CINXE.COM

NetLander — Wikipédia

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="fr" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>NetLander — Wikipédia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )frwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","janvier","février","mars","avril","mai","juin","juillet","août","septembre","octobre","novembre","décembre"],"wgRequestId":"d0460481-d745-49b9-899b-ddf556295264","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"NetLander","wgTitle":"NetLander","wgCurRevisionId":222108978,"wgRevisionId":222108978,"wgArticleId":5485787,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Portail:Astronautique/Articles liés","Portail:Transports/Articles liés","Portail:Technologies/Articles liés","Portail:Mars/Articles liés","Portail:Astronomie/Articles liés","Portail:Sciences de la Terre et de l'Univers/Articles liés","Portail:Sciences/Articles liés","Portail:Système solaire/Articles liés","Portail:Années 2000/Articles liés","Portail:XXIe siècle/Articles liés","Portail:Époque contemporaine/Articles liés","Portail:Histoire/Articles liés","Exploration du système martien","Atterrisseur","Programme spatial français","Proposition de programme spatial abandonnée"],"wgPageViewLanguage":"fr","wgPageContentLanguage":"fr","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"NetLander","wgRelevantArticleId":5485787,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"fr","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"fr"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":10000,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q2316048","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false}; RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.ArchiveLinks","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fr&amp;modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=fr&amp;modules=startup&amp;only=scripts&amp;raw=1&amp;skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fr&amp;modules=site.styles&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.21"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="NetLander — Wikipédia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//fr.m.wikipedia.org/wiki/NetLander"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Modifier" href="/w/index.php?title=NetLander&amp;action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipédia (fr)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//fr.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://fr.wikipedia.org/wiki/NetLander"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Flux Atom de Wikipédia" href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes&amp;feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-NetLander rootpage-NetLander skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Aller au contenu</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="Menu principal" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu principal" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu principal</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu principal</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">masquer</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigation </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal" title="Accueil général [z]" accesskey="z"><span>Page d’accueil</span></a></li><li id="n-thema" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portail:Accueil" title="Regroupements d&#039;articles par thématiques"><span>Portails thématiques</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Page_au_hasard" title="Affiche un article au hasard [x]" accesskey="x"><span>Article au hasard</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Contact" title="Qui contacter"><span>Contact</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-Contribuer" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-Contribuer" > <div class="vector-menu-heading"> Contribuer </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-aboutwp" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Aide:D%C3%A9buter" title="Guide pour apprendre à contribuer à Wikipédia"><span>Débuter sur Wikipédia</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Aide:Accueil" title="Accès à l’aide"><span>Aide</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_de_la_communaut%C3%A9" title="À propos du projet, ce que vous pouvez faire, où trouver les informations"><span>Communauté</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_sp%C3%A9ciales" title="Outils pour contribuer à Wikipédia"><span>Pages spéciales</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes" title="Liste des modifications récentes sur le wiki [r]" accesskey="r"><span>Modifications récentes</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipédia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fr.svg" style="width: 7.4375em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="l&#039;encyclopédie libre" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fr.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Recherche" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Rechercher sur Wikipédia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Rechercher</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Rechercher sur Wikipédia" aria-label="Rechercher sur Wikipédia" autocapitalize="sentences" title="Rechercher sur Wikipédia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Spécial:Recherche"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Rechercher</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Outils personnels"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Apparence"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Modifier l&#039;apparence de la taille, de la largeur et de la couleur de la police de la page" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Apparence" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Apparence</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&amp;wmf_medium=sidebar&amp;wmf_campaign=fr.wikipedia.org&amp;uselang=fr" class=""><span>Faire un don</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&amp;returnto=NetLander" title="Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire." class=""><span>Créer un compte</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&amp;returnto=NetLander" title="Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]" accesskey="o" class=""><span>Se connecter</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Plus d’options" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Outils personnels" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Outils personnels</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu utilisateur" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&amp;wmf_medium=sidebar&amp;wmf_campaign=fr.wikipedia.org&amp;uselang=fr"><span>Faire un don</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&amp;returnto=NetLander" title="Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Créer un compte</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&amp;returnto=NetLander" title="Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Se connecter</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pages pour les contributeurs déconnectés <a href="/wiki/Aide:Premiers_pas" aria-label="En savoir plus sur la contribution"><span>en savoir plus</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_contributions" title="Une liste des modifications effectuées depuis cette adresse IP [y]" accesskey="y"><span>Contributions</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_discussions" title="La page de discussion pour les contributions depuis cette adresse IP [n]" accesskey="n"><span>Discussion</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Sommaire" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Sommaire</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">masquer</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Début</div> </a> </li> <li id="toc-Historique_du_projet" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Historique_du_projet"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Historique du projet</span> </div> </a> <ul id="toc-Historique_du_projet-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Objectifs" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Objectifs"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Objectifs</span> </div> </a> <ul id="toc-Objectifs-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Caractéristiques_techniques" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Caractéristiques_techniques"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Caractéristiques techniques</span> </div> </a> <ul id="toc-Caractéristiques_techniques-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Charge_utile" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Charge_utile"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Charge utile</span> </div> </a> <ul id="toc-Charge_utile-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Références" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Références"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Références</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Références-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Références</span> </button> <ul id="toc-Références-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Bibliographie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Bibliographie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.1</span> <span>Bibliographie</span> </div> </a> <ul id="toc-Bibliographie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Voir_aussi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Voir_aussi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Voir aussi</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Voir_aussi-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Voir aussi</span> </button> <ul id="toc-Voir_aussi-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Articles_connexes" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Articles_connexes"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.1</span> <span>Articles connexes</span> </div> </a> <ul id="toc-Articles_connexes-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Liens_externes" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Liens_externes"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.2</span> <span>Liens externes</span> </div> </a> <ul id="toc-Liens_externes-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Sommaire" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="Table des matières" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Basculer la table des matières" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Basculer la table des matières</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">NetLander</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Aller à un article dans une autre langue. Disponible en 5 langues." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-5" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">5 langues</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%B5%D1%82%D0%9B%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D1%8A%D1%80" title="НетЛендър – bulgare" lang="bg" hreflang="bg" data-title="НетЛендър" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="bulgare" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/NetLander" title="NetLander – anglais" lang="en" hreflang="en" data-title="NetLander" data-language-autonym="English" data-language-local-name="anglais" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/NetLander" title="NetLander – italien" lang="it" hreflang="it" data-title="NetLander" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="italien" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/NetLander" title="NetLander – norvégien nynorsk" lang="nn" hreflang="nn" data-title="NetLander" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="norvégien nynorsk" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/NetLander" title="NetLander – russe" lang="ru" hreflang="ru" data-title="NetLander" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="russe" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q2316048#sitelinks-wikipedia" title="Modifier les liens interlangues" class="wbc-editpage">Modifier les liens</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Espaces de noms"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/NetLander" title="Voir le contenu de la page [c]" accesskey="c"><span>Article</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Discussion:NetLander" rel="discussion" title="Discussion au sujet de cette page de contenu [t]" accesskey="t"><span>Discussion</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Modifier la variante de langue" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">français</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Affichages"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/NetLander"><span>Lire</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=NetLander&amp;veaction=edit" title="Modifier cette page [v]" accesskey="v"><span>Modifier</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=NetLander&amp;action=edit" title="Modifier le wikicode de cette page [e]" accesskey="e"><span>Modifier le code</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=NetLander&amp;action=history" title="Historique des versions de cette page [h]" accesskey="h"><span>Voir l’historique</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Outils de la page"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Outils" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Outils</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Outils</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">masquer</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Plus d’options" > <div class="vector-menu-heading"> Actions </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/NetLander"><span>Lire</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=NetLander&amp;veaction=edit" title="Modifier cette page [v]" accesskey="v"><span>Modifier</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=NetLander&amp;action=edit" title="Modifier le wikicode de cette page [e]" accesskey="e"><span>Modifier le code</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=NetLander&amp;action=history"><span>Voir l’historique</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Général </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_li%C3%A9es/NetLander" title="Liste des pages liées qui pointent sur celle-ci [j]" accesskey="j"><span>Pages liées</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Suivi_des_liens/NetLander" rel="nofollow" title="Liste des modifications récentes des pages appelées par celle-ci [k]" accesskey="k"><span>Suivi des pages liées</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//fr.wikipedia.org/wiki/Aide:Importer_un_fichier" title="Téléverser des fichiers [u]" accesskey="u"><span>Téléverser un fichier</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=NetLander&amp;oldid=222108978" title="Adresse permanente de cette version de cette page"><span>Lien permanent</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=NetLander&amp;action=info" title="Davantage d’informations sur cette page"><span>Informations sur la page</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Citer&amp;page=NetLander&amp;id=222108978&amp;wpFormIdentifier=titleform" title="Informations sur la manière de citer cette page"><span>Citer cette page</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:UrlShortener&amp;url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FNetLander"><span>Obtenir l&#039;URL raccourcie</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:QrCode&amp;url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FNetLander"><span>Télécharger le code QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Imprimer / exporter </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Livre&amp;bookcmd=book_creator&amp;referer=NetLander"><span>Créer un livre</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:DownloadAsPdf&amp;page=NetLander&amp;action=show-download-screen"><span>Télécharger comme PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=NetLander&amp;printable=yes" title="Version imprimable de cette page [p]" accesskey="p"><span>Version imprimable</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Dans d’autres projets </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q2316048" title="Lien vers l’élément dans le dépôt de données connecté [g]" accesskey="g"><span>Élément Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Outils de la page"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Apparence"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Apparence</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">masquer</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Un article de Wikipédia, l&#039;encyclopédie libre.</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="fr" dir="ltr"><p><b>NetLander</b> est un projet de <a href="/wiki/Sonde_spatiale" title="Sonde spatiale">mission spatiale</a> <a href="/wiki/Mars_(plan%C3%A8te)" title="Mars (planète)">martienne</a> du <a href="/wiki/Centre_national_d%27%C3%A9tudes_spatiales" title="Centre national d&#39;études spatiales">Centre national d'études spatiales</a> (CNES), l'<a href="/wiki/Agence_spatiale" title="Agence spatiale">agence spatiale</a> française. La mission prévoyait le lancement vers la planète Mars, fin 2007 ou 2009, de quatre petits atterrisseurs identiques devant former au sol un réseau de stations fixes destinées à l'étude de la météorologie martienne, de la structure interne de la planète et des caractéristiques de la surface. Pour des raisons budgétaires, le projet est définitivement abandonné. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Historique_du_projet">Historique du projet</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=NetLander&amp;veaction=edit&amp;section=1" title="Modifier la section : Historique du projet" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=NetLander&amp;action=edit&amp;section=1" title="Modifier le code source de la section : Historique du projet"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>En 1998, les chercheurs français demandent à l'agence spatiale française, le <a href="/wiki/CNES" class="mw-redirect" title="CNES">CNES</a>, de développer un programme ambitieux d'exploration de la planète Mars. Trois projets devaient répondre à cette attente&#160;: la participation française à la sonde spatiale <a href="/wiki/Mars_Express" title="Mars Express">Mars Express</a> de l'<a href="/wiki/Agence_spatiale_europ%C3%A9enne" title="Agence spatiale européenne">Agence spatiale européenne</a>, une contribution à la <a href="/wiki/Mission_de_retour_d%27%C3%A9chantillons_martiens" title="Mission de retour d&#39;échantillons martiens">mission de retour d'échantillons martiens</a> (<i>Mars Rover and Sample Return</i> ou MRSR) développée par la NASA et le développement de l'orbiteur martien PREMIER (Programme de Retour d'Echantillons Martiens et Installation d'Experiences en Reseau). Ce dernier devait emporter quatre petits atterrisseurs réutilisant une partie des équipements développés pour la mission <a href="/wiki/Huygens_(sonde_spatiale)" title="Huygens (sonde spatiale)">Huygens</a> et <a href="/wiki/Mars_96" title="Mars 96">Mars 96</a>. PREMIER, qui devait être lancé en 2005 ou 2007, devait également contribuer au retour des échantillons de sol martien. L'échec en 1996 des missions américaines <a href="/wiki/Mars_Climate_Orbiter" title="Mars Climate Orbiter">Mars Climate Orbiter</a> et <a href="/wiki/Mars_Polar_Lander" title="Mars Polar Lander">Mars Polar Lander</a> entraîne le report de la mission d'échantillons à 2011. Désormais PREMIER ne joue plus pour ce projet qu'un rôle de démonstrateur destiné à valider les manœuvres nécessaires au retour des échantillons de sol martien&#160;; <a href="/wiki/A%C3%A9rocapture" title="Aérocapture">aérocapture</a>, rendez-vous avec une capsule lancée depuis le sol martien et amarrage de celle-ci. PREMIER, qui doit être lancé en 2007 comprend un étage de croisière, les systèmes permettant d'y fixer les 4 atterrisseurs NetLander, un <a href="/wiki/Bouclier_thermique" title="Bouclier thermique">bouclier thermique</a> mis en œuvre pour l'aérocapture. Le coût de l'orbiteur résultant développé par le CNES est évalué à <span class="nowrap">400 millions de $ US</span>. Les quatre atterrisseurs devaient être largués une fois PREMIER en orbite autour de Mars. Ils devaient se poser dans la région volcanique de <a href="/wiki/D%C3%B4me_de_Tharsis" title="Dôme de Tharsis">Tharsis</a> pour trois d'entre eux et aux antipodes dans la région d'<a href="/wiki/Quadrangle_d%27Hellas" title="Quadrangle d&#39;Hellas">Hellas</a> pour le quatrième atterrisseur afin de pouvoir collecter les ondes sismiques traversant le noyau de la planète. Le CNES décide par la suite d'annuler l'expérience d'aérocapture ce qui augmente la masse de l'orbiteur de <span class="nowrap">3 tonnes</span>. Finalement, en 2002, le CNES abandonne le projet d'orbiteur. Il propose à la NASA d'embarquer les sondes NetLander comme charge utile secondaire de son projet d'orbiteur martien <a href="/wiki/Mars_Telecommunications_Orbiter" title="Mars Telecommunications Orbiter">Mars Telecommunications Orbiter</a>. Mais en <time class="nowrap" datetime="2003-04" data-sort-value="2003-04">avril 2003</time>, l'agence spatiale américaine renonce à cette mission pour des raisons financières. Le CNES propose alors d'intégrer NetLander dans le <a href="/wiki/Programme_ExoMars" title="Programme ExoMars">programme ExoMars</a> de l'<a href="/wiki/Agence_spatiale_europ%C3%A9enne" title="Agence spatiale européenne">Agence spatiale européenne</a>. Mais peu après, le CNES décide de ne pas investir les <span class="nowrap">88 millions d'€</span> nécessaires au développement de son projet et annonce qu'il renonce désormais à développer des missions martiennes en dehors du programme de l'<a href="/wiki/Agence_spatiale_europ%C3%A9enne" title="Agence spatiale européenne">Agence spatiale européenne</a><sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">&#91;</span>1<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>. </p><p>La mission <a href="/wiki/MetNet" title="MetNet">MetNet</a>, comportant elle aussi plusieurs atterrisseurs vers Mars, est basée sur l'héritage de NetLander<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">&#91;</span>2<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>. <a href="/wiki/MetNet" title="MetNet">MetNet</a> devait être déployé en 2011-2019<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">&#91;</span>3<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>. Mais ce projet ne trouve pas de financement. Le sismomètre développé par l'<a href="/wiki/Institut_de_physique_du_globe_de_Paris" title="Institut de physique du globe de Paris">Institut de physique du globe de Paris</a> pour les missions Mars 96 puis NetLander sera finalement embarqué à bord de la mission américaine <a href="/wiki/InSight" title="InSight">InSight</a> lancée en 2018. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Objectifs">Objectifs</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=NetLander&amp;veaction=edit&amp;section=2" title="Modifier la section : Objectifs" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=NetLander&amp;action=edit&amp;section=2" title="Modifier le code source de la section : Objectifs"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>L'objectif de la mission NetLander est d'obtenir des données météorologiques et géophysiques (structure de la planète). Pour la première fois les données ne sont pas collectées seulement localement mais à l'échelle globale de la planète grâce à un réseau de capteurs dispersés à sa surface. Ceci permet d'effectuer des mesures simultanées d'un même phénomène dans différents lieux et de localiser par triangulation l'origine d'un séisme. La durée de la mission est de <span class="nowrap">2 années</span> terrestres (une année martienne) pour que les observations effectuées portent sur un cycle de saison complet. Les principaux objectifs sont<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">&#91;</span>4<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>&#160;: </p> <ul><li>Préciser la structure interne de la planète</li> <li>Évaluer l'activité sismique</li> <li>Déterminer la présence de réservoirs d'eau sous la surface</li> <li>Étudier le champ magnétique local</li> <li>Étudier les processus météorologiques martiens</li> <li>Faire des mesures de <a href="/wiki/G%C3%A9od%C3%A9sie" title="Géodésie">géodésie</a>&#160;: précession, nutation, etc.</li> <li>Réaliser une étude de la géologie à proximité immédiate des sites d'atterrissage.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Caractéristiques_techniques"><span id="Caract.C3.A9ristiques_techniques"></span>Caractéristiques techniques</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=NetLander&amp;veaction=edit&amp;section=3" title="Modifier la section : Caractéristiques techniques" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=NetLander&amp;action=edit&amp;section=3" title="Modifier le code source de la section : Caractéristiques techniques"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Les quatre sondes sont identiques et ont une masse de <span class="nowrap">66 kilogrammes</span> au lancement et de 22&#160;<abbr class="abbr" title="kilogramme">kg</abbr> après leur atterrissage dont 5&#160;à 6&#160;kilogrammes pour la <a href="/wiki/Charge_utile_(astronautique)" title="Charge utile (astronautique)">charge utile</a>. Au début de la <a href="/wiki/Rentr%C3%A9e_atmosph%C3%A9rique" title="Rentrée atmosphérique">rentrée atmosphérique</a>, durant la phase de freinage par l'atmosphère, l'engin spatial est encapsulé dans un bouclier thermique de 0,9&#160;mètre de diamètre constitué par une structure d'aluminium et un revêtement en composite carbone. Une fois que la vitesse a suffisamment diminué, un parachute dérivé de celui de <a href="/wiki/Huygens_(sonde_spatiale)" title="Huygens (sonde spatiale)">Huygens</a> est déployé. L'atterrissage en douceur à la surface de Mars est obtenu à l'aide d'un airbag bilobé développé pour les petits atterrisseurs de <a href="/wiki/Mars_96" title="Mars 96">Mars 96</a>. Au sol, l'atterrisseur est un cylindre plat de <span class="nowrap">58 centimètres</span> de diamètre. L'ouverture du couvercle permet le déploiement en pétales de 5 panneaux solaires circulaires et de différents capteurs et antennes<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">&#91;</span>5<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Charge_utile">Charge utile</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=NetLander&amp;veaction=edit&amp;section=4" title="Modifier la section : Charge utile" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=NetLander&amp;action=edit&amp;section=4" title="Modifier le code source de la section : Charge utile"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>La <a href="/wiki/Charge_utile_(astronautique)" title="Charge utile (astronautique)">charge utile</a> de chaque atterrisseur, d'une masse totale de 6&#160;<abbr class="abbr" title="kilogramme">kg</abbr>, est constituée par 9 instruments développés par des laboratoires européens<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">&#91;</span>6<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>&#160;: </p> <ul><li>SEIS, <a href="/wiki/Seismic_Experiment_for_Interior_Structure" title="Seismic Experiment for Interior Structure">Seismic Experiment for Interior Structure</a> (expérience sismique pour la structure intérieure) est un sismomètre développé par l'<a href="/wiki/Institut_de_physique_du_globe_de_Paris" title="Institut de physique du globe de Paris">IPGP</a> avec des participations allemande américaine. Avec une masse proche de 2&#160;<abbr class="abbr" title="kilogramme">kg</abbr>, c'est l'instrument principal de la mission. Il s'agit de l'ancêtre de l'instrument SEIS embarqué à bord de l'atterrisseur InSight lancé en 2018. Bien que de conception plus simple, il comporte comme ce dernier des capteurs permettant de mesurer des signaux à courte période (100&#160;<abbr class="abbr" title="millihertz">mHz</abbr> à 50&#160;<abbr class="abbr" title="hertz">Hz</abbr>) et à longue période (10&#160;<abbr class="abbr" title="millihertz">mHz</abbr> à 10&#160;<abbr class="abbr" title="hertz">Hz</abbr>). En large bande, les mesures portent sur seulement deux axes (trois sur SEIS). Les pendules sont enfermés dans une sphère de <span class="nowrap">18 centimètres</span> de diamètre. Le sismomètre n'est pas déplacé sur le sol (le contact direct avec celui-ci est indispensable pour la qualité des mesures, mais dispose de trois pieds télescopiques qui sont déployés après l'atterrissage à travers des orifices percés dans la partie inférieure de l'atterrisseur<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">&#91;</span>7<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup class="reference cite_virgule">,</sup><sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">&#91;</span>8<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>&#160;;</li> <li>PANCAM&#160;: caméra panoramique stéréoscopique, <a href="/wiki/Deutsches_Zentrum_f%C3%BCr_Luft-_und_Raumfahrt" title="Deutsches Zentrum für Luft- und Raumfahrt">DLR</a>, Allemagne&#160;;</li> <li>ATMIS&#160;: capteurs des conditions atmosphériques, météorologiques, <a href="/wiki/Institut_m%C3%A9t%C3%A9orologique_finlandais" title="Institut météorologique finlandais">FMI</a>, Finlande&#160;;</li> <li>ARES&#160;: capteur d'électricité atmosphérique, Centre d'étude des environnements terrestres et planétaires (CETP), France&#160;;</li> <li>NEIGE&#160;: mesures géodésiques et ionosphériques, <a href="/wiki/Groupe_de_recherches_en_g%C3%A9od%C3%A9sie_spatiale" title="Groupe de recherches en géodésie spatiale">GRGS</a>, France&#160;;</li> <li>SPICE&#160;: mesures des propriétés du sol, <a href="/wiki/Universit%C3%A9_de_M%C3%BCnster" title="Université de Münster">Université de Münster</a>, Allemagne&#160;;</li> <li>GPR&#160;: radar à pénétration du sol, CETP, France<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">&#91;</span>9<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>&#160;;</li> <li>MAGNET&#160;: <a href="/wiki/Magn%C3%A9tom%C3%A8tre" title="Magnétomètre">magnétomètre</a>, CETP, France&#160;;</li> <li>Micro&#160;: microphone, <a href="/wiki/Universit%C3%A9_de_Californie_%C3%A0_Berkeley" title="Université de Californie à Berkeley">Université de Californie à Berkeley</a>, États-Unis<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">&#91;</span>10<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Références"><span id="R.C3.A9f.C3.A9rences"></span>Références</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=NetLander&amp;veaction=edit&amp;section=5" title="Modifier la section : Références" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=NetLander&amp;action=edit&amp;section=5" title="Modifier le code source de la section : Références"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="references-small decimal" style=""><div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a> </span><span class="reference-text"><a href="#Ulivi2012">Ulivi 2012</a>, <abbr class="abbr" title="page(s)">p.</abbr>&#160;367-369</span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> A.-M. Harri <i><abbr class="abbr" title="et alii (« et d’autres »)" lang="la">et al.</abbr></i> <span class="citation">«&#160;MetNet - The next generation of atmospheric observation for Mars&#160;»</span> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/Digital_Object_Identifier" title="Digital Object Identifier">DOI</a>&#160;<span class="plainlinks noarchive nowrap"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.2514/6.IAC-03-Q.3.b.09">10.2514/6.IAC-03-Q.3.b.09</a></span>)</small><br />—<i>54th international astronautical congress of the International Astronautical Federation, the International Academy of Astraunautics and the International Institute of Space Law</i> (<a href="/wiki/Br%C3%AAme" title="Brême">Brême</a>, 39 septembre - 3 octobre 2003)</span></span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> «&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="http://metnet.fmi.fi/index.php?id=96"><cite style="font-style:normal;" lang="en">MetNet Mars Mission</cite></a>&#160;», Finnish Meteorological Institute</span></span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">«&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://netlander.cnes.fr/fr/NETLANDER/Fr/GP_mission.htm"><cite style="font-style:normal;">NetLander&#160;: mission</cite></a>&#160;», <a href="/wiki/CNES" class="mw-redirect" title="CNES">CNES</a> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2018-05-05" data-sort-value="2018-05-05">5 mai 2018</time>)</small></span></span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a> </span><span class="reference-text"><a href="#Ulivi2012">Ulivi 2012</a>, <abbr class="abbr" title="page(s)">p.</abbr>&#160;368</span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">«&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://netlander.cnes.fr/fr/NETLANDER/Fr/GP_cu_scie.htm"><cite style="font-style:normal;">NetLander&#160;: charge utile</cite></a>&#160;», <a href="/wiki/CNES" class="mw-redirect" title="CNES">CNES</a> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2018-05-05" data-sort-value="2018-05-05">5 mai 2018</time>)</small></span></span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">«&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://netlander.cnes.fr/fr/NETLANDER/Fr/seis.htm"><cite style="font-style:normal;">NetLander&#160;: charge utile - Instrument SEIS</cite></a>&#160;», <a href="/wiki/CNES" class="mw-redirect" title="CNES">CNES</a> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2018-05-05" data-sort-value="2018-05-05">5 mai 2018</time>)</small></span></span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">«&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.seis-insight.eu/fr/public/l-instrument-seis/netlander"><cite style="font-style:normal;">L'instrument SEIS - NetLander</cite></a>&#160;», sur <span class="italique">SEIS de l'IPGP</span>, <a href="/wiki/Institut_de_physique_du_globe_de_Paris" title="Institut de physique du globe de Paris">Institut de physique du globe de Paris</a> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2018-05-05" data-sort-value="2018-05-05">5 mai 2018</time>)</small></span></span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">«&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://netlander.cnes.fr/fr/NETLANDER/Fr/gpr.htm"><cite style="font-style:normal;">NetLander&#160;: charge utile - Instrument GPR</cite></a>&#160;», <a href="/wiki/CNES" class="mw-redirect" title="CNES">CNES</a> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2018-05-05" data-sort-value="2018-05-05">5 mai 2018</time>)</small></span></span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="CounilFerriLognonneMarsal">J. L. Counil, F. Ferri, Ph. Lognonne, O. Marsal, F. Rocard et R. Bonneville <span class="citation">«&#160;The Netlander Mission: A Geophysical Network aimed at investigating Mars Atmosphere, Sub-Surface and Deep Interior&#160;»</span> <small style="line-height:1em;">(<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.lpi.usra.edu/meetings/geomars2001/pdf/7007.pdf">lire en ligne</a>)</small> <abbr class="abbr indicateur-format format-pdf" title="Document au format Portable Document Format (PDF)">[PDF]</abbr><br />—<i>Conference on the Geophysical Detection of Subsurface Water on Mars</i> (Houston, <time>2001</time>)</span></span> </li> </ol></div> </div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Bibliographie">Bibliographie</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=NetLander&amp;veaction=edit&amp;section=6" title="Modifier la section : Bibliographie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=NetLander&amp;action=edit&amp;section=6" title="Modifier le code source de la section : Bibliographie"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><span class="ouvrage" id="Ulivi2012"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> Paolo Ulivi et David M Harland, <cite class="italique" lang="en">Robotic Exploration of the Solar System Part 3 Wows and Woes 1997-2003</cite>, Springer Praxis, <time>2012</time>, 529&#160;<abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-0-387-09627-8" title="Spécial:Ouvrages de référence/978-0-387-09627-8"><span class="nowrap">978-0-387-09627-8</span></a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=Ndjt1DkCFvoC&amp;printsec=frontcover">lire en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Robotic+Exploration+of+the+Solar+System+Part+3+Wows+and+Woes+1997-2003&amp;rft.pub=Springer+Praxis&amp;rft.au=Paolo+Ulivi&amp;rft.au=David+M++Harland&amp;rft.date=2012&amp;rft.tpages=529&amp;rft.isbn=978-0-387-09627-8&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ANetLander"></span></span><div style="margin-left:2em; line-height:1.5;"><i>Description détaillée des missions (contexte, objectifs, description technique, déroulement, résultats) des sondes spatiales lancées entre 1997 et 2003.</i></div></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Voir_aussi">Voir aussi</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=NetLander&amp;veaction=edit&amp;section=7" title="Modifier la section : Voir aussi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=NetLander&amp;action=edit&amp;section=7" title="Modifier le code source de la section : Voir aussi"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Articles_connexes">Articles connexes</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=NetLander&amp;veaction=edit&amp;section=8" title="Modifier la section : Articles connexes" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=NetLander&amp;action=edit&amp;section=8" title="Modifier le code source de la section : Articles connexes"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/InSight" title="InSight">InSight</a></li> <li><a href="/wiki/Mars_Express" title="Mars Express">Mars Express</a></li> <li><a href="/wiki/Mission_de_retour_d%27%C3%A9chantillons_martiens" title="Mission de retour d&#39;échantillons martiens">Mission de retour d'échantillons martiens</a></li> <li><a href="/wiki/MetNet" title="MetNet">MetNet</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Liens_externes">Liens externes</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=NetLander&amp;veaction=edit&amp;section=9" title="Modifier la section : Liens externes" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=NetLander&amp;action=edit&amp;section=9" title="Modifier le code source de la section : Liens externes"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://netlander.cnes.fr/fr/NETLANDER/Fr/GP_mission.htm">La mission NetLander sur le site du CNES</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.seis-insight.eu/fr/public/l-instrument-seis/netlander">Page consacrée au projet sur le site de l'IPGP consacré à la mission InSight</a></li></ul> <div class="navbox-container" style="clear:both;"> <table class="navbox collapsible noprint autocollapse" style=""> <tbody><tr><th class="navbox-title" colspan="2" style=""><div style="float:left; width:6em; text-align:left"><div class="noprint plainlinks nowrap tnavbar" style="padding:0; font-size:xx-small; color:var(--color-emphasized, #000000);"><a href="/wiki/Mod%C3%A8le:Palette_Programme_spatial_fran%C3%A7ais" title="Modèle:Palette Programme spatial français"><abbr class="abbr" title="Voir ce modèle.">v</abbr></a>&#160;· <a class="external text" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mod%C3%A8le:Palette_Programme_spatial_fran%C3%A7ais&amp;action=edit"><abbr class="abbr" title="Modifier ce modèle. Merci de prévisualiser avant de sauvegarder.">m</abbr></a></div></div><div style="font-size:110%"><a href="/wiki/Programme_spatial_fran%C3%A7ais" title="Programme spatial français">Programme spatial français</a></div></th> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Lanceurs et fusées</th> <td class="navbox-list" style=""><table class="navbox-subgroup" style=""> <tbody><tr> <th class="navbox-group" style="">Lanceurs</th> <td class="navbox-list" style=";"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Diamant_(fus%C3%A9e)" title="Diamant (fusée)">Diamant A, B et BP4</a> (1965–1975)</li> <li><a href="/wiki/Maia_(fus%C3%A9e)" title="Maia (fusée)">Maia</a> (2026)</li> <li><a href="/wiki/OB-1" title="OB-1">OB-1</a> (2026)</li> <li><a href="/wiki/Sirius_(fus%C3%A9e)" title="Sirius (fusée)">Sirius</a> (2025)</li> <li><a href="/wiki/Z%C3%A9phyr_(fus%C3%A9e)" title="Zéphyr (fusée)">Zéphyr</a> (2024)</li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Fusées expérimentales</th> <td class="navbox-list navbox-even" style=";"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Agate_(fus%C3%A9e)" title="Agate (fusée)">Agate</a> (1961)</li> <li><a href="/wiki/Aigle_(fus%C3%A9e)" title="Aigle (fusée)">Aigle</a> (1960)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Antar%C3%A8s_(fus%C3%A9e)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Antarès (fusée) (page inexistante)">Antarès</a> (1959)</li> <li><a href="/wiki/B%C3%A9r%C3%A9nice_(fus%C3%A9e)" title="Bérénice (fusée)">Bérénice</a> (1962)</li> <li><a href="/wiki/Callisto_(fus%C3%A9e)" title="Callisto (fusée)">Callisto</a> (2022)</li> <li><a href="/w/index.php?title=D-6_(fus%C3%A9e)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="D-6 (fusée) (page inexistante)">D-6</a> (1963)</li> <li><a href="/wiki/EA-41" title="EA-41">EA-41</a> (1945)</li> <li><a href="/wiki/%C3%89meraude_(fus%C3%A9e)" title="Émeraude (fusée)">Émeraude</a> (1964)</li> <li><a href="/wiki/EOLE_(fus%C3%A9e)" title="EOLE (fusée)">EOLE</a> (1951)</li> <li><a href="/wiki/LEX_(fus%C3%A9e)" title="LEX (fusée)">LEX</a> (1964)</li> <li><a href="/wiki/Rubis_(fus%C3%A9e)" title="Rubis (fusée)">Rubis</a> (1964)</li> <li><a href="/wiki/Saphir_(fus%C3%A9e)" title="Saphir (fusée)">Saphir</a> (1965)</li> <li><a href="/wiki/Themis_(fus%C3%A9e)" title="Themis (fusée)">Themis</a> (2022)</li> <li><a href="/wiki/Topaze_(fus%C3%A9e)" title="Topaze (fusée)">Topaze</a> (1962)</li> <li><a href="/wiki/Vesta_(fus%C3%A9e)" title="Vesta (fusée)">Vesta</a> (1965)</li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Fusées-sondes</th> <td class="navbox-list" style=";"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/B%C3%A9lier_(fus%C3%A9e)" title="Bélier (fusée)">Bélier</a> (1961)</li> <li><a href="/wiki/Centaure_(fus%C3%A9e)" title="Centaure (fusée)">Centaure</a> (1961)</li> <li><a href="/wiki/Dragon_(fus%C3%A9e)" title="Dragon (fusée)">Dragon</a> (1962)</li> <li><a href="/wiki/Dauphin_(fus%C3%A9e)" title="Dauphin (fusée)">Dauphin</a> (1967)</li> <li><a href="/wiki/%C3%89ridan_(fus%C3%A9e)" title="Éridan (fusée)">Éridan</a> (1968)</li> <li><a href="/wiki/Monica_(fus%C3%A9e)" title="Monica (fusée)">Monica</a> (1955)</li> <li><a href="/wiki/V%C3%A9ronique_(fus%C3%A9e)" title="Véronique (fusée)">Véronique</a> (1950)</li> <li><a href="/wiki/Vesta_(fus%C3%A9e)" title="Vesta (fusée)">Vesta</a> (1965)</li></ul> </div></td> </tr> </tbody></table></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Satellites<br />scientifiques</th> <td class="navbox-list navbox-even" style=""><table class="navbox-subgroup" style=""> <tbody><tr> <th class="navbox-group" style="">Science et technologie</th> <td class="navbox-list" style=";"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Ast%C3%A9rix_(satellite)" title="Astérix (satellite)">Astérix</a> (1965)</li> <li><a href="/wiki/FR-1_(satellite)" title="FR-1 (satellite)">FR-1</a> (1965)</li> <li><a href="/wiki/Diapason_(satellite)" title="Diapason (satellite)">Diapason</a> (1966)</li> <li><a href="/wiki/Diad%C3%A8me_(satellites)" title="Diadème (satellites)">Diadème</a> (1967)</li> <li><a href="/wiki/Tournesol_(satellite)" title="Tournesol (satellite)">Tournesol</a> (1971)</li> <li><a href="/wiki/Polaire_(satellite)" title="Polaire (satellite)">Polaire</a> (1971)</li> <li><a href="/wiki/Aur%C3%A9ole_1_et_2" title="Auréole 1 et 2">Auréole 1 et 2</a> franco-russe (1971-1973)</li> <li><a href="/wiki/SRET" title="SRET">SRET</a> (1971–1972)</li> <li><a href="/wiki/Castor_et_Pollux_(satellites)" title="Castor et Pollux (satellites)">Castor et Pollux</a> (1973–1975)</li> <li><a href="/wiki/Starlette_et_Stella" title="Starlette et Stella">Starlette</a> (1975)</li> <li><a href="/wiki/Aura_(satellite_fran%C3%A7ais)" title="Aura (satellite français)">Aura</a> (1975)</li> <li><a href="/wiki/Signe_3" title="Signe 3">Signe 3</a> (1977)</li> <li><a href="/wiki/Aur%C3%A9ole_3" title="Auréole 3">Auréole 3</a> franco-russe (1981)</li> <li><a href="/wiki/Satellite_amateur_de_radio-astronomie" title="Satellite amateur de radio-astronomie">Sara</a> (1991)</li> <li><a href="/wiki/Starlette_et_Stella" title="Starlette et Stella">Stella</a> (1993)</li> <li><a href="/wiki/DEMETER" title="DEMETER">DEMETER</a> (2004)</li> <li><a href="/wiki/CoRoT" title="CoRoT">CoRoT</a> (2006-2014)</li> <li><a href="/wiki/Picard_(satellite)" title="Picard (satellite)">Picard</a> (2010)</li> <li><a href="/wiki/MICROSCOPE_(satellite)" title="MICROSCOPE (satellite)">Microscope</a> (2016)</li> <li><a href="/wiki/Space-based_Multi-band_Variable_astronomical_Objects_Monitor" title="Space-based Multi-band Variable astronomical Objects Monitor">SVOM</a> franco-chinois (2023)</li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Sciences de la Terre</th> <td class="navbox-list navbox-even" style=";"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/TOPEX/Poseidon" title="TOPEX/Poseidon">TOPEX/Poseidon</a> franco-américain (1992)</li> <li><a href="/wiki/Jason_(satellite)" title="Jason (satellite)">Jason 1, 2 et 3</a> franco-américain (2001–2013)</li> <li><a href="/wiki/PARASOL" title="PARASOL">PARASOL</a> (2004)</li> <li><a href="/wiki/CALIPSO" title="CALIPSO">CALIPSO</a> franco-américain (2006)</li> <li><a href="/wiki/Megha-Tropiques" title="Megha-Tropiques">Megha-Tropiques</a> franco-indien (2011)</li> <li><a href="/wiki/SARAL" title="SARAL">SARAL</a> (2012) franco-indien</li> <li><a href="/wiki/CFOSAT" title="CFOSAT">CFOSAT</a> franco-chinois (2018)</li> <li><a href="/wiki/TARANIS" title="TARANIS">TARANIS</a> (2020)</li> <li><a href="/wiki/MicroCarb" title="MicroCarb">MicroCarb</a> (2020)</li> <li><a href="/wiki/Surface_Water_Ocean_Topography" title="Surface Water Ocean Topography">SWOT</a> franco-américain (2022)</li> <li><a href="/wiki/Methane_Remote_Sensing_Lidar_Mission" title="Methane Remote Sensing Lidar Mission">MERLIN</a> franco-allemand (2024)</li> <li><a href="/wiki/TRISHNA" title="TRISHNA">TRISHNA</a> franco-indien (2025)</li> <li><a href="/wiki/Precipitation_Measuring_Mission" title="Precipitation Measuring Mission">Precipitation Measuring Mission</a> (2029) (participation) franco-japonais</li> <li><a href="/wiki/AOS-Storm" title="AOS-Storm">AOS-Storm</a> (2029) (participation) franco-américain</li></ul> </div></td> </tr> </tbody></table></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Satellites<br />d'application</th> <td class="navbox-list" style=""><table class="navbox-subgroup" style=""> <tbody><tr> <th class="navbox-group" style="">Observation de la Terre</th> <td class="navbox-list" style=";"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/SPOT" title="SPOT">SPOT</a> (1986–2012)</li> <li><a href="/wiki/Pl%C3%A9iades_(satellite)" title="Pléiades (satellite)">Pléiades</a> (2011–2012)</li> <li><a href="/wiki/V%C3%A9n%CE%BCs" title="Vénμs">Vénμs</a> franco-israélien (2017)</li> <li><a href="/wiki/Pl%C3%A9iades_Neo" title="Pléiades Neo">Pléiades Neo</a> (2021–2022)</li> <li><a href="/wiki/CO3D" title="CO3D">CO3D</a> (2022)</li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Satellites militaires</th> <td class="navbox-list navbox-even" style=";"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Syracuse_(satellite)" title="Syracuse (satellite)">Syracuse 1</a> (1984–1987)</li> <li><a href="/wiki/Syracuse_(satellite)" title="Syracuse (satellite)">Syracuse 2</a> (1991–1996)</li> <li><a href="/wiki/Cerise_(satellite)" title="Cerise (satellite)">Cerise</a> (1995)</li> <li><a href="/wiki/Cl%C3%A9mentine_(satellite)" title="Clémentine (satellite)">Clémentine</a> (1999)</li> <li><a href="/wiki/Helios_(satellite)" title="Helios (satellite)">Helios</a> (1995-2008)</li> <li><a href="/wiki/Essaim_(satellite)" title="Essaim (satellite)">Essaim</a> (2004)</li> <li><a href="/wiki/Helios_(satellite)#Helios_2" title="Helios (satellite)">Helios 2</a> (2004–2009)</li> <li><a href="/wiki/Syracuse_III" title="Syracuse III">Syracuse III</a> (2005-2010)</li> <li><a href="/wiki/SPIRALE" title="SPIRALE">SPIRALE</a> (2009)</li> <li><a href="/wiki/ELISA_(satellite)" title="ELISA (satellite)">Elisa</a> (2011)</li> <li><a href="/wiki/Pl%C3%A9iades_(satellite)" title="Pléiades (satellite)">Pléiades</a> (2011–2012) franco-italien</li> <li><a href="/wiki/Athena-Fidus" title="Athena-Fidus">Athena-Fidus</a> (2014) franco-italien</li> <li><a href="/wiki/Sicral_2" title="Sicral 2">Sicral 2</a> (2015) franco-italien</li> <li><a href="/wiki/Composante_spatiale_optique" title="Composante spatiale optique">CSO</a> (2018–2021)</li> <li><a href="/wiki/Pl%C3%A9iades_Neo" title="Pléiades Neo">Pléiades Neo</a> (2021-2022)</li> <li><a href="/wiki/Syracuse_IV" title="Syracuse IV">Syracuse 4</a> (Comsat NG) (2021-2022)</li> <li><a href="/wiki/CERES_(satellite)" title="CERES (satellite)">CERES</a> (2021)</li> <li><a href="/wiki/CO3D" title="CO3D">CO3D</a> (2022)</li> <li><a href="/wiki/Yeux_en_orbite_pour_un_d%C3%A9monstrateur_agile" title="Yeux en orbite pour un démonstrateur agile">YODA</a> (2024)</li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Télécommunications</th> <td class="navbox-list" style=";"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/PEOLE" title="PEOLE">PEOLE</a> (1970)</li> <li><a href="/wiki/EOLE_(satellite)" title="EOLE (satellite)">EOLE</a> (1971)</li> <li><a href="/wiki/Symphonie_(satellite)" title="Symphonie (satellite)">Symphonie</a> franco-allemand (1974–1975)</li> <li><a href="/wiki/TDF_1_et_2" title="TDF 1 et 2">TDF 1 et 2</a> (1988, 1990)</li> <li><a href="/wiki/S80/T" title="S80/T">S80/T</a> (1992)</li> <li><a href="/w/index.php?title=T%C3%A9l%C3%A9com_1&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Télécom 1 (page inexistante)">Télécom 1A-1C</a> (1984–1988)</li> <li><a href="/wiki/Telecom_2A" title="Telecom 2A">Télécom 2A-2D</a> (1991–1996)</li> <li><a href="/wiki/Ariane_Radio-Amateur_Satellite_Enseignement_Espace" title="Ariane Radio-Amateur Satellite Enseignement Espace">ARSENE</a> (1993)</li> <li><a href="/wiki/STENTOR" title="STENTOR">STENTOR</a> (2002)</li> <li><a href="/wiki/Eutelsat_5_West_A" title="Eutelsat 5 West A">Stellat 5</a> (2002)</li> <li><a href="/wiki/ANGELS_(satellite)" title="ANGELS (satellite)">ANGELS</a> (2019)</li></ul> </div></td> </tr> </tbody></table></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Instruments</th> <td class="navbox-list navbox-even" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Syst%C3%A8me_Argos" title="Système Argos">Argos</a> (1978)</li> <li><a href="/w/index.php?title=V%C3%A9g%C3%A9tation_(instrument)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Végétation (instrument) (page inexistante)">Végétation</a> (1986)</li> <li><a href="/wiki/DORIS_(syst%C3%A8me_satellitaire)" title="DORIS (système satellitaire)">DORIS</a> (1990)</li> <li><a href="/w/index.php?title=SCARAB&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="SCARAB (page inexistante)">SCARAB</a> (1994)</li> <li><a href="/w/index.php?title=POLDER_(instrument)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="POLDER (instrument) (page inexistante)">POLDER</a> (1996)</li> <li><a href="/wiki/Interf%C3%A9rom%C3%A8tre_atmosph%C3%A9rique_de_sondage_dans_l%27infrarouge" title="Interféromètre atmosphérique de sondage dans l&#39;infrarouge">IASI</a> (2006–2016)</li> <li><a href="/wiki/T2L2" title="T2L2">T2L2</a> (2008)</li> <li><a href="/w/index.php?title=CARDIOLAB&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="CARDIOLAB (page inexistante)">CARDIOLAB</a> (2008)</li> <li><a href="/wiki/Dispositif_d%27%C3%A9tude_de_la_croissance_et_des_liquides_critiques" title="Dispositif d&#39;étude de la croissance et des liquides critiques">DECLIC</a> (2009)</li> <li><a href="/wiki/Cardiomed" title="Cardiomed">Cardiomed</a> (2010)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Static_Infrared_Fourier_Transform_Interferometer&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Static Infrared Fourier Transform Interferometer (page inexistante)">SIFTI</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=CARDIOSPACE&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="CARDIOSPACE (page inexistante)">CARDIOSPACE</a> (2014)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Mobile_Asteroid_Surface_Scout&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Mobile Asteroid Surface Scout (page inexistante)">MASCOT</a> avec Allemagne (2014)</li> <li><a href="/wiki/Projet_d%27horloge_atomique_par_refroidissement_d%27atomes_en_orbite" title="Projet d&#39;horloge atomique par refroidissement d&#39;atomes en orbite">PHARAO</a> (2016)</li> <li><a href="/wiki/Seismic_Experiment_for_Interior_Structure" title="Seismic Experiment for Interior Structure">SEIS</a> (2016)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Mid_InfraRed_Instrument&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Mid InfraRed Instrument (page inexistante)">MIRI</a> avec Pays-Bas et Royaume-Uni (2018)</li> <li><a href="/wiki/MicroCarb" title="MicroCarb">MicroCarb</a> (2019)</li> <li><a href="/wiki/SuperCam" title="SuperCam">SuperCam</a> (2020)</li> <li><a href="/wiki/Farside_Seismic_Suite" title="Farside Seismic Suite">Farside Seismic Suite</a> (2025)</li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Plates-formes</th> <td class="navbox-list" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Spacebus" title="Spacebus">Spacebus</a> (1980-2009)</li> <li><a href="/wiki/PROTEUS_(plate-forme_satellite)" title="PROTEUS (plate-forme satellite)">Proteus</a> (1998–2009)</li> <li><a href="/wiki/Eurostar_(plateforme_satellite)" title="Eurostar (plateforme satellite)">Eurostar</a></li> <li><a href="/wiki/Alphabus_(plateforme_satellite)" title="Alphabus (plateforme satellite)">Alphabus</a></li> <li><a href="/wiki/Myriade_(plate-forme_satellite)" title="Myriade (plate-forme satellite)">Myriade</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Installations au sol</th> <td class="navbox-list navbox-even" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Centre_spatial_guyanais" title="Centre spatial guyanais">Kourou</a></li> <li><a href="/wiki/DGA_Essais_de_missiles" title="DGA Essais de missiles">Centre d'essais des Landes</a></li> <li><a href="/wiki/Centre_spatial_de_Toulouse" title="Centre spatial de Toulouse">Centre spatial de Toulouse</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Organisations</th> <td class="navbox-list" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Centre_national_d%27%C3%A9tudes_spatiales" title="Centre national d&#39;études spatiales">CNES</a></li> <li><a href="/wiki/Commandement_de_l%27espace" title="Commandement de l&#39;espace">CDE</a></li> <li><a href="/wiki/Centre_militaire_d%27observation_par_satellites_1/92_Bourgogne" title="Centre militaire d&#39;observation par satellites 1/92 Bourgogne">CMOS</a></li> <li><a href="/wiki/Office_national_d%27%C3%A9tudes_et_de_recherches_a%C3%A9rospatiales" title="Office national d&#39;études et de recherches aérospatiales">ONERA</a></li> <li><a href="/wiki/Institut_d%27astrophysique_de_Paris" title="Institut d&#39;astrophysique de Paris">IAP</a></li> <li><a href="/wiki/Institut_d%27astrophysique_spatiale" title="Institut d&#39;astrophysique spatiale">IAS</a></li> <li><a href="/wiki/Institut_de_physique_du_globe_de_Paris" title="Institut de physique du globe de Paris">IPGP</a></li> <li><a href="/wiki/Institut_de_recherche_en_astrophysique_et_plan%C3%A9tologie" title="Institut de recherche en astrophysique et planétologie">IRAP</a></li> <li><a href="/wiki/Astrophysique,_instrumentation,_mod%C3%A9lisation" title="Astrophysique, instrumentation, modélisation">AIM</a></li> <li><a href="/wiki/Laboratoire_d%27astrophysique_de_Marseille" title="Laboratoire d&#39;astrophysique de Marseille">LAM</a></li> <li><a href="/wiki/Laboratoire_atmosph%C3%A8res_et_observations_spatiales" title="Laboratoire atmosphères et observations spatiales">LATMOS</a></li> <li><a href="/wiki/Laboratoire_d%27%C3%A9tudes_spatiales_et_d%27instrumentation_en_astrophysique" title="Laboratoire d&#39;études spatiales et d&#39;instrumentation en astrophysique">LESIA</a></li> <li><a href="/wiki/Laboratoire_de_physique_et_chimie_de_l%27environnement_et_de_l%27espace" title="Laboratoire de physique et chimie de l&#39;environnement et de l&#39;espace">LPC2E</a></li> <li><a href="/wiki/Laboratoire_de_physique_des_plasmas" title="Laboratoire de physique des plasmas">LPP</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Histoire</th> <td class="navbox-list navbox-even" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Programme_spatial_fran%C3%A7ais" title="Programme spatial français">Programme spatial français</a></li> <li><a href="/wiki/Programme_d%27%C3%A9tudes_balistiques_de_base" title="Programme d&#39;études balistiques de base">Pierres précieuses</a></li> <li><a href="/wiki/Histoire_du_Centre_national_d%27%C3%A9tudes_spatiales_de_1961_%C3%A0_1981" title="Histoire du Centre national d&#39;études spatiales de 1961 à 1981">Histoire du Centre national d'études spatiales de 1961 à 1981</a></li> <li><a href="/wiki/Soci%C3%A9t%C3%A9_d%27%C3%A9tude_et_de_r%C3%A9alisation_d%27engins_balistiques" title="Société d&#39;étude et de réalisation d&#39;engins balistiques">SEREB</a></li> <li><a href="/wiki/Centre_interarm%C3%A9es_d%27essais_d%27engins_sp%C3%A9ciaux" title="Centre interarmées d&#39;essais d&#39;engins spéciaux">CIEES</a></li> <li><a href="/wiki/Service_d%27a%C3%A9ronomie" title="Service d&#39;aéronomie">Service d'aéronomie</a></li> <li><a href="/wiki/Centre_europ%C3%A9en_pour_la_construction_de_lanceurs_d%27engins_spatiaux" title="Centre européen pour la construction de lanceurs d&#39;engins spatiaux">ELDO</a></li> <li><a href="/wiki/Conseil_europ%C3%A9en_de_recherches_spatiales" title="Conseil européen de recherches spatiales">ESRO</a></li> <li><a href="/wiki/Le_Cardonnet" title="Le Cardonnet">Le Cardonnet</a></li> <li><a href="/wiki/Cora_(fus%C3%A9e)" title="Cora (fusée)">Fusée Cora</a></li> <li><a href="/wiki/Europa_(fus%C3%A9e)" title="Europa (fusée)">Fusée Europa</a></li> <li><a href="/wiki/Hammaguir" title="Hammaguir">Hammaguir</a></li> <li><a href="/wiki/Biologie_spatiale_%C3%A0_Hammaguir" title="Biologie spatiale à Hammaguir">Biologie spatiale à Hammaguir</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Projets abandonnés</th> <td class="navbox-list" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Roseau_(satellite)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Roseau (satellite) (page inexistante)">Roseau</a></li> <li><a href="/wiki/SIMBOL-X" title="SIMBOL-X">SIMBOL-X</a></li> <li><a href="/wiki/Herm%C3%A8s_(navette_spatiale)" title="Hermès (navette spatiale)">Hermès</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">NetLander</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Articles liés</th> <td class="navbox-list navbox-even" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Liste_des_satellites_fran%C3%A7ais" title="Liste des satellites français">Liste des satellites français</a></li> <li><a href="/wiki/S%C3%A9lection_m%C3%A9dicale_des_spationautes_en_France" title="Sélection médicale des spationautes en France">Sélection médicale des spationautes en France</a></li> <li><a href="/wiki/Agence_spatiale_europ%C3%A9enne" title="Agence spatiale européenne">Agence spatiale européenne</a></li> <li>Les articles rangés dans les catégories <a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Centre_national_d%27%C3%A9tudes_spatiales" title="Catégorie:Centre national d&#39;études spatiales">CNES</a>, <a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Spationaute_fran%C3%A7ais" title="Catégorie:Spationaute français">Spationaute français</a>, <a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Programme_spatial_fran%C3%A7ais" title="Catégorie:Programme spatial français">Programme spatial français</a>.</li></ul> </div></td> </tr> <tr> <td class="navbox-banner" style="" colspan="2"><span style="font-size:90%;">Les programmes, satellites et lanceurs supervisés par l'Agence spatiale européenne sont rangés dans la <a href="/wiki/Mod%C3%A8le:Palette_Agence_spatiale_europ%C3%A9enne" title="Modèle:Palette Agence spatiale européenne">palette Agence spatiale européenne</a>.</span></td></tr></tbody></table> <table class="navbox collapsible noprint autocollapse" style=""> <tbody><tr><th class="navbox-title" colspan="3" style="background:#E8AB79;"><div style="float:left; width:6em; text-align:left"><div class="noprint plainlinks nowrap tnavbar" style="padding:0; font-size:xx-small; color:var(--color-emphasized, #000000);"><a href="/wiki/Mod%C3%A8le:Palette_Sondes_spatiales_martiennes" title="Modèle:Palette Sondes spatiales martiennes"><abbr class="abbr" title="Voir ce modèle.">v</abbr></a>&#160;· <a class="external text" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mod%C3%A8le:Palette_Sondes_spatiales_martiennes&amp;action=edit"><abbr class="abbr" title="Modifier ce modèle. Merci de prévisualiser avant de sauvegarder.">m</abbr></a></div></div><div style="font-size:110%"><a href="/wiki/Exploration_du_syst%C3%A8me_martien" title="Exploration du système martien">Sondes spatiales martiennes</a></div></th> </tr> <tr> <td class="navbox-banner" style="background:#E8AB79;" colspan="3"><a href="/wiki/Liste_de_missions_vers_Mars" title="Liste de missions vers Mars">Liste de missions vers Mars</a></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="background:#E8AB79;">Survols</th> <td class="navbox-list" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Programme_Marsnik" title="Programme Marsnik">Programme Marsnik</a>¹ (1960)</li> <li><a href="/wiki/Spoutnik_22" title="Spoutnik 22">Spoutnik 22</a>¹ (1962)</li> <li><a href="/wiki/Spoutnik_24" title="Spoutnik 24">Spoutnik 24</a>¹ (1962)</li> <li><a href="/wiki/Mars_1" title="Mars 1">Mars 1</a>¹ (1962)</li> <li><a href="/wiki/Zond_2" title="Zond 2">Zond 2</a>¹ (1964)</li> <li><a href="/wiki/Mariner_3" title="Mariner 3">Mariner 3</a>¹ (1964)</li> <li><a href="/wiki/Mariner_4" title="Mariner 4">Mariner 4</a> (1964)</li> <li><a href="/wiki/Mariner_6" title="Mariner 6">Mariner 6</a> (1966)</li> <li><a href="/wiki/Mariner_7" title="Mariner 7">Mariner 7</a> (1969)</li></ul> </div></td> <td class="navbox-image" rowspan="7" style="vertical-align:middle;padding-left:7px"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Mars_Global_Surveyor.jpg" class="mw-file-description" title="Mars Global Surveyor"><img alt="Mars Global Surveyor" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Mars_Global_Surveyor.jpg/80px-Mars_Global_Surveyor.jpg" decoding="async" width="80" height="107" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Mars_Global_Surveyor.jpg/120px-Mars_Global_Surveyor.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Mars_Global_Surveyor.jpg/160px-Mars_Global_Surveyor.jpg 2x" data-file-width="300" data-file-height="402" /></a></span><br /><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Mars_Climate_Orbiter_2.jpg" class="mw-file-description" title="Mars Climate orbiter"><img alt="Mars Climate orbiter" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/19/Mars_Climate_Orbiter_2.jpg/120px-Mars_Climate_Orbiter_2.jpg" decoding="async" width="80" height="73" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/19/Mars_Climate_Orbiter_2.jpg/250px-Mars_Climate_Orbiter_2.jpg 2x" data-file-width="2200" data-file-height="2000" /></a></span></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="background:#E8AB79;"><a href="/wiki/Orbiteur" title="Orbiteur">Orbiteurs</a></th> <td class="navbox-list navbox-even" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Mars_1969A" title="Mars 1969A">Mars 1969A</a>¹ (1969)</li> <li><a href="/wiki/Mars_1969B" title="Mars 1969B">Mars 1969B</a>¹ (1969)</li> <li><a href="/wiki/Programme_Mariner#Mariner_8" title="Programme Mariner">Mariner 8</a>¹ (1971)</li> <li><a href="/wiki/Mariner_9" title="Mariner 9">Mariner 9</a> (1971)</li> <li><a href="/wiki/Mars_2" title="Mars 2">Mars 2</a> (1971)</li> <li><a href="/wiki/Mars_3" title="Mars 3">Mars 3</a> (1971)</li> <li><a href="/wiki/Mars_4" title="Mars 4">Mars 4</a>¹ (1973)</li> <li><a href="/wiki/Mars_5" title="Mars 5">Mars 5</a> (1973)</li> <li><a href="/wiki/Programme_Viking" title="Programme Viking">Programme Viking</a> (<a href="/wiki/Viking_1" title="Viking 1">1</a> et <a href="/wiki/Viking_2" title="Viking 2">2</a>) (1976)</li> <li><a href="/wiki/Programme_Phobos" title="Programme Phobos">Programme Phobos</a> (1¹ et 2) (1988)</li> <li><a href="/wiki/Mars_Observer" title="Mars Observer">Mars Observer</a>¹ (1992)</li> <li><a href="/wiki/Mars_96" title="Mars 96">Mars 96</a>¹ (1996)</li> <li><span typeof="mw:File"><span title="Bon article"><img alt="Bon article" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Bon_article.svg/20px-Bon_article.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" data-file-width="20" data-file-height="20" /></span></span> <a href="/wiki/Mars_Global_Surveyor" title="Mars Global Surveyor">Mars Global Surveyor</a> (1996)</li> <li><a href="/wiki/Nozomi_(sonde_spatiale)" title="Nozomi (sonde spatiale)">Nozomi</a>¹ (1998)</li> <li><a href="/wiki/Mars_Climate_Orbiter" title="Mars Climate Orbiter">Mars Climate Orbiter</a>¹ (1998)</li> <li><a href="/wiki/2001_Mars_Odyssey" title="2001 Mars Odyssey">2001 Mars Odyssey</a> (2001-)</li> <li><a href="/wiki/Mars_Express" title="Mars Express">Mars Express</a> (2003-)</li> <li><a href="/wiki/Mars_Reconnaissance_Orbiter" title="Mars Reconnaissance Orbiter">Mars Reconnaissance Orbiter</a> (2005-)</li> <li><a href="/wiki/Phobos-Grunt" title="Phobos-Grunt">Phobos-Grunt</a>¹ / <a href="/wiki/Yinghuo_1" title="Yinghuo 1">Yinghuo 1</a>¹ (2011)</li> <li><a href="/wiki/MAVEN" title="MAVEN">MAVEN</a> (2013-)</li> <li><a href="/wiki/Mars_Orbiter_Mission" title="Mars Orbiter Mission">Mars Orbiter Mission</a> (2013-)</li> <li><a href="/wiki/ExoMars_Trace_Gas_Orbiter" title="ExoMars Trace Gas Orbiter">ExoMars Trace Gas Orbiter</a> (2016-)</li> <li><a href="/wiki/Mission_martienne_des_%C3%89mirats" title="Mission martienne des Émirats">Mars Hope</a> (2020)</li> <li><a href="/wiki/Tianwen_1" title="Tianwen 1">Tianwen 1</a> (2020)</li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="background:#E8AB79;"><a href="/wiki/Atterrisseur" title="Atterrisseur">Atterrisseurs</a></th> <td class="navbox-list" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Cosmos_419" title="Cosmos 419">Cosmos 419</a>¹ (1971)</li> <li><a href="/wiki/Mars_2" title="Mars 2">Mars 2</a>¹ (1971)</li> <li><a href="/wiki/Mars_3" title="Mars 3">Mars 3</a>¹ (1971)</li> <li><a href="/wiki/Mars_6" title="Mars 6">Mars 6</a>¹ (1973)</li> <li><a href="/wiki/Programme_Mars#Mars_7" title="Programme Mars">Mars 7</a>¹ (1973)</li> <li><a href="/wiki/Programme_Mars#Mars_7" title="Programme Mars">Mars 7</a>¹ (1974)</li> <li><a href="/wiki/Programme_Viking" title="Programme Viking">Programme Viking</a> (<a href="/wiki/Viking_1" title="Viking 1">1</a> et <a href="/wiki/Viking_2" title="Viking 2">2</a>) (1975)</li> <li><a href="/wiki/Mars_Polar_Lander" title="Mars Polar Lander">Mars Polar Lander</a>¹ (1999)</li> <li><span typeof="mw:File"><span title="Bon article"><img alt="Bon article" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Bon_article.svg/20px-Bon_article.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" data-file-width="20" data-file-height="20" /></span></span> <a href="/wiki/Deep_Space_2" title="Deep Space 2">Deep Space 2</a>¹ (1999)</li> <li><a href="/wiki/Beagle_2" title="Beagle 2">Beagle 2</a>¹ (2003)</li> <li><a href="/wiki/Phoenix_(sonde_spatiale)" title="Phoenix (sonde spatiale)">Phoenix</a> (2007)</li> <li><a href="/wiki/Schiaparelli_(engin_spatial)" title="Schiaparelli (engin spatial)">Schiaparelli</a>¹ (2016)</li> <li><a href="/wiki/InSight" title="InSight">InSight</a> (2018)</li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="background:#E8AB79;"><a href="/wiki/Astromobile" title="Astromobile">Astromobiles</a> et rovers</th> <td class="navbox-list navbox-even" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Mars_Pathfinder" title="Mars Pathfinder">Mars Pathfinder</a> (1996)</li> <li><a href="/wiki/Mars_Exploration_Rover" title="Mars Exploration Rover">Mars Exploration Rover</a> (<a href="/wiki/Spirit_(rover)" title="Spirit (rover)">Spirit</a> et <a href="/wiki/Opportunity" title="Opportunity">Opportunity</a>) (2003-2011 et 2003-2019)</li> <li><a href="/wiki/Mars_Science_Laboratory" title="Mars Science Laboratory">Mars Science Laboratory</a> (<a href="/wiki/Curiosity_(astromobile)" title="Curiosity (astromobile)">Curiosity</a>) (2011-)</li> <li><a href="/wiki/Mars_2020_(mission_spatiale)" title="Mars 2020 (mission spatiale)">Mars 2020</a> (<a href="/wiki/Mars_2020_(mission_spatiale)" title="Mars 2020 (mission spatiale)">Perseverance</a>/<a href="/wiki/Ingenuity_(h%C3%A9licopt%C3%A8re)" title="Ingenuity (hélicoptère)">Ingenuity</a>) (2020)</li> <li><a href="/wiki/Tianwen_1" title="Tianwen 1">Tianwen 1</a> (2020)</li> <li><a href="/wiki/Rosalind_Franklin_(rover)" title="Rosalind Franklin (rover)">Rosalind Franklin</a> (ExoMars) (2022)</li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="background:#E8AB79;">Missions</th> <td class="navbox-list" style=""><table class="navbox-subgroup" style=""> <tbody><tr> <th class="navbox-group" style="background:#E8AB79;"><a href="/wiki/Mission_de_retour_d%27%C3%A9chantillons_martiens" title="Mission de retour d&#39;échantillons martiens">Retour d'échantillons</a></th> <td class="navbox-list" style=";"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Martian_Moons_Exploration" title="Martian Moons Exploration">MMX</a> (2024)</li> <li><a href="/wiki/Mars_Sample_Return" title="Mars Sample Return">Mars Sample Return</a> (2026)</li> <li><a href="/wiki/Tianwen_3" title="Tianwen 3">Tianwen 3</a> (2028)</li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="background:#E8AB79;">En cours d'étude</th> <td class="navbox-list navbox-even" style=";"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Mangalyaan_2" title="Mangalyaan 2">Mangalyaan 2</a> (2024)</li> <li><a href="/wiki/International-Mars_Ice_Mapper" title="International-Mars Ice Mapper">International-Mars Ice Mapper</a></li> <li><a href="/wiki/Mars_Life_Explorer" title="Mars Life Explorer">Mars Life Explorer</a> (décennie 2030)</li></ul> </div></td> </tr> </tbody></table></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="background:#E8AB79;">Projets annulés</th> <td class="navbox-list navbox-even" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Mars_Astrobiology_Explorer-Cacher" title="Mars Astrobiology Explorer-Cacher">Mars Astrobiology Explorer-Cacher</a></li> <li><a href="/wiki/Astrobiology_Field_Laboratory" title="Astrobiology Field Laboratory">Astrobiology Field Laboratory</a></li> <li><a href="/wiki/Beagle_3" title="Beagle 3">Beagle 3</a></li> <li><a href="/wiki/Mars_Geyser_Hopper" title="Mars Geyser Hopper">Mars Geyser Hopper</a></li> <li><a href="/wiki/Mars_4NM_et_5NM" title="Mars 4NM et 5NM">Marsokhod (Mars 4NM)</a></li> <li><a href="/wiki/Mars_Surveyor_2001" title="Mars Surveyor 2001">Mars Surveyor 2001</a> / <a href="/wiki/Mars_Surveyor_Lander_2001" title="Mars Surveyor Lander 2001">Mars Surveyor Lander 2001</a></li> <li><a href="/wiki/Mars_4NM_et_5NM" title="Mars 4NM et 5NM">Mars Sample Return (Mars 5NM)</a></li> <li><a href="/wiki/Programme_Mars#Refonte_du_projet_après_1974_:_Mars_5M" title="Programme Mars">Mars 5M</a></li> <li><a href="/wiki/Mars_Telecommunications_Orbiter" title="Mars Telecommunications Orbiter">Mars Telecommunications Orbiter</a></li> <li><a href="/wiki/Mars_Environmental_SURvey" title="Mars Environmental SURvey">MESUR</a></li> <li><a href="/wiki/MetNet" title="MetNet">MetNet</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">NetLander</a></li> <li><a href="/wiki/Northern_Light_(sonde_spatiale)" title="Northern Light (sonde spatiale)">Northern Light</a></li> <li><a href="/wiki/Programme_Voyager_Mars" title="Programme Voyager Mars">Programme Voyager Mars</a></li> <li><a href="/wiki/Red_Dragon_(sonde_spatiale)" title="Red Dragon (sonde spatiale)">Red Dragon</a></li> <li><a href="/wiki/Next_Mars_Orbiter" title="Next Mars Orbiter">Next Mars Orbiter</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="background:#E8AB79;">Articles liés</th> <td class="navbox-list" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Exploration_du_syst%C3%A8me_martien" title="Exploration du système martien">Exploration du système martien</a></li> <li><a href="/wiki/Mars_(plan%C3%A8te)" title="Mars (planète)">Mars</a></li> <li><a href="/wiki/Mission_habit%C3%A9e_vers_Mars" title="Mission habitée vers Mars">Mission habitée vers Mars</a></li> <li><a href="/wiki/Mission_de_retour_d%27%C3%A9chantillons_martiens" title="Mission de retour d&#39;échantillons martiens">Mission de retour d'échantillons martiens</a></li> <li><a href="/wiki/Colonisation_de_Mars" title="Colonisation de Mars">Colonisation de Mars</a></li> <li><a href="/wiki/Programme_Mars_Scout" title="Programme Mars Scout">Programme Mars Scout</a></li> <li><a href="/wiki/Programme_Mars_Surveyor" title="Programme Mars Surveyor">Programme Mars Surveyor</a></li> <li><a href="/wiki/Liste_des_sondes_spatiales" title="Liste des sondes spatiales">Liste des sondes spatiales</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <td class="navbox-banner" style="background:#E8AB79;" colspan="3">¹ Missions ayant échoué. La première date indiquée est celle de lancement.</td></tr></tbody></table> </div> <ul id="bandeau-portail" class="bandeau-portail"><li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:Astronautique" title="Portail de l’astronautique"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/Circle-icons-spaceshuttle.svg/40px-Circle-icons-spaceshuttle.svg.png" decoding="async" width="24" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/Circle-icons-spaceshuttle.svg/60px-Circle-icons-spaceshuttle.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:Astronautique" title="Portail:Astronautique">Portail de l’astronautique</a></span> </span></li> <li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:Mars" title="Portail de la planète Mars"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/Mars_Valles_Marineris_d%C3%A9tour%C3%A9.png/24px-Mars_Valles_Marineris_d%C3%A9tour%C3%A9.png" decoding="async" width="24" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/Mars_Valles_Marineris_d%C3%A9tour%C3%A9.png/36px-Mars_Valles_Marineris_d%C3%A9tour%C3%A9.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/Mars_Valles_Marineris_d%C3%A9tour%C3%A9.png/48px-Mars_Valles_Marineris_d%C3%A9tour%C3%A9.png 2x" data-file-width="1716" data-file-height="1716" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:Mars" title="Portail:Mars">Portail de la planète Mars</a></span> </span></li> <li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:Ann%C3%A9es_2000" title="Portail des années 2000"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Blue_iPod_Nano.jpg/10px-Blue_iPod_Nano.jpg" decoding="async" width="10" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Blue_iPod_Nano.jpg/15px-Blue_iPod_Nano.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Blue_iPod_Nano.jpg/20px-Blue_iPod_Nano.jpg 2x" data-file-width="339" data-file-height="798" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:Ann%C3%A9es_2000" title="Portail:Années 2000">Portail des années 2000</a></span> </span></li> </ul> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐api‐ext.eqiad.main‐9859d99b7‐xj5fh Cached time: 20250325171610 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [show‐toc] CPU time usage: 0.390 seconds Real time usage: 0.511 seconds Preprocessor visited node count: 4031/1000000 Post‐expand include size: 164773/2097152 bytes Template argument size: 55676/2097152 bytes Highest expansion depth: 20/100 Expensive parser function count: 0/500 Unstrip recursion depth: 0/20 Unstrip post‐expand size: 7398/5000000 bytes Lua time usage: 0.107/10.000 seconds Lua memory usage: 4592487/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 1/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 394.308 1 -total 45.81% 180.638 1 Modèle:Reflist 32.06% 126.401 2 Modèle:Lien_conférence 16.71% 65.875 1 Modèle:Portail 16.34% 64.422 1 Modèle:Palette 12.95% 51.078 2 Modèle:Méta_palette_de_navigation 10.15% 40.035 2 Modèle:Module_biblio/indication_de_langue 9.22% 36.336 1 Modèle:Palette_Programme_spatial_français 8.44% 33.294 1 Modèle:Indication_de_langue 8.32% 32.811 4 Modèle:Date- --> <!-- Saved in parser cache with key frwiki:pcache:5485787:|#|:idhash:canonical and timestamp 20250325171610 and revision id 222108978. Rendering was triggered because: unknown --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&amp;type=1x1&amp;usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Ce document provient de «&#160;<a dir="ltr" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=NetLander&amp;oldid=222108978">https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=NetLander&amp;oldid=222108978</a>&#160;».</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Accueil" title="Catégorie:Accueil">Catégories</a> : <ul><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Exploration_du_syst%C3%A8me_martien" title="Catégorie:Exploration du système martien">Exploration du système martien</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Atterrisseur" title="Catégorie:Atterrisseur">Atterrisseur</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Programme_spatial_fran%C3%A7ais" title="Catégorie:Programme spatial français">Programme spatial français</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Proposition_de_programme_spatial_abandonn%C3%A9e" title="Catégorie:Proposition de programme spatial abandonnée">Proposition de programme spatial abandonnée</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Catégories cachées : <ul><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Astronautique/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Astronautique/Articles liés">Portail:Astronautique/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Transports/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Transports/Articles liés">Portail:Transports/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Technologies/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Technologies/Articles liés">Portail:Technologies/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Mars/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Mars/Articles liés">Portail:Mars/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Astronomie/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Astronomie/Articles liés">Portail:Astronomie/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Sciences_de_la_Terre_et_de_l%27Univers/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Sciences de la Terre et de l&#039;Univers/Articles liés">Portail:Sciences de la Terre et de l&#039;Univers/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Sciences/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Sciences/Articles liés">Portail:Sciences/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Syst%C3%A8me_solaire/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Système solaire/Articles liés">Portail:Système solaire/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Ann%C3%A9es_2000/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Années 2000/Articles liés">Portail:Années 2000/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:XXIe_si%C3%A8cle/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:XXIe siècle/Articles liés">Portail:XXIe siècle/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:%C3%89poque_contemporaine/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Époque contemporaine/Articles liés">Portail:Époque contemporaine/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Histoire/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Histoire/Articles liés">Portail:Histoire/Articles liés</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> La dernière modification de cette page a été faite le 15 janvier 2025 à 10:14.</li> <li id="footer-info-copyright"><span style="white-space: normal"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citation_et_r%C3%A9utilisation_du_contenu_de_Wikip%C3%A9dia" title="Wikipédia:Citation et réutilisation du contenu de Wikipédia">Droit d'auteur</a>&#160;: les textes sont disponibles sous <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr">licence Creative Commons attribution, partage dans les mêmes conditions</a>&#160;; d’autres conditions peuvent s’appliquer. Voyez les <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/fr">conditions d’utilisation</a> pour plus de détails, ainsi que les <a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Cr%C3%A9dits_graphiques" title="Wikipédia:Crédits graphiques">crédits graphiques</a>. En cas de réutilisation des textes de cette page, voyez <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Citer/NetLander" title="Spécial:Citer/NetLander">comment citer les auteurs et mentionner la licence</a>.<br /> Wikipedia® est une marque déposée de la <a rel="nofollow" class="external text" href="https://wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, organisation de bienfaisance régie par le paragraphe <a href="/wiki/501c" title="501c">501(c)(3)</a> du code fiscal des États-Unis.</span><br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/fr">Politique de confidentialité</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:%C3%80_propos_de_Wikip%C3%A9dia">À propos de Wikipédia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Avertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux">Avertissements</a></li> <li id="footer-places-contact"><a href="//fr.wikipedia.org/wiki/Wikipédia:Contact">Contact</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Code de conduite</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Développeurs</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/fr.wikipedia.org">Statistiques</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Déclaration sur les témoins (cookies)</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//fr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=NetLander&amp;mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Version mobile</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://www.wikimedia.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29"><img src="/static/images/footer/wikimedia.svg" width="25" height="25" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></picture></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" lang="en" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Rechercher</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Rechercher sur Wikipédia"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Spécial:Recherche"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Rechercher</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="Sommaire" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Basculer la table des matières" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Basculer la table des matières</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">NetLander</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>5 langues</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>Ajouter un sujet</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="mw-portlet mw-portlet-dock-bottom emptyPortlet" id="p-dock-bottom"> <ul> </ul> </div> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.eqiad.main-8559bb54cb-kxgr8","wgBackendResponseTime":175,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.390","walltime":"0.511","ppvisitednodes":{"value":4031,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":164773,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":55676,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":20,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":7398,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 394.308 1 -total"," 45.81% 180.638 1 Modèle:Reflist"," 32.06% 126.401 2 Modèle:Lien_conférence"," 16.71% 65.875 1 Modèle:Portail"," 16.34% 64.422 1 Modèle:Palette"," 12.95% 51.078 2 Modèle:Méta_palette_de_navigation"," 10.15% 40.035 2 Modèle:Module_biblio/indication_de_langue"," 9.22% 36.336 1 Modèle:Palette_Programme_spatial_français"," 8.44% 33.294 1 Modèle:Indication_de_langue"," 8.32% 32.811 4 Modèle:Date-"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.107","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":4592487,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-api-ext.eqiad.main-9859d99b7-xj5fh","timestamp":"20250325171610","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"NetLander","url":"https:\/\/fr.wikipedia.org\/wiki\/NetLander","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q2316048","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q2316048","author":{"@type":"Organization","name":"Contributeurs aux projets Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Fondation Wikimedia, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2011-05-17T21:02:27Z","dateModified":"2025-01-15T09:14:05Z"}</script> </body> </html>

Pages: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10