CINXE.COM

Kultura ceramiki wstęgowej rytej – Wikipedia, wolna encyklopedia

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="pl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Kultura ceramiki wstęgowej rytej – Wikipedia, wolna encyklopedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )plwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","styczeń","luty","marzec","kwiecień","maj","czerwiec","lipiec","sierpień","wrzesień","październik","listopad","grudzień"],"wgRequestId":"9f51a34c-7d33-4e68-a99d-408428a9b196","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Kultura_ceramiki_wstęgowej_rytej","wgTitle":"Kultura ceramiki wstęgowej rytej","wgCurRevisionId":74919367,"wgRevisionId":74919367,"wgArticleId":148666,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Kultury neolitu","Kultury archeologiczne Austrii","Kultury archeologiczne Czech","Kultury archeologiczne Niemiec","Kultury archeologiczne Polski","Kultury archeologiczne Rumunii","Kultury archeologiczne Słowacji","Kultury archeologiczne Ukrainy","Kultury archeologiczne Węgier"],"wgPageViewLanguage":"pl","wgPageContentLanguage":"pl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName": "Kultura_ceramiki_wstęgowej_rytej","wgRelevantArticleId":148666,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":1}}},"wgStableRevisionId":74919367,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"pl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"pl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":10000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q806348","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands", "architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.wikiflex":"ready","ext.gadget.infobox":"ready","ext.gadget.hlist":"ready","ext.gadget.darkmode-overrides":"ready","ext.gadget.small-references":"ready","ext.gadget.citation-access-info":"ready","ext.gadget.sprawdz-problemy-szablony":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready", "wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.ll-script-loader","ext.gadget.veKeepParameters","ext.gadget.szablon-galeria","ext.gadget.NavFrame","ext.gadget.citoid-overrides","ext.gadget.maps","ext.gadget.padlock-indicators","ext.gadget.interwiki-langlist","ext.gadget.edit-summaries","ext.gadget.edit-first-section","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.map-toggler","ext.gadget.narrowFootnoteColumns","ext.gadget.WDsearch","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions", "wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&amp;modules=ext.flaggedRevs.basic%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=pl&amp;modules=startup&amp;only=scripts&amp;raw=1&amp;skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&amp;modules=ext.gadget.citation-access-info%2Cdarkmode-overrides%2Chlist%2Cinfobox%2Csmall-references%2Csprawdz-problemy-szablony%2Cwikiflex&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&amp;modules=site.styles&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/10/European_Middle_Neolithic.gif/1200px-European_Middle_Neolithic.gif"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="595"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/10/European_Middle_Neolithic.gif/800px-European_Middle_Neolithic.gif"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="397"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/10/European_Middle_Neolithic.gif/640px-European_Middle_Neolithic.gif"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="317"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Kultura ceramiki wstęgowej rytej – Wikipedia, wolna encyklopedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//pl.m.wikipedia.org/wiki/Kultura_ceramiki_wst%C4%99gowej_rytej"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Edytuj" href="/w/index.php?title=Kultura_ceramiki_wst%C4%99gowej_rytej&amp;action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (pl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//pl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Kultura_ceramiki_wst%C4%99gowej_rytej"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Kanał Atom Wikipedii" href="/w/index.php?title=Specjalna:Ostatnie_zmiany&amp;feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Kultura_ceramiki_wstęgowej_rytej rootpage-Kultura_ceramiki_wstęgowej_rytej skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Przejdź do zawartości</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu główne" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu główne</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu główne</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Nawigacja </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" title="Przejdź na stronę główną [z]" accesskey="z"><span>Strona główna</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Losowa_strona" title="Załaduj losową stronę [x]" accesskey="x"><span>Losuj artykuł</span></a></li><li id="n-Kategorie" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portal:Kategorie_G%C5%82%C3%B3wne"><span>Kategorie artykułów</span></a></li><li id="n-Featured-articles" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Wyr%C3%B3%C5%BCniona_zawarto%C5%9B%C4%87_Wikipedii"><span>Najlepsze artykuły</span></a></li><li id="n-FAQ" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:FAQ"><span>Częste pytania (FAQ)</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-zmiany" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-zmiany" > <div class="vector-menu-heading"> Dla czytelników </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-czytelnicy" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii"><span>O Wikipedii</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Kontakt_z_wikipedystami"><span>Kontakt</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-edytorzy" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-edytorzy" > <div class="vector-menu-heading"> Dla wikipedystów </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-pierwsze-kroki" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki"><span>Pierwsze kroki</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Portal_wikipedyst%C3%B3w" title="O projekcie – co możesz zrobić, gdzie możesz znaleźć informacje"><span>Portal wikipedystów</span></a></li><li id="n-Noticeboard" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tablica_og%C5%82osze%C5%84"><span>Ogłoszenia</span></a></li><li id="n-Guidelines" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Zasady"><span>Zasady</span></a></li><li id="n-helppage-name" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Spis_tre%C5%9Bci"><span>Pomoc</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Ostatnie_zmiany" title="Lista ostatnich zmian w Wikipedii. [r]" accesskey="r"><span>Ostatnie zmiany</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="wolna encyklopedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-pl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Specjalna:Szukaj" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Szukaj</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Przeszukaj Wikipedię" aria-label="Przeszukaj Wikipedię" autocapitalize="sentences" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Specjalna:Szukaj"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Szukaj</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Narzędzia osobiste"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Zmień rozmiar czcionki, szerokość oraz kolorystykę strony" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Wygląd" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Wygląd</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&amp;utm_medium=sidebar&amp;utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&amp;uselang=pl" class=""><span>Wspomóż Wikipedię</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&amp;returnto=Kultura+ceramiki+wst%C4%99gowej+rytej" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe." class=""><span>Utwórz konto</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&amp;returnto=Kultura+ceramiki+wst%C4%99gowej+rytej" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o" class=""><span>Zaloguj się</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Więcej opcji" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia osobiste" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia osobiste</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu użytkownika" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&amp;utm_medium=sidebar&amp;utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&amp;uselang=pl"><span>Wspomóż Wikipedię</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&amp;returnto=Kultura+ceramiki+wst%C4%99gowej+rytej" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Utwórz konto</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&amp;returnto=Kultura+ceramiki+wst%C4%99gowej+rytej" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Zaloguj się</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Strony dla anonimowych edytorów <a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki" aria-label="Dowiedz się więcej na temat edytowania"><span>dowiedz się więcej</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:M%C3%B3j_wk%C5%82ad" title="Lista edycji wykonanych z tego adresu IP [y]" accesskey="y"><span>Edycje</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Moja_dyskusja" title="Dyskusja użytkownika dla tego adresu IP [n]" accesskey="n"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Spis treści" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Spis treści</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ukryj</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Początek</div> </a> </li> <li id="toc-Terytorium" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Terytorium"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Terytorium</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Terytorium-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Terytorium</span> </button> <ul id="toc-Terytorium-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Wschodni_odłam" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Wschodni_odłam"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1</span> <span>Wschodni odłam</span> </div> </a> <ul id="toc-Wschodni_odłam-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Zachodni_odłam" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Zachodni_odłam"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2</span> <span>Zachodni odłam</span> </div> </a> <ul id="toc-Zachodni_odłam-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Centrum_i_rozprzestrzenianie_się" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Centrum_i_rozprzestrzenianie_się"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.3</span> <span>Centrum i rozprzestrzenianie się</span> </div> </a> <ul id="toc-Centrum_i_rozprzestrzenianie_się-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Osadnictwo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Osadnictwo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Osadnictwo</span> </div> </a> <ul id="toc-Osadnictwo-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Gospodarka" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Gospodarka"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Gospodarka</span> </div> </a> <ul id="toc-Gospodarka-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ceramika" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Ceramika"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Ceramika</span> </div> </a> <ul id="toc-Ceramika-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Krzemieniarstwo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Krzemieniarstwo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Krzemieniarstwo</span> </div> </a> <ul id="toc-Krzemieniarstwo-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Obrządek_pogrzebowy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Obrządek_pogrzebowy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Obrządek pogrzebowy</span> </div> </a> <ul id="toc-Obrządek_pogrzebowy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Sfera_duchowa" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Sfera_duchowa"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Sfera duchowa</span> </div> </a> <ul id="toc-Sfera_duchowa-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bibliografia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Bibliografia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Bibliografia</span> </div> </a> <ul id="toc-Bibliografia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Spis treści" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Przełącz stan spisu treści" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Przełącz stan spisu treści</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Kultura ceramiki wstęgowej rytej</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Przejdź do artykułu w innym języku. Treść dostępna w 34 językach" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-34" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">34 języki</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%83%D0%BB%D1%8C%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0_%D0%BB%D1%96%D0%BD%D0%B5%D0%B9%D0%BD%D0%B0-%D1%81%D1%82%D1%83%D0%B6%D0%BA%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D0%B9_%D0%BA%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BC%D1%96%D0%BA%D1%96" title="Культура лінейна-стужкавай керамікі – białoruski" lang="be" hreflang="be" data-title="Культура лінейна-стужкавай керамікі" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="białoruski" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Kultura_trakaste_keramike" title="Kultura trakaste keramike – bośniacki" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Kultura trakaste keramike" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="bośniacki" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Cultura_de_la_cer%C3%A0mica_de_bandes" title="Cultura de la ceràmica de bandes – kataloński" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Cultura de la ceràmica de bandes" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="kataloński" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Kultura_s_line%C3%A1rn%C3%AD_keramikou" title="Kultura s lineární keramikou – czeski" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Kultura s lineární keramikou" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="czeski" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/B%C3%A5ndkeramiske_kultur" title="Båndkeramiske kultur – duński" lang="da" hreflang="da" data-title="Båndkeramiske kultur" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="duński" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Linearbandkeramische_Kultur" title="Linearbandkeramische Kultur – niemiecki" lang="de" hreflang="de" data-title="Linearbandkeramische Kultur" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="niemiecki" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%93%CF%81%CE%B1%CE%BC%CE%BC%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CF%84%CE%B1%CE%B9%CE%BD%CE%B9%CF%89%CF%84%CE%AE_%CE%BA%CE%B5%CF%81%CE%B1%CE%BC%CE%B9%CE%BA%CE%AE" title="Γραμμική ταινιωτή κεραμική – grecki" lang="el" hreflang="el" data-title="Γραμμική ταινιωτή κεραμική" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="grecki" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Linear_Pottery_culture" title="Linear Pottery culture – angielski" lang="en" hreflang="en" data-title="Linear Pottery culture" data-language-autonym="English" data-language-local-name="angielski" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Cultura_de_la_cer%C3%A1mica_de_bandas" title="Cultura de la cerámica de bandas – hiszpański" lang="es" hreflang="es" data-title="Cultura de la cerámica de bandas" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="hiszpański" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Liniceramika_kulturo" title="Liniceramika kulturo – esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Liniceramika kulturo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Lerrodun_zeramikaren_kultura_(LBK)" title="Lerrodun zeramikaren kultura (LBK) – baskijski" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Lerrodun zeramikaren kultura (LBK)" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="baskijski" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%D9%84%DB%8C%D9%86%D8%B1%D8%A8%D9%86%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D9%85%DB%8C%DA%A9" title="فرهنگ لینربندکرامیک – perski" lang="fa" hreflang="fa" data-title="فرهنگ لینربندکرامیک" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="perski" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Culture_ruban%C3%A9e" title="Culture rubanée – francuski" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Culture rubanée" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="francuski" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Cultura_da_oler%C3%ADa_de_bandas" title="Cultura da olería de bandas – galicyjski" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Cultura da olería de bandas" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="galicyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%84%A0%ED%98%95_%ED%86%A0%EA%B8%B0_%EB%AC%B8%ED%99%94" title="선형 토기 문화 – koreański" lang="ko" hreflang="ko" data-title="선형 토기 문화" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="koreański" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Kultura_linearnotrakaste_keramike" title="Kultura linearnotrakaste keramike – chorwacki" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Kultura linearnotrakaste keramike" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="chorwacki" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Cultura_della_ceramica_lineare" title="Cultura della ceramica lineare – włoski" lang="it" hreflang="it" data-title="Cultura della ceramica lineare" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="włoski" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%96%E1%83%9D%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%9C-%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%A2%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%99%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%A2%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%90" title="ხაზოვან-ლენტური კერამიკის კულტურა – gruziński" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ხაზოვან-ლენტური კერამიკის კულტურა" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="gruziński" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Juostin%C4%97s_keramikos_kult%C5%ABra" title="Juostinės keramikos kultūra – litewski" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Juostinės keramikos kultūra" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="litewski" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Bandkeramieke_cultuur" title="Bandkeramieke cultuur – limburski" lang="li" hreflang="li" data-title="Bandkeramieke cultuur" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="limburski" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Cultur_de_vasos_de_bandas" title="Cultur de vasos de bandas – Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Cultur de vasos de bandas" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Vonald%C3%ADszes_ker%C3%A1mia_kult%C3%BAr%C3%A1ja" title="Vonaldíszes kerámia kultúrája – węgierski" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Vonaldíszes kerámia kultúrája" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="węgierski" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Bandkeramische_cultuur" title="Bandkeramische cultuur – niderlandzki" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Bandkeramische cultuur" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="niderlandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E7%B7%9A%E5%B8%AF%E6%96%87%E5%9C%9F%E5%99%A8%E6%96%87%E5%8C%96" title="線帯文土器文化 – japoński" lang="ja" hreflang="ja" data-title="線帯文土器文化" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japoński" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Den_b%C3%A5ndkeramiske_kulturen" title="Den båndkeramiske kulturen – norweski (bokmål)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Den båndkeramiske kulturen" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="norweski (bokmål)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%83%D0%BB%D1%8C%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0_%D0%BB%D0%B8%D0%BD%D0%B5%D0%B9%D0%BD%D0%BE-%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%BE%D1%87%D0%BD%D0%BE%D0%B9_%D0%BA%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B8%D0%BA%D0%B8" title="Культура линейно-ленточной керамики – rosyjski" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Культура линейно-ленточной керамики" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="rosyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Linear_Pottery_culture" title="Linear Pottery culture – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Linear Pottery culture" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Kult%C3%BAra_s_line%C3%A1rnou_keramikou" title="Kultúra s lineárnou keramikou – słowacki" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Kultúra s lineárnou keramikou" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="słowacki" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Kultura_linearne_trakaste_keramike" title="Kultura linearne trakaste keramike – słoweński" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Kultura linearne trakaste keramike" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="słoweński" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%83%D0%BB%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0_%D0%BB%D0%B8%D0%BD%D0%B5%D0%B0%D1%80%D0%BD%D0%BE%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B5_%D0%BA%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B8%D0%BA%D0%B5" title="Култура линеарнотракасте керамике – serbski" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Култура линеарнотракасте керамике" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serbski" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Kultura_linearnotrakaste_keramike" title="Kultura linearnotrakaste keramike – serbsko-chorwacki" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Kultura linearnotrakaste keramike" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serbsko-chorwacki" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Nauhakeraaminen_kulttuuri" title="Nauhakeraaminen kulttuuri – fiński" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Nauhakeraaminen kulttuuri" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="fiński" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Bandkeramiska_kulturen" title="Bandkeramiska kulturen – szwedzki" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Bandkeramiska kulturen" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="szwedzki" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%83%D0%BB%D1%8C%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0_%D0%BB%D1%96%D0%BD%D1%96%D0%B9%D0%BD%D0%BE-%D1%81%D1%82%D1%80%D1%96%D1%87%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%97_%D0%BA%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BC%D1%96%D0%BA%D0%B8" title="Культура лінійно-стрічкової кераміки – ukraiński" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Культура лінійно-стрічкової кераміки" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukraiński" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q806348#sitelinks-wikipedia" title="Edytuj linki pomiędzy wersjami językowymi" class="wbc-editpage">Edytuj linki</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Przestrzenie nazw"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Kultura_ceramiki_wst%C4%99gowej_rytej" title="Zobacz stronę treści [c]" accesskey="c"><span>Artykuł</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Dyskusja:Kultura_ceramiki_wst%C4%99gowej_rytej" rel="discussion" title="Dyskusja o zawartości tej strony [t]" accesskey="t"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Zmień wariant języka" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">polski</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Widok"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Kultura_ceramiki_wst%C4%99gowej_rytej"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Kultura_ceramiki_wst%C4%99gowej_rytej&amp;veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Kultura_ceramiki_wst%C4%99gowej_rytej&amp;action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Kultura_ceramiki_wst%C4%99gowej_rytej&amp;action=history" title="Starsze wersje tej strony [h]" accesskey="h"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Narzędzia</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Więcej opcji" > <div class="vector-menu-heading"> Działania </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Kultura_ceramiki_wst%C4%99gowej_rytej"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Kultura_ceramiki_wst%C4%99gowej_rytej&amp;veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Kultura_ceramiki_wst%C4%99gowej_rytej&amp;action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Kultura_ceramiki_wst%C4%99gowej_rytej&amp;action=history"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Ogólne </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Linkuj%C4%85ce/Kultura_ceramiki_wst%C4%99gowej_rytej" title="Pokaż listę wszystkich stron linkujących do tej strony [j]" accesskey="j"><span>Linkujące</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Zmiany_w_linkowanych/Kultura_ceramiki_wst%C4%99gowej_rytej" rel="nofollow" title="Ostatnie zmiany w stronach, do których ta strona linkuje [k]" accesskey="k"><span>Zmiany w linkowanych</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//pl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Prześlij_plik" title="Prześlij pliki [u]" accesskey="u"><span>Prześlij plik</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Strony_specjalne" title="Lista wszystkich stron specjalnych [q]" accesskey="q"><span>Strony specjalne</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Kultura_ceramiki_wst%C4%99gowej_rytej&amp;oldid=74919367" title="Stały link do tej wersji tej strony"><span>Link do tej wersji</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Kultura_ceramiki_wst%C4%99gowej_rytej&amp;action=info" title="Więcej informacji na temat tej strony"><span>Informacje o tej stronie</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Cytuj&amp;page=Kultura_ceramiki_wst%C4%99gowej_rytej&amp;id=74919367&amp;wpFormIdentifier=titleform" title="Informacja o tym jak należy cytować tę stronę"><span>Cytowanie tego artykułu</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Skr%C3%B3%C4%87_adres_URL&amp;url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FKultura_ceramiki_wst%25C4%2599gowej_rytej"><span>Zobacz skrócony adres URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Kod_QR&amp;url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FKultura_ceramiki_wst%25C4%2599gowej_rytej"><span>Pobierz kod QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Drukuj lub eksportuj </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCka&amp;bookcmd=book_creator&amp;referer=Kultura+ceramiki+wst%C4%99gowej+rytej"><span>Utwórz książkę</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:DownloadAsPdf&amp;page=Kultura_ceramiki_wst%C4%99gowej_rytej&amp;action=show-download-screen"><span>Pobierz jako PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Kultura_ceramiki_wst%C4%99gowej_rytej&amp;printable=yes" title="Wersja do wydruku [p]" accesskey="p"><span>Wersja do druku</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> W innych projektach </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Linear_pottery" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q806348" title="Link do powiązanego elementu w repozytorium danych [g]" accesskey="g"><span>Element Wikidanych</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Wygląd</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ukryj</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Z Wikipedii, wolnej encyklopedii</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="pl" dir="ltr"><figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:European_Middle_Neolithic.gif" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/10/European_Middle_Neolithic.gif/500px-European_Middle_Neolithic.gif" decoding="async" width="500" height="248" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/10/European_Middle_Neolithic.gif/750px-European_Middle_Neolithic.gif 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/10/European_Middle_Neolithic.gif/1000px-European_Middle_Neolithic.gif 2x" data-file-width="1307" data-file-height="648" /></a><figcaption>Mapa neolitycznej Europy, ok. 4 500-4 000 p.n.e.</figcaption></figure> <p><b>Kultura ceramiki wstęgowej rytej (KCWR)</b> – <a href="/wiki/Neolit" title="Neolit">neolityczna</a> kultura z kręgu <a href="/wiki/Kultury_naddunajskie" title="Kultury naddunajskie">kultur naddunajskich</a>. Jej nazwa pochodzi od kulistej formy naczyń glinianych zdobionych ornamentem rytym w postaci wstęg spiralnych i innych wątków geometrycznych. </p><p>Przedstawiciele tej kultury przywędrowali na obszar dzisiejszej <a href="/wiki/Polska" title="Polska">Polski</a> przez <a href="/wiki/Brama_Morawska" title="Brama Morawska">Bramę Morawską</a> oraz <a href="/wiki/Kotlina_K%C5%82odzka" title="Kotlina Kłodzka">Kotlinę Kłodzką</a> ok. 5600 p.n.e. KCWR trwała do ok. 4900 p.n.e. </p><p>Była to pierwsza w pełni neolityczna kultura na polskich ziemiach. Przemieszczała się na południu Polski stosunkowo szybko (3 km na rok), posuwając się wzdłuż linii <a href="/wiki/Wis%C5%82a" title="Wisła">Wisły</a> i <a href="/wiki/Warta" title="Warta">Warty</a>. </p><p>Kultura ta dzieliła się na 3 fazy: wczesną, środkową i późną. W każdej fazie występowały odrębne grupy. </p><p>Do tego cyklu kulturowego zalicza się również: </p> <ul><li><a href="/wiki/Kultura_bade%C5%84ska" title="Kultura badeńska">kultura badeńska</a></li> <li><a href="/wiki/Kultura_lendzielska" title="Kultura lendzielska">kultura lendzielska</a></li> <li><a href="/wiki/Kultura_puchar%C3%B3w_lejkowatych" title="Kultura pucharów lejkowatych">kultura pucharów lejkowatych</a></li> <li><a href="/wiki/Kultura_amfor_kulistych" title="Kultura amfor kulistych">kultura amfor kulistych</a></li> <li><a href="/wiki/Kultura_ceramiki_sznurowej" title="Kultura ceramiki sznurowej">kultura ceramiki sznurowej</a></li> <li><a href="/wiki/Kultura_puchar%C3%B3w_dzwonowatych" title="Kultura pucharów dzwonowatych">kultura pucharów dzwonowatych</a></li></ul> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Terytorium">Terytorium</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kultura_ceramiki_wst%C4%99gowej_rytej&amp;veaction=edit&amp;section=1" title="Edytuj sekcję: Terytorium" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kultura_ceramiki_wst%C4%99gowej_rytej&amp;action=edit&amp;section=1" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Terytorium"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Wschodni_odłam"><span id="Wschodni_od.C5.82am"></span>Wschodni odłam</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kultura_ceramiki_wst%C4%99gowej_rytej&amp;veaction=edit&amp;section=2" title="Edytuj sekcję: Wschodni odłam" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kultura_ceramiki_wst%C4%99gowej_rytej&amp;action=edit&amp;section=2" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Wschodni odłam"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Wschodni odłam KCWR zajmował terytorium <a href="/wiki/Wielka_Nizina_W%C4%99gierska" title="Wielka Nizina Węgierska">Wielkiej Niziny Węgierskiej</a>, <a href="/wiki/Kotlina_Koszycka" title="Kotlina Koszycka">Kotlinę Koszycką</a>, <a href="/wiki/Nizina_Wschodnios%C5%82owacka" title="Nizina Wschodniosłowacka">Nizinę Wschodniosłowacką</a> oraz Ukrainę Zakarpacką i składał się z wielu silnie zróżnicowanych grup lokalnych. </p><p>W literaturze funkcjonuje pod nazwami: </p> <ul><li>alfoldzka ceramika linearna;</li> <li>kultura wschodniosłowackiej ceramiki linearnej;</li> <li>kultura ceramiki linearnej.</li></ul> <p>Jego geneza jest związana z kulturą ceramiki malowanej, a w szczególności z kulturą Koros. Kontynuował stary model gospodarki typu anatolijsko-bałkańskiego, oparty na hodowli kóz i owiec. Z powodu silnego przywiązania do tradycji, nigdy nie rozprzestrzenił się poza swe rdzenne terytoria. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Zachodni_odłam"><span id="Zachodni_od.C5.82am"></span>Zachodni odłam</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kultura_ceramiki_wst%C4%99gowej_rytej&amp;veaction=edit&amp;section=3" title="Edytuj sekcję: Zachodni odłam" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kultura_ceramiki_wst%C4%99gowej_rytej&amp;action=edit&amp;section=3" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Zachodni odłam"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Krąg zachodniolinearny wytworzył się na terenach leżących na północ od ziem zajmowanych przez kultury z ceramiką malowaną. </p><p>W okresie 5600 - 5400 p.n.e. zajmował <a href="/w/index.php?title=Transdanubia&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Transdanubia (strona nie istnieje)">Transdanubię</a>, <a href="/wiki/S%C5%82owacja" title="Słowacja">Słowację</a> zachodnią, <a href="/wiki/Dolna_Austria" title="Dolna Austria">Dolną Austrię</a>, północną część Wielkiej Niziny Węgierskiej, <a href="/wiki/Nizina_Wschodnios%C5%82owacka" title="Nizina Wschodniosłowacka">Nizinę Wschodniosłowacką</a>, Kotlinę Koszycką. Jego zachodnia granica sięgała <a href="/wiki/Nadrenia" title="Nadrenia">Nadrenii</a>, a północna - <a href="/wiki/Wis%C5%82a" title="Wisła">Wisły</a>. </p><p>W przedziale czasowym obejmującym lata 5400/5100 - 4900 p.n.e. terytorium KCWR powiększyło się o <a href="/wiki/Basen_Paryski" title="Basen Paryski">Basen Paryski</a>, <a href="/wiki/Holandia" title="Holandia">Holandię</a>, <a href="/wiki/Mo%C5%82dawia" title="Mołdawia">Mołdawię</a>, <a href="/wiki/Wo%C5%82y%C5%84" title="Wołyń">Wołyń</a>, <a href="/wiki/Podole" title="Podole">Podole</a> i dolinę <a href="/wiki/Dniestr" title="Dniestr">Dniestru</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Centrum_i_rozprzestrzenianie_się"><span id="Centrum_i_rozprzestrzenianie_si.C4.99"></span>Centrum i rozprzestrzenianie się</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kultura_ceramiki_wst%C4%99gowej_rytej&amp;veaction=edit&amp;section=4" title="Edytuj sekcję: Centrum i rozprzestrzenianie się" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kultura_ceramiki_wst%C4%99gowej_rytej&amp;action=edit&amp;section=4" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Centrum i rozprzestrzenianie się"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>KCWR była pierwszą neolityczną kulturą, która pojawiła się w <a href="/wiki/Europa_%C5%9Arodkowa" title="Europa Środkowa">Europie Środkowej</a>. Jej centrum obejmowało Transdanubię, południowo-zachodnią Słowację oraz przyległe terytoria <a href="/wiki/Burgenland" title="Burgenland">Burgenlandu</a> i Dolnej Austrii. Stąd ekspandowała na dalsze obszary, przemieszczając się wzdłuż dolin rzecznych. Na teren Polski dotarła przez <a href="/wiki/Brama_Morawska" title="Brama Morawska">Bramę Morawską</a>, a później wędrowała wzdłuż rzek Odry i Wisły. </p><p>Zajmowanie kolejnych ziem najprawdopodobniej odbywało się na zasadzie "fali". Potomkowie neolitycznych osadników opuszczali swe rodzinne strony i zapuszczając się na terytoria zajęte przez ludność mezolityczną, zakładali swoje własne siedziby. Być może, iż przy okazji następowała akulturacja i napotkani przedstawiciele starszych kultur przejmowali zwyczaje nowo przybyłych. Potwierdzeniem tej teorii byłby fakt, że im dalej od centrum KCWR, tym elementy autochtoniczne kultur mezolitycznych są bardziej widoczne. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Osadnictwo">Osadnictwo</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kultura_ceramiki_wst%C4%99gowej_rytej&amp;veaction=edit&amp;section=5" title="Edytuj sekcję: Osadnictwo" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kultura_ceramiki_wst%C4%99gowej_rytej&amp;action=edit&amp;section=5" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Osadnictwo"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Ludność tej kultury zajmowała najlepsze <a href="/wiki/Gleba" title="Gleba">gleby</a> nadające się pod uprawę, przede wszystkim urodzajne gleby lessowe południowej strefy obecnych ziem polskich - tu odkryto najstarsze osady tej kultury, lokalizowane na brzegach dolin rzecznych. <a href="/wiki/Osadnictwo" title="Osadnictwo">Osadnictwo</a> było ruchome, po wyeksploatowaniu ziemi przenoszono się na nowe tereny. <a href="/wiki/Osada" title="Osada">Osady</a> były zasiedlane przez około 15 lat, po czym przenoszono się w nowe miejsca. Do starych siedzib powracano nie wcześniej niż po 45-60 latach. </p><p>Podstawową jednostką osadniczą KCWR był dom-gospodarstwo. Kilka takich domów składało się na osadę, w której mogło mieszkać od 100 do 200 osób przez kilka pokoleń. Wielkość osady mogła dochodzić do 30 ha. Domy miały pokaźne rozmiary. Zbudowane na planie prostokąta, ich długość sięgała 40 m, a szerokość 6–7 m. Konstrukcja budowli opierała się na dębowych słupach wkopanych w ziemię, a przestrzeń między nimi była zapełniona plecionką, uszczelnioną gliną. Całość wraz z dachem podtrzymywał rząd słupów biegnący przez środek domostwa. </p><p>Pierwsze osady KCWR miały charakter otwarty, pozbawiony wszelkich umocnień. Dopiero w późnej fazie rozwojowej zaczęły się pojawiać osady obronne, zwłaszcza w zachodniej strefie tej kultury. Być może pojawienie się tych prostych fortyfikacji należy łączyć z pewnymi niepokojami w tym okresie, choć istnieją teorie, które interpretują te umocnienia poprzez powstanie nowej ideologią, kładącej silny nacisk na identyfikację z określonym terytorium. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Gospodarka">Gospodarka</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kultura_ceramiki_wst%C4%99gowej_rytej&amp;veaction=edit&amp;section=6" title="Edytuj sekcję: Gospodarka" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kultura_ceramiki_wst%C4%99gowej_rytej&amp;action=edit&amp;section=6" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Gospodarka"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Osiedla KCWR zakładane były na żyznych terasach rzecznych. Na ich skraju zakładano pola otoczone krzewiastymi zaroślami. Uprawiano na nich różnego rodzaju <a href="/wiki/Zbo%C5%BCa" title="Zboża">zboża</a> jak: <a href="/wiki/Pszenica_p%C5%82askurka" title="Pszenica płaskurka">pszenicę płaskurkę</a>, <a href="/wiki/Pszenica_samopsza" title="Pszenica samopsza">samopszę</a>, <a href="/wiki/Pszenica_orkisz" title="Pszenica orkisz">orkisz</a>, <a href="/w/index.php?title=Pszenica_kar%C5%82owata&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Pszenica karłowata (strona nie istnieje)">pszenicę zbitokłosą</a>, <a href="/wiki/J%C4%99czmie%C5%84" title="Jęczmień">jęczmień</a>, <a href="/wiki/Proso" title="Proso">proso</a>, <a href="/wiki/Groch" title="Groch">groch</a>, <a href="/wiki/Soczewica" title="Soczewica">soczewicę</a> i <a href="/wiki/Mak" title="Mak">mak</a>. Zbierano dzikie <a href="/wiki/Jab%C5%82o%C5%84_dzika" title="Jabłoń dzika">jabłka</a>, orzechy, poziomki, <a href="/wiki/Wi%C5%9Bnia_ptasia" title="Wiśnia ptasia">czereśnie</a>. Oprócz uprawy zbóż hodowano <a href="/wiki/Byd%C5%82o_domowe" title="Bydło domowe">bydło</a>, <a href="/wiki/Owca_domowa" title="Owca domowa">owce</a> lub <a href="/wiki/Koza_domowa" title="Koza domowa">kozy</a>. </p><p>W późniejszym okresie rozpowszechniła się <a href="/wiki/System_%C5%BCarowy" title="System żarowy">gospodarka żarowa</a>. Polegała ona na wyrębie lasu i wypalaniu go. Gleba użyźniona popiołem dostarczała wystarczająco wysokich plonów przez kilka lat. Następnie grupa postępowała tak samo z innym fragmentem lasu. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ceramika">Ceramika</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kultura_ceramiki_wst%C4%99gowej_rytej&amp;veaction=edit&amp;section=7" title="Edytuj sekcję: Ceramika" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kultura_ceramiki_wst%C4%99gowej_rytej&amp;action=edit&amp;section=7" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Ceramika"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:LBK-Pottery.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e3/LBK-Pottery.jpg/400px-LBK-Pottery.jpg" decoding="async" width="400" height="196" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e3/LBK-Pottery.jpg/600px-LBK-Pottery.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/e3/LBK-Pottery.jpg 2x" data-file-width="662" data-file-height="325" /></a><figcaption>Przykłady ceramiki</figcaption></figure> <p>Wykonywana najczęściej z ilastych glin typu illitowego. Do naczyń kuchennych dodawano domieszkę organiczną, tłuczeń ceramiczny lub piasek. Natomiast tzw. "zastawa stołowa" w większości była wykonywana bez schudzających domieszek. </p><p>Ceramikę lepiono z wałków lub taśm glinianych. Po uformowaniu ścianki naczynia dokładnie wygładzano, wyrównując wszelkie nierówności, a w przypadku naczyń kuchennych, przecierano wiechciem słomy. </p><p>Podstawę periodyzacji KCWR stanowi ceramika, wśród której można wyodrębnić cztery fazy rozwojowe: </p> <ul><li>1 faza <ul><li>naczynia baniaste, na nóżkach, z wysokimi szyjkami i naczynia o płaskich dnach - pozostałości wpływów starczewsko-kriszańskich</li> <li>ornamentowane ślimacznicami; potrójnymi, rytymi liniami; znakami esowatymi; reliefami;</li> <li>na ziemiach polskich odpowiednikiem tego okresu jest faza gniechowicka, charakteryzująca się chropowaconymi naczyniami, okrągłymi guzkami spłaszczonymi palcem, krótkimi stopkami, listwami z odciśniętymi palcami</li></ul></li> <li>2 faza <ul><li>zanik tradycji starczewsko-kriszańskich</li> <li>na terenie Czech i Moraw popularny się staje ornament w kształcie litery "A", tzw. aczkowy</li> <li>w Niemczech okres ten nosi nazwę fazy Flanborg</li> <li>na terenie Polski - faza zofipolska; charakteryzuje się prostokącikami przeciętymi poziomą linią</li> <li>mała ilość plastyki figuralnej</li> <li>zaczęto wykonywać ceramikę dwojakiego rodzaju w zależności od przeznaczenia - grubej i delikatnej roboty</li> <li>naczynia delikatne, tzw. "zastawa stołowa": czarki w kształcie odcinka kuli, miski naczynia amforkowate z szyjkami i niekiedy nalepionymi guzkami lub uszkami</li></ul></li> <li>3 faza <ul><li>następuje zróżnicowanie lokalne na styl zachodni i wschodni</li> <li>styl zachodni charakteryzuje się motywem zapunktowanej wstęgi i występuje w dorzeczu Odry</li> <li>styl wschodni tzw. styl nutowy, występuje na terenie Moraw, w zachodniej Małopolsce, zachodniej Ukrainie i Mołdawii</li></ul></li> <li>4 faza <ul><li>lokalne zróżnicowanie ulega pogłębieniu</li> <li>w prowincji wschodniej tj. w zachodniej Małopolsce, na Wyżynie Sandomierskiej oraz Pogórzu Rzeszowskim następuje przejście od stylu nutowego do żeliezowskiego (linie ryte połączone karbami),</li> <li>na obszarze Wyżyny Lubelskiej i Wołyńskiej styl żeliezowski nie występuje, ponieważ został przerwany kontakt między prowincją wschodnią a Słowacją; do końca istnienia KCWR na tym terenie występuje styl nutowy</li> <li>w prowincji zachodniej obejmującej Morawy, <a href="/wiki/Czechy" title="Czechy">Czechy</a> oraz dorzecze Odry wyodrębnia się styl szarecki, czyli linie pokryte trójkątnymi nacięciami oraz odciśniętymi stempelkami</li> <li>czarki szeroko otworowe z początków rozwoju KCWR teraz przybrały kształt kulisty z wysokimi szyjkami, przypominając swą formą gruszkę</li></ul></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Krzemieniarstwo">Krzemieniarstwo</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kultura_ceramiki_wst%C4%99gowej_rytej&amp;veaction=edit&amp;section=8" title="Edytuj sekcję: Krzemieniarstwo" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kultura_ceramiki_wst%C4%99gowej_rytej&amp;action=edit&amp;section=8" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Krzemieniarstwo"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Surowiec do wytwarzania narzędzi uzyskiwano w dwojaki sposób. Albo wyprawiano się do złóż krzemienia, gdzie zaopatrywano się w jego bryły i transportowano je do osad. Albo stosowano handel wymienny i wymieniano posiadane dobra na potrzebny surowiec. </p><p>Można wyróżnić strefy zdominowane przez określony rodzaj krzemienia. Było to spowodowane bliskością złóż danego surowca i większą łatwością w jego transporcie. I tak w Małopolsce dominował krzemień jurajski, na wschodniej Lubelszczyźnie - wołyński, a na Kujawach <a href="/wiki/Krzemie%C5%84_czekoladowy" title="Krzemień czekoladowy">krzemień czekoladowy</a> i bałtycki. Za pomocą techniki dwupiętrowego rdzenia, wytwarzano charakterystyczne inwentarze. Dominowały w nich krótkie, wachlarzowate drapacze wiórowe, półtylczaki oraz wióry bez retuszu, za to z wyświeceniami żniwnymi. Występowały także długie przekłuwacze z dobrze wyodrębnionym żądłem oraz bardzo nieliczne rylce (łamańce, jedynaki). Bardzo charakterystyczne były dla tej kultury siekiery kamienne w kształcie kopyta szewskiego. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Obrządek_pogrzebowy"><span id="Obrz.C4.85dek_pogrzebowy"></span>Obrządek pogrzebowy</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kultura_ceramiki_wst%C4%99gowej_rytej&amp;veaction=edit&amp;section=9" title="Edytuj sekcję: Obrządek pogrzebowy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kultura_ceramiki_wst%C4%99gowej_rytej&amp;action=edit&amp;section=9" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Obrządek pogrzebowy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Zmarli byli chowani zarówno na terenie osad, jak i na osobno wydzielonych cmentarzyskach. Szczątki pochodzące z osiedli zazwyczaj należą do dzieci i kobiet z niewielkim odsetkiem mężczyzn. Niekiedy kontekst odkrycia oraz stan zachowanych kości, sugerują praktyki <a href="/wiki/Kanibalizm" title="Kanibalizm">kanibalistyczne</a>. Na cmentarzyskach liczących sobie nawet do 200 pochówków szkieletowych, najprawdopodobniej byli chowani mieszkańcy kilku osad. Zmarłych składano w pozycji skurczonej najczęściej na lewym boku z niewielką ilością darów. </p><p>Liczba pochówków waha się w zależności od zamieszkiwanych terytoriów. Na przykład na terenie <a href="/wiki/Ma%C5%82opolska" title="Małopolska">Małopolski</a> na 600 lat rozwoju KCWR odkryto jedynie 15 pochówków, a na terenie <a href="/wiki/Saksonia" title="Saksonia">Saksonii</a> znajdują się cmentarzyska takie jak Wandersleben, czy Aiterhofen z ponad 200 grobami. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Sfera_duchowa">Sfera duchowa</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kultura_ceramiki_wst%C4%99gowej_rytej&amp;veaction=edit&amp;section=10" title="Edytuj sekcję: Sfera duchowa" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kultura_ceramiki_wst%C4%99gowej_rytej&amp;action=edit&amp;section=10" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Sfera duchowa"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Oprócz charakterystycznego ozdabiania ceramiki, artystyczne talenty ludności KCWR przejawiały się także na inne sposoby. Wyrabiano paciorki z różnego rodzaju surowców (kości, muszle, glina, kamień), którymi obszywano stroje. Pochówek tego rodzaju odkryto w <a href="/wiki/Samborzec" title="Samborzec">Samborcu</a>. Zmarły posiadał na sobie coś w rodzaju spódniczki lub szerokiego pasa obszytego kościanymi paciorkami ułożonymi w rzędach. Inne paciorki zdobiły głowę zmarłego. </p><p>Kultura KCWR pozostawiła po sobie także nieliczne przykłady plastyki figuralnej. Najczęstszym motywem była schematycznie oddana postać kobieca, nierzadko ozdobiona ornamentem rytym. Podobne figurki odnaleziono w Nosocicach oraz Krakowie-Pleszowie. </p><p>Występowały także figurki <a href="/wiki/Antropomorfizacja" title="Antropomorfizacja">antropomorficzne</a>, zwłaszcza jako wykończenia naczyń. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bibliografia">Bibliografia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kultura_ceramiki_wst%C4%99gowej_rytej&amp;veaction=edit&amp;section=11" title="Edytuj sekcję: Bibliografia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kultura_ceramiki_wst%C4%99gowej_rytej&amp;action=edit&amp;section=11" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Bibliografia"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>M. Kaczanowska, J.K. Kozłowski, 2005, Europa w dobie neolitu, [w:] Wielka Historia Świata, t.1, Warszawa.</li> <li>J. Kruk, S. Milisauskas, 1999, Rozkwit i upadek społeczeństw rolniczych neolitu, Kraków.</li> <li>S. Milisauskas, 1976, Archeological investigations on the linear cultur village of Olszanica, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk.</li> <li>A. Whittle, 1996, Europe in the neolithic: The creation of new worlds, Cambridge.</li> <li>A. Kulczycka-Leciejewiczowa, 1979, Pierwsze społeczeństwa rolnicze na ziemiach polskich kultury kręgu naddunajskiego, [w:] Prahistoria ziem polskich, t. 2, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk.</li> <li>K. Jażdżewski, 1981, Pradzieje Europy Środkowej, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk.</li> <li>J. K. Kozłowski, P. Kaczanowski, 1998, Najdawniejsze dzieje ziem polskich, Kraków.</li> <li>T. Wiślański, 1970, The Neolithic in Poland, Wrocław-Warszawa-Kraków.</li></ul> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r74016753">.mw-parser-output #normdaten>div+div{margin-top:0.5em}.mw-parser-output #normdaten>div>div{background:var(--background-color-neutral,#eaecf0);padding:.2em .5em}.mw-parser-output #normdaten ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output #normdaten ul li:first-child{padding-left:.5em;border-left:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1)}</style> <div id="normdaten" class="catlinks"><div class="normdaten-typ-fehlt"><div><a href="/wiki/Kontrola_autorytatywna" title="Kontrola autorytatywna">Kontrola autorytatywna</a>&#160;(<span class="description"><a href="/wiki/Kultura_archeologiczna" title="Kultura archeologiczna">kultura archeologiczna</a></span>):</div><ul><li><a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">GND</a>:&#8201;<span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://d-nb.info/gnd/4167696-8">4167696-8</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_Republiki_Czeskiej" title="Biblioteka Narodowa Republiki Czeskiej">NKC</a>:&#8201;<span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://aut.nkp.cz/ph118895">ph118895</a></span></li></ul></div><div class="normdaten-andere"><div><a href="/wiki/Encyklopedia_internetowa" title="Encyklopedia internetowa">Encyklopedie internetowe</a>:</div> <ul><li><a href="/wiki/Encyklopedia_PWN_(internetowa)" title="Encyklopedia PWN (internetowa)">PWN</a>:&#8201;<span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/;3884290.html">3884290</a></span></li> <li><a href="/wiki/Encyklopedia_Britannica" title="Encyklopedia Britannica">Britannica</a>:&#8201;<span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/topic/Linear-Pottery-culture">topic/Linear-Pottery-culture</a></span></li> <li><a href="/wiki/Wielka_Encyklopedia_Rosyjska" title="Wielka Encyklopedia Rosyjska">БРЭ</a>:&#8201;<span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://old.bigenc.ru/text/2145794">2145794</a></span></li></ul> </div></div></div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Źródło: „<a dir="ltr" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kultura_ceramiki_wstęgowej_rytej&amp;oldid=74919367">https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kultura_ceramiki_wstęgowej_rytej&amp;oldid=74919367</a>”</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Specjalna:Kategorie" title="Specjalna:Kategorie">Kategorie</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Kultury_neolitu" title="Kategoria:Kultury neolitu">Kultury neolitu</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Kultury_archeologiczne_Austrii" title="Kategoria:Kultury archeologiczne Austrii">Kultury archeologiczne Austrii</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Kultury_archeologiczne_Czech" title="Kategoria:Kultury archeologiczne Czech">Kultury archeologiczne Czech</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Kultury_archeologiczne_Niemiec" title="Kategoria:Kultury archeologiczne Niemiec">Kultury archeologiczne Niemiec</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Kultury_archeologiczne_Polski" title="Kategoria:Kultury archeologiczne Polski">Kultury archeologiczne Polski</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Kultury_archeologiczne_Rumunii" title="Kategoria:Kultury archeologiczne Rumunii">Kultury archeologiczne Rumunii</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Kultury_archeologiczne_S%C5%82owacji" title="Kategoria:Kultury archeologiczne Słowacji">Kultury archeologiczne Słowacji</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Kultury_archeologiczne_Ukrainy" title="Kategoria:Kultury archeologiczne Ukrainy">Kultury archeologiczne Ukrainy</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Kultury_archeologiczne_W%C4%99gier" title="Kategoria:Kultury archeologiczne Węgier">Kultury archeologiczne Węgier</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Tę stronę ostatnio edytowano 8 paź 2024, 10:10.</li> <li id="footer-info-copyright">Tekst udostępniany na licencji <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl">Creative Commons: uznanie autorstwa, na tych samych warunkach</a>, z możliwością obowiązywania dodatkowych ograniczeń. Zobacz szczegółowe informacje o <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/pl">warunkach korzystania</a>.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Polityka prywatności</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii">O Wikipedii</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Korzystasz_z_Wikipedii_tylko_na_w%C5%82asn%C4%85_odpowiedzialno%C5%9B%C4%87">Korzystasz z Wikipedii tylko na własną odpowiedzialność</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Powszechne Zasady Postępowania</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Dla deweloperów</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/pl.wikipedia.org">Statystyki</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Oświadczenie o ciasteczkach</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//pl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Kultura_ceramiki_wst%C4%99gowej_rytej&amp;mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Wersja mobilna</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-6b8d669998-c9fft","wgBackendResponseTime":166,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.127","walltime":"0.494","ppvisitednodes":{"value":114,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":1985,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":0,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":4,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":435,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":4,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 144.936 1 Szablon:Kontrola_autorytatywna","100.00% 144.936 1 -total"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.059","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":927709,"limit":52428800},"limitreport-logs":"required = table#1 {\n}\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-59856bd7d8-lrhkw","timestamp":"20241119192425","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Kultura ceramiki wst\u0119gowej rytej","url":"https:\/\/pl.wikipedia.org\/wiki\/Kultura_ceramiki_wst%C4%99gowej_rytej","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q806348","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q806348","author":{"@type":"Organization","name":"Wsp\u00f3\u0142tw\u00f3rcy projekt\u00f3w Fundacji Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2005-04-15T19:56:34Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/1\/10\/European_Middle_Neolithic.gif","headline":"kultura archeologiczna"}</script> </body> </html>

Pages: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10