CINXE.COM
72 av. J.-C. — Wikipédia
<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="fr" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>72 av. J.-C. — Wikipédia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )frwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","janvier","février","mars","avril","mai","juin","juillet","août","septembre","octobre","novembre","décembre"],"wgRequestId":"0ce7eac4-e70d-4258-bd87-5dd327531a84","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"72_av._J.-C.","wgTitle":"72 av. J.-C.","wgCurRevisionId":213042028,"wgRevisionId":213042028,"wgArticleId":34852,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Article utilisant une Infobox","Portail:Monde antique/Articles liés","Portail:Histoire/Articles liés","72 av. J.-C."],"wgPageViewLanguage":"fr","wgPageContentLanguage":"fr","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"72_av._J.-C.","wgRelevantArticleId":34852,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"fr","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"fr"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":9000,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q42430","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false}; RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.ArchiveLinks","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fr&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=fr&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fr&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.21"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="72 av. J.-C. — Wikipédia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//fr.m.wikipedia.org/wiki/72_av._J.-C."> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Modifier" href="/w/index.php?title=72_av._J.-C.&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipédia (fr)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//fr.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://fr.wikipedia.org/wiki/72_av._J.-C."> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Flux Atom de Wikipédia" href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-72_av_J_-C rootpage-72_av_J_-C skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Aller au contenu</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="Menu principal" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu principal" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu principal</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu principal</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">masquer</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigation </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal" title="Accueil général [z]" accesskey="z"><span>Page d’accueil</span></a></li><li id="n-thema" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portail:Accueil" title="Regroupements d'articles par thématiques"><span>Portails thématiques</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Page_au_hasard" title="Affiche un article au hasard [x]" accesskey="x"><span>Article au hasard</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Contact" title="Qui contacter"><span>Contact</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-Contribuer" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-Contribuer" > <div class="vector-menu-heading"> Contribuer </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-aboutwp" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Aide:D%C3%A9buter" title="Guide pour apprendre à contribuer à Wikipédia"><span>Débuter sur Wikipédia</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Aide:Accueil" title="Accès à l’aide"><span>Aide</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_de_la_communaut%C3%A9" title="À propos du projet, ce que vous pouvez faire, où trouver les informations"><span>Communauté</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_sp%C3%A9ciales" title="Outils pour contribuer à Wikipédia"><span>Pages spéciales</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes" title="Liste des modifications récentes sur le wiki [r]" accesskey="r"><span>Modifications récentes</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipédia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fr.svg" style="width: 7.4375em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="l'encyclopédie libre" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fr.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Recherche" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Rechercher sur Wikipédia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Rechercher</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Rechercher sur Wikipédia" aria-label="Rechercher sur Wikipédia" autocapitalize="sentences" title="Rechercher sur Wikipédia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Spécial:Recherche"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Rechercher</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Outils personnels"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Apparence"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Modifier l'apparence de la taille, de la largeur et de la couleur de la police de la page" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Apparence" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Apparence</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=fr.wikipedia.org&uselang=fr" class=""><span>Faire un don</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=72+av.+J.-C." title="Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire." class=""><span>Créer un compte</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=72+av.+J.-C." title="Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]" accesskey="o" class=""><span>Se connecter</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Plus d’options" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Outils personnels" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Outils personnels</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu utilisateur" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=fr.wikipedia.org&uselang=fr"><span>Faire un don</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=72+av.+J.-C." title="Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Créer un compte</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=72+av.+J.-C." title="Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Se connecter</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pages pour les contributeurs déconnectés <a href="/wiki/Aide:Premiers_pas" aria-label="En savoir plus sur la contribution"><span>en savoir plus</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_contributions" title="Une liste des modifications effectuées depuis cette adresse IP [y]" accesskey="y"><span>Contributions</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_discussions" title="La page de discussion pour les contributions depuis cette adresse IP [n]" accesskey="n"><span>Discussion</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Sommaire" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Sommaire</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">masquer</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Début</div> </a> </li> <li id="toc-Événements" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Événements"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Événements</span> </div> </a> <ul id="toc-Événements-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Décès_en_72_av._J.-C." class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Décès_en_72_av._J.-C."> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Décès en 72 av. J.-C.</span> </div> </a> <ul id="toc-Décès_en_72_av._J.-C.-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Notes_et_références" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Notes_et_références"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Notes et références</span> </div> </a> <ul id="toc-Notes_et_références-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Liens_externes" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Liens_externes"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Liens externes</span> </div> </a> <ul id="toc-Liens_externes-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Sommaire" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="Table des matières" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Basculer la table des matières" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Basculer la table des matières</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">72 av. J.-C.</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Aller à un article dans une autre langue. Disponible en 86 langues." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-86" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">86 langues</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ab mw-list-item"><a href="https://ab.wikipedia.org/wiki/%D2%B2._%D2%9F._72" title="Ҳ. ҟ. 72 – abkhaze" lang="ab" hreflang="ab" data-title="Ҳ. ҟ. 72" data-language-autonym="Аԥсшәа" data-language-local-name="abkhaze" class="interlanguage-link-target"><span>Аԥсшәа</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/72_v.C." title="72 v.C. – afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="72 v.C." data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/72_aC" title="72 aC – aragonais" lang="an" hreflang="an" data-title="72 aC" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="aragonais" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/72_%D9%82_%D9%85" title="72 ق م – arabe" lang="ar" hreflang="ar" data-title="72 ق م" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="arabe" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/72_%D9%82_%D9%85" title="72 ق م – arabe égyptien" lang="arz" hreflang="arz" data-title="72 ق م" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="arabe égyptien" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/72_e.C." title="72 e.C. – asturien" lang="ast" hreflang="ast" data-title="72 e.C." data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="asturien" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/E.%C9%99._72" title="E.ə. 72 – azerbaïdjanais" lang="az" hreflang="az" data-title="E.ə. 72" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="azerbaïdjanais" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/72_v._Kr." title="72 v. Kr. – bavarois" lang="bar" hreflang="bar" data-title="72 v. Kr." data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="bavarois" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/72_%D0%B4%D0%B0_%D0%BD.%D1%8D." title="72 да н.э. – biélorusse" lang="be" hreflang="be" data-title="72 да н.э." data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="biélorusse" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/72_%D0%B4%D0%B0_%D0%BD._%D1%8D." title="72 да н. э. – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="72 да н. э." data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/72_%D0%B3._%D0%BF%D1%80.%D0%BD.%D0%B5." title="72 г. пр.н.е. – bulgare" lang="bg" hreflang="bg" data-title="72 г. пр.н.е." data-language-autonym="Български" data-language-local-name="bulgare" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/-72" title="-72 – breton" lang="br" hreflang="br" data-title="-72" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="breton" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/72._p._n._e." title="72. p. n. e. – bosniaque" lang="bs" hreflang="bs" data-title="72. p. n. e." data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="bosniaque" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/72_aC" title="72 aC – catalan" lang="ca" hreflang="ca" data-title="72 aC" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="catalan" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/S%C3%A8ng_72_ni%C3%A8ng" title="Sèng 72 nièng – Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Sèng 72 nièng" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/72_p%C5%99._n._l." title="72 př. n. l. – tchèque" lang="cs" hreflang="cs" data-title="72 př. n. l." data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="tchèque" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9F._%D1%8D%D1%80%D1%87._72" title="П. эрч. 72 – tchouvache" lang="cv" hreflang="cv" data-title="П. эрч. 72" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="tchouvache" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/72_CC" title="72 CC – gallois" lang="cy" hreflang="cy" data-title="72 CC" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="gallois" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/72_f.Kr." title="72 f.Kr. – danois" lang="da" hreflang="da" data-title="72 f.Kr." data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="danois" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/72_v._Chr." title="72 v. Chr. – allemand" lang="de" hreflang="de" data-title="72 v. Chr." data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="allemand" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/72_%CF%80.%CE%A7." title="72 π.Χ. – grec" lang="el" hreflang="el" data-title="72 π.Χ." data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="grec" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/72_BC" title="72 BC – anglais" lang="en" hreflang="en" data-title="72 BC" data-language-autonym="English" data-language-local-name="anglais" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/-72" title="-72 – espéranto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="-72" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="espéranto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/72_a._C." title="72 a. C. – espagnol" lang="es" hreflang="es" data-title="72 a. C." data-language-autonym="Español" data-language-local-name="espagnol" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/72_eKr" title="72 eKr – estonien" lang="et" hreflang="et" data-title="72 eKr" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="estonien" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/K.a._72" title="K.a. 72 – basque" lang="eu" hreflang="eu" data-title="K.a. 72" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="basque" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%DB%B7%DB%B2_(%D9%BE%DB%8C%D8%B4_%D8%A7%D8%B2_%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF)" title="۷۲ (پیش از میلاد) – persan" lang="fa" hreflang="fa" data-title="۷۲ (پیش از میلاد)" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="persan" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/72_eaa." title="72 eaa. – finnois" lang="fi" hreflang="fi" data-title="72 eaa." data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="finnois" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/72_f.Kr." title="72 f.Kr. – féroïen" lang="fo" hreflang="fo" data-title="72 f.Kr." data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="féroïen" class="interlanguage-link-target"><span>Føroyskt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/72_f.Kr." title="72 f.Kr. – frison occidental" lang="fy" hreflang="fy" data-title="72 f.Kr." data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="frison occidental" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/72_RC" title="72 RC – irlandais" lang="ga" hreflang="ga" data-title="72 RC" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="irlandais" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/-72" title="-72 – galicien" lang="gl" hreflang="gl" data-title="-72" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="galicien" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/I._e._72" title="I. e. 72 – hongrois" lang="hu" hreflang="hu" data-title="I. e. 72" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="hongrois" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%84.%D5%A9.%D5%A1._72" title="Մ.թ.ա. 72 – arménien" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Մ.թ.ա. 72" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="arménien" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id badge-Q70893996 mw-list-item" title=""><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/72_SM" title="72 SM – indonésien" lang="id" hreflang="id" data-title="72 SM" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonésien" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/72_aK" title="72 aK – ido" lang="io" hreflang="io" data-title="72 aK" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/72_a.C." title="72 a.C. – italien" lang="it" hreflang="it" data-title="72 a.C." data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="italien" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E7%B4%80%E5%85%83%E5%89%8D72%E5%B9%B4" title="紀元前72年 – japonais" lang="ja" hreflang="ja" data-title="紀元前72年" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japonais" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%AB%E1%83%95._%E1%83%AC._72" title="ძვ. წ. 72 – géorgien" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ძვ. წ. 72" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="géorgien" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%91._%D0%B7._%D0%B4._72_%D0%B6%D1%8B%D0%BB" title="Б. з. д. 72 жыл – kazakh" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Б. з. д. 72 жыл" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="kazakh" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EA%B8%B0%EC%9B%90%EC%A0%84_72%EB%85%84" title="기원전 72년 – coréen" lang="ko" hreflang="ko" data-title="기원전 72년" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="coréen" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/72_a.C.n." title="72 a.C.n. – latin" lang="la" hreflang="la" data-title="72 a.C.n." data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="latin" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/72_v._Chr." title="72 v. Chr. – luxembourgeois" lang="lb" hreflang="lb" data-title="72 v. Chr." data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="luxembourgeois" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lij mw-list-item"><a href="https://lij.wikipedia.org/wiki/72_a.C." title="72 a.C. – ligure" lang="lij" hreflang="lij" data-title="72 a.C." data-language-autonym="Ligure" data-language-local-name="ligure" class="interlanguage-link-target"><span>Ligure</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/72_m._pr._m._e." title="72 m. pr. m. e. – lituanien" lang="lt" hreflang="lt" data-title="72 m. pr. m. e." data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="lituanien" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/72_%D0%BF.%D0%BD.%D0%B5." title="72 п.н.е. – macédonien" lang="mk" hreflang="mk" data-title="72 п.н.е." data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="macédonien" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%87.%E0%A4%B8.%E0%A4%AA%E0%A5%82._%E0%A5%AD%E0%A5%A8" title="इ.स.पू. ७२ – marathi" lang="mr" hreflang="mr" data-title="इ.स.पू. ७२" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="marathi" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/72_SM" title="72 SM – malais" lang="ms" hreflang="ms" data-title="72 SM" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="malais" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nap mw-list-item"><a href="https://nap.wikipedia.org/wiki/72_AC" title="72 AC – napolitain" lang="nap" hreflang="nap" data-title="72 AC" data-language-autonym="Napulitano" data-language-local-name="napolitain" class="interlanguage-link-target"><span>Napulitano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/72_v._Chr." title="72 v. Chr. – bas-allemand" lang="nds" hreflang="nds" data-title="72 v. Chr." data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="bas-allemand" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds-nl mw-list-item"><a href="https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/72_v._Chr." title="72 v. Chr. – bas-saxon néerlandais" lang="nds-NL" hreflang="nds-NL" data-title="72 v. Chr." data-language-autonym="Nedersaksies" data-language-local-name="bas-saxon néerlandais" class="interlanguage-link-target"><span>Nedersaksies</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%87%E0%A5%B0_%E0%A4%AA%E0%A5%82%E0%A5%B0_%E0%A5%AD%E0%A5%A8" title="इ॰ पू॰ ७२ – newari" lang="new" hreflang="new" data-title="इ॰ पू॰ ७२" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="newari" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/72_v.Chr." title="72 v.Chr. – néerlandais" lang="nl" hreflang="nl" data-title="72 v.Chr." data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="néerlandais" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/-72" title="-72 – norvégien nynorsk" lang="nn" hreflang="nn" data-title="-72" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="norvégien nynorsk" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/72_f.Kr." title="72 f.Kr. – norvégien bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="72 f.Kr." data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="norvégien bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc badge-Q70893996 mw-list-item" title=""><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/-72" title="-72 – occitan" lang="oc" hreflang="oc" data-title="-72" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="occitan" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/72_p.n.e." title="72 p.n.e. – polonais" lang="pl" hreflang="pl" data-title="72 p.n.e." data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="polonais" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/72_a.C." title="72 a.C. – portugais" lang="pt" hreflang="pt" data-title="72 a.C." data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugais" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/72_k%C3%B1" title="72 kñ – quechua" lang="qu" hreflang="qu" data-title="72 kñ" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="quechua" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/72_%C3%AE.Hr." title="72 î.Hr. – roumain" lang="ro" hreflang="ro" data-title="72 î.Hr." data-language-autonym="Română" data-language-local-name="roumain" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/72_%D0%B3%D0%BE%D0%B4_%D0%B4%D0%BE_%D0%BD._%D1%8D." title="72 год до н. э. – russe" lang="ru" hreflang="ru" data-title="72 год до н. э." data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="russe" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/72_%D0%B4%D0%BE_%D0%BD._%D0%B5." title="72 до н. е. – ruthène" lang="rue" hreflang="rue" data-title="72 до н. е." data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="ruthène" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/72._pr._n._e." title="72. pr. n. e. – serbo-croate" lang="sh" hreflang="sh" data-title="72. pr. n. e." data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serbo-croate" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-shn mw-list-item"><a href="https://shn.wikipedia.org/wiki/%E1%80%95%E1%80%AE%E1%82%87%E1%81%B8%E1%80%AE%E1%82%87_72" title="ပီႇၸီႇ 72 – shan" lang="shn" hreflang="shn" data-title="ပီႇၸီႇ 72" data-language-autonym="တႆး" data-language-local-name="shan" class="interlanguage-link-target"><span>တႆး</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/72_pred_Kr." title="72 pred Kr. – slovaque" lang="sk" hreflang="sk" data-title="72 pred Kr." data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="slovaque" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/72_pr._n._%C5%A1t." title="72 pr. n. št. – slovène" lang="sl" hreflang="sl" data-title="72 pr. n. št." data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="slovène" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/72_p.e.s." title="72 p.e.s. – albanais" lang="sq" hreflang="sq" data-title="72 p.e.s." data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="albanais" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/72._%D0%BF._%D0%BD._%D0%B5." title="72. п. н. е. – serbe" lang="sr" hreflang="sr" data-title="72. п. н. е." data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serbe" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/72_SM" title="72 SM – soundanais" lang="su" hreflang="su" data-title="72 SM" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="soundanais" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/72_f.Kr." title="72 f.Kr. – suédois" lang="sv" hreflang="sv" data-title="72 f.Kr." data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="suédois" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/72_KK" title="72 KK – swahili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="72 KK" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="swahili" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%BB%D0%B8_72_%D0%BF.%D0%BC." title="Соли 72 п.м. – tadjik" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Соли 72 п.м." data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="tadjik" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9E.%E0%B8%A8._472" title="พ.ศ. 472 – thaï" lang="th" hreflang="th" data-title="พ.ศ. 472" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="thaï" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tk mw-list-item"><a href="https://tk.wikipedia.org/wiki/B.e.%C3%B6%C5%88_72" title="B.e.öň 72 – turkmène" lang="tk" hreflang="tk" data-title="B.e.öň 72" data-language-autonym="Türkmençe" data-language-local-name="turkmène" class="interlanguage-link-target"><span>Türkmençe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl badge-Q70893996 mw-list-item" title=""><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/72_BC" title="72 BC – tagalog" lang="tl" hreflang="tl" data-title="72 BC" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="tagalog" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/M%C3%96_72" title="MÖ 72 – turc" lang="tr" hreflang="tr" data-title="MÖ 72" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turc" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/72_%D0%B5%D0%BB_(%D0%B1._%D1%8D._%D0%BA.)" title="72 ел (б. э. к.) – tatar" lang="tt" hreflang="tt" data-title="72 ел (б. э. к.)" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="tatar" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/72_%D0%B4%D0%BE_%D0%BD._%D0%B5." title="72 до н. е. – ukrainien" lang="uk" hreflang="uk" data-title="72 до н. е." data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukrainien" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Mil._av._72" title="Mil. av. 72 – ouzbek" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Mil. av. 72" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="ouzbek" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/72_a.C." title="72 a.C. – vénitien" lang="vec" hreflang="vec" data-title="72 a.C." data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="vénitien" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/72_TCN" title="72 TCN – vietnamien" lang="vi" hreflang="vi" data-title="72 TCN" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="vietnamien" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/72_UC" title="72 UC – waray" lang="war" hreflang="war" data-title="72 UC" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="waray" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E5%89%8D72%E5%B9%B4" title="前72年 – wu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="前72年" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="wu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%AF%E1%83%95._%E1%83%AC._72" title="ჯვ. წ. 72 – mingrélien" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="ჯვ. წ. 72" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="mingrélien" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%89%8D72%E5%B9%B4" title="前72年 – chinois" lang="zh" hreflang="zh" data-title="前72年" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="chinois" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E5%89%8D72%E5%B9%B4" title="前72年 – cantonais" lang="yue" hreflang="yue" data-title="前72年" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="cantonais" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q42430#sitelinks-wikipedia" title="Modifier les liens interlangues" class="wbc-editpage">Modifier les liens</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Espaces de noms"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/72_av._J.-C." title="Voir le contenu de la page [c]" accesskey="c"><span>Article</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Discussion:72_av._J.-C." rel="discussion" title="Discussion au sujet de cette page de contenu [t]" accesskey="t"><span>Discussion</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Modifier la variante de langue" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">français</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Affichages"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/72_av._J.-C."><span>Lire</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=72_av._J.-C.&veaction=edit" title="Modifier cette page [v]" accesskey="v"><span>Modifier</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=72_av._J.-C.&action=edit" title="Modifier le wikicode de cette page [e]" accesskey="e"><span>Modifier le code</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=72_av._J.-C.&action=history" title="Historique des versions de cette page [h]" accesskey="h"><span>Voir l’historique</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Outils de la page"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Outils" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Outils</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Outils</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">masquer</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Plus d’options" > <div class="vector-menu-heading"> Actions </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/72_av._J.-C."><span>Lire</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=72_av._J.-C.&veaction=edit" title="Modifier cette page [v]" accesskey="v"><span>Modifier</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=72_av._J.-C.&action=edit" title="Modifier le wikicode de cette page [e]" accesskey="e"><span>Modifier le code</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=72_av._J.-C.&action=history"><span>Voir l’historique</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Général </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_li%C3%A9es/72_av._J.-C." title="Liste des pages liées qui pointent sur celle-ci [j]" accesskey="j"><span>Pages liées</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Suivi_des_liens/72_av._J.-C." rel="nofollow" title="Liste des modifications récentes des pages appelées par celle-ci [k]" accesskey="k"><span>Suivi des pages liées</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//fr.wikipedia.org/wiki/Aide:Importer_un_fichier" title="Téléverser des fichiers [u]" accesskey="u"><span>Téléverser un fichier</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=72_av._J.-C.&oldid=213042028" title="Adresse permanente de cette version de cette page"><span>Lien permanent</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=72_av._J.-C.&action=info" title="Davantage d’informations sur cette page"><span>Informations sur la page</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Citer&page=72_av._J.-C.&id=213042028&wpFormIdentifier=titleform" title="Informations sur la manière de citer cette page"><span>Citer cette page</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2F72_av._J.-C."><span>Obtenir l'URL raccourcie</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2F72_av._J.-C."><span>Télécharger le code QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Imprimer / exporter </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Livre&bookcmd=book_creator&referer=72+av.+J.-C."><span>Créer un livre</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:DownloadAsPdf&page=72_av._J.-C.&action=show-download-screen"><span>Télécharger comme PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=72_av._J.-C.&printable=yes" title="Version imprimable de cette page [p]" accesskey="p"><span>Version imprimable</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Dans d’autres projets </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:72_BC" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q42430" title="Lien vers l’élément dans le dépôt de données connecté [g]" accesskey="g"><span>Élément Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Outils de la page"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Apparence"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Apparence</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">masquer</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Un article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="fr" dir="ltr"><div class="infobox_v3 infobox infobox--frwiki noarchive" style="width:21em"> <div class="entete" style="background-color: #C0D1E2;"> <div><small>Chronologies</small></div> </div><table><caption class="hidden" style="background-color:#CEE0F2;">Données clés</caption> <tbody><tr><td style="text-align:center;"><a href="/wiki/75_av._J.-C." title="75 av. J.-C.">-75</a> <a href="/wiki/74_av._J.-C." title="74 av. J.-C.">-74</a> <a href="/wiki/73_av._J.-C." title="73 av. J.-C.">-73</a> <b> <a class="mw-selflink selflink">-72</a> </b> <a href="/wiki/71_av._J.-C." title="71 av. J.-C.">-71</a> <a href="/wiki/70_av._J.-C." title="70 av. J.-C.">-70</a> <a href="/wiki/69_av._J.-C." title="69 av. J.-C.">-69</a><br /><small><b>Décennies :</b></small><br /><a href="/wiki/Ann%C3%A9es_100_av._J.-C." title="Années 100 av. J.-C.">-100</a> <a href="/wiki/Ann%C3%A9es_90_av._J.-C." title="Années 90 av. J.-C.">-90</a> <a href="/wiki/Ann%C3%A9es_80_av._J.-C." title="Années 80 av. J.-C.">-80</a> <b> <a href="/wiki/Ann%C3%A9es_70_av._J.-C." title="Années 70 av. J.-C.">-70</a> </b> <a href="/wiki/Ann%C3%A9es_60_av._J.-C." title="Années 60 av. J.-C.">-60</a> <a href="/wiki/Ann%C3%A9es_50_av._J.-C." title="Années 50 av. J.-C.">-50</a> <a href="/wiki/Ann%C3%A9es_40_av._J.-C." title="Années 40 av. J.-C.">-40</a><br /><small><b>Siècles :</b></small><br /><a href="/wiki/IIIe_si%C3%A8cle_av._J.-C." title="IIIe siècle av. J.-C.">-III<sup>e</sup></a> <a href="/wiki/IIe_si%C3%A8cle_av._J.-C." title="IIe siècle av. J.-C.">-II<sup>e</sup></a> <b> <a href="/wiki/Ier_si%C3%A8cle_av._J.-C." title="Ier siècle av. J.-C.">-I<sup>er</sup></a> </b> <a href="/wiki/Ier_si%C3%A8cle" title="Ier siècle">I<sup>er</sup></a> <a href="/wiki/IIe_si%C3%A8cle" title="IIe siècle">II<sup>e</sup></a><br /><small><b>Millénaires :</b></small><br /><a href="/wiki/IIIe_mill%C3%A9naire_av._J.-C." title="IIIe millénaire av. J.-C.">-III<sup>e</sup></a> <a href="/wiki/IIe_mill%C3%A9naire_av._J.-C." title="IIe millénaire av. J.-C.">-II<sup>e</sup></a> <b> <a href="/wiki/Ier_mill%C3%A9naire_av._J.-C." title="Ier millénaire av. J.-C.">-I<sup>er</sup></a> </b> <a href="/wiki/Ier_mill%C3%A9naire" title="Ier millénaire">I<sup>er</sup></a> <a href="/wiki/IIe_mill%C3%A9naire" title="IIe millénaire">II<sup>e</sup></a></td> </tr></tbody></table><table><caption style="background-color:#CEE0F2;">Calendriers</caption> <tbody><tr><td style="text-align:center;"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Calendrier_romain" title="Calendrier romain">Romain</a></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_chinois" title="Calendrier chinois">Chinois</a></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_gr%C3%A9gorien" title="Calendrier grégorien">Grégorien</a></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_julien" title="Calendrier julien">Julien</a></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_h%C3%A9bra%C3%AFque" title="Calendrier hébraïque">Hébraïque</a></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_hindou" title="Calendrier hindou">Hindou</a></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_h%C3%A9girien" title="Calendrier hégirien">Hégirien</a></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_persan" title="Calendrier persan">Persan</a></li> <li><a href="/wiki/Calendrier_r%C3%A9publicain" title="Calendrier républicain">Républicain</a></li></ul> </div></td> </tr></tbody></table><p class="navbar bordered noprint" style="border-color:#CEE0F2;"><span class="plainlinks navigation-not-searchable"><a class="external text" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=72_av._J.-C.&action=edit">modifier</a></span> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Mod%C3%A8le:Palette_Ann%C3%A9es" title="Consultez la documentation du modèle"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/12px-Info_Simple.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/18px-Info_Simple.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/24px-Info_Simple.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span></p></div> <p><i>Cette page concerne l'année <b>72 <abbr class="abbr nowrap" title="avant Jésus-Christ">av. J.-C.</abbr></b> du <a href="/wiki/Calendrier_julien_proleptique" title="Calendrier julien proleptique">calendrier julien proleptique</a>.</i> </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Événements"><span id=".C3.89v.C3.A9nements"></span>Événements</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=72_av._J.-C.&veaction=edit&section=1" title="Modifier la section : Événements" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=72_av._J.-C.&action=edit&section=1" title="Modifier le code source de la section : Événements"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/23_septembre" title="23 septembre">23 septembre</a> 73 av. J.-C. (<abbr class="abbr" title="Premier">1<sup>er</sup></abbr> janvier 682 du <a href="/wiki/Calendrier_romain" title="Calendrier romain">calendrier romain</a>) : début à <a href="/wiki/Rome_antique" title="Rome antique">Rome</a> du <a href="/wiki/Consul_(Rome_antique)" title="Consul (Rome antique)">consulat</a> de <a href="/wiki/Cnaeus_Cornelius_Lentulus_Clodianus" title="Cnaeus Cornelius Lentulus Clodianus">Cnaeus Cornelius Lentulus Clodianus</a> et <a href="/wiki/Lucius_Gellius_Publicola_(consul_en_-72)" title="Lucius Gellius Publicola (consul en -72)">Lucius Gellius Publicola</a><sup id="cite_ref-Clément_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-Clément-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>.</li> <li><a href="/wiki/Printemps" title="Printemps">Printemps</a> : <ul><li>Les deux consuls sont envoyés contre les <a href="/wiki/Troisi%C3%A8me_Guerre_servile" class="mw-redirect" title="Troisième Guerre servile">gladiateurs révoltés</a> : Gellius écrase la bande de <a href="/wiki/Crixus" class="mw-redirect" title="Crixus">Crixus</a> près du <a href="/wiki/Gargano" title="Gargano">mont Garganus</a>. Les deux tiers des 10 000 hommes de celui-ci sont massacrés ou capturés. <a href="/wiki/Spartacus" title="Spartacus">Spartacus</a> marche vers le nord avec le gros des forces et bat successivement Lentulus et Gellius dans les Apennins au moment où ils opèrent leur jonction<sup id="cite_ref-Lung_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-Lung-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>.</li> <li><a href="/wiki/Troisi%C3%A8me_guerre_de_Mithridate" title="Troisième guerre de Mithridate">Troisième guerre de Mithridate</a> : Lucullus, qui a reconstitué une flotte après la destruction de celle de <a href="/wiki/Marcus_Aurelius_Cotta" title="Marcus Aurelius Cotta">Cotta</a>, parvient à disperser les forces pontiques qui se retirent de <a href="/wiki/Lampsaque" title="Lampsaque">Lampsaque</a> au large de <a href="/wiki/Lemnos" title="Lemnos">Lemnos</a>. Ses légats <a href="/wiki/Caius_Valerius_Triarius" title="Caius Valerius Triarius">Triarius</a> et Voconius Barba, à la tête de flottilles, prennent Apamée Cibotos en <a href="/wiki/Phrygie" title="Phrygie">Phrygie</a>, <a href="/wiki/Bursa" title="Bursa">Prusa</a> et <a href="/wiki/%C4%B0znik" title="İznik">Nicée</a> en <a href="/wiki/Mer_de_Marmara" title="Mer de Marmara">Propontide</a>. <a href="/wiki/Mithridate_VI" title="Mithridate VI">Mithridate VI</a> se retire de <a href="/wiki/Nicom%C3%A9die" title="Nicomédie">Nicomédie</a> en <a href="/wiki/Bithynie" title="Bithynie">Bithynie</a> vers <a href="/wiki/Sinop_(ville)" title="Sinop (ville)">Sinope</a>, dans le <a href="/wiki/Royaume_du_Pont" title="Royaume du Pont">Pont</a>, avant que Barba bloque le <a href="/wiki/Bosphore" title="Bosphore">Bosphore</a>. Il laisse 4 000 hommes dans la ville indépendante d’<a href="/wiki/H%C3%A9racl%C3%A9e_du_Pont" title="Héraclée du Pont">Héraclée du Pont</a> pour ralentir l’avance romaine<sup id="cite_ref-Bury_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-Bury-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Son offensive est coordonnée avec elle de son frère <a href="/wiki/Marcus_Terentius_Varro_Lucullus" title="Marcus Terentius Varro Lucullus">Terentius Varro Lucullus</a>, proconsul de <a href="/wiki/Mac%C3%A9doine_(province_romaine)" title="Macédoine (province romaine)">Macédoine</a> en 72-71 av. J.-C., qui marche vers le Danube contre les Thraces des Balkans et de <a href="/wiki/M%C3%A9sie" title="Mésie">Mésie</a>. La ville grecque de <a href="/wiki/Mangalia" title="Mangalia">Callatis</a> signe un traité d’alliance avec Rome et la <a href="/wiki/Dobroudja" title="Dobroudja">Dobroudja</a> entre dans la mouvance romaine jusqu’à sa conquête par le roi dace roi <a href="/wiki/Burebista" title="Burebista">Burebista</a> après <a href="/wiki/55_av._J.-C." title="55 av. J.-C.">55 av. J.-C.</a><sup id="cite_ref-Nicolet_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-Nicolet-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>.</li></ul></li></ul> <ul><li><ul><li><a href="/wiki/Guerre_sertorienne" title="Guerre sertorienne">Guerre sertorienne</a> : offensive de <a href="/wiki/Quintus_Caecilius_Metellus_Pius" title="Quintus Caecilius Metellus Pius">Metellus</a> et <a href="/wiki/Pomp%C3%A9e" title="Pompée">Pompée</a> contre <a href="/wiki/Sertorius" class="mw-redirect" title="Sertorius">Sertorius</a>, qui ne contrôle plus que la <a href="/wiki/Lusitanie" title="Lusitanie">Lusitanie</a>. Sertorius est assassiné lors d’un banquet par complot fomenté par son lieutenant <a href="/wiki/Marcus_Perperna_Veiento" title="Marcus Perperna Veiento">Marcus Ventus Perpenna</a><sup id="cite_ref-Teyssier_5-0" class="reference"><a href="#cite_note-Teyssier-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Après avoir fait assassiner Sertorius, Perpenna, battu à plusieurs reprises par Pompée et Metellus, tente d’entrer en négociations avec Pompée mais celui-ci le fait exécuter à <i><a href="/wiki/Huesca" title="Huesca">Osca</a></i>. Pompée pacifie l’<a href="/wiki/Espagne" title="Espagne">Espagne</a> en un an<sup id="cite_ref-Mommsen_6-0" class="reference"><a href="#cite_note-Mommsen-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>.</li></ul></li> <li><a href="/wiki/%C3%89t%C3%A9" title="Été">Été</a> : Mithridate envoie Eumachus en <a href="/wiki/Lycaonie" title="Lycaonie">Lycaonie</a> et au sud de l’<a href="/wiki/Asie_(province_romaine)" title="Asie (province romaine)">Asie</a> pour soulever les <a href="/wiki/Isaurie" title="Isaurie">Isauriens</a> et des <a href="/wiki/Pisidie" title="Pisidie">Pisidiens</a>, mais il est chassé par le tétrarque <a href="/wiki/Galates" title="Galates">galate</a> <a href="/wiki/D%C3%A9iotaros" title="Déiotaros">Deiotarus</a>. Les proconsuls Lucullus et Cotta rassemblent leurs forces à Nicomédie et décident de marcher contre le <a href="/wiki/Royaume_du_Pont" title="Royaume du Pont">royaume du Pont</a> pendant que Triarius est envoyé avec 70 navires pour éliminer le reste de la flotte pontique de l’Égée. Il la défait entièrement à <a href="/wiki/T%C3%A9n%C3%A9dos" title="Ténédos">Ténédos</a>. Cotta neutralise Héraclée, qui résiste deux ans sous Connocorix, tandis que Lucullus avance avec cinq légions jusqu’à <a href="/wiki/Samsun_(ville)" title="Samsun (ville)">Amisos</a> sans rencontrer de résistance, et assiège la ville (fin en 70 av. J.-C.)<sup id="cite_ref-Bury_3-1" class="reference"><a href="#cite_note-Bury-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>.</li> <li>Fin de l’<a href="/wiki/%C3%89t%C3%A9" title="Été">été</a> : le sénat romain donne le commandement de la <a href="/wiki/Troisi%C3%A8me_Guerre_servile" class="mw-redirect" title="Troisième Guerre servile">guerre servile</a> à <a href="/wiki/Crassus" title="Crassus">Marcus Licinius Crassus</a><sup id="cite_ref-Lung_2-1" class="reference"><a href="#cite_note-Lung-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Après la défaite de son lieutenant Mummius, il ordonne la <i><a href="/wiki/D%C3%A9cimation_(Rome_antique)" title="Décimation (Rome antique)">décimation</a></i> de l'armée consulaire pour son incompétence. Spartacus marche vers le sud et s’installe dans le port de <a href="/wiki/Thourioi" class="mw-redirect" title="Thourioi">Thurii</a>. Pendant l’hiver, Crassus demande au Sénat de rappeler <a href="/wiki/Pomp%C3%A9e" title="Pompée">Pompée</a> d’Espagne et <a href="/wiki/Marcus_Terentius_Varro_Lucullus" title="Marcus Terentius Varro Lucullus">Marcus Lucullus</a>, le proconsul de Macédoine, pour l’assister<sup id="cite_ref-Drinkwater_7-0" class="reference"><a href="#cite_note-Drinkwater-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>.</li> <li><a href="/wiki/10_d%C3%A9cembre" title="10 décembre">10 décembre</a> : M. Lollius Palicanus, <a href="/wiki/Tribun_de_la_pl%C3%A8be" title="Tribun de la plèbe">tribun de la plèbe</a> (fin le 9 décembre 71 av. J.-C.)<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>.</li></ul> <ul><li>Fin de la <a href="/wiki/Dynastie_Shunga" title="Dynastie Shunga">dynastie Shunga</a> en Inde. Son dernier roi, Devabhûti, est assassiné par une jeune esclave envoyée par le ministre brahmane Vâsudéva qui usurpe le trône. Il fonde la <a href="/wiki/Dynastie_des_Kanva" title="Dynastie des Kanva">dynastie des Kanva</a>, qui règne sur le <a href="/wiki/Magadha" title="Magadha">Magadha</a> jusqu'en <a href="/wiki/-27" class="mw-redirect" title="-27">27 <abbr class="abbr nowrap" title="avant Jésus-Christ">av. J.-C.</abbr></a><sup id="cite_ref-Barnett_9-0" class="reference"><a href="#cite_note-Barnett-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>.</li> <li>Les <a href="/wiki/Tiele" title="Tiele">Dingling</a> et les Wuhuan se révoltent contre les <a href="/wiki/Xiongnu" title="Xiongnu">Xiongnu</a><sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>.</li> <li><a href="/wiki/Marcus_Antonius_Creticus" title="Marcus Antonius Creticus">Marcus Antonius</a> est battu par les pirates crétois ; il doit conclure l’année suivante une paix humiliante que le <a href="/wiki/S%C3%A9nat_romain" title="Sénat romain">Sénat romain</a> refuse<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>.</li> <li>Le <a href="/wiki/Su%C3%A8ves" title="Suèves">Suève</a> <a href="/wiki/Arioviste" title="Arioviste">Arioviste</a> est appelé en <a href="/wiki/Gaule" title="Gaule">Gaule</a> par les <a href="/wiki/S%C3%A9quanes" title="Séquanes">Séquanes</a> contre les <a href="/wiki/%C3%89duens" title="Éduens">Éduens</a>. Il s'installe en <a href="/wiki/Alsace" title="Alsace">Alsace</a><sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>.</li> <li>Fondation de <i><a href="/wiki/Lugdunum_Convenarum" title="Lugdunum Convenarum">Lugdunum Convenarum</a></i> (aujourd'hui <a href="/wiki/Saint-Bertrand-de-Comminges" title="Saint-Bertrand-de-Comminges">Saint-Bertrand-de-Comminges</a>) pour établir les vétérans de Sertorius<sup id="cite_ref-Mommsen_6-1" class="reference"><a href="#cite_note-Mommsen-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Décès_en_72_av._J.-C."><span id="D.C3.A9c.C3.A8s_en_72_av._J.-C."></span>Décès en 72 av. J.-C.</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=72_av._J.-C.&veaction=edit&section=2" title="Modifier la section : Décès en 72 av. J.-C." class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=72_av._J.-C.&action=edit&section=2" title="Modifier le code source de la section : Décès en 72 av. J.-C."><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Sertorius" class="mw-redirect" title="Sertorius">Sertorius</a>, général romain, meurt assassiné par Marcus Ventus Perpenna, lors d'un banquet.</li> <li><a href="/wiki/Marcus_Perperna_Veiento" title="Marcus Perperna Veiento">Marcus Ventus Perpenna</a>, général romain, exécuté sur ordre de <a href="/wiki/Pomp%C3%A9e" title="Pompée">Pompée</a>.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Notes_et_références"><span id="Notes_et_r.C3.A9f.C3.A9rences"></span>Notes et références</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=72_av._J.-C.&veaction=edit&section=3" title="Modifier la section : Notes et références" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=72_av._J.-C.&action=edit&section=3" title="Modifier le code source de la section : Notes et références"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="references-small decimal" style=""><div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-Clément-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Clément_1-0">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Clémentde_Saint-Allais1820"><span class="ouvrage" id="François_ClémentViton_de_Saint-Allais1820">François Clément et Viton de Saint-Allais, <cite class="italique">L'Art de vérifier les dates</cite>, <abbr class="abbr" title="volume">vol.</abbr> 5, Paris, Moreau, <time>1820</time> <small style="line-height:1em;">(<a rel="nofollow" class="external text" href="//books.google.com/books?id=jaJPmFkQAiYC&pg=PA749">présentation en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=L%27Art+de+v%C3%A9rifier+les+dates&rft.place=Paris&rft.pub=Moreau&rft.aulast=Cl%C3%A9ment&rft.aufirst=Fran%C3%A7ois&rft.au=Viton+de+Saint-Allais&rft.date=1820&rft.volume=5&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3A72+av.+J.-C."></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-Lung-2"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-Lung_2-0">a</a> et <a href="#cite_ref-Lung_2-1">b</a></sup> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Lung2012"><span class="ouvrage" id="Haha_Lung2012">Haha Lung, <cite class="italique">Lost Art of War : Ancient Secrets of Strategy and Mind Control</cite>, Citadel Press, <time>2012</time>, 256 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-0-8065-3550-0" title="Spécial:Ouvrages de référence/978-0-8065-3550-0"><span class="nowrap">978-0-8065-3550-0</span></a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="//books.google.com/books?id=tJbxhUKfdWEC&pg=PAPT33">présentation en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Lost+Art+of+War+%3A+Ancient+Secrets+of+Strategy+and+Mind+Control&rft.pub=Citadel+Press&rft.aulast=Lung&rft.aufirst=Haha&rft.date=2012&rft.tpages=256&rft.isbn=978-0-8065-3550-0&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3A72+av.+J.-C."></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-Bury-3"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-Bury_3-0">a</a> et <a href="#cite_ref-Bury_3-1">b</a></sup> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Bagnell_Bury,_Stanley_Arthur_Cook,_Andrew_Lintott,_Frank_Ezra_Adcock,_Elizabeth_Rawson,_Martin_Percival_Charlesworth,_Norman_Hepburn_Baynes1994"><span class="ouvrage" id="John_Bagnell_Bury,_Stanley_Arthur_Cook,_Andrew_Lintott,_Frank_Ezra_Adcock,_Elizabeth_Rawson,_Martin_Percival_Charlesworth,_Norman_Hepburn_Baynes1994">John Bagnell Bury, Stanley Arthur Cook, Andrew Lintott, Frank Ezra Adcock, Elizabeth Rawson, Martin Percival Charlesworth, Norman Hepburn Baynes, <cite class="italique">The Cambridge Ancient History</cite>, <abbr class="abbr" title="volume">vol.</abbr> 9, <a href="/wiki/Cambridge_University_Press" title="Cambridge University Press">Cambridge University Press</a>, <time>1994</time>, 945 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-0-521-25603-2" title="Spécial:Ouvrages de référence/978-0-521-25603-2"><span class="nowrap">978-0-521-25603-2</span></a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="//books.google.com/books?id=3yUkzNLiY4oC&pg=PA236">présentation en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Cambridge+Ancient+History&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.au=John+Bagnell+Bury%2C+Stanley+Arthur+Cook%2C+Andrew+Lintott%2C+Frank+Ezra+Adcock%2C+Elizabeth+Rawson%2C+Martin+Percival+Charlesworth%2C+Norman+Hepburn+Baynes&rft.date=1994&rft.volume=9&rft.tpages=945&rft.isbn=978-0-521-25603-2&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3A72+av.+J.-C."></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-Nicolet-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Nicolet_4-0">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Nicolet1997"><span class="ouvrage" id="Claude_Nicolet1997">Claude Nicolet, <cite class="italique">Rome et la conquête du monde méditerranéen (264-27 av. J.-C.) : Genèse d'un empire</cite>, <abbr class="abbr" title="volume">vol.</abbr> 2, Presses universitaires de France, <time>1997</time>, 480 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-2-13-063855-1" title="Spécial:Ouvrages de référence/978-2-13-063855-1"><span class="nowrap">978-2-13-063855-1</span></a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="//books.google.com/books?id=qNoJCwAAQBAJ&pg=PAPT409">présentation en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Rome+et+la+conqu%C3%AAte+du+monde+m%C3%A9diterran%C3%A9en+%28264-27+av.+J.-C.%29&rft.pub=Presses+universitaires+de+France&rft.stitle=Gen%C3%A8se+d%27un+empire&rft.aulast=Nicolet&rft.aufirst=Claude&rft.date=1997&rft.volume=2&rft.tpages=480&rft.isbn=978-2-13-063855-1&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3A72+av.+J.-C."></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-Teyssier-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Teyssier_5-0">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Teyssier2013"><span class="ouvrage" id="Éric_Teyssier2013">Éric Teyssier, <cite class="italique">Pompée : L'anti-César</cite>, <a href="/wiki/Plon" title="Plon">Plon</a>, <time>2013</time>, 412 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-2-262-04212-7" title="Spécial:Ouvrages de référence/978-2-262-04212-7"><span class="nowrap">978-2-262-04212-7</span></a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="//books.google.com/books?id=ktUpQCpx3e0C&pg=PAPT114">présentation en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Pomp%C3%A9e&rft.pub=Plon&rft.stitle=L%27anti-C%C3%A9sar&rft.aulast=Teyssier&rft.aufirst=%C3%89ric&rft.date=2013&rft.tpages=412&rft.isbn=978-2-262-04212-7&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3A72+av.+J.-C."></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-Mommsen-6"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-Mommsen_6-0">a</a> et <a href="#cite_ref-Mommsen_6-1">b</a></sup> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Mommsen1867"><span class="ouvrage" id="Theodor_Mommsen1867">Theodor Mommsen, <cite class="italique">Histoire romaine</cite>, <abbr class="abbr" title="volume">vol.</abbr> 6, A. Lacroix, Verboechhoven et cie, <time>1867</time> <small style="line-height:1em;">(<a rel="nofollow" class="external text" href="//books.google.com/books?id=c0Mm9ycMN9sC&pg=PA42">présentation en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Histoire+romaine&rft.pub=A.+Lacroix%2C+Verboechhoven+et+cie&rft.aulast=Mommsen&rft.aufirst=Theodor&rft.date=1867&rft.volume=6&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3A72+av.+J.-C."></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-Drinkwater-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Drinkwater_7-0">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="DrinkwaterVenning2011"><span class="ouvrage" id="John_DrinkwaterTimothy_Venning2011"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> John Drinkwater et Timothy Venning, <cite class="italique" lang="en">Chronology of the Roman Empire</cite>, London/New York, <a href="/wiki/Continuum_International_Publishing_Group" title="Continuum International Publishing Group">Continuum International Publishing Group</a>, <time>2011</time> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-1-4411-5478-1" title="Spécial:Ouvrages de référence/978-1-4411-5478-1"><span class="nowrap">978-1-4411-5478-1</span></a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="//books.google.com/books?id=TnoxvIOoVzsC&pg=PA224">présentation en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Chronology+of+the+Roman+Empire&rft.place=London%2FNew+York&rft.pub=Continuum+International+Publishing+Group&rft.aulast=Drinkwater&rft.aufirst=John&rft.au=Timothy+Venning&rft.date=2011&rft.isbn=978-1-4411-5478-1&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3A72+av.+J.-C."></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Beranger1975"><span class="ouvrage" id="Jean_Beranger1975">Jean Beranger, <cite class="italique">Principatvs</cite>, <a href="/wiki/Librairie_Droz" title="Librairie Droz">Librairie Droz</a>, <time>1975</time>, 487 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-2-600-05579-6" title="Spécial:Ouvrages de référence/978-2-600-05579-6"><span class="nowrap">978-2-600-05579-6</span></a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="//books.google.com/books?id=vBbLwpb_ot0C&pg=PA73">présentation en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Principatvs&rft.pub=Librairie+Droz&rft.aulast=Beranger&rft.aufirst=Jean&rft.date=1975&rft.tpages=487&rft.isbn=978-2-600-05579-6&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3A72+av.+J.-C."></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-Barnett-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Barnett_9-0">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Barnett1999"><span class="ouvrage" id="Lionel_D._Barnett1999">Lionel D. Barnett, <cite class="italique">Antiquities of India : An Account of the History and Culture of Ancient Hindustan</cite>, Atlantic Publishers & Dist, <time>1999</time>, 322 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-81-7156-442-2" title="Spécial:Ouvrages de référence/978-81-7156-442-2"><span class="nowrap">978-81-7156-442-2</span></a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="//books.google.com/books?id=LnoREHdzxt8C&pg=PA41">présentation en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Antiquities+of+India+%3A+An+Account+of+the+History+and+Culture+of+Ancient+Hindustan&rft.pub=Atlantic+Publishers+%26+Dist&rft.aulast=Barnett&rft.aufirst=Lionel+D.&rft.date=1999&rft.tpages=322&rft.isbn=978-81-7156-442-2&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3A72+av.+J.-C."></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">« <a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/web/20220118052459/http://www.archaemongolia.com/en/xiongnu"><cite style="font-style:normal;">Wayback Machine</cite></a> », sur <span class="italique">archaemongolia.com via <a href="/wiki/Internet_Archive" title="Internet Archive">Internet Archive</a></span> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2023-11-27" data-sort-value="2023-11-27">27 novembre 2023</time>)</small></span>.</span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Fields2010"><span class="ouvrage" id="Nic_Fields2010">Nic Fields, <cite class="italique">Warlords of Republican Rome : Caesar Against Pompey</cite>, Casemate Publishers, <time>2010</time>, 238 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-1-935149-06-4" title="Spécial:Ouvrages de référence/978-1-935149-06-4"><span class="nowrap">978-1-935149-06-4</span></a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="//books.google.com/books?id=dVtuQidyB0sC&pg=PA91">présentation en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Warlords+of+Republican+Rome&rft.pub=Casemate+Publishers&rft.stitle=Caesar+Against+Pompey&rft.aulast=Fields&rft.aufirst=Nic&rft.date=2010&rft.tpages=238&rft.isbn=978-1-935149-06-4&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3A72+av.+J.-C."></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="DelaplaceFrance2011"><span class="ouvrage" id="Christine_DelaplaceJérôme_France2011">Christine Delaplace et Jérôme France, <cite class="italique">Histoire des Gaules (60 av.-60 ap. J.-C.)</cite>, <a href="/wiki/Armand_Colin" title="Armand Colin">Armand Colin</a>, <time>2011</time>, 288 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-2-200-25423-0" title="Spécial:Ouvrages de référence/978-2-200-25423-0"><span class="nowrap">978-2-200-25423-0</span></a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="//books.google.com/books?id=WK0XWc8AEegC&pg=PAPT56">présentation en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Histoire+des+Gaules+%2860+av.-60+ap.+J.-C.%29&rft.pub=Armand+Colin&rft.aulast=Delaplace&rft.aufirst=Christine&rft.au=J%C3%A9r%C3%B4me+France&rft.date=2011&rft.tpages=288&rft.isbn=978-2-200-25423-0&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3A72+av.+J.-C."></span></span></span></span> </li> </ol></div> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Liens_externes">Liens externes</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=72_av._J.-C.&veaction=edit&section=4" title="Modifier la section : Liens externes" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=72_av._J.-C.&action=edit&section=4" title="Modifier le code source de la section : Liens externes"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://data.bnf.fr/date/-0072/">L’année 72 av. J.-C.</a> sur le site de la <a href="/wiki/Biblioth%C3%A8que_nationale_de_France" title="Bibliothèque nationale de France">Bibliothèque nationale de France</a></li></ul> <ul id="bandeau-portail" class="bandeau-portail"><li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:Monde_antique" title="Portail du monde antique"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/Portal_Antiquity_icon.svg/24px-Portal_Antiquity_icon.svg.png" decoding="async" width="24" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/Portal_Antiquity_icon.svg/36px-Portal_Antiquity_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/Portal_Antiquity_icon.svg/48px-Portal_Antiquity_icon.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:Monde_antique" title="Portail:Monde antique">Portail du monde antique</a></span> </span></li> </ul> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐api‐ext.eqiad.main‐9859d99b7‐lf9wd Cached time: 20250325155625 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [show‐toc] CPU time usage: 0.196 seconds Real time usage: 0.273 seconds Preprocessor visited node count: 1779/1000000 Post‐expand include size: 36433/2097152 bytes Template argument size: 4650/2097152 bytes Highest expansion depth: 14/100 Expensive parser function count: 0/500 Unstrip recursion depth: 0/20 Unstrip post‐expand size: 17067/5000000 bytes Lua time usage: 0.084/10.000 seconds Lua memory usage: 3992822/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 1/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 233.260 1 -total 48.65% 113.488 1 Modèle:Références 38.98% 90.932 11 Modèle:Ouvrage 27.99% 65.283 1 Modèle:Années 25.96% 60.547 1 Modèle:Méta_infobox_navigation 17.83% 41.581 1 Modèle:Portail 10.72% 25.009 1 Modèle:Infobox_V3/Début 7.00% 16.338 1 Modèle:Suivi_des_biographies 5.87% 13.688 1 Modèle:Catégorisation_badges 5.53% 12.906 4 Modèle:Dièse_couleur_web --> <!-- Saved in parser cache with key frwiki:pcache:34852:|#|:idhash:canonical and timestamp 20250325155625 and revision id 213042028. Rendering was triggered because: unknown --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&type=1x1&usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Ce document provient de « <a dir="ltr" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=72_av._J.-C.&oldid=213042028">https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=72_av._J.-C.&oldid=213042028</a> ».</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Accueil" title="Catégorie:Accueil">Catégorie</a> : <ul><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:72_av._J.-C." title="Catégorie:72 av. J.-C.">72 av. J.-C.</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Catégories cachées : <ul><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_utilisant_une_Infobox" title="Catégorie:Article utilisant une Infobox">Article utilisant une Infobox</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Monde_antique/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Monde antique/Articles liés">Portail:Monde antique/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Histoire/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Histoire/Articles liés">Portail:Histoire/Articles liés</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> La dernière modification de cette page a été faite le 4 mars 2024 à 15:49.</li> <li id="footer-info-copyright"><span style="white-space: normal"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citation_et_r%C3%A9utilisation_du_contenu_de_Wikip%C3%A9dia" title="Wikipédia:Citation et réutilisation du contenu de Wikipédia">Droit d'auteur</a> : les textes sont disponibles sous <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr">licence Creative Commons attribution, partage dans les mêmes conditions</a> ; d’autres conditions peuvent s’appliquer. Voyez les <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/fr">conditions d’utilisation</a> pour plus de détails, ainsi que les <a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Cr%C3%A9dits_graphiques" title="Wikipédia:Crédits graphiques">crédits graphiques</a>. En cas de réutilisation des textes de cette page, voyez <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Citer/72_av._J.-C." title="Spécial:Citer/72 av. J.-C.">comment citer les auteurs et mentionner la licence</a>.<br /> Wikipedia® est une marque déposée de la <a rel="nofollow" class="external text" href="https://wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, organisation de bienfaisance régie par le paragraphe <a href="/wiki/501c" title="501c">501(c)(3)</a> du code fiscal des États-Unis.</span><br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/fr">Politique de confidentialité</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:%C3%80_propos_de_Wikip%C3%A9dia">À propos de Wikipédia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Avertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux">Avertissements</a></li> <li id="footer-places-contact"><a href="//fr.wikipedia.org/wiki/Wikipédia:Contact">Contact</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Code de conduite</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Développeurs</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/fr.wikipedia.org">Statistiques</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Déclaration sur les témoins (cookies)</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//fr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=72_av._J.-C.&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Version mobile</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://www.wikimedia.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29"><img src="/static/images/footer/wikimedia.svg" width="25" height="25" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></picture></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" lang="en" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Rechercher</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Rechercher sur Wikipédia"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Spécial:Recherche"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Rechercher</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="Sommaire" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Basculer la table des matières" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Basculer la table des matières</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">72 av. J.-C.</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>86 langues</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>Ajouter un sujet</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="mw-portlet mw-portlet-dock-bottom emptyPortlet" id="p-dock-bottom"> <ul> </ul> </div> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.eqiad.main-7886df8759-h7wx7","wgBackendResponseTime":171,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.196","walltime":"0.273","ppvisitednodes":{"value":1779,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":36433,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":4650,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":14,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":17067,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 233.260 1 -total"," 48.65% 113.488 1 Modèle:Références"," 38.98% 90.932 11 Modèle:Ouvrage"," 27.99% 65.283 1 Modèle:Années"," 25.96% 60.547 1 Modèle:Méta_infobox_navigation"," 17.83% 41.581 1 Modèle:Portail"," 10.72% 25.009 1 Modèle:Infobox_V3/Début"," 7.00% 16.338 1 Modèle:Suivi_des_biographies"," 5.87% 13.688 1 Modèle:Catégorisation_badges"," 5.53% 12.906 4 Modèle:Dièse_couleur_web"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.084","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":3992822,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-api-ext.eqiad.main-9859d99b7-lf9wd","timestamp":"20250325155625","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"72 av. J.-C.","url":"https:\/\/fr.wikipedia.org\/wiki\/72_av._J.-C.","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q42430","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q42430","author":{"@type":"Organization","name":"Contributeurs aux projets Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Fondation Wikimedia, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2003-11-14T00:30:44Z","dateModified":"2024-03-04T14:49:38Z","headline":"ann\u00e9e"}</script> </body> </html>