CINXE.COM

Esqueleto - Wikipedia, a enciclopedia libre

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="gl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Esqueleto - Wikipedia, a enciclopedia libre</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )glwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","xaneiro","febreiro","marzo","abril","maio","xuño","xullo","agosto","setembro","outubro","novembro","decembro"],"wgRequestId":"7492a15e-5742-4846-8d49-e1e2af1e8afc","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Esqueleto","wgTitle":"Esqueleto","wgCurRevisionId":6716814,"wgRevisionId":6716814,"wgArticleId":59400,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Artigos que toda Wikipedia debería ter (máis de 30 kB)","Artigos que toda Wikipedia debería ter (Ciencia)","Esqueleto"],"wgPageViewLanguage":"gl","wgPageContentLanguage":"gl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Esqueleto","wgRelevantArticleId":59400,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false, "wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"gl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"gl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":40000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q7881","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.charinsert-styles":"ready","ext.gadget.PortalClass": "ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.gadget.refToolbar","ext.gadget.charinsert","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming", "ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=gl&amp;modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=gl&amp;modules=startup&amp;only=scripts&amp;raw=1&amp;skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=gl&amp;modules=ext.gadget.PortalClass%2Ccharinsert-styles&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=gl&amp;modules=site.styles&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/14/BlueWhaleSkeleton.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="578"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/14/BlueWhaleSkeleton.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="385"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/BlueWhaleSkeleton.jpg/640px-BlueWhaleSkeleton.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="308"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Esqueleto - Wikipedia, a enciclopedia libre"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//gl.m.wikipedia.org/wiki/Esqueleto"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Editar" href="/w/index.php?title=Esqueleto&amp;action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (gl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//gl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Esqueleto"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.gl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Fonte Atom de novas de Wikipedia" href="/w/index.php?title=Especial:Cambios_recentes&amp;feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Esqueleto rootpage-Esqueleto skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Saltar ao contido</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Sitio"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menú principal" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menú principal</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menú principal</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">mover á barra lateral</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">agochar</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navegación </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portada" title="Visitar a páxina principal [z]" accesskey="z"><span>Portada</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Portal_da_comunidade" title="Información acerca do proxecto, do que pode facer e dos lugares onde atopar as cousas"><span>Portal da comunidade</span></a></li><li id="n-A-Taberna" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:A_Taberna"><span>A Taberna</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Actualidade" title="Información acerca de acontecementos de actualidade"><span>Actualidade</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:Cambios_recentes" title="A lista de modificacións recentes no wiki [r]" accesskey="r"><span>Cambios recentes</span></a></li><li id="n-Artigos-de-calidade" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Artigos_de_calidade"><span>Artigos de calidade</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:Ao_chou" title="Cargar unha páxina ao chou [x]" accesskey="x"><span>Páxina ao chou</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Axuda" title="O lugar para informarse"><span>Axuda</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Portada" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="a Wikipedia en galego" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-gl.svg" width="118" height="13" style="width: 7.375em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Especial:Procurar" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Procurar neste wiki [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Procura</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Procurar en Wikipedia" aria-label="Procurar en Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Procurar neste wiki [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Especial:Procurar"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Procurar</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Ferramentas persoais"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Aparencia"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Cambia a aparencia do tamaño da fonte, o ancho e a cor da páxina" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Aparencia" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Aparencia</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&amp;utm_medium=sidebar&amp;utm_campaign=C13_gl.wikipedia.org&amp;uselang=gl" class=""><span>Doazóns</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Especial:Crear_unha_conta&amp;returnto=Esqueleto" title="É recomendable que cree unha conta e acceda ao sistema, se ben non é obrigatorio" class=""><span>Crear unha conta</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Especial:Iniciar_sesi%C3%B3n&amp;returnto=Esqueleto" title="É recomendable que se rexistre, se ben non é obrigatorio [o]" accesskey="o" class=""><span>Acceder ao sistema</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Máis opcións" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Ferramentas persoais" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Ferramentas persoais</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menú de usuario" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&amp;utm_medium=sidebar&amp;utm_campaign=C13_gl.wikipedia.org&amp;uselang=gl"><span>Doazóns</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:Crear_unha_conta&amp;returnto=Esqueleto" title="É recomendable que cree unha conta e acceda ao sistema, se ben non é obrigatorio"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Crear unha conta</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:Iniciar_sesi%C3%B3n&amp;returnto=Esqueleto" title="É recomendable que se rexistre, se ben non é obrigatorio [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Acceder ao sistema</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Páxinas para os editores sen a sesión iniciada <a href="/wiki/Axuda:Introduci%C3%B3n" aria-label="Máis información sobre a edición"><span>máis información</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:As_mi%C3%B1as_contribuci%C3%B3ns" title="Unha lista das modificacións feitas desde este enderezo IP [y]" accesskey="y"><span>Contribucións</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:A_mi%C3%B1a_conversa" title="Conversa acerca de edicións feitas desde este enderezo IP [n]" accesskey="n"><span>Conversa</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Sitio"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Contidos" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Contidos</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">mover á barra lateral</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">agochar</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Inicio</div> </a> </li> <li id="toc-Tipos_e_clasificación" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Tipos_e_clasificación"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Tipos e clasificación</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Tipos_e_clasificación-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Mostrar ou agochar a subsección &quot;Tipos e clasificación&quot;</span> </button> <ul id="toc-Tipos_e_clasificación-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Esqueleto_externo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Esqueleto_externo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1</span> <span>Esqueleto externo</span> </div> </a> <ul id="toc-Esqueleto_externo-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Esqueleto_interno" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Esqueleto_interno"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2</span> <span>Esqueleto interno</span> </div> </a> <ul id="toc-Esqueleto_interno-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Esqueleto_fluído" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Esqueleto_fluído"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.3</span> <span>Esqueleto fluído</span> </div> </a> <ul id="toc-Esqueleto_fluído-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Esqueleto_axial" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Esqueleto_axial"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.4</span> <span>Esqueleto axial</span> </div> </a> <ul id="toc-Esqueleto_axial-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Esqueleto_flexible" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Esqueleto_flexible"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.5</span> <span>Esqueleto flexible</span> </div> </a> <ul id="toc-Esqueleto_flexible-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Esqueleto_ríxido" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Esqueleto_ríxido"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.6</span> <span>Esqueleto ríxido</span> </div> </a> <ul id="toc-Esqueleto_ríxido-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Citoesqueleto" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Citoesqueleto"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.7</span> <span>Citoesqueleto</span> </div> </a> <ul id="toc-Citoesqueleto-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Organismos_con_esqueletos" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Organismos_con_esqueletos"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Organismos con esqueletos</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Organismos_con_esqueletos-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Mostrar ou agochar a subsección &quot;Organismos con esqueletos&quot;</span> </button> <ul id="toc-Organismos_con_esqueletos-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Invertebrados" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Invertebrados"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>Invertebrados</span> </div> </a> <ul id="toc-Invertebrados-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Esponxas" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Esponxas"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1.1</span> <span>Esponxas</span> </div> </a> <ul id="toc-Esponxas-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Equinodermos" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Equinodermos"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1.2</span> <span>Equinodermos</span> </div> </a> <ul id="toc-Equinodermos-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Vertebrados" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Vertebrados"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>Vertebrados</span> </div> </a> <ul id="toc-Vertebrados-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Peixes" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Peixes"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2.1</span> <span>Peixes</span> </div> </a> <ul id="toc-Peixes-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Aves" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Aves"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2.2</span> <span>Aves</span> </div> </a> <ul id="toc-Aves-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Mamíferos_mariños" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Mamíferos_mariños"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2.3</span> <span>Mamíferos mariños</span> </div> </a> <ul id="toc-Mamíferos_mariños-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Humanos" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Humanos"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2.4</span> <span>Humanos</span> </div> </a> <ul id="toc-Humanos-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Ósos_e_cartilaxe" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Ósos_e_cartilaxe"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Ósos e cartilaxe</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Ósos_e_cartilaxe-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Mostrar ou agochar a subsección &quot;Ósos e cartilaxe&quot;</span> </button> <ul id="toc-Ósos_e_cartilaxe-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Óso" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Óso"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Óso</span> </div> </a> <ul id="toc-Óso-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Cartilaxe" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Cartilaxe"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>Cartilaxe</span> </div> </a> <ul id="toc-Cartilaxe-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Ortopedia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Ortopedia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Ortopedia</span> </div> </a> <ul id="toc-Ortopedia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Na_cultura_popular" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Na_cultura_popular"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Na cultura popular</span> </div> </a> <ul id="toc-Na_cultura_popular-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Notas" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Notas"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Notas</span> </div> </a> <ul id="toc-Notas-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Véxase_tamén" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Véxase_tamén"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Véxase tamén</span> </div> </a> <ul id="toc-Véxase_tamén-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Contidos" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Mostrar ou agochar a táboa de contidos" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Mostrar ou agochar a táboa de contidos</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Esqueleto</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Ir a un artigo noutra lingua. Dispoñible en 129 linguas" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-129" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">129 linguas</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Skelet" title="Skelet – afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Skelet" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Skelett" title="Skelett – alemán suízo" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Skelett" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="alemán suízo" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Escleto" title="Escleto – aragonés" lang="an" hreflang="an" data-title="Escleto" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="aragonés" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ann mw-list-item"><a href="https://ann.wikipedia.org/wiki/Nkek_ukwuuk" title="Nkek ukwuuk – obolo" lang="ann" hreflang="ann" data-title="Nkek ukwuuk" data-language-autonym="Obolo" data-language-local-name="obolo" class="interlanguage-link-target"><span>Obolo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-anp mw-list-item"><a href="https://anp.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%95%E0%A4%82%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B2" title="कंकाल – angika" lang="anp" hreflang="anp" data-title="कंकाल" data-language-autonym="अंगिका" data-language-local-name="angika" class="interlanguage-link-target"><span>अंगिका</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%8A%D9%83%D9%84_(%D8%A3%D8%AD%D9%8A%D8%A7%D8%A1)" title="هيكل (أحياء) – árabe" lang="ar" hreflang="ar" data-title="هيكل (أحياء)" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="árabe" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arc mw-list-item"><a href="https://arc.wikipedia.org/wiki/%DC%AC%DC%93%DC%AA%DC%98%DC%A1%DC%AC%DC%90" title="ܬܓܪܘܡܬܐ – arameo" lang="arc" hreflang="arc" data-title="ܬܓܪܘܡܬܐ" data-language-autonym="ܐܪܡܝܐ" data-language-local-name="arameo" class="interlanguage-link-target"><span>ܐܪܡܝܐ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%95%E0%A6%82%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%B2" title="কংকাল – assamés" lang="as" hreflang="as" data-title="কংকাল" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="assamés" class="interlanguage-link-target"><span>অসমীয়া</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Sistema_oseu" title="Sistema oseu – asturiano" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Sistema oseu" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="asturiano" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Skelet" title="Skelet – acerbaixano" lang="az" hreflang="az" data-title="Skelet" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="acerbaixano" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B3%DA%A9%D9%84%D8%AA" title="ایسکلت – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="ایسکلت" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D2%BA%D3%A9%D0%BB%D0%B4%D3%99" title="Һөлдә – baxkir" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Һөлдә" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="baxkir" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A8%D0%BA%D1%96%D0%BB%D0%B5%D1%82" title="Шкілет – belaruso" lang="be" hreflang="be" data-title="Шкілет" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="belaruso" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%A8%D0%BA%D1%96%D0%BB%D0%B5%D1%82" title="Шкілет – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Шкілет" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BA%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%82" title="Скелет – búlgaro" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Скелет" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="búlgaro" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%95%E0%A6%99%E0%A7%8D%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%B2" title="কঙ্কাল – bengalí" lang="bn" hreflang="bn" data-title="কঙ্কাল" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="bengalí" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Skeledenn" title="Skeledenn – bretón" lang="br" hreflang="br" data-title="Skeledenn" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="bretón" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Kostur" title="Kostur – bosníaco" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Kostur" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="bosníaco" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D0%B0%D0%B3_%D1%8F%D2%BB%D0%B0%D0%BD" title="Араг яһан – Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Араг яһан" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target"><span>Буряад</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Esquelet" title="Esquelet – catalán" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Esquelet" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="catalán" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%A6%DB%8E%D8%B3%DA%A9%D8%A8%DB%95%D9%86%D8%AF" title="ئێسکبەند – kurdo central" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="ئێسکبەند" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="kurdo central" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Kostra" title="Kostra – checo" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Kostra" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="checo" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%A8%C4%83%D0%BC%D1%88%D0%B0%D0%BA" title="Шăмшак – chuvaxo" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Шăмшак" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="chuvaxo" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Sgerbwd" title="Sgerbwd – galés" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Sgerbwd" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="galés" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Skelet" title="Skelet – dinamarqués" lang="da" hreflang="da" data-title="Skelet" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="dinamarqués" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Skelett" title="Skelett – alemán" lang="de" hreflang="de" data-title="Skelett" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="alemán" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%BD%CE%B8%CF%81%CF%8E%CF%80%CE%B9%CE%BD%CE%BF_%CE%B5%CF%81%CE%B5%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8C_%CF%83%CF%8D%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%B1" title="Ανθρώπινο ερειστικό σύστημα – grego" lang="el" hreflang="el" data-title="Ανθρώπινο ερειστικό σύστημα" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="grego" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Skeleton" title="Skeleton – inglés" lang="en" hreflang="en" data-title="Skeleton" data-language-autonym="English" data-language-local-name="inglés" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Skeleto" title="Skeleto – esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Skeleto" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Esqueleto" title="Esqueleto – español" lang="es" hreflang="es" data-title="Esqueleto" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="español" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Skelett" title="Skelett – estoniano" lang="et" hreflang="et" data-title="Skelett" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="estoniano" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Hezurdura" title="Hezurdura – éuscaro" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Hezurdura" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="éuscaro" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C" title="استخوان‌بندی – persa" lang="fa" hreflang="fa" data-title="استخوان‌بندی" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="persa" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Luuranko" title="Luuranko – finés" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Luuranko" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="finés" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/Luuv%C3%A4rk" title="Luuvärk – Võro" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Luuvärk" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="Võro" class="interlanguage-link-target"><span>Võro</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Squelette" title="Squelette – francés" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Squelette" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="francés" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Skelet" title="Skelet – frisón occidental" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Skelet" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="frisón occidental" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Creatlach" title="Creatlach – irlandés" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Creatlach" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="irlandés" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/%C3%88sk%C3%A9l%C3%A8t" title="Èskélèt – Guianan Creole" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Èskélèt" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="Guianan Creole" class="interlanguage-link-target"><span>Kriyòl gwiyannen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gu mw-list-item"><a href="https://gu.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%95%E0%AA%82%E0%AA%95%E0%AA%BE%E0%AA%B2%E0%AA%A4%E0%AA%82%E0%AA%A4%E0%AB%8D%E0%AA%B0" title="કંકાલતંત્ર – guxarati" lang="gu" hreflang="gu" data-title="કંકાલતંત્ર" data-language-autonym="ગુજરાતી" data-language-local-name="guxarati" class="interlanguage-link-target"><span>ગુજરાતી</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%A9%D7%9C%D7%93" title="שלד – hebreo" lang="he" hreflang="he" data-title="שלד" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="hebreo" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%95%E0%A4%82%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B2" title="कंकाल – hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="कंकाल" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Dhaancha" title="Dhaancha – Fiji Hindi" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Dhaancha" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="Fiji Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Kostur" title="Kostur – croata" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Kostur" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="croata" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Sist%C3%A8m_eskeletik" title="Sistèm eskeletik – crioulo haitiano" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Sistèm eskeletik" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="crioulo haitiano" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Csontv%C3%A1z" title="Csontváz – húngaro" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Csontváz" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="húngaro" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BF%D5%B4%D5%A1%D5%AD%D6%84" title="Կմախք – armenio" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Կմախք" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="armenio" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Skeleto" title="Skeleto – interlingua" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Skeleto" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="interlingua" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Rangka" title="Rangka – indonesio" lang="id" hreflang="id" data-title="Rangka" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonesio" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Rurog" title="Rurog – ilocano" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Rurog" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="ilocano" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-inh mw-list-item"><a href="https://inh.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D3%80%D0%B5%D1%85%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%B3%D0%BE%D0%BC" title="ТӀехкий гом – inguxo" lang="inh" hreflang="inh" data-title="ТӀехкий гом" data-language-autonym="ГӀалгӀай" data-language-local-name="inguxo" class="interlanguage-link-target"><span>ГӀалгӀай</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Skeleto" title="Skeleto – ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Skeleto" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Beinagrind" title="Beinagrind – islandés" lang="is" hreflang="is" data-title="Beinagrind" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="islandés" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Scheletro_(anatomia)" title="Scheletro (anatomia) – italiano" lang="it" hreflang="it" data-title="Scheletro (anatomia)" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="italiano" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E9%AA%A8%E6%A0%BC" title="骨格 – xaponés" lang="ja" hreflang="ja" data-title="骨格" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="xaponés" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://jam.wikipedia.org/wiki/Skelitan" title="Skelitan – Jamaican Creole English" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Skelitan" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="Jamaican Creole English" class="interlanguage-link-target"><span>Patois</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Sistem_skeletal" title="Sistem skeletal – xavanés" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Sistem skeletal" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="xavanés" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A9%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%A9%E1%83%AE%E1%83%98" title="ჩონჩხი – xeorxiano" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ჩონჩხი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="xeorxiano" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbp mw-list-item"><a href="https://kbp.wikipedia.org/wiki/M%C9%94%C9%94_s%CA%8And%CA%8A" title="Mɔɔ sʊndʊ – Kabiye" lang="kbp" hreflang="kbp" data-title="Mɔɔ sʊndʊ" data-language-autonym="Kabɩyɛ" data-language-local-name="Kabiye" class="interlanguage-link-target"><span>Kabɩyɛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D2%9A%D0%B0%D2%A3%D2%9B%D0%B0" title="Қаңқа – kazako" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Қаңқа" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="kazako" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%85%E0%B2%B8%E0%B3%8D%E0%B2%A4%E0%B2%BF%E0%B2%AA%E0%B2%82%E0%B2%9C%E0%B2%B0" title="ಅಸ್ತಿಪಂಜರ – kannará" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಅಸ್ತಿಪಂಜರ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="kannará" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%BC%88%EB%8C%80" title="뼈대 – coreano" lang="ko" hreflang="ko" data-title="뼈대" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="coreano" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ks mw-list-item"><a href="https://ks.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%DA%88%D8%AC%DB%81%D9%95_%DA%A9%D8%B1%D9%9B%D9%86%D9%9A%D8%B2" title="أڈجہٕ کرٛنٚز – caxemirés" lang="ks" hreflang="ks" data-title="أڈجہٕ کرٛنٚز" data-language-autonym="कॉशुर / کٲشُر" data-language-local-name="caxemirés" class="interlanguage-link-target"><span>कॉशुर / کٲشُر</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Kak%C3%BBt" title="Kakût – kurdo" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Kakût" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="kurdo" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Korf_eskern" title="Korf eskern – córnico" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Korf eskern" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="córnico" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BA%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%82" title="Скелет – kirguiz" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Скелет" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="kirguiz" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Sceletus" title="Sceletus – latín" lang="la" hreflang="la" data-title="Sceletus" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="latín" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Skelett" title="Skelett – luxemburgués" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Skelett" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="luxemburgués" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Geraemsel" title="Geraemsel – limburgués" lang="li" hreflang="li" data-title="Geraemsel" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="limburgués" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Griau%C4%8Diai" title="Griaučiai – lituano" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Griaučiai" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="lituano" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Skelets" title="Skelets – letón" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Skelets" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="letón" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mdf mw-list-item"><a href="https://mdf.wikipedia.org/wiki/%D0%A8%D0%BE%D1%82%D1%81%D1%8C" title="Шотсь – moksha" lang="mdf" hreflang="mdf" data-title="Шотсь" data-language-autonym="Мокшень" data-language-local-name="moksha" class="interlanguage-link-target"><span>Мокшень</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Karana_(taolana)" title="Karana (taolana) – malgaxe" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Karana (taolana)" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="malgaxe" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%83%D1%80" title="Костур – macedonio" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Костур" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="macedonio" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%85%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%A5%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%82%E0%B4%9F%E0%B4%82" title="അസ്ഥികൂടം – malabar" lang="ml" hreflang="ml" data-title="അസ്ഥികൂടം" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="malabar" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Rangka" title="Rangka – malaio" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Rangka" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="malaio" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%A1%E1%80%9B%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%B8%E1%80%85%E1%80%AF" title="အရိုးစု – birmano" lang="my" hreflang="my" data-title="အရိုးစု" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="birmano" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nah mw-list-item"><a href="https://nah.wikipedia.org/wiki/Miquiztetl" title="Miquiztetl – Nahuatl" lang="nah" hreflang="nah" data-title="Miquiztetl" data-language-autonym="Nāhuatl" data-language-local-name="Nahuatl" class="interlanguage-link-target"><span>Nāhuatl</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Skelett" title="Skelett – baixo alemán" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Skelett" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="baixo alemán" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new badge-Q70893996 mw-list-item" title=""><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%81%E0%A4%AF%E0%A5%8D%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B2%E0%A4%BF" title="क्वँय्कालि – newari" lang="new" hreflang="new" data-title="क्वँय्कालि" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="newari" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Skelet" title="Skelet – neerlandés" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Skelet" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="neerlandés" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Skjelett" title="Skjelett – noruegués nynorsk" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Skjelett" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="noruegués nynorsk" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Skjelett" title="Skjelett – noruegués bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Skjelett" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="noruegués bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nrm mw-list-item"><a href="https://nrm.wikipedia.org/wiki/Stchelette" title="Stchelette – Norman" lang="nrf" hreflang="nrf" data-title="Stchelette" data-language-autonym="Nouormand" data-language-local-name="Norman" class="interlanguage-link-target"><span>Nouormand</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Esqueleta" title="Esqueleta – occitano" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Esqueleta" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="occitano" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-om mw-list-item"><a href="https://om.wikipedia.org/wiki/Donkoo" title="Donkoo – oromo" lang="om" hreflang="om" data-title="Donkoo" data-language-autonym="Oromoo" data-language-local-name="oromo" class="interlanguage-link-target"><span>Oromoo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-or mw-list-item"><a href="https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%95%E0%AC%99%E0%AD%8D%E0%AC%95%E0%AC%BE%E0%AC%B3" title="କଙ୍କାଳ – odiá" lang="or" hreflang="or" data-title="କଙ୍କାଳ" data-language-autonym="ଓଡ଼ିଆ" data-language-local-name="odiá" class="interlanguage-link-target"><span>ଓଡ଼ିଆ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%AA%E0%A8%BF%E0%A9%B0%E0%A8%9C%E0%A8%B0" title="ਪਿੰਜਰ – panxabí" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਪਿੰਜਰ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="panxabí" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pam mw-list-item"><a href="https://pam.wikipedia.org/wiki/Kalanse" title="Kalanse – pampanga" lang="pam" hreflang="pam" data-title="Kalanse" data-language-autonym="Kapampangan" data-language-local-name="pampanga" class="interlanguage-link-target"><span>Kapampangan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Szkielet_(anatomia)" title="Szkielet (anatomia) – polaco" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Szkielet (anatomia)" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="polaco" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%DB%81%DA%88%DB%8C%D8%A7%DA%BA_%D8%AF%D8%A7_%DA%88%DA%BE%D8%A7%D9%86%DA%86%D8%A7" title="ہڈیاں دا ڈھانچا – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="ہڈیاں دا ڈھانچا" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D9%87%DA%89%D9%88%D8%A7%D9%86%D9%87" title="هډوانه – paxto" lang="ps" hreflang="ps" data-title="هډوانه" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="paxto" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Esqueleto" title="Esqueleto – portugués" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Esqueleto" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugués" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Saqru" title="Saqru – quechua" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Saqru" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="quechua" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Schelet" title="Schelet – romanés" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Schelet" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="romanés" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BA%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%82" title="Скелет – ruso" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Скелет" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="ruso" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sa mw-list-item"><a href="https://sa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%85%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A5%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A4%9E%E0%A5%8D%E0%A4%9C%E0%A4%B0%E0%A4%83" title="अस्थिपञ्जरः – sánscrito" lang="sa" hreflang="sa" data-title="अस्थिपञ्जरः" data-language-autonym="संस्कृतम्" data-language-local-name="sánscrito" class="interlanguage-link-target"><span>संस्कृतम्</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D1%8C%D0%B0%D1%80%D0%B4%D1%8C%D0%B0%D0%BC%D0%B0" title="Дьардьама – iacuto" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Дьардьама" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="iacuto" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sat mw-list-item"><a href="https://sat.wikipedia.org/wiki/%E1%B1%B0%E1%B1%B7%E1%B1%9F%E1%B1%B0%E1%B1%A8%E1%B1%9F_(%E1%B1%A1%E1%B1%9F%E1%B1%9D)" title="ᱰᱷᱟᱰᱨᱟ (ᱡᱟᱝ) – santali" lang="sat" hreflang="sat" data-title="ᱰᱷᱟᱰᱨᱟ (ᱡᱟᱝ)" data-language-autonym="ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ" data-language-local-name="santali" class="interlanguage-link-target"><span>ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%DA%BE%DA%8F%D8%A7%D8%A6%D9%88%D9%86_%D8%B3%D8%B1%D8%B4%D8%AA%D9%88" title="ھڏائون سرشتو – sindhi" lang="sd" hreflang="sd" data-title="ھڏائون سرشتو" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="sindhi" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Kostur" title="Kostur – serbocroata" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Kostur" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serbocroata" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-shi mw-list-item"><a href="https://shi.wikipedia.org/wiki/Ta%C9%A3ssa" title="Taɣssa – tachelhit" lang="shi" hreflang="shi" data-title="Taɣssa" data-language-autonym="Taclḥit" data-language-local-name="tachelhit" class="interlanguage-link-target"><span>Taclḥit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B7%83%E0%B7%90%E0%B6%9A%E0%B7%92%E0%B6%BD%E0%B7%8A%E0%B6%BD" title="සැකිල්ල – cingalés" lang="si" hreflang="si" data-title="සැකිල්ල" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="cingalés" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Skeleton" title="Skeleton – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Skeleton" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Oporn%C3%A1_s%C3%BAstava" title="Oporná sústava – eslovaco" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Oporná sústava" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="eslovaco" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Okostje" title="Okostje – esloveno" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Okostje" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="esloveno" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Qalfoof" title="Qalfoof – somalí" lang="so" hreflang="so" data-title="Qalfoof" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="somalí" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Skeleti" title="Skeleti – albanés" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Skeleti" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="albanés" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BA%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%82%D0%BD%D0%B8_%D1%81%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B5%D0%BC" title="Скелетни систем – serbio" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Скелетни систем" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serbio" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Skelett" title="Skelett – sueco" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Skelett" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="sueco" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Kiunzi_cha_mifupa" title="Kiunzi cha mifupa – suahili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Kiunzi cha mifupa" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="suahili" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%B5%E0%AE%A9%E0%AF%8D%E0%AE%95%E0%AF%82%E0%AE%9F%E0%AF%81" title="வன்கூடு – támil" lang="ta" hreflang="ta" data-title="வன்கூடு" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="támil" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tcy mw-list-item"><a href="https://tcy.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%85%E0%B2%B8%E2%80%8D%E0%B3%8D%E0%B2%A5%E0%B2%BF_%E0%B2%AA%E0%B2%82%E0%B2%9C%E0%B2%B0" title="ಅಸ‍್ಥಿ ಪಂಜರ – Tulu" lang="tcy" hreflang="tcy" data-title="ಅಸ‍್ಥಿ ಪಂಜರ" data-language-autonym="ತುಳು" data-language-local-name="Tulu" class="interlanguage-link-target"><span>ತುಳು</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%85%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A5%E0%B0%BF%E0%B0%AA%E0%B0%82%E0%B0%9C%E0%B0%B0%E0%B0%82" title="అస్థిపంజరం – telugu" lang="te" hreflang="te" data-title="అస్థిపంజరం" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="telugu" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%82%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%94%E0%B8%B9%E0%B8%81" title="โครงกระดูก – tailandés" lang="th" hreflang="th" data-title="โครงกระดูก" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="tailandés" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Kalansay" title="Kalansay – tagalo" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Kalansay" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="tagalo" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0skelet" title="İskelet – turco" lang="tr" hreflang="tr" data-title="İskelet" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turco" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BA%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%82" title="Скелет – tártaro" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Скелет" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="tártaro" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BA%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%82" title="Скелет – ucraíno" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Скелет" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ucraíno" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C" title="استخوان بندی – urdú" lang="ur" hreflang="ur" data-title="استخوان بندی" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="urdú" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Skelet" title="Skelet – uzbeko" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Skelet" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="uzbeko" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/B%E1%BB%99_x%C6%B0%C6%A1ng" title="Bộ xương – vietnamita" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Bộ xương" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="vietnamita" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vo mw-list-item"><a href="https://vo.wikipedia.org/wiki/Bomem" title="Bomem – volapuk" lang="vo" hreflang="vo" data-title="Bomem" data-language-autonym="Volapük" data-language-local-name="volapuk" class="interlanguage-link-target"><span>Volapük</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Kalabera" title="Kalabera – waray-waray" lang="war" hreflang="war" data-title="Kalabera" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="waray-waray" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E9%AA%A8%E9%AA%BC%E7%B3%BB%E7%BB%9F" title="骨骼系统 – chinés wu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="骨骼系统" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="chinés wu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%A1%D7%A7%D7%A2%D7%9C%D7%A2%D7%98" title="סקעלעט – yiddish" lang="yi" hreflang="yi" data-title="סקעלעט" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="yiddish" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%AA%A8%E9%AA%BC%E7%B3%BB%E7%B5%B1" title="骨骼系統 – chinés" lang="zh" hreflang="zh" data-title="骨骼系統" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="chinés" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Kut_h%C4%93-th%C3%B3ng" title="Kut hē-thóng – Minnan" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Kut hē-thóng" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Minnan" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E9%AA%A8%E9%AA%BC" title="骨骼 – cantonés" lang="yue" hreflang="yue" data-title="骨骼" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="cantonés" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q7881#sitelinks-wikipedia" title="Editar as ligazóns interlingüísticas" class="wbc-editpage">Editar as ligazóns</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Espazos de nomes"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Esqueleto" title="Ver o contido da páxina [c]" accesskey="c"><span>Artigo</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Conversa:Esqueleto" rel="discussion" title="Conversa acerca do contido desta páxina [t]" accesskey="t"><span>Conversa</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Cambiar a variante de lingua" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">galego</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Vistas"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Esqueleto"><span>Ler</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Esqueleto&amp;veaction=edit" title="Editar esta páxina [v]" accesskey="v"><span>Editar</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Esqueleto&amp;action=edit" title="Editar o código fonte desta páxina [e]" accesskey="e"><span>Editar a fonte</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Esqueleto&amp;action=history" title="Versións anteriores desta páxina [h]" accesskey="h"><span>Ver o historial</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Ferramentas das páxinas"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Ferramentas" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Ferramentas</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Ferramentas</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">mover á barra lateral</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">agochar</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Máis opcións" > <div class="vector-menu-heading"> Accións </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Esqueleto"><span>Ler</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Esqueleto&amp;veaction=edit" title="Editar esta páxina [v]" accesskey="v"><span>Editar</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Esqueleto&amp;action=edit" title="Editar o código fonte desta páxina [e]" accesskey="e"><span>Editar a fonte</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Esqueleto&amp;action=history"><span>Ver o historial</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Xeral </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:P%C3%A1xinas_que_ligan_con_esta/Esqueleto" title="Lista de todas as páxinas do wiki que ligan cara a aquí [j]" accesskey="j"><span>Páxinas que ligan con esta</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:Cambios_relacionados/Esqueleto" rel="nofollow" title="Cambios recentes nas páxinas ligadas desde esta [k]" accesskey="k"><span>Cambios relacionados</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:P%C3%A1xinas_especiais" title="Lista de todas as páxinas especiais [q]" accesskey="q"><span>Páxinas especiais</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Esqueleto&amp;oldid=6716814" title="Ligazón permanente a esta versión desta páxina"><span>Ligazón permanente</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Esqueleto&amp;action=info" title="Máis información sobre esta páxina"><span>Información da páxina</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:Cita&amp;page=Esqueleto&amp;id=6716814&amp;wpFormIdentifier=titleform" title="Información sobre como citar esta páxina"><span>Citar esta páxina</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:UrlShortener&amp;url=https%3A%2F%2Fgl.wikipedia.org%2Fwiki%2FEsqueleto"><span>Xerar URL acurtado</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:QrCode&amp;url=https%3A%2F%2Fgl.wikipedia.org%2Fwiki%2FEsqueleto"><span>Descargar o código QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Imprimir/exportar </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:Libro&amp;bookcmd=book_creator&amp;referer=Esqueleto"><span>Crear un libro</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:DownloadAsPdf&amp;page=Esqueleto&amp;action=show-download-screen"><span>Descargar como PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Esqueleto&amp;printable=yes" title="Versión para imprimir da páxina [p]" accesskey="p"><span>Versión para imprimir</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Noutros proxectos </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Skeleton" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q7881" title="Ligazón ao elemento conectado no repositorio de datos [g]" accesskey="g"><span>Elemento de Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Ferramentas das páxinas"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Aparencia"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Aparencia</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">mover á barra lateral</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">agochar</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> <div id="mw-indicator-03-1000" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><span typeof="mw:File"><a href="//gl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Lista_de_artigos_que_toda_Wikipedia_deber%C3%ADa_ter" title="Este é un dos 1000 artigos que toda Wikipedia debería ter"><img alt="Este é un dos 1000 artigos que toda Wikipedia debería ter" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/AD_%2B30.svg/22px-AD_%2B30.svg.png" decoding="async" width="22" height="22" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/AD_%2B30.svg/33px-AD_%2B30.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/AD_%2B30.svg/44px-AD_%2B30.svg.png 2x" data-file-width="10" data-file-height="10" /></a></span></div></div> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Na Galipedia, a Wikipedia en galego.</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="gl" dir="ltr"><p class="mw-empty-elt"> </p> <table class="toccolours" style="width:20em; margin:0 0 0.5em 1em; float:right;"> <tbody><tr style="text-align:center;"> <th style="background:dimgray; color:#ffffff;" colspan="2"><i>Esqueleto</i> </th></tr> <tr style="text-align: center;"> <td colspan="2"><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Ficheiro:BlueWhaleSkeleton.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/BlueWhaleSkeleton.jpg/250px-BlueWhaleSkeleton.jpg" decoding="async" width="250" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/BlueWhaleSkeleton.jpg/375px-BlueWhaleSkeleton.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/BlueWhaleSkeleton.jpg/500px-BlueWhaleSkeleton.jpg 2x" data-file-width="708" data-file-height="341" /></a><figcaption></figcaption></figure> </td></tr> <tr style="text-align: center; line-height: 1;"> <td colspan="2"><small>Esqueleto de <a href="/wiki/Balea_azul" title="Balea azul">balea azul</a>.</small> </td></tr> <tr style="text-align: left;"> <th><a href="/wiki/Lingua_grega" title="Lingua grega">Grego</a> </th> <td><i>σκελετός</i> </td></tr> <tr style="text-align: left;"> <th><a href="/wiki/Medical_Subject_Headings" title="Medical Subject Headings">MeSH</a> </th> <td style="white-space: nowrap;"><i><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nlm.nih.gov/cgi/mesh/2011/MB_cgi?mode=&amp;term=Skeleton">Skeleton</a></i> </td></tr> </tbody></table> <p>En <a href="/wiki/Biolox%C3%ADa" title="Bioloxía">bioloxía</a>, o <b>esqueleto</b> é unha carcasa ríxida que proporciona protección e estrutura en moitos tipos de <a href="/wiki/Animais" title="Animais">animais</a>, en particular os dos <a href="/wiki/Cordados" title="Cordados">cordados</a> e os dos <a href="/wiki/Ecdisozoos" title="Ecdisozoos">ecdisozoos</a>. Os <a href="/wiki/Exoesqueleto" title="Exoesqueleto">exoesqueletos</a> son externos, e son típicos de moitos <a href="/wiki/Invertebrado" title="Invertebrado">invertebrados</a>; conteñen os tecidos brandos e órganos do corpo, e, dado que non crecen, a medida que o animal o fai poden desprenderse periodicamente para volver formarse. Os <a href="/w/index.php?title=Endoesqueleto&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Endoesqueleto (a páxina aínda non existe)">endoesqueletos</a> son internos, e son típicos de moitos <a href="/wiki/Vertebrados" title="Vertebrados">vertebrados</a>; adoitan estar rodeados pola <a href="/wiki/Pel" title="Pel">pel</a> e a <a href="/wiki/Musculatura" class="mw-redirect" title="Musculatura">musculatura</a>, a pesar de que a miúdo inclúen dentro seu os órganos vitais. Os endoesqueletos son puntos de fixación da musculatura; actúan como <a href="/wiki/Panca" title="Panca">panca</a> para o movemento, e, en moitos animais, conteñen <a href="/wiki/Medula_%C3%B3sea" title="Medula ósea">medula ósea</a>, a cal produce células sanguíneas. Os esqueletos poden estar mineralizados ou non: así, os esqueletos humanos están calcificados, mentres que os das <a href="/wiki/Quenlla" title="Quenlla">quenllas</a> son <a href="/wiki/Tecido_cartilaxinoso" title="Tecido cartilaxinoso">cartilaxinosos</a>, e poden estar articulados para dar flexibilidade e mobilidade, ou ben ríxidos para dar resistencia estrutural. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Tipos_e_clasificación"><span id="Tipos_e_clasificaci.C3.B3n"></span>Tipos e clasificación</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Esqueleto&amp;veaction=edit&amp;section=1" title="Editar a sección: «Tipos e clasificación»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Esqueleto&amp;action=edit&amp;section=1" title="Editar o código fonte da sección: Tipos e clasificación"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:Humannerja.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/Humannerja.jpg/300px-Humannerja.jpg" decoding="async" width="300" height="225" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/Humannerja.jpg/450px-Humannerja.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/Humannerja.jpg/600px-Humannerja.jpg 2x" data-file-width="2592" data-file-height="1944" /></a><figcaption>Esqueleto humano nas Covas de <a href="/wiki/Nerja" title="Nerja">Nerja</a> (<a href="/wiki/M%C3%A1laga" title="Málaga">Málaga</a>).</figcaption></figure> <p>Os sistemas esqueléticos clasifícanse comunmente en tres tipos: </p> <ul><li>Externos (<a href="/wiki/Exoesqueleto" title="Exoesqueleto">exoesqueleto</a>)</li> <li>Interno (<a href="/w/index.php?title=Endoesqueleto&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Endoesqueleto (a páxina aínda non existe)">endoesqueleto</a>)</li> <li>Esqueleto fluído ou hidrostático.</li></ul> <p>Estes últimos non posúen a capacidade de soportar estruturas importantes. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Esqueleto_externo">Esqueleto externo</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Esqueleto&amp;veaction=edit&amp;section=2" title="Editar a sección: «Esqueleto externo»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Esqueleto&amp;action=edit&amp;section=2" title="Editar o código fonte da sección: Esqueleto externo"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Os sistemas externos soportan proporcionalmente menos peso que os endoesqueletos do mesmo tamaño; por esta razón os animais máis grandes, coma os <a href="/wiki/Vertebrados" title="Vertebrados">vertebrados</a>, teñen sistemas esqueléticos internos. </p><p>Os principais exemplos de exoesqueleto atópanse entre os <a href="/wiki/Artr%C3%B3podos" title="Artrópodos">artrópodos</a>, algúns <a href="/wiki/Invertebrado" title="Invertebrado">invertebrados</a>, nos que o exoesqueleto forma unha casca ou estrutura externa que protexe ós órganos internos. </p><p>Tendo en conta que os exoesqueletos limitan obviamente o crecemento do animal, as especies con esta característica desenvolveron evolutivamente variadas solucións. A maioría dos moluscos teñen cunchas calcarias que acompañan ó crecemento do animal mediante crecemento no <a href="/wiki/Di%C3%A1metro" title="Diámetro">diámetro</a> mantendo a súa morfoloxía. Outros animais, tales coma os artrópodos, abandonan o vello exoesqueleto ó medrar, proceso que se coñece como "muda". O novo exoesqueleto endurécese mediante procesos de calcificación e esclerotización. </p><p>O exoesqueleto dun artrópodo presenta frecuentemente extensións internas, que se coñecen como endoesqueléticas, aínda que non constitúan verdadeiramente un endoesqueleto. </p> <table cellpadding="2" style="font-size:95%; width:350px; -moz-border-radius-topleft:.8em; -moz-border-radius-topright:.8em; border:1px solid #c0c0c0; background:#f5f5f5; margin-top:9px; margin-bottom:7px; clear:right; float:right; margin-right:6px; margin-left:10px;"> <tbody><tr> <td align="center" style="-moz-border-radius-topleft:.6em; -moz-border-radius-topright:.6em; background:#C3D0DF; color:#454A4F"><big><b><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Ficheiro:Schelp-type2.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Schelp-type2.png/40px-Schelp-type2.png" decoding="async" width="40" height="39" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Schelp-type2.png/60px-Schelp-type2.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Schelp-type2.png/80px-Schelp-type2.png 2x" data-file-width="236" data-file-height="229" /></a></span> Limitacións do exoesqueleto</b></big> </td></tr> <tr> <td align="left" style="padding-left:6px; padding-right:6px;">O esqueleto externo é bastante pesado con relación ó volume dun animal, de forma que a súa presenza só é posible en animais pequenos ou medianos. O exoesqueleto é habitual en animais acuáticos posto que o peso deste é menor debido á presión ascensional da auga. <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:Giant_clam_komodo.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e8/Giant_clam_komodo.jpg/100px-Giant_clam_komodo.jpg" decoding="async" width="100" height="75" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e8/Giant_clam_komodo.jpg/150px-Giant_clam_komodo.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e8/Giant_clam_komodo.jpg/200px-Giant_clam_komodo.jpg 2x" data-file-width="1680" data-file-height="1260" /></a><figcaption><i>Tridacna deresa</i></figcaption></figure> <p>Aínda pode ser máis gordo nos animais mariños, debido ó peso específico maior da auga salgada, e sobre todo nos sedentarios, e así o molusco lamelibranquio <i><a href="/w/index.php?title=Tridacna_deresa&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Tridacna deresa (a páxina aínda non existe)">Tridacna deresa</a></i> do océano Pacífico ten unha cuncha de 1,4 m de lonxitude e un peso dun 250 kg.<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span>[</span>1<span>]</span></a></sup> </p> </td></tr></tbody></table> <p>Moitos taxóns producen exoesqueletos, os cales están compostos por unha gran gama de materiais. <a href="/wiki/%C3%93so" title="Óso">Ósos</a>, <a href="/wiki/Cartilaxe" class="mw-redirect" title="Cartilaxe">cartilaxes</a>, ou a <a href="/wiki/Dentina" title="Dentina">dentina</a>, son empregados polos peixes <a href="/wiki/Ostracodermos" title="Ostracodermos">ostracodermos</a> e <a href="/wiki/Tartaruga" title="Tartaruga">tartarugas</a>. A <a href="/wiki/Quitina" title="Quitina">quitina</a> forma o exoesqueleto dos artrópodos (insectos, arácnidos, crustáceos, como os cangrexos e saltóns) así mesmo esta substancia está presente nalgúns fungos e bacterias, aínda que non forman estruturas típicas de esqueleto. O <a href="/wiki/Carbonato_de_calcio" title="Carbonato de calcio">carbonato de calcio</a> constitúe as cascas dos <a href="/wiki/Moluscos" title="Moluscos">moluscos</a>, <a href="/wiki/Braqui%C3%B3podos" title="Braquiópodos">braquiópodos</a>, e algúns tubos creados polos vermes <a href="/wiki/Poliquetos" title="Poliquetos">poliquetos</a>. O <a href="/wiki/Cuarzo" title="Cuarzo">sílice</a> (dióxido de silicio) forma o exoesqueleto nas <a href="/wiki/Diatomeas" title="Diatomeas">diatomeas</a> microscópicas e <a href="/wiki/Radiolario" class="mw-redirect" title="Radiolario">radiolarios</a>. </p><p>Algúns organismos, como algúns dos <a href="/wiki/Foramin%C3%ADferos" title="Foraminíferos">foraminíferos</a>, forman exoesqueletos aglutinando grans de area e cunchas cara ó exterior. Contrariamente á crenza popular, os <a href="/wiki/Equinodermo" class="mw-redirect" title="Equinodermo">equinodermos</a> non posúen un exoesqueleto, posto que este está sempre contido dentro dunha capa de tecido vivo. </p><p>Os exoesqueletos evolucionaron de forma independente en moitas ocasións, dezaoito liñaxes diferentes evolucionaron producindo un exoesqueleto calcificado de forma independente.<sup id="cite_ref-Porter2007_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-Porter2007-2"><span>[</span>2<span>]</span></a></sup> Ademais, outras liñaxes produciron recubrimentos duros externos análogos a un exoesqueleto, como algúns <a href="/wiki/Mam%C3%ADfero" class="mw-redirect" title="Mamífero">mamíferos</a> (construído a partir de óso no <a href="/wiki/Armadillo" class="mw-redirect" title="Armadillo">armadillo</a>, e de pelo nos <a href="/wiki/Manis" title="Manis">pangolíns</a>) e en <a href="/wiki/R%C3%A9ptiles" title="Réptiles">réptiles</a> (como as tartarugas e as armaduras dos <a href="/wiki/Anquilosauro" class="mw-redirect" title="Anquilosauro">anquilosauros</a> constrúense de óso, os <a href="/wiki/Crocodilo" title="Crocodilo">crocodilos</a>, que teñen escamas óseas e escamas córneas). </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Esqueleto_interno">Esqueleto interno</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Esqueleto&amp;veaction=edit&amp;section=3" title="Editar a sección: «Esqueleto interno»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Esqueleto&amp;action=edit&amp;section=3" title="Editar o código fonte da sección: Esqueleto interno"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Un esqueleto interno consiste en estruturas ríxidas ou semirríxidas dentro do corpo, que se moven grazas ó <a href="/wiki/M%C3%BAsculo" title="Músculo">sistema muscular</a>. </p><p>Se tales estruturas están mineralizadas ou <a href="/w/index.php?title=Osificaci%C3%B3n&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Osificación (a páxina aínda non existe)">osificadas</a>, coma nos humanos e outros <a href="/wiki/Mam%C3%ADfero" class="mw-redirect" title="Mamífero">mamíferos</a>, chámaselles <a href="/wiki/%C3%93so" title="Óso">ósos</a>. Outro compoñente do sistema esquelético son as <a href="/wiki/Cartilaxe" class="mw-redirect" title="Cartilaxe">cartilaxes</a>, que complementan a súa estrutura. Nos seres humanos, por exemplo, o <a href="/wiki/Nariz" title="Nariz">nariz</a> e as <a href="/wiki/Orella" title="Orella">orellas</a> están sustentadas por cartilaxe. Algúns organismos teñen un esqueleto interno composto enteiramente de cartilaxe, sen <a href="/wiki/%C3%93so" title="Óso">ósos</a> calcificados, coma no caso das <a href="/wiki/Quenlla" title="Quenlla">quenllas</a>. Os ósos e outras estruturas ríxidas están conectadas por ligamentos e unidas ó sistema muscular a través de <a href="/wiki/Tend%C3%B3n" title="Tendón">tendóns</a>. </p><p>O esqueleto do home é interno, polo tanto chámase endoesqueleto, é unha estrutura unida por ósos que forman unha carcasa resistente e á vez permite a súa articulación. </p><p>Atópanse endoesqueletos en tres <a href="/wiki/Filo" title="Filo">filos</a> e unha <a href="/wiki/Clase_(biolox%C3%ADa)" title="Clase (bioloxía)">subclase</a> de animais: <a href="/wiki/Chordata" class="mw-redirect" title="Chordata">Chordata</a>, <a href="/wiki/Echinodermata" class="mw-redirect" title="Echinodermata">Echinodermata</a>, <a href="/wiki/Porifera" class="mw-redirect" title="Porifera">Porifera</a> e <a href="/wiki/Coleoidea" class="mw-redirect" title="Coleoidea">Coleoidea</a>. </p><p>O verdadeiro endoesqueleto deriva do tecido <a href="/wiki/Mesoderma" title="Mesoderma">mesoderma</a>, e é característico dos <a href="/wiki/Equinodermo" class="mw-redirect" title="Equinodermo">equinodermos</a> e <a href="/wiki/Cordado" class="mw-redirect" title="Cordado">cordados</a>. </p><p>Os endoesqueletos do filo <a href="/wiki/Porifera" class="mw-redirect" title="Porifera">Porifera</a> consisten en <a href="/wiki/Esp%C3%ADcula" title="Espícula">espículas</a> microscópicas de <a href="/wiki/Calcita" title="Calcita">calcita</a> ou silicio ou tamén poden consistir nunha rede de esponxas. Pola súa banda os <a href="/wiki/Coleoidea" class="mw-redirect" title="Coleoidea">Coleoidea</a> non teñen o que se pode considerar un verdadeiro endoesqueleto; consiste máis ben nun exoesqueleto dun molusco que evolucionou en estruturas internas, sendo a cuncha da <a href="/wiki/Sepia" class="mw-redirect" title="Sepia">sepia</a> un claro exemplo. </p><p>O endoesqueleto permite ó corpo moverse, ademais de ter a función de dar forma ó animal, permite a fixación de músculos e tendóns e protexe o sistema nervioso. Nos vertebrados superiores, tamén protexe a maioría dos órganos vitais. </p><p>Unha das vantaxes do endoesqueleto sobre o exoesqueleto é o maior apoio estrutural que outorga. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Esqueleto_fluído"><span id="Esqueleto_flu.C3.ADdo"></span>Esqueleto fluído</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Esqueleto&amp;veaction=edit&amp;section=4" title="Editar a sección: «Esqueleto fluído»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Esqueleto&amp;action=edit&amp;section=4" title="Editar o código fonte da sección: Esqueleto fluído"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>O <a href="/w/index.php?title=Hidroesqueleto&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Hidroesqueleto (a páxina aínda non existe)">hidroesqueleto</a> consiste nunha cavidade chea de fluído, <a href="/w/index.php?title=L%C3%ADquido_cel%C3%B3mico&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Líquido celómico (a páxina aínda non existe)">celómico</a> ou pseudocelómico, rodeada de <a href="/wiki/M%C3%BAsculo" title="Músculo">músculos</a>. A presión do fluído e a acción dos músculos que o rodean, serven para cambiar a forma do corpo e producir un movemento por exemplo cavar ou nadar. A sucesiva contracción de varios <a href="/wiki/Met%C3%A1mero" title="Metámero">metámeros</a>, que están provistos de grupos de fibras musculares circulares e lonxitudinais, estirando e engrosando partes do corpo, permítenlle desprazarse en horizontal. Os esqueletos hidrostáticos teñen un rol na locomoción dos <a href="/wiki/Equinodermo" class="mw-redirect" title="Equinodermo">equinodermos</a> (estrelas de mar, ourizos de mar), <a href="/wiki/An%C3%A9lido" class="mw-redirect" title="Anélido">anélidos</a>, <a href="/wiki/Nematodo" class="mw-redirect" title="Nematodo">nematodos</a> e outros invertebrados. O hidroesqueleto ten similitudes cos músculos hidrostáticos. </p><p>É característico de organismos <a href="/wiki/Celomados" title="Celomados">celomados</a> como os <a href="/wiki/An%C3%A9lidos" title="Anélidos">anélidos</a>. Estes animais poden moverse contraendo os músculos que rodean a bolsa de fluídos, creando unha presión dentro da mesma que xera movemento. Algúns vermes de terra usan o seu esqueleto hidrostático para cambiar de forma mentres avanzan, contraendo e dilatando o seu corpo. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Esqueleto_axial">Esqueleto axial</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Esqueleto&amp;veaction=edit&amp;section=5" title="Editar a sección: «Esqueleto axial»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Esqueleto&amp;action=edit&amp;section=5" title="Editar o código fonte da sección: Esqueleto axial"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>O esqueleto interno dos <a href="/wiki/Oste%C3%ADctios" title="Osteíctios">osteíctios</a> está calcificado, coa excepción dos <a href="/wiki/Esturi%C3%B3n" title="Esturión">esturións</a>, que é cartilaxinoso. Está composto polo <a href="/w/index.php?title=Esqueleto_axial&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Esqueleto axial (a páxina aínda non existe)">esqueleto axial</a> (columna vertebral), o esqueleto cefálico (cabeza), o esqueleto zonal (as dúas cinturas que se ancoran ás aletas pelvianas e torácicas respectivamente) e o <a href="/w/index.php?title=Esqueleto_apendicular&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Esqueleto apendicular (a páxina aínda non existe)">esqueleto apendicular</a> (aletas). </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:Fischskelett-drawing.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fb/Fischskelett-drawing.jpg/220px-Fischskelett-drawing.jpg" decoding="async" width="220" height="94" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fb/Fischskelett-drawing.jpg/330px-Fischskelett-drawing.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fb/Fischskelett-drawing.jpg/440px-Fischskelett-drawing.jpg 2x" data-file-width="1762" data-file-height="754" /></a><figcaption>Esqueleto xeneralizado dun <a href="/wiki/Oste%C3%ADctios" title="Osteíctios">osteíctio</a>.</figcaption></figure> <p>O esqueleto axial está formado pola <a href="/wiki/Columna_vertebral" title="Columna vertebral">columna vertebral</a>, que se subdivide en rexión troncal (conxunto de vértebras que presentan costelas e carecen de arco hemal) e rexión caudal (conxunto de vértebras que carecen de costelas e presentan arco hemal). As vértebras están osificadas e presentan unha canle central moi pequena polo que discorre a <a href="/wiki/Notocorda" title="Notocorda">notocorda</a>, presente tamén nos discos situados entre as vértebras. Cada unha é cóncava por diante e por detrás, e posúen encima un arco neural (polo que pasa o cordón nervioso) e por baixo un arco hemal (polo que pasa un vaso sanguíneo, presente só no esqueleto axial caudal). </p><p>O tipo de vértebras que se atopan nos <a href="/wiki/Peixes_cartilaxinosos" class="mw-redirect" title="Peixes cartilaxinosos">peixes cartilaxinosos</a> son as anficélicas, e resultan útiles para a natación, conferindo flexibilidade ó esqueleto axial. A notocorda queda comunicada polo centro de cada vértebra, os discos entre vértebra e vértebra non están illados. Na rexión troncal hai dous tipos de costelas: as ventrais e as dorsais. As ventrais son homólogas ás dos <a href="/wiki/Tetr%C3%A1podos" title="Tetrápodos">tetrápodos</a>. No tabique horizontal de tecido conxuntivo que separa a musculatura ventral da dorsal aparece o xogo dorsal de costelas. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Esqueleto_flexible">Esqueleto flexible</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Esqueleto&amp;veaction=edit&amp;section=6" title="Editar a sección: «Esqueleto flexible»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Esqueleto&amp;action=edit&amp;section=6" title="Editar o código fonte da sección: Esqueleto flexible"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Os esqueletos flexiblos permiten movementos. Así cando se aplica tensión á estrutura do esqueleto defórmase e logo reverte á súa forma orixinaria. Esta estrutura aparece nalgúns invertebrados como no gonzo da concha dos <a href="/wiki/Bivalvo" class="mw-redirect" title="Bivalvo">bivalvos</a> ou a <a href="/wiki/Mesoglea" title="Mesoglea">mesoglea</a> dos <a href="/wiki/Cnidarios" title="Cnidarios">cnidarios</a>.<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span>[</span>3<span>]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Esqueleto_ríxido"><span id="Esqueleto_r.C3.ADxido"></span>Esqueleto ríxido</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Esqueleto&amp;veaction=edit&amp;section=7" title="Editar a sección: «Esqueleto ríxido»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Esqueleto&amp;action=edit&amp;section=7" title="Editar o código fonte da sección: Esqueleto ríxido"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Os esqueletos ríxidos non son capaces de movementos con tensión, creando un sistema de apoio forte máis común nos <a href="/w/index.php?title=Animal_terrestre&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Animal terrestre (a páxina aínda non existe)">animais terrestres</a>. Este tipo de esqueletos é o usado por animais que viven na auga, máis para protección (<a href="/wiki/Percebe" title="Percebe">percebes</a> e conchas dos <a href="/wiki/Caracol" title="Caracol">caracois</a>) ou para movementos rápidos nos animais que requiren apoio adicional da musculatura para nadar. Os esqueletos ríxidos están formados por materiais que inclúen a <a href="/wiki/Quitina" title="Quitina">quitina</a> (artrópodos), compoñentes do <a href="/wiki/Calcio" title="Calcio">calcio</a> (corais e <a href="/wiki/Moluscos" title="Moluscos">moluscos</a>) e <a href="/wiki/Silicato" title="Silicato">silicatos</a> (<a href="/wiki/Diatomeas" title="Diatomeas">diatomeas</a> e <a href="/wiki/Radiolarios" title="Radiolarios">radiolarios</a>). </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Citoesqueleto">Citoesqueleto</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Esqueleto&amp;veaction=edit&amp;section=8" title="Editar a sección: «Citoesqueleto»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Esqueleto&amp;action=edit&amp;section=8" title="Editar o código fonte da sección: Citoesqueleto"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>O citoesqueleto emprégase para estabilizar e preservara a forma das células. É unha estrutura dinámica que mantén a forma das células, protéxeas e permite o movemento celular, usando estruturas como <a href="/wiki/Flaxelo" title="Flaxelo">flaxelos</a>, <a href="/wiki/Cilio" title="Cilio">cilios</a> e <a href="/wiki/Lamelipodio" title="Lamelipodio">lamelipodios</a>, tendo un importante papel no transporte intracelular e na división celular. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Organismos_con_esqueletos">Organismos con esqueletos</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Esqueleto&amp;veaction=edit&amp;section=9" title="Editar a sección: «Organismos con esqueletos»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Esqueleto&amp;action=edit&amp;section=9" title="Editar o código fonte da sección: Organismos con esqueletos"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Invertebrados">Invertebrados</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Esqueleto&amp;veaction=edit&amp;section=10" title="Editar a sección: «Invertebrados»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Esqueleto&amp;action=edit&amp;section=10" title="Editar o código fonte da sección: Invertebrados"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Os endoesqueletos dos equinodermos e algúns outros <a href="/wiki/Invertebrados" class="mw-redirect" title="Invertebrados">invertebrados</a> de corpo brando como a <a href="/wiki/Medusa" title="Medusa">medusa</a> e a <a href="/wiki/Mi%C3%B1oca" title="Miñoca">miñoca</a>) tamén se denominan <a href="/w/index.php?title=Hidroesqueleto&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Hidroesqueleto (a páxina aínda non existe)">hidroesqueletos</a>; na cavidade corporal o <a href="/wiki/Celoma" title="Celoma">celoma</a> está chea de líquido celomático e a presión deste fluído actúa xunto cos músculos circundantes para cambiar a forma do organismo e producir movementos. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Esponxas">Esponxas</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Esqueleto&amp;veaction=edit&amp;section=11" title="Editar a sección: «Esponxas»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Esqueleto&amp;action=edit&amp;section=11" title="Editar o código fonte da sección: Esponxas"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>O esqueleto da esponxa consiste en espículas microscópicas <a href="/w/index.php?title=Calc%C3%A1rea&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Calcárea (a páxina aínda non existe)">calcaria</a> ou <a href="/wiki/S%C3%ADlice" class="mw-redirect" title="Sílice">sílice</a>. As <a href="/w/index.php?title=Desmosponxas&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Desmosponxas (a páxina aínda non existe)">desmosponxas</a> inclúe o 90% de todas as especies de <a href="/wiki/Por%C3%ADferos" title="Poríferos">esponxas</a>. Os seus "esqueletos" están feitos de espículas que consisten en fibras da proteína <a href="/w/index.php?title=Esponxina&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Esponxina (a páxina aínda non existe)">esponxina</a>, o mineral sílice, ou ambos. No caso de que estean presentes espículas de sílice, teñen unha forma diferente ás da <a href="/wiki/Hyalospongiae" title="Hyalospongiae">hyalospongiae</a> aínda que teñen un xeito similar.<sup id="cite_ref-IZ_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-IZ-4"><span>[</span>4<span>]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Equinodermos">Equinodermos</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Esqueleto&amp;veaction=edit&amp;section=12" title="Editar a sección: «Equinodermos»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Esqueleto&amp;action=edit&amp;section=12" title="Editar o código fonte da sección: Equinodermos"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>O esqueleto dos <a href="/wiki/Equinodermos" title="Equinodermos">equinodermos</a>, que inclúe, entre outros seres, a <a href="/wiki/Estrela_de_mar" class="mw-redirect" title="Estrela de mar">estrela de mar</a>, está composto por <a href="/wiki/Calcita" title="Calcita">calcita</a> e unha pequena cantidade de <a href="/w/index.php?title=%C3%93xido_de_magnesio&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Óxido de magnesio (a páxina aínda non existe)">óxido de magnesio</a>. Atópase debaixo da <a href="/wiki/Epiderme_(zoolox%C3%ADa)" title="Epiderme (zooloxía)">epiderme</a> no <a href="/w/index.php?title=Mesodermo&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Mesodermo (a páxina aínda non existe)">mesodermo</a> e está dentro dos grupos de células que forman a súa estrutura. Esta estrutura é porosa e, polo tanto, firme e á vez lixeira. Cohesiona en pequenos ósos calcarios, que poden crecer en tódalas direccións e, polo tanto, poden substituír a perda dunha parte do corpo. Conectados por articulacións, as partes esqueléticas individuais poden moverse grazas ós músculos. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Vertebrados">Vertebrados</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Esqueleto&amp;veaction=edit&amp;section=13" title="Editar a sección: «Vertebrados»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Esqueleto&amp;action=edit&amp;section=13" title="Editar o código fonte da sección: Vertebrados"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:Huxley_-_Mans_Place_in_Nature.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Huxley_-_Mans_Place_in_Nature.jpg/220px-Huxley_-_Mans_Place_in_Nature.jpg" decoding="async" width="220" height="132" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Huxley_-_Mans_Place_in_Nature.jpg/330px-Huxley_-_Mans_Place_in_Nature.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Huxley_-_Mans_Place_in_Nature.jpg/440px-Huxley_-_Mans_Place_in_Nature.jpg 2x" data-file-width="1103" data-file-height="660" /></a><figcaption> <b>Pithecometra</b>: Do libro de 1863 <i><a href="/w/index.php?title=Evidence_as_to_Man%27s_Place_in_Nature&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Evidence as to Man&#39;s Place in Nature (a páxina aínda non existe)">Evidence as to Man's Place in Nature</a></i>, de <a href="/wiki/Thomas_Huxley" class="mw-redirect" title="Thomas Huxley">Thomas Huxley</a>, comparación dos esqueletos dos simios cos dos humanos.</figcaption></figure> <p>Na maioría dos vertebrados, o compoñente principal do esqueleto coñécese como <a href="/wiki/%C3%93so" title="Óso">óso</a>. Estes ósos compoñen un sistema esquelético único para cada tipo de animal. Outro compoñente importante é a cartilaxe, que nos mamíferos atópase principalmente nas áreas articulares. Noutros animais, como os peixes cartilaxinosos, que inclúen as <a href="/wiki/Quenlla" title="Quenlla">quenllas</a>, o esqueleto está composto completamente de cartilaxe. O patrón <a href="/wiki/Segmentaci%C3%B3n_(biolox%C3%ADa)" title="Segmentación (bioloxía)">segmental</a> do esqueleto está presente en tódolos vertebrados (mamíferos, aves, peces, réptiles e anfibios) con unidades básicas que se repiten. Este patrón segmentario é particularmente evidente na columna vertebral e na caixa torácica. </p><p>Os ósos, ademais de apoiar ó corpo, tamén serven, a nivel celular, como almacenamento de calcio e fosfato. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Peixes">Peixes</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Esqueleto&amp;veaction=edit&amp;section=14" title="Editar a sección: «Peixes»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Esqueleto&amp;action=edit&amp;section=14" title="Editar o código fonte da sección: Peixes"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="detail principal"> <dl><dd><span><span><i>Artigo principal</i><i>:</i> <a href="/w/index.php?title=Anatom%C3%ADa_dos_peixes&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Anatomía dos peixes (a páxina aínda non existe)">Anatomía dos peixes</a>.</span></span></dd></dl></div> <p>O esqueleto, que forma a estrutura de soporte dentro do peixe, está feito de cartilaxe como en <a href="/wiki/Condrictios" title="Condrictios">Condrictios</a>, ou ósos como en <a href="/wiki/Oste%C3%ADctios" title="Osteíctios">Osteíctios</a>. O elemento esquelético principal é a columna vertebral, composta por vértebras articuladas que son lixeiras pero fortes. As costelas adhírense á columna vertebral e non hai extremidades. Están apoiados só polos músculos. As principais características externas do peixe, as <a href="/wiki/Aleta" title="Aleta">aletas</a>, compóñense de espiñas óseas ou brandas chamadas raios, que coa excepción da aleta caudal (aleta da cola), non teñen conexión directa coa espiña dorsal. Están soportadas polos músculos que compoñen a parte principal do tronco. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Aves">Aves</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Esqueleto&amp;veaction=edit&amp;section=15" title="Editar a sección: «Aves»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Esqueleto&amp;action=edit&amp;section=15" title="Editar o código fonte da sección: Aves"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="detail principal"> <dl><dd><span><span><i>Artigo principal</i><i>:</i> <a href="/wiki/Anatom%C3%ADa_das_aves" title="Anatomía das aves">Anatomía das aves</a>.</span></span></dd></dl></div> <p>O esqueleto das aves está altamente adaptado para o voo. É extremadamente livián, pero aínda o suficientemente forte como para soportar a <a href="/wiki/Tensi%C3%B3n_mec%C3%A1nica" title="Tensión mecánica">tensión</a> de engalar, voar e aterrar. Unha adaptación chave é a fusión dos ósos nunha soa <a href="/w/index.php?title=Osificaci%C3%B3n&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Osificación (a páxina aínda non existe)">osificación</a>, como o <a href="/wiki/Pig%C3%B3stilo" title="Pigóstilo">pigóstilo</a>. Debido a isto, as aves adoitan ter un número menor de ósos que outros vertebrados terrestres. As aves tamén carecen de dentes ou mesmo dunha verdadeira <a href="/wiki/Mand%C3%ADbula" title="Mandíbula">mandíbula</a>, pola contra evolucionando un <a href="/wiki/Peteiro" title="Peteiro">bico</a>, que é moito máis lixeiro. Os bicos de moitos paxaros teñen unha proxección chamada <a href="/w/index.php?title=Dente_de_ovo&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Dente de ovo (a páxina aínda non existe)">dente de ovo</a>, que facilita a súa saída do ovo amniótico. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Mamíferos_mariños"><span id="Mam.C3.ADferos_mari.C3.B1os"></span>Mamíferos mariños</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Esqueleto&amp;veaction=edit&amp;section=16" title="Editar a sección: «Mamíferos mariños»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Esqueleto&amp;action=edit&amp;section=16" title="Editar o código fonte da sección: Mamíferos mariños"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:Zalophus_californianus_01.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Zalophus_californianus_01.JPG/220px-Zalophus_californianus_01.JPG" decoding="async" width="220" height="158" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Zalophus_californianus_01.JPG/330px-Zalophus_californianus_01.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Zalophus_californianus_01.JPG/440px-Zalophus_californianus_01.JPG 2x" data-file-width="4423" data-file-height="3168" /></a><figcaption> <i><a href="/wiki/Zalophus_californianus" title="Zalophus californianus">Zalophus californianus</a></i>.</figcaption></figure> <p>Para facilitar o movemento dos <a href="/wiki/Mam%C3%ADferos_mari%C3%B1os" title="Mamíferos mariños">mamíferos mariños</a> na auga, as patas traseiras perdéronse por completo, como nas baleas e <a href="/wiki/Manat%C3%AD" title="Manatí">manatís</a>, ou uníronse nunha soa <a href="/wiki/Aleta" title="Aleta">aleta de cola</a> como nos <a href="/wiki/Pinn%C3%ADpedes" title="Pinnípedes">pinnípedes</a> (focas). Na balea, as <a href="/w/index.php?title=V%C3%A9rtebras_cervicais&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Vértebras cervicais (a páxina aínda non existe)">vértebras cervicais</a> adoitan estar fusionadas, unha adaptación para ter maior estabilidade durante a natación.<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span>[</span>5<span>]</span></a></sup><sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span>[</span>6<span>]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Humanos">Humanos</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Esqueleto&amp;veaction=edit&amp;section=17" title="Editar a sección: «Humanos»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Esqueleto&amp;action=edit&amp;section=17" title="Editar o código fonte da sección: Humanos"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="detail principal"> <dl><dd><span><span><i>Artigo principal</i><i>:</i> <a href="/w/index.php?title=Esqueleto_humano&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Esqueleto humano (a páxina aínda non existe)">Esqueleto humano</a>.</span></span></dd></dl></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:Leonardo_Skeleton_1511.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/02/Leonardo_Skeleton_1511.jpg/220px-Leonardo_Skeleton_1511.jpg" decoding="async" width="220" height="275" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/02/Leonardo_Skeleton_1511.jpg/330px-Leonardo_Skeleton_1511.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/02/Leonardo_Skeleton_1511.jpg/440px-Leonardo_Skeleton_1511.jpg 2x" data-file-width="475" data-file-height="594" /></a><figcaption> <i>Estudo de esqueletos</i>, c. 1510, por <a href="/wiki/Leonardo_da_Vinci" title="Leonardo da Vinci">Leonardo da Vinci</a>.</figcaption></figure> <p>O esqueleto humano está formado por ósos fusionados e individuais apoiados e complementados por <a href="/wiki/Ligamento" title="Ligamento">ligamentos</a>, <a href="/wiki/Tend%C3%B3n" title="Tendón">tendóns</a>, <a href="/wiki/M%C3%BAsculo" title="Músculo">músculos</a> e <a href="/wiki/Cartilaxe" class="mw-redirect" title="Cartilaxe">cartilaxes</a>. Serve como unha estada que soporta órganos, ancora músculos e protexe órganos como o cerebro, <a href="/wiki/Pulm%C3%B3n" title="Pulmón">pulmón</a>, <a href="/wiki/Coraz%C3%B3n" title="Corazón">corazón</a> e <a href="/wiki/Medula_espi%C3%B1al" title="Medula espiñal">medula espiñal</a>. Aínda que os dentes non están formados por tecido que se atopa comunmente nos ósos, os dentes xeralmente considéranse membros do sistema esquelético.<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span>[</span>7<span>]</span></a></sup> O óso máis grande do corpo é o <a href="/wiki/F%C3%A9mur" title="Fémur">fémur</a> na perna, e o máis pequeno é o <a href="/w/index.php?title=Estribo_(%C3%B3so)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Estribo (óso) (a páxina aínda non existe)">estribo</a> no <a href="/wiki/O%C3%ADdo_medio" title="Oído medio">oído medio</a>. Nun adulto, o esqueleto comprende ó redor do 14% do peso corporal total,<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span>[</span>8<span>]</span></a></sup> e a metade deste peso é auga. </p><p>Os ósos fusionados inclúen os da <a href="/wiki/Pelve" title="Pelve">pelve</a> e <a href="/wiki/Cranio" title="Cranio">cranio</a>. Non todos os ósos están interconectados directamente: hai tres ósos en cada <a href="/wiki/O%C3%ADdo_medio" title="Oído medio">oído medio</a> chamados <a href="/wiki/Cadea_de_%C3%B3sos_do_o%C3%ADdo" title="Cadea de ósos do oído">osículos</a> que se articulan só entre si. O <a href="/wiki/Hioide" title="Hioide">óso hioide</a>, que se atopa no pescozo e serve como punto de unión para a <a href="/wiki/Lingua" title="Lingua">lingua</a>, non se articula con ningún outro óso do corpo, xa que está apoiado en músculos e ligamentos. </p><p>Hai 206 ósos no esqueleto humano adulto, aínda que este número depende de se os ósos da pelve (o <a href="/wiki/%C3%93so_coxal" title="Óso coxal">óso da cadeira</a> de cada lado) se contan como un ou tres ósos (ilion, ischium e pube) , se o <a href="/wiki/C%C3%B3ccix" title="Cóccix">cóccix</a> se conta como un ou catro ósos separados, e non se contan os <a href="/wiki/%C3%93so_wormiano" class="mw-redirect" title="Óso wormiano">ósos wormianos</a>, de número variable, entre as suturas do cranio. De maneira similar, o sacro xeralmente cóntase como un só óso, no canto de cinco vértebras fusionadas. Tamén hai un número variable de ósos sesamoideos pequenos, que se atopan comunmente nos tendóns. As rótulas son un exemplo de ósos sesamoideos máis grandes. As rótulas cóntanse no total, xa que son constantes. O número de ósos varía segundo as persoas e coa idade: os bebés acabados de nacer teñen máis de 270 ósos <sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span>[</span>9<span>]</span></a></sup><sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span>[</span>10<span>]</span></a></sup><sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span>[</span>11<span>]</span></a></sup> algúns dos cales se fusionan. Estes ósos están organizados nun eixo lonxitudinal, o <a href="/w/index.php?title=Esqueleto_axial&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Esqueleto axial (a páxina aínda non existe)">esqueleto axial</a>, ó cal se achega o <a href="/w/index.php?title=Esqueleto_apendicular&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Esqueleto apendicular (a páxina aínda non existe)">esqueleto apendicular</a>.<sup id="cite_ref-Tözeren-6-10_12-0" class="reference"><a href="#cite_note-Tözeren-6-10-12"><span>[</span>12<span>]</span></a></sup> </p><p>O esqueleto humano tarda 20 anos antes de que estea completamente desenvolvido. En moitos animais, os ósos do esqueleto conteñen <a href="/wiki/Medula_%C3%B3sea" title="Medula ósea">medula ósea</a>, que produce células sanguíneas. </p><p>Existen varias diferenzas xerais entre os esqueletos masculinos e femininos. O esqueleto masculino, por exemplo, é xeralmente máis grande e máis pesado que o esqueleto feminino. No esqueleto feminino, os ósos do cranio son xeralmente menos angulares. O esqueleto feminino tamén ten un <a href="/wiki/Esterno" title="Esterno">esterno</a> máis ancho e máis curto e <a href="/wiki/Pulso" title="Pulso">pulsos</a> máis delgados. Existen diferenzas significativas entre a pelve masculina e feminina que están relacionadas co embarazo e a capacidade de parto da muller. A pelve feminina é máis ancha e menos profunda que a pelve masculina. As pelves femininas tamén teñen unha saída pélvica agrandada e unha entrada pélvica máis ancha e circular. Sábese que o ángulo entre os ósos pubianos é máis agudo nos homes, o que resulta nunha pelve máis circular, máis estreita e case en forma de corazón.<sup id="cite_ref-Balaban-61_13-0" class="reference"><a href="#cite_note-Balaban-61-13"><span>[</span>13<span>]</span></a></sup><sup id="cite_ref--73_14-0" class="reference"><a href="#cite_note--73-14"><span>[</span>14<span>]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ósos_e_cartilaxe"><span id=".C3.93sos_e_cartilaxe"></span>Ósos e cartilaxe</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Esqueleto&amp;veaction=edit&amp;section=18" title="Editar a sección: «Ósos e cartilaxe»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Esqueleto&amp;action=edit&amp;section=18" title="Editar o código fonte da sección: Ósos e cartilaxe"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Óso"><span id=".C3.93so"></span>Óso</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Esqueleto&amp;veaction=edit&amp;section=19" title="Editar a sección: «Óso»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Esqueleto&amp;action=edit&amp;section=19" title="Editar o código fonte da sección: Óso"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="detail principal"> <dl><dd><span><span><i>Artigo principal</i><i>:</i> <a href="/wiki/%C3%93so" title="Óso">Óso</a>.</span></span></dd></dl></div> <p>Os ósos son ríxidos <a href="/wiki/%C3%93rgano" title="Órgano">órganos</a> que forman parte do <a href="/w/index.php?title=Endoesqueleto&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Endoesqueleto (a páxina aínda non existe)">endoesqueleto</a> dos vertebrados. Funcionan para mover, apoiar e protexer os diversos órganos do corpo, producen <a href="/wiki/Eritrocito" title="Eritrocito">glóbulos vermellos</a> e <a href="/wiki/Gl%C3%B3bulos_brancos" class="mw-redirect" title="Glóbulos brancos">glóbulos brancos</a> e almacenan minerais. O tecido óseo é un tipo de <a href="/wiki/Tecido_conxuntivo" title="Tecido conxuntivo">tecido conxuntivo</a> denso. Os ósos teñen unha variedade de formas cunha estrutura interna e externa complexa, tamén son lixeiros, pero fortes e duros. Un dos tipos de tecido que forma o tecido óseo é <a href="/w/index.php?title=Tecido_mineralizado&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Tecido mineralizado (a páxina aínda non existe)">tecido mineralizado</a> e que é o que lle proporciona rixidez e unha estrutura interna tridimensional en forma de <a href="/wiki/Panal" class="mw-redirect" title="Panal">cela de abella</a>. Outros tipos de tecidos que se atopan nos ósos inclúen <a href="/wiki/Medula_%C3%B3sea" title="Medula ósea">medula ósea</a>, <a href="/w/index.php?title=Endostio&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Endostio (a páxina aínda non existe)">endostio</a> e <a href="/wiki/Peri%C3%B3steo" title="Periósteo">periósteo</a>, <a href="/wiki/Nervio" title="Nervio">nervios</a>, <a href="/wiki/Vaso_sangu%C3%ADneo" title="Vaso sanguíneo">vaso sanguíneos</a> e <a href="/wiki/Cartilaxe" class="mw-redirect" title="Cartilaxe">cartilaxe</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Cartilaxe">Cartilaxe</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Esqueleto&amp;veaction=edit&amp;section=20" title="Editar a sección: «Cartilaxe»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Esqueleto&amp;action=edit&amp;section=20" title="Editar o código fonte da sección: Cartilaxe"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="detail principal"> <dl><dd><span><span><i>Artigo principal</i><i>:</i> <a href="/wiki/Cartilaxe" class="mw-redirect" title="Cartilaxe">Cartilaxe</a>.</span></span></dd></dl></div> <p>Durante a <a href="/wiki/Embriox%C3%A9nese" title="Embrioxénese">embrioxénese</a> o precursor do desenvolvemento óseo é a cartilaxe. Gran parte desta substancia é substituída por óso durante o segundo e terceiro trimestre, despois de que a carne, como o músculo, se forme ó seu redor; formando o esqueleto. A cartilaxe é un <a href="/wiki/Tecido_conectivo" class="mw-redirect" title="Tecido conectivo">tecido conectivo</a> ríxido e inflexible que se atopa en moitas áreas do corpo dos humano e doutros animais, incluídas as articulacións entre os ósos, a <a href="/w/index.php?title=Caixa_tor%C3%A1cica&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Caixa torácica (a páxina aínda non existe)">caixa torácica</a>, a orella, o nariz, o cóbado e o xeonllo, o nocello, os <a href="/wiki/Bronquio" title="Bronquio">bronquios</a> e <a href="/w/index.php?title=Disco_intervertebral&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Disco intervertebral (a páxina aínda non existe)">discos intervertebrais</a>. Non é tan duro e ríxido como o óso, pero é máis ríxido e menos flexible que os <a href="/wiki/M%C3%BAsculo" title="Músculo">músculos</a>. </p><p>A cartilaxe está composto por células especializadas chamadas condrocitos que producen unha gran cantidade de <a href="/wiki/Matriz_extracelular" title="Matriz extracelular">matriz extracelular</a> composta por fibras de <a href="/wiki/Col%C3%A1xeno" title="Coláxeno">coláxeno</a> Tipo II (excepto a fibrocartilaxe que tamén contén coláxeno de tipo I), abundantes <a href="/wiki/Substancia_fundamental" title="Substancia fundamental">substancias fundamentais</a> ricas en <a href="/wiki/Proteoglicano" title="Proteoglicano">proteoglicano</a>, e fibras de <a href="/wiki/Elastina" title="Elastina">elastina</a>. A cartilaxe clasifícase en tres tipos, <a href="/w/index.php?title=Cartilaxe_el%C3%A1stica&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Cartilaxe elástica (a páxina aínda non existe)">cartilaxe elástica</a>, <a href="/w/index.php?title=Cartilaxe_hialina&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Cartilaxe hialina (a páxina aínda non existe)">cartilaxe hialina</a> e <a href="/w/index.php?title=Fibrocartilaxe&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Fibrocartilaxe (a páxina aínda non existe)">fibrocartilaxe</a>, que difiren nas cantidades relativas destes tres compoñentes principais. </p><p>A diferenza doutros tecidos conectivos, a cartilaxe non contén vasos sanguíneos. Os condrocitos mantéñense por difusión, axudados pola acción de bombeo xerada pola compresión da cartilaxe articular ou a flexión da cartilaxe elástica. Por tanto, en comparación con outros tecidos conectivos, a cartilaxe crece e repárase máis lentamente. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ortopedia">Ortopedia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Esqueleto&amp;veaction=edit&amp;section=21" title="Editar a sección: «Ortopedia»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Esqueleto&amp;action=edit&amp;section=21" title="Editar o código fonte da sección: Ortopedia"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="detail principal"> <dl><dd><span><span><i>Artigo principal</i><i>:</i> <a href="/wiki/Traumatolox%C3%ADa" title="Traumatoloxía">Traumatoloxía</a>.</span></span></dd></dl></div> <p>A <b>ortopedia</b> e a <b>traumatología</b> é a especialidade <a href="/wiki/Medicina" title="Medicina">médica</a> que se ocupa do estudo, desenvolvemento, conservación e restablecemento da forma e da función das <a href="/wiki/Extremidade" title="Extremidade">extremidades</a>, a <a href="/wiki/Columna_vertebral" title="Columna vertebral">columna vertebral</a> e as súas estruturas asociadas, por medios médicos, <a href="/wiki/Cirurx%C3%ADa" title="Cirurxía">cirúrxicos</a> e físicos. </p><p>Existen evidencias de que as enfermidades óseas e accidentes relacionados con estes están presentes desde os albores da humanidade, así, por exemplo, no fémur do <a href="/wiki/Home_de_Xava" title="Home de Xava">home de Xava</a> (<i>Pithecanthropus erectus</i>), durante moito tempo considerado como o fósil de espécime humano máis antigo, ten un osteocondroma benigno implantado na súa extremidade inferior e no cúbito do esqueleto do <a href="/wiki/Home_de_Neanderthal" class="mw-redirect" title="Home de Neanderthal">home de Neanderthal</a> pode observarse unha fractura consolidada con moi boa posición dos fragmentos.<sup id="cite_ref-smu01_15-0" class="reference"><a href="#cite_note-smu01-15"><span>[</span>15<span>]</span></a></sup> </p> <table cellpadding="2" style="font-size:95%; width:350px; -moz-border-radius-topleft:.8em; -moz-border-radius-topright:.8em; border:1px solid #c0c0c0; background:#f5f5f5; margin-top:9px; margin-bottom:7px; clear:right; float:right; margin-right:6px; margin-left:10px;"> <tbody><tr> <td align="center" style="-moz-border-radius-topleft:.6em; -moz-border-radius-topright:.6em; background:#C3D0DF; color:#454A4F"><big><b><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Ficheiro:Skull-Icon.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e3/Skull-Icon.svg/40px-Skull-Icon.svg.png" decoding="async" width="40" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e3/Skull-Icon.svg/60px-Skull-Icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e3/Skull-Icon.svg/80px-Skull-Icon.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1024" /></a></span> Traumatoloxía ancestral</b></big> </td></tr> <tr> <td align="left" style="padding-left:6px; padding-right:6px;">Os cirurxiáns aborixes de <a href="/wiki/Australia" title="Australia">Australia</a> meridional levan varios séculos enfundado as pernas e os brazos rotos en arxila branda que despois se endurece. O descubrimento da escaiola non os sorprendeu.<sup id="cite_ref-smu01_15-1" class="reference"><a href="#cite_note-smu01-15"><span>[</span>15<span>]</span></a></sup> </td></tr></tbody></table> <p>O home paleolítico cando tiña un membro fracturado, inmobilizábao dunha maneira instintiva. Moi pronto se concibiu a posibilidade de obter unha inmobilización mellor e con ela un alivio máis completo, utilizando unha férula rudimentaria cos elementos que estaban ó seu alcance. O uso da inmobilización así obtida, proxectouse na historia como un procedemento xeral. Na <a href="/wiki/Idade_de_Ferro" title="Idade de Ferro">Idade de Ferro</a> xa se atopan as primeiras evidencias de <a href="/wiki/Cirurx%C3%ADa" title="Cirurxía">cirurxía</a> ósea. Un procedemento cirúrxico practicado case universalmente entre as razas primitivas, foi a <a href="/w/index.php?title=Trepanaci%C3%B3n&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Trepanación (a páxina aínda non existe)">trepanación</a>, inspirada na crenza da posesión dos <i>espíritos malignos</i>, para a expulsión era necesario perforar o lateral do cranio. En moitos países atopáronse cranios neolíticos con orificios de trepanación nos que a formación de óso novo demostra que os pacientes sobrevivían á operación. En Suíza, en Polonia, en Dinamarca, en Suecia, en Francia e na América precolombiana, entre os incas, os maias etc.<sup id="cite_ref-smu01_15-2" class="reference"><a href="#cite_note-smu01-15"><span>[</span>15<span>]</span></a></sup> </p><p>Nalgúns murais do <a href="/wiki/Antigo_Exipto" title="Antigo Exipto">Antigo Exipto</a>, obsérvanse figuras de ananos acondroplásicos nos que a proporción entre o tronco e os membros permite distinguilos facilmente das outras formas de <a href="/w/index.php?title=Ananismo&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Ananismo (a páxina aínda non existe)">ananismo</a>. No papiro de Ewing Smith (escrito no 1600 aC, e baseado, segundo parece, en obras aínda máis antigas) describe 48 casos, todos típicos e ordenados, empezando polas lesións da cabeza. Indicando como se reducían as luxacións da mandíbula, exactamente do mesmo xeito que o fai a medicina moderna. As fracturas de clavícula, brazo e pescozo, descríbense minuciosamente. O primeiro dato que se ten da existencia das muletas atopouse no portal da tumba de Kirkouf, construída no 2800 aC.<sup id="cite_ref-smu01_15-3" class="reference"><a href="#cite_note-smu01-15"><span>[</span>15<span>]</span></a></sup> </p><p>En <a href="/wiki/Grecia_Cl%C3%A1sica" class="mw-redirect" title="Grecia Clásica">Grecia</a>, a actividade cirúrxica remóntase cronoloxicamente até os mitos homéricos, e é en Grecia onde o médico empezou a pensar en termos médicos, contrariamente a outros países onde a medicina confundíase coa relixión. No século III antes de Cristo, os anatomistas de Alexandría, entre os cales hai que lembrar a <a href="/wiki/Her%C3%B3filo" title="Herófilo">Herófilo</a>, contribuíron por primeira vez ó mellor coñecemento da <a href="/wiki/Anatom%C3%ADa" title="Anatomía">anatomía</a> a través das <a href="/wiki/Disecci%C3%B3n" title="Disección">diseccións</a>. Pero o máis importante de tódolos textos gregos, é un grupo extraordinario de libros escritos en varios intervalos, entre o século IV aC C., e o século I, e coñecido na historia co home do médico ó cal foron atribuídos: <i>Corpus Hipocraticus</i>. É o primeiro tratado de medicina que ten base científica sólida. O diagnóstico e o tratamento das fracturas atopouse en dous dos libros mencionados: <i>Das fracturas e as articulacións</i>. Con moi poucas excepcións, os métodos de tratamento chegaban a un nivel superior. Recoñecíase o significado dos síntomas cunha notable agudeza, prescribíanse métodos de tracción para reducir a fractura dos ósos longos, describíanse vendaxes e férulas cos seus diferentes usos, mesturas de substancias xelatinosas que se usaban para reforzar as vendaxes.<sup id="cite_ref-smu01_15-4" class="reference"><a href="#cite_note-smu01-15"><span>[</span>15<span>]</span></a></sup> </p><p>En <a href="/wiki/Imperio_Romano" title="Imperio Romano">Roma</a> a través dos traballos de <a href="/wiki/Galeno" title="Galeno">Galeno</a> e <a href="/wiki/Hip%C3%B3crates" title="Hipócrates">Hipócrates</a>, <a href="/wiki/Sorano_de_%C3%89feso_o_Mozo" title="Sorano de Éfeso o Mozo">Sorano</a> de Éfeso, describiu no século I, por primeira vez, o <a href="/wiki/Raquitismo" class="mw-redirect" title="Raquitismo">raquitismo</a> e <a href="/w/index.php?title=Heliodoro_(cirurxi%C3%A1n)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Heliodoro (cirurxián) (a páxina aínda non existe)">Heliodoro</a> neste mesmo período, describiu a primeira amputación de colgallo. </p><p>Durante a <a href="/wiki/Idade_media" class="mw-redirect" title="Idade media">Idade media</a>, período de transición entre Galeno e os árabes, hai que destacar <a href="/w/index.php?title=Paulo_de_Exina&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Paulo de Exina (a páxina aínda non existe)">Paulo de Exina</a>, século VII, que culminou os seus esforzos no seu <i>Sétimo libro</i>, e foi a través del que os árabes recibiron o seu coñecemento da medicina grega e romana. Os seus tratados reeditados de maneira constante foron durante séculos os textos que exercían a influencia dominante na literatura médica. No seu libro VI atópanse importantes referencias ás fracturas e luxacións. Describe a fractura da rótula, o seu tratamento e os seus consellos utilizáronse até a chegada da técnica cirúrxica no século XIX.<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span>[</span>16<span>]</span></a></sup> Da Escola de Salerno chéganos Roger de Parma, que escribiu o primeiro gran libro de texto sobre cirurxía que ten a literatura médica de occidente. Este libro apareceu ó final do século XII, e está dominado pola influencia grega e árabe, e nel atópanse descritos numerosos capítulos referentes ó diagnóstico das fracturas, ó seu tratamento, ás lesións do coiro cabeludo, ás fracturas de cranio etc.<sup id="cite_ref-smu02_17-0" class="reference"><a href="#cite_note-smu02-17"><span>[</span>17<span>]</span></a></sup> A escola de Salerno foi seguida pola de Boloña onde destaca Guglielmo de Saliceto. No século XIV atopamos a <a href="/wiki/Guy_de_Chauliac" title="Guy de Chauliac">Guy de Chauliac</a>, profesor na Universidade de Montpellier, no seu libro <i>La Grande Chirurgie</i>, describe por primeira vez o uso de pesas e poleas para a tracción continua no tratamento das fracturas de <a href="/wiki/F%C3%A9mur" title="Fémur">fémur</a>.<sup id="cite_ref-smu02_17-1" class="reference"><a href="#cite_note-smu02-17"><span>[</span>17<span>]</span></a></sup> </p><p>A introdución da bala de canón na <a href="/w/index.php?title=Batalla_de_Cr%C3%A9cy&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Batalla de Crécy (a páxina aínda non existe)">batalla de Crécy</a>, en 1346, marcou o comezo dun novo tipo de lesións do sistema esquelético, non só máis extensas e máis graves, senón tamén máis numerosas. Isto trouxo como consecuencia o nacemento dunha preocupación máis grande nos exércitos por unha asistencia médica axeitada.<sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span>[</span>18<span>]</span></a></sup> </p> <table cellpadding="2" style="font-size:95%; width:350px; -moz-border-radius-topleft:.8em; -moz-border-radius-topright:.8em; border:1px solid #c0c0c0; background:#f5f5f5; margin-top:9px; margin-bottom:7px; clear:right; float:right; margin-right:6px; margin-left:10px;"> <tbody><tr> <td align="center" style="-moz-border-radius-topleft:.6em; -moz-border-radius-topright:.6em; background:#C3D0DF; color:#454A4F"><big><b><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Ficheiro:Skull-Icon.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e3/Skull-Icon.svg/40px-Skull-Icon.svg.png" decoding="async" width="40" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e3/Skull-Icon.svg/60px-Skull-Icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e3/Skull-Icon.svg/80px-Skull-Icon.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1024" /></a></span> A palabra ortopedia</b></big> </td></tr> <tr> <td align="left" style="padding-left:6px; padding-right:6px;">A orixe da palabra <i>ortopedia</i> data do seu uso como título dun tratado publicado en 1741 por Nicolás Andry, profesor de medicina da Facultade de París. <p>Resume o significado de dúas raíces latinas: <i>ortos</i> (dereito) e <i>pedi</i> (neno), para expresar a súa crenza de que moitas das deformidades do adolescente e o adulto tiñan a súa orixe na infancia.<sup id="cite_ref-smu_19-0" class="reference"><a href="#cite_note-smu-19"><span>[</span>19<span>]</span></a></sup> </p> </td></tr></tbody></table> <p>No <a href="/wiki/Renacemento" title="Renacemento">Renacemento</a> séntanse as bases polo impulso da ciencia médica, o século XVII caracterízase polo auxe das investigacións anatómicas e o século XVIII o progreso logra niveis singulares: é neste período no que en realidade a cirurxía ortopédica estableceuse como unha rama da medicina, requirindo para si unha actividade especializada e independente, a aparición do primeiro libro no cal algúns dos problemas básicos da ortopedia foron agrupados nun capítulo especial e considerados con especial atención por un profesor de medicina, e o segundo, a creación da primeira clínica destinada exclusivamente ó tratamento de mutilados (o hospital de Orbe, Suíza, inaugurado o 1790 por Juan André Venel).<sup id="cite_ref-smu_19-1" class="reference"><a href="#cite_note-smu-19"><span>[</span>19<span>]</span></a></sup> </p><p>No século XIX os adiantos técnicos propician un auxe nos coñecementos da medicina, a experiencia clínica fíxose máis numerosa grazas ó establecemento de organizacións de asistencia especializada, cada vez máis numerosas, e acentúanse as súas intencións de independencia. Pasteur (1822-1895) e Koch (1843-1910) fundaron a bacterioloxía. Lister, baixo a influencia dos traballos de Pasteur, inicia a era moderna da antisepsia na sala de operacións. Schaudinn descobre o axente da <a href="/wiki/S%C3%ADfilis" title="Sífilis">sífilis</a>. Wassermann a reacción diagnóstica e Ehrlich os arsénicos, e estes tres descubrimentos dominaron rapidamente unha enfermidade a localización no aparello locomotor era moi frecuente. A <a href="/wiki/Fisiolox%C3%ADa" title="Fisioloxía">fisioloxía</a> contribúe tamén cun aspecto de gran valor: Cushing (1836), Flourens (1842) e Paget (1847), estableceron por primeira vez as secuencias fundamentais do proceso de reparación dunha fractura. Goods, en 1845, descubriu o "callo" e o <a href="/wiki/Osteoblasto" title="Osteoblasto">osteoblasto</a> ó cal denominou <i>construtor de óso</i>. Virchow (1851) estableceu a identidade ou analoxía que existe entre os diferentes tecidos: óseo, cartilaxinoso e conxuntivo. E Müller (1858) descubriu a calcificación en relación co crecemento. O <a href="/wiki/Osteoclasto" title="Osteoclasto">osteoclasto</a> foi descuberto por Kölliker en 1873, que lle asignou unha función importante na osteoreabsorción. A arquitectura do óso foi obxecto de estudos importantes por Meier (1867), Culman e Wolff, que publicou unha monografía sobre este tema en 1892. A natureza celular da cartilaxe foi descrita por Müller e a súa fisioloxía por Schwann. Vonn, en 1763, estudara a estrutura da sinovial e en 1800, Bichat e Huete en 1866, completaron este estudo. Hall, neurólogo inglés, en 1833 describiu o mecanismo do arco reflicto espiñal e propuxo a hipótese máis adiante desenvolvida por <a href="/wiki/Ivan_Pavlov" title="Ivan Pavlov">Pavlov</a> como teoría dos reflexos condicionados. Bell describiu o sentido muscular e Sherrington publica os seus conceptos sobre innervación recíproca nunha serie de traballos (1893-1909), que foron importantes contribucións no campo do equilibrio e da posición ergueita. </p><p>En relación á patoloxía de moitas enfermidades dos ósos e articulacións, no século XIX vanse facer investigacións de grande interese e repercusión: Scarpa, Nelaton, Rodet i Lexer estudaron a <a href="/w/index.php?title=Osteomielite&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Osteomielite (a páxina aínda non existe)">osteomielite</a>. A patoloxía do <a href="/wiki/Escorbuto" title="Escorbuto">escorbuto</a> foi estudada por Müller en 1856-1860 e en 1882. En 1887 Barlow Paget publicada a súa clásica descrición sobre osteíte deformante. Rokitansky e Killian estudaron a espondilolistese. Nelaton, en 1860, describe os tumores formados polas "células xigantes" descritas por primeira vez por Lebert. A patoloxía articular foi descrita por Adams, en 1837, Garrod e Still e os conceptos modernos sobre a artrite tuberculosa débense a Rokitansky. Hey, en 1803, publica un libro sobre os trastornos mecánicos da articulación do xeonllo e utiliza, por primeira vez, o termo de "derrame interno". Scarpa, en 1803, estuda a patoloxía <a href="/w/index.php?title=Genu_valgo&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Genu valgo (a páxina aínda non existe)">genu valgo</a> conxénito e Dupuytren, en 1826, a luxación conxénita da cadeira. Mathijsen, en 1852, describe por primeira vez o uso dos vendaxes de escaiola e o seu nome quedou ligado, definitivamente, a un dos descubrimentos máis importantes deste século. Owen Thomas (1834-1891) descubriu a férula que aínda hoxe leva o seu nome. Empregou a tracción das partes brandas e avogou pola inmobilización no tratamento das fracturas, o cal conduciu a unha gran mellora nos resultados.<sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span>[</span>20<span>]</span></a></sup> </p><p>O século XX asiste ó apoxeo desta rama da cirurxía: O número de hospitais especializados e de centros de ortopedia aumenta en tódolos continentes. Fúndanse sociedades científicas que agrupan os cirurxiáns dedicados a esta disciplina. Progresa o coñecemento en canto ó metabolismo, ás influencias hormonais, descóbrense as vitaminas e os antibióticos, progresa o coñecemento sobre a fisioloxía e a fisiopatoloxía do óso, desenvólvese en maior escala o tratamento cirúrxico grazas a un mellor coñecemento da enfermidade e da técnica, e o tratamento das fracturas en particular chega a un desenvolvemento notable.<sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span>[</span>21<span>]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Na_cultura_popular">Na cultura popular</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Esqueleto&amp;veaction=edit&amp;section=22" title="Editar a sección: «Na cultura popular»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Esqueleto&amp;action=edit&amp;section=22" title="Editar o código fonte da sección: Na cultura popular"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Na <a href="/w/index.php?title=Cultura_occidental&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Cultura occidental (a páxina aínda non existe)">cultura occidental</a> o esqueleto adoita verse como símbolo da <a href="/wiki/Morte" title="Morte">morte</a> e do <a href="/w/index.php?title=Paranormal&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Paranormal (a páxina aínda non existe)">paranormal</a>. É un adorno popular nas festividades como o <a href="/wiki/Halloween" title="Halloween">Halloween</a> ou o <a href="/wiki/D%C3%ADa_dos_mortos" title="Día dos mortos">día dos mortos</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Notas">Notas</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Esqueleto&amp;veaction=edit&amp;section=23" title="Editar a sección: «Notas»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Esqueleto&amp;action=edit&amp;section=23" title="Editar o código fonte da sección: Notas"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="reflist columns references-column-width" style="-moz-column-width: 30em; -webkit-column-width: 30em; column-width: 30em; list-style-type: decimal;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text">«<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.enciclopedia.cat/EC-GEC-0105959.xml">esquelet</a>». L'Enciclopèdia.cat. Barcelona: Grup Enciclopèdia Catalana.</span> </li> <li id="cite_note-Porter2007-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Porter2007_2-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">Porter, Susannah M. (2007). "Seawater Chemistry and Early Carbonate Biomineralization". <i>Science</i> <b>316</b>: 1302. <a href="/wiki/PubMed" title="PubMed">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17540895">17540895</a>. <a href="/wiki/Digital_object_identifier" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1126%2Fscience.1137284">10.1126/science.1137284</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AEsqueleto&amp;rft.atitle=Seawater+Chemistry+and+Early+Carbonate+Biomineralization&amp;rft.au=Porter%2C+Susannah+M.&amp;rft.date=2007&amp;rft.genre=article&amp;rft.jtitle=Science&amp;rft.pages=1302&amp;rft.volume=316&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1126%2Fscience.1137284&amp;rft_id=info%3Apmid%2F17540895&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Pechenik, Jan A. (2015). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/biologyofinverte0000pech_l4k2"><i>Biology of the Invertebrates</i></a> (7.ª ed.). Nova York: McGraw-Hill Education. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Especial:Fontes_bibliogr%C3%A1ficas/978-0-07-352418-4" title="Especial:Fontes bibliográficas/978-0-07-352418-4">978-0-07-352418-4</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AEsqueleto&amp;rft.aufirst=Jan+A.&amp;rft.aulast=Pechenik&amp;rft.btitle=Biology+of+the+Invertebrates&amp;rft.date=2015&amp;rft.edition=7.%AA&amp;rft.genre=book&amp;rft.isbn=978-0-07-352418-4&amp;rft.place=Nova+York&amp;rft.pub=McGraw-Hill+Education&amp;rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fbiologyofinverte0000pech_l4k2&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-IZ-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-IZ_4-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Barnes, Robert D. (1982). <i>Invertebrate Zoology</i>. Philadelphia, PA: Holt-Saunders International. pp.&#160;105–106. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Especial:Fontes_bibliogr%C3%A1ficas/0-03-056747-5" title="Especial:Fontes bibliográficas/0-03-056747-5">0-03-056747-5</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AEsqueleto&amp;rft.au=Barnes%2C+Robert+D.&amp;rft.btitle=Invertebrate+Zoology&amp;rft.date=1982&amp;rft.genre=book&amp;rft.isbn=0-03-056747-5&amp;rft.pages=105-106&amp;rft.place=Philadelphia%2C+PA&amp;rft.pub=Holt-Saunders+International&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130521114304/http://yellowmagpie.com/beluga-whale/">"Beluga Whale"</a>. Yellowmagpie.com. 27 de xuño de 2012. Arquivado dende <a rel="nofollow" class="external text" href="http://yellowmagpie.com/beluga-whale/">o orixinal</a> o 21 de maio de 2013<span class="reference-accessdate">. Consultado o 12 de agosto de 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AEsqueleto&amp;rft.btitle=Beluga+Whale&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Yellowmagpie.com&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fyellowmagpie.com%2Fbeluga-whale%2F&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130812000655/http://whalesalive.org.au/aboutwhales.html">"About Whales"</a>. Whalesalive.org.au. 26 de xuño de 2009. Arquivado dende <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.whalesalive.org.au/aboutwhales.html">o orixinal</a> o 12 de agosto de 2013<span class="reference-accessdate">. Consultado o 12 de agosto de 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AEsqueleto&amp;rft.btitle=About+Whales&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Whalesalive.org.au&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.whalesalive.org.au%2Faboutwhales.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation news"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170307123921/http://www.livescience.com/22537-skeletal-system.html">"Skeletal System: Facts, Function &amp; Diseases"</a>. <i>Live Science</i>. Arquivado dende <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.livescience.com/22537-skeletal-system.html">o orixinal</a> o 07 de marzo de 2017<span class="reference-accessdate">. Consultado o 7 de marzo de 2017</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AEsqueleto&amp;rft.atitle=Skeletal+System%3A+Facts%2C+Function+%26+Diseases&amp;rft.genre=article&amp;rft.jtitle=Live+Science&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.livescience.com%2F22537-skeletal-system.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">William W. Reynolds &amp; William J. Karlotski (1977). "The Allometric Relationship of Skeleton Weight to Body Weight in Teleost Fishes: A Preliminary Comparison with Birds and Mammals". <i>Copeia</i>: 160–163. <a href="/wiki/Digital_object_identifier" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.2307%2F1443520">10.2307/1443520</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AEsqueleto&amp;rft.atitle=The+Allometric+Relationship+of+Skeleton+Weight+to+Body+Weight+in+Teleost+Fishes%3A+A+Preliminary+Comparison+with+Birds+and+Mammals&amp;rft.au=William+J.+Karlotski&amp;rft.au=William+W.+Reynolds&amp;rft.date=1977&amp;rft.genre=article&amp;rft.jtitle=Copeia&amp;rft.pages=160-163&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.2307%2F1443520&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Miller, Larry (9 de decembro de 2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160814052420/http://www.groundreport.com/were-born-with-270-bones-as-adults-we-have-206/">"We’re Born With 270 Bones. As Adults We Have 206"</a>. Ground Report. Arquivado dende <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.groundreport.com/were-born-with-270-bones-as-adults-we-have-206/">o orixinal</a> o 14 de agosto de 2016<span class="reference-accessdate">. Consultado o 18 de outubro de 2018</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AEsqueleto&amp;rft.aufirst=Larry&amp;rft.aulast=Miller&amp;rft.btitle=We%99re+Born+With+270+Bones.+As+Adults+We+Have+206&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Ground+Report&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.groundreport.com%2Fwere-born-with-270-bones-as-adults-we-have-206%2F&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110718111111/http://ask.yahoo.com/20010808.html">"How many bones does the human body contain?"</a>. Yahoo!. 8 de agosto de 2001. Arquivado dende <a rel="nofollow" class="external text" href="http://ask.yahoo.com/20010808.html">o orixinal</a> o 18 de xullo de 2011<span class="reference-accessdate">. Consultado o 4 de marzo de 2010</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AEsqueleto&amp;rft.btitle=How+many+bones+does+the+human+body+contain%3F&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Yahoo%21&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fask.yahoo.com%2F20010808.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://education.sdsc.edu/download/enrich/exploring_human.pdf">http://education.sdsc.edu/download/enrich/exploring_human.pdf</a></span> </li> <li id="cite_note-Tözeren-6-10-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Tözeren-6-10_12-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Tözeren, Aydın (2000). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/humanbodydynamic166tzer"><i>Human Body Dynamics: Classical Mechanics and Human Movement</i></a>. Springer. pp.&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/humanbodydynamic166tzer/page/n24">6</a>–10. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Especial:Fontes_bibliogr%C3%A1ficas/0-387-98801-7" title="Especial:Fontes bibliográficas/0-387-98801-7">0-387-98801-7</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AEsqueleto&amp;rft.aufirst=Ayd%C4%B1n&amp;rft.aulast=T%C3%B6zeren&amp;rft.btitle=Human+Body+Dynamics%3A+Classical+Mechanics+and+Human+Movement&amp;rft.date=2000&amp;rft.genre=book&amp;rft.isbn=0-387-98801-7&amp;rft.pages=6-10&amp;rft.pub=Springer&amp;rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fhumanbodydynamic166tzer&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-Balaban-61-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Balaban-61_13-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Balaban, Naomi (2008). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/handyanatomyansw00bobi"><i>The Handy Anatomy Answer Book</i></a>. Visible Ink Press. pp.&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/handyanatomyansw00bobi/page/n76">61</a>. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Especial:Fontes_bibliogr%C3%A1ficas/978-1-57859-190-9" title="Especial:Fontes bibliográficas/978-1-57859-190-9">978-1-57859-190-9</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AEsqueleto&amp;rft.aufirst=Naomi&amp;rft.aulast=Balaban&amp;rft.btitle=The+Handy+Anatomy+Answer+Book&amp;rft.date=2008&amp;rft.genre=book&amp;rft.isbn=978-1-57859-190-9&amp;rft.pages=61&amp;rft.pub=Visible+Ink+Press&amp;rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fhandyanatomyansw00bobi&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note--73-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref--73_14-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Stein, Lisa (2007). <i>Body The Complete Human: How It Grows, How It Works, And How to Keep It Healthy And Strong</i>. National Geographic Society. p.&#160;73. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Especial:Fontes_bibliogr%C3%A1ficas/978-1-4262-0128-8" title="Especial:Fontes bibliográficas/978-1-4262-0128-8">978-1-4262-0128-8</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AEsqueleto&amp;rft.aufirst=Lisa&amp;rft.aulast=Stein&amp;rft.btitle=Body+The+Complete+Human%3A+How+It+Grows%2C+How+It+Works%2C+And+How+to+Keep+It+Healthy+And+Strong&amp;rft.date=2007&amp;rft.genre=book&amp;rft.isbn=978-1-4262-0128-8&amp;rft.pages=73&amp;rft.pub=National+Geographic+Society&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-smu01-15"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-smu01_15-0">15,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-smu01_15-1">15,1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-smu01_15-2">15,2</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-smu01_15-3">15,3</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-smu01_15-4">15,4</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Bado, José L. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.smu.org.uy/dpmc/hmed/historia/articulos/hist-ortopedia_bado1965.pdf">"Historia de la ortopedia"</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span> <span style="font-style: italic;">(en castelán)</span>. pp.&#160;p.2<span class="reference-accessdate">. Consultado o 27 de febreiro de 2012</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AEsqueleto&amp;rft.aufirst=Jos%C3%A9+L&amp;rft.aulast=Bado&amp;rft.btitle=Historia+de+la+ortopedia&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pages=p.2&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.smu.org.uy%2Fdpmc%2Fhmed%2Fhistoria%2Farticulos%2Fhist-ortopedia_bado1965.pdf&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-16">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Bado, José L. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.smu.org.uy/dpmc/hmed/historia/articulos/hist-ortopedia_bado1965.pdf">"Historia de la ortopedia"</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span> <span style="font-style: italic;">(en castelán)</span>. p.&#160;6<span class="reference-accessdate">. Consultado o 27 de febreiro de 2012</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AEsqueleto&amp;rft.aufirst=Jos%C3%A9+L&amp;rft.aulast=Bado&amp;rft.btitle=Historia+de+la+ortopedia&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pages=6&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.smu.org.uy%2Fdpmc%2Fhmed%2Fhistoria%2Farticulos%2Fhist-ortopedia_bado1965.pdf&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-smu02-17"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-smu02_17-0">17,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-smu02_17-1">17,1</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Bado, José L. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.smu.org.uy/dpmc/hmed/historia/articulos/hist-ortopedia_bado1965.pdf">"Historia de la ortopedia"</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span> <span style="font-style: italic;">(en castelán)</span>. p.&#160;7<span class="reference-accessdate">. Consultado o 27 de febreiro de 2012</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AEsqueleto&amp;rft.aufirst=Jos%C3%A9+L&amp;rft.aulast=Bado&amp;rft.btitle=Historia+de+la+ortopedia&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pages=7&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.smu.org.uy%2Fdpmc%2Fhmed%2Fhistoria%2Farticulos%2Fhist-ortopedia_bado1965.pdf&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Bado, José L. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.smu.org.uy/dpmc/hmed/historia/articulos/hist-ortopedia_bado1965.pdf">"Historia de la ortopedia"</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span> <span style="font-style: italic;">(en castelán)</span>. p.&#160;8<span class="reference-accessdate">. Consultado o 27 de febreiro de 2012</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AEsqueleto&amp;rft.aufirst=Jos%C3%A9+L&amp;rft.aulast=Bado&amp;rft.btitle=Historia+de+la+ortopedia&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pages=8&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.smu.org.uy%2Fdpmc%2Fhmed%2Fhistoria%2Farticulos%2Fhist-ortopedia_bado1965.pdf&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-smu-19"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-smu_19-0">19,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-smu_19-1">19,1</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Bado, José L. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.smu.org.uy/dpmc/hmed/historia/articulos/hist-ortopedia_bado1965.pdf">"Historia de la ortopedia"</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span> <span style="font-style: italic;">(en castelán)</span>. p.&#160;11<span class="reference-accessdate">. Consultado o 27 de febreiro de 2012</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AEsqueleto&amp;rft.aufirst=Jos%C3%A9+L&amp;rft.aulast=Bado&amp;rft.btitle=Historia+de+la+ortopedia&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pages=11&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.smu.org.uy%2Fdpmc%2Fhmed%2Fhistoria%2Farticulos%2Fhist-ortopedia_bado1965.pdf&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-20">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Bado, José L. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.smu.org.uy/dpmc/hmed/historia/articulos/hist-ortopedia_bado1965.pdf">"Historia de la ortopedia"</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span> <span style="font-style: italic;">(en castelán)</span>. pp.&#160;pp. 13–14<span class="reference-accessdate">. Consultado o 27 de febreiro de 2012</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AEsqueleto&amp;rft.aufirst=Jos%C3%A9+L&amp;rft.aulast=Bado&amp;rft.btitle=Historia+de+la+ortopedia&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pages=pp.+13-14&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.smu.org.uy%2Fdpmc%2Fhmed%2Fhistoria%2Farticulos%2Fhist-ortopedia_bado1965.pdf&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-21">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Bado, José L. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.smu.org.uy/dpmc/hmed/historia/articulos/hist-ortopedia_bado1965.pdf">"Historia de la ortopedia"</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span> <span style="font-style: italic;">(en castelán)</span>. pp.&#160;p. 15<span class="reference-accessdate">. Consultado o 27 de febreiro de 2012</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fgl.wikipedia.org%3AEsqueleto&amp;rft.aufirst=Jos%C3%A9+L&amp;rft.aulast=Bado&amp;rft.btitle=Historia+de+la+ortopedia&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pages=p.+15&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.smu.org.uy%2Fdpmc%2Fhmed%2Fhistoria%2Farticulos%2Fhist-ortopedia_bado1965.pdf&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Véxase_tamén"><span id="V.C3.A9xase_tam.C3.A9n"></span>Véxase tamén</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Esqueleto&amp;veaction=edit&amp;section=24" title="Editar a sección: «Véxase tamén»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Esqueleto&amp;action=edit&amp;section=24" title="Editar o código fonte da sección: Véxase tamén"><span>editar a fonte</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table role="presentation" class="mbox-small plainlinks sistersitebox" style="background-color:var(--background-color-neutral-subtle, #f8f9fa);border:1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1);color:inherit"> <tbody><tr> <td class="mbox-image"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="30" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/45px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/59px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span></td> <td class="mbox-text plainlist"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Portada_galega" class="extiw" title="commons:Portada galega">Wikimedia Commons</a> ten máis contidos multimedia na categoría:&#8201;&#8201;<i><b><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Skeletons" class="extiw" title="commons:Category:Skeletons">Esqueleto</a> <span typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q7881" title="Modificar a ligazón no Wikidata"><img alt="Modificar a ligazón no Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Arbcom_ru_editing.svg/12px-Arbcom_ru_editing.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Arbcom_ru_editing.svg/18px-Arbcom_ru_editing.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Arbcom_ru_editing.svg/24px-Arbcom_ru_editing.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></b></i></td></tr> </tbody></table> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Control_de_autoridades" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th id="Control_de_autoridades" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width: 12%; text-align:center;"><a href="/wiki/Axuda:Control_de_autoridades" title="Axuda:Control de autoridades">Control de autoridades</a></th><td class="navbox-list navbox-odd plainlinks" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><span style="white-space:nowrap;"><span typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Wikidata:Main_Page" title="Wikidata"><img alt="Wd" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Wikidata-logo.svg/20px-Wikidata-logo.svg.png" decoding="async" width="20" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Wikidata-logo.svg/30px-Wikidata-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Wikidata-logo.svg/40px-Wikidata-logo.svg.png 2x" data-file-width="1050" data-file-height="590" /></a></span>: <span class="uid"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q7881" class="extiw" title="wikidata:Q7881">Q7881</a></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Art_%26_Architecture_Thesaurus" title="Art &amp; Architecture Thesaurus">AAT</a>: <span class="uid"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.getty.edu/vow/AATFullDisplay?find=&amp;logic=AND&amp;note=&amp;subjectid=300191778">300191778</a></span></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Biblioteca_Nacional_Central_de_Florencia" title="Biblioteca Nacional Central de Florencia">BNCF</a>: <span class="uid"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://thes.bncf.firenze.sbn.it/termine.php?id=5125">5125</a></span></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Biblioteca_Nacional_de_Francia" title="Biblioteca Nacional de Francia">BNF</a>: <span class="uid"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb11942223c">11942223c</a></span></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Grande_Enciclopedia_Rusa" title="Grande Enciclopedia Rusa">BRE</a>: <span class="uid"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://old.bigenc.ru/text/3623127">3623127</a></span></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Encyclop%C3%A6dia_Britannica" title="Encyclopædia Britannica">EBID</a>: <span class="uid"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/science/skeleton">ID</a></span></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Gran_Enciclop%C3%A8dia_Catalana" title="Gran Enciclopèdia Catalana">GEC</a>: <span class="uid"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0105959.xml">0105959</a></span></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">GND</a>: <span class="uid"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/4133111-4">4133111-4</a></span></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/JSTOR" title="JSTOR">JSTOR</a>: <span class="uid"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/*/https://www.jstor.org/topic/skeleton">skeleton</a></span></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Library_of_Congress_Control_Number" title="Library of Congress Control Number">LCCN</a>: <span class="uid"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/sh85123119">sh85123119</a></span></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Biblioteca_Nacional_da_Dieta" title="Biblioteca Nacional da Dieta">NDL</a>: <span class="uid"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00566284">00566284</a></span></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Biblioteca_Nacional_da_Rep%C3%BAblica_Checa" title="Biblioteca Nacional da República Checa">NKC</a>: <span class="uid"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&amp;local_base=aut&amp;ccl_term=ica=ph121900">ph121900</a></span></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Biblioteca_t%C3%A9cnica_nacional_de_Praga" title="Biblioteca técnica nacional de Praga">PSH</a>: <span class="uid"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://psh.techlib.cz/skos/PSH664">664</a></span></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Enciclopedia_Treccani" title="Enciclopedia Treccani">Treccani</a>: <span class="uid"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.treccani.it/enciclopedia/scheletro">scheletro</a></span></span></span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Identificadores" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th id="Identificadores" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width: 12%; text-align:center;">Identificadores</th><td class="navbox-list navbox-odd plainlinks" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Medical_Subject_Headings" title="Medical Subject Headings">MeSH</a>: <span class="uid"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://meshb.nlm.nih.gov/record/ui?ui=D012863">D012863</a></span></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Medical_Subject_Headings" title="Medical Subject Headings">MeSH</a>: <span class="uid"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.nlm.nih.gov/mesh/A02.835">A02.835</a></span></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Uberon" title="Uberon">Uberon</a>: <span class="uid"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://purl.obolibrary.org/obo/UBERON_0004288">0004288</a></span></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Unified_Medical_Language_System" title="Unified Medical Language System">UMLS</a>: <span class="uid"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://ncim-stage.nci.nih.gov/ncimbrowser/ConceptReport.jsp?dictionary=NCI%20Metathesaurus&amp;code=C0816871">C0816871</a></span></span></span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐web.eqiad.main‐6b6c9bdc8b‐lk5j6 Cached time: 20241103031820 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [vary‐revision‐sha1, show‐toc] CPU time usage: 0.386 seconds Real time usage: 0.523 seconds Preprocessor visited node count: 2082/1000000 Post‐expand include size: 48669/2097152 bytes Template argument size: 2586/2097152 bytes Highest expansion depth: 12/100 Expensive parser function count: 17/500 Unstrip recursion depth: 0/20 Unstrip post‐expand size: 24982/5000000 bytes Lua time usage: 0.231/10.000 seconds Lua memory usage: 6710864/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 18/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 432.719 1 -total 53.76% 232.612 1 Modelo:Control_de_autoridades 30.38% 131.473 1 Modelo:Listaref 11.24% 48.623 11 Modelo:Cita_web 9.15% 39.601 1 Modelo:Cita_publicación 7.02% 30.393 1 Modelo:Commonscat 6.46% 27.953 1 Modelo:Irmáns 5.98% 25.869 1 Modelo:Caixa_lateral 3.48% 15.068 5 Modelo:Cita_libro 2.49% 10.776 1 Modelo:1000 --> <!-- Saved in parser cache with key glwiki:pcache:idhash:59400-0!canonical and timestamp 20241103031820 and revision id 6716814. Rendering was triggered because: page-view --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Traído desde «<a dir="ltr" href="https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Esqueleto&amp;oldid=6716814">https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Esqueleto&amp;oldid=6716814</a>»</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Especial:Categor%C3%ADas" title="Especial:Categorías">Categoría</a>: <ul><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Esqueleto" title="Categoría:Esqueleto">Esqueleto</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Categorías agochadas: <ul><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Artigos_que_toda_Wikipedia_deber%C3%ADa_ter_(m%C3%A1is_de_30_kB)" title="Categoría:Artigos que toda Wikipedia debería ter (máis de 30 kB)">Artigos que toda Wikipedia debería ter (máis de 30 kB)</a></li><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Artigos_que_toda_Wikipedia_deber%C3%ADa_ter_(Ciencia)" title="Categoría:Artigos que toda Wikipedia debería ter (Ciencia)">Artigos que toda Wikipedia debería ter (Ciencia)</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> A última edición desta páxina foi o 23 de abril de 2024 ás 15:32.</li> <li id="footer-info-copyright">Todo o texto está dispoñible baixo a <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/">licenza Creative Commons recoñecemento compartir igual 4.0</a>; pódense aplicar termos adicionais. Consulte os <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/gl">termos de uso</a> para obter máis información.<br />Wikipedia® é unha marca rexistrada da <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, unha organización sen fins lucrativos.<br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Normas de protección de datos</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:Acerca_de">Acerca de Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Advertencia_xeral">Advertencias</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Código de conduta</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Desenvolvedores</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/gl.wikipedia.org">Estatísticas</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Declaración de cookies</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//gl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Esqueleto&amp;mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Vista móbil</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-6b7f745dd4-fmtxn","wgBackendResponseTime":151,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.386","walltime":"0.523","ppvisitednodes":{"value":2082,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":48669,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":2586,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":12,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":17,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":24982,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":18,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 432.719 1 -total"," 53.76% 232.612 1 Modelo:Control_de_autoridades"," 30.38% 131.473 1 Modelo:Listaref"," 11.24% 48.623 11 Modelo:Cita_web"," 9.15% 39.601 1 Modelo:Cita_publicación"," 7.02% 30.393 1 Modelo:Commonscat"," 6.46% 27.953 1 Modelo:Irmáns"," 5.98% 25.869 1 Modelo:Caixa_lateral"," 3.48% 15.068 5 Modelo:Cita_libro"," 2.49% 10.776 1 Modelo:1000"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.231","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":6710864,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-6b6c9bdc8b-lk5j6","timestamp":"20241103031820","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Esqueleto","url":"https:\/\/gl.wikipedia.org\/wiki\/Esqueleto","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q7881","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q7881","author":{"@type":"Organization","name":"Colaboradores dos proxectos da Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2007-08-24T09:05:39Z","dateModified":"2024-04-23T15:32:18Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/1\/14\/BlueWhaleSkeleton.jpg","headline":"sistema biol\u00f3xico que proporciona soporte e apoio aos tecidos brandos e m\u00fasculos nos organismos vivos"}</script> </body> </html>

Pages: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10