CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="pl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Bytom – Wikipedia, wolna encyklopedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )plwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","styczeń","luty","marzec","kwiecień","maj","czerwiec","lipiec","sierpień","wrzesień","październik","listopad","grudzień"],"wgRequestId":"9c5293b5-0fad-48aa-ace0-64ce13b0232d","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Bytom","wgTitle":"Bytom","wgCurRevisionId":75351688,"wgRevisionId":75351688,"wgArticleId":631,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Strony używające rozszerzenia EasyTimeline","Szablon cytowania książki – brak numeru strony","Szablony cytowania – problemy – cytuj – strona główna","Szablon odn bez numeru strony","Bytom","Miasta na prawach powiatu","Miasta w Polsce lokowane w XIII wieku","Miasta w województwie śląskim","Miasta polskie lokowane na prawie magdeburskim"],"wgPageViewLanguage":"pl","wgPageContentLanguage":"pl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName": "Bytom","wgRelevantArticleId":631,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":1}}},"wgStableRevisionId":75351688,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"pl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"pl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":100000,"wgCoordinates":{"lat":50.348333,"lon":18.915556},"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q102350","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture", "bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.wikiflex":"ready","ext.gadget.infobox":"ready","ext.gadget.hlist":"ready","ext.gadget.darkmode-overrides":"ready","ext.gadget.small-references":"ready","ext.gadget.citation-access-info":"ready","ext.gadget.sprawdz-problemy-szablony":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","ext.timeline.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.tablesorter.styles":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready", "ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","jquery.tablesorter","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.ll-script-loader","ext.gadget.veKeepParameters","ext.gadget.szablon-galeria","ext.gadget.NavFrame","ext.gadget.citoid-overrides","ext.gadget.maps","ext.gadget.padlock-indicators","ext.gadget.interwiki-langlist","ext.gadget.edit-summaries","ext.gadget.edit-first-section","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.map-toggler","ext.gadget.narrowFootnoteColumns","ext.gadget.WDsearch","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init", "ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.cite.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.timeline.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cjquery.tablesorter.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=pl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.gadget.citation-access-info%2Cdarkmode-overrides%2Chlist%2Cinfobox%2Csmall-references%2Csprawdz-problemy-szablony%2Cwikiflex&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.5"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/ef/Bytom_collage_123.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1200"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/Bytom_collage_123.jpg/800px-Bytom_collage_123.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="800"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/Bytom_collage_123.jpg/640px-Bytom_collage_123.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="640"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Bytom – Wikipedia, wolna encyklopedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//pl.m.wikipedia.org/wiki/Bytom"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Edytuj" href="/w/index.php?title=Bytom&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (pl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//pl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Bytom"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Kanał Atom Wikipedii" href="/w/index.php?title=Specjalna:Ostatnie_zmiany&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Bytom rootpage-Bytom skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Przejdź do zawartości</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu główne" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu główne</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu główne</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Nawigacja </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" title="Przejdź na stronę główną [z]" accesskey="z"><span>Strona główna</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Losowa_strona" title="Załaduj losową stronę [x]" accesskey="x"><span>Losuj artykuł</span></a></li><li id="n-Kategorie" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portal:Kategorie_G%C5%82%C3%B3wne"><span>Kategorie artykułów</span></a></li><li id="n-Featured-articles" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Wyr%C3%B3%C5%BCniona_zawarto%C5%9B%C4%87_Wikipedii"><span>Najlepsze artykuły</span></a></li><li id="n-FAQ" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:FAQ"><span>Częste pytania (FAQ)</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-zmiany" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-zmiany" > <div class="vector-menu-heading"> Dla czytelników </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-czytelnicy" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii"><span>O Wikipedii</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Kontakt_z_wikipedystami"><span>Kontakt</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-edytorzy" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-edytorzy" > <div class="vector-menu-heading"> Dla wikipedystów </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-pierwsze-kroki" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki"><span>Pierwsze kroki</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Portal_wikipedyst%C3%B3w" title="O projekcie – co możesz zrobić, gdzie możesz znaleźć informacje"><span>Portal wikipedystów</span></a></li><li id="n-Noticeboard" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tablica_og%C5%82osze%C5%84"><span>Ogłoszenia</span></a></li><li id="n-Guidelines" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Zasady"><span>Zasady</span></a></li><li id="n-helppage-name" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Spis_tre%C5%9Bci"><span>Pomoc</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Ostatnie_zmiany" title="Lista ostatnich zmian w Wikipedii. [r]" accesskey="r"><span>Ostatnie zmiany</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="wolna encyklopedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-pl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Specjalna:Szukaj" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Szukaj</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Przeszukaj Wikipedię" aria-label="Przeszukaj Wikipedię" autocapitalize="sentences" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Specjalna:Szukaj"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Szukaj</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Narzędzia osobiste"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Zmień rozmiar czcionki, szerokość oraz kolorystykę strony" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Wygląd" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Wygląd</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&uselang=pl" class=""><span>Wspomóż Wikipedię</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Bytom" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe." class=""><span>Utwórz konto</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Bytom" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o" class=""><span>Zaloguj się</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Więcej opcji" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia osobiste" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia osobiste</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu użytkownika" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&uselang=pl"><span>Wspomóż Wikipedię</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Bytom" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Utwórz konto</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Bytom" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Zaloguj się</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Strony dla anonimowych edytorów <a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki" aria-label="Dowiedz się więcej na temat edytowania"><span>dowiedz się więcej</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:M%C3%B3j_wk%C5%82ad" title="Lista edycji wykonanych z tego adresu IP [y]" accesskey="y"><span>Edycje</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Moja_dyskusja" title="Dyskusja użytkownika dla tego adresu IP [n]" accesskey="n"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Spis treści" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Spis treści</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ukryj</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Początek</div> </a> </li> <li id="toc-Warunki_naturalne" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Warunki_naturalne"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Warunki naturalne</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Warunki_naturalne-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Warunki naturalne</span> </button> <ul id="toc-Warunki_naturalne-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Położenie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Położenie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1</span> <span>Położenie</span> </div> </a> <ul id="toc-Położenie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Geologia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Geologia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2</span> <span>Geologia</span> </div> </a> <ul id="toc-Geologia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Gleba" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Gleba"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.3</span> <span>Gleba</span> </div> </a> <ul id="toc-Gleba-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Klimat" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Klimat"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.4</span> <span>Klimat</span> </div> </a> <ul id="toc-Klimat-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Wody" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Wody"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.5</span> <span>Wody</span> </div> </a> <ul id="toc-Wody-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Przyroda" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Przyroda"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.6</span> <span>Przyroda</span> </div> </a> <ul id="toc-Przyroda-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Rozwój_administracyjny" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Rozwój_administracyjny"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Rozwój administracyjny</span> </div> </a> <ul id="toc-Rozwój_administracyjny-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Demografia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Demografia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Demografia</span> </div> </a> <ul id="toc-Demografia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Nazwa_miasta" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Nazwa_miasta"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Nazwa miasta</span> </div> </a> <ul id="toc-Nazwa_miasta-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Historia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Historia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Historia</span> </div> </a> <ul id="toc-Historia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Polityka" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Polityka"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Polityka</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Polityka-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Polityka</span> </button> <ul id="toc-Polityka-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Rada_Miasta" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Rada_Miasta"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.1</span> <span>Rada Miasta</span> </div> </a> <ul id="toc-Rada_Miasta-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Prezydent" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Prezydent"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.2</span> <span>Prezydent</span> </div> </a> <ul id="toc-Prezydent-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Zabytki,_architektura_i_urbanistyka" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Zabytki,_architektura_i_urbanistyka"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Zabytki, architektura i urbanistyka</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Zabytki,_architektura_i_urbanistyka-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Zabytki, architektura i urbanistyka</span> </button> <ul id="toc-Zabytki,_architektura_i_urbanistyka-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Układ_urbanistyczny" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Układ_urbanistyczny"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.1</span> <span>Układ urbanistyczny</span> </div> </a> <ul id="toc-Układ_urbanistyczny-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Architektura" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Architektura"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.2</span> <span>Architektura</span> </div> </a> <ul id="toc-Architektura-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Zabytki" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Zabytki"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.3</span> <span>Zabytki</span> </div> </a> <ul id="toc-Zabytki-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Pomniki" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Pomniki"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.4</span> <span>Pomniki</span> </div> </a> <ul id="toc-Pomniki-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Kultura_i_rozrywka" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Kultura_i_rozrywka"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Kultura i rozrywka</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Kultura_i_rozrywka-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Kultura i rozrywka</span> </button> <ul id="toc-Kultura_i_rozrywka-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Kina" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Kina"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.1</span> <span>Kina</span> </div> </a> <ul id="toc-Kina-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Teatr_i_opera[63]" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Teatr_i_opera[63]"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.2</span> <span>Teatr i opera<sup>[63]</sup></span> </div> </a> <ul id="toc-Teatr_i_opera[63]-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Chóry" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Chóry"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.3</span> <span>Chóry</span> </div> </a> <ul id="toc-Chóry-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Biblioteki" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Biblioteki"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.4</span> <span>Biblioteki</span> </div> </a> <ul id="toc-Biblioteki-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Muzea" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Muzea"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.5</span> <span>Muzea</span> </div> </a> <ul id="toc-Muzea-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Galerie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Galerie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.6</span> <span>Galerie</span> </div> </a> <ul id="toc-Galerie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Inne_instytucje_kultury" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Inne_instytucje_kultury"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.7</span> <span>Inne instytucje kultury</span> </div> </a> <ul id="toc-Inne_instytucje_kultury-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Imprezy_cykliczne" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Imprezy_cykliczne"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.8</span> <span>Imprezy cykliczne</span> </div> </a> <ul id="toc-Imprezy_cykliczne-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Media" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Media"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Media</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Media-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Media</span> </button> <ul id="toc-Media-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Istniejące" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Istniejące"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.1</span> <span>Istniejące</span> </div> </a> <ul id="toc-Istniejące-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Prasa" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Prasa"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.1.1</span> <span>Prasa</span> </div> </a> <ul id="toc-Prasa-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Internet" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Internet"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.1.2</span> <span>Internet</span> </div> </a> <ul id="toc-Internet-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Nieistniejące" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Nieistniejące"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.2</span> <span>Nieistniejące</span> </div> </a> <ul id="toc-Nieistniejące-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Prasa_2" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Prasa_2"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.2.1</span> <span>Prasa</span> </div> </a> <ul id="toc-Prasa_2-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Radio" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Radio"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.2.2</span> <span>Radio</span> </div> </a> <ul id="toc-Radio-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Opieka_zdrowotna" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Opieka_zdrowotna"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Opieka zdrowotna</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Opieka_zdrowotna-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Opieka zdrowotna</span> </button> <ul id="toc-Opieka_zdrowotna-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Szpitale_publiczne[64]" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Szpitale_publiczne[64]"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10.1</span> <span>Szpitale publiczne<sup>[64]</sup></span> </div> </a> <ul id="toc-Szpitale_publiczne[64]-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Edukacja_i_nauka" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Edukacja_i_nauka"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>Edukacja i nauka</span> </div> </a> <ul id="toc-Edukacja_i_nauka-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Turystyka" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Turystyka"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12</span> <span>Turystyka</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Turystyka-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Turystyka</span> </button> <ul id="toc-Turystyka-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Atrakcje_turystyczne" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Atrakcje_turystyczne"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12.1</span> <span>Atrakcje turystyczne</span> </div> </a> <ul id="toc-Atrakcje_turystyczne-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Szlaki_turystyczne" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Szlaki_turystyczne"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12.2</span> <span>Szlaki turystyczne</span> </div> </a> <ul id="toc-Szlaki_turystyczne-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Baza_noclegowa" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Baza_noclegowa"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12.3</span> <span>Baza noclegowa</span> </div> </a> <ul id="toc-Baza_noclegowa-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Wspólnoty_wyznaniowe" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Wspólnoty_wyznaniowe"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">13</span> <span>Wspólnoty wyznaniowe</span> </div> </a> <ul id="toc-Wspólnoty_wyznaniowe-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Sport_i_rekreacja" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Sport_i_rekreacja"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">14</span> <span>Sport i rekreacja</span> </div> </a> <ul id="toc-Sport_i_rekreacja-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Gospodarka" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Gospodarka"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">15</span> <span>Gospodarka</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Gospodarka-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Gospodarka</span> </button> <ul id="toc-Gospodarka-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Przemysł" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Przemysł"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">15.1</span> <span>Przemysł</span> </div> </a> <ul id="toc-Przemysł-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Handel_i_usługi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Handel_i_usługi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">15.2</span> <span>Handel i usługi</span> </div> </a> <ul id="toc-Handel_i_usługi-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Transport" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Transport"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">16</span> <span>Transport</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Transport-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Transport</span> </button> <ul id="toc-Transport-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Komunikacja_miejska" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Komunikacja_miejska"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">16.1</span> <span>Komunikacja miejska</span> </div> </a> <ul id="toc-Komunikacja_miejska-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Transport_drogowy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Transport_drogowy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">16.2</span> <span>Transport drogowy</span> </div> </a> <ul id="toc-Transport_drogowy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Transport_kolejowy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Transport_kolejowy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">16.3</span> <span>Transport kolejowy</span> </div> </a> <ul id="toc-Transport_kolejowy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Transport_lotniczy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Transport_lotniczy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">16.4</span> <span>Transport lotniczy</span> </div> </a> <ul id="toc-Transport_lotniczy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Osoby_związane_z_Bytomiem" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Osoby_związane_z_Bytomiem"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">17</span> <span>Osoby związane z Bytomiem</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Osoby_związane_z_Bytomiem-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Osoby związane z Bytomiem</span> </button> <ul id="toc-Osoby_związane_z_Bytomiem-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Honorowi_obywatele_miasta" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Honorowi_obywatele_miasta"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">17.1</span> <span>Honorowi obywatele miasta</span> </div> </a> <ul id="toc-Honorowi_obywatele_miasta-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Współpraca_międzynarodowa" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Współpraca_międzynarodowa"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">18</span> <span>Współpraca międzynarodowa</span> </div> </a> <ul id="toc-Współpraca_międzynarodowa-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Zobacz_też" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Zobacz_też"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">19</span> <span>Zobacz też</span> </div> </a> <ul id="toc-Zobacz_też-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Przypisy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Przypisy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">20</span> <span>Przypisy</span> </div> </a> <ul id="toc-Przypisy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bibliografia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Bibliografia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">21</span> <span>Bibliografia</span> </div> </a> <ul id="toc-Bibliografia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Linki_zewnętrzne" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Linki_zewnętrzne"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">22</span> <span>Linki zewnętrzne</span> </div> </a> <ul id="toc-Linki_zewnętrzne-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Spis treści" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Przełącz stan spisu treści" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Przełącz stan spisu treści</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Bytom</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Przejdź do artykułu w innym języku. Treść dostępna w 72 językach" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-72" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">72 języki</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%8A%D8%B7%D9%88%D9%85" title="بيطوم – arabski" lang="ar" hreflang="ar" data-title="بيطوم" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="arabski" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Bytom" title="Bytom – aragoński" lang="an" hreflang="an" data-title="Bytom" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="aragoński" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Bytom" title="Bytom – asturyjski" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Bytom" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="asturyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Bytom" title="Bytom – minnański" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Bytom" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="minnański" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%BC" title="Бытам – białoruski" lang="be" hreflang="be" data-title="Бытам" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="białoruski" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%BC" title="Бытам – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Бытам" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B8%D1%82%D0%BE%D0%BC" title="Битом – bułgarski" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Битом" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="bułgarski" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Bytom" title="Bytom – kataloński" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Bytom" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="kataloński" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Bytom_(kapital_sa_munisipyo)" title="Bytom (kapital sa munisipyo) – cebuański" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Bytom (kapital sa munisipyo)" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="cebuański" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Bytom" title="Bytom – czeski" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Bytom" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="czeski" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Bytom" title="Bytom – duński" lang="da" hreflang="da" data-title="Bytom" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="duński" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pdc mw-list-item"><a href="https://pdc.wikipedia.org/wiki/Bytom" title="Bytom – pensylwański" lang="pdc" hreflang="pdc" data-title="Bytom" data-language-autonym="Deitsch" data-language-local-name="pensylwański" class="interlanguage-link-target"><span>Deitsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Bytom" title="Bytom – niemiecki" lang="de" hreflang="de" data-title="Bytom" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="niemiecki" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Bytom" title="Bytom – estoński" lang="et" hreflang="et" data-title="Bytom" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="estoński" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CF%80%CE%AF%CF%84%CE%BF%CE%BC" title="Μπίτομ – grecki" lang="el" hreflang="el" data-title="Μπίτομ" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="grecki" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Bytom" title="Bytom – angielski" lang="en" hreflang="en" data-title="Bytom" data-language-autonym="English" data-language-local-name="angielski" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-myv mw-list-item"><a href="https://myv.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D1%8B%D1%82%D0%BE%D0%BC" title="Бытом – erzja" lang="myv" hreflang="myv" data-title="Бытом" data-language-autonym="Эрзянь" data-language-local-name="erzja" class="interlanguage-link-target"><span>Эрзянь</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Bytom" title="Bytom – hiszpański" lang="es" hreflang="es" data-title="Bytom" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="hiszpański" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Bytom" title="Bytom – esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Bytom" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Bytom" title="Bytom – baskijski" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Bytom" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="baskijski" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%DB%8C%D8%AA%D9%88%D9%85" title="بیتوم – perski" lang="fa" hreflang="fa" data-title="بیتوم" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="perski" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Bytom" title="Bytom – francuski" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Bytom" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="francuski" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/Bytom" title="Bytom – hakka" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Bytom" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="hakka" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%B9%84%ED%86%B0" title="비톰 – koreański" lang="ko" hreflang="ko" data-title="비톰" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="koreański" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B2%D5%AB%D5%BF%D5%B8%D5%B4" title="Բիտոմ – ormiański" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Բիտոմ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ormiański" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hsb mw-list-item"><a href="https://hsb.wikipedia.org/wiki/Bytom" title="Bytom – górnołużycki" lang="hsb" hreflang="hsb" data-title="Bytom" data-language-autonym="Hornjoserbsce" data-language-local-name="górnołużycki" class="interlanguage-link-target"><span>Hornjoserbsce</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Bytom" title="Bytom – chorwacki" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Bytom" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="chorwacki" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Bytom" title="Bytom – ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Bytom" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Bytom" title="Bytom – indonezyjski" lang="id" hreflang="id" data-title="Bytom" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonezyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D1%8B%D1%82%D0%BE%D0%BC" title="Бытом – osetyjski" lang="os" hreflang="os" data-title="Бытом" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="osetyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Bytom" title="Bytom – włoski" lang="it" hreflang="it" data-title="Bytom" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="włoski" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%91%D7%99%D7%98%D7%95%D7%9D" title="ביטום – hebrajski" lang="he" hreflang="he" data-title="ביטום" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="hebrajski" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Bytom" title="Bytom – jawajski" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Bytom" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="jawajski" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lad mw-list-item"><a href="https://lad.wikipedia.org/wiki/Bytom" title="Bytom – ladyński" lang="lad" hreflang="lad" data-title="Bytom" data-language-autonym="Ladino" data-language-local-name="ladyński" class="interlanguage-link-target"><span>Ladino</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Bithomia" title="Bithomia – łaciński" lang="la" hreflang="la" data-title="Bithomia" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="łaciński" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Bitoma" title="Bitoma – łotewski" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Bitoma" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="łotewski" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Bytomas" title="Bytomas – litewski" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Bytomas" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="litewski" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Bytom" title="Bytom – węgierski" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Bytom" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="węgierski" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B8%D1%82%D0%BE%D0%BC" title="Битом – macedoński" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Битом" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="macedoński" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%8A%D8%AA%D9%88%D9%85" title="بيتوم – egipski arabski" lang="arz" hreflang="arz" data-title="بيتوم" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="egipski arabski" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Bytom" title="Bytom – malajski" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Bytom" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="malajski" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mdf mw-list-item"><a href="https://mdf.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D1%8B%D1%82%D0%BE%D0%BC" title="Бытом – moksza" lang="mdf" hreflang="mdf" data-title="Бытом" data-language-autonym="Мокшень" data-language-local-name="moksza" class="interlanguage-link-target"><span>Мокшень</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Bytom" title="Bytom – niderlandzki" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Bytom" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="niderlandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%93%E3%83%88%E3%83%A0" title="ビトム – japoński" lang="ja" hreflang="ja" data-title="ビトム" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japoński" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Bytom" title="Bytom – norweski (bokmål)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Bytom" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="norweski (bokmål)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Bytom" title="Bytom – norweski (nynorsk)" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Bytom" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="norweski (nynorsk)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Bitom" title="Bitom – uzbecki" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Bitom" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="uzbecki" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Bytom" title="Bytom – dolnoniemiecki" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Bytom" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="dolnoniemiecki" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Bytom" title="Bytom – portugalski" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Bytom" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugalski" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-crh mw-list-item"><a href="https://crh.wikipedia.org/wiki/B%C4%B1tom" title="Bıtom – krymskotatarski" lang="crh" hreflang="crh" data-title="Bıtom" data-language-autonym="Qırımtatarca" data-language-local-name="krymskotatarski" class="interlanguage-link-target"><span>Qırımtatarca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Bytom" title="Bytom – rumuński" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Bytom" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="rumuński" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Bytom" title="Bytom – keczua" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Bytom" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="keczua" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D1%8B%D1%82%D0%BE%D0%BC" title="Бытом – rosyjski" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Бытом" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="rosyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-st mw-list-item"><a href="https://st.wikipedia.org/wiki/Bytom" title="Bytom – sotho południowy" lang="st" hreflang="st" data-title="Bytom" data-language-autonym="Sesotho" data-language-local-name="sotho południowy" class="interlanguage-link-target"><span>Sesotho</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Bytom" title="Bytom – sycylijski" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Bytom" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="sycylijski" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Bytom" title="Bytom – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Bytom" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Bytom" title="Bytom – słowacki" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Bytom" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="słowacki" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Bytom" title="Bytom – słoweński" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Bytom" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="słoweński" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szl mw-list-item"><a href="https://szl.wikipedia.org/wiki/Byt%C5%AFm" title="Bytům – śląski" lang="szl" hreflang="szl" data-title="Bytům" data-language-autonym="Ślůnski" data-language-local-name="śląski" class="interlanguage-link-target"><span>Ślůnski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B8%D1%82%D0%BE%D0%BC" title="Битом – serbski" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Битом" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serbski" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Bytom" title="Bytom – serbsko-chorwacki" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Bytom" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serbsko-chorwacki" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Bytom" title="Bytom – fiński" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Bytom" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="fiński" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Bytom" title="Bytom – szwedzki" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Bytom" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="szwedzki" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D1%8B%D1%82%D0%BE%D0%BC" title="Бытом – tatarski" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Бытом" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="tatarski" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Bytom" title="Bytom – turecki" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Bytom" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turecki" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B8%D1%82%D0%BE%D0%BC" title="Битом – ukraiński" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Битом" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukraiński" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Bytom" title="Bytom – wietnamski" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Bytom" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="wietnamski" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vo mw-list-item"><a href="https://vo.wikipedia.org/wiki/Bytom" title="Bytom – wolapik" lang="vo" hreflang="vo" data-title="Bytom" data-language-autonym="Volapük" data-language-local-name="wolapik" class="interlanguage-link-target"><span>Volapük</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Bytom" title="Bytom – waraj" lang="war" hreflang="war" data-title="Bytom" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="waraj" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E6%AF%94%E6%89%98%E5%A7%86" title="比托姆 – wu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="比托姆" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="wu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E6%AF%94%E5%94%90" title="比唐 – kantoński" lang="yue" hreflang="yue" data-title="比唐" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="kantoński" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%AF%94%E6%89%98%E5%A7%86" title="比托姆 – chiński" lang="zh" hreflang="zh" data-title="比托姆" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="chiński" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q102350#sitelinks-wikipedia" title="Edytuj linki pomiędzy wersjami językowymi" class="wbc-editpage">Edytuj linki</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Przestrzenie nazw"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Bytom" title="Zobacz stronę treści [c]" accesskey="c"><span>Artykuł</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Dyskusja:Bytom" rel="discussion" title="Dyskusja o zawartości tej strony [t]" accesskey="t"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Zmień wariant języka" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">polski</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Widok"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Bytom"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Bytom&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Bytom&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Bytom&action=history" title="Starsze wersje tej strony [h]" accesskey="h"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Narzędzia</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Więcej opcji" > <div class="vector-menu-heading"> Działania </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Bytom"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Bytom&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Bytom&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Bytom&action=history"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Ogólne </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Linkuj%C4%85ce/Bytom" title="Pokaż listę wszystkich stron linkujących do tej strony [j]" accesskey="j"><span>Linkujące</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Zmiany_w_linkowanych/Bytom" rel="nofollow" title="Ostatnie zmiany w stronach, do których ta strona linkuje [k]" accesskey="k"><span>Zmiany w linkowanych</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//pl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Prześlij_plik" title="Prześlij pliki [u]" accesskey="u"><span>Prześlij plik</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Strony_specjalne" title="Lista wszystkich stron specjalnych [q]" accesskey="q"><span>Strony specjalne</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Bytom&oldid=75351688" title="Stały link do tej wersji tej strony"><span>Link do tej wersji</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Bytom&action=info" title="Więcej informacji na temat tej strony"><span>Informacje o tej stronie</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Cytuj&page=Bytom&id=75351688&wpFormIdentifier=titleform" title="Informacja o tym jak należy cytować tę stronę"><span>Cytowanie tego artykułu</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Skr%C3%B3%C4%87_adres_URL&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FBytom"><span>Zobacz skrócony adres URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Kod_QR&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FBytom"><span>Pobierz kod QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Drukuj lub eksportuj </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCka&bookcmd=book_creator&referer=Bytom"><span>Utwórz książkę</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:DownloadAsPdf&page=Bytom&action=show-download-screen"><span>Pobierz jako PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Bytom&printable=yes" title="Wersja do wydruku [p]" accesskey="p"><span>Wersja do druku</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> W innych projektach </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Bytom" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikiquote mw-list-item"><a href="https://pl.wikiquote.org/wiki/Bytom" hreflang="pl"><span>Wikicytaty</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikivoyage mw-list-item"><a href="https://pl.wikivoyage.org/wiki/Bytom" hreflang="pl"><span>Wikipodróże</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q102350" title="Link do powiązanego elementu w repozytorium danych [g]" accesskey="g"><span>Element Wikidanych</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Wygląd</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ukryj</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> <div id="mw-indicator-coordinates" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><span id="coordinates" class="coordinates plainlinks">Na mapach: <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Ziemia" title="Ziemia"><img alt="Ziemia" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Geographylogo.svg/20px-Geographylogo.svg.png" decoding="async" width="20" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Geographylogo.svg/30px-Geographylogo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Geographylogo.svg/40px-Geographylogo.svg.png 2x" data-file-width="160" data-file-height="160" /></a></span><a class="external text" href="//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?language=pl&pagename=Bytom&params=50.348333333333_N_18.915555555556_E_type:city"><span class="geo-default"><span class="geo-dms" title="Mapy, zdjęcia satelitarne i inne informacje dotyczące miejsca o współrzędnych geograficznych 50°20′54″N 18°54′56″E"><span class="latitude">50°20′54″N</span> <span class="longitude">18°54′56″E</span></span></span><span class="geo-multi-punct">/</span><span class="geo-nondefault"><span class="geo-dms" title="Mapy, zdjęcia satelitarne i inne informacje dotyczące miejsca o współrzędnych geograficznych 50,348333 18,915556"><span class="latitude">50,348333</span> <span class="longitude">18,915556</span></span></span></a></span></div></div> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Z Wikipedii, wolnej encyklopedii</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="pl" dir="ltr"><div class="noprint noexcerpt disambig navigation-not-searchable" style="line-height:1.5em; padding: 3px 6px; background-color: var(--background-color-interactive-subtle, #f8f9fa); color: inherit; border-bottom: 1px solid var(--border-color-subtle, #c8ccd1); font-size: 95%; margin-bottom: 1em; display: flex; gap: 4px; align-items: center;"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Wikipedia:Strona_ujednoznaczniaj%C4%85ca" title="Inne znaczenia"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Disambig.svg/25px-Disambig.svg.png" decoding="async" width="25" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Disambig.svg/38px-Disambig.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Disambig.svg/50px-Disambig.svg.png 2x" data-file-width="230" data-file-height="183" /></a></span><span>Zobacz też: <a href="/wiki/Bytom_(ujednoznacznienie)" class="mw-disambig" title="Bytom (ujednoznacznienie)">inne znaczenia</a>.</span></div> <table class="infobox"> <caption class="naglowek"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r65781301">.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex{display:flex;justify-content:flex-start;align-items:center;gap:4px}.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex>.iboxt-ikona{flex-grow:0;flex-shrink:0;font-size:7px;max-width:40px;overflow:hidden}.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex>.iboxt-tekst{flex-grow:1}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-1{font-weight:bold}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-2{font-style:italic}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-3{font-style:italic;font-size:90%}</style><div class="iboxt-1">Bytom</div> </caption> <tbody><tr style="background:#eee; color:black; text-align:center; font-style:italic; border-bottom:1px solid #aaa;"> <td colspan="2"><a href="/wiki/Miasta_w_Polsce" title="Miasta w Polsce">miasto</a> na <a href="/wiki/Miasto_na_prawach_powiatu" title="Miasto na prawach powiatu">prawach powiatu</a> </td></tr> <tr class="grafika iboxs"> <td colspan="2"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Bytom_collage_123.jpg" class="mw-file-description" title="Opera Śląska, Zabytkowy tramwaj (w tle Poczta Główna), Ulica Dworcowa, Rynek, Elektrociepłownia Szombierki, Liceum Ogólnokształcące im. Bolesława Chrobrego, Kościół na wzgórzu św. Małgorzaty"><img alt="Ilustracja" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/Bytom_collage_123.jpg/240px-Bytom_collage_123.jpg" decoding="async" width="240" height="240" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/Bytom_collage_123.jpg/360px-Bytom_collage_123.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/Bytom_collage_123.jpg/480px-Bytom_collage_123.jpg 2x" data-file-width="1000" data-file-height="1000" /></a></span><br /><a href="/wiki/Gmach_Opery_%C5%9Al%C4%85skiej_w_Bytomiu" title="Gmach Opery Śląskiej w Bytomiu">Opera Śląska</a>, Zabytkowy tramwaj (w tle <a href="/wiki/Poczta_G%C5%82%C3%B3wna_w_Bytomiu" title="Poczta Główna w Bytomiu">Poczta Główna</a>), <a href="/wiki/Ulica_Dworcowa_w_Bytomiu" title="Ulica Dworcowa w Bytomiu">Ulica Dworcowa</a>, <a href="/wiki/Rynek_w_Bytomiu" title="Rynek w Bytomiu">Rynek</a>, <a href="/wiki/Elektrociep%C5%82ownia_Szombierki" title="Elektrociepłownia Szombierki">Elektrociepłownia Szombierki</a>, <a href="/wiki/Budynek_IV_Liceum_Og%C3%B3lnokszta%C5%82c%C4%85cego_im._Boles%C5%82awa_Chrobrego_w_Bytomiu" title="Budynek IV Liceum Ogólnokształcącego im. Bolesława Chrobrego w Bytomiu">Liceum Ogólnokształcące im. Bolesława Chrobrego</a>, <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Bw._Ma%C5%82gorzaty_w_Bytomiu" title="Kościół św. Małgorzaty w Bytomiu">Kościół</a> na <a href="/wiki/Wzg%C3%B3rze_%C5%9Bw._Ma%C5%82gorzaty_w_Bytomiu" title="Wzgórze św. Małgorzaty w Bytomiu">wzgórzu św. Małgorzaty</a> </td></tr> <tr class="grafika iboxs"> <td colspan="2" style="padding:0;"> <table class="ibox2"> <tbody><tr> <td style="text-align: center; vertical-align:middle;"><span class="mw-no-invert" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:POL_Bytom_COA.svg" class="mw-file-description"><img alt="Herb" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/POL_Bytom_COA.svg/100px-POL_Bytom_COA.svg.png" decoding="async" width="100" height="114" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/POL_Bytom_COA.svg/150px-POL_Bytom_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/POL_Bytom_COA.svg/200px-POL_Bytom_COA.svg.png 2x" data-file-width="590" data-file-height="670" /></a></span> </td> <td style="text-align: center; vertical-align:middle;"><span class="mw-no-invert" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:POL_Bytom_flag.svg" class="mw-file-description"><img alt="Flaga" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/25/POL_Bytom_flag.svg/100px-POL_Bytom_flag.svg.png" decoding="async" width="100" height="63" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/25/POL_Bytom_flag.svg/150px-POL_Bytom_flag.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/25/POL_Bytom_flag.svg/200px-POL_Bytom_flag.svg.png 2x" data-file-width="800" data-file-height="500" /></a></span> </td></tr> <tr> <td style="text-align: center; vertical-align:middle;"><a href="/wiki/Herb_Bytomia" title="Herb Bytomia">Herb</a> </td> <td style="text-align: center; vertical-align:middle;"><a href="/wiki/Flaga_Bytomia" title="Flaga Bytomia">Flaga</a> </td></tr></tbody></table> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Pa%C5%84stwo" title="Państwo">Państwo</a> </th> <td> <p><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Flag_of_Poland.svg/22px-Flag_of_Poland.svg.png" decoding="async" width="22" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Flag_of_Poland.svg/33px-Flag_of_Poland.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Flag_of_Poland.svg/44px-Flag_of_Poland.svg.png 2x" data-file-width="640" data-file-height="400" /></span></span> </span><a href="/wiki/Polska" title="Polska">Polska</a> </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Podzia%C5%82_administracyjny_Polski" title="Podział administracyjny Polski">Województwo</a> </th> <td> <p><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/POL_wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie_flag.svg/22px-POL_wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie_flag.svg.png" decoding="async" width="22" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/POL_wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie_flag.svg/33px-POL_wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie_flag.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/POL_wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie_flag.svg/44px-POL_wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie_flag.svg.png 2x" data-file-width="800" data-file-height="500" /></span></span> </span><a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie" title="Województwo śląskie">śląskie</a> </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Konurbacja" title="Konurbacja">Konurbacja</a> </th> <td> <p><a href="/wiki/Konurbacja_g%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85ska" title="Konurbacja górnośląska">górnośląska</a> </p> </td></tr> <tr> <th>Data założenia </th> <td> <p>XII wiek </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Prawa_miejskie" title="Prawa miejskie">Prawa miejskie</a> </th> <td> <p>1254<sup id="cite_ref-odyssei_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-odyssei-1">[1]</a></sup> </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Prezydent_miasta" title="Prezydent miasta">Prezydent</a> </th> <td> <p><a href="/wiki/Mariusz_Wo%C5%82osz" title="Mariusz Wołosz">Mariusz Wołosz</a> </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Pole_powierzchni" title="Pole powierzchni">Powierzchnia</a> </th> <td> <p>69,48<sup id="cite_ref-PopulacjaPowierzchnia_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-PopulacjaPowierzchnia-2">[2]</a></sup> km² </p> </td></tr> <tr> <th>Wysokość </th> <td> <p>249–330 m n.p.m. </p> </td></tr> <tr> <th>Populacja <small>(30.06.2024)</small><br />• liczba ludności<br />• gęstość </th> <td> <p><br />146 922<sup id="cite_ref-Populacja2024_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-Populacja2024-3">[3]</a></sup><br />2114,6 os./km² </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Plan_numeracji_krajowej" title="Plan numeracji krajowej">Strefa numeracyjna</a> </th> <td> <p>32 </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Kod_pocztowy" title="Kod pocztowy">Kod pocztowy</a> </th> <td> <p>41-900 do 41-936 </p> </td></tr> <tr> <th><a href="https://pl.wikisource.org/wiki/Polskie_tablice_rejestracyjne" class="extiw" title="s:Polskie tablice rejestracyjne">Tablice rejestracyjne</a> </th> <td> <p>SY </p> </td></tr> <tr class="infobox-locationmap" style="background-color:var(--background-color-base, #fff); color:black; text-align:center; border-top:1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1);"> <td colspan="2"><div style="text-align:center;margin:0 auto;width:242px"><div style="color:var(--color-subtle, #54595d);;font-weight:bold">Położenie na mapie województwa śląskiego</div><div class="mapa-lokalizacyjna"><div style="width:238px;padding:0;border:0 solid #aaa;position:relative"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span title="Mapa lokalizacyjna województwa śląskiego"><img alt="Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Bytom”" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/Silesian_Voivodeship_location_map2.svg/238px-Silesian_Voivodeship_location_map2.svg.png" decoding="async" width="238" height="328" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/Silesian_Voivodeship_location_map2.svg/357px-Silesian_Voivodeship_location_map2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/Silesian_Voivodeship_location_map2.svg/476px-Silesian_Voivodeship_location_map2.svg.png 2x" data-file-width="2359" data-file-height="3249" /></span></span><div aria-hidden="true" style="top:43.586445885358%;left:47.418064073203%;margin:0;position:absolute;height:0;padding:0;z-index:2;width:0"><div style="top:-3px;text-align:center;position:relative;line-height:6px;font-size:6px;left:-3px;width:6px"><span typeof="mw:File"><a href="//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?language=pl&params=50.348333333333_N_18.915555555556_E_type:city_" title="Bytom"><img alt="Bytom" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/6px-Red_pog.svg.png" decoding="async" width="6" height="6" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/9px-Red_pog.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/12px-Red_pog.svg.png 2x" data-file-width="64" data-file-height="64" /></a></span></div><div style="line-height:15.12px;position:absolute;width:117px;z-index:90;font-size:12.6px;top:-0.5em;float:left;left:5px;text-align:left"><span style="text-shadow:0 0 5px white;;padding:1px">Bytom</span></div></div></div></div></div> </td></tr> <tr class="infobox-locationmap" style="background-color:var(--background-color-base, #fff); color:black; text-align:center; border-top:1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1);"> <td colspan="2"><div style="text-align:center;margin:0 auto;width:242px"><div style="color:var(--color-subtle, #54595d);;font-weight:bold">Położenie na mapie Polski</div><div class="mapa-lokalizacyjna"><div style="width:238px;padding:0;border:0 solid #aaa;position:relative"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span title="Mapa lokalizacyjna Polski"><img alt="Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Bytom”" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Poland_adm_location_map.svg/238px-Poland_adm_location_map.svg.png" decoding="async" width="238" height="231" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Poland_adm_location_map.svg/357px-Poland_adm_location_map.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Poland_adm_location_map.svg/476px-Poland_adm_location_map.svg.png 2x" data-file-width="861" data-file-height="837" /></span></span><div aria-hidden="true" style="top:74.641025641026%;left:47.808930425753%;margin:0;position:absolute;height:0;padding:0;z-index:2;width:0"><div style="top:-3px;text-align:center;position:relative;line-height:6px;font-size:6px;left:-3px;width:6px"><span typeof="mw:File"><a href="//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?language=pl&params=50.348333333333_N_18.915555555556_E_type:city_" title="Bytom"><img alt="Bytom" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/6px-Red_pog.svg.png" decoding="async" width="6" height="6" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/9px-Red_pog.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/12px-Red_pog.svg.png 2x" data-file-width="64" data-file-height="64" /></a></span></div><div style="line-height:15.12px;position:absolute;width:116px;z-index:90;font-size:12.6px;top:-0.5em;float:left;left:5px;text-align:left"><span style="text-shadow:0 0 5px white;;padding:1px">Bytom</span></div></div></div></div></div> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="background-color:var(--background-color-base, #fff); color:black; text-align:center; border-bottom:1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1);"><span class="coordinates inline inline-and-top plainlinks"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Ziemia" title="Ziemia"><img alt="Ziemia" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Geographylogo.svg/20px-Geographylogo.svg.png" decoding="async" width="20" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Geographylogo.svg/30px-Geographylogo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Geographylogo.svg/40px-Geographylogo.svg.png 2x" data-file-width="160" data-file-height="160" /></a></span><a class="external text" href="//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?language=pl&pagename=Bytom&params=50.348333333333_N_18.915555555556_E_type:city"><span class="geo-default"><span class="geo-dms" title="Mapy, zdjęcia satelitarne i inne informacje dotyczące miejsca o współrzędnych geograficznych 50°20′54″N 18°54′56″E"><span class="latitude">50°20′54″N</span> <span class="longitude">18°54′56″E</span></span></span><span class="geo-multi-punct">/</span><span class="geo-nondefault"><span class="geo-dms" title="Mapy, zdjęcia satelitarne i inne informacje dotyczące miejsca o współrzędnych geograficznych 50,348333 18,915556"><span class="latitude">50,348333</span> <span class="longitude">18,915556</span></span></span></a></span> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/TERC" title="TERC">TERC</a> (<a href="/wiki/TERYT" title="TERYT">TERYT</a>) </th> <td> <p>2462011 </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/SIMC" title="SIMC">SIMC</a> </th> <td> <p>0938670 </p> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="background:#EAECF0; color:black; text-align:center; border-top:1px solid #aaa;"><a href="/wiki/Slogan" title="Slogan">Hasło promocyjne</a>: Bytom Od Nowa </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="background:var(--background-color-base, white); color:var(--color-base, black); border-top:1px solid #aaa;"><div style="text-align:center;"><b>Urząd miejski</b></div>ul. Parkowa 2<br />41-902 Bytom </td></tr> <tr class="noprint plainlinks" style="border-top:1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1); text-align:center;"> <td colspan="2" style="padding:0;"> <table cellpadding="4" cellspacing="0" style="width:100%; margin:0px; background:var(--background-color-base, #fff); color:inherit"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle; width:30px;"><span typeof="mw:File"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Bytom" title="Commons"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/21px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="21" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/31px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/42px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span> </td> <td style="vertical-align:middle;"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Bytom" class="extiw" title="commons:Category:Bytom">Multimedia w Wikimedia Commons</a> </td></tr></tbody></table> </td></tr> <tr class="noprint plainlinks" style="border-top:1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1); text-align:center;"> <td colspan="2" style="padding:0;"> <table cellpadding="4" cellspacing="0" style="width:100%; margin:0px; background:var(--background-color-base, #fff); color:inherit"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle; width:30px;"><span typeof="mw:File"><a href="https://pl.wikivoyage.org/wiki/Bytom" title="Wikipodróże"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg/28px-Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg.png" decoding="async" width="28" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg/42px-Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg/56px-Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg.png 2x" data-file-width="193" data-file-height="193" /></a></span> </td> <td style="vertical-align:middle;"><a href="https://pl.wikivoyage.org/wiki/Bytom" class="extiw" title="voy:Bytom">Informacje w Wikipodróżach</a> </td></tr></tbody></table> </td></tr> <tr class="noprint plainlinks" style="border-top:1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1); text-align:center;"> <td colspan="2" style="padding:0;"> <table cellpadding="4" cellspacing="0" style="width:100%; margin:0px; background:var(--background-color-base, #fff); color:inherit"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle; width:30px;"><span typeof="mw:File"><a href="https://pl.wikinews.org/wiki/Kategoria:Bytom" title="Wikinews"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Wikinews-logo.svg/28px-Wikinews-logo.svg.png" decoding="async" width="28" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Wikinews-logo.svg/42px-Wikinews-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Wikinews-logo.svg/56px-Wikinews-logo.svg.png 2x" data-file-width="759" data-file-height="415" /></a></span> </td> <td style="vertical-align:middle;"><a href="https://pl.wikinews.org/wiki/Kategoria:Bytom" class="extiw" title="n:Kategoria:Bytom">Wiadomości w Wikinews</a> </td></tr></tbody></table> </td></tr> <tr class="noprint plainlinks" style="border-top:1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1); text-align:center;"> <td colspan="2" style="padding:0;"> <table cellpadding="4" cellspacing="0" style="width:100%; margin:0px; background:var(--background-color-base, #fff); color:inherit"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle; width:30px;"><span typeof="mw:File"><a href="https://pl.wikiquote.org/wiki/Bytom" title="Wikicytaty"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/24px-Wikiquote-logo.svg.png" decoding="async" width="24" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/35px-Wikiquote-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/47px-Wikiquote-logo.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="355" /></a></span> </td> <td style="vertical-align:middle;"><a href="https://pl.wikiquote.org/wiki/Bytom" class="extiw" title="q:Bytom">Cytaty w Wikicytatach</a> </td></tr></tbody></table> </td></tr> <tr class="noprint plainlinks" style="border-top:1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1); text-align:center;"> <td colspan="2" style="padding:0;"> <table cellpadding="4" cellspacing="0" style="width:100%; margin:0px; background:var(--background-color-base, #fff); color:inherit"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle; width:30px;"><span typeof="mw:File"><a href="https://pl.wiktionary.org/wiki/Bytom" title="Wikisłownik"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/WiktionaryPl_nodesc.svg/28px-WiktionaryPl_nodesc.svg.png" decoding="async" width="28" height="27" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/WiktionaryPl_nodesc.svg/42px-WiktionaryPl_nodesc.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/WiktionaryPl_nodesc.svg/56px-WiktionaryPl_nodesc.svg.png 2x" data-file-width="122" data-file-height="117" /></a></span> </td> <td style="vertical-align:middle;"><a href="https://pl.wiktionary.org/wiki/Bytom" class="extiw" title="wikt:Bytom">Hasło w Wikisłowniku</a> </td></tr></tbody></table> </td></tr> <tr> <td colspan="2" class="naglowek" style="text-align:center; border-top: 1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1)"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.bytom.pl">Strona internetowa</a> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="text-align:center; border-top:1px solid #aaa;"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bytom.pl/bip/">BIP</a> </td></tr> </tbody></table> <p><b>Bytom</b> (<a href="/wiki/%C5%81acina" title="Łacina">łac.</a> <em lang="la">Bitom</em>, <a href="/wiki/J%C4%99zyk_niemiecki" title="Język niemiecki">niem.</a> <em lang="de">Beuthen</em><sup id="cite_ref-Również_Oberbeuthn_albo_też_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-Również_Oberbeuthn_albo_też-4">[4]</a></sup>, <a href="/wiki/Etnolekt_%C5%9Bl%C4%85ski" title="Etnolekt śląski">śl.</a> <em lang="szl">Bytōm, Bytōń</em>) – <a href="/wiki/Miasto" title="Miasto">miasto</a> w <a href="/wiki/Polska" title="Polska">Polsce</a> <a href="/wiki/Miasto_na_prawach_powiatu" title="Miasto na prawach powiatu">na prawach powiatu</a>, położone w <a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie" title="Województwo śląskie">województwie śląskim</a>, na <a href="/wiki/Wy%C5%BCyna_%C5%9Al%C4%85ska" title="Wyżyna Śląska">Wyżynie Śląskiej</a>, w centrum <a href="/wiki/G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85sko-Zag%C5%82%C4%99biowska_Metropolia" title="Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia">Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii</a>. </p><p>Bytom to jedno z najstarszych miast <a href="/wiki/G%C3%B3rny_%C5%9Al%C4%85sk" title="Górny Śląsk">historycznego Górnego Śląska</a>. Był siedzibą książąt piastowskich <a href="/wiki/Ksi%C4%99stwo_bytomskie" title="Księstwo bytomskie">Księstwa Bytomskiego</a>. 7 kwietnia 1348 Bytom wraz z całym Śląskiem został formalnie włączony do <a href="/wiki/%C5%9Awi%C4%99te_Cesarstwo_Rzymskie" title="Święte Cesarstwo Rzymskie">I Rzeszy Niemieckiej</a>, której częścią był do 1806 roku<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5">[5]</a></sup>. Od 1526 r. własność dynastii <a href="/wiki/Hohenzollernowie" title="Hohenzollernowie">Hohenzollernów</a>, a od 1623 r. – rodu <a href="/wiki/Henckel_von_Donnersmarck" title="Henckel von Donnersmarck">Donnersmarcków</a> jako <a href="/wiki/Pa%C5%84stwo_stanowe" title="Państwo stanowe">Wolne Państwo Stanowe</a><sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6">[6]</a></sup>. W latach 1742–1945 miasto znajdowało się w granicach <a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Prus" title="Królestwo Prus">Prus</a> oraz <a href="/wiki/Niemcy" title="Niemcy">Niemiec</a>, pełniąc istotną rolę jako ośrodek gospodarczy i administracyjny <a href="/wiki/Konurbacja_g%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85ska" title="Konurbacja górnośląska">lokalnego zagłębia przemysłowego</a>. </p><p>Po wojnie znaczna część rodowitych mieszkańców <a href="/wiki/Emigracja" title="Emigracja">wyemigrowała</a> lub została <a href="/wiki/Wysiedlenia_Niemc%C3%B3w_po_II_wojnie_%C5%9Bwiatowej" title="Wysiedlenia Niemców po II wojnie światowej">przymusowo wysiedlona do Niemiec</a>, a <a href="/wiki/Deportacje_z_teren%C3%B3w_G%C3%B3rnego_%C5%9Al%C4%85ska_do_ZSRR_(1945)" title="Deportacje z terenów Górnego Śląska do ZSRR (1945)">mężczyźni (szczególnie górnicy)</a> wywiezieni do obozów pracy przymusowej w <a href="/wiki/Zwi%C4%85zek_Socjalistycznych_Republik_Radzieckich" title="Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich">ZSRR</a>. Z kolei z <a href="/wiki/Kresy_Wschodnie" title="Kresy Wschodnie">Kresów Wschodnich</a> napłynęli liczni Polacy <a href="/wiki/Wysiedlenie_Polak%C3%B3w_z_Kres%C3%B3w_Wschodnich_1944%E2%80%931946" class="mw-redirect" title="Wysiedlenie Polaków z Kresów Wschodnich 1944–1946">przesiedlani</a> („<a href="/wiki/Repatriacja" title="Repatriacja">repatriowani</a>”) z terenów włączonych do ZSRR. Dekady <a href="/wiki/Polska_Rzeczpospolita_Ludowa" title="Polska Rzeczpospolita Ludowa">PRL</a> charakteryzowały się stałym naciskiem na rozwój <a href="/wiki/Przemys%C5%82_ci%C4%99%C5%BCki" title="Przemysł ciężki">przemysłu ciężkiego</a>, prowadząc do <a href="/wiki/Filar_ochronny" title="Filar ochronny">rabunkowej eksploatacji górniczej</a>, której skutki miasto nadal odczuwa. Dziś Bytom jest ważnym miejscem na <a href="/wiki/Turystyka_kulturowa" title="Turystyka kulturowa">kulturowej</a>, rozrywkowej i industrialnej mapie regionu. </p><p>Według danych <a href="/wiki/G%C5%82%C3%B3wny_Urz%C4%85d_Statystyczny" title="Główny Urząd Statystyczny">GUS</a>, 30 czerwca 2024 r. Bytom był zamieszkiwany przez 146 922 osoby<sup id="cite_ref-Populacja2024_3-1" class="reference"><a href="#cite_note-Populacja2024-3">[3]</a></sup>. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Warunki_naturalne">Warunki naturalne</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bytom&veaction=edit&section=1" title="Edytuj sekcję: Warunki naturalne" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bytom&action=edit&section=1" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Warunki naturalne"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Położenie"><span id="Po.C5.82o.C5.BCenie"></span>Położenie</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bytom&veaction=edit&section=2" title="Edytuj sekcję: Położenie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bytom&action=edit&section=2" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Położenie"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Bytom położony jest w centralnej części <a href="/wiki/Wy%C5%BCyna_%C5%9Al%C4%85ska" title="Wyżyna Śląska">Wyżyny Śląskiej</a> na <a href="/w/index.php?title=Wy%C5%BCyna_Miechowicka&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wyżyna Miechowicka (strona nie istnieje)">Wyżynie Miechowickiej</a>, części Płaskowyżu Bytomsko-Katowickiego. Położenie geograficzne Bytomia wyznaczają współrzędne: 50°19′ i 50°26′ <a href="/wiki/Szeroko%C5%9B%C4%87_geograficzna" title="Szerokość geograficzna">szerokości geograficznej</a> północnej oraz 18°47′ i 18°58′ <a href="/wiki/D%C5%82ugo%C5%9B%C4%87_geograficzna" title="Długość geograficzna">długości geograficznej</a> wschodniej<sup id="cite_ref-um-srodowisko_7-0" class="reference"><a href="#cite_note-um-srodowisko-7">[7]</a></sup>. </p><p>Miasto znajduje się na średniej wysokości 280–290 m <a href="/wiki/N.p.m." title="N.p.m.">n.p.m.</a>, wahając się od 249 m n.p.m. w <a href="/wiki/Dolina" title="Dolina">dolinie</a> <a href="/wiki/Bytomka" title="Bytomka">rzeki Bytomki</a> do 346 m n.p.m. w rejonie <a href="/wiki/Rezerwat_przyrody_Segiet" title="Rezerwat przyrody Segiet">rezerwatu Segiet</a><sup id="cite_ref-wieczorek_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-wieczorek-8">[8]</a></sup>. </p><p>W rejonie Bytomia wydziela się kilka mniejszych <a href="/w/index.php?title=Morfologia_geologiczna&action=edit&redlink=1" class="new" title="Morfologia geologiczna (strona nie istnieje)">jednostek morfologicznych</a>. Centralny obszar miasta zajmuje Wyżyna Miechowicka otoczona od północy dolinami <a href="/wiki/Drama_(rzeka)" title="Drama (rzeka)">Dramy</a>, <a href="/wiki/Szarlejka_(struga)" title="Szarlejka (struga)">Szarlejki</a> i <a href="/wiki/Brynica_(dop%C5%82yw_Czarnej_Przemszy)" title="Brynica (dopływ Czarnej Przemszy)">Brynicy</a>, od południa <a href="/wiki/Bytomka" title="Bytomka">Bytomką</a>, natomiast od wschodu Wyżyna Miechowicka przechodzi w Wyżynę Siemianowicką. Północna część Bytomia znajduje się na terenie <a href="/wiki/Garb_Tarnog%C3%B3rski" title="Garb Tarnogórski">Garbu Tarnogórskiego</a>. </p><p>Miasto graniczy z <a href="/wiki/Zbros%C5%82awice_(gmina)" title="Zbrosławice (gmina)">gminą Zbrosławice</a> (sołectwa <a href="/wiki/Wieszowa" title="Wieszowa">Wieszowa</a> i <a href="/wiki/Ptakowice_(wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie)" title="Ptakowice (województwo śląskie)">Ptakowice</a>) oraz <a href="/wiki/Zabrze" title="Zabrze">Zabrzem</a> na zachodzie<sup id="cite_ref-:0_9-0" class="reference"><a href="#cite_note-:0-9">[9]</a></sup><sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10">[10]</a></sup>, <a href="/wiki/Ruda_%C5%9Al%C4%85ska" title="Ruda Śląska">Rudą Śląską</a> i <a href="/wiki/%C5%9Awi%C4%99toch%C5%82owice" title="Świętochłowice">Świętochłowicami</a> na południu, <a href="/wiki/Chorz%C3%B3w" title="Chorzów">Chorzowem</a> na południowym wschodzie, <a href="/wiki/Piekary_%C5%9Al%C4%85skie" title="Piekary Śląskie">Piekarami Śląskimi</a> i <a href="/wiki/Radzionk%C3%B3w" title="Radzionków">Radzionkowem</a> na wschodzie oraz <a href="/wiki/Tarnowskie_G%C3%B3ry" title="Tarnowskie Góry">Tarnowskimi Górami</a> na północy. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Geologia">Geologia</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bytom&veaction=edit&section=3" title="Edytuj sekcję: Geologia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bytom&action=edit&section=3" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Geologia"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Podłoże Wyżyny Miechowickiej, na której leży Bytom, stanowią <a href="/wiki/%C5%81upek" title="Łupek">łupki</a> i <a href="/wiki/Piaskowiec" title="Piaskowiec">piaskowce</a> z pokładami <a href="/wiki/W%C4%99giel_kamienny" title="Węgiel kamienny">węgla kamiennego</a> i <a href="/wiki/%C5%BBelazo" title="Żelazo">rudy żelaza</a> z okresu <a href="/wiki/Karbon" title="Karbon">karbonu</a><sup id="cite_ref-bytom-wyzyna_11-0" class="reference"><a href="#cite_note-bytom-wyzyna-11">[11]</a></sup>. W Niecce Bytomskiej, leżącej w północnej części wyżyny, zalegają triasowe skały od <a href="/wiki/Pstry_piaskowiec" title="Pstry piaskowiec">pstrego piaskowca</a> do <a href="/wiki/Wapie%C5%84_muszlowy" title="Wapień muszlowy">wapienia muszlowego</a> z <a href="/wiki/Dolomit_(ska%C5%82a)" title="Dolomit (skała)">dolomitami</a>, w których znajdują się rudy <a href="/wiki/Cynk" title="Cynk">cynku</a>, <a href="/wiki/O%C5%82%C3%B3w" title="Ołów">ołowiu</a> i <a href="/wiki/%C5%BBelazo" title="Żelazo">żelaza</a><sup id="cite_ref-bytom-wyzyna_11-1" class="reference"><a href="#cite_note-bytom-wyzyna-11">[11]</a></sup>. Górną warstwę stanowią gliny, piaski i żwiry z epoki <a href="/wiki/Plejstocen" title="Plejstocen">plejstocenu</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Gleba">Gleba</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bytom&veaction=edit&section=4" title="Edytuj sekcję: Gleba" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bytom&action=edit&section=4" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Gleba"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Pierwotnie na terenie Bytomia występowały gleby <a href="/wiki/Gleby_bielicowe" title="Gleby bielicowe">bielicowe</a> i <a href="/wiki/Gleby_brunatnoziemne" title="Gleby brunatnoziemne">brunatnice</a>, powstałe na osadach polodowcowych lub w dolinie <a href="/wiki/Bytomka" title="Bytomka">Bytomki</a>, na nanosach rzecznych<sup id="cite_ref-wieczorek_8-1" class="reference"><a href="#cite_note-wieczorek-8">[8]</a></sup>. Obecnie, ze względu na intensywną działalność człowieka oraz zanieczyszczenie gleby (szczególnie groźne metalami ciężkimi: ołowiem i kadmem), podobnie jak całe środowisko, zostały przeobrażone. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Klimat">Klimat</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bytom&veaction=edit&section=5" title="Edytuj sekcję: Klimat" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bytom&action=edit&section=5" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Klimat"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Bytom_-_%C5%BBabie_Do%C5%82y_01.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/58/Bytom_-_%C5%BBabie_Do%C5%82y_01.jpg/220px-Bytom_-_%C5%BBabie_Do%C5%82y_01.jpg" decoding="async" width="220" height="69" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/58/Bytom_-_%C5%BBabie_Do%C5%82y_01.jpg/330px-Bytom_-_%C5%BBabie_Do%C5%82y_01.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/58/Bytom_-_%C5%BBabie_Do%C5%82y_01.jpg/440px-Bytom_-_%C5%BBabie_Do%C5%82y_01.jpg 2x" data-file-width="3290" data-file-height="1033" /></a><figcaption><a href="/wiki/Zesp%C3%B3%C5%82_przyrodniczo-krajobrazowy_%E2%80%9E%C5%BBabie_Do%C5%82y%E2%80%9D" title="Zespół przyrodniczo-krajobrazowy „Żabie Doły”">Żabie Doły</a></figcaption></figure> <p>Bytom wraz z całym obszarem <a href="/wiki/G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85ski_Okr%C4%99g_Przemys%C5%82owy" title="Górnośląski Okręg Przemysłowy">Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego</a> leży w obrębie śląsko-krakowskiej dzielnicy klimatycznej. Charakteryzuje ją przewaga wpływów oceanicznych nad kontynentalnymi oraz sporadyczne oddziaływanie docierających tu od południowego zachodu przez <a href="/wiki/Brama_Morawska" title="Brama Morawska">Bramę Morawską</a> mas powietrza zwrotnikowego. Docierają tu również zimne masy powietrza arktycznego z północy – głównie w chłodnej połowie roku. </p><p><a href="/wiki/Wilgotno%C5%9B%C4%87_wzgl%C4%99dna" title="Wilgotność względna">Wilgotność względna</a> powietrza waha się od 68 do 84%. Średnia temperatura stycznia wynosi ok. –3 °C, lipca +16,8 °C, roczna +8,12 °C<sup id="cite_ref-um-srodowisko_7-1" class="reference"><a href="#cite_note-um-srodowisko-7">[7]</a></sup>. Średnia roczna suma opadów wynosi ok. 723 mm, najwyższe opady są w lipcu, a najniższe w lutym. Bytom, podobnie jak i cały obszar Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego, cechuje także dość długi okres zalegania <a href="/wiki/%C5%9Anieg" title="Śnieg">pokrywy śnieżnej</a> oraz stosunkowo duża jej przeciętna grubość w porównaniu do nizinnych terenów Polski środkowej. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Bytom,_Zesp%C3%B3%C5%82_przyrodniczo-krajobrazowy_%C5%BBabie_Do%C5%82y.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Bytom%2C_Zesp%C3%B3%C5%82_przyrodniczo-krajobrazowy_%C5%BBabie_Do%C5%82y.jpg/220px-Bytom%2C_Zesp%C3%B3%C5%82_przyrodniczo-krajobrazowy_%C5%BBabie_Do%C5%82y.jpg" decoding="async" width="220" height="89" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Bytom%2C_Zesp%C3%B3%C5%82_przyrodniczo-krajobrazowy_%C5%BBabie_Do%C5%82y.jpg/330px-Bytom%2C_Zesp%C3%B3%C5%82_przyrodniczo-krajobrazowy_%C5%BBabie_Do%C5%82y.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Bytom%2C_Zesp%C3%B3%C5%82_przyrodniczo-krajobrazowy_%C5%BBabie_Do%C5%82y.jpg/440px-Bytom%2C_Zesp%C3%B3%C5%82_przyrodniczo-krajobrazowy_%C5%BBabie_Do%C5%82y.jpg 2x" data-file-width="1980" data-file-height="798" /></a><figcaption>Bytom, Zespół przyrodniczo-krajobrazowy Żabie Doły</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Wody">Wody</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bytom&veaction=edit&section=6" title="Edytuj sekcję: Wody" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bytom&action=edit&section=6" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Wody"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Bytom położony jest w <a href="/wiki/Dzia%C5%82_w%C3%B3d" title="Dział wód">wododziale</a> <a href="/wiki/Wis%C5%82a" title="Wisła">Wisły</a> i <a href="/wiki/Odra" title="Odra">Odry</a>. Większa część terytorium miasta leży w dorzeczu Odry i odwadniana jest przez <a href="/wiki/Bytomka" title="Bytomka">Bytomkę</a> oraz <a href="/wiki/Potok_Mikulczycki" title="Potok Mikulczycki">Potok Rokitnicki</a> będący jej <a href="/wiki/Dop%C5%82yw" title="Dopływ">dopływem</a>. Reszta miasta oddaje wody do <a href="/wiki/Szarlejka" title="Szarlejka">Szarlejki</a> i <a href="/wiki/Brynica_(dop%C5%82yw_Czarnej_Przemszy)" title="Brynica (dopływ Czarnej Przemszy)">Brynicy</a>. </p><p>Na terenie miasta znajduje się kilkadziesiąt stawów, utworzonych głównie w wyrobiskach i zapadliskach. Kilkanaście z nich znajduje się na terenie zespołu przyrodniczo-krajobrazowego „<a href="/wiki/Zesp%C3%B3%C5%82_przyrodniczo-krajobrazowy_%E2%80%9E%C5%BBabie_Do%C5%82y%E2%80%9D" title="Zespół przyrodniczo-krajobrazowy „Żabie Doły”">Żabie Doły</a>”. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Przyroda">Przyroda</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bytom&veaction=edit&section=7" title="Edytuj sekcję: Przyroda" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bytom&action=edit&section=7" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Przyroda"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Około 20 procent powierzchni miasta zajmują lasy znajdujące się głównie w północno-zachodniej części miasta. Większość z nich zostały nasadzone sztucznie, z przewagą <a href="/wiki/Sosna" title="Sosna">sosny</a>, <a href="/wiki/%C5%9Awierk" title="Świerk">świerka</a> i <a href="/wiki/Buk" title="Buk">buka</a><sup id="cite_ref-Przyroda_Bytomia_12-0" class="reference"><a href="#cite_note-Przyroda_Bytomia-12">[12]</a></sup>. </p><p>Na granicy Bytomia i <a href="/wiki/Tarnowskie_G%C3%B3ry" title="Tarnowskie Góry">Tarnowskich Gór</a> znajduje się wpisany w 2017 roku na <a href="/wiki/Lista_%C5%9Bwiatowego_dziedzictwa_UNESCO" title="Lista światowego dziedzictwa UNESCO">listę światowego dziedzictwa UNESCO</a> rezerwat leśny <a href="/wiki/Rezerwat_przyrody_Segiet" title="Rezerwat przyrody Segiet">Segiet</a> będący fragmentem krajobrazu pogórniczego Srebrnej Góry. W jego sąsiedztwie ochroną objęto nieczynne kamieniołomy <a href="/wiki/Dolomit_(ska%C5%82a)" title="Dolomit (skała)">dolomitu</a> Blachówka ze skamieniałościami morza <a href="/wiki/Trias" title="Trias">triasowego</a>, formami <a href="/wiki/Kras_(geologia)" title="Kras (geologia)">krasowymi</a> dolomitu oraz miejsce gniazdowania ptaków, także drapieżnych. </p><p>Na granicy Bytomia, <a href="/wiki/Chorz%C3%B3w" title="Chorzów">Chorzowa</a> i <a href="/wiki/Piekary_%C5%9Al%C4%85skie" title="Piekary Śląskie">Piekar Śląskich</a> znajduje się zespół przyrodniczo-krajobrazowy <a href="/wiki/Zesp%C3%B3%C5%82_przyrodniczo-krajobrazowy_%E2%80%9E%C5%BBabie_Do%C5%82y%E2%80%9D" title="Zespół przyrodniczo-krajobrazowy „Żabie Doły”">Żabie Doły</a>, na terenie którego występuje ponad 100 gatunków ptactwa, natomiast w Miechowicach w 2012 roku utworzono zespół przyrodniczo-krajobrazowy <a href="/wiki/Miechowicka_Ostoja_Le%C5%9Bna" title="Miechowicka Ostoja Leśna">Miechowicka Ostoja Leśna</a><sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13">[13]</a></sup>. </p><p>Na terenie miasta znajduje się także zabytkowy <a href="/wiki/Park_miejski_w_Bytomiu" title="Park miejski w Bytomiu">park miejski</a> założony w 1840 roku<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14">[14]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Rozwój_administracyjny"><span id="Rozw.C3.B3j_administracyjny"></span>Rozwój administracyjny</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bytom&veaction=edit&section=8" title="Edytuj sekcję: Rozwój administracyjny" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bytom&action=edit&section=8" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Rozwój administracyjny"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Z tym tematem związana jest kategoria: <a href="/wiki/Kategoria:Dzielnice_i_osiedla_Bytomia" title="Kategoria:Dzielnice i osiedla Bytomia">Dzielnice i osiedla Bytomia</a>.</i></div> <div style="width: 250px; float: right; margin: none; padding: none; border: none; clear: right; background-color: #ffffff; color:#000; position: relative; max-width:100%" class="ilustracja-z-etykietami"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Bytom.svg/250px-Bytom.svg.png" decoding="async" width="250" height="216" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Bytom.svg/375px-Bytom.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Bytom.svg/500px-Bytom.svg.png 2x" data-file-width="771" data-file-height="667" /></span></span><div style="font-size: 7pt; line-height: 10px;"><div style="position: absolute; left:74px; top: 17px; text-align: ;"><a href="/wiki/Sucha_G%C3%B3ra_(Bytom)" title="Sucha Góra (Bytom)">Sucha Góra</a></div></div><div style="font-size: 7pt; line-height: 10px;"><div style="position: absolute; left:-6px; top: 34.5px; text-align: ;"><a href="/wiki/G%C3%B3rniki_(Bytom)" title="Górniki (Bytom)">Górniki</a></div></div><div style="font-size: 7pt; line-height: 10px;"><div style="position: absolute; left:114px; top: 82px; text-align: ;"><a href="/wiki/Stroszek-D%C4%85browa_Miejska" title="Stroszek-Dąbrowa Miejska">Stroszek-Dąbrowa Miejska</a></div></div><div style="font-size: 7pt; line-height: 10px;"><div style="position: absolute; left:24px; top: 49.5px; text-align: ;"><a href="/wiki/Stolarzowice" title="Stolarzowice">Stolarzowice</a></div></div><div style="font-size: 7pt; line-height: 10px;"><div style="position: absolute; left:56.5px; top: 112px; text-align: ;"><a href="/wiki/Miechowice" title="Miechowice">Miechowice</a></div></div><div style="font-size: 7pt; line-height: 10px;"><div style="position: absolute; left:104px; top: 142px; text-align: ;"><a href="/wiki/Karb_(Bytom)" title="Karb (Bytom)">Karb</a></div></div><div style="font-size: 7pt; line-height: 10px;"><div style="position: absolute; left:91.5px; top: 167px; text-align: ;"><a href="/wiki/Bobrek_(Bytom)" title="Bobrek (Bytom)">Bobrek</a></div></div><div style="font-size: 7pt; line-height: 10px;"><div style="position: absolute; left:129px; top: 167px; text-align: ;"><a href="/wiki/Szombierki" title="Szombierki">Szombierki</a></div></div><div style="font-size: 7pt; line-height: 10px;"><div style="position: absolute; left:169px; top: 192px; text-align: ;"><a href="/wiki/%C5%81agiewniki_(Bytom)" title="Łagiewniki (Bytom)">Łagiewniki</a></div></div><div style="font-size: 7pt; line-height: 10px;"><div style="position: absolute; left:209px; top: 147px; text-align: ;"><a href="/wiki/Rozbark" title="Rozbark">Rozbark</a></div></div><div style="font-size: 7pt; line-height: 10px;"><div style="position: absolute; left:134px; top: 34.5px; text-align: ;"><a href="/wiki/Osiedle_gen._Jerzego_Zi%C4%99tka" title="Osiedle gen. Jerzego Ziętka">Osiedle gen.<br />Jerzego Ziętka</a></div></div><div style="font-size: 7pt; line-height: 10px;"><div style="position: absolute; left:144px; top: 129.5px; text-align: ;"><a href="/wiki/%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_(Bytom)" title="Śródmieście (Bytom)">Śródmieście</a></div></div></div> <p>Pierwsze przedmieścia Bytomia powstały w <a href="/wiki/%C5%9Aredniowiecze" title="Średniowiecze">średniowieczu</a> i mieściły się poza <a href="/wiki/Mury_miejskie" title="Mury miejskie">murami obronnymi</a> miasta, były to Błotnica, Dyngos, przedmieście Gliwickie oraz Krakowskie<sup id="cite_ref-bytom-i-wyzyna_15-0" class="reference"><a href="#cite_note-bytom-i-wyzyna-15">[15]</a></sup>. Za przedmieściami rozciągały się należące do miasta grunty: <i>Kleinfeld</i> (‘małe pole’), <i>Grossfeld</i> (‘wielkie pole’) oraz rozległy las <a href="/wiki/D%C4%85browa_Miejska" title="Dąbrowa Miejska">Dąbrowa Miejska</a> (<i>Städtisch Dombrowa</i>). Do 1922 roku do miasta należał jako <a href="/wiki/Eksklawa" title="Eksklawa">eksklawa</a> <a href="/wiki/Czarny_Las_(Ruda_%C5%9Al%C4%85ska)" title="Czarny Las (Ruda Śląska)">Czarny Las</a> (<i>Schwarzwald</i> – teren leśny, który przekształcił się w kolonie górnicze <a href="/wiki/Nowy_Bytom" title="Nowy Bytom">Frydenshutę</a> i <a href="/wiki/Zgoda_(%C5%9Awi%C4%99toch%C5%82owice)" title="Zgoda (Świętochłowice)">Zgodę</a>). Eksklawa została odłączona od reszty miasta przez granicę polsko-niemiecką. </p><p>W 1927 roku do Bytomia przyłączono <a href="/wiki/Rozbark" title="Rozbark">Rozbark</a>. W 1951 roku w wyniku reformy administracyjnej zlikwidowano <a href="/wiki/Powiat_bytomski" title="Powiat bytomski">powiat bytomski</a>, a do miasta jako dzielnice przyłączono <a href="/wiki/Bobrek_(Bytom)" title="Bobrek (Bytom)">Bobrek</a> i <a href="/wiki/Karb_(Bytom)" title="Karb (Bytom)">Karb</a> (<a href="/wiki/Bobrek-Karb_(gmina)" title="Bobrek-Karb (gmina)">gmina Bobrek-Karb</a>), <a href="/wiki/%C5%81agiewniki_(Bytom)" title="Łagiewniki (Bytom)">Łagiewniki</a> (<a href="/wiki/%C5%81agiewniki_(gmina_w_wojew%C3%B3dztwie_katowickim)" title="Łagiewniki (gmina w województwie katowickim)">gmina Łagiewniki</a>), <a href="/wiki/Miechowice" title="Miechowice">Miechowice</a> (<a href="/wiki/Miechowice_(gmina)" title="Miechowice (gmina)">gmina Miechowice</a>) oraz <a href="/wiki/Szombierki" title="Szombierki">Szombierki</a> (<a href="/wiki/Chruszcz%C3%B3w_(gmina)" title="Chruszczów (gmina)">gmina Chruszczów</a>)<sup id="cite_ref-bytom-i-wyzyna_15-1" class="reference"><a href="#cite_note-bytom-i-wyzyna-15">[15]</a></sup>. Po reformie administracyjnej w 1975 roku zniesiono podział na dzielnice, a nowymi częściami Bytomia stały się <a href="/wiki/Stolarzowice" title="Stolarzowice">Stolarzowice</a> i <a href="/wiki/G%C3%B3rniki_(Bytom)" title="Górniki (Bytom)">Górniki</a> (<a href="/wiki/Stolarzowice_(gmina)" title="Stolarzowice (gmina)">gmina Stolarzowice</a>) oraz <a href="/wiki/Radzionk%C3%B3w" title="Radzionków">Radzionków</a> z dzielnicami: <a href="/wiki/Rojca" title="Rojca">Rojca</a>, <a href="/wiki/Stroszek-D%C4%85browa_Miejska" title="Stroszek-Dąbrowa Miejska">Stroszek</a>, Wiktor (Vitor), <a href="/wiki/Sucha_G%C3%B3ra_(Bytom)" title="Sucha Góra (Bytom)">Sucha Góra</a>, Lazarówka i Blachówka<sup id="cite_ref-bytom-i-wyzyna_15-2" class="reference"><a href="#cite_note-bytom-i-wyzyna-15">[15]</a></sup>. </p><p>1 stycznia 1998 roku <a href="/wiki/Radzionk%C3%B3w" title="Radzionków">Radzionków</a>, wraz z dzielnicą <a href="/wiki/Rojca" title="Rojca">Rojca</a>, ponownie stał się samodzielnym miastem<sup id="cite_ref-Radzionków_Kalendarium_historyczne_16-0" class="reference"><a href="#cite_note-Radzionków_Kalendarium_historyczne-16">[16]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Demografia">Demografia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bytom&veaction=edit&section=9" title="Edytuj sekcję: Demografia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bytom&action=edit&section=9" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Demografia"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:14_Abandoned_former_primary_school_-_Musialika_23A,_Rozbark_district,_Bytom,_Poland_-_abandoned_building_free_photo.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/14_Abandoned_former_primary_school_-_Musialika_23A%2C_Rozbark_district%2C_Bytom%2C_Poland_-_abandoned_building_free_photo.jpg/220px-14_Abandoned_former_primary_school_-_Musialika_23A%2C_Rozbark_district%2C_Bytom%2C_Poland_-_abandoned_building_free_photo.jpg" decoding="async" width="220" height="228" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/14_Abandoned_former_primary_school_-_Musialika_23A%2C_Rozbark_district%2C_Bytom%2C_Poland_-_abandoned_building_free_photo.jpg/330px-14_Abandoned_former_primary_school_-_Musialika_23A%2C_Rozbark_district%2C_Bytom%2C_Poland_-_abandoned_building_free_photo.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/14_Abandoned_former_primary_school_-_Musialika_23A%2C_Rozbark_district%2C_Bytom%2C_Poland_-_abandoned_building_free_photo.jpg/440px-14_Abandoned_former_primary_school_-_Musialika_23A%2C_Rozbark_district%2C_Bytom%2C_Poland_-_abandoned_building_free_photo.jpg 2x" data-file-width="1756" data-file-height="1823" /></a><figcaption>Skutki wyludniania Bytomia: zamknięta w 1996 roku Szkoła Podstawowa Nr 8 w dzielnicy Rozbark</figcaption></figure> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobny artykuł: <a href="/wiki/Ludno%C5%9B%C4%87_Bytomia" title="Ludność Bytomia">Ludność Bytomia</a>.</i></div> <p>Ludność Bytomia na przestrzeni ostatnich 4 stuleci </p> <div class="timeline-wrapper"><map name="timeline_0cbmkcx42tlwkirh2iesqgdois933ny"></map><img usemap="#timeline_0cbmkcx42tlwkirh2iesqgdois933ny" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/pl/timeline/0cbmkcx42tlwkirh2iesqgdois933ny.png" /></div> <p>Uwaga: <small>do Bytomia w latach 1975–1997 włączony był <a href="/wiki/Radzionk%C3%B3w" title="Radzionków">Radzionków</a></small> </p><p>Największą populację Bytom odnotował w 1987 r. – według danych <a href="/wiki/G%C5%82%C3%B3wny_Urz%C4%85d_Statystyczny" title="Główny Urząd Statystyczny">GUS</a> 239 800 mieszkańców<sup id="cite_ref-GUS_Bank_Danych_Regionalnych_17-0" class="reference"><a href="#cite_note-GUS_Bank_Danych_Regionalnych-17">[17]</a></sup>. </p><p>Piramida wieku mieszkańców Bytomia w 2014 roku<sup id="cite_ref-populacja2016_18-0" class="reference"><a href="#cite_note-populacja2016-18">[18]</a></sup>. </p><p><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Piramida_wieku_Bytom.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Piramida_wieku_Bytom.png/600px-Piramida_wieku_Bytom.png" decoding="async" width="600" height="480" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Piramida_wieku_Bytom.png/900px-Piramida_wieku_Bytom.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/80/Piramida_wieku_Bytom.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="800" /></a></span> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Nazwa_miasta">Nazwa miasta</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bytom&veaction=edit&section=10" title="Edytuj sekcję: Nazwa miasta" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bytom&action=edit&section=10" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Nazwa miasta"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:1592_Polonia_Silesia_Wenceslao_Godreccio.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/1592_Polonia_Silesia_Wenceslao_Godreccio.png/220px-1592_Polonia_Silesia_Wenceslao_Godreccio.png" decoding="async" width="220" height="212" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/1592_Polonia_Silesia_Wenceslao_Godreccio.png/330px-1592_Polonia_Silesia_Wenceslao_Godreccio.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/1592_Polonia_Silesia_Wenceslao_Godreccio.png/440px-1592_Polonia_Silesia_Wenceslao_Godreccio.png 2x" data-file-width="547" data-file-height="526" /></a><figcaption>Bytom w granicach <a href="/wiki/Korona_Kr%C3%B3lestwa_Polskiego" title="Korona Królestwa Polskiego">Korony Królestwa Polskiego</a> jako <i>Bitom</i> na mapie <a href="/wiki/Wac%C5%82aw_Grodziecki" title="Wacław Grodziecki">Wacława Grodzieckiego</a> wydanej w 1592 roku.</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Katowice_1792.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b8/Katowice_1792.jpg/220px-Katowice_1792.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b8/Katowice_1792.jpg/330px-Katowice_1792.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b8/Katowice_1792.jpg/440px-Katowice_1792.jpg 2x" data-file-width="761" data-file-height="570" /></a><figcaption>Nazwa „Bytom” na mapie z roku 1792</figcaption></figure> <p>Według jednej z teorii, podobnie jak w przypadku <a href="/wiki/Bytom_Odrza%C5%84ski" title="Bytom Odrzański">Bytomia Odrzańskiego</a> (w <a href="/wiki/Kronika_Galla_Anonima" title="Kronika Galla Anonima">kronice</a> <a href="/wiki/Gall_Anonim" title="Gall Anonim">Galla Anonima</a> <i>castrum Bytom</i>) nazwa górnośląskiego Bytomia miała zostać utworzona za pomocą przyrostka dzierżawczego <i>-jь</i> od nazwy osobowej <i>Bytom</i>, będącej skróceniem (jak <a href="/wiki/Radom" title="Radom">Radom</a>, <a href="/wiki/Racimir" title="Racimir">Radzim</a>) imienia złożonego na <i>Byto-</i>/<a href="/wiki/J%C4%99zyk_pras%C5%82owia%C5%84ski" title="Język prasłowiański">ps.</a> <i>bytъ-</i> (np. <a href="/wiki/Bytomir" title="Bytomir">Bytomir</a>)<sup id="cite_ref-Kazimierz_Rymut_Nazwy_miast_19-0" class="reference"><a href="#cite_note-Kazimierz_Rymut_Nazwy_miast-19">[19]</a></sup><sup id="cite_ref-Kazimierz_Rymut_red_Nazwy_20-0" class="reference"><a href="#cite_note-Kazimierz_Rymut_red_Nazwy-20">[20]</a></sup>. </p><p>W 1105 miejscowość wymieniona jako <i>Bitom</i><sup id="cite_ref-Konstanty_Damrot_Die_älteren_21-0" class="reference"><a href="#cite_note-Konstanty_Damrot_Die_älteren-21">[21]</a></sup>. Nazwę przytacza dokument papieża Idziego wystawiony dla zakonu tynieckiego z lat 1123–1125<sup id="cite_ref-CITEREFPanic1991_22-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFPanic1991-22">[22]</a></sup><span class="problemy problemy-w-odn" aria-hidden="true" data-nosnippet="" data-problemy="ODN: brak numeru strony"> </span> jako <i>Bitom</i>. Około roku 1164 gród bytomski upamiętniono na tak zwanym tympanonie <a href="/wiki/Jaksa_z_Kopanicy" title="Jaksa z Kopanicy">Jaksy z Kopanicy</a>, który znajduje się we <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Bw._Micha%C5%82a_Archanio%C5%82a_we_Wroc%C5%82awiu" title="Kościół św. Michała Archanioła we Wrocławiu">wrocławskim kościele św. Michała</a>. Jako fundator widnieje tam ówczesny książę krakowski <a href="/wiki/Boles%C5%82aw_IV_K%C4%99dzierzawy" title="Bolesław IV Kędzierzawy">Bolesław Kędzierzawy</a>, trzymający w dłoniach model kościoła z napisem „Bitom”<sup id="cite_ref-bytom-1197128419_23-0" class="reference"><a href="#cite_note-bytom-1197128419-23">[23]</a></sup>. </p><p>Niemiecki historyk Friedrich Gramer w monografii na temat miasta pt. <i>„Chronik der Stadt Beuthen...”</i> z 1863 roku podaje. że w historii nazwę notowano po polsku – <i>„polnisch: Bythom, Bytom, Byti, Buthum”</i>, łacińsku – <i>„lateinisch: Bithomia, civitas bythomiensis”</i> oraz niemiecku <i>„deutsch: Beuthen (...) Ober-Beuther”</i><sup id="cite_ref-Gramer_24-0" class="reference"><a href="#cite_note-Gramer-24">[24]</a></sup>. Podaje również znaczenie nazwy wywodząc ją od słowa <i>być</i> i na zasadzie <a href="/wiki/Analogia" title="Analogia">analogii</a>, przyrównując jego pierwszą funkcję do podobnych osad z <a href="/wiki/%C5%81acina" title="Łacina">łac.</a> <i>„mansio”</i> jakie wcześniej w <a href="/wiki/Staro%C5%BCytny_Rzym" title="Starożytny Rzym">starożytnym Rzymie</a> tworzyły się przy <a href="/wiki/Drogi_rzymskie" title="Drogi rzymskie">rzymskich drogach</a>. Pisze on <i>„Das wort Bytom soll von dem slavischen byti (bydź) (...) kommen (...) daher Bytom gleich mansio, Niederlassung”</i>, czyli tłumacząc na język polski <i>„Słowo Bytom ma pochodzić od słowiańskiego byti (bydź) (...) tak więc Bytom znaczy to samo co </i>Mansio<i> – siedziba”</i><sup id="cite_ref-Gramer_24-1" class="reference"><a href="#cite_note-Gramer-24">[24]</a></sup>. </p><p>Niemiecki nauczyciel <a href="/wiki/Heinrich_Adamy" title="Heinrich Adamy">Heinrich Adamy</a> w swoim dziele o nazwach miejscowych na Śląsku wydanym w 1888 roku we <a href="/wiki/Wroc%C5%82aw" title="Wrocław">Wrocławiu</a> wymienia dwie nazwy miasta zanotowane w dokumentach z 1200 roku <i>Bytom</i> oraz <i>Biton.</i> </p><p>Nazwa miejscowości w zlatynizowanej formie <i>Bythonia</i> wymieniona jest w łacińskim dokumencie księcia <a href="/wiki/W%C5%82adys%C5%82aw_I_%C5%81okietek" title="Władysław I Łokietek">Władysława Łokietka</a> z 1315 roku wydanym w <a href="/wiki/Krak%C3%B3w" title="Kraków">Krakowie</a><sup id="cite_ref-Codex_Diplomaticus_Maioris_25-0" class="reference"><a href="#cite_note-Codex_Diplomaticus_Maioris-25">[25]</a></sup>. Miejscowość w zlatynizowanych formach <i>Bithom</i> oraz <i>Bythom</i> wymienia w latach 1470–1480 <a href="/wiki/Jan_D%C5%82ugosz" title="Jan Długosz">Jan Długosz</a> w księdze <i><a href="/wiki/Liber_beneficiorum" title="Liber beneficiorum">Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis</a></i><sup id="cite_ref-Joannis_Długosz_Senioris_26-0" class="reference"><a href="#cite_note-Joannis_Długosz_Senioris-26">[26]</a></sup>. W roku 1613 śląski regionalista i historyk <a href="/wiki/Miko%C5%82aj_Henel" title="Mikołaj Henel">Mikołaj Henel</a> z <a href="/wiki/Prudnik" title="Prudnik">Prudnika</a> wymienił miejscowość w swoim dziele o geografii Śląska pt. <i>Silesiographia</i> podając jej łacińskie nazwy: <i>Beuthena</i>, <i>Bithonia</i>, <i>Bythonia</i><sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27">[27]</a></sup>. Nazwę <i>Bytóm</i> oraz <i>Bytom</i> w książce „Krótki rys jeografii Szląska dla nauki początkowej” wydanej w <a href="/wiki/G%C5%82og%C3%B3wek" title="Głogówek">Głogówku</a> w 1847 wymienił górnośląski pisarz, ksiądz <a href="/wiki/J%C3%B3zef_Lompa" title="Józef Lompa">Józef Lompa</a><sup id="cite_ref-Józef_Lompa_Krótki_rys_jeografii_28-0" class="reference"><a href="#cite_note-Józef_Lompa_Krótki_rys_jeografii-28">[28]</a></sup>. </p><p>W 1612 roku polską nazwę miejscowości <i>Bytom</i> wspomina <a href="/wiki/Walenty_Ro%C5%BAdzie%C5%84ski" title="Walenty Roździeński">Walenty Roździeński</a> w swoim <a href="/wiki/J%C4%99zyk_staropolski" title="Język staropolski">staropolskim</a> poemacie o górnośląskim hutnictwie pt. „<a href="/wiki/Officina_ferraria" title="Officina ferraria">Officina ferraria abo Huta y warstat z kuźniami szlachetnego dzieła żelaznego</a>”. W dziele opisuje leżące w pobliżu miejscowości obfite złoża rud srebra we fragmencie „Tym kruszcem przedtym Bytom, póki był nie zginął,, Srebrnym był zwan Bytomiem i tak wszędy słynął, W którym – mając srebra dość – mieszczanie k ozdobie, Srebrne stopnie stawiali u swych łożnic sobie.”<sup id="cite_ref-Walenty_Roździeński_Officina_29-0" class="reference"><a href="#cite_note-Walenty_Roździeński_Officina-29">[29]</a></sup><sup id="cite_ref-Officina_ferraria_abo_huta_30-0" class="reference"><a href="#cite_note-Officina_ferraria_abo_huta-30">[30]</a></sup> </p><p>W alfabetycznym spisie miejscowości na terenie Dolnego i Górnego Śląska wydanym w 1830 roku we <a href="/wiki/Wroc%C5%82aw" title="Wrocław">Wrocławiu</a> przez Johanna Knie miasto występuje pod polską nazwą <i>Bytom</i> oraz niemiecką nazwą <i>Beuthen</i> we fragmencie <i>„Bytom, polnische Benennung der Stadte Nieder u. Ober Beuthen</i>„<sup id="cite_ref-CITEREFKnie183086_31-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFKnie183086-31">[31]</a></sup>. <a href="/wiki/S%C5%82ownik_geograficzny_Kr%C3%B3lestwa_Polskiego" title="Słownik geograficzny Królestwa Polskiego">Słownik geograficzny Królestwa Polskiego</a> wydany na przełomie XIX i XX wieku notuje nazwę miasta pod polską nazwą <i>Bytom</i> oraz niemiecką <i>Beuthen</i><sup id="cite_ref-dir.icm.edu-Tom-I_32-0" class="reference"><a href="#cite_note-dir.icm.edu-Tom-I-32">[32]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Historia">Historia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bytom&veaction=edit&section=11" title="Edytuj sekcję: Historia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bytom&action=edit&section=11" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Historia"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobny artykuł: <a href="/wiki/Historia_Bytomia" title="Historia Bytomia">Historia Bytomia</a>.</i></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Messtischblatt_5679_(ex_3309)_Beuthen_1883_cropped.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8d/Messtischblatt_5679_%28ex_3309%29_Beuthen_1883_cropped.jpg/220px-Messtischblatt_5679_%28ex_3309%29_Beuthen_1883_cropped.jpg" decoding="async" width="220" height="135" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8d/Messtischblatt_5679_%28ex_3309%29_Beuthen_1883_cropped.jpg/330px-Messtischblatt_5679_%28ex_3309%29_Beuthen_1883_cropped.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8d/Messtischblatt_5679_%28ex_3309%29_Beuthen_1883_cropped.jpg/440px-Messtischblatt_5679_%28ex_3309%29_Beuthen_1883_cropped.jpg 2x" data-file-width="846" data-file-height="521" /></a><figcaption>Fragment szczegółowej mapy z niemiecką nazwą (Beuthen – 1883)</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Beuthen_Stadtplan.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Beuthen_Stadtplan.jpg/220px-Beuthen_Stadtplan.jpg" decoding="async" width="220" height="156" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Beuthen_Stadtplan.jpg/330px-Beuthen_Stadtplan.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Beuthen_Stadtplan.jpg/440px-Beuthen_Stadtplan.jpg 2x" data-file-width="1059" data-file-height="751" /></a><figcaption>Mapa Bytomia z 1904</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:016_Kwatera_Wojenna,_Bytom,_Polska.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/016_Kwatera_Wojenna%2C_Bytom%2C_Polska.jpg/220px-016_Kwatera_Wojenna%2C_Bytom%2C_Polska.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/016_Kwatera_Wojenna%2C_Bytom%2C_Polska.jpg/330px-016_Kwatera_Wojenna%2C_Bytom%2C_Polska.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/016_Kwatera_Wojenna%2C_Bytom%2C_Polska.jpg/440px-016_Kwatera_Wojenna%2C_Bytom%2C_Polska.jpg 2x" data-file-width="1600" data-file-height="1200" /></a><figcaption>Kwatera Wojenna w Łagiewnikach, miejsce byłego cmentarza epidemiczno-wojennego</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Market_square_in_Bytom,_1945.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/Market_square_in_Bytom%2C_1945.jpg/220px-Market_square_in_Bytom%2C_1945.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/Market_square_in_Bytom%2C_1945.jpg/330px-Market_square_in_Bytom%2C_1945.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/Market_square_in_Bytom%2C_1945.jpg/440px-Market_square_in_Bytom%2C_1945.jpg 2x" data-file-width="794" data-file-height="594" /></a><figcaption>Zniszczony <a href="/wiki/Rynek_w_Bytomiu" title="Rynek w Bytomiu">Rynek w Bytomiu</a> (1945)</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:11_German_language_shop_signs_in_Bytom,_Poland_-_niemieckie_napisy_na_by%C5%82ym_sklepie_w_Bytomiu.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4f/11_German_language_shop_signs_in_Bytom%2C_Poland_-_niemieckie_napisy_na_by%C5%82ym_sklepie_w_Bytomiu.jpg/220px-11_German_language_shop_signs_in_Bytom%2C_Poland_-_niemieckie_napisy_na_by%C5%82ym_sklepie_w_Bytomiu.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4f/11_German_language_shop_signs_in_Bytom%2C_Poland_-_niemieckie_napisy_na_by%C5%82ym_sklepie_w_Bytomiu.jpg/330px-11_German_language_shop_signs_in_Bytom%2C_Poland_-_niemieckie_napisy_na_by%C5%82ym_sklepie_w_Bytomiu.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4f/11_German_language_shop_signs_in_Bytom%2C_Poland_-_niemieckie_napisy_na_by%C5%82ym_sklepie_w_Bytomiu.jpg/440px-11_German_language_shop_signs_in_Bytom%2C_Poland_-_niemieckie_napisy_na_by%C5%82ym_sklepie_w_Bytomiu.jpg 2x" data-file-width="2160" data-file-height="1620" /></a><figcaption>Poniemieckie dziedzictwo wciąż zauważalne w XXI wieku: wyblakłe niemieckojęzyczne napisy na sklepie</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Bytom_-_Sleeping_lion.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/88/Bytom_-_Sleeping_lion.jpg/220px-Bytom_-_Sleeping_lion.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/88/Bytom_-_Sleeping_lion.jpg/330px-Bytom_-_Sleeping_lion.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/88/Bytom_-_Sleeping_lion.jpg/440px-Bytom_-_Sleeping_lion.jpg 2x" data-file-width="999" data-file-height="669" /></a><figcaption><a href="/wiki/Lew_%C5%9Bpi%C4%85cy_(Bytom)" title="Lew śpiący (Bytom)">Pomnik „Lew śpiący”</a> (1824) na Rynku autorstwa <a href="/wiki/Theodor_Erdmann_Kalide" title="Theodor Erdmann Kalide">Theodora Kalidego</a></figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Bytom_-_Ul._J%C3%B3zefa_Jainty_01.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Bytom_-_Ul._J%C3%B3zefa_Jainty_01.jpg/220px-Bytom_-_Ul._J%C3%B3zefa_Jainty_01.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Bytom_-_Ul._J%C3%B3zefa_Jainty_01.jpg/330px-Bytom_-_Ul._J%C3%B3zefa_Jainty_01.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Bytom_-_Ul._J%C3%B3zefa_Jainty_01.jpg/440px-Bytom_-_Ul._J%C3%B3zefa_Jainty_01.jpg 2x" data-file-width="2310" data-file-height="1733" /></a><figcaption><a href="/wiki/Kamienica_przy_ul._Jainty_18_w_Bytomiu" title="Kamienica przy ul. Jainty 18 w Bytomiu">Kamienica przy ul. Jainty 18</a> (pierwsza z prawej)</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Webera_4.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/Webera_4.jpg/220px-Webera_4.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/Webera_4.jpg/330px-Webera_4.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/Webera_4.jpg/440px-Webera_4.jpg 2x" data-file-width="897" data-file-height="600" /></a><figcaption><a href="/wiki/Kamienica_przy_ul._Webera_4_w_Bytomiu" title="Kamienica przy ul. Webera 4 w Bytomiu">Kamienica przy ul. Webera 4</a></figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Bytom_-_Ul._Powsta%C5%84c%C3%B3w_Warszawskich_01.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/Bytom_-_Ul._Powsta%C5%84c%C3%B3w_Warszawskich_01.jpg/220px-Bytom_-_Ul._Powsta%C5%84c%C3%B3w_Warszawskich_01.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/Bytom_-_Ul._Powsta%C5%84c%C3%B3w_Warszawskich_01.jpg/330px-Bytom_-_Ul._Powsta%C5%84c%C3%B3w_Warszawskich_01.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/Bytom_-_Ul._Powsta%C5%84c%C3%B3w_Warszawskich_01.jpg/440px-Bytom_-_Ul._Powsta%C5%84c%C3%B3w_Warszawskich_01.jpg 2x" data-file-width="2218" data-file-height="1663" /></a><figcaption>Kamienica przy ul. Kraszewskiego 1</figcaption></figure> <p>Początki Bytomia sięgają już XI w., gdy zgodnie z dawnym podaniem, król Bolesław Chrobry na <a href="/wiki/Wzg%C3%B3rze_%C5%9Bw._Ma%C5%82gorzaty_w_Bytomiu" title="Wzgórze św. Małgorzaty w Bytomiu">Wzgórzu św. Małgorzaty</a> miał zbudować gród obronny. Od XII w. Bytom (gród), jako siedziba <a href="/wiki/Kasztelania_bytomska" title="Kasztelania bytomska">kasztelanii</a>, rozwinął się w ważny ośrodek handlowy, rzemieślniczy i górniczy (kopalnie ołowiu i srebra). W 1241 gród i okoliczne osady zostały zniszczone przez Tatarów, a w roku 1254 osada wokół nowego kościoła NMP została odbudowana i lokowana na prawie niemieckim<sup id="cite_ref-33" class="reference"><a href="#cite_note-33">[33]</a></sup>. Pod rządami Piastów śląskich pozostał Bytom do chwili wygaśnięcia linii opolskiej, tj. do 1532 roku. </p><p>Rozkwit gospodarczy przypada na wiek XIV w związku z rozbudową górnictwa i hutnictwa. W 1526 został nadany przez Habsburgów w lenno <a href="/wiki/Jerzy_Hohenzollern-Ansbach" title="Jerzy Hohenzollern-Ansbach">Jerzemu Hohenzollernowi</a>. Należał do Habsburgów do 1742 r., kiedy wraz z większością Śląska został zajęty przez Prusy. </p><p>W okresie Wiosny Ludów dzięki działalności <a href="/wiki/J%C3%B3zef_%C5%81epkowski" title="Józef Łepkowski">Józefa Łepkowskiego</a>, <a href="/wiki/J%C3%B3zef_Lompa" title="Józef Lompa">Józefa Lompy</a> i ks. <a href="/wiki/J%C3%B3zef_Szafranek" title="Józef Szafranek">Józefa Szafranka</a> powstał Klub Narodowy z gazetą „<a href="/wiki/Dziennik_G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85ski" title="Dziennik Górnośląski">Dziennik Górnośląski</a>”, który walczył z <a href="/wiki/Germanizacja" title="Germanizacja">germanizacją</a> Śląska. W późniejszych latach działali <a href="/wiki/Karol_Miarka_(starszy)" title="Karol Miarka (starszy)">Karol Miarka</a> i ks. <a href="/wiki/Norbert_Bonczyk" title="Norbert Bonczyk">Norbert Bończyk</a>. W 1921 r. przy podziale Górnego Śląska Bytom został w Niemczech (podczas plebiscytu za takim rozwiązaniem głosowało 74% mieszkańców miasta), ale z trzech stron otoczony granicą, co spowodowało spore problemy gospodarcze oraz m.in. transportowe. Wychodząc z bytomskiego rynku, w ciągu kwadransa można było piechotą dotrzeć do najbliższego przejścia granicznego<sup id="cite_ref-grenze.oberschlesien-im-unterricht-_34-0" class="reference"><a href="#cite_note-grenze.oberschlesien-im-unterricht--34">[34]</a></sup>. </p><p>W okresie międzywojennym Bytom jako jedno z dwóch miast na terenie Niemiec (obok <a href="/wiki/Kwidzyn" title="Kwidzyn">Kwidzyna</a> – <a href="/wiki/I_Liceum_Og%C3%B3lnokszta%C5%82c%C4%85ce_dawne_Polskie_Gimnazjum_im._W%C5%82adys%C5%82awa_G%C4%99bika_w_Kwidzynie" title="I Liceum Ogólnokształcące dawne Polskie Gimnazjum im. Władysława Gębika w Kwidzynie">Polskie Gimnazjum w Kwidzynie</a>) miał prywatne <a href="/wiki/I_Liceum_Og%C3%B3lnokszta%C5%82c%C4%85ce_im._Jana_Smolenia_w_Bytomiu" title="I Liceum Ogólnokształcące im. Jana Smolenia w Bytomiu">gimnazjum polskie</a>. W latach 1919–1921 był siedzibą Polskiego Komisariatu Plebiscytowego. Działał tu pułk Strzelców Bytomskich, a w latach 1922–1931 <a href="/wiki/Konsulat_RP_w_Bytomiu" title="Konsulat RP w Bytomiu">Konsulat RP w Bytomiu</a>. </p><p>W czasie <a href="/wiki/Kampania_wrze%C5%9Bniowa" title="Kampania wrześniowa">kampanii wrześniowej</a> dnia 1 września 1939 Bytom <a href="/wiki/Ostrza%C5%82_Bytomia" title="Ostrzał Bytomia">został ostrzelany</a> ogniem artyleryjskim z terytorium Polski. </p><p>W czerwcu 1946 miasto zostało włączone administracyjnie do <a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie_(1945%E2%80%931950)" title="Województwo śląskie (1945–1950)">województwa śląskiego</a><sup id="cite_ref-Rozporządzenie_Rady_Ministrów_35-0" class="reference"><a href="#cite_note-Rozporządzenie_Rady_Ministrów-35">[35]</a></sup>. </p><p>Bytom obejmował zwarte śródmieście wokół historycznej Starówki oraz uprzemysłowione gminy włączone do miasta w 1951 r.: <a href="/wiki/Bobrek_(Bytom)" title="Bobrek (Bytom)">Bobrek</a>, <a href="/wiki/Karb_(Bytom)" title="Karb (Bytom)">Karb</a>, <a href="/wiki/Szombierki" title="Szombierki">Szombierki</a>, <a href="/wiki/%C5%81agiewniki_(Bytom)" title="Łagiewniki (Bytom)">Łagiewniki</a>, <a href="/wiki/Miechowice" title="Miechowice">Miechowice</a>, a od 1975 r. <a href="/wiki/Radzionk%C3%B3w" title="Radzionków">Radzionków</a>, <a href="/wiki/Sucha_G%C3%B3ra_(Bytom)" title="Sucha Góra (Bytom)">Sucha Góra</a>, <a href="/wiki/Stolarzowice" title="Stolarzowice">Stolarzowice</a>, <a href="/wiki/G%C3%B3rniki_(Bytom)" title="Górniki (Bytom)">Górniki</a>. W czasach największego zasięgu terytorialnego zajmował powierzchnię 8252 ha i liczył nawet 236 400 mieszkańców. Był ważnym ośrodkiem przemysłowym (63 tys. zatrudnionych w 1970 r.) Posiadał 6 kopalni węgla kamiennego: „Bobrek”, „Powstańców Śląskich”, „Dymitrow”, „Miechowice”, „Rozbark”, „Szombierki”; 2 elektrownie: im. W. Drzymały w Miechowicach i „Szombierki”; 2 huty żelaza: „Bobrek” i „Zygmunt”; zakłady górnicze rud cynku i ołowiu; zakłady wytwórcze maszyn hutniczych, lin i drutu, prefabrykatów budowlanych, odzieżowe (<a href="/wiki/Zak%C5%82ady_Odzie%C5%BCowe_Bytom" title="Zakłady Odzieżowe Bytom">ZPO „Bytom”</a>), zakłady mięsne, browar, mleczarnię i inne. </p><p>Od 1945 r. Bytom jest siedzibą <a href="/wiki/Opera_%C5%9Al%C4%85ska" title="Opera Śląska">Opery Śląskiej</a>. </p><p><b>Najważniejsze daty<sup id="cite_ref-36" class="reference"><a href="#cite_note-36">[36]</a></sup>:</b> </p> <ul><li>1123 – pierwsza wzmianka o miejscowości, pod nazwą <i>Bitom.</i></li> <li>1179 – odłączenie <a href="/wiki/Kasztelania_bytomska" title="Kasztelania bytomska">kasztelanii Bytomskiej</a> od <a href="/wiki/Ma%C5%82opolska" title="Małopolska">Małopolski</a> i włączenie do <a href="/wiki/Ksi%C4%99stwo_raciborskie" title="Księstwo raciborskie">księstwa raciborskiego</a>.</li> <li>1241 – najazd Tatarów (<a href="/wiki/Mongo%C5%82owie" title="Mongołowie">Mongołów</a>).</li> <li>1253 – pierwsza wzmianka o kościele NMP.</li> <li>1254 – <a href="/wiki/Lokacja_(historia)" title="Lokacja (historia)">lokacja</a> miasta na <a href="/wiki/Prawo_magdeburskie" title="Prawo magdeburskie">prawie magdeburskim</a>.</li> <li>1258 – powstaje kościół i klasztor franciszkanów.</li> <li>1281 – w granicach <a href="/wiki/Ksi%C4%99stwo_bytomskie" title="Księstwo bytomskie">Księstwa Bytomskiego</a> (<a href="/wiki/Piastowie_%C5%9Bl%C4%85scy" title="Piastowie śląscy">Piastowie śląscy</a>).</li> <li>1348 – 7 kwietnia <a href="/wiki/Karol_IV_Luksemburski" title="Karol IV Luksemburski">Karol Luksemburski</a> wydał akt inkorporujący Bytom do <a href="/wiki/%C5%9Awi%C4%99te_Cesarstwo_Rzymskie" title="Święte Cesarstwo Rzymskie">Cesarstwa Niemieckiego (Rzymskiego)</a>.</li> <li>1355 – umiera książę Bolko i wygasa bytomska linia Piastów.</li> <li>1367 – nałożenie na miasto <a href="/wiki/Interdykt" title="Interdykt">interdyktu kościelnego</a>, co spowodowało kryzys gospodarczy.</li> <li>1369 – podział miasta i <a href="/wiki/Zamek_Ksi%C4%85%C5%BC%C4%85t_%C5%9Al%C4%85skich_w_Bytomiu" title="Zamek Książąt Śląskich w Bytomiu">zamku</a> (rozebranego w XVI wieku).</li> <li>1428 – pierwsza wzmianka o istnieniu szkoły parafialnej.</li> <li>1526 – miasto przechodzi pod władzę austriackich <a href="/wiki/Habsburgowie" title="Habsburgowie">Habsburgów</a>.</li> <li>1697 – ziemia <i>bytomska</i> uzyskała status <a href="/wiki/Pa%C5%84stwo_stanowe" title="Państwo stanowe">Wolnego Państwa Stanowego</a> (oznaczało to de facto ponowne stanie się księstwem).</li> <li>1742 – po przegranej przez Austrię wojnie z Prusami Bytom staje się częścią <a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Prus" title="Królestwo Prus">Królestwa Prus</a>.</li> <li>1804 – wybuch wielkiego pożaru na bytomskich przedmieściach (Błotnica), który strawił 40 domów, 20 stodół i miejski folwark.</li> <li>1821 – powstanie huty cynku <i>Klara.</i></li> <li>1840 – powstanie <a href="/wiki/Huta_Pok%C3%B3j" title="Huta Pokój">huty żelaza <i>Pokój</i> (<i>Friedenshütte</i>)</a>.</li> <li>1859 – doprowadzenie linii kolejowej ze stacją w <a href="/wiki/Karb_(Bytom)" title="Karb (Bytom)">Karbiu</a>.</li> <li>1862 – wprowadzono gazowe oświetlenie ulic.</li> <li>1867 – otwarto w Bytomiu pierwszą szkołę średnią – gimnazjum humanistyczne (obecnie znajduje się w nim siedziba Ogólnokształcącej Szkoły Muzycznej).</li> <li>1868 – budowa pierwszego dworca kolejowego.</li> <li>1870 – powstaje kopalnia <i>Rozbark</i> (<a href="/wiki/J%C4%99zyk_niemiecki" title="Język niemiecki">niem.</a> <i>Heinitz</i>).</li> <li>1871 – wraz z Prusami Bytom wchodzi w skład <a href="/wiki/Cesarstwo_Niemieckie" title="Cesarstwo Niemieckie">II Rzeszy Niemieckiej</a>.</li> <li>1872 – powstaje kopalnia <i>Centrum</i> (<a href="/wiki/J%C4%99zyk_niemiecki" title="Język niemiecki">niem.</a> <i>Karsten Centrum</i>).</li> <li>1873 – powstaje kopalnia <i>Szombierki</i> (<a href="/wiki/J%C4%99zyk_niemiecki" title="Język niemiecki">niem.</a> <i>Hohenzollern</i>).</li> <li>1891 – granice administracyjne miasta powiększyły się o <a href="/wiki/Czarny_Las_(Ruda_%C5%9Al%C4%85ska)" title="Czarny Las (Ruda Śląska)">Czarny Las</a> (<a href="/wiki/J%C4%99zyk_niemiecki" title="Język niemiecki">niem.</a> <i>Beuthener Schwarzwald</i>).</li> <li>25 września 1895 – powstaje pierwsze na Górnym Śląsku <a href="/wiki/Towarzystwo_Gimnastyczne_%E2%80%9ESok%C3%B3%C5%82%E2%80%9D_w_Bytomiu" title="Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Bytomiu">Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Bytomiu</a> regionalne gniazdo <a href="/wiki/Polskie_Towarzystwo_Gimnastyczne_%E2%80%9ESok%C3%B3%C5%82%E2%80%9D" title="Polskie Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół”">Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”</a> założone przez robotnika Józefa Tucholskiego<sup id="cite_ref-CITEREFWincenty_Ogrodziński193764_37-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFWincenty_Ogrodziński193764-37">[37]</a></sup><sup id="cite_ref-Encyklopedia_powstań_śląskich_38-0" class="reference"><a href="#cite_note-Encyklopedia_powstań_śląskich-38">[38]</a></sup>.</li> <li>1898 – uruchomienie tramwaju elektrycznego.</li> <li>1900 – pierwsza premiera w nowym teatrze miejskim.</li> <li>1909 – założono klub <a href="/wiki/Beuthener_SuSV" title="Beuthener SuSV">Beuthen 09</a>.</li> <li>1910 – wizyta cesarza <a href="/wiki/Wilhelm_II_Hohenzollern" title="Wilhelm II Hohenzollern">Wilhelma II</a>.</li> <li>1918 – powstaje <a href="/wiki/Naczelna_Rada_Ludowa" title="Naczelna Rada Ludowa">Naczelna Rada Ludowa</a> (podkomisariat).</li> <li>20 grudnia 1918 – powołanie do życia Komunistycznej Partii Górnego Śląska<sup id="cite_ref-39" class="reference"><a href="#cite_note-39">[39]</a></sup>.</li> <li>1919 – założenie w Bytomiu Głównego Komitetu Wykonawczego <a href="/wiki/Polska_Organizacja_Wojskowa_G%C3%B3rnego_%C5%9Al%C4%85ska" title="Polska Organizacja Wojskowa Górnego Śląska">Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska</a>.<figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Bytom_Rynek2.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/de/Bytom_Rynek2.jpg/220px-Bytom_Rynek2.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/de/Bytom_Rynek2.jpg/330px-Bytom_Rynek2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/de/Bytom_Rynek2.jpg/440px-Bytom_Rynek2.jpg 2x" data-file-width="2848" data-file-height="2136" /></a><figcaption>Kamienice w południowej pierzei Rynku</figcaption></figure></li> <li>18 sierpnia 1919 – w I powstaniu śląskim nieudany atak 150 powstańców <a href="/wiki/Jan_Lortz" title="Jan Lortz">Jana Lortza</a> na koszary Reichswery oraz nieudany atak 9 powstańców na hotel Skrocha w celu opanowania wojskowej centrali telefonicznej.</li> <li>4 stycznia 1920 – założono klub <a href="/wiki/Polonia_Bytom_(pi%C5%82ka_no%C5%BCna)" title="Polonia Bytom (piłka nożna)">Polonia Bytom</a>.</li> <li>1920 – założono w Bytomiu <a href="/wiki/Towarzystwo_Przyjaci%C3%B3%C5%82_Nauk_na_%C5%9Al%C4%85sku" title="Towarzystwo Przyjaciół Nauk na Śląsku">Towarzystwo Przyjaciół Nauk na Śląsku</a>.</li> <li>27/28 maja 1920 – nieudany atak niemieckich bojówek na <a href="/wiki/Hotel_Lomnitz" title="Hotel Lomnitz">Hotel Lomnitz</a>, gdzie miał siedzibę <a href="/wiki/Polski_Komisariat_Plebiscytowy" title="Polski Komisariat Plebiscytowy">Polski Komisariat Plebiscytowy</a>.</li> <li>25 sierpnia 1920 – w Bytomiu podpisano umowę kończącą <a href="/wiki/II_powstanie_%C5%9Bl%C4%85skie" title="II powstanie śląskie">II powstanie śląskie</a>.</li> <li>20 marca 1921 – <a href="/wiki/Plebiscyt_na_G%C3%B3rnym_%C5%9Al%C4%85sku" title="Plebiscyt na Górnym Śląsku">plebiscyt górnośląski</a>: w Bytomiu 28.889 (74,1%) głosujących opowiada się za przynależnością miasta do Niemiec, 10.102 (25,9%) za przyłączeniem do Polski, natomiast w <a href="/wiki/Powiat_bytomski" title="Powiat bytomski">powiecie bytomskim</a> proporcje były odmienne – 62 965 głosów za Polską wobec 43 646 głosów za Niemcami. Decyzją <a href="/wiki/Liga_Narod%C3%B3w" title="Liga Narodów">Ligi Narodów</a> Bytom pozostał w granicach Niemiec.</li> <li>2/3 maja 1921 – podczas III powstania zajęcie na krótko Bytomia atakiem z <a href="/wiki/Rozbark" title="Rozbark">Rozbarku</a> i <a href="/wiki/Miechowice" title="Miechowice">Miechowic</a> przez powstańczy pułk Czesława Paula z Grupy „Wschód” i wyparcie powstańców przez rozjemcze wojska francuskie.</li> <li>koniec maja 1921 – zajęcie przez powstańców dworca kolejowego.</li> <li>4 lipca 1921 – zabicie przez niemieckie bojówki dowódcy francuskiego garnizonu majora Bernarda Montallegre.</li> <li>5 lipca 1921 – zajęcie miasta przez wojska brytyjskie.</li> <li>1922 – ponowne przejęcie administracji miasta przez Niemców.</li> <li>listopad 1922 – siedziba Górnośląskiego Trybunału Rozjemczego.</li> <li>1923 – w kopalni <i>Heinitz</i> (Rozbark) miała miejsce największa katastrofa w dziejach bytomskiego górnictwa. Na skutek wybuchu pyłu węglowego i pożaru zginęło 145 górników</li> <li>1927 – do Bytomia została przyłączona gmina <a href="/wiki/Rozbark" title="Rozbark">Rozbark</a>.</li> <li>1928 – wizyta prezydenta <a href="/wiki/Paul_von_Hindenburg" title="Paul von Hindenburg">Paula von Hindenburga</a>.</li> <li>1929 – zbudowano stadion sportowy Hindenburg-Kampfbahn (obecny stadion <a href="/wiki/Polonia_Bytom_(pi%C5%82ka_no%C5%BCna)" title="Polonia Bytom (piłka nożna)">TS Polonia Bytom</a>) i wybudowanie budynku dzisiejszego Technikum Zespołów Szkół Mechaniczno – Elektronicznych</li> <li>1929 – <a href="/wiki/LZ_127" title="LZ 127">sterowiec Graf Zeppelin</a> nad Bytomiem.</li> <li>Kapsuła czasu z 1929 roku w Muzeum Górnośląskim<sup id="cite_ref-40" class="reference"><a href="#cite_note-40">[40]</a></sup></li> <li>1930 – rozpoczęła działalność Akademia Pedagogiczna (druga tego typu uczelnia wyższa w Niemczech i jedyna na Śląsku).</li> <li>1932 – na bytomskim stadionie wygłosił dwugodzinne przemówienie lider partii narodowosocjalistycznej (<a href="/wiki/Narodowosocjalistyczna_Niemiecka_Partia_Robotnik%C3%B3w" title="Narodowosocjalistyczna Niemiecka Partia Robotników">NSDAP</a>) – <a href="/wiki/Adolf_Hitler" title="Adolf Hitler">Adolf Hitler</a>.</li> <li>1936 – niemieckie koleje uruchomiły pośpieszne połączenie Bytomia z Berlinem, obsługiwane przez specjalny pociąg zwany <i>Fliegender Schlesier</i> jadąc z przeciętną prędkością 128 kilometrów na godzinę, pokonywał cały dystans w czasie 4 godzin i 25 minut.</li> <li>9 na 10 listopada 1938 – <a href="/wiki/Noc_kryszta%C5%82owa" title="Noc kryształowa">noc kryształowa</a>, bojkot żydowskich sklepów i przedsiębiorstw, spalenie <a href="/wiki/Synagoga_w_Bytomiu" title="Synagoga w Bytomiu">głównej synagogi</a>.</li> <li>1940–1945 – w mieście funkcjonowało kilka obozów pracy przymusowej oraz podobóz <a href="/wiki/Auschwitz-Birkenau" title="Auschwitz-Birkenau">Auschwitz-Birkenau</a> w <a href="/wiki/%C5%81agiewniki_(Bytom)" title="Łagiewniki (Bytom)">Łagiewnikach</a> <i>Hubertshütte</i><sup id="cite_ref-41" class="reference"><a href="#cite_note-41">[41]</a></sup>.</li> <li>27 stycznia 1945 – zajęcie miasta przez Armię Czerwoną, który dokonała masowych grabieży, zbrodni i zniszczenia zabudowy miasta.</li> <li>18 marca 1945 przekazanie miasta administracji polskiej.</li> <li>1945 – pierwsze wysiedlenia ludności miejscowej w głąb Niemiec i przybycie do miasta pierwszych Polaków z centralnej Polski i <a href="/wiki/Kresy_Wschodnie" title="Kresy Wschodnie">Kresów Wschodnich</a> – Bytom staje się jednym z większych skupisk Kresowian<sup id="cite_ref-Jan_Drabina_Historia_Bytomia_42-0" class="reference"><a href="#cite_note-Jan_Drabina_Historia_Bytomia-42">[42]</a></sup>.</li> <li>14 czerwca 1945 – pierwsza premiera w <a href="/wiki/Opera_%C5%9Al%C4%85ska" title="Opera Śląska">Operze Śląskiej</a>.</li> <li>1948 – powstanie Klubu Literackiego pod kierownictwem <a href="/wiki/Miejska_Biblioteka_Publiczna_w_Bytomiu#Patron" title="Miejska Biblioteka Publiczna w Bytomiu">Władysława Studenckiego</a>.</li> <li>17 marca 1951 do Bytomia przyłączone zostają jako jego dzielnice gminy <a href="/wiki/Bobrek_(Bytom)" title="Bobrek (Bytom)">Bobrek</a>-<a href="/wiki/Karb_(Bytom)" title="Karb (Bytom)">Karb</a>, <a href="/wiki/%C5%81agiewniki_(Bytom)" title="Łagiewniki (Bytom)">Łagiewniki</a>, <a href="/wiki/Miechowice" title="Miechowice">Miechowice</a> i <a href="/wiki/Szombierki" title="Szombierki">Szombierki</a> (wówczas Chruszczów).</li> <li>1954 – <a href="/wiki/Polonia_Bytom_(pi%C5%82ka_no%C5%BCna)" title="Polonia Bytom (piłka nożna)">Polonia Bytom</a> mistrzem Polski w piłce nożnej.</li> <li>1962 – Polonia Bytom mistrzem Polski w piłce nożnej.</li> <li>1964/1965 – Polonia Bytom zdobywcą Pucharu Karla Rappana.</li> <li>1965 – Polonia Bytom zdobywcą Pucharu Ameryki.</li> <li>1975 – kolejna reforma administracyjna – do Bytomia przyłączone zostają jako dzielnice <a href="/wiki/G%C3%B3rniki_(Bytom)" title="Górniki (Bytom)">Górniki</a>, <a href="/wiki/Radzionk%C3%B3w" title="Radzionków">Radzionków</a>, <a href="/wiki/Stolarzowice" title="Stolarzowice">Stolarzowice</a> i <a href="/wiki/Sucha_G%C3%B3ra_(Bytom)" title="Sucha Góra (Bytom)">Sucha Góra</a>.</li> <li>1979–1980 – wyburzenie kwartału zabytkowych kamienic w ścisłym centrum Bytomia pomiędzy: pl. Kościuszki – ul. Piekarską – ul. Jainty – ul. Pokoju – dziś w tym miejscu stoi Centrum Handlowe <a href="/wiki/Agora" title="Agora">Agora</a>.</li> <li>1980 – <a href="/wiki/Szombierki_Bytom" title="Szombierki Bytom">Szombierki Bytom</a> mistrzem Polski w piłce nożnej.</li> <li>1988 – powstanie oddziału <a href="/wiki/Towarzystwo_Mi%C5%82o%C5%9Bnik%C3%B3w_Lwowa_i_Kres%C3%B3w_Po%C5%82udniowo-Wschodnich" title="Towarzystwo Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich">Towarzystwo Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich</a>.</li> <li>1989 – powstanie oddziału <a href="/w/index.php?title=Towarzystwo_Spo%C5%82eczno-Kulturalne_Ludno%C5%9Bci_Pochodzenia_Niemieckiego&action=edit&redlink=1" class="new" title="Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Ludności Pochodzenia Niemieckiego (strona nie istnieje)">Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Ludności Pochodzenia Niemieckiego</a> (przekształcone w <a href="/w/index.php?title=Towarzystwo_Spo%C5%82eczno-Kulturalne_Niemc%C3%B3w_Wojew%C3%B3dztwa_%C5%9Al%C4%85skiego_oddzia%C5%82_w_Bytomiu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Niemców Województwa Śląskiego oddział w Bytomiu (strona nie istnieje)">Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Niemców Województwa Śląskiego oddział w Bytomiu</a>).</li> <li>1991 – powstanie <a href="/wiki/%C5%9Al%C4%85ski_Teatr_Ta%C5%84ca" title="Śląski Teatr Tańca">Śląskiego Teatru Tańca</a>.</li> <li>1998 – <a href="/wiki/Radzionk%C3%B3w" title="Radzionków">Radzionków</a> oddziela się od Bytomia i ponownie staje się odrębnym miastem.</li> <li>2007 – Bytom wchodzi w skład <a href="/wiki/G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85ski_Zwi%C4%85zek_Metropolitalny" title="Górnośląski Związek Metropolitalny">Górnośląskiego Związku Metropolitalnego</a>.</li> <li>2017 – wejście Bytomia w skład <a href="/wiki/G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85sko-Zag%C5%82%C4%99biowska_Metropolia" title="Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia">Metropolii Górnośląsko-Zagłębiowskiej</a>.</li></ul> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r70384462">.mw-parser-output .szablon-duza-grafika{display:flex}@media(max-width:720px){body.skin-minerva .mw-parser-output .szablon-duza-grafika{display:block}}</style><div class="thumb szablon-duza-grafika" style="max-width:1010px; margin-left: auto; margin-right:auto;"> <div class="thumbinner"><div class="noresize" style="overflow:auto; overflow-y:display; overflow-x:auto;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Panorama_Rynku_Bytom.jpg" class="mw-file-description" title="Panorama bytomskiego Rynku. Widok od strony pierzei południowej."><img alt="Panorama bytomskiego Rynku. Widok od strony pierzei południowej." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7d/Panorama_Rynku_Bytom.jpg/1000px-Panorama_Rynku_Bytom.jpg" decoding="async" width="1000" height="157" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7d/Panorama_Rynku_Bytom.jpg/1500px-Panorama_Rynku_Bytom.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7d/Panorama_Rynku_Bytom.jpg/2000px-Panorama_Rynku_Bytom.jpg 2x" data-file-width="6363" data-file-height="1000" /></a></span></div><div class="thumbcaption">Panorama <a href="/wiki/Rynek_w_Bytomiu" title="Rynek w Bytomiu">bytomskiego Rynku</a>. Widok od strony pierzei południowej.</div> </div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Polityka">Polityka</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bytom&veaction=edit&section=12" title="Edytuj sekcję: Polityka" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bytom&action=edit&section=12" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Polityka"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Bytom_-_City_hall_01.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/04/Bytom_-_City_hall_01.jpg/220px-Bytom_-_City_hall_01.jpg" decoding="async" width="220" height="93" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/04/Bytom_-_City_hall_01.jpg/330px-Bytom_-_City_hall_01.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/04/Bytom_-_City_hall_01.jpg/440px-Bytom_-_City_hall_01.jpg 2x" data-file-width="3667" data-file-height="1546" /></a><figcaption>Urząd Miasta Bytomia</figcaption></figure> <p>Bytom jest <a href="/wiki/Powiat_grodzki" title="Powiat grodzki">miastem na prawach powiatu</a>. Mieszkańcy wybierają do <a href="/wiki/Rada_gminy" title="Rada gminy">rady miasta</a> 25 <a href="/wiki/Radny" title="Radny">radnych</a>. Organem wykonawczym jest <a href="/wiki/Prezydent_miasta" title="Prezydent miasta">prezydent miasta</a>. Siedzibą władz jest Urząd Miasta przy ul. Parkowej. Na czele bytomskiej Rady Miejskiej stoi <a href="/wiki/Micha%C5%82_Staniszewski_(polityk)" title="Michał Staniszewski (polityk)">Michał Staniszewski</a> (KO), a jego zastępcami są Marek Wilk, Krzysztof Gajowiak, Grzegorz Nowak<sup id="cite_ref-Przewodniczący_Rady_Miejskiej_43-0" class="reference"><a href="#cite_note-Przewodniczący_Rady_Miejskiej-43">[43]</a></sup>. <br style="clear:left;" /><sup id="cite_ref-44" class="reference"><a href="#cite_note-44">[44]</a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Rada_Miasta">Rada Miasta</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bytom&veaction=edit&section=13" title="Edytuj sekcję: Rada Miasta" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bytom&action=edit&section=13" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Rada Miasta"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="wikitable sortable" style="text-align:center; font-size:85%;"> <tbody><tr> <th style="width:75px;" rowspan="2">Kadencja </th> <th style="width:45px; background:#E2001A;"> </th> <th style="width:45px; background:#3366CC;"> </th> <th style="width:45px; background:#FFFF00;"> </th> <th style="width:45px; background:#acbdd1;"> </th> <th style="width:45px; background:#073A76;"> </th> <th style="width:45px; background:#FCA241;"> </th> <th style="width:45px; background:#007FFF;"> </th> <th style="width:45px; background:#acbdd1;"> </th> <th style="width:45px; background:#acbdd1;"> </th> <th style="width:45px; background:#acbdd1;"> </th> <th style="width:45px; background:#96D544;"> </th> <th rowspan="2">Łącznie </th></tr> <tr style="font-size:95%;"> <th><a href="/wiki/Sojusz_Lewicy_Demokratycznej" title="Sojusz Lewicy Demokratycznej">SLD</a> </th> <th><a href="/w/index.php?title=Porozumienie_dla_Bytomia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Porozumienie dla Bytomia (strona nie istnieje)">PdB</a> </th> <th><a href="/w/index.php?title=Wsp%C3%B3lny_Bytom&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wspólny Bytom (strona nie istnieje)">WB</a> </th> <th><a href="/wiki/Piotr_Koj" title="Piotr Koj">RB</a> </th> <th><a href="/wiki/Prawo_i_Sprawiedliwo%C5%9B%C4%87" title="Prawo i Sprawiedliwość">PiS</a> </th> <th><a href="/wiki/Platforma_Obywatelska" title="Platforma Obywatelska">PO</a> </th> <th><a href="/wiki/Damian_Bartyla" title="Damian Bartyla">BIS</a> </th> <th><a href="/wiki/Mariusz_Wo%C5%82osz" title="Mariusz Wołosz">BPM</a> </th> <th><a href="/w/index.php?title=Henryk_Bonek&action=edit&redlink=1" class="new" title="Henryk Bonek (strona nie istnieje)">HB</a> </th> <th><a href="/w/index.php?title=Andrzej_Panek&action=edit&redlink=1" class="new" title="Andrzej Panek (strona nie istnieje)">AP</a> </th> <th><a href="/wiki/Trzecia_Droga_(Polska)" title="Trzecia Droga (Polska)">TD</a> </th></tr> <tr> <td><span style="display:none;" class="sortkey">01 !</span><span class="sorttext">2002–2006<sup id="cite_ref-Państwowa_Komisja_Wyborcza_45-0" class="reference"><a href="#cite_note-Państwowa_Komisja_Wyborcza-45">[45]</a></sup></span> </td> <td style="background:#f5aab3;"><b>7</b><sup id="cite_ref-SLD-UP_46-0" class="reference"><a href="#cite_note-SLD-UP-46">[a]</a></sup> </td> <td style="background:#8AA4B7;"><b>7</b> </td> <td>6 </td> <td>5 </td> <td>– </td> <td>– </td> <td>– </td> <td>– </td> <td>– </td> <td>– </td> <td>– </td> <th>25 </th></tr> <tr> <td><span style="display:none;" class="sortkey">02 !</span><span class="sorttext">2006–2010<sup id="cite_ref-Geografia_wyborcza_Wybory_47-0" class="reference"><a href="#cite_note-Geografia_wyborcza_Wybory-47">[46]</a></sup></span> </td> <td>5<sup id="cite_ref-LiD_48-0" class="reference"><a href="#cite_note-LiD-48">[b]</a></sup> </td> <td>1 </td> <td>5 </td> <td>– </td> <td>5 </td> <td style="background:#fee0c0;"><b>9</b> </td> <td>– </td> <td>– </td> <td>– </td> <td>– </td> <td>– </td> <th>25 </th></tr> <tr> <td><span style="display:none;" class="sortkey">03 !</span><span class="sorttext">2010–2012<sup id="cite_ref-Wybory_Samorządowe_2010_Geografia_49-0" class="reference"><a href="#cite_note-Wybory_Samorządowe_2010_Geografia-49">[47]</a></sup></span> </td> <td>1<sup id="cite_ref-BL_50-0" class="reference"><a href="#cite_note-BL-50">[c]</a></sup> </td> <td>– </td> <td>1 </td> <td>– </td> <td>– </td> <td style="background:#fee0c0;"><b>12</b> </td> <td>6 </td> <td>5 </td> <td>– </td> <td>– </td> <td>– </td> <th>25 </th></tr> <tr> <td><span style="display:none;" class="sortkey">04 !</span><span class="sorttext">2012–2014<sup id="cite_ref-Kto_do_rady_w_Bytomiu_Wyniki_51-0" class="reference"><a href="#cite_note-Kto_do_rady_w_Bytomiu_Wyniki-51">[48]</a></sup></span> </td> <td>1 </td> <td>– </td> <td>2 </td> <td>– </td> <td>4 </td> <td>5 </td> <td style="background:#C0C0C0;"><b>11</b> </td> <td>2 </td> <td>– </td> <td>– </td> <td>– </td> <th>25 </th></tr> <tr> <td><span style="display:none;" class="sortkey">05 !</span><span class="sorttext">2014–2018<sup id="cite_ref-Cytuj_stronę_url_http_wybory2014_52-0" class="reference"><a href="#cite_note-Cytuj_stronę_url_http_wybory2014-52">[49]</a></sup></span> </td> <td>1<sup id="cite_ref-Lewica_53-0" class="reference"><a href="#cite_note-Lewica-53">[d]</a></sup> </td> <td>– </td> <td>2 </td> <td>– </td> <td>4 </td> <td>5 </td> <td style="background:#C0C0C0;"><b>12</b> </td> <td>– </td> <td>1 </td> <td>– </td> <td>– </td> <th>25 </th></tr> <tr> <td><span style="display:none;" class="sortkey">06 !</span><span class="sorttext">2018–2024<sup id="cite_ref-54" class="reference"><a href="#cite_note-54">[50]</a></sup></span> </td> <td>– </td> <td>– </td> <td>1 </td> <td>– </td> <td>7 </td> <td style="background:#fee0c0;"><b>9</b><sup id="cite_ref-KO_55-0" class="reference"><a href="#cite_note-KO-55">[e]</a></sup> </td> <td>6 </td> <td>– </td> <td>– </td> <td>2 </td> <td>– </td> <th>25 </th></tr> <tr> <td><span style="display:none;" class="sortkey">07 !</span><span class="sorttext">2024–2029<sup id="cite_ref-56" class="reference"><a href="#cite_note-56">[51]</a></sup></span> </td> <td>– </td> <td>– </td> <td>– </td> <td>– </td> <td>8 </td> <td style="background:#fee0c0;"><b>14</b><sup id="cite_ref-KO_55-1" class="reference"><a href="#cite_note-KO-55">[e]</a></sup> </td> <td>– </td> <td>– </td> <td>– </td> <td>– </td> <td>3 </td> <th>25 </th></tr></tbody></table> <dl><dt>Uwagi</dt></dl> <div class="do-not-make-smaller refsection refsection-uwagi ll-script ll-script-uwagi"><div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-SLD-UP-46"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-SLD-UP_46-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Ugrupowanie startowało w ramach Koalicyjnego Komitetu Wyborczego <a href="/wiki/Sojusz_Lewicy_Demokratycznej_%E2%80%93_Unia_Pracy" title="Sojusz Lewicy Demokratycznej – Unia Pracy">Sojusz Lewicy Demokratycznej – Unia Pracy</a>.</span> </li> <li id="cite_note-LiD-48"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-LiD_48-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Ugrupowanie startowało w ramach Koalicyjnego Komitetu Wyborczego <a href="/wiki/Lewica_i_Demokraci" title="Lewica i Demokraci">Lewica i Demokraci</a>.</span> </li> <li id="cite_note-BL-50"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-BL_50-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Ugrupowanie startowało w ramach Koalicyjnego Komitetu Wyborczego Bytomska Lewica.</span> </li> <li id="cite_note-Lewica-53"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Lewica_53-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Ugrupowanie startowało w ramach Koalicyjnego Komitetu Wyborczego <a href="/wiki/SLD_Lewica_Razem" title="SLD Lewica Razem">SLD Lewica Razem</a>.</span> </li> <li id="cite_note-KO-55"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-KO_55-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-KO_55-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text">Ugrupowanie startowało w ramach Koalicyjnego Komitetu Wyborczego <a href="/wiki/Koalicja_Obywatelska" title="Koalicja Obywatelska">Koalicja Obywatelska</a>.</span> </li> </ol></div></div> <p>W <a href="/wiki/Wybory_parlamentarne_w_Polsce_w_2007_roku" title="Wybory parlamentarne w Polsce w 2007 roku">wyborach parlamentarnych w 2007 roku</a> do sejmu i senatu trafiło trzech bytomskich polityków: <a href="/wiki/Jacek_Brzezinka" title="Jacek Brzezinka">Jacek Brzezinka</a> (poseł PO), <a href="/wiki/Wojciech_Szarama" title="Wojciech Szarama">Wojciech Szarama</a> (poseł PiS) oraz <a href="/wiki/Andrzej_Misio%C5%82ek" title="Andrzej Misiołek">Andrzej Misiołek</a> (senator PO)<sup id="cite_ref-ton2007_62-0" class="reference"><a href="#cite_note-ton2007-62">[52]</a></sup>. </p><p>Bytom jest członkiem <a href="/wiki/G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85sko-Zag%C5%82%C4%99biowska_Metropolia" title="Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia">Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii</a>, <a href="/wiki/Zwi%C4%85zek_Miast_Polskich" title="Związek Miast Polskich">Związku Miast Polskich</a> oraz <a href="/wiki/Zwi%C4%85zek_Powiat%C3%B3w_Polskich" title="Związek Powiatów Polskich">Związku Powiatów Polskich</a><sup id="cite_ref-Związki_gmin_63-0" class="reference"><a href="#cite_note-Związki_gmin-63">[53]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Prezydent">Prezydent</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bytom&veaction=edit&section=14" title="Edytuj sekcję: Prezydent" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bytom&action=edit&section=14" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Prezydent"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Prezydentem Bytomia w wyborach samorządowych w 2010 roku został <a href="/wiki/Piotr_Koj" title="Piotr Koj">Piotr Koj</a>. Wygrał w drugiej turze wynikiem 52,93%<sup id="cite_ref-Wybory_Samorządowe_2010_64-0" class="reference"><a href="#cite_note-Wybory_Samorządowe_2010-64">[54]</a></sup>. </p><p>W wyniku referendum, które odbyło się 17 czerwca 2012 r. prezydent został odwołany ze stanowiska. Na 28 925 głosów ważnych „za” głosowało 28 154 osób (97,3%). Frekwencja wyniosła: 21,76% (aby referendum było ważne musiało pójść nie mniej niż 21 835 bytomian – 3/5 głosów oddanych w poprzednich wyborach). Wraz z prezydentem odwołano również radę miejską, na 28 884 głosów ważnych „za” głosowało 28 019 bytomian (97%)<sup id="cite_ref-_2012_65-0" class="reference"><a href="#cite_note-_2012-65">[55]</a></sup><sup id="cite_ref-_20122_66-0" class="reference"><a href="#cite_note-_20122-66">[56]</a></sup>. 16 września 2012 roku odbyła się pierwsza tura wyborów na prezydenta miasta. Do drugiej tury, która odbyła się 30 września, dostali się: bezpartyjny <a href="/wiki/Damian_Bartyla" title="Damian Bartyla">Damian Bartyla</a> i Halina Bieda, reprezentująca <a href="/wiki/Platforma_Obywatelska" title="Platforma Obywatelska">Platformę Obywatelską</a>. Przedterminowe wybory wygrał Bartyla, zdobywając ponad 70% poparcia wśród głosujących. W 2018 roku na urząd ten wybrano <a href="/wiki/Mariusz_Wo%C5%82osz" title="Mariusz Wołosz">Mariusza Wołosza</a>. W drugiej turze łącznie z wszystkich obwodów na Mariusza Wołosza zagłosowało 22 620 osób, co stanowi 53,54%, z kolei na Damiana Bartylę oddano 19 632 głosy, czyli 46,46%<sup id="cite_ref-mojbytom.pl_67-0" class="reference"><a href="#cite_note-mojbytom.pl-67">[57]</a></sup>. </p><p><b>Nadburmistrzowie Bytomia (1882–1945)</b><sup id="cite_ref-68" class="reference"><a href="#cite_note-68">[58]</a></sup> </p> <ul><li>1882–1919 – <a href="/wiki/Georg_Br%C3%BCning" title="Georg Brüning">Georg Brüning</a></li> <li>1919–1924 – <a href="/wiki/Alfred_Stephan" title="Alfred Stephan">Alfred Stephan</a></li> <li>1924–1925 – Hubert Leeber</li> <li>1925–1933 – <a href="/wiki/Adolf_Knakrick" title="Adolf Knakrick">Adolf Knakrick</a></li> <li>1933 – <a href="/wiki/Oskar_Wackerzapp" title="Oskar Wackerzapp">Oskar Wackerzapp</a> (<i>pełniący obowiązki</i>)</li> <li>1933–1945 – <a href="/wiki/Walther_Schmieding" title="Walther Schmieding">Walther Schmieding</a></li></ul> <p><b>Prezydenci Bytomia (od 1945):</b> </p> <ul><li>1945–1948 – <a href="/wiki/Piotr_Mi%C4%99tkiewicz" title="Piotr Miętkiewicz">Piotr Miętkiewicz</a></li> <li>1971–1976 – <a href="/wiki/Tadeusz_Przybylski_(dzia%C5%82acz_pa%C5%84stwowy)" title="Tadeusz Przybylski (działacz państwowy)">Tadeusz Przybylski</a></li> <li>1976–1985 – <a href="/wiki/Pawe%C5%82_Spyra" title="Paweł Spyra">Paweł Spyra</a></li> <li>1985–1990 – <a href="/wiki/Witold_M%C4%85czarowski" title="Witold Mączarowski">Witold Mączarowski</a></li> <li>1990–1994 – <a href="/wiki/Janusz_Paczocha" title="Janusz Paczocha">Janusz Paczocha</a></li> <li>1994–1996 – <a href="/wiki/J%C3%B3zef_Korpak" title="Józef Korpak">Józef Korpak</a></li> <li>1996–1998 – <a href="/wiki/Marek_Kinczyk" title="Marek Kinczyk">Marek Kińczyk</a></li> <li>1998–2006 – <a href="/wiki/Krzysztof_W%C3%B3jcik_(polityk)" title="Krzysztof Wójcik (polityk)">Krzysztof Wójcik</a><sup id="cite_ref-Nasze_miasto_69-0" class="reference"><a href="#cite_note-Nasze_miasto-69">[59]</a></sup></li> <li>2006–2012 – <a href="/wiki/Piotr_Koj" title="Piotr Koj">Piotr Koj</a></li> <li>2012 – <a href="/wiki/Halina_Bieda" title="Halina Bieda">Halina Bieda</a> (<i>pełniąca obowiązki</i>)</li> <li>2012 – 2018 – <a href="/wiki/Damian_Bartyla" title="Damian Bartyla">Damian Bartyla</a></li> <li>od 2018 – <a href="/wiki/Mariusz_Wo%C5%82osz" title="Mariusz Wołosz">Mariusz Wołosz</a><sup id="cite_ref-mojbytom.pl_67-1" class="reference"><a href="#cite_note-mojbytom.pl-67">[57]</a></sup></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Zabytki,_architektura_i_urbanistyka"><span id="Zabytki.2C_architektura_i_urbanistyka"></span>Zabytki, architektura i urbanistyka</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bytom&veaction=edit&section=15" title="Edytuj sekcję: Zabytki, architektura i urbanistyka" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bytom&action=edit&section=15" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Zabytki, architektura i urbanistyka"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Układ_urbanistyczny"><span id="Uk.C5.82ad_urbanistyczny"></span>Układ urbanistyczny</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bytom&veaction=edit&section=16" title="Edytuj sekcję: Układ urbanistyczny" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bytom&action=edit&section=16" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Układ urbanistyczny"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Stary_Rynek_Bytom.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Stary_Rynek_Bytom.jpg/220px-Stary_Rynek_Bytom.jpg" decoding="async" width="220" height="163" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Stary_Rynek_Bytom.jpg/330px-Stary_Rynek_Bytom.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Stary_Rynek_Bytom.jpg/440px-Stary_Rynek_Bytom.jpg 2x" data-file-width="2350" data-file-height="1736" /></a><figcaption>Zdjęcie przedstawiające wyburzoną zachodnią pierzeję <a href="/wiki/Rynek_w_Bytomiu" title="Rynek w Bytomiu">rynku</a>. Pierwszy z lewej <a href="/wiki/Ratusz_w_Bytomiu" title="Ratusz w Bytomiu">ratusz w Bytomiu</a>. W głębi z prawej <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Wniebowzi%C4%99cia_Naj%C5%9Bwi%C4%99tszej_Maryi_Panny_w_Bytomiu" title="Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Bytomiu">Kościół Wniebowzięcia NMP</a></figcaption></figure> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Plackosciuszki.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/Plackosciuszki.jpg/220px-Plackosciuszki.jpg" decoding="async" width="220" height="145" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/Plackosciuszki.jpg/330px-Plackosciuszki.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/Plackosciuszki.jpg/440px-Plackosciuszki.jpg 2x" data-file-width="960" data-file-height="633" /></a><figcaption>Bulwar – <a href="/wiki/Plac_Tadeusza_Ko%C5%9Bciuszki_w_Bytomiu" title="Plac Tadeusza Kościuszki w Bytomiu">obecnie Plac Tadeusza Kościuszki</a></figcaption></figure> <p>W Bytomiu zachowany został układ urbanistyczny średniowiecznego miasta typowy dla ówczesnych miast europejskich, lokowanych na <a href="/wiki/Prawo_magdeburskie" title="Prawo magdeburskie">prawie niemieckim</a>. </p><p>Z rogów prostokątnego rynku wybiegały pod kątem prostym po dwie ulice, a ponadto dwie w połowie dłuższych boków – z <a href="/wiki/Pierzeja" title="Pierzeja">pierzei</a> północnej i południowej. <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_farny" title="Kościół farny">Kościół farny</a> ulokowany był poza rynkiem świadcząc o jego przedlokacyjnym pochodzeniu. Obecny wygląd rynku, odbiegający od pierwotnego, jest wynikiem przebudów po <a href="/wiki/II_wojna_%C5%9Bwiatowa" title="II wojna światowa">II wojnie światowej</a><sup id="cite_ref-bytom-urban_70-0" class="reference"><a href="#cite_note-bytom-urban-70">[60]</a></sup>. </p><p>Wyburzenie zniszczonego po wojnie kwartału zabudowy w pierzei zachodniej spowodowało, że dzisiejszy rynek jest dwa razy większy od średniowiecznego. W miejscu usuniętej zabudowy stały co najmniej dwa <a href="/wiki/Ratusz_w_Bytomiu" title="Ratusz w Bytomiu">bytomskie ratusze</a>, z tego ostatni pochodzący z 1877 roku. Z przeprowadzonych na płycie rynku wykopalisk wiadomo, że co najmniej do XVI wieku niewielki murowany ratusz znajdował się pośrodku placu<sup id="cite_ref-bytom-urban_70-1" class="reference"><a href="#cite_note-bytom-urban-70">[60]</a></sup>. </p><p>Pod koniec XIII wieku miasto posiadało <a href="/wiki/Mur_obronny" title="Mur obronny">mury obronne</a> z łamanego kamienia, z łupinowymi <a href="/wiki/Baszta" title="Baszta">basztami</a>. </p><p>W XVI wieku fortyfikacje zostały wzmocnione <a href="/wiki/Wa%C5%82_obronny" title="Wał obronny">wałem ziemnym</a>. W skład fortyfikacji wchodził także nieistniejący zamek książęcy znajdujący się na <a href="/wiki/Plac_Grunwaldzki_w_Bytomiu" title="Plac Grunwaldzki w Bytomiu">placu Grunwaldzkim</a> od XIII wieku, a niszczejący po podziale w 1369 roku. Do miast prowadziły bramy Pyskowicka, Gliwicka i Krakowska. Mury obronne miasta wyburzono w pierwszej połowie XIX wieku, do dziś zachowały się zaledwie małe fragmenty. Pamiątką po warownym grodzie są nazwy ulic Wałowej i Murarskiej. Średniowieczne nazwy zachowały również Krakowska, Gliwicka, Krawiecka, Browarniana i Rzeźnicza. </p><p>Widocznym śladem po rozwoju przestrzennym Bytomia na przełomie XIX i XX wieku jest ciąg placów, prowadzący od <a href="/wiki/Rynek_w_Bytomiu" title="Rynek w Bytomiu">Rynku</a> poprzez <a href="/wiki/Plac_Grunwaldzki_w_Bytomiu" title="Plac Grunwaldzki w Bytomiu">plac Grunwaldzki</a>, plac Sobieskiego do placu Akademickiego, uzupełniony leżącym nieco na uboczu placem Słowiańskim. Ścisłe centrum tworzy od drugiej połowy XIX wieku po dziś dzień położony na zachód od rynku <a href="/wiki/Plac_Tadeusza_Ko%C5%9Bciuszki_w_Bytomiu" title="Plac Tadeusza Kościuszki w Bytomiu">plac Kościuszki</a> wraz z głównym deptakiem miasta, <a href="/wiki/Ulica_Dworcowa_w_Bytomiu" title="Ulica Dworcowa w Bytomiu">ulicą Dworcową</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Architektura">Architektura</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bytom&veaction=edit&section=17" title="Edytuj sekcję: Architektura" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bytom&action=edit&section=17" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Architektura"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>O historycznej wartości miasta decydują w głównej mierze XIX wieczne kamienice, których wyjątkowa różnorodność stawia Bytom w czołówce polskich miast ze względu na ich wartość historyczną. Na terenie Bytomia znajduje się niemal pełny przekrój trendów architektury przełomu XIX i XX wieku, począwszy od stylów <a href="/wiki/Historyzm_(architektura)" title="Historyzm (architektura)">historyzujących</a>, poprzez <a href="/wiki/Modernizm_(architektura)" title="Modernizm (architektura)">modernizm</a> i <a href="/wiki/Architektura_secesji" title="Architektura secesji">secesję</a> na <a href="/wiki/Ekspresjonizm_(architektura)" title="Ekspresjonizm (architektura)">ekspresjonizmie</a> oraz <a href="/wiki/Modernizm_w_Polsce" title="Modernizm w Polsce">funkcjonalizmie</a> skończywszy<sup id="cite_ref-71" class="reference"><a href="#cite_note-71">[61]</a></sup>. </p> <table class="infobox noprint plainlinks" cellpadding="4" role="presentation"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle; text-align:center; width:30px;"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/21px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="21" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/31px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/42px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span> </td> <td style="line-height:normal; vertical-align:middle; text-align:center; flex:unset;"><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Bytom?uselang=pl"><strong>Zobacz galerię</strong> związaną z tematem: <em>Architektura Bytomia</em></a> </td></tr></tbody></table> <p>Na terenie <a href="/wiki/%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_(Bytom)" title="Śródmieście (Bytom)">śródmieścia</a> znajdują się okazałe wille wybudowane w XIX oraz XX wieku. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Zabytki">Zabytki</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bytom&veaction=edit&section=18" title="Edytuj sekcję: Zabytki" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bytom&action=edit&section=18" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Zabytki"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Z tym tematem związana jest kategoria: <a href="/wiki/Kategoria:Zabytki_w_Bytomiu" title="Kategoria:Zabytki w Bytomiu">Zabytki w Bytomiu</a>.</i></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Bytom_-_Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_pw._%C5%9Awi%C4%99tej_Tr%C3%B3jcy_04.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b3/Bytom_-_Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_pw._%C5%9Awi%C4%99tej_Tr%C3%B3jcy_04.jpg/170px-Bytom_-_Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_pw._%C5%9Awi%C4%99tej_Tr%C3%B3jcy_04.jpg" decoding="async" width="170" height="255" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b3/Bytom_-_Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_pw._%C5%9Awi%C4%99tej_Tr%C3%B3jcy_04.jpg/255px-Bytom_-_Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_pw._%C5%9Awi%C4%99tej_Tr%C3%B3jcy_04.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b3/Bytom_-_Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_pw._%C5%9Awi%C4%99tej_Tr%C3%B3jcy_04.jpg/340px-Bytom_-_Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_pw._%C5%9Awi%C4%99tej_Tr%C3%B3jcy_04.jpg 2x" data-file-width="1680" data-file-height="2521" /></a><figcaption><a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Awi%C4%99tej_Tr%C3%B3jcy_w_Bytomiu" title="Kościół Świętej Trójcy w Bytomiu">Kościół pw. Świętej Trójcy</a></figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Bytom_cmentarz_%C5%BCydowski_01.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Bytom_cmentarz_%C5%BCydowski_01.jpg/220px-Bytom_cmentarz_%C5%BCydowski_01.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Bytom_cmentarz_%C5%BCydowski_01.jpg/330px-Bytom_cmentarz_%C5%BCydowski_01.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Bytom_cmentarz_%C5%BCydowski_01.jpg/440px-Bytom_cmentarz_%C5%BCydowski_01.jpg 2x" data-file-width="800" data-file-height="600" /></a><figcaption><a href="/wiki/Cmentarz_%C5%BCydowski_w_Bytomiu" title="Cmentarz żydowski w Bytomiu">Cmentarz żydowski</a></figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Bytom_funeral_home_Piekarska.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/Bytom_funeral_home_Piekarska.jpg/220px-Bytom_funeral_home_Piekarska.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/Bytom_funeral_home_Piekarska.jpg/330px-Bytom_funeral_home_Piekarska.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/Bytom_funeral_home_Piekarska.jpg/440px-Bytom_funeral_home_Piekarska.jpg 2x" data-file-width="2161" data-file-height="1620" /></a><figcaption>Zabytkowy budynek domu pogrzebowego przy ul. Piekarskiej 99 w 2018 roku</figcaption></figure> <p>Lista zabytków znajdujących się Bytomiu: </p> <ul><li>grodzisko wczesnośredniowieczne z XI wieku na <a href="/wiki/Wzg%C3%B3rze_%C5%9Bw._Ma%C5%82gorzaty_w_Bytomiu" title="Wzgórze św. Małgorzaty w Bytomiu">wzgórzu św. Małgorzaty</a><sup id="cite_ref-72" class="reference"><a href="#cite_note-72">[62]</a></sup></li> <li><a href="/wiki/%C5%9Aredniowiecze" title="Średniowiecze">średniowieczny</a> układ urbanistyczny centrum miasta. Owalny plan zabudowy, prostokątny rynek i szachownicowy układ ulic.</li> <li><a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Wniebowzi%C4%99cia_Naj%C5%9Bwi%C4%99tszej_Maryi_Panny_w_Bytomiu" title="Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Bytomiu">kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny</a> – wzniesiony przed 1254 r. (prawdopodobniej ok. 1230 r.); <a href="/wiki/Gotyk" title="Gotyk">gotycki</a>, przebudowany na początku XVI wieku i w połowie XIX wieku; we wnętrzu obraz Madonny Bytomskiej z ok. 1415 r.</li> <li><a href="/wiki/Piwnice_Domu_Gorywod%C3%B3w" title="Piwnice Domu Gorywodów">piwnice Domu Gorywodów</a> – <a href="/wiki/Gotyk" title="Gotyk">gotyckie</a> podziemia z końca XIII wieku wymurowane z dolomitu.</li> <li><a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Bw._Wojciecha_w_Bytomiu" title="Kościół św. Wojciecha w Bytomiu">kościół św. Wojciecha</a> – (dawniej Mikołaja) wzniesiony w XIII wieku; przebudowywany w XV i w XVIII wieku. W latach 1833–1945 kościół parafialny <a href="/wiki/Parafia_Ewangelicko-Augsburska_w_Bytomiu" title="Parafia Ewangelicko-Augsburska w Bytomiu">parafii ewangelicko-augsburskiej</a></li> <li>średniowieczny <a href="/wiki/Krzy%C5%BC_kamienny_w_Bytomiu" title="Krzyż kamienny w Bytomiu">krzyż pokutny w Łagiewnikach</a></li> <li><a href="/wiki/Stary_cmentarz_%C5%BCydowski_w_Bytomiu" title="Stary cmentarz żydowski w Bytomiu">stary cmentarz żydowski</a> – założony w 1720 roku</li> <li><a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Awi%C4%99tego_Ducha_w_Bytomiu" title="Kościół Świętego Ducha w Bytomiu">kościół Świętego Ducha</a> – <a href="/wiki/Barok" title="Barok">barokowa</a> kaplica wzniesiona w latach 1721–1728 na miejscu wcześniejszej drewnianej (wzniesionej przez Kazimierza księcia bytomskiego w XIII w.)</li> <li><a href="/wiki/Dom_staromiejski_przy_ul._Stanis%C5%82awa_Webera_2_w_Bytomiu" title="Dom staromiejski przy ul. Stanisława Webera 2 w Bytomiu">dom staromiejski przy ul. Stanisława Webera 2</a> z XVIII wieku</li> <li>ruiny <a href="/wiki/Pa%C5%82ac_Tiele-Winckler%C3%B3w_w_Miechowicach" title="Pałac Tiele-Wincklerów w Miechowicach">Pałacu von Thiele-Wincklerów</a> z lat 1812–1817 w dzisiejszej bytomskiej dzielnicy <a href="/wiki/Miechowice" title="Miechowice">Miechowice</a> (<a href="/wiki/J%C4%99zyk_niemiecki" title="Język niemiecki">niem.</a> <i>Miechowitz</i>), zniszczonego w 1945, wraz z pozostałością po <a href="/wiki/Park_Tiele-Winckler%C3%B3w_w_Bytomiu" title="Park Tiele-Wincklerów w Bytomiu">dawnym parku pałacowym</a></li> <li><a href="/wiki/Hotel_przy_ul._Dworcowej_16_w_Bytomiu" title="Hotel przy ul. Dworcowej 16 w Bytomiu">hotel przy ul. Dworcowej 16</a> – jego początki sięgają 1858 roku</li> <li><a href="/wiki/Zesp%C3%B3%C5%82_zabudowy_wi%C4%99zienia_w_Bytomiu" title="Zespół zabudowy więzienia w Bytomiu">zespół zabudowy więzienia</a> – jego początki sięgają lat 1858–1862</li> <li><a href="/wiki/Cmentarz_%C5%BCydowski_w_Bytomiu" title="Cmentarz żydowski w Bytomiu">nowy cmentarz żydowski</a> – założony w 1866 roku (decyzja uchylona)</li> <li><a href="/wiki/Cmentarz_Mater_Dolorosa" title="Cmentarz Mater Dolorosa">cmentarz Mater Dolorosa</a> – założony w 1868 roku z wieloma zabytkowymi nagrobkami</li> <li><a href="/wiki/Budynek_szko%C5%82y_muzycznej_w_Bytomiu" title="Budynek szkoły muzycznej w Bytomiu">budynek szkoły muzycznej</a> – wzniesiony w latach 1867–1870 w stylu <a href="/wiki/Neogotyk" title="Neogotyk">neogotyckim</a></li> <li><a href="/wiki/Park_miejski_w_Bytomiu" title="Park miejski w Bytomiu">park miejski</a> założony w 1870 roku</li> <li><a href="/wiki/Budynek_przy_ul._Antoniego_J%C3%B3zefczaka_29_w_Bytomiu" title="Budynek przy ul. Antoniego Józefczaka 29 w Bytomiu">budynek przy ul. Antoniego Józefczaka 29</a> – dawny hotel, wzniesiony w 1871 roku</li> <li><a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Bw._Ma%C5%82gorzaty_w_Bytomiu" title="Kościół św. Małgorzaty w Bytomiu">kościół św. Małgorzaty</a> – <a href="/wiki/Neogotyk" title="Neogotyk">neogotycki</a>, wzniesiony z 1881 roku</li> <li><a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Awi%C4%99tej_Tr%C3%B3jcy_w_Bytomiu" title="Kościół Świętej Trójcy w Bytomiu">kościół Świętej Trójcy</a> – <a href="/wiki/Neogotyk" title="Neogotyk">neogotycki</a>, wzniesiony w 1886</li> <li><a href="/wiki/Willa_przy_ul._S%C4%85dowej_8_w_Bytomiu" title="Willa przy ul. Sądowej 8 w Bytomiu">willa przy ul. Sądowej 8</a> – <a href="/wiki/Neorenesans" title="Neorenesans">neorenesansowa</a>, wzniesiona w 1886 lub 1887</li> <li><a href="/wiki/Zabudowa_rejonu_g%C5%82%C3%B3wnego_dawnej_kopalni_Rozbark" title="Zabudowa rejonu głównego dawnej kopalni Rozbark">zabudowa rejonu głównego dawnej kopalni Rozbark</a> z lat 1886–1915</li> <li><a href="/wiki/Budynek_starostwa_powiatowego_w_Bytomiu" title="Budynek starostwa powiatowego w Bytomiu">budynek starostwa powiatowego</a> – <a href="/wiki/Eklektyzm_(architektura)" title="Eklektyzm (architektura)">eklektyczny</a>, wybudowany w latach 1897–1898</li> <li>liczne zabytkowe kamienice z XIX i XX wieku (<a href="/wiki/Architektura_secesji" title="Architektura secesji">secesyjne</a>, <a href="/wiki/Neorenesans" title="Neorenesans">neorenesansowe</a>, <a href="/wiki/Neogotyk" title="Neogotyk">neogotyckie</a>, <a href="/wiki/Eklektyzm_(architektura)" title="Eklektyzm (architektura)">eklektyczne</a>), m.in.: <ul><li><a href="/wiki/Kamienica_przy_ul._Jainty_12_w_Bytomiu" title="Kamienica przy ul. Jainty 12 w Bytomiu">kamienica przy ul. Józefa Jainty 12</a></li> <li><a href="/wiki/Kamienica_przy_ul._J%C3%B3zefa_Jainty_14_w_Bytomiu" title="Kamienica przy ul. Józefa Jainty 14 w Bytomiu">kamienica przy ul. Józefa Jainty 14</a></li> <li><a href="/wiki/Kamienica_przy_ul._Jainty_18_w_Bytomiu" title="Kamienica przy ul. Jainty 18 w Bytomiu">kamienica przy ul. Józefa Jainty 18</a></li> <li><a href="/wiki/Kamienica_przy_ul._Wojciecha_Korfantego_31_w_Bytomiu" title="Kamienica przy ul. Wojciecha Korfantego 31 w Bytomiu">kamienica przy ul. Wojciecha Korfantego 31</a></li> <li><a href="/wiki/Kamienica_przy_ul._Ko%C5%9Bcielnej_2_w_Bytomiu" title="Kamienica przy ul. Kościelnej 2 w Bytomiu">kamienica przy ul. Kościelnej 2</a> z 1905 roku</li> <li><a href="/wiki/Kamienica_przy_ul._Rycerskiej_1_w_Bytomiu" title="Kamienica przy ul. Rycerskiej 1 w Bytomiu">kamienica przy ul. Rycerskiej 1</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Budynek_s%C4%85du_w_Bytomiu" title="Budynek sądu w Bytomiu">budynek sądu</a> w stylu <a href="/wiki/Neorenesans" title="Neorenesans">neorenesansowym</a> z 2. połowy XIX wieku</li> <li>zabytkowe osiedle robotnicze „<a href="/wiki/Kolonia_Zgorzelec" title="Kolonia Zgorzelec">Kolonia Zgorzelec</a>” z przełomu XIX i XX wieku</li> <li><a href="/wiki/Budynek_si%C5%82owni_Huty_Bobrek" title="Budynek siłowni Huty Bobrek">budynek siłowni Huty Bobrek</a> wzniesiony w 1900 i 1907 roku</li> <li><a href="/wiki/Budynek_IV_Liceum_Og%C3%B3lnokszta%C5%82c%C4%85cego_im._Boles%C5%82awa_Chrobrego_w_Bytomiu" title="Budynek IV Liceum Ogólnokształcącego im. Bolesława Chrobrego w Bytomiu">budynek IV Liceum Ogólnokształcącego</a> – <a href="/wiki/Architektura_secesji" title="Architektura secesji">secesyjny</a>, wzniesiony w 1902 roku</li> <li><a href="/wiki/Gmach_Opery_%C5%9Al%C4%85skiej_w_Bytomiu" title="Gmach Opery Śląskiej w Bytomiu">budynek Opery Śląskiej</a> – wzniesiony w latach 1899–1903 w stylu <a href="/wiki/Neoklasycyzm" title="Neoklasycyzm">neoklasycystycznym</a></li> <li>secesyjny <a href="/wiki/Budynek_Kr%C3%B3lewskiego_Instytutu_Higieny_w_Bytomiu" title="Budynek Królewskiego Instytutu Higieny w Bytomiu">Budynek Królewskiego Instytutu Higieny</a> z lat 1902–1905, rozbudowany w 1912 roku</li> <li>secesyjna <a href="/wiki/Kamienica_przy_ul.Krawieckiej_3_w_Bytomiu" class="mw-redirect" title="Kamienica przy ul.Krawieckiej 3 w Bytomiu">kamienica przy ul.Krawieckiej 3</a> z 1904 roku</li> <li>secesyjna <a href="/wiki/Kamienica_przy_ul._Dworcowej_22_w_Bytomiu" title="Kamienica przy ul. Dworcowej 22 w Bytomiu">kamienica przy ul. Dworcowej 22</a> z 1905 roku</li> <li><a href="/wiki/Budynek_Hotelu_Reichshof_w_Bytomiu" title="Budynek Hotelu Reichshof w Bytomiu">budynek Hotelu Reichshof</a> przy ul. Dworcowej 19 z 2. połowy XIX wieku, przebudowany w 1905 roku</li> <li><a href="/wiki/Budynek_spalarni_%C5%9Bmieci_z_maszynowni%C4%85_i_komin_maszynowni_w_dawnej_oczyszczalni_%C5%9Bciek%C3%B3w" title="Budynek spalarni śmieci z maszynownią i komin maszynowni w dawnej oczyszczalni ścieków">budynek spalarni śmieci z maszynownią i komin maszynowni w dawnej oczyszczalni ścieków</a> z 1905 roku</li> <li><a href="/wiki/Poczta_G%C5%82%C3%B3wna_w_Bytomiu" title="Poczta Główna w Bytomiu">budynek Poczty</a> – <a href="/wiki/Neorenesans" title="Neorenesans">neorenesansowy</a> wybudowany w latach 1905–1909</li> <li><a href="/wiki/Nowa_Kolonia_Robotnicza" title="Nowa Kolonia Robotnicza">Nowa Kolonia Robotnicza</a> – kolonia robotnicza w Bobrku wzniesiona w latach 1907–1922</li> <li>secesyjna <a href="/wiki/Kamienica_przy_ul._Dworcowej_10_w_Bytomiu" title="Kamienica przy ul. Dworcowej 10 w Bytomiu">kamienica przy ul. Dworcowej 10</a>, przebudowana w latach 1906–1908</li> <li><a href="/wiki/Budynki_w_zespole_dawnej_kopalni_Preussen" title="Budynki w zespole dawnej kopalni Preussen">budynki w zespole dawnej kopalni Preussen</a> z 1908 roku</li> <li><a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Bw._Jacka_w_Bytomiu" title="Kościół św. Jacka w Bytomiu">kościół św. Jacka</a> – <a href="/wiki/Neoromanizm" title="Neoromanizm">neoromański</a>, wzniesiony w latach 1908–1911</li> <li><a href="/wiki/Remiza_stra%C5%BCacka_w_Bytomiu" title="Remiza strażacka w Bytomiu">remiza strażacka w Łagiewnikach</a> z 1911 roku</li> <li><a href="/wiki/Budynek_Urz%C4%99du_Miejskiego_w_Bytomiu" title="Budynek Urzędu Miejskiego w Bytomiu">budynek Urzędu Miejskiego</a> z lat 1915–1916, pierwotnie siedziba sądu cywilnego</li> <li><a href="/wiki/Cmentarz_Jeruzalem_w_Bytomiu" title="Cmentarz Jeruzalem w Bytomiu">cmentarz Jeruzalem w Rozbarku</a> założony w 1920 roku</li> <li>wieża wyciągowa <a href="/wiki/Szyb_Krystyna" title="Szyb Krystyna">szybu Krystyna</a> Kopalni Węgla Kamiennego Szombierki z 1929 roku</li> <li><a href="/wiki/I_Liceum_Og%C3%B3lnokszta%C5%82c%C4%85ce_im._Jana_Smolenia_w_Bytomiu" title="I Liceum Ogólnokształcące im. Jana Smolenia w Bytomiu">budynek I LO</a> – <a href="/wiki/Ekspresjonizm_(architektura)" title="Ekspresjonizm (architektura)">ekspresyjny</a> wzniesiony w 1929 roku</li> <li><a href="/wiki/Budynek_Muzeum_G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85skiego_w_Bytomiu" title="Budynek Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu">budynek Muzeum Górnośląskiego</a> wzniesiony w latach 1929–1930</li> <li><a href="/wiki/Budynek_poczty_w_Bytomiu" title="Budynek poczty w Bytomiu">modernistyczny budynek poczty</a> z 1931 roku</li> <li><a href="/w/index.php?title=Dom_pogrzebowy_w_Bytomiu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dom pogrzebowy w Bytomiu (strona nie istnieje)">dom pogrzebowy</a> z 1933 roku</li> <li><a href="/wiki/Zak%C5%82ad_k%C4%85pielowy_w_Bytomiu" title="Zakład kąpielowy w Bytomiu">zakład kąpielowy</a> z 1934 roku</li> <li><a href="/wiki/Wie%C5%BCa_ci%C5%9Bnie%C5%84_w_Bytomiu" title="Wieża ciśnień w Bytomiu">wieża ciśnień</a> z 1935 roku</li> <li><a href="/wiki/Nastawnia_bramowa_%E2%80%9EBt%E2%80%9D_w_Bytomiu" title="Nastawnia bramowa „Bt” w Bytomiu">nastawnia bramowa „Bt”</a> z 1935 roku</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Pomniki">Pomniki</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bytom&veaction=edit&section=19" title="Edytuj sekcję: Pomniki" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bytom&action=edit&section=19" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Pomniki"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Lista pomników i tablic upamiętniających: </p> <ul><li>Pomnik „<a href="/wiki/Lew_%C5%9Bpi%C4%85cy_(Bytom)" title="Lew śpiący (Bytom)">Lew śpiący</a>” na Rynku, autorstwa <a href="/wiki/Theodor_Erdmann_Kalide" title="Theodor Erdmann Kalide">Theodora Kalidego</a></li> <li>Pomnik „Świetlika” przy ul. Dworcowej<figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Bytom_-_Popiersie_Fryderyka_Chopina_01.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/Bytom_-_Popiersie_Fryderyka_Chopina_01.JPG/170px-Bytom_-_Popiersie_Fryderyka_Chopina_01.JPG" decoding="async" width="170" height="227" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/Bytom_-_Popiersie_Fryderyka_Chopina_01.JPG/255px-Bytom_-_Popiersie_Fryderyka_Chopina_01.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/Bytom_-_Popiersie_Fryderyka_Chopina_01.JPG/340px-Bytom_-_Popiersie_Fryderyka_Chopina_01.JPG 2x" data-file-width="1932" data-file-height="2576" /></a><figcaption>Popiersie <a href="/wiki/Fryderyk_Chopin" title="Fryderyk Chopin">Fryderyka Chopina</a> przed <a href="/wiki/Gmach_Opery_%C5%9Al%C4%85skiej_w_Bytomiu" title="Gmach Opery Śląskiej w Bytomiu">Operą Śląską</a></figcaption></figure></li> <li>Pomnik Fryderyka Chopina na placu Sikorskiego, przed Operą Śląską</li> <li>Pomnik Stanisława Moniuszki</li> <li>Pomnik Wolności przy ul. Kraszewskiego</li> <li>Pomnik „Chłopiec na niedźwiedziu”</li> <li>Pomnik Ofiar terroru komunistycznego przed Urzędem Miejskim</li> <li>Pomnik ks. Jerzego Popiełuszki przy kościele Podwyższenia Krzyża Świętego</li> <li>Pomnik <a href="/wiki/Karin_Stanek" title="Karin Stanek">Karin Stanek</a> przy Bytomskim Centrum Kultury</li> <li>Tablica upamiętniająca zburzenie bytomskiej synagogi w <a href="/wiki/Noc_kryszta%C5%82owa" title="Noc kryształowa">noc kryształową</a> przy pl. Grunwaldzkim</li> <li>Tablica upamiętniająca istnienie w latach międzywojennych Polskiego Konsulatu Generalnego w Bytomiu przy ul. Gliwickiej</li> <li>Tablica upamiętniająca działanie <a href="/wiki/Dom_Polski_%E2%80%9EUl%E2%80%9D" title="Dom Polski „Ul”">Domu Polskiego „Ul”</a></li> <li><a href="/wiki/Pomnik_Fryderyka_Wielkiego_w_Bytomiu" title="Pomnik Fryderyka Wielkiego w Bytomiu">Pomnik Fryderyka II Wielkiego na koniu</a> (nie istnieje)</li> <li>Pomnik Bismarcka w parku miejskim (nie istnieje)</li> <li>Pomnik poległych bojowników <a href="/wiki/Selbstschutz" title="Selbstschutz">Selbstschutzu</a> (nie istnieje)</li> <li>Pomnik upamiętniający mieszkańców powiatu bytomskiego poległych w wojnie francusko-pruskiej 1870–1871 (nie istnieje)</li> <li>Pomnik mieszkańców Rozbarku poległych w I wojnie światowej (nie istnieje)</li></ul> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Bytom-Rozbark_-_Heinitz_mining_disaster_monument_01.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Bytom-Rozbark_-_Heinitz_mining_disaster_monument_01.jpg/220px-Bytom-Rozbark_-_Heinitz_mining_disaster_monument_01.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Bytom-Rozbark_-_Heinitz_mining_disaster_monument_01.jpg/330px-Bytom-Rozbark_-_Heinitz_mining_disaster_monument_01.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Bytom-Rozbark_-_Heinitz_mining_disaster_monument_01.jpg/440px-Bytom-Rozbark_-_Heinitz_mining_disaster_monument_01.jpg 2x" data-file-width="3238" data-file-height="2157" /></a><figcaption>Pomnik ku pamięci 150 ofiar wypadku na kopalni Heinitz (Rozbark)</figcaption></figure> <ul><li>Pomnik ku pamięci 150 ofiar <a href="/wiki/Katastrofa_g%C3%B3rnicza_w_kopalni_Heinitz" title="Katastrofa górnicza w kopalni Heinitz">wypadku na kopalni Heinitz (Rozbark</a>) 31 stycznia 1923 roku</li> <li>Pomnik żołnierzy <a href="/wiki/Ententa" title="Ententa">Ententy</a> zmarłych w niewoli niemieckiej</li> <li>Pomnik <a href="/wiki/Horst_Wessel" title="Horst Wessel">Horsta Wessela</a> (nie istnieje)</li> <li>Pomnik żołnierzy <a href="/wiki/156_Pu%C5%82k_Piechoty_(3_%C5%9Al%C4%85ski)" title="156 Pułk Piechoty (3 Śląski)">156 Pułku Piechoty</a> poległych w I wojnie światowej (nie istnieje)</li> <li>Pomnik <a href="/wiki/Karol_%C5%9Awierczewski" title="Karol Świerczewski">Karola Świerczewskiego Waltera</a> (nie istnieje)</li> <li>Pomnik prezydenta Rzeszy <a href="/wiki/Friedrich_Ebert" title="Friedrich Ebert">Friedricha Eberta</a> (nie istnieje)</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Kultura_i_rozrywka">Kultura i rozrywka</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bytom&veaction=edit&section=20" title="Edytuj sekcję: Kultura i rozrywka" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bytom&action=edit&section=20" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Kultura i rozrywka"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:OperaSl.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/OperaSl.jpg/220px-OperaSl.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/OperaSl.jpg/330px-OperaSl.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/OperaSl.jpg/440px-OperaSl.jpg 2x" data-file-width="800" data-file-height="600" /></a><figcaption><a href="/wiki/Gmach_Opery_%C5%9Al%C4%85skiej_w_Bytomiu" title="Gmach Opery Śląskiej w Bytomiu">Opera Śląska</a></figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Bytom_-_Muzeum_G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85skie_02.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/de/Bytom_-_Muzeum_G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85skie_02.jpg/220px-Bytom_-_Muzeum_G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85skie_02.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/de/Bytom_-_Muzeum_G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85skie_02.jpg/330px-Bytom_-_Muzeum_G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85skie_02.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/de/Bytom_-_Muzeum_G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85skie_02.jpg/440px-Bytom_-_Muzeum_G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85skie_02.jpg 2x" data-file-width="3118" data-file-height="2077" /></a><figcaption>Budynek główny <a href="/wiki/Muzeum_G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85skie_w_Bytomiu" title="Muzeum Górnośląskie w Bytomiu">Muzeum Górnośląskiego</a> przy pl. Jana III Sobieskiego</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Bytom_-_Library_01.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Bytom_-_Library_01.jpg/220px-Bytom_-_Library_01.jpg" decoding="async" width="220" height="146" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Bytom_-_Library_01.jpg/330px-Bytom_-_Library_01.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Bytom_-_Library_01.jpg/440px-Bytom_-_Library_01.jpg 2x" data-file-width="3138" data-file-height="2089" /></a><figcaption>Gmach Biblioteki Miejskiej przy pl. Jana III Sobieskiego</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Kina">Kina</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bytom&veaction=edit&section=21" title="Edytuj sekcję: Kina" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bytom&action=edit&section=21" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Kina"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Cinema_City" title="Cinema City">Cinema City</a> (CH <a href="/wiki/Agora_Bytom" title="Agora Bytom">Agora Bytom</a>)</li> <li>BCKino (<a href="/wiki/Bytomskie_Centrum_Kultury" title="Bytomskie Centrum Kultury">BCK</a>)</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Teatr_i_opera[63]"><span id="Teatr_i_opera.5B63.5D"></span>Teatr i opera<sup id="cite_ref-73" class="reference"><a href="#cite_note-73">[63]</a></sup></h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bytom&veaction=edit&section=22" title="Edytuj sekcję: Teatr i opera[63]" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bytom&action=edit&section=22" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Teatr i opera[63]"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Opera_%C5%9Al%C4%85ska" title="Opera Śląska">Opera Śląska</a></li> <li><a href="/wiki/Wydzia%C5%82_Teatru_Ta%C5%84ca_w_Bytomiu_Akademii_Sztuk_Teatralnych_im._Stanis%C5%82awa_Wyspia%C5%84skiego_w_Krakowie" title="Wydział Teatru Tańca w Bytomiu Akademii Sztuk Teatralnych im. Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie">Wydział Teatru Tańca w Bytomiu Akademii Sztuk Teatralnych im. Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie</a></li> <li><a href="/wiki/Teatr_Ta%C5%84ca_i_Ruchu_Rozbark" title="Teatr Tańca i Ruchu Rozbark">Teatr Tańca i Ruchu Rozbark</a> (były <a href="/wiki/%C5%9Al%C4%85ski_Teatr_Ta%C5%84ca" title="Śląski Teatr Tańca">Śląski Teatr Tańca</a>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Teatr_G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85ski&action=edit&redlink=1" class="new" title="Teatr Górnośląski (strona nie istnieje)">Teatr Górnośląski</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Chóry"><span id="Ch.C3.B3ry"></span>Chóry</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bytom&veaction=edit&section=23" title="Edytuj sekcję: Chóry" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bytom&action=edit&section=23" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Chóry"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Chór Mieszany pw. św. Grzegorza Wielkiego</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Biblioteki">Biblioteki</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bytom&veaction=edit&section=24" title="Edytuj sekcję: Biblioteki" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bytom&action=edit&section=24" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Biblioteki"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Miejska_Biblioteka_Publiczna_w_Bytomiu" title="Miejska Biblioteka Publiczna w Bytomiu">Miejska Biblioteka Publiczna w Bytomiu</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Muzea">Muzea</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bytom&veaction=edit&section=25" title="Edytuj sekcję: Muzea" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bytom&action=edit&section=25" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Muzea"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Muzeum_G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85skie_w_Bytomiu" title="Muzeum Górnośląskie w Bytomiu">Muzeum Górnośląskie</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Galerie">Galerie</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bytom&veaction=edit&section=26" title="Edytuj sekcję: Galerie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bytom&action=edit&section=26" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Galerie"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Centrum_Sztuki_Wsp%C3%B3%C5%82czesnej_Kronika" title="Centrum Sztuki Współczesnej Kronika">Centrum Sztuki Współczesnej Kronika</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C5%9Al%C4%85ska_Galeria_Sztuki&action=edit&redlink=1" class="new" title="Śląska Galeria Sztuki (strona nie istnieje)">Śląska Galeria Sztuki</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Stalowe_Anio%C5%82y&action=edit&redlink=1" class="new" title="Stalowe Anioły (strona nie istnieje)">Galeria Sztuki Użytkowej Stalowe Anioły</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Galeria_Rotunda&action=edit&redlink=1" class="new" title="Galeria Rotunda (strona nie istnieje)">Galeria „Rotunda” MBP</a></li> <li>Galeria „Suplement”</li> <li>Galeria/Restauracja „Klub Brama”</li> <li>Galeria „Pod Czaplą”</li> <li>Galeria „Stara Platforma”</li> <li>Galeria „Pod Sztrychem” przy Młodzieżowym Domu Kultury – ul. Powstańców Warszawskich 12</li> <li>Galeria Sztuki „Od Nowa 2”</li> <li>Galeria SPAP „Plastyka” – Galeria „Kolor”</li> <li>Galeria „Stowarzyszenia.Rewolucja.Art.Pl”</li> <li>Galeria Pojazdów Zabytkowych</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Inne_instytucje_kultury">Inne instytucje kultury</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bytom&veaction=edit&section=27" title="Edytuj sekcję: Inne instytucje kultury" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bytom&action=edit&section=27" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Inne instytucje kultury"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Bytomskie_Centrum_Kultury" title="Bytomskie Centrum Kultury">Bytomskie Centrum Kultury</a></li> <li>2 <a href="/w/index.php?title=M%C5%82odzie%C5%BCowy_Dom_Kultury&action=edit&redlink=1" class="new" title="Młodzieżowy Dom Kultury (strona nie istnieje)">Młodzieżowe Domy Kultury</a></li> <li>Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Niemców Woj. Śląskiego – Oddział Bytom</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Imprezy_cykliczne">Imprezy cykliczne</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bytom&veaction=edit&section=28" title="Edytuj sekcję: Imprezy cykliczne" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bytom&action=edit&section=28" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Imprezy cykliczne"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Bytom_Film_Festival" title="Bytom Film Festival">Bytom Film Festival</a></li> <li>Bytomska <a href="/wiki/Wigilia_%C5%9Bw._Jana" title="Wigilia św. Jana">Noc Świętojańska</a></li> <li>Poetycki <a href="/w/index.php?title=Konkurs_im._Stanis%C5%82awa_Horaka&action=edit&redlink=1" class="new" title="Konkurs im. Stanisława Horaka (strona nie istnieje)">Konkurs im. Stanisława Horaka</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bytomska_Jesie%C5%84_Literacka&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bytomska Jesień Literacka (strona nie istnieje)">Bytomska Jesień Literacka</a></li> <li><a href="/wiki/Bytomski_P%C3%B3%C5%82maraton" title="Bytomski Półmaraton">Bytomski Półmaraton</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Dni_Bytomia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dni Bytomia (strona nie istnieje)">Dni Bytomia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Festiwal_Dziwnie_Fajne&action=edit&redlink=1" class="new" title="Festiwal Dziwnie Fajne (strona nie istnieje)">Festiwal Dziwnie Fajne</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Festiwal_Muzyki_Nowej&action=edit&redlink=1" class="new" title="Festiwal Muzyki Nowej (strona nie istnieje)">Festiwal Muzyki Nowej</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Festiwal_Piosenki_Poetyckiej_%E2%80%9EKwiaty_na_kamieniach%E2%80%9D&action=edit&redlink=1" class="new" title="Festiwal Piosenki Poetyckiej „Kwiaty na kamieniach” (strona nie istnieje)">Festiwal Piosenki Poetyckiej „Kwiaty na kamieniach”</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Festiwal_Teatralny_Teatromania&action=edit&redlink=1" class="new" title="Festiwal Teatralny Teatromania (strona nie istnieje)">Festiwal Teatralny Teatromania</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Festiwal_im._Grzegorza_Gerwazego_Gorczyckiego&action=edit&redlink=1" class="new" title="Festiwal im. Grzegorza Gerwazego Gorczyckiego (strona nie istnieje)">Festiwal im. Grzegorza Gerwazego Gorczyckiego</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Mi%C4%99dzynarodowa_Konferencja_Ta%C5%84ca_Wsp%C3%B3%C5%82czesnego&action=edit&redlink=1" class="new" title="Międzynarodowa Konferencja Tańca Współczesnego (strona nie istnieje)">Międzynarodowa Konferencja Tańca Współczesnego</a></li> <li><a href="/wiki/Mi%C4%99dzynarodowy_Konkurs_Wokalistyki_Operowej_im._Adama_Didura" title="Międzynarodowy Konkurs Wokalistyki Operowej im. Adama Didura">Międzynarodowy Konkurs Wokalistyki Operowej im. Adama Didura</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Og%C3%B3lnopolski_Festiwal_Fagotowo-Obojowy_im._Wiktora_Osadzina_i_Edwarda_Mandery&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ogólnopolski Festiwal Fagotowo-Obojowy im. Wiktora Osadzina i Edwarda Mandery (strona nie istnieje)">Ogólnopolski Festiwal Fagotowo-Obojowy im. Wiktora Osadzina i Edwarda Mandery</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Mi%C4%99dzynarodowy_Festiwal_Plastikowych_Modeli_Redukcyjnych&action=edit&redlink=1" class="new" title="Międzynarodowy Festiwal Plastikowych Modeli Redukcyjnych (strona nie istnieje)">Międzynarodowy Festiwal Plastikowych Modeli Redukcyjnych</a></li> <li>Bytomski Jarmark Staroci w <a href="/wiki/Szombierki" title="Szombierki">Szombierkach</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C5%9Awiatowy_Zjazd_Bytomian&action=edit&redlink=1" class="new" title="Światowy Zjazd Bytomian (strona nie istnieje)">Światowy Zjazd Bytomian</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Media">Media</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bytom&veaction=edit&section=29" title="Edytuj sekcję: Media" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bytom&action=edit&section=29" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Media"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Karta_tytu%C5%82owa_Dziennika_G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85skiego_z_1848_r.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fb/Karta_tytu%C5%82owa_Dziennika_G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85skiego_z_1848_r.jpg/170px-Karta_tytu%C5%82owa_Dziennika_G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85skiego_z_1848_r.jpg" decoding="async" width="170" height="246" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fb/Karta_tytu%C5%82owa_Dziennika_G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85skiego_z_1848_r.jpg/255px-Karta_tytu%C5%82owa_Dziennika_G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85skiego_z_1848_r.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fb/Karta_tytu%C5%82owa_Dziennika_G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85skiego_z_1848_r.jpg/340px-Karta_tytu%C5%82owa_Dziennika_G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85skiego_z_1848_r.jpg 2x" data-file-width="2504" data-file-height="3623" /></a><figcaption>Strona tytułowa <i><a href="/wiki/Dziennik_G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85ski" title="Dziennik Górnośląski">Dziennika Górnośląskiego</a></i> z 1848 r.</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Istniejące"><span id="Istniej.C4.85ce"></span>Istniejące</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bytom&veaction=edit&section=30" title="Edytuj sekcję: Istniejące" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bytom&action=edit&section=30" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Istniejące"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Prasa">Prasa</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bytom&veaction=edit&section=31" title="Edytuj sekcję: Prasa" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bytom&action=edit&section=31" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Prasa"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>W mieście wydawane jest kilka gazet lokalnych: </p> <ul><li>Gazeta Bytomska (<a rel="nofollow" class="external free" href="http://gazetabytomska.pl">http://gazetabytomska.pl</a>) – tytuł ogólnodostępny</li> <li><a href="/wiki/%C5%BBycie_Bytomskie" title="Życie Bytomskie">Życie Bytomskie</a> – tygodnik, nakład 9 tys. egz. – wydawany od 1956 roku</li> <li><a href="/w/index.php?title=Bytomski.pl&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bytomski.pl (strona nie istnieje)">Bytomski.pl</a> – tygodnik, nakład 8 tys. egz. – wydawany od 24 stycznia 2014 roku</li> <li><a href="/wiki/Nasze_Miasto" title="Nasze Miasto">Nasze Miasto</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Internet">Internet</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bytom&veaction=edit&section=32" title="Edytuj sekcję: Internet" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bytom&action=edit&section=32" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Internet"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.bytom.pl">bytom.pl</a> miejski portal informacyjny publikujący informacje z dziedziny: aktualności, kultury, sportu i wydarzeń. Działający od 1997 roku.</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://bip.um.bytom.pl">Biuletyn Informacji Publicznej</a> zawierający między innymi uchwały Rady Miejskiej, zarządzenia Prezydenta oraz wiele innych informacji publicznej.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Bytomski.pl&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bytomski.pl (strona nie istnieje)">Bytomski.pl</a> – Portal informacyjny z najpopularniejszym forum tematycznym w Bytomiu. Działający od 2006 roku.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Stolarzowice.info&action=edit&redlink=1" class="new" title="Stolarzowice.info (strona nie istnieje)">Stolarzowice.info</a> – Portal informacyjny dla mieszkańców dzielnic Stolarzowice i Górniki. Działający od 2009 roku.</li> <li><a rel="nofollow" class="external free" href="https://mojbytom.pl">https://mojbytom.pl</a> – portal informacyjny należący do sieci <a href="/wiki/Silesia.info.pl" title="Silesia.info.pl">Silesia.info.pl</a></li> <li>bytom.<a href="/wiki/Nasze_Miasto" title="Nasze Miasto">naszemiasto</a>.pl</li> <li><a rel="nofollow" class="external free" href="http://gazetabytomska.pl">http://gazetabytomska.pl</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Nieistniejące"><span id="Nieistniej.C4.85ce"></span>Nieistniejące</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bytom&veaction=edit&section=33" title="Edytuj sekcję: Nieistniejące" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bytom&action=edit&section=33" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Nieistniejące"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Prasa_2">Prasa</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bytom&veaction=edit&section=34" title="Edytuj sekcję: Prasa" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bytom&action=edit&section=34" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Prasa"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Kurier_Bytomski&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kurier Bytomski (strona nie istnieje)">Kurier Bytomski</a></li> <li><a href="/wiki/Jan_II_(papie%C5%BC)" title="Jan II (papież)">Merkuriusz</a></li> <li><a href="/wiki/Dziennik_G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85ski" title="Dziennik Górnośląski">Dziennik Górnośląski</a></li> <li>Bytomska Gazeta Miejska – zlikwidowana w 2012 roku</li> <li>Bytomski.pl Tygodnik – bezpłatna gazeta wydawana przez serwis <a href="/w/index.php?title=Bytomski.pl&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bytomski.pl (strona nie istnieje)">Bytomski.pl</a> w okresie od stycznia 2014 r. do stycznia 2015 r.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Radio">Radio</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bytom&veaction=edit&section=35" title="Edytuj sekcję: Radio" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bytom&action=edit&section=35" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Radio"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Planeta_FM" title="Planeta FM">Radio Rodło Bytom</a> – do 2013 roku istniało pod nazwą Planeta FM</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Opieka_zdrowotna">Opieka zdrowotna</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bytom&veaction=edit&section=36" title="Edytuj sekcję: Opieka zdrowotna" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bytom&action=edit&section=36" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Opieka zdrowotna"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Szpitale_publiczne[64]"><span id="Szpitale_publiczne.5B64.5D"></span>Szpitale publiczne<sup id="cite_ref-------szpitale-bytom_74-0" class="reference"><a href="#cite_note-------szpitale-bytom-74">[64]</a></sup></h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bytom&veaction=edit&section=37" title="Edytuj sekcję: Szpitale publiczne[64]" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bytom&action=edit&section=37" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Szpitale publiczne[64]"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Szpital Specjalistyczny nr 1 w Bytomiu przy Stefana Żeromskiego 7</li> <li>Szpital Specjalistyczny nr 2 w Bytomiu przy Stefana Batorego 15</li> <li>Wojewódzki Szpital Specjalistyczny nr 4 w Bytomiu przy Alei Legionów 10</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Edukacja_i_nauka">Edukacja i nauka</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bytom&veaction=edit&section=38" title="Edytuj sekcję: Edukacja i nauka" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bytom&action=edit&section=38" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Edukacja i nauka"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:BytomILO_001.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8d/BytomILO_001.jpg/220px-BytomILO_001.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8d/BytomILO_001.jpg/330px-BytomILO_001.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8d/BytomILO_001.jpg/440px-BytomILO_001.jpg 2x" data-file-width="1600" data-file-height="1200" /></a><figcaption><a href="/wiki/I_Liceum_Og%C3%B3lnokszta%C5%82c%C4%85ce_im._Jana_Smolenia_w_Bytomiu" title="I Liceum Ogólnokształcące im. Jana Smolenia w Bytomiu">I LO im. Jana Smolenia</a></figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Bytom,_IV_LO_(Sikorak).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a0/Bytom%2C_IV_LO_%28Sikorak%29.jpg/220px-Bytom%2C_IV_LO_%28Sikorak%29.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a0/Bytom%2C_IV_LO_%28Sikorak%29.jpg/330px-Bytom%2C_IV_LO_%28Sikorak%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a0/Bytom%2C_IV_LO_%28Sikorak%29.jpg/440px-Bytom%2C_IV_LO_%28Sikorak%29.jpg 2x" data-file-width="2560" data-file-height="1920" /></a><figcaption><a href="/wiki/IV_Liceum_Og%C3%B3lnokszta%C5%82c%C4%85ce_im._Boles%C5%82awa_Chrobrego_w_Bytomiu" title="IV Liceum Ogólnokształcące im. Bolesława Chrobrego w Bytomiu">IV LO im. Bolesława Chrobrego</a></figcaption></figure> <p>Obecnie w mieście istnieją 2 <a href="/wiki/%C5%BB%C5%82obek_(pomoc_spo%C5%82eczna)" title="Żłobek (pomoc społeczna)">żłobki</a>, 43 <a href="/wiki/Przedszkole" title="Przedszkole">przedszkola</a>, 27 <a href="/wiki/Szko%C5%82a_podstawowa" title="Szkoła podstawowa">szkół podstawowych</a>, 22 gimnazja (m.in. Gimnazjum nr 2 przy placu Klasztornym, Gimnazjum nr 1 z oddziałami integracyjnymi) i 34 <a href="/wiki/Szko%C5%82a_%C5%9Brednia" title="Szkoła średnia">szkoły średnie</a> w tym 11 liceów ogólnokształcących (m.in. <a href="/wiki/I_Liceum_Og%C3%B3lnokszta%C5%82c%C4%85ce_im._Jana_Smolenia_w_Bytomiu" title="I Liceum Ogólnokształcące im. Jana Smolenia w Bytomiu">I Liceum Ogólnokształcące im. Jana Smolenia</a>, <a href="/w/index.php?title=II_Liceum_Og%C3%B3lnokszta%C5%82c%C4%85ce_im._Stefana_%C5%BBeromskiego_w_Bytomiu&action=edit&redlink=1" class="new" title="II Liceum Ogólnokształcące im. Stefana Żeromskiego w Bytomiu (strona nie istnieje)">II Liceum Ogólnokształcące im. Stefana Żeromskiego</a>, <a href="/wiki/IV_Liceum_Og%C3%B3lnokszta%C5%82c%C4%85ce_im._Boles%C5%82awa_Chrobrego_w_Bytomiu" title="IV Liceum Ogólnokształcące im. Bolesława Chrobrego w Bytomiu">IV Liceum Ogólnokształcące im. Bolesława Chrobrego</a>, X Liceum Ogólnokształcące im. Powstańców Śląskich przy <a href="/wiki/Pa%C5%84stwowe_Szko%C5%82y_Budownictwa" title="Państwowe Szkoły Budownictwa">Państwowych Szkołach Budownictwa</a> oraz V Liceum Ogólnokształcące (o profilu sportowym: judo, lekkoatletyka, hokej) im. Kamili Skolimowskiej), 9 techników (m.in. Zespół Szkół Mechaniczno – Elektronicznych) i 7 branżowych szkół I stopnia<sup id="cite_ref-Portal_edukacyjny_Bytom_Szkoły_75-0" class="reference"><a href="#cite_note-Portal_edukacyjny_Bytom_Szkoły-75">[65]</a></sup>. W Bytomiu działają także dwie szkoły artystyczne – <a href="/wiki/Og%C3%B3lnokszta%C5%82c%C4%85ca_Szko%C5%82a_Baletowa_im._Ludomira_R%C3%B3%C5%BCyckiego_w_Bytomiu" title="Ogólnokształcąca Szkoła Baletowa im. Ludomira Różyckiego w Bytomiu">Ogólnokształcąca Szkoła Baletowa im. L. Różyckiego</a> oraz <a href="/wiki/Og%C3%B3lnokszta%C5%82c%C4%85ca_Szko%C5%82a_Muzyczna_I_i_II_stopnia_im._Fryderyka_Chopina_w_Bytomiu" title="Ogólnokształcąca Szkoła Muzyczna I i II stopnia im. Fryderyka Chopina w Bytomiu">Ogólnokształcąca Szkoła Muzyczna I i II stopnia im. Fryderyka Chopina w Bytomiu</a>. </p><p>W Bytomiu istnieją również uczelnie wyższe: </p> <ul><li><a href="/wiki/Polsko-Japo%C5%84ska_Akademia_Technik_Komputerowych" title="Polsko-Japońska Akademia Technik Komputerowych">Polsko-Japońska Wyższa Szkoła Technik Komputerowych</a>, Wydział Zamiejscowy Informatyki w Bytomiu</li> <li><a href="/wiki/%C5%9Al%C4%85ski_Uniwersytet_Medyczny_w_Katowicach" title="Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach">Śląski Uniwersytet Medyczny</a>, Wydział Zdrowia Publicznego w Bytomiu</li> <li><a href="/wiki/Akademia_Sztuk_Teatralnych_im._Stanis%C5%82awa_Wyspia%C5%84skiego_w_Krakowie" title="Akademia Sztuk Teatralnych im. Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie">Akademia Sztuk Teatralnych im. Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie</a> – <a href="/wiki/Wydzia%C5%82_Teatru_Ta%C5%84ca_w_Bytomiu_Akademii_Sztuk_Teatralnych_im._Stanis%C5%82awa_Wyspia%C5%84skiego_w_Krakowie" title="Wydział Teatru Tańca w Bytomiu Akademii Sztuk Teatralnych im. Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie">Wydział Teatru Tańca w Bytomiu</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kolegium_Nauczycielskie_w_Bytomiu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kolegium Nauczycielskie w Bytomiu (strona nie istnieje)">Kolegium Nauczycielskie w Bytomiu</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Turystyka">Turystyka</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bytom&veaction=edit&section=39" title="Edytuj sekcję: Turystyka" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bytom&action=edit&section=39" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Turystyka"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Bytom_-_Piwnica_Gorywod%C3%B3w_02.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Bytom_-_Piwnica_Gorywod%C3%B3w_02.JPG/170px-Bytom_-_Piwnica_Gorywod%C3%B3w_02.JPG" decoding="async" width="170" height="227" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Bytom_-_Piwnica_Gorywod%C3%B3w_02.JPG/255px-Bytom_-_Piwnica_Gorywod%C3%B3w_02.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Bytom_-_Piwnica_Gorywod%C3%B3w_02.JPG/340px-Bytom_-_Piwnica_Gorywod%C3%B3w_02.JPG 2x" data-file-width="1932" data-file-height="2576" /></a><figcaption>Piwnice Domu Gorywodów</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Atrakcje_turystyczne">Atrakcje turystyczne</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bytom&veaction=edit&section=40" title="Edytuj sekcję: Atrakcje turystyczne" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bytom&action=edit&section=40" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Atrakcje turystyczne"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Stare Miasto liczące ponad 750 lat</li> <li>Rezerwat drzew bukowych <a href="/wiki/Rezerwat_przyrody_Segiet" title="Rezerwat przyrody Segiet">Segiet</a> w <a href="/wiki/Sucha_G%C3%B3ra_(Bytom)" title="Sucha Góra (Bytom)">Suchej Górze</a></li> <li>Rezerwat ptactwa wodnego <a href="/wiki/Zesp%C3%B3%C5%82_przyrodniczo-krajobrazowy_%E2%80%9E%C5%BBabie_Do%C5%82y%E2%80%9D" title="Zespół przyrodniczo-krajobrazowy „Żabie Doły”">Żabie Doły</a> pomiędzy Bytomiem, <a href="/wiki/Chorz%C3%B3w" title="Chorzów">Chorzowem</a> i <a href="/wiki/Brzeziny_%C5%9Al%C4%85skie" title="Brzeziny Śląskie">Brzezinami Śląskimi</a></li> <li>Całoroczne centrum sportowo-rekreacyjne <a href="/wiki/Dolomity_Sportowa_Dolina" title="Dolomity Sportowa Dolina">Dolomity Sportowa Dolina</a> w wyrobisku nieczynnego kamieniołomu „Blachówka” w <a href="/wiki/Sucha_G%C3%B3ra_(Bytom)" title="Sucha Góra (Bytom)">Suchej Górze</a></li> <li>Turystyczna linia <a href="/wiki/G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85skie_Koleje_W%C4%85skotorowe" title="Górnośląskie Koleje Wąskotorowe">kolei wąskotorowej</a> Bytom – <a href="/wiki/Miasteczko_%C5%9Al%C4%85skie" title="Miasteczko Śląskie">Miasteczko Śląskie</a></li> <li>Najstarszy regularnie kursujący tramwaj w Polsce – <a href="/wiki/Konstal_N" title="Konstal N">Konstal N</a> z 1949 roku na linii 38 (tymczasowo zawieszony ze względu na generalny remont ulicy Piekarskiej.)</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Szlaki_turystyczne">Szlaki turystyczne</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bytom&veaction=edit&section=41" title="Edytuj sekcję: Szlaki turystyczne" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bytom&action=edit&section=41" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Szlaki turystyczne"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><b>Znakowane:</b> </p> <ul><li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Szlak_turystyczny" title="szlak turystyczny czerwony"><img alt="szlak turystyczny czerwony" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/POL_Szlak_czerwony.svg/24px-POL_Szlak_czerwony.svg.png" decoding="async" width="24" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/POL_Szlak_czerwony.svg/36px-POL_Szlak_czerwony.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/POL_Szlak_czerwony.svg/48px-POL_Szlak_czerwony.svg.png 2x" data-file-width="150" data-file-height="90" /></a></span> – <a href="/wiki/Szlak_Husarii_Polskiej" title="Szlak Husarii Polskiej">Szlak Husarii Polskiej</a></li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Szlak_turystyczny" title="szlak turystyczny niebieski"><img alt="szlak turystyczny niebieski" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/POL_Szlak_niebieski.svg/24px-POL_Szlak_niebieski.svg.png" decoding="async" width="24" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/POL_Szlak_niebieski.svg/36px-POL_Szlak_niebieski.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/POL_Szlak_niebieski.svg/48px-POL_Szlak_niebieski.svg.png 2x" data-file-width="150" data-file-height="90" /></a></span> – <a href="/wiki/Szlak_Powsta%C5%84c%C3%B3w_%C5%9Al%C4%85skich" title="Szlak Powstańców Śląskich">Szlak Powstańców Śląskich</a></li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Szlak_turystyczny" title="szlak turystyczny żółty"><img alt="szlak turystyczny żółty" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/POL_Szlak_%C5%BC%C3%B3%C5%82ty.svg/24px-POL_Szlak_%C5%BC%C3%B3%C5%82ty.svg.png" decoding="async" width="24" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/POL_Szlak_%C5%BC%C3%B3%C5%82ty.svg/36px-POL_Szlak_%C5%BC%C3%B3%C5%82ty.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/POL_Szlak_%C5%BC%C3%B3%C5%82ty.svg/48px-POL_Szlak_%C5%BC%C3%B3%C5%82ty.svg.png 2x" data-file-width="150" data-file-height="90" /></a></span> – <a href="/wiki/Szlak_im._Zygmunta_Kleszczy%C5%84skiego" title="Szlak im. Zygmunta Kleszczyńskiego">Szlak im. Zygmunta Kleszczyńskiego</a></li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Szlak_turystyczny" title="szlak turystyczny zielony"><img alt="szlak turystyczny zielony" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/POL_Szlak_zielony.svg/24px-POL_Szlak_zielony.svg.png" decoding="async" width="24" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/POL_Szlak_zielony.svg/36px-POL_Szlak_zielony.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/POL_Szlak_zielony.svg/48px-POL_Szlak_zielony.svg.png 2x" data-file-width="150" data-file-height="90" /></a></span> – <a href="/wiki/Szlak_Tysi%C4%85clecia" title="Szlak Tysiąclecia">Szlak Tysiąclecia</a></li></ul> <p><b>Spacerowe:</b> </p> <ul><li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Szlak_turystyczny" title="szlak turystyczny czerwony"><img alt="szlak turystyczny czerwony" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/POL_Szlak_czerwony.svg/24px-POL_Szlak_czerwony.svg.png" decoding="async" width="24" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/POL_Szlak_czerwony.svg/36px-POL_Szlak_czerwony.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/POL_Szlak_czerwony.svg/48px-POL_Szlak_czerwony.svg.png 2x" data-file-width="150" data-file-height="90" /></a></span> – <a href="/wiki/Bytom_%E2%80%93_szlakiem_tradycji_i_kultury" title="Bytom – szlakiem tradycji i kultury">Bytom – szlakiem tradycji i kultury</a></li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Szlak_turystyczny" title="szlak turystyczny zielony"><img alt="szlak turystyczny zielony" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/POL_Szlak_zielony.svg/24px-POL_Szlak_zielony.svg.png" decoding="async" width="24" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/POL_Szlak_zielony.svg/36px-POL_Szlak_zielony.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/POL_Szlak_zielony.svg/48px-POL_Szlak_zielony.svg.png 2x" data-file-width="150" data-file-height="90" /></a></span> – <a href="/wiki/Spacer_po_starym_mie%C5%9Bcie_w_Bytomiu" title="Spacer po starym mieście w Bytomiu">Spacer po starym mieście</a></li></ul> <p><b>Ścieżki dydaktyczne:</b> </p> <ul><li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Szlak_turystyczny" title="szlak turystyczny czerwony"><img alt="szlak turystyczny czerwony" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/POL_Szlak_czerwony.svg/24px-POL_Szlak_czerwony.svg.png" decoding="async" width="24" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/POL_Szlak_czerwony.svg/36px-POL_Szlak_czerwony.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/POL_Szlak_czerwony.svg/48px-POL_Szlak_czerwony.svg.png 2x" data-file-width="150" data-file-height="90" /></a></span> – <a href="/wiki/Ciekawe_drzewa_Lasu_Miechowickiego" title="Ciekawe drzewa Lasu Miechowickiego">Ciekawe drzewa Lasu Miechowickiego</a><figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Staw_Brandka,_Bytom-Miechowice.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Staw_Brandka%2C_Bytom-Miechowice.jpg/332px-Staw_Brandka%2C_Bytom-Miechowice.jpg" decoding="async" width="332" height="136" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Staw_Brandka%2C_Bytom-Miechowice.jpg/498px-Staw_Brandka%2C_Bytom-Miechowice.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Staw_Brandka%2C_Bytom-Miechowice.jpg/664px-Staw_Brandka%2C_Bytom-Miechowice.jpg 2x" data-file-width="1980" data-file-height="813" /></a><figcaption>Staw Brandka, Bytom-Miechowice</figcaption></figure></li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Szlak_turystyczny" title="szlak turystyczny żółty"><img alt="szlak turystyczny żółty" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/POL_Szlak_%C5%BC%C3%B3%C5%82ty.svg/24px-POL_Szlak_%C5%BC%C3%B3%C5%82ty.svg.png" decoding="async" width="24" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/POL_Szlak_%C5%BC%C3%B3%C5%82ty.svg/36px-POL_Szlak_%C5%BC%C3%B3%C5%82ty.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/POL_Szlak_%C5%BC%C3%B3%C5%82ty.svg/48px-POL_Szlak_%C5%BC%C3%B3%C5%82ty.svg.png 2x" data-file-width="150" data-file-height="90" /></a></span> – <a href="/w/index.php?title=%C5%9Acie%C5%BCka_dydaktyczna_%E2%80%9ELas_Segiecki%E2%80%9D&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ścieżka dydaktyczna „Las Segiecki” (strona nie istnieje)">Ścieżka dydaktyczna „Las Segiecki”</a></li></ul> <p><b>Pozostałe:</b> </p> <ul><li><figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Szlak_architektury_icon.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Szlak_architektury_icon.svg/20px-Szlak_architektury_icon.svg.png" decoding="async" width="20" height="19" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Szlak_architektury_icon.svg/30px-Szlak_architektury_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Szlak_architektury_icon.svg/40px-Szlak_architektury_icon.svg.png 2x" data-file-width="407" data-file-height="393" /></a><figcaption></figcaption></figure> – <a href="/wiki/Szlak_Zabytk%C3%B3w_Techniki_Wojew%C3%B3dztwa_%C5%9Al%C4%85skiego" title="Szlak Zabytków Techniki Województwa Śląskiego">Szlak Zabytków Techniki</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Baza_noclegowa">Baza noclegowa</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bytom&veaction=edit&section=42" title="Edytuj sekcję: Baza noclegowa" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bytom&action=edit&section=42" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Baza noclegowa"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>W mieście funkcjonuje coraz większa baza noclegowa. Najstarszym hotelem jest <a href="/wiki/Hotel#Kategoria_dwugwiazdkowa_(**)" title="Hotel">dwugwiazdkowy</a> „Bristol” działający w zabytkowej kamienicy Hotelu „Sanssouci” z 1858 roku przy <a href="/wiki/Ulica_Dworcowa_w_Bytomiu" title="Ulica Dworcowa w Bytomiu">ul. Dworcowej</a> 16<sup id="cite_ref-Hotel_Bristol_Hotel_76-0" class="reference"><a href="#cite_note-Hotel_Bristol_Hotel-76">[66]</a></sup>. </p><p>Oprócz niego w mieście działa Hotel „Bytom” przy ul. Zabrzańskej 110, Hotel „Royal Inn” przy ul. Strzelców Bytomskich 87a, „Seven Hotel” przy ul. Musialika 7, Hotel Lantier przy ul. Krzyżowej 24, Motel „Tramp” przy ul. Dolnej 2 oraz Pensjonat <a href="/wiki/Dolomity_Sportowa_Dolina" title="Dolomity Sportowa Dolina">Dolomity Sportowa Dolina</a> przy ul. Blachówka 94 w <a href="/wiki/Sucha_G%C3%B3ra_(Bytom)" title="Sucha Góra (Bytom)">Suchej Górze</a><sup id="cite_ref-Dane_teleadresowe_77-0" class="reference"><a href="#cite_note-Dane_teleadresowe-77">[67]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Wspólnoty_wyznaniowe"><span id="Wsp.C3.B3lnoty_wyznaniowe"></span>Wspólnoty wyznaniowe</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bytom&veaction=edit&section=43" title="Edytuj sekcję: Wspólnoty wyznaniowe" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bytom&action=edit&section=43" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Wspólnoty wyznaniowe"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:St_Hyazinth_church_Bytom.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/46/St_Hyazinth_church_Bytom.jpg/220px-St_Hyazinth_church_Bytom.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/46/St_Hyazinth_church_Bytom.jpg/330px-St_Hyazinth_church_Bytom.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/46/St_Hyazinth_church_Bytom.jpg/440px-St_Hyazinth_church_Bytom.jpg 2x" data-file-width="2899" data-file-height="2174" /></a><figcaption><a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Bw._Jacka_w_Bytomiu" title="Kościół św. Jacka w Bytomiu">Kościół rzymskokatolicki św. Jacka</a></figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Bytom_Miechowice_lutheran_church_SE_2021.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Bytom_Miechowice_lutheran_church_SE_2021.jpg/220px-Bytom_Miechowice_lutheran_church_SE_2021.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Bytom_Miechowice_lutheran_church_SE_2021.jpg/330px-Bytom_Miechowice_lutheran_church_SE_2021.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Bytom_Miechowice_lutheran_church_SE_2021.jpg/440px-Bytom_Miechowice_lutheran_church_SE_2021.jpg 2x" data-file-width="4485" data-file-height="2990" /></a><figcaption><a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_ewangelicko-augsburski_w_Bytomiu-Miechowicach" title="Kościół ewangelicko-augsburski w Bytomiu-Miechowicach">Kościół ewangelicko-augsburski w Bytomiu-Miechowicach</a></figcaption></figure> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Zobacz też: <a href="/wiki/Obiekty_sakralne_w_Bytomiu" title="Obiekty sakralne w Bytomiu">Obiekty sakralne w Bytomiu</a>.</i></div> <p>Na terenie Bytomia jest 18 <a href="/wiki/Parafia" title="Parafia">parafii</a> <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%82aci%C5%84ski" title="Kościół łaciński">rzymskokatolickich</a>, z czego 17 parafii należy do 2 dekanatów: <a href="/wiki/Dekanat_Bytom" title="Dekanat Bytom">Bytom</a> oraz <a href="/wiki/Dekanat_Bytom-Miechowice" title="Dekanat Bytom-Miechowice">Bytom-Miechowice</a> w <a href="/wiki/Diecezja_gliwicka" title="Diecezja gliwicka">diecezji gliwickiej</a><sup id="cite_ref-78" class="reference"><a href="#cite_note-78">[68]</a></sup><sup id="cite_ref-79" class="reference"><a href="#cite_note-79">[69]</a></sup>, natomiast <a href="/wiki/Parafia_%C5%9Bw._Jana_Nepomucena_w_%C5%81agiewnikach" title="Parafia św. Jana Nepomucena w Łagiewnikach">parafia św. Jana Nepomucena w Łagiewnikach</a> należy do <a href="/wiki/Dekanat_%C5%9Awi%C4%99toch%C5%82owice" title="Dekanat Świętochłowice">dekanatu Świętochłowice</a>, w <a href="/wiki/Archidiecezja_katowicka" title="Archidiecezja katowicka">archidiecezji katowickiej</a><sup id="cite_ref-80" class="reference"><a href="#cite_note-80">[70]</a></sup>. </p><p>W <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Awi%C4%99tego_Ducha_w_Bytomiu" title="Kościół Świętego Ducha w Bytomiu">Kościele Ducha Świętego przy ulicy Krakowskiej</a>, będącym kościołem filialnym bytomskiej fary, od 2005 roku można wysłuchać Mszy św. w <a href="/wiki/Klasyczny_ryt_rzymski" title="Klasyczny ryt rzymski">nadzwyczajnej formie rytu rzymskiego (tzw. przedsoborowej)</a><sup id="cite_ref-81" class="reference"><a href="#cite_note-81">[71]</a></sup><sup id="cite_ref-82" class="reference"><a href="#cite_note-82">[72]</a></sup>. </p><p>W listopadzie 2022 powstała <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_greckokatolicki_w_Polsce" title="Kościół greckokatolicki w Polsce">greckokatolicka</a> parafia św. Dymitra w Bytomiu (<a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_katolicki_obrz%C4%85dku_bizantyjsko-ukrai%C5%84skiego" title="Kościół katolicki obrządku bizantyjsko-ukraińskiego">obrządku bizantyjsko-ukraińskiego</a>). Jej nabożeństwa są prowadzone w budynku <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Bw._Barbary_w_Bytomiu" title="Kościół św. Barbary w Bytomiu">kościoła rzymskokatolickiego św. Barbary</a> (dolny kościół)<sup id="cite_ref-83" class="reference"><a href="#cite_note-83">[73]</a></sup><sup id="cite_ref-84" class="reference"><a href="#cite_note-84">[74]</a></sup>. </p><p>W latach 1982–1990 w Bytomiu funkcjonowała należąca do <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Starokatolicki_Mariawit%C3%B3w_w_RP" title="Kościół Starokatolicki Mariawitów w RP">Kościoła Starokatolickiego Mariawitów</a> <a href="/wiki/Parafia_Mi%C5%82osierdzia_Bo%C5%BCego_w_Bytomiu" title="Parafia Miłosierdzia Bożego w Bytomiu">parafia Miłosierdzia Bożego</a><sup id="cite_ref-badznaczasie_85-0" class="reference"><a href="#cite_note-badznaczasie-85">[75]</a></sup>. Obecnie <a href="/wiki/Mariawityzm" title="Mariawityzm">mariawici</a> z Bytomia należą do <a href="/wiki/Parafia_Matki_Boskiej_R%C3%B3%C5%BCa%C5%84cowej_w_Sosnowcu" title="Parafia Matki Boskiej Różańcowej w Sosnowcu">Parafii Matki Boskiej Różańcowej w Sosnowcu</a>. Znajduje się tu również siedziba parafii <a href="/wiki/Katolicki_Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Narodowy_w_Polsce" title="Katolicki Kościół Narodowy w Polsce">Katolickiego Kościoła Narodowego w RP</a> pw. św. Ojca Pio<sup id="cite_ref-86" class="reference"><a href="#cite_note-86">[76]</a></sup>. </p><p>W mieście działają także następujące kościoły <a href="/wiki/Protestantyzm" title="Protestantyzm">protestanckie</a>: <a href="/wiki/Centrum_Chrze%C5%9Bcija%C5%84skie_Kanaan" title="Centrum Chrześcijańskie Kanaan">Centrum Chrześcijańskie Kanaan</a> (Kościół Lokalny w Bytomiu)<sup id="cite_ref-87" class="reference"><a href="#cite_note-87">[77]</a></sup>, <a href="/wiki/Chrze%C5%9Bcija%C5%84ska_Wsp%C3%B3lnota_Ewangeliczna" title="Chrześcijańska Wspólnota Ewangeliczna">Chrześcijańska Wspólnota Ewangeliczna</a> (placówki misyjne Bytom I i Bytom II)<sup id="cite_ref-88" class="reference"><a href="#cite_note-88">[78]</a></sup>, <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Adwentyst%C3%B3w_Dnia_Si%C3%B3dmego_w_RP" title="Kościół Adwentystów Dnia Siódmego w RP">Kościół Adwentystów Dnia Siódmego w RP</a> (<a href="/wiki/Zb%C3%B3r_Ko%C5%9Bcio%C5%82a_Adwentyst%C3%B3w_Dnia_Si%C3%B3dmego_w_Bytomiu" title="Zbór Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego w Bytomiu">zbór w Bytomiu</a>)<sup id="cite_ref-89" class="reference"><a href="#cite_note-89">[79]</a></sup>, <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Bo%C5%BCy#Kościół_Boży_w_Polsce" title="Kościół Boży">Kościół Boży w Polsce</a> (Kościół Boży w Bytomiu)<sup id="cite_ref-90" class="reference"><a href="#cite_note-90">[80]</a></sup>, <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Chrze%C5%9Bcijan_Baptyst%C3%B3w_w_RP" title="Kościół Chrześcijan Baptystów w RP">Kościół Chrześcijan Baptystów w RP</a> (<a href="/wiki/Zb%C3%B3r_Ko%C5%9Bcio%C5%82a_Chrze%C5%9Bcijan_Baptyst%C3%B3w_w_Bytomiu" title="Zbór Kościoła Chrześcijan Baptystów w Bytomiu">zbór w Bytomiu</a>)<sup id="cite_ref-91" class="reference"><a href="#cite_note-91">[81]</a></sup>, <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Chrze%C5%9Bcijan_Wiary_Ewangelicznej_w_RP" title="Kościół Chrześcijan Wiary Ewangelicznej w RP">Kościół Chrześcijan Wiary Ewangelicznej w RP</a> (zbór w Bytomiu)<sup id="cite_ref-92" class="reference"><a href="#cite_note-92">[82]</a></sup>, <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Ewangelicko-Augsburski_w_Rzeczypospolitej_Polskiej" title="Kościół Ewangelicko-Augsburski w Rzeczypospolitej Polskiej">Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP</a> (parafie <a href="/wiki/Parafia_Ewangelicko-Augsburska_w_Bytomiu" title="Parafia Ewangelicko-Augsburska w Bytomiu">Bytom</a> oraz <a href="/wiki/Parafia_Ewangelicko-Augsburska_w_Bytomiu-Miechowicach" title="Parafia Ewangelicko-Augsburska w Bytomiu-Miechowicach">Bytom-Miechowice</a>)<sup id="cite_ref-93" class="reference"><a href="#cite_note-93">[83]</a></sup><sup id="cite_ref-94" class="reference"><a href="#cite_note-94">[84]</a></sup>, <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Ewangelicko-Metodystyczny_w_RP" title="Kościół Ewangelicko-Metodystyczny w RP">Kościół Ewangelicko-Metodystyczny w RP</a> (<a href="/wiki/Parafia_Ewangelicko-Metodystyczna_w_Bytomiu" title="Parafia Ewangelicko-Metodystyczna w Bytomiu">parafia w Bytomiu</a>)<sup id="cite_ref-95" class="reference"><a href="#cite_note-95">[85]</a></sup>, <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Reformowany_Adwentyst%C3%B3w_Dnia_Si%C3%B3dmego" title="Kościół Reformowany Adwentystów Dnia Siódmego">Kościół Reformowany Adwentystów Dnia Siódmego</a> (zbór w Bytomiu)<sup id="cite_ref-badznaczasie_85-1" class="reference"><a href="#cite_note-badznaczasie-85">[75]</a></sup><sup id="cite_ref-96" class="reference"><a href="#cite_note-96">[86]</a></sup>, <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Wolnych_Chrze%C5%9Bcijan_w_RP" title="Kościół Wolnych Chrześcijan w RP">Kościół Wolnych Chrześcijan w RP</a> (<a href="/wiki/Zb%C3%B3r_Ko%C5%9Bcio%C5%82a_Wolnych_Chrze%C5%9Bcijan_w_Bytomiu" title="Zbór Kościoła Wolnych Chrześcijan w Bytomiu">zbór w Bytomiu</a>)<sup id="cite_ref-97" class="reference"><a href="#cite_note-97">[87]</a></sup> oraz <a href="/wiki/Mesja%C5%84skie_Zbory_Bo%C5%BCe_(Dnia_Si%C3%B3dmego)" title="Mesjańskie Zbory Boże (Dnia Siódmego)">Mesjańskie Zbory Boże</a> (zbór w Bytomiu)<sup id="cite_ref-98" class="reference"><a href="#cite_note-98">[88]</a></sup>. </p><p>Działalność prowadzą także wyznania <a href="/wiki/Restoracjonizm" title="Restoracjonizm">restoracjonistyczne</a>: 9 zborów <a href="/wiki/%C5%9Awiadkowie_Jehowy" title="Świadkowie Jehowy">Świadków Jehowy</a><sup id="cite_ref-jw_99-0" class="reference"><a href="#cite_note-jw-99">[89]</a></sup> i <a href="/wiki/%C5%9Awiecki_Ruch_Misyjny_%E2%80%9EEpifania%E2%80%9D" title="Świecki Ruch Misyjny „Epifania”">Świecki Ruch Misyjny „Epifania”</a><sup id="cite_ref-100" class="reference"><a href="#cite_note-100">[90]</a></sup>. </p><p>Przy <a href="/wiki/Plac_Grunwaldzki_w_Bytomiu" title="Plac Grunwaldzki w Bytomiu">placu Grunwaldzkim</a> znajdowała się do 2017 r. filia <a href="/wiki/Gmina_Wyznaniowa_%C5%BBydowska_w_Katowicach" title="Gmina Wyznaniowa Żydowska w Katowicach">Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Katowicach</a><sup id="cite_ref-101" class="reference"><a href="#cite_note-101">[91]</a></sup>. </p><p>W mieście funkcjonuje również ośrodek <a href="/wiki/Buddyzm" title="Buddyzm">buddyzmu</a> <a href="/wiki/Buddyjski_Zwi%C4%85zek_Diamentowej_Drogi_Linii_Karma_Kagyu" title="Buddyjski Związek Diamentowej Drogi Linii Karma Kagyu">Diamentowej Drogi</a><sup id="cite_ref-102" class="reference"><a href="#cite_note-102">[92]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Sport_i_rekreacja">Sport i rekreacja</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bytom&veaction=edit&section=44" title="Edytuj sekcję: Sport i rekreacja" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bytom&action=edit&section=44" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Sport i rekreacja"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobne artykuły: <a href="/wiki/Polskie_Towarzystwo_Gimnastyczne_%E2%80%9ESok%C3%B3%C5%82%E2%80%9D_(dzielnica_%C5%9Bl%C4%85ska)" class="mw-redirect" title="Polskie Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” (dzielnica śląska)">Polskie Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” (dzielnica śląska)</a> i <a href="/wiki/Towarzystwo_Gimnastyczne_%E2%80%9ESok%C3%B3%C5%82%E2%80%9D_w_Bytomiu" title="Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Bytomiu">Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Bytomiu</a>.</i></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Sztandar_Towarzystwa_Gimnastycznego_%22Sok%C3%B3%C5%82%22_w_Bytomiu_1-P-1059a.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Sztandar_Towarzystwa_Gimnastycznego_%22Sok%C3%B3%C5%82%22_w_Bytomiu_1-P-1059a.jpg/220px-Sztandar_Towarzystwa_Gimnastycznego_%22Sok%C3%B3%C5%82%22_w_Bytomiu_1-P-1059a.jpg" decoding="async" width="220" height="214" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Sztandar_Towarzystwa_Gimnastycznego_%22Sok%C3%B3%C5%82%22_w_Bytomiu_1-P-1059a.jpg/330px-Sztandar_Towarzystwa_Gimnastycznego_%22Sok%C3%B3%C5%82%22_w_Bytomiu_1-P-1059a.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Sztandar_Towarzystwa_Gimnastycznego_%22Sok%C3%B3%C5%82%22_w_Bytomiu_1-P-1059a.jpg/440px-Sztandar_Towarzystwa_Gimnastycznego_%22Sok%C3%B3%C5%82%22_w_Bytomiu_1-P-1059a.jpg 2x" data-file-width="800" data-file-height="779" /></a><figcaption>Sztandar najstarszego na <a href="/wiki/G%C3%B3rny_%C5%9Al%C4%85sk" title="Górny Śląsk">Górnym Śląsku</a> <a href="/wiki/Towarzystwo_Gimnastyczne_%E2%80%9ESok%C3%B3%C5%82%E2%80%9D_w_Bytomiu" title="Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Bytomiu">Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Bytomiu</a>. Założone zostało w mieście w 1895 roku.</figcaption></figure> <p>25 września 1895 roku w mieście zawiązało się <a href="/wiki/Towarzystwo_Gimnastyczne_%E2%80%9ESok%C3%B3%C5%82%E2%80%9D_w_Bytomiu" title="Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Bytomiu">Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Bytomiu</a> pierwsza na <a href="/wiki/G%C3%B3rny_%C5%9Al%C4%85sk" title="Górny Śląsk">Górnym Śląsku</a> oraz trzecia po <a href="/wiki/Towarzystwo_Gimnastyczne_%E2%80%9ESok%C3%B3%C5%82%E2%80%9D_we_Wroc%C5%82awiu" title="Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” we Wrocławiu">TG „Sokół” we Wrocławiu</a> i <a href="/wiki/Towarzystwo_Gimnastyczne_%E2%80%9ESok%C3%B3%C5%82%E2%80%9D_w_%C5%BBywcu" title="Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Żywcu">TG „Sokół” w Żywcu</a> sekcja gimnastyczna <a href="/wiki/Dzielnica_%C5%9Al%C4%85ska_Polskiego_Towarzystwa_Gimnastycznego_%E2%80%9ESok%C3%B3%C5%82%E2%80%9D" title="Dzielnica Śląska Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”">Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”</a> utworzona na terenie Śląska. Gniazdo założone zostało w Bytomiu przez robotnika Józefa Tucholskiego. W 1920 roku miejskie gniazdo organizacji liczyło 154 członków, a w całym okręgu bytomskim towarzystwa było 2077 członków tej organizacji<sup id="cite_ref-Encyklopedia_powstań_śląskich2_103-0" class="reference"><a href="#cite_note-Encyklopedia_powstań_śląskich2-103">[93]</a></sup>. </p><p>Najważniejszym obiektem sportowym jest <a href="/wiki/Stadion_im._Edwarda_Szymkowiaka" title="Stadion im. Edwarda Szymkowiaka">Stadion Miejski im. Edwarda Szymkowiaka</a>, na którym rozgrywa spotkania piłkarskie <a href="/wiki/Polonia_Bytom_(pi%C5%82ka_no%C5%BCna)" title="Polonia Bytom (piłka nożna)">Polonia Bytom</a>. Stadion powstał w roku 1929, obecnie jest w przebudowie. Znajduje się przy ulicy Olimpijskiej 2. Aktualna pojemność: 6000 miejsc, w tym 1500 zadaszonych. Moc oświetlenia 1840 luksów. Wymiary boiska 106 na 78 m, płyta podgrzewana. Obok stadionu mieszczą się budynek klubowy i boiska treningowe. </p><p>Piłkarze <a href="/wiki/Szombierki_Bytom" title="Szombierki Bytom">Szombierek Bytom</a> rozgrywają mecze na <a href="/wiki/Stadion_Szombierek_Bytom" title="Stadion Szombierek Bytom">stadionie klubowym</a> w dzielnicy <a href="/wiki/Szombierki" title="Szombierki">Szombierki</a> przy ulicy Modrzewskiego 3. Stadion ten oddany został do użytku w roku 1968. W 2009 roku przeprowadzono jego modernizację – głównie zadaszenie, wstawiono 500 krzesełek, a w 2011 roku naprawiono historyczny zegar. Teoretyczna pojemność widowni to 20 tys. miejsc, z czego wykorzystywanych jest jednak tylko 1000 (500 krzesełek), brak sztucznego oświetlenia, wymiary boiska 105 na 66 m. Stadion jest częścią ośrodka sportowo-rekreacyjnego zajmującego 27 hektarów terenu. </p><p>Turnieje tenisowe odbywają się na kortach <a href="/wiki/G%C3%B3rnik_Bytom" title="Górnik Bytom">KS Górnik Bytom</a>. </p><p>Mecze hokeja na lodzie, zarówno męskiej, jak i kobiecej drużyny TMH Polonia Bytom odbywają się na <a href="/wiki/Lodowisko_przy_ul._Kazimierza_Pu%C5%82askiego_w_Bytomiu" title="Lodowisko przy ul. Kazimierza Pułaskiego w Bytomiu">Sztucznym Lodowisku Ośrodka Sportu i Rekreacji przy ulicy Pułaskiego 71</a>. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:American_Challenge_Cup.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/American_Challenge_Cup.jpg/220px-American_Challenge_Cup.jpg" decoding="async" width="220" height="244" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/American_Challenge_Cup.jpg/330px-American_Challenge_Cup.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/American_Challenge_Cup.jpg/440px-American_Challenge_Cup.jpg 2x" data-file-width="1200" data-file-height="1330" /></a><figcaption>Puchar Ameryki</figcaption></figure> <ul><li>Lista klubów sportowych z Bytomia: <ul><li><a href="/wiki/Polonia_Bytom_(pi%C5%82ka_no%C5%BCna)" title="Polonia Bytom (piłka nożna)">Polonia Bytom</a> – klub <a href="/wiki/Pi%C5%82ka_no%C5%BCna" title="Piłka nożna">piłkarski</a> występujący w sezonie 2024/2025 w <a href="/wiki/II_liga_polska_w_pi%C5%82ce_no%C5%BCnej" title="II liga polska w piłce nożnej">II lidze</a><sup id="cite_ref-104" class="reference"><a href="#cite_note-104">[94]</a></sup>; dwukrotny <a href="/wiki/Mistrzostwa_Polski_w_pi%C5%82ce_no%C5%BCnej_m%C4%99%C5%BCczyzn" title="Mistrzostwa Polski w piłce nożnej mężczyzn">mistrz Polski</a> (1954, 1962), czterokrotny <a href="/wiki/Mistrzostwa_Polski_w_pi%C5%82ce_no%C5%BCnej_m%C4%99%C5%BCczyzn" title="Mistrzostwa Polski w piłce nożnej mężczyzn">wicemistrz Polski</a>, trzykrotny finalista <a href="/wiki/Puchar_Polski_w_pi%C5%82ce_no%C5%BCnej_m%C4%99%C5%BCczyzn" title="Puchar Polski w piłce nożnej mężczyzn">Pucharu Polski</a>, zdobywca <a href="/wiki/Puchar_Intertoto_UEFA" title="Puchar Intertoto UEFA">Pucharu Rappana</a> i Pucharu Ameryki, najbardziej utytułowany klub piłkarski w Bytomiu.</li> <li>TMH <a href="/wiki/Polonia_Bytom_(hokej_na_lodzie)" title="Polonia Bytom (hokej na lodzie)">Polonia Bytom</a> – klub <a href="/wiki/Hokej_na_lodzie" title="Hokej na lodzie">hokeja na lodzie</a> występujący w hokejowej <a href="/wiki/I_liga_polska_w_hokeju_na_lodzie" title="I liga polska w hokeju na lodzie">I lidze</a>; sześciokrotny <a href="/wiki/Mistrzostwa_Polski_w_hokeju_na_lodzie" title="Mistrzostwa Polski w hokeju na lodzie">Mistrz Polski</a> (1984, 1986, 1988, 1989, 1990, 1991), trzykrotny wicemistrz Polski. W klubie grali olimpijczycy i reprezentanci Polski w hokeju na lodzie m.in. <a href="/wiki/Mariusz_Puzio" title="Mariusz Puzio">Mariusz Puzio</a> czy <a href="/wiki/Krzysztof_Ku%C5%BAniecow" title="Krzysztof Kuźniecow">Krzysztof Kuźniecow</a>. Drużyna <a href="/wiki/Polonia_Bytom_(hokej_na_lodzie_kobiet)" title="Polonia Bytom (hokej na lodzie kobiet)">żeńska</a> trzynastokrotnie wywalczyła tytuł <a href="/wiki/Polska_Liga_Hokeja_Kobiet" title="Polska Liga Hokeja Kobiet">mistrzyń Polski</a> w hokeju na lodzie<sup id="cite_ref-105" class="reference"><a href="#cite_note-105">[95]</a></sup>.</li> <li><a href="/wiki/Szombierki_Bytom" title="Szombierki Bytom">Szombierki Bytom</a> – klub piłkarski mający na swoim koncie jedno <a href="/wiki/Mistrzostwa_Polski_w_pi%C5%82ce_wodnej_m%C4%99%C5%BCczyzn" title="Mistrzostwa Polski w piłce wodnej mężczyzn">mistrzostwo Polski</a> (1980) oraz jedno wicemistrzostwo Polski, w sezonie 2024/2025 występuje w <a href="/wiki/V_liga_polska_w_pi%C5%82ce_no%C5%BCnej_(grupa_%C5%9Bl%C4%85ska_I)" title="V liga polska w piłce nożnej (grupa śląska I)">V lidze (grupa śląska I)</a><sup id="cite_ref-liga13576_106-0" class="reference"><a href="#cite_note-liga13576-106">[96]</a></sup>.</li> <li><a href="/wiki/Czarni_Bytom" title="Czarni Bytom">Czarni Bytom</a> – obecnie działają dwie sekcje: <a href="/wiki/Rugby_(sport)" title="Rugby (sport)">rugby</a> oraz <a href="/wiki/Judo" title="Judo">judo</a>, w latach świetności istniała również drużyna piłkarska. Sekcja judo należy do najlepszych w Polsce, w swym gronie ma również olimpijczyków. Rugbiści z kolei swoje najlepsze lata mają już za sobą i obecnie skupiają się na szkoleniu młodzieży, swego czasu był to czołowy klub w Polsce (<a href="/wiki/Ekstraliga_polska_w_rugby_union" title="Ekstraliga polska w rugby union">Mistrzostwo Polski</a> w 1959 roku oraz wicemistrzostwo w 1957 i 1960 oraz zdobywca <a href="/wiki/Puchar_Polski_w_rugby_union" title="Puchar Polski w rugby union">Pucharu Polski</a> w 1982 roku).</li> <li><a href="/wiki/G%C3%B3rnik_Bytom" title="Górnik Bytom">Górnik Bytom</a> – bardzo znany i ceniony klub <a href="/wiki/Tenis" title="Tenis">tenisa ziemnego</a>, w swych szeregach ma wielu utalentowanych i utytułowanych wychowanków. Organizuje turnieje zarówno rangi krajowej, jak i międzynarodowej.</li> <li><a href="/wiki/Silesia_Miechowice" title="Silesia Miechowice">Silesia Miechowice</a> – klub sportowy posiadający sekcje piłki nożnej. Do 2013 roku działała również w klubie sekcja tenisa stołowego, której zawodnicy w sezonie 2011/12 zdobyli brązowy medal <a href="/wiki/Polska_Superliga_Tenisa_Sto%C5%82owego" title="Polska Superliga Tenisa Stołowego">drużynowych Mistrzostw Polski</a> oraz dwukrotnie (2012, 2013) <a href="/wiki/Dru%C5%BCynowy_Puchar_Polski_w_tenisie_sto%C5%82owym" title="Drużynowy Puchar Polski w tenisie stołowym">Puchar Polski</a>. Drużyna piłkarska w sezonie 2024/2025 występuje w <a href="/wiki/V_liga_polska_w_pi%C5%82ce_no%C5%BCnej_(grupa_%C5%9Bl%C4%85ska_I)" title="V liga polska w piłce nożnej (grupa śląska I)">V lidze (grupa śląska I)</a><sup id="cite_ref-liga13576_106-1" class="reference"><a href="#cite_note-liga13576-106">[96]</a></sup>. Największym sukcesem piłkarzy jest awans do 1/8 finału <a href="/wiki/Puchar_Polski_w_pi%C5%82ce_no%C5%BCnej_m%C4%99%C5%BCczyzn" title="Puchar Polski w piłce nożnej mężczyzn">Pucharu Polski</a> edycji 1968/69.</li> <li><a href="/wiki/MLKS_Czarna_Strza%C5%82a" title="MLKS Czarna Strzała">MLKS Czarna Strzała Bytom</a> – znany w Polsce, odnoszący sukcesy klub <a href="/wiki/%C5%81ucznictwo" title="Łucznictwo">łuczniczy</a>. Wychowankiem klubu jest Olimpijka <a href="/wiki/Ma%C5%82gorzata_Sobieraj" title="Małgorzata Sobieraj">Małgorzata Sobieraj</a>. Klub ma też sporo utalentowanych juniorów.</li> <li><a href="/wiki/WTS_Polonia_Bytom" title="WTS Polonia Bytom">WTS Polonia Bytom</a> – klub <a href="/wiki/Pi%C5%82ka_wodna" title="Piłka wodna">piłki wodnej</a>, pięciokrotny <a href="/wiki/Mistrzostwa_Polski_w_pi%C5%82ce_wodnej_m%C4%99%C5%BCczyzn" title="Mistrzostwa Polski w piłce wodnej mężczyzn">Mistrz Polski</a> (1947, 1950, 1959, 1964, 2020) oraz zdobywca <a href="/wiki/Puchar_Polski_w_pi%C5%82ce_wodnej_m%C4%99%C5%BCczyzn" title="Puchar Polski w piłce wodnej mężczyzn">Pucharu Polski</a> w roku 2020 i 2022.</li> <li><a href="/wiki/Zefir_Bytom" title="Zefir Bytom">Zefir Bytom</a> – narty wodne.</li> <li>TTS <a href="/wiki/Polonia_Bytom_(tenis_sto%C5%82owy)" title="Polonia Bytom (tenis stołowy)">Polonia Bytom</a> – klub tenisa stołowego (sekcja przejęta od Silesii Miechowice) grający obecnie w rozgrywkach Superligi. W sezonie 2013/14, 2015/2016 i 2023/2024 klub zdobył brązowy medal <a href="/wiki/Polska_Superliga_Tenisa_Sto%C5%82owego" title="Polska Superliga Tenisa Stołowego">drużynowych Mistrzostw Polski</a>, trzykrotny zdobywca <a href="/wiki/Dru%C5%BCynowy_Puchar_Polski_w_tenisie_sto%C5%82owym" title="Drużynowy Puchar Polski w tenisie stołowym">Pucharu Polski</a> (2014, 2017, 2019).</li> <li>BS <a href="/wiki/Polonia_Bytom_(koszyk%C3%B3wka)" title="Polonia Bytom (koszykówka)">Polonia Bytom</a> – klub koszykarski grający obecnie w rozgrywkach <a href="/wiki/II_liga_polska_w_koszyk%C3%B3wce_m%C4%99%C5%BCczyzn" title="II liga polska w koszykówce mężczyzn">II ligi</a>.</li> <li>Czarni Sucha Góra – klub piłkarski, grający w sezonie 2024/2025 w <a href="/wiki/Klasa_A_w_pi%C5%82ce_no%C5%BCnej" title="Klasa A w piłce nożnej">klasie A</a><sup id="cite_ref-klasa_A_107-0" class="reference"><a href="#cite_note-klasa_A-107">[97]</a></sup>.</li> <li>Rodło Górniki – klub piłkarski, grający w sezonie 2024/2025 w <a href="/wiki/Klasa_A_w_pi%C5%82ce_no%C5%BCnej" title="Klasa A w piłce nożnej">klasie A</a><sup id="cite_ref-klasa_A_107-1" class="reference"><a href="#cite_note-klasa_A-107">[97]</a></sup>. Najbardziej znanymi wychowankami tego klubu są <a href="/wiki/J%C3%B3zef_Wandzik" title="Józef Wandzik">Józef Wandzik</a> i <a href="/wiki/Martin_Max" title="Martin Max">Martin Max</a>.</li> <li>Nadzieja Bytom – klub piłkarski, grający w sezonie 2024/2025 w <a href="/wiki/Klasa_A_w_pi%C5%82ce_no%C5%BCnej" title="Klasa A w piłce nożnej">klasie A</a><sup id="cite_ref-klasa_A_107-2" class="reference"><a href="#cite_note-klasa_A-107">[97]</a></sup>.</li> <li>Tempo Stolarzowice – klub piłkarski, grający w sezonie 2024/2025 w <a href="/wiki/Klasa_A_w_pi%C5%82ce_no%C5%BCnej" title="Klasa A w piłce nożnej">klasie A</a><sup id="cite_ref-klasa_A_107-3" class="reference"><a href="#cite_note-klasa_A-107">[97]</a></sup>.</li> <li><a href="/wiki/GKS_Rozbark" title="GKS Rozbark">GKS Rozbark</a> – klub piłkarski, grający w sezonie 2024/2025 w <a href="/wiki/Klasa_B_w_pi%C5%82ce_no%C5%BCnej" title="Klasa B w piłce nożnej">klasie B</a><sup id="cite_ref-108" class="reference"><a href="#cite_note-108">[98]</a></sup>.</li> <li>Bobrek Karb Bytom – klub piłkarski bez większych sukcesów. W sezonach 2001/02 oraz 2002/03 grał w IV lidze. Obecnie klub nie istnieje.</li> <li>ŁKS Łagiewniki – klub piłkarski w sezonie 2014/15 grający na poziomie ligi okręgowej. Obecnie klub nie istnieje.</li></ul></li></ul> <p>Lista sportowców bytomskich: </p> <ul><li><a href="/wiki/Edward_Ambrosiewicz" title="Edward Ambrosiewicz">Edward Ambrosiewicz</a> – piłkarz Szombierek Bytom</li> <li><a href="/wiki/Zygmunt_Anczok" title="Zygmunt Anczok">Zygmunt Anczok</a> – piłkarz Polonii Bytom i reprezentacji narodowej w piłce nożnej, olimpijczyk</li> <li><a href="/wiki/Henryk_Apostel" title="Henryk Apostel">Henryk Apostel</a> – piłkarz Rozbarku Bytom i Polonii Bytom, wiceprezes <a href="/wiki/Polski_Zwi%C4%85zek_Pi%C5%82ki_No%C5%BCnej" title="Polski Związek Piłki Nożnej">PZPN</a> do spraw szkolenia</li> <li><a href="/wiki/Mariusz_Bacik" title="Mariusz Bacik">Mariusz Bacik</a> – koszykarz Bobrów Bytom</li> <li><a href="/wiki/Jan_Bana%C5%9B" title="Jan Banaś">Jan Banaś</a> – piłkarz Polonii Bytom i reprezentacji narodowej w piłce nożnej</li> <li><a href="/wiki/Bogus%C5%82aw_Cygan" title="Bogusław Cygan">Bogusław Cygan</a> – piłkarz Szombierek Bytom, Polonii Bytom, król strzelców ekstraklasy w barwach Stali Mielec w sezonie 1994/95</li> <li><a href="/wiki/Marian_Donat" title="Marian Donat">Marian Donat</a> – judoka Czarnych Bytom, olimpijczyk</li> <li><a href="/wiki/Patrycja_Flakus" title="Patrycja Flakus">Patrycja Flakus</a> – siatkarka UKS MOS Bytom, reprezentantka Polski we wszystkich kategoriach wiekowych.</li> <li><a href="/wiki/Krzysztof_Gajtkowski" title="Krzysztof Gajtkowski">Krzysztof Gajtkowski</a> – piłkarz Szombierek Bytom</li> <li><a href="/wiki/Magdalena_Gorzkowska" title="Magdalena Gorzkowska">Magdalena Gorzkowska</a> – lekkoatletka MKS-MOSM Bytom</li> <li><a href="/wiki/Ryszard_Grzegorczyk" title="Ryszard Grzegorczyk">Ryszard Grzegorczyk</a> – piłkarz Polonii Bytom i reprezentacji narodowej w piłce nożnej, olimpijczyk</li> <li><a href="/wiki/Damian_Jonak" title="Damian Jonak">Damian Jonak</a> – bokser Szombierek Bytom, młodzieżowy mistrz świata organizacji WBC w bokserskiej wadze junior średniej</li> <li><a href="/wiki/Henryk_Kempny" title="Henryk Kempny">Henryk Kempny</a> – piłkarz Polonii Bytom i reprezentacji narodowej w piłce nożnej</li> <li><a href="/wiki/Ryszard_Koncewicz" title="Ryszard Koncewicz">Ryszard Koncewicz</a> – piłkarz i trener Polonii Bytom</li> <li><a href="/wiki/Edmund_Kowal" title="Edmund Kowal">Edmund Kowal</a> – były piłkarz m.in. Stali Bobrek, <a href="/wiki/Legia_Warszawa_(pi%C5%82ka_no%C5%BCna)" title="Legia Warszawa (piłka nożna)">Legii Warszawa</a>, <a href="/wiki/G%C3%B3rnik_Zabrze" title="Górnik Zabrze">Górnika Zabrze</a> i reprezentacji narodowej w piłce nożnej</li> <li><a href="/wiki/Robert_Krawczyk" title="Robert Krawczyk">Robert Krawczyk</a> – judoka <a class="mw-selflink-fragment" href="#Sport_i_rekreacja">Czarnych Bytom</a></li> <li><a href="/wiki/Krzysztof_Ku%C5%BAniecow" title="Krzysztof Kuźniecow">Krzysztof Kuźniecow</a> – <a href="/wiki/Hokej_na_lodzie" title="Hokej na lodzie">hokeista</a> <a href="/wiki/Polonia_Bytom_(hokej_na_lodzie)" title="Polonia Bytom (hokej na lodzie)">Polonii Bytom</a> i reprezentacji Polski</li> <li><a href="/wiki/Waldemar_Legie%C5%84" title="Waldemar Legień">Waldemar Legień</a> – <a href="/wiki/Judo" title="Judo">judoka</a> Czarnych Bytom, dwukrotny „złoty” mistrz olimpijski (Seul 1988 i Barcelona 1992)</li> <li><a href="/wiki/Jan_Liberda" title="Jan Liberda">Jan Liberda</a> – piłkarz Polonii Bytom i reprezentacji narodowej w piłce nożnej</li> <li><a href="/wiki/Zenon_Lissek" title="Zenon Lissek">Zenon Lissek</a> – piłkarz Szombierek Bytom, reprezentant olimpijskiej reprezentacji Polski</li> <li><a href="/wiki/Przemys%C5%82aw_Matyjaszek" title="Przemysław Matyjaszek">Przemysław Matyjaszek</a> – judoka Czarnych Bytom</li> <li><a href="/wiki/Beata_Pacut-K%C5%82oczko" title="Beata Pacut-Kłoczko">Beata Pacut-Kłoczko</a> - judoczka Czarnych Bytom, olimpijka, medalistka mistrzostw Świata</li> <li><a href="/wiki/Grzegorz_Panfil" title="Grzegorz Panfil">Grzegorz Panfil</a> – tenisista klubu <a href="/wiki/G%C3%B3rnik_Bytom" title="Górnik Bytom">Górnik Bytom</a></li> <li><a href="/wiki/Marek_Plawgo" title="Marek Plawgo">Marek Plawgo</a> – lekkoatleta MKS Bytom</li> <li><a href="/wiki/Micha%C5%82_Probierz" title="Michał Probierz">Michał Probierz</a> – były piłkarz m.in. ŁKS Łagiewniki i Rozbarku Bytom grający na pozycji pomocnika. Obecnie trener z licencją UEFA Pro Licence.</li> <li><a href="/wiki/Ma%C5%82gorzata_Sobieraj" title="Małgorzata Sobieraj">Małgorzata Sobieraj</a> – łuczniczka Czarnej Strzały Bytom, dwukrotna olimpijka</li> <li><a href="/wiki/Roman_Szewczyk" title="Roman Szewczyk">Roman Szewczyk</a> – piłkarz Szombierek Bytom i reprezentacji narodowej w piłce nożnej</li> <li><a href="/wiki/J%C3%B3zef_Szmidt" title="Józef Szmidt">Józef Szmidt</a> – polski lekkoatleta, trójskoczek, dwukrotny „złoty” mistrz olimpijski (Rzym 1960 i Tokio 1964), rekordzista świata</li> <li><a href="/wiki/Edward_Szymkowiak" title="Edward Szymkowiak">Edward Szymkowiak</a> – bramkarz Polonii Bytom i reprezentacji narodowej w piłce nożnej</li> <li><a href="/wiki/Katarzyna_Teodorowicz-Lisowska" title="Katarzyna Teodorowicz-Lisowska">Katarzyna Teodorowicz</a> - tenisistka Górnika Bytom, olimpijka, reprezentantka kraju w <a href="/wiki/Fed_Cup" class="mw-redirect" title="Fed Cup">Pucharze Federacji</a></li> <li><a href="/wiki/Kazimierz_Trampisz" title="Kazimierz Trampisz">Kazimierz Trampisz</a> – piłkarz Polonii Bytom</li> <li><a href="/wiki/Walter_Winkler" title="Walter Winkler">Walter Winkler</a> – piłkarz Polonii Bytom i reprezentacji narodowej w piłce nożnej</li> <li><a href="/wiki/Janusz_Wojnarowicz" title="Janusz Wojnarowicz">Janusz Wojnarowicz</a> – judoka Czarnych Bytom, reprezentant Polski</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Gospodarka">Gospodarka</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bytom&veaction=edit&section=45" title="Edytuj sekcję: Gospodarka" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bytom&action=edit&section=45" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Gospodarka"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Bytom_-_Miechowice_-_Eletkrociep%C5%82ownia2.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/Bytom_-_Miechowice_-_Eletkrociep%C5%82ownia2.JPG/220px-Bytom_-_Miechowice_-_Eletkrociep%C5%82ownia2.JPG" decoding="async" width="220" height="157" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/Bytom_-_Miechowice_-_Eletkrociep%C5%82ownia2.JPG/330px-Bytom_-_Miechowice_-_Eletkrociep%C5%82ownia2.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/Bytom_-_Miechowice_-_Eletkrociep%C5%82ownia2.JPG/440px-Bytom_-_Miechowice_-_Eletkrociep%C5%82ownia2.JPG 2x" data-file-width="1939" data-file-height="1384" /></a><figcaption><a href="/wiki/Elektrociep%C5%82ownia_Miechowice" title="Elektrociepłownia Miechowice">Elektrociepłownia Miechowice</a></figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Ecszombierki_rycina.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/08/Ecszombierki_rycina.jpg/220px-Ecszombierki_rycina.jpg" decoding="async" width="220" height="140" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/08/Ecszombierki_rycina.jpg/330px-Ecszombierki_rycina.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/08/Ecszombierki_rycina.jpg/440px-Ecszombierki_rycina.jpg 2x" data-file-width="800" data-file-height="508" /></a><figcaption>Rycina przedstawiająca <a href="/wiki/Elektrociep%C5%82ownia_Szombierki" title="Elektrociepłownia Szombierki">EC Szombierki</a></figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Przemysł"><span id="Przemys.C5.82"></span>Przemysł</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bytom&veaction=edit&section=46" title="Edytuj sekcję: Przemysł" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bytom&action=edit&section=46" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Przemysł"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>W Bytomiu niegdyś działało 7 dużych kopalń węgla (Rozbark, Łagiewniki, Szombierki, Bobrek, Centrum, Powstańców Śląskich, Miechowice) i 2 huty żelaza. Dziś działają dwie kopalnie węgla – Bobrek (należąca do firmy Węglokoks), Powstańców Śląskich (należąca do firmy Eko-Plus) koksownia Bobrek (dawniej wydział huty Bobrek), fabryka wełny mineralnej Petralana oraz Elektrociepłownia Miechowice. W styczniu 2008 roku oddano do użytku 1. etap Bytomskiego Parku Przemysłowego na zrekultywowanych terenach po zakładach górniczo-hutniczych „Orzeł Biały” (obecnie działają w szczątkowej formie). Prowadzone z naruszeniem prawa prace górnicze skutkują <a href="/wiki/Szkoda_g%C3%B3rnicza" title="Szkoda górnicza">szkodami górniczymi</a><sup id="cite_ref-Kontrola_NIK_Dwie_kopalnie_109-0" class="reference"><a href="#cite_note-Kontrola_NIK_Dwie_kopalnie-109">[99]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Handel_i_usługi"><span id="Handel_i_us.C5.82ugi"></span>Handel i usługi</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bytom&veaction=edit&section=47" title="Edytuj sekcję: Handel i usługi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bytom&action=edit&section=47" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Handel i usługi"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Agorabytom.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/25/Agorabytom.jpg/220px-Agorabytom.jpg" decoding="async" width="220" height="124" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/25/Agorabytom.jpg/330px-Agorabytom.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/25/Agorabytom.jpg/440px-Agorabytom.jpg 2x" data-file-width="4128" data-file-height="2322" /></a><figcaption>Galeria handlowa <a href="/wiki/Agora_Bytom" title="Agora Bytom">Agora Bytom</a></figcaption></figure> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Z tym tematem związana jest kategoria: <a href="/wiki/Kategoria:Centra_handlowe_w_Bytomiu" title="Kategoria:Centra handlowe w Bytomiu">Centra handlowe w Bytomiu</a>.</i></div> <p>Handel jest jednym z głównych filarów gospodarki Bytomia. Jako miasto o długich tradycjach handlowych, nadal bardzo dobrze spełnia swoją rolę. Centrum Bytomia, a głównie <a href="/wiki/Ulica_Dworcowa_w_Bytomiu" title="Ulica Dworcowa w Bytomiu">ulica Dworcowa</a> i Rynek są największą siedzibą sprzedawców w gminie. Ponadto 60 metrów od Rynku – na skwerze pomiędzy <a href="/wiki/Plac_Tadeusza_Ko%C5%9Bciuszki_w_Bytomiu" title="Plac Tadeusza Kościuszki w Bytomiu">placem Kościuszki</a> i ulicami Jainty, Piekarską, Dzieci Lwowskich – mieści się otwarta 15 listopada 2010 roku galeria handlowo-rozrywkowa „<a href="/wiki/Agora_Bytom" title="Agora Bytom">Agora</a>”, wybudowana przez skandynawską firmę Braaten+Pedersen plus Partners (po otwarciu zostanie zakupiona za 263 mln zł przez brytyjską firmę „First Property Group”)<sup id="cite_ref-Życie_Bytomskie_17_09_2007_110-0" class="reference"><a href="#cite_note-Życie_Bytomskie_17_09_2007-110">[100]</a></sup>. W Bytomiu działają <a href="/wiki/Centrum_handlowe" title="Centrum handlowe">centra handlowe</a> takie jak: <a href="/wiki/Plejada_Bytom" title="Plejada Bytom">Centrum handlowe Plejada w Bytomiu</a>, <a href="/wiki/Agora_Bytom" title="Agora Bytom">Agora</a>, <a href="/wiki/M1_(sie%C4%87_handlowa)" title="M1 (sieć handlowa)">Centrum handlowe M1 w Bytomiu</a>, a także <a href="/wiki/Supermarket" title="Supermarket">supermarkety</a> i <a href="/wiki/Hipermarket" title="Hipermarket">hipermarkety</a> takie jak: <a href="/wiki/Groupe_Carrefour" title="Groupe Carrefour">Carrefour</a>, <a href="/wiki/Lidl" title="Lidl">Lidl</a>, <a href="/wiki/Auchan" title="Auchan">Auchan</a>, <a href="/wiki/Selgros" title="Selgros">Selgros</a>, <a href="/wiki/Auchan_Supermarket" title="Auchan Supermarket">Simply Market</a>, supermarkety specjalistyczne: <a href="/wiki/Obi_(sie%C4%87_handlowa)" title="Obi (sieć handlowa)">Obi</a>, <a href="/wiki/Castorama" title="Castorama">Castorama</a> i <a href="/wiki/Praktiker" title="Praktiker">Praktiker</a> oraz markety i sklepy należące do sieci handlowych: <a href="/wiki/Biedronka_(sie%C4%87_handlowa)" title="Biedronka (sieć handlowa)">Biedronka</a>, <a href="/wiki/Lewiatan_(sie%C4%87_handlowa)" title="Lewiatan (sieć handlowa)">Lewiatan</a>, <a href="/wiki/Netto_(du%C5%84ska_sie%C4%87_handlowa)" title="Netto (duńska sieć handlowa)">Netto</a>, <a href="/wiki/Stokrotka_(sie%C4%87_handlowa)" title="Stokrotka (sieć handlowa)">Stokrotka</a>, księgarnia <a href="/wiki/Matras" title="Matras">Matras</a>, <a href="/wiki/Deichmann" title="Deichmann">Deichmann</a>, <a href="/wiki/Fielmann" title="Fielmann">Fielmann</a>, <a href="/w/index.php?title=Vision_Express&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vision Express (strona nie istnieje)">Vision Express</a>, <a href="/w/index.php?title=Pszcz%C3%B3%C5%82ka_(sie%C4%87_handlowa)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pszczółka (sieć handlowa) (strona nie istnieje)">Pszczółka</a>, <a href="/wiki/Black_Red_White" title="Black Red White">Black Red White</a>, <a href="/wiki/CCC_(przedsi%C4%99biorstwo)" title="CCC (przedsiębiorstwo)">CCC</a>, <a href="/wiki/Krajowy_Zwi%C4%85zek_Rewizyjny_Sp%C3%B3%C5%82dzielni_Spo%C5%BCywc%C3%B3w_%E2%80%9ESpo%C5%82em%E2%80%9D" title="Krajowy Związek Rewizyjny Spółdzielni Spożywców „Społem”">Społem</a>, <a href="/wiki/%C5%BBabka_(sie%C4%87_sklep%C3%B3w)" title="Żabka (sieć sklepów)">Żabka</a>, <a href="/wiki/Rossmann" title="Rossmann">Rossmann</a>, <a href="/wiki/RTV_Euro_AGD" title="RTV Euro AGD">RTV Euro AGD</a>, <a href="/wiki/Mix_Electronics" title="Mix Electronics">Mix Electronics</a>, <a href="/wiki/Neonet" title="Neonet">Neonet</a>, <a href="/wiki/Media_Expert" title="Media Expert">Media Expert</a>, <a href="/wiki/Empik" title="Empik">Empik</a>, <a href="/wiki/Aldi" title="Aldi">Aldi</a> i inne. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Transport">Transport</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bytom&veaction=edit&section=48" title="Edytuj sekcję: Transport" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bytom&action=edit&section=48" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Transport"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Komunikacja_miejska">Komunikacja miejska</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bytom&veaction=edit&section=49" title="Edytuj sekcję: Komunikacja miejska" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bytom&action=edit&section=49" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Komunikacja miejska"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobny artykuł: <a href="/wiki/Tramwaje_w_Bytomiu" title="Tramwaje w Bytomiu">Tramwaje w Bytomiu</a>.</i></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:S7301459.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/S7301459.jpg/220px-S7301459.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/S7301459.jpg/330px-S7301459.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/S7301459.jpg/440px-S7301459.jpg 2x" data-file-width="800" data-file-height="600" /></a><figcaption>Kursujący liniowo (linia 38) do dziś wagon nr 954 typu <a href="/wiki/Konstal_N" title="Konstal N">N</a> z 1949 roku na ul. Piekarskiej</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Pesa_Twist_Bytom_Plac_Sikorskiego.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Pesa_Twist_Bytom_Plac_Sikorskiego.jpg/220px-Pesa_Twist_Bytom_Plac_Sikorskiego.jpg" decoding="async" width="220" height="148" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Pesa_Twist_Bytom_Plac_Sikorskiego.jpg/330px-Pesa_Twist_Bytom_Plac_Sikorskiego.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Pesa_Twist_Bytom_Plac_Sikorskiego.jpg/440px-Pesa_Twist_Bytom_Plac_Sikorskiego.jpg 2x" data-file-width="2893" data-file-height="1950" /></a><figcaption>Pesa Twist należąca do <a href="/wiki/Tramwaje_%C5%9Al%C4%85skie" title="Tramwaje Śląskie">Tramwajów Śląskich</a> na placu Sikorskiego</figcaption></figure> <p>Mieszkańcy Bytomia korzystają z 53 linii autobusowych i 9 tramwajowych. Komunikację miejską w Bytomiu organizuje niemal całkowicie <a href="/wiki/Zarz%C4%85d_Transportu_Metropolitalnego" title="Zarząd Transportu Metropolitalnego">ZTM</a>. Na jego zlecenie wszystkie linie tramwajowe obsługiwane są przez spółkę <a href="/wiki/Tramwaje_%C5%9Al%C4%85skie" title="Tramwaje Śląskie">Tramwaje Śląskie</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Transport_drogowy">Transport drogowy</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bytom&veaction=edit&section=50" title="Edytuj sekcję: Transport drogowy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bytom&action=edit&section=50" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Transport drogowy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Bytom leży na skrzyżowaniu głównych szlaków komunikacyjnych o charakterze regionalnym, krajowym oraz międzynarodowym. Zapewnia dzięki temu dobre połączenia z miastami aglomeracji górnośląskiej i ważnymi ośrodkami miejskimi w kraju, ale również z krajami: <a href="/wiki/Czechy" title="Czechy">Czechami</a>, <a href="/wiki/S%C5%82owacja" title="Słowacja">Słowacją</a>, <a href="/wiki/Niemcy" title="Niemcy">Niemcami</a> i <a href="/wiki/Ukraina" title="Ukraina">Ukrainą</a>. Dodatkowe połączenia drogowe z miastem na kierunku północ-południe zapewnia autostrada <a href="/wiki/Autostrada_A1_(Polska)" title="Autostrada A1 (Polska)">A1</a>. </p><p><b>Drogi wojewódzkie:</b> </p> <ul><li><a href="/wiki/Droga_wojew%C3%B3dzka_nr_911" title="Droga wojewódzka nr 911">droga wojewódzka nr 911</a>: Bytom – <a href="/wiki/Piekary_%C5%9Al%C4%85skie" title="Piekary Śląskie">Piekary Śląskie</a> – <a href="/wiki/%C5%9Awierklaniec" title="Świerklaniec">Świerklaniec</a></li> <li><a href="/wiki/Droga_wojew%C3%B3dzka_nr_925" title="Droga wojewódzka nr 925">droga wojewódzka nr 925</a>: <a href="/wiki/Rybnik" title="Rybnik">Rybnik</a> – <a href="/wiki/Ruda_%C5%9Al%C4%85ska" title="Ruda Śląska">Ruda Śląska</a> – Bytom</li></ul> <p><b>Drogi krajowe:</b> </p> <ul><li><a href="/wiki/Droga_krajowa_nr_11_(Polska)" title="Droga krajowa nr 11 (Polska)">droga krajowa nr 11</a>: <a href="/wiki/Ko%C5%82obrzeg" title="Kołobrzeg">Kołobrzeg</a> – <a href="/wiki/Koszalin" title="Koszalin">Koszalin</a> – <a href="/wiki/Pi%C5%82a_(miasto)" title="Piła (miasto)">Piła</a> – <a href="/wiki/Pozna%C5%84" title="Poznań">Poznań</a> – Bytom</li> <li><a href="/wiki/Droga_krajowa_nr_78_(Polska)" title="Droga krajowa nr 78 (Polska)">droga krajowa nr 78</a>: <a href="/wiki/Cha%C5%82upki_(powiat_raciborski)" title="Chałupki (powiat raciborski)">Chałupki</a> – <a href="/wiki/Rybnik" title="Rybnik">Rybnik</a> – <a href="/wiki/Gliwice" title="Gliwice">Gliwice</a> – <a href="/wiki/Tarnowskie_G%C3%B3ry" title="Tarnowskie Góry">Tarnowskie Góry</a> – <a href="/wiki/Zawiercie" title="Zawiercie">Zawiercie</a> – <a href="/wiki/J%C4%99drzej%C3%B3w" title="Jędrzejów">Jędrzejów</a> – <a href="/wiki/Chmielnik_(wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bwi%C4%99tokrzyskie)" title="Chmielnik (województwo świętokrzyskie)">Chmielnik</a></li> <li><a href="/wiki/Droga_krajowa_nr_79_(Polska)" title="Droga krajowa nr 79 (Polska)">droga krajowa nr 79</a>: <a href="/wiki/Warszawa" title="Warszawa">Warszawa</a> – <a href="/wiki/Sandomierz" title="Sandomierz">Sandomierz</a> – <a href="/wiki/Krak%C3%B3w" title="Kraków">Kraków</a> – <a href="/wiki/Katowice" title="Katowice">Katowice</a> – Bytom</li> <li><a href="/wiki/Droga_krajowa_nr_88_(Polska)" title="Droga krajowa nr 88 (Polska)">droga krajowa nr 88</a>: <a href="/wiki/Strzelce_Opolskie" title="Strzelce Opolskie">Strzelce Opolskie</a> – <a href="/wiki/Gliwice" title="Gliwice">Gliwice</a> – Bytom</li> <li><a href="/wiki/Droga_krajowa_nr_94_(Polska)" title="Droga krajowa nr 94 (Polska)">droga krajowa nr 94</a>: <a href="/wiki/J%C4%99drzychowice_(powiat_zgorzelecki)" title="Jędrzychowice (powiat zgorzelecki)">Jędrzychowice</a> – <a href="/wiki/Legnica" title="Legnica">Legnica</a> – <a href="/wiki/Wroc%C5%82aw" title="Wrocław">Wrocław</a> – <a href="/wiki/Opole" title="Opole">Opole</a> – Bytom – <a href="/wiki/Krak%C3%B3w" title="Kraków">Kraków</a> – <a href="/wiki/Tarn%C3%B3w" title="Tarnów">Tarnów</a> – <a href="/wiki/Rzesz%C3%B3w" title="Rzeszów">Rzeszów</a> – <a href="/wiki/Korczowa" title="Korczowa">Korczowa</a></li></ul> <p><b>Autostrady:</b> </p> <ul><li><a href="/wiki/Autostrada_A1_(Polska)" title="Autostrada A1 (Polska)">autostrada A1</a>: <a href="/wiki/Rusocin_(wojew%C3%B3dztwo_pomorskie)" title="Rusocin (województwo pomorskie)">Rusocin</a> – <a href="/wiki/%C5%81%C3%B3d%C5%BA" title="Łódź">Łódź</a> – <a href="/wiki/Gorzyczki_(wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie)" title="Gorzyczki (województwo śląskie)">Gorzyczki</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Transport_kolejowy">Transport kolejowy</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bytom&veaction=edit&section=51" title="Edytuj sekcję: Transport kolejowy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bytom&action=edit&section=51" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Transport kolejowy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Pesa_Elf_2_Bytom_Dworzec.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Pesa_Elf_2_Bytom_Dworzec.jpg/220px-Pesa_Elf_2_Bytom_Dworzec.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Pesa_Elf_2_Bytom_Dworzec.jpg/330px-Pesa_Elf_2_Bytom_Dworzec.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Pesa_Elf_2_Bytom_Dworzec.jpg/440px-Pesa_Elf_2_Bytom_Dworzec.jpg 2x" data-file-width="3643" data-file-height="2729" /></a><figcaption>Pociąg <a href="/wiki/Koleje_%C5%9Al%C4%85skie" title="Koleje Śląskie">Kolei Śląskich</a> w trakcie postoju pod zabytkową halą peronową</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:010_Aleja_Marka,_Bytom,_Polska.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/010_Aleja_Marka%2C_Bytom%2C_Polska.jpg/220px-010_Aleja_Marka%2C_Bytom%2C_Polska.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/010_Aleja_Marka%2C_Bytom%2C_Polska.jpg/330px-010_Aleja_Marka%2C_Bytom%2C_Polska.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/010_Aleja_Marka%2C_Bytom%2C_Polska.jpg/440px-010_Aleja_Marka%2C_Bytom%2C_Polska.jpg 2x" data-file-width="1920" data-file-height="1440" /></a><figcaption>Ścieżka rowerowa wzdłuż Alei Marka Siennickiego</figcaption></figure> <p>Węzeł kolejowy w Bytomiu łączy ze sobą <a href="/wiki/Linia_kolejowa_nr_131" title="Linia kolejowa nr 131">linię kolejową nr 131</a>, znaną jako Magistrala Węglowa, z <a href="/wiki/Linia_kolejowa_nr_132" title="Linia kolejowa nr 132">linią kolejową nr 132</a>, która łączy Bytom z Opolem i Wrocławiem (Przez linie nr <a href="/wiki/Linia_kolejowa_nr_147" title="Linia kolejowa nr 147">147</a> i <a href="/wiki/Linia_kolejowa_nr_135" title="Linia kolejowa nr 135">135</a>). </p><p>Bytomski dworzec obsługuje jedno połączenie o charakterze regionalnym, linię S8 w relacji <a href="/wiki/Kluczbork" title="Kluczbork">Kluczbork</a> – <a href="/wiki/O%C5%9Bwi%C4%99cim" title="Oświęcim">Oświęcim</a> realizowaną przez <a href="/wiki/Koleje_%C5%9Al%C4%85skie" title="Koleje Śląskie">Koleje Śląskie</a><sup id="cite_ref-111" class="reference"><a href="#cite_note-111">[101]</a></sup>, oraz połączenia o charakterze ponadregionalnym, realizowanymi przez <a href="/wiki/PKP_Intercity" title="PKP Intercity">PKP Intercity</a><sup id="cite_ref-112" class="reference"><a href="#cite_note-112">[102]</a></sup>. </p><p>W okresie letnim <a href="/wiki/Stowarzyszenie_G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85skich_Kolei_W%C4%85skotorowych" title="Stowarzyszenie Górnośląskich Kolei Wąskotorowych">Stowarzyszenie Górnośląskich Kolei Wąskotorowych</a> organizuje połączenia turystyczne w relacji <a href="/wiki/Miasteczko_%C5%9Al%C4%85skie" title="Miasteczko Śląskie">Miasteczko Śląskie</a> – <a href="/wiki/Tarnowskie_G%C3%B3ry" title="Tarnowskie Góry">Tarnowskie Góry</a> – Bytom szlakiem <a href="/wiki/G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85skie_Koleje_W%C4%85skotorowe" title="Górnośląskie Koleje Wąskotorowe">Górnośląskich Kolei Wąskotorowych</a><sup id="cite_ref-113" class="reference"><a href="#cite_note-113">[103]</a></sup>. </p><p><b>Stacje i przystanki normalnotorowe:</b> </p> <ul><li><a href="/wiki/Bytom_(stacja_kolejowa)" title="Bytom (stacja kolejowa)">Bytom (stacja kolejowa)</a></li> <li><a href="/wiki/Bytom_Karb" title="Bytom Karb">Bytom Karb</a></li> <li><a href="/wiki/Bytom_P%C3%B3%C5%82nocny" title="Bytom Północny">Bytom Północny</a></li> <li><a href="/wiki/Bytom_Bobrek" title="Bytom Bobrek">Bytom Bobrek</a> (nieczynna)</li></ul> <p><b>Stacje i przystanki wąskotorowe:</b> </p> <ul><li><a href="/wiki/Bytom_W%C4%85skotorowy" title="Bytom Wąskotorowy">Bytom Wąskotorowy</a></li> <li><a href="/wiki/Szombierki_Elektrownia" title="Szombierki Elektrownia">Szombierki Elektrownia</a></li> <li><a href="/wiki/Bytom_Karb_W%C4%85skotorowy" title="Bytom Karb Wąskotorowy">Bytom Karb Wąskotorowy</a></li> <li><a href="/wiki/D%C4%85browa_Miejska_(przystanek_kolejowy)" title="Dąbrowa Miejska (przystanek kolejowy)">Dąbrowa Miejska</a></li> <li><a href="/wiki/Sucha_G%C3%B3ra_W%C4%85skotorowa" title="Sucha Góra Wąskotorowa">Sucha Góra</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Transport_lotniczy">Transport lotniczy</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bytom&veaction=edit&section=52" title="Edytuj sekcję: Transport lotniczy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bytom&action=edit&section=52" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Transport lotniczy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>W odległości około 23 km na północ od Bytomia zlokalizowany jest <a href="/wiki/Port_lotniczy_Katowice-Pyrzowice" title="Port lotniczy Katowice-Pyrzowice">międzynarodowy port lotniczy „Katowice” w Pyrzowicach</a>. Posiada on roczną przepustowość 3,6 mln pasażerów (dwa terminale). W 2006 obsłużono 1,5 mln pasażerów. Poza tym ma także <a href="/wiki/Terminal_cargo" title="Terminal cargo">terminal cargo</a>. Obsługuje stałe połączenia rejsowe z ponad dwudziestoma <a href="/wiki/Linia_lotnicza" title="Linia lotnicza">liniami lotniczymi</a>: <a href="/wiki/Ryanair" title="Ryanair">Ryanair</a>, <a href="/wiki/Centralwings" title="Centralwings">Centralwings</a>, <a href="/wiki/Eurolot" title="Eurolot">Eurolot</a>, <a href="/wiki/Polskie_Linie_Lotnicze_LOT" title="Polskie Linie Lotnicze LOT">Lot</a>, <a href="/wiki/Lufthansa" title="Lufthansa">Lufthansa</a>, oraz <a href="/wiki/Wizz_Air" title="Wizz Air">Wizz Air</a>. </p><p>Ponadto w odległości około 80 km znajduje się <a href="/wiki/Port_lotniczy_Krak%C3%B3w-Balice" title="Port lotniczy Kraków-Balice">międzynarodowe lotnisko w Krakowie-Balicach</a>. Jest to największy port regionalny w kraju i drugi po warszawskim <a href="/wiki/Lotnisko_Chopina_w_Warszawie" title="Lotnisko Chopina w Warszawie">Lotnisku Chopina</a> pod względem liczby obsługiwanych pasażerów. Obsługuje stałe połączenia rejsowe z ponad dwudziestoma <a href="/wiki/Linia_lotnicza" title="Linia lotnicza">liniami lotniczymi</a>: <a href="/wiki/Air_France" title="Air France">Air France</a>, <a href="/wiki/Eurolot" title="Eurolot">Eurolot</a>, <a href="/wiki/Polskie_Linie_Lotnicze_LOT" title="Polskie Linie Lotnicze LOT">LOT</a>, <a href="/wiki/Lufthansa" title="Lufthansa">Lufthansa</a>. </p><p>W niedalekiej odległości (ok. 70–90 km) od Bytomia znajduje się także <a href="/wiki/Port_lotniczy_Ostrawa" title="Port lotniczy Ostrawa">międzynarodowy port lotniczy Ostrava-Mošnov</a> w Czechach. Z jego usług korzystają <a href="/wiki/Linia_lotnicza" title="Linia lotnicza">linie lotnicze</a>: <a href="/wiki/Austrian_Airlines" title="Austrian Airlines">Austrian Airlines</a>, <a href="/wiki/Air_Europa" title="Air Europa">Air Europa</a> i <a href="/wiki/Fischer_Air" title="Fischer Air">Fischer Air</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Osoby_związane_z_Bytomiem"><span id="Osoby_zwi.C4.85zane_z_Bytomiem"></span>Osoby związane z Bytomiem</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bytom&veaction=edit&section=53" title="Edytuj sekcję: Osoby związane z Bytomiem" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bytom&action=edit&section=53" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Osoby związane z Bytomiem"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Z tym tematem związana jest kategoria: <a href="/wiki/Kategoria:Ludzie_zwi%C4%85zani_z_Bytomiem" title="Kategoria:Ludzie związani z Bytomiem">Ludzie związani z Bytomiem</a>.</i></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Honorowi_obywatele_miasta">Honorowi obywatele miasta</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bytom&veaction=edit&section=54" title="Edytuj sekcję: Honorowi obywatele miasta" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bytom&action=edit&section=54" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Honorowi obywatele miasta"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobny artykuł: <a href="/wiki/Honorowi_obywatele_Bytomia" title="Honorowi obywatele Bytomia">Honorowi obywatele Bytomia</a>.</i></div> <p>Przed II wojną światową tytuł honorowego obywatela miasta otrzymali m.in.: </p> <ul><li>Josef Richter (rok nadania tytułu 1885),</li> <li>dr med. Hugo Heer (1886),</li> <li>dr med. Moritz Mannheimer (1893),</li> <li>Paul Jackisch (1895),</li> <li>Robert Wohlfahrt (1896),</li> <li>Carl Kohlsdorfer (1906),</li> <li>Adolf Wermund (1908),</li> <li>Friedrich Schweitzer (1908),</li> <li><a href="/wiki/Ignatz_Hakuba" title="Ignatz Hakuba">Ignatz Hakuba</a> (1910) – obywatelstwo przyznane, ale niewręczone z powodu śmierci Hakuby,</li> <li><a href="/wiki/Paul_von_Hindenburg" title="Paul von Hindenburg">Paul von Hindenburg</a> (1916),</li> <li>nadburmistrz <a href="/wiki/Georg_Br%C3%BCning" title="Georg Brüning">Georg Brüning</a><sup id="cite_ref-http_zyciebytomskie_pl_artykul_114-0" class="reference"><a href="#cite_note-http_zyciebytomskie_pl_artykul-114">[104]</a></sup> (1926).</li></ul> <p>Tytuły powojenne: </p> <ul><li><a href="/wiki/Wies%C5%82aw_Ochman" title="Wiesław Ochman">Wiesław Ochman</a> (rok nadania tytułu: 2004) – śpiewak operowy,</li> <li><a href="/wiki/Aleksander_Romuald_Siero%C5%84" title="Aleksander Romuald Sieroń">Aleksander Sieroń</a> (2006) – prof. zw. dr hab. n. med. dr h.c., kierownik Oddziału Klinicznego Chorób Wewnętrznych, Angiologii i Medycyny Fizykalnej Katedry Chorób Wewnętrznych ŚUM, Ośrodka Diagnostyki i Terapii Laserowej oraz Centralnej Pracowni Endoskopii.</li> <li><a href="/wiki/Jan_Drabina" title="Jan Drabina">Jan Drabina</a> (2008) – prof. dr hab., polski religioznawca, historyk, i mediewista, wykładowca <a href="/wiki/Uniwersytet_Jagiello%C5%84ski" title="Uniwersytet Jagielloński">Uniwersytetu Jagiellońskiego</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hubert_Kowol&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hubert Kowol (strona nie istnieje)">Hubert Kowol</a> (2009) – proboszcz <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Bw._Barbary_w_Bytomiu" title="Kościół św. Barbary w Bytomiu">parafii św. Barbary</a> w latach 1965–2000<sup id="cite_ref-Prałat_Hubert_Kowol_Honorowym_115-0" class="reference"><a href="#cite_note-Prałat_Hubert_Kowol_Honorowym-115">[105]</a></sup></li> <li><a href="/w/index.php?title=Johannes_Gayda&action=edit&redlink=1" class="new" title="Johannes Gayda (strona nie istnieje)">Johannes Gayda</a> (2013) – urodzony i wychowany w Bytomiu działacz na rzecz pojednania polsko-niemieckiego.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Jerzy_Pieni%C4%85%C5%BCek_(neurochirurg)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jerzy Pieniążek (neurochirurg) (strona nie istnieje)">Jerzy Pieniążek</a> (2014) – neurochirurg, dyrektor Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego Nr 4 w Bytomiu.</li> <li><a href="/wiki/Waldemar_Legie%C5%84" title="Waldemar Legień">Waldemar Legień</a> (2016) – judoka, dwukrotny mistrz olimpijski.</li> <li><a href="/wiki/Tadeusz_Serafin" title="Tadeusz Serafin">Tadeusz Serafin</a> (2017) – wieloletni dyrektor <a href="/wiki/Opera_%C5%9Al%C4%85ska" title="Opera Śląska">Opery Śląskiej</a><sup id="cite_ref-Tytuł_Honorowego_Obywatela_116-0" class="reference"><a href="#cite_note-Tytuł_Honorowego_Obywatela-116">[106]</a></sup></li> <li><a href="/wiki/Piotr_Obr%C4%85czka" title="Piotr Obrączka">Piotr Obrączka</a> (2018) – polonista, literaturoznawca, prof. dr habilitowany.</li> <li>Anita Olejek (2018) – prof. dr hab. n. med., Kierownik Katedry i Oddziału Klinicznego Ginekologii, Położnictwa i Ginekologii Onkologicznej w Bytomiu.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Współpraca_międzynarodowa"><span id="Wsp.C3.B3.C5.82praca_mi.C4.99dzynarodowa"></span>Współpraca międzynarodowa</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bytom&veaction=edit&section=55" title="Edytuj sekcję: Współpraca międzynarodowa" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bytom&action=edit&section=55" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Współpraca międzynarodowa"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Lista miast partnerskich Bytomia<sup id="cite_ref-Miasta_partnerskie_117-0" class="reference"><a href="#cite_note-Miasta_partnerskie-117">[107]</a></sup>: </p> <ul><li><a href="/wiki/Vset%C3%ADn" title="Vsetín">Vsetín</a> (<span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Flag_of_the_Czech_Republic.svg/22px-Flag_of_the_Czech_Republic.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Flag_of_the_Czech_Republic.svg/33px-Flag_of_the_Czech_Republic.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Flag_of_the_Czech_Republic.svg/44px-Flag_of_the_Czech_Republic.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></span></span> </span><a href="/wiki/Czechy" title="Czechy">Czechy</a>)</li> <li><a href="/wiki/Recklinghausen" title="Recklinghausen">Recklinghausen</a> (<span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Flag_of_Germany.svg/22px-Flag_of_Germany.svg.png" decoding="async" width="22" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Flag_of_Germany.svg/33px-Flag_of_Germany.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Flag_of_Germany.svg/44px-Flag_of_Germany.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /></span></span> </span><a href="/wiki/Niemcy" title="Niemcy">Niemcy</a>)</li> <li><a href="/wiki/Butte_(Montana)" title="Butte (Montana)">Butte</a> (<span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/22px-Flag_of_the_United_States.svg.png" decoding="async" width="22" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/33px-Flag_of_the_United_States.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/44px-Flag_of_the_United_States.svg.png 2x" data-file-width="1235" data-file-height="650" /></span></span> </span><a href="/wiki/Stany_Zjednoczone" title="Stany Zjednoczone">Stany Zjednoczone</a>)</li> <li><a href="/wiki/Drohobycz" title="Drohobycz">Drohobycz</a> (<span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Flag_of_Ukraine.svg/22px-Flag_of_Ukraine.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Flag_of_Ukraine.svg/33px-Flag_of_Ukraine.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Flag_of_Ukraine.svg/44px-Flag_of_Ukraine.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="800" /></span></span> </span><a href="/wiki/Ukraina" title="Ukraina">Ukraina</a>)</li> <li><a href="/wiki/%C5%BBytomierz" title="Żytomierz">Żytomierz</a> (<span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Flag_of_Ukraine.svg/22px-Flag_of_Ukraine.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Flag_of_Ukraine.svg/33px-Flag_of_Ukraine.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Flag_of_Ukraine.svg/44px-Flag_of_Ukraine.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="800" /></span></span> </span><a href="/wiki/Ukraina" title="Ukraina">Ukraina</a>)</li> <li><a href="/wiki/Ormo%C5%BE" title="Ormož">Ormož</a> (<span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/Flag_of_Slovenia.svg/22px-Flag_of_Slovenia.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/Flag_of_Slovenia.svg/33px-Flag_of_Slovenia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/Flag_of_Slovenia.svg/44px-Flag_of_Slovenia.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></span></span> </span><a href="/wiki/S%C5%82owenia" title="Słowenia">Słowenia</a>)</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Zobacz_też"><span id="Zobacz_te.C5.BC"></span>Zobacz też</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bytom&veaction=edit&section=56" title="Edytuj sekcję: Zobacz też" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bytom&action=edit&section=56" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Zobacz też"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="infobox noprint plainlinks" cellpadding="4" role="presentation"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle; text-align:center; width:30px;"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/Wikimedia_Community_Logo.svg/28px-Wikimedia_Community_Logo.svg.png" decoding="async" width="28" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/Wikimedia_Community_Logo.svg/42px-Wikimedia_Community_Logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/Wikimedia_Community_Logo.svg/56px-Wikimedia_Community_Logo.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="900" /></span></span> </td> <td style="line-height:normal; vertical-align:middle; text-align:center; flex:unset;">Zobacz w indeksie <i>Słownika geograficznego Królestwa Polskiego</i> hasło <b><a href="/wiki/Wikipedia:Skarbnica_Wikipedii/S%C5%82ownik_geograficzny_Kr%C3%B3lestwa_Polskiego/Bytom" title="Wikipedia:Skarbnica Wikipedii/Słownik geograficzny Królestwa Polskiego/Bytom">Bytom</a></b> </td></tr></tbody></table> <ul><li><a href="/wiki/Tripolis_(Niemcy)" class="mw-redirect" title="Tripolis (Niemcy)">Tripolis (Niemcy)</a></li> <li><a href="/wiki/Ulica_Stanis%C5%82awa_Witczaka_w_Bytomiu" title="Ulica Stanisława Witczaka w Bytomiu">Ulica Stanisława Witczaka w Bytomiu</a></li> <li><a href="/wiki/Ulica_Wroc%C5%82awska_w_Bytomiu" title="Ulica Wrocławska w Bytomiu">Ulica Wrocławska w Bytomiu</a></li> <li><a href="/wiki/Konsulat_RP_w_Bytomiu" title="Konsulat RP w Bytomiu">b. Konsulat RP w Bytomiu</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Przypisy">Przypisy</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bytom&veaction=edit&section=57" title="Edytuj sekcję: Przypisy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bytom&action=edit&section=57" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Przypisy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-odyssei-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-odyssei_1-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20111105093900/http://www.odyssei.com/pl/travel-article/4004.html">Cykl Gminy polskie – gmina Bytom – historia i architektura miasta.</a>. odyssei.com, 2005-10-28. [dostęp 2008-10-19]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.odyssei.com/pl/travel-article/4004.html">tego adresu</a> (2011-11-05)]. <span class="lang-list tylko-pl">(<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-PopulacjaPowierzchnia-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-PopulacjaPowierzchnia_2-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/ludnosc/powierzchnia-i-ludnosc-w-przekroju-terytorialnym-w-2024-roku,7,21.html"><i>Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2024 roku</i></a> [online], Główny Urząd Statystyczny, 22 lipca 2024<span class="accessdate"> [dostęp 2024-10-23]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.date=2024-07-22&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Powierzchnia+i+ludno%C5%9B%C4%87+w+przekroju+terytorialnym+w+2024+roku&rft_id=https%3A%2F%2Fstat.gov.pl%2Fobszary-tematyczne%2Fludnosc%2Fludnosc%2Fpowierzchnia-i-ludnosc-w-przekroju-terytorialnym-w-2024-roku%2C7%2C21.html" style="display:none"> </span> <span class="lang-list tylko-pl">(<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Populacja2024-3"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Populacja2024_3-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Populacja2024_3-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/ludnosc/ludnosc-stan-i-struktura-ludnosci-oraz-ruch-naturalny-w-przekroju-terytorialnym-w-2024-r-stan-w-dniu-30-06,6,37.html"><i>Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym w 2024 r. (stan w dniu 30.06)</i></a> [online], Główny Urząd Statystyczny, 15 października 2024<span class="accessdate"> [dostęp 2024-10-28]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.date=2024-10-15&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Ludno%C5%9B%C4%87.+Stan+i+struktura+ludno%C5%9Bci+oraz+ruch+naturalny+w+przekroju+terytorialnym+w+2024+r.+%28stan+w+dniu+30.06%29&rft_id=https%3A%2F%2Fstat.gov.pl%2Fobszary-tematyczne%2Fludnosc%2Fludnosc%2Fludnosc-stan-i-struktura-ludnosci-oraz-ruch-naturalny-w-przekroju-terytorialnym-w-2024-r-stan-w-dniu-30-06%2C6%2C37.html" style="display:none"> </span> <span class="lang-list tylko-pl">(<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Również_Oberbeuthn_albo_też-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Również_Oberbeuthn_albo_też_4-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Również <i>Oberbeuthn</i>, albo też <i>Aeberbeuthn</i>.</span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://ome-lexikon.uni-oldenburg.de/regionen/schlesien"><i>Schlesien</i></a> [online], ome-lexikon.uni-oldenburg.de<span class="accessdate"> [dostęp 2023-02-03]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Schlesien&rft_id=https%3A%2F%2Fome-lexikon.uni-oldenburg.de%2Fregionen%2Fschlesien" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bytom.pl/czas-wolny/dzieje-miasta?fbclid=IwAR3jvhQELaBWfMobvJs0e5-5a2kzkmFZZ5wEQTvAkGgAwxygKDQ0BIPpzAQ"><i>Dzieje miasta | Miasto Bytom – Metropolia GZM</i></a> [online], bytom.pl<span class="accessdate"> [dostęp 2024-04-22]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Dzieje+miasta+%26%23124%3B+Miasto+Bytom+%E2%80%93+Metropolia+GZM&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.bytom.pl%2Fczas-wolny%2Fdzieje-miasta%3Ffbclid%3DIwAR3jvhQELaBWfMobvJs0e5-5a2kzkmFZZ5wEQTvAkGgAwxygKDQ0BIPpzAQ" style="display:none"> </span> <span class="lang-list tylko-pl">(<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-um-srodowisko-7"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-um-srodowisko_7-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-um-srodowisko_7-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Urząd Miejski w Bytomiu: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20121120163415/http://www.bytom.pl/pl/9/1197155649/1197204185/4">Charakterystyka środowiska naturalnego w Bytomiu</a>. [dostęp 2008-10-19]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.bytom.pl/pl/9/1197155649/1197204185/4">tego adresu</a> (20 listopada 2012)]. <span class="lang-list tylko-pl">(<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-wieczorek-8"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-wieczorek_8-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-wieczorek_8-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Edward Wieczorek: <i>Bytom i okolice</i>. Bytom: 1997. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8386293152" title="Specjalna:Książki/8386293152">ISBN <span class="isbn">83-86293-15-2</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Bytom+i+okolice&rft.au=Edward+Wieczorek&rft.place=Bytom&rft.isbn=83-86293-15-2"></span></cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></span> </li> <li id="cite_note-:0-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-:0_9-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20171207083346/http://www.zbroslawice.pl/gmina_i_solectwa/gmina_i_solectwa">Sołectwa w naszej Gminie. Ogólna charakterystyka Gminy</a>. Urząd Gminy Zbrosławice. [dostęp 2017-12-06]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.zbroslawice.pl/gmina_i_solectwa/gmina_i_solectwa">tego adresu</a> (2017-12-07)].</cite></span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20171207014749/http://www.zdp.tgory.pl/index.php/gmina-zbroslawice.html">Wykaz dróg powiatowych wg gmin administrowanych przez Zarząd Dróg Powiatowych w Tarnowskich Górach</a>. Zarząd Dróg Powiatowych w Tarnowskich Górach. [dostęp 2017-12-06]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.zdp.tgory.pl/index.php/gmina-zbroslawice.html">tego adresu</a> (2017-12-07)].</cite></span> </li> <li id="cite_note-bytom-wyzyna-11"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-bytom-wyzyna_11-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-bytom-wyzyna_11-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Leonard Kłos, Edward Wieczorek: <i>Bytom i Wyżyna Miechowicka: przyroda i zabytki</i>. Bytom: 2002, s. 55. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8391684407" title="Specjalna:Książki/8391684407">ISBN <span class="isbn">83-916844-0-7</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Bytom+i+Wy%C5%BCyna+Miechowicka%3A+przyroda+i+zabytki&rft.au=Leonard+K%C5%82os%2C+Edward+Wieczorek&rft.date=2002&rft.place=Bytom&rft.pages=55&rft.isbn=83-916844-0-7"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-Przyroda_Bytomia-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Przyroda_Bytomia_12-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Edward Wieczorek: <i>Przyroda Bytomia</i>. Biuro Promocji Bytomia.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Przyroda+Bytomia&rft.au=Edward+Wieczorek&rft.pub=Biuro+Promocji+Bytomia"></span></cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Leonard Kłos, Edward Wieczorek: <i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://issuu.com/rynek7/docs/miechowice_i_okolice">Miechowice i okolice. Przyroda i zabytki</a></i>. Bytom: Urząd Miejski w Bytomiu, 2013, s. 30. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788362234721" title="Specjalna:Książki/9788362234721">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">978-83-62234-72-1</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Miechowice+i+okolice.+Przyroda+i+zabytki&rft.aulast=K%C5%82os&rft.aufirst=Leonard&rft.date=2013&rft.pub=Urz%C4%85d+Miejski+w+Bytomiu&rft.place=Bytom&rft.pages=30&rft.isbn=9788362234721&rft_id=https%3A%2F%2Fissuu.com%2Frynek7%2Fdocs%2Fmiechowice_i_okolice"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Agata</span><span class="cite-name-initials" title="Agata" style="display:none">A.</span> </span><span class="cite-lastname">Mucha</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Agata</span><span class="cite-name-initials" title="Agata">A.</span></span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://zabytek.pl/pl/obiekty/bytom-park-miejski-krajobrazowy"><i>Park miejski im. Franciszka Kachla – Zabytek.pl</i></a> [online], zabytek.pl, 18 stycznia 2018<span class="accessdate"> [dostęp 2022-12-22]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Agata&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Park+miejski+im.+Franciszka+Kachla+%E2%80%93+Zabytek.pl&rft.date=2018-01-18&rft.aulast=Mucha&rft_id=https%3A%2F%2Fzabytek.pl%2Fpl%2Fobiekty%2Fbytom-park-miejski-krajobrazowy" style="display:none"> </span> <span class="lang-list tylko-pl">(<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-bytom-i-wyzyna-15"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-bytom-i-wyzyna_15-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-bytom-i-wyzyna_15-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-bytom-i-wyzyna_15-2">c</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Leonard Kłos, Edward Wieczorek: <i>Bytom i Wyżyna Miechowicka: przyroda i zabytki</i>. Bytom: 2002. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8391684407" title="Specjalna:Książki/8391684407">ISBN <span class="isbn">83-916844-0-7</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Bytom+i+Wy%C5%BCyna+Miechowicka%3A+przyroda+i+zabytki&rft.au=Leonard+K%C5%82os%2C+Edward+Wieczorek&rft.date=2002&rft.place=Bytom&rft.isbn=83-916844-0-7"></span></cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></span> </li> <li id="cite_note-Radzionków_Kalendarium_historyczne-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Radzionków_Kalendarium_historyczne_16-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Jarosław A. Krawczyk: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/web/20170814055040/http://www.radzionkow.pl/index.php?link=news_menu&id=33">Radzionków – Kalendarium historyczne</a>. radzionkow.pl. [dostęp 2009-03-07]. <span class="lang-list tylko-pl">(<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-GUS_Bank_Danych_Regionalnych-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-GUS_Bank_Danych_Regionalnych_17-0">↑</a></span> <span class="reference-text">GUS Bank Danych Regionalnych, faktyczne miejsce zamieszkania, stan na 31 XII 1987.</span> </li> <li id="cite_note-populacja2016-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-populacja2016_18-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.polskawliczbach.pl/Bytom"><i>Bytom w liczbach</i></a> [online], Polska w liczbach<span class="accessdate"> [dostęp 2016-01-04]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=unknown&rft.atitle=Bytom+w+liczbach&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.jtitle=Polska+w+liczbach&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.polskawliczbach.pl%2FBytom" style="display:none"> </span>, liczba ludności na podstawie danych GUS.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Kazimierz_Rymut_Nazwy_miast-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Kazimierz_Rymut_Nazwy_miast_19-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="/wiki/Kazimierz_Rymut" title="Kazimierz Rymut">Kazimierz Rymut</a>, <i>Nazwy miast Polski</i>, Wrocław 1980, s. 48.</span> </li> <li id="cite_note-Kazimierz_Rymut_red_Nazwy-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Kazimierz_Rymut_red_Nazwy_20-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Kazimierz Rymut (red.), <i>Nazwy miejscowe Polski. Tom I: A-B</i>, Kraków 1996, s. 481.</span> </li> <li id="cite_note-Konstanty_Damrot_Die_älteren-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Konstanty_Damrot_Die_älteren_21-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="/wiki/Konstanty_Damrot" title="Konstanty Damrot">Konstanty Damrot</a>, „Die älteren Ortsnamen Schlesiens, ihre Entstehung und Bedeutung: mit einem Anhange über die schlesisch-polnischen Personennamen: Beiträge zur schlesischen Geschichte und Volkskunde”, Verlag von Felix Kasprzyk, Beuthen 1896.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFPanic1991-22"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFPanic1991_22-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFPanic1991">Panic 1991 ↓</a></span>.</span> </li> <li id="cite_note-bytom-1197128419-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-bytom-1197128419_23-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20111007170713/http://www.bytom.pl/pl/9/1197155410/1197128419/4">Historia Bytomia na oficjalnych stronach.</a>. [dostęp 2012-09-11]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.bytom.pl/pl/9/1197155410/1197128419/4">tego adresu</a> (2011-10-07)].</cite></span> </li> <li id="cite_note-Gramer-24"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Gramer_24-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Gramer_24-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Friedrich Gramer: <i>Chronik der stadt Beuthen in Ober-Schlesien</i>. Beuthen: 1863, s. 4.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Chronik+der+stadt+Beuthen+in+Ober-Schlesien&rft.au=Friedrich+Gramer&rft.date=1863&rft.place=Beuthen&rft.pages=4"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-Codex_Diplomaticus_Maioris-25"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Codex_Diplomaticus_Maioris_25-0">↑</a></span> <span class="reference-text">„Codex Diplomaticus Maioris Poloniae”, tomus II, Biblioteka Kórnicka, Poznań 1878, s. 318..</span> </li> <li id="cite_note-Joannis_Długosz_Senioris-26"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Joannis_Długosz_Senioris_26-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Joannis Długosz Senioris Canonici Cracoviensis, „Liber Beneficiorum”, Aleksander Przezdziecki, Tom II, Kraków 1864, s. 203.</span> </li> <li id="cite_note-27"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-27">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Detlef Haberland: <i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bibliotekacyfrowa.pl/dlibra/publication/31994/edition/37152">Die „Silesiographia” und „Breslo-Graphia” von Nicolaus Henel von Hennenfeld</a></i>. Arkadiusz Cencora, Diana Codogni-Łańcucka. Wrocław: Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu, 2011, s. 174. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788391059524" title="Specjalna:Książki/9788391059524">ISBN <span class="isbn">978-83-910595-2-4</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Die+%E2%80%9ESilesiographia%E2%80%9D+und+%E2%80%9EBreslo-Graphia%E2%80%9D+von+Nicolaus+Henel+von+Hennenfeld&rft.aulast=Haberland&rft.aufirst=Detlef&rft.pub=Biblioteka+Uniwersytecka+we+Wroc%C5%82awiu&rft.place=Wroc%C5%82aw&rft.pages=174&rft.isbn=978-83-910595-2-4&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.bibliotekacyfrowa.pl%2Fdlibra%2Fpublication%2F31994%2Fedition%2F37152"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-Józef_Lompa_Krótki_rys_jeografii-28"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Józef_Lompa_Krótki_rys_jeografii_28-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="/wiki/J%C3%B3zef_Lompa" title="Józef Lompa">Józef Lompa</a>, „Krótki rys jeografii Śląska dla nauki początkowej”, Głogówek 1847, s. 12.</span> </li> <li id="cite_note-Walenty_Roździeński_Officina-29"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Walenty_Roździeński_Officina_29-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="/wiki/Walenty_Ro%C5%BAdzie%C5%84ski" title="Walenty Roździeński">Walenty Roździeński</a>, Officina ferraria abo huta i warstat z kuźniami szlachetnego dzieła żelaznego przez Walentego Roździeńskiego teraz nowo wydana, Kraków 1612.</span> </li> <li id="cite_note-Officina_ferraria_abo_huta-30"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Officina_ferraria_abo_huta_30-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="https://pl.wikisource.org/wiki/Officina_ferraria,_abo_huta_y_warstat_z_ku%C5%BAniami_szlachetnego_dzie%C5%82a_%C5%BCelaznego" class="extiw" title="s:Officina ferraria, abo huta y warstat z kuźniami szlachetnego dzieła żelaznego">Officina ferraria, abo huta y warstat z kuźniami szlachetnego dzieła żelaznego</a>.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFKnie183086-31"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFKnie183086_31-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFKnie1830">Knie 1830 ↓</a></span>, s. 86.</span> </li> <li id="cite_note-dir.icm.edu-Tom-I-32"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-dir.icm.edu-Tom-I_32-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_I/518">Bytom w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego Tom I, s. 518</a>.</span> </li> <li id="cite_note-33"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-33">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book nourl"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Piotr</span><span class="cite-name-initials" title="Piotr" style="display:none">P.</span> </span><span class="cite-lastname">Siemko</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Piotr</span><span class="cite-name-initials" title="Piotr">P.</span></span>, <i>Nie zachowane kościoły drewniane Górnego Śląska</i>, Katowice: Centrum Dziedzictwa Kulturowego Górnego Śląska, 2001, s. 32, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788385871248" title="Specjalna:Książki/9788385871248">ISBN <span class="isbn">978-83-85871-24-8</span></a><span class="accessdate"> [dostęp 2024-01-26]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.place=Katowice&rft.aufirst=Piotr&rft.aulast=Siemko&rft.date=2001&rft.isbn=978-83-85871-24-8&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Nie+zachowane+ko%C5%9Bcio%C5%82y+drewniane+G%C3%B3rnego+%C5%9Al%C4%85ska&rft.pub=Centrum+Dziedzictwa+Kulturowego+G%C3%B3rnego+%C5%9Al%C4%85ska" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-grenze.oberschlesien-im-unterricht--34"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-grenze.oberschlesien-im-unterricht-_34-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.is/20150212105002/http://grenze.oberschlesien-im-unterricht.net/index.php/pl/zycie-na-granicy/dziwna-granica">Dziwna granica</a> <span class="lang-list tylko-pl">(<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>)</span>.</span> </li> <li id="cite_note-Rozporządzenie_Rady_Ministrów-35"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Rozporządzenie_Rady_Ministrów_35-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. ws. tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych (<span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19460280177">Dz.U. z 1946 r. nr 28, poz. 177</a></span>).</span> </li> <li id="cite_note-36"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-36">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bytom.pl/czas-wolny/wazne-daty"><i>Ważne daty | Miasto Bytom – Metropolia GZM</i></a> [online], bytom.pl<span class="accessdate"> [dostęp 2024-04-22]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Wa%C5%BCne+daty+%26%23124%3B+Miasto+Bytom+%E2%80%93+Metropolia+GZM&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.bytom.pl%2Fczas-wolny%2Fwazne-daty" style="display:none"> </span> <span class="lang-list tylko-pl">(<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-CITEREFWincenty_Ogrodziński193764-37"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFWincenty_Ogrodziński193764_37-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFWincenty_Ogrodziński1937">Wincenty Ogrodziński 1937 ↓</a></span>, s. 64.</span> </li> <li id="cite_note-Encyklopedia_powstań_śląskich-38"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Encyklopedia_powstań_śląskich_38-0">↑</a></span> <span class="reference-text">„Encyklopedia powstań śląskich”, Instytut Śląski w Opolu, Opole 1982, s. 561, hasło „Towarzystwo Gimnastyczne »Sokół«”.</span> </li> <li id="cite_note-39"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-39">↑</a></span> <span class="reference-text">Dariusz Zalega „Gdy zmiotło trony” „Le monde diplomatique” listopad 2016, s. 37.</span> </li> <li id="cite_note-40"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-40">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><span class="cite-lastname">Sparro</span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://bytom.pl/kapsula-czasu-z-1929-roku-w-muzeum-gornoslaskim"><i>Kapsuła czasu z 1929 roku w Muzeum Górnośląskim</i></a> [online], BYTOM.pl<span class="accessdate"> [dostęp 2020-06-11]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aulast=Sparro&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Kapsu%C5%82a+czasu+z+1929+roku+w+Muzeum+G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85skim&rft_id=https%3A%2F%2Fbytom.pl%2Fkapsula-czasu-z-1929-roku-w-muzeum-gornoslaskim" style="display:none"> </span> <span class="lang-list tylko-pl">(<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-41"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-41">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.auschwitz.org/historia/podobozy/hubertshtte/"><i>Hubertshütte / Podobozy / Historia / Auschwitz-Birkenau</i></a> [online], www.auschwitz.org<span class="accessdate"> [dostęp 2023-02-03]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Hubertsh%C3%BCtte+%2F+Podobozy+%2F+Historia+%2F+Auschwitz-Birkenau&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.auschwitz.org%2Fhistoria%2Fpodobozy%2Fhubertshtte%2F" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Jan_Drabina_Historia_Bytomia-42"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Jan_Drabina_Historia_Bytomia_42-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book nourl"><a href="/wiki/Jan_Drabina" title="Jan Drabina"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Jan</span><span class="cite-name-initials" title="Jan" style="display:none">J.</span> </span><span class="cite-lastname">Drabina</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Jan</span><span class="cite-name-initials" title="Jan">J.</span></span></a>, <i>Historia Bytomia 1254-2000</i>, Bytom: Towarzystwo Miłośników Bytomia, 2000, s. 272, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8390801833" title="Specjalna:Książki/8390801833">ISBN <span class="isbn">83-908018-3-3</span></a>, <a href="/wiki/Online_Computer_Library_Center" title="Online Computer Library Center">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://worldcat.org/oclc/830991368">830991368</a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.place=Bytom&rft.aufirst=Jan&rft.aulast=Drabina&rft.date=2000&rft.isbn=83-908018-3-3&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Historia+Bytomia+1254-2000&rft.pub=Towarzystwo+Mi%C5%82o%C5%9Bnik%C3%B3w+Bytomia&rft_id=info%3Aoclcnum%2F830991368" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Przewodniczący_Rady_Miejskiej-43"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Przewodniczący_Rady_Miejskiej_43-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170225111520/http://www.bytom.pl/przewodniczacy-rady-miejskiej">Przewodniczący Rady Miejskiej – Bytom</a>. Bytom.pl. [dostęp 2015-10-20]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.bytom.pl/przewodniczacy-rady-miejskiej">tego adresu</a> (2017-02-25)].</cite></span> </li> <li id="cite_note-44"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-44">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bytom.pl/aktualnosci/index/Michal-Staniszewski-nowym-przewodniczacym-Rady-Miejskiej-w-Bytomiu/idn:37239"><i>Michał Staniszewski nowym przewodniczącym Rady Miejskiej w Bytomiu | Miasto Bytom – Metropolia GZM</i></a> [online], bytom.pl<span class="accessdate"> [dostęp 2024-04-22]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Micha%C5%82+Staniszewski+nowym+przewodnicz%C4%85cym+Rady+Miejskiej+w+Bytomiu+%26%23124%3B+Miasto+Bytom+%E2%80%93+Metropolia+GZM&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.bytom.pl%2Faktualnosci%2Findex%2FMichal-Staniszewski-nowym-przewodniczacym-Rady-Miejskiej-w-Bytomiu%2Fidn%3A37239" style="display:none"> </span> <span class="lang-list tylko-pl">(<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Państwowa_Komisja_Wyborcza-45"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Państwowa_Komisja_Wyborcza_45-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://wybory2002.pkw.gov.pl/grada/gw1/w24/m2462/index.html">Państwowa Komisja Wyborcza: Wybory samorządowe</a>. wybory2002.pkw.gov.pl. [dostęp 2015-10-20].</cite></span> </li> <li id="cite_note-Geografia_wyborcza_Wybory-47"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Geografia_wyborcza_Wybory_47-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://wybory2006.pkw.gov.pl/kbw/wynikiRadaMiasta2529.html?jdn=246201">Geografia wyborcza – Wybory samorządowe – Państwowa Komisja Wyborcza</a>. wybory2006.pkw.gov.pl. [dostęp 2015-10-20].</cite></span> </li> <li id="cite_note-Wybory_Samorządowe_2010_Geografia-49"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Wybory_Samorządowe_2010_Geografia_49-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://wybory2010.pkw.gov.pl/geo/pl/240000/246201.html#tabs-4">Wybory Samorządowe 2010 – Geografia wyborcza – Województwo śląskie – – m. Bytom</a>. wybory2010.pkw.gov.pl. [dostęp 2015-10-20].</cite></span> </li> <li id="cite_note-Kto_do_rady_w_Bytomiu_Wyniki-51"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Kto_do_rady_w_Bytomiu_Wyniki_51-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://bytom.naszemiasto.pl/artykul/kto-do-rady-w-bytomiu-wyniki-wyborow-do-rady-miejskiej-2012,1540909,art,t,id,tm.html">Kto do rady w Bytomiu? Wyniki wyborów do Rady Miejskiej 2012</a>. bytom.naszemiasto.pl, 2012-09-17. [dostęp 2015-10-20].</cite></span> </li> <li id="cite_note-Cytuj_stronę_url_http_wybory2014-52"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Cytuj_stronę_url_http_wybory2014_52-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150401162658/http://wybory2014.pkw.gov.pl/pl/wyniki/gminy/view/246201">Państwowa Komisja Wyborcza | Bytom</a>. wybory2014.pkw.gov.pl. [dostęp 2015-10-20]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://wybory2014.pkw.gov.pl/pl/wyniki/gminy/view/246201">tego adresu</a> (2015-04-01)].</cite></span> </li> <li id="cite_note-54"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-54">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://wybory2018.pkw.gov.pl/pl/geografia/246200#results_elect_council"><i>Wybory samorządowe 2018</i></a> [online], wybory2018.pkw.gov.pl<span class="accessdate"> [dostęp 2018-10-26]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Wybory+samorz%C4%85dowe+2018&rft_id=https%3A%2F%2Fwybory2018.pkw.gov.pl%2Fpl%2Fgeografia%2F246200%23results_elect_council" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-56"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-56">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://wybory.gov.pl/samorzad2024/pl/rada_gminy/okregi/246200"><i>Wybory samorządowe 2024</i></a> [online], wybory.gov.pl<span class="accessdate"> [dostęp 2024-04-08]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Wybory+samorz%C4%85dowe+2024&rft_id=https%3A%2F%2Fwybory.gov.pl%2Fsamorzad2024%2Fpl%2Frada_gminy%2Fokregi%2F246200" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-ton2007-62"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-ton2007_62-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">ton: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://sbc.org.pl/Content/284113/iv219997-2007-44.pdf">Trzej bytomianie w parlamencie</a>. <i><a href="/wiki/%C5%BBycie_Bytomskie" title="Życie Bytomskie">Życie Bytomskie</a></i>, 2007-10-29. [dostęp 2009-02-28]. <span class="lang-list tylko-pl">(<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Związki_gmin-63"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Związki_gmin_63-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090222000248/http://www.bytom.pl/pl/9/1197576109/1197576610/4">Związki gmin</a>. bytom.pl. [dostęp 2009-03-13]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.bytom.pl/pl/9/1197576109/1197576610/4">tego adresu</a> (2009-02-22)]. <span class="lang-list tylko-pl">(<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Wybory_Samorządowe_2010-64"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Wybory_Samorządowe_2010_64-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://insilesia.pl/aktualnosci/artykul/4306">Wybory Samorządowe 2010</a>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-_2012-65"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-_2012_65-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120620235324/http://www.bytom.pl/pl/10/1340006106/4"><i>Prezydent i radni odwołani</i></a> [online], <i>www.bytom.pl</i>, 18 czerwca 2012<span class="accessdate"> [dostęp 2012-06-18]</span> [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.bytom.pl/pl/10/1340006106/4">adresu</a> 2012-06-20]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.date=2012-06-18&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Prezydent+i+radni+odwo%C5%82ani&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.bytom.pl%2Fpl%2F10%2F1340006106%2F4" style="display:none"> </span> <span class="lang-list tylko-pl">(<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-_20122-66"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-_20122_66-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120621021939/http://www.kadencja.pkw.gov.pl/aw/pl/20120617-246201-RFM/index.html"><i>Referendum lokalne w sprawie odwołania Rady Miejskiej w Bytomiu i Prezydenta Miasta Bytomia przed upływem kadencji zarządzone na dzień 17 czerwca 2012 r.</i></a> [online], <i>www.kadencja.pkw.gov.pl</i>, 18 czerwca 2012<span class="accessdate"> [dostęp 2012-06-18]</span> [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.kadencja.pkw.gov.pl/aw/pl/20120617-246201-RFM/index.html">adresu</a> 2012-06-21]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.date=2012-06-18&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Referendum+lokalne+w+sprawie+odwo%C5%82ania+Rady+Miejskiej+w+Bytomiu+i+Prezydenta+Miasta+Bytomia+przed+up%C5%82ywem+kadencji+zarz%C4%85dzone+na+dzie%C5%84+17+czerwca+2012+r.&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.kadencja.pkw.gov.pl%2Faw%2Fpl%2F20120617-246201-RFM%2Findex.html" style="display:none"> </span> <span class="lang-list tylko-pl">(<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-mojbytom.pl-67"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-mojbytom.pl_67-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-mojbytom.pl_67-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://mojbytom.pl/i,to-juz-pewne-mariusz-wolosz-wygrywa-z-damianem-bartyla,200274,824036.html"><i>To już pewne! Mariusz Wołosz wygrywa z Damianem Bartylą! – Bytom informacje</i></a> [online], mojbytom.pl<span class="accessdate"> [dostęp 2018-11-14]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=To+ju%C5%BC+pewne%21+Mariusz+Wo%C5%82osz+wygrywa+z+Damianem+Bartyl%C4%85%21+%E2%80%93+Bytom+informacje&rft_id=https%3A%2F%2Fmojbytom.pl%2Fi%2Cto-juz-pewne-mariusz-wolosz-wygrywa-z-damianem-bartyla%2C200274%2C824036.html" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-68"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-68">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://www.km.com.pl/upload_pdf/small_bytom.pdf">https://www.km.com.pl/upload_pdf/small_bytom.pdf</a>.</span> </li> <li id="cite_note-Nasze_miasto-69"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Nasze_miasto_69-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://bytom.naszemiasto.pl/wydarzenia/634551.html">Nasze miasto</a>. [dostęp 2009-02-15].</cite></span> </li> <li id="cite_note-bytom-urban-70"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-bytom-urban_70-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-bytom-urban_70-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080616205301/http://www.bytom.pl/pl/9/1197126488/1197130856/4">Układ urbanistyczny</a>. bytom.pl. [dostęp 2009-03-08]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.bytom.pl/pl/9/1197126488/1197130856/4">tego adresu</a> (2008-06-16)]. <span class="lang-list tylko-pl">(<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-71"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-71">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20180216184906/http://kamienicebytomia.republika.pl/"><i>kamienice Bytomia</i></a> [online], kamienicebytomia.republika.pl<span class="accessdate"> [dostęp 2018-01-11]</span> [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://kamienicebytomia.republika.pl/">adresu</a> 2018-02-16]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=kamienice+Bytomia&rft_id=http%3A%2F%2Fkamienicebytomia.republika.pl%2F" style="display:none"> </span>.<span class="problemy problemy-w-cytuj" aria-hidden="true" data-nosnippet="">strona główna serwisu</span></cite></span> </li> <li id="cite_note-72"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-72">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20191104075134/http://sitplan.um.bytom.pl/iuip/add/file/1363867860.pdf">Wykaz obiektów wpisanych do rejestru zabytków. Stan na dzień 7 grudnia 2012 r.</a>. Urząd Miejski Bytom. s. 2. [dostęp 2019-11-04]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://sitplan.um.bytom.pl/iuip/add/file/1363867860.pdf">tego adresu</a> (2019-11-04)].</cite></span> </li> <li id="cite_note-73"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-73">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.e-teatr.pl/pl/instytucje/lista.html"><i>Teatr w Polsce – polski wortal teatralny</i></a> [online], e-teatr.pl<span class="accessdate"> [dostęp 2020-05-11]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Teatr+w+Polsce+%E2%80%93+polski+wortal+teatralny&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.e-teatr.pl%2Fpl%2Finstytucje%2Flista.html" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-------szpitale-bytom-74"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-------szpitale-bytom_74-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><<a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.firmy.net/szpitale,bytom.html">http://www.firmy.net/szpitale,bytom.html</a>.</span> </li> <li id="cite_note-Portal_edukacyjny_Bytom_Szkoły-75"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Portal_edukacyjny_Bytom_Szkoły_75-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090117113531/http://edukacja.bytom.pl/index.php?type=placowki">Portal edukacyjny Bytom – Szkoły</a>. edukacja.bytom.pl. [dostęp 2009-03-10]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.edukacja.bytom.pl/index.php?type=placowki">tego adresu</a> (2009-01-17)]. <span class="lang-list tylko-pl">(<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Hotel_Bristol_Hotel-76"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Hotel_Bristol_Hotel_76-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.ph/20120908081221/http://www.hotel-bristol.com.pl/hotel_bristol/?page_id=2">Hotel Bristol – Hotel</a>. hotel-bristol.com.pl. [dostęp 2009-06-10].</cite></span> </li> <li id="cite_note-Dane_teleadresowe-77"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Dane_teleadresowe_77-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090724051841/http://www.bytom.pl/pl/3/1196895332/65">Dane teleadresowe</a>. bytom.pl. [dostęp 2009-06-10]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.bytom.pl/pl/3/1196895332/65">tego adresu</a> (2009-07-24)].</cite></span> </li> <li id="cite_note-78"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-78">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://diecezja.gliwice.pl/dekanat/1">Dekanat Bytom</a>. diecezja.gliwice.pl. [dostęp 2022-03-27].</cite></span> </li> <li id="cite_note-79"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-79">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://diecezja.gliwice.pl/dekanat/2">Dekanat Bytom-Miechowice</a>. diecezja.gliwice.pl. [dostęp 2022-03-27].</cite></span> </li> <li id="cite_note-80"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-80">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://swietochlowice.pl/miasto/koscioly-w-swietochlowicach/">Kościoły w Świętochłowicach</a>. swietochlowice.pl. [dostęp 2022-03-27].</cite></span> </li> <li id="cite_note-81"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-81">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://duchowy.bytom.pl/msza-sw-w-klasycznym-rycie-rzymskim-nadzwyczajnym/">Msza św. w klasycznym rycie rzymskim</a>. duchowy.bytom.pl. [dostęp 2022-03-27].</cite></span> </li> <li id="cite_note-82"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-82">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://vetusordo.pl/celebransi/">Celebransi</a>. vetusordo.pl. [dostęp 2022-03-27].</cite></span> </li> <li id="cite_note-83"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-83">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cerkiew.net.pl/parafie-i-dekanaty/dekanat-katowicki/"><i>Dekanat katowicki</i></a> [online], cerkiew.net.pl<span class="accessdate"> [dostęp 2023-06-12]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Dekanat+katowicki&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.cerkiew.net.pl%2Fparafie-i-dekanaty%2Fdekanat-katowicki%2F" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-84"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-84">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bytomski.pl/w-bytomiu-grekokatolicy-maja-swoje-miejsce-oficjalnie-utworzono-parafie"><i>W Bytomiu grekokatolicy mają swoje miejsce. Oficjalnie utworzono parafię</i></a> [online], bytomski.pl<span class="accessdate"> [dostęp 2023-06-12]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=W+Bytomiu+grekokatolicy+maj%C4%85+swoje+miejsce.+Oficjalnie+utworzono+parafi%C4%99&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.bytomski.pl%2Fw-bytomiu-grekokatolicy-maja-swoje-miejsce-oficjalnie-utworzono-parafie" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-badznaczasie-85"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-badznaczasie_85-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-badznaczasie_85-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.bytom.badznaczasie.pl/wspolnoty-religijne/">Wspólnoty religijne</a>. bytom.badznaczasie.pl. [dostęp 2022-03-27].</cite></span> </li> <li id="cite_note-86"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-86">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.kkn-poland.com.pl">Katolicki Kościół Narodowy</a>. kkn-poland.com.pl. [dostęp 2022-03-27].</cite></span> </li> <li id="cite_note-87"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-87">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://kanaan.org.pl/kontakt/">Kontakt</a>. kanaan.org.pl. [dostęp 2022-03-27].</cite></span> </li> <li id="cite_note-88"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-88">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.chwe.pl/lista-placowek/"><i>Zbory i placówki</i></a> [online], chwe.pl<span class="accessdate"> [dostęp 2023-08-15]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Zbory+i+plac%C3%B3wki&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.chwe.pl%2Flista-placowek%2F" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-89"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-89">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://adwent.pl/kontakt/zbory/">Zbory</a>. adwent.pl. [dostęp 2022-03-27].</cite></span> </li> <li id="cite_note-90"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-90">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://kosciolbozy.pl/adresy-kosciolow/">Adresy kościołów</a>. kosciolbozy.pl. [dostęp 2022-03-27].</cite></span> </li> <li id="cite_note-91"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-91">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://baptysci.pl/zbory"><i>Zbory</i></a> [online], baptysci.pl<span class="accessdate"> [dostęp 2024-03-12]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Zbory&rft_id=https%3A%2F%2Fbaptysci.pl%2Fzbory" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-92"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-92">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://kchwe.pl/lista-zborow/woj-slaskie/">Woj. śląskie</a>. kchwe.pl. [dostęp 2022-06-04].</cite></span> </li> <li id="cite_note-93"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-93">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.luteranie.pl/bytom/">Bytom</a>. luteranie.pl. [dostęp 2022-03-27].</cite></span> </li> <li id="cite_note-94"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-94">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.luteranie.pl/bytom-miechowice/">Bytom Miechowice</a>. luteranie.pl. [dostęp 2022-03-27].</cite></span> </li> <li id="cite_note-95"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-95">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://metodysci.pl/parafie-2/">Parafie</a>. metodysci.pl. [dostęp 2022-03-28].</cite></span> </li> <li id="cite_note-96"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-96">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book nourl"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Paweł</span><span class="cite-name-initials" title="Paweł" style="display:none">P.</span> </span><span class="cite-lastname">Ciecieląg</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Paweł</span><span class="cite-name-initials" title="Paweł">P.</span></span><span class="cite-at-al" title="Paweł Ciecieląg, Arkadiusz Góralczyk, Grzegorz Gudaszewski, Zbigniew Pasek"> i inni</span>, <i>Wyznania religijne w Polsce w latach 2019–2021</i>, Warszawa: Zakład Wydawnictw Statystycznych, 2022, s. 160, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788367087179" title="Specjalna:Książki/9788367087179">ISBN <span class="isbn">978-83-67087-17-9</span></a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.place=Warszawa&rft.aufirst=Pawe%C5%82&rft.aulast=Cieciel%C4%85g&rft.date=2022&rft.isbn=978-83-67087-17-9&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Wyznania+religijne+w+Polsce+w+latach+2019%E2%80%932021&rft.pub=Zak%C5%82ad+Wydawnictw+Statystycznych" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-97"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-97">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://kwch.org/nasze-zbory/">Zbory Kościoła Wolnych Chrześcijan</a>. kwch.org. [dostęp 2022-03-27].</cite></span> </li> <li id="cite_note-98"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-98">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://zboryboze.pl/o-nas/kontakt/">Kontakt – Zbory</a>. zboryboze.pl. [dostęp 2022-03-27].</cite></span> </li> <li id="cite_note-jw-99"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-jw_99-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Dane według <cite class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://apps.jw.org/ui/P/meeting-search.html#/weekly-meetings"><i>wyszukiwarki zborów</i></a>, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy <a href="/wiki/Jw.org" title="Jw.org">jw.org</a><span class="accessdate"> [dostęp 2018-10-09]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.place=na+oficjalnej+stronie+%C5%9Awiadk%C3%B3w+Jehowy+%5B%5Bjw.org%5D%5D&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=wyszukiwarki+zbor%C3%B3w&rft_id=https%3A%2F%2Fapps.jw.org%2Fui%2FP%2Fmeeting-search.html%23%2Fweekly-meetings" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-100"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-100">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20131012043409/http://epifania.pl/zbory/bytom.php">Bytom</a>. epifania.pl. [dostęp 2022-03-27]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://epifania.pl/zbory/bytom.php">tego adresu</a>].</cite></span> </li> <li id="cite_note-101"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-101">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://muzeum.bytom.pl/?p=7042">Dar Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Katowicach dla Muzeum Górnośląskiego</a>. Muzeum Górnośląskie w Bytomiu. [dostęp 2017-09-22].</cite></span> </li> <li id="cite_note-102"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-102">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.bytom.buddyzm.pl/kontakt/">Kontakt</a>. bytom.buddyzm.pl. [dostęp 2022-03-27].</cite></span> </li> <li id="cite_note-Encyklopedia_powstań_śląskich2-103"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Encyklopedia_powstań_śląskich2_103-0">↑</a></span> <span class="reference-text">„Encyklopedia powstań śląskich”, Instytut Śląski w Opolu, Opole 1982, s. 562, hasło „Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” – dzielnica Śląska”.</span> </li> <li id="cite_note-104"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-104">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.90minut.pl/liga/1/liga13484.html"><i>Betclic II liga 2024/2025</i></a> [online], www.90minut.pl<span class="accessdate"> [dostęp 2024-07-14]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Betclic+II+liga+2024%2F2025&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.90minut.pl%2Fliga%2F1%2Fliga13484.html" style="display:none"> </span> <span class="lang-list tylko-pl">(<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-105"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-105">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://polskihokej.eu/posts/tauron-liga-hokeja-kobiet-polonia-bytom-po-raz-trzynasty/3138">TAURON Liga Hokeja Kobiet. Polonia Bytom po raz trzynasty!</a>. polskihokej.eu, 2024-03-16. [dostęp 2024-03-25].</cite></span> </li> <li id="cite_note-liga13576-106"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-liga13576_106-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-liga13576_106-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.90minut.pl/liga/1/liga13576.html"><i>V liga 2024/2025, grupa: śląska I</i></a> [online], www.90minut.pl<span class="accessdate"> [dostęp 2024-07-12]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=V+liga+2024%2F2025%2C+grupa%3A+%C5%9Bl%C4%85ska+I&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.90minut.pl%2Fliga%2F1%2Fliga13576.html" style="display:none"> </span> <span class="lang-list tylko-pl">(<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-klasa_A-107"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-klasa_A_107-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-klasa_A_107-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-klasa_A_107-2">c</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-klasa_A_107-3">d</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.90minut.pl/liga/1/liga13949.html"><i>Klasa A 2024/2025, grupa: Bytom</i></a> [online], www.90minut.pl<span class="accessdate"> [dostęp 2024-07-24]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Klasa+A+2024%2F2025%2C+grupa%3A+Bytom&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.90minut.pl%2Fliga%2F1%2Fliga13949.html" style="display:none"> </span> <span class="lang-list tylko-pl">(<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-108"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-108">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.90minut.pl/liga/1/liga14010.html"><i>Klasa B 2024/2025, grupa: Bytom</i></a> [online], www.90minut.pl<span class="accessdate"> [dostęp 2024-08-02]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Klasa+B+2024%2F2025%2C+grupa%3A+Bytom&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.90minut.pl%2Fliga%2F1%2Fliga14010.html" style="display:none"> </span> <span class="lang-list tylko-pl">(<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Kontrola_NIK_Dwie_kopalnie-109"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Kontrola_NIK_Dwie_kopalnie_109-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://katowice.wyborcza.pl/katowice/1,35063,11547452,Kontrola_NIK__Dwie_kopalnie_fedruja_nielegalnie.html">Kontrola NIK: Dwie kopalnie fedrują nielegalnie</a>. Gazeta.pl, 2012.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Życie_Bytomskie_17_09_2007-110"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Życie_Bytomskie_17_09_2007_110-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="/wiki/%C5%BBycie_Bytomskie" title="Życie Bytomskie">Życie Bytomskie</a>, 17.09.2007, s. 11.</span> </li> <li id="cite_note-111"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-111">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><span class="cite-lastname">PatWebDesign.pl</span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.kolejeslaskie.com/rozklad_jazdy/"><i>Rozkład jazdy | Koleje Śląskie – regionalny przewoźnik kolejowy</i></a> [online]<span class="accessdate"> [dostęp 2020-09-04]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aulast=PatWebDesign.pl&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Rozk%C5%82ad+jazdy+%7C+Koleje+%C5%9Al%C4%85skie+%E2%80%93+regionalny+przewo%C5%BAnik+kolejowy&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.kolejeslaskie.com%2Frozklad_jazdy%2F" style="display:none"> </span> <span class="lang-list tylko-pl">(<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-112"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-112">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://portalpasazera.pl/Plakaty"><i>Plakatowy rozkład jazdy – Wybór stacji – Portal Pasażera – PKP Polskie Linie Kolejowe S.A.</i></a> [online], portalpasazera.pl<span class="accessdate"> [dostęp 2020-09-04]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Plakatowy+rozk%C5%82ad+jazdy+%E2%80%93+Wyb%C3%B3r+stacji+%E2%80%93+Portal+Pasa%C5%BCera+%E2%80%93+PKP+Polskie+Linie+Kolejowe+S.A.&rft_id=https%3A%2F%2Fportalpasazera.pl%2FPlakaty" style="display:none"> </span> <span class="lang-list tylko-pl">(<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-113"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-113">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200813030921/http://www.sgkw.eu/index.php/features.html"><i>Stowarzyszenie Górnośląskich Kolei Wąskotorowych – Rozkład</i></a> [online], sgkw.eu<span class="accessdate"> [dostęp 2020-09-04]</span> [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://sgkw.eu/index.php/features.html">adresu</a> 2020-08-13]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Stowarzyszenie+G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85skich+Kolei+W%C4%85skotorowych+%E2%80%93+Rozk%C5%82ad&rft_id=http%3A%2F%2Fsgkw.eu%2Findex.php%2Ffeatures.html" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-http_zyciebytomskie_pl_artykul-114"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-http_zyciebytomskie_pl_artykul_114-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://web.archive.org/web/20120303140359/http://zyciebytomskie.pl/artykul.php?id=271&glowny+1%7CM">https://web.archive.org/web/20120303140359/http://zyciebytomskie.pl/artykul.php?id=271&glowny+1%7CM</a>. Hałaś, <i>Hindenburg honorowym obywatelem</i>.</span> </li> <li id="cite_note-Prałat_Hubert_Kowol_Honorowym-115"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Prałat_Hubert_Kowol_Honorowym_115-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090813004739/http://www.bytom.pl/pl/10/1245765130/4">Prałat Hubert Kowol Honorowym Obywatelem Miasta Bytomia</a>. bytom.pl, 2009-06-23. [dostęp 2009-06-24]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.bytom.pl/pl/10/1245765130/4">tego adresu</a> (2009-08-13)].</cite></span> </li> <li id="cite_note-Tytuł_Honorowego_Obywatela-116"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Tytuł_Honorowego_Obywatela_116-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170328022159/http://www.bytom.pl/tytul-honorowego-obywatela-dla-tadeusza-serafina">Tytuł Honorowego Obywatela dla Tadeusza Serafina</a>. bytom.pl, 2017-03-27. [dostęp 2017-03-27]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.bytom.pl/tytul-honorowego-obywatela-dla-tadeusza-serafina">tego adresu</a> (2017-03-28)]. <span class="lang-list tylko-pl">(<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Miasta_partnerskie-117"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Miasta_partnerskie_117-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bytom.pl/czas-wolny/miasta-partnerskie">Miasta partnerskie</a>. Urząd Miejski w Bytomiu. [dostęp 2023-05-26].</cite></span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bibliografia">Bibliografia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bytom&veaction=edit&section=58" title="Edytuj sekcję: Bibliografia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bytom&action=edit&section=58" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Bibliografia"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><cite class="citation book" id="CITEREFKnie1830"><a href="/wiki/Johann_Georg_Knie" title="Johann Georg Knie"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Johann Georg</span><span class="cite-name-initials" title="Johann Georg" style="display:none">J.G.</span> </span><span class="cite-lastname">Knie</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Johann Georg</span><span class="cite-name-initials" title="Johann Georg">J.G.</span></span></a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.de/books?id=wIRfAAAAcAAJ"><i>Alphabethisch-Statistisch-Topographische Uebersicht aller Dörfer, Flecken, Städte und andern Orte der Königl. Preuß. Provinz Schlesien ...</i></a>, Breslau: Graß, Barth und Comp., 1830, <a href="/wiki/Online_Computer_Library_Center" title="Online Computer Library Center">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://worldcat.org/oclc/751379865">751379865</a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Johann+Georg&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Alphabethisch-Statistisch-Topographische+Uebersicht+aller+D%C3%B6rfer%2C+Flecken%2C+St%C3%A4dte+und+andern+Orte+der+K%C3%B6nigl.+Preu%C3%9F.+Provinz+Schlesien+...&rft.place=Breslau&rft.pub=Gra%C3%9F%2C+Barth+und+Comp.&rft.date=1830&rft.aulast=Knie&rft_id=info%3Aoclcnum%2F751379865&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.de%2Fbooks%3Fid%3DwIRfAAAAcAAJ" style="display:none"> </span> <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku niemieckim (Deutsch)">niem.</abbr>)</span>.</cite></li> <li><cite class="citation book" id="CITEREFTriest1865"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Felix</span><span class="cite-name-initials" title="Felix" style="display:none">F.</span> </span><span class="cite-lastname">Triest</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Felix</span><span class="cite-name-initials" title="Felix">F.</span></span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.de/books?id=FKUCAAAAcAAJ"><i>Topographisches Handbuch von Oberschlesien.</i></a>, Breslau: Wilh. Gottl. Korn, 1864–1865, <a href="/wiki/Online_Computer_Library_Center" title="Online Computer Library Center">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://worldcat.org/oclc/315739117">315739117</a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Felix&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Topographisches+Handbuch+von+Oberschlesien.&rft.place=Breslau&rft.pub=Wilh.+Gottl.+Korn&rft.aulast=Triest&rft_id=info%3Aoclcnum%2F315739117&rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.de%2Fbooks%3Fid%3DFKUCAAAAcAAJ" style="display:none"> </span> <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku niemieckim (Deutsch)">niem.</abbr>)</span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://sbc.org.pl/dlibra/publication/3348/edition/3107">Erste Hälfte</a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://sbc.org.pl/dlibra/publication/892/edition/3108">Zweite Hälfte</a>.</cite></li> <li><i>Bytom. Zarys rozwoju miasta, </i>praca zbiorowa pod redakcją Wacława Długoborskiego, wyd. PWN, Warszawa-Kraków 1979.</li> <li>Halina i Zbigniew Łabęccy, <i>Kościoły i kaplice Bytomia</i>, Bytom 1992.</li> <li><i>Bytomskie zabytki,</i> praca zbiorowa pod redakcją <a href="/wiki/Jan_Drabina" title="Jan Drabina">Jana Drabiny</a>, Bytom 2000.</li> <li><i>Dzielnice Bytomia na starych fotografiach, pocztówkach i planach,</i> praca zbiorowa pod redakcją <a href="/wiki/Jan_Drabina" title="Jan Drabina">Jana Drabiny</a>, Bytom 1998.</li> <li><i>Bytom. Plan miasta</i> 1978 r. PPWK.</li> <li><i><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.dbc.wroc.pl/publication/15029">Beuthen O./S</a></i>., Berlin 1929.</li> <li><cite class="citation book" id="CITEREFPanic1991">Idzi Panic: Wczesnośredniowieczne osadnictwo w kasztelanii bytomskiej. W: <i>Z dziejów dzielnic Bytomia</i>. Jan Drabina (red.). Bytom: Towarzystwo Miłośników Bytomia, 1991, s. 10, seria: Magazyn Bytomski tom VIII.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Z+dziej%C3%B3w+dzielnic+Bytomia&rft.atitle=Wczesno%C5%9Bredniowieczne+osadnictwo+w+kasztelanii+bytomskiej&rft.aulast=Panic&rft.aufirst=Idzi&rft.date=1991&rft.pub=Towarzystwo+Mi%C5%82o%C5%9Bnik%C3%B3w+Bytomia&rft.place=Bytom&rft.pages=10&rft.series=Magazyn+Bytomski+tom+VIII"></span></cite></li> <li><cite class="citation book" id="CITEREFWincenty_Ogrodziński1937">Wincenty Ogrodziński: <i>Dzieje Dzielnicy Śląskiej „Sokoła”</i>. Katowice: TG Sokół w Katowicach, 1937.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Dzieje+Dzielnicy+%C5%9Al%C4%85skiej+%E2%80%9ESoko%C5%82a%E2%80%9D&rft.aulast=Ogrodzi%C5%84ski&rft.aufirst=Wincenty&rft.pub=TG+Sok%C3%B3%C5%82+w+Katowicach&rft.place=Katowice"></span></cite></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Linki_zewnętrzne"><span id="Linki_zewn.C4.99trzne"></span>Linki zewnętrzne</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bytom&veaction=edit&section=59" title="Edytuj sekcję: Linki zewnętrzne" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bytom&action=edit&section=59" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Linki zewnętrzne"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.bytom.pl">Oficjalna strona miasta</a></li> <li><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130131221750/http://www.bytom.pl/dbytom/">1</a>. bytom.pl. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.bytom.pl/dbytom/">tego adresu</a> (2013-01-31)].</cite> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://pocztowki.pl/">2</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://bytom.naszemiasto.pl/artykul/bytom-na-starych-pocztowkach-i-zdjeciach-ponad-250-obrazkow,1047423,artgal,t,id,tm.html">3</a> Bytom na starych pocztówkach</li> <li><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170730183201/http://katowice.wyborcza.pl:80/katowice/5,35063,18860043.html">Galeria zdjęć dawnego Bytomia</a>. katowice.wyborcza.pl:80. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://katowice.wyborcza.pl:80/katowice/5,35063,18860043.html">tego adresu</a> (2017-07-30)].</cite></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://architekturabytomia.org">Cyfrowa Biblioteka Bytomskiej Architektury</a></li> <li><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110516005845/http://republika.pl:80/kamienicebytomia/">Kamienice Bytomia</a>. republika.pl:80. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://republika.pl:80/kamienicebytomia/">tego adresu</a> (2011-05-16)].</cite></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://bytoms.zamki.pl">Historia bytomskiego zamku</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.sztetl.org.pl/pl/article/bytom/5,historia/">Historia Żydów w Bytomiu</a> na portalu Wirtualny Sztetl</li> <li><cite class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_I/518"><i>Bytom</i></a>, [w:] <a href="/wiki/S%C5%82ownik_geograficzny_Kr%C3%B3lestwa_Polskiego" title="Słownik geograficzny Królestwa Polskiego"><i>Słownik geograficzny Królestwa Polskiego</i></a>, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 518<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=bookitem&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=S%C5%82ownik+geograficzny+Kr%C3%B3lestwa+Polskiego&rft.atitle=Bytom&rft.place=Warszawa&rft.date=1880" style="display:none"> </span>.</cite></li></ul> <div class="navbox do-not-make-smaller mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r74983602">.mw-parser-output .navbox{border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);margin:auto;text-align:center;padding:3px;margin-top:1em;clear:both}.mw-parser-output table.navbox:not(.pionowy){width:100%}.mw-parser-output .navbox+.navbox{border-top:0;margin-top:0}.mw-parser-output .navbox.pionowy{width:250px;float:right;clear:right;margin:0 0 0.4em 1.4em}.mw-parser-output .navbox.pionowy .before,.mw-parser-output .navbox.pionowy .after{padding:0.5em 0;text-align:center}.mw-parser-output .navbox>.caption,.mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background:#ccf;text-align:center;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox .tnavbar{font-weight:normal;font-size:xx-small;white-space:nowrap;padding:0}.mw-parser-output .navbox>.tnavbar{margin-left:1em;float:left}.mw-parser-output .navbox .below>hr+.tnavbar{margin-left:auto;margin-right:auto}.mw-parser-output .navbox .below>.tnavbar:before{content:"Ten szablon: "}.mw-parser-output .navbox .tnavbar li:after{content:" · "}.mw-parser-output .navbox .tnavbar li:last-child:after{content:none}.mw-parser-output .navbox hr{margin:0.2em 1em}.mw-parser-output .navbox .title{background:#ddf;text-align:center;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content:not(.grupa-szablonów-nawigacyjnych){margin-top:2px;padding:0;font-size:smaller;overflow:auto}.mw-parser-output .navbox .above+div,.mw-parser-output .navbox .above+.navbox-main-content,.mw-parser-output .navbox .below,.mw-parser-output .navbox .title+.grid{margin-top:2px}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below{background:#ddf;text-align:center;margin-left:auto;margin-right:auto}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex{display:flex;flex-direction:row}.mw-parser-output .navbox .flex>.before,.mw-parser-output .navbox .flex>.after{align-self:center;text-align:center}.mw-parser-output .navbox .flex>.navbox-main-content{flex-grow:1}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .before{margin-right:0.5em}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .after{margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navbox .inner-columns,.mw-parser-output .navbox .inner-group,.mw-parser-output .navbox .inner-standard{border-spacing:0;border-collapse:collapse;width:100%}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.opis{text-align:right;vertical-align:middle}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.opis+.spis{border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff);text-align:left}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>td{padding:0;width:100%}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>td:first-child{text-align:center}.mw-parser-output .navbox .inner-standard .inner-standard>tbody>tr>td{text-align:left}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.navbox-odd,.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.navbox-even{padding:0 0.3em}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr+tr>th,.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr+tr>td{border-top:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>th+td{border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns{table-layout:fixed}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td{padding:0;border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff);border-right:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td{vertical-align:top}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr+tr>td{border-top:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th:first-child,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td:first-child{border-left:0}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th:last-child,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td:last-child{border-right:0}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>ul,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>ol,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>dl{text-align:left;column-width:24em}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div+div,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+div,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+table{margin-top:2px}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>.opis,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>.spis{padding:0.1em 1em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-toggle,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div.mw-collapsible>.mw-collapsible-toggle{width:4em;text-align:right;margin-right:0.4em}.mw-parser-output .navbox>.fakebar,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div.mw-collapsible>.fakebar{float:left;width:4em;height:1em}.mw-parser-output .navbox .opis{background:#ddf;padding:0 1em;white-space:nowrap;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox.pionowy .opis{white-space:normal}.mw-parser-output .navbox.pionowy .navbox-even,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .navbox-odd{background:transparent}.mw-parser-output .navbox.pionowy .navbox-odd,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .navbox-even{background:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa)}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+div{background:transparent}.mw-parser-output .navbox p{margin:0;padding:0.3em 0}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:gold}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:silver}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#c96}.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>ul,.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>dl,.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>ol{column-width:24em;text-align:left}.mw-parser-output .navbox ul{list-style:none}.mw-parser-output .navbox .references{background:transparent}.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist dd,.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist dt,.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist li{white-space:normal}.mw-parser-output .navbox .rok{display:inline-block;width:4em;padding-right:0.5em;text-align:right}.mw-parser-output .navbox .navbox-statistics{margin-top:2px;border-top:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);text-align:center;font-size:small}.mw-parser-output .navbox-summary>.title{font-weight:bold;font-size:larger}.mw-parser-output .navbox:not(.grupa-szablonów) .navbox{margin:0;border:0;padding:0}.mw-parser-output .navbox.grupa-szablonów>.grupa-szablonów-nawigacyjnych>.navbox:first-child{margin-top:2px}@media(max-width:800px){.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex>.before,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex>.after{display:none}}.mw-parser-output .navbox .opis img,.mw-parser-output .navbox .opis .flagicon,.mw-parser-output .navbox>.caption>.flagicon,.mw-parser-output .navbox>.caption>.image{display:none}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.caption,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background-color:#3a3c3e}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox .title,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox .opis{background-color:#303234}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:#715f00}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:#5f5f5f}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#764617}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.caption,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background-color:#3a3c3e}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox .title,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox .opis{background-color:#303234}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:#715f00}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:#5f5f5f}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#764617}}</style><ul class="tnavbar noprint plainlinks hlist"><li><a href="/wiki/Szablon:Dzielnice_Bytomia" title="Szablon:Dzielnice Bytomia"><span title="Pokaż ten szablon">p</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Dyskusja_szablonu:Dzielnice_Bytomia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dyskusja szablonu:Dzielnice Bytomia (strona nie istnieje)"><span title="Dyskusja na temat tego szablonu">d</span></a></li><li title="Możesz edytować ten szablon. Użyj przycisku podglądu przed zapisaniem zmian."><a class="external text" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szablon:Dzielnice_Bytomia&action=edit">e</a></li></ul><div class="navbox-title caption">Dzielnice <a class="mw-selflink selflink">Bytomia</a></div><div class="mw-collapsible-content flex"><table class="navbox-main-content inner-standard"><tbody><tr class="a1"><td colspan="2" class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Bobrek_(Bytom)" title="Bobrek (Bytom)">Bobrek</a></li> <li><a href="/wiki/G%C3%B3recko_(Bytom)" title="Górecko (Bytom)">Górecko</a></li> <li><a href="/wiki/G%C3%B3rniki_(Bytom)" title="Górniki (Bytom)">Górniki</a></li> <li><a href="/wiki/Karb_(Bytom)" title="Karb (Bytom)">Karb</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%81agiewniki_(Bytom)" title="Łagiewniki (Bytom)">Łagiewniki</a></li> <li><a href="/wiki/Miechowice" title="Miechowice">Miechowice</a></li> <li><a href="/wiki/Osiedle_gen._Jerzego_Zi%C4%99tka" title="Osiedle gen. Jerzego Ziętka">Osiedle gen. Jerzego Ziętka</a></li> <li><a href="/wiki/Rozbark" title="Rozbark">Rozbark</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_(Bytom)" title="Śródmieście (Bytom)">Śródmieście</a></li> <li><a href="/wiki/Stolarzowice" title="Stolarzowice">Stolarzowice</a></li> <li><a href="/wiki/Stroszek-D%C4%85browa_Miejska" title="Stroszek-Dąbrowa Miejska">Stroszek-Dąbrowa Miejska</a></li> <li><a href="/wiki/Sucha_G%C3%B3ra_(Bytom)" title="Sucha Góra (Bytom)">Sucha Góra</a></li> <li><a href="/wiki/Szombierki" title="Szombierki">Szombierki</a></li></ul> </td></tr></tbody></table><div class="navbox-after after"> <p><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:POL_Bytom_COA.svg" class="mw-file-description" title="Herb Bytomia"><img alt="Herb Bytomia" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/POL_Bytom_COA.svg/38px-POL_Bytom_COA.svg.png" decoding="async" width="38" height="43" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/POL_Bytom_COA.svg/57px-POL_Bytom_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/POL_Bytom_COA.svg/76px-POL_Bytom_COA.svg.png 2x" data-file-width="590" data-file-height="670" /></a></span> </p> </div></div></div> <div class="navbox do-not-make-smaller mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r74983602"><ul class="tnavbar noprint plainlinks hlist"><li><a href="/wiki/Szablon:Wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie" title="Szablon:Województwo śląskie"><span title="Pokaż ten szablon">p</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Dyskusja_szablonu:Wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dyskusja szablonu:Województwo śląskie (strona nie istnieje)"><span title="Dyskusja na temat tego szablonu">d</span></a></li><li title="Możesz edytować ten szablon. Użyj przycisku podglądu przed zapisaniem zmian."><a class="external text" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szablon:Wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie&action=edit">e</a></li></ul><div class="navbox-title caption"><a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie" title="Województwo śląskie">Województwo śląskie</a></div><div class="mw-collapsible-content flex"><table class="navbox-main-content inner-standard"><tbody><tr class="a1"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Miasto_na_prawach_powiatu" title="Miasto na prawach powiatu">Miasta na prawach powiatu</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Bielsko-Bia%C5%82a" title="Bielsko-Biała">Bielsko-Biała</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Bytom</a></li> <li><a href="/wiki/Chorz%C3%B3w" title="Chorzów">Chorzów</a></li> <li><a href="/wiki/Cz%C4%99stochowa" title="Częstochowa">Częstochowa</a></li> <li><a href="/wiki/D%C4%85browa_G%C3%B3rnicza" title="Dąbrowa Górnicza">Dąbrowa Górnicza</a></li> <li><a href="/wiki/Gliwice" title="Gliwice">Gliwice</a></li> <li><a href="/wiki/Jastrz%C4%99bie-Zdr%C3%B3j" title="Jastrzębie-Zdrój">Jastrzębie-Zdrój</a></li> <li><a href="/wiki/Jaworzno" title="Jaworzno">Jaworzno</a></li> <li><a href="/wiki/Katowice" title="Katowice">Katowice</a> <i>(siedziba)</i></li> <li><a href="/wiki/Mys%C5%82owice" title="Mysłowice">Mysłowice</a></li> <li><a href="/wiki/Piekary_%C5%9Al%C4%85skie" title="Piekary Śląskie">Piekary Śląskie</a></li> <li><a href="/wiki/Ruda_%C5%9Al%C4%85ska" title="Ruda Śląska">Ruda Śląska</a></li> <li><a href="/wiki/Rybnik" title="Rybnik">Rybnik</a></li> <li><a href="/wiki/Siemianowice_%C5%9Al%C4%85skie" title="Siemianowice Śląskie">Siemianowice Śląskie</a></li> <li><a href="/wiki/Sosnowiec" title="Sosnowiec">Sosnowiec</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%9Awi%C4%99toch%C5%82owice" title="Świętochłowice">Świętochłowice</a></li> <li><a href="/wiki/Tychy" title="Tychy">Tychy</a></li> <li><a href="/wiki/Zabrze" title="Zabrze">Zabrze</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%BBory" title="Żory">Żory</a></li></ul> </td></tr><tr class="a2"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Powiat_(Polska)" title="Powiat (Polska)">Powiaty</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Powiat_b%C4%99dzi%C5%84ski" title="Powiat będziński">będziński</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_bielski_(wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie)" title="Powiat bielski (województwo śląskie)">bielski</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_bieru%C5%84sko-l%C4%99dzi%C5%84ski" title="Powiat bieruńsko-lędziński">bieruńsko-lędziński</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_cieszy%C5%84ski" title="Powiat cieszyński">cieszyński</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_cz%C4%99stochowski" title="Powiat częstochowski">częstochowski</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_gliwicki" title="Powiat gliwicki">gliwicki</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_k%C5%82obucki" title="Powiat kłobucki">kłobucki</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_lubliniecki" title="Powiat lubliniecki">lubliniecki</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_miko%C5%82owski" title="Powiat mikołowski">mikołowski</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_myszkowski" title="Powiat myszkowski">myszkowski</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_pszczy%C5%84ski" title="Powiat pszczyński">pszczyński</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_raciborski" title="Powiat raciborski">raciborski</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_rybnicki" title="Powiat rybnicki">rybnicki</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_tarnog%C3%B3rski" title="Powiat tarnogórski">tarnogórski</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_wodzis%C5%82awski" title="Powiat wodzisławski">wodzisławski</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_zawiercia%C5%84ski" title="Powiat zawierciański">zawierciański</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_%C5%BCywiecki" title="Powiat żywiecki">żywiecki</a></li></ul> </td></tr><tr class="a3"><th class="navbox-group opis" scope="row">Inne zagadnienia</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Podzia%C5%82_administracyjny_wojew%C3%B3dztwa_%C5%9Bl%C4%85skiego" title="Podział administracyjny województwa śląskiego">Podział administracyjny</a></li> <li><a href="/wiki/Herb_wojew%C3%B3dztwa_%C5%9Bl%C4%85skiego" title="Herb województwa śląskiego">Herb</a></li> <li><a href="/wiki/Flaga_wojew%C3%B3dztwa_%C5%9Bl%C4%85skiego" title="Flaga województwa śląskiego">Flaga</a></li> <li><a href="/wiki/G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85sko-Zag%C5%82%C4%99biowska_Metropolia" title="Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia">Metropolia</a></li></ul> </td></tr></tbody></table><div class="navbox-after after"> <p><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Herb_wojew%C3%B3dztwa_%C5%9Bl%C4%85skiego" title="Herb województwa śląskiego"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/POL_wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie_COA.svg/50px-POL_wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie_COA.svg.png" decoding="async" width="50" height="55" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/POL_wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie_COA.svg/75px-POL_wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/POL_wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie_COA.svg/100px-POL_wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie_COA.svg.png 2x" data-file-width="744" data-file-height="816" /></a></span> </p> </div></div></div> <div class="navbox do-not-make-smaller mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r74983602"><ul class="tnavbar noprint plainlinks hlist"><li><a href="/wiki/Szablon:Miasta_wojew%C3%B3dztwa_%C5%9Bl%C4%85skiego" title="Szablon:Miasta województwa śląskiego"><span title="Pokaż ten szablon">p</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Dyskusja_szablonu:Miasta_wojew%C3%B3dztwa_%C5%9Bl%C4%85skiego&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dyskusja szablonu:Miasta województwa śląskiego (strona nie istnieje)"><span title="Dyskusja na temat tego szablonu">d</span></a></li><li title="Możesz edytować ten szablon. Użyj przycisku podglądu przed zapisaniem zmian."><a class="external text" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szablon:Miasta_wojew%C3%B3dztwa_%C5%9Bl%C4%85skiego&action=edit">e</a></li></ul><div class="navbox-title caption">Miasta <a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie" title="Województwo śląskie">województwa śląskiego</a></div><div class="mw-collapsible-content flex"><table class="navbox-main-content inner-standard"><tbody><tr class="a1"><th class="navbox-group opis" scope="row">Miasta na prawach powiatu</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Bielsko-Bia%C5%82a" title="Bielsko-Biała">Bielsko-Biała</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Bytom</a></li> <li><a href="/wiki/Chorz%C3%B3w" title="Chorzów">Chorzów</a></li> <li><a href="/wiki/Cz%C4%99stochowa" title="Częstochowa">Częstochowa</a></li> <li><a href="/wiki/D%C4%85browa_G%C3%B3rnicza" title="Dąbrowa Górnicza">Dąbrowa Górnicza</a></li> <li><a href="/wiki/Gliwice" title="Gliwice">Gliwice</a></li> <li><a href="/wiki/Jastrz%C4%99bie-Zdr%C3%B3j" title="Jastrzębie-Zdrój">Jastrzębie-Zdrój</a></li> <li><a href="/wiki/Jaworzno" title="Jaworzno">Jaworzno</a></li> <li><a href="/wiki/Katowice" title="Katowice">Katowice</a></li> <li><a href="/wiki/Mys%C5%82owice" title="Mysłowice">Mysłowice</a></li> <li><a href="/wiki/Piekary_%C5%9Al%C4%85skie" title="Piekary Śląskie">Piekary Śląskie</a></li> <li><a href="/wiki/Ruda_%C5%9Al%C4%85ska" title="Ruda Śląska">Ruda Śląska</a></li> <li><a href="/wiki/Rybnik" title="Rybnik">Rybnik</a></li> <li><a href="/wiki/Siemianowice_%C5%9Al%C4%85skie" title="Siemianowice Śląskie">Siemianowice Śląskie</a></li> <li><a href="/wiki/Sosnowiec" title="Sosnowiec">Sosnowiec</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%9Awi%C4%99toch%C5%82owice" title="Świętochłowice">Świętochłowice</a></li> <li><a href="/wiki/Tychy" title="Tychy">Tychy</a></li> <li><a href="/wiki/Zabrze" title="Zabrze">Zabrze</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%BBory" title="Żory">Żory</a></li></ul> </td></tr><tr class="a2"><th class="navbox-group opis" scope="row">Miasta powiatowe</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/B%C4%99dzin" title="Będzin">Będzin</a></li> <li><a href="/wiki/Bieru%C5%84" title="Bieruń">Bieruń</a></li> <li><a href="/wiki/Cieszyn" title="Cieszyn">Cieszyn</a></li> <li><a href="/wiki/K%C5%82obuck" title="Kłobuck">Kłobuck</a></li> <li><a href="/wiki/Lubliniec" title="Lubliniec">Lubliniec</a></li> <li><a href="/wiki/Miko%C5%82%C3%B3w" title="Mikołów">Mikołów</a></li> <li><a href="/wiki/Myszk%C3%B3w" title="Myszków">Myszków</a></li> <li><a href="/wiki/Pszczyna" title="Pszczyna">Pszczyna</a></li> <li><a href="/wiki/Racib%C3%B3rz" title="Racibórz">Racibórz</a></li> <li><a href="/wiki/Tarnowskie_G%C3%B3ry" title="Tarnowskie Góry">Tarnowskie Góry</a></li> <li><a href="/wiki/Wodzis%C5%82aw_%C5%9Al%C4%85ski" title="Wodzisław Śląski">Wodzisław Śląski</a></li> <li><a href="/wiki/Zawiercie" title="Zawiercie">Zawiercie</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%BBywiec" title="Żywiec">Żywiec</a></li></ul> </td></tr><tr class="a3"><th class="navbox-group opis" scope="row">Miasta gminne</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Blachownia" title="Blachownia">Blachownia</a></li> <li><a href="/wiki/Czechowice-Dziedzice" title="Czechowice-Dziedzice">Czechowice-Dziedzice</a></li> <li><a href="/wiki/Czelad%C5%BA_(miasto)" title="Czeladź (miasto)">Czeladź</a></li> <li><a href="/wiki/Czerwionka-Leszczyny" title="Czerwionka-Leszczyny">Czerwionka-Leszczyny</a></li> <li><a href="/wiki/Imielin" title="Imielin">Imielin</a></li> <li><a href="/wiki/Kalety" title="Kalety">Kalety</a></li> <li><a href="/wiki/K%C5%82obuck" title="Kłobuck">Kłobuck</a></li> <li><a href="/wiki/Knur%C3%B3w" title="Knurów">Knurów</a></li> <li><a href="/wiki/Koniecpol" title="Koniecpol">Koniecpol</a></li> <li><a href="/wiki/Kozieg%C5%82owy_(miasto)" title="Koziegłowy (miasto)">Koziegłowy</a></li> <li><a href="/wiki/Krzanowice" title="Krzanowice">Krzanowice</a></li> <li><a href="/wiki/Krzepice" title="Krzepice">Krzepice</a></li> <li><a href="/wiki/Ku%C5%BAnia_Raciborska" title="Kuźnia Raciborska">Kuźnia Raciborska</a></li> <li><a href="/wiki/L%C4%99dziny" title="Lędziny">Lędziny</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%81aziska_G%C3%B3rne" title="Łaziska Górne">Łaziska Górne</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%81azy" title="Łazy">Łazy</a></li> <li><a href="/wiki/Miasteczko_%C5%9Al%C4%85skie" title="Miasteczko Śląskie">Miasteczko Śląskie</a></li> <li><a href="/wiki/Olsztyn_(wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie)" title="Olsztyn (województwo śląskie)">Olsztyn</a></li> <li><a href="/wiki/Ogrodzieniec" title="Ogrodzieniec">Ogrodzieniec</a></li> <li><a href="/wiki/Orzesze" title="Orzesze">Orzesze</a></li> <li><a href="/wiki/Pilica_(miasto)" title="Pilica (miasto)">Pilica</a></li> <li><a href="/wiki/Por%C4%99ba" title="Poręba">Poręba</a></li> <li><a href="/wiki/Przyr%C3%B3w" title="Przyrów">Przyrów</a></li> <li><a href="/wiki/Psz%C3%B3w" title="Pszów">Pszów</a></li> <li><a href="/wiki/Pyskowice" title="Pyskowice">Pyskowice</a></li> <li><a href="/wiki/Radlin" title="Radlin">Radlin</a></li> <li><a href="/wiki/Radzionk%C3%B3w" title="Radzionków">Radzionków</a></li> <li><a href="/wiki/Rydu%C5%82towy" title="Rydułtowy">Rydułtowy</a></li> <li><a href="/wiki/Siewierz" title="Siewierz">Siewierz</a></li> <li><a href="/wiki/Skocz%C3%B3w" title="Skoczów">Skoczów</a></li> <li><a href="/wiki/S%C5%82awk%C3%B3w_(wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie)" title="Sławków (województwo śląskie)">Sławków</a></li> <li><a href="/wiki/So%C5%9Bnicowice" title="Sośnicowice">Sośnicowice</a></li> <li><a href="/wiki/Strumie%C5%84_(miasto)" title="Strumień (miasto)">Strumień</a></li> <li><a href="/wiki/Szczekociny" title="Szczekociny">Szczekociny</a></li> <li><a href="/wiki/Szczyrk" title="Szczyrk">Szczyrk</a></li> <li><a href="/wiki/Toszek" title="Toszek">Toszek</a></li> <li><a href="/wiki/Ustro%C5%84" title="Ustroń">Ustroń</a></li> <li><a href="/wiki/Wilamowice" title="Wilamowice">Wilamowice</a></li> <li><a href="/wiki/Wis%C5%82a_(miasto)" title="Wisła (miasto)">Wisła</a></li> <li><a href="/wiki/W%C5%82odowice" title="Włodowice">Włodowice</a></li> <li><a href="/wiki/Wojkowice" title="Wojkowice">Wojkowice</a></li> <li><a href="/wiki/Wo%C5%BAniki" title="Woźniki">Woźniki</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%BBarki" title="Żarki">Żarki</a></li></ul> </td></tr></tbody></table><div class="navbox-after after"> <p><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Herb_wojew%C3%B3dztwa_%C5%9Bl%C4%85skiego" title="Herb województwa śląskiego"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/POL_wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie_COA.svg/60px-POL_wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie_COA.svg.png" decoding="async" width="60" height="66" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/POL_wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie_COA.svg/90px-POL_wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/POL_wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie_COA.svg/120px-POL_wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie_COA.svg.png 2x" data-file-width="744" data-file-height="816" /></a></span> </p> </div></div></div> <div class="navbox do-not-make-smaller mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r74983602"><ul class="tnavbar noprint plainlinks hlist"><li><a href="/wiki/Szablon:Gminy_g%C3%B3rnicze" title="Szablon:Gminy górnicze"><span title="Pokaż ten szablon">p</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Dyskusja_szablonu:Gminy_g%C3%B3rnicze&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dyskusja szablonu:Gminy górnicze (strona nie istnieje)"><span title="Dyskusja na temat tego szablonu">d</span></a></li><li title="Możesz edytować ten szablon. Użyj przycisku podglądu przed zapisaniem zmian."><a class="external text" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szablon:Gminy_g%C3%B3rnicze&action=edit">e</a></li></ul><div class="navbox-title caption"><a href="/wiki/Gmina_g%C3%B3rnicza" title="Gmina górnicza">Gminy górnicze</a></div><div class="mw-collapsible-content flex"><table class="navbox-main-content inner-standard"><tbody><tr class="a1"><td colspan="2" class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Babice_(gmina)" title="Babice (gmina)">Babice</a></li> <li><a href="/wiki/Be%C5%82chat%C3%B3w" title="Bełchatów">Bełchatów</a></li> <li><a href="/wiki/Bestwina_(gmina)" title="Bestwina (gmina)">Bestwina</a></li> <li><a href="/wiki/B%C4%99dzin" title="Będzin">Będzin</a></li> <li><a href="/wiki/Bieru%C5%84" title="Bieruń">Bieruń</a></li> <li><a href="/wiki/Bobrowniki_(gmina_w_wojew%C3%B3dztwie_%C5%9Bl%C4%85skim)" title="Bobrowniki (gmina w województwie śląskim)">Bobrowniki</a></li> <li><a href="/wiki/Bogusz%C3%B3w-Gorce" title="Boguszów-Gorce">Boguszów-Gorce</a></li> <li><a href="/wiki/Bojszowy_(gmina)" title="Bojszowy (gmina)">Bojszowy</a></li> <li><a href="/wiki/Brzeszcze_(gmina)" title="Brzeszcze (gmina)">Brzeszcze</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Bytom</a></li> <li><a href="/wiki/Che%C5%82m_%C5%9Al%C4%85ski_(gmina)" title="Chełm Śląski (gmina)">Chełm Śląski</a></li> <li><a href="/wiki/Che%C5%82mek_(gmina)" title="Chełmek (gmina)">Chełmek</a></li> <li><a href="/wiki/Chorz%C3%B3w" title="Chorzów">Chorzów</a></li> <li><a href="/wiki/Cyc%C3%B3w_(gmina)" title="Cyców (gmina)">Cyców</a></li> <li><a href="/wiki/Czechowice-Dziedzice_(gmina)" title="Czechowice-Dziedzice (gmina)">Czechowice-Dziedzice</a></li> <li><a href="/wiki/Czelad%C5%BA_(miasto)" title="Czeladź (miasto)">Czeladź</a></li> <li><a href="/wiki/Czerwionka-Leszczyny_(gmina)" title="Czerwionka-Leszczyny (gmina)">Czerwionka-Leszczyny</a></li> <li><a href="/wiki/D%C4%85browa_G%C3%B3rnicza" title="Dąbrowa Górnicza">Dąbrowa Górnicza</a></li> <li><a href="/wiki/Gaszowice_(gmina)" title="Gaszowice (gmina)">Gaszowice</a></li> <li><a href="/wiki/Giera%C5%82towice_(gmina)" title="Gierałtowice (gmina)">Gierałtowice</a></li> <li><a href="/wiki/Gliwice" title="Gliwice">Gliwice</a></li> <li><a href="/wiki/Gocza%C5%82kowice-Zdr%C3%B3j_(gmina)" title="Goczałkowice-Zdrój (gmina)">Goczałkowice-Zdrój</a></li> <li><a href="/wiki/God%C3%B3w_(gmina)" title="Godów (gmina)">Godów</a></li> <li><a href="/wiki/Gorzyce_(gmina_w_wojew%C3%B3dztwie_%C5%9Bl%C4%85skim)" title="Gorzyce (gmina w województwie śląskim)">Gorzyce</a></li> <li><a href="/wiki/Imielin" title="Imielin">Imielin</a></li> <li><a href="/wiki/Jastrz%C4%99bie-Zdr%C3%B3j" title="Jastrzębie-Zdrój">Jastrzębie-Zdrój</a></li> <li><a href="/wiki/Jaworzno" title="Jaworzno">Jaworzno</a></li> <li><a href="/wiki/Jejkowice_(gmina)" title="Jejkowice (gmina)">Jejkowice</a></li> <li><a href="/wiki/Katowice" title="Katowice">Katowice</a></li> <li><a href="/wiki/K%C5%82odawa" title="Kłodawa">Kłodawa</a></li> <li><a href="/wiki/Knur%C3%B3w" title="Knurów">Knurów</a></li> <li><a href="/wiki/Kornowac_(gmina)" title="Kornowac (gmina)">Kornowac</a></li> <li><a href="/wiki/L%C4%99dziny" title="Lędziny">Lędziny</a></li> <li><a href="/wiki/Libi%C4%85%C5%BC_(gmina)" title="Libiąż (gmina)">Libiąż</a></li> <li><a href="/wiki/Lubomia_(gmina)" title="Lubomia (gmina)">Lubomia</a></li> <li><a href="/wiki/Ludwin_(gmina)" title="Ludwin (gmina)">Ludwin</a></li> <li><a href="/wiki/Lyski_(gmina)" title="Lyski (gmina)">Lyski</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%81aziska_G%C3%B3rne" title="Łaziska Górne">Łaziska Górne</a></li> <li><a href="/wiki/Marklowice_(gmina)" title="Marklowice (gmina)">Marklowice</a></li> <li><a href="/wiki/Mied%C5%BAna_(gmina)" title="Miedźna (gmina)">Miedźna</a></li> <li><a href="/wiki/Miko%C5%82%C3%B3w" title="Mikołów">Mikołów</a></li> <li><a href="/wiki/Mszana_(gmina)" title="Mszana (gmina)">Mszana</a></li> <li><a href="/wiki/Mys%C5%82owice" title="Mysłowice">Mysłowice</a></li> <li><a href="/wiki/Nowa_Ruda" title="Nowa Ruda">Nowa Ruda (gm. miejska)</a></li> <li><a href="/wiki/Nowa_Ruda_(gmina_wiejska)" title="Nowa Ruda (gmina wiejska)">Nowa Ruda (gm. wiejska)</a></li> <li><a href="/wiki/Ornontowice_(gmina)" title="Ornontowice (gmina)">Ornontowice</a></li> <li><a href="/wiki/Orzesze" title="Orzesze">Orzesze</a></li> <li><a href="/wiki/O%C5%9Bwi%C4%99cim_(gmina_wiejska)" title="Oświęcim (gmina wiejska)">gm. wiejska Oświęcim</a></li> <li><a href="/wiki/Paw%C5%82owice_(gmina)" title="Pawłowice (gmina)">Pawłowice</a></li> <li><a href="/wiki/Piekary_%C5%9Al%C4%85skie" title="Piekary Śląskie">Piekary Śląskie</a></li> <li><a href="/wiki/Pilchowice_(gmina)" title="Pilchowice (gmina)">Pilchowice</a></li> <li><a href="/wiki/Psary_(gmina)" title="Psary (gmina)">Psary</a></li> <li><a href="/wiki/Pszczyna_(gmina)" title="Pszczyna (gmina)">Pszczyna</a></li> <li><a href="/wiki/Psz%C3%B3w" title="Pszów">Pszów</a></li> <li><a href="/wiki/Puchacz%C3%B3w_(gmina)" title="Puchaczów (gmina)">Puchaczów</a></li> <li><a href="/wiki/Radlin" title="Radlin">Radlin</a></li> <li><a href="/wiki/Radzionk%C3%B3w" title="Radzionków">Radzionków</a></li> <li><a href="/wiki/Ruda_%C5%9Al%C4%85ska" title="Ruda Śląska">Ruda Śląska</a></li> <li><a href="/wiki/Rybnik" title="Rybnik">Rybnik</a></li> <li><a href="/wiki/Rydu%C5%82towy" title="Rydułtowy">Rydułtowy</a></li> <li><a href="/wiki/Siemianowice_%C5%9Al%C4%85skie" title="Siemianowice Śląskie">Siemianowice Śląskie</a></li> <li><a href="/wiki/Sosnowiec" title="Sosnowiec">Sosnowiec</a></li> <li><a href="/wiki/So%C5%9Bnicowice_(gmina)" title="Sośnicowice (gmina)">Sośnicowice</a></li> <li><a href="/wiki/Suszec_(gmina)" title="Suszec (gmina)">Suszec</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%9Awierklany_(gmina)" title="Świerklany (gmina)">Świerklany</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%9Awi%C4%99toch%C5%82owice" title="Świętochłowice">Świętochłowice</a></li> <li><a href="/wiki/Trzebinia_(gmina)" title="Trzebinia (gmina)">Trzebinia</a></li> <li><a href="/wiki/Tychy" title="Tychy">Tychy</a></li> <li><a href="/wiki/Wa%C5%82brzych" title="Wałbrzych">Wałbrzych</a></li> <li><a href="/wiki/Wodzis%C5%82aw_%C5%9Al%C4%85ski" title="Wodzisław Śląski">Wodzisław Śląski</a></li> <li><a href="/wiki/Wojkowice" title="Wojkowice">Wojkowice</a></li> <li><a href="/wiki/Wyry_(gmina)" title="Wyry (gmina)">Wyry</a></li> <li><a href="/wiki/Zabrze" title="Zabrze">Zabrze</a></li> <li><a href="/wiki/Zebrzydowice_(gmina)" title="Zebrzydowice (gmina)">Zebrzydowice</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%BBory" title="Żory">Żory</a></li></ul> </td></tr></tbody></table><div class="navbox-after after"> <p><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Mining_symbol.svg" class="mw-file-description" title="Symbol Górnictwa"><img alt="Symbol Górnictwa" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/Mining_symbol.svg/60px-Mining_symbol.svg.png" decoding="async" width="60" height="58" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/Mining_symbol.svg/90px-Mining_symbol.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/Mining_symbol.svg/120px-Mining_symbol.svg.png 2x" data-file-width="679" data-file-height="655" /></a></span> </p> </div></div></div> <div class="navbox do-not-make-smaller mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r74983602"><ul class="tnavbar noprint plainlinks hlist"><li><a href="/wiki/Szablon:Dawne_powiaty_pruskiej_prowincji_%C5%9Al%C4%85sk" title="Szablon:Dawne powiaty pruskiej prowincji Śląsk"><span title="Pokaż ten szablon">p</span></a></li><li><a href="/wiki/Dyskusja_szablonu:Dawne_powiaty_pruskiej_prowincji_%C5%9Al%C4%85sk" title="Dyskusja szablonu:Dawne powiaty pruskiej prowincji Śląsk"><span title="Dyskusja na temat tego szablonu">d</span></a></li><li title="Możesz edytować ten szablon. Użyj przycisku podglądu przed zapisaniem zmian."><a class="external text" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szablon:Dawne_powiaty_pruskiej_prowincji_%C5%9Al%C4%85sk&action=edit">e</a></li></ul><div class="navbox-title caption">Podział administracyjny <a href="/wiki/%C5%9Al%C4%85sk_(prowincja)" title="Śląsk (prowincja)">Prowincji Śląsk</a></div><div class="mw-collapsible-content flex"><table class="navbox-main-content inner-standard"><tbody><tr class="a1"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Rejencja_legnicka" title="Rejencja legnicka">Rejencja legnicka</a><br />(1815-1945)</th><td class="navbox-list spis"><table class="inner-standard"><tbody><tr class="a1_1"><th class="navbox-group opis" scope="row">Powiaty miejskie</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/G%C5%82og%C3%B3w" title="Głogów">Glogau</a> <small>(od 1920)</small></li> <li><a href="/wiki/G%C3%B6rlitz" title="Görlitz">Görlitz</a> <small>(od 1873)</small></li> <li><a href="/wiki/Zielona_G%C3%B3ra" title="Zielona Góra">Grünberg</a> <small>(1922-1933)</small></li> <li><a href="/wiki/Jelenia_G%C3%B3ra" title="Jelenia Góra">Hirschberg</a> <small>(od 1922)</small></li> <li><a href="/wiki/Legnica" title="Legnica">Liegnitz</a> <small>(od 1874)</small></li></ul> </td></tr><tr class="a1_2"><th class="navbox-group opis" scope="row">Powiaty ziemskie</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Powiat_Bolkenhain" title="Powiat Bolkenhain">Bolkenhain</a> <small>(1820-1932)</small></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Bunzlau" title="Powiat Bunzlau">Bunzlau</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Fraustadt" title="Powiat Fraustadt">Fraustadt</a> <small>(od 1938)</small></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Freystadt" title="Powiat Freystadt">Freystadt</a> <small>(do 1932 i od 1933)</small></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Glogau" title="Powiat Glogau">Glogau</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Goldberg" title="Powiat Goldberg">Goldberg</a> <small>(do 1818, od 1932)</small></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Goldberg-Haynau" title="Powiat Goldberg-Haynau">Goldberg-Haynau</a> <small>(1818-1932)</small></li> <li><a href="/wiki/Powiat_G%C3%B6rlitz_(%C5%9Al%C4%85sk)" title="Powiat Görlitz (Śląsk)">Görlitz</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Gr%C3%BCnberg" title="Powiat Grünberg">Grünberg</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Hirschberg_im_Riesengebirge" title="Powiat Hirschberg im Riesengebirge">Hirschberg im Riesengebirge</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Hoyerswerda" title="Powiat Hoyerswerda">Hoyerswerda</a> <small>(od 1825)</small></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Jauer" title="Powiat Jauer">Jauer</a> <small>(do 1932 i od 1933)</small></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Landeshut" title="Powiat Landeshut">Landeshut</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Lauban" title="Powiat Lauban">Lauban</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Liegnitz" title="Powiat Liegnitz">Liegnitz</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_L%C3%B6wenberg" title="Powiat Löwenberg">Löwenberg</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_L%C3%BCben" title="Powiat Lüben">Lüben</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Rothenburg_(Oberlausitz)" title="Powiat Rothenburg (Oberlausitz)">Rothenburg (Oberlausitz)</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Sagan" title="Powiat Sagan">Sagan</a> <small>(do 1932)</small></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Sch%C3%B6nau" title="Powiat Schönau">Schönau</a> <small>(1818-1932)</small></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Sprottau" title="Powiat Sprottau">Sprottau</a></li></ul> </td></tr></tbody></table></td></tr><tr class="a2"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Rejencja_opolska" title="Rejencja opolska">Rejencja opolska</a><br />(1815-1945)</th><td class="navbox-list spis"><table class="inner-standard"><tbody><tr class="a2_1"><th class="navbox-group opis" scope="row">Powiaty miejskie</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a class="mw-selflink selflink">Beuthen O.S.</a> <small>(od 1890)</small></li> <li><a href="/wiki/Gliwice" title="Gliwice">Gleiwitz</a> <small>(od 1897)</small></li> <li><a href="/wiki/Zabrze" title="Zabrze">Hindenburg</a> <small>(od 1927)</small></li> <li><a href="/wiki/Katowice" title="Katowice">Kattowitz</a> <small>(1897-1922)</small></li> <li><a href="/wiki/Chorz%C3%B3w" title="Chorzów">Königshütte</a> <small>(1898-1922)</small></li> <li><a href="/wiki/Nysa" title="Nysa">Neisse</a> <small>(od 1911)</small></li> <li><a href="/wiki/Opole" title="Opole">Oppeln</a> <small>(od 1899)</small></li> <li><a href="/wiki/Racib%C3%B3rz" title="Racibórz">Ratibor</a> <small>(od 1904)</small></li></ul> </td></tr><tr class="a2_2"><th class="navbox-group opis" scope="row">Powiaty ziemskie</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Powiat_Beuthen" title="Powiat Beuthen">Beuthen</a> <small>(do 1927)</small></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Beuthen-Tarnowitz" title="Powiat Beuthen-Tarnowitz">Beuthen-Tarnowitz</a> <small>(od 1927)</small></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Cosel" title="Powiat Cosel">Cosel</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Falkenberg_O.S." title="Powiat Falkenberg O.S.">Falkenberg O.S.</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Gro%C3%9F_Strehlitz" title="Powiat Groß Strehlitz">Groß Strehlitz</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Grottkau" title="Powiat Grottkau">Grottkau</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Guttentag" title="Powiat Guttentag">Guttentag</a> <small>(1922-1939)</small></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Hindenburg_O.S." title="Powiat Hindenburg O.S.">Hindenburg O.S.</a> <small>(1873-1926, do 1915 <i>Zabrze</i>)</small></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Kattowitz" title="Powiat Kattowitz">Kattowitz</a> <small>(od 1873)</small></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Kreuzburg" title="Powiat Kreuzburg">Kreuzburg</a> <small>(od 1820)</small></li> <li><a href="/wiki/Powiat_g%C5%82ubczycki_(1818%E2%80%931945)" title="Powiat głubczycki (1818–1945)">Leobschütz</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Lublinitz" title="Powiat Lublinitz">Lublinitz</a> <small>(do 1922 i od 1939)</small></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Neisse" title="Powiat Neisse">Neisse</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Neustadt_O.S." title="Powiat Neustadt O.S.">Neustadt</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Oppeln" title="Powiat Oppeln">Oppeln</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Ple%C3%9F" title="Powiat Pleß">Pleß</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Ratibor_(1818%E2%80%931945)" title="Powiat Ratibor (1818–1945)">Ratibor</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Rosenberg_O.S." title="Powiat Rosenberg O.S.">Rosenberg O.S.</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Rybnik" title="Powiat Rybnik">Rybnik</a> <small>(1818–1927)</small></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Tarnowitz" title="Powiat Tarnowitz">Tarnowitz</a> <small>(1873-1927)</small></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Tost-Gleiwitz" title="Powiat Tost-Gleiwitz">Tost-Gleiwitz</a></li></ul> </td></tr></tbody></table></td></tr><tr class="a3"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Rejencja_wroc%C5%82awska" title="Rejencja wrocławska">Rejencja wrocławska</a><br />(1815-1945)</th><td class="navbox-list spis"><table class="inner-standard"><tbody><tr class="a3_1"><th class="navbox-group opis" scope="row">Powiaty miejskie</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Wroc%C5%82aw" title="Wrocław">Breslau</a></li> <li><a href="/wiki/Brzeg_(miasto)" title="Brzeg (miasto)">Brieg</a> <small>(od 1907)</small></li> <li><a href="/wiki/%C5%9Awidnica" title="Świdnica">Schweidnitz</a> <small>(od 1899)</small></li> <li><a href="/wiki/Wa%C5%82brzych" title="Wałbrzych">Waldenburg</a> <small>(od 1924)</small></li></ul> </td></tr><tr class="a3_2"><th class="navbox-group opis" scope="row">Powiaty ziemskie</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Powiat_Breslau" title="Powiat Breslau">Breslau</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Brieg" title="Powiat Brieg">Brieg</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Frankenstein" title="Powiat Frankenstein">Frankenstein</a> <small>(od 1820)</small></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Glatz" title="Powiat Glatz">Glatz</a> <small>(od 1820)</small></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Gro%C3%9F_Wartenberg" title="Powiat Groß Wartenberg">Groß Wartenberg</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Guhrau" title="Powiat Guhrau">Guhrau</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Habelschwerdt" title="Powiat Habelschwerdt">Habelschwerdt</a> <small>(od 1820)</small></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Kreuzburg" title="Powiat Kreuzburg">Kreuzburg</a> <small>(do 1820)</small></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Militsch" title="Powiat Militsch">Militsch</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_M%C3%BCnsterberg" title="Powiat Münsterberg">Münsterberg</a> <small>(1820-1932)</small></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Namslau" title="Powiat Namslau">Namslau</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Neumarkt" title="Powiat Neumarkt">Neumarkt</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Neurode" title="Powiat Neurode">Neurode</a> <small>(1854-1932)</small></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Nimptsch" title="Powiat Nimptsch">Nimptsch</a> <small>(1820-1932)</small></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Oels" title="Powiat Oels">Oels</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Ohlau" title="Powiat Ohlau">Ohlau</a> <small>(do 1932 i od 1933)</small></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Reichenbach" title="Powiat Reichenbach">Reichenbach</a> <small>(od 1820)</small></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Schweidnitz" title="Powiat Schweidnitz">Schweidnitz</a> <small>(od 1820)</small></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Steinau" title="Powiat Steinau">Steinau</a> <small>(do 1932)</small></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Strehlen" title="Powiat Strehlen">Strehlen</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Striegau" title="Powiat Striegau">Striegau</a> <small>(1820-1932)</small></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Trebnitz" title="Powiat Trebnitz">Trebnitz</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Waldenburg" title="Powiat Waldenburg">Waldenburg</a> <small>(od 1820)</small></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Wohlau" title="Powiat Wohlau">Wohlau</a></li></ul> </td></tr></tbody></table></td></tr><tr class="a4"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Rejencja_dzier%C5%BConiowska" title="Rejencja dzierżoniowska">Rejencja dzierżoniowska</a><br />(1815-1820)</th><td class="navbox-list spis"><table class="inner-standard"><tbody><tr class="a4_1"><th class="navbox-group opis" scope="row">Powiaty miejskie</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><i>brak</i></li></ul> </td></tr><tr class="a4_2"><th class="navbox-group opis" scope="row">Powiaty ziemskie</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Powiat_Bolkenhain" title="Powiat Bolkenhain">Bolkenhain</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Frankenstein" title="Powiat Frankenstein">Frankenstein</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Hirschberg_im_Riesengebirge" title="Powiat Hirschberg im Riesengebirge">Hirschberg im Riesengebirge</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Glatz" title="Powiat Glatz">Glatz</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Habelschwerdt" title="Powiat Habelschwerdt">Habelschwerdt</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Jauer" title="Powiat Jauer">Jauer</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Landeshut" title="Powiat Landeshut">Landeshut</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_M%C3%BCnsterberg" title="Powiat Münsterberg">Münsterberg</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Nimptsch" title="Powiat Nimptsch">Nimptsch</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Reichenbach" title="Powiat Reichenbach">Reichenbach</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Schweidnitz" title="Powiat Schweidnitz">Schweidnitz</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Sch%C3%B6nau" title="Powiat Schönau">Schönau</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Striegau" title="Powiat Striegau">Striegau</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Waldenburg" title="Powiat Waldenburg">Waldenburg</a></li></ul> </td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table><div class="navbox-after after"> <p><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Wappen_Preu%C3%9Fische_Provinzen_-_Schlesien.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/Wappen_Preu%C3%9Fische_Provinzen_-_Schlesien.png/70px-Wappen_Preu%C3%9Fische_Provinzen_-_Schlesien.png" decoding="async" width="70" height="85" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/Wappen_Preu%C3%9Fische_Provinzen_-_Schlesien.png/105px-Wappen_Preu%C3%9Fische_Provinzen_-_Schlesien.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/Wappen_Preu%C3%9Fische_Provinzen_-_Schlesien.png/140px-Wappen_Preu%C3%9Fische_Provinzen_-_Schlesien.png 2x" data-file-width="648" data-file-height="787" /></a></span> </p> </div></div></div> <div class="navbox do-not-make-smaller mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r74983602"><ul class="tnavbar noprint plainlinks hlist"><li><a href="/wiki/Szablon:G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85sko-Zag%C5%82%C4%99biowska_Metropolia" title="Szablon:Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia"><span title="Pokaż ten szablon">p</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Dyskusja_szablonu:G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85sko-Zag%C5%82%C4%99biowska_Metropolia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dyskusja szablonu:Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia (strona nie istnieje)"><span title="Dyskusja na temat tego szablonu">d</span></a></li><li title="Możesz edytować ten szablon. Użyj przycisku podglądu przed zapisaniem zmian."><a class="external text" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szablon:G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85sko-Zag%C5%82%C4%99biowska_Metropolia&action=edit">e</a></li></ul><div class="navbox-title caption">Gminy <a href="/wiki/G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85sko-Zag%C5%82%C4%99biowska_Metropolia" title="Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia">Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii</a></div><div class="mw-collapsible-content flex"><table class="navbox-main-content inner-standard"><tbody><tr class="a1"><td colspan="2" class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/B%C4%99dzin" title="Będzin">Będzin</a></li> <li><a href="/wiki/Bieru%C5%84" title="Bieruń">Bieruń</a></li> <li><a href="/wiki/Bobrowniki_(gmina_w_wojew%C3%B3dztwie_%C5%9Bl%C4%85skim)" title="Bobrowniki (gmina w województwie śląskim)">Bobrowniki</a></li> <li><a href="/wiki/Bojszowy_(gmina)" title="Bojszowy (gmina)">Bojszowy</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Bytom</a></li> <li><a href="/wiki/Che%C5%82m_%C5%9Al%C4%85ski_(gmina)" title="Chełm Śląski (gmina)">Chełm Śląski</a></li> <li><a href="/wiki/Chorz%C3%B3w" title="Chorzów">Chorzów</a></li> <li><a href="/wiki/Czelad%C5%BA_(miasto)" title="Czeladź (miasto)">Czeladź</a></li> <li><a href="/wiki/D%C4%85browa_G%C3%B3rnicza" title="Dąbrowa Górnicza">Dąbrowa Górnicza</a></li> <li><a href="/wiki/Giera%C5%82towice_(gmina)" title="Gierałtowice (gmina)">Gierałtowice</a></li> <li><a href="/wiki/Gliwice" title="Gliwice">Gliwice</a></li> <li><a href="/wiki/Imielin" title="Imielin">Imielin</a></li> <li><a href="/wiki/Katowice" title="Katowice">Katowice</a></li> <li><a href="/wiki/Knur%C3%B3w" title="Knurów">Knurów</a></li> <li><a href="/wiki/Kobi%C3%B3r_(gmina)" title="Kobiór (gmina)">Kobiór</a></li> <li><a href="/wiki/L%C4%99dziny" title="Lędziny">Lędziny</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%81aziska_G%C3%B3rne" title="Łaziska Górne">Łaziska Górne</a></li> <li><a href="/wiki/Mierz%C4%99cice_(gmina)" title="Mierzęcice (gmina)">Mierzęcice</a></li> <li><a href="/wiki/Miko%C5%82%C3%B3w" title="Mikołów">Mikołów</a></li> <li><a href="/wiki/Mys%C5%82owice" title="Mysłowice">Mysłowice</a></li> <li><a href="/wiki/O%C5%BCarowice_(gmina)" title="Ożarowice (gmina)">Ożarowice</a></li> <li><a href="/wiki/Piekary_%C5%9Al%C4%85skie" title="Piekary Śląskie">Piekary Śląskie</a></li> <li><a href="/wiki/Pilchowice_(gmina)" title="Pilchowice (gmina)">Pilchowice</a></li> <li><a href="/wiki/Psary_(gmina)" title="Psary (gmina)">Psary</a></li> <li><a href="/wiki/Pyskowice" title="Pyskowice">Pyskowice</a></li> <li><a href="/wiki/Radzionk%C3%B3w" title="Radzionków">Radzionków</a></li> <li><a href="/wiki/Ruda_%C5%9Al%C4%85ska" title="Ruda Śląska">Ruda Śląska</a></li> <li><a href="/wiki/Rudziniec_(gmina)" title="Rudziniec (gmina)">Rudziniec</a></li> <li><a href="/wiki/Siemianowice_%C5%9Al%C4%85skie" title="Siemianowice Śląskie">Siemianowice Śląskie</a></li> <li><a href="/wiki/Siewierz_(gmina)" title="Siewierz (gmina)">Siewierz</a></li> <li><a href="/wiki/S%C5%82awk%C3%B3w_(wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie)" title="Sławków (województwo śląskie)">Sławków</a></li> <li><a href="/wiki/Sosnowiec" title="Sosnowiec">Sosnowiec</a></li> <li><a href="/wiki/So%C5%9Bnicowice_(gmina)" title="Sośnicowice (gmina)">Sośnicowice</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%9Awierklaniec_(gmina)" title="Świerklaniec (gmina)">Świerklaniec</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%9Awi%C4%99toch%C5%82owice" title="Świętochłowice">Świętochłowice</a></li> <li><a href="/wiki/Tarnowskie_G%C3%B3ry" title="Tarnowskie Góry">Tarnowskie Góry</a></li> <li><a href="/wiki/Tychy" title="Tychy">Tychy</a></li> <li><a href="/wiki/Wojkowice" title="Wojkowice">Wojkowice</a></li> <li><a href="/wiki/Wyry_(gmina)" title="Wyry (gmina)">Wyry</a></li> <li><a href="/wiki/Zabrze" title="Zabrze">Zabrze</a></li> <li><a href="/wiki/Zbros%C5%82awice_(gmina)" title="Zbrosławice (gmina)">Zbrosławice</a></li></ul> </td></tr></tbody></table><div class="navbox-after after"> <p><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85sko-Zag%C5%82%C4%99biowskiej_Metropolii_03.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/52/G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85sko-Zag%C5%82%C4%99biowskiej_Metropolii_03.svg/50px-G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85sko-Zag%C5%82%C4%99biowskiej_Metropolii_03.svg.png" decoding="async" width="50" height="65" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/52/G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85sko-Zag%C5%82%C4%99biowskiej_Metropolii_03.svg/75px-G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85sko-Zag%C5%82%C4%99biowskiej_Metropolii_03.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/52/G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85sko-Zag%C5%82%C4%99biowskiej_Metropolii_03.svg/100px-G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85sko-Zag%C5%82%C4%99biowskiej_Metropolii_03.svg.png 2x" data-file-width="514" data-file-height="667" /></a></span> </p> </div></div></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r74016753">.mw-parser-output #normdaten>div+div{margin-top:0.5em}.mw-parser-output #normdaten>div>div{background:var(--background-color-neutral,#eaecf0);padding:.2em .5em}.mw-parser-output #normdaten ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output #normdaten ul li:first-child{padding-left:.5em;border-left:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1)}</style> <div id="normdaten" class="catlinks"><div class="normdaten-typ-g"><div><a href="/wiki/Kontrola_autorytatywna" title="Kontrola autorytatywna">Kontrola autorytatywna</a> (<span class="description"><a href="/wiki/Miasto_na_prawach_powiatu" title="Miasto na prawach powiatu">miasto na prawach powiatu</a></span>):</div><ul><li><a href="/wiki/Virtual_International_Authority_File" title="Virtual International Authority File">VIAF</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://viaf.org/viaf/162801252">162801252</a></span></li><li><a href="/wiki/Library_of_Congress_Control_Number" title="Library of Congress Control Number">LCCN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://lccn.loc.gov/n50058496">n50058496</a></span></li><li><a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">GND</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://d-nb.info/gnd/4088232-9">4088232-9</a></span>, <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://d-nb.info/gnd/1028039-X">1028039-X</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_Republiki_Czeskiej" title="Biblioteka Narodowa Republiki Czeskiej">NKC</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://aut.nkp.cz/ge128872">ge128872</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_Izraela" title="Biblioteka Narodowa Izraela">J9U</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://olduli.nli.org.il/F/?func=find-b&local_base=NLX10&find_code=UID&request=987007557374605171">987007557374605171</a></span></li></ul></div><div class="normdaten-andere"><div><a href="/wiki/Encyklopedia_internetowa" title="Encyklopedia internetowa">Encyklopedie internetowe</a>:</div> <ul><li><a href="/wiki/Encyklopedia_PWN_(internetowa)" title="Encyklopedia PWN (internetowa)">PWN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/;3882531.html">3882531</a></span></li> <li><a href="/wiki/Encyklopedia_Britannica" title="Encyklopedia Britannica">Britannica</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/place/Bytom">place/Bytom</a></span></li> <li><a href="/wiki/Wielka_Encyklopedia_Rosyjska" title="Wielka Encyklopedia Rosyjska">БРЭ</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://old.bigenc.ru/text/5747270">5747270</a></span></li> <li><a href="/wiki/Store_norske_leksikon" title="Store norske leksikon">SNL</a>: <span class="uid"><a class="external text" href="https://wikidata-externalid-url.toolforge.org/?p=4342&url_prefix=https://snl.no/&id=Bytom">Bytom</a></span></li> <li><a href="/wiki/Visuotin%C4%97_lietuvi%C5%B3_enciklopedija" title="Visuotinė lietuvių enciklopedija">VLE</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.vle.lt/straipsnis/bytom/">bytom</a></span></li> <li><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Property:P1296" class="extiw" title="d:Property:P1296">Catalana</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0013019.xml">0013019</a></span></li> <li><a href="/wiki/Den_Store_Danske_Encyklop%C3%A6di" title="Den Store Danske Encyklopædi">DSDE</a>: <span class="uid"><a class="external text" href="https://wikidata-externalid-url.toolforge.org/?p=8313&url_prefix=https://lex.dk/&id=Bytom">Bytom</a></span></li> <li><a href="/wiki/Hrvatska_enciklopedija" title="Hrvatska enciklopedija">Hrvatska enciklopedija</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.enciklopedija.hr/Natuknica.aspx?ID=10440">10440</a></span></li></ul> </div></div></div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1&useformat=desktop" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Źródło: „<a dir="ltr" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bytom&oldid=75351688">https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bytom&oldid=75351688</a>”</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Specjalna:Kategorie" title="Specjalna:Kategorie">Kategorie</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Bytom" title="Kategoria:Bytom">Bytom</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Miasta_na_prawach_powiatu" title="Kategoria:Miasta na prawach powiatu">Miasta na prawach powiatu</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Miasta_w_Polsce_lokowane_w_XIII_wieku" title="Kategoria:Miasta w Polsce lokowane w XIII wieku">Miasta w Polsce lokowane w XIII wieku</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Miasta_w_wojew%C3%B3dztwie_%C5%9Bl%C4%85skim" title="Kategoria:Miasta w województwie śląskim">Miasta w województwie śląskim</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Miasta_polskie_lokowane_na_prawie_magdeburskim" title="Kategoria:Miasta polskie lokowane na prawie magdeburskim">Miasta polskie lokowane na prawie magdeburskim</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Ukryte kategorie: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Strony_u%C5%BCywaj%C4%85ce_rozszerzenia_EasyTimeline" title="Kategoria:Strony używające rozszerzenia EasyTimeline">Strony używające rozszerzenia EasyTimeline</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Szablon_cytowania_ksi%C4%85%C5%BCki_%E2%80%93_brak_numeru_strony" title="Kategoria:Szablon cytowania książki – brak numeru strony">Szablon cytowania książki – brak numeru strony</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Szablony_cytowania_%E2%80%93_problemy_%E2%80%93_cytuj_%E2%80%93_strona_g%C5%82%C3%B3wna" title="Kategoria:Szablony cytowania – problemy – cytuj – strona główna">Szablony cytowania – problemy – cytuj – strona główna</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Szablon_odn_bez_numeru_strony" title="Kategoria:Szablon odn bez numeru strony">Szablon odn bez numeru strony</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Tę stronę ostatnio edytowano 25 lis 2024, 19:24.</li> <li id="footer-info-copyright">Tekst udostępniany na licencji <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl">Creative Commons: uznanie autorstwa, na tych samych warunkach</a>, z możliwością obowiązywania dodatkowych ograniczeń. Zobacz szczegółowe informacje o <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/pl">warunkach korzystania</a>.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Polityka prywatności</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii">O Wikipedii</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Korzystasz_z_Wikipedii_tylko_na_w%C5%82asn%C4%85_odpowiedzialno%C5%9B%C4%87">Korzystasz z Wikipedii tylko na własną odpowiedzialność</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Powszechne Zasady Postępowania</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Dla deweloperów</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/pl.wikipedia.org">Statystyki</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Oświadczenie o ciasteczkach</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//pl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Bytom&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Wersja mobilna</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-5c59558b9d-fg4qv","wgBackendResponseTime":193,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"1.727","walltime":"2.276","ppvisitednodes":{"value":32605,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":280874,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":55952,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":23,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":25,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":142954,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":9,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 1790.464 1 -total"," 22.00% 393.847 48 Szablon:Cytuj_stronę"," 13.23% 236.871 1 Szablon:Kontrola_autorytatywna"," 13.21% 236.507 1 Szablon:Polskie_miasto_infobox"," 9.48% 169.647 30 Szablon:Cytuj"," 8.48% 151.857 10 Szablon:Szablon_nawigacyjny"," 7.13% 127.607 1 Szablon:Dzielnice_Bytomia"," 5.08% 91.018 9 Szablon:Cytuj_książkę"," 3.32% 59.497 1 Szablon:Infobox_mapa_lokalizacyjna"," 2.98% 53.364 54 Szablon:R"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.752","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":7440828,"limit":52428800},"limitreport-logs":"\n== selectProperty ==\nrank = nil\nloader = table#1 {\n [\"get\"] = function#1,\n}\nfilters = table#1 {\n [\"P582\"] = table#2 {\n [\"before\"] = true,\n [\"missing\"] = true,\n },\n}\nsnaktype = table#1 {\n [\"value\"] = true,\n}\n#prop A = 1\n#prop B = 1\n\n== selectProperty ==\nrank = nil\nloader = table#1 {\n [\"get\"] = function#1,\n}\nfilters = table#1 {\n [\"P582\"] = table#2 {\n [\"before\"] = true,\n [\"missing\"] = true,\n },\n}\nsnaktype = table#1 {\n [\"value\"] = true,\n}\n#prop A = 1\n#prop B = 1\n{{#invoke:Moduł:Mapa|Infobox}}\nwspółrzędne = \"50°20′54″N 18°54′56″E\"\nargumenty = table#1 {\n [\"category\"] = \"Polskie miasto infobox\",\n [\"geohack\"] = \"type:city\",\n}\nmap = \"śląskie\"\nmap = \"Polska\"\nmap = \"śląskie\"\ntable#1 {\n [\"autoAlt\"] = \"punkt z opisem „Bytom”\",\n [\"description\"] = \"Bytom\",\n [\"latitude\"] = 50.348333333333,\n [\"link\"] = \"//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?language=pl\u0026params=50.348333333333_N_18.915555555556_E_type:city_\",\n [\"longitude\"] = 18.915555555556,\n [\"mark\"] = \"Red pog.svg\",\n [\"posDesc\"] = \"w centrum\",\n [\"rx\"] = 112.85499249422,\n [\"ry\"] = 142.8730068597,\n [\"size\"] = 6,\n [\"x\"] = 47.418064073203,\n [\"y\"] = 43.586445885358,\n}\nmap = \"Polska\"\ntable#1 {\n [\"autoAlt\"] = \"punkt z opisem „Bytom”\",\n [\"description\"] = \"Bytom\",\n [\"latitude\"] = 50.348333333333,\n [\"link\"] = \"//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?language=pl\u0026params=50.348333333333_N_18.915555555556_E_type:city_\",\n [\"longitude\"] = 18.915555555556,\n [\"mark\"] = \"Red pog.svg\",\n [\"posDesc\"] = \"na dole\",\n [\"rx\"] = 113.78525441329,\n [\"ry\"] = 172.69384615385,\n [\"size\"] = 6,\n [\"x\"] = 47.808930425753,\n [\"y\"] = 74.641025641026,\n}\n\n== selectProperty ==\nrank = \"najlepsza\"\nloader = table#1 {\n [\"get\"] = function#1,\n}\nfilters = table#1 {\n [\"P582\"] = table#2 {\n [\"missing\"] = true,\n },\n}\nsnaktype = nil\n#prop A = 1\n#prop B = 1\nrequired = table#1 {\n}\nabbr, group = table#1 {\n \"SLD\",\n}\ncountry = \"Polska\"\nselected key = table#1 {\n \"SLD\",\n false,\n table#2 {\n metatable = table#3\n [\"kolor\"] = \"E2001A\",\n [\"link\"] = \"Sojusz Lewicy Demokratycznej\",\n },\n}\nparty = table#1 {\n metatable = table#2\n [\"kolor\"] = \"E2001A\",\n [\"link\"] = \"Sojusz Lewicy Demokratycznej\",\n}\nabbr, group = table#1 {\n \"PIS\",\n}\ncountry = \"Polska\"\nselected key = table#1 {\n \"PIS\",\n false,\n table#2 {\n metatable = table#3\n [\"kolor\"] = \"073A76\",\n [\"link\"] = \"Prawo i Sprawiedliwość\",\n },\n}\nparty = table#1 {\n metatable = table#2\n [\"kolor\"] = \"073A76\",\n [\"link\"] = \"Prawo i Sprawiedliwość\",\n}\nabbr, group = table#1 {\n \"PO\",\n}\ncountry = \"Polska\"\nselected key = table#1 {\n \"PO\",\n false,\n table#2 {\n metatable = table#3\n [\"kolor\"] = \"FCA241\",\n [\"link\"] = \"Platforma Obywatelska\",\n [\"opis\"] = \"Platforma Obywatelska RP\",\n },\n}\nparty = table#1 {\n metatable = table#2\n [\"kolor\"] = \"FCA241\",\n [\"link\"] = \"Platforma Obywatelska\",\n [\"opis\"] = \"Platforma Obywatelska RP\",\n}\nabbr, group = table#1 {\n \"TD\",\n}\ncountry = \"Polska\"\nselected key = table#1 {\n \"TD\",\n false,\n table#2 {\n metatable = table#3\n [\"kolor\"] = \"96D544\",\n [\"link\"] = \"Trzecia Droga (Polska)\",\n [\"opis\"] = \"KKW Trzecia Droga Polska 2050 Szymona Hołowni – Polskie Stronnictwo Ludowe\",\n },\n}\nparty = table#1 {\n metatable = table#2\n [\"kolor\"] = \"96D544\",\n [\"link\"] = \"Trzecia Droga (Polska)\",\n [\"opis\"] = \"KKW Trzecia Droga Polska 2050 Szymona Hołowni – Polskie Stronnictwo Ludowe\",\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\nrequired = table#1 {\n}\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-864bbfd546-57dnb","timestamp":"20241130032850","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Bytom","url":"https:\/\/pl.wikipedia.org\/wiki\/Bytom","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q102350","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q102350","author":{"@type":"Organization","name":"Wsp\u00f3\u0142tw\u00f3rcy projekt\u00f3w Fundacji Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2002-08-23T16:50:33Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/e\/ef\/Bytom_collage_123.jpg","headline":"miasto w wojew\u00f3dztwie \u015bl\u0105skim"}</script> </body> </html>