CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html lang="fr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <meta name="viewport" content="width=device-width, initial-scale=1.0"> <meta http-equiv="X-UA-Compatible" content="ie=edge"> <title></title> <meta name='robots' content='max-image-preview:large' /> <style>img:is([sizes="auto" i], [sizes^="auto," i]) { contain-intrinsic-size: 3000px 1500px }</style> <link rel='dns-prefetch' href='//stackpath.bootstrapcdn.com' /> <script type="text/javascript"> /* <![CDATA[ */ window._wpemojiSettings = {"baseUrl":"https:\/\/s.w.org\/images\/core\/emoji\/15.0.3\/72x72\/","ext":".png","svgUrl":"https:\/\/s.w.org\/images\/core\/emoji\/15.0.3\/svg\/","svgExt":".svg","source":{"concatemoji":"https:\/\/www.imj-prg.fr\/hsm\/wp-includes\/js\/wp-emoji-release.min.js?ver=6.7.2"}}; /*! This file is auto-generated */ !function(i,n){var o,s,e;function c(e){try{var t={supportTests:e,timestamp:(new Date).valueOf()};sessionStorage.setItem(o,JSON.stringify(t))}catch(e){}}function p(e,t,n){e.clearRect(0,0,e.canvas.width,e.canvas.height),e.fillText(t,0,0);var t=new Uint32Array(e.getImageData(0,0,e.canvas.width,e.canvas.height).data),r=(e.clearRect(0,0,e.canvas.width,e.canvas.height),e.fillText(n,0,0),new Uint32Array(e.getImageData(0,0,e.canvas.width,e.canvas.height).data));return t.every(function(e,t){return e===r[t]})}function u(e,t,n){switch(t){case"flag":return n(e,"\ud83c\udff3\ufe0f\u200d\u26a7\ufe0f","\ud83c\udff3\ufe0f\u200b\u26a7\ufe0f")?!1:!n(e,"\ud83c\uddfa\ud83c\uddf3","\ud83c\uddfa\u200b\ud83c\uddf3")&&!n(e,"\ud83c\udff4\udb40\udc67\udb40\udc62\udb40\udc65\udb40\udc6e\udb40\udc67\udb40\udc7f","\ud83c\udff4\u200b\udb40\udc67\u200b\udb40\udc62\u200b\udb40\udc65\u200b\udb40\udc6e\u200b\udb40\udc67\u200b\udb40\udc7f");case"emoji":return!n(e,"\ud83d\udc26\u200d\u2b1b","\ud83d\udc26\u200b\u2b1b")}return!1}function f(e,t,n){var r="undefined"!=typeof WorkerGlobalScope&&self instanceof WorkerGlobalScope?new OffscreenCanvas(300,150):i.createElement("canvas"),a=r.getContext("2d",{willReadFrequently:!0}),o=(a.textBaseline="top",a.font="600 32px Arial",{});return e.forEach(function(e){o[e]=t(a,e,n)}),o}function t(e){var t=i.createElement("script");t.src=e,t.defer=!0,i.head.appendChild(t)}"undefined"!=typeof Promise&&(o="wpEmojiSettingsSupports",s=["flag","emoji"],n.supports={everything:!0,everythingExceptFlag:!0},e=new Promise(function(e){i.addEventListener("DOMContentLoaded",e,{once:!0})}),new Promise(function(t){var n=function(){try{var e=JSON.parse(sessionStorage.getItem(o));if("object"==typeof e&&"number"==typeof e.timestamp&&(new Date).valueOf()<e.timestamp+604800&&"object"==typeof e.supportTests)return e.supportTests}catch(e){}return null}();if(!n){if("undefined"!=typeof Worker&&"undefined"!=typeof OffscreenCanvas&&"undefined"!=typeof URL&&URL.createObjectURL&&"undefined"!=typeof Blob)try{var e="postMessage("+f.toString()+"("+[JSON.stringify(s),u.toString(),p.toString()].join(",")+"));",r=new Blob([e],{type:"text/javascript"}),a=new Worker(URL.createObjectURL(r),{name:"wpTestEmojiSupports"});return void(a.onmessage=function(e){c(n=e.data),a.terminate(),t(n)})}catch(e){}c(n=f(s,u,p))}t(n)}).then(function(e){for(var t in e)n.supports[t]=e[t],n.supports.everything=n.supports.everything&&n.supports[t],"flag"!==t&&(n.supports.everythingExceptFlag=n.supports.everythingExceptFlag&&n.supports[t]);n.supports.everythingExceptFlag=n.supports.everythingExceptFlag&&!n.supports.flag,n.DOMReady=!1,n.readyCallback=function(){n.DOMReady=!0}}).then(function(){return e}).then(function(){var e;n.supports.everything||(n.readyCallback(),(e=n.source||{}).concatemoji?t(e.concatemoji):e.wpemoji&&e.twemoji&&(t(e.twemoji),t(e.wpemoji)))}))}((window,document),window._wpemojiSettings); /* ]]> */ </script> <style id='wp-emoji-styles-inline-css' type='text/css'> img.wp-smiley, img.emoji { display: inline !important; border: none !important; box-shadow: none !important; height: 1em !important; width: 1em !important; margin: 0 0.07em !important; vertical-align: -0.1em !important; background: none !important; padding: 0 !important; } </style> <link rel='stylesheet' id='wp-block-library-css' href='https://www.imj-prg.fr/hsm/wp-includes/css/dist/block-library/style.min.css?ver=6.7.2' type='text/css' media='all' /> <style id='classic-theme-styles-inline-css' type='text/css'> /*! This file is auto-generated */ .wp-block-button__link{color:#fff;background-color:#32373c;border-radius:9999px;box-shadow:none;text-decoration:none;padding:calc(.667em + 2px) calc(1.333em + 2px);font-size:1.125em}.wp-block-file__button{background:#32373c;color:#fff;text-decoration:none} </style> <style id='global-styles-inline-css' type='text/css'> :root{--wp--preset--aspect-ratio--square: 1;--wp--preset--aspect-ratio--4-3: 4/3;--wp--preset--aspect-ratio--3-4: 3/4;--wp--preset--aspect-ratio--3-2: 3/2;--wp--preset--aspect-ratio--2-3: 2/3;--wp--preset--aspect-ratio--16-9: 16/9;--wp--preset--aspect-ratio--9-16: 9/16;--wp--preset--color--black: #000000;--wp--preset--color--cyan-bluish-gray: #abb8c3;--wp--preset--color--white: #ffffff;--wp--preset--color--pale-pink: #f78da7;--wp--preset--color--vivid-red: #cf2e2e;--wp--preset--color--luminous-vivid-orange: #ff6900;--wp--preset--color--luminous-vivid-amber: #fcb900;--wp--preset--color--light-green-cyan: #7bdcb5;--wp--preset--color--vivid-green-cyan: #00d084;--wp--preset--color--pale-cyan-blue: #8ed1fc;--wp--preset--color--vivid-cyan-blue: #0693e3;--wp--preset--color--vivid-purple: #9b51e0;--wp--preset--gradient--vivid-cyan-blue-to-vivid-purple: linear-gradient(135deg,rgba(6,147,227,1) 0%,rgb(155,81,224) 100%);--wp--preset--gradient--light-green-cyan-to-vivid-green-cyan: linear-gradient(135deg,rgb(122,220,180) 0%,rgb(0,208,130) 100%);--wp--preset--gradient--luminous-vivid-amber-to-luminous-vivid-orange: linear-gradient(135deg,rgba(252,185,0,1) 0%,rgba(255,105,0,1) 100%);--wp--preset--gradient--luminous-vivid-orange-to-vivid-red: linear-gradient(135deg,rgba(255,105,0,1) 0%,rgb(207,46,46) 100%);--wp--preset--gradient--very-light-gray-to-cyan-bluish-gray: linear-gradient(135deg,rgb(238,238,238) 0%,rgb(169,184,195) 100%);--wp--preset--gradient--cool-to-warm-spectrum: linear-gradient(135deg,rgb(74,234,220) 0%,rgb(151,120,209) 20%,rgb(207,42,186) 40%,rgb(238,44,130) 60%,rgb(251,105,98) 80%,rgb(254,248,76) 100%);--wp--preset--gradient--blush-light-purple: linear-gradient(135deg,rgb(255,206,236) 0%,rgb(152,150,240) 100%);--wp--preset--gradient--blush-bordeaux: linear-gradient(135deg,rgb(254,205,165) 0%,rgb(254,45,45) 50%,rgb(107,0,62) 100%);--wp--preset--gradient--luminous-dusk: linear-gradient(135deg,rgb(255,203,112) 0%,rgb(199,81,192) 50%,rgb(65,88,208) 100%);--wp--preset--gradient--pale-ocean: linear-gradient(135deg,rgb(255,245,203) 0%,rgb(182,227,212) 50%,rgb(51,167,181) 100%);--wp--preset--gradient--electric-grass: linear-gradient(135deg,rgb(202,248,128) 0%,rgb(113,206,126) 100%);--wp--preset--gradient--midnight: linear-gradient(135deg,rgb(2,3,129) 0%,rgb(40,116,252) 100%);--wp--preset--font-size--small: 13px;--wp--preset--font-size--medium: 20px;--wp--preset--font-size--large: 36px;--wp--preset--font-size--x-large: 42px;--wp--preset--spacing--20: 0.44rem;--wp--preset--spacing--30: 0.67rem;--wp--preset--spacing--40: 1rem;--wp--preset--spacing--50: 1.5rem;--wp--preset--spacing--60: 2.25rem;--wp--preset--spacing--70: 3.38rem;--wp--preset--spacing--80: 5.06rem;--wp--preset--shadow--natural: 6px 6px 9px rgba(0, 0, 0, 0.2);--wp--preset--shadow--deep: 12px 12px 50px rgba(0, 0, 0, 0.4);--wp--preset--shadow--sharp: 6px 6px 0px rgba(0, 0, 0, 0.2);--wp--preset--shadow--outlined: 6px 6px 0px -3px rgba(255, 255, 255, 1), 6px 6px rgba(0, 0, 0, 1);--wp--preset--shadow--crisp: 6px 6px 0px rgba(0, 0, 0, 1);}:where(.is-layout-flex){gap: 0.5em;}:where(.is-layout-grid){gap: 0.5em;}body .is-layout-flex{display: flex;}.is-layout-flex{flex-wrap: wrap;align-items: center;}.is-layout-flex > :is(*, div){margin: 0;}body .is-layout-grid{display: grid;}.is-layout-grid > :is(*, div){margin: 0;}:where(.wp-block-columns.is-layout-flex){gap: 2em;}:where(.wp-block-columns.is-layout-grid){gap: 2em;}:where(.wp-block-post-template.is-layout-flex){gap: 1.25em;}:where(.wp-block-post-template.is-layout-grid){gap: 1.25em;}.has-black-color{color: var(--wp--preset--color--black) !important;}.has-cyan-bluish-gray-color{color: var(--wp--preset--color--cyan-bluish-gray) !important;}.has-white-color{color: var(--wp--preset--color--white) !important;}.has-pale-pink-color{color: var(--wp--preset--color--pale-pink) !important;}.has-vivid-red-color{color: var(--wp--preset--color--vivid-red) !important;}.has-luminous-vivid-orange-color{color: var(--wp--preset--color--luminous-vivid-orange) !important;}.has-luminous-vivid-amber-color{color: var(--wp--preset--color--luminous-vivid-amber) !important;}.has-light-green-cyan-color{color: var(--wp--preset--color--light-green-cyan) !important;}.has-vivid-green-cyan-color{color: var(--wp--preset--color--vivid-green-cyan) !important;}.has-pale-cyan-blue-color{color: var(--wp--preset--color--pale-cyan-blue) !important;}.has-vivid-cyan-blue-color{color: var(--wp--preset--color--vivid-cyan-blue) !important;}.has-vivid-purple-color{color: var(--wp--preset--color--vivid-purple) !important;}.has-black-background-color{background-color: var(--wp--preset--color--black) !important;}.has-cyan-bluish-gray-background-color{background-color: var(--wp--preset--color--cyan-bluish-gray) !important;}.has-white-background-color{background-color: var(--wp--preset--color--white) !important;}.has-pale-pink-background-color{background-color: var(--wp--preset--color--pale-pink) !important;}.has-vivid-red-background-color{background-color: var(--wp--preset--color--vivid-red) !important;}.has-luminous-vivid-orange-background-color{background-color: var(--wp--preset--color--luminous-vivid-orange) !important;}.has-luminous-vivid-amber-background-color{background-color: var(--wp--preset--color--luminous-vivid-amber) !important;}.has-light-green-cyan-background-color{background-color: var(--wp--preset--color--light-green-cyan) !important;}.has-vivid-green-cyan-background-color{background-color: var(--wp--preset--color--vivid-green-cyan) !important;}.has-pale-cyan-blue-background-color{background-color: var(--wp--preset--color--pale-cyan-blue) !important;}.has-vivid-cyan-blue-background-color{background-color: var(--wp--preset--color--vivid-cyan-blue) !important;}.has-vivid-purple-background-color{background-color: var(--wp--preset--color--vivid-purple) !important;}.has-black-border-color{border-color: var(--wp--preset--color--black) !important;}.has-cyan-bluish-gray-border-color{border-color: var(--wp--preset--color--cyan-bluish-gray) !important;}.has-white-border-color{border-color: var(--wp--preset--color--white) !important;}.has-pale-pink-border-color{border-color: var(--wp--preset--color--pale-pink) !important;}.has-vivid-red-border-color{border-color: var(--wp--preset--color--vivid-red) !important;}.has-luminous-vivid-orange-border-color{border-color: var(--wp--preset--color--luminous-vivid-orange) !important;}.has-luminous-vivid-amber-border-color{border-color: var(--wp--preset--color--luminous-vivid-amber) !important;}.has-light-green-cyan-border-color{border-color: var(--wp--preset--color--light-green-cyan) !important;}.has-vivid-green-cyan-border-color{border-color: var(--wp--preset--color--vivid-green-cyan) !important;}.has-pale-cyan-blue-border-color{border-color: var(--wp--preset--color--pale-cyan-blue) !important;}.has-vivid-cyan-blue-border-color{border-color: var(--wp--preset--color--vivid-cyan-blue) !important;}.has-vivid-purple-border-color{border-color: var(--wp--preset--color--vivid-purple) !important;}.has-vivid-cyan-blue-to-vivid-purple-gradient-background{background: var(--wp--preset--gradient--vivid-cyan-blue-to-vivid-purple) !important;}.has-light-green-cyan-to-vivid-green-cyan-gradient-background{background: var(--wp--preset--gradient--light-green-cyan-to-vivid-green-cyan) !important;}.has-luminous-vivid-amber-to-luminous-vivid-orange-gradient-background{background: var(--wp--preset--gradient--luminous-vivid-amber-to-luminous-vivid-orange) !important;}.has-luminous-vivid-orange-to-vivid-red-gradient-background{background: var(--wp--preset--gradient--luminous-vivid-orange-to-vivid-red) !important;}.has-very-light-gray-to-cyan-bluish-gray-gradient-background{background: var(--wp--preset--gradient--very-light-gray-to-cyan-bluish-gray) !important;}.has-cool-to-warm-spectrum-gradient-background{background: var(--wp--preset--gradient--cool-to-warm-spectrum) !important;}.has-blush-light-purple-gradient-background{background: var(--wp--preset--gradient--blush-light-purple) !important;}.has-blush-bordeaux-gradient-background{background: var(--wp--preset--gradient--blush-bordeaux) !important;}.has-luminous-dusk-gradient-background{background: var(--wp--preset--gradient--luminous-dusk) !important;}.has-pale-ocean-gradient-background{background: var(--wp--preset--gradient--pale-ocean) !important;}.has-electric-grass-gradient-background{background: var(--wp--preset--gradient--electric-grass) !important;}.has-midnight-gradient-background{background: var(--wp--preset--gradient--midnight) !important;}.has-small-font-size{font-size: var(--wp--preset--font-size--small) !important;}.has-medium-font-size{font-size: var(--wp--preset--font-size--medium) !important;}.has-large-font-size{font-size: var(--wp--preset--font-size--large) !important;}.has-x-large-font-size{font-size: var(--wp--preset--font-size--x-large) !important;} :where(.wp-block-post-template.is-layout-flex){gap: 1.25em;}:where(.wp-block-post-template.is-layout-grid){gap: 1.25em;} :where(.wp-block-columns.is-layout-flex){gap: 2em;}:where(.wp-block-columns.is-layout-grid){gap: 2em;} :root :where(.wp-block-pullquote){font-size: 1.5em;line-height: 1.6;} </style> <link rel='stylesheet' id='eeb-css-frontend-css' href='https://www.imj-prg.fr/hsm/wp-content/plugins/email-encoder-bundle/core/includes/assets/css/style.css?ver=240615-133329' type='text/css' media='all' /> <link rel='stylesheet' id='bootstrap-css' href='https://stackpath.bootstrapcdn.com/bootstrap/4.3.1/css/bootstrap.min.css?ver=6.7.2' type='text/css' media='all' /> <link rel='stylesheet' id='style-css' href='https://www.imj-prg.fr/hsm/../wp-content/themes/imjprg-equipe/css/hsm.css?ver=6.7.2' type='text/css' media='all' /> <link rel='stylesheet' id='style-footer-css' href='https://www.imj-prg.fr/hsm/../wp-content/themes/imjprg-equipe/css/footer.css?ver=6.7.2' type='text/css' media='all' /> <script type="text/javascript" src="https://www.imj-prg.fr/hsm/wp-includes/js/jquery/jquery.min.js?ver=3.7.1" id="jquery-core-js"></script> <script type="text/javascript" src="https://www.imj-prg.fr/hsm/wp-includes/js/jquery/jquery-migrate.min.js?ver=3.4.1" id="jquery-migrate-js"></script> <script type="text/javascript" src="https://www.imj-prg.fr/hsm/wp-content/plugins/email-encoder-bundle/core/includes/assets/js/custom.js?ver=240615-133329" id="eeb-js-frontend-js"></script> <link rel="https://api.w.org/" href="https://www.imj-prg.fr/hsm/wp-json/" /><link rel="alternate" title="JSON" type="application/json" href="https://www.imj-prg.fr/hsm/wp-json/wp/v2/pages/4" /><link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" title="RSD" href="https://www.imj-prg.fr/hsm/xmlrpc.php?rsd" /> <meta name="generator" content="WordPress 6.7.2" /> <link rel="canonical" href="https://www.imj-prg.fr/hsm/" /> <link rel='shortlink' href='https://www.imj-prg.fr/hsm/' /> <link rel="alternate" title="oEmbed (JSON)" type="application/json+oembed" href="https://www.imj-prg.fr/hsm/wp-json/oembed/1.0/embed?url=https%3A%2F%2Fwww.imj-prg.fr%2Fhsm%2F" /> <link rel="alternate" title="oEmbed (XML)" type="text/xml+oembed" href="https://www.imj-prg.fr/hsm/wp-json/oembed/1.0/embed?url=https%3A%2F%2Fwww.imj-prg.fr%2Fhsm%2F&#038;format=xml" /> <style type="text/css">.recentcomments a{display:inline !important;padding:0 !important;margin:0 !important;}</style> <!-- MathJax --> <script type="text/x-mathjax-config"> MathJax.Hub.Config({tex2jax: {inlineMath: [['$','$'], ['\\(','\\)']]}}); </script> </head> <body> <!-- Header --> <header class="blog-header py-3"> <div class="row"> <div class=" col-lg-2 "> <a href="https://www.imj-prg.fr"> <img id="logo-header" src="https://www.imj-prg.fr/hsm/wp-content/themes/imjprg-equipe/images/logo-hsm.png" alt="Logo IMJ-PRG" > </a> </div><div class="col-lg-7 lemenu"> <!-- Menu header --> <nav class=" navbar navbar-expand-md navbar-light menu-centre" role="navigation"> <div class="container"> <button class="navbar-toggler" type="button" data-toggle="collapse" data-target="#header-menu" aria-controls="#header-menu" aria-expanded="false" aria-label="Toggle navigation"> <span class="navbar-toggler-icon"></span> </button> </div> </nav> <nav class="navbar navbar-expand-md navbar-light menu-centre" role="navigation"> <div class="container"> <div id="header-menu" class="collapse navbar-collapse"><ul id="menu-principal" class="nav navbar-nav navbar-expand-lg" itemscope itemtype="http://www.schema.org/SiteNavigationElement"><li id="menu-item-73" class="menu-item menu-item-type-custom menu-item-object-custom current-menu-item current_page_item active menu-item-73 nav-item"><a itemprop="url" href="/hsm/" class="nav-link" aria-current="page"><span itemprop="name">Accueil</span></a></li> <li id="menu-item-65" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-65 nav-item"><a itemprop="url" href="https://www.imj-prg.fr/hsm/presentation/" class="nav-link"><span itemprop="name">Présentation</span></a></li> <li id="menu-item-64" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-64 nav-item"><a itemprop="url" href="https://www.imj-prg.fr/hsm/membres/" class="nav-link"><span itemprop="name">Membres</span></a></li> <li id="menu-item-63" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-63 nav-item"><a itemprop="url" href="https://www.imj-prg.fr/hsm/visiteurs-collaborateurs/" class="nav-link"><span itemprop="name">Visiteurs / Collaborateurs</span></a></li> <li id="menu-item-62" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-62 nav-item"><a itemprop="url" href="https://www.imj-prg.fr/hsm/publications/" class="nav-link"><span itemprop="name">Publications</span></a></li> <li id="menu-item-67" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-67 nav-item"><a itemprop="url" href="https://www.imj-prg.fr/hsm/seminaires/" class="nav-link"><span itemprop="name">Séminaires</span></a></li> <li id="menu-item-68" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-68 nav-item"><a itemprop="url" href="https://www.imj-prg.fr/hsm/theses/" class="nav-link"><span itemprop="name">Thèses</span></a></li> <li id="menu-item-69" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-69 nav-item"><a itemprop="url" href="https://www.imj-prg.fr/hsm/liens/" class="nav-link"><span itemprop="name">Liens</span></a></li> </ul></div> </div> </nav> <!-- Fin du menu header --> </div> <div class=" col-lg-3 tutelle "> <a href="http://www.cnrs.fr/fr/page-daccueil"><img style="height:50px;" src="https://www.imj-prg.fr/hsm/wp-content/themes/imjprg-equipe/images/logo-cnrs.jpg" alt="CNRS" ></a> <a href="https://u-paris.fr/" ><img style="height:50px;" src="https://www.imj-prg.fr/hsm/wp-content/themes/imjprg-equipe/images/uparis.png" alt="Paris Diderot" ></a> <a href="http://www.sorbonne-universite.fr/"><img style="height:44px;" src="https://www.imj-prg.fr/hsm/wp-content/themes/imjprg-equipe/images/sorbonne.jpg" alt="Sorbonne Université" ></a> </div> </div> </header> <!-- Fin du header --> <hr id="ligne-header"> <div class="row" id="haut"> <div class="col-sm-10 offset-sm-1" > <p> <div class="wp-block-columns is-layout-flex wp-container-core-columns-is-layout-2 wp-block-columns-is-layout-flex"> <div class="wp-block-column is-layout-flow wp-block-column-is-layout-flow" style="flex-basis:65%"> <div class="wp-block-columns is-layout-flex wp-container-core-columns-is-layout-1 wp-block-columns-is-layout-flex"> <div class="wp-block-column is-layout-flow wp-block-column-is-layout-flow"> <figure class="wp-block-image size-large is-resized"><img decoding="async" width="368" height="96" src="http://dev.imj-prg.fr/hsm/wp-content/uploads/sites/10/2020/12/eleves-droite.jpg" alt="" class="wp-image-10" style="width:368px;height:96px" srcset="https://www.imj-prg.fr/hsm/wp-content/uploads/sites/10/2020/12/eleves-droite.jpg 368w, https://www.imj-prg.fr/hsm/wp-content/uploads/sites/10/2020/12/eleves-droite-300x78.jpg 300w" sizes="(max-width: 368px) 100vw, 368px" /></figure> <figure class="wp-block-image size-full is-resized"><img fetchpriority="high" decoding="async" width="478" height="574" src="https://www.imj-prg.fr/hsm/wp-content/uploads/sites/10/2021/11/Encyclopedie2.jpg" alt="" class="wp-image-118" style="width:239px;height:287px" srcset="https://www.imj-prg.fr/hsm/wp-content/uploads/sites/10/2021/11/Encyclopedie2.jpg 478w, https://www.imj-prg.fr/hsm/wp-content/uploads/sites/10/2021/11/Encyclopedie2-250x300.jpg 250w" sizes="(max-width: 478px) 100vw, 478px" /></figure> </div> <div class="wp-block-column is-layout-flow wp-block-column-is-layout-flow"> <h1 class="wp-block-heading has-text-align-center">Histoire des sciences mathématiques (HSM)</h1> <p class="has-text-align-center"><strong>Responsable d’équipe&nbsp;:</strong> <a href="https://webusers.imj-prg.fr/~david.aubin/">David AUBIN</a><br><strong>Gestionnaire&nbsp;:</strong> <a href="/equipe-administrative/">Julienne PASSAVE</a></p> <p class="has-text-align-center">Adresse postale&nbsp;:</p> <figure class="wp-block-table"><table class="has-fixed-layout"><tbody><tr><td class="has-text-align-center" data-align="center">IMJ-PRG &#8211; UMR 7586<br>Sorbonne Université<br>Boite courrier 247<br>Couloir 16-26 4e étage<br>4 place Jussieu<br>75252 Paris Cedex 05</td></tr></tbody></table></figure> <p></p> </div> </div> <h3 class="wp-block-heading">Séminaires</h3> <ul class="wp-block-list"> <li>&nbsp;<strong><a rel="noreferrer noopener" href="https://www.imj-prg.fr/gestion/evenement/affEvenement/55" data-type="URL" data-id="https://www.imj-prg.fr/gestion/evenement/affEvenement/55" target="_blank">Séminaire de l’équipe HSM</a></strong></li> </ul> <p></p> <ul class="wp-block-list"> <li><a href="http://enccre.academie-sciences.fr/encyclopedie/seminaire/" data-type="URL" data-id="https://dalembert.hypotheses.org/1371" target="_blank" rel="noreferrer noopener">Séminaire de l’<em>ENCCRE</em></a> </li> <li><a href="https://vhs.hypotheses.org/">Séminaire VHS</a></li> </ul> <h3 class="wp-block-heading">Publications</h3> <ul class="wp-block-list"> <li><strong><a href="https://www.imj-prg.fr/hsm/publications" data-type="URL" data-id="https://www.imj-prg.fr/hsm/publications">Toutes les publications des membres de l’équipe</a></strong></li> </ul> </div> <div class="wp-block-column is-layout-flow wp-block-column-is-layout-flow" style="flex-basis:25%"><div class="wp-block-image"> <figure class="aligncenter size-full is-resized"><img decoding="async" width="600" height="859" src="https://www.imj-prg.fr/hsm/wp-content/uploads/sites/10/2023/12/Couv-volume-III-11.jpg" alt="" class="wp-image-136" style="width:183px;height:auto" srcset="https://www.imj-prg.fr/hsm/wp-content/uploads/sites/10/2023/12/Couv-volume-III-11.jpg 600w, https://www.imj-prg.fr/hsm/wp-content/uploads/sites/10/2023/12/Couv-volume-III-11-210x300.jpg 210w" sizes="(max-width: 600px) 100vw, 600px" /></figure></div> <div style="height:10px" aria-hidden="true" class="wp-block-spacer"></div> <p class="has-text-align-center has-small-font-size">Hugues Chabot, Marie Jacob, Irène Passeron (ed.), <em>D&rsquo;Alembert académicien des sciences</em>, <em>Œuvres complètes de D&rsquo;Alembert</em>, série III, volume 11, CNRS Editions, Paris, 2022 .</p> <div class="wp-block-image is-resized"> <figure class="aligncenter size-full"><img decoding="async" width="500" height="783" src="https://www.imj-prg.fr/hsm/wp-content/uploads/sites/10/2021/11/Cassini_cover.jpg" alt="" class="wp-image-94" style="width:186px;height:auto" srcset="https://www.imj-prg.fr/hsm/wp-content/uploads/sites/10/2021/11/Cassini_cover.jpg 500w, https://www.imj-prg.fr/hsm/wp-content/uploads/sites/10/2021/11/Cassini_cover-192x300.jpg 192w" sizes="(max-width: 500px) 100vw, 500px" /></figure></div> <div style="height:10px" aria-hidden="true" class="wp-block-spacer"></div> <p class="has-text-align-center has-small-font-size">David Aubin, <em>Femmes, vulgarisation et pratique des sciences au siècle des Lumières. Les Dialogues sur l’astronomie et la Lettre sur la figure de la Terre de César-François Cassini de Thury</em>, Brepols, 2020</p> <p></p> <div class="wp-block-image"> <figure class="aligncenter size-large is-resized"><img decoding="async" width="731" height="1024" src="https://www.imj-prg.fr/hsm/wp-content/uploads/sites/10/2025/02/goldstein__uvres_coumet_couverture-731x1024.jpg" alt="" class="wp-image-161" style="width:186px" srcset="https://www.imj-prg.fr/hsm/wp-content/uploads/sites/10/2025/02/goldstein__uvres_coumet_couverture-731x1024.jpg 731w, https://www.imj-prg.fr/hsm/wp-content/uploads/sites/10/2025/02/goldstein__uvres_coumet_couverture-214x300.jpg 214w, https://www.imj-prg.fr/hsm/wp-content/uploads/sites/10/2025/02/goldstein__uvres_coumet_couverture-768x1075.jpg 768w, https://www.imj-prg.fr/hsm/wp-content/uploads/sites/10/2025/02/goldstein__uvres_coumet_couverture-1097x1536.jpg 1097w, https://www.imj-prg.fr/hsm/wp-content/uploads/sites/10/2025/02/goldstein__uvres_coumet_couverture-1463x2048.jpg 1463w, https://www.imj-prg.fr/hsm/wp-content/uploads/sites/10/2025/02/goldstein__uvres_coumet_couverture.jpg 1500w" sizes="(max-width: 731px) 100vw, 731px" /></figure></div> <p class="has-text-align-center has-small-font-size">Ernest Coumet, <em>Œuvres</em>, vol. 2, Besançon, PUFC, 2019, édition, introduction et commentaires Catherine Goldstein</p> </div> </div> </p> </div> </div> <div class="row"> <div class="col-sm-6 offset-sm-3" > </div> </div> <div class="myFooter"> <hr id="ligne-pied"> <div class="container"> <ul> <li><a href="http://intranet.imj-prg.fr">INTRANET</a></li> <li><a href="https://webmail.imj-prg.fr">WEBMAIL</a></li> <li><a href="https://www.imj-prg.fr/mentions-legales">MENTIONS LEGALES</a> </li></ul> <br> <p> &copy; IMJ-PRG </p> </div> </div> <style id='core-block-supports-inline-css' type='text/css'> .wp-container-core-columns-is-layout-1{flex-wrap:nowrap;}.wp-container-core-columns-is-layout-2{flex-wrap:nowrap;} </style> <script type="text/javascript" src="https://stackpath.bootstrapcdn.com/bootstrap/4.3.1/js/bootstrap.min.js?ver=1" id="boostrap-js-js"></script> <script type="text/javascript" async src="https://cdnjs.cloudflare.com/ajax/libs/mathjax/2.7.4/MathJax.js?config=TeX-MML-AM_CHTML"> </script> </body> </html>

Pages: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10