CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="pl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Ruch prawostronny – Wikipedia, wolna encyklopedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )plwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","styczeń","luty","marzec","kwiecień","maj","czerwiec","lipiec","sierpień","wrzesień","październik","listopad","grudzień"],"wgRequestId":"3d20a787-5fe0-49cb-b3fa-bbba388819d8","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Ruch_prawostronny","wgTitle":"Ruch prawostronny","wgCurRevisionId":71221428,"wgRevisionId":71221428,"wgArticleId":303964,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Artykuły z brakującymi przypisami od 2013-05","Prawo o ruchu drogowym"],"wgPageViewLanguage":"pl","wgPageContentLanguage":"pl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Ruch_prawostronny","wgRelevantArticleId":303964,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{ "tags":{"accuracy":{"levels":1}}},"wgStableRevisionId":71221428,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"pl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"pl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":9000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q13542640","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={ "ext.gadget.wikiflex":"ready","ext.gadget.infobox":"ready","ext.gadget.hlist":"ready","ext.gadget.darkmode-overrides":"ready","ext.gadget.small-references":"ready","ext.gadget.citation-access-info":"ready","ext.gadget.sprawdz-problemy-szablony":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp", "ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.ll-script-loader","ext.gadget.veKeepParameters","ext.gadget.szablon-galeria","ext.gadget.NavFrame","ext.gadget.citoid-overrides","ext.gadget.maps","ext.gadget.padlock-indicators","ext.gadget.interwiki-langlist","ext.gadget.edit-summaries","ext.gadget.edit-first-section","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.map-toggler","ext.gadget.narrowFootnoteColumns","ext.gadget.WDsearch","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.cite.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=pl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.gadget.citation-access-info%2Cdarkmode-overrides%2Chlist%2Cinfobox%2Csmall-references%2Csprawdz-problemy-szablony%2Cwikiflex&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Countries_driving_on_the_left_or_right.svg/1200px-Countries_driving_on_the_left_or_right.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="609"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Countries_driving_on_the_left_or_right.svg/800px-Countries_driving_on_the_left_or_right.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="406"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Countries_driving_on_the_left_or_right.svg/640px-Countries_driving_on_the_left_or_right.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="325"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Ruch prawostronny – Wikipedia, wolna encyklopedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//pl.m.wikipedia.org/wiki/Ruch_prawostronny"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Edytuj" href="/w/index.php?title=Ruch_prawostronny&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (pl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//pl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Ruch_prawostronny"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Kanał Atom Wikipedii" href="/w/index.php?title=Specjalna:Ostatnie_zmiany&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Ruch_prawostronny rootpage-Ruch_prawostronny skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Przejdź do zawartości</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu główne" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu główne</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu główne</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Nawigacja </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" title="Przejdź na stronę główną [z]" accesskey="z"><span>Strona główna</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Losowa_strona" title="Załaduj losową stronę [x]" accesskey="x"><span>Losuj artykuł</span></a></li><li id="n-Kategorie" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portal:Kategorie_G%C5%82%C3%B3wne"><span>Kategorie artykułów</span></a></li><li id="n-Featured-articles" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Wyr%C3%B3%C5%BCniona_zawarto%C5%9B%C4%87_Wikipedii"><span>Najlepsze artykuły</span></a></li><li id="n-FAQ" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:FAQ"><span>Częste pytania (FAQ)</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-zmiany" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-zmiany" > <div class="vector-menu-heading"> Dla czytelników </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-czytelnicy" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii"><span>O Wikipedii</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Kontakt_z_wikipedystami"><span>Kontakt</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-edytorzy" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-edytorzy" > <div class="vector-menu-heading"> Dla wikipedystów </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-pierwsze-kroki" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki"><span>Pierwsze kroki</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Portal_wikipedyst%C3%B3w" title="O projekcie – co możesz zrobić, gdzie możesz znaleźć informacje"><span>Portal wikipedystów</span></a></li><li id="n-Noticeboard" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tablica_og%C5%82osze%C5%84"><span>Ogłoszenia</span></a></li><li id="n-Guidelines" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Zasady"><span>Zasady</span></a></li><li id="n-helppage-name" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Spis_tre%C5%9Bci"><span>Pomoc</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Ostatnie_zmiany" title="Lista ostatnich zmian w Wikipedii. [r]" accesskey="r"><span>Ostatnie zmiany</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="wolna encyklopedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-pl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Specjalna:Szukaj" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Szukaj</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Przeszukaj Wikipedię" aria-label="Przeszukaj Wikipedię" autocapitalize="sentences" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Specjalna:Szukaj"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Szukaj</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Narzędzia osobiste"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Zmień rozmiar czcionki, szerokość oraz kolorystykę strony" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Wygląd" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Wygląd</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&uselang=pl" class=""><span>Wspomóż Wikipedię</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Ruch+prawostronny" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe." class=""><span>Utwórz konto</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Ruch+prawostronny" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o" class=""><span>Zaloguj się</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Więcej opcji" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia osobiste" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia osobiste</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu użytkownika" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&uselang=pl"><span>Wspomóż Wikipedię</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Ruch+prawostronny" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Utwórz konto</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Ruch+prawostronny" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Zaloguj się</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Strony dla anonimowych edytorów <a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki" aria-label="Dowiedz się więcej na temat edytowania"><span>dowiedz się więcej</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:M%C3%B3j_wk%C5%82ad" title="Lista edycji wykonanych z tego adresu IP [y]" accesskey="y"><span>Edycje</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Moja_dyskusja" title="Dyskusja użytkownika dla tego adresu IP [n]" accesskey="n"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Spis treści" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Spis treści</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ukryj</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Początek</div> </a> </li> <li id="toc-Historia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Historia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Historia</span> </div> </a> <ul id="toc-Historia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Zobacz_też" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Zobacz_też"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Zobacz też</span> </div> </a> <ul id="toc-Zobacz_też-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Przypisy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Przypisy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Przypisy</span> </div> </a> <ul id="toc-Przypisy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Spis treści" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Przełącz stan spisu treści" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Przełącz stan spisu treści</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Ruch prawostronny</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Przejdź do artykułu w innym języku. Treść dostępna w 1 języku" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-1" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">1 język</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Traffic#Rules_of_the_road" title="Traffic – angielski" lang="en" hreflang="en" data-title="Traffic" data-language-autonym="English" data-language-local-name="angielski" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q13542640#sitelinks-wikipedia" title="Edytuj linki pomiędzy wersjami językowymi" class="wbc-editpage">Edytuj linki</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Przestrzenie nazw"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Ruch_prawostronny" title="Zobacz stronę treści [c]" accesskey="c"><span>Artykuł</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Dyskusja:Ruch_prawostronny" rel="discussion" title="Dyskusja o zawartości tej strony [t]" accesskey="t"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Zmień wariant języka" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">polski</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Widok"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Ruch_prawostronny"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Ruch_prawostronny&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Ruch_prawostronny&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Ruch_prawostronny&action=history" title="Starsze wersje tej strony [h]" accesskey="h"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Narzędzia</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Więcej opcji" > <div class="vector-menu-heading"> Działania </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Ruch_prawostronny"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Ruch_prawostronny&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Ruch_prawostronny&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Ruch_prawostronny&action=history"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Ogólne </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Linkuj%C4%85ce/Ruch_prawostronny" title="Pokaż listę wszystkich stron linkujących do tej strony [j]" accesskey="j"><span>Linkujące</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Zmiany_w_linkowanych/Ruch_prawostronny" rel="nofollow" title="Ostatnie zmiany w stronach, do których ta strona linkuje [k]" accesskey="k"><span>Zmiany w linkowanych</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//pl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Prześlij_plik" title="Prześlij pliki [u]" accesskey="u"><span>Prześlij plik</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Strony_specjalne" title="Lista wszystkich stron specjalnych [q]" accesskey="q"><span>Strony specjalne</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Ruch_prawostronny&oldid=71221428" title="Stały link do tej wersji tej strony"><span>Link do tej wersji</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Ruch_prawostronny&action=info" title="Więcej informacji na temat tej strony"><span>Informacje o tej stronie</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Cytuj&page=Ruch_prawostronny&id=71221428&wpFormIdentifier=titleform" title="Informacja o tym jak należy cytować tę stronę"><span>Cytowanie tego artykułu</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Skr%C3%B3%C4%87_adres_URL&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FRuch_prawostronny"><span>Zobacz skrócony adres URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Kod_QR&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FRuch_prawostronny"><span>Pobierz kod QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Drukuj lub eksportuj </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCka&bookcmd=book_creator&referer=Ruch+prawostronny"><span>Utwórz książkę</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:DownloadAsPdf&page=Ruch_prawostronny&action=show-download-screen"><span>Pobierz jako PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Ruch_prawostronny&printable=yes" title="Wersja do wydruku [p]" accesskey="p"><span>Wersja do druku</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> W innych projektach </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Right-hand_traffic" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q13542640" title="Link do powiązanego elementu w repozytorium danych [g]" accesskey="g"><span>Element Wikidanych</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Wygląd</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ukryj</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Z Wikipedii, wolnej encyklopedii</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="pl" dir="ltr"><figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Countries_driving_on_the_left_or_right.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Countries_driving_on_the_left_or_right.svg/220px-Countries_driving_on_the_left_or_right.svg.png" decoding="async" width="220" height="112" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Countries_driving_on_the_left_or_right.svg/330px-Countries_driving_on_the_left_or_right.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Countries_driving_on_the_left_or_right.svg/440px-Countries_driving_on_the_left_or_right.svg.png 2x" data-file-width="2754" data-file-height="1398" /></a><figcaption> <p style="border:none;color:inherit;background:transparent;text-align:left;font-size:90%!important;margin:0px!important"><span style="border:solid 1px silver;color:inherit;background-color:#CC0000;font-size:80%!important;vertical-align:middle;">    </span> ruch prawostronny</p> <p style="border:none;color:inherit;background:transparent;text-align:left;font-size:90%!important;margin:0px!important"><span style="border:solid 1px silver;color:inherit;background-color:#204A87;font-size:80%!important;vertical-align:middle;">    </span> <a href="/wiki/Ruch_lewostronny" title="Ruch lewostronny">ruch lewostronny</a></p></figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Tuulimylly-lavetilla.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/13/Tuulimylly-lavetilla.jpg/220px-Tuulimylly-lavetilla.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/13/Tuulimylly-lavetilla.jpg/330px-Tuulimylly-lavetilla.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/13/Tuulimylly-lavetilla.jpg/440px-Tuulimylly-lavetilla.jpg 2x" data-file-width="2048" data-file-height="1536" /></a><figcaption><a href="/wiki/Finlandia" title="Finlandia">Finlandia</a>: pojazdy na drodze z ruchem prawostronnym</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Gibraltar-LookLeft-right-hand_traffic.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3f/Gibraltar-LookLeft-right-hand_traffic.jpg/220px-Gibraltar-LookLeft-right-hand_traffic.jpg" decoding="async" width="220" height="293" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3f/Gibraltar-LookLeft-right-hand_traffic.jpg/330px-Gibraltar-LookLeft-right-hand_traffic.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3f/Gibraltar-LookLeft-right-hand_traffic.jpg/440px-Gibraltar-LookLeft-right-hand_traffic.jpg 2x" data-file-width="600" data-file-height="800" /></a><figcaption><a href="/wiki/Gibraltar" title="Gibraltar">Gibraltar</a>: brytyjskie terytorium, na którym od roku 1929<sup id="cite_ref-gib_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-gib-1">[1]</a></sup> obowiązuje ruch prawostronny</figcaption></figure> <p><b>Ruch prawostronny</b> – zasada ruchu drogowego, nakazująca pojazdom poruszanie się w pobliżu prawej krawędzi jezdni; niekiedy także rozszerzana o zasadę obowiązującą na <a href="/wiki/Transport_kolejowy" title="Transport kolejowy">kolejowych</a> lub <a href="/wiki/Tramwaj" title="Tramwaj">tramwajowych</a> liniach dwutorowych, nakazującą jazdę prawym <a href="/wiki/Tor_kolejowy" title="Tor kolejowy">torem</a>. Zasada ruchu prawostronnego obowiązuje w większości krajów świata: w całej kontynentalnej Europie, większości kontynentalnej Azji (oprócz <a href="/wiki/Japonia" title="Japonia">Japonii</a>, <a href="/wiki/Indie" title="Indie">Indii</a>, <a href="/wiki/Pakistan" title="Pakistan">Pakistanu</a>, <a href="/wiki/Bangladesz" title="Bangladesz">Bangladeszu</a>, <a href="/wiki/Nepal" title="Nepal">Nepalu</a>, <a href="/wiki/Tajlandia" title="Tajlandia">Tajlandii</a>, <a href="/wiki/Malezja" title="Malezja">Malezji</a>, <a href="/wiki/Hongkong" title="Hongkong">Hongkongu</a>, <a href="/wiki/Singapur" title="Singapur">Singapuru</a>, <a href="/wiki/Makau" title="Makau">Makau</a> i <a href="/wiki/Bhutan" title="Bhutan">Bhutanu</a>), na niemal całym terenie obu kontynentalnych Ameryk (oprócz <a href="/wiki/Gujana" title="Gujana">Gujany</a> i <a href="/wiki/Surinam" title="Surinam">Surinamu</a>). </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Historia">Historia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Ruch_prawostronny&veaction=edit&section=1" title="Edytuj sekcję: Historia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Ruch_prawostronny&action=edit&section=1" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Historia"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Informacje dotyczące poruszania się ludzi w różnych krajach i w różnych epokach są bardzo skąpe. W wyniku prac wykopaliskowych prowadzonych w rejonie kamieniołomu w pobliżu <a href="/wiki/Swindon" title="Swindon">Swindon</a> odnaleziono resztki <a href="/wiki/Cesarstwo_Rzymskie" title="Cesarstwo Rzymskie">rzymskiej</a> drogi z III w. n.e., które świadczą o stosowaniu <a href="/wiki/Ruch_lewostronny" title="Ruch lewostronny">ruchu lewostronnego</a>, jednak nie zachowały się informacje o żadnych przepisach regulujących tę kwestię w <a href="/wiki/Cesarstwo_Rzymskie" title="Cesarstwo Rzymskie">państwie rzymskim</a>. Dopiero w 1300 r. papież <a href="/wiki/Bonifacy_VIII" title="Bonifacy VIII">Bonifacy VIII</a> wydał edykt wskazujący sposób poruszania po drogach pielgrzymów w czasie świąt kościelnych. Papież zalecił, by wierni poruszali się lewą stroną, gdyż prawej ręki używano do pozdrowień oraz trzymania broni<sup id="cite_ref-gw_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-gw-2">[2]</a></sup>. </p><p>Na początku XVII w. w <a href="/wiki/Japonia" title="Japonia">Japonii</a> cesarski dekret nakazał wszystkim obowiązkowo poruszać się lewą stroną drogi, gdyż <a href="/wiki/Samuraj" title="Samuraj">samurajowie</a> noszący miecz po lewej stronie ciała często zahaczali o siebie w tłoku. Z tego samego powodu we <a href="/wiki/Francja" title="Francja">Francji</a> zwyczajowo piesi ustępowali miejsca jadącej konno czy w powozach arystokracji, która poruszała się lewą stroną drogi. W efekcie większość ludności poruszała się po prawej stronie<sup id="cite_ref-gw_2-1" class="reference"><a href="#cite_note-gw-2">[2]</a></sup>. </p><p>Jako pierwsza ruch prawostronny wprowadziła w 1758 r. <a href="/wiki/Dania" title="Dania">Dania</a>. Początkowo nowe regulacje obowiązywały jedynie w <a href="/wiki/Kopenhaga" title="Kopenhaga">Kopenhadze</a>, a od 1793 r. wprowadzono je w całym państwie. Możliwe, że nowe prawo wprowadzono opierając się na doświadczeniach <a href="/wiki/Rosja" title="Rosja">rosyjskich</a>, gdzie większość ruchu odbywała się po prawej stronie – choć nie było to prawnie uregulowane. Jednocześnie król <a href="/wiki/Wielka_Brytania" title="Wielka Brytania">Wielkiej Brytanii</a> <a href="/wiki/Jerzy_II_Hanowerski" title="Jerzy II Hanowerski">Jerzy II</a> w 1773 r. uregulował sposób poruszania się w pasie drogowym, sankcjonując ruch lewostronny jako korzystniejszy dla woźniców. W 1794 r. <a href="/wiki/Rewolucja_francuska" title="Rewolucja francuska">rewolucyjne władze francuskie</a> wprowadziły dla wszystkich uczestników ruchu obowiązkowy ruch prawostronny, by dostosować go do sposobu, w jaki dotychczas poruszał się lud. Zarządzenie nie natrafiło na opór ze strony szlachty, która po rewolucji dość szybko zaczęła poruszać się po prawej stronie, by nie narażać się na agresję pozostałych ludzi<sup id="cite_ref-gw_2-2" class="reference"><a href="#cite_note-gw-2">[2]</a></sup>. </p><p>Dość powszechny jest pogląd przypisujący <a href="/wiki/Napoleon_Bonaparte" title="Napoleon Bonaparte">Napoleonowi</a> wprowadzenie ruchu prawostronnego, ten jednak jedynie popularyzował go w podbitych przez siebie krajach. Niewątpliwie jednak Napoleon z wykorzystaniem ruchu prawostronnego umiał wywoływać zamęt w oddziałach wojskowych swoich przeciwników, przygotowanych do ewentualnych bojów spotkaniowych z żołnierzami poruszającymi się (jak wszyscy do tej pory) lewą stroną. Po epoce <a href="/wiki/Wojny_napoleo%C5%84skie" title="Wojny napoleońskie">wojen napoleońskich</a> ruch prawostronny obowiązywał we Francji i innych rejonach uprzednio okupowanych przez Francję (m.in. w krajach niemieckich i <a href="/wiki/Belgia" title="Belgia">Belgii</a>), a ruch lewostronny utrzymały Wielka Brytania, kraje skandynawskie, Portugalia i Austria, zaś <a href="/wiki/Holandia" title="Holandia">Holandia</a> przywróciła go w miejsce prawostronnego<sup id="cite_ref-gw_2-3" class="reference"><a href="#cite_note-gw-2">[2]</a></sup>. </p><p>We <a href="/wiki/W%C5%82ochy" title="Włochy">Włoszech</a> stronę ruchu określały władze lokalne, w związku z czym w większości miast obowiązywał ruch lewostronny, a na terenach wiejskich wprowadzono ruch prawostronny. <a href="/wiki/Mediolan" title="Mediolan">Mediolan</a> jako ostatnie miasto we Włoszech wprowadził ruch prawostronny w 1926 roku<sup id="cite_ref-gw_2-4" class="reference"><a href="#cite_note-gw-2">[2]</a></sup>. </p><p>W <a href="/wiki/Stany_Zjednoczone" title="Stany Zjednoczone">Stanach Zjednoczonych</a> jako pierwszy ruch prawostronny wprowadził <a href="/wiki/Nowy_Jork" title="Nowy Jork">Nowy Jork</a> w 1804 roku<sup id="cite_ref-gw_2-5" class="reference"><a href="#cite_note-gw-2">[2]</a></sup>. Większość źródeł podaje<sup class="noprint" title="Te informacje wymagają podania przypisów bibliograficznych od 2013-05">[<a href="/wiki/Pomoc:Przypisy" title="Pomoc:Przypisy">potrzebny przypis</a>]</sup>, że przyczyną zmiany była potrzeba wynikająca z wygody posługiwania się wielokonnymi <a href="/wiki/Pojazd_zaprz%C4%99gowy" title="Pojazd zaprzęgowy">zaprzęgami</a> (z końmi zaprzęgniętymi w kilka par jedna za drugą), szczególnie często wykorzystywanymi w Ameryce Północnej. Powożenie takimi zaprzęgami było wygodniejsze, jeśli woźnica siedział z lewej strony kozła lub na grzbiecie ostatniego konia (ostatniej pary) po lewej stronie. Mógł wówczas względnie łatwo dosięgnąć batem trzymanym w prawej ręce do każdego konia, natomiast siedzenie po lewej wymuszało – w celu łatwiejszej obserwacji drogi – kierowanie pojazdu bliżej jej prawej krawędzi<sup class="noprint" title="Te informacje wymagają podania przypisów bibliograficznych od 2013-05">[<a href="/wiki/Pomoc:Przypisy" title="Pomoc:Przypisy">potrzebny przypis</a>]</sup>. </p><p>Na ziemiach polskich ruch prawostronny obowiązuje w całości od okresu międzywojennego, wcześniej obowiązywał w <a href="/wiki/Zab%C3%B3r_pruski" title="Zabór pruski">zaborze pruskim</a> i <a href="/wiki/Zab%C3%B3r_rosyjski" title="Zabór rosyjski">rosyjskim</a><sup id="cite_ref-bram_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-bram-3">[3]</a></sup>, przy czym o ile kodeks drogowy z 1921 r. wprowadził ogólnie ruch prawostronny, o tyle jego wprowadzanie trwało do 30 września 1922 r., kiedy objęto nimi samochody w Krakowie. Jednocześnie tramwaje krakowskie do 1925 r. poruszały się lewą stroną<sup id="cite_ref-gw_2-6" class="reference"><a href="#cite_note-gw-2">[2]</a></sup>. </p><p>Ruch prawostronny w kontynentalnej Europie wprowadzano stopniowo, m.in. w <a href="/wiki/Hiszpania" title="Hiszpania">Hiszpanii</a> (1924), <a href="/wiki/Portugalia" title="Portugalia">Portugalii</a> (1926), i <a href="/wiki/Jugos%C5%82awia" title="Jugosławia">Jugosławii</a> (1920)<sup id="cite_ref-gw_2-7" class="reference"><a href="#cite_note-gw-2">[2]</a></sup>, natomiast po 1939 r. <a href="/wiki/III_Rzesza" title="III Rzesza">III Rzesza</a> wymusiła tę zmianę na terenach dawnych <a href="/wiki/Austro-W%C4%99gry" title="Austro-Węgry">Austro-Węgier</a> (<a href="/wiki/Czechy" title="Czechy">Czechy</a>, <a href="/wiki/S%C5%82owacja" title="Słowacja">Słowacja</a>, <a href="/wiki/W%C4%99gry" title="Węgry">Węgry</a> i <a href="/wiki/Austria" title="Austria">Austria</a>)<sup id="cite_ref-bram_3-1" class="reference"><a href="#cite_note-bram-3">[3]</a></sup>. Najpóźniej na kontynencie europejskim ruch prawostronny wprowadziła Szwecja (3 września 1967: <i><a href="/wiki/Dagen_H" title="Dagen H">dagen H</a></i>). </p><p>Na kolei ruch prawostronny obowiązuje w większości krajów – do wyjątków należą, między innymi, <a href="/wiki/Francja" title="Francja">Francja</a>, <a href="/wiki/W%C5%82ochy" title="Włochy">Włochy</a>, <a href="/wiki/Szwajcaria" title="Szwajcaria">Szwajcaria</a>, <a href="/wiki/Szwecja" title="Szwecja">Szwecja</a>, <a href="/wiki/Dania" title="Dania">Dania</a>, <a href="/wiki/Belgia" title="Belgia">Belgia</a> i <a href="/wiki/Portugalia" title="Portugalia">Portugalia</a>, gdzie pociągi jeżdżą po lewym torze linii. </p><p>W ruchu <a href="/wiki/Statek_wodny" title="Statek wodny">statków wodnych</a> obowiązuje ruch prawostronny, niezależnie od kraju. </p><p>W Polsce nietypowa sytuacja ma miejsce na <a href="/wiki/Ulica_Dworcowa_w_Katowicach" title="Ulica Dworcowa w Katowicach">ulicy Dworcowej w Katowicach</a>. W jednym z tuneli obowiązuje normalnie ruch prawostronny, w drugim zaś – dostępnym wyłącznie dla autobusów – ruch lewostronny. Wynika to z tego, że organizacja przystanków autobusowych jest łatwiejsza, gdy autobusy poruszają się lewą stroną tunelu<sup id="cite_ref-Times_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-Times-4">[4]</a></sup><sup id="cite_ref-Katow_5-0" class="reference"><a href="#cite_note-Katow-5">[5]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Zobacz_też"><span id="Zobacz_te.C5.BC"></span>Zobacz też</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Ruch_prawostronny&veaction=edit&section=2" title="Edytuj sekcję: Zobacz też" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Ruch_prawostronny&action=edit&section=2" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Zobacz też"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Ruch_drogowy" title="Ruch drogowy">Ruch drogowy</a></li> <li><a href="/wiki/Ruch_lewostronny" title="Ruch lewostronny">Ruch lewostronny</a></li> <li><a href="/wiki/Lista_pa%C5%84stw_z_ruchem_lewostronnym" title="Lista państw z ruchem lewostronnym">Lista państw z ruchem lewostronnym</a></li> <li><a href="/wiki/Wprowadzenie_ruchu_prawostronnego_w_Czechos%C5%82owacji" title="Wprowadzenie ruchu prawostronnego w Czechosłowacji">Wprowadzenie ruchu prawostronnego w Czechosłowacji</a></li> <li><a href="/wiki/Dagen_H" title="Dagen H">Dagen H</a></li> <li><a href="/wiki/H-dagurinn" title="H-dagurinn">H-dagurinn</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kierunek_ruchu_na_kolei&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kierunek ruchu na kolei (strona nie istnieje)">Kierunek ruchu na kolei</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Przypisy">Przypisy</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Ruch_prawostronny&veaction=edit&section=3" title="Edytuj sekcję: Przypisy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Ruch_prawostronny&action=edit&section=3" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Przypisy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="do-not-make-smaller refsection"><div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-gib-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-gib_1-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.pl/books?id=MoAzAQAAMAAJ&q=%22Rule+of+the+Road+Ordinance%22&redir_esc=y">Rule of Road Ordinance</a></span> </li> <li id="cite_note-gw-2"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-gw_2-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-gw_2-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-gw_2-2">c</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-gw_2-3">d</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-gw_2-4">e</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-gw_2-5">f</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-gw_2-6">g</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-gw_2-7">h</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Radosław</span><span class="cite-name-initials" title="Radosław" style="display:none">R.</span> </span><span class="cite-lastname">Nawrot</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Radosław</span><span class="cite-name-initials" title="Radosław">R.</span></span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://wyborcza.pl/alehistoria/7,121681,23574134,jak-swiat-zaczal-jezdzic-pod-prad.html?disableRedirects=true"><i>Jak świat zaczął jeździć pod prąd</i></a>, „wyborcza.pl”, 25 czerwca 2018<span class="accessdate"> [dostęp 2018-06-28]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=article&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.date=2018-06-25&rft.jtitle=wyborcza.pl&rft.atitle=Jak+%C5%9Bwiat+zacz%C4%85%C5%82+je%C5%BAdzi%C4%87+pod+pr%C4%85d&rft_id=http%3A%2F%2Fwyborcza.pl%2Falehistoria%2F7%2C121681%2C23574134%2Cjak-swiat-zaczal-jezdzic-pod-prad.html%3FdisableRedirects%3Dtrue" style="display:none"> </span> <span class="lang-list tylko-pl">(<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-bram-3"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-bram_3-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-bram_3-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Henryk Grzybowski: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.is/20130705192329/http://nowa.mojabrama.pl/2011-25/lewym-pasem-z-kudowy-do-nachodu">Lewym pasem z Kudowy do Nachodu</a>. [w:] <i><a href="/wiki/Gazeta_Prowincjonalna_Ziemi_K%C5%82odzkiej" title="Gazeta Prowincjonalna Ziemi Kłodzkiej">Gazeta Prowincjonalna Ziemi Kłodzkiej</a></i> [on-line]. Oficyna „Brama”, 2011-06-24. [dostęp 2013-05-08].</cite></span> </li> <li id="cite_note-Times-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Times_4-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Justyna Przybytek: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://polskatimes.pl/budowa-dworca-w-katowicach-na-dworcu-autobusowym-ma-byc-10-przystankow-zdjecia/ar/c3-674775">Budowa dworca w Katowicach: Na dworcu autobusowym ma być 10 przystanków</a>. Polska The Times, 2012-10-11. [dostęp 2020-07-01]. <span class="lang-list tylko-pl">(<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Katow-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Katow_5-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Dorota Niećko: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://katowice.naszemiasto.pl/nowy-tunel-pod-dworcem-w-katowicach-zdjecia-wideo/ar/c4-1716181">Nowy tunel pod dworcem w Katowicach</a>. Katowice nasze miasto, 2013-02-01. [dostęp 2020-07-01]. <span class="lang-list tylko-pl">(<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> </ol></div></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r74016753">.mw-parser-output #normdaten>div+div{margin-top:0.5em}.mw-parser-output #normdaten>div>div{background:var(--background-color-neutral,#eaecf0);padding:.2em .5em}.mw-parser-output #normdaten ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output #normdaten ul li:first-child{padding-left:.5em;border-left:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1)}</style> <div id="normdaten" class="catlinks"><div class="normdaten-typ-fehlt"><div><a href="/wiki/Encyklopedia_internetowa" title="Encyklopedia internetowa">Encyklopedie internetowe</a> (<span class="description">ruch lewo- i prawostronny</span>):</div> <ul><li><a href="/wiki/Store_norske_leksikon" title="Store norske leksikon">SNL</a>: <span class="uid"><a class="external text" href="https://wikidata-externalid-url.toolforge.org/?p=4342&url_prefix=https://snl.no/&id=h%C3%B8yrekj%C3%B8ring">høyrekjøring</a></span></li></ul> </div></div></div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Źródło: „<a dir="ltr" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ruch_prawostronny&oldid=71221428">https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ruch_prawostronny&oldid=71221428</a>”</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Specjalna:Kategorie" title="Specjalna:Kategorie">Kategoria</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Prawo_o_ruchu_drogowym" title="Kategoria:Prawo o ruchu drogowym">Prawo o ruchu drogowym</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Ukryta kategoria: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Artyku%C5%82y_z_brakuj%C4%85cymi_przypisami_od_2013-05" title="Kategoria:Artykuły z brakującymi przypisami od 2013-05">Artykuły z brakującymi przypisami od 2013-05</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Tę stronę ostatnio edytowano 8 wrz 2023, 16:33.</li> <li id="footer-info-copyright">Tekst udostępniany na licencji <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl">Creative Commons: uznanie autorstwa, na tych samych warunkach</a>, z możliwością obowiązywania dodatkowych ograniczeń. Zobacz szczegółowe informacje o <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/pl">warunkach korzystania</a>.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Polityka prywatności</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii">O Wikipedii</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Korzystasz_z_Wikipedii_tylko_na_w%C5%82asn%C4%85_odpowiedzialno%C5%9B%C4%87">Korzystasz z Wikipedii tylko na własną odpowiedzialność</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Powszechne Zasady Postępowania</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Dla deweloperów</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/pl.wikipedia.org">Statystyki</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Oświadczenie o ciasteczkach</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//pl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Ruch_prawostronny&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Wersja mobilna</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-6qrh4","wgBackendResponseTime":160,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.159","walltime":"0.264","ppvisitednodes":{"value":1776,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":12524,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":2952,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":12,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":6229,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":2,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 227.998 1 -total"," 46.23% 105.412 1 Szablon:Przypisy"," 46.00% 104.872 1 Szablon:Kontrola_autorytatywna"," 21.90% 49.942 1 Szablon:Cytuj"," 11.79% 26.882 3 Szablon:Cytuj_stronę"," 5.03% 11.473 12 Szablon:R"," 1.88% 4.278 4 Szablon:Lang"," 1.15% 2.618 2 Szablon:Fakt"," 1.14% 2.607 2 Szablon:Legenda"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.102","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":3476179,"limit":52428800},"limitreport-logs":"journalAbbr = \"wyborcza pl\"\next = nil\next = false\next = false\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-7587f976f-s5bgx","timestamp":"20241107162333","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Ruch prawostronny","url":"https:\/\/pl.wikipedia.org\/wiki\/Ruch_prawostronny","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q13542640","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q13542640","author":{"@type":"Organization","name":"Wsp\u00f3\u0142tw\u00f3rcy projekt\u00f3w Fundacji Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2005-11-23T18:31:22Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/3\/32\/Countries_driving_on_the_left_or_right.svg"}</script> </body> </html>