CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="tr" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Safevîler - Vikipedi</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )trwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","Ocak","Şubat","Mart","Nisan","Mayıs","Haziran","Temmuz","Ağustos","Eylül","Ekim","Kasım","Aralık"],"wgRequestId":"cf1a7da8-85ae-47db-a3a4-d7677d07af75","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Safevîler","wgTitle":"Safevîler","wgCurRevisionId":34414719,"wgRevisionId":34414719,"wgArticleId":25999,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["KB1 bakım: Birden fazla ad: yazar listesi","ISBN sihirli bağlantısını kullanan sayfalar","Özgün araştırma içerebilen maddeler","Tanımlanmamış parametreler içeren ülke bilgi kutusu kullanan sayfalar","Kaynaksız anlatımlar içeren maddeler","VikiProje Tarih kaynak bekleyen maddeler","Safevîler"],"wgPageViewLanguage":"tr","wgPageContentLanguage":"tr","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Safevîler","wgRelevantArticleId":25999, "wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgRedirectedFrom":"Safevî_Devleti","wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":2}}},"wgStableRevisionId":34414719,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"tr","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"tr"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":80000,"wgInternalRedirectTargetUrl":"/wiki/Safev%C3%AEler","wgRelatedArticlesCompat":[],"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q18234383","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands", "architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":true,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["mediawiki.action.view.redirect","ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready", "jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.extra-toolbar-buttons","ext.gadget.HizliBilgi","ext.gadget.OpenStreetMap","ext.gadget.switcher","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=tr&modules=ext.cite.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=tr&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=tr&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.5"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/Safavid_Flag.svg/1200px-Safavid_Flag.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="800"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/Safavid_Flag.svg/800px-Safavid_Flag.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="533"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/Safavid_Flag.svg/640px-Safavid_Flag.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="427"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Safevîler - Vikipedi"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//tr.m.wikipedia.org/wiki/Safev%C3%AEler"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Değiştir" href="/w/index.php?title=Safev%C3%AEler&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Vikipedi (tr)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//tr.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Safev%C3%AEler"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.tr"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Vikipedi Atom beslemesi" href="/w/index.php?title=%C3%96zel:SonDe%C4%9Fi%C5%9Fiklikler&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Safevîler rootpage-Safevîler skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">İçeriğe atla</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Ana menü" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Ana menü</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Ana menü</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">kenar çubuğuna taşı</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">gizle</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Gezinti </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Anasayfa" title="Anasayfayı ziyaret et [z]" accesskey="z"><span>Anasayfa</span></a></li><li id="n-Hakkımızda" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Hakk%C4%B1nda"><span>Hakkımızda</span></a></li><li id="n-İçindekiler" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:G%C3%B6z_at"><span>İçindekiler</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:Rastgele" title="Rastgele bir sayfaya gidin [x]" accesskey="x"><span>Rastgele madde</span></a></li><li id="n-Seçkin-içerik" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Se%C3%A7kin_i%C3%A7erik"><span>Seçkin içerik</span></a></li><li id="n-Yakınımdakiler" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:Yak%C4%B1n%C4%B1mdakiler"><span>Yakınımdakiler</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-Katılım" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-Katılım" > <div class="vector-menu-heading"> Katılım </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-sandbox" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Deneme_tahtas%C4%B1"><span>Deneme tahtası</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:K%C3%B6y_%C3%A7e%C5%9Fmesi" title="Güncel olaylarla ilgili son bilgiler"><span>Köy çeşmesi</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:SonDe%C4%9Fi%C5%9Fiklikler" title="Vikide yapılmış son değişikliklerin listesi [r]" accesskey="r"><span>Son değişiklikler</span></a></li><li id="n-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Y%C3%BCkle"><span>Dosya yükle</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Topluluk_portali" title="Proje hakkında, neler yapabilirsiniz, ne nerededir"><span>Topluluk portali</span></a></li><li id="n-shop-text" class="mw-list-item"><a href="//shop.wikimedia.org"><span>Wikimedia dükkânı</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Yard%C4%B1m:%C4%B0%C3%A7indekiler" title="Yardım almak için"><span>Yardım</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Anasayfa" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Vikipedi" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-tr.svg" style="width: 6.6875em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="Özgür Ansiklopedi" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-tr.svg" width="104" height="13" style="width: 6.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%C3%96zel:Ara" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Vikipedi içinde ara [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Ara</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Vikipedi üzerinde ara" aria-label="Vikipedi üzerinde ara" autocapitalize="sentences" title="Vikipedi içinde ara [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Özel:Ara"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Ara</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Kişisel araçlar"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Görünüm"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Sayfanın yazı tipi boyutunun, genişliğinin ve renginin görünümünü değiştirin" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Görünüm" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Görünüm</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_tr.wikipedia.org&uselang=tr" class=""><span>Bağış yapın</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C3%96zel:HesapOlu%C5%9Ftur&returnto=Safev%C3%AEler" title="Bir hesap oluşturup oturum açmanız tavsiye edilmektedir ancak bu zorunlu değildir" class=""><span>Hesap oluştur</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C3%96zel:Kullan%C4%B1c%C4%B1OturumuA%C3%A7ma&returnto=Safev%C3%AEler" title="Oturum açmanız tavsiye edilmektedir; ancak bu zorunlu değildir [o]" accesskey="o" class=""><span>Oturum aç</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Daha fazla seçenek" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Kişisel araçlar" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Kişisel araçlar</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Kullanıcı menüsü" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_tr.wikipedia.org&uselang=tr"><span>Bağış yapın</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:HesapOlu%C5%9Ftur&returnto=Safev%C3%AEler" title="Bir hesap oluşturup oturum açmanız tavsiye edilmektedir ancak bu zorunlu değildir"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Hesap oluştur</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:Kullan%C4%B1c%C4%B1OturumuA%C3%A7ma&returnto=Safev%C3%AEler" title="Oturum açmanız tavsiye edilmektedir; ancak bu zorunlu değildir [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Oturum aç</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Çıkış yapmış editörler için sayfalar <a href="/wiki/Yard%C4%B1m:Giri%C5%9F" aria-label="Değişiklik yapma hakkında daha fazla bilgi edinin"><span>daha fazla bilgi</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:Katk%C4%B1lar%C4%B1m" title="Bu IP adresinden yapılmış değişiklikler listesi [y]" accesskey="y"><span>Katkılar</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:MesajSayfam" title="Bu IP adresindeki düzenlemeler hakkında tartışma [n]" accesskey="n"><span>Mesaj</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="İçindekiler" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">İçindekiler</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">kenar çubuğuna taşı</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">gizle</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Giriş</div> </a> </li> <li id="toc-Adı" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Adı"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Adı</span> </div> </a> <ul id="toc-Adı-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Devletin_kuruluşunda_rol_oynayan_oymaklar" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Devletin_kuruluşunda_rol_oynayan_oymaklar"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Devletin kuruluşunda rol oynayan oymaklar</span> </div> </a> <ul id="toc-Devletin_kuruluşunda_rol_oynayan_oymaklar-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Safevî_Hanedanı" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Safevî_Hanedanı"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Safevî Hanedanı</span> </div> </a> <ul id="toc-Safevî_Hanedanı-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Tarihçe" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Tarihçe"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Tarihçe</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Tarihçe-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Tarihçe alt bölümünü aç/kapa</span> </button> <ul id="toc-Tarihçe-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Erdebil_Şeyhliğinden_Safevî_Şahlığına" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Erdebil_Şeyhliğinden_Safevî_Şahlığına"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>Erdebil Şeyhliğinden Safevî Şahlığına</span> </div> </a> <ul id="toc-Erdebil_Şeyhliğinden_Safevî_Şahlığına-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Yükselişi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Yükselişi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>Yükselişi</span> </div> </a> <ul id="toc-Yükselişi-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Şah_Tahmasp_(1524-76)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Şah_Tahmasp_(1524-76)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.3</span> <span>Şah Tahmasp (1524-76)</span> </div> </a> <ul id="toc-Şah_Tahmasp_(1524-76)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Muhammed_Hudâbende" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Muhammed_Hudâbende"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.4</span> <span>Muhammed Hudâbende</span> </div> </a> <ul id="toc-Muhammed_Hudâbende-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Şah_Abbas_dönemi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Şah_Abbas_dönemi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.4.1</span> <span>Şah Abbas dönemi</span> </div> </a> <ul id="toc-Şah_Abbas_dönemi-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Safevî_Devleti'nin_çöküşü" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Safevî_Devleti'nin_çöküşü"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.5</span> <span>Safevî Devleti'nin çöküşü</span> </div> </a> <ul id="toc-Safevî_Devleti'nin_çöküşü-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Devlet_yapısı" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Devlet_yapısı"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Devlet yapısı</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Devlet_yapısı-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Devlet yapısı alt bölümünü aç/kapa</span> </button> <ul id="toc-Devlet_yapısı-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Askeriye" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Askeriye"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.1</span> <span>Askeriye</span> </div> </a> <ul id="toc-Askeriye-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Birlikler" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Birlikler"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.2</span> <span>Birlikler</span> </div> </a> <ul id="toc-Birlikler-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Kızılbaşlar" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Kızılbaşlar"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.2.1</span> <span>Kızılbaşlar</span> </div> </a> <ul id="toc-Kızılbaşlar-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Korçu" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Korçu"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.2.2</span> <span>Korçu</span> </div> </a> <ul id="toc-Korçu-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Gulam" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Gulam"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.2.3</span> <span>Gulam</span> </div> </a> <ul id="toc-Gulam-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Topçu" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Topçu"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.2.4</span> <span>Topçu</span> </div> </a> <ul id="toc-Topçu-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Tüfengçi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Tüfengçi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.2.5</span> <span>Tüfengçi</span> </div> </a> <ul id="toc-Tüfengçi-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Mülazım_ve_Çerik" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Mülazım_ve_Çerik"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.2.6</span> <span>Mülazım ve Çerik</span> </div> </a> <ul id="toc-Mülazım_ve_Çerik-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Dil" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Dil"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Dil</span> </div> </a> <ul id="toc-Dil-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Din" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Din"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Din</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Din-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Din alt bölümünü aç/kapa</span> </button> <ul id="toc-Din-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Devlet_Mezhebi_Olarak_Şiîlik'in_Tesisi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Devlet_Mezhebi_Olarak_Şiîlik'in_Tesisi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.1</span> <span>Devlet Mezhebi Olarak Şiîlik'in Tesisi</span> </div> </a> <ul id="toc-Devlet_Mezhebi_Olarak_Şiîlik'in_Tesisi-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Safevîlerin_İran'ı_Şiileştirmesi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Safevîlerin_İran'ı_Şiileştirmesi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.2</span> <span>Safevîlerin İran'ı Şiileştirmesi</span> </div> </a> <ul id="toc-Safevîlerin_İran'ı_Şiileştirmesi-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Kültür" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Kültür"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Kültür</span> </div> </a> <ul id="toc-Kültür-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Safevî_şahları" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Safevî_şahları"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Safevî şahları</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Safevî_şahları-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Safevî şahları alt bölümünü aç/kapa</span> </button> <ul id="toc-Safevî_şahları-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Safevî_Hanedanı_Aile_Ağacı" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Safevî_Hanedanı_Aile_Ağacı"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.1</span> <span>Safevî Hanedanı Aile Ağacı</span> </div> </a> <ul id="toc-Safevî_Hanedanı_Aile_Ağacı-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Ayrıca_bakınız" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Ayrıca_bakınız"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Ayrıca bakınız</span> </div> </a> <ul id="toc-Ayrıca_bakınız-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kaynakça" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Kaynakça"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>Kaynakça</span> </div> </a> <ul id="toc-Kaynakça-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="İçindekiler" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="İçindekiler tablosunu değiştir" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">İçindekiler tablosunu değiştir</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Safevîler</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Başka bir dildeki sayfaya gidin. 51 dilde mevcut" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-51" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">51 dil</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Safawidiese_Ryk" title="Safawidiese Ryk - Afrikaanca" lang="af" hreflang="af" data-title="Safawidiese Ryk" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="Afrikaanca" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Imperio_Safavida" title="Imperio Safavida - Aragonca" lang="an" hreflang="an" data-title="Imperio Safavida" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="Aragonca" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B5%D9%81%D9%88%D9%8A%D8%A9" title="الدولة الصفوية - Arapça" lang="ar" hreflang="ar" data-title="الدولة الصفوية" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Arapça" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D9%87_%D8%A7%D9%84%D8%B5%D9%81%D9%88%D9%8A%D9%87" title="الدوله الصفويه - Mısır Arapçası" lang="arz" hreflang="arz" data-title="الدوله الصفويه" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Mısır Arapçası" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/S%C9%99f%C9%99vil%C9%99r" title="Səfəvilər - Azerbaycan dili" lang="az" hreflang="az" data-title="Səfəvilər" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="Azerbaycan dili" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%B5%D9%81%D9%88%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D9%85%D9%BE%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%D9%84%D9%88%D8%BA%D9%88" title="صفوی ایمپیراتورلوغو - South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="صفوی ایمپیراتورلوغو" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D3%99%D1%84%D3%99%D2%AF%D0%B8%D2%99%D3%99%D1%80_%D0%B4%D3%99%D2%AF%D0%BB%D3%99%D1%82%D0%B5" title="Сәфәүиҙәр дәүләте - Başkırtça" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Сәфәүиҙәр дәүләте" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="Başkırtça" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%AB%E0%A6%BE%E0%A6%AD%E0%A7%80%E0%A6%AF%E0%A6%BC_%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%9C%E0%A7%8D%E0%A6%AF" title="সাফাভীয় সাম্রাজ্য - Bengalce" lang="bn" hreflang="bn" data-title="সাফাভীয় সাম্রাজ্য" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="Bengalce" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B5%D1%84%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D0%B8%D0%BD_%D1%83%D0%BB%D0%B0%D1%81" title="Сефевиин улас - Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Сефевиин улас" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target"><span>Буряад</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Imperi_Saf%C3%A0vida" title="Imperi Safàvida - Katalanca" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Imperi Safàvida" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Katalanca" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%DB%95%D9%81%DB%95%D9%88%DB%8C%DB%8C%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86" title="سەفەوییەکان - Orta Kürtçe" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="سەفەوییەکان" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="Orta Kürtçe" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-crh mw-list-item"><a href="https://crh.wikipedia.org/wiki/Sefeviyler_Devleti" title="Sefeviyler Devleti - Kırım Tatarcası" lang="crh" hreflang="crh" data-title="Sefeviyler Devleti" data-language-autonym="Qırımtatarca" data-language-local-name="Kırım Tatarcası" class="interlanguage-link-target"><span>Qırımtatarca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Dewleta_Sefewiyan" title="Dewleta Sefewiyan - Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Dewleta Sefewiyan" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Safavid_Iran" title="Safavid Iran - İngilizce" lang="en" hreflang="en" data-title="Safavid Iran" data-language-autonym="English" data-language-local-name="İngilizce" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Imperio_saf%C3%A1vida" title="Imperio safávida - İspanyolca" lang="es" hreflang="es" data-title="Imperio safávida" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="İspanyolca" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Safaviidide_Iraan" title="Safaviidide Iraan - Estonca" lang="et" hreflang="et" data-title="Safaviidide Iraan" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Estonca" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Safaviden_Inperioa" title="Safaviden Inperioa - Baskça" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Safaviden Inperioa" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Baskça" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%B5%D9%81%D9%88%DB%8C" title="ایران صفوی - Farsça" lang="fa" hreflang="fa" data-title="ایران صفوی" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Farsça" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr badge-Q70893996 mw-list-item" title=""><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Empire_s%C3%A9f%C3%A9vide" title="Empire séfévide - Fransızca" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Empire séfévide" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Fransızca" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://ha.wikipedia.org/wiki/Daular_Safawiyya" title="Daular Safawiyya - Hausa dili" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Daular Safawiyya" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="Hausa dili" class="interlanguage-link-target"><span>Hausa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%94%D7%90%D7%99%D7%9E%D7%A4%D7%A8%D7%99%D7%94_%D7%94%D7%A1%D7%A4%D7%95%D7%95%D7%99%D7%AA" title="האימפריה הספווית - İbranice" lang="he" hreflang="he" data-title="האימפריה הספווית" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="İbranice" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%AB%E0%A4%BE%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%A6" title="साफाविद - Hintçe" lang="hi" hreflang="hi" data-title="साफाविद" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="Hintçe" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Safavidsko_Carstvo" title="Safavidsko Carstvo - Hırvatça" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Safavidsko Carstvo" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="Hırvatça" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%A5%D6%86%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%8A%D5%A1%D6%80%D5%BD%D5%AF%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6" title="Սեֆյան Պարսկաստան - Ermenice" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Սեֆյան Պարսկաստան" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="Ermenice" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hyw mw-list-item"><a href="https://hyw.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%A5%D6%86%D5%A5%D5%A1%D5%B6_%D5%8A%D5%A1%D6%80%D5%BD%D5%AF%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6" title="Սեֆեան Պարսկաստան - Western Armenian" lang="hyw" hreflang="hyw" data-title="Սեֆեան Պարսկաստան" data-language-autonym="Արեւմտահայերէն" data-language-local-name="Western Armenian" class="interlanguage-link-target"><span>Արեւմտահայերէն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Iran_Safawi" title="Iran Safawi - Endonezce" lang="id" hreflang="id" data-title="Iran Safawi" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Endonezce" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%A4%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%97%E1%83%90_%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%90" title="სეფიანთა იმპერია - Gürcüce" lang="ka" hreflang="ka" data-title="სეფიანთა იმპერია" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="Gürcüce" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%82%AC%ED%8C%8C%EB%B9%84_%EC%A0%9C%EA%B5%AD" title="사파비 제국 - Korece" lang="ko" hreflang="ko" data-title="사파비 제국" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Korece" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Dewleta_Sefewiyan" title="Dewleta Sefewiyan - Kürtçe" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Dewleta Sefewiyan" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="Kürtçe" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B5%D1%84%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D0%BB%D0%B5%D1%80" title="Сефевилер - Kırgızca" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Сефевилер" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="Kırgızca" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Empira_Safavida" title="Empira Safavida - Malgaşça" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Empira Safavida" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="Malgaşça" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D1%84%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%BE_%D0%A6%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Сафавидско Царство - Makedonca" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Сафавидско Царство" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="Makedonca" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%B8%E0%B4%AB%E0%B4%B5%E0%B4%BF_%E0%B4%B8%E0%B4%BE%E0%B4%AE%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%BE%E0%B4%9C%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B4%82" title="സഫവി സാമ്രാജ്യം - Malayalam dili" lang="ml" hreflang="ml" data-title="സഫവി സാമ്രാജ്യം" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="Malayalam dili" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Emp%C3%A8ri_Safavida" title="Empèri Safavida - Oksitan dili" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Empèri Safavida" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="Oksitan dili" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%B8%E0%A8%AB%E0%A8%BE%E0%A8%B5%E0%A8%BF%E0%A8%A6_%E0%A8%87%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%A8" title="ਸਫਾਵਿਦ ਇਰਾਨ - Pencapça" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਸਫਾਵਿਦ ਇਰਾਨ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="Pencapça" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%B5%D9%81%D9%88%DB%8C_%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%AA" title="صفوی سلطنت - Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="صفوی سلطنت" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Imp%C3%A9rio_Saf%C3%A1vida" title="Império Safávida - Portekizce" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Império Safávida" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Portekizce" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B5%D1%84%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%B3%D0%BE%D1%81%D1%83%D0%B4%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Сефевидское государство - Rusça" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Сефевидское государство" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Rusça" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Safavidska_Monarhija" title="Safavidska Monarhija - Sırp-Hırvat Dili" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Safavidska Monarhija" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="Sırp-Hırvat Dili" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Safavid_Empire" title="Safavid Empire - Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Safavid Empire" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Saf%C3%ADjovsk%C3%A1_r%C3%AD%C5%A1a" title="Safíjovská ríša - Slovakça" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Safíjovská ríša" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="Slovakça" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Dawladii_safawiyiinta" title="Dawladii safawiyiinta - Somalice" lang="so" hreflang="so" data-title="Dawladii safawiyiinta" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="Somalice" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D1%84%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%98%D1%80%D0%B0%D0%BD" title="Сафавидски Иран - Sırpça" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Сафавидски Иран" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Sırpça" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B0%D0%B2%D0%BB%D0%B0%D1%82%D0%B8_%D0%A1%D0%B0%D1%84%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D1%91%D0%BD" title="Давлати Сафавиён - Tacikçe" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Давлати Сафавиён" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="Tacikçe" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%AB%E0%B8%A3%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%8B%E0%B8%B2%E0%B8%9F%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%94" title="อิหร่านซาฟาวิด - Tayca" lang="th" hreflang="th" data-title="อิหร่านซาฟาวิด" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="Tayca" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tk mw-list-item"><a href="https://tk.wikipedia.org/wiki/Sefewi_d%C3%B6wleti" title="Sefewi döwleti - Türkmence" lang="tk" hreflang="tk" data-title="Sefewi döwleti" data-language-autonym="Türkmençe" data-language-local-name="Türkmence" class="interlanguage-link-target"><span>Türkmençe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B5%D1%84%D0%B5%D0%B2%D1%96%D0%B4%D1%81%D1%8C%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%86%D1%80%D0%B0%D0%BD" title="Сефевідський Іран - Ukraynaca" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Сефевідський Іран" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Ukraynaca" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%B5%D9%81%D9%88%DB%8C_%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%AA" title="صفوی سلطنت - Urduca" lang="ur" hreflang="ur" data-title="صفوی سلطنت" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="Urduca" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Safaviylar_davlati" title="Safaviylar davlati - Özbekçe" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Safaviylar davlati" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="Özbekçe" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%A4%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%A4%E1%83%98%E1%83%A8_%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%90" title="სეფიანეფიშ იმპერია - Megrelce" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="სეფიანეფიშ იმპერია" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Megrelce" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh badge-Q70893996 mw-list-item" title=""><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%90%A8%E6%B3%95%E7%BB%B4%E5%B8%9D%E5%9B%BD" title="萨法维帝国 - Çince" lang="zh" hreflang="zh" data-title="萨法维帝国" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Çince" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q18234383#sitelinks-wikipedia" title="Dillerarası bağlantıları değiştir" class="wbc-editpage">Bağlantıları değiştir</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Ad alanları"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Safev%C3%AEler" title="İçerik sayfasını göster [c]" accesskey="c"><span>Madde</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Tart%C4%B1%C5%9Fma:Safev%C3%AEler" rel="discussion" title="İçerik ile ilgili tartışma [t]" accesskey="t"><span>Tartışma</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Dil varyantını değiştir" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Türkçe</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Görünüm"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Safev%C3%AEler"><span>Oku</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Safev%C3%AEler&veaction=edit" title="Bu sayfayı değiştir [v]" accesskey="v"><span>Değiştir</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Safev%C3%AEler&action=edit" title="Bu sayfanın kaynak kodunu düzenleyin [e]" accesskey="e"><span>Kaynağı değiştir</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Safev%C3%AEler&action=history" title="Bu sayfanın geçmiş sürümleri [h]" accesskey="h"><span>Geçmişi gör</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Sayfa araçları"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Araçlar" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Araçlar</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Araçlar</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">kenar çubuğuna taşı</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">gizle</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Daha fazla seçenek" > <div class="vector-menu-heading"> Eylemler </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Safev%C3%AEler"><span>Oku</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Safev%C3%AEler&veaction=edit" title="Bu sayfayı değiştir [v]" accesskey="v"><span>Değiştir</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Safev%C3%AEler&action=edit" title="Bu sayfanın kaynak kodunu düzenleyin [e]" accesskey="e"><span>Kaynağı değiştir</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Safev%C3%AEler&action=history"><span>Geçmişi gör</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Genel </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:SayfayaBa%C4%9Flant%C4%B1lar/Safev%C3%AEler" title="Bu sayfaya bağlantı vermiş tüm viki sayfalarının listesi [j]" accesskey="j"><span>Sayfaya bağlantılar</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:%C4%B0lgiliDe%C4%9Fi%C5%9Fiklikler/Safev%C3%AEler" rel="nofollow" title="Bu sayfadan bağlantı verilen sayfalardaki son değişiklikler [k]" accesskey="k"><span>İlgili değişiklikler</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:%C3%96zelSayfalar" title="Tüm özel sayfaların listesi [q]" accesskey="q"><span>Özel sayfalar</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Safev%C3%AEler&oldid=34414719" title="Bu sayfanın bu revizyonuna kalıcı bağlantı"><span>Kalıcı bağlantı</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Safev%C3%AEler&action=info" title="Bu sayfa hakkında daha fazla bilgi"><span>Sayfa bilgisi</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:KaynakG%C3%B6ster&page=Safev%C3%AEler&id=34414719&wpFormIdentifier=titleform" title="Bu sayfadan nasıl kaynak göstereceği hakkında bilgi"><span>Bu sayfayı kaynak göster</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ftr.wikipedia.org%2Fwiki%2FSafev%25C3%25AEler"><span>Kısaltılmış URL'yi al</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:QrCode&url=https%3A%2F%2Ftr.wikipedia.org%2Fwiki%2FSafev%25C3%25AEler"><span>Karekodu indir</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Yazdır/dışa aktar </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:Kitap&bookcmd=book_creator&referer=Safev%C3%AEler"><span>Bir kitap oluştur</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:DownloadAsPdf&page=Safev%C3%AEler&action=show-download-screen"><span>PDF olarak indir</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Safev%C3%AEler&printable=yes" title="Bu sayfanın basılmaya uygun sürümü [p]" accesskey="p"><span>Basılmaya uygun görünüm</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Diğer projelerde </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Safavid_Empire" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q18234383" title="Veri havuzundaki ilgili ögeye bağlantı [g]" accesskey="g"><span>Vikiveri ögesi</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Sayfa araçları"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Görünüm"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Görünüm</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">kenar çubuğuna taşı</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">gizle</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Vikipedi, özgür ansiklopedi</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"><span class="mw-redirectedfrom">(<a href="/w/index.php?title=Safev%C3%AE_Devleti&redirect=no" class="mw-redirect" title="Safevî Devleti">Safevî Devleti</a> sayfasından yönlendirildi)</span></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="tr" dir="ltr"><table class="box-Özgün_araştırma plainlinks metadata ambox ambox-content" role="presentation"><tbody><tr><td class="mbox-image"><div style="width:52px"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Ambox_important.svg" class="mw-file-description" title="Özgün araştırma"><img alt="Özgün araştırma" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Ambox_important.svg/50px-Ambox_important.svg.png" decoding="async" width="50" height="50" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Ambox_important.svg/75px-Ambox_important.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Ambox_important.svg/100px-Ambox_important.svg.png 2x" data-file-width="40" data-file-height="40" /></a></span></div></td><td class="mbox-text"><div class="mbox-text-span"><b>Bu maddenin veya bölümün <a href="/wiki/Vikipedi:%C3%96zg%C3%BCn_ara%C5%9Ft%C4%B1rmalara_yer_vermemek" title="Vikipedi:Özgün araştırmalara yer vermemek">özgün araştırma</a>, doğrulanamaz veya yoruma dayalı ifadeler içerdiği düşünülmektedir.</b><br /> Lütfen iddiaları <a href="/wiki/Vikipedi:Do%C4%9Frulanabilirlik" title="Vikipedi:Doğrulanabilirlik">kontrol</a> ederek ve yeni <a href="/wiki/Vikipedi:Kaynak_g%C3%B6sterme" title="Vikipedi:Kaynak gösterme">kaynaklar ekleyerek</a> geliştirin. Özgün araştırmadan oluşmuş ifadeler kaldırılabilir.<br />Ayrıntılar maddenin <a href="/wiki/Tart%C4%B1%C5%9Fma:Safev%C3%AEler" title="Tartışma:Safevîler">tartışma sayfasında</a> bulunabilir.</div></td></tr></tbody></table> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r28603389">.mw-parser-output .infobox-subbox{padding:0;border:none;margin:-3px;width:auto;min-width:100%;font-size:100%;clear:none;float:none;background-color:transparent}.mw-parser-output .infobox-3cols-child{margin:auto}.mw-parser-output .infobox .navbar{font-size:100%}body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-header,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-subheader,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-above,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-title,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-image,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-full-data,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-below{text-align:center}</style><table class="infobox geography vcard" style="font-size:88%;"><tbody><tr><th colspan="2" class="infobox-above adr" style="padding:0.25em 0.33em 0.33em;line-height:1.2em;font-size:1.25em;"><div style="padding-top:0.25em; font-weight:normal;">شاهنشاهی صفوی <br /><span style="font-size:120%;">Safevi İmparatorluğu</span><br /><i>Memleket-i İran</i><sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><br /><div style="display:inline" class="fn org country-name">Safevîler</div></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-subheader text-align:center;" style="text-align:center;">1501-1736</td></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-image" style="text-align:center;padding:0.5em 0;"><div style="display:table; width:100%;"> <div style="display:table-cell; width:58%; vertical-align:middle; padding-left:5px;"> <div style="padding-bottom:3px;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Safavid_Flag.svg" class="mw-file-description" title="bayrağı"><img alt="bayrağı" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/Safavid_Flag.svg/125px-Safavid_Flag.svg.png" decoding="async" width="125" height="83" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/Safavid_Flag.svg/188px-Safavid_Flag.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/Safavid_Flag.svg/250px-Safavid_Flag.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></div> <div style="font-size:90%;">Bayrak</div> </div> <div style="display:table-cell; vertical-align:middle; padding: 0px 5px;"> <div style="padding-bottom:3px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Lion_and_Sun_Emblem_of_Persia.svg" class="mw-file-description" title="{{{arma_açıklaması}}}"><img alt="{{{arma_açıklaması}}}" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Lion_and_Sun_Emblem_of_Persia.svg/85px-Lion_and_Sun_Emblem_of_Persia.svg.png" decoding="async" width="85" height="78" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Lion_and_Sun_Emblem_of_Persia.svg/128px-Lion_and_Sun_Emblem_of_Persia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Lion_and_Sun_Emblem_of_Persia.svg/170px-Lion_and_Sun_Emblem_of_Persia.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="470" /></a></span></div> <div style="font-size:90%;">Arma</div> </div> </div></td></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-full-data"><div align="center"><span class="mw-default-size" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/Dosya:The_maximum_extent_of_the_Safavid_Empire_under_Shah_Abbas_I.png" class="mw-file-description" title="Safevî İmparatorluğu'nun en geniş sınırları"><img alt="Safevî İmparatorluğu'nun en geniş sınırları" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/The_maximum_extent_of_the_Safavid_Empire_under_Shah_Abbas_I.png/250px-The_maximum_extent_of_the_Safavid_Empire_under_Shah_Abbas_I.png" decoding="async" width="250" height="173" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/The_maximum_extent_of_the_Safavid_Empire_under_Shah_Abbas_I.png/375px-The_maximum_extent_of_the_Safavid_Empire_under_Shah_Abbas_I.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/The_maximum_extent_of_the_Safavid_Empire_under_Shah_Abbas_I.png/500px-The_maximum_extent_of_the_Safavid_Empire_under_Shah_Abbas_I.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="428" /></a></span></div><div style="position:relative;top:0.3em;font-size:x-small" align="center">Safevî İmparatorluğu'nun en geniş sınırları</div></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">Başkent</th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/Tebriz" title="Tebriz">Tebriz</a> (1501-1555)<br /><a href="/wiki/Kazvin" title="Kazvin">Kazvin</a> (1555-1598)<br /><a href="/wiki/%C4%B0sfahan" title="İsfahan">İsfahan</a> (1598-1736)</td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">Yaygın dil(ler)</th><td class="infobox-data"> <ul><li><a href="/wiki/Acem_T%C3%BCrk%C3%A7esi" title="Acem Türkçesi">Acem Türkçesi</a> <span style="font-size:85%;">(saray, hanedan, ordu ve <i><a href="/wiki/Lingua_franca" title="Lingua franca">lingua franca</a></i> dili)<sup id="cite_ref-savory07_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-savory07-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-lockhart_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-lockhart-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-price_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-price-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-mazzaoui_5-0" class="reference"><a href="#cite_note-mazzaoui-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-mazzaoui_5-1" class="reference"><a href="#cite_note-mazzaoui-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-shaffer_6-0" class="reference"><a href="#cite_note-shaffer-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></span></li> <li><a href="/wiki/Fars%C3%A7a" title="Farsça">Farsça</a> <span style="font-size:85%;">(resmî dil)<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></span></li></ul> </td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">Resmî din <div style="font-weight:normal;display:inline;"></div></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/%C4%B0sn%C3%A2a%C5%9Feriyye" class="mw-redirect" title="İsnâaşeriyye">Onikici Şii İslam</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">Hükûmet</th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/Mutlak_monar%C5%9Fi" title="Mutlak monarşi">Mutlak monarşi</a></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/%C4%B0ran_h%C3%BCk%C3%BCmdarlar%C4%B1_listesi" title="İran hükümdarları listesi">Şehinşah</a></th><td class="infobox-data"> </td></tr><tr class="mergedrow"><td colspan="2" class="infobox-full-data"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28603389"><table class="infobox-subbox"><tbody><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• 1501-1524 </div></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/I._%C4%B0smail" title="I. İsmail">I. İsmail</a> (ilk)</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• 1732-1736 </div></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/III._Abbas" title="III. Abbas">III. Abbas</a> (son)</td></tr></tbody></table></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/Safev%C3%AE_vez%C3%AEri%C3%A2zamlar%C4%B1_listesi" title="Safevî vezîriâzamları listesi">Veziriâzam</a></th><td class="infobox-data"> </td></tr><tr class="mergedrow"><td colspan="2" class="infobox-full-data"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28603389"><table class="infobox-subbox"><tbody><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• 1501-1507 </div></th><td class="infobox-data">Muhammed Zekeriya Kucucî (ilk)</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• 1731-1736 </div></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/Nadir_%C5%9Eah" title="Nadir Şah">Nadir Kuli Bey</a> (son)</td></tr></tbody></table></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">Tarihçe</th><td class="infobox-data"> </td></tr><tr class="mergedrow"><td colspan="2" class="infobox-full-data"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28603389"><table class="infobox-subbox"><tbody><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• Kuruluşu </div></th><td class="infobox-data">1501</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• <a href="/wiki/Merv_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Merv Savaşı">Merv Savaşı</a> </div></th><td class="infobox-data">1510</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• <a href="/wiki/%C3%87ald%C4%B1ran_Muharebesi" title="Çaldıran Muharebesi">Çaldıran Muharebesi</a> </div></th><td class="infobox-data">1514</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• Dağılışı </div></th><td class="infobox-data">1736</td></tr></tbody></table></td></tr><tr class="mergedtoprow"><th colspan="2" class="infobox-header" style="text-align:left;">Yüzölçümü</th></tr><tr class="mergedbottomrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• Toplam</div></th><td class="infobox-data">2.9 milyon km<sup>2</sup></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">Para birimi</th><td class="infobox-data">Tümen, Abbâsî, Şahı</td></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-full-data"> <table style="width:95%; background: transparent; text-align:center; margin:0 auto;"> <tbody><tr> <td style="text-align:center; border:0; padding-bottom:0"><div id="before-after"></div> <b>Öncüller</b></td> <td style="text-align:center;border:0; padding-bottom:0;"><b>Ardıllar</b> </td></tr> <tr> <td style="vertical-align:top; text-align:center; border:0;"> <table style="width:100%; background: transparent; text-align:center; margin:0 auto; border:0;"> <tbody><tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d2/Blank.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" data-file-width="3" data-file-height="2" /></span></span> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:left;"><a href="/wiki/Timur_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Timur İmparatorluğu">Timur İmparatorluğu</a> </td></tr> <tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d2/Blank.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" data-file-width="3" data-file-height="2" /></span></span> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:left;"><a href="/wiki/Akkoyunlular" title="Akkoyunlular">Akkoyunlular</a> </td></tr> </tbody></table> </td> <td style="vertical-align:top; text-align:center;border:0;"> <table style="width:92%; background:transparent; text-align:center; margin:0 auto; border:0;"> <tbody><tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:right;"><a href="/wiki/Af%C5%9Far_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Afşar İmparatorluğu">Afşar İmparatorluğu</a> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cd/Nadir_Shah_Flag.svg/20px-Nadir_Shah_Flag.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cd/Nadir_Shah_Flag.svg/30px-Nadir_Shah_Flag.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cd/Nadir_Shah_Flag.svg/40px-Nadir_Shah_Flag.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></span></span> </td></tr> </tbody></table> </td></tr></tbody></table></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">Günümüzdeki durumu</th><td class="infobox-data"><span class="datasortkey" data-sort-value="İran"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Flag_of_Iran.svg/23px-Flag_of_Iran.svg.png" decoding="async" width="23" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Flag_of_Iran.svg/35px-Flag_of_Iran.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Flag_of_Iran.svg/46px-Flag_of_Iran.svg.png 2x" data-file-width="630" data-file-height="360" /></span></span> </span><a href="/wiki/%C4%B0ran" title="İran">İran</a></span><br /><span class="datasortkey" data-sort-value="Türkiye"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Flag_of_Turkey.svg/23px-Flag_of_Turkey.svg.png" decoding="async" width="23" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Flag_of_Turkey.svg/35px-Flag_of_Turkey.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Flag_of_Turkey.svg/45px-Flag_of_Turkey.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="800" /></span></span> </span><a href="/wiki/T%C3%BCrkiye" title="Türkiye">Türkiye</a></span><br /><span class="datasortkey" data-sort-value="Azerbaycan"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Flag_of_Azerbaijan.svg/23px-Flag_of_Azerbaijan.svg.png" decoding="async" width="23" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Flag_of_Azerbaijan.svg/35px-Flag_of_Azerbaijan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Flag_of_Azerbaijan.svg/46px-Flag_of_Azerbaijan.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></span></span> </span><a href="/wiki/Azerbaycan" title="Azerbaycan">Azerbaycan</a></span></td></tr></tbody></table> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r33092931">.mw-parser-output .sidebar{width:22em;float:right;clear:right;margin:0.5em 0 1em 1em;background:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);border:1px solid #aaa;padding:0.2em;text-align:center;line-height:1.4em;font-size:88%;border-collapse:collapse;display:table}body.skin-minerva .mw-parser-output .sidebar{display:table!important;float:right!important;margin:0.5em 0 1em 1em!important}.mw-parser-output .sidebar-subgroup{width:100%;margin:0;border-spacing:0}.mw-parser-output .sidebar-left{float:left;clear:left;margin:0.5em 1em 1em 0}.mw-parser-output .sidebar-none{float:none;clear:both;margin:0.5em 1em 1em 0}.mw-parser-output .sidebar-outer-title{padding:0 0.4em 0.2em;font-size:125%;line-height:1.2em;font-weight:bold}.mw-parser-output .sidebar-top-image{padding:0.4em}.mw-parser-output .sidebar-top-caption,.mw-parser-output .sidebar-pretitle-with-top-image,.mw-parser-output .sidebar-caption{padding:0.2em 0.4em 0;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-pretitle{padding:0.4em 0.4em 0;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-title,.mw-parser-output .sidebar-title-with-pretitle{padding:0.2em 0.8em;font-size:145%;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-title-with-pretitle{padding:0.1em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-image{padding:0.2em 0.4em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-heading{padding:0.1em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-content{padding:0 0.5em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-content-with-subgroup{padding:0.1em 0.4em 0.2em}.mw-parser-output .sidebar-above,.mw-parser-output .sidebar-below{padding:0.3em 0.8em;font-weight:bold}.mw-parser-output .sidebar-collapse .sidebar-above,.mw-parser-output .sidebar-collapse .sidebar-below{border-top:1px solid #aaa;border-bottom:1px solid #aaa}.mw-parser-output .sidebar-navbar{text-align:right;font-size:115%;padding:0 0.4em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-list-title{padding:0 0.4em;text-align:left;font-weight:bold;line-height:1.6em;font-size:105%}.mw-parser-output .sidebar-list-title-c{padding:0 0.4em;text-align:center;margin:0 3.3em}@media(max-width:720px){body.mediawiki .mw-parser-output .sidebar{width:100%!important;clear:both;float:none!important;margin-left:0!important;margin-right:0!important}}</style><table class="sidebar sidebar-collapse nomobile"><tbody><tr><th class="sidebar-title"><a href="/wiki/Azerbaycan_tarihi" title="Azerbaycan tarihi">Azerbaycan tarihi</a></th></tr><tr><td class="sidebar-image"><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Caucasian_albanian_stone_azerbaijan_mingechaur2.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Caucasian_albanian_stone_azerbaijan_mingechaur2.jpg/202px-Caucasian_albanian_stone_azerbaijan_mingechaur2.jpg" decoding="async" width="202" height="109" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Caucasian_albanian_stone_azerbaijan_mingechaur2.jpg/303px-Caucasian_albanian_stone_azerbaijan_mingechaur2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Caucasian_albanian_stone_azerbaijan_mingechaur2.jpg/404px-Caucasian_albanian_stone_azerbaijan_mingechaur2.jpg 2x" data-file-width="3469" data-file-height="1880" /></a><figcaption></figcaption></figure></td></tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="color:#777; background: #eeeeee; text-align:center;">Antik Çağlar</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content" style="text-align:left;"> <dl><dd><a href="/wiki/Karaz_k%C3%BClt%C3%BCr%C3%BC" title="Karaz kültürü">Karaz kültürü</a></dd> <dd><a href="/wiki/Albanya" title="Albanya">Albanya Devleti</a></dd> <dd><a href="/wiki/Ahameni%C5%9F_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Ahameniş İmparatorluğu">Ahameniler İmparatorluğu</a></dd> <dd><a href="/wiki/Seleukos_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="mw-redirect" title="Seleukos İmparatorluğu">Seleukos İmparatorluğu</a></dd> <dd><a href="/wiki/Atropatena" title="Atropatena">Atropatena</a></dd> <dd><a href="/wiki/Sasani_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Sasani İmparatorluğu">Sasani İmparatorluğu</a></dd></dl></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="color:#777; background: #eeeeee; text-align:center;">Orta Çağ</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content" style="text-align:left;"> <dl><dd><a href="/wiki/Emev%C3%AEler" title="Emevîler">Emevîler</a></dd> <dd><a href="/wiki/Abb%C3%A2s%C3%AEler" title="Abbâsîler">Abbâsîler</a></dd> <dd><a href="/wiki/%C5%9Eirvan%C5%9Fahlar_Devleti" title="Şirvanşahlar Devleti">Şirvanşahlar Devleti</a></dd> <dd><a href="/wiki/Sel%C3%A7uklu_Hanedan%C4%B1" title="Selçuklu Hanedanı">Selçuklu Hanedanı</a></dd> <dd><a href="/wiki/%C4%B0ldenizliler" title="İldenizliler">İldenizliler</a></dd> <dd><a href="/wiki/Karakoyunlular" title="Karakoyunlular">Karakoyunlular</a></dd></dl></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="color:#777; background: #eeeeee; text-align:center;">Yeni Çağ</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content" style="text-align:left;"> <dl><dd><a href="/wiki/Akkoyunlular" title="Akkoyunlular">Akkoyunlular</a></dd> <dd><a href="/wiki/Safev%C3%AE_Devleti" class="mw-redirect" title="Safevî Devleti">Safevî Devleti</a></dd> <dd><a href="/wiki/Af%C5%9Far_Hanedan%C4%B1" title="Afşar Hanedanı">Afşar Hanedanı</a></dd> <dd><a href="/wiki/Azerbaycan_hanl%C4%B1klar%C4%B1" title="Azerbaycan hanlıkları">Hanlıklar</a> <dl><dd><a href="/wiki/Bak%C3%BC_Hanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Bakü Hanlığı">Bakü Hanlığı</a></dd> <dd><a href="/wiki/Karaba%C4%9F_Hanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Karabağ Hanlığı">Karabağ Hanlığı</a></dd> <dd><a href="/wiki/Nah%C3%A7%C4%B1van_Hanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Nahçıvan Hanlığı">Nahçıvan Hanlığı</a></dd> <dd><a href="/wiki/Revan_Hanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Revan Hanlığı">Revan Hanlığı</a></dd> <dd><a href="/wiki/Gence_Hanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Gence Hanlığı">Gence Hanlığı</a></dd> <dd><a href="/wiki/Kuba_Hanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Kuba Hanlığı">Kuba Hanlığı</a></dd></dl></dd> <dd><a href="/wiki/Ka%C3%A7ar_Hanedan%C4%B1" title="Kaçar Hanedanı">Kaçar Hanedanı</a></dd> <dd><a href="/wiki/Rus_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Rus İmparatorluğu">Rus egemenliği</a></dd></dl></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="color:#777; background: #eeeeee; text-align:center;">20. Yüzyıl</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content" style="text-align:left;"> <dl><dd><a href="/wiki/Azerbaycan_Demokratik_Cumhuriyeti" title="Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti">Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti</a></dd> <dd><a href="/wiki/Transkafkasya_Sovyet_Federatif_Sosyalist_Cumhuriyeti" title="Transkafkasya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti">Transkafkasya SFSC</a></dd> <dd><a href="/wiki/Azerbaycan_Sovyet_Sosyalist_Cumhuriyeti" title="Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti">Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</a></dd> <dd><a href="/wiki/Azerbaycan_Mill%C3%AE_H%C3%BCk%C3%BBmeti" title="Azerbaycan Millî Hükûmeti">Azerbaycan Millî Hükûmeti</a></dd> <dd><a href="/wiki/Sovyetler_Birli%C4%9Fi%27nin_da%C4%9F%C4%B1lmas%C4%B1" title="Sovyetler Birliği'nin dağılması">SSCB'nin dağılması</a></dd> <dd><a href="/wiki/Azerbaycan" title="Azerbaycan">Azerbaycan Cumhuriyeti</a> <dl><dd><a href="/wiki/Karaba%C4%9F_Sava%C5%9F%C4%B1" class="mw-redirect" title="Karabağ Savaşı">Karabağ Savaşı</a></dd></dl></dd></dl></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="color:#777; background: #eeeeee; text-align:center;">Diğer Konular</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content" style="text-align:left;"> <dl><dd><a href="/w/index.php?title=Azerbaycan%27%C4%B1n_anayasa_tarihi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Azerbaycan'ın anayasa tarihi (sayfa mevcut değil)">Anayasa</a></dd> <dd><a href="/w/index.php?title=Azerbaycan%27%C4%B1n_ekonomik_tarihi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Azerbaycan'ın ekonomik tarihi (sayfa mevcut değil)">Ekonomik</a></dd> <dd><a href="/w/index.php?title=Azerbaycan%27%C4%B1n_askeri_tarihi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Azerbaycan'ın askeri tarihi (sayfa mevcut değil)">Askeri</a></dd> <dd><a href="/w/index.php?title=Azerbaycan%27%C4%B1n_sosyal_tarihi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Azerbaycan'ın sosyal tarihi (sayfa mevcut değil)">Sosyal</a></dd></dl></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-navbar"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r25548259">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:left;text-align:left}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-right:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-left:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}.mw-parser-output .infobox .navbar{font-size:100%}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}</style><div class="plainlinks hlist navbar navbar-mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%C5%9Eablon:Azerbaycan_tarihi" title="Şablon:Azerbaycan tarihi"><abbr title="Bu şablonu görüntüle">g</abbr></a></li><li class="nv-talk"><a href="/wiki/%C5%9Eablon_tart%C4%B1%C5%9Fma:Azerbaycan_tarihi" title="Şablon tartışma:Azerbaycan tarihi"><abbr title="Bu şablonu tartış">t</abbr></a></li><li class="nv-edit"><a class="external text" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C5%9Eablon:Azerbaycan_tarihi&action=edit"><abbr title="Bu şablonu değiştir">d</abbr></a></li></ul></div></td></tr></tbody></table> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r33092931"><table class="sidebar sidebar-collapse nomobile plainlist"><tbody><tr><th class="sidebar-title"></th> </tr><tr> <th class="vcard navbox-title" style="background: none; font-size: 145%;padding: 0.15em 0.1em;line-height: 1.2em;"><a href="/wiki/%C4%B0ran_tarihi" title="İran tarihi"><span class="fn org label">İran</span> tarihi</a><br /><div style="margin: -0.2em 0; font-size:65%; font-weight:normal;"><a href="/wiki/Kategori:%C4%B0ran_tarihi" title="Kategori:İran tarihi"><b>dizisinin</b></a> bir parçası</div></th> </tr><tr><td style="padding: 0.2em; border-bottom: 1px solid #ccc;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Persepolis_24.11.2009_11-12-14.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Persepolis_24.11.2009_11-12-14.jpg/200px-Persepolis_24.11.2009_11-12-14.jpg" decoding="async" width="200" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Persepolis_24.11.2009_11-12-14.jpg/300px-Persepolis_24.11.2009_11-12-14.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Persepolis_24.11.2009_11-12-14.jpg/400px-Persepolis_24.11.2009_11-12-14.jpg 2x" data-file-width="2477" data-file-height="1857" /></a></span></td></tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:#eee;text-align:center;"><a href="/wiki/Pers_mitolojisi" title="Pers mitolojisi">Mitolojik tarih</a></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"> <ul><li><a href="/wiki/Pi%C5%9Fd%C3%A2d%C3%AE_Hanedan%C4%B1" class="mw-redirect" title="Pişdâdî Hanedanı">Pişdâdî Hanedanı</a></li> <li><a href="/wiki/Key%C3%A2n%C3%AE_Hanedan%C4%B1" class="mw-redirect" title="Keyânî Hanedanı">Keyânî Hanedanı</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:#eee;text-align:center;"><a href="/wiki/%C4%B0ran_tarihi#Tarihöncesi" title="İran tarihi">Tarihöncesi</a></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><table style="width:100%;border-collapse:collapse;border-spacing:0px 0px;border:none"><tbody><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> <i><a href="/wiki/Milat" title="Milat">MÖ</a></i> </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/w/index.php?title=Tarih%C3%B6ncesi_%C4%B0ran&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tarihöncesi İran (sayfa mevcut değil)">Tarihöncesi İran</a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> Antik Çağ-4000 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/Karaz_k%C3%BClt%C3%BCr%C3%BC" title="Karaz kültürü">Karaz kültürü</a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 3400-2000 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/w/index.php?title=Proto_Elaml%C4%B1lar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Proto Elamlılar (sayfa mevcut değil)">Proto Elamlılar</a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 3200-2700 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/Ciruft_k%C3%BClt%C3%BCr%C3%BC" title="Ciruft kültürü">Ciruft kültürü</a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> <a href="/wiki/Circa" title="Circa">c.</a> 3100-c. 2200 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/Elam" title="Elam">Elam</a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 2700-539 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/Akad_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Akad İmparatorluğu">Akad İmparatorluğu</a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 2400-2150 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/Kassitler" title="Kassitler">Kassitler</a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> <a href="/wiki/Circa" title="Circa">c.</a> 1500-c. 1155 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/Yeni_Asur_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Yeni Asur İmparatorluğu">Yeni Asur İmparatorluğu</a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 911-609 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/Urartular" title="Urartular">Urartular</a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 860-590 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/Manna_Krall%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Manna Krallığı">Manna Krallığı</a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 850-616 </td></tr></tbody></table></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:#eee;text-align:center;"><a href="/wiki/%C4%B0ran_tarihi#Antik_Çağ" title="İran tarihi">İmparatorluklar devri</a></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><table style="width:100%;border-collapse:collapse;border-spacing:0px 0px;border:none"><tbody><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/Med_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="mw-redirect" title="Med İmparatorluğu">Med İmparatorluğu</a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> MÖ 678-550 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> (<a href="/wiki/%C4%B0skitler" title="İskitler">İskit Krallığı</a>) </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> MÖ 652-625 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/Yeni_Babil_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Yeni Babil İmparatorluğu">Yeni Babil İmparatorluğu</a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> MÖ 626- 539 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/Ahameni%C5%9F_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Ahameniş İmparatorluğu">Ahameniş İmparatorluğu</a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> MÖ 550-330 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/Ermenistan_Krall%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Ermenistan Krallığı">Ermenistan Krallığı</a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> MÖ 331-MS 428 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/Atropatena" title="Atropatena">Atropatena</a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> MÖ 320'ler-MS 3. yüzyıl </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/Kapadokya_Krall%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Kapadokya Krallığı">Kapadokya Krallığı</a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> MÖ 320'ler-MS 17 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/Selefk%C3%AE_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Selefkî İmparatorluğu">Selefkî İmparatorluğu</a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> MÖ 312-63 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/Pontus_Krall%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Pontus Krallığı">Pontus Krallığı</a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> MÖ 281-MS 62 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/w/index.php?title=Fratarakas&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fratarakas (sayfa mevcut değil)">Fratarakas</a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> MÖ 3. yüzyıl </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/w/index.php?title=Persis_krallar%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Persis kralları (sayfa mevcut değil)">Persis kralları</a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> MÖ 3. yüzyıl-c. MS 222 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/Part_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Part İmparatorluğu">Part İmparatorluğu</a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> MÖ 247-MS 224 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/Elamais" title="Elamais">Elamais</a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> MÖ 147-MS 224 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/Harakini" title="Harakini">Harakini</a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> MÖ 141-MS 222 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/w/index.php?title=Hint-Part_Krall%C4%B1%C4%9F%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hint-Part Krallığı (sayfa mevcut değil)">Hint-Part Krallığı</a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 19-240 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/Sasani_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Sasani İmparatorluğu">Sasani İmparatorluğu</a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 224-651 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/w/index.php?title=Zermihr%C3%AEler&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zermihrîler (sayfa mevcut değil)">Zermihrîler</a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 6. yüzyıl-785 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/w/index.php?title=K%C3%A2r%C3%AEn%C3%AE_Hanedan%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kârînî Hanedanı (sayfa mevcut değil)">Kârînîler</a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 550'ler-11. yüzyıl </td></tr></tbody></table></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:#eee;text-align:center;"><a href="/wiki/%C4%B0ran_tarihi#Orta_Çağ" title="İran tarihi">Orta Çağ</a></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><table style="width:100%;border-collapse:collapse;border-spacing:0px 0px;border:none"><tbody><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/R%C3%A2%C5%9Fid%C3%AEn_Halifeli%C4%9Fi" title="Râşidîn Halifeliği">Râşidîn Halifeliği</a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 632-661 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/Emev%C3%AEler" title="Emevîler">Emevîler</a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 661-750 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/Abb%C3%A2s%C3%AEler" title="Abbâsîler">Abbâsîler</a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 750-1258 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/D%C3%A2b%C3%BBy%C3%AEler" title="Dâbûyîler">Dâbûyîler</a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 642-760 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/B%C3%A2vend%C3%AEler" title="Bâvendîler">Bâvendîler</a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 651-1349 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/w/index.php?title=Dem%C3%A2vend_Masmu%C4%9Fan%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Demâvend Masmuğanı (sayfa mevcut değil)">Demâvend Masmuğanı</a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 651-760 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/B%C3%A2dusp%C3%A2n%C3%AEler" title="Bâduspânîler">Bâduspânîler</a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 665-1598 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/C%C3%BCst%C3%A2n%C3%AEler" title="Cüstânîler">Cüstânîler</a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 791-11. yüzyıl </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/Zeyd%C3%AEler" title="Zeydîler">Zeydîler</a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 864-14. yüzyıl </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/T%C3%A2hir%C3%AEler" title="Tâhirîler">Tâhirîler</a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 821-873 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/S%C3%A2m%C3%A2n%C3%AEler" title="Sâmânîler">Sâmânîler</a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 819-999 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/Sefer%C3%AEler" title="Seferîler">Seferîler</a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 861-1003 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/Gurlular" title="Gurlular">Gurlular</a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> pre-879-1215 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/S%C3%A2co%C4%9Fullar%C4%B1" title="Sâcoğulları">Sâcoğulları</a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 889-929 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/M%C3%BCs%C3%A2fir%C3%AEler" title="Müsâfirîler">Müsâfirîler</a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 919-1062 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/Ziy%C3%A2r%C3%AEler" title="Ziyârîler">Ziyârîler</a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 930-1090 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/w/index.php?title=%C4%B0ly%C3%A2s%C3%AEler&action=edit&redlink=1" class="new" title="İlyâsîler (sayfa mevcut değil)">İlyâsîler</a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 932-968 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/B%C3%BCveyh%C3%AEler" title="Büveyhîler">Büveyhîler</a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 934-1062 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/Gazneliler" title="Gazneliler">Gazneliler</a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 977-1186 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/K%C3%A2k%C3%BBy%C3%AEler" title="Kâkûyîler">Kâkûyîler</a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 1008-1141 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/w/index.php?title=Nasr%C3%AEler_(Sistan)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nasrîler (Sistan) (sayfa mevcut değil)">Nasrîler</a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 1029-1236 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/%C5%9Eabankara" title="Şabankara">Şabankara</a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 1030-1355 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/B%C3%BCy%C3%BCk_Sel%C3%A7uklu_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Büyük Selçuklu İmparatorluğu">Büyük Selçuklu İmparatorluğu</a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 1037-1194 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/Harezm%C5%9Fahlar_Devleti" title="Harezmşahlar Devleti">Harezmşahlar Devleti</a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 1077-1231 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/%C4%B0ldenizliler" title="İldenizliler">İldenizliler</a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 1135-1225 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/Yezd_Atabegleri" title="Yezd Atabegleri">Yezd Atabegleri </a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 1141-1319 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/Salgurlular" title="Salgurlular">Salgurlular</a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 1148-1282 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/Hez%C3%A2resb%C3%AEler" title="Hezâresbîler">Hezâresbîler</a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 1155-1424 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/Pi%C5%9Ftekinliler" title="Piştekinliler">Piştekinliler</a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 1155-1231 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/w/index.php?title=Kutlu%C4%9Fhanl%C4%B1lar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kutluğhanlılar (sayfa mevcut değil)">Kutluğhanlılar</a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 1223-1306 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/w/index.php?title=Mihrib%C3%A2n%C3%AEler&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mihribânîler (sayfa mevcut değil)">Mihribânîler</a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 1236-1537 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/Kert_Hanedan%C4%B1" title="Kert Hanedanı">Kert Hanedanı</a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 1244-1396 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/%C4%B0lhanl%C4%B1lar" title="İlhanlılar">İlhanlılar</a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 1256-1335 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/%C3%87obano%C4%9Fullar%C4%B1" title="Çobanoğulları">Çobanoğulları</a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 1335-1357 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/Muzaffer%C3%AEler" title="Muzafferîler">Muzafferîler</a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 1335-1393 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/Cel%C3%A2yir_Sultanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Celâyir Sultanlığı">Celâyir Sultanlığı</a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 1337-1376 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/Serbed%C3%A2r%C3%AEler" title="Serbedârîler">Serbedârîler</a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 1337-1376 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/%C4%B0nc%C3%BBlular" title="İncûlular">İncûlular</a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 1335-1357 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/w/index.php?title=Efr%C3%A2siy%C3%A2b_Hanedan%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Efrâsiyâb Hanedanı (sayfa mevcut değil)">Efrâsiyâb Hanedanı</a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 1349-1504 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/w/index.php?title=Mara%C5%9F%C3%AEler&action=edit&redlink=1" class="new" title="Maraşîler (sayfa mevcut değil)">Maraşîler</a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 1359-1596 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/Timurlular" class="mw-redirect" title="Timurlular">Timurlular</a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 1370-1507 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/K%C3%A2rkiy%C3%A2_Hanedan%C4%B1" title="Kârkiyâ Hanedanı">Kârkiyâ Hanedanı</a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 1370'ler-1592 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/Karakoyunlular" title="Karakoyunlular">Karakoyunlular</a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 1406-1468 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/Akkoyunlular" title="Akkoyunlular">Akkoyunlular</a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 1468-1508 </td></tr></tbody></table></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:#eee;text-align:center;"><a href="/wiki/%C4%B0ran_tarihi#Erken_Modern_Çağ" title="İran tarihi">Erken Modern Çağ</a></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><table style="width:100%;border-collapse:collapse;border-spacing:0px 0px;border:none"><tbody><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a class="mw-selflink selflink">Safevîler</a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 1501-1736 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> (<a href="/wiki/Hotak%C3%AEler" title="Hotakîler">Hotakîler</a>) </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 1722-1729 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/Af%C5%9Far_Hanedan%C4%B1" title="Afşar Hanedanı">Afşar Hanedanı</a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 1736-1796 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/Tal%C4%B1%C5%9F_Hanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Talış Hanlığı">Talış Hanlığı</a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 1747-1826 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/Zend_Hanedan%C4%B1" title="Zend Hanedanı">Zend Hanedanı</a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 1751-1794 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/Ka%C3%A7ar_Hanedan%C4%B1" title="Kaçar Hanedanı">Kaçar Hanedanı</a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 1789-1925 </td></tr></tbody></table></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:#eee;text-align:center;"><a href="/wiki/%C4%B0ran_tarihi#Pehlevi_dönemi" title="İran tarihi">Modern Çağ</a></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><table style="width:100%;border-collapse:collapse;border-spacing:0px 0px;border:none"><tbody><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/Pehlev%C3%AE_%C4%B0ran%C4%B1" title="Pehlevî İranı">Pehlevî İranı</a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 1925-1979 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/%C4%B0ran_Ge%C3%A7ici_H%C3%BCk%C3%BBmeti" title="İran Geçici Hükûmeti">Geçici Hükûmet</a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 1979 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/%C4%B0ran" title="İran">İran İslam Cumhuriyeti</a> </td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 1979-günümüz </td></tr></tbody></table></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:#eee;text-align:center;">İlgili maddeler</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r32637355">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><div class="hlist"> <ul><li><a href="/wiki/%C4%B0ran_isim_tart%C4%B1%C5%9Fmas%C4%B1" title="İran isim tartışması">Ad</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0ran_h%C3%BCk%C3%BCmdarlar%C4%B1_listesi" title="İran hükümdarları listesi">Hükümdarlar</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran_devlet_ba%C5%9Fkanlar%C4%B1_listesi&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran devlet başkanları listesi (sayfa mevcut değil)">Devlet başkanları</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran_asker%C3%AE_tarihi&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran askerî tarihi (sayfa mevcut değil)">Askerî tarih</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran_ekonomik_tarihi&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran ekonomik tarihi (sayfa mevcut değil)">Ekonomik tarih</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran%27%C4%B1n_kat%C4%B1ld%C4%B1%C4%9F%C4%B1_sava%C5%9Flar_listesi&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran'ın katıldığı savaşlar listesi (sayfa mevcut değil)">Savaşlar</a></li></ul> </div></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-below"> <a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran_tarihinin_zaman_%C3%A7izelgesi&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran tarihinin zaman çizelgesi (sayfa mevcut değil)">Zaman çizelgesi</a><br /></td></tr><tr><td class="sidebar-navbar"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r25548259"><div class="plainlinks hlist navbar navbar-mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%C5%9Eablon:%C4%B0ran_tarihi" title="Şablon:İran tarihi"><abbr title="Bu şablonu görüntüle">g</abbr></a></li><li class="nv-talk"><a href="/wiki/%C5%9Eablon_tart%C4%B1%C5%9Fma:%C4%B0ran_tarihi" title="Şablon tartışma:İran tarihi"><abbr title="Bu şablonu tartış">t</abbr></a></li><li class="nv-edit"><a class="external text" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C5%9Eablon:%C4%B0ran_tarihi&action=edit"><abbr title="Bu şablonu değiştir">d</abbr></a></li></ul></div></td></tr></tbody></table> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r33092931"><table class="sidebar sidebar-collapse nomobile" style="border-spacing:0em ;"><tbody><tr><td class="sidebar-pretitle" style="background:#00B0C7; font-weight:normal; color:white; padding-top:10px;"><a href="/wiki/Kategori:T%C3%BCrk_tarihi" title="Kategori:Türk tarihi"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r33633371">@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output div:not(.notheme)>.tmp-color,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output p>.tmp-color,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output table:not(.notheme) .tmp-color{color:inherit!important}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output div:not(.notheme)>.tmp-color,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output p>.tmp-color,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output table:not(.notheme) .tmp-color{color:inherit!important}}</style><span class="tmp-color" style="color:white"> Makale serilerinden</span></a></td></tr><tr><th class="sidebar-title-with-pretitle" style="background:#00B0C7; font-size:200%; font-weight:normal; color:white; padding-bottom:15px;padding-top:5px;"><div style="line-height:50%"><b><a href="/wiki/T%C3%BCrk_tarihi" class="mw-redirect" title="Türk tarihi"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r33633371"><span class="tmp-color" style="color:white">Türk tarihi</span></a></b></div></th></tr><tr><td class="sidebar-image" style="padding:0.4em 0 0.4em; background:transparent;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Mahmud_al-Kashgari_map.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/Mahmud_al-Kashgari_map.jpg/200px-Mahmud_al-Kashgari_map.jpg" decoding="async" width="200" height="183" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/Mahmud_al-Kashgari_map.jpg/300px-Mahmud_al-Kashgari_map.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/Mahmud_al-Kashgari_map.jpg/400px-Mahmud_al-Kashgari_map.jpg 2x" data-file-width="1488" data-file-height="1361" /></a></span></td></tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:transparent;border-top:1px solid #dbdbdb;text-align:center;">İlk Çağ</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content hlist" style="text-align:left;padding-top:0;">• <a href="/wiki/B%C3%BCy%C3%BCk_Hun_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="mw-redirect" title="Büyük Hun İmparatorluğu">Büyük Hun İmparatorluğu</a> (İÖ 220-İS 92)<br /> <p>• <a href="/wiki/Bat%C4%B1_Hiung-nu" title="Batı Hiung-nu">Batı Hiung-nu</a> (İÖ 56-36)<br /> • <a href="/wiki/Kuzey_Hiung-nu" title="Kuzey Hiung-nu">Kuzey Hiung-nu</a> (48-156)<br /> • <a href="/wiki/G%C3%BCney_Hiung-nu" title="Güney Hiung-nu">Güney Hiung-nu</a> (48-216)<br /> • <a href="/wiki/Xianbei_eyaleti" title="Xianbei eyaleti">Siyenpi İmparatorluğu</a> (93-234)<br /> • <a href="/wiki/Avrupa_Hun_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="mw-redirect" title="Avrupa Hun İmparatorluğu">Avrupa Hun İmparatorluğu</a> (352-469)<br /> </p> • <a href="/wiki/Sabirler" title="Sabirler">Sabar Hanlığı</a> (5. yy-6. yy)<br /></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:transparent;border-top:1px solid #dbdbdb;text-align:center;">Orta Çağ</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content hlist" style="text-align:left;padding-top:0;">• <a href="/wiki/Ak_Hun_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Ak Hun İmparatorluğu">Ak Hun İmparatorluğu</a> (420-670)<br /> <p>• <a href="/wiki/G%C3%B6kt%C3%BCrk_Ka%C4%9Fanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Göktürk Kağanlığı">Göktürk Kağanlığı</a> (552-744)<br />   • <a href="/wiki/Do%C4%9Fu_G%C3%B6kt%C3%BCrk_Ka%C4%9Fanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Doğu Göktürk Kağanlığı">Doğu Göktürk</a> (583-630)<br />   • <a href="/wiki/Bat%C4%B1_G%C3%B6kt%C3%BCrk_Ka%C4%9Fanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Batı Göktürk Kağanlığı">Batı Göktürk</a> (583-659)<br />   • <a href="/wiki/%C4%B0kinci_Do%C4%9Fu_G%C3%B6kt%C3%BCrk_Ka%C4%9Fanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="İkinci Doğu Göktürk Kağanlığı">İkinci Göktürk</a> (681-744)<br /> • <a href="/wiki/Avar_Ka%C4%9Fanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Avar Kağanlığı">Avar Kağanlığı</a> (562-803)<br /> • <a href="/wiki/Seyanto_Hanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Seyanto Hanlığı">Seyanto Hanlığı</a> (628-647)<br /> • <a href="/wiki/Hazar_Ka%C4%9Fanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Hazar Kağanlığı">Hazar Kağanlığı</a> (630-1048)<br /> • <a href="/wiki/B%C3%BCy%C3%BCk_Bulgar_Hanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Büyük Bulgar Hanlığı">Büyük Bulgar Hanlığı</a> (632-668)<br /> • <a href="/wiki/%C4%B0dil_Bulgarlar%C4%B1" class="mw-redirect" title="İdil Bulgarları">İdil Bulgarları</a> (7. yy-1240'lar)<br /> • <a href="/wiki/Kangar_Birli%C4%9Fi" title="Kangar Birliği">Kangar Birliği</a> (659-750)<br /> • <a href="/wiki/Birinci_Bulgar_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Birinci Bulgar İmparatorluğu">Birinci Bulgar İmparatorluğu</a> (681-1018)<br /> • <a href="/wiki/Uygur_Ka%C4%9Fanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Uygur Kağanlığı">Uygur Kağanlığı</a> (742-840)<br />   • <a href="/wiki/Kansu_Uygur_Krall%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Kansu Uygur Krallığı">Kansu Uygur</a> (848-1036)<br /> • <a href="/wiki/K%C4%B1rg%C4%B1z_Ka%C4%9Fanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Kırgız Kağanlığı">Kırgız Kağanlığı</a> (693-1207)<br />   • <a href="/wiki/Karahoca_Uygur_Krall%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Karahoca Uygur Krallığı">Karahoca Uygur</a> (991-1209)<br /> • Karluk Hanlığı (743-1220)<br /> • <a href="/wiki/O%C4%9Fuz_Yabgulu%C4%9Fu" title="Oğuz Yabguluğu">Oğuz Yabguluğu</a> (750-1055)<br /> • <a href="/wiki/Karluklar" title="Karluklar">Karluk Yabgu Devleti</a> (756-940)<br /> • <a href="/wiki/%C5%9Eirvan%C5%9Fahlar_Devleti" title="Şirvanşahlar Devleti">Şirvanşahlar Devleti</a> (799-1539)<br /> • <a href="/wiki/Karahanl%C4%B1lar" title="Karahanlılar">Karahanlılar</a> (840-1212)<br />   • <a href="/wiki/Do%C4%9Fu_Karahanl%C4%B1lar" title="Doğu Karahanlılar">Doğu Karahanlılar</a> (1032-1210)<br />   • <a href="/wiki/Bat%C4%B1_Karahanl%C4%B1lar" title="Batı Karahanlılar">Batı Karahanlılar</a> (1041-1212)<br /> • <a href="/wiki/Pe%C3%A7enekler" title="Peçenekler">Peçenek Hanlığı</a> (860-1091)<br /> • <a href="/wiki/Toluno%C4%9Fullar%C4%B1" title="Tolunoğulları">Tolunoğulları</a> (868-905)<br /> • <a href="/wiki/Ak%C5%9Fitler" class="mw-redirect" title="Akşitler">Akşitler</a> (935-969)<br /> • <a href="/wiki/Gazne_Devleti" class="mw-redirect" title="Gazne Devleti">Gazne Devleti</a> (961-1186)<br /> • <a href="/wiki/B%C3%BCy%C3%BCk_Sel%C3%A7uklu_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Büyük Selçuklu İmparatorluğu">Büyük Selçuklu İmparatorluğu</a> (1040-1157)<br />   • <a href="/wiki/Anadolu_Sel%C3%A7uklu_Devleti" title="Anadolu Selçuklu Devleti">Türkiye Selçuklu</a> (1077-1308)<br />   • <a href="/wiki/Kirman_Sel%C3%A7uklu_Devleti" class="mw-redirect" title="Kirman Selçuklu Devleti">Kirman Selçuklu</a> (1092-1187)<br />   • <a href="/wiki/Suriye_Sel%C3%A7uklu_Devleti" class="mw-redirect" title="Suriye Selçuklu Devleti">Suriye Selçuklu</a> (1092-1117)<br />   • <a href="/wiki/Irak_Sel%C3%A7uklu_Devleti" class="mw-redirect" title="Irak Selçuklu Devleti">Irak Selçuklu</a> (1118-1194)<br /> • <a href="/wiki/Meng%C3%BC%C3%A7l%C3%BC_Beyli%C4%9Fi" class="mw-redirect" title="Mengüçlü Beyliği">Mengüçlü</a> (1072-1277)<br /> • <a href="/wiki/Harezm%C5%9Fahlar_Devleti" title="Harezmşahlar Devleti">Harezmşahlar İmparatorluğu</a> (1077-1231)<br /> • <a href="/wiki/Dani%C5%9Fmendliler_Beyli%C4%9Fi" class="mw-redirect" title="Danişmendliler Beyliği">Danişmendliler</a> (1080-1178)<br /> • <a href="/wiki/%C3%87aka_Bey" title="Çaka Bey">Çaka Bey</a> (1081-1098)<br /> • <a href="/wiki/%C3%87ubuko%C4%9Fullar%C4%B1_Beyli%C4%9Fi" title="Çubukoğulları Beyliği">Çubukoğulları</a> (1085-1092) <br /> • <a href="/wiki/Dilma%C3%A7o%C4%9Fullar%C4%B1_Beyli%C4%9Fi" title="Dilmaçoğulları Beyliği">Dilmaçoğulları</a> (1085-1192) <br /> • <a href="/wiki/Saltuklu_Beyli%C4%9Fi" title="Saltuklu Beyliği">Saltuklu Beyliği</a> (1092-1202)<br /> • <a href="/wiki/%C4%B0nalo%C4%9Fullar%C4%B1_Beyli%C4%9Fi" title="İnaloğulları Beyliği">İnaloğulları</a> (1098-1183)<br /> • <a href="/wiki/Ahlat%C5%9Fahlar_Beyli%C4%9Fi" title="Ahlatşahlar Beyliği">Ahlatşahlar</a> (1100-1207)<br /> • <a href="/wiki/Artuklu_Beyli%C4%9Fi" title="Artuklu Beyliği">Artuklu Beyliği</a> (1102-1408)<br /> • <a href="/wiki/B%C3%B6riler" title="Böriler">Böriler</a> (1104-1154)<br /> • <a href="/wiki/Zengiler" class="mw-redirect" title="Zengiler">Zengiler</a> (1127-1250)<br /> • <a href="/wiki/%C4%B0ldenizliler" title="İldenizliler">İldenizliler</a> (1142-1225)<br /> • <a href="/wiki/Erbil_Beyli%C4%9Fi" title="Erbil Beyliği">Erbil Beyliği</a> (1146-1232)<br /> • <a href="/wiki/Salgurlular" title="Salgurlular">Salgurlular</a> (1148-1286)<br /> • <a href="/wiki/Eyy%C3%BBb%C3%AEler" title="Eyyûbîler">Eyyûbîler</a> (1171-1348)<br /> • <a href="/wiki/Mo%C4%9Fol_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Moğol İmparatorluğu">Cengiz İmparatorluğu</a> (1206-1368)<br /> • <a href="/wiki/Delhi_Sultanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Delhi Sultanlığı">Delhi Sultanlığı</a> (1206-1527)<br /> • <a href="/wiki/%C3%87obano%C4%9Fullar%C4%B1_Beyli%C4%9Fi" title="Çobanoğulları Beyliği">Çobanoğulları</a> (1227-1309)<br /> • <a href="/wiki/%C3%87a%C4%9Fatay_Hanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Çağatay Hanlığı">Çağatay Hanlığı</a> (1227-1347)<br />   • <a href="/wiki/Do%C4%9Fu_%C3%87a%C4%9Fatay_Hanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Doğu Çağatay Hanlığı">Doğu Çağatay Hanlığı</a> (1347-1680)<br />   • Batı Çağatay Hanlığı<br /> • <a href="/wiki/Alt%C4%B1n_Orda_Devleti" title="Altın Orda Devleti">Altın Orda Devleti</a> (1242-1502)<br /> • <a href="/wiki/Meml%C3%BBk_Sultanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" class="mw-redirect" title="Memlûk Sultanlığı">Memlûk Sultanlığı</a> (1250-1517)<br /> • <a href="/wiki/Karamano%C4%9Fullar%C4%B1_Beyli%C4%9Fi" title="Karamanoğulları Beyliği">Karamanoğulları</a> (1256-1483)<br /> • <a href="/wiki/%C4%B0nan%C3%A7o%C4%9Fullar%C4%B1_Beyli%C4%9Fi" title="İnançoğulları Beyliği">İnançoğulları</a> (1261-1368)<br /> • <a href="/wiki/S%C3%A2hib_Atao%C4%9Fullar%C4%B1_Beyli%C4%9Fi" title="Sâhib Ataoğulları Beyliği">Sâhib Ataoğulları</a> (1275-1342)<br /> • <a href="/wiki/Pervaneo%C4%9Fullar%C4%B1_Beyli%C4%9Fi" class="mw-redirect" title="Pervaneoğulları Beyliği">Pervaneoğulları</a> (1277-1322)<br /> • <a href="/wiki/E%C5%9Frefo%C4%9Fullar%C4%B1_Beyli%C4%9Fi" title="Eşrefoğulları Beyliği">Eşrefoğulları</a> (1280-1326)<br /> • <a href="/wiki/Mente%C5%9Fe_Beyli%C4%9Fi" title="Menteşe Beyliği">Menteşe Beyliği</a> (1280-1424)<br /> • <a href="/wiki/Karesi_Beyli%C4%9Fi" title="Karesi Beyliği">Karesi Beyliği</a> (1297-1360)<br /> • <a href="/wiki/Candaro%C4%9Fullar%C4%B1_Beyli%C4%9Fi" title="Candaroğulları Beyliği">Candaroğulları</a> (1299-1462)<br /> • <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Osmanlı İmparatorluğu">Osmanlı İmparatorluğu</a> (1299-1922)<br /> • <a href="/wiki/Germiyano%C4%9Fullar%C4%B1_Beyli%C4%9Fi" title="Germiyanoğulları Beyliği">Germiyanoğulları</a> (1300-1423)<br /> • <a href="/wiki/Hamito%C4%9Fullar%C4%B1_Beyli%C4%9Fi" title="Hamitoğulları Beyliği">Hamitoğulları</a> (1301-1423) <br /> • <a href="/wiki/Saruhano%C4%9Fullar%C4%B1_Beyli%C4%9Fi" title="Saruhanoğulları Beyliği">Saruhanoğulları</a> (1302-1410)<br /> • <a href="/wiki/Taceddino%C4%9Fullar%C4%B1_Beyli%C4%9Fi" class="mw-redirect" title="Taceddinoğulları Beyliği">Taceddinoğulları</a> (1303-1415) <br /> • <a href="/wiki/Ayd%C4%B1no%C4%9Fullar%C4%B1_Beyli%C4%9Fi" title="Aydınoğulları Beyliği">Aydınoğulları</a> (1308-1426) <br /> • <a href="/wiki/Tekeo%C4%9Fullar%C4%B1_Beyli%C4%9Fi" title="Tekeoğulları Beyliği">Tekeoğulları</a> (1321-1390)<br /> • <a href="/wiki/Ramazano%C4%9Fullar%C4%B1_Beyli%C4%9Fi" title="Ramazanoğulları Beyliği">Ramazanoğulları</a> (1325-1608)<br /> • <a href="/wiki/Eretna_Beyli%C4%9Fi" title="Eretna Beyliği">Eretna</a> (1335-1381)<br /> • <a href="/wiki/Dulkadiro%C4%9Fullar%C4%B1_Beyli%C4%9Fi" title="Dulkadiroğulları Beyliği">Dulkadiroğulları</a> (1339-1521) <br /> • <a href="/wiki/Ta%C5%9Fano%C4%9Fullar%C4%B1_Beyli%C4%9Fi" title="Taşanoğulları Beyliği">Taşanoğulları</a> (1350-1398)<br /> • Sufi Devleti (1361-1379)<br /> • <a href="/wiki/Timur_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Timur İmparatorluğu">Timur İmparatorluğu</a> (1370-1507)<br /> • <a href="/wiki/Akkoyunlular" title="Akkoyunlular">Akkoyunlular</a> (1378-1508)<br /> • <a href="/wiki/Erzincan_Beyli%C4%9Fi" title="Erzincan Beyliği">Erzincan Beyliği</a> (1379-1410) <br /> • <a href="/wiki/Karakoyunlular" title="Karakoyunlular">Karakoyunlular</a> (1380-1469)<br /> • <a href="/wiki/Kad%C4%B1_Burh%C3%A2neddin_Devleti" title="Kadı Burhâneddin Devleti">Kadı Burhâneddin Devleti</a> (1381-1398) <br /> • <a href="/wiki/Malva_Sultanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" class="mw-redirect" title="Malva Sultanlığı">Malva Sultanlığı</a> (1392-1562)<br /> • <a href="/wiki/Nogay_Ordas%C4%B1" title="Nogay Ordası">Nogay Ordası</a> (1398-1642)<br /> • <a href="/wiki/%C5%9Eeybani_Hanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" class="mw-redirect" title="Şeybani Hanlığı">Şeybani Hanlığı</a> (1428-1599)<br /> • <a href="/wiki/Kazan_Hanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Kazan Hanlığı">Kazan Hanlığı</a> (1438-1552)<br /> • <a href="/wiki/K%C4%B1r%C4%B1m_Hanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Kırım Hanlığı">Kırım Hanlığı</a> (1441-1783)<br /> • <a href="/wiki/Astrahan_Hanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Astrahan Hanlığı">Astrahan Hanlığı</a> (1446-1556)<br /> </p> • <a href="/wiki/Kas%C4%B1m_Hanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Kasım Hanlığı">Kasım Hanlığı</a> (1452-1681)<br /></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:transparent;border-top:1px solid #dbdbdb;text-align:center;">Yeni Çağ</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content hlist" style="text-align:left;padding-top:0;">• <a href="/wiki/Sibir_Hanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Sibir Hanlığı">Sibir Hanlığı</a> (1464-1598)<br /> <p>• <a href="/wiki/Kazak_Hanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Kazak Hanlığı">Kazak Hanlığı</a> (1465-1729)<br /> • <a href="/wiki/Buhara_Hanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Buhara Hanlığı">Buhara Hanlığı</a> (1500-1785)<br /> • <a href="/wiki/Safev%C3%AE_Devleti" class="mw-redirect" title="Safevî Devleti">Safevî Devleti</a> (1501-1736)<br /> • <a href="/wiki/Yarkand_Hanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Yarkand Hanlığı">Yarkand Hanlığı</a> (1514-1680)<br /> • <a href="/wiki/Hive_Hanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Hive Hanlığı">Hive Hanlığı</a> (1515-1920)<br /> • <a href="/wiki/Kutb%C5%9Fahlar" title="Kutbşahlar">Kutbşah Devleti</a> (1518-1687)<br /> • <a href="/wiki/Bab%C3%BCr_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="mw-redirect" title="Babür İmparatorluğu">Babür İmparatorluğu</a> (1526-1858)<br /> • <a href="/wiki/Bak%C3%BC_Hanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Bakü Hanlığı">Bakü Hanlığı</a> (1718-1806)<br /> • <a href="/wiki/Af%C5%9Far_Hanedan%C4%B1" title="Afşar Hanedanı">Afşar İmparatorluğu</a> (1736-1796)<br /> • <a href="/wiki/Hokand_Hanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Hokand Hanlığı">Hokand Hanlığı</a> (1740-1876)<br /> • <a href="/wiki/Revan_Hanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Revan Hanlığı">Revan Hanlığı</a> (1747-1828)<br /> </p> • <a href="/wiki/Buhara_Emirli%C4%9Fi" title="Buhara Emirliği">Buhara Emirliği</a> (1785-1920)<br /></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:transparent;border-top:1px solid #dbdbdb;text-align:center;">Yakın Çağ</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content hlist" style="text-align:left;padding-top:0;">• <a href="/wiki/Ka%C3%A7ar_Hanedan%C4%B1" title="Kaçar Hanedanı">Kaçar İmparatorluğu</a> (1794-1925)<br /> <p>• <a href="/wiki/Bat%C4%B1_Trakya_Ba%C4%9F%C4%B1ms%C4%B1z_H%C3%BCk%C3%BBmeti" title="Batı Trakya Bağımsız Hükûmeti">Batı Trakya Bağımsız Hükûmeti</a> (1913)<br /> • <a href="/wiki/T%C3%BCrkistan_Mill%C3%AE_%C3%96zerk_H%C3%BCk%C3%BBmeti" title="Türkistan Millî Özerk Hükûmeti">Türkistan Millî Özerk Hükûmeti</a> (1917-1918)<br /> • <a href="/wiki/Aras_T%C3%BCrk_Cumhuriyeti" title="Aras Türk Cumhuriyeti">Aras Türk Cumhuriyeti</a> (1918-1919)<br /> • <a href="/wiki/%C4%B0dil_Ural_Devleti" title="İdil Ural Devleti">İdil Ural Devleti</a> (1918-1919)<br /> • <a href="/wiki/Ala%C5%9F_Orda" title="Alaş Orda">Alaş Orda</a> (1917-1920)<br /> • <a href="/wiki/K%C4%B1r%C4%B1m_Halk_Cumhuriyeti" title="Kırım Halk Cumhuriyeti">Kırım Halk Cumhuriyeti</a> (1917-1918)<br /> • <a href="/wiki/Azerbaycan_Demokratik_Cumhuriyeti" title="Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti">Azerbaycan DC</a> (1918-1921)<br /> • <a href="/wiki/G%C3%BCneybat%C4%B1_Kafkas_Ge%C3%A7ici_H%C3%BCk%C3%BBmeti" title="Güneybatı Kafkas Geçici Hükûmeti">Güneybatı Kafkas Geçici Milli Hükümeti</a> (1918-1919)<br /> • <a href="/wiki/Azadistan" title="Azadistan">Azadistan</a> (1919-1920)<br /> • <a href="/wiki/Buhara_Sovyet_Halk_Cumhuriyeti" title="Buhara Sovyet Halk Cumhuriyeti">Buhara Sovyet Halk Cumhuriyeti</a> (1920-1925)<br /> • <a href="/wiki/Harezm_Sovyet_Halk_Cumhuriyeti" title="Harezm Sovyet Halk Cumhuriyeti">Harezm Sovyet Halk Cumhuriyeti</a> (1920-1925)<br /> • <a href="/wiki/T%C4%B1va_Halk_Cumhuriyeti" class="mw-redirect" title="Tıva Halk Cumhuriyeti">Tıva Halk Cumhuriyeti</a> (1921-1944)<br /> • <a href="/wiki/Do%C4%9Fu_T%C3%BCrkistan_%C4%B0sl%C3%A2m_Cumhuriyeti" title="Doğu Türkistan İslâm Cumhuriyeti">Doğu Türkistan İslâm Cumhuriyeti</a> (1932-1934)<br /> • <a href="/wiki/Hatay_Devleti" title="Hatay Devleti">Hatay Devleti</a> (1938-1939)<br /> • <a href="/wiki/Do%C4%9Fu_T%C3%BCrkistan_Cumhuriyeti" title="Doğu Türkistan Cumhuriyeti">Doğu Türkistan Cumhuriyeti</a> (1944-1949)<br /> • <a href="/wiki/Azerbaycan_Mill%C3%AE_H%C3%BCk%C3%BBmeti" title="Azerbaycan Millî Hükûmeti">Azerbaycan Millî Hükûmeti</a> (1945-1946)<br /> • <a href="/wiki/K%C4%B1br%C4%B1s_Ge%C3%A7ici_T%C3%BCrk_Y%C3%B6netimi" title="Kıbrıs Geçici Türk Yönetimi">Kıbrıs Geçici Türk Yönetimi</a> (1964-1974)<br /> • <a href="/wiki/%C3%96zerk_K%C4%B1br%C4%B1s_T%C3%BCrk_Y%C3%B6netimi" class="mw-redirect" title="Özerk Kıbrıs Türk Yönetimi">Özerk Kıbrıs Türk Yönetimi</a> (1974-1975)<br /> • <a href="/wiki/K%C4%B1br%C4%B1s_T%C3%BCrk_Federe_Devleti" title="Kıbrıs Türk Federe Devleti">Kıbrıs Türk Federe Devleti</a> (1975-1983)<br /> • <a href="/wiki/T%C3%BCrkiye" title="Türkiye">Türkiye</a><br /> • <a href="/wiki/Kuzey_K%C4%B1br%C4%B1s_T%C3%BCrk_Cumhuriyeti" title="Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti">Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti</a><br /> • <a href="/wiki/K%C4%B1rg%C4%B1zistan" title="Kırgızistan">Kırgızistan</a><br /> • <a href="/wiki/%C3%96zbekistan" title="Özbekistan">Özbekistan</a><br /> • <a href="/wiki/Azerbaycan" title="Azerbaycan">Azerbaycan</a> <br /> • <a href="/wiki/Kazakistan" title="Kazakistan">Kazakistan</a><br /> • <a href="/wiki/T%C3%BCrkmenistan" title="Türkmenistan">Türkmenistan</a><br /> </p><p><b>Tarihi Türk devletleri listesi</b><br />   • <a href="/wiki/T%C3%BCrk_devletleri_listesi" title="Türk devletleri listesi">Tarihî ve çağdaş Türk devletleri</a><br /> </p>   • <a href="/w/index.php?title=T%C3%BCrk_tarihi_edebiyat%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Türk tarihi edebiyatı (sayfa mevcut değil)">Türk tarihi edebiyatı</a>'<br /></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-navbar"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r25548259"><div class="plainlinks hlist navbar navbar-mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%C5%9Eablon:T%C3%BCrk_tarihi" title="Şablon:Türk tarihi"><abbr title="Bu şablonu görüntüle">g</abbr></a></li><li class="nv-talk"><a href="/wiki/%C5%9Eablon_tart%C4%B1%C5%9Fma:T%C3%BCrk_tarihi" title="Şablon tartışma:Türk tarihi"><abbr title="Bu şablonu tartış">t</abbr></a></li><li class="nv-edit"><a class="external text" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C5%9Eablon:T%C3%BCrk_tarihi&action=edit"><abbr title="Bu şablonu değiştir">d</abbr></a></li></ul></div></td></tr></tbody></table> <p><b>Safevî İmparatorluğu</b> (<a href="/wiki/Azerice" title="Azerice">Azerice</a>: <span class="lang-az" lang="az" dir="ltr">Səfəvilər İmperiyası</span>, <a href="/wiki/Fars%C3%A7a" title="Farsça">Farsça</a>: <span class="lang-fa" lang="fa" dir="ltr">شاهنشاهی صفوی</span>, <small><a href="/wiki/Fars%C3%A7an%C4%B1n_romanizasyonu" class="mw-redirect" title="Farsçanın romanizasyonu">romanize</a>: <span class="lang-fa transcription" lang="fa-Latn"><i>Şehinşahi-yi Safevî</i></span></small>), <b>Safevîler</b> veya <b>Safevî Devleti</b>,<sup id="cite_ref-:0_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-:0-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 1501 ve 1736 yılları arasında varlığını sürdürmüş, sıkça modern <a href="/wiki/%C4%B0ran" title="İran">İran</a> tarihinin başlangıcı olarak kabul edilen, <a href="/wiki/Azerbaycan_tarihi" title="Azerbaycan tarihi">Azerbaycan tarihi'ndeki</a> en önemli hanedanlıklardan biri olan <a href="/wiki/T%C3%BCrkler" title="Türkler">Türk</a> kökenli <a href="/wiki/Safev%C3%AE_Hanedan%C4%B1" title="Safevî Hanedanı">Safevi Hanedanı</a> tarafından yönetilmiş devlet. Bugünkü İran, <a href="/wiki/Azerbaycan" title="Azerbaycan">Azerbaycan</a>, <a href="/wiki/Ermenistan" title="Ermenistan">Ermenistan</a>, <a href="/wiki/Irak" title="Irak">Irak</a>, <a href="/wiki/Afganistan" title="Afganistan">Afganistan</a>, <a href="/wiki/T%C3%BCrkmenistan" title="Türkmenistan">Türkmenistan</a> ve <a href="/wiki/T%C3%BCrkiye" title="Türkiye">Türkiye</a>'nin doğu kesiminde varlığını sürdürmüş, <a href="/wiki/%C5%9Eiilik" title="Şiilik">Şiî</a> <a href="/wiki/Onikicilik" class="mw-redirect" title="Onikicilik">Onikiciliği</a> resmî <a href="/wiki/Mezhep" title="Mezhep">mezhep</a> olarak kabul etmiş ve <a href="/wiki/%C4%B0ran" title="İran">Azerbaycan</a>'ın varisi olduğu <a href="/wiki/Safev%C3%AE_Hanedan%C4%B1" title="Safevî Hanedanı">Safevî Hanedanı</a>'nın devletidir.<sup id="cite_ref-savoryeiref_9-0" class="reference"><a href="#cite_note-savoryeiref-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Safevî Devleti'nin kuruluşuna destek veren <a href="/wiki/T%C3%BCrkmen" class="mw-redirect" title="Türkmen">Türkmen</a> boyları şunlardır: <a href="/wiki/%C5%9Eaml%C4%B1" class="mw-disambig" title="Şamlı">Şamlı</a>, <a href="/w/index.php?title=Ustaclu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ustaclu (sayfa mevcut değil)">Ustaclu</a>, <a href="/wiki/Dulkadirlu" class="mw-redirect" title="Dulkadirlu">Dulkadirlu</a>, <a href="/wiki/Tekeli" class="mw-disambig" title="Tekeli">Tekeli</a>, <a href="/wiki/Af%C5%9Far" class="mw-disambig" title="Afşar">Afşar</a>, <a href="/wiki/Ka%C3%A7ar" class="mw-redirect" title="Kaçar">Kaçar</a>, <a href="/w/index.php?title=%C3%87a%C4%9F%C4%B1rganl%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Çağırganlı (sayfa mevcut değil)">Çağırganlı</a>, <a href="/w/index.php?title=Karamustafao%C4%9Flu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Karamustafaoğlu (sayfa mevcut değil)">Karamustafaoğlu</a>, <a href="/wiki/%C5%9Ead%C4%B1ll%C4%B1" title="Şadıllı">Şadıllı</a>, <a href="/wiki/Be%C4%9Fdili" class="mw-redirect" title="Beğdili">Beğdili</a>, <a href="/w/index.php?title=Humuslu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Humuslu (sayfa mevcut değil)">Humuslu</a>, <a href="/wiki/Varsaklar" class="mw-redirect" title="Varsaklar">Varsaklar</a>.<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/I._%C4%B0smail" title="I. İsmail">İsmail Safevî</a>, <a href="/wiki/Akkoyunlu" class="mw-redirect" title="Akkoyunlu">Akkoyunlu</a> hükümdarı <a href="/wiki/Uzun_Hasan" title="Uzun Hasan">Uzun Hasan</a>'ın torunu olan<sup id="cite_ref-price_4-1" class="reference"><a href="#cite_note-price-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Akkoyunlu" class="mw-redirect" title="Akkoyunlu">Akkoyunlu</a> <a href="/wiki/Emir" class="mw-disambig" title="Emir">Emiri</a> <a href="/wiki/Elvend_Mirza" title="Elvend Mirza">Elvend Mirza</a>'yı Şarur (<a href="/wiki/Nah%C3%A7%C4%B1van" title="Nahçıvan">Nahçıvan</a>) yakınlarında yendikten sonra 1501 yılının Temmuz ayında <a href="/wiki/Tebriz" title="Tebriz">Tebriz</a>'de kendisini <a href="/wiki/%C5%9Eah" title="Şah">Şah</a> ilan etti. Bundan sonra İran'ın tamamını ele geçirerek, Mayıs 1502'de resmen Safevî Şahı olan <a href="/wiki/I._%C4%B0smail" title="I. İsmail">I. İsmail</a> sonraki 235 yılda <a href="/wiki/Orta_Do%C4%9Fu" title="Orta Doğu">Orta Doğu</a>'ya büyük etki yapacak bir <a href="/wiki/%C5%9Ei%C3%AE" class="mw-redirect" title="Şiî">Şiî</a> devletinin temelini atmıştır. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Adı"><span id="Ad.C4.B1"></span>Adı</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Safev%C3%AEler&veaction=edit&section=1" title="Değiştirilen bölüm: Adı" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Safev%C3%AEler&action=edit&section=1" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Adı"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Osmanlı kaynaklarında Safeviler "<a href="/wiki/Acem" class="mw-disambig" title="Acem">Acem</a>" olarak anılırdı. Batılı kaynaklarda ise "Persia" terimi kullanılıyordu. Lakin Safeviler kendilerini tanıtmak için resmi yazışmalarda (<a href="/wiki/Fars%C3%A7a" title="Farsça">Farsça</a>: Mamālik-i Īrān)<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> "İran Memleketi" veya "Korunan Memleket" (<a href="/wiki/Fars%C3%A7a" title="Farsça">Farsça</a>: Mamālik-i Mahrusa) gibi sıfatlar kullanmıştır.<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Devletin_kuruluşunda_rol_oynayan_oymaklar"><span id="Devletin_kurulu.C5.9Funda_rol_oynayan_oymaklar"></span>Devletin kuruluşunda rol oynayan oymaklar</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Safev%C3%AEler&veaction=edit&section=2" title="Değiştirilen bölüm: Devletin kuruluşunda rol oynayan oymaklar" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Safev%C3%AEler&action=edit&section=2" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Devletin kuruluşunda rol oynayan oymaklar"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Safevî Devleti'nin kurulmasında ve gelişmesinde rol oynayan oymaklara bakıldığında, genelde yaygın olan teze aykırı olarak devletin kuruluşunda esas rolü <a href="/wiki/Akkoyunlu" class="mw-redirect" title="Akkoyunlu">Akkoyunlu</a> ve <a href="/wiki/Karakoyunlu" class="mw-redirect" title="Karakoyunlu">Karakoyunlu</a> Türkmenlerinin değil, orijinal ve yeni Anadolulu (Rumlu) ve Suriyeli (Şamlu) Alevi Türkmen topluluklarının oynadığı ortaya çıkmaktadır.<sup id="cite_ref-:0_8-1" class="reference"><a href="#cite_note-:0-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Devletin kuruluşunda rol oynayan büyük oymaklardan ilki Rumlu olup, <a href="/wiki/Sivas" title="Sivas">Sivas</a>'ın <a href="/wiki/Koyulhisar" title="Koyulhisar">Koyulhisar</a> (Koylahisar) ve Karahisar (<a href="/wiki/%C5%9Eebinkarahisar" title="Şebinkarahisar">Şebinkarahisar</a> - Şimdi Giresun'a bağlı) yöreleri ile <a href="/w/index.php?title=Tokat_(il%C3%A7e)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tokat (ilçe) (sayfa mevcut değil)">Tokat</a> ve <a href="/wiki/Amasya" title="Amasya">Amasya</a> bölgelerindeki köylü <a href="/wiki/K%C4%B1z%C4%B1lba%C5%9F" title="Kızılbaş">Kızılbaş</a> Aleviler tarafından meydana getirilmiştir.<sup id="cite_ref-:0_8-2" class="reference"><a href="#cite_note-:0-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ustacalu oymağı ise Sivas, Amasya, Tokat bölgesinde yaşayan ve bazı oymakları <a href="/wiki/K%C4%B1r%C5%9Fehir" title="Kırşehir">Kırşehir</a>'e kadar yayılan Ulu Yörük topluluğuna ait bir oymaktı.<sup class="noprint Inline-Template" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="/wiki/Vikipedi:Kaynak_g%C3%B6sterme" title="Vikipedi:Kaynak gösterme"><span title="">kaynak belirtilmeli</span></a></i>]</sup> Adından da anlaşılacağı üzere Antalya bölgesi Türkmenlerinden oluşan <a href="/w/index.php?title=Tekel%C3%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tekelü (sayfa mevcut değil)">Tekelü</a> oymağı içinde Hamit-ili (<a href="/wiki/Isparta" title="Isparta">Isparta</a>, <a href="/wiki/Burdur" title="Burdur">Burdur</a>) ve Menteşe-ili (<a href="/wiki/Mu%C4%9Fla" title="Muğla">Muğla</a>) Türkmenleri de yer alıyordu.<sup id="cite_ref-:0_8-3" class="reference"><a href="#cite_note-:0-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Bu üç Anadolulu oymaktan başka, devletin kuruluşunda görev alan bir diğer topluluk Suriye Türkmenlerinden oluşan <a href="/wiki/%C5%9Eamlu" class="mw-redirect" title="Şamlu">Şamlu</a> oymağıydı.<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Bu oymak yazın <a href="/wiki/Sivas" title="Sivas">Sivas</a>'ın güneyindeki Uzun Yayla'da, kışın <a href="/wiki/Halep" title="Halep">Halep</a> ile <a href="/wiki/Gaziantep" title="Gaziantep">Gaziantep</a> arasında yaşayan ve Osmanlı döneminde <a href="/w/index.php?title=Halep_T%C3%BCrkmenleri&action=edit&redlink=1" class="new" title="Halep Türkmenleri (sayfa mevcut değil)">Halep Türkmenleri</a> denilen oymaklardan kopmuştu. Devletin kuruluşunda önemli rol oynayan oymaklardan biri de Kahramanmaraş ve Boz Ok (Yozgat) bölgesini içine alan Dulkadir (Ar: Zü'l-Kadr = Tr: Güç, kudret sahibi) elinin bilhassa Boz Ok kesiminde yaşayan Türkmenlerden oluşan Dulkadir (Zü'l- Kadr) oymağıydı. Bu oymak mensuplarının ayrılması ile zayıflayan <a href="/wiki/Dulkadiro%C4%9Fullar%C4%B1" class="mw-redirect" title="Dulkadiroğulları">Dulkadiroğulları</a> Beyliği kolayca Osmanlılar tarafından ortadan kaldırılmıştır. Bütün bu oymaklar dışında kuruluşa katılan daha küçük topluluklar da şunlardır: <a href="/wiki/Tarsus" title="Tarsus">Tarsus</a> yöresi Varsakları, Orta ve Doğu Karadeniz <a href="/wiki/%C3%87epni" class="mw-redirect mw-disambig" title="Çepni">Çepni</a>'leri, Arapgirlü, Turgudlu (Karamanoğlu Türkmenlerinden), Bozcalu (Halep Türkmeni), Acirlü, Hınıslu Çemişkezeklü, Şadlu/Şadıllı oymağı (Türkmen)<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Flag_of_Shah_Tahmasp_I.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_Shah_Tahmasp_I.svg/200px-Flag_of_Shah_Tahmasp_I.svg.png" decoding="async" width="200" height="133" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_Shah_Tahmasp_I.svg/300px-Flag_of_Shah_Tahmasp_I.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_Shah_Tahmasp_I.svg/400px-Flag_of_Shah_Tahmasp_I.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a><figcaption><a href="/wiki/I._Tahmasb" title="I. Tahmasb">Tahmasp</a> döneminde kullanılan bayrak.</figcaption></figure> <p>Devletin kuruluş ve örgütlenmesinin esasını oluşturan bu oymaklardan başka, daha sonra Safevi siyasal örgütlenmesine katılan Akkoyunlu ve Karakoyunlu boyları da olmuştur. Ancak bunların çoğu Kızılbaşlığı kabul ettikleri halde önemli statüler elde edememişlerdir. Bunlardan <a href="/wiki/Ka%C3%A7arlar" class="mw-redirect" title="Kaçarlar">Kaçarlar</a> 15. yüzyıl sonlarında Bozok'tan Gence'ye göç etmiş bir <a href="/wiki/Akkoyunlu" class="mw-redirect" title="Akkoyunlu">Akkoyunlu</a> boyudur. Bir diğeri, Karamanlu oymağı, <a href="/wiki/Karakoyunlu" class="mw-redirect" title="Karakoyunlu">Karakoyunlu</a> Ulusundan olup Karabağ'da yerleşmişti. Devletin kuruluşunda rol almayıp, sonradan dahil olan boylardan en önemli rol oynayan Türkmen boyudur. Bu boy Akkoyunlu bakiyelerinden olup, Akkoyunluların Musullu ve Pürnek (Purnak) boylarına Safeviler, komple Türkmen demişlerdi. Son olarak, İran 'da yerleşmiş olan Afşarlar da kuruluştan sonra önemli sayılan statüler aldılar. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Safevî_Hanedanı"><span id="Safev.C3.AE_Hanedan.C4.B1"></span>Safevî Hanedanı</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Safev%C3%AEler&veaction=edit&section=3" title="Değiştirilen bölüm: Safevî Hanedanı" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Safev%C3%AEler&action=edit&section=3" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Safevî Hanedanı"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/wiki/Safev%C3%AE_Tarikat%C4%B1" class="mw-redirect" title="Safevî Tarikatı">Safevî Tarikatı</a></div> <p>Wilhem Barthold, Safevîlerin <a href="/wiki/Farslar" title="Farslar">Farslıktan</a> ziyade <a href="/wiki/T%C3%BCrk_halklar%C4%B1" title="Türk halkları">Türk</a> menşeli olduğu kanaatindedir.<sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Rus tarihçisi Petruşevski ise benzer görüşte olup “ilk Safevî şeyhleri <a href="/wiki/Erdebil" title="Erdebil">Erdebil</a>’de yaşamış ve onların anadili <a href="/wiki/Azerice" title="Azerice">Azerice</a> olmuştur” demektedir. </p><p><a href="/wiki/%C4%B0smail_Hakk%C4%B1_Uzun%C3%A7ar%C5%9F%C4%B1l%C4%B1" title="İsmail Hakkı Uzunçarşılı">İsmail Hakkı Uzunçarşılı</a>’nın Safevîlerin nesebiyle ilgili olarak; <i>“Halis Türk olan bu ailenin siyasetlerine alet olmak üzere yayınladıkları silsilenamelerine göre kendilerini <a href="/w/index.php?title=S%C3%A2d%C3%A2t-%C4%B1_H%C3%BCseyniyye%E2%80%99den&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sâdât-ı Hüseyniyye’den (sayfa mevcut değil)">Sâdât-ı Hüseyniyye’den</a> göstermişlerdir”</i><sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><i> diye yazmaktadır. Bu konuda benzer bilgileri ise, <a href="/w/index.php?title=Saffet%C3%BC%E2%80%99s-Safa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Saffetü’s-Safa (sayfa mevcut değil)">Saffetü’s-Safa</a>’daki verilerden hareketle <a href="/wiki/Safiy%C3%BCddin_Erdebil%C3%AE" title="Safiyüddin Erdebilî">Safiyüddin Erdebilî</a>’ye “Türk’ün piri” denildiğini, şeyhin “Türk köyünde” yaşadığını ve misafir gelen <a href="/wiki/T%C3%BCrkler" title="Türkler">Türk</a> müritlerine daha iyi hizmette bulunarak onlara beyaz ekmek ve bal sunduğu birçok kaynaklarında bile Şeyh Safi’nin 1272 yıllarında aslen <a href="/wiki/Fars" class="mw-redirect" title="Fars">Fars</a> olan birçok çağdaşlarının da ona, ey <a href="/w/index.php?title=T%C3%BCrk_Piri&action=edit&redlink=1" class="new" title="Türk Piri (sayfa mevcut değil)">Türk Piri</a>, diye hitap ettikleri görülmektedir.<sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></i> </p><p>Safevî Hanedanı'nın kökeni, 13. yüzyılın sonunda <a href="/wiki/%C5%9Eah_%C4%B0sm%C3%A2il" class="mw-redirect" title="Şah İsmâil">Şah İsmâil</a>'in altıncı dereceden dedesi olan<sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Safiy%C3%BCddin_%C4%B0shak" class="mw-redirect" title="Safiyüddin İshak">Safiyüddin İshak</a>'ın <a href="/wiki/Erdebil" title="Erdebil">Erdebil</a>'de kurmuş olduğu <a href="/wiki/Safev%C3%AE_tarikat%C4%B1" class="mw-redirect" title="Safevî tarikatı">Safevî tarikatı</a>’ndan gelmektedir.<sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Gilan'da mürşidi <a href="/wiki/%C5%9Eeyh" title="Şeyh">Şeyh</a> <a href="/wiki/Zahid_Gilani" title="Zahid Gilani">Zahid-i Gilanî</a>'nin müridi olmuş Safiyüddin, şeyhin kızı ile evlenerek <a href="/w/index.php?title=Zahidiyye&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zahidiyye (sayfa mevcut değil)">Zahidiyye</a> <a href="/wiki/Tarikat" title="Tarikat">tarikatının</a> başına gelmiş ve Zahid'in ölümünden sonra tarikat Safevîyye olarak tanınmıştır.<sup id="cite_ref-çiçek_26-0" class="reference"><a href="#cite_note-çiçek-26"><span class="cite-bracket">[</span>26<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/%C5%9Eeyh_C%C3%BCneyt" class="mw-redirect" title="Şeyh Cüneyt">Şeyh Cüneyt</a>'in <a href="/wiki/Tarikat" title="Tarikat">tarikat</a> başkanlığı döneminde, <a href="/wiki/Akkoyunlular" title="Akkoyunlular">Akkoyunlular</a> koruması altında olan Safevîler, büyük sayıda <a href="/wiki/Azeriler" title="Azeriler">Azeri</a> ve <a href="/wiki/Anadolu_T%C3%BCrkleri" class="mw-redirect" title="Anadolu Türkleri">Anadolu Türk'ünü</a> Şiîliğe çevirmeye başlamışlar.<sup id="cite_ref-goldschmidt_27-0" class="reference"><a href="#cite_note-goldschmidt-27"><span class="cite-bracket">[</span>27<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Bu <a href="/wiki/%C5%9Ei%C3%AE" class="mw-redirect" title="Şiî">Şiî</a> [Alevî] <a href="/wiki/T%C3%BCrkmenler" title="Türkmenler">Türkmenler</a> genelde başlarına kırmızı sarık giydikleri için, tarihi <i><a href="/wiki/K%C4%B1z%C4%B1lba%C5%9F" title="Kızılbaş">kızılbaş</a></i> adını almışlar.<sup id="cite_ref-goldschmidt_27-1" class="reference"><a href="#cite_note-goldschmidt-27"><span class="cite-bracket">[</span>27<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Tarihçe"><span id="Tarih.C3.A7e"></span>Tarihçe</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Safev%C3%AEler&veaction=edit&section=4" title="Değiştirilen bölüm: Tarihçe" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Safev%C3%AEler&action=edit&section=4" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Tarihçe"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Erdebil_Şeyhliğinden_Safevî_Şahlığına"><span id="Erdebil_.C5.9Eeyhli.C4.9Finden_Safev.C3.AE_.C5.9Eahl.C4.B1.C4.9F.C4.B1na"></span>Erdebil Şeyhliğinden Safevî Şahlığına</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Safev%C3%AEler&veaction=edit&section=5" title="Değiştirilen bölüm: Erdebil Şeyhliğinden Safevî Şahlığına" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Safev%C3%AEler&action=edit&section=5" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Erdebil Şeyhliğinden Safevî Şahlığına"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Map_Safavid_persia.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/Map_Safavid_persia.png/200px-Map_Safavid_persia.png" decoding="async" width="200" height="139" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/Map_Safavid_persia.png/300px-Map_Safavid_persia.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/Map_Safavid_persia.png/400px-Map_Safavid_persia.png 2x" data-file-width="1033" data-file-height="717" /></a><figcaption>Şah İsmail dönemi</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/Timur" title="Timur">Timur</a>, <a href="/wiki/Ankara_Sava%C5%9F%C4%B1" class="mw-redirect" title="Ankara Savaşı">Ankara Savaşı'nda</a> <a href="/wiki/Y%C4%B1ld%C4%B1r%C4%B1m_Beyaz%C4%B1t" class="mw-redirect" title="Yıldırım Beyazıt">Yıldırım Beyazıt</a>'ı yendikten sonra <a href="/wiki/Anadolu" title="Anadolu">Anadolu</a>'dan aldığı 30 bin esiri <a href="/wiki/Azerbaycan" title="Azerbaycan">Azerbaycan</a>'a götürerek <a href="/wiki/Erdebil" title="Erdebil">Erdebil</a>'e yerleştirdi.<sup class="noprint Inline-Template" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="/wiki/Vikipedi:Kaynak_g%C3%B6sterme" title="Vikipedi:Kaynak gösterme"><span title="">kaynak belirtilmeli</span></a></i>]</sup> Erdebil şeyhi Ali'nin (<a href="/wiki/%C5%9Eeyh_C%C3%BCneyd" title="Şeyh Cüneyd">Şeyh Cüneyd</a>'in dedesi) isteğiyle <a href="/wiki/Timur" title="Timur">Timur</a>, esirleri serbest bıraktı ve esirler zamanla ona bağlanarak ondan tarikat dersi aldılar ve böylece <a href="/w/index.php?title=%C5%9Eeyh_Ali&action=edit&redlink=1" class="new" title="Şeyh Ali (sayfa mevcut değil)">Şeyh Ali</a>'ye bağlılıklarını sürdürdüler.<sup class="noprint Inline-Template" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="/wiki/Vikipedi:Kaynak_g%C3%B6sterme" title="Vikipedi:Kaynak gösterme"><span title="">kaynak belirtilmeli</span></a></i>]</sup> Başlangıç tarihinden beri bu toplum, Şeyh Ali'nin etkisiyle <a href="/wiki/%C5%9Ei%C3%AE" class="mw-redirect" title="Şiî">Şiî</a>-<a href="/wiki/B%C3%A2t%C4%B1n%C3%AElik" title="Bâtınîlik">Bâtınî</a>, yani tasavvuf'un <a href="/wiki/Alevilik" title="Alevilik">Alevî</a>-<a href="/wiki/Bekta%C5%9F%C3%AElik" title="Bektaşîlik">Bektâşî</a> <a href="/wiki/Tarikat" title="Tarikat">tarikatına</a> bağlı oldukları bilinmektedir.<sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28"><span class="cite-bracket">[</span>28<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>1447'de tarikatın başında bulunan <a href="/wiki/%C5%9Eeyh_C%C3%BCneyt" class="mw-redirect" title="Şeyh Cüneyt">Şeyh Cüneyt</a> İran'da siyasi bir güç halinde olan Alevî-Bektâşî, yani tasavvufun Şiî-Bâtınî tarikatına mensup bir müslümandır. <a href="/wiki/Akkoyunlular" title="Akkoyunlular">Akkoyunlular</a>'ın elinde bulunan <a href="/wiki/Do%C4%9Fu_Anadolu_B%C3%B6lgesi" title="Doğu Anadolu Bölgesi">Doğu Anadolu Bölgesi</a>'ne gelerek bölgedeki yerel güçleri etrafına toplamaya başlamıştı. <a href="/wiki/Karakoyunlular" title="Karakoyunlular">Karakoyunlular</a> ile mücadele halinde olan <a href="/wiki/Akkoyunlular" title="Akkoyunlular">Akkoyunlu</a> hükümdarı <a href="/wiki/Uzun_Hasan" title="Uzun Hasan">Uzun Hasan</a>'ın yanına giden Cüneyt, onun kız kardeşi Hadice Begim ile evlenmişti. Bu evlilik ile Uzun Hasan, Cüneyt'in <a href="/wiki/T%C3%BCrkmenler" title="Türkmenler">Türkmenler</a> üzerindeki nüfuzundan yararlanmayı düşünürken, Cüneyt de bu sayede amaçlarını gerçekleştirmek için serbestiyet elde etmişti. Etrafına topladığı güçle Azerbaycan'da Şirvan ülkesine saldıran Cüneyt yapılan savaşta yaşamını yitirdi. Yerine geçen oğlu Şeyh Haydar, dayısı Uzun Hasan'ın kızı Halime Begim/Alemşah ile evlendi. Bu sayede <a href="/wiki/Anadolu" title="Anadolu">Anadolu</a>'da <a href="/wiki/Alev%C3%AE" class="mw-redirect" title="Alevî">Alevî</a> müslümanların nüfûsu daha da artırdı.<sup class="noprint Inline-Template" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="/wiki/Vikipedi:Kaynak_g%C3%B6sterme" title="Vikipedi:Kaynak gösterme"><span title="">kaynak belirtilmeli</span></a></i>]</sup> Osmanlı hükümdarı <a href="/wiki/II._Bayezit" class="mw-redirect" title="II. Bayezit">II. Bayezit</a>'in gerekli önlemleri almaması da Safevîlerin güçlenmesinde önemli bir rol oynadı. <a href="/wiki/Anadolu" title="Anadolu">Anadolu</a>'dan sürekli göçlerle güçlenen <a href="/wiki/Erdebil" title="Erdebil">Erdebil</a> şeyhi <a href="/wiki/%C5%9Eeyh_Haydar" title="Şeyh Haydar">Haydar</a>, Akkoyunluların <a href="/wiki/Otlukbeli" title="Otlukbeli">Otlukbeli</a> yenilgisinden sonra düştüğü bunalımlı durumdan yararlanmaya çalıştı.<sup class="noprint Inline-Template" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="/wiki/Vikipedi:Kaynak_g%C3%B6sterme" title="Vikipedi:Kaynak gösterme"><span title="">kaynak belirtilmeli</span></a></i>]</sup> Fakat dayısının oğlu Akkoyunlu Yakup Bey ile yaptığı bir savaşta yaşamını kaybetti. Oğlu Şeyh İsmail, Akkoyunluların iç savaşından yararlanarak 1500 yılında <a href="/wiki/Erzincan" title="Erzincan">Erzincan</a>'a geldi. Etraftaki bütün müritlerinin toplanmasını emredince Ustacalu, Şamlu, Rumlu, Dulkadir, Tekelü ve Karaman-Turgutlu <a href="/wiki/T%C3%BCrkmen" class="mw-redirect" title="Türkmen">Türkmenleri</a> ile Varsaklar'dan binlercesi etrafında toplandı. 1501'de <a href="/wiki/Akkoyunlu" class="mw-redirect" title="Akkoyunlu">Akkoyunlu</a> emiri <a href="/wiki/Elvend_Mirza" title="Elvend Mirza">Elvend Mirza</a>'yı <a href="/wiki/Nah%C3%A7%C4%B1van" title="Nahçıvan">Nahçıvan</a>'da yenilgiye uğratan İsmail, Azerbaycan'ın tamamını ele geçirerek <a href="/wiki/Tebriz" title="Tebriz">Tebriz</a>'de kendini <a href="/wiki/%C5%9Eah" title="Şah">şah</a> ilan etti. Böylece dedesinin başlattığı Şiî devrimci-siyasi<sup class="noprint Inline-Template" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="/wiki/Vikipedi:Kaynak_g%C3%B6sterme" title="Vikipedi:Kaynak gösterme"><span title="">kaynak belirtilmeli</span></a></i>]</sup> girişim, İsmail tarafından başarıyla sonuçlandırılmış oldu. Artık Erdebil Safevîye Şeyhliği'nin yerini Safevî Şahlığı alıyordu. </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Safavid_Flag.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/Safavid_Flag.svg/200px-Safavid_Flag.svg.png" decoding="async" width="200" height="133" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/Safavid_Flag.svg/300px-Safavid_Flag.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/Safavid_Flag.svg/400px-Safavid_Flag.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a><figcaption>II. İsmail döneminden itibaren kullanılan Safevi Bayrağı</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Yükselişi"><span id="Y.C3.BCkseli.C5.9Fi"></span>Yükselişi</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Safev%C3%AEler&veaction=edit&section=6" title="Değiştirilen bölüm: Yükselişi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Safev%C3%AEler&action=edit&section=6" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Yükselişi"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Portrait_of_Shah_Ismail_I._Inscribed_%22Ismael_Sophy_Rex_Pers%22._Painted_by_Cristofano_dell%27Altissimo,_dated_1552-1568.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/Portrait_of_Shah_Ismail_I._Inscribed_%22Ismael_Sophy_Rex_Pers%22._Painted_by_Cristofano_dell%27Altissimo%2C_dated_1552-1568.jpg/200px-Portrait_of_Shah_Ismail_I._Inscribed_%22Ismael_Sophy_Rex_Pers%22._Painted_by_Cristofano_dell%27Altissimo%2C_dated_1552-1568.jpg" decoding="async" width="200" height="256" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/Portrait_of_Shah_Ismail_I._Inscribed_%22Ismael_Sophy_Rex_Pers%22._Painted_by_Cristofano_dell%27Altissimo%2C_dated_1552-1568.jpg/300px-Portrait_of_Shah_Ismail_I._Inscribed_%22Ismael_Sophy_Rex_Pers%22._Painted_by_Cristofano_dell%27Altissimo%2C_dated_1552-1568.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/Portrait_of_Shah_Ismail_I._Inscribed_%22Ismael_Sophy_Rex_Pers%22._Painted_by_Cristofano_dell%27Altissimo%2C_dated_1552-1568.jpg/400px-Portrait_of_Shah_Ismail_I._Inscribed_%22Ismael_Sophy_Rex_Pers%22._Painted_by_Cristofano_dell%27Altissimo%2C_dated_1552-1568.jpg 2x" data-file-width="776" data-file-height="993" /></a><figcaption>I. İsmail'in Avrupalılarca yapılmış temsili bir resmi</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/Anadolu" title="Anadolu">Anadolu</a>'da 15. yüzyıl boyunca Osmanlı ilerlemesi devam etmiş, <a href="/wiki/T%C3%BCrkmenler" title="Türkmenler">Türkmenler</a> de kontrol altına alınmıştı. Kuruluş döneminde Heterodoks zümrelere daha müsamahakar davranan <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Osmanlı İmparatorluğu">Osmanlı Devleti</a>, bu sıralarda kontrol etmekte zorlandığı göçebe Türkmen boylarını yasa dışı ilan ederek baskı altına almıştı.<sup class="noprint Inline-Template" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="/wiki/Vikipedi:Kaynak_g%C3%B6sterme" title="Vikipedi:Kaynak gösterme"><span title="">kaynak belirtilmeli</span></a></i>]</sup> İşte bu ortamda Erdebil Safeviye şeyhi İsmail, Azerbaycan'dan Anadolu içlerine kadar yayılmış bulunan küskün Oğuz-Türkmen boy ve oymaklarını ruhani otoritesiyle birleştirerek 1501'de zamanın en güçlü Sünni-Türkmen federasyonu olarak bilinen Elvend Mirza liderliğindeki <a href="/wiki/Akkoyunlular" title="Akkoyunlular">Akkoyunlular</a>'dan <a href="/wiki/Tebriz" title="Tebriz">Tebriz</a> şehrini kendi yönetimine aldı. </p><p>Safevî Devleti'nde önemli görevlere <a href="/wiki/T%C3%BCrkmenler" title="Türkmenler">Türkmenler</a> getirildi. Göçebe Türkmenler, <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Osmanlı İmparatorluğu">Osmanlı</a>'da yitirdiği yerini Safevi Devleti'nde buldu. Bundan sonra Türkmenler akın akın <a href="/wiki/Safev%C3%AE" class="mw-redirect" title="Safevî">Safevî</a> yolunu tuttular ve onunla da kalmayarak yaşadığı toprakların Safevilere bağlanması için sık sık ayaklanmalar çıkardılar.<sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span class="cite-bracket">[</span>29<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Safeviler, kendilerinin 7. <a href="/wiki/%C5%9Eia_imam%C4%B1" class="mw-redirect" title="Şia imamı">Şia imamı</a> Musa el-Kazım yoluyla Ali ve Fatma soyundan gelirler. İsmail, ayrıca şahlığını ilan ettikten sonra, otoritesini <a href="/wiki/%C4%B0ran" title="İran">İran</a>'da daha da güçlü kılmak için <a href="/wiki/Sasani_imparatorlu%C4%9Fu" class="mw-redirect" title="Sasani imparatorluğu">Sasani İmparatorluğunun</a> mirasında da hak iddia etti. </p><p>Tebriz'in zaptıyla Safevi hanedanlığı başlamış oluyordu. I. İsmail 1501'de Tebriz'i başkent, kendini Azerbaycan Şahı ilan etti ve buradan İran içlerine doğru yayılmasını sürdürdü.<sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span class="cite-bracket">[</span>30<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-31" class="reference"><a href="#cite_note-31"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Kuruluşu takip eden ilk on yıl boyunca bir yandan devletini <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Osmanlı İmparatorluğu">Osmanlı</a> saldırılarından korumaya çalışan İsmail, öte taraftan <a href="/wiki/Akkoyunlu" class="mw-redirect" title="Akkoyunlu">Akkoyunlu</a> kalıntılarını ezerek onların topraklarındaki yayılmasını sürdürdü. 1503'te <a href="/wiki/Hemedan" title="Hemedan">Hemedan</a>, 1504'te <a href="/wiki/%C5%9Eiraz" title="Şiraz">Şiraz</a> ve <a href="/wiki/Kirman" class="mw-disambig" title="Kirman">Kirman</a>, 1507'de <a href="/wiki/%C5%9Eia" class="mw-redirect" title="Şia">Şia</a>'nın kutsal mekanları <a href="/wiki/Necef" title="Necef">Necef</a> ve <a href="/wiki/Kerbela" title="Kerbela">Kerbela</a>, 1508'de <a href="/wiki/Van" title="Van">Van</a>, 1509'da <a href="/wiki/Ba%C4%9Fdat" title="Bağdat">Bağdat</a>, 1510'da <a href="/wiki/%C3%96zbekler" title="Özbekler">Özbek</a> <a href="/wiki/%C5%9Eeybani_Hanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" class="mw-redirect" title="Şeybani Hanlığı">Şeybani Hanlığının</a> kurucusu <a href="/w/index.php?title=Muhammet_%C5%9Eeybani_Han&action=edit&redlink=1" class="new" title="Muhammet Şeybani Han (sayfa mevcut değil)">Muhammet Şeybani Han</a>'ı hezimete uğrattığı bir savaş neticesinde <a href="/wiki/Horasan" title="Horasan">Horasan</a> ve <a href="/wiki/Herat" title="Herat">Herat</a> (<a href="/wiki/Sistan" title="Sistan">Sistan</a>'ın merkezi) şehirlerini zaptetti. 1511'de <a href="/wiki/%C3%96zbekler" title="Özbekler">Özbekler</a> bu yenilgi üzerine <a href="/wiki/Mavera%C3%BCnnehir" class="mw-redirect" title="Maveraünnehir">Maveraünnehir</a>'e çekilerek Safevilere karşı uzun yıllar sürecek saldırılarını devam ettirmişlerdir. </p><p>Uzun yıllardır <a href="/wiki/%C5%9Eah_%C4%B0smail" class="mw-redirect" title="Şah İsmail">Şah İsmail</a>'in faaliyetlerini yakından izleyen ve onun 1511'de <a href="/wiki/Anadolu" title="Anadolu">Anadolu</a>'da çıkarttığı <a href="/wiki/%C5%9Eah_Kulu" class="mw-redirect" title="Şah Kulu">Şah Kulu</a> ayaklanmasıyla ne kadar etkili olabileceğini gören Osmanlı sultanı <a href="/wiki/Yavuz_Sultan_Selim" class="mw-redirect" title="Yavuz Sultan Selim">Yavuz Sultan Selim</a>, nihayet 1514'te Safevileri ezmek maksadıyla <a href="/wiki/Do%C4%9Fu_Anadolu_B%C3%B6lgesi" title="Doğu Anadolu Bölgesi">Doğu Anadolu Bölgesi</a> ve <a href="/wiki/Azerbaycan" title="Azerbaycan">Azerbaycan</a> üzerine yürüdü.<sup class="noprint Inline-Template" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="/wiki/Vikipedi:Kaynak_g%C3%B6sterme" title="Vikipedi:Kaynak gösterme"><span title="">kaynak belirtilmeli</span></a></i>]</sup> Ve bununla, iki Türk devletine sonuçları çok ağır olan savaşa yol açtı. Osmanlıların top ve tüfeklerine karşın Safevi ordusu çok daha ilkel silahlarla savaşa hazırlanmıştı. İki tarafın ordusu başlarında bizzat hükümdarları olduğu halde <a href="/wiki/Tebriz" title="Tebriz">Tebriz</a>'in batısında <a href="/wiki/%C3%87ald%C4%B1ran" title="Çaldıran">Çaldıran</a>'da karşılaştı. Safeviler yenilgiye uğradı. Tebriz'i kolayca ele geçiren Osmanlı kuvvetleri, I. Selim'in bütün ısrarlarına karşın Safevi ordusunu izlemeyi reddettiler. Kışın yaklaşmasıyla Tebriz terk edildi. Bu savaş yıllar sonra Şah <a href="/wiki/I._Tahmasp" class="mw-redirect" title="I. Tahmasp">I. Tahmasp</a> ile Sultan <a href="/wiki/I._S%C3%BCleyman" title="I. Süleyman">I. Süleyman</a> (Kanuni) arasında aynen kendini tekrarlayacaktı. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Şah_Tahmasp_(1524-76)"><span id=".C5.9Eah_Tahmasp_.281524-76.29"></span>Şah Tahmasp (1524-76)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Safev%C3%AEler&veaction=edit&section=7" title="Değiştirilen bölüm: Şah Tahmasp (1524-76)" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Safev%C3%AEler&action=edit&section=7" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Şah Tahmasp (1524-76)"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Ismail_declares_himself_shah_by_entering_Tabriz,_Chingiz_Mehbaliyev.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Ismail_declares_himself_shah_by_entering_Tabriz%2C_Chingiz_Mehbaliyev.jpg/220px-Ismail_declares_himself_shah_by_entering_Tabriz%2C_Chingiz_Mehbaliyev.jpg" decoding="async" width="220" height="126" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Ismail_declares_himself_shah_by_entering_Tabriz%2C_Chingiz_Mehbaliyev.jpg/330px-Ismail_declares_himself_shah_by_entering_Tabriz%2C_Chingiz_Mehbaliyev.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Ismail_declares_himself_shah_by_entering_Tabriz%2C_Chingiz_Mehbaliyev.jpg/440px-Ismail_declares_himself_shah_by_entering_Tabriz%2C_Chingiz_Mehbaliyev.jpg 2x" data-file-width="3292" data-file-height="1882" /></a><figcaption><a href="/wiki/I._%C4%B0smail" title="I. İsmail">Şah İsmail</a>'in <a href="/wiki/Tebriz" title="Tebriz">Tebriz</a>'e girişi (1502)</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Tahmasb-1.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Tahmasb-1.jpg/220px-Tahmasb-1.jpg" decoding="async" width="220" height="176" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Tahmasb-1.jpg/330px-Tahmasb-1.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Tahmasb-1.jpg/440px-Tahmasb-1.jpg 2x" data-file-width="720" data-file-height="576" /></a><figcaption><a href="/wiki/%C3%87ehel_S%C3%BCtun_Saray%C4%B1" title="Çehel Sütun Sarayı">Çehel Sütun Sarayı</a>'nda bulunan Şah Tahmasb'ın bir duvar resmi</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/I._Tahmasb" title="I. Tahmasb">I. Tahmasb</a> küçük yaşta tahta geçtiğinde ülke doğudan ve batıdan baskı altına alınmıştı. Kızılbaş reisleri arasında devlet kademelerinde etkinliklerini artırmak amacıyla kuvvetli bir rekabet bulunuyordu. Şah İsmâil zamanındaki şaha tam bir itaatle bağlanma anlayışı büyük ölçüde sarsılmıştı. Bu yüzden onun saltanatının ilk yılları iç mücadeleler ve merkezî otoritenin tesis edilmesiyle geçti. Şah İsmâil’in ölümünden sonra emîrülümerâlık makamına yükselen <a href="/w/index.php?title=D%C3%AEv_Sult%C3%A2n-%C4%B1_R%C3%BBmlu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dîv Sultân-ı Rûmlu (sayfa mevcut değil)">Dîv Sultân-ı Rûmlu</a> devlet işlerini bütünüyle ele geçirdi. Ancak bu durum uzun sürmedi. 932’de (1526) Kuzeybatı İran’da başlayan iç karışıklıklar kısa sürede bütün İran’a yayıldı. Bu mücadeleler sırasında Ustaclular ağır bir darbe alırken Tekelü aşiretinin gücü arttı. 1527’de Dîv Sultân-ı Rûmlu’nun öldürülmesinin ardından iktidar Tekelü aşiretinden <a href="/w/index.php?title=%C3%87uha_Sultan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Çuha Sultan (sayfa mevcut değil)">Çuha Sultan</a>’a geçti. 1530’da Şamlular ile Tekelüler arasında meydana gelen savaşta Çuha Sultan öldürüldü. Hüseyin Han Şamlu onun yerine geçti, ancak o da üç yıl sonra ortadan kaldırıldı. </p><p>Öte yandan doğuda ve batıda ülkenin sınırları tehdit altında idi. Eskiden beri <a href="/wiki/Horasan" title="Horasan">Horasan</a>’a hâkim olmaya çalışan <a href="/wiki/%C3%96zbekler" title="Özbekler">Özbekler</a> iç karışıklılardan istifade ederek Şah İsmâil’in ölümünden hemen sonra saldırıya geçmişti. 1524’ten 1536’ya kadar defalarca Horasan’a saldıran <a href="/w/index.php?title=Ubeydullah_Han&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ubeydullah Han (sayfa mevcut değil)">Ubeydullah Han</a> nihayet <a href="/wiki/Timurlular" class="mw-redirect" title="Timurlular">Timurlular</a> devrinin en önemli şehirlerinden olan <a href="/wiki/Herat" title="Herat">Herat</a>’ı ele geçirdi. Ancak Şah Tahmasb’ın büyük bir ordu ile Horasan’a yürümesi üzerine bölgeyi terketti. Safevîler herhangi bir direnişle karşılaşmadan Herat’ı ve çevresini geri aldı. <a href="/wiki/Kandehar" title="Kandehar">Kandehar</a>’a giden Şah Tahmasb burayı zaptettikten sonra Kaçar Budak Han’ı vali tayin edip Herat’a döndü. Kandehar ertesi yıl tekrar Safevîler’in elinden çıktı. 951’de (1544) Bâbür’ün oğlu Hümâyun, Tahmasb’dan aldığı yardımlara karşılık Kandehar’ı Safevîler’e teslim ettiyse de şehir kısa bir süre sonra elden çıktı ve 965’te (1558) yeniden Safevî hâkimiyetine girdi. </p><p>Batıda Osmanlılar Azerbaycan’ı tehdit altına almışlardı. 1531’de Tekelü aşiretinin iktidardan uzaklaştırılması üzerine Osmanlı Devleti’ne sığınmış olan eski Azerbaycan beylerbeyi <a href="/wiki/Ulama_Han" class="mw-redirect" title="Ulama Han">Ulama Han</a>, <a href="/wiki/Kan%C3%BBn%C3%AE_Sultan_S%C3%BCleyman" class="mw-redirect" title="Kanûnî Sultan Süleyman">Kanûnî Sultan Süleyman</a>’ı İran’da meydana gelen iç karışıklılarla Özbekler’in saldırıları konusunda bilgilendirdi ve onu İran’a sefer düzenlemeye ikna etti. Osmanlı sultanı Ulama Han’ı paşa unvanıyla <a href="/wiki/Bitlis" title="Bitlis">Bitlis</a>’e gönderdi. Osmanlılar’ın bu tutumundan rahatsız olan Bitlis hâkimi Şeref Han bölgesindeki kaleleri Rujeki ağalarının muhafazasına verip Tahmasb’a sığındı. Sünnî İslâm dünyasının koruyuculuğu misyonunu üstlenen ve Safevîler’i büyük bir tehdit unsuru olarak gören Kanûnî Sultan Süleyman bu olayları bahane edip <a href="/w/index.php?title=Tebriz_Seferi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tebriz Seferi (sayfa mevcut değil)">Tebriz Seferi</a>’ne çıktı. Vezîriâzam <a href="/wiki/Pargal%C4%B1_%C4%B0brahim_Pa%C5%9Fa" title="Pargalı İbrahim Paşa">Pargalı İbrahim Paşa</a>, Tebriz’e yürüyerek burayı ele geçirdi (941/1534). Kanûnî Sultan Süleyman iki ay sonra Tebriz’e geldi. Bu sırada Tahmasb, Özbekler ile savaş halinde idi ve Şamlular da ayaklanmıştı. Dulkadırlı ve Tekelü Türkmenleri’ne mensup bazı grupların Osmanlılar’a katılması kızılbaşların mukavemetini biraz kırdıysa da kışın erken bastırması yüzünden Kanûnî Sultan Süleyman <a href="/wiki/Ba%C4%9Fdat" title="Bağdat">Bağdat</a>’a çekildi ve burayı herhangi bir direnişle karşılaşmadan ele geçirdi. Buna karşılık Şah Tahmasb da <a href="/wiki/Tebriz" title="Tebriz">Tebriz</a> ve çevresini geri aldı. Daha sonra Şah Tahmasb’ın Osmanlılar’a barış teklifleri olduysa da Kanûnî Sultan Süleyman bunları dikkate almadı (bk. <a href="/wiki/Irakeyn_Seferi" title="Irakeyn Seferi">Irakeyn Seferi</a>). </p><p>Şah I. Tahmasb’a karşı isyan hareketine girişen Safevî şehzadesi <a href="/wiki/Elkas_Mirza" title="Elkas Mirza">Elkas Mirza</a> başarısız olunca İstanbul’a sığındı ve Kanûnî Sultan Süleyman’ı İran’a karşı yeniden harekete geçmeye teşvik etti. 954’te (1547) başlayan İran seferi Elkas Mirza’nın vaadlerinin gerçekleşmemesi yüzünden beklenen faydayı sağlamadı, hatta onun gözden düşmesine sebep oldu. Osmanlılarla süregelen savaşlar nedeniyle 1548'de <a href="/wiki/%C5%9Eah" title="Şah">Şah</a> <a href="/wiki/I._Tahmasp" class="mw-redirect" title="I. Tahmasp">I. Tahmasp</a> başkentini <a href="/wiki/Tebriz" title="Tebriz">Tebriz</a>'den bir iç bölge şehri olan <a href="/wiki/Kazvin" title="Kazvin">Kazvin</a>'e taşıdı. Daha sonra Şah <a href="/wiki/I._Abbas" title="I. Abbas">I. Abbas</a> (Büyük Abbas) buradan da vazgeçerek, Orta İran'da yer alan eski <a href="/wiki/%C4%B0sfahan" title="İsfahan">İsfahan</a> şehrinin hemen yanına inşa ettiği yeni İsfahan'ı başkent yapacaktır. 1549’da <a href="/wiki/Erdelan" title="Erdelan">Erdelan</a> yakınlarındaki <a href="/w/index.php?title=Mihriban_Kalesi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mihriban Kalesi (sayfa mevcut değil)">Mihriban Kalesi</a>’ne sığınmak zorunda kalan Elkas Mirza burada Safevîler tarafından yakalanarak Kahkaha (<a href="/wiki/Alamut" class="mw-redirect" title="Alamut">Alamut</a>) Kalesi’ne hapsedildi ve bir yıl sonra zehirlenerek öldürüldü. 961’de (1554) Osmanlılar’ın İran’a yöneldiği haberi üzerine Şah Tahmasb, Kanûnî Sultan Süleyman’a elçiler gönderdi. Mektuplar teâti edilmek suretiyle 1555 yılından itibaren Osmanlılar’la barış dönemi başladı. Şehzade Bayezid’in İran’a sığınması ilişkilerde küçük bir krize yol açtıysa da onun Osmanlılar’a teslimi ve katledilmesinin ardından yeniden eski duruma dönüldü. </p><p>Öte yandan Osmanlılar’a karşı İran’dan destek sağlamayı düşünen Avrupalı devletler, elçiler gönderip Safevîler’i Osmanlılar’a karşı kışkırtmaya çalıştıysa da Şah Tahmasb bunlara fazla itibar etmedi. <a href="/wiki/Habsburg" class="mw-redirect" title="Habsburg">Habsburg</a> İmparatoru <a href="/wiki/V._Karl" title="V. Karl">V. Karl</a> tarafından Şah İsmâil’e gönderilen elçi onun ölümünün ardından İran’a ulaşmış ve mektubu Şah Tahmasb’a sunmuştu. 1571’de <a href="/wiki/%C4%B0nebaht%C4%B1_Deniz_Sava%C5%9F%C4%B1" class="mw-redirect" title="İnebahtı Deniz Savaşı">İnebahtı Deniz Savaşı</a>’ndan biraz sonra Papa Pius, Tahmasb’a elçiler yollayarak kendilerinin karadan ve denizden Osmanlılar’a karşı harekete geçeceklerini, bu arada Safevîler’in de Suriye ve Irak’a saldırarak daha önce kaybettikleri toprakları geri alabileceklerini bildirdi; ancak bu teklif de Safevî hükümdarınca makbul karşılanmadı. Hint denizinde Osmanlılar’la mücadele halinde olan Portekizliler’in 958 (1551) ve 982’de (1574) girişimleri de Şah Tahmasb tarafından geri çevrilmişti. Şah I. Tahmasb’ın 984’te (1576) zehirlenerek ölümü üzerine tahta kimin geçeceği hususunda yeniden rekabet başladı. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Muhammed_Hudâbende"><span id="Muhammed_Hud.C3.A2bende"></span>Muhammed Hudâbende</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Safev%C3%AEler&veaction=edit&section=8" title="Değiştirilen bölüm: Muhammed Hudâbende" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Safev%C3%AEler&action=edit&section=8" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Muhammed Hudâbende"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Jealousy_among_Rivals.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/Jealousy_among_Rivals.png/200px-Jealousy_among_Rivals.png" decoding="async" width="200" height="301" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/Jealousy_among_Rivals.png/300px-Jealousy_among_Rivals.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/Jealousy_among_Rivals.png/400px-Jealousy_among_Rivals.png 2x" data-file-width="1548" data-file-height="2327" /></a><figcaption>Muhammedi'ye atfedilen "Rakipler Arasında Kıskançlık". Muhtemelen Vezir <a href="/w/index.php?title=Mirza_Selman_Caberi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mirza Selman Caberi (sayfa mevcut değil)">Mirza Selman Caberi</a> himayesi altında Sa'di tarafından yazılan 1579 tarihli "Busta" başlıklı Farsça ciltte bulunan minyatür resim. E.M. Soudavar Trust, Houston, Teksas.</figcaption></figure> <p>Ustaclular’ın desteğiyle <a href="/w/index.php?title=Haydar_Mirza&action=edit&redlink=1" class="new" title="Haydar Mirza (sayfa mevcut değil)">Haydar Mirza</a> tahta oturdu. Fakat Avşar, Rumlu ve Türkmen beylerinin muhalefetiyle tahttan indirildi ve yerine <a href="/w/index.php?title=II._%C4%B0sm%C3%A2il&action=edit&redlink=1" class="new" title="II. İsmâil (sayfa mevcut değil)">II. İsmâil</a> geçti. II. İsmâil kısa süren saltanatında kendisine rakip olarak gördüğü kardeşlerini ortadan kaldırdı. Bu sırada henüz altı yaşında olan <a href="/wiki/Herat" title="Herat">Herat</a> hâkimi <a href="/wiki/Abbas_Mirza" title="Abbas Mirza">Abbas Mirza</a>, onu öldürmeye gelen Ali Kulı Hân-ı Şamlu’nun tereddüt göstermesi sayesinde ölümden kurtuldu. II. İsmâil’in 13 Ramazan 985’te (24 Kasım 1577) ölümü pek çok yönden karanlıkta kaldıysa da gerek saray çevresinde gerekse halk arasında memnuniyetle karşılandı. Bu esnada Şîraz’da bulunan <a href="/wiki/Muhammed_Hud%C3%A2bende" title="Muhammed Hudâbende">Muhammed Hudâbende</a> <a href="/wiki/Kazvin" title="Kazvin">Kazvin</a>’e gelerek tahta geçti (3 Zilhicce 985 / 11 Şubat 1578). II. İsmâil’in kardeşlerini öldürttüğü ve Safevî tahtının vârisi kalmadığı haberini alan Özbek Celâl Han büyük bir ordu ile İran topraklarına girip Meşhed’e kadar ilerledi. Ancak Meşhed hâkimi Murtaza Kulı Hân-ı Pürnek ile yaptığı savaşta hayatını kaybetti. </p><p>İran-Osmanlı sınır boylarında yaşayan Kürtler, II. İsmâil’in ölümünden sonra ortaya çıkan karışıklıktan faydalanıp Osmanlılar’ı İran topraklarına saldırmaları için kışkırtmaya başladılar. Şirvan şahı da Sünnî mezhebine geçtiğini bildiren bir elçilik heyetini İstanbul’a göndererek Safevîler’e karşı Osmanlılar’dan yardım istedi. Bu durum 1555’te yapılan barışın bozulmasına ve Osmanlılar’ın İran’a saldırmasına yol açtı. <a href="/wiki/Sokullu_Mehmed_Pa%C5%9Fa" class="mw-redirect" title="Sokullu Mehmed Paşa">Sokullu Mehmed Paşa</a>’nın karşı çıkmasına rağmen <a href="/wiki/III._Murad" title="III. Murad">III. Murad</a>, Vezir <a href="/wiki/Lala_Mustafa_Pa%C5%9Fa" title="Lala Mustafa Paşa">Lala Mustafa Paşa</a>’yı İran üzerine gönderdi. <a href="/wiki/Tebriz" title="Tebriz">Tebriz</a>, <a href="/wiki/G%C3%BCney_Kafkasya" title="Güney Kafkasya">Güney Kafkasya</a>, <a href="/wiki/Karaba%C4%9F" title="Karabağ">Karabağ</a>, <a href="/wiki/Azerbaycan" title="Azerbaycan">Azerbaycan</a>, <a href="/wiki/Luristan" title="Luristan">Luristan</a> gibi batı toprakları Osmanlılar’ın eline geçti. Bu gelişmeler, kızılbaş Türkmen kabileleri arasındaki çekişmelerin bir müddet ortadan kalkmasına ve devletin yeniden toparlanma sürecine girmesine ortam oluşturdu. <a href="/wiki/Ferhad_Pa%C5%9Fa" title="Ferhad Paşa">Ferhad Paşa</a> ve <a href="/wiki/%C3%96zdemiro%C4%9Flu_Osman_Pa%C5%9Fa" title="Özdemiroğlu Osman Paşa">Özdemiroğlu Osman Paşa</a> kumandasındaki Osmanlı ordularının Azerbaycan topraklarına girmesi üzerine <a href="/w/index.php?title=Hamza_Mirza&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hamza Mirza (sayfa mevcut değil)">Hamza Mirza</a> zayıf bir ordu ile karşı koymaya çalıştı. Osmanlılar Tebriz’e girdi (1585). Hamza Mirza, Tebriz’i geri alamadığı gibi 994’te (1586) ordugâhta öldürüldü. Onun ölümü Abbas Mirza’nın tahta geçmesinin yolunu açtı. Ancak bu durum Türkmen reisleri arasındaki iç mücadelelerin yeniden canlanmasına sebep oldu. Abbas Mirza, Ustaclu Mürşid Kulı Han’ın desteğiyle Kazvin’e gelerek tahta oturdu (Ekim 1587). Tahtını yeniden ele geçirmek için bazı teşebbüslerde bulunduysa da başarılı olamayan Muhammed Hudâbende Kazvin’de öldü (1596). </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Şah_Abbas_dönemi"><span id=".C5.9Eah_Abbas_d.C3.B6nemi"></span>Şah Abbas dönemi</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Safev%C3%AEler&veaction=edit&section=9" title="Değiştirilen bölüm: Şah Abbas dönemi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Safev%C3%AEler&action=edit&section=9" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Şah Abbas dönemi"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Shah_Abbas_I_engraving_by_Dominicus_Custos_-_Antwerp_artist_printer_and_engraver.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/15/Shah_Abbas_I_engraving_by_Dominicus_Custos_-_Antwerp_artist_printer_and_engraver.jpg/200px-Shah_Abbas_I_engraving_by_Dominicus_Custos_-_Antwerp_artist_printer_and_engraver.jpg" decoding="async" width="200" height="316" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/15/Shah_Abbas_I_engraving_by_Dominicus_Custos_-_Antwerp_artist_printer_and_engraver.jpg/300px-Shah_Abbas_I_engraving_by_Dominicus_Custos_-_Antwerp_artist_printer_and_engraver.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/15/Shah_Abbas_I_engraving_by_Dominicus_Custos_-_Antwerp_artist_printer_and_engraver.jpg/400px-Shah_Abbas_I_engraving_by_Dominicus_Custos_-_Antwerp_artist_printer_and_engraver.jpg 2x" data-file-width="736" data-file-height="1164" /></a><figcaption>Safevi hükümdarı Şah Abbas'ın 1600'de Dominicus Custos tarafından bakır üzerine oyulmuş gravürü</figcaption></figure> <p>Safevîlerin en ihtişamlı hükümdarı Şah <a href="/wiki/I._Abbas" title="I. Abbas">I. Abbas</a> (1587-1629) <a href="/wiki/K%C4%B1z%C4%B1lba%C5%9F" title="Kızılbaş">Kızılbaş</a> (Alevî) <a href="/wiki/T%C3%BCrkmen" class="mw-redirect" title="Türkmen">Türkmen</a> <a href="/w/index.php?title=%C3%9Cmera&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ümera (sayfa mevcut değil)">ümeranın</a> (askeri ve sivil bürakratlar) saray entrikaları ve cinayetleri arasında hayatta kalmayı başararak babası <a href="/wiki/Muhammed_H%C3%BCdabende" class="mw-redirect" title="Muhammed Hüdabende">Muhammed Hüdabende</a>'nin zorunlu olarak tahtan çekilmesi üzerine 16 yaşında <a href="/wiki/Safev%C3%AE" class="mw-redirect" title="Safevî">Safevî</a> tahtına çıktı. </p><p>Hükümdar olduğunda ilk fark ettiği şey, savaş meydanlarında Osmanlılar ve Özbekler (Şeybaniler) tarafından sürekli mağlup edilen ordusunun acizliği oldu. Nitekim Osmanlılar <a href="/wiki/G%C3%BCrcistan" title="Gürcistan">Gürcistan</a> ve <a href="/wiki/Ermenistan" title="Ermenistan">Ermenistan</a>'ı zaptederken, <a href="/wiki/%C3%96zbekler" title="Özbekler">Özbekler</a> de doğuda sekizinci <a href="/wiki/%C4%B0mam_Ali_R%C4%B1za" class="mw-redirect" title="İmam Ali Rıza">İmam Ali Rıza</a>'nın bulunduğu <a href="/wiki/Me%C5%9Fhed" title="Meşhed">Meşhed</a> ve <a href="/wiki/Sistan" title="Sistan">Sistan</a>'ı ele geçirmişlerdi. İlk olarak kuzeydoğudaki topraklarının Osmanlılara bırakmak zorunda kaldı ve onlardan barış istedi. Bu sırada <a href="/wiki/Safevi_Devleti" class="mw-redirect" title="Safevi Devleti">Safevi Devleti</a>'ne seyahat amacıyla gelmiş Robert ve Anthony Sherley adındaki iki İngiliz gezgini, şah ordusunun Avrupa modeline benzer paralı ve iyi eğitim görmüş daimi bir orduya dönüştürülmesinde Şah'a yardım ettiler.<sup class="noprint Inline-Template" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="/wiki/Vikipedi:Kaynak_g%C3%B6sterme" title="Vikipedi:Kaynak gösterme"><span title="">kaynak belirtilmeli</span></a></i>]</sup> Rakibi olan Osmanlı padişahları bu işi çok öncelerden beri başarmış ve ordularını sürekli modernize etmişlerdi. Abbas barutun kullanımını hararetli bir biçimde benimsedi. Yeni reformlarla birlikte ordusu, Kızılbaşlar yanında, Gürcistan, Ermenistan ve Çerkez ülkelerinden devşirilen <a href="/wiki/Gulam" class="mw-redirect" title="Gulam">Gulamlar</a>, Tofenkçiler (Tüfenkçiler) ve Topçiler (Topçular) gibi bölüklere ayrılmıştı.<sup class="noprint Inline-Template" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="/wiki/Vikipedi:Kaynak_g%C3%B6sterme" title="Vikipedi:Kaynak gösterme"><span title="">kaynak belirtilmeli</span></a></i>]</sup> </p><p>İlk olarak <a href="/wiki/%C3%96zbekler" title="Özbekler">Özbeklerle</a> savaşan <a href="/wiki/I._Abbas" title="I. Abbas">I. Abbas</a> (İranların verdiği isimle Abbas-i Bozorg=Büyük Abbas, <a href="/wiki/Azeriler" title="Azeriler">Azeri</a>'lerin verdiği isimle Şah oğlu Şah Abbas) <a href="/wiki/Herat" title="Herat">Herat</a> ve <a href="/wiki/Me%C5%9Fhed" title="Meşhed">Meşhed</a>'i geri aldı. Daha sonra Osmanlılara döndü. 1603'te başlayıp aralıklarla süren savaşlar sonunda 1622'de daha önce Osmanlılara bırakmak zorunda kaldığı <a href="/wiki/Irak-%C4%B1_Acem" title="Irak-ı Acem">Irak-ı Acem</a> (Doğu Irak) ve <a href="/wiki/Kafkas" class="mw-redirect" title="Kafkas">Kafkas</a> Berisi (<a href="/wiki/Trans_Kafkasya" class="mw-redirect" title="Trans Kafkasya">Trans Kafkasya</a>) ülkelerini geri aldı. Ayrıca <a href="/wiki/Ba%C4%9Fdat" title="Bağdat">Bağdat</a> da ele geçirildi. Yeni kurduğu askerî birliklerini kullanarak, 1602'de <a href="/wiki/Portekizliler" title="Portekizliler">Portekizlileri</a> <a href="/wiki/Bahreyn" title="Bahreyn">Bahreyn</a>'den, 1622'de İngiliz donanmasını <a href="/wiki/H%C3%BCrm%C3%BCz_Bo%C4%9Faz%C4%B1" title="Hürmüz Boğazı">Hürmüz Boğazı</a>'ndan çıkardı. Böylece <a href="/wiki/Portekizliler" title="Portekizliler">Portekizlilerin</a> <a href="/wiki/Hindistan" title="Hindistan">Hindistan</a>'la ticaretlerinde şah damarı değerindeki İran (Basra) Körfezi'ni kontrolü altına aldı. İngiliz Doğu Hindistan Şirketi ve <a href="/wiki/Hollanda_Do%C4%9Fu_Hindistan_Kumpanyas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Hollanda Doğu Hindistan Kumpanyası">Hollanda Doğu Hindistan Şirketi</a> ile ticari ilişkilerini genişletti. </p><p>Abbas, çoğu <a href="/wiki/Ermeniler" title="Ermeniler">Ermeni</a>, <a href="/wiki/G%C3%BCrc%C3%BCler" title="Gürcüler">Gürcü</a> ve <a href="/wiki/Hintler" title="Hintler">Hint</a> kökenlilerden oluşan ve ekonomik gücüyle etkinleşen bir tüccar sınıfı yarattı. Bunları kul sistemi ile bürokrasinin içine sokan şah, bu sayede devletin kurulup genişlemesinde oynadıkları rol ile her zaman yönetsel-askeri yetkeyi elinde tutan Kızılbaş ümeraya karşı bağımlılığını kırarak merkezi otoriteyi kurabildi. Nitekim ölümü sıralarında Safevi saray tarihçisi <a href="/w/index.php?title=%C4%B0skender_Bey_T%C3%BCrkmen&action=edit&redlink=1" class="new" title="İskender Bey Türkmen (sayfa mevcut değil)">İskender Bey Türkmen</a>'in verdiği bilgilere bakılırsa 93 bürokratının (emir) 21'i kul (devşirme) olmak üzere, geri kalan 72 emirin yalnızca 48'i Kızılbaş Türkmen idi.<sup class="noprint Inline-Template" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="/wiki/Vikipedi:Kaynak_g%C3%B6sterme" title="Vikipedi:Kaynak gösterme"><span title="">kaynak belirtilmeli</span></a></i>]</sup> Bu durum Şah Abbas'ın oymakları ile feodal bağlarını hep canlı tutan Kızılbaş ümeranın devlet mekanizmasındaki siyasi gücünü ne derece kırdığını gözler önüne sermektedir. </p><p>Osmanlılar ile Safevîler, 150 yıldan daha uzun bir süre Irak'ın verimli toprakları uğruna savaştılar. 1509'da <a href="/wiki/Ba%C4%9Fdat" title="Bağdat">Bağdat</a>'ın I. İsmail tarafından zabtını, kısa bir süre sonra Osmanlı sultanı <a href="/wiki/I._S%C3%BCleyman" title="I. Süleyman">I. Süleyman</a>'ın zaptı izledi. Daha sonra silsile halinde devam eden saldırılar akabinde Safeviler 1623'te <a href="/wiki/Ba%C4%9Fdat" title="Bağdat">Bağdat</a>'ı henüz geri almışlardı ki, 1638'de Bağdat'ı tekrar Osmanlı sultanı <a href="/wiki/IV._Murat" class="mw-redirect" title="IV. Murat">IV. Murat</a>'a bırakmak zorunda kaldılar. 1639'da <a href="/wiki/Kasr-%C4%B1_%C5%9Eirin_Antla%C5%9Fmas%C4%B1" title="Kasr-ı Şirin Antlaşması">Kasr-ı Şirin Antlaşması</a>'nda <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Osmanlı İmparatorluğu">Osmanlılar</a> ile Safeviler arasında sınırları belirleyen bir antlaşma imzalandı. Bu antlaşmanın çizdiği sınır her iki tarafın sınırları eskisine nazaran çok daralmış olsa da günümüze kadar hiç değişmeden <a href="/wiki/T%C3%BCrkiye" title="Türkiye">Türkiye</a>-<a href="/wiki/Safev%C3%AE" class="mw-redirect" title="Safevî">Safevî</a> sınırı olarak kaldı. </p><p>Bu arada 1609-1610 yıllarında Mahâbât <a href="/wiki/K%C3%BCrtler" title="Kürtler">Kürt</a> kabileleri Safevilere karşı ayaklandı. Kanlı mücadeleler sonucunda, Şah Abbas, Osmanlı yönetiminden kaçıp kendisine sığınan Kalenderoğlu Celalileri'nin isyanını bastırdı. </p><p>Şah Abbas suikaste uğramak saplantısından hiçbir zaman kurtulamadı. Bu nedenle şüphe uyandıran hanedan üyelerini ya katletti ya da gözlerine mil çekmek suretiyle saf dışı bıraktı. Nitekim bu şekilde oğullarından birini idam ederken, ikisini de gözlerine mil çektirerek kör bıraktı. Bundan başka iki oğlunu da kendi ölümünden önce kaybedince, sonuç <a href="/wiki/%C5%9Eah_Abbas" class="mw-redirect" title="Şah Abbas">Şah Abbas</a> için bir trajediye dönüştü. 1629'da öldüğünde geride ardılı olabilecek yetenekte hiçbir oğul bırakmamıştı.<sup class="noprint Inline-Template" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="/wiki/Vikipedi:Kaynak_g%C3%B6sterme" title="Vikipedi:Kaynak gösterme"><span title="">kaynak belirtilmeli</span></a></i>]</sup> </p><p>Şah Abbas'ın uzun hükümdarlığı sonunda devletin sınırları bugünkü <a href="/wiki/%C4%B0ran" title="İran">İran</a>, <a href="/wiki/Irak" title="Irak">Irak</a>, <a href="/wiki/Ermenistan" title="Ermenistan">Ermenistan</a>, <a href="/wiki/Azerbaycan" title="Azerbaycan">Azerbaycan</a>, <a href="/wiki/G%C3%BCrcistan" title="Gürcistan">Gürcistan</a> ile <a href="/wiki/T%C3%BCrkmenistan" title="Türkmenistan">Türkmenistan</a>, <a href="/wiki/%C3%96zbekistan" title="Özbekistan">Özbekistan</a>, <a href="/wiki/Afganistan" title="Afganistan">Afganistan</a> ve <a href="/wiki/Pakistan" title="Pakistan">Pakistan</a>'ın bazı kısımlarını içine almaktaydı. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Safevî_Devleti'nin_çöküşü"><span id="Safev.C3.AE_Devleti.27nin_.C3.A7.C3.B6k.C3.BC.C5.9F.C3.BC"></span>Safevî Devleti'nin çöküşü</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Safev%C3%AEler&veaction=edit&section=10" title="Değiştirilen bölüm: Safevî Devleti'nin çöküşü" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Safev%C3%AEler&action=edit&section=10" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Safevî Devleti'nin çöküşü"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Safevîler, 17. yüzyılda geleneksel düşmanları <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Osmanlı İmparatorluğu">Osmanlı İmparatorluğu</a> ve <a href="/wiki/%C5%9Eeybani_Hanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" class="mw-redirect" title="Şeybani Hanlığı">Şeybani Hanlığı</a> ile savaşını sürdürürken, iki yeni komşu ile de rekabete girişmek zorunda kaldı. <a href="/wiki/Rusya_%C3%87arl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Rusya Çarlığı">Rusya Çarlığı</a>, bir önceki asırda <a href="/wiki/Alt%C4%B1norda_Hanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" class="mw-redirect" title="Altınorda Hanlığı">Altınorda Hanlığı</a>'nın devamı olan <a href="/wiki/Astrahan" title="Astrahan">Astrahan</a>, <a href="/wiki/Kazan,_Tataristan" title="Kazan, Tataristan">Kazan</a>, <a href="/w/index.php?title=Sibir&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sibir (sayfa mevcut değil)">Sibir</a> (Küçüm ve Nogay) Hanlıklarını ortadan kaldırmış, nüfuzunu <a href="/wiki/Kafkasya" title="Kafkasya">Kafkasya</a> ve <a href="/wiki/Orta_Asya" title="Orta Asya">Orta Asya</a>'ya dek yaymıştı. <a href="/wiki/Bab%C3%BCr_Devleti" class="mw-redirect" title="Babür Devleti">Babür Devleti</a> ise, <a href="/wiki/Kandahar" class="mw-redirect" title="Kandahar">Kandahar</a> ve <a href="/wiki/Herat" title="Herat">Herat</a>'ı alarak daha önce İran kontrolündeki <a href="/wiki/Afganistan" title="Afganistan">Afganistan</a>'a sızmaya başlamıştı. </p><p>Bütün bunlardan başka 17. yüzyıl boyunca Doğu - Batı arasındaki ticaret güzergâhı değişmiş, Avrupalıların keşifleri ve Osmanlıların deniz aşırı seferleri sonucunda İran'dan uzaklaşmıştı. Şah Abbas'ın ordusunu ücretli gulam (devşirme) sistemine dönüştürmesi kısa vadede işe yaradıysa da, sonraki yüzyılda eyaletler üzerindeki baskı ve ağır vergilerle birlikte ülkenin sosyo - ekonomik gücünün zayıflamasına yol açtı. </p><p>Şah Abbas'tan sonraki Safevi hükümdarları Şah <a href="/wiki/II._Abbas" title="II. Abbas">II. Abbas</a> hariç silik karakterliydi. Nitekim II. Abbas'ın hükümdarlığının sonu olan 1666 yılı, aynı zamanda Safevi hanedanı için de sonun başlangıcına işaret eder. Vergi gelirlerindeki düşüş ve büyüyen askeri tehlikelere karşın sonraki şahlar bu durumu düzeltememişlerdir. </p><p>Ülke sık sık, merkezden uzak sınır boylarında baskın ve yağmalara uğramaya başladı. 1698'de Kirman Eyaleti <a href="/wiki/Beluciler" class="mw-redirect" title="Beluciler">Beluciler</a> tarafından, 1717'de Horasan <a href="/wiki/Afganlar" title="Afganlar">Afganlar</a> tarafından ve Mezopotamya Arap bedevilerince istila ve yağmalara uğradı. Afganlar, Safevilere karşı geldiler. <a href="/w/index.php?title=Gilzai&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gilzai (sayfa mevcut değil)">Gilzai</a> <a href="/wiki/Pe%C5%9Ftun" class="mw-redirect" title="Peştun">Peştunları</a>'nın reisi Mir Veys Han, Kandahar'ın Safevi valisi Gürcü Gürgen Han'a (Gürcüce adı Giorgi) karşı ayaklanma başlattı. Üzerine gelen bir Safevi ordusunu bozguna uğrattı. 1722'de Mir Veys'in oğlu Mahmud'un komuta ettiği bir Afgan ordusu doğudan İran'a girerek başkent <a href="/wiki/%C4%B0sfahan" title="İsfahan">İsfahan</a>'ı kuşatıp yağmaladı. Daha sonra kendisini İran Şahı ilan etti. </p><p>Afganlar, on yıldan fazla bir süre istila ettikleri İran topraklarından çıkarılamadılar. Horasan'daki <a href="/wiki/Af%C5%9Far" class="mw-disambig" title="Afşar">Afşar</a> <a href="/wiki/T%C3%BCrkmenler" title="Türkmenler">Türkmenlerinin</a> beyi ve Safevilerin en etkili komutanı <a href="/wiki/Nadir_Han" class="mw-redirect" title="Nadir Han">Nadir Han</a> (sonraki Nadir Şah) nihayet 1729'da <a href="/w/index.php?title=Damgan_Muharebesi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Damgan Muharebesi (sayfa mevcut değil)">Damgan Muharebesi</a>'nde Afganları bozguna uğrattı ve İran'dan çıkardı. Buna rağmen ertesi yıl Afganlar hâlâ İran topraklarına yağma hareketlerini sürdürüyorlardı. 1738'de <a href="/wiki/Nadir_%C5%9Eah" title="Nadir Şah">Nadir Şah</a> başta <a href="/wiki/Kandahar" class="mw-redirect" title="Kandahar">Kandahar</a> olmak üzere tekrar Doğu İran'ı fethetti. Aynı yıl <a href="/wiki/Gazne" title="Gazne">Gazne</a>, <a href="/wiki/Kabil" class="mw-redirect" title="Kabil">Kabil</a> ve <a href="/wiki/Lahor" title="Lahor">Lahor</a>'u fethetti. <a href="/wiki/Delhi" title="Delhi">Delhi</a> üzerine yürüdüyse de İran'dan gerekli desteğin gelmemesi üzerine başarılı olamadı. Şah <a href="/wiki/II._Tahmasp" class="mw-redirect" title="II. Tahmasp">II. Tahmasp</a> döneminde (1722-1732) gerçekte erk onun elindeydi. Çocuk yaşta tahta çıkan <a href="/wiki/III._Abbas" title="III. Abbas">III. Abbas</a>'ın saltanat naipliğini yaptı. Nihayet 1736'da, zaten elinde olan iktidar erkini kullanarak kendisini İran şahı ilan etti. Böylece 1736'dan 1747'ye kadar Azerbaycan ve İranda'da kısa süreli <a href="/wiki/Af%C5%9Far_Hanedan%C4%B1" title="Afşar Hanedanı">Afşar Hanedanı</a> kurulmuş ve Safevi hanedanı kesintiye uğramıştır. </p><p>1747'de <a href="/wiki/Nadir_%C5%9Eah" title="Nadir Şah">Nadir Şah</a>'ın bir suikast neticesinde öldürülmesi üzerine, Safeviler tekrar şahlığı ele geçirdiler. Fakat bu, gelişmekte olan <a href="/wiki/Zend_Hanedan%C4%B1" title="Zend Hanedanı">Zend Hanedanı</a>'nın gerçekte iktidarı ele alarak meşruluğunu pekiştirmesini sağlamasından başka bir işe yaramadı. <a href="/wiki/III._%C4%B0smail" title="III. İsmail">III. İsmail</a>'in kısa süreli rejimi, Zend hanedanının kurucusu Kerim Han'ın ülkede iktidarı ele geçirecek meşruluğu sağlaması ile 1760'ta resmen son buldu. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Devlet_yapısı"><span id="Devlet_yap.C4.B1s.C4.B1"></span>Devlet yapısı</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Safev%C3%AEler&veaction=edit&section=11" title="Değiştirilen bölüm: Devlet yapısı" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Safev%C3%AEler&action=edit&section=11" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Devlet yapısı"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Safevî Devleti’nin kurulması İran tarihi için dönüm noktası olmuştur. Bu tarihe kadar küçük çaplı ve mahallî beylikler tarafından temsil edilen Şiîlik, Safevîler’le birlikte İran’ın resmî mezhebi haline gelmiş, devlet eliyle hızlı bir Şiîleştirme politikası takip edilmiştir. Şiî ezanı tesis edilmiş, hutbelerde ilk üç halifeye ve Âişe’ye lânet okunması gelenek haline gelmiştir. Muhammed Hudâbende zamanında bu gelenek yasaklandığı gibi bu tür davranışların ortadan kalkması için tedbirler alınmış, fakat onun tahttan indirilmesinin ardından yeniden başlamıştır. Devlet kademelerinde yapılan görevlendirmelerde samimi Şiîler’e öncelik verilmiştir (Abdî Beg Şîrâzî, s. 55). Şiîliğin her alanda geniş tesirlerine karşılık İran Devleti kavramı Safevîler’in ilk dönemlerinde biraz müphem kalmıştır. Her ne kadar Osmanlılar’ın İran’a gönderdiği mektuplarda ve İskender Bey Türkmen’in eserinde Mülk-i Îrân, Memâlik-i Îrân gibi tabirler geçmişse de gerçek anlamda Şah Süleyman zamanında Memleket-i Îrân tabiri kullanılmaya başlanmıştır. Safevîler, devlet teşkilâtında İlhanlı ve Akkoyunlu geleneğini devam ettirmekle birlikte kadim İran devlet anlayışının da canlanmasına imkân sağlamıştır. Şah İsmâil, tıpkı İslâm öncesi dönemlerde olduğu gibi hem dinî hem siyasî otoriteyi temsil etmekteydi ve “zıllullah fi’l-arz, naîb-i imâm mehdî (imam gāib)” gibi unvanlar taşıyordu. Onun zamanında tesis edilen vekîl-i nefes-i nefîs-i hümâyun şahın vekilliğini yerine getirmekte olup kızılbaş reisler arasından seçiliyordu. Bu makam aynı zamanda mürşid-i kâmil sayılan şahın temsilcisi durumundaydı. Öte yandan Safevîler’in ilk dönemlerinde şehzadeler devlet tecrübesi edinmeleri için bir kızılbaş reisin lalalığında eyaletlerde görevlendirilirdi. Ancak Şah I. Abbas’tan itibaren bu geleneğe son verilmiştir. </p><p>Günlük işlerin yürütüldüğü divanın başkanlığını vezîriâzam yapıyordu. Divanda çok sayıdaki vezirden başka bir de vak‘anüvis bulunurdu. Vak‘anüvis aynı zamanda şahın münşisi idi. Divanda vezîriâzamdan sonra kurçibaşı, eşik ağasıbaşı ve kullar ağasıbaşı gelirdi. Maliye işleri müstevfî-i memâlik unvanı altında bir vezirin uhdesinde idi. Sarayın bütün işlerinin yürütülmesi nâzır-ı büyûtât veya büyûtât-ı hâssa-i şerîfe aitti. Safevîler’in ilk dönemlerinde hem dinî kurumların hem “adâlethâne”nin başında sadr bulunuyordu. Ne zaman tesis edildiği belli olmamakla beraber sonraları adalet işleri divan beyinin uhdesine verildi. Divan beyi en yüksek mahkeme görevini yürütüyordu. Bu görevin başında çoğunlukla Türk kökenliler bulunmaktaydı. </p><p>Bürokrasi Tacik olarak da adlandırılan Fars kökenlilerin elindeydi. Bununla birlikte bu zümre arasında İskender Bey Türkmen, Budak Münşî, Hasan-ı Rûmlû gibi Türkmen kökenliler de bulunmaktaydı. Buna karşılık askerî sınıfı meydana getiren kızılbaşlar hem merkezdeki hem eyaletlerdeki üst düzey görevleri ellerinde tutuyordu. Kızılbaş reisleri emîrü’l-ümerâ veya beylerbeyi unvanı ile eyaletlerde görevlendirildiğinde maiyetlerinde bulunan kabileleriyle birlikte gidiyor, kabilesinin erkekleri aynı zamanda onların askerî gücünü oluşturuyordu. Bu vesile ile eyaletlerin gelirlerini tasarruf ediyor, savaş halinde kendilerine tâbi askerlerle orduya katılıyordu. Bununla birlikte iç huzursuzluklar veya kendi aralarında meydana gelen çekişmeler ordunun savaş gücünü büyük ölçüde azaltıyordu. </p><p>Ülke Şirvan, Karabağ, Azerbaycan, Hemedan, Irâk-ı Arab, Fars, Kûh, Gîlûye, Kirman, Kandehar, Belh, Herat, Merv, Meşhed, Esterâbâd gibi çok sayıda eyalete bölünmüştü. Eyalet idaresine genellikle bey, han veya sultan rütbesiyle Türkmen kökenli reisler gönderilirdi. Bazı eyaletler ise şehzadelere tahsis edilirdi. Safevîler’in ilk dönemlerinde eyaletlerin idaresini elinde bulunduranlar hangi rütbeye sahip olursa olsun hâkim olarak nitelendirilirdi. Ancak sonraları en yüksek idarî makamı tanımlamak için beylerbeyi unvanı kullanılmaya başlanmıştır. Bununla birlikte kaynaklarda nâdiren <i><a href="/wiki/Em%C3%AEr%C3%BC%E2%80%99l_%C3%9Cmer%C3%A2" title="Emîrü’l Ümerâ">Emîrü’l Ümerâ</a></i> ve <i><a href="/wiki/H%C3%A2n-%C4%B1_H%C3%A2n%C3%A2n" title="Hân-ı Hânân">Hân-ı Hânân</a></i> unvanlarına rastlanmaktadır. </p><p>Topraklar şahın malı sayılırdı. Geniş arazilere sahip hânedan üyeleri ve saray ileri gelenleri gelirlerinin bir bölümünü, bazan tamamını müsadere edilmesi korkusu yahut dinî gerekçelerle vakıflara bağışlardı. Öte yandan Selçuklular’da da uygulanan iktâ geleneğinin bir devamı olarak idarecilere veya askerî sınıfa “tuyul” adıyla araziler tahsis edilirdi. Tuyul toprakları ya dâimî veya bir yıllık sürelerle verilirdi. Askerî sınıftan olup kendisine tuyul tahsis edilenler sipahiliği terketmediği müddetçe ömür boyu toprağı tasarrufunda tutar ve erkek evlâdına devredebilirdi. Yıllık olarak tahsis edilen tuyullar her yılın sonunda yenilenir veya başkasına verilirdi. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Askeriye">Askeriye</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Safev%C3%AEler&veaction=edit&section=12" title="Değiştirilen bölüm: Askeriye" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Safev%C3%AEler&action=edit&section=12" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Askeriye"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Safevî şahlarının başvuracakları aşiretleri olmadığından, ilk yıllarda yalnızca, eski <a href="/wiki/Mo%C4%9Follar" title="Moğollar">Moğol</a> adıyla, "sadak taşıyan" diye anılan kişisel korumaları doğrudan emirleri altında olan tek birlikti. Savaşa gittiklerinde "sadak taşıyanlar"ın çevreledikleri safın tam ortasında yer alırlardı. <a href="/wiki/K%C4%B1z%C4%B1lba%C5%9Flar" class="mw-redirect" title="Kızılbaşlar">Kızılbaşlar</a>, her aşiretin bir birlik olarak yer aldığı savaş düzeninde, doğrudan kendi aşiret reislerinin koruması altında savaşırlardı. Her aşirete, saygınlığına ve gücüne göre sağ ya da sol, iki kanattan birinde yer verilirdi. <a href="/wiki/K%C4%B1z%C4%B1lba%C5%9Flar" class="mw-redirect" title="Kızılbaşlar">Kızılbaşlar</a> ordunun büyük bölümünü oluştururlardı ve at sırtında savaşırlardı. <a href="/wiki/Lurlar" title="Lurlar">Lurlardan</a> da destek alınırdı. <a href="/wiki/%C5%9Eehname" class="mw-redirect" title="Şehname">Şehname</a>'deki minyatürlere bakıldığında tüm askerlerin kılıç da mızrak da kullansalar sadakları ve okları olduğu görülür. Yani Safeviler ordularını hafif süvarilerden oluştururdu. Safeviler batıda <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Osmanlı İmparatorluğu">Osmanlı Devleti</a> gibi <a href="/wiki/Avrupa" title="Avrupa">Avrupa</a>'nın düzenli, gelişmiş ve ateşli silahlar ile donatılmış ordularından birine karşı savaşırken doğuda ise <a href="/wiki/%C3%96zbekler" title="Özbekler">Özbeklerin</a> <a href="/wiki/Mo%C4%9Follar" title="Moğollar">Moğollar</a> kadar tehlikeli aşiret atlılarına karşı başarılı olmak zorundaydılar. <a href="/wiki/%C3%87ald%C4%B1ran_Muharebesi" title="Çaldıran Muharebesi">Çaldıran Muharebesi</a>'nde yeğeni <a href="/wiki/Durmu%C5%9F_Han_%C5%9Eamlu" title="Durmuş Han Şamlu">Durmuş Han Şamlu</a>'nun <a href="/wiki/%C5%9Eah_%C4%B0smail" class="mw-redirect" title="Şah İsmail">Şah İsmail</a>'e Osmanlı ordusunun mevzilenmesini beklemeyi önermesi ve bunun sonucunda alınan ağır yenilgi Safevilerin Osmanlı Devleti'ne karşı bundan sonraki tüm savaş taktiklerini değiştirmiştir. Safeviler, Osmanlı ordularına karşı genel olarak meydan savaşlarında karşı karşıya savaşmak yerine Osmanlı ordularının zayıf noktası olan lojistiğine saldırma taktiğini kullandı ve ateşli silahlar, daha etkin yönetim, daha fazla nüfus gibi dezavantajlarına rağmen başarılı da oldu. Safeviler top kullanımını fazla önemsemediler. Büyük ihtimal ile bunun nedeni çevik Safevi süvarisinin top kullanılması durumunda yavaşlayacak olmasıdır. Osmanlı Devleti'ne göre çok daha zayıf olan Safevi Devleti bu anlayış sayesinde Osmanlı Devleti'nin güçlü olduğu sahaya girmemiş ve böylece bağımsızlığını korumuştur.<sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32"><span class="cite-bracket">[</span>32<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Birlikler">Birlikler</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Safev%C3%AEler&veaction=edit&section=13" title="Değiştirilen bölüm: Birlikler" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Safev%C3%AEler&action=edit&section=13" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Birlikler"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Kızılbaşlar"><span id="K.C4.B1z.C4.B1lba.C5.9Flar"></span>Kızılbaşlar</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Safev%C3%AEler&veaction=edit&section=14" title="Değiştirilen bölüm: Kızılbaşlar" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Safev%C3%AEler&action=edit&section=14" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Kızılbaşlar"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Chardin_Ghezelbash.jpg" class="mw-file-description"><img alt="Kızılbaş askeri , 17. yy" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/Chardin_Ghezelbash.jpg/220px-Chardin_Ghezelbash.jpg" decoding="async" width="220" height="367" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/Chardin_Ghezelbash.jpg/330px-Chardin_Ghezelbash.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/c5/Chardin_Ghezelbash.jpg 2x" data-file-width="333" data-file-height="555" /></a><figcaption>Kızılbaş askeri , 17. yy</figcaption></figure> <p>Eski dinî inançlarını ve geleneklerini kendilerine has bir İslâmî anlayışla birleştirip sürdüren Türkmenler’in bazı bâtınî-Şiî anlayışları benimsemesiyle ortaya çıkan terimdir.<sup id="cite_ref-islamansiklopedisi.org.tr_33-0" class="reference"><a href="#cite_note-islamansiklopedisi.org.tr-33"><span class="cite-bracket">[</span>33<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Safevî Devleti’nin kurucusu Şah İsmâil’in babası Şeyh Haydar (ö. 894/1488), büyük bölümünü Azerbaycan ve Doğu Anadolu Türkmen boylarının oluşturduğu taraftar kitlesine, kendilerini diğerlerinden ayırmak için her biri bir imamı temsil eden on iki dilimli kırmızı börk giydirmiş ve bu kitleler zaman içinde kızılbaş diye anılmıştır. “Tâc-ı haydarî” veya kısaca “taç” diye anılan bu baş giysisi, üzerine beyaz bir tülbent sarılan sürahi biçiminde on iki dilimli kırmızı bir kavuktur.<sup id="cite_ref-islamansiklopedisi.org.tr_33-1" class="reference"><a href="#cite_note-islamansiklopedisi.org.tr-33"><span class="cite-bracket">[</span>33<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Safevi Devleti kaynaklarında Kızılbaş tabiri Safevi Devleti'nin ordusunu oluşturan Türkmenler için kullanılır<sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="#cite_note-34"><span class="cite-bracket">[</span>34<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Kızılbaşlar, Safevi Devleti'nin kuruluşunda ve İran'ın fethinde ana etkendi. Gulam birliklerinin aksine, Kızılbaşlar devlet hazinesinden ödemeye güvenmediler, bunun yerine onlara toprak verildi. Karşılığında Safevi şahlarına asker ve erzak sağladılar.<sup id="cite_ref-35" class="reference"><a href="#cite_note-35"><span class="cite-bracket">[</span>35<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Korçu"><span id="Kor.C3.A7u"></span>Korçu</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Safev%C3%AEler&veaction=edit&section=15" title="Değiştirilen bölüm: Korçu" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Safev%C3%AEler&action=edit&section=15" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Korçu"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Safavid_royal_bodyguard1.jpg" class="mw-file-description"><img alt="17. yüzyıldan bir Safevi saray muhafızı resmi" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Safavid_royal_bodyguard1.jpg/220px-Safavid_royal_bodyguard1.jpg" decoding="async" width="220" height="306" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Safavid_royal_bodyguard1.jpg/330px-Safavid_royal_bodyguard1.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/9a/Safavid_royal_bodyguard1.jpg 2x" data-file-width="369" data-file-height="513" /></a><figcaption>17. yüzyıldan bir Safevi saray muhafızı resmi</figcaption></figure> <p>Özellikle Safevîler’de hassa asker topluluğuna verilen ad.<sup id="cite_ref-ReferenceA_36-0" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceA-36"><span class="cite-bracket">[</span>36<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> İlk olarak İlhanlılarda, daha sonra Akkoyunlu ve Karakoyunlu devletlerinde kullanılmıştır.<sup id="cite_ref-ReferenceA_36-1" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceA-36"><span class="cite-bracket">[</span>36<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Safevilerde ise şah'ın kraliyet muhafızı olarak biliniyorlardı . Korçular teorik olarak Kızılbaş aşiretlerinden askere alındı ve maaşlarını devlet hazinesinden alınan parayla aldılar . Esas olarak Kızılbaşlar arasından askere alınmış olsa da, Kızılbaş ordu birimlerinden bağımsız ve farklı bir birlikti.<sup id="cite_ref-Floor,_Willem_2001_pp._1_37-0" class="reference"><a href="#cite_note-Floor,_Willem_2001_pp._1-37"><span class="cite-bracket">[</span>37<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Kumandanları korçubaşıydı. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Gulam">Gulam</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Safev%C3%AEler&veaction=edit&section=16" title="Değiştirilen bölüm: Gulam" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Safev%C3%AEler&action=edit&section=16" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Gulam"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Daud_Khan_Undiladze.jpg" class="mw-file-description"><img alt="Gürcü kökenli bir gulam olan Allahverdi Han'ın oğlu Davud Han" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/60/Daud_Khan_Undiladze.jpg/220px-Daud_Khan_Undiladze.jpg" decoding="async" width="220" height="332" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/60/Daud_Khan_Undiladze.jpg 1.5x" data-file-width="272" data-file-height="411" /></a><figcaption>Gürcü kökenli bir gulam olan Allahverdi Han'ın oğlu Davud Han</figcaption></figure> <p>Gulamlar, eski İslâm devletlerinde orduda, idarede ve sarayda çalıştırılmış köle ve esirlerdir.<sup id="cite_ref-38" class="reference"><a href="#cite_note-38"><span class="cite-bracket">[</span>38<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Safevilerde gulamlar,, Kafkasya'dan gelen eski Hristiyanlardan , özellikle Gürcülerden , Çerkezlerden ve Ermenilerden oluşan bir birimdi.<sup id="cite_ref-books.google.com.tr_39-0" class="reference"><a href="#cite_note-books.google.com.tr-39"><span class="cite-bracket">[</span>39<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Kumandanları kullar ağasıydı. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Topçu"><span id="Top.C3.A7u"></span>Topçu</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Safev%C3%AEler&veaction=edit&section=17" title="Değiştirilen bölüm: Topçu" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Safev%C3%AEler&action=edit&section=17" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Topçu"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:The_Portuguese_defending_the_fort_at_Hormuz._From_a_Jar%C5%ABnn%C4%81mah_by_Qadr%C4%AB._Isfahan_-_Safavid_style,_dated_1697.jpg" class="mw-file-description"><img alt="Safevi topçuları(Sol alt)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/15/The_Portuguese_defending_the_fort_at_Hormuz._From_a_Jar%C5%ABnn%C4%81mah_by_Qadr%C4%AB._Isfahan_-_Safavid_style%2C_dated_1697.jpg/220px-The_Portuguese_defending_the_fort_at_Hormuz._From_a_Jar%C5%ABnn%C4%81mah_by_Qadr%C4%AB._Isfahan_-_Safavid_style%2C_dated_1697.jpg" decoding="async" width="220" height="363" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/15/The_Portuguese_defending_the_fort_at_Hormuz._From_a_Jar%C5%ABnn%C4%81mah_by_Qadr%C4%AB._Isfahan_-_Safavid_style%2C_dated_1697.jpg/330px-The_Portuguese_defending_the_fort_at_Hormuz._From_a_Jar%C5%ABnn%C4%81mah_by_Qadr%C4%AB._Isfahan_-_Safavid_style%2C_dated_1697.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/15/The_Portuguese_defending_the_fort_at_Hormuz._From_a_Jar%C5%ABnn%C4%81mah_by_Qadr%C4%AB._Isfahan_-_Safavid_style%2C_dated_1697.jpg 2x" data-file-width="412" data-file-height="679" /></a><figcaption>Safevi topçuları(Sol alt)</figcaption></figure> <p>Toplar Şah İsmail döneminde de vardı ancak Şah Abbas'ın ordu reformlarına kadar pek gelişmemişti.<sup id="cite_ref-Floor,_Willem_2001_pp._1_37-1" class="reference"><a href="#cite_note-Floor,_Willem_2001_pp._1-37"><span class="cite-bracket">[</span>37<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Kumandanları topçubaşıydı. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Tüfengçi"><span id="T.C3.BCfeng.C3.A7i"></span>Tüfengçi</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Safev%C3%AEler&veaction=edit&section=18" title="Değiştirilen bölüm: Tüfengçi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Safev%C3%AEler&action=edit&section=18" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Tüfengçi"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Habibulla_Meshedi_001.jpg" class="mw-file-description"><img alt="Bir Safevi tüfekçisi" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4b/Habibulla_Meshedi_001.jpg/220px-Habibulla_Meshedi_001.jpg" decoding="async" width="220" height="356" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4b/Habibulla_Meshedi_001.jpg/330px-Habibulla_Meshedi_001.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4b/Habibulla_Meshedi_001.jpg/440px-Habibulla_Meshedi_001.jpg 2x" data-file-width="640" data-file-height="1036" /></a><figcaption>Bir Safevi tüfekçisi</figcaption></figure> <p>Şah İsmail zamanında vardı ve Şah Abbas zamanında yeniden düzenlendiler.<sup id="cite_ref-40" class="reference"><a href="#cite_note-40"><span class="cite-bracket">[</span>40<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Kumandanları tüfengçi ağası idi. Tüfengciler, geldikleri yerlere göre adlandırıldılar. Mesela İsfahan'dan gelenler "tüfengciyan-ı İsfahan" olarak adlandırıldılar. Bu birlik 12000 kişiydi ve esas olarak Acemleri, Arapları ve Türkmenleri içeriyordu.<sup id="cite_ref-books.google.com.tr_39-1" class="reference"><a href="#cite_note-books.google.com.tr-39"><span class="cite-bracket">[</span>39<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-41" class="reference"><a href="#cite_note-41"><span class="cite-bracket">[</span>41<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Mülazım_ve_Çerik"><span id="M.C3.BClaz.C4.B1m_ve_.C3.87erik"></span>Mülazım ve Çerik</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Safev%C3%AEler&veaction=edit&section=19" title="Değiştirilen bölüm: Mülazım ve Çerik" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Safev%C3%AEler&action=edit&section=19" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Mülazım ve Çerik"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Safevilerdeki toprakların(tuyul) sahiplerine mülazım, onların askerlerine ise çerik denirdi.<sup id="cite_ref-42" class="reference"><a href="#cite_note-42"><span class="cite-bracket">[</span>42<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-43" class="reference"><a href="#cite_note-43"><span class="cite-bracket">[</span>43<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Safevi Devletindeki Mülazım ve çerikler; Osmanlı Devleti'ndeki sipahi ve cebelilere benzemekte. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Dil">Dil</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Safev%C3%AEler&veaction=edit&section=20" title="Değiştirilen bölüm: Dil" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Safev%C3%AEler&action=edit&section=20" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Dil"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/Safevi" class="mw-redirect" title="Safevi">Safevi</a> devletinin resmi dili <a href="/wiki/Fars%C3%A7a" title="Farsça">Farsça</a> idi. Saray ve ordu dili <a href="/wiki/Acem_T%C3%BCrk%C3%A7esi" title="Acem Türkçesi">Azerbaycan Türkçesi</a>, bürokrasi dili Safevilerin resmî dilinin Türkçe olduğuna dair kaynaklarda şu bilgiler vardır: </p><p>"Kızılbaşlar sarayda normal olarak <a href="/wiki/T%C3%BCrk_dilleri" title="Türk dilleri">Türkçenin</a> <a href="/wiki/Azerice" title="Azerice">Azeri</a> lehçesi konuşmaktaydılar. Safevi Şahları da onlar gibi Azeri lehçesi konuşmaktaydılar. Şahların ve devlet ve hükûmet ileri gelenlerin Farsçayı anadili gibi konuşmamaları Safevi hanedanı döneminde Farsçanın eski klasik saf klasik standartlarından ayrılıp bozulmasına yol açmıştır."<sup id="cite_ref-44" class="reference"><a href="#cite_note-44"><span class="cite-bracket">[</span>44<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>"Günlük işlerin görülmesinde, Safeviler sarayında ve yüksek dereceli askeri komutanlar ve politik idareciler arasında ve aynı zamanda yüksek dinsel hiyerarşi mensuplarının hepsi tarafından kullanılan dil Farsça değil Türkçe idi."<sup id="cite_ref-45" class="reference"><a href="#cite_note-45"><span class="cite-bracket">[</span>45<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>"Safevi sarayında Türkçenin Azeri lehçesi, özellikle hanedanda dahil ilk Safevi hükümdarlar dönemlerinde, ekseriyetle kullanılmakta idi. Bu dönemde Türkçe dilbilgisi kuralları ve sözcükleri Farsça diline büyük etki yapmıştır ve bunun aksini de, yani Farsçanın grameri ve sözcüklerinin Türkçeyi etkilediğini de, söylemek mümkündür."<sup id="cite_ref-46" class="reference"><a href="#cite_note-46"><span class="cite-bracket">[</span>46<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Safevilerin resmî dilinin <a href="/wiki/Fars%C3%A7a" title="Farsça">Farsça</a> olduğuna dair ise kaynaklarda bu bilgiler vardır. </p><p>Safevi tarihi <a href="/wiki/Uzman" title="Uzman">uzmanı</a> <a href="/w/index.php?title=Roger_Savory&action=edit&redlink=1" class="new" title="Roger Savory (sayfa mevcut değil)">Roger Savory</a>: ''Şah İsmail zamanında bile sarayda <a href="/wiki/Azerice" title="Azerice">Türkçe</a> konuşulduğu halde bütün resmî belgeler ve diplomatik yazışmalar, hatta <a href="/wiki/T%C3%BCrk%C3%A7e" title="Türkçe">Türkçe</a> konuşan devletlerle yapılan yazışmalar bile tamamen <a href="/wiki/Fars%C3%A7a" title="Farsça">Farsçayla</a> kaleme alınmıştır.''<sup id="cite_ref-47" class="reference"><a href="#cite_note-47"><span class="cite-bracket">[</span>47<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/Arnold_J._Toynbee" class="mw-redirect" title="Arnold J. Toynbee">Arnold J. Toynbee</a>: "<a href="/wiki/Hindistan" title="Hindistan">Hindistan</a>'da Gurganı Moğol (<a href="/wiki/Bab%C3%BCrl%C3%BCler" title="Babürlüler">Babürlüler</a>), <a href="/wiki/Azerbaycan" title="Azerbaycan">Azerbaycan</a>'da Safevi ve <a href="/wiki/T%C3%BCrkiye" title="Türkiye">Türkiye</a>'de <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Osmanlı İmparatorluğu">Osmanlı İmparatorluğu</a> rejimlerinin en ileri gelişmeye vardıkları dönemde Yeni Farsça bu geniş alanda rejimlerin en başta gelen edebi şahsiyetlerinin tercih ederek kullandığı dil olmuştur. Yeni Farsça bu büyük alanın 2/3'si içinde, yani Gurganı Moğol ve <a href="/wiki/Azerbaycan" title="Azerbaycan">Azerbaycanlı</a> Safevi rejimlerinin sınırları içinde, devlet idaresinin de resmî dili olmuştur."<sup id="cite_ref-48" class="reference"><a href="#cite_note-48"><span class="cite-bracket">[</span>48<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>1722'ye kadar hüküm süren Safevî devleti esastan bir Türk hanedanı idi. <a href="/wiki/Azerbaycan" title="Azerbaycan">Azerbaycan</a>'ın şahın ailesinin anavatanı olması dolayısıyla Türkçenin Azerbaycan şivesi hükümdarların, yüksek idarecilerin ve sarayın ve en nihayet <a href="/wiki/K%C4%B1z%C4%B1lba%C5%9F" title="Kızılbaş">Kızılbaş</a> askeri komutanlarının ana konuşma dili idi. <a href="/wiki/%C5%9Eah_%C4%B0smail" class="mw-redirect" title="Şah İsmail">Şah İsmail</a> Türkçe şiirler yazmakta idi. Buna rağmen genel olarak devlet idaresi için kullanılan dil Farsça idi ve <a href="/wiki/Fars%C3%A7a" title="Farsça">Farsça</a> dili diplomatik yazışmalar (inşa); edebi denemeler (adab) ve tarih yazmak için kullanılan tek dildi.<sup id="cite_ref-49" class="reference"><a href="#cite_note-49"><span class="cite-bracket">[</span>49<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Din">Din</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Safev%C3%AEler&veaction=edit&section=21" title="Değiştirilen bölüm: Din" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Safev%C3%AEler&action=edit&section=21" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Din"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Devlet_Mezhebi_Olarak_Şiîlik'in_Tesisi"><span id="Devlet_Mezhebi_Olarak_.C5.9Ei.C3.AElik.27in_Tesisi"></span>Devlet Mezhebi Olarak Şiîlik'in Tesisi</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Safev%C3%AEler&veaction=edit&section=22" title="Değiştirilen bölüm: Devlet Mezhebi Olarak Şiîlik'in Tesisi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Safev%C3%AEler&action=edit&section=22" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Devlet Mezhebi Olarak Şiîlik'in Tesisi"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r33092931"><table class="sidebar sidebar-collapse nomobile" style="border-spacing:0em ;"><tbody><tr><td class="sidebar-pretitle" style="background:Green; font-weight:normal; color:white; padding-top:10px;"><a href="/wiki/Kategori:%C4%B0slam" title="Kategori:İslam"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r33633371"><span class="tmp-color" style="color:white"> Makale serilerinden</span></a></td></tr><tr><th class="sidebar-title-with-pretitle" style="background:Green; font-size:200%; font-weight:normal; color:white; padding-bottom:15px;padding-top:10px;"><div style="line-height:50%"><b><a href="/wiki/Alevilik" title="Alevilik"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r33633371"><span class="tmp-color" style="color:white">Alevîlik</span></a></b></div></th></tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:transparent;border-top:1px solid #dbdbdb;text-align:center;"><a href="/wiki/Alevilikte_inan%C3%A7" title="Alevilikte inanç">İnanç</a></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content hlist"><a href="/wiki/Allah" title="Allah">Allah</a>  • <a href="/wiki/Muhammed" title="Muhammed">Muhammed</a>  • <a href="/wiki/Hak-Muhammed-Ali" title="Hak-Muhammed-Ali">Hak-Muhammed-Ali</a>  • <a href="/wiki/Muhammed-Ali" title="Muhammed-Ali">Muhammed-Ali</a>  • <a href="/wiki/Kur%27an" title="Kur'an">Kur'an</a>  • <a href="/wiki/%C4%B0slam%27da_peygamberler_ve_el%C3%A7iler" title="İslam'da peygamberler ve elçiler">İslâm Peygamberleri</a>  • <a href="/wiki/Nefes_(edebiyat)" title="Nefes (edebiyat)">Nefesler</a>  • <a href="/wiki/D%C3%B6rt_Kap%C4%B1_K%C4%B1rk_Makam" title="Dört Kapı Kırk Makam">Dört Kapı Kırk Makam</a>  • <a href="/wiki/%C5%9Eeriat" title="Şeriat">Şeriat</a>  • <a href="/wiki/Tarikat_Kap%C4%B1s%C4%B1" title="Tarikat Kapısı">Tarikat</a>  • <a href="/wiki/Hakikat_kap%C4%B1s%C4%B1" title="Hakikat kapısı">Hakikat</a>  • <a href="/wiki/Marifet_Kap%C4%B1s%C4%B1" title="Marifet Kapısı">Marifet</a>  • <a href="/wiki/Takiye" title="Takiye">Tâkıyye</a>  • <a href="/wiki/Tevella" title="Tevella">Tevella</a>  • <a href="/wiki/Teberru" title="Teberru">Teberru</a>  • <a href="/wiki/Nur_(%C4%B0slam)" title="Nur (İslam)">Nûr</a>  • <a href="/wiki/Sufi_metafizi%C4%9Fi#Vahdet-i_vücut" title="Sufi metafiziği">Vahdet-i Vücud</a>  • <a href="/wiki/Ke%C5%9Ff" title="Keşf">Keşf</a>  • <a href="/wiki/Nefis" title="Nefis">Nefis</a>  • <a href="/wiki/%C4%B0hsan" title="İhsan">İhsan</a></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:transparent;border-top:1px solid #dbdbdb;text-align:center;"><a href="/wiki/On_%C4%B0ki_%C4%B0mam" title="On İki İmam">On İki İmam</a></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content hlist"><a href="/wiki/Ali" title="Ali">1. Ali</a>  • <a href="/wiki/Hasan_bin_Ali" title="Hasan bin Ali">2. Hasan</a>  • <a href="/wiki/H%C3%BCseyin" title="Hüseyin">3. Hüseyin</a>  • <a href="/wiki/Zeynel%C3%A2bid%C3%AEn" title="Zeynelâbidîn">4. Zeynel Abidin</a>  • <a href="/wiki/Muhammed_el-Bak%C4%B1r" title="Muhammed el-Bakır">5. Muhammed el-Bakır</a>  • <a href="/wiki/Ca%27fer_es-S%C3%A2d%C4%B1k" title="Ca'fer es-Sâdık">6. Cafer-i Sadık</a>  • <a href="/wiki/Musa_el-K%C3%A2z%C4%B1m" title="Musa el-Kâzım">7. Musa el-Kâzım</a>  • <a href="/wiki/Ali_er-R%C4%B1z%C3%A2" title="Ali er-Rızâ">8. Ali er-Rıza</a>  • <a href="/wiki/Muhammed_el-Cev%C3%A2d" title="Muhammed el-Cevâd">9. Muhammed el-Cevâd</a>  • <a href="/wiki/Ali_el-Had%C3%AE" title="Ali el-Hadî">10. Ali el-Hadî</a>  • <a href="/wiki/Hasan_el-Asker%C3%AE" title="Hasan el-Askerî">11. Hasan el-Askeri</a>  • <a href="/wiki/Mehd%C3%AE_el-Muntazar" title="Mehdî el-Muntazar">12. Muhammed Mehdi</a></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:transparent;border-top:1px solid #dbdbdb;text-align:center;">Önderler</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content hlist"><a href="/wiki/Hatice" class="mw-redirect" title="Hatice">Hatice</a>  • <a href="/wiki/Fat%C4%B1ma_Zehra" class="mw-redirect" title="Fatıma Zehra">Fatıma Zehra</a>  • <a href="/wiki/Ali" title="Ali">Ali</a>  • <a href="/wiki/Hasan_bin_Ali" title="Hasan bin Ali">Hasan bin Ali</a>  • <a href="/wiki/H%C3%BCseyin_bin_Ali" class="mw-redirect" title="Hüseyin bin Ali">Hüseyin bin Ali</a>  • <a href="/wiki/Ehli_Beyt" class="mw-redirect" title="Ehli Beyt">Ehli Beyt</a>  • <a href="/wiki/14_Masum-u_Pak" title="14 Masum-u Pak">14 Masum-u Pak</a>  • <a href="/wiki/Yediler" title="Yediler">Yediler</a>  • <a href="/wiki/17_Kemerbest" class="mw-redirect" title="17 Kemerbest">17 Kemerbest</a>  • <a href="/wiki/K%C4%B1rklar" title="Kırklar">Kırklar</a></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:transparent;border-top:1px solid #dbdbdb;text-align:center;">Etkin kişiler</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content hlist"><a href="/wiki/H%C4%B1z%C4%B1r" title="Hızır">Hızır</a>  • <a href="/wiki/Veysel_Karani" class="mw-redirect" title="Veysel Karani">Veysel Karani</a>  • <a href="/wiki/Salm%C3%A2n-%C4%B1_F%C3%A2ris%C3%AE" class="mw-redirect" title="Salmân-ı Fârisî">Salmân-ı Fârisî</a>  • <a href="/wiki/Ebu_Musa_C%C3%A2bir_bin_Hayyan" class="mw-redirect" title="Ebu Musa Câbir bin Hayyan">Câbir bin Hayyan</a>  • <a href="/wiki/Z%27%C3%BBl-N%C3%BBn_el-M%C4%B1sr%C3%AE" class="mw-redirect" title="Z'ûl-Nûn el-Mısrî">Z'ûl-Nûn el-Mısrî</a>  • <a href="/wiki/Eb%C3%A2_Yez%C3%AEd-i_Bist%C3%A2m%C3%AE" class="mw-redirect" title="Ebâ Yezîd-i Bistâmî">Ebâ Yezîd-i Bistâmî</a>  • <a href="/wiki/Hallac%C4%B1_Mansur" class="mw-redirect" title="Hallacı Mansur">El-Hallac</a>  • <a href="/wiki/Ebu%27l_Vef%C3%A2" class="mw-redirect" title="Ebu'l Vefâ">Ebu'l Vefâ</a>  • <a href="/wiki/Eb%C3%BB%E2%80%99l_Hasan_Kharak%C3%A2n%C3%AE" class="mw-redirect" title="Ebû’l Hasan Kharakânî">Ebû’l Hasan Kharakânî</a>  • <a href="/wiki/Yusuf_Hemedani" class="mw-redirect" title="Yusuf Hemedani">Yusuf Hemedani</a>  • <a href="/wiki/Muin%E2%80%99ed-D%C3%AEn_N%C3%A2s%C4%B1r-%C4%B1_H%C3%BCsrev" class="mw-redirect" title="Muin’ed-Dîn Nâsır-ı Hüsrev">Muin’ed-Dîn Nâsır-ı Hüsrev</a>  • <a href="/wiki/Ahmed_Yesev%C3%AE" title="Ahmed Yesevî">Ahmed Yesevî</a>  • <a href="/wiki/Ahmed_Er_Rufai" class="mw-redirect" title="Ahmed Er Rufai">Ahmed Er Rufai</a>  • <a href="/wiki/Abd%C3%BClk%C3%A2dir_Geyl%C3%A2n%C3%AE" title="Abdülkâdir Geylânî">Abdülkâdir Geylânî</a>  • <a href="/wiki/Kutb%27%C3%BBd-D%C3%AEn_Haydar" class="mw-redirect" title="Kutb'ûd-Dîn Haydar">Kutb'ûd-Dîn Haydar</a>  • <a href="/wiki/Muhyiddin_%C4%B0bn_Arabi" class="mw-redirect" title="Muhyiddin İbn Arabi">Muhyiddin İbn Arabi</a>  • <a href="/wiki/Ahi_Evran" class="mw-redirect" title="Ahi Evran">Ahi Evran</a>  • <a href="/wiki/Hac%C4%B1_Bekta%C5%9F-%C4%B1_Veli" title="Hacı Bektaş-ı Veli">Hacı Bektaş-ı Veli</a>  • <a href="/wiki/Mevlana_Celaleddin_Rumi" class="mw-redirect" title="Mevlana Celaleddin Rumi">Mevlâna Celâleddîn</a>  • <a href="/wiki/Hac%C4%B1_Bayram-%C4%B1_Veli" class="mw-redirect" title="Hacı Bayram-ı Veli">Hacı Bayram-ı Veli</a>  • <a href="/wiki/Sadreddin_Konev%C3%AE" title="Sadreddin Konevî">Sadreddin Konevî</a>  • <a href="/wiki/Zahid_Gilani" title="Zahid Gilani">Tac'ed-Dîn Zahid Gilani</a>  • <a href="/wiki/Baba_%C4%B0lyas" title="Baba İlyas">Baba İlyas</a>  • <a href="/wiki/Sar%C4%B1_Salt%C4%B1k" class="mw-redirect" title="Sarı Saltık">Sarı Saltık Baba</a>  • <a href="/wiki/Barak_Baba" title="Barak Baba">Barak Baba</a>  • <a href="/wiki/Taptuk_Emre" class="mw-redirect" title="Taptuk Emre">Taptuk Emre</a>  • <a href="/wiki/Yunus_Emre" title="Yunus Emre">Yunus Emre</a>  • <a href="/wiki/%C3%82%C5%9F%C4%B1k_Pa%C5%9Fa" title="Âşık Paşa">Âşık Paşa</a>  • <a href="/wiki/Safiy%C3%BCddin_%C4%B0shak" class="mw-redirect" title="Safiyüddin İshak">Safiyüddin İshak</a>  • <a href="/wiki/Karaca_Ahmet" title="Karaca Ahmet">Karaca Ahmet</a>  • <a href="/wiki/Sadreddin_Musa" title="Sadreddin Musa">Sadreddin Musa</a>  • <a href="/wiki/Abdal_Musa" title="Abdal Musa">Abdal Musa</a>  • <a href="/wiki/Nes%C3%AEm%C3%AE" title="Nesîmî">Nesîmî</a>  • <a href="/wiki/%C5%9Eah_Ni%27metullah-i_Vel%C3%AE_%27%27(N%C3%BBr%27ed-D%C3%AEn_Kirman%C3%AE)%27%27" class="mw-redirect" title="Şah Ni'metullah-i Velî ''(Nûr'ed-Dîn Kirmanî)''">Şah Ni'metullah Velî <i>(Nûr'ed-Dîn Kirmanî)</i></a>  • <a href="/wiki/%C5%9Eeyh_C%C3%BCneyt" class="mw-redirect" title="Şeyh Cüneyt">Şeyh Cüneyt</a>  • <a href="/wiki/%C5%9Eeyh_Haydar" title="Şeyh Haydar">Şeyh Haydar</a>  • <a href="/wiki/Sultan_Ali" title="Sultan Ali">Sultan Ali</a>  • <a href="/wiki/Hatai" class="mw-redirect" title="Hatai">Hatai</a>  • <a href="/wiki/Kaygusuz_Abdal" title="Kaygusuz Abdal">Kaygusuz Abdal</a>  • <a href="/wiki/Bal%C4%B1m_Sultan" title="Balım Sultan">Balım Sultan</a>  • <a href="/wiki/G%C3%BCl_Baba" title="Gül Baba">Gül Baba</a>  • <a href="/wiki/Pir_Sultan_Abdal" class="mw-redirect" title="Pir Sultan Abdal">Pir Sultan Abdal</a>  • <a href="/wiki/Fuz%C3%BBl%C3%AE" title="Fuzûlî">Fuzûlî</a>  • <a href="/wiki/Kul_Himmet" title="Kul Himmet">Kul Himmet</a>  • <a href="/wiki/Virani" title="Virani">Virani</a>  • <a href="/wiki/Yedi_Ulu_Ozan" title="Yedi Ulu Ozan">Yedi Ulu Ozan</a>  • <a href="/wiki/Javad_Nurbakhsh" class="mw-redirect" title="Javad Nurbakhsh">Nurbakşî</a>  • <a href="/wiki/Galip_Hasan_Ku%C5%9F%C3%A7uo%C4%9Flu" title="Galip Hasan Kuşçuoğlu">Galibî</a></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:transparent;border-top:1px solid #dbdbdb;text-align:center;"><a href="/wiki/Alevi_tarihi" class="mw-redirect" title="Alevi tarihi">Tarihi</a></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content hlist"><a href="/wiki/Emev%C3%AEler" title="Emevîler">Emevîler</a> • <a href="/wiki/Ebu_M%C3%BCslim_Horasani" class="mw-redirect" title="Ebu Müslim Horasani">Ebû Müslim El-Horasanî</a> • <a href="/wiki/Babek_Ayaklanmas%C4%B1" title="Babek Ayaklanması">Babek Ayaklanması</a> • <a href="/wiki/Babek_H%C3%BCrremi" title="Babek Hürremi">Babek Hürremi</a> • <a href="/wiki/Abb%C3%A2s%C3%AEler" title="Abbâsîler">Abbâsîler</a> • <a href="/wiki/Alav%C3%AEler" class="mw-redirect" title="Alavîler">Alavîler</a> • <a href="/wiki/Fat%C4%B1m%C3%AE" class="mw-redirect" title="Fatımî">Fatımîler</a> • <a href="/wiki/%C4%B0lhanl%C4%B1lar" title="İlhanlılar">İlhanlılar</a> • <a href="/wiki/Baba_%C4%B0shak_ayaklanmas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Baba İshak ayaklanması">Baba İshak ayaklanması</a> • <a href="/wiki/Baba_%C4%B0shak" title="Baba İshak">Baba İshak</a> • <a href="/wiki/%C5%9Eeyh_Bedreddin" title="Şeyh Bedreddin">Şeyh Bedreddin</a> • <a href="/wiki/B%C3%B6rkl%C3%BCce_Mustafa" title="Börklüce Mustafa">Börklüce Mustafa</a> • <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu%27nda_Alevi_zulm%C3%BC" class="mw-redirect" title="Osmanlı İmparatorluğu'nda Alevi zulmü">Osmanlı İmparatorluğu'nda Alevi zulmü</a> • <a href="/wiki/%C5%9Eah_Kulu_Baba_Tekeli_isyan%C4%B1" class="mw-redirect" title="Şah Kulu Baba Tekeli isyanı">Şah Kulu Baba Tekeli isyanı</a> • <a href="/wiki/%C5%9Eah_Kulu" class="mw-redirect" title="Şah Kulu">Şah Kulu</a> • <a href="/wiki/%C3%87ald%C4%B1ran_Muharebesi" title="Çaldıran Muharebesi">Çaldıran Muharebesi</a> • <a href="/wiki/Yavuz_Sultan_Selim" class="mw-redirect" title="Yavuz Sultan Selim">Yavuz Sultan Selim</a> • <a href="/wiki/Cel%C3%A2l%C3%AE_ayaklanmalar%C4%B1" class="mw-redirect" title="Celâlî ayaklanmaları">Celâlî ayaklanmaları</a> • <a href="/wiki/Baba_Z%C3%BCnnun_%C4%B0syan%C4%B1" class="mw-redirect" title="Baba Zünnun İsyanı">Baba Zünnun İsyanı</a> • <a href="/wiki/Kalender_%C3%87elebi_%C4%B0syan%C4%B1" title="Kalender Çelebi İsyanı">Kalender Çelebi İsyanı</a> • <a href="/wiki/Kalender_%C3%87elebi" class="mw-redirect" title="Kalender Çelebi">Kalender Çelebi</a> • <a href="/wiki/Abaza_Mehmed_Pa%C5%9Fa" title="Abaza Mehmed Paşa">Abaza Mehmed Paşa</a> • <a href="/wiki/Kuyucu_Murat_Pa%C5%9Fa" class="mw-redirect" title="Kuyucu Murat Paşa">Kuyucu Murat Paşa</a> • <a href="/wiki/Safev%E2%80%99%C3%AEyye" class="mw-redirect" title="Safev’îyye">Safev’îyye</a> • <a class="mw-selflink selflink">Safevîler</a> • <a href="/wiki/Av%C5%9Farlar" class="mw-redirect" title="Avşarlar">Avşarlar</a> • <a href="/wiki/Ka%C3%A7arlar" class="mw-redirect" title="Kaçarlar">Kaçarlar</a> • <a href="/wiki/Bekt%C3%A2%C5%9F%E2%80%99%C3%AEyye" class="mw-redirect" title="Bektâş’îyye">Bektâş’îyye</a> • <a href="/wiki/Vaka-i_Hayriye" title="Vaka-i Hayriye">Vaka-i Hayriye</a> • <a href="/wiki/II._Mahmud" title="II. Mahmud">II. Mahmud</a> • <a href="/wiki/1830_Yezidi_%C4%B0syan%C4%B1" class="mw-redirect" title="1830 Yezidi İsyanı">1830 Yezidi İsyanı</a> • <a href="/wiki/Dersim_ayaklanmalar%C4%B1" title="Dersim ayaklanmaları">Dersim ayaklanmaları</a> • <a href="/wiki/Nuri_Dersimi" title="Nuri Dersimi">Nuri Dersimi</a> • <a href="/wiki/Ko%C3%A7giri_%C4%B0syan%C4%B1" title="Koçgiri İsyanı">Koçgiri İsyanı</a> • <a href="/wiki/Seyit_R%C4%B1za" title="Seyit Rıza">Seyit Rıza</a> • <a href="/wiki/Dersim_katliam%C4%B1" class="mw-redirect" title="Dersim katliamı">Dersim katliamı</a> • <a href="/wiki/Mara%C5%9F_Katliam%C4%B1" title="Maraş Katliamı">Maraş Katliamı</a> • <a href="/wiki/%C3%87orum_Katliam%C4%B1" title="Çorum Katliamı">Çorum Katliamı</a> • <a href="/wiki/Sivas_Katliam%C4%B1" title="Sivas Katliamı">Sivas Katliamı</a></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:transparent;border-top:1px solid #dbdbdb;text-align:center;"><a href="/wiki/Alevilik%27te_dini_ayinler" class="mw-redirect" title="Alevilik'te dini ayinler">İbâdet</a></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content hlist"><a href="/wiki/Cem" title="Cem">Cem</a> • <a href="/wiki/Cemevi" title="Cemevi">Cemevi</a> • <a href="/wiki/Semah" title="Semah">Semah</a> • <a href="/wiki/Cuma_Namaz%C4%B1" class="mw-redirect" title="Cuma Namazı">Cuma Namazı</a> • <a href="/wiki/Dua" title="Dua">Dua</a> • <a href="/wiki/Oru%C3%A7" title="Oruç">Oruç</a> • <a href="/wiki/Zekat" class="mw-redirect" title="Zekat">Zekât</a> • <a href="/wiki/Kurban" class="mw-redirect" title="Kurban">Kurban</a> • <a href="/wiki/Adak_Kurban%C4%B1" class="mw-redirect" title="Adak Kurbanı">Adak</a> • <a href="/wiki/Mevlit" class="mw-redirect" title="Mevlit">Mevlit</a> • <a href="/wiki/Keramet" title="Keramet">Keramet</a> • <a href="/w/index.php?title=Ziyaret_(Alev%C3%AE)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ziyaret (Alevî) (sayfa mevcut değil)">Ziyaret</a> • <a href="/wiki/Mus%C3%A2hip" title="Musâhip">Musâhip</a> • <a href="/w/index.php?title=D%C3%BC%C5%9Fk%C3%BCnl%C3%BCk&action=edit&redlink=1" class="new" title="Düşkünlük (sayfa mevcut değil)">Düşkünlük</a></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:transparent;border-top:1px solid #dbdbdb;text-align:center;"><a href="/wiki/Alevilik%27te_kutsal_g%C3%BCnler" class="mw-redirect" title="Alevilik'te kutsal günler"> Dinî günler</a></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content hlist"><a href="/wiki/Mevlut_Kandili" class="mw-redirect" title="Mevlut Kandili">Mevlut Kandili</a> • <a href="/wiki/Regaip_Kandili" title="Regaip Kandili">Regaip Kandili</a> • <a href="/wiki/Mira%C3%A7_Kandili" class="mw-redirect" title="Miraç Kandili">Miraç Kandili</a> • <a href="/wiki/Berat_Kandili" title="Berat Kandili">Berat Kandili</a> • <a href="/wiki/Kadir_Gecesi" title="Kadir Gecesi">Kadir Gecesi</a> • <a href="/wiki/Ramazan_Bayram%C4%B1" title="Ramazan Bayramı">Ramazan Bayramı</a> • <a href="/wiki/Kurban_Bayram%C4%B1" title="Kurban Bayramı">Kurban Bayramı</a> • <a href="/wiki/A%C5%9Fure_G%C3%BCn%C3%BC" title="Aşure Günü">Aşure Günü</a> • <a href="/wiki/Nevruz" title="Nevruz">Nevruz</a> • <a href="/wiki/H%C4%B1d%C4%B1rellez" title="Hıdırellez">Hıdırellez</a> • <a href="/wiki/H%C4%B1z%C4%B1r_Orucu" title="Hızır Orucu">Hızır Orucu</a> • <a href="/wiki/Muharrem" title="Muharrem">Muharrem orucu</a> • 26-28 <a href="/wiki/Ramazan" title="Ramazan">Ramazan</a> / <a href="/wiki/Kadir_Gecesi" title="Kadir Gecesi">Kadir orucu</a> • <a href="/w/index.php?title=Masum-u_Pak_Orucu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Masum-u Pak Orucu (sayfa mevcut değil)">Masum-u Pak Orucu</a> • <a href="/wiki/Gadir_Hum_Bayram%C4%B1" class="mw-redirect" title="Gadir Hum Bayramı">Gadir Hum Bayramı</a> • <a href="/wiki/Hac%C4%B1_Bekta%C5%9F-%C4%B1_Veli_Anma_T%C3%B6renleri" title="Hacı Bektaş-ı Veli Anma Törenleri">Hacı Bektaş-ı Veli Anma Törenleri</a></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:transparent;border-top:1px solid #dbdbdb;text-align:center;"><a href="/wiki/Tar%C3%AEkat" class="mw-redirect" title="Tarîkat">Tarîkat</a></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content hlist" style="text-align:left;padding-top:0;">• <b>A) <i><a href="/wiki/%C4%B0sl%C3%A2m" class="mw-redirect" title="İslâm">İslâmî</a>-<a href="/wiki/Sufi" class="mw-redirect" title="Sufi">Sufi</a>/<a href="/wiki/Tasavvuf" title="Tasavvuf">Tasavvufî</a> Kökenliler</i> </b><br /> <p>    • 1) <a href="/wiki/Alav%C3%AEler" class="mw-redirect" title="Alavîler">Alavîler</a><br />       • <i><a href="/wiki/Horasan_Melamet%C3%AEli%C4%9Fi" class="mw-redirect" title="Horasan Melametîliği">Horasan Melametîliği</a></i><br />         • <small><b><a href="/wiki/Kalender%C3%AElik" class="mw-redirect" title="Kalenderîlik">Kalenderîlik</a></b></small><br />           • <i><small><b><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.alevibektasi.org/tbaki.htm">Haydarîlik</a></b></small></i> <br />         • <small><b><a href="/wiki/Nak%C5%9Fibendiye" class="mw-redirect" title="Nakşibendiye">Nakşibendiye</a></b></small><br />         • <i><small><b><a href="/wiki/Mevlev%C3%AElik" title="Mevlevîlik">Mevlevîlik</a></b></small></i> <br />         • <small><b><a href="/wiki/Yesevilik" class="mw-redirect" title="Yesevilik">Yesevilik</a></b></small><br />           • <i><small><b><a href="/wiki/Bekt%C3%A2%C5%9F%C3%AElik" class="mw-redirect" title="Bektâşîlik">Bektâşîlik</a></b></small></i><br />             • <small><a href="/wiki/Ahilik" title="Ahilik">Ahilik</a></small><br />     • 2) <a href="/wiki/Kadiriye" class="mw-redirect" title="Kadiriye">Kadiriye</a> <br />       • <a href="/wiki/Nimetullahi_Tarikat%C4%B1" class="mw-redirect" title="Nimetullahi Tarikatı"><i>Nimetullahîlik</i></a> <br />         • <small><b><a href="/wiki/Javad_Nurbakhsh" class="mw-redirect" title="Javad Nurbakhsh">Nurbakşîlik</a></b></small><br />       • <i><a href="/wiki/Rufailik" class="mw-redirect" title="Rufailik">Rufailik</a></i> <br />         • <small><b><a href="/wiki/Galibilik" class="mw-redirect" title="Galibilik">Galibilik</a></b></small><br />     • 3) <a href="/wiki/Zahid_Gilani" title="Zahid Gilani">Zahidiyye</a> <br />       • <i><a href="/wiki/Halvetiyye" class="mw-redirect" title="Halvetiyye">Halvetiyye</a></i> <br />         • <small><b><a href="/wiki/Bayramiyye" class="mw-redirect" title="Bayramiyye">Bayramiyye</a></b></small><br />           • <i><small><b><a href="/wiki/Halvetiye" class="mw-redirect" title="Halvetiye">Halvetiye</a></b></small></i><br />       • <i><a href="/wiki/Safeviyye" class="mw-redirect" title="Safeviyye">Safeviyye</a></i> <br />         • <small><b><a href="/wiki/K%C4%B1z%C4%B1lba%C5%9Flar" class="mw-redirect" title="Kızılbaşlar">Kızılbaşlar</a></b></small><br />           • <i><small><b><a href="/wiki/%C3%87epniler" title="Çepniler">Çepniler</a></b></small></i><br />           • <i><small><b><a href="/wiki/Tahtac%C4%B1lar" title="Tahtacılar">Tahtacılar</a></b></small></i><br /> </p><p>• <b>B) <i><a href="/wiki/Babek_Ayaklanmas%C4%B1" title="Babek Ayaklanması">Hürremîyye</a></i> </b> <a class="external text" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Mutas%C4%B1m_(Abbasi)#Babek_Ayaklanmas.C4.B1"><small><i>(Kızıl-Giyinenler)</i></small></a><br />     • 1) <a href="/wiki/Celali" class="mw-redirect" title="Celali">Celâlîyye</a> <br />     • 2) <a href="/wiki/Ebu%27l_Vef%C3%A2" class="mw-redirect" title="Ebu'l Vefâ">Vefâîyye</a> <br />       • <i><a href="/wiki/Babailer" class="mw-redirect" title="Babailer">Babailer</a></i><br />         • <small><b><a href="/wiki/Baba_%C4%B0lyas" title="Baba İlyas">Baba İlyasçılar</a></b></small><br />         • <small><b><a href="/wiki/Baba_%C4%B0shak" title="Baba İshak">Baba İshakçılar</a></b></small><br />         • <small><b><a href="/wiki/Barak_Baba" title="Barak Baba">Barak Babacılar</a></b></small><br />           • <i><small><b><a href="/wiki/Hur%C3%BBf%C3%AElik" class="mw-redirect" title="Hurûfîlik">Hurûfîyye</a></b></small></i> <a class="external text" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Hurufilik#Hurufi_inan.C3.A7lar.C4.B1"><small><i>(Dîn)</i></small></a> <br />             • <small><a href="/wiki/Dedebabal%C4%B1k" title="Dedebabalık">Dedebabalık</a></small> <br />               • <i><small><a href="/wiki/Demir_Baba_Tekkesi" title="Demir Baba Tekkesi">Ali’îyye</a></small></i><br />               • <i><small><a href="/wiki/Harabati_Baba_Tekkesi" title="Harabati Baba Tekkesi">Harabat’îyye</a></small></i><br />             • <small>Nûktâvîlik</small> <br /> </p><p>• <b>C) <i><a href="/wiki/Nusayr%C3%AE" class="mw-redirect" title="Nusayrî">Nusayrîyye</a> <small>(<a href="/wiki/Arap_Alevili%C4%9Fi" class="mw-redirect" title="Arap Aleviliği">Arap Aleviliği</a>)</small></i> </b> <a class="external text" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Nusayriler&stable=0&redirect=no#.C4.B0badet"><small><i>(Din)</i></small></a> <br />     • 1) Haydariyye <br />     • 2) Şemsiyye / Şimaliyye<br />     • 3) Kameriyye / Kilaziyye<br />     • 4) Gaybiyye<br /> </p><p>• <b>D) <i><a href="/wiki/Ehl-i_Hak" title="Ehl-i Hak">Yezdânizm</a> <small>(<a href="/w/index.php?title=K%C3%BCrt_Alev%C3%AEli%C4%9Fi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kürt Alevîliği (sayfa mevcut değil)">Kürt Alevîliği</a>)</small></i> </b> <br />     • 1) <a href="/wiki/Yaresan" class="mw-redirect" title="Yaresan">Yâresân</a> <i>(<a href="/wiki/Yarsanizm" class="mw-redirect" title="Yarsanizm">Yarsanizm</a>)</i><br />     • 2) <a href="/wiki/Yezidi" class="mw-redirect" title="Yezidi">Yezidi</a> <i>(<a href="/wiki/Ezidilik" class="mw-redirect" title="Ezidilik">Ezidilik</a>)</i> <a class="external text" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Yezidilik#Yezidilikte_.C4.B0nan.C4.B1.C5.9Flar"><small><i>(Dîn)</i></small></a><br /> </p>     • 3) <a href="/wiki/I%C5%9F%C4%B1k%C3%A7%C4%B1l%C4%B1k" title="Işıkçılık">Çınarcılık <i>(Işık Alevîliği)</i></a> <br /></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:transparent;border-top:1px solid #dbdbdb;text-align:center;"><a href="/wiki/%C4%B0slam%27da_siyasi_mezhepler" title="İslam'da siyasi mezhepler">Hizipler</a> <a href="/wiki/%C4%B0tikad%C3%AE_mezhepler" class="mw-redirect" title="İtikadî mezhepler">ve İ'tikadî mezhepler</a></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content hlist"><a href="/wiki/S%C3%BCnn%C3%AElik" class="mw-redirect" title="Sünnîlik">Sünnîlik</a> • <a href="/wiki/%C5%9Ei%C3%AElik" class="mw-redirect" title="Şiîlik">Şiîlik</a> • <a href="/wiki/Haric%C3%AElik" class="mw-redirect" title="Haricîlik">Haricîlik</a> • <a href="/wiki/B%C3%A2t%C4%B1n%C3%AElik" title="Bâtınîlik">Bâtınîlik</a></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:transparent;border-top:1px solid #dbdbdb;text-align:center;">Diğer etkileşim grupları</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content hlist"><a href="/wiki/Melamilik" title="Melamilik">Melâmîlik</a> • <a href="/wiki/Kalender%C3%AElik" class="mw-redirect" title="Kalenderîlik">Kalenderîlik</a> • <a href="/wiki/Yesevilik" class="mw-redirect" title="Yesevilik">Yesevîlik</a> • <a href="/wiki/Kadirilik" class="mw-redirect" title="Kadirilik">Kadirilik</a> • <a href="/wiki/Rufailik" class="mw-redirect" title="Rufailik">Rufailik</a> • <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.alevibektasi.org/tbaki.htm">Haydarîlik</a> <a href="/wiki/Mevlev%C3%AElik" title="Mevlevîlik">Mevlevîlik</a> •<a href="/wiki/Halvetiyye" class="mw-redirect" title="Halvetiyye">Halvetiyye</a> • <a href="/wiki/Ekberilik" title="Ekberilik">Ekberilik</a> • <a href="/wiki/Bayramiye" class="mw-redirect" title="Bayramiye">Bayramiye</a> • <a href="/wiki/Bekt%C3%A2%C5%9F%C3%AElik" class="mw-redirect" title="Bektâşîlik">Bektâşîlik</a> • <a href="/wiki/%C3%82hiler" class="mw-redirect" title="Âhiler">Âhiler</a> • <a href="/wiki/Nimetullahi_Tarikat%C4%B1" class="mw-redirect" title="Nimetullahi Tarikatı">Nimetullahîlik</a> • <a href="/wiki/Halvetiye" class="mw-redirect" title="Halvetiye">Halvetiye</a> • <a href="/wiki/%C3%87epniler" title="Çepniler">Çepniler</a> • <a href="/wiki/Tahtac%C4%B1lar" title="Tahtacılar">Tahtacılar</a> • <a href="/wiki/Galibilik" class="mw-redirect" title="Galibilik">Galibilik</a> • <a href="/wiki/Javad_Nurbakhsh" class="mw-redirect" title="Javad Nurbakhsh">Nurbakşîlik</a> • <a href="/wiki/Ebu%27l_Vef%C3%A2_el-Ba%C4%9Fd%C3%A2d%C3%AE" class="mw-redirect" title="Ebu'l Vefâ el-Bağdâdî">Vefâîlik</a> • <a href="/wiki/Babailik" title="Babailik">Bâbâîlik</a> • <a href="/wiki/%C4%B0smail%C3%AElik" class="mw-redirect" title="İsmailîlik">İsmailîlik</a> • <a href="/wiki/Nizar%C3%AElik" title="Nizarîlik">Nizarîlik</a> • <a href="/wiki/Safeviyye" class="mw-redirect" title="Safeviyye">Safeviyye</a> • <a href="/wiki/K%C4%B1z%C4%B1lba%C5%9F" title="Kızılbaş">Kızılbaş</a> • <a href="/wiki/Celali" class="mw-redirect" title="Celali">Celâl’îyye</a> • <a href="/wiki/Hur%C3%BBf%E2%80%99%C3%AEyye" class="mw-redirect" title="Hurûf’îyye">Hurûf’îyye</a> • <a href="/wiki/B%C3%A2t%C4%B1n%C3%AElik" title="Bâtınîlik">Bâtınîlik</a> • <a href="/wiki/Dedebabal%C4%B1k" title="Dedebabalık">Dedebabalık</a> • <a href="/wiki/Demir_Baba_Tekkesi" title="Demir Baba Tekkesi">Ali’î</a> • <a href="/wiki/Harabati_Baba_Tekkesi" title="Harabati Baba Tekkesi">Harabat’î</a> • <a href="/wiki/Nusayr%E2%80%99%C3%AEyye" class="mw-redirect" title="Nusayr’îyye">Nusayr’îyye</a> • <a href="/wiki/D%C3%BBrz%E2%80%99%C3%AEyye" class="mw-redirect" title="Dûrz’îyye">Dûrz’îyye</a> • <a href="/wiki/B%C3%A2b%C3%AElik" class="mw-redirect" title="Bâbîlik">Bâbîlik</a> • <a href="/wiki/Bah%C3%A2%C3%AElik" title="Bahâîlik">Bahâîlik</a> • <a href="/w/index.php?title=K%C3%BCrt_Alev%C3%AEleri&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kürt Alevîleri (sayfa mevcut değil)">Kürt Alevîleri</a> • <a href="/wiki/Y%C3%A2res%C3%A2n%C3%AElik" class="mw-redirect" title="Yâresânîlik">Yâresânîlik</a> • <a href="/wiki/%C3%8Az%C3%AEd%C3%AElik" class="mw-redirect" title="Êzîdîlik">Êzîdîlik</a> • <a href="/wiki/Ehl-i_Hak" title="Ehl-i Hak">Yezdânizm</a> • <a href="/w/index.php?title=Yezd%C3%A2nizm%E2%80%99in_Ghulat-i_%C5%9E%C3%AE%CA%BFa_ve_K%C3%BCrt_Alev%C3%AEli%C4%9Fi_ile_etkile%C5%9Fimi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yezdânizm’in Ghulat-i Şîʿa ve Kürt Alevîliği ile etkileşimi (sayfa mevcut değil)">Ghulat-i Şîʿa ve Kürt Alevîliği</a> • <a href="/wiki/Zerd%C3%BC%C5%9Ft" title="Zerdüşt">Zerdüşt</a> • <a href="/wiki/Mazdaizm" class="mw-redirect" title="Mazdaizm">Mazdaizm</a> • <a href="/wiki/Zurvanizm" title="Zurvanizm">Zurvanizm</a> • <a href="/wiki/Kabbala" class="mw-redirect" title="Kabbala">Kabbala</a> • <a href="/wiki/Mazdek%C3%A7ilik" title="Mazdekçilik">Mazdekçilik</a> • <a href="/wiki/I%C5%9F%C4%B1k%C3%A7%C4%B1l%C4%B1k" title="Işıkçılık">Işıkçılık</a> • <a href="/wiki/Luviler" title="Luviler">Luvî</a> <a href="/wiki/Hitit_mitolojisi" title="Hitit mitolojisi">mitolojisi</a> • <a href="/wiki/Mani_dini" class="mw-redirect" title="Mani dini">Mani dini</a> • <a href="/wiki/S%C3%A2bi%C3%AElik" title="Sâbiîlik">Sâbiîlik</a> • <a href="/wiki/Gnostisizm" title="Gnostisizm">Gnostisizm</a> • <a href="/wiki/%C5%9Eamanizm" title="Şamanizm">Şamanizm</a> • <a href="/wiki/%C5%9Eaman" title="Şaman">Şaman</a> • <a href="/wiki/Tengricilik" title="Tengricilik">Tengricilik</a> • <a href="/wiki/Panenteizm" title="Panenteizm">Panenteizm</a> • <a href="/wiki/Nebatiler" class="mw-redirect" title="Nebatiler">Nebatiler</a></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-navbar"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r25548259"><div class="plainlinks hlist navbar navbar-mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%C5%9Eablon:Alevilik" title="Şablon:Alevilik"><abbr title="Bu şablonu görüntüle">g</abbr></a></li><li class="nv-talk"><a href="/wiki/%C5%9Eablon_tart%C4%B1%C5%9Fma:Alevilik" title="Şablon tartışma:Alevilik"><abbr title="Bu şablonu tartış">t</abbr></a></li><li class="nv-edit"><a class="external text" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C5%9Eablon:Alevilik&action=edit"><abbr title="Bu şablonu değiştir">d</abbr></a></li></ul></div></td></tr></tbody></table> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/wiki/Safev%C3%AElerin_%C4%B0ran%27%C4%B1_%C5%9Eiile%C5%9Ftirmesi" title="Safevîlerin İran'ı Şiileştirmesi">Safevîlerin İran'ı Şiileştirmesi</a></div> <p>Şah İsmail, <a href="/wiki/K%C4%B1z%C4%B1lba%C5%9F" title="Kızılbaş">Kızılbaş</a> <a href="/wiki/Alev%C3%AE" class="mw-redirect" title="Alevî">Alevî</a> olmasına ve <a href="/wiki/Caferilik" title="Caferilik">On İki İmamcı Şiilik</a> inancıyla uzlaşması pek kolay olmayan Şiî (On iki imamcı Tasavvuf, Alevi) inancına rağmen, Şiâ'nın mezhepsel ileri gelenlerini ülkesine getirerek, onlara sadakatleri karşılığında toprak ve paralar hediye etti. Safevi döneminden sonra ve özellikle <a href="/wiki/Ka%C3%A7ar" class="mw-redirect" title="Kaçar">Kaçar</a> Alevî-Türkmen hanedanı döneminde Şiî ulemanın rolü artmış, ulema bağımsız ya da hükûmetlerle ortaklaşa rol oynamaya başlamıştır. Safevîler, Alevî-Bektâşî Türkmen tasavvufî geçmişine sahiptirler. Devlet feodal bir teokrasi haline geldi fakat bu din ve devlet ayrılığı biçiminde değildi.<sup class="noprint Inline-Template" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="/wiki/Vikipedi:Kaynak_g%C3%B6sterme" title="Vikipedi:Kaynak gösterme"><span title="">kaynak belirtilmeli</span></a></i>]</sup> Şah dinsel ve dünyevi yetkilerin her ikisini birden elinde tutuyordu.<sup class="noprint Inline-Template" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="/wiki/Vikipedi:Kaynak_g%C3%B6sterme" title="Vikipedi:Kaynak gösterme"><span title="">kaynak belirtilmeli</span></a></i>]</sup> </p><p>Osmanlı devleti ile süren güç mücadeleleri sırasında <a href="/wiki/Orta_Asya" title="Orta Asya">Orta Asya</a>'dan <a href="/wiki/Anadolu" title="Anadolu">Anadolu</a>'ya göç etmekte olan <a href="/wiki/T%C3%BCrkmenler" title="Türkmenler">Türkmenler</a>, güzergâhları üzerinde olan Safevî İmparatorluğu'dan geçmekteydiler. Bu nüfus kitlelerini kendi tarafına çekmeyi düşünen Safevîler, <a href="/wiki/Alevilik" title="Alevilik">Alevilik</a> inancının <a href="/wiki/T%C3%BCrkmenler" title="Türkmenler">Türkmenler</a> arasında <a href="/wiki/Asimilasyon_(sosyoloji)" class="mw-redirect" title="Asimilasyon (sosyoloji)">asimilasyona</a> karşı sabit tutabilmeyi sağladılar.<sup id="cite_ref-sab_50-0" class="reference"><a href="#cite_note-sab-50"><span class="cite-bracket">[</span>50<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/%C5%9Eah_%C4%B0smail" class="mw-redirect" title="Şah İsmail">Şah İsmail</a>'in öncelikli hedefi <i>Doğu Anadolu</i> olduğundan burada yaşayan halkların özellikle <a href="/wiki/Zazalar" title="Zazalar">Zaza</a> Türkmenlerin büyük çoğunluğu ve bir kısım toplulukların İslam'ın Alevî-Bektâşî Tasavvuf silsilesine mensupturlar.<sup id="cite_ref-sab_50-1" class="reference"><a href="#cite_note-sab-50"><span class="cite-bracket">[</span>50<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Safevîlerin_İran'ı_Şiileştirmesi"><span id="Safev.C3.AElerin_.C4.B0ran.27.C4.B1_.C5.9Eiile.C5.9Ftirmesi"></span>Safevîlerin İran'ı Şiileştirmesi</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Safev%C3%AEler&veaction=edit&section=23" title="Değiştirilen bölüm: Safevîlerin İran'ı Şiileştirmesi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Safev%C3%AEler&action=edit&section=23" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Safevîlerin İran'ı Şiileştirmesi"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/wiki/Safev%C3%AElerin_%C4%B0ran%27%C4%B1_%C5%9Eiile%C5%9Ftirmesi" title="Safevîlerin İran'ı Şiileştirmesi">Safevîlerin İran'ı Şiileştirmesi</a></div> <p>Safevîler, mücadele ederek İran'ı 1501'de bağımsız bir devlet olarak birleştirmişler ve İslam tarihinde en önemli dönüm noktalarından birini oluşturan, İsnâaşeriyye mezhebini İmparatorluğun resmî dini olarak belirlemişlerdir. 1502'ye kadar I. İsmail, İran'da Tebriz'in yanı sıra Ermenistan, Azerbaycan ve Dağıstan bölgelerini ele geçirdi. İran'ın çoğunluğunun hâlâ Sünni olduğu bölgelerdeki kontrolünü sağlamlaştırmak için önündeki on yıl boyunca mücadele verecekti. Ordusu ilk 1504 yılında orta bölgelere yayılmıştı. 1510 yılında nihayet Horasan bölgesini ve Herat şehrini fethedip, 1505-1508 yılları arasında güneybatı İran'ı ele geçirdi. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Kültür"><span id="K.C3.BClt.C3.BCr"></span>Kültür</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Safev%C3%AEler&veaction=edit&section=24" title="Değiştirilen bölüm: Kültür" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Safev%C3%AEler&action=edit&section=24" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Kültür"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/wiki/Safev%C3%AE_sanat%C4%B1" title="Safevî sanatı">Safevî sanatı</a></div> <p><a href="/wiki/Azerbaycan" title="Azerbaycan">Azerbaycan</a>'ın ve İran'ın kültürü <a href="/wiki/Safev%C3%AE" class="mw-redirect" title="Safevî">Safevî</a> himayesinde gelişti. I. İsmail'in bizzat kendisi <a href="/w/index.php?title=H%C4%B1tayi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hıtayi (sayfa mevcut değil)">Hıtayi</a> daha sonradan da <a href="/w/index.php?title=Hatay%C3%AE&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hatayî (sayfa mevcut değil)">Hatayî</a> ya da <a href="/wiki/%C5%9Eah_Hatayi" class="mw-redirect" title="Şah Hatayi">Şah Hatayi</a> mahlasıyla <a href="/wiki/Azerice" title="Azerice">Azerice</a> pek çok şiirler yazdı. Şah Tahmasp bir ressamdı. Şah <a href="/wiki/II._Abbas" title="II. Abbas">II. Abbas</a> ise <a href="/w/index.php?title=Tan%C3%AE&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tanî (sayfa mevcut değil)">Tanî</a> mahlasıyla Türkçe şiirler yazan bir şair olarak da tanınmıştı. </p><p>Bu dönemde kiremit imalatı, çömlekçilik, dokumacılık gibi el sanatları gelişirken, <a href="/wiki/Minyat%C3%BCr" title="Minyatür">minyatürcülük</a>, ciltçilik, dekorasyon ve hattatlıkta büyük ilerlemeler kaydedildi. 16. yüzyılda halı dokumacılığı bir göçebe ve köylü sanatı olmaktan çıkarak, profesyonel tasarım ve imalata dayalı iyi işleyen bir sanayi haline dönüştü. Tebriz bu sanayinin merkezi konumundaydı. Erdebil halıları yalnızca hanedana hasredilmişti. Yanlış adlandırılmış meşhur <a href="/w/index.php?title=Polonez_Hal%C4%B1lar%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Polonez Halıları (sayfa mevcut değil)">Polonez Halıları</a> 17. yüzyılda İran'da imal edilirdi. </p><p>Geleneksel formlar ve malzemeler kullanan <a href="/wiki/R%C4%B1za_Abbasi" title="Rıza Abbasi">Rıza Abbasi</a> (1565-1635) İran resmini, yarı çıplak kadınlar, gençlik ve aşıklar gibi yeni temalarla tanıştırdı. Onun resim ve hat tarzı Safevi döneminin pek çok sanatçılarını etkileyerek, İsfahan ekolü olarak bilinir hale geldi. 17. yüzyılda uzak kültürlerle - özellikle Avrupa ile gelişen ilişkiler İranlı sanatçılara yeni fikirler verdi. Kısa sürede üç boyutlu görünümü, perspektif ve gölgeyi, yağlı boya kullanmayı benimsediler. O kadar ki, Şah II. Abbas <a href="/wiki/Muhammed_Zaman" title="Muhammed Zaman">Muhammed Zaman</a> adlı ressamını eğitim görmesi için Roma'ya göndermişti. </p><p>İsfahan, Büyük Abbas'ın 1598'te başkentini daimi olarak oraya taşımasından sonra Safevi mimarisinin en seçkin örnekleriyle doldu. 1630'da yapımı tamamlanan imparatorluk camisi <a href="/wiki/Mescid-i_%C5%9Eah" title="Mescid-i Şah">Mescid-i Şah</a> ile Mescid-i İmamî, Lütfullah Camii ve İmparatorluk sarayı Âlî Kapu (Osmanlı’daki Bab-ı Âli'ye nispeten) en önemli yapılardır. </p><p>En meşhur İslam filozoflarından <a href="/wiki/Molla_Sadra" class="mw-redirect" title="Molla Sadra">Molla Sadra</a>, Şah I. Abbas döneminde (1587-1629) yaşadı. En önemli eseri Esfar'dır. Tasavvuf gizemciliği, Şii ilahiyatı ile Aristo ve İşrakiyyun felsefelerini (en önemli temsilcileri <a href="/wiki/%C4%B0bni_Sina" class="mw-redirect" title="İbni Sina">İbni Sina</a> ve <a href="/wiki/S%C3%BChreverdi" class="mw-disambig" title="Sühreverdi">Sühreverdi</a> idi) sentezleyen ve <a href="/w/index.php?title=Hikmet%C3%BC%27l_M%C3%BCte%27%C3%A2liye&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hikmetü'l Müte'âliye (sayfa mevcut değil)">Hikmetü'l Müte'âliye</a> (Metafilozofi = Transcendent Theosophi) denilen bir düşünüş ortaya koydu. </p><p>Abbasi döneminin en önemli tarihçisi Türkmen <a href="/wiki/%C4%B0skender_Bey_M%C3%BCn%C5%9Fi" title="İskender Bey Münşi">İskender Bey Münşi</a>'dir. Şah Büyük Abbas dönemini anlattığı <a href="/w/index.php?title=Tarih-i_%C3%82lem%C3%A2r%C3%A2-i_Abbas%C3%AE&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tarih-i Âlemârâ-i Abbasî (sayfa mevcut değil)">Tarih-i Âlemârâ-i Abbasî</a> adlı eseri, Abbas'ın ölümünden birkaç yıl sonra kaleme alınmış olup, tarihi olayların ve şahısların nüanse edilmiş derinliklerini gözler önüne seren çok değerli bir yapıttır. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Safevî_şahları"><span id="Safev.C3.AE_.C5.9Fahlar.C4.B1"></span>Safevî şahları</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Safev%C3%AEler&veaction=edit&section=25" title="Değiştirilen bölüm: Safevî şahları" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Safev%C3%AEler&action=edit&section=25" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Safevî şahları"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="wikitable"> <tbody><tr> <td colspan="11" align="center" style="background-color:Lightgreen"><b>Safeviler Hanedanı (1501-1786)</b> </td></tr> <tr> <th>Taht ismi </th> <th>Asıl isim </th> <th>Resim </th> <th>Unvan </th> <th>Doğum-Ölüm </th> <th>Hükümdarlık başlangıcı </th> <th>Hükümdarlık sonu </th> <th> </th> <th>Aile bağlantıları </th> <th>Not </th></tr> <tr> <td><a href="/wiki/I._%C4%B0smail" title="I. İsmail">I. İsmail</a> </td> <td> </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Portrait_of_Shah_Ismail_I._Inscribed_%22Ismael_Sophy_Rex_Pers%22._Painted_by_Cristofano_dell%27Altissimo,_dated_1552-1568.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/Portrait_of_Shah_Ismail_I._Inscribed_%22Ismael_Sophy_Rex_Pers%22._Painted_by_Cristofano_dell%27Altissimo%2C_dated_1552-1568.jpg/80px-Portrait_of_Shah_Ismail_I._Inscribed_%22Ismael_Sophy_Rex_Pers%22._Painted_by_Cristofano_dell%27Altissimo%2C_dated_1552-1568.jpg" decoding="async" width="80" height="102" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/Portrait_of_Shah_Ismail_I._Inscribed_%22Ismael_Sophy_Rex_Pers%22._Painted_by_Cristofano_dell%27Altissimo%2C_dated_1552-1568.jpg/120px-Portrait_of_Shah_Ismail_I._Inscribed_%22Ismael_Sophy_Rex_Pers%22._Painted_by_Cristofano_dell%27Altissimo%2C_dated_1552-1568.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/Portrait_of_Shah_Ismail_I._Inscribed_%22Ismael_Sophy_Rex_Pers%22._Painted_by_Cristofano_dell%27Altissimo%2C_dated_1552-1568.jpg/160px-Portrait_of_Shah_Ismail_I._Inscribed_%22Ismael_Sophy_Rex_Pers%22._Painted_by_Cristofano_dell%27Altissimo%2C_dated_1552-1568.jpg 2x" data-file-width="776" data-file-height="993" /></a></span> </td> <td>Şah, Sultan </td> <td>1487-1524 </td> <td>7 Kasım 1502 </td> <td>23 Mayıs 1524 </td> <td> </td> <td>Şeyh Haydar'ın oğlu, <a href="/wiki/Uzun_Hasan" title="Uzun Hasan">Uzun Hasan</a>'ın torunu </td> <td> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/I._Tahmasp" class="mw-redirect" title="I. Tahmasp">I. Tahmasp</a> </td> <td> </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Tahmasb-1.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Tahmasb-1.jpg/80px-Tahmasb-1.jpg" decoding="async" width="80" height="64" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Tahmasb-1.jpg/120px-Tahmasb-1.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Tahmasb-1.jpg/160px-Tahmasb-1.jpg 2x" data-file-width="720" data-file-height="576" /></a></span> </td> <td>Şah, Sahib-i-Kıran, Sultan bar Salatin </td> <td>1514-1576 </td> <td>23 Mayıs 1525 </td> <td>25 Mayıs 1576 </td> <td> </td> <td><a href="/wiki/I._%C4%B0smail" title="I. İsmail">I. İsmail</a>'in oğlu </td> <td> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/II._%C4%B0smail" title="II. İsmail">II. İsmail</a> </td> <td> </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Shah_Ismayil_I.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/Shah_Ismayil_I.jpg/80px-Shah_Ismayil_I.jpg" decoding="async" width="80" height="113" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/Shah_Ismayil_I.jpg/120px-Shah_Ismayil_I.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/Shah_Ismayil_I.jpg/160px-Shah_Ismayil_I.jpg 2x" data-file-width="250" data-file-height="352" /></a></span> </td> <td>Şah </td> <td>1537-1577 </td> <td>25 Mayıs 1576 </td> <td>24 Kasım 1577 </td> <td> </td> <td><a href="/wiki/I._Tahmasp" class="mw-redirect" title="I. Tahmasp">I. Tahmasp</a>'ın oğlu </td> <td>Zehirlenme (?) </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Muhammed_H%C3%BCdabende" class="mw-redirect" title="Muhammed Hüdabende">Muhammed Hüdabende</a> </td> <td> </td> <td> </td> <td>Hüdabende, Eşref, Sultan </td> <td>1532-1596 </td> <td>25 Mayıs 1576 </td> <td>1 Ekim 1587 </td> <td> </td> <td><a href="/wiki/I._Tahmasp" class="mw-redirect" title="I. Tahmasp">I. Tahmasp</a>'ın oğlu </td> <td>Tahttan indirme </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/I._Abbas" title="I. Abbas">I. Abbas</a> </td> <td> </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Shah_Abbas.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/Shah_Abbas.jpg/80px-Shah_Abbas.jpg" decoding="async" width="80" height="117" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/Shah_Abbas.jpg/120px-Shah_Abbas.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/Shah_Abbas.jpg/160px-Shah_Abbas.jpg 2x" data-file-width="195" data-file-height="286" /></a></span> </td> <td>Şahenşah, Sultan, Büyük </td> <td>1571-1629 </td> <td>1 Ekim 1587 </td> <td>19 Ocak 1629 </td> <td> </td> <td><a href="/wiki/Muhammed_H%C3%BCdabende" class="mw-redirect" title="Muhammed Hüdabende">Muhammed Hüdabende</a>'nin oğlu </td> <td> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Safi" class="mw-redirect mw-disambig" title="Safi">Safi</a> </td> <td>Sam Mirza </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Shah_Safi.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/42/Shah_Safi.png/80px-Shah_Safi.png" decoding="async" width="80" height="128" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/42/Shah_Safi.png/120px-Shah_Safi.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/42/Shah_Safi.png/160px-Shah_Safi.png 2x" data-file-width="611" data-file-height="976" /></a></span> </td> <td>Şah, Mirza </td> <td>1611-1642 </td> <td>19 Ocak 1629 </td> <td>12 Mayıs 1642 </td> <td> </td> <td><a href="/wiki/I._Abbas" title="I. Abbas">I. Abbas</a>'ın oğlu Mohammed Bekir (Safi) Mirza'ın oğlu </td> <td> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/II._Abbas" title="II. Abbas">II. Abbas</a> </td> <td> </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Abbas_II_of_Persia.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Abbas_II_of_Persia.jpg/80px-Abbas_II_of_Persia.jpg" decoding="async" width="80" height="111" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Abbas_II_of_Persia.jpg/120px-Abbas_II_of_Persia.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Abbas_II_of_Persia.jpg/160px-Abbas_II_of_Persia.jpg 2x" data-file-width="310" data-file-height="431" /></a></span> </td> <td>Şah </td> <td>1632-1666 </td> <td>12 Mayıs 1642 </td> <td>26 Ekim 1666 </td> <td> </td> <td><a href="/wiki/Safi" class="mw-redirect mw-disambig" title="Safi">Safi</a>'nin oğlu </td> <td> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/I._S%C3%BCleyman_(Safavi)" class="mw-redirect" title="I. Süleyman (Safavi)">I. Süleyman</a> </td> <td>Safi Mirza </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Shah_Suleiman_I_(cropped).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/Shah_Suleiman_I_%28cropped%29.jpg/79px-Shah_Suleiman_I_%28cropped%29.jpg" decoding="async" width="79" height="112" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/Shah_Suleiman_I_%28cropped%29.jpg/119px-Shah_Suleiman_I_%28cropped%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/Shah_Suleiman_I_%28cropped%29.jpg/159px-Shah_Suleiman_I_%28cropped%29.jpg 2x" data-file-width="385" data-file-height="543" /></a></span> </td> <td>Şah, Hakim-ül Hükema </td> <td>1645-1694 </td> <td>26 Ekim 1666 </td> <td>29 Temmuz 1694 </td> <td> </td> <td><a href="/wiki/II._Abbas" title="II. Abbas">II. Abbas</a>'ın oğlu </td> <td> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/I._H%C3%BCseyin" class="mw-redirect" title="I. Hüseyin">Sultan I. Hüseyin</a> </td> <td> </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Sultan_Husayn_by_Bruyn.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Sultan_Husayn_by_Bruyn.jpg/80px-Sultan_Husayn_by_Bruyn.jpg" decoding="async" width="80" height="115" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Sultan_Husayn_by_Bruyn.jpg/120px-Sultan_Husayn_by_Bruyn.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Sultan_Husayn_by_Bruyn.jpg/160px-Sultan_Husayn_by_Bruyn.jpg 2x" data-file-width="2611" data-file-height="3753" /></a></span> </td> <td>Şah, Sultan, Sadr-ül Hakim </td> <td>1668-1726 </td> <td>29 Temmuz 1694 </td> <td>11 Eylül 1722 </td> <td> </td> <td><a href="/wiki/I._S%C3%BCleyman_(Safavi)" class="mw-redirect" title="I. Süleyman (Safavi)">I. Süleyman</a>'ın oğlu </td> <td><a href="/w/index.php?title=Mahmud_Hotaki&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mahmud Hotaki (sayfa mevcut değil)">Mahmud</a> tarafından tahttan indirilme ve sonra öldürülme </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/II._Tahmasp" class="mw-redirect" title="II. Tahmasp">II. Tahmasp</a> </td> <td> </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Tahmasb.PNG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Tahmasb.PNG/79px-Tahmasb.PNG" decoding="async" width="79" height="141" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Tahmasb.PNG/119px-Tahmasb.PNG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Tahmasb.PNG/159px-Tahmasb.PNG 2x" data-file-width="257" data-file-height="456" /></a></span> </td> <td>Şah </td> <td>1704-1740 </td> <td>11 Eylül 1722 </td> <td>16 Nisan 1732 </td> <td> </td> <td><a href="/wiki/I._H%C3%BCseyin" class="mw-redirect" title="I. Hüseyin">Sultan I. Hüseyin</a>'in oğlu </td> <td><a href="/wiki/Nadir_%C5%9Eah" title="Nadir Şah">Nadir Şah</a> tarafından tahttan indirilme ve sonra öldürülme </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%C5%9Eah_Ahmed_Mara%C5%9Fi" title="Şah Ahmed Maraşi">Ahmed</a> </td> <td> </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Sin_foto.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Sin_foto.svg/80px-Sin_foto.svg.png" decoding="async" width="80" height="107" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Sin_foto.svg/120px-Sin_foto.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Sin_foto.svg/160px-Sin_foto.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="400" /></a></span> </td> <td>Şah, Sultan </td> <td>1687-1728 </td> <td>28 Eylül 1726 </td> <td>30 Mart 1728 </td> <td> </td> <td><a href="/wiki/I._S%C3%BCleyman_(Safavi)" class="mw-redirect" title="I. Süleyman (Safavi)">I. Süleyman</a>'ın kızı Sehrbanu Begum'un oğlu Mirza Abulkasim'in oğlu </td> <td><a href="/w/index.php?title=E%C5%9Fref_Hotaki&action=edit&redlink=1" class="new" title="Eşref Hotaki (sayfa mevcut değil)">Eşref Hotaki</a> tarafından öldürülme </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/III._Abbas" title="III. Abbas">III. Abbas</a> </td> <td> </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Sin_foto.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Sin_foto.svg/80px-Sin_foto.svg.png" decoding="async" width="80" height="107" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Sin_foto.svg/120px-Sin_foto.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Sin_foto.svg/160px-Sin_foto.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="400" /></a></span> </td> <td>Şah </td> <td>1730-1739 </td> <td>16 Nisan 1732 </td> <td>22 Ocak 1736 </td> <td> </td> <td><a href="/wiki/II._Tahmasp" class="mw-redirect" title="II. Tahmasp">II. Tahmasp</a>'ın oğlu </td> <td><a href="/wiki/Nadir_%C5%9Eah" title="Nadir Şah">Nadir Şah</a> kontrolü altında. Nadir Şah tarafından tahttan indirilme ve öldürülme </td></tr> <tr> <td>Sam </td> <td> </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Sin_foto.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Sin_foto.svg/80px-Sin_foto.svg.png" decoding="async" width="80" height="107" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Sin_foto.svg/120px-Sin_foto.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Sin_foto.svg/160px-Sin_foto.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="400" /></a></span> </td> <td>Şah </td> <td>?–1743 </td> <td>1743 </td> <td>1743 </td> <td> </td> <td><a href="/wiki/I._H%C3%BCseyin" class="mw-redirect" title="I. Hüseyin">Sultan I. Hüseyin</a>'in oğlu (?) </td> <td>Düzmece. Nadir Şah tarafından tahttan indirilme ve öldürülme </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=III._Ismail&action=edit&redlink=1" class="new" title="III. Ismail (sayfa mevcut değil)">III. Ismail</a> </td> <td>Mirza Abutorab </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Sin_foto.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Sin_foto.svg/80px-Sin_foto.svg.png" decoding="async" width="80" height="107" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Sin_foto.svg/120px-Sin_foto.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Sin_foto.svg/160px-Sin_foto.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="400" /></a></span> </td> <td>Şah </td> <td>?–1772 </td> <td>1749 </td> <td>1749 </td> <td> </td> <td><a href="/wiki/I._H%C3%BCseyin" class="mw-redirect" title="I. Hüseyin">Sultan I. Hüseyin</a> kızı Meryem Begüm (veya Han Aga Begüm)'ün oğlu </td> <td><a href="/wiki/Kerim_Han_Zend" title="Kerim Han Zend">Kerim Han Zend</a>'in kontrolü altında. Tahttan indirilme </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/II._S%C3%BCleyman_(Af%C5%9Far)" class="mw-redirect" title="II. Süleyman (Afşar)">II. Süleyman (Afşar)</a> </td> <td>Seyyid Muhammad </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Sin_foto.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Sin_foto.svg/80px-Sin_foto.svg.png" decoding="async" width="80" height="107" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Sin_foto.svg/120px-Sin_foto.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Sin_foto.svg/160px-Sin_foto.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="400" /></a></span> </td> <td>Şah </td> <td>1723 veya 1725–? </td> <td>1749 </td> <td>1750 </td> <td> </td> <td><a href="/wiki/I._S%C3%BCleyman_(Safavi)" class="mw-redirect" title="I. Süleyman (Safavi)">I. Süleyman (Safavi)</a>'nin kızı Şehrbanu Begüm'ün oğlu </td> <td><a href="/wiki/%C5%9Eahruh_Af%C5%9Far" title="Şahruh Afşar">Şahruh</a> tarafından tahttan indirilme ve kör edilme </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=III._Ismail&action=edit&redlink=1" class="new" title="III. Ismail (sayfa mevcut değil)">III. Ismail</a> </td> <td>Mirza Abutorab </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Sin_foto.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Sin_foto.svg/80px-Sin_foto.svg.png" decoding="async" width="80" height="107" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Sin_foto.svg/120px-Sin_foto.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Sin_foto.svg/160px-Sin_foto.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="400" /></a></span> </td> <td>Şah </td> <td>?–1772 </td> <td>1752 </td> <td>1756 </td> <td> </td> <td><a href="/wiki/I._H%C3%BCseyin" class="mw-redirect" title="I. Hüseyin">Sultan I. Hüseyin</a> kızı Meryem Begüm (veya Han Ağa Begüm)'ün oğlu </td> <td><a href="/wiki/Kerim_Han_Zend" title="Kerim Han Zend">Kerim Han Zend</a>'in kontrolü altında. Tahttan indirilme </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=II._H%C3%BCseyin&action=edit&redlink=1" class="new" title="II. Hüseyin (sayfa mevcut değil)">Sultan II. Hüseyin</a> </td> <td> </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Sin_foto.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Sin_foto.svg/80px-Sin_foto.svg.png" decoding="async" width="80" height="107" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Sin_foto.svg/120px-Sin_foto.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Sin_foto.svg/160px-Sin_foto.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="400" /></a></span> </td> <td>Şah </td> <td>?–1753 </td> <td>1753 </td> <td>1753 </td> <td> </td> <td><a href="/wiki/I._H%C3%BCseyin" class="mw-redirect" title="I. Hüseyin">Sultan I. Hüseyin</a>'in oğlu (?) </td> <td>Düzmece. Öldürülme </td></tr> <tr> <td>II. Mohammad </td> <td>Abulfath Sultan Muhammed Mirza </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Sin_foto.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Sin_foto.svg/80px-Sin_foto.svg.png" decoding="async" width="80" height="107" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Sin_foto.svg/120px-Sin_foto.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Sin_foto.svg/160px-Sin_foto.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="400" /></a></span> </td> <td>Şah </td> <td>?–? </td> <td>1786 </td> <td>1786 </td> <td> </td> <td><a href="/wiki/II._Tahmasp" class="mw-redirect" title="II. Tahmasp">II. Tahmasp</a> oğlu Sultan Mirza Huseyin'ın oğlu </td> <td><a href="/wiki/A%C4%9Fa_Muhammed_Han" class="mw-redirect" title="Ağa Muhammed Han">Ağa Muhammed Han</a>'ın kontrolü altında. </td></tr> </tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Safevî_Hanedanı_Aile_Ağacı"><span id="Safev.C3.AE_Hanedan.C4.B1_Aile_A.C4.9Fac.C4.B1"></span>Safevî Hanedanı Aile Ağacı</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Safev%C3%AEler&veaction=edit&section=26" title="Değiştirilen bölüm: Safevî Hanedanı Aile Ağacı" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Safev%C3%AEler&action=edit&section=26" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Safevî Hanedanı Aile Ağacı"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table cellspacing="0" cellpadding="0" border="0" style=""> <tbody><tr align="center"><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"></td></tr><tr align="center"></tr> <tr align="center"><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td colspan="6" rowspan="2" style="border: 2px solid black; padding: 0.2em; ;"><a href="/wiki/I._%C4%B0smail" title="I. İsmail">I. İsmail</a><br />(1501-24)</td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td></tr><tr align="center"></tr> <tr align="center"><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" style="border-right: 1px solid black;"><div style="width: 1em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2"><div style="width: 1em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"></td></tr><tr align="center"></tr> <tr align="center"><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td colspan="6" rowspan="2" style="border: 2px solid black; padding: 0.2em; ;"><a href="/wiki/I._Tahmasp" class="mw-redirect" title="I. Tahmasp">I. Tahmasp</a><br />(1524-76)</td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td></tr><tr align="center"></tr> <tr align="center"><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" style="border-right: 1px solid black;"><div style="width: 1em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td style="border-bottom: 1px solid black;"><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td colspan="2" style="border-bottom: 1px solid black;"><div style="width: 2em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td colspan="2" style="border-bottom: 1px solid black;"><div style="width: 2em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td colspan="2" style="border-bottom: 1px solid black;"><div style="width: 2em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td colspan="2" style="border-bottom: 1px solid black;"><div style="width: 2em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td colspan="2" style="border-bottom: 1px solid black;"><div style="width: 2em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td colspan="2" style="border-bottom: 1px solid black;"><div style="width: 2em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td colspan="2" style="border-bottom: 1px solid black;"><div style="width: 2em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td style="border-bottom: 1px solid black;"><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2"><div style="width: 1em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"></td></tr><tr align="center"><td><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td colspan="2"><div style="width: 2em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td colspan="2"><div style="width: 2em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td colspan="2"><div style="width: 2em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td style="border-right: 1px solid black;"><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td colspan="2"><div style="width: 2em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td colspan="2"><div style="width: 2em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td colspan="2"><div style="width: 2em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td style="border-right: 1px solid black;"><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td></tr> <tr align="center"><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td colspan="6" rowspan="2" style="border: 2px solid black; padding: 0.2em; ;"><a href="/wiki/II._%C4%B0smail" title="II. İsmail">II. İsmail</a><br />(1576-78)</td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td colspan="6" rowspan="2" style="border: 2px solid black; padding: 0.2em; ;"><a href="/wiki/Muhammed_H%C3%BCdabende" class="mw-redirect" title="Muhammed Hüdabende">M.Hüdabende</a><br />(1578-87)</td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td colspan="6" rowspan="2" style="border: 2px solid black; padding: 0.2em; ;">Haydar<br />-</td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td></tr><tr align="center"></tr> <tr align="center"><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td style="border-bottom: 1px solid black;"><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td colspan="2" style="border-bottom: 1px solid black;"><div style="width: 2em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td colspan="2" style="border-bottom: 1px solid black;"><div style="width: 2em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td colspan="2" style="border-bottom: 1px solid black;"><div style="width: 2em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td style="border-right: 1px solid black; border-bottom: 1px solid black;"><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td style="border-bottom: 1px solid black;"><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td colspan="2" style="border-bottom: 1px solid black;"><div style="width: 2em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td colspan="2" style="border-bottom: 1px solid black;"><div style="width: 2em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td colspan="2" style="border-bottom: 1px solid black;"><div style="width: 2em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td style="border-bottom: 1px solid black;"><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2"><div style="width: 1em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"></td></tr><tr align="center"><td style="border-right: 1px solid black;"><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td colspan="2"><div style="width: 2em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td colspan="2"><div style="width: 2em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td colspan="2"><div style="width: 2em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td colspan="2"><div style="width: 2em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td colspan="2"><div style="width: 2em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td colspan="2"><div style="width: 2em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td colspan="2"><div style="width: 2em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td style="border-right: 1px solid black;"><div style="width: 1em; height: 1em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td></tr> <tr align="center"><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td colspan="6" rowspan="2" style="border: 2px solid black; padding: 0.2em; ;"><a href="/wiki/I._Abbas" title="I. Abbas">I. Abbas</a><br />(1587-1629)</td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td colspan="6" rowspan="2" style="border: 2px solid black; padding: 0.2em; ;">Hamza<br />-</td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td></tr><tr align="center"></tr> <tr align="center"><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" style="border-right: 1px solid black;"><div style="width: 1em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2"><div style="width: 1em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"></td></tr><tr align="center"></tr> <tr align="center"><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td colspan="6" rowspan="2" style="border: 2px solid black; padding: 0.2em; ;">Safi Mirza<br />-</td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td></tr><tr align="center"></tr> <tr align="center"><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" style="border-right: 1px solid black;"><div style="width: 1em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2"><div style="width: 1em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"></td></tr><tr align="center"></tr> <tr align="center"><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td colspan="6" rowspan="2" style="border: 2px solid black; padding: 0.2em; ;"><a href="/wiki/I._Safi" class="mw-redirect" title="I. Safi">I. Safi</a><br />(1629-42)</td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td></tr><tr align="center"></tr> <tr align="center"><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" style="border-right: 1px solid black;"><div style="width: 1em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2"><div style="width: 1em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"></td></tr><tr align="center"></tr> <tr align="center"><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td colspan="6" rowspan="2" style="border: 2px solid black; padding: 0.2em; ;"><a href="/wiki/II._Abbas" title="II. Abbas">II. Abbas</a><br />(1642-66)</td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td></tr><tr align="center"></tr> <tr align="center"><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" style="border-right: 1px solid black;"><div style="width: 1em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2"><div style="width: 1em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"></td></tr><tr align="center"></tr> <tr align="center"><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td colspan="6" rowspan="2" style="border: 2px solid black; padding: 0.2em; ;"><a href="/wiki/I._S%C3%BCleyman_(Safevi)" class="mw-redirect" title="I. Süleyman (Safevi)">I. Süleyman</a><br />(1666-94)</td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td></tr><tr align="center"></tr> <tr align="center"><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" style="border-right: 1px solid black;"><div style="width: 1em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2"><div style="width: 1em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"></td></tr><tr align="center"></tr> <tr align="center"><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td colspan="6" rowspan="2" style="border: 2px solid black; padding: 0.2em; ;"><a href="/wiki/I._H%C3%BCseyin" class="mw-redirect" title="I. Hüseyin">I. Hüseyin</a><br />(1694-1722)</td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td></tr><tr align="center"></tr> <tr align="center"><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" style="border-right: 1px solid black;"><div style="width: 1em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2"><div style="width: 1em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"></td></tr><tr align="center"></tr> <tr align="center"><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td colspan="6" rowspan="2" style="border: 2px solid black; padding: 0.2em; ;"><a href="/wiki/II._Tahmasp" class="mw-redirect" title="II. Tahmasp">II. Tahmasp</a><br />(1722-32)</td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td></tr><tr align="center"></tr> <tr align="center"><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" style="border-right: 1px solid black;"><div style="width: 1em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2"><div style="width: 1em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"></td></tr><tr align="center"></tr> <tr align="center"><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td colspan="6" rowspan="2" style="border: 2px solid black; padding: 0.2em; ;"><a href="/wiki/III._Abbas" title="III. Abbas">III. Abbas</a><br />(1732-36)</td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td></tr><tr align="center"></tr> <tr align="center"><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"><div style="width: 2em; height: 2em;"><span style="font: 1px/1px serif;"> </span></div></td><td rowspan="2" colspan="2"></td></tr><tr align="center"></tr> </tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ayrıca_bakınız"><span id="Ayr.C4.B1ca_bak.C4.B1n.C4.B1z"></span>Ayrıca bakınız</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Safev%C3%AEler&veaction=edit&section=27" title="Değiştirilen bölüm: Ayrıca bakınız" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Safev%C3%AEler&action=edit&section=27" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Ayrıca bakınız"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Safevilik" class="mw-redirect" title="Safevilik">Safevilik</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%9Eablon:Safev%C3%AE_Hanedan%C4%B1_soya%C4%9Fac%C4%B1" title="Şablon:Safevî Hanedanı soyağacı">Safevî Hanedanı soyağacı</a></li> <li><a href="/wiki/Safev%C3%AE_%C5%9Fahlar%C4%B1n%C4%B1n_annelerinin_listesi" title="Safevî şahlarının annelerinin listesi">Safevî şahlarının annelerinin listesi</a></li> <li><a href="/wiki/Safevi_Hanedan%C4%B1" class="mw-redirect" title="Safevi Hanedanı">Safevi Hanedanı</a></li> <li><a href="/wiki/Af%C5%9Far_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Afşar İmparatorluğu">Afşar İmparatorluğu</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0ran_T%C3%BCrkleri" title="İran Türkleri">İran Türkleri</a></li> <li><a href="/wiki/Safev%C3%AElerin_%C4%B0ran%27%C4%B1_%C5%9Eiile%C5%9Ftirmesi" title="Safevîlerin İran'ı Şiileştirmesi">Safevîlerin İran'ı Şiileştirmesi</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Kaynakça"><span id="Kaynak.C3.A7a"></span>Kaynakça</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Safev%C3%AEler&veaction=edit&section=28" title="Değiştirilen bölüm: Kaynakça" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Safev%C3%AEler&action=edit&section=28" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Kaynakça"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r32805677">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-count:2}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-count:3}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist reflist-columns references-column-width reflist-columns-2"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><strong><a href="#cite_ref-1">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak akademik-dergi"><a href="/w/index.php?title=Roger_Savory&action=edit&redlink=1" class="new" title="Roger Savory (sayfa mevcut değil)">Roger Savory</a> (2 Ocak 2007). "The Safavid state and polity". <i>Iranian Studies</i>. <b>7</b> (1–2): 206. <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1080/00210867408701463">10.1080/00210867408701463</a>. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_S%C3%BCreli_Yay%C4%B1n_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Süreli Yayın Numarası">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0021-0862">0021-0862</a>. <q>The somewhat vague phrase used during the early Safavid period, mamalik-i mahrusa, had assumed more concrete forms: mamālik-i īrān; mamālik-i 'ajam; mamlikat-i īrān; mulk-i īrān; or simply īrān. The royal throne was variously described as sarīr-i saltanat-i īrān; takht-i īrān; and takht-i sultān (sic)-i īrān. The inhabitants of the Safavid empire are referred to as ahl-i īrān, and Iskandar Beg describes himself as writing the history of the Iranians (sharh-i ahvāl-i īrān va īrāniān). Shah Abbas I is described as farmānravā-yi īrān and shahryār-i īrān; his seat is pāyitakht-i pādishāhān-i īrān, takhtgāh-i salātin-i īrān, or dār al-mulk-i īrān. His sovereign power is referred to as farmāndahi-yi mulk-i īrān, saltanat va pādishāhi-yi īrān, pādishāhi-yi īrān. The cities of Iran (bilād-i īrān) are thought of as belonging to a positive entity or state: Herat is referred to as a'zam-i bilād-i īrān (the greatest of the cities of Iran) and Isfahan as khulāsa-yi mulk-i īrān (the choicest part of the realm of Iran). ... The sense of geographical continuity referred to earlier is preserved by a phrase like kull-i vilāyat-i īrānzamīn. ... Affairs of state are referred to as muhimmāt-i īrān. To my mind however, one of the clearest indications that the Safavid state had become a state in the full sense of the word is provided by the revival of the ancient title of sipahsālār-i īrān or "commander-in-chief of the armed forces of Iran".</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Safavid+state+and+polity&rft.pages=206&rft.date=2007-01-02&rft_id=info%3Adoi%2F10.1080%2F00210867408701463&rft.issn=0021-0862&rft.au=Roger+Savory&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASafev%C3%AEler" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-savory07-2"><strong><a href="#cite_ref-savory07_2-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Savory, Roger (2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=v4Yr4foWFFgC&pg=PA213"><i>Azerbaijan under the Safavids</i></a> (İngilizce). Cambridge University Press. s. 213. <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/0521042518" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-521-04251-8</a>, <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/9780521042512" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-0-521-04251-2</a>. 27 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130527131301/http://books.google.com/books?id=v4Yr4foWFFgC&pg=PA213">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">11 Haziran</span> 2009</span>. <q>Kızılbaşlar sarayda normal olarak Türkçenin Azeri lehçesi konuşmaktaydılar. Safevî Şahları da onlar gibi Azeri lehçesi konuşmaktaydılar. Şahların ve devlet ve hükûmet ileri gelenlerin Farsçayı anadili gibi konuşmamaları Safevî hanedanı döneminde Farsçanın eski klasik saf klasik standartlarından ayrılıp Türkleşmesine yol açmıştır.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Azerbaijan+under+the+Safavids&rft.pages=213&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.date=2007&rft.aulast=Savory&rft.aufirst=Roger&rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3Dv4Yr4foWFFgC%26pg%3DPA213&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASafev%C3%AEler" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-lockhart-3"><strong><a href="#cite_ref-lockhart_3-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Fisher, Peter Jackson, Laurence Lockhart, J. A. Boyle, William B. (1986). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=EF_4AQeOltUC&pg=RA2-PA950"><i>The Cambridge history of Azerbaijan</i></a> (İngilizce). Cambridge University Press. s. 950. <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/0521200946" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-521-20094-6</a>, <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/9780521200943" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-0-521-20094-3</a>. 7 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140707163437/http://books.google.com/books?id=EF_4AQeOltUC&pg=RA2-PA950">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">11 Haziran</span> 2009</span>. <q>Günlük işlerin görülmesinde, Safevîler sarayında ve yüksek dereceli askerî komutanlar ve politik idareciler arasında ve aynı zamanda yüksek dinsel hiyerarşi mensuplarının hepsi tarafından kullanılan dil; Farsça değil Türkçe idi.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Cambridge+history+of+Azerbaijan&rft.pages=950&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.date=1986&rft.aulast=Fisher%2C+Peter+Jackson%2C+Laurence+Lockhart%2C+J.+A.+Boyle&rft.aufirst=William+B.&rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DEF_4AQeOltUC%26pg%3DRA2-PA950&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASafev%C3%AEler" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span><span class="citation-comment" style="display:none; color:#33aa33; margin-left:0.3em">KB1 bakım: Birden fazla ad: yazar listesi (<a href="/wiki/Kategori:KB1_bak%C4%B1m:_Birden_fazla_ad:_yazar_listesi" title="Kategori:KB1 bakım: Birden fazla ad: yazar listesi">link</a>) </span></span> </li> <li id="cite_note-price-4"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-price_4-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-price_4-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Price, Massoume (2005). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=gzpdq679oJwC&pg=PA66"><i>Iran's Diverse Peoples: A Reference Sourcebook</i></a> (İngilizce). ABC-CLIO. ss. 66-67. <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/1576079937" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 1-57607-993-7</a>, <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/9781576079935" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-1-57607-993-5</a>. 27 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130527043756/http://books.google.com/books?id=gzpdq679oJwC&pg=PA66">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 13 Kasım 2008</span>. <q>"Şah'ın anadili Türkçe idi ve Azeri lehçesini kullanarak gayet beğenilen şiirler yazmıştır.<i> (s.66) ...</i> Şah İsmail aynı zamnda son Akkoyunlu Hükümdarı olan Uzun Hasan'nın torunu idi." (s.67)</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Iran%27s+Diverse+Peoples%3A+A+Reference+Sourcebook&rft.pages=66-67&rft.pub=ABC-CLIO&rft.date=2005&rft.aulast=Price&rft.aufirst=Massoume&rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3Dgzpdq679oJwC%26pg%3DPA66&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASafev%C3%AEler" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-mazzaoui-5"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-mazzaoui_5-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-mazzaoui_5-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Mazzaoui, Michel B. (2002). "Islamic Culture and Literature in Iran and Central Asia in the early modern period". <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=qwwoozMU0LMC&pg=PA86#PPA87,M1"><i>Turko in Historical Perspective</i></a> (İngilizce). Cambridge University Press. ss. 86-87. <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/0521522919" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-521-52291-9</a>, <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/9780521522915" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-0-521-52291-5</a>. 27 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130527050615/http://books.google.com/books?id=qwwoozMU0LMC&pg=PA86#PPA87,M1">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">11 Haziran</span> 2009</span>. <q>1722'ye kadar hüküm süren Safevî devleti esastan bir Türk hanedanı idi. Azerbaycan'ın şahın ailesinin ana vatanı olması dolayısıyla Türkçenin Azerbaycan şivesi hükümdarların, yüksek idarecilerin ve sarayın ve en nihayet Kızılbaş askerî komutanlarının anadili idi. Şah İsmail Türkçe şiirler yazmakta idi. Türkçe dilinin Azerbaycan lehçesi (inşa); edebi denemeler (adab) ve tarih yazmak için kullanılan tek dildi.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Islamic+Culture+and+Literature+in+Iran+and+Central+Asia+in+the+early+modern+period&rft.btitle=Turko+in+Historical+Perspective&rft.pages=86-87&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.date=2002&rft.aulast=Mazzaoui&rft.aufirst=Michel+B.&rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DqwwoozMU0LMC%26pg%3DPA86%23PPA87%2CM1&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASafev%C3%AEler" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-shaffer-6"><strong><a href="#cite_ref-shaffer_6-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Shaffer, Brenda (2002). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=sHKSh_XltKMC&pg=PA19"><i>Borders and Brethren: Iran and the Challenge of Azerbaijani Identity</i></a> (İngilizce). MIT Press. s. 19. <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/0262692775" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-262-69277-5</a>, <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/9780262692779" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-0-262-69277-9</a>. 7 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140707164136/http://books.google.com/books?id=sHKSh_XltKMC&pg=PA19">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 13 Kasım 2008</span>. <q>Safevî sarayında Türkçenin Azeri lehçesi, özellikle hanedenda dahil ilk Safevî hükümdarlar dönemlerinde ekseriyetle kullanılmakta idi. Bu dönemde Türkçe dilbilgisi kuralları ve sözcükleri Farsça diline büyük etki yapmıştır ve bunun aksini de yani Farsçanın grameri ve sözcüklerinin Türkçeyi etkilediğini de söylemek mümkündür.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Borders+and+Brethren%3A+Iran+and+the+Challenge+of+Azerbaijani+Identity&rft.pages=19&rft.pub=MIT+Press&rft.date=2002&rft.aulast=Shaffer&rft.aufirst=Brenda&rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DsHKSh_XltKMC%26pg%3DPA19&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASafev%C3%AEler" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-7"><strong><a href="#cite_ref-7">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">"XVI.". <i>The Qizilbash, Education and the Arts</i>. s. 169.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=XVI.&rft.btitle=The+Qizilbash%2C+Education+and+the+Arts&rft.pages=169&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASafev%C3%AEler" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-:0-8"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-:0_8-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:0_8-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:0_8-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:0_8-3"><sup><i><b>d</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Sümer, Faruk (1992). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=quNtAAAAMAAJ"><i>Safevî devletinin kuruluşu ve gelişmesinde Anadolu Türklerinin rolü: Şah İsmail ile halefleri ve Anadolu Türkleri</i></a>. Türk Tarih Kurumu. ss. 45-54. <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/975160446X" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 975-16-0446-X</a>, <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/9789751604460" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-975-16-0446-0</a>. 12 Haziran 2014 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140612165650/http://books.google.com/books?id=quNtAAAAMAAJ">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">11 Haziran</span> 2009</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Safev%C3%AE+devletinin+kurulu%C5%9Fu+ve+geli%C5%9Fmesinde+Anadolu+T%C3%BCrklerinin+rol%C3%BC%3A+%C5%9Eah+%C4%B0smail+ile+halefleri+ve+Anadolu+T%C3%BCrkleri&rft.pages=45-54&rft.pub=T%C3%BCrk+Tarih+Kurumu&rft.date=1992&rft.aulast=S%C3%BCmer&rft.aufirst=Faruk&rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DquNtAAAAMAAJ&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASafev%C3%AEler" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-savoryeiref-9"><strong><a href="#cite_ref-savoryeiref_9-0">^</a></strong> <span class="reference-text">R.M. Savory, <i>Safavids</i>, <a href="/w/index.php?title=Encyclopedia_of_Islam&action=edit&redlink=1" class="new" title="Encyclopedia of Islam (sayfa mevcut değil)">Encyclopedia of Islam</a>, 2nd edition</span> </li> <li id="cite_note-10"><strong><a href="#cite_ref-10">^</a></strong> <span class="reference-text">Andrew J. Newman, Safavid Iran: Rebirth of a Persian Empire, I. B. Tauris (Mart 30, 2006)</span> </li> <li id="cite_note-11"><strong><a href="#cite_ref-11">^</a></strong> <span class="reference-text">Golden,Türk halkları Tar. Giriş. Çeviren, Osman Karatay Ankara 2002, s. 321</span> </li> <li id="cite_note-12"><strong><a href="#cite_ref-12">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Williams, Henry Smith (1909). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=VUAWAAAAYAAJ&pg=PA496"><i>The historians' history of the world: a comprehensive narrative of the rise and development of nations as recorded by over two thousand of the great writers of all ages</i></a> (İngilizce). Hooper & Jackson, Ltd. s. 495. 21 Eylül 2014 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140921201449/http://books.google.com/books?id=VUAWAAAAYAAJ&pg=PA496">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">29 Haziran</span> 2009</span>. <q><i>Ismail is a grandson of Uzun Hasan and a descendant of Sheikh Sufi.</i></q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+historians%27+history+of+the+world%3A+a+comprehensive+narrative+of+the+rise+and+development+of+nations+as+recorded+by+over+two+thousand+of+the+great+writers+of+all+ages&rft.pages=495&rft.pub=Hooper+%26+Jackson%2C+Ltd.&rft.date=1909&rft.aulast=Williams&rft.aufirst=Henry+Smith&rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DVUAWAAAAYAAJ%26pg%3DPA496&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASafev%C3%AEler" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-13"><strong><a href="#cite_ref-13">^</a></strong> <span class="reference-text">Matthee, Rudi (1 September 2009). "Was Safavid Iran an Empire?". <a href="//doi.org/10.1163/002249910X12573963244449" class="extiw" title="doi:10.1163/002249910X12573963244449">Journal of the Economic and Social History of the Orient</a>. 53 (1): 241.</span> </li> <li id="cite_note-14"><strong><a href="#cite_ref-14">^</a></strong> <span class="reference-text">Roger Savory (2 Ocak 2007). "<a href="//doi.org/10.1080/00210867408701463" class="extiw" title="doi:10.1080/00210867408701463">The Safavid state and polity". Iranian Studies</a>. 7 (1–2): 206.</span> </li> <li id="cite_note-15"><strong><a href="#cite_ref-15">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Sümer, Faruk (1992). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ttk.gov.tr/karekod/safevi-devleti.pdf"><i>Safevî Devleti'nin Kuruluşu ve Gelişmesinde Anadolu Türklerinin Rolü</i></a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span>. Türk Tarih Kurumu: Ankara. s. 48.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Safev%C3%AE+Devleti%27nin+Kurulu%C5%9Fu+ve+Geli%C5%9Fmesinde+Anadolu+T%C3%BCrklerinin+Rol%C3%BC&rft.pages=48&rft.pub=T%C3%BCrk+Tarih+Kurumu%3A+Ankara&rft.date=1992&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ttk.gov.tr%2Fkarekod%2Fsafevi-devleti.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASafev%C3%AEler" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-16"><strong><a href="#cite_ref-16">^</a></strong> <span class="reference-text">Safevi Devleti'nin Kuruluşu ve Gelişmesinde Anadolu Türklerinin Rolü. Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 1992</span> </li> <li id="cite_note-17"><strong><a href="#cite_ref-17">^</a></strong> <span class="reference-text">"The Aqquyunlu - Clan, Confederation, Empire" John E.Woods, (Şadlu, s. 108,196,199)</span> </li> <li id="cite_note-18"><strong><a href="#cite_ref-18">^</a></strong> <span class="reference-text">John E.Woods "The Aqquyunlu - Clan, Confederation, Empire"</span> </li> <li id="cite_note-19"><strong><a href="#cite_ref-19">^</a></strong> <span class="reference-text">Faruk Sümer, Karakoyunlular, Ankara, 1984</span> </li> <li id="cite_note-20"><strong><a href="#cite_ref-20">^</a></strong> <span class="reference-text">W. Barthold, Soçineniya, C. II, bölüm I, Moskova, 1963, s. 748.</span> </li> <li id="cite_note-21"><strong><a href="#cite_ref-21">^</a></strong> <span class="reference-text">İsmail Hakkı Uzunçarşılı, Osmanlı Tarihi, C. II, Ankara, 1998, s. 225</span> </li> <li id="cite_note-22"><strong><a href="#cite_ref-22">^</a></strong> <span class="reference-text">Âlem-i Ârâ-yi Safevî, s. 11.</span> </li> <li id="cite_note-23"><strong><a href="#cite_ref-23">^</a></strong> <span class="reference-text">Heyyət, C. “Azərbaycanın Türkləşməsi və Azəri Türkçəsinin Təşəkkülü”, Varlıq, Tehran 1992, s. 9-12.</span> </li> <li id="cite_note-24"><strong><a href="#cite_ref-24">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap"><a href="/wiki/Bekir_K%C3%BCt%C3%BCko%C4%9Flu" title="Bekir Kütükoğlu">Kütükoğlu, Bekir</a> (1962). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=IzYBAAAAMAAJ"><i>Osmanlı-Iran Siyâsî münâsebetleri T, 1578-1590</i></a>. Edebiyat Fakültesi Natbaasi. 21 Eylül 2014 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140921204036/http://books.google.com/books?id=IzYBAAAAMAAJ">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">1 Temmuz</span> 2009</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Osmanl%C4%B1-Iran+Siy%C3%A2s%C3%AE+m%C3%BCn%C3%A2sebetleri+T%2C+1578-1590&rft.pub=Edebiyat+Fak%C3%BCltesi+Natbaasi&rft.date=1962&rft.aulast=K%C3%BCt%C3%BCko%C4%9Flu&rft.aufirst=Bekir&rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DIzYBAAAAMAAJ&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASafev%C3%AEler" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-25"><strong><a href="#cite_ref-25">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Uğur, Ahmet (1989). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=seMcAAAAMAAJ"><i>Yavuz Sultan Selim</i></a>. Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürlüğü. s. 45. 4 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140704181516/http://books.google.com/books?id=seMcAAAAMAAJ">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">1 Temmuz</span> 2009</span>. <q><i>Bu hanedan adını Safevî tarikatı reisi Şeyh Safiyüddin İshak'dan almaktadır.</i></q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Yavuz+Sultan+Selim&rft.pages=45&rft.pub=Erciyes+%C3%9Cniversitesi%2C+Sosyal+Bilimler+Enstit%C3%BCs%C3%BC+M%C3%BCd%C3%BCrl%C3%BC%C4%9F%C3%BC&rft.date=1989&rft.aulast=U%C4%9Fur&rft.aufirst=Ahmet&rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DseMcAAAAMAAJ&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASafev%C3%AEler" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-çiçek-26"><strong><a href="#cite_ref-çiçek_26-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Çiçek, Kemal (2000). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=c5VpAAAAMAAJ&q=Safeviyye&dq=Safeviyye&as_brr=0"><i>The Great Ottoman-Turkish Civilisation: Politics</i></a> (İngilizce). Yeni Türkiye. <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/9756782188" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 975-6782-18-8</a>, <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/9789756782187" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-975-6782-18-7</a>. 4 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140704181929/http://books.google.com/books?id=c5VpAAAAMAAJ&q=Safeviyye&dq=Safeviyye&as_brr=0">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">1 Temmuz</span> 2009</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Great+Ottoman-Turkish+Civilisation%3A+Politics&rft.pub=Yeni+T%C3%BCrkiye&rft.date=2000&rft.aulast=%C3%87i%C3%A7ek&rft.aufirst=Kemal&rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3Dc5VpAAAAMAAJ%26q%3DSafeviyye%26dq%3DSafeviyye%26as_brr%3D0&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASafev%C3%AEler" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-goldschmidt-27"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-goldschmidt_27-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-goldschmidt_27-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Goldschmidt, Arthur (2002). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=DHw0NzygOHoC&pg=PA142"><i>A concise history of the Middle East</i></a> (İngilizce). Westview Press. s. 142. <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/0813338859" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-8133-3885-9</a>, <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/9780813338859" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-0-8133-3885-9</a>. 4 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140704181622/http://books.google.com/books?id=DHw0NzygOHoC&pg=PA142">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">22 Temmuz</span> 2009</span>. <q><i>Under the leadership of Shaykh Junayd (d. 1460) and the protection of the Black Sheep Turcomans, the Safavids began converting the large number of Turks in Azerbaijan and Anatolia to Shi'ism. These Shi'i Turks came to be called Kizilbash (red heads) because of their distinctive headgear.</i></q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=A+concise+history+of+the+Middle+East&rft.pages=142&rft.pub=Westview+Press&rft.date=2002&rft.aulast=Goldschmidt&rft.aufirst=Arthur&rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DDHw0NzygOHoC%26pg%3DPA142&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASafev%C3%AEler" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-28"><strong><a href="#cite_ref-28">^</a></strong> <span class="reference-text">Kırkıncı, Mehmet. Alevilik nedir?, İstanbul, Cihan Yayınları, 1990</span> </li> <li id="cite_note-29"><strong><a href="#cite_ref-29">^</a></strong> <span class="reference-text">Bozkurt, Fuat. Aleviliğin Toplumsal Boyutları, İstanbul, Tekin Yayınevi, 1993</span> </li> <li id="cite_note-30"><strong><a href="#cite_ref-30">^</a></strong> <span class="reference-text">Richard Tapper. "Shahsevan in Safavid Persia", Bulletin of the School of Oriental and African Studies, University of London, Vol. 37, No. 3, 1974, p. 324.</span> </li> <li id="cite_note-31"><strong><a href="#cite_ref-31">^</a></strong> <span class="reference-text">Lawrence Davidson, Arthur Goldschmid, A Concise History of the Middle East, Westview Press, 2006, p. 153.</span> </li> <li id="cite_note-32"><strong><a href="#cite_ref-32">^</a></strong> <span class="reference-text">Chase, Kenneth (2003), Firearms: A Global History to 1700, Cambridge University Press, <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/0521822742" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-521-82274-2</a></span> </li> <li id="cite_note-islamansiklopedisi.org.tr-33"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-islamansiklopedisi.org.tr_33-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-islamansiklopedisi.org.tr_33-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://islamansiklopedisi.org.tr/kizilbas">"Arşivlenmiş kopya"</a>. 10 Ocak 2023 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230110032143/https://islamansiklopedisi.org.tr/kizilbas">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">9 Ocak</span> 2023</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Ar%C5%9Fivlenmi%C5%9F+kopya&rft_id=https%3A%2F%2Fislamansiklopedisi.org.tr%2Fkizilbas&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASafev%C3%AEler" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-34"><strong><a href="#cite_ref-34">^</a></strong> <span class="reference-text">Tufan GÜNDÜZ, Kızılbaşlar Osmanlılar Safevîler, 2. baskı, sayfa: 110-112</span> </li> <li id="cite_note-35"><strong><a href="#cite_ref-35">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com.tr/books?id=2BMVnw9JQh8C&redir_esc=y">"Arşivlenmiş kopya"</a>. 9 Ocak 2023 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230109202035/https://books.google.com.tr/books?id=2BMVnw9JQh8C&redir_esc=y">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">9 Ocak</span> 2023</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Ar%C5%9Fivlenmi%C5%9F+kopya&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com.tr%2Fbooks%3Fid%3D2BMVnw9JQh8C%26redir_esc%3Dy&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASafev%C3%AEler" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-ReferenceA-36"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-ReferenceA_36-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-ReferenceA_36-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://islamansiklopedisi.org.tr/kurci">"Arşivlenmiş kopya"</a>. 10 Ocak 2023 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230110032146/https://islamansiklopedisi.org.tr/kurci">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">9 Ocak</span> 2023</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Ar%C5%9Fivlenmi%C5%9F+kopya&rft_id=https%3A%2F%2Fislamansiklopedisi.org.tr%2Fkurci&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASafev%C3%AEler" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Floor,_Willem_2001_pp._1-37"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-Floor,_Willem_2001_pp._1_37-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Floor,_Willem_2001_pp._1_37-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text">Floor, Willem (2001). Safavid Government Institutions. Costa Mesa, California: Mazda Publishers. pp. 1–311. <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/9781568591353" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-1568591353</a>.</span> </li> <li id="cite_note-38"><strong><a href="#cite_ref-38">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://islamansiklopedisi.org.tr/gulam">"Arşivlenmiş kopya"</a>. 9 Ocak 2023 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230109202032/https://islamansiklopedisi.org.tr/gulam">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">9 Ocak</span> 2023</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Ar%C5%9Fivlenmi%C5%9F+kopya&rft_id=https%3A%2F%2Fislamansiklopedisi.org.tr%2Fgulam&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASafev%C3%AEler" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-books.google.com.tr-39"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-books.google.com.tr_39-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-books.google.com.tr_39-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com.tr/books?id=K_kBAwAAQBAJ&redir_esc=y">"Arşivlenmiş kopya"</a>. 9 Ocak 2023 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230109202032/https://books.google.com.tr/books?id=K_kBAwAAQBAJ&redir_esc=y">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">9 Ocak</span> 2023</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Ar%C5%9Fivlenmi%C5%9F+kopya&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com.tr%2Fbooks%3Fid%3DK_kBAwAAQBAJ%26redir_esc%3Dy&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASafev%C3%AEler" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-40"><strong><a href="#cite_ref-40">^</a></strong> <span class="reference-text">Floor, Willem (2001). Safavid Government Institutions. Costa Mesa, California: Mazda Publishers. pp. 1–311. <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/9781568591353" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-1568591353</a></span> </li> <li id="cite_note-41"><strong><a href="#cite_ref-41">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com.tr/books?id=LZ0-2BIR8BQC&q=The+Cambridge+History+of+Iran+safavid&redir_esc=y">"Arşivlenmiş kopya"</a>. 9 Ocak 2023 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230109202033/https://books.google.com.tr/books?id=LZ0-2BIR8BQC&q=The+Cambridge+History+of+Iran+safavid&redir_esc=y">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">9 Ocak</span> 2023</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Ar%C5%9Fivlenmi%C5%9F+kopya&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com.tr%2Fbooks%3Fid%3DLZ0-2BIR8BQC%26q%3DThe%2BCambridge%2BHistory%2Bof%2BIran%2Bsafavid%26redir_esc%3Dy&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASafev%C3%AEler" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-42"><strong><a href="#cite_ref-42">^</a></strong> <span class="reference-text">О. Эфендиев. «Азербайджанское государство Сефевидов в XVI веке». Баку: «Элм», 1981.</span> </li> <li id="cite_note-43"><strong><a href="#cite_ref-43">^</a></strong> <span class="reference-text">Агаев Ю. Ш., Ахмедов С. А. Ак-коюнлу — османская война. — Б.: Изд-во «Элм», 2006.</span> </li> <li id="cite_note-44"><strong><a href="#cite_ref-44">^</a></strong> <span class="reference-text">Savory, Roger (2007) (İngilizce). <i>Iran Under the Safavids</i>. Cambridge University Press. s. 213.</span> </li> <li id="cite_note-45"><strong><a href="#cite_ref-45">^</a></strong> <span class="reference-text">Fisher, Peter Jackson, Laurence Lockhart, J. A. Boyle, William B.; Jackson, Peter; Lockhart, Laurence; Boyle, J.A. (1986) (İngilizce). <i>The Cambridge history of Iran</i>. Cambridge University Press. s. 950.</span> </li> <li id="cite_note-46"><strong><a href="#cite_ref-46">^</a></strong> <span class="reference-text">Shaffer, Brenda (2002) (İngilizce). <i>Borders and Brethren: Iran and the Challenge of Azerbaijani Identity</i>. MIT Press. s. 19.</span> </li> <li id="cite_note-47"><strong><a href="#cite_ref-47">^</a></strong> <span class="reference-text">The Qizilbash, Education and the Arts adlı kitabının XVI. bölümünün 169. sayfası</span> </li> <li id="cite_note-48"><strong><a href="#cite_ref-48">^</a></strong> <span class="reference-text">A Study of History,V, s. 514-15</span> </li> <li id="cite_note-49"><strong><a href="#cite_ref-49">^</a></strong> <span class="reference-text">Mazzaoui, Michel B.; Canfield, Robert (2002). "Islamic Culture and Literature in Iran and Central Asia in the early modern period" (İngilizce). Turko-Persia in Historical Perspective. Cambridge University Press. ss. 86-87</span> </li> <li id="cite_note-sab-50"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-sab_50-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-sab_50-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text">Jurdi Abisaab, Converting Persia: Religion and Power in the Safavid Empire, London, 2004</span> </li> </ol></div> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="22x20px&#124;border_&#124;alt=Azerbaycan&#124;link=Azerbaycan_Azerbaycan_konuları" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r25548259"><div class="plainlinks hlist navbar navbar-mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%C5%9Eablon:Azerbaycan_konular%C4%B1" title="Şablon:Azerbaycan konuları"><abbr title="Bu şablonu görüntüle" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">g</abbr></a></li><li class="nv-talk"><a href="/wiki/%C5%9Eablon_tart%C4%B1%C5%9Fma:Azerbaycan_konular%C4%B1" title="Şablon tartışma:Azerbaycan konuları"><abbr title="Bu şablonu tartış" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">t</abbr></a></li><li class="nv-edit"><a class="external text" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C5%9Eablon:Azerbaycan_konular%C4%B1&action=edit"><abbr title="Bu şablonu değiştir" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">d</abbr></a></li></ul></div><div id="22x20px&#124;border_&#124;alt=Azerbaycan&#124;link=Azerbaycan_Azerbaycan_konuları" style="font-size:114%;margin:0 4em"><span class="bayraksimge"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Azerbaycan" title="Azerbaycan"><img alt="Azerbaycan" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Flag_of_Azerbaijan.svg/22px-Flag_of_Azerbaijan.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Flag_of_Azerbaijan.svg/33px-Flag_of_Azerbaijan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Flag_of_Azerbaijan.svg/44px-Flag_of_Azerbaijan.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/Azerbaycan" title="Azerbaycan">Azerbaycan</a> konuları</div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><div class="center"><a href="/wiki/Azerbaycan_tarihi" title="Azerbaycan tarihi">Tarih</a></div></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;line-height:1.4em;"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks hlist navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Antik Çağ</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;line-height:1.5em;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Kuru%C3%A7ay_k%C3%BClt%C3%BCr%C3%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kuruçay kültürü (sayfa mevcut değil)">Kuruçay kültürü</a></li> <li><a href="/wiki/Karaz_k%C3%BClt%C3%BCr%C3%BC" title="Karaz kültürü">Karaz kültürü</a></li> <li><a href="/wiki/Leyla_Tepe_Medeniyeti" title="Leyla Tepe Medeniyeti">Leylatepe kültürü</a></li> <li><a href="/wiki/Aratta" title="Aratta">Aratta</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kuti&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kuti (sayfa mevcut değil)">Kuti</a></li> <li><a href="/wiki/Lullubiler" title="Lullubiler">Lullubiler</a></li> <li><a href="/wiki/Turukkiler" title="Turukkiler">Turukkiler</a></li> <li><a href="/wiki/Manna_Krall%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Manna Krallığı">Manna Krallığı</a></li> <li><a href="/wiki/Atropatena" title="Atropatena">Atropatena</a></li> <li><a href="/wiki/Albanya" title="Albanya">Albanya</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Erken Çağ</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;line-height:1.5em;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Sel%C3%A7uklu_Hanedan%C4%B1" title="Selçuklu Hanedanı">Selçuklu Hanedanı</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%9Eirvan%C5%9Fahlar_Devleti" title="Şirvanşahlar Devleti">Şirvanşahlar Devleti</a></li> <li><a href="/wiki/S%C3%A2co%C4%9Fullar%C4%B1" title="Sâcoğulları">Sâcoğulları</a></li> <li><a href="/wiki/Salariler" class="mw-redirect" title="Salariler">Salariler</a></li> <li><a href="/wiki/Revv%C3%A2d%C3%AEler" title="Revvâdîler">Revvâdîler</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%9Eedd%C3%A2d%C3%AEler" title="Şeddâdîler">Şeddâdîler</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Yeni Çağ</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;line-height:1.5em;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%C4%B0lhanl%C4%B1lar" title="İlhanlılar">İlhanlılar</a></li> <li><a href="/wiki/Akkoyunlular" title="Akkoyunlular">Akkoyunlular</a></li> <li><a href="/wiki/Karakoyunlular" title="Karakoyunlular">Karakoyunlular</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Safevîler</a></li> <li><a href="/wiki/Af%C5%9Far_Hanedan%C4%B1" title="Afşar Hanedanı">Afşar Hanedanı</a></li> <li><a href="/wiki/Ka%C3%A7ar_Hanedan%C4%B1" title="Kaçar Hanedanı">Kaçar Hanedanı</a></li> <li><a href="/wiki/Azerbaycan_hanl%C4%B1klar%C4%B1" title="Azerbaycan hanlıkları">Azerbaycan hanlıkları</a></li> <li><a href="/wiki/Rus_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Rus İmparatorluğu">Rus İmparatorluğu</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">20. Yüzyıl</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;line-height:1.5em;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Transkafkasya_Demokratik_Federatif_Cumhuriyeti" title="Transkafkasya Demokratik Federatif Cumhuriyeti">Transkafkasya Demokratik Federatif Cumhuriyeti</a></li> <li><a href="/wiki/26_Bak%C3%BC_Komiseri" title="26 Bakü Komiseri">26 Bakü Komiseri</a></li> <li><a href="/wiki/Merkez%C3%AE_Hazar_Diktat%C3%B6rl%C3%BC%C4%9F%C3%BC" title="Merkezî Hazar Diktatörlüğü">Merkezî Hazar Diktatörlüğü</a></li> <li><a href="/wiki/G%C3%BCneybat%C4%B1_Kafkas_Ge%C3%A7ici_H%C3%BCk%C3%BBmeti" title="Güneybatı Kafkas Geçici Hükûmeti">Güneybatı Kafkas Geçici Hükûmeti</a></li> <li><a href="/wiki/Aras_T%C3%BCrk_Cumhuriyeti" title="Aras Türk Cumhuriyeti">Aras Türk Cumhuriyeti</a></li> <li><a href="/wiki/Azerbaycan_Demokratik_Cumhuriyeti" title="Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti">Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti</a></li> <li><a href="/wiki/Transkafkasya_Sovyet_Federatif_Sosyalist_Cumhuriyeti" title="Transkafkasya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti">Transkafkasya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti</a></li> <li><a href="/wiki/Azerbaycan_Sovyet_Sosyalist_Cumhuriyeti" title="Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti">Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Modern</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;line-height:1.5em;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Azerbaycan_Cumhuriyeti" class="mw-redirect" title="Azerbaycan Cumhuriyeti">Azerbaycan Cumhuriyeti</a></li> <li><a href="/wiki/Birinci_Da%C4%9Fl%C4%B1k_Karaba%C4%9F_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Birinci Dağlık Karabağ Savaşı">Birinci Dağlık Karabağ Savaşı</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Konular</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;line-height:1.5em;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Azerbaycan_asker%C3%AE_tarihi" title="Azerbaycan askerî tarihi">Askerî</a></li> <li><a href="/wiki/Azerbaycan_ekonomi_tarihi" title="Azerbaycan ekonomi tarihi">Ekonomi</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td><td class="navbox-image" rowspan="6" style="width:1px;padding:0px 0px 0px 2px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Emblem_of_Azerbaijan.svg" class="mw-file-description" title="Azerbaycan Arması"><img alt="Azerbaycan Arması" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6b/Emblem_of_Azerbaijan.svg/100px-Emblem_of_Azerbaijan.svg.png" decoding="async" width="100" height="110" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6b/Emblem_of_Azerbaijan.svg/150px-Emblem_of_Azerbaijan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6b/Emblem_of_Azerbaijan.svg/200px-Emblem_of_Azerbaijan.svg.png 2x" data-file-width="403" data-file-height="444" /></a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Siyaset ve yönetim</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;line-height:1.4em;"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks hlist navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Azerbaycan" title="Azerbaycan">Azerbaycan</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;line-height:1.5em;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Azerbaycan_cumhurba%C5%9Fkan%C4%B1" title="Azerbaycan cumhurbaşkanı">Cumhurbaşkanı</a></li> <li><a href="/wiki/Azerbaycan_cumhurba%C5%9Fkan%C4%B1_yard%C4%B1mc%C4%B1s%C4%B1" title="Azerbaycan cumhurbaşkanı yardımcısı">Cumhurbaşkanı yardımcısı</a></li> <li><a href="/wiki/Bakanlar_Kurulu_(Azerbaycan)" class="mw-redirect" title="Bakanlar Kurulu (Azerbaycan)">Bakanlar Kurulu</a></li> <li><a href="/wiki/Azerbaycan_ba%C5%9Fbakan%C4%B1" title="Azerbaycan başbakanı">Başbakan</a></li> <li><a href="/wiki/Azerbaycan%27%C4%B1n_d%C4%B1%C5%9F_ili%C5%9Fkileri" title="Azerbaycan'ın dış ilişkileri">Dış ilişkiler</a></li> <li><a href="/wiki/Azerbaycan%27da_insan_haklar%C4%B1" title="Azerbaycan'da insan hakları">İnsan hakları</a></li> <li><a href="/wiki/Azerbaycan%27da_LGBT_haklar%C4%B1" title="Azerbaycan'da LGBT hakları">LGBT hakları</a></li> <li><a href="/wiki/Azerbaycan_Cumhuriyeti_Mill%C3%AE_Meclisi" class="mw-redirect" title="Azerbaycan Cumhuriyeti Millî Meclisi">Meclis</a></li> <li><a href="/wiki/Azerbaycan_Silahl%C4%B1_Kuvvetleri" title="Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri">Ordu</a></li> <li><a href="/wiki/Azerbaycan%27da_se%C3%A7imler" title="Azerbaycan'da seçimler">Seçimler</a></li></ul> </div><table class="nowraplinks hlist navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=Azerbaycan%27da_yarg%C4%B1_te%C5%9Fkilat%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Azerbaycan'da yargı teşkilatı (sayfa mevcut değil)">Yargı</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;line-height:1.5em;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Azerbaycan_Cumhuriyeti_Anayasas%C4%B1" title="Azerbaycan Cumhuriyeti Anayasası">Anayasa</a></li> <li><a href="/wiki/Azerbaycan_Cumhuriyeti_Anayasa_Mahkemesi" title="Azerbaycan Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesi">Anayasa Mahkemesi</a></li> <li><a href="/wiki/Azerbaycan%27da_kolluk_kuvvetleri" title="Azerbaycan'da kolluk kuvvetleri">Kolluk kuvvetleri</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Azerbaycan%27da_siyaset" title="Azerbaycan'da siyaset">Siyaset</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;line-height:1.5em;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Kuvvetler_ayr%C4%B1l%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Kuvvetler ayrılığı">Kuvvetler ayrılığı</a></li> <li><a href="/wiki/Azerbaycan%27daki_siyasi_partiler_listesi" title="Azerbaycan'daki siyasi partiler listesi">Siyasi partiler</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Nah%C3%A7%C4%B1van_%C3%96zerk_Cumhuriyeti" title="Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti">Nahçıvan ÖC</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;line-height:1.5em;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Nah%C3%A7%C4%B1van_%C3%96zerk_Cumhuriyeti_Y%C3%BCksek_Meclisi" title="Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti Yüksek Meclisi">Yüksek Meclis</a></li> <li><a href="/wiki/Azerbaycan_Kabinesi" title="Azerbaycan Kabinesi">Azerbaycan Kabinesi</a></li> <li><a href="/wiki/Nah%C3%A7%C4%B1van_ba%C5%9Fbakan%C4%B1" title="Nahçıvan başbakanı">Başbakan</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nah%C3%A7%C4%B1van%27%C4%B1n_d%C4%B1%C5%9F_ili%C5%9Fkileri&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nahçıvan'ın dış ilişkileri (sayfa mevcut değil)">Dış ilişkiler</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nah%C3%A7%C4%B1van%27da_insan_haklar%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nahçıvan'da insan hakları (sayfa mevcut değil)">İnsan hakları</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nah%C3%A7%C4%B1van_%C3%96zerk_Cumhuriyeti_Ordusu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti Ordusu (sayfa mevcut değil)">Ordu</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nah%C3%A7%C4%B1van%27da_se%C3%A7imler&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nahçıvan'da seçimler (sayfa mevcut değil)">Seçimler</a></li></ul> </div><table class="nowraplinks hlist navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th id="Yargı" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=Nah%C3%A7%C4%B1van%27da_yarg%C4%B1_te%C5%9Fkilat%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nahçıvan'da yargı teşkilatı (sayfa mevcut değil)">Yargı</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;line-height:1.5em;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Nah%C3%A7%C4%B1van_%C3%96zerk_Cumhuriyeti_Anayasas%C4%B1" title="Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti Anayasası">Anayasa</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nah%C3%A7%C4%B1van_%C3%96zerk_Cumhuriyeti_Anayasa_Mahkemesi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesi (sayfa mevcut değil)">Anayasa Mahkemesi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nah%C3%A7%C4%B1van%27daki_kolluk_kuvvetleri&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nahçıvan'daki kolluk kuvvetleri (sayfa mevcut değil)">Kolluk kuvvetleri</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Azerbaycan_co%C4%9Frafyas%C4%B1" title="Azerbaycan coğrafyası">Coğrafya</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;line-height:1.4em;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Azerbaycan%27daki_adalar" title="Azerbaycan'daki adalar">Adalar</a></li> <li><a href="/wiki/Azerbaycan%27daki_nehirler_listesi" title="Azerbaycan'daki nehirler listesi">Akarsular</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Azerbaycan%27daki_burunlar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Azerbaycan'daki burunlar (sayfa mevcut değil)">Burunlar</a></li> <li><a href="/wiki/Azerbaycan%27%C4%B1n_idari_b%C3%B6l%C3%BCmleri" title="Azerbaycan'ın idari bölümleri">İdari Yapılanma</a></li> <li><a href="/wiki/Azerbaycan%27da_%C3%A7evre_sorunlar%C4%B1" title="Azerbaycan'da çevre sorunları">Çevre sorunları</a></li> <li><a href="/wiki/Azerbaycan%27daki_da%C4%9Flar" title="Azerbaycan'daki dağlar">Dağlar</a></li> <li><a href="/wiki/Azerbaycan%27daki_g%C3%B6ller_listesi" title="Azerbaycan'daki göller listesi">Göller</a></li> <li><a href="/wiki/Azerbaycan%27daki_%C5%9Fehirler_listesi" title="Azerbaycan'daki şehirler listesi">Şehirler</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Azerbaycan%27daki_k%C3%B6rfezler&action=edit&redlink=1" class="new" title="Azerbaycan'daki körfezler (sayfa mevcut değil)">Körfezler</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Azerbaycan%27daki_yar%C4%B1madalar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Azerbaycan'daki yarımadalar (sayfa mevcut değil)">Yarımadalar</a></li> <li><a href="/wiki/Azerbaycan_jeolojisi" title="Azerbaycan jeolojisi">Jeoloji</a></li> <li><a href="/wiki/Azerbaycan_iklimi" title="Azerbaycan iklimi">İklim</a></li> <li>Koruma alanları <ul><li><a href="/wiki/Azerbaycan%27daki_D%C3%BCnya_Miraslar%C4%B1_listesi" title="Azerbaycan'daki Dünya Mirasları listesi">Dünya Mirasları</a></li> <li><a href="/wiki/Azerbaycan%27daki_mill%C3%AE_parklar_listesi" title="Azerbaycan'daki millî parklar listesi">Millî parklar</a></li></ul></li></ul> </div><table class="nowraplinks hlist navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th id="Yerler" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Yerler</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;line-height:1.5em;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Karaba%C4%9F" title="Karabağ">Karabağ</a></li> <li><a href="/wiki/Arran_(Kafkasya)" title="Arran (Kafkasya)">Aran</a></li> <li><a href="/wiki/Nah%C3%A7%C4%B1van_%C3%96zerk_Cumhuriyeti" title="Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti">Nahçıvan</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Azerbaycan_ekonomisi" title="Azerbaycan ekonomisi">Ekonomi</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;line-height:1.4em;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Azerbaycan%27daki_bankalar_listesi" title="Azerbaycan'daki bankalar listesi">Bankalar</a> <ul><li><a href="/wiki/Azerbaycan_Cumhuriyeti_Merkez%C3%AE_Bankas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Azerbaycan Cumhuriyeti Merkezî Bankası">Merkez Bankası</a></li> <li><a href="/wiki/Azerbaycan%27da_bankac%C4%B1l%C4%B1k" title="Azerbaycan'da bankacılık">Bankacılık</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Azerbaycan_manat%C4%B1" title="Azerbaycan manatı">Para birimi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Azerbaycan%27da_sanayi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Azerbaycan'da sanayi (sayfa mevcut değil)">Sanayi</a></li> <li><a href="/wiki/Azerbaycan_merkezli_%C5%9Firketler_listesi" title="Azerbaycan merkezli şirketler listesi">Şirketler</a></li> <li><a href="/wiki/Azerbaycan%27da_tar%C4%B1m" title="Azerbaycan'da tarım">Tarım</a></li> <li><a href="/wiki/Azerbaycan%27da_turizm" title="Azerbaycan'da turizm">Turizm</a></li> <li><a href="/wiki/Azerbaycan%27da_ula%C5%9F%C4%B1m" title="Azerbaycan'da ulaşım">Ulaşım</a> <ul><li><a href="/wiki/Azerbaycan_Demiryollar%C4%B1" title="Azerbaycan Demiryolları">Demiryolları</a></li> <li><a href="/wiki/Azerbaycan_Hava_Yollar%C4%B1" title="Azerbaycan Hava Yolları">Havayolları</a></li> <li><a href="/wiki/Azerbaycan%27daki_havalimanlar%C4%B1_listesi" title="Azerbaycan'daki havalimanları listesi">Havaalanları</a></li> <li><a href="/wiki/Bak%C3%BC_metrosu" class="mw-redirect" title="Bakü metrosu">Bakü metrosu</a></li></ul></li> <li>Petrol-Doğalgaz <ul><li><a href="/wiki/Bak%C3%BC-Tiflis-Ceyhan_Petrol_Boru_Hatt%C4%B1" title="Bakü-Tiflis-Ceyhan Petrol Boru Hattı">Bakü-Tiflis-Ceyhan Petrol Boru Hattı</a></li> <li><a href="/wiki/Bak%C3%BC-Supsa_Petrol_Boru_Hatt%C4%B1" title="Bakü-Supsa Petrol Boru Hattı">Bakü-Supsa Petrol Boru Hattı</a></li> <li><a href="/wiki/Bak%C3%BC-Novorossiysk_Petrol_Boru_Hatt%C4%B1" title="Bakü-Novorossiysk Petrol Boru Hattı">Bakü-Novorossiysk Petrol Boru Hattı</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Azerbaycan%27da_yolsuzluk" title="Azerbaycan'da yolsuzluk">Azerbaycan'da yolsuzluk</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Toplum</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;line-height:1.4em;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Azerbaycan%27da_e%C4%9Fitim" title="Azerbaycan'da eğitim">Eğitim</a> <ul><li><a href="/wiki/Azerbaycan%27daki_%C3%BCniversiteler_listesi" title="Azerbaycan'daki üniversiteler listesi">Üniversite</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Azerice" title="Azerice">Azerbaycan dili</a></li></ul> </div><table class="nowraplinks hlist navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Azerbaycan_k%C3%BClt%C3%BCr%C3%BC" title="Azerbaycan kültürü">Kültür</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;line-height:1.5em;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Azerbaycan%27daki_resm%C3%AE_tatiller" title="Azerbaycan'daki resmî tatiller">Resmi tatiller</a></li> <li><a href="/wiki/Azerbaycan_edebiyat%C4%B1" title="Azerbaycan edebiyatı">Edebiyat</a></li> <li><a href="/wiki/Azerbaycan_m%C3%BCzi%C4%9Fi" title="Azerbaycan müziği">Müzik</a></li> <li><a href="/wiki/Azerbaycan_mimarisi" title="Azerbaycan mimarisi">Mimari</a></li> <li><a href="/wiki/Azerbaycan_sinemas%C4%B1" title="Azerbaycan sineması">Sinema</a></li> <li><a href="/wiki/Azeri_mutfa%C4%9F%C4%B1" class="mw-redirect" title="Azeri mutfağı">Mutfak</a></li> <li><a href="/wiki/Azerbaycan%27da_din" title="Azerbaycan'da din">Din</a> <ul><li><a href="/wiki/Azerbaycan%27da_%C4%B0slam" title="Azerbaycan'da İslam">İslam</a></li> <li><a href="/wiki/Lezgival" title="Lezgival">Lezgival</a></li> <li><a href="/wiki/Azerbaycan%27da_Hristiyanl%C4%B1k" title="Azerbaycan'da Hristiyanlık">Hristiyanlık</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Azerbaycan%27da_Yahudilik&action=edit&redlink=1" class="new" title="Azerbaycan'da Yahudilik (sayfa mevcut değil)">Yahudilik</a></li> <li><a href="/wiki/Azerbaycan%27da_Zerd%C3%BC%C5%9Ftl%C3%BCk" title="Azerbaycan'da Zerdüştlük">Zerdüştlük</a></li> <li><a href="/wiki/Azerbaycan%27da_dinsizlik" title="Azerbaycan'da dinsizlik">Dinsizlik</a></li> <li><a href="/wiki/Azerbaycan%27da_din_%C3%B6zg%C3%BCrl%C3%BC%C4%9F%C3%BC" title="Azerbaycan'da din özgürlüğü">Din özgürlüğü</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Azerbaycan%27da_televizyon" title="Azerbaycan'da televizyon">Televizyon</a> <ul><li><a href="/wiki/Azerbaycan%27da_yay%C4%B1n_yapan_televizyon_kanallar%C4%B1_listesi" title="Azerbaycan'da yayın yapan televizyon kanalları listesi">Liste</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Azerbaycan%27da_radyo" title="Azerbaycan'da radyo">Radyo</a></li> <li><a href="/wiki/Azerbaycan%27daki_gazetelerin_listesi" class="mw-redirect" title="Azerbaycan'daki gazetelerin listesi">Gazete</a></li> <li><a href="/wiki/Azerbaycan%27da_medya" title="Azerbaycan'da medya">Medya</a></li> <li><a href="/wiki/Azerbaycan%27da_spor" title="Azerbaycan'da spor">Spor</a></li> <li><a href="/wiki/Azerbaycan_tiyatrosu" title="Azerbaycan tiyatrosu">Tiyatro</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Azerbaycan_demografisi" title="Azerbaycan demografisi">Demografi</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;line-height:1.5em;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Azeriler" title="Azeriler">Azerbaycanlılar</a></li> <li><a href="/wiki/Lezgiler" title="Lezgiler">Lezgiler</a></li> <li><a href="/wiki/Azerbaycan%27daki_az%C4%B1nl%C4%B1klar" class="mw-redirect" title="Azerbaycan'daki azınlıklar">Azınlıklar</a></li> <li><a href="/wiki/Azeri_diasporas%C4%B1" title="Azeri diasporası">Diaspora</a> <ul><li><a href="/wiki/%C4%B0ran_Azerileri" title="İran Azerileri">İran</a></li> <li><a href="/wiki/Rusya_Azerileri" title="Rusya Azerileri">Rusya</a></li> <li><a href="/wiki/G%C3%BCrcistan_Azerileri" title="Gürcistan Azerileri">Gürcistan</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Semboller</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;line-height:1.4em;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Azerbaycan_armas%C4%B1" title="Azerbaycan arması">Arma</a></li> <li><a href="/wiki/Azerbaycan_bayra%C4%9F%C4%B1" title="Azerbaycan bayrağı">Bayrak</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0nsanlara_h%C3%BCrriyet,_milletlere_istiklal" class="mw-redirect" title="İnsanlara hürriyet, milletlere istiklal">Kuruluş ilkesi</a></li> <li><a href="/wiki/Azerbaycan_Ulusal_Mar%C5%9F%C4%B1" title="Azerbaycan Ulusal Marşı">Ulusal marş</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="22x20px&#124;border_&#124;alt=İran&#124;link=İran_İran_konuları" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r25548259"><div class="plainlinks hlist navbar navbar-mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%C5%9Eablon:%C4%B0ran_konular%C4%B1" title="Şablon:İran konuları"><abbr title="Bu şablonu görüntüle" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">g</abbr></a></li><li class="nv-talk"><a href="/wiki/%C5%9Eablon_tart%C4%B1%C5%9Fma:%C4%B0ran_konular%C4%B1" title="Şablon tartışma:İran konuları"><abbr title="Bu şablonu tartış" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">t</abbr></a></li><li class="nv-edit"><a class="external text" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C5%9Eablon:%C4%B0ran_konular%C4%B1&action=edit"><abbr title="Bu şablonu değiştir" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">d</abbr></a></li></ul></div><div id="22x20px&#124;border_&#124;alt=İran&#124;link=İran_İran_konuları" style="font-size:114%;margin:0 4em"><span class="bayraksimge"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%C4%B0ran" title="İran"><img alt="İran" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Flag_of_Iran.svg/22px-Flag_of_Iran.svg.png" decoding="async" width="22" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Flag_of_Iran.svg/33px-Flag_of_Iran.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Flag_of_Iran.svg/44px-Flag_of_Iran.svg.png 2x" data-file-width="630" data-file-height="360" /></a></span></span> <a href="/wiki/%C4%B0ran" title="İran">İran</a> konuları</div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%C4%B0ran_tarihi" title="İran tarihi">Tarih</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;line-height:1.4em;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Antik_%C4%B0ran" title="Antik İran">Antik İran</a></li> <li><a href="/wiki/Hint-%C4%B0ranl%C4%B1lar" title="Hint-İranlılar">Hint-İranlılar</a> <ul><li><a href="/wiki/Hint-%C4%B0ran_dilleri" title="Hint-İran dilleri">diller</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Ciruft_k%C3%BClt%C3%BCr%C3%BC" title="Ciruft kültürü">Ciruft kültürü</a></li> <li><a href="/wiki/Aryan" title="Aryan">Aryanlar</a></li> <li><a href="/wiki/Ahameni%C5%9F_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Ahameniş İmparatorluğu">Pers İmparatorluğu</a></li> <li>Monarşi <ul><li><a class="mw-selflink selflink">Safevî Devleti</a></li> <li><a href="/wiki/Af%C5%9Far_Hanedan%C4%B1" title="Afşar Hanedanı">Afşar Hanedanı</a></li> <li><a href="/wiki/Ka%C3%A7ar_Hanedan%C4%B1" title="Kaçar Hanedanı">Kaçar Hanedanı</a></li> <li><a href="/wiki/Pehlev%C3%AE_Hanedan%C4%B1" title="Pehlevî Hanedanı">Pehlevî Hanedanı</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0ran_%C4%B0slam_Devrimi" title="İran İslam Devrimi">İran İslam Devrimi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran_asker%C3%AE_tarihi&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran askerî tarihi (sayfa mevcut değil)">Askerî tarih</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran_ekonomi_tarihi&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran ekonomi tarihi (sayfa mevcut değil)">Ekonomi tarihi</a></li></ul> </div></td><td class="navbox-image" rowspan="7" style="width:1px;padding:0px 0px 0px 2px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Emblem_of_Iran.svg" class="mw-file-description" title="İran arması"><img alt="İran arması" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Emblem_of_Iran.svg/100px-Emblem_of_Iran.svg.png" decoding="async" width="100" height="98" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Emblem_of_Iran.svg/150px-Emblem_of_Iran.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Emblem_of_Iran.svg/200px-Emblem_of_Iran.svg.png 2x" data-file-width="500" data-file-height="492" /></a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran_%C4%B0slam_Cumhuriyeti%27nin_devlet_yap%C4%B1s%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran İslam Cumhuriyeti'nin devlet yapısı (sayfa mevcut değil)">Siyaset</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;line-height:1.4em;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%C4%B0ran_Anayasas%C4%B1" title="İran Anayasası">Anayasa</a></li> <li><a href="/wiki/Tahran" title="Tahran">Başkent</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran%27da_se%C3%A7imler&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran'da seçimler (sayfa mevcut değil)">Seçimler</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0ran_y%C3%BCce_lideri" title="İran yüce lideri">Dinî Lider</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0ran_cumhurba%C5%9Fkan%C4%B1" title="İran cumhurbaşkanı">Cumhurbaşkanı</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran%27da_yarg%C4%B1_sistemi&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran'da yargı sistemi (sayfa mevcut değil)">Yargı sistemi</a></li> <li><a href="/wiki/Uzmanlar_Meclisi" title="Uzmanlar Meclisi">Uzmanlar Meclisi</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0slam%C3%AE_%C5%9E%C3%BBra_Meclisi" title="İslamî Şûra Meclisi">İslamî Şûra Meclisi</a></li> <li><a href="/wiki/Anayasa_Koruma_Konseyi" title="Anayasa Koruma Konseyi">Anayasa Koruma Konseyi</a></li> <li><a href="/wiki/D%C3%BCzenin_Maslahat%C4%B1n%C4%B1_Te%C5%9Fhis_Konseyi" title="Düzenin Maslahatını Teşhis Konseyi">Düzenin Maslahatını Teşhis Konseyi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ulusal_Y%C3%BCksek_G%C3%BCvenlik_Konseyi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ulusal Yüksek Güvenlik Konseyi (sayfa mevcut değil)">Ulusal Yüksek Güvenlik Konseyi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran%27%C4%B1n_idari_yap%C4%B1lanmas%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran'ın idari yapılanması (sayfa mevcut değil)">İdari yapılanma</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran_%C5%9Fehir_ve_k%C3%B6y_konseyleri&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran şehir ve köy konseyleri (sayfa mevcut değil)">Şehir ve köy konseyleri</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0ran%27da_insan_haklar%C4%B1" title="İran'da insan hakları">İnsan hakları</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0ran%27da_sans%C3%BCr" title="İran'da sansür">Sansür</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran%27%C4%B1n_d%C4%B1%C5%9F_ili%C5%9Fkileri&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran'ın dış ilişkileri (sayfa mevcut değil)">Dış ilişkiler</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0stihbarat_Bakanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1_(%C4%B0ran)" title="İstihbarat Bakanlığı (İran)">İstihbarat Bakanlığı</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0ran_Silahl%C4%B1_Kuvvetleri" title="İran Silahlı Kuvvetleri">Silahlı Kuvvetler</a> <ul><li><a href="/wiki/%C4%B0ran_Ordusu" title="İran Ordusu">İran Ordusu</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0slam_Devrimi_Muhaf%C4%B1zlar%C4%B1_Ordusu" title="İslam Devrimi Muhafızları Ordusu">Devrim Muhafızları</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%C4%B0ran_co%C4%9Frafyas%C4%B1" title="İran coğrafyası">Coğrafya</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;line-height:1.4em;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%C4%B0ran%27daki_yerle%C5%9Fim_birimleri_listesi" title="İran'daki yerleşim birimleri listesi">Şehir</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran%27daki_adalar_listesi&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran'daki adalar listesi (sayfa mevcut değil)">Adalar</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran%27daki_da%C4%9Flar_listesi&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran'daki dağlar listesi (sayfa mevcut değil)">Dağlar</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran%27daki_g%C3%B6ller_listesi&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran'daki göller listesi (sayfa mevcut değil)">Göller</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran%27daki_nehirler_listesi&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran'daki nehirler listesi (sayfa mevcut değil)">Nehirler</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0ran_platosu" title="İran platosu">İran platosu</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran%27daki_depremler&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran'daki depremler (sayfa mevcut değil)">Depremler</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%C4%B0ran_demografisi" title="İran demografisi">Demografi</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;line-height:1.4em;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%C4%B0ran%27da_konu%C5%9Fulan_diller" title="İran'da konuşulan diller">Dil</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran%27daki_etnik_gruplar&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran'daki etnik gruplar (sayfa mevcut değil)">Etnik gruplar</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0ran%27da_din" title="İran'da din">Din</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0ran%27da_LGBT_haklar%C4%B1" title="İran'da LGBT hakları">LGBT hakları</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0ran%27da_kad%C4%B1n_haklar%C4%B1" title="İran'da kadın hakları">Kadın hakları</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%C4%B0ran_ekonomisi" title="İran ekonomisi">Ekonomi</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;line-height:1.4em;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%C4%B0ran%27da_tar%C4%B1m" title="İran'da tarım">Tarım</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran%27da_sanayi&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran'da sanayi (sayfa mevcut değil)">Sanayi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran%27da_su_temini_ve_sanitasyon&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran'da su temini ve sanitasyon (sayfa mevcut değil)">Su temini ve sanitasyon</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran%27da_sa%C4%9Fl%C4%B1k_hizmeti&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran'da sağlık hizmeti (sayfa mevcut değil)">Sağlık hizmeti</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran_Merkez_Bankas%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran Merkez Bankası (sayfa mevcut değil)">Merkez Bankası</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran%27daki_%C5%9Firketlerin_listesi&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran'daki şirketlerin listesi (sayfa mevcut değil)">Şirketler</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran%27daki_otomobil_%C3%BCretim_%C5%9Firketleri_listesi&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran'daki otomobil üretim şirketleri listesi (sayfa mevcut değil)">Otomobil üretim şirketleri</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran%27daki_bankalar%C4%B1n_listesi&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran'daki bankaların listesi (sayfa mevcut değil)">Bankalar</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran%27daki_ara%C5%9Ft%C4%B1rma_merkezlerinin_listesi&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran'daki araştırma merkezlerinin listesi (sayfa mevcut değil)">Araştırma merkezleri</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran%27dan_beyin_g%C3%B6%C3%A7%C3%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran'dan beyin göçü (sayfa mevcut değil)">Beyin göçü</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran_Elektronik_Sanayi&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran Elektronik Sanayi (sayfa mevcut değil)">İran Elektronik Sanayi (IEI)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran%27da_%C3%BCretilen_askeri_te%C3%A7hizatlar_listesi&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran'da üretilen askeri teçhizatlar listesi (sayfa mevcut değil)">Askeri teçhizat</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran_End%C3%BCstriyel_Kalk%C4%B1nma_ve_Yenileme_Organizasyonu&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran Endüstriyel Kalkınma ve Yenileme Organizasyonu (sayfa mevcut değil)">IDRO</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran_Milli_Petrol_%C5%9Eirketi&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran Milli Petrol Şirketi (sayfa mevcut değil)">İran Milli Petrol Şirketi (NIOC)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran_Havac%C4%B1l%C4%B1k_End%C3%BCstrileri_%C3%96rg%C3%BCt%C3%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran Havacılık Endüstrileri Örgütü (sayfa mevcut değil)">İran Havacılık Endüstrileri Örgütü (IAIO)</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0ran_Uzay_Ajans%C4%B1" title="İran Uzay Ajansı">Uzay</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Milad_Tower&action=edit&redlink=1" class="new" title="Milad Tower (sayfa mevcut değil)">Milad Tower ve Kompleksi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran%27%C4%B1n_askeri_ihracat%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran'ın askeri ihracatı (sayfa mevcut değil)">Askeri ihracat</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0ran_riyali" title="İran riyali">Riyal</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0ran_t%C3%BCmeni" title="İran tümeni">Tümen</a></li> <li><a href="/wiki/Tahran_Menkul_K%C4%B1ymetler_Borsas%C4%B1" title="Tahran Menkul Kıymetler Borsası">Tahran Menkul Kıymetler Borsası</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C5%9Eetap_Bankac%C4%B1l%C4%B1k_Sistemi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Şetap Bankacılık Sistemi (sayfa mevcut değil)">Elektronik bankacılık</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran%27da_fikri_m%C3%BClkiyet&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran'da fikri mülkiyet (sayfa mevcut değil)">Fikri mülkiyet</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0ran_Petrol_Borsas%C4%B1" title="İran Petrol Borsası">Uluslararası Petrol Borsası</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bonyad&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bonyad (sayfa mevcut değil)">Bonyad</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Asalouyeh&action=edit&redlink=1" class="new" title="Asalouyeh (sayfa mevcut değil)">Asalouyeh sanayi koridoru</a></li> <li><a href="/wiki/Ki%C5%9F_(ada)" title="Kiş (ada)">Kiş Adası Serbest Ticaret Bölgesi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C3%87abahar_Serbest_Ticaret-Sanayi_B%C3%B6lgesi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Çabahar Serbest Ticaret-Sanayi Bölgesi (sayfa mevcut değil)">Çabahar Serbest Ticaret-Sanayi Bölgesi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran%27daki_%C3%A7al%C4%B1%C5%9Fma_ve_vergi_kanunlar%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran'daki çalışma ve vergi kanunları (sayfa mevcut değil)">Çalışma ve vergi kanunları</a></li> <li><a href="/wiki/Ekonomik_%C4%B0%C5%9Fbirli%C4%9Fi_Te%C5%9Fkilat%C4%B1" title="Ekonomik İşbirliği Teşkilatı">Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (EİT)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran%27da_madencilik&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran'da madencilik (sayfa mevcut değil)">Madencilik</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran%27da_in%C5%9Faat&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran'da inşaat (sayfa mevcut değil)">İnşaat</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran%27da_%C3%B6zelle%C5%9Ftirme&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran'da özelleştirme (sayfa mevcut değil)">Özelleştirme</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran%27da_Do%C4%9Frudan_Yabanc%C4%B1_Yat%C4%B1r%C4%B1m&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran'da Doğrudan Yabancı Yatırım (sayfa mevcut değil)">Doğrudan Yabancı Yatırım</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran_Y%C3%BCksek_Denetim_Mahkemesi&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran Yüksek Denetim Mahkemesi (sayfa mevcut değil)">Yüksek Denetim Mahkemesi</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0ran%27da_ileti%C5%9Fim" title="İran'da iletişim">İletişim</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0ran_Telekom%C3%BCnikasyon_%C5%9Eirketi" title="İran Telekomünikasyon Şirketi">İran Telekomünikasyon Şirketi (TCI)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran%27da_ula%C5%9F%C4%B1m&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran'da ulaşım (sayfa mevcut değil)">Ulaşım</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0ran_%C4%B0slam_Cumhuriyeti_Demiryollar%C4%B1" title="İran İslam Cumhuriyeti Demiryolları">Demiryolları</a></li> <li><a href="/wiki/Tahran_Metrosu" title="Tahran Metrosu">Metro</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran_Havayollar%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran Havayolları (sayfa mevcut değil)">Havayolları</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran_Denizyollar%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran Denizyolları (sayfa mevcut değil)">Denizyolları</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran%27da_enerji&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran'da enerji (sayfa mevcut değil)">Enerji</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran%27da_petrol_end%C3%BCstrisi&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran'da petrol endüstrisi (sayfa mevcut değil)">Petrol endüstrisi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran%27%C4%B1n_N%C3%BCkleer_Program%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran'ın Nükleer Programı (sayfa mevcut değil)">Nükleer Program</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0ran%27da_turizm" title="İran'da turizm">Turizm</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran%27da_%C3%A7evre_konular%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran'da çevre konuları (sayfa mevcut değil)">Çevre konuları</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran_Ekonomik_Reform_Plan%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran Ekonomik Reform Planı (sayfa mevcut değil)">Ekonomik Reform Planı</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ortado%C4%9Fu_ekonomisi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ortadoğu ekonomisi (sayfa mevcut değil)">Ortadoğu ekonomisi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran%27daki_b%C3%BCy%C3%BCk_ekonomik_yasalar%C4%B1_listesi&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran'daki büyük ekonomik yasaları listesi (sayfa mevcut değil)">Ekonomi yasaları</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran_ve_DT%C3%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran ve DTÖ (sayfa mevcut değil)">İran ve DTÖ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran_ekonomi_tarihi&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran ekonomi tarihi (sayfa mevcut değil)">İran ekonomi tarihi</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0mam_Humeyni_Ferman%C4%B1_%C4%B0cra_Kurulu" title="İmam Humeyni Fermanı İcra Kurulu">İmam Humeyni Fermanı İcra Kurulu</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran_k%C3%BClt%C3%BCr%C3%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran kültürü (sayfa mevcut değil)">Kültür</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;line-height:1.4em;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran_vatanda%C5%9Fl%C4%B1k_yasas%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran vatandaşlık yasası (sayfa mevcut değil)">İran vatandaşı</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ranoloji&action=edit&redlink=1" class="new" title="İranoloji (sayfa mevcut değil)">İranoloji</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran%27da_e%C4%9Fitim&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran'da eğitim (sayfa mevcut değil)">Education</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran%27da_y%C3%BCksek%C3%B6%C4%9Fretim&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran'da yükseköğretim (sayfa mevcut değil)">Yükseköğretim</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran%27da_bilim&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran'da bilim (sayfa mevcut değil)">Bilim</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ranl%C4%B1_bilim_adamlar%C4%B1_ve_%C3%B6%C4%9Fretmenlerin_listesi&action=edit&redlink=1" class="new" title="İranlı bilim adamları ve öğretmenlerin listesi (sayfa mevcut değil)">Bilim adamları ve öğretmenler</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran%27da_%C3%BCniversitelerin_listesi&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran'da üniversitelerin listesi (sayfa mevcut değil)">üniversiteler</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0ran_felsefesi" title="İran felsefesi">Felsefe</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ranl%C4%B1lar_listesi&action=edit&redlink=1" class="new" title="İranlılar listesi (sayfa mevcut değil)">İranlılar listesi</a></li> <li><a href="/wiki/Fars_edebiyat%C4%B1" title="Fars edebiyatı">Edebiyat</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran_Medyas%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran Medyası (sayfa mevcut değil)">Medya</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran_haber_ajanslar%C4%B1_listesi&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran haber ajansları listesi (sayfa mevcut değil)">Haber ajansları</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran_%C3%96%C4%9Frenci_Haber_Ajans%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran Öğrenci Haber Ajansı (sayfa mevcut değil)">öğrenci</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran%27daki_gazetelerin_listesi&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran'daki gazetelerin listesi (sayfa mevcut değil)">gazete</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0ran_mimarisi" title="İran mimarisi">Mimari</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ranl%C4%B1_mimarlar_listesi&action=edit&redlink=1" class="new" title="İranlı mimarlar listesi (sayfa mevcut değil)">mimarlar</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0ran_sanat%C4%B1" title="İran sanatı">Sanatı</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran_modern_ve_%C3%A7a%C4%9Fda%C5%9F_sanat%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran modern ve çağdaş sanatı (sayfa mevcut değil)">modern/çağdaş</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Pers_biteyi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pers biteyi (sayfa mevcut değil)">Pers biteyi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran_Sinemas%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran Sineması (sayfa mevcut değil)">Sinema</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0ran_mutfa%C4%9F%C4%B1" title="İran mutfağı">Mutfak</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0ran%27daki_resm%C3%AE_tatiller" title="İran'daki resmî tatiller">Resmi tatil günleri</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran_ulusal_sembolleri&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran ulusal sembolleri (sayfa mevcut değil)">Ulusal semboller</a> <ul><li><a href="/wiki/%C4%B0ran_bayra%C4%9F%C4%B1" title="İran bayrağı">Bayrak</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0ran_armas%C4%B1" title="İran arması">Arma</a></li> <li><a href="/wiki/Surud-i_Milli-i_%C4%B0ran" title="Surud-i Milli-i İran">Ulusal marş</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran%27da_afyon_%C3%BCretimi&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran'da afyon üretimi (sayfa mevcut değil)">Afyon üretimi</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0ran_m%C3%BCzi%C4%9Fi" title="İran müziği">Müzik</a> <ul><li><i><a href="/wiki/Ey_%C4%B0ran" title="Ey İran">Ey İran</a></i></li> <li><a href="/wiki/Sel%C3%A2m-i_%C5%9Eah" title="Selâm-i Şah">Selâm-i Şah</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran_Heavy_Metal_m%C3%BCzi%C4%9Fi&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran Heavy Metal müziği (sayfa mevcut değil)">Heavy Metal</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran_geleneksel_m%C3%BCzi%C4%9Fi&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran geleneksel müziği (sayfa mevcut değil)">İran geleneksel müziği</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran_halk_m%C3%BCzi%C4%9Fi&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran halk müziği (sayfa mevcut değil)">Halk</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran_pop_m%C3%BCzi%C4%9Fi&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran pop müziği (sayfa mevcut değil)">Pop</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran_rap_m%C3%BCzi%C4%9Fi&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran rap müziği (sayfa mevcut değil)">Rap ve hip-hop</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran_rock_ve_alternatif_m%C3%BCzi%C4%9Fi&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran rock ve alternatif müziği (sayfa mevcut değil)">Rock ve alternatif</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran_blog_m%C3%BCzi%C4%9Fi&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran blog müziği (sayfa mevcut değil)">Blog</a></li> <li><a href="/wiki/Pers_mitolojisi" title="Pers mitolojisi">Mitoloji</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran_folklor%C3%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran folklorü (sayfa mevcut değil)">Folklor</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0ran%27da_%C4%B0slam" title="İran'da İslam">İslam</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran%27da_%C4%B0slamla%C5%9Fma&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran'da İslamlaşma (sayfa mevcut değil)">İslamlaşma</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran%27da_izcilik&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran'da izcilik (sayfa mevcut değil)">İzcilik</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran%27da_spor&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran'da spor (sayfa mevcut değil)">Spor</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran%27da_futbol&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran'da futbol (sayfa mevcut değil)">Futbol</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Diğer konular</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;line-height:1.4em;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Celali_takvimi" title="Celali takvimi">Takvim</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran_Kraliyet_M%C3%BCcevherleri&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran Kraliyet Mücevherleri (sayfa mevcut değil)">Kraliyet mücevherleri</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Fars%C3%A7a_isimler&action=edit&redlink=1" class="new" title="Farsça isimler (sayfa mevcut değil)">Farsça isimler</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tehrangeles&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tehrangeles (sayfa mevcut değil)">Tehrangeles</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0ran%27%C4%B1n_uluslararas%C4%B1_s%C4%B1ralamalar%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="İran'ın uluslararası sıralamaları (sayfa mevcut değil)">İran'ın uluslararası sıralamaları</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="3"><div><a href="/wiki/Portal:%C4%B0ran" title="Portal:İran">İran portalı</a></div></td></tr></tbody></table></div> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="22x20px&#124;border_&#124;alt=Irak&#124;link=Irak_Irak_konuları" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r25548259"><div class="plainlinks hlist navbar navbar-mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%C5%9Eablon:Irak_konular%C4%B1" title="Şablon:Irak konuları"><abbr title="Bu şablonu görüntüle" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">g</abbr></a></li><li class="nv-talk"><a href="/wiki/%C5%9Eablon_tart%C4%B1%C5%9Fma:Irak_konular%C4%B1" title="Şablon tartışma:Irak konuları"><abbr title="Bu şablonu tartış" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">t</abbr></a></li><li class="nv-edit"><a class="external text" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C5%9Eablon:Irak_konular%C4%B1&action=edit"><abbr title="Bu şablonu değiştir" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">d</abbr></a></li></ul></div><div id="22x20px&#124;border_&#124;alt=Irak&#124;link=Irak_Irak_konuları" style="font-size:114%;margin:0 4em"><span style="position:relative; bottom:1px;"><span class="bayraksimge"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Irak" title="Irak"><img alt="Irak" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Flag_of_Iraq.svg/22px-Flag_of_Iraq.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Flag_of_Iraq.svg/33px-Flag_of_Iraq.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Flag_of_Iraq.svg/44px-Flag_of_Iraq.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></span></span> <a href="/wiki/Irak" title="Irak">Irak</a> konuları</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="Tarih" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/Irak_tarihi" title="Irak tarihi">Tarih</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0.5em;padding-right:0.5em;font-weight:normal;"><a href="/wiki/Irak_tarihi" title="Irak tarihi">Kronoloji</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Obeyd_k%C3%BClt%C3%BCr%C3%BC" title="Obeyd kültürü">Obeyd kültürü</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hassuna_k%C3%BClt%C3%BCr%C3%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hassuna kültürü (sayfa mevcut değil)">Hassuna kültürü</a></li> <li><a href="/wiki/Halaf_k%C3%BClt%C3%BCr%C3%BC" title="Halaf kültürü">Halaf kültürü</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Halaf-Obeyd_Ge%C3%A7i%C5%9F_d%C3%B6nemi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Halaf-Obeyd Geçiş dönemi (sayfa mevcut değil)">Halaf-Obeyd Geçiş dönemi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Samarra_k%C3%BClt%C3%BCr%C3%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Samarra kültürü (sayfa mevcut değil)">Samarra kültürü</a></li> <li><a href="/wiki/Uruk_d%C3%B6nemi" title="Uruk dönemi">Uruk dönemi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Cemdet_Nasr_d%C3%B6nemi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cemdet Nasr dönemi (sayfa mevcut değil)">Cemdet Nasr dönemi</a></li> <li><a href="/wiki/S%C3%BCmerler" title="Sümerler">Sümerler</a></li> <li><a href="/wiki/Subartu" title="Subartu">Subartu</a></li> <li><a href="/wiki/Akad_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Akad İmparatorluğu">Akad İmparatorluğu</a></li> <li><a href="/wiki/S%C3%BCmer_Guti_Hanedan%C4%B1" title="Sümer Guti Hanedanı">Sümer Guti Hanedanı</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%9C%C3%A7%C3%BCnc%C3%BC_Ur_Hanedan%C4%B1" title="Üçüncü Ur Hanedanı">Neo-Sümer İmparatorluğu</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Isin-Larsa_d%C3%B6nemi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Isin-Larsa dönemi (sayfa mevcut değil)">Isin-Larsa dönemi</a></li> <li><a href="/wiki/Birinci_Babil_Hanedan%C4%B1" title="Birinci Babil Hanedanı">Birinci Babil Hanedanı</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Erken_Asur_d%C3%B6nemi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Erken Asur dönemi (sayfa mevcut değil)">Erken Asur dönemi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Eski_Asur_d%C3%B6nemi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Eski Asur dönemi (sayfa mevcut değil)">Eski Asur dönemi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Orta_Asur_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Orta Asur İmparatorluğu (sayfa mevcut değil)">Orta Asur İmparatorluğu</a></li> <li><a href="/wiki/Kassitler" title="Kassitler">Kassitler</a></li> <li><a href="/wiki/Simurrum" title="Simurrum">Simurrum kültürü</a></li> <li><a href="/wiki/Babil" title="Babil">Babil</a></li> <li><a href="/wiki/Asurlular" title="Asurlular">Asurlular</a></li> <li><a href="/wiki/Yeni_Asur_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Yeni Asur İmparatorluğu">Yeni Asur İmparatorluğu</a></li> <li><a href="/wiki/Yeni_Babil_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Yeni Babil İmparatorluğu">Yeni Babil İmparatorluğu</a></li> <li><a href="/wiki/Babil%27in_D%C3%BC%C5%9F%C3%BC%C5%9F%C3%BC" title="Babil'in Düşüşü">Babil'in Düşüşü</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ahameni%C5%9F_Asuru&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ahameniş Asuru (sayfa mevcut değil)">Ahameniş Asuru</a></li> <li><a href="/wiki/Selefk%C3%AE_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Selefkî İmparatorluğu">Selefkî Babili</a></li> <li><a href="/wiki/Part_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Part İmparatorluğu">Part Babili</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Asoristan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Asoristan (sayfa mevcut değil)">Sassani Asoristanı</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0.5em;padding-right:0.5em;font-weight:normal;">638-1958</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/M%C3%BCsl%C3%BCmanlar%C4%B1n_%C4%B0ran%27%C4%B1_fethi" title="Müslümanların İran'ı fethi">Müslümanların Mezopotamya'yı fethi</a></li> <li><a href="/wiki/Emev%C3%AEler" title="Emevîler">Emevîler</a></li> <li><a href="/wiki/Abb%C3%A2s%C3%AEler" title="Abbâsîler">Abbâsîler</a></li> <li><a href="/wiki/B%C3%BCveyh%C3%AEler" title="Büveyhîler">Büveyhîler</a></li> <li><a href="/wiki/Karakoyunlular" title="Karakoyunlular">Karakoyunlular</a></li> <li><a href="/wiki/Akkoyunlular" title="Akkoyunlular">Akkoyunlular</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Safevîler</a></li></ul> <ul><li><a href="/wiki/Meml%C3%BBk_Hanedan%C4%B1_(Irak)" title="Memlûk Hanedanı (Irak)">Mezopotamya Memlûk Hanedanı</a></li></ul> <ul><li><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_Irak%27%C4%B1" title="Osmanlı Irak'ı">Osmanlı Irak'ı</a></li> <li><a href="/wiki/Mezopotamya_Mandas%C4%B1" title="Mezopotamya Mandası">Mezopotamya Mandası</a></li> <li><a href="/wiki/Irak_Mandas%C4%B1" title="Irak Mandası">Irak Mandası</a></li> <li><a href="/wiki/Irak_Krall%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Irak Krallığı">Irak Krallığı</a> <ul><li><a href="/wiki/Irak_h%C3%BCk%C3%BCmdarlar%C4%B1_listesi" title="Irak hükümdarları listesi">Krallar</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Arap_Federasyonu" title="Arap Federasyonu">Arap Federasyonu</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0.5em;padding-right:0.5em;font-weight:normal;"><a href="/wiki/Irak" title="Irak">Cumhuriyet</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Irak_Cumhuriyeti_(1958-1968)" title="Irak Cumhuriyeti (1958-1968)">1958-1968</a></li> <li><a href="/wiki/Baas_d%C3%B6neminde_Irak" title="Baas döneminde Irak">1968-2003</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak%27%C4%B1n_i%C5%9Fgali_(2003-2011)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak'ın işgali (2003-2011) (sayfa mevcut değil)">2003-2011</a></li> <li><a href="/wiki/Irak" title="Irak">2011-<span style="font-size:85%;">günümüz</span></a></li></ul> <ul><li><a href="/wiki/Arap_Sosyalist_Baas_Partisi_-_Irak_B%C3%B6lgesi" title="Arap Sosyalist Baas Partisi - Irak Bölgesi">Arap Sosyalist Baas Partisi - Irak Bölgesi</a> <ul><li><a href="/wiki/Baas_Partisi_(Irak_a%C4%9F%C4%B1rl%C4%B1kl%C4%B1_hizip)" title="Baas Partisi (Irak ağırlıklı hizip)">Ulusal Komutanlık</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Saddam_H%C3%BCseyin" title="Saddam Hüseyin">Saddam Hüseyin</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak-K%C3%BCrt_%C3%A7at%C4%B1%C5%9Fmas%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak-Kürt çatışması (sayfa mevcut değil)">Irak-Kürt çatışması</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=1974-75_%C5%9Eatt%C3%BClarap_%C3%A7at%C4%B1%C5%9Fmas%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="1974-75 Şattülarap çatışması (sayfa mevcut değil)">1974-75 Şattülarap çatışması</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=1977_Irak%27ta_%C5%9Eii_ayaklanmas%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="1977 Irak'ta Şii ayaklanması (sayfa mevcut değil)">1977 Irak'ta Şii ayaklanması</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=1979-1980_Irak%27ta_%C5%9Eii_ayaklanmas%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="1979-1980 Irak'ta Şii ayaklanması (sayfa mevcut değil)">1979-1980 Irak'ta Şii ayaklanması</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak_ve_kitle_imha_silahlar%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak ve kitle imha silahları (sayfa mevcut değil)">Kitle imha silahları</a></li> <li><a href="/wiki/Irak-%C4%B0ran_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Irak-İran Savaşı">Irak-İran Savaşı</a></li> <li><a href="/wiki/Opera_Operasyonu" title="Opera Operasyonu">Opera Operasyonu</a></li> <li><a href="/wiki/Kuveyt%27in_%C4%B0%C5%9Fgali" title="Kuveyt'in İşgali">Kuveyt'in İşgali</a></li> <li><a href="/wiki/K%C3%B6rfez_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Körfez Savaşı">Körfez Savaşı</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=1991_Irak_ayaklanmalar%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="1991 Irak ayaklanmaları (sayfa mevcut değil)">1991 ayaklanmaları</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Irak_ambargosu" title="Irak ambargosu">Irak ambargosu</a></li> <li><a href="/wiki/Irak_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Irak Savaşı">Irak Savaşı</a> <ul><li><a href="/wiki/2003_Irak_asker%C3%AE_m%C3%BCdahalesi" title="2003 Irak askerî müdahalesi">ABD istilası</a></li> <li><a href="/wiki/Irak_Direni%C5%9Fi" title="Irak Direnişi">Irak Direnişi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=ABD_askerlerinin_Irak%27tan_%C3%A7ekilmesi_(2007-2011)&action=edit&redlink=1" class="new" title="ABD askerlerinin Irak'tan çekilmesi (2007-2011) (sayfa mevcut değil)">ABD askerlerinin çekilmesi</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Irak_%C4%B0syan%C4%B1_(2011-2013)" title="Irak İsyanı (2011-2013)">İsyan (2011-2013)</a></li> <li><a href="/wiki/Irak_%C4%B0%C3%A7_Sava%C5%9F%C4%B1_(2013-2017)" title="Irak İç Savaşı (2013-2017)">İç Savaş (2014-2017)</a> <ul><li><a href="/wiki/Musul_Muharebesi_(2016-17)" title="Musul Muharebesi (2016-17)">Musul Muharebesi</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak%27ta_I%C5%9E%C4%B0D_isyan%C4%B1_(2017-g%C3%BCn%C3%BCm%C3%BCz)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak'ta IŞİD isyanı (2017-günümüz) (sayfa mevcut değil)">İsyan</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=2019-2021_Irak_protestolar%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="2019-2021 Irak protestoları (sayfa mevcut değil)">2019-2021 protestoları</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=2021-2022_Irak_siyasi_krizi&action=edit&redlink=1" class="new" title="2021-2022 Irak siyasi krizi (sayfa mevcut değil)">2021-2022 Irak siyasi krizi</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="Coğrafya" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/Irak_co%C4%9Frafyas%C4%B1" title="Irak coğrafyası">Coğrafya</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=El-Fav_yar%C4%B1madas%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="El-Fav yarımadası (sayfa mevcut değil)">Fav yarımadası</a></li> <li><a href="/wiki/Yukar%C4%B1_Mezopotamya" title="Yukarı Mezopotamya">Yukarı Mezopotamya</a></li> <li><a href="/wiki/A%C5%9Fa%C4%9F%C4%B1_Mezopotamya" title="Aşağı Mezopotamya">Aşağı Mezopotamya</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%9Eablon:Irak_s%C4%B1n%C4%B1rlar%C4%B1" title="Şablon:Irak sınırları">Sınırlar</a></li> <li><a href="/wiki/F%C4%B1rat" title="Fırat">Fırat Nehri</a></li> <li><a href="/wiki/Hemrin_Da%C4%9Flar%C4%B1" title="Hemrin Dağları">Hemrin Dağları</a></li> <li><a href="/wiki/Irak%27taki_g%C3%B6ller_listesi" title="Irak'taki göller listesi">Göller</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak%27taki_adalar_listesi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak'taki adalar listesi (sayfa mevcut değil)">Adalar</a></li> <li><a href="/wiki/Mezopotamya" title="Mezopotamya">Mezopotamya</a></li> <li><a href="/wiki/Mezopotamya_Batakl%C4%B1klar%C4%B1" title="Mezopotamya Bataklıkları">Mezopotamya Bataklıkları</a></li> <li><a href="/wiki/Basra_K%C3%B6rfezi" title="Basra Körfezi">Basra Körfezi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak%27taki_yerler_listesi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak'taki yerler listesi (sayfa mevcut değil)">Yerler</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%9Eatt%C3%BClarap" title="Şattülarap">Şattülarap</a></li> <li><a href="/wiki/Suriye_%C3%87%C3%B6l%C3%BC" title="Suriye Çölü">Suriye Çölü</a></li> <li><a href="/wiki/Dicle" title="Dicle">Dicle Nehri</a></li> <li><a href="/wiki/Um_Kasr" title="Um Kasr">Um Kasr</a></li> <li><a href="/wiki/Zagros_Da%C4%9Flar%C4%B1" title="Zagros Dağları">Zagros Dağları</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak%27taki_canl%C4%B1_t%C3%BCrleri_listesi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak'taki canlı türleri listesi (sayfa mevcut değil)">Canlı türleri</a></li> <li><a href="/wiki/Sincar_Da%C4%9Flar%C4%B1" title="Sincar Dağları">Sincar Dağları</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="Siyaset" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/Irak%27ta_siyaset" title="Irak'ta siyaset">Siyaset</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Irak%27%C4%B1n_illeri" title="Irak'ın illeri">İdari bölgeler</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak_Anayasas%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak Anayasası (sayfa mevcut değil)">Anayasa</a></li> <li><a href="/wiki/Irak_Temsilciler_Meclisi" title="Irak Temsilciler Meclisi">Temsilciler Meclisi <span style="font-size:85%;">(yasama organı)</span></a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak%27ta_se%C3%A7imler&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak'ta seçimler (sayfa mevcut değil)">Seçimler</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak%27a_d%C4%B1%C5%9F_yard%C4%B1m&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak'a dış yardım (sayfa mevcut değil)">Dış yardım</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak%27%C4%B1n_d%C4%B1%C5%9F_ili%C5%9Fkileri&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak'ın dış ilişkileri (sayfa mevcut değil)">Dış ilişkiler</a></li> <li><a href="/wiki/Irak_Federal_h%C3%BCk%C3%BBmeti" class="mw-redirect" title="Irak Federal hükûmeti">Hükûmet</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Bakanlar_Kurulu_(Irak)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bakanlar Kurulu (Irak) (sayfa mevcut değil)">Bakanlar Kurulu</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak_Cumhurba%C5%9Fkanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1_Konseyi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak Cumhurbaşkanlığı Konseyi (sayfa mevcut değil)">Cumhurbaşkanlığı Konseyi</a></li> <li><a href="/wiki/Irak_cumhurba%C5%9Fkan%C4%B1" title="Irak cumhurbaşkanı">Cumhurbaşkanı</a> <ul><li><a href="/wiki/Irak_cumhurba%C5%9Fkanlar%C4%B1_listesi" title="Irak cumhurbaşkanları listesi">Liste</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Irak_ba%C5%9Fbakan%C4%B1" title="Irak başbakanı">Başbakan</a> <ul><li><a href="/wiki/Irak_ba%C5%9Fbakanlar%C4%B1_listesi" title="Irak başbakanları listesi">Liste</a></li></ul></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak%27ta_insan_haklar%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak'ta insan hakları (sayfa mevcut değil)">İnsan hakları</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Saddam_%C3%B6ncesi_Irak%27ta_insan_haklar%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Saddam öncesi Irak'ta insan hakları (sayfa mevcut değil)">Saddam öncesi Irak'ta</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Saddam_H%C3%BCseyin_d%C3%B6nemi_Irak%27ta_insan_haklar%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Saddam Hüseyin dönemi Irak'ta insan hakları (sayfa mevcut değil)">Saddam dönemi Irak'ta</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0stila_sonras%C4%B1_Irak%27ta_insan_haklar%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="İstila sonrası Irak'ta insan hakları (sayfa mevcut değil)">İstila sonrası Irak'ta</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0%C5%9E%C4%B0D_kontrol%C3%BCndeki_b%C3%B6lgede_insan_haklar%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="İŞİD kontrolündeki bölgede insan hakları (sayfa mevcut değil)">IŞİD kontrolündeki bölgede</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Irak%27ta_LGBT_haklar%C4%B1" title="Irak'ta LGBT hakları">LGBT</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak%27ta_din_%C3%B6zg%C3%BCrl%C3%BC%C4%9F%C3%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak'ta din özgürlüğü (sayfa mevcut değil)">Din özgürlüğü</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak%27ta_kad%C4%B1n_haklar%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak'ta kadın hakları (sayfa mevcut değil)">Kadın hakları</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak_hukuku&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak hukuku (sayfa mevcut değil)">Hukuk</a></li> <li><a href="/wiki/Irak_Silahl%C4%B1_Kuvvetleri" title="Irak Silahlı Kuvvetleri">Askeriye</a></li> <li><a href="/wiki/Irak_Polisi" title="Irak Polisi">Polis</a></li> <li><a href="/wiki/Irak%27taki_siyasi_partiler_listesi" title="Irak'taki siyasi partiler listesi">Siyasi partiler</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak_yarg%C4%B1_sistemi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak yargı sistemi (sayfa mevcut değil)">Yargı</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak%27%C4%B1n_kat%C4%B1ld%C4%B1%C4%9F%C4%B1_sava%C5%9Flar_listesi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak'ın katıldığı savaşlar listesi (sayfa mevcut değil)">Savaşlar ve çatışmalar</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="Ekonomi" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/Irak_ekonomisi" title="Irak ekonomisi">Ekonomi</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Irak%27taki_bankalar_listesi" title="Irak'taki bankalar listesi">Bankalar</a></li> <li><a href="/wiki/Irak_Merkez_Bankas%C4%B1" title="Irak Merkez Bankası">Merkez Bankası</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak_merkezli_%C5%9Firketler_listesi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak merkezli şirketler listesi (sayfa mevcut değil)">Şirketler</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak%27ta_yolsuzluk&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak'ta yolsuzluk (sayfa mevcut değil)">Yolsuzluk</a></li> <li><a href="/wiki/Irak_dinar%C4%B1" title="Irak dinarı">Dinar <span style="font-size:85%;">(para birimi)</span></a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak%27%C4%B1n_altyap%C4%B1s%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak'ın altyapısı (sayfa mevcut değil)">Altyapı</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0stila_sonras%C4%B1_Irak%27a_yat%C4%B1r%C4%B1m&action=edit&redlink=1" class="new" title="İstila sonrası Irak'a yatırım (sayfa mevcut değil)">Yabancı yatırım</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak%27ta_petrol_end%C3%BCstrisi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak'ta petrol endüstrisi (sayfa mevcut değil)">Petrol endüstrisi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak%27taki_petrol_rezervleri&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak'taki petrol rezervleri (sayfa mevcut değil)">Petrol rezervleri</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak_Menkul_K%C4%B1ymetler_Borsas%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak Menkul Kıymetler Borsası (sayfa mevcut değil)">Menkul Kıymetler Borsası</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak%27ta_telekom%C3%BCnikasyon&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak'ta telekomünikasyon (sayfa mevcut değil)">Telekomünikasyon</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak%27ta_ula%C5%9F%C4%B1m&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak'ta ulaşım (sayfa mevcut değil)">Ulaşım</a></li> <li><a href="/wiki/Irak_merkezli_havayolu_%C5%9Firketleri_listesi" title="Irak merkezli havayolu şirketleri listesi">Havayolları</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak_Cumhuriyeti_Demiryollar%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak Cumhuriyeti Demiryolları (sayfa mevcut değil)">Demiryolları</a></li> <li><a href="/wiki/Irak%27ta_turizm" title="Irak'ta turizm">Turizm</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="Toplum" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/Kategori:Irak%27ta_toplum" title="Kategori:Irak'ta toplum">Toplum</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=Irak_demografisi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak demografisi (sayfa mevcut değil)">Demografi</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Irakl%C4%B1lar" title="Iraklılar">Iraklılar</a></li> <li><a href="/wiki/Irak%27ta_konu%C5%9Fulan_diller" title="Irak'ta konuşulan diller">Diller</a> <ul><li><a href="/wiki/Mezopotamya_Arap%C3%A7as%C4%B1" title="Mezopotamya Arapçası">Mezopotamya Arapçası</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Neo-Aramice_diller&action=edit&redlink=1" class="new" title="Neo-Aramice diller (sayfa mevcut değil)">Aramice</a></li> <li><a href="/wiki/K%C3%BCrt_dilleri" title="Kürt dilleri">Kürtçe</a></li> <li><a href="/wiki/Irak_T%C3%BCrkmenleri#Dil" title="Irak Türkmenleri">Irak Türkmencesi</a></li> <li><a href="/wiki/Fars%C3%A7a" title="Farsça">Farsça</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak%27taki_az%C4%B1nl%C4%B1klar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak'taki azınlıklar (sayfa mevcut değil)">Azınlıklar</a> <ul><li><a href="/wiki/Irak_Ermenileri" title="Irak Ermenileri">Ermeniler</a></li> <li><a href="/wiki/S%C3%BCryaniler" title="Süryaniler">Süryaniler</a></li> <li><a href="/wiki/Irak%27taki_Kuzey_Kafkasyal%C4%B1lar" title="Irak'taki Kuzey Kafkasyalılar">Çerkesler</a></li> <li><a href="/wiki/Irak_K%C3%BCrtleri" title="Irak Kürtleri">Kürtler</a></li> <li><a href="/wiki/S%C3%A2bi%C3%AEler" title="Sâbiîler">Sâbiîler</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Batakl%C4%B1k_Araplar%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bataklık Arapları (sayfa mevcut değil)">Bataklık Arapları</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak%27taki_%C4%B0ranl%C4%B1lar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak'taki İranlılar (sayfa mevcut değil)">Farslar</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Solluba&action=edit&redlink=1" class="new" title="Solluba (sayfa mevcut değil)">Solluba</a></li> <li><a href="/wiki/Irak_T%C3%BCrkmenleri" title="Irak Türkmenleri">Irak Türkmenleri</a></li> <li><a href="/wiki/Irak%27taki_Yahudilerin_tarihi" title="Irak'taki Yahudilerin tarihi">Yahudiler</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Irak%27ta_din" title="Irak'ta din">Din</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Irak%27ta_%C4%B0slam&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak'ta İslam (sayfa mevcut değil)">İslam</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak%27ta_Hristiyanl%C4%B1k&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak'ta Hristiyanlık (sayfa mevcut değil)">Hristiyanlık</a></li> <li><a href="/wiki/S%C3%A2bi%C3%AElik" title="Sâbiîlik">Sâbiîlik</a></li> <li><a href="/wiki/Yez%C3%AEd%C3%AEler" title="Yezîdîler">Yezîdîler</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak%27ta_dinsizlik&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak'ta dinsizlik (sayfa mevcut değil)">Dinsizlik</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Genel</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Irak%27ta_sanat" title="Irak'ta sanat">Sanat</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak_sinemas%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak sineması (sayfa mevcut değil)">Sinema</a></li> <li><a href="/wiki/Irak_mutfa%C4%9F%C4%B1" title="Irak mutfağı">Mutfak</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak_k%C3%BClt%C3%BCr%C3%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak kültürü (sayfa mevcut değil)">Kültür</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak_edebiyat%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak edebiyatı (sayfa mevcut değil)">Edebiyat</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak%27ta_e%C4%9Fitim&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak'ta eğitim (sayfa mevcut değil)">Eğitim</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak%27ta_sa%C4%9Fl%C4%B1k&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak'ta sağlık (sayfa mevcut değil)">Sağlık</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak%27ta_medya&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak'ta medya (sayfa mevcut değil)">Medya</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak%27ta_televizyon&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak'ta televizyon (sayfa mevcut değil)">Televizyon</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak_m%C3%BCzi%C4%9Fi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak müziği (sayfa mevcut değil)">Müzik</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak%27ta_sigara&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak'ta sigara (sayfa mevcut değil)">Sigara</a></li> <li><a href="/wiki/Irak%27ta_spor" title="Irak'ta spor">Spor</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak%27ta_i%C5%9Fgal_evi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak'ta işgal evi (sayfa mevcut değil)">İşgal evi</a></li> <li><a href="/wiki/Irak%27taki_resm%C3%AE_tatiller" title="Irak'taki resmî tatiller">Resmi tatiller</a> <ul><li><a href="/wiki/Akitu" title="Akitu">Mezopotamya bahar şenliği (Akitu)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Dehva_Rabba&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dehva Rabba (sayfa mevcut değil)">Sâbiî Yeni Yılı</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div> <ul><li><span typeof="mw:File"><span title="Kategori"><img alt="Kategori" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Symbol_category.svg/16px-Symbol_category.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Symbol_category.svg/24px-Symbol_category.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Symbol_category.svg/32px-Symbol_category.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></span></span> <a href="/wiki/Kategori:Irak" title="Kategori:Irak">Kategori</a></li> <li><span typeof="mw:File"><span title="Commons sayfası"><img alt="Commons sayfası" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/12px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="12" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/18px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/24px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span> <a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Iraq" class="extiw" title="commons:Category:Iraq">Commons</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div></div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1&useformat=desktop" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">"<a dir="ltr" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Safevîler&oldid=34414719">https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Safevîler&oldid=34414719</a>" sayfasından alınmıştır</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%C3%96zel:Kategoriler" title="Özel:Kategoriler">Kategori</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kategori:Safev%C3%AEler" title="Kategori:Safevîler">Safevîler</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Gizli kategoriler: <ul><li><a href="/wiki/Kategori:KB1_bak%C4%B1m:_Birden_fazla_ad:_yazar_listesi" title="Kategori:KB1 bakım: Birden fazla ad: yazar listesi">KB1 bakım: Birden fazla ad: yazar listesi</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:ISBN_sihirli_ba%C4%9Flant%C4%B1s%C4%B1n%C4%B1_kullanan_sayfalar" title="Kategori:ISBN sihirli bağlantısını kullanan sayfalar">ISBN sihirli bağlantısını kullanan sayfalar</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:%C3%96zg%C3%BCn_ara%C5%9Ft%C4%B1rma_i%C3%A7erebilen_maddeler" title="Kategori:Özgün araştırma içerebilen maddeler">Özgün araştırma içerebilen maddeler</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:Tan%C4%B1mlanmam%C4%B1%C5%9F_parametreler_i%C3%A7eren_%C3%BClke_bilgi_kutusu_kullanan_sayfalar" title="Kategori:Tanımlanmamış parametreler içeren ülke bilgi kutusu kullanan sayfalar">Tanımlanmamış parametreler içeren ülke bilgi kutusu kullanan sayfalar</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:Kaynaks%C4%B1z_anlat%C4%B1mlar_i%C3%A7eren_maddeler" title="Kategori:Kaynaksız anlatımlar içeren maddeler">Kaynaksız anlatımlar içeren maddeler</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:VikiProje_Tarih_kaynak_bekleyen_maddeler" title="Kategori:VikiProje Tarih kaynak bekleyen maddeler">VikiProje Tarih kaynak bekleyen maddeler</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Sayfa en son 21.39, 28 Kasım 2024 tarihinde değiştirildi.</li> <li id="footer-info-copyright">Metin <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.tr">Creative Commons Atıf-AynıLisanslaPaylaş Lisansı</a> altındadır ve ek koşullar uygulanabilir. Bu siteyi kullanarak <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/tr">Kullanım Şartlarını</a> ve <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/tr">Gizlilik Politikasını</a> kabul etmiş olursunuz.<br />Vikipedi® (ve Wikipedia®) kâr amacı gütmeyen kuruluş olan <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a> tescilli markasıdır.<br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Gizlilik politikası</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Vikipedi:Hakk%C4%B1nda">Vikipedi hakkında</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Vikipedi:Genel_sorumluluk_reddi">Sorumluluk reddi</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Davranış Kuralları</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Geliştiriciler</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/tr.wikipedia.org">İstatistikler</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Çerez politikası</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//tr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Safev%C3%AEler&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mobil görünüm</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-78f4c97c5d-9h99b","wgBackendResponseTime":168,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"1.383","walltime":"1.643","ppvisitednodes":{"value":34164,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":485111,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":62791,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":18,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":9,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":70716,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 1145.488 1 -total"," 24.74% 283.358 1 Şablon:Ülke_bilgi_kutusu"," 24.38% 279.237 4 Şablon:Bilgi_kutusu"," 17.56% 201.140 1 Şablon:Kaynakça"," 14.96% 171.352 23 Şablon:Soyağacı"," 13.85% 158.643 23 Şablon:Soyağacı/kademe2"," 7.43% 85.083 3 Şablon:Sidebar_with_collapsible_lists"," 7.41% 84.886 1 Şablon:İran_tarihi"," 7.37% 84.462 13 Şablon:Kitap_kaynağı"," 7.07% 80.983 1 Şablon:Açılır_menülü_kenar_çubuğu"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.379","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":5576773,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-59bbd5969d-j7zcj","timestamp":"20241128213933","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Safev\u00eeler","url":"https:\/\/tr.wikipedia.org\/wiki\/Safev%C3%AEler","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q18234383","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q18234383","author":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia projelerine katk\u0131da bulunanlar"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2005-11-10T16:39:37Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/4\/40\/Safavid_Flag.svg","headline":"1501\u20131736 aras\u0131nda \u0130ran'da varl\u0131\u011f\u0131n\u0131 s\u00fcrd\u00fcrm\u00fc\u015f devlet"}</script> </body> </html>