CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="tr" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Kimya mühendisliği tarihi - Vikipedi</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )trwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","Ocak","Şubat","Mart","Nisan","Mayıs","Haziran","Temmuz","Ağustos","Eylül","Ekim","Kasım","Aralık"],"wgRequestId":"0cc560bb-525f-401b-a388-8032fb97b4ef","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Kimya_mühendisliği_tarihi","wgTitle":"Kimya mühendisliği tarihi","wgCurRevisionId":33943090,"wgRevisionId":33943090,"wgArticleId":2452201,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Webarşiv şablonu wayback bağlantıları","ISBN sihirli bağlantısını kullanan sayfalar","Kimya mühendisliği","Mühendislik tarihi"],"wgPageViewLanguage":"tr","wgPageContentLanguage":"tr","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Kimya_mühendisliği_tarihi","wgRelevantArticleId":2452201,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject": "wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":2}}},"wgStableRevisionId":33943090,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"tr","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"tr"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":20000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q2249881","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":true, "wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.extra-toolbar-buttons","ext.gadget.HizliBilgi","ext.gadget.OpenStreetMap","ext.gadget.switcher", "ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=tr&modules=ext.cite.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=tr&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=tr&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/73/HarimaMID_plant.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="797"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/73/HarimaMID_plant.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="531"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="425"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Kimya mühendisliği tarihi - Vikipedi"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//tr.m.wikipedia.org/wiki/Kimya_m%C3%BChendisli%C4%9Fi_tarihi"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Değiştir" href="/w/index.php?title=Kimya_m%C3%BChendisli%C4%9Fi_tarihi&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Vikipedi (tr)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//tr.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Kimya_m%C3%BChendisli%C4%9Fi_tarihi"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.tr"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Vikipedi Atom beslemesi" href="/w/index.php?title=%C3%96zel:SonDe%C4%9Fi%C5%9Fiklikler&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Kimya_mühendisliği_tarihi rootpage-Kimya_mühendisliği_tarihi skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">İçeriğe atla</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Ana menü" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Ana menü</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Ana menü</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">kenar çubuğuna taşı</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">gizle</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Gezinti </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Anasayfa" title="Anasayfayı ziyaret et [z]" accesskey="z"><span>Anasayfa</span></a></li><li id="n-Hakkımızda" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Hakk%C4%B1nda"><span>Hakkımızda</span></a></li><li id="n-İçindekiler" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:G%C3%B6z_at"><span>İçindekiler</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:Rastgele" title="Rastgele bir sayfaya gidin [x]" accesskey="x"><span>Rastgele madde</span></a></li><li id="n-Seçkin-içerik" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Se%C3%A7kin_i%C3%A7erik"><span>Seçkin içerik</span></a></li><li id="n-Yakınımdakiler" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:Yak%C4%B1n%C4%B1mdakiler"><span>Yakınımdakiler</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-Katılım" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-Katılım" > <div class="vector-menu-heading"> Katılım </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-sandbox" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Deneme_tahtas%C4%B1"><span>Deneme tahtası</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:K%C3%B6y_%C3%A7e%C5%9Fmesi" title="Güncel olaylarla ilgili son bilgiler"><span>Köy çeşmesi</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:SonDe%C4%9Fi%C5%9Fiklikler" title="Vikide yapılmış son değişikliklerin listesi [r]" accesskey="r"><span>Son değişiklikler</span></a></li><li id="n-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Y%C3%BCkle"><span>Dosya yükle</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Topluluk_portali" title="Proje hakkında, neler yapabilirsiniz, ne nerededir"><span>Topluluk portali</span></a></li><li id="n-shop-text" class="mw-list-item"><a href="//shop.wikimedia.org"><span>Wikimedia dükkânı</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Yard%C4%B1m:%C4%B0%C3%A7indekiler" title="Yardım almak için"><span>Yardım</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Anasayfa" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Vikipedi" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-tr.svg" style="width: 6.6875em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="Özgür Ansiklopedi" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-tr.svg" width="104" height="13" style="width: 6.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%C3%96zel:Ara" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Vikipedi içinde ara [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Ara</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Vikipedi üzerinde ara" aria-label="Vikipedi üzerinde ara" autocapitalize="sentences" title="Vikipedi içinde ara [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Özel:Ara"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Ara</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Kişisel araçlar"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Görünüm"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Sayfanın yazı tipi boyutunun, genişliğinin ve renginin görünümünü değiştirin" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Görünüm" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Görünüm</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_tr.wikipedia.org&uselang=tr" class=""><span>Bağış yapın</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C3%96zel:HesapOlu%C5%9Ftur&returnto=Kimya+m%C3%BChendisli%C4%9Fi+tarihi" title="Bir hesap oluşturup oturum açmanız tavsiye edilmektedir ancak bu zorunlu değildir" class=""><span>Hesap oluştur</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C3%96zel:Kullan%C4%B1c%C4%B1OturumuA%C3%A7ma&returnto=Kimya+m%C3%BChendisli%C4%9Fi+tarihi" title="Oturum açmanız tavsiye edilmektedir; ancak bu zorunlu değildir [o]" accesskey="o" class=""><span>Oturum aç</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Daha fazla seçenek" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Kişisel araçlar" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Kişisel araçlar</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Kullanıcı menüsü" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_tr.wikipedia.org&uselang=tr"><span>Bağış yapın</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:HesapOlu%C5%9Ftur&returnto=Kimya+m%C3%BChendisli%C4%9Fi+tarihi" title="Bir hesap oluşturup oturum açmanız tavsiye edilmektedir ancak bu zorunlu değildir"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Hesap oluştur</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:Kullan%C4%B1c%C4%B1OturumuA%C3%A7ma&returnto=Kimya+m%C3%BChendisli%C4%9Fi+tarihi" title="Oturum açmanız tavsiye edilmektedir; ancak bu zorunlu değildir [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Oturum aç</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Çıkış yapmış editörler için sayfalar <a href="/wiki/Yard%C4%B1m:Giri%C5%9F" aria-label="Değişiklik yapma hakkında daha fazla bilgi edinin"><span>daha fazla bilgi</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:Katk%C4%B1lar%C4%B1m" title="Bu IP adresinden yapılmış değişiklikler listesi [y]" accesskey="y"><span>Katkılar</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:MesajSayfam" title="Bu IP adresindeki düzenlemeler hakkında tartışma [n]" accesskey="n"><span>Mesaj</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="İçindekiler" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">İçindekiler</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">kenar çubuğuna taşı</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">gizle</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Giriş</div> </a> </li> <li id="toc-Köken" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Köken"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Köken</span> </div> </a> <ul id="toc-Köken-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-İlk_kimya_mühendisi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#İlk_kimya_mühendisi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>İlk kimya mühendisi</span> </div> </a> <ul id="toc-İlk_kimya_mühendisi-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Türkiye'de_kimya_mühendisliği_ve_kimya_sanayisi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Türkiye'de_kimya_mühendisliği_ve_kimya_sanayisi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Türkiye'de kimya mühendisliği ve kimya sanayisi</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Türkiye'de_kimya_mühendisliği_ve_kimya_sanayisi-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Türkiye'de kimya mühendisliği ve kimya sanayisi alt bölümünü aç/kapa</span> </button> <ul id="toc-Türkiye'de_kimya_mühendisliği_ve_kimya_sanayisi-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Modern_kimyanın_geçmişi_ve_kimya_mühendisliğine_geçiş" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Modern_kimyanın_geçmişi_ve_kimya_mühendisliğine_geçiş"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Modern kimyanın geçmişi ve kimya mühendisliğine geçiş</span> </div> </a> <ul id="toc-Modern_kimyanın_geçmişi_ve_kimya_mühendisliğine_geçiş-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Modern_kimya_mühendisliğine_geçiş_ve_geleneğin_yerleşmesi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Modern_kimya_mühendisliğine_geçiş_ve_geleneğin_yerleşmesi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>Modern kimya mühendisliğine geçiş ve geleneğin yerleşmesi</span> </div> </a> <ul id="toc-Modern_kimya_mühendisliğine_geçiş_ve_geleneğin_yerleşmesi-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kimya_sanayisi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Kimya_sanayisi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.3</span> <span>Kimya sanayisi</span> </div> </a> <ul id="toc-Kimya_sanayisi-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Mesleki_dernekler" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Mesleki_dernekler"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Mesleki dernekler</span> </div> </a> <ul id="toc-Mesleki_dernekler-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kaynakça" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Kaynakça"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Kaynakça</span> </div> </a> <ul id="toc-Kaynakça-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="İçindekiler" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="İçindekiler tablosunu değiştir" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">İçindekiler tablosunu değiştir</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Kimya mühendisliği tarihi</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Başka bir dildeki sayfaya gidin. 9 dilde mevcut" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-9" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">9 dil</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE_%D8%A7%D9%84%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%83%D9%8A%D9%85%D9%8A%D8%A7%D8%A6%D9%8A%D8%A9" title="تاريخ الهندسة الكيميائية - Arapça" lang="ar" hreflang="ar" data-title="تاريخ الهندسة الكيميائية" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Arapça" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%A8%E0%A6%BF%E0%A6%95_%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%95%E0%A7%8C%E0%A6%B6%E0%A6%B2%E0%A7%87%E0%A6%B0_%E0%A6%87%E0%A6%A4%E0%A6%BF%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%B8" title="রাসায়নিক প্রকৌশলের ইতিহাস - Bengalce" lang="bn" hreflang="bn" data-title="রাসায়নিক প্রকৌশলের ইতিহাস" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="Bengalce" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/History_of_chemical_engineering" title="History of chemical engineering - İngilizce" lang="en" hreflang="en" data-title="History of chemical engineering" data-language-autonym="English" data-language-local-name="İngilizce" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Historia_de_la_ingenier%C3%ADa_qu%C3%ADmica" title="Historia de la ingeniería química - İspanyolca" lang="es" hreflang="es" data-title="Historia de la ingeniería química" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="İspanyolca" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D9%85%DB%8C" title="تاریخ مهندسی شیمی - Farsça" lang="fa" hreflang="fa" data-title="تاریخ مهندسی شیمی" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Farsça" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%AF%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%95_%E0%A4%87%E0%A4%82%E0%A4%9C%E0%A5%80%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%B0%E0%A5%80_%E0%A4%95%E0%A4%BE_%E0%A4%87%E0%A4%A4%E0%A4%BF%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%B8" title="रासायनिक इंजीनियरी का इतिहास - Hintçe" lang="hi" hreflang="hi" data-title="रासायनिक इंजीनियरी का इतिहास" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="Hintçe" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Historia_technologii_chemicznej_i_in%C5%BCynierii_procesowej" title="Historia technologii chemicznej i inżynierii procesowej - Lehçe" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Historia technologii chemicznej i inżynierii procesowej" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Lehçe" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Hist%C3%B3ria_da_engenharia_qu%C3%ADmica" title="História da engenharia química - Portekizce" lang="pt" hreflang="pt" data-title="História da engenharia química" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Portekizce" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8C%96%E5%AD%B8%E5%B7%A5%E7%A8%8B%E5%8F%B2" title="化學工程史 - Çince" lang="zh" hreflang="zh" data-title="化學工程史" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Çince" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q2249881#sitelinks-wikipedia" title="Dillerarası bağlantıları değiştir" class="wbc-editpage">Bağlantıları değiştir</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Ad alanları"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Kimya_m%C3%BChendisli%C4%9Fi_tarihi" title="İçerik sayfasını göster [c]" accesskey="c"><span>Madde</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Tart%C4%B1%C5%9Fma:Kimya_m%C3%BChendisli%C4%9Fi_tarihi" rel="discussion" title="İçerik ile ilgili tartışma [t]" accesskey="t"><span>Tartışma</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Dil varyantını değiştir" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Türkçe</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Görünüm"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Kimya_m%C3%BChendisli%C4%9Fi_tarihi"><span>Oku</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Kimya_m%C3%BChendisli%C4%9Fi_tarihi&veaction=edit" title="Bu sayfayı değiştir [v]" accesskey="v"><span>Değiştir</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Kimya_m%C3%BChendisli%C4%9Fi_tarihi&action=edit" title="Bu sayfanın kaynak kodunu düzenleyin [e]" accesskey="e"><span>Kaynağı değiştir</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Kimya_m%C3%BChendisli%C4%9Fi_tarihi&action=history" title="Bu sayfanın geçmiş sürümleri [h]" accesskey="h"><span>Geçmişi gör</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Sayfa araçları"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Araçlar" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Araçlar</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Araçlar</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">kenar çubuğuna taşı</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">gizle</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Daha fazla seçenek" > <div class="vector-menu-heading"> Eylemler </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Kimya_m%C3%BChendisli%C4%9Fi_tarihi"><span>Oku</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Kimya_m%C3%BChendisli%C4%9Fi_tarihi&veaction=edit" title="Bu sayfayı değiştir [v]" accesskey="v"><span>Değiştir</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Kimya_m%C3%BChendisli%C4%9Fi_tarihi&action=edit" title="Bu sayfanın kaynak kodunu düzenleyin [e]" accesskey="e"><span>Kaynağı değiştir</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Kimya_m%C3%BChendisli%C4%9Fi_tarihi&action=history"><span>Geçmişi gör</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Genel </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:SayfayaBa%C4%9Flant%C4%B1lar/Kimya_m%C3%BChendisli%C4%9Fi_tarihi" title="Bu sayfaya bağlantı vermiş tüm viki sayfalarının listesi [j]" accesskey="j"><span>Sayfaya bağlantılar</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:%C4%B0lgiliDe%C4%9Fi%C5%9Fiklikler/Kimya_m%C3%BChendisli%C4%9Fi_tarihi" rel="nofollow" title="Bu sayfadan bağlantı verilen sayfalardaki son değişiklikler [k]" accesskey="k"><span>İlgili değişiklikler</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:%C3%96zelSayfalar" title="Tüm özel sayfaların listesi [q]" accesskey="q"><span>Özel sayfalar</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Kimya_m%C3%BChendisli%C4%9Fi_tarihi&oldid=33943090" title="Bu sayfanın bu revizyonuna kalıcı bağlantı"><span>Kalıcı bağlantı</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Kimya_m%C3%BChendisli%C4%9Fi_tarihi&action=info" title="Bu sayfa hakkında daha fazla bilgi"><span>Sayfa bilgisi</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:KaynakG%C3%B6ster&page=Kimya_m%C3%BChendisli%C4%9Fi_tarihi&id=33943090&wpFormIdentifier=titleform" title="Bu sayfadan nasıl kaynak göstereceği hakkında bilgi"><span>Bu sayfayı kaynak göster</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ftr.wikipedia.org%2Fwiki%2FKimya_m%25C3%25BChendisli%25C4%259Fi_tarihi"><span>Kısaltılmış URL'yi al</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:QrCode&url=https%3A%2F%2Ftr.wikipedia.org%2Fwiki%2FKimya_m%25C3%25BChendisli%25C4%259Fi_tarihi"><span>Karekodu indir</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Yazdır/dışa aktar </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:Kitap&bookcmd=book_creator&referer=Kimya+m%C3%BChendisli%C4%9Fi+tarihi"><span>Bir kitap oluştur</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:DownloadAsPdf&page=Kimya_m%C3%BChendisli%C4%9Fi_tarihi&action=show-download-screen"><span>PDF olarak indir</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Kimya_m%C3%BChendisli%C4%9Fi_tarihi&printable=yes" title="Bu sayfanın basılmaya uygun sürümü [p]" accesskey="p"><span>Basılmaya uygun görünüm</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Diğer projelerde </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q2249881" title="Veri havuzundaki ilgili ögeye bağlantı [g]" accesskey="g"><span>Vikiveri ögesi</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Sayfa araçları"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Görünüm"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Görünüm</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">kenar çubuğuna taşı</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">gizle</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Vikipedi, özgür ansiklopedi</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="tr" dir="ltr"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r33092931">.mw-parser-output .sidebar{width:22em;float:right;clear:right;margin:0.5em 0 1em 1em;background:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);border:1px solid #aaa;padding:0.2em;text-align:center;line-height:1.4em;font-size:88%;border-collapse:collapse;display:table}body.skin-minerva .mw-parser-output .sidebar{display:table!important;float:right!important;margin:0.5em 0 1em 1em!important}.mw-parser-output .sidebar-subgroup{width:100%;margin:0;border-spacing:0}.mw-parser-output .sidebar-left{float:left;clear:left;margin:0.5em 1em 1em 0}.mw-parser-output .sidebar-none{float:none;clear:both;margin:0.5em 1em 1em 0}.mw-parser-output .sidebar-outer-title{padding:0 0.4em 0.2em;font-size:125%;line-height:1.2em;font-weight:bold}.mw-parser-output .sidebar-top-image{padding:0.4em}.mw-parser-output .sidebar-top-caption,.mw-parser-output .sidebar-pretitle-with-top-image,.mw-parser-output .sidebar-caption{padding:0.2em 0.4em 0;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-pretitle{padding:0.4em 0.4em 0;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-title,.mw-parser-output .sidebar-title-with-pretitle{padding:0.2em 0.8em;font-size:145%;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-title-with-pretitle{padding:0.1em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-image{padding:0.2em 0.4em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-heading{padding:0.1em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-content{padding:0 0.5em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-content-with-subgroup{padding:0.1em 0.4em 0.2em}.mw-parser-output .sidebar-above,.mw-parser-output .sidebar-below{padding:0.3em 0.8em;font-weight:bold}.mw-parser-output .sidebar-collapse .sidebar-above,.mw-parser-output .sidebar-collapse .sidebar-below{border-top:1px solid #aaa;border-bottom:1px solid #aaa}.mw-parser-output .sidebar-navbar{text-align:right;font-size:115%;padding:0 0.4em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-list-title{padding:0 0.4em;text-align:left;font-weight:bold;line-height:1.6em;font-size:105%}.mw-parser-output .sidebar-list-title-c{padding:0 0.4em;text-align:center;margin:0 3.3em}@media(max-width:720px){body.mediawiki .mw-parser-output .sidebar{width:100%!important;clear:both;float:none!important;margin-left:0!important;margin-right:0!important}}</style><table class="sidebar nomobile hlist" style="width:18.0em;"><tbody><tr><td class="sidebar-pretitle navbox-title" style="background:#008080;color:#008080"><span style="color:white;">Bu başlık <a href="/wiki/Kimya_m%C3%BChendisli%C4%9Fi" title="Kimya mühendisliği"><span style="color:white;">kimya mühendisliğine</span></a> ait <a href="/wiki/Kategori:Kimya_m%C3%BChendisli%C4%9Fi" title="Kategori:Kimya mühendisliği"><span style="color:white;">serinin</span></a> bir parçasıdır.</span></td></tr><tr><th class="sidebar-title-with-pretitle" style="background:#008080;color:#008080;navbox-title"><a href="/wiki/Kimya_m%C3%BChendisli%C4%9Fi" title="Kimya mühendisliği"><span style="color:white;">Kimya mühendisliği</span></a></th></tr><tr><td class="sidebar-image" style="padding:0.4em 0 0.4em;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:HarimaMID_plant.jpg" class="mw-file-description" title="Harima kimyasal tesisi"><img alt="Harima kimyasal tesisi" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/HarimaMID_plant.jpg/200px-HarimaMID_plant.jpg" decoding="async" width="200" height="133" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/HarimaMID_plant.jpg/300px-HarimaMID_plant.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/HarimaMID_plant.jpg/400px-HarimaMID_plant.jpg 2x" data-file-width="619" data-file-height="411" /></a></span></td></tr><tr><td class="sidebar-above"> <ul><li><a class="mw-selflink selflink">Tarih</a></li></ul></td></tr><tr><th class="sidebar-heading background:#008080;color:#008080;navbox-abovebelow" style="background:#008080;color:#F0F0F0;padding:0.2em;"> Temel ilkeler</th></tr><tr><td class="sidebar-content"> <ul><li><a href="/wiki/Kimya_end%C3%BCstrisi" title="Kimya endüstrisi">Endüstri</a></li> <li><a href="/wiki/Kimya_m%C3%BChendisi" title="Kimya mühendisi">Mühendis</a></li> <li><a href="/wiki/Kimyasal_proses" class="mw-redirect" title="Kimyasal proses">Proses</a></li> <li><a href="/wiki/Birim_i%C5%9Flem" title="Birim işlem">Ünite operasyonları</a></li> <li><a href="/wiki/Kimyasal_kinetik" title="Kimyasal kinetik">Kinetik</a></li> <li><a href="/wiki/Ta%C5%9F%C4%B1n%C4%B1m_olay%C4%B1" title="Taşınım olayı">Taşınım olayı</a></li></ul></td> </tr><tr><th class="sidebar-heading background:#008080;color:#008080;navbox-abovebelow" style="background:#008080;color:#F0F0F0;padding:0.2em;"> <a href="/wiki/%C3%9Cnite_prosesi" title="Ünite prosesi"><span style="color:white;">Ünite prosesleri</span></a></th></tr><tr><td class="sidebar-content"> <ul><li><a href="/wiki/Kimyasal_tesisi" title="Kimyasal tesisi">Kimyasal tesisi</a></li> <li><a href="/wiki/Kimyasal_reakt%C3%B6r" title="Kimyasal reaktör">Kimyasal reaktör</a></li> <li><a href="/wiki/Ay%C4%B1rma_i%C5%9Flemleri" class="mw-redirect" title="Ayırma işlemleri">Ayırma işlemleri</a></li></ul></td> </tr><tr><th class="sidebar-heading background:#008080;color:#008080;navbox-abovebelow" style="background:#008080;color:#F0F0F0;padding:0.2em;"> Bakış açıları</th></tr><tr><td class="sidebar-content"> <ul><li><a href="/wiki/Is%C4%B1_aktar%C4%B1m%C4%B1" class="mw-redirect" title="Isı aktarımı">Isı aktarımı</a></li> <li><a href="/wiki/K%C3%BCtle_aktar%C4%B1m%C4%B1" title="Kütle aktarımı">Kütle aktarımı</a></li> <li><a href="/wiki/Ak%C4%B1%C5%9Fkan_dinami%C4%9Fi" class="mw-redirect" title="Akışkan dinamiği">Akışkan dinamiği</a></li> <li><br /><a href="/wiki/Proses_tasar%C4%B1m%C4%B1" title="Proses tasarımı">Proses tasarımı</a></li> <li><a href="/wiki/Proses_kontrol" title="Proses kontrol">Proses kontrol</a></li> <li><a href="/wiki/Kimyasal_termodinamik" title="Kimyasal termodinamik">Kimyasal termodinamik</a></li> <li><a href="/wiki/Kimyasal_reaksiyon_m%C3%BChendisli%C4%9Fi" title="Kimyasal reaksiyon mühendisliği">Reaksiyon mühendisliği</a></li></ul></td> </tr><tr><td class="sidebar-navbar"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r25548259">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:left;text-align:left}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-right:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-left:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}.mw-parser-output .infobox .navbar{font-size:100%}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}</style><div class="plainlinks hlist navbar navbar-mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%C5%9Eablon:Kimya_m%C3%BChendisli%C4%9Fi" title="Şablon:Kimya mühendisliği"><abbr title="Bu şablonu görüntüle">g</abbr></a></li><li class="nv-talk"><a href="/wiki/%C5%9Eablon_tart%C4%B1%C5%9Fma:Kimya_m%C3%BChendisli%C4%9Fi" title="Şablon tartışma:Kimya mühendisliği"><abbr title="Bu şablonu tartış">t</abbr></a></li><li class="nv-edit"><a class="external text" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C5%9Eablon:Kimya_m%C3%BChendisli%C4%9Fi&action=edit"><abbr title="Bu şablonu değiştir">d</abbr></a></li></ul></div></td></tr></tbody></table> <p><b><a href="/wiki/Kimya_m%C3%BChendisli%C4%9Fi" title="Kimya mühendisliği">Kimya mühendisliği</a>,</b> 19. yüzyılda "endüstri kimyası" ile uğraşanlar tarafından geliştirilmiş bir disiplindir. <a href="/wiki/Sanayi_Devrimi" title="Sanayi Devrimi">Sanayi Devrimi</a>'nin öncesinde, endüstri kimyasalları ve tüketici malları (örneğin <a href="/wiki/Sabun" title="Sabun">sabun</a>) ağırlıklı olarak <a href="/w/index.php?title=Kesikli_%C3%BCretim&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kesikli üretim (sayfa mevcut değil)">kesikli üretim</a> yöntemiyle üretiliyordu. Kesikli üretim emek yoğun bir işlemdir. Bunun başlıca sebebi kesikli üretim yöntemi kullanan üretim tesislerinde bulunan pek çok <a href="/wiki/%C3%9Cnite_operasyonlar%C4%B1" class="mw-redirect" title="Ünite operasyonları">ünite operasyonunun</a> manüel kullanım gerektirmesi ve sonuç olarak iş gücüne ihtiyaç duyulmasıdır. Kesikli üretim boyu gerçekleştirilen fiziksel ve kimyasal işlemlerin sonunda satılabilir bir ürün sağlamak için elde edilen ürün izole edilebilir, saflaştırılabilir ve test edilebilir. Kesikli üretim işlemleri iş ve ekipman kullanımında verimsiz olmasına rağmen bugün hâlâ farmasötikal ara ürünler gibi değerli ürünlerin, parfüm ve boya gibi özel ve formüle edilmiş ürünlerin üretiminde kullanılmakta ve kâr elde edilebilmektedir. Kimya mühendisliği tekniklerinin üretim prosesi geliştirmesi üzerine uygulanması ile <a href="/wiki/Kimyasal_madde" title="Kimyasal madde">kimyasallar</a> artık sürekli bir üretim hattında <a href="/wiki/Kimyasal_proses" class="mw-redirect" title="Kimyasal proses">kimyasal işlemler</a> ile daha büyük miktarlarda imal edilebilmektedir. Sanayi Devrimi, kesikli üretimden <a href="/w/index.php?title=S%C3%BCrekli_%C3%BCretim&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sürekli üretim (sayfa mevcut değil)">sürekli üretime</a> geçişin başladığı dönemde ortaya çıkmıştı. Bugün <a href="/w/index.php?title=Ticari_kimyasallar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ticari kimyasallar (sayfa mevcut değil)">ticari kimyasallar</a> ve <a href="/wiki/Petrokimyasallar" class="mw-redirect" title="Petrokimyasallar">petrokimyasallar</a> büyük çoğunlukla sürekli üretim prosesleri ile imal edilirken, <a href="/w/index.php?title=%C3%96zel_kimyasallar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Özel kimyasallar (sayfa mevcut değil)">özel kimyasallar</a>, <a href="/w/index.php?title=%C4%B0nce_kimyasallar&action=edit&redlink=1" class="new" title="İnce kimyasallar (sayfa mevcut değil)">ince kimyasallar</a> ve <a href="/wiki/%C4%B0la%C3%A7" title="İlaç">ilaçlar</a> kesikli üretim yöntemleri ile üretilmektedir. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Köken"><span id="K.C3.B6ken"></span>Köken</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kimya_m%C3%BChendisli%C4%9Fi_tarihi&veaction=edit&section=1" title="Değiştirilen bölüm: Köken" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kimya_m%C3%BChendisli%C4%9Fi_tarihi&action=edit&section=1" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Köken"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Sanayi Devrimi, <a href="/wiki/Sodyum_karbonat" title="Sodyum karbonat">soda külü</a> gibi dökme kimyasallarda hem miktar hem de kalite bakımından talepte büyük bir yükselişe yol açtı.<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Bu iki anlama geliyordu: </p> <ol><li>Faaliyetin büyüklüğü ve operasyonun etkinliği artırılmalıydı.</li> <li>Devamlı üretim işlemi gibi, kesikli üretime alternatif operasyonların incelenmesi gerekiyordu.</li></ol> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="İlk_kimya_mühendisi"><span id=".C4.B0lk_kimya_m.C3.BChendisi"></span>İlk kimya mühendisi</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kimya_m%C3%BChendisli%C4%9Fi_tarihi&veaction=edit&section=2" title="Değiştirilen bölüm: İlk kimya mühendisi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kimya_m%C3%BChendisli%C4%9Fi_tarihi&action=edit&section=2" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: İlk kimya mühendisi"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Endüstriyel kimya 1800'lerde uygulanmaktaydı ve İngiltere'deki üniversitelerdeki çalışmalar, 1848'de <a href="/w/index.php?title=Friedrich_Ludwig_Knapp&action=edit&redlink=1" class="new" title="Friedrich Ludwig Knapp (sayfa mevcut değil)">Friedrich Ludwig Knapp</a>, <a href="/w/index.php?title=Edmund_Ronalds&action=edit&redlink=1" class="new" title="Edmund Ronalds (sayfa mevcut değil)">Edmund Ronalds</a> ve <a href="/w/index.php?title=Thomas_Richardson&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thomas Richardson (sayfa mevcut değil)">Thomas Richardson</a>'ın <i>Kimyasal Teknoloji</i> adlı kitabı ile başladı.<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 1800'de kimyasal işlemleri kontrol etmek için kullanılması gereken mühendislik ilkeleri ayrı bir mesleki faaliyet olarak tanınmıştı. Kimya mühendisliği ilk olarak <a href="/wiki/Manchester_%C3%9Cniversitesi" title="Manchester Üniversitesi">Manchester Üniversitesi</a>'nde <a href="/wiki/George_E._Davis" title="George E. Davis">George E. Davis</a>'in 1887'de endüstriyel kimya uygulamalarını çeşitli yönlerini ele aldığı on iki derslik kimya mühendisliği eğitim kursu ile bir meslek olarak kurulmuştur.<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Bugün ise kimya mühendisliği bir ana mühendislik dalıdır ve çeşitli endüstrilerde kimya mühendisleri kilit rol oynamaktadır. Tecrübeli kimya mühendisleri National Society of Professional Engineers'ın desteğiyle ABD'de lisanslı "Profesyonel Mühendis" olabilirler veya Birleşik Krallık'ta kurulmuş <a href="/w/index.php?title=Kimya_M%C3%BChendisleri_Enstit%C3%BCs%C3%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kimya Mühendisleri Enstitüsü (sayfa mevcut değil)">Kimya Mühendisleri Enstitüsü</a> aracılığıyla "sözleşmeli" kimya mühendisi statüsü kazanabilirler. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Türkiye'de_kimya_mühendisliği_ve_kimya_sanayisi"><span id="T.C3.BCrkiye.27de_kimya_m.C3.BChendisli.C4.9Fi_ve_kimya_sanayisi"></span>Türkiye'de kimya mühendisliği ve kimya sanayisi</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kimya_m%C3%BChendisli%C4%9Fi_tarihi&veaction=edit&section=3" title="Değiştirilen bölüm: Türkiye'de kimya mühendisliği ve kimya sanayisi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kimya_m%C3%BChendisli%C4%9Fi_tarihi&action=edit&section=3" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Türkiye'de kimya mühendisliği ve kimya sanayisi"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Modern_kimyanın_geçmişi_ve_kimya_mühendisliğine_geçiş"><span id="Modern_kimyan.C4.B1n_ge.C3.A7mi.C5.9Fi_ve_kimya_m.C3.BChendisli.C4.9Fine_ge.C3.A7i.C5.9F"></span>Modern kimyanın geçmişi ve kimya mühendisliğine geçiş</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kimya_m%C3%BChendisli%C4%9Fi_tarihi&veaction=edit&section=4" title="Değiştirilen bölüm: Modern kimyanın geçmişi ve kimya mühendisliğine geçiş" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kimya_m%C3%BChendisli%C4%9Fi_tarihi&action=edit&section=4" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Modern kimyanın geçmişi ve kimya mühendisliğine geçiş"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Türkiye'de kimya mühendisliğinin kurulması ve gelişimi 1900'lü yılların başlarına dayanır. </p><p>Elmacı'ya göre "Modern kimya Türkiye’ye mühendislik ve tıp eğitiminin kurumsallaşmasına paralel olarak girmiştir."<sup id="cite_ref-:0_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-:0-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Osmanlı döneminde, 1917 senesine kadar kimya eğitimi <a href="/w/index.php?title=M%C3%BChendislik_e%C4%9Fitimi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mühendislik eğitimi (sayfa mevcut değil)">mühendislik</a> ve <a href="/wiki/T%C4%B1p_e%C4%9Fitimi" title="Tıp eğitimi">tıp eğitimi</a> içerisinde sürdürülmüştür. <a href="/w/index.php?title=Kimyager_Dervi%C5%9F_Pa%C5%9Fa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kimyager Derviş Paşa (sayfa mevcut değil)">Kimyager Derviş Paşa</a>’nın <i>Usul-ı Kimya</i> (1848), <a href="/wiki/K%C4%B1r%C4%B1ml%C4%B1_Aziz_Bey" title="Kırımlı Aziz Bey">Kırımlı Aziz</a>’in <i>Kimyâ-i Tıbbî</i> (1868-1871), Tıbbiye hocalarından Ali Rıza’nın <i>Kimya-i Uzvi</i> (1901) adlı kitapları, Osmanlı'da kimya alanında yayınlamış ilk kitaplardandır.<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Türkiye'de düzenli kimya eğitimine geçilmesi 1915 yılındaki reformlar ile gerçekleşmiştir. 1913 ile 1915 yılları arasında, Darülfünun'daki reform sonucunda 1917 yılında <a href="/wiki/Almanya" title="Almanya">Almanya</a>’dan üç profesör getirtilmiştir. Bu üç bilim insanı <a href="/wiki/Fritz_Arndt" title="Fritz Arndt">Fritz Arndt</a>, Kurt Hoesch ve Gustav Fester'di. Almanya'dan getirilen profesörler tarafından kurulan Kimya Enstitüsü'nün kuruluş amacı <i>“Endüstri Kimyageri”</i> yetiştirmekti. Bu tarihlerde hem dünyada hem Türkiye'de, kimya mühendisliği henüz bir ana mühendislik dalı olarak esaslı yerini almamıştı.<sup id="cite_ref-:2_6-0" class="reference"><a href="#cite_note-:2-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Bu reformlarda kimya dersleri için <a href="/wiki/Dar%C3%BClf%C3%BCnun" class="mw-redirect" title="Darülfünun">Dârülfünun</a>'da ayrı bir bina ayrılmıştır ve burada kurulan yeni enstitüye <i>“Yerebatan Kimya Darülmesaisi”</i> adı verilmiştir. Türk hocalar ve <a href="/wiki/Fritz_Arndt" title="Fritz Arndt">Fritz Arndt</a> gibi pek çok Alman hoca bu enstitüde <a href="/wiki/Organik_kimya" title="Organik kimya">organik kimya</a>, inorganik kimya ve sınai kimya dersleri vermişlerdir. Ancak kimya eğitiminin sistematikleşmesi 1917 yılında kurulan <i>"Kimya Enstitüsü"</i> ile gerçekleşmiştir.<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 1917'den 1933'e Dârülfünun'da, 1933'ten 1935'e <a href="/wiki/%C4%B0stanbul_%C3%9Cniversitesi" title="İstanbul Üniversitesi">İstanbul Üniversitesi</a>’nde “Kimyager Diploması” verilmiştir.<sup id="cite_ref-:0_4-1" class="reference"><a href="#cite_note-:0-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/%C3%9Cniversite_Reformu" title="Üniversite Reformu">Üniversite reformu</a> sonrasında kimya mühendisliği bölümü Türkiye'de esaslı yerini almıştır.<sup id="cite_ref-:2_6-1" class="reference"><a href="#cite_note-:2-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 1958 yılında <a href="/wiki/Orta_Do%C4%9Fu_Teknik_%C3%9Cniversitesi" title="Orta Doğu Teknik Üniversitesi">Orta Doğu Teknik Üniversitesi</a> ve <a href="/wiki/%C4%B0stanbul_Teknik_%C3%9Cniversitesi" title="İstanbul Teknik Üniversitesi">İstanbul Teknik Üniversitesi</a>'nde açılan,<sup id="cite_ref-:7_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-:7-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 1957 yılında <a href="/wiki/Robert_Kolej" class="mw-redirect" title="Robert Kolej">Robert Kolej Mühendislik Yüksek Okulu</a>'nda kurulup, 1971'de millileştirilip <a href="/wiki/Bo%C4%9Fazi%C3%A7i_%C3%9Cniversitesi" title="Boğaziçi Üniversitesi">Boğaziçi Üniversitesi</a>'ne aktarılan kimya mühendisliği bölümleri, Türkiye'de kimya mühendisliğinin gelişmesinde ve bilinmesinde öncü kurumlar olmuşlardır.<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 1954 yılında, <a href="/wiki/T%C3%BCrk_M%C3%BChendis_ve_Mimar_Odalar%C4%B1_Birli%C4%9Fi" title="Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği">TMMOB</a>'ye bağlı olarak <a href="/wiki/Kimya_M%C3%BChendisleri_Odas%C4%B1" title="Kimya Mühendisleri Odası">Kimya Mühendisleri Odası</a> kurulmuştur.<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Türkiye'de kimya mühendisliğine geçişin dönüm noktası ise, 25 Nisan 1935 tarihli Fen Fakültesi Meclisi toplantısında alınan karar olmuştur."<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Alınan karar ile üç yıllık kimyagerlik öğretimi dört yıllık kimya mühendisliği öğretimine dönüştürülmüştür.<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Modern_kimya_mühendisliğine_geçiş_ve_geleneğin_yerleşmesi"><span id="Modern_kimya_m.C3.BChendisli.C4.9Fine_ge.C3.A7i.C5.9F_ve_gelene.C4.9Fin_yerle.C5.9Fmesi"></span>Modern kimya mühendisliğine geçiş ve geleneğin yerleşmesi</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kimya_m%C3%BChendisli%C4%9Fi_tarihi&veaction=edit&section=5" title="Değiştirilen bölüm: Modern kimya mühendisliğine geçiş ve geleneğin yerleşmesi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kimya_m%C3%BChendisli%C4%9Fi_tarihi&action=edit&section=5" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Modern kimya mühendisliğine geçiş ve geleneğin yerleşmesi"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%C3%9Cniversite_Reformu" title="Üniversite Reformu">Üniversite reformu</a> ile beraber 1935 yılına gelindiğinde, İstanbul Üniversitesi'nden belli sertifikaları alan ve sınavları geçen öğrencilere kimya mühendisliği diploması verilmesini sağlayan <i>Fen Fakültesi Kimya Mühendislik Tedrisat ve İmtihan Talimatnamesi</i> hayata geçmiştir.<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Uzun yıllar kimya mühendisliğinde Alman usulünü izleyen üniversiteler, 1950'li yıllardan itibaren Amerikan usulünü esas aldılar.<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/%C4%B0stanbul_Teknik_%C3%9Cniversitesi" title="İstanbul Teknik Üniversitesi">İstanbul Teknik Üniversitesi</a>'nde Kimya Mühendisliği eğitimi, 4 yıllık lisans programı şeklinde 1958 yılında İTÜ Teknik Okulu Kimya Şubesinde başlamış, <a href="/wiki/Orta_Do%C4%9Fu_Teknik_%C3%9Cniversitesi" title="Orta Doğu Teknik Üniversitesi">Orta Doğu Teknik Üniversitesi</a>'nde de Kimya Mühendisliği Bölümü aynı tarihte açılmıştır. <a href="/wiki/Robert_Kolej" class="mw-redirect" title="Robert Kolej">Robert Kolej Mühendislik Yüksek Okulu</a>'nda kurulan kimya mühendisliği bölümü de 1971'de millileştirilip <a href="/wiki/Bo%C4%9Fazi%C3%A7i_%C3%9Cniversitesi" title="Boğaziçi Üniversitesi">Boğaziçi Üniversitesi</a>'ne aktarılmıştır.<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Kimya_sanayisi">Kimya sanayisi</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kimya_m%C3%BChendisli%C4%9Fi_tarihi&veaction=edit&section=6" title="Değiştirilen bölüm: Kimya sanayisi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kimya_m%C3%BChendisli%C4%9Fi_tarihi&action=edit&section=6" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Kimya sanayisi"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Tupras_%C4%B0zmit_Refinery.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Tupras_%C4%B0zmit_Refinery.jpg/300px-Tupras_%C4%B0zmit_Refinery.jpg" decoding="async" width="300" height="200" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Tupras_%C4%B0zmit_Refinery.jpg/450px-Tupras_%C4%B0zmit_Refinery.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Tupras_%C4%B0zmit_Refinery.jpg/600px-Tupras_%C4%B0zmit_Refinery.jpg 2x" data-file-width="1920" data-file-height="1280" /></a><figcaption><a href="/wiki/T%C3%9CPRA%C5%9E_%C4%B0zmit_Rafinerisi" title="TÜPRAŞ İzmit Rafinerisi">Tüpraş İzmit Rafinerisi</a></figcaption></figure> <p>Kimya mühendisliğinin Türkiye'de gelişiminde, petrokimya endüstrisinin kurulması rol oynamıştır. 1954 tarihinde, <a href="/wiki/Halk" title="Halk">kamu</a> adına <a href="/wiki/Hidrokarbon" title="Hidrokarbon">hidrokarbon</a> arama, <a href="/wiki/Sondaj" title="Sondaj">sondaj</a>, üretim, <a href="/wiki/Petrol_rafinerisi" title="Petrol rafinerisi">rafineri</a> ve <a href="/wiki/Pazarlama" title="Pazarlama">pazarlama</a> faaliyetlerinde bulunmak amacıyla <a href="/wiki/T%C3%BCrkiye_Petrolleri_Anonim_Ortakl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı">Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı</a> (TPAO) kurulmuştur.<sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> TPAO'nun öncülüğünde 1965 yılında <a href="/wiki/PETK%C4%B0M" title="PETKİM">PETKİM</a>,<sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 1974 yılında <a href="/wiki/BOTA%C5%9E" title="BOTAŞ">Boru Hatları İle Petrol Taşıma Anonim Şirketi</a> (BOTAŞ),<sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 1983 yılında <a href="/wiki/T%C3%9CPRA%C5%9E" title="TÜPRAŞ">TÜPRAŞ</a> kurulmuştur.<sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Petrokimya alanındaki yatırımlar ve ilerlemeler ve 80'lerden itibaren özel girişimler ile Türkiye'de gelişen kimya sanayisi kimya mühendisliği istihdamını ve ihtiyacını artırmıştır.<sup id="cite_ref-:7_8-1" class="reference"><a href="#cite_note-:7-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Bu sektörde yoğun olarak <a href="/wiki/Dam%C4%B1tma_kolonu" title="Damıtma kolonu">distilasyon kolonları</a>, <a href="/wiki/Kimyasal_reakt%C3%B6r" title="Kimyasal reaktör">reaktörler</a> ve <a href="/wiki/Is%C4%B1_De%C4%9Fi%C5%9Ftirici" class="mw-redirect" title="Isı Değiştirici">ısı değiştriciler</a> gibi ekipmanlar kullanıldığından<sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> bu süreçler hakkında bilgi sahibi olan kimya mühendislerine ihtiyaç duyulmaktadır.<sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-:6_25-0" class="reference"><a href="#cite_note-:6-25"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Türkiye'de petrol ve petrokimya girişimlerinden sonra gelişen <a href="/wiki/Kimya_end%C3%BCstrisi" title="Kimya endüstrisi">kimya</a>, <a href="/wiki/G%C4%B1da" title="Gıda">gıda</a> (<a href="/wiki/Ya%C4%9F" title="Yağ">yağ</a> ve <a href="/wiki/%C5%9Eeker" title="Şeker">şeker</a> <a href="/wiki/Fabrika" title="Fabrika">fabrikaları</a>), <a href="/wiki/%C4%B0la%C3%A7" title="İlaç">ilaç</a>, <a href="/wiki/Plastik" title="Plastik">plastik</a>, <a href="/wiki/%C3%87imento" title="Çimento">çimento</a> ve <a href="/w/index.php?title=Yap%C4%B1_malzemesi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yapı malzemesi (sayfa mevcut değil)">yapı malzemeleri</a>, <a href="/wiki/Boya" title="Boya">boya</a>, <a href="/wiki/Cam" title="Cam">cam</a> ve <a href="/wiki/Seramik" title="Seramik">seramik</a>, <a href="/wiki/Kozmetik" title="Kozmetik">kozmetik</a>, <a href="/w/index.php?title=H%C4%B1zl%C4%B1_t%C3%BCketim_mallar%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hızlı tüketim malları (sayfa mevcut değil)">hızlı tüketim malları</a>, <a href="/wiki/Herbisit" title="Herbisit">tarım ilaçları</a> ve <a href="/wiki/G%C3%BCbre" title="Gübre">gübre</a>, <a href="/w/index.php?title=End%C3%BCstriyel_gaz&action=edit&redlink=1" class="new" title="Endüstriyel gaz (sayfa mevcut değil)">endüstriyel gazlar</a> ve diğer birçok <a href="/wiki/End%C3%BCstri" class="mw-redirect" title="Endüstri">endüstri</a> de kimya mühendisliğine ihtiyacı artırmıştır. 2008 yılında Türkiye'nin kimya sektöründe toplam 200.303, 2010 yılında 229.221, 2011'de ise 230.629 kişi istihdam edilmiştir.<sup id="cite_ref-:82_26-0" class="reference"><a href="#cite_note-:82-26"><span class="cite-bracket">[</span>26<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 1935'te kurulan <a href="/wiki/T%C3%BCrkiye_%C5%9Eeker_Fabrikalar%C4%B1" title="Türkiye Şeker Fabrikaları">Türkiye Şeker Fabrikaları</a>,<sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27"><span class="cite-bracket">[</span>27<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> çeşitli tarihlerde yerli ve yabancı özel girişimler ile kurulan ilaç fabrikaları da kimya mühendisine ihtiyaç duymaktadır.<sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28"><span class="cite-bracket">[</span>28<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Kimya ve üretim sektöründeki kimya mühendisi istihdamı 2004'ten 2011'e genel olarak artış göstermiştir.<sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span class="cite-bracket">[</span>29<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>2000 yılından sonra Türkiye'de devlet eliyle kurulan ve kimya mühendislerinin istihdam merkezlerinin <a href="/wiki/Adalet_ve_Kalk%C4%B1nma_Partisi" title="Adalet ve Kalkınma Partisi">dönemin hükümeti</a> tarafından <a href="/wiki/Kategori:%C3%96zelle%C5%9Ftirmeler" title="Kategori:Özelleştirmeler">özelleştirmesi</a> gerçekleştirilmiştir. PETKİM 2008 yılında <a href="/wiki/Azerbaycan" title="Azerbaycan">Azerbaycan</a> devletine ait <a href="/wiki/SOCAR" title="SOCAR">SOCAR</a>'a,<sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span class="cite-bracket">[</span>30<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> TÜPRAŞ 2006 yılında <a href="/wiki/Ko%C3%A7_Holding" title="Koç Holding">Koç</a>-<a href="/wiki/Royal_Dutch_Shell" class="mw-redirect" title="Royal Dutch Shell">Shell</a> konsorsiyumuna devredilmiştir.<sup id="cite_ref-31" class="reference"><a href="#cite_note-31"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/T%C3%BCrkiye_%C5%9Eeker_Fabrikalar%C4%B1" title="Türkiye Şeker Fabrikaları">Türkiye Şeker Fabrikaları</a>'nın <a href="/wiki/%C3%96zelle%C5%9Ftirme" title="Özelleştirme">özelleştirme</a> işlemlerinin süresi ise 2023'e uzatılmıştır.<sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32"><span class="cite-bracket">[</span>32<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/T%C3%BCrkiye%27de_i%C5%9Fsizlik" title="Türkiye'de işsizlik">Türkiye'deki genel işsizlik sorunu</a> nedeniyle KMO 2015 yılında <i>"Kimya Mühendislerinin İşsizlik Sorunu Çözülmelidir"</i> başlıklı bir basın açıklaması yayınlamış,<sup id="cite_ref-33" class="reference"><a href="#cite_note-33"><span class="cite-bracket">[</span>33<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 2018 yılında da bir <i>"Üniversite Yerleştirme Sonuçları Kimya Mühendisliği Raporu"</i> hazırlamıştır.<sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="#cite_note-34"><span class="cite-bracket">[</span>34<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Bu raporlar ve açıklamalarda kimya mühendislerinin Türkiye'deki işsizlik sebepleri detaylı bir biçimde incelenmiş, çözüm önerileri sunulmuştur. <a href="/wiki/2018-19_T%C3%BCrkiye_d%C3%B6viz_ve_bor%C3%A7_krizi" class="mw-redirect" title="2018-19 Türkiye döviz ve borç krizi">2018-19 Türkiye döviz ve borç krizi</a> ve ekonomik küçülme ile Türkiye genelinde artan işsizlik kimya sektöründe de etkilerini göstermiştir. Ancak kimya sektörünün firmalarının ihracat gerçekleştiren ve cari açığı kapatan firmalar olmaları, kimya mühendislerine geçmişte olduğu gibi şimdi de çeşitli olanaklar ve iş imkânları tanımaktadır.<sup id="cite_ref-:82_26-1" class="reference"><a href="#cite_note-:82-26"><span class="cite-bracket">[</span>26<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-35" class="reference"><a href="#cite_note-35"><span class="cite-bracket">[</span>35<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Mesleki_dernekler">Mesleki dernekler</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kimya_m%C3%BChendisli%C4%9Fi_tarihi&veaction=edit&section=7" title="Değiştirilen bölüm: Mesleki dernekler" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kimya_m%C3%BChendisli%C4%9Fi_tarihi&action=edit&section=7" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Mesleki dernekler"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>İlk girişim 1880'de, Londra'da bir "Kimya Mühendisliği Derneği" oluşturmak içindi. George E. Davis bir <i>Kimya Mühendisliği Derneği</i> kurmaya çalışmıştı ancak bunun yerine derneğin ismi <i>Kimya Endüstrisi Derneği</i> olmuştu, kendisi de derneğin ilk sekreteriydi.<sup id="cite_ref-36" class="reference"><a href="#cite_note-36"><span class="cite-bracket">[</span>36<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 1908'de <a href="/w/index.php?title=Amerikan_Kimya_M%C3%BChendisleri_Enstit%C3%BCs%C3%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Amerikan Kimya Mühendisleri Enstitüsü (sayfa mevcut değil)">Amerikan Kimya Mühendisleri Enstitüsü</a> (AIChE), 1922'de <a href="/wiki/%C4%B0ngiltere" title="İngiltere">İngiltere</a> merkezli <a href="/w/index.php?title=Kimya_M%C3%BChendisleri_Enstit%C3%BCs%C3%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kimya Mühendisleri Enstitüsü (sayfa mevcut değil)">Kimya Mühendisleri Enstitüsü</a> (IChemE) kuruldu.<sup id="cite_ref-37" class="reference"><a href="#cite_note-37"><span class="cite-bracket">[</span>37<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Bu iki kuruluşun da uluslararasında önemli üyeliği vardır. Türkiye'de 1954 yılında, <a href="/wiki/T%C3%BCrk_M%C3%BChendis_ve_Mimar_Odalar%C4%B1_Birli%C4%9Fi" title="Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği">TMMOB</a>'a bağlı olarak <a href="/wiki/Kimya_M%C3%BChendisleri_Odas%C4%B1" title="Kimya Mühendisleri Odası">Kimya Mühendisleri Odası</a> kurulmuştur.<sup id="cite_ref-38" class="reference"><a href="#cite_note-38"><span class="cite-bracket">[</span>38<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Kaynakça"><span id="Kaynak.C3.A7a"></span>Kaynakça</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kimya_m%C3%BChendisli%C4%9Fi_tarihi&veaction=edit&section=8" title="Değiştirilen bölüm: Kaynakça" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kimya_m%C3%BChendisli%C4%9Fi_tarihi&action=edit&section=8" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Kaynakça"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r32805677">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-count:2}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-count:3}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist reflist-columns references-column-width reflist-columns-3"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><strong><a href="#cite_ref-1">^</a></strong> <span class="reference-text">Kostick, Dennis (1998). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://minerals.usgs.gov/minerals/pubs/commodity/soda_ash/soda-ash-industry.pdf">"The origin of the U.S. natural and synthetic soda ash industries"</a> 9 Temmuz 2017 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170709141121/https://minerals.usgs.gov/minerals/pubs/commodity/soda_ash/soda-ash-industry.pdf">arşivlendi</a>. (PDF). <i>Wyoming State Geological Survey Public Information Circular</i>. <b>39</b>. Retrieved 19 February 2018.</span> </li> <li id="cite_note-2"><strong><a href="#cite_ref-2">^</a></strong> <span class="reference-text">Ronalds, B.F. (2019). "Bringing Together Academic and Industrial Chemistry: Edmund Ronalds' Contribution". <i>Substantia</i>. <b>3(1)</b>: 139–152.</span> </li> <li id="cite_note-3"><strong><a href="#cite_ref-3">^</a></strong> <span class="reference-text">Delgass; et al. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://engineering.purdue.edu/ChE/AboutUs/history.html">"Seventy-Five Years of Chemical Engineering"</a> 18 Mayıs 2011 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110518183859/https://engineering.purdue.edu/ChE/AboutUs/history.html">arşivlendi</a>.. Purdue University. Retrieved 13 August 2013.</span> </li> <li id="cite_note-:0-4"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-:0_4-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:0_4-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text">İrfan Elmacı, <i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://dergipark.org.tr/download/article-file/673472">Osmanlı Bilimi Araştırmaları</a> 27 Temmuz 2019 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190727011016/https://dergipark.org.tr/download/article-file/673472">arşivlendi</a>.</i>, XVII/2 (2016): 115-130</span> </li> <li id="cite_note-5"><strong><a href="#cite_ref-5">^</a></strong> <span class="reference-text">İlhan Tekeli, Selim İlkin, Osmanlı İmparatorluğu’nda Eğitim ve Bilgi Üretim Sisteminin Oluşumu ve Dönüşümü, s. 156-158.</span> </li> <li id="cite_note-:2-6"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-:2_6-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:2_6-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190728145421/https://kimyamuhendislik.istanbulc.edu.tr/tr/content/bolum/tarihce">"Tarihçe"</a>. İstanbul Üniversitesi - Cerrahpaşa Mühendislik Fakültesi, Kimya Mühendisliği Bölümü. 2020. 28 Temmuz 2019 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://kimyamuhendislik.istanbulc.edu.tr/tr/content/bolum/tarihce">kaynağından</a> arşivlendi.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Tarih%C3%A7e&rft.pub=%C4%B0stanbul+%C3%9Cniversitesi+-+Cerrahpa%C5%9Fa+M%C3%BChendislik+Fak%C3%BCltesi%2C+Kimya+M%C3%BChendisli%C4%9Fi+B%C3%B6l%C3%BCm%C3%BC&rft.date=2020&rft_id=https%3A%2F%2Fkimyamuhendislik.istanbulc.edu.tr%2Ftr%2Fcontent%2Fbolum%2Ftarihce&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKimya+m%C3%BChendisli%C4%9Fi+tarihi" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-7"><strong><a href="#cite_ref-7">^</a></strong> <span class="reference-text">“Kimya ilmi ve tedrisatı”, Kimya Annali, c.4, sayı 20, Birinci Kânun 1939, İstanbul, 1939, s. 22.</span> </li> <li id="cite_note-:7-8"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-:7_8-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:7_8-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20121226103137/https://che.metu.edu.tr/tr/tarihce">"Tarihçe"</a>. ODTÜ Kimya Mühendisliği Bölümü. 9 Nisan 2019. 26 Aralık 2012 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://che.metu.edu.tr/tr/tarihce">kaynağından</a> arşivlendi.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Tarih%C3%A7e&rft.pub=ODT%C3%9C+Kimya+M%C3%BChendisli%C4%9Fi+B%C3%B6l%C3%BCm%C3%BC&rft.date=2019-04-09&rft_id=https%3A%2F%2Fche.metu.edu.tr%2Ftr%2Ftarihce&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKimya+m%C3%BChendisli%C4%9Fi+tarihi" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-9"><strong><a href="#cite_ref-9">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.kimyamuhendisligi.itu.edu.tr/hakkimizda/bölüm-tarihçesi">"Bölüm Tarihçesi"</a>. İTÜ Kimya Mühendisliği Bölümü. 2020. 1 Aralık 2020 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20201201123046/http://www.kimyamuhendisligi.itu.edu.tr/hakkimizda/b%C3%B6l%C3%BCm-tarih%C3%A7esi">arşivlendi</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=B%C3%B6l%C3%BCm+Tarih%C3%A7esi&rft.pub=%C4%B0T%C3%9C+Kimya+M%C3%BChendisli%C4%9Fi+B%C3%B6l%C3%BCm%C3%BC&rft.date=2020&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.kimyamuhendisligi.itu.edu.tr%2Fhakkimizda%2Fb%C3%B6l%C3%BCm-tarih%C3%A7esi&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKimya+m%C3%BChendisli%C4%9Fi+tarihi" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-10"><strong><a href="#cite_ref-10">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190727011024/https://che.boun.edu.tr/tr/tarihce">"Tarihçe"</a>. Boğaziçi Üniversitesi Kimya Mühendisliği Bölümü. 2020. 27 Temmuz 2019 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://che.boun.edu.tr/tr/tarihce">kaynağından</a> arşivlendi.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Tarih%C3%A7e&rft.pub=Bo%C4%9Fazi%C3%A7i+%C3%9Cniversitesi+Kimya+M%C3%BChendisli%C4%9Fi+B%C3%B6l%C3%BCm%C3%BC&rft.date=2020&rft_id=https%3A%2F%2Fche.boun.edu.tr%2Ftr%2Ftarihce&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKimya+m%C3%BChendisli%C4%9Fi+tarihi" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-11"><strong><a href="#cite_ref-11">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200707082928/http://www.kmo.org.tr/genel/bizden_detay.php?kod=1821">"TMMOB Şimdi 60. Yılını Kutluyor"</a>. TMMOB Kimya Mühendisleri Odası. 16 Ekim 2014. 7 Temmuz 2020 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.kmo.org.tr/genel/bizden_detay.php?kod=1821">kaynağından</a> arşivlendi.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=TMMOB+%C5%9Eimdi+60.+Y%C4%B1l%C4%B1n%C4%B1+Kutluyor&rft.pub=TMMOB+Kimya+M%C3%BChendisleri+Odas%C4%B1&rft.date=2014-10-16&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.kmo.org.tr%2Fgenel%2Fbizden_detay.php%3Fkod%3D1821&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKimya+m%C3%BChendisli%C4%9Fi+tarihi" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-12"><strong><a href="#cite_ref-12">^</a></strong> <span class="reference-text">İrfan Elmacı, <i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://dergipark.org.tr/download/article-file/673472">Osmanlı Bilimi Araştırmaları</a> 27 Temmuz 2019 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190727011016/https://dergipark.org.tr/download/article-file/673472">arşivlendi</a>.</i>, XVII/2 (2016), syf 121.</span> </li> <li id="cite_note-13"><strong><a href="#cite_ref-13">^</a></strong> <span class="reference-text">E. Dölen, Türkiye Üniversite Tarihi, Cilt 4: İstanbul Üniversitesi 1933-1946, s. 478.</span> </li> <li id="cite_note-14"><strong><a href="#cite_ref-14">^</a></strong> <span class="reference-text">Fen Fakültesi Kimya Mühendislik Tedrisat ve İmtihan Talimatnamesi, s. 5, 6.</span> </li> <li id="cite_note-15"><strong><a href="#cite_ref-15">^</a></strong> <span class="reference-text">M. Orhun, Teknik Formasyon ve Kimya Mühendisliği, s. 155.</span> </li> <li id="cite_note-16"><strong><a href="#cite_ref-16">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.kimyamuhendisligi.itu.edu.tr/hakkimizda/b%C3%B6l%C3%BCm-tarih%C3%A7esi">"Arşivlenmiş kopya"</a>. 1 Aralık 2020 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20201201123046/http://www.kimyamuhendisligi.itu.edu.tr/hakkimizda/b%C3%B6l%C3%BCm-tarih%C3%A7esi">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">27 Temmuz</span> 2019</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Ar%C5%9Fivlenmi%C5%9F+kopya&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.kimyamuhendisligi.itu.edu.tr%2Fhakkimizda%2Fb%25C3%25B6l%25C3%25BCm-tarih%25C3%25A7esi&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKimya+m%C3%BChendisli%C4%9Fi+tarihi" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-17"><strong><a href="#cite_ref-17">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20121226103137/https://che.metu.edu.tr/tr/tarihce">"Arşivlenmiş kopya"</a>. 26 Aralık 2012 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://che.metu.edu.tr/tr/tarihce">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">27 Temmuz</span> 2019</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Ar%C5%9Fivlenmi%C5%9F+kopya&rft_id=https%3A%2F%2Fche.metu.edu.tr%2Ftr%2Ftarihce&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKimya+m%C3%BChendisli%C4%9Fi+tarihi" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-18"><strong><a href="#cite_ref-18">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190727011024/https://che.boun.edu.tr/tr/tarihce">"Arşivlenmiş kopya"</a>. 27 Temmuz 2019 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://che.boun.edu.tr/tr/tarihce">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">27 Temmuz</span> 2019</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Ar%C5%9Fivlenmi%C5%9F+kopya&rft_id=https%3A%2F%2Fche.boun.edu.tr%2Ftr%2Ftarihce&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKimya+m%C3%BChendisli%C4%9Fi+tarihi" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-19"><strong><a href="#cite_ref-19">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20181118105518/http://www.tpao.gov.tr/?mod=kurumsal">"Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı"</a>. TPAO. 2020. 18 Kasım 2018 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.tpao.gov.tr/?mod=kurumsal">kaynağından</a> arşivlendi.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=T%C3%BCrkiye+Petrolleri+Anonim+Ortakl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&rft.pub=TPAO&rft.date=2020&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.tpao.gov.tr%2F%3Fmod%3Dkurumsal&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKimya+m%C3%BChendisli%C4%9Fi+tarihi" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-20"><strong><a href="#cite_ref-20">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20111111082818/http://www.petkim.com.tr/Sayfa/1/8/KURUMSAL-KURUM-PROFILI.aspx">"Kurum Profili"</a>. Petkim. 2010. 11 Kasım 2011 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.petkim.com.tr/Sayfa/1/8/KURUMSAL-KURUM-PROFILI.aspx">kaynağından</a> arşivlendi.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Kurum+Profili&rft.pub=Petkim&rft.date=2010&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.petkim.com.tr%2FSayfa%2F1%2F8%2FKURUMSAL-KURUM-PROFILI.aspx&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKimya+m%C3%BChendisli%C4%9Fi+tarihi" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-21"><strong><a href="#cite_ref-21">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200707082951/https://www.botas.gov.tr/Sayfa/sirket-profili/31">"Şirket Profili"</a>. BOTAŞ. 2020. 7 Temmuz 2020 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.botas.gov.tr/Sayfa/sirket-profili/31">kaynağından</a> arşivlendi.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%C5%9Eirket+Profili&rft.pub=BOTA%C5%9E&rft.date=2020&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.botas.gov.tr%2FSayfa%2Fsirket-profili%2F31&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKimya+m%C3%BChendisli%C4%9Fi+tarihi" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-22"><strong><a href="#cite_ref-22">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.koc.com.tr/tr-tr/faaliyet-alanlari/sektorler/enerji/tupras">"Tüpraş"</a>. Koç Holding. 2020. 19 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140519043041/https://www.koc.com.tr/tr-tr/faaliyet-alanlari/sektorler/enerji/tupras">arşivlendi</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=T%C3%BCpra%C5%9F&rft.pub=Ko%C3%A7+Holding&rft.date=2020&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.koc.com.tr%2Ftr-tr%2Ffaaliyet-alanlari%2Fsektorler%2Fenerji%2Ftupras&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKimya+m%C3%BChendisli%C4%9Fi+tarihi" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-23"><strong><a href="#cite_ref-23">^</a></strong> <span class="reference-text">Fahim, M. A., Alsahhaf, T. A., & Elkilani, A. S. (2010). <i>Fundamentals of petroleum refining</i>. Oxford: Elsevier. doi:<a href="//doi.org/10.1016/C2009-0-16348-1" class="extiw" title="doi:10.1016/C2009-0-16348-1">10.1016/C2009-0-16348-1</a></span> </li> <li id="cite_note-24"><strong><a href="#cite_ref-24">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170218032329/https://www.prospects.ac.uk/job-profiles/chemical-engineer">"Job profile: Chemical engineer"</a>. AGCAS & Graduate Prospects Ltd. 2020. 18 Şubat 2017 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.prospects.ac.uk/job-profiles/chemical-engineer">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">8 Haziran</span> 2020</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Job+profile%3A+Chemical+engineer&rft.pub=AGCAS+%26+Graduate+Prospects+Ltd&rft.date=2020&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.prospects.ac.uk%2Fjob-profiles%2Fchemical-engineer&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKimya+m%C3%BChendisli%C4%9Fi+tarihi" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-:6-25"><strong><a href="#cite_ref-:6_25-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.aiche.org/community/students/career-resources-k-12-students-parents/what-do-chemical-engineers-do">"What do Chemical Engineers Do?"</a>. American Institute of Chemical Engineers. 20 Aralık 2016. 21 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120821094638/https://www.aiche.org/community/students/career-resources-k-12-students-parents/what-do-chemical-engineers-do">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">5 Temmuz</span> 2020</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=What+do+Chemical+Engineers+Do%3F&rft.pub=American+Institute+of+Chemical+Engineers&rft.date=2016-12-20&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.aiche.org%2Fcommunity%2Fstudents%2Fcareer-resources-k-12-students-parents%2Fwhat-do-chemical-engineers-do&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKimya+m%C3%BChendisli%C4%9Fi+tarihi" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-:82-26"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-:82_26-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:82_26-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text">Petrol-İş, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.petrol-is.org.tr/sites/default/files/kimya_sektoru_arastirmasi.pdf">Kimya Sektörü Araştırması</a>, Aralık 2004.</span> </li> <li id="cite_note-27"><strong><a href="#cite_ref-27">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.turkseker.gov.tr/?ModulID=3&MenuID=3">"Tarihçe"</a>. Türkiye Şeker Fabrikaları. 2020. 7 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200707083003/https://www.turkseker.gov.tr/?ModulID=3&MenuID=3">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">5 Temmuz</span> 2020</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Tarih%C3%A7e&rft.pub=T%C3%BCrkiye+%C5%9Eeker+Fabrikalar%C4%B1&rft.date=2020&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.turkseker.gov.tr%2F%3FModulID%3D3%26MenuID%3D3&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKimya+m%C3%BChendisli%C4%9Fi+tarihi" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-28"><strong><a href="#cite_ref-28">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web">Algüzey, Ahmet Kerem (21 Eylül 2019). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190926054904/https://evrimagaci.org/kimya-muhendisligi-nedir-kimya-muhendisliginin-turkiyede-gelisimi-ve-tarihi-7979">"Kimya Mühendisliği Nedir? Kimya Mühendisliği'nin Türkiye'de Gelişimi ve Tarihi"</a>. Evrim Ağacı. 26 Eylül 2019 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://evrimagaci.org/kimya-muhendisligi-nedir-kimya-muhendisliginin-turkiyede-gelisimi-ve-tarihi-7979">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">5 Temmuz</span> 2020</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Kimya+M%C3%BChendisli%C4%9Fi+Nedir%3F+Kimya+M%C3%BChendisli%C4%9Fi%27nin+T%C3%BCrkiye%E2%80%99de+Geli%C5%9Fimi+ve+Tarihi&rft.pub=Evrim+A%C4%9Fac%C4%B1&rft.date=2019-09-21&rft_id=https%3A%2F%2Fevrimagaci.org%2Fkimya-muhendisligi-nedir-kimya-muhendisliginin-turkiyede-gelisimi-ve-tarihi-7979&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKimya+m%C3%BChendisli%C4%9Fi+tarihi" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-29"><strong><a href="#cite_ref-29">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak dergi">Turkay, Metin (Mayıs 2015). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.aiche.org/sites/default/files/cep/20150550.pdf">"Turkey's Chemical Industry Expands into Global Markets"</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span>. AIChe. 5 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200705000212/https://www.aiche.org/sites/default/files/cep/20150550.pdf">arşivlendi</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">5 Temmuz</span> 2020</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Turkey%27s+Chemical+Industry+Expands+into+Global+Markets&rft.pub=AIChe&rft.date=2015-05&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.aiche.org%2Fsites%2Fdefault%2Ffiles%2Fcep%2F20150550.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKimya+m%C3%BChendisli%C4%9Fi+tarihi" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-30"><strong><a href="#cite_ref-30">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak haber"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cnnturk.com/2012/ekonomi/genel/05/09/petkimin.socara.satisi.onaylandi/660447.0/index.html">"Petkim'in Socar'a satışı onaylandı"</a>. CNN Türk. 9 Mayıs 2012. 19 Haziran 2019 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190619163240/https://www.cnnturk.com/2012/ekonomi/genel/05/09/petkimin.socara.satisi.onaylandi/660447.0/index.html">arşivlendi</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Petkim%27in+Socar%27a+sat%C4%B1%C5%9F%C4%B1+onayland%C4%B1&rft.pub=CNN+T%C3%BCrk&rft.date=2012-05-09&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.cnnturk.com%2F2012%2Fekonomi%2Fgenel%2F05%2F09%2Fpetkimin.socara.satisi.onaylandi%2F660447.0%2Findex.html&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKimya+m%C3%BChendisli%C4%9Fi+tarihi" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-31"><strong><a href="#cite_ref-31">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak haber"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/koc-lugunu-gosterdi-tupras-a-4-milyar-140-milyon-dolar-verdi-3246123">"<span style="padding-left:0.2em;">'</span>Koç'luğunu gösterdi, TÜPRAŞ'a 4 milyar 140 milyon dolar verdi"</a>. Hürriyet. 5 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200705015644/https://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/koc-lugunu-gosterdi-tupras-a-4-milyar-140-milyon-dolar-verdi-3246123">arşivlendi</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%E2%80%98Ko%C3%A7%E2%80%99lu%C4%9Funu+g%C3%B6sterdi%2C+T%C3%9CPRA%C5%9E%E2%80%99a+4+milyar+140+milyon+dolar+verdi&rft.pub=H%C3%BCrriyet&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.hurriyet.com.tr%2Fekonomi%2Fkoc-lugunu-gosterdi-tupras-a-4-milyar-140-milyon-dolar-verdi-3246123&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKimya+m%C3%BChendisli%C4%9Fi+tarihi" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-32"><strong><a href="#cite_ref-32">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak haber">İnan, Sadettin (14 Ocak 2019). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.milligazete.com.tr/haber/1779960/seker-fabrikalarinin-satisi-2023e-uzatildi">"Şeker fabrikalarının satışı 2023'e uzatıldı!"</a>. 2 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190702120046/https://www.milligazete.com.tr/haber/1779960/seker-fabrikalarinin-satisi-2023e-uzatildi">arşivlendi</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%C5%9Eeker+fabrikalar%C4%B1n%C4%B1n+sat%C4%B1%C5%9F%C4%B1+2023%E2%80%99e+uzat%C4%B1ld%C4%B1%21&rft.date=2019-01-14&rft.aulast=%C4%B0nan&rft.aufirst=Sadettin&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.milligazete.com.tr%2Fhaber%2F1779960%2Fseker-fabrikalarinin-satisi-2023e-uzatildi&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKimya+m%C3%BChendisli%C4%9Fi+tarihi" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-33"><strong><a href="#cite_ref-33">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200707083015/http://www.kmo.org.tr/genel/bizden_detay.php?kod=2607">"Kimya Mühendislerinin İşsizlik Sorunu Çözülmelidir"</a>. TMMOB Kimya Mühendisleri Odası. 22 Aralık 2015. 7 Temmuz 2020 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.kmo.org.tr/genel/bizden_detay.php?kod=2607">kaynağından</a> arşivlendi.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Kimya+M%C3%BChendislerinin+%C4%B0%C5%9Fsizlik+Sorunu+%C3%87%C3%B6z%C3%BClmelidir&rft.pub=TMMOB+Kimya+M%C3%BChendisleri+Odas%C4%B1&rft.date=2015-12-22&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.kmo.org.tr%2Fgenel%2Fbizden_detay.php%3Fkod%3D2607&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKimya+m%C3%BChendisli%C4%9Fi+tarihi" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-34"><strong><a href="#cite_ref-34">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200707083020/http://www.kmo.org.tr/genel/bizden_detay.php?kod=4161">"2018 Yılı Üniversite Yerleştirme Sonuçları Kimya Mühendisliği Raporu"</a>. TMMOB Kimya Mühendisleri Odası. 24 Eylül 2018. 7 Temmuz 2020 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.kmo.org.tr/genel/bizden_detay.php?kod=4161">kaynağından</a> arşivlendi.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=2018+Y%C4%B1l%C4%B1+%C3%9Cniversite+Yerle%C5%9Ftirme+Sonu%C3%A7lar%C4%B1+Kimya+M%C3%BChendisli%C4%9Fi+Raporu&rft.pub=TMMOB+Kimya+M%C3%BChendisleri+Odas%C4%B1&rft.date=2018-09-24&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.kmo.org.tr%2Fgenel%2Fbizden_detay.php%3Fkod%3D4161&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKimya+m%C3%BChendisli%C4%9Fi+tarihi" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-35"><strong><a href="#cite_ref-35">^</a></strong> <span class="reference-text">Ertek, E., <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.tskb.com.tr/i/content/730_1_Kimya_Sektor_Raporu_Agustos_2014.pdf">Kimya Sektörü Raporu</a> 19 Ağustos 2019 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190819064329/http://www.tskb.com.tr/i/content/730_1_Kimya_Sektor_Raporu_Agustos_2014.pdf">arşivlendi</a>., Ağustos 2014.</span> </li> <li id="cite_note-36"><strong><a href="#cite_ref-36">^</a></strong> <span class="reference-text">Swindin, N. (1953). "George E. Davis memorial lecture". <i>Transactions of the Institution of Chemical Engineers</i>. <b>31</b>.</span> </li> <li id="cite_note-37"><strong><a href="#cite_ref-37">^</a></strong> <span class="reference-text">W. F. Furter (1980) A Century of Chemical Engineering, Plenum Press (NY & London) <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/0306408953" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-306-40895-3</a></span> </li> <li id="cite_note-38"><strong><a href="#cite_ref-38">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130611094922/http://www.kmo.org.tr/kmo_hakkinda/kurulus_amac.php">"Arşivlenmiş kopya"</a>. 11 Haziran 2013 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.kmo.org.tr/kmo_hakkinda/kurulus_amac.php">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">27 Temmuz</span> 2019</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Ar%C5%9Fivlenmi%C5%9F+kopya&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.kmo.org.tr%2Fkmo_hakkinda%2Fkurulus_amac.php&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AKimya+m%C3%BChendisli%C4%9Fi+tarihi" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> </ol></div> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Kimya_mühendisliği_konuları" style="padding:3px"><table class="nowraplinks collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3" style="background:#008080"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r25548259"><div class="plainlinks hlist navbar navbar-mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%C5%9Eablon:Kimya_m%C3%BChendisli%C4%9Fi_konular%C4%B1" title="Şablon:Kimya mühendisliği konuları"><abbr title="Bu şablonu görüntüle" style=";background:#008080;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">g</abbr></a></li><li class="nv-talk"><a href="/wiki/%C5%9Eablon_tart%C4%B1%C5%9Fma:Kimya_m%C3%BChendisli%C4%9Fi_konular%C4%B1" title="Şablon tartışma:Kimya mühendisliği konuları"><abbr title="Bu şablonu tartış" style=";background:#008080;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">t</abbr></a></li><li class="nv-edit"><a class="external text" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C5%9Eablon:Kimya_m%C3%BChendisli%C4%9Fi_konular%C4%B1&action=edit"><abbr title="Bu şablonu değiştir" style=";background:#008080;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">d</abbr></a></li></ul></div><div id="Kimya_mühendisliği_konuları" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/Kimya_m%C3%BChendisli%C4%9Fi" title="Kimya mühendisliği"><span style="color:white;">Kimya mühendisliği</span></a> <span style="color:white;">konuları</span></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#008080"><span style="color:white;">Tarih</span></th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a class="mw-selflink selflink">Kimya mühendisliği tarihi</a></li></ul> </div></td><td class="navbox-image" rowspan="6" style="width:1px;padding:0px 0px 0px 2px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Nihon_Shokubai_Kawasaki.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/Nihon_Shokubai_Kawasaki.jpg/170px-Nihon_Shokubai_Kawasaki.jpg" decoding="async" width="170" height="209" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/Nihon_Shokubai_Kawasaki.jpg/255px-Nihon_Shokubai_Kawasaki.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/Nihon_Shokubai_Kawasaki.jpg/340px-Nihon_Shokubai_Kawasaki.jpg 2x" data-file-width="2009" data-file-height="2464" /></a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#008080"><span style="color:white;">Kavramlar</span></th><td class="navbox-list navbox-even hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Birim_i%C5%9Flem" title="Birim işlem">Ünite operasyonları</a></li> <li><a href="/wiki/Kimyasal_proses" class="mw-redirect" title="Kimyasal proses">Kimyasal prosesler</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%9Cnite_prosesi" title="Ünite prosesi">Ünite prosesi</a></li> <li><a href="/wiki/Kimya_m%C3%BChendisi" title="Kimya mühendisi">Kimya mühendisi</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#008080"><a href="/wiki/%C3%9Cnite_operasyonlar%C4%B1" class="mw-redirect" title="Ünite operasyonları"><span style="color:white;">Ünite operasyonları </span></a></th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Is%C4%B1_aktar%C4%B1m%C4%B1" class="mw-redirect" title="Isı aktarımı">Isı aktarımı</a></li> <li><a href="/wiki/K%C3%BCtle_aktar%C4%B1m%C4%B1" title="Kütle aktarımı">Kütle aktarımı</a></li> <li><a href="/wiki/Momentum_aktar%C4%B1m%C4%B1" title="Momentum aktarımı">Momentum aktarımı</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#008080"><a href="/wiki/%C3%9Cnite_prosesleri" class="mw-redirect" title="Ünite prosesleri"><span style="color:white;">Ünite prosesleri</span></a></th><td class="navbox-list navbox-even hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Kimyasal_reaksiyon_m%C3%BChendisli%C4%9Fi" title="Kimyasal reaksiyon mühendisliği">Kimyasal reaksiyon mühendisliği</a></li> <li><a href="/wiki/Kimyasal_kinetik" title="Kimyasal kinetik">Kimyasal kinetik</a></li> <li><a href="/wiki/Kimyasal_proses_modelleme" title="Kimyasal proses modelleme">Kimyasal proses modelleme</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#008080"><span style="color:white;">Dallar</span></th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Ak%C4%B1%C5%9Fkanlar_dinami%C4%9Fi" title="Akışkanlar dinamiği">Akışkanlar dinamiği</a></li> <li><a href="/wiki/Kimyasal_termodinamik" title="Kimyasal termodinamik">Kimyasal termodinamik</a></li> <li><a href="/wiki/Kimyasal_tesisi#Kimyasal_tesisi_tasarımı" title="Kimyasal tesisi">Kimyasal tesisi tasarımı</a></li> <li><a href="/wiki/Proses_tasar%C4%B1m%C4%B1" title="Proses tasarımı">Proses tasarımı</a></li> <li><a href="/wiki/Ta%C5%9F%C4%B1n%C4%B1m_olay%C4%B1" title="Taşınım olayı">Taşınım olayı</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#008080"><span style="color:white;">Diğer</span></th><td class="navbox-list navbox-even hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Kimya_m%C3%BChendisleri_listesi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kimya mühendisleri listesi (sayfa mevcut değil)">Kimya mühendisleri listesi</a></li> <li><a href="/wiki/Kimya_m%C3%BChendisli%C4%9Fi_dernekleri_listesi" title="Kimya mühendisliği dernekleri listesi">Kimya mühendisliği dernekleri listesi</a></li> <li><a href="/wiki/Kimyasal_proses_sim%C3%BClat%C3%B6rleri_listesi" title="Kimyasal proses simülatörleri listesi">Kimyasal proses simülatörleri listesi</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="3" style="background:#008080"><div><span typeof="mw:File"><span title="Kategori"><img alt="Kategori" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Symbol_category.svg/16px-Symbol_category.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Symbol_category.svg/24px-Symbol_category.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Symbol_category.svg/32px-Symbol_category.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></span></span><b> <a href="/wiki/Kategori:Kimya_m%C3%BChendisli%C4%9Fi" title="Kategori:Kimya mühendisliği"><span style="color:white;">Kategori</span></a></b> • <span typeof="mw:File"><span title="Commons sayfası"><img alt="Commons sayfası" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/12px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="12" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/18px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/24px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span><b> <a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Chemical_engineering" class="extiw" title="commons:Category:Chemical engineering"><span style="color:white;">Medya</span></a></b></div></td></tr></tbody></table></div></div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">"<a dir="ltr" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Kimya_mühendisliği_tarihi&oldid=33943090">https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Kimya_mühendisliği_tarihi&oldid=33943090</a>" sayfasından alınmıştır</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%C3%96zel:Kategoriler" title="Özel:Kategoriler">Kategori</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kategori:Kimya_m%C3%BChendisli%C4%9Fi" title="Kategori:Kimya mühendisliği">Kimya mühendisliği</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:M%C3%BChendislik_tarihi" title="Kategori:Mühendislik tarihi">Mühendislik tarihi</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Gizli kategoriler: <ul><li><a href="/wiki/Kategori:Webar%C5%9Fiv_%C5%9Fablonu_wayback_ba%C4%9Flant%C4%B1lar%C4%B1" title="Kategori:Webarşiv şablonu wayback bağlantıları">Webarşiv şablonu wayback bağlantıları</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:ISBN_sihirli_ba%C4%9Flant%C4%B1s%C4%B1n%C4%B1_kullanan_sayfalar" title="Kategori:ISBN sihirli bağlantısını kullanan sayfalar">ISBN sihirli bağlantısını kullanan sayfalar</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Sayfa en son 19.01, 4 Ekim 2024 tarihinde değiştirildi.</li> <li id="footer-info-copyright">Metin <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.tr">Creative Commons Atıf-AynıLisanslaPaylaş Lisansı</a> altındadır ve ek koşullar uygulanabilir. Bu siteyi kullanarak <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/tr">Kullanım Şartlarını</a> ve <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/tr">Gizlilik Politikasını</a> kabul etmiş olursunuz.<br />Vikipedi® (ve Wikipedia®) kâr amacı gütmeyen kuruluş olan <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a> tescilli markasıdır.<br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Gizlilik politikası</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Vikipedi:Hakk%C4%B1nda">Vikipedi hakkında</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Vikipedi:Genel_sorumluluk_reddi">Sorumluluk reddi</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Davranış Kuralları</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Geliştiriciler</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/tr.wikipedia.org">İstatistikler</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Çerez politikası</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//tr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Kimya_m%C3%BChendisli%C4%9Fi_tarihi&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mobil görünüm</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-5cd4cd96d5-bn59k","wgBackendResponseTime":178,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.314","walltime":"0.392","ppvisitednodes":{"value":1777,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":61533,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":147,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":8,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":41168,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 314.434 1 -total"," 56.87% 178.818 1 Şablon:Kaynakça"," 34.20% 107.521 19 Şablon:Web_kaynağı"," 21.94% 68.984 1 Şablon:Kimya_mühendisliği"," 20.51% 64.485 1 Şablon:Sidebar"," 15.50% 48.725 1 Şablon:Kimya_mühendisliği_konuları"," 14.37% 45.183 1 Şablon:Dolaşım"," 3.80% 11.947 5 Şablon:Webarşiv"," 3.65% 11.473 3 Şablon:Haber_kaynağı"," 2.22% 6.975 1 Şablon:Dergi_kaynağı"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.157","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":3167423,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-cb8c6c499-nlttr","timestamp":"20241104190454","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Kimya m\u00fchendisli\u011fi tarihi","url":"https:\/\/tr.wikipedia.org\/wiki\/Kimya_m%C3%BChendisli%C4%9Fi_tarihi","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q2249881","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q2249881","author":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia projelerine katk\u0131da bulunanlar"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2019-07-27T01:10:08Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/7\/73\/HarimaMID_plant.jpg"}</script> </body> </html>