CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="vi" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Dự án Manhattan – Wikipedia tiếng Việt</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )viwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"vi normal","wgMonthNames":["","tháng 1","tháng 2","tháng 3","tháng 4","tháng 5","tháng 6","tháng 7","tháng 8","tháng 9","tháng 10","tháng 11","tháng 12"],"wgRequestId":"ff743b61-bd61-4cd2-8dd3-0ad1c2399e3e","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Dự_án_Manhattan","wgTitle":"Dự án Manhattan","wgCurRevisionId":71855427,"wgRevisionId":71855427,"wgArticleId":83869,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Lỗi CS1: thiếu tựa đề","Lỗi CS1: URL trần","Nguồn CS1 tiếng Anh (en)","Quản lý CS1: postscript","Bài có liên kết hỏng","Lỗi CS1: URL","Lỗi CS1: thiếu tạp chí","Bản mẫu webarchive dùng liên kết wayback","Bài viết chọn lọc","Vụ ném bom nguyên tử xuống Hiroshima và Nagasaki","Dự án Manhattan","Vũ khí hạt nhân Hoa Kỳ","Chương trình vũ khí hạt nhân", "Khởi đầu năm 1942 ở Hoa Kỳ","Lịch sử quân sự Vương quốc Liên hiệp Anh trong Thế chiến thứ hai","Lịch sử quân sự Hoa Kỳ trong Thế chiến thứ hai","Lịch sử hạt nhân Hoa Kỳ","Chương trình vũ khí hạt nhân Hoa Kỳ"],"wgPageViewLanguage":"vi","wgPageContentLanguage":"vi","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Dự_án_Manhattan","wgRelevantArticleId":83869,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"vi","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"vi"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":200000,"wgRelatedArticlesCompat":[], "wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q127050","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["architecture","bitness","brands","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.charinsert-styles":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","mediawiki.page.gallery.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready" ,"ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.did_you_mean","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.gadget.AVIM","ext.gadget.AVIM_portlet","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.refToolbar","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.purgetab","ext.gadget.switcher","ext.gadget.AdvancedSiteNotices","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022", "ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cmediawiki.page.gallery.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=vi&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=ext.gadget.charinsert-styles&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.2"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/95/TrinityDetonation1945GIF.gif"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="796"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/95/TrinityDetonation1945GIF.gif"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="531"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="425"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Dự án Manhattan – Wikipedia tiếng Việt"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//vi.m.wikipedia.org/wiki/D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Sửa đổi" href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (vi)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//vi.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://vi.wikipedia.org/wiki/D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.vi"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Nguồn cấp Atom của Wikipedia" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_g%E1%BA%A7n_%C4%91%C3%A2y&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Dự_án_Manhattan rootpage-Dự_án_Manhattan skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Bước tới nội dung</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Trang Web"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Trình đơn chính" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > Trình đơn chính </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Trình đơn chính</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ẩn</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Điều hướng </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Trang_Ch%C3%ADnh" title="Xem trang chính [z]" accesskey="z">Trang Chính</a></li><li id="n-wikipedia-featuredcontent" class="mw-list-item"><a href="/wiki/C%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin:N%E1%BB%99i_dung_ch%E1%BB%8Dn_l%E1%BB%8Dc">Nội dung chọn lọc</a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ng%E1%BA%ABu_nhi%C3%AAn" title="Xem trang ngẫu nhiên [x]" accesskey="x">Bài viết ngẫu nhiên</a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_g%E1%BA%A7n_%C4%91%C3%A2y" title="Danh sách thay đổi gần đây trong wiki [r]" accesskey="r">Thay đổi gần đây</a></li><li id="n-bug_in_article" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:B%C3%A1o_l%E1%BB%97i_b%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt">Báo lỗi nội dung</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikipedia-interaction" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikipedia-interaction" > <div class="vector-menu-heading"> Tương tác </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-wikipedia-helppage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:S%C3%A1ch_h%C6%B0%E1%BB%9Bng_d%E1%BA%ABn">Hướng dẫn</a></li><li id="n-aboutsite" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u">Giới thiệu Wikipedia</a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:C%E1%BB%99ng_%C4%91%E1%BB%93ng" title="Giới thiệu dự án, cách sử dụng và tìm kiếm thông tin ở đây">Cộng đồng</a></li><li id="n-wikipedia-villagepump" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn">Thảo luận chung</a></li><li id="n-wikipedia-helpdesk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%C3%BAp_s%E1%BB%AD_d%E1%BB%A5ng_Wikipedia">Giúp sử dụng</a></li><li id="n-contactpage" class="mw-list-item"><a href="//vi.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Liên_lạc">Liên lạc</a></li><li id="n-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tr%C3%ACnh_t%E1%BA%A3i_l%C3%AAn_t%E1%BA%ADp_tin">Tải lên tập tin</a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Trang_Ch%C3%ADnh" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="Bách khoa toàn thư mở" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-vi.svg" width="120" height="10" style="width: 7.5em; height: 0.625em;"> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:T%C3%ACm_ki%E1%BA%BFm" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Tìm kiếm Wikipedia [f]" accesskey="f"> Tìm kiếm </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Tìm kiếm trên Wikipedia" aria-label="Tìm kiếm trên Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Tìm kiếm Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > </div> <input type="hidden" name="title" value="Đặc_biệt:Tìm_kiếm"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Tìm kiếm</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Công cụ cá nhân"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Giao diện"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Giao diện" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > Giao diện </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_vi.wikipedia.org&uselang=vi" class="">Quyên góp</a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:M%E1%BB%9F_t%C3%A0i_kho%E1%BA%A3n&returnto=D%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" title="Bạn được khuyến khích mở tài khoản và đăng nhập; tuy nhiên, không bắt buộc phải có tài khoản" class="">Tạo tài khoản</a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C4%83ng_nh%E1%BA%ADp&returnto=D%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" title="Đăng nhập sẽ có lợi hơn, tuy nhiên không bắt buộc. [o]" accesskey="o" class="">Đăng nhập</a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Thêm tùy chọn" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Công cụ cá nhân" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > Công cụ cá nhân </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Bảng chọn thành viên" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_vi.wikipedia.org&uselang=vi">Quyên góp</a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:M%E1%BB%9F_t%C3%A0i_kho%E1%BA%A3n&returnto=D%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" title="Bạn được khuyến khích mở tài khoản và đăng nhập; tuy nhiên, không bắt buộc phải có tài khoản"> Tạo tài khoản</a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C4%83ng_nh%E1%BA%ADp&returnto=D%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" title="Đăng nhập sẽ có lợi hơn, tuy nhiên không bắt buộc. [o]" accesskey="o"> Đăng nhập</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Trang dành cho người dùng chưa đăng nhập <a href="/wiki/Tr%E1%BB%A3_gi%C3%BAp:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u" aria-label="Tìm hiểu thêm về sửa đổi">tìm hiểu thêm</a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C3%B3ng_g%C3%B3p_c%E1%BB%A7a_t%C3%B4i" title="Danh sách các sửa đổi được thực hiện qua địa chỉ IP này [y]" accesskey="y">Đóng góp</a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_t%C3%B4i" title="Thảo luận với địa chỉ IP này [n]" accesskey="n">Thảo luận cho địa chỉ IP này</a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Trang Web"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Nội dung" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Nội dung</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ẩn</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Đầu</div> </a> </li> <li id="toc-Nguồn_gốc" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Nguồn_gốc"> <div class="vector-toc-text"> 1 Nguồn gốc </div> </a> <ul id="toc-Nguồn_gốc-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Tính_khả_thi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Tính_khả_thi"> <div class="vector-toc-text"> 2 Tính khả thi </div> </a> <button aria-controls="toc-Tính_khả_thi-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Hiện/ẩn mục Tính khả thi </button> <ul id="toc-Tính_khả_thi-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Đề_xuất_thực_hiện" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Đề_xuất_thực_hiện"> <div class="vector-toc-text"> 2.1 Đề xuất thực hiện </div> </a> <ul id="toc-Đề_xuất_thực_hiện-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Quan_niệm_thiết_kế_bom" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Quan_niệm_thiết_kế_bom"> <div class="vector-toc-text"> 2.2 Quan niệm thiết kế bom </div> </a> <ul id="toc-Quan_niệm_thiết_kế_bom-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Tổ_chức" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Tổ_chức"> <div class="vector-toc-text"> 3 Tổ chức </div> </a> <button aria-controls="toc-Tổ_chức-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Hiện/ẩn mục Tổ chức </button> <ul id="toc-Tổ_chức-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Khu_vực_Manhattan" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Khu_vực_Manhattan"> <div class="vector-toc-text"> 3.1 Khu vực Manhattan </div> </a> <ul id="toc-Khu_vực_Manhattan-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ủy_ban_Chính_sách_Quân_sự" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ủy_ban_Chính_sách_Quân_sự"> <div class="vector-toc-text"> 3.2 Ủy ban Chính sách Quân sự </div> </a> <ul id="toc-Ủy_ban_Chính_sách_Quân_sự-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Hợp_tác_với_nước_Anh" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Hợp_tác_với_nước_Anh"> <div class="vector-toc-text"> 3.3 Hợp tác với nước Anh </div> </a> <ul id="toc-Hợp_tác_với_nước_Anh-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Địa_điểm_dự_án" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Địa_điểm_dự_án"> <div class="vector-toc-text"> 4 Địa điểm dự án </div> </a> <button aria-controls="toc-Địa_điểm_dự_án-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Hiện/ẩn mục Địa điểm dự án </button> <ul id="toc-Địa_điểm_dự_án-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Oak_Ridge" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Oak_Ridge"> <div class="vector-toc-text"> 4.1 Oak Ridge </div> </a> <ul id="toc-Oak_Ridge-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Los_Alamos" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Los_Alamos"> <div class="vector-toc-text"> 4.2 Los Alamos </div> </a> <ul id="toc-Los_Alamos-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Argonne" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Argonne"> <div class="vector-toc-text"> 4.3 Argonne </div> </a> <ul id="toc-Argonne-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Hanford" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Hanford"> <div class="vector-toc-text"> 4.4 Hanford </div> </a> <ul id="toc-Hanford-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ở_Canada" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ở_Canada"> <div class="vector-toc-text"> 4.5 Ở Canada </div> </a> <ul id="toc-Ở_Canada-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-British_Columbia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#British_Columbia"> <div class="vector-toc-text"> 4.5.1 British Columbia </div> </a> <ul id="toc-British_Columbia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ontario" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Ontario"> <div class="vector-toc-text"> 4.5.2 Ontario </div> </a> <ul id="toc-Ontario-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Các_cơ_sở_nước_nặng" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Các_cơ_sở_nước_nặng"> <div class="vector-toc-text"> 4.6 Các cơ sở nước nặng </div> </a> <ul id="toc-Các_cơ_sở_nước_nặng-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Urani" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Urani"> <div class="vector-toc-text"> 5 Urani </div> </a> <button aria-controls="toc-Urani-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Hiện/ẩn mục Urani </button> <ul id="toc-Urani-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Quặng" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Quặng"> <div class="vector-toc-text"> 5.1 Quặng </div> </a> <ul id="toc-Quặng-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Phân_tách_đồng_vị" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Phân_tách_đồng_vị"> <div class="vector-toc-text"> 5.2 Phân tách đồng vị </div> </a> <ul id="toc-Phân_tách_đồng_vị-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Máy_ly_tâm" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Máy_ly_tâm"> <div class="vector-toc-text"> 5.2.1 Máy ly tâm </div> </a> <ul id="toc-Máy_ly_tâm-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Phân_tách_điện_từ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Phân_tách_điện_từ"> <div class="vector-toc-text"> 5.2.2 Phân tách điện từ </div> </a> <ul id="toc-Phân_tách_điện_từ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Khuếch_tán_khí" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Khuếch_tán_khí"> <div class="vector-toc-text"> 5.2.3 Khuếch tán khí </div> </a> <ul id="toc-Khuếch_tán_khí-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Khuếch_tán_nhiệt" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Khuếch_tán_nhiệt"> <div class="vector-toc-text"> 5.2.4 Khuếch tán nhiệt </div> </a> <ul id="toc-Khuếch_tán_nhiệt-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Plutoni" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Plutoni"> <div class="vector-toc-text"> 6 Plutoni </div> </a> <button aria-controls="toc-Plutoni-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Hiện/ẩn mục Plutoni </button> <ul id="toc-Plutoni-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Lò_phản_ứng_Than_chì_X-10" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Lò_phản_ứng_Than_chì_X-10"> <div class="vector-toc-text"> 6.1 Lò phản ứng Than chì X-10 </div> </a> <ul id="toc-Lò_phản_ứng_Than_chì_X-10-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Các_lò_phản_ứng_Hanford" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Các_lò_phản_ứng_Hanford"> <div class="vector-toc-text"> 6.2 Các lò phản ứng Hanford </div> </a> <ul id="toc-Các_lò_phản_ứng_Hanford-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Quá_trình_phân_tách" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Quá_trình_phân_tách"> <div class="vector-toc-text"> 6.3 Quá trình phân tách </div> </a> <ul id="toc-Quá_trình_phân_tách-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Chế_tạo_bom_nguyên_tử" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Chế_tạo_bom_nguyên_tử"> <div class="vector-toc-text"> 7 Chế tạo bom nguyên tử </div> </a> <button aria-controls="toc-Chế_tạo_bom_nguyên_tử-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Hiện/ẩn mục Chế tạo bom nguyên tử </button> <ul id="toc-Chế_tạo_bom_nguyên_tử-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Thiết_kế" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Thiết_kế"> <div class="vector-toc-text"> 7.1 Thiết kế </div> </a> <ul id="toc-Thiết_kế-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Vụ_thử_Trinity" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Vụ_thử_Trinity"> <div class="vector-toc-text"> 7.2 Vụ thử Trinity </div> </a> <ul id="toc-Vụ_thử_Trinity-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Nhân_lực" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Nhân_lực"> <div class="vector-toc-text"> 8 Nhân lực </div> </a> <ul id="toc-Nhân_lực-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Giữ_bí_mật" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Giữ_bí_mật"> <div class="vector-toc-text"> 9 Giữ bí mật </div> </a> <button aria-controls="toc-Giữ_bí_mật-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Hiện/ẩn mục Giữ bí mật </button> <ul id="toc-Giữ_bí_mật-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Kiểm_duyệt_thông_tin" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Kiểm_duyệt_thông_tin"> <div class="vector-toc-text"> 9.1 Kiểm duyệt thông tin </div> </a> <ul id="toc-Kiểm_duyệt_thông_tin-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Điệp_viên_Liên_Xô" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Điệp_viên_Liên_Xô"> <div class="vector-toc-text"> 9.2 Điệp viên Liên Xô </div> </a> <ul id="toc-Điệp_viên_Liên_Xô-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Sứ_mệnh_tình_báo_ở_nước_ngoài" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Sứ_mệnh_tình_báo_ở_nước_ngoài"> <div class="vector-toc-text"> 10 Sứ mệnh tình báo ở nước ngoài </div> </a> <ul id="toc-Sứ_mệnh_tình_báo_ở_nước_ngoài-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Vụ_ném_bom_Hiroshima_và_Nagasaki" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Vụ_ném_bom_Hiroshima_và_Nagasaki"> <div class="vector-toc-text"> 11 Vụ ném bom Hiroshima và Nagasaki </div> </a> <button aria-controls="toc-Vụ_ném_bom_Hiroshima_và_Nagasaki-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Hiện/ẩn mục Vụ ném bom Hiroshima và Nagasaki </button> <ul id="toc-Vụ_ném_bom_Hiroshima_và_Nagasaki-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Chuẩn_bị" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Chuẩn_bị"> <div class="vector-toc-text"> 11.1 Chuẩn bị </div> </a> <ul id="toc-Chuẩn_bị-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Nỗ_lực_kêu_gọi_dừng_ném_bom" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Nỗ_lực_kêu_gọi_dừng_ném_bom"> <div class="vector-toc-text"> 11.2 Nỗ lực kêu gọi dừng ném bom </div> </a> <ul id="toc-Nỗ_lực_kêu_gọi_dừng_ném_bom-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Tiến_hành" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Tiến_hành"> <div class="vector-toc-text"> 11.3 Tiến hành </div> </a> <ul id="toc-Tiến_hành-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Sau_chiến_tranh" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Sau_chiến_tranh"> <div class="vector-toc-text"> 12 Sau chiến tranh </div> </a> <ul id="toc-Sau_chiến_tranh-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Chi_phí" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Chi_phí"> <div class="vector-toc-text"> 13 Chi phí </div> </a> <ul id="toc-Chi_phí-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Di_sản" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Di_sản"> <div class="vector-toc-text"> 14 Di sản </div> </a> <ul id="toc-Di_sản-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Xem_thêm" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Xem_thêm"> <div class="vector-toc-text"> 15 Xem thêm </div> </a> <ul id="toc-Xem_thêm-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Chú_thích" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Chú_thích"> <div class="vector-toc-text"> 16 Chú thích </div> </a> <ul id="toc-Chú_thích-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Trích_dẫn" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Trích_dẫn"> <div class="vector-toc-text"> 17 Trích dẫn </div> </a> <ul id="toc-Trích_dẫn-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Tham_khảo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Tham_khảo"> <div class="vector-toc-text"> 18 Tham khảo </div> </a> <ul id="toc-Tham_khảo-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Liên_kết_ngoài" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Liên_kết_ngoài"> <div class="vector-toc-text"> 19 Liên kết ngoài </div> </a> <ul id="toc-Liên_kết_ngoài-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Nội dung" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Đóng mở mục lục" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > Đóng mở mục lục </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading">Dự án Manhattan</h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Xem bài viết trong ngôn ngữ khác. Bài có sẵn trong 79 ngôn ngữ" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-79" aria-hidden="true" > 79 ngôn ngữ </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="huy hiệu bài viết chọn lọc"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Manhattan-projek" title="Manhattan-projek – Tiếng Afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Manhattan-projek" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="Tiếng Afrikaans" class="interlanguage-link-target">Afrikaans</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B4%D8%B1%D9%88%D8%B9_%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87%D8%A7%D8%AA%D9%86" title="مشروع مانهاتن – Tiếng Ả Rập" lang="ar" hreflang="ar" data-title="مشروع مانهاتن" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Tiếng Ả Rập" class="interlanguage-link-target">العربية</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Proyeutu_Manhattan" title="Proyeutu Manhattan – Tiếng Asturias" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Proyeutu Manhattan" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="Tiếng Asturias" class="interlanguage-link-target">Asturianu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Manhetten_layih%C9%99si" title="Manhetten layihəsi – Tiếng Azerbaijan" lang="az" hreflang="az" data-title="Manhetten layihəsi" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="Tiếng Azerbaijan" class="interlanguage-link-target">Azərbaycanca</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Proyek_Manhattan" title="Proyek Manhattan – Tiếng Indonesia" lang="id" hreflang="id" data-title="Proyek Manhattan" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Tiếng Indonesia" class="interlanguage-link-target">Bahasa Indonesia</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Projek_Manhattan" title="Projek Manhattan – Tiếng Mã Lai" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Projek Manhattan" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="Tiếng Mã Lai" class="interlanguage-link-target">Bahasa Melayu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ban mw-list-item"><a href="https://ban.wikipedia.org/wiki/Proy%C3%A9k_Manhattan" title="Proyék Manhattan – Tiếng Bali" lang="ban" hreflang="ban" data-title="Proyék Manhattan" data-language-autonym="Basa Bali" data-language-local-name="Tiếng Bali" class="interlanguage-link-target">Basa Bali</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AE%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%9F%E0%A6%A8_%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%95%E0%A6%B2%E0%A7%8D%E0%A6%AA" title="ম্যানহাটন প্রকল্প – Tiếng Bangla" lang="bn" hreflang="bn" data-title="ম্যানহাটন প্রকল্প" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="Tiếng Bangla" class="interlanguage-link-target">বাংলা</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BD%D1%85%D1%8D%D1%82%D1%8D%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B5%D0%BA%D1%82" title="Манхэтэнскі праект – Tiếng Belarus" lang="be" hreflang="be" data-title="Манхэтэнскі праект" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="Tiếng Belarus" class="interlanguage-link-target">Беларуская</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Projekt_%22Manhattan%22" title="Projekt "Manhattan" – Tiếng Bosnia" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Projekt "Manhattan"" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="Tiếng Bosnia" class="interlanguage-link-target">Bosanski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Raktres_Manhattan" title="Raktres Manhattan – Tiếng Breton" lang="br" hreflang="br" data-title="Raktres Manhattan" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="Tiếng Breton" class="interlanguage-link-target">Brezhoneg</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%B5%D0%BA%D1%82_%E2%80%9E%D0%9C%D0%B0%D0%BD%D1%85%D0%B0%D1%82%D1%8A%D0%BD%E2%80%9C" title="Проект „Манхатън“ – Tiếng Bulgaria" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Проект „Манхатън“" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Tiếng Bulgaria" class="interlanguage-link-target">Български</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Projecte_Manhattan" title="Projecte Manhattan – Tiếng Catalan" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Projecte Manhattan" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Tiếng Catalan" class="interlanguage-link-target">Català</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Projekt_Manhattan" title="Projekt Manhattan – Tiếng Séc" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Projekt Manhattan" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Tiếng Séc" class="interlanguage-link-target">Čeština</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Prosiect_Manhattan" title="Prosiect Manhattan – Tiếng Wales" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Prosiect Manhattan" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="Tiếng Wales" class="interlanguage-link-target">Cymraeg</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da badge-Q17559452 badge-recommendedarticle mw-list-item" title="bài chất lượng cao"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Manhattan_Project" title="Manhattan Project – Tiếng Đan Mạch" lang="da" hreflang="da" data-title="Manhattan Project" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Tiếng Đan Mạch" class="interlanguage-link-target">Dansk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Manhattan-Projekt" title="Manhattan-Projekt – Tiếng Đức" lang="de" hreflang="de" data-title="Manhattan-Projekt" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Tiếng Đức" class="interlanguage-link-target">Deutsch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Manhattani_projekt" title="Manhattani projekt – Tiếng Estonia" lang="et" hreflang="et" data-title="Manhattani projekt" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Tiếng Estonia" class="interlanguage-link-target">Eesti</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CF%81%CF%8C%CE%B3%CF%81%CE%B1%CE%BC%CE%BC%CE%B1_%CE%9C%CE%B1%CE%BD%CF%87%CE%AC%CF%84%CE%B1%CE%BD" title="Πρόγραμμα Μανχάταν – Tiếng Hy Lạp" lang="el" hreflang="el" data-title="Πρόγραμμα Μανχάταν" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="Tiếng Hy Lạp" class="interlanguage-link-target">Ελληνικά</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="huy hiệu bài viết chọn lọc"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Manhattan_Project" title="Manhattan Project – Tiếng Anh" lang="en" hreflang="en" data-title="Manhattan Project" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Tiếng Anh" class="interlanguage-link-target">English</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Proyecto_Manhattan" title="Proyecto Manhattan – Tiếng Tây Ban Nha" lang="es" hreflang="es" data-title="Proyecto Manhattan" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Tiếng Tây Ban Nha" class="interlanguage-link-target">Español</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Projekto_Manhattan" title="Projekto Manhattan – Tiếng Quốc Tế Ngữ" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Projekto Manhattan" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Tiếng Quốc Tế Ngữ" class="interlanguage-link-target">Esperanto</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Manhattan_Proiektua" title="Manhattan Proiektua – Tiếng Basque" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Manhattan Proiektua" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Tiếng Basque" class="interlanguage-link-target">Euskara</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%DA%98%D9%87_%D9%85%D9%86%D9%87%D8%AA%D9%86" title="پروژه منهتن – Tiếng Ba Tư" lang="fa" hreflang="fa" data-title="پروژه منهتن" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Tiếng Ba Tư" class="interlanguage-link-target">فارسی</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="bài viết tốt"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Projet_Manhattan" title="Projet Manhattan – Tiếng Pháp" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Projet Manhattan" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Tiếng Pháp" class="interlanguage-link-target">Français</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Tionscadal_Manhattan" title="Tionscadal Manhattan – Tiếng Ireland" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Tionscadal Manhattan" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="Tiếng Ireland" class="interlanguage-link-target">Gaeilge</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="huy hiệu bài viết chọn lọc"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Proxecto_Manhattan" title="Proxecto Manhattan – Tiếng Galician" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Proxecto Manhattan" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="Tiếng Galician" class="interlanguage-link-target">Galego</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="bài viết tốt"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%A7%A8%ED%95%B4%ED%8A%BC_%EA%B3%84%ED%9A%8D" title="맨해튼 계획 – Tiếng Hàn" lang="ko" hreflang="ko" data-title="맨해튼 계획" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Tiếng Hàn" class="interlanguage-link-target">한국어</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%84%D5%A1%D5%B6%D5%B0%D5%A5%D5%A9%D5%A5%D5%B6%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B6%D5%A1%D5%AD%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D5%AE" title="Մանհեթենյան նախագիծ – Tiếng Armenia" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Մանհեթենյան նախագիծ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="Tiếng Armenia" class="interlanguage-link-target">Հայերեն</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A5%88%E0%A4%A8%E0%A4%B9%E0%A4%9F%E0%A5%8D%E0%A4%9F%E0%A4%A8_%E0%A4%AA%E0%A4%B0%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A5%8B%E0%A4%9C%E0%A4%A8%E0%A4%BE" title="मैनहट्टन परियोजना – Tiếng Hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="मैनहट्टन परियोजना" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="Tiếng Hindi" class="interlanguage-link-target">हिन्दी</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Projekt_Manhattan" title="Projekt Manhattan – Tiếng Croatia" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Projekt Manhattan" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="Tiếng Croatia" class="interlanguage-link-target">Hrvatski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Manhattan-verkefni%C3%B0" title="Manhattan-verkefnið – Tiếng Iceland" lang="is" hreflang="is" data-title="Manhattan-verkefnið" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="Tiếng Iceland" class="interlanguage-link-target">Íslenska</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Progetto_Manhattan" title="Progetto Manhattan – Tiếng Italy" lang="it" hreflang="it" data-title="Progetto Manhattan" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="Tiếng Italy" class="interlanguage-link-target">Italiano</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="huy hiệu bài viết chọn lọc"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%A4%D7%A8%D7%95%D7%99%D7%A7%D7%98_%D7%9E%D7%A0%D7%94%D7%98%D7%9F" title="פרויקט מנהטן – Tiếng Do Thái" lang="he" hreflang="he" data-title="פרויקט מנהטן" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="Tiếng Do Thái" class="interlanguage-link-target">עברית</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%B0%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%9E%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%94%E1%83%A5%E1%83%A2%E1%83%98" title="მანჰეტენის პროექტი – Tiếng Georgia" lang="ka" hreflang="ka" data-title="მანჰეტენის პროექტი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="Tiếng Georgia" class="interlanguage-link-target">ქართული</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BD%D1%85%D1%8D%D1%82%D1%82%D0%B5%D0%BD_%D0%B6%D0%BE%D0%B1%D0%B0%D1%81%D1%8B" title="Манхэттен жобасы – Tiếng Kazakh" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Манхэттен жобасы" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="Tiếng Kazakh" class="interlanguage-link-target">Қазақша</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Inceptum_Manhattense" title="Inceptum Manhattense – Tiếng La-tinh" lang="la" hreflang="la" data-title="Inceptum Manhattense" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="Tiếng La-tinh" class="interlanguage-link-target">Latina</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Manhetenas_projekts" title="Manhetenas projekts – Tiếng Latvia" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Manhetenas projekts" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="Tiếng Latvia" class="interlanguage-link-target">Latviešu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Manhatano_projektas" title="Manhatano projektas – Tiếng Litva" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Manhatano projektas" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="Tiếng Litva" class="interlanguage-link-target">Lietuvių</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="bài viết tốt"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Manhattan_terv" title="Manhattan terv – Tiếng Hungary" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Manhattan terv" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="Tiếng Hungary" class="interlanguage-link-target">Magyar</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%B5%D0%BA%D1%82_%E2%80%9E%D0%9C%D0%B5%D0%BD%D1%85%D0%B5%D1%82%D0%BD%E2%80%9C" title="Проект „Менхетн“ – Tiếng Macedonia" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Проект „Менхетн“" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="Tiếng Macedonia" class="interlanguage-link-target">Македонски</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B5%BB%E0%B4%B9%E0%B4%9F%E0%B5%8D%E0%B4%9F%E0%B5%BB_%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B5%8B%E0%B4%9C%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D" title="മാൻഹട്ടൻ പ്രോജക്റ്റ് – Tiếng Malayalam" lang="ml" hreflang="ml" data-title="മാൻഹട്ടൻ പ്രോജക്റ്റ്" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="Tiếng Malayalam" class="interlanguage-link-target">മലയാളം</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A5%85%E0%A4%A8%E0%A4%B9%E0%A5%85%E0%A4%9F%E0%A4%A8_%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%95%E0%A4%B2%E0%A5%8D%E0%A4%AA" title="मॅनहॅटन प्रकल्प – Tiếng Marathi" lang="mr" hreflang="mr" data-title="मॅनहॅटन प्रकल्प" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="Tiếng Marathi" class="interlanguage-link-target">मराठी</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%B0%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A8_%E1%83%9E%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%94%E1%83%A5%E1%83%A2%E1%83%98" title="მანჰეტენიშ პროექტი – Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="მანჰეტენიშ პროექტი" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target">მარგალური</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%86%D9%87%D8%AA%D9%86_%D9%BE%D8%B1%D9%88%DA%98%D9%87" title="منهتن پروژه – Tiếng Mazanderani" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="منهتن پروژه" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="Tiếng Mazanderani" class="interlanguage-link-target">مازِرونی</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BD%D1%85%D1%8D%D1%82%D1%82%D0%B5%D0%BD%D1%8B_%D1%82%D3%A9%D1%81%D3%A9%D0%BB" title="Манхэттены төсөл – Tiếng Mông Cổ" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Манхэттены төсөл" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="Tiếng Mông Cổ" class="interlanguage-link-target">Монгол</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Manhattanproject" title="Manhattanproject – Tiếng Hà Lan" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Manhattanproject" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="Tiếng Hà Lan" class="interlanguage-link-target">Nederlands</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%9E%E3%83%B3%E3%83%8F%E3%83%83%E3%82%BF%E3%83%B3%E8%A8%88%E7%94%BB" title="マンハッタン計画 – Tiếng Nhật" lang="ja" hreflang="ja" data-title="マンハッタン計画" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Tiếng Nhật" class="interlanguage-link-target">日本語</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Manhattanprosjektet" title="Manhattanprosjektet – Tiếng Na Uy (Bokmål)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Manhattanprosjektet" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Tiếng Na Uy (Bokmål)" class="interlanguage-link-target">Norsk bokmål</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Manhattanprosjektet" title="Manhattanprosjektet – Tiếng Na Uy (Nynorsk)" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Manhattanprosjektet" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="Tiếng Na Uy (Nynorsk)" class="interlanguage-link-target">Norsk nynorsk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Proj%C3%A8cte_Manhattan" title="Projècte Manhattan – Tiếng Occitan" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Projècte Manhattan" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="Tiếng Occitan" class="interlanguage-link-target">Occitan</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%AE%E0%A9%88%E0%A8%A8%E0%A8%B9%E0%A9%88%E0%A8%9F%E0%A8%A8_%E0%A8%AA%E0%A9%8D%E0%A8%B0%E0%A9%8B%E0%A8%9C%E0%A9%88%E0%A8%95%E0%A8%9F" title="ਮੈਨਹੈਟਨ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ – Tiếng Punjab" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਮੈਨਹੈਟਨ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="Tiếng Punjab" class="interlanguage-link-target">ਪੰਜਾਬੀ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%81%D9%B9%D9%86_%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AC%DB%8C%DA%A9%D9%B9" title="مینہٹن پراجیکٹ – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="مینہٹن پراجیکٹ" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target">پنجابی</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%AF_%D9%85%D9%86%D9%87%D8%A7%D8%AA%D9%86_%D9%BE%D8%B1%D9%88%DA%98%D9%87" title="د منهاتن پروژه – Tiếng Pashto" lang="ps" hreflang="ps" data-title="د منهاتن پروژه" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="Tiếng Pashto" class="interlanguage-link-target">پښتو</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-km mw-list-item"><a href="https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%82%E1%9F%86%E1%9E%9A%E1%9F%84%E1%9E%84%E1%9E%98%E1%9F%89%E1%9E%B6%E1%9E%93%E1%9F%8B%E1%9E%A0%E1%9E%B6%E1%9E%8F%E1%9F%8B%E1%9E%90%E1%9E%B6%E1%9E%93%E1%9F%8B" title="គំរោងម៉ាន់ហាត់ថាន់ – Tiếng Khmer" lang="km" hreflang="km" data-title="គំរោងម៉ាន់ហាត់ថាន់" data-language-autonym="ភាសាខ្មែរ" data-language-local-name="Tiếng Khmer" class="interlanguage-link-target">ភាសាខ្មែរ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Projekt_Manhattan" title="Projekt Manhattan – Tiếng Ba Lan" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Projekt Manhattan" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Tiếng Ba Lan" class="interlanguage-link-target">Polski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="huy hiệu bài viết chọn lọc"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Projeto_Manhattan" title="Projeto Manhattan – Tiếng Bồ Đào Nha" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Projeto Manhattan" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Tiếng Bồ Đào Nha" class="interlanguage-link-target">Português</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Proiectul_Manhattan" title="Proiectul Manhattan – Tiếng Romania" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Proiectul Manhattan" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="Tiếng Romania" class="interlanguage-link-target">Română</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BD%D1%85%D1%8D%D1%82%D1%82%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%B5%D0%BA%D1%82" title="Манхэттенский проект – Tiếng Nga" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Манхэттенский проект" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Tiếng Nga" class="interlanguage-link-target">Русский</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BD%D1%85%D1%8D%D1%82%D1%82%D1%8D%D0%BD_%D0%B1%D1%8B%D1%80%D0%B0%D0%B9%D1%8B%D0%B0%D0%BA" title="Манхэттэн бырайыак – Tiếng Sakha" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Манхэттэн бырайыак" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="Tiếng Sakha" class="interlanguage-link-target">Саха тыла</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="huy hiệu bài viết chọn lọc"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/Progetu_Manhattan" title="Progetu Manhattan – Tiếng Sardinia" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Progetu Manhattan" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="Tiếng Sardinia" class="interlanguage-link-target">Sardu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Projekti_amerikan_i_bomb%C3%ABs_b%C3%ABrthamore" title="Projekti amerikan i bombës bërthamore – Tiếng Albania" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Projekti amerikan i bombës bërthamore" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="Tiếng Albania" class="interlanguage-link-target">Shqip</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Manhattan_Project" title="Manhattan Project – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Manhattan Project" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target">Simple English</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Projekt_Manhattan" title="Projekt Manhattan – Tiếng Slovak" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Projekt Manhattan" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="Tiếng Slovak" class="interlanguage-link-target">Slovenčina</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Projekt_Manhattan" title="Projekt Manhattan – Tiếng Slovenia" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Projekt Manhattan" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="Tiếng Slovenia" class="interlanguage-link-target">Slovenščina</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D1%98%D0%B5%D0%BA%D0%B0%D1%82_%D0%9C%D0%B5%D0%BD%D1%85%D0%B5%D1%82%D0%BD" title="Пројекат Менхетн – Tiếng Serbia" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Пројекат Менхетн" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Tiếng Serbia" class="interlanguage-link-target">Српски / srpski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Projekat_Manhattan" title="Projekat Manhattan – Tiếng Serbo-Croatia" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Projekat Manhattan" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="Tiếng Serbo-Croatia" class="interlanguage-link-target">Srpskohrvatski / српскохрватски</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Manhattan-projekti" title="Manhattan-projekti – Tiếng Phần Lan" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Manhattan-projekti" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Tiếng Phần Lan" class="interlanguage-link-target">Suomi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Manhattanprojektet" title="Manhattanprojektet – Tiếng Thụy Điển" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Manhattanprojektet" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="Tiếng Thụy Điển" class="interlanguage-link-target">Svenska</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%AE%E0%AE%A9%E0%AF%8D%E0%AE%95%E0%AE%BE%E0%AE%9F%E0%AF%8D%E0%AE%9F%E0%AE%A9%E0%AF%8D_%E0%AE%A4%E0%AE%BF%E0%AE%9F%E0%AF%8D%E0%AE%9F%E0%AE%AE%E0%AF%8D" title="மன்காட்டன் திட்டம் – Tiếng Tamil" lang="ta" hreflang="ta" data-title="மன்காட்டன் திட்டம்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="Tiếng Tamil" class="interlanguage-link-target">தமிழ்</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BD%D1%85%D1%8D%D1%82%D1%82%D0%B5%D0%BD_(%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%B5%D0%BA%D1%82)" title="Манхэттен (проект) – Tiếng Tatar" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Манхэттен (проект)" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="Tiếng Tatar" class="interlanguage-link-target">Татарча / tatarça</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E2%80%8C%E0%B0%B9%E0%B0%9F%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%9C%E0%B1%86%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B1%81" title="మాన్‌హట్టన్ ప్రాజెక్టు – Tiếng Telugu" lang="te" hreflang="te" data-title="మాన్‌హట్టన్ ప్రాజెక్టు" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="Tiếng Telugu" class="interlanguage-link-target">తెలుగు</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%82%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B8%99%E0%B9%81%E0%B8%AE%E0%B8%95%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%99" title="โครงการแมนแฮตตัน – Tiếng Thái" lang="th" hreflang="th" data-title="โครงการแมนแฮตตัน" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="Tiếng Thái" class="interlanguage-link-target">ไทย</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Manhattan_Projesi" title="Manhattan Projesi – Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Manhattan Projesi" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ" class="interlanguage-link-target">Türkçe</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BD%D0%B3%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B5%D0%BD%D1%81%D1%8C%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%BF%D1%80%D0%BE%D1%94%D0%BA%D1%82" title="Мангеттенський проєкт – Tiếng Ukraina" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Мангеттенський проєкт" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Tiếng Ukraina" class="interlanguage-link-target">Українська</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E6%9B%BC%E5%93%88%E9%A1%BF%E8%AE%A1%E5%88%92" title="曼哈顿计划 – Tiếng Ngô" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="曼哈顿计划" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="Tiếng Ngô" class="interlanguage-link-target">吴语</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/Manhattan_Project" title="Manhattan Project – Tiếng Yoruba" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Manhattan Project" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="Tiếng Yoruba" class="interlanguage-link-target">Yorùbá</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E6%9B%BC%E5%93%88%E9%A0%93%E8%A8%88%E5%8A%83" title="曼哈頓計劃 – Tiếng Quảng Đông" lang="yue" hreflang="yue" data-title="曼哈頓計劃" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="Tiếng Quảng Đông" class="interlanguage-link-target">粵語</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="huy hiệu bài viết chọn lọc"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%9B%BC%E5%93%88%E9%A1%BF%E8%AE%A1%E5%88%92" title="曼哈顿计划 – Tiếng Trung" lang="zh" hreflang="zh" data-title="曼哈顿计划" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Tiếng Trung" class="interlanguage-link-target">中文</a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q127050#sitelinks-wikipedia" title="Sửa liên kết giữa ngôn ngữ" class="wbc-editpage">Sửa liên kết</a></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Không gian tên"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan" title="Xem bài viết [c]" accesskey="c">Bài viết</a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn:D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan" rel="discussion" title="Thảo luận về trang này [t]" accesskey="t">Thảo luận</a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Thay đổi biến thể ngôn ngữ" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" >Tiếng Việt </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Giao diện"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan">Đọc</a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&veaction=edit" title="Sửa đổi trang này [v]" accesskey="v">Sửa đổi</a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&action=edit" title="Sửa đổi mã nguồn của trang này [e]" accesskey="e">Sửa mã nguồn</a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&action=history" title="Các phiên bản cũ của trang này [h]" accesskey="h">Xem lịch sử</a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Công cụ trang"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Công cụ" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" >Công cụ </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Công cụ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ẩn</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Thêm tùy chọn" > <div class="vector-menu-heading"> Tác vụ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan">Đọc</a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&veaction=edit" title="Sửa đổi trang này [v]" accesskey="v">Sửa đổi</a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&action=edit" title="Sửa đổi mã nguồn của trang này [e]" accesskey="e">Sửa mã nguồn</a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&action=history">Xem lịch sử</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Chung </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_%C4%91%E1%BA%BFn_%C4%91%C3%A2y/D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan" title="Các trang liên kết đến đây [j]" accesskey="j">Các liên kết đến đây</a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_li%C3%AAn_quan/D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan" rel="nofollow" title="Thay đổi gần đây của các trang liên kết đến đây [k]" accesskey="k">Thay đổi liên quan</a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Trang_%C4%91%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t" title="Một danh sách chứa tất cả trang đặc biệt [q]" accesskey="q">Trang đặc biệt</a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&oldid=71855427" title="Liên kết thường trực đến phiên bản này của trang">Liên kết thường trực</a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&action=info" title="Thêm chi tiết về trang này">Thông tin trang</a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Tr%C3%ADch_d%E1%BA%ABn&page=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&id=71855427&wpFormIdentifier=titleform" title="Hướng dẫn cách trích dẫn trang này">Trích dẫn trang này</a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fvi.wikipedia.org%2Fwiki%2FD%25E1%25BB%25B1_%25C3%25A1n_Manhattan">Lấy URL ngắn gọn</a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:QrCode&url=https%3A%2F%2Fvi.wikipedia.org%2Fwiki%2FD%25E1%25BB%25B1_%25C3%25A1n_Manhattan">Tải mã QR</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> In và xuất </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:S%C3%A1ch&bookcmd=book_creator&referer=D%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan">Tạo một quyển sách</a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:DownloadAsPdf&page=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&action=show-download-screen">Tải dưới dạng PDF</a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&printable=yes" title="Bản để in ra của trang [p]" accesskey="p">Bản để in ra</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Tại dự án khác </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Manhattan_Project" hreflang="en">Wikimedia Commons</a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q127050" title="Liên kết đến khoản mục kết nối trong kho dữ liệu [g]" accesskey="g">Khoản mục Wikidata</a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Công cụ trang"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Giao diện"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Giao diện</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ẩn</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> <div id="mw-indicator-featured-star" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><a href="/wiki/Wikipedia:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%8Dn_l%E1%BB%8Dc" title="Đây là một bài viết chọn lọc. Nhấn vào đây để biết thêm thông tin."><img alt="Đây là một bài viết chọn lọc. Nhấn vào đây để biết thêm thông tin." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/19px-Symbol_star_gold.svg.png" decoding="async" width="19" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/29px-Symbol_star_gold.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/39px-Symbol_star_gold.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a></div></div> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Bách khoa toàn thư mở Wikipedia</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="vi" dir="ltr"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài này viết về dự án bom nguyên tử. Đối với các định nghĩa khác, xem <a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_h%C6%B0%E1%BB%9Bng)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dự án Manhattan (định hướng) (trang không tồn tại)">Dự án Manhattan (định hướng)</a>.</div> <table class="infobox" style="width:22em;width:25.5em;border-spacing:2px;padding:0.2em;"><tbody><tr><th colspan="2" style="padding:12px;text-align:center;vertical-align:middle;line-height:1.1em;font-size:135%;font-weight:bold;color:black;background-color:#C3D6EF;text-align:center;vertical-align:middle;font-size:110%;padding:5px;">Khu vực Công trình Manhattan (MED)</th></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center;text-align:center;border-bottom:1px solid #aaa;line-height:1.5em;"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:TrinityDetonation1945GIF.gif" class="mw-file-description" title="A fiery mushroom cloud lights up the sky."><img alt="A fiery mushroom cloud lights up the sky." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/TrinityDetonation1945GIF.gif/220px-TrinityDetonation1945GIF.gif" decoding="async" width="220" height="146" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/TrinityDetonation1945GIF.gif/330px-TrinityDetonation1945GIF.gif 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/95/TrinityDetonation1945GIF.gif 2x" data-file-width="428" data-file-height="284" /></a><div style="padding:5px"><a href="/wiki/Trinity_(v%E1%BB%A5_th%E1%BB%AD_h%E1%BA%A1t_nh%C3%A2n)" title="Trinity (vụ thử hạt nhân)">Vụ thử nghiệm Trinity</a> của Dự án Manhattan vào ngày 16 tháng 7 năm 1945 là vụ nổ đầu tiên của <a href="/wiki/V%C5%A9_kh%C3%AD_h%E1%BA%A1t_nh%C3%A2n" title="Vũ khí hạt nhân">vũ khí hạt nhân</a>.</div></td></tr><tr><th scope="row" style="padding-right: 1em;">Hoạt động</th><td>1942–1946</td></tr><tr><th scope="row" style="padding-right: 1em;">Giải tán</th><td>15 tháng 8 năm 1947</td></tr><tr><th scope="row" style="padding-right: 1em;">Phục vụ</th><td><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Flag_of_the_United_States_%281912-1959%29.svg/23px-Flag_of_the_United_States_%281912-1959%29.svg.png" decoding="async" width="23" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Flag_of_the_United_States_%281912-1959%29.svg/35px-Flag_of_the_United_States_%281912-1959%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Flag_of_the_United_States_%281912-1959%29.svg/46px-Flag_of_the_United_States_%281912-1959%29.svg.png 2x" data-file-width="1235" data-file-height="650" /> <a href="/wiki/Hoa_K%E1%BB%B3" title="Hoa Kỳ">Hoa Kỳ</a> <img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Flag_of_the_United_Kingdom_%283-5%29.svg/23px-Flag_of_the_United_Kingdom_%283-5%29.svg.png" decoding="async" width="23" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Flag_of_the_United_Kingdom_%283-5%29.svg/35px-Flag_of_the_United_Kingdom_%283-5%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Flag_of_the_United_Kingdom_%283-5%29.svg/46px-Flag_of_the_United_Kingdom_%283-5%29.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /> <a href="/wiki/V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_Li%C3%AAn_hi%E1%BB%87p_Anh_v%C3%A0_B%E1%BA%AFc_Ireland" title="Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland">Anh Quốc</a> <img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Flag_of_Canada_%281921%E2%80%931957%29.svg/23px-Flag_of_Canada_%281921%E2%80%931957%29.svg.png" decoding="async" width="23" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Flag_of_Canada_%281921%E2%80%931957%29.svg/35px-Flag_of_Canada_%281921%E2%80%931957%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Flag_of_Canada_%281921%E2%80%931957%29.svg/46px-Flag_of_Canada_%281921%E2%80%931957%29.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="500" /> <a href="/wiki/Canada" title="Canada">Canada</a></td></tr><tr><th scope="row" style="padding-right: 1em;">Quân chủng</th><td><a href="/wiki/C%C3%B4ng_binh_L%E1%BB%A5c_qu%C3%A2n_Hoa_K%E1%BB%B3" title="Công binh Lục quân Hoa Kỳ">Công binh Lục quân Hoa Kỳ</a></td></tr><tr><th scope="row" style="padding-right: 1em;">Bộ chỉ huy</th><td><a href="/wiki/Oak_Ridge,_Tennessee" title="Oak Ridge, Tennessee">Oak Ridge</a>, <a href="/wiki/Tennessee" title="Tennessee">Tennessee</a>, <a href="/wiki/Hoa_K%E1%BB%B3" title="Hoa Kỳ">Hoa Kỳ</a></td></tr><tr><th scope="row" style="padding-right: 1em;">Tên khác</th><td>Dự án Manhattan</td></tr><tr><th scope="row" style="padding-right: 1em;">Lễ kỷ niệm</th><td>13 tháng 8 năm 1942</td></tr><tr><th scope="row" style="padding-right: 1em;">Tham chiến</th><td><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r70981351">.mw-parser-output .plainlist ol,.mw-parser-output .plainlist ul{line-height:inherit;list-style:none;margin:0;padding:0}.mw-parser-output .plainlist ol li,.mw-parser-output .plainlist ul li{margin-bottom:0}</style><div class="plainlist" style="margin-left: 0.5em; text-indent: -0.5em;"> <ul><li><a href="/wiki/V%E1%BB%A5_n%C3%A9m_bom_nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD_xu%E1%BB%91ng_Hiroshima_v%C3%A0_Nagasaki" title="Vụ ném bom nguyên tử xuống Hiroshima và Nagasaki">Vụ ném bom nguyên tử xuống Hiroshima và Nagasaki</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th colspan="2" style="text-align:center;padding:5px;background-color:#C3D6EF;text-align:center;vertical-align:middle;font-size:110%;padding:5px;">Các tư lệnh</th></tr><tr><th scope="row" style="padding-right: 1em;">Chỉ huy nổi tiếng</th><td><a href="/wiki/Trung_t%C6%B0%E1%BB%9Bng" title="Trung tướng">Trung tướng</a> <a href="/wiki/Leslie_Groves" title="Leslie Groves">Leslie Groves</a></td></tr><tr><th colspan="2" style="text-align:center;padding:5px;background-color:#C3D6EF;text-align:center;vertical-align:middle;font-size:110%;padding:5px;">Huy hiệu</th></tr><tr><th scope="row" style="padding-right: 1em;">Phù hiệu được sử dụng từ năm 1945</th><td><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Manhattan_District.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/Manhattan_District.svg/110px-Manhattan_District.svg.png" decoding="async" width="110" height="140" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/Manhattan_District.svg/165px-Manhattan_District.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/Manhattan_District.svg/220px-Manhattan_District.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="652" /></a><figcaption></figcaption></figure></td></tr><tr><th scope="row" style="padding-right: 1em;">Biểu trưng không chính thức</th><td><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Manhattan_Project_emblem.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Manhattan_Project_emblem.png/110px-Manhattan_Project_emblem.png" decoding="async" width="110" height="111" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Manhattan_Project_emblem.png/165px-Manhattan_Project_emblem.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Manhattan_Project_emblem.png/220px-Manhattan_Project_emblem.png 2x" data-file-width="456" data-file-height="459" /></a><figcaption></figcaption></figure></td></tr></tbody></table> Dự án Manhattan (<a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Anh" title="Tiếng Anh">tiếng Anh</a>: Manhattan Project) là một dự án nghiên cứu và phát triển <a href="/wiki/Bom_nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD" class="mw-redirect" title="Bom nguyên tử">bom nguyên tử</a> đầu tiên trong <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai" title="Chiến tranh thế giới thứ hai">Thế chiến II</a>, chủ yếu do <a href="/wiki/Hoa_K%E1%BB%B3" title="Hoa Kỳ">Hoa Kỳ</a> thực hiện với sự giúp đỡ của <a href="/wiki/V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_Li%C3%AAn_hi%E1%BB%87p_Anh_v%C3%A0_B%E1%BA%AFc_Ireland" title="Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland">Anh</a> và <a href="/wiki/Canada" title="Canada">Canada</a>. Từ năm 1942 đến năm 1946, một lực lượng thuộc <a href="/wiki/C%C3%B4ng_binh_L%E1%BB%A5c_qu%C3%A2n_Hoa_K%E1%BB%B3" title="Công binh Lục quân Hoa Kỳ">Công binh Lục quân Hoa Kỳ</a> dưới quyền <a href="/wiki/Thi%E1%BA%BFu_t%C6%B0%E1%BB%9Bng" title="Thiếu tướng">Thiếu tướng</a> <a href="/wiki/Leslie_Groves" title="Leslie Groves">Leslie Groves</a> tham gia vào dự án được tổ chức thành Khu vực Manhattan; tên "Manhattan" dần trở thành mật danh chính thức thay cho Phát triển Vật liệu Thay thế để chỉ toàn bộ dự án. Dự án cũng từng bước thu nhận một dự án nhỏ hơn, sớm hơn của người Anh mang tên <a href="/w/index.php?title=Tube_Alloys&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tube Alloys (trang không tồn tại)">Tube Alloys</a>. Dự án Manhattan khởi đầu khá khiêm tốn vào năm 1939, nhưng lớn lên tới mức sử dụng nhân lực hơn 130 nghìn người và tiêu tốn gần 2 tỉ USD (tương đương 22 tỷ USD năm 2022<a href="#cite_note-inflation-USGDP-1">[1]</a>). Trên 90% chi phí là nhằm để xây dựng các nhà máy và sản xuất <a href="/wiki/Ph%C3%A2n_h%E1%BA%A1ch_h%E1%BA%A1t_nh%C3%A2n" class="mw-redirect" title="Phân hạch hạt nhân">vật liệu phân hạch</a>, chỉ có gần 10% là dành cho phát triển và chế tạo vũ khí. Việc nghiên cứu và chế tạo diễn ra tại hơn 30 vị trí trên khắp Hoa Kỳ, Anh và Canada. Hai loại vũ khí nguyên tử được phát triển trong thời chiến. Một loại vũ khí phân hạch kiểu súng tương đối đơn giản được chế tạo sử dụng <a href="/wiki/Urani-235" title="Urani-235">urani-235</a>, một đồng vị chiếm khoảng 0,7% <a href="/wiki/Urani" title="Urani">urani</a> tự nhiên. Vì nó giống hệt về mặt hóa học và có khối lượng xấp xỉ bằng đồng vị phổ biến <a href="/wiki/Urani-238" title="Urani-238">urani-238</a>, rất khó để có thể phân tách chúng. Người ta đã sử dụng ba phương pháp sử dụng để <a href="/wiki/L%C3%A0m_gi%C3%A0u_urani" class="mw-redirect" title="Làm giàu urani">làm giàu urani</a>: khuếch tán <a href="/w/index.php?title=Calutron&action=edit&redlink=1" class="new" title="Calutron (trang không tồn tại)">điện từ</a>, khuếch tán khí và khuếch tán nhiệt. Hầu hết công trình này được tiến hành ở <a href="/wiki/Oak_Ridge,_Tennessee" title="Oak Ridge, Tennessee">Oak Ridge, Tennessee</a>. Song song với nghiên cứu sản xuất urani là một nỗ lực chế tạo <a href="/wiki/Plutoni" title="Plutoni">plutoni</a> tiến hành tại Oak Ridge và <a href="/w/index.php?title=Handford,_Washington&action=edit&redlink=1" class="new" title="Handford, Washington (trang không tồn tại)">Handford, Washington</a>. Trong các lò phản ứng, urani hấp thu bức xạ và biến đổi thành plutoni. Plutoni sau đó được phân tách hóa học khỏi urani. Thiết kế kiểu súng tỏ ra không thực tiễn để sử dụng với plutoni nên một vũ khí nổ sập được phát triển trong một nỗ lực thiết kế và xây dựng phối hợp chặt chẽ tại phòng thí nghiệm nghiên cứu và thiết kế chính của dự án ở <a href="/wiki/Ph%C3%B2ng_th%C3%AD_nghi%E1%BB%87m_Qu%E1%BB%91c_gia_Los_Alamos" title="Phòng thí nghiệm Quốc gia Los Alamos">Los Alamos, Mexico</a>. Dự án cũng liên quan tới việc thu thập tin tình báo về <a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_n%C4%83ng_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_h%E1%BA%A1t_nh%C3%A2n_%C4%90%E1%BB%A9c&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dự án năng lượng hạt nhân Đức (trang không tồn tại)">Dự án năng lượng hạt nhân Đức</a>. Thông qua <a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_Alsos&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chiến dịch Alsos (trang không tồn tại)">Chiến dịch Alsos</a>, các thành viên của dự án Manhattan hoạt động ở châu Âu, đôi khi trong lãnh thổ kẻ thù, để thu thập các vật liệu và tài liệu hạt nhân và chiêu mộ các nhà khoa học Đức. Dù được tiến hành dưới vỏ bọc an ninh chắc chắn, nhưng các điệp viên nguyên tử Liên Xô vẫn thâm nhập thành công vào chương trình.<a href="#cite_note-2">[2]</a> Thiết bị hạt nhân đầu tiên được kích hoạt là một quả bom nổ sập trong <a href="/wiki/V%E1%BB%A5_th%E1%BB%AD_Trinity" class="mw-redirect" title="Vụ thử Trinity">Vụ thử Trinity</a>,<a href="#cite_note-3">[3]</a> thực hiện ở Bãi thử vũ khí Alamogordo ở New Mexico ngày 16 tháng 7 năm 1945. <a href="/wiki/Little_Boy" title="Little Boy">Little Boy</a>, một vũ khí dạng súng, và <a href="/wiki/Fat_Man" title="Fat Man">Fat Man</a> dạng nổ sập lần lượt được sử dụng trong các <a href="/wiki/V%E1%BB%A5_n%C3%A9m_bom_nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD_xu%E1%BB%91ng_Hiroshima_v%C3%A0_Nagasaki" title="Vụ ném bom nguyên tử xuống Hiroshima và Nagasaki">vụ ném bom nguyên tử xuống Hiroshima và Nagasaki</a>. Trong những năm đầu hậu chiến, Dự án Manhattan tiến hành các vụ thử vũ khí ở <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A3o_san_h%C3%B4_v%C3%B2ng_Bikini" title="Đảo san hô vòng Bikini">Đảo san hô vòng Bikini</a> như một phần của <a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_Crossroads&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chiến dịch Crossroads (trang không tồn tại)">Chiến dịch Crossroads</a>, phát triển các vũ khí mới, khuyến khích sự hình thành mạng lưới các phòng thí nghiệm quốc gia Hoa Kỳ, hỗ trợ các nghiên cứu y tế trong khoa chiếu xạ và thành lập <a href="/w/index.php?title=H%E1%BA%A3i_qu%C3%A2n_h%E1%BA%A1t_nh%C3%A2n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hải quân hạt nhân (trang không tồn tại)">hải quân hạt nhân</a>. Dự án duy trì sự kiểm soát đối với việc nghiên cứu và chế tạo vũ khí hạt nhân cho tới khi <a href="/wiki/%E1%BB%A6y_ban_N%C4%83ng_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD_Hoa_K%E1%BB%B3" title="Ủy ban Năng lượng nguyên tử Hoa Kỳ">Ủy ban Năng lượng nguyên tử Hoa Kỳ</a> được thành lập tháng 1 năm 1947. <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Nguồn_gốc">Nguồn gốc</h2>[<a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&veaction=edit&section=1" title="Sửa đổi phần “Nguồn gốc”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&action=edit&section=1" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Nguồn gốc">sửa mã nguồn</a>]</div> Tháng 8 năm 1939, các nhà vật lý nổi tiếng <a href="/wiki/Le%C3%B3_Szil%C3%A1rd" title="Leó Szilárd">Leó Szilárd</a> và <a href="/wiki/Eugene_Wigner" title="Eugene Wigner">Eugene Wigner</a> soạn <a href="/wiki/B%E1%BB%A9c_th%C6%B0_Einstein%E2%80%93Szil%C3%A1rd" title="Bức thư Einstein–Szilárd">Bức thư Einstein–Szilárd</a> nhằm cảnh báo về tiềm năng phát triển "những quả bom cực mạnh kiểu mới". Thư kêu gọi Hoa Kỳ tiến hành từng bước thu thập các nguồn dự trữ <a href="/wiki/Qu%E1%BA%B7ng_urani" title="Quặng urani">quặng urani</a> và hỗ trợ nghiên cứu của <a href="/wiki/Enrico_Fermi" title="Enrico Fermi">Enrico Fermi</a> và những người khác trong lĩnh vực <a href="/w/index.php?title=Ph%E1%BA%A3n_%E1%BB%A9ng_h%E1%BA%A1t_nh%C3%A2n_d%C3%A2y_chuy%E1%BB%81n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phản ứng hạt nhân dây chuyền (trang không tồn tại)">phản ứng hạt nhân dây chuyền</a>. Họ lấy chữ ký của <a href="/wiki/Albert_Einstein" title="Albert Einstein">Albert Einstein</a> và gửi tới <a href="/wiki/T%E1%BB%95ng_th%E1%BB%91ng_Hoa_K%E1%BB%B3" title="Tổng thống Hoa Kỳ">Tổng thống</a> <a href="/wiki/Franklin_D._Roosevelt" title="Franklin D. Roosevelt">Franklin D. Roosevelt</a>. Roosevelt triệu tập <a href="/w/index.php?title=Lyman_Briggs&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lyman Briggs (trang không tồn tại)">Lyman Briggs</a> của <a href="/wiki/Vi%E1%BB%87n_Ti%C3%AAu_chu%E1%BA%A9n_v%C3%A0_K%E1%BB%B9_thu%E1%BA%ADt_qu%E1%BB%91c_gia_(Hoa_K%E1%BB%B3)" class="mw-redirect" title="Viện Tiêu chuẩn và Kỹ thuật quốc gia (Hoa Kỳ)">Viện Tiêu chuẩn Quốc gia Hoa Kỳ</a> làm lãnh đạo <a href="/w/index.php?title=%E1%BB%A6y_ban_S-1_Urani&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ủy ban S-1 Urani (trang không tồn tại)">Ủy ban Tư vấn về Urani</a> để xem xét các vấn đề nêu lên trong bức thư. Briggs tổ chức một cuộc họp vào ngày 21 tháng 10 năm 1939, với sự có mặt của Szilárd, Wigner và <a href="/wiki/Edward_Teller" title="Edward Teller">Edward Teller</a>. Ủy ban báo cáo lại với Roosevelt vào tháng 11 rằng urani "cung cấp nguồn năng lượng có thể chế tạo những trái bom với sức tàn phá lớn hơn rất nhiều bất cứ thứ gì từng biết đến."<a href="#cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson196216–20-4">[4]</a> Briggs đề xuất rằng <a href="/w/index.php?title=%E1%BB%A6y_ban_Nghi%C3%AAn_c%E1%BB%A9u_Qu%E1%BB%91c_ph%C3%B2ng_Qu%E1%BB%91c_gia_(Hoa_K%E1%BB%B3)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ủy ban Nghiên cứu Quốc phòng Quốc gia (Hoa Kỳ) (trang không tồn tại)">Ủy ban Nghiên cứu Quốc phòng Quốc gia</a> (NDRC) chi 167 nghìn đô la vào nghiên cứu urani, đặc biệt là <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%93ng_v%E1%BB%8B" title="Đồng vị">đồng vị</a> <a href="/wiki/Urani-235" title="Urani-235">urani-235</a>, cũng như vào <a href="/wiki/Plutoni" title="Plutoni">plutoni</a> mới được phát hiện trước đó.<a href="#cite_note-Hewlett&Anderson,_tr._40-41-5">[5]</a> Vào ngày 28 tháng 6 năm 1941, Roosevelt ký Sắc lệnh 8807, lập nên <a href="/w/index.php?title=V%C4%83n_ph%C3%B2ng_Nghi%C3%AAn_c%E1%BB%A9u_Khoa_h%E1%BB%8Dc_v%C3%A0_Ph%C3%A1t_tri%E1%BB%83n_(Hoa_K%E1%BB%B3)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Văn phòng Nghiên cứu Khoa học và Phát triển (Hoa Kỳ) (trang không tồn tại)">Văn phòng Nghiên cứu Khoa học và Phát triển</a> (OSRD),<a href="#cite_note-6">[6]</a> với <a href="/wiki/Vannevar_Bush" title="Vannevar Bush">Vannevar Bush</a> làm giám đốc. Văn phòng được trao quyền tham gia vào các dự án kỹ thuật lớn bên cạnh việc nghiên cứu.<a href="#cite_note-Hewlett&Anderson,_tr._40-41-5">[5]</a> NDRC trở thành Ủy ban S-1 Urani trực thuộc OSRD; từ "urani" sớm bị loại bỏ (chỉ còn là Ủy ban S-1) vì các lý do an ninh.<a href="#cite_note-FOOTNOTEJones198533-7">[7]</a> Ở Anh, <a href="/wiki/Otto_Frisch" title="Otto Frisch">Otto Frisch</a> và <a href="/w/index.php?title=Rudolf_Peierls&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rudolf Peierls (trang không tồn tại)">Rudolf Peierls</a> tại <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1i_h%E1%BB%8Dc_Birmingham" title="Đại học Birmingham">Đại học Birmingham</a> có một bước đột phá khi nghiên cứu <a href="/wiki/Kh%E1%BB%91i_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%9Bi_h%E1%BA%A1n" title="Khối lượng tới hạn">khối lượng tới hạn</a> của urani-235 vào tháng 6 năm 1939.<a href="#cite_note-8">[8]</a> Tính toán của họ chỉ ra rằng khối lượng này nằm trong một bậc độ lớn cỡ 10 kg, đủ nhỏ để chứa trong một máy bay ném bom đương thời.<a href="#cite_note-Hewlett,_p._42-9">[9]</a> <a href="/w/index.php?title=Gi%C3%A1c_th%C6%B0_Frisch%E2%80%93Peierls&action=edit&redlink=1" class="new" title="Giác thư Frisch–Peierls (trang không tồn tại)">Giác thư Frisch–Peierls</a> tháng 3 năm 1940 của họ khởi đầu cho dự án bom nguyên tử của Anh với việc thành lập <a href="/w/index.php?title=%E1%BB%A6y_ban_Maud&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ủy ban Maud (trang không tồn tại)">Ủy ban Maud</a>,<a href="#cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson196239–40-10">[10]</a> cơ quan đã nhất trí khuyến nghị việc theo đuổi phát triển một quả bom nguyên tử.<a href="#cite_note-Hewlett,_p._42-9">[9]</a> Một trong các thành viên của nó, nhà vật lý Úc <a href="/w/index.php?title=Mark_Oliphant&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mark Oliphant (trang không tồn tại)">Mark Oliphant</a>, bay tới Hoa Kỳ cuối tháng 8 năm 1941 và nhận thấy dữ liệu Ủy ban Maud cung cấp không đến tay các nhà vật lý Hoa Kỳ chủ chốt. Oliphant quyết định tìm ra tại sao những phát hiện của ủy ban dường như bị phớt lờ. Ông gặp Ủy ban Urani, rồi tới thăm <a href="/wiki/Berkeley,_California" title="Berkeley, California">Berkeley, California</a>, nơi ông thuyết phục thành công <a href="/wiki/Ernest_Lawrence" title="Ernest Lawrence">Ernest Lawrence</a>. Bị ấn tượng, Lawrence bắt tay vào nghiên cứu urani, và nói chuyện với <a href="/w/index.php?title=James_B._Conant&action=edit&redlink=1" class="new" title="James B. Conant (trang không tồn tại)">James B. Conant</a>, <a href="/wiki/Arthur_Compton" title="Arthur Compton">Arthur Compton</a> và <a href="/w/index.php?title=G._B._Pegram&action=edit&redlink=1" class="new" title="G. B. Pegram (trang không tồn tại)">George Pegram</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTERhodes1986372–374-11">[11]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson196243–44-12">[12]</a> Tại một cuộc họp giữa Tổng thống Roosevelt, Vannevar Bush, và phó Tổng thống <a href="/wiki/Henry_A._Wallace" title="Henry A. Wallace">Henry A. Wallace</a> ngày 9 tháng 10 năm 1941, Tổng thống phê chuẩn chương trình nguyên tử. Để kiểm soát nó, ông tạo nên Nhóm Chính sách Cao cấp bao gồm chính ông-mặc dù ông không bao giờ tham dự một buổi họp nào-Wallace, Bush, Conant, Bộ trưởng Chiến tranh <a href="/wiki/Henry_L._Stimson" title="Henry L. Stimson">Henry L. Stimson</a>, và <a href="/wiki/Tham_m%C6%B0u_tr%C6%B0%E1%BB%9Fng_L%E1%BB%A5c_qu%C3%A2n_M%E1%BB%B9" class="mw-redirect" title="Tham mưu trưởng Lục quân Mỹ">Tham mưu trưởng Lục quân Mỹ</a>, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1i_t%C6%B0%E1%BB%9Bng" title="Đại tướng">Đại tướng</a> <a href="/wiki/George_Marshall" title="George Marshall">George Marshall</a>. Roosevelt chọn Lục quân để tiến hành dự án thay vì Hải quân, bởi vì Lục quân có nhiều kinh nghiệm nhất trong việc quản lý các dự án xây dựng đại quy mô. Ông cũng đồng ý phối hợp các nỗ lực của người Anh và vào ngày 11 tháng 10 ông gửi một tin nhắn tới Thủ tướng <a href="/wiki/Winston_Churchill" title="Winston Churchill">Winston Churchill</a>, đề xuất rằng họ cần liên lạc về vấn đề nguyên tử.<a href="#cite_note-Jones,pp._30-32-13">[13]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Tính_khả_thi">Tính khả thi</h2>[<a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&veaction=edit&section=2" title="Sửa đổi phần “Tính khả thi”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&action=edit&section=2" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Tính khả thi">sửa mã nguồn</a>]</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Đề_xuất_thực_hiện">Đề xuất thực hiện</h3>[<a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&veaction=edit&section=3" title="Sửa đổi phần “Đề xuất thực hiện”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&action=edit&section=3" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Đề xuất thực hiện">sửa mã nguồn</a>]</div> Ủy ban S-1 tổ chức cuộc họp đầu tiên vào ngày 18 tháng 12 năm 1941 "tràn ngập bầu không khí nhiệt tình và khẩn cấp"<a href="#cite_note-FOOTNOTEJones198535-14">[14]</a> dưới tác động của <a href="/wiki/Tr%E1%BA%ADn_Tr%C3%A2n_Ch%C3%A2u_C%E1%BA%A3ng" title="Trận Trân Châu Cảng">Trận Trân Châu Cảng</a>, theo sau đó là Hoa Kỳ tuyên chiến với Nhật Bản và với <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%A9c_Qu%E1%BB%91c_x%C3%A3" class="mw-redirect" title="Đức Quốc xã">Đức Quốc xã</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTEWilliams19603–4-15">[15]</a> Công trình được tiến hành theo ba kĩ thuật khác nhau nhằm <a href="/w/index.php?title=Ph%C3%A2n_t%C3%A1ch_%C4%91%E1%BB%93ng_v%E1%BB%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phân tách đồng vị (trang không tồn tại)">phân tách đồng vị</a> urani-235 từ <a href="/wiki/Urani-238" title="Urani-238">urani-238</a>. Lawrence và nhóm của ông tại <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1i_h%E1%BB%8Dc_California_t%E1%BA%A1i_Berkeley" title="Đại học California tại Berkeley">Đại học California tại Berkeley</a> nghiên cứu phân tách điện từ, trong khi nhóm của <a href="/w/index.php?title=Eger_Murphree&action=edit&redlink=1" class="new" title="Eger Murphree (trang không tồn tại)">Eger Murphree</a> và <a href="/w/index.php?title=Jesse_Wakefield_Beams&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jesse Wakefield Beams (trang không tồn tại)">Jesse Wakefield Beams</a> xem xét khuếch tán khí tại <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1i_h%E1%BB%8Dc_Columbia" title="Đại học Columbia">Đại học Columbia</a>, và <a href="/w/index.php?title=Philip_Abelson&action=edit&redlink=1" class="new" title="Philip Abelson (trang không tồn tại)">Philip Abelson</a> chỉ đạo nghiên cứu khuếch tán nhiệt ở <a href="/w/index.php?title=Vi%E1%BB%87n_Carnegie_%E1%BB%9F_Washington&action=edit&redlink=1" class="new" title="Viện Carnegie ở Washington (trang không tồn tại)">Viện Carnegie ở Washington</a> và sau đó là ở <a href="/w/index.php?title=Ph%C3%B2ng_Th%C3%AD_nghi%E1%BB%87m_Nghi%C3%AAn_c%E1%BB%A9u_H%E1%BA%A3i_qu%C3%A2n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phòng Thí nghiệm Nghiên cứu Hải quân (trang không tồn tại)">Phòng Thí nghiệm Nghiên cứu Hải quân</a>.<a href="#cite_note-Jones,_tr._37-39-16">[16]</a> Murphree cũng từng đứng đầu một dự án phân tách bất thành từ ly tâm pha hơi.<a href="#cite_note-FOOTNOTENichols198732-17">[17]</a> Trong khi đó, có hai dòng nghiên cứu hướng vào công nghệ <a href="/wiki/L%C3%B2_ph%E1%BA%A3n_%E1%BB%A9ng_h%E1%BA%A1t_nh%C3%A2n" title="Lò phản ứng hạt nhân">lò phản ứng hạt nhân</a>, với <a href="/wiki/Harold_Urey" title="Harold Urey">Harold Urey</a> tiếp tục nghiên cứu về <a href="/wiki/N%C6%B0%E1%BB%9Bc_n%E1%BA%B7ng" title="Nước nặng">nước nặng</a> ở Columbia, trong khi Arthur Compton đem nhóm khoa học gia ở Đại học Columbia và <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1i_h%E1%BB%8Dc_Princeton" title="Đại học Princeton">Đại học Princeton</a> tới nghiên cứu tại <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1i_h%E1%BB%8Dc_Chicago" title="Đại học Chicago">Đại học Chicago</a> nơi ông tổ chức nên Phòng thí nghiệm Luyện kim vào đầu năm 1942 để nghiên cứu plutoni và các lò phản ứng sử dụng <a href="/wiki/Than_ch%C3%AC" title="Than chì">than chì</a> làm chất điều hòa neutron.<a href="#cite_note-FOOTNOTEJones198535–36-18">[18]</a> Briggs, Compton, Lawrence, Murphree, và Urey họp vào ngày 23 tháng 5 năm 1942 để hoàn tất các khuyến nghị của Ủy ban S-1, kêu gọi nỗ lực cho năm công nghệ chính cần theo đuổi. Khuyến nghị này được Bush, Conant, và <a href="/wiki/Chu%E1%BA%A9n_t%C6%B0%E1%BB%9Bng" title="Chuẩn tướng">Chuẩn tướng</a> <a href="/w/index.php?title=Wilhelm_D._Styer&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wilhelm D. Styer (trang không tồn tại)">Wilhelm D. Styer</a>, Tham mưu trưởng Cục Quân nhu dưới quyền Thiếu tướng <a href="/w/index.php?title=Brehon_B._Somervell&action=edit&redlink=1" class="new" title="Brehon B. Somervell (trang không tồn tại)">Brehon B. Somervell</a>, người được chỉ định là đại diện của Lục quân trong các vấn đề hạt nhân, tán thành.<a href="#cite_note-Jones,_tr._37-39-16">[16]</a> Bush và Conant sau đó đem khuyến nghị tới Nhóm Chính sách Cao cấp với một dự án ngân sách chi 54 triệu đô la cho việc xây dựng tới Đoàn <a href="/wiki/C%C3%B4ng_binh_L%E1%BB%A5c_qu%C3%A2n_Hoa_K%E1%BB%B3" title="Công binh Lục quân Hoa Kỳ">Công binh Lục quân Hoa Kỳ</a>, 31 triệu đô la cho nghiên cứu và phát chiến tới OSRD và 5 triệu đô la quỹ dự phòng cho năm tài khóa 1943. Nhóm Chính sách Cao cấp duyệt gửi cho Tổng thống ngày 17 tháng 6 năm 1942 và ông đã phê chuẩn với dòng chữ duyệt "OK FDR" trên văn bản.<a href="#cite_note-Jones,_tr._37-39-16">[16]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Quan_niệm_thiết_kế_bom">Quan niệm thiết kế bom</h3>[<a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&veaction=edit&section=4" title="Sửa đổi phần “Quan niệm thiết kế bom”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&action=edit&section=4" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Quan niệm thiết kế bom">sửa mã nguồn</a>]</div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Los_Alamos_Primer_assembly_methods.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Los_Alamos_Primer_assembly_methods.png/240px-Los_Alamos_Primer_assembly_methods.png" decoding="async" width="240" height="491" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Los_Alamos_Primer_assembly_methods.png/360px-Los_Alamos_Primer_assembly_methods.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4e/Los_Alamos_Primer_assembly_methods.png 2x" data-file-width="440" data-file-height="900" /></a><figcaption>Các phương pháp lắp ráp bom phân hạch khác nhau được khám phá trong hội nghị tháng 7 năm 1942. Bản vẽ của <a href="/w/index.php?title=Robert_Serber&action=edit&redlink=1" class="new" title="Robert Serber (trang không tồn tại)">Robert Serber</a>.</figcaption></figure> Compton yêu cầu nhà vật lý lý thuyết <a href="/wiki/J._Robert_Oppenheimer" class="mw-redirect" title="J. Robert Oppenheimer">J. Robert Oppenheimer</a> của Đại học California tại Berkeley, phụ trách việc nghiên cứu <a href="/w/index.php?title=T%C3%ADnh_to%C3%A1n_neutron_nhanh&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tính toán neutron nhanh (trang không tồn tại)">tính toán neutron nhanh</a>—chìa khóa để tính toán khối lượng tới hạn và kích hoạt vũ khí—từ <a href="/w/index.php?title=Gregory_Breit&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gregory Breit (trang không tồn tại)">Gregory Breit</a>, người đã rút khỏi dự án ngày 18 tháng 5 năm 1942 do những lo ngại về an ninh điều hành lỏng lẻo.<a href="#cite_note-19">[19]</a> <a href="/w/index.php?title=John_H._Manley&action=edit&redlink=1" class="new" title="John H. Manley (trang không tồn tại)">John H. Manley</a>, một nhà vật lý ở Phòng thí nghiệm Luyện kim, được chỉ định để trợ giúp Oppenheimer trong việc liên lạc và điều phối các nhóm vật lý thực nghiệm rải rác khắp đất nước.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson1962103-20">[20]</a> Oppenheimer và <a href="/w/index.php?title=Robert_Serber&action=edit&redlink=1" class="new" title="Robert Serber (trang không tồn tại)">Robert Serber</a> của <a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%A1i_h%E1%BB%8Dc_Illinois_%E1%BB%9F_Urbana-Champaign&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đại học Illinois ở Urbana-Champaign (trang không tồn tại)">Đại học Illinois</a> thẩm xét các vấn đề khuếch tán <a href="/wiki/Neutron" title="Neutron">neutron</a>—neutron di chuyển như thế nào trong một <a href="/w/index.php?title=Ph%E1%BA%A3n_%E1%BB%A9ng_h%E1%BA%A1t_nh%C3%A2n_d%C3%A2y_chuy%E1%BB%81n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phản ứng hạt nhân dây chuyền (trang không tồn tại)">phản ứng hạt nhân dây chuyền</a>—và <a href="/wiki/Th%E1%BB%A7y_%C4%91%E1%BB%99ng_l%E1%BB%B1c_h%E1%BB%8Dc" class="mw-redirect" title="Thủy động lực học">thủy động lực học</a>—vụ nổ sinh ra từ một phản ứng dây chuyền sẽ diễn ra ra sao. Để xem xét công trình này và lý thuyết tổng quát về các phản ứng phân hạch, Oppenheimer triệu tập các cuộc họp ở Đại học Chicago vào tháng 6 và Đại học California tại Berkeley vào tháng 7 năm 1942 với các nhà <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_l%C3%BD_thuy%E1%BA%BFt" title="Vật lý lý thuyết">vật lý lý thuyết</a> <a href="/wiki/Hans_Bethe" title="Hans Bethe">Hans Bethe</a>, <a href="/w/index.php?title=John_Van_Vleck&action=edit&redlink=1" class="new" title="John Van Vleck (trang không tồn tại)">John Van Vleck</a>, <a href="/wiki/Edward_Teller" title="Edward Teller">Edward Teller</a>, <a href="/w/index.php?title=Emil_Konopinski&action=edit&redlink=1" class="new" title="Emil Konopinski (trang không tồn tại)">Emil Konopinski</a>, Robert Serber, <a href="/w/index.php?title=Stan_Frankel&action=edit&redlink=1" class="new" title="Stan Frankel (trang không tồn tại)">Stan Frankel</a>, và Eldred C. Nelson, ba người sau từng là học trò cũ của Oppenheimer, và các nhà <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_th%E1%BB%B1c_nghi%E1%BB%87m" title="Vật lý thực nghiệm">vật lý thực nghiệm</a> <a href="/wiki/Felix_Bloch" title="Felix Bloch">Felix Bloch</a>, <a href="/wiki/Emilio_Segr%C3%A8" class="mw-redirect" title="Emilio Segrè">Emilio Segrè</a>, John Manley, và <a href="/wiki/Edwin_McMillan" title="Edwin McMillan">Edwin McMillan</a>. Họ xác nhận một cách không dứt khoát rằng một quả bom phân hạch là khả dĩ về mặt lý thuyết.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHoddesonHenriksenMeadeWestfall199342–44-21">[21]</a> Nhưng nhiều yếu tố vẫn còn là ẩn số. Tính chất của urani-235 tinh khiết tương đối chưa rõ ràng, và của plutoni cũng vậy, nguyên tố này mới chỉ được <a href="/wiki/Glenn_Seaborg" title="Glenn Seaborg">Glenn Seaborg</a> và nhóm của ông này khám phá ra vào tháng 2 năm 1941. Các nhà khoa học ở hội nghị Berkeley đã hình dung ra việc tạo nên plutoni trong các lò phản ứng hạt nhân với nguyên tử urani-238 hấp thu neutron phát ra từ nguyên tử urani-235 phân hạch. Vào thời điểm đó chưa có lò phản ứng nào được xây, và chỉ một lượng rất nhỏ plutoni thu được từ các máy <a href="/wiki/Cyclotron" title="Cyclotron">cyclotron</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson196233–35-22">[22]</a> Ngay cả đến tháng 12 năm 1943, tổng khối lượng plutoni thu được chỉ là 2 miligram.<a href="#cite_note-FOOTNOTEGroves196241-23">[23]</a> Có nhiều cách khác nhau để sắp xếp vật liệu phân hạch đạt tới khối lượng tới hạn. Đơn giản nhất là bắn một cái "chốt hình trụ" vào một quả cầu "vật liệu phóng xạ" với một "cái đầm"—một vật liệu đặc hội tụ neutron vào phía trong và giữ cho khối lượng phản ứng với nhau để tăng hiệu năng.<a href="#cite_note-FOOTNOTESerberRhodes199221-24">[24]</a> Họ cũng khám phá những thiết kế gồm các khối gần cầu, một dạng "nổ sập" sơ khai do <a href="/w/index.php?title=Richard_C._Tolman&action=edit&redlink=1" class="new" title="Richard C. Tolman (trang không tồn tại)">Richard C. Tolman</a> đề xuất, và khả năng của các phương pháp tự xúc tác, làm tăng hiệu năng quả bom lúc phát nổ.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHoddesonHenriksenMeadeWestfall199354–56-25">[25]</a> Cho rằng ý tưởng bom phân hạch được xác lập về lý thuyết-ít nhất cho tới khi thêm các dữ liệu thực nghiệm xuất hiện—hội nghị Berkeley bắt đầu chuyển sang một định hướng mới. Edward Teller thúc đẩy thảo luận về một quả bom mạnh hơn: một "siêu bom", mà ngày nay thường gọi là "<a href="/wiki/Bom_khinh_kh%C3%AD" class="mw-redirect" title="Bom khinh khí">bom nhiệt hạch</a>", sẽ sử dụng sức nổ của quả bom phân hạch được kích hoạt để châm ngòi cho <a href="/wiki/Ph%E1%BA%A3n_%E1%BB%A9ng_nhi%E1%BB%87t_h%E1%BA%A1ch" class="mw-redirect" title="Phản ứng nhiệt hạch">phản ứng nhiệt hạch</a> trong <a href="/wiki/Deuterium" class="mw-redirect" title="Deuterium">deuterium</a> và <a href="/wiki/Tritium" class="mw-redirect" title="Tritium">tritium</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTERhodes1986417-26">[26]</a> Teller đề xuất hết đề án này tới đề án khác, nhưng đều bị Bethe lần lượt bác bỏ. Ý tưởng nhiệt hạch bị đặt ra ngoài lề để tập trung vào sản xuất bom phân hạch.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHoddesonHenriksenMeadeWestfall199344–45-27">[27]</a> Teller cũng đưa ra khả năng phỏng đoán rằng một quả bom nguyên tử có thể "kích hoạt" toàn bộ khí quyển Trái Đất bởi một phản ứng phân hạch giả định của hạt nhân nitơ.<a href="#cite_note-29">[chú thích 1]</a> Bethe tính toán cho thấy điều đó không thể nào xảy ra<a href="#cite_note-FOOTNOTERhodes1986419-30">[29]</a> và một báo cáo mà Teller đồng tác giả cho thấy rằng "không có chuỗi phản ứng hạt nhân tự lan truyền nào có vẻ sẽ khởi động."<a href="#cite_note-31">[30]</a> Trong ghi chép của Serber, Oppenheimer đề cập nó với Arthur Compton, người "không có đủ óc khôn ngoan để dập tắt nó. Không biết bằng cách nào nó đi vào một văn bản gửi tới Washington" và "không bao giờ thực sự chấm dứt".<a href="#cite_note-33">[chú thích 2]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Tổ_chức">Tổ chức</h2>[<a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&veaction=edit&section=5" title="Sửa đổi phần “Tổ chức”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&action=edit&section=5" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Tổ chức">sửa mã nguồn</a>]</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Khu_vực_Manhattan">Khu vực Manhattan</h3>[<a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&veaction=edit&section=6" title="Sửa đổi phần “Khu vực Manhattan”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&action=edit&section=6" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Khu vực Manhattan">sửa mã nguồn</a>]</div> Tháng 6 năm 1939, <a href="/w/index.php?title=T%C6%B0_l%E1%BB%87nh_C%C3%B4ng_binh_Hoa_K%E1%BB%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tư lệnh Công binh Hoa Kỳ (trang không tồn tại)">Tư lệnh Công binh Hoa Kỳ</a>, Thiếu tướng <a href="/w/index.php?title=Eugene_Reybold&action=edit&redlink=1" class="new" title="Eugene Reybold (trang không tồn tại)">Eugene Reybold</a>, lựa chọn <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1i_t%C3%A1" title="Đại tá">Đại tá</a> <a href="/w/index.php?title=James_C._Marshall&action=edit&redlink=1" class="new" title="James C. Marshall (trang không tồn tại)">James C. Marshall</a> làm người đứng đầu bộ phận thuộc Lục quân tham gia vào dự án. Marshall tạo ra một văn phòng liên lạc ở <a href="/wiki/Washington,_D.C." title="Washington, D.C.">Washington, D.C.</a>, nhưng thiết lập bản doanh tạm thời ở tầng 17 tòa nhà 270 Broadway, <a href="/wiki/New_York" class="mw-redirect mw-disambig" title="New York">New York</a>, nơi ông có thể nhận được sự giúp đỡ điều hành từ Sư đoàn Bắc Đại Tây Dương thuộc Công binh. Nó nằm gần văn phòng tại Manhattan của <a href="/w/index.php?title=Stone_%26_Webster&action=edit&redlink=1" class="new" title="Stone & Webster (trang không tồn tại)">Stone & Webster</a>, nhà thầu chính của dự án, và Đại học Columbia. Ông được chuẩn thuận lấy nhân lực từ đơn vị cũ của mình, Khu vực Syracuse, bắt đầu từ <a href="/wiki/Trung_t%C3%A1" title="Trung tá">Trung tá</a> <a href="/w/index.php?title=Kenneth_Nichols&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kenneth Nichols (trang không tồn tại)">Kenneth Nichols</a>, người trở thành phó của ông..<a href="#cite_note-NYT-34">[32]</a><a href="#cite_note-Jones,_pp._41-44-35">[33]</a> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Manhttan_Project_Organization_Chart.gif" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/09/Manhttan_Project_Organization_Chart.gif/398px-Manhttan_Project_Organization_Chart.gif" decoding="async" width="398" height="279" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/09/Manhttan_Project_Organization_Chart.gif/597px-Manhttan_Project_Organization_Chart.gif 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/09/Manhttan_Project_Organization_Chart.gif/796px-Manhttan_Project_Organization_Chart.gif 2x" data-file-width="1442" data-file-height="1011" /></a><figcaption>Sơ đồ Tổ chức Dự án Manhattan, 1 tháng 5 năm 1946</figcaption></figure> Vì hầu hết nhiệm vụ của ông liên quan tới xây dựng, Marshall cộng tác với chỉ huy Sư đoàn Xây dựng của Công binh, Thiếu tướng <a href="/w/index.php?title=Thomas_M._Robbins&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thomas M. Robbins (trang không tồn tại)">Thomas M. Robbins</a>, và phó của ông này là Đại tá <a href="/wiki/Leslie_Groves" title="Leslie Groves">Leslie Groves</a>. Reybold, Somervell và Styer quyết định gọi dự án là "Phát triển Vật liệu Thay thế", nhưng Groves cảm thấy tên này có thể gây chú ý. Vì các khu vực công trình thường mang tên của thành phố nơi chúng đặt, Marshall và Groves đồng ý đặt tên bộ phận của Lục quân tham gia vào dự án là "Khu vực Manhattan". Tên này trở thành chính thức ngày 13 tháng 8, khi Reybold ban hành quyết định thành lập nên khu vực mới. Một cách không chính thức, nó được biết dưới tên Khu vực Công trình Manhattan, (tiếng Anh: Manhattan Engineer District, viết tắt MED). Không như các khu vực khác, nó không có ranh giới địa lý nào, và Marshall nắm thẩm quyền tương đương chỉ huy sư đoàn công binh. Phát triển Vật liệu Thay Thế vẫn là mật danh của dự án trên quy mô toàn thể, nhưng nó dần dần bị lu mờ bởi tên gọi "Manhattan".<a href="#cite_note-Jones,_pp._41-44-35">[33]</a> Marshall sau này thừa nhận rằng, "Khi đó tôi chưa từng nghe nói về phân hạch nguyên tử nhưng tôi có biết rằng bạn không thể xây một nhà máy, đừng nói tới bốn nhà máy với chỉ 90 triệu đô la".<a href="#cite_note-FOOTNOTEFineRemington1972652-36">[34]</a> Chỉ một nhà máy thuốc nổ <a href="/wiki/Trinitrotoluen" title="Trinitrotoluen">TNT</a> mà Nichols mới xây trước đó ở <a href="/wiki/Pennsylvania" title="Pennsylvania">Pennsylvania</a> thôi đã tốn 128 triệu đô la.<a href="#cite_note-FOOTNOTENichols1987174-37">[35]</a> Họ cũng không ấn tượng với những ước tính về quy mô quá mơ hồ, mà Groves so sánh với việc bảo một chủ khách sạn sửa soạn bữa ăn cho từ mười tới một nghìn thực khách.<a href="#cite_note-FOOTNOTEGroves196240-38">[36]</a> Một nhóm khảo sát từ Stone & Webster đã thăm dò một vị trí cho các nhà máy sản xuất. Hội đồng Sản xuất Thời chiến khuyến nghị các địa điểm nằm gần <a href="/wiki/Knoxville,_Tennessee" title="Knoxville, Tennessee">Knoxville, Tennessee</a>, một khu vực cô lập nơi tập đoàn <a href="/wiki/Tennessee_Valley_Authority" title="Tennessee Valley Authority">TVA</a> có thể phân phối đủ điện năng và dòng sông có thể cung cấp nước làm mát cho các lò phản ứng. Sau khi khảo sát vài địa điểm, nhóm điều tra đã chọn một nơi gần <a href="/w/index.php?title=Elza,_Tennessee&action=edit&redlink=1" class="new" title="Elza, Tennessee (trang không tồn tại)">Elza, Tennessee</a>. Conant đề xuất rằng cần trưng mua nơi này ngay lập tức và Styer đồng ý nhưng Marshall trì hoãn để đợi kết quả từ các thí nghiệm lò phản ứng của Conant trước khi hành động.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson196276–78-39">[37]</a> Trong số các quá trình có triển vọng, chỉ có phân tách điện từ của Lawrence tỏ ra đủ ưu việt để tiến hành xây dựng.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFineRemington1972654-40">[38]</a> Marshall và Nichols bắt đầu tập hợp nguồn lực họ cần. Bước đầu tiên là tìm cách để dự án được ưu tiên cao. Các dự án được xếp hạng theo thứ tự AA-1 tới AA-4 theo thứ tự tầm quan trọng giảm dần, nhưng cũng có hạng AAA đặc biệt dành cho những trường hợp khẩn cấp. Hạng AA-1 và AA-2 dành cho những vũ khí và trang bị thiết yếu, nên Đại tá <a href="/w/index.php?title=Lucius_D._Clay&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lucius D. Clay (trang không tồn tại)">Lucius D. Clay</a>, tham mưu phó tại cơ quan Dịch vụ và Cung ứng, cảm thấy rằng cao nhất chỉ có thể gắn cho dự án Manhattan hạng AA-3, mặc dù ông này bằng lòng gắn AAA cho các yêu cầu về vật liệu thiết yếu nếu nhu cầu nảy sinh.<a href="#cite_note-FOOTNOTEJones198557–61-41">[39]</a> Nichols và Marshall cảm thấy thất vọng vì AA-3 chỉ cùng mức ưu tiên với nhà máy TNT của Nichols ở Pennsylvania.<a href="#cite_note-Fine_1972_657-42">[40]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ủy_ban_Chính_sách_Quân_sự">Ủy ban Chính sách Quân sự</h3>[<a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&veaction=edit&section=7" title="Sửa đổi phần “Ủy ban Chính sách Quân sự”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&action=edit&section=7" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Ủy ban Chính sách Quân sự">sửa mã nguồn</a>]</div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Trinity_Test_-_Oppenheimer_and_Groves_at_Ground_Zero_002.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Trinity_Test_-_Oppenheimer_and_Groves_at_Ground_Zero_002.jpg/240px-Trinity_Test_-_Oppenheimer_and_Groves_at_Ground_Zero_002.jpg" decoding="async" width="240" height="311" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Trinity_Test_-_Oppenheimer_and_Groves_at_Ground_Zero_002.jpg/360px-Trinity_Test_-_Oppenheimer_and_Groves_at_Ground_Zero_002.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Trinity_Test_-_Oppenheimer_and_Groves_at_Ground_Zero_002.jpg/480px-Trinity_Test_-_Oppenheimer_and_Groves_at_Ground_Zero_002.jpg 2x" data-file-width="1544" data-file-height="2000" /></a><figcaption><a href="/wiki/J._Robert_Oppenheimer" class="mw-redirect" title="J. Robert Oppenheimer">J. Robert Oppenheimer</a> và <a href="/wiki/Leslie_Groves" title="Leslie Groves">Leslie Groves</a> thăm tàn tích <a href="/wiki/V%E1%BB%A5_th%E1%BB%AD_Trinity" class="mw-redirect" title="Vụ thử Trinity">Vụ thử Trinity</a> vào tháng 9 năm 1945. Những chiếc giày bao màu trắng ngăn cản họ đeo là để tránh chất phóng xạ dính vào giày của họ.<a href="#cite_note-43">[41]</a></figcaption></figure> Bush cảm thấy không hài lòng với thất bại của Đại tá Marshall trong việc triển khai dự án khẩn trương hơn, đặc biệt là chậm trễ trong việc trưng mua địa điểm ở Tennessee, dự án bị đặt ưu tiên thấp, và địa điểm sở chỉ huy lại nằm ở New York.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson196281-44">[42]</a> Bush cho rằng cần có bộ máy lãnh đạo xông xáo hơn, và nói với <a href="/w/index.php?title=Harvey_Bundy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Harvey Bundy (trang không tồn tại)">Harvey Bundy</a>-Trợ tá đặc biệt của Bộ trưởng Chiến tranh-và các tướng Marshall, Somervell, và Styer về các mối lo ngại này. Ông muốn dự án đặt dưới một ủy ban chính sách cao cấp, do một sĩ quan có uy tín, nên là Styer, làm tổng chỉ đạo. Somervell và Styer tiếp thu ý kiến nhưng chọn Groves cho vị trí trên.<a href="#cite_note-Fine_1972_657-42">[40]</a> Groves nhận được mệnh lệnh nhậm chức ngày 17 tháng 9, đồng thời Đại tướng Marshall thăng ông lên hàm Chuẩn tướng<a href="#cite_note-Jones,_pp._74-77-45">[43]</a>, cho rằng danh hiệu "tướng" có vẻ gây nhiều ấn tượng về quyền lực hơn với các nhà khoa học hàn lâm làm việc trong Dự án Manhattan.<a href="#cite_note-Groves,_pp._4-5-46">[44]</a> Groves theo đó trực tiếp dưới quyền Somervell thay vì Reybold, trong khi Đại tá Marshall chịu trách nhiệm báo cáo với Groves.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFineRemington1972659–661-47">[45]</a> Groves lập bản doanh ở Washington, D.C., ở tầng 5 của <a href="/w/index.php?title=T%C3%B2a_nh%C3%A0_Harry_S_Truman&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tòa nhà Harry S Truman (trang không tồn tại)">Trụ sở mới của Bộ Chiến tranh</a>, nơi Đại tá Marshall từng đặt văn phòng liên lạc.<a href="#cite_note-FOOTNOTEGroves196227–28-48">[46]</a> Ông đảm nhận quyền chỉ huy dự án vào ngày 23 tháng 9. Vào ngày đó, Groves cũng tham dự cuộc họp do Stimson triệu tập để lập nên Ủy ban Chính sách Quân sự, chịu trách nhiệm báo cáo với Nhóm Chính sách Cao cấp của Tổng thống, bao gồm Bush (mà tiến sĩ Conant làm người dự khuyết), Styer và Chuẩn Đô đốc <a href="/w/index.php?title=William_R._Purnell&action=edit&redlink=1" class="new" title="William R. Purnell (trang không tồn tại)">William R. Purnell</a>.<a href="#cite_note-Jones,_pp._74-77-45">[43]</a> Tolman và Conant về sau được bổ nhiệm là các cố vấn khoa học của Groves.<a href="#cite_note-FOOTNOTEGroves196244–45-49">[47]</a> Ngày 19 tháng 9, Groves đi tới chỗ <a href="/w/index.php?title=Donald_M._Nelson&action=edit&redlink=1" class="new" title="Donald M. Nelson (trang không tồn tại)">Donald M. Nelson</a>, chủ tịch Hội đồng Sản xuất Thời chiến, để xin cấp thẩm quyền rộng rãi gắn hạng AAA bất cứ khi nào dự án cần đến. Nelson ban đầu không chịu nhưng nhanh chóng chấp nhận khi Groves đe dọa sẽ đưa chuyện này tới Tổng thống.<a href="#cite_note-FOOTNOTEGroves196222–23-50">[48]</a> Groves hứa sẽ không sử dụng tới hạng AAA trừ khi nó cần thiết. Người ta sớm nhận ra đối với các nhu cầu thường ngày của dự án thì AAA là quá cao nhưng AA-3 quá thấp. Sau một thời gian dài vận động, Groves cuối cùng nhận được ưu tiên AA-1 ngày 1 tháng 7 năm 1944.<a href="#cite_note-FOOTNOTEJones198580–82-51">[49]</a> Một trong các vấn đề ban đầu của Groves là tìm giám đốc cho <a href="/wiki/D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Y" title="Dự án Y">Dự án Y</a>, nhóm phụ trách thiết kế và xây dựng bom. Lựa chọn dễ thấy nhất là một trong số ba lãnh đạo các phòng thí nghiệm, Urey, Lawrence hoặc Compton, nhưng vị trí của họ rất quan trọng không thay thế được. Compton đề xuất nên chọn Oppenheimer, người quen thuộc từ lâu với các khái niệm về thiết kế bom. Tuy nhiên Oppenheimer ít có kinh nghiệm quản lý, hơn nữa, không như ba người trên, ông không nhận được giải Nobel nào, danh hiệu mà nhiều nhà khoa học có thể cảm thấy là người đứng đầu một đại dự án quan trọng như này nên có. Cũng có những lo ngại về hồ sơ an ninh của Oppenheimer, vì nhiều người gần gũi với ông là <a href="/wiki/C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n" class="mw-redirect" title="Cộng sản">cộng sản</a>, bao gồm em trai ông là nhà vật lý <a href="/w/index.php?title=Frank_Oppenheimer&action=edit&redlink=1" class="new" title="Frank Oppenheimer (trang không tồn tại)">Frank Oppenheimer</a>; vợ ông, Kitty; và bạn gái ông <a href="/wiki/Jean_Tatlock" title="Jean Tatlock">Jean Tatlock</a>. Một cuộc tranh luận dài trên tàu hỏa vào tháng 10 năm 1942 đã thuyết phục Groves và Nichols rằng Oppenheimer hiểu thấu suốt các vấn đề liên quan tới việc thiết lập một phòng thí nghiệm ở khu vực xa xôi và nên được bổ nhiệm làm giám đốc của nó. Chính Groves bỏ qua các yêu cầu về an ninh và cấp cho Oppenheimer quyền miễn trừ an ninh ngày 20 tháng 7 năm 1943.<a href="#cite_note-FOOTNOTEGroves196261–63-52">[50]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTENichols198772–73-53">[51]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Hợp_tác_với_nước_Anh">Hợp tác với nước Anh</h3>[<a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&veaction=edit&section=8" title="Sửa đổi phần “Hợp tác với nước Anh”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&action=edit&section=8" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Hợp tác với nước Anh">sửa mã nguồn</a>]</div> Người Anh và người Mỹ đã trao đổi thông tin về hạt nhân với nhau nhưng ban đầu không hợp lực làm việc. Nước Anh cự tuyệt các nỗ lực của Bush và Conant năm 1941 nhằm tăng cường hợp tác với dự án của riêng họ, mật danh là <a href="/w/index.php?title=Tube_Alloys&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tube Alloys (trang không tồn tại)">Tube Alloys</a>,<a href="#cite_note-FOOTNOTEBernstein1976206–207-54">[52]</a> vì Anh không muốn chia sẻ các ưu thế công nghệ của mình và giúp Hoa Kỳ phát triển bom nguyên tử riêng. Một nhà khoa học Hoa Kỳ mang một lá thư riêng từ Roosevelt tới Churchill đề xuất chi trả cho toàn bộ nghiên cứu và phát triển cho một dự án Anh-Mỹ bị đối xử lạnh nhạt, và Churchill còn không buồn hồi đáp lá thư. Hoa Kỳ do đó từ tháng 4 năm 1942 quyết định rằng đề xuất bị bác bỏ và nên tiến hành một mình.<a href="#cite_note-villa1981-55">[53]</a> Nước Anh không có nhân lực hay tài nguyên của Hoa Kỳ và mặc dù khởi đầu sớm hơn và nhiều triển vọng, Tube Alloys sớm tụt lại phía sau dự án của Hoa Kỳ.<a href="#cite_note-FOOTNOTEBernstein1976206–208-56">[54]</a> Ngày 30 tháng 7 năm 1942, <a href="/w/index.php?title=John_Anderson&action=edit&redlink=1" class="new" title="John Anderson (trang không tồn tại)">Tử tước Waverley</a>, bộ trưởng phụ trách Tube Alloys, khuyên Churhill rằng: "Chúng ta phải đối mặt với sự thật rằng... công trình tiên phong [của chúng ta]... là một tài sản đang mất giá và rằng, trừ khi chúng ta vốn hóa nó nhanh chóng, chúng ta sẽ bị bỏ xa phía sau. Hiện giờ chúng ta có một phần đóng góp thực sự để tạo nên một sự 'sáp nhập', nhưng chẳng mấy nữa chúng ta chỉ còn chút ít hoặc không gì cả."<a href="#cite_note-FOOTNOTEBernstein1976208-57">[55]</a> Cuối cùng, trong tháng đó Churchill và Roosevelt tạo một thỏa thuận bằng miệng không chính thức về sự hợp tác trong lĩnh vực nguyên tử.<a href="#cite_note-stacey1970-58">[56]</a> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Groves_and_Chadwick_830308.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Groves_and_Chadwick_830308.jpg/220px-Groves_and_Chadwick_830308.jpg" decoding="async" width="220" height="166" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Groves_and_Chadwick_830308.jpg/330px-Groves_and_Chadwick_830308.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Groves_and_Chadwick_830308.jpg/440px-Groves_and_Chadwick_830308.jpg 2x" data-file-width="3000" data-file-height="2269" /></a><figcaption>Groves hội đàm với <a href="/wiki/James_Chadwick" title="James Chadwick">James Chadwick</a>, người đứng đầu Phái đoàn Anh</figcaption></figure> Tuy nhiên cơ hội để làm một đối tác ngang hàng không còn tồn tại, và được thể hiện vào tháng 8 năm 1942 khi người Anh đòi hỏi quyền kiểm soát chắc chắn đối với dự án mà không trả một phần chi phí nào. Tới năm 1943 vai trò giữa hai quốc gia hoán đảo so với cuối năm 1941;<a href="#cite_note-villa1981-55">[53]</a> tháng 1 năm đó Contant thông báo với người Anh rằng họ sẽ không còn nhận được thông tin về nguyên tử trừ trong một số lĩnh vực. Trong khi người Anh bị sốc bởi sự thủ tiêu thỏa thuận Churchill-Roosevelt, người đứng đầu Hội đồng Nghiên cứu Quốc gia của Canada, C. J. Mackenzie cảm thấy ít ngạc nhiên, viết rằng "tôi không biết nói sao trừ việc cảm thấy rằng nhóm nước Anh [quá] nhấn mạnh tầm quan trọng của đóng góp của họ so với người Mỹ."<a href="#cite_note-stacey1970-58">[56]</a> Như Conant và Bush nói với người Anh, mệnh lệnh chấm dứt thông tin "đến từ cấp cao nhất". Vị trí để mặc cả của người Anh càng ngày càng yếu; các nhà khoa học Hoa Kỳ quyết định rằng Hoa Kỳ không còn cần sự giúp đỡ bên ngoài, và rằng họ và những người khác trong ủy ban chính sách về bom muốn ngăn cản người Anh xây dựng một quả bom nguyên tử thời hậu chiến. Ủy ban ủng hộ, và Roosevelt tán thành điều đó, hạn chế luồng thông tin mà người Anh có thể dùng trong chiến tranh-đặc biệt là không liên quan tới thiết kế bom-ngay cả nếu làm như vậy sẽ làm chậm dự án của Hoa Kỳ lại đôi chút. Đầu năm 1943 người Anh ngừng gửi kết quả nghiên cứu và nhà khoa học tới Hoa Kỳ, để đáp trả người Mỹ ngừng mọi chia sẻ thông tin. Người Anh quyết định chấm dứt nguồn cung cấp urani và nước nặng từ Canada để buộc người Mỹ nối lại việc chia sẻ, nhưng Canada lại cần nguồn cung cấp từ Hoa Kỳ để sản xuất các vật liệu đó.<a href="#cite_note-FOOTNOTEBernstein1976209–212-59">[57]</a> Họ cũng xem xét <a href="/wiki/T%C3%ADnh_kh%E1%BA%A3_thi" class="mw-redirect" title="Tính khả thi">tính khả thi</a> của một dự án năng lượng độc lập, nhưng cuối cùng nhận định rằng nó không thể nào sẵn sàng kịp để ảnh hưởng tới kết quả của <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tr%C6%B0%E1%BB%9Dng_ch%C3%A2u_%C3%82u_(Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai)" class="mw-redirect" title="Chiến trường châu Âu (Chiến tranh thế giới thứ hai)">chiến trường châu Âu</a>.<a href="#cite_note-fakley1983-60">[58]</a> Đến tháng 3 năm 1943 Conant cho rằng sự giúp đỡ của người Anh có thể có lợi cho một số lĩnh vực của dự án. Vai trò của <a href="/wiki/James_Chadwick" title="James Chadwick">James Chadwick</a> (người tìm ra <a href="/wiki/Neutron" title="Neutron">neutron</a>) và một vài nhà khoa học Anh khác là đủ quan trọng để nhóm thiết kế bom ở Los Alamos cần tới họ, bất chấp rủi ro về việc tiết lộ bí mật thiết kế vũ khí.<a href="#cite_note-FOOTNOTEBernstein1976213-61">[59]</a> Tháng 8 năm 1943 Churchill và Roosevelt đàm phán <a href="/w/index.php?title=Th%E1%BB%8Fa_thu%E1%BA%ADn_Quebec&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thỏa thuận Quebec (trang không tồn tại)">Thỏa thuận Quebec</a>, dẫn đến sự tiếp tục cộng tác<a href="#cite_note-FOOTNOTEGowing1964168–173-62">[60]</a> giữa các nhà khoa học trong cùng lĩnh vực, tuy nhiên người Anh đồng ý về giới hạn trong dữ liệu về việc xây dựng những nhà máy sản xuất quy mô lớn cần để chế tạo bom.<a href="#cite_note-FOOTNOTEBernstein1976216–217-63">[61]</a> Thỏa thuận Hyde Park sau đó vào tháng 9 năm 1944 mở rộng sự hợp tác sang thời hậu chiến.<a href="#cite_note-FOOTNOTEGowing1964340–342-64">[62]</a> Thỏa thuận Quebec thiết lập nên Ủy ban Chính sách Hỗn hợp để điều phối các nỗ lực của Hoa Kỳ, Vương quốc Anh và Canada. Ủy ban bao gồm Stimson, Bush và Conant đại diện cho Hoa Kỳ, <a href="/wiki/Nguy%C3%AAn_so%C3%A1i" title="Nguyên soái">Nguyên soái</a> Huân tước <a href="/w/index.php?title=John_Dill&action=edit&redlink=1" class="new" title="John Dill (trang không tồn tại)">John Dill</a> và Đại tá Bá tước <a href="/w/index.php?title=J._J._Llwellin&action=edit&redlink=1" class="new" title="J. J. Llwellin (trang không tồn tại)">J. J. Llwellin</a> đại diện cho Anh, và <a href="/w/index.php?title=C._D._Howe&action=edit&redlink=1" class="new" title="C. D. Howe (trang không tồn tại)">C. D. Howe</a> đại diện cho Canada.<a href="#cite_note-FOOTNOTEJones1985296-65">[63]</a> Llewellin trở về Anh cuối năm 1943 và được thay thế bởi Đại sứ Anh ở Hoa Kỳ, <a href="/w/index.php?title=B%C3%A1_t%C6%B0%E1%BB%9Bc_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t_c%E1%BB%A7a_Halifax&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bá tước thứ nhất của Halifax (trang không tồn tại)">Bá tước Halifax</a> vào đầu năm 1945. Huân tước John Dill mất ở Washington do bệnh thiếu máu tháng 11 năm 1944 và được thay thế bởi Nguyên soái Huân tước <a href="/w/index.php?title=Henry_Maitland_Wilson&action=edit&redlink=1" class="new" title="Henry Maitland Wilson (trang không tồn tại)">Henry Maitland Wilson</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTEGowing1964234-66">[64]</a> Khi tiếp tục hợp tác sau thỏa thuận Quebec, tiến bộ cũng như phí tổn của người Mỹ khiến Anh phải sửng sốt. Hoa Kỳ đã tiêu tốn hơn 1 tỷ đô la (tương đương 16,9 tỷ USD năm 2024<a href="#cite_note-inflation-US-67">[65]</a>), trong khi trong năm 1943, Anh quốc chỉ tiêu khoảng nửa triệu <a href="/wiki/B%E1%BA%A3ng_Anh" title="Bảng Anh">bảng Anh</a>. Chadwick do đó gây áp lực rằng nước Anh phải tham dự Dự án Manhattan ở mức độ đầy đủ nhất và từ bỏ bất kỳ hy vọng về một dự án độc lập nào trong thời chiến.<a href="#cite_note-fakley1983-60">[58]</a> Được Churchill ủng hộ, ông cố gắng đảm bảo rằng mọi yêu cầu trợ giúp từ Groves được đáp ứng đúng hẹn.<a href="#cite_note-FOOTNOTEGowing1964242–244-68">[66]</a> Phái đoàn Anh tới Hoa Kỳ vào tháng 12 năm 1943 bao gồm <a href="/wiki/Niels_Bohr" title="Niels Bohr">Niels Bohr</a>, <a href="/wiki/Otto_Frisch" title="Otto Frisch">Otto Frisch</a>, <a href="/w/index.php?title=Klaus_Fuchs&action=edit&redlink=1" class="new" title="Klaus Fuchs (trang không tồn tại)">Klaus Fuchs</a>, <a href="/w/index.php?title=Rudolf_Peierls&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rudolf Peierls (trang không tồn tại)">Rudolf Peierls</a>, và <a href="/w/index.php?title=Ernest_William_Titterton&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ernest William Titterton (trang không tồn tại)">Ernest Titterton</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHunner200426-69">[67]</a> Một số nhà khoa học khác đến nơi vào đầu năm 1944. Trong khi những người chỉ định làm khuếch tán khí rời Hoa Kỳ vào mùa thu năm 1944, 35 người làm việc với Lawrence ở Berkeley được chỉ định vào các nhóm phòng thí nghiệm sẵn có và ở lại cho đến cuối cuộc chiến. 19 người được gửi tới Los Alamos cũng tham gia vào các nhóm ở đó, chủ yếu liên quan tới nổ sập và lắp ráp bom, nhưng không liên quan tới mảng plutoni.<a href="#cite_note-fakley1983-60">[58]</a> Một phần của Thỏa thuận Quebec quy định rằng vũ khí hạt nhân sẽ không được sử dụng chống lại một quốc gia khác mà không có sự tán thành của các bên. Tháng 6 năm 1945, Wilson đồng ý rằng việc sử dụng vũ khí hạt nhân sẽ được xem là một quyết định của Ủy ban Chính sách Hỗn hợp.<a href="#cite_note-FOOTNOTEGowing1964372-70">[68]</a> Ủy ban Chính sách Hỗn hợp tạo nên Quỹ đầu tư Phát triển Hỗn hợp vào tháng 6 băn 1944, do Groves làm chủ tịch, để thu mua urani và <a href="/wiki/Thorium" class="mw-redirect" title="Thorium">thorium</a> trên thị trường quốc tế. <a href="/wiki/Congo_thu%E1%BB%99c_B%E1%BB%89" title="Congo thuộc Bỉ">Congo thuộc Bỉ</a> và Canada nắm giữ phần lớn urani của thế giới nằm ngoài Đông Âu, và chính phủ lưu vong Bỉ lại đóng ở Luân Đôn. Nước Anh đồng ý cho Hoa Kỳ phần lớn mỏ quặng của Bỉ bởi không thể tận dụng được tài nguyên nếu nghiên cứu của Hoa Kỳ bị hạn chế.<a href="#cite_note-FOOTNOTEBernstein1976223–224-71">[69]</a> Trong năm 1944, Quỹ mua khoảng 3.440.000 pound (1.560.000 kg) quặng urani oxit từ các công ty vận hành các mỏ ở Congo thuộc Bỉ. Để tránh phải tường thuật chi tiết dự án cho <a href="/wiki/B%E1%BB%99_tr%C6%B0%E1%BB%9Fng_Ng%C3%A2n_kh%E1%BB%91_Hoa_K%E1%BB%B3" title="Bộ trưởng Ngân khố Hoa Kỳ">Bộ trưởng Ngân khố</a> <a href="/w/index.php?title=Henry_Morgenthau&action=edit&redlink=1" class="new" title="Henry Morgenthau (trang không tồn tại)">Henry Morgenthau</a>, một tài khoản đặc biệt không chịu quản lý và kiểm tra sổ sách thông thường được tạo ra để giữ tiền bạc của Quỹ. Giữa năm 1944 đến lúc nghỉ chức tại Quỹ năm 1947, Groves đã gửi tổng cộng 37 triệu đô la vào tài khoản của Quỹ.<a href="#cite_note-FOOTNOTEJones198590,_299–306-72">[70]</a> Groves ghi nhận nghiên cứu nguyên tử ban đầu của người Anh và các đóng góp của nhà khoa học Anh đối với dự án Manhattan, nhưng từng khẳng định rằng Hoa Kỳ vẫn sẽ thành công mà không có họ. Tuy nhiên, dù điều đó có đúng hay không, sự tham gia dự án trong thời chiến đóng vai trò thiết yếu cho thành công của chương trình vũ khí hạt nhân độc lập của Anh quốc thời hậu chiến sau khi <a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%A1o_lu%E1%BA%ADt_McMahon&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đạo luật McMahon (trang không tồn tại)">Đạo luật McMahon</a> năm 1946 chấm dứt tạm thời hợp tác hạt nhân với người Mỹ.<a href="#cite_note-fakley1983-60">[58]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Địa_điểm_dự_án">Địa điểm dự án</h2>[<a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&veaction=edit&section=9" title="Sửa đổi phần “Địa điểm dự án”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&action=edit&section=9" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Địa điểm dự án">sửa mã nguồn</a>]</div> <figure class="mw-halign-center noresize" typeof="mw:File/Thumb"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Manhattan_Project_US_Canada_Map_2.svg/700px-Manhattan_Project_US_Canada_Map_2.svg.png" decoding="async" width="700" height="445" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Manhattan_Project_US_Canada_Map_2.svg/1050px-Manhattan_Project_US_Canada_Map_2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Manhattan_Project_US_Canada_Map_2.svg/1400px-Manhattan_Project_US_Canada_Map_2.svg.png 2x" data-file-width="1212" data-file-height="770" usemap="#ImageMap_c3dc3b35e0fd4160" resource="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Manhattan_Project_US_Canada_Map_2.svg" /><map name="ImageMap_c3dc3b35e0fd4160"><area href="/wiki/Ph%C3%B2ng_th%C3%AD_nghi%E1%BB%87m_Qu%E1%BB%91c_gia_Lawrence_Berkeley" shape="circle" coords="29,162,12" alt="Berkeley, California" title="Berkeley, California" /><area href="/wiki/Project_Camel" shape="circle" coords="81,231,12" alt="Inyokern, California" title="Inyokern, California" /><area href="/wiki/Hanford_Site" shape="circle" coords="98,58,12" alt="Richland, Washington" title="Richland, Washington" /><area href="/wiki/Trail,_British_Columbia" shape="circle" coords="127,12,12" alt="Trail, British Columbia" title="Trail, British Columbia" /><area href="/wiki/Wendover_Air_Force_Base" shape="circle" coords="133,156,12" alt="Wendover, Utah" title="Wendover, Utah" /><area href="/wiki/Monticello,_Utah" shape="circle" coords="168,208,12" alt="Monticello, Utah" title="Monticello, Utah" /><area href="/wiki/Uravan,_Colorado" shape="circle" coords="185,208,12" alt="Uravan, Colorado" title="Uravan, Colorado" /><area href="/wiki/Ph%C3%B2ng_th%C3%AD_nghi%E1%BB%87m_Qu%E1%BB%91c_gia_Los_Alamos" shape="circle" coords="196,254,12" alt="Los Alamos, New Mexico" title="Los Alamos, New Mexico" /><area href="/wiki/V%E1%BB%A5_th%E1%BB%AD_Trinity" shape="circle" coords="196,289,12" alt="Alamogordo, New Mexico" title="Alamogordo, New Mexico" /><area href="/wiki/Ames_Laboratory" shape="circle" coords="352,168,12" alt="Ames, Iowa" title="Ames, Iowa" /><area href="/wiki/Mallinckrodt_Incorporated" shape="circle" coords="381,231,12" alt="St Louis, Missouri" title="St Louis, Missouri" /><area href="/wiki/Argonne_National_Laboratory" shape="circle" coords="410,179,12" alt="Chicago, Illinois" title="Chicago, Illinois" /><area href="/wiki/Newport_Chemical_Depot" shape="circle" coords="422,214,12" alt="Dana, Indiana" title="Dana, Indiana" /><area href="/wiki/Dayton" shape="circle" coords="462,202,12" alt="Dayton, Ohio" title="Dayton, Ohio" /><area href="/wiki/Alabama_Army_Ammunition_Plant" shape="circle" coords="439,312,12" alt="Sylacauga, Alabama" title="Sylacauga, Alabama" /><area href="/wiki/Morgantown,_West_Virginia" shape="circle" coords="514,225,12" alt="Morgantown, West Virginia" title="Morgantown, West Virginia" /><area href="/wiki/Oak_Ridge,_Tennessee" shape="circle" coords="462,266,12" alt="Oak Ridge, Tennessee" title="Oak Ridge, Tennessee" /><area href="/wiki/Chalk_River_Laboratories" shape="circle" coords="526,92,12" alt="Phòng thí nghiệm Chalk River" title="Phòng thí nghiệm Chalk River" /><area href="/wiki/Rochester,_New_York" shape="circle" coords="531,150,12" alt="Rochester, New York" title="Rochester, New York" /><area href="/wiki/Washington,_D.C." shape="circle" coords="549,208,12" alt="Washington, D.C." title="Washington, D.C." /></map><figcaption>Một tập hợp các địa điểm ở Hoa Kỳ và Canada có vai trò quan trọng trong dự án Manhattan. Bấm chuột vào địa điểm để có thêm thông tin.</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Oak_Ridge">Oak Ridge</h3>[<a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&veaction=edit&section=10" title="Sửa đổi phần “Oak Ridge”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&action=edit&section=10" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Oak Ridge">sửa mã nguồn</a>]</div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Y-12_Shift_Change.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ad/Y-12_Shift_Change.jpg/300px-Y-12_Shift_Change.jpg" decoding="async" width="300" height="217" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ad/Y-12_Shift_Change.jpg/450px-Y-12_Shift_Change.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ad/Y-12_Shift_Change.jpg/600px-Y-12_Shift_Change.jpg 2x" data-file-width="1800" data-file-height="1300" /></a><figcaption>Tan ca tại cơ sở làm giàu urani Y-12 ở <a href="/wiki/Oak_Ridge,_Tennessee" title="Oak Ridge, Tennessee">Oak Ridge</a>. Tính tới tháng 5 năm 1945, đã có khoảng 82 nghìn người làm việc ở Công trường Clinton.<a href="#cite_note-Johnson_&_Jackson_pp._168–169-73">[71]</a></figcaption></figure> Một ngày sau khi nhậm chức, Groves bắt chuyến tàu tới Tennessee với Đại tá Marshall để thăm dò vị trí được đề xuất, và Groves cảm thấy ấn tượng với lựa chọn này.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson1962116–117-74">[72]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTEGroves196225–26-75">[73]</a> Ngày 24 tháng 9 năm 1942, Thứ trưởng Bộ Chiến tranh <a href="/w/index.php?title=Robert_P._Patterson&action=edit&redlink=1" class="new" title="Robert P. Patterson (trang không tồn tại)">Robert P. Patterson</a> ủy quyền cho Công binh Lục quân trưng mua 56.000 mẫu Anh (23.000 ha) đất với giá 3,5 triệu đô la. Về sau quân đội còn trưng mua thêm 3.000 mẫu Anh (1.200 ha). Khoảng 1 nghìn gia đình chịu ảnh hưởng của lệnh trưng mua có hiệu lực kể từ ngày 7 tháng 10.<a href="#cite_note-FOOTNOTEJones198578-76">[74]</a> Các cuộc biểu tình, chống án, và cả một cuộc điều tra của quốc hội không làm thay đổi được quyết định.<a href="#cite_note-Johnson_&_Jackson,_pp._39-43-77">[75]</a> Tới giữa tháng 11 <a href="/w/index.php?title=C%E1%BB%A5c_C%E1%BA%A3nh_s%C3%A1t_Hoa_K%E1%BB%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cục Cảnh sát Hoa Kỳ (trang không tồn tại)">Cục Cảnh sát Hoa Kỳ</a> triển khai gắn thông báo di dời lên cửa các nông trang, và các nhà thầu xây dựng di chuyển vào khu vực.<a href="#cite_note-Fine&Remington,_pp._663-664-78">[76]</a> Một vài gia đình được thông báo có hai tuần để di chuyển các trang trại thuộc về họ nhiều thế hệ;<a href="#cite_note-79">[77]</a> những người khác định cư ở đây sau khi từng bị đuổi khỏi nơi cư trú để giải phóng diện tích cho <a href="/wiki/V%C6%B0%E1%BB%9Dn_qu%E1%BB%91c_gia_D%C3%A3y_n%C3%BAi_Great_Smoky" title="Vườn quốc gia Dãy núi Great Smoky">Vườn quốc gia Dãy núi Great Smoky</a> những năm 1920 hoặc <a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%ADp_Norris&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đập Norris (trang không tồn tại)">Đập Norris</a> những năm 1930<a href="#cite_note-Johnson_&_Jackson,_pp._39-43-77">[75]</a> Việc trưng mua đất kéo dài tới tận tháng 3 năm 1945, với tổng phí tổn 2,6 triệu đô la, tính ra là 47 đô la trên một <a href="/wiki/Acre" class="mw-redirect" title="Acre">acre</a> đất.<a href="#cite_note-FOOTNOTEJones1985327–328-80">[78]</a> Khi nhận được Tuyên cáo Số 2 khẳng định Oak Ridge là một vùng cấm xâm phạm hoàn toàn, không ai có thể đi vào mà không có chuẩn thuận từ quân đội, Thống đốc bang <a href="/wiki/Tennessee" title="Tennessee">Tennessee</a>, <a href="/w/index.php?title=Prentice_Cooper&action=edit&redlink=1" class="new" title="Prentice Cooper (trang không tồn tại)">Prentice Cooper</a>, tức tối xé tan văn bản.<a href="#cite_note-FOOTNOTEJohnsonJackson198149-81">[79]</a> Ban đầu được biết đến là Bãi thử Kingston, vị trí này về sau được gọi là Công trường Clinton (CEW) vào đầu năm 1943.<a href="#cite_note-FOOTNOTEJohnsonJackson19818-82">[80]</a> Để cho phép nhà thầu Stone & Webster tập trung vào các cơ sở sản xuất, một khu cư trú cho 13 ngàn người được thiết kế và xây dựng bởi hãng kiến trúc và công trình <a href="/wiki/Skidmore,_Owings_%26_Merrill" title="Skidmore, Owings & Merrill">Skidmore, Owings & Merrill</a>. Khu dân cư đặt ở các sườn dốc của Black Oak Ridge, nguồn gốc tên của thị trấn mới là <a href="/wiki/Oak_Ridge,_Tennessee" title="Oak Ridge, Tennessee">Oak Ridge, Tennessee</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTEJohnsonJackson198114–17-83">[81]</a> Sự hiện diện của Lục quân gia tăng vào tháng 8 năm 1943 khi Nichols thay thế Marshall làm chỉ huy Khu vực Công trình Manhattan. Một trong các nhiệm vụ đầu tiên của ông là di chuyển sở chỉ huy khu vực tới Oak Ridge dù tên của khu vực vẫn giữ nguyên.<a href="#cite_note-FOOTNOTEJones198588-84">[82]</a> Tháng 9 năm 1943 việc điều hành các cơ sở khu dân cư được chuyển giao cho <a href="/wiki/C%C3%B4ng_ty_X%C3%A2y_d%E1%BB%B1ng_Turner" class="mw-redirect" title="Công ty Xây dựng Turner">Công ty Xây dựng Turner</a> qua một công ty con được gọi là Công ty Roane-Anderson theo các tên các <a href="/wiki/H%E1%BA%A1t_(h%C3%A0nh_ch%C3%ADnh)" title="Hạt (hành chính)">hạt</a> ở Tennessee mà Oak Ridge đóng.<a href="#cite_note-Roane-Anderson-85">[83]</a> Số dân cư ở Oak Ridge nhanh chóng vượt ra ngoài kế hoạch ban đầu, đạt tới đỉnh điểm 7,5 vạn người tháng 5 năm 1945, tính tới lúc đó tổng cộng đã có 82 nghìn người được thuê ở Công trường Clinton,<a href="#cite_note-Johnson_&_Jackson_pp._168–169-73">[71]</a> và 10 nghìn người bởi Roane-Anderson.<a href="#cite_note-Roane-Anderson-85">[83]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Los_Alamos">Los Alamos</h3>[<a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&veaction=edit&section=11" title="Sửa đổi phần “Los Alamos”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&action=edit&section=11" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Los Alamos">sửa mã nguồn</a>]</div> Ý tưởng đặt Dự án Y ở Oak Ridge từng được xem xét, nhưng về sau người ta quyết định rằng nó nên nằm ở một địa điểm xa xôi. Theo đề xuất của Oppenheimer, việc tìm kiếm một vị trí thích hợp giới hạn trong vùng lân cận <a href="/wiki/Albuquerque,_New_Mexico" title="Albuquerque, New Mexico">Albuquerque, New Mexico</a> nơi Oppenheimer có một trại gia súc. Tháng 10 năm 1942, Thiếu tá John H. Dudley thuộc Khu vực Manhattan được cử tới khảo sát khu vực, và ông này khuyến nghị một địa điểm gần <a href="/w/index.php?title=Jemez_Springs,_New_Mexico&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jemez Springs, New Mexico (trang không tồn tại)">Jemez Springs, New Mexico</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTEJones198583–84-86">[84]</a> Ngày 16 tháng 11, Oppenheimer, Groves, Dudley và những người khác tham quan địa điểm. Oppenheimer sợ rằng những rặng núi cao xung quanh có thể khiến đội ngũ của ông cảm thấy sợ không gian kín hẹp, trong khi các kĩ sư lo ngại khả năng ngập lụt. Do đó đoàn di chuyển tới vùng xung quanh Trường Chăn nuôi Los Alamos. Oppenheimer ấn tượng và tha thiết đề xuất chỗ này vì phong cảnh thiên nhiên đẹp, đặc biệt là khung cảnh <a href="/w/index.php?title=D%C3%A3y_n%C3%BAi_Sangre_de_Cristo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dãy núi Sangre de Cristo (trang không tồn tại)">Dãy núi Sangre de Cristo</a> hùng vĩ có thể gây cảm hứng cho những người làm việc trong dự án.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFineRemington1972664–665-87">[85]</a>.<a href="#cite_note-88">[86]</a> Các kĩ sư lo lắng về đường sá xa xôi và không chắc đủ nguồn cung cấp nước, nhưng ngoài những chuyện đó ra cảm thấy khá lý tưởng.<a href="#cite_note-FOOTNOTEGroves196266–67-89">[87]</a> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Los_Alamos_colloquium.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/Los_Alamos_colloquium.jpg/300px-Los_Alamos_colloquium.jpg" decoding="async" width="300" height="233" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/Los_Alamos_colloquium.jpg/450px-Los_Alamos_colloquium.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/Los_Alamos_colloquium.jpg/600px-Los_Alamos_colloquium.jpg 2x" data-file-width="3000" data-file-height="2331" /></a><figcaption>Các nhà vật lý tại một hội thảo do Dự án Manhattan tài trợ ở Los Alamos năm 1946. Hàng đầu từ trái sang là <a href="/w/index.php?title=Norris_Bradbury&action=edit&redlink=1" class="new" title="Norris Bradbury (trang không tồn tại)">Norris Bradbury</a>, <a href="/w/index.php?title=John_H._Manley&action=edit&redlink=1" class="new" title="John H. Manley (trang không tồn tại)">John Manley</a>, <a href="/wiki/Enrico_Fermi" title="Enrico Fermi">Enrico Fermi</a> và <a href="/w/index.php?title=J._M._B._Kellogg&action=edit&redlink=1" class="new" title="J. M. B. Kellogg (trang không tồn tại)">J. M. B. Kellogg</a>. <a href="/wiki/Robert_Oppenheimer" title="Robert Oppenheimer">Robert Oppenheimer</a>, mặc áo choàng tối màu, ở phía sau Manley; phía trái Oppenheimer là <a href="/wiki/Richard_Feynman" title="Richard Feynman">Richard Feynman</a>.</figcaption></figure> Patterson chuẩn thuận việc mua lại vị trí vào ngày 25 tháng 11 năm 1942, cấp 440 nghìn đô la để mua một vùng 54.000 mẫu Anh (22.000 ha), tuy rằng phần lớn diện tích đó đã thuộc sở hữu của chính quyền Liên bang từ trước, trừ 8.900 mẫu Anh (3.600 ha).<a href="#cite_note-Jones,_pp._328-331-90">[88]</a> <a href="/wiki/B%E1%BB%99_tr%C6%B0%E1%BB%9Fng_N%C3%B4ng_nghi%E1%BB%87p_Hoa_K%E1%BB%B3" title="Bộ trưởng Nông nghiệp Hoa Kỳ">Bộ trưởng Nông nghiệp Hoa Kỳ</a> <a href="/w/index.php?title=Claude_R._Wickard&action=edit&redlink=1" class="new" title="Claude R. Wickard (trang không tồn tại)">Claude R. Wickard</a> cấp quyền sử dụng 45.100 mẫu Anh (18.300 ha) đất thuộc <a href="/wiki/C%E1%BB%A5c_Ki%E1%BB%83m_l%C3%A2m_Hoa_K%E1%BB%B3" title="Cục Kiểm lâm Hoa Kỳ">Cục Kiểm lâm Hoa Kỳ</a> cho Bộ Chiến tranh "chừng nào các nhu cầu quân sự còn cần thiết".<a href="#cite_note-91">[89]</a> Nhu cầu lấy đất cho một con đường mới, và sau đó là để thiết lập một đường dây điện dài 25 dặm (40 km), khiến cho việc mua đất mở rộng ra một diện tích 45.737 mẫu Anh (18.509,1 ha), nhưng chỉ tiêu tốn 414971 đô la.<a href="#cite_note-Jones,_pp._328-331-90">[88]</a> Các công ty M. M. Sundt thuộc <a href="/wiki/Tucson,_Arizona" title="Tucson, Arizona">Tucson, Arizona</a>, và Willard C. Kruger cùng cộng sự của <a href="/wiki/Santa_Fe,_New_Mexico" title="Santa Fe, New Mexico">Santa Fe, New Mexico</a> trúng thầu tư vấn kiến trúc và xây dựng công trình. Công trình khởi công vào tháng 12 năm 1942. Groves ban đầu dành khoảng 300 nghìn đô la cho xây dựng, gấp 3 lần đánh giá của Oppenheimer, dự tính hoàn thành vào ngày 15 tháng 1943. Tuy nhiên người ta sớm nhận thấy Dự án Y lớn hơn nhiều nhận định, và tới thời điểm Sundt hoàn thành ngày 30 tháng 11 năm 1943, công trình tiêu tốn khoảng 7 triệu đô la.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHunner200431–32-92">[90]</a>. Để giữ bí mật, Los Alamos được gọi bằng tên "Địa điểm Y" hoặc "Vùng Đồi".<a href="#cite_note-FOOTNOTEHunner200429-93">[91]</a> Những tờ giấy khai sinh cho những đứa trẻ người Anh sinh ra ở Los Alamos trong cuộc chiến ghi nơi sinh là PO Box 1663 ở Santa Fe.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHunner200440-94">[92]</a> Ban đầu Los Alamos từng hoạt động như một phòng thí nghiệm quân sự với Oppenheimer và các nhà khoa học khác được bổ nhiệm vào quân đội. Oppenheimer đi xa tới mức đặt cho mình một bộ trang phục trung tá, nhưng hai nhà khoa học chủ chốt là <a href="/w/index.php?title=Robert_Bacher&action=edit&redlink=1" class="new" title="Robert Bacher (trang không tồn tại)">Robert Bacher</a> và <a href="/wiki/Isidor_Rabi" class="mw-redirect" title="Isidor Rabi">Isidor Rabi</a> phản đối ý tưởng này. Conant, Groves và Oppenheimer sau đó đề ra một thỏa hiệp theo đó phòng thí nghiệm vận hành bởi Đại học California theo hợp đồng ký với Bộ Chiến tranh.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson1962230–232-95">[93]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Argonne">Argonne</h3>[<a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&veaction=edit&section=12" title="Sửa đổi phần “Argonne”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&action=edit&section=12" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Argonne">sửa mã nguồn</a>]</div> Một ủy ban Lục quân-OSRD họp ngày 25 tháng 6 năm 1942 quyết định xây một nhà máy chạy thử cho việc sản xuất plutoni ở Rừng Red Gates tây nam Chicago. Vào tháng 7, Nichols tiến hành thương thảo để thuê 1.025 mẫu Anh (415 ha) từ Khu vực Bảo tồn Rừng hạt Cook, và Đại úy James F. Grafton được bổ nhiệm làm công trình sư ở khu vực Chicago. Người ta sớm nhận ra rằng quy mô dự án lớn hơn nhiều sức chứa của khu vực, và quyết định xây nhà máy ở Oak Ridge, trong khi giữ một cơ sở nghiên cứu và thử nghiệm ở Chicago.<a href="#cite_note-FOOTNOTEJones198567–71-96">[94]</a><a href="#cite_note-Red_Gate_Woods-97">[95]</a> Sự trì hoãn xây dựng nhà máy ở Rừng Red Gate khiến Compton chuẩn thuận cho Phòng thí nghiệm Luyện kim xây dựng lò phản ứng đầu tiên gần Sân vận động Stagg ở Đại học Chicago. Lò phản ứng cần những lượng khổng lồ than chì dạng khối và urani dạng viên. vào thời điểm đó, nguồn cung cấp urani tinh khiết rất hạn chế. <a href="/w/index.php?title=Frank_Spedding&action=edit&redlink=1" class="new" title="Frank Spedding (trang không tồn tại)">Frank Spedding</a> của <a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%A1i_h%E1%BB%8Dc_Bang_Iowa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đại học Bang Iowa (trang không tồn tại)">Đại học Bang Iowa</a> chỉ có thể sản xuất hai <a href="/wiki/T%E1%BA%A5n_thi%E1%BA%BFu" title="Tấn thiếu">tấn thiếu</a> urani tinh khiết. Ba tấn thiếu urani kim loại nữa được <a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_m%C3%A1y_%C4%90%C3%A8n_Westinghouse&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà máy Đèn Westinghouse (trang không tồn tại)">Nhà máy Đèn Westinghouse</a> trong tình hình cấp bách với một quá trình để thay thế tạm thời. Một quả khí cầu lớn hình vuông được chế tạo bởi <a href="/w/index.php?title=C%C3%B4ng_ty_Cao_su_v%C3%A0_L%E1%BB%91p_Goodyear&action=edit&redlink=1" class="new" title="Công ty Cao su và Lốp Goodyear (trang không tồn tại)">Công ty Cao su và Lốp Goodyear</a> để bọc lò phản ứng.<a href="#cite_note-98">[96]</a><a href="#cite_note-99">[97]</a> Ngày 2 tháng 12 năm 1942, một đội do <a href="/wiki/Enrico_Fermi" title="Enrico Fermi">Enrico Fermi</a> đứng đầu khởi động <a href="/wiki/Ph%E1%BA%A3n_%E1%BB%A9ng_d%C3%A2y_chuy%E1%BB%81n" title="Phản ứng dây chuyền">phản ứng dây chuyền hạt nhân</a> tự duy trì nhân tạo đầu tiên<a href="#cite_note-101">[chú thích 3]</a> trong một lò phản ứng thử nghiệm tên là <a href="/wiki/Chicago_Pile-1" title="Chicago Pile-1">Chicago Pile-1</a>.<a href="#cite_note-102">[99]</a> Thời điểm mà một phản ứng đạt tới chỗ tự duy trì được gọi là "tới hạn". Compton báo cáo thành công với Conant ở Washington, D.C., bằng một cuộc gọi mã hóa, nói rằng, "nhà hàng hải người Ý [ám chỉ Fermi] vừa mới đặt chân lên thế giới mới."<a href="#cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson1962108–112-103">[100]</a><a href="#cite_note-104">[chú thích 4]</a> Tháng 1 1943, người kế tục Grafton, Thiếu tá Arthur V. Peterson, ra lệnh tháo dỡ Chicago Pile-1 và tái lắp đặt ở Rừng Red Gate, vì ông cho rằng việc vận hành một lò phản ứng là quá mạo hiểm cho một khu vực đông người như trường đại học.<a href="#cite_note-FOOTNOTEJones1985195–196-105">[101]</a> Sau cuộc chiến, những hoạt động của lò phản ứng chuyển tới <a href="/wiki/Ph%C3%B2ng_th%C3%AD_nghi%E1%BB%87m_Qu%E1%BB%91c_gia_Argonne" title="Phòng thí nghiệm Quốc gia Argonne">Phòng thí nghiệm Quốc gia Argonne</a> mới xây cách đó 6 dặm (9,7 km).<a href="#cite_note-Red_Gate_Woods-97">[95]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Hanford">Hanford</h3>[<a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&veaction=edit&section=13" title="Sửa đổi phần “Hanford”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&action=edit&section=13" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Hanford">sửa mã nguồn</a>]</div> Đến cuối tháng 12 người ta lo ngại rằng Oak Ridge quá gần một trung tâm dân cư lớn (Knoxville), nếu xảy ra thảm họa hạt nhân tổn thất sẽ rất lớn. Groves thuê <a href="/wiki/DuPont" title="DuPont">DuPont</a> vào tháng 11 năm 1942 làm nhà thầu chính cho việc xây dựng một tổ hợp sản xuất plutoni. Dupont nhận được một hợp đồng thầu khoán nhưng Chủ tịch của công ty này, <a href="/w/index.php?title=Walter_S._Carpenter,_Jr.&action=edit&redlink=1" class="new" title="Walter S. Carpenter, Jr. (trang không tồn tại)">Walter S. Carpenter, Jr.</a>, không muốn nhận một chút lợi nhuận nào và còn yêu cầu hợp đồng mà quân đội đưa ra cần sửa đổi để loại trừ rõ ràng chuyện công ty kiếm được bất kỳ quyền bản quyền nào từ dự án. Điều này được chấp nhận, nhưng do các lý do pháp lý người ta thống nhất đưa ra một khoản tiền công tượng trưng trị giá 1 đô la. Sau chiến tranh, DuPont yêu cầu sớm ra khỏi hợp đồng và do đó phải trả lại 33 <a href="/wiki/Cent" class="mw-disambig" title="Cent">cent</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTEGroves196258–59-106">[102]</a> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Hanford_workers.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0a/Hanford_workers.jpg/300px-Hanford_workers.jpg" decoding="async" width="300" height="237" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0a/Hanford_workers.jpg/450px-Hanford_workers.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0a/Hanford_workers.jpg/600px-Hanford_workers.jpg 2x" data-file-width="1411" data-file-height="1115" /></a><figcaption>Các công nhân ở Hanford lĩnh tiền công tại văn phòng Công đoàn Miền Tây.</figcaption></figure> DuPont đề xuất rằng vị trí này cần xa cơ sở sản xuất urani ở Oak Ridge.<a href="#cite_note-FOOTNOTEGroves196268–69-107">[103]</a> Tháng 12 năm 1942, Groves gửi Đại tá <a href="/w/index.php?title=Franklin_Matthias&action=edit&redlink=1" class="new" title="Franklin Matthias (trang không tồn tại)">Franklin Matthias</a> và các kỹ sư của Dupont tới thăm dò các địa điểm tiềm năng. Matthias báo cáo lại rằng Địa điểm Hanford gần <a href="/wiki/Richland,_Washington" title="Richland, Washington">Richland, Washington</a> "lý tưởng về hầu hết các khía cạnh". Nó nằm cô lập và gần <a href="/wiki/S%C3%B4ng_Columbia" title="Sông Columbia">Sông Columbia</a>, có thể cung cấp đủ nước để làm nguội lò phản ứng sản xuất plutoni. Groves tới thăm địa điểm đó vào tháng 1 và sau đó lập nên Công trường Công binh Hanford (HEW), mật danh là "Địa điểm W".<a href="#cite_note-Jones_1987_108–111-108">[104]</a> Thứ trưởng Patterson phê chuẩn địa điểm vào ngày 9 tháng 2, phân bổ 5 triệu đô la để trưng mua một diện tích 40.000 mẫu Anh (16.000 ha) trong khu vực này. Chính phủ liên bang đã tái định cư khoảng 1500 cư dân của <a href="/w/index.php?title=White_Bluffs,_Washington&action=edit&redlink=1" class="new" title="White Bluffs, Washington (trang không tồn tại)">White Bluffs</a> và <a href="/w/index.php?title=Hanford,_Washington&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hanford, Washington (trang không tồn tại)">Hanford</a> và các điểm dân cư lân cận, cũng như người <a href="/w/index.php?title=Wanapum&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wanapum (trang không tồn tại)">Wanapum</a> và các bộ lạc săn bắn trên khu vực. Một cuộc tranh luận nảy sinh giữa chính quyền với nông dân về việc đền bù cho vụ mùa trồng trước thời điểm trưng mua. Ở những nơi thống nhất được thời hạn, quân đội cho phép nông dân thu hoạch vụ mùa nhưng không phải nơi nào cũng vậy.<a href="#cite_note-Jones_1987_108–111-108">[104]</a> Quá trình trưng mua đất trì trệ và còn chưa hoàn tất khi Dự án Manhattan kết thúc vào tháng 12 năm 1946.<a href="#cite_note-FOOTNOTEJones1985342-109">[105]</a> Tranh cãi đó tuy vậy không làm công việc trì hoãn. Mặc dù những tiến bộ trong thiết kế lò phản ứng ở Phòng thí nghiệm Luyện kim và Dupont không đủ để tiên đoán chính xác quy mô của dự án, người ta đã khởi công vào tháng 4 năm 1943 với một cơ sở có 25 nghìn công nhân, một nửa trong đó sống tại địa điểm. Tới tháng 7 năm 1944, chừng 1200 tòa nhà đã được dựng lên và gần 51 nghìn người sống trong các trại xây dựng. Là công trình sư của khu vực, Matthias đảm nhiệm kiểm soát bao quát toàn địa điểm.<a href="#cite_note-FOOTNOTEJones1985452–457-110">[106]</a> Vào lúc đỉnh điểm, trại xây dựng ở Hanford từng là thị trấn đông dân thứ ba trên toàn bang <a href="/wiki/Washington_(bang)" class="mw-redirect" title="Washington (bang)">Washington</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTEThayer199616-111">[107]</a> Hanford vận hành một đoàn xe bus hơn 900 chiếc, lớn hơn cả của thành phố Chicago.<a href="#cite_note-FOOTNOTEJones1985401-112">[108]</a> Giống như Los Alamos và Oak Ridge, Richland là một khu vực được canh gác và quyền tiếp cận bị hạn chế, nhưng so với hai nơi trên nó trông giống một thị trấn bùng nổ dân số điển hình trong thời chiến hơn: hiện diện quân sự ít hơn, các yếu tố an ninh như tường cao, tháp canh và chó tuần tra ít xuất hiện.<a href="#cite_note-FOOTNOTEJones1985463–464-113">[109]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ở_Canada">Ở Canada</h3>[<a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&veaction=edit&section=14" title="Sửa đổi phần “Ở Canada”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&action=edit&section=14" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Ở Canada">sửa mã nguồn</a>]</div> Vai trò chủ yếu của Canada trong dự án Manhattan là cung cấp các nguồn nguyên vật liệu quan trọng, bao gồm quặng urani ở Mỏ Eldorado ở <a href="/w/index.php?title=C%E1%BA%A3ng_Radium&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cảng Radium (trang không tồn tại)">Cảng Radium</a>,<a href="#cite_note-Bond_2011_chap82-114">[110]</a> và các cơ sở nước nặng ở British Columbia và phòng nghiên cứu ở Ontario. <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="British_Columbia">British Columbia</h4>[<a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&veaction=edit&section=15" title="Sửa đổi phần “British Columbia”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&action=edit&section=15" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: British Columbia">sửa mã nguồn</a>]</div> Công ty Khoáng sản <a href="/w/index.php?title=Cominco&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cominco (trang không tồn tại)">Cominco</a> của Canada đã sản xuất hiđrô điện phân ở <a href="/w/index.php?title=Trail,_British_Columbia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trail, British Columbia (trang không tồn tại)">Trail, British Columbia</a>, từ năm 1930. Năm 1941 Urey đề xuất rằng nó có thể sản xuất <a href="/wiki/N%C6%B0%E1%BB%9Bc_n%E1%BA%B7ng" title="Nước nặng">nước nặng</a>. Bên cạnh nhà máy trị giá 10 triệu đô la sẵn có với 3215 tế bào điện phân tiêu thụ 75 MW thủy điện, các tế bào điện phân thứ cấp thêm vào để tăng nồng độ <a href="/wiki/Deuterium" class="mw-redirect" title="Deuterium">deuterium</a> trong nước từ 2,3% lên 99,8%. Hugh Taylor của Princeton đã phát triển một <a href="/wiki/Ch%E1%BA%A5t_x%C3%BAc_t%C3%A1c" class="mw-redirect" title="Chất xúc tác">chất xúc tác</a> <a href="/wiki/Platinum" class="mw-redirect" title="Platinum">platinum</a> trên carbon cho ba tầng đầu tiên trong khi Urey phát triển một tầng nickel-chrom oxit thành một tháp 4 tầng. Chi phí cuối cùng khoảng 2,8 triệu đô la. Chính phủ Canada không chính thức biết về dự án mãi cho tới tháng 8 năm 1942. Việc sản xuất nước nặng ở Trail bắt đầu từ tháng 1 năm 1944 và kéo dài tới năm 1956. Nước nặng từ Trail được dùng cho <a href="/w/index.php?title=Chicago_Pile_3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chicago Pile 3 (trang không tồn tại)">Chicago Pile 3</a>, lò phản ứng đầu tiên sử dụng nước nặng và urani tự nhiên, đạt điểm tới hạn ngày 15 tháng 5 năm 1944.<a href="#cite_note-Waltham,_pp._8-9-115">[111]</a> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Ontario">Ontario</h4>[<a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&veaction=edit&section=16" title="Sửa đổi phần “Ontario”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&action=edit&section=16" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Ontario">sửa mã nguồn</a>]</div> Địa điểm Chalk River, Ontario, được thành lập để chuyển nghiên cứu của Đồng minh ở <a href="/w/index.php?title=Ph%C3%B2ng_th%C3%AD_nghi%E1%BB%87m_Montr%C3%A9al&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phòng thí nghiệm Montréal (trang không tồn tại)">Phòng thí nghiệm Montréal</a> khỏi khu vực đô thị. Một cộng đồng mới được xây dựng ở <a href="/w/index.php?title=Deep_River,_Ontario&action=edit&redlink=1" class="new" title="Deep River, Ontario (trang không tồn tại)">Deep River, Ontario</a> cung cấp nơi ở và cơ sở thiết bị cho đội ngũ. Địa điểm được chọn do gần với các khu công nghiệp chế tạo của Ontario và Quebec, cũng như một tuyến đường sắt nối với một căn cứ quân sự lớn, Trại Petawawa. Nằm trên sông Ottawa, nó có nguồn cung cấp nước dồi dào. Giám đốc đầu tiên của phòng thí nghiệm mới là <a href="/wiki/John_Cockcroft" title="John Cockcroft">John Cockcroft</a>, sau đó là <a href="/w/index.php?title=Bennett_Lewis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bennett Lewis (trang không tồn tại)">Bennett Lewis</a>. Một lò phản ứng chạy thử được biết dưới tên <a href="/w/index.php?title=ZEEP&action=edit&redlink=1" class="new" title="ZEEP (trang không tồn tại)">ZEEP</a> trở thành lò phản ứng đầu tiên ở Canada, cũng là lò phản ứng hoàn thành đầu tiên ngoài Hoa Kỳ, khi nó đạt điểm tới hạn tháng 9 năm 1945. Một lò phản ứng lớn hơn, công suất 10 MW, là <a href="/w/index.php?title=NRX&action=edit&redlink=1" class="new" title="NRX (trang không tồn tại)">NRX</a>, được thiết kế trong chiến tranh, hoàn thành và đạt điểm tới hạn tháng 7 năm 1947.<a href="#cite_note-Waltham,_pp._8-9-115">[111]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Các_cơ_sở_nước_nặng">Các cơ sở nước nặng</h3>[<a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&veaction=edit&section=17" title="Sửa đổi phần “Các cơ sở nước nặng”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&action=edit&section=17" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Các cơ sở nước nặng">sửa mã nguồn</a>]</div> Mặc dù thiết kế lò phản ứng được ưu tiên của Dupont sử dụng helium để làm nguội và than chì làm chất điều hòa, DuPont vẫn bày tỏ sự quan tâm tới việc sử dụng nước nặng như phương án dự phòng trường hợp lò phản ứng than chì tỏ ra bất khả thi vì lý do nào đó. Theo đó, người ta ước tính rằng sẽ cần 3 <a href="/wiki/T%E1%BA%A5n_Anh" class="mw-redirect" title="Tấn Anh">tấn Anh</a> nước nặng mỗi tháng. <a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_P-9&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dự án P-9 (trang không tồn tại)">Dự án P-9</a> là mật danh chính phủ gọi chương trình sản xuất nước nặng. Vì nhà máy ở Trail, khi đó đang thi công, chỉ có thể sản xuất 0.5 tấn Anh mỗi tháng, dự án cần thêm nguồn cung cấp khác. Groves cho phép DuPont thiết lập các cơ sở nước nặng ở Công xưởng Quân khí Morgantow gần <a href="/wiki/Morgantown,_West_Virginia" title="Morgantown, West Virginia">Morgantown, West Virginia</a>; tại Công xưởng Quân khí Wabash Rive, gần <a href="/w/index.php?title=Dana,_Indiana&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dana, Indiana (trang không tồn tại)">Dana</a> và <a href="/w/index.php?title=Newport,_Indiana&action=edit&redlink=1" class="new" title="Newport, Indiana (trang không tồn tại)">Newport, Indiana</a>; và tại Công xưởng Quân khí, gần <a href="/wiki/Childersburg,_Alabama" title="Childersburg, Alabama">Childersburg</a> và <a href="/wiki/Sylacauga,_Alabama" title="Sylacauga, Alabama">Sylacauga, Alabama</a>. Mặc dù gọi là các công xưởng quân khí và lương trả theo các hợp đồng với Cục Quân nhu Lục quân, chúng được xây dựng và vận hành bởi Công binh Lục quân. Các nhà máy Hoa Kỳ sử dụng một quy trình khác với ở Trail; nước nặng được tách ra nhờ <a href="/wiki/Ch%C6%B0ng_c%E1%BA%A5t" title="Chưng cất">chưng cất</a>, lợi dụng <a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%83m_s%C3%B4i" class="mw-redirect" title="Điểm sôi">điểm sôi</a> của nó hơi cao hơn nước thường.<a href="#cite_note-FOOTNOTEJones1985107–108-116">[112]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson1962201–202-117">[113]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Urani">Urani</h2>[<a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&veaction=edit&section=18" title="Sửa đổi phần “Urani”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&action=edit&section=18" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Urani">sửa mã nguồn</a>]</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Quặng">Quặng</h3>[<a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&veaction=edit&section=19" title="Sửa đổi phần “Quặng”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&action=edit&section=19" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Quặng">sửa mã nguồn</a>]</div> Nguyên liệu thô chủ yếu của dự án là urani - được sử dụng làm nhiên liệu của lò phản ứng, làm chất liệu để chế tạo plutoni và làm bom nguyên tử (dưới dạng được làm giàu). Vào thời điểm năm 1940, có bốn mỏ lớn urani được biết tới: ở Colorado, ở bắc Canada, ở <a href="/w/index.php?title=Joachimstal&action=edit&redlink=1" class="new" title="Joachimstal (trang không tồn tại)">Joachimstal</a> thuộc Tiệp Khắc và ở <a href="/wiki/Congo_thu%E1%BB%99c_B%E1%BB%89" title="Congo thuộc Bỉ">Congo thuộc Bỉ</a>;<a href="#cite_note-FOOTNOTESmyth194539-118">[114]</a> trừ Joachimstal còn lại 3 mỏ kia đều nằm trong tay Đồng minh. Một cuộc khảo sát vào tháng 11 năm 1942 xác định rằng dự án có đủ nguồn cung cấp urani để chế tạo bom.<a href="#cite_note-FOOTNOTESmyth194592-119">[115]</a> Nichols sắp xếp với <a href="/wiki/B%E1%BB%99_Ngo%E1%BA%A1i_giao_Hoa_K%E1%BB%B3" class="mw-redirect" title="Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ">Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ</a> để kiểm soát việc xuất khẩu <a href="/w/index.php?title=Oxit_urani&action=edit&redlink=1" class="new" title="Oxit urani (trang không tồn tại)">oxit urani</a> và thương thảo việc mua 1200 tấn Anh quặng urani từ Congo thuộc Bỉ đang được trữ trong một kho thuộc <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A3o_Staten" title="Đảo Staten">Đảo Staten</a> và lượng quặng đã được đào đang trữ ở Congo. Ông thảo luận với Công ty Mỏ vàng Eldorado để mua quặng từ mỏ ở Port Hope, Ontario, vận chuyển theo mỗi lô 100 tấn. Chính phủ Canada sau đó tìm cách mua lại cổ phiếu công ty này cho đến khi nắm được cổ phần kiểm soát.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson196285–86-120">[116]</a> Mặc dù những thương vụ trên đảm bảo nguồn cung cấp đầy đủ cho các nhu cầu thời chiến, các nhà lãnh đạo Hoa Kỳ và Anh đi đến chỗ quyết định rằng lợi ích quốc gia của họ đòi hỏi phải nắm quyền kiểm soát càng nhiều càng tốt các mỏ urani trên toàn thế giới. Nguồn quặng giàu nhất là ở mỏ <a href="/w/index.php?title=Shinkolobwe&action=edit&redlink=1" class="new" title="Shinkolobwe (trang không tồn tại)">Shinkolobwe</a> ở Congo thuộc Bỉ, nhưng nơi này đã bị lụt và phải đóng cửa. Nichols tìm cách thỏa thuận để mở cửa lại mỏ và thu mua toàn bộ sản lượng trong tương lai với <a href="/w/index.php?title=Edgar_Sengier&action=edit&redlink=1" class="new" title="Edgar Sengier (trang không tồn tại)">Edgar Sengier</a>, giám đốc công ty sở hữu mỏ, <a href="/w/index.php?title=Union_Mini%C3%A8re_du_Haut_Katanga&action=edit&redlink=1" class="new" title="Union Minière du Haut Katanga (trang không tồn tại)">Union Minière du Haut Katanga</a>, nhưng không thành công.<a href="#cite_note-FOOTNOTEJones1985295-121">[117]</a> Vấn đề này được đưa lên Ủy ban Chính sách Hỗn hợp. Vì 30% cổ phần công ty nằm trong tay người Anh, nước Anh đóng vai trò chính trong các cuộc thương thảo. <a href="/w/index.php?title=John_Anderson&action=edit&redlink=1" class="new" title="John Anderson (trang không tồn tại)">Tử tước Waverley</a> và Đại sứ <a href="/w/index.php?title=John_Winant&action=edit&redlink=1" class="new" title="John Winant (trang không tồn tại)">John Winant</a> tìm ra một thỏa thuận với Sengier và chính phủ Bỉ lưu vong vào tháng 5 năm 1944 để mở lại mỏ và bán 1720 tấn Anh quặng với giá 1,45 đô la một bảng.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson1962285–288-122">[118]</a> Để tránh sự phụ thuộc vào Anh và Canada, Groves cũng sắp xếp để mua kho dự trữ urani của Tập đoàn Vanadium Hoa Kỳ ở <a href="/w/index.php?title=Uravan,_Colorado&action=edit&redlink=1" class="new" title="Uravan, Colorado (trang không tồn tại)">Uravan, Colorado</a>. Các mỏ ở Colorado sản xuất được khoảng 800 tấn Anh quặng.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson1962291–292-123">[119]</a> Tập đoàn Mallinckrodt ở <a href="/wiki/St._Louis,_Missouri" class="mw-redirect" title="St. Louis, Missouri">St. Louis, Missouri</a>, nhận quặng thô và hòa tan nó trong <a href="/wiki/Axit_nitric" class="mw-redirect" title="Axit nitric">axit nitric</a> để sản xuất <a href="/w/index.php?title=Uranyl_nitrat&action=edit&redlink=1" class="new" title="Uranyl nitrat (trang không tồn tại)">uranyl nitrat</a> (UO2(NO3)2. <a href="/wiki/Ether" title="Ether">Ether</a> được hòa vào để loại chất pha tạp trong một quá trình trích xuất dung môi. Uranyl nitrat sau đó được nung để tạo thành <a href="/wiki/Urani_trioxit" class="mw-redirect" title="Urani trioxit">urani trioxit</a>, rồi cuối cùng thu được <a href="/w/index.php?title=Urani_dioxide&action=edit&redlink=1" class="new" title="Urani dioxide (trang không tồn tại)">urani dioxide</a> có độ tinh khiết cao.<a href="#cite_note-FOOTNOTERuhoffFain19623–9-124">[120]</a> Tới tháng 7 năm 1942, Mallinckrodt sản xuất được 1 tấn oxit tinh khiết 1 ngày, nhưng chuyển nó thành urani kim loại ban đầu tỏ ra khó khăn hơn nhiều đối với các nhà thầu <a href="/w/index.php?title=C%C3%B4ng_ty_%C4%90i%E1%BB%87n_l%E1%BB%B1c_Westinghouse&action=edit&redlink=1" class="new" title="Công ty Điện lực Westinghouse (trang không tồn tại)">Westinghouse</a> và Metal Hydrides.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHoddesonHenriksenMeadeWestfall199331-125">[121]</a> Sản lượng rất thấp, còn chất lượng thấp một cách không thể chấp nhận. Một nhánh đặc biệt của Phòng thí nghiệm Luyện kim được thành lập ở Đại học Bang Iowa ở Ames, Iowa, dưới quyền <a href="/w/index.php?title=Frank_Spedding&action=edit&redlink=1" class="new" title="Frank Spedding (trang không tồn tại)">Frank Spedding</a> để nghiên cứu phương pháp thay thế, và <a href="/w/index.php?title=Qu%C3%A1_tr%C3%ACnh_Ames&action=edit&redlink=1" class="new" title="Quá trình Ames (trang không tồn tại)">quá trình Ames</a> (mô tả trong hình phía dưới) đi vào vận hành năm 1943, cho phép sản xuất urani kim loại quy mô lớn.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson196287–88-126">[122]</a> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r68144225">@media all and (max-width:720px){.mw-parser-output .mod-gallery{width:100%!important}}.mw-parser-output .mod-gallery{display:table}.mw-parser-output .mod-gallery-default{background:transparent;margin-top:.3em}.mw-parser-output .mod-gallery-center{margin-left:auto;margin-right:auto}.mw-parser-output .mod-gallery-left{float:left}.mw-parser-output .mod-gallery-right{float:right}.mw-parser-output .mod-gallery-none{float:none}.mw-parser-output .mod-gallery-collapsible{width:100%}.mw-parser-output .mod-gallery .title,.mw-parser-output .mod-gallery .main,.mw-parser-output .mod-gallery .footer{display:table-row}.mw-parser-output .mod-gallery .title>div{display:table-cell;text-align:center;font-weight:bold}.mw-parser-output .mod-gallery .main>div{display:table-cell}.mw-parser-output .mod-gallery .gallery{line-height:1.35em}.mw-parser-output .mod-gallery .footer>div{display:table-cell;text-align:right;font-size:80%;line-height:1em}.mw-parser-output .mod-gallery .title>div *,.mw-parser-output .mod-gallery .footer>div *{overflow:visible}.mw-parser-output .mod-gallery .gallerybox img{background:none!important}.mw-parser-output .mod-gallery .bordered-images .thumb img{outline:solid #eaecf0 1px;border:none}.mw-parser-output .mod-gallery .whitebg .thumb{background:#fff!important}</style><div class="mod-gallery mod-gallery-default mod-gallery-center"><div class="title"><div><dl><dd>Tinh chế Urani ở Ames</dd></dl></div></div><div class="main"><div><ul class="gallery mw-gallery-traditional nochecker bordered-images whitebg"> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 280px;"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Ames_Process_pressure_vessel_lower.jpg" class="mw-file-description" title="Một quả "bom" (bình áp suất) chứa urani halide (thông thường là UF4) và bột một kim loại khử, nhiều khả năng là magiê, được đưa xuống một lò nung"><img alt="Một quả "bom" (bình áp suất) chứa urani halide (thông thường là UF4) và bột một kim loại khử, nhiều khả năng là magiê, được đưa xuống một lò nung" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Ames_Process_pressure_vessel_lower.jpg/168px-Ames_Process_pressure_vessel_lower.jpg" decoding="async" width="168" height="250" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Ames_Process_pressure_vessel_lower.jpg/252px-Ames_Process_pressure_vessel_lower.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Ames_Process_pressure_vessel_lower.jpg/336px-Ames_Process_pressure_vessel_lower.jpg 2x" data-file-width="1332" data-file-height="1984" /></a></div> <div class="gallerytext">Một quả "bom" (bình áp suất) chứa urani halide (thông thường là UF4) và bột một kim loại khử, nhiều khả năng là <a href="/wiki/Magi%C3%AA" class="mw-redirect" title="Magiê">magiê</a>, được đưa xuống một lò nung</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 280px;"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Ames_Process_pressure_vessel_remnant_slag_after_reaction.jpg" class="mw-file-description" title="Sau khi phản ứng xảy ra, thành trong của "bom" phủ một lớp xỉ còn dư"><img alt="Sau khi phản ứng xảy ra, thành trong của "bom" phủ một lớp xỉ còn dư" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/Ames_Process_pressure_vessel_remnant_slag_after_reaction.jpg/171px-Ames_Process_pressure_vessel_remnant_slag_after_reaction.jpg" decoding="async" width="171" height="250" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/Ames_Process_pressure_vessel_remnant_slag_after_reaction.jpg/256px-Ames_Process_pressure_vessel_remnant_slag_after_reaction.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/Ames_Process_pressure_vessel_remnant_slag_after_reaction.jpg/342px-Ames_Process_pressure_vessel_remnant_slag_after_reaction.jpg 2x" data-file-width="1356" data-file-height="1984" /></a></div> <div class="gallerytext">Sau khi phản ứng xảy ra, thành trong của "bom" phủ một lớp xỉ còn dư</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 280px;"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Ames_Process_uranium_biscuit.jpg" class="mw-file-description" title="Một thỏi, thường gọi là "bánh quy", urani kim loại thu được từ phản ứng khử"><img alt="Một thỏi, thường gọi là "bánh quy", urani kim loại thu được từ phản ứng khử" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b2/Ames_Process_uranium_biscuit.jpg/169px-Ames_Process_uranium_biscuit.jpg" decoding="async" width="169" height="250" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b2/Ames_Process_uranium_biscuit.jpg/253px-Ames_Process_uranium_biscuit.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b2/Ames_Process_uranium_biscuit.jpg/338px-Ames_Process_uranium_biscuit.jpg 2x" data-file-width="1352" data-file-height="2000" /></a></div> <div class="gallerytext">Một thỏi, thường gọi là "bánh quy", urani kim loại thu được từ phản ứng khử</div> </li> </ul></div></div></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Phân_tách_đồng_vị">Phân tách đồng vị</h3>[<a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&veaction=edit&section=20" title="Sửa đổi phần “Phân tách đồng vị”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&action=edit&section=20" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Phân tách đồng vị">sửa mã nguồn</a>]</div> Urani tự nhiên chứa 99,3% urani-238 và 0.7% urani-235, nhưng chỉ đồng vị sau mới có thể phân hạch. Urani-235 giống hệt về hóa học với đồng vị chính nên chỉ có thể tách ra bằng phương pháp vật lý. Nhiều phương pháp <a href="/wiki/Urani_%C4%91%C6%B0%E1%BB%A3c_l%C3%A0m_gi%C3%A0u" title="Urani được làm giàu">làm giàu urani</a> khác nhau đã được xem xét, hầu hết thực hiện tại Oak Ridge.<a href="#cite_note-FOOTNOTESmyth1945154–156-127">[123]</a> Công nghệ trực tiếp nhất, phương pháp <a href="/w/index.php?title=Ly_t%C3%A2m&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ly tâm (trang không tồn tại)">ly tâm</a>, thất bại, nhưng các công nghệ phân tách điện từ, khuếch tán khí và khuếch tán nhiệt đều thành công và đóng góp vào dự án. Tháng 2 năm 1943, Groves đi đến ý tưởng sử dụng sản phẩm đầu ra của nhà máy này (làm giàu mức thấp) làm nguyên liệu đầu vào cho nhà máy khác.<a href="#cite_note-FOOTNOTEJones1985157-128">[124]</a> <figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Clinton_Engineer_Works.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/Clinton_Engineer_Works.png/700px-Clinton_Engineer_Works.png" decoding="async" width="700" height="544" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/Clinton_Engineer_Works.png/1050px-Clinton_Engineer_Works.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/Clinton_Engineer_Works.png/1400px-Clinton_Engineer_Works.png 2x" data-file-width="2113" data-file-height="1642" /></a><figcaption>Oak Ridge là nơi tiến hành mốt số kĩ thuật tách urani khác nhau. Nhà máy phân tách điện từ Y-12 nằm ở phía trên bên phải. Các nhà máy khuếch tán khí K-25 và K-27 nằm ở phía dưới bên trái, gần nhà máy khuếch tán nhiệt S-50. (X-10 là nhà máy sản xuất plutoni.)</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Máy_ly_tâm">Máy ly tâm</h4>[<a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&veaction=edit&section=21" title="Sửa đổi phần “Máy ly tâm”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&action=edit&section=21" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Máy ly tâm">sửa mã nguồn</a>]</div> Quá trình ly tâm được xem là phương pháp phân tách duy nhất có triển vọng vào tháng 4 năm 1942.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson196222–23-129">[125]</a> <a href="/w/index.php?title=Jesse_Beams&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jesse Beams (trang không tồn tại)">Jesse Beams</a> đã phát triển một quá trình như vậy ở <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1i_h%E1%BB%8Dc_Virginia" title="Đại học Virginia">Đại học Virginia</a> những năm 1930, nhưng gặp phải những khó khăn kĩ thuật. Quá trình này cần vận tốc quay rất cao nhưng, ở những vận tốc nhất định dao động điều hòa sinh ra đe dọa xé tan cỗ máy. Do đó cần thiết phải tăng tốc rất nhanh qua những vận tốc này. Năm 1941 ông bắt đầu làm việc với urani hexaflorit, hợp chất duy nhất của urani ở dạng khí, và tách thành công urani-235. Ở Columbia, Urey yêu cầu Cohen xem xét quá trình, và Cohen tạo ra một tập hợp lý thuyết toán học cho phép thiết kế một bộ phân tách ly tâm, giao cho Westinghouse tiến hành xây dựng.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson196230-130">[126]</a> Việc nhân rộng quy mô quá trình này cho nhà máy sản xuất gây ra một thách thức kĩ thuật gay go. Urey và Cohen ước tính rằng để sản xuất 1 kg urani-235/ngày cần tới 50 nghìn máy ly tâm với rôto kích thước 1m, hoặc 10 nghìn máy rôto 4m, giả sử chế tạo được rôto 4m (vốn chưa có thời bấy giờ). Viễn cảnh giữ cho nhiều rôto vận hành liên tục ở tốc độ cao tỏ ra gây nản chí,<a href="#cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson196264-131">[127]</a> và khi Beams vận hành thiết bị thí nghiệm của ông, ông chỉ thu được 60% sản lượng tiên đoán, nghĩa là cần nhiều máy ly tâm hơn nữa. Beams, Urey và Cohen bắt đầu nghiên cứu một loạt những cải tiến hứa hẹn có thể tăng hiệu suất của quá trình. Tuy nhiên, những lần hỏng hóc thường xuyên của động cơ, trục và giá đỡ ở tốc độ cao làm cản trở công việc ở nhà máy chạy thử.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson196296–97-132">[128]</a> Tháng 11 năm 1942 quá trình ly tâm bị Ủy ban Chính sách Quân sự loại bỏ theo một khuyến nghị từ Conant, Nichols và August C. Klein của Stone & Webster.<a href="#cite_note-FOOTNOTENichols198764-133">[129]</a> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Phân_tách_điện_từ">Phân tách điện từ</h4>[<a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&veaction=edit&section=22" title="Sửa đổi phần “Phân tách điện từ”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&action=edit&section=22" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Phân tách điện từ">sửa mã nguồn</a>]</div> Phân tách điện từ được phát triển bởi Lawrence ở Phòng thí nghiệm Bức xạ Đại học California. Phương pháp này sử dụng các thiết bị được gọi là <a href="/w/index.php?title=Calutron&action=edit&redlink=1" class="new" title="Calutron (trang không tồn tại)">calutron</a>, một thiết bị lai giữa một <a href="/w/index.php?title=Ph%E1%BB%95_k%E1%BA%BF_kh%E1%BB%91i_l%C6%B0%E1%BB%A3ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phổ kế khối lượng (trang không tồn tại)">phổ kế khối lượng</a> thông thường ở phòng thí nghiệm và cyclotron. Tên gọi của nó hợp thành từ các chữ cái trong "California", "university" và "cyclotron".<a href="#cite_note-Jones,_pp._117-119-134">[130]</a> Trong quá trình điện từ, một từ trường làm chệch hướng các hạt mang điện theo những góc khác nhau phụ thuộc vào khối lượng.<a href="#cite_note-FOOTNOTESmyth1945164–165-135">[131]</a> Quá trình này không khéo léo về mặt khoa học cũng không hiệu quả trên phương diện công nghiệp.<a href="#cite_note-Fine_&_Remington,_p._684-136">[132]</a> So với một nhà máy khuếch tán khí hay lò phản ứng hạt nhân, một nhà máy phân tách điện từ sẽ tiêu thụ nhiều vật liệu hiếm hơn, đòi hỏi nhiều nhân lực để vận hành hơn, và xây dựng tốn kém hơn. Tuy nhiên, quá trình này được chấp thuận vì nó dựa trên một công nghệ đã được thực hiện và do đó ít có rủi ro hơn. Hơn nữa, nó có thể xây dựng theo từng tầng, và đạt tới quy mô công nghiệp nhanh chóng.<a href="#cite_note-Jones,_pp._117-119-134">[130]</a> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Oak_Ridge_Y-12_Alpha_Track.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Oak_Ridge_Y-12_Alpha_Track.jpg/300px-Oak_Ridge_Y-12_Alpha_Track.jpg" decoding="async" width="300" height="230" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Oak_Ridge_Y-12_Alpha_Track.jpg/450px-Oak_Ridge_Y-12_Alpha_Track.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Oak_Ridge_Y-12_Alpha_Track.jpg/600px-Oak_Ridge_Y-12_Alpha_Track.jpg 2x" data-file-width="1417" data-file-height="1087" /></a><figcaption>Trường đua Alpha I khổng lồ tại Y-12</figcaption></figure> Marshall và Nichols phát hiện ra rằng quá trình phân tách đồng vị điện từ sẽ cần 5000 tấn đồng, vốn đang rất thiếu thốn khi đó. Tuy nhiên, người ta thấy rằng có thể thay thế bằng bạc, với tỉ lệ 11:10. Ngày 3 tháng 8 năm 1942, Nichols gặp Thứ trưởng <a href="/wiki/B%E1%BB%99_Ng%C3%A2n_kh%E1%BB%91_Hoa_K%E1%BB%B3" title="Bộ Ngân khố Hoa Kỳ">Bộ Ngân khố</a> <a href="/w/index.php?title=Daniel_W._Belll&action=edit&redlink=1" class="new" title="Daniel W. Belll (trang không tồn tại)">Daniel W. Belll</a> để yêu cầu chuyển giao 6000 tấn bạc thỏi từ Kho West Point. "Anh bạn trẻ", Bell nói với ông, "anh có thể tính bạc bằng tấn nhưng Bộ Ngân khố luôn tính bạc theo <a href="/w/index.php?title=Troy_ounce&action=edit&redlink=1" class="new" title="Troy ounce (trang không tồn tại)">ounce</a>!"<a href="#cite_note-FOOTNOTENichols198742-137">[133]</a> Trên thực tế, bạc vẫn được chuyển giao và dự án đã sử dụng tới 14700 tấn.<a href="#cite_note-Jones,_p._133-138">[134]</a> Những thỏi bạc 1.000 ounce troy (31 kg) được đúc thành những thanh hình trụ và đem tới hãng <a href="/w/index.php?title=Phelps_Dodge&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phelps Dodge (trang không tồn tại)">Phelps Dodge</a> ở <a href="/w/index.php?title=Bayway,_New_Jersey&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bayway, New Jersey (trang không tồn tại)">Bayway, New Jersey</a> nơi chúng được cán thành những dải dày 0,625 inch (15,9 mm), rộng 3 inch (76 mm) và dài 40 foot (12 m). Sau đó chúng được cuộn thành cuộn nam châm bởi hãng <a href="/w/index.php?title=Allis-Charmers&action=edit&redlink=1" class="new" title="Allis-Charmers (trang không tồn tại)">Allis-Charmers</a> ở <a href="/wiki/Milwaukee,_Wisconsin" class="mw-redirect" title="Milwaukee, Wisconsin">Milwaukee, Wisconsin</a>. Sau chiến tranh, tất cả các máy móc được tháo dỡ và cọ sạch, còn tất cả các tấm sàn gần máy móc cũng được lột ra và đem đốt để thu hồi những vảy bạc vương vãi. Kết quả là vào cuối dự án, chỉ có 1/3600000 lượng bạc bị mất mát .<a href="#cite_note-Jones,_p._133-138">[134]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson1962153-139">[135]</a> Lượng bạc này được trả lại cho Ngân khố Liên bang, một quá trình chỉ kết thúc tháng 5 năm 1970.<a href="#cite_note-FOOTNOTEJones198567-140">[136]</a> Ủy ban S-1 giao trách nhiệm thiết kế và xây dựng nhà máy phân tách điện từ, được gọi với mật danh Y-12, cho Stone & Webster tháng 6 năm 1942. Thiết kế cần các bộ xử lý 5 giai đoạn, được gọi là các "trường đua" (racetrack) Alpha, và hai bộ xử lý cuối cùng, được gọi là các trường đua Beta. Vào tháng 9 năm 1943 Groves cho phép xây dựng thêm 4 trường đua nữa, gọi là Alpha II. Công việc bắt đầu vào tháng 2 năm 1943.<a href="#cite_note-FOOTNOTEJones1985126–132-141">[137]</a> Khi nhà máy khởi động chạy thử lên lịch vào tháng 10, các bình chân không 14 tấn tuột ra khỏi hệ thống bởi công suất của các nam châm siêu mạnh, và phải được đóng chặt lại cẩn thận hơn. Một vấn đề nghiêm trọng hơn nảy sinh khi các cuộn nam châm bắt đầu bị chập mạch. Tháng 12 Groves ra lệnh gỡ nam châm, đập vỡ ra và họ phát hiện thấy những nắm gỉ ở bên trong. Groves ra lệnh tháo hết các trường đua và gửi nam châm về xưởng để làm sạch. Một nhà máy tẩy rửa bằng axit được thành lập ở Oak Ridge để rửa những ống và máy móc.<a href="#cite_note-Fine_&_Remington,_p._684-136">[132]</a> Trường đua Alpha I thứ hai không hoạt động cho đến cuối tháng 1 năm 1944, trong khi các trường đua Beta đầu tiên và Alpha I thứ nhất và thứ ba hoạt động vào tháng 3, cái thứ tư vào tháng 4. 4 trường đua Alpha II được hoàn thành giữa tháng 7 và tháng 10 năm 1944.<a href="#cite_note-FOOTNOTEJones1985138–139-142">[138]</a> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Y12_Calutron_Operators.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/Y12_Calutron_Operators.jpg/300px-Y12_Calutron_Operators.jpg" decoding="async" width="300" height="238" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/Y12_Calutron_Operators.jpg/450px-Y12_Calutron_Operators.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/Y12_Calutron_Operators.jpg/600px-Y12_Calutron_Operators.jpg 2x" data-file-width="1725" data-file-height="1368" /></a><figcaption>Những người vận hành ở các bàn điều khiển của họ ở Y-12. Gladys Owens, người phụ nữ ngồi ở phía trước, không biết thứ mình đã liên quan tới cho tới khi đi cùng một đoàn du lịch tới thăm cơ sở năm mươi năm sau và ngẫu nhiên bắt gặp bức ảnh này.<a href="#cite_note-143">[139]</a></figcaption></figure> Hãng <a href="/w/index.php?title=Tennessee_Eastman&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tennessee Eastman (trang không tồn tại)">Tennessee Eastman</a> được thuê để vận hành Y-12 theo hợp đồng gồm giá và tiền khoán nhất định, với khoản tiền 22500 đô la mỗi tháng cộng thêm 7500 mỗi trường đua cho 7 trường đua đầu tiên và 4000 cho mỗi trường đua từ thứ 8 trở đi.<a href="#cite_note-FOOTNOTEJones1985140-144">[140]</a> Các calutron ban đầu được vận hành bởi các nhà khoa học từ Berkeley để loại bỏ trục trặc kĩ thuật và đạt được một tốc độ vận hành hợp lý. Sau đó chúng được chuyển qua tay các điều hành viên từ Tennessee Eastman được huấn luyện, những người chỉ có bằng tốt nghiệp trung học. Nichols so sánh dữ liệu sản phẩm hai đơn vị, và chỉ cho Lawrence thấy rằng cô gái điều hành viên trẻ "từ rừng rú" vượt trội những tiến sĩ của ông này. Họ thỏa thuận làm một cuộc thi về tốc độ sản xuất và Lawrence bị thua cuộc, một sự cổ vũ tinh thần cho các công nhân Eastman và giám sát viên. Các cô gái "được huấn luyện như những người lính để không băn khoăn về lý do", trong khi "các nhà khoa học không thể nhịn được việc khảo sát tốn thời gian về nguyên nhân của ngay cả những dao động nhỏ trên các con số."<a href="#cite_note-FOOTNOTENichols1987131-145">[141]</a> Y-12 ban đầu làm giàu hàm lượng urani-235 tới khoảng từ 13 tới 15%, và chuyển vài trăm gam sản phẩm đầu tiên tới Los Alamos vào tháng 3 năm 1944. Chỉ 1/5825 lượng chất liệu urani đưa vào tạo ra sản phẩm cuối cùng. Phần còn lại rơi vãi lên thiết bị trong quá trình. Các nỗ lực thu hồi căng thẳng đã làm tăng sản lượng nên 10% urani đầu vào tháng 1 năm 1945. Vào tháng 2 các trường đua bắt đầu nhận những chất liệu đã được làm giàu một ít (1,4%) từ các nhà máy khuếch tán nhiệt S-50 mới. Tháng sau đó nó nhận được chất liệu cải tiến (5%) từ nhà máy khuếch tán khí K-25. Tới tháng 4 K-25 đã có thể sản xuất urani đủ giàu để đưa thẳng vào các trường đua Beta.<a href="#cite_note-FOOTNOTEJones1985143–148-146">[142]</a> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Khuếch_tán_khí">Khuếch tán khí</h4>[<a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&veaction=edit&section=23" title="Sửa đổi phần “Khuếch tán khí”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&action=edit&section=23" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Khuếch tán khí">sửa mã nguồn</a>]</div> Phương pháp phân tách đồng vị hứa hẹn nhất nhưng cũng nhiều thách thức nhất là khuếch tán hơi. <a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%8Bnh_lu%E1%BA%ADt_Graham&action=edit&redlink=1" class="new" title="Định luật Graham (trang không tồn tại)">Định luật Graham</a> khẳng định rằng tốc độ khuếch tán lỗ hẹp của một chất khí tỉ lệ nghịch với <a href="/wiki/C%C4%83n_b%E1%BA%ADc_hai" title="Căn bậc hai">căn bậc hai</a> <a href="/wiki/Kh%E1%BB%91i_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_ph%C3%A2n_t%E1%BB%AD" title="Khối lượng phân tử">khối lượng phân tử</a> của nó, đo đó trong một bình chứa với một màng bán thẩm thấu chứa hỗn hợp hai khí, các phân tử nhẹ hơn sẽ thoát ra khỏi bình chứa nhanh hơn các phân tử nặng hơn. Khí nằm lại trong bình do đó sẽ ít nhiều được làm giàu (xét tới đồng vị nhẹ hơn). Ý tưởng chính của phương pháp là những bình chứa như vậy có thể xếp thành những tầng thang gồm bơm và màng, mỗi tầng liên tiếp sẽ làm giàu hỗn hợp thêm một chút. Nghiên cứu về quá trình này được thực hiện ở Đại học Columbia bởi một nhóm bao gồm Harold Urey, <a href="/w/index.php?title=Karl_P._Cohen&action=edit&redlink=1" class="new" title="Karl P. Cohen (trang không tồn tại)">Karl P. Cohen</a> và <a href="/w/index.php?title=John_R._Dunning&action=edit&redlink=1" class="new" title="John R. Dunning (trang không tồn tại)">John R. Dunning</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson196230–32,_96–98-147">[143]</a> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:K-25_aerial_view.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/K-25_aerial_view.jpg/300px-K-25_aerial_view.jpg" decoding="async" width="300" height="239" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/K-25_aerial_view.jpg/450px-K-25_aerial_view.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/K-25_aerial_view.jpg/600px-K-25_aerial_view.jpg 2x" data-file-width="1200" data-file-height="956" /></a><figcaption>Nhà máy K-25 ở Oak Ridge</figcaption></figure> Vào tháng 11 năm 1942 Ủy ban Chính sách Quân sự phê chuẩn việc xây dựng một nhà máy khuếch tán khí 600 tầng.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson1962108-148">[144]</a> Ngày 14 tháng 12, công ty <a href="/w/index.php?title=M._W._Kellogg&action=edit&redlink=1" class="new" title="M. W. Kellogg (trang không tồn tại)">M. W. Kellogg</a> chấp nhận một đề nghị xây dựng nhà máy, có mật danh là K-25. Hai bên thỏa thuận hợp đồng, với chi phí cuối cùng lên tới 2,5 triệu đô la. Một chi nhánh riêng mang tên Kellex được lập ra để thực hiện dự án, do một phó chủ tịch của Kellogg là Percival C. Keith đứng đầu.<a href="#cite_note-FOOTNOTEJones1985150–151-149">[145]</a> Quá trình này gặp phải những khó khăn kĩ thuật gay go. Khí urani hexafluoride UF6 có tính ăn mòn cao, trong khi không có chất nào thay thế nó được, cho nên các động cơ và bơm phải đặt trong chân không và bao bọc bởi khí trơ. Vấn đề lớn nhất là thiết kế những hàng rào, cần phải khỏe, xốp và chống ăn mòn. Lựa chọn tốt nhất cho điều này xem ra là <a href="/wiki/Nickel" title="Nickel">nickel</a>. Edward Adler và Edward Norris tạo nên một hàng rào dạng lưới từ nickel mạ điện. Một nhà máy chạy thử 6 tầng được xây ở Columbia để thử nghiệm quá trình, nhưng nguyên mẫu Norris-Adler tỏ ra quá giòn. Một thiết kế hàng rào cạnh tranh với nó được phát triển từ nickel dạng bột bởi Kellex, <a href="/wiki/Ph%C3%B2ng_th%C3%AD_nghi%E1%BB%87m_Bell" title="Phòng thí nghiệm Bell">Phòng thí nghiệm Bell</a> và tập đoàn <a href="/wiki/Bakelite" title="Bakelite">Bakelite</a>. Tháng 1 năm 1944, Groves quyết định đưa hàng rào Kellex vào sản xuất.<a href="#cite_note-FOOTNOTEJones1985154–157-150">[146]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson1962126–127-151">[147]</a> Thiết kế của Kellex cho K-25 cần một cấu trúc hình chữ U 4 tầng dài 0,5 dặm (0,80 km) gồm 54 tòa nhà liền kề nhau. Chúng được chia làm 9 khu vực, bên trong là những buồng 6 tầng. Các buồng này có thể vận hành độc lập, hoặc liên thông trong một khu vực. Tương tự, các khu vực có thể hoạt động riêng rẽ hoặc như một phần của một cấu trúc xếp tầng duy nhất. Một đội khảo sát đánh dấu một địa điểm rộng 500 mẫu Anh (2,0 km2) vào tháng 5 năm 1943. Công trình trên tòa nhà chính bắt đầu tháng 10 năm 1943, và nhà máy chạy thử 6 tầng đã sẵn sàng hoạt động vào ngày 17 tháng 4 năm 1944. Năm 1945 Groves hủy bỏ các tầng trên của nhà máy, chỉ đạo Kellex thay vào đó thiết kế và xây dựng một cấu trúc 540 tầng tiếp liệu từ phía bên, được gọi là K-27. Kellex chuyển đơn vị cuối cùng cho nhà thầu điều hành Liên đoàn Carbide và Carbon, vào ngày 11 tháng 9 năm 1945. Tổng chi phí, bao gồm nhà máy K-27 hoàn thành sau chiến tranh, lên tới khoảng 480 triệu đô la.<a href="#cite_note-FOOTNOTEJones1985158–165-152">[148]</a> Nhà máy sản xuất bắt đầu vận hành tháng 2 năm 1945, và khi hết tầng thang này tới tầng khác đi vào hoạt động, chất lượng được tăng lên. Tới tháng 4 năm 1945, K-25 đã đạt độ giàu 1,1% và thành phẩm từ nhà máy khuếch tán nhiệt S-50 bắt đầu được dùng làm vật liệu đầu vào. Một số sản phẩm tạo ra tháng sau đó đạt độ giàu gần 7%. Tháng 8 chứng kiến tầng cuối cùng trong tổng số 2892 tầng bắt đầu hoạt động. K-25 và K-27 đạt tới công suất đầy đủ vào thời đầu hậu chiến, khi chúng làm lu mờ các nhà máy sản xuất khác và trở thành nguyên mẫu cho một thế hệ những nhà máy mới.<a href="#cite_note-FOOTNOTEJones1985167–171-153">[149]</a> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Khuếch_tán_nhiệt">Khuếch tán nhiệt</h4>[<a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&veaction=edit&section=24" title="Sửa đổi phần “Khuếch tán nhiệt”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&action=edit&section=24" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Khuếch tán nhiệt">sửa mã nguồn</a>]</div> Quá trình khuếch tán nhiệt dựa trên <a href="/w/index.php?title=L%C3%BD_thuy%E1%BA%BFt_Chapman-Enskog&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lý thuyết Chapman-Enskog (trang không tồn tại)">Lý thuyết Chapman-Enskog</a> của <a href="/w/index.php?title=Sydney_Chapman&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sydney Chapman (trang không tồn tại)">Sydney Chapman</a> và <a href="/w/index.php?title=David_Enskog&action=edit&redlink=1" class="new" title="David Enskog (trang không tồn tại)">David Enskog</a>, giải thích rằng khi một hỗn hợp khi đi qua một miền chênh lệch nhiệt độ, khí nặng hơn sẽ tập trung ở đầu lạnh hơn còn khí nhẹ hơn sẽ ở đầu nóng hơn. Vì các khí nóng thường có xu hướng đi lên và khí lạnh đi xuống, điều này có thể lợi dụng để tách đồng vị. H. Clusius và G. Dickel đã chứng minh quá trình này lần đầu tiên ở Đức năm 1938.<a href="#cite_note-FOOTNOTESmyth1945161–162-154">[150]</a> Nó được các nhà nghiên cứu thuộc Hải quân Hoa Kỳ phát triển, nhưng không phải là một trong những công nghệ ban đầu được chọn cho Dự án Manhattan. Lý do cho điều này chủ yếu là những nghi ngờ về tính khả thi về mặt kĩ thuật, nhưng mối kình địch giữa hai quân chủng Hải quân và Lục quân cũng đóng một vai trò.<a href="#cite_note-FOOTNOTEJones1985172-155">[151]</a> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:S50plant.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/S50plant.jpg/300px-S50plant.jpg" decoding="async" width="300" height="223" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/S50plant.jpg/450px-S50plant.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/S50plant.jpg/600px-S50plant.jpg 2x" data-file-width="800" data-file-height="595" /></a><figcaption>Nhà máy S-50 là tòa nhà tối màu nằm ở bên trái phía trên đằng sau nhà máy điện Oak Ridgee (có ống khói).</figcaption></figure> Phòng thí nghiệm Nghiên cứu Hải quân tiếp túc nghiên cứu dưới sự chỉ đạo của Philip Abelson, nhưng ít có liên lạc với Dự án Manhattan cho tới tháng 4 năm 1944, khi Đại tá <a href="/w/index.php?title=William_S._Parsons&action=edit&redlink=1" class="new" title="William S. Parsons (trang không tồn tại)">William S. Parsons</a>, sĩ quan hải quân phụ trách phát triển vũ khí ở Los Alamos, đem tới cho Oppenheimer tin tức về những tiến bộ đáng khích lệ trong các thí nghiệm của Hải quân về khuếch tán nhiệt. Oppenheimer viết thư Groves đề xuất rằng thành phẩm từ một nhà máy khuếch tán nhiệt có thể làm vật liệu đầu vào cho Y-12. Groves lập ra một ủy ban bao gồm <a href="/wiki/Warren_K._Lewis" title="Warren K. Lewis">Warren K. Lewis</a>, <a href="/w/index.php?title=Eger_Murphree&action=edit&redlink=1" class="new" title="Eger Murphree (trang không tồn tại)">Eger Murphree</a> và <a href="/w/index.php?title=Richard_Tolman&action=edit&redlink=1" class="new" title="Richard Tolman (trang không tồn tại)">Richard Tolman</a> để xem xét ý tưởng, và họ đánh giá rằng một nhà máy khuếch tán nhiệt tốn khoảng 3,5 triệu đô la có thể làm giàu 50 kg urani một tuần đạt tới 0,9% urani-235. Groves phê chuẩn việc xây dựng vào ngày 24 tháng 6 năm 1944.<a href="#cite_note-FOOTNOTEJones1985175–177-156">[152]</a> Groves ký hợp đồng với Công ty H. K. Ferguson ở <a href="/wiki/Cleveland,_Ohio" class="mw-redirect" title="Cleveland, Ohio">Cleveland, Ohio</a> để xây dựng nhà máy khuếch tán nhiệt, đặt tên là S-50. Các cố vấn của Groves, Karrl Cohen và W. I. Thompson từ hãng <a href="/wiki/ExxonMobil" title="ExxonMobil">Esso</a>,<a href="#cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson1962170–172-157">[153]</a> ước tính rằng sẽ cần 6 tháng để xây dựng. Groves chỉ cho Ferguson đúng 4 tháng. Các kế hoạch đề xuất thiết lập 2142 cột khuếch tán cao 48 foot (15 m) sắp xếp thành 21 đường máng. Bên trong mỗi cột có ba ống đồng tâm. Hơi nước, nhận từ nhà máy điện gần K-25 với áp suất 100 pound trên inch vuông (690 kPa) và nhiệt độ 545 °F (285 °C), tuôn xuống dưới từ ống nickel 1,25 inch (32 mm), trong khi nước ở nhiệt độ 155 °F (68 °C) chảy hướng lên thông qua ống sắt ngoài cùng. Sự phân tách đồng vị xảy ra trong khí urani hexafluoride giữa các ống nickel và ống đồng.<a href="#cite_note-FOOTNOTEJones1985178–179-158">[154]</a> Công trình bắt đầu ngày 9 tháng 7 năm 1944, và S-50 bắt đầu vận hành từng bước trong tháng 9 bởi thông qua một công ty con của Ferguson có tên là Fercleve. Nhà máy sản xuất chỉ 10,5 pound (4,8 kg) 0,852% urani-235 vào tháng 10. Sự rò rỉ hạn chế việc sản xuất và thậm chí khiến nó phải đóng cửa vài tháng sau đó, nhưng tháng 6 năm 1945 nó đã tạo ra được 12.730 pound (5.770 kg).<a href="#cite_note-FOOTNOTEJones1985180–183-159">[155]</a> Tới tháng 4 năm 1945, tất cả các đường máng sản xuất được vận hành. Ban đầu sản phẩm đầu ra của S-50 được dùng làm đầu vào cho Y-12, nhưng từ tháng 3 năm 1945 tất cả ba quá trình làm giàu chạy nối tiếp nhau. S-50 trở thành tầng đầu tiên, làm giàu từ 0,71 tới 0,89%. Sau đó vật liệu này được đưa vào quá trình khuếch tán khí ở nhà máy K-25, tạo ra sản phẩm làm giàu khoảng 23%. Sau đó, nó được đưa tiếp vào Y-12,<a href="#cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson1962300–302-160">[156]</a> đẩy hàm lượng làm giàu lên tới 89%, đủ cho vũ khí nguyên tử.<a href="#cite_note-Hansen,_p._112-161">[157]</a> Lượng urani sản phẩm cuối cùng được tích tụ và dần dần chuyển tới Los Alamos. Tới tháng 7 năm 1945, ở Alamos có khoảng 50 kg urani làm giàu tới 89%, trộn với một ít làm giàu 59% thành lượng urani độ giàu 85%, được sử dụng để chế tạo <a href="/wiki/Little_Boy" title="Little Boy">Little Boy</a><a href="#cite_note-Hansen,_p._112-161">[157]</a> <div style="clear:both;"></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Plutoni">Plutoni</h2>[<a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&veaction=edit&section=25" title="Sửa đổi phần “Plutoni”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&action=edit&section=25" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Plutoni">sửa mã nguồn</a>]</div> Hướng phát triển thứ hai mà Dự án Manhattan theo đuổi sử dụng nguyên tố phân hạch plutoni. Mặc dù trong tự nhiên tồn tại một lượng nhỏ plutoni, cách tốt nhất để thu được một lượng lớn nguyên tố này là một lò phản ứng hạt nhân, trong đó urani tự nhiên bị neutron bắn phá. Urani 238 được chuyển hóa thành <a href="/w/index.php?title=Urani-239&action=edit&redlink=1" class="new" title="Urani-239 (trang không tồn tại)">urani-239</a>, đồng vị này phân rã nhanh chóng, đầu tiên thành <a href="/wiki/Neptunium" class="mw-redirect" title="Neptunium">neptunium-239</a> và sau đó là <a href="/wiki/Plutoni-239" title="Plutoni-239">plutoni-239</a><a href="#cite_note-Smyth,_pp._130-132-162">[158]</a> Chỉ một lượng nhỏ urani-238 chuyển hóa, do đó cần phải phân tách plutoni tạo thành khỏi lượng urani còn dư, các tạp chất ban đầu, cũng như các sản phẩm phân hạch khác.<a href="#cite_note-Smyth,_pp._130-132-162">[158]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Lò_phản_ứng_Than_chì_X-10">Lò phản ứng Than chì X-10</h3>[<a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&veaction=edit&section=26" title="Sửa đổi phần “Lò phản ứng Than chì X-10”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&action=edit&section=26" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Lò phản ứng Than chì X-10">sửa mã nguồn</a>]</div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:X10_Reactor_Face.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/16/X10_Reactor_Face.jpg/300px-X10_Reactor_Face.jpg" decoding="async" width="300" height="316" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/16/X10_Reactor_Face.jpg/450px-X10_Reactor_Face.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/16/X10_Reactor_Face.jpg/600px-X10_Reactor_Face.jpg 2x" data-file-width="2400" data-file-height="2528" /></a><figcaption>Các công nhân đưa các thanh urani vào Lò phản ứng Than chì X-10.</figcaption></figure> Vào tháng 3 năm 1943, DuPont bắt đầu xây dựng một nhà máy trên một diện tích 112 mẫu Anh (0,5 km2) ở Oak Ridge. Dự định làm một nhà máy chạy thử cho các cơ sở sản xuất lớn hơn ở Hanford, nó bao gồm một Lò phản ứng Than chì X-10 làm nguội bằng không khí, một nhà máy phân tách hóa học, và các cơ sở phụ trợ. Do sau đó có quyết định xây các lò phản ứng làm nguội bằng nước ở Hanford, chỉ có nhà máy phân tách hóa học hoạt động như một nhà máy chạy thử thực sự.<a href="#cite_note-Jones,_pp._204-206-163">[159]</a> Lò phản ứng Than chì X-10 bao gồm một khối than chì khổng lồ, dài 24 foot (7,3 m) mỗi chiều, nặng chừng 1.500 tấn Anh (1.500 t), bao quanh bởi 7 foot (2,1 m) bê tông đặc đóng vai trò lá chắn bức xạ.<a href="#cite_note-Jones,_pp._204-206-163">[159]</a> Khó khăn lớn nhất là vấn đề các thanh urani sản xuất bởi Mallinckrodt và Metal Hydrides. Chúng bằng cách nào đó phải được phủ một lớp nhôm để tránh bị ăn mòn cũng như tránh sản phẩm phân hạch thoát ra rơi vào hệ thống làm nguội. Công ty Hóa chất Grassselli thử phát triển một quá trình nhúng nóng nhưng bất thành. Trong khi đó <a href="/w/index.php?title=Alcoa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Alcoa (trang không tồn tại)">Alcoa</a> thử phương pháp giống như đóng hộp. Một quá trình mới để hàn không chảy được phát triển, và 97% số hộp vượt qua một phép kiểm tra chân không tiêu chuẩn, nhưng bài kiểm tra nhiệt độ cao cho thấy tỉ lệ thất bại lớn hơn 50%. Tuy nhiên, việc sản xuất vẫn bắt đầu tháng 6 năm 1943. Phòng thí nghiệm Luyện kim cuối cùng phát triển được một kĩ thuật hàn cải tiến với sự giúp đỡ của <a href="/wiki/General_Electric" title="General Electric">General Electric</a>, kĩ thuật này được đưa vào quá trình sản xuất từ tháng 10 năm 1943.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson1962208–210-164">[160]</a> Dưới sự giám sát của Fermi và Compton, Lò phản ứng Than chì X-10 đạt điểm tới hạn vào ngày 4 tháng 11 năm 1943 với khoảng 30 tấn Anh (30 t) urani. Một tuần sau lượng urani tăng lên 36 tấn Anh (37 t), nâng công suất phát của nó lên 500 kW, và tới cuối tháng 500 miligam (0,018 oz) plutoni đã được chế tạo.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson1962211-165">[161]</a> Những hiệu chỉnh theo thời gian đã giúp tăng công suất lên 4000 kW tháng 7 năm 1944. X-10 hoạt động như một nhà máy sản xuất cho tới tháng 1 năm 1945, khi nó chuyển sang các hoạt động nghiên cứu.<a href="#cite_note-Jones_1985_209-166">[162]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Các_lò_phản_ứng_Hanford">Các lò phản ứng Hanford</h3>[<a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&veaction=edit&section=27" title="Sửa đổi phần “Các lò phản ứng Hanford”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&action=edit&section=27" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Các lò phản ứng Hanford">sửa mã nguồn</a>]</div> Mặc dù thiết kế làm nguội bằng không khí được chọn cho lò phản ứng ở Oak Ridge để có thể dễ dàng xây dựng nhanh chóng, người ta nhận ra rằng điều này sẽ là không thực tiễn với các lò phản ứng sản xuất lớn hơn nhiều. Các thiết kế ban đầu của Phòng thí nghiệm Luyện kim và DuPont sử dụng helium để làm nguội, nhưng họ quyết định rằng làm nguội bằng nước sẽ đơn giản hơn, rẻ hơn và xây dựng nhanh hơn.<a href="#cite_note-FOOTNOTEGroves196278–82-167">[163]</a> Thiết kế hoàn thành vào ngày 4 tháng 10 năm 1943; trong thời gian đó, Matthias tập trung vào cải thiện địa điểm Hanford với việc dựng lên những nhà ở mới, cải tiến đường sá, xây dựng một đường sắt, nâng cấp hệ thống điện, nước và đường dây điện thoại.<a href="#cite_note-FOOTNOTEJones1985210-168">[164]</a> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Hanford_B-Reactor_Area_1944.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Hanford_B-Reactor_Area_1944.jpg/300px-Hanford_B-Reactor_Area_1944.jpg" decoding="async" width="300" height="226" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Hanford_B-Reactor_Area_1944.jpg/450px-Hanford_B-Reactor_Area_1944.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Hanford_B-Reactor_Area_1944.jpg/600px-Hanford_B-Reactor_Area_1944.jpg 2x" data-file-width="1320" data-file-height="993" /></a><figcaption>Khung cảnh địa điểm Lò phản ứng B ở Hanford từ trên cao, tháng 6 năm 1944</figcaption></figure> Cũng như ở Oak Ridge, vấn đề khó nhất là việc đóng hộp những thanh urani, bắt đầu ở Hanford tháng 3 năm 1944. Chúng được tẩy axit để loại bỏ bụi và hợp kim nhôm-silic, đóng hộp bằng thủy lực, sau đó được phủ sử dụng hàn điện trong môi trường <a href="/wiki/Argon" title="Argon">argon</a>. Cuối cùng, chúng trải qua một loạt các bài kiểm tra các khe hổng hoặc lỗi hàn. Đáng thất vọng là hầu hết các thanh được đóng hộp ban đầu thất bại trong các phép kiểm tra, chỉ cho một vài thanh được đóng hộp thành công mỗi ngày. Nhưng tiến bộ từ từ được thực hiện và tới tháng 6 năm 1944 sản lượng tăng tới mức người ta tự tin sẽ có đủ thanh đóng hộp để khởi động Lò phản ứng B theo lịch vào tháng 8.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson1962222–226-169">[165]</a> Công việc bắt đầu với lò phản ứng B, khởi công ngày 10 tháng 10 năm 1943, lò đầu tiên trong số 6 lò phản ứng 250 MW được lên kế hoạch.<a href="#cite_note-FOOTNOTEThayer1996139-170">[166]</a> Khu tổ hợp lò phản ứng được ký hiệu từ A tới F, với các vị trí B, D và F được chọn để phát triển trước, vì điều này sẽ giãn tối đa khoảng cách giữa các lò. Đây cũng là các lò duy nhất xây dựng trong Dự án Manhattan.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHanford_Cultural_and_Historic_Resources_Program20021.16-171">[167]</a> Chừng 390 tấn Anh (400 t) thép, 17.400 thước khối Anh (13.300 m3) bê tông được dùng để xây dựng tòa nhà cao 120 foot (37 m). Việc xây dựng lò phản ứng bắt đầu tháng 2 năm 1944.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson1962216–217-172">[168]</a> Dưới sự chứng kiến của Compton, Matthias, <a href="/w/index.php?title=Crawford_Greenewalt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Crawford Greenewalt (trang không tồn tại)">Crawford Greenewalt</a> của Dupont, <a href="/w/index.php?title=Leona_Woods&action=edit&redlink=1" class="new" title="Leona Woods (trang không tồn tại)">Leona Woods</a> và Fermi, người đặt thanh urani đầu tiên, lò phản ứng khởi động vào ngày 13 tháng 9 năm 1944. Mấy ngày sau đó, 838 ống được đưa vào lò phản ứng đạt tái điểm tới hạn. Ngay sau nửa đêm ngày 27 tháng 9, các điều hành viên bắt đầu rút các thanh điều khiển để bắt đầu sản xuất. Ban đầu mọi thứ có vẻ tốt nhưng vào khoảng 3 giờ mức công suất bắt đầu tụt và tới 6 giờ 30 lò phản ứng phải tắt hoàn toàn. Người ta điều tra nước làm nguội xem có sự rò rỉ hay nhiễm bẩn gì không. Ngày hôm sau lò được tái khởi động, nhưng rồi lại phải tắt đi.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson1962304–307-173">[169]</a><a href="#cite_note-Jones,_pp._220-223-174">[170]</a> Fermi liên lạc với <a href="/wiki/Chien-Shiung_Wu" class="mw-redirect" title="Chien-Shiung Wu">Chien-Shiung Wu</a>, người nhận diện nguyên nhân vấn đề là <a href="/w/index.php?title=Nhi%E1%BB%85m_%C4%91%E1%BB%99c_neutron&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhiễm độc neutron (trang không tồn tại)">nhiễm độc neutron</a> từ <a href="/wiki/Xenon" title="Xenon">xenon-135</a>, có <a href="/wiki/Chu_k%E1%BB%B3_b%C3%A1n_r%C3%A3" title="Chu kỳ bán rã">chu kỳ bán rã</a> 9,2 giờ.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHowesHerzenberg199945-175">[171]</a> Fermi, Woods, <a href="/w/index.php?title=Donald_J._Hughes&action=edit&redlink=1" class="new" title="Donald J. Hughes (trang không tồn tại)">Donald J. Hughes</a> và <a href="/wiki/John_Archibald_Wheeler" title="John Archibald Wheeler">John Archibald Wheeler</a> sau đó tính toán tiết diện hạt nhân của xenon-135, cho thấy nó lớn hơn urani 30 nghìn lần.<a href="#cite_note-FOOTNOTELibby1979182–183-176">[172]</a> May mắn là một kĩ sư của DuPont là George Graves đã sửa đổi thiết kế ban đầu của Phòng thí nghiệm Luyện kim một chút, theo đó lò phản ứng có 1500 ống xếp thành một vòng tròn, và thêm 504 ống để lấp đầy các góc. Các nhà khoa học ban đầu coi kĩ thuật cầu kỳ này là một sự lãng phí thời gian và tiền bạc, nhưng Fermi nhận ra rằng bằng việc cho tất cả 2004 ống, lò phản ứng có thể đạt tới mức công suất yêu cầu và tạo ra plutoni một cách hiệu quả.<a href="#cite_note-FOOTNOTEThayer199610-177">[173]</a> Lò phản ứng D được khởi động vào ngày 17 tháng 12 năm 1944 và Lò phản ứng F vào ngày 25 tháng 2 năm 1945.<a href="#cite_note-Thayer_1996_141-178">[174]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Quá_trình_phân_tách">Quá trình phân tách</h3>[<a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&veaction=edit&section=28" title="Sửa đổi phần “Quá trình phân tách”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&action=edit&section=28" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Quá trình phân tách">sửa mã nguồn</a>]</div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Hanford_Engineer_Works.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Hanford_Engineer_Works.png/340px-Hanford_Engineer_Works.png" decoding="async" width="340" height="380" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Hanford_Engineer_Works.png/510px-Hanford_Engineer_Works.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Hanford_Engineer_Works.png/680px-Hanford_Engineer_Works.png 2x" data-file-width="1837" data-file-height="2052" /></a><figcaption>Bản đồ Địa điểm Hanford. Các tuyến đường sắt đi vòng qua sườn các nhà máy tới hướng nam và bắc. Các lò phản ứng là ba ô vuông màu đỏ ở cao nhất phía bắc, trên bờ sông Columbia. Các nhà máy phân tách là hai ô vuông màu đỏ thấp hơn phía nam. Các ô vuông cuối phía dưới là khu vực 300.</figcaption></figure> Trong khi đó, các nhà hóa học xem xét vấn đề làm thế nào để có thể tách plutoni khỏi urani khi tính chất hóa học của nó còn chưa biết. Làm việc với một lượng rất nhỏ plutoni mà Phòng thí nghiệm luyện kim có được năm 1942, một nhóm dưới sự chỉ đạo của <a href="/w/index.php?title=Charles_M._Cooper&action=edit&redlink=1" class="new" title="Charles M. Cooper (trang không tồn tại)">Charles M. Cooper</a> đã phát triển quá trình lanthan florit để tách urani và plutoni, quá trình này được chọn cho nhà máy phân tách chạy thử. Một quá trình phân tách thứ hai, quá trình bismut phôtphat, sau đó được Seaborg và <a href="/w/index.php?title=Stanly_G._Thomson&action=edit&redlink=1" class="new" title="Stanly G. Thomson (trang không tồn tại)">Stanly G. Thomson</a> phát triển.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson1962184–185-179">[175]</a> Quá trình này diễn ra bằng cách chuyển plutoni giữa các <a href="/wiki/Tr%E1%BA%A1ng_th%C3%A1i_oxy_h%C3%B3a" title="Trạng thái oxy hóa">trạng thái oxy hóa</a> +4 và +6 trong các dung dịch bismuth phosphate. Trong trạng thái đầu, plutoni kết tủa, còn trạng thái sau nó ở lại dung dịch và các sản phẩm khác bị kết tủa.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHanford_Cultural_and_Historic_Resources_Program20022–4.15-2-4.18-180">[176]</a> Greenewalt ưu tiên quá trình bismut phôtphat do tính ăn mòn của lanthanum florit, và nó được chọn cho các nhà máy phân tách ở Hanford.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson1962204–205-181">[177]</a> Khi X-10 bắt đầu sản xuất plutoni, nhà máy phân tách chạy thử được đưa vào thử nghiệm. Lượng đầu tiên đạt hiệu suất 40% nhưng vài tháng sau nó tăng lên 90%.<a href="#cite_note-Jones_1985_209-166">[162]</a> Ở Hanford, ưu tiên cao nhất ban đầu dành cho việc thiết đặt khu vực 300. Khu vực này bao gồm các tòa nhà để kiểm tra vật liệu, chuẩn bị urani, và lắp ráp và hiệu chỉnh thiết bị. Một trong các tòa nhà chứa các thiết bị đóng hộp cho các thành urani, trong khi một nhà khác chứa một lò phản ứng chạy thử cỡ nhỏ. Bất chấp ưu tiên cao dành cho nó, công việc trên khu vực 300 tụt lại so với lịch trình do bản chất đặc biệt và phức tạp của các cơ sở bên trong nó, cũng như sự thiếu thốn nhân và vật liệu thời chiến.<a href="#cite_note-FOOTNOTEJones1985214–216-182">[178]</a> Các kế hoạch ban đầu dự định xây hai nhà máy phân tách ở các khu vực được gọi là 200-Đông và 200-Tây. Điều này về sau thu hẹp lại thành xây dựng những hai nhà máy nhỏ T và U ở 200-Tây và nhà máy B ở 200-Đông.<a href="#cite_note-FOOTNOTEJones1985212-183">[179]</a> Mỗi nhà máy phân tách bao gồm 4 tòa nhà: một nhà chứa buồng xử lý hay có biệt danh là "hẻm núi" (ký hiệu 221), một nhà ngưng tụ (224), một nhà làm sạch (231) và một nhà kho (213). Các "hẻm núi" mỗi tòa dài 800 foot (240 m) và rộng 65 foot (20 m), chứa 40 buồng kích thước 17,7 nhân 13 nhân 20 foot (5,4 nhân 4,0 nhân 6,1 m).<a href="#cite_note-FOOTNOTEThayer199611-184">[180]</a> Công trình bắt đầu ở 221-T và 221-U vào tháng 1 năm 1944, trong đó 221-T hoàn thành vào tháng 10 còn 221-U hoàn thành vào tháng 12. Tòa nhà 221-B tiếp nối chúng vào tháng 3 năm 1945. Bởi lượng phóng xạ cao ở đó, tất cả công việc trong các nhà máy phân tách phải được thực hiện bằng điều khiển từ xa sử dụng truyền hình mạch đóng, một thứ thế giới bên ngoài chưa biết tới vào năm 1943. Việc bảo trì thực hiện với sự giúp đỡ của một đầu cần trục và các dụng cụ thiết kế đặc biệt cho mục đích đó. Các tòa nhà 224 nhỏ hơn bởi chúng có ít vật liệu để xử lý hơn, và độ phóng xạ cũng ít hơn. Các tòa nhà 224-T và 224-U được hoàn thành ngày 8 tháng 10 năm 1944, và 224-B theo sau đó vào ngày 10 tháng 2 năm 1945. Khi việc xây dựng bắt đầu vào ngày 8 tháng 4 năm 1944, người ta chưa rõ phương pháp làm sạch nào cuối cùng sẽ được sử dụng nhưng nhà máy đã hoàn thành và các phương pháp được lựa chọn vào cuối năm đó.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson1962219–222-185">[181]</a> Ngày 5 tháng 2 năm 1945, Matthias mang tận tay một lượng 80 gam (2,6 ozt) plutoni nitrat 95% tinh khiết đầu tiên tới một người đưa thư cho Los Alamos ở Los Angeles.<a href="#cite_note-Thayer_1996_141-178">[174]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Chế_tạo_bom_nguyên_tử">Chế tạo bom nguyên tử</h2>[<a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&veaction=edit&section=29" title="Sửa đổi phần “Chế tạo bom nguyên tử”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&action=edit&section=29" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Chế tạo bom nguyên tử">sửa mã nguồn</a>]</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Thiết_kế">Thiết kế</h3>[<a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&veaction=edit&section=30" title="Sửa đổi phần “Thiết kế”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&action=edit&section=30" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Thiết kế">sửa mã nguồn</a>]</div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Thin_Man_plutonium_gun_bomb_casings.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Thin_Man_plutonium_gun_bomb_casings.jpg/300px-Thin_Man_plutonium_gun_bomb_casings.jpg" decoding="async" width="300" height="174" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Thin_Man_plutonium_gun_bomb_casings.jpg/450px-Thin_Man_plutonium_gun_bomb_casings.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Thin_Man_plutonium_gun_bomb_casings.jpg/600px-Thin_Man_plutonium_gun_bomb_casings.jpg 2x" data-file-width="898" data-file-height="520" /></a><figcaption>Một dãy các vỏ đựng Thin Man. Các vỏ bom Fat Man nằm phía hậu cảnh.</figcaption></figure> Năm 1943, các nỗ lực phát triển vũ khí hướng tới một vũ khí phân hạch kiểu súng (xem hình) với plutoni gọi là <a href="/w/index.php?title=Thin_Man&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thin Man (trang không tồn tại)">Thin Man</a>. Các nghiên cứu ban đầu về tính chất của plutoni được thực hiện sử dụng plutoni-239 sinh ra từ <a href="/wiki/Cyclotron" title="Cyclotron">cyclotron</a>, có độ tinh khiết rất cao, nhưng chỉ tạo ra được những lượng rất nhỏ. Los Alamos nhận những mẫu plutoni đầu tiên từ lò phản ứng Clinton X-10 vào tháng 1944 và chỉ sau ít ngày <a href="/wiki/Emilio_Segr%C3%A8" class="mw-redirect" title="Emilio Segrè">Emilio Segrè</a> phát hiện ra một vấn đề: mẫu plutoni này chứa một nồng độ plutoni 240 cao hơn, dẫn đến tốc độ phân hạch tức thời của plutoni cyclotron tăng gấp năm lần.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993226–229-186">[182]</a> Seaborg đã tiên đoán chính xác điều này vào tháng 3 năm 1943 rằng một số plutoni-239 sẽ hấp thụ một neutron và trở thành plutoni-240.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson1962250–252-187">[183]</a> Điều này khiến cho plutoni từ lò phản ứng không phù hợp để dùng cho một vũ khí kiểu súng. Plutoni-240 sẽ khởi động phản ứng dây chuyền quá nhanh dẫn tới "kích nổ trước" (predetonation) sinh ra đủ năng lượng làm phân tán hết khối lượng tới hạn với một lượng plutoni ít ỏi thực sự phản ứng (gọi là "xịt bom"). Một thiết kế súng nhanh hơn được đề xuất nhưng người ta sớm thấy nó không thực tiễn. Khả năng phân tách đồng vị cũng được xem xét rồi bị loại bỏ, bởi tách plutoni-240 khỏi plutoni 239 còn khó hơn nhiều tách urani-235 khỏi urani-238.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993242–244-188">[184]</a> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Gun-type_fission_weapon_vi-labels_thin_lines.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/58/Gun-type_fission_weapon_vi-labels_thin_lines.svg/300px-Gun-type_fission_weapon_vi-labels_thin_lines.svg.png" decoding="async" width="300" height="197" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/58/Gun-type_fission_weapon_vi-labels_thin_lines.svg/450px-Gun-type_fission_weapon_vi-labels_thin_lines.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/58/Gun-type_fission_weapon_vi-labels_thin_lines.svg/600px-Gun-type_fission_weapon_vi-labels_thin_lines.svg.png 2x" data-file-width="670" data-file-height="440" /></a><figcaption>Mô hình vũ khí hạt nhân kiểu súng. Khi được kích nổ, một chất nổ thông thường đầu một khối vật liệu phân hạch đúc hình "vỏ đạn" bắn tới một khối "lõi" hình trụ làm cùng vật liệu, đạt tới <a href="/wiki/Kh%E1%BB%91i_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%9Bi_h%E1%BA%A1n" title="Khối lượng tới hạn">khối lượng tới hạn</a> để gây phản ứng dây chuyền và phát nổ.</figcaption></figure> Dưới sự thúc đẩy của nhà vật lý <a href="/w/index.php?title=Seth_Neddermeyer&action=edit&redlink=1" class="new" title="Seth Neddermeyer (trang không tồn tại)">Seth Neddermeyer</a>, một phương pháp thiết kế bom khác, được gọi là "nổ sập" (implosion). Nổ sập sử dụng chất nổ để nhồi một khối cầu vật liệu phân hạch chưa tới hạn sập lại thành một dạng nhỏ, đặc hơn. Khi các nguyên tử phân hạch bị nén lại gần nhau, tốc độ bắt neutron gia tăng, và khối lượng đạt tới khối lượng tới hạn. Kim loại chỉ cần di chuyển trong một khoảng cách rất ngắn, vì thế khối lượng tới hạn đạt tới trong một thời gian ít hơn nhiều so với phương pháp súng.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson1962312–313-189">[185]</a> Các nghiên cứu của Neddermeyer năm 1943 và đầu 1944 về nổ sập tỏ ra hứa hẹn, nhưng cũng dễ thấy rằng vấn đề khó khăn hơn nhiều từ góc độ lý thuyết và kĩ thuật so với thiết kế súng.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993129–130-190">[186]</a> Tháng 9 năm 1943, <a href="/wiki/John_von_Neumann" title="John von Neumann">John von Neumann</a>, người đã có kinh nghiệm với <a href="/wiki/L%C6%B0%E1%BB%A3ng_n%E1%BB%95_l%C3%B5m" title="Lượng nổ lõm">lượng nổ lõm</a> sử dụng trong các loại đạn chống tăng, lập luận rằng nổ sập không chỉ giảm nguy cơ kích nổ trước và xịt bom, mà còn giúp sử dụng vật liệu phân hạch hiệu quả hơn.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson1962246-191">[187]</a> Ông đề xuất một cấu hình dạng cầu thay vì dạng trụ mà Neddermeyer đang nghiên cứu.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993130–131-192">[188]</a> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Implosion_Nuclear_weapon_vi.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/Implosion_Nuclear_weapon_vi.svg/300px-Implosion_Nuclear_weapon_vi.svg.png" decoding="async" width="300" height="171" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/Implosion_Nuclear_weapon_vi.svg/450px-Implosion_Nuclear_weapon_vi.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/Implosion_Nuclear_weapon_vi.svg/600px-Implosion_Nuclear_weapon_vi.svg.png 2x" data-file-width="661" data-file-height="376" /></a><figcaption>Mô hình vũ khí nổ sập</figcaption></figure> Tới tháng 7 năm 1944, Oppenheimer quyết định rằng plutoni không thể dùng cho thiết kế kiểu súng, và chọn nổ sập. Người ta bắt đầu tập trung vào thiết kế nổ sập, mật danh là <a href="/wiki/Fat_Man" title="Fat Man">Fat Man</a>, bắt đầu vào tháng 8 năm 1944 khi Oppenheimer tiến hành tái tổ chức phòng thí nghiệm Los Alamos cho mục đích này.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993245–248-193">[189]</a> Hai nhóm mới được tạo ra để phát triển vũ khí nổ sập, X (tức "explosive", phụ trách chất nổ) đứng đầu bởi <a href="/w/index.php?title=George_Kistiakowsky&action=edit&redlink=1" class="new" title="George Kistiakowsky (trang không tồn tại)">George Kistiakowsky</a> và G (tức "gadget", phụ trách thiết bị) dưới quyền Robert Bacher.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson1962311-194">[190]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTEHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993245-195">[191]</a> Thiết kế mới mà von Neumann và phòng T ("Theoretical", lý thuyết), nhất là Rudolf Peierls, đã phát minh ra các "thấu kính nổ" (phễu kim loại) để hội tụ sức nổ vào một hình cầu sử dụng một sự kết hợp giữa các chất nổ chậm và nhanh.<a href="#cite_note-Hoddeson_et_al,_pp._294-296-196">[192]</a> Thiết kế thấu kính kích nổ với hình dạng và tốc độ phù hợp tỏ ra chậm, khó khăn và gây nản chí.<a href="#cite_note-Hoddeson_et_al,_pp._294-296-196">[192]</a> Các loại thuốc nổ khác nhau đã được thử nghiệm trước khi đi đến chỗ chọn được <a href="/wiki/Comp-B" title="Comp-B">comp-B</a> làm chất nổ nhanh và <a href="/wiki/Baratol" title="Baratol">baratol</a> làm thuốc nổ chậm.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993299-197">[193]</a> Thiết kế cuối cùng trông giống như một quả bóng đá, với 20 thấu kính lục giác và 12 thấu kính ngũ giác, mỗi cái nặng khoảng 80 pound (36 kg). Để cho việc kích nổ xảy ra chính xác cần đến các <a href="/w/index.php?title=K%C3%ADp_n%E1%BB%95&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kíp nổ (trang không tồn tại)">kíp nổ</a> nhanh, độ tin cậy cao và an toàn về điện, và mỗi thấu kính cần 2 kíp nổ như vậy.<a href="#cite_note-Hansen._p._V-123-198">[194]</a> Do đó người ta quyết định sử dụng các loại <a href="/w/index.php?title=K%C3%ADp_n%E1%BB%95_d%C3%A2y&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kíp nổ dây (trang không tồn tại)">kíp nổ dây</a>, một phát minh mới được phát triển bởi một nhóm ở Los Alamos do <a href="/wiki/Luis_Walter_Alvarez" class="mw-redirect" title="Luis Walter Alvarez">Luis Alvarez</a> đứng đầu. Hãng <a href="/wiki/Raytheon" title="Raytheon">Raytheon</a> nhận hợp đồng sản xuất loại kíp nổ này.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993301–307-199">[195]</a> Để nghiên cứu hoạt động của <a href="/wiki/S%C3%B3ng_xung_k%C3%ADch" title="Sóng xung kích">sóng xung kích</a> hội tụ, Robert Serber phát minh ra <a href="/w/index.php?title=Th%C3%AD_nghi%E1%BB%87m_RaLa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thí nghiệm RaLa (trang không tồn tại)">Thí nghiệm RaLa</a>, sử dụng đồng vị phóng xạ có thời gian sống ngắn <a href="/w/index.php?title=Lanthanum-140&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lanthanum-140 (trang không tồn tại)">lanthanum-140</a>, một nguồn <a href="/wiki/B%E1%BB%A9c_x%E1%BA%A1_gamma" class="mw-redirect" title="Bức xạ gamma">bức xạ gamma</a> mạnh. Nguồn tia gamma được đặt vào tâm một khối cầu kim loại bao quanh bởi thấu kính nổ, đến lượt mình nó nằm trong một buồng ion hóa. Điều này cho phép thu được hình ảnh tia X của nổ sập. Các thấu kính được thiết kế chủ yếu sử dụng chuỗi những phép thử này.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993148–154-200">[196]</a> Trong cuốn sách lịch sử về dự án Los Alamos, <a href="/w/index.php?title=David_Hawkins&action=edit&redlink=1" class="new" title="David Hawkins (trang không tồn tại)">David Hawkins</a> viết: "RaLa trở thành thí nghiệm đơn lẻ quan trọng nhất ảnh hưởng tới thiết kế cuối cùng của quả bom".<a href="#cite_note-FOOTNOTEHawkinsTruslowSmith1961203-201">[197]</a> Bên trong chất nổ là lớp nhôm dày 4,5 inch (110 mm) nhồi vào để tạo sự dịch chuyển mượt mà từ chất nổ mật độ tương đối thấp tới lớp tiếp theo, một cái đầm làm bằng urani tự nhiên dày 3 inch (76 mm). Nhiệm vụ chính của nó là duy trì khối lượng tới hạn lâu nhất có thể, nhưng cũng còn để phản xạ neutron ngược lại lõi; ngoài ra, một phần của nó cũng đóng góp phân hạch. Để tránh kích nổ trước bởi neutron ngoài, chiếc đầm được bọc phủ một lớp <a href="/wiki/Boron" class="mw-redirect" title="Boron">boron</a> mỏng.<a href="#cite_note-Hansen._p._V-123-198">[194]</a> Một bộ khởi động neutron điều biến làm từ hợp kim <a href="/wiki/Polonium" class="mw-redirect" title="Polonium">polonium</a>-<a href="/wiki/Beryllium" class="mw-redirect" title="Beryllium">beryllium</a> được gọi là "cầu gai" (tức "nhím biển") bởi vì hình dạng của nó trông giống loài <a href="/wiki/Nh%C3%ADm_bi%E1%BB%83n" class="mw-redirect" title="Nhím biển">động vật này</a>,<a href="#cite_note-FOOTNOTEHansen1995aI-298-202">[198]</a> được phát triển để khởi động phản ứng dây chuyền chính xác vào thời điểm phù hợp.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson1962235-203">[199]</a> Công trình liên quan tới hóa học và luyện kim học về polonium phóng xạ được biết tới dưới tên <a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Dayton&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dự án Dayton (trang không tồn tại)">Dự án Dayton</a>, do <a href="/w/index.php?title=Charles_Allen_Thomas&action=edit&redlink=1" class="new" title="Charles Allen Thomas (trang không tồn tại)">Charles Allen Thomas</a> của Công ty Monsanto điều hành.<a href="#cite_note-FOOTNOTEGilbert19693–4-204">[200]</a> Những cuộc thử nghiệm cần tới 500 <a href="/wiki/Curie" title="Curie">curie</a> polonium mỗi tháng, mà Monsanto có thể cung cấp.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993308–310-205">[201]</a> Toàn bộ các bộ phận lắp ráp được đóng trong một vỏ bom bằng <a href="/wiki/%C4%90ura" title="Đura">đura</a> để bảo vệ nó khỏi đạn và hỏa lực phòng không.<a href="#cite_note-Hansen._p._V-123-198">[194]</a> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Remote_handling_of_a_kilocurie_source_of_radiolanthanum.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Remote_handling_of_a_kilocurie_source_of_radiolanthanum.jpg/300px-Remote_handling_of_a_kilocurie_source_of_radiolanthanum.jpg" decoding="async" width="300" height="229" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Remote_handling_of_a_kilocurie_source_of_radiolanthanum.jpg/450px-Remote_handling_of_a_kilocurie_source_of_radiolanthanum.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Remote_handling_of_a_kilocurie_source_of_radiolanthanum.jpg/600px-Remote_handling_of_a_kilocurie_source_of_radiolanthanum.jpg 2x" data-file-width="2702" data-file-height="2064" /></a><figcaption>Kéo một nguồn phóng xạ lanthanum kilocurie cho thí nghiệm RaLa ở Los Alamos</figcaption></figure> Công việc cuối cùng của các nhà luyện kim là xác định cách để đúc plutoni thành một khối cầu. Khó khăn trở nên rõ ràng khi các nỗ lực đo mật độ plutoni đưa ra những kết quả không thống nhất với nhau. Ban đầu người ta tin rằng việc nhiễm bẩn là nguyên nhân nhưng họ sớm nhận ra là plutoni có nhiều dạng <a href="/wiki/Th%C3%B9_h%C3%ACnh" title="Thù hình">thù hình</a> khác nhau.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson1962244–245-206">[202]</a> Pha giòn α tồn tại ở nhiệt độ phòng chuyển thành pha dẻo β ở nhiệt độ cao hơn. Sau đó sự chú ý chuyển sang pha δ còn dễ uốn dẻo hơn, thường tồn tại ở phạm vi 300 °C tới 450 °C. Người ta thấy rằng dạng này sẽ bền ở nhiệt độ phòng nếu được đúc hợp kim với <a href="/wiki/Nh%C3%B4m" title="Nhôm">nhôm</a>, nhưng nhôm phát ra neutron khi bị <a href="/wiki/H%E1%BA%A1t_alpha" title="Hạt alpha">hạt alpha</a> bắn phá, điều sẽ làm trầm trọng thêm nguy cơ kích nổ trước. Các nhà luyện kim sau đó tìm đến hợp kim plutoni với <a href="/wiki/Gallium" class="mw-redirect" title="Gallium">gallium</a>, thứ vừa ổn định pha δ và có thể cán nóng thành dạng cầu mong muốn. Vì plutoni bị ăn mòn dễ dàng, khối cầu cần phải phủ bằng <a href="/wiki/Nickel" title="Nickel">nickel</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTEBakerHeckerHarbur1983144–145-207">[203]</a> Công việc tỏ ra nguy hiểm cho những người tham gia. Tới cuối cuộc chiến, một nửa số những nhà khoa học và luyện kim trong dự án buộc phải bị loại khỏi công việc liên quan tới urani do người ta phát hiện nồng độ nguyên tố này trong nước tiểu của họ ở mức cao không thể chấp nhận được.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993288-208">[204]</a> Một đám cháy nhỏ ở Los Alamos tháng 1 năm 1945 làm dấy lên nỗi sợ rằng một đám cháy trong phòng thí nghiệm có thể làm nhiễm độc cả thị trấn, và Groves phê chuẩn việc xây dựng một cơ sở mới cho nghiên cứu hóa học và luyện kim plutoni, được gọi là địa điểm DP.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993290-209">[205]</a> Các bán cầu cho hốc (hay lõi) plutoni đầu tiên được sản xuất và giao vào ngày 2 tháng 7 năm 1945. Ba bán cầu khác được sản xuất vào ngày 23 tháng 7 và giao đi 3 ngày sau.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993330–331-210">[206]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Vụ_thử_Trinity">Vụ thử Trinity</h3>[<a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&veaction=edit&section=31" title="Sửa đổi phần “Vụ thử Trinity”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&action=edit&section=31" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Vụ thử Trinity">sửa mã nguồn</a>]</div> Do tính phức tạp của một vũ khí nổ sập, người ta quyết định rằng, bất chấp phải tiêu phí vật liệu phân hạch, một vụ thử ban đầu là cần thiết. Groves tán thành vụ thử, nhưng đòi hỏi vật liệu phóng xạ phải được thu hồi. Do đó người ta xem xét tới một vụ xịt bom có kiểm soát, nhưng theo ý Oppenheimer cuối cùng một vụ thử bom hạt nhân quy mô đầy đủ dược chọn, mang mật danh "Trinity".<a href="#cite_note-FOOTNOTEJones1985465-211">[207]</a> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Trinity_device_readied.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/88/Trinity_device_readied.jpg/300px-Trinity_device_readied.jpg" decoding="async" width="300" height="238" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/88/Trinity_device_readied.jpg/450px-Trinity_device_readied.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/88/Trinity_device_readied.jpg/600px-Trinity_device_readied.jpg 2x" data-file-width="5520" data-file-height="4371" /></a><figcaption>Chất nổ cho "thiết bị" được nâng lên đỉnh của ngọn tháp dựng cho khâu lắp ráp cuối cùng</figcaption></figure> Tháng 3 năm 1944, việc lập kế hoạch thử nghiệm được giao cho <a href="/w/index.php?title=Kenneth_Bainbridge&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kenneth Bainbridge (trang không tồn tại)">Kenneth Bainbridge</a>, một giáo sư vật lý ở Harvard, làm việc trong nhóm của Kistiakowsky. Bainbridge chọn Bãi thử bom gần Sân bay quân sự Alamogordo làm vị trí cho vụ thử.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson1962318–319-212">[208]</a> Bainbridge làm việc với Đại tá không quân Samuel P. Davalos về việc xây dựng Căn cứ Trinity và các cơ sở của nó, bao gồm các doanh trại, nhà kho, xưởng, kho thuốc nổ và kho lương thực.<a href="#cite_note-FOOTNOTEJones1985478–481-213">[209]</a> Groves không lấy gì làm thích thú với viễn cảnh phải giải thích việc mất mát lượng urani trị giá cả tỷ đô la cho một ủy ban Thượng viện, nên ra lệnh chế tạo một bình chứa hình trụ mật danh "Jumbo" để thu hồi vật liệu phóng xạ trong trường hợp thất bại. Với kích thước dài 25 foot (7,6 m) và rộng 12 foot (3,7 m), Jumbo được chế tạo với chi phí lớn từ 214 tấn Anh (217 t) sắt và thép bởi hãng <a href="/w/index.php?title=Babcock_%26_Wilcox&action=edit&redlink=1" class="new" title="Babcock & Wilcox (trang không tồn tại)">Babcock & Wilcox</a> ở <a href="/wiki/Barberton,_Ohio" title="Barberton, Ohio">Barberton, Ohio</a>. Sau khi hoàn thành nó được vận chuyển bằng xe goòng tới một đường tàu tránh ở <a href="/w/index.php?title=Pope,_New_Mexico&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pope, New Mexico (trang không tồn tại)">Pope, New Mexico</a> rồi đi thêm 25 dặm (40 km) đường sắt bằng xe moóc hai máy kéo tới bãi thử.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993174–175-214">[210]</a> Tuy nhiên vào lúc nó tới, sự tự tin vào phương pháp nổ sập đã tăng lên rất nhiều, đồng thời plutoni cũng sẵn có hơn, nên Oppenheimer quyết định không dùng nó. Thay vì vậy, nó được đặt lên trên một ngọn tháp bằng thép cách vũ khí 800 thước Anh (730 m) để ước lượng sức công phá của vụ nổ. Sau vụ nổ người ta thấy Jumbo vẫn tương đối nguyên vẹn, nhưng tháp đặt nó bị hủy hoại hoàn toàn, cho thấy rằng nó đã có thể dùng để chứa một vụ nổ xịt.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993365–367-215">[211]</a><a href="#cite_note-Jones,_p._512-216">[212]</a> Một vụ nổ tiền kiểm tra được thực hiện vào ngày 7 tháng 5 năm 1945 để hiệu chỉnh các dụng cụ thiết bị. Một nền thử bằng gỗ được dựng cách Bãi 0 800 thước Anh (730 m) và người ta chất lên đó 100 tấn Anh (100 t) TNT pha với sản phẩm phân hạch hạt nhân dưới dạng những thanh nhỏ urani phóng xạ từ Hanford, được hòa tan và nhỏ giọt vào những ống bên trong thuốc nổ. Vụ nổ này được Oppenheimer và người phó mới của Groves, Chuẩn tướng <a href="/w/index.php?title=Thomas_Farrell&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thomas Farrell (trang không tồn tại)">Thomas Farrell</a> chứng kiến. Các dữ liệu tiền kiểm tra tỏ ra có ý nghĩa sống còn với kết quả vụ thử Trinity.<a href="#cite_note-Jones,_p._512-216">[212]</a><a href="#cite_note-217">[213]</a> Nhằm phục vụ cho vụ thử thật, vũ khí, được gọi là "thiết bị" (gadget), được nâng đặt lên đỉnh một tháp bằng thép cao 100 foot (30 m), vì kích nổ ở độ cao đó sẽ cho một chỉ dẫn tốt hơn về cách vũ khí sẽ hoạt động khi được thả từ một máy bay ném bom. Việc kích nổ trong không khí tăng tối đa năng lượng tác động trực tiếp nên mục tiếp, và giảm bớt <a href="/w/index.php?title=B%E1%BB%A5i_ph%C3%B3ng_x%E1%BA%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bụi phóng xạ (trang không tồn tại)">bụi phóng xạ</a>. Thiết bị được lắp ráp dưới sự giám sát của <a href="/w/index.php?title=Norris_Bradbury&action=edit&redlink=1" class="new" title="Norris Bradbury (trang không tồn tại)">Norris Bradbury</a> tại Trại chăn nuôi McDonald (đã bỏ hoang) vào ngày 13 tháng 7, và được kéo bằng tời lên tháp ngày hôm sau.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993367–370-218">[214]</a> Trong số những người quan sát có Bush, Chadwick, Conant, Fermi, Groves, Lawrence, Oppenheimer và Tolman. Vào lúc 5 giờ 30 phút ngày 16 tháng 7 năm 1945 thiết bị phát nổ với năng lượng tương đương 20 nghìn tấn TNT, để lại một hố phủ <a href="/w/index.php?title=Trinitite&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trinitite (trang không tồn tại)">trinitite</a> (thủy tinh phóng xạ) rộng trên hoang mạc 250 foot (76 m). Sóng xung kích lan ra hơn 100 dặm (160 km), và <a href="/wiki/%C4%90%C3%A1m_m%C3%A2y_h%C3%ACnh_n%E1%BA%A5m" title="Đám mây hình nấm">đám mây hình nấm</a> cao tới 7,5 dặm (12,1 km). Âm thanh vụ nổ lan tới tận <a href="/wiki/El_Paso,_Texas" title="El Paso, Texas">El Paso, Texas</a>, và Groves phải tạo ra một câu chuyện che mắt dư luận rằng một vụ nổ kho đạn xảy ra ở Sân bay Alamogordo.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993372–374-219">[215]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTEJones1985514–517-220">[216]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Nhân_lực">Nhân lực</h2>[<a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&veaction=edit&section=32" title="Sửa đổi phần “Nhân lực”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&action=edit&section=32" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Nhân lực">sửa mã nguồn</a>]</div> Vào tháng 6 năm 1944, Dự án Manhattan sử dụng khoảng 129 nghìn nhân công, bao gồm 84 500 công nhân xây dựng, 40 500 người vận hành nhà máy và 1800 nhân viên quân sự. Khi hoạt động xây dựng giảm bớt, tổng nhân lực giảm xuống còn 100 nghìn một năm sau đó, nhưng nhân viên quân sự lại tăng lên 5600 người. Việc tìm kiếm được lượng nhân lực cần thiết, đặc biệt là thợ lành nghề, là rất khó khăn vì phải cạnh tranh với các dự án thiết yếu phục vụ chiến tranh khác.<a href="#cite_note-221">[217]</a> Năm 1943, Groves nhận được ưu tiên đặc biệt tạm thời về nhân công từ <a href="/w/index.php?title=%E1%BB%A6y_ban_Nh%C3%A2n_l%E1%BB%B1c_Th%E1%BB%9Di_chi%E1%BA%BFn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ủy ban Nhân lực Thời chiến (trang không tồn tại)">Ủy ban Nhân lực Thời chiến</a>. Tháng 3 năm 1944, cả Hội đồng Sản xuất Thời chiến và Ủy ban Nhân lực Thời chiến đều cấp cho dự án ưu tiên cao nhất.<a href="#cite_note-FOOTNOTEJones1985353-222">[218]</a> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Leslie_Groves_at_Oak_Ridge.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/Leslie_Groves_at_Oak_Ridge.jpg/300px-Leslie_Groves_at_Oak_Ridge.jpg" decoding="async" width="300" height="242" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/Leslie_Groves_at_Oak_Ridge.jpg/450px-Leslie_Groves_at_Oak_Ridge.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/Leslie_Groves_at_Oak_Ridge.jpg/600px-Leslie_Groves_at_Oak_Ridge.jpg 2x" data-file-width="2832" data-file-height="2280" /></a><figcaption>Thiếu tướng Leslie R. Groves nói chuyện với công nhân tại Oak Ridge tháng 8 năm 1945.</figcaption></figure> Tolman và Conant, trong vai trò cố vấn khoa học của dự án, lập nên một danh sách những nhà khoa học tiềm năng và lấy ý kiến của các nhà khoa học làm việc cho dự án từ trước để đánh giá từng người trong danh sách. Groves sau đó gửi một thư riêng tới lãnh đạo của trường đại học hoặc công ty mà họ làm việc để yêu cầu tuyển họ cho công trình thiết yếu cho cuộc chiến.<a href="#cite_note-FOOTNOTEJones1985349–350-223">[219]</a> Tại <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1i_h%E1%BB%8Dc_Wisconsin%E2%80%93Madison" title="Đại học Wisconsin–Madison">Đại học Wisconsin–Madison</a>, <a href="/wiki/Stanislaw_Ulam" class="mw-redirect" title="Stanislaw Ulam">Stanislaw Ulam</a> cho một sinh viên của ông, <a href="/w/index.php?title=Joan_Hinton&action=edit&redlink=1" class="new" title="Joan Hinton (trang không tồn tại)">Joan Hinton</a>, một kỳ thi sớm để cô này có thể tốt nghiệp, tham gia vào công cuộc chiến tranh. Chỉ vài tuần sau, chính Ulam nhận được thư từ Hans Bethe mời ông tham gia dự án.<a href="#cite_note-FOOTNOTEUlam1976143–144-224">[220]</a> Conant tự thân thuyết phục chuyên gia thuốc nổ George Kistiakowsky tham gia.<a href="#cite_note-FOOTNOTEJones1985350-225">[221]</a> Một nguồn nhân lực tay nghề cao chính là từ Lục quân, đặc biệt là Chương trình Huấn luyện Bộ binh Đặc nhiệm. Năm 1943, MED tạo nên Phân đội Công binh Đặc biệt (Special Engineer Detachment, SED), với quân số 675 người. Các kỹ thuật viên và thợ tay nghề cao nhập ngũ vào Lục quân được chỉ định vào SED. Một nguồn khác là các nữ binh đoàn của lục quân (Women's Army Corps, WAC). Ban đầu được lập ra để dành cho các công việc văn phòng liên quan tới tài liệu mật, các WAC sớm mở rộng hoạt động sang các nhiệm vụ kĩ thuật và khoa học.<a href="#cite_note-FOOTNOTEJones1985358-226">[222]</a> Ngày 1 tháng 2 năm 1945, tất cả nhân lực thuộc quân đội chỉ định vào MED, bao gồm các phân đội SED, được tổ chức thành Đơn vị Nhiệm vụ Kĩ thuật 9812, trừ ở Los Alamos, nơi nhân lực không thuộc SED, bao gồm các WAC và cảnh sát vũ trang, được tổ chức vào Đơn vị Chỉ huy Nhiệm vụ 4817.<a href="#cite_note-FOOTNOTEJones1985361-227">[223]</a> Một phó giáo sư <a href="/w/index.php?title=Khoa_chi%E1%BA%BFu_x%E1%BA%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Khoa chiếu xạ (trang không tồn tại)">khoa chiếu xạ</a> tại trường Y của <a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%A1i_h%E1%BB%8Dc_Rochester&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đại học Rochester (trang không tồn tại)">Đại học Rochester</a>, <a href="/w/index.php?title=Stafford_L._Warren&action=edit&redlink=1" class="new" title="Stafford L. Warren (trang không tồn tại)">Stafford L. Warren</a>, được bổ nhiệm làm đại tá trong Đoàn Quân y Lục quân Hoa Kỳ, và được bổ nhiệm làm chỉ huy Phân đội Quân y của MED và cố vấn y tế của Groves. Nhiệm vụ ban đầu của Warren là bố trí bệnh viện ở Oak Ridge, Richland và Los Alamos.<a href="#cite_note-FOOTNOTENichols1987123-228">[224]</a> Phân đội Quân y chịu trách nhiệm về nghiên cứu y học và cả các chương trình sức khỏe và an toàn cho MED. Điều này dẫn đến một thách thức to lớn, bởi vì những người công nhân phải làm việc với nhiều loại hóa chất độc khác nhau, sử dụng các chất lỏng và khí nguy hiểm dưới áp suất cao, làm việc với điện cao áp, và tiến hành thí nghiệm liên quan tới thuốc nổ, chưa kể những nguy hiểm còn chưa biết tới do phóng xạ và xử lý nguyên liệu phân hạch.<a href="#cite_note-FOOTNOTEJones1985410-229">[225]</a> Nỗ lực của họ dẫn đến dự án nhận được Huy chương Danh dự cho Nhiệm vụ An toàn xuất sắc từ <a href="/w/index.php?title=H%E1%BB%99i_%C4%91%E1%BB%93ng_An_to%C3%A0n_Qu%E1%BB%91c_gia_(Hoa_K%E1%BB%B3)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hội đồng An toàn Quốc gia (Hoa Kỳ) (trang không tồn tại)">Hội đồng An toàn Quốc gia</a> tháng 12 năm 1945. Giữa tháng 1 năm 1943 và tháng 6 năm 1945, có khoảng 62 ca tử vong và 387 ca thương tật, thấp hơn khoảng 62% so với tỉ lệ trung bình trong công nghiệp tư nhân.<a href="#cite_note-FOOTNOTEJones1985430-230">[226]</a> <div style="clear:both;"></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Giữ_bí_mật">Giữ bí mật</h2>[<a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&veaction=edit&section=33" title="Sửa đổi phần “Giữ bí mật”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&action=edit&section=33" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Giữ bí mật">sửa mã nguồn</a>]</div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Oak_Ridge_Wise_Monkeys.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Oak_Ridge_Wise_Monkeys.jpg/300px-Oak_Ridge_Wise_Monkeys.jpg" decoding="async" width="300" height="229" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Oak_Ridge_Wise_Monkeys.jpg/450px-Oak_Ridge_Wise_Monkeys.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Oak_Ridge_Wise_Monkeys.jpg/600px-Oak_Ridge_Wise_Monkeys.jpg 2x" data-file-width="1179" data-file-height="900" /></a><figcaption>Một yết cáo yêu cầu công nhân ở Oak Ridge giữ bí mật</figcaption></figure> Một bài trên tạp chí <a href="/wiki/Life_(t%E1%BA%A1p_ch%C3%AD)" title="Life (tạp chí)">Life</a> năm 1945 ước tính rằng trước các vụ ném bom Hiroshima và Nagasaki "chắc hẳn chỉ có hơn vài tá người trên toàn đất nước hiểu đầy đủ ý nghĩa của Dự án Manhattan, và thậm chí có lẽ chỉ khoảng hơn 1 nghìn người khác biết rằng công trình họ làm liên quan tới nguyên tử." Tạp chí viết rằng hơn 100 nghìn người khác tham gia vào dự án "làm việc như chuột trũi trong bóng tối". Bị đe dọa phạt 10 năm tù hoặc 10 nghìn đô la (163.000 đô la năm 2024<a href="#cite_note-inflation-US-67">[65]</a>), họ chứng kiến những lượng nguyên liệu thô khổng lồ đi vào các nhà máy mà không thấy thứ gì đi ra, và điều khiển "những nút số và cần gạt trong khi đằng sau những bức tường bê tông dày những phản ứng bí ẩn xảy ra" mà không biết mục đích của công việc là gì.<a href="#cite_note-life1945082091-231">[227]</a><a href="#cite_note-life1945082094-232">[228]</a><a href="#cite_note-owens-233">[229]</a><a href="#cite_note-wellerstein20120416-234">[230]</a> Tất cả mọi người, kể cả các sĩ quan cấp cao, và ô tô của họ được giám sát khi đi vào và đi ra các cơ sở dự án. Một công nhân Oak Ridge khẳng định rằng "nếu bạn tỏ ra tò mò, trong vòng hai tiếng đồng hồ bạn sẽ bị các đặc vụ chính phủ triệu tập để nói chuyện. Thông thường những người bị triệu tập tới giải thích sau đó bị dẫn giải cùng hành lý ra phía cổng và nhận lệnh rời khỏi khu vực." Tuy nhiên, mặc dù được tuyên truyền rằng công việc của họ có thể giúp kết thúc chiến tranh và có lẽ mọi cuộc chiến tranh trong tương lai,<a href="#cite_note-warren19450807-235">[231]</a> việc không nhìn thấy hay không hiểu kết quả những nhiệm vụ thường là tẻ nhạt của họ-hoặc ngay cả những hiệu ứng phụ của công việc như khói từ các ống khói-và việc chiến tranh ở châu Âu kết thúc mà công việc của họ không đóng vai trò gì, gây nên những vấn đề tinh thần nghiêm trọng ở các công nhân và khiến cho nhiều tin đồn lan ra. Một quản đốc khẳng định sau cuộc chiến:<a href="#cite_note-wellerstein20120416-234">[230]</a><blockquote>Thực ra không phải là công việc nặng nhọc ... mà là nó rất khó hiểu. Anh thấy đấy, không ai biết cái gì đang được sản xuất ở Oak Ridge, ngay cả tôi, và rất nhiều người nghĩ rằng họ đang lãng phí thời gian ở đây. Tôi có trách nhiệm phải giải thích cho những công nhân không bằng lòng rằng họ đang làm một việc hết sức quan trọng. Nhưng khi họ hỏi đó là gì, tôi buộc phải nói đó là bí mật. Nhưng thực ra chính tôi cũng phát điên lên vì cố đoán xem cái gì đang diễn ra.<a href="#cite_note-wellerstein20120416-234">[230]</a></blockquote>Một công nhân khác kể về khi làm việc trong một tiệm giặt, hằng ngày cô phải giữ "một thiết bị đặc biệt" để đồng bộ và lắng nghe một tiếng click. Chỉ sau chiến tranh cô mới biết rằng khi đó cô đang làm một việc quan trọng là kiểm tra phóng xạ với một <a href="/w/index.php?title=M%C3%A1y_%C4%91%E1%BA%BFm_Geiger&action=edit&redlink=1" class="new" title="Máy đếm Geiger (trang không tồn tại)">máy đếm Geiger</a>. Để nâng cao tinh thần cho công nhân, ban quản lý Oak Ridge tạo ra một hệ thống các giải thể thao nội bộ tốn kém, bao gồm 10 đội bóng chày, 81 đội bóng mềm, và bóng bầu dục.<a href="#cite_note-wellerstein20120416-234">[230]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Kiểm_duyệt_thông_tin">Kiểm duyệt thông tin</h3>[<a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&veaction=edit&section=34" title="Sửa đổi phần “Kiểm duyệt thông tin”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&action=edit&section=34" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Kiểm duyệt thông tin">sửa mã nguồn</a>]</div> Việc kiểm duyệt tự nguyện về thông tin nguyên tử bắt đầu trước cả Dự án Manhattan. Sau khi chiến tranh châu Âu bùng nổ năm 1939 các nhà khoa học bắt đầu tránh công bố các nghiên cứu liên quan tới quân sự, và năm 1940 các tạp chí khoa học bắt đầu yêu cầu <a href="/wiki/Vi%E1%BB%87n_h%C3%A0n_l%C3%A2m_Khoa_h%E1%BB%8Dc_qu%E1%BB%91c_gia_Hoa_K%E1%BB%B3" class="mw-redirect" title="Viện hàn lâm Khoa học quốc gia Hoa Kỳ">Viện hàn lâm Khoa học quốc gia Hoa Kỳ</a> xóa các bài báo. <a href="/w/index.php?title=William_L._Laurence&action=edit&redlink=1" class="new" title="William L. Laurence (trang không tồn tại)">William L. Laurence</a> của tờ <a href="/wiki/The_New_York_Times" title="The New York Times">The New York Times</a>, người viết một bài cho <a href="/w/index.php?title=The_Saturday_Evening_Post&action=edit&redlink=1" class="new" title="The Saturday Evening Post (trang không tồn tại)">The Saturday Evening Post</a> tháng 9 năm 1940 về phân hạch nguyên tử, về sau mới biết rằng các viên chức chính phủ yêu cầu các thư viện trên toàn quốc rút bỏ số báo đó.<a href="#cite_note-FOOTNOTESweeney2001196–198-236">[232]</a> Tuy nhiên chính hành động giữ im lặng khiến cho người Liên Xô cảm thấy có gì đó đang ngấm ngầm diễn ra, và tháng 4 năm 1942 nhà khoa học hạt nhân <a href="/w/index.php?title=Georgy_Flyorov&action=edit&redlink=1" class="new" title="Georgy Flyorov (trang không tồn tại)">Georgy Flyorov</a> viết thư cho <a href="/wiki/Stalin" class="mw-redirect" title="Stalin">Stalin</a> tường trình sự vắng bóng những bài báo về phân hạch hạt nhân trên các tạp chí Mỹ; điều này dẫn tới việc Liên Xô khởi động dự án bom nguyên tử của riêng mình.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHolloway199476–79-237">[233]</a> Dự án Manhattan tiến hành dưới hệ thống an ninh nghiêm ngặt để tránh những phát hiện của nó khuyến khích các cường quốc phe Trục, đặc biệt là Đức, tăng tốc các dự án của chính họ hoặc tiến hành các chiến dịch phá hoại ngầm.<a href="#cite_note-FOOTNOTEJones1985253–255-238">[234]</a> Văn phòng Kiểm duyệt của chính phủ, ngược lại, trông đợi báo chí tuân thủ một điều luật quản lý tự nguyện do văn phòng ban hành, và vì thế ban đầu dự án tránh thông báo với văn phòng. Đến đầu năm 1943 các tờ báo bắt đầu tường thuật về việc xây dựng đại quy mô tại Tennessee và Washington dựa trên các ghi chép công khai, và văn phòng bắt đầu thảo luận với dự án về cách duy trì bí mật. Tháng 6 Văn phòng Kiểm duyệt yêu cầu các từ báo và hãng truyền thông tránh thảo luận về "va chạm nguyên tử, năng lượng nguyên tử, phân hạch nguyên tử, phân tách nguyên tử, hoặc bất cứ thuật ngữ tương đương nào; cùng với việc sử dụng radium hoặc các vật liệu phóng xạ, nước nặng, thiết bị phát điện cao thế, cyclotron cho mục đích quân sự." Văn phòng cũng yêu cầu tránh thảo luận về "<a href="/wiki/Poloni" title="Poloni">poloni</a>, urani, <a href="/wiki/Ytterbi" class="mw-redirect" title="Ytterbi">ytterbi</a>, <a href="/wiki/Hafni" title="Hafni">hafni</a>, <a href="/wiki/Protactini" title="Protactini">protactini</a>, <a href="/wiki/Radi" title="Radi">radi</a>, <a href="/wiki/Rheni" title="Rheni">rheni</a>, <a href="/wiki/Thori" title="Thori">thori</a>, <a href="/wiki/Deuteri" title="Deuteri">deuteri</a>"; thực ra chỉ urani là nhạy cảm, nhưng nó được liệt kê cùng với các nguyên tố khác để giấu đi tầm quan trọng.<a href="#cite_note-FOOTNOTESweeney2001198–200-239">[235]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Điệp_viên_Liên_Xô">Điệp viên Liên Xô</h3>[<a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&veaction=edit&section=35" title="Sửa đổi phần “Điệp viên Liên Xô”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&action=edit&section=35" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Điệp viên Liên Xô">sửa mã nguồn</a>]</div> Nguy cơ phá hoại là luôn hiện hữu, và đôi khi bị nghi ngờ là nguyên nhân của một số hư hỏng thiết bị. Trong khi có một số vấn đề được cho là kết quả của những nhân viên thiếu cẩn thận hoặc cáu kỉnh, không có trường hợp nào được xác định chính xác là phá hoại của phe Trục.<a href="#cite_note-FOOTNOTEJones1985263–264-240">[236]</a> Tuy nhiên, ngày 10 tháng 3 năm 1945, một <a href="/w/index.php?title=Kh%C3%AD_c%E1%BA%A7u_l%E1%BB%ADa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Khí cầu lửa (trang không tồn tại)">khí cầu lửa</a> của Nhật tấn công một đường dây điện, gây nên chập điện diện rộng buộc ba lò phản ứng ở Handford phải tạm thời tắt.<a href="#cite_note-FOOTNOTEJones1985267-241">[237]</a> Vì có quá nhiều người tham gia, việc bảo đảm an ninh là một nhiệm vụ cực kỳ khó khăn. Một phân đội thuộc Cục Phản gián được thành lập để đảm trách các vấn đề an ninh của dự án.<a href="#cite_note-FOOTNOTEJones1985258–260-242">[238]</a> Năm 1942, một nhà khoa học Liên Xô tên là <a href="/w/index.php?title=Georgy_Flyorov&action=edit&redlink=1" class="new" title="Georgy Flyorov (trang không tồn tại)">Georgy Flyorov</a> đã cảnh báo <a href="/wiki/Iosif_Vissarionovich_Stalin" title="Iosif Vissarionovich Stalin">Iosif Vissarionovich Stalin</a> rằng trong vòng 2 năm, Hoa Kỳ đã không hề đả động một từ nào về <a href="/wiki/Ph%C3%A2n_h%E1%BA%A1ch_h%E1%BA%A1t_nh%C3%A2n" class="mw-redirect" title="Phân hạch hạt nhân">phân hạch hạt nhân</a>. Lý do duy nhất, theo giải thích của ông, là Hoa Kỳ đang chế tạo <a href="/wiki/Bom_h%E1%BA%A1t_nh%C3%A2n" class="mw-redirect" title="Bom hạt nhân">bom hạt nhân</a>. Nhà khoa học Flyorov cảnh báo "sẽ không có thời gian để quyết định ai có tội khi chúng ta bỏ bê công việc này ở Liên Xô". Vì vậy, kế hoạch do thám của Liên Xô bắt đầu.<a href="#cite_note-243">[239]</a> Tới năm 1943, người ta nhận thấy Liên Xô đang tìm cách thâm nhập dự án. Trung tá <a href="/w/index.php?title=Boris_T._Pash&action=edit&redlink=1" class="new" title="Boris T. Pash (trang không tồn tại)">Boris T. Pash</a>, chỉ huy Phân nhánh Phản gián của Bộ Tư lệnh Phòng thủ Miền Tây, điều tra một vụ nghi ngờ gián điệp Xô-viết ở Phòng thí nghiệm Phóng xạ ở Berkeley. Oppenheimer thông báo cho Pash rằng một giáo sư ở Berkeley, <a href="/w/index.php?title=Haakon_Chevalier&action=edit&redlink=1" class="new" title="Haakon Chevalier (trang không tồn tại)">Haakon Chevalier</a>, đã tiếp cận ông về việc trao đổi thông tin với Liên Xô.<a href="#cite_note-FOOTNOTEJones1985261–265-244">[240]</a> Gián điệp Xô-viết thành công nhất là <a href="/w/index.php?title=Klaus_Fuchs&action=edit&redlink=1" class="new" title="Klaus Fuchs (trang không tồn tại)">Klaus Fuchs</a>, một thành viên của Phái đoàn Anh đóng một vai trò quan trọng ở <a href="/wiki/Ph%C3%B2ng_th%C3%AD_nghi%E1%BB%87m_Qu%E1%BB%91c_gia_Los_Alamos" title="Phòng thí nghiệm Quốc gia Los Alamos">Los Alamos</a>, ông đã truyền đạt lại tất cả những gì biết được ở <a href="/wiki/Ph%C3%B2ng_th%C3%AD_nghi%E1%BB%87m_Qu%E1%BB%91c_gia_Los_Alamos" title="Phòng thí nghiệm Quốc gia Los Alamos">phòng thí nghiệm này</a> cho <a href="/wiki/KGB" title="KGB">KGB</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTEGroves1962142–145-245">[241]</a> Sự khám phá ra hành vi gián điệp của Fuchs đã phá hủy sự hợp tác hạt nhân của Hoa Kỳ với Anh và Canada.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHewlettDuncan1969312–314-246">[242]</a> Về sau, những trường hợp gián điệp khác bị phát hiện, dẫn tới sự bắt giam và kết án <a href="/w/index.php?title=Harry_Gold&action=edit&redlink=1" class="new" title="Harry Gold (trang không tồn tại)">Harry Gold</a>, <a href="/w/index.php?title=David_Greenglass&action=edit&redlink=1" class="new" title="David Greenglass (trang không tồn tại)">David Greenglass</a> và <a href="/w/index.php?title=Ethel_v%C3%A0_Julius_Rosenberg&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ethel và Julius Rosenberg (trang không tồn tại)">vợ chồng Rosenberg</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHewlettDuncan1969472-247">[243]</a> Những điệp viên khác như <a href="/wiki/George_Koval" title="George Koval">George Koval</a> và <a href="/w/index.php?title=Theodore_Hall&action=edit&redlink=1" class="new" title="Theodore Hall (trang không tồn tại)">Theodore Hall</a> chỉ bị khám phá sau hàng thập kỉ.<a href="#cite_note-248">[244]</a> Giá trị của các thông tin các điệp viên nguyên tử nắm được khó mà định lượng, vì giới hạn chính cho dự án nguyên tử của Liên Xô thực ra là thiếu thốn quặng urani hơn là kĩ thuật. Nhìn chung có sự đồng tình trong giới học giả rằng tình báo đã tiết kiệm cho Liên Xô một hoặc hai năm xây dựng bom nguyên tử.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHolloway1994222–223-249">[245]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Sứ_mệnh_tình_báo_ở_nước_ngoài">Sứ mệnh tình báo ở nước ngoài</h2>[<a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&veaction=edit&section=36" title="Sửa đổi phần “Sứ mệnh tình báo ở nước ngoài”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&action=edit&section=36" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Sứ mệnh tình báo ở nước ngoài">sửa mã nguồn</a>]</div> Bên cạnh việc phát triển bom nguyên tử, Dự án Manhattan cũng chịu trách nhiệm thu thập tin tình báo về các chương trình phát triển hạt nhân của phe Trục. Về chương trình nguyên tử của Nhật, người ta tin rằng Nhật không có mấy tiến bộ lắm vì không có khả năng tiếp cận các mỏ urani, nhưng về phần Đức ban đầu Hoa Kỳ lo sợ Đức đã rất gần với việc chế tạo vũ khí nguyên tử của riêng mình. Dưới sự hối thúc của dự án Manhattan, một chiến dịch ném bom và phá hoại được tiến hành nhắm vào các nhà máy nước nặng ở Na Uy bị Đức chiếm đóng.<a href="#cite_note-FOOTNOTEGroves1962191–192-250">[246]</a> Một điệp vụ nhỏ được tạo ra, kết hợp lực lượng của Văn phòng Tình báo Hải quân, OSRD, Dự án Manhattan và Tình báo Lục quân (G-2) để điều tra sự phát triển khoa học của đối phương. Nó không chỉ hạn chế trong các hoạt động liên quan tới vũ khí hạt nhân.<a href="#cite_note-FOOTNOTEGroves1962187–190-251">[247]</a> Tư lệnh Tình báo Lục quân, Thiếu tướng <a href="/w/index.php?title=George_V._Strong&action=edit&redlink=1" class="new" title="George V. Strong (trang không tồn tại)">George V. Strong</a>, bổ nhiệm Boris Pash chỉ huy đơn vị<a href="#cite_note-FOOTNOTEJones1985281-252">[248]</a> này, lấy mật danh là "Alsos", một từ Hy Lạp để chỉ "bụi cây".<a href="#cite_note-FOOTNOTEGroves1962191-253">[249]</a> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:German_Experimental_Pile_-_Haigerloch_-_April_1945.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/German_Experimental_Pile_-_Haigerloch_-_April_1945.jpg/300px-German_Experimental_Pile_-_Haigerloch_-_April_1945.jpg" decoding="async" width="300" height="229" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/German_Experimental_Pile_-_Haigerloch_-_April_1945.jpg/450px-German_Experimental_Pile_-_Haigerloch_-_April_1945.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/German_Experimental_Pile_-_Haigerloch_-_April_1945.jpg/600px-German_Experimental_Pile_-_Haigerloch_-_April_1945.jpg 2x" data-file-width="3189" data-file-height="2430" /></a><figcaption>Những người lính Đồng minh tháo dỡ lò phản ứng hạt nhân thí nghiệm của người Đức ở <a href="/wiki/Haigerloch" title="Haigerloch">Haigerloch</a>.</figcaption></figure> Điệp vụ Alsos được triển khai tại Ý đã thẩm vấn nhân viên của phòng thí nghiệm vật lý ở <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1i_h%E1%BB%8Dc_Roma" class="mw-redirect" title="Đại học Roma">Đại học Roma</a> sau khi quân Đồng minh chiếm thành phố này tháng 6 năm 1944.<a href="#cite_note-FOOTNOTEJones1985282-254">[250]</a> Trong khi đó Pash lập nên một đơn vị hỗn hợp Mỹ-Anh ở Luân Đôn dưới quyền chỉ huy của Đại úy Horace K. Calvert để tham gia vào <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_Overlord" class="mw-disambig" title="Chiến dịch Overlord">Chiến dịch Overlord</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTEGroves1962194–196-255">[251]</a> Groves xét thấy nguy cơ người Đức có thể bẻ gãy <a href="/wiki/Cu%E1%BB%99c_%C4%91%E1%BB%95_b%E1%BB%99_Normandie" class="mw-redirect" title="Cuộc đổ bộ Normandie">cuộc đổ bộ Normandie</a> bằng chất độc phóng xạ đủ để cần phải cảnh báo Đại tướng <a href="/wiki/Dwight_D._Eisenhower" title="Dwight D. Eisenhower">Dwight D. Eisenhower</a> và gửi một sĩ quan tới giao hồ sơ cho tham mưu của Eisenhower, Trung tướng <a href="/w/index.php?title=Walter_Bedell_Smith&action=edit&redlink=1" class="new" title="Walter Bedell Smith (trang không tồn tại)">Walter Bedell Smith</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTEGroves1962200–206-256">[252]</a> Dưới mật danh <a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_Peppermint&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chiến dịch Peppermint (trang không tồn tại)">Chiến dịch Peppermint</a>, các thiết bị chống vũ khí phóng xạ được chuẩn bị và các đội chống vũ khi hóa học được huấn luyện để đề phòng tình huống trên.<a href="#cite_note-FOOTNOTEJones1985283–285-257">[253]</a> Theo sau quân đội Đồng minh đang thắng thế, Pash và Calvert phỏng vấn <a href="/wiki/Fr%C3%A9d%C3%A9ric_Joliot-Curie" title="Frédéric Joliot-Curie">Frédéric Joliot-Curie</a> về hoạt động của các nhà khoa học Đức. Họ nói với các viên chức tại công ty khai thác mỏ tại Công thuộc Bỉ về lượng urani đã chuyển tới Đức. Họ lần dấu vết của 68 tấn quặng ở Bỉ và 30 tấn ở Pháp. Việc thẩm vấn các tù nhân Đức sau đó chỉ ra rằng urani và thorium được xử lý ở <a href="/wiki/Oranienburg" title="Oranienburg">Oranienburg</a>, 20 dặm về phía bắc Berlin, nên Groves đã sắp xếp cho quân đội ném bom vị trí này ngày 15 tháng 3 năm 1945.<a href="#cite_note-FOOTNOTEJones1985286–288-258">[254]</a> Một đội Alsos được gửi tới <a href="/w/index.php?title=Stassfurt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Stassfurt (trang không tồn tại)">Stassfurt</a> thuộc vùng quân quản của Liên Xô và thu được 11 tấn quặng từ công ty WIFO của Quốc xã.<a href="#cite_note-FOOTNOTEGroves1962237-259">[255]</a> Tháng 4 năm 1945, Pash chỉ huy một lực lượng hỗn hợp gọi là T-Force, tiến hành <a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_Harborage&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chiến dịch Harborage (trang không tồn tại)">Chiến dịch Harborage</a>, một đợt biệt kích phía sau lưng đối phương ở các thành phố <a href="/wiki/Hechingen" title="Hechingen">Hechingen</a>, <a href="/wiki/Bisingen" title="Bisingen">Bisingen</a> và <a href="/wiki/Haigerloch" title="Haigerloch">Haigerloch</a> nơi là trái tim của các cơ sở hạt nhân Đức. T-Force đánh úp các phòng thí nghiệm hạt nhân, thu giữ tài liệu, thiết bị và các nguồn cung cấp, bao gồm cả nước nặng và 1.5 tấn urani kim loại.<a href="#cite_note-FOOTNOTEJones1985289–290-260">[256]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTEGoudsmit1947174–176-261">[257]</a> Các đội Alsos cũng tìm cách thu thập các nhà khoa học Đức bao gồm <a href="/w/index.php?title=Kurt_Diebner&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kurt Diebner (trang không tồn tại)">Kurt Diebner</a>, <a href="/wiki/Otto_Hahn" title="Otto Hahn">Otto Hahn</a>, <a href="/w/index.php?title=Walther_Gerlach&action=edit&redlink=1" class="new" title="Walther Gerlach (trang không tồn tại)">Walther Gerlach</a>, <a href="/wiki/Werner_Heisenberg" title="Werner Heisenberg">Werner Heisenberg</a> và <a href="/w/index.php?title=Carl_Friedrich_von_Weizs%C3%A4cker&action=edit&redlink=1" class="new" title="Carl Friedrich von Weizsäcker (trang không tồn tại)">Carl Friedrich von Weizsäcker</a>, những người bị đưa tới Anh nơi họ bị giam giữ tại <a href="/w/index.php?title=Farm_Hall&action=edit&redlink=1" class="new" title="Farm Hall (trang không tồn tại)">Farm Hall</a>, một ngôi nhà đặt máy nghe lén ở <a href="/w/index.php?title=Godmanchester&action=edit&redlink=1" class="new" title="Godmanchester (trang không tồn tại)">Godmanchester</a>. Các thông tin trao đổi giữa các nhà khoa học Đức tại đây được lưu trữ và phân loại. Sau khi những quả bom phát nổ ở Nhật Bản, người Đức buộc phải đối mặt với sự thật rằng Đồng minh đã làm được điều họ chưa thể làm.<a href="#cite_note-FOOTNOTEGroves1962333–340-262">[258]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Vụ_ném_bom_Hiroshima_và_Nagasaki">Vụ ném bom Hiroshima và Nagasaki</h2>[<a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&veaction=edit&section=37" title="Sửa đổi phần “Vụ ném bom Hiroshima và Nagasaki”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&action=edit&section=37" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Vụ ném bom Hiroshima và Nagasaki">sửa mã nguồn</a>]</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/wiki/V%E1%BB%A5_n%C3%A9m_bom_nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD_xu%E1%BB%91ng_Hiroshima_v%C3%A0_Nagasaki" title="Vụ ném bom nguyên tử xuống Hiroshima và Nagasaki">Vụ ném bom nguyên tử xuống Hiroshima và Nagasaki</a></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Chuẩn_bị">Chuẩn bị</h3>[<a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&veaction=edit&section=38" title="Sửa đổi phần “Chuẩn bị”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&action=edit&section=38" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Chuẩn bị">sửa mã nguồn</a>]</div> Từ tháng 11 năm 1943, Bộ Tư lệnh Trang thiết bị Không quân tại Sân bay quân sự Wright, Ohio, bắt đầu <a href="/w/index.php?title=Silverplate&action=edit&redlink=1" class="new" title="Silverplate (trang không tồn tại)">Silverplate</a>, mật danh của chương trình hiệu chỉnh máy bay B-29 để mang quả bom. Các đợt ném thử được tiến hành ở Sân bay Không quân Muroc và Bãi thử đạn Hải quân ở Inyokern, California.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993380–381-263">[259]</a> Groves gặp Tư lệnh Không lực Lục quân Hoa Kỳ (United States Army Air Forces, gọi tắt USAAF) <a href="#cite_note-265">[chú thích 5]</a>, Đại tướng <a href="/w/index.php?title=Henry_H._Arnold&action=edit&redlink=1" class="new" title="Henry H. Arnold (trang không tồn tại)">Henry H. Arnold</a>, tháng 3 năm 1944 để thảo luận về việc vận chuyển các quả bom đã hoàn thành tới mục tiêu.<a href="#cite_note-Groves,_pp._253-255-266">[261]</a> Loại máy bay Đồng minh duy nhất có thể vận chuyển Thin Man dài 17 foot (5,2 m) hoặc Fat Man rộng tới 59 inch (150 cm) là chiếc <a href="/wiki/Avro_Lancaster" title="Avro Lancaster">Avro Lancaster</a> của <a href="/wiki/Kh%C3%B4ng_qu%C3%A2n_Ho%C3%A0ng_gia_Anh" title="Không quân Hoàng gia Anh">Không quân Hoàng gia Anh</a>, nhưng việc sử dụng máy bay Anh có thể gây ra những khó khăn về bảo quản. Groves hy vọng rằng những chiếc <a href="/wiki/Boeing_B-29_Superfortress" title="Boeing B-29 Superfortress">Boeing B-29 Superfortress</a> của Hoa Kỳ có thể hiệu chỉnh để mang Thin Man bằng cách nối hai khoang chứa bom của nó lại.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993379–380-267">[262]</a> Arnold hứa rằng sẽ dùng mọi nỗ lực để hoàn thành điều này, và chỉ định Thiếu tướng <a href="/w/index.php?title=Oliver_P._Echols&action=edit&redlink=1" class="new" title="Oliver P. Echols (trang không tồn tại)">Oliver P. Echols</a> làm sĩ quan liên lạc giữa USAAF và Dự án Manhattan. Đến lượt mình, Echols sắp xếp cho Đại tá <a href="/w/index.php?title=Roscoe_C._Wilson&action=edit&redlink=1" class="new" title="Roscoe C. Wilson (trang không tồn tại)">Roscoe C. Wilson</a> thay thế cho ông làm vị trí liên lạc với Dự án.<a href="#cite_note-Groves,_pp._253-255-266">[261]</a> Tổng thống Roosevelt chỉ đạo Groves rằng nếu bom nguyên tử sẵn sàng trước khi chiến tranh với người Đức kết thúc, ông này nên sẵn sàng để thả nó xuống Đức.<a href="#cite_note-FOOTNOTEGroves1962184-268">[263]</a> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:CGP-JPAP-112.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/CGP-JPAP-112.jpg/300px-CGP-JPAP-112.jpg" decoding="async" width="300" height="245" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/CGP-JPAP-112.jpg/450px-CGP-JPAP-112.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/CGP-JPAP-112.jpg/600px-CGP-JPAP-112.jpg 2x" data-file-width="800" data-file-height="652" /></a><figcaption>Một chiếc B-29 Silverplate <a href="/w/index.php?title=Straight_Flush_(B-29)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Straight Flush (B-29) (trang không tồn tại)">Straight Flush</a>. Mã đuôi của Phi đội ném bom 444 được sơn lên để che giấu danh tính thật.</figcaption></figure> Phân đội Kết hợp 509 được khởi động ngày 17 tháng 12 năm 1944 tại Sân bay Quân sự Wendover, Utah, dưới sự chỉ huy của Đại tá <a href="/w/index.php?title=Paul_W._Tibbets&action=edit&redlink=1" class="new" title="Paul W. Tibbets (trang không tồn tại)">Paul W. Tibbets</a>. Căn cứ này, gần với biên giới <a href="/wiki/Nevada" title="Nevada">Nevada</a>, có mật danh là "Kingman" hay "W-47". Việc huấn luyện được thực hiện ở Wendover và ở Sân bay quân sự Batista, Cuba, nơi Phi đội Ném bom 339 thực tập chuyên bay đường dài trên biển, và ném những quả <a href="/w/index.php?title=Bom_b%C3%AD_ng%C3%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bom bí ngô (trang không tồn tại)">bom bí ngô</a> giả. Một đơn vị đặc biệt có tên Alberta thành lập ở Los Alamos dưới quyền Đại úy William S. Parsons như một bộ phận của Dự án Manhattan để hỗ trợ việc chuẩn bị và vận chuyển các trái bom.<a href="#cite_note-FOOTNOTEGroves1962259–262-269">[264]</a> Chỉ huy <a href="/w/index.php?title=Frederick_L._Ashworth&action=edit&redlink=1" class="new" title="Frederick L. Ashworth (trang không tồn tại)">Frederick L. Ashworth</a> từ Alberta gặp <a href="/wiki/Th%E1%BB%A7y_s%C6%B0_%C4%91%C3%B4_%C4%91%E1%BB%91c" class="mw-redirect" title="Thủy sư đô đốc">Đại đô đốc</a> <a href="/wiki/Chester_W._Nimitz" title="Chester W. Nimitz">Chester W. Nimitz</a> ở <a href="/wiki/Guam" title="Guam">Guam</a> tháng 2 năm 1945 để thông báo với ông về dự án. Trong thời gian ở đây, Ashworth chọn Sân bay Bắc trên đảo <a href="/wiki/Tinian" title="Tinian">Tinian</a> thuộc Thái Bình Dương làm căn cứ cho Nhóm Phối hợp 509, và dành trước không gian cho hoạt động và các công trình của nhóm. Nhóm nay được triển khai ở đây vào tháng 7 năm 1945.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993386–388-270">[265]</a> Farrell đến Tinian ngày 30 tháng 7 với tư cách đại diện của Dự án Manhattan.<a href="#cite_note-FOOTNOTEGroves1962311-271">[266]</a> Phần lớn thành phần lắp ráp cho Little Boy rời San Francisco trên <a href="/wiki/Tu%E1%BA%A7n_d%C6%B0%C6%A1ng_h%E1%BA%A1m" class="mw-redirect" title="Tuần dương hạm">tuần dương hạm</a> <a href="/wiki/USS_Indianapolis_(CA-35)" title="USS Indianapolis (CA-35)">USS Indianapolis</a> ngày 16 tháng 7 và đến Tinian ngày 26 tháng 7. 4 ngày sau chiếc tàu này bị đánh chìm bời một tàu ngầm Nhật Bản. Các thành phần còn lại, bao gồm 6 vòng urani-235, được chuyển tới trên 3 chiếc <a href="/wiki/Douglas_C-54_Skymaster" title="Douglas C-54 Skymaster">C-54 Skymasters</a> của Phân đội 509 thuộc Phi đội Vận chuyển quân 320.<a href="#cite_note-FOOTNOTECampbell200539–40-272">[267]</a> Hai quả Fat Man lắp ráp đưa tới Tinian trong những chiếc B-29 được hiệu chỉnh. Lõi plutoni đầu tiên vận chuyển trong một chiếc C-54 đặc biệt.<a href="#cite_note-FOOTNOTEGroves1962341-273">[268]</a> Một ủy ban xác định mục tiêu hỗn hợp của Khu vực Manhattan và USAAF được thành lập để xác định những thành phố nào của Nhật Bản cần bị ném bom, và ủy ban này đề xuất <a href="/w/index.php?title=Kokura&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kokura (trang không tồn tại)">Kokura</a>, <a href="/wiki/Hiroshima" title="Hiroshima">Hiroshima</a>, <a href="/wiki/Niigata_(th%C3%A0nh_ph%E1%BB%91)" title="Niigata (thành phố)">Niigata</a> và <a href="/wiki/Kyoto" class="mw-redirect" title="Kyoto">Kyoto</a>. Khi đó, Bộ trưởng Chiến tranh <a href="/wiki/Henry_L._Stimson" title="Henry L. Stimson">Henry L. Stimson</a> can thiệp, thông báo rằng ông sẽ đưa ra quyết định về việc chọn mục tiêu, và ông không bao giờ cho phép ném bom Kyoto do những giá trị lịch sử và tôn giáo của nó. Do đó Groves yêu cầu Arnold bỏ Kyoto khỏi cả danh sách ném bom hạt nhân lẫn ném bom thông thường.<a href="#cite_note-FOOTNOTEGroves1962268–276-274">[269]</a> Một trong các lựa chọn thay thế Kyoto là <a href="/wiki/Nagasaki" title="Nagasaki">Nagasaki</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTEGroves1962308-275">[270]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Nỗ_lực_kêu_gọi_dừng_ném_bom">Nỗ lực kêu gọi dừng ném bom</h3>[<a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&veaction=edit&section=39" title="Sửa đổi phần “Nỗ lực kêu gọi dừng ném bom”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&action=edit&section=39" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Nỗ lực kêu gọi dừng ném bom">sửa mã nguồn</a>]</div> Trước những diễn biến cuối chiến tranh, đặc biệt là sau khi <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_Berlin_(1945)" title="Chiến dịch Berlin (1945)">Đức đầu hàng Đồng minh</a>, một số nhà khoa học làm việc cho dự án Manhattan cảm thấy việc ném bom nguyên tử là không cần thiết. Một ủy ban do <a href="/wiki/James_Franck" title="James Franck">James Franck</a> đứng đầu họp bí mật, soạn ra một bản báo cáo, tức <a href="/w/index.php?title=B%C3%A1o_c%C3%A1o_Franck&action=edit&redlink=1" class="new" title="Báo cáo Franck (trang không tồn tại)">Báo cáo Franck</a>, do <a href="/w/index.php?title=Eugene_Rabinowitch&action=edit&redlink=1" class="new" title="Eugene Rabinowitch (trang không tồn tại)">Eugene Rabinowitch</a> chấp bút, nói về nguy cơ không tránh khỏi <a href="/wiki/Ch%E1%BA%A1y_%C4%91ua_v%C5%A9_trang" title="Chạy đua vũ trang">chạy đua vũ trang</a> hạt nhân sau chiến tranh, bởi Hoa Kỳ không thể nào giữ mãi được các bí mật công nghệ.<a href="#cite_note-Wittner-276">[271]</a>. Báo cáo yêu cầu không ném bom nguyên tử mà thay bằng một cuộc trình diễn công khai "vũ khí mới" với sự có mặt của đại diện tất cả các thành viên <a href="/wiki/Li%C3%AAn_H%E1%BB%A3p_Qu%E1%BB%91c" title="Liên Hợp Quốc">Liên Hợp Quốc</a> tại một đảo hoang hoặc hoang mạc, để cảnh báo thế giới và khuyến khích kiểm soát vũ khí quốc tế. Một tùy chọn khác là tiếp tục giữ bí mật tối đa nhằm mua thêm cho Hoa Kỳ vài năm để vượt xa các quốc gia khác trong lĩnh vực phát triển vũ khí hạt nhân quy mô lớn khiến cho không quốc gia nào khác dám gây chiến trước vì sợ bị đáp trả có tính hủy diệt, duy trì hòa bình thế giới. Ngoài Franck và Rabinowitch, còn có <a href="/wiki/Le%C3%B3_Szil%C3%A1rd" title="Leó Szilárd">Leó Szilárd</a>, <a href="/w/index.php?title=Donald_J._Hughes&action=edit&redlink=1" class="new" title="Donald J. Hughes (trang không tồn tại)">Donald J. Hughes</a>, <a href="/w/index.php?title=J._J._Nickson&action=edit&redlink=1" class="new" title="J. J. Nickson (trang không tồn tại)">J. J. Nickson</a>, <a href="/wiki/Glenn_T._Seaborg" class="mw-redirect" title="Glenn T. Seaborg">Glenn T. Seaborg</a> và <a href="/w/index.php?title=J._C._Stearns&action=edit&redlink=1" class="new" title="J. C. Stearns (trang không tồn tại)">J. C. Stearns</a> cùng ký vào báo cáo.<a href="#cite_note-277">[272]</a> Franck đem bản báo cáo tới Washington ngày 12 tháng 6, nhưng đã bị Ủy ban Lâm thời bác bỏ.<a href="#cite_note-278">[273]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTEFrisch1970107–115-279">[274]</a> Trong một nỗ lực muộn cuối cùng, Leó Szilárd cùng 69 nhà khoa học khác ký <a href="/w/index.php?title=Th%E1%BB%89nh_nguy%E1%BB%87n_th%C6%B0_Szil%C3%A1rd&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thỉnh nguyện thư Szilárd (trang không tồn tại)">Thỉnh nguyện thư Szilárd</a> lưu hành trong tháng 7 năm 1945<a href="#cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson1962399–400-280">[275]</a><a href="#cite_note-281">[276]</a>, lặp lại kêu gọi không ném bom nguyên tử mà thay bằng trình diễn công khai, cảnh báo Tổng thống Truman về trách nhiệm của ông trong việc sử dụng vũ khí hủy diệt.<a href="#cite_note-dannen-282">[277]</a> Thỉnh nguyện không đến được tay Truman, và Leslie Groves sa thải hầu hết những người ký tên khỏi dự án, thậm chí tìm cách buộc tội Szilárd.<a href="#cite_note-283">[278]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Tiến_hành">Tiến hành</h3>[<a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&veaction=edit&section=40" title="Sửa đổi phần “Tiến hành”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&action=edit&section=40" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Tiến hành">sửa mã nguồn</a>]</div> Tháng 5 năm 1945, Tổng thống Truman mới nhậm chức lập ra một Ủy ban Lâm thời cố vấn cho mình về việc sử dụng năng lượng trong chiến tranh và hậu chiến. Đứng đầu Ủy ban là Stimson, cùng với <a href="/w/index.php?title=James_F._Byrnes&action=edit&redlink=1" class="new" title="James F. Byrnes (trang không tồn tại)">James F. Byrnes</a>, một cựu thượng nghị sĩ sắp trở thành <a href="/wiki/Ngo%E1%BA%A1i_tr%C6%B0%E1%BB%9Fng_Hoa_K%E1%BB%B3" class="mw-redirect" title="Ngoại trưởng Hoa Kỳ">Ngoại trưởng</a>, với tư cách phái viên của Tổng thống <a href="/wiki/Harry_S._Truman" title="Harry S. Truman">Harry S. Truman</a>; <a href="/w/index.php?title=Ralph_A._Bard&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ralph A. Bard (trang không tồn tại)">Ralph A. Bard</a>, Thứ trưởng Hải quân; <a href="/w/index.php?title=William_L._Clayton&action=edit&redlink=1" class="new" title="William L. Clayton (trang không tồn tại)">William L. Clayton</a>, Trợ lý Ngoại trưởng; Vannevar Bush; Karl T. Compton; James B. Conant; và <a href="/w/index.php?title=George_L._Harrison&action=edit&redlink=1" class="new" title="George L. Harrison (trang không tồn tại)">George L. Harrison</a>, một phụ tá của Stimson và là chủ tịch Công ty Bảo hiểm Nhân thọ New York. Đến lượt mình, Ủy ban Lâm thời lập ra cơ quan tư vấn khoa học bao gồm Arthur Compton, Fermi, Lawrence và Oppenheimer. Trong bài thuyết trình với Ủy ban Lâm thời, ban tư vấn cung cấp ý kiến không chỉ về hiệu ứng vật lý của quả bom, mà còn cả ảnh hưởng chính trị và quân sự của nó.<a href="#cite_note-FOOTNOTEJones1985530–532-284">[279]</a> Tại <a href="/wiki/H%E1%BB%99i_ngh%E1%BB%8B_Potsdam" title="Hội nghị Potsdam">Hội nghị Potsdam</a> ở Đức, Truman được thông báo rằng vụ thử Trinity đã thành công. Ông úp mở với <a href="/wiki/Joseph_Stalin" class="mw-redirect" title="Joseph Stalin">Joseph Stalin</a>, lãnh tụ tối cao của <a href="/wiki/Li%C3%AAn_X%C3%B4" title="Liên Xô">Liên Xô</a>, rằng Hoa Kỳ đã có một siêu vũ khí mới, mà không nói gì thêm. Đây là liên lạc chính thức đầu tiên với Liên Xô về quả bom, nhưng thực ra Stalin đã biết điều đó từ trước nhờ các điệp viên.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHolloway1994116–117-285">[280]</a> Với sự chuẩn thuận ném bom chống lại Nhật Bản được đưa ra từ trước, người ta không xét đến một lựa chọn thay thế nào khác ngoài Nhật sau khi đế quốc này bác bỏ <a href="/wiki/Tuy%C3%AAn_b%E1%BB%91_Potsdam" title="Tuyên bố Potsdam">Tuyên bố Potsdam</a>.<a href="#cite_note-286">[281]</a> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Atomic_bombing_of_Japan.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/Atomic_bombing_of_Japan.jpg/350px-Atomic_bombing_of_Japan.jpg" decoding="async" width="350" height="208" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/Atomic_bombing_of_Japan.jpg/525px-Atomic_bombing_of_Japan.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/Atomic_bombing_of_Japan.jpg/700px-Atomic_bombing_of_Japan.jpg 2x" data-file-width="4918" data-file-height="2918" /></a><figcaption>Little Boy phát nổ ở <a href="/wiki/Hiroshima" title="Hiroshima">Hiroshima</a> ngày 6 tháng 8 năm 1945 (trái); Fat Man phát nổ tại <a href="/wiki/Nagasaki" title="Nagasaki">Nagasaki</a> ngày 9 tháng 8 năm 1945 (phải).</figcaption></figure> Ngày 6 tháng 8 năm 1945, chiếc pháo đài bay B-29 <a href="/w/index.php?title=Enola_Gay&action=edit&redlink=1" class="new" title="Enola Gay (trang không tồn tại)">Enola Gay</a> thuộc Phi đội Ném bom 393, do Tibbets lái và chỉ huy, cất cánh mang theo Little Boy và Parsons đóng vai trò triển khai bom. Hiroshima, một căn cứ quân sự và cảng tàu quan trọng của Nhật là mục tiêu chính của nhiệm vụ, và Kokura và Nagasaki là các lựa chọn thay thế. Được Farrell cho phép, Parsons hoàn thành việc lắp ráp bom trên không để giảm thiểu rủi ro trong lúc tăng độ cao sau cất cánh.<a href="#cite_note-FOOTNOTEGroves1962315–319-287">[282]</a> Trái bom được kích nổ ở độ cao 1.750 foot (530 m) với sức nổ sau này được ước tính là tương đương với 13 nghìn tấn thuốc nổ <a href="/wiki/Trinitrotoluen" title="Trinitrotoluen">TNT</a> (13 <a href="/wiki/Kiloton" class="mw-redirect" title="Kiloton">kiloton</a>).<a href="#cite_note-FOOTNOTEHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993392–393-288">[283]</a> Một diện tích xấp xỉ 4,7 dặm vuông Anh (12 km2) bị hủy diệt hoàn toàn. Các viên chức Nhật ước tính rằng khoảng 69% nhà cửa của Hiroshima bị hủy diệt và khoảng 6-7% khác bị tổn hại. Khoảng từ 70 nghìn tới 80 nghìn người, tức chừng 30% dân số Hiroshima, bị giết ngay lập tức, và hơn 70 nghìn người khác bị thương.<a href="#cite_note-USSBS-289">[284]</a> Sáng ngày 9 tháng 8 năm 1945, chiếc B-29 <a href="/w/index.php?title=Bockscar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bockscar (trang không tồn tại)">Bockscar</a>, do chỉ huy Phi đội Ném bom 393, Thiếu tá <a href="/w/index.php?title=Charles_W._Sweeney&action=edit&redlink=1" class="new" title="Charles W. Sweeney (trang không tồn tại)">Charles W. Sweeney</a> lái, mang theo Fat Man cất cánh. Lần này, Ashworth đóng vai trò người triển khai bom và <a href="/w/index.php?title=Kokura&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kokura (trang không tồn tại)">Kokura</a> là mục tiêu chính. Sweeney cất cánh với vũ khí dược trang bị sẵn nhưng các chốt an toàn điện tử vẫn được gài. Khi họ tới Kokura, họ nhận thấy mây che phủ thành phố, ngăn cản ném bom có quan sát theo lệnh của cấp trên. Sau ba lần bay vòng quanh thành phố, trong khi nhiên liệu cạn đi nhiều, họ chuyển hướng tới mục tiêu thứ nhì, Nagasaki. Ashworth quyết định rằng nếu mục tiêu bị che khuất nữa họ sẽ tiếp cận bằng ra-đa, nhưng mây tách ra vào phút cuối trên bầu trời Nagasaki cho phép họ nhắm mục tiêu như mệnh lệnh. Fat Man được thả vào khu thung lũng công nhiệp của thành phố, giữa hãng Thép Mitsubishi và các Công xưởng Quân đội ở phía nam và Công xưởng Quân khí Mitsubishi-Urakami ở phía bắc. Vụ nổ có sức công phá tương đương 21 nghìn tấn TNT, tương đương với vụ nổ Trinity, nhưng giới hạn ở <a href="/w/index.php?title=Urakami&action=edit&redlink=1" class="new" title="Urakami (trang không tồn tại)">Thung lũng Urakami</a>, và phần lớn thành phố được bảo vệ bởi các quả đồi ngăn cách. Khoảng 44% thành phố bị hủy diệt; 35 nghìn người bị giết và 60 nghìn bị thương.<a href="#cite_note-FOOTNOTEGroves1962343–346-290">[285]</a><a href="#cite_note-Hoddeson_et_al.,_pp._396-397-291">[286]</a> Groves trông đợi các nhà máy sẽ có thêm một quả bom nữa sẵn sàng vào 19 tháng 8, ba quả nữa vào tháng 9 và ba quả khác vào tháng 10.<a href="#cite_note-292">[287]</a> 2 bộ linh kiện cho Fat Man đã sẵn sàng. Một lõi thứ ba được đặt lịch rời Sân bay Kirtland tới Tinian vào ngày 12 tháng 8.<a href="#cite_note-Hoddeson_et_al.,_pp._396-397-291">[286]</a> Robert Bacher đóng gói nó lại ở Nhà Băng tại Los Alamos khi ông nhận được tin rằng Nhật Bản đã bắt đầu thương lượng đầu hàng.<a href="#cite_note-FOOTNOTENichols1987215–216-293">[288]</a> Groves ra lệnh ngừng vận chuyển bom. Ngày 11 tháng 8, ông gọi điện cho Warren, ra lệnh tổ chức một đội khảo sát để báo cáo về sức tàn phá và phóng xạ ở Hiroshima và Nagasaki. Một nhóm trang bị máy đếm Geiger xách tay đến Hiroshima 8 tháng 9 dẫn đầu bởi Farrell và Warren, với Chuẩn đô đốc Nhật Masao Tsuzuki làm người phiên dịch. Họ ở lại Hiroshima tới ngày 14 và sau đó khảo sát Nagasaki từ 19 tháng 9 tới 8 tháng 10.<a href="#cite_note-FOOTNOTEAhnfeldt1966886–889-294">[289]</a> Nhóm này cùng các đơn vị khoa học khác tới Nhật sau đó sẽ cũng cấp những dữ liệu khoa học và lịch sử quan trọng.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHomeLow1993537-295">[290]</a> Tính cần thiết ném bom nguyên tử Hiroshima và Nagasaki đã trở thành một vấn đề gây tranh cãi kéo dài trong giới học giả và dư luận. Một số người đặt câu hỏi liệu một thứ "ngoại giao nguyên tử" (đe dọa thay vì ném thật) có đạt được cùng mục đích hay không và tranh cãi liệu các vụ ném bom hay là việc <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_M%C3%A3n_Ch%C3%A2u_(1945)" title="Chiến dịch Mãn Châu (1945)">Liên Xô tuyên chiến với Nhật Bản</a> đóng vai trò quan trọng hơn khiến cho <a href="/wiki/Nh%E1%BA%ADt_B%E1%BA%A3n_%C4%91%E1%BA%A7u_h%C3%A0ng" title="Nhật Bản đầu hàng">Nhật Bản đầu hàng</a>.<a href="#cite_note-296">[291]</a> <div style="clear:both;"></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Sau_chiến_tranh">Sau chiến tranh</h2>[<a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&veaction=edit&section=41" title="Sửa đổi phần “Sau chiến tranh”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&action=edit&section=41" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Sau chiến tranh">sửa mã nguồn</a>]</div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Army-Navy_E_Award_Ceremony_68997.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Army-Navy_E_Award_Ceremony_68997.jpg/300px-Army-Navy_E_Award_Ceremony_68997.jpg" decoding="async" width="300" height="231" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Army-Navy_E_Award_Ceremony_68997.jpg/450px-Army-Navy_E_Award_Ceremony_68997.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Army-Navy_E_Award_Ceremony_68997.jpg/600px-Army-Navy_E_Award_Ceremony_68997.jpg 2x" data-file-width="1600" data-file-height="1233" /></a><figcaption>Buổi trao Huy chương Hải-Lục quân "E" tại Los Alamos vào 16 tháng 10 năm 1945. Từ trái sang phải: <a href="/wiki/J._Robert_Oppenheimer" class="mw-redirect" title="J. Robert Oppenheimer">J. Robert Oppenheimer</a>, 2 người chưa nhận diện được, <a href="/w/index.php?title=Kenneth_Nichols&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kenneth Nichols (trang không tồn tại)">Kenneth Nichols</a>, <a href="/wiki/Leslie_Groves" title="Leslie Groves">Leslie Groves</a>, <a href="/w/index.php?title=Robert_Gordon_Sproul&action=edit&redlink=1" class="new" title="Robert Gordon Sproul (trang không tồn tại)">Robert Gordon Sproul</a>, <a href="/w/index.php?title=William_Sterling_Parsons&action=edit&redlink=1" class="new" title="William Sterling Parsons (trang không tồn tại)">William Sterling Parsons</a>.</figcaption></figure> Nhìn thấy công việc mà họ từng không hiểu trước kia thực sự tạo ra những quả bom nguyên tử ném xuống Nhật Bản khiến nhiều công nhân của dự án Manhattan hết sức ngỡ ngàng, không kém gì phần còn lại của thế giới; những tờ báo ở Oak Ridge thông báo vụ ném bom Hiroshima bán chạy với giá 1 đô la (tức 16 đô la năm 2024<a href="#cite_note-inflation-US-67">[65]</a>).<a href="#cite_note-life1945082094-232">[228]</a> Trong lúc chuẩn bị ném bom, Groves cho <a href="/w/index.php?title=Henry_DeWolf_Smyth&action=edit&redlink=1" class="new" title="Henry DeWolf Smyth (trang không tồn tại)">Henry DeWolf Smyth</a> chuẩn bị một tài liệu lịch sử cho công chúng. Tài liệu này, thường được biết đến dưới tên <a href="/w/index.php?title=B%C3%A1o_c%C3%A1o_Smyth&action=edit&redlink=1" class="new" title="Báo cáo Smyth (trang không tồn tại)">Báo cáo Smyth</a>, có tên chính thức là "Năng lượng Nguyên tử cho Mục đích Quân sự", được phát hành rộng rãi vào 12 tháng 8 năm 1945.<a href="#cite_note-FOOTNOTEGroves1962348–362-297">[292]</a> Groves và Nichols trao Huy chương "E" Hải-Lục quân ("E" là viết tắt của "Excellence") cho các nhà thầu chính mà trước đó việc họ tham gia vào dự án là bí mật. Trên 20 Huy chương Công trạng Tổng thống (vinh dự dân sự cao nhất bấy giờ) được trao cho các nhà thầu và nhà khoa học chủ chốt, bao gồm Bush và Oppenheimer. Các viên chức quân sự nhận huy chương "Legion of Merit", bao gồm chỉ huy phân đội nữ binh, Đại úy Arlene G. Scheidenhelm.<a href="#cite_note-FOOTNOTENichols1987226-298">[293]</a> Tại Hanford, việc sản xuất plutoni đình trệ do các Lò phản ứng B, D và F kiệt quệ, nhiễm neutron từ các sản phẩm phân hạch và các chất điều hòa graphite nở ra theo <a href="/w/index.php?title=Hi%E1%BB%87u_%E1%BB%A9ng_Wigner&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hiệu ứng Wigner (trang không tồn tại)">Hiệu ứng Wigner</a>. Việc nở phồng này làm tổn hại các ống tích điện nơi urani phát xạ để tạo plutoni, khiến cho chúng trở nên vô dụng. Để duy trì nguồn cung cho các bộ khởi động cầu gai, việc sản xuất bị rút bớt và đơn vị cũ nhất, cột B, bị đóng cửa để ít nhất một lò phản ứng có thể sử dụng trong tương lai. Việc nghiên cứu tiếp tục, với DuPont và Phòng thí nghiệm Luyện kim phát triển một quá trình tách dung môi <a href="/wiki/Ph%E1%BA%A3n_%E1%BB%A9ng_oxy_h%C3%B3a_kh%E1%BB%AD" title="Phản ứng oxy hóa khử">oxy hóa-khử</a> như một kĩ thuật tách plutoni thay thế cho quá trình bismuth phosphate vốn để lại urani không dùng tới trong một trạng thái khó khôi phục.<a href="#cite_note-Jones,_pp._592-593-299">[294]</a> Việc nghiên cứu chế tạo bom được tiến hành bởi phân khu Z, đặt tên theo giám đốc của nó là tiến sĩ <a href="/w/index.php?title=Jerrold_R._Zacharias&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jerrold R. Zacharias (trang không tồn tại)">Jerrold R. Zacharias</a> từ Los Alamos. Phân khu Z ban đầu đặt ở Sân bay Wendover nhưng về sau dời tới Sân bay Oxnard, New Mexico vào tháng 9 năm 1945 để gần Los Alamos hơn, đánh dấu sự hình thành <a href="/w/index.php?title=C%C4%83n_c%E1%BB%A9_Sandia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Căn cứ Sandia (trang không tồn tại)">Căn cứ Sandia</a>. Gần đó, Sân bay Kirtland được sử dụng làm căn cứ B-29 để kiểm tra việc thả bom và tính tương thích máy bay.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHansen1995bV-152-300">[295]</a> Đến tháng 10, tất cả nhân viên và thiết bị ở Wendover được chuyển tới Sandia.<a href="#cite_note-Hewlett_1962_625-301">[296]</a> Khi các sĩ quan dự bị giải ngũ, khoảng 50 sĩ quan thường trực lấp vào chỗ trống.<a href="#cite_note-FOOTNOTENichols1987225–226-302">[297]</a> Nichols đề xuất rằng các đường S-50 và Alpha ở Y-12 cần phải đóng cửa, và điều này diễn ra vào tháng 9.<a href="#cite_note-FOOTNOTENichols1987216–217-303">[298]</a> Mặc dù vận hành tốt hơn bao giờ hết,<a href="#cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson1962624-304">[299]</a> các đường Alpha không thể nào cạnh tranh với K-25 và mới hơn là K-27 mới bắt đầu vận hành từ tháng 1 năm 1946. Tháng 12, nhà máy Y-12 đóng cửa, giảm danh sách bảng lương ở Tennessee Eastman từ 8600 xuống 1500 người và tiết kiệm 2 triệu đô la mỗi tháng.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson1962630,_646-305">[300]</a> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Atomic_Energy_Act_of_1946_signing.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/Atomic_Energy_Act_of_1946_signing.jpg/300px-Atomic_Energy_Act_of_1946_signing.jpg" decoding="async" width="300" height="231" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/Atomic_Energy_Act_of_1946_signing.jpg/450px-Atomic_Energy_Act_of_1946_signing.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/Atomic_Energy_Act_of_1946_signing.jpg/600px-Atomic_Energy_Act_of_1946_signing.jpg 2x" data-file-width="830" data-file-height="640" /></a><figcaption>Tổng thống <a href="/wiki/Harry_S._Truman" title="Harry S. Truman">Harry S. Truman</a> ký <a href="/w/index.php?title=Lu%E1%BA%ADt_N%C4%83ng_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD_n%C4%83m_1946&action=edit&redlink=1" class="new" title="Luật Năng lượng Nguyên tử năm 1946 (trang không tồn tại)">Luật Năng lượng Nguyên tử năm 1946</a>, thành lập nên <a href="/w/index.php?title=%E1%BB%A6y_ban_N%C4%83ng_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD_Hoa_K%E1%BB%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ủy ban Năng lượng Nguyên tử Hoa Kỳ (trang không tồn tại)">Ủy ban Năng lượng Nguyên tử Hoa Kỳ</a>.</figcaption></figure> Không ở đâu việc giải ngũ gây đau đầu như ở Los Alamos, nơi nhiều tài năng bỏ đi trong khi nhiều vấn đề còn đó. Những quả bom ở Hirsoshima như những miếng ghép từ phòng thí nghiệm; cần nhiều công sức để chúng an toàn hơn, đơn giản hơn và đáng tin cậy hơn. Các thiết bị nổ sập cần phát triển cho urani thay cho phương pháp dạng súng lãng phí, và nhân kết hợp urani-plutoni cần thiết bởi vì nguồn cung plutoni bị thiếu do vấn đề lò phản ứng. Tuy nhiên, tương lai bất định của phòng thí nghiệm khiến khó mà thu hút người ta ở lại, chưa kể một số người phản đối sử dụng bom hạt nhân như vũ khí hủy diệt. Oppenheimer quay lại công việc ở Đại học California và Groves bổ nhiệm Norris Bradburry làm người thay thế tạm quyền. Trên thực tế, Bradbury giữ vị trí này trong suốt 25 năm sau đó.<a href="#cite_note-Hewlett_1962_625-301">[296]</a> Groves tìm cách với đối phó với sự bất mãn về tiện nghi thiếu thốn bằng một chương trình xây dựng bao gồm nguồn cấp nước cải tiến, ba trăm ngôi nhà, và các cơ sở giải trí.<a href="#cite_note-Jones,_pp._592-593-299">[294]</a> Hai vụ kích hoạt Fat Man được tiến hành ở <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A3o_san_h%C3%B4_v%C3%B2ng_Bikini" title="Đảo san hô vòng Bikini">Đảo san hô vòng Bikini</a> vào tháng 7 năm 1946 như một phần của <a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_Crossroads&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chiến dịch Crossroads (trang không tồn tại)">Chiến dịch Crossroads</a> nhằm xem xét ảnh hưởng của vũ khí hạt nhân đối với tàu chiến.<a href="#cite_note-FOOTNOTENichols1987234-306">[301]</a> Quả bom Able được kích hoạt vào ngày 1 tháng 7 năm 1946, trong khi Baker với kết quả thành công hơn được kích hoạt dưới mặt nước vào ngày 25 tháng 7.<a href="#cite_note-FOOTNOTEJones1985594-307">[302]</a> Sau các vụ ném bom ở Hiroshima và Nagasaki, một số những nhà vật lý thuộc Dự án Manhattan lập nên "Tập san các nhà khoa học nguyên tử", một ấn bản xuất hiện như một biện pháp khẩn cấp để tạo nên một chương trình giáo dục tức thời về vũ khí hạt nhân, sau này trở thành một tạp chí cổ vũ cho việc kiểm soát vũ khí hạt nhân quốc tế.<a href="#cite_note-FOOTNOTEGrodzinsRabinowitch1963vii-308">[303]</a> Đối mặt trước sức hủy diệt của loại vũ khí mới và tiên liệu về chạy đua vũ trang hạt nhân một số thành viên dự án bao gồm Bohr, Bush và Conant bày tỏ quan điểm cần thiết phải đạt thỏa thuận quốc tế về kiểm soát nghiên cứu hạt nhân và chế tạo vũ khí hạt nhân. <a href="/w/index.php?title=K%E1%BA%BF_ho%E1%BA%A1ch_Baruch&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kế hoạch Baruch (trang không tồn tại)">Kế hoạch Baruch</a>, tiết lộ trong một diễn văn tại Ủy ban Năng lượng Nguyên tử Liên Hợp Quốc mới thành lập vào tháng 6 năm 1946, đề xuất thành lập một thể chế phát triển năng lượng nguyên tử quốc tế, nhưng không được chấp nhận.<a href="#cite_note-FOOTNOTEGosling199455–57-309">[304]</a> Theo sau một cuộc tranh cãi trong nước về việc quản lý chương trình hạt nhân, <a href="/w/index.php?title=%E1%BB%A6y_ban_N%C4%83ng_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD_Hoa_K%E1%BB%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ủy ban Năng lượng Nguyên tử Hoa Kỳ (trang không tồn tại)">Ủy ban Năng lượng Nguyên tử Hoa Kỳ</a> (AEC) được tạo ra theo <a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%A1o_lu%E1%BA%ADt_N%C4%83ng_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD_n%C4%83m_1946&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đạo luật Năng lượng Nguyên tử năm 1946 (trang không tồn tại)">Đạo luật Năng lượng Nguyên tử năm 1946</a> để nắm quyền kiểm soát việc vận hành và các tài sản của Dự án Manhattan. Nó thiết lập quyền kiểm soát dân sự lên việc phát triển nguyên tử, và tách rời việc phát triển, sản xuất và kiểm soát vũ khí nguyên tử khỏi quân đội. Các khía cạnh quân sự của dự án được trao cho Dự án Vũ khí Đặc biệt Các lực lượng Vũ trang (AFSWP).<a href="#cite_note-FOOTNOTEGroves1962394–398-310">[305]</a> Mặc dù dự án Manhattan ngừng tồn tại vào ngày 31 tháng 12 năm 1946, Khu vực Công trình Manhattan vẫn còn hoạt động cho tới khi bị giải thể vào ngày 15 tháng 8 năm 1947.<a href="#cite_note-FOOTNOTEJones1985600-311">[306]</a> <div style="clear:both;"></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Chi_phí">Chi phí</h2>[<a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&veaction=edit&section=42" title="Sửa đổi phần “Chi phí”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&action=edit&section=42" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Chi phí">sửa mã nguồn</a>]</div> <table class="wikitable" style="float:right; margin-top:0; margin-left:1em; font-size:9pt; line-height:10pt; width:40%;"> <caption style="margin-bottom: 5px;">Chi phí Dự án Manhattan tính tới ngày 31 tháng 12 năm 1945<a href="#cite_note-Schwartz-312">[307]</a> </caption> <tbody><tr> <th>Cơ sở </th> <th>Giá (theo USD năm 1945) </th> <th>Giá (theo USD năm 2024<a href="#cite_note-inflation-US-67">[65]</a>) </th> <th>% trên tổng cộng </th></tr> <tr> <td>Oak Ridge </td> <td align="right">1,19 tỷ </td> <td align="right">1,93 nghìn tỷ </td> <td align="right">62.9% </td></tr> <tr> <td>Hanford </td> <td align="right">390 triệu </td> <td align="right">634 tỷ </td> <td align="right">20.6% </td></tr> <tr> <td>Các vật liệu vận hành đặc biệt </td> <td align="right">103 triệu </td> <td align="right">168 tỷ </td> <td align="right">5.5% </td></tr> <tr> <td>Los Alamos </td> <td align="right">74,1 triệu </td> <td align="right">120 tỷ </td> <td align="right">3.9% </td></tr> <tr> <td>Nghiên cứu và phát triển </td> <td align="right">69,7 triệu </td> <td align="right">113 tỷ </td> <td align="right">3.7% </td></tr> <tr> <td>Chi phí điều hành </td> <td align="right">37,3 triệu </td> <td align="right">60,6 tỷ </td> <td align="right">2,0% </td></tr> <tr> <td>Các nhà máy nước nặng </td> <td align="right">26,8 triệu </td> <td align="right">43,5 tỷ </td> <td align="right">1.4% </td></tr> <tr> <td>Tổng cộng </td> <td align="right">1,89 tỷ </td> <td align="right">3,07 nghìn tỷ </td></tr></tbody></table> Chi tiêu của dự án tới ngày 1 tháng 10 năm 1945 là 1,845 tỷ đô la, tương đương với 9 ngày chi tiêu thời chiến với tốc độ chi tiêu vào tháng 8 năm 1945 của Hoa Kỳ, và đạt 2,191 tỉ khi AEC nắm quyền vào 1 tháng 1 năm 1947. Tổng ngân sách phân bổ là 2,4 tỷ đô la. Trên 90% chi phí trên là dành cho xây dựng các nhà máy và sản xuất vật liệu phân hạch, chỉ dưới 10% là cho phát triển và sản xuất vũ khí.<a href="#cite_note-FOOTNOTENichols198734–35-313">[308]</a><a href="#cite_note-ej19450807-314">[309]</a> Với tổng cộng bốn thiết bị vũ khí được sản xuất tính đến cuối năm 1945(thiết bị Trinity, Little Boy, Fat Man, và một quả bom chưa sử dụng), giá trung bình cho mỗi quả bom lên tới 500 triệu đô la giá đương thời. Để so sánh, tổng chi phí dự án tính đến cuối năm 1945 bằng khoảng 90% chi phí sản xuất các loại vũ khí cỡ nhỏ của Hoa Kỳ (không tính đạn dược) và 34% tổng chi phí vào xe tăng cùng giai đoạn đó.<a href="#cite_note-Schwartz1-315">[310]</a> <div style="clear:both;"></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Di_sản">Di sản</h2>[<a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&veaction=edit&section=43" title="Sửa đổi phần “Di sản”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&action=edit&section=43" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Di sản">sửa mã nguồn</a>]</div> Ảnh hưởng chính trị và văn hóa của việc phát triển vũ khí hạt nhân hết sức sâu rộng. William Laurence của tờ New York Times, người đầu tiên sử dụng thuật ngữ "Kỷ nguyên Nguyên tử",<a href="#cite_note-laurence19450926-316">[311]</a> đã trở thành thông tín viên chính thức cho dự án Manhattan vào tháng 6 năm 1945. Được phép chứng kiến vụ thử Trinity<a href="#cite_note-FOOTNOTESweeney2001204–205-317">[312]</a> và vụ ném bom Nagasaki, Laurence viết bài tường thuật cho các sự kiện này và sau đó viết một loạt báo bàn về tính chất tiềm năng của vũ khí hạt nhân dẫn đến nhận thức công chúng rộng rãi về loại vũ khí mới này.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHolloway199459–60-318">[313]</a> Dự án Manhattan thời chiến để lại một di sản dưới dạng một mạng lưới những phòng thí nghiệm quốc gia: <a href="/wiki/Ph%C3%B2ng_th%C3%AD_nghi%E1%BB%87m_Qu%E1%BB%91c_gia_Lawrence_Berkeley" title="Phòng thí nghiệm Quốc gia Lawrence Berkeley">Phòng thí nghiệm Quốc gia Lawrence Berkeley</a>, <a href="/wiki/Ph%C3%B2ng_th%C3%AD_nghi%E1%BB%87m_Qu%E1%BB%91c_gia_Los_Alamos" title="Phòng thí nghiệm Quốc gia Los Alamos">Phòng thí nghiệm Quốc gia Los Alamos</a>, <a href="/w/index.php?title=Ph%C3%B2ng_th%C3%AD_nghi%E1%BB%87m_qu%E1%BB%91c_gia_Oak_Ridge&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phòng thí nghiệm quốc gia Oak Ridge (trang không tồn tại)">Phòng thí nghiệm quốc gia Oak Ridge</a>, <a href="/wiki/Ph%C3%B2ng_th%C3%AD_nghi%E1%BB%87m_Qu%E1%BB%91c_gia_Argonne" title="Phòng thí nghiệm Quốc gia Argonne">Phòng thí nghiệm Quốc gia Argonne</a> và <a href="/w/index.php?title=Ph%C3%B2ng_th%C3%AD_nghi%E1%BB%87m_Ames&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phòng thí nghiệm Ames (trang không tồn tại)">Phòng thí nghiệm Ames</a>. Hai phòng thí nghiệm khác được Groves lập ra sau cuộc chiến, <a href="/w/index.php?title=Ph%C3%B2ng_th%C3%AD_nghi%E1%BB%87m_Qu%E1%BB%91c_gia_Brookhaven&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phòng thí nghiệm Quốc gia Brookhaven (trang không tồn tại)">Phòng thí nghiệm Quốc gia Brookhaven</a> ở <a href="/w/index.php?title=Upton,_New_York&action=edit&redlink=1" class="new" title="Upton, New York (trang không tồn tại)">Upton, New York</a> và <a href="/w/index.php?title=Ph%C3%B2ng_th%C3%AD_nghi%E1%BB%87m_Qu%E1%BB%91c_gia_Sandia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phòng thí nghiệm Quốc gia Sandia (trang không tồn tại)">Phòng thí nghiệm Quốc gia Sandia</a> ở Albuquerque, New Mexico. Groves dành 72 triệu đô la cho các phòng thí nghiệm này cho các hoạt động nghiên cứu trong năm tài khóa 1946-1947.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson1962633–637-319">[314]</a> Chúng sẽ là đội tiên phong cho loại dự án đại quy mô mà <a href="/w/index.php?title=Alvin_Weinberg&action=edit&redlink=1" class="new" title="Alvin Weinberg (trang không tồn tại)">Alvin Weinberg</a>, giám đốc Phòng thí nghiệm Quốc gia Oak Ridge, sau này gọi là "Khoa học Lớn" (Big Science).<a href="#cite_note-FOOTNOTEWeinberg1961161-320">[315]</a> Phòng Thí nghiệm Nghiên cứu Hải quân từ lâu đã quan tâm tới triển vọng sử dụng năng lượng hạt nhân làm động cơ chiến hạm, và tìm cách tạo ra dự án hạt nhân của riêng mình. Tháng 5 năm 1946, Nimitz, bấy giờ đã thăng chức <a href="/wiki/Tham_m%C6%B0u_tr%C6%B0%E1%BB%9Fng_H%E1%BA%A3i_qu%C3%A2n_Hoa_K%E1%BB%B3" class="mw-redirect" title="Tham mưu trưởng Hải quân Hoa Kỳ">Tham mưu trưởng Hải quân</a>, quyết định rằng hải quân nên làm việc cùng với dự án Manhattan. Một nhóm sĩ quan hải quân được chỉ định tới Oak Ridge, trong đó cấp cao nhất là Đại tá hải quân <a href="/w/index.php?title=Hyman_G._Rickover&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hyman G. Rickover (trang không tồn tại)">Hyman G. Rickover</a>, người trở thành trợ lý giám đốc ở đây. Họ tiến hành nghiên cứu năng lượng hạt nhân, dựng nên nền tảng của một nền hải quân bằng năng lượng hạt nhân.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHewlettDuncan196974–76-321">[316]</a> Một nhóm tương tự của Không quân đến Oak Ridge vào tháng 9 năm 1946 với mục tiêu phát triển chiến đấu cơ hạt nhân.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHewlettDuncan196972–74-322">[317]</a> Dự án Năng lượng Nguyên tử cho Động cơ Máy bay (NEPA) mắc những khó khăn kĩ thuật gai góc và cuối cùng bị hủy bỏ.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHewlettDuncan1969490–493,_514–515-323">[318]</a> Năng lực của các lò phản ứng mới tạo ra những đồng vị phóng xạ với số lượng chưa từng thấy trước đó tạo nên một cuộc cách mạng trong <a href="/wiki/Y_h%E1%BB%8Dc_h%E1%BA%A1t_nh%C3%A2n" title="Y học hạt nhân">y học hạt nhân</a> trong những năm đầu hậu chiến. Bắt đầu từ năm 1946, Oak Ridge bắt đầu phân phối các đồng vị phóng xạ tới các bệnh viện và trường đại học. Hầu hết đơn hàng là iôt 131 và phôtpho 32 dùng trong chẩn đoán và điều trị ung thư. Ngoài y học, đồng vị cũng dùng trong nghiên cứu sinh học, công nghiệp và nông nghiệp.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHewlettDuncan1969252–253-324">[319]</a> Các nghiên cứu của Dự án cũng dẫn tới các phát minh, cải tiến kỹ thuật không ngờ tới trong các lĩnh vực khác, chẳng hạn như việc phát triển <a href="/wiki/M%C3%A1y_t%C3%ADnh_%C4%91i%E1%BB%87n_t%E1%BB%AD" class="mw-redirect" title="Máy tính điện tử">máy tính điện tử</a>.<a href="#cite_note-Kean-325">[320]</a> Khi trao quyền kiểm soát lại cho Ủy ban Năng lượng Nguyên tử, Groves gửi lời tạm biệt các đồng sự trong dự án: <blockquote>5 năm trước, ý tưởng về Năng lượng Nguyên tử chỉ là một giấc mơ. Các bạn đã biến giấc mơ đó thành hiện thực. Các bạn đã nắm lấy những ý tưởng mờ mịt nhất và diễn giải chúng thành điều kiện thực tế. Các bạn đã xây nên những thành phố chưa ai từng biết đến trước kia. Các bạn đã xây dựng những nhà máy công nghiệp với quy mô và độ chính xác mà trước đây dường như bất khả thi. Các bạn đã xây dựng thứ vũ khí chấm dứt Chiến tranh và do đó cứu vô số sinh mạng người Mỹ. Xét tới những ứng dụng thời bình, các bạn đã vén lên bức màn về những viễn cảnh cho một thế giới mới.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson1962655-326">[321]</a> </blockquote> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Xem_thêm">Xem thêm</h2>[<a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&veaction=edit&section=44" title="Sửa đổi phần “Xem thêm”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&action=edit&section=44" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Xem thêm">sửa mã nguồn</a>]</div> <ul><li><a href="/wiki/D%E1%BB%B1_%C3%A1n_v%C5%A9_kh%C3%AD_h%E1%BA%A1t_nh%C3%A2n_c%E1%BB%A7a_Li%C3%AAn_X%C3%B4" title="Dự án vũ khí hạt nhân của Liên Xô">Dự án vũ khí hạt nhân của Liên Xô</a></li> <li><a href="/wiki/Operation_Ivy" title="Operation Ivy">Operation Ivy</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Chú_thích">Chú thích</h2>[<a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&veaction=edit&section=45" title="Sửa đổi phần “Chú thích”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&action=edit&section=45" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Chú thích">sửa mã nguồn</a>]</div> <ol class="references"> <li id="cite_note-29"><a href="#cite_ref-29">^</a> Phản ứng mà Teller lo ngại nhất là: 14 7N + 14 7N → 24 12Mg + 4 2He (hạt alpha) + 17.7 MeV.<a href="#cite_note-FOOTNOTEBethe199130-28">[28]</a>. </li> <li id="cite_note-33"><a href="#cite_ref-33">^</a> Trong ghi chép của Bethe, khả năng về một đại thảm họa tột cùng này xuất hiện trở lại năm 1975 trong một bài báo tạp chí bởi H.C. Dudley, người lấy ý tưởng này từ một tường thuật của <a href="/wiki/Pearl_Buck" class="mw-redirect" title="Pearl Buck">Pearl Buck</a> về một cuộc phỏng vấn của cô với <a href="/wiki/Arthur_Compton" title="Arthur Compton">Arthur Compton</a> năm 1959. Nỗi lo lắng không hoàn toàn bị triệt tiêu trong tâm trí một số người cho đến khi Vụ thử Trinity diễn ra.<a href="#cite_note-FOOTNOTEBethe1991xi,_30-32">[31]</a> </li> <li id="cite_note-101"><a href="#cite_ref-101">^</a> Phản ứng hạt nhân tự duy trì tự nhiên đã xảy ra trong quá khứ xa.<a href="#cite_note-FOOTNOTELibby1979214–216-100">[98]</a> </li> <li id="cite_note-104"><a href="#cite_ref-104">^</a> Sự ám chỉ ở đây là việc nhà hàng hải người Ý <a href="/wiki/Christopher_Columbus" class="mw-redirect" title="Christopher Columbus">Christopher Columbus</a> người đã đến <a href="/wiki/T%C3%A2n_Th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi" title="Tân Thế giới">Tân Thế giới</a> năm 1492. </li> <li id="cite_note-265"><a href="#cite_ref-265">^</a> Không lực Lục quân Hoa Kỳ là một bộ phận của Lục quân Hoa Kỳ ra đời trong Chiến tranh thế giới thứ hai, là tiền thân của <a href="/wiki/Kh%C3%B4ng_qu%C3%A2n_Hoa_K%E1%BB%B3" title="Không quân Hoa Kỳ">Không quân Hoa Kỳ</a> thành lập năm 1947.<a href="#cite_note-natarc-264">[260]</a> </li> </ol> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Trích_dẫn">Trích dẫn</h2>[<a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&veaction=edit&section=46" title="Sửa đổi phần “Trích dẫn”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&action=edit&section=46" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Trích dẫn">sửa mã nguồn</a>]</div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71728118">.mw-parser-output .reflist{margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}@media screen{.mw-parser-output .reflist{font-size:90%}}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist columns references-column-count references-column-count-3" style="-moz-column-count: 3; -webkit-column-count: 3; column-count: 3; list-style-type: decimal;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-inflation-USGDP-1"><a href="#cite_ref-inflation-USGDP_1-0">^</a> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67233549">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output .citation q{quotes:"“""”""‘""’"}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:#555}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#33aa33;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite id="CITEREFJohnstonWilliamson2023" class="citation web cs1">Johnston, Louis; Williamson, Samuel H. (2023). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.measuringworth.com/datasets/usgdp/">“What Was the U.S. GDP Then?”</a>. MeasuringWorth. Truy cập ngày 30 tháng 11 năm 2023.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=MeasuringWorth&rft.atitle=What+Was+the+U.S.+GDP+Then%3F&rft.date=2023&rft.aulast=Johnston&rft.aufirst=Louis&rft.au=Williamson%2C+Samuel+H.&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.measuringworth.com%2Fdatasets%2Fusgdp%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"> United States <a href="/w/index.php?title=Gross_Domestic_Product_deflator&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gross Domestic Product deflator (trang không tồn tại)">Gross Domestic Product deflator</a> figures follow the Measuring Worth series. </li> <li id="cite_note-2"><a href="#cite_ref-2">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFcand.com.vn" class="citation web cs1">cand.com.vn. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://cand.com.vn/tu-lieu-antg/diep-vien-huyen-thoai-an-minh-trong-du-an-manhattan-i635528/">“Điệp viên huyền thoại ẩn mình trong "Dự án Manhattan"”</a>. Báo Công an Nhân dân điện tử. Truy cập ngày 6 tháng 3 năm 2022.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=B%C3%A1o+C%C3%B4ng+an+Nh%C3%A2n+d%C3%A2n+%C4%91i%E1%BB%87n+t%E1%BB%AD&rft.atitle=%C4%90i%E1%BB%87p+vi%C3%AAn+huy%E1%BB%81n+tho%E1%BA%A1i+%E1%BA%A9n+m%C3%ACnh+trong+%E2%80%9CD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan%E2%80%9D&rft.au=cand.com.vn&rft_id=https%3A%2F%2Fcand.com.vn%2Ftu-lieu-antg%2Fdiep-vien-huyen-thoai-an-minh-trong-du-an-manhattan-i635528%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-3"><a href="#cite_ref-3">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://khoahocphattrien.vn/kham-pha/bi-mat-ve-qua-bom-nguyen-tu-dau-tien-tren-hanh-tinh/20170809080555652p1c879.htm">https://khoahocphattrien.vn/kham-pha/bi-mat-ve-qua-bom-nguyen-tu-dau-tien-tren-hanh-tinh/20170809080555652p1c879.htm</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft_id=https%3A%2F%2Fkhoahocphattrien.vn%2Fkham-pha%2Fbi-mat-ve-qua-bom-nguyen-tu-dau-tien-tren-hanh-tinh%2F20170809080555652p1c879.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"> <code class="cs1-code">|title=</code> trống hay bị thiếu (<a href="/wiki/Tr%E1%BB%A3_gi%C3%BAp:L%E1%BB%97i_CS1#citation_missing_title" title="Trợ giúp:Lỗi CS1">trợ giúp</a>) </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson196216–20-4"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHewlettAnderson196216–20_4-0">^</a> <a href="#CITEREFHewlettAnderson1962">Hewlett & Anderson 1962</a>, tr. 16–20. </li> <li id="cite_note-Hewlett&Anderson,_tr._40-41-5">^ <a href="#cite_ref-Hewlett&Anderson,_tr._40-41_5-0">a</a> <a href="#cite_ref-Hewlett&Anderson,_tr._40-41_5-1">b</a> <a href="#CITEREFHewlettAnderson1962">Hewlett & Anderson 1962</a>, tr. 40–41. </li> <li id="cite_note-6"><a href="#cite_ref-6">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.presidency.ucsb.edu/ws/index.php?pid=16137">“Executive Order 8807 Establishing the Office of Scientific Research and Development”</a>. ngày 28 tháng 6 năm 1941. Truy cập ngày 28 tháng 6 năm 2011.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Executive+Order+8807+Establishing+the+Office+of+Scientific+Research+and+Development&rft.date=1941-06-28&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.presidency.ucsb.edu%2Fws%2Findex.php%3Fpid%3D16137&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988">. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEJones198533-7"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEJones198533_7-0">^</a> <a href="#CITEREFJones1985">Jones 1985</a>, tr. 33. </li> <li id="cite_note-8"><a href="#cite_ref-8">^</a> <a href="#CITEREFRhodes1986">Rhodes 1986</a>, tr. 322–325. </li> <li id="cite_note-Hewlett,_p._42-9">^ <a href="#cite_ref-Hewlett,_p._42_9-0">a</a> <a href="#cite_ref-Hewlett,_p._42_9-1">b</a> <a href="#CITEREFHewlettAnderson1962">Hewlett & Anderson 1962</a>, tr. 42. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson196239–40-10"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHewlettAnderson196239–40_10-0">^</a> <a href="#CITEREFHewlettAnderson1962">Hewlett & Anderson 1962</a>, tr. 39–40. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERhodes1986372–374-11"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERhodes1986372–374_11-0">^</a> <a href="#CITEREFRhodes1986">Rhodes 1986</a>, tr. 372–374. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson196243–44-12"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHewlettAnderson196243–44_12-0">^</a> <a href="#CITEREFHewlettAnderson1962">Hewlett & Anderson 1962</a>, tr. 43–44. </li> <li id="cite_note-Jones,pp._30-32-13"><a href="#cite_ref-Jones,pp._30-32_13-0">^</a> <a href="#CITEREFJones1985">Jones 1985</a>, tr. 30–32. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEJones198535-14"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEJones198535_14-0">^</a> <a href="#CITEREFJones1985">Jones 1985</a>, tr. 35. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEWilliams19603–4-15"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEWilliams19603–4_15-0">^</a> <a href="#CITEREFWilliams1960">Williams 1960</a>, tr. 3–4. </li> <li id="cite_note-Jones,_tr._37-39-16">^ <a href="#cite_ref-Jones,_tr._37-39_16-0">a</a> <a href="#cite_ref-Jones,_tr._37-39_16-1">b</a> <a href="#cite_ref-Jones,_tr._37-39_16-2">c</a> <a href="#CITEREFJones1985">Jones 1985</a>, tr. 37–39. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENichols198732-17"><a href="#cite_ref-FOOTNOTENichols198732_17-0">^</a> <a href="#CITEREFNichols1987">Nichols 1987</a>, tr. 32. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEJones198535–36-18"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEJones198535–36_18-0">^</a> <a href="#CITEREFJones1985">Jones 1985</a>, tr. 35–36. </li> <li id="cite_note-19"><a href="#cite_ref-19">^</a> <a href="#CITEREFRhodes1986">Rhodes 1986</a>, tr. 416. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson1962103-20"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHewlettAnderson1962103_20-0">^</a> <a href="#CITEREFHewlettAnderson1962">Hewlett & Anderson 1962</a>, tr. 103. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHoddesonHenriksenMeadeWestfall199342–44-21"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHoddesonHenriksenMeadeWestfall199342–44_21-0">^</a> <a href="#CITEREFHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993">Hoddeson và đồng nghiệp 1993</a>, tr. 42–44. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson196233–35-22"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHewlettAnderson196233–35_22-0">^</a> <a href="#CITEREFHewlettAnderson1962">Hewlett & Anderson 1962</a>, tr. 33–35. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEGroves196241-23"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEGroves196241_23-0">^</a> <a href="#CITEREFGroves1962">Groves 1962</a>, tr. 41. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESerberRhodes199221-24"><a href="#cite_ref-FOOTNOTESerberRhodes199221_24-0">^</a> <a href="#CITEREFSerberRhodes1992">Serber & Rhodes 1992</a>, tr. 21. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHoddesonHenriksenMeadeWestfall199354–56-25"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHoddesonHenriksenMeadeWestfall199354–56_25-0">^</a> <a href="#CITEREFHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993">Hoddeson và đồng nghiệp 1993</a>, tr. 54–56. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERhodes1986417-26"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERhodes1986417_26-0">^</a> <a href="#CITEREFRhodes1986">Rhodes 1986</a>, tr. 417. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHoddesonHenriksenMeadeWestfall199344–45-27"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHoddesonHenriksenMeadeWestfall199344–45_27-0">^</a> <a href="#CITEREFHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993">Hoddeson và đồng nghiệp 1993</a>, tr. 44–45. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEBethe199130-28"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEBethe199130_28-0">^</a> <a href="#CITEREFBethe1991">Bethe 1991</a>, tr. 30. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERhodes1986419-30"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERhodes1986419_30-0">^</a> <a href="#CITEREFRhodes1986">Rhodes 1986</a>, tr. 419. </li> <li id="cite_note-31"><a href="#cite_ref-31">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFKonopinskiMarvinTeller1946" class="citation web cs1"><a href="/w/index.php?title=Emil_Konopinski&action=edit&redlink=1" class="new" title="Emil Konopinski (trang không tồn tại)">Konopinski, E. J</a>; Marvin, C.; <a href="/wiki/Edward_Teller" title="Edward Teller">Teller, Edward</a> (1946). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.fas.org/sgp/othergov/doe/lanl/docs1/00329010.pdf">“Ignition of the Atmosphere with Nuclear Bombs”</a> (PDF). Los Alamos National Laboratory. Truy cập ngày 23 tháng 11 năm 2008.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Ignition+of+the+Atmosphere+with+Nuclear+Bombs&rft.pub=Los+Alamos+National+Laboratory&rft.date=1946&rft.aulast=Konopinski&rft.aufirst=E.+J&rft.au=Marvin%2C+C.&rft.au=Teller%2C+Edward&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.fas.org%2Fsgp%2Fothergov%2Fdoe%2Flanl%2Fdocs1%2F00329010.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEBethe1991xi,_30-32"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEBethe1991xi,_30_32-0">^</a> <a href="#CITEREFBethe1991">Bethe 1991</a>, tr. xi, 30. </li> <li id="cite_note-NYT-34"><a href="#cite_ref-NYT_34-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFBroad2007" class="citation news cs1">Broad, William J. (ngày 30 tháng 10 năm 2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nytimes.com/2007/10/30/science/30manh.html">“Why They Called It the Manhattan Project”</a>. <a href="/wiki/The_New_York_Times" title="The New York Times">The New York Times</a>. Truy cập ngày 27 tháng 10 năm 2010.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+New+York+Times&rft.atitle=Why+They+Called+It+the+Manhattan+Project&rft.date=2007-10-30&rft.aulast=Broad&rft.aufirst=William+J.&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.nytimes.com%2F2007%2F10%2F30%2Fscience%2F30manh.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-Jones,_pp._41-44-35">^ <a href="#cite_ref-Jones,_pp._41-44_35-0">a</a> <a href="#cite_ref-Jones,_pp._41-44_35-1">b</a> <a href="#CITEREFJones1985">Jones 1985</a>, tr. 41–44. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFineRemington1972652-36"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFineRemington1972652_36-0">^</a> <a href="#CITEREFFineRemington1972">Fine & Remington 1972</a>, tr. 652. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENichols1987174-37"><a href="#cite_ref-FOOTNOTENichols1987174_37-0">^</a> <a href="#CITEREFNichols1987">Nichols 1987</a>, tr. 174. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEGroves196240-38"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEGroves196240_38-0">^</a> <a href="#CITEREFGroves1962">Groves 1962</a>, tr. 40. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson196276–78-39"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHewlettAnderson196276–78_39-0">^</a> <a href="#CITEREFHewlettAnderson1962">Hewlett & Anderson 1962</a>, tr. 76–78. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFineRemington1972654-40"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFineRemington1972654_40-0">^</a> <a href="#CITEREFFineRemington1972">Fine & Remington 1972</a>, tr. 654. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEJones198557–61-41"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEJones198557–61_41-0">^</a> <a href="#CITEREFJones1985">Jones 1985</a>, tr. 57–61. </li> <li id="cite_note-Fine_1972_657-42">^ <a href="#cite_ref-Fine_1972_657_42-0">a</a> <a href="#cite_ref-Fine_1972_657_42-1">b</a> <a href="#CITEREFFineRemington1972">Fine & Remington 1972</a>, tr. 657. </li> <li id="cite_note-43"><a href="#cite_ref-43">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation journal cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110629043245/http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,854500-2,00.html">“Science:Atomic Footprint”</a>. <a href="/wiki/Time_(t%E1%BA%A1p_ch%C3%AD)" title="Time (tạp chí)">TIME</a>. ngày 17 tháng 9 năm 1945. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,854500-2,00.html">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 29 tháng 6 năm 2011. Truy cập ngày 16 tháng 3 năm 2011.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=TIME&rft.atitle=Science%3AAtomic+Footprint&rft.date=1945-09-17&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.time.com%2Ftime%2Fmagazine%2Farticle%2F0%2C9171%2C854500-2%2C00.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson196281-44"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHewlettAnderson196281_44-0">^</a> <a href="#CITEREFHewlettAnderson1962">Hewlett & Anderson 1962</a>, tr. 81. </li> <li id="cite_note-Jones,_pp._74-77-45">^ <a href="#cite_ref-Jones,_pp._74-77_45-0">a</a> <a href="#cite_ref-Jones,_pp._74-77_45-1">b</a> <a href="#CITEREFJones1985">Jones 1985</a>, tr. 74–77. </li> <li id="cite_note-Groves,_pp._4-5-46"><a href="#cite_ref-Groves,_pp._4-5_46-0">^</a> <a href="#CITEREFGroves1962">Groves 1962</a>, tr. 4–5. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFineRemington1972659–661-47"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFineRemington1972659–661_47-0">^</a> <a href="#CITEREFFineRemington1972">Fine & Remington 1972</a>, tr. 659–661. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEGroves196227–28-48"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEGroves196227–28_48-0">^</a> <a href="#CITEREFGroves1962">Groves 1962</a>, tr. 27–28. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEGroves196244–45-49"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEGroves196244–45_49-0">^</a> <a href="#CITEREFGroves1962">Groves 1962</a>, tr. 44–45. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEGroves196222–23-50"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEGroves196222–23_50-0">^</a> <a href="#CITEREFGroves1962">Groves 1962</a>, tr. 22–23. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEJones198580–82-51"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEJones198580–82_51-0">^</a> <a href="#CITEREFJones1985">Jones 1985</a>, tr. 80–82. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEGroves196261–63-52"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEGroves196261–63_52-0">^</a> <a href="#CITEREFGroves1962">Groves 1962</a>, tr. 61–63. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENichols198772–73-53"><a href="#cite_ref-FOOTNOTENichols198772–73_53-0">^</a> <a href="#CITEREFNichols1987">Nichols 1987</a>, tr. 72–73. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEBernstein1976206–207-54"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEBernstein1976206–207_54-0">^</a> <a href="#CITEREFBernstein1976">Bernstein 1976</a>, tr. 206–207. </li> <li id="cite_note-villa1981-55">^ <a href="#cite_ref-villa1981_55-0">a</a> <a href="#cite_ref-villa1981_55-1">b</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFVilla,_Brian_L.1981" class="citation book cs1">Villa, Brian L. (1981). “Chapter 11: Alliance Politics and Atomic Collaboration, 1941–1943”. Trong Sidney, Aster (biên tập). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ibiblio.org/hyperwar/UN/Canada/Natl_Exp/index.html">The Second World War as a National Experience: Canada</a>. The Canadian Committee for the History of the Second World War, Department of National Defence. tr. 144–145.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Chapter+11%3A+Alliance+Politics+and+Atomic+Collaboration%2C+1941%E2%80%931943&rft.btitle=The+Second+World+War+as+a+National+Experience%3A+Canada&rft.pages=144-145&rft.pub=The+Canadian+Committee+for+the+History+of+the+Second+World+War%2C+Department+of+National+Defence&rft.date=1981&rft.au=Villa%2C+Brian+L.&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.ibiblio.org%2Fhyperwar%2FUN%2FCanada%2FNatl_Exp%2Findex.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEBernstein1976206–208-56"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEBernstein1976206–208_56-0">^</a> <a href="#CITEREFBernstein1976">Bernstein 1976</a>, tr. 206–208. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEBernstein1976208-57"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEBernstein1976208_57-0">^</a> <a href="#CITEREFBernstein1976">Bernstein 1976</a>, tr. 208. </li> <li id="cite_note-stacey1970-58">^ <a href="#cite_ref-stacey1970_58-0">a</a> <a href="#cite_ref-stacey1970_58-1">b</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFStacey,_C._P.1970" class="citation book cs1">Stacey, C. P. (1970). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190620111320/http://www.cmp-cpm.forces.gc.ca/dhh-dhp/his/docs/AMG_e.pdf">Arms, Men and Government: The War Policies of Canada, 1939 – 1945</a> (PDF). The Queen's Printer by authority of the Minister of National Defence. tr. 517. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.cmp-cpm.forces.gc.ca/dhh-dhp/his/docs/AMG_e.pdf">Bản gốc</a> (PDF) lưu trữ ngày 20 tháng 6 năm 2019. Truy cập ngày 31 tháng 5 năm 2014.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Arms%2C+Men+and+Government%3A+The+War+Policies+of+Canada%2C+1939+%E2%80%93+1945&rft.pages=517&rft.pub=The+Queen%27s+Printer+by+authority+of+the+Minister+of+National+Defence&rft.date=1970&rft.au=Stacey%2C+C.+P.&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.cmp-cpm.forces.gc.ca%2Fdhh-dhp%2Fhis%2Fdocs%2FAMG_e.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEBernstein1976209–212-59"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEBernstein1976209–212_59-0">^</a> <a href="#CITEREFBernstein1976">Bernstein 1976</a>, tr. 209–212. </li> <li id="cite_note-fakley1983-60">^ <a href="#cite_ref-fakley1983_60-0">a</a> <a href="#cite_ref-fakley1983_60-1">b</a> <a href="#cite_ref-fakley1983_60-2">c</a> <a href="#cite_ref-fakley1983_60-3">d</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFFakley,_Dennis_C.1983" class="citation journal cs1">Fakley, Dennis C. (Winter–Spring 1983). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.atomicarchive.com/History/british/index.shtml">“The British Mission”</a>. Los Alamos Science (7): 186–189.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Los+Alamos+Science&rft.atitle=The+British+Mission&rft.ssn=winter&rft.chron=winter%E2%80%93spring&rft.issue=7&rft.pages=186-189&rft.date=1983&rft.au=Fakley%2C+Dennis+C.&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.atomicarchive.com%2FHistory%2Fbritish%2Findex.shtml&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEBernstein1976213-61"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEBernstein1976213_61-0">^</a> <a href="#CITEREFBernstein1976">Bernstein 1976</a>, tr. 213. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEGowing1964168–173-62"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEGowing1964168–173_62-0">^</a> <a href="#CITEREFGowing1964">Gowing 1964</a>, tr. 168–173. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEBernstein1976216–217-63"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEBernstein1976216–217_63-0">^</a> <a href="#CITEREFBernstein1976">Bernstein 1976</a>, tr. 216–217. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEGowing1964340–342-64"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEGowing1964340–342_64-0">^</a> <a href="#CITEREFGowing1964">Gowing 1964</a>, tr. 340–342. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEJones1985296-65"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEJones1985296_65-0">^</a> <a href="#CITEREFJones1985">Jones 1985</a>, tr. 296. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEGowing1964234-66"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEGowing1964234_66-0">^</a> <a href="#CITEREFGowing1964">Gowing 1964</a>, tr. 234. </li> <li id="cite_note-inflation-US-67">^ <a href="#cite_ref-inflation-US_67-0">a</a> <a href="#cite_ref-inflation-US_67-1">b</a> <a href="#cite_ref-inflation-US_67-2">c</a> <a href="#cite_ref-inflation-US_67-3">d</a> Cụm nguồn chỉ số giá cả lạm phát tại Hoa Kỳ: <ul><li>Giai đoạn 1634–1699: <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFMcCusker1997" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=John_J._McCusker&action=edit&redlink=1" class="new" title="John J. McCusker (trang không tồn tại)">McCusker, J. J.</a> (1997). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.americanantiquarian.org/proceedings/44525121.pdf">How Much Is That in Real Money? A Historical Price Index for Use as a Deflator of Money Values in the Economy of the United States: Addenda et Corrigenda</a> [Giá đó đổi sang tiền thật bằng bao nhiêu? Chỉ số giá cả theo lịch sử lưu lại được sử dụng làm công cụ giảm phát giá trị tiền tệ trong nền kinh tế Hoa Kỳ: Addenda et Corrigenda] (PDF) (bằng tiếng Anh). <a href="/w/index.php?title=American_Antiquarian_Society&action=edit&redlink=1" class="new" title="American Antiquarian Society (trang không tồn tại)">American Antiquarian Society</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=How+Much+Is+That+in+Real+Money%3F+A+Historical+Price+Index+for+Use+as+a+Deflator+of+Money+Values+in+the+Economy+of+the+United+States%3A+Addenda+et+Corrigenda&rft.pub=American+Antiquarian+Society&rft.date=1997&rft.aulast=McCusker&rft.aufirst=J.+J.&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.americanantiquarian.org%2Fproceedings%2F44525121.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"></li> <li>Giai đoạn 1700–1799: <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFMcCusker1992" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=John_J._McCusker&action=edit&redlink=1" class="new" title="John J. McCusker (trang không tồn tại)">McCusker, J. J.</a> (1992). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.americanantiquarian.org/proceedings/44517778.pdf">How Much Is That in Real Money? A Historical Price Index for Use as a Deflator of Money Values in the Economy of the United States</a> [Giá đó đổi sang tiền thật bằng bao nhiêu? Chỉ số giá cả theo lịch sử lưu lại được sử dụng làm công cụ giảm phát giá trị tiền tệ trong nền kinh tế Hoa Kỳ] (PDF) (bằng tiếng Anh). <a href="/w/index.php?title=American_Antiquarian_Society&action=edit&redlink=1" class="new" title="American Antiquarian Society (trang không tồn tại)">American Antiquarian Society</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=How+Much+Is+That+in+Real+Money%3F+A+Historical+Price+Index+for+Use+as+a+Deflator+of+Money+Values+in+the+Economy+of+the+United+States&rft.pub=American+Antiquarian+Society&rft.date=1992&rft.aulast=McCusker&rft.aufirst=J.+J.&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.americanantiquarian.org%2Fproceedings%2F44517778.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"></li> <li>Giai đoạn 1800–nay: <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFCục_Dự_trữ_Liên_bang_Ngân_hàng_Minneapolis" class="citation web cs1">Cục Dự trữ Liên bang Ngân hàng Minneapolis. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.minneapolisfed.org/about-us/monetary-policy/inflation-calculator/consumer-price-index-1800-">“Consumer Price Index (estimate) 1800–”</a> [Chỉ số giá tiêu dùng (ước tính) 1800–] (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 29 tháng 2 năm 2024.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Consumer+Price+Index+%28estimate%29+1800%E2%80%93&rft.au=C%E1%BB%A5c+D%E1%BB%B1+tr%E1%BB%AF+Li%C3%AAn+bang+Ng%C3%A2n+h%C3%A0ng+Minneapolis&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.minneapolisfed.org%2Fabout-us%2Fmonetary-policy%2Finflation-calculator%2Fconsumer-price-index-1800-&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"></li></ul> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEGowing1964242–244-68"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEGowing1964242–244_68-0">^</a> <a href="#CITEREFGowing1964">Gowing 1964</a>, tr. 242–244. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHunner200426-69"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHunner200426_69-0">^</a> <a href="#CITEREFHunner2004">Hunner 2004</a>, tr. 26. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEGowing1964372-70"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEGowing1964372_70-0">^</a> <a href="#CITEREFGowing1964">Gowing 1964</a>, tr. 372. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEBernstein1976223–224-71"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEBernstein1976223–224_71-0">^</a> <a href="#CITEREFBernstein1976">Bernstein 1976</a>, tr. 223–224. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEJones198590,_299–306-72"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEJones198590,_299–306_72-0">^</a> <a href="#CITEREFJones1985">Jones 1985</a>, tr. 90, 299–306. </li> <li id="cite_note-Johnson_&_Jackson_pp._168–169-73">^ <a href="#cite_ref-Johnson_&_Jackson_pp._168–169_73-0">a</a> <a href="#cite_ref-Johnson_&_Jackson_pp._168–169_73-1">b</a> <a href="#CITEREFJohnsonJackson1981">Johnson & Jackson 1981</a>, tr. 168–169. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson1962116–117-74"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHewlettAnderson1962116–117_74-0">^</a> <a href="#CITEREFHewlettAnderson1962">Hewlett & Anderson 1962</a>, tr. 116–117. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEGroves196225–26-75"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEGroves196225–26_75-0">^</a> <a href="#CITEREFGroves1962">Groves 1962</a>, tr. 25–26. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEJones198578-76"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEJones198578_76-0">^</a> <a href="#CITEREFJones1985">Jones 1985</a>, tr. 78. </li> <li id="cite_note-Johnson_&_Jackson,_pp._39-43-77">^ <a href="#cite_ref-Johnson_&_Jackson,_pp._39-43_77-0">a</a> <a href="#cite_ref-Johnson_&_Jackson,_pp._39-43_77-1">b</a> <a href="#CITEREFJohnsonJackson1981">Johnson & Jackson 1981</a>, tr. 39–43. </li> <li id="cite_note-Fine&Remington,_pp._663-664-78"><a href="#cite_ref-Fine&Remington,_pp._663-664_78-0">^</a> <a href="#CITEREFFineRemington1972">Fine & Remington 1972</a>, tr. 663–664. </li> <li id="cite_note-79"><a href="#cite_ref-79">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090825162412/http://www.ornl.gov/info/ornlreview/rev25-34/chapter1.shtml">“Oak Ridge National Laboratory Review, Vol. 25, Nos. 3 and 4, 2002”</a>. ornl.gov. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ornl.gov/info/ornlreview/rev25-34/chapter1.shtml">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 25 tháng 8 năm 2009. Truy cập ngày 9 tháng 3 năm 2010.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Oak+Ridge+National+Laboratory+Review%2C+Vol.+25%2C+Nos.+3+and+4%2C+2002&rft.pub=ornl.gov&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.ornl.gov%2Finfo%2Fornlreview%2Frev25-34%2Fchapter1.shtml&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEJones1985327–328-80"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEJones1985327–328_80-0">^</a> <a href="#CITEREFJones1985">Jones 1985</a>, tr. 327–328. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEJohnsonJackson198149-81"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEJohnsonJackson198149_81-0">^</a> <a href="#CITEREFJohnsonJackson1981">Johnson & Jackson 1981</a>, tr. 49. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEJohnsonJackson19818-82"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEJohnsonJackson19818_82-0">^</a> <a href="#CITEREFJohnsonJackson1981">Johnson & Jackson 1981</a>, tr. 8. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEJohnsonJackson198114–17-83"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEJohnsonJackson198114–17_83-0">^</a> <a href="#CITEREFJohnsonJackson1981">Johnson & Jackson 1981</a>, tr. 14–17. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEJones198588-84"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEJones198588_84-0">^</a> <a href="#CITEREFJones1985">Jones 1985</a>, tr. 88. </li> <li id="cite_note-Roane-Anderson-85">^ <a href="#cite_ref-Roane-Anderson_85-0">a</a> <a href="#cite_ref-Roane-Anderson_85-1">b</a> <a href="#CITEREFJones1985">Jones 1985</a>, tr. 443–446. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEJones198583–84-86"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEJones198583–84_86-0">^</a> <a href="#CITEREFJones1985">Jones 1985</a>, tr. 83–84. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFineRemington1972664–665-87"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFineRemington1972664–665_87-0">^</a> <a href="#CITEREFFineRemington1972">Fine & Remington 1972</a>, tr. 664–665. </li> <li id="cite_note-88"><a href="#cite_ref-88">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.lanl.gov/history/road/school-arsenal.shtml">“50th Anniversary Article: Oppenheimer's Better Idea: Ranch School Becomes Arsenal of Democracy”</a>. Los Alamos National Laboratory. Truy cập ngày 6 tháng 4 năm 2011.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=50th+Anniversary+Article%3A+Oppenheimer%27s+Better+Idea%3A+Ranch+School+Becomes+Arsenal+of+Democracy&rft.pub=Los+Alamos+National+Laboratory&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.lanl.gov%2Fhistory%2Froad%2Fschool-arsenal.shtml&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEGroves196266–67-89"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEGroves196266–67_89-0">^</a> <a href="#CITEREFGroves1962">Groves 1962</a>, tr. 66–67. </li> <li id="cite_note-Jones,_pp._328-331-90">^ <a href="#cite_ref-Jones,_pp._328-331_90-0">a</a> <a href="#cite_ref-Jones,_pp._328-331_90-1">b</a> <a href="#CITEREFJones1985">Jones 1985</a>, tr. 328–331. </li> <li id="cite_note-91"><a href="#cite_ref-91">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.lanl.gov/history/road/pdf/4-8-43.pdf">“Secretary of Agriculture granting use of land for Demolition Range”</a> (PDF). Los Alamos National Laboratory. ngày 8 tháng 4 năm 1943. Truy cập ngày 6 tháng 4 năm 2011.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Secretary+of+Agriculture+granting+use+of+land+for+Demolition+Range&rft.pub=Los+Alamos+National+Laboratory&rft.date=1943-04-08&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.lanl.gov%2Fhistory%2Froad%2Fpdf%2F4-8-43.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHunner200431–32-92"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHunner200431–32_92-0">^</a> <a href="#CITEREFHunner2004">Hunner 2004</a>, tr. 31–32. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHunner200429-93"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHunner200429_93-0">^</a> <a href="#CITEREFHunner2004">Hunner 2004</a>, tr. 29. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHunner200440-94"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHunner200440_94-0">^</a> <a href="#CITEREFHunner2004">Hunner 2004</a>, tr. 40. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson1962230–232-95"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHewlettAnderson1962230–232_95-0">^</a> <a href="#CITEREFHewlettAnderson1962">Hewlett & Anderson 1962</a>, tr. 230–232. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEJones198567–71-96"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEJones198567–71_96-0">^</a> <a href="#CITEREFJones1985">Jones 1985</a>, tr. 67–71. </li> <li id="cite_note-Red_Gate_Woods-97">^ <a href="#cite_ref-Red_Gate_Woods_97-0">a</a> <a href="#cite_ref-Red_Gate_Woods_97-1">b</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20141026070527/http://www.lm.doe.gov/SiteA_PlotM/fact_sheet_site_a.pdf">“Site A/Plot M, Illinois, Decommissioned Reactor Site Fact Sheet”</a> (PDF). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.lm.doe.gov/SiteA_PlotM/fact_sheet_site_a.pdf">Bản gốc</a> (PDF) lưu trữ ngày 26 tháng 10 năm 2014. Truy cập ngày 3 tháng 12 năm 2012.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Site+A%2FPlot+M%2C+Illinois%2C+Decommissioned+Reactor+Site+Fact+Sheet&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.lm.doe.gov%2FSiteA_PlotM%2Ffact_sheet_site_a.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-98"><a href="#cite_ref-98">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.osti.gov/accomplishments/documents/fullText/ACC0204.pdf">“FRONTIERS Research Highlights 1946–1996”</a> (PDF). Officeof PublicAffairs, ArgonneNational Laboratory. tr. 11. Truy cập ngày 23 tháng 3 năm 2013.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=FRONTIERS+Research+Highlights+1946%E2%80%931996&rft.pages=11&rft.pub=Officeof+PublicAffairs%2C+ArgonneNational+Laboratory&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.osti.gov%2Faccomplishments%2Fdocuments%2FfullText%2FACC0204.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-99"><a href="#cite_ref-99">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFWalsh1981" class="citation journal cs1">Walsh, John (ngày 19 tháng 6 năm 1981). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pbadupws.nrc.gov/docs/ML0533/ML053340429.pdf">“A Manhattan Project Postscript”</a> (PDF). Science. AAAS. 212 (4501): 1369–1371. <a href="/wiki/Bibcode_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="Bibcode (định danh)">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/1981Sci...212.1369W">1981Sci...212.1369W</a>. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1126%2Fscience.212.4501.1369">10.1126/science.212.4501.1369</a>. <a href="/wiki/M%C3%A3_s%E1%BB%91_ti%C3%AAu_chu%E1%BA%A9n_qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF_cho_xu%E1%BA%A5t_b%E1%BA%A3n_ph%E1%BA%A9m_nhi%E1%BB%81u_k%E1%BB%B3" class="mw-redirect" title="Mã số tiêu chuẩn quốc tế cho xuất bản phẩm nhiều kỳ">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0036-8075">0036-8075</a>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17746246">17746246</a>. Truy cập ngày 23 tháng 3 năm 2013.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Science&rft.atitle=A+Manhattan+Project+Postscript&rft.volume=212&rft.issue=4501&rft.pages=1369-1371&rft.date=1981-06-19&rft_id=info%3Adoi%2F10.1126%2Fscience.212.4501.1369&rft.issn=0036-8075&rft_id=info%3Apmid%2F17746246&rft_id=info%3Abibcode%2F1981Sci...212.1369W&rft.aulast=Walsh&rft.aufirst=John&rft_id=http%3A%2F%2Fpbadupws.nrc.gov%2Fdocs%2FML0533%2FML053340429.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTELibby1979214–216-100"><a href="#cite_ref-FOOTNOTELibby1979214–216_100-0">^</a> <a href="#CITEREFLibby1979">Libby 1979</a>, tr. 214–216. </li> <li id="cite_note-102"><a href="#cite_ref-102">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ne.anl.gov/About/reactors/early-reactors.shtml">“CP-1 (Chicago Pile 1 Reactor)”</a>. Argonne National Laboratory. U.S. Department of Energy. Truy cập ngày 12 tháng 4 năm 2013.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Argonne+National+Laboratory&rft.atitle=CP-1+%28Chicago+Pile+1+Reactor%29&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.ne.anl.gov%2FAbout%2Freactors%2Fearly-reactors.shtml&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson1962108–112-103"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHewlettAnderson1962108–112_103-0">^</a> <a href="#CITEREFHewlettAnderson1962">Hewlett & Anderson 1962</a>, tr. 108–112. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEJones1985195–196-105"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEJones1985195–196_105-0">^</a> <a href="#CITEREFJones1985">Jones 1985</a>, tr. 195–196. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEGroves196258–59-106"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEGroves196258–59_106-0">^</a> <a href="#CITEREFGroves1962">Groves 1962</a>, tr. 58–59. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEGroves196268–69-107"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEGroves196268–69_107-0">^</a> <a href="#CITEREFGroves1962">Groves 1962</a>, tr. 68–69. </li> <li id="cite_note-Jones_1987_108–111-108">^ <a href="#cite_ref-Jones_1987_108–111_108-0">a</a> <a href="#cite_ref-Jones_1987_108–111_108-1">b</a> <a href="#CITEREFJones1985">Jones 1985</a>, tr. 108–111. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEJones1985342-109"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEJones1985342_109-0">^</a> <a href="#CITEREFJones1985">Jones 1985</a>, tr. 342. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEJones1985452–457-110"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEJones1985452–457_110-0">^</a> <a href="#CITEREFJones1985">Jones 1985</a>, tr. 452–457. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEThayer199616-111"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEThayer199616_111-0">^</a> <a href="#CITEREFThayer1996">Thayer 1996</a>, tr. 16. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEJones1985401-112"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEJones1985401_112-0">^</a> <a href="#CITEREFJones1985">Jones 1985</a>, tr. 401. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEJones1985463–464-113"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEJones1985463–464_113-0">^</a> <a href="#CITEREFJones1985">Jones 1985</a>, tr. 463–464. </li> <li id="cite_note-Bond_2011_chap82-114"><a href="#cite_ref-Bond_2011_chap82_114-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFBond2011" class="citation cs2"><a href="/w/index.php?title=Fred_Chester_Bond&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fred Chester Bond (trang không tồn tại)">Bond, Fred C.</a> (2011), Bond, Laurie J. (biên tập), It Happened to Me, Bruce F. Bond, chapter 82.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=It+Happened+to+Me&rft.pub=Bruce+F.+Bond&rft.date=2011&rft.aulast=Bond&rft.aufirst=Fred+C.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988">Quản lý CS1: postscript (<a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Qu%E1%BA%A3n_l%C3%BD_CS1:_postscript" title="Thể loại:Quản lý CS1: postscript">liên kết</a>) </li> <li id="cite_note-Waltham,_pp._8-9-115">^ <a href="#cite_ref-Waltham,_pp._8-9_115-0">a</a> <a href="#cite_ref-Waltham,_pp._8-9_115-1">b</a> <a href="#CITEREFWaltham2002">Waltham 2002</a>, tr. 8–9. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEJones1985107–108-116"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEJones1985107–108_116-0">^</a> <a href="#CITEREFJones1985">Jones 1985</a>, tr. 107–108. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson1962201–202-117"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHewlettAnderson1962201–202_117-0">^</a> <a href="#CITEREFHewlettAnderson1962">Hewlett & Anderson 1962</a>, tr. 201–202. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESmyth194539-118"><a href="#cite_ref-FOOTNOTESmyth194539_118-0">^</a> <a href="#CITEREFSmyth1945">Smyth 1945</a>, tr. 39. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESmyth194592-119"><a href="#cite_ref-FOOTNOTESmyth194592_119-0">^</a> <a href="#CITEREFSmyth1945">Smyth 1945</a>, tr. 92. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson196285–86-120"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHewlettAnderson196285–86_120-0">^</a> <a href="#CITEREFHewlettAnderson1962">Hewlett & Anderson 1962</a>, tr. 85–86. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEJones1985295-121"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEJones1985295_121-0">^</a> <a href="#CITEREFJones1985">Jones 1985</a>, tr. 295. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson1962285–288-122"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHewlettAnderson1962285–288_122-0">^</a> <a href="#CITEREFHewlettAnderson1962">Hewlett & Anderson 1962</a>, tr. 285–288. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson1962291–292-123"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHewlettAnderson1962291–292_123-0">^</a> <a href="#CITEREFHewlettAnderson1962">Hewlett & Anderson 1962</a>, tr. 291–292. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERuhoffFain19623–9-124"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERuhoffFain19623–9_124-0">^</a> <a href="#CITEREFRuhoffFain1962">Ruhoff & Fain 1962</a>, tr. 3–9. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHoddesonHenriksenMeadeWestfall199331-125"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHoddesonHenriksenMeadeWestfall199331_125-0">^</a> <a href="#CITEREFHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993">Hoddeson và đồng nghiệp 1993</a>, tr. 31. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson196287–88-126"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHewlettAnderson196287–88_126-0">^</a> <a href="#CITEREFHewlettAnderson1962">Hewlett & Anderson 1962</a>, tr. 87–88. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESmyth1945154–156-127"><a href="#cite_ref-FOOTNOTESmyth1945154–156_127-0">^</a> <a href="#CITEREFSmyth1945">Smyth 1945</a>, tr. 154–156. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEJones1985157-128"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEJones1985157_128-0">^</a> <a href="#CITEREFJones1985">Jones 1985</a>, tr. 157. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson196222–23-129"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHewlettAnderson196222–23_129-0">^</a> <a href="#CITEREFHewlettAnderson1962">Hewlett & Anderson 1962</a>, tr. 22–23. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson196230-130"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHewlettAnderson196230_130-0">^</a> <a href="#CITEREFHewlettAnderson1962">Hewlett & Anderson 1962</a>, tr. 30. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson196264-131"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHewlettAnderson196264_131-0">^</a> <a href="#CITEREFHewlettAnderson1962">Hewlett & Anderson 1962</a>, tr. 64. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson196296–97-132"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHewlettAnderson196296–97_132-0">^</a> <a href="#CITEREFHewlettAnderson1962">Hewlett & Anderson 1962</a>, tr. 96–97. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENichols198764-133"><a href="#cite_ref-FOOTNOTENichols198764_133-0">^</a> <a href="#CITEREFNichols1987">Nichols 1987</a>, tr. 64. </li> <li id="cite_note-Jones,_pp._117-119-134">^ <a href="#cite_ref-Jones,_pp._117-119_134-0">a</a> <a href="#cite_ref-Jones,_pp._117-119_134-1">b</a> <a href="#CITEREFJones1985">Jones 1985</a>, tr. 117–119. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESmyth1945164–165-135"><a href="#cite_ref-FOOTNOTESmyth1945164–165_135-0">^</a> <a href="#CITEREFSmyth1945">Smyth 1945</a>, tr. 164–165. </li> <li id="cite_note-Fine_&_Remington,_p._684-136">^ <a href="#cite_ref-Fine_&_Remington,_p._684_136-0">a</a> <a href="#cite_ref-Fine_&_Remington,_p._684_136-1">b</a> <a href="#CITEREFFineRemington1972">Fine & Remington 1972</a>, tr. 684. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENichols198742-137"><a href="#cite_ref-FOOTNOTENichols198742_137-0">^</a> <a href="#CITEREFNichols1987">Nichols 1987</a>, tr. 42. </li> <li id="cite_note-Jones,_p._133-138">^ <a href="#cite_ref-Jones,_p._133_138-0">a</a> <a href="#cite_ref-Jones,_p._133_138-1">b</a> <a href="#CITEREFJones1985">Jones 1985</a>, tr. 133. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson1962153-139"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHewlettAnderson1962153_139-0">^</a> <a href="#CITEREFHewlettAnderson1962">Hewlett & Anderson 1962</a>, tr. 153. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEJones198567-140"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEJones198567_140-0">^</a> <a href="#CITEREFJones1985">Jones 1985</a>, tr. 67. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEJones1985126–132-141"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEJones1985126–132_141-0">^</a> <a href="#CITEREFJones1985">Jones 1985</a>, tr. 126–132. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEJones1985138–139-142"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEJones1985138–139_142-0">^</a> <a href="#CITEREFJones1985">Jones 1985</a>, tr. 138–139. </li> <li id="cite_note-143"><a href="#cite_ref-143">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://smithdray1.net/angeltowns/or/go.htm">“The Calutron Girls”</a>. SmithDRay. Truy cập ngày 22 tháng 6 năm 2011.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Calutron+Girls&rft.pub=SmithDRay&rft_id=http%3A%2F%2Fsmithdray1.net%2Fangeltowns%2For%2Fgo.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEJones1985140-144"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEJones1985140_144-0">^</a> <a href="#CITEREFJones1985">Jones 1985</a>, tr. 140. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENichols1987131-145"><a href="#cite_ref-FOOTNOTENichols1987131_145-0">^</a> <a href="#CITEREFNichols1987">Nichols 1987</a>, tr. 131. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEJones1985143–148-146"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEJones1985143–148_146-0">^</a> <a href="#CITEREFJones1985">Jones 1985</a>, tr. 143–148. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson196230–32,_96–98-147"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHewlettAnderson196230–32,_96–98_147-0">^</a> <a href="#CITEREFHewlettAnderson1962">Hewlett & Anderson 1962</a>, tr. 30–32, 96–98. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson1962108-148"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHewlettAnderson1962108_148-0">^</a> <a href="#CITEREFHewlettAnderson1962">Hewlett & Anderson 1962</a>, tr. 108. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEJones1985150–151-149"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEJones1985150–151_149-0">^</a> <a href="#CITEREFJones1985">Jones 1985</a>, tr. 150–151. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEJones1985154–157-150"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEJones1985154–157_150-0">^</a> <a href="#CITEREFJones1985">Jones 1985</a>, tr. 154–157. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson1962126–127-151"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHewlettAnderson1962126–127_151-0">^</a> <a href="#CITEREFHewlettAnderson1962">Hewlett & Anderson 1962</a>, tr. 126–127. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEJones1985158–165-152"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEJones1985158–165_152-0">^</a> <a href="#CITEREFJones1985">Jones 1985</a>, tr. 158–165. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEJones1985167–171-153"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEJones1985167–171_153-0">^</a> <a href="#CITEREFJones1985">Jones 1985</a>, tr. 167–171. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESmyth1945161–162-154"><a href="#cite_ref-FOOTNOTESmyth1945161–162_154-0">^</a> <a href="#CITEREFSmyth1945">Smyth 1945</a>, tr. 161–162. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEJones1985172-155"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEJones1985172_155-0">^</a> <a href="#CITEREFJones1985">Jones 1985</a>, tr. 172. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEJones1985175–177-156"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEJones1985175–177_156-0">^</a> <a href="#CITEREFJones1985">Jones 1985</a>, tr. 175–177. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson1962170–172-157"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHewlettAnderson1962170–172_157-0">^</a> <a href="#CITEREFHewlettAnderson1962">Hewlett & Anderson 1962</a>, tr. 170–172. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEJones1985178–179-158"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEJones1985178–179_158-0">^</a> <a href="#CITEREFJones1985">Jones 1985</a>, tr. 178–179. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEJones1985180–183-159"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEJones1985180–183_159-0">^</a> <a href="#CITEREFJones1985">Jones 1985</a>, tr. 180–183. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson1962300–302-160"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHewlettAnderson1962300–302_160-0">^</a> <a href="#CITEREFHewlettAnderson1962">Hewlett & Anderson 1962</a>, tr. 300–302. </li> <li id="cite_note-Hansen,_p._112-161">^ <a href="#cite_ref-Hansen,_p._112_161-0">a</a> <a href="#cite_ref-Hansen,_p._112_161-1">b</a> <a href="#CITEREFHansen1995b">Hansen 1995b</a>, tr. V-112. </li> <li id="cite_note-Smyth,_pp._130-132-162">^ <a href="#cite_ref-Smyth,_pp._130-132_162-0">a</a> <a href="#cite_ref-Smyth,_pp._130-132_162-1">b</a> <a href="#CITEREFSmyth1945">Smyth 1945</a>, tr. 130–132. </li> <li id="cite_note-Jones,_pp._204-206-163">^ <a href="#cite_ref-Jones,_pp._204-206_163-0">a</a> <a href="#cite_ref-Jones,_pp._204-206_163-1">b</a> <a href="#CITEREFJones1985">Jones 1985</a>, tr. 204–206. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson1962208–210-164"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHewlettAnderson1962208–210_164-0">^</a> <a href="#CITEREFHewlettAnderson1962">Hewlett & Anderson 1962</a>, tr. 208–210. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson1962211-165"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHewlettAnderson1962211_165-0">^</a> <a href="#CITEREFHewlettAnderson1962">Hewlett & Anderson 1962</a>, tr. 211. </li> <li id="cite_note-Jones_1985_209-166">^ <a href="#cite_ref-Jones_1985_209_166-0">a</a> <a href="#cite_ref-Jones_1985_209_166-1">b</a> <a href="#CITEREFJones1985">Jones 1985</a>, tr. 209. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEGroves196278–82-167"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEGroves196278–82_167-0">^</a> <a href="#CITEREFGroves1962">Groves 1962</a>, tr. 78–82. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEJones1985210-168"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEJones1985210_168-0">^</a> <a href="#CITEREFJones1985">Jones 1985</a>, tr. 210. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson1962222–226-169"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHewlettAnderson1962222–226_169-0">^</a> <a href="#CITEREFHewlettAnderson1962">Hewlett & Anderson 1962</a>, tr. 222–226. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEThayer1996139-170"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEThayer1996139_170-0">^</a> <a href="#CITEREFThayer1996">Thayer 1996</a>, tr. 139. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHanford_Cultural_and_Historic_Resources_Program20021.16-171"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHanford_Cultural_and_Historic_Resources_Program20021.16_171-0">^</a> <a href="#CITEREFHanford_Cultural_and_Historic_Resources_Program2002">Hanford Cultural and Historic Resources Program 2002</a>, tr. 1.16. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson1962216–217-172"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHewlettAnderson1962216–217_172-0">^</a> <a href="#CITEREFHewlettAnderson1962">Hewlett & Anderson 1962</a>, tr. 216–217. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson1962304–307-173"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHewlettAnderson1962304–307_173-0">^</a> <a href="#CITEREFHewlettAnderson1962">Hewlett & Anderson 1962</a>, tr. 304–307. </li> <li id="cite_note-Jones,_pp._220-223-174"><a href="#cite_ref-Jones,_pp._220-223_174-0">^</a> <a href="#CITEREFJones1985">Jones 1985</a>, tr. 220–223. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHowesHerzenberg199945-175"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHowesHerzenberg199945_175-0">^</a> <a href="#CITEREFHowesHerzenberg1999">Howes & Herzenberg 1999</a>, tr. 45. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTELibby1979182–183-176"><a href="#cite_ref-FOOTNOTELibby1979182–183_176-0">^</a> <a href="#CITEREFLibby1979">Libby 1979</a>, tr. 182–183. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEThayer199610-177"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEThayer199610_177-0">^</a> <a href="#CITEREFThayer1996">Thayer 1996</a>, tr. 10. </li> <li id="cite_note-Thayer_1996_141-178">^ <a href="#cite_ref-Thayer_1996_141_178-0">a</a> <a href="#cite_ref-Thayer_1996_141_178-1">b</a> <a href="#CITEREFThayer1996">Thayer 1996</a>, tr. 141. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson1962184–185-179"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHewlettAnderson1962184–185_179-0">^</a> <a href="#CITEREFHewlettAnderson1962">Hewlett & Anderson 1962</a>, tr. 184–185. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHanford_Cultural_and_Historic_Resources_Program20022–4.15-2-4.18-180"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHanford_Cultural_and_Historic_Resources_Program20022–4.15-2-4.18_180-0">^</a> <a href="#CITEREFHanford_Cultural_and_Historic_Resources_Program2002">Hanford Cultural and Historic Resources Program 2002</a>, tr. 2–4.15-2-4.18. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson1962204–205-181"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHewlettAnderson1962204–205_181-0">^</a> <a href="#CITEREFHewlettAnderson1962">Hewlett & Anderson 1962</a>, tr. 204–205. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEJones1985214–216-182"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEJones1985214–216_182-0">^</a> <a href="#CITEREFJones1985">Jones 1985</a>, tr. 214–216. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEJones1985212-183"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEJones1985212_183-0">^</a> <a href="#CITEREFJones1985">Jones 1985</a>, tr. 212. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEThayer199611-184"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEThayer199611_184-0">^</a> <a href="#CITEREFThayer1996">Thayer 1996</a>, tr. 11. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson1962219–222-185"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHewlettAnderson1962219–222_185-0">^</a> <a href="#CITEREFHewlettAnderson1962">Hewlett & Anderson 1962</a>, tr. 219–222. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993226–229-186"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993226–229_186-0">^</a> <a href="#CITEREFHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993">Hoddeson và đồng nghiệp 1993</a>, tr. 226–229. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson1962250–252-187"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHewlettAnderson1962250–252_187-0">^</a> <a href="#CITEREFHewlettAnderson1962">Hewlett & Anderson 1962</a>, tr. 250–252. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993242–244-188"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993242–244_188-0">^</a> <a href="#CITEREFHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993">Hoddeson và đồng nghiệp 1993</a>, tr. 242–244. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson1962312–313-189"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHewlettAnderson1962312–313_189-0">^</a> <a href="#CITEREFHewlettAnderson1962">Hewlett & Anderson 1962</a>, tr. 312–313. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993129–130-190"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993129–130_190-0">^</a> <a href="#CITEREFHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993">Hoddeson và đồng nghiệp 1993</a>, tr. 129–130. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson1962246-191"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHewlettAnderson1962246_191-0">^</a> <a href="#CITEREFHewlettAnderson1962">Hewlett & Anderson 1962</a>, tr. 246. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993130–131-192"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993130–131_192-0">^</a> <a href="#CITEREFHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993">Hoddeson và đồng nghiệp 1993</a>, tr. 130–131. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993245–248-193"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993245–248_193-0">^</a> <a href="#CITEREFHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993">Hoddeson và đồng nghiệp 1993</a>, tr. 245–248. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson1962311-194"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHewlettAnderson1962311_194-0">^</a> <a href="#CITEREFHewlettAnderson1962">Hewlett & Anderson 1962</a>, tr. 311. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993245-195"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993245_195-0">^</a> <a href="#CITEREFHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993">Hoddeson và đồng nghiệp 1993</a>, tr. 245. </li> <li id="cite_note-Hoddeson_et_al,_pp._294-296-196">^ <a href="#cite_ref-Hoddeson_et_al,_pp._294-296_196-0">a</a> <a href="#cite_ref-Hoddeson_et_al,_pp._294-296_196-1">b</a> <a href="#CITEREFHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993">Hoddeson và đồng nghiệp 1993</a>, tr. 294–296. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993299-197"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993299_197-0">^</a> <a href="#CITEREFHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993">Hoddeson và đồng nghiệp 1993</a>, tr. 299. </li> <li id="cite_note-Hansen._p._V-123-198">^ <a href="#cite_ref-Hansen._p._V-123_198-0">a</a> <a href="#cite_ref-Hansen._p._V-123_198-1">b</a> <a href="#cite_ref-Hansen._p._V-123_198-2">c</a> <a href="#CITEREFHansen1995b">Hansen 1995b</a>, tr. V-123. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993301–307-199"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993301–307_199-0">^</a> <a href="#CITEREFHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993">Hoddeson và đồng nghiệp 1993</a>, tr. 301–307. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993148–154-200"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993148–154_200-0">^</a> <a href="#CITEREFHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993">Hoddeson và đồng nghiệp 1993</a>, tr. 148–154. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHawkinsTruslowSmith1961203-201"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHawkinsTruslowSmith1961203_201-0">^</a> <a href="#CITEREFHawkinsTruslowSmith1961">Hawkins, Truslow & Smith 1961</a>, tr. 203. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHansen1995aI-298-202"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHansen1995aI-298_202-0">^</a> <a href="#CITEREFHansen1995a">Hansen 1995a</a>, tr. I-298. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson1962235-203"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHewlettAnderson1962235_203-0">^</a> <a href="#CITEREFHewlettAnderson1962">Hewlett & Anderson 1962</a>, tr. 235. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEGilbert19693–4-204"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEGilbert19693–4_204-0">^</a> <a href="#CITEREFGilbert1969">Gilbert 1969</a>, tr. 3–4. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993308–310-205"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993308–310_205-0">^</a> <a href="#CITEREFHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993">Hoddeson và đồng nghiệp 1993</a>, tr. 308–310. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson1962244–245-206"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHewlettAnderson1962244–245_206-0">^</a> <a href="#CITEREFHewlettAnderson1962">Hewlett & Anderson 1962</a>, tr. 244–245. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEBakerHeckerHarbur1983144–145-207"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEBakerHeckerHarbur1983144–145_207-0">^</a> <a href="#CITEREFBakerHeckerHarbur1983">Baker, Hecker & Harbur 1983</a>, tr. 144–145. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993288-208"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993288_208-0">^</a> <a href="#CITEREFHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993">Hoddeson và đồng nghiệp 1993</a>, tr. 288. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993290-209"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993290_209-0">^</a> <a href="#CITEREFHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993">Hoddeson và đồng nghiệp 1993</a>, tr. 290. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993330–331-210"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993330–331_210-0">^</a> <a href="#CITEREFHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993">Hoddeson và đồng nghiệp 1993</a>, tr. 330–331. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEJones1985465-211"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEJones1985465_211-0">^</a> <a href="#CITEREFJones1985">Jones 1985</a>, tr. 465. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson1962318–319-212"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHewlettAnderson1962318–319_212-0">^</a> <a href="#CITEREFHewlettAnderson1962">Hewlett & Anderson 1962</a>, tr. 318–319. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEJones1985478–481-213"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEJones1985478–481_213-0">^</a> <a href="#CITEREFJones1985">Jones 1985</a>, tr. 478–481. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993174–175-214"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993174–175_214-0">^</a> <a href="#CITEREFHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993">Hoddeson và đồng nghiệp 1993</a>, tr. 174–175. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993365–367-215"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993365–367_215-0">^</a> <a href="#CITEREFHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993">Hoddeson và đồng nghiệp 1993</a>, tr. 365–367. </li> <li id="cite_note-Jones,_p._512-216">^ <a href="#cite_ref-Jones,_p._512_216-0">a</a> <a href="#cite_ref-Jones,_p._512_216-1">b</a> <a href="#CITEREFJones1985">Jones 1985</a>, tr. 512. </li> <li id="cite_note-217"><a href="#cite_ref-217">^</a> <a href="#CITEREFHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993">Hoddeson và đồng nghiệp 1993</a>, tr. 360–362. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993367–370-218"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993367–370_218-0">^</a> <a href="#CITEREFHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993">Hoddeson và đồng nghiệp 1993</a>, tr. 367–370. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993372–374-219"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993372–374_219-0">^</a> <a href="#CITEREFHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993">Hoddeson và đồng nghiệp 1993</a>, tr. 372–374. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEJones1985514–517-220"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEJones1985514–517_220-0">^</a> <a href="#CITEREFJones1985">Jones 1985</a>, tr. 514–517. </li> <li id="cite_note-221"><a href="#cite_ref-221">^</a> <a href="#CITEREFJones1985">Jones 1985</a>, tr. 344. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEJones1985353-222"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEJones1985353_222-0">^</a> <a href="#CITEREFJones1985">Jones 1985</a>, tr. 353. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEJones1985349–350-223"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEJones1985349–350_223-0">^</a> <a href="#CITEREFJones1985">Jones 1985</a>, tr. 349–350. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEUlam1976143–144-224"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEUlam1976143–144_224-0">^</a> <a href="#CITEREFUlam1976">Ulam 1976</a>, tr. 143–144. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEJones1985350-225"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEJones1985350_225-0">^</a> <a href="#CITEREFJones1985">Jones 1985</a>, tr. 350. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEJones1985358-226"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEJones1985358_226-0">^</a> <a href="#CITEREFJones1985">Jones 1985</a>, tr. 358. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEJones1985361-227"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEJones1985361_227-0">^</a> <a href="#CITEREFJones1985">Jones 1985</a>, tr. 361. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENichols1987123-228"><a href="#cite_ref-FOOTNOTENichols1987123_228-0">^</a> <a href="#CITEREFNichols1987">Nichols 1987</a>, tr. 123. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEJones1985410-229"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEJones1985410_229-0">^</a> <a href="#CITEREFJones1985">Jones 1985</a>, tr. 410. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEJones1985430-230"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEJones1985430_230-0">^</a> <a href="#CITEREFJones1985">Jones 1985</a>, tr. 430. </li> <li id="cite_note-life1945082091-231"><a href="#cite_ref-life1945082091_231-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFWickware,_Francis_Sill1945" class="citation news cs1">Wickware, Francis Sill (ngày 20 tháng 8 năm 1945). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=hkgEAAAAMBAJ&pg=PA91#v=onepage&q&f=true">“Manhattan Project: Its Scientists Have Harnessed Nature's Basic Force”</a>. Life. tr. 91. Truy cập ngày 25 tháng 11 năm 2011.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Life&rft.atitle=Manhattan+Project%3A+Its+Scientists+Have+Harnessed+Nature%27s+Basic+Force&rft.pages=91&rft.date=1945-08-20&rft.au=Wickware%2C+Francis+Sill&rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DhkgEAAAAMBAJ%26pg%3DPA91%23v%3Donepage%26q%26f%3Dtrue&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-life1945082094-232">^ <a href="#cite_ref-life1945082094_232-0">a</a> <a href="#cite_ref-life1945082094_232-1">b</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=hkgEAAAAMBAJ&lpg=PA25&pg=PA94#v=onepage&q&f=true">“Mystery Town Cradled Bomb: 75,000 in Oak Ridge, Tenn. Worked Hard and Wondered Long about Their Secret Job”</a>. Life. ngày 20 tháng 8 năm 1945. tr. 94. Truy cập ngày 25 tháng 11 năm 2011.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Life&rft.atitle=Mystery+Town+Cradled+Bomb%3A+75%2C000+in+Oak+Ridge%2C+Tenn.+Worked+Hard+and+Wondered+Long+about+Their+Secret+Job&rft.pages=94&rft.date=1945-08-20&rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DhkgEAAAAMBAJ%26lpg%3DPA25%26pg%3DPA94%23v%3Donepage%26q%26f%3Dtrue&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-owens-233"><a href="#cite_ref-owens_233-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.theatlantic.com/infocus/2012/06/the-secret-city/100326/#img06">“The Secret City / Calutron operators at their panels, in the Y-12 plant at Oak Ridge, Tennessee, during World War II”</a>. The Atlantic. ngày 25 tháng 6 năm 2012. Truy cập ngày 25 tháng 6 năm 2012.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=The+Atlantic&rft.atitle=The+Secret+City+%2F+Calutron+operators+at+their+panels%2C+in+the+Y-12+plant+at+Oak+Ridge%2C+Tennessee%2C+during+World+War+II.&rft.date=2012-06-25&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.theatlantic.com%2Finfocus%2F2012%2F06%2Fthe-secret-city%2F100326%2F%23img06&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-wellerstein20120416-234">^ <a href="#cite_ref-wellerstein20120416_234-0">a</a> <a href="#cite_ref-wellerstein20120416_234-1">b</a> <a href="#cite_ref-wellerstein20120416_234-2">c</a> <a href="#cite_ref-wellerstein20120416_234-3">d</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFWellerstein2012" class="citation web cs1">Wellerstein, Alex (ngày 16 tháng 4 năm 2012). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130117023813/http://nuclearsecrecy.com/blog/2012/04/16/oak-ridge-confidential-or-baseball-for-bombs/">“Oak Ridge Confidential, or Baseball for Bombs”</a>. Restricted Data. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://nuclearsecrecy.com/blog/2012/04/16/oak-ridge-confidential-or-baseball-for-bombs/">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 17 tháng 1 năm 2013. Truy cập ngày 7 tháng 4 năm 2013.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Restricted+Data&rft.atitle=Oak+Ridge+Confidential%2C+or+Baseball+for+Bombs&rft.date=2012-04-16&rft.aulast=Wellerstein&rft.aufirst=Alex&rft_id=http%3A%2F%2Fnuclearsecrecy.com%2Fblog%2F2012%2F04%2F16%2Foak-ridge-confidential-or-baseball-for-bombs%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-warren19450807-235"><a href="#cite_ref-warren19450807_235-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFWarren,_Cecil1945" class="citation news cs1">Warren, Cecil (ngày 7 tháng 8 năm 1945). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://news.google.com/newspapers?id=9EMyAAAAIBAJ&sjid=8OcFAAAAIBAJ&pg=5991%2C1431144">“Atomic Bomb Secrecy Related By Ex-Worker”</a>. The Miami News. tr. 1-A. Truy cập ngày 22 tháng 8 năm 2013.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Miami+News&rft.atitle=Atomic+Bomb+Secrecy+Related+By+Ex-Worker&rft.pages=1-A&rft.date=1945-08-07&rft.au=Warren%2C+Cecil&rft_id=http%3A%2F%2Fnews.google.com%2Fnewspapers%3Fid%3D9EMyAAAAIBAJ%26sjid%3D8OcFAAAAIBAJ%26pg%3D5991%252C1431144&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988">[<a href="/wiki/Wikipedia:Li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_h%E1%BB%8Fng" title="Wikipedia:Liên kết hỏng">liên kết hỏng</a>] </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESweeney2001196–198-236"><a href="#cite_ref-FOOTNOTESweeney2001196–198_236-0">^</a> <a href="#CITEREFSweeney2001">Sweeney 2001</a>, tr. 196–198. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHolloway199476–79-237"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHolloway199476–79_237-0">^</a> <a href="#CITEREFHolloway1994">Holloway 1994</a>, tr. 76–79. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEJones1985253–255-238"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEJones1985253–255_238-0">^</a> <a href="#CITEREFJones1985">Jones 1985</a>, tr. 253–255. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESweeney2001198–200-239"><a href="#cite_ref-FOOTNOTESweeney2001198–200_239-0">^</a> <a href="#CITEREFSweeney2001">Sweeney 2001</a>, tr. 198–200. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEJones1985263–264-240"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEJones1985263–264_240-0">^</a> <a href="#CITEREFJones1985">Jones 1985</a>, tr. 263–264. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEJones1985267-241"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEJones1985267_241-0">^</a> <a href="#CITEREFJones1985">Jones 1985</a>, tr. 267. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEJones1985258–260-242"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEJones1985258–260_242-0">^</a> <a href="#CITEREFJones1985">Jones 1985</a>, tr. 258–260. </li> <li id="cite_note-243"><a href="#cite_ref-243">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://antg.cand.com.vn/Ho-so-mat/Bom-nguyen-tu-My-va-chuyen-chua-ke-ve-Du-an-Manhattan-560089/">“Bom nguyên tử Mỹ và chuyện chưa kể về "Dự án Manhattan"”</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Bom+nguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD+M%E1%BB%B9+v%C3%A0+chuy%E1%BB%87n+ch%C6%B0a+k%E1%BB%83+v%E1%BB%81+%22D%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan%22&rft_id=http%3A%2F%2Fantg.cand.com.vn%2FHo-so-mat%2FBom-nguyen-tu-My-va-chuyen-chua-ke-ve-Du-an-Manhattan-560089%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEJones1985261–265-244"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEJones1985261–265_244-0">^</a> <a href="#CITEREFJones1985">Jones 1985</a>, tr. 261–265. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEGroves1962142–145-245"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEGroves1962142–145_245-0">^</a> <a href="#CITEREFGroves1962">Groves 1962</a>, tr. 142–145. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHewlettDuncan1969312–314-246"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHewlettDuncan1969312–314_246-0">^</a> <a href="#CITEREFHewlettDuncan1969">Hewlett & Duncan 1969</a>, tr. 312–314. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHewlettDuncan1969472-247"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHewlettDuncan1969472_247-0">^</a> <a href="#CITEREFHewlettDuncan1969">Hewlett & Duncan 1969</a>, tr. 472. </li> <li id="cite_note-248"><a href="#cite_ref-248">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFBroad2007" class="citation news cs1">Broad, William J. (ngày 12 tháng 11 năm 2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nytimes.com/2007/11/12/us/12koval.html">“A Spy's Path: Iowa to A-Bomb to Kremlin Honor”</a>. <a href="/wiki/The_New_York_Times" title="The New York Times">The New York Times</a>. tr. 1–2. Truy cập ngày 2 tháng 7 năm 2011.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+New+York+Times&rft.atitle=A+Spy%27s+Path%3A+Iowa+to+A-Bomb+to+Kremlin+Honor&rft.pages=1-2&rft.date=2007-11-12&rft.aulast=Broad&rft.aufirst=William+J.&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.nytimes.com%2F2007%2F11%2F12%2Fus%2F12koval.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHolloway1994222–223-249"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHolloway1994222–223_249-0">^</a> <a href="#CITEREFHolloway1994">Holloway 1994</a>, tr. 222–223. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEGroves1962191–192-250"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEGroves1962191–192_250-0">^</a> <a href="#CITEREFGroves1962">Groves 1962</a>, tr. 191–192. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEGroves1962187–190-251"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEGroves1962187–190_251-0">^</a> <a href="#CITEREFGroves1962">Groves 1962</a>, tr. 187–190. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEJones1985281-252"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEJones1985281_252-0">^</a> <a href="#CITEREFJones1985">Jones 1985</a>, tr. 281. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEGroves1962191-253"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEGroves1962191_253-0">^</a> <a href="#CITEREFGroves1962">Groves 1962</a>, tr. 191. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEJones1985282-254"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEJones1985282_254-0">^</a> <a href="#CITEREFJones1985">Jones 1985</a>, tr. 282. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEGroves1962194–196-255"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEGroves1962194–196_255-0">^</a> <a href="#CITEREFGroves1962">Groves 1962</a>, tr. 194–196. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEGroves1962200–206-256"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEGroves1962200–206_256-0">^</a> <a href="#CITEREFGroves1962">Groves 1962</a>, tr. 200–206. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEJones1985283–285-257"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEJones1985283–285_257-0">^</a> <a href="#CITEREFJones1985">Jones 1985</a>, tr. 283–285. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEJones1985286–288-258"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEJones1985286–288_258-0">^</a> <a href="#CITEREFJones1985">Jones 1985</a>, tr. 286–288. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEGroves1962237-259"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEGroves1962237_259-0">^</a> <a href="#CITEREFGroves1962">Groves 1962</a>, tr. 237. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEJones1985289–290-260"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEJones1985289–290_260-0">^</a> <a href="#CITEREFJones1985">Jones 1985</a>, tr. 289–290. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEGoudsmit1947174–176-261"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEGoudsmit1947174–176_261-0">^</a> <a href="#CITEREFGoudsmit1947">Goudsmit 1947</a>, tr. 174–176. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEGroves1962333–340-262"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEGroves1962333–340_262-0">^</a> <a href="#CITEREFGroves1962">Groves 1962</a>, tr. 333–340. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993380–381-263"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993380–381_263-0">^</a> <a href="#CITEREFHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993">Hoddeson và đồng nghiệp 1993</a>, tr. 380–381. </li> <li id="cite_note-natarc-264"><a href="#cite_ref-natarc_264-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.archives.gov/research/guide-fed-records/groups/018.html">“Records of the Army Air Forces (AAF)”</a>. National Archives.gov. Truy cập ngày 22 tháng 11 năm 2010.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Records+of+the+Army+Air+Forces+%28AAF%29&rft.pub=National+Archives.gov&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.archives.gov%2Fresearch%2Fguide-fed-records%2Fgroups%2F018.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-Groves,_pp._253-255-266">^ <a href="#cite_ref-Groves,_pp._253-255_266-0">a</a> <a href="#cite_ref-Groves,_pp._253-255_266-1">b</a> <a href="#CITEREFGroves1962">Groves 1962</a>, tr. 253–255. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993379–380-267"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993379–380_267-0">^</a> <a href="#CITEREFHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993">Hoddeson và đồng nghiệp 1993</a>, tr. 379–380. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEGroves1962184-268"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEGroves1962184_268-0">^</a> <a href="#CITEREFGroves1962">Groves 1962</a>, tr. 184. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEGroves1962259–262-269"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEGroves1962259–262_269-0">^</a> <a href="#CITEREFGroves1962">Groves 1962</a>, tr. 259–262. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993386–388-270"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993386–388_270-0">^</a> <a href="#CITEREFHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993">Hoddeson và đồng nghiệp 1993</a>, tr. 386–388. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEGroves1962311-271"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEGroves1962311_271-0">^</a> <a href="#CITEREFGroves1962">Groves 1962</a>, tr. 311. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTECampbell200539–40-272"><a href="#cite_ref-FOOTNOTECampbell200539–40_272-0">^</a> <a href="#CITEREFCampbell2005">Campbell 2005</a>, tr. 39–40. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEGroves1962341-273"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEGroves1962341_273-0">^</a> <a href="#CITEREFGroves1962">Groves 1962</a>, tr. 341. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEGroves1962268–276-274"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEGroves1962268–276_274-0">^</a> <a href="#CITEREFGroves1962">Groves 1962</a>, tr. 268–276. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEGroves1962308-275"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEGroves1962308_275-0">^</a> <a href="#CITEREFGroves1962">Groves 1962</a>, tr. 308. </li> <li id="cite_note-Wittner-276"><a href="#cite_ref-Wittner_276-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFWittner1993" class="citation book cs1">Wittner, Lawrence S. (1993). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=jOFCnXvan6gC">The Struggle Against the Bomb: One World or None: A History of the World Nuclear Disarmament Movement Through 1953</a>. Stanford Nuclear Age Series. Stanford University Press. tr. 25. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-8047-2141-6" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-8047-2141-6"><bdi>0-8047-2141-6</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Struggle+Against+the+Bomb%3A+One+World+or+None%3A+A+History+of+the+World+Nuclear+Disarmament+Movement+Through+1953&rft.series=Stanford+Nuclear+Age+Series&rft.pages=25&rft.pub=Stanford+University+Press&rft.date=1993&rft.isbn=0-8047-2141-6&rft.aulast=Wittner&rft.aufirst=Lawrence+S.&rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DjOFCnXvan6gC&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-277"><a href="#cite_ref-277">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20060307104515/http://www.bio.indiana.edu/~gest/HGSzilard.html">“Howard Gest, The July 1945 Szilard Petition on the Atomic Bomb: Memoir by a signer in Oak Ridge”</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.bio.indiana.edu/~gest/HGSzilard.html">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 7 tháng 3 năm 2006. Truy cập ngày 5 tháng 6 năm 2014.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Howard+Gest%2C+The+July+1945+Szilard+Petition+on+the+Atomic+Bomb%3A+Memoir+by+a+signer+in+Oak+Ridge&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.bio.indiana.edu%2F~gest%2FHGSzilard.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-278"><a href="#cite_ref-278">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFFrank1999" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=Richard_B._Frank&action=edit&redlink=1" class="new" title="Richard B. Frank (trang không tồn tại)">Frank, Richard B.</a> (1999). Downfall: the End of the Imperial Japanese Empire. New York: Penguin. tr. 260. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-14-100146-1" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-14-100146-1"><bdi>0-14-100146-1</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Downfall%3A+the+End+of+the+Imperial+Japanese+Empire&rft.place=New+York&rft.pages=260&rft.pub=Penguin&rft.date=1999&rft.isbn=0-14-100146-1&rft.aulast=Frank&rft.aufirst=Richard+B.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFrisch1970107–115-279"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFrisch1970107–115_279-0">^</a> <a href="#CITEREFFrisch1970">Frisch 1970</a>, tr. 107–115. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson1962399–400-280"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHewlettAnderson1962399–400_280-0">^</a> <a href="#CITEREFHewlettAnderson1962">Hewlett & Anderson 1962</a>, tr. 399–400. </li> <li id="cite_note-281"><a href="#cite_ref-281">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.trumanlibrary.org/whistlestop/study_collections/bomb/large/documents/index.php?documentdate=ngày">17 tháng 7 năm 1945&documentid=79&studycollectionid=abomb&pagenumber=1 “Petition to the President of the United States, ngày 17 tháng 7 năm 1945. Miscellaneous Historical Documents Collection”</a> Kiểm tra giá trị <code class="cs1-code">|url=</code> (<a href="/wiki/Tr%E1%BB%A3_gi%C3%BAp:L%E1%BB%97i_CS1#bad_url" title="Trợ giúp:Lỗi CS1">trợ giúp</a>). <a href="/w/index.php?title=Harry_S._Truman_Presidential_Library_and_Museum&action=edit&redlink=1" class="new" title="Harry S. Truman Presidential Library and Museum (trang không tồn tại)">Harry S. Truman Presidential Library and Museum</a>. Truy cập ngày 20 tháng 10 năm 2012.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Petition+to+the+President+of+the+United+States%2C+ng%C3%A0y+17+th%C3%A1ng+7+n%C4%83m+1945.+Miscellaneous+Historical+Documents+Collection&rft.pub=Harry+S.+Truman+Presidential+Library+and+Museum&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.trumanlibrary.org%2Fwhistlestop%2Fstudy_collections%2Fbomb%2Flarge%2Fdocuments%2Findex.php%3Fdocumentdate%3Dng%C3%A0y+17+th%C3%A1ng+7+n%C4%83m+1945%26documentid%3D79%26studycollectionid%3Dabomb%26pagenumber%3D1&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988">[<a href="/wiki/Wikipedia:Li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_h%E1%BB%8Fng" title="Wikipedia:Liên kết hỏng">liên kết hỏng</a>] </li> <li id="cite_note-dannen-282"><a href="#cite_ref-dannen_282-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.dannen.com/decision/45-07-17.html">“A Petition to the President of the United States”</a>. Atomic Bomb: Decision, section of Leo Szilard Online.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Atomic+Bomb%3A+Decision%2C+section+of+Leo+Szilard+Online&rft.atitle=A+Petition+to+the+President+of+the+United+States&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.dannen.com%2Fdecision%2F45-07-17.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-283"><a href="#cite_ref-283">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.dannen.com/decision/lrg-fal.html">“Groves Seeks Evidence Against Szilard, ngày 4 tháng 7 năm 1945”</a>. Atomic Bomb: Decision, section of Leo Szilard Online.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Atomic+Bomb%3A+Decision%2C+section+of+Leo+Szilard+Online&rft.atitle=Groves+Seeks+Evidence+Against+Szilard%2C+ng%C3%A0y+4+th%C3%A1ng+7+n%C4%83m+1945&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.dannen.com%2Fdecision%2Flrg-fal.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEJones1985530–532-284"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEJones1985530–532_284-0">^</a> <a href="#CITEREFJones1985">Jones 1985</a>, tr. 530–532. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHolloway1994116–117-285"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHolloway1994116–117_285-0">^</a> <a href="#CITEREFHolloway1994">Holloway 1994</a>, tr. 116–117. </li> <li id="cite_note-286"><a href="#cite_ref-286">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20101122185554/http://www.cfo.doe.gov/me70/manhattan/potsdam_decision.htm">“Potsdam and the Final Decision to Use the Bomb”</a>. The Manhattan Project: An Interactive History. US Department of Energy, Office of History and Heritage Resources. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.cfo.doe.gov/me70/manhattan/potsdam_decision.htm">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 22 tháng 11 năm 2010. Truy cập ngày 19 tháng 12 năm 2010.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=The+Manhattan+Project%3A+An+Interactive+History&rft.atitle=Potsdam+and+the+Final+Decision+to+Use+the+Bomb&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.cfo.doe.gov%2Fme70%2Fmanhattan%2Fpotsdam_decision.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEGroves1962315–319-287"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEGroves1962315–319_287-0">^</a> <a href="#CITEREFGroves1962">Groves 1962</a>, tr. 315–319. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993392–393-288"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993392–393_288-0">^</a> <a href="#CITEREFHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993">Hoddeson và đồng nghiệp 1993</a>, tr. 392–393. </li> <li id="cite_note-USSBS-289"><a href="#cite_ref-USSBS_289-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation journal cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.webcitation.org/64zoFkjs1?url=http://www.trumanlibrary.org/whistlestop/study_collections/bomb/large/documents/pdfs/65.pdf">“U.S. Strategic Bombing Survey: The Effects of the Atomic Bombings of Hiroshima and Nagasaki”</a> (PDF). <a href="/w/index.php?title=Harry_S._Truman_Presidential_Library_and_Museum&action=edit&redlink=1" class="new" title="Harry S. Truman Presidential Library and Museum (trang không tồn tại)">Harry S. Truman Presidential Library and Museum</a>. ngày 19 tháng 6 năm 1946: 9, 36. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.trumanlibrary.org/whistlestop/study_collections/bomb/large/documents/pdfs/65.pdf">Bản gốc</a> (PDF) lưu trữ ngày 27 tháng 1 năm 2012. Truy cập ngày 15 tháng 3 năm 2009.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=U.S.+Strategic+Bombing+Survey%3A+The+Effects+of+the+Atomic+Bombings+of+Hiroshima+and+Nagasaki&rft.pages=9%2C+36&rft.date=1946-06-19&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.trumanlibrary.org%2Fwhistlestop%2Fstudy_collections%2Fbomb%2Flarge%2Fdocuments%2Fpdfs%2F65.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"> Chú thích journal cần <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/Tr%E1%BB%A3_gi%C3%BAp:L%E1%BB%97i_CS1#missing_periodical" title="Trợ giúp:Lỗi CS1">trợ giúp</a>) </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEGroves1962343–346-290"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEGroves1962343–346_290-0">^</a> <a href="#CITEREFGroves1962">Groves 1962</a>, tr. 343–346. </li> <li id="cite_note-Hoddeson_et_al.,_pp._396-397-291">^ <a href="#cite_ref-Hoddeson_et_al.,_pp._396-397_291-0">a</a> <a href="#cite_ref-Hoddeson_et_al.,_pp._396-397_291-1">b</a> <a href="#CITEREFHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993">Hoddeson và đồng nghiệp 1993</a>, tr. 396–397. </li> <li id="cite_note-292"><a href="#cite_ref-292">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.gwu.edu/~nsarchiv/NSAEBB/NSAEBB162/72.pdf">“The Atomic Bomb and the End of World War II, A Collection of Primary Sources”</a> (PDF). National Security Archive Electronic Briefing Book No. 162. <a href="/w/index.php?title=George_Washington_University&action=edit&redlink=1" class="new" title="George Washington University (trang không tồn tại)">George Washington University</a>. ngày 13 tháng 8 năm 1945.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=National+Security+Archive+Electronic+Briefing+Book+No.+162&rft.atitle=The+Atomic+Bomb+and+the+End+of+World+War+II%2C+A+Collection+of+Primary+Sources&rft.date=1945-08-13&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.gwu.edu%2F~nsarchiv%2FNSAEBB%2FNSAEBB162%2F72.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENichols1987215–216-293"><a href="#cite_ref-FOOTNOTENichols1987215–216_293-0">^</a> <a href="#CITEREFNichols1987">Nichols 1987</a>, tr. 215–216. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEAhnfeldt1966886–889-294"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEAhnfeldt1966886–889_294-0">^</a> <a href="#CITEREFAhnfeldt1966">Ahnfeldt 1966</a>, tr. 886–889. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHomeLow1993537-295"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHomeLow1993537_295-0">^</a> <a href="#CITEREFHomeLow1993">Home & Low 1993</a>, tr. 537. </li> <li id="cite_note-296"><a href="#cite_ref-296">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.gwu.edu/~nsarchiv/NSAEBB/NSAEBB162/index.htm">“The Atomic Bomb and the End of World War II, A Collection of Primary Sources”</a>. National Security Archive Electronic Briefing Book No. 162. <a href="/w/index.php?title=George_Washington_University&action=edit&redlink=1" class="new" title="George Washington University (trang không tồn tại)">George Washington University</a>. ngày 27 tháng 4 năm 2007.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=National+Security+Archive+Electronic+Briefing+Book+No.+162&rft.atitle=The+Atomic+Bomb+and+the+End+of+World+War+II%2C+A+Collection+of+Primary+Sources&rft.date=2007-04-27&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.gwu.edu%2F~nsarchiv%2FNSAEBB%2FNSAEBB162%2Findex.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEGroves1962348–362-297"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEGroves1962348–362_297-0">^</a> <a href="#CITEREFGroves1962">Groves 1962</a>, tr. 348–362. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENichols1987226-298"><a href="#cite_ref-FOOTNOTENichols1987226_298-0">^</a> <a href="#CITEREFNichols1987">Nichols 1987</a>, tr. 226. </li> <li id="cite_note-Jones,_pp._592-593-299">^ <a href="#cite_ref-Jones,_pp._592-593_299-0">a</a> <a href="#cite_ref-Jones,_pp._592-593_299-1">b</a> <a href="#CITEREFJones1985">Jones 1985</a>, tr. 592–593. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHansen1995bV-152-300"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHansen1995bV-152_300-0">^</a> <a href="#CITEREFHansen1995b">Hansen 1995b</a>, tr. V-152. </li> <li id="cite_note-Hewlett_1962_625-301">^ <a href="#cite_ref-Hewlett_1962_625_301-0">a</a> <a href="#cite_ref-Hewlett_1962_625_301-1">b</a> <a href="#CITEREFHewlettAnderson1962">Hewlett & Anderson 1962</a>, tr. 625. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENichols1987225–226-302"><a href="#cite_ref-FOOTNOTENichols1987225–226_302-0">^</a> <a href="#CITEREFNichols1987">Nichols 1987</a>, tr. 225–226. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENichols1987216–217-303"><a href="#cite_ref-FOOTNOTENichols1987216–217_303-0">^</a> <a href="#CITEREFNichols1987">Nichols 1987</a>, tr. 216–217. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson1962624-304"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHewlettAnderson1962624_304-0">^</a> <a href="#CITEREFHewlettAnderson1962">Hewlett & Anderson 1962</a>, tr. 624. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson1962630,_646-305"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHewlettAnderson1962630,_646_305-0">^</a> <a href="#CITEREFHewlettAnderson1962">Hewlett & Anderson 1962</a>, tr. 630, 646. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENichols1987234-306"><a href="#cite_ref-FOOTNOTENichols1987234_306-0">^</a> <a href="#CITEREFNichols1987">Nichols 1987</a>, tr. 234. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEJones1985594-307"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEJones1985594_307-0">^</a> <a href="#CITEREFJones1985">Jones 1985</a>, tr. 594. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEGrodzinsRabinowitch1963vii-308"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEGrodzinsRabinowitch1963vii_308-0">^</a> <a href="#CITEREFGrodzinsRabinowitch1963">Grodzins & Rabinowitch 1963</a>, tr. vii. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEGosling199455–57-309"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEGosling199455–57_309-0">^</a> <a href="#CITEREFGosling1994">Gosling 1994</a>, tr. 55–57. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEGroves1962394–398-310"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEGroves1962394–398_310-0">^</a> <a href="#CITEREFGroves1962">Groves 1962</a>, tr. 394–398. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEJones1985600-311"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEJones1985600_311-0">^</a> <a href="#CITEREFJones1985">Jones 1985</a>, tr. 600. </li> <li id="cite_note-Schwartz-312"><a href="#cite_ref-Schwartz_312-0">^</a> <a href="#CITEREFSchwartz1998">Schwartz 1998</a>. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENichols198734–35-313"><a href="#cite_ref-FOOTNOTENichols198734–35_313-0">^</a> <a href="#CITEREFNichols1987">Nichols 1987</a>, tr. 34–35. </li> <li id="cite_note-ej19450807-314"><a href="#cite_ref-ej19450807_314-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://news.google.com/newspapers?id=yuVkAAAAIBAJ&sjid=KoENAAAAIBAJ&pg=5621%2C2841878">“Atomic Bomb Seen as Cheap at Price”</a>. Edmonton Journal. ngày 7 tháng 8 năm 1945. tr. 1. Truy cập ngày 1 tháng 1 năm 2012.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Edmonton+Journal&rft.atitle=Atomic+Bomb+Seen+as+Cheap+at+Price&rft.pages=1&rft.date=1945-08-07&rft_id=http%3A%2F%2Fnews.google.com%2Fnewspapers%3Fid%3DyuVkAAAAIBAJ%26sjid%3DKoENAAAAIBAJ%26pg%3D5621%252C2841878&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-Schwartz1-315"><a href="#cite_ref-Schwartz1_315-0">^</a> <a href="#CITEREFHewlettAnderson1962">Hewlett & Anderson 1962</a>, tr. 723–724. </li> <li id="cite_note-laurence19450926-316"><a href="#cite_ref-laurence19450926_316-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFLaurence,_William_L.1945" class="citation news cs1">Laurence, William L. (ngày 26 tháng 9 năm 1945). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=2fpLSlthuEMC&lpg=PA10&ots=vv5mTfKJUM&pg=PA10#v=onepage&f=false">“Drama of the Atomic Bomb Found Climax in July 16 Test”</a>. The New York Times. Truy cập ngày 1 tháng 10 năm 2012.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+New+York+Times&rft.atitle=Drama+of+the+Atomic+Bomb+Found+Climax+in+July+16+Test&rft.date=1945-09-26&rft.au=Laurence%2C+William+L.&rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3D2fpLSlthuEMC%26lpg%3DPA10%26ots%3Dvv5mTfKJUM%26pg%3DPA10%23v%3Donepage%26f%3Dfalse&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESweeney2001204–205-317"><a href="#cite_ref-FOOTNOTESweeney2001204–205_317-0">^</a> <a href="#CITEREFSweeney2001">Sweeney 2001</a>, tr. 204–205. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHolloway199459–60-318"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHolloway199459–60_318-0">^</a> <a href="#CITEREFHolloway1994">Holloway 1994</a>, tr. 59–60. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson1962633–637-319"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHewlettAnderson1962633–637_319-0">^</a> <a href="#CITEREFHewlettAnderson1962">Hewlett & Anderson 1962</a>, tr. 633–637. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEWeinberg1961161-320"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEWeinberg1961161_320-0">^</a> <a href="#CITEREFWeinberg1961">Weinberg 1961</a>, tr. 161. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHewlettDuncan196974–76-321"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHewlettDuncan196974–76_321-0">^</a> <a href="#CITEREFHewlettDuncan1969">Hewlett & Duncan 1969</a>, tr. 74–76. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHewlettDuncan196972–74-322"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHewlettDuncan196972–74_322-0">^</a> <a href="#CITEREFHewlettDuncan1969">Hewlett & Duncan 1969</a>, tr. 72–74. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHewlettDuncan1969490–493,_514–515-323"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHewlettDuncan1969490–493,_514–515_323-0">^</a> <a href="#CITEREFHewlettDuncan1969">Hewlett & Duncan 1969</a>, tr. 490–493, 514–515. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHewlettDuncan1969252–253-324"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHewlettDuncan1969252–253_324-0">^</a> <a href="#CITEREFHewlettDuncan1969">Hewlett & Duncan 1969</a>, tr. 252–253. </li> <li id="cite_note-Kean-325"><a href="#cite_ref-Kean_325-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFKean2010" class="citation book cs1">Kean, Sam (2010). The Disappearing Spoon – and other true tales from the Periodic Table. London: Black Swan. tr. 108. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-552-77750-6" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-552-77750-6"><bdi>978-0-552-77750-6</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Disappearing+Spoon+%E2%80%93+and+other+true+tales+from+the+Periodic+Table&rft.place=London&rft.pages=108&rft.pub=Black+Swan&rft.date=2010&rft.isbn=978-0-552-77750-6&rft.aulast=Kean&rft.aufirst=Sam&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHewlettAnderson1962655-326"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHewlettAnderson1962655_326-0">^</a> <a href="#CITEREFHewlettAnderson1962">Hewlett & Anderson 1962</a>, tr. 655. </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Tham_khảo">Tham khảo</h2>[<a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&veaction=edit&section=47" title="Sửa đổi phần “Tham khảo”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&action=edit&section=47" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Tham khảo">sửa mã nguồn</a>]</div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r41642734">.mw-parser-output .refbegin{font-size:90%;margin-bottom:0.5em}.mw-parser-output .refbegin-hanging-indents>ul{list-style-type:none;margin-left:0}.mw-parser-output .refbegin-hanging-indents>ul>li,.mw-parser-output .refbegin-hanging-indents>dl>dd{margin-left:0;padding-left:3.2em;text-indent:-3.2em;list-style:none}.mw-parser-output .refbegin-100{font-size:100%}</style><div class="refbegin" style=""> Lịch sử tổng quát, hành chính và ngoại giao liên quan tới dự án <ul><li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFBernstein1976" class="citation journal cs1">Bernstein, Barton J. (tháng 6 năm 1976). “The Uneasy Alliance: Roosevelt, Churchill, and the Atomic Bomb, 1940–1945”. The Western Political Quarterly. University of Utah. 29 (2): 202–230. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.2307%2F448105">10.2307/448105</a>. <a href="/wiki/JSTOR_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="JSTOR (định danh)">JSTOR</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.jstor.org/stable/448105">448105</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Western+Political+Quarterly&rft.atitle=The+Uneasy+Alliance%3A+Roosevelt%2C+Churchill%2C+and+the+Atomic+Bomb%2C+1940%E2%80%931945&rft.volume=29&rft.issue=2&rft.pages=202-230&rft.date=1976-06&rft_id=info%3Adoi%2F10.2307%2F448105&rft_id=%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F448105%23id-name%3DJSTOR&rft.aulast=Bernstein&rft.aufirst=Barton+J.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFCampbell2005" class="citation book cs1">Campbell, Richard H. (2005). The Silverplate Bombers: A History and Registry of the Enola Gay and Other B-29s Configured to Carry Atomic Bombs. Jefferson, North Carolina: McFarland & Company. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-7864-2139-8" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-7864-2139-8"><bdi>0-7864-2139-8</bdi></a>. <a href="/wiki/OCLC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="OCLC (định danh)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/58554961">58554961</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Silverplate+Bombers%3A+A+History+and+Registry+of+the+Enola+Gay+and+Other+B-29s+Configured+to+Carry+Atomic+Bombs&rft.place=Jefferson%2C+North+Carolina&rft.pub=McFarland+%26+Company&rft.date=2005&rft_id=info%3Aoclcnum%2F58554961&rft.isbn=0-7864-2139-8&rft.aulast=Campbell&rft.aufirst=Richard+H.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFFineRemington1972" class="citation book cs1">Fine, Lenore; Remington, Jesse A. (1972). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170201142645/https://history.army.mil/html/books/010/10-5/CMH_Pub_10-5.pdf">The Corps of Engineers: Construction in the United States</a> (PDF). Washington, D.C.: United States Army Center of Military History. <a href="/wiki/OCLC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="OCLC (định danh)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/834187">834187</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.history.army.mil/html/books/010/10-5/CMH_Pub_10-5.pdf">Bản gốc</a> (PDF) lưu trữ ngày 1 tháng 2 năm 2017. Truy cập ngày 25 tháng 8 năm 2013.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Corps+of+Engineers%3A+Construction+in+the+United+States&rft.place=Washington%2C+D.C.&rft.pub=United+States+Army+Center+of+Military+History&rft.date=1972&rft_id=info%3Aoclcnum%2F834187&rft.aulast=Fine&rft.aufirst=Lenore&rft.au=Remington%2C+Jesse+A.&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.history.army.mil%2Fhtml%2Fbooks%2F010%2F10-5%2FCMH_Pub_10-5.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFFrisch1970" class="citation journal cs1">Frisch, David H. (tháng 6 năm 1970). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/sim_bulletin-of-the-atomic-scientists_1970-06_26_6/page/107">“Scientists and the Decision to Bomb Japan”</a>. Bulletin of the Atomic Scientists. Educational Foundation for Nuclear Science. 26 (6): 107–115.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Bulletin+of+the+Atomic+Scientists&rft.atitle=Scientists+and+the+Decision+to+Bomb+Japan&rft.volume=26&rft.issue=6&rft.pages=107-115&rft.date=1970-06&rft.aulast=Frisch&rft.aufirst=David+H.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fsim_bulletin-of-the-atomic-scientists_1970-06_26_6%2Fpage%2F107&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFGilbert1969" class="citation book cs1">Gilbert, Keith V. (1969). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130729230854/http://www.eecap.org/PDF/Dayton_Project/History/HISTORY_OF_THE_DAYTON_PROJECT.pdf">History of the Dayton Project</a> (PDF). Miamisburg, Ohio: Mound Laboratory, Atomic Energy Commission. <a href="/wiki/OCLC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="OCLC (định danh)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/650540359">650540359</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.eecap.org/PDF/Dayton_Project/History/HISTORY_OF_THE_DAYTON_PROJECT.pdf">Bản gốc</a> (PDF) lưu trữ ngày 29 tháng 7 năm 2013. Truy cập ngày 21 tháng 7 năm 2011.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=History+of+the+Dayton+Project&rft.place=Miamisburg%2C+Ohio&rft.pub=Mound+Laboratory%2C+Atomic+Energy+Commission&rft.date=1969&rft_id=info%3Aoclcnum%2F650540359&rft.aulast=Gilbert&rft.aufirst=Keith+V.&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.eecap.org%2FPDF%2FDayton_Project%2FHistory%2FHISTORY_OF_THE_DAYTON_PROJECT.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFGosling1994" class="citation book cs1">Gosling, Francis George (1994). The Manhattan Project: Making the Atomic Bomb. Washington, DC: United States Department of Energy, History Division. <a href="/wiki/OCLC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="OCLC (định danh)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/637052193">637052193</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Manhattan+Project%3A+Making+the+Atomic+Bomb&rft.place=Washington%2C+DC&rft.pub=United+States+Department+of+Energy%2C+History+Division&rft.date=1994&rft_id=info%3Aoclcnum%2F637052193&rft.aulast=Gosling&rft.aufirst=Francis+George&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFGowing1964" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=Margaret_Gowing&action=edit&redlink=1" class="new" title="Margaret Gowing (trang không tồn tại)">Gowing, Margaret</a> (1964). Britain and Atomic Energy, 1935–1945. London: Macmillan Publishing. <a href="/wiki/OCLC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="OCLC (định danh)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/3195209">3195209</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Britain+and+Atomic+Energy%2C+1935%E2%80%931945&rft.place=London&rft.pub=Macmillan+Publishing&rft.date=1964&rft_id=info%3Aoclcnum%2F3195209&rft.aulast=Gowing&rft.aufirst=Margaret&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFGrodzinsRabinowitch1963" class="citation book cs1">Grodzins, Morton; Rabinowitch, Eugene biên tập (1963). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/atomicagescienti0000mort_j2c8">The Atomic Age: Scientists in National and World Affairs</a>. New York: Basic Book Publishing. <a href="/wiki/OCLC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="OCLC (định danh)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/15058256">15058256</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Atomic+Age%3A+Scientists+in+National+and+World+Affairs&rft.place=New+York&rft.pub=Basic+Book+Publishing&rft.date=1963&rft_id=info%3Aoclcnum%2F15058256&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fatomicagescienti0000mort_j2c8&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFHewlettAnderson1962" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=Richard_G._Hewlett&action=edit&redlink=1" class="new" title="Richard G. Hewlett (trang không tồn tại)">Hewlett, Richard G.</a>; Anderson, Oscar E. (1962). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.governmentattic.org/5docs/TheNewWorld1939-1946.pdf">The New World, 1939–1946</a> (PDF). University Park: Pennsylvania State University Press. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-520-07186-7" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-520-07186-7"><bdi>0-520-07186-7</bdi></a>. <a href="/wiki/OCLC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="OCLC (định danh)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/637004643">637004643</a>. Truy cập ngày 26 tháng 3 năm 2013.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+New+World%2C+1939%E2%80%931946&rft.place=University+Park&rft.pub=Pennsylvania+State+University+Press&rft.date=1962&rft_id=info%3Aoclcnum%2F637004643&rft.isbn=0-520-07186-7&rft.aulast=Hewlett&rft.aufirst=Richard+G.&rft.au=Anderson%2C+Oscar+E.&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.governmentattic.org%2F5docs%2FTheNewWorld1939-1946.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFHewlettDuncan1969" class="citation book cs1">Hewlett, Richard G.; Duncan, Francis (1969). Atomic Shield, 1947–1952. A History of the United States Atomic Energy Commission. University Park: Pennsylvania State University Press. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-520-07187-5" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-520-07187-5"><bdi>0-520-07187-5</bdi></a>. <a href="/wiki/OCLC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="OCLC (định danh)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/3717478">3717478</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Atomic+Shield%2C+1947%E2%80%931952&rft.place=University+Park&rft.series=A+History+of+the+United+States+Atomic+Energy+Commission&rft.pub=Pennsylvania+State+University+Press&rft.date=1969&rft_id=info%3Aoclcnum%2F3717478&rft.isbn=0-520-07187-5&rft.aulast=Hewlett&rft.aufirst=Richard+G.&rft.au=Duncan%2C+Francis&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFHolloway1994" class="citation book cs1">Holloway, David (1994). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/stalinbombsoviet0000holl">Stalin and the Bomb: The Soviet Union and Atomic Energy, 1939–1956</a>. New Haven, Connecticut: Yale University Press. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-300-06056-4" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-300-06056-4"><bdi>0-300-06056-4</bdi></a>. <a href="/wiki/OCLC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="OCLC (định danh)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/29911222">29911222</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Stalin+and+the+Bomb%3A+The+Soviet+Union+and+Atomic+Energy%2C+1939%E2%80%931956&rft.place=New+Haven%2C+Connecticut&rft.pub=Yale+University+Press&rft.date=1994&rft_id=info%3Aoclcnum%2F29911222&rft.isbn=0-300-06056-4&rft.aulast=Holloway&rft.aufirst=David&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fstalinbombsoviet0000holl&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFHowesHerzenberg1999" class="citation book cs1">Howes, Ruth H.; Herzenberg, Caroline L. (1999). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/theirdayinsunwom0000howe">Their Day in the Sun: Women of the Manhattan Project</a>. Philadelphia: Temple University Press. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/1-56639-719-7" title="Đặc biệt:Nguồn sách/1-56639-719-7"><bdi>1-56639-719-7</bdi></a>. <a href="/wiki/OCLC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="OCLC (định danh)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/49569088">49569088</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Their+Day+in+the+Sun%3A+Women+of+the+Manhattan+Project&rft.place=Philadelphia&rft.pub=Temple+University+Press&rft.date=1999&rft_id=info%3Aoclcnum%2F49569088&rft.isbn=1-56639-719-7&rft.aulast=Howes&rft.aufirst=Ruth+H.&rft.au=Herzenberg%2C+Caroline+L.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Ftheirdayinsunwom0000howe&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFHunner2004" class="citation book cs1">Hunner, Jon (2004). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/inventinglosalam0000hunn">Inventing Los Alamos: The Growth of an Atomic Community</a>. Norman: University of Oklahoma Press. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-8061-3891-6" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-8061-3891-6"><bdi>978-0-8061-3891-6</bdi></a>. <a href="/wiki/OCLC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="OCLC (định danh)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/154690200">154690200</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Inventing+Los+Alamos%3A+The+Growth+of+an+Atomic+Community&rft.place=Norman&rft.pub=University+of+Oklahoma+Press&rft.date=2004&rft_id=info%3Aoclcnum%2F154690200&rft.isbn=978-0-8061-3891-6&rft.aulast=Hunner&rft.aufirst=Jon&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Finventinglosalam0000hunn&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFJohnsonJackson1981" class="citation book cs1">Johnson, Charles; Jackson, Charles (1981). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/citybehindfenceo0000john">City Behind a Fence: Oak Ridge, Tennessee, 1942–1946</a>. Knoxville: University of Tennessee Press. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-87049-303-5" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-87049-303-5"><bdi>0-87049-303-5</bdi></a>. <a href="/wiki/OCLC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="OCLC (định danh)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/6331350">6331350</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=City+Behind+a+Fence%3A+Oak+Ridge%2C+Tennessee%2C+1942%E2%80%931946&rft.place=Knoxville&rft.pub=University+of+Tennessee+Press&rft.date=1981&rft_id=info%3Aoclcnum%2F6331350&rft.isbn=0-87049-303-5&rft.aulast=Johnson&rft.aufirst=Charles&rft.au=Jackson%2C+Charles&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fcitybehindfenceo0000john&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFJones1985" class="citation book cs1">Jones, Vincent (1985). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20141007074359/http://www.history.army.mil/html/books/011/11-10/CMH_Pub_11-10.pdf">Manhattan: The Army and the Atomic Bomb</a> (PDF). Washington, D.C.: United States Army Center of Military History. <a href="/wiki/OCLC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="OCLC (định danh)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/10913875">10913875</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.history.army.mil/html/books/011/11-10/CMH_Pub_11-10.pdf">Bản gốc</a> (PDF) lưu trữ ngày 7 tháng 10 năm 2014. Truy cập ngày 25 tháng 8 năm 2013.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Manhattan%3A+The+Army+and+the+Atomic+Bomb&rft.place=Washington%2C+D.C.&rft.pub=United+States+Army+Center+of+Military+History&rft.date=1985&rft_id=info%3Aoclcnum%2F10913875&rft.aulast=Jones&rft.aufirst=Vincent&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.history.army.mil%2Fhtml%2Fbooks%2F011%2F11-10%2FCMH_Pub_11-10.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFRhodes1986" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=Richard_Rhodes&action=edit&redlink=1" class="new" title="Richard Rhodes (trang không tồn tại)">Rhodes, Richard</a> (1986). <a href="/w/index.php?title=The_Making_of_the_Atomic_Bomb&action=edit&redlink=1" class="new" title="The Making of the Atomic Bomb (trang không tồn tại)">The Making of the Atomic Bomb</a>. New York: Simon & Schuster. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-671-44133-7" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-671-44133-7"><bdi>0-671-44133-7</bdi></a>. <a href="/wiki/OCLC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="OCLC (định danh)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/13793436">13793436</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Making+of+the+Atomic+Bomb&rft.place=New+York&rft.pub=Simon+%26+Schuster&rft.date=1986&rft_id=info%3Aoclcnum%2F13793436&rft.isbn=0-671-44133-7&rft.aulast=Rhodes&rft.aufirst=Richard&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFSchwartz1998" class="citation book cs1">Schwartz, Stephen I. (1998). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.brookings.edu/FP/PROJECTS/NUCWCOST/MANHATTN.HTM">Atomic Audit: The Costs and Consequences of US Nuclear Weapons</a>. Washington, D.C.: Brookings Institution Press.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Atomic+Audit%3A+The+Costs+and+Consequences+of+US+Nuclear+Weapons&rft.place=Washington%2C+D.C.&rft.pub=Brookings+Institution+Press&rft.date=1998&rft.aulast=Schwartz&rft.aufirst=Stephen+I.&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.brookings.edu%2FFP%2FPROJECTS%2FNUCWCOST%2FMANHATTN.HTM&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFSweeney2001" class="citation book cs1">Sweeney, Michael S. (2001). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/secretsofvictory00swee">Secrets of Victory: The Office of Censorship and the American Press and Radio in World War II</a>. Chapel Hill: University of North Carolina Press. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-8078-2598-0" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-8078-2598-0"><bdi>0-8078-2598-0</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Secrets+of+Victory%3A+The+Office+of+Censorship+and+the+American+Press+and+Radio+in+World+War+II&rft.place=Chapel+Hill&rft.pub=University+of+North+Carolina+Press&rft.date=2001&rft.isbn=0-8078-2598-0&rft.aulast=Sweeney&rft.aufirst=Michael+S.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fsecretsofvictory00swee&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFWilliams1960" class="citation book cs1">Williams, Mary H. (1960). Chronology 1941–1945. Washington, D.C.: Office of the Chief of Military History, Department of the Army.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Chronology+1941%E2%80%931945&rft.place=Washington%2C+D.C.&rft.pub=Office+of+the+Chief+of+Military+History%2C+Department+of+the+Army&rft.date=1960&rft.aulast=Williams&rft.aufirst=Mary+H.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"></li></ul> Lịch sử kỹ thuật <ul><li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFAhnfeldt1966" class="citation book cs1">Ahnfeldt, Arnold Lorentz biên tập (1966). Radiology in World War II. Washington, D.C.: Office of the Surgeon General, Department of the Army. <a href="/wiki/OCLC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="OCLC (định danh)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/630225">630225</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Radiology+in+World+War+II&rft.place=Washington%2C+D.C.&rft.pub=Office+of+the+Surgeon+General%2C+Department+of+the+Army&rft.date=1966&rft_id=info%3Aoclcnum%2F630225&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFBakerHeckerHarbur1983" class="citation book cs1">Baker, Richard D.; Hecker, Siegfried S.; Harbur, Delbert R. (1983). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://library.lanl.gov/cgi-bin/getfile?07-16.pdf">Plutonium: A Wartime Nightmare but a Metallurgist's Dream</a> (PDF). Los Alamos Science. Los Alamos National Laboratory. tr. 142–151. Truy cập ngày 22 tháng 11 năm 2010.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Plutonium%3A+A+Wartime+Nightmare+but+a+Metallurgist%27s+Dream&rft.pages=142-151&rft.pub=Los+Alamos+National+Laboratory&rft.date=1983&rft.aulast=Baker&rft.aufirst=Richard+D.&rft.au=Hecker%2C+Siegfried+S.&rft.au=Harbur%2C+Delbert+R.&rft_id=http%3A%2F%2Flibrary.lanl.gov%2Fcgi-bin%2Fgetfile%3F07-16.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFHanford_Cultural_and_Historic_Resources_Program2002" class="citation book cs1">Hanford Cultural and Historic Resources Program, U.S. Department of Energy (2002). History of the Plutonium Production Facilities, 1943–1990. Richland, Washington: Hanford Site Historic District. <a href="/wiki/OCLC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="OCLC (định danh)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/52282810">52282810</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=History+of+the+Plutonium+Production+Facilities%2C+1943%E2%80%931990&rft.place=Richland%2C+Washington&rft.pub=Hanford+Site+Historic+District&rft.date=2002&rft_id=info%3Aoclcnum%2F52282810&rft.aulast=Hanford+Cultural+and+Historic+Resources+Program&rft.aufirst=U.S.+Department+of+Energy&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFHansen1995a" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=Chuck_Hansen&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chuck Hansen (trang không tồn tại)">Hansen, Chuck</a> (1995a). Volume I: The Development of US Nuclear Weapons. Swords of Armageddon: US Nuclear Weapons Development since 1945. Sunnyvale, California: Chukelea Publications. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-9791915-1-0" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-9791915-1-0"><bdi>978-0-9791915-1-0</bdi></a>. <a href="/wiki/OCLC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="OCLC (định danh)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/231585284">231585284</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Volume+I%3A+The+Development+of+US+Nuclear+Weapons&rft.place=Sunnyvale%2C+California&rft.series=Swords+of+Armageddon%3A+US+Nuclear+Weapons+Development+since+1945&rft.pub=Chukelea+Publications&rft.date=1995&rft_id=info%3Aoclcnum%2F231585284&rft.isbn=978-0-9791915-1-0&rft.aulast=Hansen&rft.aufirst=Chuck&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFHansen1995b" class="citation book cs1">Hansen, Chuck (1995b). Volume V: US Nuclear Weapons Histories. Swords of Armageddon: US Nuclear Weapons Development since 1945. Sunnyvale, California: Chukelea Publications. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-9791915-0-3" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-9791915-0-3"><bdi>978-0-9791915-0-3</bdi></a>. <a href="/wiki/OCLC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="OCLC (định danh)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/231585284">231585284</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Volume+V%3A+US+Nuclear+Weapons+Histories&rft.place=Sunnyvale%2C+California&rft.series=Swords+of+Armageddon%3A+US+Nuclear+Weapons+Development+since+1945&rft.pub=Chukelea+Publications&rft.date=1995&rft_id=info%3Aoclcnum%2F231585284&rft.isbn=978-0-9791915-0-3&rft.aulast=Hansen&rft.aufirst=Chuck&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFHawkinsTruslowSmith1961" class="citation book cs1">Hawkins, David; Truslow, Edith C.; Smith, Ralph Carlisle (1961). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.osti.gov/manhattan-project-history/publications/LANLMDHProjectYPart1.pdf">Manhattan District history, Project Y, the Los Alamos story</a> (PDF). Los Angeles: Tomash Publishers. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-938228-08-0" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-938228-08-0"><bdi>978-0-938228-08-0</bdi></a>. Truy cập ngày 20 tháng 2 năm 2014. <q>Originally published as Los Alamos Report LAMS-2532</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Manhattan+District+history%2C+Project+Y%2C+the+Los+Alamos+story&rft.place=Los+Angeles&rft.pub=Tomash+Publishers&rft.date=1961&rft.isbn=978-0-938228-08-0&rft.aulast=Hawkins&rft.aufirst=David&rft.au=Truslow%2C+Edith+C.&rft.au=Smith%2C+Ralph+Carlisle&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.osti.gov%2Fmanhattan-project-history%2Fpublications%2FLANLMDHProjectYPart1.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993" class="citation book cs1">Hoddeson, Lillian; Henriksen, Paul W.; Meade, Roger A.; Westfall, Catherine L. (1993). Critical Assembly: A Technical History of Los Alamos During the Oppenheimer Years, 1943–1945. New York: Cambridge University Press. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-521-44132-3" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-521-44132-3"><bdi>0-521-44132-3</bdi></a>. <a href="/wiki/OCLC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="OCLC (định danh)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/26764320">26764320</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Critical+Assembly%3A+A+Technical+History+of+Los+Alamos+During+the+Oppenheimer+Years%2C+1943%E2%80%931945&rft.place=New+York&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.date=1993&rft_id=info%3Aoclcnum%2F26764320&rft.isbn=0-521-44132-3&rft.aulast=Hoddeson&rft.aufirst=Lillian&rft.au=Henriksen%2C+Paul+W.&rft.au=Meade%2C+Roger+A.&rft.au=Westfall%2C+Catherine+L.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFHomeLow1993" class="citation journal cs1">Home, R. W.; Low, Morris F. (tháng 9 năm 1993). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/sim_isis_1993-09_84_3/page/527">“Postwar Scientic Intelligence Missions to Japan”</a>. Isis. University of Chicago Press on behalf of History of Science Society. 84 (3): 527–537. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1086%2F356550">10.1086/356550</a>. <a href="/wiki/JSTOR_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="JSTOR (định danh)">JSTOR</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.jstor.org/stable/235645">235645</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Isis&rft.atitle=Postwar+Scientic+Intelligence+Missions+to+Japan&rft.volume=84&rft.issue=3&rft.pages=527-537&rft.date=1993-09&rft_id=info%3Adoi%2F10.1086%2F356550&rft_id=%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F235645%23id-name%3DJSTOR&rft.aulast=Home&rft.aufirst=R.+W.&rft.au=Low%2C+Morris+F.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fsim_isis_1993-09_84_3%2Fpage%2F527&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFRuhoffFain1962" class="citation book cs1">Ruhoff, John; Fain, Pat (tháng 6 năm 1962). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150330001357/http://www.mphpa.org/classic/CP/Mallinckrodt/Pages/MALK_Gallery_01.htm">The First Fifty Critical days</a>. Mallinckrodt Uranium Division News. 7. St. Louis: Mallinckrodt Incorporated. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mphpa.org/classic/CP/Mallinckrodt/Pages/MALK_Gallery_01.htm">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 30 tháng 3 năm 2015. Truy cập ngày 30 tháng 10 năm 2010.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+First+Fifty+Critical+days&rft.place=St.+Louis&rft.pub=Mallinckrodt+Incorporated&rft.date=1962-06&rft.aulast=Ruhoff&rft.aufirst=John&rft.au=Fain%2C+Pat&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.mphpa.org%2Fclassic%2FCP%2FMallinckrodt%2FPages%2FMALK_Gallery_01.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFSerberRhodes1992" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=Robert_Serber&action=edit&redlink=1" class="new" title="Robert Serber (trang không tồn tại)">Serber, Robert</a>; <a href="/w/index.php?title=Richard_Rhodes&action=edit&redlink=1" class="new" title="Richard Rhodes (trang không tồn tại)">Rhodes, Richard</a> (1992). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/losalamosprimerf0000serb">The Los Alamos Primer: The First Lectures on How to Build an Atomic Bomb</a>. Berkeley: <a href="/wiki/University_of_California_Press" class="mw-redirect" title="University of California Press">University of California Press</a>. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-520-07576-5" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-520-07576-5"><bdi>0-520-07576-5</bdi></a>. <a href="/wiki/OCLC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="OCLC (định danh)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/23693470">23693470</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Los+Alamos+Primer%3A+The+First+Lectures+on+How+to+Build+an+Atomic+Bomb&rft.place=Berkeley&rft.pub=University+of+California+Press&rft.date=1992&rft_id=info%3Aoclcnum%2F23693470&rft.isbn=0-520-07576-5&rft.aulast=Serber&rft.aufirst=Robert&rft.au=Rhodes%2C+Richard&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Flosalamosprimerf0000serb&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"> (Available on <a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Image:Los_Alamos_Primer.pdf" class="extiw" title="commons:Image:Los Alamos Primer.pdf">Wikimedia Commons</a>)</li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFSmyth1945" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=Henry_DeWolf_Smyth&action=edit&redlink=1" class="new" title="Henry DeWolf Smyth (trang không tồn tại)">Smyth, Henry DeWolf</a> (1945). <a href="/w/index.php?title=Smyth_Report&action=edit&redlink=1" class="new" title="Smyth Report (trang không tồn tại)">Atomic Energy for Military Purposes: the Official Report on the Development of the Atomic Bomb under the Auspices of the United States Government, 1940–1945</a>. Princeton, New Jersey: Princeton University Press. <a href="/wiki/OCLC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="OCLC (định danh)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/770285">770285</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Atomic+Energy+for+Military+Purposes%3A+the+Official+Report+on+the+Development+of+the+Atomic+Bomb+under+the+Auspices+of+the+United+States+Government%2C+1940%E2%80%931945&rft.place=Princeton%2C+New+Jersey&rft.pub=Princeton+University+Press&rft.date=1945&rft_id=info%3Aoclcnum%2F770285&rft.aulast=Smyth&rft.aufirst=Henry+DeWolf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFThayer1996" class="citation book cs1">Thayer, Harry (1996). Management of the Hanford Engineer Works In World War II: How the Corps, DuPont and the Metallurgical Laboratory Fast Tracked the Original Plutonium Works. New York: American Society of Civil Engineers Press. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-7844-0160-8" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-7844-0160-8"><bdi>0-7844-0160-8</bdi></a>. <a href="/wiki/OCLC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="OCLC (định danh)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/34323402">34323402</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Management+of+the+Hanford+Engineer+Works+In+World+War+II%3A+How+the+Corps%2C+DuPont+and+the+Metallurgical+Laboratory+Fast+Tracked+the+Original+Plutonium+Works&rft.place=New+York&rft.pub=American+Society+of+Civil+Engineers+Press&rft.date=1996&rft_id=info%3Aoclcnum%2F34323402&rft.isbn=0-7844-0160-8&rft.aulast=Thayer&rft.aufirst=Harry&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFWaltham2002" class="citation book cs1">Waltham, Chris (ngày 20 tháng 6 năm 2002). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://arxiv.org/pdf/physics/0206076.pdf">An Early History of Heavy Water</a> (PDF). Department of Physics and Astronomy, University of British Columbia. Truy cập ngày 30 tháng 10 năm 2010.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=An+Early+History+of+Heavy+Water&rft.pub=Department+of+Physics+and+Astronomy%2C+University+of+British+Columbia&rft.date=2002-06-20&rft.aulast=Waltham&rft.aufirst=Chris&rft_id=http%3A%2F%2Farxiv.org%2Fpdf%2Fphysics%2F0206076.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFWeinberg1961" class="citation journal cs1"><a href="/w/index.php?title=Alvin_M._Weinberg&action=edit&redlink=1" class="new" title="Alvin M. Weinberg (trang không tồn tại)">Weinberg, Alvin M.</a> (ngày 21 tháng 7 năm 1961). “Impact of Large-Scale Science on the United States”. Science, New Series. American Association for the Advancement of Science. 134 (3473): 161–164. <a href="/wiki/Bibcode_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="Bibcode (định danh)">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/1961Sci...134..161W">1961Sci...134..161W</a>. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1126%2Fscience.134.3473.161">10.1126/science.134.3473.161</a>. <a href="/wiki/JSTOR_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="JSTOR (định danh)">JSTOR</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.jstor.org/stable/1708292">1708292</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Science%2C+New+Series&rft.atitle=Impact+of+Large-Scale+Science+on+the+United+States&rft.volume=134&rft.issue=3473&rft.pages=161-164&rft.date=1961-07-21&rft_id=%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F1708292%23id-name%3DJSTOR&rft_id=info%3Adoi%2F10.1126%2Fscience.134.3473.161&rft_id=info%3Abibcode%2F1961Sci...134..161W&rft.aulast=Weinberg&rft.aufirst=Alvin+M.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"></li></ul> Hồi ký những người tham gia <ul><li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFBethe1991" class="citation book cs1"><a href="/wiki/Hans_Bethe" title="Hans Bethe">Bethe, Hans A.</a> (1991). The Road from Los Alamos. New York: Simon and Schuster. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-671-74012-1" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-671-74012-1"><bdi>0-671-74012-1</bdi></a>. <a href="/wiki/OCLC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="OCLC (định danh)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/22661282">22661282</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Road+from+Los+Alamos&rft.place=New+York&rft.pub=Simon+and+Schuster&rft.date=1991&rft_id=info%3Aoclcnum%2F22661282&rft.isbn=0-671-74012-1&rft.aulast=Bethe&rft.aufirst=Hans+A.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFCompton1956" class="citation book cs1"><a href="/wiki/Arthur_Compton" title="Arthur Compton">Compton, Arthur</a> (1956). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/atomicquestperso0000comp">Atomic Quest</a>. New York: Oxford University Press. <a href="/wiki/OCLC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="OCLC (định danh)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/173307">173307</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Atomic+Quest&rft.place=New+York&rft.pub=Oxford+University+Press&rft.date=1956&rft_id=info%3Aoclcnum%2F173307&rft.aulast=Compton&rft.aufirst=Arthur&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fatomicquestperso0000comp&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFGoudsmit1947" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=Samuel_Abraham_Goudsmit&action=edit&redlink=1" class="new" title="Samuel Abraham Goudsmit (trang không tồn tại)">Goudsmit, Samuel A.</a> (1947). Alsos. New York: Henry Schuman. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-938228-09-9" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-938228-09-9"><bdi>0-938228-09-9</bdi></a>. <a href="/wiki/OCLC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="OCLC (định danh)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/8805725">8805725</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Alsos&rft.place=New+York&rft.pub=Henry+Schuman&rft.date=1947&rft_id=info%3Aoclcnum%2F8805725&rft.isbn=0-938228-09-9&rft.aulast=Goudsmit&rft.aufirst=Samuel+A.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFGroves1962" class="citation book cs1"><a href="/wiki/Leslie_Groves" title="Leslie Groves">Groves, Leslie</a> (1962). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/nowitcanbetolds00grov">Now it Can be Told: The Story of the Manhattan Project</a>. New York: Harper & Row. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-306-70738-1" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-306-70738-1"><bdi>0-306-70738-1</bdi></a>. <a href="/wiki/OCLC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="OCLC (định danh)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/537684">537684</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Now+it+Can+be+Told%3A+The+Story+of+the+Manhattan+Project&rft.place=New+York&rft.pub=Harper+%26+Row&rft.date=1962&rft_id=info%3Aoclcnum%2F537684&rft.isbn=0-306-70738-1&rft.aulast=Groves&rft.aufirst=Leslie&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fnowitcanbetolds00grov&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFLibby1979" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=Leona_Woods&action=edit&redlink=1" class="new" title="Leona Woods (trang không tồn tại)">Libby, Leona Marshall</a> (1979). Uranium People. New York: Charles Scribner's Sons. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-684-16242-3" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-684-16242-3"><bdi>0-684-16242-3</bdi></a>. <a href="/wiki/OCLC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="OCLC (định danh)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/4665032">4665032</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Uranium+People&rft.place=New+York&rft.pub=Charles+Scribner%27s+Sons&rft.date=1979&rft_id=info%3Aoclcnum%2F4665032&rft.isbn=0-684-16242-3&rft.aulast=Libby&rft.aufirst=Leona+Marshall&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFNichols1987" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=Kenneth_Nichols&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kenneth Nichols (trang không tồn tại)">Nichols, Kenneth David</a> (1987). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/roadtotrinity0000nich">The Road to Trinity: A Personal Account of How America's Nuclear Policies Were Made</a>. New York: William Morrow and Company. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-688-06910-X" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-688-06910-X"><bdi>0-688-06910-X</bdi></a>. <a href="/wiki/OCLC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="OCLC (định danh)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/15223648">15223648</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Road+to+Trinity%3A+A+Personal+Account+of+How+America%27s+Nuclear+Policies+Were+Made&rft.place=New+York&rft.pub=William+Morrow+and+Company&rft.date=1987&rft_id=info%3Aoclcnum%2F15223648&rft.isbn=0-688-06910-X&rft.aulast=Nichols&rft.aufirst=Kenneth+David&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Froadtotrinity0000nich&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFUlam1976" class="citation book cs1"><a href="/wiki/Stanislaw_Ulam" class="mw-redirect" title="Stanislaw Ulam">Ulam, Stanislaw</a> (1976). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/adventuresofmath0000ulam_v9h3">Adventures of a Mathematician</a>. New York: Charles Scribner's Sons. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-520-07154-9" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-520-07154-9"><bdi>0-520-07154-9</bdi></a>. <a href="/wiki/OCLC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="OCLC (định danh)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/1528346">1528346</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Adventures+of+a+Mathematician&rft.place=New+York&rft.pub=Charles+Scribner%27s+Sons&rft.date=1976&rft_id=info%3Aoclcnum%2F1528346&rft.isbn=0-520-07154-9&rft.aulast=Ulam&rft.aufirst=Stanislaw&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fadventuresofmath0000ulam_v9h3&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"></li></ul> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Liên_kết_ngoài">Liên kết ngoài</h2>[<a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&veaction=edit&section=48" title="Sửa đổi phần “Liên kết ngoài”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&action=edit&section=48" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Liên kết ngoài">sửa mã nguồn</a>]</div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71936381">.mw-parser-output .side-box{margin:4px 0;box-sizing:border-box;border:1px solid #aaa;font-size:88%;line-height:1.25em;background-color:var(--background-color-interactive-subtle,#f8f9fa);display:flow-root}.mw-parser-output .side-box-abovebelow,.mw-parser-output .side-box-text{padding:0.25em 0.9em}.mw-parser-output .side-box-image{padding:2px 0 2px 0.9em;text-align:center}.mw-parser-output .side-box-imageright{padding:2px 0.9em 2px 0;text-align:center}@media(min-width:500px){.mw-parser-output .side-box-flex{display:flex;align-items:center}.mw-parser-output .side-box-text{flex:1;min-width:0}}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .side-box{width:238px}.mw-parser-output .side-box-right{clear:right;float:right;margin-left:1em}.mw-parser-output .side-box-left{margin-right:1em}}</style><div class="side-box side-box-right plainlinks sistersitebox"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r70981351"> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="30" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/45px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/59px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></div> <div class="side-box-text plainlist">Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về <a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Manhattan_Project?uselang=vi">Dự án Manhattan</a>.</div></div> </div> <ul><li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.osti.gov/accomplishments/manhattan.html">“U.S. Department of Energy, OSTI, R&D Accomplishments: The Manhattan Project”</a>. Truy cập ngày 8 tháng 5 năm 2013.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=U.S.+Department+of+Energy%2C+OSTI%2C+R%26D+Accomplishments%3A+The+Manhattan+Project&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.osti.gov%2Faccomplishments%2Fmanhattan.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.osti.gov/accomplishments/manhattan_story.html">“U.S. Department of Energy, OSTI, R&D Accomplishments: The Manhattan Project—Its Story: Background, Establishment, Operations, Immediate Influences, and Long-term Influences”</a>. Truy cập ngày 8 tháng 5 năm 2013.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=U.S.+Department+of+Energy%2C+OSTI%2C+R%26D+Accomplishments%3A+The+Manhattan+Project%26mdash%3BIts+Story%3A+Background%2C+Establishment%2C+Operations%2C+Immediate+Influences%2C+and+Long-term+Influences&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.osti.gov%2Faccomplishments%2Fmanhattan_story.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20121202181914/http://alsos.wlu.edu/adv_rst.aspx?keyword=Manhattan">“Alsos Digital Library for Nuclear Issues”</a>. Washington and Lee University. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://alsos.wlu.edu/adv_rst.aspx?keyword=Manhattan">Project Bản gốc</a> Kiểm tra giá trị <code class="cs1-code">|url=</code> (<a href="/wiki/Tr%E1%BB%A3_gi%C3%BAp:L%E1%BB%97i_CS1#bad_url" title="Trợ giúp:Lỗi CS1">trợ giúp</a>) lưu trữ ngày 2 tháng 12 năm 2012. Truy cập ngày 10 tháng 8 năm 2011.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Alsos+Digital+Library+for+Nuclear+Issues&rft.pub=Washington+and+Lee+University&rft_id=http%3A%2F%2Falsos.wlu.edu%2Fadv_rst.aspx%3Fkeyword%3DManhattan+Project&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.gwu.edu/~nsarchiv/NSAEBB/NSAEBB162/index.htm">“The Atomic Bomb and the End of World War II, A Collection of Primary Sources”</a>. <a href="/w/index.php?title=George_Washington_University&action=edit&redlink=1" class="new" title="George Washington University (trang không tồn tại)">George Washington University</a>. Truy cập ngày 27 tháng 7 năm 2011.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Atomic+Bomb+and+the+End+of+World+War+II%2C+A+Collection+of+Primary+Sources&rft.pub=George+Washington+University&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.gwu.edu%2F~nsarchiv%2FNSAEBB%2FNSAEBB162%2Findex.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.atomicheritage.org/">“Atomic Heritage Foundation”</a>. <a href="/w/index.php?title=Atomic_Heritage_Foundation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Atomic Heritage Foundation (trang không tồn tại)">Atomic Heritage Foundation</a>. Truy cập ngày 27 tháng 7 năm 2011.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Atomic+Heritage+Foundation&rft.pub=Atomic+Heritage+Foundation&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.atomicheritage.org%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.lanl.gov/history">“History Center: Los Alamos National Laboratory”</a>. <a href="/wiki/Los_Alamos_National_Laboratory" class="mw-redirect" title="Los Alamos National Laboratory">Los Alamos National Laboratory</a>. Truy cập ngày 27 tháng 7 năm 2011.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=History+Center%3A+Los+Alamos+National+Laboratory&rft.pub=Los+Alamos+National+Laboratory&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.lanl.gov%2Fhistory&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130201090006/http://www.ornl.gov/ornlhome/history.shtml">“History of Oak Ridge National Laboratory”</a>. <a href="/w/index.php?title=Oak_Ridge_National_Laboratory&action=edit&redlink=1" class="new" title="Oak Ridge National Laboratory (trang không tồn tại)">Oak Ridge National Laboratory</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ornl.gov/ornlhome/history.shtml">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 1 tháng 2 năm 2013. Truy cập ngày 27 tháng 7 năm 2011.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=History+of+Oak+Ridge+National+Laboratory&rft.pub=Oak+Ridge+National+Laboratory&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.ornl.gov%2Fornlhome%2Fhistory.shtml&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AD%E1%BB%B1+%C3%A1n+Manhattan" class="Z3988"></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://gustavus.edu/library/archives/college/guides/GACA0330.php">Manhattan Project Talks</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140506165306/https://gustavus.edu/library/archives/college/guides/GACA0330.php">Lưu trữ</a> 2014-05-06 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> dùng cho nghiên cứu tại <a rel="nofollow" class="external text" href="https://gustavus.edu/library/archives/index.php">Gustavus Adolphus College and Lutheran Church Archives</a>.</li></ul> <div class="navbox-styles"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r70958518">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71573313">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#ccf}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#ddf}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e6e6ff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f7f7f7}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}body.skin--responsive .mw-parser-output .navbox-image img{max-width:none!important}@media print{body.ns-0 .mw-parser-output .navbox{display:none!important}}</style></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Dự_án_Manhattan" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-xem"><a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan" title="Bản mẫu:Dự án Manhattan"><abbr title="Xem bản mẫu này">x</abbr></a></li><li class="nv-thảo luận"><a href="/w/index.php?title=Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thảo luận Bản mẫu:Dự án Manhattan (trang không tồn tại)"><abbr title="Thảo luận bản mẫu này">t</abbr></a></li><li class="nv-sửa"><a class="external text" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&action=edit"><abbr title="Sửa bản mẫu này">s</abbr></a></li></ul></div><div id="Dự_án_Manhattan" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a class="mw-selflink selflink">Dự án Manhattan</a></div></th></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div><a href="/w/index.php?title=D%C3%B2ng_s%E1%BB%B1_ki%E1%BB%87n_D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dòng sự kiện Dự án Manhattan (trang không tồn tại)">Dòng thời gian sự kiện</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Địa điểm</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=C%C6%A1_s%E1%BB%9F_Hanford&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cơ sở Hanford (trang không tồn tại)">Cơ sở Hanford</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ph%C3%B2ng_th%C3%AD_nghi%E1%BB%87m_Qu%E1%BB%91c_gia_Oak_Ridge&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phòng thí nghiệm Quốc gia Oak Ridge (trang không tồn tại)">Phòng thí nghiệm Quốc gia Oak Ridge</a></li> <li><a href="/wiki/Ph%C3%B2ng_th%C3%AD_nghi%E1%BB%87m_Qu%E1%BB%91c_gia_Los_Alamos" title="Phòng thí nghiệm Quốc gia Los Alamos">Phòng thí nghiệm Quốc gia Los Alamos</a></li> <li><a href="/wiki/Ph%C3%B2ng_th%C3%AD_nghi%E1%BB%87m_Qu%E1%BB%91c_gia_Lawrence_Berkeley" title="Phòng thí nghiệm Quốc gia Lawrence Berkeley">Phòng thí nghiệm Phóng xạ Berkeley</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ph%C3%B2ng_th%C3%AD_nghi%E1%BB%87m_Luy%E1%BB%87n_kim&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phòng thí nghiệm Luyện kim (trang không tồn tại)">Phòng thí nghiệm Luyện kim Chicago</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BB%A5_th%E1%BB%AD_Trinity" class="mw-redirect" title="Vụ thử Trinity">Bãi thử Trinity</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ph%C3%B2ng_th%C3%AD_nghi%E1%BB%87m_Ames&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phòng thí nghiệm Ames (trang không tồn tại)">Phòng thí nghiệm Ames</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Dayton&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dự án Dayton (trang không tồn tại)">Dự án Dayton</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ph%C3%B2ng_th%C3%AD_nghi%E1%BB%87m_Montr%C3%A9al&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phòng thí nghiệm Montréal (trang không tồn tại)">Phòng thí nghiệm Montréal</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Người điều hành</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Vannevar_Bush" title="Vannevar Bush">Vannevar Bush</a></li> <li><a href="/wiki/Arthur_Compton" title="Arthur Compton">Arthur Compton</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=James_Bryant_Conant&action=edit&redlink=1" class="new" title="James Bryant Conant (trang không tồn tại)">James Conant</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Thomas_Farrell&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thomas Farrell (trang không tồn tại)">Thomas Farrell</a></li> <li><a href="/wiki/Leslie_Groves" title="Leslie Groves">Leslie Groves</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=John_Lansdale,_Jr.&action=edit&redlink=1" class="new" title="John Lansdale, Jr. (trang không tồn tại)">John Lansdale, Jr.</a></li> <li><a href="/wiki/Ernest_Lawrence" title="Ernest Lawrence">Ernest Lawrence</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kenneth_Nichols&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kenneth Nichols (trang không tồn tại)">Kenneth Nichols</a></li> <li><a href="/wiki/Robert_Oppenheimer" title="Robert Oppenheimer">Robert Oppenheimer</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=William_Sterling_Parsons&action=edit&redlink=1" class="new" title="William Sterling Parsons (trang không tồn tại)">William Parsons</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=William_R._Purnell&action=edit&redlink=1" class="new" title="William R. Purnell (trang không tồn tại)">William Purnell</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Paul_Tibbets&action=edit&redlink=1" class="new" title="Paul Tibbets (trang không tồn tại)">Paul Tibbets</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Charles_Allen_Thomas&action=edit&redlink=1" class="new" title="Charles Allen Thomas (trang không tồn tại)">Charles Thomas</a></li> <li><a href="/wiki/Harold_Urey" title="Harold Urey">Harold Urey</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Roscoe_Charles_Wilson&action=edit&redlink=1" class="new" title="Roscoe Charles Wilson (trang không tồn tại)">Roscoe Wilson</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Các nhà khoa học</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Luis_Walter_Alvarez" class="mw-redirect" title="Luis Walter Alvarez">Luis Alvarez</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Robert_Bacher&action=edit&redlink=1" class="new" title="Robert Bacher (trang không tồn tại)">Robert Bacher</a></li> <li><a href="/wiki/Hans_Bethe" title="Hans Bethe">Hans Bethe</a></li> <li><a href="/wiki/Niels_Bohr" title="Niels Bohr">Niels Bohr</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Norris_Bradbury&action=edit&redlink=1" class="new" title="Norris Bradbury (trang không tồn tại)">Norris Bradbury</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Robert_Brode&action=edit&redlink=1" class="new" title="Robert Brode (trang không tồn tại)">Robert Brode</a></li> <li><a href="/wiki/James_Chadwick" title="James Chadwick">James Chadwick</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Charles_Critchfield&action=edit&redlink=1" class="new" title="Charles Critchfield (trang không tồn tại)">Charles Critchfield</a></li> <li><a href="/wiki/Enrico_Fermi" title="Enrico Fermi">Enrico Fermi</a></li> <li><a href="/wiki/Richard_Feynman" title="Richard Feynman">Richard Feynman</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Klaus_Fuchs&action=edit&redlink=1" class="new" title="Klaus Fuchs (trang không tồn tại)">Klaus Fuchs</a></li> <li><a href="/wiki/Maria_Goeppert-Mayer" title="Maria Goeppert-Mayer">Maria Goeppert-Mayer</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=George_Kistiakowsky&action=edit&redlink=1" class="new" title="George Kistiakowsky (trang không tồn tại)">George Kistiakowsky</a></li> <li><a href="/wiki/George_Koval" title="George Koval">George Koval</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Mark_Oliphant&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mark Oliphant (trang không tồn tại)">Mark Oliphant</a></li> <li><a href="/wiki/Norman_Foster_Ramsey,_Jr." title="Norman Foster Ramsey, Jr.">Norman Ramsey</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bruno_Rossi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bruno Rossi (trang không tồn tại)">Bruno Rossi</a></li> <li><a href="/wiki/Glenn_T._Seaborg" class="mw-redirect" title="Glenn T. Seaborg">Glenn Seaborg</a></li> <li><a href="/wiki/Emilio_Segr%C3%A8" class="mw-redirect" title="Emilio Segrè">Emilio Segrè</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Louis_Slotin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Louis Slotin (trang không tồn tại)">Louis Slotin</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Henry_DeWolf_Smyth&action=edit&redlink=1" class="new" title="Henry DeWolf Smyth (trang không tồn tại)">Henry DeWolf Smyth</a></li> <li><a href="/wiki/Edward_Teller" title="Edward Teller">Edward Teller</a></li> <li><a href="/wiki/Stanislaw_Ulam" class="mw-redirect" title="Stanislaw Ulam">Stanislaw Ulam</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Robert_R._Wilson&action=edit&redlink=1" class="new" title="Robert R. Wilson (trang không tồn tại)">Robert Wilson</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Leona_Woods&action=edit&redlink=1" class="new" title="Leona Woods (trang không tồn tại)">Leona Woods</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Các chiến dịch</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=S%E1%BB%A9_m%E1%BB%87nh_Alsos&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sứ mệnh Alsos (trang không tồn tại)">Sứ mệnh Alsos</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Alberta&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dự án Alberta (trang không tồn tại)">Dự án Alberta</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Camel&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dự án Camel (trang không tồn tại)">Dự án Camel</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_Peppermint&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chiến dịch Peppermint (trang không tồn tại)">Chiến dịch Peppermint</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Silverplate&action=edit&redlink=1" class="new" title="Silverplate (trang không tồn tại)">Silverplate</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nh%C3%B3m_H%E1%BB%97n_h%E1%BB%A3p_509&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhóm Hỗn hợp 509 (trang không tồn tại)">Nhóm Hỗn hợp 509</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Enola_Gay&action=edit&redlink=1" class="new" title="Enola Gay (trang không tồn tại)">Enola Gay</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bockscar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bockscar (trang không tồn tại)">Bockscar</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=The_Great_Artiste&action=edit&redlink=1" class="new" title="The Great Artiste (trang không tồn tại)">The Great Artiste</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BB%A5_n%C3%A9m_bom_nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD_xu%E1%BB%91ng_Hiroshima_v%C3%A0_Nagasaki" title="Vụ ném bom nguyên tử xuống Hiroshima và Nagasaki">Vụ ném bom nguyên tử xuống Hiroshima và Nagasaki</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_Crossroads&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chiến dịch Crossroads (trang không tồn tại)">Chiến dịch Crossroads</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Vũ khí</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Fat_Man" title="Fat Man">Fat Man</a></li> <li><a href="/wiki/Little_Boy" title="Little Boy">Little Boy</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bom_b%C3%AD_ng%C3%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bom bí ngô (trang không tồn tại)">Bom bí ngô</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Thin_Man&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thin Man (trang không tồn tại)">Thin Man</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Các chủ đề liên quan</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=V%C5%A9_kh%C3%AD_h%E1%BA%A1t_nh%C3%A2n_c%E1%BB%A7a_Hoa_K%E1%BB%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vũ khí hạt nhân của Hoa Kỳ (trang không tồn tại)">Vũ khí hạt nhân của Hoa Kỳ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E1%BB%A6y_ban_Uranium_S-1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ủy ban Uranium S-1 (trang không tồn tại)">Ủy ban Uranium S-1</a></li> <li><a href="/wiki/B%E1%BB%A9c_th%C6%B0_Einstein%E2%80%93Szil%C3%A1rd" title="Bức thư Einstein–Szilárd">Lá thư Einstein–Szilárd</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Lu%E1%BA%ADt_N%C4%83ng_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD_n%C4%83m_1946&action=edit&redlink=1" class="new" title="Luật Năng lượng Nguyên tử năm 1946 (trang không tồn tại)">Luật Năng lượng Nguyên tử năm 1946</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=B%C3%A1o_c%C3%A1o_Smyth&action=edit&redlink=1" class="new" title="Báo cáo Smyth (trang không tồn tại)">Báo cáo Smyth</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tube_Alloys&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tube Alloys (trang không tồn tại)">Tube Alloys</a></li> <li><a href="/wiki/Urani" title="Urani">Urani</a></li> <li><a href="/wiki/Plutonium" class="mw-redirect" title="Plutonium">Plutonium</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r70958518"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r71573313"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Chiến_tranh_thế_giới_thứ_hai" style=";wide;padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style="background-color:#C3D6EF;"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-xem"><a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai" title="Bản mẫu:Chiến tranh thế giới thứ hai"><abbr title="Xem bản mẫu này">x</abbr></a></li><li class="nv-thảo luận"><a href="/wiki/Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai" title="Thảo luận Bản mẫu:Chiến tranh thế giới thứ hai"><abbr title="Thảo luận bản mẫu này">t</abbr></a></li><li class="nv-sửa"><a class="external text" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai&action=edit"><abbr title="Sửa bản mẫu này">s</abbr></a></li></ul></div><div id="Chiến_tranh_thế_giới_thứ_hai" style="font-size:114%;margin:0 4em">Chiến tranh thế giới thứ hai</div></th></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2" style="background-color:#DCDCDC;font-size: 100%;"><div><a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tr%C6%B0%E1%BB%9Dng_ch%C3%A2u_%C3%82u_(Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai)" class="mw-redirect" title="Chiến trường châu Âu (Chiến tranh thế giới thứ hai)">Châu Âu</a> (<a href="/wiki/M%E1%BA%B7t_tr%E1%BA%ADn_ph%C3%ADa_T%C3%A2y_(Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai)" class="mw-redirect" title="Mặt trận phía Tây (Chiến tranh thế giới thứ hai)">Tây Âu</a> • <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_X%C3%B4-%C4%90%E1%BB%A9c" class="mw-redirect" title="Chiến tranh Xô-Đức">Đông Âu</a>) • <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_Th%C3%A1i_B%C3%ACnh_D%C6%B0%C6%A1ng" title="Chiến tranh Thái Bình Dương">Châu Á và Thái Bình Dương</a> (<a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_Trung-Nh%E1%BA%ADt" class="mw-redirect" title="Chiến tranh Trung-Nhật">Trung Quốc</a> • <a href="/wiki/M%E1%BA%B7t_tr%E1%BA%ADn_%C4%90%C3%B4ng_Nam_%C3%81_trong_Th%E1%BA%BF_chi%E1%BA%BFn_th%E1%BB%A9_hai" class="mw-redirect" title="Mặt trận Đông Nam Á trong Thế chiến thứ hai">Đông Nam Á</a> • <a href="/wiki/M%E1%BA%B7t_tr%E1%BA%ADn_Th%C3%A1i_B%C3%ACnh_D%C6%B0%C6%A1ng_trong_Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai" class="mw-redirect" title="Mặt trận Thái Bình Dương trong Chiến tranh thế giới thứ hai">Bắc và Trung Thái Bình Dương</a> • <a href="/wiki/M%E1%BA%B7t_tr%E1%BA%ADn_T%C3%A2y_Nam_Th%C3%A1i_B%C3%ACnh_D%C6%B0%C6%A1ng_trong_Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai" class="mw-redirect" title="Mặt trận Tây Nam Thái Bình Dương trong Chiến tranh thế giới thứ hai">Tây Nam Thái Bình Dương</a>) • <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tr%C6%B0%E1%BB%9Dng_%C4%90%E1%BB%8Ba_Trung_H%E1%BA%A3i_v%C3%A0_Trung_%C4%90%C3%B4ng_(Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai)" class="mw-redirect" title="Chiến trường Địa Trung Hải và Trung Đông (Chiến tranh thế giới thứ hai)">Địa Trung Hải và Trung Đông</a> (<a href="/wiki/M%E1%BA%B7t_tr%E1%BA%ADn_B%E1%BA%AFc_Phi" title="Mặt trận Bắc Phi">Bắc Phi</a> • <a href="/w/index.php?title=M%E1%BA%B7t_tr%E1%BA%ADn_%C4%90%C3%B4ng_Phi_(Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mặt trận Đông Phi (Chiến tranh thế giới thứ hai) (trang không tồn tại)">Đông Phi</a> • <a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tr%C6%B0%E1%BB%9Dng_Trung_%C4%90%C3%B4ng_(Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chiến trường Trung Đông (Chiến tranh thế giới thứ hai) (trang không tồn tại)">Trung Đông</a>) • <a href="/wiki/Tr%E1%BA%ADn_chi%E1%BA%BFn_%C4%90%E1%BA%A1i_T%C3%A2y_D%C6%B0%C6%A1ng_(1939-1945)" class="mw-redirect" title="Trận chiến Đại Tây Dương (1939-1945)">Đại Tây Dương</a> • <a href="/w/index.php?title=C%C3%A1c_ho%E1%BA%A1t_%C4%91%E1%BB%99ng_h%E1%BA%A3i_qu%C3%A2n_t%E1%BA%A1i_B%E1%BA%AFc_C%E1%BB%B1c_trong_Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai&action=edit&redlink=1" class="new" title="Các hoạt động hải quân tại Bắc Cực trong Chiến tranh thế giới thứ hai (trang không tồn tại)">Bắc Cực</a> • <a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tr%C6%B0%E1%BB%9Dng_Ch%C3%A2u_M%E1%BB%B9_(1939-1945)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chiến trường Châu Mỹ (1939-1945) (trang không tồn tại)">Châu Mỹ</a> • <a href="/w/index.php?title=%E1%BA%A4n_%C4%90%E1%BB%99_D%C6%B0%C6%A1ng_trong_Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ấn Độ Dương trong Chiến tranh thế giới thứ hai (trang không tồn tại)">Ấn Độ Dương</a> • <a href="/w/index.php?title=T%C3%A2y_Phi_thu%E1%BB%99c_Ph%C3%A1p_trong_Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tây Phi thuộc Pháp trong Chiến tranh thế giới thứ hai (trang không tồn tại)">Tây Phi</a> • <a href="/w/index.php?title=M%E1%BA%B7t_tr%E1%BA%ADn_kh%C3%B4ng_chi%E1%BA%BFn_trong_Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mặt trận không chiến trong Chiến tranh thế giới thứ hai (trang không tồn tại)">Mặt trận không chiến</a> <a href="/w/index.php?title=Th%C6%B0%C6%A1ng_vong_trong_Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thương vong trong Chiến tranh thế giới thứ hai (trang không tồn tại)">Thương vong</a> • <a href="/w/index.php?title=Danh_s%C3%A1ch_nh%E1%BB%AFng_tr%E1%BA%ADn_%C4%91%C3%A1nh_trong_Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai&action=edit&redlink=1" class="new" title="Danh sách những trận đánh trong Chiến tranh thế giới thứ hai (trang không tồn tại)">Trận đánh</a> • <a href="/w/index.php?title=Danh_s%C3%A1ch_nh%E1%BB%AFng_h%E1%BB%99i_ngh%E1%BB%8B_trong_Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai&action=edit&redlink=1" class="new" title="Danh sách những hội nghị trong Chiến tranh thế giới thứ hai (trang không tồn tại)">Hội nghị</a> • <a href="/w/index.php?title=Danh_s%C3%A1ch_nh%E1%BB%AFng_nh%C3%A0_ch%E1%BB%89_huy_trong_Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai&action=edit&redlink=1" class="new" title="Danh sách những nhà chỉ huy trong Chiến tranh thế giới thứ hai (trang không tồn tại)">Nhà chỉ huy</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#DCDCDC;text-align:left; background-color:#DCDCDC;; font-size: 100%;"><a href="/w/index.php?title=Danh_s%C3%A1ch_qu%E1%BB%91c_gia_tham_gia_Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai&action=edit&redlink=1" class="new" title="Danh sách quốc gia tham gia Chiến tranh thế giới thứ hai (trang không tồn tại)">Tham chiến</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#DCDCDC;"><a href="/wiki/Kh%E1%BB%91i_%C4%90%E1%BB%93ng_Minh_th%E1%BB%9Di_Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai" title="Khối Đồng Minh thời Chiến tranh thế giới thứ hai">Đồng Minh</a> <a href="/w/index.php?title=L%C3%A3nh_%C4%91%E1%BA%A1o_c%C3%A1c_n%C6%B0%E1%BB%9Bc_phe_%C4%90%E1%BB%93ng_Minh_Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lãnh đạo các nước phe Đồng Minh Chiến tranh thế giới thứ hai (trang không tồn tại)">(Lãnh đạo)</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_qu%C3%A2n_s%E1%BB%B1_Hoa_K%E1%BB%B3_trong_Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai" title="Lịch sử quân sự Hoa Kỳ trong Chiến tranh thế giới thứ hai">Hoa Kỳ</a> • <a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_qu%C3%A2n_s%E1%BB%B1_Li%C3%AAn_X%C3%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lịch sử quân sự Liên Xô (trang không tồn tại)">Liên Xô</a> • <a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_qu%C3%A2n_s%E1%BB%B1_Anh_trong_Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lịch sử quân sự Anh trong Chiến tranh thế giới thứ hai (trang không tồn tại)">Anh</a> • <a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_qu%C3%A2n_s%E1%BB%B1_Ph%C3%A1p_trong_Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lịch sử quân sự Pháp trong Chiến tranh thế giới thứ hai (trang không tồn tại)">Pháp</a> • <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_Trung-Nh%E1%BA%ADt" class="mw-redirect" title="Chiến tranh Trung-Nhật">Trung Quốc</a> • <a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%A9c_chi%E1%BA%BFm_%C4%91%C3%B3ng_Ti%E1%BB%87p_Kh%E1%BA%AFc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đức chiếm đóng Tiệp Khắc (trang không tồn tại)">Tiệp Khắc</a> • <a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Ba_Lan_(1939%E2%80%931945)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lịch sử Ba Lan (1939–1945) (trang không tồn tại)">Ba Lan</a> • <a href="/w/index.php?title=%E1%BA%A4n_%C4%90%E1%BB%99_trong_Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ấn Độ trong Chiến tranh thế giới thứ hai (trang không tồn tại)">Ấn Độ</a> • <a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_qu%C3%A2n_s%E1%BB%B1_%C3%9Ac_trong_Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai" title="Lịch sử quân sự Úc trong Chiến tranh thế giới thứ hai">Úc</a> • <a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_qu%C3%A2n_s%E1%BB%B1_New_Zealand_trong_Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lịch sử quân sự New Zealand trong Chiến tranh thế giới thứ hai (trang không tồn tại)">New Zealand</a> • <a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_qu%C3%A2n_s%E1%BB%B1_Nam_Phi_trong_Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lịch sử quân sự Nam Phi trong Chiến tranh thế giới thứ hai (trang không tồn tại)">Nam Phi</a> • <a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_qu%C3%A2n_s%E1%BB%B1_Canada_trong_Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lịch sử quân sự Canada trong Chiến tranh thế giới thứ hai (trang không tồn tại)">Canada</a> • <a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Na_Uy" title="Lịch sử Na Uy">Na Uy</a> • <a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_B%E1%BB%89" title="Lịch sử Bỉ">Bỉ</a> • <a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_qu%C3%A2n_s%E1%BB%B1_H%C3%A0_Lan_trong_Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lịch sử quân sự Hà Lan trong Chiến tranh thế giới thứ hai (trang không tồn tại)">Hà Lan</a> • <a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_qu%C3%A2n_s%E1%BB%B1_Ai_C%E1%BA%ADp_trong_Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lịch sử quân sự Ai Cập trong Chiến tranh thế giới thứ hai (trang không tồn tại)">Ai Cập</a> • <a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_qu%C3%A2n_s%E1%BB%B1_Hy_L%E1%BA%A1p_trong_Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lịch sử quân sự Hy Lạp trong Chiến tranh thế giới thứ hai (trang không tồn tại)">Hy Lạp</a> • <a href="/wiki/Nam_T%C6%B0#Nam_Tư_trong_Thế_chiến_II" title="Nam Tư">Nam Tư</a> • <a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_qu%C3%A2n_s%E1%BB%B1_Philippines_trong_Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lịch sử quân sự Philippines trong Chiến tranh thế giới thứ hai (trang không tồn tại)">Philippines</a> • <a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai_t%E1%BA%A1i_B%E1%BA%AFc_M%E1%BB%B9&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chiến tranh thế giới thứ hai tại Bắc Mỹ (trang không tồn tại)">Mexico</a> • <a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_qu%C3%A2n_s%E1%BB%B1_Brazil&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lịch sử quân sự Brazil (trang không tồn tại)">Brazil</a> • <a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_qu%C3%A2n_s%E1%BB%B1_%C3%9D_trong_Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lịch sử quân sự Ý trong Chiến tranh thế giới thứ hai (trang không tồn tại)">Ý</a> • <a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Romania_trong_Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lịch sử Romania trong Chiến tranh thế giới thứ hai (trang không tồn tại)">Romania</a> • <a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Bulgaria_trong_Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lịch sử Bulgaria trong Chiến tranh thế giới thứ hai (trang không tồn tại)">Bulgaria</a> • <a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_%C3%9D-Abyssini_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_hai&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chiến tranh Ý-Abyssini lần thứ hai (trang không tồn tại)">Ethiopia</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#DCDCDC;"><a href="/wiki/Phe_Tr%E1%BB%A5c" title="Phe Trục">Phe Trục</a> <a href="/w/index.php?title=L%C3%A3nh_%C4%91%E1%BA%A1o_phe_Tr%E1%BB%A5c&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lãnh đạo phe Trục (trang không tồn tại)">(Lãnh đạo)</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%A9c_Qu%E1%BB%91c_x%C3%A3" class="mw-redirect" title="Đức Quốc xã">Đức Quốc xã</a> • <a href="/wiki/Ph%C3%A1t_x%C3%ADt_%C3%9D" title="Phát xít Ý">Phát xít Ý</a> • <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Nh%E1%BA%ADt_B%E1%BA%A3n#Chiến_tranh_thế_giới_thứ_hai" title="Đế quốc Nhật Bản">Đế quốc Nhật Bản</a> • <a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Slovakia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lịch sử Slovakia (trang không tồn tại)">Slovakia</a> • <a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_qu%C3%A2n_s%E1%BB%B1_Bulgaria_trong_Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lịch sử quân sự Bulgaria trong Chiến tranh thế giới thứ hai (trang không tồn tại)">Bulgaria</a> • <a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Croatia#Chiến_tranh_thế_giới_thứ_hai_(1941-1945)" title="Lịch sử Croatia">Croatia</a> • <a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_qu%C3%A2n_s%E1%BB%B1_Ph%E1%BA%A7n_Lan_trong_Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai" title="Lịch sử quân sự Phần Lan trong Chiến tranh thế giới thứ hai">Phần Lan</a> • <a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Hungary_trong_Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lịch sử Hungary trong Chiến tranh thế giới thứ hai (trang không tồn tại)">Hungary</a> • <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_Anh-Iraq" class="mw-redirect" title="Chiến tranh Anh-Iraq">Iraq</a> • <a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Romania_trong_Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lịch sử Romania trong Chiến tranh thế giới thứ hai (trang không tồn tại)">Romania</a> • <a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Th%C3%A1i_Lan" title="Lịch sử Thái Lan">Thái Lan</a> • <a href="/wiki/M%C3%A3n_Ch%C3%A2u_qu%E1%BB%91c" class="mw-redirect" title="Mãn Châu quốc">Mãn Châu quốc</a> • <a href="/wiki/Ch%C3%ADnh_ph%E1%BB%A7_Vichy" title="Chính phủ Vichy">Chính phủ Vichy</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#DCDCDC;"><a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%B1c_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_kh%C3%A1ng_chi%E1%BA%BFn_trong_Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lực lượng kháng chiến trong Chiến tranh thế giới thứ hai (trang không tồn tại)">Lực lượng kháng chiến</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%B1c_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_kh%C3%A1ng_chi%E1%BA%BFn_Albania&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lực lượng kháng chiến Albania (trang không tồn tại)">Albania</a> · <a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%B1c_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_kh%C3%A1ng_chi%E1%BA%BFn_%C3%81o&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lực lượng kháng chiến Áo (trang không tồn tại)">Áo</a> • <a href="/w/index.php?title=Forest_Brothers&action=edit&redlink=1" class="new" title="Forest Brothers (trang không tồn tại)">Các quốc gia vùng Baltic</a> · <a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%B1c_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_kh%C3%A1ng_chi%E1%BA%BFn_B%E1%BB%89&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lực lượng kháng chiến Bỉ (trang không tồn tại)">Bỉ</a> • <a href="/w/index.php?title=Phong_tr%C3%A0o_kh%C3%A1ng_chi%E1%BA%BFn_ch%E1%BB%91ng_%C4%90%E1%BB%A9c_Qu%E1%BB%91c_X%C3%A3_c%E1%BB%A7a_S%C3%A9c&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phong trào kháng chiến chống Đức Quốc Xã của Séc (trang không tồn tại)">Séc</a> • <a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%B1c_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_kh%C3%A1ng_chi%E1%BA%BFn_%C4%90an_M%E1%BA%A1ch&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lực lượng kháng chiến Đan Mạch (trang không tồn tại)">Đan Mạch</a> • <a href="/w/index.php?title=Phong_tr%C3%A0o_kh%C3%A1ng_chi%E1%BA%BFn_ch%E1%BB%91ng_%C4%90%E1%BB%A9c_1941-1944_c%E1%BB%A7a_Estonia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phong trào kháng chiến chống Đức 1941-1944 của Estonia (trang không tồn tại)">Estonia</a> • <a href="/w/index.php?title=M%E1%BA%B7t_tr%E1%BA%ADn_%C4%90%C3%B4ng_Phi_(Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mặt trận Đông Phi (Chiến tranh thế giới thứ hai) (trang không tồn tại)">Ethiopia</a> • <a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%B1c_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_kh%C3%A1ng_chi%E1%BA%BFn_Ph%C3%A1p&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lực lượng kháng chiến Pháp (trang không tồn tại)">Pháp</a> • <a href="/wiki/Phong_tr%C3%A0o_ch%E1%BB%91ng_%C4%91%E1%BB%91i_Hitler" title="Phong trào chống đối Hitler">Đức</a> • <a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%B1c_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_kh%C3%A1ng_chi%E1%BA%BFn_Hy_L%E1%BA%A1p&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lực lượng kháng chiến Hy Lạp (trang không tồn tại)">Hy Lạp</a> • <a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%B1c_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_kh%C3%A1ng_chi%E1%BA%BFn_%C3%9D&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lực lượng kháng chiến Ý (trang không tồn tại)">Ý</a> • <a href="/w/index.php?title=Phong_tr%C3%A0o_ng%C6%B0%E1%BB%9Di_Do_Th%C3%A1i_ch%E1%BB%91ng_l%E1%BA%A1i_%C4%90%E1%BB%A9c_Qu%E1%BB%91c_X%C3%A3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phong trào người Do Thái chống lại Đức Quốc Xã (trang không tồn tại)">Do Thái</a> • <a href="/w/index.php?title=Qu%C3%A2n_%C4%91%E1%BB%99i_Gi%E1%BA%A3i_ph%C3%B3ng_Tri%E1%BB%81u_Ti%C3%AAn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Quân đội Giải phóng Triều Tiên (trang không tồn tại)">Triều Tiên</a> • <a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%B1c_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_kh%C3%A1ng_chi%E1%BA%BFn_Latvia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lực lượng kháng chiến Latvia (trang không tồn tại)">Latvia</a> · <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%A9c_chi%E1%BA%BFm_%C4%91%C3%B3ng_Luxembourg_trong_Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai" title="Đức chiếm đóng Luxembourg trong Chiến tranh thế giới thứ hai">Luxembourg</a> • <a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%B1c_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_kh%C3%A1ng_chi%E1%BA%BFn_H%C3%A0_Lan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lực lượng kháng chiến Hà Lan (trang không tồn tại)">Hà Lan</a> • <a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%B1c_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_kh%C3%A1ng_chi%E1%BA%BFn_Na_Uy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lực lượng kháng chiến Na Uy (trang không tồn tại)">Na Uy</a> • <a href="/w/index.php?title=Hukbalahap&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hukbalahap (trang không tồn tại)">Philippines</a> • <a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%B1c_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_kh%C3%A1ng_chi%E1%BA%BFn_Ba_Lan_trong_Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lực lượng kháng chiến Ba Lan trong Chiến tranh thế giới thứ hai (trang không tồn tại)">Ba Lan</a> • <a href="/w/index.php?title=Phong_Tr%C3%A0o_Th%C3%A1i_T%E1%BB%B1_Do&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phong Trào Thái Tự Do (trang không tồn tại)">Thái Lan</a> • <a href="/wiki/Du_k%C3%ADch_Li%C3%AAn_X%C3%B4" title="Du kích Liên Xô">Liên Xô</a> • <a href="/w/index.php?title=Kh%E1%BB%9Fi_ngh%C4%A9a_to%C3%A0n_qu%E1%BB%91c_Slovakia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Khởi nghĩa toàn quốc Slovakia (trang không tồn tại)">Slovakia</a> • <a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%99i_qu%C3%A2n_du_k%C3%ADch_Ukraina&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đội quân du kích Ukraina (trang không tồn tại)">Miền Tây Ukraine</a> • <a href="/wiki/Vi%E1%BB%87t_Nam_trong_Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai" title="Việt Nam trong Chiến tranh thế giới thứ hai">Việt Nam</a> • <a href="/w/index.php?title=Du_k%C3%ADch_Nam_T%C6%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Du kích Nam Tư (trang không tồn tại)">Nam Tư</a> • <a href="/w/index.php?title=Qu%C3%A2n_%C4%91%E1%BB%99i_Qu%E1%BB%91c_gia_%E1%BA%A4n_%C4%90%E1%BB%99&action=edit&redlink=1" class="new" title="Quân đội Quốc gia Ấn Độ (trang không tồn tại)">Quân đội Quốc gia Ấn Độ</a></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#DCDCDC;text-align:left; background-color:#DCDCDC;; font-size: 100%;"><a href="/w/index.php?title=Ni%C3%AAn_bi%E1%BB%83u_Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai&action=edit&redlink=1" class="new" title="Niên biểu Chiến tranh thế giới thứ hai (trang không tồn tại)">Niên biểu</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#DCDCDC;"><a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_nh%C3%A2n_Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nguyên nhân Chiến tranh thế giới thứ hai (trang không tồn tại)">Nguyên nhân</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/w/index.php?title=Kh%E1%BB%A7ng_ho%E1%BA%A3ng_Abyssinie&action=edit&redlink=1" class="new" title="Khủng hoảng Abyssinie (trang không tồn tại)">Châu Phi</a> • <a href="/w/index.php?title=S%E1%BB%B1_ki%E1%BB%87n_d%E1%BA%ABn_%C4%91%E1%BA%BFn_Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai_%E1%BB%9F_Ch%C3%A2u_%C3%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sự kiện dẫn đến Chiến tranh thế giới thứ hai ở Châu Á (trang không tồn tại)">Châu Á</a> • <a href="/w/index.php?title=S%E1%BB%B1_ki%E1%BB%87n_d%E1%BA%ABn_%C4%91%E1%BA%BFn_Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai_%E1%BB%9F_Ch%C3%A2u_%C3%82u&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sự kiện dẫn đến Chiến tranh thế giới thứ hai ở Châu Âu (trang không tồn tại)">Châu Âu</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#DCDCDC;"><a href="/wiki/Ni%C3%AAn_bi%E1%BB%83u_Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai_(1939)" title="Niên biểu Chiến tranh thế giới thứ hai (1939)">1939</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/Cu%E1%BB%99c_t%E1%BA%A5n_c%C3%B4ng_Ba_Lan_(1939)" class="mw-redirect" title="Cuộc tấn công Ba Lan (1939)">Cuộc xâm lược Ba Lan</a> • <a href="/wiki/Tr%E1%BA%ADn_chi%E1%BA%BFn_%C4%90%E1%BA%A1i_T%C3%A2y_D%C6%B0%C6%A1ng_(1939-1945)" class="mw-redirect" title="Trận chiến Đại Tây Dương (1939-1945)">Trận chiến Đại Tây Dương</a> • <a href="/wiki/Cu%E1%BB%99c_chi%E1%BA%BFn_tranh_k%E1%BB%B3_qu%E1%BA%B7c" title="Cuộc chiến tranh kỳ quặc">Chiến tranh kỳ quặc</a> • <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_M%C3%B9a_%C4%90%C3%B4ng" class="mw-redirect" title="Chiến tranh Mùa Đông">Chiến tranh Mùa Đông</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#DCDCDC;"><a href="/wiki/Ni%C3%AAn_bi%E1%BB%83u_Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai_(1940)" title="Niên biểu Chiến tranh thế giới thứ hai (1940)">1940</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_Weser%C3%BCbung" title="Chiến dịch Weserübung">Chiến dịch Weserübung</a> • <a href="/wiki/Cu%E1%BB%99c_x%C3%A2m_l%C6%B0%E1%BB%A3c_Luxembourg" title="Cuộc xâm lược Luxembourg">Xâm chiếm Luxembourg</a> • <a href="/wiki/Tr%E1%BA%ADn_H%C3%A0_Lan" title="Trận Hà Lan">Trận Hà Lan</a> • <a href="/wiki/Tr%E1%BA%ADn_n%C6%B0%E1%BB%9Bc_B%E1%BB%89" title="Trận nước Bỉ">Trận Bỉ</a> • <a href="/wiki/Tr%E1%BA%ADn_chi%E1%BA%BFn_n%C6%B0%E1%BB%9Bc_Ph%C3%A1p" title="Trận chiến nước Pháp">Trận chiến nước Pháp</a> • <a href="/wiki/Kh%C3%B4ng_chi%E1%BA%BFn_t%E1%BA%A1i_Anh_Qu%E1%BB%91c" title="Không chiến tại Anh Quốc">Trận chiến nước Anh</a> • <a href="/wiki/%C3%9D_x%C3%A2m_chi%E1%BA%BFm_Somaliland_thu%E1%BB%99c_Anh" title="Ý xâm chiếm Somaliland thuộc Anh">Xâm chiếm Somaliland</a> • <a href="/wiki/%C3%9D_x%C3%A2m_chi%E1%BA%BFm_Ai_C%E1%BA%ADp" title="Ý xâm chiếm Ai Cập">Xâm chiếm Ai Cập</a> • <a href="/w/index.php?title=Tr%E1%BA%ADn_Dakar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trận Dakar (trang không tồn tại)">Trận Dakar</a> • <a href="/w/index.php?title=Tr%E1%BA%ADn_Gabon&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trận Gabon (trang không tồn tại)">Trận Gabon</a> • <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFm_%C4%91%C3%B3ng_c%C3%A1c_n%C6%B0%E1%BB%9Bc_Baltic" title="Chiếm đóng các nước Baltic">Ba nước Baltic</a> • <a href="/wiki/Li%C3%AAn_X%C3%B4_chi%E1%BA%BFm_%C4%91%C3%B3ng_Bessarabia_v%C3%A0_B%E1%BA%AFc_Bukovina" title="Liên Xô chiếm đóng Bessarabia và Bắc Bukovina">Moldova</a> • <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_%C4%90%C3%B4ng_D%C6%B0%C6%A1ng_(1940)" title="Chiến dịch Đông Dương (1940)">Nhật tiến vào Đông Dương</a> • <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_Ph%C3%A1p-Th%C3%A1i" class="mw-redirect" title="Chiến tranh Pháp-Thái">Chiến tranh Pháp-Thái</a> • <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_Hy_L%E1%BA%A1p-%C3%9D" title="Chiến tranh Hy Lạp-Ý">Chiến tranh Hy Lạp-Ý</a> • <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_Compass" title="Chiến dịch Compass">Chiến dịch Compass</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#DCDCDC;"><a href="/wiki/Ni%C3%AAn_bi%E1%BB%83u_Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai_(1941)" title="Niên biểu Chiến tranh thế giới thứ hai (1941)">1941</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/Cu%E1%BB%99c_x%C3%A2m_l%C6%B0%E1%BB%A3c_Nam_T%C6%B0" title="Cuộc xâm lược Nam Tư">Cuộc xâm lược Nam Tư</a> • <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_nh%C3%A2n_d%C3%A2n_gi%E1%BA%A3i_ph%C3%B3ng_Nam_T%C6%B0" title="Chiến tranh nhân dân giải phóng Nam Tư">Mặt trận Nam Tư</a> • <a href="/wiki/Tr%E1%BA%ADn_Hy_L%E1%BA%A1p" title="Trận Hy Lạp">Trận Hy Lạp</a> • <a href="/wiki/Tr%E1%BA%ADn_Crete" title="Trận Crete">Trận Crete</a> • <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_Anh-Iraq" class="mw-redirect" title="Chiến tranh Anh-Iraq">Chiến tranh Anh-Iraq</a> • <a href="/wiki/Cu%E1%BB%99c_v%C3%A2y_h%C3%A3m_Tobruk" title="Cuộc vây hãm Tobruk">Cuộc vây hãm Tobruk</a>  • <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_Syria-Liban" title="Chiến dịch Syria-Liban">Chiến dịch Syria-Liban</a>  • <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_Barbarossa" title="Chiến dịch Barbarossa">Chiến dịch Barbarossa</a> • <a href="/wiki/M%E1%BA%B7t_tr%E1%BA%ADn_Ph%E1%BA%A7n_Lan_(Chi%E1%BA%BFn_tranh_X%C3%B4-%C4%90%E1%BB%A9c)" class="mw-redirect" title="Mặt trận Phần Lan (Chiến tranh Xô-Đức)">Mặt trận Phần Lan</a>  • <a href="/wiki/Tr%E1%BA%ADn_Kiev_(1941)" title="Trận Kiev (1941)">Trận Kiev</a> • <a href="/wiki/Cu%E1%BB%99c_x%C3%A2m_chi%E1%BA%BFm_Iran_(1941)" class="mw-redirect" title="Cuộc xâm chiếm Iran (1941)">Cuộc xâm chiếm Iran</a> • <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_Krym-Sevastopol_(1941-1942)" class="mw-redirect" title="Chiến dịch Krym-Sevastopol (1941-1942)">Krym-Sevastopol</a> • <a href="/wiki/Tr%E1%BA%ADn_Leningrad" title="Trận Leningrad">Trận Leningrad</a> • <a href="/wiki/Tr%E1%BA%ADn_Moskva_(1941)" title="Trận Moskva (1941)">Trận Moskva</a> • <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_Crusader" title="Chiến dịch Crusader">Chiến dịch Crusader</a> • <a href="/wiki/Tr%E1%BA%ADn_Tr%C3%A2n_Ch%C3%A2u_C%E1%BA%A3ng" title="Trận Trân Châu Cảng">Trận Trân Châu Cảng</a> • <a href="/wiki/Nh%E1%BA%ADt_B%E1%BA%A3n_x%C3%A2m_l%C6%B0%E1%BB%A3c_Th%C3%A1i_Lan" title="Nhật Bản xâm lược Thái Lan">Xâm chiếm Thái Lan</a> • <a href="/wiki/Tr%E1%BA%ADn_H%E1%BB%93ng_K%C3%B4ng" title="Trận Hồng Kông">Trận Hồng Kông</a> • <a href="/wiki/Tr%E1%BA%ADn_Guam_(1941)" title="Trận Guam (1941)">Trận Guam</a> • <a href="/wiki/Tr%E1%BA%ADn_%C4%91%E1%BA%A3o_Wake" title="Trận đảo Wake">Trận đảo Wake</a> • <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_M%C3%A3_Lai" title="Chiến dịch Mã Lai">Chiến dịch Mã Lai</a> • <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_%C4%90%C3%B4ng_%E1%BA%A4n_thu%E1%BB%99c_H%C3%A0_Lan" title="Chiến dịch Đông Ấn thuộc Hà Lan">Chiến dịch Đông Ấn Hà Lan</a> • <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_Philippines_(1941-1942)" class="mw-redirect" title="Chiến dịch Philippines (1941-1942)">Chiến dịch Philippines</a> • <a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_Borneo_(1941-1942)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chiến dịch Borneo (1941-1942) (trang không tồn tại)">Chiến dịch Borneo</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#DCDCDC;"><a href="/wiki/Ni%C3%AAn_bi%E1%BB%83u_Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai_(1942)" title="Niên biểu Chiến tranh thế giới thứ hai (1942)">1942</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/w/index.php?title=Tr%E1%BA%ADn_Tr%C6%B0%E1%BB%9Dng_Sa_(1942)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trận Trường Sa (1942) (trang không tồn tại)">Trận Trường Sa</a> • <a href="/w/index.php?title=Kh%C3%B4ng_k%C3%ADch_Darwin_(1942)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Không kích Darwin (1942) (trang không tồn tại)">Không kích Darwin (1942)</a> • <a href="/wiki/Nh%E1%BA%ADt_B%E1%BA%A3n_x%C3%A2m_chi%E1%BA%BFm_Mi%E1%BA%BFn_%C4%90i%E1%BB%87n" title="Nhật Bản xâm chiếm Miến Điện">Xâm chiếm Miến Điện</a> • <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_New_Guinea" title="Chiến dịch New Guinea">Chiến dịch New Guinea</a> • <a href="/wiki/Tr%E1%BA%ADn_Singapore" title="Trận Singapore">Trận Singapore</a> • <a href="/wiki/Tr%E1%BA%ADn_chi%E1%BA%BFn_bi%E1%BB%83n_Java" title="Trận chiến biển Java">Trận chiến biển Java</a> • <a href="/wiki/Kh%C3%B4ng_k%C3%ADch_%E1%BA%A4n_%C4%90%E1%BB%99_D%C6%B0%C6%A1ng_(1942)" title="Không kích Ấn Độ Dương (1942)">Không kích Ấn Độ Dương</a> • <a href="/w/index.php?title=Tr%E1%BA%ADn_Madagascar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trận Madagascar (trang không tồn tại)">Trận Madagascar</a> • <a href="/wiki/Tr%E1%BA%ADn_chi%E1%BA%BFn_bi%E1%BB%83n_Coral" class="mw-redirect" title="Trận chiến biển Coral">Trận chiến biển Coral</a> • <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_Barvenkovo-Lozovaya" class="mw-redirect" title="Chiến dịch Barvenkovo-Lozovaya">Barvenkovo-Lozovaya</a> • <a href="/wiki/Tr%E1%BA%ADn_Gazala" title="Trận Gazala">Trận Gazala</a> • <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_qu%E1%BA%A7n_%C4%91%E1%BA%A3o_Aleut" title="Chiến dịch quần đảo Aleut">Quần đảo Aleut</a> • <a href="/wiki/Tr%E1%BA%ADn_Midway" title="Trận Midway">Trận Midway</a> • <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_Blau" title="Chiến dịch Blau">Chiến dịch Blau</a> • <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_Kavkaz" title="Chiến dịch Kavkaz">Chiến dịch Kavkaz</a> • <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_Guadalcanal" title="Chiến dịch Guadalcanal">Chiến dịch Guadalcanal</a>  • <a href="/wiki/Tr%E1%BA%ADn_Dieppe" title="Trận Dieppe">Trận Dieppe</a> • <a href="/wiki/Tr%E1%BA%ADn_Stalingrad" title="Trận Stalingrad">Trận Stalingrad</a>  • <a href="/wiki/Tr%E1%BA%ADn_El_Alamein_th%E1%BB%A9_hai" title="Trận El Alamein thứ hai">Trận El Alamein thứ hai</a> • <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_B%C3%B3_%C4%91u%E1%BB%91c" title="Chiến dịch Bó đuốc">Chiến dịch Bó đuốc</a>  • <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_Pedestal" title="Chiến dịch Pedestal">Chiến dịch Pedestal</a>  • <a href="/wiki/N%E1%BA%A1n_%C4%91%C3%B3i_Trung_Qu%E1%BB%91c_n%C4%83m_1942%E2%80%931943" title="Nạn đói Trung Quốc năm 1942–1943">Nạn đói Trung Quốc năm 1942–1943</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#DCDCDC;"><a href="/w/index.php?title=Ni%C3%AAn_bi%E1%BB%83u_Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai_(1943)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Niên biểu Chiến tranh thế giới thứ hai (1943) (trang không tồn tại)">1943</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_Tunisia" title="Chiến dịch Tunisia">Chiến dịch Tunisia</a> • <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_Donets" title="Chiến dịch Donets">Chiến dịch Donets</a> • <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_Husky" title="Chiến dịch Husky">Chiến dịch Husky</a> • <a href="/wiki/Tr%E1%BA%ADn_V%C3%B2ng_cung_Kursk" title="Trận Vòng cung Kursk">Trận Vòng cung Kursk</a> • <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_Smolensk_(1943)" title="Chiến dịch Smolensk (1943)">Trận Smolensk</a> • <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_qu%E1%BA%A7n_%C4%91%E1%BA%A3o_Solomon" title="Chiến dịch quần đảo Solomon">Quần đảo Solomon</a> • <a href="/wiki/Tr%E1%BA%ADn_s%C3%B4ng_Dniepr" title="Trận sông Dniepr">Trận sông Dniepr</a> • <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_%C3%9D_(Th%E1%BA%BF_chi%E1%BA%BFn_th%E1%BB%A9_hai)" title="Chiến dịch Ý (Thế chiến thứ hai)">Đồng Minh đổ bộ lên nước Ý</a> • <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_qu%E1%BA%A7n_%C4%91%E1%BA%A3o_Gilbert_v%C3%A0_Marshall" title="Chiến dịch quần đảo Gilbert và Marshall">Quần đảo Gilbert và Marshall</a> • <a href="/w/index.php?title=Tr%E1%BA%ADn_Th%C6%B0%E1%BB%9Dng_%C4%90%E1%BB%A9c&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trận Thường Đức (trang không tồn tại)">Trận Thường Đức</a> • <a href="/wiki/K%E1%BA%BF_ho%E1%BA%A1ch_ph%C3%A1_ho%E1%BA%A1i_vi%E1%BB%87c_s%E1%BA%A3n_xu%E1%BA%A5t_v%C5%A9_kh%C3%AD_h%E1%BA%A1t_nh%C3%A2n_c%E1%BB%A7a_Kh%E1%BB%91i_%C4%90%E1%BB%93ng_Minh" title="Kế hoạch phá hoại việc sản xuất vũ khí hạt nhân của Khối Đồng Minh">Kế hoạch phá hoại việc sản xuất vũ khí hạt nhân của Khối Đồng Minh</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#DCDCDC;"><a href="/w/index.php?title=Ni%C3%AAn_bi%E1%BB%83u_Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai_(1944)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Niên biểu Chiến tranh thế giới thứ hai (1944) (trang không tồn tại)">1944</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/w/index.php?title=Tr%E1%BA%ADn_Monte_Cassino&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trận Monte Cassino (trang không tồn tại)">Monte Cassino</a> và <a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_Shingle&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chiến dịch Shingle (trang không tồn tại)">Anzio</a> • <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_t%E1%BA%A5n_c%C3%B4ng_h%E1%BB%AFu_ng%E1%BA%A1n_Dniepr" title="Chiến dịch tấn công hữu ngạn Dniepr">Hữu ngạn Dniepr</a> • <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_Leningrad-Novgorod" class="mw-redirect" title="Chiến dịch Leningrad-Novgorod">Giải phóng Leningrad</a> • <a href="/w/index.php?title=Tr%E1%BA%ADn_Narva_(1944)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trận Narva (1944) (trang không tồn tại)">Trận Narva</a> • <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_Krym_(1944)" title="Chiến dịch Krym (1944)">Giải phóng Krym</a> • <a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_B%C3%A3o_t%E1%BB%91&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chiến dịch Bão tố (trang không tồn tại)">Chiến dịch Bão tố</a> • <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_Ichi-Go" title="Chiến dịch Ichi-Go">Chiến dịch Ichi-Go</a> • <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_Neptune" title="Chiến dịch Neptune">Chiến dịch Neptune</a> • <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_Overlord_(1944)" title="Chiến dịch Overlord (1944)">Chiến dịch Overlord</a> • <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_qu%E1%BA%A7n_%C4%91%E1%BA%A3o_Mariana_v%C3%A0_Palau" title="Chiến dịch quần đảo Mariana và Palau">Quần đảo Mariana và Palau</a> • <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_Bagration" title="Chiến dịch Bagration">Chiến dịch Bagration</a> • <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_Lvov%E2%80%93Sandomierz" title="Chiến dịch Lvov–Sandomierz">Lvov–Sandomierz</a> • <a href="/w/index.php?title=Tr%E1%BA%ADn_ph%C3%B2ng_tuy%E1%BA%BFn_Tannenberg&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trận phòng tuyến Tannenberg (trang không tồn tại)">Phòng tuyến Tannenberg</a> • <a href="/wiki/Kh%E1%BB%9Fi_ngh%C4%A9a_Warszawa" title="Khởi nghĩa Warszawa">Khởi nghĩa Warszawa</a> • <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_t%E1%BA%A5n_c%C3%B4ng_chi%E1%BA%BFn_l%C6%B0%E1%BB%A3c_Ia%C5%9Fi-Chi%C5%9Fin%C4%83u" class="mw-redirect" title="Chiến dịch tấn công chiến lược Iaşi-Chişinău">Iaşi-Chişinău</a> • <a href="/wiki/Gi%E1%BA%A3i_ph%C3%B3ng_Paris" title="Giải phóng Paris">Giải phóng Paris</a> • <a href="/wiki/Ph%C3%B2ng_tuy%E1%BA%BFn_Gothic" title="Phòng tuyến Gothic">Phòng tuyến Gothic</a> • <a href="/wiki/Tr%E1%BA%ADn_San_Marino" title="Trận San Marino">Trận San Marino</a> • <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_t%E1%BA%A5n_c%C3%B4ng_Bucharest-Arad" class="mw-redirect" title="Chiến dịch tấn công Bucharest-Arad">Giải phóng Romania</a>  • <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_gi%E1%BA%A3i_ph%C3%B3ng_Bulgaria" title="Chiến dịch giải phóng Bulgaria">Giải phóng Bulgaria</a>  • <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_Baltic_(1944)" title="Chiến dịch Baltic (1944)">Chiến dịch Baltic</a>  • <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_%C4%90%C3%B4ng_Carpath" title="Chiến dịch Đông Carpath">Đông Carpath</a>  • <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_Market_Garden" title="Chiến dịch Market Garden">Chiến dịch Market Garden</a> • <a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_Crossbow&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chiến dịch Crossbow (trang không tồn tại)">Chiến dịch Crossbow</a> • <a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_Pointblank&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chiến dịch Pointblank (trang không tồn tại)">Chiến dịch Pointblank</a> • <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_t%E1%BA%A5n_c%C3%B4ng_Beograd" title="Chiến dịch tấn công Beograd">Chiến dịch Beograd</a> • <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_Lapland" title="Chiến tranh Lapland">Chiến tranh Lapland</a> • <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_Debrecen" title="Chiến dịch Debrecen">Chiến dịch Debrecen</a>  • <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_Budapest" title="Chiến dịch Budapest">Chiến dịch Budapest</a> • <a href="/wiki/Tr%E1%BA%ADn_chi%E1%BA%BFn_v%E1%BB%8Bnh_Leyte" title="Trận chiến vịnh Leyte">Trận chiến vịnh Leyte</a> • <a href="/wiki/Tr%E1%BA%ADn_Ardennes_(Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai)" class="mw-redirect" title="Trận Ardennes (Chiến tranh thế giới thứ hai)">Trận Ardennes</a> • <a href="/wiki/M%E1%BA%B7t_tr%E1%BA%ADn_Mi%E1%BA%BFn_%C4%90i%E1%BB%87n_(1944%E2%80%931945)" title="Mặt trận Miến Điện (1944–1945)">Miến Điện 1944–1945</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#DCDCDC;"><a href="/w/index.php?title=Ni%C3%AAn_bi%E1%BB%83u_Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai_(1945)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Niên biểu Chiến tranh thế giới thứ hai (1945) (trang không tồn tại)">1945</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_Wisla-Oder" class="mw-redirect" title="Chiến dịch Wisla-Oder">Chiến dịch Wisla-Oder</a> • <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_Gratitude" title="Chiến dịch Gratitude">Chiến dịch Gratitude</a>  • <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_T%C3%A2y_Carpath" title="Chiến dịch Tây Carpath">Tây Carpath</a> • <a href="/wiki/Tr%E1%BA%ADn_Iwo_Jima" title="Trận Iwo Jima">Trận Iwo Jima</a> • <a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_Trung_%C3%82u&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chiến dịch Trung Âu (trang không tồn tại)">Đồng Minh tiến vào Tây Đức</a>  • <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_t%E1%BA%A5n_c%C3%B4ng_Moravsk%C3%A1-Ostrava" class="mw-redirect" title="Chiến dịch tấn công Moravská-Ostrava">Morava</a> • <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_t%E1%BA%A5n_c%C3%B4ng_Bratislava-Brno" class="mw-redirect" title="Chiến dịch tấn công Bratislava-Brno">Bratislava</a> • <a href="/wiki/Tr%E1%BA%ADn_Okinawa" title="Trận Okinawa">Trận Okinawa</a> • <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_Vi%C3%AAn" title="Chiến dịch Viên">Chiến dịch Viên</a> • <a href="/wiki/T%E1%BB%95ng_ti%E1%BA%BFn_c%C3%B4ng_m%C3%B9a_xu%C3%A2n_1945_t%E1%BA%A1i_%C3%9D" title="Tổng tiến công mùa xuân 1945 tại Ý">Tổng tiến công tại Ý</a> • <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_Berlin_(1945)" title="Chiến dịch Berlin (1945)">Chiến dịch Berlin</a> • <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_Praha" title="Chiến dịch Praha">Chiến dịch Praha</a> • <a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai_k%E1%BA%BFt_th%C3%BAc_%E1%BB%9F_Ch%C3%A2u_%C3%82u&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chiến tranh thế giới thứ hai kết thúc ở Châu Âu (trang không tồn tại)">Đức Quốc Xã đầu hàng</a> (<a href="/wiki/V%C4%83n_ki%E1%BB%87n_%C4%90%E1%BA%A7u_h%C3%A0ng_c%E1%BB%A7a_%C4%90%E1%BB%A9c_Qu%E1%BB%91c_x%C3%A3" title="Văn kiện Đầu hàng của Đức Quốc xã">tài liệu</a>) • <a href="/wiki/K%E1%BA%BF_ho%E1%BA%A1ch_Hula" title="Kế hoạch Hula">Kế hoạch Hula</a>  • <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_M%C3%A3n_Ch%C3%A2u_(1945)" title="Chiến dịch Mãn Châu (1945)">Chiến dịch Mãn Châu</a> • <a href="/wiki/Tr%E1%BA%ADn_Manila_(1945)" title="Trận Manila (1945)">Trận Manila</a> · <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_Borneo_(1945)" title="Chiến dịch Borneo (1945)">Chiến dịch Borneo</a> • <a href="/wiki/V%E1%BB%A5_n%C3%A9m_bom_nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD_xu%E1%BB%91ng_Hiroshima_v%C3%A0_Nagasaki" title="Vụ ném bom nguyên tử xuống Hiroshima và Nagasaki">Vụ ném bom nguyên tử xuống Hiroshima và Nagasaki</a> • <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFm_%C4%91%C3%B3ng_qu%E1%BA%A7n_%C4%91%E1%BA%A3o_Kuril" class="mw-redirect" title="Chiếm đóng quần đảo Kuril">Chiếm đóng quần đảo Kuril</a> • <a href="/wiki/N%E1%BA%A1n_%C4%91%C3%B3i_n%C4%83m_%E1%BA%A4t_D%E1%BA%ADu,_1944%E2%80%931945" title="Nạn đói năm Ất Dậu, 1944–1945">Nạn đói 1945 ở Việt Nam</a>  • <a href="/wiki/Nh%E1%BA%ADt_B%E1%BA%A3n_%C4%91%E1%BA%A7u_h%C3%A0ng" title="Nhật Bản đầu hàng">Đế quốc Nhật Bản đầu hàng</a></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#DCDCDC;text-align:left; background-color:#DCDCDC;; font-size: 100%;"><div class="center" style="width:auto; margin-left:auto; margin-right:auto;">Khía cạnh khác</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#DCDCDC;">Tổng quan</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/Blitzkrieg" title="Blitzkrieg">Blitzkrieg</a> • <a href="/wiki/T%C3%A1c_chi%E1%BA%BFn_chi%E1%BB%81u_s%C3%A2u" title="Tác chiến chiều sâu">Tác chiến chiều sâu</a> • <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%91i_chi%E1%BA%BFu_qu%C3%A2n_h%C3%A0m_c%C3%A1c_qu%E1%BB%91c_gia_tham_chi%E1%BA%BFn_trong_Th%E1%BA%BF_chi%E1%BA%BFn_th%E1%BB%A9_hai" title="Đối chiếu quân hàm các quốc gia tham chiến trong Thế chiến thứ hai">So sánh quân hàm</a> • <a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_ngo%E1%BA%A1i_giao_trong_Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lịch sử ngoại giao trong Chiến tranh thế giới thứ hai (trang không tồn tại)">Ngoại giao</a> • <a href="/w/index.php?title=M%E1%BA%ADt_m%C3%A3_trong_Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mật mã trong Chiến tranh thế giới thứ hai (trang không tồn tại)">Mật mã</a> • <a href="/w/index.php?title=H%E1%BA%ADu_ph%C6%B0%C6%A1ng_trong_Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hậu phương trong Chiến tranh thế giới thứ hai (trang không tồn tại)">Hậu phương</a> • <a class="mw-selflink selflink">Dự án Manhattan</a> • <a href="/wiki/D%E1%BB%B1_%C3%A1n_v%C5%A9_kh%C3%AD_h%E1%BA%A1t_nh%C3%A2n_c%E1%BB%A7a_Li%C3%AAn_X%C3%B4" title="Dự án vũ khí hạt nhân của Liên Xô">Dự án vũ khí hạt nhân của Liên Xô</a> • <a href="/w/index.php?title=Hu%C3%A2n_ch%C6%B0%C6%A1ng_qu%C3%A2n_s%E1%BB%B1_trong_Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai&action=edit&redlink=1" class="new" title="Huân chương quân sự trong Chiến tranh thế giới thứ hai (trang không tồn tại)">Huân chương quân sự</a> • <a href="/wiki/Danh_s%C3%A1ch_kh%C3%AD_t%C3%A0i_qu%C3%A2n_s%E1%BB%B1_trong_Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai" title="Danh sách khí tài quân sự trong Chiến tranh thế giới thứ hai">Khí tài quân sự</a> • <a href="/wiki/S%E1%BA%A3n_xu%E1%BA%A5t_qu%C3%A2n_s%E1%BB%B1_trong_Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai" title="Sản xuất quân sự trong Chiến tranh thế giới thứ hai">Sản xuất quân sự</a> • <a href="/wiki/Khoa_h%E1%BB%8Dc_k%E1%BB%B9_thu%E1%BA%ADt_trong_Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai" title="Khoa học kỹ thuật trong Chiến tranh thế giới thứ hai">Khoa học kỹ thuật</a> • <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_t%E1%BB%95ng_l%E1%BB%B1c#Chiến_tranh_thế_giới_thứ_hai" class="mw-redirect" title="Chiến tranh tổng lực">Chiến tranh tổng lực</a> • <a href="/w/index.php?title=Ph%E1%BA%A3n_chi%E1%BA%BFn_trong_Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phản chiến trong Chiến tranh thế giới thứ hai (trang không tồn tại)">Phản chiến</a> • <a href="/w/index.php?title=Ph%E1%BB%A5_n%E1%BB%AF_trong_Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phụ nữ trong Chiến tranh thế giới thứ hai (trang không tồn tại)">Phụ nữ</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#DCDCDC;"><a href="/wiki/H%E1%BA%ADu_qu%E1%BA%A3_c%E1%BB%A7a_Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai" title="Hậu quả của Chiến tranh thế giới thứ hai">Hệ quả</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%93ng_Minh_chi%E1%BA%BFm_%C4%91%C3%B3ng_%C4%90%E1%BB%A9c" title="Đồng Minh chiếm đóng Đức">Chiếm đóng Đức</a> • <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_c%C3%A1i_k%E1%BA%B9p_gi%E1%BA%A5y" title="Chiến dịch cái kẹp giấy">Chiến dịch cái kẹp giấy</a> • <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_Osoaviakhim" title="Chiến dịch Osoaviakhim">Chiến dịch Osoaviakhim</a> • <a href="/wiki/K%E1%BA%BF_ho%E1%BA%A1ch_Marshall" title="Kế hoạch Marshall">Kế hoạch Marshall</a> • <a href="/wiki/C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_Li%C3%AAn_bang_%C4%90%E1%BB%A9c" class="mw-redirect" title="Cộng hòa Liên bang Đức">Cộng hòa Liên bang Đức</a> • <a href="/wiki/C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_D%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_%C4%90%E1%BB%A9c" title="Cộng hòa Dân chủ Đức">Cộng hòa Dân chủ Đức</a> • <a href="/wiki/K%E1%BA%BF_ho%E1%BA%A1ch_Morgenthau" title="Kế hoạch Morgenthau">Kế hoạch Morgenthau</a> • <a href="/wiki/Gi%E1%BB%9Bi_tuy%E1%BA%BFn_Oder-Neisse" class="mw-redirect" title="Giới tuyến Oder-Neisse">Giới tuyến Oder-Neisse</a> • <a href="/wiki/Kh%E1%BB%91i_Warszawa" title="Khối Warszawa">Khối Warszawa</a> • <a href="/wiki/NATO" title="NATO">NATO</a> • <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFm_%C4%91%C3%B3ng_Nh%E1%BA%ADt_B%E1%BA%A3n" title="Chiếm đóng Nhật Bản">Chiếm đóng Nhật Bản</a> • <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_%C4%90%C3%B4ng_D%C6%B0%C6%A1ng" title="Chiến tranh Đông Dương">Chiến tranh Đông Dương</a> • <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_L%E1%BA%A1nh" title="Chiến tranh Lạnh">Chiến tranh Lạnh</a> • <a href="/w/index.php?title=S%E1%BB%B1_phi_th%E1%BB%B1c_d%C3%A2n_h%C3%B3a&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sự phi thực dân hóa (trang không tồn tại)">Sự phi thực dân hóa</a> • <a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai_trong_v%C4%83n_h%C3%B3a_ngh%E1%BB%87_thu%E1%BA%ADt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chiến tranh thế giới thứ hai trong văn hóa nghệ thuật (trang không tồn tại)">Văn hóa nghệ thuật</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#DCDCDC;"><div class="center" style="width:auto; margin-left:auto; margin-right:auto;"><a href="/w/index.php?title=T%E1%BB%99i_%C3%A1c_chi%E1%BA%BFn_tranh_trong_Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tội ác chiến tranh trong Chiến tranh thế giới thứ hai (trang không tồn tại)">Tội ác chiến tranh</a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/T%E1%BB%99i_%C3%A1c_chi%E1%BA%BFn_tranh_c%E1%BB%A7a_%C4%90%E1%BB%93ng_Minh_trong_Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai" title="Tội ác chiến tranh của Đồng Minh trong Chiến tranh thế giới thứ hai">Tội ác chiến tranh của Đồng Minh</a> • <a href="/w/index.php?title=T%E1%BB%99i_%C3%A1c_chi%E1%BA%BFn_tranh_c%E1%BB%A7a_%C4%90%E1%BB%A9c_trong_Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tội ác chiến tranh của Đức trong Chiến tranh thế giới thứ hai (trang không tồn tại)">Tội ác chiến tranh của Đức</a> • <a href="/w/index.php?title=T%E1%BB%99i_%C3%A1c_chi%E1%BA%BFn_tranh_c%E1%BB%A7a_%C3%9D_trong_Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tội ác chiến tranh của Ý trong Chiến tranh thế giới thứ hai (trang không tồn tại)">Tội ác chiến tranh của Ý</a> • <a href="/wiki/T%E1%BB%99i_%C3%A1c_chi%E1%BA%BFn_tranh_c%E1%BB%A7a_Nh%E1%BA%ADt_B%E1%BA%A3n" title="Tội ác chiến tranh của Nhật Bản">Tội ác chiến tranh của Nhật Bản</a> • <a href="/wiki/Holocaust" title="Holocaust">Holocaust</a> • <a href="/wiki/T%E1%BB%99i_%C3%A1c_chi%E1%BA%BFn_tranh_c%E1%BB%A7a_Li%C3%AAn_X%C3%B4_trong_Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai" class="mw-redirect" title="Tội ác chiến tranh của Liên Xô trong Chiến tranh thế giới thứ hai">Tội ác chiến tranh của Liên Xô</a> • <a href="/wiki/T%E1%BB%99i_%C3%A1c_chi%E1%BA%BFn_tranh_c%E1%BB%A7a_Hoa_K%E1%BB%B3_trong_Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai" title="Tội ác chiến tranh của Hoa Kỳ trong Chiến tranh thế giới thứ hai">Tội ác chiến tranh của Hoa Kỳ</a> • <a href="/w/index.php?title=N%C3%A9m_bom_chi%E1%BA%BFn_l%C6%B0%E1%BB%A3c_trong_Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ném bom chiến lược trong Chiến tranh thế giới thứ hai (trang không tồn tại)">Ném bom dân thường</a> • <a href="/wiki/N%E1%BA%A1n_%C4%91%C3%B3i_Bengal_n%C4%83m_1943" title="Nạn đói Bengal năm 1943">Nạn đói Bengal năm 1943</a> <a href="/wiki/Hi%E1%BA%BFp_d%C3%A2m_trong_chi%E1%BA%BFn_tranh" class="mw-redirect" title="Hiếp dâm trong chiến tranh">Tội ác hãm hiếp</a>: <a href="/w/index.php?title=H%C3%A3m_hi%E1%BA%BFp_trong_th%E1%BB%9Di_gian_chi%E1%BA%BFm_%C4%91%C3%B3ng_Nh%E1%BA%ADt_B%E1%BA%A3n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hãm hiếp trong thời gian chiếm đóng Nhật Bản (trang không tồn tại)">Hãm hiếp trong thời gian chiếm đóng Nhật Bản</a> • <a href="/wiki/Th%E1%BA%A3m_s%C3%A1t_Nam_Kinh" title="Thảm sát Nam Kinh">Hãm hiếp Nam Kinh</a> • <a href="/wiki/Ph%E1%BB%A5_n%E1%BB%AF_mua_vui" title="Phụ nữ mua vui">Phụ nữ giải khuây</a> • <a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_th%E1%BB%95_qu%C3%A2n_%C4%91%E1%BB%99i_%C4%90%E1%BB%A9c_Qu%E1%BB%91c_X%C3%A3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà thổ quân đội Đức Quốc Xã (trang không tồn tại)">Nhà thổ quân đội Đức Quốc Xã</a> • <a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_th%E1%BB%95_trong_tr%E1%BA%A1i_t%E1%BA%ADp_trung&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà thổ trong trại tập trung (trang không tồn tại)">Nhà thổ trong trại tập trung</a> • <a href="/wiki/H%C3%A3m_hi%E1%BA%BFp_trong_th%E1%BB%9Di_gian_chi%E1%BA%BFm_%C4%91%C3%B3ng_%C4%90%E1%BB%A9c" title="Hãm hiếp trong thời gian chiếm đóng Đức">Hãm hiếp trong thời gian chiếm đóng Đức</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#DCDCDC;"><a href="/wiki/T%C3%B9_binh" title="Tù binh">Tù binh</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/w/index.php?title=T%C3%B9_binh_chi%E1%BA%BFn_tranh_ng%C6%B0%E1%BB%9Di_%C3%9D_%E1%BB%9F_Li%C3%AAn_X%C3%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tù binh chiến tranh người Ý ở Liên Xô (trang không tồn tại)">Tù binh Ý ở Liên Xô</a> • <a href="/w/index.php?title=T%C3%B9_binh_chi%E1%BA%BFn_tranh_ng%C6%B0%E1%BB%9Di_Nh%E1%BA%ADt_%E1%BB%9F_Li%C3%AAn_X%C3%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tù binh chiến tranh người Nhật ở Liên Xô (trang không tồn tại)">Tù binh Nhật ở Liên Xô</a> • <a href="/w/index.php?title=T%C3%B9_binh_chi%E1%BA%BFn_tranh_ng%C6%B0%E1%BB%9Di_Nh%E1%BA%ADt_trong_Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tù binh chiến tranh người Nhật trong Chiến tranh thế giới thứ hai (trang không tồn tại)">Tù binh Nhật trong Chiến tranh thế giới thứ hai</a> • <a href="/w/index.php?title=T%C3%B9_binh_chi%E1%BA%BFn_tranh_ng%C6%B0%E1%BB%9Di_%C4%90%E1%BB%A9c_%E1%BB%9F_Li%C3%AAn_X%C3%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tù binh chiến tranh người Đức ở Liên Xô (trang không tồn tại)">Tù binh Đức ở Liên Xô</a> • <a href="/w/index.php?title=T%C3%B9_binh_chi%E1%BA%BFn_tranh_ng%C6%B0%E1%BB%9Di_Li%C3%AAn_X%C3%B4_%E1%BB%9F_%C4%90%E1%BB%A9c&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tù binh chiến tranh người Liên Xô ở Đức (trang không tồn tại)">Tù binh Liên Xô ở Đức</a></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2" style="background-color:#DCDCDC;font-size: 100%;"><div><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai" title="Thể loại:Chiến tranh thế giới thứ hai">Thể loại</a>  · <a href="/wiki/C%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin:Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai" title="Cổng thông tin:Chiến tranh thế giới thứ hai">Chủ đề</a> · <a href="/wiki/Wikipedia:D%E1%BB%B1_%C3%A1n/Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_hai" title="Wikipedia:Dự án/Chiến tranh thế giới thứ hai">Dự án</a> <img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Wiktionary_small.svg/25px-Wiktionary_small.svg.png" decoding="async" width="25" height="25" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Wiktionary_small.svg/38px-Wiktionary_small.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Wiktionary_small.svg/50px-Wiktionary_small.svg.png 2x" data-file-width="350" data-file-height="350" /> <a href="https://en.wiktionary.org/wiki/Special:Search/World_War_II" class="extiw" title="wiktionary:Special:Search/World War II">Từ điển</a> · <img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikibooks-logo.svg/25px-Wikibooks-logo.svg.png" decoding="async" width="25" height="25" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikibooks-logo.svg/38px-Wikibooks-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikibooks-logo.svg/50px-Wikibooks-logo.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="300" /> <a href="https://en.wikibooks.org/wiki/Special:Search/World_War_II" class="extiw" title="wikibooks:Special:Search/World War II">Thông tin</a> · <img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/21px-Wikiquote-logo.svg.png" decoding="async" width="21" height="25" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/32px-Wikiquote-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/42px-Wikiquote-logo.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="355" /> <a href="https://en.wikiquote.org/wiki/Special:Search/World_War_II" class="extiw" title="wikiquote:Special:Search/World War II">Danh ngôn</a> · <img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/24px-Wikisource-logo.svg.png" decoding="async" width="24" height="25" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/36px-Wikisource-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/48px-Wikisource-logo.svg.png 2x" data-file-width="410" data-file-height="430" /> <a href="https://en.wikisource.org/wiki/Special:Search/World_War_II" class="extiw" title="wikisource:Special:Search/World War II">Văn kiện và tác phẩm</a> · <img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/18px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="18" height="25" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/28px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/37px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /> <a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:Search/World_War_II" class="extiw" title="commons:Special:Search/World War II">Hình ảnh và tài liệu</a> · <img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Wikinews-logo.svg/25px-Wikinews-logo.svg.png" decoding="async" width="25" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Wikinews-logo.svg/38px-Wikinews-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Wikinews-logo.svg/50px-Wikinews-logo.svg.png 2x" data-file-width="759" data-file-height="415" /> <a href="https://en.wikinews.org/wiki/Special:Search/World_War_II" class="extiw" title="wikinews:Special:Search/World War II">Tin tức</a></div></td></tr></tbody></table></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Lấy từ “<a dir="ltr" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Dự_án_Manhattan&oldid=71855427">https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Dự_án_Manhattan&oldid=71855427</a>”</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i" title="Đặc biệt:Thể loại">Thể loại</a>: <ul><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:V%E1%BB%A5_n%C3%A9m_bom_nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD_xu%E1%BB%91ng_Hiroshima_v%C3%A0_Nagasaki" title="Thể loại:Vụ ném bom nguyên tử xuống Hiroshima và Nagasaki">Vụ ném bom nguyên tử xuống Hiroshima và Nagasaki</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan" title="Thể loại:Dự án Manhattan">Dự án Manhattan</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:V%C5%A9_kh%C3%AD_h%E1%BA%A1t_nh%C3%A2n_Hoa_K%E1%BB%B3" title="Thể loại:Vũ khí hạt nhân Hoa Kỳ">Vũ khí hạt nhân Hoa Kỳ</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Ch%C6%B0%C6%A1ng_tr%C3%ACnh_v%C5%A9_kh%C3%AD_h%E1%BA%A1t_nh%C3%A2n" title="Thể loại:Chương trình vũ khí hạt nhân">Chương trình vũ khí hạt nhân</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Kh%E1%BB%9Fi_%C4%91%E1%BA%A7u_n%C4%83m_1942_%E1%BB%9F_Hoa_K%E1%BB%B3" title="Thể loại:Khởi đầu năm 1942 ở Hoa Kỳ">Khởi đầu năm 1942 ở Hoa Kỳ</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_qu%C3%A2n_s%E1%BB%B1_V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_Li%C3%AAn_hi%E1%BB%87p_Anh_trong_Th%E1%BA%BF_chi%E1%BA%BFn_th%E1%BB%A9_hai" title="Thể loại:Lịch sử quân sự Vương quốc Liên hiệp Anh trong Thế chiến thứ hai">Lịch sử quân sự Vương quốc Liên hiệp Anh trong Thế chiến thứ hai</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_qu%C3%A2n_s%E1%BB%B1_Hoa_K%E1%BB%B3_trong_Th%E1%BA%BF_chi%E1%BA%BFn_th%E1%BB%A9_hai" title="Thể loại:Lịch sử quân sự Hoa Kỳ trong Thế chiến thứ hai">Lịch sử quân sự Hoa Kỳ trong Thế chiến thứ hai</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_h%E1%BA%A1t_nh%C3%A2n_Hoa_K%E1%BB%B3" title="Thể loại:Lịch sử hạt nhân Hoa Kỳ">Lịch sử hạt nhân Hoa Kỳ</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Ch%C6%B0%C6%A1ng_tr%C3%ACnh_v%C5%A9_kh%C3%AD_h%E1%BA%A1t_nh%C3%A2n_Hoa_K%E1%BB%B3" title="Thể loại:Chương trình vũ khí hạt nhân Hoa Kỳ">Chương trình vũ khí hạt nhân Hoa Kỳ</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Thể loại ẩn: <ul><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%97i_CS1:_thi%E1%BA%BFu_t%E1%BB%B1a_%C4%91%E1%BB%81" title="Thể loại:Lỗi CS1: thiếu tựa đề">Lỗi CS1: thiếu tựa đề</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%97i_CS1:_URL_tr%E1%BA%A7n" title="Thể loại:Lỗi CS1: URL trần">Lỗi CS1: URL trần</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Ngu%E1%BB%93n_CS1_ti%E1%BA%BFng_Anh_(en)" title="Thể loại:Nguồn CS1 tiếng Anh (en)">Nguồn CS1 tiếng Anh (en)</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Qu%E1%BA%A3n_l%C3%BD_CS1:_postscript" title="Thể loại:Quản lý CS1: postscript">Quản lý CS1: postscript</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_c%C3%B3_li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_h%E1%BB%8Fng" title="Thể loại:Bài có liên kết hỏng">Bài có liên kết hỏng</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%97i_CS1:_URL" title="Thể loại:Lỗi CS1: URL">Lỗi CS1: URL</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%97i_CS1:_thi%E1%BA%BFu_t%E1%BA%A1p_ch%C3%AD" title="Thể loại:Lỗi CS1: thiếu tạp chí">Lỗi CS1: thiếu tạp chí</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu_webarchive_d%C3%B9ng_li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_wayback" title="Thể loại:Bản mẫu webarchive dùng liên kết wayback">Bản mẫu webarchive dùng liên kết wayback</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%8Dn_l%E1%BB%8Dc" title="Thể loại:Bài viết chọn lọc">Bài viết chọn lọc</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Trang này được sửa đổi lần cuối vào ngày 11 tháng 10 năm 2024, 10:49.</li> <li id="footer-info-copyright">Văn bản được phát hành theo <a href="/wiki/Wikipedia:Nguy%C3%AAn_v%C4%83n_Gi%E1%BA%A5y_ph%C3%A9p_Creative_Commons_Ghi_c%C3%B4ng%E2%80%93Chia_s%E1%BA%BB_t%C6%B0%C6%A1ng_t%E1%BB%B1_phi%C3%AAn_b%E1%BA%A3n_4.0_Qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF" title="Wikipedia:Nguyên văn Giấy phép Creative Commons Ghi công–Chia sẻ tương tự phiên bản 4.0 Quốc tế">Giấy phép Creative Commons Ghi công–Chia sẻ tương tự</a>; có thể áp dụng điều khoản bổ sung. Với việc sử dụng trang web này, bạn chấp nhận <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/vi">Điều khoản Sử dụng</a> và <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/vi">Quy định quyền riêng tư</a>. Wikipedia® là thương hiệu đã đăng ký của <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, một tổ chức phi lợi nhuận.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Quy định quyền riêng tư</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u">Giới thiệu Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Ph%E1%BB%A7_nh%E1%BA%ADn_chung">Lời phủ nhận</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Bộ Quy tắc Ứng xử Chung</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Lập trình viên</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/vi.wikipedia.org">Thống kê</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Tuyên bố về cookie</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//vi.m.wikipedia.org/w/index.php?title=D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Phiên bản di động</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-865694c9b9-rbcsx","wgBackendResponseTime":207,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"2.120","walltime":"2.388","ppvisitednodes":{"value":38763,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":449245,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":39300,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":25,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":2,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":433460,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 1937.276 1 -total"," 28.98% 561.505 243 Bản_mẫu:Sfn"," 15.77% 305.512 1 Bản_mẫu:Tham_khảo"," 10.74% 207.992 49 Bản_mẫu:Chú_thích_sách"," 8.07% 156.329 5 Bản_mẫu:Inflation-fn"," 7.13% 138.186 33 Bản_mẫu:Chú_thích_web"," 6.49% 125.744 18 Bản_mẫu:Formatprice"," 6.22% 120.418 12 Bản_mẫu:Inflation"," 4.62% 89.482 4 Bản_mẫu:Hộp_điều_hướng"," 4.42% 85.646 1 Bản_mẫu:Cite_web"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"1.049","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":9055319,"limit":52428800},"limitreport-logs":"anchor_id_list = table#1 {\n [\"CITEREFAhnfeldt1966\"] = 1,\n [\"CITEREFBakerHeckerHarbur1983\"] = 1,\n [\"CITEREFBernstein1976\"] = 1,\n [\"CITEREFBethe1991\"] = 1,\n [\"CITEREFBond2011\"] = 1,\n [\"CITEREFCampbell2005\"] = 1,\n [\"CITEREFCompton1956\"] = 1,\n [\"CITEREFFakley,_Dennis_C.1983\"] = 1,\n [\"CITEREFFineRemington1972\"] = 1,\n [\"CITEREFFrank1999\"] = 1,\n [\"CITEREFFrisch1970\"] = 1,\n [\"CITEREFGilbert1969\"] = 1,\n [\"CITEREFGosling1994\"] = 1,\n [\"CITEREFGoudsmit1947\"] = 1,\n [\"CITEREFGowing1964\"] = 1,\n [\"CITEREFGrodzinsRabinowitch1963\"] = 1,\n [\"CITEREFGroves1962\"] = 1,\n [\"CITEREFHanford_Cultural_and_Historic_Resources_Program2002\"] = 1,\n [\"CITEREFHansen1995a\"] = 1,\n [\"CITEREFHansen1995b\"] = 1,\n [\"CITEREFHawkinsTruslowSmith1961\"] = 1,\n [\"CITEREFHewlettAnderson1962\"] = 1,\n [\"CITEREFHewlettDuncan1969\"] = 1,\n [\"CITEREFHoddesonHenriksenMeadeWestfall1993\"] = 1,\n [\"CITEREFHolloway1994\"] = 1,\n [\"CITEREFHomeLow1993\"] = 1,\n [\"CITEREFHowesHerzenberg1999\"] = 1,\n [\"CITEREFHunner2004\"] = 1,\n [\"CITEREFJohnsonJackson1981\"] = 1,\n [\"CITEREFJones1985\"] = 1,\n [\"CITEREFKean2010\"] = 1,\n [\"CITEREFKonopinskiMarvinTeller1946\"] = 1,\n [\"CITEREFLibby1979\"] = 1,\n [\"CITEREFNichols1987\"] = 1,\n [\"CITEREFRhodes1986\"] = 1,\n [\"CITEREFRuhoffFain1962\"] = 1,\n [\"CITEREFSchwartz1998\"] = 1,\n [\"CITEREFSerberRhodes1992\"] = 1,\n [\"CITEREFSmyth1945\"] = 1,\n [\"CITEREFStacey,_C._P.1970\"] = 1,\n [\"CITEREFSweeney2001\"] = 1,\n [\"CITEREFThayer1996\"] = 1,\n [\"CITEREFUlam1976\"] = 1,\n [\"CITEREFVilla,_Brian_L.1981\"] = 1,\n [\"CITEREFWalsh1981\"] = 1,\n [\"CITEREFWaltham2002\"] = 1,\n [\"CITEREFWeinberg1961\"] = 1,\n [\"CITEREFWellerstein2012\"] = 1,\n [\"CITEREFWilliams1960\"] = 1,\n [\"CITEREFWittner1993\"] = 1,\n [\"CITEREFcand.com.vn\"] = 1,\n}\ntemplate_list = table#1 {\n [\"-\"] = 2,\n [\"About\"] = 1,\n [\"CURRENTYEAR\"] = 4,\n [\"Chiến tranh thế giới thứ hai\"] = 1,\n [\"Chính\"] = 1,\n [\"Chú thích báo\"] = 7,\n [\"Chú thích sách\"] = 41,\n [\"Chú thích tạp chí\"] = 8,\n [\"Chú thích web\"] = 29,\n [\"Citation\"] = 1,\n [\"Clear\"] = 3,\n [\"Convert\"] = 56,\n [\"Dự án Manhattan\"] = 1,\n [\"Flagcountry\"] = 3,\n [\"Formatnum:{{Inflation\"] = 2,\n [\"Formatprice\"] = 18,\n [\"Gallery\"] = 1,\n [\"Harvnb\"] = 37,\n [\"Inflation\"] = 12,\n [\"Inflation-fn\"] = 5,\n [\"Inflation-year\"] = 1,\n [\"Infobox military unit\"] = 1,\n [\"Liên kết hỏng\"] = 2,\n [\"Nuclide\"] = 4,\n [\"Percentage\"] = 7,\n [\"Plainlist\"] = 1,\n [\"R\"] = 9,\n [\"Refbegin\"] = 1,\n [\"Refend\"] = 1,\n [\"Refn\"] = 5,\n [\"Sao chọn lọc\"] = 1,\n [\"Sfn\"] = 243,\n [\"Tham khảo\"] = 1,\n [\"Thể loại Commons\"] = 1,\n [\"USS\"] = 1,\n [\"Webarchive\"] = 1,\n}\narticle_whitelist = table#1 {\n}\n","limitreport-profile":[["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::callParserFunction","320","25.8"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::getExpandedArgument","220","17.7"],["?","160","12.9"],["recursiveClone \u003CmwInit.lua:45\u003E","160","12.9"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::match","60","4.8"],["type","60","4.8"],["dataWrapper \u003Cmw.lua:672\u003E","40","3.2"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::sub","40","3.2"],["\u003Cmw.lua:694\u003E","20","1.6"],["init \u003CMô_đun:Convert/data\u003E","20","1.6"],["[others]","140","11.3"]]},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-6f96f97888-896qm","timestamp":"20241113135035","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"D\u1ef1 \u00e1n Manhattan","url":"https:\/\/vi.wikipedia.org\/wiki\/D%E1%BB%B1_%C3%A1n_Manhattan","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q127050","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q127050","author":{"@type":"Organization","name":"Nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00f3ng g\u00f3p v\u00e0o c\u00e1c d\u1ef1 \u00e1n Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Qu\u1ef9 Wikimedia","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2007-03-23T02:14:56Z","dateModified":"2024-10-11T10:49:48Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/9\/95\/TrinityDetonation1945GIF.gif","headline":"d\u1ef1 \u00e1n nghi\u00ean c\u1ee9u v\u00e0 s\u1ea3n xu\u1ea5t bom nguy\u00ean t\u1eed \u0111\u1ea7u ti\u00ean c\u1ee7a Hoa K\u1ef3"}</script> </body> </html>