CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="nl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Reclame - Wikipedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )nlwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","januari","februari","maart","april","mei","juni","juli","augustus","september","oktober","november","december"],"wgRequestId":"0c943140-002b-4f6f-9248-8a361901a20f","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Reclame","wgTitle":"Reclame","wgCurRevisionId":69061051,"wgRevisionId":69061051,"wgArticleId":22316,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Wikipedia:Pagina's die ISBN magische links gebruiken","Grafische vormgeving","Media naar type","Reclame"],"wgPageViewLanguage":"nl","wgPageContentLanguage":"nl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Reclame","wgRelevantArticleId":22316,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"nl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"nl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":20000,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q37038","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false}; RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","ext.tmh.player.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","ext.tmh.player","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Direct-link-to-Commons","ext.gadget.ProtectionTemplates","ext.gadget.InterProjectLinks","ext.gadget.hoofdbetekenis-titelwijziging","ext.gadget.switcher","ext.gadget.OpenStreetMapFrame","ext.gadget.subpages","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=ext.cite.styles%7Cext.tmh.player.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=nl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.24"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/Folgers_commercial.ogv/640px--Folgers_commercial.ogv.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="480"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/Folgers_commercial.ogv/640px--Folgers_commercial.ogv.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="480"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Reclame - Wikipedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//nl.m.wikipedia.org/wiki/Reclame"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Bewerken" href="/w/index.php?title=Reclame&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (nl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//nl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Reclame"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Wikipedia Atom-feed" href="/w/index.php?title=Speciaal:RecenteWijzigingen&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="auth.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Reclame rootpage-Reclame skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Naar inhoud springen</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="Hoofdmenu" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hoofdmenu" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Hoofdmenu</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hoofdmenu</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Hoofdpagina" title="Naar de hoofdpagina gaan [z]" accesskey="z"><span>Hoofdpagina</span></a></li><li id="n-zoekartikel" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Navigatie"><span>Vind een artikel</span></a></li><li id="n-today" class="mw-list-item"><a href="/wiki/11_april"><span>Vandaag</span></a></li><li id="n-Etalage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Etalage"><span>Etalage</span></a></li><li id="n-categories" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Categorie:Alles"><span>Categorieën</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingen" title="Een lijst met recente wijzigingen in deze wiki. [r]" accesskey="r"><span>Recente wijzigingen</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:NieuwePaginas"><span>Nieuwe artikelen</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:Willekeurig" title="Een willekeurige pagina bekijken [x]" accesskey="x"><span>Willekeurige pagina</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:SpecialePaginas"><span>Speciale pagina's</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-navigation2" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation2" > <div class="vector-menu-heading"> Informatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Gebruikersportaal" title="Informatie over het project: wat u kunt doen, waar u dingen kunt vinden"><span>Gebruikersportaal</span></a></li><li id="n-Snelcursus" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Snelcursus"><span>Snelcursus</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Hulp_en_beheer" title="Hulpinformatie over deze wiki"><span>Hulp en contact</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Hoofdpagina" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="de vrije encyclopedie" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-nl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Speciaal:Zoeken" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Zoeken</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Doorzoek Wikipedia" aria-label="Doorzoek Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Speciaal:Zoeken"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Zoeken</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="De lettergrootte, breedte en kleur van de pagina wijzigen" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Uiterlijk" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Uiterlijk</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=nl.wikipedia.org&uselang=nl" class=""><span>Doneren</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Reclame" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht." class=""><span>Account aanmaken</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Reclame" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o" class=""><span>Aanmelden</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Meer opties" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Persoonlijke hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Gebruikersmenu" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=nl.wikipedia.org&uselang=nl"><span>Doneren</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Reclame" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Account aanmaken</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Reclame" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Aanmelden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pagina's voor uitgelogde redacteuren <a href="/wiki/Help:Inleiding" aria-label="Meer leren over bewerken"><span>meer lezen</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnBijdragen" title="Bijdragen IP-adres [y]" accesskey="y"><span>Bijdragen</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnOverleg" title="Overlegpagina van de anonieme gebruiker van dit IP-adres [n]" accesskey="n"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Inhoud" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Inhoud</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">verbergen</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Top</div> </a> </li> <li id="toc-Geschiedenis" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Geschiedenis"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Geschiedenis</span> </div> </a> <ul id="toc-Geschiedenis-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Doel" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Doel"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Doel</span> </div> </a> <ul id="toc-Doel-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Werking" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Werking"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Werking</span> </div> </a> <ul id="toc-Werking-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Uitvoering" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Uitvoering"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Uitvoering</span> </div> </a> <ul id="toc-Uitvoering-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Reclamemedia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Reclamemedia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Reclamemedia</span> </div> </a> <ul id="toc-Reclamemedia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Reclametechnieken" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Reclametechnieken"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Reclametechnieken</span> </div> </a> <ul id="toc-Reclametechnieken-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Regelgeving_en_toezicht" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Regelgeving_en_toezicht"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Regelgeving en toezicht</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Regelgeving_en_toezicht-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Regelgeving en toezicht-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Regelgeving_en_toezicht-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Europese_Unie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Europese_Unie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.1</span> <span>Europese Unie</span> </div> </a> <ul id="toc-Europese_Unie-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Richtlijn_misleidende_en_vergelijkende_reclame_2006" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Richtlijn_misleidende_en_vergelijkende_reclame_2006"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.1.1</span> <span>Richtlijn misleidende en vergelijkende reclame 2006</span> </div> </a> <ul id="toc-Richtlijn_misleidende_en_vergelijkende_reclame_2006-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Richtlijn_oneerlijke_handelspraktijken_2005" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Richtlijn_oneerlijke_handelspraktijken_2005"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.1.2</span> <span>Richtlijn oneerlijke handelspraktijken 2005</span> </div> </a> <ul id="toc-Richtlijn_oneerlijke_handelspraktijken_2005-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Nederland" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Nederland"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.2</span> <span>Nederland</span> </div> </a> <ul id="toc-Nederland-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-België" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#België"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.3</span> <span>België</span> </div> </a> <ul id="toc-België-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Bescherming_van_andere_ondernemingen:_vergelijkende_reclame" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Bescherming_van_andere_ondernemingen:_vergelijkende_reclame"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.3.1</span> <span>Bescherming van andere ondernemingen: vergelijkende reclame</span> </div> </a> <ul id="toc-Bescherming_van_andere_ondernemingen:_vergelijkende_reclame-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Definitie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-4"> <a class="vector-toc-link" href="#Definitie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.3.1.1</span> <span>Definitie</span> </div> </a> <ul id="toc-Definitie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Toelaatbaarheid" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-4"> <a class="vector-toc-link" href="#Toelaatbaarheid"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.3.1.2</span> <span>Toelaatbaarheid</span> </div> </a> <ul id="toc-Toelaatbaarheid-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Consumentenbescherming:_oneerlijke_handelspraktijken" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Consumentenbescherming:_oneerlijke_handelspraktijken"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.3.2</span> <span>Consumentenbescherming: oneerlijke handelspraktijken</span> </div> </a> <ul id="toc-Consumentenbescherming:_oneerlijke_handelspraktijken-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Trivia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Trivia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Trivia</span> </div> </a> <ul id="toc-Trivia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Zie_ook" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Zie_ook"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Zie ook</span> </div> </a> <ul id="toc-Zie_ook-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Inhoud" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="Inhoudsopgave" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Inhoudsopgave omschakelen" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Inhoudsopgave omschakelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Reclame</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Ga naar een artikel in een andere taal. Beschikbaar in 113 talen" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-113" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">113 talen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Publicidat" title="Publicidat – Aragonees" lang="an" hreflang="an" data-title="Publicidat" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="Aragonees" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A5%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%86" title="إعلان – Arabisch" lang="ar" hreflang="ar" data-title="إعلان" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Arabisch" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%9C%E0%A7%8D%E0%A6%9E%E0%A6%BE%E0%A6%AA%E0%A6%A8" title="বিজ্ঞাপন – Assamees" lang="as" hreflang="as" data-title="বিজ্ঞাপন" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="Assamees" class="interlanguage-link-target"><span>অসমীয়া</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Reklam" title="Reklam – Azerbeidzjaans" lang="az" hreflang="az" data-title="Reklam" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="Azerbeidzjaans" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D8%A8%D9%84%DB%8C%D8%BA%D8%A7%D8%AA" title="تبلیغات – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="تبلیغات" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B5%D0%BA%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D0%B0" title="Реклама – Basjkiers" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Реклама" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="Basjkiers" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Weabung" title="Weabung – Beiers" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Weabung" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="Beiers" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D1%8D%D0%BA%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D0%B0" title="Рэклама – Belarussisch" lang="be" hreflang="be" data-title="Рэклама" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="Belarussisch" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D1%8D%D0%BA%D0%BB%D1%8F%D0%BC%D0%B0" title="Рэкляма – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Рэкляма" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bew mw-list-item"><a href="https://bew.wikipedia.org/wiki/I%27lan" title="I'lan – Bataviaans" lang="bew" hreflang="bew" data-title="I'lan" data-language-autonym="Betawi" data-language-local-name="Bataviaans" class="interlanguage-link-target"><span>Betawi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B5%D0%BA%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D0%B0" title="Реклама – Bulgaars" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Реклама" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Bulgaars" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%9C%E0%A7%8D%E0%A6%9E%E0%A6%BE%E0%A6%AA%E0%A6%A8" title="বিজ্ঞাপন – Bengaals" lang="bn" hreflang="bn" data-title="বিজ্ঞাপন" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="Bengaals" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Bruderezh" title="Bruderezh – Bretons" lang="br" hreflang="br" data-title="Bruderezh" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="Bretons" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Publicitat" title="Publicitat – Catalaans" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Publicitat" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Catalaans" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cbk-zam mw-list-item"><a href="https://cbk-zam.wikipedia.org/wiki/Publicidad" title="Publicidad – Chavacano" lang="cbk" hreflang="cbk" data-title="Publicidad" data-language-autonym="Chavacano de Zamboanga" data-language-local-name="Chavacano" class="interlanguage-link-target"><span>Chavacano de Zamboanga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Pagpublisydad" title="Pagpublisydad – Cebuano" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Pagpublisydad" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="Cebuano" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%AF%DB%95%D8%B4%DB%95" title="بانگەشە – Soranî" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="بانگەشە" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="Soranî" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Reklama" title="Reklama – Tsjechisch" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Reklama" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Tsjechisch" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B5%D0%BA%D0%BB%D0%B0%D0%BCa" title="Рекламa – Tsjoevasjisch" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Рекламa" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="Tsjoevasjisch" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Hysbysebu" title="Hysbysebu – Welsh" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Hysbysebu" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="Welsh" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Reklame" title="Reklame – Deens" lang="da" hreflang="da" data-title="Reklame" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Deens" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Werbung" title="Werbung – Duits" lang="de" hreflang="de" data-title="Werbung" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Duits" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%94%CE%B9%CE%B1%CF%86%CE%AE%CE%BC%CE%B9%CF%83%CE%B7" title="Διαφήμιση – Grieks" lang="el" hreflang="el" data-title="Διαφήμιση" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="Grieks" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Advertising" title="Advertising – Engels" lang="en" hreflang="en" data-title="Advertising" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Engels" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Reklamo" title="Reklamo – Esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Reklamo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Publicidad" title="Publicidad – Spaans" lang="es" hreflang="es" data-title="Publicidad" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Spaans" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Reklaam" title="Reklaam – Estisch" lang="et" hreflang="et" data-title="Reklaam" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Estisch" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Publizitate" title="Publizitate – Baskisch" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Publizitate" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Baskisch" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D8%A8%D9%84%DB%8C%D8%BA%D8%A7%D8%AA" title="تبلیغات – Perzisch" lang="fa" hreflang="fa" data-title="تبلیغات" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Perzisch" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Mainonta" title="Mainonta – Fins" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Mainonta" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Fins" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/Reklaam" title="Reklaam – Võro" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Reklaam" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="Võro" class="interlanguage-link-target"><span>Võro</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Publicit%C3%A9" title="Publicité – Frans" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Publicité" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Frans" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fur mw-list-item"><a href="https://fur.wikipedia.org/wiki/Publicit%C3%A2t" title="Publicitât – Friulisch" lang="fur" hreflang="fur" data-title="Publicitât" data-language-autonym="Furlan" data-language-local-name="Friulisch" class="interlanguage-link-target"><span>Furlan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Reklame" title="Reklame – Fries" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Reklame" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="Fries" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/F%C3%B3gra%C3%ADocht" title="Fógraíocht – Iers" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Fógraíocht" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="Iers" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/Piblisit%C3%A9" title="Piblisité – Guianan Creole" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Piblisité" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="Guianan Creole" class="interlanguage-link-target"><span>Kriyòl gwiyannen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Publicidade" title="Publicidade – Galicisch" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Publicidade" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="Galicisch" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gu mw-list-item"><a href="https://gu.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%9C%E0%AA%BE%E0%AA%B9%E0%AB%87%E0%AA%B0%E0%AA%BE%E0%AA%A4" title="જાહેરાત – Gujarati" lang="gu" hreflang="gu" data-title="જાહેરાત" data-language-autonym="ગુજરાતી" data-language-local-name="Gujarati" class="interlanguage-link-target"><span>ગુજરાતી</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%A4%D7%A8%D7%A1%D7%95%D7%9D" title="פרסום – Hebreeuws" lang="he" hreflang="he" data-title="פרסום" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="Hebreeuws" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%9C%E0%A5%8D%E0%A4%9E%E0%A4%BE%E0%A4%AA%E0%A4%A8" title="विज्ञापन – Hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="विज्ञापन" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Ogla%C5%A1avanje" title="Oglašavanje – Kroatisch" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Oglašavanje" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="Kroatisch" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Reklam" title="Reklam – Haïtiaans Creools" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Reklam" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="Haïtiaans Creools" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Rekl%C3%A1m" title="Reklám – Hongaars" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Reklám" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="Hongaars" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B3%D5%B8%D5%BE%D5%A1%D5%A6%D5%A4" title="Գովազդ – Armeens" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Գովազդ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="Armeens" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Iklan" title="Iklan – Indonesisch" lang="id" hreflang="id" data-title="Iklan" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Indonesisch" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ig mw-list-item"><a href="https://ig.wikipedia.org/wiki/Advertising" title="Advertising – Igbo" lang="ig" hreflang="ig" data-title="Advertising" data-language-autonym="Igbo" data-language-local-name="Igbo" class="interlanguage-link-target"><span>Igbo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ik mw-list-item"><a href="https://ik.wikipedia.org/wiki/Maniu%C4%A1un" title="Maniuġun – Inupiaq" lang="ik" hreflang="ik" data-title="Maniuġun" data-language-autonym="Iñupiatun" data-language-local-name="Inupiaq" class="interlanguage-link-target"><span>Iñupiatun</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Augl%C3%BDsing" title="Auglýsing – IJslands" lang="is" hreflang="is" data-title="Auglýsing" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="IJslands" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Pubblicit%C3%A0" title="Pubblicità – Italiaans" lang="it" hreflang="it" data-title="Pubblicità" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="Italiaans" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E5%BA%83%E5%91%8A" title="広告 – Japans" lang="ja" hreflang="ja" data-title="広告" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Japans" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://jam.wikipedia.org/wiki/Advataizin" title="Advataizin – Jamaicaans Creools" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Advataizin" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="Jamaicaans Creools" class="interlanguage-link-target"><span>Patois</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Iklan" title="Iklan – Javaans" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Iklan" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="Javaans" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%99%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%90" title="რეკლამა – Georgisch" lang="ka" hreflang="ka" data-title="რეკლამა" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="Georgisch" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kaa mw-list-item"><a href="https://kaa.wikipedia.org/wiki/Reklama" title="Reklama – Karakalpaks" lang="kaa" hreflang="kaa" data-title="Reklama" data-language-autonym="Qaraqalpaqsha" data-language-local-name="Karakalpaks" class="interlanguage-link-target"><span>Qaraqalpaqsha</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbp mw-list-item"><a href="https://kbp.wikipedia.org/wiki/T%C9%94m_susuu" title="Tɔm susuu – Kabiye" lang="kbp" hreflang="kbp" data-title="Tɔm susuu" data-language-autonym="Kabɩyɛ" data-language-local-name="Kabiye" class="interlanguage-link-target"><span>Kabɩyɛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%96%D0%B0%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%BC%D0%B0" title="Жарнама – Kazachs" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Жарнама" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="Kazachs" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9C%E0%B2%BE%E0%B2%B9%E0%B3%80%E0%B2%B0%E0%B2%BE%E0%B2%A4%E0%B3%81" title="ಜಾಹೀರಾತು – Kannada" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಜಾಹೀರಾತು" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="Kannada" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EA%B4%91%EA%B3%A0" title="광고 – Koreaans" lang="ko" hreflang="ko" data-title="광고" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Koreaans" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Reklam" title="Reklam – Koerdisch" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Reklam" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="Koerdisch" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%96%D0%B0%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%BC%D0%B0" title="Жарнама – Kirgizisch" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Жарнама" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="Kirgizisch" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Praeconium_mercatorium" title="Praeconium mercatorium – Latijn" lang="la" hreflang="la" data-title="Praeconium mercatorium" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="Latijn" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Reklama" title="Reklama – Litouws" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Reklama" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="Litouws" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Rekl%C4%81ma" title="Reklāma – Lets" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Reklāma" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="Lets" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B5%D0%BA%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D0%B0" title="Реклама – Macedonisch" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Реклама" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="Macedonisch" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%AA%E0%B4%B0%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B4%82" title="പരസ്യം – Malayalam" lang="ml" hreflang="ml" data-title="പരസ്യം" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="Malayalam" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D0%B0%D1%80_%D1%81%D1%83%D1%80%D1%82%D0%B0%D0%BB%D1%87%D0%B8%D0%BB%D0%B3%D0%B0%D0%B0" title="Зар сурталчилгаа – Mongools" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Зар сурталчилгаа" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="Mongools" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%9C%E0%A4%BE%E0%A4%B9%E0%A4%BF%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%A4" title="जाहिरात – Marathi" lang="mr" hreflang="mr" data-title="जाहिरात" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="Marathi" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Iklan" title="Iklan – Maleis" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Iklan" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="Maleis" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%9C%E0%A5%8D%E0%A4%9E%E0%A4%BE%E0%A4%AA%E0%A4%A8" title="विज्ञापन – Nepalees" lang="ne" hreflang="ne" data-title="विज्ञापन" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="Nepalees" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%9C%E0%A5%8D%E0%A4%9E%E0%A4%BE%E0%A4%AA%E0%A4%A8" title="विज्ञापन – Newari" lang="new" hreflang="new" data-title="विज्ञापन" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="Newari" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Reklame" title="Reklame – Noors - Nynorsk" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Reklame" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="Noors - Nynorsk" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Reklame" title="Reklame – Noors - Bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Reklame" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Noors - Bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Publicitat" title="Publicitat – Occitaans" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Publicitat" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="Occitaans" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%87%E0%A8%B8%E0%A8%BC%E0%A8%A4%E0%A8%BF%E0%A8%B9%E0%A8%BE%E0%A8%B0%E0%A8%AC%E0%A8%BE%E0%A8%9C%E0%A8%BC%E0%A9%80" title="ਇਸ਼ਤਿਹਾਰਬਾਜ਼ੀ – Punjabi" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਇਸ਼ਤਿਹਾਰਬਾਜ਼ੀ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pag mw-list-item"><a href="https://pag.wikipedia.org/wiki/Panagpatalastas" title="Panagpatalastas – Pangasinan" lang="pag" hreflang="pag" data-title="Panagpatalastas" data-language-autonym="Pangasinan" data-language-local-name="Pangasinan" class="interlanguage-link-target"><span>Pangasinan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Reklama" title="Reklama – Pools" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Reklama" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Pools" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Publicidade" title="Publicidade – Portugees" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Publicidade" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Portugees" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Qatiray" title="Qatiray – Quechua" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Qatiray" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="Quechua" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Publicitate" title="Publicitate – Roemeens" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Publicitate" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="Roemeens" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B5%D0%BA%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D0%B0" title="Реклама – Russisch" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Реклама" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Russisch" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Pubbricitati" title="Pubbricitati – Siciliaans" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Pubbricitati" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="Siciliaans" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Adverteesin" title="Adverteesin – Schots" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Adverteesin" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="Schots" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-se mw-list-item"><a href="https://se.wikipedia.org/wiki/M%C3%A1innus" title="Máinnus – Noord-Samisch" lang="se" hreflang="se" data-title="Máinnus" data-language-autonym="Davvisámegiella" data-language-local-name="Noord-Samisch" class="interlanguage-link-target"><span>Davvisámegiella</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Reklama" title="Reklama – Servo-Kroatisch" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Reklama" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="Servo-Kroatisch" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%AF%E0%B7%90%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B7%80%E0%B7%93%E0%B6%B8%E0%B7%8A%E0%B6%9A%E0%B6%BB%E0%B6%AB%E0%B6%BA" title="දැන්වීම්කරණය – Singalees" lang="si" hreflang="si" data-title="දැන්වීම්කරණය" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="Singalees" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Advertising" title="Advertising – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Advertising" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Reklama" title="Reklama – Slowaaks" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Reklama" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="Slowaaks" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Ogla%C5%A1evanje" title="Oglaševanje – Sloveens" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Oglaševanje" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="Sloveens" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sn mw-list-item"><a href="https://sn.wikipedia.org/wiki/Kushambadza" title="Kushambadza – Shona" lang="sn" hreflang="sn" data-title="Kushambadza" data-language-autonym="ChiShona" data-language-local-name="Shona" class="interlanguage-link-target"><span>ChiShona</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Reklamimi" title="Reklamimi – Albanees" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Reklamimi" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="Albanees" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%B3%D0%BB%D0%B0%D1%88%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5" title="Оглашавање – Servisch" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Оглашавање" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Servisch" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-stq mw-list-item"><a href="https://stq.wikipedia.org/wiki/Wierwenge" title="Wierwenge – Saterfries" lang="stq" hreflang="stq" data-title="Wierwenge" data-language-autonym="Seeltersk" data-language-local-name="Saterfries" class="interlanguage-link-target"><span>Seeltersk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Pariwara" title="Pariwara – Soendanees" lang="su" hreflang="su" data-title="Pariwara" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="Soendanees" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Reklam" title="Reklam – Zweeds" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Reklam" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="Zweeds" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%B5%E0%AE%BF%E0%AE%B3%E0%AE%AE%E0%AF%8D%E0%AE%AA%E0%AE%B0%E0%AE%AE%E0%AF%8D" title="விளம்பரம் – Tamil" lang="ta" hreflang="ta" data-title="விளம்பரம்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="Tamil" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%95%E0%B0%9F%E0%B0%A8" title="ప్రకటన – Telugu" lang="te" hreflang="te" data-title="ప్రకటన" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="Telugu" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%B0%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D2%93%D0%BE%D1%82" title="Таблиғот – Tadzjieks" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Таблиғот" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="Tadzjieks" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%82%E0%B8%86%E0%B8%A9%E0%B8%93%E0%B8%B2" title="การโฆษณา – Thai" lang="th" hreflang="th" data-title="การโฆษณา" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="Thai" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Pagpapatalastas" title="Pagpapatalastas – Tagalog" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Pagpapatalastas" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="Tagalog" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Reklam" title="Reklam – Turks" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Reklam" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="Turks" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="uitgelicht artikel"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B5%D0%BA%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D0%B0" title="Реклама – Tataars" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Реклама" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="Tataars" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/%D8%A6%DB%90%D9%84%D8%A7%D9%86" title="ئېلان – Oeigoers" lang="ug" hreflang="ug" data-title="ئېلان" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="Oeigoers" class="interlanguage-link-target"><span>ئۇيغۇرچە / Uyghurche</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B5%D0%BA%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D0%B0" title="Реклама – Oekraïens" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Реклама" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Oekraïens" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B4%D8%AA%DB%81%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA" title="اشتہارات – Urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="اشتہارات" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="Urdu" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Reklama" title="Reklama – Oezbeeks" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Reklama" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="Oezbeeks" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Qu%E1%BA%A3ng_c%C3%A1o" title="Quảng cáo – Vietnamees" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Quảng cáo" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="Vietnamees" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/Riclame" title="Riclame – Waals" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Riclame" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="Waals" class="interlanguage-link-target"><span>Walon</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E5%B9%BF%E5%91%8A" title="广告 – Wuyu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="广告" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="Wuyu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%A8%D7%A2%D7%A7%D7%9C%D7%90%D7%9E%D7%A2" title="רעקלאמע – Jiddisch" lang="yi" hreflang="yi" data-title="רעקלאמע" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="Jiddisch" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%BB%A3%E5%91%8A" title="廣告 – Chinees" lang="zh" hreflang="zh" data-title="廣告" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Chinees" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/K%C3%B3ng-k%C3%B2" title="Kóng-kò – Minnanyu" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Kóng-kò" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Minnanyu" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E5%BB%A3%E5%91%8A" title="廣告 – Kantonees" lang="yue" hreflang="yue" data-title="廣告" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="Kantonees" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zu mw-list-item"><a href="https://zu.wikipedia.org/wiki/Ukukhangisa" title="Ukukhangisa – Zoeloe" lang="zu" hreflang="zu" data-title="Ukukhangisa" data-language-autonym="IsiZulu" data-language-local-name="Zoeloe" class="interlanguage-link-target"><span>IsiZulu</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q37038#sitelinks-wikipedia" title="Taalkoppelingen bewerken" class="wbc-editpage">Koppelingen bewerken</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Naamruimten"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Reclame" title="Inhoudspagina bekijken [c]" accesskey="c"><span>Artikel</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Overleg:Reclame" rel="discussion" title="Overleg over deze pagina [t]" accesskey="t"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Taalvariant wijzigen" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Nederlands</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Weergaven"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Reclame"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Reclame&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Reclame&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Reclame&action=history" title="Eerdere versies van deze pagina [h]" accesskey="h"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hulpmiddelen" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hulpmiddelen</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Meer opties" > <div class="vector-menu-heading"> Handelingen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Reclame"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Reclame&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Reclame&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Reclame&action=history"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Algemeen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:VerwijzingenNaarHier/Reclame" title="Lijst met alle pagina's die naar deze pagina verwijzen [j]" accesskey="j"><span>Links naar deze pagina</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingenGelinkt/Reclame" rel="nofollow" title="Recente wijzigingen in pagina's waar deze pagina naar verwijst [k]" accesskey="k"><span>Gerelateerde wijzigingen</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=nl" title="Bestanden uploaden [u]" accesskey="u"><span>Bestand uploaden</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Reclame&oldid=69061051" title="Permanente koppeling naar deze versie van deze pagina"><span>Permanente koppeling</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Reclame&action=info" title="Meer informatie over deze pagina"><span>Paginagegevens</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Citeren&page=Reclame&id=69061051&wpFormIdentifier=titleform" title="Informatie over hoe u deze pagina kunt citeren"><span>Deze pagina citeren</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FReclame"><span>Verkorte URL verkrijgen</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:QrCode&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FReclame"><span>QR-code downloaden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Afdrukken/exporteren </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Boek&bookcmd=book_creator&referer=Reclame"><span>Boek aanmaken</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:DownloadAsPdf&page=Reclame&action=show-download-screen"><span>Downloaden als PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Reclame&printable=yes" title="Printvriendelijke versie van deze pagina [p]" accesskey="p"><span>Afdrukversie</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> In andere projecten </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Advertising" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-mediawiki mw-list-item"><a href="https://www.mediawiki.org/wiki/Advertising" hreflang="en"><span>MediaWiki</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-meta mw-list-item"><a href="https://meta.wikimedia.org/wiki/Advertising_on_Wikipedia" hreflang="en"><span>Meta-Wiki</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikinews mw-list-item"><a href="https://nl.wikinews.org/wiki/Categorie:Reclame" hreflang="nl"><span>Wikinieuws</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikiquote mw-list-item"><a href="https://nl.wikiquote.org/wiki/Reclame" hreflang="nl"><span>Wikiquote</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q37038" title="Koppeling naar item in verbonden gegevensrepository [g]" accesskey="g"><span>Wikidata-item</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Uiterlijk</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">verbergen</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="nl" dir="ltr"><figure typeof="mw:File/Thumb"><span><video id="mwe_player_0" poster="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/Folgers_commercial.ogv/200px--Folgers_commercial.ogv.jpg" controls="" preload="none" data-mw-tmh="" class="mw-file-element" width="200" height="150" data-durationhint="62" data-mwtitle="Folgers_commercial.ogv" data-mwprovider="wikimediacommons" resource="/wiki/Bestand:Folgers_commercial.ogv"><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/d/d8/Folgers_commercial.ogv/Folgers_commercial.ogv.480p.vp9.webm" type="video/webm; codecs="vp9, opus"" data-transcodekey="480p.vp9.webm" data-width="640" data-height="480" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d8/Folgers_commercial.ogv" type="video/ogg; codecs="theora, vorbis"" data-width="640" data-height="480" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/d/d8/Folgers_commercial.ogv/Folgers_commercial.ogv.144p.mjpeg.mov" type="video/quicktime" data-transcodekey="144p.mjpeg.mov" data-width="192" data-height="144" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/d/d8/Folgers_commercial.ogv/Folgers_commercial.ogv.240p.vp9.webm" type="video/webm; codecs="vp9, opus"" data-transcodekey="240p.vp9.webm" data-width="320" data-height="240" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/d/d8/Folgers_commercial.ogv/Folgers_commercial.ogv.360p.vp9.webm" type="video/webm; codecs="vp9, opus"" data-transcodekey="360p.vp9.webm" data-width="480" data-height="360" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/d/d8/Folgers_commercial.ogv/Folgers_commercial.ogv.360p.webm" type="video/webm; codecs="vp8, vorbis"" data-transcodekey="360p.webm" data-width="480" data-height="360" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AFolgers_commercial.ogv&lang=en&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="en" label="English ‪(en)‬" data-dir="ltr" /></video></span><figcaption>Amerikaanse reclame voor het koffiemerk <a href="/wiki/Folgers" title="Folgers">Folgers</a></figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Bundesarchiv_Bild_102-13204,_Leipzig,_Fr%C3%BChjahrsmesse,_Reklame.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/Bundesarchiv_Bild_102-13204%2C_Leipzig%2C_Fr%C3%BChjahrsmesse%2C_Reklame.jpg/250px-Bundesarchiv_Bild_102-13204%2C_Leipzig%2C_Fr%C3%BChjahrsmesse%2C_Reklame.jpg" decoding="async" width="200" height="296" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/Bundesarchiv_Bild_102-13204%2C_Leipzig%2C_Fr%C3%BChjahrsmesse%2C_Reklame.jpg/330px-Bundesarchiv_Bild_102-13204%2C_Leipzig%2C_Fr%C3%BChjahrsmesse%2C_Reklame.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/Bundesarchiv_Bild_102-13204%2C_Leipzig%2C_Fr%C3%BChjahrsmesse%2C_Reklame.jpg/500px-Bundesarchiv_Bild_102-13204%2C_Leipzig%2C_Fr%C3%BChjahrsmesse%2C_Reklame.jpg 2x" data-file-width="540" data-file-height="800" /></a><figcaption>Reclame, maart 1932</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Amstel_Beer_advertisement_1922.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f4/Amstel_Beer_advertisement_1922.jpg/250px-Amstel_Beer_advertisement_1922.jpg" decoding="async" width="200" height="163" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f4/Amstel_Beer_advertisement_1922.jpg/330px-Amstel_Beer_advertisement_1922.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f4/Amstel_Beer_advertisement_1922.jpg/500px-Amstel_Beer_advertisement_1922.jpg 2x" data-file-width="1460" data-file-height="1190" /></a><figcaption>Reclame voor Amstel Super Stout, 1922</figcaption></figure> <p><b>Reclame</b> is een vorm van <a href="/wiki/Communicatie" title="Communicatie">communicatie</a> met het doel potentiële klanten over te halen tot aanschaf van <a href="/wiki/Artikel_(winkel)" title="Artikel (winkel)">producten</a> en <a href="/wiki/Dienst_(economie)" title="Dienst (economie)">diensten</a>. Veel reclame is dan ook bedoeld om <a href="/wiki/Consumptie" title="Consumptie">consumptie</a> te bevorderen door het creëren en versterken van een <a href="/wiki/Merk" title="Merk">merkimago</a> en getrouwheid aan een merk. Het is ook het <a href="/wiki/Promotie_(marketing)" title="Promotie (marketing)">promoten</a> van een product, dienst, bedrijf of idee door middel van een veelal gesponsorde boodschap. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Geschiedenis">Geschiedenis</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Reclame&veaction=edit&section=1" title="Bewerk dit kopje: Geschiedenis" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Reclame&action=edit&section=1" title="De broncode bewerken van de sectie: Geschiedenis"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Reclame bestond al ten tijde van het <a href="/wiki/Romeinse_Rijk" title="Romeinse Rijk">Romeinse Rijk</a>: er zijn reclameboodschappen teruggevonden in de ruïnes van <a href="/wiki/Pompe%C3%AF" title="Pompeï">Pompeï</a>. In de commercieel succesvolle Gouden Eeuw werd in Nederland ook al reclame gemaakt in kranten. Het eerste <a href="/wiki/Reclamebureau" title="Reclamebureau">reclamebureau</a> werd in <a href="/wiki/1843" title="1843">1843</a> door Volney Palmer in <a href="/wiki/Philadelphia_(Pennsylvania)" title="Philadelphia (Pennsylvania)">Philadelphia</a> opgericht. Het allereerste reclamebureau in <a href="/wiki/Nederland" title="Nederland">Nederland</a> werd gevestigd in <a href="/wiki/1846" title="1846">1846</a> in Rotterdam en heette <a href="/wiki/Nijgh_(reclamebureau)" title="Nijgh (reclamebureau)">Nijgh en Van Ditmar</a>.<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Bij het ontstaan van de moderne <a href="/wiki/Industri%C3%ABle_samenleving" title="Industriële samenleving">industriële maatschappij</a> werd een snelle verkoop van grote aantallen gelijke producten economisch aantrekkelijk. Reclame, en in een breder verband <a href="/wiki/Marketing" title="Marketing">marketing</a>, maakte dit mogelijk. Daarmee versterkten zij in niet geringe mate de verdere groei van de industriële maatschappij, en leidden volgens velen tot het ontstaan van <a href="/wiki/Consumptiemaatschappij" title="Consumptiemaatschappij">consumentisme</a>: het zinloze bevredigen van onechte wensen die door de industrie zijn aangepraat. Reclame werd, vooral na de <a href="/wiki/Tweede_Wereldoorlog" title="Tweede Wereldoorlog">Tweede Wereldoorlog</a>, een zeer dominante factor in kapitalistisch georiënteerde <a href="/wiki/Economie_(systeem)" title="Economie (systeem)">economieën</a>. Tegen reclame is ook van meet af aan bezwaar gemaakt, het sterkst nog aan het eind van de jaren zestig, toen ook de soms vergaande listen van reclamemakers werden doorzien, door onder meer Vance Packard die daarover enkele boeken schreef. Reclamemakers werd gewetenloosheid verweten, omdat zij altijd bereid leken om reclame voor welk product dan ook te maken, op welke manier dan ook. Zo werd er jarenlang reclame gemaakt voor sigaretten met de bewering dat <i>roken gezond zou zijn</i>; of dat suikerhoudende producten gezond zouden zijn. Er ontstond echter ook een beweging voor 'eerlijke' reclame. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Doel">Doel</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Reclame&veaction=edit&section=2" title="Bewerk dit kopje: Doel" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Reclame&action=edit&section=2" title="De broncode bewerken van de sectie: Doel"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Het primaire doel is onderwerp van veel discussie. Een school van deskundigen stelt dat het primair gaat om te zorgen voor bekendheid. Een andere school van deskundigen stelt: het uiteindelijke doel van reclame is, door middel van gerichte publiciteitsacties, gedragsverandering van mensen te bewerkstelligen en ze aan te zetten tot een actie die financiële of andere voordelen heeft voor de sponsor van de reclame. Concreet kan dit zijn: consumenten overhalen tot het kopen van een bepaald product, de naamsbekendheid van een merk vergroten, zwevende kiezers in de aanloop naar verkiezingen overhalen om op een bepaalde partij te stemmen. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Werking">Werking</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Reclame&veaction=edit&section=3" title="Bewerk dit kopje: Werking" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Reclame&action=edit&section=3" title="De broncode bewerken van de sectie: Werking"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Junghans_1938_Dutch_advertisment_De_leid-ster_(Junghans_The_lodestar).png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Junghans_1938_Dutch_advertisment_De_leid-ster_%28Junghans_The_lodestar%29.png/200px-Junghans_1938_Dutch_advertisment_De_leid-ster_%28Junghans_The_lodestar%29.png" decoding="async" width="200" height="587" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Junghans_1938_Dutch_advertisment_De_leid-ster_%28Junghans_The_lodestar%29.png/300px-Junghans_1938_Dutch_advertisment_De_leid-ster_%28Junghans_The_lodestar%29.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/ca/Junghans_1938_Dutch_advertisment_De_leid-ster_%28Junghans_The_lodestar%29.png 2x" data-file-width="388" data-file-height="1139" /></a><figcaption><a href="/w/index.php?title=Junghans&action=edit&redlink=1" class="new" title="Junghans (de pagina bestaat niet)">Junghans</a>-reclame (1938)</figcaption></figure> <p>Reclame werkt – hoewel geen concrete feiten over de exacte werking bekend zijn – in principe volgens de redenering dat een wervende boodschap </p> <ul><li>de aandacht moet trekken, desnoods door te schokken;</li> <li>een herkenbaar voordeel moet inhouden voor de ontvanger daarvan: plezier, de snelle bevrediging van een behoefte of een direct, echt voordeel zoals korting;</li> <li>het verlangen tot een aanschaf of een daad moet opwekken;</li> <li>een manier moet bieden om het voordeel te realiseren.</li></ul> <p>Dit bekende model dat de werking van reclame beschrijft noemt men het <a href="/wiki/AIDA-model" title="AIDA-model">AIDA-model</a>: <i>attention</i>, <i>interest</i>, <i>desire</i>, <i>action</i>: de aandacht opwekken, de interesse wekken, het verlangen opwekken, tot actie overhalen. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Uitvoering">Uitvoering</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Reclame&veaction=edit&section=4" title="Bewerk dit kopje: Uitvoering" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Reclame&action=edit&section=4" title="De broncode bewerken van de sectie: Uitvoering"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>In reclame wordt er meestal gebruikgemaakt van advertenties, een aan de betrokkene beschikbaar gesteld deel van een medium, waarin hij zijn boodschap kan plaatsen (waarbij vrijwel altijd ook inhoudelijke voorwaarden van het betrokken medium gelden). Vaak is daarbij de advertentie qua doel en afzender te onderscheiden is van de rest van het medium maar dat hoeft niet zo te zijn. Bij <a href="/wiki/Sluikreclame" title="Sluikreclame">sluikreclame</a> is de reclameboodschap geheel geïntegreerd in de inhoud van het medium. Er bestaan niet-reclamedragende media, reclamedragende media en reclamemedia. </p><p>Bij 'gratis reclame' wordt de term 'reclame' wellicht oneigenlijk gebruik, omdat het dan vaak gaat om een niet-geautoriseerde of zelfs om een door de betrokkene in het geheel niet gewenste aanbeveling (bijvoorbeeld voor een boek dat uitverkocht is). Onder 'gratis reclame' kunnen vallen bijvoorbeeld mond-tot-mond-reclame, het onverplicht vermelden van een bedrijf of product in een <a href="/wiki/Krant" title="Krant">kranten</a>- of <a href="/wiki/Tijdschrift" title="Tijdschrift">tijdschriftartikel</a> of ander persmedium. Reclamemakers zullen vaak zo veel mogelijk deze effecten van reclame trachten te sturen. Meestal wordt dit sturen gezien als een taak van de <a href="/wiki/Public_relations" title="Public relations">pr</a> (public relations). </p><p>Vaak wordt er onderscheid gemaakt tussen reclame en <a href="/wiki/Marketing" title="Marketing">promotie</a>, waarbij dat laatste slaat op directe ondersteuning van de feitelijke verkoop, terwijl reclame ook als doel kan hebben het versterken van een <a href="/wiki/Imago_(reputatie)" title="Imago (reputatie)">imago</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Reclamemedia">Reclamemedia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Reclame&veaction=edit&section=5" title="Bewerk dit kopje: Reclamemedia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Reclame&action=edit&section=5" title="De broncode bewerken van de sectie: Reclamemedia"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:WikipediaCommercialBerlinSubway3.JPG" class="mw-file-description"><img alt="see caption" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0a/WikipediaCommercialBerlinSubway3.JPG/200px-WikipediaCommercialBerlinSubway3.JPG" decoding="async" width="200" height="133" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0a/WikipediaCommercialBerlinSubway3.JPG/300px-WikipediaCommercialBerlinSubway3.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0a/WikipediaCommercialBerlinSubway3.JPG/400px-WikipediaCommercialBerlinSubway3.JPG 2x" data-file-width="3776" data-file-height="2520" /></a><figcaption>Een reclamespotje op de <a href="/wiki/Metro_van_Berlijn" title="Metro van Berlijn">metro van Berlijn</a> voor de zusterprojecten van Wikipedia</figcaption></figure> <p>Veelgebruikte media voor reclameboodschappen zijn: <a href="/wiki/Affiche" title="Affiche">posters</a>, <a href="/wiki/Reclamebord" title="Reclamebord">reclameborden</a>, <a href="/wiki/Folder" title="Folder">folders</a>, <a href="/wiki/Advertentie" title="Advertentie">advertenties</a> op <a href="/wiki/Radio" title="Radio">radio</a> en <a href="/wiki/Televisie" title="Televisie">televisie</a>, dia's of promotiefilms in de <a href="/wiki/Bioscoop" title="Bioscoop">bioscoop</a>, <a href="/wiki/Reclamebanner" class="mw-redirect" title="Reclamebanner">banners</a> op internetpagina's, advertenties in <a href="/wiki/Krant" title="Krant">kranten</a> en <a href="/wiki/Tijdschrift" title="Tijdschrift">tijdschriften</a>, de zijkanten van <a href="/wiki/Tram" title="Tram">trams</a>, <a href="/wiki/Autobus" title="Autobus">bussen</a>, <a href="/wiki/Taxi_(vervoer)" title="Taxi (vervoer)">taxi</a>'s en <a href="/wiki/Auto" title="Auto">auto</a>'s, gevels (muurschilderingen en neonreclame), de achterkant van <a href="/wiki/Toegangsbewijs" title="Toegangsbewijs">toegangsbewijzen</a> van grote <a href="/wiki/Evenement" title="Evenement">evenementen</a>, reclame aan fietsen; bordjes voor of achter op de fiets en reclame in het wiel zelf. </p><p>Vrijwel elk voorwerp is in principe geschikt om als reclamemiddel of -drager te fungeren, zelfs kleding (<a href="/wiki/T-shirt" title="T-shirt">T-shirts</a> bijvoorbeeld) vaak gebruikt in vormen van <a href="/wiki/Sport" title="Sport">sport</a> zoals onder andere <a href="/wiki/Voetbal" title="Voetbal">voetbal</a>, <a href="/wiki/Wielersport" title="Wielersport">wielrennen</a> of <a href="/wiki/Schaatsen" title="Schaatsen">schaatsen</a>. Ook op lichamen (bijvoorbeeld bij <a href="/wiki/Kickboksen" title="Kickboksen">kickboksen</a>) wordt reclame gemaakt. Voor het vormgeven van een campagne wordt vrijwel altijd een <a href="/wiki/Reclamebureau" title="Reclamebureau">reclamebureau</a> ingezet. </p><p><a href="/wiki/Sluikreclame" title="Sluikreclame">Sluikreclame</a> is eigenlijk een vorm van promotie, omdat het geen directe aanbeveling in zich draagt, hooguit een impliciete: het blijft een <a href="/wiki/Subtekst" title="Subtekst">subtekst</a>. Het gaat dan om het beschikbaar stellen van producten voor televisieprogramma's of films zodat deze producten zichtbaar en identificeerbaar zijn voor de kijker. Voorbeelden van dit laatste zijn bijvoorbeeld de producten van een bouwmarkt in een klusprogramma, een duidelijk zichtbaar merk op een personal computer, of bepaalde herkenbare versnaperingen. Dit heet wel <i>product placement</i>: bepaalde producten worden immers midden in de uitzending "geplaatst". Product placement is lange tijd verboden geweest op de Nederlandse televisie en radio. </p><p>De effectiviteit van reclame en marketing in het algemeen is onbewezen. Tegenstanders van reclame wijzen op de natuurlijk behoeften van mensen die tot afname van producten zullen leiden. Voorstanders wijzen op hun beurt op de 'noodzaak' om over nieuwe producten 'informatie' naar buiten te brengen. </p><p>De televisiereclame werd voorheen beschouwd als het effectiefste kanaal voor massamarketing. Dit vindt nog uiting in de hoge prijzen die <a href="/wiki/Omroep" title="Omroep">omroepen</a> vragen voor de reclamezendtijd tijdens populaire televisie-uitzendingen. Naast deze kostbare vorm van adverteren is het zogenaamde <a href="/wiki/Ad-Insertion" title="Ad-Insertion">ad-insertion</a> in opkomst in Nederland en België. Deze vorm van televisiereclame maakt promotie van een bedrijf of product ook bereikbaar voor kleinere en minder vermogende ondernemingen. </p><p>Sinds de opkomst van <a href="/wiki/Internet" title="Internet">internet</a> is ook dit medium ontdekt door bedrijven en reclamebureaus. De prijzen van advertentieplekken op het <a href="/wiki/Wereldwijde_web" class="mw-redirect" title="Wereldwijde web">wereldwijde web</a> zijn afhankelijk van de relevantie van de reclame-uiting in relatie tot de rest van de pagina en de populariteit van de pagina. Tegenwoordig is <a href="/wiki/Pixeladvertenties" title="Pixeladvertenties">pixeladverteren</a> een zéér snel groeiende markt. Ook via <a href="/wiki/E-mail" title="E-mail">e-mail</a> en <a href="/wiki/Mobiele_telefoon" title="Mobiele telefoon">mobiele telefoons</a> wordt reclame verspreid. Ongevraagde reclame-uitingen via de e-mail heten <a href="/wiki/Spam_(post)" title="Spam (post)">spam</a>. Daarnaast worden populaire <a href="/wiki/Vlogger" title="Vlogger">vloggers</a> gebruikt om bepaalde producten te vermarkten.<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Ook in <a href="/wiki/Computerspel" title="Computerspel">computerspellen</a> kan reclame worden getoond, dit staat met een Engels woord bekend onder de naam <i><a href="/wiki/In-game_advertising" title="In-game advertising">in-game advertising</a></i>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Reclametechnieken">Reclametechnieken</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Reclame&veaction=edit&section=6" title="Bewerk dit kopje: Reclametechnieken" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Reclame&action=edit&section=6" title="De broncode bewerken van de sectie: Reclametechnieken"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Reclamemakers gebruiken verschillende technieken om consumenten te overtuigen. </p> <ul><li>Herhaling: Om te zorgen dat hun product of merk goed herkend wordt, gebruiken veel reclamemakers herhaling. Een goed voorbeeld hiervan zijn de herhalingen binnen hetzelfde reclameblok. De hoeveelheid herhaling wordt vaak als reclamedruk omschreven.</li> <li>Groepsgeest: Door te impliceren dat al veel mensen het product gebruiken, spelen de reclamemakers zowel in op het gevoel 'erbij te willen horen', als op de vermeende risicoreductie die hiervan uit gaat.</li> <li>Getuigenissen: Om de superieure kwaliteit van hun product aan te tonen, gebruiken reclamemakers verklaringen van gewone gebruikers, experts of allebei. Ook worden hiervoor bekende personen gebruikt. In het reclame<a href="/wiki/Jargon" title="Jargon">jargon</a> wordt hiervoor de Engelse term <i>testimonials</i> gebruikt.</li> <li>Actiegeoriënteerd: Door mensen onder druk zetten om snel te kiezen zonder al te veel bedenktijd hopen reclamemakers impulsaankopen te genereren.</li> <li>Associatie: Reclamemakers proberen hun product te associëren met aangename of begeerlijke dingen (bijvoorbeeld bij erotisatie) om hun eigen product even begerig te maken. Hiervoor gebruiken ze <a href="/wiki/Model_(persoon)" title="Model (persoon)">modellen</a>, <a href="/wiki/Landschap" title="Landschap">landschappen</a> en ander vergelijkbaar beeldmateriaal.</li> <li><a href="/wiki/Slagzin" title="Slagzin">Slagzinnen</a> of <i>slogans</i>: faciliteert de herinnering aan het aanbod.</li> <li><a href="/wiki/Cognitieve_stijl" title="Cognitieve stijl">Cognitieve stijl</a>: Techniek om mensen op een of meerdere van hun mentale denkstijlen aan te spreken: logisch; pragmatisch; emotioneel of creatief.</li> <li><a href="/wiki/Aspirationele_leeftijd" title="Aspirationele leeftijd">Aspirationele leeftijd</a>: Door de boodschap te richten op de aspirationele leeftijd van de doelgroep, wordt deze voor de daadwerkelijke doelgroep aantrekkelijker.</li> <li><a href="/wiki/Teaser_(reclame)" title="Teaser (reclame)">Teasing</a>: Een techniek waarbij de reclamemakers de nieuwsgierigheid van de consument willen prikkelen, vaak door het geven van een voorproefje: ze doen de consument gissen of verlangen naar het eigenlijke product dat achter de advertentie zit. Deze techniek werkt vaak met symbolen. De <i>teaser</i> is extra effectief als deze tot nadenken aanzet.</li> <li>Buzzen: Door een zogenaamde buzzer een artikel te laten uitproberen, kan deze in zijn omgeving voor <a href="/wiki/Mond-tot-mondreclame" title="Mond-tot-mondreclame">mond-tot-mondreclame</a> zorgen. Zeker bij nieuwe artikelen kan dit snel voor goede naamsbekendheid zorgen.</li> <li><a href="/wiki/Virale_marketing" title="Virale marketing">Virals</a>: Een relatief nieuwe techniek waarbij het doel is dat de consument via (digitale) sociale netwerken de reclameboodschap doorstuurt. Dit kan bijvoorbeeld een grappig filmpje, webspelletje of een prijsvraag zijn. In het laatste geval is doorsturen vaak een vereiste om kans op de prijzen te maken.</li> <li>Sex sells: erotiek wekt bij een grote doelgroep verlangen in de hand.</li> <li>Infotainment: Reclame verpakken als neutraal ogende informatie.</li> <li>Symptoomreclame: Waar reclame voor een bepaald product niet is toegestaan (vanwege bijv. wetgeving), kan dit worden omzeild door reclame te maken voor de gedraging die gepaard gaat met het betreffende product.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Regelgeving_en_toezicht">Regelgeving en toezicht</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Reclame&veaction=edit&section=7" title="Bewerk dit kopje: Regelgeving en toezicht" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Reclame&action=edit&section=7" title="De broncode bewerken van de sectie: Regelgeving en toezicht"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Europese_Unie">Europese Unie</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Reclame&veaction=edit&section=8" title="Bewerk dit kopje: Europese Unie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Reclame&action=edit&section=8" title="De broncode bewerken van de sectie: Europese Unie"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Richtlijn_misleidende_en_vergelijkende_reclame_2006">Richtlijn misleidende en vergelijkende reclame 2006</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Reclame&veaction=edit&section=9" title="Bewerk dit kopje: Richtlijn misleidende en vergelijkende reclame 2006" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Reclame&action=edit&section=9" title="De broncode bewerken van de sectie: Richtlijn misleidende en vergelijkende reclame 2006"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Op Europees niveau kwam op 12 december 2006 Richtlijn 2006/114/EG<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> inzake misleidende reclame en vergelijkende reclame tot stand. Deze richtlijn beoogt de consument, maar ook ondernemingen en het publiek in het algemeen te beschermen. Deze richtlijn voorziet in minimumharmonisatie, wat inhoudt dat de Europese lidstaten strengere wetgeving kunnen aannemen. </p><p>De richtlijn verbiedt misleidende en vergelijkende reclame. Misleidende reclame wordt gedefinieerd als: </p> <dl><dd><i>elke vorm van reclame die op enigerlei wijze, daaronder begrepen haar opmaak, de personen tot wie zij zich richt of die zij bereikt, misleidt of kan misleiden en die door haar misleidende karakter hun economische gedrag kan beïnvloeden, of die om die redenen een concurrent schade toebrengt of kan toebrengen</i>.</dd></dl> <p>Vergelijkende reclame is: </p> <dl><dd><i>elke vorm van reclame waarbij een concurrent dan wel door een concurrent aangeboden goederen of diensten uitdrukkelijk of impliciet worden genoemd</i>.</dd></dl> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Richtlijn_oneerlijke_handelspraktijken_2005">Richtlijn oneerlijke handelspraktijken 2005</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Reclame&veaction=edit&section=10" title="Bewerk dit kopje: Richtlijn oneerlijke handelspraktijken 2005" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Reclame&action=edit&section=10" title="De broncode bewerken van de sectie: Richtlijn oneerlijke handelspraktijken 2005"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Op 11 mei 2005 kwam Richtlijn 2005/29/EG<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> betreffende oneerlijke handelspraktijken van ondernemingen jegens consumenten op de interne markt tot stand. Deze richtlijn verbiedt oneerlijke handelspraktijken, waaronder agressieve en/of misleidende reclame valt. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Nederland">Nederland</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Reclame&veaction=edit&section=11" title="Bewerk dit kopje: Nederland" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Reclame&action=edit&section=11" title="De broncode bewerken van de sectie: Nederland"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De <a href="/wiki/Reclame_Code_Commissie" title="Reclame Code Commissie">Reclame Code Commissie</a> (RCC) heeft in de <a href="/wiki/Nederlandse_Reclame_Code" title="Nederlandse Reclame Code">Nederlandse Reclame Code</a> (NRC) bepaalde richtlijnen opgesteld voor reclame. Adverteerders zijn echter niet verplicht zich daaraan te houden. Reclame voor <a href="/wiki/Tabak" title="Tabak">tabak</a> is in Nederland wettelijk verboden. </p><p>Zie ook <a href="/wiki/Stichting_Ide%C3%ABle_Reclame" title="Stichting Ideële Reclame">Stichting Ideële Reclame</a> (SIRE) en <a href="/wiki/Ster_(omroep)" title="Ster (omroep)">Stichting Ether Reclame</a> (Ster). </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="België"><span id="Belgi.C3.AB"></span>België</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Reclame&veaction=edit&section=12" title="Bewerk dit kopje: België" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Reclame&action=edit&section=12" title="De broncode bewerken van de sectie: België"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Artikel I.8, 13° van het <a href="/wiki/Wetboek_van_Economisch_Recht" class="mw-redirect" title="Wetboek van Economisch Recht">Wetboek van Economisch Recht</a> definieert reclame als "iedere mededeling die rechtstreeks of onrechtstreeks ten doel heeft de verkoop van producten te bevorderen, ongeacht de plaats of de aangewende communicatiemiddelen". Het gaat hierbij zowel over hoorbare als zichtbare gegevens. Volgens het Hof van Justitie vallen domeinnamen en metatags ook onder reclame.<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Reclame is een handelspraktijk, maar niet elke handelspraktijk is reclame.<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Het basisprincipe is dat reclame is toegelaten in zoverre het beantwoordt aan de vereisten die boek VI van het Wetboek van Economisch Recht stelt met betrekking tot reclame en oneerlijke handelspraktijken ten aanzien van consumenten of andere ondernemingen. Daarnaast bestaan er ook sectorale reglementeringen met betrekking tot bepaalde goederen en diensten, bijvoorbeeld geneesmiddelen en voedingswaren. Andere regels hebben louter betrekking op het medium waarop reclame wordt gevoerd waarbij het voornamelijk om radio en televisie gaat. </p><p>Elke reclame voor consumenten die melding maakt van een prijs, moet de prijs vermelden in euro, inclusief btw en alle overige kosten e.d. die door de consument worden betaald.<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Bescherming_van_andere_ondernemingen:_vergelijkende_reclame">Bescherming van andere ondernemingen: vergelijkende reclame</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Reclame&veaction=edit&section=13" title="Bewerk dit kopje: Bescherming van andere ondernemingen: vergelijkende reclame" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Reclame&action=edit&section=13" title="De broncode bewerken van de sectie: Bescherming van andere ondernemingen: vergelijkende reclame"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading5"><h5 id="Definitie">Definitie</h5><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Reclame&veaction=edit&section=14" title="Bewerk dit kopje: Definitie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Reclame&action=edit&section=14" title="De broncode bewerken van de sectie: Definitie"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Vergelijkende reclame is "elke vorm van reclame waarbij een concurrent dan wel door een concurrent aangeboden goederen of diensten uitdrukkelijk of impliciet worden genoemd".<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Hierbij is niet vereist dat de consument die kennisneemt van de reclame zonder verder onderzoek de concurrenten zou kunnen herkennen of identificeren. </p><p>Deze reclame moet verwijzen naar een concurrent of zijn goederen of diensten. Er is sprake van een concurrent wanneer vanuit het oogpunt van de consument de goederen of diensten substitueerbaar zijn. </p> <div class="mw-heading mw-heading5"><h5 id="Toelaatbaarheid">Toelaatbaarheid</h5><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Reclame&veaction=edit&section=15" title="Bewerk dit kopje: Toelaatbaarheid" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Reclame&action=edit&section=15" title="De broncode bewerken van de sectie: Toelaatbaarheid"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Vergelijkende reclame is slechts toegelaten indien aan alle volgende voorwaarden wordt voldaan:<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <ul><li>de reclame mag niet misleidend zijn;</li> <li>de reclame vergelijkt goederen of diensten die in dezelfde behoeften voorzien of bestemd zijn voor hetzelfde doel;</li> <li>op objectieve wijze een of meer wezenlijke, relevante, controleerbare en representatieve kenmerken van deze goederen en diensten, waartoe ook de prijs kan behoren, met elkaar vergelijkt;</li> <li>er niet toe leidt dat onder ondernemingen de adverteerder met een concurrent, of de merken, handelsnamen, andere onderscheidende kenmerken, goederen of diensten van de adverteerder met die van een concurrent worden verward;</li> <li>niet de goede naam schaadt van en zich niet kleinerend uitlaat over de merken, handelsnamen, andere onderscheidende kenmerken, goederen, diensten, activiteiten of omstandigheden van een concurrent;</li> <li>voor goederen met een benaming van oorsprong in elk geval betrekking heeft op goederen met dezelfde benaming;</li> <li>geen oneerlijk voordeel oplevert ten gevolge van de bekendheid van een merk, handelsnaam of andere onderscheidende kenmerken van een concurrent dan wel van de oorsprongsbenamingen van concurrerende goederen;</li> <li>goederen of diensten niet voorstelt als een imitatie of namaak van goederen of diensten met een beschermd handelsmerk of beschermde handelsnaam.</li></ul> <p>Hoewel merkhouders een exclusief gebruiksrecht hebben op hun geregistreerde merk, stelt het Hof van Justitie dat men in vergelijkende reclame beschermde merken van concurrenten moet kunnen gebruiken om zo tot een daadwerkelijke vergelijking te kunnen omen.<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Consumentenbescherming:_oneerlijke_handelspraktijken">Consumentenbescherming: oneerlijke handelspraktijken</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Reclame&veaction=edit&section=16" title="Bewerk dit kopje: Consumentenbescherming: oneerlijke handelspraktijken" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Reclame&action=edit&section=16" title="De broncode bewerken van de sectie: Consumentenbescherming: oneerlijke handelspraktijken"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Artikel VI.97 e.v. WER handelen over misleidende handelspraktijken ten aanzien van consumenten. Ook reclame valt hieronder. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Trivia">Trivia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Reclame&veaction=edit&section=17" title="Bewerk dit kopje: Trivia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Reclame&action=edit&section=17" title="De broncode bewerken van de sectie: Trivia"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Naar aanleiding van het Kinder- en Jeugdboekencongres in <a href="/wiki/Delft" title="Delft">Delft</a> in 1963 besloot uitgeverij <a href="/wiki/Van_Holkema_%26_Warendorf" title="Van Holkema & Warendorf">Van Holkema & Warendorf</a> in 1968 de eerste <a href="/wiki/Ster_(omroep)" title="Ster (omroep)">televisiereclame in Nederland</a> voor een boek(enreeks) te maken. Het 15 seconden durende animatiefilmpje van <a href="/wiki/Pinkeltje_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Pinkeltje (hoofdbetekenis)">Pinkeltje</a> werd geproduceerd door <a href="/wiki/Toonder_Studio%27s" title="Toonder Studio's">Toonder Studio's</a>.<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Zie_ook">Zie ook</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Reclame&veaction=edit&section=18" title="Bewerk dit kopje: Zie ook" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Reclame&action=edit&section=18" title="De broncode bewerken van de sectie: Zie ook"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Buitenreclame" title="Buitenreclame">Buitenreclame</a></li> <li><a href="/wiki/Reclamespot" title="Reclamespot">Reclamespot</a></li> <li><a href="/wiki/Geschiedenis_van_de_reclame_in_Nederland" title="Geschiedenis van de reclame in Nederland">Geschiedenis van de reclame in Nederland</a></li> <li><a href="/wiki/Geur" title="Geur">Geurreclame</a></li> <li><a href="/wiki/Grafische_vormgeving" title="Grafische vormgeving">Grafische vormgeving</a></li> <li><a href="/wiki/Internetreclame" title="Internetreclame">Internetreclame</a></li> <li><a href="/wiki/Sluikreclame" title="Sluikreclame">Sluikreclame</a></li> <li><a href="/wiki/Sponsor" title="Sponsor">Sponsor</a></li></ul> <div class="toccolours appendix" role="presentation" style="font-size:90%; margin:1em 0 -0.5em; clear:both;"> <div><span style="font-weight:bold">Bronnen, noten en/of referenties</span></div> <div class="reflist" style="list-style-type: decimal;"><div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.isgeschiedenis.nl/nieuws/geschiedenis-van-reclame-nederland/">Geschiedenis van reclame in Nederland</a>, IsGeschiedenis</span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160401044651/https://www.nrc.nl/next/2016/04/01/vlogger-eet-dat-snoep-meestal-niet-voor-niks-1607045">Vlogger eet dat snoep meestal niet voor niets</a>, <i>NRC</i>, 1 april 2016</span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://eur-lex.europa.eu/legal-content/NL/TXT/HTML/?uri=CELEX:32006L0114&from=EN">Richtlijn 2006/114/EG</a></span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://eur-lex.europa.eu/legal-content/NL/TXT/HTML/?uri=CELEX:32005L0029&from=EN">Richtlijn 2005/29/EG</a></span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text">HvJ 11 juli 2013, nr. C-657/11, <i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://curia.europa.eu/juris/document/document.jsf?text=&docid=139411&pageIndex=0&doclang=NL&mode=lst&dir=&occ=first&part=1&cid=3329162">Belgian Electronic Sorting Technology</a></i>.</span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text">Art. I.8, 23° WER.</span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text">Art. VI.4-VI.6 WER.</span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text">Art. I.8, 14° WER.</span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text">Art. VI.17 WER.</span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text">HvJ 12 juni 2009, nr. C-533/06, <i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://curia.europa.eu/juris/document/document.jsf?text=&docid=69019&pageIndex=0&doclang=NL&mode=lst&dir=&occ=first&part=1&cid=3333986">O2 t. Hutchison 3G</a></i>.</span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="font-variant:small-caps;">Toin Duijx, Joke Linders</span>, <i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.dbnl.org/tekst/duij009goed01_01/">De goede kameraad: Honderd jaar kinderboeken</a></i> (1991, <a href="/wiki/Van_Holkema_%26_Warendorf" title="Van Holkema & Warendorf">Van Holkema & Warendorf</a>) <a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/9026912765" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 90-269-1276-5</a></span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="font-variant:small-caps;">Bunders, Ben</span>, "<a rel="nofollow" class="external text" href="https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010956524:mpeg21:a0175">Pinkeltje</a>", <i>Het Vrije Volk</i>, <span class="mw-formatted-date" title="1968-01-25">25 januari 1968</span>. Geraadpleegd op <span class="mw-formatted-date" title="2016-05-24">24 mei 2016</span>.</span> </li> </ol></div></div> </div> <div class="interProject wikiquote mw-list-item" style="display:none;"><a href="https://nl.wikiquote.org/wiki/Reclame" class="extiw" title="q:Reclame">Wikiquote</a></div> <div class="interProjectTemplate interProject-groot toccolours" style="display:flex; gap:1em; align-items:center; clear:both; margin:1em 0 -0.5em 0;"> <div style="min-width:max-content;"><span class="noviewer noresize" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Wikiquote-logo.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/25px-Wikiquote-logo.svg.png" decoding="async" width="25" height="30" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/38px-Wikiquote-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/50px-Wikiquote-logo.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="355" /></a></span></div> <div><a href="/wiki/Wikiquote" title="Wikiquote">Wikiquote</a> heeft een of meer citaten van of over <i><b><a href="https://nl.wikiquote.org/wiki/Reclame" class="extiw" title="q:Reclame">Reclame</a></b></i>.</div> </div> <div class="interProject commons mw-list-item" style="display:none;"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Advertising#mw-subcategories" class="extiw" title="commons:Category:Advertising">Mediabestanden</a></div> <div class="interProjectTemplate interProject-groot toccolours" style="display:flex; gap:1em; align-items:center; clear:both; margin:1em 0 -0.5em 0;"> <div style="min-width:max-content;"><span class="noviewer noresize" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Commons-logo.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/40px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="25" height="34" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/60px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span></div> <div>Zie de categorie <i><b><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Advertising#mw-subcategories" class="extiw" title="commons:Category:Advertising">Advertising</a></b></i> van <a href="/wiki/Wikimedia_Commons" title="Wikimedia Commons">Wikimedia Commons</a> voor mediabestanden over dit onderwerp.</div> </div>    </div><noscript><img src="https://auth.wikimedia.org/loginwiki/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&type=1x1&usesul3=1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Overgenomen van "<a dir="ltr" href="https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Reclame&oldid=69061051">https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Reclame&oldid=69061051</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Categorie:Alles" title="Categorie:Alles">Categorieën</a>: <ul><li><a href="/wiki/Categorie:Grafische_vormgeving" title="Categorie:Grafische vormgeving">Grafische vormgeving</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Media_naar_type" title="Categorie:Media naar type">Media naar type</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Reclame" title="Categorie:Reclame">Reclame</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Verborgen categorie: <ul><li><a href="/wiki/Categorie:Wikipedia:Pagina%27s_die_ISBN_magische_links_gebruiken" title="Categorie:Wikipedia:Pagina's die ISBN magische links gebruiken">Wikipedia:Pagina's die ISBN magische links gebruiken</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 20 mrt 2025 om 16:51.</li> <li id="footer-info-copyright">De tekst is beschikbaar onder de licentie <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl">Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen</a>, er kunnen aanvullende voorwaarden van toepassing zijn. Zie de <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/nl">gebruiksvoorwaarden</a> voor meer informatie.<br /> Wikipedia® is een geregistreerd handelsmerk van de <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, een organisatie zonder winstoogmerk.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Privacybeleid</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia">Over Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Algemeen_voorbehoud">Disclaimers</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Gedragscode</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Ontwikkelaars</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/nl.wikipedia.org">Statistieken</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookieverklaring</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//nl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Reclame&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mobiele weergave</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://www.wikimedia.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29"><img src="/static/images/footer/wikimedia.svg" width="25" height="25" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></picture></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" lang="en" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Zoeken</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Doorzoek Wikipedia"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Speciaal:Zoeken"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Zoeken</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="Inhoud" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Inhoudsopgave omschakelen" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Inhoudsopgave omschakelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">Reclame</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>113 talen</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>Onderwerp toevoegen</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="mw-portlet mw-portlet-dock-bottom emptyPortlet" id="p-dock-bottom"> <ul> </ul> </div> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.canary-54fb66775f-ffbnx","wgBackendResponseTime":142,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.116","walltime":"0.335","ppvisitednodes":{"value":751,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":4569,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":909,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":13,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":5619,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 85.361 1 -total"," 47.51% 40.554 1 Sjabloon:Appendix"," 44.70% 38.158 1 Sjabloon:References"," 43.03% 36.730 2 Sjabloon:Zusterproject_box"," 42.79% 36.523 1 Sjabloon:Commonscat"," 11.76% 10.040 1 Sjabloon:Citeer_nieuws"," 9.52% 8.125 1 Sjabloon:Wikiquote"," 9.41% 8.029 2 Sjabloon:First_non_empty"," 4.29% 3.665 2 Sjabloon:Aut"," 3.04% 2.598 2 Sjabloon:InterProject"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.006","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":742990,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-api-ext.eqiad.main-6f64965956-94rrm","timestamp":"20250320145111","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Reclame","url":"https:\/\/nl.wikipedia.org\/wiki\/Reclame","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q37038","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q37038","author":{"@type":"Organization","name":"Bijdragers aan Wikimedia-projecten"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2003-09-10T13:13:16Z","dateModified":"2025-03-20T14:51:10Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/d\/d8\/Folgers_commercial.ogv","headline":"vorm van communicatie, meestal met als doel verkoop v\u00e1n een product of dienst"}</script> </body> </html>