CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="nl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Wetenschap - Wikipedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )nlwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","januari","februari","maart","april","mei","juni","juli","augustus","september","oktober","november","december"],"wgRequestId":"77bf3fde-5c29-44a1-b50c-138a78d97581","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Wetenschap","wgTitle":"Wetenschap","wgCurRevisionId":68248009,"wgRevisionId":68248009,"wgArticleId":1899,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Wikipedia:Artikel mist referentie sinds januari 2017","Wikipedia:Alle artikelen die een referentie missen","Wetenschap"],"wgPageViewLanguage":"nl","wgPageContentLanguage":"nl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Wetenschap","wgRelevantArticleId":1899,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgRedirectedFrom":"Wetenschappelijke","wgNoticeProject":"wikipedia", "wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"nl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"nl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":50000,"wgInternalRedirectTargetUrl":"/wiki/Wetenschap","wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q336","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser" :false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["mediawiki.action.view.redirect","ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Direct-link-to-Commons","ext.gadget.ProtectionTemplates","ext.gadget.InterProjectLinks","ext.gadget.hoofdbetekenis-titelwijziging","ext.gadget.switcher","ext.gadget.OpenStreetMapFrame","ext.gadget.subpages","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap" ,"ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=nl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/1911_Solvay_conference.jpg/1200px-1911_Solvay_conference.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="851"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/1911_Solvay_conference.jpg/800px-1911_Solvay_conference.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="568"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/1911_Solvay_conference.jpg/640px-1911_Solvay_conference.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="454"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Wetenschap - Wikipedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//nl.m.wikipedia.org/wiki/Wetenschap"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Bewerken" href="/w/index.php?title=Wetenschap&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (nl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//nl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Wetenschap"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Wikipedia Atom-feed" href="/w/index.php?title=Speciaal:RecenteWijzigingen&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Wetenschap rootpage-Wetenschap skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Naar inhoud springen</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hoofdmenu" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Hoofdmenu</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hoofdmenu</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Hoofdpagina" title="Naar de hoofdpagina gaan [z]" accesskey="z"><span>Hoofdpagina</span></a></li><li id="n-zoekartikel" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Navigatie"><span>Vind een artikel</span></a></li><li id="n-today" class="mw-list-item"><a href="/wiki/25_november"><span>Vandaag</span></a></li><li id="n-Etalage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Etalage"><span>Etalage</span></a></li><li id="n-categories" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Categorie:Alles"><span>Categorieën</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingen" title="Een lijst met recente wijzigingen in deze wiki. [r]" accesskey="r"><span>Recente wijzigingen</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:NieuwePaginas"><span>Nieuwe artikelen</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:Willekeurig" title="Een willekeurige pagina bekijken [x]" accesskey="x"><span>Willekeurige pagina</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-navigation2" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation2" > <div class="vector-menu-heading"> Informatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Gebruikersportaal" title="Informatie over het project: wat u kunt doen, waar u dingen kunt vinden"><span>Gebruikersportaal</span></a></li><li id="n-Snelcursus" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Snelcursus"><span>Snelcursus</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Hulp_en_beheer" title="Hulpinformatie over deze wiki"><span>Hulp en contact</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Hoofdpagina" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="de vrije encyclopedie" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-nl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Speciaal:Zoeken" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Zoeken</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Doorzoek Wikipedia" aria-label="Doorzoek Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Speciaal:Zoeken"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Zoeken</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="De lettergrootte, breedte en kleur van de pagina wijzigen" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Uiterlijk" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Uiterlijk</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_nl.wikipedia.org&uselang=nl" class=""><span>Doneren</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Wetenschap" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht." class=""><span>Account aanmaken</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Wetenschap" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o" class=""><span>Aanmelden</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Meer opties" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Persoonlijke hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Gebruikersmenu" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_nl.wikipedia.org&uselang=nl"><span>Doneren</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Wetenschap" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Account aanmaken</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Wetenschap" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Aanmelden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pagina's voor uitgelogde redacteuren <a href="/wiki/Help:Inleiding" aria-label="Meer leren over bewerken"><span>meer lezen</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnBijdragen" title="Bijdragen IP-adres [y]" accesskey="y"><span>Bijdragen</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnOverleg" title="Overlegpagina van de anonieme gebruiker van dit IP-adres [n]" accesskey="n"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Inhoud" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Inhoud</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">verbergen</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Top</div> </a> </li> <li id="toc-Kenmerken" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Kenmerken"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Kenmerken</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Kenmerken-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Kenmerken-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Kenmerken-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Beroepspraktijk" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Beroepspraktijk"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1</span> <span>Beroepspraktijk</span> </div> </a> <ul id="toc-Beroepspraktijk-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Geschiedenis" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Geschiedenis"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Geschiedenis</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Geschiedenis-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Geschiedenis-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Geschiedenis-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Eerste_beschavingen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Eerste_beschavingen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>Eerste beschavingen</span> </div> </a> <ul id="toc-Eerste_beschavingen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Klassieke_oudheid" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Klassieke_oudheid"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>Klassieke oudheid</span> </div> </a> <ul id="toc-Klassieke_oudheid-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Middeleeuwen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Middeleeuwen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3</span> <span>Middeleeuwen</span> </div> </a> <ul id="toc-Middeleeuwen-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Vroege_middeleeuwen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Vroege_middeleeuwen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3.1</span> <span>Vroege middeleeuwen</span> </div> </a> <ul id="toc-Vroege_middeleeuwen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Hoge_en_late_middeleeuwen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Hoge_en_late_middeleeuwen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3.2</span> <span>Hoge en late middeleeuwen</span> </div> </a> <ul id="toc-Hoge_en_late_middeleeuwen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Renaissance" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Renaissance"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.4</span> <span>Renaissance</span> </div> </a> <ul id="toc-Renaissance-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Wetenschappelijke_revolutie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Wetenschappelijke_revolutie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.5</span> <span>Wetenschappelijke revolutie</span> </div> </a> <ul id="toc-Wetenschappelijke_revolutie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Huidige_wetenschap" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Huidige_wetenschap"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.6</span> <span>Huidige wetenschap</span> </div> </a> <ul id="toc-Huidige_wetenschap-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Indeling_van_wetenschappen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Indeling_van_wetenschappen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Indeling van wetenschappen</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Indeling_van_wetenschappen-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Indeling van wetenschappen-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Indeling_van_wetenschappen-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Vormen_van_wetenschap" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Vormen_van_wetenschap"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Vormen van wetenschap</span> </div> </a> <ul id="toc-Vormen_van_wetenschap-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Kennisopbouw_in_de_wetenschap" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Kennisopbouw_in_de_wetenschap"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Kennisopbouw in de wetenschap</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Kennisopbouw_in_de_wetenschap-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Kennisopbouw in de wetenschap-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Kennisopbouw_in_de_wetenschap-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Wetenschappelijke_kennis" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Wetenschappelijke_kennis"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>Wetenschappelijke kennis</span> </div> </a> <ul id="toc-Wetenschappelijke_kennis-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Theorie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Theorie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>Theorie</span> </div> </a> <ul id="toc-Theorie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Wetenschappelijke_methode" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Wetenschappelijke_methode"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.3</span> <span>Wetenschappelijke methode</span> </div> </a> <ul id="toc-Wetenschappelijke_methode-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Experiment" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Experiment"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.4</span> <span>Experiment</span> </div> </a> <ul id="toc-Experiment-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Paradigma" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Paradigma"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.5</span> <span>Paradigma</span> </div> </a> <ul id="toc-Paradigma-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Wetenschappelijk_resultaat" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Wetenschappelijk_resultaat"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.6</span> <span>Wetenschappelijk resultaat</span> </div> </a> <ul id="toc-Wetenschappelijk_resultaat-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Studie_en_grondslag" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Studie_en_grondslag"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Studie en grondslag</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Studie_en_grondslag-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Studie en grondslag-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Studie_en_grondslag-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Logica" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Logica"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.1</span> <span>Logica</span> </div> </a> <ul id="toc-Logica-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Methodologie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Methodologie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.2</span> <span>Methodologie</span> </div> </a> <ul id="toc-Methodologie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Wetenschapsfilosofie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Wetenschapsfilosofie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.3</span> <span>Wetenschapsfilosofie</span> </div> </a> <ul id="toc-Wetenschapsfilosofie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Wetenschapsgeschiedenis" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Wetenschapsgeschiedenis"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.4</span> <span>Wetenschapsgeschiedenis</span> </div> </a> <ul id="toc-Wetenschapsgeschiedenis-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Wetenschapssociologie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Wetenschapssociologie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.5</span> <span>Wetenschapssociologie</span> </div> </a> <ul id="toc-Wetenschapssociologie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Wiskunde" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Wiskunde"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.6</span> <span>Wiskunde</span> </div> </a> <ul id="toc-Wiskunde-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Organisatie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Organisatie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Organisatie</span> </div> </a> <ul id="toc-Organisatie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Zie_ook" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Zie_ook"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Zie ook</span> </div> </a> <ul id="toc-Zie_ook-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Noten" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Noten"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Noten</span> </div> </a> <ul id="toc-Noten-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Literatuur" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Literatuur"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Literatuur</span> </div> </a> <ul id="toc-Literatuur-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Inhoud" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Inhoudsopgave omschakelen" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Inhoudsopgave omschakelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Wetenschap</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Ga naar een artikel in een andere taal. Beschikbaar in 239 talen" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-239" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">239 talen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Wetenskap" title="Wetenskap – Afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Wetenskap" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="Afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Wissenschaft" title="Wissenschaft – Zwitserduits" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Wissenschaft" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="Zwitserduits" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%B3%E1%8B%AD%E1%8A%95%E1%88%B5" title="ሳይንስ – Amhaars" lang="am" hreflang="am" data-title="ሳይንስ" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="Amhaars" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Ciencia" title="Ciencia – Aragonees" lang="an" hreflang="an" data-title="Ciencia" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="Aragonees" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ang mw-list-item"><a href="https://ang.wikipedia.org/wiki/Witancr%C3%A6ft" title="Witancræft – Oudengels" lang="ang" hreflang="ang" data-title="Witancræft" data-language-autonym="Ænglisc" data-language-local-name="Oudengels" class="interlanguage-link-target"><span>Ænglisc</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-anp mw-list-item"><a href="https://anp.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%9C%E0%A5%8D%E0%A4%9E%E0%A4%BE%E0%A4%A8" title="विज्ञान – Angika" lang="anp" hreflang="anp" data-title="विज्ञान" data-language-autonym="अंगिका" data-language-local-name="Angika" class="interlanguage-link-target"><span>अंगिका</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="uitgelicht artikel"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85" title="علم – Arabisch" lang="ar" hreflang="ar" data-title="علم" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Arabisch" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ary mw-list-item"><a href="https://ary.wikipedia.org/wiki/%D8%B5%D9%8A%D9%88%D9%86%D8%B5" title="صيونص – Marokkaans Arabisch" lang="ary" hreflang="ary" data-title="صيونص" data-language-autonym="الدارجة" data-language-local-name="Marokkaans Arabisch" class="interlanguage-link-target"><span>الدارجة</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85" title="علم – Egyptisch Arabisch" lang="arz" hreflang="arz" data-title="علم" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Egyptisch Arabisch" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%9C%E0%A7%8D%E0%A6%9E%E0%A6%BE%E0%A6%A8" title="বিজ্ঞান – Assamees" lang="as" hreflang="as" data-title="বিজ্ঞান" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="Assamees" class="interlanguage-link-target"><span>অসমীয়া</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Ciencia" title="Ciencia – Asturisch" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Ciencia" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="Asturisch" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-av mw-list-item"><a href="https://av.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D3%80%D0%B5%D0%BB%D0%BC%D1%83" title="ГӀелму – Avarisch" lang="av" hreflang="av" data-title="ГӀелму" data-language-autonym="Авар" data-language-local-name="Avarisch" class="interlanguage-link-target"><span>Авар</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-avk mw-list-item"><a href="https://avk.wikipedia.org/wiki/Opa" title="Opa – Kotava" lang="avk" hreflang="avk" data-title="Opa" data-language-autonym="Kotava" data-language-local-name="Kotava" class="interlanguage-link-target"><span>Kotava</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ay mw-list-item"><a href="https://ay.wikipedia.org/wiki/Yatxatawi" title="Yatxatawi – Aymara" lang="ay" hreflang="ay" data-title="Yatxatawi" data-language-autonym="Aymar aru" data-language-local-name="Aymara" class="interlanguage-link-target"><span>Aymar aru</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Elm" title="Elm – Azerbeidzjaans" lang="az" hreflang="az" data-title="Elm" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="Azerbeidzjaans" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="uitgelicht artikel"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85" title="علم – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="علم" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D3%99%D0%BD" title="Фән – Basjkiers" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Фән" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="Basjkiers" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Wissnschoft" title="Wissnschoft – Beiers" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Wissnschoft" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="Beiers" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Muokslos" title="Muokslos – Samogitisch" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Muokslos" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitisch" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Siyensya" title="Siyensya – Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Siyensya" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%B0%D0%B2%D1%83%D0%BA%D0%B0" title="Навука – Belarussisch" lang="be" hreflang="be" data-title="Навука" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="Belarussisch" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%B0%D0%B2%D1%83%D0%BA%D0%B0" title="Навука – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Навука" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%83%D0%BA%D0%B0" title="Наука – Bulgaars" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Наука" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Bulgaars" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AC%E0%A4%BF%E0%A4%9C%E0%A5%8D%E0%A4%9E%E0%A4%BE%E0%A4%A8" title="बिज्ञान – Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="बिज्ञान" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bi mw-list-item"><a href="https://bi.wikipedia.org/wiki/Saens" title="Saens – Bislama" lang="bi" hreflang="bi" data-title="Saens" data-language-autonym="Bislama" data-language-local-name="Bislama" class="interlanguage-link-target"><span>Bislama</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bjn mw-list-item"><a href="https://bjn.wikipedia.org/wiki/Sains" title="Sains – Banjar" lang="bjn" hreflang="bjn" data-title="Sains" data-language-autonym="Banjar" data-language-local-name="Banjar" class="interlanguage-link-target"><span>Banjar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-blk mw-list-item"><a href="https://blk.wikipedia.org/wiki/%E1%80%9E%E1%80%AD%E1%80%95%E1%80%B9%E1%80%95%E1%80%B6" title="သိပ္ပံ – Pa'O" lang="blk" hreflang="blk" data-title="သိပ္ပံ" data-language-autonym="ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ" data-language-local-name="Pa'O" class="interlanguage-link-target"><span>ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bm mw-list-item"><a href="https://bm.wikipedia.org/wiki/D%C9%94nniya" title="Dɔnniya – Bambara" lang="bm" hreflang="bm" data-title="Dɔnniya" data-language-autonym="Bamanankan" data-language-local-name="Bambara" class="interlanguage-link-target"><span>Bamanankan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%9C%E0%A7%8D%E0%A6%9E%E0%A6%BE%E0%A6%A8" title="বিজ্ঞান – Bengaals" lang="bn" hreflang="bn" data-title="বিজ্ঞান" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="Bengaals" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bo mw-list-item"><a href="https://bo.wikipedia.org/wiki/%E0%BD%9A%E0%BD%93%E0%BC%8B%E0%BD%A2%E0%BD%B2%E0%BD%82" title="ཚན་རིག – Tibetaans" lang="bo" hreflang="bo" data-title="ཚན་རིག" data-language-autonym="བོད་ཡིག" data-language-local-name="Tibetaans" class="interlanguage-link-target"><span>བོད་ཡིག</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Skiant" title="Skiant – Bretons" lang="br" hreflang="br" data-title="Skiant" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="Bretons" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Nauka" title="Nauka – Bosnisch" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Nauka" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="Bosnisch" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-btm mw-list-item"><a href="https://btm.wikipedia.org/wiki/Elmu" title="Elmu – Batak Mandailing" lang="btm" hreflang="btm" data-title="Elmu" data-language-autonym="Batak Mandailing" data-language-local-name="Batak Mandailing" class="interlanguage-link-target"><span>Batak Mandailing</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bug mw-list-item"><a href="https://bug.wikipedia.org/wiki/%E1%A8%94%E1%A8%95%E1%A8%97%E1%A8%8A%E1%A8%94" title="ᨔᨕᨗᨊᨔ – Buginees" lang="bug" hreflang="bug" data-title="ᨔᨕᨗᨊᨔ" data-language-autonym="Basa Ugi" data-language-local-name="Buginees" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Ugi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D1%80%D0%B4%D1%8D%D0%BC_%D1%83%D1%85%D0%B0%D0%B0%D0%BD" title="Эрдэм ухаан – Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Эрдэм ухаан" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target"><span>Буряад</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Ci%C3%A8ncia" title="Ciència – Catalaans" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Ciència" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Catalaans" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/Ku%C5%8F-h%C5%8Fk" title="Kuŏ-hŏk – Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Kuŏ-hŏk" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D3%80%D0%B8%D0%BB%D0%BC%D0%B0" title="Ӏилма – Tsjetsjeens" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Ӏилма" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="Tsjetsjeens" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Alamdag" title="Alamdag – Cebuano" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Alamdag" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="Cebuano" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-chr mw-list-item"><a href="https://chr.wikipedia.org/wiki/%E1%8F%82%E1%8E%A6%E1%8E%A5_%E1%8E%A0%E1%8E%A6%E1%8F%8E%E1%8F%8D%E1%8F%94%E1%8F%85" title="ᏂᎦᎥ ᎠᎦᏎᏍᏔᏅ – Cherokee" lang="chr" hreflang="chr" data-title="ᏂᎦᎥ ᎠᎦᏎᏍᏔᏅ" data-language-autonym="ᏣᎳᎩ" data-language-local-name="Cherokee" class="interlanguage-link-target"><span>ᏣᎳᎩ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA" title="زانست – Soranî" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="زانست" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="Soranî" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-crh mw-list-item"><a href="https://crh.wikipedia.org/wiki/%C4%B0lim" title="İlim – Krim-Tataars" lang="crh" hreflang="crh" data-title="İlim" data-language-autonym="Qırımtatarca" data-language-local-name="Krim-Tataars" class="interlanguage-link-target"><span>Qırımtatarca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/V%C4%9Bda" title="Věda – Tsjechisch" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Věda" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Tsjechisch" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-csb mw-list-item"><a href="https://csb.wikipedia.org/wiki/%C3%99czba" title="Ùczba – Kasjoebisch" lang="csb" hreflang="csb" data-title="Ùczba" data-language-autonym="Kaszëbsczi" data-language-local-name="Kasjoebisch" class="interlanguage-link-target"><span>Kaszëbsczi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%C4%82%D1%81%D0%BB%C4%83%D1%85" title="Ăслăх – Tsjoevasjisch" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Ăслăх" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="Tsjoevasjisch" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Gwyddoniaeth" title="Gwyddoniaeth – Welsh" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Gwyddoniaeth" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="Welsh" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Videnskab" title="Videnskab – Deens" lang="da" hreflang="da" data-title="Videnskab" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Deens" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dag mw-list-item"><a href="https://dag.wikipedia.org/wiki/Tabibi" title="Tabibi – Dagbani" lang="dag" hreflang="dag" data-title="Tabibi" data-language-autonym="Dagbanli" data-language-local-name="Dagbani" class="interlanguage-link-target"><span>Dagbanli</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Wissenschaft" title="Wissenschaft – Duits" lang="de" hreflang="de" data-title="Wissenschaft" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Duits" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Zan%C4%B1%C5%9Fiye" title="Zanışiye – Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Zanışiye" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dtp mw-list-item"><a href="https://dtp.wikipedia.org/wiki/Sains" title="Sains – Dusun" lang="dtp" hreflang="dtp" data-title="Sains" data-language-autonym="Kadazandusun" data-language-local-name="Dusun" class="interlanguage-link-target"><span>Kadazandusun</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%95%CF%80%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%AE%CE%BC%CE%B7" title="Επιστήμη – Grieks" lang="el" hreflang="el" data-title="Επιστήμη" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="Grieks" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Science" title="Science – Engels" lang="en" hreflang="en" data-title="Science" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Engels" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Scienco" title="Scienco – Esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Scienco" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Ciencia" title="Ciencia – Spaans" lang="es" hreflang="es" data-title="Ciencia" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Spaans" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Teadus" title="Teadus – Estisch" lang="et" hreflang="et" data-title="Teadus" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Estisch" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Zientzia" title="Zientzia – Baskisch" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Zientzia" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Baskisch" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ext mw-list-item"><a href="https://ext.wikipedia.org/wiki/C%C3%A9ncia" title="Céncia – Extremeens" lang="ext" hreflang="ext" data-title="Céncia" data-language-autonym="Estremeñu" data-language-local-name="Extremeens" class="interlanguage-link-target"><span>Estremeñu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85" title="علم – Perzisch" lang="fa" hreflang="fa" data-title="علم" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Perzisch" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Tiede" title="Tiede – Fins" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Tiede" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Fins" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/Tiid%C3%BCs" title="Tiidüs – Võro" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Tiidüs" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="Võro" class="interlanguage-link-target"><span>Võro</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fj mw-list-item"><a href="https://fj.wikipedia.org/wiki/Vakadidike" title="Vakadidike – Fijisch" lang="fj" hreflang="fj" data-title="Vakadidike" data-language-autonym="Na Vosa Vakaviti" data-language-local-name="Fijisch" class="interlanguage-link-target"><span>Na Vosa Vakaviti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Science" title="Science – Frans" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Science" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Frans" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frp mw-list-item"><a href="https://frp.wikipedia.org/wiki/Science" title="Science – Arpitaans" lang="frp" hreflang="frp" data-title="Science" data-language-autonym="Arpetan" data-language-local-name="Arpitaans" class="interlanguage-link-target"><span>Arpetan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Wedenskap" title="Wedenskap – Noord-Fries" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Wedenskap" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="Noord-Fries" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fur mw-list-item"><a href="https://fur.wikipedia.org/wiki/Sience" title="Sience – Friulisch" lang="fur" hreflang="fur" data-title="Sience" data-language-autonym="Furlan" data-language-local-name="Friulisch" class="interlanguage-link-target"><span>Furlan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Wittenskip" title="Wittenskip – Fries" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Wittenskip" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="Fries" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Eola%C3%ADocht" title="Eolaíocht – Iers" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Eolaíocht" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="Iers" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gan mw-list-item"><a href="https://gan.wikipedia.org/wiki/%E7%A7%91%E5%AD%B8" title="科學 – Ganyu" lang="gan" hreflang="gan" data-title="科學" data-language-autonym="贛語" data-language-local-name="Ganyu" class="interlanguage-link-target"><span>贛語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/Syans" title="Syans – Guianan Creole" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Syans" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="Guianan Creole" class="interlanguage-link-target"><span>Kriyòl gwiyannen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Saidheans" title="Saidheans – Schots-Gaelisch" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Saidheans" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="Schots-Gaelisch" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Ciencia" title="Ciencia – Galicisch" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Ciencia" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="Galicisch" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Tembikuaaty" title="Tembikuaaty – Guaraní" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Tembikuaaty" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="Guaraní" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe'ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gom mw-list-item"><a href="https://gom.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%9C%E0%A5%8D%E0%A4%9E%E0%A4%BE%E0%A4%A8" title="विज्ञान – Goa Konkani" lang="gom" hreflang="gom" data-title="विज्ञान" data-language-autonym="गोंयची कोंकणी / Gõychi Konknni" data-language-local-name="Goa Konkani" class="interlanguage-link-target"><span>गोंयची कोंकणी / Gõychi Konknni</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gu mw-list-item"><a href="https://gu.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%B5%E0%AA%BF%E0%AA%9C%E0%AB%8D%E0%AA%9E%E0%AA%BE%E0%AA%A8" title="વિજ્ઞાન – Gujarati" lang="gu" hreflang="gu" data-title="વિજ્ઞાન" data-language-autonym="ગુજરાતી" data-language-local-name="Gujarati" class="interlanguage-link-target"><span>ગુજરાતી</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-guc mw-list-item"><a href="https://guc.wikipedia.org/wiki/Siensiiaka" title="Siensiiaka – Wayuu" lang="guc" hreflang="guc" data-title="Siensiiaka" data-language-autonym="Wayuunaiki" data-language-local-name="Wayuu" class="interlanguage-link-target"><span>Wayuunaiki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gv mw-list-item"><a href="https://gv.wikipedia.org/wiki/Oaylleeaght" title="Oaylleeaght – Manx" lang="gv" hreflang="gv" data-title="Oaylleeaght" data-language-autonym="Gaelg" data-language-local-name="Manx" class="interlanguage-link-target"><span>Gaelg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/Kh%C3%B4-ho%CC%8Dk" title="Khô-ho̍k – Hakka" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Khô-ho̍k" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="Hakka" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-haw mw-list-item"><a href="https://haw.wikipedia.org/wiki/Akeakamai" title="Akeakamai – Hawaïaans" lang="haw" hreflang="haw" data-title="Akeakamai" data-language-autonym="Hawaiʻi" data-language-local-name="Hawaïaans" class="interlanguage-link-target"><span>Hawaiʻi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%9E%D7%93%D7%A2" title="מדע – Hebreeuws" lang="he" hreflang="he" data-title="מדע" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="Hebreeuws" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%9C%E0%A5%8D%E0%A4%9E%E0%A4%BE%E0%A4%A8" title="विज्ञान – Hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="विज्ञान" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Vigyan" title="Vigyan – Fijisch Hindi" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Vigyan" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="Fijisch Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Znanost" title="Znanost – Kroatisch" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Znanost" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="Kroatisch" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Syans" title="Syans – Haïtiaans Creools" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Syans" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="Haïtiaans Creools" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Tudom%C3%A1ny" title="Tudomány – Hongaars" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Tudomány" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="Hongaars" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B3%D5%AB%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Գիտություն – Armeens" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Գիտություն" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="Armeens" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hyw mw-list-item"><a href="https://hyw.wikipedia.org/wiki/%D4%B3%D5%AB%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%AB%D6%82%D5%B6" title="Գիտութիւն – Western Armenian" lang="hyw" hreflang="hyw" data-title="Գիտութիւն" data-language-autonym="Արեւմտահայերէն" data-language-local-name="Western Armenian" class="interlanguage-link-target"><span>Արեւմտահայերէն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Scientia" title="Scientia – Interlingua" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Scientia" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="Interlingua" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-iba mw-list-item"><a href="https://iba.wikipedia.org/wiki/Sains" title="Sains – Iban" lang="iba" hreflang="iba" data-title="Sains" data-language-autonym="Jaku Iban" data-language-local-name="Iban" class="interlanguage-link-target"><span>Jaku Iban</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Ilmu" title="Ilmu – Indonesisch" lang="id" hreflang="id" data-title="Ilmu" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Indonesisch" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ie badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="uitgelicht artikel"><a href="https://ie.wikipedia.org/wiki/Scientie" title="Scientie – Interlingue" lang="ie" hreflang="ie" data-title="Scientie" data-language-autonym="Interlingue" data-language-local-name="Interlingue" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingue</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ig mw-list-item"><a href="https://ig.wikipedia.org/wiki/Amamihe" title="Amamihe – Igbo" lang="ig" hreflang="ig" data-title="Amamihe" data-language-autonym="Igbo" data-language-local-name="Igbo" class="interlanguage-link-target"><span>Igbo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Siensia" title="Siensia – Iloko" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Siensia" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="Iloko" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-inh mw-list-item"><a href="https://inh.wikipedia.org/wiki/%D3%80%D0%B8%D0%BB%D0%BC%D0%B0" title="Ӏилма – Ingoesjetisch" lang="inh" hreflang="inh" data-title="Ӏилма" data-language-autonym="ГӀалгӀай" data-language-local-name="Ingoesjetisch" class="interlanguage-link-target"><span>ГӀалгӀай</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Cienco" title="Cienco – Ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Cienco" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="Ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/V%C3%ADsindi" title="Vísindi – IJslands" lang="is" hreflang="is" data-title="Vísindi" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="IJslands" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Scienza" title="Scienza – Italiaans" lang="it" hreflang="it" data-title="Scienza" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="Italiaans" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E7%A7%91%E5%AD%A6" title="科学 – Japans" lang="ja" hreflang="ja" data-title="科学" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Japans" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://jam.wikipedia.org/wiki/Sayans" title="Sayans – Jamaicaans Creools" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Sayans" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="Jamaicaans Creools" class="interlanguage-link-target"><span>Patois</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jbo mw-list-item"><a href="https://jbo.wikipedia.org/wiki/saske" title="saske – Lojban" lang="jbo" hreflang="jbo" data-title="saske" data-language-autonym="La .lojban." data-language-local-name="Lojban" class="interlanguage-link-target"><span>La .lojban.</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/%C3%88lmu" title="Èlmu – Javaans" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Èlmu" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="Javaans" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90" title="მეცნიერება – Georgisch" lang="ka" hreflang="ka" data-title="მეცნიერება" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="Georgisch" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kaa mw-list-item"><a href="https://kaa.wikipedia.org/wiki/Ilim" title="Ilim – Karakalpaks" lang="kaa" hreflang="kaa" data-title="Ilim" data-language-autonym="Qaraqalpaqsha" data-language-local-name="Karakalpaks" class="interlanguage-link-target"><span>Qaraqalpaqsha</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/Tussna" title="Tussna – Kabylisch" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Tussna" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="Kabylisch" class="interlanguage-link-target"><span>Taqbaylit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbp mw-list-item"><a href="https://kbp.wikipedia.org/wiki/L%C9%9B%C9%A3t%CA%8B" title="Lɛɣtʋ – Kabiye" lang="kbp" hreflang="kbp" data-title="Lɛɣtʋ" data-language-autonym="Kabɩyɛ" data-language-local-name="Kabiye" class="interlanguage-link-target"><span>Kabɩyɛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kcg mw-list-item"><a href="https://kcg.wikipedia.org/wiki/Sayen" title="Sayen – Tyap" lang="kcg" hreflang="kcg" data-title="Sayen" data-language-autonym="Tyap" data-language-local-name="Tyap" class="interlanguage-link-target"><span>Tyap</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kg mw-list-item"><a href="https://kg.wikipedia.org/wiki/Kizabu" title="Kizabu – Kongo" lang="kg" hreflang="kg" data-title="Kizabu" data-language-autonym="Kongo" data-language-local-name="Kongo" class="interlanguage-link-target"><span>Kongo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D2%92%D1%8B%D0%BB%D1%8B%D0%BC" title="Ғылым – Kazachs" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Ғылым" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="Kazachs" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-km mw-list-item"><a href="https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%9C%E1%9E%B7%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%99%E1%9E%B6%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%9A" title="វិទ្យាសាស្ត្រ – Khmer" lang="km" hreflang="km" data-title="វិទ្យាសាស្ត្រ" data-language-autonym="ភាសាខ្មែរ" data-language-local-name="Khmer" class="interlanguage-link-target"><span>ភាសាខ្មែរ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%B5%E0%B2%BF%E0%B2%9C%E0%B3%8D%E0%B2%9E%E0%B2%BE%E0%B2%A8" title="ವಿಜ್ಞಾನ – Kannada" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ವಿಜ್ಞಾನ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="Kannada" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EA%B3%BC%ED%95%99" title="과학 – Koreaans" lang="ko" hreflang="ko" data-title="과학" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Koreaans" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-krc mw-list-item"><a href="https://krc.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%BB%D0%BC%D1%83" title="Илму – Karatsjaj-Balkarisch" lang="krc" hreflang="krc" data-title="Илму" data-language-autonym="Къарачай-малкъар" data-language-local-name="Karatsjaj-Balkarisch" class="interlanguage-link-target"><span>Къарачай-малкъар</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ks mw-list-item"><a href="https://ks.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%A7%DB%8C%D9%86%D9%8E%D8%B3" title="ساینَس – Kasjmiri" lang="ks" hreflang="ks" data-title="ساینَس" data-language-autonym="कॉशुर / کٲشُر" data-language-local-name="Kasjmiri" class="interlanguage-link-target"><span>कॉशुर / کٲشُر</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Zanist" title="Zanist – Koerdisch" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Zanist" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="Koerdisch" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Godhonieth" title="Godhonieth – Cornish" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Godhonieth" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="Cornish" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%BB%D0%B8%D0%BC" title="Илим – Kirgizisch" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Илим" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="Kirgizisch" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Scientia_(ratio)" title="Scientia (ratio) – Latijn" lang="la" hreflang="la" data-title="Scientia (ratio)" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="Latijn" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lad mw-list-item"><a href="https://lad.wikipedia.org/wiki/Sensia" title="Sensia – Ladino" lang="lad" hreflang="lad" data-title="Sensia" data-language-autonym="Ladino" data-language-local-name="Ladino" class="interlanguage-link-target"><span>Ladino</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/W%C3%ABssenschaft" title="Wëssenschaft – Luxemburgs" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Wëssenschaft" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="Luxemburgs" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lez mw-list-item"><a href="https://lez.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%BB%D0%B8%D0%BC" title="Илим – Lezgisch" lang="lez" hreflang="lez" data-title="Илим" data-language-autonym="Лезги" data-language-local-name="Lezgisch" class="interlanguage-link-target"><span>Лезги</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Siensa" title="Siensa – Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Siensa" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Weitesjap" title="Weitesjap – Limburgs" lang="li" hreflang="li" data-title="Weitesjap" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="Limburgs" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lij mw-list-item"><a href="https://lij.wikipedia.org/wiki/Sciensa" title="Sciensa – Ligurisch" lang="lij" hreflang="lij" data-title="Sciensa" data-language-autonym="Ligure" data-language-local-name="Ligurisch" class="interlanguage-link-target"><span>Ligure</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lld mw-list-item"><a href="https://lld.wikipedia.org/wiki/Sci%C3%ABnza" title="Sciënza – Ladin" lang="lld" hreflang="lld" data-title="Sciënza" data-language-autonym="Ladin" data-language-local-name="Ladin" class="interlanguage-link-target"><span>Ladin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Sienza" title="Sienza – Lombardisch" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Sienza" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="Lombardisch" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lo mw-list-item"><a href="https://lo.wikipedia.org/wiki/%E0%BA%A7%E0%BA%B4%E0%BA%97%E0%BA%B0%E0%BA%8D%E0%BA%B2%E0%BA%AA%E0%BA%B2%E0%BA%94" title="ວິທະຍາສາດ – Laotiaans" lang="lo" hreflang="lo" data-title="ວິທະຍາສາດ" data-language-autonym="ລາວ" data-language-local-name="Laotiaans" class="interlanguage-link-target"><span>ລາວ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Mokslas" title="Mokslas – Litouws" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Mokslas" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="Litouws" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Zin%C4%81tne" title="Zinātne – Lets" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Zinātne" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="Lets" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mai mw-list-item"><a href="https://mai.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%9C%E0%A5%8D%E0%A4%9E%E0%A4%BE%E0%A4%A8" title="विज्ञान – Maithili" lang="mai" hreflang="mai" data-title="विज्ञान" data-language-autonym="मैथिली" data-language-local-name="Maithili" class="interlanguage-link-target"><span>मैथिली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-map-bms mw-list-item"><a href="https://map-bms.wikipedia.org/wiki/Ilmu" title="Ilmu – Banyumasan" lang="jv-x-bms" hreflang="jv-x-bms" data-title="Ilmu" data-language-autonym="Basa Banyumasan" data-language-local-name="Banyumasan" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Banyumasan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mdf mw-list-item"><a href="https://mdf.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%B4%D0%BE%D0%BC%D0%B0" title="Тонадома – Moksja" lang="mdf" hreflang="mdf" data-title="Тонадома" data-language-autonym="Мокшень" data-language-local-name="Moksja" class="interlanguage-link-target"><span>Мокшень</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Siansa" title="Siansa – Malagassisch" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Siansa" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="Malagassisch" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mhr mw-list-item"><a href="https://mhr.wikipedia.org/wiki/%D0%A8%D0%B0%D0%BD%D1%87%D0%B5" title="Шанче – Eastern Mari" lang="mhr" hreflang="mhr" data-title="Шанче" data-language-autonym="Олык марий" data-language-local-name="Eastern Mari" class="interlanguage-link-target"><span>Олык марий</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mi mw-list-item"><a href="https://mi.wikipedia.org/wiki/P%C5%ABtaiao" title="Pūtaiao – Maori" lang="mi" hreflang="mi" data-title="Pūtaiao" data-language-autonym="Māori" data-language-local-name="Maori" class="interlanguage-link-target"><span>Māori</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-min mw-list-item"><a href="https://min.wikipedia.org/wiki/Ilimu" title="Ilimu – Minangkabau" lang="min" hreflang="min" data-title="Ilimu" data-language-autonym="Minangkabau" data-language-local-name="Minangkabau" class="interlanguage-link-target"><span>Minangkabau</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%83%D0%BA%D0%B0" title="Наука – Macedonisch" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Наука" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="Macedonisch" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%B6%E0%B4%BE%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%82" title="ശാസ്ത്രം – Malayalam" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ശാസ്ത്രം" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="Malayalam" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%A8%D0%B8%D0%BD%D0%B6%D0%BB%D1%8D%D1%85_%D1%83%D1%85%D0%B0%D0%B0%D0%BD" title="Шинжлэх ухаан – Mongools" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Шинжлэх ухаан" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="Mongools" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mni mw-list-item"><a href="https://mni.wikipedia.org/wiki/%EA%AF%82%EA%AF%A7%EA%AF%81%EA%AF%A4%EA%AF%A1-%EA%AF%80%EA%AF%A5%EA%AF%A1%EA%AF%82%EA%AF%A3%EA%AF%9F" title="ꯂꯧꯁꯤꯡ-ꯀꯥꯡꯂꯣꯟ – Meitei" lang="mni" hreflang="mni" data-title="ꯂꯧꯁꯤꯡ-ꯀꯥꯡꯂꯣꯟ" data-language-autonym="ꯃꯤꯇꯩ ꯂꯣꯟ" data-language-local-name="Meitei" class="interlanguage-link-target"><span>ꯃꯤꯇꯩ ꯂꯣꯟ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mnw mw-list-item"><a href="https://mnw.wikipedia.org/wiki/%E1%80%9E%E1%80%AD%E1%80%95%E1%80%B9%E1%80%95%E1%80%B6" title="သိပ္ပံ – Mon" lang="mnw" hreflang="mnw" data-title="သိပ္ပံ" data-language-autonym="ဘာသာမန်" data-language-local-name="Mon" class="interlanguage-link-target"><span>ဘာသာမန်</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%9C%E0%A5%8D%E0%A4%9E%E0%A4%BE%E0%A4%A8" title="विज्ञान – Marathi" lang="mr" hreflang="mr" data-title="विज्ञान" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="Marathi" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Sains" title="Sains – Maleis" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Sains" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="Maleis" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mt mw-list-item"><a href="https://mt.wikipedia.org/wiki/Xjenza" title="Xjenza – Maltees" lang="mt" hreflang="mt" data-title="Xjenza" data-language-autonym="Malti" data-language-local-name="Maltees" class="interlanguage-link-target"><span>Malti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mwl mw-list-item"><a href="https://mwl.wikipedia.org/wiki/Ci%C3%A9ncia" title="Ciéncia – Mirandees" lang="mwl" hreflang="mwl" data-title="Ciéncia" data-language-autonym="Mirandés" data-language-local-name="Mirandees" class="interlanguage-link-target"><span>Mirandés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%9E%E1%80%AD%E1%80%95%E1%80%B9%E1%80%95%E1%80%B6%E1%80%95%E1%80%8A%E1%80%AC" title="သိပ္ပံပညာ – Birmaans" lang="my" hreflang="my" data-title="သိပ္ပံပညာ" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="Birmaans" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-myv mw-list-item"><a href="https://myv.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%BE%D0%BD%D0%B0" title="Тона – Erzja" lang="myv" hreflang="myv" data-title="Тона" data-language-autonym="Эрзянь" data-language-local-name="Erzja" class="interlanguage-link-target"><span>Эрзянь</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nah mw-list-item"><a href="https://nah.wikipedia.org/wiki/Tlamatiliztli" title="Tlamatiliztli – Nahuatl" lang="nah" hreflang="nah" data-title="Tlamatiliztli" data-language-autonym="Nāhuatl" data-language-local-name="Nahuatl" class="interlanguage-link-target"><span>Nāhuatl</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Wetenschop" title="Wetenschop – Nedersaksisch" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Wetenschop" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="Nedersaksisch" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds-nl mw-list-item"><a href="https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Wetenschop" title="Wetenschop – Nederduits" lang="nds-NL" hreflang="nds-NL" data-title="Wetenschop" data-language-autonym="Nedersaksies" data-language-local-name="Nederduits" class="interlanguage-link-target"><span>Nedersaksies</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%9C%E0%A5%8D%E0%A4%9E%E0%A4%BE%E0%A4%A8" title="विज्ञान – Nepalees" lang="ne" hreflang="ne" data-title="विज्ञान" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="Nepalees" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A6%E0%A5%81%E0%A4%B8%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE" title="दुसिका – Newari" lang="new" hreflang="new" data-title="दुसिका" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="Newari" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Vitskap" title="Vitskap – Noors - Nynorsk" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Vitskap" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="Noors - Nynorsk" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Vitenskap" title="Vitenskap – Noors - Bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Vitenskap" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Noors - Bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nov mw-list-item"><a href="https://nov.wikipedia.org/wiki/Sientie" title="Sientie – Novial" lang="nov" hreflang="nov" data-title="Sientie" data-language-autonym="Novial" data-language-local-name="Novial" class="interlanguage-link-target"><span>Novial</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nqo mw-list-item"><a href="https://nqo.wikipedia.org/wiki/%DF%9F%DF%90%DF%B2%DF%9E%DF%8F" title="ߟߐ߲ߞߏ – N’Ko" lang="nqo" hreflang="nqo" data-title="ߟߐ߲ߞߏ" data-language-autonym="ߒߞߏ" data-language-local-name="N’Ko" class="interlanguage-link-target"><span>ߒߞߏ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nrm mw-list-item"><a href="https://nrm.wikipedia.org/wiki/Scienche" title="Scienche – Norman" lang="nrf" hreflang="nrf" data-title="Scienche" data-language-autonym="Nouormand" data-language-local-name="Norman" class="interlanguage-link-target"><span>Nouormand</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nso mw-list-item"><a href="https://nso.wikipedia.org/wiki/Thutamahlale" title="Thutamahlale – Noord-Sotho" lang="nso" hreflang="nso" data-title="Thutamahlale" data-language-autonym="Sesotho sa Leboa" data-language-local-name="Noord-Sotho" class="interlanguage-link-target"><span>Sesotho sa Leboa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Sci%C3%A9ncia" title="Sciéncia – Occitaans" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Sciéncia" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="Occitaans" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-om mw-list-item"><a href="https://om.wikipedia.org/wiki/Saayinsii" title="Saayinsii – Afaan Oromo" lang="om" hreflang="om" data-title="Saayinsii" data-language-autonym="Oromoo" data-language-local-name="Afaan Oromo" class="interlanguage-link-target"><span>Oromoo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-or mw-list-item"><a href="https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%AC%E0%AC%BF%E0%AC%9C%E0%AD%8D%E0%AC%9E%E0%AC%BE%E0%AC%A8" title="ବିଜ୍ଞାନ – Odia" lang="or" hreflang="or" data-title="ବିଜ୍ଞାନ" data-language-autonym="ଓଡ଼ିଆ" data-language-local-name="Odia" class="interlanguage-link-target"><span>ଓଡ଼ିଆ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%B4" title="Зонад – Ossetisch" lang="os" hreflang="os" data-title="Зонад" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="Ossetisch" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%B5%E0%A8%BF%E0%A8%97%E0%A8%BF%E0%A8%86%E0%A8%A8" title="ਵਿਗਿਆਨ – Punjabi" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਵਿਗਿਆਨ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pap mw-list-item"><a href="https://pap.wikipedia.org/wiki/Siensia" title="Siensia – Papiaments" lang="pap" hreflang="pap" data-title="Siensia" data-language-autonym="Papiamentu" data-language-local-name="Papiaments" class="interlanguage-link-target"><span>Papiamentu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pcd mw-list-item"><a href="https://pcd.wikipedia.org/wiki/Scienches" title="Scienches – Picardisch" lang="pcd" hreflang="pcd" data-title="Scienches" data-language-autonym="Picard" data-language-local-name="Picardisch" class="interlanguage-link-target"><span>Picard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pcm mw-list-item"><a href="https://pcm.wikipedia.org/wiki/Science" title="Science – Nigeriaans Pidgin" lang="pcm" hreflang="pcm" data-title="Science" data-language-autonym="Naijá" data-language-local-name="Nigeriaans Pidgin" class="interlanguage-link-target"><span>Naijá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pih mw-list-item"><a href="https://pih.wikipedia.org/wiki/Saiens" title="Saiens – Norfuk / Pitkern" lang="pih" hreflang="pih" data-title="Saiens" data-language-autonym="Norfuk / Pitkern" data-language-local-name="Norfuk / Pitkern" class="interlanguage-link-target"><span>Norfuk / Pitkern</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Nauka" title="Nauka – Pools" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Nauka" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Pools" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/Siensa" title="Siensa – Piëmontees" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Siensa" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="Piëmontees" class="interlanguage-link-target"><span>Piemontèis</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%A6%D9%86%D8%B3" title="سائنس – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="سائنس" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D9%88%D9%87%D9%86%D9%87" title="پوهنه – Pasjtoe" lang="ps" hreflang="ps" data-title="پوهنه" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="Pasjtoe" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Ci%C3%AAncia" title="Ciência – Portugees" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Ciência" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Portugees" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Hamut%27ay" title="Hamut'ay – Quechua" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Hamut'ay" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="Quechua" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rm mw-list-item"><a href="https://rm.wikipedia.org/wiki/Scienza" title="Scienza – Reto-Romaans" lang="rm" hreflang="rm" data-title="Scienza" data-language-autonym="Rumantsch" data-language-local-name="Reto-Romaans" class="interlanguage-link-target"><span>Rumantsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/%C8%98tiin%C8%9B%C4%83" title="Știință – Roemeens" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Știință" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="Roemeens" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-roa-rup mw-list-item"><a href="https://roa-rup.wikipedia.org/wiki/%C8%98tiin%C8%9B%C3%A2" title="Științâ – Aroemeens" lang="rup" hreflang="rup" data-title="Științâ" data-language-autonym="Armãneashti" data-language-local-name="Aroemeens" class="interlanguage-link-target"><span>Armãneashti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%83%D0%BA%D0%B0" title="Наука – Russisch" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Наука" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Russisch" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%83%D0%BA%D0%B0" title="Наука – Roetheens" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Наука" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="Roetheens" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sa mw-list-item"><a href="https://sa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%9C%E0%A5%8D%E0%A4%9E%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%AE%E0%A5%8D" title="विज्ञानम् – Sanskriet" lang="sa" hreflang="sa" data-title="विज्ञानम्" data-language-autonym="संस्कृतम्" data-language-local-name="Sanskriet" class="interlanguage-link-target"><span>संस्कृतम्</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D2%AE%D3%A9%D1%80%D1%8D%D1%85" title="Үөрэх – Jakoets" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Үөрэх" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="Jakoets" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sat mw-list-item"><a href="https://sat.wikipedia.org/wiki/%E1%B1%A5%E1%B1%9F%E1%B1%AC%E1%B1%AE%E1%B1%A5" title="ᱥᱟᱬᱮᱥ – Santali" lang="sat" hreflang="sat" data-title="ᱥᱟᱬᱮᱥ" data-language-autonym="ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ" data-language-local-name="Santali" class="interlanguage-link-target"><span>ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/Isci%C3%A8ntzia" title="Iscièntzia – Sardijns" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Iscièntzia" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="Sardijns" class="interlanguage-link-target"><span>Sardu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Scienza" title="Scienza – Siciliaans" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Scienza" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="Siciliaans" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Science" title="Science – Schots" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Science" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="Schots" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%A6%D9%86%D8%B3" title="سائنس – Sindhi" lang="sd" hreflang="sd" data-title="سائنس" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="Sindhi" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Nauka" title="Nauka – Servo-Kroatisch" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Nauka" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="Servo-Kroatisch" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-shi mw-list-item"><a href="https://shi.wikipedia.org/wiki/Tamassant" title="Tamassant – Tashelhiyt" lang="shi" hreflang="shi" data-title="Tamassant" data-language-autonym="Taclḥit" data-language-local-name="Tashelhiyt" class="interlanguage-link-target"><span>Taclḥit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%B1%E0%B7%80%E0%B7%93%E0%B6%B1_%E0%B7%80%E0%B7%92%E0%B6%AF%E0%B7%8A%E2%80%8D%E0%B6%BA%E0%B7%8F%E0%B7%80" title="නවීන විද්‍යාව – Singalees" lang="si" hreflang="si" data-title="නවීන විද්‍යාව" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="Singalees" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Science" title="Science – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Science" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Veda" title="Veda – Slowaaks" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Veda" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="Slowaaks" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-skr mw-list-item"><a href="https://skr.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%A6%D9%86%D8%B3" title="سائنس – Saraiki" lang="skr" hreflang="skr" data-title="سائنس" data-language-autonym="سرائیکی" data-language-local-name="Saraiki" class="interlanguage-link-target"><span>سرائیکی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Znanost" title="Znanost – Sloveens" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Znanost" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="Sloveens" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sm mw-list-item"><a href="https://sm.wikipedia.org/wiki/Saienisi" title="Saienisi – Samoaans" lang="sm" hreflang="sm" data-title="Saienisi" data-language-autonym="Gagana Samoa" data-language-local-name="Samoaans" class="interlanguage-link-target"><span>Gagana Samoa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sn mw-list-item"><a href="https://sn.wikipedia.org/wiki/Sainzi" title="Sainzi – Shona" lang="sn" hreflang="sn" data-title="Sainzi" data-language-autonym="ChiShona" data-language-local-name="Shona" class="interlanguage-link-target"><span>ChiShona</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Saynis" title="Saynis – Somalisch" lang="so" hreflang="so" data-title="Saynis" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="Somalisch" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Shkenca" title="Shkenca – Albanees" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Shkenca" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="Albanees" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%83%D0%BA%D0%B0" title="Наука – Servisch" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Наука" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Servisch" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-srn mw-list-item"><a href="https://srn.wikipedia.org/wiki/Skoro" title="Skoro – Sranantongo" lang="srn" hreflang="srn" data-title="Skoro" data-language-autonym="Sranantongo" data-language-local-name="Sranantongo" class="interlanguage-link-target"><span>Sranantongo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ss mw-list-item"><a href="https://ss.wikipedia.org/wiki/Isayensi" title="Isayensi – Swazi" lang="ss" hreflang="ss" data-title="Isayensi" data-language-autonym="SiSwati" data-language-local-name="Swazi" class="interlanguage-link-target"><span>SiSwati</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-st mw-list-item"><a href="https://st.wikipedia.org/wiki/Sayense" title="Sayense – Zuid-Sotho" lang="st" hreflang="st" data-title="Sayense" data-language-autonym="Sesotho" data-language-local-name="Zuid-Sotho" class="interlanguage-link-target"><span>Sesotho</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/%C3%89lmu" title="Élmu – Soendanees" lang="su" hreflang="su" data-title="Élmu" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="Soendanees" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Vetenskap" title="Vetenskap – Zweeds" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Vetenskap" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="Zweeds" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Sayansi" title="Sayansi – Swahili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Sayansi" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="Swahili" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%85%E0%AE%B1%E0%AE%BF%E0%AE%B5%E0%AE%BF%E0%AE%AF%E0%AE%B2%E0%AF%8D" title="அறிவியல் – Tamil" lang="ta" hreflang="ta" data-title="அறிவியல்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="Tamil" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tcy mw-list-item"><a href="https://tcy.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%B5%E0%B2%BF%E0%B2%9C%E0%B3%8D%E0%B2%9E%E0%B2%BE%E0%B2%A8" title="ವಿಜ್ಞಾನ – Tulu" lang="tcy" hreflang="tcy" data-title="ವಿಜ್ಞಾನ" data-language-autonym="ತುಳು" data-language-local-name="Tulu" class="interlanguage-link-target"><span>ತುಳು</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%9C%E0%B1%8D%E0%B0%9E%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B0%B6%E0%B0%BE%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82" title="విజ్ఞానశాస్త్రం – Telugu" lang="te" hreflang="te" data-title="విజ్ఞానశాస్త్రం" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="Telugu" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%BB%D0%BC" title="Илм – Tadzjieks" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Илм" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="Tadzjieks" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C" title="วิทยาศาสตร์ – Thai" lang="th" hreflang="th" data-title="วิทยาศาสตร์" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="Thai" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tk mw-list-item"><a href="https://tk.wikipedia.org/wiki/Ylym" title="Ylym – Turkmeens" lang="tk" hreflang="tk" data-title="Ylym" data-language-autonym="Türkmençe" data-language-local-name="Turkmeens" class="interlanguage-link-target"><span>Türkmençe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Agham" title="Agham – Tagalog" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Agham" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="Tagalog" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tly mw-list-item"><a href="https://tly.wikipedia.org/wiki/Elm" title="Elm – Talysh" lang="tly" hreflang="tly" data-title="Elm" data-language-autonym="Tolışi" data-language-local-name="Talysh" class="interlanguage-link-target"><span>Tolışi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-to mw-list-item"><a href="https://to.wikipedia.org/wiki/Saienisi" title="Saienisi – Tongaans" lang="to" hreflang="to" data-title="Saienisi" data-language-autonym="Lea faka-Tonga" data-language-local-name="Tongaans" class="interlanguage-link-target"><span>Lea faka-Tonga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="uitgelicht artikel"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Bilim" title="Bilim – Turks" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Bilim" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="Turks" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ts mw-list-item"><a href="https://ts.wikipedia.org/wiki/Sayensi" title="Sayensi – Tsonga" lang="ts" hreflang="ts" data-title="Sayensi" data-language-autonym="Xitsonga" data-language-local-name="Tsonga" class="interlanguage-link-target"><span>Xitsonga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D3%99%D0%BD" title="Фән – Tataars" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Фән" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="Tataars" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tum mw-list-item"><a href="https://tum.wikipedia.org/wiki/Kasanthulo" title="Kasanthulo – Toemboeka" lang="tum" hreflang="tum" data-title="Kasanthulo" data-language-autonym="ChiTumbuka" data-language-local-name="Toemboeka" class="interlanguage-link-target"><span>ChiTumbuka</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-udm mw-list-item"><a href="https://udm.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%83%D0%BA%D0%B0" title="Наука – Oedmoerts" lang="udm" hreflang="udm" data-title="Наука" data-language-autonym="Удмурт" data-language-local-name="Oedmoerts" class="interlanguage-link-target"><span>Удмурт</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%83%D0%BA%D0%B0" title="Наука – Oekraïens" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Наука" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Oekraïens" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%A6%D9%86%D8%B3" title="سائنس – Urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="سائنس" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="Urdu" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Fan" title="Fan – Oezbeeks" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Fan" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="Oezbeeks" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ve mw-list-item"><a href="https://ve.wikipedia.org/wiki/Saintsi" title="Saintsi – Venda" lang="ve" hreflang="ve" data-title="Saintsi" data-language-autonym="Tshivenda" data-language-local-name="Venda" class="interlanguage-link-target"><span>Tshivenda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/Siensa" title="Siensa – Venetiaans" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Siensa" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="Venetiaans" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Tedo" title="Tedo – Wepsisch" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Tedo" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="Wepsisch" class="interlanguage-link-target"><span>Vepsän kel’</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Khoa_h%E1%BB%8Dc" title="Khoa học – Vietnamees" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Khoa học" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="Vietnamees" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vls mw-list-item"><a href="https://vls.wikipedia.org/wiki/Weetnschap" title="Weetnschap – West-Vlaams" lang="vls" hreflang="vls" data-title="Weetnschap" data-language-autonym="West-Vlams" data-language-local-name="West-Vlaams" class="interlanguage-link-target"><span>West-Vlams</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vo mw-list-item"><a href="https://vo.wikipedia.org/wiki/Nolav" title="Nolav – Volapük" lang="vo" hreflang="vo" data-title="Nolav" data-language-autonym="Volapük" data-language-local-name="Volapük" class="interlanguage-link-target"><span>Volapük</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/Syince" title="Syince – Waals" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Syince" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="Waals" class="interlanguage-link-target"><span>Walon</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Syensya" title="Syensya – Waray" lang="war" hreflang="war" data-title="Syensya" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="Waray" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wo mw-list-item"><a href="https://wo.wikipedia.org/wiki/Xam-xam" title="Xam-xam – Wolof" lang="wo" hreflang="wo" data-title="Xam-xam" data-language-autonym="Wolof" data-language-local-name="Wolof" class="interlanguage-link-target"><span>Wolof</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E7%A7%91%E5%AD%A6" title="科学 – Wuyu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="科学" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="Wuyu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xh mw-list-item"><a href="https://xh.wikipedia.org/wiki/Inzululwazi" title="Inzululwazi – Xhosa" lang="xh" hreflang="xh" data-title="Inzululwazi" data-language-autonym="IsiXhosa" data-language-local-name="Xhosa" class="interlanguage-link-target"><span>IsiXhosa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%AA%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%90" title="მენცარობა – Mingreels" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="მენცარობა" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingreels" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%95%D7%95%D7%99%D7%A1%D7%A0%D7%A9%D7%90%D7%A4%D7%98" title="וויסנשאפט – Jiddisch" lang="yi" hreflang="yi" data-title="וויסנשאפט" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="Jiddisch" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/S%C3%A1y%E1%BA%B9%CC%81ns%C3%AC" title="Sáyẹ́nsì – Yoruba" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Sáyẹ́nsì" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="Yoruba" class="interlanguage-link-target"><span>Yorùbá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-za mw-list-item"><a href="https://za.wikipedia.org/wiki/Gohyoz" title="Gohyoz – Zhuang" lang="za" hreflang="za" data-title="Gohyoz" data-language-autonym="Vahcuengh" data-language-local-name="Zhuang" class="interlanguage-link-target"><span>Vahcuengh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%A7%91%E5%AD%A6" title="科学 – Chinees" lang="zh" hreflang="zh" data-title="科学" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Chinees" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E6%A0%BC%E8%87%B4" title="格致 – Klassiek Chinees" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="格致" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="Klassiek Chinees" class="interlanguage-link-target"><span>文言</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Kho-ha%CC%8Dk" title="Kho-ha̍k – Minnanyu" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Kho-ha̍k" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Minnanyu" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E7%A7%91%E5%AD%B8" title="科學 – Kantonees" lang="yue" hreflang="yue" data-title="科學" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="Kantonees" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zu mw-list-item"><a href="https://zu.wikipedia.org/wiki/Inzululwazi" title="Inzululwazi – Zoeloe" lang="zu" hreflang="zu" data-title="Inzululwazi" data-language-autonym="IsiZulu" data-language-local-name="Zoeloe" class="interlanguage-link-target"><span>IsiZulu</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q336#sitelinks-wikipedia" title="Taalkoppelingen bewerken" class="wbc-editpage">Koppelingen bewerken</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Naamruimten"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Wetenschap" title="Inhoudspagina bekijken [c]" accesskey="c"><span>Artikel</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Overleg:Wetenschap" rel="discussion" title="Overleg over deze pagina [t]" accesskey="t"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Taalvariant wijzigen" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Nederlands</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Weergaven"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Wetenschap"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Wetenschap&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Wetenschap&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Wetenschap&action=history" title="Eerdere versies van deze pagina [h]" accesskey="h"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hulpmiddelen" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hulpmiddelen</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Meer opties" > <div class="vector-menu-heading"> Handelingen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Wetenschap"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Wetenschap&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Wetenschap&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Wetenschap&action=history"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Algemeen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:VerwijzingenNaarHier/Wetenschap" title="Lijst met alle pagina's die naar deze pagina verwijzen [j]" accesskey="j"><span>Links naar deze pagina</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingenGelinkt/Wetenschap" rel="nofollow" title="Recente wijzigingen in pagina's waar deze pagina naar verwijst [k]" accesskey="k"><span>Gerelateerde wijzigingen</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=nl" title="Bestanden uploaden [u]" accesskey="u"><span>Bestand uploaden</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:SpecialePaginas" title="Lijst met alle speciale pagina's [q]" accesskey="q"><span>Speciale pagina's</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Wetenschap&oldid=68248009" title="Permanente koppeling naar deze versie van deze pagina"><span>Permanente koppeling</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Wetenschap&action=info" title="Meer informatie over deze pagina"><span>Paginagegevens</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Citeren&page=Wetenschap&id=68248009&wpFormIdentifier=titleform" title="Informatie over hoe u deze pagina kunt citeren"><span>Deze pagina citeren</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FWetenschap"><span>Verkorte URL verkrijgen</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:QrCode&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FWetenschap"><span>QR-code downloaden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Afdrukken/exporteren </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Boek&bookcmd=book_creator&referer=Wetenschap"><span>Boek aanmaken</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:DownloadAsPdf&page=Wetenschap&action=show-download-screen"><span>Downloaden als PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Wetenschap&printable=yes" title="Printvriendelijke versie van deze pagina [p]" accesskey="p"><span>Afdrukversie</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> In andere projecten </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Science" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikinews mw-list-item"><a href="https://nl.wikinews.org/wiki/Categorie:Wetenschap" hreflang="nl"><span>Wikinieuws</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikiquote mw-list-item"><a href="https://nl.wikiquote.org/wiki/Wetenschap" hreflang="nl"><span>Wikiquote</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q336" title="Koppeling naar item in verbonden gegevensrepository [g]" accesskey="g"><span>Wikidata-item</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Uiterlijk</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">verbergen</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"><span class="mw-redirectedfrom">(Doorverwezen vanaf <a href="/w/index.php?title=Wetenschappelijke&redirect=no" class="mw-redirect" title="Wetenschappelijke">Wetenschappelijke</a>)</span></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="nl" dir="ltr"><figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:1911_Solvay_conference.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/1911_Solvay_conference.jpg/310px-1911_Solvay_conference.jpg" decoding="async" width="310" height="220" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/1911_Solvay_conference.jpg/465px-1911_Solvay_conference.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/1911_Solvay_conference.jpg/620px-1911_Solvay_conference.jpg 2x" data-file-width="1920" data-file-height="1362" /></a><figcaption><a href="/wiki/Natuurkundige" class="mw-redirect" title="Natuurkundige">Natuurkundigen</a> tijdens de <a href="/wiki/Solvayconferentie" class="mw-redirect" title="Solvayconferentie">Solvayconferentie</a> in 1911. Op de foto onder meer <a href="/wiki/Hendrik_Lorentz" title="Hendrik Lorentz">Hendrik Lorentz</a>, <a href="/wiki/Ernest_Solvay" title="Ernest Solvay">Ernest Solvay</a>, <a href="/wiki/Marie_Curie" title="Marie Curie">Marie Curie</a>, <a href="/wiki/Henri_Poincar%C3%A9" title="Henri Poincaré">Henri Poincaré</a>, <a href="/wiki/Ernest_Rutherford" title="Ernest Rutherford">Ernest Rutherford</a>, <a href="/wiki/Heike_Kamerlingh_Onnes" title="Heike Kamerlingh Onnes">Heike Kamerlingh Onnes</a> en <a href="/wiki/Albert_Einstein_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Albert Einstein (hoofdbetekenis)">Albert Einstein</a></figcaption></figure> <p><b>Wetenschap</b> is zowel de systematisch verkregen, geordende en verifieerbare menselijke <a href="/wiki/Kennis" title="Kennis">kennis</a>, het bijbehorende proces van <a href="/wiki/Kennisverwerving" title="Kennisverwerving">kennisverwerving</a>, als de <a href="/wiki/Wetenschappelijke_gemeenschap" title="Wetenschappelijke gemeenschap">gemeenschap</a> waarin deze kennis wordt verzameld.<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Deze gemeenschap heeft haar eigen <a href="/wiki/Wetenschappelijke_methode" title="Wetenschappelijke methode">methodes</a> en conventies om, per vakgebied, tot een samenhangend geheel van <a href="/wiki/Hypothese" title="Hypothese">hypotheses</a>, <a href="/wiki/Wet_(wetenschap)" title="Wet (wetenschap)">wetmatigheden</a> en <a href="/wiki/Theorie" title="Theorie">theorieën</a> te komen.<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Wetenschap en <a href="/wiki/Technologie" title="Technologie">technologie</a> zijn belangrijke onderdelen van de moderne <a href="/wiki/Industrialisatie" title="Industrialisatie">geïndustrialiseerde</a> samenleving.<sup id="cite_ref-ALS_78_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-ALS_78-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Er wordt onderscheid gemaakt tussen de <a href="/wiki/Fundamentele_wetenschap" title="Fundamentele wetenschap">fundamentele wetenschap</a> en de <a href="/wiki/Toegepaste_wetenschappen" title="Toegepaste wetenschappen">toegepaste wetenschap</a>. Laatstgenoemde is gericht op de praktische toepassing van kennis en op beïnvloeding van de werkelijkheid. Er zijn combinaties mogelijk van beide soorten wetenschap. </p><p>Via presentaties en debatten tijdens conferenties en symposia, en met <i><a href="/wiki/Peer_review" class="mw-redirect" title="Peer review">peer reviews</a></i> bij wetenschappelijke publicaties, werkt de <a href="/wiki/Wetenschappelijke_gemeenschap" title="Wetenschappelijke gemeenschap">wetenschappelijke gemeenschap</a> aan het waarborgen van de kwaliteit van de wetenschap, haar methodes en interpretatie van resultaten. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Kenmerken">Kenmerken</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wetenschap&veaction=edit&section=1" title="Bewerk dit kopje: Kenmerken" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wetenschap&action=edit&section=1" title="De broncode bewerken van de sectie: Kenmerken"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Chemist_Lise_Meitner_with_students.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/68/Chemist_Lise_Meitner_with_students.jpg/260px-Chemist_Lise_Meitner_with_students.jpg" decoding="async" width="260" height="191" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/68/Chemist_Lise_Meitner_with_students.jpg/390px-Chemist_Lise_Meitner_with_students.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/68/Chemist_Lise_Meitner_with_students.jpg/520px-Chemist_Lise_Meitner_with_students.jpg 2x" data-file-width="1280" data-file-height="942" /></a><figcaption>Natuurkundige <a href="/wiki/Lise_Meitner" title="Lise Meitner">Lise Meitner</a> met studenten, 1959</figcaption></figure> <p>Moderne wetenschap heeft verschillende kenmerken, die min of meer gelden in uiteenlopende vakgebieden. Wetenschap wil onder meer aspecten van de ervaren werkelijkheid op een systematische en gedegen wijze onderzoeken en proberen te begrijpen. Daarmee kan men de werkelijkheid zoals de natuur soms beheersen en soms verschijnselen voorspellen. </p><p>Wetenschap, althans veel natuurwetenschap, maar ook andere vormen van <a href="/wiki/Academie" title="Academie">academische</a> wetenschap, volgt doorgaans de <a href="/wiki/Wetenschappelijke_methode" title="Wetenschappelijke methode">wetenschappelijke methode</a> en: </p> <ol><li>wil diepgaande algemene verbanden ontdekken (wetmatigheden) die een veelheid van verschijnselen <a href="/wiki/Rationeel" class="mw-redirect" title="Rationeel">rationeel</a> verklaren (<a href="/wiki/Theorie" title="Theorie">theorie</a>).<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>a<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Voor het beschrijven van de verbanden gebruikt wetenschap vaak de <a href="/wiki/Wiskunde" title="Wiskunde">wiskunde</a>.</li> <li>wordt ondersteund door empirische gegevens verkregen door bijvoorbeeld <a href="/wiki/Experiment" title="Experiment">experimenten</a>, bronnenonderzoek, veldonderzoek of andere manieren en zo nauwkeurig mogelijke beschrijvingen daarvan. De (zuivere) wiskunde doet doorgaans geen experimenten, hoewel soms computerexperimenten mogelijk zijn.</li> <li>is toetsbaar en stelt zich daarmee bloot aan eventuele weerlegging (falsifieerbaarheid, <a href="/wiki/Falsificatie" class="mw-redirect" title="Falsificatie">falsificatie</a>). Weerlegging werkt zuiverend en is essentieel omdat het leidt tot verbetering van de theorie en tot nieuwe experimenten. Als een bewering geen aangrijpingspunten in de werkelijkheid of in de wiskunde biedt – niet toetsbaar is en dus ook niet weerlegd kan worden – heeft de wetenschap daar niets aan, de theorie is niet eens fout – <i>nicht einmal falsch</i>, een uitspraak van de Oostenrijkse theoretisch natuurkundige <a href="/wiki/Wolfgang_Pauli" title="Wolfgang Pauli">Wolfgang Pauli</a>. Een foute bewering kan namelijk wel nuttig zijn als die leidt tot een betere.</li> <li>kan vaak voorspellingen doen en stelt zich daarmee bloot aan die eventuele weerlegging via falsifieerbaarheid en falsificatie.</li> <li>geeft aan welke beperkingen er zijn aan de geldigheid van veronderstellingen, methoden en resultaten. Levert <a href="/wiki/Introspectie" title="Introspectie">zelfkritiek</a>.</li> <li>maakt gegevens openbaar en geeft inzicht in de gebruikte methoden zodat anderen het onderzoek kunnen controleren en eventueel herhalen (<a href="/wiki/Reproduceerbaarheid" title="Reproduceerbaarheid">reproduceerbaarheid</a>). Methoden, resultaten en conclusies worden beargumenteerd, en discussie wordt met argumenten gevoerd.</li> <li>publiceert uitkomsten veelal in een overzichtelijk <a href="/wiki/Wetenschappelijke_literatuur" title="Wetenschappelijke literatuur">wetenschappelijk artikel</a> in een <a href="/wiki/Wetenschappelijk_tijdschrift" title="Wetenschappelijk tijdschrift">wetenschappelijk tijdschrift</a> of presenteert deze op congressen. Wetenschappelijke tijdschriften laten ingestuurde artikelen beoordelen door collega-onderzoekers (deze <i>referees</i> voeren de collegiale toetsing of <i><a href="/wiki/Peerreview" title="Peerreview">peerreview</a></i> uit). Zij adviseren de redactie van het tijdschrift over verbetering, aanvaarding of afwijzing van de artikelen. Wetenschappelijke tijdschriften zorgen voor regelmatige samenvattingen en beoordelingen (<i>reviews</i>) van de voortgang in een vakgebied, geschreven door vooraanstaande onderzoekers. Ook organisatoren van wetenschappelijke congressen selecteren bijdragen en laten overzichten van een vakgebied maken.</li> <li>controleert eerder verkregen resultaten van andere onderzoekers en herhaalt experimenten en andere vormen van onderzoek. Als een resultaat niet gereproduceerd kan worden, vervalt dat resultaat (wetenschap zuivert zichzelf).</li> <li>bouwt voort op werk van anderen maar pleegt geen <a href="/wiki/Plagiaat" title="Plagiaat">plagiaat</a> en <a href="/wiki/Citaat" title="Citaat">citeert</a> met <a href="/wiki/Bronvermelding" title="Bronvermelding">bronvermelding</a>.</li> <li>is neutraal en niet direct gebonden aan een bepaalde <a href="/wiki/Ideologie" title="Ideologie">ideologie</a>, commerciële onderneming, politiek, godsdienst of eigen belang. Doet bijvoorbeeld ter verklaring geen beroep op een religieuze ideologie die <a href="/wiki/Bovennatuurlijk" title="Bovennatuurlijk">bovennatuurlijke</a> machten erkent of op een politieke<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>b<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> of racistische<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>c<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ideologie. Is ook in deze zin <a href="/wiki/Objectiviteit" title="Objectiviteit">objectief</a>.</li> <li>is een sociale activiteit: resultaten worden vaak in groepsverband verkregen, en altijd in overleg beoordeeld, aanvaard of afgewezen. Onderzoekers in een vakgebied zijn doorgaans georganiseerd in nationale en internationale gemeenschappen of beroepsverenigingen, die regelmatig wetenschappelijke <a href="/wiki/Congres_(bijeenkomst)" title="Congres (bijeenkomst)">congressen</a> organiseren ter bespreking van onderzoek.</li> <li>omvat het ontwikkelen en gebruik maken van kennis in de praktijk in zogenaamde op toepassing gerichte of toegepaste wetenschap.</li></ol> <p>Aan de hand van deze kenmerken kan wetenschap van slechte wetenschap, <a href="/wiki/Pseudowetenschap" title="Pseudowetenschap">pseudowetenschap</a> en wetenschappelijke fraude worden onderscheiden. Slechte wetenschap kan bestaan uit slordig onderzoek, gebruik van een wankele theorie en regelrechte fraude.<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>d<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> In de <a href="/wiki/Wetenschapsfilosofie" title="Wetenschapsfilosofie">wetenschapsfilosofie</a> en <a href="/wiki/Wetenschapsdynamica" title="Wetenschapsdynamica">wetenschapsdynamica</a> is al langere tijd debat over de bruikbaarheid van de <a href="/wiki/Wetenschappelijke_methode" title="Wetenschappelijke methode">wetenschappelijke methodes</a> als standaardaanpak in de wetenschap.<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Sinds de jaren 2010 is na een aantal incidenten echter meer aandacht gekomen voor de eis van openbaarheid en <a href="/wiki/Reproduceerbaarheid" title="Reproduceerbaarheid">reproduceerbaarheid</a> van onderzoek, onder meer door het <a href="/w/index.php?title=Reproducibility_Project&action=edit&redlink=1" class="new" title="Reproducibility Project (de pagina bestaat niet)">Reproducibility Project</a>. Hieruit blijkt dat een significant aantal studies niet te repliceren valt, dusdanig dat wel gesproken wordt van een <a href="/wiki/Replicatiecrisis" title="Replicatiecrisis">replicatiecrisis</a>. Een toenemend aantal tijdschriften stelt dan ook als eis aan artikelen dat de onderzoeksprotocollen op voorhand beschikbaar zijn om de reproduceerbaarheid te garanderen. </p><p>Pseudowetenschap kan gebruikmaken van een onbewezen theorie of gegevens die niet bevestigd kunnen worden door herhaling van waarnemingen of experimenten. Hoewel er in de wetenschap al eeuwen in grote lijnen overeenstemming is over wat wetenschap moet inhouden, is er altijd discussie geweest over de vraag wat wetenschap onderscheidt van andere benaderingen. Deze discussie wordt gevoerd door <a href="/wiki/Natuurwetenschapper" class="mw-redirect" title="Natuurwetenschapper">natuurwetenschappers</a>, <a href="/wiki/Filosofen" class="mw-redirect" title="Filosofen">filosofen</a>, <a href="/wiki/Geschiedkundige" class="mw-redirect" title="Geschiedkundige">geschiedkundigen</a> en andere belanghebbenden.<sup id="cite_ref-DCL_95_12-0" class="reference"><a href="#cite_note-DCL_95-12"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Beroepspraktijk">Beroepspraktijk</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wetenschap&veaction=edit&section=2" title="Bewerk dit kopje: Beroepspraktijk" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wetenschap&action=edit&section=2" title="De broncode bewerken van de sectie: Beroepspraktijk"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Empfang_f%C3%BCr_%C3%96zlem_T%C3%BCreci_und_U%C4%9Fur_%C5%9Eahin_im_Rathaus_K%C3%B6ln-5356.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/Empfang_f%C3%BCr_%C3%96zlem_T%C3%BCreci_und_U%C4%9Fur_%C5%9Eahin_im_Rathaus_K%C3%B6ln-5356.jpg/260px-Empfang_f%C3%BCr_%C3%96zlem_T%C3%BCreci_und_U%C4%9Fur_%C5%9Eahin_im_Rathaus_K%C3%B6ln-5356.jpg" decoding="async" width="260" height="241" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/Empfang_f%C3%BCr_%C3%96zlem_T%C3%BCreci_und_U%C4%9Fur_%C5%9Eahin_im_Rathaus_K%C3%B6ln-5356.jpg/390px-Empfang_f%C3%BCr_%C3%96zlem_T%C3%BCreci_und_U%C4%9Fur_%C5%9Eahin_im_Rathaus_K%C3%B6ln-5356.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/Empfang_f%C3%BCr_%C3%96zlem_T%C3%BCreci_und_U%C4%9Fur_%C5%9Eahin_im_Rathaus_K%C3%B6ln-5356.jpg/520px-Empfang_f%C3%BCr_%C3%96zlem_T%C3%BCreci_und_U%C4%9Fur_%C5%9Eahin_im_Rathaus_K%C3%B6ln-5356.jpg 2x" data-file-width="3445" data-file-height="3199" /></a><figcaption>De immunologen <a href="/wiki/%C3%96zlem_T%C3%BCreci" title="Özlem Türeci">Özlem Türeci</a> en <a href="/wiki/U%C4%9Fur_%C5%9Eahin" title="Uğur Şahin">Uğur Şahin</a> ontvangen Eredocoraten van de Universiteit van Keulen. Ze ontwikkelden vroeg een <a href="/wiki/Coronavirussen" title="Coronavirussen">Corona</a> <a href="/wiki/Vaccin" title="Vaccin">vaccin</a></figcaption></figure> <p>In de wetenschappelijke (academische) beroepspraktijk zoals die zich in het Westen heeft ontwikkeld wordt de wetenschap gezien als een onderdeel van de maatschappij dat zich ten doel heeft gesteld kennis te vergaren. Dit onderdeel heeft een heel eigen karakter, en de beoefening ervan is onderworpen aan eigen wetten, methoden en <a href="/wiki/Conventie" title="Conventie">conventies</a>. In deze praktijk worden met het begrip wetenschap verschillende zaken aangeduid. Bergsma en van Petersen onderscheiden drie aspecten:<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <ul><li>Het <a href="/wiki/Instituut" class="mw-redirect" title="Instituut">instituut</a> der wetenschap: de <a href="/wiki/Universiteit" title="Universiteit">universiteiten</a>, de <a href="/wiki/Hoogleraar" title="Hoogleraar">hoogleraren</a>, de organisatie, enzovoorts. Wetenschap in deze zin heet ook wel wetenschapbedrijf.</li> <li>De wetenschappelijke activiteit; elke <a href="/wiki/Wetenschapper" title="Wetenschapper">wetenschapper</a> buiten de wiskunde houdt zich in meerdere of mindere mate bezig met <a href="/wiki/Meten" title="Meten">meten</a>, registreren, <a href="/wiki/Waarnemen" class="mw-redirect" title="Waarnemen">waarnemen</a>, en <a href="/wiki/Experimenteren" class="mw-redirect" title="Experimenteren">experimenteren</a>, <a href="/wiki/Sorteren" title="Sorteren">ordenen</a> en <a href="/wiki/Interpreteren" class="mw-redirect" title="Interpreteren">interpreteren</a>, <a href="/wiki/Begrip" title="Begrip">begripsvorming</a> en verwoording, afleiding en <a href="/wiki/Voorspelling_(wetenschap)" title="Voorspelling (wetenschap)">voorspellen</a>, hypothesevorming en -toetsing, evaluatie en planning. Voor de wiskunde geldt dit niet, behalve wel <a href="/wiki/Begrip" title="Begrip">begripsvorming</a>, verwoording, hypothesevorming en -toetsing. Wetenschap in deze zin heet ook wel wetenschapsbeoefening.</li> <li>De wetenschappelijke producten van deze activiteit vormen de wetenschappelijke kennis. Dit is een reconstructie van een deel van de werkelijkheid (behalve weer de wiskunde), opgebouwd met een bepaalde methodiek. Deze reconstructie is systematisch in de zin dat steeds wordt getracht series gelijkvormige vragen te beantwoorden en lacunes in de kennis op te vullen.</li></ul> <p>De huidige beroepspraktijk omvat veel meer dan de academische instituten. Veel wetenschap wordt beoefend in industriële laboratoria, militaire instituten, ziekenhuizen en dergelijke. Verreweg de meeste wetenschappers zijn niet actief binnen academische instituten. Bovendien werken veel onderzoekers binnen organisaties die een brug slaan tussen beleid en de academische, fundamentele wetenschap. De buiten de academische wereld beoefende wetenschap heeft deels andere karakteristieken dan de boven beschreven – academische – wetenschap. Deze meer op praktische toepassingen gerichte wetenschap gebeurt in beleidsondersteunende instituten, zoals het <a href="/wiki/RIVM" class="mw-redirect" title="RIVM">RIVM</a> of industriële research & development-laboratoria, zoals die van <a href="/wiki/Unilever" title="Unilever">Unilever</a> en <a href="/wiki/Avebe" title="Avebe">Avebe</a>, en leidt vaak tot patenten en bijbehorende producten of processen. Naast meten en interpreteren houdt wetenschap zich dus ook bezig met ontwikkelen van bijvoorbeeld producten in de militaire, farmaceutische of voedingssector of van begrippen waarmee de wereld of een onderdeel daarvan dan in een ander perspectief komt te staan. Het gaat dan niet alleen om het reconstrueren van de werkelijkheid maar ook om de constructie ervan. Naast betrouwbaarheid is bruikbaarheid hier nadrukkelijk een criterium voor de kwaliteit van de geleverde kennis. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Geschiedenis">Geschiedenis</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wetenschap&veaction=edit&section=3" title="Bewerk dit kopje: Geschiedenis" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wetenschap&action=edit&section=3" title="De broncode bewerken van de sectie: Geschiedenis"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie <a href="/wiki/Wetenschapsgeschiedenis" title="Wetenschapsgeschiedenis">Wetenschapsgeschiedenis</a> voor het hoofdartikel over dit onderwerp.</i></div> <p>Bij wetenschap gaat het om doelgericht onderzoek en opzettelijke verwerving van kennis. In de westerse wereld wordt dit sinds <a href="/wiki/Plato" title="Plato">Plato</a>, maar vooral in de loop van de Middeleeuwen geregeld in instituten als academies, universiteiten en speciale onderzoeksinstituten of -laboratoria.<sup id="cite_ref-KK_77_14-0" class="reference"><a href="#cite_note-KK_77-14"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Eerste_beschavingen">Eerste beschavingen</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wetenschap&veaction=edit&section=4" title="Bewerk dit kopje: Eerste beschavingen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wetenschap&action=edit&section=4" title="De broncode bewerken van de sectie: Eerste beschavingen"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Plimpton_322.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/Plimpton_322.jpg/260px-Plimpton_322.jpg" decoding="async" width="260" height="180" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/Plimpton_322.jpg/390px-Plimpton_322.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/Plimpton_322.jpg/520px-Plimpton_322.jpg 2x" data-file-width="1246" data-file-height="863" /></a><figcaption><a href="/wiki/Mesopotami%C3%AB" title="Mesopotamië">Mesopotamisch</a> <a href="/wiki/Kleitablet" title="Kleitablet">kleitablet</a> Plimpton 322 van ongeveer 1800 v. Chr. met getallenvoorbeelden van de Stelling van Pythagoras. Eerste rij: 119<sup>2</sup> + 120<sup>2</sup> = 169<sup>2</sup>. <a href="/wiki/Columbia-universiteit" title="Columbia-universiteit">Columbia-universiteit</a>, <a href="/wiki/New_York_(stad)" title="New York (stad)">New York</a>.</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/Wetenschap_in_vroege_culturen" title="Wetenschap in vroege culturen">Vormen van vroege wetenschap</a> kwamen voor in <a href="/wiki/Mesopotami%C3%AB" title="Mesopotamië">Mesopotamië</a>, <a href="/wiki/Indusbeschaving#Wetenschappelijke_kennis" title="Indusbeschaving">India</a>, het <a href="/wiki/Oude_Egypte" title="Oude Egypte">Oude Egypte</a>, <a href="/wiki/Perzische_Rijk" title="Perzische Rijk">Perzië</a>, <a href="/wiki/Geschiedenis_van_China" title="Geschiedenis van China">China</a> tot bij de <a href="/wiki/Mayacultuur" title="Mayacultuur">Maya's</a> in Mexico. De oudste overleveringen uit het <a href="/wiki/Nabije_Oosten" title="Nabije Oosten">Nabije Oosten</a> stammen uit <a href="/wiki/Sumer" title="Sumer">Sumer</a>, het huidige Irak. Rond <a href="/wiki/4e_millennium_v.Chr." title="4e millennium v.Chr.">3500 v.Chr.</a> begonnen de Mesopotamische volkeren, die in contact stonden met de <a href="/wiki/Indusbeschaving" title="Indusbeschaving">Indusbeschaving</a>, hun boekhouding van vee en dergelijke vast te leggen in de vorm van <a href="/wiki/Getal_(wiskunde)" title="Getal (wiskunde)">getallen</a>, maar ook werd aan wiskunde gedaan. Toepassingen van de <a href="/wiki/Stelling_van_Pythagoras" title="Stelling van Pythagoras">stelling van Pythagoras</a> werden in de 18e eeuw v.Chr. op een Mesopotamisch <a href="/wiki/Kleitablet" title="Kleitablet">kleitablet</a> met <a href="/wiki/Spijkerschrift" title="Spijkerschrift">spijkerschrift</a> vastgelegd: op tablet Plimpton 232 staan een aantal pythagorese drietallen (3,4,5) (5,12,13). Dit kleitablet van omstreeks 1900 v.Chr. bevat echter geen abstracte formulering van de stelling. In de oude beschavingen waren er nog geen instellingen speciaal voor wetenschap, die ontstonden pas later in Griekenland bij <a href="/wiki/Aristoteles" title="Aristoteles">Aristoteles</a> en nog veel later vanaf de dertiende eeuw aan de Europese universiteiten. De eerste beschavingen combineerden praktische bevindingen nog niet met verstandelijke redeneringen voor zover bekend. Het waren pas de Griekse en later middeleeuwse filosofen die aan de universiteiten bij kathedralen een alomvattende kennisleer ontwikkelden waar later het moderne, experimentele denken uit voortkwam. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Klassieke_oudheid">Klassieke oudheid</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wetenschap&veaction=edit&section=5" title="Bewerk dit kopje: Klassieke oudheid" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wetenschap&action=edit&section=5" title="De broncode bewerken van de sectie: Klassieke oudheid"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De <a href="/wiki/Wetenschap_in_de_klassieke_oudheid" class="mw-redirect" title="Wetenschap in de klassieke oudheid">wetenschap in de klassieke oudheid</a> richtte zich in de eerste plaats op het verklaren van de werking van de <a href="/wiki/Heelal" title="Heelal">kosmos</a>. Aldus ontstond de <a href="/wiki/Natuurfilosofie" title="Natuurfilosofie">natuurfilosofie</a> en vervolgens de <a href="/wiki/Klassieke_filosofie" class="mw-redirect" title="Klassieke filosofie">klassieke filosofie</a>. Meer praktisch gericht waren de <a href="/wiki/Geneeskunde" title="Geneeskunde">geneeskunde</a>, de <a href="/wiki/Astronomie" title="Astronomie">astronomie</a> voor het opstellen van <a href="/wiki/Kalender" title="Kalender">kalenders</a> en de voorspelling van <a href="/wiki/Maansverduistering" title="Maansverduistering">maans</a>- en <a href="/wiki/Zonsverduistering" title="Zonsverduistering">zonsverduisteringen</a>, en <a href="/wiki/Westerse_astrologie" title="Westerse astrologie">astrologie</a> om de toekomst te voorspellen. De geleerden uit de Oudheid zagen zich als natuurfilosofen, vaklieden (artsen of onderwijzers) of priesters (astrologen of geneeskundigen). </p><p>Zo was ook de Griekse natuurwetenschap eigenlijk vooral natuurfilosofie. Er werd vooral nagedacht over hoe de natuur in elkaar zat. Er werden weinig <a href="/wiki/Experiment" title="Experiment">experimenten</a> uitgevoerd om de gevonden beweringen te testen, in tegenstelling tot later in de West-Europese ontwikkeling van de (natuur)wetenschap, waar dit een standaardmethode zou worden. De Griekse filosofen minachtten immers elke poging om kennis op te doen door middel van de zintuigen en experimenten. Handwerk en het gebruik van werktuigen was in de <a href="/wiki/Hellenisme" title="Hellenisme">hellenistische</a> cultuur het werk van slaven, terwijl de filosofen enkel het verstand als een betrouwbare kennisbron zagen (<a href="/wiki/Rationalisme" title="Rationalisme">rationalisme</a>). Vanuit het <a href="/wiki/Platonisme" title="Platonisme">platonisme</a> geloofden de Grieken dat alles door beredenering vooraf (met a priori-kennis) kon worden begrepen zonder proef op de som, waardoor ze kwamen tot later verworpen wetenschappelijke denkbeelden, zoals het <a href="/wiki/Geocentrisch_wereldbeeld" class="mw-redirect" title="Geocentrisch wereldbeeld">geocentrische wereldbeeld</a>. De zintuigen bedriegen ons, terwijl de rede de ware kennisbron is, zo redeneerden de Griekse geleerden. Pas in de middeleeuwen werd vanuit de <a href="/wiki/Scholastiek" title="Scholastiek">scholastische</a>, christelijke filosofie radicaal gebroken met het Griekse rationalisme, waardoor experimentele wetenschap in Europa mogelijk werd. Dit gebeurde vanaf 1200, de periode waarin de universiteiten ontstonden. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Middeleeuwen">Middeleeuwen</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wetenschap&veaction=edit&section=6" title="Bewerk dit kopje: Middeleeuwen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wetenschap&action=edit&section=6" title="De broncode bewerken van de sectie: Middeleeuwen"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Hildegard_von_Bingen.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Hildegard_von_Bingen.jpg/260px-Hildegard_von_Bingen.jpg" decoding="async" width="260" height="380" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Hildegard_von_Bingen.jpg/390px-Hildegard_von_Bingen.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Hildegard_von_Bingen.jpg/520px-Hildegard_von_Bingen.jpg 2x" data-file-width="1354" data-file-height="1980" /></a><figcaption><a href="/wiki/Hildegard_van_Bingen" title="Hildegard van Bingen">Hildegard von Bingen</a> dicteert gedachten aan haar rechterhand</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Vroege_middeleeuwen">Vroege middeleeuwen</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wetenschap&veaction=edit&section=7" title="Bewerk dit kopje: Vroege middeleeuwen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wetenschap&action=edit&section=7" title="De broncode bewerken van de sectie: Vroege middeleeuwen"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De <a href="/wiki/Wetenschap_in_de_middeleeuwen" title="Wetenschap in de middeleeuwen">wetenschap in de middeleeuwen</a> is een verhaal van ondergang en overlevering. Wetenschap was in het Latijnse deel van het Romeinse Rijk geen sterk punt, vergeleken met haar Grieks/Hellenistische tegenhanger. Door de invallen van vreemde volkeren in het Romeinse Rijk viel de Romeinse beschaving in <a href="/wiki/West-Europa" title="West-Europa">West-Europa</a> weg. Oorlogen en volksverhuizingen weerhielden intellectuele productie tijdens deze periode. De meeste <a href="/wiki/Klassieke_oudheid" title="Klassieke oudheid">klassieke</a> wetenschappelijke verhandelingen gingen hier verloren. Onder Karel de Grote werden scholen opgebouwd waar kennis werd overgedragen. De kloosters en abdijen speelden een belangrijke rol in onderwijs en cultuur. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Hoge_en_late_middeleeuwen">Hoge en late middeleeuwen</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wetenschap&veaction=edit&section=8" title="Bewerk dit kopje: Hoge en late middeleeuwen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wetenschap&action=edit&section=8" title="De broncode bewerken van de sectie: Hoge en late middeleeuwen"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Pas met de <a href="/wiki/Renaissance_van_de_12e_eeuw" class="mw-redirect" title="Renaissance van de 12e eeuw">renaissance van de 12e eeuw</a> werd de interesse in het onderzoek naar de natuur hernieuwd. Aan kloosters en kathedralen ontstonden christelijke denkcentra die rond 1200 uitgroeiden tot de universiteiten. De universiteiten waren onontbeerlijk voor het ontstaan van het moderne denken en de theologie heeft hier een belangrijk aandeel in gehad. Aan de Europese universiteiten (zoals in Bologna, Oxford, Parijs) ontwikkelde zich met name de <a href="/wiki/Scholastiek" title="Scholastiek">scholastische filosofie</a>, die zich op de <a href="/wiki/Logica_(wetenschap)" class="mw-redirect" title="Logica (wetenschap)">logica</a> richtte en het <a href="/wiki/Empirisme" title="Empirisme">empirisme</a> bepleitte. Aan deze universiteiten werd er vanuit het christelijke, scholastische denken (vooral het <a href="/wiki/Nominalisme" title="Nominalisme">nominalisme</a> en het <a href="/wiki/Voluntarisme" class="mw-redirect" title="Voluntarisme">voluntarisme</a>) de filosofische basis gelegd voor het moderne wetenschappelijke denken waarbij de natuur verklaard wordt door middel van experimenten (rationeel-empirisme of <a href="/wiki/Inductie_(filosofie)" title="Inductie (filosofie)">inductief denken</a>). Met deze blik gingen de middeleeuwse onderzoekers op zoek naar verklaringen voor verschijnselen en boekten ze belangrijke methodische en inhoudelijke vooruitgang in gebieden als de <a href="/wiki/Natuurkunde" title="Natuurkunde">fysica</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Renaissance">Renaissance</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wetenschap&veaction=edit&section=9" title="Bewerk dit kopje: Renaissance" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wetenschap&action=edit&section=9" title="De broncode bewerken van de sectie: Renaissance"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Da_Vinci_Vitruve_Luc_Viatour.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/Da_Vinci_Vitruve_Luc_Viatour.jpg/260px-Da_Vinci_Vitruve_Luc_Viatour.jpg" decoding="async" width="260" height="353" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/Da_Vinci_Vitruve_Luc_Viatour.jpg/390px-Da_Vinci_Vitruve_Luc_Viatour.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/Da_Vinci_Vitruve_Luc_Viatour.jpg/520px-Da_Vinci_Vitruve_Luc_Viatour.jpg 2x" data-file-width="2258" data-file-height="3070" /></a><figcaption><a href="/wiki/Leonardo_da_Vinci" title="Leonardo da Vinci">Da Vinci</a>'s <a href="/wiki/Vitruviusman" class="mw-redirect" title="Vitruviusman">Vitruviusman</a> van omstreeks 1490: een voorbeeld van de samenkomst van kunst en onderzoek. Omdat Da Vinci zijn bevindingen niet publiceerde, droeg hij niet bij aan de wetenschap.</figcaption></figure> <p>De <a href="/wiki/Renaissance" title="Renaissance">renaissance</a> was in de <a href="/wiki/Geschiedenis_van_Europa" title="Geschiedenis van Europa">Europese geschiedenis</a> een periode van opbloei van kunsten en wetenschappen door de wedergeboorte (renaissance) van de verworvenheden van de klassieke oudheid. De <a href="/wiki/Wetenschap_in_de_renaissance" title="Wetenschap in de renaissance">wetenschap in de renaissance</a> kwam in een stroomversnelling, onder andere door de herontdekking van klassieke wetenschappelijke teksten als gevolg van de <a href="/wiki/Beleg_en_val_van_Constantinopel_(1453)" title="Beleg en val van Constantinopel (1453)">Val van Constantinopel</a> in 1453 en door de uitvinding van de <a href="/wiki/Boekdrukkunst" title="Boekdrukkunst">boekdrukkunst</a> rond dezelfde tijd. Die laatste stimuleerde de democratisering van het onderwijs en onderzoek en de verspreiding van ideeën. Echter, met name de beginperiode wordt door historici wel gezien als een periode van wetenschappelijke teruggang. Humanisten hadden vooral interesse in sociale onderwerpen als de <a href="/wiki/Politiek" title="Politiek">politiek</a> en <a href="/wiki/Geschiedenis" title="Geschiedenis">geschiedenis</a>, ten koste van de <a href="/wiki/Natuurwetenschap" title="Natuurwetenschap">natuurwetenschap</a> en <a href="/wiki/Toegepaste_wiskunde" title="Toegepaste wiskunde">toegepaste wiskunde</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Wetenschappelijke_revolutie">Wetenschappelijke revolutie</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wetenschap&veaction=edit&section=10" title="Bewerk dit kopje: Wetenschappelijke revolutie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wetenschap&action=edit&section=10" title="De broncode bewerken van de sectie: Wetenschappelijke revolutie"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Copernican_heliocentrism.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/Copernican_heliocentrism.jpg/260px-Copernican_heliocentrism.jpg" decoding="async" width="260" height="420" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/Copernican_heliocentrism.jpg/390px-Copernican_heliocentrism.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/Copernican_heliocentrism.jpg/520px-Copernican_heliocentrism.jpg 2x" data-file-width="813" data-file-height="1313" /></a><figcaption>Het zonnestelsel met de vaste sterren volgens <a href="/wiki/Nicolaus_Copernicus" class="mw-redirect" title="Nicolaus Copernicus">Copernicus</a>' <a href="/wiki/Heliocentrisch_model" title="Heliocentrisch model">heliocentrisch</a> systeem. (Latijn:) "...In medio uero omnium residet Sol", vertaling "... Maar de zon zit in het midden van alle" (planeten en vaste sterren). Nicolaus Copernicus, <i>De revolutionibus orbium coelestium</i>, 1543.</figcaption></figure> <p>Hoewel het begin van de zogenaamde <a href="/wiki/Wetenschappelijke_revolutie" title="Wetenschappelijke revolutie">wetenschappelijke revolutie</a> niet precies aangegeven kan worden, wordt hiervoor wel het jaar 1543 genoemd. Dit is het jaar waarin Nicolaus Copernicus zijn <i><a href="/wiki/De_revolutionibus_orbium_coelestium" title="De revolutionibus orbium coelestium">De revolutionibus orbium coelestium</a></i> (Over de omwenteling der hemellichamen) publiceerde, en <a href="/wiki/Andreas_Vesalius" title="Andreas Vesalius">Andreas Vesalius</a> het eerste complete boek over de <a href="/wiki/Menselijke_anatomie" title="Menselijke anatomie">menselijke anatomie</a>, <i><a href="/wiki/De_humani_corporis_fabrica_libri_septem" title="De humani corporis fabrica libri septem">De humani corporis fabrica libri septem</a></i> deed verschijnen. In de daarop volgende periode wordt een fundamentele transformatie zichtbaar van wetenschappelijk gedachtegoed in <a href="/wiki/Natuurkunde" title="Natuurkunde">natuurkunde</a>, astronomie en de <a href="/wiki/Biologie" title="Biologie">biologie</a>, in de instituten die het wetenschappelijk onderzoek ondersteunen, en meer algemeen in het gangbare <a href="/wiki/Wereldbeeld" title="Wereldbeeld">wereldbeeld</a>. Mede hierdoor wordt deze periode gezien als de fundering van de moderne wetenschap. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Huidige_wetenschap">Huidige wetenschap</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wetenschap&veaction=edit&section=11" title="Bewerk dit kopje: Huidige wetenschap" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wetenschap&action=edit&section=11" title="De broncode bewerken van de sectie: Huidige wetenschap"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Newtons_cradle_animation_book.gif" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e8/Newtons_cradle_animation_book.gif/260px-Newtons_cradle_animation_book.gif" decoding="async" width="260" height="195" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e8/Newtons_cradle_animation_book.gif/390px-Newtons_cradle_animation_book.gif 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/e8/Newtons_cradle_animation_book.gif 2x" data-file-width="480" data-file-height="360" /></a><figcaption>De derde wet van <a href="/wiki/Isaac_Newton" title="Isaac Newton">Newton</a> in de praktijk gedemonstreerd met de <a href="/wiki/Simulatie" title="Simulatie">simulatie</a> van een <a href="/wiki/Newtonpendel" title="Newtonpendel">newtonpendel</a> (wieg van Newton). De pendel staat op het titelblad van een uitgave van Newtons boek <a href="/wiki/Principia_Mathematica" title="Principia Mathematica">Principia Mathematica</a>, waar hier nog een portret van Newton bij is gezet.</figcaption></figure> <p>De grondslag voor de moderne wetenschap is in de 17e eeuw gelegd, mede vanuit een groeiend besef bij wetenschappers dat eigen <a href="/wiki/Observatie" title="Observatie">observaties</a> en experimenten de sleutel vormen tot kennis. Zoals eerder al werd toegelicht is deze basis (namelijk kennis opdoen door experimenten) echter ontwikkeld uit de <a href="/wiki/Middeleeuwse_filosofie" title="Middeleeuwse filosofie">middeleeuwse filosofie</a>. Een nieuwe manier van denken ontstaat immers niet zomaar. Een methodische revolutie (die begon rond 1200 met het ontstaan van de eerste universiteiten) ging vooraf aan de 17e-eeuwse <a href="/wiki/Wetenschappelijke_revolutie" title="Wetenschappelijke revolutie">wetenschappelijke revolutie</a>, waardoor experimenteel denken mogelijk werd vanuit de nieuwe kennisleer (van o.a. het middeleeuwse nominalisme).<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Volgens <a href="/wiki/Eduard_Jan_Dijksterhuis" title="Eduard Jan Dijksterhuis">Eduard Jan Dijksterhuis</a> leidde het 17e-eeuwse <a href="/wiki/Modernisme" title="Modernisme">modernisme</a> tot een <a href="/wiki/De_mechanisering_van_het_wereldbeeld" title="De mechanisering van het wereldbeeld">mechanisering van het wereldbeeld</a> die haar hoogtepunt beleefde in de <a href="/wiki/Klassieke_mechanica" title="Klassieke mechanica">klassieke mechanica</a> van Newton.<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Vanaf de 18e eeuw leidde een differentiatie in de traditionele terreinen van de natuurwetenschap en wiskunde tot de opkomst van een hele verzameling natuurwetenschappen, zoals de biologie, en later ook tot andere wetenschappen, zoals de sociologie en de psychologie. De wetenschap kenmerkte zich in de 19e eeuw door grotere professionalisering en institutionalisering en door steeds verdergaande specialisatie in het begin van de 20e eeuw. Gedurende de 20e eeuw nam het maatschappelijk belang van wetenschap toe in onder meer de economie, de productie en het bestuur. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Indeling_van_wetenschappen">Indeling van wetenschappen</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wetenschap&veaction=edit&section=12" title="Bewerk dit kopje: Indeling van wetenschappen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wetenschap&action=edit&section=12" title="De broncode bewerken van de sectie: Indeling van wetenschappen"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Linnaeus_-_Regnum_Animale_(1735).png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/Linnaeus_-_Regnum_Animale_%281735%29.png/260px-Linnaeus_-_Regnum_Animale_%281735%29.png" decoding="async" width="260" height="164" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/Linnaeus_-_Regnum_Animale_%281735%29.png/390px-Linnaeus_-_Regnum_Animale_%281735%29.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/Linnaeus_-_Regnum_Animale_%281735%29.png/520px-Linnaeus_-_Regnum_Animale_%281735%29.png 2x" data-file-width="2348" data-file-height="1481" /></a><figcaption><a href="/wiki/Carl_Linnaeus" title="Carl Linnaeus">Linnaeus</a>' tabel van het dierenrijk uit <i><a href="/wiki/Systema_Naturae" class="mw-redirect" title="Systema Naturae">Systema Naturae</a></i> (1735). Hij maakte de indeling in het Latijn van "I. Quadrupedia II. Aves III. Amphibia IV. Pisces V. Insecta VI. Vermes", dus viervoeters, vogels, amfibieën, vissen, insecten en wormen. Bij de viervoeters begon hij met de mensachtigen, waaronder hij de mens, apen en de <a href="/wiki/Luiaards" title="Luiaards">luiaard</a> schaarde.</figcaption></figure> <p>Het begrip wetenschapsclassificatie of wetenschappelijke classificatie heeft twee verschillende betekenissen:<sup id="cite_ref-EWB_59_17-0" class="reference"><a href="#cite_note-EWB_59-17"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <ul><li>De indeling van de afzonderlijke wetenschappelijke disciplines in een <a href="/wiki/Classificatiesysteem" title="Classificatiesysteem">classificatiesysteem</a></li> <li>De indeling van het <a href="/wiki/Kenobject" title="Kenobject">kenobject</a> van een wetenschap in een classificatiesysteem, ook wel <a href="/wiki/Taxonomie" title="Taxonomie">taxonomie</a></li></ul> <p>Hier gaat het om de eerste betekenis. </p><p>De <a href="/wiki/Classificatie" title="Classificatie">classificatie</a> der wetenschappen is een speciaal aspect van de meer omvattende vraag naar de wederzijdse betrekkingen, die tussen de wetenschapsgebieden bestaan. Volgens Beth kunnen er in dit verband drie tendensen worden onderscheiden:<sup id="cite_ref-EWB_59_17-1" class="reference"><a href="#cite_note-EWB_59-17"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <ul><li>Ten eerste bestaat er een streven, tussen de verschillende wetenschappen een <a href="/wiki/Hi%C3%ABrarchie" title="Hiërarchie">hiërarchische</a> rangorde tot stand te brengen;</li> <li>Hiertegenover staat de leer van de <a href="/wiki/Autonomie" title="Autonomie">autonomie</a> der afzonderlijke wetenschappen;</li> <li>Volgens een derde opvatting zijn de afzonderlijke wetenschappen niet als onderscheidbare eenheden aan te merken, doch veeleer als delen van één samenhangend geheel.</li></ul> <p>Naast deze indeling naar inhoud zijn ook wel indelingen gemaakt naar methode (bijvoorbeeld al dan niet experimenteel) en naar functie of context. Zo wordt academische wetenschap wel tegenover industriële of geïndustrialiseerde wetenschap geplaatst, zuiver wetenschappelijk onderzoek tegenover toegepast. </p><p>De aanvaarding van een van de <a href="/wiki/Vertelperspectief" title="Vertelperspectief">gezichtspunten</a> zal uiteraard van grote invloed zijn op de classificatie van de wetenschap. </p><p>De geschiedenis van het classificeren van de wetenschap gaat terug naar de klassieke oudheid. Elke classificatie heeft sindsdien echter slechts gedurende een bepaalde culturele periode stand gehouden. In elk cultureel tijdvak is kennis voorgesteld in uniforme structuren uitgedrukt in classificaties. Maar nieuwe culturele periodes brachten nieuwe samenhang en nieuwe classificaties.<sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Vormen_van_wetenschap">Vormen van wetenschap</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wetenschap&veaction=edit&section=13" title="Bewerk dit kopje: Vormen van wetenschap" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wetenschap&action=edit&section=13" title="De broncode bewerken van de sectie: Vormen van wetenschap"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Kees_Zwaan_en_Hans_Rosenberg_-_Bibliotheek_Sterrewacht_Sonnenborgh,_Utrecht,_1967.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Kees_Zwaan_en_Hans_Rosenberg_-_Bibliotheek_Sterrewacht_Sonnenborgh%2C_Utrecht%2C_1967.jpg/260px-Kees_Zwaan_en_Hans_Rosenberg_-_Bibliotheek_Sterrewacht_Sonnenborgh%2C_Utrecht%2C_1967.jpg" decoding="async" width="260" height="383" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Kees_Zwaan_en_Hans_Rosenberg_-_Bibliotheek_Sterrewacht_Sonnenborgh%2C_Utrecht%2C_1967.jpg/390px-Kees_Zwaan_en_Hans_Rosenberg_-_Bibliotheek_Sterrewacht_Sonnenborgh%2C_Utrecht%2C_1967.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/96/Kees_Zwaan_en_Hans_Rosenberg_-_Bibliotheek_Sterrewacht_Sonnenborgh%2C_Utrecht%2C_1967.jpg 2x" data-file-width="407" data-file-height="600" /></a><figcaption>Een wetenschappelijke discussie over de <a href="/wiki/Hypothese" title="Hypothese">hypothese</a> van <a href="/wiki/Magnetisme" title="Magnetisme">magnetische</a> fluxbuizen en <a href="/wiki/Corona_(astronomie)" title="Corona (astronomie)">coronale</a> lussen op het oppervlak van de <a href="/wiki/Zon" title="Zon">zon</a> van astronoom <a href="/wiki/Cees_Zwaan" title="Cees Zwaan">Kees Zwaan</a>. Zwaan (links) en <a href="/wiki/Hans_Rosenberg" title="Hans Rosenberg">Hans Rosenberg</a>, <a href="/wiki/Sonnenborgh_(Utrecht)" title="Sonnenborgh (Utrecht)">Sterrenwacht Utrecht</a>, 1967</figcaption></figure> <p>Er kan een onderscheid gemaakt worden tussen <a href="/wiki/Fundamentele_wetenschap" title="Fundamentele wetenschap">fundamentele wetenschap</a> en <a href="/wiki/Toegepaste_wetenschappen" title="Toegepaste wetenschappen">toegepaste wetenschap</a>. Fundamentele wetenschap onderzoekt de diepere achtergronden door <a href="/wiki/Fundamenteel_onderzoek" class="mw-redirect" title="Fundamenteel onderzoek">fundamenteel onderzoek</a>, zonder direct naar toepassingen te streven, terwijl toegepaste wetenschap niet zoekt naar de principes maar juist gebruikt wat de fundamentele wetenschap al heeft gevonden en <a href="/w/index.php?title=Toegepast_onderzoek&action=edit&redlink=1" class="new" title="Toegepast onderzoek (de pagina bestaat niet)">toegepast onderzoek</a> doet. <a href="/w/index.php?title=Valorisatie&action=edit&redlink=1" class="new" title="Valorisatie (de pagina bestaat niet)">Valorisatie</a> van wetenschap betekent dat de maatschappij concreet nut heeft van wetenschappelijke kennis, bijvoorbeeld het bedrijfsleven. </p><p>Wetenschap wordt onderverdeeld in geestes-, natuur-, sociale en formele wetenschap: </p> <ul><li><a href="/wiki/Geesteswetenschappen" title="Geesteswetenschappen">Geesteswetenschappen</a>: ook wel <a href="/wiki/Alfawetenschappen" title="Alfawetenschappen">alfawetenschappen</a> genoemd, zijn wetenschappen die producten van de mens onderzoeken zoals geschiedenis, letteren en filosofie.</li> <li><a href="/wiki/Natuurwetenschappen" class="mw-redirect" title="Natuurwetenschappen">Natuurwetenschappen</a>: ook <a href="/wiki/Exacte_wetenschappen" class="mw-redirect" title="Exacte wetenschappen">exacte wetenschappen</a>, bètawetenschappen of positieve wetenschappen genoemd, onderzoeken de natuur en streven naar verklarende en voorspellende natuurwetten en theorieën, die falsifieerbaar zijn door experimentele toetsing volgens de wetenschappelijke methode. Voorbeelden zijn biologie, natuurkunde, scheikunde, sterrenkunde en materiaalkunde, terwijl soms ook de formele wetenschappen hier deels toe gerekend worden.</li> <li><a href="/wiki/Sociale_wetenschappen" title="Sociale wetenschappen">Sociale wetenschappen</a>: ook <a href="/wiki/Gammawetenschappen" title="Gammawetenschappen">gammawetenschappen</a> genoemd, zijn maatschappij- en gedragswetenschappen over de mens zoals antropologie, sociologie, economie, psychologie en rechtsgeleerdheid.</li> <li><a href="/wiki/Formele_wetenschap" title="Formele wetenschap">Formele wetenschappen</a>: dit zijn de wetenschappen over grondvormen van kennisopbouw en kennisverwerving. Hiertoe worden de logica, wiskunde, methodologie en systeemtheorie gerekend. Een deel van de formele wetenschappen wordt soms als onderdeel van de natuurwetenschappen beschouwd, soms als deel van de filosofie.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Kennisopbouw_in_de_wetenschap">Kennisopbouw in de wetenschap</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wetenschap&veaction=edit&section=14" title="Bewerk dit kopje: Kennisopbouw in de wetenschap" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wetenschap&action=edit&section=14" title="De broncode bewerken van de sectie: Kennisopbouw in de wetenschap"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Wetenschappelijke_kennis">Wetenschappelijke kennis</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wetenschap&veaction=edit&section=15" title="Bewerk dit kopje: Wetenschappelijke kennis" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wetenschap&action=edit&section=15" title="De broncode bewerken van de sectie: Wetenschappelijke kennis"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Efez_Celsus_Library_5_RB.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Efez_Celsus_Library_5_RB.jpg/260px-Efez_Celsus_Library_5_RB.jpg" decoding="async" width="260" height="347" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Efez_Celsus_Library_5_RB.jpg/390px-Efez_Celsus_Library_5_RB.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Efez_Celsus_Library_5_RB.jpg/520px-Efez_Celsus_Library_5_RB.jpg 2x" data-file-width="960" data-file-height="1280" /></a><figcaption>Personificatie van kennis in de <a href="/wiki/Bibliotheek_van_Celsus" title="Bibliotheek van Celsus">Bibliotheek van Celsus</a> in <a href="/wiki/Efeze" title="Efeze">Efeze</a>. Het opschrift luidt ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΚΕΛΣΟΥ, transcriptie Epistèmè Kelsou, Kennis/wetenschap van Kelsos.</figcaption></figure> <p>Wetenschap is onder meer geordende <a href="/wiki/Kennis" title="Kennis">kennis</a> van de werkelijkheid. Het ideaal is objectiviteit en algemene geldigheid. Er is een voortdurend streven om meningen en hypothesen door toetsing tot wetenschap te verheffen.<sup id="cite_ref-JJP_50_19-0" class="reference"><a href="#cite_note-JJP_50-19"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>In de wetenschappen wordt gestreefd naar het opbouwen van een bestand van kennis. Wetenschap heeft de opdracht om nieuwe kennis te produceren, in het bijzonder fundamentele kennis. Behalve de taak om nieuwe samenhangen in de wereld te ontdekken en te ontwikkelen in de <a href="/wiki/Context_van_ontdekking" title="Context van ontdekking">context van ontdekking</a>, moet de wetenschap ook aantonen dat werkelijk op zo'n fundament gebouwd kan worden. Beweringen waarin die samenhangen worden weergegeven, moeten worden gerechtvaardigd in de <a href="/wiki/Context_van_rechtvaardiging" title="Context van rechtvaardiging">context van rechtvaardiging</a>: gelegitimeerd als wetenschappelijk waar en dus geschikt voor opname in het kennisbestand.<sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Bij kennisopbouw in de wetenschap spelen twee elementen een hoofdrol, het ontwikkelen van een theorie en het verzamelen van data met een bepaalde methode, zoals met een experiment. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Theorie">Theorie</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wetenschap&veaction=edit&section=16" title="Bewerk dit kopje: Theorie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wetenschap&action=edit&section=16" title="De broncode bewerken van de sectie: Theorie"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Bohr_atom_model.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/Bohr_atom_model.svg/260px-Bohr_atom_model.svg.png" decoding="async" width="260" height="226" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/Bohr_atom_model.svg/390px-Bohr_atom_model.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/Bohr_atom_model.svg/520px-Bohr_atom_model.svg.png 2x" data-file-width="310" data-file-height="270" /></a><figcaption><a href="/wiki/Atoommodel_van_Bohr" title="Atoommodel van Bohr">Atoommodel van Bohr</a> van een <a href="/wiki/Chemisch_element" title="Chemisch element">element</a> met atoomnummer Z (met <a href="/wiki/Kernlading" title="Kernlading">kernlading</a> Z<a href="/wiki/Elementaire_lading" title="Elementaire lading">e</a>) waarin een <a href="/wiki/Elektron" title="Elektron">elektron</a> terugvalt van niveau 3 naar 2 en een <a href="/wiki/Foton" title="Foton">foton</a> uitzendt</figcaption></figure> <p>Een theorie in een experimentele wetenschap is een wetenschappelijk model of uitspraak over <a href="/wiki/Perceptie" class="mw-redirect" title="Perceptie">waarnemingen</a> in de <a href="/wiki/Empirie" class="mw-redirect" title="Empirie">empirie</a> (praktijk, werkelijkheid). Het doel van een theorie is daarbij de waargenomen feiten of verschijnselen te kunnen verklaren, of er voorspellingen mee te kunnen doen. </p><p>Over betekenis en functie van de theorievorming lopen nog steeds diepgaande discussies. Popper stelde zijn <a href="/wiki/Falsificatie" class="mw-redirect" title="Falsificatie">falsificatietheorie</a> tegenover de verificatietheorie van <a href="/wiki/Rudolf_Carnap" title="Rudolf Carnap">Rudolf Carnap</a>.<sup id="cite_ref-KK_77_14-1" class="reference"><a href="#cite_note-KK_77-14"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>De juistheid van een theorie kan volgens Popper (1934/1959) nooit bewezen worden, <i>geverifieerd</i> worden. Maar de theorie kan wel weerlegd, <i>gefalsificeerd</i> worden door een betrouwbare, herhaalde waarneming die niet klopt met de theorie.<sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Dit komt doordat hoeveel bevestigende waarnemingen men ook doet, een volgende waarneming nog altijd wie weet een andere uitkomst zou kunnen geven. Maar Carnap beweerde dat als onafhankelijke waarnemers dezelfde waarneming doen, ze het wél eens kunnen worden over de juistheid van een dergelijke waarneming. <a href="/wiki/Inductie_(filosofie)" title="Inductie (filosofie)">Inductivisten</a> meenden uit een eindig aantal van dergelijke waarnemingen universeel geldige uitspraken over de werkelijkheid te kunnen doen. Volgens Popper kan dat niet. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Wetenschappelijke_methode">Wetenschappelijke methode</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wetenschap&veaction=edit&section=17" title="Bewerk dit kopje: Wetenschappelijke methode" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wetenschap&action=edit&section=17" title="De broncode bewerken van de sectie: Wetenschappelijke methode"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Descartes_Discours_de_la_Methode.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3f/Descartes_Discours_de_la_Methode.jpg/260px-Descartes_Discours_de_la_Methode.jpg" decoding="async" width="260" height="354" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3f/Descartes_Discours_de_la_Methode.jpg/390px-Descartes_Discours_de_la_Methode.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/3f/Descartes_Discours_de_la_Methode.jpg 2x" data-file-width="429" data-file-height="584" /></a><figcaption>Voorblad van René Descartes' <i><a href="/wiki/Verhandeling_over_de_methode" title="Verhandeling over de methode">Discours de la Méthode</a></i>, met zijn optica, meteorologie en meetkunde (La Géométrie) uit 1637. In La Géométrie voerde hij het <a href="/wiki/Cartesisch_co%C3%B6rdinatenstelsel" title="Cartesisch coördinatenstelsel">Cartesisch coördinatenstelsel</a> in.</figcaption></figure> <p>Elke wetenschap ontwikkelt haar eigen theorieën en methoden en technieken. Met de <a href="/wiki/Wetenschappelijke_methode" title="Wetenschappelijke methode">wetenschappelijke methode</a> wordt de algemene werkwijze in de wetenschap aangeduid, de wetenschappelijk verantwoorde weg om kennis te verwerven. Er wordt wel beweerd dat er één wetenschappelijke methode bestaat, die is gebaseerd op waarneming, <a href="/wiki/Meting" class="mw-redirect" title="Meting">meting</a>, voorspelling, experiment, <a href="/wiki/Verificatiebeginsel" title="Verificatiebeginsel">verificatie</a> en falsificatie. Deze methode wordt voorgesteld als een <a href="/wiki/Empirisch_resultaat" title="Empirisch resultaat">empirische</a> cyclus, ofwel een cyclische interactie van het opstellen van hypothesen, het doen van voorspellingen, het toetsen door waarneming en het evalueren van hypothese en resultaten.<sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>In de <a href="/wiki/Wetenschapsfilosofie" title="Wetenschapsfilosofie">wetenschapsfilosofie</a> wordt echter al sinds de <a href="/wiki/Klassieke_oudheid" title="Klassieke oudheid">klassieke oudheid</a> nagedacht over de kennisverwerving, en talloze filosofen hebben allerlei methodes voorgesteld. Zo beschreef <a href="/wiki/Plato" title="Plato">Plato</a> de <a href="/wiki/Socratische_methode" title="Socratische methode">socratische methode</a> om via een schijnweten en onderzoek en weerlegging eerst te komen tot een erkenning van het niet weten, om vervolgens door heropname van de vraag over te gaan tot een zoeken naar de waarheid.<sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Aristoteles" title="Aristoteles">Aristoteles</a> beschreef de <a href="/wiki/Deductie" title="Deductie">deductie</a> en <a href="/wiki/Inductie_(filosofie)" title="Inductie (filosofie)">inductie</a>. <a href="/wiki/Ren%C3%A9_Descartes" title="René Descartes">René Descartes</a> kwam met een <a href="/wiki/Reductionisme" title="Reductionisme">analytische methode</a> en leidde het <a href="/wiki/Rationalisme" title="Rationalisme">rationalisme</a> in. Filosofen als <a href="/wiki/George_Berkeley" title="George Berkeley">Berkeley</a>, <a href="/wiki/John_Locke_(filosoof)" title="John Locke (filosoof)">Locke</a> en <a href="/wiki/David_Hume" title="David Hume">Hume</a> predikten hier tegenover het <a href="/wiki/Empirisme" title="Empirisme">empirisme</a>, <a href="/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant">Kant</a> een <a href="/wiki/Criticisme" class="mw-redirect" title="Criticisme">criticisme</a>, <a href="/wiki/Hegel" class="mw-redirect" title="Hegel">Hegel</a> de <a href="/wiki/Dialectiek" title="Dialectiek">dialectiek</a>, <a href="/wiki/Auguste_Comte" title="Auguste Comte">Comte</a> het <a href="/wiki/Positivisme" title="Positivisme">positivisme</a>, Popper de empirische cyclus, <a href="/wiki/Ludwig_von_Bertalanffy" title="Ludwig von Bertalanffy">Bertalanffy</a> het <a href="/wiki/Systeemwetenschap" title="Systeemwetenschap">systeemdenken</a> en <a href="/wiki/Thomas_Kuhn" title="Thomas Kuhn">Kuhn</a> <i><a href="/wiki/De_structuur_van_wetenschappelijke_revoluties" title="De structuur van wetenschappelijke revoluties">De structuur van wetenschappelijke revoluties</a></i>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Experiment">Experiment</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wetenschap&veaction=edit&section=18" title="Bewerk dit kopje: Experiment" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wetenschap&action=edit&section=18" title="De broncode bewerken van de sectie: Experiment"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:ScienceOlympiad.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/ScienceOlympiad.jpg/260px-ScienceOlympiad.jpg" decoding="async" width="260" height="172" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/ScienceOlympiad.jpg/390px-ScienceOlympiad.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/ScienceOlympiad.jpg/520px-ScienceOlympiad.jpg 2x" data-file-width="639" data-file-height="423" /></a><figcaption>Op de Nationale Wetenschap Olympiade in <a href="/wiki/Houston" title="Houston">Houston</a> (VS) in 2004 tonen scholieren hun kennis met enige experimenten</figcaption></figure> <p>Een <a href="/wiki/Experiment" title="Experiment">experiment</a>, ook wel proef genoemd, wordt uitgevoerd om een wetenschappelijke <a href="/wiki/Hypothese" title="Hypothese">hypothese</a> te toetsen. Ingewikkelde experimenten met nauwkeurig <a href="/wiki/Meetgereedschap" title="Meetgereedschap">meetgereedschap</a> worden meestal in speciale <a href="/wiki/Laboratorium" title="Laboratorium">laboratoria</a> uitgevoerd. Experimenten vergroten het inzicht in en begrip van <a href="/wiki/Natuurwetten" class="mw-redirect" title="Natuurwetten">natuurwetten</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Paradigma">Paradigma</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wetenschap&veaction=edit&section=19" title="Bewerk dit kopje: Paradigma" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wetenschap&action=edit&section=19" title="De broncode bewerken van de sectie: Paradigma"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De wetenschapsfilosoof Thomas Kuhn beschreef de voortschrijdende ontwikkeling van wetenschappelijke kennis in de vorm van <a href="/wiki/Paradigma_(wetenschapsfilosofie)" title="Paradigma (wetenschapsfilosofie)">paradigma's</a>.<sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Bij onderzoek volgens de wetenschappelijke methode kunnen waarnemingen voorkomen die niet verklaarbaar zijn met de bestaande modellen of paradigma's. Kuhn noemde deze uitzonderingen <a href="/wiki/Anomalie_(filosofie)" title="Anomalie (filosofie)">anomalieën</a>. Als deze leiden tot verandering van het paradigma dat niet meer overal werkt, boekt de wetenschap vooruitgang. </p><p>Een sprekend voorbeeld van zo'n <a href="/wiki/Paradigmaverschuiving" title="Paradigmaverschuiving">paradigmaverschuiving</a> is de <a href="/wiki/Copernicaanse_revolutie" title="Copernicaanse revolutie">copernicaanse revolutie</a> in het wereldbeeld vanaf de 16e eeuw door het werk van astronomen en natuurkundigen als <a href="/wiki/Nicolaus_Copernicus" class="mw-redirect" title="Nicolaus Copernicus">Nicolaus Copernicus</a>, <a href="/wiki/Tycho_Brahe" title="Tycho Brahe">Tycho Brahe</a>, <a href="/wiki/Johannes_Kepler" title="Johannes Kepler">Johannes Kepler</a>, <a href="/wiki/Galileo_Galilei" title="Galileo Galilei">Galileo Galilei</a> en <a href="/wiki/Isaac_Newton" title="Isaac Newton">Isaac Newton</a>. Zij gaven aan ervaringsgegevens uit de werkelijkheid (<a href="/wiki/Empirie" class="mw-redirect" title="Empirie">empirie</a>) de voorkeur boven de autoriteit van het <a href="/wiki/Geocentrisme" title="Geocentrisme">geocentrische wereldbeeld</a> van <a href="/wiki/Aristoteles" title="Aristoteles">Aristoteles</a>. De <a href="/wiki/Rooms-Katholieke_Kerk" title="Rooms-Katholieke Kerk">Rooms-Katholieke Kerk</a> had dat wereldbeeld met de Aarde in het midden van het heelal als standaard aangenomen, maar het werd weerlegd door de genoemde geleerden. Deze legden dat middelpunt bij de <a href="/wiki/Zon" title="Zon">Zon</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Wetenschappelijk_resultaat">Wetenschappelijk resultaat</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wetenschap&veaction=edit&section=20" title="Bewerk dit kopje: Wetenschappelijk resultaat" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wetenschap&action=edit&section=20" title="De broncode bewerken van de sectie: Wetenschappelijk resultaat"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Wetenschap en technologie kennen een breed scala aan directe en indirecte opbrengsten. Onmiddellijk tastbare resultaten zijn publicaties en direct toepasbare apparaten, technieken en methoden. <a href="/wiki/Bibliometrie" title="Bibliometrie">Bibliometrie</a> kan de Nederlandse kennisproductie meten en internationaal vergelijken door te kijken naar<sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <ul><li>Internationale technische en <a href="/wiki/Wetenschappelijk_tijdschrift" title="Wetenschappelijk tijdschrift">wetenschappelijk tijdschriften</a></li> <li><a href="/wiki/Octrooi" title="Octrooi">Octrooien</a>, waarmee innovaties worden geregistreerd en beschermd.</li></ul> <p>Vaak bereikt wetenschap definitieve resultaten. Bijvoorbeeld vele bewijzen voor de <a href="/wiki/Stelling_van_Pythagoras" title="Stelling van Pythagoras">stelling van Pythagoras</a> en de oorzaak van <a href="/wiki/Maagzweer" title="Maagzweer">maagzweren</a>: vooral <a href="/wiki/Helicobacter_pylori" title="Helicobacter pylori">Helicobacter pylori</a>). In andere gevallen blijft wetenschap zich verbreden en corrigeren, met soms revolutionaire nieuwe ontwikkelingen. Voorbeelden zijn de bepaling van de <a href="/wiki/Methoden_om_exoplaneten_te_vinden#Radiële_snelheid" title="Methoden om exoplaneten te vinden">radiële snelheid</a> van sterren om <a href="/wiki/Exoplaneet" title="Exoplaneet">exoplaneten</a> te vinden, of <a href="/wiki/CRISPR" title="CRISPR">CRIPRS-Cas</a> om <a href="/wiki/Desoxyribonucle%C3%AFnezuur" class="mw-redirect" title="Desoxyribonucleïnezuur">DNA</a> te veranderen). </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Studie_en_grondslag">Studie en grondslag</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wetenschap&veaction=edit&section=21" title="Bewerk dit kopje: Studie en grondslag" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wetenschap&action=edit&section=21" title="De broncode bewerken van de sectie: Studie en grondslag"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Er zijn enkele wetenschapsgebieden die ofwel als grondslag van de rest van de wetenschap kunnen worden gezien, ofwel de rest van de wetenschap als object van studie hebben. Logica vormt de grondslag voor wetenschap, wiskunde is voor veel wetenschappen onmisbaar. Wetenschap is object van studie voor de wetenschapsgeschiedenis en wetenschapssociologie. Wetenschapsfilosofie valt in beide categorieën. Methodologie wortelt in de wetenschapsfilosofie, maar ook in logica en wiskunde. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Logica">Logica</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wetenschap&veaction=edit&section=22" title="Bewerk dit kopje: Logica" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wetenschap&action=edit&section=22" title="De broncode bewerken van de sectie: Logica"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De <a href="/wiki/Logica_(wetenschap)" class="mw-redirect" title="Logica (wetenschap)">logica</a> is van origine de wetenschap die zich bezighoudt met de studie van het correct redeneren. Alin de Oudheid werd opgemerkt dat menselijk redeneren systematisch valt te ontleden in combinaties van vaste patronen, zogenaamde <a href="/wiki/Gevolgtrekking" title="Gevolgtrekking">gevolgtrekkingen</a>.<sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> De centrale vraag van de formele logica luidt: onder welke voorwaarde een gegeven bewering een geldige gevolgtrekking (<a href="/w/index.php?title=Oordeel&action=edit&redlink=1" class="new" title="Oordeel (de pagina bestaat niet)">oordeel</a>) is uit een of meer andere beweringen (<a href="/wiki/Premisse_(logica)" title="Premisse (logica)">premissen</a>)? Een volledige behandeling van deze vraag veronderstelt:<sup id="cite_ref-EWB_44_27-0" class="reference"><a href="#cite_note-EWB_44-27"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <ul><li>de classificatie van de bestanddelen van de bewering: de <a href="/wiki/Term" class="mw-redirect" title="Term">termen</a> of <a href="/wiki/Begrip" title="Begrip">begrippen</a>,</li> <li>de <a href="/wiki/Betekenis" title="Betekenis">betekenis</a> van de bewering en haar bestanddelen,</li> <li>de <a href="/wiki/Definitie" title="Definitie">definitie</a> van de termen.</li></ul> <p>In de logica wordt verondersteld dat de formele logica (<i>logica minor</i>) de grondslag kan vormen van de <a href="/wiki/Wetenschapsleer" class="mw-redirect" title="Wetenschapsleer">wetenschapsleer</a> (<i>logica major</i>), die onderzoekt op welke wijze in de verschillende wetenschappen gevolgtrekkingen worden gemaakt. Hierbij is een onderscheid tussen de algemene en bijzondere wetenschapsleer. In ruime zin wordt de logica tot de <a href="/wiki/Kennistheorie" title="Kennistheorie">kennistheorie</a> gerekend, die de oorsprong, kenniskritiek en realiteitswaarde van de kennis onderzoekt en soms ook nog de <a href="/wiki/Metafysica" title="Metafysica">metafysica</a> der rede, die zich bezighoudt met het onderzoek van de rede als determinerende factor in het wereldgebeuren.<sup id="cite_ref-EWB_44_27-1" class="reference"><a href="#cite_note-EWB_44-27"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Methodologie">Methodologie</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wetenschap&veaction=edit&section=23" title="Bewerk dit kopje: Methodologie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wetenschap&action=edit&section=23" title="De broncode bewerken van de sectie: Methodologie"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De <a href="/wiki/Methodologie" title="Methodologie">methodologie</a> is de studie van de wetenschappelijke methoden, de procedures en werkwijzen, die moeten worden gebruikt om kennis te verwerven en om de wetenschap vooruit te helpen. Elke <a href="/wiki/Vakdiscipline" class="mw-redirect" title="Vakdiscipline">vakdiscipline</a> heeft eigen <a href="/wiki/Wetenschappelijke_methode" title="Wetenschappelijke methode">methoden</a> en <a href="/wiki/Techniek" title="Techniek">technieken</a> en vaak ook een specifieke organisatie met <a href="/wiki/Onderzoeker" title="Onderzoeker">onderzoekers</a>, <a href="/wiki/Leerstoel" title="Leerstoel">leerstoelen</a> en <a href="/wiki/Literatuur" title="Literatuur">vakliteratuur</a>, waar deze specifieke methodologie wordt bestudeerd. </p><p>Het begrip methodologie wordt vaak geassocieerd met het maken van een onderzoeksopzet. Door de semantische verwarring rond dit begrip worden noties van methodologie, methode en methodiek vaak door elkaar gebruikt. Als vakgebied heeft de methodologie te maken met het structureren van het handelen om op grond daarvan zoekgedrag te verantwoorden. Methodologie wordt hierbij opgevat als handelingsleer.<sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Belangrijke vormen van methodologie in de wetenschap zijn de onderzoeksmethodologie en de <a href="/wiki/Ontwerpmethodologie" title="Ontwerpmethodologie">ontwerpmethodologie</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Wetenschapsfilosofie">Wetenschapsfilosofie</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wetenschap&veaction=edit&section=24" title="Bewerk dit kopje: Wetenschapsfilosofie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wetenschap&action=edit&section=24" title="De broncode bewerken van de sectie: Wetenschapsfilosofie"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Sanzio_01_Plato_Aristotle.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/98/Sanzio_01_Plato_Aristotle.jpg/260px-Sanzio_01_Plato_Aristotle.jpg" decoding="async" width="260" height="340" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/98/Sanzio_01_Plato_Aristotle.jpg/390px-Sanzio_01_Plato_Aristotle.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/98/Sanzio_01_Plato_Aristotle.jpg/520px-Sanzio_01_Plato_Aristotle.jpg 2x" data-file-width="804" data-file-height="1052" /></a><figcaption>In de <a href="/wiki/De_Atheense_school" class="mw-redirect" title="De Atheense school">Atheense school</a> van Rafaël (1509) debatteren Plato en Aristoteles over de bron van alle kennis. Plato verwijst hierbij omhoog naar de hemelse sferen, en Aristoteles omlaag naar de aardse bestaan, als de bron van alle kennis</figcaption></figure> <p>In de <a href="/wiki/Wetenschapsfilosofie" title="Wetenschapsfilosofie">wetenschapsfilosofie</a> wordt volgens <a href="/wiki/Herman_Koningsveld" title="Herman Koningsveld">Herman Koningsveld</a> de vraag gesteld wat wetenschap is. Volgens hem zijn er verschillende benaderingen van het verschijnsel wetenschap mogelijk:<sup id="cite_ref-HK_87_29-0" class="reference"><a href="#cite_note-HK_87-29"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <ul><li>Cultuurhistorische benadering: binnen deze benadering wordt wetenschap onderzocht als een cultureel verschijnsel dat de vrucht is van een historisch proces.</li> <li>Economische benadering: van een wetenschapseconomie, waarin het verschijnsel wetenschap door de bril van de econoom wordt bekeken, kan nauwelijks gesproken worden.</li> <li>Psychologische benadering: wetenschap kan vanuit psychologisch gezichtspunt worden onderzocht door de aandacht te richten op het proces van wetenschappelijke begripsvorming.</li> <li>Sociologische benadering: wetenschap wordt in de wetenschapssociologie onderzocht als een activiteit van een groep mensen. Welke normen en waarden constitueren de wetenschappelijke groep? Welke instituties zijn er? Welke statussymbolen.</li> <li>Wetenschapshistorisch benadering: hier betreft het de geschiedschrijving van de wetenschap zelf.</li></ul> <p>De filosofische benadering van het verschijnsel wetenschap bestaat volgens Koningsveld zowel uit een analyse als uit een waardering van dit verschijnsel, zowel in de zin van onderzoek als in de zin van theorie. In de wetenschapsfilosofische analyse wordt getracht de veronderstellingen van wetenschap als activiteit bloot te leggen en opheldering te krijgen over de weg waarlangs dat onderzoek verloopt, over de methodes dus en over de logica achter dat onderzoek. Tevens is de wetenschapsfilosofie erop uit om de vragen over structuur, status en waarheidspretentie van theorieën te beantwoorden. Bij de waardering staat de vraag naar de rechtvaardiging centraal: hoe kunnen de veronderstellingen, de methodes van onderzoek en de waarheidsaanspraken van theorieën worden gerechtvaardigd?<sup id="cite_ref-HK_87_29-1" class="reference"><a href="#cite_note-HK_87-29"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Wetenschapsgeschiedenis">Wetenschapsgeschiedenis</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wetenschap&veaction=edit&section=25" title="Bewerk dit kopje: Wetenschapsgeschiedenis" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wetenschap&action=edit&section=25" title="De broncode bewerken van de sectie: Wetenschapsgeschiedenis"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De <a href="/wiki/Wetenschapsgeschiedenis" title="Wetenschapsgeschiedenis">wetenschapsgeschiedenis</a> is het vakgebied waarin de geschiedenis van de wetenschap als geheel of van afzonderlijke wetenschapsgebieden wordt onderzocht. Het is een specialisme binnen de <a href="/wiki/Historische_wetenschap" class="mw-redirect" title="Historische wetenschap">historische wetenschap</a>, maar is verwant aan de wetenschapsfilosofie en wetenschapssociologie. </p><p><a href="/wiki/Wetenschapsgeschiedenis" title="Wetenschapsgeschiedenis">Wetenschapsgeschiedenis</a> wil net als andere vormen van geschiedenis historische feiten analyseren en interpreteren. Elke observatie heeft een uitgangspunt (theorie). Alleen al het selecteren van de relevante historische feiten brengt een bepaalde interpretatie met zich mee.<sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span class="cite-bracket">[</span>26<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Wetenschapssociologie">Wetenschapssociologie</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wetenschap&veaction=edit&section=26" title="Bewerk dit kopje: Wetenschapssociologie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wetenschap&action=edit&section=26" title="De broncode bewerken van de sectie: Wetenschapssociologie"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De <a href="/wiki/Wetenschapssociologie" title="Wetenschapssociologie">wetenschapssociologie</a>, een onderdeel van de <a href="/wiki/Sociologie" title="Sociologie">sociologie</a>, bestudeert de maatschappelijke processen waarin wetenschappelijke informatie wordt geproduceerd, als geldig wordt erkend door de wetenschappelijke gemeenschap, en ten slotte aan de samenleving wordt doorgegeven.<sup id="cite_ref-31" class="reference"><a href="#cite_note-31"><span class="cite-bracket">[</span>27<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Door wetenschapssociologisch onderzoek groeit sinds 1945 en vooral na 1970 het inzicht in het complex van wetenschap en techniek als onderdeel van maatschappelijke processen en structuren. De wederzijdse beïnvloeding tussen wetenschap en maatschappij was er al eerder maar vooral sinds 1945 is dit proces versneld en in omvang en betekenis toegenomen. Dit is karakteristiek voor iedere samenleving met een hoge of lage maar stijgende graad van <a href="/wiki/Industrialisatie" title="Industrialisatie">industrialisatie</a>. De ontwikkeling van wetenschap en technologie als onderdeel van de maatschappij, wordt steeds meer als een zelfstandig onderwerp van studie erkend.<sup id="cite_ref-ALS_78_4-1" class="reference"><a href="#cite_note-ALS_78-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Een belangrijk wetenschapssociologisch discussiepunt vormt de vraag of er iets als <a href="/wiki/Waardevrije_wetenschap" title="Waardevrije wetenschap">waardevrije wetenschap</a> bestaat. Wetenschap is <a href="/wiki/Normen_en_waarden" title="Normen en waarden">waardevrij</a> als de kennis die wetenschap oplevert niet wordt beïnvloed door waarden (persoonlijke voorkeuren of belangen of maatschappelijke waarden).<sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32"><span class="cite-bracket">[</span>28<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Wiskunde">Wiskunde</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wetenschap&veaction=edit&section=27" title="Bewerk dit kopje: Wiskunde" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wetenschap&action=edit&section=27" title="De broncode bewerken van de sectie: Wiskunde"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Mathematics_lecture_at_the_Helsinki_University_of_Technology.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/Mathematics_lecture_at_the_Helsinki_University_of_Technology.jpg/260px-Mathematics_lecture_at_the_Helsinki_University_of_Technology.jpg" decoding="async" width="260" height="195" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/Mathematics_lecture_at_the_Helsinki_University_of_Technology.jpg/390px-Mathematics_lecture_at_the_Helsinki_University_of_Technology.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/Mathematics_lecture_at_the_Helsinki_University_of_Technology.jpg/520px-Mathematics_lecture_at_the_Helsinki_University_of_Technology.jpg 2x" data-file-width="1200" data-file-height="900" /></a><figcaption>Wiskundecollege over <a href="/wiki/Lineaire_algebra" title="Lineaire algebra">lineaire algebra</a> (<a href="/wiki/Matrix_(wiskunde)" title="Matrix (wiskunde)">matrices</a>) aan de Technische Universiteit van <a href="/wiki/Helsinki" title="Helsinki">Helsinki</a> in 2005</figcaption></figure> <p>Of de <a href="/wiki/Wiskunde" title="Wiskunde">wiskunde</a> zelf als wetenschap bij <i>science</i> (natuurwetenschap) ingedeeld kan worden, is in de Angelsaksische landen een twistpunt.<sup class="noprint nopopups"><a href="/wiki/Wikipedia:Bronvermelding#Bron_gevraagd" title="Wikipedia:Bronvermelding"><span title="Voor deze uitspraak is sinds 18 januari 2017 een bronvermelding gewenst.">[bron?]</span></a></sup> Sommigen zien het <a href="/wiki/Wetenschappelijk_bewijs" title="Wetenschappelijk bewijs">wetenschappelijk bewijs</a> als absolute voorwaarde voor de natuurwetenschappelijke experimenten. Anderen zien wiskunde slechts als een hulpwetenschap voor natuurwetenschap, omdat wiskunde meestal geen experimenten doet om theorieën en hypothesen te toetsen. Sociale en geesteswetenschappen worden vaak <i>humanities</i> genoemd. Wiskundige <a href="/wiki/Stelling_(wiskunde)" title="Stelling (wiskunde)">stellingen</a> en <a href="/wiki/Vergelijking_(wiskunde)" title="Vergelijking (wiskunde)">formules</a> worden verkregen met wiskundige logica of uit afleidingen van <a href="/wiki/Axioma" title="Axioma">axioma's</a>. Daarom wordt wiskunde ingedeeld als formele wetenschap en natuurkunde en sociale wetenschap als empirische wetenschappen. </p><p>Wiskunde is in het algemeen geen empirische wetenschap, al zijn soms wel (computer)experimenten mogelijk. Het vak is nauw verwant aan de <a href="/wiki/Logica" title="Logica">logica</a>. De rol van de logica in de wiskunde was van belang in de <a href="/wiki/Grondslagenstrijd#Grondslagenstromingen_en_grondslagencrisis" class="mw-redirect" title="Grondslagenstrijd">grondslagenstrijd</a> die in de jaren 1920-30 woedde tussen vooraanstaande wiskundigen. Veel deelvakken (subdisciplines) van de wiskunde hebben toepassingen, zelfs de zuivere takken als <a href="/wiki/Getaltheorie" title="Getaltheorie">getaltheorie</a> en <a href="/wiki/Topologie" title="Topologie">topologie</a>. Wiskunde is onmisbaar voor alle natuur- en technische wetenschappen en voor veel sociale wetenschappen, maar niet voor de geesteswetenschappen, zoals beschouwende filosofie, geschiedenis en theologie. </p><p>De wiskunde vervult drie rollen. In de eerste plaats verschaft zij een abstracte taal met symbolen, waarmee abstract gerekend kan worden door bijvoorbeeld algebraïsche vergelijkingen en <a href="/wiki/Model_(wetenschap)" title="Model (wetenschap)">wetenschappelijke modellen</a>. In de tweede plaats kan <a href="/wiki/Statistiek" title="Statistiek">statistiek</a> helpen om uit experimenten <a href="/wiki/Betrouwbaarheid_(statistiek)" title="Betrouwbaarheid (statistiek)">betrouwbare</a> conclusies te trekken. Ten slotte kan wiskunde helpen om onderzoek beter te ontwerpen en te systematiseren, bijvoorbeeld hypothesen, experimenten en andere waarnemingen. In de opleidingen van veel menswetenschappen, zoals psychologie en <a href="/wiki/Pedagogie" class="mw-redirect" title="Pedagogie">pedagogie</a> is onderzoeksmethodologie en statistische analyse dan ook verplichte kost. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Organisatie">Organisatie</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wetenschap&veaction=edit&section=28" title="Bewerk dit kopje: Organisatie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wetenschap&action=edit&section=28" title="De broncode bewerken van de sectie: Organisatie"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Bij academische wetenschap horen uiteenlopende instellingen: van universiteiten met hun laboratoria en bibliotheken, onderzoeksinstituten tot wetenschappelijke uitgeverijen. Wetenschap wordt tevens beoefend in industriële laboratoria, zoals die van de farmaceutische en voedingsindustrie, of bij overheidsinstanties, zoals instellingen voor defensie, milieu of waterstaat. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Acad%C3%A9mie_des_Sciences_1671.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Acad%C3%A9mie_des_Sciences_1671.jpg/260px-Acad%C3%A9mie_des_Sciences_1671.jpg" decoding="async" width="260" height="356" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Acad%C3%A9mie_des_Sciences_1671.jpg/390px-Acad%C3%A9mie_des_Sciences_1671.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/78/Acad%C3%A9mie_des_Sciences_1671.jpg 2x" data-file-width="475" data-file-height="650" /></a><figcaption><a href="/wiki/Lodewijk_XIV_van_Frankrijk" title="Lodewijk XIV van Frankrijk">Lodewijk XIV van Frankrijk</a> brengt een bezoek aan de <a href="/wiki/Acad%C3%A9mie_des_Sciences" class="mw-redirect" title="Académie des Sciences">Académie des Sciences</a> in 1671</figcaption></figure> <dl><dt>Academie</dt> <dd>Een <a href="/wiki/Academie" title="Academie">academie</a> is, in de ruimste zin, een instelling voor hoger onderwijs, een universiteit of <a href="/wiki/Hogeschool" title="Hogeschool">hogeschool</a>, ter beoefening van wetenschappen, letteren of kunst. Iemand die een academische opleiding heeft afgerond, mag een academische <a href="/wiki/Titulatuur_hoger_onderwijs" class="mw-redirect" title="Titulatuur hoger onderwijs">titel</a> voeren.</dd></dl> <dl><dt>Onderzoeksinstituut</dt> <dd>Een <a href="/wiki/Onderzoeksinstituut" title="Onderzoeksinstituut">onderzoeksinstituut</a> is een organisatie gericht op de ontwikkeling van nieuwe wetenschap of toepassingen. Zo'n organisatie heet ook wel centrum, expertisecentrum, kenniscentrum, kennisinstituut, onderzoekscentrum, instituut, researchinstelling en alle mogelijke Engelstalige varianten. Een onderzoeksinstituut is een organisatie met wetenschappelijk, technisch en administratief personeel. De grootte van zo'n instituut kan verschillen van enkele tot honderden medewerkers. Het onderzoeksgebied met de doelen, werkwijzen en middelen wordt vastgelegd in het <a href="/wiki/Beleid" title="Beleid">beleidsplan</a> van het instituut. Sommige instituten zijn opgezet rond een onderzoeksprogramma van een overheid of industrie.</dd></dl> <dl><dt>Universiteit</dt> <dd>Een <a href="/wiki/Universiteit" title="Universiteit">universiteit</a> is een instelling voor hoger <a href="/wiki/Onderwijs" title="Onderwijs">onderwijs</a>, wetenschappelijk <a href="/wiki/Onderzoek" class="mw-redirect" title="Onderzoek">onderzoek</a> en <a href="/wiki/Dienstverlening" title="Dienstverlening">dienstverlening</a>. Universiteiten zijn in de regel onderverdeeld in een aantal <a href="/wiki/Faculteit_(onderwijs)" title="Faculteit (onderwijs)">faculteiten</a> of departementen, met een <a href="/wiki/Universiteitsbibliotheek" title="Universiteitsbibliotheek">wetenschappelijke bibliotheek</a> en onderzoeksinstituten. Faculteiten en verschillende universiteiten werken tegenwoordig samen in gespecialiseerde <a href="/wiki/Onderzoeksschool" title="Onderzoeksschool">onderzoeksscholen</a>.</dd></dl> <dl><dt>Vereniging van onderzoekers</dt> <dd>Verenigingen van onderzoekers zijn er in allerlei soorten. Bekende verenigingen zijn: <ul><li>De <a href="/wiki/Koninklijke_Nederlandse_Akademie_van_Wetenschappen" title="Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen">Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen</a> (KNAW)</li> <li>De <a href="/wiki/Koninklijke_Vlaamse_Academie_van_Belgi%C3%AB_voor_Wetenschappen_en_Kunsten" title="Koninklijke Vlaamse Academie van België voor Wetenschappen en Kunsten">Koninklijke Vlaamse Academie van België voor Wetenschappen en Kunsten</a></li></ul></dd></dl> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:BibliotheekTUDelft.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/BibliotheekTUDelft.jpg/260px-BibliotheekTUDelft.jpg" decoding="async" width="260" height="195" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/BibliotheekTUDelft.jpg/390px-BibliotheekTUDelft.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/BibliotheekTUDelft.jpg/520px-BibliotheekTUDelft.jpg 2x" data-file-width="574" data-file-height="431" /></a><figcaption>Besneeuwd grasdak van de <a href="/wiki/Bibliotheek_TU_Delft" title="Bibliotheek TU Delft">bibliotheek van de TU Delft</a></figcaption></figure> <dl><dt>Wetenschappelijke bibliotheek</dt> <dd>Aan elke universiteit of ander hoger opleidingsinstituut is een wetenschappelijke bibliotheek of <a href="/wiki/Universiteitsbibliotheek" title="Universiteitsbibliotheek">universiteitsbibliotheek</a> met specialistische vakliteratuur en media verbonden. De producten, zoals de <a href="/wiki/Catalogus" title="Catalogus">catalogus</a>, en diensten van een universiteitsbibliotheek staan ter beschikking van de staf en de studenten van de universiteit. Zij ondersteunt daarmee onderwijs en onderzoek. Vaak dient een universiteitsbibliotheek als een <a href="/wiki/Koepelorganisatie" title="Koepelorganisatie">koepelorganisatie</a> voor de faculteitsbibliotheken die bij de universiteit horen. In tegenstelling tot een <a href="/wiki/Openbare_bibliotheek" title="Openbare bibliotheek">openbare bibliotheek</a> heeft een universiteitsbibliotheek een bewaarfunctie: documenten die eenmaal zijn opgenomen blijven in beginsel in de <a href="/wiki/Collectie" title="Collectie">collectie</a> behouden.</dd></dl> <dl><dt>Wetenschappelijke gemeenschap</dt> <dd>Met de <a href="/wiki/Wetenschappelijke_gemeenschap" title="Wetenschappelijke gemeenschap">wetenschappelijke gemeenschap</a> worden alle onderzoekers op de wereld en hun onderling wisselwerking bedoeld. Deze gemeenschap is onder te verdelen in vakgebieden. Met de wetenschappelijke methode streeft men naar objectiviteit. Ook <i><a href="/wiki/Collegiale_toetsing" class="mw-redirect" title="Collegiale toetsing">peer review</a></i> tijdens <a href="/wiki/Debat" title="Debat">debatten</a>, conferenties, congressen, <a href="/wiki/Symposium_(wetenschap)" title="Symposium (wetenschap)">symposia</a> en bij <a href="/wiki/Wetenschappelijke_publicatie" class="mw-redirect" title="Wetenschappelijke publicatie">publicaties</a> in wetenschappelijke tijdschriften helpen daarbij.</dd></dl> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Trippenhuis.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Trippenhuis.jpg/260px-Trippenhuis.jpg" decoding="async" width="260" height="322" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Trippenhuis.jpg/390px-Trippenhuis.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Trippenhuis.jpg 2x" data-file-width="400" data-file-height="496" /></a><figcaption>Het <a href="/wiki/Koninklijke_Nederlandse_Akademie_van_Wetenschappen" title="Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen">KNAW</a> in het <a href="/wiki/Trippenhuis" title="Trippenhuis">Trippenhuis</a> in Amsterdam, sinds 1877.</figcaption></figure> <dl><dt>Wetenschappelijk genootschap</dt> <dd>Een <a href="/wiki/Wetenschappelijk_genootschap" title="Wetenschappelijk genootschap">wetenschappelijk genootschap</a> is een organisatie om een wetenschappelijk vakgebied te bevorderen en soms ook om de kennis erover te verspreiden en te populariseren. Lidmaatschap van dergelijke genootschappen kan open staan voor iedereen, maar meestal is een bepaalde <a href="/wiki/Academische_graad" title="Academische graad">academische graad</a> nodig of worden nieuwe leden uitgenodigd om lid te worden na een interne verkiezing. Dit laatste is vooral het geval met de oudste wetenschappelijke genootschappen: lidmaatschap wordt dan als een eer gezien die slechts befaamde geleerden ten deel valt.</dd></dl> <dl><dt>Wetenschappelijke literatuur</dt> <dd>De <a href="/wiki/Wetenschappelijke_literatuur" title="Wetenschappelijke literatuur">wetenschappelijke literatuur</a> is het geheel van serieuze publicaties die over <a href="/wiki/Empirisch_resultaat" title="Empirisch resultaat">empirisch</a> en <a href="/wiki/Theoretisch" class="mw-redirect" title="Theoretisch">theoretisch</a> werk in de wetenschap rapporteren, in zowel alfa-, beta- als gammawetenschappen. Vaak wordt er kortweg gesproken over de literatuur.</dd></dl> <dl><dt>Wetenschappelijke symposia</dt> <dd>Een wetenschappelijk congres, conferentie of <a href="/wiki/Symposium_(wetenschap)" title="Symposium (wetenschap)">symposium</a> is een bijeenkomst voor onderzoekers en belangstellenden om hun werk te tonen en te bespreken. Samen met wetenschappelijke tijdschriften dienen symposia om ideeën en andere informatie uit te wisselen.</dd></dl> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Academie.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/Academie.jpg/260px-Academie.jpg" decoding="async" width="260" height="173" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/Academie.jpg/390px-Academie.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/Academie.jpg/520px-Academie.jpg 2x" data-file-width="3008" data-file-height="2000" /></a><figcaption><a href="/wiki/Academi%C3%ABnpaleis" title="Academiënpaleis">Paleis der Academiën</a>, in Brussel</figcaption></figure> <dl><dt>Wetenschappelijk tijdschrift</dt> <dd>Een <a href="/wiki/Wetenschappelijk_tijdschrift" title="Wetenschappelijk tijdschrift">wetenschappelijk tijdschrift</a> is een <a href="/wiki/Tijdschrift" title="Tijdschrift">tijdschrift</a> waarin wetenschappers hun bevindingen uitgeven. Na <i><a href="/wiki/Peer_review" class="mw-redirect" title="Peer review">peer review</a></i>, beoordeling door vakgenoten, besluit de <a href="/wiki/Redactie" class="mw-redirect" title="Redactie">redactie</a> tot plaatsing of weigering van het ingezonden artikel.</dd></dl> <dl><dt>Wetenschapper</dt> <dd>Een onderzoeker, wetenschapper of geleerde is iemand die veelal hoger onderwijs heeft genoten aan een universiteit of hogeschool. Door onderzoek of onderwijs draagt de onderzoeker bij aan de ontwikkeling en verspreiding van nieuwe kennis of de toepassing ervan. Onderzoekers presenteren hun nieuwe inzichten vaak eerst aan vakgenoten via openbare lezingen, discussies en publicaties, maar ook zonder openbare publicatie aan hun opdrachtgevers zoals de industrie.</dd></dl> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Zie_ook">Zie ook</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wetenschap&veaction=edit&section=29" title="Bewerk dit kopje: Zie ook" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wetenschap&action=edit&section=29" title="De broncode bewerken van de sectie: Zie ook"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Kennis" title="Kennis">Kennis</a></li> <li><a href="/wiki/Protowetenschap" title="Protowetenschap">Protowetenschap</a></li> <li><a href="/wiki/Pseudowetenschap" title="Pseudowetenschap">Pseudowetenschap</a></li> <li><a href="/wiki/Universiteit" title="Universiteit">Universiteit</a></li> <li><a href="/wiki/Vakwetenschap" title="Vakwetenschap">Vakwetenschap</a></li> <li><a href="/wiki/Wetenschapsmuseum" title="Wetenschapsmuseum">Wetenschapsmuseum</a></li> <li><a href="/wiki/Wetenschapscommunicatie" title="Wetenschapscommunicatie">Wetenschapscommunicatie</a></li></ul> <div class="toccolours appendix" role="presentation" style="font-size:90%; margin:1em 0 -0.5em; clear:both;"> <div><div style="margin-top:-16px"></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Noten">Noten</h2></div> <div class="reflist" style="list-style-type: lower-alpha;"><div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text">Bij die rationele verklaring hoort, dat wetenschap bovennatuurlijke verklaringen verwerpt. Wel kunnen beweringen over mogelijk bovennatuurlijke verschijnselen wetenschappelijk onderzocht worden.<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text">Zie het marxisme in de biologie van <a href="/wiki/Trofim_Lysenko" title="Trofim Lysenko">Trofim Lysenko</a>.</span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text">Bijvoorbeeld het antisemitisme in de natuurkunde van de <i>Deutsche Physik</i> / <i>Arische Physik</i> van <a href="/w/index.php?title=Philippe_Lenard&action=edit&redlink=1" class="new" title="Philippe Lenard (de pagina bestaat niet)">Philippe Lenard</a> en <a href="/wiki/Johannes_Stark" title="Johannes Stark">Johannes Stark</a>, tegen de theorieën van <a href="/wiki/Albert_Einstein" title="Albert Einstein">Albert Einstein</a>.</span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text">In Nederland onder meer <a href="/wiki/Diederik_Stapel" title="Diederik Stapel">Diederik Stapel</a></span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Literatuur">Literatuur</h2></div> <div class="reflist" style="list-style-type: decimal;"><div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text">Betekenis 3. (in meer abstracte zin) het systematisch geordende geheel van het weten en van de regels waarmee verdere kennis verkregen kan worden. Betekenis 4. (<a href="/wiki/Metonymie" title="Metonymie">meton.</a>) de beoefenaars der wetenschappen: <i>de wetenschap staat daar nog machteloos tegenover</i> <span style="font-variant:small-caps;"><a href="/w/index.php?title=Cornelis_Kruyskamp&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cornelis Kruyskamp (de pagina bestaat niet)">Kruyskamp, C.</a></span> (red.) (1970): 'Wetenschap' in <i><a href="/wiki/Van_Dale_Groot_woordenboek_van_de_Nederlandse_taal" title="Van Dale Groot woordenboek van de Nederlandse taal">Van Dale Groot woordenboek der Nederlandse taal</a></i>, Nijhoff</span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text">Coster, Edwin, red.: <i>Wat is wetenschap? Een filosofische inleiding voor levenswetenschappers en medici</i>, VU Uitgeverij Amsterdam, tweede herziene druk 2011</span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text">Verberk, F.A.E.: <i>Wat is wetenschap? Een inleiding in de wetenschapstheorie</i>, H. Nelissen Baarn, 1992</span> </li> <li id="cite_note-ALS_78-4"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-ALS_78_4-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-ALS_78_4-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><span style="font-variant:small-caps;"><a href="/wiki/Arnout_Lodewijk_van_Schelven" title="Arnout Lodewijk van Schelven">Schelven, A.L. van </a></span> (1978): 'Ontwikkelingen in wetenschap en techniek' in <span style="font-variant:small-caps;"><a href="/w/index.php?title=Leo_Rademaker&action=edit&redlink=1" class="new" title="Leo Rademaker (de pagina bestaat niet)">Rademaker, L.</a></span> (red.) <i>Sociale problemen</i>, Het Spectrum</span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text">Beweringen over bovennatuurlijke verschijnselen kunnen wel wetenschappelijk onderzocht worden zoals de onderzoeksvraag of bidden tot de christelijke God voor zieke patiënten in het ziekenhuis helpt (<a href="/wiki/Gebedsgenezing" title="Gebedsgenezing">gebedsgenezing</a>), of bidden bij <a href="/wiki/In-vitrofertilisatie" title="In-vitrofertilisatie">in-vitrofertilisatie</a>. Het antwoord was vooralsnog negatief. Citaten van <span style="font-variant:small-caps;"><a href="/w/index.php?title=Bruce_Flamm&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bruce Flamm (de pagina bestaat niet)">Flamm, B.L.</a></span> (2002): <a rel="nofollow" class="external text" href="http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.190.8100&rep=rep1&type=pdf">'Faith healing by prayer'</a> in <i>Scientific Review of Alternative Medicine</i>, Volume 6, No. 1, p. 47-50, <span style="font-variant:small-caps;"><a href="/w/index.php?title=Bruce_Flamm&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bruce Flamm (de pagina bestaat niet)">Flamm, B.L.</a></span> (2004): 'Faith Healing Confronts Modern Medicine' in <i>Scientific Review of Alternative Medicine</i>, Volume 8, No. 1, p. 9-14, <span style="font-variant:small-caps;"><a href="/w/index.php?title=Bruce_Flamm&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bruce Flamm (de pagina bestaat niet)">Flamm, B.L.</a></span> (2004): 'The Columbia 'Miracle' study: flawed and fraud' in <i>Skeptical Inquirer</i>, Volume 28, No. 5, p. 25-31 in <span style="font-variant:small-caps;"><a href="/wiki/Victor_Stenger" title="Victor Stenger">Stenger, V.J.</a></span> (2007): <i>God. The failed hypothesis</i>, Prometheus Books</span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="font-variant:small-caps;"><a href="/w/index.php?title=John_M._Ziman&action=edit&redlink=1" class="new" title="John M. Ziman (de pagina bestaat niet)">Ziman, J.M.</a></span> (1987): <i>An Introduction to Science Studies. The Philosophical and Social Aspects of Science and Technology</i>, Cambridge University Press</span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="font-variant:small-caps;"><a href="/w/index.php?title=Sergio_Sismondo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sergio Sismondo (de pagina bestaat niet)">Sismondo, S.</a></span> (2009): <i>An Introduction to Science and Technology Studies</i>, Wiley-Blackwell</span> </li> <li id="cite_note-DCL_95-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-DCL_95_12-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="font-variant:small-caps;"><a href="/wiki/David_C._Lindberg" title="David C. Lindberg">Lindberg , D.C.</a></span> (1995): <i>Pioniers van de westerse wetenschap</i>, Boom, p. 15-16</span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="font-variant:small-caps;"><a href="/w/index.php?title=Ad_Bergsma&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ad Bergsma (de pagina bestaat niet)">Bergsma, A.</a></span>; <span style="font-variant:small-caps;"><a href="/w/index.php?title=Korina_van_Petersen&action=edit&redlink=1" class="new" title="Korina van Petersen (de pagina bestaat niet)">Petersen, K. van</a></span> (2004): <i>Psychologie van A tot Z</i>, Het Spectrum</span> </li> <li id="cite_note-KK_77-14"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-KK_77_14-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-KK_77_14-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><span style="font-variant:small-caps;"><a href="/wiki/Karel_Kuypers" title="Karel Kuypers">Kuypers, K.</a></span> (1977): 'Wetenschapsleer' in <i>Encyclopedie van de filosofie</i>, Elsevier, p. 718-719</span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="font-variant:small-caps;"><a href="/w/index.php?title=Antonie_Vos&action=edit&redlink=1" class="new" title="Antonie Vos (de pagina bestaat niet)">Vos, A.</a></span> (2001): 'Scholasticism and Reformation' in <span style="font-variant:small-caps;"><a href="/w/index.php?title=Willem_van_Asselt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Willem van Asselt (de pagina bestaat niet)">Asselt, W.J. van</a></span>; <span style="font-variant:small-caps;"><a href="/w/index.php?title=Eef_Dekker&action=edit&redlink=1" class="new" title="Eef Dekker (de pagina bestaat niet)">Dekker, E.</a></span> <i>Reformation and Scholasticism. An Ecumenical Enterprise</i>, Baker Academic</span> </li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-16">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="font-variant:small-caps;"><a href="/wiki/Eduard_Jan_Dijksterhuis" title="Eduard Jan Dijksterhuis">Dijksterhuis, E.J.</a></span> (1950): <i>De mechanisering van het wereldbeeld</i>, Meulenhoff</span> </li> <li id="cite_note-EWB_59-17"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-EWB_59_17-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-EWB_59_17-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><span style="font-variant:small-caps;"><a href="/wiki/Evert_Willem_Beth" title="Evert Willem Beth">Beth, E.W.</a></span> (1959): <i>Wetenschap en classificatie</i>, Nider, p. 3</span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="font-variant:small-caps;"><a href="/wiki/Brian_Vickery" title="Brian Vickery">Vickery, B.C.</a></span> (1958): <i>Classification and Indexing in Science</i>, Butterworths, p. 147</span> </li> <li id="cite_note-JJP_50-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-JJP_50_19-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="font-variant:small-caps;"><a href="/wiki/Johannes_Jacobus_Poortman" title="Johannes Jacobus Poortman">Poortman, J.J.</a></span> (1950): 'Wetenschap-wetenschapstheorie' in <span style="font-variant:small-caps;"><a href="/wiki/Willem_Banning" title="Willem Banning">Banning, W.</a></span> (red) <i>Encyclopaedisch Handboek van het moderne denken</i>, Van Loghum Slaterus, p. 812-3</span> </li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-20">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="font-variant:small-caps;"><a href="/wiki/Adriaan_de_Groot" title="Adriaan de Groot">Groot, A.D. de</a></span>; <span style="font-variant:small-caps;">Visser, H.</span> (2003): <i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.knaw.nl/shared/resources/actueel/publicaties/pdf/20031056.pdf">Het forumwaarmerk van de wetenschap. Argumenten voor een nieuwe traditie</a></i>, Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen, p. 2</span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-21">↑</a></span> <span class="reference-text">Karl Popper</span> </li> <li id="cite_note-22"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-22">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="font-variant:small-caps;"><a href="/wiki/Jan_van_Eijck" class="mw-redirect" title="Jan van Eijck">Eijck, J. van</a></span> (1982): <i>Filosofie een inleiding</i>, Boom, p. 94</span> </li> <li id="cite_note-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-23">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="font-variant:small-caps;"><a href="/w/index.php?title=Peter_Kunzmann&action=edit&redlink=1" class="new" title="Peter Kunzmann (de pagina bestaat niet)">Kunzmann, P.</a></span> (1996): <i>Sesam Atlas van de filosofie</i>, Sesam, p. 36</span> </li> <li id="cite_note-24"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-24">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="font-variant:small-caps;"><a href="/wiki/Thomas_Kuhn" title="Thomas Kuhn">Kuhn, T.S.</a></span> (1962): <i>The Structure of Scientific Revolutions</i>, University of Chicago Press</span> </li> <li id="cite_note-25"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-25">↑</a></span> <span class="reference-text">Nederlands Observatorium van Wetenschap en Technologie, <i>Wetenschaps- en Technologie-Indicatoren 1998</i></span> </li> <li id="cite_note-26"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-26">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="font-variant:small-caps;"><a href="/wiki/Johan_van_Benthem" title="Johan van Benthem">Benthem, J.F.A.K. van</a></span> (2003): <i>Logica Voor Informatica</i>, Pearson, p. 3</span> </li> <li id="cite_note-EWB_44-27"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-EWB_44_27-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-EWB_44_27-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><span style="font-variant:small-caps;"><a href="/wiki/Evert_Willem_Beth" title="Evert Willem Beth">Beth, E.W.</a></span> (1944): <i>Geschiedenis van de logica</i>, Service, p. 7</span> </li> <li id="cite_note-28"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-28">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="font-variant:small-caps;"><a href="/wiki/Jan_Jonker" title="Jan Jonker">Jonker, J.</a></span>; <span style="font-variant:small-caps;">Bartjan Pennink, Pennink, B.J.W.</span> (2000): <i>De kern van methodologie. Een inleiding</i>, Van Gorcum, p. 17-18</span> </li> <li id="cite_note-HK_87-29"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-HK_87_29-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-HK_87_29-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><span style="font-variant:small-caps;"><a href="/wiki/Herman_Koningsveld" title="Herman Koningsveld">Koningsveld, H.</a></span> (1987): <i>Het verschijnsel wetenschap. Een inleiding tot de wetenschapsfilosofie</i>, Boom, p. 9-13</span> </li> <li id="cite_note-30"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-30">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="font-variant:small-caps;"><a href="/w/index.php?title=Leon_Horsten&action=edit&redlink=1" class="new" title="Leon Horsten (de pagina bestaat niet)">Horsten, L.</a></span> (2007): <i>Wetenschapsfilosofie</i>, Van Gorcum, p. 148</span> </li> <li id="cite_note-31"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-31">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="font-variant:small-caps;"><a href="/w/index.php?title=Greetje_Desnerck&action=edit&redlink=1" class="new" title="Greetje Desnerck (de pagina bestaat niet)">Desnerck, G.</a></span> e.a. (2005): <i>Praktisch basisboek sociologie. De sociologische verbeelding: visie en vizier</i>, De Boeck, p. 52</span> </li> <li id="cite_note-32"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-32">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="font-variant:small-caps;"><a href="/wiki/Jo_Segers" title="Jo Segers">Segers, J.H.G.</a></span> (1999): <i>Methoden voor de maatschappijwetenschappen</i>, Van Gorcum, p. 440</span> </li> </ol></div></div> </div> <div class="interProject wiktionary mw-list-item" style="display:none;"><a href="https://nl.wiktionary.org/wiki/wetenschap" class="extiw" title="wikt:wetenschap">WikiWoordenboek</a></div> <div class="interProjectTemplate interProject-groot toccolours" style="display:flex; gap:1em; align-items:center; clear:both; margin:1em 0 -0.5em 0;"> <div style="min-width:max-content;"><span class="noviewer noresize" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Wiktionary-logo.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Wiktionary-logo.svg/25px-Wiktionary-logo.svg.png" decoding="async" width="25" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Wiktionary-logo.svg/38px-Wiktionary-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Wiktionary-logo.svg/50px-Wiktionary-logo.svg.png 2x" data-file-width="370" data-file-height="350" /></a></span></div> <div>Zoek <i><b><a href="https://nl.wiktionary.org/wiki/wetenschap" class="extiw" title="wikt:wetenschap">wetenschap</a></b></i> op in het <a href="/wiki/Wiktionary" title="Wiktionary">WikiWoordenboek</a>.</div> </div> <div class="interProject wikiquote mw-list-item" style="display:none;"><a href="https://nl.wikiquote.org/wiki/Wetenschap" class="extiw" title="q:Wetenschap">Wikiquote</a></div> <div class="interProjectTemplate interProject-groot toccolours" style="display:flex; gap:1em; align-items:center; clear:both; margin:1em 0 -0.5em 0;"> <div style="min-width:max-content;"><span class="noviewer noresize" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Wikiquote-logo.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/25px-Wikiquote-logo.svg.png" decoding="async" width="25" height="30" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/38px-Wikiquote-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/50px-Wikiquote-logo.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="355" /></a></span></div> <div><a href="/wiki/Wikiquote" title="Wikiquote">Wikiquote</a> heeft een of meer citaten van of over <i><b><a href="https://nl.wikiquote.org/wiki/Wetenschap" class="extiw" title="q:Wetenschap">Wetenschap</a></b></i>.</div> </div> <div class="interProject commons mw-list-item" style="display:none;"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Science#mw-subcategories" class="extiw" title="commons:Category:Science">Mediabestanden</a></div> <div class="interProjectTemplate interProject-groot toccolours" style="display:flex; gap:1em; align-items:center; clear:both; margin:1em 0 -0.5em 0;"> <div style="min-width:max-content;"><span class="noviewer noresize" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Commons-logo.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/25px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="25" height="34" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/38px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/50px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span></div> <div>Zie de categorie <i><b><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Science#mw-subcategories" class="extiw" title="commons:Category:Science">Science</a></b></i> van <a href="/wiki/Wikimedia_Commons" title="Wikimedia Commons">Wikimedia Commons</a> voor mediabestanden over dit onderwerp.</div> </div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67837862">.mw-parser-output .navigatie{position:relative;clear:both;overflow:auto;margin:1em auto -0.5em;padding:2px;background-color:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);text-align:center;font-size:87%}.mw-parser-output .navigatie-bewerken{margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-bewerken .mw-ui-icon::before{background-size:0.9em}.mw-parser-output .navigatie-afb-links,.mw-parser-output .navigatie-afb-rechts{position:absolute}.mw-parser-output .navigatie-afb-rechts{right:2px}.mw-parser-output .navigatie-afb-groot{float:right;padding-left:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-titel{background-color:#ddeef8;padding:2px 5.5em;font-weight:bold}.mw-parser-output .navigatie-inhoud{padding:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-inhoud p:first-child{margin:0}.mw-parser-output .navigatie div[style*="background-color"],.mw-parser-output .navigatie div[style*="background"]{color:inherit}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navigatie-titel{background-color:var(--background-color-interactive,#eaecf0)!important}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navigatie-titel{background-color:var(--background-color-interactive,#eaecf0)!important}}</style> <div class="navigatie" role="navigation" aria-labelledby="Wetenschapsgeschiedenis"> <div class="navigatie-afb-links noviewer"><div class="navigatie-bewerken show-autoconfirmed nomobile"><span class="nowrap skin-invert-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Sjabloon:Navigatie_wetenschapsgeschiedenis" title="Sjabloon:Navigatie wetenschapsgeschiedenis"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span> · <span class="ui-state-disabled" typeof="mw:File"><span title="Overleg sjabloon (de pagina bestaat niet)"><img alt="Overleg sjabloon (de pagina bestaat niet)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></span></span> · <span typeof="mw:File"><a href="//nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Sjabloon:Navigatie_wetenschapsgeschiedenis&action=edit" title="Sjabloon bewerken"><img alt="Sjabloon bewerken" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></span></div></div> <div id="Wetenschapsgeschiedenis" class="navigatie-titel"><a href="/wiki/Wetenschapsgeschiedenis" title="Wetenschapsgeschiedenis">Wetenschapsgeschiedenis</a></div> <div class="navigatie-inhoud"> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67785531">.mw-parser-output .navigatie-tabel{margin:0 auto 0 auto;text-align:left}.mw-parser-output .navigatie-tabel .links{text-align:right}.mw-parser-output .navigatie-tabel .rechts{padding-left:0.5em}@media screen and (max-width:640px){.mw-parser-output .navigatie-tabel tr{display:grid;grid-template-columns:1fr;width:100%;margin-bottom:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-tabel tr:last-of-type{margin-bottom:0}.mw-parser-output .navigatie-tabel .links{text-align:unset}.mw-parser-output .navigatie-tabel .rechts{padding:unset}}</style><table class="navigatie-tabel vatop" cellpadding="0" cellspacing="0" style=""><tbody><tr><td class="links" style=""><b>Achtergrond:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Theorie_en_sociologie_van_de_wetenschapsgeschiedenis" title="Theorie en sociologie van de wetenschapsgeschiedenis">Theorie/sociologie</a> · <a href="/wiki/Wetenschapsgeschiedschrijving" title="Wetenschapsgeschiedschrijving">Geschiedschrijving</a> · <a class="mw-selflink selflink">Wetenschap</a> · <a href="/wiki/Wetenschapsgeschiedenis" title="Wetenschapsgeschiedenis">Wetenschapsgeschiedenis</a></td></tr><tr><td class="links"><b>Per tijdvak:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Wetenschap_in_vroege_culturen" title="Wetenschap in vroege culturen">Vroege culturen</a> · <a href="/wiki/Wetenschap_in_de_Klassieke_oudheid" title="Wetenschap in de Klassieke oudheid">De Klassieke Oudheid</a> · <a href="/wiki/Wetenschap_in_de_middeleeuwen" title="Wetenschap in de middeleeuwen">De middeleeuwen</a> · <a href="/wiki/Wetenschap_in_de_middeleeuwse_islamitische_wereld" title="Wetenschap in de middeleeuwse islamitische wereld">Middeleeuwse islamitische wereld</a> · <a href="/wiki/Wetenschap_in_de_renaissance" title="Wetenschap in de renaissance">De renaissance</a> · <a href="/wiki/Wetenschappelijke_revolutie" title="Wetenschappelijke revolutie">Wetenschappelijke revolutie</a></td></tr><tr><td class="links"><span class="nowrap"><b>Wetenschap naar jaar:</b></span></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Wetenschap_in_1933" title="Wetenschap in 1933">1933</a> · <a href="/wiki/Wetenschap_in_1934" title="Wetenschap in 1934">1934</a> · <a href="/wiki/Wetenschap_in_1935" title="Wetenschap in 1935">1935</a> · <a href="/wiki/Wetenschap_in_1936" title="Wetenschap in 1936">1936</a></td></tr><tr><td class="links"><span class="nowrap"><b>Exacte wetenschappen:</b></span></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Geschiedenis_van_de_aardrijkskunde" title="Geschiedenis van de aardrijkskunde">Aardrijkskunde</a> · <a href="/wiki/Geschiedenis_van_de_astronomie" title="Geschiedenis van de astronomie">Astronomie</a> · <a href="/wiki/Geschiedenis_van_de_biologie" title="Geschiedenis van de biologie">Biologie</a> · <a href="/wiki/Geschiedenis_van_de_geneeskunde" title="Geschiedenis van de geneeskunde">Geneeskunde</a> · <a href="/wiki/Geschiedenis_van_de_logica" title="Geschiedenis van de logica">Logica</a> · <a href="/wiki/Geschiedenis_van_de_natuurkunde" title="Geschiedenis van de natuurkunde">Natuurkunde</a> · <a href="/wiki/Geschiedenis_van_de_scheikunde" title="Geschiedenis van de scheikunde">Scheikunde</a> · <a href="/wiki/Geschiedenis_van_de_virologie" title="Geschiedenis van de virologie">Virologie</a> · <a href="/wiki/Geschiedenis_van_de_wiskunde" title="Geschiedenis van de wiskunde">Wiskunde</a></td></tr><tr><td class="links"><span class="nowrap"><b>Sociale wetenschappen:</b></span></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Geschiedenis_van_de_bestuurskunde" title="Geschiedenis van de bestuurskunde">Bestuurskunde</a> · <a href="/wiki/Geschiedenis_van_het_economisch_denken" title="Geschiedenis van het economisch denken">Economie</a> · <a href="/wiki/Geschiedenis_van_de_geschiedschrijving" class="mw-redirect" title="Geschiedenis van de geschiedschrijving">Geschiedenis</a> · <a href="/wiki/Geschiedenis_van_de_politicologie" title="Geschiedenis van de politicologie">Politicologie</a> · <a href="/wiki/Tijdlijn_psychologie" title="Tijdlijn psychologie">Psychologie</a> · <a href="/wiki/Geschiedenis_van_de_sociologie" title="Geschiedenis van de sociologie">Sociologie</a></td></tr><tr><td class="links"><b>Technologie:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Geschiedenis_van_de_technologie" title="Geschiedenis van de technologie">Technologie</a> · <a href="/wiki/Geschiedenis_van_de_computer" title="Geschiedenis van de computer">Computer</a> · <a href="/wiki/Geschiedenis_van_de_landbouwkunde" title="Geschiedenis van de landbouwkunde">Landbouwkunde</a> · <a href="/wiki/Tijdbalk_van_de_materiaaltechnologie" title="Tijdbalk van de materiaaltechnologie">Materiaalkunde</a> · <a href="/wiki/Maritieme_geschiedenis" title="Maritieme geschiedenis">Scheepvaart</a></td></tr><tr><td class="links"><b>Navigatiepagina's:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Portaal:Wetenschapsgeschiedenis" title="Portaal:Wetenschapsgeschiedenis">Portaal</a> · <a href="/wiki/Categorie:Wetenschapsgeschiedenis" title="Categorie:Wetenschapsgeschiedenis">Categorieën</a></td></tr></tbody></table> </div></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Overgenomen van "<a dir="ltr" href="https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wetenschap&oldid=68248009">https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wetenschap&oldid=68248009</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Categorie:Alles" title="Categorie:Alles">Categorie</a>: <ul><li><a href="/wiki/Categorie:Wetenschap" title="Categorie:Wetenschap">Wetenschap</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Verborgen categorieën: <ul><li><a href="/wiki/Categorie:Wikipedia:Artikel_mist_referentie_sinds_januari_2017" title="Categorie:Wikipedia:Artikel mist referentie sinds januari 2017">Wikipedia:Artikel mist referentie sinds januari 2017</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Wikipedia:Alle_artikelen_die_een_referentie_missen" title="Categorie:Wikipedia:Alle artikelen die een referentie missen">Wikipedia:Alle artikelen die een referentie missen</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 14 okt 2024 om 15:43.</li> <li id="footer-info-copyright">De tekst is beschikbaar onder de licentie <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl">Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen</a>, er kunnen aanvullende voorwaarden van toepassing zijn. Zie de <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/nl">gebruiksvoorwaarden</a> voor meer informatie.<br /> Wikipedia® is een geregistreerd handelsmerk van de <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, een organisatie zonder winstoogmerk.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Privacybeleid</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia">Over Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Algemeen_voorbehoud">Disclaimers</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Gedragscode</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Ontwikkelaars</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/nl.wikipedia.org">Statistieken</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookieverklaring</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//nl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Wetenschap&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mobiele weergave</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-nd6xd","wgBackendResponseTime":185,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.251","walltime":"0.365","ppvisitednodes":{"value":2496,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":27560,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":12973,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":17,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":1,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":19113,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 179.732 1 -total"," 34.15% 61.386 1 Sjabloon:Appendix"," 32.08% 57.658 2 Sjabloon:Bevat"," 20.75% 37.300 1 Sjabloon:Commonscat"," 20.67% 37.147 3 Sjabloon:Zusterproject_box"," 18.96% 34.070 1 Sjabloon:Navigatie_wetenschapsgeschiedenis"," 17.80% 31.999 2 Sjabloon:References"," 17.18% 30.870 1 Sjabloon:Navigatie"," 7.58% 13.626 1 Sjabloon:Navigatie/Tabel"," 4.67% 8.391 34 Sjabloon:Aut"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.010","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":955806,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-77cffc86c8-bzwvt","timestamp":"20241112173128","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Wetenschap","url":"https:\/\/nl.wikipedia.org\/wiki\/Wetenschap","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q336","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q336","author":{"@type":"Organization","name":"Bijdragers aan Wikimedia-projecten"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2002-01-09T22:37:49Z","dateModified":"2024-10-14T14:43:05Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/c\/ca\/1911_Solvay_conference.jpg","headline":"het geheel van kennis en de manieren om die te verwerven"}</script> </body> </html>