CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="ms" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Johor - Wikipedia Bahasa Melayu, ensiklopedia bebas</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )mswikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":["",""],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy", "wgMonthNames":["","Januari","Februari","Mac","April","Mei","Jun","Julai","Ogos","September","Oktober","November","Disember"],"wgRequestId":"2b91941b-367b-424c-a70a-1651ebd9e0ad","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Johor","wgTitle":"Johor","wgCurRevisionId":6416540,"wgRevisionId":6416540,"wgArticleId":2507,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Laman dengan argumen formatnum bukan angka","CS1 maint: unfit URL","Rencana yang mengandungi teks bahasa secara jelas menyebut bahasa Melayu (bahasa makro)","Lang and lang-xx using deprecated ISO 639 codes","Rencana yang mengandungi teks bahasa Cina","Rencana yang mengandungi teks bahasa Tamil","Koordinat di Wikidata","Rencana yang mengandungi teks bahasa Arab","Rencana yang mengandungi teks bahasa Parsi","Pautan wayback templat webarchive","Semua rencana dengan pautan luar mati", "Rencana dengan pautan luar mati dari Ogos 2021","Rencana dengan pautan luar mati kekal","Laman menggunakan pautan ajaib ISBN","Pages using infobox settlement with missing country","Johor","Negeri dan wilayah persekutuan di Malaysia","Semenanjung Malaysia"],"wgPageViewLanguage":"ms","wgPageContentLanguage":"ms","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Johor","wgRelevantArticleId":2507,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"ms","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"ms"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":100000,"wgCoordinates":{"lat":1.9908333333333335,"lon":103.48277777777778}, "wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q183032","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.charinsert-styles":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","ext.tmh.player.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready", "ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","ext.tmh.player","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.teahouse","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.gadget.watchlist-notice","ext.gadget.DRN-wizard","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.refToolbar","ext.gadget.extra-toolbar-buttons","ext.gadget.MenuKedaiKopi","ext.gadget.mySandbox","ext.gadget.AdvancedSiteNotices","ext.gadget.switcher","ext.gadget.featured-articles-links","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface", "ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ms&modules=ext.cite.styles%7Cext.tmh.player.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=ms&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ms&modules=ext.gadget.charinsert-styles&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ms&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.16"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a8/Johor_in_Malaysia.svg/1200px-Johor_in_Malaysia.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="457"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a8/Johor_in_Malaysia.svg/800px-Johor_in_Malaysia.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="305"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a8/Johor_in_Malaysia.svg/640px-Johor_in_Malaysia.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="244"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Johor - Wikipedia Bahasa Melayu, ensiklopedia bebas"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//ms.m.wikipedia.org/wiki/Johor"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Sunting" href="/w/index.php?title=Johor&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (ms)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//ms.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Johor"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ms"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Suapan Atom Wikipedia" href="/w/index.php?title=Khas:Perubahan_terkini&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Johor rootpage-Johor skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Pergi ke kandungan</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Tapak"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="Menu utama" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu utama" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu utama</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu utama</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">alih ke bar sisi</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">sorokkan</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Pandu arah </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-Laman-Utama" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Laman_Utama"><span>Laman Utama</span></a></li><li id="n-Tinjau" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tinjau"><span>Tinjau</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portal:Hal_semasa" title="Cari maklumat latar belakang mengenai peristiwa semasa"><span>Hal semasa</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Khas:Rawak" title="Muat laman rawak [x]" accesskey="x"><span>Rencana rawak</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Khas:Laman_khas"><span>Laman khas</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-interaction" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-interaction" > <div class="vector-menu-heading"> Perhubungan </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-Tentang-Wikipedia" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Perihal"><span>Tentang Wikipedia</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Gerbang_Komuniti" title="Tentang projek, perkara yang anda dapat lakukan, tempat untuk mencari sesuatu"><span>Gerbang komuniti</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Khas:Perubahan_terkini" title="Senarai perubahan terkini dalam wiki [r]" accesskey="r"><span>Perubahan terkini</span></a></li><li id="n-Hubungi-kami" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Hubungi_kami"><span>Hubungi kami</span></a></li><li id="n-Menderma" class="mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=ms.wikipedia.org&uselang=ms"><span>Menderma</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="https://www.mediawiki.org/wiki/Special:MyLanguage/Help:Contents" title="Tempat mencari jawapan"><span>Bantuan</span></a></li><li id="n-Kedai-Kopi" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Kedai_Kopi"><span>Kedai Kopi</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Laman_Utama" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="Ensiklopedia Bebas" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-ms.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Khas:Cari" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Cari di wiki ini [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Cari</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Cari Wikipedia" aria-label="Cari Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Cari di wiki ini [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Khas:Cari"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Cari</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Alat peribadi"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Penampilan"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Tukar penampilan saiz, lebar dan warna fon laman" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Penampilan" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Penampilan</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=ms.wikipedia.org&uselang=ms" class=""><span>Derma</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Khas:Buka_akaun&returnto=Johor" title="Anda digalakkan untuk membuka akaun dan melog masuk; walau bagaimanapun, ianya tidak wajib" class=""><span>Buka akaun</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Khas:Log_masuk&returnto=Johor" title="Anda digalakkan untuk melog masuk; walau bagaimanapun, ia tidak wajib. [o]" accesskey="o" class=""><span>Log masuk</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Lebih pilihan" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Alat peribadi" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Alat peribadi</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal" title="Menu pengguna" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=ms.wikipedia.org&uselang=ms"><span>Derma</span></a></li><li id="pt-contribute" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Khas:Contribute"><span class="vector-icon mw-ui-icon-edit mw-ui-icon-wikimedia-edit"></span> <span>Sumbang</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Khas:Buka_akaun&returnto=Johor" title="Anda digalakkan untuk membuka akaun dan melog masuk; walau bagaimanapun, ianya tidak wajib"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Buka akaun</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Khas:Log_masuk&returnto=Johor" title="Anda digalakkan untuk melog masuk; walau bagaimanapun, ia tidak wajib. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Log masuk</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Laman untuk penyunting log keluar <a href="/wiki/Bantuan:Pengenalan" aria-label="Ketahui lebih lanjut tentang menyunting"><span>Ketahui lebih lanjut</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Khas:Perbincangan_saya" title="Perbincangan mengenai penyuntingan daripada alamat IP anda [n]" accesskey="n"><span>Perbincangan</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Tapak"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Kandungan" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Kandungan</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">alih ke bar sisi</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">sorokkan</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Permulaan</div> </a> </li> <li id="toc-Etimologi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Etimologi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Etimologi</span> </div> </a> <ul id="toc-Etimologi-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Sejarah" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Sejarah"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Sejarah</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Sejarah-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Togol subbahagian Sejarah</span> </button> <ul id="toc-Sejarah-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Prasejarah" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Prasejarah"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>Prasejarah</span> </div> </a> <ul id="toc-Prasejarah-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kesultanan_Johor" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Kesultanan_Johor"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>Kesultanan Johor</span> </div> </a> <ul id="toc-Kesultanan_Johor-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bermulanya_Era_Kesultanan_Melayu_Johor_Dinasti_Temenggung" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Bermulanya_Era_Kesultanan_Melayu_Johor_Dinasti_Temenggung"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3</span> <span>Bermulanya Era Kesultanan Melayu Johor Dinasti Temenggung</span> </div> </a> <ul id="toc-Bermulanya_Era_Kesultanan_Melayu_Johor_Dinasti_Temenggung-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Perang_Dunia_Kedua" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Perang_Dunia_Kedua"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.4</span> <span>Perang Dunia Kedua</span> </div> </a> <ul id="toc-Perang_Dunia_Kedua-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Pasca_Perang_dan_Kemerdekaan" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Pasca_Perang_dan_Kemerdekaan"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.5</span> <span>Pasca Perang dan Kemerdekaan</span> </div> </a> <ul id="toc-Pasca_Perang_dan_Kemerdekaan-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Pembentukan_Malaysia_1963" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Pembentukan_Malaysia_1963"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.6</span> <span>Pembentukan Malaysia 1963</span> </div> </a> <ul id="toc-Pembentukan_Malaysia_1963-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Geografi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Geografi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Geografi</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Geografi-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Togol subbahagian Geografi</span> </button> <ul id="toc-Geografi-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Hutan_Simpan" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Hutan_Simpan"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Hutan Simpan</span> </div> </a> <ul id="toc-Hutan_Simpan-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Gunung" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Gunung"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>Gunung</span> </div> </a> <ul id="toc-Gunung-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Pulau" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Pulau"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.3</span> <span>Pulau</span> </div> </a> <ul id="toc-Pulau-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Biodiversiti" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Biodiversiti"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.4</span> <span>Biodiversiti</span> </div> </a> <ul id="toc-Biodiversiti-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Isu_Pemuliharaan" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Isu_Pemuliharaan"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.5</span> <span>Isu Pemuliharaan</span> </div> </a> <ul id="toc-Isu_Pemuliharaan-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Daerah-Daerah_di_Johor" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Daerah-Daerah_di_Johor"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.6</span> <span>Daerah-Daerah di Johor</span> </div> </a> <ul id="toc-Daerah-Daerah_di_Johor-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bandar_utama" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Bandar_utama"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.7</span> <span>Bandar utama</span> </div> </a> <ul id="toc-Bandar_utama-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Demografi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Demografi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Demografi</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Demografi-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Togol subbahagian Demografi</span> </button> <ul id="toc-Demografi-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Kumpulan_etnik" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Kumpulan_etnik"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>Kumpulan etnik</span> </div> </a> <ul id="toc-Kumpulan_etnik-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Agama" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Agama"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>Agama</span> </div> </a> <ul id="toc-Agama-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bahasa" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Bahasa"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.3</span> <span>Bahasa</span> </div> </a> <ul id="toc-Bahasa-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Politik" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Politik"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Politik</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Politik-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Togol subbahagian Politik</span> </button> <ul id="toc-Politik-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Institusi_Diraja_Johor" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Institusi_Diraja_Johor"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.1</span> <span>Institusi Diraja Johor</span> </div> </a> <ul id="toc-Institusi_Diraja_Johor-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kerajaan_Negeri" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Kerajaan_Negeri"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.2</span> <span>Kerajaan Negeri</span> </div> </a> <ul id="toc-Kerajaan_Negeri-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Pembahagian_pentadbiran" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Pembahagian_pentadbiran"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.3</span> <span>Pembahagian pentadbiran</span> </div> </a> <ul id="toc-Pembahagian_pentadbiran-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Keselamatan" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Keselamatan"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.4</span> <span>Keselamatan</span> </div> </a> <ul id="toc-Keselamatan-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Pertikaian_sempadan" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Pertikaian_sempadan"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.5</span> <span>Pertikaian sempadan</span> </div> </a> <ul id="toc-Pertikaian_sempadan-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Budaya" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Budaya"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Budaya</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Budaya-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Togol subbahagian Budaya</span> </button> <ul id="toc-Budaya-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Makanan" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Makanan"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.1</span> <span>Makanan</span> </div> </a> <ul id="toc-Makanan-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Cuti_dan_sambutan" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Cuti_dan_sambutan"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.2</span> <span>Cuti dan sambutan</span> </div> </a> <ul id="toc-Cuti_dan_sambutan-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Sukan" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Sukan"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.3</span> <span>Sukan</span> </div> </a> <ul id="toc-Sukan-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Ekonomi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Ekonomi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Ekonomi</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Ekonomi-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Togol subbahagian Ekonomi</span> </button> <ul id="toc-Ekonomi-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Perindustrian" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Perindustrian"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.1</span> <span>Perindustrian</span> </div> </a> <ul id="toc-Perindustrian-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Pertanian" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Pertanian"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.2</span> <span>Pertanian</span> </div> </a> <ul id="toc-Pertanian-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Pelancongan" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Pelancongan"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.3</span> <span>Pelancongan</span> </div> </a> <ul id="toc-Pelancongan-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Pelaburan_asing" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Pelaburan_asing"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.4</span> <span>Pelaburan asing</span> </div> </a> <ul id="toc-Pelaburan_asing-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Infrastruktur" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Infrastruktur"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Infrastruktur</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Infrastruktur-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Togol subbahagian Infrastruktur</span> </button> <ul id="toc-Infrastruktur-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Sumber_air_dan_tenaga" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Sumber_air_dan_tenaga"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.1</span> <span>Sumber air dan tenaga</span> </div> </a> <ul id="toc-Sumber_air_dan_tenaga-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Telekomunikasi_dan_penyiaran" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Telekomunikasi_dan_penyiaran"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.2</span> <span>Telekomunikasi dan penyiaran</span> </div> </a> <ul id="toc-Telekomunikasi_dan_penyiaran-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Televisyen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Televisyen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.3</span> <span>Televisyen</span> </div> </a> <ul id="toc-Televisyen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Radio" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Radio"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.4</span> <span>Radio</span> </div> </a> <ul id="toc-Radio-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Pengangkutan" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Pengangkutan"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.5</span> <span>Pengangkutan</span> </div> </a> <ul id="toc-Pengangkutan-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Jalan_raya" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Jalan_raya"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.5.1</span> <span>Jalan raya</span> </div> </a> <ul id="toc-Jalan_raya-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Lebuh_raya" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Lebuh_raya"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.5.2</span> <span>Lebuh raya</span> </div> </a> <ul id="toc-Lebuh_raya-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kereta_api" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Kereta_api"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.5.3</span> <span>Kereta api</span> </div> </a> <ul id="toc-Kereta_api-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Udara" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Udara"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.5.4</span> <span>Udara</span> </div> </a> <ul id="toc-Udara-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Air" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Air"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.5.5</span> <span>Air</span> </div> </a> <ul id="toc-Air-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Kesihatan" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Kesihatan"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.6</span> <span>Kesihatan</span> </div> </a> <ul id="toc-Kesihatan-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Pendidikan" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Pendidikan"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.7</span> <span>Pendidikan</span> </div> </a> <ul id="toc-Pendidikan-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Individu_terkenal" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Individu_terkenal"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Individu terkenal</span> </div> </a> <ul id="toc-Individu_terkenal-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Lihat_juga" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Lihat_juga"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Lihat juga</span> </div> </a> <ul id="toc-Lihat_juga-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Catatan" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Catatan"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>Catatan</span> </div> </a> <ul id="toc-Catatan-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Rujukan" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Rujukan"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12</span> <span>Rujukan</span> </div> </a> <ul id="toc-Rujukan-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bibliografi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Bibliografi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">13</span> <span>Bibliografi</span> </div> </a> <ul id="toc-Bibliografi-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Pautan_luar" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Pautan_luar"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">14</span> <span>Pautan luar</span> </div> </a> <ul id="toc-Pautan_luar-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Kandungan" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="Isi Kandungan" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Togol isi kandungan" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Togol isi kandungan</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Johor</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Pergi ke rencana dalam bahasa lain. Tersedia dalam 70 bahasa" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-70" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">70 bahasa</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ace mw-list-item"><a href="https://ace.wikipedia.org/wiki/Johor" title="Johor – Aceh" lang="ace" hreflang="ace" data-title="Johor" data-language-autonym="Acèh" data-language-local-name="Aceh" class="interlanguage-link-target"><span>Acèh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D9%88%D9%87%D8%B1_(%D9%88%D9%84%D8%A7%D9%8A%D8%A9)" title="جوهر (ولاية) – Arab" lang="ar" hreflang="ar" data-title="جوهر (ولاية)" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Arab" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Cohor" title="Cohor – Azerbaijan" lang="az" hreflang="az" data-title="Cohor" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="Azerbaijan" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Johor" title="Johor – Indonesia" lang="id" hreflang="id" data-title="Johor" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Indonesia" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bjn mw-list-item"><a href="https://bjn.wikipedia.org/wiki/Juhur,_Malaysia" title="Juhur, Malaysia – Banjar" lang="bjn" hreflang="bjn" data-title="Juhur, Malaysia" data-language-autonym="Banjar" data-language-local-name="Banjar" class="interlanguage-link-target"><span>Banjar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Ji%C3%BB-hu%CC%8Dt" title="Jiû-hu̍t – Cina Min Nan" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Jiû-hu̍t" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Cina Min Nan" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B6%D0%BE%D1%85%D0%BE%D1%80" title="Джохор – Bashkir" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Джохор" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="Bashkir" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B6%D0%BE%D1%85%D0%BE%D1%80" title="Джохор – Bulgaria" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Джохор" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Bulgaria" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Johor" title="Johor – Catalonia" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Johor" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Catalonia" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Johor_(estado)" title="Johor (estado) – Cebuano" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Johor (estado)" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="Cebuano" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Johor" title="Johor – Czech" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Johor" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Czech" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Johor" title="Johor – Denmark" lang="da" hreflang="da" data-title="Johor" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Denmark" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Johor" title="Johor – Jerman" lang="de" hreflang="de" data-title="Johor" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Jerman" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Johori_osariik" title="Johori osariik – Estonia" lang="et" hreflang="et" data-title="Johori osariik" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Estonia" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A4%CE%B6%CE%BF%CF%87%CF%8C%CF%81" title="Τζοχόρ – Greek" lang="el" hreflang="el" data-title="Τζοχόρ" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="Greek" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="rencana baik"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Johor" title="Johor – Inggeris" lang="en" hreflang="en" data-title="Johor" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Inggeris" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Johor" title="Johor – Sepanyol" lang="es" hreflang="es" data-title="Johor" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Sepanyol" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/%C4%9Cohoro" title="Ĝohoro – Esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Ĝohoro" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Johor" title="Johor – Basque" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Johor" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Basque" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%84%D8%AA_%D8%AC%D9%88%D9%87%D8%B1" title="ایالت جوهر – Parsi" lang="fa" hreflang="fa" data-title="ایالت جوهر" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Parsi" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Johor" title="Johor – Perancis" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Johor" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Perancis" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Johor" title="Johor – Galicia" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Johor" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="Galicia" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/Johor" title="Johor – Cina Hakka" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Johor" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="Cina Hakka" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%A1%B0%ED%98%B8%EB%A5%B4%EC%A3%BC" title="조호르주 – Korea" lang="ko" hreflang="ko" data-title="조호르주" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Korea" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%9C%E0%A5%8B%E0%A4%B9%E0%A5%8B%E0%A4%B0" title="जोहोर – Hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="जोहोर" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ik mw-list-item"><a href="https://ik.wikipedia.org/wiki/Johor" title="Johor – Inupiaq" lang="ik" hreflang="ik" data-title="Johor" data-language-autonym="Iñupiatun" data-language-local-name="Inupiaq" class="interlanguage-link-target"><span>Iñupiatun</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B6%D0%BE%D1%85%D0%BE%D1%80" title="Джохор – Ossete" lang="os" hreflang="os" data-title="Джохор" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="Ossete" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Johor" title="Johor – Itali" lang="it" hreflang="it" data-title="Johor" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="Itali" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%92%27%D7%95%D7%94%D7%95%D7%A8_(%D7%9E%D7%9C%D7%96%D7%99%D7%94)" title="ג'והור (מלזיה) – Ibrani" lang="he" hreflang="he" data-title="ג'והור (מלזיה)" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="Ibrani" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Johor" title="Johor – Jawa" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Johor" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="Jawa" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9C%E0%B2%B9%E0%B3%8B%E0%B2%B0%E0%B3%8D" title="ಜಹೋರ್ – Kannada" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಜಹೋರ್" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="Kannada" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%AF%E1%83%9D%E1%83%B0%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%98" title="ჯოჰორი – Georgia" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ჯოჰორი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="Georgia" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/D%C5%BEohoras" title="Džohoras – Lithuania" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Džohoras" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="Lithuania" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Johor" title="Johor – Hungary" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Johor" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="Hungary" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%8F%D0%BE%D1%85%D0%BE%D1%80" title="Џохор – Macedonia" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Џохор" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="Macedonia" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%9C%E0%A5%8B%E0%A4%B9%E0%A5%8B%E0%A4%B0" title="जोहोर – Marathi" lang="mr" hreflang="mr" data-title="जोहोर" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="Marathi" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%AF%E1%83%9D%E1%83%B0%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%98" title="ჯოჰორი – Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="ჯოჰორი" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D9%88%D9%87%D8%B1" title="جوهر – Mazanderani" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="جوهر" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="Mazanderani" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-min mw-list-item"><a href="https://min.wikipedia.org/wiki/Johor" title="Johor – Minangkabau" lang="min" hreflang="min" data-title="Johor" data-language-autonym="Minangkabau" data-language-local-name="Minangkabau" class="interlanguage-link-target"><span>Minangkabau</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/Johor" title="Johor – Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Johor" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Johor" title="Johor – Belanda" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Johor" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="Belanda" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%B8%E3%83%A7%E3%83%9B%E3%83%BC%E3%83%AB%E5%B7%9E" title="ジョホール州 – Jepun" lang="ja" hreflang="ja" data-title="ジョホール州" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Jepun" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Johor_(Bundesstoot)" title="Johor (Bundesstoot) – Frisian Utara" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Johor (Bundesstoot)" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="Frisian Utara" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Johor" title="Johor – Bokmal Norway" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Johor" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Bokmal Norway" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Johor" title="Johor – Uzbekistan" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Johor" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="Uzbekistan" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D9%88%DA%BE%D8%B1" title="جوھر – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="جوھر" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/Johor" title="Johor – Piedmontese" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Johor" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="Piedmontese" class="interlanguage-link-target"><span>Piemontèis</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Johor" title="Johor – Poland" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Johor" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Poland" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Jor" title="Jor – Portugis" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Jor" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Portugis" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Johor" title="Johor – Romania" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Johor" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="Romania" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Johor_suyu" title="Johor suyu – Quechua" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Johor suyu" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="Quechua" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B6%D0%BE%D1%85%D0%BE%D1%80" title="Джохор – Rusia" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Джохор" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Rusia" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Johor" title="Johor – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Johor" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%8F%D0%BE%D1%85%D0%BE%D1%80" title="Џохор – Serbia" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Џохор" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Serbia" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Johor" title="Johor – Finland" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Johor" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Finland" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Johor" title="Johor – Sweden" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Johor" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="Sweden" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Johor" title="Johor – Tagalog" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Johor" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="Tagalog" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%9C%E0%AF%8A%E0%AE%95%E0%AF%82%E0%AE%B0%E0%AF%8D" title="ஜொகூர் – Tamil" lang="ta" hreflang="ta" data-title="ஜொகூர்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="Tamil" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90%E0%B8%A2%E0%B8%B0%E0%B9%82%E0%B8%AE%E0%B8%A3%E0%B9%8C" title="รัฐยะโฮร์ – Thai" lang="th" hreflang="th" data-title="รัฐยะโฮร์" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="Thai" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Johor" title="Johor – Vietnam" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Johor" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="Vietnam" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Cohar" title="Cohar – Turki" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Cohar" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="Turki" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B6%D0%BE%D1%85%D0%BE%D1%80" title="Джохор – Ukraine" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Джохор" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Ukraine" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D9%88%DA%BE%D8%B1" title="جوھر – Urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="جوھر" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="Urdu" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Johor" title="Johor – Waray" lang="war" hreflang="war" data-title="Johor" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="Waray" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E6%9F%94%E4%BD%9B" title="柔佛 – Cina Wu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="柔佛" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="Cina Wu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E6%9F%94%E4%BD%9B%E5%B7%9E" title="柔佛州 – Kantonis" lang="yue" hreflang="yue" data-title="柔佛州" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="Kantonis" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Cohor" title="Cohor – Dimli" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Cohor" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Dimli" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%9F%94%E4%BD%9B" title="柔佛 – Cina" lang="zh" hreflang="zh" data-title="柔佛" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Cina" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-iba mw-list-item"><a href="https://iba.wikipedia.org/wiki/Johor" title="Johor – Iban" lang="iba" hreflang="iba" data-title="Johor" data-language-autonym="Jaku Iban" data-language-local-name="Iban" class="interlanguage-link-target"><span>Jaku Iban</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kge mw-list-item"><a href="https://kge.wikipedia.org/wiki/Johor" title="Johor – Komering" lang="kge" hreflang="kge" data-title="Johor" data-language-autonym="Kumoring" data-language-local-name="Komering" class="interlanguage-link-target"><span>Kumoring</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q183032#sitelinks-wikipedia" title="Sunting pautan antara bahasa" class="wbc-editpage">Sunting pautan</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Ruang nama"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Johor" title="Lihat laman kandungan [c]" accesskey="c"><span>Rencana</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Perbincangan:Johor" rel="discussion" title="Perbincangan mengenai laman kandungan [t]" accesskey="t"><span>Perbincangan</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Tukar kelainan bahasa" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Bahasa Melayu</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Rupa"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Johor"><span>Baca</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Johor&veaction=edit" title="Sunting laman ini [v]" accesskey="v"><span>Sunting</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Johor&action=edit" title="Sunting kod sumber untuk laman ini [e]" accesskey="e"><span>Sunting sumber</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Johor&action=history" title="Semakan terdahulu bagi laman ini [h]" accesskey="h"><span>Lihat sejarah</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Alatan laman"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Peralatan" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Peralatan</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Peralatan</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">alih ke bar sisi</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">sorokkan</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Lagi pilihan" > <div class="vector-menu-heading"> Tindakan </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Johor"><span>Baca</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Johor&veaction=edit" title="Sunting laman ini [v]" accesskey="v"><span>Sunting</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Johor&action=edit" title="Sunting kod sumber untuk laman ini [e]" accesskey="e"><span>Sunting sumber</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Johor&action=history"><span>Lihat sejarah</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Umum </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Khas:Pautan_ke_sini/Johor" title="Senarai semua laman wiki yang mengandungi pautan ke laman ini [j]" accesskey="j"><span>Pautan ke laman ini</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Khas:Perubahan_berkaitan/Johor" rel="nofollow" title="Perubahan terkini bagi laman yang dipaut dari laman ini [k]" accesskey="k"><span>Perubahan berkaitan</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=ms" title="Muat naik fail [u]" accesskey="u"><span>Muat naik fail</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Johor&oldid=6416540" title="Pautan kekal ke semakan laman ini"><span>Pautan kekal</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Johor&action=info" title="Maklumat lanjut mengenai laman ini"><span>Maklumat laman</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Khas:Petik_laman_ini&page=Johor&id=6416540&wpFormIdentifier=titleform" title="Maklumat tentang cara memetik laman ini"><span>Petik laman ini</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Khas:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fms.wikipedia.org%2Fwiki%2FJohor"><span>Dapatkan URL pendek</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Khas:QrCode&url=https%3A%2F%2Fms.wikipedia.org%2Fwiki%2FJohor"><span>Muat turun kod QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Cetak/eksport </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Khas:Buku&bookcmd=book_creator&referer=Johor"><span>Cipta buku</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Khas:DownloadAsPdf&page=Johor&action=show-download-screen"><span>Muat turun sebagai PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Johor&printable=yes" title="Versi boleh cetak bagi laman ini [p]" accesskey="p"><span>Versi boleh cetak</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Dalam projek lain </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Johor" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q183032" title="Pautan ke item repositori data yang bersambung [g]" accesskey="g"><span>Butir Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Alatan laman"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Penampilan"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Penampilan</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">alih ke bar sisi</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">sorokkan</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Daripada Wikipedia, ensiklopedia bebas.</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="ms" dir="ltr"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r5657302">.mw-parser-output .infobox-subbox{padding:0;border:none;margin:-3px;width:auto;min-width:100%;font-size:100%;clear:none;float:none;background-color:transparent}.mw-parser-output .infobox-3cols-child{margin:auto}.mw-parser-output .infobox .navbar{font-size:100%}body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-header,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-subheader,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-above,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-title,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-image,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-full-data,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-below{text-align:center}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r6373580">.mw-parser-output .ib-settlement{width:23em;border-collapse:collapse;line-height:1.2em}.mw-parser-output .ib-settlement td,.mw-parser-output .ib-settlement th{border-top:1px solid #a2a9b1;padding:0.4em 0.6em 0.4em 0.6em}.mw-parser-output .ib-settlement .mergedtoprow .infobox-full-data,.mw-parser-output .ib-settlement .mergedtoprow .infobox-header,.mw-parser-output .ib-settlement .mergedtoprow .infobox-data,.mw-parser-output .ib-settlement .mergedtoprow .infobox-label,.mw-parser-output .ib-settlement .mergedtoprow .infobox-below{border-top:1px solid #a2a9b1;padding:0.4em 0.6em 0.2em 0.6em}.mw-parser-output .ib-settlement .mergedrow .infobox-full-data,.mw-parser-output .ib-settlement .mergedrow .infobox-data,.mw-parser-output .ib-settlement .mergedrow .infobox-label{border:0;padding:0 0.6em 0.2em 0.6em}.mw-parser-output .ib-settlement .mergedbottomrow .infobox-full-data,.mw-parser-output .ib-settlement .mergedbottomrow .infobox-data,.mw-parser-output .ib-settlement .mergedbottomrow .infobox-label{border-top:0;border-bottom:1px solid #a2a9b1;padding:0 0.6em 0.4em 0.6em}.mw-parser-output .ib-settlement .maptable{border:0;padding:0}.mw-parser-output .ib-settlement .infobox-header,.mw-parser-output .ib-settlement .infobox-below{text-align:left}.mw-parser-output .ib-settlement .infobox-above{font-size:125%;line-height:1.3em}.mw-parser-output .ib-settlement .infobox-subheader{background-color:#cddeff;font-weight:bold}.mw-parser-output .ib-settlement-native{font-weight:normal;padding-top:0.2em}.mw-parser-output .ib-settlement-other-name{font-size:78%}.mw-parser-output .ib-settlement-official{font-weight:bold}.mw-parser-output .ib-settlement-caption{padding:0.3em 0 0 0}.mw-parser-output .ib-settlement-caption-link{padding:0.2em 0}.mw-parser-output .ib-settlement-nickname{display:inline}.mw-parser-output .ib-settlement-fn{font-weight:normal;display:inline}</style><table class="infobox ib-settlement vcard"><tbody><tr><th colspan="2" class="infobox-above"><div class="fn org">Johor</div> <div class="nickname ib-settlement-native"><i>Joho</i></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-subheader"><div class="category"><a href="/wiki/Negeri_dan_wilayah_persekutuan_di_Malaysia" class="mw-redirect" title="Negeri dan wilayah persekutuan di Malaysia">Negeri</a></div></td></tr><tr class="mergedtoprow ib-settlement-official"><td colspan="2" class="infobox-full-data">Johor Darul Ta'zim<br />‏جوهر دار التعظيم‎‎</td></tr><tr class="mergedtoprow"><th colspan="2" class="infobox-header">Transkripsi lain</th></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"> • <a href="/wiki/Tulisan_Jawi" title="Tulisan Jawi">Tulisan Jawi</a></th><td class="infobox-data"><span title="Melayu (bahasa makro)-language text"><span lang="ms-Arab" dir="rtl"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r6444303">.mw-parser-output .script-Adlm{font-family:"Noto Sans Adlam"}.mw-parser-output .script-Aghb{font-family:"Noto Sans Caucasian Albanian"}.mw-parser-output .script-Ahom{font-family:"Noto Serif Ahom"}.mw-parser-output .script-Arab{font-family:"Scheherazade","Lateef","LateefGR","Noto Naskh Arabic","Droid Arabic Naskh","Harmattan","Arabic Typesetting","Traditional Arabic","Simplified Arabic","Times New Roman","Arial","Sakkal Majalla","Microsoft Uighur","Calibri","Microsoft Sans Serif","Segoe UI","serif","sans-serif"}.mw-parser-output .script-Armi{font-family:"Aramaic VIIBCE","Aramaic Imperial Yeb","Noto Sans Imperial Aramaic","Everson Mono","EversonMono","Unifont Upper CSUR","Unifont","Quivira","sans-serif"}.mw-parser-output .script-Armn{font-family:"Segoe UI","Noto Sans Armenian"}.mw-parser-output .script-Avst{font-family:"Noto Sans Avestan"}.mw-parser-output .script-Bali{font-family:"Tantular Bali","Aksara Bali","Noto Serif Balinese","Noto Sans Balinese"}.mw-parser-output .script-Bamu{font-family:"Noto Sans Bamum"}.mw-parser-output .script-Bass{font-family:"Noto Sans Bassa Vah"}.mw-parser-output .script-Batk{font-family:Pangururan,"Noto Sans Batak","Batak-Unicode","Batak Unicode"}.mw-parser-output .script-Beng{font-family:"Noto Serif Bengali","Noto Sans Bengali"}.mw-parser-output .script-Bhks{font-family:"Noto Sans Bhaiksuki"}.mw-parser-output .script-Bopo{font-family:"Noto Sans CJK TC"}.mw-parser-output .script-Brah{font-family:"Segoe UI Historic","Noto Sans Brahmi"}.mw-parser-output .script-Brai{font-family:"Segoe UI Symbol"}.mw-parser-output .script-Bugi{font-family:"LontaraOT","Saweri","Leelawadee UI","Noto Sans Buginese","Code2000"}.mw-parser-output .script-Buhd{font-family:"Quivira","Noto Sans Buhid","Code2000","Sun-ExtA"}.mw-parser-output .script-Cakm{font-family:"Noto Sans Chakma"}.mw-parser-output .script-Cans{font-family:"Euphemia","Noto Sans Canadian Aboriginal Syllabics"}.mw-parser-output .script-Cari{font-family:"Noto Sans Carian"}.mw-parser-output .script-Cham{font-family:"Noto Sans Cham"}.mw-parser-output .script-Cher{font-family:Gadugi,"Noto Sans Cherokee"}.mw-parser-output .script-Chrs{font-family:"Noto Sans Chorasmian"}.mw-parser-output .script-Copt{font-family:"New Athena Unicode","MPH 2B Damase","FreeSerif","Arial Coptic","Quivira","Analecta","Antinoou","Sophia Nubian","Noto Sans Coptic","Segoe UI Historic","Segoe UI Symbol"}.mw-parser-output .script-Cpmn{font-family:"Noto Sans Cypro Minoan"}.mw-parser-output .script-Cprt{font-family:"Segoe UI Historic","Noto Sans Cypriot","Code2001"}.mw-parser-output .script-Cyrl{font-family:"Ponomar Unicode","Ponomar Unicode TT","Monomakh Unicode","Monomakh Unicode TT","Menaion Unicode","Menaion Unicode TT","Fedorovsk Unicode","Fedorovsk Unicode TT","BukyVede","Kliment Std","RomanCyrillic Std","Monomachus","Old Standard","Old Standard TT","Dilyana","Menaion","Menaion Medieval","Lazov","Code2000","DejaVu Sans","DejaVu Serif","Code2001","FreeSerif","TITUS Cyberbit Basic","Charis SIL","Doulos SIL","Chrysanthi Unicode","Bitstream Cyberbit","Bitstream CyberBase","Thryomanes","Lucida Grande","FreeSans","Arial Unicode MS","Microsoft Sans Serif","Lucida Sans Unicode"}.mw-parser-output .script-Deva{font-family:"Siddhanta","Sanskrit Text","Nirmala UI","Noto Serif Devanagari","Noto Sans Devanagari","Mangal"}.mw-parser-output .script-Diak{font-family:"Noto Serif Dives Akuru"}.mw-parser-output .script-Dogr{font-family:"Noto Serif Dogra"}.mw-parser-output .script-Dsrt{font-family:"Segoe UI Symbol","Noto Sans Deseret"}.mw-parser-output .script-Dupl{font-family:"Noto Sans Duployan"}.mw-parser-output .script-Egyp{font-family:"Aegyptus","Segoe UI Historic"}.mw-parser-output .script-Elba{font-family:"Noto Sans Elbasan"}.mw-parser-output .script-Elym{font-family:"Noto Sans Elymaic"}.mw-parser-output .script-Ethi{font-family:"Abyssinica SIL","Noto Sans Ethiopic","Ebrima"}.mw-parser-output .script-Geok{font-family:"DejaVu Sans","DejaVu Serif","Kelvinch","Noto Sans Georgian","Noto Serif Georgian","Sylfean","Segoe WP","Segoe UI",Quivira,"MPH 2B Damase"}.mw-parser-output .script-Geor{font-family:"DejaVu Sans","DejaVu Serif","Kelvinch","Noto Sans Georgian","Noto Serif Georgian","Sylfean","Segoe WP","Segoe UI","Quivira","MPH 2B Damase"}.mw-parser-output .script-Glag{font-family:"Menaion Unicode TT","Menaion Unicode","Vikidemia","Bukyvede","FreeSerif","Ja","Unicode5","TITUS Cyberbit Basic","Noto Sans Glagolitic","Segoe UI Historic","Segoe UI Symbol"}.mw-parser-output .script-Gong{font-family:"Noto Sans Gunjala Gondi"}.mw-parser-output .script-Gonm{font-family:"Noto Sans Masaram Gondi"}.mw-parser-output .script-Goth{font-family:"Vulcanius","Junicode","Pfeffer Mediæval","Ulfilas","Silubr","Skeirs","Midjungards","ALPHABETUM","FreeSerif","FreeSans","Noto Sans Gothic","Code2001","Segoe UI Historic","Segoe UI Symbol","serif"}.mw-parser-output .script-Gran{font-family:"Noto Serif Grantha","Noto Sans Grantha"}.mw-parser-output .script-Grek{font-family:"SBL BibLit","SBL Greek","Athena","EB Garamond","EB Garamond 12","Foulis Greek","Garamond Libre","Cardo","Gentium Plus","Gentium","Garamond","Palatino Linotype","DejaVu Sans","DejaVu Serif","FreeSerif","FreeSans","Arial Unicode MS","Lucida Sans Unicode","Lucida Grande","Code2000","sans-serif"}.mw-parser-output .script-Gujr{font-family:"Noto Sans Gujarati","Noto Serif Gujarati"}.mw-parser-output .script-Guru{font-family:"Noto Sans Gurmukhi","Noto Sans Gurmukhi"}.mw-parser-output .script-Hani{font-family:"BabelStone Han","Noto Serif CJK SC","Noto Serif CJK TC","Noto Sans CJK SC","Noto Sans CJK TC"}.mw-parser-output .script-Hano{font-family:"Noto Sans Hanunoo","FreeSerif","Quivira"}.mw-parser-output .script-Hans{font-family:"Noto Sans SC","Noto Sans CJK SC","Noto Serif SC","Noto Serif CJK SC","Dengxian","微软雅黑","Microsoft YaHei","FangSong","KaiTi","NSimSun","SimHei","SimSun","SimSun-ExtB","BabelStone Han"}.mw-parser-output .script-Hant{font-family:"Noto Sans CJK TC","Noto Sans TC","Noto Serif CJK TC","Noto Serif TC","Microsoft Jhenghei","PMingLiU","MingLiU","BabelStone Han"}.mw-parser-output .script-Hatr{font-family:"Noto Sans Hatran"}.mw-parser-output .script-Hebr{font-family:"Ezra SIL","Ezra SIL SR","Keter Aram Tsova","Taamey Ashkenaz","Taamey David CLM","Taamey Frank CLM","Frank Ruehl CLM","Keter YG","Shofar","David CLM","Hadasim CLM","Simple CLM","Nachlieli","SBL BibLit","SBL Hebrew","Cardo","Alef","Noto Serif Hebrew","Noto Sans Hebrew","David Libre","David","Times New Roman","Gisha","Arial","FreeSerif","FreeSans"}.mw-parser-output .script-Hluw{font-family:"Noto Sans Anatolian Hieroglyphs"}.mw-parser-output .script-Hmng{font-family:"Noto Sans Pahawh Hmong"}.mw-parser-output .script-Hmnp{font-family:"Noto Serif Hmong Nyiakeng"}.mw-parser-output .script-Hung{font-family:"Noto Sans Old Hungarian"}.mw-parser-output .script-Ital{font-family:"Italica Vetus","Italica Vetus SN","Cardo","FreeMono","DejaVu Sans","Noto Sans Old Italic","Quivira","Aegean","Segoe UI Historic"}.mw-parser-output .script-Java{font-family:"Noto Sans Javanese","Javanese Text"}.mw-parser-output .script-Jpan{font-family:"Noto Sans JP","Noto Sans CJK JP","Noto Serif JP","Noto Serif CJK JP","BIZ UDPGothic","BIZ UDPMincho","BIZ UDGothic","BIZ UDMincho","Yu Gothic","Yu Mincho","Meiryo","MS PGothic","MS PMincho","MS Gothic","MS Mincho"}.mw-parser-output .script-Kali{font-family:"Noto Sans Kayah Li"}.mw-parser-output .script-Kawi{font-family:"Noto Sans Kawi"}.mw-parser-output .script-Khar{font-family:"Segoe UI Historic","Noto Sans Kharoshthi"}.mw-parser-output .script-Khmr{font-family:"Khmer Busra","Khmer Mondulkiri","Khmer OS","Khmer OS Battambang","Khmer OS Boker","Khmer OS Content","Khmer OS Fasthand","Khmer OS Freehand","Khmer OS Metal Chrieng","Khmer OS Muol","Khmer OS Muol Pali","Khmer OS Siemreap","Khmer OS System","Khmer Oureang","Khmer Ratanakiri","KH Freehand","Kh Metal Chrieng","Kh Bokor","Hanuman","Noto Sans Khmer","Noto Serif Khmer","Khmer UI","Leelawadee UI","DaunPenh"}.mw-parser-output .script-Khoj{font-family:"Noto Sans Khojki"}.mw-parser-output .script-Kits{font-family:"BabelStone Khitan Small Linear","Noto Serif Khitan Small Script"}.mw-parser-output .script-Knda{font-family:"Noto Serif Kannada","Noto Sans Kannada"}.mw-parser-output .script-Kore{font-family:"함초롬돋움 LVT","HCR Dotum LVT","함초롬바탕 LVT","HCR Batang LVT","본고딕","Source Han Sans K","본고딕 KR","Source Han Sans KR","思源黑體","Source Han Sans TC","思源黑體香港","Source Han Sans HC","思源黑体","Source Han Sans SC","源ノ角ゴシック","Source Han Sans","본명조","Source Han Serif K","본명조 KR","Source Han Serif KR","思源宋體","Source Han Serif TC","思源宋體香港","Source Han Serif HC","思源宋体","Source Han Serif SC","源ノ明朝","Source Han Serif","Noto Sans CJK KR","Noto Sans KR","Noto Sans CJK TC","Noto Sans CJK HC","Noto Sans CJK SC","Noto Sans CJK JP","Noto Serif CJK KR","Noto Serif KR","Noto Serif CJK TC","Noto Serif CJK SC","Noto Serif CJK JP","나눔바른고딕 옛한글","NanumBarunGothic YetHangul","나눔명조 옛한글","NanumMyeongjo YetHangul","은 바탕","Un Batang","돋움 옛한글","Dotum Old Hangul","바탕 옛한글","Batang Old Hangul","굴림 옛한글","NewGulim Old Hangul","궁서 옛한글","Gungsuh Old Hangul","맑은 고딕","Malgun Gothic","함초롬돋움","HCR Dotum","함초롬바탕","HCR Batang"}.mw-parser-output .script-Kthi{font-family:"Noto Sans Kaithi"}.mw-parser-output .script-Lana{font-family:"NS Tahlom","Noto Sans Tai Tham","Lanna Alif"}.mw-parser-output .script-Laoo{font-family:"SengBuhan","SaysetthaMai","Lanexang Mon4","Saysettha","Noto Serif Lao","Noto Sans Lao","Leelawadee UI","Lao UI","DokChampa"}.mw-parser-output .script-Lepc{font-family:"Noto Sans Lepcha"}.mw-parser-output .script-Limb{font-family:"Noto Sans Limbu"}.mw-parser-output .script-Lina{font-family:"Noto Sans Linear A"}.mw-parser-output .script-Linb{font-family:"Noto Sans Linear B"}.mw-parser-output .script-Lisu{font-family:"DejaVu Sans","Lisu Unicode","Miao Unicode","Noto Sans Lisu","Segoe UI"}.mw-parser-output .script-Lyci{font-family:"Segoe UI Historic","Noto Sans Lycian"}.mw-parser-output .script-Lydi{font-family:"Segoe UI Historic","Noto Sans Lydian"}.mw-parser-output .script-Mahj{font-family:"Noto Sans Mahajani"}.mw-parser-output .script-Maka{font-family:"Noto Serif Makasar"}.mw-parser-output .script-Mand{font-family:"Noto Sans Mandaic"}.mw-parser-output .script-Mani{font-family:"Noto Sans Manichaean"}.mw-parser-output .script-Marc{font-family:"Noto Sans Marchen"}.mw-parser-output .script-Medf{font-family:"Noto Sans Medefaidrin"}.mw-parser-output .script-Mend{font-family:"Noto Sans Mende Kikakui"}.mw-parser-output .script-Merc{font-family:"Segoe UI Historic","Noto Sans Meroitic"}.mw-parser-output .script-Mero{font-family:"Noto Sans Meroitic"}.mw-parser-output .script-Mlym{font-family:"Noto Serif Malayalam","Noto Sans Malayalam"}.mw-parser-output .script-Modi{font-family:"Noto Sans Modi"}.mw-parser-output .script-Mong{font-family:"Menk Hawang Tig","Menk Qagan Tig","Menk Garqag Tig","Menk Har_a Tig","Menk Scnin Tig","Oyun Gurban Ulus Tig","Oyun Qagan Tig","Oyun Garqag Tig","Oyun Har_a Tig","Oyun Scnin Tig","Oyun Agula Tig","Mongolian Baiti","Noto Sans Mongolian","Mongolian Universal White","Mongol Usug","Mongolian White","MongolianScript","Code2000","Menksoft Qagan"}.mw-parser-output .script-Mroo{font-family:"Noto Sans Mro"}.mw-parser-output .script-Mtei{font-family:"Noto Sans Meetei Mayek","Nirmala UI"}.mw-parser-output .script-Mult{font-family:"Noto Sans Multani"}.mw-parser-output .script-Mymr{font-family:"Myanmar Text","Myanmar3","Myanmar2","Myanmar1","Padauk","Noto Sans Myanmar","mm3web","TharLon","Masterpiece Uni Sans","Parabaik","Yunghkio","Thanlwin","Win Uni Innwa","MyMyanmar Unicode","WinUni Innwa"}.mw-parser-output .script-Nagm{font-family:"Noto Sans Nag Mundari"}.mw-parser-output .script-Nand{font-family:"Noto Sans Nandinagari"}.mw-parser-output .script-Narb{font-family:"Noto Sans Old North Arabian"}.mw-parser-output .script-Nbat{font-family:"Noto Sans Nabataean"}.mw-parser-output .script-Newa{font-family:"Noto Sans Newa"}.mw-parser-output .script-Nkoo{font-family:"Conakry","DejaVu Sans","Ebrima","Noto Sans NKo"}.mw-parser-output .script-Nshu{font-family:"Noto Traditional Nushu","Noto Sans Nushu"}.mw-parser-output .script-Ogam{font-family:"BabelStone Ogham","BabelStone Ogham Fixed","BabelStone Ogham Bound","BabelStone Ogham Stemless","BabelStone Ogham Lithic","BabelStone Ogham Pictish","BabelStone Ogham Special","DejaVu Sans","Noto Sans Ogham","Segoe UI Historic","Segoe UI Symbol"}.mw-parser-output .script-Olck{font-family:"Segoe UI Historic","Nirmala UI","Noto Sans Ol Chiki"}.mw-parser-output .script-Orkh{font-family:"Orkun","Old Turkic","Orkun Brush","Türik Bitig","Quivira","BabelStone Irk Bitig Colour","Babelstone Irk Bitig","Noto Sans Old Turkic","Segoe UI Symbol"}.mw-parser-output .script-Orya{font-family:"Noto Sans Oriya"}.mw-parser-output .script-Osge{font-family:"Noto Sans Osage"}.mw-parser-output .script-Osma{font-family:"Ebrima","FreeSans","Noto Sans Osmanya"}.mw-parser-output .script-Ougr{font-family:"Noto Serif Old Uyghur"}.mw-parser-output .script-Palm{font-family:"Noto Sans Palmyrene"}.mw-parser-output .script-Pauc{font-family:"Noto Sans Pau Cin Hau"}.mw-parser-output .script-Perm{font-family:"Noto Sans Old Permic"}.mw-parser-output .script-Phag{font-family:"Microsoft PhagsPa","Noto Sans Phags Pa"}.mw-parser-output .script-Phli{font-family:"Segoe UI Historic","Noto Sans Inscriptional Pahlavi","Shapour","ZH Mono","sans-serif";font-weight:normal}.mw-parser-output .script-Phlp{font-family:"Noto Sans Psalter Pahlavi"}.mw-parser-output .script-Phnx{font-family:"ALPHABETUM Unicode","MPH 2B Damase","Aegean","Code2001","Noto Sans Phoenician","FreeSans","Segoe UI Historic","sans-serif"}.mw-parser-output .script-Plrd{font-family:"Noto Sans Miao"}.mw-parser-output .script-Prti{font-family:"Segoe UI Historic","Noto Sans Inscriptional Parthian"}.mw-parser-output .script-Rjng{font-family:"Noto Sans Rejang"}.mw-parser-output .script-Rohg{font-family:"Noto Sans Hanifi Rohingya"}.mw-parser-output .script-Runr{font-family:"BabelStone Runic Beagnoth","BabelStone Runic Beorhtnoth","BabelStone Runic Beorhtric","BabelStone Runic Beowulf","BabelStone Runic Berhtwald","BabelStone Runic Byrhtferth","Junicode","Kelvinch","Free Monospaced","Code2000","Hnias","Noto Sans Runic","Segoe UI Historic","Segoe UI Symbol"}.mw-parser-output .script-Samr{font-family:"Noto Sans Samaritan","Hebrew Samaritan","Everson Mono","EversonMono","Unifont","Quivira","sans-serif";direction:rtl;unicode-bidi:bidi-override}.mw-parser-output .script-Sarb{font-family:"Segoe UI Historic","Noto Sans Old South Arabian"}.mw-parser-output .script-Saur{font-family:"Noto Sans Saurashtra"}.mw-parser-output .script-Sgnw{font-family:"Noto Sans SignWriting"}.mw-parser-output .script-Shaw{font-family:"Noto Sans Shavian"}.mw-parser-output .script-Shrd{font-family:"Noto Sans Sharada"}.mw-parser-output .script-Sidd{font-family:"Noto Sans Siddham","Muktamsiddham","ApDevaSanskrit","ApDevaSiddham","ApDevaSiddhamEx","ApSiddham","MuktamsiddhamG","和田研中丸ゴシック2004絵文字","WadaLabChuMaruGo2004Emoji","和田研細丸ゴシック2004絵文字","WadaLabMaruGo2004Emoji"}.mw-parser-output .script-Sind{font-family:"Noto Sans Khudawadi"}.mw-parser-output .script-Sinh{font-family:"Iskoola Pota","Noto Sans Sinhala","Noto Sans Sinhala","Nirmala UI"}.mw-parser-output .script-Sogd{font-family:"Noto Sans Sogdian"}.mw-parser-output .script-Sogo{font-family:"Noto Sans Old Sogdian"}.mw-parser-output .script-Sora{font-family:"Nirmala UI","Noto Sans Sora Sompeng"}.mw-parser-output .script-Soyo{font-family:"Noto Sans Soyombo"}.mw-parser-output .script-Sund{font-family:"Sundanese Unicode 2013","Sundanese Unicode","Noto Sans Sundanese"}.mw-parser-output .script-Sylo{font-family:"Noto Sans Syloti Nagri","Surma"}.mw-parser-output .script-Syrc{font-family:"Estrangelo Antioch","Estrangelo Edessa","Estrangelo Midyat","Estrangelo Nisibin","Estrangelo Quenneshrin","Estrangelo Talada","Estrangelo TurAbdin","Noto Sans Syriac","Noto Sans Syriac Estrangela","Segoe UI Historic"}.mw-parser-output .script-Tagb{font-family:"Tagbanwa","Quivira","Noto Sans Tagbanwa","Code2000"}.mw-parser-output .script-Takr{font-family:"Noto Sans Takri"}.mw-parser-output .script-Tale{font-family:"Microsoft Tai Le","Noto Sans Tai Le"}.mw-parser-output .script-Talu{font-family:"Dai Banna SIL","Noto Sans New Tai Lue","Microsoft New Tai Lue"}.mw-parser-output .script-Taml{font-family:"Nirmala UI",Latha,"Noto Serif Tamil","Noto Sans Tamil"}.mw-parser-output .script-Tang{font-family:"Tangut Yinchuan","Tangut N4694","New Tangut","New Tangut Std","Tangut TWU","TH-Tshyn-P1","TH-Feon-B","Babelstone Tangut Wenhai","Noto Serif Tangut"}.mw-parser-output .script-Tavt{font-family:"Noto Sans Tai Viet"}.mw-parser-output .script-Telu{font-family:"Nirmala UI",Gautami,"Noto Serif Telugu","Noto Sans Telugu"}.mw-parser-output .script-Tfng{font-family:"DejaVu Sans","Ebrima","FreeSans","Noto Sans Tifinagh"}.mw-parser-output .script-Tglg{font-family:"Noto Sans Tagalog","Tagalog Doctrina 1593","Baybayin Lopez","Tagalog Stylized","Code2000"}.mw-parser-output .script-Thaa{font-family:"MV Boli","Noto Sans Thaana"}.mw-parser-output .script-Thai{font-family:"Noto Serif Thai",Leelawadee,Tahoma,"Noto Sans Thai"}.mw-parser-output .script-Tibt{font-family:"Microsoft Himalaya","Noto Sans Tibetan"}.mw-parser-output .script-Tirh{font-family:"Noto Sans Tirhuta"}.mw-parser-output .script-Tnsa{font-family:"Noto Sans Tangsa"}.mw-parser-output .script-Toto{font-family:"Noto Serif Toto"}.mw-parser-output .script-Ugar{font-family:"Segoe UI Historic","Noto Sans Ugaritic","Aegean"}.mw-parser-output .script-Vaii{font-family:Ebrima,"Noto Sans Vai"}.mw-parser-output .script-Vith{font-family:"Noto Serif Vithkuqi","Noto Sans Vithkuqi"}.mw-parser-output .script-Wara{font-family:"Noto Sans Warang Citi"}.mw-parser-output .script-Wcho{font-family:"Noto Sans Wancho"}.mw-parser-output .script-Xpeo{font-family:"Segoe UI Historic","Noto Sans Old Persian","Artaxerxes","Xerxes","Aegean"}.mw-parser-output .script-Xsux{font-family:"Segoe UI Historic","Noto Sans Cuneiform"}.mw-parser-output .script-Yezi{font-family:"Noto Sans Yezidi","Noto Serif Yezidi"}.mw-parser-output .script-Yiii{font-family:"Nuosu SIL","SIL Yi","Microsoft Yi Baiti","Noto Sans Yi","NSimSun-18030","SimSun-18030","Code2000"}.mw-parser-output .script-Zanb{font-family:"BabelStone Zanabazar","Noto Sans Zanabazar Square"}.mw-parser-output .script-Zsye{font-family:"Apple Color Emoji","Noto Color Emoji","Segoe UI Emoji","Segoe UI Symbols"}.mw-parser-output .script-Latf,.mw-parser-output .script-de-Latf{font-family:"Breitkopf Fraktur",UnifrakturCook,UniFrakturMaguntia,MarsFraktur,"MarsFraktur OT",KochFraktur,"KochFraktur OT",OffenbacherSchwabOT,"LOB.AlteSchwabacher","LOV.AlteSchwabacher","LOB.AtlantisFraktur","LOV.AtlantisFraktur","LOB.BreitkopfFraktur","LOV.BreitkopfFraktur","LOB.FetteFraktur","LOV.FetteFraktur","LOB.Fraktur3","LOV.Fraktur3","LOB.RochFraktur","LOV.RochFraktur","LOB.PostFraktur","LOV.PostFraktur","LOB.RuelhscheFraktur","LOV.RuelhscheFraktur","LOB.RungholtFraktur","LOV.RungholtFraktur","LOB.TheuerbankFraktur","LOV.TheuerbankFraktur","LOB.VinetaFraktur","LOV.VinetaFraktur","LOB.WalbaumFraktur","LOV.WalbaumFraktur","LOB.WeberMainzerFraktur","LOV.WeberMainzerFraktur","LOB.WieynckFraktur","LOV.WieynckFraktur","LOB.ZentenarFraktur","LOV.ZentenarFraktur"}.mw-parser-output .script-en-Latf{font-family:Cankama,"Old English Text MT","Textura Libera","Textura Libera Tenuis",London}.mw-parser-output .script-it-Latf{font-family:"Rotunda Pommerania",Rotunda,"Typographer Rotunda"}.mw-parser-output .script-Latg{font-family:Duibhlinn,Ceanannas,Corcaigh,Bunchló,"Bunchló Ársa GC","Bunchlo Arsa GC",Gaelic,Gadelica,Junicode,Cardo}.mw-parser-output .script-Latn{font-family:"Palemonas MUFI","EB Garamond","EB Garamond 12","Garamond Libre","Cormorant Garamond","Cormorant","Cardo","ETBookOT","ETBembo","Junicode","Andron Freefont LAT","PFEFFER MEDIÆVAL","Open Baskerville","Adobe Garamond Pro","Adobe Caslon Pro","Baskerville Ten","Garamond","serif"}.mw-parser-output .script-Syre{font-family:"Estrangelo Antioch","Estrangelo Edessa","Estrangelo Midyat","Estrangelo Nisibin","Estrangelo Quenneshrin","Estrangelo Talada","Estrangelo TurAbdin","Noto Sans Syriac","Noto Sans Syriac Estrangela","Segoe UI Historic"}.mw-parser-output .script-Syrj{font-family:"Serto Antioch Bible","Serto Batnan","Serto Jerusalem","Serto Kharput","Serto Malankara","Serto Mardin","Serto Urhoy","Noto Sans Syriac","Noto Sans Syriac Western"}.mw-parser-output .script-Syrn{font-family:"East Syriac Adiabene","East Syriac Ctesiphon","Noto Sans Syriac Eastern","Noto Sans Syriac",FreeSans,Code2000}.mw-parser-output .script-Cyrs{font-family:"Ponomar Unicode","Ponomar Unicode TT","Acathist","Triodion Unicode","Menaion Unicode","Menaion Unicode TT","Shafarik","Fedorovsk Unicode","Fedorovsk Unicode TT","Monomakh Unicode","Monomakh Unicode TT",BukyVede,"Kliment Std","RomanCyrillic Std","Monomachus","Old Standard","Old Standard TT",Dilyana,Menaion,"Menaion Medieval",Lazov,Code2000,"DejaVu Sans","DejaVu Serif",Code2001,"FreeSerif","TITUS Cyberbit Basic","Charis SIL","Doulos SIL","Chrysanthi Unicode","Bitstream Cyberbit","Bitstream CyberBase",Thryomanes,"Lucida Grande","FreeSans","Arial Unicode MS","Microsoft Sans Serif","Lucida Sans Unicode"}</style><span class="script-Arab" dir="rtl" style="font-size: 125%;">جوهر</span>‎</span></span><span class="lang-comment" style="font-style: normal; display: none; color: #33aa33; margin-left: 0.3em;">code: ms is deprecated </span></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"> • <a href="/wiki/Tulisan_Cina" title="Tulisan Cina">Tulisan Cina</a></th><td class="infobox-data"><span title="Cina-language text"><span lang="zh-Hant">柔佛</span></span><span class="lang-comment" style="font-style: normal; display: none; color: #33aa33; margin-left: 0.3em;">code: zh is deprecated </span></td></tr><tr class="mergedbottomrow"><th scope="row" class="infobox-label"> • <a href="/wiki/Tulisan_Tamil" title="Tulisan Tamil">Tulisan Tamil</a></th><td class="infobox-data"><span title="Tamil-language text"><span lang="ta">ஜொகூர்</span></span><span class="lang-comment" style="font-style: normal; display: none; color: #33aa33; margin-left: 0.3em;">code: ta is deprecated </span></td></tr><tr class="mergedtoprow"><td colspan="2" class="infobox-full-data maptable"><div style="display:table; width:100%; background:none;"> <div style="display:table-row"><div style="display:table-cell;vertical-align:middle; text-align:center;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fail:Flag_of_Johor.svg" class="mw-file-description" title="Bendera Johor"><img alt="Flag of Johor" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Flag_of_Johor.svg/100px-Flag_of_Johor.svg.png" decoding="async" width="100" height="50" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Flag_of_Johor.svg/150px-Flag_of_Johor.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Flag_of_Johor.svg/200px-Flag_of_Johor.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span><div class="ib-settlement-caption-link"><a href="/wiki/Bendera_Johor" class="mw-redirect" title="Bendera Johor">Bendera</a></div></div><div style="display:table-cell;vertical-align:middle; text-align:center;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fail:Coat_of_arms_of_Johor.svg" class="mw-file-description" title="Jata Johor"><img alt="Coat of arms of Johor" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/60/Coat_of_arms_of_Johor.svg/100px-Coat_of_arms_of_Johor.svg.png" decoding="async" width="100" height="78" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/60/Coat_of_arms_of_Johor.svg/150px-Coat_of_arms_of_Johor.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/60/Coat_of_arms_of_Johor.svg/200px-Coat_of_arms_of_Johor.svg.png 2x" data-file-width="360" data-file-height="279" /></a></span><div class="ib-settlement-caption-link"><a href="/wiki/Bendera_dan_jata_Johor" title="Bendera dan jata Johor">Jata</a></div></div></div></div></td></tr><tr class="mergedtoprow"><td colspan="2" class="infobox-full-data">Cogan kata: "Kepada Allah Berserah"</td></tr><tr class="mergedrow"><td colspan="2" class="infobox-full-data">Lagu: "<a href="/wiki/Lagu_Bangsa_Johor" title="Lagu Bangsa Johor">Lagu Bangsa Johor</a>"<br /><div style="display:inline-block;margin-top:0.4em;"><span class="mw-default-size" typeof="mw:File"><span><audio id="mwe_player_0" controls="" preload="none" data-mw-tmh="" class="mw-file-element" width="220" style="width:220px;" data-durationhint="59" data-mwtitle="Lagu_Rasmi_Johor_-_Lagu_Bangsa_Johor.ogg" data-mwprovider="wikimediacommons"><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/b2/Lagu_Rasmi_Johor_-_Lagu_Bangsa_Johor.ogg" type="audio/ogg; codecs="vorbis"" data-width="0" data-height="0" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/b/b2/Lagu_Rasmi_Johor_-_Lagu_Bangsa_Johor.ogg/Lagu_Rasmi_Johor_-_Lagu_Bangsa_Johor.ogg.mp3" type="audio/mpeg" data-transcodekey="mp3" data-width="0" data-height="0" /></audio></span></span></div></td></tr><tr class="mergedtoprow"><td colspan="2" class="infobox-full-data"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fail:Johor_in_Malaysia.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a8/Johor_in_Malaysia.svg/250px-Johor_in_Malaysia.svg.png" decoding="async" width="250" height="95" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a8/Johor_in_Malaysia.svg/375px-Johor_in_Malaysia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a8/Johor_in_Malaysia.svg/500px-Johor_in_Malaysia.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="457" /></a></span><div class="ib-settlement-caption"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r5537384">.mw-parser-output .legend{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .legend-color{display:inline-block;min-width:1.25em;height:1.25em;line-height:1.25;margin:1px 0;text-align:center;border:1px solid black;background-color:transparent;color:black}.mw-parser-output .legend-text{}</style><span class="legend nowrap"><span class="legend-color" style="border: 1px solid silver;background-color:#C41E3A ; color:white;"> </span> </span> <b>Johor</b> dalam <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r5537384"><span class="legend nowrap"><span class="legend-color" style="border: 1px solid silver;background-color:#FDF9D2 ; color:black;"> </span> </span> <b><a href="/wiki/Malaysia" title="Malaysia">Malaysia</a></b></div></td></tr><tr class="mergedbottomrow"><td colspan="2" class="infobox-full-data">Koordinat: <span class="plainlinks nourlexpansion"><a class="external text" href="//geohack.toolforge.org/geohack.php?pagename=Johor&params=1_59_27_N_103_28_58_E_type:city"><span class="geo-default"><span class="geo-dms" title="Peta, gambar udara, dan lain-lain data untuk lokasi ini"><span class="latitude">1°59′27″N</span> <span class="longitude">103°28′58″E</span></span></span><span class="geo-multi-punct"> / </span><span class="geo-nondefault"><span class="geo-dec" title="Peta, gambar udara, dan lain-lain data untuk lokasi ini">1.99083°N 103.48278°E</span><span style="display:none"> / <span class="geo">1.99083; 103.48278</span></span></span></a></span><span style="font-size: small;"><span id="coordinates"><a href="/wiki/Sistem_koordinat_geografi" title="Sistem koordinat geografi">Koordinat</a>: <span class="plainlinks nourlexpansion"><a class="external text" href="//geohack.toolforge.org/geohack.php?pagename=Johor&params=1_59_27_N_103_28_58_E_type:city"><span class="geo-default"><span class="geo-dms" title="Peta, gambar udara, dan lain-lain data untuk lokasi ini"><span class="latitude">1°59′27″N</span> <span class="longitude">103°28′58″E</span></span></span><span class="geo-multi-punct"> / </span><span class="geo-nondefault"><span class="geo-dec" title="Peta, gambar udara, dan lain-lain data untuk lokasi ini">1.99083°N 103.48278°E</span><span style="display:none"> / <span class="geo">1.99083; 103.48278</span></span></span></a></span></span></span></td></tr><tr class="mergedtoprow"><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/Senarai_ibu_kota_di_Malaysia" title="Senarai ibu kota di Malaysia">Ibu negeri</a><br /><small>dan kota terbesar</small></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/Johor_Bahru" title="Johor Bahru">Johor Bahru</a><sup class="reference plainlinks nourlexpansion" id="ref_cap"><a href="#endnote_cap">[a]</a></sup><sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label">Bandar diraja</th><td class="infobox-data"><b><a href="/wiki/Bandar_Maharani" title="Bandar Maharani">Muar</a></b></td></tr><tr class="mergedtoprow"><th colspan="2" class="infobox-header">Pentadbiran<div class="ib-settlement-fn"></div></th></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"> • Jenis</th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/Sistem_berparlimen" title="Sistem berparlimen">Parlimen</a> & <a href="/wiki/Raja_berperlembagaan" title="Raja berperlembagaan">Raja berperlembagaan</a></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"> • <a href="/wiki/Sultan_Johor" title="Sultan Johor">Sultan</a></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/Sultan_Ibrahim_ibni_Sultan_Iskandar" title="Sultan Ibrahim ibni Sultan Iskandar">Sultan Ibrahim</a></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"> • Pemangku Sultan</th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/Tunku_Ismail_ibni_Sultan_Ibrahim" title="Tunku Ismail ibni Sultan Ibrahim">Tunku Mahkota Ismail</a></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"> • Raja Muda</th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/Tunku_Iskandar_ibni_Tunku_Ismail" title="Tunku Iskandar ibni Tunku Ismail">Tunku Iskandar</a></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"> • <a href="/wiki/Menteri_Besar_Johor" title="Menteri Besar Johor">Menteri Besar</a></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/Onn_Hafiz_Ghazi" title="Onn Hafiz Ghazi">Onn Hafiz Ghazi</a> <br /> (<a href="/wiki/BN" class="mw-redirect" title="BN">BN</a>-<a href="/wiki/UMNO" class="mw-redirect" title="UMNO">UMNO</a>)</td></tr><tr class="mergedtoprow"><th colspan="2" class="infobox-header">Keluasan<div class="ib-settlement-fn"><sup id="cite_ref-statistics_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-statistics-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></div></th></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"> • Jumlah</th><td class="infobox-data">19,166 km<sup>2</sup> (7,400 batu persegi)</td></tr><tr class="mergedtoprow"><th scope="row" class="infobox-label">Aras tertinggi<div class="ib-settlement-fn"> (<a href="/wiki/Gunung_Ledang" title="Gunung Ledang">Gunung Ledang</a>)</div></th><td class="infobox-data">1,276 m (4,186 ft)</td></tr><tr class="mergedtoprow"><th colspan="2" class="infobox-header">Penduduk<div class="ib-settlement-fn"><span class="nowrap"> </span>(2023)<sup id="cite_ref-statistics_2-1" class="reference"><a href="#cite_note-statistics-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></div></th></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"> • Jumlah</th><td class="infobox-data">4,100,900 (<a href="/wiki/Negeri_dan_Wilayah_Persekutuan_di_Malaysia" title="Negeri dan Wilayah Persekutuan di Malaysia">ke−2</a>)</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"> • Kepadatan</th><td class="infobox-data">209.2/km<sup>2</sup> (542/batu persegi)</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"> • Kumpulan etnik<div class="ib-settlement-fn"></div></th><td class="infobox-data"><div class="plainlist"> <ul><li><a href="/wiki/Orang_Melayu_Malaysia" title="Orang Melayu Malaysia">Melayu</a>: 60.1%</li> <li><a href="/wiki/Orang_Cina_Malaysia" title="Orang Cina Malaysia">Cina</a>: 30%</li> <li><a href="/wiki/Orang_India_Malaysia" title="Orang India Malaysia">India</a>: 6.0%</li> <li>Lain <a href="/wiki/Bumiputera_(Malaysia)" class="mw-redirect" title="Bumiputera (Malaysia)">Bumiputera</a>: 3.0%</li> <li>Bukan warganegara Malaysia: 6.0%</li></ul> </div></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"> • Demonim<div class="ib-settlement-fn"></div></th><td class="infobox-data">Johor</td></tr><tr class="mergedtoprow"><th colspan="2" class="infobox-header">Bahasa<div class="ib-settlement-fn"></div></th></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"> • Rasmi</th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/Bahasa_Melayu_Malaysia" title="Bahasa Melayu Malaysia">Bahasa Melayu</a></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"> • Pertuturan</th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/Bahasa_Melayu_Johor" class="mw-redirect" title="Bahasa Melayu Johor">Bahasa Melayu Johor</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Malaysian_Mandarin" class="extiw" title="en:Malaysian Mandarin">Mandarin</a> • <a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Bahasa_Tamil_Malaysia" class="extiw" title="id:Bahasa Tamil Malaysia">Tamil</a><br /><a class="mw-selflink-fragment" href="#Bahasa_بهاس">Bahasa etnik minoriti</a> lainnya</td></tr><tr class="mergedtoprow"><th colspan="2" class="infobox-header">Penubuhan<div class="ib-settlement-fn"></div></th></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"> • <a href="/wiki/Kesultanan_Johor-Riau" title="Kesultanan Johor-Riau">Kesultanan Johor-Riau</a></th><td class="infobox-data">1528</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"> • Perjanjian Inggeris-Johor (Kesultanan Johor Moden)</th><td class="infobox-data">11 Disember 1885</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"> • <a href="/wiki/Undang-undang_Tubuh_Negeri_Johor" class="mw-redirect" title="Undang-undang Tubuh Negeri Johor">Undang-undang Tubuh Negeri Johor</a></th><td class="infobox-data">14 April 1895</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"> • Negeri naungan British</th><td class="infobox-data">12 Mei 1914</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"> • <a href="/wiki/Pendudukan_Jepun_di_Tanah_Melayu" title="Pendudukan Jepun di Tanah Melayu">Pendudukan Jepun</a></th><td class="infobox-data">31 Januari 1942</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"> • Penyertaan ke dalam <a href="/wiki/Persekutuan_Tanah_Melayu" title="Persekutuan Tanah Melayu">Persekutuan Tanah Melayu</a></th><td class="infobox-data">1 Februari 1948</td></tr><tr class="mergedtoprow"><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/Zon_waktu" title="Zon waktu">Zon waktu</a></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/UTC%2B8" title="UTC+8">UTC+8</a> (<a href="/wiki/Waktu_Piawai_Malaysia" class="mw-redirect" title="Waktu Piawai Malaysia">WPM</a><sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>)</td></tr><tr class="mergedtoprow"><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/Senarai_poskod_di_Malaysia" title="Senarai poskod di Malaysia">Poskod</a></th><td class="infobox-data adr"><div class="postal-code">79xxx<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> hingga 86xxx,<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 73400</div></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/Nombor_telefon_di_Malaysia" title="Nombor telefon di Malaysia">Kod panggilan</a></th><td class="infobox-data">07<sup class="reference plainlinks nourlexpansion" id="ref_call"><a href="#endnote_call">[b]</a></sup><br />06 (Muar dan Tangkak)<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/ISO_3166" title="ISO 3166">Kod ISO 3166</a></th><td class="infobox-data nickname">MY-01, 21–24<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/Plat_pendaftaran_kenderaan" class="mw-redirect" title="Plat pendaftaran kenderaan">Pendaftaran kenderaan</a></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/Nombor_plat_kenderaan_Malaysia" class="mw-redirect" title="Nombor plat kenderaan Malaysia">J</a><sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td></tr><tr class="mergedtoprow"><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/Senarai_negeri_Malaysia_mengikut_Indeks_Pembangunan_Manusia" title="Senarai negeri Malaysia mengikut Indeks Pembangunan Manusia">HDI</a> <span style="font-weight:normal;">(2019)</span></th><td class="infobox-data">0.825 (<span style="color:#090;">sangat tinggi</span>) (<a href="/w/index.php?title=List_of_Malaysian_states_by_Human_Development_Index&action=edit&redlink=1" class="new" title="List of Malaysian states by Human Development Index (laman tidak wujud)">ke-6</a>)<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/Keluaran_dalam_negara_kasar" title="Keluaran dalam negara kasar">GDP</a> <span style="font-weight:normal;">(2016)</span></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/Ringgit" title="Ringgit">RM</a>116,682 juta<sup id="cite_ref-statistics_2-2" class="reference"><a href="#cite_note-statistics-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Angka_kesuburan_total" class="extiw" title="id:Angka kesuburan total">TFR</a> <span style="font-weight:normal;">(2017)</span></th><td class="infobox-data">2.1<sup id="cite_ref-statistics_2-3" class="reference"><a href="#cite_note-statistics-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td></tr><tr class="mergedtoprow"><th scope="row" class="infobox-label">Laman sesawang</th><td class="infobox-data"><span class="official-website"><span class="url"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.johor.gov.my">Tapak web rasmi</a></span></span> <span class="mw-valign-text-top" typeof="mw:File/Frameless"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q183032#P856" title="Sunting ini di Wikidata"><img alt="Sunting ini di Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/10px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/15px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/20px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></td></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-below"><span class="citation wikicite" id="notakaki_cap" style="font-size:85%"><a href="#ref_cap">↑[a]</a> </span><a href="/wiki/Kota_Iskandar" class="mw-disambig" title="Kota Iskandar">Kota Iskandar</a>, <a href="/wiki/Iskandar_Puteri" title="Iskandar Puteri">Iskandar Puteri</a> adalah pusat pentadbiran negeri dan kerusi kerajaan negeri Johor (<a href="/wiki/Majlis_Mesyuarat_Kerajaan_Negeri_Johor" title="Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri Johor">cawangan eksekutif</a> & <a href="/wiki/Dewan_Negeri_Johor" title="Dewan Negeri Johor">cawangan legislatif</a>). Akan tetapi, <a href="/wiki/Johor_Bahru" title="Johor Bahru">Johor Bahru</a> tetap menjadi ibu bandar rasmi Negeri Johor.<br /><span class="citation wikicite" id="notakaki_call" style="font-size:85%"><a href="#ref_call">↑[b]</a> </span> Kecuali <a href="/wiki/Bandar_Muar" class="mw-redirect" title="Bandar Muar">Bandar Muar</a> dan <a href="/wiki/Daerah_Tangkak" title="Daerah Tangkak">Daerah Tangkak</a>.</td></tr></tbody></table> <p><b>Johor</b> (<a href="/wiki/Tulisan_Jawi" title="Tulisan Jawi">Jawi</a>: <span dir="rtl" style="font-size:100%;">‏<span title="Melayu (bahasa makro)-language text"><span lang="ms"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r6444303"><span class="script-Arab" dir="rtl" style="font-size: 125%;">جوهر</span>‎</span></span><span class="lang-comment" style="font-style: normal; display: none; color: #33aa33; margin-left: 0.3em;">code: ms is deprecated </span>‎</span>) atau juga dikenali rasminya sebagai <b>Johor Darul Ta'zim</b> (Jawi: <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r6444303"><span class="script-Arab" dir="rtl" style="font-size: 125%;">جوهر دار التعظيم</span>‎),<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>a<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> (<a href="/wiki/Bahasa_Melayu_Johor" class="mw-redirect" title="Bahasa Melayu Johor">Sebutan tempatan:</a> Joho) ialah sebuah <a href="/wiki/Negeri_dan_Wilayah_Persekutuan_di_Malaysia" title="Negeri dan Wilayah Persekutuan di Malaysia">negeri</a> dalam persekutuan <a href="/wiki/Malaysia" title="Malaysia">Malaysia</a> terletak di selatan <a href="/wiki/Semenanjung_Melayu" class="mw-redirect" title="Semenanjung Melayu">Semenanjung Melayu</a> hujung tanah besar Asia. Johor bersempadan darat dengan negeri-negeri <a href="/wiki/Pahang" title="Pahang">Pahang</a> di utara serta <a href="/wiki/Melaka" title="Melaka">Melaka</a> dan <a href="/wiki/Negeri_Sembilan" title="Negeri Sembilan">Negeri Sembilan</a> di barat lautnya. Johor juga berkongsi sempadan maritim dengan <a href="/wiki/Singapura" title="Singapura">Singapura</a> di selatan dipisahkan <a href="/wiki/Selat_Tebrau" class="mw-redirect" title="Selat Tebrau">Selat Tebrau</a> dan <a href="/wiki/Indonesia" title="Indonesia">Indonesia</a> di barat dipisahkan <a href="/wiki/Selat_Melaka" title="Selat Melaka">Selat Melaka</a>. Menurut <a href="/wiki/Bancian" class="mw-redirect" title="Bancian">bancian</a> setakat tahun 2023, jumlah penduduk negeri Johor ialah 4,100,900 orang, menjadikannya negeri kedua yang terbesar dengan jumlah penduduknya, selepas <a href="/wiki/Selangor" title="Selangor">Selangor</a>. Pusat kegiatan ekonomi utama dan ibu kota negeri ini adalah <a href="/wiki/Johor_Bahru" title="Johor Bahru">Johor Bahru</a> yang terletak di pesisiran selatan, <a href="/wiki/Kota_Iskandar" class="mw-disambig" title="Kota Iskandar">Kota Iskandar</a> ialah pusat pentadbiran kerajaan negeri, dan <a href="/wiki/Muar" class="mw-redirect" title="Muar">Muar</a> berfungsi sebagai <a href="/wiki/Bandar_diraja" title="Bandar diraja">bandar diraja</a>. </p><p>Ekonomi Johor terutamanya berasaskan kepada sektor perkhidmatan dan pembuatan. Ia mempunyai <a href="/wiki/Keluaran_dalam_negara_kasar" title="Keluaran dalam negara kasar">keluaran dalam negara kasar</a> (KDNK) tertinggi di Malaysia di luar <a href="/wiki/Lembah_Klang" title="Lembah Klang">Lembah Klang</a>, menjadikannya ekonomi negeri kedua terbesar negara, selepas Selangor. Sejak 2023, Johor telah menjadi penyumbang perdagangan terbesar negara dalam kalangan semua negeri di Malaysia. Negeri ini juga merupakan hab logistik utama di Malaysia, rumah kepada <a href="/wiki/Pelabuhan_Tanjung_Pelepas" title="Pelabuhan Tanjung Pelepas">Pelabuhan Tanjung Pelepas</a>, pelabuhan ke-15 paling sibuk di seluruh dunia. Johor Bahru juga merupakan bandar utama dalam koridor pembangunan <a href="/wiki/Iskandar_Malaysia" title="Iskandar Malaysia">Iskandar Malaysia</a> yang meliputi sebahagian besar kawasan selatan Johor, ia merupakan <a href="/wiki/Zon_ekonomi_khas" title="Zon ekonomi khas">zon ekonomi khas</a> pertama dan terbesar negara mengikut nilai pelaburan. </p><p>Johor mempunyai kepelbagaian pada sudut etnik, budaya dan bahasa. Negeri ini terkenal dengan tarian tradisional <a href="/wiki/Zapin" class="mw-redirect" title="Zapin">zapin</a>. Ketua negeri ialah <a href="/wiki/Sultan_Johor" title="Sultan Johor">Sultan Johor</a>, manakala ketua kerajaan ialah <a href="/wiki/Menteri_Besar" class="mw-redirect" title="Menteri Besar">Menteri Besar</a>. Sistem kerajaan negeri Johor mengambil contoh daripada sistem parlimen Britain, dengan pentadbiran negeri dibahagikan kepada daerah-daerah pentadbiran. Johor mempunyai kepelbagaian <a href="/wiki/Hutan_hujan_tropika" class="mw-disambig" title="Hutan hujan tropika">hutan hujan tropika</a> serta ber<a href="/wiki/Iklim_khatulistiwa" title="Iklim khatulistiwa">iklim khatulistiwa</a>. Rupa bentuk muka bumi fizikal Johor secara amnya adalah rata, dan kawasan tanah tinggi negeri ini terdiri daripada gugusan-gugusan inselberg dan <a href="/wiki/Massif" title="Massif">massif</a> oleh kerana lokasinya yang terletak di kaki bukit selatan <a href="/wiki/Pergunungan_Tenasserim" class="mw-redirect" title="Pergunungan Tenasserim">Banjaran Tanah Sari</a> yang meliputi dari selatan <a href="/wiki/Myanmar" title="Myanmar">Myanmar</a> dan <a href="/wiki/Thailand" title="Thailand">Thailand</a>, dengan <a href="/wiki/Gunung_Ledang" title="Gunung Ledang">Gunung Ledang</a> sebagai titik tertinggi di negeri tersebut. <a href="/wiki/Islam" title="Islam">Islam</a> merupakan agama rasmi sepertimana termaktub dalam <a href="/wiki/Undang-undang_Tubuh_Kerajaan_Johor" title="Undang-undang Tubuh Kerajaan Johor">Undang-undang Tubuh Kerajaan Johor</a> pada tahun 1895, tetapi agama-agama lain boleh diamalkan secara bebas. Bahasa Melayu Johor-Riau telah diterima sebagai bahasa rasmi negeri sejak 1914. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Etimologi">Etimologi</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Johor&veaction=edit&section=1" title="Sunting bahagian: Etimologi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sunting</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Johor&action=edit&section=1" title="Sunting kod sumber bahagian: Etimologi"><span>sunting sumber</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fail:Istana_Bukit_Serene_-_The_Royal_Crown_(night,_2015).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Istana_Bukit_Serene_-_The_Royal_Crown_%28night%2C_2015%29.jpg/220px-Istana_Bukit_Serene_-_The_Royal_Crown_%28night%2C_2015%29.jpg" decoding="async" width="220" height="111" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Istana_Bukit_Serene_-_The_Royal_Crown_%28night%2C_2015%29.jpg/330px-Istana_Bukit_Serene_-_The_Royal_Crown_%28night%2C_2015%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Istana_Bukit_Serene_-_The_Royal_Crown_%28night%2C_2015%29.jpg/440px-Istana_Bukit_Serene_-_The_Royal_Crown_%28night%2C_2015%29.jpg 2x" data-file-width="8869" data-file-height="4484" /></a><figcaption>Mahkota Diraja di Istana Bukit Serene, Johor, yang digelar "Permata"</figcaption></figure> <p>Kawasan ini pertama kali dikenali sebagai penduduk utara Siam sebagai Gangganu atau Ganggayu (Treasury of Permata) kerana banyaknya batu permata di dekat <a href="/wiki/Sungai_Johor" title="Sungai Johor">Sungai Johor</a>. Peniaga Arab merujuknya sebagai <i>Jauhar</i> (<a href="/wiki/Bahasa_Arab" title="Bahasa Arab">Arab</a>: <span lang="ar" dir="rtl">جَوْهَر</span>, <small>rumi: </small><span title="Arab-language romanization"><i lang="ar-Latn">jawhar</i></span><span class="lang-comment" style="font-style: normal; display: none; color: #33aa33; margin-left: 0.3em;">code: ar is deprecated </span> "<a href="/wiki/Permata" title="Permata">permata</a>"<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>) dipinjam dari <a href="/wiki/Bahasa_Parsi" title="Bahasa Parsi">Parsi</a>: <span lang="fa" dir="rtl">گوهر</span>, <small>rumi: </small><span title="Parsi-language romanization"><i lang="fa-Latn">gauhar</i></span><span class="lang-comment" style="font-style: normal; display: none; color: #33aa33; margin-left: 0.3em;">code: fa is deprecated </span> yang juga bermaksud "batu permata" atau "permata". Apabila orang tempatan mendapati sukar untuk menyebut perkataan Arab dalam dialek tempatan, nama itu kemudiannya menjadi Johor. Sementara itu, kelompok Jawa Lama <a href="/wiki/Kakawin_Nagarakretagama" title="Kakawin Nagarakretagama">Nagarakretagama</a> menamakannya sebagai kawasan Ujong Medini (akhir tanah) kerana ia titik paling selatan di daratan <a href="/wiki/Asia" title="Asia">Asia</a>. Nama lain melalui penulis Portugis, <a href="/w/index.php?title=Manuel_Godinho_de_Er%C3%A9dia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Manuel Godinho de Erédia (laman tidak wujud)">Manuel Godinho de Erédia</a>, merujuk kepada pelayaran <a href="/wiki/Marco_Polo" title="Marco Polo">Marco Polo</a> ke Ujong Tanah (akhir tanah Semenanjung Tanah Melayu) pada tahun 1292. Kedua-dua Ujong Medini dan Ujong Tanah telah disebutkan sejak sebelum penubuhan <a href="/wiki/Kesultanan_Melayu_Melaka" title="Kesultanan Melayu Melaka">Kesultanan Melaka</a>. Sepanjang tempoh tersebut, beberapa nama lain juga wujud seperti Galoh, Lenggiu dan Wurawari. Di dalam sebuah buku Undang-Undang Siam yang berjudul Kot Monthiera Ban pada tahun 1438 , Johor disebut sebagai Wurawuri atau Warawari yang membawa maksud air yang jernih. Raja Wurawuri menaiki takhta pada tahun 1435 dan pada masa itu Wurawuri berada dibawah jajahan takluk Siam. Johor juga dikenali dengan gelaran Arabnya iaitu دار التعظيم (Darul Ta'zim) atau "Abode of Dignity" serta terjemahannya iaitu tempat perlindungan yang bermaruah. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Sejarah">Sejarah</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Johor&veaction=edit&section=2" title="Sunting bahagian: Sejarah" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sunting</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Johor&action=edit&section=2" title="Sunting kod sumber bahagian: Sejarah"><span>sunting sumber</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r5614044">.mw-parser-output .hatnote{font-style:italic}.mw-parser-output div.hatnote{padding-left:1.6em;margin-bottom:0.5em}.mw-parser-output .hatnote i{font-style:normal}.mw-parser-output .hatnote+link+.hatnote{margin-top:-0.5em}</style><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Lihat juga: <a href="/wiki/Sejarah_Malaysia" title="Sejarah Malaysia">Sejarah Malaysia</a></div> <table class="wikitable" style="float:right; margin:10px"> <tbody><tr> <th style="background: Blue;"><span style="color:white;"><b>Sejarah</b></span> </th> <th style="background: red;"><span style="color:white;"><b>Tempoh</b></span> </th></tr> <tr> <td style="background:yellow;"><b><a href="/wiki/Kesultanan_Melayu_Melaka" title="Kesultanan Melayu Melaka">Kesultanan Melayu Melaka</a></b> </td> <td style="background:yellow;"><span style="color:black">1400–1511</span> </td></tr> <tr> <td style="background:yellow;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fail:White_Flag_of_the_Malay_Sultanates.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/White_Flag_of_the_Malay_Sultanates.svg/25px-White_Flag_of_the_Malay_Sultanates.svg.png" decoding="async" width="25" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/White_Flag_of_the_Malay_Sultanates.svg/38px-White_Flag_of_the_Malay_Sultanates.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/White_Flag_of_the_Malay_Sultanates.svg/50px-White_Flag_of_the_Malay_Sultanates.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <b><a href="/wiki/Kesultanan_Johor-Riau" title="Kesultanan Johor-Riau">Kesultanan Johor-Riau</a></b> </td> <td style="background:yellow;"><span style="color:black">1528–1830</span> </td></tr> <tr> <td style="background:yellow;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fail:Flag_of_Johor_(1855%E2%80%931865).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/Flag_of_Johor_%281855%E2%80%931865%29.svg/25px-Flag_of_Johor_%281855%E2%80%931865%29.svg.png" decoding="async" width="25" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/Flag_of_Johor_%281855%E2%80%931865%29.svg/38px-Flag_of_Johor_%281855%E2%80%931865%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/Flag_of_Johor_%281855%E2%80%931865%29.svg/50px-Flag_of_Johor_%281855%E2%80%931865%29.svg.png 2x" data-file-width="1512" data-file-height="756" /></a></span> <b><a href="/wiki/Senarai_Sultan_Johor" title="Senarai Sultan Johor">Ketemenggungan Johor</a></b> </td> <td style="background:yellow;"><span style="color:black">1855–1868</span> </td></tr> <tr> <td style="background:yellow;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fail:Flag_of_Johor_(1865_-_1871).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ad/Flag_of_Johor_%281865_-_1871%29.svg/25px-Flag_of_Johor_%281865_-_1871%29.svg.png" decoding="async" width="25" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ad/Flag_of_Johor_%281865_-_1871%29.svg/38px-Flag_of_Johor_%281865_-_1871%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ad/Flag_of_Johor_%281865_-_1871%29.svg/50px-Flag_of_Johor_%281865_-_1871%29.svg.png 2x" data-file-width="1512" data-file-height="756" /></a></span> <b><a href="/wiki/Senarai_Sultan_Johor" title="Senarai Sultan Johor">Kemaharajaan Johor</a></b> </td> <td style="background:yellow;"><span style="color:black">1868–1885</span> </td></tr> <tr> <td style="background:yellow;"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Johor" title="Johor"><img alt="Johor" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Flag_of_Johor.svg/23px-Flag_of_Johor.svg.png" decoding="async" width="23" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Flag_of_Johor.svg/35px-Flag_of_Johor.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Flag_of_Johor.svg/46px-Flag_of_Johor.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span></span> <b><a class="mw-selflink selflink">Kesultanan Johor (moden)</a></b> </td> <td style="background:yellow;"><span style="color:black">1885–kini</span> </td></tr> <tr> <td style="background:yellow;"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Empayar_British" title="Empayar British"><img alt="Empayar British" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Flag_of_the_United_Kingdom_%283-5%29.svg/23px-Flag_of_the_United_Kingdom_%283-5%29.svg.png" decoding="async" width="23" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Flag_of_the_United_Kingdom_%283-5%29.svg/35px-Flag_of_the_United_Kingdom_%283-5%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Flag_of_the_United_Kingdom_%283-5%29.svg/46px-Flag_of_the_United_Kingdom_%283-5%29.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /></a></span></span> <b><a href="/wiki/Negeri-Negeri_Melayu_Tidak_Bersekutu" class="mw-redirect" title="Negeri-Negeri Melayu Tidak Bersekutu">Empayar British</a></b> </td> <td style="background:yellow;"><span style="color:black">1914–1942</span> </td></tr> <tr> <td style="background:yellow;"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Empayar_Jepun" title="Empayar Jepun"><img alt="Empayar Jepun" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Flag_of_Japan_%281870%E2%80%931999%29.svg/22px-Flag_of_Japan_%281870%E2%80%931999%29.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Flag_of_Japan_%281870%E2%80%931999%29.svg/33px-Flag_of_Japan_%281870%E2%80%931999%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Flag_of_Japan_%281870%E2%80%931999%29.svg/43px-Flag_of_Japan_%281870%E2%80%931999%29.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="700" /></a></span></span> <b><a href="/wiki/Pendudukan_Jepun_di_Tanah_Melayu" title="Pendudukan Jepun di Tanah Melayu">Empayar Jepun</a></b> </td> <td style="background:yellow;"><span style="color:black">1942–1945</span> </td></tr> <tr> <td style="background:yellow;"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Malayan_Union" title="Malayan Union"><img alt="Malayan Union" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Flag_of_Malaya_%281896%E2%80%931950%29.svg/23px-Flag_of_Malaya_%281896%E2%80%931950%29.svg.png" decoding="async" width="23" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Flag_of_Malaya_%281896%E2%80%931950%29.svg/35px-Flag_of_Malaya_%281896%E2%80%931950%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Flag_of_Malaya_%281896%E2%80%931950%29.svg/46px-Flag_of_Malaya_%281896%E2%80%931950%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span></span> <b><a href="/wiki/Malayan_Union" title="Malayan Union">Malayan Union</a></b> </td> <td style="background:yellow;"><span style="color:black"> 1946–1948</span> </td></tr> <tr> <td style="background:yellow;"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Tanah_Melayu" title="Tanah Melayu"><img alt="Tanah Melayu" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fb/Flag_of_Malaya_%281950%E2%80%931963%29.svg/23px-Flag_of_Malaya_%281950%E2%80%931963%29.svg.png" decoding="async" width="23" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fb/Flag_of_Malaya_%281950%E2%80%931963%29.svg/35px-Flag_of_Malaya_%281950%E2%80%931963%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fb/Flag_of_Malaya_%281950%E2%80%931963%29.svg/46px-Flag_of_Malaya_%281950%E2%80%931963%29.svg.png 2x" data-file-width="1100" data-file-height="550" /></a></span></span> <b><a href="/wiki/Persekutuan_Tanah_Melayu" title="Persekutuan Tanah Melayu">Persekutuan Tanah Melayu</a></b> </td> <td style="background:yellow;"><span style="color:black"> 1948–1963</span> </td></tr> <tr> <td style="background:yellow;"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Malaysia" title="Malaysia"><img alt="Malaysia" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/Flag_of_Malaysia.svg/23px-Flag_of_Malaysia.svg.png" decoding="async" width="23" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/Flag_of_Malaysia.svg/35px-Flag_of_Malaysia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/Flag_of_Malaysia.svg/46px-Flag_of_Malaysia.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span></span> <b><a href="/wiki/Malaysia" title="Malaysia">Malaysia</a></b> </td> <td style="background:yellow;"><span style="color:black"> 1963–kini</span> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Prasejarah">Prasejarah</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Johor&veaction=edit&section=3" title="Sunting bahagian: Prasejarah" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sunting</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Johor&action=edit&section=3" title="Sunting kod sumber bahagian: Prasejarah"><span>sunting sumber</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Terdapat satu tapak prasejarah Neolitik di Johor yang telah dikenalpasti terlebih dahulu (iaitu sebelum perang dunia kedua oleh pengkaji tempatan dan Inggeris) sebagai Tanjung Bunga. Tapak tersebut terletak di salah sebuah anak sungai yang mengalir ke Selat Johor dan bertentangan dengan muara Sungai Berih di Pulau <a href="/wiki/Singapura" title="Singapura">Singapura</a>. Tapak prasejarah di pesisir perairan Johor ini tidak sengaja di mana alat-alat batu ini ditemui di atas permukaan tanah di tapak tersebut oleh Engku Abdul Aziz dan selepas penemuan awal itu, ianya diikuti dengan lawatan H.D. Collings ke kawasan tersebut. Tapak itu kemudian dikaji secara atur oleh Collings pada tahun 1938. </p><p> Loceng gangsa yang dianggarkan dari 150 A.D telah dijumpai di <a href="/w/index.php?title=Kampong_Sungai_Penchu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kampong Sungai Penchu (laman tidak wujud)">Kampong Sungai Penchu</a> berhampiran <a href="/wiki/Sungai_Muar" title="Sungai Muar">Sungai Muar</a>. Dijumpai secara tidak sengaja oleh penduduk ketika meratakan tanah. Loceng ini dipercayai telah digunakan sebagai objek upacara dan bukan objek perdagangan sebagai loceng yang sama sebagaimana juga dengan dekorasi yang sama ditemukan di Wilayah <a href="/w/index.php?title=Battambang&action=edit&redlink=1" class="new" title="Battambang (laman tidak wujud)">Battambang</a>, Kemboja, yang menunjukkan bahawa pantai Melayu berhubung dengan Funan, dengan loceng menjadi hadiah dari kerajaan awal di tanah besar Asia kepada ketua tempatan di Semenanjung Tanah Melayu. Loceng ini dihasilkan dalam anggaran sekitar tahun 150 Masihi seiring dengan perkembangan kerajaan Funan. </p><figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fail:Linggui.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Linggui.JPG/220px-Linggui.JPG" decoding="async" width="220" height="135" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Linggui.JPG/330px-Linggui.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Linggui.JPG/440px-Linggui.JPG 2x" data-file-width="1072" data-file-height="660" /></a><figcaption>Kota Gelanggi yang masih hangat diperdebatkan dari sudut lokasi kedudukannya</figcaption></figure><p>Satu lagi penemuan arkeologi yang penting ialah bandar lama yang hilang di Kota Gelanggi, yang ditemui dengan jejak berikut yang diterangkan dalam manuskrip Melayu lama yang dimiliki oleh <a href="/wiki/Stamford_Raffles" class="mw-redirect" title="Stamford Raffles">Stamford Raffles</a>. Artifak yang berkumpul di kawasan tersebut telah memperkuat tuntutan penyelesaian manusia awal di negeri ini. Dakwaan Kota Gelanggi sebagai penyelesaian pertama dipertikaikan oleh kerajaan negeri Johor, dengan bukti lain daripada kajian arkeologi yang dijalankan oleh yayasan warisan negara sejak tahun 1996 yang menyatakan bahawa bandar bersejarah itu sebenarnya terletak di Daerah Kota Tinggi di mana-mana Kota <a href="/wiki/Klang_Kio" title="Klang Kio">Klang Kio</a> atau Ganggayu. Lokasi sebenar bandar kuno masih belum didedahkan, tetapi dikatakan berada di dalam hutan simpan 14,000 hektar (34,595 ekar) di mana Sungai Lenggiu dan <a href="/w/index.php?title=Madek&action=edit&redlink=1" class="new" title="Madek (laman tidak wujud)">Madek</a> terletak, berdasarkan rekod-rekod dalam Sejarah Melayu antaranya Sulalatus Salatin karangan Tun Sri Lanang, setelah menakluk <a href="/wiki/Gangga_Negara" title="Gangga Negara">Gangga Negara</a> , Raja Suran dari Siam Kerajaan <a href="/wiki/Nakhon_Si_Thammarat" title="Nakhon Si Thammarat">Nakhon Si Thammarat</a> (Ligor Kingdom) telah berlayar ke Ganggayu. Semenjak zaman purba, sebahagian besar Semenanjung Melayu pesisir mempunyai penguasa mereka sendiri, tetapi semuanya berada di bawah bidang kuasa Siam. </p><div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Kesultanan_Johor">Kesultanan Johor</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Johor&veaction=edit&section=4" title="Sunting bahagian: Kesultanan Johor" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sunting</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Johor&action=edit&section=4" title="Sunting kod sumber bahagian: Kesultanan Johor"><span>sunting sumber</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r5614044"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Laman utama: <a href="/wiki/Kesultanan_Johor-Riau" title="Kesultanan Johor-Riau">Kesultanan Johor-Riau</a> dan <a href="/wiki/Kesultanan_Johor" class="mw-redirect" title="Kesultanan Johor">Kesultanan Johor</a></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fail:FELDA_Sungai_Sayong.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/FELDA_Sungai_Sayong.jpg/220px-FELDA_Sungai_Sayong.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/FELDA_Sungai_Sayong.jpg/330px-FELDA_Sungai_Sayong.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/FELDA_Sungai_Sayong.jpg/440px-FELDA_Sungai_Sayong.jpg 2x" data-file-width="3648" data-file-height="2736" /></a><figcaption>Felda Sungai Sayong terletak berhampiran dengan Sungai Sayong , ibu kota kesultanan Johor sekitar 1535 - 1540 M</figcaption></figure> <p>Selepas kejatuhan Melaka pada tahun 1511 kepada Portugis, Kesultanan Johor, berdasarkan keturunan Kesultanan Melayu Melaka yang diasaskan oleh putera Sultan Mahmud, Ala'udin Ri'ayat Shah II, pada tahun 1528 ketika baginda memindahkan pusat pentadbiran ke Sungai Johor dan mendirikan kediaman dirajanya di Johor Lama (kini terletak di bawah daerah Kota Tinggi). Johor menjadi sebuah empayar yang merangkumi Semenanjung Tanah Melayu selatan, <a href="/wiki/Kepulauan_Riau" title="Kepulauan Riau">Kepulauan Riau</a> (termasuk Singapura), <a href="/wiki/Kepulauan_Anambas" class="mw-redirect" title="Kepulauan Anambas">Kepulauan Anambas</a>, <a href="/w/index.php?title=Kepulauan_Tambelan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kepulauan Tambelan (laman tidak wujud)">Kepulauan Tambelan</a>, <a href="/w/index.php?title=Kepulauan_Natuna&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kepulauan Natuna (laman tidak wujud)">Kepulauan Natuna</a>, sebuah wilayah di sekitar <a href="/w/index.php?title=Sungai_Sambas&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sungai Sambas (laman tidak wujud)">Sungai Sambas</a> di barat daya Borneo (kini di <a href="/w/index.php?title=Kalimatan_Barat&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kalimatan Barat (laman tidak wujud)">Kalimatan Barat</a>) dan <a href="/wiki/Siak" class="mw-disambig" title="Siak">Siak</a> di Sumatera serta dengan sekutunya <a href="/wiki/Pahang" title="Pahang">Pahang</a>, <a href="/wiki/Aru" class="mw-redirect" title="Aru">Aru</a> dan <a href="/wiki/Champa" class="mw-redirect" title="Champa">Champa</a>. Mereka bercita-cita untuk mengambil semula Melaka dari Portugis. <a href="/wiki/Kesultanan_Aceh" title="Kesultanan Aceh">Kesultanan Aceh</a> di <a href="/wiki/Sumatera_Utara" title="Sumatera Utara">Sumatera Utara</a> memiliki cita-cita yang sama yang menyebabkan perang tiga segi di antara para pesaing. Semasa peperangan, pusat pentadbiran Johor berpindah beberapa kali berpandukan strategi ketenteraan dan mengekalkan kuasa perdagangan di rantau ini. Johor dan Portugis mula bekerjasama menentang Aceh yang dianggap oleh mereka sebagai musuh bersama. Pada tahun 1582 Portugis membantu Johor membalas serangan terhadap Aceh, tetapi kekuatannya berakhir ketika Johor menyerang Portugis pada tahun 1587. </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fail:Johor_Lama.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Johor_Lama.JPG/220px-Johor_Lama.JPG" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Johor_Lama.JPG/330px-Johor_Lama.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Johor_Lama.JPG/440px-Johor_Lama.JPG 2x" data-file-width="1984" data-file-height="1488" /></a><figcaption>Johor Lama</figcaption></figure> <p>Selepas <a href="/wiki/Aceh" title="Aceh">Aceh</a> semakin lemah tambahan pula Aceh diperintah oleh ratu, <a href="/wiki/Syarikat_Hindia_Timur_Belanda" title="Syarikat Hindia Timur Belanda">Syarikat Hindia Timur Belanda</a> (VOC) tiba dan Johor membentuk ikatan dengan mereka untuk mengalahkan Portugis dalam penaklukan kedua Melaka pada tahun 1641. Johor kembali berkuasa namun di Sumatera, seperti <a href="/wiki/Siak" class="mw-disambig" title="Siak">Siak</a> (1662) dan <a href="/w/index.php?title=Inderagiri&action=edit&redlink=1" class="new" title="Inderagiri (laman tidak wujud)">Inderagiri</a> (1669) telah jatuh ke tangan Aceh sementara Melaka diambil oleh Belanda. Melaka diletakkan di bawah kawalan secara langsung oleh <a href="/wiki/Batavia" title="Batavia">Batavia</a> di <a href="/wiki/Jawa" title="Jawa">Jawa</a>. Walaupun Melaka berada di bawah kuasa Belanda, Belanda tidak menubuhkan jawatankuasa perdagangan lagi di Semenanjung Tanah Melayu dan Sumatera, kerana mereka kurang minat daripada apa yang dimiliki oleh mereka di Jawa dan Kepulauan <a href="/wiki/Maluku" class="mw-redirect" title="Maluku">Maluku</a>. Hanya apabila <a href="/wiki/Bugis" title="Bugis">Bugis</a> mula mengancam perdagangan maritim Belanda, mereka terlibat dalam konflik tempatan. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fail:Grave_of_Tun_Habab.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4b/Grave_of_Tun_Habab.JPG/220px-Grave_of_Tun_Habab.JPG" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4b/Grave_of_Tun_Habab.JPG/330px-Grave_of_Tun_Habab.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4b/Grave_of_Tun_Habab.JPG/440px-Grave_of_Tun_Habab.JPG 2x" data-file-width="1984" data-file-height="1488" /></a><figcaption>Makam Bendahara Tun Habib</figcaption></figure> <p>Wangsa keturunan Melaka berlangsung hingga kematian Sultan Mahmud Shah II Mangkat Dijulang, berdirinya Wangsa Bendahara yang ditadbir oleh <a href="/w/index.php?title=Sultan_Abdul_Jalil_Riayat_Shah&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sultan Abdul Jalil Riayat Shah (laman tidak wujud)">Sultan Abdul Jalil Riayat Shah</a> anak kepada Bendahara Tun Habib Abdul Majid (jangan keliru dengan Tun Habab dan Tun Pikrama), yang mempunyai talian darah dengan ahli bait <a href="/w/index.php?title=Nabi_Muhammad_S.A.W&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nabi Muhammad S.A.W (laman tidak wujud)">Nabi Muhammad S.A.W</a>. Wangsa menteri paling kanan sebelumnya ini pernah berkhidmat di <a href="/wiki/Kesultanan_Melayu_Melaka" title="Kesultanan Melayu Melaka">Kesultanan Melayu Melaka</a>. Dikatakan berlaku ketegangan antara Bendahara Tun Habib dengan kerabatnya Laksamana Tun Abdul Jamil. Hal ini berpunca daripada Laksamana Tun Abdul Jamil mula menampakkan dominasi dalam pemerintahan mengatasi bendahara bahkan bermula sejak pemerintahan Sultan Ibrahim Shah lagi. Laksamana Tun Abdul Jamil telah meletakkan Tengku Mahmud (yang kemudian Sultan Mahmud Shah II Mangkat Dijulang) di Riau. Beliau juga isytiharkan dirinya sebagai pemerintah de facto pada zaman Sultan Mahmud Shah II. Beliau telah meminggirkan banyak bangsawan dan pembesar dalam membuat keputusan. Para penentang beliau akan dibunuh. Beliau telah melantik anak-anaknya mengisi jawatan-jawatan berpengaruh seperti <a href="/wiki/Temenggung" title="Temenggung">Temenggung</a>, <a href="/w/index.php?title=Seri_Perdana_Menteri&action=edit&redlink=1" class="new" title="Seri Perdana Menteri (laman tidak wujud)">Seri Perdana Menteri</a> dan lain-lain manakala puterinya pula telah dikahwinkan dengan Sultan Ibrahim sehingga Sultan Johor berada di bawah pengaruhnya. Bendahara Tun Habib Abdul Majid yang dipinggirkan telah mengetuai pemberontakan untuk merampas semula kedudukan sebenar Bendahara sebagai pembesar utama raja. Tun Abdul Jamil berserta keluarganya terpaksa melarikan diri ke Terengganu tetapi dipintas oleh orang-orang Bendahara dan beliau telah dibunuh bersama putera-puteranya. Selepas kematian Laksamana Paduka Raja Tun Abdul Jamil, Bendahara Seri Maharaja Tun Habib Abdul Majid mendapat semula kedudukan asalnya sebagai ketua para pembesar dan pemangku kepada Sultan Mahmud Shah II yang masih kecil. </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fail:Sultan_Mahmud_Mangkat_Di_Julang_Mausoleum.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Sultan_Mahmud_Mangkat_Di_Julang_Mausoleum.JPG/220px-Sultan_Mahmud_Mangkat_Di_Julang_Mausoleum.JPG" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Sultan_Mahmud_Mangkat_Di_Julang_Mausoleum.JPG/330px-Sultan_Mahmud_Mangkat_Di_Julang_Mausoleum.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Sultan_Mahmud_Mangkat_Di_Julang_Mausoleum.JPG/440px-Sultan_Mahmud_Mangkat_Di_Julang_Mausoleum.JPG 2x" data-file-width="1984" data-file-height="1488" /></a><figcaption>Makam Sultan Mahmud Mangkat Dijulang, sultan terakhir wangsa keturunan Sultan Melaka</figcaption></figure> <p>Selepas kemangkatan Sultan Mahmud Shah II, mesyuarat diadakan untuk memilih pengganti baginda. Akhirnya sebulat suara memilih Bendahara Tun Abdul Jalil sebagai sultan Johor yang baharu memandangkan Sultan Mahmud Shah II tiada waris. Tun Abdul Jalil menggelarkan dirinya sebagai Sultan Abdul Jalil Riayat Shah IV merupakan putera kepada Bendahara Tun Habib Abdul Majid. Namun begitu, berlaku rampasan kuasa oleh Raja Kechil yang mengaku dirinya anak kepada Sultan Mahmud Shah II. Raja Kechil mengisytiharkan dirinya sebagai sultan dengan gelaran Sultan Abdul Jalil Rahmat Shah. Sultan Abdul Jalil Riayat Shah IV pula dijadikan bendahara Johor semula. Namun, Abdul Jalil Riayat Shah berusaha untuk menuntut takhta sehingga baginda larikan diri ke Pahang bersama adinda-adindanya lalu mangkat di Kuala Pahang (terletak di Pekan). Adindanya iaitu Tun Zainal Abidin mengasaskan kesultanan Terengganu. Putera Tun Abdul Jalil Riayat Shah, Tun Sulaiman pula menuntut takhta lalu meminta bantuan bugis lima bersaudara dan akhirnya berjaya mengusir Raja Kechil dari Johor. </p><p>Belanda berasa semakin terancam pada abad ke-18, terutamanya ketika <a href="/wiki/Syarikat_Hindia_Timur_Inggeris" title="Syarikat Hindia Timur Inggeris">Syarikat Hindia Timur Inggeris</a> mula muncul di Semenanjung Tanah Melayu, Belanda merebut wilayah Bugis di Riau dan mengusir Bugis dari Riau dan <a href="/wiki/Selangor" title="Selangor">Selangor</a> menjadikan kawasan tidak lagi berada di bawah pemerintahan British. Ini mengakhiri penguasaan politik Bugis di kerajaan Johor-Pahang-Riau mengakibatkan Bugis diusir dari Riau pada tahun 1784. Semasa berlaku persaingan antara Bugis dan Belanda, <a href="/wiki/Sultan_Mahmud_Shah_III" title="Sultan Mahmud Shah III">Sultan Mahmud Shah III</a> menyimpulkan bahawa perjanjian perlindungan dengan VOC di atas kapal HNLMS Utrecht. Sultan dibenarkan tinggal di <a href="/wiki/Riau" title="Riau">Riau</a> melalui perlindungan Belanda. Sejak itu, bertambah ketidakpercayaan antara Bugis dan <a href="/wiki/Melayu" class="mw-disambig" title="Melayu">Melayu</a>. Dari 1796 hingga 1801 dan dari 1807 hingga 1818, Melaka ditempatkan di bawah Residensi British sebagaimana Belanda ditakluk oleh Perancis dalam <a href="/wiki/Perang_Napoleon" title="Perang Napoleon">Perang Napoleon</a>, tetapi ia dikembalikan semula kepada Belanda pada tahun 1818. Melaka dijadikan sebagai kawasan pendaratan sebagai tanda kemenangan British pada tahun 1811 . </p><p>Johor mempunyai tiga wangsa kesultanan yang bermula pada tahun 1511 selepas kejatuhan Melaka. Pada fasa pertama, Johor diperintah oleh keturunan kesultanan Melayu Melaka yang dinisbahkan kepada Sultan Mahmud Shah. Sultan Mahmud mempunyai dua orang puteranya yang kemudian menjadi Sultan iaitu Alauddin Riayat Shah yang mengasaskan kesultanan Melayu Johor dan Mudzaffar Shah pula mengasaskan kesultanan Melayu Perak. Pusat pemerintahan kesultanan Johor yang ditadbir oleh keturunan Sultan Melaka ini terletak pada mulanya di Pekan Tua atau Pasir Raja - Kampung Sungai Telor sekarang -. Selepas itu, beralih pula ke Kota Kara (1529) - kini terletak berhampiran Bandar Tenggara. Kota Kara hanya kawasan kubu pertahanan sementara yang dibina dalam keadaan situasi peperangan. Pada tahun 1535, ibu kota pemerintahan beralih ke Kota Sayong. Portugis telah menyerang kota Sayong pada tahun berikutnya dan termeterainya perjanjian damai antara kedua-dua pihak. </p><p>Pada tahun 1540, Sultan Alauddin memindahkan pusat pemerintahannya ke Kota Batu yang terletak berhampiran dengan Teluk Sengat dan Sungai Johor. Dengan terbinanya kota ini, kerajaan Johor menjadi sebuah negeri yang kuat sehingga berjaya mematahkan serangan Aceh beberapa kali. Kota ini juga menjadi pusat perdagangan penting dan mencapai zaman kegemilangannya pada semasa pemerintahan Sultan Ali Jalla Abdul Jalil Shah II (1547-1587) sehinggakan pelabuhan Melaka yang dikuasai oleh Portugis ketika itu terjejas. Hal ini menjadi asbab kota ini diserang dan dimusnahkan oleh Portugis. Pada tahun 1564, pusat pemerintahan beralih ke Kota Seluyut. Istana sultan dibina di atas Bukit Seluyut yang tingginya kira-kira 204 kaki dengan tujuan supaya mudah mengawasi pergerakan kapal di Sungai Johor. Pusat pemerintahan hanya bertahan selama tujuh tahun sahaja kerana Sultan Ali Jalla telah pindahkannya ke Tanah Putih. </p><p>Pada tahun 1587, angkatan Portugis yang diketuai Antonio de Noronha ke Johor membedil Kota Johor Lama dan merampas harta. Sultan Ali Jalla Abdul Jalil Shah II berundur ke Batu Sawar pada tahun 1587. Pada tahun 1589, Batu Sawar diserang dan Sultan Ali Jalla Abdul Jalil Shah II melarikan diri. Apabila Portugis balik ke Melaka, Sultan Ali Jalla Abdul Jalil Shah II datang semula ke Batu Sawar memulihkan kekuatan.  Pada tahun 1597, Sultan Ali Jalla Abdul Jalil Shah II mangkat di Batu Sawar dan disebut "Marhum Batu Sawar". Pada tahun 1613, Sultan Acheh, Sultan Iskandar Muda Mahkota Alam telah menyerang Batu Sawar, Johor. Serangan ini telah dilakukan kerana kerajaan Acheh tidak menyetujui persahabatan Johor dengan Portugis . Angkatan Perang Acheh yang menyerang Batu Sawar dan telah berperang selama 29 hari sebelum berjaya menawannya. Sultan Alauddin Riayat Shah III bersama-sama adinda baginda, Raja Abdullah serta Bendahara Tun Seri Lanang telah ditawan dan dibawa ke negeri Acheh. Setelah hampir satu tahun di Acheh, baginda telah dilepaskan balik ke negeri Johor setelah berjanji dengan Sultan Acheh akan membantu Acheh di dalam peperangan melawan orang-orang Belanda. Dalam bulan November 1615, Sultan Iskandar Muda telah menghantar satu angkatan perang yang besar dan menyerang sekali lagi negeri Johor. Bandar Batu Sawar telah dimusnahkan. </p><p>Kota Touhid pernah menjadi pusat pemerintahan kerajaan Johor sebanyak dua kali iaitu  semasa pemerintahan Sultan Abdul Jalil Shah III (1623-1677) dan Sultan Abdul Jalil Riayat  Syah IV (1699-1718) - Wangsa Bendahara. Sultan Abdul Jalil Syah III ialah sultan yang bertanggungjawab membuka Kota Touhid pada tahun 1623 dan memerintah di situ dari tahun 1623 hingga 1677. Namun begitu kota ini dipindahkan ke Pasir Raja kerana kawasan ini diserang penyakit. Kota ini dijadikan pusat pemerintahan kali kedua oleh Sultan Abdul Jalil Riayat Shah IV tapi ditinggalkan juga dan berpindah ke Panchor. Sebelum kesultanan Johor beralih ke Wangsa Bendahara, ibu kota kesultanan Johor beralih ke Kota Tinggi pada tahun 1685 ketika pemerintahan Sultan Mahmud Shah II. Baginda ditabalkan ketika berusia 10 tahun tetapi urusan pentadbiran dijalankan oleh Bendahara iaitu Tun Habib Abdul Majid. Johor Lama dijadikan istana hinggap dan Temenggung pula menjaga kota Johor Lama. Pada tahun 1699, Sultan Mahmud Shah II mangkat dalam usia 24 tahun, dipercayai ditikam oleh Laksamana Bentan dan disebut sebagai "Marhum Mangkat Di Julang" atau "Marhum Kota Tinggi". </p><p>Wangsa kesultanan Johor beralih kepada Bendahara iaitu anakanda kepada Tun Habib Abdul Majid, Sultan Abdul Jalil IV berpusat di Panchor. Sultan Abdul Jalil IV mempunyai istana di Makam Tauhid dan Johor Lama. Kota Johor Lama dibaiki dan digelar "Kota Lama". Pada 21 Mac 1718, Raja Kecil menawan Panchor. Raja Kecil dikatakan putera kepada Sultan Mahmud Mangkat Dijulang. Raja Kecil melantik sendiri dirinya sebagai Yang Dipertuan Johor bergelar Sultan Abdul Jalil Rahmat Shah, pun begitu masih membenarkan Sultan Abdul Jalil IV menetap di Johor tetapi tiada kuasa memerintah dan diberi jawatan Bendahara. Namun, Sultan Abdul Jalil IV cuba untuk merampas kuasa semula namun gagal dan lari ke Kuala Pahang. Akhirnya ada kerjasama antara Raja Sulaiman dan Tun Abas iaitu anak kepada Sultan Abdul Jalil IV dengan Bugis Lima Bersaudara dan berjaya menghalau Raja Kecil balik ke Siak pada tahun 1723. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Bermulanya_Era_Kesultanan_Melayu_Johor_Dinasti_Temenggung">Bermulanya Era Kesultanan Melayu Johor Dinasti Temenggung</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Johor&veaction=edit&section=5" title="Sunting bahagian: Bermulanya Era Kesultanan Melayu Johor Dinasti Temenggung" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sunting</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Johor&action=edit&section=5" title="Sunting kod sumber bahagian: Bermulanya Era Kesultanan Melayu Johor Dinasti Temenggung"><span>sunting sumber</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Selepas kemangkatan Sultan Mahmud Shah III, Sultan meninggalkan dua puteranya. Sementara anak sulungnya <a href="/wiki/Hussein_Shah" class="mw-redirect" title="Hussein Shah">Hussein Shah</a> disokong oleh masyarakat Melayu, manakala <a href="/w/index.php?title=Abdul_Rahman_Muazzam_Shah&action=edit&redlink=1" class="new" title="Abdul Rahman Muazzam Shah (laman tidak wujud)">Abdul Rahman Muazzam Shah</a> disokong oleh masyarakat Bugis. Pada tahun 1818, Belanda mengiktiraf Abdul Rahman Muazzam Shah sebagai pewaris sah kepada Empayar Johor sebagai balasannya kerana menyokong hasrat mereka untuk menubuhkan pusat perdagangan di Riau. Pada tahun berikutnya, British mengiktiraf Hussein Shah sebagai pewaris sah kepada Empayar Johor sebagai balasannya kerana menyokong hasrat mereka untuk menubuhkan pusat perdagangan di Singapura. Sebelum kematiannya, Sultan Mahmud Shah III telah melantik Abdul Rahman sebagai Temenggong Johor melalui pengiktirafan British sebagai Temenggong yang sah dari Johor-Singapura, menandakan permulaan Dinasti Temenggong. Selepas itu, Sultan Hussein Shah ditabalkan sebagai Sultan Singapura tahun 1819 tidak mendapat sokongan daripada Bendahara dari Pahang, Sultan di Lingga dan Yamtuan Muda Riau. Baginda tidak pernah ditabalkan secara adat. Keadaan ini menyebabkan keturunan baginda iaitu Tengku Ali tiada tanah untuk ditadbir. Hal ini disebabkan Singapura, Johor dan pulau-pulau sekitarnya ialah kawasan Temenggung yang dikurniakan oleh Sultan Mahmud Shah III pada 1806 kepada Temenggung Abdul Rahman. Penganugerahan tanah tersebut telah mendorong kepada beliau berhijrah keluar dari Pulau Bulang menuju ke Singapura pada tahun 1811. Abdul Rahman digantikan oleh anaknya, <a href="/wiki/Temenggung_Daeng_Ibrahim" title="Temenggung Daeng Ibrahim">Temenggung Daeng Ibrahim</a>, walaupun pengiktirafannya oleh British hanya berlaku 14 tahun kemudian. Perjanjian SHTI pula ditandatangani tanpa pengetahuan raja-raja Melayu sekaligus memisahkan Johor-Pahang dan Riau-Lingga. Sultan Johor pula masa itu bersemayam di Lingga yang berada di bawah pengaruh Belanda manakala Bendahara pula di Pahang dan Temenggung di Johor termasuk Singapura berada di bawah kekuasaan British. </p><p>Pada 17 Mac 1824, <a href="/wiki/Perjanjian_Inggeris-Belanda_1824" title="Perjanjian Inggeris-Belanda 1824">Perjanjian Inggeris-Belanda 1824</a> ditandatangani di mana British menyerahkan Bengkulu kepada Belanda manakala Belanda menyerahkan Melaka kepada British. Ini menjadikan Semenanjung Tanah Melayu dan Singapura berada di bawah pengaruh British manakala Kepulauan Riau dan Lingga berada di bawah pengaruh Belanda. Ini juga menyebabkan Kesultanan Johor berpecah di mana Johor, Singapura dan Pahang berada di bawah kekuasaan Sultan Hussein Muazzam Shah, walaupun pada hakikatnya Pahang diperintah oleh Bendahara, Johor diperintah oleh Temenggung dan Sultan Hussein Shah yang bersemayam di Singapura hanya mempunyai kuasa dan pengaruh yang terhad ke atas tiga wilayah tersebut, manakala Kepulauan Riau dan Lingga berada di bawah kekuasaan Sultan Abdul Rahman Muazzam Shah. Pada tahun 1825, Belanda memaklumkan Yamtuan Muda Riau Raja Jaafar mengenai Perjanjian Inggeris-Belanda 1824. Pada 29 Oktober 1830, Yamtuan Muda Riau Raja Jaafar dan Belanda menandatangani perjanjian di mana Yamtuan Muda Riau Raja Jaafar bersetuju bahawa Johor dan Pahang tidak lagi berada di bawah naungan Sultan Abdul Rahman Muazzam Shah yang kini menjadi Sultan Riau-Lingga, status hubungan antara Belanda dan Kesultanan Riau-Lingga berubah di mana status asal iaitu Kesultanan Johor bersahabat dengan Belanda berubah kepada status baru iaitu Kesultanan Riau-Lingga diletakkan di bawah naungan Belanda, kedudukan Yamtuan Muda Riau diperkukuhkan lagi dengan status sebagai pentadbir utama Riau, dan hanya waris Yamtuan Muda Riau Raja Jaafar sahaja yang menjawat jawatan Yamtuan Muda Riau. Dengan berkuatkuasanya Perjanjian 1830, berakhirnya Empayar Kesultanan Johor-Riau. Temenggung di Johor dan Bendahara di Pahang tidak lagi bertuankan Sultan Johor yang bersemayam di Lingga. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fail:Temenggong_Daeng_Ibrahim.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/2a/Temenggong_Daeng_Ibrahim.jpg" decoding="async" width="210" height="282" class="mw-file-element" data-file-width="210" data-file-height="282" /></a><figcaption>Temenggung Daeng Ibrahim memainkan peranan penting dalam membuka kawasan baharu iaitu Tanjung Puteri (kini Johor Bahru)</figcaption></figure> <p>Pada tahun <a href="/wiki/1855" title="1855">1855</a>, di bawah perjanjian antara British di Singapura dan <a href="/wiki/Sultan_Ali" class="mw-redirect" title="Sultan Ali">Sultan Ali</a> (sultan Johor yang tiada tanah untuk mentadbir sama seperti ayahandanya) dari Johor, kuasa memerintah Johor diserahkan kepada <a href="/wiki/Raja_Temenggung_Tun_Daeng_Ibrahim" class="mw-redirect" title="Raja Temenggung Tun Daeng Ibrahim">Raja Temenggung Tun Daeng Ibrahim</a> disebabkan adat melayu yang mengagihkan kuasa pegangan mengikut tempat. Pepatah melayu lama menyebut "Sultan di Riau, Bendahara di Pahang dan Temenggung di Johor". Melalui perjanjian itu, Ali telah ditabalkan sebagai sultan bagi wilayah Muar dan Kesang dan menerima $ 5,000 (dalam ringgit Sepanyol) dan elaun $ 500 sebulan tetapi dikehendaki menyerahkan kedaulatan tanah Johor kepada Daeng Ibrahim (pada hakikatnya Sultan Ali tiada kawasan pentadbirannya). Temenggung Daeng Ibrahim membuka Bandar <a href="/w/index.php?title=Tanjung_Puteri&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tanjung Puteri (laman tidak wujud)">Tanjung Puteri</a> di selatan Johor dan menjadikannya sebagai sebuah bandar utama. Dengan berdirinya tempat baru di tanah besar Johor, pusat pentadbiran telah dipindahkan dari <a href="/w/index.php?title=Telok_Blangah&action=edit&redlink=1" class="new" title="Telok Blangah (laman tidak wujud)">Telok Blangah</a> di Singapura ke Tanjung Puteri. Memandangkan kawasan itu masih merupakan hutan yang belum dimajukan, Temenggong Daeng Ibrahim menggalakkan penghijrahan orang <a href="/wiki/Cina" class="mw-disambig" title="Cina">Cina</a> dan Jawa untuk membersihkan tanah dan membangunkan ekonomi pertanian di Johor. Semasa pemerintahannya, Johor mula dimodenkan dan hal ini diteruskan oleh anakandanya, <a href="/wiki/Sultan_Abu_Bakar" class="mw-redirect" title="Sultan Abu Bakar">Sultan Abu Bakar</a>. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fail:Johor_Bahru_town_in_the_1920s.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/04/Johor_Bahru_town_in_the_1920s.jpg/220px-Johor_Bahru_town_in_the_1920s.jpg" decoding="async" width="220" height="127" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/04/Johor_Bahru_town_in_the_1920s.jpg/330px-Johor_Bahru_town_in_the_1920s.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/04/Johor_Bahru_town_in_the_1920s.jpg/440px-Johor_Bahru_town_in_the_1920s.jpg 2x" data-file-width="1024" data-file-height="590" /></a><figcaption><a href="/wiki/Johor_Bahru" title="Johor Bahru">Johor Bahru</a> sekitar tahun 1920-an</figcaption></figure> <p>Pada tahun 1885, Perjanjian Inggeris-Johor ditandatangani bahawa hubungan formal antara keduanya, dengan hak-hak transit British diberikan untuk perdagangan melalui wilayah kesultanan dan tanggungjawab untuk hubungan luar negara, serta memberi perlindungan sehingga yang terakhir. Perjanjian itu juga memperuntukkan pelantikan ejen British dalam peranan penasihat, walaupun tiada penasihat dilantik sehingga tahun 1910. Disebabkan pengaruh British, Johor pernah menggunakan ejaan: Johore. Walau bagaimanapun ejaan Johor digunakan pada hari ini walaupun di dalam urusan rasmi kerajaan, Sultan Abu Bakar juga menubuhkan perlembagaan yang dikenali sebagai <a href="/wiki/Undang-undang_Tubuh_Kerajaan_Johor" title="Undang-undang Tubuh Kerajaan Johor">Undang-undang Tubuh Kerajaan Johor</a> (Perlembagaan Negeri Johor) dan menganjurkan pentadbirannya dengan gaya British. Dengan mengguna pakai dasar pemodenan gaya Inggeris, Johor sekaligus menghalang dirinya daripada dikawal secara langsung oleh pihak British, seperti yang berlaku kepada negeri-negeri Melayu yang lain. Sultan Abu Bakar digelar sebagai "Bapa Permodenan Johor". Baginda juga telah melawat negara-negara beraja lain seperti <a href="/w/index.php?title=Turki_Uthmaniah&action=edit&redlink=1" class="new" title="Turki Uthmaniah (laman tidak wujud)">Turki Uthmaniah</a> (zaman Sultan Abdul Hamid II), <a href="/wiki/Itali" title="Itali">Itali</a>, <a href="/wiki/Jepun" title="Jepun">Jepun</a>, <a href="/wiki/Mesir" title="Mesir">Mesir</a> dan <a href="/wiki/Rusia" title="Rusia">Rusia</a>. Pada zaman baginda juga, tercetusnya Perang Jementah yang melibatkan pihak Tengku Alam (anakanda Sultan Ali) termasuk kerabat Raja Temenggong Muar dengan baginda yang merupakan sesama kerabat. Namun selepas perang tersebut, Sultan Abu Bakar berjaya membaiki hubungan semula dengan kerabat Raja Temenggong Muar dan berjaya mengangkat kerabatnya iaitu Wan Idris sebagai orang kanan sultan seterusnya menjadi menteri besar Johor ke 9 era Sultan Ibrahim. </p><p>Di bawah pemerintahan <a href="/wiki/Sultan_Ibrahim_ibni_Sultan_Abu_Bakar" title="Sultan Ibrahim ibni Sultan Abu Bakar">Sultan Ibrahim ibni Sultan Abu Bakar</a>, British melantik Douglas Graham Campbell sebagai penasihat kepada sultan pada tahun 1910, walaupun Sultan hanya melantik Campbell sebagai Penasihat Am tidak seperti di negeri-negeri Melayu yang lain mempunyai Penasihat Residen, sekaligus menjadikan Johor sebagai negeri Melayu terakhir untuk menerima Penasihat British. Walau bagaimanapun, disebabkan oleh perbelanjaan, sultan menghadapi masalah yang disebabkan oleh kejatuhan harga utama hasil dan masalahnya antara baginda dan ahli dewan negerinya, yang memberi peluang kepada British untuk campur tangan urusan dalaman Johor. Walau bagaimanapun keengganan baginda untuk melantik seorang penasihat British, Johor diletakkan di bawah kawalan British sebagai salah sebuah <a href="/wiki/Negeri-Negeri_Melayu_Tidak_Bersekutu" class="mw-redirect" title="Negeri-Negeri Melayu Tidak Bersekutu">Negeri-Negeri Melayu Tidak Bersekutu</a> pada tahun 1914, dengan kedudukan Penasihat Amnya ditinggikan kepada Residen di Negeri-negeri Melayu Bersekutu. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Perang_Dunia_Kedua">Perang Dunia Kedua</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Johor&veaction=edit&section=6" title="Sunting bahagian: Perang Dunia Kedua" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sunting</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Johor&action=edit&section=6" title="Sunting kod sumber bahagian: Perang Dunia Kedua"><span>sunting sumber</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fail:Australian_2-pdr_anti-tank_gun_in_action_at_Bakri_on_the_Muar-Parit_Sulong_Road.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/Australian_2-pdr_anti-tank_gun_in_action_at_Bakri_on_the_Muar-Parit_Sulong_Road.jpg/220px-Australian_2-pdr_anti-tank_gun_in_action_at_Bakri_on_the_Muar-Parit_Sulong_Road.jpg" decoding="async" width="220" height="148" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/Australian_2-pdr_anti-tank_gun_in_action_at_Bakri_on_the_Muar-Parit_Sulong_Road.jpg/330px-Australian_2-pdr_anti-tank_gun_in_action_at_Bakri_on_the_Muar-Parit_Sulong_Road.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/Australian_2-pdr_anti-tank_gun_in_action_at_Bakri_on_the_Muar-Parit_Sulong_Road.jpg/440px-Australian_2-pdr_anti-tank_gun_in_action_at_Bakri_on_the_Muar-Parit_Sulong_Road.jpg 2x" data-file-width="2953" data-file-height="1982" /></a><figcaption>Dua anggota Australia ke-8 menembak kereta kebal Jepun <a href="/w/index.php?title=Type_95_Ha-G%C5%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="Type 95 Ha-Gō (laman tidak wujud)">Type 95 Ha-Gō</a> di Jalan Muar-Parit Sulong semasa <a href="/wiki/Pertempuran_Muar" title="Pertempuran Muar">Pertempuran Muar</a>, 18 Januari 1942</figcaption></figure> <p>Sejak tahun 1910-an, petani Jepun telah terlibat dalam pelbagai aktiviti perladangan dan perlombongan sumber mineral di Johor akibat Perikatan Anglo-Jepun. Selepas <a href="/wiki/Perang_Dunia_Pertama" title="Perang Dunia Pertama">Perang Dunia Pertama</a>, penanaman getah di Tanah Melayu sebahagian besarnya dikawal oleh syarikat-syarikat Jepun. Berikutan penghapusan Akta Getah Tanah (Enakmen) pada 1919, Syarikat Gomu Nanyo (South Seas Rubber Co. Ltd.) mula mengusahakan getah di kawasan pedalaman Johor. Pada tahun 1920-an, Sultan Ibrahim telah menjadi sahabat peribadi <a href="/w/index.php?title=Tokugawa_Yoshichika&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tokugawa Yoshichika (laman tidak wujud)">Tokugawa Yoshichika</a>, sebuah puak <a href="/w/index.php?title=Tokugawa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tokugawa (laman tidak wujud)">Tokugawa</a> yang nenek moyangnya ialah ketua tentera (syogun) yang memerintah Jepun dari abad ke-16 hingga abad ke-19. Dalam <a href="/wiki/Perang_Dunia_Kedua" title="Perang Dunia Kedua">Perang Dunia Kedua</a>, dengan kos yang besar ketika Pertempuran Muar di Johor sebagai sebahagian daripada Kempen Malaya. <a href="/wiki/Tentera_Imperial_Jepun" class="mw-redirect" title="Tentera Imperial Jepun">Tentera Imperial Jepun</a> (IJA) berjalan dengan infantri dan basikal mereka ke <a href="/wiki/Daerah_Muar" title="Daerah Muar">Daerah Muar</a> (sekarang ini <a href="/wiki/Daerah_Tangkak" title="Daerah Tangkak">Daerah Tangkak</a>) pada 14 Januari 1942. Semasa ketibaan tentera Jepun, Tokugawa mengiringi tentera Jeneral <a href="/wiki/Tomoyuki_Yamashita" title="Tomoyuki Yamashita">Tomoyuki Yamashita</a> dan disambut dengan baik oleh Sultan Ibrahim ketika mereka sampai di Johor Bahru pada akhir Januari 1942. Yamashita dan pegawai-pegawainya ditempatkan di kediaman Sultan, <a href="/wiki/Istana_Bukit_Serene" title="Istana Bukit Serene">Istana Bukit Serene</a> dan bangunan setiausaha negeri serta <a href="/wiki/Bangunan_Sultan_Ibrahim" title="Bangunan Sultan Ibrahim">Bangunan Sultan Ibrahim</a> untuk merancang serangan ke atas Singapura. Beberapa pegawai Jepun bimbang kerana lokasi istana menjadikan diri mereka terdedah kepada serangan British, tetapi Yamashita yakin bahawa British tidak akan menyerang kerana Sultan Ibrahim juga seorang kawan kepada British yang ternyata benar. </p><p>Pada 8 Februari, Jepun mula menyerbu arah pantai barat laut Singapura, yang diikuti oleh persimpangan IJA ke-5 dan ke-18 dengan sekitar 13,000 tentera melalui <a href="/wiki/Selat_Johor" title="Selat Johor">Selat Johor</a>. Keesokan harinya, Bahagian Pengawal Imperial menyeberang ke Kranji manakala pasukan pengawal Jepun yang tersisa menyeberangi <a href="/wiki/Tambak_Johor" title="Tambak Johor">Tambak Johor</a>-Singapura yang telah diperbaiki. Berikutan pendudukan seluruh Tanah Melayu dan Singapura oleh tentera Jepun, Tokugawa mencadangkan pelan pembaharuan yang mana lima negeri Johor, <a href="/wiki/Terengganu" title="Terengganu">Terengganu</a>, <a href="/wiki/Kelantan" title="Kelantan">Kelantan</a>, <a href="/wiki/Kedah" title="Kedah">Kedah</a>-<a href="/wiki/Pulau_Pinang" title="Pulau Pinang">Pulau Pinang</a> dan <a href="/wiki/Perlis" title="Perlis">Perlis</a> akan dipulihkan dan disatukan. Di bawah perancangan itu, Johor akan menguasai <a href="/wiki/Perak" title="Perak">Perak</a>, <a href="/wiki/Selangor" title="Selangor">Selangor</a>, <a href="/wiki/Negeri_Sembilan" title="Negeri Sembilan">Negeri Sembilan</a> dan <a href="/wiki/Melaka" title="Melaka">Melaka</a> manakala seluas 800 batu persegi di bahagian selatan Johor akan dimasukkan ke Singapura untuk tujuan pertahanan. Empat sultan negeri akan diwajibkan untuk menzahirkan kesetiaan kepada Jepun dengan cara perlu mengunjungi keluarga diraja Jepun dua tahun sekali serta menjamin kebebasan beragama, ibadah, pekerjaan dan kepemilikan harta milik peribadi kepada semua orang dan memberikan setiap orang Jepun yang tinggal di kawasan tersebut dengan layanan yang sama seperti orang-orang asli. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fail:Japanese_Advancement,_Labis_(cropped_II)_(AWM_4093032).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/Japanese_Advancement%2C_Labis_%28cropped_II%29_%28AWM_4093032%29.jpg/220px-Japanese_Advancement%2C_Labis_%28cropped_II%29_%28AWM_4093032%29.jpg" decoding="async" width="220" height="149" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/Japanese_Advancement%2C_Labis_%28cropped_II%29_%28AWM_4093032%29.jpg/330px-Japanese_Advancement%2C_Labis_%28cropped_II%29_%28AWM_4093032%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/Japanese_Advancement%2C_Labis_%28cropped_II%29_%28AWM_4093032%29.jpg/440px-Japanese_Advancement%2C_Labis_%28cropped_II%29_%28AWM_4093032%29.jpg 2x" data-file-width="588" data-file-height="398" /></a><figcaption>Tentera Jepun melintasi jambatan <a href="/wiki/Labis" title="Labis">Labis</a> yang telah dimusnahkan untuk melemahkan penguasaan British</figcaption></figure> <p>Sementara itu, <a href="/w/index.php?title=%C5%8Ctani_K%C5%8Dzui&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ōtani Kōzui (laman tidak wujud)">Ōtani Kōzui</a> dari Nishi Hongan-ji sub-sect daripada Jōdo Shinshū Buddhisme mencadangkan bahawa sistem kesultanan mesti dihapuskan, dan Jepun harus memerintah kerajaan-kerajaan Melayu di bawah kerajaan monarki konstitusi Jepun. Namun, Menteri Perang Jepun, <a href="/wiki/Hideki_T%C5%8Dj%C5%8D" title="Hideki Tōjō">Hideki Tōjō</a> telah mengingatkan kakitangan kerajaan mereka di Tanah Melayu supaya tidak bertindak terburu-buru terhadap <a href="/wiki/Sultan" title="Sultan">sultan</a> dan memberikan penghormatan sehingga sultan akan bekerjasama dengan gunsei (organisasi tentera Jepun). Pada bulan Mei, ramai pegawai tinggi Jepun yang kembali ke <a href="/wiki/Tokyo" title="Tokyo">Tokyo</a> untuk berunding dengan pegawai-pegawai Kementerian Perang dan Kakitangan Am tentang bagaimanakah berurusan dengan Sultan. Apabila mereka kembali ke Singapura pada bulan Julai, mereka menerbitkan satu dokumen yang dipanggil "Dasar untuk Layanan Terhadap Sultan", yang merupakan berbentuk permintaan kepada Sultan agar menyerahkan kuasanya kepada rakyat dan diserahkan kepada <a href="/wiki/Maharaja_Jepun" title="Maharaja Jepun">maharaja Jepun</a> melalui komander IJA. Pertubuhan tentera menuntut Sultan menyerahkan kuasanya dengan cara yang sama seperti cara syogun Tokugawa menyerahkan kuasa mereka kepada kaisar Jepun pada tahun 1868. Jepun juga menubuhkan <a href="/w/index.php?title=Penempatan_Endau&action=edit&redlink=1" class="new" title="Penempatan Endau (laman tidak wujud)">Penempatan Endau</a> (juga dikenali sebagai Ladang Tempat Baru Syonan) di <a href="/wiki/Endau" title="Endau">Endau</a> untuk peneroka Cina untuk meringankan masalah bekalan makanan di Singapura walaupun banyak pembunuhan orang awam Cina dan Melayu yang berlaku di Johor sejak peringkat awal pentadbiran Jepun. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Pasca_Perang_dan_Kemerdekaan">Pasca Perang dan Kemerdekaan</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Johor&veaction=edit&section=7" title="Sunting bahagian: Pasca Perang dan Kemerdekaan" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sunting</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Johor&action=edit&section=7" title="Sunting kod sumber bahagian: Pasca Perang dan Kemerdekaan"><span>sunting sumber</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fail:Unpacking_the_State_and_Federation_of_Malaya_Agreements_(cropped).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/Unpacking_the_State_and_Federation_of_Malaya_Agreements_%28cropped%29.jpg/220px-Unpacking_the_State_and_Federation_of_Malaya_Agreements_%28cropped%29.jpg" decoding="async" width="220" height="291" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/Unpacking_the_State_and_Federation_of_Malaya_Agreements_%28cropped%29.jpg/330px-Unpacking_the_State_and_Federation_of_Malaya_Agreements_%28cropped%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/01/Unpacking_the_State_and_Federation_of_Malaya_Agreements_%28cropped%29.jpg 2x" data-file-width="399" data-file-height="528" /></a><figcaption>Dato' Onn bin Jaafar Menteri Besar Johor merangkap Presiden UMNO, membuka surat perjanjian antara Negeri dan Persekutuan Tanah Melayu dengan Dr. W. Linehan, C.M.G, penasihat Hal Ehwal Perlembagaan untuk ditandatangani oleh DYMM Sultan Johor ketika itu</figcaption></figure> <p>Pada permulaan perang, British menerima tawaran <a href="/wiki/Parti_Komunis_Malaya" title="Parti Komunis Malaya">Parti Komunis Malaya</a> (CPM) untuk bekerjasama untuk melawan orang Jepun. Bagi untuk melakukan ini, CPM membentuk <a href="/w/index.php?title=Tentera_Anti-Jepun_Orang_Melayu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tentera Anti-Jepun Orang Melayu (laman tidak wujud)">Tentera Anti-Jepun Orang Melayu</a> (MPAJA). Penyokong CPM kebanyakannya ahli yang berpendidikan Cina yang diskriminasi oleh elit yang berpendidikan dalam kalangan Inggeris dan <a href="/wiki/Baba_Nyonya" title="Baba Nyonya">Baba Nyonya</a> semasa pemerintahan British yang tujuan utamanya adalah untuk menubuhkan negara komunis sama seperti kemenangan <a href="/wiki/Parti_Komunis_China" title="Parti Komunis China">Parti Komunis China</a> ( CPC) dalam <a href="/w/index.php?title=Revolusi_Komunis_China&action=edit&redlink=1" class="new" title="Revolusi Komunis China (laman tidak wujud)">Revolusi Komunis China</a>. Parti itu juga mempunyai wakil Melayu dan India. Mereka menganjurkan keganasan sebagai kaedah untuk mencapai visi mereka. Sepanjang perang mereka melawan Jepun, mereka menggunakan taktik perang yang keras dengan cara orang-orang Cina, Melayu dan India yang disyaki bekerjasama dengan orang Jepun akan dibunuh, sementara wanita Melayu yang diculik digunakan sebagai tebusan sebagaimana juga dilakukan oleh orang Jepun . Hal Ini membawa kepada serbuan balas daripada beberapa orang Melayu yang terjejas akibat serangan memutuskan untuk bekerjasama dengan orang Jepun. Ini secara tidak langsung membawa kepada konflik etnik, terutamanya apabila propaganda etnik dimusnahkan oleh kedua belah pihak, menyebabkan kehilangan banyak nyawa yang tidak bersalah terutama dari mereka yang tidak terlibat di kedua-dua pihak. Pasukan bersekutu melancarkan <a href="/wiki/Operasi_Tiderace" title="Operasi Tiderace">Operasi Tiderace</a> dan <a href="/wiki/Operasi_Zipper" title="Operasi Zipper">Operasi Zipper</a> untuk membebaskan Malaya dan Singapura. Dalam tempoh lima minggu sebelum British meneruskan kawalan ke atas Malaya berikutan penyerahan Jepun pada 16 Ogos 1945, MPAJA muncul sebagai kuasa <a href="/wiki/De_facto" title="De facto">de facto</a> di wilayah Malaya. </p><p>Johor dan seluruh Malaya secara rasmi ditempatkan di bawah Pentadbiran Tentera British (BMA) pada bulan September 1945 dan MPAJA dibubarkan pada Disember selepas Setiausaha Agungnya, <a href="/w/index.php?title=Lai_Teck&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lai Teck (laman tidak wujud)">Lai Teck</a> (yang juga merupakan ejen ganda untuk British), menerima pengembalian penjajah British dan mengamalkan perjuangan "terbuka dan sah" untuk matlamat ideologi mereka dengan kebanyakan ahli menerima pingat dari British pada tahun berikutnya. Kemudian terdapat pertikaian antara British dan CPM sejak British telah kembali dan Lai Teck telah hilang dengan dana CPM. Pentadbiran parti diambil alih oleh <a href="/wiki/Chin_Peng" title="Chin Peng">Chin Peng</a> yang meninggalkan "strategi sederhana" yang memihak kepada "perang revolusi rakyat", yang memuncak dalam Darurat Tanah Melayu 1948. Dalam tempoh kecemasan, serangan besar-besaran oleh CPM berlaku di <a href="/wiki/Daerah_Kulai" title="Daerah Kulai">Daerah Kulai</a> masa ini dan bahagian lain di Malaya, tetapi gagal menubuhkan "zon bebas" gaya <a href="/wiki/Mao_Zedong" title="Mao Zedong">Mao Zedong</a>. </p><p>Pertempuran antara tentera British Malaya dan pemberontak Komunis membawa kepada pembentukan <a href="/wiki/Malayan_Union" title="Malayan Union">Malayan Union</a> pada 1 April 1946 dan pengisytiharan kemerdekaan <a href="/wiki/Persekutuan_Tanah_Melayu" title="Persekutuan Tanah Melayu">Persekutuan Tanah Melayu</a> pada 31 Ogos 1957. Pada masa kemerdekaan terdapat tiga blog politik: komunis, pro-British, dan gabungan bangsa. Sisi pro-British dibahagikan antara <a href="/w/index.php?title=Kesatuan_Demokratik_Malaya&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kesatuan Demokratik Malaya (laman tidak wujud)">Kesatuan Demokratik Malaya</a> (MDU) yang dikuasai oleh orang Cina dan Eurasia yang berbahasa Inggeris yang bekerjasama dengan kaum nasionalis Melayu sayap kiri "untuk Tanah Melaya yang merdeka yang juga termasuk Singapura" dan satu lagi pro - Pihak Britain yang terdiri daripada Baba Nyonya di bawah <a href="/w/index.php?title=Persatuan_Baba_Nyonya_Selat&action=edit&redlink=1" class="new" title="Persatuan Baba Nyonya Selat (laman tidak wujud)">Persatuan Baba Nyonya Selat</a> (SCBA), yang cuba mengekalkan status dan keistimewaan mereka yang diberikan sebagai kesetiaan mereka kepada British semasa era Negeri Selat dengan tetap berada di bawah pentadbiran British. Sementara itu, gabungan <a href="/w/index.php?title=Perikatan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Perikatan (laman tidak wujud)">perikatan</a> yang terdiri daripada <a href="/wiki/Pertubuhan_Kebangsaan_Melayu_Bersatu" title="Pertubuhan Kebangsaan Melayu Bersatu">Pertubuhan Kebangsaan Melayu Bersatu</a> (UMNO) yang terkemuka dalam persekutuan dengan <a href="/wiki/Kongres_India_Malaysia" title="Kongres India Malaysia">Kongres India Malaysia</a> (MIC) dan <a href="/wiki/Persatuan_Cina_Malaysia" title="Persatuan Cina Malaysia">Persatuan Cina Malaysia</a> (MCA), menuntut Tanah Melayu bebas berdasarkan dasar keistimewaan kaum dan keagamaan dan akhirnya memenangi Pilihan raya umum Malaya tahun 1955, dengan ibu negeri Johor Bahru menjadi pusat parti UMNO. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Pembentukan_Malaysia_1963">Pembentukan Malaysia 1963</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Johor&veaction=edit&section=8" title="Sunting bahagian: Pembentukan Malaysia 1963" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sunting</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Johor&action=edit&section=8" title="Sunting kod sumber bahagian: Pembentukan Malaysia 1963"><span>sunting sumber</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fail:Captured_Indonesian_weapons_during_Confrontation_(AWM_P04517.009).JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d2/Captured_Indonesian_weapons_during_Confrontation_%28AWM_P04517.009%29.JPG/220px-Captured_Indonesian_weapons_during_Confrontation_%28AWM_P04517.009%29.JPG" decoding="async" width="220" height="144" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d2/Captured_Indonesian_weapons_during_Confrontation_%28AWM_P04517.009%29.JPG/330px-Captured_Indonesian_weapons_during_Confrontation_%28AWM_P04517.009%29.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d2/Captured_Indonesian_weapons_during_Confrontation_%28AWM_P04517.009%29.JPG/440px-Captured_Indonesian_weapons_during_Confrontation_%28AWM_P04517.009%29.JPG 2x" data-file-width="640" data-file-height="418" /></a><figcaption>Senjata tentera Indonesia yang berjaya dirampas ketika berlakunya Konfrontasi Indonesia pada 29 Oktober 1964 di <a href="/wiki/Sungai_Rambai" class="mw-disambig" title="Sungai Rambai">Sungai Rambai</a> sempadan Johor dengan Melaka</figcaption></figure> <p>Pada tahun 1961, Perdana Menteri Persekutuan Tanah Melayu <a href="/wiki/Tunku_Abdul_Rahman" title="Tunku Abdul Rahman">Tunku Abdul Rahman</a> ingin menyatukan Tanah Melayu dengan jajahan British <a href="/wiki/Borneo_Utara" title="Borneo Utara">Borneo Utara</a>, <a href="/wiki/Sarawak" title="Sarawak">Sarawak</a> dan Singapura. Walaupun semakin banyak bertentangan daripada kerajaan <a href="/wiki/Indonesia" title="Indonesia">Indonesia</a> di bawah pemerintahan Presiden <a href="/wiki/Soekarno" title="Soekarno">Soekarno</a> dan <a href="/wiki/Filipina" title="Filipina">Filipina</a> serta daripada kelompok Komunis dan nasionalis di Borneo. Persekutuan itu direalisasikan pada 16 September 1963 dengan nama <a href="/wiki/Malaysia" title="Malaysia">Malaysia</a>. Kerajaan Indonesia kemudiannya melancarkan "dasar konfrontasi" ke arah persekutuan baru yang mendorong British dan sekutu mereka <a href="/wiki/Australia" title="Australia">Australia</a> dan <a href="/wiki/New_Zealand" title="New Zealand">New Zealand</a> untuk menggunakan angkatan tentera bersenjata. <a href="/wiki/Daerah_Pontian" title="Daerah Pontian">Daerah Pontian</a> menjadi titik pendaratan pantai untuk tentera amfibi Indonesia semasa konfrontasi manakala Labis dan <a href="/w/index.php?title=Tenang&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tenang (laman tidak wujud)">Tenang</a> di Daerah Segamat menjadi titik pendaratan bagi para komando Indonesia yang agresif untuk serangan subversif dan sabotaj. Beberapa pertemuan berlaku di <a href="/wiki/Daerah_Kota_Tinggi" title="Daerah Kota Tinggi">Daerah Kota Tinggi</a>, di mana sembilan orang tentera Malaya / Singapura dan separuh daripada penyusup udara Indonesia terbunuh dan yang lain ditawan oleh Indonesia. Meskipun terdapat beberapa serangan yang juga meragut beberapa orang awam, pihak Indonesia tidak dapat mencapai matlamat utama mereka, dan konfrontasi itu berakhir pada tahun 1966 berikutan perjuangan politik dalaman di Indonesia akibat <a href="/wiki/Gerakan_30_September" title="Gerakan 30 September">Gerakan 30 September</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Geografi">Geografi</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Johor&veaction=edit&section=9" title="Sunting bahagian: Geografi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sunting</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Johor&action=edit&section=9" title="Sunting kod sumber bahagian: Geografi"><span>sunting sumber</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r5614044"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Rencana utama: <a href="/wiki/Geografi_Johor" title="Geografi Johor">Geografi Johor</a></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fail:Johor_River.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/Johor_River.jpg/220px-Johor_River.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/Johor_River.jpg/330px-Johor_River.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/Johor_River.jpg/440px-Johor_River.jpg 2x" data-file-width="2816" data-file-height="2112" /></a><figcaption><a href="/wiki/Sungai_Johor" title="Sungai Johor">Sungai Johor</a> di sebelahnya ialah Bandar Kota Tinggi</figcaption></figure> <p>Jumlah luas tanah Johor adalah hampir 19,102 kilometer persegi (7,375 meter persegi), dan dikelilingi oleh <a href="/wiki/Laut_China_Selatan" title="Laut China Selatan">Laut China Selatan</a> di timur, <a href="/wiki/Selat_Tebrau" class="mw-redirect" title="Selat Tebrau">Selat Tebrau</a> di selatan dan <a href="/wiki/Selat_Melaka" title="Selat Melaka">Selat Melaka</a> di barat. Negeri ini mempunyai garis pantai sejauh 400 kilometer (250 bt), dengan hampir kesemua pantai di sebelah pantai barat dilitupi dengan <a href="/wiki/Hutan_bakau" title="Hutan bakau">hutan bakau</a> dan <a href="/wiki/Nipah" title="Nipah">nipah</a>, pantai-pantai berpasir dan kawasan <a href="/wiki/Massif" title="Massif">massif</a> meliputi sebahagian besar pantai timur negeri ini manakala pantai selatan terdiri daripada <a href="/wiki/Tanjung" title="Tanjung">tanjung</a> dan <a href="/wiki/Teluk" title="Teluk">teluk</a> yang berselang-seli. Zon ekonomi eksklusifnya (EEZ) terletak lebih jauh di Laut China Selatan berbanding di Selat Melaka. </p><p>Bahagian barat Johor mempunyai <a href="/w/index.php?title=Tanah_gambut&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tanah gambut (laman tidak wujud)">tanah gambut</a>. Pada tahun 2005, negeri itu merekodkan sebanyak 391,499,002 hektar (967,415,102 ekar) tanah berhutan yang diklasifikasikan ke dalam hutan pedalaman semulajadi, <a href="/wiki/Hutan_paya_gambut" title="Hutan paya gambut">hutan paya gambut</a>, <a href="/wiki/Hutan_paya_bakau" title="Hutan paya bakau">hutan paya bakau</a> dan <a href="/wiki/Kukup" title="Kukup">kukup</a>. </p><p>Sekitar 83% kawasan Johor ialah kawasan tanah pamah manakala hanya 17% sahaja kawasan yang lebih tinggi dan curam. Walaupun secara relatifnya Johor merupakan sebuah negeri berprofil rata, kawasan tanah tinggi negeri tersebut terdiri daripada gunung dan bukit yang terpencil yang dikenali sebagai <a href="/w/index.php?title=Inselberg&action=edit&redlink=1" class="new" title="Inselberg (laman tidak wujud)">inselberg</a>, dan juga <a href="/wiki/Massif" title="Massif">massif-massif</a>, dengan <a href="/wiki/Gunung_Ledang" title="Gunung Ledang">Gunung Ledang</a> sebagai kemuncak tertinggi negeri ini dengan ketinggian 1,276 meter. Gunung-gunung yang lain termasuklah <a href="/wiki/Gunung_Besar_(Johor)" title="Gunung Besar (Johor)">Gunung Besar</a>, <a href="/wiki/Gunung_Belumut" title="Gunung Belumut">Gunung Belumut</a>, <a href="/wiki/Gunung_Lambak" title="Gunung Lambak">Gunung Lambak</a>, <a href="/wiki/Gunung_Pulai" title="Gunung Pulai">Gunung Pulai</a>, <a href="/wiki/Gunung_Panti" class="mw-disambig" title="Gunung Panti">Gunung Panti</a> dan sebagainya, dan ia membentuk sebahagian daripada kawasan kaki bukit selatan <a href="/wiki/Pergunungan_Tenasserim" class="mw-redirect" title="Pergunungan Tenasserim">Pergunungan Tenasserim</a>. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fail:Jambatanmuarkedua.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Jambatanmuarkedua.jpg/220px-Jambatanmuarkedua.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/73/Jambatanmuarkedua.jpg 1.5x" data-file-width="314" data-file-height="235" /></a><figcaption><a href="/wiki/Jambatan_Kedua_Muar" title="Jambatan Kedua Muar">Jambatan Kedua Muar</a> dan <a href="/wiki/Sungai_Muar" title="Sungai Muar">Sungai Muar</a></figcaption></figure><p> Kawasan pedalaman di tengah Johor diliputi hutan tebal di mana terdapat beberapa rangkaian sungai yang berasal dari pergunungan dan bukit di kawasan itu yang mengalir ke barat, timur dan selatan. Di sebelah pantai barat, <a href="/wiki/Sungai_Batu_Pahat" title="Sungai Batu Pahat">Sungai Batu Pahat</a>, <a href="/wiki/Sungai_Muar" title="Sungai Muar">Sungai Muar</a> dan <a href="/w/index.php?title=Sungai_Pontian&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sungai Pontian (laman tidak wujud)">Sungai Pontian</a> mengalir ke <a href="/wiki/Selat_Melaka" title="Selat Melaka">Selat Melaka</a>, manakala <a href="/wiki/Sungai_Johor" title="Sungai Johor">Sungai Johor</a>, <a href="/w/index.php?title=Sungai_Melayu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sungai Melayu (laman tidak wujud)">Sungai Melayu</a>, <a href="/w/index.php?title=Sungai_Perepat&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sungai Perepat (laman tidak wujud)">Sungai Perepat</a>, <a href="/wiki/Sungai_Pulai" title="Sungai Pulai">Sungai Pulai</a>, <a href="/wiki/Sungai_Skudai" title="Sungai Skudai">Sungai Skudai</a> dan <a href="/wiki/Sungai_Tebrau" title="Sungai Tebrau">Sungai Tebrau</a> pula mengalir ke <a href="/wiki/Selat_Tebrau" class="mw-redirect" title="Selat Tebrau">Selat Tebrau</a> di selatan. <a href="/wiki/Sungai_Endau" title="Sungai Endau">Sungai Endau</a>, <a href="/wiki/Sungai_Mersing" title="Sungai Mersing">Sungai Mersing</a>, <a href="/wiki/Sungai_Sedili_Besar" title="Sungai Sedili Besar">Sungai Sedili Besar</a> dan <a href="/wiki/Sungai_Sedili_Kecil" title="Sungai Sedili Kecil">Sungai Sedili Kecil</a> mengalir ke Laut China Selatan di sebelah pantai timur. Lembangan Sungai Johor meliputi kawasan seluas 2,690 kilometer, bermula dari <a href="/wiki/Gunung_Belumut" title="Gunung Belumut">Gunung Belumut</a> (timur Kluang) dan <a href="/w/index.php?title=Gunung_Gemuruh&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gunung Gemuruh (laman tidak wujud)">Gunung Gemuruh</a> (utara) ke <a href="/w/index.php?title=Tanjung_Belungkor&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tanjung Belungkor (laman tidak wujud)">Tanjung Belungkor</a>. Sungai itu sendiri berasal dari pertemuan antara sungai-sungai <a href="/wiki/Layang-Layang" class="mw-redirect mw-disambig" title="Layang-Layang">Layang-Layang</a>, <a href="/w/index.php?title=Linggiu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Linggiu (laman tidak wujud)">Linggiu</a> dan Sayong, dan mengalir sejauh 122.7 kilometer ke arah tenggara hingga ke <a href="/wiki/Selat_Tebrau" class="mw-redirect" title="Selat Tebrau">Selat Tebrau</a>. Beberapa cabang-cabang sungai lain di lembangan Sungai Johor adalah <a href="/w/index.php?title=Sungai_Berangan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sungai Berangan (laman tidak wujud)">Sungai Berangan</a>, <a href="/w/index.php?title=Sungai_Lebak&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sungai Lebak (laman tidak wujud)">Sungai Lebak</a>, <a href="/wiki/Sungai_Lebam" title="Sungai Lebam">Sungai Lebam</a>, <a href="/w/index.php?title=Sungai_Panti&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sungai Panti (laman tidak wujud)">Sungai Panti</a>, <a href="/w/index.php?title=Sungai_Pengeli&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sungai Pengeli (laman tidak wujud)">Sungai Pengeli</a>, <a href="/w/index.php?title=Sungai_Permandi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sungai Permandi (laman tidak wujud)">Sungai Permandi</a>, <a href="/w/index.php?title=Sungai_Seluyut&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sungai Seluyut (laman tidak wujud)">Sungai Seluyut</a>, <a href="/w/index.php?title=Sungai_Semangar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sungai Semangar (laman tidak wujud)">Sungai Semangar</a>, <a href="/w/index.php?title=Sungai_Telor&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sungai Telor (laman tidak wujud)">Sungai Telor</a>, <a href="/w/index.php?title=Sungai_Tembioh&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sungai Tembioh (laman tidak wujud)">Sungai Tembioh</a> dan <a href="/w/index.php?title=Sungai_Tiram&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sungai Tiram (laman tidak wujud)">Sungai Tiram</a>. Lain-lain sungai di Johor termasuk <a href="/w/index.php?title=Sungai_Ayer_Baloi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sungai Ayer Baloi (laman tidak wujud)">Sungai Ayer Baloi</a>, <a href="/wiki/Sungai_Benut" title="Sungai Benut">Sungai Benut</a>, <a href="/w/index.php?title=Sungai_Botak&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sungai Botak (laman tidak wujud)">Sungai Botak</a>, <a href="/w/index.php?title=Sungai_Jemaluang&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sungai Jemaluang (laman tidak wujud)">Sungai Jemaluang</a>, <a href="/w/index.php?title=Sungai_Pontian_Besar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sungai Pontian Besar (laman tidak wujud)">Sungai Pontian Besar</a>, <a href="/w/index.php?title=Sungai_Sanglang&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sungai Sanglang (laman tidak wujud)">Sungai Sanglang</a>, <a href="/wiki/Sungai_Santi" title="Sungai Santi">Sungai Santi</a> dan <a href="/wiki/Sungai_Sarang_Buaya" title="Sungai Sarang Buaya">Sungai Sarang Buaya</a>. </p><figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fail:Bantang_River_Recreational_Forest.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Bantang_River_Recreational_Forest.jpg/220px-Bantang_River_Recreational_Forest.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Bantang_River_Recreational_Forest.jpg/330px-Bantang_River_Recreational_Forest.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Bantang_River_Recreational_Forest.jpg/440px-Bantang_River_Recreational_Forest.jpg 2x" data-file-width="3648" data-file-height="2736" /></a><figcaption>Hutan Lipur Sungai Bantang di <a href="/wiki/Bekok_(bandar)" title="Bekok (bandar)">Bekok</a>, <a href="/wiki/Segamat" class="mw-redirect" title="Segamat">Segamat</a>.</figcaption></figure> <p>Johor terletak di <a href="/w/index.php?title=Rantau_tropika&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rantau tropika (laman tidak wujud)">rantau tropika</a> dengan <a href="/wiki/Iklim_khatulistiwa" title="Iklim khatulistiwa">iklim khatulistiwa</a>. Kedua-dua suhu dan kelembapan adalah tinggi secara berturut-turut sepanjang tahun dengan wanitahujan lebat. Purata suhu bulanan adalah 26 °C (79 °F) hingga 28 °C (82 °F), dengan suhu terendah direkodkan semasa musim tengkujuh . Pantai barat menerima purata kerpasan 2,000 milimeter hingga 2,500 milimeter, manakala di timur purata kerpasan direkodkan lebih tinggi dengan <a href="/wiki/Endau" title="Endau">Endau</a> dan <a href="/wiki/Pengerang" title="Pengerang">Pengerang</a> menerima lebih dari 3,400 milimeter hujan setahun. Negeri ini mengalami dua musim <a href="/wiki/Monsun" title="Monsun">monsun</a>, musim timur laut dan barat daya; timur laut berlaku dari bulan Mac hingga November manakala tenggara berlaku dari Mei hingga September, dan bulan peralihan untuk musim monsun ialah April dan November. Negeri ini mengalami banjir yang melampau dari Disember 2006 hingga Januari 2007 dengan kira-kira 60,000-70,000 penduduk negeri yang dipindahkan ke tempat perlindungan kecemasan. Oleh kerana negeri ini juga terletak di sekitar <a href="/wiki/Pentas_Sunda" class="mw-redirect" title="Pentas Sunda">Pentas Sunda</a>, ia mengalami gegaran dari gempa bumi berdekatan dari <a href="/wiki/Sumatera" title="Sumatera">Sumatera</a>, <a href="/wiki/Indonesia" title="Indonesia">Indonesia</a>. </p><p>Terdapat satu kawasan di Singapura iaitu kawasan pekarangan Masjid Temenggong Daeng Ibrahim, Teluk Blangah. Tanah perkarangan masjid ini dimiliki oleh Sultan Johor. Pentadbiran masjid ini telah diambil alih oleh <a href="/wiki/Majlis_Agama_Islam_Johor" class="mw-redirect" title="Majlis Agama Islam Johor">Majlis Agama Islam Johor</a>. Jawatan kuasa Masjid dianggotai oleh rakyat Singapura dan Johor. Setiap tiga tahun sekali, pegawai dan pekerja di masjid itu akan digantikan baru. Pegawai-pegawai yang bekerja di masjid ini merupakan warganegara Malaysia. Mereka telah disediakan tempat tinggal dan mereka tinggal bersama keluarga mereka. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Hutan_Simpan">Hutan Simpan</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Johor&veaction=edit&section=10" title="Sunting bahagian: Hutan Simpan" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sunting</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Johor&action=edit&section=10" title="Sunting kod sumber bahagian: Hutan Simpan"><span>sunting sumber</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Johor mempunyai kawasan <a href="/w/index.php?title=Hutan_simpan_paya_bakau&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hutan simpan paya bakau (laman tidak wujud)">hutan simpan paya bakau</a> ketiga terbesar di Semenanjung Malaysia dengan berkeluasan sekitar 167 kilometer persegi (km<sup>2</sup>), termasuknya: </p> <ul><li>Hutan Simpan Paya Bakau Sungai Sedili Besar dan Sungai Sedili Kecil;</li> <li>Hutan Simpan Paya Bakau Sungai Lebam.</li></ul> <p>Negeri Johor juga mempunyai lima <a href="/wiki/Taman_negara" title="Taman negara">taman negara</a> dengan jumlah keluasan yang melebihi 700 <a href="/wiki/Kilometer_persegi" title="Kilometer persegi">kilometer persegi</a> serta banyak <a href="/w/index.php?title=Hutan_lipur&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hutan lipur (laman tidak wujud)">hutan lipur</a> yang lebih kecil untuk menarik kedatangan pelancong: </p> <ul><li><figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fail:Endau_rompin,_Malaysia.jpeg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Endau_rompin%2C_Malaysia.jpeg/220px-Endau_rompin%2C_Malaysia.jpeg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Endau_rompin%2C_Malaysia.jpeg/330px-Endau_rompin%2C_Malaysia.jpeg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Endau_rompin%2C_Malaysia.jpeg/440px-Endau_rompin%2C_Malaysia.jpeg 2x" data-file-width="3264" data-file-height="2448" /></a><figcaption>Taman Negara Endau Rompin</figcaption></figure><a href="/wiki/Taman_Negara_Endau-Rompin" title="Taman Negara Endau-Rompin">Taman Negara Endau-Rompin</a></li> <li><a href="/wiki/Taman_Negara_Gunung_Ledang" title="Taman Negara Gunung Ledang">Taman Negara Gunung Ledang</a></li> <li><a href="/wiki/Taman_Negara_Tanjung_Piai" title="Taman Negara Tanjung Piai">Taman Negara Tanjung Piai</a></li> <li><a href="/wiki/Taman_Negara_Pulau_Kukup" title="Taman Negara Pulau Kukup">Taman Negara Pulau Kukup</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Taman_Negara_Johor_Kepulauan_Mersing&action=edit&redlink=1" class="new" title="Taman Negara Johor Kepulauan Mersing (laman tidak wujud)">Taman Negara Johor Kepulauan Mersing</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hutan_Lipur_Gunung_Pulai&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hutan Lipur Gunung Pulai (laman tidak wujud)">Hutan Lipur Gunung Pulai</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hutan_Lipur_Gunung_Arong&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hutan Lipur Gunung Arong (laman tidak wujud)">Hutan Lipur Gunung Arong</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hutan_Lipur_Gunung_Lambak&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hutan Lipur Gunung Lambak (laman tidak wujud)">Hutan Lipur Gunung Lambak</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hutan_Lipur_Gunung_Belumut&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hutan Lipur Gunung Belumut (laman tidak wujud)">Hutan Lipur Gunung Belumut</a> (<i>Moss Mountain</i>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Hutan_Lipur_Gunung_Panti&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hutan Lipur Gunung Panti (laman tidak wujud)">Hutan Lipur Gunung Panti</a>.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Gunung">Gunung</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Johor&veaction=edit&section=11" title="Sunting bahagian: Gunung" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sunting</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Johor&action=edit&section=11" title="Sunting kod sumber bahagian: Gunung"><span>sunting sumber</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fail:Gunung_Ledang_from_Muar_River.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/Gunung_Ledang_from_Muar_River.jpg/220px-Gunung_Ledang_from_Muar_River.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/Gunung_Ledang_from_Muar_River.jpg/330px-Gunung_Ledang_from_Muar_River.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/Gunung_Ledang_from_Muar_River.jpg/440px-Gunung_Ledang_from_Muar_River.jpg 2x" data-file-width="2816" data-file-height="2112" /></a><figcaption>Gunung Ledang yang kelihatan dari bandar Muar</figcaption></figure> <p>Johor merupakan sebuah negeri yang kaya dengan sumber alam semulajadinya. Hutan adalah salah satu daripada sumber alamnya. Ia dikenali sebagai <a href="/wiki/Hutan_Hujan_Tropika" class="mw-redirect mw-disambig" title="Hutan Hujan Tropika">Hutan Hujan Tropika</a>. Hutan hujan tropika di Semenanjung Malaysia ialah hutan yang tertua di dunia yang mana ia hanya boleh ditemui di kawasan Khatulistiwa. Hutan hujan tropika ialah satu khazanah yang berharga kerana menyokong kepelbagaian organisma hidup yang terbesar di atas bumi. Keindahan <a href="/wiki/Flora" title="Flora">flora</a> dan <a href="/wiki/Fauna" title="Fauna">fauna</a> di negeri Johor ini masih terpelihara. Terdapat beberapa gunung ganang di negeri ini yang amat sesuai untuk dijadikan tempat rekreasi perkelahan, perkhemahan dan aktiviti mendaki. </p> <ul><li><figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fail:Gunung-Lambak-Johor-Malaysia.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/52/Gunung-Lambak-Johor-Malaysia.jpg/220px-Gunung-Lambak-Johor-Malaysia.jpg" decoding="async" width="220" height="121" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/52/Gunung-Lambak-Johor-Malaysia.jpg/330px-Gunung-Lambak-Johor-Malaysia.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/52/Gunung-Lambak-Johor-Malaysia.jpg/440px-Gunung-Lambak-Johor-Malaysia.jpg 2x" data-file-width="1024" data-file-height="563" /></a><figcaption>Gunung Lambak</figcaption></figure><a href="/wiki/Gunung_Ledang" title="Gunung Ledang">Gunung Ledang</a>, <a href="/wiki/Daerah_Tangkak" title="Daerah Tangkak">Tangkak</a></li> <li><a href="/wiki/Gunung_Lambak" title="Gunung Lambak">Gunung Lambak</a>, <a href="/wiki/Kluang" class="mw-disambig" title="Kluang">Kluang</a></li> <li><a href="/wiki/Gunung_Belumut" title="Gunung Belumut">Gunung Belumut</a>, <a href="/wiki/Kluang" class="mw-disambig" title="Kluang">Kluang</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Gunung_Arong&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gunung Arong (laman tidak wujud)">Gunung Arong</a>,<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Mersing" class="mw-disambig" title="Mersing">Mersing</a></li> <li><a href="/wiki/Gunung_Pulai" title="Gunung Pulai">Gunung Pulai</a>, <a href="/wiki/Daerah_Kulai" title="Daerah Kulai">Kulai</a></li> <li><a href="/wiki/Gunung_Bekok" title="Gunung Bekok">Gunung Bekok</a>, <a href="/wiki/Segamat" class="mw-redirect" title="Segamat">Segamat</a></li> <li><a href="/wiki/Gunung_Panti" class="mw-disambig" title="Gunung Panti">Gunung Panti</a>, <a href="/wiki/Kota_Tinggi" class="mw-redirect" title="Kota Tinggi">Kota Tinggi</a></li> <li><a href="/wiki/Gunung_Tiong" title="Gunung Tiong">Gunung Tiong</a>, <a href="/wiki/Taman_Negara_Endau-Rompin" title="Taman Negara Endau-Rompin">Taman Negara Endau-Rompin</a></li> <li><a href="/wiki/Gunung_Sumalayang" title="Gunung Sumalayang">Gunung Sumalayang</a>, <a href="/wiki/Kota_Tinggi" class="mw-redirect" title="Kota Tinggi">Kota Tinggi</a></li> <li><a href="/wiki/Gunung_Muntahak" title="Gunung Muntahak">Gunung Muntahak</a>, <a href="/wiki/Kota_Tinggi" class="mw-redirect" title="Kota Tinggi">Kota Tinggi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Gunung_Besar,_Johor&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gunung Besar, Johor (laman tidak wujud)">Gunung Besar</a>, <a href="/wiki/Taman_Negara_Endau-Rompin" title="Taman Negara Endau-Rompin">Taman Negara Endau-Rompin</a></li> <li><a href="/wiki/Gunung_Banang" title="Gunung Banang">Gunung Banang</a>, <a href="/wiki/Batu_Pahat" title="Batu Pahat">Batu Pahat</a></li> <li><a href="/wiki/Gunung_Chemendong" title="Gunung Chemendong">Gunung Chemendong</a>, <a href="/wiki/Kluang" class="mw-disambig" title="Kluang">Kluang</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Gunung_Soga&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gunung Soga (laman tidak wujud)">Gunung Soga</a>, <a href="/wiki/Batu_Pahat" title="Batu Pahat">Batu Pahat</a></li> <li><a href="/wiki/Gunung_Janing" title="Gunung Janing">Gunung Janing</a>, <a href="/wiki/Mersing" class="mw-disambig" title="Mersing">Mersing</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Gunung_Maokil&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gunung Maokil (laman tidak wujud)">Gunung Maokil</a>, <a href="/wiki/Muar" class="mw-redirect" title="Muar">Muar</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Pulau">Pulau</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Johor&veaction=edit&section=12" title="Sunting bahagian: Pulau" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sunting</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Johor&action=edit&section=12" title="Sunting kod sumber bahagian: Pulau"><span>sunting sumber</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fail:Besar_Island.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Besar_Island.jpg/220px-Besar_Island.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Besar_Island.jpg/330px-Besar_Island.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Besar_Island.jpg/440px-Besar_Island.jpg 2x" data-file-width="2816" data-file-height="2112" /></a><figcaption><a href="/wiki/Pulau_Besar,_Johor" title="Pulau Besar, Johor">Pulau Besar</a></figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fail:Pulau_Kukup.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Pulau_Kukup.JPG/220px-Pulau_Kukup.JPG" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Pulau_Kukup.JPG/330px-Pulau_Kukup.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Pulau_Kukup.JPG/440px-Pulau_Kukup.JPG 2x" data-file-width="1600" data-file-height="1200" /></a><figcaption>Pulau Kukup</figcaption></figure> <p>Disebabkan geografi negeri ini terletak paling selatan di Semenanjung Malaysia. Johor memiliki tiga laut iaitu Selat Melaka, Selat Johor dan Laut China Selatan. Johor memiliki beberapa pulau di kawasan Selat Melaka dan Laut China Selatan sahaja. Di kawasan Selat Melaka sahaja ada dua buah pulau terkenal iaitu <a href="/wiki/Pulau_Kukup" title="Pulau Kukup">Pulau Kukup</a> dan <a href="/wiki/Pulau_Pisang" title="Pulau Pisang">Pulau Pisang</a>. Pulau Kukup juga dikenali sebagai pulau paya bakau yang tidak berpenghuni terbesar di dunia. Pulau ini juga ada Taman Negara Pulau Kukup. Pulau-pulau lain yang ada di kawasan laut ini hanya ada Pulau Tunda, Pulau Kemudi dan Pulau Sauh sahaja. Kesemua pulau di Selat Melaka berada di bawah daerah Pontian. Kawasan Laut China Selatan sangat banyak pulau tersebut. Di daerah Kota Tinggi terdapat beberapa pulau tetapi tidak terkenal iaitu Pulau Cik Kamat, Pulau Mungging dan Pulau Tagal. Namun, pulau yang berada di <a href="/wiki/Daerah_Mersing" title="Daerah Mersing">daerah Mersing</a> amat terkenal antaranya : </p> <ul><li><a href="/wiki/Pulau_Tinggi" title="Pulau Tinggi">Pulau Tinggi</a></li> <li><a href="/wiki/Pulau_Rawa" title="Pulau Rawa">Pulau Rawa</a></li> <li><a href="/wiki/Pulau_Sibu" title="Pulau Sibu">Pulau Sibu</a></li> <li><a href="/wiki/Pulau_Tengah" title="Pulau Tengah">Pulau Tengah</a></li> <li><a href="/wiki/Pulau_Pemanggil" title="Pulau Pemanggil">Pulau Pemanggil</a></li> <li><a href="/wiki/Pulau_Aur" class="mw-redirect" title="Pulau Aur">Pulau Aur</a></li> <li><a href="/wiki/Pulau_Besar,_Johor" title="Pulau Besar, Johor">Pulau Besar</a></li> <li><a href="/wiki/Pulau_Lima" class="mw-disambig" title="Pulau Lima">Pulau Lima</a></li></ul> <p>Selebihnya, terdapat juga pulau yang lain di daerah Mersing tetapi tidak terkenal seperti Pulau Harimau, Pulau Mensirip, Pulau Lalang, Pulau Aceh, Pulau Tengah, Pulau Pelandok, Pulau Perigi Cina, Pulau Ayam, Pulau Mawar, Pulau Mertang Barat, Pulau Mertang Tengah, Pulau Mertang Timur, Pulau Setindan, Pulau Gual, Pulau Ibol, Pulau Simbang, Pulau Tokong Gantang dan Pulau Tokong Chondong. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Biodiversiti">Biodiversiti</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Johor&veaction=edit&section=13" title="Sunting bahagian: Biodiversiti" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sunting</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Johor&action=edit&section=13" title="Sunting kod sumber bahagian: Biodiversiti"><span>sunting sumber</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fail:Tiger_Shrike_(Lanius_tigrinus)_female_-_Flickr_-_Lip_Kee.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/Tiger_Shrike_%28Lanius_tigrinus%29_female_-_Flickr_-_Lip_Kee.jpg/220px-Tiger_Shrike_%28Lanius_tigrinus%29_female_-_Flickr_-_Lip_Kee.jpg" decoding="async" width="220" height="176" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/Tiger_Shrike_%28Lanius_tigrinus%29_female_-_Flickr_-_Lip_Kee.jpg/330px-Tiger_Shrike_%28Lanius_tigrinus%29_female_-_Flickr_-_Lip_Kee.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/Tiger_Shrike_%28Lanius_tigrinus%29_female_-_Flickr_-_Lip_Kee.jpg/440px-Tiger_Shrike_%28Lanius_tigrinus%29_female_-_Flickr_-_Lip_Kee.jpg 2x" data-file-width="800" data-file-height="640" /></a><figcaption>Seekor <a href="/w/index.php?title=Tirjup_harimau&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tirjup harimau (laman tidak wujud)">tirjup harimau</a> betina (<i>Lanius tigrinus</i>) di Hutan Panti</figcaption></figure> <p>Hutan-hutan di Johor menjadi rumah pelbagai spesies tumbuhan dan haiwan, dengan kira-kira 950 spesies vertebrata, yang terdiri daripada 200 mamalia, 600 ekor burung dan 150 <a href="/wiki/Reptilia" title="Reptilia">reptilia</a>, bersama-sama dengan 2,080 spesies <a href="/wiki/Invertebrata" title="Invertebrata">invertebrata</a>. <a href="/wiki/Taman_Negara_Endau-Rompin" title="Taman Negara Endau-Rompin">Taman Negara Endau-Rompin</a> ialah taman negara terbesar di negeri ini, meliputi kawasan seluas 48,905 hektar (120,847 ekar) di utara Johor namanya berasal dari sungai Endau dan <a href="/wiki/Rompin" class="mw-disambig" title="Rompin">Rompin</a> yang mengalir melalui taman. Terdapat dua pintu masuk untuk taman tersebut, satu melalui Peta dengan luas 19,562 hektar (48,339 ekar) (sekitar 40% daripada jumlah kawasan) dengan masuk dari Kahang di Daerah Mersing dan yang lain di <a href="/w/index.php?title=Kampung_Selai&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kampung Selai (laman tidak wujud)">Kampung Selai</a> dengan keluasan 29,343 hektar (72,508 ekar) (kira-kira 60% daripada jumlah kawasan) dengan pintu masuk dari <a href="/wiki/Bekok" class="mw-disambig" title="Bekok">Bekok</a> di <a href="/wiki/Daerah_Segamat" title="Daerah Segamat">Daerah Segamat</a>. Destinasi di Peta termasuk <a href="/w/index.php?title=Air_Terjun_Buaya_Sangkut&action=edit&redlink=1" class="new" title="Air Terjun Buaya Sangkut (laman tidak wujud)">Air Terjun Buaya Sangkut</a>, <a href="/w/index.php?title=Air_Terjun_Upeh_Guling&action=edit&redlink=1" class="new" title="Air Terjun Upeh Guling (laman tidak wujud)">Air Terjun Upeh Guling</a>, <a href="/w/index.php?title=Air_Biru_Tasik&action=edit&redlink=1" class="new" title="Air Biru Tasik (laman tidak wujud)">Air Biru Tasik</a>, Janing Barat, Pusat Pendidikan dan Penyelidikan Alam Semulajadi (NERC), Kuala Jasin dan Peta penduduk asli, manakala di kawasan Selai kebanyakannya untuk mendaki dan mengembara hutan. Beberapa spesies <a href="/wiki/Mamalia" title="Mamalia">mamalia</a> ikonik di dalam taman nasional termasuk <a href="/wiki/Gajah_Asia" title="Gajah Asia">gajah Asia</a>, <a href="/wiki/Harimau_dahan" title="Harimau dahan">harimau dahan</a>, <a href="/w/index.php?title=Beruang_madu_Malaya&action=edit&redlink=1" class="new" title="Beruang madu Malaya (laman tidak wujud)">beruang madu Malaya</a>, <a href="/w/index.php?title=Tapir_Malaya&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tapir Malaya (laman tidak wujud)">tapir Malaya</a> dan <a href="/wiki/Harimau_Malaya" title="Harimau Malaya">harimau Malaya</a>. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fail:Mount_Pulai_from_Pulai_river.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Mount_Pulai_from_Pulai_river.JPG/220px-Mount_Pulai_from_Pulai_river.JPG" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Mount_Pulai_from_Pulai_river.JPG/330px-Mount_Pulai_from_Pulai_river.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Mount_Pulai_from_Pulai_river.JPG/440px-Mount_Pulai_from_Pulai_river.JPG 2x" data-file-width="4000" data-file-height="3000" /></a><figcaption>Pemandangan Gunung Pulai dari Sungai Pulai</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fail:Grey_Heron_in_Johor.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/Grey_Heron_in_Johor.jpg/220px-Grey_Heron_in_Johor.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/Grey_Heron_in_Johor.jpg/330px-Grey_Heron_in_Johor.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/Grey_Heron_in_Johor.jpg/440px-Grey_Heron_in_Johor.jpg 2x" data-file-width="3264" data-file-height="2448" /></a><figcaption>Seekor <a href="/wiki/Bangau" title="Bangau">bangau</a> di paya Johor</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/Taman_Negara_Gunung_Ledang" title="Taman Negara Gunung Ledang">Taman Negara Gunung Ledang</a>, dengan kawasan seluas 8,611 hektar (21,278 ekar) di barat Johor ditubuhkan pada tahun 2005. Ia mempunyai pelbagai sungai dan aliran air, air terjun, hutan hujan yang pelbagai, pokok pain dan hutan sub-montane dan <a href="/w/index.php?title=Empangan_Tangkak&action=edit&redlink=1" class="new" title="Empangan Tangkak (laman tidak wujud)">Empangan Tangkak</a> juga dilihat dari kawasan taman. Beberapa laluan untuk mendaki boleh didapati seperti Laluan <a href="/wiki/Asahan" class="mw-redirect" title="Asahan">Asahan</a>, <a href="/wiki/Ayer_Panas" title="Ayer Panas">Ayer Panas</a>, <a href="/wiki/Jementah" title="Jementah">Jementahdan</a> Lagenda. Hanya taman marin negeri, <a href="/w/index.php?title=Taman_Sultan_Iskandar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Taman Sultan Iskandar (laman tidak wujud)">Taman Sultan Iskandar</a>, terletak di luar pantai timur dan terdiri daripada 13 pulau dalam enam kelompok, Aur, Besar, Pemanggil, Rawa, Sibu dan Tinggi dengan keluasan lebih daripada 8,000 hektar (19,768 ekar). Pada tahun 2003, tiga kawasan tanah lembap di selatan Johor yang terdiri daripada Pulau Kukup, Sungai Pulai dan <a href="/wiki/Tanjung_Piai" title="Tanjung Piai">Tanjung Piai</a> telah ditetapkan sebagai <a href="/wiki/Tapak_Ramsar" title="Tapak Ramsar">tapak Ramsar</a>. Tanjung Piai merangkumi kawasan seluas 526 hektar (1,300 ekar) bakau dan lain-lain 400 hektar (988 ekar) paya air masin antara pasang surut, Sungai Pulai dengan 9,126.0 hektar (22,551 ekar) dan Pulau Kukup dengan 647 hektar (1,599 ekar) 800 hektar (1,977 ekar) daripada paya. Sungai Pulai menjadi tempat perlindungan dan penetasan laut sebagai sebahagian daripada <a href="/w/index.php?title=Pelan_induk_biodiversiti_negeri&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pelan induk biodiversiti negeri (laman tidak wujud)">pelan induk biodiversiti negeri</a> memandangkan perairan Johor ialah rumah kepada tiga daripada lapan spesies <a href="/wiki/Kuda_laut" title="Kuda laut">kuda laut</a> di Malaysia. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Isu_Pemuliharaan">Isu Pemuliharaan</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Johor&veaction=edit&section=14" title="Sunting bahagian: Isu Pemuliharaan" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sunting</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Johor&action=edit&section=14" title="Sunting kod sumber bahagian: Isu Pemuliharaan"><span>sunting sumber</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/w/index.php?title=Pemburuan_liar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pemburuan liar (laman tidak wujud)">Pemburuan liar</a> ialah satu kebimbangan dengan jumlah haiwan liar di taman negara berkurangan dengan peningkatan perburuan dan memancing pada tahun 2000. Walaupun masyarakat peribumi juga memburu, mereka melakukannya berdasarkan kepercayaan rohani mereka dan hanya pada skala kecil. Pada tahun 2004, pihak berkuasa tempatan mendedahkan pembalakan haram kayu <a href="/wiki/Gaharu" title="Gaharu">gaharu</a> (gaharu) secara besar-besaran oleh orang asing di Taman Negara Endau-Rompin dengan rampasan besar spesies tumbuhan yang dilindungi dari suspek. </p><p>Penukaran kawasan bakau di sepanjang pantai selatan dan timur ke dalam projek <a href="/wiki/Akuakultur" title="Akuakultur">akuakultur</a>, perlombongan pasir dan perbandaran pesat sebagai tambahan kepada corak cuaca yang tidak normal yang disebabkan oleh perubahan iklim dan peningkatan paras laut telah menyumbang kepada hakisan pantai negara. Ia juga telah mendapati bahawa kira-kira 68,468 hektar (169,188 ekar) tanah gambut di barat Johor telah ditanam dengan ladang kelapa sawit. Pada tahun 2017, kira-kira 28 sungai di negeri ini dikategorikan sebagai tercemar. Pemimpin pihak berkuasa dan kerajaan memaksa penggubalan undang-undang dan tindakan tegas terhadap pencemar sungai terutamanya sejak pencemaran teruk yang telah mengganggu bekalan air kepada kira-kira 1.8 juta orang dalam negeri itu. Kebakaran hutan juga menjadi kebimbangan dengan lebih daripada 380 rekod yang dicatatkan di seluruh negeri pada 2016. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Daerah-Daerah_di_Johor">Daerah-Daerah di Johor</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Johor&veaction=edit&section=15" title="Sunting bahagian: Daerah-Daerah di Johor" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sunting</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Johor&action=edit&section=15" title="Sunting kod sumber bahagian: Daerah-Daerah di Johor"><span>sunting sumber</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="wikitable" cellpadding="2"> <tbody><tr> <th scope="col" width="30">No </th> <th scope="col" width="80">Bendera </th> <th scope="col" width="90">Daerah </th> <th>Bandar Utama </th></tr> <tr> <td align="center">01</td> <td align="center"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fail:Flag_of_Johor_Bahru,_Johor.svg" class="mw-file-description" title="Bendera Johor Bahru"><img alt="Bendera Johor Bahru" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/Flag_of_Johor_Bahru%2C_Johor.svg/40px-Flag_of_Johor_Bahru%2C_Johor.svg.png" decoding="async" width="40" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/Flag_of_Johor_Bahru%2C_Johor.svg/60px-Flag_of_Johor_Bahru%2C_Johor.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/Flag_of_Johor_Bahru%2C_Johor.svg/80px-Flag_of_Johor_Bahru%2C_Johor.svg.png 2x" data-file-width="1512" data-file-height="756" /></a></span></td> <td><b><a href="/wiki/Daerah_Johor_Bahru" title="Daerah Johor Bahru">Johor Bahru</a> جوهر باهرو</b><figure class="mw-default-size mw-halign-center" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/Fail:Johor_Bahru_highlighted_in_Johor,_Malaysia.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5e/Johor_Bahru_highlighted_in_Johor%2C_Malaysia.svg/220px-Johor_Bahru_highlighted_in_Johor%2C_Malaysia.svg.png" decoding="async" width="220" height="210" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5e/Johor_Bahru_highlighted_in_Johor%2C_Malaysia.svg/330px-Johor_Bahru_highlighted_in_Johor%2C_Malaysia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5e/Johor_Bahru_highlighted_in_Johor%2C_Malaysia.svg/440px-Johor_Bahru_highlighted_in_Johor%2C_Malaysia.svg.png 2x" data-file-width="1035" data-file-height="986" /></a><figcaption></figcaption></figure><br /></td> <td><a href="/wiki/Bukit_Indah" title="Bukit Indah">Bukit Indah</a> • <a href="/wiki/Skudai" class="mw-redirect" title="Skudai">Skudai</a> • <a href="/wiki/Masai,_Johor" title="Masai, Johor">Masai</a> • <a href="/wiki/Tebrau" class="mw-redirect" title="Tebrau">Tebrau</a> • <a href="/wiki/Plentong" class="mw-disambig" title="Plentong">Plentong</a> • <a href="/wiki/Pasir_Gudang" title="Pasir Gudang">Pasir Gudang</a> • <a href="/wiki/Gelang_Patah" title="Gelang Patah">Gelang Patah</a> • <a href="/wiki/Tampoi,_Johor" title="Tampoi, Johor">Tampoi</a> • <a href="/wiki/Ulu_Tiram" title="Ulu Tiram">Ulu Tiram</a> • <a href="/wiki/Kempas" title="Kempas">Kempas</a> • <a href="/wiki/Kangkar_Pulai" title="Kangkar Pulai">Kangkar Pulai</a> • <a href="/wiki/Ulu_Choh" title="Ulu Choh">Ulu Choh</a> • <a href="/wiki/Iskandar_Puteri" title="Iskandar Puteri">Iskandar Puteri</a> </td></tr> <tr> <td align="center">02</td> <td align="center"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fail:Flag_of_Kulai,_Johor.svg" class="mw-file-description" title="Bendera Kulaijaya"><img alt="Bendera Kulaijaya" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/08/Flag_of_Kulai%2C_Johor.svg/40px-Flag_of_Kulai%2C_Johor.svg.png" decoding="async" width="40" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/08/Flag_of_Kulai%2C_Johor.svg/60px-Flag_of_Kulai%2C_Johor.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/08/Flag_of_Kulai%2C_Johor.svg/80px-Flag_of_Kulai%2C_Johor.svg.png 2x" data-file-width="1512" data-file-height="756" /></a></span></td> <td><b><a href="/wiki/Daerah_Kulai" title="Daerah Kulai">Kulai</a> کولاي</b><span class="mw-default-size" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/Fail:Kulai_highlighted_in_Johor,_Malaysia.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Kulai_highlighted_in_Johor%2C_Malaysia.svg/220px-Kulai_highlighted_in_Johor%2C_Malaysia.svg.png" decoding="async" width="220" height="210" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Kulai_highlighted_in_Johor%2C_Malaysia.svg/330px-Kulai_highlighted_in_Johor%2C_Malaysia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Kulai_highlighted_in_Johor%2C_Malaysia.svg/440px-Kulai_highlighted_in_Johor%2C_Malaysia.svg.png 2x" data-file-width="1035" data-file-height="986" /></a></span></td> <td><a href="/wiki/Kulai" title="Kulai">Bandar Kulai</a> • <a href="/wiki/Ayer_Bemban" title="Ayer Bemban">Ayer Bemban</a> • <a href="/wiki/Bukit_Batu" class="mw-disambig" title="Bukit Batu">Bukit Batu</a> • <a href="/wiki/Kangkar_Pulai" title="Kangkar Pulai">Kangkar Pulai</a> • <a href="/wiki/Pekan_Kelapa_Sawit" title="Pekan Kelapa Sawit">Kelapa Sawit</a> • <a href="/wiki/Saleng" title="Saleng">Saleng</a> • <a href="/wiki/Sedenak" class="mw-redirect" title="Sedenak">Sedenak</a> • <a href="/wiki/Seelong" title="Seelong">Seelong</a> • <a href="/wiki/Senai" title="Senai">Senai</a> </td></tr> <tr> <td align="center">03</td> <td align="center"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fail:Flag_of_Pontian,_Johor.svg" class="mw-file-description" title="Bendera Pontian"><img alt="Bendera Pontian" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/07/Flag_of_Pontian%2C_Johor.svg/40px-Flag_of_Pontian%2C_Johor.svg.png" decoding="async" width="40" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/07/Flag_of_Pontian%2C_Johor.svg/60px-Flag_of_Pontian%2C_Johor.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/07/Flag_of_Pontian%2C_Johor.svg/80px-Flag_of_Pontian%2C_Johor.svg.png 2x" data-file-width="1512" data-file-height="756" /></a></span></td> <td><b><a href="/wiki/Pontian" class="mw-redirect" title="Pontian">Pontian</a> ڤونتيان</b><figure class="mw-default-size mw-halign-center" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/Fail:Pontian_highlighted_in_Johor,_Malaysia.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Pontian_highlighted_in_Johor%2C_Malaysia.svg/220px-Pontian_highlighted_in_Johor%2C_Malaysia.svg.png" decoding="async" width="220" height="210" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Pontian_highlighted_in_Johor%2C_Malaysia.svg/330px-Pontian_highlighted_in_Johor%2C_Malaysia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Pontian_highlighted_in_Johor%2C_Malaysia.svg/440px-Pontian_highlighted_in_Johor%2C_Malaysia.svg.png 2x" data-file-width="1035" data-file-height="986" /></a><figcaption></figcaption></figure><br /></td> <td><a href="/wiki/Pontian_Besar" title="Pontian Besar">Pontian Besar</a> • <a href="/wiki/Pekan_Nenas" title="Pekan Nenas">Pekan Nenas</a> • <a href="/wiki/Benut" title="Benut">Benut</a> • <a href="/wiki/Sanglang" class="mw-disambig" title="Sanglang">Sanglang</a> • <a href="/wiki/Ayer_Baloi" title="Ayer Baloi">Ayer Baloi</a> • <a href="/wiki/Pulai_Sebatang" title="Pulai Sebatang">Pulai Sebatang</a> • <a href="/wiki/Api-api,_Pontian" title="Api-api, Pontian">Api-api</a> </td></tr> <tr> <td align="center">04</td> <td align="center"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fail:Flag_of_Kota_Tinggi,_Johor.svg" class="mw-file-description" title="Bendera Kota Tinggi"><img alt="Bendera Kota Tinggi" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/de/Flag_of_Kota_Tinggi%2C_Johor.svg/40px-Flag_of_Kota_Tinggi%2C_Johor.svg.png" decoding="async" width="40" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/de/Flag_of_Kota_Tinggi%2C_Johor.svg/60px-Flag_of_Kota_Tinggi%2C_Johor.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/de/Flag_of_Kota_Tinggi%2C_Johor.svg/80px-Flag_of_Kota_Tinggi%2C_Johor.svg.png 2x" data-file-width="1512" data-file-height="756" /></a></span></td> <td><b><a href="/wiki/Daerah_Kota_Tinggi" title="Daerah Kota Tinggi">Kota Tinggi</a> کوتا تيڠݢي</b><figure class="mw-default-size mw-halign-center" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/Fail:Kota_Tinggi_highlighted_in_Johor,_Malaysia.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Kota_Tinggi_highlighted_in_Johor%2C_Malaysia.svg/220px-Kota_Tinggi_highlighted_in_Johor%2C_Malaysia.svg.png" decoding="async" width="220" height="210" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Kota_Tinggi_highlighted_in_Johor%2C_Malaysia.svg/330px-Kota_Tinggi_highlighted_in_Johor%2C_Malaysia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Kota_Tinggi_highlighted_in_Johor%2C_Malaysia.svg/440px-Kota_Tinggi_highlighted_in_Johor%2C_Malaysia.svg.png 2x" data-file-width="1035" data-file-height="986" /></a><figcaption></figcaption></figure><br /></td> <td><a href="/wiki/Bandar_Kota_Tinggi" title="Bandar Kota Tinggi">Bandar Kota Tinggi</a> • <a href="/wiki/Kuala_Sedili" class="mw-redirect" title="Kuala Sedili">Kuala Sedili</a> • <a href="/wiki/Sungai_Rengit" title="Sungai Rengit">Sungai Rengit</a> • <a href="/wiki/Pengerang" title="Pengerang">Pengerang</a> • <a href="/wiki/Sungai_Rengit" title="Sungai Rengit">Sungai Rengit</a> • <a href="/wiki/Teluk_Ramunia" title="Teluk Ramunia">Teluk Ramunia</a> • <a href="/wiki/Felda_Bukit_Easter" title="Felda Bukit Easter">Felda Bukit Easter</a> • <a href="/wiki/Felda_Lok_Heng_Timur" title="Felda Lok Heng Timur">Felda Lok Heng Timur</a> • <a href="/w/index.php?title=Felda_Lok_Heng_Barat&action=edit&redlink=1" class="new" title="Felda Lok Heng Barat (laman tidak wujud)">Felda Lok Heng Barat</a> • <a href="/w/index.php?title=Felda_Lok_Heng_Selatan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Felda Lok Heng Selatan (laman tidak wujud)">Felda Lok Heng Selatan</a> • <a href="/wiki/Felda_Gugusan_Adela" title="Felda Gugusan Adela">Felda Gugusan Adela</a> • <a href="/wiki/Mawai" class="mw-disambig" title="Mawai">Mawai</a> • <a href="/wiki/Felda_Bukit_Waha" title="Felda Bukit Waha">Felda Bukit Waha</a> • <a href="/wiki/Felda_Air_Tawar_5" title="Felda Air Tawar 5">Felda Air Tawar 5</a> • <a href="/wiki/Felda_Air_Tawar_4" title="Felda Air Tawar 4">Felda Air Tawar 4</a> • <a href="/wiki/Felda_Air_Tawar_3" title="Felda Air Tawar 3">Felda Air Tawar 3</a> • <a href="/wiki/Felda_Air_Tawar_2" title="Felda Air Tawar 2">Felda Air Tawar 2</a> • <a href="/wiki/Felda_Air_Tawar_1" title="Felda Air Tawar 1">Felda Air Tawar 1</a> • <a href="/wiki/Felda_Linggiu" title="Felda Linggiu">Felda Linggiu</a> • <a href="/wiki/Felda_Pasak" title="Felda Pasak">Felda Pasak</a> • <a href="/wiki/Felcra_Kota_Tinggi" title="Felcra Kota Tinggi">Felcra Kota Tinggi</a> • <a href="/wiki/Felcra_Sungai_Ara" title="Felcra Sungai Ara">Felcra Sungai Ara</a> • <a href="/wiki/Bandar_Penawar" title="Bandar Penawar">Bandar Penawar</a> • <a href="/wiki/Telok_Sengat" title="Telok Sengat">Telok Sengat</a> • <a href="/wiki/Felda_Bukit_Aping_Timur" title="Felda Bukit Aping Timur">Felda Bukit Aping Timur</a> • <a href="/wiki/Felda_Bukit_Aping_Barat" title="Felda Bukit Aping Barat">Felda Bukit Aping Barat</a> • <a href="/wiki/Sedili" class="mw-redirect" title="Sedili">Sedili</a> • <a href="/wiki/Felda_Papan_Timur" title="Felda Papan Timur">Felda Papan Timur</a> • <a href="/wiki/Felda_Sungai_Mas" title="Felda Sungai Mas">Felda Sungai Mas</a> • <a href="/wiki/Bandar_Mas" title="Bandar Mas">Bandar Mas</a> • <a href="/wiki/Felda_Semenchu" title="Felda Semenchu">Felda Semenchu</a> • <a href="/wiki/Felda_Simpang_Waha" title="Felda Simpang Waha">Felda Simpang Waha</a> </td></tr> <tr> <td align="center">05</td> <td align="center"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fail:Flag_of_Kluang,_Johor.svg" class="mw-file-description" title="Bendera Kluang"><img alt="Bendera Kluang" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/Flag_of_Kluang%2C_Johor.svg/40px-Flag_of_Kluang%2C_Johor.svg.png" decoding="async" width="40" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/Flag_of_Kluang%2C_Johor.svg/60px-Flag_of_Kluang%2C_Johor.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/Flag_of_Kluang%2C_Johor.svg/80px-Flag_of_Kluang%2C_Johor.svg.png 2x" data-file-width="1512" data-file-height="756" /></a></span></td> <td><b><a href="/wiki/Daerah_Kluang" title="Daerah Kluang">Kluang</a> کلواڠ</b><figure class="mw-default-size mw-halign-center" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/Fail:Kluang_highlighted_in_Johor,_Malaysia.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Kluang_highlighted_in_Johor%2C_Malaysia.svg/220px-Kluang_highlighted_in_Johor%2C_Malaysia.svg.png" decoding="async" width="220" height="210" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Kluang_highlighted_in_Johor%2C_Malaysia.svg/330px-Kluang_highlighted_in_Johor%2C_Malaysia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Kluang_highlighted_in_Johor%2C_Malaysia.svg/440px-Kluang_highlighted_in_Johor%2C_Malaysia.svg.png 2x" data-file-width="1035" data-file-height="986" /></a><figcaption></figcaption></figure><br /></td> <td><a href="/wiki/Simpang_Renggam" title="Simpang Renggam">Simpang Renggam</a> • <a href="/wiki/Mengkibol" title="Mengkibol">Mengkibol</a> • <a href="/wiki/Paloh,_Johor" title="Paloh, Johor">Paloh</a> • <a href="/wiki/Kahang" title="Kahang">Kahang</a> • <a href="/wiki/Machap" title="Machap">Machap</a> • <a href="/wiki/Layang-Layang,_Johor" title="Layang-Layang, Johor">Layang-Layang</a> • <a href="/wiki/Renggam" title="Renggam">Renggam</a> </td></tr> <tr> <td align="center">06</td> <td align="center"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fail:Flag_of_Segamat,_Johor.svg" class="mw-file-description" title="Bendera Segamat"><img alt="Bendera Segamat" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/Flag_of_Segamat%2C_Johor.svg/40px-Flag_of_Segamat%2C_Johor.svg.png" decoding="async" width="40" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/Flag_of_Segamat%2C_Johor.svg/60px-Flag_of_Segamat%2C_Johor.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/Flag_of_Segamat%2C_Johor.svg/80px-Flag_of_Segamat%2C_Johor.svg.png 2x" data-file-width="1512" data-file-height="756" /></a></span></td> <td><b><a href="/wiki/Segamat" class="mw-redirect" title="Segamat">Segamat</a> سݢامت</b><figure class="mw-default-size mw-halign-center" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/Fail:Segamat_highlighted_in_Johor,_Malaysia.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Segamat_highlighted_in_Johor%2C_Malaysia.svg/220px-Segamat_highlighted_in_Johor%2C_Malaysia.svg.png" decoding="async" width="220" height="210" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Segamat_highlighted_in_Johor%2C_Malaysia.svg/330px-Segamat_highlighted_in_Johor%2C_Malaysia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Segamat_highlighted_in_Johor%2C_Malaysia.svg/440px-Segamat_highlighted_in_Johor%2C_Malaysia.svg.png 2x" data-file-width="1035" data-file-height="986" /></a><figcaption></figcaption></figure><br /></td> <td><a href="/wiki/Labis" title="Labis">Labis</a> • <a href="/wiki/Jementah" title="Jementah">Jementah</a> • <a href="/wiki/Buloh_Kasap" title="Buloh Kasap">Buloh Kasap</a> • <a href="/wiki/Chaah" title="Chaah">Chaah</a> • <a href="/wiki/Bekok_(bandar)" title="Bekok (bandar)">Bekok</a> • <a href="/wiki/Batu_Anam" class="mw-redirect" title="Batu Anam">Batu Anam</a> • <a href="/wiki/Pekan_Air_Panas" title="Pekan Air Panas">Pekan Air Panas</a> • <a href="/wiki/Gemas_Baharu" class="mw-redirect" title="Gemas Baharu">Gemas Baharu</a> • <a href="/wiki/Sungai_Karas" title="Sungai Karas">Sungai Karas</a> • <a href="/wiki/Gemereh" title="Gemereh">Gemereh</a> • <a href="/wiki/Batu_Badak" title="Batu Badak">Batu Badak</a> </td></tr> <tr> <td align="center">07</td> <td align="center"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fail:Flag_of_Muar,_Johor.svg" class="mw-file-description" title="Bendera Muar"><img alt="Bendera Muar" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/Flag_of_Muar%2C_Johor.svg/40px-Flag_of_Muar%2C_Johor.svg.png" decoding="async" width="40" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/Flag_of_Muar%2C_Johor.svg/60px-Flag_of_Muar%2C_Johor.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/Flag_of_Muar%2C_Johor.svg/80px-Flag_of_Muar%2C_Johor.svg.png 2x" data-file-width="1512" data-file-height="756" /></a></span></td> <td><b><a href="/wiki/Muar" class="mw-redirect" title="Muar">Muar</a> موار</b><figure class="mw-default-size mw-halign-center" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/Fail:Muar_highlighted_in_Johor,_Malaysia.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Muar_highlighted_in_Johor%2C_Malaysia.svg/220px-Muar_highlighted_in_Johor%2C_Malaysia.svg.png" decoding="async" width="220" height="210" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Muar_highlighted_in_Johor%2C_Malaysia.svg/330px-Muar_highlighted_in_Johor%2C_Malaysia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Muar_highlighted_in_Johor%2C_Malaysia.svg/440px-Muar_highlighted_in_Johor%2C_Malaysia.svg.png 2x" data-file-width="1035" data-file-height="986" /></a><figcaption></figcaption></figure><br /></td> <td><a href="/wiki/Parit_Bakar" title="Parit Bakar">Parit Bakar</a> • <a href="/wiki/Parit_Raja" title="Parit Raja">Parit Raja</a> • <a href="/wiki/Parit_Jawa" title="Parit Jawa">Parit Jawa</a> • <a href="/wiki/Parit_Unas" title="Parit Unas">Parit Unas</a> • <a href="/wiki/Bakri,_Johor" title="Bakri, Johor">Bakri</a> • <a href="/wiki/Pagoh" title="Pagoh">Pagoh</a> • <a href="/wiki/Bukit_Pasir" title="Bukit Pasir">Bukit Pasir</a> • <a href="/wiki/Panchor" class="mw-disambig" title="Panchor">Panchor</a> • <a href="/wiki/Bukit_Mor" title="Bukit Mor">Bukit Mor</a> • <a href="/wiki/Bukit_Treh" title="Bukit Treh">Bukit Treh</a> • <a href="/wiki/Sungai_Abong" title="Sungai Abong">Sungai Abong</a> • <a href="/wiki/Sungai_Balang" title="Sungai Balang">Sungai Balang</a> • <a href="/wiki/Bukit_Kepong" title="Bukit Kepong">Bukit Kepong</a> • <a href="/wiki/Lenga" class="mw-redirect" title="Lenga">Lenga</a> </td></tr> <tr> <td align="center">08</td> <td align="center"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fail:Flag_of_Batu_Pahat,_Johor.svg" class="mw-file-description" title="Bendera Batu Pahat"><img alt="Bendera Batu Pahat" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/58/Flag_of_Batu_Pahat%2C_Johor.svg/40px-Flag_of_Batu_Pahat%2C_Johor.svg.png" decoding="async" width="40" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/58/Flag_of_Batu_Pahat%2C_Johor.svg/60px-Flag_of_Batu_Pahat%2C_Johor.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/58/Flag_of_Batu_Pahat%2C_Johor.svg/80px-Flag_of_Batu_Pahat%2C_Johor.svg.png 2x" data-file-width="1512" data-file-height="756" /></a></span></td> <td><b><a href="/wiki/Batu_Pahat" title="Batu Pahat">Batu Pahat</a> باتو ڤاهت</b> <figure class="mw-default-size mw-halign-center" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/Fail:Batu_Pahat_highlighted_in_Johor,_Malaysia.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/31/Batu_Pahat_highlighted_in_Johor%2C_Malaysia.svg/220px-Batu_Pahat_highlighted_in_Johor%2C_Malaysia.svg.png" decoding="async" width="220" height="210" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/31/Batu_Pahat_highlighted_in_Johor%2C_Malaysia.svg/330px-Batu_Pahat_highlighted_in_Johor%2C_Malaysia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/31/Batu_Pahat_highlighted_in_Johor%2C_Malaysia.svg/440px-Batu_Pahat_highlighted_in_Johor%2C_Malaysia.svg.png 2x" data-file-width="1035" data-file-height="986" /></a><figcaption></figcaption></figure><br /></td> <td><a href="/wiki/Rengit" title="Rengit">Rengit</a> • <a href="/wiki/Yong_Peng" title="Yong Peng">Yong Peng</a> • <a href="/wiki/Semerah,_Batu_Pahat" class="mw-redirect" title="Semerah, Batu Pahat">Semerah</a> • <a href="/wiki/Parit_Sulong" title="Parit Sulong">Parit Sulong</a> • <a href="/wiki/Sri_Gading" title="Sri Gading">Sri Gading</a> • <a href="/wiki/Parit_Yaani" title="Parit Yaani">Parit Yaani</a> • <a href="/wiki/Parit_Raja" title="Parit Raja">Parit Raja</a> • <a href="/wiki/Ayer_Hitam,_Johor" title="Ayer Hitam, Johor">Ayer Hitam</a> • <a href="/wiki/Senggarang" title="Senggarang">Senggarang</a> • <a href="/wiki/Tongkang_Pechah" title="Tongkang Pechah">Tongkang Pechah</a> • <a href="/wiki/Peserai" class="mw-redirect" title="Peserai">Peserai</a> • <a href="/wiki/Sri_Medan" title="Sri Medan">Sri Medan</a> • <a href="/wiki/Parit_Besar,_Batu_Pahat" title="Parit Besar, Batu Pahat">Parit Besar</a> • <a href="/wiki/Pura_Kencana" title="Pura Kencana">Pura Kencana</a> • <a href="/wiki/Kampung_Istana" title="Kampung Istana">Kampung Istana</a> </td></tr> <tr> <td align="center">09</td> <td align="center"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fail:Flag_of_Mersing,_Johor.svg" class="mw-file-description" title="Bendera Mersing"><img alt="Bendera Mersing" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Flag_of_Mersing%2C_Johor.svg/40px-Flag_of_Mersing%2C_Johor.svg.png" decoding="async" width="40" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Flag_of_Mersing%2C_Johor.svg/60px-Flag_of_Mersing%2C_Johor.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Flag_of_Mersing%2C_Johor.svg/80px-Flag_of_Mersing%2C_Johor.svg.png 2x" data-file-width="1512" data-file-height="756" /></a></span></td> <td><b><a href="/wiki/Mersing" class="mw-disambig" title="Mersing">Mersing</a> مرسيڠ</b><figure class="mw-default-size mw-halign-center" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/Fail:Mersing_highlighted_in_Johor,_Malaysia.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/Mersing_highlighted_in_Johor%2C_Malaysia.svg/220px-Mersing_highlighted_in_Johor%2C_Malaysia.svg.png" decoding="async" width="220" height="210" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/Mersing_highlighted_in_Johor%2C_Malaysia.svg/330px-Mersing_highlighted_in_Johor%2C_Malaysia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/Mersing_highlighted_in_Johor%2C_Malaysia.svg/440px-Mersing_highlighted_in_Johor%2C_Malaysia.svg.png 2x" data-file-width="1035" data-file-height="986" /></a><figcaption></figcaption></figure><br /></td> <td><a href="/wiki/Mukim_Triang" class="mw-disambig" title="Mukim Triang">Triang</a> • <a href="/wiki/Mukim_Tenglu" title="Mukim Tenglu">Tenglu</a> • <a href="/wiki/Mukim_Penyabong" title="Mukim Penyabong">Penyabong</a> • <a href="/wiki/Mukim_Tenggaroh" title="Mukim Tenggaroh">Tenggaroh</a> • <a href="/wiki/Mukim_Jemaluang" title="Mukim Jemaluang">Jemaluang</a> • <a href="/wiki/Mukim_Pulau-Pulau" title="Mukim Pulau-Pulau">Pulau-Pulau</a> • <a href="/wiki/Mukim_Padang_Endau" title="Mukim Padang Endau">Padang Endau</a> • <a href="/wiki/Mukim_Sembrong" title="Mukim Sembrong">Sembrong</a> • <a href="/wiki/Mukim_Lenggor" title="Mukim Lenggor">Lenggor</a> </td></tr> <tr> <td align="center">10</td> <td align="center"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fail:Flag_of_Tangkak,_Johor.svg" class="mw-file-description" title="Bendera Ledang"><img alt="Bendera Ledang" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Flag_of_Tangkak%2C_Johor.svg/40px-Flag_of_Tangkak%2C_Johor.svg.png" decoding="async" width="40" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Flag_of_Tangkak%2C_Johor.svg/60px-Flag_of_Tangkak%2C_Johor.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Flag_of_Tangkak%2C_Johor.svg/80px-Flag_of_Tangkak%2C_Johor.svg.png 2x" data-file-width="1512" data-file-height="756" /></a></span></td> <td><b><a href="/wiki/Daerah_Tangkak" title="Daerah Tangkak">Tangkak</a> تڠکق</b><figure class="mw-default-size mw-halign-center" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/Fail:Tangkak_highlighted_in_Johor,_Malaysia.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/Tangkak_highlighted_in_Johor%2C_Malaysia.svg/220px-Tangkak_highlighted_in_Johor%2C_Malaysia.svg.png" decoding="async" width="220" height="210" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/Tangkak_highlighted_in_Johor%2C_Malaysia.svg/330px-Tangkak_highlighted_in_Johor%2C_Malaysia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/Tangkak_highlighted_in_Johor%2C_Malaysia.svg/440px-Tangkak_highlighted_in_Johor%2C_Malaysia.svg.png 2x" data-file-width="1035" data-file-height="986" /></a><figcaption></figcaption></figure><br /></td> <td><a href="/wiki/Bukit_Serampang" title="Bukit Serampang">Bukit Serampang</a> • <a href="/wiki/Sungai_Mati" title="Sungai Mati">Sungai Mati</a> • <a href="/wiki/Bandar_Tangkak" class="mw-redirect" title="Bandar Tangkak">Bandar Tangkak</a> • <a href="/w/index.php?title=Kundang_Ulu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kundang Ulu (laman tidak wujud)">Kundang Ulu</a> • <a href="/wiki/Serom" title="Serom">Serom</a> • <a href="/wiki/Kesang" title="Kesang">Kesang</a> • <a href="/wiki/Sagil" title="Sagil">Sagil</a> • <a href="/wiki/Tanjung_Agas" title="Tanjung Agas">Tanjung Agas</a> • <a href="/wiki/Bukit_Gambir" class="mw-disambig" title="Bukit Gambir">Bukit Gambir</a> • <a href="/wiki/Sungai_Mati" title="Sungai Mati">Sungai Mati</a> • <a href="/wiki/Bukit_Kangkar" title="Bukit Kangkar">Bukit Kangkar</a> • <a href="/w/index.php?title=Pekan_Rawang&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pekan Rawang (laman tidak wujud)">Pekan Rawang</a> • <a href="/wiki/Parit_Bunga" title="Parit Bunga">Parit Bunga</a> • <a href="/w/index.php?title=Kebun_Baharu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kebun Baharu (laman tidak wujud)">Kebun Baharu</a> • <a href="/wiki/Gerisek" class="mw-redirect" title="Gerisek">Gerisek</a> </td></tr></tbody></table> <ul><li class="mw-empty-elt"></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Bandar_utama">Bandar utama</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Johor&veaction=edit&section=16" title="Sunting bahagian: Bandar utama" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sunting</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Johor&action=edit&section=16" title="Sunting kod sumber bahagian: Bandar utama"><span>sunting sumber</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fail:Johor_Bahru_city_in_2015.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Johor_Bahru_city_in_2015.jpg/220px-Johor_Bahru_city_in_2015.jpg" decoding="async" width="220" height="111" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Johor_Bahru_city_in_2015.jpg/330px-Johor_Bahru_city_in_2015.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Johor_Bahru_city_in_2015.jpg/440px-Johor_Bahru_city_in_2015.jpg 2x" data-file-width="1024" data-file-height="518" /></a><figcaption><a href="/wiki/Johor_Bahru" title="Johor Bahru">Johor Bahru</a></figcaption></figure> <p>Pada zaman Almarhum Sultan Abu Bakar banyak pembukaan bandar-bandar baru hasil kebijaksaan baginda. Tidak aneh ada bandar yang lama dibuka masih wujud sehingga kini seperti Johor Bahru dan Muar. Banyak perubahan dan pembangunan telah dilakukan di negeri ini sehingga wujud lagi bandar-bandar baru hasil kemajuan ekonomi negeri ini. Bandar-bandar utama di Johor termasuklah: </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fail:Iskandar_Puteri.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/Iskandar_Puteri.jpg/220px-Iskandar_Puteri.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/Iskandar_Puteri.jpg/330px-Iskandar_Puteri.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/Iskandar_Puteri.jpg/440px-Iskandar_Puteri.jpg 2x" data-file-width="2816" data-file-height="2112" /></a><figcaption>Iskandar Puteri dulu dikenali sebagai Nusajaya</figcaption></figure> <ul><li><a href="/wiki/Johor_Bahru" title="Johor Bahru">Johor Bahru</a> - ibu negeri Johor yang dahulu dikenali sebagai Tanjung Puteri. Di sini terletaknya istana Sultan Johor dan kerabatnya serta bangunan dewan negeri, Bangunan Sultan Ibrahim. Johor Bahru juga merupakan pusat tumpuan ekonomi antarabangsa iaitu Iskandar Malaysia.</li> <li><a href="/wiki/Batu_Pahat_(bandar)" class="mw-redirect" title="Batu Pahat (bandar)">Batu Pahat</a> - bandar kedua terbesar di Johor dan terletak di kawasan aliran sungai. Tempat ini diambil sempena peristiwa batu yang dipahat-pahat (menunggu kelulusan kerajaan persekutuan untuk dinaik taraf menjadi bandaraya)</li> <li><a href="/wiki/Muar" class="mw-redirect" title="Muar">Muar</a> - dikenali sebagai <a href="/wiki/Bandar_Maharani" title="Bandar Maharani">Bandar Maharani</a> sempena gelaran permaisuri Almarhum <a href="/wiki/Sultan_Abu_Bakar_Daeng_Ibrahim" class="mw-redirect" title="Sultan Abu Bakar Daeng Ibrahim">Sultan Abu Bakar Daeng Ibrahim</a> dan diisytiharkan sebagai Bandar Di-Raja oleh <a href="/wiki/Sultan_Ibrahim_ibni_Sultan_Iskandar" title="Sultan Ibrahim ibni Sultan Iskandar">Sultan Ibrahim</a>.</li> <li><a href="/wiki/Kluang" class="mw-disambig" title="Kluang">Kluang</a> - bandar yang terletak berdekatan dengan Gunung Lambak. Pembukaan tempat ini dikaitkan dengan spesies kelawar yang wujud di tempat itu.</li> <li><a href="/wiki/Kulai" title="Kulai">Bandar Kulai</a></li> <li><a href="/wiki/Pasir_Gudang" title="Pasir Gudang">Pasir Gudang</a> - Kawasan perindustrian berat yang terbesar di Malaysia</li> <li><a href="/wiki/Skudai" class="mw-redirect" title="Skudai">Skudai</a> - terletaknya pusat pengajian tinggi awam, <a href="/wiki/Universiti_Teknologi_Malaysia" title="Universiti Teknologi Malaysia">Universiti Teknologi Malaysia</a></li> <li><a href="/wiki/Iskandar_Puteri" title="Iskandar Puteri">Iskandar Puteri</a> - Kawasan pentadbiran baru Kerajaan Negeri Johor (<a href="/wiki/Kota_Iskandar,_Johor" title="Kota Iskandar, Johor">Kota Iskandar</a>) yang dahulu dikenali sebagai Nusajaya. Di kawasan ini berdirinya pembangunan baharu hasil pelaksanaan Iskandar Malaysia. Terdapat lapan tempat baru telah dibuka di kawasan ini.</li> <li><a href="/wiki/Kota_Tinggi" class="mw-redirect" title="Kota Tinggi">Kota Tinggi</a> - Kawasan bersejarah dan tempat berdirinya Kesultanan Melayu Johor selepas kejatuhan Melaka di tangan Portugis. Johor Lama terletak di daerah ini. Terletak di kawasan yang timur dari Johor Bahru.</li> <li><a href="/wiki/Pontian" class="mw-redirect" title="Pontian">Pontian</a>- Kawasan pelancongan yang popular dengan nenas dan Taman Negara Kukup di pantai barat Johor yang paling selatan. Terletak tidak berapa jauh dari Tanjung Piai yang merupakan tanah paling terhujung di benua Asia. <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fail:Batu_Pahat_view_2.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/Batu_Pahat_view_2.jpg/220px-Batu_Pahat_view_2.jpg" decoding="async" width="220" height="109" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/Batu_Pahat_view_2.jpg/330px-Batu_Pahat_view_2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/Batu_Pahat_view_2.jpg/440px-Batu_Pahat_view_2.jpg 2x" data-file-width="640" data-file-height="316" /></a><figcaption>Batu Pahat</figcaption></figure><br /><figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fail:Muar_clock_tower.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Muar_clock_tower.jpg/220px-Muar_clock_tower.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Muar_clock_tower.jpg/330px-Muar_clock_tower.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Muar_clock_tower.jpg/440px-Muar_clock_tower.jpg 2x" data-file-width="640" data-file-height="480" /></a><figcaption>Muar dikenali sebagai Bandar Maharani</figcaption></figure></li> <li><a href="/wiki/Segamat" class="mw-redirect" title="Segamat">Segamat</a></li> <li><a href="/wiki/Tangkak" title="Tangkak">Bandar Tangkak</a> - Kawasan yang terkenal dengan tekstil iaitu perniagaan kain terbesar dan terletak tidak jauh dengan <a href="/wiki/Gunung_Ledang" title="Gunung Ledang">Gunung Ledang</a> di <a href="/wiki/Sagil" title="Sagil">Sagil</a>.</li> <li><a href="/wiki/Yong_Peng" title="Yong Peng">Yong Peng</a></li> <li><a href="/wiki/Mersing" class="mw-disambig" title="Mersing">Mersing</a> - Bandar yang terletak berhampiran Laut China Selatan dan menjadi kawasan tumpuan jeti ke pulau-pulau yang terletak di dalam daerah ini.</li> <li><a href="/wiki/Simpang_Renggam" title="Simpang Renggam">Simpang Renggam</a></li> <li><a href="/wiki/Bukit_Gambir" class="mw-disambig" title="Bukit Gambir">Bukit Gambir</a> - Sebuah pekan kecil pada tahun 1990 berubah menjadi bandar di dalam <a href="/wiki/Daerah_Tangkak" title="Daerah Tangkak">Daerah Tangkak</a> yang sangat pesat membangun.</li> <li><a href="/wiki/Bandar_Dato%27_Onn" title="Bandar Dato' Onn">Bandar Dato' Onn</a></li> <li><a href="/wiki/Bandar_Baru_UDA" title="Bandar Baru UDA">Bandar Baru UDA</a></li> <li><a href="/wiki/Bandar_Penawar" title="Bandar Penawar">Bandar Penawar</a></li> <li><a href="/wiki/Kempas" title="Kempas">Kempas</a></li> <li><a href="/wiki/Labis" title="Labis">Labis</a></li> <li><a href="/wiki/Machap" title="Machap">Machap</a></li> <li><a href="/wiki/Masai" title="Masai">Masai</a></li> <li><a href="/wiki/Pagoh" title="Pagoh">Pagoh</a> - Sebuah pekan kecil pada 1970 berubah menjadi sebuah bandar besar apabila pelbagai kemudahan baharu dibina seperti <a href="/wiki/Bandar_Universiti_Pagoh" title="Bandar Universiti Pagoh">Bandar Universiti Pagoh</a> dan sebagainya.</li> <li><a href="/wiki/Permas_Jaya" title="Permas Jaya">Permas Jaya</a></li> <li><a href="/wiki/Sedenak" class="mw-redirect" title="Sedenak">Sedenak</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Demografi">Demografi</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Johor&veaction=edit&section=17" title="Sunting bahagian: Demografi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sunting</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Johor&action=edit&section=17" title="Sunting kod sumber bahagian: Demografi"><span>sunting sumber</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Kumpulan_etnik">Kumpulan etnik</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Johor&veaction=edit&section=18" title="Sunting bahagian: Kumpulan etnik" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sunting</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Johor&action=edit&section=18" title="Sunting kod sumber bahagian: Kumpulan etnik"><span>sunting sumber</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fail:Sultan_Abu_Bakar_State_Mosque.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Sultan_Abu_Bakar_State_Mosque.jpg/220px-Sultan_Abu_Bakar_State_Mosque.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Sultan_Abu_Bakar_State_Mosque.jpg/330px-Sultan_Abu_Bakar_State_Mosque.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Sultan_Abu_Bakar_State_Mosque.jpg/440px-Sultan_Abu_Bakar_State_Mosque.jpg 2x" data-file-width="1984" data-file-height="1488" /></a><figcaption>Masjid Sultan Abu Bakar</figcaption></figure> <p>Bancian Malaysia pada tahun 2023 melaporkan penduduk Johor berjumlah 4,100,900 Walaupun ada kepelbagaian kaum penduduk, kebanyakan orang di Johor mengenal diri mereka sebagai "Bangsa Johor", yang juga digema oleh keluarga Diraja Johor dan kerajaan negeri untuk menyatukan penduduk tanpa mengira keturunan. </p><p>Dari tahun 1991 hingga 2000, negeri ini mengalami pertumbuhan penduduk purata 2.39%, dengan Daerah Johor Bahru menjadi yang tertinggi pada pertumbuhan 4.59% dan Daerah Segamat yang paling rendah pada 0.07%. Jumlah penduduk meningkat sekitar 600,000 setiap dekad berikutan peningkatan pembangunan kediaman di wilayah pembangunan selatan disebabkan penghijrahan etnik <a href="/wiki/Iban" title="Iban">Iban</a> dari Sarawak dan peribumi Sabah di dalam perkerjaan. Kedudukan geografi Johor di selatan Semenanjung Malaysia telah menyumbang kepada pembangunan pesat negeri sebagai hab pengangkutan dan perindustrian Malaysia, mewujudkan pekerjaan dan menarik pendatang dari negeri-negeri lain dan luar negara, terutamanya dari Indonesia, Filipina, Vietnam, Myanmar, Bangladesh, India, Pakistan dan China. Sehingga tahun 2010, hampir dua pertiga pekerja asing di Malaysia terletak di Johor, Sabah dan Selangor. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fail:Johor_Bahru_-_Johor_Chinese_Temple_0001.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/25/Johor_Bahru_-_Johor_Chinese_Temple_0001.jpg/220px-Johor_Bahru_-_Johor_Chinese_Temple_0001.jpg" decoding="async" width="220" height="144" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/25/Johor_Bahru_-_Johor_Chinese_Temple_0001.jpg/330px-Johor_Bahru_-_Johor_Chinese_Temple_0001.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/25/Johor_Bahru_-_Johor_Chinese_Temple_0001.jpg/440px-Johor_Bahru_-_Johor_Chinese_Temple_0001.jpg 2x" data-file-width="1200" data-file-height="786" /></a><figcaption>Kuil Besar Cina Johor Bahru</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fail:Arulmigu_Rajamariamman_Devasthanam_Temple.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8e/Arulmigu_Rajamariamman_Devasthanam_Temple.jpg/220px-Arulmigu_Rajamariamman_Devasthanam_Temple.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8e/Arulmigu_Rajamariamman_Devasthanam_Temple.jpg/330px-Arulmigu_Rajamariamman_Devasthanam_Temple.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8e/Arulmigu_Rajamariamman_Devasthanam_Temple.jpg/440px-Arulmigu_Rajamariamman_Devasthanam_Temple.jpg 2x" data-file-width="1984" data-file-height="1488" /></a><figcaption>Kuil Arulmigu Rajamariamman Devasthanam</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Agama">Agama</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Johor&veaction=edit&section=19" title="Sunting bahagian: Agama" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sunting</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Johor&action=edit&section=19" title="Sunting kod sumber bahagian: Agama"><span>sunting sumber</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fail:Iskandar_Johor_Islamic_Center.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/Iskandar_Johor_Islamic_Center.JPG/220px-Iskandar_Johor_Islamic_Center.JPG" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/Iskandar_Johor_Islamic_Center.JPG/330px-Iskandar_Johor_Islamic_Center.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/Iskandar_Johor_Islamic_Center.JPG/440px-Iskandar_Johor_Islamic_Center.JPG 2x" data-file-width="1984" data-file-height="1488" /></a><figcaption>Pusat Islam Iskandar Johor</figcaption></figure> <p>Gabungan agama penduduk Johor mengikut Bancian Malaysia 2010 ialah 58.2% Muslim, 29.6% Buddha, 6.6% Hindu, 3.3% Kristian, 1.2% pengikut agama lain atau gabungan tidak diketahui, 0.8% Taoist atau pengikut agama Cina, dan 0.3 % bukan agama. Bancian menunjukkan bahawa 89.8% daripada populasi Cina di Johor dikenalpasti sebagai penganut Buddha, dengan minoriti penting yang dikenal pasti sebagai Kristian (6.8%), penganut agama Cina (2.1%) dan orang Islam (0.4%). Majoriti populasi India yang dikenal pasti sebagai Hindu (87.9%), dengan minoriti penting yang mengiktiraf sebagai orang Kristian (4.05%), Muslim (3.83%) dan Buddha (3.05%). Masyarakat bumiputera bukan Melayu kebanyakannya ialah orang Kristian (42.3%), dengan kaum minoriti yang dikenali sebagai Muslim (25.3%) dan Buddha (13.7%). Di kalangan majoriti penduduk, semua bumiputera Melayu dikenal pasti sebagai orang Islam. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Bahasa">Bahasa</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Johor&veaction=edit&section=20" title="Sunting bahagian: Bahasa" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sunting</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Johor&action=edit&section=20" title="Sunting kod sumber bahagian: Bahasa"><span>sunting sumber</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Bahasa Melayu merupakan bahasa yang dituturkan seharian oleh rakyat negeri Johor sebagaimana diperuntukkan dalam Perlembagaan Malaysia. Bahasa Melayu Johor mempunyai ragaman yang tersendiri. Biasanya penduduk Johor yang tinggal di pesisiran pantai barat mempunyai variasi dialek Johor yang tersendiri iaitu dialek Muar. Dialek Muar banyak menyebut "o'' di belakang dengan menukar daripada ''ar'' seperti besar jadi beso dan sebagainya. Daerah lain selain daripada dialek Muar pula menggunakan dialek asli Johor yang sama dituturkan oleh penduduk Kepulauan Riau, Indonesia. Buktinya pernah terbentuk Kesultanan Johor Riau yang menjadikan pertuturan dialek yang cukup kental sehingga kini meskipun Johor dan Kepulauan Riau telah terpisah dan membentuk identiti kebangsaan sendiri. Dialek ini disebut sebagai dialek Johor-Riau dengan menyebut ''e'' di belakang seperti saya kepada saye. Dialek ini mempunyai penutur yang terbesar di Malaysia. Penutur selain negeri Johor yang menggunakan dialek ini ialah negeri Selangor, Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur dan Putrajaya serta selatan Perak ( daerah Batang Padang dengan Hilir Perak ). Penduduk Johor yang tinggal di Mersing dikatakan menuturkan dialek Kuala Terengganu. Meskipun bahasa melayu ialah bahasa rasmi persekutuan namun bangsa lain dibenarkan untuk menuturkan bahasa masing-masing. </p><p>Beberapa bahasa yang berkaitan juga dituturkan di negeri ini seperti Orang Seletar (berada di sepanjang <a href="/wiki/Selat_Johor" title="Selat Johor">Selat Johor</a>), Orang Kanaq (dituturkan di bahagian kecil di tenggara Johor), Jakun (kebanyakannya di bahagian pedalaman Johor), Temuan (berhampiran sempadan dengan Pahang dan Negeri Sembilan) dan Orang Kuala (di sepanjang pantai barat laut Johor). Kumpulan dialek yang berlainan dalam bahasa Cina dituturkan di kalangan masyarakat Cina di negeri ini termasuk Kantonis, Hainan, Hakka, Hokkien dan Teochew. Masyarakat India kebanyakannya menuturkan bahasa Tamil. Manakala, masyarakat Iban pula menuturkan bahasa Iban. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Politik">Politik</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Johor&veaction=edit&section=21" title="Sunting bahagian: Politik" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sunting</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Johor&action=edit&section=21" title="Sunting kod sumber bahagian: Politik"><span>sunting sumber</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Institusi_Diraja_Johor">Institusi Diraja Johor</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Johor&veaction=edit&section=22" title="Sunting bahagian: Institusi Diraja Johor" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sunting</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Johor&action=edit&section=22" title="Sunting kod sumber bahagian: Institusi Diraja Johor"><span>sunting sumber</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Johor mengamalkan monarki perlembagaan dan merupakan negeri pertama di Malaysia untuk mengguna pakai sistem melalui Undang-Undang Tubuh Negeri Johor (Perlembagaan Negeri Johor) yang ditulis oleh Sultan Abu Bakar pada tahun 1895. Ketua perlembagaan Johor ialah Sultan. Kedudukan keturunan ini hanya dapat dipegang oleh seorang anggota Keluarga Diraja Johor yang berasal daripada keturunan Almarhum Sultan Abu Bakar. Sultan Johor terkini ialah <a href="/wiki/Sultan_Ibrahim_ibni_Sultan_Iskandar" title="Sultan Ibrahim ibni Sultan Iskandar">Sultan Ibrahim</a> yang mengambil alih takhta pada 23 Januari 2010. Istana utama untuk Sultan ialah Istana Bukit Serene, manakala istana untuk Putera Mahkota ialah Istana Pasir Pelangi. Kedua-dua istana terletak di ibu negeri. Istana-istana lain ialah Istana Besar (yang juga terletak di ibu negeri), Istana Tanjong di Muar, Sri Lambak di Kluang dan Shooting Box di Segamat. </p><p>Sebagaimana yang diterangkan dalam sejarah kesultanan Johor, Johor telah melalui tiga fasa kesultanan iaitu : </p> <ul><li>Dinasti Keturunan Kesultanan Melayu Melaka ( 1528 hingga 1699 M ) / ( 1718 hingga 1722 M ) <ol><li><a href="/wiki/Sultan_Alauddin_Riayat_Shah_II" title="Sultan Alauddin Riayat Shah II">Sultan Alauddin Riayat Shah II</a> (Raja Ali) - (1528 - 1564)</li> <li><a href="/wiki/Sultan_Muzaffar_Shah_II" class="mw-redirect" title="Sultan Muzaffar Shah II">Sultan Muzaffar Shah II</a> - (1564 - 1579)</li> <li><a href="/wiki/Sultan_Abdul_Jalil_Shah_I" title="Sultan Abdul Jalil Shah I">Sultan Abdul Jalil Shah I</a> - (1579 - 1580)</li> <li><a href="/wiki/Sultan_Ali_Jalla_Abdul_Jalil_Shah_II" title="Sultan Ali Jalla Abdul Jalil Shah II">Sultan Ali Jalla Abdul Jalil Shah II</a> (Raja Umar) - (1581 - 1597)</li> <li><a href="/wiki/Sultan_Alauddin_Riayat_Shah_III" title="Sultan Alauddin Riayat Shah III">Sultan Alauddin Riayat Shah III</a> (Raja Mansur) - (1597 - 1615)</li> <li><a href="/wiki/Sultan_Abdullah_Ma%27ayat_Shah" title="Sultan Abdullah Ma'ayat Shah">Sultan Abdullah Ma'ayat Shah</a> (Raja Bongsu) - (1615 - 1623)</li> <li><a href="/wiki/Sultan_Abdul_Jalil_Shah_III" title="Sultan Abdul Jalil Shah III">Sultan Abdul Jalil Shah III</a> (Raja Bujang) - (1623 - 1677)</li> <li><a href="/wiki/Sultan_Ibrahim_Shah,_Johor" class="mw-redirect" title="Sultan Ibrahim Shah, Johor">Sultan Ibrahim Shah, Johor</a> - (1677 - 1685)</li> <li><a href="/wiki/Sultan_Mahmud_Shah_II" class="mw-redirect" title="Sultan Mahmud Shah II">Sultan Mahmud Shah II</a> (<a href="/wiki/Sultan_Mahmud_Mangkat_Dijulang" class="mw-redirect" title="Sultan Mahmud Mangkat Dijulang">Sultan Mahmud Mangkat Dijulang</a>) - (1685 - 1699)</li> <li><a href="/wiki/Sultan_Abdul_Jalil_Rahmat_Shah" title="Sultan Abdul Jalil Rahmat Shah">Sultan Abdul Jalil Rahmat Shah</a> (Raja Kecil) - (1718 - 1722)</li></ol></li> <li>Dinasti Bendahara ( 1699 hingga 1720 M ) / ( 1722 hingga 1855 M ) <ol><li><figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fail:Tunku_Mahkota_Ismail.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Tunku_Mahkota_Ismail.jpg/220px-Tunku_Mahkota_Ismail.jpg" decoding="async" width="220" height="315" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/72/Tunku_Mahkota_Ismail.jpg 1.5x" data-file-width="278" data-file-height="398" /></a><figcaption>DYAM Tunku Ismail Ibni Sultan Ibrahim</figcaption></figure><a href="/wiki/Sultan_Abdul_Jalil_IV" title="Sultan Abdul Jalil IV">Sultan Abdul Jalil IV</a> (Bendahara Abdul Jalil) - (1699 - 1720)</li> <li><a href="/wiki/Sultan_Sulaiman_Badrul_Alam_Shah" title="Sultan Sulaiman Badrul Alam Shah">Sultan Sulaiman Badrul Alam Shah</a> - (1722 - 1760)</li> <li><a href="/wiki/Sultan_Abdul_Jalil_Muazzam_Shah" title="Sultan Abdul Jalil Muazzam Shah">Sultan Abdul Jalil Muazzam Shah</a> - (1760 - 1761)</li> <li><a href="/wiki/Sultan_Ahmad_Riayat_Shah" title="Sultan Ahmad Riayat Shah">Sultan Ahmad Riayat Shah</a> - (1761 - 1761)</li> <li><a href="/wiki/Sultan_Mahmud_Shah_III" title="Sultan Mahmud Shah III">Sultan Mahmud Shah III</a> - (1761 - 1812)</li> <li><a href="/wiki/Sultan_Abdul_Rahman_Muazzam_Shah" title="Sultan Abdul Rahman Muazzam Shah">Sultan Abdul Rahman Muazzam Shah</a> - (1812 - 1819)</li> <li><a href="/wiki/Sultan_Hussain_Shah" title="Sultan Hussain Shah">Sultan Hussain Shah</a> (Tengku Long) - (1819 - 1835)</li> <li><a href="/wiki/Sultan_Ali_Iskandar_Shah" title="Sultan Ali Iskandar Shah">Sultan Ali Iskandar Shah</a></li></ol></li> <li>Dinasti Temenggong ( 1886 hingga kini ).</li></ul> <ol><li><a href="/wiki/Raja_Temenggung_Tun_Daeng_Ibrahim" class="mw-redirect" title="Raja Temenggung Tun Daeng Ibrahim">Dato' Raja Temenggung Sri Maharaja Tun Daeng Ibrahim ibni Dato' Raja Temenggung Sri Maharaja Abdul Rahman</a></li> <li><a href="/wiki/Sultan_Abu_Bakar_Daeng_Ibrahim" class="mw-redirect" title="Sultan Abu Bakar Daeng Ibrahim">Sultan Sir Abu Bakar Al-Khalil Ibrahim Shah ibni Dato' Raja Temenggung Sri Maharaja Tun Daeng Ibrahim</a></li> <li><a href="/wiki/Sultan_Ibrahim_ibni_Sultan_Abu_Bakar" title="Sultan Ibrahim ibni Sultan Abu Bakar">Mejar Jeneral Sultan Sir Ibrahim Al-Masyhur ibni Sultan Sir Abu Bakar Al-Khalil Ibrahim Shah</a></li> <li><a href="/wiki/Sultan_Ismail_ibni_Sultan_Ibrahim" title="Sultan Ismail ibni Sultan Ibrahim">Kolonel Sultan Sir Ismail Al-Khalidi ibni Mejar Jeneral Sultan Sir Ibrahim Al-Masyhur</a></li> <li><a href="/wiki/Sultan_Iskandar_ibni_Sultan_Ismail" title="Sultan Iskandar ibni Sultan Ismail">Brigedier Jeneral Sultan Mahmud Iskandar Al-Haj ibni Kolonel Sultan Sir Ismail Al-Khalidi</a></li> <li><a href="/wiki/Sultan_Ibrahim_ibni_Sultan_Iskandar" title="Sultan Ibrahim ibni Sultan Iskandar">Brigedier Jeneral Sultan Ibrahim Ismail ibni Brigedier Jeneral Sultan Mahmud Iskandar Al-Haj</a></li></ol> <p>Dinasti Kesultanan Johor dari tahun 1528 hingga 1855 berdasarkan monarki mutlak iaitu berkuasa penuh dalam semua hal ehwal. </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fail:Lambang_peribadi_Sultan_Johor.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/ms/thumb/2/26/Lambang_peribadi_Sultan_Johor.png/220px-Lambang_peribadi_Sultan_Johor.png" decoding="async" width="220" height="252" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/ms/2/26/Lambang_peribadi_Sultan_Johor.png 1.5x" data-file-width="234" data-file-height="268" /></a><figcaption>Lambang Peribadi DYMM Sultan Johor</figcaption></figure> <p>Gelaran bagi Sultan Johor dan Permaisuri ialah Duli Yang Maha Mulia. Tunku Mahkota Johor pula ialah Duli Yang Amat Mulia Tunku Mahkota. Isteri kepada Tunku Mahkota Johor Yang Mulia Che Puan sekiranya daripada rakyat biasa. Cucunda Sultan Johor pula dianugerahkan gelaran Duli Yang Amat Raja Muda Johor. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Kerajaan_Negeri">Kerajaan Negeri</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Johor&veaction=edit&section=23" title="Sunting bahagian: Kerajaan Negeri" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sunting</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Johor&action=edit&section=23" title="Sunting kod sumber bahagian: Kerajaan Negeri"><span>sunting sumber</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r5614044"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Rencana utama: <a href="/wiki/Kerajaan_Negeri_Johor" title="Kerajaan Negeri Johor">Kerajaan Negeri Johor</a></div><p> Kerajaan negeri diketuai oleh seorang Menteri Besar, yang dibantu oleh seorang exco yang terdiri daripada 11 anggota (exco) yang dipilih daripada ahli-ahli Dewan Undangan Negeri. Badan legislatif kerajaan Johor ialah Dewan Undangan Negeri Johor, yang berdasarkan kepada <a href="/wiki/Sistem_Westminster" title="Sistem Westminster">sistem Westminster</a>. Oleh itu, ketua menteri dilantik berdasarkan keupayaannya untuk mentadbir majoriti dewan negeri. Perhimpunan negeri membuat undang-undang dalam hal-hal mengenai negeri. Ahli-ahli Majlis dipilih oleh rakyat setiap lima tahun melalui pilihan raya. Terdapat 56 kerusi dalam perhimpunan tersebut. Majoriti (39 kerusi) kini dipegang oleh Pakatan Harapan (PH) selepas pilihan raya umum 2018. Namun begitu, pada tahun 2020 berlakunya pertukaran kerajaan. Johor merupakan negeri pertama yang berlakunya pertukaran kerajaan dan seterusnya diikuti oleh negeri-negeri lain seperti Melaka, Kedah, Sabah dan Perak. Hal ini berpunca daripada terdapat ahli dewan negeri lompat parti iaitu PPBM ataupun BERSATU bertindak membuat gabungan baru bersama dengan Barisan Nasional, Parti Islam Se-Malaysia dan seorang Bebas. Akhirnya, negeri Johor telah kembali dipegang oleh Barisan Nasional dengan Menteri Besar diketuai oleh Dato' Ir Haji Hasni bin Mohammad. Gabungan baru ini membentuk 29 kerusi daripada 56 kerusi dengan majoriti tipis.</p><figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fail:Dato%27_Jaafar_Muhammad_Building.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Dato%27_Jaafar_Muhammad_Building.JPG/220px-Dato%27_Jaafar_Muhammad_Building.JPG" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Dato%27_Jaafar_Muhammad_Building.JPG/330px-Dato%27_Jaafar_Muhammad_Building.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Dato%27_Jaafar_Muhammad_Building.JPG/440px-Dato%27_Jaafar_Muhammad_Building.JPG 2x" data-file-width="1984" data-file-height="1488" /></a><figcaption>Pejabat Menteri Besar Johor di <a href="/wiki/Kota_Iskandar,_Johor" title="Kota Iskandar, Johor">Kota Iskandar</a></figcaption></figure> <p>Oleh sebab Johor ialah negeri Melayu pertama yang mengamalkan sistem <a href="/wiki/Raja_berperlembagaan" title="Raja berperlembagaan">raja berperlembagaan</a> melalui <a href="/wiki/Undang-undang_Tubuh_Negeri_Johor" class="mw-redirect" title="Undang-undang Tubuh Negeri Johor">Undang-undang Tubuh Negeri Johor</a> yang dimasyhurkan oleh <a href="/wiki/Sultan_Abu_Bakar_Daeng_Ibrahim" class="mw-redirect" title="Sultan Abu Bakar Daeng Ibrahim">Sultan Abu Bakar</a>, Sultan Negeri Johor merupakan Ketua <a href="/w/index.php?title=Perlembagaan_negeri&action=edit&redlink=1" class="new" title="Perlembagaan negeri (laman tidak wujud)">Perlembagaan Negeri</a>. Dibawah perlembagaan negeri, <a href="/wiki/Kuasa_perundangan" class="mw-redirect" title="Kuasa perundangan">kuasa perundangan</a> dipunyai oleh <a href="/wiki/Dewan_Undangan_Negeri_Johor" class="mw-redirect" title="Dewan Undangan Negeri Johor">Dewan Negeri</a> yang terdiri daripada 36 ahli. Dewan ini melantikkan salah sepuluh orang daripada ahli Dewan untuk membentukkan <a href="/w/index.php?title=Majlis_Mesyuarat_Kerajaan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Majlis Mesyuarat Kerajaan (laman tidak wujud)">Majlis Mesyuarat Kerajaan</a> (EXCO). EXCO, yang diketuai oleh <a href="/wiki/Menteri_Besar_Johor" title="Menteri Besar Johor">Menteri Besar</a>, memegang kuasa eksekutif dan merupakan badan yang membuat dasar kerajaan negeri. Johor ialah sebuah negeri yang berdaulat dari 1948 hingga 1957 manakala Perjanjian Persekutuan Tanah Melayu telah berkuat kuasa, tetapi hal ehwal pertahanan dan luarnya adalah di bawah kawalan Britain. Persekutuan Tanah Melayu kemudiannya digabungkan dengan dua jajahan British di Borneo, Borneo Utara dan Sarawak untuk membentuk Persekutuan Malaysia. Sejak itu, beberapa pertikaian telah timbul seperti kejadian yang melibatkan keluarga kerajaan negeri yang mengakibatkan pindaan kepada Perlembagaan Malaysia 1993. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Pembahagian_pentadbiran">Pembahagian pentadbiran</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Johor&veaction=edit&section=24" title="Sunting bahagian: Pembahagian pentadbiran" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sunting</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Johor&action=edit&section=24" title="Sunting kod sumber bahagian: Pembahagian pentadbiran"><span>sunting sumber</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fail:Iskandar_Puteri_City_Council_(Medini_Iskandar).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Iskandar_Puteri_City_Council_%28Medini_Iskandar%29.jpg/220px-Iskandar_Puteri_City_Council_%28Medini_Iskandar%29.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Iskandar_Puteri_City_Council_%28Medini_Iskandar%29.jpg/330px-Iskandar_Puteri_City_Council_%28Medini_Iskandar%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Iskandar_Puteri_City_Council_%28Medini_Iskandar%29.jpg/440px-Iskandar_Puteri_City_Council_%28Medini_Iskandar%29.jpg 2x" data-file-width="4032" data-file-height="3024" /></a><figcaption>Majlis Bandaraya Iskandar Puteri</figcaption></figure> <p>Johor dibahagikan kepada 10 daerah, 103 mukim dan 16 kerajaan tempatan. Terdapat pegawai daerah untuk setiap daerah dan kepala kampung (dikenali sebagai ketua kampung atau penghulu) untuk setiap desa di daerah. Sebelum kedatangan British, Johor dikendalikan oleh sekumpulan kerabat dan teman Sultan. Pentadbiran yang lebih teratur telah dibangunkan dalam perjanjian persahabatan dengan Britain pada tahun 1885. Seorang Residen British mula diterima pada tahun 1914 ketika negeri menjadi sebahagian daripada Negeri-Negeri Melayu Tidak Bersekutu . Dengan transformasi menjadi pentadbiran gaya Inggeris, lebih ramai orang Eropah telah dilantik dalam pentadbiran dengan peranan mereka berkembang daripada memberi nasihat tentang perkara kewangan kepada panduan pentadbiran moden. Pesuruhjaya negeri Melayu bekerja bersama pegawai daerah British, yang dikenali di Johor sebagai "Penolong Penasihat". Apabila jawatan Residen British dimansuhkan, jawatan lain yang dipegang oleh Eropah dalam pentadbiran telah digantikan oleh penduduk tempatan. Seperti yang lain di Malaysia, kerajaan tempatan berada di bawah bidang kuasa kerajaan negeri. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fail:Segamat_District_and_Land_Office.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/Segamat_District_and_Land_Office.jpg/220px-Segamat_District_and_Land_Office.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/Segamat_District_and_Land_Office.jpg/330px-Segamat_District_and_Land_Office.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/Segamat_District_and_Land_Office.jpg/440px-Segamat_District_and_Land_Office.jpg 2x" data-file-width="3648" data-file-height="2736" /></a><figcaption>Majlis Perbandaran Segamat</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fail:Mersing_District_Council.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/Mersing_District_Council.JPG/220px-Mersing_District_Council.JPG" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/Mersing_District_Council.JPG/330px-Mersing_District_Council.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/Mersing_District_Council.JPG/440px-Mersing_District_Council.JPG 2x" data-file-width="1984" data-file-height="1488" /></a><figcaption>Majlis Daerah Mersing</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fail:Kluang_Municipal_Council.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0a/Kluang_Municipal_Council.jpg/220px-Kluang_Municipal_Council.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0a/Kluang_Municipal_Council.jpg/330px-Kluang_Municipal_Council.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0a/Kluang_Municipal_Council.jpg/440px-Kluang_Municipal_Council.jpg 2x" data-file-width="1984" data-file-height="1488" /></a><figcaption>Majlis Perbandaran Kluang</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fail:Pontian_District_Council.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Pontian_District_Council.jpg/220px-Pontian_District_Council.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Pontian_District_Council.jpg/330px-Pontian_District_Council.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Pontian_District_Council.jpg/440px-Pontian_District_Council.jpg 2x" data-file-width="1620" data-file-height="1215" /></a><figcaption>Majlis Perbandaran Pontian</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fail:Aqabah_Tower.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/Aqabah_Tower.JPG/220px-Aqabah_Tower.JPG" decoding="async" width="220" height="293" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/Aqabah_Tower.JPG/330px-Aqabah_Tower.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/Aqabah_Tower.JPG/440px-Aqabah_Tower.JPG 2x" data-file-width="1440" data-file-height="1920" /></a><figcaption>Majlis Bandaraya Pasir Gudang</figcaption></figure> <p>Negeri Johor dibahagikan kepada 10 <a href="/wiki/Daerah" title="Daerah">daerah</a> di bawah 14 <a href="/wiki/Pihak_berkuasa_tempatan" class="mw-redirect" title="Pihak berkuasa tempatan">pihak berkuasa tempatan</a> <sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, iaitu: </p> <ol><li>Batu Pahat: <ol><li><a href="/wiki/Majlis_Perbandaran_Batu_Pahat" title="Majlis Perbandaran Batu Pahat">Majlis Perbandaran Batu Pahat</a></li> <li><a href="/wiki/Majlis_Daerah_Yong_Peng" title="Majlis Daerah Yong Peng">Majlis Daerah Yong Peng</a></li></ol></li> <li>Johor Bahru: <ol><li><a href="/wiki/Majlis_Bandaraya_Johor_Bahru" title="Majlis Bandaraya Johor Bahru">Majlis Bandaraya Johor Bahru</a></li> <li><a href="/wiki/Majlis_Bandaraya_Iskandar_Puteri" title="Majlis Bandaraya Iskandar Puteri">Majlis Bandaraya Iskandar Puteri</a></li> <li><a href="/wiki/Majlis_Bandaraya_Pasir_Gudang" title="Majlis Bandaraya Pasir Gudang">Majlis Bandaraya Pasir Gudang</a></li></ol></li> <li>Kulai: <ol><li><a href="/wiki/Majlis_Perbandaran_Kulai" title="Majlis Perbandaran Kulai">Majlis Perbandaran Kulai</a></li></ol></li> <li>Kluang: <ol><li><a href="/wiki/Majlis_Perbandaran_Kluang" title="Majlis Perbandaran Kluang">Majlis Perbandaran Kluang</a></li> <li><a href="/wiki/Majlis_Daerah_Simpang_Renggam" title="Majlis Daerah Simpang Renggam">Majlis Daerah Simpang Renggam</a></li></ol></li> <li>Kota Tinggi: <ol><li><a href="/wiki/Majlis_Daerah_Kota_Tinggi" title="Majlis Daerah Kota Tinggi">Majlis Daerah Kota Tinggi</a></li> <li><a href="/wiki/Majlis_Perbandaran_Pengerang" title="Majlis Perbandaran Pengerang">Majlis Perbandaran Pengerang</a></li></ol></li> <li>Mersing: <ol><li><a href="/wiki/Majlis_Daerah_Mersing" title="Majlis Daerah Mersing">Majlis Daerah Mersing</a></li></ol></li> <li>Muar: <ol><li><a href="/wiki/Majlis_Perbandaran_Muar" title="Majlis Perbandaran Muar">Majlis Perbandaran Muar</a></li></ol></li> <li>Tangkak: <ol><li><a href="/wiki/Majlis_Daerah_Tangkak" title="Majlis Daerah Tangkak">Majlis Daerah Tangkak</a></li></ol></li> <li>Pontian: <ol><li><a href="/wiki/Majlis_Perbandaran_Pontian" title="Majlis Perbandaran Pontian">Majlis Perbandaran Pontian</a></li></ol></li> <li>Segamat: <ol><li><a href="/wiki/Majlis_Perbandaran_Segamat" title="Majlis Perbandaran Segamat">Majlis Perbandaran Segamat</a><sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><a href="/wiki/Majlis_Daerah_Labis" title="Majlis Daerah Labis">Majlis Daerah Labis</a></li></ol></li></ol> <p>Berlainan daripada kebanyakan negeri lain, majlis daerah di negeri Johor tidak bertanggungjawab kepada urusan <a href="/wiki/Tanah" title="Tanah">tanah</a>. Sebaliknya, hal-ehwal tanah ditadbir oleh <a href="/w/index.php?title=Pejabat_tanah_daerah&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pejabat tanah daerah (laman tidak wujud)">pejabat tanah daerah</a>. Setiap daerah dibahagikan lagi kepada mukim-<a href="/wiki/Mukim" title="Mukim">mukim</a> dan seorang <a href="/wiki/Penghulu" title="Penghulu">penghulu</a> dilantik untuk mewakili Pegawai Daerah dalam pentadbiran harian. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Keselamatan">Keselamatan</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Johor&veaction=edit&section=25" title="Sunting bahagian: Keselamatan" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sunting</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Johor&action=edit&section=25" title="Sunting kod sumber bahagian: Keselamatan"><span>sunting sumber</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fail:JMF_Ibrahim.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/JMF_Ibrahim.jpg/220px-JMF_Ibrahim.jpg" decoding="async" width="220" height="135" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/JMF_Ibrahim.jpg/330px-JMF_Ibrahim.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/JMF_Ibrahim.jpg/440px-JMF_Ibrahim.jpg 2x" data-file-width="685" data-file-height="420" /></a><figcaption>Sultan Ibrahim mengetuai Askar Timbalan Setia Diraja Johor ketika Sambutan Hari Keputeraan <a href="/w/index.php?title=King_George&action=edit&redlink=1" class="new" title="King George (laman tidak wujud)">King George</a> di Singapura tahun 1920</figcaption></figure> <p>Jadual Kesembilan Perlembagaan Malaysia menyatakan bahawa kerajaan persekutuan Malaysia bertanggungjawab sepenuhnya terhadap dasar dan tentera asing di negara ini. Walau bagaimanapun, Johor mempunyai tentera persendirian, satu-satunya negeri yang berbuat demikian (selain daripada kuasa-kuasa Renjer Sarawak iaitu para tentera Kerajaan Sarawak di Borneo, yang diserapkan ke dalam Rejimen Renjer Diraja sejak pembentukan Malaysia). Tentera ini iaitu Angkatan Tentera Diraja Johor (<a href="/wiki/Askar_Timbalan_Setia_Negeri_Johor" class="mw-redirect" title="Askar Timbalan Setia Negeri Johor">Askar Timbalan Setia Negeri Johor</a>), sejak 1886 berkhidmat sebagai pelindung raja-raja Johor dan hal-hal istiadat negeri. Ia salah satu unit ketenteraan yang tertua di Malaysia hari ini dan mempunyai peranan sejarah yang signifikan dalam <a href="/w/index.php?title=Pemberontakan_Singapura_1915&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pemberontakan Singapura 1915 (laman tidak wujud)">pemberontakan Singapura 1915</a> dan berkhidmat dalam kedua-dua Perang Dunia. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Pertikaian_sempadan">Pertikaian sempadan</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Johor&veaction=edit&section=26" title="Sunting bahagian: Pertikaian sempadan" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sunting</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Johor&action=edit&section=26" title="Sunting kod sumber bahagian: Pertikaian sempadan"><span>sunting sumber</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fail:Pedra_Branca_Map.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d7/Pedra_Branca_Map.svg/220px-Pedra_Branca_Map.svg.png" decoding="async" width="220" height="134" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d7/Pedra_Branca_Map.svg/330px-Pedra_Branca_Map.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d7/Pedra_Branca_Map.svg/440px-Pedra_Branca_Map.svg.png 2x" data-file-width="3478" data-file-height="2118" /></a><figcaption>Peta menunjukkan kedudukan Pulau Batu Puteh, Batuan Tengah dan Tubir Selatan</figcaption></figure> <p>Johor sebelum ini mempunyai pertikaian wilayah dengan Singapura. Berikutan penerbitan Peta Perairan Kawasan Malaysia dan Peta Sempadan Benua oleh kerajaan Malaysia pada tahun 1979 yang termasuk Pulau Batu Puteh (sekarang Pedra Branca) sebagai sebahagian daripada kedaulatan mereka, Singapura membuat bantahan rasmi pada tahun berikutnya. Pertikaian itu pada asalnya hanya menganggap satu isu, tetapi ketika kedua belah pihak sepakat untuk merujuk perkara itu ke Mahkamah Keadilan Internasional (ICJ) pada tahun 2003, pertikaian itu diperbesar untuk memasukkan dua isu lain di sekitar Pulau Batu Buteh, Batuan Tengah dan Tubir Selatan. Pada tahun 2008, ICJ memutuskan bahawa "<a href="/wiki/Pulau_Batu_Puteh" class="mw-redirect" title="Pulau Batu Puteh">Pulau Batu Puteh</a> milik Singapura, <a href="/wiki/Batuan_Tengah" title="Batuan Tengah">Batuan Tengah</a> untuk Malaysia dan <a href="/wiki/Tubir_Selatan" title="Tubir Selatan">Tubir Selatan</a> milik negeri di perairan wilayah yang terletaknya". Keputusan akhir oleh ICJ untuk memberi penghargaan kepada Pedra Branca ke Singapura adalah selaras dengan surat 1953 yang dibuat oleh <a href="/w/index.php?title=Setiausaha_Kerajaan_Negeri_Johor&action=edit&redlink=1" class="new" title="Setiausaha Kerajaan Negeri Johor (laman tidak wujud)">Setiausaha Kerajaan Negeri Johor</a> sebagai respons kepada surat persoalan mengenai Pedra Branca daripada Setiausaha Kolonial Singapura, di mana kerajaan Johor secara terbuka menyatakan bahawa tidak menuntut kepemilikan Pedra Branca walaupun mengakui bahawa Empayar Johor lama pernah memerintah kebanyakan pulau di kawasan itu. Pada tahun 2017, Malaysia merayu kes Pedra Branca berdasarkan syarat-syarat yang diperlukan oleh ICJ bahawa kes boleh disemak dalam tempoh enam bulan selepas penemuan fakta dan dalam tempoh sepuluh tahun dari tarikh penghakiman berikutan penemuan beberapa fakta. Permintaan itu digugurkan berikutan perubahan dalaman pentadbiran Malaysia yang baru pada tahun berikutnya di mana mereka mengakui kedaulatan tetap Singapura ke atas pulau itu sambil mengumumkan rancangan untuk menukar Batuan Tengah yang berada di bawah kedaulatan Malaysia kepada sebuah pulau. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Budaya">Budaya</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Johor&veaction=edit&section=27" title="Sunting bahagian: Budaya" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sunting</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Johor&action=edit&section=27" title="Sunting kod sumber bahagian: Budaya"><span>sunting sumber</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fail:The_Malay_Cultural_Village.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/19/The_Malay_Cultural_Village.jpg/220px-The_Malay_Cultural_Village.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/19/The_Malay_Cultural_Village.jpg/330px-The_Malay_Cultural_Village.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/19/The_Malay_Cultural_Village.jpg/440px-The_Malay_Cultural_Village.jpg 2x" data-file-width="3360" data-file-height="2520" /></a><figcaption>Kampung Budaya Melayu di Johor Bahru</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fail:Zapin.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/ms/thumb/0/03/Zapin.jpg/220px-Zapin.jpg" decoding="async" width="220" height="344" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/ms/0/03/Zapin.jpg 1.5x" data-file-width="300" data-file-height="469" /></a><figcaption>Zapin Johor</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fail:Chingay_Johor_2018.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Chingay_Johor_2018.jpg/220px-Chingay_Johor_2018.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Chingay_Johor_2018.jpg/330px-Chingay_Johor_2018.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Chingay_Johor_2018.jpg/440px-Chingay_Johor_2018.jpg 2x" data-file-width="2048" data-file-height="1536" /></a><figcaption>Perarakan Chingay di Johor Bahru</figcaption></figure> <p>Budaya Johor telah dipengaruhi oleh pelbagai etnik sepanjang sejarah, terutamanya oleh orang <a href="/wiki/Arab" class="mw-redirect" title="Arab">Arab</a>, Bugis dan Jawa, dengan negeri ini juga menjadi campuran budaya yang berbeza di kalangan orang Cina, India, Melayu dan <a href="/wiki/Orang_asli" title="Orang asli">orang asli</a>. </p><p>Pengaruh kebudayaan Arab yang kuat jelas dalam persembahan seni seperti <a href="/wiki/Zapin" class="mw-redirect" title="Zapin">zapin</a>, <a href="/wiki/Masri" class="mw-redirect" title="Masri">masri</a> dan <a href="/wiki/Hamdolok" title="Hamdolok">hamdolok</a> serta alat musik seperti <a href="/wiki/Gambus" title="Gambus">gambus</a>. Tarian zapin diperkenalkan pada abad ke-14 oleh para mubaligh Muslim Arab dari <a href="/w/index.php?title=Hadhramaut&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hadhramaut (laman tidak wujud)">Hadhramaut</a>,<a href="/wiki/Yaman" title="Yaman">Yaman</a>, dan pada mulanya hanya dilakukan oleh penari lelaki, walaupun penari wanita kini biasa. Tarian itu sendiri berbeza di antara lima kawasan Johor iaitu zapin tenglu dan zapin pulau (Mersing), zapin lenga (Muar), zapin pekajang (Johor Bahru), zapin koris (Batu Pahat) dan zapin parit mustar dengan zapin seri bunian (Pontian). Satu lagi warisan Arab ialah penggunaan nama Arab dengan <a href="/w/index.php?title=Wadi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wadi (laman tidak wujud)">wadi</a> (lembah) untuk kawasan yang dihuni oleh masyarakat Arab di ibu negeri seperti "wadi hana" dan "wadi hassan". </p><p>Pengaruh-pengaruh budaya Jawa dan Bugis ditemui dalam tarian <a href="/w/index.php?title=Bosara&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bosara (laman tidak wujud)">bosara</a> dan <a href="/wiki/Kuda_kepang" title="Kuda kepang">kuda kepang</a> yang diperkenalkan ke Johor sebelum awal abad ke-20 oleh kaum Bugis dan Jawa. </p><p><a href="/wiki/Kuda_kepang" title="Kuda kepang">Kuda kepang</a> dan <a href="/wiki/Zapin" class="mw-redirect" title="Zapin">zapin</a> merupakan tarian tradisional di Johor yang memiliki akar pada <a href="/wiki/Suku_Jawa" class="mw-redirect" title="Suku Jawa">kebudayaan Jawa</a> (Kuda kepang) dan <a href="/wiki/Orang_Arab" class="mw-redirect" title="Orang Arab">Arab</a> (Zapin). Kuda Kepang ialah sejenis tarian yang dipersembahkan dengan kostum yang mewah serta <a href="/wiki/Kuda" title="Kuda">kuda</a> tenunan. Ia memaparkan pahlawan-<a href="/wiki/Pahlawan" title="Pahlawan">pahlawan</a> yang berkuda berlawan dalam pertempuran yang semakinnya menjadi cergas sehingga perayaan kemenangan. India mengilhami ghazal. <a href="/wiki/Ghazal" title="Ghazal">Ghazal</a> dan <a href="/wiki/Barongan" class="mw-redirect" title="Barongan">Barongan</a> ialah tulang belakang <a href="/wiki/Nyanyian_tradisional_Melayu" title="Nyanyian tradisional Melayu">nyanyian tradisional Melayu</a>. Ghazal melibatkan segolongan kecil <a href="/wiki/Ahli_muzik" class="mw-redirect" title="Ahli muzik">ahli muzik</a> yang bermain <a href="/wiki/Alat_muzik" title="Alat muzik">alat muzik</a> moden dan tradisional, dan seringnya dipersembahkan dalam majlis rasmi. Aktiviti-aktiviti kebudayaan ini biasanya dilakukan di majlis-majlis perkahwinan dan pesta-pesta agama di Malaysia. Budaya orang asli juga unik dengan kepelbagaian tradisi yang diamalkan, seperti pembuatan senjata tradisional, ubat-ubatan, kraftangan dan cenderahati. </p><p>Masyarakat Cina mengendalikan <a href="/w/index.php?title=Perarakan_Chingay&action=edit&redlink=1" class="new" title="Perarakan Chingay (laman tidak wujud)">perarakan Chingay</a> setiap tahun di Kuil Cina Lama Johor Bahru yang menyatukan lima etnik Cina di Johor, iaitu <a href="/wiki/Kantonis" class="mw-redirect" title="Kantonis">Kantonis</a>, <a href="/wiki/Hainan" title="Hainan">Hainan</a>, <a href="/wiki/Hakka" title="Hakka">Hakka</a>, <a href="/w/index.php?title=Hoklo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hoklo (laman tidak wujud)">Hoklo</a> dan <a href="/w/index.php?title=Teochew&action=edit&redlink=1" class="new" title="Teochew (laman tidak wujud)">Teochew</a>. Kerjasama ini di kalangan budaya Cina yang berbeza di bawah organisasi sukarela menjadi simbol keharmonian di antara orang-orang Cina yang berbeza yang memperdalam warisan mereka untuk memelihara tradisi budaya mereka. <a href="/wiki/Muzium_Warisan_Cina_Johor_Bahru" title="Muzium Warisan Cina Johor Bahru">Muzium Warisan Cina Johor Bahru</a> menggambarkan sejarah penghijrahan Cina ke Johor dari abad ke-14 hingga ke-19 semasa <a href="/wiki/Dinasti_Ming" title="Dinasti Ming">dinasti Ming</a> dan <a href="/w/index.php?title=Qing&action=edit&redlink=1" class="new" title="Qing (laman tidak wujud)">Qing</a>. Penguasa Johor menggalakkan masyarakat Cina menanam gambir dan lada di kawasan pedalaman; banyak petani ini beralih kepada penanaman <a href="/wiki/Nanas" title="Nanas">nanas</a> pada abad ke-20, menjadikan Johor salah satu pengeluar buah-buahan Malaysia. </p><p>Di Johor juga terdapat beberapa jenis teater tradisional yang dikenali sebagai <a href="/wiki/Hamdolok" title="Hamdolok">Hamdolok</a>, <a href="/w/index.php?title=Wayang_Wong&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wayang Wong (laman tidak wujud)">Wayang Wong</a>, <a href="/wiki/Ketoprak" title="Ketoprak">Ketoprak</a> dan <a href="/w/index.php?title=Wayang_Kulit_Purwa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wayang Kulit Purwa (laman tidak wujud)">Wayang Kulit Purwa</a> (atau Wayang Kulit Jawa). </p><p><a href="/wiki/Pakaian_tradisional_Johor" title="Pakaian tradisional Johor">Pakaian tradisional Johor</a> termasuk: </p> <ul><li>Baju Teluk Belanga</li> <li>Kurung Johor</li> <li>Kurung Riau</li> <li>Belah kebaya panjang</li></ul> <p>Program <b>marhaban</b> a.k.a <b>bara'an</b> :<i>(Perkataan marhaban itu sendiri merupakan perkataan Bahasa Arab yang bermaksud 'selamat datang'. Boleh dikatakan sebagai mengalu-alukan kedatangan para tetamu berkunjung ke rumah. Masyarakat Jawa sering dikaitkan dengan Bara’an. " Bara'an" maksudnya Berarak sambil bermarhaban)</i> amat sinonim dengan budaya masyarakat Melayu di Johor ketika di bulan Syawal .Ianya disambut selama sebulan Aidilfitri dari 1 Syawal hingga 30 Syawal. Rombongan marhaban (biasanya lebih 10 orang) akan berkunjung dari rumah ke rumah dengan berselawat ke atas Nabi Muhammad s.a.w dengan alunan lagu yang tersendiri. Marhaban biasanya diadakan dari rumah ke rumah, di adakan di kampung, di taman perumahan, marhaban sekolah, marhaban kawan sepejabat dan marhaban bersama keluarga. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Makanan">Makanan</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Johor&veaction=edit&section=28" title="Sunting bahagian: Makanan" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sunting</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Johor&action=edit&section=28" title="Sunting kod sumber bahagian: Makanan"><span>sunting sumber</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Antara <a href="/wiki/Masakan_Johor" title="Masakan Johor">Masakan Johor</a> yang menjadi lambang negeri Johor ialah seperti: </p> <ul><li><figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fail:Mee_Bandung_Muar.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Mee_Bandung_Muar.jpg/220px-Mee_Bandung_Muar.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Mee_Bandung_Muar.jpg/330px-Mee_Bandung_Muar.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Mee_Bandung_Muar.jpg/440px-Mee_Bandung_Muar.jpg 2x" data-file-width="640" data-file-height="427" /></a><figcaption>Mi Bandung Muar</figcaption></figure><figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fail:Otak-otak_0002.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d2/Otak-otak_0002.jpg/220px-Otak-otak_0002.jpg" decoding="async" width="220" height="139" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d2/Otak-otak_0002.jpg/330px-Otak-otak_0002.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d2/Otak-otak_0002.jpg/440px-Otak-otak_0002.jpg 2x" data-file-width="1200" data-file-height="757" /></a><figcaption>Otak-Otak</figcaption></figure><b>Laksa Johor</b> : makanan yang berasal dari Johor. Ianya berbeza dari laksa Pulau Pinang kerana menggunakan santan kelapa untuk kuahnya. Mi Laksa yang digunakan berbentuk spagheti.</li> <li><b>Nasi Beringin</b> : berasal dari Muar.</li> <li><b>Mi bandung</b> :juga masakan yang berasal dari negeri Johor dan amat terkenal di <a href="/wiki/Muar" class="mw-redirect" title="Muar">Muar</a>. Perkataan ‘bandung’ tidak berasal dari Bandung, Indonesia tetapi membawa maksud pelbagai bahan-bahan yang disatukan dari pelbagai rencah. Kebiasaanya mi bandung ini diletakkan udang kering bagi menaikkan aroma dan rasa.</li> <li><b>Mi rebus</b> :ialah makanan terkenal yang terkandung mi yang di celur dan di hidangkan bersama kuahnya tersendiri, telur rebus dan bahan sampingan.</li> <li><figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fail:Telur_pindang.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/Telur_pindang.JPG/220px-Telur_pindang.JPG" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/Telur_pindang.JPG/330px-Telur_pindang.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/Telur_pindang.JPG/440px-Telur_pindang.JPG 2x" data-file-width="2592" data-file-height="1944" /></a><figcaption>Telur Pindang</figcaption></figure><b>Telur pindang</b> : amat popular di majlis-majlis perkahwinan. Telur pindang ini ialah telur ayam yang di rebus selama beberapa jam bersama-sama rempah dan daun-daun.</li> <li><b>Roti Kirai/Roti Jala</b> :Nama ini bersesuaian dengan rupanya yang seakan jala. Ianya di buat daripada adunan tepung dengan menggukan bekas acuan yang berlubang dan di masak di kuali leper. Kari ataupun serawa (santan yang di masak bersama gula merah/melaka dan daun pandan) menjadi sos yang dimakan bersama.</li> <li><b>Otak-otak</b> :Antara otak-otak yang terkenal ialah ‘otak-otak <a href="/wiki/Kempas" title="Kempas">Kempas</a>’ dan ‘otak-otak <a href="/wiki/Gelang_Patah" title="Gelang Patah">Gelang Patah</a>’.</li> <li><b>Nasi beriani Gam</b>:Amat terkenal di daerah <a href="/wiki/Batu_Pahat" title="Batu Pahat">Batu Pahat</a>. Makanan ini dipengaruhi oleh India kerana terdapat kisah seorang India Muslim telah memperkenalkan masakan ini dan akhirnya menjadi makanan tradisional negeri ini pada awal 1900 M.</li> <li><b>Soto</b>: Boleh dimakan dengan mee mahupun nasi empet yang disertai dengan kuah sup dan sambal kicap. Asalnya boleh diruntut hingga ke <a href="/wiki/Indonesia" title="Indonesia">Indonesia</a></li> <li><b>Burasak</b>:sejenis makanan orang-orang <b><a href="/wiki/Bugis" title="Bugis">Bugis</a></b>. Beras yang di bungkus dengan menggunakan daun pusang muda dan di masak besama santan. Boleh di dapati pada hari perayaan samada hari raya puasa atau hari raya korban.</li> <li><b>Nasi Ambeng</b> : Pengaruh masakan <b><a href="/wiki/Jawa" title="Jawa">Jawa</a></b> sangat kuat dan juga banyak menyumbang kepada masakan Johor. Antaranya nasi ambeng, lontong dan ungkep. Nasi ambeng adalah nasi yang dihidangkan ketika majlis yasin ataupun tahlil. Hidangan ini biasanya di sediakan untuk empat orang yang akan makan di dalam satu hidangan yang sama di mana terdapat campuran lauk termasuk serunding kelapa, mi, iakan kering dan sebagainya.</li> <li><b><a href="/w/index.php?title=Halwa_Maskat&action=edit&redlink=1" class="new" title="Halwa Maskat (laman tidak wujud)">Halwa Maskat</a> :</b> Makanan ini dipercayai merupakan hidangan pencuci mulut yang berasal dari Oman, dan turut menjadi tradisi Masyarakat Banjar. Manisan ini diperbuat daripada tepung yang dibasuh dan ditapis untuk mendapatkan pati tepung sebelum di peram selama 3 hari sebelum di masak di atas dapur, ia digaulkan bersama minyak sapi dan kismis, hidangan ini sangat rumit disediakan tetapi sangat unik dan sedap dimakan, ia sangat sukar ditemui kini kerana kerumitan membuatnya dan tiada lagi generasi kini yang ingin belajar membuat hidangan ini.</li> <li><b>Kerutup Ikan</b></li> <li><b>Asam pedas daun kesum</b></li> <li><b>Pecal</b></li> <li><b>Tauhu bakar</b></li> <li><b>Pendaram</b></li> <li><b>Rojak petis</b></li> <li><b>Air Katira</b></li> <li><b>Kacang pol</b></li> <li><b>Wajik Sirat</b></li> <li><b>Pisang Salai</b></li> <li><b>Lontong</b></li> <li><b>Botok-botok</b></li> <li><b>Rojak Asma</b></li></ul> <p>Tidak ketinggalan juga, bontrot/berkat yang datangnya dari bahasa Jawa yang membawa maksud nasi yang dibungkus atau di sediakan bagi tetamu untuk di bawa pulang apabila menghadiri majlis (perkahwinan, yasin atau tahlil). </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Cuti_dan_sambutan">Cuti dan sambutan</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Johor&veaction=edit&section=29" title="Sunting bahagian: Cuti dan sambutan" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sunting</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Johor&action=edit&section=29" title="Sunting kod sumber bahagian: Cuti dan sambutan"><span>sunting sumber</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fail:Kite_Hill.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/25/Kite_Hill.JPG/220px-Kite_Hill.JPG" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/25/Kite_Hill.JPG/330px-Kite_Hill.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/25/Kite_Hill.JPG/440px-Kite_Hill.JPG 2x" data-file-width="1984" data-file-height="1488" /></a><figcaption>Dataran Layang-Layang, Pasir Gudang</figcaption></figure> <p>Orang Johor mempunyai beberapa cuti dan perayaan sepanjang tahun termasuk <a href="/wiki/Hari_Kemerdekaan" class="mw-redirect" title="Hari Kemerdekaan">Hari Kemerdekaan</a>, sambutan <a href="/wiki/Hari_Malaysia" title="Hari Malaysia">Hari Malaysia</a>, <a href="/w/index.php?title=Hari_Keputeraan_Sultan_Johor&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hari Keputeraan Sultan Johor (laman tidak wujud)">Hari Keputeraan Sultan Johor</a> dan <a href="/w/index.php?title=Hari_Hol_Almarhum_Sultan_Johor&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hari Hol Almarhum Sultan Johor (laman tidak wujud)">Hari Hol Almarhum Sultan Johor</a>. Perayaan tempatan dan antarabangsa tambahan yang diadakan setiap tahun di ibu negeri termasuk <a href="/w/index.php?title=Bon_odori&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bon odori (laman tidak wujud)">bon odori</a> Jepun, kuda kepang dan festival seni. Selain itu, Johor terkenal dengan <a href="/w/index.php?title=Pesta_layang-layang&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pesta layang-layang (laman tidak wujud)">pesta layang-layang</a> terbesar di Malaysia yang terdapat di Pasir Gudang. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Sukan">Sukan</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Johor&veaction=edit&section=30" title="Sunting bahagian: Sukan" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sunting</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Johor&action=edit&section=30" title="Sunting kod sumber bahagian: Sukan"><span>sunting sumber</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fail:Stadium_Larkin.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Stadium_Larkin.jpg/220px-Stadium_Larkin.jpg" decoding="async" width="220" height="119" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Stadium_Larkin.jpg/330px-Stadium_Larkin.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Stadium_Larkin.jpg/440px-Stadium_Larkin.jpg 2x" data-file-width="3147" data-file-height="1706" /></a><figcaption>Pemandangan <a href="/wiki/Stadium_Tan_Sri_Dato_Haji_Hassan_Yunos" class="mw-redirect" title="Stadium Tan Sri Dato Haji Hassan Yunos">Stadium Tan Sri Dato Haji Hassan Yunos</a>, <a href="/wiki/Larkin" title="Larkin">Larkin</a></figcaption></figure> <p>Memandangkan Johor telah menjadi sebahagian daripada Tanah Melayu sejak 1957, atletnya mewakili Malaya dan kemudiannya Malaysia dalam <a href="/wiki/Sukan_Olimpik" title="Sukan Olimpik">Sukan Olimpik</a> Musim Panas, <a href="/wiki/Sukan_Komanwel" title="Sukan Komanwel">Sukan Komanwel</a>, <a href="/wiki/Sukan_Asia" title="Sukan Asia">Sukan Asia</a> dan <a href="/wiki/Sukan_Asia_Tenggara" title="Sukan Asia Tenggara">Sukan Asia Tenggara</a>. Jabatan Belia dan Sukan Negeri Johor telah ditubuhkan pada tahun 1957 untuk meningkatkan taraf sukan di negeri ini. Johor menganjurkan Sukan <a href="/w/index.php?title=Sukma&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sukma (laman tidak wujud)">Sukma</a> pada tahun 1992. Terdapat empat kompleks sukan di negeri ini dan kerajaan persekutuan juga menyediakan bantuan untuk meningkatkan kemudahan sukan. Pada 2018, sebagai sebahagian daripada rancangan kerajaan persekutuan untuk mengalihkan Muar ke pusat sukan Johor, sekitar RM15 juta diperuntukkan untuk membina dan meningkatkan kemudahan sukan di bandar. </p><p>Terletak di <a href="/wiki/Iskandar_Puteri" title="Iskandar Puteri">Iskandar Puteri</a>, <a href="/wiki/Stadium_Sultan_Ibrahim" title="Stadium Sultan Ibrahim">Stadium Sultan Ibrahim</a> adalah stadium utama untuk Johor Darul Ta'zim F.C. Pasukan ini diasaskan pada tahun 1972 sebagai PKENJ FC dan menjadi Johor FC pada tahun 1996; ia memenangi Piala FA Malaysia pada tahun 1998 dan 2016; Piala Malaysia pada tahun 1985, 1991 dan 2017; Liga Super Malaysia pada 2014, 2015, 2016, 2017 dan 2018; Piala Presiden Malaysia pada tahun 1987 dan 2009 dan Piala AFC pada tahun 2015. Pasukan bola sepak wanita negeri ini juga memenangi empat gelaran dalam Piala Tun Sharifah Rodziah pada tahun 1984, 1986, 1987 dan 1989. Stadium stadium lain di negeri ini ialah <a href="/wiki/Stadium_Tan_Sri_Dato%27_Haji_Hassan_Yunos" title="Stadium Tan Sri Dato' Haji Hassan Yunos">Stadium Tan Sri Dato' Haji Hassan Yunos</a> di Johor Bahru dan <a href="/wiki/Stadium_Perbadanan_Pasir_Gudang" class="mw-redirect" title="Stadium Perbadanan Pasir Gudang">Stadium Perbadanan Pasir Gudang</a> di Pasir Gudang. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ekonomi">Ekonomi</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Johor&veaction=edit&section=31" title="Sunting bahagian: Ekonomi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sunting</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Johor&action=edit&section=31" title="Sunting kod sumber bahagian: Ekonomi"><span>sunting sumber</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Ekonomi Johor adalah berdasarkan sektor perkhidmatan. Sebelum ini, sektor menengah menguasai ekonomi, tetapi setelah kepelbagaian ekonomi oleh kerajaan negeri, Johor tidak lagi bergantung kepada satu sektor. <a href="/w/index.php?title=Johor_Corporation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Johor Corporation (laman tidak wujud)">Johor Corporation</a> (JCorp) ialah konglomerat milik negeri yang terlibat dalam pelbagai aktiviti perniagaan di negeri dan luar negara. Menteri Besar, Datuk Seri Mohamed Khaled Nordin berkata, Johor harus menjadi <b>‘Kuala Lumpur kedua’</b> dan yakin menjadi pilihan para pelabur kerana terletak di lokasi yang baik.<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Johor terus menjadi pilihan pelabur tempatan dan asing dengan jumlah pelaburan perindustrian sebanyak RM14.9 bilion sejak Januari hingga Mei tahun 2014.<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Johor juga bakal menerima pelaburan melibatkan projek pembangunan bernilai berbilion ringgit dalam beberapa tahun mendatang di bawah Pelaburan Iskandar Malaysia. </p><p>Johor menjadi di antara negeri yang menjadi penyumbang utama kepada momentum pertumbuhan nasional selain kawasan <a href="/wiki/Lembah_Klang" title="Lembah Klang">Lembah Klang</a>. Johor mempunyai pelabuhan moden dan prasarana yang baik, kelas pertengahan yang besar serta kesepaduan masyarakat majmuknya. Kerajaan negeri bertekad untuk menjadikan Johor sebagai pusat pertumbuhan ekonomi paling pesat di negara ini, apatah lagi berada di kedudukan yang amat strategik. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fail:Logo_Iskandar_Malaysia.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/ms/thumb/4/44/Logo_Iskandar_Malaysia.svg/220px-Logo_Iskandar_Malaysia.svg.png" decoding="async" width="220" height="110" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/ms/thumb/4/44/Logo_Iskandar_Malaysia.svg/330px-Logo_Iskandar_Malaysia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/ms/thumb/4/44/Logo_Iskandar_Malaysia.svg/440px-Logo_Iskandar_Malaysia.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="299" /></a><figcaption>Iskandar Malaysia</figcaption></figure> <p>Pada tahun 2017, Keluaran Dalam Negara Kasar (KDNK) Johor adalah RM104.4 bilion, yang ketiga tertinggi di kalangan negara-negara Malaysia selepas Selangor dan Sarawak, sementara pendapatan median adalah RM5,652 dan kadar pengangguran adalah 3.6%. Setahun sebelum ini, kadar pertumbuhan ekonomi negara ialah 5.7% dan ia menyumbang 9.4% daripada KDNK Malaysia, dengan KDNK per kapita pada RM31,952. Negeri ini mempunyai jumlah tenaga kerja sebanyak 1.639 juta orang. Sektor utama yang menyumbang kepada KDNK Johor pada tahun 2015 ialah perkhidmatan (41.0%), perkilangan (30.7%), pertanian (14.9%), pembinaan (5.8%) dan perlombongan (0.4%). </p><p>Kawasan Pembangunan Iskandar dan Wilayah Ekonomi Johor Selatan (<a href="/wiki/Iskandar_Malaysia" title="Iskandar Malaysia">Iskandar Malaysia</a>), yang merangkumi pusat bandar <a href="/wiki/Johor_Bahru" title="Johor Bahru">Johor Bahru</a>, <a href="/wiki/Iskandar_Puteri" title="Iskandar Puteri">Iskandar Puteri</a>, <a href="/wiki/Daerah_Kulai" title="Daerah Kulai">Daerah Kulai</a>, <a href="/wiki/Pasir_Gudang" title="Pasir Gudang">Pasir Gudang</a> dan <a href="/wiki/Pontian" class="mw-redirect" title="Pontian">Pontian</a> Selatan, merupakan zon pembangunan utama di negeri ini dengan keluasan 221,634 hektar (2,216.34 km2). Johor Selatan memberi tumpuan kepada perdagangan dan perkhidmatan; barat Johor memberi tumpuan kepada pembuatan, perniagaan dan pertanian moden; timur Johor memberi tumpuan kepada <a href="/wiki/Ekopelancongan" title="Ekopelancongan">ekopelancongan</a>; dan tengah Johor memberi tumpuan kepada kedua-dua ekopelancongan dan ekonomi sektor utama. </p><p>Baru-baru ini, <a href="/w/index.php?title=Industri_pelancongan_perubatan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Industri pelancongan perubatan (laman tidak wujud)">industri pelancongan perubatan</a> telah berkembang dengan kedatangan 27,500 pelancong perubatan pada tahun 2012 dan 33,700 pada tahun 2014. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Perindustrian">Perindustrian</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Johor&veaction=edit&section=32" title="Sunting bahagian: Perindustrian" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sunting</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Johor&action=edit&section=32" title="Sunting kod sumber bahagian: Perindustrian"><span>sunting sumber</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Sebelum kepelbagaian ekonomi baru-baru ini, Johor dan Sarawak telah berkembang dengan pelaburan pembuatan tertinggi. Dari 2013 hingga 2017, terdapat sejumlah pelaburan bernilai RM114.9 bilion dalam pembuatan di negeri ini. Pada tahun 2017, RM16.8 bilion datang daripada pelaburan langsung domestik dan RM5.1 bilion datang daripada pelaburan langsung asing, dengan Australia, China dan <a href="/wiki/Amerika_Syarikat" title="Amerika Syarikat">Amerika Syarikat</a> menjadi tiga pelabur asing dalam pembuatan. Kawasan industri perindustrian pada tahun 2015 adalah 144 km2 (56 mil persegi) atau 0.75% daripada jumlah tanah di Johor. Pada tahun 2000, industri terbesar di Johor ialah industri fabrikasi <a href="/wiki/Logam" title="Logam">logam</a> dan <a href="/w/index.php?title=Jentera&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jentera (laman tidak wujud)">jentera</a>, mencakupi 27.6% daripada semua industri perkilangan di negeri ini, diikuti oleh keluaran <a href="/wiki/Kimia" title="Kimia">kimia</a>, <a href="/wiki/Petroleum" title="Petroleum">petroleum</a> dan <a href="/wiki/Getah" title="Getah">getah</a> (20.1%) dan <a href="/w/index.php?title=Produk_kayu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Produk kayu (laman tidak wujud)">produk kayu</a> dan <a href="/wiki/Perabot" title="Perabot">perabot</a> (14.1%). </p><p> Kawasan-kawasan perindustrian di seluruh negeri Johor</p><figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fail:Taman_Johor_Industrial_Area.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/Taman_Johor_Industrial_Area.JPG/220px-Taman_Johor_Industrial_Area.JPG" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/Taman_Johor_Industrial_Area.JPG/330px-Taman_Johor_Industrial_Area.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/Taman_Johor_Industrial_Area.JPG/440px-Taman_Johor_Industrial_Area.JPG 2x" data-file-width="1632" data-file-height="1224" /></a><figcaption>Kawasan Perindustrian Taman Johor</figcaption></figure> <ol><li><a href="/w/index.php?title=Kawasan_Perindustrian_Bakri&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kawasan Perindustrian Bakri (laman tidak wujud)">Kawasan Perindustrian Bakri</a> , 84200 <a href="/wiki/Bakri" class="mw-redirect" title="Bakri">Bakri</a> , <a href="/wiki/Muar" class="mw-redirect" title="Muar">Muar</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kawasan_Perindustrian_Tanjung_Agas&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kawasan Perindustrian Tanjung Agas (laman tidak wujud)">Kawasan Perindustrian Tanjung Agas</a> , 84000 <a href="/wiki/Daerah_Tangkak" title="Daerah Tangkak">Tangkak</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kawasan_Perindustrian_Timur&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kawasan Perindustrian Timur (laman tidak wujud)">Kawasan Perindustrian Timur</a> , 81300 <a href="/wiki/Skudai" class="mw-redirect" title="Skudai">Skudai</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kawasan_Perindustrian_Tangkak&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kawasan Perindustrian Tangkak (laman tidak wujud)">Kawasan Perindustrian Tangkak</a> , 84900 <a href="/wiki/Daerah_Tangkak" title="Daerah Tangkak">Tangkak</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kawasan_Perindustrian_Segamat_I_%26_II&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kawasan Perindustrian Segamat I & II (laman tidak wujud)">Kawasan Perindustrian Segamat I & II</a> , 85000 <a href="/wiki/Segamat" class="mw-redirect" title="Segamat">Segamat</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kawasan_Perindustrian_Cemerlang&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kawasan Perindustrian Cemerlang (laman tidak wujud)">Kawasan Perindustrian Cemerlang</a> , 81800 <a href="/wiki/Ulu_Tiram" title="Ulu Tiram">Ulu Tiram</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kawasan_Perindustrian_Mersing&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kawasan Perindustrian Mersing (laman tidak wujud)">Kawasan Perindustrian Mersing</a> , 86800 <a href="/wiki/Mersing" class="mw-disambig" title="Mersing">Mersing</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kawasan_Zon_Perindustrian_Bebas,_Pelabuhan_Tanjung_Pelepas&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kawasan Zon Perindustrian Bebas, Pelabuhan Tanjung Pelepas (laman tidak wujud)">Kawasan Zon Perindustrian Bebas, Pelabuhan Tanjung Pelepas</a> , 81560 <a href="/wiki/Gelang_Patah" title="Gelang Patah">Gelang Patah</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kawasan_Perindustrian_Dato_Onn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kawasan Perindustrian Dato Onn (laman tidak wujud)">Kawasan Perindustrian Dato Onn</a> , 80350 <a href="/wiki/Johor_Bahru" title="Johor Bahru">Johor Bahru</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kawasan_Perindustrian_i-Park&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kawasan Perindustrian i-Park (laman tidak wujud)">Kawasan Perindustrian i-Park</a> , 81100 <a href="/w/index.php?title=Bandar_Indahpura&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bandar Indahpura (laman tidak wujud)">Bandar Indahpura</a> , <a href="/wiki/Daerah_Kulai" title="Daerah Kulai">Kulai</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kawasan_Perindustrian_Kelapa_Sawit&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kawasan Perindustrian Kelapa Sawit (laman tidak wujud)">Kawasan Perindustrian Kelapa Sawit</a> , 81000 <a href="/wiki/Daerah_Kulai" title="Daerah Kulai">Kulai</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kawasan_Perindustrian_Dewani&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kawasan Perindustrian Dewani (laman tidak wujud)">Kawasan Perindustrian Dewani</a> , 81100 <a href="/wiki/Johor_Bahru" title="Johor Bahru">Johor Bahru</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kawasan_Perindustrian_Taman_Johor&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kawasan Perindustrian Taman Johor (laman tidak wujud)">Kawasan Perindustrian Taman Johor</a> , 81200 <a href="/wiki/Johor_Bahru" title="Johor Bahru">Johor Bahru</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kawasan_Perindustrian_Kempas&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kawasan Perindustrian Kempas (laman tidak wujud)">Kawasan Perindustrian Kempas</a> , 81200 <a href="/wiki/Johor_Bahru" title="Johor Bahru">Johor Bahru</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kawasan_Perindustrian_Larkin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kawasan Perindustrian Larkin (laman tidak wujud)">Kawasan Perindustrian Larkin</a> , 80350 <a href="/wiki/Johor_Bahru" title="Johor Bahru">Johor Bahru</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kawasan_Perindustrian_Permas_Jaya&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kawasan Perindustrian Permas Jaya (laman tidak wujud)">Kawasan Perindustrian Permas Jaya</a> , 81750 <a href="/wiki/Johor_Bahru" title="Johor Bahru">Johor Bahru</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kawasan_Perindustrian_Lukut&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kawasan Perindustrian Lukut (laman tidak wujud)">Kawasan Perindustrian Lukut</a> , 81900 <a href="/wiki/Kota_Tinggi" class="mw-redirect" title="Kota Tinggi">Kota Tinggi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kawasan_Perindustrian_Bandar_Penawar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kawasan Perindustrian Bandar Penawar (laman tidak wujud)">Kawasan Perindustrian Bandar Penawar</a> , 81930 <a href="/wiki/Kota_Tinggi" class="mw-redirect" title="Kota Tinggi">Kota Tinggi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kawasan_Perindustrian_Kluang&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kawasan Perindustrian Kluang (laman tidak wujud)">Kawasan Perindustrian Kluang</a> , 86000 <a href="/wiki/Kluang" class="mw-disambig" title="Kluang">Kluang</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kawasan_Perindustrian_Pasir_Gudang&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kawasan Perindustrian Pasir Gudang (laman tidak wujud)">Kawasan Perindustrian Pasir Gudang</a> , 81700 <a href="/wiki/Pasir_Gudang" title="Pasir Gudang">Pasir Gudang</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kawasan_Perindustrian_Mount_Austin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kawasan Perindustrian Mount Austin (laman tidak wujud)">Kawasan Perindustrian Mount Austin</a> , 81100 <a href="/wiki/Johor_Bahru" title="Johor Bahru">Johor Bahru</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kawasan_Perindustrian_Pontian&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kawasan Perindustrian Pontian (laman tidak wujud)">Kawasan Perindustrian Pontian</a> , 82000 <a href="/wiki/Pontian" class="mw-redirect" title="Pontian">Pontian</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kawasan_Perindustrian_Senai&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kawasan Perindustrian Senai (laman tidak wujud)">Kawasan Perindustrian Senai</a> , Fasa 11 , 81400 <a href="/wiki/Senai" title="Senai">Senai</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kawasan_Perindustrian_Senai_High_Tech_Park&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kawasan Perindustrian Senai High Tech Park (laman tidak wujud)">Kawasan Perindustrian Senai High Tech Park</a> , 81400 <a href="/wiki/Senai" title="Senai">Senai</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kawasan_Perindustrian_Tampoi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kawasan Perindustrian Tampoi (laman tidak wujud)">Kawasan Perindustrian Tampoi</a> , 81200 <a href="/wiki/Johor_Bahru" title="Johor Bahru">Johor Bahru</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kawasan_Perindustrian_Temenggong,off_Jln_Tampoi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kawasan Perindustrian Temenggong,off Jln Tampoi (laman tidak wujud)">Kawasan Perindustrian Temenggong,off Jln Tampoi</a> , 81100 <a href="/wiki/Johor_Bahru" title="Johor Bahru">Johor Bahru</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kawasan_Perindustrian_Sri_Gading&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kawasan Perindustrian Sri Gading (laman tidak wujud)">Kawasan Perindustrian Sri Gading</a> , 83300 <a href="/wiki/Batu_Pahat" title="Batu Pahat">Batu Pahat</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kawasan_Perindustrian_Seri_Purnama&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kawasan Perindustrian Seri Purnama (laman tidak wujud)">Kawasan Perindustrian Seri Purnama</a> , 81100 <a href="/wiki/Johor_Bahru" title="Johor Bahru">Johor Bahru</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kawasan_Perindustrian_Tebrau_I,_II,_III_%26_IV&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kawasan Perindustrian Tebrau I, II, III & IV (laman tidak wujud)">Kawasan Perindustrian Tebrau I, II, III & IV</a> , 81100 <a href="/wiki/Johor_Bahru" title="Johor Bahru">Johor Bahru</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kawasan_Perindustrian_Tongkang_Pecah&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kawasan Perindustrian Tongkang Pecah (laman tidak wujud)">Kawasan Perindustrian Tongkang Pecah</a> , 83000 <a href="/wiki/Batu_Pahat" title="Batu Pahat">Batu Pahat</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kawasan_Perindustrian_SiLC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kawasan Perindustrian SiLC (laman tidak wujud)">Kawasan Perindustrian SiLC</a> , 79200 <a href="/wiki/Iskandar_Puteri" title="Iskandar Puteri">Iskandar Puteri</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kawasan_Miel_Seri_Alam&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kawasan Miel Seri Alam (laman tidak wujud)">Kawasan Miel Seri Alam</a> , 81750 <a href="/wiki/Masai" title="Masai">Masai</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kawasan_Perindustrian_Tanjung_Langsat&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kawasan Perindustrian Tanjung Langsat (laman tidak wujud)">Kawasan Perindustrian Tanjung Langsat</a> , 81700 <a href="/wiki/Pasir_Gudang" title="Pasir Gudang">Pasir Gudang</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kawasan_Perindustrian_Taman_Universiti&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kawasan Perindustrian Taman Universiti (laman tidak wujud)">Kawasan Perindustrian Taman Universiti</a> , 81300 <a href="/wiki/Skudai" class="mw-redirect" title="Skudai">Skudai</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kawasan_Perindustrian_Bukit_Pasir&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kawasan Perindustrian Bukit Pasir (laman tidak wujud)">Kawasan Perindustrian Bukit Pasir</a> , 84600 <a href="/wiki/Muar" class="mw-redirect" title="Muar">Muar</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kawasan_Perindustrian_Nusa_Cemerlang&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kawasan Perindustrian Nusa Cemerlang (laman tidak wujud)">Kawasan Perindustrian Nusa Cemerlang</a> , 81550 <a href="/wiki/Gelang_Patah" title="Gelang Patah">Gelang Patah</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kota_Putri_Industrial_Park&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kota Putri Industrial Park (laman tidak wujud)">Kota Putri Industrial Park</a> , 81750 <a href="/wiki/Masai" title="Masai">Masai</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Taman_Teknologi_Johor&action=edit&redlink=1" class="new" title="Taman Teknologi Johor (laman tidak wujud)">Taman Teknologi Johor</a> , 81400 <a href="/wiki/Senai" title="Senai">Senai</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Taman_Industri_Damaiplus&action=edit&redlink=1" class="new" title="Taman Industri Damaiplus (laman tidak wujud)">Taman Industri Damaiplus</a> , 83000 <a href="/wiki/Batu_Pahat" title="Batu Pahat">Batu Pahat</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Taman_Industri_Jaya&action=edit&redlink=1" class="new" title="Taman Industri Jaya (laman tidak wujud)">Taman Industri Jaya</a> , 81300 <a href="/wiki/Skudai" class="mw-redirect" title="Skudai">Skudai</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Taman_Industri_Sri_Sulong&action=edit&redlink=1" class="new" title="Taman Industri Sri Sulong (laman tidak wujud)">Taman Industri Sri Sulong</a> , 83500 <a href="/wiki/Batu_Pahat" title="Batu Pahat">Batu Pahat</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Taman_Perindustrian_Berjaya&action=edit&redlink=1" class="new" title="Taman Perindustrian Berjaya (laman tidak wujud)">Taman Perindustrian Berjaya</a> , 81300 <a href="/wiki/Skudai" class="mw-redirect" title="Skudai">Skudai</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Taman_Perindustrian_Dewani&action=edit&redlink=1" class="new" title="Taman Perindustrian Dewani (laman tidak wujud)">Taman Perindustrian Dewani</a> , 81100 <a href="/wiki/Johor_Bahru" title="Johor Bahru">Johor Bahru</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Taman_Perindustrian_JB_Perdana&action=edit&redlink=1" class="new" title="Taman Perindustrian JB Perdana (laman tidak wujud)">Taman Perindustrian JB Perdana</a> , 81300 <a href="/wiki/Skudai" class="mw-redirect" title="Skudai">Skudai</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Taman_Perindustrian_Maju_Jaya,_Skudai&action=edit&redlink=1" class="new" title="Taman Perindustrian Maju Jaya, Skudai (laman tidak wujud)">Taman Perindustrian Maju Jaya, Skudai</a> , 81300 <a href="/wiki/Skudai" class="mw-redirect" title="Skudai">Skudai</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Taman_Perindustrian_Murni&action=edit&redlink=1" class="new" title="Taman Perindustrian Murni (laman tidak wujud)">Taman Perindustrian Murni</a> , 81400 <a href="/wiki/Senai" title="Senai">Senai</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Taman_Perindustrian_Pulai&action=edit&redlink=1" class="new" title="Taman Perindustrian Pulai (laman tidak wujud)">Taman Perindustrian Pulai</a> , 81300 <a href="/wiki/Skudai" class="mw-redirect" title="Skudai">Skudai</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Taman_Perindustrian_Sri_Plentong&action=edit&redlink=1" class="new" title="Taman Perindustrian Sri Plentong (laman tidak wujud)">Taman Perindustrian Sri Plentong</a> , 81750 <a href="/wiki/Masai" title="Masai">Masai</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Taman_Perindustrian_Dato_Yunus_Sulaiman&action=edit&redlink=1" class="new" title="Taman Perindustrian Dato Yunus Sulaiman (laman tidak wujud)">Taman Perindustrian Dato Yunus Sulaiman</a>, 81120 <a href="/wiki/Skudai" class="mw-redirect" title="Skudai">Skudai</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Taman_Teknologi_Johor&action=edit&redlink=1" class="new" title="Taman Teknologi Johor (laman tidak wujud)">Taman Teknologi Johor</a> , 81400 <a href="/wiki/Senai" title="Senai">Senai</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tampoi_Industrial_Park&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tampoi Industrial Park (laman tidak wujud)">Tampoi Industrial Park</a> , 81200 <a href="/wiki/Johor_Bahru" title="Johor Bahru">Johor Bahru</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Taman_Universiti_Industrial_Park&action=edit&redlink=1" class="new" title="Taman Universiti Industrial Park (laman tidak wujud)">Taman Universiti Industrial Park</a> , 81300 <a href="/wiki/Skudai" class="mw-redirect" title="Skudai">Skudai</a></li></ol> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Pertanian">Pertanian</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Johor&veaction=edit&section=33" title="Sunting bahagian: Pertanian" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sunting</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Johor&action=edit&section=33" title="Sunting kod sumber bahagian: Pertanian"><span>sunting sumber</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fail:Intergrasi_antara_nanas_dan_kelapa_sawit.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9d/Intergrasi_antara_nanas_dan_kelapa_sawit.JPG/220px-Intergrasi_antara_nanas_dan_kelapa_sawit.JPG" decoding="async" width="220" height="140" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9d/Intergrasi_antara_nanas_dan_kelapa_sawit.JPG/330px-Intergrasi_antara_nanas_dan_kelapa_sawit.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9d/Intergrasi_antara_nanas_dan_kelapa_sawit.JPG/440px-Intergrasi_antara_nanas_dan_kelapa_sawit.JPG 2x" data-file-width="2205" data-file-height="1408" /></a><figcaption>Penanaman integrasi berperingkat nanas di ladang kelapa sawit <a href="/wiki/Rengit" title="Rengit">Rengit</a>, Johor.</figcaption></figure> <p>Sektor pertanian utama di negeri ini ialah ladang <a href="/wiki/Kelapa_sawit" title="Kelapa sawit">kelapa sawit</a>, <a href="/w/index.php?title=Ladang_getah&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ladang getah (laman tidak wujud)">ladang getah</a> dan hasil. Pada tahun 2015, kawasan tanah yang digunakan untuk pertanian di Johor meliputi 11,555 km2 (4,461 mil persegi), 60.15% negara, dengan ladang lain termasuk <a href="/wiki/Herba" title="Herba">herba</a> dan <a href="/wiki/Rempah" title="Rempah">rempah</a>-rempah. Pada tahun 2016, ladang kelapa sawit merangkumi 7,456 km2 (2,879 meter persegi) (38.8% daripada jumlah kawasan tanah), menjadikan kawasan ladang ketiga terbesar di Malaysia selepas Sabah dan Sarawak. Pasar-<a href="/wiki/Pasar_tani" title="Pasar tani">pasar tani</a> diwujudkan untuk mengedarkan hasil pertanian yang terletak di sekitar negeri. </p><p>Johor ialah negeri penghasil buah terbesar di Malaysia, dengan jumlah kawasan perladangan berjumlah 414 km2 (160 mil persegi) dan jumlah penuaian kawasan sebanyak 305 km2 (118 meter persegi). Kira-kira 532,249 tan buah dihasilkan pada tahun 2016, dengan Daerah Segamat yang mempunyai kawasan penanaman dan penuaian buah terbesar terbesar di negeri ini dengan keluasan 111 km2 (43 meter persegi) dan 66 km2 (25 meter persegi) manakala <a href="/wiki/Daerah_Kluang" title="Daerah Kluang">Daerah Kluang</a> mempunyai jumlah pengeluaran buah tertinggi sebanyak 163,714 ton. Pada tahun yang sama, Johor merupakan pengeluar sayuran kedua terbesar di kalangan semua negeri di Malaysia selepas Pahang, dengan keluasan 154 km2 (59 meter persegi) dan jumlah penuaian sebanyak 143 km2 (55 meter persegi). Daerah Kluang juga mempunyai kawasan perladangan dan penuaian sayur-sayuran terbesar, dengan keluasan 36 km2 (14 meter persegi), dan jumlah pengeluaran sayuran tertinggi sebanyak 60,102 tan. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Pelancongan">Pelancongan</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Johor&veaction=edit&section=34" title="Sunting bahagian: Pelancongan" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sunting</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Johor&action=edit&section=34" title="Sunting kod sumber bahagian: Pelancongan"><span>sunting sumber</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div><p> Negeri Johor mempunyai banyak tarikan pelancongan, terutamanya:</p><figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fail:Kota_Johor_Lama_Museum.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/Kota_Johor_Lama_Museum.JPG/220px-Kota_Johor_Lama_Museum.JPG" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/Kota_Johor_Lama_Museum.JPG/330px-Kota_Johor_Lama_Museum.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/Kota_Johor_Lama_Museum.JPG/440px-Kota_Johor_Lama_Museum.JPG 2x" data-file-width="1984" data-file-height="1488" /></a><figcaption>Muzium Kota Johor Lama</figcaption></figure> <ul><li><b><a href="/wiki/Desaru" title="Desaru">Desaru</a></b>: Memiliki pantai-pantai yang cantik dan permai serta padang golf di pantai yang menghadap <a href="/wiki/Laut_China_Selatan" title="Laut China Selatan">Laut China Selatan</a>;</li> <li><b><a href="/wiki/Johor_Bahru" title="Johor Bahru">Johor Bahru</a></b>: Merupakan pusat membeli-belah, mempunyai gedung-gedung membeli-belah yang banyak di sekitar bandaraya dan taman-taman tema yang bertaraf dunia seperti <a href="/wiki/Legoland_Malaysia" title="Legoland Malaysia">Legoland Malaysia</a>, <a href="/wiki/Puteri_Harbour_Family_Theme_Park" title="Puteri Harbour Family Theme Park">Puteri Harbour Family Theme Park</a>, <a href="/w/index.php?title=Angry_Birds_Activity_Park_Johor_Bahru&action=edit&redlink=1" class="new" title="Angry Birds Activity Park Johor Bahru (laman tidak wujud)">Angry Birds Activity Park Johor Bahru</a><sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, <a href="/w/index.php?title=KSL_Dinosaur_Water_Park_in_Johor&action=edit&redlink=1" class="new" title="KSL Dinosaur Water Park in Johor (laman tidak wujud)">KSL Dinosaur Water Park in Johor</a> <sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> dan <a href="/w/index.php?title=Austin_Water_Park&action=edit&redlink=1" class="new" title="Austin Water Park (laman tidak wujud)">Austin Water Park</a></li> <li><b><a href="/wiki/Kota_Tinggi" class="mw-redirect" title="Kota Tinggi">Kota Tinggi</a></b>: Meyimpan banyak tinggalan sejarah dan mempunyai air terjun yang ketinggianya 34 meter.</li> <li><b><a href="/wiki/Kukup" title="Kukup">Kukup</a></b>: Merupakan sebuah kampung nelayan dengan restoran-restoran makanan laut yang dibina diatas laut dan mempunyai sebuah jeti di Serkat untuk ke <b><a href="/wiki/Tanjung_Balai" title="Tanjung Balai">Tanjung Balai</a></b> dan <b><a href="/wiki/Kota_Batam" class="mw-redirect" title="Kota Batam">Kota Batam</a></b> di <a href="/wiki/Indonesia" title="Indonesia">Indonesia</a></li> <li><b><a href="/wiki/Muar" class="mw-redirect" title="Muar">Muar</a></b>: Sebuah Bandar Di-Raja yang cantik di tebing <b><a href="/wiki/Sungai_Muar" title="Sungai Muar">Sungai Muar</a></b> dan nikmatilah keindahan Bandar Di-Raja ini dengan menelusuri Sungai Muar dengan menaiki bot pelancong di Tanjung Emas.</li> <li><b><a href="/wiki/Tanjung_Piai" title="Tanjung Piai">Tanjung Piai</a></b>: Merupakan tanah yang paling selatan atau yang paling hujung di <a href="/wiki/Benua" title="Benua">benua</a> <a href="/wiki/Asia" title="Asia">Asia</a>.</li> <li><b><a href="/wiki/Gunung_Ledang" title="Gunung Ledang">Gunung Ledang</a></b>: Merupakan puncak yang tertinggi (1276m) di Negeri Johor dan air terjun yang mendamaikan di kaki gunung.</li> <li><b><a href="/wiki/Mersing" class="mw-disambig" title="Mersing">Mersing</a></b>: Mempunyai lebih 7 pulau-pulau yang cantik dan pantai berpasir yang menawan, sangat sesuai untuk akitiviti bersama keluarga di hujung minggu atau cuti umum.</li> <li><b><a href="/wiki/Kulai" title="Kulai">Kulai</a></b><a href="/wiki/Kulai" title="Kulai">:</a> Daerah Kulai menjadi pintu masuk utama ke negeri Johor oleh para pelancong yang menggunakan pengangkutan udara melalui Lapangan Terbang Antarabangsa Sultan Ismail (Senai Airport) yang terletak di Senai. Johor Premium Outlets merupakan pusat beli-belah yang utama di Iskandar Malaysia terletak di Daerah Kulai. Johor Premium Outlets merupakan premium outlets yang pertama dibina di Asia Tenggara. Johor Premium Outlets dibuka secara rasmi pada 11 Disember 2011.</li> <li><b><a href="/wiki/Ayer_Hitam" class="mw-redirect mw-disambig" title="Ayer Hitam">Ayer Hitam</a></b>: Terkenal dengan tempat membeli-belah barangan tembikar, kraftangan, pasu, patung mainan dan macam-macam lagi. Selain tu, Ayer Hitam juga popular dengan pusat menjual barangan perkahwinan sepertimana yang terdapat di Nilai 3, <a href="/wiki/Negeri_Sembilan" title="Negeri Sembilan">Negeri Sembilan</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Pelaburan_asing">Pelaburan asing</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Johor&veaction=edit&section=35" title="Sunting bahagian: Pelaburan asing" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sunting</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Johor&action=edit&section=35" title="Sunting kod sumber bahagian: Pelaburan asing"><span>sunting sumber</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Pada tahun 2014, negara asing utama yang melabur di Johor ialah Singapura (RM6.7 bilion), Amerika Syarikat (RM5.4 bilion), Jepun (RM4.6 bilion), <a href="/wiki/Belanda" title="Belanda">Belanda</a> (RM3.1 bilion), China (RM1.37 bilion) dan jumlah yang lebih kecil dari negara-negara seperti Indonesia, <a href="/wiki/Korea" title="Korea">Korea</a> Selatan, <a href="/wiki/Jerman" title="Jerman">Jerman</a> dan <a href="/wiki/India" title="India">India</a>, dengan negeri itu menerima pelaburan langsung asing (FDI) bernilai RM7.9 bilion, yang kedua tertinggi di kalangan semua negeri di Malaysia selepas Sarawak. Syarikat asing utama dengan FDI di negeri ini datang dari <a href="/wiki/United_Kingdom" title="United Kingdom">United Kingdom</a>, Korea Selatan dan China. </p><p>Oleh kerana kedekatannya dengan Singapura, manfaat negeri dari pelabur dan pelancong Singapura. Dari 1990 hingga 1992, pelaburan Singapura yang diluluskan di Johor berjumlah kira-kira US $ 500 juta dalam 272 projek. Pada tahun 1994, pelaburan dari Singapura hampir 40% daripada jumlah pelaburan asing negeri. Kerajaan juga mempunyai dasar "berkembar dengan Singapura" untuk mempromosikan pembangunan perindustrian mereka, yang meningkatkan pergerakan orang dan barang antara kedua belah pihak. Hubungan ekonomi yang erat antara kedua-duanya bermula dengan penubuhan <a href="/w/index.php?title=Pertumbuhan_Segi_Tiga_Indonesia%E2%80%94Malaysia%E2%80%94Singapura&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pertumbuhan Segi Tiga Indonesia—Malaysia—Singapura (laman tidak wujud)">Pertumbuhan Segi Tiga Indonesia—Malaysia—Singapura</a> (SIJORI Growth Triangle) pada tahun 1989. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Infrastruktur">Infrastruktur</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Johor&veaction=edit&section=36" title="Sunting bahagian: Infrastruktur" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sunting</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Johor&action=edit&section=36" title="Sunting kod sumber bahagian: Infrastruktur"><span>sunting sumber</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fail:Pengerang_Integrated_Petroleum_Complex.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9c/Pengerang_Integrated_Petroleum_Complex.png/220px-Pengerang_Integrated_Petroleum_Complex.png" decoding="async" width="220" height="134" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9c/Pengerang_Integrated_Petroleum_Complex.png/330px-Pengerang_Integrated_Petroleum_Complex.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9c/Pengerang_Integrated_Petroleum_Complex.png/440px-Pengerang_Integrated_Petroleum_Complex.png 2x" data-file-width="1303" data-file-height="795" /></a><figcaption>Kompleks Bersepadu Petroleum Pengerang</figcaption></figure> <p>Jabatan Perancangan Ekonomi Johor bertanggungjawab untuk semua perancangan dan pembangunan infrastruktur awam di negeri ini manakala Jabatan Landskap bertanggungjawab untuk pembangunan landskap negeri. Sejak Rancangan Malaysia Kesembilan (RMK9), Koridor Selatan Johor menjadi tumpuan pembangunan. Pada tahun 2010, jumlah tanah negeri yang digunakan untuk bangunan komersil ialah 21.53 km2 (8.31 batu persegi), dengan Daerah Johor Bahru merangkumi 12.99 km2 (5.02 batu persegi) atau 63.5%. Sejak 2012, sekitar RM2.63 bilion telah diperuntukkan oleh kerajaan persekutuan dan negeri untuk 33 projek infrastruktur di Pengerang di tenggara Johor. Bajet negeri 2015 termasuk membelanjakan lebih daripada RM500 juta bagi pembangunan pada tahun berikutnya, jumlah tertinggi yang pernah diperuntukkan. Kerajaan negeri juga memastikan projek-projek infrastruktur dan pembangunan akan dikembangkan ke semua daerah di negeri ini dengan enam bidang tumpuan yang digariskan dalam pelan pembangunan strategik kerajaan negeri pada tahun 2018. Pada tahun yang sama, kerajaan persekutuan memperuntukkan RM250 juta untuk tiga projek infrastruktur untuk meningkatkan perhubungan dan aksesibiliti dalam ibu negeri. Berikutan perubahan baru dalam pentadbiran kerajaan negeri baru-baru ini, kerajaan baru juga berjanji untuk menyediakan infrastruktur yang lebih baik untuk pelabur dengan memperbaiki rangkaian jalan raya, menyediakan bekalan air yang mencukupi bagi kilang-kilang dan membina stesen-stesen untuk penjanaan elektrik sambil menolak syarikat asing yang menyamar di balik hijau teknologi untuk menggunakan negeri itu sebagai tapak pelupusan sisa pepejal. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Sumber_air_dan_tenaga">Sumber air dan tenaga</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Johor&veaction=edit&section=37" title="Sunting bahagian: Sumber air dan tenaga" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sunting</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Johor&action=edit&section=37" title="Sunting kod sumber bahagian: Sumber air dan tenaga"><span>sunting sumber</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fail:TNB_Tenaga_Nasional_Berhad_Electricity_utilities_HQ_Johor_Bahru_-_panoramio.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/TNB_Tenaga_Nasional_Berhad_Electricity_utilities_HQ_Johor_Bahru_-_panoramio.jpg/220px-TNB_Tenaga_Nasional_Berhad_Electricity_utilities_HQ_Johor_Bahru_-_panoramio.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/TNB_Tenaga_Nasional_Berhad_Electricity_utilities_HQ_Johor_Bahru_-_panoramio.jpg/330px-TNB_Tenaga_Nasional_Berhad_Electricity_utilities_HQ_Johor_Bahru_-_panoramio.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/TNB_Tenaga_Nasional_Berhad_Electricity_utilities_HQ_Johor_Bahru_-_panoramio.jpg/440px-TNB_Tenaga_Nasional_Berhad_Electricity_utilities_HQ_Johor_Bahru_-_panoramio.jpg 2x" data-file-width="3264" data-file-height="2448" /></a><figcaption>TNB Cawangan Johor Bahru</figcaption></figure> <p>Cawangan elektrik di negeri ini diuruskan oleh Tenaga Nasional Bhd (TNB). Kebanyakan tenaga elektrik dihasilkan oleh loji arang batu dan gas. Loji tenaga arang batu mempunyai kapasiti 700 MW pada tahun 2007 dan 3,100 MW pada 2016, yang berasal dari Stesen Tenaga Tanjung Bin di Pontian. Dua loji yang dipandu gas, Stesen Tenaga Pasir Gudang dengan 210 MW dan Stesen Kuasa Sultan Iskandar dengan 269 MW, terletak di Pasir Gudang. Stesen Tenaga Pasir Gudang, bagaimanapun, telah ditamatkan daripada sistem pada 2016. Dalam tahun-tahun kebelakangan ini, kerajaan negeri telah merancang untuk membina loji kuasa hidro hidro dan gabungan kuasa. </p><p>Semua paip bekalan air di negeri ini diuruskan oleh Badan Pengawalseliaan Air Johor, dengan jumlah 11 takungan: Congok, Gunung Ledang, Gunung Pulai 1, Gunung Pulai 2, Gunung Pulai 3, Juaseh, Layang Bawah, Layang Upper, Lebam , Linggiu dan Pontian Kechil. Negeri ini juga membekalkan air mentah ke Singapura untuk RM0.03 untuk setiap 1,000 gelen yang diambil dari sungai Johor. Sebagai balasan, kerajaan negeri Johor membayar kerajaan Singapura 50 sen (RM0.50) untuk setiap 1,000 gelen air terawat dari Singapura. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Telekomunikasi_dan_penyiaran">Telekomunikasi dan penyiaran</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Johor&veaction=edit&section=38" title="Sunting bahagian: Telekomunikasi dan penyiaran" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sunting</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Johor&action=edit&section=38" title="Sunting kod sumber bahagian: Telekomunikasi dan penyiaran"><span>sunting sumber</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fail:TM_Pontian.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/TM_Pontian.jpg/220px-TM_Pontian.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/TM_Pontian.jpg/330px-TM_Pontian.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/TM_Pontian.jpg/440px-TM_Pontian.jpg 2x" data-file-width="2816" data-file-height="2112" /></a><figcaption>TM cawangan Pontian</figcaption></figure> <p>Telekomunikasi di Johor pada asalnya ditadbir oleh Jabatan Pos dan Telekomunikasi dan dikendalikan oleh British Cable & Wireless Communications, yang bertanggungjawab untuk semua perkhidmatan telekomunikasi di Tanah Melayu. Pada masa ini, troposcatter dipasang di Gunung Pulai di Johor dan Gunung Serapi di Sarawak untuk menyambung isyarat radio antara British Malaya dan British Borneo, satu-satunya sistem bagi kedua-dua wilayah untuk membolehkan program radio serentak dihantar ke Borneo Utara dan Sarawak. Berikutan Penubuhan Malaysia pada tahun 1963, jabatan-jabatan telekomunikasi di Malaya dan Borneo bergabung menjadi Jabatan Telekomunikasi Malaysia pada tahun 1968, yang kemudian menjadi Telekom Malaysia (TM). Awal tahun 1964, sebuah syarikat telekomunikasi Nordic, Ericsson, mula beroperasi di negara ini. Berikutan pertukaran telefon AX yang pertama di Asia Tenggara yang dimasuki dalam talian di Pelangi pada tahun 1980, TM telah disediakan dengan rangkaian telefon mudah alih yang pertama, dinamakan ATUR, pada tahun 1984. Sejak itu, rangkaian selular Malaysia telah berkembang dengan pesat. Dari 2013 hingga 2017, kadar penembusan selular mudah alih negeri telah mencapai 100%, dengan 11.3% hingga 11.5% daripada penduduk menggunakan internet. </p><p>Pada tahun 2018, kelajuan internet negeri ialah 10 Mbps dengan kerajaan menggesa Suruhanjaya Komunikasi dan Multimedia Malaysia (SKMM) untuk membangunkan infrastruktur internet berkelajuan tinggi untuk mencapai 100 Mbit / s untuk menyesuaikan perkembangan semasa negara. Kerajaan persekutuan Malaysia sebelum ini mengendalikan satu saluran televisyen negeri bernama TV Johor (yang tiba-tiba ditutup) dan satu saluran radio, Johor FM. Terdapat satu stesen radio bebas, Best FM, yang dilancarkan pada tahun 1988. Penyiaran televisyen di negeri ini terbahagi kepada televisyen darat dan satelit. Apabila Malaysia mensasarkan peralihan televisyen digital, semua isyarat analog akan ditutup tidak lama lagi. Terdapat dua jenis penyedia televisyen bebas-tol, MYTV Broadcasting (digital terrestrial) dan Astro NJOI (satelit), manakala IPTV diakses menerusi Unifi TV menerusi langganan internet fiber optik UniFi. </p><p>Negeri Johor mempunyai 4 pusat transmisi atau pemancar bagi media elektronik radio dan televisyen. 4 pusat pemancar tersebut ialah:- </p> <ul><li><a href="/wiki/Gunung_Pulai" title="Gunung Pulai">Gunung Pulai</a>, <a href="/wiki/Daerah_Kulai" title="Daerah Kulai">Kulai</a> untuk kawasan Johor selatan merangkumi daerah <a href="/wiki/Johor_Bahru" title="Johor Bahru">Johor Bahru</a>, <a href="/wiki/Pontian" class="mw-redirect" title="Pontian">Pontian</a>, <a href="/wiki/Daerah_Kulai" title="Daerah Kulai">Kulai</a>, <a href="/wiki/Kota_Tinggi" class="mw-redirect" title="Kota Tinggi">Kota Tinggi</a>, <a href="/wiki/Batu_Pahat" title="Batu Pahat">Batu Pahat</a> selatan dan <a href="/wiki/Kluang" class="mw-disambig" title="Kluang">Kluang</a> selatan serta boleh di terima di <a href="/wiki/Singapura" title="Singapura">Singapura</a> dan <a href="/wiki/Kepulauan_Riau" title="Kepulauan Riau">Kepulauan Riau</a> utara (sekitar pulau <a href="/wiki/Batam" title="Batam">Batam</a>)</li> <li><a href="/wiki/Gunung_Ledang" title="Gunung Ledang">Gunung Ledang</a>, <a href="/wiki/Daerah_Tangkak" title="Daerah Tangkak">Tangkak</a> untuk kawasan Johor utara merangkumi daerah <a href="/wiki/Muar" class="mw-redirect" title="Muar">Muar</a>, <a href="/wiki/Daerah_Tangkak" title="Daerah Tangkak">Tangkak</a>, <a href="/wiki/Segamat" class="mw-redirect" title="Segamat">Segamat</a>, <a href="/wiki/Batu_Pahat" title="Batu Pahat">Batu Pahat</a> utara dan <a href="/wiki/Kluang" class="mw-disambig" title="Kluang">Kluang</a> utara. Juga untuk memancarkan signal siaran radio & TV untuk negeri <a href="/wiki/Melaka" title="Melaka">Melaka</a>, <a href="/wiki/Negeri_Sembilan" title="Negeri Sembilan">Negeri Sembilan</a> selatan dan <a href="/wiki/Pahang" title="Pahang">Pahang</a> selatan</li> <li><a href="/wiki/Bukit_Tinggi" class="mw-disambig" title="Bukit Tinggi">Bukit Tinggi</a>, <a href="/wiki/Mersing" class="mw-disambig" title="Mersing">Mersing</a> untuk daerah <a href="/wiki/Mersing" class="mw-disambig" title="Mersing">Mersing</a> dan wilayah kepulauan Johor di timur laut Johor.</li> <li><a href="/wiki/Bukit_Penawar" title="Bukit Penawar">Bukit Penawar</a>, <a href="/wiki/Kota_Tinggi" class="mw-redirect" title="Kota Tinggi">Kota Tinggi</a> untuk kawasan Bandar Penawar dan sekitarnya sahaja (kawasan yang kecil)</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Televisyen">Televisyen</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Johor&veaction=edit&section=39" title="Sunting bahagian: Televisyen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sunting</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Johor&action=edit&section=39" title="Sunting kod sumber bahagian: Televisyen"><span>sunting sumber</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Antara stesen radio dan TV yang memancarkan siarannya di negeri Johor ialah rangkaian radio dan TV milik negara dan swasta. Berikut ialah senarai saluran-saluran TV yang bersiaran di Negeri Johor. </p><p>Saluran TV dari stesen pemancar <a href="/wiki/Gunung_Pulai" title="Gunung Pulai">Gunung Pulai</a>, <a href="/wiki/Daerah_Kulai" title="Daerah Kulai">Kulai</a> </p> <ul><li><a href="/wiki/TV1" title="TV1">TV1</a> (<a href="/wiki/RTM" class="mw-redirect" title="RTM">RTM</a>) - UHF 55</li> <li><a href="/wiki/TV2" title="TV2">TV2</a> (<a href="/wiki/RTM" class="mw-redirect" title="RTM">RTM</a>) - VHF 10</li> <li><a href="/wiki/TV3" title="TV3">TV3</a> (<a href="/wiki/Media_Prima" class="mw-redirect" title="Media Prima">Media Prima</a>) - UHF 26</li> <li><a href="/wiki/Ntv7" class="mw-redirect" title="Ntv7">ntv7</a> (<a href="/wiki/Media_Prima" class="mw-redirect" title="Media Prima">Media Prima</a>) - UHF 42</li> <li><a href="/wiki/8TV" title="8TV">8TV</a> (<a href="/wiki/Media_Prima" class="mw-redirect" title="Media Prima">Media Prima</a>) - UHF 46</li> <li><a href="/wiki/TV9" title="TV9">TV9</a> (<a href="/wiki/Media_Prima" class="mw-redirect" title="Media Prima">Media Prima</a>) - UHF 44<figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fail:Gunung_Ledang_from_the_road.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cc/Gunung_Ledang_from_the_road.jpg/220px-Gunung_Ledang_from_the_road.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cc/Gunung_Ledang_from_the_road.jpg/330px-Gunung_Ledang_from_the_road.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cc/Gunung_Ledang_from_the_road.jpg/440px-Gunung_Ledang_from_the_road.jpg 2x" data-file-width="2048" data-file-height="1536" /></a><figcaption>Kelihatan menara pemancar di puncak Gunung Ledang,Tangkak</figcaption></figure></li></ul> <p>Saluran TV dari stesen pemancar <a href="/wiki/Gunung_Ledang" title="Gunung Ledang">Gunung Ledang</a>, <a href="/wiki/Daerah_Tangkak" title="Daerah Tangkak">Tangkak</a> </p> <ul><li><a href="/wiki/TV1" title="TV1">TV1</a> (<a href="/wiki/RTM" class="mw-redirect" title="RTM">RTM</a>) - UHF 28</li> <li><a href="/wiki/TV2" title="TV2">TV2</a> (<a href="/wiki/RTM" class="mw-redirect" title="RTM">RTM</a>) - VHF 07</li> <li><a href="/wiki/TV3" title="TV3">TV3</a> (<a href="/wiki/Media_Prima" class="mw-redirect" title="Media Prima">Media Prima</a>) - VHF 12</li> <li><a href="/wiki/Ntv7" class="mw-redirect" title="Ntv7">ntv7</a> (<a href="/wiki/Media_Prima" class="mw-redirect" title="Media Prima">Media Prima</a>) - UHF 35</li> <li><a href="/wiki/8TV" title="8TV">8TV</a> (<a href="/wiki/Media_Prima" class="mw-redirect" title="Media Prima">Media Prima</a>) - UHF 48</li> <li><a href="/wiki/TV9" title="TV9">TV9</a> (<a href="/wiki/Media_Prima" class="mw-redirect" title="Media Prima">Media Prima</a>) - UHF 37</li></ul> <p>Saluran TV dari stesen pemancar <a href="/wiki/Bukit_Tinggi" class="mw-disambig" title="Bukit Tinggi">Bukit Tinggi</a>, <a href="/wiki/Mersing" class="mw-disambig" title="Mersing">Mersing</a> </p> <ul><li><a href="/wiki/TV1" title="TV1">TV1</a> (<a href="/wiki/RTM" class="mw-redirect" title="RTM">RTM</a>) - VHF 06</li> <li><a href="/wiki/TV2" title="TV2">TV2</a> (<a href="/wiki/RTM" class="mw-redirect" title="RTM">RTM</a>) - VHF 09</li> <li><a href="/wiki/TV_Al_Hijrah" class="mw-redirect" title="TV Al Hijrah">TV Al Hijrah</a> - UHF 40</li></ul> <p>Saluran TV dari stesen pemancar <a href="/wiki/Bukit_Penawar" title="Bukit Penawar">Bukit Penawar</a>, <a href="/wiki/Kota_Tinggi" class="mw-redirect" title="Kota Tinggi">Kota Tinggi</a> </p> <ul><li><a href="/wiki/TV1" title="TV1">TV1</a> (<a href="/wiki/RTM" class="mw-redirect" title="RTM">RTM</a>) - UHF 32</li> <li><a href="/wiki/TV2" title="TV2">TV2</a> (<a href="/wiki/RTM" class="mw-redirect" title="RTM">RTM</a>) - UHF 38</li></ul> <p>Selain daripada itu, terdapat juga rangkaian TV dari negara-negara jiran yang boleh juga diterima di selatan Johor khususnya daerah <a href="/wiki/Johor_Bahru" title="Johor Bahru">Johor Bahru</a>, <a href="/wiki/Pontian" class="mw-redirect" title="Pontian">Pontian</a>, <a href="/wiki/Daerah_Kulai" title="Daerah Kulai">Kulai</a> dan <a href="/wiki/Kota_Tinggi" class="mw-redirect" title="Kota Tinggi">Kota Tinggi</a>. Antaranya ialah: </p><p>Rangkaian TV milik MediaCorp TV Holding, <a href="/wiki/Singapura" title="Singapura">Singapura</a> </p> <ul><li>Saluran 5 (<a href="/w/index.php?title=Channel_5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Channel 5 (laman tidak wujud)">Channel 5</a>) - VHF 05</li> <li>Saluran 8 (<a href="/w/index.php?title=Channel_8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Channel 8 (laman tidak wujud)">Channel 8</a>) - VHF 08</li> <li>Saluran <a href="/wiki/MediaCorp_Suria" class="mw-redirect" title="MediaCorp Suria">Suria</a> - VHF 12</li> <li>Saluran <a href="/w/index.php?title=Vasantham&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vasantham (laman tidak wujud)">Vasantham</a> - UHF 24</li> <li>Saluran U (<a href="/w/index.php?title=Channel_U&action=edit&redlink=1" class="new" title="Channel U (laman tidak wujud)">Channel U</a>) - UHF 28</li> <li>Saluran <a href="/wiki/Okto" title="Okto">Okto</a> - UHF 30</li> <li>Saluran Berita Asia (<a href="/wiki/Channel_News_Asia" class="mw-redirect" title="Channel News Asia">Channel News Asia</a>) - UHF 32</li> <li>Saluran Digital <a href="/w/index.php?title=HD5&action=edit&redlink=1" class="new" title="HD5 (laman tidak wujud)">HD5</a>, Digital 5, Digital CNA, Digital 8 - UHF 38</li> <li>Saluran Digital CNA, Digital Okto, Digital U - UHF 27</li> <li>Saluran Digital 5, Digital Suria - UHF 29</li> <li>Saluran Digital 8, Digital Vasantham - UHF 31</li> <li>Saluran Digital Test - UHF 33</li></ul> <p>Rangkaian TV nasional <a href="/wiki/Indonesia" title="Indonesia">Indonesia</a> </p> <ul><li>VHF 06 - <a href="/wiki/TVRI" class="mw-redirect" title="TVRI">TVRI</a>(Televisyen republik indonesia) ,milik kerajaan</li> <li>UHF 43 - <a href="/wiki/RCTI" title="RCTI">RCTI</a>(Rajawali Citra Televisyen Indonesia) ,milik MNC media group</li> <li>UHF 41 - <a href="/wiki/MNC_TV" class="mw-redirect" title="MNC TV">MNC TV</a> dahulunya <a href="/wiki/TPI" class="mw-redirect" title="TPI">TPI</a> ,milik MNC media group</li> <li>UHF 57 - <a href="/wiki/Global_TV" class="mw-redirect" title="Global TV">Global TV</a> ,milik MNC media group * UHF 45 - <a href="/w/index.php?title=TransTv&action=edit&redlink=1" class="new" title="TransTv (laman tidak wujud)">TransTv</a>(Transformasi Televisyen) ,milik TransCorp</li> <li>UHF 47 - <a href="/wiki/SCTV" title="SCTV">SCTV</a>(Surya Citra Televisyen) ,milik SCM</li> <li>UHF 49 - <a href="/wiki/Indosiar" title="Indosiar">Indosiar</a>(Indosiar Visual Mandiri) ,milik SCM</li> <li>UHF 53 - <a href="/wiki/Antv" title="Antv">antv</a>(Andalas Televisyen) ,milik bakrie media</li> <li>UHF 27 - [tvOne](Televisyen unlimited news) ,milik bakrie media</li> <li>UHF 25 - <a href="/wiki/Metro_TV" class="mw-redirect" title="Metro TV">Metro TV</a></li> <li>UHF 39 - <a href="/wiki/NET." class="mw-redirect" title="NET.">NET.</a> dahulunya [spacetoonTV] ,milik Netmediatama</li> <li>UHF 55 - <a href="/wiki/RTV" class="mw-redirect" title="RTV">RTV</a>(Rajawali televisyen)</li></ul> <p>Rangkaian TV tempatan/wilayah <a href="/wiki/Kepulauan_Riau" title="Kepulauan Riau">Kepulauan Riau</a> </p> <ul><li>UHF 51 - <a href="/wiki/Batam_TV" title="Batam TV">Batam TV</a></li> <li>UHF 39 - <a href="/w/index.php?title=Semenanjung_TV&action=edit&redlink=1" class="new" title="Semenanjung TV (laman tidak wujud)">Semenanjung TV</a></li> <li>UHF 61 - <a href="/w/index.php?title=Urban_TV&action=edit&redlink=1" class="new" title="Urban TV (laman tidak wujud)">TV</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Radio">Radio</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Johor&veaction=edit&section=40" title="Sunting bahagian: Radio" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sunting</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Johor&action=edit&section=40" title="Sunting kod sumber bahagian: Radio"><span>sunting sumber</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Bagi siaran radio terdapat lebih 60 stesen radio sama ada dari Malaysia mahupun dari negara jiran <a href="/wiki/Singapura" title="Singapura">Singapura</a> dan <a href="/wiki/Indonesia" title="Indonesia">Indonesia</a> yang dapat didengar di selatan Johor. Hal ini meletakkan bandaraya <a href="/wiki/Johor_Bahru" title="Johor Bahru">Johor Bahru</a> dan kawasan sekitarnya sebagai satu-satunya kawasan yang menerima siaran TV dan radio secara percuma terbanyak di Malaysia. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Pengangkutan">Pengangkutan</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Johor&veaction=edit&section=41" title="Sunting bahagian: Pengangkutan" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sunting</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Johor&action=edit&section=41" title="Sunting kod sumber bahagian: Pengangkutan"><span>sunting sumber</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Jalan_raya">Jalan raya</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Johor&veaction=edit&section=42" title="Sunting bahagian: Jalan raya" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sunting</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Johor&action=edit&section=42" title="Sunting kod sumber bahagian: Jalan raya"><span>sunting sumber</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fail:JB_Sentral_sign_and_entrance.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/02/JB_Sentral_sign_and_entrance.jpg/220px-JB_Sentral_sign_and_entrance.jpg" decoding="async" width="220" height="124" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/02/JB_Sentral_sign_and_entrance.jpg/330px-JB_Sentral_sign_and_entrance.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/02/JB_Sentral_sign_and_entrance.jpg/440px-JB_Sentral_sign_and_entrance.jpg 2x" data-file-width="3264" data-file-height="1836" /></a><figcaption><a href="/wiki/Johor_Bahru_Sentral" title="Johor Bahru Sentral">Johor Bahru Sentral</a></figcaption></figure><p>Negeri ini dihubungkan dengan negeri-negeri di Malaysia dan wilayah persekutuan yang lain di pantai barat melalui Lebuhraya Utara-Selatan dan di pantai timur melalui Laluan Persekutuan Malaysia 3. Sejak zaman penjajahan British, sistem jalan raya menghubungkan ibu kota Johor di selatan Semenanjung Melayu ke Kangar di utara dan Kota Bharu di pantai timur. Jalan-jalan di Johor dikelaskan kepada dua kategori; 2,369 kilometer (1,472 mi) ialah jalan persekutuan manakala 19,329 kilometer (12,010 mi) ialah jalan negeri, pada 2016. Johor menggunakan jalan dua hala dengan peraturan lalu lintas kiri, dan bandar di negeri ini menyediakan perkhidmatan pengangkutan awam seperti bas dan teksi serta perkhidmatan Grab. Negeri ini mempunyai Jambatan Sungai Johor, jambatan penyeberangan sungai terpanjang di rantau ini, yang menghubungkan Johor Bahru dan Daerah Kota Tinggi. Pada 2018, pembinaan Transit Rapid Bus Iskandar Malaysia (IMBRT) diumumkan siap sebelum 2021. </p><p>Kerajaan persekutuan sebelum ini telah memperuntukkan RM29.43 bilion sebagai sebahagian daripada Rancangan Malaysia Kesebelas (RMK 11) untuk projek infrastruktur termasuk menaik taraf jalan dan jambatan. Kerajaan negeri juga membelanjakan lebih daripada RM600 juta untuk penyelenggaraan jalan raya setiap tahun. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Lebuh_raya">Lebuh raya</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Johor&veaction=edit&section=43" title="Sunting bahagian: Lebuh raya" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sunting</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Johor&action=edit&section=43" title="Sunting kod sumber bahagian: Lebuh raya"><span>sunting sumber</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fail:Sungai_Johor_Bridge_at_Senai-Desaru_Expressway.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/Sungai_Johor_Bridge_at_Senai-Desaru_Expressway.JPG/220px-Sungai_Johor_Bridge_at_Senai-Desaru_Expressway.JPG" decoding="async" width="220" height="134" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/Sungai_Johor_Bridge_at_Senai-Desaru_Expressway.JPG/330px-Sungai_Johor_Bridge_at_Senai-Desaru_Expressway.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/Sungai_Johor_Bridge_at_Senai-Desaru_Expressway.JPG/440px-Sungai_Johor_Bridge_at_Senai-Desaru_Expressway.JPG 2x" data-file-width="5184" data-file-height="3152" /></a><figcaption>Lebuhraya Senai Desaru, dihadapannya ialah Jambatan Sungai Johor</figcaption></figure> <p>Negeri Johor mempunyai sistem <a href="/wiki/Lebuh_raya" title="Lebuh raya">lebuh raya</a> yang bagus. <a href="/wiki/Lebuhraya_Utara_Selatan" class="mw-redirect" title="Lebuhraya Utara Selatan">Lebuhraya Utara Selatan</a> menghubungkan kebanyakan bandar-bandar utama di negeri Johor serta negeri-negeri di barat <a href="/wiki/Semenanjung_Malaysia" title="Semenanjung Malaysia">Semenanjung Malaysia</a>. <a href="/wiki/Lebuhraya_Senai%E2%80%93Desaru" title="Lebuhraya Senai–Desaru">Lebuhraya Senai–Desaru</a> tekah dibina untuk memendekkan perjalanan dari <a href="/wiki/Senai" title="Senai">Senai</a> ke <a href="/wiki/Desaru" title="Desaru">Desaru</a> dengan tempoh masa 2 jam kepada 45 minit sahaja. Tambahan pula, kerajaan persekutuan telah membuat peruntukan untuk melebarkan jalan dari Tangkak ke Segamat. Namun, jalan ini masih dalam keadaan sebahagiannya telah siap antara Jementah ke Segamat. Berikut ialah beberapa lebuh raya utama di negeri Johor: </p> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Lebuhraya_Utara%E2%80%93Selatan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lebuhraya Utara–Selatan (laman tidak wujud)">Lebuhraya Utara–Selatan</a>: melalui beberapa daerah di negeri Johor seperti Daerah <a href="/wiki/Johor_Bahru" title="Johor Bahru">Johor Bahru</a>, <a href="/wiki/Daerah_Kulai" title="Daerah Kulai">Kulai</a>, <a href="/wiki/Kluang" class="mw-disambig" title="Kluang">Kluang</a>, <a href="/wiki/Batu_Pahat" title="Batu Pahat">Batu Pahat</a>, <a href="/wiki/Muar" class="mw-redirect" title="Muar">Muar</a> dan <a href="/wiki/Daerah_Tangkak" title="Daerah Tangkak">Tangkak</a></li> <li><a href="/wiki/Lebuhraya_Skudai" title="Lebuhraya Skudai">Lebuhraya Skudai</a>': menghubungkan antara <a href="/wiki/Senai" title="Senai">Senai</a> dan <a href="/wiki/Lapangan_Terbang_Antarabangsa_Senai" title="Lapangan Terbang Antarabangsa Senai">Lapangan Terbang Antarabangsa Senai</a> ke Pusat Bandaraya Johor Bahru</li> <li><a href="/wiki/Laluan_Persekutuan_Malaysia_5" title="Laluan Persekutuan Malaysia 5">Jalan Skudai–Pontian</a>: menghubungkan Pontian Kechil ke Skudai, Johor Bahru</li> <li><a href="/wiki/Lebuhraya_Senai%E2%80%93Desaru" title="Lebuhraya Senai–Desaru">Lebuhraya Senai–Desaru</a>: menghubungkan Senai ke Desara melalui <a href="/wiki/Ulu_Tiram" title="Ulu Tiram">Ulu Tiram</a> dan Pasir Gudang.</li> <li><a href="/wiki/Lebuhraya_Skim_Penyuraian_Trafik_Johor_Bahru_Timur" title="Lebuhraya Skim Penyuraian Trafik Johor Bahru Timur">Lebuhraya Skim Penyuraian Trafik Johor Bahru Timur</a>: menghubungkan <a href="/wiki/Kampung_Pandan,_Johor" title="Kampung Pandan, Johor">Kampung Pandan</a> ke <a href="/wiki/Bangunan_Sultan_Iskandar" title="Bangunan Sultan Iskandar">Bangunan Sultan Iskandar</a> dan <a href="/wiki/Singapura" title="Singapura">Singapura</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Jalan_Negeri_Johor_J1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jalan Negeri Johor J1 (laman tidak wujud)">Jalan Pesisiran Pantai Iskandar</a>: menghubungkan <a href="/wiki/Iskandar_Puteri" title="Iskandar Puteri">Iskandar Puteri</a> ke <a href="/wiki/Teluk_Danga" title="Teluk Danga">Teluk Danga</a></li> <li><a href="/wiki/Lebuhraya_Pasir_Gudang" title="Lebuhraya Pasir Gudang">Lebuhraya Pasir Gudang</a>: menghubungkan <a href="/wiki/Taman_Perling" title="Taman Perling">Taman Perling</a> ke <a href="/wiki/Tanjung_Langsat" title="Tanjung Langsat">Tanjung Langsat</a>, yang juga merupakan lebuh raya yang terawal di <a href="/wiki/Malaysia" title="Malaysia">Malaysia</a></li> <li><a href="/wiki/Lebuhraya_Tebrau" title="Lebuhraya Tebrau">Lebuhraya Tebrau</a>: menghubungkan Pusat Bandaraya Johor Bahru ke Kota Tinggi</li> <li><a href="/wiki/Lebuh_AMJ" title="Lebuh AMJ">Lebuh AMJ</a>: bermula di Alor Gajah (Kampung Taboh Naning) melalui <a href="/wiki/Melaka_Tengah" title="Melaka Tengah">Melaka Tengah</a>, <a href="/wiki/Bandaraya_Melaka" title="Bandaraya Melaka">Bandaraya Melaka</a> dan <a href="/wiki/Jasin" class="mw-redirect" title="Jasin">Jasin</a> dan tamat di <a href="/wiki/Muar" class="mw-redirect" title="Muar">Muar</a> (<a href="/wiki/Parit_Bunga" title="Parit Bunga">Parit Bunga</a>)</li></ul> <p>Tambahan juga, <a href="/wiki/Tambak_Johor" title="Tambak Johor">Tambak Johor</a> dan <a href="/wiki/Laluan_Kedua_Malaysia%E2%80%93Singapura" title="Laluan Kedua Malaysia–Singapura">Laluan Kedua Malaysia–Singapura</a> yang dilengkapkan dengan lebuh raya duaan tiga lorong menyambungkan negeri Johor dengan negara Singapura. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Kereta_api">Kereta api</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Johor&veaction=edit&section=44" title="Sunting bahagian: Kereta api" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sunting</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Johor&action=edit&section=44" title="Sunting kod sumber bahagian: Kereta api"><span>sunting sumber</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fail:Senai_International_Airport.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/17/Senai_International_Airport.jpg/220px-Senai_International_Airport.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/17/Senai_International_Airport.jpg/330px-Senai_International_Airport.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/17/Senai_International_Airport.jpg/440px-Senai_International_Airport.jpg 2x" data-file-width="1928" data-file-height="1446" /></a><figcaption><a href="/wiki/Lapangan_Terbang_Antarabangsa_Senai" title="Lapangan Terbang Antarabangsa Senai">Lapangan Terbang Antarabangsa Senai</a></figcaption></figure><p>Pengangkutan kereta api di negeri ini dikendalikan oleh Keretapi Tanah Melayu, yang terdiri daripada stesen kereta api Batu Anam, Bekok, Chamek, Genuang, Johor Bahru Sentral, Kempas Baru, Kluang, Kulai, Labis, Layang-Layang, Mengkibol, Paloh, Rengam, Senai dan Tenang. stesen. Laluan kereta api disambungkan ke semua negeri di barat Semenanjung Malaysia. Ia juga dihubungkan dengan stesen di Singapura dan Thailand. </p><div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Udara">Udara</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Johor&veaction=edit&section=45" title="Sunting bahagian: Udara" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sunting</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Johor&action=edit&section=45" title="Sunting kod sumber bahagian: Udara"><span>sunting sumber</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Lapangan Terbang Antarabangsa Senai adalah yang terbesar dan satu-satunya lapangan terbang antarabangsa di Johor, yang bertindak sebagai pintu masuk utama ke negeri ini. Lapangan terbang ini terletak di Bandar Senai, Daerah Kulai. Pada tahun 2016, kerajaan persekutuan Malaysia meluluskan sejumlah RM7 juta dalam menambahbaik lapangan terbang. Empat syarikat penerbangan terbang ke Johor: AirAsia, Malaysia Airlines, Firefly dan Malindo Air. Lapangan terbang kecil lain termasuk Lapangan Terbang Kluang, Lapangan Terbang Mersing dan Segamat. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Air">Air</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Johor&veaction=edit&section=46" title="Sunting bahagian: Air" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sunting</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Johor&action=edit&section=46" title="Sunting kod sumber bahagian: Air"><span>sunting sumber</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fail:Tanjungpelepas.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/Tanjungpelepas.jpg/220px-Tanjungpelepas.jpg" decoding="async" width="220" height="114" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/Tanjungpelepas.jpg/330px-Tanjungpelepas.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/Tanjungpelepas.jpg/440px-Tanjungpelepas.jpg 2x" data-file-width="2144" data-file-height="1108" /></a><figcaption><a href="/wiki/Pelabuhan_Tanjung_Pelepas" title="Pelabuhan Tanjung Pelepas">Pelabuhan Tanjung Pelepas</a></figcaption></figure><p>Johor mempunyai empat pelabuhan di Iskandar Puteri dan Pasir Gudang, yang beroperasi di bawah tiga syarikat yang berbeza. Pelabuhan Tanjung Pelepas merupakan sebahagian daripada pelabuhan persekutuan Malaysia, manakala dua lagi pelabuhan kontena, Terminal Kontena Bersepadu (juga di Tanjung Pelepas) dan Pelabuhan Johor (di Pasir Gudang). Terminal Tanjung Langsat berfungsi sebagai hab minyak dan gas serantau negeri dan menyokong pengeluaran petroleum dan pengeluaran petroleum luar pesisir. Terdapat perkhidmatan bot ke pelabuhan di Batam dan Tanjung Pinang dari Kepulauan Bintan di Indonesia dan ke pelabuhan di Changi di Singapura. Fungsi pelabuhan ini lihat pada tempatnya iaitu : </p><ul><li><b><a href="/wiki/Pelabuhan_Tanjung_Pelepas" title="Pelabuhan Tanjung Pelepas">Pelabuhan Tanjung Pelepas</a></b>: Pusat muatan pindah kapal dagang yang terbesar di Malaysia selepas <a href="/wiki/Port_Klang" class="mw-redirect" title="Port Klang">Port Klang</a></li> <li><b><a href="/wiki/Pelabuhan_Johor" title="Pelabuhan Johor">Pelabuhan Johor</a></b>: Terletak di <a href="/wiki/Pasir_Gudang" title="Pasir Gudang">Pasir Gudang</a>, ia merupakan salah satu <a href="/wiki/Pelabuhan" title="Pelabuhan">pelabuhan</a> <a href="/wiki/Komoditi" title="Komoditi">komoditi</a> yang utama di Malaysia; dan</li> <li><b><a href="/wiki/Pelabuhan_Tanjung_Langsat" title="Pelabuhan Tanjung Langsat">Pelabuhan Tanjung Langsat</a></b>: Lokasinya terletak 8 kilometer dari Pelabuhan Johor <b><a href="/wiki/Pasir_Gudang" title="Pasir Gudang">Pasir Gudang</a></b>, ia merupakan pelabuhan yang terbaru di Johor untuk mengendalikan gas cecair (LPG) dan bahan-bahan kimia yang merbahaya.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Kesihatan">Kesihatan</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Johor&veaction=edit&section=47" title="Sunting bahagian: Kesihatan" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sunting</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Johor&action=edit&section=47" title="Sunting kod sumber bahagian: Kesihatan"><span>sunting sumber</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fail:Sultanah_Aminah_Hospital.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Sultanah_Aminah_Hospital.JPG/220px-Sultanah_Aminah_Hospital.JPG" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Sultanah_Aminah_Hospital.JPG/330px-Sultanah_Aminah_Hospital.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Sultanah_Aminah_Hospital.JPG/440px-Sultanah_Aminah_Hospital.JPG 2x" data-file-width="1945" data-file-height="1459" /></a><figcaption>Hospital Sultanah Aminah, Johor Bahru</figcaption></figure> <p>Perkara berkaitan kesihatan di Johor ditadbir oleh Jabatan Kesihatan Negeri Johor. Negeri ini mempunyai dua hospital kerajaan utama (Hospital Sultanah Aminah dan Hospital Sultan Ismail), sembilan hospital kerajaan daerah (Hospital Permai, Hospital Sultanah Fatimah, Hospital Sultanah Nora Ismail, Hospital Enche 'Besar Hajjah Khalsom, Hospital Segamat, Hospital Pontian, Hospital Kota Tinggi , Hospital Mersing dan Hospital Tangkak), dan Hospital Temenggung Seri Maharaja Tun Ibrahim, hospital dan hospital mental wanita dan kanak-kanak. Klinik kesihatan awam yang lain, klinik 1Malaysia dan klinik desa telah bertaburan di seluruh negeri dengan sejumlah hospital swasta seperti Hospital Penawar, Hospital Pakar Johor, Hospital Pakar Daerah, Hospital Pantai Batu Pahat, Hospital Pakar Putra Batu Pahat, Hospital Pakar Puteri, KPJ Hospital Pakar Muar, Hospital Pakar Abdul Samad, Columbia Asia, Hospital Gleneagles Medini dan Hospital Pakar KPJ Pasir Gudang. Pada tahun 2009, nisbah doktor-pesakit negeri adalah 3 bagi setiap 1,000 penduduk. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Pendidikan">Pendidikan</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Johor&veaction=edit&section=48" title="Sunting bahagian: Pendidikan" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sunting</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Johor&action=edit&section=48" title="Sunting kod sumber bahagian: Pendidikan"><span>sunting sumber</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fail:Johor_State_Education_Office.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/Johor_State_Education_Office.jpg/220px-Johor_State_Education_Office.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/Johor_State_Education_Office.jpg/330px-Johor_State_Education_Office.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/Johor_State_Education_Office.jpg/440px-Johor_State_Education_Office.jpg 2x" data-file-width="2816" data-file-height="2112" /></a><figcaption>Jabatan Pendidikan Negeri Johor</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fail:Maktab_Sultan_Abu_Bakar_(English_College).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/Maktab_Sultan_Abu_Bakar_%28English_College%29.jpg/220px-Maktab_Sultan_Abu_Bakar_%28English_College%29.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/Maktab_Sultan_Abu_Bakar_%28English_College%29.jpg/330px-Maktab_Sultan_Abu_Bakar_%28English_College%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/Maktab_Sultan_Abu_Bakar_%28English_College%29.jpg/440px-Maktab_Sultan_Abu_Bakar_%28English_College%29.jpg 2x" data-file-width="1984" data-file-height="1488" /></a><figcaption>Maktab Sultan Abu Bakar atau dikenali sebagai Kolej Inggeris Johor Bahru</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fail:UTHM_new_DTII.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cd/UTHM_new_DTII.jpg/220px-UTHM_new_DTII.jpg" decoding="async" width="220" height="146" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cd/UTHM_new_DTII.jpg/330px-UTHM_new_DTII.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cd/UTHM_new_DTII.jpg/440px-UTHM_new_DTII.jpg 2x" data-file-width="4288" data-file-height="2848" /></a><figcaption>Universiti Tun Hussein Onn Malaysia, Batu Pahat</figcaption></figure> <p>Semua sekolah rendah dan menengah berada di bawah bidang kuasa Jabatan Pendidikan Negeri Johor, di bawah bimbingan Kementerian Pendidikan Nasional. Sekolah tertua di Johor ialah Kolej Inggeris Johor Bahru (1914). Pada tahun 2013, Johor mempunyai sejumlah 240 sekolah menengah kerajaan, lima belas sekolah antarabangsa (Austin Heights Sekolah Swasta dan Antarabangsa, Crescendo-HELP International School, Crescendo International College, Sekolah Swasta dan Antarabangsa Paragon, Sekolah Persendirian dan Antarabangsa Seri Omega, Sekolah Antarabangsa Sri Ara, Pendidikan StarClub, Sekolah Antarabangsa Sunway, Tenby Schools Setia Eco Gardens, Sekolah Antarabangsa UniWorld, dan Sekolah Amerika Iskandar Puteri dan tiga kampus antarabangsa British Marlborough College, Sekolah REAL dan Sekolah Utama. Johor mempunyai sejumlah besar pelajar Melayu dan pribumi yang mendaftar di sekolah-sekolah Cina. Terdapat juga sekolah Indonesia yang terletak di ibukota negeri terutamanya untuk anak-anak pendatang Indonesia. Kerajaan negeri juga menekankan pendidikan prasekolah di negeri ini dengan penubuhan beberapa tadika seperti Tadika Nuri dan Penjagaan Anak, Preschool Stellar dan Tadika Kastil. </p><p>Johor mempunyai tiga universiti awam, <a href="/wiki/Universiti_Teknologi_Malaysia" title="Universiti Teknologi Malaysia">Universiti Teknologi Malaysia</a> (UTM) di Skudai, <a href="/wiki/Universiti_Tun_Hussein_Onn" class="mw-redirect" title="Universiti Tun Hussein Onn">Universiti Tun Hussein Onn</a> (UTHM) di Parit Raja, dan <a href="/wiki/Universiti_Teknologi_MARA" title="Universiti Teknologi MARA">Universiti Teknologi MARA</a> Johor (UiTM) di Jementah dan ibu negeri; beberapa politeknik termasuk Politeknik Ibrahim Sultan, Politeknik Mersing dan Politeknik Tun Syed Nasir, Pagoh; dan dua kolej pengajaran, IPG Kampus Temenggong Ibrahim di Johor Bahru dan IPG Kampus Tun Hussien Onn di Batu Pahat. Ia mempunyai satu kolej komuniti bukan keuntungan, Kolej Southern University di Skudai. Terdapat juga cadangan untuk menubuhkan Universiti Johor yang telah dialu-alukan oleh Sultan Negeri dengan kementerian pendidikan persekutuan juga bersedia untuk melanjutkan kerjasama mereka. </p><p>Untuk memastikan kualiti pendidikan di negeri ini, kerajaan negeri memperkenalkan enam langkah jangka panjang untuk menaikkan kemampuan guru tempatan. Pada tahun 2018, dilaporkan bahawa Johor adalah antara beberapa negara di Malaysia yang menghadapi kekurangan guru, jadi kementerian pendidikan persekutuan menubuhkan sebuah jawatankuasa khas untuk mengkaji cara untuk menangani masalah tersebut. Perpustakaan Negeri Johor ialah perpustakaan awam utama di negeri ini. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Individu_terkenal">Individu terkenal</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Johor&veaction=edit&section=49" title="Sunting bahagian: Individu terkenal" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sunting</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Johor&action=edit&section=49" title="Sunting kod sumber bahagian: Individu terkenal"><span>sunting sumber</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Negeri Johor telah melahirkan banyak tokoh dan artis tanah air. Antaranya ialah: </p> <ul><li>Tun <a href="/wiki/Sulaiman_Ninam_Shah" title="Sulaiman Ninam Shah">Sulaiman Ninam Shah</a></li> <li>Tun <a href="/wiki/Rahah_Mohamed_Noah" title="Rahah Mohamed Noah">Rahah Mohamed Noah</a></li> <li>Tun <a href="/wiki/Musa_Hitam" title="Musa Hitam">Musa Hitam</a></li> <li>Tun (Dr.) <a href="/wiki/Arshad_Ayub" title="Arshad Ayub">Arshad Ayub</a></li> <li>Tun <a href="/wiki/Syed_Nasir_Syed_Ismail" title="Syed Nasir Syed Ismail">Syed Nasir Syed Ismail</a></li> <li>Tun Dr. <a href="/wiki/Ling_Liong_Sik" title="Ling Liong Sik">Ling Liong Sik</a></li> <li>Tun <a href="/wiki/Samy_Vellu" title="Samy Vellu">Samy Vellu</a></li> <li>Tun <a href="/wiki/Fatimah_Hashim" title="Fatimah Hashim">Fatimah Hashim</a></li> <li>Tan Sri Dato' Haji <a href="/wiki/Muhyiddin_Yassin" title="Muhyiddin Yassin">Muhyiddin Yassin</a></li> <li>Tan Sri <a href="/wiki/Abdul_Ghani_Othman" title="Abdul Ghani Othman">Abdul Ghani Othman</a></li> <li>Dato' <a href="/wiki/Jaafar_bin_Haji_Muhammad" title="Jaafar bin Haji Muhammad">Jaafar Haji Muhammad</a></li> <li><a href="/wiki/Joyce_Chu" title="Joyce Chu">Joyce Chu</a></li> <li>Dato' <a href="/wiki/Onn_Jaafar" title="Onn Jaafar">Onn Jaafar</a></li> <li>Datuk <a href="/wiki/Amy_Search" title="Amy Search">Suhaimi Abdul Rahman</a></li> <li><a href="/wiki/Waheeda" title="Waheeda">Waheeda</a></li> <li><a href="/wiki/Zarina_Zainoordin" title="Zarina Zainoordin">Zarina Zainoordin</a></li> <li><a href="/wiki/Sufian_Suhaimi" title="Sufian Suhaimi">Sufian Suhaimi</a></li> <li><a href="/wiki/Jep_Sepahtu" title="Jep Sepahtu">Jep Sepahtu</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Lihat_juga">Lihat juga</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Johor&veaction=edit&section=50" title="Sunting bahagian: Lihat juga" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sunting</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Johor&action=edit&section=50" title="Sunting kod sumber bahagian: Lihat juga"><span>sunting sumber</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Pelancongan_di_Johor" title="Pelancongan di Johor">Pelancongan di Johor</a></li> <li><a href="/wiki/Pengangkutan_di_Johor" title="Pengangkutan di Johor">Pengangkutan di Johor</a></li> <li><a href="/wiki/Simbol_negeri_Johor" class="mw-redirect" title="Simbol negeri Johor">Simbol negeri Johor</a></li> <li><a href="/wiki/Orang_Melayu_Johor" title="Orang Melayu Johor">Orang Melayu Johor</a></li> <li><a href="/wiki/Kategori:Tokoh-tokoh_dalam_Johor" class="mw-redirect" title="Kategori:Tokoh-tokoh dalam Johor">Tokoh-tokoh dalam Johor</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Catatan">Catatan</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Johor&veaction=edit&section=51" title="Sunting bahagian: Catatan" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sunting</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Johor&action=edit&section=51" title="Sunting kod sumber bahagian: Catatan"><span>sunting sumber</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-10">^</a></b></span> <span class="reference-text">secara tidak rasmi <b>Kesultanan Johor Moden</b> dalam konteks sejarah</span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Rujukan">Rujukan</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Johor&veaction=edit&section=52" title="Sunting bahagian: Rujukan" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sunting</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Johor&action=edit&section=52" title="Sunting kod sumber bahagian: Rujukan"><span>sunting sumber</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r6415981">.mw-parser-output .reflist{margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}@media screen{.mw-parser-output .reflist{font-size:90%}}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist"> <div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-1">^</a></b></span> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r6405196">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:var(--color-subtle,#54595d)}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#33aa33;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://tableau.dosm.gov.my/t/BPPD-BahagianperangkaanpendudukdanDemografi/views/MyCenDashEnglish/LOCALAUTORITY?%3Adisplay_count=n&%3Aembed=y&%3AisGuestRedirectFromVizportal=y&%3Aorigin=viz_share_link&%3AshowAppBanner=false&%3AshowVizHome=n">"MAIN INDICATOR IN M.B. JOHOR BAHRU"</a>. <i>Departemen Statistik Malaysia</i><span class="reference-accessdate">. Dicapai pada <span class="nowrap">3 Julai</span> 2022</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Departemen+Statistik+Malaysia&rft.atitle=MAIN+INDICATOR+IN+M.B.+JOHOR+BAHRU&rft_id=https%3A%2F%2Ftableau.dosm.gov.my%2Ft%2FBPPD-BahagianperangkaanpendudukdanDemografi%2Fviews%2FMyCenDashEnglish%2FLOCALAUTORITY%3F%253Adisplay_count%3Dn%26%253Aembed%3Dy%26%253AisGuestRedirectFromVizportal%3Dy%26%253Aorigin%3Dviz_share_link%26%253AshowAppBanner%3Dfalse%26%253AshowVizHome%3Dn&rfr_id=info%3Asid%2Fms.wikipedia.org%3AJohor" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-statistics-2"><span class="mw-cite-backlink">^ <a href="#cite_ref-statistics_2-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-statistics_2-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-statistics_2-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-statistics_2-3"><sup><i><b>d</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r6405196"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.dosm.gov.my/v1/index.php?r=column/cone&menu_id=d1dTR0JMK2hUUUFnTnp5WUR2d3VBQT09">"Johor @ a Glance"</a>. <a href="/w/index.php?title=Departemen_Statistik_(Malaysia)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Departemen Statistik (Malaysia) (laman tidak wujud)">Departemen Statistik</a><span class="reference-accessdate">. Dicapai pada <span class="nowrap">13 January</span> 2018</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Johor+%40+a+Glance&rft.pub=Departemen+Statistik&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.dosm.gov.my%2Fv1%2Findex.php%3Fr%3Dcolumn%2Fcone%26menu_id%3Dd1dTR0JMK2hUUUFnTnp5WUR2d3VBQT09&rfr_id=info%3Asid%2Fms.wikipedia.org%3AJohor" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-3">^</a></b></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r6405196"><cite id="CITEREFHelmer_Aslaksen2012" class="citation web cs1">Helmer Aslaksen (28 Jun 2012). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160521034731/http://www.math.nus.edu.sg/aslaksen/teaching/timezone-old.html">"Time Zones in Malaysia"</a> [Zon-zon Waktu di Malaysia]. Departemen Matematik, Fakulti Sains, <a href="/wiki/Universiti_Nasional_Singapura" title="Universiti Nasional Singapura">Universiti Nasional Singapura</a>. Diarkibkan daripada <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.math.nus.edu.sg/aslaksen/teaching/timezone-old.html">yang asal</a> pada 21 Mei 2016<span class="reference-accessdate">. Dicapai pada <span class="nowrap">8 Julai</span> 2018</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Time+Zones+in+Malaysia&rft.pub=Departemen+Matematik%2C+Fakulti+Sains%2C+Universiti+Nasional+Singapura&rft.date=2012-06-28&rft.au=Helmer+Aslaksen&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.math.nus.edu.sg%2Faslaksen%2Fteaching%2Ftimezone-old.html&rfr_id=info%3Asid%2Fms.wikipedia.org%3AJohor" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-4">^</a></b></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r6405196"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://postal-codes.cybo.com/malaysia/johor/?p=1">"Postal codes in Johor"</a>. cybo.com<span class="reference-accessdate">. Dicapai pada <span class="nowrap">8 July</span> 2018</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Postal+codes+in+Johor&rft.pub=cybo.com&rft_id=https%3A%2F%2Fpostal-codes.cybo.com%2Fmalaysia%2Fjohor%2F%3Fp%3D1&rfr_id=info%3Asid%2Fms.wikipedia.org%3AJohor" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-5">^</a></b></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r6405196"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://postal-codes.cybo.com/malaysia/kluang/">"Postal codes in Kluang"</a>. cybo.com<span class="reference-accessdate">. Dicapai pada <span class="nowrap">8 July</span> 2018</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Postal+codes+in+Kluang&rft.pub=cybo.com&rft_id=https%3A%2F%2Fpostal-codes.cybo.com%2Fmalaysia%2Fkluang%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fms.wikipedia.org%3AJohor" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-6">^</a></b></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r6405196"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://area-codes.cybo.com/malaysia/johor/?p=1">"Area codes in Johor"</a>. cybo.com<span class="reference-accessdate">. Dicapai pada <span class="nowrap">8 July</span> 2018</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Area+codes+in+Johor&rft.pub=cybo.com&rft_id=https%3A%2F%2Farea-codes.cybo.com%2Fmalaysia%2Fjohor%2F%3Fp%3D1&rfr_id=info%3Asid%2Fms.wikipedia.org%3AJohor" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-7">^</a></b></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r6405196"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170519030502/http://www.jpn.gov.my/en/kod-negeri">"State Code"</a> [Kod Negeri]. <i>= Jabatan Pendaftaran Negara</i>. Diarkibkan daripada <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.jpn.gov.my/en/kod-negeri">yang asal</a> pada 19 Mei 2017<span class="reference-accessdate">. Dicapai pada <span class="nowrap">8 Julai</span> 2018</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=%3D+Jabatan+Pendaftaran+Negara&rft.atitle=State+Code&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.jpn.gov.my%2Fen%2Fkod-negeri&rfr_id=info%3Asid%2Fms.wikipedia.org%3AJohor" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-8">^</a></b></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r6405196"><cite id="CITEREFTeh2015" class="citation web cs1">Teh, Wei Soon (23 Mac 2015). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150708091603/http://malaysiandigest.com/features/546797-some-little-known-facts-on-malaysian-vehicle-registration-plates.html">"Some Little Known Facts On Malaysian Vehicle Registration Plates"</a>. <i>Malaysian Digest</i>. Diarkibkan daripada yang asal pada 8 Julai 2015<span class="reference-accessdate">. Dicapai pada <span class="nowrap">8 Julai</span> 2018</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Malaysian+Digest&rft.atitle=Some+Little+Known+Facts+On+Malaysian+Vehicle+Registration+Plates&rft.date=2015-03-23&rft.aulast=Teh&rft.aufirst=Wei+Soon&rft_id=http%3A%2F%2Fmalaysiandigest.com%2Ffeatures%2F546797-some-little-known-facts-on-malaysian-vehicle-registration-plates.html&rfr_id=info%3Asid%2Fms.wikipedia.org%3AJohor" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment">CS1 maint: unfit URL (<a href="/wiki/Kategori:CS1_maint:_unfit_URL" title="Kategori:CS1 maint: unfit URL">link</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-9">^</a></b></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r6405196"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://hdi.globaldatalab.org/areadata/shdi">"Subnational Human Development Index (2.1) [Johor – Malaysia]"</a>. Global Data Lab of Institute for Management Research, <a href="/w/index.php?title=Universiti_Radboud_Nijmegen&action=edit&redlink=1" class="new" title="Universiti Radboud Nijmegen (laman tidak wujud)">Universiti Radboud Nijmegen</a><span class="reference-accessdate">. Dicapai pada <span class="nowrap">12 November</span> 2018</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Subnational+Human+Development+Index+%282.1%29+%5BJohor+%E2%80%93+Malaysia%5D&rft.pub=Global+Data+Lab+of+Institute+for+Management+Research%2C+Universiti+Radboud+Nijmegen&rft_id=https%3A%2F%2Fhdi.globaldatalab.org%2Fareadata%2Fshdi&rfr_id=info%3Asid%2Fms.wikipedia.org%3AJohor" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-11">^</a></b></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r6405196"><cite id="CITEREFAbd._Rauf_Dato'_Haji_HassanAbdul_Halim_SallehKhairul_Amin_Mohd_Zain2005" class="citation book cs1">Abd. Rauf Dato' Haji Hassan; Abdul Halim Salleh; Khairul Amin Mohd Zain (2005). <i>Kamus Bahasa Melayu-Bahasa Arab Bahasa Arab-Bahasa Melayu</i>. Shah Alam: Oxford Fajar. m/s. 85. <a href="/wiki/Nombor_Buku_Piawai_Antarabangsa" title="Nombor Buku Piawai Antarabangsa">ISBN</a> <a href="/wiki/Khas:Sumber_buku/967-65-7321-3" title="Khas:Sumber buku/967-65-7321-3"><bdi>967-65-7321-3</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Kamus+Bahasa+Melayu-Bahasa+Arab+Bahasa+Arab-Bahasa+Melayu&rft.place=Shah+Alam&rft.pages=85&rft.pub=Oxford+Fajar&rft.date=2005&rft.isbn=967-65-7321-3&rft.au=Abd.+Rauf+Dato%27+Haji+Hassan&rft.au=Abdul+Halim+Salleh&rft.au=Khairul+Amin+Mohd+Zain&rfr_id=info%3Asid%2Fms.wikipedia.org%3AJohor" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-12">^</a></b></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external autonumber" href="http://www.forestry.gov.my/johor/index.php/ms/pembangunan-hutan/hutan-lipur/hutan-lipur-gunung-arong">[1]</a></span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-13">^</a></b></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r6405196"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160410042507/http://www.johor.gov.my/kerajaan/pihak_berkuasa_tempatan">"salinan arkib"</a>. Diarkibkan daripada <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.johor.gov.my/kerajaan/pihak_berkuasa_tempatan">yang asal</a> pada 2016-04-10<span class="reference-accessdate">. Dicapai pada <span class="nowrap">2015-08-17</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=salinan+arkib&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.johor.gov.my%2Fkerajaan%2Fpihak_berkuasa_tempatan&rfr_id=info%3Asid%2Fms.wikipedia.org%3AJohor" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-14">^</a></b></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r6405196"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20111024175342/http://www.mdsegamat.gov.my/">"4. Malam Pengisytiharan Majlis Perbandaran Segamat<br />31 Disember 2017<br />8.00 malam<br />Dataran Segamat"</a>. Diarkibkan daripada <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mdsegamat.gov.my/">yang asal</a> pada 2011-10-24<span class="reference-accessdate">. Dicapai pada <span class="nowrap">2018-01-02</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=4.+Malam+Pengisytiharan+Majlis+Perbandaran+Segamat%3Cbr%3E31+Disember+2017%3Cbr%3E8.00+malam%3Cbr%3EDataran+Segamat&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.mdsegamat.gov.my%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fms.wikipedia.org%3AJohor" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-15">^</a></b></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external autonumber" href="http://www.johortimes.my/2015/05/mb-tekad-jadikan-johor-bahru-seperti-kuala-lumpur/">[2]</a></span> </li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-16">^</a></b></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external autonumber" href="http://www.mstar.com.my/niaga/.../johor-pilihan-pelabur/">[3]</a></span> </li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-17">^</a></b></span> <span class="reference-text">[angrybirdsactivitypark.my]</span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-18">^</a></b></span> <span class="reference-text">[blog.malaysia-asia.my › Things to do in Johor]</span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bibliografi">Bibliografi</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Johor&veaction=edit&section=53" title="Sunting bahagian: Bibliografi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sunting</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Johor&action=edit&section=53" title="Sunting kod sumber bahagian: Bibliografi"><span>sunting sumber</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Trocki, Carl A., <i>Prince of Pirates: the Temenggongs and the Development of Johor and Singapore, 1784–1885</i>, University of Hawaii Press, 1979, <a href="/wiki/Khas:Sumber_buku/9789971693763" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-9971-69-376-3</a> <a href="/wiki/Khas:Sumber_buku/9971693763" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 9971693763</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Pautan_luar">Pautan luar</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Johor&veaction=edit&section=54" title="Sunting bahagian: Pautan luar" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sunting</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Johor&action=edit&section=54" title="Sunting kod sumber bahagian: Pautan luar"><span>sunting sumber</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.johordt.gov.my">Laman Rasmi Kerajaan Negeri Johor Darul Takzim</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080716155554/http://www.johordt.gov.my/">Diarkibkan</a> 2008-07-16 di <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.pmbj.gov.my">Laman Rasmi Pejabat Menteri Besar Johor Darul Takzim</a><sup class="noprint Inline-Template"><span style="white-space: nowrap;">[<i><a href="/wiki/Wikipedia:Pautan_reput" title="Wikipedia:Pautan reput"><span title=" Pautan mati ditandakan pada Ogos 2021">pautan mati kekal</span></a></i>]</span></sup></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.dromoz.com/directory/maps/?epid=18450">Koleksi peta-peta berkaitan dengan Johor</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.medkom.my">Portal Komuniti Khabar Orang Johor</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080913113322/http://medkom.my/">Diarkibkan</a> 2008-09-13 di <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.johorbahru.com.my">Portal Komuniti Johor Bahru</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20131113161324/http://www.johorbahru.com.my/">Diarkibkan</a> 2013-11-13 di <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://maps.google.com/maps?f=q&hl=en&q=Johor%2C+Malaysia">Peta negeri Johor</a></li></ul> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="border&#124;35px_Johor_Darul_Ta&#039;zim_جوهر_دار_التعظيم_30px" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r6453376">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:left;text-align:left}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-right:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-left:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar a>span,.mw-parser-output .navbar a>abbr{text-decoration:inherit}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}.mw-parser-output .infobox .navbar{font-size:100%}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}</style><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-lihat"><a href="/wiki/Templat:Johor" title="Templat:Johor"><abbr title="Lihat templat ini" style=";;background:none transparent;color:inherit;border:none;box-shadow:none;padding:0;">l</abbr></a></li><li class="nv-bincang"><a href="/wiki/Perbincangan_templat:Johor" title="Perbincangan templat:Johor"><abbr title="Bincang templat ini" style=";;background:none transparent;color:inherit;border:none;box-shadow:none;padding:0;">b</abbr></a></li><li class="nv-sunting"><a class="external text" href="https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Templat:Johor&action=edit"><abbr title="Sunting templat ini" style=";;background:none transparent;color:inherit;border:none;box-shadow:none;padding:0;">s</abbr></a></li></ul></div><div id="border&#124;35px_Johor_Darul_Ta&#039;zim_جوهر_دار_التعظيم_30px" style="font-size:114%;margin:0 4em"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fail:Flag_of_Johor.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Flag_of_Johor.svg/35px-Flag_of_Johor.svg.png" decoding="async" width="35" height="18" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Flag_of_Johor.svg/53px-Flag_of_Johor.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Flag_of_Johor.svg/70px-Flag_of_Johor.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a class="mw-selflink selflink">Johor Darul Ta'zim ‏جوهر دار التعظيم</a> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fail:Coat_of_arms_of_Johor.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/60/Coat_of_arms_of_Johor.svg/30px-Coat_of_arms_of_Johor.svg.png" decoding="async" width="30" height="23" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/60/Coat_of_arms_of_Johor.svg/45px-Coat_of_arms_of_Johor.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/60/Coat_of_arms_of_Johor.svg/60px-Coat_of_arms_of_Johor.svg.png 2x" data-file-width="360" data-file-height="279" /></a></span></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Topik</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Sejarah_Johor_Moden" title="Sejarah Johor Moden">Sejarah</a> <ul><li><a href="/wiki/Kesultanan_Johor-Riau" title="Kesultanan Johor-Riau">Kesultanan Johor-Riau</a></li> <li><a href="/wiki/Orang_Melayu_Johor" title="Orang Melayu Johor">Orang Melayu</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Sultan_Johor" title="Sultan Johor">Sultan</a></li> <li><a href="/wiki/Darjah_kebesaran_negeri_Johor" title="Darjah kebesaran negeri Johor">Darjah kebesaran</a></li> <li><a href="/wiki/Kerajaan_Negeri_Johor" title="Kerajaan Negeri Johor">Kerajaan Negeri</a> <ul><li><a href="/wiki/Menteri_Besar_Johor" title="Menteri Besar Johor">Menteri Besar</a> <ul><li><a href="/wiki/Majlis_Mesyuarat_Kerajaan_Negeri_Johor" title="Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri Johor">Eksekutif</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Dewan_Negeri_Johor" title="Dewan Negeri Johor">Dewan Negeri</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Budaya_di_Johor" title="Budaya di Johor">Budaya</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Istana</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Istana_Besar" title="Istana Besar">Istana Besar</a></li> <li><a href="/wiki/Istana_Bukit_Serene" title="Istana Bukit Serene">Istana Bukit Serene</a></li> <li><a href="/wiki/Istana_Pasir_Pelangi" title="Istana Pasir Pelangi">Istana Pasir Pelangi</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Bangunan kerajaan</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Bangunan_Sultan_Ibrahim" title="Bangunan Sultan Ibrahim">Bangunan Sultan Ibrahim</a></li> <li><a href="/wiki/Bangunan_Sultan_Ismail" title="Bangunan Sultan Ismail">Bangunan Sultan Ismail</a></li> <li><a href="/wiki/Bangunan_Dato%27_Jaafar_Muhammad" title="Bangunan Dato' Jaafar Muhammad">Bangunan Dato' Jaafar Muhammad</a></li> <li><a href="/wiki/Saujana_(Kediaman_Rasmi_Menteri_Besar_Johor)" title="Saujana (Kediaman Rasmi Menteri Besar Johor)">Saujana</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Bandar raya</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Johor_Bahru" title="Johor Bahru">Johor Bahru</a> (ibu negeri)</li> <li><a href="/wiki/Iskandar_Puteri" title="Iskandar Puteri">Iskandar Puteri</a> (pusat pentadbiran kerajaan negeri)</li> <li><a href="/wiki/Pasir_Gudang" title="Pasir Gudang">Pasir Gudang</a> (pusat perindustrian)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Bandar Diraja</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Bandar_Maharani" title="Bandar Maharani">Bandar Maharani</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Pekan</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Tanjung_Agas" title="Tanjung Agas">Tanjung Agas</a></li> <li><a href="/wiki/Parit_Bakar" title="Parit Bakar">Parit Bakar</a></li> <li><a href="/wiki/Sungai_Balang" title="Sungai Balang">Sungai Balang</a></li> <li><a href="/wiki/Tanjung_Balau" title="Tanjung Balau">Tanjung Balau</a></li> <li><a href="/wiki/Chaah" title="Chaah">Chaah</a></li> <li><a href="/wiki/Desaru" title="Desaru">Desaru</a></li> <li><a href="/wiki/Genuang" title="Genuang">Genuang</a></li> <li><a href="/wiki/Kahang" title="Kahang">Kahang</a></li> <li><a href="/wiki/Kukup,_Johor" title="Kukup, Johor">Kukup</a></li> <li><a href="/wiki/Kundang,_Johor" title="Kundang, Johor">Kundang</a></li> <li><a href="/wiki/Tanjung_Langsat" title="Tanjung Langsat">Tanjung Langsat</a></li> <li><a href="/wiki/Tanjung_Leman" title="Tanjung Leman">Tanjung Leman</a></li> <li><a href="/wiki/Lok_Heng" title="Lok Heng">Lok Heng</a></li> <li><a href="/wiki/Lombong,_Johor" title="Lombong, Johor">Lombong</a></li> <li><a href="/wiki/Mengkibol" title="Mengkibol">Mengkibol</a></li> <li><a href="/wiki/Bukit_Naning" title="Bukit Naning">Bukit Naning</a></li> <li><a href="/wiki/Air_Papan" title="Air Papan">Air Papan</a></li> <li><a href="/wiki/Tanjung_Pengelih" title="Tanjung Pengelih">Tanjung Pengelih</a></li> <li><a href="/wiki/Pengerang" title="Pengerang">Pengerang</a></li> <li><a href="/wiki/Bandar_Permas" title="Bandar Permas">Bandar Permas</a></li> <li><a href="/wiki/Permas_Jaya" title="Permas Jaya">Permas Jaya</a></li> <li><a href="/wiki/Plentong" class="mw-disambig" title="Plentong">Plentong</a></li> <li><a href="/wiki/Pontian_Besar" title="Pontian Besar">Pontian Besar</a></li> <li><a href="/wiki/Sagil" title="Sagil">Sagil</a></li> <li><a href="/wiki/Tanjung_Sedili" title="Tanjung Sedili">Tanjung Sedili</a></li> <li><a href="/wiki/Sembrong" title="Sembrong">Sembrong</a></li> <li><a href="/wiki/Teluk_Ramunia" title="Teluk Ramunia">Teluk Ramunia</a></li> <li><a href="/wiki/Stulang" title="Stulang">Stulang</a></li> <li><a href="/wiki/Tampoi,_Johor" title="Tampoi, Johor">Tampoi</a></li> <li><a href="/wiki/Ulu_Tiram" title="Ulu Tiram">Ulu Tiram</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Kampung</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Johor_Lama" title="Johor Lama">Johor Lama</a></li> <li><a href="/wiki/Kampung_Parit_Kassan" title="Kampung Parit Kassan">Kampung Parit Kassan</a></li> <li><a href="/wiki/Tanjung_Kupang" title="Tanjung Kupang">Tanjung Kupang</a></li> <li><a href="/wiki/Teluk_Mahkota" title="Teluk Mahkota">Teluk Mahkota</a></li> <li><a href="/wiki/Kampung_Melayu_Majidee" title="Kampung Melayu Majidee">Kampung Melayu Majidee</a></li> <li><a href="/wiki/Kampung_Minyak_Beku" title="Kampung Minyak Beku">Kampung Minyak Beku</a></li> <li><a href="/wiki/Kampung_Nong_Chik" title="Kampung Nong Chik">Kampung Nong Chik</a></li> <li><a href="/wiki/Kong_Kong" title="Kong Kong">Kong Kong</a></li> <li><a href="/wiki/Pasir_Pelangi" title="Pasir Pelangi">Pasir Pelangi</a></li> <li><a href="/wiki/Pendas" title="Pendas">Pendas</a></li> <li><a href="/wiki/Tanjung_Piai" title="Tanjung Piai">Tanjung Piai</a></li> <li><a href="/wiki/Tanjung_Resang" title="Tanjung Resang">Tanjung Resang</a></li> <li><a href="/wiki/FELDA_Taib_Andak" class="mw-redirect" title="FELDA Taib Andak">FELDA Taib Andak</a></li> <li><a href="/wiki/Kampung_Tenang" class="mw-redirect" title="Kampung Tenang">Kampung Tenang</a></li> <li><a href="/wiki/Kampung_Tengah,_Johor" title="Kampung Tengah, Johor">Kampung Tengah</a></li> <li><a href="/wiki/Serom_5" title="Serom 5">Serom 5</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Pulau</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Batuan_Tengah" title="Batuan Tengah">Batuan Tengah</a> <ul><li><i>Middle Rocks</i></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Pulau_Aur,_Malaysia" title="Pulau Aur, Malaysia">Pulau Aur</a></li> <li><a href="/wiki/Pulau_Besar,_Johor" title="Pulau Besar, Johor">Pulau Besar</a></li> <li><a href="/wiki/Pulau_Kukup" title="Pulau Kukup">Pulau Kukup</a></li> <li><a href="/wiki/Pulau_Merambong" title="Pulau Merambong">Pulau Merambong</a></li> <li><a href="/wiki/Pulau_Pemanggil" title="Pulau Pemanggil">Pulau Pemanggil</a></li> <li><a href="/wiki/Pulau_Pisang" title="Pulau Pisang">Pulau Pisang</a></li> <li><a href="/wiki/Pulau_Tengah" title="Pulau Tengah">Pulau Tengah</a></li> <li><a href="/wiki/Pulau_Rawa" title="Pulau Rawa">Pulau Rawa</a></li> <li><a href="/wiki/Pulau_Sibu" title="Pulau Sibu">Pulau Sibu</a></li> <li><a href="/wiki/Pulau_Tinggi" title="Pulau Tinggi">Pulau Tinggi</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Bandar baru</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Bandar_Putra_Kulai" title="Bandar Putra Kulai">Bandar Putra Kulai</a></li> <li><a href="/wiki/Bandar_Sri_Alam" title="Bandar Sri Alam">Bandar Sri Alam</a></li> <li><a href="/wiki/Bukit_Indah" title="Bukit Indah">Bukit Indah</a></li> <li><a href="/wiki/Forest_City" title="Forest City">Forest City</a></li> <li><a href="/wiki/Desa_Tebrau" title="Desa Tebrau">Desa Tebrau</a></li> <li><a href="/wiki/Mutiara_Rini" title="Mutiara Rini">Mutiara Rini</a></li> <li><a href="/wiki/Indahpura" title="Indahpura">Indahpura</a></li> <li><a href="/wiki/Pura_Kencana" title="Pura Kencana">Pura Kencana</a></li> <li><a href="/wiki/Setia_Indah" title="Setia Indah">Setia Indah</a></li> <li><a href="/wiki/Setia_Tropika" title="Setia Tropika">Setia Tropika</a></li> <li><a href="/wiki/Taman_Daya" title="Taman Daya">Taman Daya</a></li> <li><a href="/wiki/Taman_Johor_Jaya" title="Taman Johor Jaya">Taman Johor Jaya</a></li> <li><a href="/wiki/Taman_Melodies" title="Taman Melodies">Taman Melodies</a></li> <li><a href="/wiki/Taman_Molek" title="Taman Molek">Taman Molek</a></li> <li><a href="/wiki/Taman_Perling" title="Taman Perling">Taman Perling</a></li> <li><a href="/wiki/Taman_Sentosa" title="Taman Sentosa">Taman Sentosa</a></li> <li><a href="/wiki/Taman_Sri_Lambak" title="Taman Sri Lambak">Taman Sri Lambak</a></li> <li><a href="/wiki/Taman_Sri_Tanjung,_Muar" title="Taman Sri Tanjung, Muar">Taman Sri Tanjung, Muar</a></li> <li><a href="/wiki/Taman_Ungku_Tun_Aminah" title="Taman Ungku Tun Aminah">Taman Ungku Tun Aminah</a></li> <li><a href="/wiki/Taman_Universiti" title="Taman Universiti">Taman Universiti</a></li> <li><a href="/wiki/Kota_Masai" title="Kota Masai">Kota Masai</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Zon Khas</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Iskandar_Malaysia" title="Iskandar Malaysia">Iskandar Malaysia</a></li> <li><a href="/wiki/Wilayah_Ekonomi_Pantai_Timur" title="Wilayah Ekonomi Pantai Timur">Wilayah Ekonomi Pantai Timur</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Gunung</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Gunung_Banang" title="Gunung Banang">Gunung Banang</a></li> <li><a href="/wiki/Gunung_Bekok" title="Gunung Bekok">Gunung Bekok</a></li> <li><a href="/wiki/Gunung_Belumut" title="Gunung Belumut">Gunung Belumut</a></li> <li><a href="/wiki/Gunung_Besar_(Johor)" title="Gunung Besar (Johor)">Gunung Besar</a></li> <li><a href="/wiki/Gunung_Chemendong" title="Gunung Chemendong">Gunung Chemendong</a></li> <li><a href="/wiki/Gunung_Gua_Rimau" title="Gunung Gua Rimau">Gunung Gua Rimau</a></li> <li><a href="/wiki/Gunung_Janing" title="Gunung Janing">Gunung Janing</a></li> <li><a href="/wiki/Gunung_Janing_Barat" title="Gunung Janing Barat">Gunung Janing Barat</a></li> <li><a href="/wiki/Gunung_Lambak" title="Gunung Lambak">Gunung Lambak</a></li> <li><a href="/wiki/Gunung_Ledang" title="Gunung Ledang">Gunung Ledang</a></li> <li><a href="/wiki/Gunung_Muntahak" title="Gunung Muntahak">Gunung Muntahak</a></li> <li><a href="/wiki/Gunung_Panti" class="mw-disambig" title="Gunung Panti">Gunung Panti</a></li> <li><a href="/wiki/Gunung_Pulai" title="Gunung Pulai">Gunung Pulai</a></li> <li><a href="/wiki/Gunung_Sumalayang" title="Gunung Sumalayang">Gunung Sumalayang</a></li> <li><a href="/wiki/Gunung_Tiong" title="Gunung Tiong">Gunung Tiong</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Pintu masuk antarabangsa</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Lapangan_Terbang_Antarabangsa_Senai" title="Lapangan Terbang Antarabangsa Senai">Lapangan Terbang Antarabangsa Senai</a></li> <li><a href="/wiki/Bangunan_Sultan_Iskandar" title="Bangunan Sultan Iskandar">Bangunan Sultan Iskandar</a></li> <li><a href="/wiki/Tambak_Johor" title="Tambak Johor">Tambak Johor</a></li> <li><a href="/wiki/Laluan_Kedua_Malaysia-Singapura" class="mw-redirect" title="Laluan Kedua Malaysia-Singapura">Laluan Kedua Malaysia-Singapura</a></li> <li><a href="/wiki/Johor_Bahru_Sentral" title="Johor Bahru Sentral">Johor Bahru Sentral</a></li> <li><a href="/wiki/Muar" class="mw-redirect" title="Muar">Muar</a></li> <li><a href="/wiki/Pelabuhan_Johor" title="Pelabuhan Johor">Pelabuhan Johor</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Bahagian perundangan</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Pihak_Berkuasa_Tempatan_dan_Bandar_di_Johor_Darul_Takzim" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r6453376"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-lihat"><a href="/wiki/Templat:Pihak_Berkuasa_Tempatan_di_Johor" title="Templat:Pihak Berkuasa Tempatan di Johor"><abbr title="Lihat templat ini" style=";;background:none transparent;color:inherit;border:none;box-shadow:none;padding:0;">l</abbr></a></li><li class="nv-bincang"><a href="/wiki/Perbincangan_templat:Pihak_Berkuasa_Tempatan_di_Johor" title="Perbincangan templat:Pihak Berkuasa Tempatan di Johor"><abbr title="Bincang templat ini" style=";;background:none transparent;color:inherit;border:none;box-shadow:none;padding:0;">b</abbr></a></li><li class="nv-sunting"><a class="external text" href="https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Templat:Pihak_Berkuasa_Tempatan_di_Johor&action=edit"><abbr title="Sunting templat ini" style=";;background:none transparent;color:inherit;border:none;box-shadow:none;padding:0;">s</abbr></a></li></ul></div><div id="Pihak_Berkuasa_Tempatan_dan_Bandar_di_Johor_Darul_Takzim" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/Pihak_Berkuasa_Tempatan" class="mw-redirect" title="Pihak Berkuasa Tempatan">Pihak Berkuasa Tempatan</a> dan Bandar di <a href="/wiki/Johor_Darul_Takzim" class="mw-redirect" title="Johor Darul Takzim">Johor Darul Takzim</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Daerah_Batu_Pahat" title="Daerah Batu Pahat">Batu Pahat</a></th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Majlis_Perbandaran_Batu_Pahat" title="Majlis Perbandaran Batu Pahat">Batu Pahat</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Batu_Pahat_(bandar)" class="mw-redirect" title="Batu Pahat (bandar)">Bandar Batu Pahat</a></li> <li><a href="/wiki/Parit_Raja" title="Parit Raja">Parit Raja</a></li> <li><a href="/wiki/Bandar_Penggaram" title="Bandar Penggaram">Bandar Penggaram</a></li> <li><a href="/wiki/Rengit" title="Rengit">Rengit</a></li> <li><a href="/wiki/Semerah_(Johor)" title="Semerah (Johor)">Semerah</a><small> <ul><li>Sebahagian</li></ul></small></li><small> </small><li><small></small><a href="/wiki/Senggarang" title="Senggarang">Senggarang</a></li> <li><a href="/wiki/Sri_Gading" title="Sri Gading">Sri Gading</a></li> <li><a href="/wiki/Tongkang_Pechah" title="Tongkang Pechah">Tongkang Pechah</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Majlis_Daerah_Yong_Peng" title="Majlis Daerah Yong Peng">Yong Peng</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Ayer_Hitam,_Johor" title="Ayer Hitam, Johor">Ayer Hitam</a> <ul><li>Air Hitam</li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kangkar_Bahru&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kangkar Bahru (laman tidak wujud)">Kangkar Bahru</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Lam_Lee&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lam Lee (laman tidak wujud)">Lam Lee</a></li> <li><a href="/wiki/Sri_Medan" title="Sri Medan">Sri Medan</a></li> <li><a href="/wiki/Parit_Sulong" title="Parit Sulong">Parit Sulong</a></li> <li><a href="/wiki/Parit_Yaani" title="Parit Yaani">Parit Yaani</a></li> <li><a href="/wiki/Yong_Peng" title="Yong Peng">Yong Peng</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Daerah_Johor_Bahru" title="Daerah Johor Bahru">Johor Bahru</a></th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Majlis_Bandaraya_Iskandar_Puteri" title="Majlis Bandaraya Iskandar Puteri">Iskandar Puteri</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Kangkar_Pulai" title="Kangkar Pulai">Kangkar Pulai</a><small> <ul><li>Sebahagian</li></ul></small></li><small> </small><li><small></small><a href="/wiki/Lima_Kedai" title="Lima Kedai">Lima Kedai</a><small> <ul><li>Sebahagian</li></ul></small></li><small> </small><li><small></small><a href="/wiki/Gelang_Patah" title="Gelang Patah">Gelang Patah</a></li> <li><a href="/wiki/Sekudai" title="Sekudai">Sekudai</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Majlis_Bandaraya_Pasir_Gudang" title="Majlis Bandaraya Pasir Gudang">Pasir Gudang</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Pasir_Gudang" title="Pasir Gudang">Pasir Gudang</a></li> <li><a href="/wiki/Masai,_Johor" title="Masai, Johor">Masai</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Majlis_Perbandaran_Kulai" title="Majlis Perbandaran Kulai">Kulai</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Ulu_Choh" title="Ulu Choh">Ulu Choh</a> <ul><li><small>Sebahagian</small></li></ul></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Daerah_Kluang" title="Daerah Kluang">Kluang</a></th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Majlis_Perbandaran_Kluang" title="Majlis Perbandaran Kluang">Kluang</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Chamek&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chamek (laman tidak wujud)">Chamek</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bandar_Kampong_Gajah&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bandar Kampong Gajah (laman tidak wujud)">Kampong Gajah</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kangkar_Kahang&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kangkar Kahang (laman tidak wujud)">Kangkar Kahang</a></li> <li><a href="/wiki/Bandar_Kluang" title="Bandar Kluang">Bandar Kluang</a></li> <li><a href="/wiki/Paloh,_Johor" title="Paloh, Johor">Paloh</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bandar_Kampong_Paya&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bandar Kampong Paya (laman tidak wujud)">Kampong Paya</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sri_Lalang&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sri Lalang (laman tidak wujud)">Sri Lalang</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Majlis_Daerah_Simpang_Renggam" title="Majlis Daerah Simpang Renggam">Simpang Renggam</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Layang-Layang,_Johor" title="Layang-Layang, Johor">Layang-Layang</a></li> <li><a href="/wiki/Machap" title="Machap">Machap</a></li> <li><a href="/wiki/Renggam" title="Renggam">Renggam</a></li> <li><a href="/wiki/Simpang_Renggam" title="Simpang Renggam">Simpang Renggam</a></li> <li><a href="/wiki/Sungai_Sayang" title="Sungai Sayang">Sungai Sayang</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Daerah_Kota_Tinggi" title="Daerah Kota Tinggi">Kota Tinggi</a></th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Majlis_Daerah_Kota_Tinggi" title="Majlis Daerah Kota Tinggi">Kota Tinggi</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Bandar_Kota_Tinggi" title="Bandar Kota Tinggi">Bandar Kota Tinggi</a></li> <li><a href="/wiki/Bandar_Sedili_Besar" class="mw-redirect" title="Bandar Sedili Besar">Bandar Sedili Besar</a></li> <li><a href="/wiki/Bandar_Tenggara" title="Bandar Tenggara">Bandar Tenggara</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Majlis_Perbandaran_Pengerang" title="Majlis Perbandaran Pengerang">Pengerang</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Pasir_Gogok&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pasir Gogok (laman tidak wujud)">Pasir Gogok</a></li> <li><a href="/wiki/Bandar_Penawar" title="Bandar Penawar">Bandar Penawar</a></li> <li><a href="/wiki/Sungai_Rengit" title="Sungai Rengit">Sungai Rengit</a></li> <li><a href="/wiki/Teluk_Sengat" title="Teluk Sengat">Teluk Sengat</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Majlis_Perbandaran_Kulai" title="Majlis Perbandaran Kulai">Kulai</a></th><td class="navbox-list navbox-even hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Ayer_Bemban" title="Ayer Bemban">Ayer Bemban</a> <ul><li>Air Bemban</li></ul></li> <li><a href="/wiki/Bukit_Batu" class="mw-disambig" title="Bukit Batu">Bukit Batu</a> <small> <ul><li>Sebahagian di <a href="/wiki/Daerah_Johor_Bahru" title="Daerah Johor Bahru">Johor Bahru</a></li></ul></small></li><small> </small><li><small></small><a href="/wiki/Kangkar_Pulai" title="Kangkar Pulai">Kangkar Pulai</a><small> <ul><li>Sebahagian</li></ul></small></li><small> </small><li><small></small><a href="/wiki/Lima_Kedai" title="Lima Kedai">Lima Kedai</a><small> <ul><li>Sebahagian</li></ul></small></li><small> </small><li><small></small><a href="/wiki/Bandar_Kulai" class="mw-redirect" title="Bandar Kulai">Bandar Kulai</a></li> <li><a href="/wiki/Saleng" title="Saleng">Saleng</a></li> <li><a href="/wiki/Pekan_Kelapa_Sawit" title="Pekan Kelapa Sawit">Pekan Kelapa Sawit</a></li> <li><a href="/wiki/Seelong" title="Seelong">Seelong</a></li> <li><a href="/wiki/Sedenak" class="mw-redirect" title="Sedenak">Sedenak</a></li> <li><a href="/wiki/Senai" title="Senai">Senai</a></li> <li><a href="/wiki/Kampung_Sengkang" class="mw-redirect" title="Kampung Sengkang">Kampung Sengkang</a></li> <li><a href="/wiki/Ulu_Choh" title="Ulu Choh">Ulu Choh</a> <ul><li><small>Sebahagian di Johor Bahru</small></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Majlis_Daerah_Mersing" title="Majlis Daerah Mersing">Mersing</a></th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Endau" title="Endau">Padang Endau</a></li> <li><a href="/wiki/Kampong_Hubong" class="mw-redirect" title="Kampong Hubong">Kampong Hubong</a></li> <li><a href="/wiki/Jemaluang" title="Jemaluang">Jemaluang</a></li> <li><a href="/wiki/Bandar_Mersing" title="Bandar Mersing">Bandar Mersing</a></li> <li><a href="/wiki/Mersing_Kanan" class="mw-redirect" title="Mersing Kanan">Mersing Kanan</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Majlis_Perbandaran_Muar" title="Majlis Perbandaran Muar">Muar</a></th><td class="navbox-list navbox-even hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Bakri,_Johor" title="Bakri, Johor">Bukit Bakri</a></li> <li><a href="/wiki/Parit_Jawa" title="Parit Jawa">Parit Jawa</a></li> <li><a href="/wiki/Bukit_Kepong" title="Bukit Kepong">Bukit Kepong</a></li> <li><a href="/wiki/Lenga" class="mw-redirect" title="Lenga">Lenga</a></li> <li><a href="/wiki/Bandar_Maharani" title="Bandar Maharani">Bandar Maharani</a></li> <li><a href="/wiki/Pagoh" title="Pagoh">Pagoh</a></li> <li><a href="/wiki/Panchor,_Johor" title="Panchor, Johor">Panchor</a></li> <li><a href="/wiki/Bukit_Pasir" title="Bukit Pasir">Bukit Pasir</a></li> <li><a href="/wiki/Semerah_(Johor)" title="Semerah (Johor)">Semerah</a> <ul><li><small>Sebahagian</small></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Majlis_Perbandaran_Pontian" title="Majlis Perbandaran Pontian">Pontian</a></th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Ayer_Baloi" title="Ayer Baloi">Ayer Baloi</a></li> <li><a href="/wiki/Benut" title="Benut">Benut</a></li> <li><a href="/wiki/Pekan_Nanas" class="mw-redirect" title="Pekan Nanas">Pekan Nanas</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Permas_Kecil&action=edit&redlink=1" class="new" title="Permas Kecil (laman tidak wujud)">Permas Kecil</a></li> <li><a href="/wiki/Pontian_Kechil" title="Pontian Kechil">Pontian Kechil</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Daerah_Segamat" title="Daerah Segamat">Segamat</a></th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Majlis_Perbandaran_Segamat" title="Majlis Perbandaran Segamat">Segamat</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Bukit_Batu" class="mw-disambig" title="Bukit Batu">Bukit Batu</a><small> <ul><li>Sebahagian</li></ul></small></li><small> </small><li><small></small><a href="/wiki/Batu_Enam" title="Batu Enam">Batu Enam</a> <ul><li>Batu Anam</li></ul></li> <li><a href="/wiki/Buloh_Kasap" title="Buloh Kasap">Buloh Kasap</a></li> <li><a href="/wiki/Gemas_Baru" title="Gemas Baru">Gemas Bahru</a></li> <li><a href="/wiki/Paya_Jakas" class="mw-redirect" title="Paya Jakas">Paya Jakas</a></li> <li><a href="/wiki/Jementah" title="Jementah">Jementah</a></li> <li><a href="/wiki/Bandar_Segamat" title="Bandar Segamat">Bandar Segamat</a></li> <li><a href="/wiki/Kampung_Tengah,_Johor" title="Kampung Tengah, Johor">Kampung Tengah</a> <ul><li>Kampong Tengah</li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Majlis_Daerah_Labis" title="Majlis Daerah Labis">Labis</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Bekok_(bandar)" title="Bekok (bandar)">Bekok</a></li> <li><a href="/wiki/Chaah" title="Chaah">Chaah</a></li> <li><a href="/wiki/Sungai_Karas" title="Sungai Karas">Sungai Karas</a></li> <li><a href="/wiki/Labis" title="Labis">Labis</a></li> <li><a href="/wiki/Pekan_Air_Panas" title="Pekan Air Panas">Pekan Air Panas</a> <ul><li>Ayer Panas</li></ul></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Majlis_Daerah_Tangkak" title="Majlis Daerah Tangkak">Tangkak</a></th><td class="navbox-list navbox-even hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Bukit_Serampang" title="Bukit Serampang">Bukit Serampang</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kebun_Baharu_(Johor)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kebun Baharu (Johor) (laman tidak wujud)">Kebun Baharu</a></li> <li><a href="/wiki/Parit_Bunga" title="Parit Bunga">Parit Bunga</a></li> <li><a href="/wiki/Bukit_Gambir,_Johor" title="Bukit Gambir, Johor">Bukit Gambir</a></li> <li><a href="/wiki/Grisek" title="Grisek">Grisek</a></li> <li><a href="/wiki/Bukit_Kangkar" title="Bukit Kangkar">Bukit Kangkar</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bandar_Kampong_Kundang_Ulu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bandar Kampong Kundang Ulu (laman tidak wujud)">Bandar Kampong Kundang Ulu</a></li> <li><a href="/wiki/Sungai_Mati" title="Sungai Mati">Sungai Mati</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sagil_Luar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sagil Luar (laman tidak wujud)">Sagil Luar</a></li> <li><a href="/wiki/Serom" title="Serom">Serom</a></li> <li><a href="/wiki/Tangkak" title="Tangkak">Tangkak</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Bahagian pentadbiran</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Peringkat pertama</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Daerah_di_Johor_Darul_Takzim" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r6453376"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-lihat"><a href="/wiki/Templat:Daerah_di_Johor" title="Templat:Daerah di Johor"><abbr title="Lihat templat ini" style=";;background:none transparent;color:inherit;border:none;box-shadow:none;padding:0;">l</abbr></a></li><li class="nv-bincang"><a href="/wiki/Perbincangan_templat:Daerah_di_Johor" title="Perbincangan templat:Daerah di Johor"><abbr title="Bincang templat ini" style=";;background:none transparent;color:inherit;border:none;box-shadow:none;padding:0;">b</abbr></a></li><li class="nv-sunting"><a class="external text" href="https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Templat:Daerah_di_Johor&action=edit"><abbr title="Sunting templat ini" style=";;background:none transparent;color:inherit;border:none;box-shadow:none;padding:0;">s</abbr></a></li></ul></div><div id="Daerah_di_Johor_Darul_Takzim" style="font-size:114%;margin:0 4em">Daerah di <a href="/wiki/Johor_Darul_Takzim" class="mw-redirect" title="Johor Darul Takzim">Johor Darul Takzim</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Daerah_di_Malaysia#Johor_Darul_Ta'zim" title="Daerah di Malaysia">Daerah</a></th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Daerah_Batu_Pahat" title="Daerah Batu Pahat">Batu Pahat</a></li> <li><a href="/wiki/Daerah_Johor_Bahru" title="Daerah Johor Bahru">Johor Bahru</a></li> <li><a href="/wiki/Daerah_Kluang" title="Daerah Kluang">Kluang</a></li> <li><a href="/wiki/Daerah_Kota_Tinggi" title="Daerah Kota Tinggi">Kota Tinggi</a></li> <li><a href="/wiki/Daerah_Kulai" title="Daerah Kulai">Kulai</a></li> <li><a href="/wiki/Daerah_Mersing" title="Daerah Mersing">Mersing</a></li> <li><a href="/wiki/Muar" class="mw-redirect" title="Muar">Muar</a></li> <li><a href="/wiki/Pontian" class="mw-redirect" title="Pontian">Pontian</a></li> <li><a href="/wiki/Segamat" class="mw-redirect" title="Segamat">Segamat</a></li> <li><a href="/wiki/Daerah_Tangkak" title="Daerah Tangkak">Tangkak</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Peringkat kedua</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Mukim_di_Johor_Darul_Takzim" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r6453376"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-lihat"><a href="/wiki/Templat:Mukim_di_Johor" title="Templat:Mukim di Johor"><abbr title="Lihat templat ini" style=";;background:none transparent;color:inherit;border:none;box-shadow:none;padding:0;">l</abbr></a></li><li class="nv-bincang"><a href="/w/index.php?title=Perbincangan_templat:Mukim_di_Johor&action=edit&redlink=1" class="new" title="Perbincangan templat:Mukim di Johor (laman tidak wujud)"><abbr title="Bincang templat ini" style=";;background:none transparent;color:inherit;border:none;box-shadow:none;padding:0;">b</abbr></a></li><li class="nv-sunting"><a class="external text" href="https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Templat:Mukim_di_Johor&action=edit"><abbr title="Sunting templat ini" style=";;background:none transparent;color:inherit;border:none;box-shadow:none;padding:0;">s</abbr></a></li></ul></div><div id="Mukim_di_Johor_Darul_Takzim" style="font-size:114%;margin:0 4em">Mukim di Johor Darul Takzim</div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Daerah_Batu_Pahat" title="Daerah Batu Pahat">Batu Pahat</a></th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Bandar_Ayer_Hitam" title="Bandar Ayer Hitam">Bandar Ayer Hitam</a></li> <li><a href="/wiki/Mukim_Bagan,_Johor" title="Mukim Bagan, Johor">Bagan</a></li> <li><a href="/wiki/Mukim_Chaah_Bahru" title="Mukim Chaah Bahru">Chaah Bahru</a></li> <li><a href="/wiki/Mukim_Kampung_Bahru" title="Mukim Kampung Bahru">Kampung Bahru</a></li> <li><a href="/wiki/Mukim_Linau" title="Mukim Linau">Linau</a></li> <li><a href="/wiki/Mukim_Lubok" title="Mukim Lubok">Lubok</a></li> <li><a href="/wiki/Mukim_Minyak_Beku" title="Mukim Minyak Beku">Minyak Beku</a></li> <li><a href="/wiki/Bandar_Rengit" title="Bandar Rengit">Bandar Rengit</a></li> <li><a href="/wiki/Bandar_Penggaram" title="Bandar Penggaram">Bandar Penggaram</a></li> <li><a href="/wiki/Mukim_Peserai" title="Mukim Peserai">Peserai</a></li> <li><a href="/wiki/Bandar_Senggarang" title="Bandar Senggarang">Bandar Senggarang</a></li> <li>Sri <ul><li><a href="/wiki/Mukim_Sri_Gading,_Johor" title="Mukim Sri Gading, Johor">Gading</a></li> <li><a href="/wiki/Mukim_Sri_Medan" title="Mukim Sri Medan">Medan</a></li></ul></li> <li>Simpang <ul><li><a href="/wiki/Mukim_Simpang_Kanan" title="Mukim Simpang Kanan">Kanan</a></li> <li><a href="/wiki/Mukim_Simpang_Kiri" title="Mukim Simpang Kiri">Kiri</a></li></ul></li> <li>Sungai <ul><li><a href="/wiki/Mukim_Sungai_Punggor" title="Mukim Sungai Punggor">Punggor</a></li> <li><a href="/wiki/Mukim_Sungai_Kluang" title="Mukim Sungai Kluang">Kluang</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Mukim_Tanjung_Sembrong" title="Mukim Tanjung Sembrong">Tanjung Sembrong</a></li> <li><a href="/wiki/Bandar_Yong_Peng" title="Bandar Yong Peng">Bandar Yong Peng</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Daerah_Johor_Bahru" title="Daerah Johor Bahru">Johor Bahru</a></th><td class="navbox-list navbox-even hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Mukim_Jelutong,_Johor" title="Mukim Jelutong, Johor">Jelutong</a></li> <li><a href="/wiki/Bandar_Johor_Bahru" class="mw-redirect" title="Bandar Johor Bahru">Bandar Johor Bahru</a></li> <li><a href="/wiki/Mukim_Plentong" title="Mukim Plentong">Plentong</a></li> <li><a href="/wiki/Mukim_Pulai,_Johor" title="Mukim Pulai, Johor">Pulai</a></li> <li><a href="/wiki/Mukim_Sungai_Tiram" title="Mukim Sungai Tiram">Sungai Tiram</a></li> <li><a href="/wiki/Mukim_Tanjung_Kupang" title="Mukim Tanjung Kupang">Tanjung Kupang</a></li> <li>Tebrau</li> <li><a href="/wiki/Bandar_Tebrau" title="Bandar Tebrau">Bandar</a></li> <li><a href="/wiki/Mukim_Tebrau" title="Mukim Tebrau">Mukim</a></li> <li><a href="/wiki/Daerah_Kluang" title="Daerah Kluang">Kluang</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Daerah_Kluang" title="Daerah Kluang">Kluang</a></th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Mukim_Ulu_Benut" title="Mukim Ulu Benut">Ulu Benut</a></li> <li><a href="/wiki/Mukim_Kahang" title="Mukim Kahang">Kahang</a></li> <li>Kluang <ul><li><a href="/wiki/Bandar_Kluang" title="Bandar Kluang">Bandar</a></li> <li><a href="/wiki/Mukim_Kluang" title="Mukim Kluang">Mukim</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Mukim_Layang-Layang,_Johor" title="Mukim Layang-Layang, Johor">Layang-Layang</a></li> <li><a href="/wiki/Mukim_Machap,_Johor" title="Mukim Machap, Johor">Machap</a></li> <li><a href="/wiki/Mukim_Niyor" title="Mukim Niyor">Niyor</a></li> <li>Paloh <ul><li><a href="/wiki/Bandar_Paloh" title="Bandar Paloh">Bandar</a></li> <li><a href="/wiki/Mukim_Paloh,_Johor" title="Mukim Paloh, Johor">Mukim</a></li></ul></li> <li>Rengam/Renggam <ul><li><a href="/wiki/Bandar_Rengam" class="mw-redirect" title="Bandar Rengam">Bandar</a></li> <li><a href="/wiki/Mukim_Renggam" title="Mukim Renggam">Mukim</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Daerah_Kota_Tinggi" title="Daerah Kota Tinggi">Kota Tinggi</a></th><td class="navbox-list navbox-even hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li>Johor <ul><li><a href="/wiki/Mukim_Johor_Lama" title="Mukim Johor Lama">Johor Lama</a></li> <li><a href="/wiki/Mukim_Ulu_Sungai_Johor" title="Mukim Ulu Sungai Johor">Ulu Sungai Johor</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Mukim_Kambau" title="Mukim Kambau">Kambau</a></li> <li>Kota Tinggi <ul><li><a href="/wiki/Bandar_Kota_Tinggi" title="Bandar Kota Tinggi">Bandar</a></li> <li><a href="/wiki/Mukim_Kota_Tinggi" title="Mukim Kota Tinggi">Mukim</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Mukim_Pantai_Timur" title="Mukim Pantai Timur">Pantai Timur</a></li> <li><a href="/wiki/Mukim_Pengerang" title="Mukim Pengerang">Pengerang</a></li> <li>Sedili <ul><li><a href="/wiki/Mukim_Sedili_Besar" title="Mukim Sedili Besar">Sedili Besar</a></li> <li><a href="/wiki/Mukim_Sedili_Kechil" title="Mukim Sedili Kechil">Sedili Kechil</a></li> <li><a href="/wiki/Mukim_Ulu_Sungai_Sedili_Besar" title="Mukim Ulu Sungai Sedili Besar">Ulu Sungai Sedili Besar</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Mukim_Tanjung_Surat" title="Mukim Tanjung Surat">Tanjung Surat</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Daerah_Kulai" title="Daerah Kulai">Kulai</a></th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Mukim_Bukit_Batu" title="Mukim Bukit Batu">Bukit Batu</a></li> <li>Kulai <ul><li><a href="/wiki/Kulai" title="Kulai">Bandar</a></li> <li><a href="/wiki/Mukim_Kulai" title="Mukim Kulai">Mukim</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Mukim_Sedenak" title="Mukim Sedenak">Sedenak</a></li> <li><a href="/wiki/Mukim_Senai" title="Mukim Senai">Senai</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Daerah_Mersing" title="Daerah Mersing">Mersing</a></th><td class="navbox-list navbox-even hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li>Jemaluang <ul><li><a href="/wiki/Jemaluang" title="Jemaluang">Bandar</a></li> <li><a href="/wiki/Mukim_Jemaluang" title="Mukim Jemaluang">Mukim</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Mukim_Lenggor" title="Mukim Lenggor">Lenggor</a></li> <li>Mersing <ul><li><a href="/wiki/Bandar_Mersing" title="Bandar Mersing">Bandar</a></li> <li><a href="/wiki/Mukim_Mersing" title="Mukim Mersing">Mukim</a></li> <li><a href="/wiki/Bandar_Mersing_Kanan" title="Bandar Mersing Kanan">Mersing Kanan</a></li></ul></li> <li>Padang Endau <ul><li><a href="/wiki/Bandar_Padang_Endau" title="Bandar Padang Endau">Bandar</a></li> <li><a href="/wiki/Mukim_Padang_Endau" title="Mukim Padang Endau">Mukim</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Mukim_Penyabong" title="Mukim Penyabong">Penyabong</a></li> <li>Pulau <ul><li><a href="/wiki/Mukim_Pulau_Aur" title="Mukim Pulau Aur">Aur</a></li> <li><a href="/wiki/Mukim_Pulau_Babi" title="Mukim Pulau Babi">Babi</a></li> <li><a href="/wiki/Mukim_Pulau_Pemanggil" title="Mukim Pulau Pemanggil">Pemanggil</a></li> <li><a href="/wiki/Mukim_Pulau_Sibu" title="Mukim Pulau Sibu">Sibu</a></li> <li><a href="/wiki/Mukim_Pulau_Tinggi" title="Mukim Pulau Tinggi">Tinggi</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Mukim_Sembrong" title="Mukim Sembrong">Sembrong</a></li> <li><a href="/wiki/Mukim_Tenggaroh" title="Mukim Tenggaroh">Tenggaroh</a></li> <li><a href="/wiki/Mukim_Tenglu" title="Mukim Tenglu">Tenglu</a></li> <li><a href="/wiki/Mukim_Triang,_Johor" title="Mukim Triang, Johor">Triang</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Daerah_Muar" title="Daerah Muar">Muar</a></th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Mukim_Ayer_Hitam" title="Mukim Ayer Hitam">Ayer Hitam</a></li> <li><a href="/wiki/Mukim_Bandar,_Johor" title="Mukim Bandar, Johor">Bandar</a></li> <li>Bukit Kepong <ul><li><a href="/wiki/Bandar_Bukit_Kepong" class="mw-redirect" title="Bandar Bukit Kepong">Bandar</a></li> <li><a href="/wiki/Mukim_Bukit_Kepong" title="Mukim Bukit Kepong">Mukim</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Pekan_Bukit_Pasir" class="mw-redirect" title="Pekan Bukit Pasir">Pekan Bukit Pasir</a></li> <li><a href="/wiki/Mukim_Jalan_Bakri" title="Mukim Jalan Bakri">Jalan Bakri</a></li> <li><a href="/wiki/Mukim_Jorak" title="Mukim Jorak">Jorak</a></li> <li><a href="/wiki/Mukim_Lenga" title="Mukim Lenga">Lenga</a></li> <li><a href="/wiki/Bandar_Maharani" title="Bandar Maharani">Bandar Maharani</a></li> <li><a href="/wiki/Panchor,_Johor" title="Panchor, Johor">Bandar Panchor</a></li> <li>Parit <ul><li><a href="/wiki/Mukim_Parit_Bakar" title="Mukim Parit Bakar">Bakar</a></li> <li>Jawa <ul><li><a href="/wiki/Bandar_Parit_Jawa" class="mw-redirect" title="Bandar Parit Jawa">Bandar</a></li> <li><a href="/wiki/Mukim_Parit_Jawa" title="Mukim Parit Jawa">Mukim</a></li></ul></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Mukim_Sri_Menanti,_Johor" title="Mukim Sri Menanti, Johor">Sri Menanti</a></li> <li>Sungai <ul><li><a href="/wiki/Mukim_Sungai_Balang" title="Mukim Sungai Balang">Balang</a></li> <li><a href="/wiki/Mukim_Sungai_Raya" title="Mukim Sungai Raya">Raya</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Mukim_Sungai_Terap&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mukim Sungai Terap (laman tidak wujud)">Sungai Terap</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Daerah_Pontian" title="Daerah Pontian">Pontian</a></th><td class="navbox-list navbox-even hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Mukim_Air_Masin" title="Mukim Air Masin">Air Masin</a></li> <li><a href="/wiki/Api-api,_Pontian" title="Api-api, Pontian">Api-api</a></li> <li><a href="/wiki/Mukim_Ayer_Baloi" title="Mukim Ayer Baloi">Ayer Baloi</a></li> <li>Benut <ul><li><a href="/wiki/Bandar_Benut" title="Bandar Benut">Bandar</a></li> <li><a href="/wiki/Mukim_Benut" title="Mukim Benut">Mukim</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Mukim_Jeram_Batu" title="Mukim Jeram Batu">Jeram Batu</a></li> <li><a href="/wiki/Pekan_Nenas" title="Pekan Nenas">Pekan Nenas</a></li> <li><a href="/wiki/Mukim_Pengkalan_Raja" title="Mukim Pengkalan Raja">Pengkalan Raja</a></li> <li><a href="/wiki/Mukim_Pontian,_Johor" title="Mukim Pontian, Johor">Mukim Pontian</a></li> <li><a href="/wiki/Pontian_Kechil" title="Pontian Kechil">Bandar Pontian Kechil</a></li> <li><a href="/wiki/Mukim_Rimba_Terjun" title="Mukim Rimba Terjun">Rimba Terjun</a></li> <li><a href="/wiki/Mukim_Serkat" title="Mukim Serkat">Serkat</a></li> <li>Sungai <ul><li><a href="/wiki/Mukim_Sungai_Karang,_Johor" title="Mukim Sungai Karang, Johor">Karang</a></li> <li><a href="/wiki/Mukim_Sungei_Pinggan" title="Mukim Sungei Pinggan">Pinggan</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Daerah_Segamat" title="Daerah Segamat">Segamat</a></th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Bandar_Batu_Anam" title="Bandar Batu Anam">Bandar Batu Anam</a></li> <li>Bekok <ul><li><a href="/wiki/Bandar_Bekok" title="Bandar Bekok">Bandar</a></li> <li><a href="/wiki/Mukim_Bekok" title="Mukim Bekok">Mukim</a></li></ul></li> <li>Buloh Kasap <ul><li><a href="/wiki/Mukim_Buloh_Kasap" title="Mukim Buloh Kasap">Mukim</a></li> <li><a href="/wiki/Bandar_Buloh_Kasap" title="Bandar Buloh Kasap">Bandar Buloh Kasap</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Mukim_Chaah" title="Mukim Chaah">Chaah</a></li> <li>Gemas <ul><li><a href="/wiki/Mukim_Gemas,_Johor" title="Mukim Gemas, Johor">Mukim</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Pekan_Gemas_Baharu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pekan Gemas Baharu (laman tidak wujud)">Pekan</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Mukim_Gemereh" title="Mukim Gemereh">Gemereh</a></li> <li><a href="/wiki/Mukim_Jabi,_Johor" title="Mukim Jabi, Johor">Jabi</a></li> <li>Jementah <ul><li><a href="/wiki/Bandar_Jementah" title="Bandar Jementah">Bandar</a></li> <li><a href="/wiki/Mukim_Jementah" title="Mukim Jementah">Jementah</a></li></ul></li> <li>Labis <ul><li><a href="/wiki/Bandar_Labis" title="Bandar Labis">Bandar Labis</a></li> <li><a href="/wiki/Mukim_Labis" title="Mukim Labis">Labis</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Mukim_Pogoh" title="Mukim Pogoh">Pogoh</a></li> <li><a href="/wiki/Bandar_Segamat" title="Bandar Segamat">Bandar Segamat</a></li> <li><a href="/wiki/Mukim_Sungai_Segamat" title="Mukim Sungai Segamat">Sungai Segamat</a></li> <li><a href="/wiki/Mukim_Sermin" title="Mukim Sermin">Sermin</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Daerah_Tangkak" title="Daerah Tangkak">Tangkak</a></th><td class="navbox-list navbox-even hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li>Grisek <ul><li><a href="/wiki/Mukim_Grisek" class="mw-redirect" title="Mukim Grisek">Mukim</a></li> <li><a href="/wiki/Pekan_Grisek" title="Pekan Grisek">Pekan</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Mukim_Kesang,_Johor" title="Mukim Kesang, Johor">Kesang</a></li> <li><a href="/wiki/Mukim_Kundang" title="Mukim Kundang">Kundang</a></li> <li><a href="/wiki/Mukim_Bukit_Serampang" title="Mukim Bukit Serampang">Bukit Serampang</a></li> <li><a href="/wiki/Mukim_Serom" title="Mukim Serom">Serom</a></li> <li><a href="/wiki/Mukim_Tangkak" title="Mukim Tangkak">Tangkak</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div>Lihat juga: <a href="/wiki/Kategori:Mukim_di_Johor" title="Kategori:Mukim di Johor">Mukim di Johor</a></div></td></tr></tbody></table></div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Bahagian pilihan raya</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Bahagian_pilihan_raya_di_Johor" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r6453376"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-lihat"><a href="/wiki/Templat:Bahagian_pilihan_raya_di_negeri_Johor" title="Templat:Bahagian pilihan raya di negeri Johor"><abbr title="Lihat templat ini" style=";;background:none transparent;color:inherit;border:none;box-shadow:none;padding:0;">l</abbr></a></li><li class="nv-bincang"><a href="/wiki/Perbincangan_templat:Bahagian_pilihan_raya_di_negeri_Johor" title="Perbincangan templat:Bahagian pilihan raya di negeri Johor"><abbr title="Bincang templat ini" style=";;background:none transparent;color:inherit;border:none;box-shadow:none;padding:0;">b</abbr></a></li><li class="nv-sunting"><a class="external text" href="https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Templat:Bahagian_pilihan_raya_di_negeri_Johor&action=edit"><abbr title="Sunting templat ini" style=";;background:none transparent;color:inherit;border:none;box-shadow:none;padding:0;">s</abbr></a></li></ul></div><div id="Bahagian_pilihan_raya_di_Johor" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/Senarai_kawasan_pengundian_di_Malaysia#Johor" class="mw-redirect" title="Senarai kawasan pengundian di Malaysia">Bahagian pilihan raya di Johor</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px;background:transparent;color:inherit;"><div style="padding:0px;"><table class="navbox-columns-table" style="border-spacing: 0px; text-align:left;width:auto; margin-left:auto; margin-right:auto;"><tbody><tr style="vertical-align:top;"><td style="width:5em;">   </td><td style="padding:0px;padding-right:1em;;;;width:20%;"><div> <p><b>P140 <a href="/wiki/Segamat_(kawasan_persekutuan)" title="Segamat (kawasan persekutuan)">Segamat</a></b> <br />N01 <a href="/wiki/Buloh_Kasap_(kawasan_negeri)" title="Buloh Kasap (kawasan negeri)">Buloh Kasap</a> <br />N02 <a href="/wiki/Jementah_(kawasan_negeri)" title="Jementah (kawasan negeri)">Jementah</a> </p><p><b>P141 <a href="/wiki/Sekijang_(kawasan_persekutuan)" title="Sekijang (kawasan persekutuan)">Sekijang</a></b> <br />N03 <a href="/wiki/Pemanis_(kawasan_negeri)" title="Pemanis (kawasan negeri)">Pemanis</a> <br />N04 <a href="/wiki/Kemelah_(kawasan_negeri)" title="Kemelah (kawasan negeri)">Kemelah</a> </p><p><b>P142 <a href="/wiki/Labis_(kawasan_persekutuan)" title="Labis (kawasan persekutuan)">Labis</a></b> <br />N05 <a href="/wiki/Tenang_(kawasan_negeri)" title="Tenang (kawasan negeri)">Tenang</a> <br />N06 <a href="/wiki/Bekok_(kawasan_negeri)" title="Bekok (kawasan negeri)">Bekok</a> </p><p><b>P143 <a href="/wiki/Pagoh_(kawasan_persekutuan)" title="Pagoh (kawasan persekutuan)">Pagoh</a></b> <br />N07 <a href="/wiki/Bukit_Kepong_(kawasan_negeri)" title="Bukit Kepong (kawasan negeri)">Bukit Kepong</a> <br />N08 <a href="/wiki/Bukit_Pasir_(kawasan_negeri)" title="Bukit Pasir (kawasan negeri)">Bukit Pasir</a> </p><p><b>P144 <a href="/wiki/Ledang_(kawasan_persekutuan)" title="Ledang (kawasan persekutuan)">Ledang</a></b> <br />N09 <a href="/wiki/Gambir_(kawasan_negeri)" title="Gambir (kawasan negeri)">Gambir</a> <br />N10 <a href="/wiki/Tangkak_(kawasan_negeri)" title="Tangkak (kawasan negeri)">Tangkak</a> <br />N11 <a href="/wiki/Serom_(kawasan_negeri)" title="Serom (kawasan negeri)">Serom</a> </p><p><b>P145 <a href="/wiki/Bakri_(kawasan_persekutuan)" title="Bakri (kawasan persekutuan)">Bakri</a></b> <br />N12 <a href="/wiki/Bentayan_(kawasan_negeri)" title="Bentayan (kawasan negeri)">Bentayan</a> <br />N13 <a href="/wiki/Simpang_Jeram_(kawasan_negeri)" title="Simpang Jeram (kawasan negeri)">Simpang Jeram</a> <br />N14 <a href="/wiki/Bukit_Naning_(kawasan_negeri)" title="Bukit Naning (kawasan negeri)">Bukit Naning</a> </p> </div></td><td style="border-left:2px solid #fdfdfd;padding:0px;padding-right:1em;;;;width:20%;"><div> <p><b>P146 <a href="/wiki/Muar_(kawasan_persekutuan)" title="Muar (kawasan persekutuan)">Muar</a></b> <br />N15 <a href="/wiki/Maharani_(kawasan_negeri)" title="Maharani (kawasan negeri)">Maharani</a> <br />N16 <a href="/wiki/Sungai_Balang_(kawasan_negeri)" title="Sungai Balang (kawasan negeri)">Sungai Balang</a> </p><p><b>P147 <a href="/wiki/Parit_Sulong_(kawasan_persekutuan)" title="Parit Sulong (kawasan persekutuan)">Parit Sulong</a></b> <br />N17 <a href="/wiki/Semerah_(kawasan_negeri)" title="Semerah (kawasan negeri)">Semerah</a> <br />N18 <a href="/wiki/Sri_Medan_(kawasan_negeri)" title="Sri Medan (kawasan negeri)">Sri Medan</a> </p><p><b>P148 <a href="/wiki/Ayer_Hitam_(kawasan_persekutuan)" title="Ayer Hitam (kawasan persekutuan)">Ayer Hitam</a></b> <br />N19 <a href="/wiki/Yong_Peng_(kawasan_negeri)" title="Yong Peng (kawasan negeri)">Yong Peng</a> <br />N20 <a href="/wiki/Semarang_(kawasan_negeri)" title="Semarang (kawasan negeri)">Semarang</a> </p><p><b>P149 <a href="/wiki/Sri_Gading_(kawasan_persekutuan)" title="Sri Gading (kawasan persekutuan)">Sri Gading</a></b> <br />N21 <a href="/wiki/Parit_Yaani_(kawasan_negeri)" title="Parit Yaani (kawasan negeri)">Parit Yaani</a> <br />N22 <a href="/wiki/Parit_Raja_(kawasan_negeri)" title="Parit Raja (kawasan negeri)">Parit Raja</a> </p><p><b>P150 <a href="/wiki/Batu_Pahat_(kawasan_persekutuan)" title="Batu Pahat (kawasan persekutuan)">Batu Pahat</a></b> <br />N23 <a href="/wiki/Penggaram_(kawasan_negeri)" title="Penggaram (kawasan negeri)">Penggaram</a> <br />N24 <a href="/wiki/Senggarang_(kawasan_negeri)" title="Senggarang (kawasan negeri)">Senggarang</a> <br />N25 <a href="/wiki/Rengit_(kawasan_negeri)" title="Rengit (kawasan negeri)">Rengit</a> </p><p><b>P151 <a href="/wiki/Simpang_Renggam_(kawasan_persekutuan)" title="Simpang Renggam (kawasan persekutuan)">Simpang Renggam</a></b> <br />N26 <a href="/wiki/Machap_(kawasan_negeri)" title="Machap (kawasan negeri)">Machap</a> <br />N27 <a href="/wiki/Layang-Layang_(kawasan_negeri)" title="Layang-Layang (kawasan negeri)">Layang-Layang</a> </p> </div></td><td style="border-left:2px solid #fdfdfd;padding:0px;padding-right:1em;;;;width:20%;"><div> <p><b>P152 <a href="/wiki/Kluang_(kawasan_persekutuan)" title="Kluang (kawasan persekutuan)">Kluang</a></b> <br />N28 <a href="/wiki/Mengkibol_(kawasan_negeri)" title="Mengkibol (kawasan negeri)">Mengkibol</a> <br />N29 <a href="/wiki/Mahkota_(kawasan_negeri)" title="Mahkota (kawasan negeri)">Mahkota</a> </p><p><b>P153 <a href="/wiki/Sembrong_(kawasan_persekutuan)" title="Sembrong (kawasan persekutuan)">Sembrong</a></b> <br />N30 <a href="/wiki/Paloh_(kawasan_negeri)" title="Paloh (kawasan negeri)">Paloh</a> <br />N31 <a href="/wiki/Kahang_(kawasan_negeri)" title="Kahang (kawasan negeri)">Kahang</a> </p><p><b>P154 <a href="/wiki/Mersing_(kawasan_persekutuan)" title="Mersing (kawasan persekutuan)">Mersing</a></b> <br />N32 <a href="/wiki/Endau_(kawasan_negeri)" title="Endau (kawasan negeri)">Endau</a> <br />N33 <a href="/wiki/Tenggaroh_(kawasan_negeri)" title="Tenggaroh (kawasan negeri)">Tenggaroh</a> </p><p><b>P155 <a href="/wiki/Tenggara_(kawasan_persekutuan)" title="Tenggara (kawasan persekutuan)">Tenggara</a></b> <br />N34 <a href="/wiki/Panti_(kawasan_negeri)" title="Panti (kawasan negeri)">Panti</a> <br />N35 <a href="/wiki/Pasir_Raja_(kawasan_negeri)" title="Pasir Raja (kawasan negeri)">Pasir Raja</a> </p><p><b>P156 <a href="/wiki/Kota_Tinggi_(kawasan_persekutuan)" title="Kota Tinggi (kawasan persekutuan)">Kota Tinggi</a></b> <br />N36 <a href="/wiki/Sedili_(kawasan_negeri)" title="Sedili (kawasan negeri)">Sedili</a> <br />N37 <a href="/wiki/Johor_Lama_(kawasan_negeri)" title="Johor Lama (kawasan negeri)">Johor Lama</a> </p><p><b>P157 <a href="/wiki/Pengerang_(kawasan_persekutuan)" title="Pengerang (kawasan persekutuan)">Pengerang</a></b> <br />N38 <a href="/wiki/Penawar_(kawasan_negeri)" title="Penawar (kawasan negeri)">Penawar</a> <br />N39 <a href="/wiki/Tanjung_Surat_(kawasan_negeri)" title="Tanjung Surat (kawasan negeri)">Tanjung Surat</a> </p> </div></td><td style="border-left:2px solid #fdfdfd;padding:0px;padding-right:1em;;;;width:20%;"><div> <p><b>P158 <a href="/wiki/Tebrau_(kawasan_persekutuan)" title="Tebrau (kawasan persekutuan)">Tebrau</a></b> <br />N40 <a href="/wiki/Tiram_(kawasan_negeri)" title="Tiram (kawasan negeri)">Tiram</a> <br />N41 <a href="/wiki/Puteri_Wangsa_(kawasan_negeri)" title="Puteri Wangsa (kawasan negeri)">Puteri Wangsa</a> </p><p><b>P159 <a href="/wiki/Pasir_Gudang_(kawasan_persekutuan)" title="Pasir Gudang (kawasan persekutuan)">Pasir Gudang</a></b> <br />N42 <a href="/wiki/Johor_Jaya_(kawasan_negeri)" title="Johor Jaya (kawasan negeri)">Johor Jaya</a> <br />N43 <a href="/wiki/Permas_(kawasan_negeri)" title="Permas (kawasan negeri)">Permas</a> </p><p><b>P160 <a href="/wiki/Johor_Bahru_(kawasan_persekutuan)" title="Johor Bahru (kawasan persekutuan)">Johor Bahru</a></b> <br />N44 <a href="/wiki/Larkin_(kawasan_negeri)" title="Larkin (kawasan negeri)">Larkin</a> <br />N45 <a href="/wiki/Stulang_(kawasan_negeri)" title="Stulang (kawasan negeri)">Stulang</a> </p><p><b>P161 <a href="/wiki/Pulai_(kawasan_persekutuan)" title="Pulai (kawasan persekutuan)">Pulai</a></b> <br />N46 <a href="/wiki/Perling_(kawasan_negeri)" title="Perling (kawasan negeri)">Perling</a> <br />N47 <a href="/wiki/Kempas_(kawasan_negeri)" title="Kempas (kawasan negeri)">Kempas</a> </p><p><b>P162 <a href="/wiki/Iskandar_Puteri_(kawasan_persekutuan)" title="Iskandar Puteri (kawasan persekutuan)">Iskandar Puteri</a></b> <br />N48 <a href="/wiki/Skudai_(kawasan_negeri)" title="Skudai (kawasan negeri)">Skudai</a> <br />N49 <a href="/wiki/Kota_Iskandar_(kawasan_negeri)" title="Kota Iskandar (kawasan negeri)">Kota Iskandar</a> </p><p><b>P163 <a href="/wiki/Kulai_(kawasan_persekutuan)" title="Kulai (kawasan persekutuan)">Kulai</a></b> <br />N50 <a href="/wiki/Bukit_Permai_(kawasan_negeri)" title="Bukit Permai (kawasan negeri)">Bukit Permai</a> <br />N51 <a href="/wiki/Bukit_Batu_(kawasan_negeri)" title="Bukit Batu (kawasan negeri)">Bukit Batu</a> <br />N52 <a href="/wiki/Senai_(kawasan_negeri)" title="Senai (kawasan negeri)">Senai</a> </p> </div></td><td style="border-left:2px solid #fdfdfd;padding:0px;padding-right:1em;;;;width:20%;"><div> <p><b>P164 <a href="/wiki/Pontian_(kawasan_persekutuan)" title="Pontian (kawasan persekutuan)">Pontian</a></b> <br />N53 <a href="/wiki/Benut_(kawasan_negeri)" title="Benut (kawasan negeri)">Benut</a> <br />N54 <a href="/wiki/Pulai_Sebatang_(kawasan_negeri)" title="Pulai Sebatang (kawasan negeri)">Pulai Sebatang</a> </p><p><b>P165 <a href="/wiki/Tanjung_Piai_(kawasan_persekutuan)" title="Tanjung Piai (kawasan persekutuan)">Tanjung Piai</a></b> <br />N55 <a href="/wiki/Pekan_Nanas_(kawasan_negeri)" title="Pekan Nanas (kawasan negeri)">Pekan Nanas</a> <br />N56 <a href="/wiki/Kukup_(kawasan_negeri)" title="Kukup (kawasan negeri)">Kukup</a> </p> </div></td></tr></tbody></table></div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div>Lihat juga: <a href="/wiki/Kawasan_pilihan_raya_di_Malaysia" title="Kawasan pilihan raya di Malaysia">Kawasan pilihan raya di Malaysia</a></div></td></tr></tbody></table></div></div></td></tr></tbody></table></div> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="40px&#124;Bendera_Malaysia_Negeri_dan_Wilayah_Persekutuan_di_Malaysia_40px&#124;Lambang_Malaysia" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3" style="background:lightsteelblue;"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r6453376"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-lihat"><a href="/wiki/Templat:Negeri_dan_Wilayah_Persekutuan_Malaysia" title="Templat:Negeri dan Wilayah Persekutuan Malaysia"><abbr title="Lihat templat ini" style=";background:lightsteelblue;;background:none transparent;color:inherit;border:none;box-shadow:none;padding:0;">l</abbr></a></li><li class="nv-bincang"><a href="/wiki/Perbincangan_templat:Negeri_dan_Wilayah_Persekutuan_Malaysia" title="Perbincangan templat:Negeri dan Wilayah Persekutuan Malaysia"><abbr title="Bincang templat ini" style=";background:lightsteelblue;;background:none transparent;color:inherit;border:none;box-shadow:none;padding:0;">b</abbr></a></li><li class="nv-sunting"><a class="external text" href="https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Templat:Negeri_dan_Wilayah_Persekutuan_Malaysia&action=edit"><abbr title="Sunting templat ini" style=";background:lightsteelblue;;background:none transparent;color:inherit;border:none;box-shadow:none;padding:0;">s</abbr></a></li></ul></div><div id="40px&#124;Bendera_Malaysia_Negeri_dan_Wilayah_Persekutuan_di_Malaysia_40px&#124;Lambang_Malaysia" style="font-size:114%;margin:0 4em"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fail:Flag_of_Malaysia.svg" class="mw-file-description" title="Bendera Malaysia"><img alt="Bendera Malaysia" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/Flag_of_Malaysia.svg/40px-Flag_of_Malaysia.svg.png" decoding="async" width="40" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/Flag_of_Malaysia.svg/60px-Flag_of_Malaysia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/Flag_of_Malaysia.svg/80px-Flag_of_Malaysia.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Negeri_dan_wilayah_persekutuan_di_Malaysia" class="mw-redirect" title="Negeri dan wilayah persekutuan di Malaysia">Negeri dan Wilayah Persekutuan</a> di <a href="/wiki/Malaysia" title="Malaysia">Malaysia</a> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fail:Coat_of_arms_of_Malaysia.svg" class="mw-file-description" title="Lambang Malaysia"><img alt="Lambang Malaysia" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/26/Coat_of_arms_of_Malaysia.svg/40px-Coat_of_arms_of_Malaysia.svg.png" decoding="async" width="40" height="30" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/26/Coat_of_arms_of_Malaysia.svg/60px-Coat_of_arms_of_Malaysia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/26/Coat_of_arms_of_Malaysia.svg/80px-Coat_of_arms_of_Malaysia.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="768" /></a></span></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:lightsteelblue;">Negeri</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><div> <p> <span style="white-space:nowrap"> <span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Flag_of_Johor.svg/25px-Flag_of_Johor.svg.png" decoding="async" width="25" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Flag_of_Johor.svg/38px-Flag_of_Johor.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Flag_of_Johor.svg/50px-Flag_of_Johor.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></span></span> </span><a class="mw-selflink selflink">Johor</a> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"> <span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cc/Flag_of_Kedah.svg/25px-Flag_of_Kedah.svg.png" decoding="async" width="25" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cc/Flag_of_Kedah.svg/38px-Flag_of_Kedah.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cc/Flag_of_Kedah.svg/50px-Flag_of_Kedah.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></span></span> </span><a href="/wiki/Kedah" title="Kedah">Kedah</a> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"> <span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Flag_of_Kelantan.svg/25px-Flag_of_Kelantan.svg.png" decoding="async" width="25" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Flag_of_Kelantan.svg/38px-Flag_of_Kelantan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Flag_of_Kelantan.svg/50px-Flag_of_Kelantan.svg.png 2x" data-file-width="1440" data-file-height="720" /></span></span> </span><a href="/wiki/Kelantan" title="Kelantan">Kelantan</a> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"> <span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/09/Flag_of_Malacca.svg/25px-Flag_of_Malacca.svg.png" decoding="async" width="25" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/09/Flag_of_Malacca.svg/38px-Flag_of_Malacca.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/09/Flag_of_Malacca.svg/50px-Flag_of_Malacca.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></span></span> </span><a href="/wiki/Melaka" title="Melaka">Melaka</a> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"> <span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Flag_of_Negeri_Sembilan.svg/25px-Flag_of_Negeri_Sembilan.svg.png" decoding="async" width="25" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Flag_of_Negeri_Sembilan.svg/38px-Flag_of_Negeri_Sembilan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Flag_of_Negeri_Sembilan.svg/50px-Flag_of_Negeri_Sembilan.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></span></span> </span><a href="/wiki/Negeri_Sembilan" title="Negeri Sembilan">Negeri Sembilan</a> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"> <span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Flag_of_Pahang.svg/25px-Flag_of_Pahang.svg.png" decoding="async" width="25" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Flag_of_Pahang.svg/38px-Flag_of_Pahang.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Flag_of_Pahang.svg/50px-Flag_of_Pahang.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="300" /></span></span> </span><a href="/wiki/Pahang" title="Pahang">Pahang</a> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"> <span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Flag_of_Perak.svg/25px-Flag_of_Perak.svg.png" decoding="async" width="25" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Flag_of_Perak.svg/38px-Flag_of_Perak.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Flag_of_Perak.svg/50px-Flag_of_Perak.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></span></span> </span><a href="/wiki/Perak" title="Perak">Perak</a> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"> <span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Flag_of_Perlis.svg/25px-Flag_of_Perlis.svg.png" decoding="async" width="25" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Flag_of_Perlis.svg/38px-Flag_of_Perlis.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Flag_of_Perlis.svg/50px-Flag_of_Perlis.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="300" /></span></span> </span><a href="/wiki/Perlis" title="Perlis">Perlis</a> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"> <span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Flag_of_Penang_%28Malaysia%29.svg/25px-Flag_of_Penang_%28Malaysia%29.svg.png" decoding="async" width="25" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Flag_of_Penang_%28Malaysia%29.svg/38px-Flag_of_Penang_%28Malaysia%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Flag_of_Penang_%28Malaysia%29.svg/50px-Flag_of_Penang_%28Malaysia%29.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="512" /></span></span> </span><a href="/wiki/Pulau_Pinang" title="Pulau Pinang">Pulau Pinang</a> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"> <span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Flag_of_Selangor.svg/25px-Flag_of_Selangor.svg.png" decoding="async" width="25" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Flag_of_Selangor.svg/38px-Flag_of_Selangor.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Flag_of_Selangor.svg/50px-Flag_of_Selangor.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></span></span> </span><a href="/wiki/Selangor" title="Selangor">Selangor</a> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"> <span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6b/Flag_of_Terengganu.svg/25px-Flag_of_Terengganu.svg.png" decoding="async" width="25" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6b/Flag_of_Terengganu.svg/38px-Flag_of_Terengganu.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6b/Flag_of_Terengganu.svg/50px-Flag_of_Terengganu.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></span></span> </span><a href="/wiki/Terengganu" title="Terengganu">Terengganu</a> </span> </p> </div></div></td><td class="noviewer navbox-image" rowspan="3" style="width:1px;padding:0px 0px 0px 2px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fail:Malaysia_location_map_with_districts.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/Malaysia_location_map_with_districts.svg/100px-Malaysia_location_map_with_districts.svg.png" decoding="async" width="100" height="38" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/Malaysia_location_map_with_districts.svg/150px-Malaysia_location_map_with_districts.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/Malaysia_location_map_with_districts.svg/200px-Malaysia_location_map_with_districts.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="457" /></a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:lightsteelblue;">Wilayah</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><div> <p> <span style="white-space:nowrap"> <span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/Flag_of_Sabah.svg/25px-Flag_of_Sabah.svg.png" decoding="async" width="25" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/Flag_of_Sabah.svg/38px-Flag_of_Sabah.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/Flag_of_Sabah.svg/50px-Flag_of_Sabah.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></span></span> </span><a href="/wiki/Sabah" title="Sabah">Sabah</a> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"> <span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Flag_of_Sarawak.svg/25px-Flag_of_Sarawak.svg.png" decoding="async" width="25" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Flag_of_Sarawak.svg/38px-Flag_of_Sarawak.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Flag_of_Sarawak.svg/50px-Flag_of_Sarawak.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></span></span> </span><a href="/wiki/Sarawak" title="Sarawak">Sarawak</a> </span> </p> </div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:lightsteelblue;"><a href="/wiki/Wilayah_Persekutuan" title="Wilayah Persekutuan">Wilayah Persekutuan</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><div> <p> <span style="white-space:nowrap"> <span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Flag_of_Kuala_Lumpur%2C_Malaysia.svg/25px-Flag_of_Kuala_Lumpur%2C_Malaysia.svg.png" decoding="async" width="25" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Flag_of_Kuala_Lumpur%2C_Malaysia.svg/38px-Flag_of_Kuala_Lumpur%2C_Malaysia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Flag_of_Kuala_Lumpur%2C_Malaysia.svg/50px-Flag_of_Kuala_Lumpur%2C_Malaysia.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></span></span> </span><a href="/wiki/Kuala_Lumpur" title="Kuala Lumpur">Kuala Lumpur</a> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"> <span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Flag_of_Labuan.svg/25px-Flag_of_Labuan.svg.png" decoding="async" width="25" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Flag_of_Labuan.svg/38px-Flag_of_Labuan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Flag_of_Labuan.svg/50px-Flag_of_Labuan.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="450" /></span></span> </span><a href="/wiki/Labuan" title="Labuan">Labuan</a> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"> <span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9f/Flag_of_Putrajaya.svg/25px-Flag_of_Putrajaya.svg.png" decoding="async" width="25" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9f/Flag_of_Putrajaya.svg/38px-Flag_of_Putrajaya.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9f/Flag_of_Putrajaya.svg/50px-Flag_of_Putrajaya.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="500" /></span></span> </span><a href="/wiki/Putrajaya" title="Putrajaya">Putrajaya</a> </span> </p> </div></div></td></tr></tbody></table></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&type=1x1&usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Diambil daripada "<a dir="ltr" href="https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Johor&oldid=6416540">https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Johor&oldid=6416540</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Khas:Kategori" title="Khas:Kategori">Kategori</a>: <ul><li><a href="/w/index.php?title=Kategori:Pages_using_infobox_settlement_with_missing_country&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kategori:Pages using infobox settlement with missing country (laman tidak wujud)">Pages using infobox settlement with missing country</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:Johor" title="Kategori:Johor">Johor</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:Negeri_dan_wilayah_persekutuan_di_Malaysia" title="Kategori:Negeri dan wilayah persekutuan di Malaysia">Negeri dan wilayah persekutuan di Malaysia</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:Semenanjung_Malaysia" title="Kategori:Semenanjung Malaysia">Semenanjung Malaysia</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Kategori-kategori tersembunyi: <ul><li><a href="/wiki/Kategori:Laman_dengan_argumen_formatnum_bukan_angka" title="Kategori:Laman dengan argumen formatnum bukan angka">Laman dengan argumen formatnum bukan angka</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:CS1_maint:_unfit_URL" title="Kategori:CS1 maint: unfit URL">CS1 maint: unfit URL</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:Rencana_yang_mengandungi_teks_bahasa_secara_jelas_menyebut_bahasa_Melayu_(bahasa_makro)" title="Kategori:Rencana yang mengandungi teks bahasa secara jelas menyebut bahasa Melayu (bahasa makro)">Rencana yang mengandungi teks bahasa secara jelas menyebut bahasa Melayu (bahasa makro)</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:Lang_and_lang-xx_using_deprecated_ISO_639_codes" title="Kategori:Lang and lang-xx using deprecated ISO 639 codes">Lang and lang-xx using deprecated ISO 639 codes</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:Rencana_yang_mengandungi_teks_bahasa_Cina" title="Kategori:Rencana yang mengandungi teks bahasa Cina">Rencana yang mengandungi teks bahasa Cina</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:Rencana_yang_mengandungi_teks_bahasa_Tamil" title="Kategori:Rencana yang mengandungi teks bahasa Tamil">Rencana yang mengandungi teks bahasa Tamil</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:Koordinat_di_Wikidata" title="Kategori:Koordinat di Wikidata">Koordinat di Wikidata</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:Rencana_yang_mengandungi_teks_bahasa_Arab" title="Kategori:Rencana yang mengandungi teks bahasa Arab">Rencana yang mengandungi teks bahasa Arab</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:Rencana_yang_mengandungi_teks_bahasa_Parsi" title="Kategori:Rencana yang mengandungi teks bahasa Parsi">Rencana yang mengandungi teks bahasa Parsi</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:Pautan_wayback_templat_webarchive" title="Kategori:Pautan wayback templat webarchive">Pautan wayback templat webarchive</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:Semua_rencana_dengan_pautan_luar_mati" title="Kategori:Semua rencana dengan pautan luar mati">Semua rencana dengan pautan luar mati</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:Rencana_dengan_pautan_luar_mati_dari_Ogos_2021" title="Kategori:Rencana dengan pautan luar mati dari Ogos 2021">Rencana dengan pautan luar mati dari Ogos 2021</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:Rencana_dengan_pautan_luar_mati_kekal" title="Kategori:Rencana dengan pautan luar mati kekal">Rencana dengan pautan luar mati kekal</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:Laman_menggunakan_pautan_ajaib_ISBN" title="Kategori:Laman menggunakan pautan ajaib ISBN">Laman menggunakan pautan ajaib ISBN</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Laman ini kali terakhir disunting pada 04:57, 2 Januari 2025.</li> <li id="footer-info-copyright">Teks disediakan di bawah <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ms">Lesen Creative Commons Pengiktirafan/Perkongsian Serupa</a>; terma tambahan mungkin digunapakai. Lihat <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">Terma Penggunaan</a> untuk butiran lanjut.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Dasar privasi</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:Perihal">Perihal Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Penafian_umum">Penafian</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Kod Tatakelakuan</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Pembangun</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/ms.wikipedia.org">Statistik</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Kenyataan kuki</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//ms.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Johor&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Paparan mudah alih</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Cari</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Cari Wikipedia"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Khas:Cari"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Cari</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="Kandungan" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Togol isi kandungan" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Togol isi kandungan</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">Johor</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>70 bahasa</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>Tambah topik</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-7f7789979b-9jwtw","wgBackendResponseTime":161,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"1.433","walltime":"1.863","ppvisitednodes":{"value":8602,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":346998,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":32349,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":25,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":11,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":118401,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 1272.984 1 -total"," 63.99% 814.573 1 Templat:Infobox_settlement"," 59.36% 755.666 1 Templat:Infobox"," 26.94% 342.924 4 Templat:Lang"," 15.60% 198.554 12 Templat:Navbox"," 13.71% 174.510 1 Templat:Reflist"," 11.06% 140.812 11 Templat:Cite_web"," 8.96% 114.071 3 Templat:Script"," 8.54% 108.716 3 Templat:Script/Arabic"," 8.28% 105.376 3 Templat:Ifsubst"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.588","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":22182505,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-api-int.codfw.main-794cbc8768-hbm5k","timestamp":"20250213155358","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Johor","url":"https:\/\/ms.wikipedia.org\/wiki\/Johor","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q183032","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q183032","author":{"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Yayasan Wikimedia Bhd.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2004-02-19T04:29:30Z","dateModified":"2025-01-02T04:57:34Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/a\/a8\/Johor_in_Malaysia.svg","headline":"negeri Malaysia di Semenanjung Melayu"}</script> </body> </html>