CINXE.COM
D.H.Th. Vollenhoven - Wikipedia
<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="nl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>D.H.Th. Vollenhoven - Wikipedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )nlwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","januari","februari","maart","april","mei","juni","juli","augustus","september","oktober","november","december"],"wgRequestId":"2581f342-13eb-49eb-9871-791c01192a8a","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"D.H.Th._Vollenhoven","wgTitle":"D.H.Th. Vollenhoven","wgCurRevisionId":65066150,"wgRevisionId":65066150,"wgArticleId":4553056,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Nederlands filosoof","Hoogleraar aan de Vrije Universiteit Amsterdam","Predikant van de Gereformeerde Kerken in Nederland","Rector magnificus van de Vrije Universiteit Amsterdam"],"wgPageViewLanguage":"nl","wgPageContentLanguage":"nl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"D.H.Th._Vollenhoven","wgRelevantArticleId":4553056,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove" :[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"nl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"nl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":20000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q5203624","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={ "ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Direct-link-to-Commons","ext.gadget.ProtectionTemplates","ext.gadget.InterProjectLinks","ext.gadget.hoofdbetekenis-titelwijziging","ext.gadget.switcher","ext.gadget.OpenStreetMapFrame","ext.gadget.subpages","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap", "ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=nl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.5"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e3/DHThVollenhoven1926.jpg/1200px-DHThVollenhoven1926.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1657"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e3/DHThVollenhoven1926.jpg/800px-DHThVollenhoven1926.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="1104"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e3/DHThVollenhoven1926.jpg/640px-DHThVollenhoven1926.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="884"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="D.H.Th. Vollenhoven - Wikipedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//nl.m.wikipedia.org/wiki/D.H.Th._Vollenhoven"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Bewerken" href="/w/index.php?title=D.H.Th._Vollenhoven&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (nl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//nl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://nl.wikipedia.org/wiki/D.H.Th._Vollenhoven"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Wikipedia Atom-feed" href="/w/index.php?title=Speciaal:RecenteWijzigingen&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-D_H_Th_Vollenhoven rootpage-D_H_Th_Vollenhoven skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Naar inhoud springen</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hoofdmenu" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Hoofdmenu</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hoofdmenu</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Hoofdpagina" title="Naar de hoofdpagina gaan [z]" accesskey="z"><span>Hoofdpagina</span></a></li><li id="n-zoekartikel" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Navigatie"><span>Vind een artikel</span></a></li><li id="n-today" class="mw-list-item"><a href="/wiki/1_december"><span>Vandaag</span></a></li><li id="n-Etalage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Etalage"><span>Etalage</span></a></li><li id="n-categories" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Categorie:Alles"><span>Categorieën</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingen" title="Een lijst met recente wijzigingen in deze wiki. [r]" accesskey="r"><span>Recente wijzigingen</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:NieuwePaginas"><span>Nieuwe artikelen</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:Willekeurig" title="Een willekeurige pagina bekijken [x]" accesskey="x"><span>Willekeurige pagina</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-navigation2" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation2" > <div class="vector-menu-heading"> Informatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Gebruikersportaal" title="Informatie over het project: wat u kunt doen, waar u dingen kunt vinden"><span>Gebruikersportaal</span></a></li><li id="n-Snelcursus" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Snelcursus"><span>Snelcursus</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Hulp_en_beheer" title="Hulpinformatie over deze wiki"><span>Hulp en contact</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Hoofdpagina" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="de vrije encyclopedie" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-nl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Speciaal:Zoeken" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Zoeken</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Doorzoek Wikipedia" aria-label="Doorzoek Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Speciaal:Zoeken"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Zoeken</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="De lettergrootte, breedte en kleur van de pagina wijzigen" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Uiterlijk" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Uiterlijk</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_nl.wikipedia.org&uselang=nl" class=""><span>Doneren</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=D.H.Th.+Vollenhoven" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht." class=""><span>Account aanmaken</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=D.H.Th.+Vollenhoven" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o" class=""><span>Aanmelden</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Meer opties" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Persoonlijke hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Gebruikersmenu" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_nl.wikipedia.org&uselang=nl"><span>Doneren</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=D.H.Th.+Vollenhoven" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Account aanmaken</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=D.H.Th.+Vollenhoven" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Aanmelden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pagina's voor uitgelogde redacteuren <a href="/wiki/Help:Inleiding" aria-label="Meer leren over bewerken"><span>meer lezen</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnBijdragen" title="Bijdragen IP-adres [y]" accesskey="y"><span>Bijdragen</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnOverleg" title="Overlegpagina van de anonieme gebruiker van dit IP-adres [n]" accesskey="n"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Inhoud" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Inhoud</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">verbergen</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Top</div> </a> </li> <li id="toc-Levensloop" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Levensloop"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Levensloop</span> </div> </a> <ul id="toc-Levensloop-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Het_vroege_werk" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Het_vroege_werk"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Het vroege werk</span> </div> </a> <ul id="toc-Het_vroege_werk-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Vollenhoven_en_Dooyeweerd" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Vollenhoven_en_Dooyeweerd"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Vollenhoven en Dooyeweerd</span> </div> </a> <ul id="toc-Vollenhoven_en_Dooyeweerd-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Een_nieuwe_mensleer" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Een_nieuwe_mensleer"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Een nieuwe mensleer</span> </div> </a> <ul id="toc-Een_nieuwe_mensleer-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Een_unieke_ontologie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Een_unieke_ontologie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Een unieke ontologie</span> </div> </a> <ul id="toc-Een_unieke_ontologie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Geschiedenis_van_de_filosofie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Geschiedenis_van_de_filosofie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Geschiedenis van de filosofie</span> </div> </a> <ul id="toc-Geschiedenis_van_de_filosofie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Samenwerking_en_oppositie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Samenwerking_en_oppositie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Samenwerking en oppositie</span> </div> </a> <ul id="toc-Samenwerking_en_oppositie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Verder_organisatorisch_werk" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Verder_organisatorisch_werk"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Verder organisatorisch werk</span> </div> </a> <ul id="toc-Verder_organisatorisch_werk-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Internationale_invloed" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Internationale_invloed"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Internationale invloed</span> </div> </a> <ul id="toc-Internationale_invloed-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Enkele_publicaties" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Enkele_publicaties"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Enkele publicaties</span> </div> </a> <ul id="toc-Enkele_publicaties-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Externe_links" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Externe_links"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>Externe links</span> </div> </a> <ul id="toc-Externe_links-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Inhoud" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Inhoudsopgave omschakelen" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Inhoudsopgave omschakelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">D.H.Th. Vollenhoven</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Ga naar een artikel in een andere taal. Beschikbaar in 4 talen" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-4" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">4 talen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/D._H._Th._Vollenhoven" title="D. H. Th. Vollenhoven – Engels" lang="en" hreflang="en" data-title="D. H. Th. Vollenhoven" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Engels" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/D._H._Th._Vollenhoven" title="D. H. Th. Vollenhoven – Spaans" lang="es" hreflang="es" data-title="D. H. Th. Vollenhoven" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Spaans" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%94%94%EB%A5%B4%ED%81%AC_%EB%B3%BC%EB%A0%8C%ED%98%B8%EB%B8%90" title="디르크 볼렌호븐 – Koreaans" lang="ko" hreflang="ko" data-title="디르크 볼렌호븐" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Koreaans" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/D._H._Th._Vollenhoven" title="D. H. Th. Vollenhoven – Portugees" lang="pt" hreflang="pt" data-title="D. H. Th. Vollenhoven" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Portugees" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q5203624#sitelinks-wikipedia" title="Taalkoppelingen bewerken" class="wbc-editpage">Koppelingen bewerken</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Naamruimten"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/D.H.Th._Vollenhoven" title="Inhoudspagina bekijken [c]" accesskey="c"><span>Artikel</span></a></li><li id="ca-talk" class="new vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Overleg:D.H.Th._Vollenhoven&action=edit&redlink=1" rel="discussion" class="new" title="Overleg over deze pagina (de pagina bestaat niet) [t]" accesskey="t"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Taalvariant wijzigen" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Nederlands</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Weergaven"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/D.H.Th._Vollenhoven"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=D.H.Th._Vollenhoven&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=D.H.Th._Vollenhoven&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=D.H.Th._Vollenhoven&action=history" title="Eerdere versies van deze pagina [h]" accesskey="h"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hulpmiddelen" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hulpmiddelen</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Meer opties" > <div class="vector-menu-heading"> Handelingen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/D.H.Th._Vollenhoven"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=D.H.Th._Vollenhoven&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=D.H.Th._Vollenhoven&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=D.H.Th._Vollenhoven&action=history"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Algemeen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:VerwijzingenNaarHier/D.H.Th._Vollenhoven" title="Lijst met alle pagina's die naar deze pagina verwijzen [j]" accesskey="j"><span>Links naar deze pagina</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingenGelinkt/D.H.Th._Vollenhoven" rel="nofollow" title="Recente wijzigingen in pagina's waar deze pagina naar verwijst [k]" accesskey="k"><span>Gerelateerde wijzigingen</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=nl" title="Bestanden uploaden [u]" accesskey="u"><span>Bestand uploaden</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:SpecialePaginas" title="Lijst met alle speciale pagina's [q]" accesskey="q"><span>Speciale pagina's</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=D.H.Th._Vollenhoven&oldid=65066150" title="Permanente koppeling naar deze versie van deze pagina"><span>Permanente koppeling</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=D.H.Th._Vollenhoven&action=info" title="Meer informatie over deze pagina"><span>Paginagegevens</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Citeren&page=D.H.Th._Vollenhoven&id=65066150&wpFormIdentifier=titleform" title="Informatie over hoe u deze pagina kunt citeren"><span>Deze pagina citeren</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FD.H.Th._Vollenhoven"><span>Verkorte URL verkrijgen</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:QrCode&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FD.H.Th._Vollenhoven"><span>QR-code downloaden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Afdrukken/exporteren </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Boek&bookcmd=book_creator&referer=D.H.Th.+Vollenhoven"><span>Boek aanmaken</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:DownloadAsPdf&page=D.H.Th._Vollenhoven&action=show-download-screen"><span>Downloaden als PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=D.H.Th._Vollenhoven&printable=yes" title="Printvriendelijke versie van deze pagina [p]" accesskey="p"><span>Afdrukversie</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> In andere projecten </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:D.H.Th._Vollenhoven" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q5203624" title="Koppeling naar item in verbonden gegevensrepository [g]" accesskey="g"><span>Wikidata-item</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Uiterlijk</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">verbergen</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="nl" dir="ltr"><table class="infobox" cellpadding="1" cellspacing="1"> <tbody><tr> <th class="infobox-kop notheme" style="color:inherit; text-align:center; font-size:120%;" colspan="3">D.H.Th. Vollenhoven </th></tr> <tr> <td style="text-align:center; padding:0;" colspan="3"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:DHThVollenhoven1926.jpg" class="mw-file-description"><img alt="D.H.Th. Vollenhoven (1926)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e3/DHThVollenhoven1926.jpg/266px-DHThVollenhoven1926.jpg" decoding="async" width="266" height="367" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e3/DHThVollenhoven1926.jpg/399px-DHThVollenhoven1926.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e3/DHThVollenhoven1926.jpg/532px-DHThVollenhoven1926.jpg 2x" data-file-width="2197" data-file-height="3033" /></a></span> </td></tr> <tr> <td style="text-align:center;" colspan="3"><div style="font-size:90%">D.H.Th. Vollenhoven (1926)</div> </td></tr> <tr> <th class="infobox-kop notheme" style="color:inherit; text-align:center;" colspan="3">Persoonlijke gegevens </th></tr> <tr> <th>Geboortedatum </th> <td colspan="2"><a href="/wiki/1_november" title="1 november">1 november</a> <a href="/wiki/1892" title="1892">1892</a> </td></tr> <tr> <th>Geboorteplaats </th> <td colspan="2"><a href="/wiki/Amsterdam" title="Amsterdam">Amsterdam</a> </td></tr> <tr> <th>Overlijdensdatum </th> <td colspan="2"><a href="/wiki/6_juni" title="6 juni">6 juni</a> <a href="/wiki/1978" title="1978">1978</a> </td></tr> <tr> <th>Overlijdensplaats </th> <td colspan="2"><a href="/wiki/Amsterdam" title="Amsterdam">Amsterdam</a> </td></tr> <tr> <th>Nationaliteit </th> <td colspan="2"><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_the_Netherlands.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Nederland"><img alt="Vlag van Nederland" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Flag_of_the_Netherlands.svg/20px-Flag_of_the_Netherlands.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Flag_of_the_Netherlands.svg/30px-Flag_of_the_Netherlands.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Flag_of_the_Netherlands.svg/40px-Flag_of_the_Netherlands.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Nederland_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Nederland (hoofdbetekenis)">Nederland</a> </td></tr> <tr> <th>Religie </th> <td colspan="2"><a href="/wiki/Gereformeerd_protestantisme" title="Gereformeerd protestantisme">gereformeerd</a> </td></tr> <tr> <th class="infobox-kop notheme" style="color:inherit;" colspan="3">Academische achtergrond </th></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Alma_mater" title="Alma mater">Alma mater</a> </th> <td colspan="2"><a href="/wiki/Vrije_Universiteit_Amsterdam" title="Vrije Universiteit Amsterdam">Vrije Universiteit Amsterdam</a><span style="font-size:85%"></span><span style="float:right"><span class="mw-valign-text-top" typeof="mw:File/Frameless"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q5203624?uselang=nl#P69" title="Bewerken op Wikidata"><img alt="Bewerken op Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/10px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/15px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/20px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></span> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Proefschrift" title="Proefschrift">Proefschrift</a> </th> <td colspan="2"><i>De wijsbegeerte der wiskunde van theïstisch standpunt</i> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Promotor_(universiteit)" title="Promotor (universiteit)">Promotor</a> </th> <td colspan="2">G.H.J.W.J. Geesink </td></tr> <tr> <th class="infobox-kop notheme" style="color:inherit;" colspan="3">Wetenschappelijk werk </th></tr> <tr> <th>Vakgebied </th> <td colspan="2">wijsbegeerte </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Universiteit" title="Universiteit">Universiteit</a> </th> <td colspan="2"><a href="/wiki/Vrije_Universiteit_Amsterdam" title="Vrije Universiteit Amsterdam">Vrije Universiteit Amsterdam</a> </td></tr> <tr> <th class="infobox-kop notheme" style="color:inherit;" colspan="3"> </th></tr> <tr> <td class="ta-center" colspan="3"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.dbnl.nl/auteurs/auteur.php?id=voll013">Dbnl-profiel</a> </td></tr> </tbody></table> <p><b>Dirk Hendrik Theodoor Vollenhoven</b> (<a href="/wiki/Amsterdam" title="Amsterdam">Amsterdam</a>, <a href="/wiki/1_november" title="1 november">1 november</a> <a href="/wiki/1892" title="1892">1892</a> - aldaar, <a href="/wiki/6_juni" title="6 juni">6 juni</a> <a href="/wiki/1978" title="1978">1978</a>) was een Nederlands <a href="/wiki/Filosoof" title="Filosoof">filosoof</a> en <a href="/wiki/Hoogleraar" title="Hoogleraar">hoogleraar</a>. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Levensloop">Levensloop</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=D.H.Th._Vollenhoven&veaction=edit&section=1" title="Bewerk dit kopje: Levensloop" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=D.H.Th._Vollenhoven&action=edit&section=1" title="De broncode bewerken van de sectie: Levensloop"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Vollenhoven werd geboren in Amsterdam als zoon van Dirk Hendrik Vollenhoven en Catharina Pruijs. Vollenhoven senior was werkzaam als <a href="/wiki/Douanebeambte" class="mw-redirect" title="Douanebeambte">douanebeambte</a> bij de <a href="/wiki/Telegrafie" title="Telegrafie">telegrafiedienst</a>. In 1911 liet de zoon zich aan de <a href="/wiki/Vrije_Universiteit_Amsterdam" title="Vrije Universiteit Amsterdam">Vrije Universiteit Amsterdam</a> bij twee faculteiten inschrijven, de faculteit der <a href="/wiki/Theologie" title="Theologie">godgeleerdheid</a> en die van letteren en <a href="/wiki/Filosofie" title="Filosofie">wijsbegeerte</a>. In 1918 verwierf hij de doctorsgraad (<i><a href="/wiki/Cum_laude" title="Cum laude">cum laude</a></i>) in de wijsbegeerte. Hij diende als predikant in de Gereformeerde Kerken – eerst in Oostkapelle (1918-1921) en vervolgens in Den Haag (1921-1926). In 1926 volgde zijn benoeming tot hoogleraar in de wijsbegeerte aan de <a href="/wiki/Vrije_Universiteit_Amsterdam" title="Vrije Universiteit Amsterdam">Vrije Universiteit Amsterdam</a>, een positie die hij tot 1963 vervulde. In 1918 huwde hij met Hermina Maria Dooyeweerd. Uit dit huwelijk werden vijf kinderen geboren. Na zijn afscheidscollege over "Plato’s realisme" bleef hij nog jarenlang privatissima voor belangstellenden geven.<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Hij stierf op 85-jarige leeftijd, ruim vijf jaar na het overlijden van zijn echtgenote. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Het_vroege_werk">Het vroege werk</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=D.H.Th._Vollenhoven&veaction=edit&section=2" title="Bewerk dit kopje: Het vroege werk" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=D.H.Th._Vollenhoven&action=edit&section=2" title="De broncode bewerken van de sectie: Het vroege werk"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Vollenhoven combineerde helderheid van geest met diep inzicht. Zijn analytisch vermogen uitte zich in een zin voor onderscheidingen.<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Hij deed zijn werk met kenmerkende vroomheid, bescheidenheid en toewijding. Van 1926 tot 1948 verzorgde hij alle wijsgerige colleges. Dit behelsde het onderwijs in de geschiedenis der wijsbegeerte, algemene systematische wijsbegeerte, logica en theoretische psychologie (toen nog tot het terrein van de wijsbegeerte gerekend). Daarnaast was hij verantwoordelijk voor de verplichte wijsgerige vorming voor alle eerstejaars. Ten tijde van zijn promotieonderzoek preekte hij vrijwel iedere zondag – wat het nodige bijdroeg tot zijn bekendheid binnen de Gereformeerde Kerken. Een jaar voor het behalen van de doctorsgraad, stierven zowel zijn vader als zijn promotor en mentor, <a href="/wiki/Jan_Woltjer_(classicus)" title="Jan Woltjer (classicus)">Jan Woltjer</a>. <a href="/w/index.php?title=G.H.J.W.J._Geesink&action=edit&redlink=1" class="new" title="G.H.J.W.J. Geesink (de pagina bestaat niet)">G.H.J.W.J. Geesink</a> nam diens taak over. In 1918 vond de promotie plaats op een <a href="/wiki/Proefschrift" title="Proefschrift">dissertatie</a> getiteld <i>De Wijsbegeerte der Wiskunde van Theïstisch Standpunt</i>. De Amsterdamse wiskundige <a href="/wiki/Gerrit_Mannoury" title="Gerrit Mannoury">Gerrit Mannoury</a>, van wie Vollenhoven had gezegd dat aan hem de eer toekomt "het formalisme het meest consequent te hebben doorgedacht en wel in biologische richting", reageerde sympathiek op het proefschrift met te zeggen dat Vollenhoven een nog onbegaan pad had gevolgd en dat hij die weg niet heeft afgelegd "als theoloog, en ook niet als mathematicus, maar als een, die het geloven liefheeft, doch het denken niet versmaadt."<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Zowel in Oostkapelle als in Den Haag werd de filosofische voortgezet naast een veeleisend predikantschap. In 1920 ontving hij een beurs voor een studieverlof aan de universiteit van Leipzig waar hij onder vijf maanden onder Felix Krueger gedurende zich in de problemen van de psychologie verdiepte. Hij zocht naar eigen zeggen de verzoening van denken en zijn, onder theïstische bemiddeling en met prioritering van het zijn. Rond 1922 volgde een nadere uitwerking in de zin dat kennen (en denken) voortaan onder het zijn ressorteert. Het neokantianisme dat toentertijd in Nederland de dominante stroming vormde, vertrok daarentegen vanuit het denken en rechtvaardigde deze positie vanuit een humanistische stellingname. Vollenhoven ging dus tegen de stroom in. Als gevolg van vele verplichtingen raakte hij overwerkt. In 1923 kwam de crisis. Het herstel zou een vol jaar duren. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Vollenhoven_en_Dooyeweerd">Vollenhoven en Dooyeweerd</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=D.H.Th._Vollenhoven&veaction=edit&section=3" title="Bewerk dit kopje: Vollenhoven en Dooyeweerd" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=D.H.Th._Vollenhoven&action=edit&section=3" title="De broncode bewerken van de sectie: Vollenhoven en Dooyeweerd"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Intussen raakte zijn studievriend en zwager, <a href="/wiki/Herman_Dooyeweerd" title="Herman Dooyeweerd">Herman Dooyeweerd</a>, ook al meer filosofisch betrokken. Hij zocht Vollenhoven op in Oostkapelle om over de te volgen methode te spreken. Toen beiden in Den Haag woonden, werd het fundament gelegd voor een levenslange samenwerking. Dat ondanks het feit dat hun persoonlijkheden sterk verschilden. Vollenhoven was de meer analytisch gerichte. Hij was de organisator, de systematicus, en de man van de gedetailleerde historische overzichten, terwijl de artistiek begaafde Dooyeweerd, die in de rechtswetenschap was opgeleid, als filosoof primair in de grote systematische problemen geïnteresseerd was. Van het einde van 1923 stamt hun gezamenlijke ontwerp van een nieuwe ‘Calvinistische wijsbegeerte’. In 1926 werden beiden simultaan aan de Vrije Universiteit benoemd, Dooyeweerd in de Faculteit der Rechtsgeleerdheid, Vollenhoven in Letteren en Wijsbegeerte, als opvolger van Geesink. Als hoogleraar was Vollenhoven nauwgezet, maar ook innovatief. Tegenover de studenten was hij mild en pastoraal – waarmee hij de sympathie van velen verwierf. In 1929 werd hij president van de universitaire alumni organisatie, en een jaar later erelid van het studentencorps. Vanaf het begin speelde hij een rol in de in 1930 opgerichte Calvinistische Studentenbeweging (CSB), als adviseur en als spreker. Van omstreeks die datum dateren zijn contacten met Klaas Schilder. De theoloog Schilder zou later een grote rol spelen in het kerkelijke conflict dat tot het ontstaan van de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt leidde (1944) – een breuk die Vollenhoven diep betreurde.<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Een_nieuwe_mensleer">Een nieuwe mensleer</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=D.H.Th._Vollenhoven&veaction=edit&section=4" title="Bewerk dit kopje: Een nieuwe mensleer" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=D.H.Th._Vollenhoven&action=edit&section=4" title="De broncode bewerken van de sectie: Een nieuwe mensleer"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Niet lang na zijn aantreden als hoogleraar ontstond een conflict over de leer van de onsterfelijkheid van de ziel. Vollenhoven nam de kritiek over van de met hem bevriende <a href="/w/index.php?title=Antheunis_Janse&action=edit&redlink=1" class="new" title="Antheunis Janse (de pagina bestaat niet)">Antheunis Janse</a>, het hoofd van een lagere school te <a href="/wiki/Biggekerke" title="Biggekerke">Biggekerke</a> die zichzelf in de wijsbegeerte had bekwaamd. In een in 1930 gepubliceerde lezing over de eerste vragen van de psychologie, stelde Vollenhoven dat het Bijbelse spreken over de ziel niet naar een onsterfelijke substantie verwijst maar de centrale eenheid, het ‘hart’, van het mens-zijn aanduid. Deze kritiek riep verzet op, vooral bij zijn collega <a href="/wiki/Jan_Waterink" title="Jan Waterink">Jan Waterink</a> die lichaam, ziel en geest als te onderscheiden werkelijkheden beschouwde. Een eerste neerslag van de nieuwe filosofie was in een syllabus ten behoeve van de inleidingscolleges, getiteld <i>Isagôgè Philosophiae</i>, voor het eerst verschenen in 1930.<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Vervolgens formuleerde Vollenhoven in zijn rectorale oratie van 1932 een visie op logica als een sfeer met eigen normativiteit tegenover de gangbare opvatting van logica als neutraal instrument. Kort daarop verscheen zijn <i>Calvinisme en de reformatie van de wijsbegeerte</i>. Enerzijds slaagde hij hiermee zijn positie te verduidelijken, anderzijds riep zijn kritiek op de theologische scholastiek verzet op bij theologen als <a href="/w/index.php?title=H.H._Kuyper&action=edit&redlink=1" class="new" title="H.H. Kuyper (de pagina bestaat niet)">H.H. Kuyper</a> en <a href="/w/index.php?title=Valentijn_Hepp&action=edit&redlink=1" class="new" title="Valentijn Hepp (de pagina bestaat niet)">Valentijn Hepp</a>. Hij betoonde zich vasthoudend, maar niet polemisch; zijn devies was steeds: ‘constructief werken, zonder het conflict te zoeken’. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Een_unieke_ontologie">Een unieke <a href="/wiki/Ontologie_(filosofie)" title="Ontologie (filosofie)">ontologie</a></h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=D.H.Th._Vollenhoven&veaction=edit&section=5" title="Bewerk dit kopje: Een unieke ontologie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=D.H.Th._Vollenhoven&action=edit&section=5" title="De broncode bewerken van de sectie: Een unieke ontologie"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>In deze periode bleven Vollenhoven en Dooyeweerd nauw samenwerken, maar met behoud van zelfstandigheid. Terwijl Dooyeweerd de betekenis van religieuze vooronderstellingen wilde aantonen met behulp van een transcendentale kritiek op het theoretische denken in het algemeen, was het Vollenhoven eerder te doen om de ontplooiing van een eigen werkelijkheidsvisie vanuit geloofsstandpunt. Mettertijd verwierp hij de idee van een ‘zijn’ dat God, mens en kosmos omvat. In plaats daarvan komt het onderscheid tussen <i>God, wet en kosmos</i>. De zijnswijze van de wet is <i>gelden</i>; het bestaande is onderworpen (<i>subjèct</i>) aan de door God gestelde wet. Met betrekking tot de wet worden onderling onherleidbare wetskringen onderscheiden – vijftien in getal – waarbinnen de schepselen functioneren. Het menselijk bestaan is uitwendig geheel ‘doorgestructureerd’, maar wordt van binnenuit gericht door de ‘ziel’, het ‘hart’ ‘van waaruit de uitgangen van het leven zijn’. Ten aanzien van de wet wordt vervolgens tweeërlei onderscheiden: scheppingsbevel (het ‘er zij!’ van Genesis 1) en liefdegebod. ‘Het eerste raakt het ontstaan, de structuur, impliciet haar modale verscheidenheid …, het tweede de richting van het mensenleven in zijn verhouding tot God en de naaste.’ Dan zijn er nog in secundaire zin de positieve wetten die de brug slaan tussen het liefdegebod en de geografische en historische context.<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Omdat het kennen intrinsiek tot het zijn behoort, kan het op dit standpunt niet anders dan dat de <a href="/wiki/Kennistheorie" title="Kennistheorie">kennistheorie</a> een <a href="/wiki/Ontologie_(filosofie)" title="Ontologie (filosofie)">ontologie</a> vooronderstelt. Het analytisch onderscheiden dient dus recht te doen aan de geschapen werkelijkheid en haar status van <i>subjèct</i> t.o.v. de wet te respecteren. Voor de <a href="/wiki/Theologie" title="Theologie">theologie</a> betekent dit volgens Vollenhoven dat zij voor kennis van God op <a href="/wiki/Openbaring_(concept)" title="Openbaring (concept)">Openbaring</a> is aangewezen, en niet mag pretenderen langs logische weg het zijn Gods te begrijpen. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Geschiedenis_van_de_filosofie">Geschiedenis van de filosofie</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=D.H.Th._Vollenhoven&veaction=edit&section=6" title="Bewerk dit kopje: Geschiedenis van de filosofie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=D.H.Th._Vollenhoven&action=edit&section=6" title="De broncode bewerken van de sectie: Geschiedenis van de filosofie"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Bij de behandeling van de geschiedenis van de filosofie concentreerde Vollenhoven zich op de ontwikkeling van een <i>probleem-historische methode</i>. De leidende gedachte was dat de wijze waarop een filosoof een systematisch <i>probleem</i> stelt altijd een keuze inhoudt uit een aantal typische oplossingen, en voorts een historische dimensie vertoont omdat deze keuze altijd op één of andere wijze aansluit bij een specifieke denktraditie. Met betrekking tot de historische dimensie onderscheidde hij een opeenvolging van historische perioden, aangeduid als ‘tijdstromingen’, bijv. <a href="/wiki/Hellenisme" title="Hellenisme">Hellenisme</a>, <a href="/wiki/Neoplatonisme" title="Neoplatonisme">neoplatonisme</a>, late middeleeuwen, <a href="/wiki/Sci%C3%ABntisme" title="Sciëntisme">sciëntisme</a>, <a href="/wiki/Historisme_(geschiedschrijving)" title="Historisme (geschiedschrijving)">historisme</a>, <a href="/wiki/Existentialisme" title="Existentialisme">existentialisme</a>. Deze stromingen vertegenwoordigen opeenvolgende, elkaar bestrijdende visies op de wet, op fundamentele onderscheidingen en/of methoden. Met betrekking tot de systematische oplossingen is het belangrijkste onderscheid dat tussen monistische en dualistische visies. Daarbinnen worden een groot aantal typen onderscheiden, zoals prioriteitstheorie, interactionisme, parallellisme, platoniserend of aristoteliserend hylomorfisme, enz. Zo beschouwd is dus elke filosofie op het snijvlak gesitueerd van een tijdstroming en een ontologisch type; dat maakt een positie zowel uniek (déze specifieke combinatie) als transparant (want vergelijkbaar met andere combinaties van typen en stromingen). Het grote doel van de probleem-historische methode was het gehele veld van stromingen en typen in kaart te brengen, ten einde zo door de tijd heen de grondproblemen van de filosofie inzichtelijk te maken, van <a href="/wiki/Thales_van_Milete" title="Thales van Milete">Thales</a> tot <a href="/wiki/Heidegger" class="mw-redirect" title="Heidegger">Heidegger</a>.<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Vollenhoven hoopte een meerdelige geschiedenis van de filosofie te publiceren in samenwerking met twee van zijn vroegere leerlingen, <a href="/w/index.php?title=S.U._Zuidema&action=edit&redlink=1" class="new" title="S.U. Zuidema (de pagina bestaat niet)">S.U. Zuidema</a> en <a href="/wiki/K.J._Popma" class="mw-redirect" title="K.J. Popma">K.J. Popma</a>. Door de jaren heen was al veel collegemateriaal verzameld in syllabi.<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> In 1950 verscheen het eerste deel van de <i>Geschiedenis der Wijsbegeerte</i> dat zich tot de pre-socratische filosofie beperkte. In eerste instantie was de ontvangst positief. Maar een raillerende bespreking van W.J. Verdenius, met inbreng van diens collega D. Loenen, en een deels kritische bespreking van Mevr. C.J. de Vogel deden de stemming omslaan. De Stichting voor Zuiver Wetenschappelijk Onderzoek besloot de subsidie stop te zetten op grond van een negatief advies van een beoordelingscommissie waarin Vollenhovens vroegere collega <a href="/w/index.php?title=H.J._Pos&action=edit&redlink=1" class="new" title="H.J. Pos (de pagina bestaat niet)">H.J. Pos</a> zitting had.<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> De kritiek richtte zich vooral op de vooronderstelde prioriteit van ontologie t.o.v. kennistheorie en de probleemhistorische methode. Vollenhoven zag zich gedwongen naar andere publicatie mogelijkheden om te zien. Veel van de resultaten van de probleemhistorische methode vonden nu hun weg in door hem verzorgde filosofische lemma’s van de 4e en 5e druk van de <i>Oosthoek</i> encyclopedie.<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Samenwerking_en_oppositie">Samenwerking en oppositie</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=D.H.Th._Vollenhoven&veaction=edit&section=7" title="Bewerk dit kopje: Samenwerking en oppositie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=D.H.Th._Vollenhoven&action=edit&section=7" title="De broncode bewerken van de sectie: Samenwerking en oppositie"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>In 1935 kwam onder Vollenhovens leiding de <i>Stichting voor Calvinistische Wijsbegeerte</i> tot stand, met <i>Philosophia Reformata</i> als academisch tijdschrift, en <i>Meededelingen en Correspondentiebladen</i> als interne organen. Vollenhoven opende de eerste bijeenkomst met onder meer deze woorden: ‘Want wat ons hier samenbrengt is iets heerlijks. Het is niet de wijsbegeerte, want die is niet het eerste in ons leven. Het is veeleer de band aan Gods Woord, omdat wij door genade hebben geleerd uit den Christus te willen leven, en de religie als hartezaak de kern is geworden van heel ons bestaan …’ En over de gangbare filosofie: zij ‘weet niets van dit alles; dat ons zoo na aan het hart ligt: niets van een God, indien ge daaronder verstaat den God der Schriften; niets van een hart, dat alleen rust kan vinden in Hèm; niets van de wereldgeschiedenis, die vastligt in den eersten en tweeden Adam; ook heel weinig van verschil tussen terreinen; welker onderscheiding in de practijk toch zoo nodig bleek.’<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Op 18 november 1938 ontving het curatorium van de <a href="/wiki/Vrije_Universiteit_Amsterdam" title="Vrije Universiteit Amsterdam">Vrije Universiteit</a> een formele klacht van de (overgrote meerderheid van de) hoogleraren van de theologische faculteit met de beschuldiging dat Vollenhoven op twee punten van de Gereformeerde belijdenis afweek: (i) de ontkenning van de tweeledigheid van het menselijke bestaan als bestaande uit een stoffelijk, sterfelijk lichaam en een onstoffelijke, onsterfelijke ziel; (ii) de verwerping van het leerstuk van de ‘onpersoonlijke’ (‘anhypostatische’) menselijke natuur van Christus. Vollenhovens standpunt dat de Zoon van God een <i>persoonlijke</i> menselijke natuur heeft, werd beschouwd als een dwaling in de lijn van <a href="/wiki/Nestorius" class="mw-redirect" title="Nestorius">Nestorius</a>. De curatoren benoemden een commissie om de klacht te onderzoeken. De oorlog kwam echter tussenbeide en de curatoren besloten de zaak te laten vallen. Het tweede deel van de aanklacht was gebaseerd op een passage in zijn <i>Calvinisme en de reformatie der wijsbegeerte</i>. Met de bedoelde passage was hij inmiddels zelf niet gelukkig meer, en wilde hij bij een volgende druk veranderen. Vollenhoven had geen affiniteit met de nestoriaanse <a href="/wiki/Christologie" title="Christologie">christologie</a>; zijn punt was dat de uitdrukking ‘onpersoonlijke menselijke natuur’ niet uit de belijdenisgeschriften stamt en dan ook niet een aanklacht vanwege ketterij kan onderbouwen. De beschuldiging van afwijking van de belijdenis was klaarblijkelijk ingegeven door beduchtheid voor Vollenhovens ondermijning van de scholastieke theologie en bezorgdheid om zijn toenemende populariteit en groeiende invloed. Men eiste herroeping van de dwaling in een gepubliceerde verklaring.<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Verder_organisatorisch_werk">Verder organisatorisch werk</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=D.H.Th._Vollenhoven&veaction=edit&section=8" title="Bewerk dit kopje: Verder organisatorisch werk" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=D.H.Th._Vollenhoven&action=edit&section=8" title="De broncode bewerken van de sectie: Verder organisatorisch werk"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Tijdens de <a href="/wiki/Bezetting_(militair)" title="Bezetting (militair)">bezetting</a> werd Vollenhoven gekozen tot voorzitter van de <i>Algemeene Nederlandsche Vereeniging voor Wijsbegeerte</i>. Hij bleef als voorzitter aan tot na afloop van het tiende <i>Wereldcongres voor Filosofie</i>, gehouden te Amsterdam, augustus 1948. Direct na de <a href="/wiki/Tweede_Wereldoorlog" title="Tweede Wereldoorlog">Tweede Wereldoorlog</a> zette Vollenhoven zich in voor de stichting en het onderhouden van bijzondere leerstoelen in de Calvinistische wijsbegeerte aan openbare universiteiten. In 1947 werd de <i>Stichting voor Bijzondere Leerstoelen</i> opgericht met Vollenhoven als voorzitter. De eerste leerstoel was die te Utrecht en de eerstbenoemde hoogleraar <a href="/w/index.php?title=S.U._Zuidema&action=edit&redlink=1" class="new" title="S.U. Zuidema (de pagina bestaat niet)">S.U. Zuidema</a>. Zuidema kreeg in hetzelfde jaar ook een benoeming aan de <a href="/wiki/Vrije_Universiteit_Amsterdam" title="Vrije Universiteit Amsterdam">Vrije Universiteit</a> waarna zijn leermeester zich kon concentreren op de geschiedenis van de filosofie. Vollenhoven bleef de <a href="/w/index.php?title=Vereniging_voor_Calvinistische_Wijsbegeerte&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vereniging voor Calvinistische Wijsbegeerte (de pagina bestaat niet)">Vereniging voor Calvinistische Wijsbegeerte</a> als voorzitter dienen tot 1963, het jaar waarin hij emeriteerde. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Internationale_invloed">Internationale invloed</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=D.H.Th._Vollenhoven&veaction=edit&section=9" title="Bewerk dit kopje: Internationale invloed" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=D.H.Th._Vollenhoven&action=edit&section=9" title="De broncode bewerken van de sectie: Internationale invloed"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Naast leerlingen in Nederland, had Vollenhoven vooral leerlingen in Noord-Amerika en Zuid-Afrika. H. Evan Runner, die onder Vollenhoven was gepromoveerd, oefende aan <i>Calvin College</i> (Grand Rapids, Michigan) diepgaande invloed uit op een betrekkelijk grote groep van studenten. Hij behoorde ook tot de oprichters van de <i>Association for Reformed Scientific Studies</i> (later: <i>Association for Advancement of Christian Studies</i>), de vereniging waarvan het in 1967 geopende Institute for Christian Studies (Toronto) uitging. In Zuid-Afrika liepen de invloedslijnen in eerste instantie via de hoogleraren Hendrik G. Stoker (een geestverwant met eigen filosofische conceptie) en J.A.L. Taljaard; zij stimuleerden op hun beurt studenten om onder Vollenhoven en Dooyeweerd te studeren. In 1961 verzorgde Vollenhoven een serie van gastcolleges in Canada en twee jaar later in Zuid-Afrika.<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Dit bezoek aan Zuid-Afrika viel vlak voor zijn afscheidscollege over "Plato's realisme". Vollenhoven werd aan de <a href="/wiki/Vrije_Universiteit_Amsterdam" title="Vrije Universiteit Amsterdam">Vrije Universiteit</a> door vier personen opgevolgd: <a href="/wiki/Hendrik_van_Riessen" title="Hendrik van Riessen">Hendrik van Riessen</a>, <a href="/w/index.php?title=Johan_van_der_Hoeven&action=edit&redlink=1" class="new" title="Johan van der Hoeven (de pagina bestaat niet)">Johan van der Hoeven</a>, <a href="/wiki/C.A._van_Peursen" class="mw-redirect" title="C.A. van Peursen">C.A. van Peursen</a> en <a href="/w/index.php?title=A.W._Begemann&action=edit&redlink=1" class="new" title="A.W. Begemann (de pagina bestaat niet)">A.W. Begemann</a>. Van Riessen volgde hem op als voorzitter van de Vereniging voor Calvinistische (later: Reformatorische) Wijsbegeerte.<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Enkele_publicaties">Enkele publicaties</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=D.H.Th._Vollenhoven&veaction=edit&section=10" title="Bewerk dit kopje: Enkele publicaties" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=D.H.Th._Vollenhoven&action=edit&section=10" title="De broncode bewerken van de sectie: Enkele publicaties"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><i>De Wijsbegeerte der Wiskunde van Theïstisch Standpunt.</i> Amsterdam: G. van Soest, 1918.</li> <li><i>Logos en Ratio, beider verhouding in de geschiedenis der Westersche kentheorie.</i> Kampen: Kok, 1926 (<i>Reformed Epistemology. The relation of Logos and ratio in the history of Western epistemology.</i> Vertaling en introductie door Anthony Tol. Sioux Center (Iowa): Dordt College Press, 2013).</li> <li><i>De eerste vragen der psychologie.</i> Loosduinen: Kleywegt, 1930.</li> <li><i>De Noodzakelijkheid eener Christelijke Logica.</i> Amsterdam: H.J. Paris, 1932.</li> <li><i>Het Calvinisme en de reformatie van de wijsbegeerte.</i> Amsterdam: H.J. Paris, 1933.</li> <li><i>Geschiedenis der Wijsbegeerte I.</i> Franeker: T. Wever, 1950.</li> <li>"Plato’s realisme." In: <i>Philosophia Reformata</i>, 28 (1963), pp.97-133 (ook in: A. Tol en K.A. Bril (red.), <i>Vollenhoven als Wijsgeer. Inleidingen en Teksten</i> (Amsterdam: Buijten & Schipperheijn, 1992), 155-159 (afscheidsrede 1963)).</li> <li><i>Schematische Kaarten. Filosofische concepties in probleemhistorisch verband.</i> K.A. Bril en P.J. Boonstra (red.). Amstelveen: De Zaak Haes, 2000.</li> <li><i>Gastcolleges Wijsbegeerte. Erfenis voor het heden.</i> K.A. Bril en R.A. Nijhoff (red.). Amstelveen: De Zaak Haes, 2011.</li></ul> <div class="toccolours appendix" role="presentation" style="font-size:90%; margin:1em 0 -0.5em; clear:both;"> <div><span style="font-weight:bold">Bronnen, noten en/of referenties</span></div> <ul><li>J. Stellingwerff: <i>D.H.Th. Vollenhoven (1892-1978). Reformator der Wijsbegeerte</i>, Baarn: Ten Have, 1992</li></ul> <dl><dt>noten</dt></dl> <div class="reflist" style="list-style-type: decimal;"><div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text">Voor deze slotfase, zie K.A. Bril (red.), <i>Vollenhoven’s laatste werk, 1970-1975</i> (Amsterdam: VU Boekhandel, 1982). Deze privatissima (Vollenhoven <i>Schematische Kaarten</i> 2000, p.56), sinds 1966/67 door leerlingen uitgetypt, zijn aanwezig bij de Stichting D.H.Th. Vollenhoven. De privatissima 1970/71 tot en met 1974/75 zijn opgenomen in <i>Vollenhoven’s laatste werk</i></span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text">Zijn werkwijze is dan ook door Anthony Tol getypeerd als ‘analytische methode’, in: George Harinck en James Eglinton (red.) <i>Handboek Neocalvinisme</i> (nog te verschijnen)</span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text">G. Mannoury, "De Wijsbegeerte der Wiskunde van Theïstisch Standpunt", in: <i>De Beweging. Algemeen Maandschrift voor Letteren, Kunst, Wetenschap en Staatkunde</i>, 15 (1919), pp. 373-374</span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text">Zijn correspondentie met Schilder is gepubliceerd als: W.G. de Vries (red.), <i>Eender en Anders. Correspondentie tussen K. Schilder en D.H.Th. Vollenhoven</i> (Kampen: Kok, 1992)</span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text">Een tekstkritische uitgave van de laatste door Vollenhoven zelf verzorgde editie (1945) D.H.Th. Vollenhoven, <i>Isagôgè Philosophiae. Filosofie in de traditie van de Reformatie.</i> (red. A. Tol; Amsterdam: VU Uitgeverij 2010); voor een Engelse vertaling van deze 1945-editie, zie <i>Introduction to Philosophy</i>, John H. Kok en Anthony Tol (eds.), vertaling door John H. Kok (Sioux Center, Iowa: Dordt College Press, 2005)</span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text">Zie "Plato’s realisme", heruitgave 1992, citaat: p.156</span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text">Zie K.A. Bril, <i>Westerse denkstructuren.</i> Amsterdam, 1986 (dissertatie VU) voor een analyse, toetsing en toepassing van de probleemhistorische methode</span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text">Zie <i>Schematische Kaarten</i>(2000)</span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text">Stellingwerff 1992:197</span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text">Vollenhoven's artikelen uit de 5e druk van de <i>Oosthoek</i> encyclopedie zijn herdrukt in: D.H.Th. Vollenhoven, <i>Wijsgerig Woordenboek</i>, K.A. Bril (red.). Amstelveen: De Zaak Haes, 2005</span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text">Oorspronkelijk afgedrukt in <i>Mededeelingen</i> 1, no. 1, (januari 1936); herdrukt in ‘Dr. D.H.Th. Vollenhoven’, in: <i>Perspectief</i>, W.K. van Dijk e.a. (red.). Kampen: Kok, 1961, pp.94-97; citaten: p.94</span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text">Voor een uitvoerige behandeling van dit onderwerp, zie Stellingwerff 1992 (hoofdstuk 9, 'Vollenhoven beschuldigd'). Voor de documenten, zie J. Glenn Friesen, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.members.shaw.ca/hermandooyeweerd/Curators.html">"Curators VU"</a>). Voor Vollenhoven's verdediging: ‘Anhypostatos?’, <i>Philosophia Reformata</i> 5 (1940), pp.65-79. Zie ook Vollenhoven, <i>Schematische Kaarten</i> (2000), p.268-270, art. ‘anhypostatos’. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20220327112158/http://www.members.shaw.ca/hermandooyeweerd/Curators.html">Gearchiveerd</a> op 27 maart 2022.</span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a></span> <span class="reference-text">Gebundeld in <i>Gastcolleges Wijsbegeerte</i> (2011)</span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160406223120/http://www.christelijkefilosofie.nl/gedachtegoed/geschiedenis/">"Stichting Christelijke Filosofie"</a>. Gearchiveerd op <span class="mw-formatted-date" title="2016-04-06">6 april 2016</span>. Geraadpleegd op <span class="mw-formatted-date" title="2016-04-01">1 april 2016</span>. </span></span> </li> </ol></div></div> </div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67837862">.mw-parser-output .navigatie{position:relative;clear:both;overflow:auto;margin:1em auto -0.5em;padding:2px;background-color:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);text-align:center;font-size:87%}.mw-parser-output .navigatie-bewerken{margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-bewerken .mw-ui-icon::before{background-size:0.9em}.mw-parser-output .navigatie-afb-links,.mw-parser-output .navigatie-afb-rechts{position:absolute}.mw-parser-output .navigatie-afb-rechts{right:2px}.mw-parser-output .navigatie-afb-groot{float:right;padding-left:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-titel{background-color:#ddeef8;padding:2px 5.5em;font-weight:bold}.mw-parser-output .navigatie-inhoud{padding:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-inhoud p:first-child{margin:0}.mw-parser-output .navigatie div[style*="background-color"],.mw-parser-output .navigatie div[style*="background"]{color:inherit}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navigatie-titel{background-color:var(--background-color-interactive,#eaecf0)!important}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navigatie-titel{background-color:var(--background-color-interactive,#eaecf0)!important}}</style><div class="navigatie mw-collapsible mw-collapsed" role="navigation" aria-labelledby="Bibliografische informatie" data-collapsetext="Inklappen" data-expandtext="Uitklappen"><div id="Bibliografische_informatie" class="navigatie-titel"><a href="/wiki/Wikipedia:Bibliografische_informatie" title="Wikipedia:Bibliografische informatie">Bibliografische informatie</a></div><div class="navigatie-inhoud mw-collapsible-content plainlist ta-left"><ul style="column-width:36em"><li><b><a href="/wiki/Biografisch_Portaal" title="Biografisch Portaal">Biografisch Portaal</a>:</b> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.biografischportaal.nl/persoon/61871441">61871441</a></span></li><li><b><a href="/wiki/Digitale_Bibliotheek_voor_de_Nederlandse_Letteren" title="Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren">Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren</a>:</b> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.dbnl.org/auteurs/auteur.php?id=voll013">voll013</a></span></li><li><b><a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">Gemeinsame Normdatei</a>:</b> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/1147229406">1147229406</a></span></li><li><b><a href="/wiki/International_Standard_Name_Identifier" title="International Standard Name Identifier">International Standard Name Identifier</a>:</b> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://isni.org/isni/0000000034734628">0000 0000 3473 4628</a></span></li><li><b><a href="/wiki/Library_of_Congress_Control_Number" title="Library of Congress Control Number">Library of Congress Control Number</a>:</b> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/names/n83037105">n83037105</a></span></li><li><b><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Property:P1006" class="extiw" title="d:Property:P1006">Nederlandse Thesaurus van Auteursnamen</a>:</b> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://data.bibliotheken.nl/id/thes/p068802528">068802528</a></span></li><li><b><a href="/wiki/Syst%C3%A8me_universitaire_de_documentation" title="Système universitaire de documentation">Système universitaire de documentation</a>:</b> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.idref.fr/130821934">130821934</a></span></li><li><b><a href="/wiki/Virtual_International_Authority_File" title="Virtual International Authority File">Virtual International Authority File</a>:</b> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://viaf.org/viaf/6303554">6303554</a></span></li><li><b></b> <b><a href="/wiki/WorldCat" title="WorldCat">WorldCat</a></b> (via VIAF): <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldcat.org/identities/containsVIAFID/6303554">6303554</a></li></ul></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Externe_links">Externe links</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=D.H.Th._Vollenhoven&veaction=edit&section=11" title="Bewerk dit kopje: Externe links" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=D.H.Th._Vollenhoven&action=edit&section=11" title="De broncode bewerken van de sectie: Externe links"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://christelijkefilosofie.nl/over-ons/geschiedenis/">Stichting D.H.Th.Vollenhoven</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20060107133604/http://www.members.shaw.ca/jgfriesen/Notes/VollenhovenNotes.html">Vollenhoven studies</a> (via archive.org)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.allofliferedeemed.co.uk/vollenhoven.htm">Vollenhoviana</a></li></ul> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐web.codfw.main‐78f4c97c5d‐5gg5l Cached time: 20241128232009 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [show‐toc] CPU time usage: 0.180 seconds Real time usage: 0.516 seconds Preprocessor visited node count: 1919/1000000 Post‐expand include size: 13917/2097152 bytes Template argument size: 4210/2097152 bytes Highest expansion depth: 11/100 Expensive parser function count: 1/500 Unstrip recursion depth: 0/20 Unstrip post‐expand size: 8603/5000000 bytes Lua time usage: 0.053/10.000 seconds Lua memory usage: 1420169/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 1/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 182.934 1 -total 66.61% 121.848 1 Sjabloon:Infobox_hoogleraar 62.24% 113.855 1 Sjabloon:Infobox_generiek 32.26% 59.023 5 Sjabloon:Wikidata 15.84% 28.977 1 Sjabloon:Bibliografische_informatie 12.95% 23.686 1 Sjabloon:Appendix 11.40% 20.855 1 Sjabloon:References 5.47% 10.010 1 Sjabloon:Wikidata_afbeelding 4.75% 8.695 1 Sjabloon:Citeer_web 3.90% 7.126 1 Sjabloon:NL --> <!-- Saved in parser cache with key nlwiki:pcache:4553056:|#|:idhash:dateformat=default and timestamp 20241128232009 and revision id 65066150. Rendering was triggered because: page-view --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1&useformat=desktop" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Overgenomen van "<a dir="ltr" href="https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=D.H.Th._Vollenhoven&oldid=65066150">https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=D.H.Th._Vollenhoven&oldid=65066150</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Categorie:Alles" title="Categorie:Alles">Categorieën</a>: <ul><li><a href="/wiki/Categorie:Nederlands_filosoof" title="Categorie:Nederlands filosoof">Nederlands filosoof</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Hoogleraar_aan_de_Vrije_Universiteit_Amsterdam" title="Categorie:Hoogleraar aan de Vrije Universiteit Amsterdam">Hoogleraar aan de Vrije Universiteit Amsterdam</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Predikant_van_de_Gereformeerde_Kerken_in_Nederland" title="Categorie:Predikant van de Gereformeerde Kerken in Nederland">Predikant van de Gereformeerde Kerken in Nederland</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Rector_magnificus_van_de_Vrije_Universiteit_Amsterdam" title="Categorie:Rector magnificus van de Vrije Universiteit Amsterdam">Rector magnificus van de Vrije Universiteit Amsterdam</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 10 aug 2023 om 20:35.</li> <li id="footer-info-copyright">De tekst is beschikbaar onder de licentie <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl">Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen</a>, er kunnen aanvullende voorwaarden van toepassing zijn. Zie de <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/nl">gebruiksvoorwaarden</a> voor meer informatie.<br /> Wikipedia® is een geregistreerd handelsmerk van de <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, een organisatie zonder winstoogmerk.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Privacybeleid</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia">Over Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Algemeen_voorbehoud">Disclaimers</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Gedragscode</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Ontwikkelaars</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/nl.wikipedia.org">Statistieken</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookieverklaring</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//nl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=D.H.Th._Vollenhoven&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mobiele weergave</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-5c59558b9d-6xbrp","wgBackendResponseTime":127,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.180","walltime":"0.516","ppvisitednodes":{"value":1919,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":13917,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":4210,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":11,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":1,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":8603,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 182.934 1 -total"," 66.61% 121.848 1 Sjabloon:Infobox_hoogleraar"," 62.24% 113.855 1 Sjabloon:Infobox_generiek"," 32.26% 59.023 5 Sjabloon:Wikidata"," 15.84% 28.977 1 Sjabloon:Bibliografische_informatie"," 12.95% 23.686 1 Sjabloon:Appendix"," 11.40% 20.855 1 Sjabloon:References"," 5.47% 10.010 1 Sjabloon:Wikidata_afbeelding"," 4.75% 8.695 1 Sjabloon:Citeer_web"," 3.90% 7.126 1 Sjabloon:NL"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.053","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":1420169,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-78f4c97c5d-5gg5l","timestamp":"20241128232009","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"D.H.Th. Vollenhoven","url":"https:\/\/nl.wikipedia.org\/wiki\/D.H.Th._Vollenhoven","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q5203624","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q5203624","author":{"@type":"Organization","name":"Bijdragers aan Wikimedia-projecten"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2016-04-01T12:55:09Z","dateModified":"2023-08-10T19:35:57Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/e\/e3\/DHThVollenhoven1926.jpg","headline":"Nederlands filosoof (1892-1978)"}</script> </body> </html>