CINXE.COM
BfDI: Datenschutzpolitische Agenda für die Bundestagswahl
<!doctype html> <html lang="de"> <head> <meta charset="UTF-8"> <script> var gform;gform||(document.addEventListener("gform_main_scripts_loaded",function(){gform.scriptsLoaded=!0}),document.addEventListener("gform/theme/scripts_loaded",function(){gform.themeScriptsLoaded=!0}),window.addEventListener("DOMContentLoaded",function(){gform.domLoaded=!0}),gform={domLoaded:!1,scriptsLoaded:!1,themeScriptsLoaded:!1,isFormEditor:()=>"function"==typeof InitializeEditor,callIfLoaded:function(o){return!(!gform.domLoaded||!gform.scriptsLoaded||!gform.themeScriptsLoaded&&!gform.isFormEditor()||(gform.isFormEditor()&&console.warn("The use of gform.initializeOnLoaded() is deprecated in the form editor context and will be removed in Gravity Forms 3.1."),o(),0))},initializeOnLoaded:function(o){gform.callIfLoaded(o)||(document.addEventListener("gform_main_scripts_loaded",()=>{gform.scriptsLoaded=!0,gform.callIfLoaded(o)}),document.addEventListener("gform/theme/scripts_loaded",()=>{gform.themeScriptsLoaded=!0,gform.callIfLoaded(o)}),window.addEventListener("DOMContentLoaded",()=>{gform.domLoaded=!0,gform.callIfLoaded(o)}))},hooks:{action:{},filter:{}},addAction:function(o,r,e,t){gform.addHook("action",o,r,e,t)},addFilter:function(o,r,e,t){gform.addHook("filter",o,r,e,t)},doAction:function(o){gform.doHook("action",o,arguments)},applyFilters:function(o){return gform.doHook("filter",o,arguments)},removeAction:function(o,r){gform.removeHook("action",o,r)},removeFilter:function(o,r,e){gform.removeHook("filter",o,r,e)},addHook:function(o,r,e,t,n){null==gform.hooks[o][r]&&(gform.hooks[o][r]=[]);var d=gform.hooks[o][r];null==n&&(n=r+"_"+d.length),gform.hooks[o][r].push({tag:n,callable:e,priority:t=null==t?10:t})},doHook:function(r,o,e){var t;if(e=Array.prototype.slice.call(e,1),null!=gform.hooks[r][o]&&((o=gform.hooks[r][o]).sort(function(o,r){return o.priority-r.priority}),o.forEach(function(o){"function"!=typeof(t=o.callable)&&(t=window[t]),"action"==r?t.apply(null,e):e[0]=t.apply(null,e)})),"filter"==r)return e[0]},removeHook:function(o,r,t,n){var e;null!=gform.hooks[o][r]&&(e=(e=gform.hooks[o][r]).filter(function(o,r,e){return!!(null!=n&&n!=o.tag||null!=t&&t!=o.priority)}),gform.hooks[o][r]=e)}}); </script> <meta name="viewport" content="width=device-width, initial-scale=1"> <link rel="profile" href="https://gmpg.org/xfn/11"> <meta name="fediverse:creator" content="@Dr_Datenschutz@mastodon.social"> <meta name='robots' content='index, follow, max-image-preview:large, max-snippet:-1, max-video-preview:-1' /> <style>img:is([sizes="auto" i], [sizes^="auto," i]) { contain-intrinsic-size: 3000px 1500px }</style> <!-- This site is optimized with the Yoast SEO plugin v24.6 - https://yoast.com/wordpress/plugins/seo/ --> <title>BfDI: Datenschutzpolitische Agenda für die Bundestagswahl</title> <link rel="preload" as="font" href="https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/plugins/gd-rating-system/css/fonts/default/gdrts-icons.ttf?350.1090" crossorigin> <link rel="preload" as="font" href="https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/themes/dr-datenschutz/build/fonts/Roboto/Roboto-Black.otf" crossorigin> <link rel="preload" as="font" href="https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/themes/dr-datenschutz/build/fonts/Roboto/Roboto-Bold.otf" crossorigin> <link rel="preload" as="font" href="https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/themes/dr-datenschutz/build/fonts/Roboto/Roboto-Medium.otf" crossorigin> <link rel="preload" as="font" href="https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/themes/dr-datenschutz/build/fonts/Roboto/Roboto-Regular.otf" crossorigin> <link rel="preload" as="font" href="https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/themes/dr-datenschutz/build/fonts/Roboto/Roboto-Light.otf" crossorigin><link rel="preload" data-rocket-preload as="image" href="https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/uploads/2014/04/deutschland-04.jpg" imagesrcset="https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/uploads/2014/04/deutschland-04.jpg 660w, https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/uploads/2014/04/deutschland-04-280x165.jpg 280w, https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/uploads/2014/04/deutschland-04-600x355.jpg 600w, https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/uploads/2014/04/deutschland-04-66x39.jpg 66w, https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/uploads/2014/04/deutschland-04-174x103.jpg 174w, https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/uploads/2014/04/deutschland-04-187x111.jpg 187w, https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/uploads/2014/04/deutschland-04-207x122.jpg 207w, https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/uploads/2014/04/deutschland-04-246x145.jpg 246w, https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/uploads/2014/04/deutschland-04-364x215.jpg 364w, https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/uploads/2014/04/deutschland-04-511x302.jpg 511w, https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/uploads/2014/04/deutschland-04-130x77.jpg 130w, https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/uploads/2014/04/deutschland-04-100x60.jpg 100w" imagesizes="(max-width: 660px) 100vw, 660px" fetchpriority="high"> <meta name="description" content="Die Bundesdatenschutzbeauftragte hat für die anstehende Bundestagswahl ihre Agenda mit den Forderungen an die Politik veröffentlicht." /> <link rel="canonical" href="https://www.dr-datenschutz.de/bfdi-datenschutzpolitische-agenda-fuer-die-bundestagswahl/" /> <meta property="og:locale" content="de_DE" /> <meta property="og:type" content="article" /> <meta property="og:title" content="BfDI: Datenschutzpolitische Agenda für die Bundestagswahl" /> <meta property="og:description" content="Die Bundesdatenschutzbeauftragte hat für die anstehende Bundestagswahl ihre Agenda mit den Forderungen an die Politik veröffentlicht." /> <meta property="og:url" content="https://www.dr-datenschutz.de/bfdi-datenschutzpolitische-agenda-fuer-die-bundestagswahl/" /> <meta property="og:site_name" content="Dr. Datenschutz" /> <meta property="og:image" content="https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/uploads/2014/04/deutschland-04.jpg" /> <meta property="og:image:width" content="660" /> <meta property="og:image:height" content="390" /> <meta property="og:image:type" content="image/jpeg" /> <script type="application/ld+json" class="yoast-schema-graph">{"@context":"https://schema.org","@graph":[{"@type":"Article","@id":"https://www.dr-datenschutz.de/bfdi-datenschutzpolitische-agenda-fuer-die-bundestagswahl/#article","isPartOf":{"@id":"https://www.dr-datenschutz.de/bfdi-datenschutzpolitische-agenda-fuer-die-bundestagswahl/"},"author":"Dr. Datenschutz","headline":"BfDI: Datenschutzpolitische Agenda für die Bundestagswahl","mainEntityOfPage":{"@id":"https://www.dr-datenschutz.de/bfdi-datenschutzpolitische-agenda-fuer-die-bundestagswahl/"},"wordCount":1566,"commentCount":0,"publisher":{"@id":"https://www.dr-datenschutz.de/#organization"},"image":{"@id":"https://www.dr-datenschutz.de/bfdi-datenschutzpolitische-agenda-fuer-die-bundestagswahl/#primaryimage"},"thumbnailUrl":"https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/uploads/2014/04/deutschland-04.jpg","keywords":["Bundesdatenschutzbeauftragter","Datensicherheit","EU","IT-Sicherheit","personenbezogene Daten"],"inLanguage":"de","potentialAction":[{"@type":"CommentAction","name":"Comment","target":["https://www.dr-datenschutz.de/bfdi-datenschutzpolitische-agenda-fuer-die-bundestagswahl/#respond"]}]},{"@type":"WebPage","@id":"https://www.dr-datenschutz.de/bfdi-datenschutzpolitische-agenda-fuer-die-bundestagswahl/","url":"https://www.dr-datenschutz.de/bfdi-datenschutzpolitische-agenda-fuer-die-bundestagswahl/","name":"BfDI: Datenschutzpolitische Agenda für die Bundestagswahl","isPartOf":{"@id":"https://www.dr-datenschutz.de/#website"},"primaryImageOfPage":{"@id":"https://www.dr-datenschutz.de/bfdi-datenschutzpolitische-agenda-fuer-die-bundestagswahl/#primaryimage"},"image":{"@id":"https://www.dr-datenschutz.de/bfdi-datenschutzpolitische-agenda-fuer-die-bundestagswahl/#primaryimage"},"thumbnailUrl":"https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/uploads/2014/04/deutschland-04.jpg","description":"Die Bundesdatenschutzbeauftragte hat für die anstehende Bundestagswahl ihre Agenda mit den Forderungen an die Politik veröffentlicht.","breadcrumb":{"@id":"https://www.dr-datenschutz.de/bfdi-datenschutzpolitische-agenda-fuer-die-bundestagswahl/#breadcrumb"},"inLanguage":"de","potentialAction":[{"@type":"ReadAction","target":["https://www.dr-datenschutz.de/bfdi-datenschutzpolitische-agenda-fuer-die-bundestagswahl/"]}]},{"@type":"ImageObject","inLanguage":"de","@id":"https://www.dr-datenschutz.de/bfdi-datenschutzpolitische-agenda-fuer-die-bundestagswahl/#primaryimage","url":"https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/uploads/2014/04/deutschland-04.jpg","contentUrl":"https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/uploads/2014/04/deutschland-04.jpg","width":660,"height":390},{"@type":"BreadcrumbList","@id":"https://www.dr-datenschutz.de/bfdi-datenschutzpolitische-agenda-fuer-die-bundestagswahl/#breadcrumb","itemListElement":[{"@type":"ListItem","position":1,"name":"Dr. Datenschutz","item":"https://www.dr-datenschutz.de/"},{"@type":"ListItem","position":2,"name":"Fachbeitrag","item":"https://www.dr-datenschutz.de/beitragsart/fachbeitrag/"},{"@type":"ListItem","position":3,"name":"BfDI: Datenschutzpolitische Agenda für die Bundestagswahl"}]},{"@type":"WebSite","@id":"https://www.dr-datenschutz.de/#website","url":"https://www.dr-datenschutz.de/","name":"Dr. Datenschutz","description":"Aktuelles zu Datenschutz, Recht und IT","publisher":{"@id":"https://www.dr-datenschutz.de/#organization"},"potentialAction":[{"@type":"SearchAction","target":{"@type":"EntryPoint","urlTemplate":"https://www.dr-datenschutz.de/?s={search_term_string}"},"query-input":{"@type":"PropertyValueSpecification","valueRequired":true,"valueName":"search_term_string"}}],"inLanguage":"de"},{"@type":"Organization","@id":"https://www.dr-datenschutz.de/#organization","name":"intersoft consulting services AG","url":"https://www.dr-datenschutz.de/","logo":{"@type":"ImageObject","inLanguage":"de","@id":"https://www.dr-datenschutz.de/#/schema/logo/image/","url":"https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/uploads/2020/07/favicon.png","contentUrl":"https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/uploads/2020/07/favicon.png","width":512,"height":512,"caption":"intersoft consulting services AG"},"image":{"@id":"https://www.dr-datenschutz.de/#/schema/logo/image/"}}]}</script> <!-- / Yoast SEO plugin. --> <link rel='dns-prefetch' href='//www.dr-datenschutz.de' /> <link rel="alternate" type="application/rss+xml" title="Dr. Datenschutz » Feed" href="https://www.dr-datenschutz.de/feed/" /> <link rel="alternate" type="application/rss+xml" title="Dr. Datenschutz » Kommentar-Feed" href="https://www.dr-datenschutz.de/comments/feed/" /> <link rel="alternate" type="application/rss+xml" title="Dr. Datenschutz » BfDI: Datenschutzpolitische Agenda für die Bundestagswahl Kommentar-Feed" href="https://www.dr-datenschutz.de/bfdi-datenschutzpolitische-agenda-fuer-die-bundestagswahl/feed/" /> <link rel='stylesheet' id='wp-block-library-css' href='https://www.dr-datenschutz.de/wp-includes/css/dist/block-library/style.min.css?ver=6.7.2' media='all' /> <style id='safe-svg-svg-icon-style-inline-css'> .safe-svg-cover{text-align:center}.safe-svg-cover .safe-svg-inside{display:inline-block;max-width:100%}.safe-svg-cover svg{height:100%;max-height:100%;max-width:100%;width:100%} </style> <link data-minify="1" rel='stylesheet' id='dd-style-main-css' href='https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/cache/min/1/wp-content/themes/dr-datenschutz/build/styles/main.css?ver=1741713798' media='all' /> <link data-minify="1" rel='stylesheet' id='borlabs-cookie-css' href='https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/cache/min/1/wp-content/cache/borlabs-cookie/borlabs-cookie_1_de.css?ver=1741713798' media='all' /> <link rel='stylesheet' id='gdrts-ratings-grid-css' href='https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/plugins/gd-rating-system/css/rating/grid.min.css?ver=3.8.1.1151' media='all' /> <link rel='stylesheet' id='gdrts-ratings-core-css' href='https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/plugins/gd-rating-system/css/rating/core.min.css?ver=3.8.1.1151' media='all' /> <link rel='stylesheet' id='gdrts-methods-stars-css' href='https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/plugins/gd-rating-system/css/methods/stars.min.css?ver=3.8.1.1151' media='all' /> <link data-minify="1" rel='stylesheet' id='gdrts-font-default-css' href='https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/cache/min/1/wp-content/plugins/gd-rating-system/css/fonts/default.min.css?ver=1741713798' media='all' /> <link data-minify="1" rel='stylesheet' id='searchwp-forms-css' href='https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/cache/min/1/wp-content/plugins/searchwp/assets/css/frontend/search-forms.css?ver=1741713798' media='all' /> <link rel='stylesheet' id='jquery.lightbox.min.css-css' href='https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/plugins/wp-jquery-lightbox/lightboxes/wp-jquery-lightbox/styles/lightbox.min.css?ver=2.3.3' media='all' /> <link data-minify="1" rel='stylesheet' id='jqlb-overrides-css' href='https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/cache/min/1/wp-content/plugins/wp-jquery-lightbox/lightboxes/wp-jquery-lightbox/styles/overrides.css?ver=1741713798' media='all' /> <style id='jqlb-overrides-inline-css'> #outerImageContainer { box-shadow: 0 0 4px 2px rgba(0,0,0,.2); } #imageContainer{ padding: 6px; } #imageDataContainer { box-shadow: none; z-index: auto; } #prevArrow, #nextArrow{ background-color: rgba(255,255,255,.7; color: #000000; } </style> <script src="https://www.dr-datenschutz.de/wp-includes/js/jquery/jquery.min.js?ver=3.7.1" id="jquery-core-js"></script> <script src="https://www.dr-datenschutz.de/wp-includes/js/jquery/jquery-migrate.min.js?ver=3.4.1" id="jquery-migrate-js"></script> <script id="borlabs-cookie-prioritize-js-extra"> var borlabsCookiePrioritized = {"domain":"www.dr-datenschutz.de","path":"\/","version":"1","bots":"1","optInJS":{"statistics":{"matomo":"PCEtLSBNYXRvbW8gLS0+DQo8c2NyaXB0IHR5cGU9InRleHQvamF2YXNjcmlwdCI+DQp2YXIgX3BhcSA9IHdpbmRvdy5fcGFxIHx8IFtdOw0KLyogdHJhY2tlciBtZXRob2RzIGxpa2UgInNldEN1c3RvbURpbWVuc2lvbiIgc2hvdWxkIGJlIGNhbGxlZCBiZWZvcmUgInRyYWNrUGFnZVZpZXciICovDQpfcGFxLnB1c2goWyd0cmFja1BhZ2VWaWV3J10pOw0KX3BhcS5wdXNoKFsnZW5hYmxlTGlua1RyYWNraW5nJ10pOw0KKGZ1bmN0aW9uKCkgew0KdmFyIHU9Imh0dHBzOi8vbS5kci1kYXRlbnNjaHV0ei5kZS8iOw0KX3BhcS5wdXNoKFsnc2V0VHJhY2tlclVybCcsIHUrJ21hdG9tby5waHAnXSk7DQpfcGFxLnB1c2goWydzZXRTaXRlSWQnLCAnMSddKTsNCnZhciBkPWRvY3VtZW50LCBnPWQuY3JlYXRlRWxlbWVudCgnc2NyaXB0JyksIHM9ZC5nZXRFbGVtZW50c0J5VGFnTmFtZSgnc2NyaXB0JylbMF07DQpnLnR5cGU9J3RleHQvamF2YXNjcmlwdCc7IGcuYXN5bmM9dHJ1ZTsgZy5kZWZlcj10cnVlOyBnLnNyYz11KydtYXRvbW8uanMnOyBzLnBhcmVudE5vZGUuaW5zZXJ0QmVmb3JlKGcscyk7DQp9KSgpOw0KPC9zY3JpcHQ+DQo8IS0tIEVuZCBNYXRvbW8gQ29kZSAtLT4="}}}; </script> <script src="https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/plugins/borlabs-cookie/assets/javascript/borlabs-cookie-prioritize.min.js?ver=2.3" id="borlabs-cookie-prioritize-js"></script> <script src="https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/plugins/gd-rating-system/js/rating/events.min.js?ver=3.8.1.1151" id="gdrts-events-js"></script> <link rel="https://api.w.org/" href="https://www.dr-datenschutz.de/wp-json/" /><link rel="alternate" title="JSON" type="application/json" href="https://www.dr-datenschutz.de/wp-json/wp/v2/posts/70110" /><link rel="alternate" title="oEmbed (JSON)" type="application/json+oembed" href="https://www.dr-datenschutz.de/wp-json/oembed/1.0/embed?url=https%3A%2F%2Fwww.dr-datenschutz.de%2Fbfdi-datenschutzpolitische-agenda-fuer-die-bundestagswahl%2F" /> <link rel="alternate" title="oEmbed (XML)" type="text/xml+oembed" href="https://www.dr-datenschutz.de/wp-json/oembed/1.0/embed?url=https%3A%2F%2Fwww.dr-datenschutz.de%2Fbfdi-datenschutzpolitische-agenda-fuer-die-bundestagswahl%2F&format=xml" /> <link rel="pingback" href="https://www.dr-datenschutz.de/xmlrpc.php"> <script id="dd-link-open-tab"> jQuery(document).ready(function () { if (location.hash) { jQuery(location.hash + '#tab-dr-datenschutz-beitraege').tab('show'); scrollToAnchor(location.hash); } }); function scrollToAnchor(anchor) { var target = jQuery(anchor); if (target.length) { jQuery('html, body').animate({ scrollTop: target.offset().top - 160 }, 0); } } </script> <style type="text/css"> #wpadminbar #wp-admin-bar-gdrts-toolbar .ab-icon:before { content: "\f155"; top: 2px; } @media screen and ( max-width: 782px ) { #wpadminbar li#wp-admin-bar-gdrts-toolbar { display: block; } } </style> <link rel="icon" href="https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/uploads/2020/07/cropped-favicon-32x32.png" sizes="32x32" /> <link rel="icon" href="https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/uploads/2020/07/cropped-favicon-192x192.png" sizes="192x192" /> <link rel="apple-touch-icon" href="https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/uploads/2020/07/cropped-favicon-180x180.png" /> <meta name="msapplication-TileImage" content="https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/uploads/2020/07/cropped-favicon-270x270.png" /> <meta name="generator" content="WP Rocket 3.18.2" data-wpr-features="wpr_minify_js wpr_preload_fonts wpr_oci wpr_minify_css wpr_desktop" /></head> <body class="post-template-default single single-post postid-70110 single-format-standard dd-body pb-2 category-allgemein"> <div class="visually-hidden-focusable overflow-hidden"> <div class="container-xxxl"> <a class="d-inline-flex p-2 m-1" href="#primary">Zum Inhalt springen</a> <a class="d-none d-md-inline-flex p-2 m-1" href="#content-navigation">Zur Navigation springen</a> </div> </div> <div class="dd-top-gradient sticky-top d-flex w-100"> <div class="dd-gradient-background-left flex-fill"></div> <div class="dd-gradient container-xxxl"></div> <div class="dd-gradient-background-right flex-fill"></div> </div> <div id="page" class="dd-site"> <!-- MAIN-NAVIGATION --> <header id="masthead" class="dd-site-header sticky-top bg-primary"> <div class="container-xxxl px-0"> <nav class="navbar navbar-expand-lg navbar-dark bg-primary py-0 dd-font-medium"> <a href="https://www.dr-datenschutz.de/" class="navbar-brand d-flex align-items-center px-2 ps-xl-3 pe-xl-4 bg-white"> <img src="https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/themes/dr-datenschutz/build/svg/logo-dr-datenschutz.svg" alt="Logo Dr. Datenschutz" width="190" height="35"> </a> <button onclick="topFunction()" class="navbar-toggler border-0" type="button" data-bs-toggle="collapse" data-bs-target="#sidebar-collapse" aria-controls="sidebar-collapse" aria-expanded="false" aria-label="Toggle navigation"><span class="navbar-toggler-icon"></span></button> <div class="collapse navbar-collapse" id="mainNavbar"> <ul id="menu-1a" class="dd-main-menu navbar-nav me-auto" itemscope itemtype="http://www.schema.org/SiteNavigationElement"><li id="menu-item-17322" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-home menu-item-17322 nav-item"><a itemprop="url" href="https://www.dr-datenschutz.de/" class="nav-link"><span itemprop="name">Home</span></a></li> <li id="menu-item-17325" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-17325 nav-item"><a itemprop="url" href="https://www.dr-datenschutz.de/news/" class="nav-link"><span itemprop="name">News</span></a></li> <li id="menu-item-17326" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-17326 nav-item"><a itemprop="url" href="https://www.dr-datenschutz.de/fachbeitraege/" class="nav-link"><span itemprop="name">Fachbeiträge</span></a></li> <li id="menu-item-17324" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-17324 nav-item"><a itemprop="url" href="https://www.dr-datenschutz.de/urteile/" class="nav-link"><span itemprop="name">Urteile</span></a></li> <li id="menu-item-61651" class="menu-item menu-item-type-custom menu-item-object-custom menu-item-61651 nav-item"><a itemprop="url" href="/podcast/" class="nav-link"><span itemprop="name">Podcast</span></a></li> <li id="menu-item-69091" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-69091 nav-item"><a itemprop="url" href="https://www.dr-datenschutz.de/newsletter/" class="nav-link"><span itemprop="name">Newsletter</span></a></li> <li id="menu-item-61653" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-61653 nav-item"><a itemprop="url" href="https://www.dr-datenschutz.de/about/" class="nav-link"><span itemprop="name">About</span></a></li> </ul> <ul class="dd-social-menu nav justify-content-end"> <li class="nav-item"> <a class="nav-link" href="https://mastodon.social/@Dr_Datenschutz" rel="me" target="_blank"> <svg class="svg-social-icon icon-mastodon"> <use xlink:href="https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/themes/dr-datenschutz/build/svg/svg-sprite.svg#icon-social-mastodon"></use> </svg> </a> </li> <li class="nav-item"> <a class="nav-link" href="https://dr-datenschutz.bsky.social" rel="me" target="_blank"> <svg class="svg-social-icon icon-bluesky"> <use xlink:href="https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/themes/dr-datenschutz/build/svg/svg-sprite.svg#icon-social-bluesky"></use> </svg> </a> </li> <li class="nav-item"> <a class="nav-link" href="https://www.linkedin.com/company/intersoft-consulting-services-ag" target="_blank"> <svg class="svg-social-icon icon-linkedin"> <use xlink:href="https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/themes/dr-datenschutz/build/svg/svg-sprite.svg#icon-social-linkedin"></use> </svg> </a> </li> <li class="nav-item"> <a class="nav-link" href="https://www.xing.com/pages/dr-datenschutz" target="_blank"> <svg class="svg-social-icon icon-xing"> <use xlink:href="https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/themes/dr-datenschutz/build/svg/svg-sprite.svg#icon-social-xing"></use> </svg> </a> </li> <li class="nav-item"> <a class="nav-link" href="https://www.dr-datenschutz.de/feed/" target="_blank"> <svg class="svg-social-icon icon-rss"> <use xlink:href="https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/themes/dr-datenschutz/build/svg/svg-sprite.svg#icon-social-rss"></use> </svg> </a> </li> </ul> </div> </nav> </div> </header><!-- END #masthead --> <div id="site-content" class="dd-site-content container-xxxl"> <div class="row"> <!-- COLLAPSE AREA --> <div class="dd-collapse-wrapper col-lg-4 col-xl-3 position-relative"> <div id="content-navigation" class="dd-content-navigation-sidebar dd-fixed-sidebar-left"> <nav class="navbar navbar-expand-lg bg-light"> <div id="sidebar-collapse" class="row collapse navbar-collapse flex-md-column"> <!-- SITE-NAVIGATION --> <div class="col-md-12 mb-3 d-lg-none"> <div class="row"> <div class="col-12 col-sm-8"> <ul id="menu-1b" class="dd-main-menu nav dd-font-medium" itemscope itemtype="http://www.schema.org/SiteNavigationElement"><li class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-home menu-item-17322 nav-item"><a itemprop="url" href="https://www.dr-datenschutz.de/" class="nav-link"><span itemprop="name">Home</span></a></li> <li class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-17325 nav-item"><a itemprop="url" href="https://www.dr-datenschutz.de/news/" class="nav-link"><span itemprop="name">News</span></a></li> <li class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-17326 nav-item"><a itemprop="url" href="https://www.dr-datenschutz.de/fachbeitraege/" class="nav-link"><span itemprop="name">Fachbeiträge</span></a></li> <li class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-17324 nav-item"><a itemprop="url" href="https://www.dr-datenschutz.de/urteile/" class="nav-link"><span itemprop="name">Urteile</span></a></li> <li class="menu-item menu-item-type-custom menu-item-object-custom menu-item-61651 nav-item"><a itemprop="url" href="/podcast/" class="nav-link"><span itemprop="name">Podcast</span></a></li> <li class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-69091 nav-item"><a itemprop="url" href="https://www.dr-datenschutz.de/newsletter/" class="nav-link"><span itemprop="name">Newsletter</span></a></li> <li class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-61653 nav-item"><a itemprop="url" href="https://www.dr-datenschutz.de/about/" class="nav-link"><span itemprop="name">About</span></a></li> </ul> </div> <div class="col-12 col-sm-4"> <ul class="dd-social-menu nav justify-content-sm-end"> <li class="nav-item"> <a class="nav-link" href="https://mastodon.social/@Dr_Datenschutz" rel="me" target="_blank"> <svg class="svg-social-icon icon-mastodon"> <use xlink:href="https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/themes/dr-datenschutz/build/svg/svg-sprite.svg#icon-social-mastodon"></use> </svg> </a> </li> <li class="nav-item"> <a class="nav-link" href="https://dr-datenschutz.bsky.social" rel="me" target="_blank"> <svg class="svg-social-icon icon-bluesky"> <use xlink:href="https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/themes/dr-datenschutz/build/svg/svg-sprite.svg#icon-social-bluesky"></use> </svg> </a> </li> <li class="nav-item"> <a class="nav-link" href="https://www.linkedin.com/company/intersoft-consulting-services-ag" target="_blank"> <svg class="svg-social-icon icon-linkedin"> <use xlink:href="https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/themes/dr-datenschutz/build/svg/svg-sprite.svg#icon-social-linkedin"></use> </svg> </a> </li> <li class="nav-item"> <a class="nav-link" href="https://www.xing.com/pages/dr-datenschutz" target="_blank"> <svg class="svg-social-icon icon-xing"> <use xlink:href="https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/themes/dr-datenschutz/build/svg/svg-sprite.svg#icon-social-xing"></use> </svg> </a> </li> <li class="nav-item"> <a class="nav-link" href="https://www.dr-datenschutz.de/feed/" target="_blank"> <svg class="svg-social-icon icon-rss"> <use xlink:href="https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/themes/dr-datenschutz/build/svg/svg-sprite.svg#icon-social-rss"></use> </svg> </a> </li> </ul> </div> </div> </div> <!-- SEARCH --> <div class="dd-global-search col-md-12"> <form class="w-100 dd-global-search-form" role="search" method="get" action="https://www.dr-datenschutz.de/"> <span class="visually-hidden-focusable overflow-hidden">Suche nach:</span> <div class="input-group"> <input type="search" class="form-control form-control-sm" placeholder="Suche" value="" name="s"> <div class="input-group-text"> <svg class="svg-search-icon"> <use xlink:href="https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/themes/dr-datenschutz/build/svg/svg-sprite.svg#icon-suche"></use> </svg> </div> </div> </form> </div> <!-- CONTENT-NAVIGATION --> <div class="dd-content-navigation col-md-12"> <div class="row row-cols-2 align-items-start"> <!-- SIDEBAR-PRIMARY --> <div class="col"> <ul id="navigation-sidebar-primary" class="dd-navigation-sidebar-primary nav flex-column flex-nowrap dd-font-regular" itemscope itemtype="http://www.schema.org/SiteNavigationElement"><li id="menu-item-61654" class="category-datenschutz border-top menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post menu-item-61654 nav-item border-bottom"><a itemprop="url" href="https://www.dr-datenschutz.de/was-ist-datenschutz-begriff-und-geschichte/" class="nav-link px-0 center-v position-relative ps-4"><span itemprop="name"><svg class="svg-nav-icon"><use xlink:href="https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/themes/dr-datenschutz/build/svg/svg-sprite.svg#icon-menu-datenschutz"></use></svg><span>Datenschutz</span></span></a></li> <li id="menu-item-61655" class="category-dsgvo menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post menu-item-61655 nav-item border-bottom"><a itemprop="url" href="https://www.dr-datenschutz.de/dsgvo-einfach-erklaert-antworten-auf-die-wichtigsten-fragen/" class="nav-link px-0 center-v position-relative ps-4"><span itemprop="name"><svg class="svg-nav-icon"><use xlink:href="https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/themes/dr-datenschutz/build/svg/svg-sprite.svg#icon-menu-dsgvo"></use></svg><span>DSGVO</span></span></a></li> <li id="menu-item-61656" class="category-marketing menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post menu-item-61656 nav-item border-bottom"><a itemprop="url" href="https://www.dr-datenschutz.de/datenschutz-marketing-werbung/" class="nav-link px-0 center-v position-relative ps-4"><span itemprop="name"><svg class="svg-nav-icon"><use xlink:href="https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/themes/dr-datenschutz/build/svg/svg-sprite.svg#icon-menu-marketing"></use></svg><span>Marketing</span></span></a></li> <li id="menu-item-61657" class="category-unternehmen menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post menu-item-61657 nav-item border-bottom"><a itemprop="url" href="https://www.dr-datenschutz.de/datenschutz-im-unternehmen/" class="nav-link px-0 center-v position-relative ps-4"><span itemprop="name"><svg class="svg-nav-icon"><use xlink:href="https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/themes/dr-datenschutz/build/svg/svg-sprite.svg#icon-menu-unternehmen"></use></svg><span>Unternehmen</span></span></a></li> <li id="menu-item-61658" class="category-datenschutzbeauftragter menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post menu-item-61658 nav-item border-bottom"><a itemprop="url" href="https://www.dr-datenschutz.de/datenschutzbeauftragter-dsgvo/" class="nav-link px-0 center-v position-relative ps-4"><span itemprop="name"><svg class="svg-nav-icon"><use xlink:href="https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/themes/dr-datenschutz/build/svg/svg-sprite.svg#icon-menu-datenschutzbeauftragter"></use></svg><span>Datenschutzbeauftragter</span></span></a></li> <li id="menu-item-61659" class="category-it menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post menu-item-61659 nav-item border-bottom"><a itemprop="url" href="https://www.dr-datenschutz.de/informationstechnik-it-was-ist-das-und-was-faellt-darunter/" class="nav-link px-0 center-v position-relative ps-4"><span itemprop="name"><svg class="svg-nav-icon"><use xlink:href="https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/themes/dr-datenschutz/build/svg/svg-sprite.svg#icon-menu-it"></use></svg><span>IT</span></span></a></li> </ul></div> <!-- SIDEBAR-SECONDARY --> <div class="col"> <div id="navigation-sidebar-secondary" class="dd-navigation-sidebar-secondary"> <ul id="menu-kategorie-datenschutz" class="nav flex-column flex-nowrap dd-font-regular" itemscope itemtype="http://www.schema.org/SiteNavigationElement"><li id="menu-item-61661" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post nav-item menu-item-61661"><a href="https://www.dr-datenschutz.de/was-ist-datenschutz-begriff-und-geschichte/" class="nav-link p-0">Was ist Datenschutz?</a></li> <li id="menu-item-61662" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post menu-item-has-children nav-item menu-item-61662"><a href="https://www.dr-datenschutz.de/google-und-datenschutz-ist-die-kritik-berechtigt/" class="nav-link p-0">Google</a> <ul class="nav flex-column ps-2 border-start mt-2 dd-font-regular"> <li id="menu-item-61883" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post nav-item menu-item-61883"><a href="https://www.dr-datenschutz.de/google-analytics-datenschutzkonform-einsetzen/" class="nav-link p-0">Google Analytics</a></li> <li id="menu-item-61666" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post nav-item menu-item-61666"><a href="https://www.dr-datenschutz.de/wie-google-fonts-dsgvo-konform-werden/" class="nav-link p-0">Google Fonts</a></li> <li id="menu-item-61667" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post nav-item menu-item-61667"><a href="https://www.dr-datenschutz.de/wie-kann-google-maps-dsgvo-konform-eingebunden-werden/" class="nav-link p-0">Google Maps</a></li> <li id="menu-item-61691" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post nav-item menu-item-61691"><a href="https://www.dr-datenschutz.de/google-recaptcha-und-der-datenschutz/" class="nav-link p-0">Google Recaptcha</a></li> <li id="menu-item-65492" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post nav-item menu-item-65492"><a href="https://www.dr-datenschutz.de/google-anleitung-zum-loeschen-und-verwalten-ihrer-daten/" class="nav-link p-0">Google Daten Löschen</a></li> </ul> </li> <li id="menu-item-61663" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post menu-item-has-children nav-item menu-item-61663"><a href="https://www.dr-datenschutz.de/facebook-und-datenschutz-was-ist-zu-beachten/" class="nav-link p-0">Facebook</a> <ul class="nav flex-column ps-2 border-start mt-2 dd-font-regular"> <li id="menu-item-61692" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post nav-item menu-item-61692"><a href="https://www.dr-datenschutz.de/facebook-fanpage-datenschutzprobleme-und-loesungsansaetze/" class="nav-link p-0">Facebook Fanpage</a></li> <li id="menu-item-61693" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post nav-item menu-item-61693"><a href="https://www.dr-datenschutz.de/facebook-like-button-und-das-datenschutz-problem/" class="nav-link p-0">Facebook Like-Button</a></li> <li id="menu-item-61694" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post nav-item menu-item-61694"><a href="https://www.dr-datenschutz.de/instagram-und-datenschutz-kannstduknicken/" class="nav-link p-0">Instagram</a></li> <li id="menu-item-61695" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post nav-item menu-item-61695"><a href="https://www.dr-datenschutz.de/facebook-custom-audiences-vereinbar-mit-dem-datenschutz/" class="nav-link p-0">Custom Audiences</a></li> </ul> </li> <li id="menu-item-61664" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post menu-item-has-children nav-item menu-item-61664"><a href="https://www.dr-datenschutz.de/whatsapp-im-datenschutz-check-das-passiert-mit-deinen-daten/" class="nav-link p-0">WhatsApp</a> <ul class="nav flex-column ps-2 border-start mt-2 dd-font-regular"> <li id="menu-item-61697" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post nav-item menu-item-61697"><a href="https://www.dr-datenschutz.de/whatsapp-sicherheitsrisiko-beim-einsatz-im-unternehmen/" class="nav-link p-0">WhatsApp im Unternehmen</a></li> <li id="menu-item-61698" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post nav-item menu-item-61698"><a href="https://www.dr-datenschutz.de/die-ende-zu-ende-verschluesselung-bei-whatsapp/" class="nav-link p-0">WhatsApp Verschlüsselung</a></li> <li id="menu-item-64646" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post nav-item menu-item-64646"><a href="https://www.dr-datenschutz.de/whatsapp-gehoert-nicht-an-schulen/" class="nav-link p-0">WhatsApp an Schulen</a></li> <li id="menu-item-62081" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post nav-item menu-item-62081"><a href="https://www.dr-datenschutz.de/newsletter-versand-per-whatsapp-ist-zu-beachten/" class="nav-link p-0">Newsletter-Versand</a></li> <li id="menu-item-61699" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post nav-item menu-item-61699"><a href="https://www.dr-datenschutz.de/whatsapp-und-facebook-was-bewirken-die-neuerungen/" class="nav-link p-0">WhatsApp und Facebook</a></li> </ul> </li> <li id="menu-item-67369" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post menu-item-has-children nav-item menu-item-67369"><a href="https://www.dr-datenschutz.de/apple-das-datenschutz-unternehmen-oder-doch-nicht/" class="nav-link p-0">Apple</a> <ul class="nav flex-column ps-2 border-start mt-2 dd-font-regular"> <li id="menu-item-61702" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post nav-item menu-item-61702"><a href="https://www.dr-datenschutz.de/apple-iphone-echter-datenschutz-oder-nur-marketing/" class="nav-link p-0">iPhone</a></li> <li id="menu-item-64649" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post nav-item menu-item-64649"><a href="https://www.dr-datenschutz.de/die-icloud-von-apple-im-datenschutz-check/" class="nav-link p-0">iCloud</a></li> <li id="menu-item-61704" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post nav-item menu-item-61704"><a href="https://www.dr-datenschutz.de/imessage-apples-sichere-whatsapp-alternative/" class="nav-link p-0">iMessage</a></li> <li id="menu-item-61701" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post nav-item menu-item-61701"><a href="https://www.dr-datenschutz.de/siri-so-ernst-nimmt-apple-den-datenschutz/" class="nav-link p-0">Siri</a></li> <li id="menu-item-61703" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post nav-item menu-item-61703"><a href="https://www.dr-datenschutz.de/facetime-und-der-datenschutz/" class="nav-link p-0">FaceTime</a></li> </ul> </li> <li id="menu-item-61705" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post menu-item-has-children nav-item menu-item-61705"><a href="https://www.dr-datenschutz.de/datenschutz-bei-microsoft-was-wird-kritisiert/" class="nav-link p-0">Microsoft</a> <ul class="nav flex-column ps-2 border-start mt-2 dd-font-regular"> <li id="menu-item-61706" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post nav-item menu-item-61706"><a href="https://www.dr-datenschutz.de/windows-10-und-datenschutz-der-eiertanz-der-aufsichtsbehoerden/" class="nav-link p-0">Windows 10</a></li> <li id="menu-item-61707" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post nav-item menu-item-61707"><a href="https://www.dr-datenschutz.de/microsoft-onedrive-und-der-datenschutz/" class="nav-link p-0">OneDrive</a></li> <li id="menu-item-61708" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post nav-item menu-item-61708"><a href="https://www.dr-datenschutz.de/aufsichtsbehoerde-microsoft-teams-ist-rechtswidrig-wirklich/" class="nav-link p-0">Teams</a></li> <li id="menu-item-61709" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post nav-item menu-item-61709"><a href="https://www.dr-datenschutz.de/kann-man-skype-datenschutzkonform-nutzen/" class="nav-link p-0">Skype</a></li> <li id="menu-item-65598" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post nav-item menu-item-65598"><a href="https://www.dr-datenschutz.de/datenschutz-microsoft-365-dsgvo-konformer-einsatz-moeglich/" class="nav-link p-0">Microsoft 365</a></li> <li id="menu-item-65143" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post nav-item menu-item-65143"><a href="https://www.dr-datenschutz.de/microsoft-365-copilot-unter-datenschutzrechtlicher-betrachtung/" class="nav-link p-0">Microsoft 365 Copilot</a></li> </ul> </li> <li id="menu-item-61711" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post menu-item-has-children nav-item menu-item-61711"><a href="https://www.dr-datenschutz.de/wie-wichtig-ist-amazon-der-datenschutz/" class="nav-link p-0">Amazon</a> <ul class="nav flex-column ps-2 border-start mt-2 dd-font-regular"> <li id="menu-item-66164" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post nav-item menu-item-66164"><a href="https://www.dr-datenschutz.de/amazon-web-services-aws-datenschutzkonform-nutzen/" class="nav-link p-0">Amazon Web Services (AWS)</a></li> <li id="menu-item-61712" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post nav-item menu-item-61712"><a href="https://www.dr-datenschutz.de/amazon-alexa-und-der-datenschutz/" class="nav-link p-0">Alexa</a></li> <li id="menu-item-61713" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post nav-item menu-item-61713"><a href="https://www.dr-datenschutz.de/ueberblick-ueber-twitch-und-datenschutz-fuer-zuschauer-und-streamer/" class="nav-link p-0">Twitch</a></li> </ul> </li> <li id="menu-item-61715" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post menu-item-has-children nav-item menu-item-61715"><a href="https://www.dr-datenschutz.de/datenschutz-bei-fotos-wann-findet-die-dsgvo-anwendung/" class="nav-link p-0">Fotos</a> <ul class="nav flex-column ps-2 border-start mt-2 dd-font-regular"> <li id="menu-item-61716" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post nav-item menu-item-61716"><a href="https://www.dr-datenschutz.de/veroeffentlichung-von-mitarbeiterfotos-nur-mit-einwilligung/" class="nav-link p-0">Mitarbeiterfotos</a></li> <li id="menu-item-61717" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post nav-item menu-item-61717"><a href="https://www.dr-datenschutz.de/fotos-von-kindern-und-der-datenschutz/" class="nav-link p-0">Fotos von Kindern</a></li> <li id="menu-item-61718" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post nav-item menu-item-61718"><a href="https://www.dr-datenschutz.de/fotos-der-wohnung-unzulaessiger-eingriff-in-die-privatsphaere/" class="nav-link p-0">Fotos der Wohnung</a></li> <li id="menu-item-61719" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post nav-item menu-item-61719"><a href="https://www.dr-datenschutz.de/fotos-auf-veranstaltungen-events-und-der-datenschutz/" class="nav-link p-0">Veranstaltungen</a></li> <li id="menu-item-64729" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post nav-item menu-item-64729"><a href="https://www.dr-datenschutz.de/fotoverbot-bei-der-einschulung/" class="nav-link p-0">Einschulung</a></li> <li id="menu-item-64952" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post nav-item menu-item-64952"><a href="https://www.dr-datenschutz.de/datenschutz-in-der-schule-was-ist-bei-klassenfotos-wichtig/" class="nav-link p-0">Klassenfotos</a></li> <li id="menu-item-62071" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post nav-item menu-item-62071"><a href="https://www.dr-datenschutz.de/urlaubsfotos-was-ist-erlaubt-was-nicht/" class="nav-link p-0">Urlaubsfotos</a></li> </ul> </li> <li id="menu-item-61720" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post menu-item-has-children nav-item menu-item-61720"><a href="https://www.dr-datenschutz.de/datenschutz-bei-kindern-und-jugendlichen/" class="nav-link p-0">Kinder</a> <ul class="nav flex-column ps-2 border-start mt-2 dd-font-regular"> <li id="menu-item-61721" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post nav-item menu-item-61721"><a href="https://www.dr-datenschutz.de/datenschutz-in-kindergarten-und-kindertagesstaette/" class="nav-link p-0">Kindergarten</a></li> <li id="menu-item-69723" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post nav-item menu-item-69723"><a href="https://www.dr-datenschutz.de/anforderungen-an-die-einwilligung-von-kindern-nach-der-dsgvo/" class="nav-link p-0">Einwilligung</a></li> <li id="menu-item-61723" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post nav-item menu-item-61723"><a href="https://www.dr-datenschutz.de/gps-ueberwachung-bei-kindern-fuersorge-oder-kontrollzwang/" class="nav-link p-0">GPS-Überwachung</a></li> <li id="menu-item-61724" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post nav-item menu-item-61724"><a href="https://www.dr-datenschutz.de/smart-toys-und-der-datenschutz-spione-im-kinderzimmer/" class="nav-link p-0">Smart Toys</a></li> <li id="menu-item-61725" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post nav-item menu-item-61725"><a href="https://www.dr-datenschutz.de/videospiele-und-der-datenschutz/" class="nav-link p-0">Videospiele</a></li> <li id="menu-item-61726" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post nav-item menu-item-61726"><a href="https://www.dr-datenschutz.de/sharenting-auch-kinder-haben-das-recht-auf-privatsphaere/" class="nav-link p-0">Sharenting</a></li> </ul> </li> <li id="menu-item-61727" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post menu-item-has-children nav-item menu-item-61727"><a href="https://www.dr-datenschutz.de/dsgvo-macht-schule-datenschutz-fuer-lehranstalten/" class="nav-link p-0">Schule</a> <ul class="nav flex-column ps-2 border-start mt-2 dd-font-regular"> <li id="menu-item-65838" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post nav-item menu-item-65838"><a href="https://www.dr-datenschutz.de/digitalisierung-der-schule-ist-datenschutz-die-huerde/" class="nav-link p-0">Digitalisierung</a></li> <li id="menu-item-61729" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post nav-item menu-item-61729"><a href="https://www.dr-datenschutz.de/datenschutz-im-unterricht-ratgeber-fuer-kinder-und-jugendliche/" class="nav-link p-0">Datenschutz im Unterricht</a></li> <li id="menu-item-64951" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post nav-item menu-item-64951"><a href="https://www.dr-datenschutz.de/ki-in-der-schule-intelligente-tutorielle-systeme/" class="nav-link p-0">KI in der Schule</a></li> <li id="menu-item-61728" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post nav-item menu-item-61728"><a href="https://www.dr-datenschutz.de/handys-in-der-schule-ratgeber-fuer-lehrer-und-eltern/" class="nav-link p-0">Handys</a></li> <li id="menu-item-66248" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post nav-item menu-item-66248"><a href="https://www.dr-datenschutz.de/datenschutz-bei-it-tools-software-in-schulen/" class="nav-link p-0">Software</a></li> <li id="menu-item-65087" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post nav-item menu-item-65087"><a href="https://www.dr-datenschutz.de/schule-2-0-einfuehrung-von-digitalen-klassenbuechern/" class="nav-link p-0">Digitales Klassenbuch</a></li> </ul> </li> <li id="menu-item-61730" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post menu-item-has-children nav-item menu-item-61730"><a href="https://www.dr-datenschutz.de/datenschutz-im-verein/" class="nav-link p-0">Verein</a> <ul class="nav flex-column ps-2 border-start mt-2 dd-font-regular"> <li id="menu-item-61731" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post nav-item menu-item-61731"><a href="https://www.dr-datenschutz.de/braucht-ein-verein-einen-datenschutzbeauftragten/" class="nav-link p-0">Datenschutzbeauftragter</a></li> <li id="menu-item-61732" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post nav-item menu-item-61732"><a href="https://www.dr-datenschutz.de/datenschutz-im-verein-fotos/" class="nav-link p-0">Fotos</a></li> <li id="menu-item-61733" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post nav-item menu-item-61733"><a href="https://www.dr-datenschutz.de/die-weitergabe-von-daten-im-verein-nach-der-dsgvo/" class="nav-link p-0">Weitergabe von Daten</a></li> <li id="menu-item-65683" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post nav-item menu-item-65683"><a href="https://www.dr-datenschutz.de/dsgvo-hilfen-fuer-vereine-praxisratgeber-und-checkliste/" class="nav-link p-0">Muster und Checklisten</a></li> </ul> </li> <li id="menu-item-61735" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post menu-item-has-children nav-item menu-item-61735"><a href="https://www.dr-datenschutz.de/digitale-gesundheit-herausforderungen-fuer-den-patientendatenschutz/" class="nav-link p-0">Gesundheitswesen</a> <ul class="nav flex-column ps-2 border-start mt-2 dd-font-regular"> <li id="menu-item-61736" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post nav-item menu-item-61736"><a href="https://www.dr-datenschutz.de/datenschutz-in-der-arztpraxis-alles-wichtige-im-ueberblick/" class="nav-link p-0">Arztpraxis</a></li> <li id="menu-item-61737" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post nav-item menu-item-61737"><a href="https://www.dr-datenschutz.de/datenschutz-im-krankenhaus/" class="nav-link p-0">Krankenhaus</a></li> <li id="menu-item-61738" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post nav-item menu-item-61738"><a href="https://www.dr-datenschutz.de/der-datenschutz-bei-krankenkassen/" class="nav-link p-0">Krankenkasse</a></li> <li id="menu-item-61739" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post nav-item menu-item-61739"><a href="https://www.dr-datenschutz.de/apps-auf-rezept-werbung-verboten/" class="nav-link p-0">Apps auf Rezept</a></li> </ul> </li> <li id="menu-item-61740" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post menu-item-has-children nav-item menu-item-61740"><a href="https://www.dr-datenschutz.de/der-datenschutz-in-der-kirche/" class="nav-link p-0">Kirche</a> <ul class="nav flex-column ps-2 border-start mt-2 dd-font-regular"> <li id="menu-item-61741" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post nav-item menu-item-61741"><a href="https://www.dr-datenschutz.de/kirchliches-datenschutzgesetz-kdg-neue-gebote-der-katholischen-kirche/" class="nav-link p-0">Katholische Kirche</a></li> <li id="menu-item-61742" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post nav-item menu-item-61742"><a href="https://www.dr-datenschutz.de/dsg-ekd-das-datenschutzgesetz-der-evangelischen-kirche/" class="nav-link p-0">Evangelische Kirche</a></li> </ul> </li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div><!-- END .dd-collapse-wrapper --> <div class="col-lg-8 col-xl-9 ps-md-3 ps-lg-6 mt-lg-2"> <div id="main-content" class="dd-main-content"> <div id="dd-breadrumb" class="dd-breadcrumb"><nav aria-label="breadcrumb"><ol class="breadcrumb dd-font-13 text-dark text-decoration-none"><li class="breadcrumb-item"><span><span><a href="https://www.dr-datenschutz.de/">Dr. Datenschutz</a></span> <span class="separator px-1">></span> <span><a href="https://www.dr-datenschutz.de/beitragsart/fachbeitrag/">Fachbeitrag</a></span> <span class="separator px-1">></span> <span class="breadcrumb_last" aria-current="page">BfDI: Datenschutzpolitische Agenda für die Bundestagswahl</span></span></li></ol></nav></div> <div class="row"> <main id="primary" class="dd-primary col-xxl-8 pe-md-3 pe-lg-6"> <article id="post-70110" class="post-70110 post type-post status-publish format-standard has-post-thumbnail hentry category-allgemein tag-bundesdatenschutzbeauftragter tag-datensicherheit tag-eu tag-it-sicherheit tag-personenbezogene-daten beitragsart-fachbeitrag"> <header class="dd-entry-header dd-hero card mb-4"> <div class="d-flex justify-content-end"> <img width="660" height="390" src="https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/uploads/2014/04/deutschland-04.jpg" class="img-fluid wp-post-image" alt="BfDI: Datenschutzpolitische Agenda für die Bundestagswahl" decoding="async" fetchpriority="high" srcset="https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/uploads/2014/04/deutschland-04.jpg 660w, https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/uploads/2014/04/deutschland-04-280x165.jpg 280w, https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/uploads/2014/04/deutschland-04-600x355.jpg 600w, https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/uploads/2014/04/deutschland-04-66x39.jpg 66w, https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/uploads/2014/04/deutschland-04-174x103.jpg 174w, https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/uploads/2014/04/deutschland-04-187x111.jpg 187w, https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/uploads/2014/04/deutschland-04-207x122.jpg 207w, https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/uploads/2014/04/deutschland-04-246x145.jpg 246w, https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/uploads/2014/04/deutschland-04-364x215.jpg 364w, https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/uploads/2014/04/deutschland-04-511x302.jpg 511w, https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/uploads/2014/04/deutschland-04-130x77.jpg 130w, https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/uploads/2014/04/deutschland-04-100x60.jpg 100w" sizes="(max-width: 660px) 100vw, 660px" /> </div> <div class="dd-card-img-overlay card-img-overlay text-white d-flex align-items-end align-items-xs2-center"> <div class="entry-header px-xs2-4"> <button type="button" class="btn btn-outline-light btn-sm text-uppercase" disabled>Fachbeitrag</button> <h1 class="card-title mt-2 text-light">BfDI: Datenschutzpolitische Agenda für die Bundestagswahl</h1> <div class="entry-meta"> <p class="card-text"> <span class="byline"> Artikel von <span class="author vcard"><a class="url fn n" href="https://www.dr-datenschutz.de/author/jgaertner/">Josephine Gärtner</a></span></span><span class="separator px-1">·</span><span class="posted-on d-inline-block"><a href="https://www.dr-datenschutz.de/bfdi-datenschutzpolitische-agenda-fuer-die-bundestagswahl/" rel="bookmark"><span class="entry-date">13. Januar 2025</span></a></span></p> </div><!-- .entry-meta --> </div> </div> </header><!-- .entry-header --> <!-- Entry Content --> <div class="dd-entry-content"> <p>Die Bundesbeauftragte für den Datenschutz und die Informationsfreiheit (BfDI) hat ihre Agenda für die 21. Wahlperiode des Deutschen Bundestages vorgestellt und Vorschläge für die Wahlprogramme der Parteien gemacht. Dieser Artikel fasst die Kernaussagen der Agenda zusammen.<span id="more-70110"></span></p> <div id="toc_container" class="no_bullets"><p class="toc_title">Der Inhalt im Überblick</p><ul class="toc_list"><li><a href="#Datenschutzpolitische-Ausrichtung-der-BfDI">Datenschutzpolitische Ausrichtung der BfDI</a></li><li><a href="#Die-Vorschlaege-der-Bundesdatenschutzbeauftragten-im-Detail">Die Vorschläge der Bundesdatenschutzbeauftragten im Detail</a><ul><li><a href="#Gesundheit">Gesundheit</a></li><li><a href="#Kuenstliche-Intelligenz-KI">Künstliche Intelligenz (KI)</a></li><li><a href="#Sicherheit-und-Datenschutz">Sicherheit und Datenschutz</a></li><li><a href="#Forschung-Wirtschaft-und-Arbeit">Forschung, Wirtschaft und Arbeit</a></li><li><a href="#Digitale-Plattformen-Messenger-soziale-Medien-sowie-Kinder-und-Jugendschutz">Digitale Plattformen: Messenger, soziale Medien sowie Kinder- und Jugendschutz</a></li><li><a href="#Oeffentliche-Verwaltung">Öffentliche Verwaltung</a></li><li><a href="#Sicherheit-personenbezogener-Daten">Sicherheit personenbezogener Daten</a></li><li><a href="#Datenschutzrecht-und-Aufsicht">Datenschutzrecht und Aufsicht</a></li><li><a href="#Informationsfreiheit">Informationsfreiheit</a></li></ul></li><li><a href="#Ausblick-Datenschutzrecht-als-konstruktiver-Wegbereiter">Ausblick: Datenschutzrecht als konstruktiver Wegbereiter</a></li></ul></div> <h2><span id="Datenschutzpolitische-Ausrichtung-der-BfDI">Datenschutzpolitische Ausrichtung der BfDI</span></h2> <p>Die Bundesdatenschutzbeauftragte, Louisa Specht-Riemenschneider, erklärt in ihrer <a href="https://www.bfdi.bund.de/SharedDocs/Downloads/DE/DokumenteBfDI/Datenschutzpolitische-Agenda/Datenschutzpolitische-Agenda-21-WP.pdf?__blob=publicationFile&v=6" target="_blank" rel="noopener">datenschutzpolitischen Agenda</a>, dass ihre Amtszeit im Zeichen einer vertrauenswürdigen digitalen Transformation stehen soll. Dabei stellt sie heraus, dass das Datenschutzrecht und die Datenschutzpolitik „grundrechtssensible Lösungen“ für die Digitalisierung in Deutschland und in Europa anbieten müssen.</p> <p>Bereits in der Einleitung dieser Agenda werden vier Aspekte benannt, denen sie in ihrer Amtszeit besondere Relevanz beimisst:</p> <ul> <li>Es soll ein <strong>Digitalministerium</strong> geschaffen werden. Dieses soll als Koordinationsstelle für Digitalprojekte der Bundesregierung, Verwaltungsdigitalisierung, Informationsfreiheits- und Transparenzregelungen sowie als einheitlicher Ansprechpartner für die datenschutzrechtliche Beratung fungieren.</li> <li>Die <strong>digitale Souveränität Europas</strong> soll durch eigenständige Cloudumgebungen und Softwarelösungen ohne Drittlandsübermittlung erreicht werden.</li> <li>Es soll ein <strong>Forschungsdatengesetz</strong> angestoßen werden, um einerseits die Forschung mit Daten zu ermöglichen und andererseits die informationelle Selbstbestimmung zu gewährleisten.</li> <li>In Sachen <strong>Künstlicher Intelligenz</strong>, sowohl Training als auch Nutzung, soll vom Gesetzgeber regulatorisch mehr Rechtssicherheit geschaffen werden.</li> </ul> <p>Bei Betrachtung dieser Aspekte wird klar: Hier werden hohe hohe Ziele gesteckt. Sie setzt dabei auf technologische Innovation und fordert ein Umdenken hinsichtlich bestehender datenschutzpolitischer Strukturen.</p> <h2><span id="Die-Vorschlaege-der-Bundesdatenschutzbeauftragten-im-Detail">Die Vorschläge der Bundesdatenschutzbeauftragten im Detail</span></h2> <p>Im Folgenden werden die Aussagen der Bundesbeauftragten für Datenschutz zu verschiedenen Themenfeldern zusammengefasst.</p> <h3><span id="Gesundheit">Gesundheit</span></h3> <p>Die Agenda beginnt interessanterweise nicht mit den „offensichtlichen“ Themen des Datenschutzes, wie IT-Sicherheit oder datenschutzpolitischen Überlegungen, sondern mit einem Thema, was jedermann unmittelbar betrifft: der Gesundheit.</p> <p>Ein unbedingtes Ziel soll sein, allen Menschen in Deutschland einen Zugang zur elektronischen Patientenakte zu gewähren, auch diesen, die keine digitalen Endgeräte nutzen.</p> <p>Einen weiteren Schwerpunkt legt die BfDI überdies in die Gesundheitsforschung mit Daten. Sie unterstreicht, dass die Forschung mit Gesundheitsdaten für die Medizin essenziell ist. Ein verlässlicher Schutz von sensiblen personenbezogenen Daten ist jedoch ebenso signifikant. Ihre Forderung ist daher, Forschung nur mit anonymisierten Daten zu betreiben. Sicher pseudonymisierte Daten sollen ausschließlich verwendet werden, wenn sonst der Forschungszweck leerlaufen würde.</p> <h3><span id="Kuenstliche-Intelligenz-KI">Künstliche Intelligenz (KI)</span></h3> <p>Schon der zweite Punkt der Agenda ist die aktuelle „Hot topic“ der Informationstechnologie – die Künstliche Intelligenz. KI ist mittlerweile in der Mitte unserer Gesellschaft angekommen. Nach dem Durchbruch von KI-Systemen wie OpenAI wird der Markt nahezu täglich mit neuen Tools geflutet. Der Einsatz dieser Systeme erfolgt jedoch derzeit noch durchaus unreguliert. Folgerichtig fordert die BfDI daher mehr Rechtssicherheit, nicht nur für die Nutzung von KI, sondern insbesondere für das Training von KI mit hochwertigen Daten. Es darf nicht allein den Nutzern überlassen werden, Risiken der KI-Anwendung durch Interessenabwägungen zu tragen. Stattdessen sollen gesetzliche Vorgaben regeln, welche Daten für das Training von KI verarbeitet werden dürfen.</p> <p>Überdies sollten KI-Reallabore eingerichtet werden, in denen neu entwickelte KI-Systeme in einer geschützten Umgebung getestet werden können. Hier sieht die BfDI auch ihre eigene Behörde in der Verantwortung, mithilfe eines KI-Reallabors die Rechtskonformität von KI-Systemen mit der KI-Verordnung und dem Datenschutzrecht zu beurteilen.</p> <h3><span id="Sicherheit-und-Datenschutz">Sicherheit und Datenschutz</span></h3> <p>Als drittes äußert sich Frau Specht-Riemenschneider zum Thema Sicherheit und Datenschutz. Die Forderungen von Sicherheitsbehörden nach schärferen Gesetzen, um schneller auf Bedrohungen reagieren zu können, sollten nicht der Anstoß für die Verabschiedung dieser sein, sondern vielmehr zu einem Umdenken in der Sicherheitsinfrastruktur führen. Die BfDI mahnt hinsichtlich der Überwachungsgesamtlast und der zunehmenden Verschärfung der Gesetze in den letzten Jahren zur Vorsicht. Ein Sicherheits-Moratorium soll die Freiheiten des Einzelnen und der Gesellschaft schützen und die Effizienz bestehender Regelungen überprüfen.</p> <p>Die Polizeibehörden sollen bei Datenschutzverstößen durch Erhebung von personenbezogenen Daten von Aufsichtsbehörden künftig durch wirksame Sanktionen oder Weisungen belegt werden können. Es erfolgt der Hinweis, dass europarechtliche Vorgaben der JI-Richtlinie, wie sie anderswo bereits umgesetzt werden, insbesondere noch nicht für die Bundespolizei gelten.</p> <p>Weiter fordert sie, dass die Rechtsprechung von Bundesverfassungsgericht und Europäischem Gerichtshof von der Regierung umzusetzen sind. Dies gelte insbesondere für Rechtsgrundlagen für die Speicherung im polizeilichen Informationsverbund, Eingriffsschwellen für nachrichtendienstliche Befugnisse, die Umsetzung der JI-Richtlinie in das deutsche Polizeirecht und die restriktive Auslegung der PNR-Richtlinie.</p> <p>Schließlich thematisiert die BfDI die Digitalisierung der Sicherheitsbehörden. Ihrer Meinung nach benötige man künftig „zukunftsfähige Rechtsgrundlagen für die Digitalisierung“ im Sicherheitsüberprüfungsgesetz (SÜG). Man könne dadurch Entlastung für einzelne Stellen und eine ganzheitliche und konforme Digitalisierung schaffen.</p> <h3><span id="Forschung-Wirtschaft-und-Arbeit">Forschung, Wirtschaft und Arbeit</span></h3> <p>Bereits in den einleitenden Worten der Agenda wird erwähnt, dass eines der Hauptanliegen die Schaffung eines Forschungsdatengesetzes ist. Dieses soll Forschung mit Daten ermöglichen und gleichzeitig Betroffenendaten mithilfe von state-of-the-art Technologie schützen.</p> <p>Außerdem sollten nach Erläuterungen der BfDI die digitale Souveränität der Europäischen Union durch die Emanzipation von Dienstleistern aus Drittstaaten hin zu IT- und Cloudlösungen „Made in Europe“ und gänzlich ohne Drittlandsübermittlung gestärkt werden.</p> <p>Frau Specht-Riemenschneider rückt den Fokus weiter auf den (sicheren) digitalen Euro. Bis jetzt waren Nutzer den Plattformanbietern bei Onlinetransaktionen in Sachen Tracking ausgeliefert. Mithilfe des digitalen Euros sollen Zahlungen anonym und damit ähnlich einer Barzahlung erfolgen.</p> <p>Schließlich greift sie auch den Beschäftigtendatenschutz auf und spricht sich für konkretere Regelungen für das Beschäftigungsverhältnis und damit für ein Beschäftigtendatengesetz aus.</p> <h3><span id="Digitale-Plattformen-Messenger-soziale-Medien-sowie-Kinder-und-Jugendschutz">Digitale Plattformen: Messenger, soziale Medien sowie Kinder- und Jugendschutz</span></h3> <p>Soziale Medien sollen in der Amtszeit der BfDI noch sicherer und regulierter werden. So könnte ein Recht auf Verschlüsselung Sicherheit im Netz bieten – insbesondere für Minderjährige, denen die Gefahren im Internet noch nicht bewusst sind. Auch ein „Messenger Made in Europe“ ohne Dienstleister in Drittstaaten stößt sie an. Kinder- und Jugendliche sollen auf Online-Plattformen mithilfe von Altersüberprüfungen geschützt werden, ohne ihnen den Zugang zum Internet zu versagen.</p> <p>Die zunehmende Praxis, Nutzer vor die Wahl zu stellen, entweder in Tracking einzuwilligen oder für werbefreie Angebote zu zahlen („Consent or pay“), widerspricht dem Grundgedanken der DSGVO. Die BfDI fordert, dass Datenschutz kein Luxus für zahlungskräftige Personen sein darf. Hier sind klare Regelungen notwendig, die auch Menschen mit geringeren finanziellen Mitteln schützen.</p> <p>Zuletzt wirbt die Bundesdatenschutzbeauftragte für die Verabschiedung der ePrivacy-Verordnung und möchte die zukünftige Aufsicht über die Einhaltung der Verordnung in den Datenschutzaufsichtsbehörden sehen.</p> <h3><span id="Oeffentliche-Verwaltung">Öffentliche Verwaltung</span></h3> <p>Eine digitale Verwaltung ist rechenschaftspflichtig gegenüber den Bürgerinnen und Bürgern. Die BfDI fordert, dass die Verwaltung transparent arbeitet und sichere Datenverarbeitungen gewährleisten kann. Sie schlägt daher vor, die digitale Souveränität im Vergaberecht zu verankern.</p> <p>Bei Modernisierung der Register und dem Once-Only-Prinzip kann der Verwaltungsaufwand für Bürgerinnen und Bürger sowie für Unternehmen ferner erleichtert werden, indem sie nur einmal Daten bei der Verwaltung einreichen. Überdies sollen zuerst bestehende Register genutzt werden, bevor neue aufgebaut werden. Sollten dann doch neue Register benötigt werden, sollte dies im Lichte des Persönlichkeitsschutzes geschehen.</p> <h3><span id="Sicherheit-personenbezogener-Daten">Sicherheit personenbezogener Daten</span></h3> <p>Frau Specht-Riemenschneider unterstreicht die Relevanz einer sicheren IT-Landschaft. Dies gilt insbesondere auch für staatliche Stellen. Hier ist es an der neuen Regierung die vorhandenen Mängel auszumerzen und Sicherheitslücken nachhaltig zu schließen.</p> <p>Weiter soll künftig die Ende-zu-Ende-Verschlüsselung gesetzlich geregelt werden und Bürgerinnen und Bürger die Möglichkeit zur Erstellung von S/MME-Zertifikaten geben werden, um die Kommunikation noch sicherer zu gestalten.</p> <p>Schließlich sollen data protection by design und data protection by default ein integraler Bestandteil der Technologie werden. So soll es von Anfang an verpflichtend sein, state-of-the-art Sicherheitsmaßnahmen in Produkte und Dienstleistungen zu implementieren, um einen angemessenen Schutz der Betroffenen zu gewährleisten.</p> <h3><span id="Datenschutzrecht-und-Aufsicht">Datenschutzrecht und Aufsicht</span></h3> <p>Für die kommende Legislaturperiode hat besonders die Weiterverfolgung der Änderung des Bundesdatenschutzgesetzes (BDSG-E) Relevanz. Dabei soll die Datenschutzkonferenz institutionalisiert werden, eine einheitliche Vertretung Deutschlands auf Europaebene in datenschutzpolitischen Sachen geschaffen und auch ein ganzheitlicher Ansprechpartner für Unternehmen und Einrichtungen bestimmt werden. All diese Änderungen sollen die Aufsicht über den Datenschutz effektiver machen.</p> <p>Daneben sollen künftig die neuen Rechtsakte der EU-Digitalstrategie eine Einheit mit der DSGVO bilden. Sie sollen nebeneinander und sich ergänzend anwendbar sein.</p> <h3><span id="Informationsfreiheit">Informationsfreiheit</span></h3> <p>Entgegen aktueller Entwicklungen auf großen Online-Plattformen wirbt die BfDI für ein Transparenzgesetz mithilfe dessen Falschinformationen begegnet werden kann. Hierzu kann auch der vorgeschlagene „public interest test“ beitragen, der die Abwägung zwischen Veröffentlichung und Geheimhaltung vereinfachen soll. Zudem soll eine entsprechend informationsfreiheitsfreundliche Grundeinstellung in der Verwaltung vorherrschen.</p> <p>Frau Specht-Riemenschneider unterstreicht mit ihren Forderungen die Relevanz der Informationsfreiheit für unsere Gesellschaft und fordert daher die Aufwertung der Informationsfreiheit auf Grundrechtebene.</p> <h2><span id="Ausblick-Datenschutzrecht-als-konstruktiver-Wegbereiter">Ausblick: Datenschutzrecht als konstruktiver Wegbereiter</span></h2> <p>Wie realistisch diese Vorschläge und Ziele innerhalb einer vierjährigen Legislaturperiode der Bundesregierung oder der fünfjährigen Amtszeit einer Bundesdatenschutzbeuftragten umsetzbar sind, bleibt abzuwarten. Ebenso wird sich zeigen, ob und in welchem Umfang die politischen Parteien diese Anregungen in ihre Wahlprogramme aufnehmen und später in konkrete Politik umsetzen.</p> <p>Ambitioniert ist die Agenda allemal. Es ist sicherlich sinnvoll, das Datenschutzrecht als „konstruktiven Wegbereiter einer grundrechtssensiblen Digitalisierung“ zu verstehen. Gerade bei den weitreichenden Zielen, die die BfDI in den Bereichen Technologie und Innovation formuliert, ist es von zentraler Bedeutung, stets zur Würdigung der Grundrechte eines jeden Einzelnen zurückzukehren.</p> <p>Die vorgezogene Bundestagswahl findet am 23. Februar 2025 statt.</p> </div><!-- .dd-entry-content --> <!-- Related content --> <div class="dd-related-content"> <div class="h4 text-primary dd-related-content-title-fallback">Mehr zum Thema </div> </div><!-- END .dd-related-content --> <div class="dd-related-posts mt-3"> <ul class="list-unstyled dd-font-regular dd-arrow-list"> <li class="mb-3"> <a class="text-black text-decoration-none" href="https://www.dr-datenschutz.de/trustpid-der-bfdi-aeussert-sich-zur-werbe-tracking-technik/">TrustPid: Der BfDI äußert sich zur Werbe-Tracking-Technik</a> </li> <li class="mb-3"> <a class="text-black text-decoration-none" href="https://www.dr-datenschutz.de/specht-riemenschneider-tritt-amt-als-neue-bfdi-an/">Specht-Riemenschneider tritt Amt als neue BfDI an</a> </li> <li class="mb-3"> <a class="text-black text-decoration-none" href="https://www.dr-datenschutz.de/frauenpower-specht-riemenschneider-wird-neue-bfdi/">Frauenpower: Specht-Riemenschneider wird neue BfDI</a> </li> <li class="mb-3"> <a class="text-black text-decoration-none" href="https://www.dr-datenschutz.de/bfdi-infoschreiben-zum-internationalen-datentransfer-nach-schrems-ii/">BfDI Infoschreiben zum internationalen Datentransfer nach Schrems II</a> </li> </ul> </div><!-- END .dd-related-posts --> <!-- Related posts // SearchWP Related --> <!-- Entry Footer --> <footer class="entry-footer"> <!-- Content Author --> <div class="dd-content-author d-flex"> <div class="dd-content-author-avatar"> <img width="120" height="120" src="https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/uploads/2024/05/josephine-gaertner-120x120.jpg" class="attachment-thumbnail rounded-4" alt="Josephine Gärtner" title="Josephine Gärtner" style="" decoding="async" srcset="https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/uploads/2024/05/josephine-gaertner-120x120.jpg 120w, https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/uploads/2024/05/josephine-gaertner.jpg 200w" sizes="(max-width: 120px) 100vw, 120px" /> </div> <div class="dd-content-author-meta ms-4"> <div class="dd-author-label dd-font-gray-300 mb-1">Autor:in</div> <div class="dd-author-name dd-font-medium dd-font-18">Josephine Gärtner</div> <div class="dd-author-role dd-font-regular dd-font-18">Juristin</div> <div class="dd-author-links mt-1"><a class="dd-font-gray-300 text-decoration-none" href="https://www.dr-datenschutz.de/author/jgaertner/">Weitere Beiträge von mir</a><span class="separator px-1">·</span><a class="dd-font-gray-300 text-decoration-none" href="#share">Diesen Beitrag teilen</a></div> </div> </div><!-- END .dd-content-author --> </footer><!-- .entry-footer --> <!-- Sidebar Webinars --> <div class="dd-widget-area-below-content d-flex flex-column"> <div id="custom_html-6" class="widget_text dd-widget p-3 p-xl-4 widget_custom_html"><div class="widget_text dd-widget-content p-1"><div class="h4 dd-widget-title dd-font-bold mt-0 mb-3 text-danger">Informieren Sie sich über unsere praxisnahen Webinare</div><div class="textwidget custom-html-widget"><ul class="list-unstyled dd-font-medium dd-column-count-2"> <li>»DSGVO und Künstliche Intelligenz«</li> <li>»Microsoft 365 sicher gestalten«</li> <li>»Bewerber- und Beschäftigtendatenschutz«</li> <li>»Auftragsverarbeitung in der Praxis«</li> <li>»IT-Notfall Ransomware«</li> <li>»DSGVO-konformes Löschen«</li> <li>»ISMS: Informationssicherheit mit System«</li> </ul> <div class="dd-cta-seminare d-flex flex-column align-items-start flex-sm-row align-items-sm-center"> <a href="https://www.intersoft-consulting.de/webinare/?utm_source=dr-datenschutz.de&utm_medium=banner&utm_campaign=webinare+entdecken " role="button" class="btn btn-sm btn-secondary mb-3 mb-sm-0 me-3 text-nowrap">Webinare entdecken</a> <div class="dd-hint text-dark dd-font-11">Mit dem Code „Webinar2025B“ erhalten Sie 10% Rabatt, gültig bis zum 30.06.2025.</div> </div></div></div></div> </div><!-- END .dd-widget-area-below-content --> <!-- Discover topics --> <div id="dd-discover-topics" class="glide rounded-3 mt-5"> <div class="glide-track" data-glide-el="track"> <ul class="glide-slides"><li class="glide-slide"><ul class="list-unstyled p-0"><li><div class="dd-glide-slide-header card border-0"><div class="d-flex justify-content-end"><img width="556" height="120" src="https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/uploads/2014/04/socialmedia-04-556x120.jpg" class="img-fluid rounded-3 wp-post-image" alt="" decoding="async" /></div><div class="card-img-overlay text-white d-flex align-items-center rounded-3"><div class="entry-header"><div class="card-title mt-2 dd-font-medium"><div class="card-title mt-2 dd-font-medium">Bundesdatenschutzbeauftragter</div></div></div></div></div><div class="card dd-post dd-post-id-3 mt-1 border-0 rounded-3"><div class="card-body d-flex align-items-center"><div class="dd-card-content"><a class="d-block dd-font-medium text-decoration-none text-black stretched-link" href="https://www.dr-datenschutz.de/digital-services-act-datenschutzbehoerden-sind-mit-an-bord/">Digital Services Act: Datenschutzbehörden sind mit an Bord</a><small class="text-muted dd-font-regular">Fachbeitrag<span class="separator px-1">·</span>15. Januar 2025</small></div></div></div></li><li><div class="card dd-post dd-post-id-3 mt-1 border-0 rounded-3"><div class="card-body d-flex align-items-center"><div class="dd-card-content"><a class="d-block dd-font-medium text-decoration-none text-black stretched-link" href="https://www.dr-datenschutz.de/specht-riemenschneider-tritt-amt-als-neue-bfdi-an/">Specht-Riemenschneider tritt Amt als neue BfDI an</a><small class="text-muted dd-font-regular">News<span class="separator px-1">·</span>4. September 2024</small></div></div></div></li><li><div class="card dd-post dd-post-id-3 mt-1 border-0 rounded-3"><div class="card-body d-flex align-items-center"><div class="dd-card-content"><a class="d-block dd-font-medium text-decoration-none text-black stretched-link" href="https://www.dr-datenschutz.de/bundesdatenschutzbeauftragter-erhebt-klage-gegen-den-bnd/">Bundesdatenschutzbeauftragter erhebt Klage gegen den BND</a><small class="text-muted dd-font-regular">Fachbeitrag<span class="separator px-1">·</span>17. Juni 2024</small></div></div></div></li></ul><div class="card dd-more-link mt-1 border-0 rounded-3"><div class="card-body"><a class="d-block dd-font-medium text-decoration-none" href="https://www.dr-datenschutz.de/tag/bundesdatenschutzbeauftragter/"><small class="text-danger">Mehr zum Thema</small></a></div></div></li><li class="glide-slide"><ul class="list-unstyled p-0"><li><div class="dd-glide-slide-header card border-0"><div class="d-flex justify-content-end"><img width="556" height="120" src="https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/uploads/2023/01/internet-05-556x120.jpg" class="img-fluid rounded-3 wp-post-image" alt="" decoding="async" loading="lazy" /></div><div class="card-img-overlay text-white d-flex align-items-center rounded-3"><div class="entry-header"><div class="card-title mt-2 dd-font-medium"><div class="card-title mt-2 dd-font-medium">Datensicherheit</div></div></div></div></div><div class="card dd-post dd-post-id-3 mt-1 border-0 rounded-3"><div class="card-body d-flex align-items-center"><div class="dd-card-content"><a class="d-block dd-font-medium text-decoration-none text-black stretched-link" href="https://www.dr-datenschutz.de/datenschutz-auf-der-webseite-das-ist-bei-cms-wichtig/">Datenschutz auf der Webseite – das ist bei CMS wichtig</a><small class="text-muted dd-font-regular">Fachbeitrag<span class="separator px-1">·</span>25. Februar 2025</small></div></div></div></li><li><div class="card dd-post dd-post-id-3 mt-1 border-0 rounded-3"><div class="card-body d-flex align-items-center"><div class="dd-card-content"><a class="d-block dd-font-medium text-decoration-none text-black stretched-link" href="https://www.dr-datenschutz.de/isms-chancen-aufwand-fuer-mehr-informationssicherheit/">ISMS: Chancen & Aufwand für mehr Informationssicherheit</a><small class="text-muted dd-font-regular">Fachbeitrag<span class="separator px-1">·</span>14. Februar 2025</small></div></div></div></li><li><div class="card dd-post dd-post-id-3 mt-1 border-0 rounded-3"><div class="card-body d-flex align-items-center"><div class="dd-card-content"><a class="d-block dd-font-medium text-decoration-none text-black stretched-link" href="https://www.dr-datenschutz.de/america-first-ist-das-data-privacy-framework-in-gefahr/">America First: Ist das Data Privacy Framework in Gefahr?</a><small class="text-muted dd-font-regular">Fachbeitrag<span class="separator px-1">·</span>13. Februar 2025</small></div></div></div></li></ul><div class="card dd-more-link mt-1 border-0 rounded-3"><div class="card-body"><a class="d-block dd-font-medium text-decoration-none" href="https://www.dr-datenschutz.de/tag/datensicherheit/"><small class="text-danger">Mehr zum Thema</small></a></div></div></li><li class="glide-slide"><ul class="list-unstyled p-0"><li><div class="dd-glide-slide-header card border-0"><div class="d-flex justify-content-end"><img width="556" height="120" src="https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/uploads/2014/04/europa-01-556x120.jpg" class="img-fluid rounded-3 wp-post-image" alt="" decoding="async" loading="lazy" /></div><div class="card-img-overlay text-white d-flex align-items-center rounded-3"><div class="entry-header"><div class="card-title mt-2 dd-font-medium"><div class="card-title mt-2 dd-font-medium">EU</div></div></div></div></div><div class="card dd-post dd-post-id-3 mt-1 border-0 rounded-3"><div class="card-body d-flex align-items-center"><div class="dd-card-content"><a class="d-block dd-font-medium text-decoration-none text-black stretched-link" href="https://www.dr-datenschutz.de/america-first-ist-das-data-privacy-framework-in-gefahr/">America First: Ist das Data Privacy Framework in Gefahr?</a><small class="text-muted dd-font-regular">Fachbeitrag<span class="separator px-1">·</span>13. Februar 2025</small></div></div></div></li><li><div class="card dd-post dd-post-id-3 mt-1 border-0 rounded-3"><div class="card-body d-flex align-items-center"><div class="dd-card-content"><a class="d-block dd-font-medium text-decoration-none text-black stretched-link" href="https://www.dr-datenschutz.de/data-governance-act-teilen-als-europaeische-datenstrategie/">Data Governance Act: Teilen als europäische Datenstrategie</a><small class="text-muted dd-font-regular">Fachbeitrag<span class="separator px-1">·</span>21. Oktober 2024</small></div></div></div></li><li><div class="card dd-post dd-post-id-3 mt-1 border-0 rounded-3"><div class="card-body d-flex align-items-center"><div class="dd-card-content"><a class="d-block dd-font-medium text-decoration-none text-black stretched-link" href="https://www.dr-datenschutz.de/zweiter-bericht-der-eu-kommission-zur-dsgvo-evaluation/">Zweiter Bericht der EU-Kommission zur DSGVO-Evaluation</a><small class="text-muted dd-font-regular">News<span class="separator px-1">·</span>31. Juli 2024</small></div></div></div></li></ul><div class="card dd-more-link mt-1 border-0 rounded-3"><div class="card-body"><a class="d-block dd-font-medium text-decoration-none" href="https://www.dr-datenschutz.de/tag/eu/"><small class="text-danger">Mehr zum Thema</small></a></div></div></li><li class="glide-slide"><ul class="list-unstyled p-0"><li><div class="dd-glide-slide-header card border-0"><div class="d-flex justify-content-end"><img width="556" height="120" src="https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/uploads/2014/05/harbor-01-556x120.jpg" class="img-fluid rounded-3 wp-post-image" alt="" decoding="async" loading="lazy" /></div><div class="card-img-overlay text-white d-flex align-items-center rounded-3"><div class="entry-header"><div class="card-title mt-2 dd-font-medium"><div class="card-title mt-2 dd-font-medium">IT-Sicherheit</div></div></div></div></div><div class="card dd-post dd-post-id-3 mt-1 border-0 rounded-3"><div class="card-body d-flex align-items-center"><div class="dd-card-content"><a class="d-block dd-font-medium text-decoration-none text-black stretched-link" href="https://www.dr-datenschutz.de/cyberangriffe-in-der-schifffahrtsbranche/">Cyberangriffe in der Schifffahrtsbranche</a><small class="text-muted dd-font-regular">Fachbeitrag<span class="separator px-1">·</span>21. Februar 2025</small></div></div></div></li><li><div class="card dd-post dd-post-id-3 mt-1 border-0 rounded-3"><div class="card-body d-flex align-items-center"><div class="dd-card-content"><a class="d-block dd-font-medium text-decoration-none text-black stretched-link" href="https://www.dr-datenschutz.de/isms-chancen-aufwand-fuer-mehr-informationssicherheit/">ISMS: Chancen & Aufwand für mehr Informationssicherheit</a><small class="text-muted dd-font-regular">Fachbeitrag<span class="separator px-1">·</span>14. Februar 2025</small></div></div></div></li><li><div class="card dd-post dd-post-id-3 mt-1 border-0 rounded-3"><div class="card-body d-flex align-items-center"><div class="dd-card-content"><a class="d-block dd-font-medium text-decoration-none text-black stretched-link" href="https://www.dr-datenschutz.de/datenschutzplaene-der-parteien-teil-1-spd-cdu-csu-die-gruenen/">Datenschutzpläne der Parteien Teil 1: SPD, CDU/CSU, Die Grünen</a><small class="text-muted dd-font-regular">Fachbeitrag<span class="separator px-1">·</span>10. Februar 2025</small></div></div></div></li></ul><div class="card dd-more-link mt-1 border-0 rounded-3"><div class="card-body"><a class="d-block dd-font-medium text-decoration-none" href="https://www.dr-datenschutz.de/tag/it-sicherheit/"><small class="text-danger">Mehr zum Thema</small></a></div></div></li><li class="glide-slide"><ul class="list-unstyled p-0"><li><div class="dd-glide-slide-header card border-0"><div class="d-flex justify-content-end"><img width="556" height="120" src="https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/uploads/2014/04/dokumente-03-556x120.jpg" class="img-fluid rounded-3 wp-post-image" alt="" decoding="async" loading="lazy" /></div><div class="card-img-overlay text-white d-flex align-items-center rounded-3"><div class="entry-header"><div class="card-title mt-2 dd-font-medium"><div class="card-title mt-2 dd-font-medium">personenbezogene Daten</div></div></div></div></div><div class="card dd-post dd-post-id-3 mt-1 border-0 rounded-3"><div class="card-body d-flex align-items-center"><div class="dd-card-content"><a class="d-block dd-font-medium text-decoration-none text-black stretched-link" href="https://www.dr-datenschutz.de/neue-fassung-der-abgrenzungshilfe-zur-auftragsverarbeitung/">Neue Fassung der Abgrenzungshilfe zur Auftragsverarbeitung</a><small class="text-muted dd-font-regular">Fachbeitrag<span class="separator px-1">·</span>6. März 2025</small></div></div></div></li><li><div class="card dd-post dd-post-id-3 mt-1 border-0 rounded-3"><div class="card-body d-flex align-items-center"><div class="dd-card-content"><a class="d-block dd-font-medium text-decoration-none text-black stretched-link" href="https://www.dr-datenschutz.de/wann-ist-politisches-targeting-im-wahlkampf-zulaessig/">Wann ist politisches Targeting im Wahlkampf zulässig?</a><small class="text-muted dd-font-regular">Fachbeitrag<span class="separator px-1">·</span>30. Januar 2025</small></div></div></div></li><li><div class="card dd-post dd-post-id-3 mt-1 border-0 rounded-3"><div class="card-body d-flex align-items-center"><div class="dd-card-content"><a class="d-block dd-font-medium text-decoration-none text-black stretched-link" href="https://www.dr-datenschutz.de/iso-27701-auftragnehmer-management-und-dienstleisterkontrollen/">ISO 27701: Auftragnehmer-Management und Dienstleisterkontrollen</a><small class="text-muted dd-font-regular">Fachbeitrag<span class="separator px-1">·</span>3. Dezember 2024</small></div></div></div></li></ul><div class="card dd-more-link mt-1 border-0 rounded-3"><div class="card-body"><a class="d-block dd-font-medium text-decoration-none" href="https://www.dr-datenschutz.de/tag/personenbezogene-daten/"><small class="text-danger">Mehr zum Thema</small></a></div></div></li></ul> </div><!--.glide__track--> <div class="glide-arrows" data-glide-el="controls"> <button class="carousel-control-prev rounded-3" data-glide-dir="<"> <span class="carousel-control-prev-icon" aria-hidden="true"></span> <span class="visually-hidden-focusable overflow-hidden">Previous</span> </button> <button class="carousel-control-next rounded-3" data-glide-dir=">"> <span class="carousel-control-next-icon" aria-hidden="true"></span> <span class="visually-hidden-focusable overflow-hidden">Next</span> </button> </div><!--.glide__arrows--> </div><!--.glide--> <!-- Comments --> <div id="comments" class="dd-comments mt-5"> <div class="h4 text-primary mb-3 pt-1">Beitrag kommentieren</div> <!-- Anonymes Feedback-Formular mit Gravity Forms --> <div class="dd-anonymous-feedback"> Fehler entdeckt oder Themenvorschlag? Kontaktieren Sie uns anonym <a href="#" data-bs-toggle="modal" data-bs-target="#FeedbackModal">hier</a>. </div> <!-- Collapsible Comments Area --> <div class="accordion dd-accordion-comments mt-1 mb-3" id="accordionComments"> <div class="accordion-item"> <div class="accordion-header h2" id="headingComments"> <div class="accordion-button collapsed position-relative rounded-3" role="button" data-bs-toggle="collapse" data-bs-target="#collapseComments" aria-expanded="true" aria-controls="collapseComments"> <div class="dd-comment-bubble-and-count position-absolute top-0 start-0 bottom-0"> <div class="dd-comment-bubble-comment-count position-absolute top-50 start-50 translate-middle text-light dd-font-20 dd-font-regular"></div> </div> <span class="dd-button-text-show">Klicken Sie hier, um den Kommentarbereich anzuzeigen.</span> <span class="dd-button-text-hide">Kommentare verbergen.</span> </div> </div> <div id="collapseComments" class="accordion-collapse collapse" aria-labelledby="headingComments" data-bs-parent="#accordionComments" data-my-id="collapse-1"> <div class="accordion-body"> <!-- BEGIN wp_list_comments with custom callback --> <!-- Comment form --> <div id="respond" class="comment-respond"> <div class="dd-comment-respond-title mt-3"> <small><a rel="nofollow" id="cancel-comment-reply-link" href="/bfdi-datenschutzpolitische-agenda-fuer-die-bundestagswahl/#respond" style="display:none;">Antwort abbrechen</a></small></div><form action="https://www.dr-datenschutz.de/wp-comments-post.php" method="post" id="dd-commentform" class="dd-comment-form mt-3 p-3" novalidate><div class="row"><div class="col-12 mb-3"><textarea autocomplete="new-password" id="b4e4a65d08" name="b4e4a65d08" class="form-control form-control-sm" placeholder="Kommentar" aria-label="Kommentar" rows="4" aria-required="true"></textarea><textarea id="comment" aria-label="hp-comment" aria-hidden="true" name="comment" autocomplete="new-password" style="padding:0 !important;clip:rect(1px, 1px, 1px, 1px) !important;position:absolute !important;white-space:nowrap !important;height:1px !important;width:1px !important;overflow:hidden !important;" tabindex="-1"></textarea><script data-noptimize>document.getElementById("comment").setAttribute( "id", "a9d79de0fce4890ec0fc4ccda5201c61" );document.getElementById("b4e4a65d08").setAttribute( "id", "comment" );</script></div><div class="col-12 col-lg-6 mb-3"><input id="author" class="form-control form-control-sm" name="author" type="text" value="" size="30" aria-required='true' placeholder="Name / Pseudonym (Pflichtfeld)" aria-label="Name / Pseudonym (Pflichtfeld)"/></div> <div class="col-12 col-lg-6 mb-3"><input id="email" class="form-control form-control-sm" name="email" type="email" value="" size="30" aria-required='true' placeholder="E-Mail (Pflichtfeld, wird nicht veröffentlicht)" aria-label="E-Mail (Pflichtfeld, wird nicht veröffentlicht)"/></div></div><div class="dd-privacy-note dd-font-regular dd-font-12">Die von Ihnen verfassten Kommentare erscheinen nicht sofort, sondern erst nach Prüfung und Freigabe durch unseren Administrator. Bitte beachten Sie auch unsere <a href="https://www.dr-datenschutz.de/nutzungsbedingungen/">Nutzungsbedingungen</a> und unsere <a href="https://www.dr-datenschutz.de/datenschutzerklaerung/">Datenschutzerklärung</a>.</div> <p class="form-submit"><input name="submit" type="submit" id="submit" class="btn btn-sm btn-danger mt-2" value="Kommentar senden" /> <input type='hidden' name='comment_post_ID' value='70110' id='comment_post_ID' /> <input type='hidden' name='comment_parent' id='comment_parent' value='0' /> </p></form> </div><!-- #respond --> </div><!-- END .accordion-body --> </div><!-- END .accordion-collapse --> </div><!-- END .accordion-item --> </div><!-- END #accordionComments --> </div><!-- END .dd-comments --> <!-- Post tags --> </article><!-- #post-70110 --> </main><!-- END #primary --> <aside id="secondary" class="dd-secondary dd-sticky-sidebar-right col-xxl-4 pe-md-3 pe-lg-6 pe-xxl-2"> <div class="row"> <div class="col-12 col-sm-6 col-xxl-12"> <div id="media_image-2" class="no-title dd-widget dd-font-regular dd-font-14 widget_media_image"><div class="dd-widget-content"><p class="dd-widget-title dd-font-medium dd-font-16 text-danger mb-1">intersoft consulting Logo</p><a href="https://www.intersoft-consulting.de/" class="dd-logo-ics d-block my-2"><img width="190" height="46" src="https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/uploads/2023/05/logo-intersoft-consulting.svg" class="image wp-image-61649 attachment-full size-full" alt="Logo intersoft consulting services AG" style="max-width: 100%; height: auto;" title="ics Logo" decoding="async" loading="lazy" /></a></div></div><div id="text-12" class="no-title dd-widget dd-font-regular dd-font-14 widget_text"><div class="dd-widget-content"><p class="dd-widget-title dd-font-medium dd-font-16 text-danger mb-1">intersoft consulting</p> <div class="textwidget"><p>Auf Dr. Datenschutz schreiben Mitarbeiter der intersoft consulting, die als Experten für Datenschutz, IT‑Sicherheit und IT‑Forensik international Unternehmen beraten.</p> </div> </div></div><div id="text-13" class="no-title dd-widget dd-font-regular dd-font-14 widget_text"><div class="dd-widget-content"><p class="dd-widget-title dd-font-medium dd-font-16 text-danger mb-1">Leistungen</p> <div class="textwidget"> <div class="dd-leistungen-ics d-flex align-items-center mb-3"> <div class="flex-shrink-0"> <img loading="lazy" decoding="async" class="svg-link-icon icon-schild" src="https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/themes/dr-datenschutz/build/svg/icon-schild.svg" alt="Icon Schild" width="50" height="50"> </div> <div class="flex-grow-1 ms-3"> <p class="mb-1 dd-font-medium">Erfahren Sie mehr zu unseren Leistungen:</p> <p class="mb-0"><a class="text-decoration-none" href="https://www.intersoft-consulting.de/datenschutzberatung/dsgvo/?utm_source=dr-datenschutz.de&utm_medium=textlink&utm_campaign=dsgvo+beratung" target="_blank">DSGVO Beratung</a></p> </div> </div> </div> </div></div><div id="custom_html-5" class="widget_text no-title dd-widget dd-font-regular dd-font-14 widget_custom_html"><div class="widget_text dd-widget-content"><p class="dd-widget-title dd-font-medium dd-font-16 text-danger mb-1">Jobangebot</p><div class="textwidget custom-html-widget"><div class="dd-leistungen-ics d-flex align-items-center mb-3"> <div class="flex-shrink-0"> <img class="svg-link-icon icon-rakete" src="https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/uploads/2024/07/icon-nis-2.svg" alt="NIS-2" width="50" height="50"> </div> <div class="flex-grow-1 ms-3"> <p class="mb-1 dd-font-medium">Betrifft NIS-2 Ihr Unternehmen?</p> <p class="mb-0"><a class="text-decoration-none" href="https://www.intersoft-consulting.de/it-sicherheit/nis-2/nis-2-quickcheck/?utm_source=dr-datenschutz.de&utm_medium=textlink&utm_campaign=nis2+quickcheck+starten" target="_blank">NIS-2 QuickCheck starten</a></p> </div> </div></div></div></div> </div> <div class="col-12 col-sm-6 col-xxl-12 mt-1"> <div id="text-14" class="dd-widget dd-font-regular dd-font-14 widget_text"><div class="dd-widget-content"><p class="dd-widget-title dd-font-medium dd-font-16 text-danger mb-1">Newsletter</p> <div class="textwidget"><ul class="dd-checklist"> <li>News, Fachbeiträge, Urteile und mehr</li> <li>täglich oder wöchentlich per E-Mail</li> <li>kostenlos und jederzeit abbestellbar</li> </ul> </div> </div></div> <div id="mailpoet_form-3" class="no-title dd-mailpoet-form dd-widget dd-font-regular dd-font-14 widget_mailpoet_form"><div class="dd-widget-content"> <p class="dd-widget-title dd-font-medium dd-font-16 text-danger mb-1">Newsletter</p> <div class=" mailpoet_form_popup_overlay "></div> <div id="mailpoet_form_1" class=" mailpoet_form mailpoet_form_widget mailpoet_form_position_ mailpoet_form_animation_ " > <style type="text/css"> #mailpoet_form_1 .mailpoet_form { }#mailpoet_form_1{border-radius: 0px;text-align: left;}#mailpoet_form_1 form.mailpoet_form {padding: 0px;}#mailpoet_form_1{width: 100%;}#mailpoet_form_1 .mailpoet_message {margin: 0; padding: 0 20px;}#mailpoet_form_1 .mailpoet_paragraph.last {margin-bottom: 0} @media (max-width: 500px) {#mailpoet_form_1 {background-image: none;}} @media (min-width: 500px) {#mailpoet_form_1 .last .mailpoet_paragraph:last-child {margin-bottom: 0}} @media (max-width: 500px) {#mailpoet_form_1 .mailpoet_form_column:last-child .mailpoet_paragraph:last-child {margin-bottom: 0}} </style> <form target="_self" method="post" action="https://www.dr-datenschutz.de/wp-admin/admin-post.php?action=mailpoet_subscription_form" class="mailpoet_form mailpoet_form_form mailpoet_form_widget" novalidate data-delay="" data-exit-intent-enabled="" data-font-family="" data-cookie-expiration-time="" > <input type="hidden" name="data[form_id]" value="1" /> <input type="hidden" name="token" value="53310825cc" /> <input type="hidden" name="api_version" value="v1" /> <input type="hidden" name="endpoint" value="subscribers" /> <input type="hidden" name="mailpoet_method" value="subscribe" /> <label class="mailpoet_hp_email_label" style="display: none !important;">Bitte dieses Feld leer lassen<input type="email" name="data[email]"/></label><div class="mailpoet_paragraph dd-mailpoet-list"><fieldset><legend class="mailpoet_segment_label" >Bitte wählen:</legend><label class="mailpoet_checkbox_label" for="mailpoet_segment_1" ><input type="checkbox" class="mailpoet_checkbox" id="mailpoet_segment_1" name="data[form_field_MThmMGRjMmFhODIxX3NlZ21lbnRz][]" value="4" data-parsley-errors-container=".mailpoet_error_vydts" data-parsley-required="true" required aria-required="true" data-parsley-group="segments" data-parsley-required-message="Bitte wähle eine Liste aus." /> Täglich</label><label class="mailpoet_checkbox_label" for="mailpoet_segment_2" ><input type="checkbox" class="mailpoet_checkbox" id="mailpoet_segment_2" name="data[form_field_MThmMGRjMmFhODIxX3NlZ21lbnRz][]" value="5" data-parsley-errors-container=".mailpoet_error_vydts" data-parsley-required="true" required aria-required="true" data-parsley-group="segments" data-parsley-required-message="Bitte wähle eine Liste aus." /> Wöchentlich</label><span class="mailpoet_error_vydts"></span></fieldset></div> <div class='mailpoet_form_columns_container'><div class="mailpoet_form_columns mailpoet_paragraph mailpoet_stack_on_mobile"><div class="mailpoet_form_column dd-form-column-left"><div class="mailpoet_paragraph dd-mailpoet-input"><input type="email" autocomplete="email" class="mailpoet_text" id="form_email_1" name="data[form_field_YTFjM2NmNzg4NTM4X2VtYWls]" title="Hier E-Mail-Adresse eingeben" value="" style="width:100%;box-sizing:border-box;padding:0px;margin: 0 auto 0 0;" data-automation-id="form_email" placeholder="Hier E-Mail-Adresse eingeben *" aria-label="Hier E-Mail-Adresse eingeben *" data-parsley-errors-container=".mailpoet_error_vnm8x" data-parsley-required="true" required aria-required="true" data-parsley-minlength="6" data-parsley-maxlength="150" data-parsley-type-message="Dieser Wert sollte eine gültige E-Mail-Adresse sein." data-parsley-required-message="Dieses Feld ist erforderlich."/><span class="mailpoet_error_vnm8x"></span></div> </div> <div class="mailpoet_form_column dd-form-column-right"><div class="mailpoet_paragraph dd-mailpoet-submit"><input type="submit" class="mailpoet_submit" value="" data-automation-id="subscribe-submit-button" style="padding:0px;margin: 0 auto 0 0;border-color:transparent;" /><span class="mailpoet_form_loading"><span class="mailpoet_bounce1"></span><span class="mailpoet_bounce2"></span><span class="mailpoet_bounce3"></span></span></div> </div> </div></div> <div class="mailpoet_message"> <p class="mailpoet_validate_success" style="display:none;" >Prüfen Sie bitte Ihren Posteingang und den Spamordner, um Ihr Abonnement zu bestätigen. </p> <p class="mailpoet_validate_error" style="display:none;" > </p> </div> </form> </div> </div></div> <div id="custom_html-8" class="widget_text no-title dd-widget dd-font-regular dd-font-14 widget_custom_html"><div class="widget_text dd-widget-content"><p class="dd-widget-title dd-font-medium dd-font-16 text-danger mb-1">MailPoet Datenschutzhinweis</p><div class="textwidget custom-html-widget"><p class="dd-mailpoet-privacy-note">Ihre E-Mail-Adresse wird nicht an Dritte weitergegeben und zu keinem anderen Zweck verwendet. Weitere Informationen finden Sie in unserer <a href="https://www.dr-datenschutz.de/datenschutzerklaerung/#Newsletter">Datenschutzerklärung</a>.</p></div></div></div> </div> </div> </aside><!-- #secondary --> </div><!-- END .row --> <div id="footer" class="dd-site-footer mt-7 pt-1 dd-font-14"> <aside class="row dd-footer-widgets"> <div class="dd-widget dd-widget-1 col-12 col-xl-6 mb-4"> <div class="dd-widget-content"> <div id="share" class="h4 dd-widget-title dd-font-bold mt-0">Diese Seite teilen</div> <div class="text-widget"> <p class="mb-2 pb-1">Wenn Ihnen dieses Angebot gefällt, freuen wir uns über eine Empfehlung:</p> <ul class="dd-social-menu nav"> <li class="nav-item"> <a class="nav-link p-1 ps-0" href="https://www.facebook.com/sharer.php?u=https://www.dr-datenschutz.de/bfdi-datenschutzpolitische-agenda-fuer-die-bundestagswahl/&t=BfDI%3A%20Datenschutzpolitische%20Agenda%20f%C3%BCr%20die%20Bundestagswahl%20-%20Dr.%20Datenschutz" target="_blank"> <svg class="svg-share-icon icon-facebook"> <use xlink:href="https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/themes/dr-datenschutz/build/svg/svg-sprite.svg#icon-share-facebook"></use> </svg> </a> </li> <li class="nav-item"> <a class="nav-link p-1" href="https://www.xing.com/spi/shares/new?url=https://www.dr-datenschutz.de/bfdi-datenschutzpolitische-agenda-fuer-die-bundestagswahl/" target="_blank"> <svg class="svg-share-icon icon-xing"> <use xlink:href="https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/themes/dr-datenschutz/build/svg/svg-sprite.svg#icon-share-xing"></use> </svg> </a> </li> <li class="nav-item"> <a class="nav-link p-1" href="https://www.linkedin.com/sharing/share-offsite/?url=https://www.dr-datenschutz.de/bfdi-datenschutzpolitische-agenda-fuer-die-bundestagswahl/" target="_blank"> <svg class="svg-share-icon icon-linkedin"> <use xlink:href="https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/themes/dr-datenschutz/build/svg/svg-sprite.svg#icon-share-linkedin"></use> </svg> </a> </li> <li class="nav-item"> <a class="nav-link p-1" href="https://api.whatsapp.com/send?text=https://www.dr-datenschutz.de/bfdi-datenschutzpolitische-agenda-fuer-die-bundestagswahl/" target="_blank"> <svg class="svg-share-icon icon-whatsapp"> <use xlink:href="https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/themes/dr-datenschutz/build/svg/svg-sprite.svg#icon-share-whatsapp"></use> </svg> </a> </li> <li class="nav-item"> <a class="nav-link p-1" href="mailto:?body=https://www.dr-datenschutz.de/bfdi-datenschutzpolitische-agenda-fuer-die-bundestagswahl/&subject=BfDI%3A%20Datenschutzpolitische%20Agenda%20f%C3%BCr%20die%20Bundestagswahl%20-%20Dr.%20Datenschutz" target="_blank"> <svg class="svg-share-icon icon-email"> <use xlink:href="https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/themes/dr-datenschutz/build/svg/svg-sprite.svg#icon-share-mail"></use> </svg> </a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="text-16" class="dd-widget dd-widget-2 col-12 col-sm-6 col-xl-3 mb-4 widget_text"><div class="dd-widget-content"><div class="dd-widget-title dd-font-bold h4 mt-0">Expertise für Journalisten</div> <div class="textwidget"><p>Unsere Experten für Datenschutz, Recht und IT stehen Ihnen mit großer Fachkenntnis als Ansprechpartner zur Verfügung.</p> <p><a href="mailto:presse@intersoft-consulting.de">Hier kontaktieren</a></p> </div> </div></div><div id="text-17" class="dd-widget dd-widget-2 col-12 col-sm-6 col-xl-3 mb-4 widget_text"><div class="dd-widget-content"><div class="dd-widget-title dd-font-bold h4 mt-0">DSGVO als Website</div> <div class="textwidget"><p>Neben der DSGVO finden Sie hier auch das BDSG, TDDDG und weitere Gesetze übersichtlich aufbereitet.</p> <p><a href="https://dsgvo-gesetz.de" target="_blank" rel="noopener">DSGVO-Gesetz.de</a></p> </div> </div></div> </aside> <div class="dd-footer-site-info border-top border-bottom"> <div class="row"> <div class="dd-footer-navigation col-12 col-xl-6"> <nav class="dd-footer-menu nav justify-content-center justify-content-lg-start"> <a class="nav-link px-0 active" aria-current="page" href="https://www.dr-datenschutz.de">Startseite</a> <a class="nav-link px-0" href="https://www.dr-datenschutz.de/impressum/">Impressum</a> <a class="nav-link px-0" href="https://www.dr-datenschutz.de/datenschutzerklaerung/">Datenschutzerklärung</a> <span class="nav-link px-0 cookie-consent"><a href="#" class="borlabs-cookie-preference">Cookie-Consent</a></span> <!-- Borlabs Cookie Shortcode --> </nav> </div> <div class="dd-website-rating col-12 col-xl-6"> <!-- <span>Website bewerten: ***** Ø 4.5 / 222 Bewertungen</span> --> <div class="site-rating"> <div class="rating-question">Wie gefällt Ihnen diese Website?</div> <div class="gdrts-shortcode-wrapper gdrts-shortcode-stars-rating"> <div class="gdrts-dynamic-block"> <script class="gdrts-rating-data" type="application/json">{"args":{"echo":false,"entity":"custom","name":"website","item_id":0,"id":"1","method":"stars-rating","series":null,"disable_dynamic_load":false,"dynamic":true},"method":{"disable_rating":false,"allow_super_admin":true,"allow_user_roles":["administrator","editor","author","contributor","subscriber"],"allow_visitor":true,"allow_author":true,"votes_count_compact_show":true,"votes_count_compact_decimals":"1","cta":"","template":"ics","alignment":"none","responsive":true,"distribution":"normalized","rating":"average","style_type":"font","style_name":"stars","style_size":"14","font_color_empty":"#a0a5a9","font_color_current":"#666666","font_color_active":"#d64788","style_class":"","labels":["Schlecht","Nicht so gut","Gut","Sehr gut","Ausgezeichnet"],"style_font_name":"stars"}}</script> <div class="gdrts-rating-please-wait"> <i class="rtsicon-spinner rtsicon-spin rtsicon-va rtsicon-fw"></i> Please wait... </div> </div></div> <script type="application/ld+json">{ "@context": "http:\/\/schema.org\/", "@type": "Product", "url": "https:\/\/www.dr-datenschutz.de\/", "name": "Dr. Datenschutz | Aktuelles zu Datenschutz, Recht und IT", "aggregateRating": { "@type": "aggregateRating", "ratingValue": "4.5", "bestRating": "5", "ratingCount": "768" } }</script> </div> </div> </div> </div> </div><!-- END #footer --> </div><!-- END #main-content --> </div><!-- END #main-content-wrapper --> </div><!-- END .row --> </div><!-- END #site-content --> </div><!-- END #page --> <button onclick="topFunction()" id="btn-scroll-to-top" title="Nach oben"> <svg class="svg-top-icon"> <use xlink:href="https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/themes/dr-datenschutz/build/svg/svg-sprite.svg#icon-nach-oben"></use> </svg> </button> <!-- Feedback form --> <div class="modal fade" id="FeedbackModal" tabindex="-1" aria-labelledby="FeedbackModalLabel" aria-hidden="true"> <div class="modal-dialog modal-lg modal-dialog-centered"> <div class="modal-content"> <div class="modal-header"> <h5 class="modal-title mt-0 mb-0" id="FeedbackModalLabel">Feedback</h5> <button type="button" class="btn-close" data-bs-dismiss="modal" aria-label="Close"></button> </div> <div class="modal-body py-0"> <script type="text/javascript"></script> <div class='gf_browser_unknown gform_wrapper gravity-theme gform-theme--no-framework dd-feedback-form_wrapper' data-form-theme='gravity-theme' data-form-index='0' id='gform_wrapper_2' ><div id='gf_2' class='gform_anchor' tabindex='-1'></div> <div class='gform_heading'> <p class='gform_description'></p> </div><form method='post' enctype='multipart/form-data' target='gform_ajax_frame_2' id='gform_2' class='dd-feedback-form' action='/bfdi-datenschutzpolitische-agenda-fuer-die-bundestagswahl/#gf_2' data-formid='2' novalidate> <div class='gform-body gform_body'><div id='gform_fields_2' class='gform_fields top_label form_sublabel_below description_below validation_below'><div id="field_2_3" class="gfield gfield--type-html gf-feedback-hint gfield_html gfield_html_formatted gfield_no_follows_desc field_sublabel_below gfield--no-description field_description_below field_validation_below gfield_visibility_visible" data-js-reload="field_2_3" >Bitte bedenken Sie, dass dieses Formular nur für <strong>Themen- oder Verbesserungsvorschläge</strong> gedacht ist. Fragen werden leider nicht beantwortet.</div><div id="field_2_1" class="gfield gfield--type-textarea feedback-field gfield_contains_required field_sublabel_below gfield--no-description field_description_below hidden_label field_validation_below gfield_visibility_visible" data-js-reload="field_2_1" ><label class='gfield_label gform-field-label' for='input_2_1'>Themen- oder Verbesserungsvorschläge<span class="gfield_required"><span class="gfield_required gfield_required_text">(erforderlich)</span></span></label><div class='ginput_container ginput_container_textarea'><textarea name='input_1' id='input_2_1' class='textarea large' aria-required="true" aria-invalid="false" rows='10' cols='50'></textarea></div></div><div id="field_2_2" class="gfield gfield--type-hidden gform_hidden field_sublabel_below gfield--no-description field_description_below field_validation_below gfield_visibility_visible" data-js-reload="field_2_2" ><div class='ginput_container ginput_container_text'><input name='input_2' id='input_2_2' type='hidden' class='gform_hidden' aria-invalid="false" value='https://www.dr-datenschutz.de/bfdi-datenschutzpolitische-agenda-fuer-die-bundestagswahl/' /></div></div><div id="field_2_4" class="gfield gfield--type-honeypot gform_validation_container field_sublabel_below gfield--has-description field_description_below field_validation_below gfield_visibility_visible" data-js-reload="field_2_4" ><label class='gfield_label gform-field-label' for='input_2_4'>Email</label><div class='ginput_container'><input name='input_4' id='input_2_4' type='text' value='' autocomplete='new-password'/></div><div class='gfield_description' id='gfield_description_2_4'>Dieses Feld dient zur Validierung und sollte nicht verändert werden.</div></div></div></div> <div class='gform-footer gform_footer top_label'> <input type='submit' id='gform_submit_button_2' class='gform_button button' onclick='gform.submission.handleButtonClick(this);' value='Absenden' /> <input type='hidden' name='gform_ajax' value='form_id=2&title=&description=1&tabindex=0&theme=gravity-theme&styles=[]&hash=650e1032d292177dc463ed71c884dc4f' /> <input type='hidden' class='gform_hidden' name='gform_submission_method' data-js='gform_submission_method_2' value='iframe' /> <input type='hidden' class='gform_hidden' name='gform_theme' data-js='gform_theme_2' id='gform_theme_2' value='gravity-theme' /> <input type='hidden' class='gform_hidden' name='gform_style_settings' data-js='gform_style_settings_2' id='gform_style_settings_2' value='[]' /> <input type='hidden' class='gform_hidden' name='is_submit_2' value='1' /> <input type='hidden' class='gform_hidden' name='gform_submit' value='2' /> <input type='hidden' class='gform_hidden' name='gform_unique_id' value='' /> <input type='hidden' class='gform_hidden' name='state_2' value='WyJbXSIsImNjZGM5ZWIyNzU0NDU1ZmY4Njg3MzA0M2FmZjc3YWNhIl0=' /> <input type='hidden' autocomplete='off' class='gform_hidden' name='gform_target_page_number_2' id='gform_target_page_number_2' value='0' /> <input type='hidden' autocomplete='off' class='gform_hidden' name='gform_source_page_number_2' id='gform_source_page_number_2' value='1' /> <input type='hidden' name='gform_field_values' value='' /> </div> </form> </div> <iframe style='display:none;width:0px;height:0px;' src='about:blank' name='gform_ajax_frame_2' id='gform_ajax_frame_2' title='Dieser iframe enthält die erforderliche Logik um Gravity Forms Formulare mit AJAX zu handhaben.'></iframe> <script> gform.initializeOnLoaded( function() {gformInitSpinner( 2, 'https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/plugins/gravityforms/images/spinner.svg', true );jQuery('#gform_ajax_frame_2').on('load',function(){var contents = jQuery(this).contents().find('*').html();var is_postback = contents.indexOf('GF_AJAX_POSTBACK') >= 0;if(!is_postback){return;}var form_content = jQuery(this).contents().find('#gform_wrapper_2');var is_confirmation = jQuery(this).contents().find('#gform_confirmation_wrapper_2').length > 0;var is_redirect = contents.indexOf('gformRedirect(){') >= 0;var is_form = form_content.length > 0 && ! is_redirect && ! is_confirmation;var mt = parseInt(jQuery('html').css('margin-top'), 10) + parseInt(jQuery('body').css('margin-top'), 10) + 100;if(is_form){jQuery('#gform_wrapper_2').html(form_content.html());if(form_content.hasClass('gform_validation_error')){jQuery('#gform_wrapper_2').addClass('gform_validation_error');} else {jQuery('#gform_wrapper_2').removeClass('gform_validation_error');}setTimeout( function() { /* delay the scroll by 50 milliseconds to fix a bug in chrome */ jQuery(document).scrollTop(jQuery('#gform_wrapper_2').offset().top - mt); }, 50 );if(window['gformInitDatepicker']) {gformInitDatepicker();}if(window['gformInitPriceFields']) {gformInitPriceFields();}var current_page = jQuery('#gform_source_page_number_2').val();gformInitSpinner( 2, 'https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/plugins/gravityforms/images/spinner.svg', true );jQuery(document).trigger('gform_page_loaded', [2, current_page]);window['gf_submitting_2'] = false;}else if(!is_redirect){var confirmation_content = jQuery(this).contents().find('.GF_AJAX_POSTBACK').html();if(!confirmation_content){confirmation_content = contents;}jQuery('#gform_wrapper_2').replaceWith(confirmation_content);jQuery(document).scrollTop(jQuery('#gf_2').offset().top - mt);jQuery(document).trigger('gform_confirmation_loaded', [2]);window['gf_submitting_2'] = false;wp.a11y.speak(jQuery('#gform_confirmation_message_2').text());}else{jQuery('#gform_2').append(contents);if(window['gformRedirect']) {gformRedirect();}}jQuery(document).trigger("gform_pre_post_render", [{ formId: "2", currentPage: "current_page", abort: function() { this.preventDefault(); } }]); if (event && event.defaultPrevented) { return; } const gformWrapperDiv = document.getElementById( "gform_wrapper_2" ); if ( gformWrapperDiv ) { const visibilitySpan = document.createElement( "span" ); visibilitySpan.id = "gform_visibility_test_2"; gformWrapperDiv.insertAdjacentElement( "afterend", visibilitySpan ); } const visibilityTestDiv = document.getElementById( "gform_visibility_test_2" ); let postRenderFired = false; function triggerPostRender() { if ( postRenderFired ) { return; } postRenderFired = true; jQuery( document ).trigger( 'gform_post_render', [2, current_page] ); gform.utils.trigger( { event: 'gform/postRender', native: false, data: { formId: 2, currentPage: current_page } } ); gform.utils.trigger( { event: 'gform/post_render', native: false, data: { formId: 2, currentPage: current_page } } ); if ( visibilityTestDiv ) { visibilityTestDiv.parentNode.removeChild( visibilityTestDiv ); } } function debounce( func, wait, immediate ) { var timeout; return function() { var context = this, args = arguments; var later = function() { timeout = null; if ( !immediate ) func.apply( context, args ); }; var callNow = immediate && !timeout; clearTimeout( timeout ); timeout = setTimeout( later, wait ); if ( callNow ) func.apply( context, args ); }; } const debouncedTriggerPostRender = debounce( function() { triggerPostRender(); }, 200 ); if ( visibilityTestDiv && visibilityTestDiv.offsetParent === null ) { const observer = new MutationObserver( ( mutations ) => { mutations.forEach( ( mutation ) => { if ( mutation.type === 'attributes' && visibilityTestDiv.offsetParent !== null ) { debouncedTriggerPostRender(); observer.disconnect(); } }); }); observer.observe( document.body, { attributes: true, childList: false, subtree: true, attributeFilter: [ 'style', 'class' ], }); } else { triggerPostRender(); } } );} ); </script> </div> </div> </div> </div> <script type="text/javascript">function showhide_toggle(e,t,r,g){var a=jQuery("#"+e+"-link-"+t),s=jQuery("a",a),i=jQuery("#"+e+"-content-"+t),l=jQuery("#"+e+"-toggle-"+t);a.toggleClass("sh-show sh-hide"),i.toggleClass("sh-show sh-hide").toggle(),"true"===s.attr("aria-expanded")?s.attr("aria-expanded","false"):s.attr("aria-expanded","true"),l.text()===r?(l.text(g),a.trigger("sh-link:more")):(l.text(r),a.trigger("sh-link:less")),a.trigger("sh-link:toggle")}</script> <script id="dd-smooth-scrolling"> jQuery(function($) { $( document ).on( "click", '#toc_container a[href^="#"]', function(event) { event.preventDefault(); var target_offset = $(this.hash).offset() ? $(this.hash).offset().top : 0; //change this number to create the additional off set var customoffset = 150; $('html, body').animate({scrollTop:target_offset - customoffset}, 0); }); }(jQuery)); </script> <script id="dd-comments-accordion"> jQuery(function($) { $(document).ready(function() { // Prüfe, ob ein Anker mit "comment-" in der Adresszeile vorhanden ist if (window.location.hash && window.location.hash.indexOf("comment-") != -1) { // Überprüfe, ob das Accordion die ID "accordionComments" hat var accordionComments = $('#accordionComments'); if (accordionComments.length) { // Entferne die CSS-Klasse "collapsed" vom Accordion-Button accordionComments.find('.accordion-button').removeClass('collapsed'); // Füge die CSS-Klassen "accordion-collapse collapse show" zum Collapse-Element hinzu var targetCollapse = $(window.location.hash).closest('.accordion-collapse'); targetCollapse.addClass('accordion-collapse collapse show'); // Scrolle zu dem aufgerufenen Anker mit einem Offset von 130px $('html, body').animate({ scrollTop: $(window.location.hash).offset().top - 130 }, 500); } } }); }(jQuery)); </script> <script id="menu-show-hide"> jQuery(document).ready(function(){ jQuery('.navbar-toggler').click(function(){ jQuery('.dd-body').toggleClass('dd-show-collapse-menu'); }); }); </script> <!--googleoff: all--><div data-nosnippet><script id="BorlabsCookieBoxWrap" type="text/template"><div id="BorlabsCookieBox" class="BorlabsCookie" role="dialog" aria-labelledby="CookieBoxTextHeadline" aria-describedby="CookieBoxTextDescription" aria-modal="true" > <div class="top-center" style="display: none;"> <div class="_brlbs-box-wrap"> <div class="_brlbs-box _brlbs-box-advanced"> <div class="cookie-box"> <div class="container"> <div class="row"> <div class="col-12"> <div class="_brlbs-flex-center"> <span role="heading" aria-level="3" class="_brlbs-h3" id="CookieBoxTextHeadline">Wir bitten um Ihre Zustimmung</span> </div> <p id="CookieBoxTextDescription"><span class="_brlbs-paragraph _brlbs-text-description">Wir verwenden Cookies und andere Technologien auf unserer Website. Manche sind essenziell, andere helfen uns diese Website zu verbessern und den Erfolg unserer Kampagnen zu messen. Dabei werden (personenbezogene) Daten bei der Nutzung unserer Website für Anzeigen- und Inhaltsmessung verarbeitet. Weitere Informationen dazu finden Sie in unserer <a class="_brlbs-cursor" href="https://www.dr-datenschutz.de/datenschutzerklaerung/">Datenschutzerklärung</a>. Sie können Ihre Auswahl jederzeit unter <a class="_brlbs-cursor" href="#" data-cookie-individual>Einstellungen</a> widerrufen oder anpassen.</span></p> <fieldset> <legend class="sr-only">Wir bitten um Ihre Zustimmung</legend> <ul> <li> <label class="_brlbs-checkbox"> Essenziell <input id="checkbox-essential" tabindex="0" type="checkbox" name="cookieGroup[]" value="essential" checked disabled data-borlabs-cookie-checkbox > <span class="_brlbs-checkbox-indicator"></span> </label> </li> <li> <label class="_brlbs-checkbox"> Statistiken <input id="checkbox-statistics" tabindex="0" type="checkbox" name="cookieGroup[]" value="statistics" data-borlabs-cookie-checkbox > <span class="_brlbs-checkbox-indicator"></span> </label> </li> </ul> </fieldset> <p class="_brlbs-accept"> <a href="#" tabindex="0" role="button" class="_brlbs-btn _brlbs-btn-accept-all _brlbs-cursor" data-cookie-accept-all > Allem zustimmen </a> </p> <p class="_brlbs-accept"> <a href="#" tabindex="0" role="button" id="CookieBoxSaveButton" class="_brlbs-btn _brlbs-cursor" data-cookie-accept > Auswahl bestätigen </a> </p> <p class="_brlbs-manage "> <a href="#" class="_brlbs-cursor " tabindex="0" role="button" data-cookie-individual> Cookie-Details </a> </p> <p class="_brlbs-legal"> <a href="#" class="_brlbs-cursor" tabindex="0" role="button" data-cookie-individual> n.v. </a> <span class="_brlbs-separator"></span> <a href="https://www.dr-datenschutz.de/datenschutzerklaerung/" tabindex="0" role="button"> Datenschutzerklärung </a> <span class="_brlbs-separator"></span> <a href="https://www.dr-datenschutz.de/impressum/" tabindex="0" role="button"> Impressum </a> </p> </div> </div> </div> </div> <div class="cookie-preference" aria-hidden="true" role="dialog" aria-describedby="CookiePrefDescription" aria-modal="true" > <div class="container not-visible"> <div class="row no-gutters"> <div class="col-12"> <div class="row no-gutters align-items-top"> <div class="col-12"> <div class="_brlbs-flex-center"> <span role="heading" aria-level="3" class="_brlbs-h3">Cookie-Details</span> </div> <p id="CookiePrefDescription"> <span class="_brlbs-paragraph _brlbs-text-description">Hier finden Sie weitere Informationen zu den verwendeten Cookies.</span> </p> <div class="row no-gutters align-items-center"> <div class="col-12 col-sm-7"> <p class="_brlbs-accept"> <a href="#" class="_brlbs-btn _brlbs-btn-accept-all _brlbs-cursor" tabindex="0" role="button" data-cookie-accept-all > Allem zustimmen </a> <a href="#" id="CookiePrefSave" tabindex="0" role="button" class="_brlbs-btn _brlbs-cursor" data-cookie-accept > Auswahl bestätigen </a> </p> </div> <div class="col-12 col-sm-5"> <p class="_brlbs-refuse"> <a href="#" class="_brlbs-cursor" tabindex="0" role="button" data-cookie-back > Zurück </a> </p> </div> </div> </div> </div> <div data-cookie-accordion> <fieldset> <legend class="sr-only">Cookie-Details</legend> <div class="bcac-item"> <div class="d-flex flex-row"> <label class="w-75"> <span role="heading" aria-level="4" class="_brlbs-h4">Essenziell (3)</span> </label> <div class="w-25 text-right"> </div> </div> <div class="d-block"> <p>Essenzielle Cookies ermöglichen grundlegende Funktionen und sind für die einwandfreie Funktion der Website erforderlich.</p> <p class="text-center"> <a href="#" class="_brlbs-cursor d-block" tabindex="0" role="button" data-cookie-accordion-target="essential" > <span data-cookie-accordion-status="show"> Cookie-Informationen anzeigen </span> <span data-cookie-accordion-status="hide" class="borlabs-hide"> Cookie-Informationen ausblenden </span> </a> </p> </div> <div class="borlabs-hide" data-cookie-accordion-parent="essential" > <table> <tr> <th scope="row">Name</th> <td> <label> Borlabs Cookie </label> </td> </tr> <tr> <th scope="row">Anbieter</th> <td>intersoft consulting services AG<span>, </span><a href="https://www.dr-datenschutz.de/impressum/">Impressum</a></td> </tr> <tr> <th scope="row">Zweck</th> <td>Speichert die Einstellungen der Besucher, die in der Cookie Box von Borlabs Cookie ausgewählt wurden.</td> </tr> <tr> <th scope="row">Datenschutzerklärung</th> <td class="_brlbs-pp-url"> <a href="https://www.dr-datenschutz.de/datenschutzerklaerung/" target="_blank" rel="nofollow noopener noreferrer" > https://www.dr-datenschutz.de/datenschutzerklaerung/ </a> </td> </tr> <tr> <th scope="row">Host(s)</th> <td>www.intersoft-consulting.de</td> </tr> <tr> <th scope="row">Cookie Name</th> <td>borlabs-cookie</td> </tr> <tr> <th scope="row">Cookie Laufzeit</th> <td>12 Monate</td> </tr> </table> <table> <tr> <th scope="row">Name</th> <td> <label> Rating </label> </td> </tr> <tr> <th scope="row">Anbieter</th> <td>intersoft consulting services AG</td> </tr> <tr> <th scope="row">Zweck</th> <td>Identifizierung des Nutzers zur Verhinderung von Mehrfachbewertungen.</td> </tr> <tr> <th scope="row">Datenschutzerklärung</th> <td class="_brlbs-pp-url"> <a href="https://www.dr-datenschutz.de/datenschutzerklaerung/" target="_blank" rel="nofollow noopener noreferrer" > https://www.dr-datenschutz.de/datenschutzerklaerung/ </a> </td> </tr> <tr> <th scope="row">Host(s)</th> <td>www.dr-datenschutz.de</td> </tr> <tr> <th scope="row">Cookie Name</th> <td>wp-gdrts-log</td> </tr> <tr> <th scope="row">Cookie Laufzeit</th> <td>12 Monate</td> </tr> </table> <table> <tr> <th scope="row">Name</th> <td> <label> VG Wort </label> </td> </tr> <tr> <th scope="row">Anbieter</th> <td>Verwertungsgesellschaft WORT</td> </tr> <tr> <th scope="row">Zweck</th> <td>Messung von Zugriffen auf Texte, um die Kopierwahrscheinlichkeit zu erfassen.</td> </tr> <tr> <th scope="row">Datenschutzerklärung</th> <td class="_brlbs-pp-url"> <a href="https://www.dr-datenschutz.de/datenschutzerklaerung/" target="_blank" rel="nofollow noopener noreferrer" > https://www.dr-datenschutz.de/datenschutzerklaerung/ </a> </td> </tr> <tr> <th scope="row">Host(s)</th> <td>vg07.met.vgwort.de</td> </tr> <tr> <th scope="row">Cookie Name</th> <td>srp</td> </tr> <tr> <th scope="row">Cookie Laufzeit</th> <td>Aktuelle Session</td> </tr> </table> </div> </div> <div class="bcac-item"> <div class="d-flex flex-row"> <label class="w-75"> <span role="heading" aria-level="4" class="_brlbs-h4">Statistiken (1)</span> </label> <div class="w-25 text-right"> <label class="_brlbs-btn-switch"> <span class="sr-only">Statistiken</span> <input tabindex="0" id="borlabs-cookie-group-statistics" type="checkbox" name="cookieGroup[]" value="statistics" data-borlabs-cookie-switch /> <span class="_brlbs-slider"></span> <span class="_brlbs-btn-switch-status" data-active="An" data-inactive="Aus"> </span> </label> </div> </div> <div class="d-block"> <p>Wir verwenden Matomo zur datenschutzfreundlichen Webanalyse. Die anonymisierten Daten liegen auf unseren Servern und werden nicht an Dritte weitergegeben.</p> <p class="text-center"> <a href="#" class="_brlbs-cursor d-block" tabindex="0" role="button" data-cookie-accordion-target="statistics" > <span data-cookie-accordion-status="show"> Cookie-Informationen anzeigen </span> <span data-cookie-accordion-status="hide" class="borlabs-hide"> Cookie-Informationen ausblenden </span> </a> </p> </div> <div class="borlabs-hide" data-cookie-accordion-parent="statistics" > <table> <tr> <th scope="row">Akzeptieren</th> <td> <label class="_brlbs-btn-switch _brlbs-btn-switch--textRight"> <span class="sr-only">Matomo</span> <input id="borlabs-cookie-matomo" tabindex="0" type="checkbox" data-cookie-group="statistics" name="cookies[statistics][]" value="matomo" data-borlabs-cookie-switch /> <span class="_brlbs-slider"></span> <span class="_brlbs-btn-switch-status" data-active="An" data-inactive="Aus" aria-hidden="true"> </span> </label> </td> </tr> <tr> <th scope="row">Name</th> <td> <label> Matomo </label> </td> </tr> <tr> <th scope="row">Anbieter</th> <td>intersoft consulting services AG</td> </tr> <tr> <th scope="row">Zweck</th> <td>Matomo ist ein Script zur Webanalyse. Die im Cookie erfassten Nutzungsinformationen (einschließlich Ihrer gekürzten IP-Adresse) werden an unseren Server übertragen und zu Nutzungsanalysezwecken gespeichert. Weitere Informationen finden Sie in unserer Datenschutzerklärung.</td> </tr> <tr> <th scope="row">Datenschutzerklärung</th> <td class="_brlbs-pp-url"> <a href="https://www.dr-datenschutz.de/datenschutzerklaerung/" target="_blank" rel="nofollow noopener noreferrer" > https://www.dr-datenschutz.de/datenschutzerklaerung/ </a> </td> </tr> <tr> <th scope="row">Cookie Name</th> <td>_pk_id, _pk_ses, _pk_ref</td> </tr> <tr> <th scope="row">Cookie Laufzeit</th> <td>12 Monate</td> </tr> </table> </div> </div> </fieldset> </div> <div class="d-flex justify-content-between"> <p class="_brlbs-branding flex-fill"> </p> <p class="_brlbs-legal flex-fill"> <a href="https://www.dr-datenschutz.de/datenschutzerklaerung/"> Datenschutzerklärung </a> <span class="_brlbs-separator"></span> <a href="https://www.dr-datenschutz.de/impressum/"> Impressum </a> </p> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </script></div><!--googleon: all--><link data-minify="1" rel='stylesheet' id='mailpoet_public-css' href='https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/cache/min/1/wp-content/plugins/mailpoet/assets/dist/css/mailpoet-public.b1f0906e.css?ver=1741713798' media='all' /> <link data-minify="1" rel='stylesheet' id='gform_basic-css' href='https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/cache/min/1/wp-content/plugins/gravityforms/assets/css/dist/basic.min.css?ver=1741713798' media='all' /> <link rel='stylesheet' id='gform_theme_components-css' href='https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/plugins/gravityforms/assets/css/dist/theme-components.min.css?ver=2.9.4' media='all' /> <link rel='stylesheet' id='gform_theme-css' href='https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/plugins/gravityforms/assets/css/dist/theme.min.css?ver=2.9.4' media='all' /> <script src="https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/plugins/table-of-contents-plus/front.min.js?ver=2411.1" id="toc-front-js"></script> <script data-minify="1" src="https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/cache/min/1/wp-content/themes/dr-datenschutz/build/js/bootstrap.js?ver=1741713798" id="dd-bootstrap-core-js-js"></script> <script data-minify="1" src="https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/cache/min/1/wp-content/themes/dr-datenschutz/build/js/scrolltotop.js?ver=1741713798" id="dd-scrolltotop-js"></script> <script src="https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/themes/dr-datenschutz/build/node_modules/@glidejs/glide/dist/glide.min.js?ver=3.6.0" id="dd-glidejs-js"></script> <script src="https://www.dr-datenschutz.de/wp-includes/js/comment-reply.min.js?ver=6.7.2" id="comment-reply-js" async data-wp-strategy="async"></script> <script id="gdrts-ratings-core-js-extra"> var gdrts_rating_data = {"url":"https:\/\/www.dr-datenschutz.de\/wp-admin\/admin-ajax.php","nonce":"b918c5d93f","rtl":"","user":"0","handler":"gdrts_live_handler","ajax_error":"hide","wp_version":"67"}; </script> <script src="https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/plugins/gd-rating-system/js/rating/core.min.js?ver=3.8.1.1151" id="gdrts-ratings-core-js"></script> <script src="https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/plugins/gd-rating-system/js/methods/stars-rating.min.js?ver=3.8.1.1151" id="gdrts-methods-stars-rating-js"></script> <script src="https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/plugins/wp-jquery-lightbox/lightboxes/wp-jquery-lightbox/vendor/jquery.touchwipe.min.js?ver=2.3.3" id="wp-jquery-lightbox-swipe-js"></script> <script src="https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/plugins/wp-jquery-lightbox/inc/purify.min.js?ver=2.3.3" id="wp-jquery-lightbox-purify-js"></script> <script src="https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/plugins/wp-jquery-lightbox/lightboxes/wp-jquery-lightbox/vendor/panzoom.min.js?ver=2.3.3" id="wp-jquery-lightbox-panzoom-js"></script> <script id="wp-jquery-lightbox-js-extra"> var JQLBSettings = {"showTitle":"1","useAltForTitle":"1","showCaption":"1","showNumbers":"1","fitToScreen":"1","resizeSpeed":"400","showDownload":"","navbarOnTop":"","marginSize":"10","mobileMarginSize":"20","slideshowSpeed":"4000","allowPinchZoom":"1","borderSize":"6","borderColor":"#fff","overlayColor":"#fff","overlayOpacity":"0.7","newNavStyle":"1","fixedNav":"1","showInfoBar":"0","prevLinkTitle":"Vorheriges Bild","nextLinkTitle":"N\u00e4chstes Bild","closeTitle":"Bildergalerie schlie\u00dfen","image":"Bild ","of":" von ","download":"Download","pause":"(Pause Slideshow)","play":"(Play Slideshow)"}; </script> <script data-minify="1" src="https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/cache/min/1/wp-content/plugins/wp-jquery-lightbox/lightboxes/wp-jquery-lightbox/jquery.lightbox.js?ver=1741713798" id="wp-jquery-lightbox-js"></script> <script id="mailpoet_public-js-extra"> var MailPoetForm = {"ajax_url":"https:\/\/www.dr-datenschutz.de\/wp-admin\/admin-ajax.php","is_rtl":"","ajax_common_error_message":"Fehler bei der Ausf\u00fchrung einer Anfrage, bitte sp\u00e4ter erneut versuchen."}; </script> <script data-minify="1" src="https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/cache/min/1/wp-content/plugins/mailpoet/assets/dist/js/public.js?ver=1741713798" id="mailpoet_public-js" defer data-wp-strategy="defer"></script> <script src="https://www.dr-datenschutz.de/wp-includes/js/dist/dom-ready.min.js?ver=f77871ff7694fffea381" id="wp-dom-ready-js"></script> <script src="https://www.dr-datenschutz.de/wp-includes/js/dist/hooks.min.js?ver=4d63a3d491d11ffd8ac6" id="wp-hooks-js"></script> <script src="https://www.dr-datenschutz.de/wp-includes/js/dist/i18n.min.js?ver=5e580eb46a90c2b997e6" id="wp-i18n-js"></script> <script id="wp-i18n-js-after"> wp.i18n.setLocaleData( { 'text direction\u0004ltr': [ 'ltr' ] } ); </script> <script id="wp-a11y-js-translations"> ( function( domain, translations ) { var localeData = translations.locale_data[ domain ] || translations.locale_data.messages; localeData[""].domain = domain; wp.i18n.setLocaleData( localeData, domain ); } )( "default", {"translation-revision-date":"2025-02-11 18:32:03+0000","generator":"GlotPress\/4.0.1","domain":"messages","locale_data":{"messages":{"":{"domain":"messages","plural-forms":"nplurals=2; plural=n != 1;","lang":"de"},"Notifications":["Benachrichtigungen"]}},"comment":{"reference":"wp-includes\/js\/dist\/a11y.js"}} ); </script> <script src="https://www.dr-datenschutz.de/wp-includes/js/dist/a11y.min.js?ver=3156534cc54473497e14" id="wp-a11y-js"></script> <script defer='defer' src="https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/plugins/gravityforms/js/jquery.json.min.js?ver=2.9.4" id="gform_json-js"></script> <script id="gform_gravityforms-js-extra"> var gform_i18n = {"datepicker":{"days":{"monday":"Mo","tuesday":"Di","wednesday":"Mi","thursday":"Do","friday":"Fr","saturday":"Sa","sunday":"So"},"months":{"january":"Januar","february":"Februar","march":"M\u00e4rz","april":"April","may":"May","june":"Juni","july":"Juli","august":"August","september":"September","october":"Oktober","november":"November","december":"Dezember"},"firstDay":1,"iconText":"Datum ausw\u00e4hlen"}}; var gf_legacy_multi = []; var gform_gravityforms = {"strings":{"invalid_file_extension":"Dieser Dateityp kann nicht hochgeladen werden. Zul\u00e4ssig sind die folgenden:","delete_file":"Diese Datei l\u00f6schen","in_progress":"In Bearbeitung","file_exceeds_limit":"Maximale Dateigr\u00f6\u00dfe \u00fcberschritten","illegal_extension":"Dateityp nicht zul\u00e4ssig.","max_reached":"Maximale Dateianzahl erreicht","unknown_error":"Ein Problem ist beim Speichern der Datei auf dem Server aufgetreten","currently_uploading":"Bitte warten Sie bis alle Dateien vollst\u00e4ndig hochgeladen wurden","cancel":"Abbrechen","cancel_upload":"Upload abbrechen","cancelled":"Abgebrochen"},"vars":{"images_url":"https:\/\/www.dr-datenschutz.de\/wp-content\/plugins\/gravityforms\/images"}}; var gf_global = {"gf_currency_config":{"name":"Euro","symbol_left":"","symbol_right":"€","symbol_padding":" ","thousand_separator":".","decimal_separator":",","decimals":2,"code":"EUR"},"base_url":"https:\/\/www.dr-datenschutz.de\/wp-content\/plugins\/gravityforms","number_formats":[],"spinnerUrl":"https:\/\/www.dr-datenschutz.de\/wp-content\/plugins\/gravityforms\/images\/spinner.svg","version_hash":"65af71cc46f8f16deca1b269f2704f3d","strings":{"newRowAdded":"Neue Zeile hinzugef\u00fcgt.","rowRemoved":"Zeile entfernt","formSaved":"Das Formular wurde gespeichert. Der Inhalt beinhaltet den Link zum Zur\u00fcckkehren und Vervollst\u00e4ndigen des Formulars."}}; </script> <script defer='defer' src="https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/plugins/gravityforms/js/gravityforms.min.js?ver=2.9.4" id="gform_gravityforms-js"></script> <script defer='defer' src="https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/plugins/gravityforms/assets/js/dist/utils.min.js?ver=501a987060f4426fb517400c73c7fc1e" id="gform_gravityforms_utils-js"></script> <script defer='defer' src="https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/plugins/gravityforms/assets/js/dist/vendor-theme.min.js?ver=639b4ac21c17c9dc304b05db4a3d3293" id="gform_gravityforms_theme_vendors-js"></script> <script id="gform_gravityforms_theme-js-extra"> var gform_theme_config = {"common":{"form":{"honeypot":{"version_hash":"65af71cc46f8f16deca1b269f2704f3d"},"ajax":{"ajaxurl":"https:\/\/www.dr-datenschutz.de\/wp-admin\/admin-ajax.php","ajax_submission_nonce":"cf6483d4e0","i18n":{"step_announcement":"Step %1$s of %2$s, %3$s","unknown_error":"There was an unknown error processing your request. Please try again."}}}},"hmr_dev":"","public_path":"https:\/\/www.dr-datenschutz.de\/wp-content\/plugins\/gravityforms\/assets\/js\/dist\/","config_nonce":"c3ea793bab"}; </script> <script defer='defer' src="https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/plugins/gravityforms/assets/js/dist/scripts-theme.min.js?ver=dc91b64a15c979eb9acace3fe2754b5f" id="gform_gravityforms_theme-js"></script> <script id="scoby-analytics-js-after"> fetch("https://www.dr-datenschutz.de/752892?" + (Math.random() + 1).toString(36).substring(2), { method: "POST", mode: "same-origin", cache: "no-cache", credentials: "omit", referrerPolicy: "no-referrer", body: JSON.stringify({ url: document.location.href, ref: document.referrer }) }).catch(console.log); </script> <script id="borlabs-cookie-js-extra"> var borlabsCookieConfig = {"ajaxURL":"https:\/\/www.dr-datenschutz.de\/wp-admin\/admin-ajax.php","language":"de","animation":"1","animationDelay":"","animationIn":"_brlbs-slideInDown","animationOut":"_brlbs-slideOutUp","blockContent":"1","boxLayout":"box","boxLayoutAdvanced":"1","automaticCookieDomainAndPath":"1","cookieDomain":"www.dr-datenschutz.de","cookiePath":"\/","cookieSameSite":"Lax","cookieSecure":"1","cookieLifetime":"365","cookieLifetimeEssentialOnly":"182","crossDomainCookie":[],"cookieBeforeConsent":"","cookiesForBots":"1","cookieVersion":"1","hideCookieBoxOnPages":["https:\/\/www.dr-datenschutz.de\/datenschutzerklaerung\/","https:\/\/www.dr-datenschutz.de\/impressum\/"],"respectDoNotTrack":"","reloadAfterConsent":"","reloadAfterOptOut":"1","showCookieBox":"1","cookieBoxIntegration":"javascript","ignorePreSelectStatus":"","cookies":{"essential":["borlabs-cookie","gdrts","vgwort"],"statistics":["matomo"]}}; var borlabsCookieCookies = {"essential":{"borlabs-cookie":{"cookieNameList":{"borlabs-cookie":"borlabs-cookie"},"settings":{"prioritize":"0","asyncOptOutCode":"0"}},"gdrts":{"cookieNameList":{"wp-gdrts-log":"wp-gdrts-log"},"settings":{"blockCookiesBeforeConsent":"0","prioritize":"0"}},"vgwort":{"cookieNameList":{"srp":"srp"},"settings":{"blockCookiesBeforeConsent":"0","prioritize":"0"}}},"statistics":{"matomo":{"cookieNameList":{"_pk_id":"_pk_id","_pk_ses":"_pk_ses","_pk_ref":"_pk_ref"},"settings":{"blockCookiesBeforeConsent":"0","prioritize":"1","asyncOptOutCode":"0","matomoUrl":"https:\/\/m.dr-datenschutz.de\/","matomoSiteId":"1"},"optInJS":"","optOutJS":""}}}; </script> <script src="https://www.dr-datenschutz.de/wp-content/plugins/borlabs-cookie/assets/javascript/borlabs-cookie.min.js?ver=2.3" id="borlabs-cookie-js"></script> <script id="borlabs-cookie-js-after"> document.addEventListener("DOMContentLoaded", function (e) { var borlabsCookieContentBlocker = {"facebook": {"id": "facebook","global": function (contentBlockerData) { },"init": function (el, contentBlockerData) { if(typeof FB === "object") { FB.XFBML.parse(el.parentElement); } },"settings": {"executeGlobalCodeBeforeUnblocking":false}},"default": {"id": "default","global": function (contentBlockerData) { },"init": function (el, contentBlockerData) { },"settings": {"executeGlobalCodeBeforeUnblocking":false}},"googlemaps": {"id": "googlemaps","global": function (contentBlockerData) { },"init": function (el, contentBlockerData) { },"settings": {"executeGlobalCodeBeforeUnblocking":false}},"instagram": {"id": "instagram","global": function (contentBlockerData) { },"init": function (el, contentBlockerData) { if (typeof instgrm === "object") { instgrm.Embeds.process(); } },"settings": {"executeGlobalCodeBeforeUnblocking":false}},"openstreetmap": {"id": "openstreetmap","global": function (contentBlockerData) { },"init": function (el, contentBlockerData) { },"settings": {"executeGlobalCodeBeforeUnblocking":false}},"twitter": {"id": "twitter","global": function (contentBlockerData) { },"init": function (el, contentBlockerData) { },"settings": {"executeGlobalCodeBeforeUnblocking":false}},"vimeo": {"id": "vimeo","global": function (contentBlockerData) { },"init": function (el, contentBlockerData) { },"settings": {"executeGlobalCodeBeforeUnblocking":false,"saveThumbnails":false,"videoWrapper":false}},"youtube": {"id": "youtube","global": function (contentBlockerData) { },"init": function (el, contentBlockerData) { },"settings": {"executeGlobalCodeBeforeUnblocking":false,"changeURLToNoCookie":true,"saveThumbnails":false,"thumbnailQuality":"maxresdefault","videoWrapper":false}}}; var BorlabsCookieInitCheck = function () { if (typeof window.BorlabsCookie === "object" && typeof window.jQuery === "function") { if (typeof borlabsCookiePrioritized !== "object") { borlabsCookiePrioritized = { optInJS: {} }; } window.BorlabsCookie.init(borlabsCookieConfig, borlabsCookieCookies, borlabsCookieContentBlocker, borlabsCookiePrioritized.optInJS); } else { window.setTimeout(BorlabsCookieInitCheck, 50); } }; BorlabsCookieInitCheck();}); </script> <script id="glide-carousel"> const carousel = new Glide('.glide', { type: 'carousel', startAt: 0, gap: 20, perView: 2, breakpoints: { 1599: { perView: 1 }, 1399: { perView: 2 }, 1199: { perView: 1 }, 991: { perView: 2 }, 767: { perView: 1 } } }) carousel.mount(); </script> <script> gform.initializeOnLoaded( function() { jQuery(document).on('gform_post_render', function(event, formId, currentPage){if(formId == 2) {} } );jQuery(document).on('gform_post_conditional_logic', function(event, formId, fields, isInit){} ) } ); </script> <script> gform.initializeOnLoaded( function() {jQuery(document).trigger("gform_pre_post_render", [{ formId: "2", currentPage: "1", abort: function() { this.preventDefault(); } }]); if (event && event.defaultPrevented) { return; } const gformWrapperDiv = document.getElementById( "gform_wrapper_2" ); if ( gformWrapperDiv ) { const visibilitySpan = document.createElement( "span" ); visibilitySpan.id = "gform_visibility_test_2"; gformWrapperDiv.insertAdjacentElement( "afterend", visibilitySpan ); } const visibilityTestDiv = document.getElementById( "gform_visibility_test_2" ); let postRenderFired = false; function triggerPostRender() { if ( postRenderFired ) { return; } postRenderFired = true; jQuery( document ).trigger( 'gform_post_render', [2, 1] ); gform.utils.trigger( { event: 'gform/postRender', native: false, data: { formId: 2, currentPage: 1 } } ); gform.utils.trigger( { event: 'gform/post_render', native: false, data: { formId: 2, currentPage: 1 } } ); if ( visibilityTestDiv ) { visibilityTestDiv.parentNode.removeChild( visibilityTestDiv ); } } function debounce( func, wait, immediate ) { var timeout; return function() { var context = this, args = arguments; var later = function() { timeout = null; if ( !immediate ) func.apply( context, args ); }; var callNow = immediate && !timeout; clearTimeout( timeout ); timeout = setTimeout( later, wait ); if ( callNow ) func.apply( context, args ); }; } const debouncedTriggerPostRender = debounce( function() { triggerPostRender(); }, 200 ); if ( visibilityTestDiv && visibilityTestDiv.offsetParent === null ) { const observer = new MutationObserver( ( mutations ) => { mutations.forEach( ( mutation ) => { if ( mutation.type === 'attributes' && visibilityTestDiv.offsetParent !== null ) { debouncedTriggerPostRender(); observer.disconnect(); } }); }); observer.observe( document.body, { attributes: true, childList: false, subtree: true, attributeFilter: [ 'style', 'class' ], }); } else { triggerPostRender(); } } ); </script> <!-- START: RUN GD RATING SYSTEM PRO JAVASCRIPT --> <script type="text/javascript"> ;(function($, window, document, undefined) { $(document).ready(function(){ if (typeof window.wp.gdrts.core !== "undefined") { window.wp.gdrts.core.run(); } else { if (window.console) { console.log("INIT ERROR: GD Rating System Pro - JavaScript not initialized properly."); } } }); })(jQuery, window, document); </script> <!-- START: RUN GD RATING SYSTEM PRO JAVASCRIPT --> </body> </html> <!-- This website is like a Rocket, isn't it? Performance optimized by WP Rocket. Learn more: https://wp-rocket.me - Debug: cached@1741729150 -->