CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="fa" dir="rtl"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>فشار خون بالا - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )fawikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[".\t,","٫\t٬"],"wgDigitTransformTable":[ "0\t1\t2\t3\t4\t5\t6\t7\t8\t9\t%","۰\t۱\t۲\t۳\t۴\t۵\t۶\t۷\t۸\t۹\t٪"],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","ژانویه","فوریه","مارس","آوریل","مه","ژوئن","ژوئیه","اوت","سپتامبر","اکتبر","نوامبر","دسامبر"],"wgRequestId":"83c79415-51da-4f3f-9cb1-ef76c32bb3f8","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"فشار_خون_بالا","wgTitle":"فشار خون بالا","wgCurRevisionId":40618617,"wgRevisionId":40618617,"wgArticleId":163493,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["صفحه‌های دارای تابع تجزیه‌گر آرایش‌عدد با آرگومان غیرعددی","صفحه‌های دارای ارجاع با پارامتر پشتیبانی‌نشده","خطاهای CS1: PMID","نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان", "نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست ویراستاران","خطاهای یادکرد: DOI","خطاهای یادکرد: تاریخ","صفحه‌هایی که نشانی اینترنتی‌شان خطا دارد","صفحه‌های دارای پیوند مرده","CS1: مقدار volume طولانی","مقاله‌های دارای شرح مختصر","شرح مختصر متفاوت با ویکی‌داده","مقاله‌های دارای واژگان به زبان انگلیسی","ویکی‌سازی رباتیک","بیماری‌های قلب و دستگاه گردش خون","بیماری‌های قلب و عروق","بیماری‌های مرتبط با پیری","بیماری‌های مرتبط با چاقی","دستگاه قلبی-عروقی","زیادی فشار خون","فشار خون","کلیه‌شناسی"],"wgPageViewLanguage":"fa","wgPageContentLanguage":"fa","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"فشار_خون_بالا", "wgRelevantArticleId":163493,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"status":{"levels":1}}},"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"fa","pageLanguageDir":"rtl","pageVariantFallbacks":"fa"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":100000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q41861","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"], "GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":true,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Edittools","ext.gadget.EasyNewSection","ext.gadget.signit","ext.gadget.decodesummary", "ext.gadget.Watchlist","ext.gadget.switcher","ext.gadget.refToolbar","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fa&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=fa&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fa&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.5"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/Grade_1_hypertension.jpg/1200px-Grade_1_hypertension.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="798"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/Grade_1_hypertension.jpg/800px-Grade_1_hypertension.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="532"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/Grade_1_hypertension.jpg/640px-Grade_1_hypertension.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="426"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="فشار خون بالا - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//fa.m.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="ویرایش" href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="ویکی‌پدیا (fa)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//fa.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fa"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="خوراک اتم برای ویکی‌پدیا" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki rtl sitedir-rtl mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-فشار_خون_بالا rootpage-فشار_خون_بالا skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">پرش به محتوا</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="منوی اصلی" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > منوی اصلی </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">منوی اصلی</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">نهفتن</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> بازدید محتوا </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" title="مشاهدهٔ صفحهٔ اصلی [z]" accesskey="z">صفحهٔ اصلی</a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D9%86%D9%88%D9%86%DB%8C" title="یافتن اطلاعات پس‌زمینه پیرامون رویدادهای کنونی">رویدادهای کنونی</a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C" title="آوردن یک صفحهٔ تصادفی [x]" accesskey="x">مقالهٔ تصادفی</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-collaboration" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-collaboration" > <div class="vector-menu-heading"> همکاری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1" title="فهرستی از تغییرات اخیر ویکی [r]" accesskey="r">تغییرات اخیر</a></li><li id="n-cooperateing" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C">ویکی‌نویس شوید!</a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA" title="مکانی برای دریافتن">راهنما</a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="//fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D8%A8%D8%A7_%D9%85%D8%A7">تماس با ویکی‌پدیا</a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="ویکی‌پدیا" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fa.svg" style="width: 6em; height: 2em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="دانشنامهٔ آزاد" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fa.svg" width="72" height="18" style="width: 4.5em; height: 1.125em;"> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%AC%D9%88" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="جستجو در ویکی‌پدیا [f]" accesskey="f"> جستجو </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="جستجو در ویکی‌پدیا" aria-label="جستجو در ویکی‌پدیا" autocapitalize="sentences" title="جستجو در ویکی‌پدیا [f]" accesskey="f" id="searchInput" > </div> <input type="hidden" name="title" value="ویژه:جستجو"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">جستجو</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="ابزارهای شخصی"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ظاهر"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="تغییر ظاهر اندازهٔ قلم، عرض و رنگ صفحه" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ظاهر" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > ظاهر </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fa.wikipedia.org&uselang=fa" class="">کمک مالی</a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&returnto=%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" title="از شما دعوت می‌شود که یک حساب ایجاد کنید و وارد شوید؛ هرچند که این کار اختیاری است." class="">ایجاد حساب</a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&returnto=%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" title="توصیه می‌شود که به سامانه وارد شوید، گرچه اجباری نیست [o]" accesskey="o" class="">ورود</a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="گزینه‌های بیشتر" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارهای شخصی" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > ابزارهای شخصی </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="منوی کاربری" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fa.wikipedia.org&uselang=fa">کمک مالی</a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&returnto=%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" title="از شما دعوت می‌شود که یک حساب ایجاد کنید و وارد شوید؛ هرچند که این کار اختیاری است."> ایجاد حساب</a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&returnto=%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" title="توصیه می‌شود که به سامانه وارد شوید، گرچه اجباری نیست [o]" accesskey="o"> ورود</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> صفحه‌هایی برای ویرایشگرانی که از سامانه خارج شدند <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%85%D9%82%D8%AF%D9%85%D9%87" aria-label="دربارهٔ ویرایش‌کردن بیشتر بدانید">بیشتر بدانید</a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%86" title="فهرست ویرایش‌ها انجام شده از این نشانی آی‌پی [y]" accesskey="y">مشارکت‌ها</a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D9%85%D9%86" title="بحث پیرامون ویرایش‌های این نشانی آی‌پی [n]" accesskey="n">بحث</a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="فهرست" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">فهرست</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">نهفتن</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">بخش آغازین</div> </a> </li> <li id="toc-طبقه‌بندی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#طبقه‌بندی"> <div class="vector-toc-text"> ۱ طبقه‌بندی </div> </a> <button aria-controls="toc-طبقه‌بندی-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> تغییر وضعیت زیربخش‌های طبقه‌بندی </button> <ul id="toc-طبقه‌بندی-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-افراد_بالغ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#افراد_بالغ"> <div class="vector-toc-text"> ۱.۱ افراد بالغ </div> </a> <ul id="toc-افراد_بالغ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-نوزادان_و_اطفال" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#نوزادان_و_اطفال"> <div class="vector-toc-text"> ۱.۲ نوزادان و اطفال </div> </a> <ul id="toc-نوزادان_و_اطفال-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-کودکان_و_نوجوانان" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#کودکان_و_نوجوانان"> <div class="vector-toc-text"> ۱.۳ کودکان و نوجوانان </div> </a> <ul id="toc-کودکان_و_نوجوانان-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-علائم_و_نشانه‌ها" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#علائم_و_نشانه‌ها"> <div class="vector-toc-text"> ۲ علائم و نشانه‌ها </div> </a> <button aria-controls="toc-علائم_و_نشانه‌ها-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> تغییر وضعیت زیربخش‌های علائم و نشانه‌ها </button> <ul id="toc-علائم_و_نشانه‌ها-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-پرفشاری_خون_ثانویه" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#پرفشاری_خون_ثانویه"> <div class="vector-toc-text"> ۲.۱ پرفشاری خون ثانویه </div> </a> <ul id="toc-پرفشاری_خون_ثانویه-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-بحران‌های_پرفشاری_خون" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#بحران‌های_پرفشاری_خون"> <div class="vector-toc-text"> ۲.۲ بحران‌های پرفشاری خون </div> </a> <ul id="toc-بحران‌های_پرفشاری_خون-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-بالاترین_فشار_خون_در_دنیا" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#بالاترین_فشار_خون_در_دنیا"> <div class="vector-toc-text"> ۳ بالاترین فشار خون در دنیا </div> </a> <button aria-controls="toc-بالاترین_فشار_خون_در_دنیا-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> تغییر وضعیت زیربخش‌های بالاترین فشار خون در دنیا </button> <ul id="toc-بالاترین_فشار_خون_در_دنیا-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-بارداری" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#بارداری"> <div class="vector-toc-text"> ۳.۱ بارداری </div> </a> <ul id="toc-بارداری-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-نوزادان_و_کودکان" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#نوزادان_و_کودکان"> <div class="vector-toc-text"> ۳.۲ نوزادان و کودکان </div> </a> <ul id="toc-نوزادان_و_کودکان-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-عوارض" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#عوارض"> <div class="vector-toc-text"> ۴ عوارض </div> </a> <ul id="toc-عوارض-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-سبب‌شناسی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#سبب‌شناسی"> <div class="vector-toc-text"> ۵ سبب‌شناسی </div> </a> <button aria-controls="toc-سبب‌شناسی-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> تغییر وضعیت زیربخش‌های سبب‌شناسی </button> <ul id="toc-سبب‌شناسی-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-پرفشاری_خون_اولیه" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#پرفشاری_خون_اولیه"> <div class="vector-toc-text"> ۵.۱ پرفشاری خون اولیه </div> </a> <ul id="toc-پرفشاری_خون_اولیه-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-پرفشاری_خون_ثانویه_2" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#پرفشاری_خون_ثانویه_2"> <div class="vector-toc-text"> ۵.۲ پرفشاری خون ثانویه </div> </a> <ul id="toc-پرفشاری_خون_ثانویه_2-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-پاتوفیزیولوژی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#پاتوفیزیولوژی"> <div class="vector-toc-text"> ۶ پاتوفیزیولوژی </div> </a> <ul id="toc-پاتوفیزیولوژی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-تشخیص" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#تشخیص"> <div class="vector-toc-text"> ۷ تشخیص </div> </a> <ul id="toc-تشخیص-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-پیشگیری" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#پیشگیری"> <div class="vector-toc-text"> ۸ پیشگیری </div> </a> <ul id="toc-پیشگیری-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-کنترل" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#کنترل"> <div class="vector-toc-text"> ۹ کنترل </div> </a> <button aria-controls="toc-کنترل-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> تغییر وضعیت زیربخش‌های کنترل </button> <ul id="toc-کنترل-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-تغییر_روش_زندگی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#تغییر_روش_زندگی"> <div class="vector-toc-text"> ۹.۱ تغییر روش زندگی </div> </a> <ul id="toc-تغییر_روش_زندگی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-داروها" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#داروها"> <div class="vector-toc-text"> ۹.۲ داروها </div> </a> <ul id="toc-داروها-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-ترکیب_داروها" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#ترکیب_داروها"> <div class="vector-toc-text"> ۹.۲.۱ ترکیب داروها </div> </a> <ul id="toc-ترکیب_داروها-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-افراد_مسن" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#افراد_مسن"> <div class="vector-toc-text"> ۹.۳ افراد مسن </div> </a> <ul id="toc-افراد_مسن-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-پرفشاری_خون_مقاوم_به_درمان" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#پرفشاری_خون_مقاوم_به_درمان"> <div class="vector-toc-text"> ۹.۴ پرفشاری خون مقاوم به درمان </div> </a> <ul id="toc-پرفشاری_خون_مقاوم_به_درمان-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-احتمال_کلی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#احتمال_کلی"> <div class="vector-toc-text"> ۹.۵ احتمال کلی </div> </a> <ul id="toc-احتمال_کلی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-کودکان" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#کودکان"> <div class="vector-toc-text"> ۹.۶ کودکان </div> </a> <ul id="toc-کودکان-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-داروهای_گیاهی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#داروهای_گیاهی"> <div class="vector-toc-text"> ۹.۷ داروهای گیاهی </div> </a> <ul id="toc-داروهای_گیاهی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-تاریخچه" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#تاریخچه"> <div class="vector-toc-text"> ۱۰ تاریخچه </div> </a> <ul id="toc-تاریخچه-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-جامعه_و_فرهنگ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#جامعه_و_فرهنگ"> <div class="vector-toc-text"> ۱۱ جامعه و فرهنگ </div> </a> <button aria-controls="toc-جامعه_و_فرهنگ-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> تغییر وضعیت زیربخش‌های جامعه و فرهنگ </button> <ul id="toc-جامعه_و_فرهنگ-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-آگاهی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#آگاهی"> <div class="vector-toc-text"> ۱۱.۱ آگاهی </div> </a> <ul id="toc-آگاهی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-منابع" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#منابع"> <div class="vector-toc-text"> ۱۲ منابع </div> </a> <ul id="toc-منابع-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="فهرست" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر وضعیت فهرست محتویات" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > تغییر وضعیت فهرست محتویات </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading">فشار خون بالا</h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="به مقاله‌ای به یک زبان دیگر بروید. به ۱۰۴ زبان در دسترس است." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-104" aria-hidden="true" > ۱۰۴ زبان </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Hipertensie" title="Hipertensie–آفریکانس" lang="af" hreflang="af" data-title="Hipertensie" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="آفریکانس" class="interlanguage-link-target">Afrikaans</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="مقالهٔ خوب"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%B9_%D8%B6%D8%BA%D8%B7_%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%85" title="ارتفاع ضغط الدم–عربی" lang="ar" hreflang="ar" data-title="ارتفاع ضغط الدم" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="عربی" class="interlanguage-link-target">العربية</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%B9_%D8%B6%D8%BA%D8%B7_%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%85" title="ارتفاع ضغط الدم–عربی مصری" lang="arz" hreflang="arz" data-title="ارتفاع ضغط الدم" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="عربی مصری" class="interlanguage-link-target">مصرى</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%89%E0%A6%9A%E0%A7%8D%E0%A6%9A_%E0%A7%B0%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%9A%E0%A6%BE%E0%A6%AA" title="উচ্চ ৰক্তচাপ–آسامی" lang="as" hreflang="as" data-title="উচ্চ ৰক্তচাপ" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="آسامی" class="interlanguage-link-target">অসমীয়া</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Hipertensi%C3%B3n_arterial" title="Hipertensión arterial–آستوری" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Hipertensión arterial" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="آستوری" class="interlanguage-link-target">Asturianu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Arterial_hipertenziya" title="Arterial hipertenziya–ترکی آذربایجانی" lang="az" hreflang="az" data-title="Arterial hipertenziya" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="ترکی آذربایجانی" class="interlanguage-link-target">Azərbaycanca</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%DB%8C%D9%88%D8%AE%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D9%82%D8%A7%D9%86_%D9%81%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="یوخاری قان فیشاری–South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="یوخاری قان فیشاری" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target">تۆرکجه</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%82%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Гипертония–باشقیری" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Гипертония" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="باشقیری" class="interlanguage-link-target">Башҡортса</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Bluadhochdruck" title="Bluadhochdruck–باواریایی" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Bluadhochdruck" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="باواریایی" class="interlanguage-link-target">Boarisch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D1%82%D1%8D%D1%80%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%96%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%82%D1%8D%D0%BD%D0%B7%D1%96%D1%8F" title="Артэрыяльная гіпертэнзія–بلاروسی" lang="be" hreflang="be" data-title="Артэрыяльная гіпертэнзія" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="بلاروسی" class="interlanguage-link-target">Беларуская</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D1%96%D0%BF%D1%8D%D1%80%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%8F" title="Гіпэртанія–بلاروسی (دستورخط کلاسیک)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Гіпэртанія" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="بلاروسی (دستورخط کلاسیک)" class="interlanguage-link-target">Беларуская (тарашкевіца)</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bew mw-list-item"><a href="https://bew.wikipedia.org/wiki/Bludrek" title="Bludrek–Betawi" lang="bew" hreflang="bew" data-title="Bludrek" data-language-autonym="Betawi" data-language-local-name="Betawi" class="interlanguage-link-target">Betawi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0_%D1%85%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%82%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Артериална хипертония–بلغاری" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Артериална хипертония" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="بلغاری" class="interlanguage-link-target">Български</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%88_%E0%A4%AC%E0%A5%8D%E0%A4%B2%E0%A4%A1_%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A5%87%E0%A4%B6%E0%A4%B0" title="हाई ब्लड प्रेशर–Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="हाई ब्लड प्रेशर" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target">भोजपुरी</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-blk mw-list-item"><a href="https://blk.wikipedia.org/wiki/%E1%80%9E%E1%80%BD%E1%80%AE%E1%82%8F%E1%80%91%E1%80%84%E1%80%BA%E1%82%8F%E1%80%9B%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%82%8F%E1%80%82%E1%80%AB%E1%82%8F" title="သွီႏထင်ႏရောႏဂါႏ–Pa'O" lang="blk" hreflang="blk" data-title="သွီႏထင်ႏရောႏဂါႏ" data-language-autonym="ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ" data-language-local-name="Pa'O" class="interlanguage-link-target">ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%89%E0%A6%9A%E0%A7%8D%E0%A6%9A_%E0%A6%B0%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%9A%E0%A6%BE%E0%A6%AA" title="উচ্চ রক্তচাপ–بنگالی" lang="bn" hreflang="bn" data-title="উচ্চ রক্তচাপ" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="بنگالی" class="interlanguage-link-target">বাংলা</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bpy mw-list-item"><a href="https://bpy.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%89%E0%A6%9A%E0%A7%8D%E0%A6%9A_%E0%A6%B0%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%9A%E0%A6%BE%E0%A6%AA" title="উচ্চ রক্তচাপ–Bishnupriya" lang="bpy" hreflang="bpy" data-title="উচ্চ রক্তচাপ" data-language-autonym="বিষ্ণুপ্রিয়া মণিপুরী" data-language-local-name="Bishnupriya" class="interlanguage-link-target">বিষ্ণুপ্রিয়া মণিপুরী</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Hipertenzija" title="Hipertenzija–بوسنیایی" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Hipertenzija" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="بوسنیایی" class="interlanguage-link-target">Bosanski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Hipertensi%C3%B3_arterial" title="Hipertensió arterial–کاتالان" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Hipertensió arterial" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="کاتالان" class="interlanguage-link-target">Català</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="مقالهٔ برگزیده"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Alta_presyon" title="Alta presyon–سبویی" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Alta presyon" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="سبویی" class="interlanguage-link-target">Cebuano</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%DB%95%D8%B1%D8%B2%DB%8C%DB%8C_%D9%BE%DB%95%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%AE%D9%88%DB%8E%D9%86" title="بەرزیی پەستانی خوێن–کردی مرکزی" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="بەرزیی پەستانی خوێن" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="کردی مرکزی" class="interlanguage-link-target">کوردی</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Hypertenze" title="Hypertenze–چکی" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Hypertenze" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="چکی" class="interlanguage-link-target">Čeština</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Forh%C3%B8jet_blodtryk" title="Forhøjet blodtryk–دانمارکی" lang="da" hreflang="da" data-title="Forhøjet blodtryk" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="دانمارکی" class="interlanguage-link-target">Dansk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Arterielle_Hypertonie" title="Arterielle Hypertonie–آلمانی" lang="de" hreflang="de" data-title="Arterielle Hypertonie" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="آلمانی" class="interlanguage-link-target">Deutsch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Hipertansiyono_arteriyel" title="Hipertansiyono arteriyel–Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Hipertansiyono arteriyel" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target">Zazaki</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dv mw-list-item"><a href="https://dv.wikipedia.org/wiki/%DE%8D%DE%AD%DE%89%DE%A6%DE%87%DE%B0%DE%97%DE%A6%DE%81%DE%B0%DE%8B%DE%A8%DE%87%DE%AA%DE%82%DE%B0" title="ލޭމައްޗަށްދިއުން–دیوهی" lang="dv" hreflang="dv" data-title="ލޭމައްޗަށްދިއުން" data-language-autonym="ދިވެހިބަސް" data-language-local-name="دیوهی" class="interlanguage-link-target">ދިވެހިބަސް</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CF%81%CF%84%CE%B7%CF%81%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CE%AE_%CF%85%CF%80%CE%AD%CF%81%CF%84%CE%B1%CF%83%CE%B7" title="Αρτηριακή υπέρταση–یونانی" lang="el" hreflang="el" data-title="Αρτηριακή υπέρταση" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="یونانی" class="interlanguage-link-target">Ελληνικά</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="مقالهٔ خوب"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Hypertension" title="Hypertension–انگلیسی" lang="en" hreflang="en" data-title="Hypertension" data-language-autonym="English" data-language-local-name="انگلیسی" class="interlanguage-link-target">English</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Alta_sangopremo" title="Alta sangopremo–اسپرانتو" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Alta sangopremo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="اسپرانتو" class="interlanguage-link-target">Esperanto</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Hipertensi%C3%B3n_arterial" title="Hipertensión arterial–اسپانیایی" lang="es" hreflang="es" data-title="Hipertensión arterial" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="اسپانیایی" class="interlanguage-link-target">Español</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/H%C3%BCpertensioon" title="Hüpertensioon–استونیایی" lang="et" hreflang="et" data-title="Hüpertensioon" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="استونیایی" class="interlanguage-link-target">Eesti</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Hipertentsio" title="Hipertentsio–باسکی" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Hipertentsio" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="باسکی" class="interlanguage-link-target">Euskara</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Kohonnut_verenpaine" title="Kohonnut verenpaine–فنلاندی" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Kohonnut verenpaine" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="فنلاندی" class="interlanguage-link-target">Suomi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Hypertension_art%C3%A9rielle" title="Hypertension artérielle–فرانسوی" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Hypertension artérielle" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="فرانسوی" class="interlanguage-link-target">Français</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Hipirtheannas" title="Hipirtheannas–ایرلندی" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Hipirtheannas" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="ایرلندی" class="interlanguage-link-target">Gaeilge</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/Ipertansyon_art%C3%A9ry%C3%A8l" title="Ipertansyon artéryèl–Guianan Creole" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Ipertansyon artéryèl" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="Guianan Creole" class="interlanguage-link-target">Kriyòl gwiyannen</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Hipertensi%C3%B3n_arterial" title="Hipertensión arterial–گالیسیایی" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Hipertensión arterial" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="گالیسیایی" class="interlanguage-link-target">Galego</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://ha.wikipedia.org/wiki/Hawan_jini" title="Hawan jini–هوسایی" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Hawan jini" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="هوسایی" class="interlanguage-link-target">Hausa</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%99%D7%AA%D7%A8_%D7%9C%D7%97%D7%A5_%D7%93%D7%9D" title="יתר לחץ דם–عبری" lang="he" hreflang="he" data-title="יתר לחץ דם" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="عبری" class="interlanguage-link-target">עברית</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%89%E0%A4%9A%E0%A5%8D%E0%A4%9A_%E0%A4%B0%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A4%9A%E0%A4%BE%E0%A4%AA" title="उच्च रक्तचाप–هندی" lang="hi" hreflang="hi" data-title="उच्च रक्तचाप" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="هندی" class="interlanguage-link-target">हिन्दी</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Hipertenzija" title="Hipertenzija–کروات" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Hipertenzija" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="کروات" class="interlanguage-link-target">Hrvatski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="مقالهٔ برگزیده"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Magas_v%C3%A9rnyom%C3%A1s" title="Magas vérnyomás–مجاری" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Magas vérnyomás" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="مجاری" class="interlanguage-link-target">Magyar</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="مقالهٔ برگزیده"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B3%D5%A5%D6%80%D5%B3%D5%B6%D5%B7%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Գերճնշում–ارمنی" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Գերճնշում" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ارمنی" class="interlanguage-link-target">Հայերեն</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hyw mw-list-item"><a href="https://hyw.wikipedia.org/wiki/%D4%B1%D6%80%D5%A5%D5%A1%D5%B6_%D5%A3%D5%A5%D6%80%D5%B3%D5%B6%D5%B7%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Արեան գերճնշում–Western Armenian" lang="hyw" hreflang="hyw" data-title="Արեան գերճնշում" data-language-autonym="Արեւմտահայերէն" data-language-local-name="Western Armenian" class="interlanguage-link-target">Արեւմտահայերէն</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Tekanan_darah_tinggi" title="Tekanan darah tinggi–اندونزیایی" lang="id" hreflang="id" data-title="Tekanan darah tinggi" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="اندونزیایی" class="interlanguage-link-target">Bahasa Indonesia</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/H%C3%A1%C3%BEr%C3%BDstingur" title="Háþrýstingur–ایسلندی" lang="is" hreflang="is" data-title="Háþrýstingur" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="ایسلندی" class="interlanguage-link-target">Íslenska</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Ipertensione_arteriosa" title="Ipertensione arteriosa–ایتالیایی" lang="it" hreflang="it" data-title="Ipertensione arteriosa" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="ایتالیایی" class="interlanguage-link-target">Italiano</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="مقالهٔ خوب"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E9%AB%98%E8%A1%80%E5%9C%A7" title="高血圧–ژاپنی" lang="ja" hreflang="ja" data-title="高血圧" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="ژاپنی" class="interlanguage-link-target">日本語</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Blegudreg" title="Blegudreg–جاوه‌ای" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Blegudreg" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="جاوه‌ای" class="interlanguage-link-target">Jawa</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B4%D1%8B%D2%9B_%D0%B3%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%82%D0%B5%D0%BD%D0%B7%D0%B8%D1%8F" title="Артериалдық гипертензия–قزاقی" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Артериалдық гипертензия" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="قزاقی" class="interlanguage-link-target">Қазақша</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EA%B3%A0%ED%98%88%EC%95%95" title="고혈압–کره‌ای" lang="ko" hreflang="ko" data-title="고혈압" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="کره‌ای" class="interlanguage-link-target">한국어</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ks mw-list-item"><a href="https://ks.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%DB%8C%D9%9B%D8%A7%D8%AF%D9%95_%D8%AE%D9%88%D9%97%D9%86%D9%8F%DA%A9_%D8%AF%D9%8E%D8%A8%D8%A7%D9%88" title="زیٛادٕ خوٗنُک دَباو–کشمیری" lang="ks" hreflang="ks" data-title="زیٛادٕ خوٗنُک دَباو" data-language-autonym="कॉशुर / کٲشُر" data-language-local-name="کشمیری" class="interlanguage-link-target">कॉशुर / کٲشُر</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Pestoya_bilind_a_xw%C3%AEn%C3%AA" title="Pestoya bilind a xwînê–کردی" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Pestoya bilind a xwînê" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="کردی" class="interlanguage-link-target">Kurdî</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Hypertensio_arterialis" title="Hypertensio arterialis–لاتین" lang="la" hreflang="la" data-title="Hypertensio arterialis" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="لاتین" class="interlanguage-link-target">Latina</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lo mw-list-item"><a href="https://lo.wikipedia.org/wiki/%E0%BA%84%E0%BA%A7%E0%BA%B2%E0%BA%A1%E0%BA%94%E0%BA%B1%E0%BA%99%E0%BB%80%E0%BA%A5%E0%BA%B7%E0%BA%AD%E0%BA%94%E0%BA%AA%E0%BA%B9%E0%BA%87" title="ຄວາມດັນເລືອດສູງ–لائوسی" lang="lo" hreflang="lo" data-title="ຄວາມດັນເລືອດສູງ" data-language-autonym="ລາວ" data-language-local-name="لائوسی" class="interlanguage-link-target">ລາວ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Arterin%C4%97_hipertenzija" title="Arterinė hipertenzija–لیتوانیایی" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Arterinė hipertenzija" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="لیتوانیایی" class="interlanguage-link-target">Lietuvių</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Arteri%C4%81l%C4%81_hipertensija" title="Arteriālā hipertensija–لتونیایی" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Arteriālā hipertensija" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="لتونیایی" class="interlanguage-link-target">Latviešu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%82%D0%B5%D0%BD%D0%B7%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Хипертензија–مقدونی" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Хипертензија" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="مقدونی" class="interlanguage-link-target">Македонски</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="مقالهٔ برگزیده"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%B0%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BF%E0%B4%AE%E0%B5%BC%E0%B4%A6%E0%B5%8D%E0%B4%A6%E0%B4%82" title="രക്താതിമർദ്ദം–مالایالامی" lang="ml" hreflang="ml" data-title="രക്താതിമർദ്ദം" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="مالایالامی" class="interlanguage-link-target">മലയാളം</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%89%E0%A4%9A%E0%A5%8D%E0%A4%9A_%E0%A4%B0%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A4%A6%E0%A4%BE%E0%A4%AC" title="उच्च रक्तदाब–مراتی" lang="mr" hreflang="mr" data-title="उच्च रक्तदाब" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="مراتی" class="interlanguage-link-target">मराठी</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Darah_tinggi" title="Darah tinggi–مالایی" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Darah tinggi" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="مالایی" class="interlanguage-link-target">Bahasa Melayu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%9E%E1%80%BD%E1%80%B1%E1%80%B8%E1%80%90%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%B8%E1%80%9B%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%82%E1%80%AB" title="သွေးတိုးရောဂါ–برمه‌ای" lang="my" hreflang="my" data-title="သွေးတိုးရောဂါ" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="برمه‌ای" class="interlanguage-link-target">မြန်မာဘာသာ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B2%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%AF%E0%A5%8D" title="ल्वय्–نواریایی" lang="new" hreflang="new" data-title="ल्वय्" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="نواریایی" class="interlanguage-link-target">नेपाल भाषा</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Hypertensie" title="Hypertensie–هلندی" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Hypertensie" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="هلندی" class="interlanguage-link-target">Nederlands</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/H%C3%B8gt_blodtrykk" title="Høgt blodtrykk–نروژی نی‌نُشک" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Høgt blodtrykk" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="نروژی نی‌نُشک" class="interlanguage-link-target">Norsk nynorsk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/H%C3%B8yt_blodtrykk" title="Høyt blodtrykk–نروژی بوک‌مُل" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Høyt blodtrykk" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="نروژی بوک‌مُل" class="interlanguage-link-target">Norsk bokmål</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-or mw-list-item"><a href="https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%89%E0%AC%9A%E0%AD%8D%E0%AC%9A_%E0%AC%B0%E0%AC%95%E0%AD%8D%E0%AC%A4%E0%AC%9A%E0%AC%BE%E0%AC%AA" title="ଉଚ୍ଚ ରକ୍ତଚାପ–اوریه‌ای" lang="or" hreflang="or" data-title="ଉଚ୍ଚ ରକ୍ତଚାପ" data-language-autonym="ଓଡ଼ିଆ" data-language-local-name="اوریه‌ای" class="interlanguage-link-target">ଓଡ଼ିଆ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pam mw-list-item"><a href="https://pam.wikipedia.org/wiki/Matas_a_Prisyun" title="Matas a Prisyun–پامپانگایی" lang="pam" hreflang="pam" data-title="Matas a Prisyun" data-language-autonym="Kapampangan" data-language-local-name="پامپانگایی" class="interlanguage-link-target">Kapampangan</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Nadci%C5%9Bnienie_t%C4%99tnicze" title="Nadciśnienie tętnicze–لهستانی" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Nadciśnienie tętnicze" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="لهستانی" class="interlanguage-link-target">Polski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%AF_%D9%88%DB%8C%D9%86%DB%90_%D9%84%D9%88%DA%93_%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1" title="د وینې لوړ فشار–پشتو" lang="ps" hreflang="ps" data-title="د وینې لوړ فشار" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="پشتو" class="interlanguage-link-target">پښتو</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="مقالهٔ برگزیده"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Hipertens%C3%A3o_arterial" title="Hipertensão arterial–پرتغالی" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Hipertensão arterial" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="پرتغالی" class="interlanguage-link-target">Português</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Llasaq_yawar" title="Llasaq yawar–کچوایی" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Llasaq yawar" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="کچوایی" class="interlanguage-link-target">Runa Simi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="مقالهٔ برگزیده"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Hipertensiune_arterial%C4%83" title="Hipertensiune arterială–رومانیایی" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Hipertensiune arterială" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="رومانیایی" class="interlanguage-link-target">Română</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%82%D0%B5%D0%BD%D0%B7%D0%B8%D1%8F" title="Артериальная гипертензия–روسی" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Артериальная гипертензия" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="روسی" class="interlanguage-link-target">Русский</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Hipertenzija" title="Hipertenzija–صرب و کرواتی" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Hipertenzija" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="صرب و کرواتی" class="interlanguage-link-target">Srpskohrvatski / српскохрватски</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%85%E0%B6%B0%E0%B7%92%E0%B6%BB%E0%B7%94%E0%B6%B0%E0%B7%92%E0%B6%BB_%E0%B6%B4%E0%B7%93%E0%B6%A9%E0%B6%B1%E0%B6%BA" title="අධිරුධිර පීඩනය–سینهالی" lang="si" hreflang="si" data-title="අධිරුධිර පීඩනය" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="سینهالی" class="interlanguage-link-target">සිංහල</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Hypertension" title="Hypertension–انگلیسی ساده" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Hypertension" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="انگلیسی ساده" class="interlanguage-link-target">Simple English</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Arteri%C3%A1lna_hypertenzia" title="Arteriálna hypertenzia–اسلواکی" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Arteriálna hypertenzia" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="اسلواکی" class="interlanguage-link-target">Slovenčina</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Visok_krvni_tlak" title="Visok krvni tlak–اسلوونیایی" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Visok krvni tlak" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="اسلوونیایی" class="interlanguage-link-target">Slovenščina</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Dhiig_karka" title="Dhiig karka–سومالیایی" lang="so" hreflang="so" data-title="Dhiig karka" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="سومالیایی" class="interlanguage-link-target">Soomaaliga</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Hipertensioni" title="Hipertensioni–آلبانیایی" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Hipertensioni" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="آلبانیایی" class="interlanguage-link-target">Shqip</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%82%D0%B5%D0%BD%D0%B7%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Хипертензија–صربی" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Хипертензија" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="صربی" class="interlanguage-link-target">Српски / srpski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Hipert%C3%A9nsi" title="Hiperténsi–سوندایی" lang="su" hreflang="su" data-title="Hiperténsi" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="سوندایی" class="interlanguage-link-target">Sunda</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Hypertoni" title="Hypertoni–سوئدی" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Hypertoni" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="سوئدی" class="interlanguage-link-target">Svenska</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Shinikizo_la_juu_la_damu" title="Shinikizo la juu la damu–سواحیلی" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Shinikizo la juu la damu" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="سواحیلی" class="interlanguage-link-target">Kiswahili</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%89%E0%AE%AF%E0%AE%B0%E0%AF%8D_%E0%AE%87%E0%AE%B0%E0%AE%A4%E0%AF%8D%E0%AE%A4_%E0%AE%85%E0%AE%B4%E0%AF%81%E0%AE%A4%E0%AF%8D%E0%AE%A4%E0%AE%AE%E0%AF%8D" title="உயர் இரத்த அழுத்தம்–تامیلی" lang="ta" hreflang="ta" data-title="உயர் இரத்த அழுத்தம்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="تامیلی" class="interlanguage-link-target">தமிழ்</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D1%80%D0%B8%D0%B8_%D2%93%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%91%D0%BD%D0%B8_%D1%85%D1%83%D0%BD" title="Бемории ғалаёни хун–تاجیکی" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Бемории ғалаёни хун" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="تاجیکی" class="interlanguage-link-target">Тоҷикӣ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="مقالهٔ خوب"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%94%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B9%82%E0%B8%A5%E0%B8%AB%E0%B8%B4%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B9%E0%B8%87" title="ความดันโลหิตสูง–تایلندی" lang="th" hreflang="th" data-title="ความดันโลหิตสูง" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="تایلندی" class="interlanguage-link-target">ไทย</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Altapresyon" title="Altapresyon–تاگالوگی" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Altapresyon" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="تاگالوگی" class="interlanguage-link-target">Tagalog</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Y%C3%BCksek_tansiyon" title="Yüksek tansiyon–ترکی استانبولی" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Yüksek tansiyon" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="ترکی استانبولی" class="interlanguage-link-target">Türkçe</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-trv mw-list-item"><a href="https://trv.wikipedia.org/wiki/Paru_dara" title="Paru dara–تاروکویی" lang="trv" hreflang="trv" data-title="Paru dara" data-language-autonym="Seediq" data-language-local-name="تاروکویی" class="interlanguage-link-target">Seediq</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%82%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Гипертония–تاتاری" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Гипертония" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="تاتاری" class="interlanguage-link-target">Татарча / tatarça</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tw mw-list-item"><a href="https://tw.wikipedia.org/wiki/Mmogyammoroso%C9%94" title="Mmogyammorosoɔ–توی‌یایی" lang="tw" hreflang="tw" data-title="Mmogyammorosoɔ" data-language-autonym="Twi" data-language-local-name="توی‌یایی" class="interlanguage-link-target">Twi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D1%82%D0%B5%D1%80%D1%96%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0_%D0%B3%D1%96%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%82%D0%B5%D0%BD%D0%B7%D1%96%D1%8F" title="Артеріальна гіпертензія–اوکراینی" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Артеріальна гіпертензія" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="اوکراینی" class="interlanguage-link-target">Українська</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%84%D9%86%D8%AF_%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D9%86" title="بلند فشار خون–اردو" lang="ur" hreflang="ur" data-title="بلند فشار خون" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="اردو" class="interlanguage-link-target">اردو</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Arterial_gipertenziya" title="Arterial gipertenziya–ازبکی" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Arterial gipertenziya" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="ازبکی" class="interlanguage-link-target">Oʻzbekcha / ўзбекча</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="مقالهٔ خوب"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/T%C4%83ng_huy%E1%BA%BFt_%C3%A1p" title="Tăng huyết áp–ویتنامی" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Tăng huyết áp" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="ویتنامی" class="interlanguage-link-target">Tiếng Việt</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Altapresyon" title="Altapresyon–وارایی" lang="war" hreflang="war" data-title="Altapresyon" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="وارایی" class="interlanguage-link-target">Winaray</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E9%AB%98%E8%A1%80%E5%8E%8B" title="高血压–وو" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="高血压" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="وو" class="interlanguage-link-target">吴语</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/%C3%80%C3%ACs%C3%A0n_%E1%BA%B9%CC%80j%E1%BA%B9%CC%80_r%C3%ADru" title="Àìsàn ẹ̀jẹ̀ ríru–یوروبایی" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Àìsàn ẹ̀jẹ̀ ríru" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="یوروبایی" class="interlanguage-link-target">Yorùbá</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-za mw-list-item"><a href="https://za.wikipedia.org/wiki/Hezyazsang" title="Hezyazsang–چوانگی" lang="za" hreflang="za" data-title="Hezyazsang" data-language-autonym="Vahcuengh" data-language-local-name="چوانگی" class="interlanguage-link-target">Vahcuengh</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%AB%98%E8%A1%80%E5%A3%93" title="高血壓–چینی" lang="zh" hreflang="zh" data-title="高血壓" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="چینی" class="interlanguage-link-target">中文</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Ko-hiat-ap" title="Ko-hiat-ap–مین نان" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Ko-hiat-ap" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="مین نان" class="interlanguage-link-target">閩南語 / Bân-lâm-gú</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E9%AB%98%E8%A1%80%E5%A3%93" title="高血壓–کانتونی" lang="yue" hreflang="yue" data-title="高血壓" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="کانتونی" class="interlanguage-link-target">粵語</a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q41861#sitelinks-wikipedia" title="ویرایش پیوندهای بین‌زبانی" class="wbc-editpage">ویرایش پیوندها</a></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="فضاهای نام"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" title="دیدن صفحهٔ محتویات [c]" accesskey="c">مقاله</a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB:%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" rel="discussion" title="گفتگو پیرامون محتوای صفحه [t]" accesskey="t">بحث</a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر گونهٔ زبان" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" >فارسی </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="بازدیدها"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7">خواندن</a></li><li id="ca-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7&action=edit" title="ویرایش کد مبدأ این صفحه [e]" accesskey="e">ویرایش</a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7&action=history" title="نسخه‌های پیشین این صفحه [h]" accesskey="h">نمایش تاریخچه</a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارها" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" >ابزارها </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ابزارها</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">نهفتن</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="گزینه‌های بیشتر" > <div class="vector-menu-heading"> عمل‌ها </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7">خواندن</a></li><li id="ca-more-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7&action=edit" title="ویرایش کد مبدأ این صفحه [e]" accesskey="e">ویرایش</a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7&action=history">نمایش تاریخچه</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> عمومی </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D9%86_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" title="فهرست همهٔ صفحه‌هایی که به این صفحه پیوند می‌دهند [j]" accesskey="j">پیوندها به این صفحه</a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%B7/%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" rel="nofollow" title="تغییرات اخیر صفحه‌هایی که این صفحه به آن‌ها پیوند دارد [k]" accesskey="k">تغییرات مرتبط</a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/ویکی‌پدیا:بارگذاری" title="بارگذاری تصاویر و پرونده‌های دیگر [u]" accesskey="u">بارگذاری پرونده</a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87" title="فهرستی از همهٔ صفحه‌های ویژه [q]" accesskey="q">صفحه‌های ویژه</a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7&oldid=40618617" title="پیوند پایدار به این نسخه از این صفحه">پیوند پایدار</a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7&action=info" title="اطلاعات بیشتر دربارهٔ این صفحه">اطلاعات صفحه</a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF&page=%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7&id=40618617&wpFormIdentifier=titleform" title="اطلاعات در خصوص چگونگی یادکرد این صفحه">یادکرد این صفحه</a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D9%2581%25D8%25B4%25D8%25A7%25D8%25B1_%25D8%25AE%25D9%2588%25D9%2586_%25D8%25A8%25D8%25A7%25D9%2584%25D8%25A7">دریافت نشانی کوتاه‌شده</a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D9%2581%25D8%25B4%25D8%25A7%25D8%25B1_%25D8%25AE%25D9%2588%25D9%2586_%25D8%25A8%25D8%25A7%25D9%2584%25D8%25A7">بارگیری کد QR</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> نسخه‌برداری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:DownloadAsPdf&page=%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7&action=show-download-screen">بارگیری به‌صورت PDF</a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7&printable=yes" title="نسخهٔ قابل چاپ این صفحه [p]" accesskey="p">نسخهٔ قابل چاپ</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> در پروژه‌های دیگر </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Hypertension" hreflang="en">ویکی‌انبار</a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q41861" title="پیوند به آیتم متصل‌شدۀ مخزن داده‌ها [g]" accesskey="g">آیتم ویکی‌داده</a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ظاهر"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ظاهر</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">نهفتن</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-rtl mw-parser-output" lang="fa" dir="rtl"><div class="shortdescription nomobile noexcerpt noprint searchaux" style="display:none">Medical condition</div><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r35359648">.mw-parser-output .infobox-subbox{padding:0;border:none;margin:-3px;width:auto;min-width:100%;font-size:100%;clear:none;float:none;background-color:transparent}.mw-parser-output .infobox-3cols-child{margin:auto}.mw-parser-output .infobox .navbar{font-size:100%}body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-header,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-subheader,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-above,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-title,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-image,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-full-data,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-below{text-align:center}</style><table class="infobox"><tbody><tr><th colspan="2" class="infobox-above" style="background:#ccc">فشار بالا</th></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">نام‌های دیگر</th><td class="infobox-data">arterial hypertension</td></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-full-data"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Grade_1_hypertension.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/Grade_1_hypertension.jpg/300px-Grade_1_hypertension.jpg" decoding="async" width="300" height="199" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/Grade_1_hypertension.jpg/450px-Grade_1_hypertension.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/Grade_1_hypertension.jpg/600px-Grade_1_hypertension.jpg 2x" data-file-width="3008" data-file-height="2000" /></a></td></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-full-data"><a href="/wiki/%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D9%86%D8%AC" title="فشارسنج">فشارسنج</a> دیجیتال با کاف که برای نمونه، فشار سیستولی را ۱۵۸ و فشار دیاستولی را ۹۹ میلی‌متر جیوه و ضربان قلب را ۸۰ ضربه در دقیقه نشان می‌دهد.</td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AE%D8%B5%D8%B5_(%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C)" title="تخصص (پزشکی)">تخصص</a></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C_%D9%82%D9%84%D8%A8" class="mw-redirect" title="پزشکی قلب">پزشکی قلب</a></td></tr><tr><th colspan="2" class="infobox-header" style="background:#eee;">طبقه‌بندی و منابع بیرونی</th></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/%D8%B7%D8%A8%D9%82%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="طبقه‌بندی بین‌المللی آماری بیماری‌ها">آی‌سی‌دی</a>-<a href="/wiki/ICD-10" class="mw-redirect" title="ICD-10">۱۰</a></th><td class="infobox-data"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://icd.who.int/browse10/2019/en#/I10">I10</a>,<a rel="nofollow" class="external text" href="https://icd.who.int/browse10/2019/en#/I11">I11</a>,<a rel="nofollow" class="external text" href="https://icd.who.int/browse10/2019/en#/I12">I12</a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://icd.who.int/browse10/2019/en#/I13">I13</a>,<a rel="nofollow" class="external text" href="https://icd.who.int/browse10/2019/en#/I15">I15</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/%D8%B7%D8%A8%D9%82%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="طبقه‌بندی بین‌المللی آماری بیماری‌ها">آی‌سی‌دی</a>-<a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A2%DB%8C%E2%80%8C%D8%B3%DB%8C%E2%80%8C%D8%AF%DB%8C-%DB%B9" title="فهرست کدهای آی‌سی‌دی-۹">۹-سی‌ام</a></th><td class="infobox-data"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.icd9data.com/getICD9Code.ashx?icd9=401">401</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AB_%D9%85%D9%86%D8%AF%D9%84%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86" title="میراث مندلی در انسان">اُمیم</a></th><td class="infobox-data"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://omim.org/entry/۱۴۵۵۰۰">۱۴۵۵۰۰</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%A8%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="دادگان بیماری‌ها">دادگان بیماری‌ها</a></th><td class="infobox-data"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.diseasesdatabase.com/ddb6330.htm">6330</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%D9%84%D8%A7%DB%8C%D9%86_%D9%BE%D9%84%D8%A7%D8%B3" title="مدلاین پلاس">مدلاین پلاس</a></th><td class="infobox-data"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://medlineplus.gov/ency/article/000468.htm">000468</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/%D8%A6%DB%8C%E2%80%8C%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%B3%DB%8C%D9%86" title="ئی‌مدیسین">ئی‌مدیسین</a></th><td class="infobox-data"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.emedicine.com/med/topic1106.htm">med/۱۱۰۶</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.emedicine.com/ped/topic1097.htm#">ped/1097</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.emedicine.com/emerg/topic267.htm#">emerg/267</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Patient_UK" class="extiw" title="en:Patient UK">پیشنت پلاس</a></th><td class="infobox-data"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://patient.info/doctor/hypertension">فشار بالا</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%B9%D9%86%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%88%D8%B6%D9%88%D8%B9%DB%8C_%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C" title="سرعنوان‌های موضوعی پزشکی">سمپ</a></th><td class="infobox-data"><a rel="nofollow" class="external text" href="//www.nlm.nih.gov/cgi/mesh/2024/MB_cgi?field=uid&term=D006973">D006973</a></td></tr><tr class="noprint"><td colspan="2" class="infobox-full-data"><div style="text-align: left; font-size:0.9em;">[<a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q41861" class="extiw" title="d:Q41861">ویرایش در ویکی‌داده</a>]</div></td></tr></tbody></table> فشار خون بالا یا پرفشاری خون (به <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="زبان انگلیسی">انگلیسی</a>: <bdi>Hypertension</bdi>) که گاهی به آن پرفشاری شریانی گفته می‌شود، یک <a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="بیماری">بیماری</a> <a href="/wiki/%D9%85%D8%B2%D9%85%D9%86_(%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C)" class="mw-redirect" title="مزمن (پزشکی)">مزمن</a> است که در آن <a href="/wiki/%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D9%86" title="فشار خون">فشار خون</a> در <a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%AE%D8%B1%DA%AF" title="سرخرگ">شریان‌ها</a> بالا می‌رود. به دنبال این افزایش فشار، قلب باید برای حفظ گردش خون در <a href="/wiki/%D8%B1%DA%AF_%D8%AE%D9%88%D9%86%DB%8C" title="رگ خونی">رگ‌های</a> خونی شدیدتر از <a href="/wiki/%D8%AD%D8%A7%D9%84%D8%AA_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C" class="mw-redirect" title="حالت طبیعی">حالت طبیعی</a> فعالیت کند. فشار خون شامل دو مقیاس سیستولی و دیاستولی است که وابسته به انقباض (سیستول) یا استراحت (دیاستول) <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%87%DB%8C%DA%86%D9%87_%D9%82%D9%84%D8%A8" title="ماهیچه قلب">ماهیچه قلب</a> بین ضربان‌ها می‌باشند. بر اساس آخرین گاید لاین یا دستورالعمل طبقه بندی فشار خون بالا از <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AC%D9%85%D9%86_%D9%82%D9%84%D8%A8_%D8%A7%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7" class="mw-redirect" title="انجمن قلب امریکا">انجمن قلب امریکا</a> در سال ۲۰۱۷ (معتبر ترین منبع و گاید لاین بیماریهای قلبی) در حالت استراحت، فشار خون طبیعیِ سیستولی (یا حداکثر فشار خون) بین ۹۰ تا ۱۱۹ <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%D9%85%D8%AA%D8%B1_%D8%AC%DB%8C%D9%88%D9%87" title="میلی‌متر جیوه">میلی‌متر جیوه</a> و فشار خون طبیعی دیاستولی (یا حداقل فشار خون) بین ۶۰ تا ۸۰ میلی‌متر جیوه است و اگر فرد دارای فشار خون ۱۲۰_۱۲۹ میلیمتر جیوه <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%84" title="سیستول">سیستول</a> و بالای ۸۰ <a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%84" title="دیاستول">دیاستول</a> باشد فرد دارای فشار خون افزایش یافته می‌باشد (مرحله پیش فشار خونی) در صورتی که فشار خون به‌طور مزمن برابر یا بیش از ۱۳۰ بر روی ۸۰ میلی‌متر جیوه باشد، فرد در مرحله یک پر فشاری خون قرار دارد و اگر فشار خون بیشتر از ۱۴۰ میلی متر <a href="/wiki/%D8%AC%DB%8C%D9%88%D9%87" title="جیوه">جیوه</a> سیستول یا ۹۰ دیاستول باشد از مرحله دو فشار خون بالا رنج می‌برد. قابل ذکر است که در فشار خون های بالا و زیر ۱۴۰ میلی متر جیوه (۱۳۰-۱۳۹) اولویت درمان با اصلاح شیوه زندگی می‌باشد (کاهش وزن، کنترل استرس و... نه استفاده از قرص های کاهنده فشار خون). نزدیک به ۵۰ درصد از مبتلایان به فشار خون از بیماری خود مطلع نیستند و بسیاری از بیماران به صورت تصادفی از فشار خون خود با خبر می‌شوند. درصد زیادی از بیماران مبتلا به فشار خون، بیماری خود را کنترل نمی‌کنند.<a href="#cite_note-1">[۱]</a> پرفشاری خون در یکی از دو گروه <a href="/w/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D9%88%D9%84%DB%8C%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="پرفشاری اولیه (صفحه وجود ندارد)">پرفشاری اولیه</a> یا <a href="/w/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%AB%D8%A7%D9%86%D9%88%DB%8C%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="پرفشاری ثانویه (صفحه وجود ندارد)">پرفشاری ثانویه</a> قرار می‌گیرد. حدود ۹۰ تا ۹۵ درصد از موارد از نوع پرفشاری اولیه هستند و این بدان معناست که هیچ دلیل پزشکی مشخصی برای آن وجود ندارد.<a href="#cite_note-pmid_10645931-2">[۲]</a> ۵ تا ۱۰ درصد دیگر از نوع پرفشاری ثانویه هستند که شرایط تأثیرگذار بر <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D9%87" title="کلیه">کلیه‌ها</a>، شریان‌ها، قلب یا <a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%BA%D8%AF%D9%87_%D8%AF%D8%B1%D9%88%D9%86%E2%80%8C%D8%B1%DB%8C%D8%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="دستگاه غده درون‌ریز (صفحه وجود ندارد)">دستگاه غده درون‌ریز</a> باعث ایجاد آن می‌شوند. در برخی موارد بالا رفتن فشار خون باعث خون‌ریزی مغزی می‌شود.<a href="#cite_note-3">[۳]</a> پرفشاری خون <a href="/wiki/%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84_%D8%AE%D8%B7%D8%B1" title="عامل خطر">عامل خطر</a> عمده در <a href="/wiki/%D8%B3%DA%A9%D8%AA%D9%87_%D9%85%D8%BA%D8%B2%DB%8C" title="سکته مغزی">سکته مغزی</a>، <a href="/wiki/%D8%B3%DA%A9%D8%AA%D9%87_%D9%82%D9%84%D8%A8%DB%8C" title="سکته قلبی">سکته قلبی</a> (حملات قلبی)، <a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D9%82%D9%84%D8%A8" title="نارسایی قلب">نارسایی قلب</a>، <a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="آنوریسم">آنوریسم‌های</a> شریانی (به عنوان مثال <a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%A2%D8%A6%D9%88%D8%B1%D8%AA" title="آنوریسم آئورت">آنوریسم آئورت</a>)، <a href="/w/index.php?title=%D8%A8%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%85%D9%88%D9%86%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="بیماری شریان‌های پیرامونی (صفحه وجود ندارد)">بیماری شریان‌های پیرامونی</a> و دلیل <a href="/w/index.php?title=%D8%A8%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B2%D9%85%D9%86_%DA%A9%D9%84%DB%8C%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="بیماری‌های مزمن کلیه (صفحه وجود ندارد)">بیماری‌های مزمن کلیه</a> است. حتی افزایش خفیف فشار خون شریانی نیز با کاهش <a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C" title="امید به زندگی">امید به زندگی</a> مرتبط است. تغییر <a href="/wiki/%D8%B1%DA%98%DB%8C%D9%85_%D8%BA%D8%B0%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="رژیم غذایی">رژیم غذایی</a> و روش زندگی می‌تواند در کنترل فشار خون مؤثر بوده و خطر عوارض ناشی از آن را بر سلامتی کاهش دهد. با این حال، <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D9%88%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="درمان دارویی">درمان دارویی</a> غالباً برای افرادی که تغییر روش زندگی در آن‌ها بی تأثیر بوده یا کافی نبوده‌است، ضروری می‌باشد. نتایج یک تحقیق بین‌المللی با همکاری گروهی از محققان و دانشمندان ایرانی دربارهٔ تأثیر تغذیه در مرگ ناشی از بیماری‌های قلبی-متابولیک (بیماری‌های قلبی و عروقی و دیابت و سکته‌های مغزی) در ۲۰ کشور خاورمیانه و <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D9%84_%D8%A2%D9%81%D8%B1%DB%8C%D9%82%D8%A7" title="شمال آفریقا">شمال آفریقا</a> نشان می‌دهد که فشار خون مهم‌ترین عامل مرگ در اثر این بیماری‌ها در تمام این کشورها است. در تمام این کشورها، بیماری‌های قلبی-متابولیک عامل ۴۳ درصد از مرگ‌های زودرس (زیر هفتاد سال) بوده‌است. در <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ایران">ایران</a> نیز فشار خون بالا (بالای ۱۱۵) مهم‌ترین عامل خطرساز و باعث مرگ دو هزار و ۳۵ نفر در ازای هر یک میلیون نفر جمعیت است.<a href="#cite_note-4">[۴]</a> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="طبقه‌بندی">طبقه‌بندی</h2>[<a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7&action=edit&section=1" title="ویرایش بخش: طبقه‌بندی">ویرایش</a>]</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="افراد_بالغ">افراد بالغ</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7&action=edit&section=2" title="ویرایش بخش: افراد بالغ">ویرایش</a>]</div> از ۱۸ سال به بالا، پرفشاری خون با <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B2%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C" title="اندازه‌گیری">اندازه‌گیری</a> فشار خون سیستولی یا دیاستولی که به‌طور مزمن بالاتر از مقدار طبیعی مجاز (یعنی فشار سیستولی ۱۲۹ میلی‌متر جیوه و فشار دیاستولی ۷۹ میلی‌متر جیوه) باشد تعیین می‌شود: رجوع کنید به جدول — <a href="/wiki/%D8%B7%D8%A8%D9%82%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C" class="mw-disambig" title="طبقه‌بندی">طبقه‌بندی</a> (JNC7)). اگر سنجش‌ها به صورت اندازه‌گیری ۲۴ ساعتهٔ فشار خون متحرک یا اندازه‌گیری خانگی باشند، از مرزهای پایین‌تر (فشار سیستولی ۱۳۵ میلی‌متر جیوه یا فشار دیاستولی ۸۵ میلی‌متر جیوه) استفاده می‌شود.<a href="#cite_note-NICE127_full-5">[۵]</a> دستورالعمل‌های بین‌المللی اخیر در مورد پرفشاری خون نیز طبقه‌بندی‌هایی زیرِ دامنهٔ پرفشاری خون ایجاد کرده‌اند تا زنجیرهٔ خطر را با فشار خون‌های بالاتر از دامنه طبیعی نشان دهند. گزارش JNC۷ در سال ۲۰۰۳<a href="#cite_note-JNC7-6">[۶]</a> از اصطلاح پیش پرفشاری خون برای فشار خون‌های در دامنهٔ فشار سیستولی ۱۲۰ تا ۱۲۹ میلی‌متر جیوه و/یا فشار دیاستولی زیر ۸۰ میلی‌متر جیوه استفاده می‌کند، در حالیکه دستورالعمل ESH-ESC در سال ۲۰۰۷<a href="#cite_note-ESH-ESC-7">[۷]</a> و دستورالعمل BHS IV در سال ۲۰۰۴<a href="#cite_note-BHSIV-8">[۸]</a> طبقات مطلوب، طبیعی و طبیعیِ بالا را در تقسیم‌بندی جزئیِ فشار خون‌های زیر فشار سیستولی ۱۳۰ میلی‌متر جیوه و فشار دیاستولی زیر ۸۰ میلی‌متر جیوه به‌کار می‌گیرند. پرفشاری خون براساس گزارش JNC۷ به این صورت طبقه‌بندی جزئی می‌شود: پرفشاری خون مرحله ۱، پرفشاری خون مرحله ۲ و پرفشاری خون سیستولی ایزوله. پرفشاری خون سیستولی ایزوله به فشار خون سیستولی بالایی گفته می‌شود که فشار خون دیاستولی در آن طبیعی بوده و در افراد مسن شایع است.<a href="#cite_note-JNC7-6">[۶]</a> دستورالعمل ESH-ESC در سال ۲۰۰۷<a href="#cite_note-ESH-ESC-7">[۷]</a> و دستورالعمل BHS IV در سال ۲۰۰۴،<a href="#cite_note-BHSIV-8">[۸]</a> فشار خون مرحله سومی (مرحله ۳) را برای افرادِ دارای فشار خون سیستولی بالای ۱۷۹ میلی‌متر جیوه یا فشار خون دیاستولی بیش از ۱۰۹ میلی‌متر جیوه تعریف می‌کند. اگر <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D9%88" title="دارو">درمان دارویی</a>، فشار خون را تا سطوح طبیعی کاهش ندهد، پرفشاری خون در طبقه «مقاوم» جای می‌گیرد.<a href="#cite_note-JNC7-6">[۶]</a> <table class="wikitable" style="float: left; margin-left:15px; text-align:center"> <tbody><tr> <th rowspan="2">طبقه‌بندی (بر اساسJNC7– هفتمین گزارش کمیته ملی مشترک پیشگیری، تشخیص، سنجش و درمان فشار خون بالا)<a href="#cite_note-JNC7-6">[۶]</a> </th> <th colspan="2">فشار سیستولی </th> <th colspan="2">فشار دیاستولی </th></tr> <tr> <th><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%D9%85%D8%AA%D8%B1_%D8%AC%DB%8C%D9%88%D9%87" title="میلی‌متر جیوه">میلی‌متر جیوه</a> </th> <th><a href="/w/index.php?title=%DA%A9%DB%8C%D9%84%D9%88_%D9%BE%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D8%A7%D9%84_(%DB%8C%DA%A9%D8%A7)&action=edit&redlink=1" class="new" title="کیلو پاسکال (یکا) (صفحه وجود ندارد)">کیلوپاسکال</a> </th> <th>میلی‌متر جیوه </th> <th>کیلوپاسکال </th></tr> <tr> <td>طبیعی </td> <td>۹۰–۱۱۹ </td> <td>۱۲–۱۵٫۹ </td> <td>۶۰–۷۹ </td> <td>۸٫۰–۱۰٫۵ </td></tr> <tr> <td>پیش پرفشاری خون </td> <td>۱۲۰–۱۲۹ </td> <td>۱۶٫۰–۱۸٫۵ </td> <td>زیر۸۰ </td> <td>۱۰٫۷–۱۱٫۹ </td></tr> <tr> <td>مرحله ۱ پرفشاری خون </td> <td>۱۳۰-۱۳۹ </td> <td>۱۸٫۷–۲۱٫۲ </td> <td>۸۰-۸۹ </td> <td>۱۲٫۰–۱۳٫۲ </td></tr> <tr> <td>مرحله ۲ پرفشاری خون </td> <td>بیشتر از ۱۴۰ </td> <td>≥۲۱٫۳ </td> <td>≥۹۰ </td> <td>≥۱۳٫۳ </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%AE%D9%88%D9%86_%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D9%88%D9%84%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="پرفشاری خون سیستولی ایزوله (صفحه وجود ندارد)">پرفشاری</a> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="نوزادان_و_اطفال">نوزادان و اطفال</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7&action=edit&section=3" title="ویرایش بخش: نوزادان و اطفال">ویرایش</a>]</div> پرفشاری خون در <a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="نوزادان">نوزادان</a> نادر بوده و در حدود ۰٫۲ تا ۳ درصد از <a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="نوزادان">نوزادان</a> را شامل می‌شود. فشار خون نوزادان سالم به‌طور منظم اندازه‌گیری نمی‌شود.<a href="#cite_note-Dionne-9">[۹]</a> پرفشاری خون در نوزادانِ پر خطر، شایع تر است. عوامل گوناگونی نظیر <a href="/wiki/%D8%B3%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="سن بارداری">سن بارداری</a>، سنِ پس از لقاح و <a href="/wiki/%D9%88%D8%B2%D9%86_%D8%AA%D9%88%D9%84%D8%AF" class="mw-redirect" title="وزن تولد">وزن تولد</a> باید در هنگام تشخیص فشار خون طبیعی در یک نوزاد در نظر گرفته شوند.<a href="#cite_note-Dionne-9">[۹]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="کودکان_و_نوجوانان">کودکان و نوجوانان</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7&action=edit&section=4" title="ویرایش بخش: کودکان و نوجوانان">ویرایش</a>]</div> پرفشاری خون در کودکان و نوجوانان کاملاً شایع بوده (۲ تا ۹ درصد بسته به سن، جنسیت و قومیت)<a href="#cite_note-10">[۱۰]</a> و با خطرات طولانی مدتِ بیماری مرتبط است.<a href="#cite_note-fourth-11">[۱۱]</a> در این مورد توصیه می‌شود که فشار خون کودکان بالای ۳ سال به‌طور منظم در هر معاینه پزشکی یا چکاپ اندازه‌گیری شود. پیش از تشخیص پرفشاری خون در یک کودک، فشار خون بالای او در معاینات مکرر نشان داده می‌شود.<a href="#cite_note-fourth-11">[۱۱]</a> در دوران کودکی، فشار خون با افزایش سن بالا می‌رود و پرفشاری خون در کودکان به صورت فشار خون سیستولی یا دیاستولیِ متوسط و در سه یا بیش از سه مورد برابر یا بیش از ۹۵ درصد بالای میزان متناسب با جنسیت، سن و قدِ کودک است. پیش پرفشاری خون در کودکان به عنوان فشار خون سیستولی یا دیاستولی متوسط تعریف می‌شود که برابر با بیش از ۹۰ درصد، اما کمتر از ۹۵ درصد بالای میزان متناسب با شرایط کودک است.<a href="#cite_note-fourth-11">[۱۱]</a> در مورد نوجوانان، پیشنهاد می‌شود که برای تشخیص و طبقه‌بندی پرفشاری خون یا پیش پرفشاری خون از معیارهای مربوط به افراد بالغ استفاده شود.<a href="#cite_note-fourth-11">[۱۱]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="علائم_و_نشانه‌ها">علائم و نشانه‌ها</h2>[<a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7&action=edit&section=5" title="ویرایش بخش: علائم و نشانه‌ها">ویرایش</a>]</div> پرفشاری خون به ندرت علائمی از خود نشان می‌دهد و تشخیص آن معمولاً از طریق <a href="/w/index.php?title=%D8%A2%D8%B2%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B4_(%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C)&action=edit&redlink=1" class="new" title="آزمایش (پزشکی) (صفحه وجود ندارد)">آزمایش</a>، یا در حین درمان یک بیماری دیگر صورت می‌گیرد. برخی افراد مبتلا به فشار خون بالا، دارای علائمی نظیر <a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%AF%D8%B1%D8%AF" title="سردرد">سردرد</a> (به ویژه در پشت سر و در هنگام صبح) و همچنین <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%B3_%D8%B3%D8%A8%DA%A9%DB%8C_%D8%B3%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="احساس سبکی سر (صفحه وجود ندارد)">احساس سبکی سر</a>، <a href="/wiki/%D8%AA%D9%87%D9%88%D8%B9" title="تهوع">تهوع</a>، <a href="/wiki/%D9%88%D8%B2%D9%88%D8%B2_%DA%AF%D9%88%D8%B4" title="وزوز گوش">وزوز گوش</a> (به‌صورت همهمه یا سوت کشیدن)، تاری دید یا <a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%DA%A9%D9%88%D9%BE_(%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C)" class="mw-redirect" title="سنکوپ (پزشکی)">غش کردن</a> می‌باشند.<a href="#cite_note-Fisher2005-12">[۱۲]</a> در <a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%A8%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="آزمایش بالینی">آزمایش بالینی</a> در صورت تشخیص <a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%AA%DB%8C%D9%86%D9%88%D9%BE%D8%A7%D8%AA%DB%8C_%D9%86%D8%A7%D8%B4%DB%8C_%D8%A7%D8%B2_%D9%BE%D8%B1%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%AE%D9%88%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="رتینوپاتی ناشی از پرفشاری خون (صفحه وجود ندارد)">رتینوپاتی ناشی از پرفشاری خون</a> در معاینهٔ <a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%87%D9%90_%DA%86%D8%B4%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="تهِ چشم (صفحه وجود ندارد)">تهِ چشم</a> از طریق <a href="/wiki/%D8%A7%D9%81%D8%AA%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%88%D8%B3%DA%A9%D9%88%D9%BE%DB%8C" class="mw-redirect" title="افتالموسکوپی">افتالموسکوپی</a> (مشاهدهٔ پشت چشم)، وجود پرفشاری خون مشکوک خواهد بود.<a href="#cite_note-Wong2007-13">[۱۳]</a> اصولاً، شدتِ تغییرات رتینوپاتی ناشی از پرفشاری خون به درجات ۱ تا ۴ تقسیم می‌شود، اما تشخیص انواع خفیف ترِ آن می‌تواند مشکل باشد.<a href="#cite_note-Wong2007-13">[۱۳]</a> نتایج افتالموسکوپی می‌تواند بیانگر مدت ابتلای فرد به پرفشاری خون نیز باشد.<a href="#cite_note-Fisher2005-12">[۱۲]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="پرفشاری_خون_ثانویه">پرفشاری خون ثانویه</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7&action=edit&section=6" title="ویرایش بخش: پرفشاری خون ثانویه">ویرایش</a>]</div> برخی دیگر از نشانه‌ها و علائم می‌توانند نشانگر <a href="/w/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%AE%D9%88%D9%86_%D8%AB%D8%A7%D9%86%D9%88%DB%8C%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="پرفشاری خون ثانویه (صفحه وجود ندارد)">پرفشاری خون ثانویه</a> باشند که همان پرفشاری خونِ ناشی از دلیل مشخصی نظیر <a href="/w/index.php?title=%D8%A8%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D9%84%DB%8C%D9%88%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="بیماری‌های کلیوی (صفحه وجود ندارد)">بیماری‌های کلیوی</a> یا <a href="/w/index.php?title=%D8%A8%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%BA%D8%AF%D9%87_%D8%AF%D8%B1%D9%88%D9%86%E2%80%8C%D8%B1%DB%8C%D8%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="بیماری‌های غده درون‌ریز (صفحه وجود ندارد)">بیماری‌های غده درون‌ریز</a> می‌باشد. به عنوان مثال، چاقی سینه و شکم، <a href="/wiki/%D8%B9%D8%AF%D9%85_%D8%AA%D8%AD%D9%85%D9%84_%DA%AF%D9%84%D9%88%DA%A9%D8%B2" class="mw-redirect" title="عدم تحمل گلوکز">عدم تحمل گلوکز</a>، <a href="/w/index.php?title=%D8%B5%D9%88%D8%B1%D8%AA_%D9%85%D8%A7%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="صورت ماه (صفحه وجود ندارد)">صورت ماه</a> (یک نشانهٔ بیماری که صورت فرد گرد و پف کرده می‌شود)، «قوز بوفالو» و <a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%B1%DA%A9%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="ترک‌های (صفحه وجود ندارد)">ترک‌های</a> کبود نشانگر وجود <a href="/wiki/%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D9%88%D8%B4%DB%8C%D9%86%DA%AF" class="mw-redirect" title="نشانگان کوشینگ">سندرم کوشینگ</a> می‌باشند.<a href="#cite_note-ABC-14">[۱۴]</a> <a href="/w/index.php?title=%D8%A8%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%AA%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%A6%DB%8C%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="بیماری تیروئید (صفحه وجود ندارد)">بیماری تیروئید</a> و <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%D8%B4%D8%AA%E2%80%8C%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%DA%A9%DB%8C" class="mw-redirect" title="درشت‌پایانکی">آکرومگالی</a> نیز می‌توانند با علائم و نشانه‌های مشخص باعث بروز پرفشاری خون شوند.<a href="#cite_note-ABC-14">[۱۴]</a> <a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D8%B1_%D9%88_%D8%B5%D8%AF%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="سر و صدا (صفحه وجود ندارد)">سر و صدای</a> شکمی می‌تواند نشانهٔ <a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D9%84%DB%8C%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="تنگی شریان کلیه (صفحه وجود ندارد)">تنگی شریان کلیه</a> (تنگی شریان‌های تغذیه‌کنندهٔ کلیه‌ها) باشد. کاهش فشار خون در پاها یا کندی یا توقف <a href="/w/index.php?title=%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="شریان ران (صفحه وجود ندارد)">ضربان شریان‌های ران</a> می‌تواند نشانهٔ <a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D8%A2%D8%B1%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%88%D9%86_%D8%A2%D8%A6%D9%88%D8%B1%D8%AA" title="کوآرکتاسیون آئورت">تنگی شریان آئورت</a> (تنگی شریان آئورت اندکی پس از جدا شدن از قلب) باشد. در پرفشاری خونی که به‌طور عمده با سردرد، لرزش، رنگ پریدگی و تعرق زیاد تغییر می‌کند، باید به وجود <a href="/wiki/%D9%81%D8%A6%D9%88%DA%A9%D8%B1%D9%88%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%AA%D9%88%D9%85%D8%A7" title="فئوکروموسیتوما">فئوکروموسیتوما</a> مشکوک بود.<a href="#cite_note-ABC-14">[۱۴]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="بحران‌های_پرفشاری_خون">بحران‌های پرفشاری خون</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7&action=edit&section=7" title="ویرایش بخش: بحران‌های پرفشاری خون">ویرایش</a>]</div> افزایش شدید فشار خون (برابر یا بیش از فشار سیستولی ۱۸۰ یا فشار دیاستولی ۱۱۰ که گاهی پرفشاری بدخیم یا پرفشاری شدید خون نامیده می‌شود) به «بحران پرفشاری خون» گفته می‌شود. فشار خونِ بالای این سطوح بیانگر خطر بالای عوارض ناشی از آن است. افرادی که فشار خون آن‌ها در این محدوده قرار دارد ممکن است هیچ علائمی نداشته باشند، اما بیش از افراد عادی دچار سردرد (در ۲۲٪ از موارد)<a href="#cite_note-15">[۱۵]</a> و سرگیجه می‌شوند.<a href="#cite_note-Fisher2005-12">[۱۲]</a> علائم دیگر بحران پرفشاری خون می‌تواند شامل زوال بینایی، تنگی نفس در اثر نارسایی قلب یا یک حالت <a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AD%D8%AA%DB%8C" class="mw-redirect" title="ناراحتی">بی‌قراری</a> عمومی در اثر نارسایی کلیوی باشد.<a href="#cite_note-ABC-14">[۱۴]</a> اکثر افراد مبتلا به بحران پرفشاری خون به عنوان بیماران مبتلا به فشار خون بالا شناخته می‌شوند که عوامل دیگری می‌تواند منجر به افزایش ناگهانی فشار خون در آنان شود.<a href="#cite_note-Marik2007-16">[۱۶]</a> «فوریتِ پرفشاری خون» که در گذشته به آن «پرفشاری بدخیم خون» گفته می‌شد، زمانی رخ می‌دهد که در اثر افزایش شدید فشار خون آسیب مستقیمی متوجهٔ یک یا چند عضو حیاتی بدن شود. این آسیب می‌تواند شامل <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%81%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%BE%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D9%90_%D9%86%D8%A7%D8%B4%DB%8C_%D8%A7%D8%B2_%D9%BE%D8%B1%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%AE%D9%88%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="انسفالوپاتیِ ناشی از پرفشاری خون (صفحه وجود ندارد)">انسفالوپاتیِ ناشی از پرفشاری خون</a> باشد که در اثر التهاب و نارسایی مغز ایجاد شده و مشخصه‌های آن سردرد و <a href="/w/index.php?title=%DA%A9%D8%A7%D9%87%D8%B4_%D8%B3%D8%B7%D8%AD_%D9%87%D9%88%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%B1%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="کاهش سطح هوشیاری (صفحه وجود ندارد)">کاهش سطح هوشیاری</a> (گیجی یا خواب آلودگی) است. <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%AF%D9%85_%D9%BE%D8%A7%D9%BE%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="ادم پاپی (صفحه وجود ندارد)">ادم پاپی</a> (تورم <a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D8%B3%DA%A9_%D8%A7%D9%BE%D8%AA%DB%8C%DA%A9" class="mw-redirect" title="دیسک اپتیک">دیسک اپتیک</a> یا اختلالات متوسط تا شدید در عروق شبکیهٔ چشم) و <a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D9%86_%D8%B1%DB%8C%D8%B2%DB%8C" class="mw-redirect" title="خون ریزی">خون ریزی</a> و <a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%B1%D8%B4%D8%AD%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%87%D8%A7%D8%A8%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="ترشحات التهابی (صفحه وجود ندارد)">ترشحات التهابی</a> ته چشم از دیگر نشانه‌های آسیب مستقیم به اعضای حیاتی بدن می‌باشند. <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%D8%AF_%D9%82%D9%81%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D8%B3%DB%8C%D9%86%D9%87" class="mw-redirect" title="درد قفسه‌سینه">درد قفسه‌سینه</a> می‌تواند نشانهٔ صدمه به <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%87%DB%8C%DA%86%D9%87%D9%94_%D9%82%D9%84%D8%A8" class="mw-redirect" title="ماهیچهٔ قلب">ماهیچهٔ قلب</a> (با احتمال بروز <a href="/wiki/%D8%B3%DA%A9%D8%AA%D9%87_%D9%82%D9%84%D8%A8%DB%8C" title="سکته قلبی">سکته قلبی</a>) یا در برخی مواقع نشانهٔ <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%B1%DA%AF%DB%8C_%D8%A2%D8%A6%D9%88%D8%B1%D8%AA" title="پارگی آئورت">پارگی آئورت</a>، پارگی دیواره داخلی <a href="/wiki/%D8%A2%D8%A6%D9%88%D8%B1%D8%AA" title="آئورت">آئورت</a> باشد. <a href="/wiki/%D8%AA%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D9%86%D9%81%D8%B3" title="تنگی نفس">تنگی نفس</a>، <a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D9%81%D9%87" title="سرفه">سرفه</a> و رگه‌های خونی در خلط از نشانه‌های مشخصِ <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AF%D9%85_%D8%B1%DB%8C%D9%87" title="ادم ریه">ادم ریه</a> هستند. این بیماری عبارت است از التهاب بافت ریه در اثر <a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D8%A6%DB%8C_%D8%A8%D8%B7%D9%86_%DA%86%D9%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="نارسائی بطن چپ (صفحه وجود ندارد)">نارسائی بطن چپ</a> که ناتوانی <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B7%D9%86_%DA%86%D9%BE" title="بطن چپ">بطن چپ</a> قلب در پمپاژ کافیِ خون از ریه‌ها به داخل سیستم شریانی می‌باشد.<a href="#cite_note-Marik2007-16">[۱۶]</a> همچنین، احتمال بروز اختلال ناگهانی در عملکرد کلیه (<a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%AD%D8%A7%D8%AF_%DA%A9%D9%84%DB%8C%D9%87" title="نارسایی حاد کلیه">نارسایی حاد کلیه</a>) و <a href="/w/index.php?title=%D8%A2%D9%86%D9%85%DB%8C_%D9%87%D9%85%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AA%DB%8C%DA%A9_%D9%85%DB%8C%DA%A9%D8%B1%D9%88%D8%A2%D9%86%DA%98%DB%8C%D9%88%D9%BE%D8%A7%D8%AA%DB%8C%DA%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="آنمی همولیتیک میکروآنژیوپاتیک (صفحه وجود ندارد)">آنمی همولیتیک میکروآنژیوپاتیک</a> (از بین رفتن سلول‌های خونی) نیز وجود دارد.<a href="#cite_note-Marik2007-16">[۱۶]</a> در چنین شرایطی، کاهش سریعِ فشار خون به منظور جلوگیری از پیش رویِ آسیب به اعضای حیاتی بدن انجام می‌گیرد.<a href="#cite_note-Marik2007-16">[۱۶]</a> در مقابل، هیچ شواهدی مبنی بر نیاز به کاهش سریعِ فشار خون در فوریت‌های پرفشاری خون که در آن‌ها هیچ نشانه‌ای از آسیب مستقیم به اعضای حیاتی بدن دیده نمی‌شود وجود ندارد. البته کاهش بیش از حدِ فشار خون نیز عاری از خطر نیست.<a href="#cite_note-ABC-14">[۱۴]</a> توصیه می‌شود که در فوریت‌های پرفشاری خون با استفاده از داروهای خوراکی در طی ۲۴ تا ۴۸ ساعت فشار خون به‌طور تدریجی پایین آورده شود.<a href="#cite_note-Marik2007-16">[۱۶]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="بالاترین_فشار_خون_در_دنیا">بالاترین فشار خون در دنیا</h2>[<a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7&action=edit&section=8" title="ویرایش بخش: بالاترین فشار خون در دنیا">ویرایش</a>]</div> کشورهایی با جمعیت بالا از جمله چین، هند، ایالات متحده، روسیه و اندونزی دارای بیشترین میزان ابتلا به فشار خون بالا بین سایر کشورها هستند و بر اساس آمارها، بیش از سه و نیم میلیارد از جمعیت مردم جهان در آستانه فشار خون بالا قرار دارند و در حدود ۸۷۰ میلیون انسان در سراسر جهان دارای بیماری فشار خون بالا هستند. کارشناسان افزایش فشار سیستولیک را یکی از عوامل جدی مرگ و میر در عصر حاضر می‌دانند که می‌توان با تنظیم رژیم غذایی، انجام ورزش منظم، خودداری از مصرف نمک به میزان زیاد، تنفس عمیق، تناسب اندام و نیز مصرف دارو تحت نظارت پزشک تا حد بالایی کنترل کرد افزایش نگران‌کننده فشار خون بالا بر اساس تجزیه و تحلیل از ۸ میلیون فرد بزرگسال از ۱۵۴ کشور مختلف جهان بدست آمده‌است و این تحقیقات در مجله انجمن پزشکی آمریکا به چاپ رسیده‌است.<a href="#cite_note-17">[۱۷]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="بارداری">بارداری</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7&action=edit&section=9" title="ویرایش بخش: بارداری">ویرایش</a>]</div> پرفشاری خون تقریباً در ۸ تا ۱۰ درصد از بارداری‌ ها رخ می‌دهد.<a href="#cite_note-ABC-14">[۱۴]</a> اکثر زنان مبتلا به پرفشاری خونِ ناشی از بارداری از قبل مبتلا به پرفشاری خون اولیه می‌باشند. فشار خون بالا در دوران بارداری می‌تواند اولین نشانهٔ <a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DA%A9%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B3%DB%8C" title="پره‌اکلامپسی">پری-اکلامپسیا</a> باشد که مشکلی جدی در نیمهٔ دوم بارداری و چند هفته پس از وضع حمل است.<a href="#cite_note-ABC-14">[۱۴]</a> یکی از علائم تشخیصی پری-اکلامپسیا، افزایش فشار خون و وجود پروتئین در ادرار است.<a href="#cite_note-ABC-14">[۱۴]</a> پری-اکلامپسیا در حدود ۵ درصد از بارداری‌ها رخ می‌دهد و علتِ ۱۶ درصد از کل مرگ و میرهای ناشی از بارداری در سراسر جهان می‌باشد.<a href="#cite_note-ABC-14">[۱۴]</a> پری-اکلامپسیا خطر مرگ نوزاد را نیز دو برابر می‌کند.<a href="#cite_note-ABC-14">[۱۴]</a> معمولاً هیچ علائمی در پری-اکلامپسیا وجود ندارد و تشخیص آن از طریق آزمایش‌های معمولی انجام می‌گیرد. شایع‌ترین علائمی که در پری-اکلامپسیا بروز می‌کنند عبارتند از سردرد، تاری دید (اغلب به صورت مشاهدهٔ "جرقه")، استفراغ، درد و اِدم (التهاب) در <a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B9%D8%AF%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="بالای معده (صفحه وجود ندارد)">بالای معده</a>. پری-اکلامپسیا گاهی اوقات تا وضعیت تهدیدکنندهٔ زندگی هم پیش می‌رود که به آن <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%DA%A9%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B3%DB%8C%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="اکلامپسیا (صفحه وجود ندارد)">اکلامپسیا</a> می‌گویند. اکلامپسیا یک نوع <a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%AA_%D9%BE%D8%B1%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%AE%D9%88%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="فوریت پرفشاری خون (صفحه وجود ندارد)">فوریت پرفشاری خون</a> است و عوارض جدی متعددی دارد. این عوارض شامل از دست دادن بینایی، التهاب مغز، <a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D9%85%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D8%AA%D8%B4%D9%86%D8%AC%DB%8C_%D8%AA%D9%88%D9%86%DB%8C%DA%A9-%DA%A9%D9%84%D9%88%D9%86%DB%8C%DA%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="حملات تشنجی تونیک-کلونیک (صفحه وجود ندارد)">حملات تشنجی</a> یا <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B4%D9%86%D8%AC" title="تشنج">تشنج</a>، <a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%DA%A9%D9%84%DB%8C%D9%87" title="نارسایی کلیه">نارسایی کلیه</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AF%D9%85_%D8%B1%DB%8C%D9%87" title="ادم ریه">ادم ریه</a> و <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%86%D8%B9%D9%82%D8%A7%D8%AF_%D9%81%D8%B1%D8%A7%DA%AF%DB%8C%D8%B1_%D8%AF%D8%B1%D9%88%D9%86_%D8%B1%DA%AF%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="انعقاد فراگیر درون رگی (صفحه وجود ندارد)">انعقاد فراگیر درون رگی</a> (یک نوع اختلال انعقاد خون) می‌باشند.<a href="#cite_note-ABC-14">[۱۴]</a><a href="#cite_note-urlHypertension_and_Pregnancy:_eMedicine_Obstetrics_and_Gynecology-18">[۱۸]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="نوزادان_و_کودکان">نوزادان و کودکان</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7&action=edit&section=10" title="ویرایش بخش: نوزادان و کودکان">ویرایش</a>]</div> <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%84%D8%A7%D9%84_%D8%B1%D8%B4%D8%AF_%D8%A8%DA%86%D9%87" class="mw-redirect" title="اختلال رشد بچه">اختلال رشد بچه</a>، <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B4%D9%86%D8%AC" title="تشنج">تشنج</a>، <a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%AD%D8%B1%DB%8C%DA%A9_%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="تحریک پذیری (صفحه وجود ندارد)">تحریک پذیری</a>، <a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%AE%D9%88%D8%AA_(%D8%AE%D8%B3%D8%AA%DA%AF%DB%8C)&action=edit&redlink=1" class="new" title="رخوت (خستگی) (صفحه وجود ندارد)">فقدان انرژی</a> و <a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D9%86%D8%AF%D8%B1%D9%85_%D8%B2%D8%AC%D8%B1_%D8%AA%D9%86%D9%81%D8%B3%DB%8C_%D9%86%D9%88%D8%B2%D8%A7%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="سندرم زجر تنفسی نوزاد (صفحه وجود ندارد)">مشکلات تنفسی</a><a href="#cite_note-urlHypertension:_eMedicine_Pediatrics:_Cardiac_Disease_and_Critical_Care_Medicine-19">[۱۹]</a> نیز با پرفشاری خون در نوزادان و اطفال در ارتباط است. در اطفال بزرگتر و کودکان، پرفشاری خون می‌تواند باعث سردرد، تحریک‌پذیری بی‌دلیل، <a href="/wiki/%D8%AE%D8%B3%D8%AA%DA%AF%DB%8C_(%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C)" class="mw-redirect" title="خستگی (پزشکی)">خستگی</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%84%D8%A7%D9%84_%D8%B1%D8%B4%D8%AF_%D8%A8%DA%86%D9%87" class="mw-redirect" title="اختلال رشد بچه">اختلال رشد بچه</a>، <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%DB%8C%D8%AF" title="تاری دید">تاری دید</a>، <a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D9%86%E2%80%8C%D8%AF%D9%85%D8%A7%D8%BA" title="خون‌دماغ">خونریزی بینی</a> و <a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%AC_%D8%A8%D9%84" title="فلج بل">فلج عصب صورت</a> شود.<a href="#cite_note-Dionne-9">[۹]</a><a href="#cite_note-urlHypertension:_eMedicine_Pediatrics:_Cardiac_Disease_and_Critical_Care_Medicine-19">[۱۹]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="عوارض">عوارض</h2>[<a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7&action=edit&section=11" title="ویرایش بخش: عوارض">ویرایش</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Main_complications_of_persistent_high_blood_pressure.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Main_complications_of_persistent_high_blood_pressure.svg/220px-Main_complications_of_persistent_high_blood_pressure.svg.png" decoding="async" width="220" height="203" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Main_complications_of_persistent_high_blood_pressure.svg/330px-Main_complications_of_persistent_high_blood_pressure.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Main_complications_of_persistent_high_blood_pressure.svg/440px-Main_complications_of_persistent_high_blood_pressure.svg.png 2x" data-file-width="1164" data-file-height="1076" /></a><figcaption>نمودار تشریح عوارض اصلی فشار خون بالای مزمن.</figcaption></figure> پرفشاری خون مهم‌ترین عامل خطرِ قابل پیشگیری در مرگ زودرس در سراسر جهان است.<a href="#cite_note-20">[۲۰]</a> پرفشاری خون باعث افزایش خطرِ <a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B3%DA%A9%D9%85%DB%8C%DA%A9_%D9%82%D9%84%D8%A8" title="بیماری‌های ایسکمیک قلب">بیماری‌ایسکمیک قلب</a>،<a href="#cite_note-pmid_12493255-21">[۲۱]</a> <a href="/wiki/%D8%B3%DA%A9%D8%AA%D9%87_%D9%85%D8%BA%D8%B2%DB%8C" title="سکته مغزی">سکته مغزی</a>،<a href="#cite_note-ABC-14">[۱۴]</a> <a href="/w/index.php?title=%D8%A8%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%85%D9%88%D9%86%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="بیماری شریان‌های پیرامونی (صفحه وجود ندارد)">بیماری شریان‌های پیرامونی</a><a href="#cite_note-pmid_18375152-22">[۲۲]</a> و دیگر بیماری‌های قلبی عروقی شامل <a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D9%82%D9%84%D8%A8" title="نارسایی قلب">نارسایی قلب</a>، <a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%A2%D8%A6%D9%88%D8%B1%D8%AA" title="آنوریسم آئورت">آنوریسم آئورت</a>، <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%84%D8%A8_%D8%B4%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%86" title="تصلب شرایین">تصلب شرایین</a> فراگیر و <a href="/wiki/%D8%A2%D9%85%D8%A8%D9%88%D9%84%DB%8C_%D8%B1%DB%8C%D9%87" title="آمبولی ریه">آمبولی ریه</a> می‌شود.<a href="#cite_note-ABC-14">[۱۴]</a> پرفشاری خون همچنین عامل خطر در <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%84%D8%A7%D9%84_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C" class="mw-redirect" title="اختلال شناختی">اختلال شناختی</a>، <a href="/wiki/%D8%B2%D9%88%D8%A7%D9%84_%D8%B9%D9%82%D9%84" title="زوال عقل">زوال عقل</a> و <a href="/w/index.php?title=%D8%A8%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D9%85%D8%B2%D9%85%D9%86_%DA%A9%D9%84%DB%8C%D9%88%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="بیماری مزمن کلیوی (صفحه وجود ندارد)">بیماری مزمن کلیوی</a> می‌باشد.<a href="#cite_note-ABC-14">[۱۴]</a> عوارض دیگر عبارتند از: <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%AA%DB%8C%D9%86%D9%88%D9%BE%D8%A7%D8%AA%DB%8C_%D9%86%D8%A7%D8%B4%DB%8C_%D8%A7%D8%B2_%D9%BE%D8%B1%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%AE%D9%88%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="رتینوپاتی ناشی از پرفشاری خون (صفحه وجود ندارد)">رتینوپاتی ناشی از پرفشاری خون</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D9%81%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7%D8%AA%DB%8C_%D9%86%D8%A7%D8%B4%DB%8C_%D8%A7%D8%B2_%D9%BE%D8%B1%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%AE%D9%88%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="نفروپاتی ناشی از پرفشاری خون (صفحه وجود ندارد)">نفروپاتی ناشی از پرفشاری خون</a><a href="#cite_note-pmid_19330604-23">[۲۳]</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="سبب‌شناسی">سبب‌شناسی</h2>[<a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7&action=edit&section=12" title="ویرایش بخش: سبب‌شناسی">ویرایش</a>]</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="پرفشاری_خون_اولیه">پرفشاری خون اولیه</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7&action=edit&section=13" title="ویرایش بخش: پرفشاری خون اولیه">ویرایش</a>]</div> پرفشاری اولیه (اساسی) شایع‌ترین نوع پرفشاری خون است که ۹۰ تا ۹۵ درصد از کل موارد پرفشاری خون را شامل می‌شود.<a href="#cite_note-pmid_10645931-2">[۲]</a> تقریباً در تمام جوامع معاصر، فشار خون با <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%81%D8%B2%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B3%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="افزایش سن (صفحه وجود ندارد)">افزایش سن</a> بالا می‌رود و خطر ابتلا به پرفشاری خون در سنین بالاتر قابل توجه است.<a href="#cite_note-24">[۲۴]</a> پرفشاری خون ناشی از یک فعل و انفعال پیچیده بین ژن‌ها و عوامل محیطی است. ژن‌های معمولی بیشماری با اثرات ناچیز بر فشار خون<a href="#cite_note-25">[۲۵]</a> و همچنین برخی ژن‌های نادر با اثرات شدید بر فشار خون شناسایی شده‌اند،<a href="#cite_note-26">[۲۶]</a> اما اساس ژنتیکیِ پرفشاری خون هنوز به قدر کافی درک نشده‌است. عوامل محیطی متعددی بر فشار خون تأثیر می‌گذارند. عواملی که در روش زندگی منجر به کاهش فشار خون می‌شوند عبارتند از کاهش مصرف <a href="/wiki/%D9%86%D9%85%DA%A9" title="نمک">نمک</a> در رژیم غذایی،<a href="#cite_note-27">[۲۷]</a> افزایش مصرف میوه و فراورده‌های کم چرب (روش‌های تغذیه‌ای جهت توقف پرفشاری خون (<a href="/w/index.php?title=%D8%B1%DA%98%DB%8C%D9%85_Dash&action=edit&redlink=1" class="new" title="رژیم Dash (صفحه وجود ندارد)">رژیم Dash</a>)). <a href="/wiki/%D9%88%D8%B1%D8%B2%D8%B4" title="ورزش">ورزش</a>،<a href="#cite_note-ReferenceA-28">[۲۸]</a> <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%87%D8%B4_%D9%88%D8%B2%D9%86" title="کاهش وزن">کاهش وزن</a><a href="#cite_note-HaslamJames-29">[۲۹]</a> و کاهش مصرف <a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%B4%DB%8C%D8%AF%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%84%DA%A9%D9%84%DB%8C" class="mw-redirect" title="نوشیدنی‌های الکلی">الکل</a> نیز می‌تواند به کاهش فشار خون کمک کند.<a href="#cite_note-30">[۳۰]</a> نقش احتمالی عوامل دیگر نظیر استرس،<a href="#cite_note-ReferenceA-28">[۲۸]</a> مصرف کافئین<a href="#cite_note-31">[۳۱]</a> و <a href="/wiki/%DA%A9%D9%85%D8%A8%D9%88%D8%AF_%D9%88%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%86" class="mw-redirect" title="کمبود ویتامین">کمبود ویتامین</a> دی<a href="#cite_note-32">[۳۲]</a> چندان روشن نیست. اینطور تصور می‌شود که <a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%88%D9%85%D8%AA_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%88%D9%84%DB%8C%D9%86%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="مقاومت انسولینی (صفحه وجود ندارد)">مقاومت انسولینی</a> که در افراد چاق شایع بوده و جزئی از <a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%D8%AF%D8%B1%D9%85_%D9%85%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D9%88%D9%84%DB%8C%DA%A9" title="سندرم متابولیک">سندرم ایکس</a> (یا <a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%D8%AF%D8%B1%D9%85_%D9%85%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D9%88%D9%84%DB%8C%DA%A9" title="سندرم متابولیک">سندرم متابولیک</a>) می‌باشد نیز در ایجاد پرفشاری خون نقش دارد.<a href="#cite_note-pmid_12364344-33">[۳۳]</a> مطالعات اخیر نیز شرایطی در اولین سال‌های زندگی (نظیر <a href="/w/index.php?title=%D9%88%D8%B2%D9%86_%DA%A9%D9%85_%D8%AF%D8%B1_%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D9%88%D9%84%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="وزن کم در زمان تولد (صفحه وجود ندارد)">وزن کم در زمان تولد</a>، سیگار کشیدن مادر در دوران بارداری و <a href="/w/index.php?title=%D8%B9%D8%AF%D9%85_%D8%AA%D8%BA%D8%B0%DB%8C%D9%87_%D8%A8%D8%A7_%D8%B4%DB%8C%D8%B1_%D9%85%D8%A7%D8%AF%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="عدم تغذیه با شیر مادر (صفحه وجود ندارد)">عدم تغذیه با شیر مادر</a>) را به عنوان عوامل خطر در پرفشاری خون اولیه در افراد بالغ ذکر کرده‌اند.<a href="#cite_note-Lawlor_2005-34">[۳۴]</a> با این حال، مکانیسم‌هایی که این شرایط را به پرفشاری خون در افراد بالغ ربط می‌دهند هنوز ناشناخته‌اند.<a href="#cite_note-Lawlor_2005-34">[۳۴]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="پرفشاری_خون_ثانویه_2">پرفشاری خون ثانویه</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7&action=edit&section=14" title="ویرایش بخش: پرفشاری خون ثانویه">ویرایش</a>]</div> پرفشاری خون ثانویه از یک دلیل قایل تشخیص ناشی می‌شود. بیماری‌های کلیوی شایع‌ترین دلایل فرعیِ پرفشاری خون می‌باشند.<a href="#cite_note-ABC-14">[۱۴]</a> همچنین پرفشاری خون می‌تواند ناشی از بیماری‌های غده درون‌ریز نظیر <a href="/wiki/%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D9%88%D8%B4%DB%8C%D9%86%DA%AF" class="mw-redirect" title="نشانگان کوشینگ">سندرم کوشینگ</a>، <a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%AA%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%A6%DB%8C%D8%AF" title="پرکاری تیروئید">پرکاری تیروئید</a>، <a href="/wiki/%DA%A9%D9%85%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%AA%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%A6%DB%8C%D8%AF" title="کم‌کاری تیروئید">کم‌کاری تیروئید</a>، <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%D8%B4%D8%AA%E2%80%8C%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%DA%A9%DB%8C" class="mw-redirect" title="درشت‌پایانکی">آکرومگالی</a>، <a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%D8%AF%D8%B1%D9%85_%DA%A9%D8%A7%D9%86" title="سندرم کان">سندرم کان</a> یا <a href="/wiki/%D9%87%DB%8C%D9%BE%D8%B1%D8%A2%D9%84%D8%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="هیپرآلدوسترونیسم">هیپرآلدوسترونیسم</a>، <a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%A6%DB%8C%D8%AF" title="پرکاری پاراتیروئید">پرکاری پاراتیروئید</a> و <a href="/wiki/%D9%81%D8%A6%D9%88%DA%A9%D8%B1%D9%88%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%AA%D9%88%D9%85%D8%A7" title="فئوکروموسیتوما">فئوکروموسیتوما</a> باشد.<a href="#cite_note-ABC-14">[۱۴]</a><a href="#cite_note-35">[۳۵]</a> دلایل دیگر پرفشاری خون ثانویه عبارتند از <a href="/wiki/%DA%86%D8%A7%D9%82%DB%8C_(%D8%A8%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C)" class="mw-redirect" title="چاقی (بیماری)">چاقی</a>، <a href="/wiki/%D9%88%D9%82%D9%81%D9%87_%D8%AA%D9%86%D9%81%D8%B3%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%A8" title="وقفه تنفسی در خواب">وقفه تنفسی در خواب</a>، <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="بارداری">بارداری</a>، <a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D8%A2%D8%B1%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%88%D9%86_%D8%A2%D8%A6%D9%88%D8%B1%D8%AA" title="کوآرکتاسیون آئورت">کوآرکتاسیون آئورت</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D8%B5%D8%B1%D9%81_%D8%A8%DB%8C%D8%B4_%D8%A7%D8%B2_%D8%AD%D8%AF" class="mw-redirect" title="مصرف بیش از حد">مصرف بیش از حد</a> <a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="شیرین‌بیان">شیرین‌بیان</a> و داروهای تجویزی خاص، <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%DB%8C" title="داروهای گیاهی">داروهای گیاهی</a> و داروهای غیرمجاز.<a href="#cite_note-ABC-14">[۱۴]</a><a href="#cite_note-36">[۳۶]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="پاتوفیزیولوژی">پاتوفیزیولوژی</h2>[<a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7&action=edit&section=15" title="ویرایش بخش: پاتوفیزیولوژی">ویرایش</a>]</div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Arterial_pressure_diagram.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/92/Arterial_pressure_diagram.png/350px-Arterial_pressure_diagram.png" decoding="async" width="350" height="140" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/92/Arterial_pressure_diagram.png/525px-Arterial_pressure_diagram.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/92/Arterial_pressure_diagram.png/700px-Arterial_pressure_diagram.png 2x" data-file-width="2268" data-file-height="907" /></a><figcaption>نمودار عوامل مؤثر در <a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فشار شریانی (صفحه وجود ندارد)">فشار شریانی</a></figcaption></figure> در اکثر افراد مبتلا به پرفشاری اولیه (اساسی) مزمن، افزایش مقاومت در مقابل جریان خون (<a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%88%D9%85%D8%AA_%D9%85%D8%AD%DB%8C%D8%B7%DB%8C_%DA%A9%D9%84%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="مقاومت محیطی کلی (صفحه وجود ندارد)">مقاومت محیطی کلی</a>) با وجود <a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D9%88%D9%86_%D8%AF%D9%87_%D9%82%D9%84%D8%A8%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="برون ده قلبی (صفحه وجود ندارد)">برون ده قلبی</a> نرمال، باعث فشار بالا می‌شود.<a href="#cite_note-37">[۳۷]</a> بنابر شواهد، بر خی از افراد جوانتری که مبتلا به <a href="/w/index.php?title=%D9%BE%DB%8C%D8%B4_%D9%BE%D8%B1%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%AE%D9%88%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="پیش پرفشاری خون (صفحه وجود ندارد)">پیش پرفشاری خون</a> یا «پرفشاری خون مرزی» هستند، برون دهیِ قلبی و <a href="/wiki/%D8%B6%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%82%D9%84%D8%A8" title="ضربان قلب">ضربان قلب</a> بالا و مقاومت محیطی نرمالی دارند. این حالت، پرفشاری خون مرزیِ بیش فعال نامیده می‌شود.<a href="#cite_note-Palatini-38">[۳۸]</a> مشخصه‌های بارز پرفشاری اولیهٔ مزمن در این افراد در سنین بالاتر به صورت افت برون‌دهی قلبی و افزایش مقاومت محیطی پیشرفت خواهد کرد.<a href="#cite_note-Palatini-38">[۳۸]</a> با این همه، وجود این الگو در تمام افرادی که در نهایت مبتلا به پرفشاری خون می‌شوند جای بحث دارد.<a href="#cite_note-39">[۳۹]</a> افزایش مقاومت محیطی در پرفشاری خون مزمن را اساساً می‌توان به تنگیِ ساختاریِ شریان‌های کوچک و شریانچه‌ها نسبت داد.<a href="#cite_note-40">[۴۰]</a> کاهش تعداد یا تراکم مویرگ‌ها نیز می‌تواند در مقاومت محیطی نقش داشته باشد.<a href="#cite_note-41">[۴۱]</a> پرفشاری خون با کاهش <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B9%D8%B7%D8%A7%D9%81%E2%80%8C%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="انعطاف‌پذیری">انعطاف‌پذیری</a> وریدهای محیطی<a href="#cite_note-42">[۴۲]</a> که می‌تواند باعث افزایش برگشت خون به قلب و افزایش <a href="/w/index.php?title=%D9%BE%DB%8C%D8%B4_%D8%A8%D8%A7%D8%B1_(%D9%82%D9%84%D8%A8%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C)&action=edit&redlink=1" class="new" title="پیش بار (قلب‌شناسی) (صفحه وجود ندارد)">پیش بار</a> قلبی شده و در نهایت منجر به <a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="نارسایی دیاستولی (صفحه وجود ندارد)">نارسایی دیاستولی</a> شود نیز مرتبط است. با این حال، اینکه افزایش گرفتگی فعّال رگ‌های خونی در پرفشاری خون اولیهٔ مزمن نقش داشته باشد مشخص نیست.<a href="#cite_note-43">[۴۳]</a> <a href="/wiki/%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D9%86%D8%A8%D8%B6" title="فشار نبض">فشار نبض</a> (اختلاف بین فشار خون سیستولی و دیاستولی) در افراد مسنی که مبتلا به پرفشاری خون هستند مکرراً بالا می‌رود. این وضعیت می‌تواند به صورت بالا بودن غیر طبیعیِ فشار سیستولی و نرمال یا پایین بودنِ فشار دیاستولی باشد. این حالت را <a href="/w/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%AE%D9%88%D9%86_%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D9%88%D9%84%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="پرفشاری خون سیستولی ایزوله (صفحه وجود ندارد)">پرفشاری خون سیستولی ایزوله</a> می‌نامند.<a href="#cite_note-44">[۴۴]</a> فشار نبض بالا در افراد مسن تری که مبتلا به پرفشاری خون یا پرفشاری خون سیستولی ایزوله هستند، با افزایش <a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D8%AE%D8%AA%DB%8C_%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="سختی شریانی (صفحه وجود ندارد)">سختی شریانی</a> تشریح می‌شود که به‌طور بارز با افزایش سن در ارتباط بوده و ممکن است با فشار خون بالا بدتر شود.<a href="#cite_note-45">[۴۵]</a> مکانیسم‌های بسیاری مطرح شده‌اند که می‌توانند باعث افزایش مقاومت در سیستم شریانی در پرفشاری خون شوند. اکثر شواهد بیانگر یک یا هر دو مورد از این دلایل هستند: <ul><li>اختلالات کلیوی در دفع آب و نمک و به ویژه نارسایی‌های درون کلیوی در <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%85_%D8%B1%D9%86%DB%8C%D9%86-%D8%A2%D9%86%DA%98%DB%8C%D9%88%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%B3%DB%8C%D9%86" class="mw-redirect" title="سیستم رنین-آنژیوتانسین">سیستم رنین-آنژیوتانسین</a><a href="#cite_note-46">[۴۶]</a></li> <li>نارسایی‌هایی در <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%B9%D8%B5%D8%A8%DB%8C_%D8%B3%D9%85%D9%BE%D8%A7%D8%AA%DB%8C%DA%A9" title="دستگاه عصبی سمپاتیک">سیستم عصبی سمپاتیک</a><a href="#cite_note-47">[۴۷]</a></li></ul> این مکانیسم‌ها با هم تناقضی ندارند و ممکن است که هر دو مکانیسم تا حدی در اکثر موارد پرفشاری خون اولیه نقش داشته باشند. همچنین گفته می‌شود که <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%84%D8%A7%D9%84_%D8%B9%D9%85%D9%84%DA%A9%D8%B1%D8%AF_%D8%B9%D8%B1%D9%88%D9%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="اختلال عملکرد عروق (صفحه وجود ندارد)">اختلال عملکرد عروق</a> (اختلال عبور خون درون رگ) و <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%87%D8%A7%D8%A8" title="التهاب">التهاب</a> عروقی نیز می‌توانند مقاومت محیطی و آسیب عروقی را در پرفشاری خون افزایش دهند.<a href="#cite_note-48">[۴۸]</a><a href="#cite_note-49">[۴۹]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="تشخیص">تشخیص</h2>[<a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7&action=edit&section=16" title="ویرایش بخش: تشخیص">ویرایش</a>]</div> <table class="wikitable" style="float: left; margin-left:15px; text-align:center"> <caption>نمونه آزمایش‌های انجام گرفته در پرفشاری خون </caption> <tbody><tr> <th>سیستم </th> <th>آزمایش‌ها </th></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="دستگاه ادراری">کلیوی</a> </td> <td><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B2_%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%B1" class="mw-redirect" title="آنالیز ادرار">آنالیز میکروسکوپی ادرار</a>، <a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%AA%D8%A6%DB%8C%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%B1" class="mw-redirect" title="پروتئین در ادرار">پروتئین در ادرار</a>، <a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D8%AA%D8%B1%D9%88%DA%98%D9%86_%D8%A7%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%AE%D9%88%D9%86" title="نیتروژن اوره خون">بی یو ان</a> (<a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D8%AA%D8%B1%D9%88%DA%98%D9%86_%D8%A7%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%AE%D9%88%D9%86" title="نیتروژن اوره خون">نیتروژن اوره خون</a>) و/یا <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D9%86%DB%8C%D9%86" title="کراتینین">کراتینین</a> سرم خون </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%AF%D8%B1%D9%88%D9%86%E2%80%8C%D8%B1%DB%8C%D8%B2" title="دستگاه درون‌ریز">غدد درون‌ریز</a> </td> <td><a href="/wiki/%D8%B3%D8%AF%DB%8C%D9%85" title="سدیم">سدیم</a>، <a href="/wiki/%D9%BE%D8%AA%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%85" title="پتاسیم">پتاسیم</a>، <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%D8%B3%DB%8C%D9%85" title="کلسیم">کلسیمِ</a> سرم خون، <a href="/wiki/%D9%87%D9%88%D8%B1%D9%85%D9%88%D9%86_%D9%85%D8%AD%D8%B1%DA%A9%D9%87_%D8%AA%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%A6%DB%8C%D8%AF" class="mw-redirect" title="هورمون محرکه تیروئید">تی اس اچ</a> (<a href="/wiki/%D9%87%D9%88%D8%B1%D9%85%D9%88%D9%86_%D9%85%D8%AD%D8%B1%DA%A9%D9%87_%D8%AA%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%A6%DB%8C%D8%AF" class="mw-redirect" title="هورمون محرکه تیروئید">هورمون محرکه تیروئید</a>) </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D9%85%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D9%88%D9%84%DB%8C%DA%A9" class="mw-redirect" title="متابولیک">متابولیک</a> </td> <td><a href="/w/index.php?title=%D8%A2%D8%B2%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D9%82%D9%86%D8%AF_%D8%AE%D9%88%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="آزمایش قند خون (صفحه وجود ندارد)">قند خون ناشتا</a>، کلسترول تام، کلسترول <a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D9%BE%D9%88%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%AA%D8%A6%DB%8C%D9%86_%D9%BE%D8%B1%DA%86%DA%AF%D8%A7%D9%84" class="mw-redirect" title="لیپوپروتئین پرچگال">اچ دی ال</a> و <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84_%D8%AF%DB%8C_%D8%A7%D9%84" class="mw-redirect" title="ال دی ال">ال دی ال</a>، <a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D8%B7%D8%AD_%D8%AA%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%B1%DB%8C%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="سطح تری‌گلیسرید (صفحه وجود ندارد)">سطح تری‌گلیسرید</a> </td></tr> <tr> <td>سایر </td> <td><a href="/wiki/%D9%87%D9%85%D8%A7%D8%AA%D9%88%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D8%AA" title="هماتوکریت">هماتوکریت</a>، <a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B1_%D9%82%D9%84%D8%A8" title="نوار قلب">نوار قلب</a> و <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C_%D9%82%D9%81%D8%B3%D9%87%D9%94_%D8%B3%DB%8C%D9%86%D9%87" class="mw-redirect" title="رادیوگرافی قفسهٔ سینه">رادیوگرافی قفسهٔ سینه</a> </td></tr> <tr> <td colspan="2">منابع: اصول طب داخلی هریسون<a href="#cite_note-ISBN_0-07-147691-1-50">[۵۰]</a> سایرین<a href="#cite_note-pmid_19417858-51">[۵۱]</a><a href="#cite_note-pmid_18548142-52">[۵۲]</a><a href="#cite_note-pmid_17534459-53">[۵۳]</a><a href="#cite_note-pmid_16755312-54">[۵۴]</a><a href="#cite_note-pmid_16003448-55">[۵۵]</a> </td></tr></tbody></table> پرفشاری خون زمانی تشخیص داده می‌شود که بیمار فشار خون بالای مزمن داشته باشد. اصولاً<a href="#cite_note-NICE127_full-5">[۵]</a> این تشخیص نیازمند سه بار اندازه‌گیری فشار خون در بازه‌های یک‌ماهه می‌باشد.<a href="#cite_note-56">[۵۶]</a> ارزیابی اولیه بیماران مبتلا به پرفشاری خون شامل بررسی <a href="/wiki/%D8%B4%D8%B1%D8%AD%E2%80%8C%D8%AD%D8%A7%D9%84_(%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C)" class="mw-redirect" title="شرح‌حال (پزشکی)">شرح‌حال</a> کامل بیمار و <a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%A8%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="آزمایش بالینی">آزمایش بالینی</a> است. با در دسترس بودنِ اندازه‌گیری‌های ۲۴ ساعتهٔ <a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D9%86_%D9%85%D8%AA%D8%AD%D8%B1%DA%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="فشار خون متحرک (صفحه وجود ندارد)">فشار خون متحرک</a> و دستگاه‌های خانگی اندازه‌گیری فشار خون، اهمیت اجتناب از تشخیص نادرستِ پرفشاری خون در بیمارانی که تحت تأثیر سندرم لباس سفید قرار می‌گیرند منجر به تغییر اصول مقدماتی اندازه‌گیری فشار خون شده‌است. در انگلستان، بهترین روش کنونی انجام یکبار اندازه‌گیری فشار خون متحرک است. پیگیری مجدد نیز امکان‌پذیر است اما به روشی نه چندان مطلوب و از طریق اندازه‌گیری خانگی فشار خون در طول مدت هفت روز.<a href="#cite_note-ToolAutoGenRef1-57">[۵۷]</a> وقتی تشخیص پرفشاری خون قطعی شد، پزشکان سعی می‌کنند تا دلیل بروز این بیماری را بر اساس عوامل خطر و علائم دیگر (در صورت وجود) شناسایی کنند. <a href="/w/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%AE%D9%88%D9%86_%D8%AB%D8%A7%D9%86%D9%88%DB%8C%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="پرفشاری خون ثانویه (صفحه وجود ندارد)">پرفشاری خون ثانویه</a> در کودکانی که در سنین پیش از بلوغ به سر می‌برند شایع تر است و در اکثر موارد از <a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DA%A9%D9%84%DB%8C%D9%88%DB%8C" title="بیماری کلیوی">بیماری کلیوی</a> ناشی می‌شود. پرفشاری خون اولیه یا اساسی در نوجوانان شایع تر بوده و عوامل خطر چندگانه‌ای دارد که شامل چاقی و سابقهٔ پرفشاری خون در خانواده می‌باشد.<a href="#cite_note-pmid_16719248-58">[۵۸]</a> از تست‌های آزمایشگاهی برای شناسایی دلایل احتمالی پرفشاری خون ثانویه و تشخیص اینکه آیا پرفشاری خون باعث آسیب به قلب، چشم‌ها و کلیه‌ها شده‌است نیز استفاده می‌شود. آزمایش‌های دیگری نیز در مورد سطوح <a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D8%A8%D8%AA" title="دیابت">دیابت</a> و <a href="/w/index.php?title=%DA%A9%D9%84%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%84_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="کلسترول بالا (صفحه وجود ندارد)">کلسترول بالا</a> انجام می‌گیرد، چون این بیماری‌ها در ایجاد <a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%82%D9%84%D8%A8%DB%8C" class="mw-redirect" title="بیماری‌های قلبی">بیماری‌های قلبی</a> عامل خطر محسوب شده و ممکن است نیاز به درمان داشته باشند.<a href="#cite_note-pmid_10645931-2">[۲]</a> آزمایش <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D9%86%DB%8C%D9%86" title="کراتینین">کراتینین</a> در سرم خون برای بررسی وجود بیماری‌های کلیوی که ممکن است دلیل ایجاد پرفشاری خون یا ناشی از آن باشند، انجام می‌گیرد. انجام آزمایش کراتینین سرم خون به تنهایی ممکن است تخمین <a href="/w/index.php?title=%D9%85%DB%8C%D8%B2%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%B5%D9%81%DB%8C%D9%87_%DA%AF%D9%84%D9%88%D9%85%D8%B1%D9%88%D9%84%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="میزان تصفیه گلومرولی (صفحه وجود ندارد)">میزان تصفیه گلومرولی</a> را دست بالا بگیرد. دستورالعمل‌های اخیر، طرفدار کاربرد معادلات پیش‌بینی‌کننده نظیر فرمول <a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1_%D8%B1%DA%98%DB%8C%D9%85_%D8%BA%D8%B0%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DA%A9%D9%84%DB%8C%D9%88%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="تغییر رژیم غذایی در بیماری کلیوی (صفحه وجود ندارد)">تغییر رژیم غذایی در بیماری کلیوی</a> (MDRD) جهت تخمین میزان تصفیه گلومرولی (eGFR) می‌باشند.<a href="#cite_note-JNC7-6">[۶]</a> eGFR همچنین یک اندازه‌گیری مبنا از کارکرد کلیه ارائه می‌کند که می‌توان از آن برای بررسی عوارض داروهای خاصِ ضدِ پرفشاری خون بر عملکرد کلیه استفاده کرد. آزمایش وجود <a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%AA%D8%A6%DB%8C%D9%86%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="پروتئینوری">پروتئین</a> در نمونه‌های ادرار نیز به عنوان یک نشانه فرعیِ بیماری‌های کلیوی به کار می‌رود. تست <a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B1_%D9%82%D9%84%D8%A8" title="نوار قلب">نوار قلب</a> (EKG/ECG) برای بررسی اینکه قلب در اثر فشار خون بالا تحت فشار نباشد انجام می‌گیرد. این تست می‌تواند ضخیم شدنِ ماهیچه قلب (<a href="/w/index.php?title=%D9%87%D8%A7%DB%8C%D9%BE%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%81%DB%8C_%D8%A8%D8%B7%D9%86_%DA%86%D9%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="هایپرتروفی بطن چپ (صفحه وجود ندارد)">هایپرتروفی بطن چپ</a>) و اینکه آیا قلب سابقه یک اختلال خفیف نظیر حملهٔ قلبی خاموش داشته‌است را نشان دهد. <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C_%D9%82%D9%81%D8%B3%D9%87_%D8%B3%DB%8C%D9%86%D9%87" title="رادیوگرافی قفسه سینه">رادیوگرافی قفسه سینه</a> یا <a href="/wiki/%D9%BE%DA%98%D9%88%D8%A7%DA%A9%E2%80%8C%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D9%82%D9%84%D8%A8" class="mw-redirect" title="پژواک‌نگاری قلب">اکوکاردیوگرافی</a> نیز می‌تواند برای بررسی علائم بزرگی قلب یا آسیب به قلب انجام گیرد.<a href="#cite_note-ABC-14">[۱۴]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="پیشگیری">پیشگیری</h2>[<a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7&action=edit&section=17" title="ویرایش بخش: پیشگیری">ویرایش</a>]</div> تعداد افراد مبتلا به پرفشاری خون که از بیماری خود اطلاع ندارند، قابل توجه است.<a href="#cite_note-ReferenceB-59">[۵۹]</a> شاخص‌هایی که کل افراد مبتلا به پرفشاری خون را مورد توجه قرار می‌دهند مستلزم کاهش عواقب فشار خون بالا و کاهش نیاز به درمان با داروهای ضد پرفشاری خون می‌باشند. تغییر روش زندگی برای کاهش فشار خون، پیش از شروع درمان دارویی توصیه می‌شود. دستورالعمل‌های انجمن پرفشاری خون بریتانیا در سال ۲۰۰۴<a href="#cite_note-ReferenceB-59">[۵۹]</a> تغییراتی را در روش زندگی پیشنهاد کرده‌است که مطابق با دستور العمل‌های ذکر شده در برنامه آموزش ملی ایالات متحده آمریکا در سال ۲۰۰۲ در رابطه با فشار خون بالا<a href="#cite_note-60">[۶۰]</a> می‌باشد که با هدف <a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%B4%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D9%88%D9%84%DB%8C%D9%87" title="پیشگیری اولیه">پیشگیری اولیه</a> پرفشاری خون ارائه شد: <ul><li>اجتناب از هرگونه مصرف تنباکو (سیگارت و <a href="/wiki/%D9%82%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="قلیان">قلیان</a> و غیره) و <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%AF_%D9%85%D8%AE%D8%AF%D8%B1" class="mw-redirect" title="مواد مخدر">مواد مخدر</a>.</li> <li>حفظ وزن طبیعی بدن (به عنوان مثال، شاخص توده بدن: ۲۰ تا ۲۵ کیلوگرم بر <a href="/wiki/%D9%85%D8%AA%D8%B1_%D9%85%D8%B1%D8%A8%D8%B9" title="متر مربع">متر مربع</a>).</li> <li>کاهش مصرف نمک در رژیم غذایی تا زیر ۱۰۰ میلی مولار در روز (زیر ۶ گرم نمک طعام یا زیر ۲٫۴ گرم سدیم در روز).</li> <li>انجام منظم ورزش‌های ایروبیک نظیر تند <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B1%D9%81%D8%AA%D9%86" class="mw-redirect" title="راه رفتن">راه رفتن</a> (تا ۳۰ دقیقه در روز، اکثر روزهای هفته).</li> <li>محدود کردن مصرف الکل؛ حداکثر ۳ واحد در روز برای مردان و دو واحد برای زنان.</li> <li>مصرف زیاد میوه و سبزیجات (به عنوان مثال، حداقل ۵ وعده در روز).</li> <li>مصرف چای و شکلات را تا حد امکان محدود و به جای آن‌ها برای درمان فشار خون بالا از عرقیات گیاهی و دم کردنی‌های خانگی مثل <a href="/wiki/%DA%86%D8%A7%DB%8C_%D8%B3%D8%A8%D8%B2" title="چای سبز">چای سبز</a> و عناب استفاده کنید.</li></ul> تغییرات مؤثر در روش زندگی می‌تواند فشار خون را به اندازه یک داروی تجویزیِ ضدِ پرفشاری خون کاهش دهد. ترکیبی از دو یا چند تغییر در روش زندگی می‌تواند حتی نتایج بهتری هم داشته باشد.<a href="#cite_note-ReferenceB-59">[۵۹]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="کنترل">کنترل</h2>[<a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7&action=edit&section=18" title="ویرایش بخش: کنترل">ویرایش</a>]</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="تغییر_روش_زندگی">تغییر روش زندگی</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7&action=edit&section=19" title="ویرایش بخش: تغییر روش زندگی">ویرایش</a>]</div> اولین نوع درمان پرفشاری خون همان تغییرات پیشگیرانهٔ روش زندگی است<a href="#cite_note-npsppr-61">[۶۱]</a> و شامل تغییر رژیم غذایی،<a href="#cite_note-62">[۶۲]</a> ورزش و کاهش وزن است. تمام این تغییرات به‌طور قابل توجهی در کاهش فشار خون افراد مبتلا به پرفشاری خون مؤثر بوده‌اند.<a href="#cite_note-63">[۶۳]</a> اگر پرفشاری خون به قدری بالا باشد که نیاز به استفاده از دارو باشد، تغییر روش زندگی نیز همچنان توصیه می‌شود. برنامه‌های متفاوتی برای کاهش استرس روانی طراحی شده‌اند نظیر تبلیغات برای <a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D9%88%D9%81%DB%8C%D8%AF%D8%A8%DA%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="بایوفیدبک (صفحه وجود ندارد)">بایوفیدبک</a>، تمرین تمدد اعصاب یا مدیتیشن جهت کاهش پرفشاری خون. با این حال، مطالعات علمی در این مورد عموماً کارایی این روش‌ها را تأیید نمی‌کنند چون این مطالعات کلاً کیفیت پایینی دارند.<a href="#cite_note-pmid_19822104-64">[۶۴]</a><a href="#cite_note-pmid_18350109-65">[۶۵]</a><a href="#cite_note-66">[۶۶]</a> تغییر رژیم غذایی نظیر یک <a href="/w/index.php?title=%D8%B1%DA%98%DB%8C%D9%85_%D8%BA%D8%B0%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%DA%A9%D9%85_%D9%86%D9%85%DA%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="رژیم غذایی کم نمک (صفحه وجود ندارد)">رژیم غذایی کم نمک</a> بسیار مؤثر است. یک رژیم طولانی مدتِ کم نمک (بیش از ۴ هفته) در بین <a href="/wiki/%D9%86%DA%98%D8%A7%D8%AF_%D9%82%D9%81%D9%82%D8%A7%D8%B2%DB%8C" class="mw-redirect" title="نژاد قفقازی">نژاد سفیدپوست</a> چه در افراد مبتلا به پرفشاری خون و چه در افراد سالم در کاهش فشار خون مؤثر است.<a href="#cite_note-cochrane2008-67">[۶۷]</a> همچنین <a href="/w/index.php?title=%D8%B1%DA%98%DB%8C%D9%85_DASH&action=edit&redlink=1" class="new" title="رژیم DASH (صفحه وجود ندارد)">رژیم DASH</a> که یک رژیم غذایی غنی از خشکبار، غلات کامل، ماهی، <a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%B4%D8%AA_%D8%B3%D9%81%DB%8C%D8%AF" title="گوشت سفید">گوشت سفید</a>، میوه و سبزیجات بوده و توسط <a href="/wiki/%D9%85%D8%A4%D8%B3%D8%B3%D9%87_%D9%85%D9%84%DB%8C_%D9%82%D9%84%D8%A8%D8%8C_%D8%B4%D8%B4%D8%8C_%D9%88_%D8%AE%D9%88%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AA%D8%AD%D8%AF%D9%87_%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7" class="mw-redirect" title="مؤسسه ملی قلب، شش، و خون ایالات متحده آمریکا">مؤسسه ملی قلب، شش، و خون ایالات متحده آمریکا</a> ترویج داده شده‌است، فشار خون را کاهش می‌دهد. مشخصهٔ اصلی این برنامه محدود کردن مصرف <a href="/wiki/%D9%86%D9%85%DA%A9" title="نمک">نمک</a> است و با این وجود، رژیمی غنی از <a href="/wiki/%D9%BE%D8%AA%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%85" title="پتاسیم">پتاسیم</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D9%86%DA%AF%D9%86%D8%B2" title="منگنز">منگنز</a>، <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%D8%B3%DB%8C%D9%85" title="کلسیم">کلسیم</a>، و <a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%AA%D8%A6%DB%8C%D9%86" title="پروتئین">پروتئین</a> می‌باشد.<a href="#cite_note-dashguide-68">[۶۸]</a> افرادی که از فشار خون بالا رنج می‌برند باید از خوردن غذاهایی مانند: سوسیس، کالباس، کنسرو گوشت، <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%87%DB%8C_%D8%AF%D9%88%D8%AF%DB%8C" title="ماهی دودی">ماهی دودی</a> یا کنسرو شده، سس‌ها و کنسرو لوبیا که سرشار از سدیم هستند، پرهیز کنند. در طبخ به جای کره و روغن جامد نباتی بهتر است از <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%BA%D9%86_%D8%B2%DB%8C%D8%AA%D9%88%D9%86" title="روغن زیتون">روغن زیتون</a>، سویا و کانولا استفاده کرد. مواد حاوی کافئین از قبیل قهوه، نوشابه‌های کولا و شکلات سبب <a href="/wiki/%D8%A7%D9%81%D8%B2%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D9%86" class="mw-redirect" title="افزایش فشار خون">افزایش فشار خون</a> می‌شوند و باید در حد اعتدال مصرف شوند. ورزش هایی نظیر شنا و پیاده روی سریع ( نیم ساعت ) و ایروبیک و تقویت عضلانی در صورتی که هر روز مرتب انجام شوند سبب کاهش پنج تا ١٥ میلی متر فشار خون سیستولیک می گردند. گرم کردن قبل از ورزش توصیه می شود به‌طور مثال ده دقیقه راه رفتن ارام روی تریدمیل سپس راه رفتن تندمفید است . <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="داروها">داروها</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7&action=edit&section=20" title="ویرایش بخش: داروها">ویرایش</a>]</div> چندین گروه از داروها، که به‌طور کلی به آن‌ها <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B6%D8%AF_%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D9%86" class="mw-redirect" title="داروهای ضد فشار خون">داروهای ضد فشار خون</a> می‌گویند، امروزه برای درمان پرفشاری خون وجود دارند. در هنگام تجویز دارو، بیماری قلبی-عروقی فرد (از جمله، خطر آنفارکتوس میوکارد و سکته) و فشار خون در نظر گرفته می‌شوند. .<a href="#cite_note-nps01-69">[۶۹]</a> اگر درمان دارویی آغاز شده‌است، گزارش هفتم انستیتوی ملی قلب، ریه، و خون، کمیته ملی فشار خون بالا (JNC-7)<a href="#cite_note-ToolAutoGenRef4-70">[۷۰]</a> توصیه می‌کند که پزشک بر پاسخ به درمان نظارت کرده و هر گونه واکنش معکوس ناشی از درمان را بررسی کند. کاهش <a href="/wiki/%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D9%86" title="فشار خون">فشار خون</a> به اندازه ۵ <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%D9%85%D8%AA%D8%B1" title="میلی‌متر">میلی‌متر</a> جیوه، می‌تواند خطر سکته را تا ۳۴٪ و خطر <a href="/w/index.php?title=%D8%A8%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D9%82%D9%84%D8%A8%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B3%DA%A9%D9%85%DB%8C%DA%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="بیماری قلبی ایسکمیک (صفحه وجود ندارد)">بیماری قلبی ایسکمیک</a> را تا ۲۱٪ کاهش دهد. کاهش فشار خون می‌تواند به کاهش احتمال <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%D9%88%D9%86" class="mw-redirect" title="جنون">جنون</a>، <a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D9%82%D9%84%D8%A8%DB%8C" class="mw-redirect" title="نارسایی قلبی">نارسایی قلبی</a>، و <a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B1%DA%AF_%D9%88_%D9%85%DB%8C%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="مرگ و میر (صفحه وجود ندارد)">مرگ و میر</a> ناشی از <a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D9%82%D9%84%D8%A8%DB%8C-%D8%B9%D8%B1%D9%88%D9%82%DB%8C" title="بیماری قلبی-عروقی">بیماری قلبی-عروقی</a> نیز منجر شود.<a href="#cite_note-71">[۷۱]</a> هدف از درمان باید کاهش فشار خون به کمتر از ۱۴۰/۹۰؛ میلی‌متر جیوه برای اکثر افراد، و پایین‌تر از آن برای افراد مبتلا به دیابت یا بیماری کلیوی باشد. برخی متخصصان دارویی توصیه کردند که سطوح زیر ۱۲۰/۸۰ میلی‌متر جیوه نگه داشته شوند.<a href="#cite_note-nps01-69">[۶۹]</a><a href="#cite_note-72">[۷۲]</a> اگر اهداف مربوط به فشار خون برآورده نشد، درمان بیشتری لازم است. .<a href="#cite_note-73">[۷۳]</a> راهکارها در مورد انتخاب دارو و چگونگی اتخاذ بهترین تصمیم برای زیرگروه‌های مختلف در طول زمان دستخوش تغییر شده و در کشورهای مختلف متغیر است. کارشناسان در مورد بهترین دارو به توافق نرسیده‌اند. .<a href="#cite_note-Compare10-74">[۷۴]</a> <a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%B9%D8%A7%D9%88%D9%86%DB%8C_Cochrane&action=edit&redlink=1" class="new" title="تعاونی Cochrane (صفحه وجود ندارد)">تعاونی Cochrane</a>، <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="سازمان بهداشت جهانی">سازمان بهداشت جهانی</a>، و راهکارهای <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AA%D8%AD%D8%AF%D9%87" class="mw-redirect" title="ایالات متحده">ایالات متحده</a> دوز کم <a href="/w/index.php?title=%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%B2%DB%8C%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="تیازید (صفحه وجود ندارد)">داروهای ادرار آوربا پایه تیازید</a> را به عنوان درمان اولیه برگزیده تأیید می‌کنند.<a href="#cite_note-Compare10-74">[۷۴]</a><a href="#cite_note-75">[۷۵]</a> راهکارهای بریتانیا برای افراد بالای ۵۵ سال یا از نژاد آفریقایی یا کارائیبی، بر <a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%A9%E2%80%8C%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%84_%DA%A9%D9%84%D8%B3%DB%8C%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="بلوک‌کننده‌های کانال کلسیم (صفحه وجود ندارد)">بلوک‌کننده‌های کانال کلسیم</a> (CCB) تأکید می‌کند. این راهکارها <a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A2%D9%86%D8%B2%DB%8C%D9%85_%D8%AA%D8%A8%D8%AF%DB%8C%D9%84%E2%80%8C%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF%D9%87_%D8%A2%D9%86%DA%98%DB%8C%D9%88_%D8%AA%D9%86%D8%B3%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="بازدارنده‌های آنزیم تبدیل‌کننده آنژیو تنسین (صفحه وجود ندارد)">بازدارنده‌های آنزیم تبدیل‌کننده آنژیو تنسین</a> (ACEI)ها را به عنوان درمان برگزیده اولیه برای افراد جوان‌تر توصیه می‌کند. .<a href="#cite_note-NICE127-drug-76">[۷۶]</a> در ژاپن با یکی از این شش دسته دارویی شروع می‌کنند که شامل این موارد هستند: CCB, ACEI/ARB، دیورتیک‌های تیازیدی، بلوک]]‌کننده‌های بتا و بلوک‌کننده‌های آلفا که معقول تلقی شده‌اند. در کانادا، همه این موارد دارویی به جز بلوک‌کننده‌های آلفا در اولین موقعیت ممکن توصیه شده‌اند.<a href="#cite_note-Compare10-74">[۷۴]</a> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="ترکیب_داروها">ترکیب داروها</h4>[<a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7&action=edit&section=21" title="ویرایش بخش: ترکیب داروها">ویرایش</a>]</div> برخی افراد به بیش از یک دارو برای کنترل پرفشاری خون خود نیاز دارند. JNC7<a href="#cite_note-JNC7-6">[۶]</a> and ESH-ESC guidelines<a href="#cite_note-ESH-ESC-7">[۷]</a> در آغاز درمان استفاده از دو دارو را زمانی که فشار خون ۲۰ میلی‌متر جیوه بالاتر از فشار سیستولیک یا ۱۰ میلی‌متر جیوه بالاتر از فشار دیاستولیک است، توصیه می‌شود. ترکیب‌های برگزیده، بازدارنده‌های سیستم رنین-آنژیو تنسین و بلوک‌کننده‌های کانال کلسیم، یا بازدارنده‌های سیستم رنین-آنژیو تنسین و داروهای ادرارآور هستند.<a href="#cite_note-sever-77">[۷۷]</a> ترکیب‌های تأیید شده شامل موارد زیر هستند: <ul><li>بلوک‌کننده‌های کانال کلسیم و <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%B1_%D8%A2%D9%88%D8%B1" class="mw-redirect" title="داروهای ادرار آور">داروهای ادرار آور</a></li> <li>بلوک‌کننده‌های بتا و داروهای ادرار آور</li> <li>بلوک‌کننده‌های کانال <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%D8%B3%DB%8C%D9%85_%D8%AF%DB%8C" title="کلسیم دی">کلسیم دی</a> هیدروپریدینی و بلوک‌کننده‌های بتا</li> <li>بلوک‌کننده‌های کانال کلسیم دی هیدروپریدین همراه با وراپامیل یا دیلتیازم</li></ul> ترکیب‌های رد شده شامل موارد زیر است: <ul><li>بلوک‌کننده‌های کانال کلسیم غیر دی هیدروپریدینی (مانند وراپامیل و دیلتیازم) و بلوک‌کننده‌های بتا</li> <li>بلوک دوگانه سیستم رنین- آنژیوتنسین (مثلاً، بازدارنده آنزیم تبدیل‌کننده آنژیوتنسین+ بلوک‌کننده گیرنده آنژیوتنسین)</li> <li>بلوک‌کننده‌های سیستم رنین-آنژیوتنسین و بلوک‌کننده‌های بتا</li> <li>بلوک‌کننده‌های بتا و داروهای ضد گیرنده‌های آدرنالین<a href="#cite_note-sever-77">[۷۷]</a></li></ul> به دلیل خطر بالای نارسایی حاد کلیه، درصورت امکان، از ترکیب یک بازدارنده ACE یا ضد گیرنده II آنژیوتنسین، یک داروی ادرارآور و یک <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B6%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%87%D8%A7%D8%A8_%D8%BA%DB%8C%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D9%88%D8%A6%DB%8C%D8%AF%DB%8C" class="mw-redirect" title="داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی">داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی</a> (از جمله بازدارنده‌های انتخابی COX-۲ و داروهای بدون نسخه مثل ایبوپروفن) اجتناب کنید. در متون پزشکی استرالیا، به این ترکیب «تصادم سه‌گانه» می‌گویند.<a href="#cite_note-npsppr-61">[۶۱]</a> قرص‌هایی حاوی ترکیبات ثابتی از دو گروه از داروها موجود است. گر چه این قرص‌ها مناسب هستند، بهترین وضعیت مصرف بر اساس ویژگی‌های فردی مشخص می‌شود.<a href="#cite_note-78">[۷۸]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="افراد_مسن">افراد مسن</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7&action=edit&section=22" title="ویرایش بخش: افراد مسن">ویرایش</a>]</div> درمان پرفشاری متوسط یا شدید خون نرخ مرگ و میر و <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AB%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%AC%D8%A7%D9%86%D8%A8%DB%8C" title="اثرات جانبی">اثرات جانبی</a> قلبی-عروقی را در افراد ۶۰ ساله و مسن تر کاهش می‌دهد.<a href="#cite_note-Cochrane09-79">[۷۹]</a> در افراد بالای ۸۰ سال به نظر نمی‌رسد درمان به میزان قابل توجهی نرخ کلی مرگ ومیر را کاهش دهد، اما خطر بیماری قلبی را کم می‌کند.<a href="#cite_note-Cochrane09-79">[۷۹]</a> هدف توصیه شده در فشار خون رسیدن به کمتر از ۱۴۰/۹۰ میلی‌متر جیوه است و <a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%B1%D8%A2%D9%88%D8%B1_%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%B2%DB%8C%D8%AF%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="داروهای ادرارآور تیازیدی (صفحه وجود ندارد)">داروهای ادرارآور تیازیدی</a> داروی برگزیده در آمریکاست.<a href="#cite_note-80">[۸۰]</a> در راهکارهای بازبینی شده بریتانیا، <a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%A9%E2%80%8C%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%84_%DA%A9%D9%84%D8%B3%DB%8C%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="بلوک‌کننده‌های کانال کلسیم (صفحه وجود ندارد)">بلوک‌کننده‌های کانال کلسیم</a> درمان برگزیده برای رسیدن به فشار خون بالینی کمتر از ۱۵۰/۹۰ میلی‌متر جیوه، یا کمتر از ۱۴۵/۸۵ میلی‌متر جیوه در پایش منظم یا خانگی فشار خون است.<a href="#cite_note-NICE127-drug-76">[۷۶]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="پرفشاری_خون_مقاوم_به_درمان">پرفشاری خون مقاوم به درمان</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7&action=edit&section=23" title="ویرایش بخش: پرفشاری خون مقاوم به درمان">ویرایش</a>]</div> پرفشاری خون مقاوم به فشار خون بالایی گفته می‌شود که علی‌رغم استفاده هم‌زمان سه عامل ضد پرفشاری خون که به گروه‌های دارویی مختلف ضد فشارخون تعلق دارند، همچنان بالاتر از فشار خون هدف باقی بماند. راهکارهی درمان پرفشاری خون مقاوم در بریتانیا<a href="#cite_note-NICE-BP-81">[۸۱]</a> و ایالات متحده<a href="#cite_note-pmid_18391085-82">[۸۲]</a>منتشر شده‌اند. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="احتمال_کلی">احتمال کلی</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7&action=edit&section=24" title="ویرایش بخش: احتمال کلی">ویرایش</a>]</div> در سال ۲۰۰۰، حدود یک میلیارد نفر یا تقریباً۲۶٪ از جمعیت بالغ جهان مبتلا به پرفشاری خون بوده‌اند.<a href="#cite_note-pmid_15652604-83">[۸۳]</a> این وضعیت هم در کشورهای پیشرفته (۳۳۳ میلیون نفر) و هم در کشورهای رشد نیافته (۶۳۹ میلیون نفر) شایع بود.<a href="#cite_note-pmid_15652604-83">[۸۳]</a><a href="#cite_note-84">[۸۴]</a> در سال ۱۹۹۵، تخمین زده شد که ۴۳ میلیون نفر در ایالات متحده مبتلا به پرفشاری خون بوده یا داروهای ضد فشارخون مصرف می‌کردند.<a href="#cite_note-pmid_7875754-85">[۸۵]</a><a href="#cite_note-pmid_7607734-86">[۸۶]</a><a href="#cite_note-pmid_17608879-87">[۸۷]</a> در سال ۲۰۰۶، ۷۶ میلیون فرد بالغ در ایالات متحده (۳۴٪ از جمعیت) مبتلا به پرفشاری خون بودند و آفریقایی-آمریکایی‌های بالغ با ۴۴٪ در بین بالاترین نرخ‌های پرفشاری خون قرار داشتند.<a href="#cite_note-AHA2010-88">[۸۸]</a> این وضعیت در میان <a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7" class="mw-redirect" title="بومیان آمریکا">بومیان آمریکا</a> شایع تر است و بین سفید پوستان و <a href="/w/index.php?title=%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D9%85%DA%A9%D8%B2%DB%8C%DA%A9%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="آمریکایی-مکزیکی (صفحه وجود ندارد)">آمریکایی-مکزیکی‌ها</a> شیوع کمتری دارد. نرخ شیوع با بالارفتن سن افزایش می‌یابد، و در <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8_%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AA%D8%AD%D8%AF%D9%87" class="mw-redirect" title="جنوب ایالات متحده">جنوب ایالات متحده</a> بالاتر است. فشارخون بالا در مردان نسبت به زنان (اگر چه <a href="/wiki/%DB%8C%D8%A7%D8%A6%D8%B3%DA%AF%DB%8C" title="یائسگی">یائسگی</a> این تفاوت را کاهش می‌دهد) و نیز در افرادی با <a href="/w/index.php?title=%D9%88%D8%B6%D8%B9%DB%8C%D8%AA_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C-_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="وضعیت اجتماعی- اقتصادی (صفحه وجود ندارد)">وضعیت اجتماعی- اقتصادی</a> پایین شایع تر است.<a href="#cite_note-pmid_10645931-2">[۲]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="کودکان">کودکان</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7&action=edit&section=25" title="ویرایش بخش: کودکان">ویرایش</a>]</div> نرخ فشار خون بالا در کودکان در حال افزایش است.<a href="#cite_note-pmid_19421783-89">[۸۹]</a> اکثراً، پرفشاری خون در کودکی، به ویژه در دوران پیش ار بلوغ، معلول یک اختلال اصلی است. جدا از فربهی، بیماری کلیوی شایع‌ترین (۶۰–۷۰٪) عامل پرفشاری خون در کودکان است. پرفشاری خون در نوجوانان معمولاً واقعی و اساسی است، که شامل ۸۵–۹۵٪ موارد می‌شود.<a href="#cite_note-aafp-90">[۹۰]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="داروهای_گیاهی">داروهای گیاهی</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7&action=edit&section=26" title="ویرایش بخش: داروهای گیاهی">ویرایش</a>]</div> عصاره سیر:عصاره <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%B1" title="سیر">سیر</a> به دلیل داشتن اثرات شبه <a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7%DA%AF%D9%84%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C%D9%86" title="پروستاگلاندین">پروستاگلاندینی</a> سبب کاهش مقاومت عروق، وازودیلاسیون عروق محیطی و در نتیجه کاهش <a href="/wiki/%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D9%86" title="فشار خون">فشار خون</a> می‌شود. به نظر می‌رسد عصاره سیر با القای هایپرپلاریزاسیون، بازشدن کانال‌های پتاسیم و بسته شدن کانال‌های کلسیم سبب گشاد شدن عروق محیطی شده و نهایتاً فشار خون را کاهش می‌دهد.<a href="#cite_note-ToolAutoGenRef3-91">[۹۱]</a><a href="#cite_note-ToolAutoGenRef2-92">[۹۲]</a> عصاره این گیاه با افزایش تولید <a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D8%AA%D8%B1%DB%8C%DA%A9_%D8%A7%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D8%AF" title="نیتریک اکسید">نیتریک اکسید</a> موجب گشاد شدن عروق و کاهش فشار خون می‌گردد.<a href="#cite_note-ToolAutoGenRef3-91">[۹۱]</a><a href="#cite_note-93">[۹۳]</a> گروه‌های فنولی موجود در این عصاره مانند γ-Glutamylcysteine سبب مهار وابسته به دوز آنزیم <a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%B2%DB%8C%D9%85_%D9%85%D8%A8%D8%AF%D9%84_%D8%A2%D9%86%DA%98%DB%8C%D9%88%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%B3%DB%8C%D9%86" title="آنزیم مبدل آنژیوتانسین">Angiotensin Converting Enzyme) ACE)</a> و کاهش فشار خون می‌شوند.<a href="#cite_note-ToolAutoGenRef2-92">[۹۲]</a><a href="#cite_note-94">[۹۴]</a><a href="#cite_note-95">[۹۵]</a> توانایی سیر در کاهش فشار خون ممکن است به دلیل داشتن <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C%D8%A8%D8%A7%D8%AA_%D8%B4%DB%8C%D9%85%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="ترکیبات شیمیایی">ترکیبات شیمیایی</a> <a href="/wiki/%D8%A2%D8%AF%D9%86%D9%88%D8%B2%DB%8C%D9%86" title="آدنوزین">آدنوزینی</a> یا توانایی آن در مهار آنزیم <a href="/wiki/%D8%A2%D8%AF%D9%86%D9%88%D8%B2%DB%8C%D9%86_%D8%AF%D8%A2%D9%85%DB%8C%D9%86%D8%A7%D8%B2" title="آدنوزین دآمیناز">آدنوزین دآمیناز</a> (آنزیم تخریب‌کننده آدنوزین به اینوزین) و در نتیجه تقویت اثرات آدنوزین بر <a href="/wiki/%D9%82%D9%84%D8%A8" title="قلب">قلب</a> باشد. آدنوزین از مسیرهای متعددی از قبیل بهبود جریان بافتی و اثرات ضد التهابی موجب <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%87%D8%B4_%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A8" title="کاهش آسیب">کاهش آسیب</a> <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B3%DA%A9%D9%85%DB%8C" title="ایسکمی">ایسکمی</a> بر قلب می‌شود.<a href="#cite_note-96">[۹۶]</a> قطره خوراکی لیموترش: ترکیبات ترپنی موجود در اسانس <a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D9%85%D9%88%D8%AA%D8%B1%D8%B4" title="لیموترش">لیموترش</a> از جمله <a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D9%85%D9%88%D9%86%D9%86" title="لیمونن">لیمونن</a> سبب کاهش فشار خون می‌شوند. لیمونن و متابولیتهای آن خاصیت گشادکنندگی عروق داشته و از این طریق نیز سبب کاهش <a href="/wiki/%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D9%86" title="فشار خون">فشار خون</a> می‌شوند. تغییرات اکسیداتیو "<a href="/wiki/LDL" class="mw-redirect" title="LDL">LDL</a>" توسط <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%AF%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D9%84_%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF" title="رادیکال آزاد">رادیکال‌های آزاد</a> رویداد مهم اولیه در پاتوژنز <a href="/wiki/%D8%A2%D8%AA%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D9%84%D8%B1%D9%88%D8%B2" class="mw-redirect" title="آترواسکلروز">آترواسکلروز</a> است. اسانس لیموترش با داشتن ترکیباتی مانند <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%84" title="سیترال">سیترال</a>، لیمونن و لینالول فعالیت <a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%AA%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86" title="آنتی‌اکسیدان">آنتی‌اکسیدانی</a> داشته و از این رو با جلوگیری از اکسیداسیون "LDL" از تشکیل پلاک در دیواره عروق و در نتیجه از بروز بیماری‌های قلبی عروقی و فشار خون جلوگیری می‌نماید.<a href="#cite_note-97">[۹۷]</a><a href="#cite_note-98">[۹۸]</a><a href="#cite_note-99">[۹۹]</a><a href="#cite_note-100">[۱۰۰]</a><a href="#cite_note-101">[۱۰۱]</a><a href="#cite_note-102">[۱۰۲]</a> دم کرده برگ زیتون، فشار خون را پایین می‌آورد. ۲۰ عدد برگ زیتون را داخل ۳۰۰ گرم آب ریخته و آن را به مدت ۱۵ دقیقه بجوشانید؛ سپس کمی قند به آن اضافه کنید و روزانه یک فنجان از آن را بنوشید. تخم کرفس در طول قرن‌ها، در سراسر جهان کاربردهای دارویی داشته‌است. تخم کرفس در کاهش شدید فشارخون نقش دارد. برای تهیه چای از تخم کرفس، مقداری آب جوش روی یک <a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D8%B4%D9%82_%DA%86%D8%A7%DB%8C%E2%80%8C%D8%AE%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="قاشق چای‌خوری">قاشق چای‌خوری</a> از تخم تازه کوبیده شده بریزید و باید به مدت ۱۰ تا ۲۰ دقیقه خوب دم بکشد. روزی ۲ فنجان میل کنید. اگر باردار هستید، از مصرف این گیاه بپرهیزید. جوانه گندم به دلیل داشتن پتاسیم و منیزیم زیاد باعث کاهش فشارخون بالا می‌شود. میوه‌های سرشار از پتاسیم مانند موز، پسته و پرتقال برای مبتلایان به فشار خون بالا مفید است. <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="تاریخچه">تاریخچه</h2>[<a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7&action=edit&section=27" title="ویرایش بخش: تاریخچه">ویرایش</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:William_Harvey_(1578-1657)_Venenbild.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6b/William_Harvey_%281578-1657%29_Venenbild.jpg/220px-William_Harvey_%281578-1657%29_Venenbild.jpg" decoding="async" width="220" height="153" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6b/William_Harvey_%281578-1657%29_Venenbild.jpg/330px-William_Harvey_%281578-1657%29_Venenbild.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6b/William_Harvey_%281578-1657%29_Venenbild.jpg/440px-William_Harvey_%281578-1657%29_Venenbild.jpg 2x" data-file-width="1293" data-file-height="901" /></a><figcaption>تصویر وریدها از Exercitatio anatomica de motu cordis et sanguinis in animalibus ("یک تمرین آناتومیک روی حرکت قلب و خون در موجودات زنده")</figcaption></figure> فهم مدرن از سیستم قلبی-عروقی با کار دکتر <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%85_%D9%87%D8%A7%D8%B1%D9%88%DB%8C" title="ویلیام هاروی">ویلیام هاروی</a> (۱۵۷۸–۱۶۵۷) آغاز شد. هاروی گردش خون را در کتاب خود تحت نام De otu ordis ("در باب حرکت قلب و خون") تشریح کرد. کشیش انگلیسی <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D9%86_%D9%87%D9%90%DB%8C%D9%84%D8%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="استفن هِیلز (صفحه وجود ندارد)">استفن هِیلز</a> اولین اندازه‌گیری منتشرشده فشار خون را در سال ۱۷۳۳ انجام داد.<a href="#cite_note-pmid_1744849-103">[۱۰۳]</a><a href="#cite_note-Kotchen2011-104">[۱۰۴]</a> توصیف فشار خون به عنوان یک بیماری برای اولین بار در آثار <a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%B3_%DB%8C%D8%A7%D9%86%DA%AF_(%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%85%D9%86%D8%AF)&action=edit&redlink=1" class="new" title="توماس یانگ (دانشمند) (صفحه وجود ندارد)">توماس یانگ</a> در سال ۱۸۰۸، و <a href="/w/index.php?title=%D8%B1%DB%8C%DA%86%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%AA_(%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9)&action=edit&redlink=1" class="new" title="ریچارد برایت (پزشک) (صفحه وجود ندارد)">ریچارد برایت</a> در سال ۱۸۳۶ دیده می‌شود. .<a href="#cite_note-pmid_1744849-103">[۱۰۳]</a> نخستین گزارش از فشار خون بالا در فردی بدون وجود شواهد بیماری کلیوی از سوی فردریک صورت گرفت.<a href="#cite_note-105">[۱۰۵]</a> با این حال، فشار خون به عنوان یک ماهیت بالینی در سال ۱۸۹۶ با اختراع <a href="/wiki/%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D9%86%D8%AC" title="فشارسنج">فشارسنج</a> سردستی توسط <a href="/w/index.php?title=%D8%B3%DB%8C%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86_%D8%B1%DB%8C%D9%88%D8%A7-%D8%B1%D9%88%DA%A9%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="سیپیون ریوا-روکی (صفحه وجود ندارد)">سیپیون ریوا-روکی</a> در سال ۱۸۹۶ به وجود آمد. .<a href="#cite_note-106">[۱۰۶]</a> این اختراع امکان سنجش فشار خون را در کلینیک میسر ساخت. در سال ۱۹۰۵، <a href="/w/index.php?title=%D9%86%DB%8C%DA%A9%D9%84%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AA%DA%A9%D9%88%D9%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="نیکلای کوروتکوف (صفحه وجود ندارد)">نیکلای کوروتکوف</a> تکنیک این دستگاه را با تشریح <a href="/w/index.php?title=%D8%B5%D8%AF%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AA%DA%A9%D9%88%D9%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="صداهای کوروتکوف (صفحه وجود ندارد)">صداهای کوروتکوف</a> که در هنگام معاینه شریان با <a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%B4%DB%8C_%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C" title="گوشی پزشکی">گوشی پزشکی</a> در حین تخلیه باد دستگاه فشارسنج شنیده می‌شد ارتقا داد . .<a href="#cite_note-Kotchen2011-104">[۱۰۴]</a> به لحاظ تاریخی درمان آنچه که «بیماری نبض سخت» نامیده می‌شد متشکل از کاهش مقدار خون با <a href="/wiki/%D8%AD%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%AA" title="حجامت">حجامت</a> یا استفاده از <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A7%D9%84%D9%88" title="زالو">زالو</a> بود. .<a href="#cite_note-pmid_1744849-103">[۱۰۳]</a><a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1_%D8%B2%D8%B1%D8%AF" title="امپراتور زرد">امپراتور زرد</a> چین <a href="/w/index.php?title=%D8%A2%D9%88%D9%84%D9%88%D8%B3_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D9%86%D9%84%DB%8C%D9%88%D8%B3_%D8%B3%D9%84%D8%B3%D9%88%D8%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="آولوس کورنلیوس سلسوس (صفحه وجود ندارد)">کورنلیوس سلسوس</a>، <a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D9%84%D9%86" title="گالن">گالن</a>، و <a href="/w/index.php?title=%D9%87%DB%8C%D9%BE%D9%88%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="هیپوکریتس (صفحه وجود ندارد)">هیپوکریتس</a> حجامت را تأیید کردند. .<a href="#cite_note-pmid_1744849-103">[۱۰۳]</a> در قرون ۱۹ و ۲۰، قبل از آنکه درمان مؤثر دارویی برای فشار خون امکان‌پذیر شود، سه نوع درمان مورد استفاده قرار می‌گرفت، که هر سه آن‌ها عوارض جانبی متعددی داشتند. این سه نوع درمان شامل محدودسازی شدید سدیم (برای مثال، رژیم برنج<a href="#cite_note-pmid_1744849-103">[۱۰۳]</a>)، <a href="/wiki/%D8%B3%D9%85%D9%BE%D8%A7%D8%AA%DA%A9%D8%AA%D9%88%D9%85%DB%8C" class="mw-redirect" title="سمپاتکتومی">سمپاتکتومی</a> (قطع بخش‌هایی از <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%85_%D8%B9%D8%B5%D8%A8%DB%8C_%D8%B3%D9%85%D9%BE%D8%A7%D8%AA%DB%8C%DA%A9" class="mw-redirect" title="سیستم عصبی سمپاتیک">سیستم عصبی سمپاتیک</a> توسط عمل جراحی)، و تب درمانی (تزریق موادی که سبب تب می‌شد، و فشار خون را به شکل غیرمستقیم کاهش می‌داد)).<a href="#cite_note-pmid_1744849-103">[۱۰۳]</a> اولین ماده شیمیایی برای فشار خون <a href="/wiki/%D8%B3%D8%AF%DB%8C%D9%85_%D8%AA%DB%8C%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AA" title="سدیم تیوسیانات">سدیم تیوسیانات</a>، در سال ۱۹۰۰ مورد استفاده قرار گرفت اما عوارض جانبی بسیاری داشت و محبوبیتی نداشت.<a href="#cite_note-pmid_1744849-103">[۱۰۳]</a> مواد بسیار دیگری بعد از <a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_II&action=edit&redlink=1" class="new" title="جنگ جهانی II (صفحه وجود ندارد)">جنگ جهانی II</a> جنگ جهانی دوم تهیه شدند. مشهورترین آن‌ها که تأثیر قابل قبولی نیز داشتند <a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%85%D8%AA%DB%8C%D9%84_%D8%A2%D9%85%D9%88%D9%86%DB%8C%D9%85_%DA%A9%D9%84%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="تترامتیل آمونیم کلراید (صفحه وجود ندارد)">تترامتیل آمونیم کلراید</a> و مشتقات آن <a href="/wiki/%D9%87%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D9%85%D8%AA%D9%88%D9%86%DB%8C%D9%88%D9%85" title="هگزامتونیوم">هگزامتونیوم</a>، <a href="/wiki/%D9%87%DB%8C%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B2%DB%8C%D9%86" title="هیدرالازین">هیدرالازین</a>، و <a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%B3%D8%B1%D9%BE%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="رسرپین (صفحه وجود ندارد)">رسرپین</a> بودند (به دست آمده از گیاه طبی <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%88%D9%84%D9%81%DB%8C%D8%A7_%D8%B3%D8%B1%D9%BE%D9%86%D8%AA%DB%8C%D9%86%D8%A7" title="راولفیا سرپنتینا">راولفیا سرپنتینا</a>)). با کشف اولین مواد خوراکی موجود که تحمل‌پذیری خوبی داشتند، جهش عمده‌ای در این عرصه پدیدار گشت. اولین ماده <a href="/w/index.php?title=%DA%A9%D9%84%D8%B1%D9%88%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%B2%DB%8C%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="کلروتیازید (صفحه وجود ندارد)">کلروتیازید</a> بود، اولین <a href="/w/index.php?title=%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%B2%DB%8C%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="تیازید (صفحه وجود ندارد)">تیازید</a> <a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%8F%D8%AF%D9%90%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="مُدِر (صفحه وجود ندارد)">مُدِر</a>، که از آنتی‌بیوتیک <a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D9%88%D9%84%D9%81%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%84_%D8%A2%D9%85%DB%8C%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="سولفانیل آمید (صفحه وجود ندارد)">سولفانیل آمید</a> تهیه شده بود و در سال ۱۹۵۸ در دسترس قرار گرفت. .<a href="#cite_note-pmid_1744849-103">[۱۰۳]</a><a href="#cite_note-107">[۱۰۷]</a> این ماده هنگامی که از تجمع مایع جلوگیری می‌کرد دفع نمک را افزایش می‌داد. یک <a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%DA%A9%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%84_%D8%B4%D8%AF%D9%87_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C" class="mw-redirect" title="آزمایش کنترل شده تصادفی">آزمایش کنترل شده تصادفی</a> که پشتیبان مالی آن <a href="/w/index.php?title=%D9%88%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B1_%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D8%A7%D8%A8%D9%82_%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AA%D8%AD%D8%AF%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="وزارت امور نظامیان سابق ایالات متحده (صفحه وجود ندارد)">اداره نظامیان سابق</a> بود <a href="/wiki/%D9%87%DB%8C%D8%AF%D8%B1%D9%88%DA%A9%D9%84%D8%B1%D9%88%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%B2%DB%8C%D8%AF" title="هیدروکلروتیازید">هیدروکلروتیازید</a> به اضافه رسرپین به اضافه هیدرالازین را در برابر دارونما مقایسه می‌کرد. این طرح مطالعاتی به دلیل اینکه اشخاصی که در <a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1" class="mw-redirect" title="گروه فشار">گروه فشار</a> خون بالا قرار داشتند و دارو دریافت نمی‌کردند عوارض بسیار بیشتری نسبت به بیماران تحت درمان از خود نشان دادند و مضایقه درمان از آن‌ها کاری غیراخلاقی پنداشته می‌شد، در مراحل اولیه کار متوقف شد. مطالعه روی اشخاصی ادامه یافت که فشار خون پایین‌تری داشتند و نشان داد که درمان، حتی در اشخاص دارای فشار خون متوسط، خطر مرگ قلبی-عروقی را به بیش از نصف کاهش داد. .<a href="#cite_note-108">[۱۰۸]</a> در سال ۱۹۷۵، <a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D9%87_%D9%84%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D8%B1" class="mw-redirect" title="جایزه لاسکر">جایزه مخصوص سلامت عمومی لاسکر</a> به تیمی که کلروتیازید را تهیه کرده بود اعطا شد. .نتایج این مطالعات کمپین‌های <a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%AA_%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C" class="mw-redirect" title="سلامت عمومی">سلامت عمومی</a> را برای افزایش آگاهی عموم از فشار خون بالا تشویق کرد و اندازه‌گیری و درمان فشار خون بالا را ترویج داد. به نظر می‌رسد که این اقدامات حداقل تا حدودی به ۵۰٪ کاهش مشاهده شده در سکته و بیماری قلبی ناشی از <a href="/wiki/%DA%A9%D9%85_%D8%AE%D9%88%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="کم خونی">کم خونی</a> بین سال ۱۹۷۲ و ۱۹۹۴ کمک کرده‌است. <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="جامعه_و_فرهنگ">جامعه و فرهنگ</h2>[<a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7&action=edit&section=28" title="ویرایش بخش: جامعه و فرهنگ">ویرایش</a>]</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="آگاهی">آگاهی</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7&action=edit&section=29" title="ویرایش بخش: آگاهی">ویرایش</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:HTNstudyupd.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/HTNstudyupd.png/220px-HTNstudyupd.png" decoding="async" width="220" height="140" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/HTNstudyupd.png/330px-HTNstudyupd.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/HTNstudyupd.png/440px-HTNstudyupd.png 2x" data-file-width="1371" data-file-height="874" /></a><figcaption>این گراف مقایسه گسترش آگاهی، درمان و کنترل فشار خون بین چهار مطالعه <a href="/w/index.php?title=%D9%BE%DB%8C%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C_%D8%AA%D8%BA%D8%B0%DB%8C%D9%87_%D9%88_%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%AA_%D9%85%D9%84%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="پیمایش بررسی تغذیه و سلامت ملی (صفحه وجود ندارد)">NHANES</a> را نشان می‌دهد<a href="#cite_note-pmid_7607734-86">[۸۶]</a></figcaption></figure> <a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%AA_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="سازمان سلامت جهانی (صفحه وجود ندارد)">سازمان سلامت جهانی</a> فشار خون بالا را به عنوان علت اصلی <a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B1%DA%AF_%D9%88_%D9%85%DB%8C%D8%B1_%D9%86%D8%A7%D8%B4%DB%8C_%D8%A7%D8%B2_%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%84%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%82%D9%84%D8%A8%DB%8C-%D8%B9%D8%B1%D9%88%D9%82%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="مرگ و میر ناشی از اختلالات قلبی-عروقی (صفحه وجود ندارد)">مرگ و میر ناشی از اختلالات قلبی-عروقی</a> شناسایی کرده‌است. <a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%AC%D9%85%D8%B9_%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D9%86_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="مجمع فشار خون جهان (صفحه وجود ندارد)">مجمع فشار خون جهان</a> <a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%AC%D9%85%D8%B9_%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D9%86_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="مجمع فشار خون جهان (صفحه وجود ندارد)">WHL</a>، یک سازمان چتری شکل متشکل از ۸۵ جامعه و مجمع ملی فشار خون، تصدیق کرد که بیش از ۵۰٪ اشخاص مبتلا به فشار خون در سطح جهان از وضعیت خود آگاهی ندارند. .<a href="#cite_note-pmid_17534457-109">[۱۰۹]</a> برای رسیدگی به این مشکل، WHL یک کمپین <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9%E2%80%8C%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="اطلاع‌رسانی">اطلاع‌رسانی</a> جهانی دربارهٔ فشار خون را در سال ۲۰۰۵ <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B2%DB%8C" class="mw-redirect mw-disambig" title="راه اندازی">راه اندازی</a> کرد و ۱۷ می هر سال را به عنوان روز جهانی فشار خون <a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D9%88%D8%B2_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="روز جهانی فشار خون (صفحه وجود ندارد)">WHD</a> نامگذاری نمود. طی سه سال گذشته، جوامع ملی بیشتری در WHD شرکت کرده‌اند و برای ابلاغ پیام به عموم مردم از فعالیت‌های مبتکرانه بیشتری بهره گرفته‌اند. در سال ۲۰۰۷، شرکت ۴۷ کشور عضو WHL رکوردی از خود برجای نهاد. در جریان هفته WHD، تمامی این کشورها با دولت‌های محلی، جوامع حرفه‌ای، مؤسسات غیردولتی، و صنایع خصوصی برای ترویج آگاهی در خصوص فشار خون بالا از طریق تجمعات <a href="/wiki/%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C" class="mw-redirect" title="رسانه‌های جمعی">رسانه‌ها</a> و تجمعات عمومی متعدد به همکاری پرداختند. این پیام با استفاده از <a href="/wiki/%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B7_%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C" class="mw-redirect" title="رسانه‌های ارتباط جمعی">رسانه‌های ارتباط جمعی</a> مثل <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%AA" title="اینترنت">اینترنت</a> و <a href="/wiki/%D8%AA%D9%84%D9%88%DB%8C%D8%B2%DB%8C%D9%88%D9%86" title="تلویزیون">تلویزیون</a> به بیش از ۲۵۰ میلیون نفر رسید. <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="منابع">منابع</h2>[<a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7&action=edit&section=30" title="ویرایش بخش: منابع">ویرایش</a>]</div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r37199623">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist reflist-columns references-column-width reflist-columns-2 mw-content-ltr" dir="ltr"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><a href="#cite_ref-1">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.irna.ir/fa/News/81911438/">50 درصد از مبتلایان به فشار خون از بیماری خود مطلع نیستند</a> . [خبرگزاری جمهوری اسلامی(ایرنا) <a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.irna.ir">http://www.irna.ir</a>] </li> <li id="cite_note-pmid_10645931-2">↑ <a href="#cite_ref-pmid_10645931_2-0">۲٫۰</a> <a href="#cite_ref-pmid_10645931_2-1">۲٫۱</a> <a href="#cite_ref-pmid_10645931_2-2">۲٫۲</a> <a href="#cite_ref-pmid_10645931_2-3">۲٫۳</a> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39868036">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#3a3;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite id="CITEREFCarretero_OA,_Oparil_S2000" class="citation journal cs1">Carretero OA, Oparil S (2000). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://circ.ahajournals.org/content/101/3/329.long">"Essential hypertension. Part I: Definition and etiology"</a>. Circulation. ۱۰۱ (۳): ۳۲۹–۳۵. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1161%2F01.CIR.101.3.329">10.1161/01.CIR.101.3.329</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/۱۰۶۴۵۹۳۱">۱۰۶۴۵۹۳۱</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Circulation&rft.atitle=Essential+hypertension.+Part+I%3A+Definition+and+etiology&rft.volume=%DB%B1%DB%B0%DB%B1&rft.issue=%DB%B3&rft.pages=%DB%B3%DB%B2%DB%B9-%DB%B3%DB%B5&rft.date=2000&rft_id=info%3Adoi%2F10.1161%2F01.CIR.101.3.329&rft.au=Carretero+OA%2C+Oparil+S&rft_id=http%3A%2F%2Fcirc.ahajournals.org%2Fcontent%2F101%2F3%2F329.long&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Check <code class="cs1-code">|pmid=</code> value (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#bad_pmid" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>); Unknown parameter <code class="cs1-code">|month=</code> ignored (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#parameter_ignored" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>) </li> <li id="cite_note-3"><a href="#cite_ref-3">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.co.uk/persian/afghanistan/2014/04/140422_fm_general_qadir_died_afghanistan.shtml">ژنرال قادر، چهره کلیدی در دو کودتای افغانستان درگذشت</a>، بی‌بی‌سی فارسی </li> <li id="cite_note-4"><a href="#cite_ref-4">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.irna.ir/fa/News/81674029/">فشارخون مهمترین عامل مرگ ناشی از بیماری‌های قلبی-متابولیک در 20کشور جهان</a> . [خبرگزاری جمهوری اسلامی(ایرنا) <a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.irna.ir">http://www.irna.ir</a>] </li> <li id="cite_note-NICE127_full-5">↑ <a href="#cite_ref-NICE127_full_5-0">۵٫۰</a> <a href="#cite_ref-NICE127_full_5-1">۵٫۱</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFNational_Clinical_Guidance_Centre2011" class="citation book cs1">National Clinical Guidance Centre (August 2011). "7 Diagnosis of Hypertension, 7.5 Link from evidence to recommendations". <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130723014309/http://www.nice.org.uk/nicemedia/live/13561/56007/56007.pdf">Hypertension (NICE CG 127)</a> (PDF). <a href="/w/index.php?title=National_Institute_for_Health_and_Clinical_Excellence&action=edit&redlink=1" class="new" title="National Institute for Health and Clinical Excellence (صفحه وجود ندارد)">National Institute for Health and Clinical Excellence</a>. p. ۱۰۲. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nice.org.uk/nicemedia/live/13561/56007/56007.pdf">the original</a> (PDF) on 23 July 2013. Retrieved 2011-12-22.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=7+Diagnosis+of+Hypertension%2C+7.5+Link+from+evidence+to+recommendations&rft.btitle=Hypertension+%28NICE+CG+127%29&rft.pages=%DB%B1%DB%B0%DB%B2&rft.pub=National+Institute+for+Health+and+Clinical+Excellence&rft.date=2011-08&rft.au=National+Clinical+Guidance+Centre&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.nice.org.uk%2Fnicemedia%2Flive%2F13561%2F56007%2F56007.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-JNC7-6">↑ <a href="#cite_ref-JNC7_6-0">۶٫۰</a> <a href="#cite_ref-JNC7_6-1">۶٫۱</a> <a href="#cite_ref-JNC7_6-2">۶٫۲</a> <a href="#cite_ref-JNC7_6-3">۶٫۳</a> <a href="#cite_ref-JNC7_6-4">۶٫۴</a> <a href="#cite_ref-JNC7_6-5">۶٫۵</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFChobanian_AV,_Bakris_GL,_Black_HR,_et_al._2003" class="citation journal cs1">Chobanian AV, Bakris GL, Black HR, et al. (2003). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120520105829/http://hyper.ahajournals.org/content/42/6/1206.long">"Seventh report of the Joint National Committee on Prevention, Detection, Evaluation, and Treatment of High Blood Pressure"</a>. Hypertension. ۴۲ (۶): ۱۲۰۶–۵۲. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1161%2F01.HYP.0000107251.49515.c2">10.1161/01.HYP.0000107251.49515.c2</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/۱۴۶۵۶۹۵۷">۱۴۶۵۶۹۵۷</a>. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://hyper.ahajournals.org/content/42/6/1206.long">the original</a> on 20 May 2012. Retrieved 15 October 2013.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Hypertension&rft.atitle=Seventh+report+of+the+Joint+National+Committee+on+Prevention%2C+Detection%2C+Evaluation%2C+and+Treatment+of+High+Blood+Pressure&rft.volume=%DB%B4%DB%B2&rft.issue=%DB%B6&rft.pages=%DB%B1%DB%B2%DB%B0%DB%B6-%DB%B5%DB%B2&rft.date=2003&rft_id=info%3Adoi%2F10.1161%2F01.HYP.0000107251.49515.c2&rft.au=Chobanian+AV%2C+Bakris+GL%2C+Black+HR%2C+%27%27et+al.+%27%27&rft_id=http%3A%2F%2Fhyper.ahajournals.org%2Fcontent%2F42%2F6%2F1206.long&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Check <code class="cs1-code">|pmid=</code> value (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#bad_pmid" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>); Unknown parameter <code class="cs1-code">|month=</code> ignored (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#parameter_ignored" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>)نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:%D9%86%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%AA%D8%B9%D8%AF%D8%AF:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="رده:نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان">link</a>) </li> <li id="cite_note-ESH-ESC-7">↑ <a href="#cite_ref-ESH-ESC_7-0">۷٫۰</a> <a href="#cite_ref-ESH-ESC_7-1">۷٫۱</a> <a href="#cite_ref-ESH-ESC_7-2">۷٫۲</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFMancia_G,_De_Backer_G,_Dominiczak_A,_et_al._2007" class="citation journal cs1">Mancia G, De Backer G, Dominiczak A, et al. (2007). "2007 ESH-ESC Practice Guidelines for the Management of Arterial Hypertension: ESH-ESC Task Force on the Management of Arterial Hypertension". J. Hypertens. ۲۵ (۹): ۱۷۵۱–۶۲. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1097%2FHJH.0b013e3282f0580f">10.1097/HJH.0b013e3282f0580f</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/۱۷۷۶۲۶۳۵">۱۷۷۶۲۶۳۵</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=J.+Hypertens.&rft.atitle=2007+ESH-ESC+Practice+Guidelines+for+the+Management+of+Arterial+Hypertension%3A+ESH-ESC+Task+Force+on+the+Management+of+Arterial+Hypertension&rft.volume=%DB%B2%DB%B5&rft.issue=%DB%B9&rft.pages=%DB%B1%DB%B7%DB%B5%DB%B1-%DB%B6%DB%B2&rft.date=2007&rft_id=info%3Adoi%2F10.1097%2FHJH.0b013e3282f0580f&rft.au=Mancia+G%2C+De+Backer+G%2C+Dominiczak+A%2C+%27%27et+al.+%27%27&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Check <code class="cs1-code">|pmid=</code> value (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#bad_pmid" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>); Unknown parameter <code class="cs1-code">|month=</code> ignored (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#parameter_ignored" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>)نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:%D9%86%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%AA%D8%B9%D8%AF%D8%AF:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="رده:نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان">link</a>) </li> <li id="cite_note-BHSIV-8">↑ <a href="#cite_ref-BHSIV_8-0">۸٫۰</a> <a href="#cite_ref-BHSIV_8-1">۸٫۱</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFWilliams_B,_Poulter_NR,_Brown_MJ,_et_al._2004" class="citation journal cs1">Williams B, Poulter NR, Brown MJ, et al. (2004). "Guidelines for management of hypertension: report of the fourth working party of the British Hypertension Society, 2004-BHS IV". J Hum Hypertens. ۱۸ (۳): ۱۳۹–۸۵. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1038%2Fsj.jhh.1001683">10.1038/sj.jhh.1001683</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/۱۴۹۷۳۵۱۲">۱۴۹۷۳۵۱۲</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=J+Hum+Hypertens&rft.atitle=Guidelines+for+management+of+hypertension%3A+report+of+the+fourth+working+party+of+the+British+Hypertension+Society%2C+2004-BHS+IV&rft.volume=%DB%B1%DB%B8&rft.issue=%DB%B3&rft.pages=%DB%B1%DB%B3%DB%B9-%DB%B8%DB%B5&rft.date=2004&rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2Fsj.jhh.1001683&rft.au=Williams+B%2C+Poulter+NR%2C+Brown+MJ%2C+%27%27et+al.+%27%27&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Check <code class="cs1-code">|pmid=</code> value (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#bad_pmid" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>); Unknown parameter <code class="cs1-code">|month=</code> ignored (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#parameter_ignored" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>)نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:%D9%86%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%AA%D8%B9%D8%AF%D8%AF:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="رده:نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان">link</a>) </li> <li id="cite_note-Dionne-9">↑ <a href="#cite_ref-Dionne_9-0">۹٫۰</a> <a href="#cite_ref-Dionne_9-1">۹٫۱</a> <a href="#cite_ref-Dionne_9-2">۹٫۲</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFDionne_JM,_Abitbol_CL,_Flynn_JT2012" class="citation journal cs1">Dionne JM, Abitbol CL, Flynn JT (2012). "Hypertension in infancy: diagnosis, management and outcome". Pediatr. Nephrol. ۲۷ (۱): ۱۷–۳۲. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1007%2Fs00467-010-1755-z">10.1007/s00467-010-1755-z</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/۲۱۲۵۸۸۱۸">۲۱۲۵۸۸۱۸</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Pediatr.+Nephrol.&rft.atitle=Hypertension+in+infancy%3A+diagnosis%2C+management+and+outcome&rft.volume=%DB%B2%DB%B7&rft.issue=%DB%B1&rft.pages=%DB%B1%DB%B7-%DB%B3%DB%B2&rft.date=2012&rft_id=info%3Adoi%2F10.1007%2Fs00467-010-1755-z&rft.au=Dionne+JM%2C+Abitbol+CL%2C+Flynn+JT&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Check <code class="cs1-code">|pmid=</code> value (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#bad_pmid" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>); Unknown parameter <code class="cs1-code">|month=</code> ignored (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#parameter_ignored" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>)نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:%D9%86%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%AA%D8%B9%D8%AF%D8%AF:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="رده:نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان">link</a>) </li> <li id="cite_note-10"><a href="#cite_ref-10">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFDin-Dzietham_R,_Liu_Y,_Bielo_MV,_Shamsa_F2007" class="citation journal cs1">Din-Dzietham R, Liu Y, Bielo MV, Shamsa F (2007). "High blood pressure trends in children and adolescents in national surveys, 1963 to 2002". Circulation. ۱۱۶ (۱۳): ۱۴۸۸–۹۶. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1161%2FCIRCULATIONAHA.106.683243">10.1161/CIRCULATIONAHA.106.683243</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/۱۷۸۴۶۲۸۷">۱۷۸۴۶۲۸۷</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Circulation&rft.atitle=High+blood+pressure+trends+in+children+and+adolescents+in+national+surveys%2C+1963+to+2002&rft.volume=%DB%B1%DB%B1%DB%B6&rft.issue=%DB%B1%DB%B3&rft.pages=%DB%B1%DB%B4%DB%B8%DB%B8-%DB%B9%DB%B6&rft.date=2007&rft_id=info%3Adoi%2F10.1161%2FCIRCULATIONAHA.106.683243&rft.au=Din-Dzietham+R%2C+Liu+Y%2C+Bielo+MV%2C+Shamsa+F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Check <code class="cs1-code">|pmid=</code> value (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#bad_pmid" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>); Unknown parameter <code class="cs1-code">|month=</code> ignored (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#parameter_ignored" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>)نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:%D9%86%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%AA%D8%B9%D8%AF%D8%AF:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="رده:نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان">link</a>) </li> <li id="cite_note-fourth-11">↑ <a href="#cite_ref-fourth_11-0">۱۱٫۰</a> <a href="#cite_ref-fourth_11-1">۱۱٫۱</a> <a href="#cite_ref-fourth_11-2">۱۱٫۲</a> <a href="#cite_ref-fourth_11-3">۱۱٫۳</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation journal cs1">"The fourth report on the diagnosis, evaluation, and treatment of high blood pressure in children and adolescents". Pediatrics. ۱۱۴ (2 Suppl 4th Report): ۵۵۵–۷۶. 2004. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/۱۵۲۸۶۲۷۷">۱۵۲۸۶۲۷۷</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Pediatrics&rft.atitle=The+fourth+report+on+the+diagnosis%2C+evaluation%2C+and+treatment+of+high+blood+pressure+in+children+and+adolescents&rft.volume=%DB%B1%DB%B1%DB%B4&rft.issue=2+Suppl+4th+Report&rft.pages=%DB%B5%DB%B5%DB%B5-%DB%B7%DB%B6&rft.date=2004&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Check <code class="cs1-code">|pmid=</code> value (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#bad_pmid" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>); Unknown parameter <code class="cs1-code">|month=</code> ignored (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#parameter_ignored" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>) </li> <li id="cite_note-Fisher2005-12">↑ <a href="#cite_ref-Fisher2005_12-0">۱۲٫۰</a> <a href="#cite_ref-Fisher2005_12-1">۱۲٫۱</a> <a href="#cite_ref-Fisher2005_12-2">۱۲٫۲</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFFisher_ND,_Williams_GH2005" class="citation book cs1">Fisher ND, Williams GH (2005). "Hypertensive vascular disease". In Kasper DL, Braunwald E, Fauci AS, et al. (ed.). Harrison's Principles of Internal Medicine (16th ed.). New York, NY: McGraw-Hill. pp. ۱۴۶۳–۸۱. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/0-07-139140-1" title="ویژه:منابع کتاب/0-07-139140-1"><bdi>0-07-139140-1</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Hypertensive+vascular+disease&rft.btitle=Harrison%27s+Principles+of+Internal+Medicine&rft.place=New+York%2C+NY&rft.pages=%DB%B1%DB%B4%DB%B6%DB%B3-%DB%B8%DB%B1&rft.edition=16th&rft.pub=McGraw-Hill&rft.date=2005&rft.isbn=---&rft.au=Fisher+ND%2C+Williams+GH&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_book" title="الگو:Cite book">cite book</a>}}</code>: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست ویراستاران (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:%D9%86%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%AA%D8%B9%D8%AF%D8%AF:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="رده:نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست ویراستاران">link</a>) </li> <li id="cite_note-Wong2007-13">↑ <a href="#cite_ref-Wong2007_13-0">۱۳٫۰</a> <a href="#cite_ref-Wong2007_13-1">۱۳٫۱</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFWong_T,_Mitchell_P2007" class="citation journal cs1">Wong T, Mitchell P (2007). "The eye in hypertension". Lancet. ۳۶۹ (۹۵۵۹): ۴۲۵–۳۵. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2FS0140-6736%2807%2960198-6">10.1016/S0140-6736(07)60198-6</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/۱۷۲۷۶۷۸۲">۱۷۲۷۶۷۸۲</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Lancet&rft.atitle=The+eye+in+hypertension&rft.volume=%DB%B3%DB%B6%DB%B9&rft.issue=%DB%B9%DB%B5%DB%B5%DB%B9&rft.pages=%DB%B4%DB%B2%DB%B5-%DB%B3%DB%B5&rft.date=2007&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2FS0140-6736%2807%2960198-6&rft.au=Wong+T%2C+Mitchell+P&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Check <code class="cs1-code">|pmid=</code> value (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#bad_pmid" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>); Unknown parameter <code class="cs1-code">|month=</code> ignored (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#parameter_ignored" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>) </li> <li id="cite_note-ABC-14">↑ <a href="#cite_ref-ABC_14-0">۱۴٫۰۰</a> <a href="#cite_ref-ABC_14-1">۱۴٫۰۱</a> <a href="#cite_ref-ABC_14-2">۱۴٫۰۲</a> <a href="#cite_ref-ABC_14-3">۱۴٫۰۳</a> <a href="#cite_ref-ABC_14-4">۱۴٫۰۴</a> <a href="#cite_ref-ABC_14-5">۱۴٫۰۵</a> <a href="#cite_ref-ABC_14-6">۱۴٫۰۶</a> <a href="#cite_ref-ABC_14-7">۱۴٫۰۷</a> <a href="#cite_ref-ABC_14-8">۱۴٫۰۸</a> <a href="#cite_ref-ABC_14-9">۱۴٫۰۹</a> <a href="#cite_ref-ABC_14-10">۱۴٫۱۰</a> <a href="#cite_ref-ABC_14-11">۱۴٫۱۱</a> <a href="#cite_ref-ABC_14-12">۱۴٫۱۲</a> <a href="#cite_ref-ABC_14-13">۱۴٫۱۳</a> <a href="#cite_ref-ABC_14-14">۱۴٫۱۴</a> <a href="#cite_ref-ABC_14-15">۱۴٫۱۵</a> <a href="#cite_ref-ABC_14-16">۱۴٫۱۶</a> <a href="#cite_ref-ABC_14-17">۱۴٫۱۷</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFO'Brien,_Eoin;_Beevers,_D._G._;_Lip,_Gregory_Y._H.2007" class="citation book cs1">O'Brien, Eoin; Beevers, D. G. ; Lip, Gregory Y. H. (2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/abcofhypertensio0000unse">ABC of hypertension</a>. London: BMJ Books. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/1-4051-3061-X" title="ویژه:منابع کتاب/1-4051-3061-X"><bdi>1-4051-3061-X</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=ABC+of+hypertension&rft.place=London&rft.pub=BMJ+Books&rft.date=2007&rft.isbn=1-4051-3061-X&rft.au=O%27Brien%2C+Eoin%3B+Beevers%2C+D.+G.+%3B+Lip%2C+Gregory+Y.+H.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fabcofhypertensio0000unse&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_book" title="الگو:Cite book">cite book</a>}}</code>: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:%D9%86%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%AA%D8%B9%D8%AF%D8%AF:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="رده:نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان">link</a>) </li> <li id="cite_note-15"><a href="#cite_ref-15">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFPapadopoulos_DP,_Mourouzis_I,_Thomopoulos_C,_Makris_T,_Papademetriou_V2010" class="citation journal cs1">Papadopoulos DP, Mourouzis I, Thomopoulos C, Makris T, Papademetriou V (2010). "Hypertension crisis". Blood Press. ۱۹ (۶): ۳۲۸–۳۶. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/%DB%B1%DB%B0%D9%AB%DB%B3%DB%B1%DB%B0%DB%B9%2F%DB%B0%DB%B8%DB%B0%DB%B3%DB%B7%DB%B0%DB%B5%DB%B1%D9%AB%DB%B2%DB%B0%DB%B1%DB%B0%D9%AB%DB%B4%DB%B8%DB%B8%DB%B0%DB%B5%DB%B2">۱۰٫۳۱۰۹/۰۸۰۳۷۰۵۱٫۲۰۱۰٫۴۸۸۰۵۲</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/۲۰۵۰۴۲۴۲">۲۰۵۰۴۲۴۲</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Blood+Press.&rft.atitle=Hypertension+crisis&rft.volume=%DB%B1%DB%B9&rft.issue=%DB%B6&rft.pages=%DB%B3%DB%B2%DB%B8-%DB%B3%DB%B6&rft.date=2010&rft.au=Papadopoulos+DP%2C+Mourouzis+I%2C+Thomopoulos+C%2C+Makris+T%2C+Papademetriou+V&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Check <code class="cs1-code">|doi=</code> value (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#bad_doi" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>); Check <code class="cs1-code">|pmid=</code> value (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#bad_pmid" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>); Unknown parameter <code class="cs1-code">|month=</code> ignored (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#parameter_ignored" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>)نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:%D9%86%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%AA%D8%B9%D8%AF%D8%AF:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="رده:نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان">link</a>) </li> <li id="cite_note-Marik2007-16">↑ <a href="#cite_ref-Marik2007_16-0">۱۶٫۰</a> <a href="#cite_ref-Marik2007_16-1">۱۶٫۱</a> <a href="#cite_ref-Marik2007_16-2">۱۶٫۲</a> <a href="#cite_ref-Marik2007_16-3">۱۶٫۳</a> <a href="#cite_ref-Marik2007_16-4">۱۶٫۴</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFMarik_PE,_Varon_J2007" class="citation journal cs1">Marik PE, Varon J (2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.today/20121204174126/http://chestjournal.chestpubs.org/content/131/6/1949.long">"Hypertensive crises: challenges and management"</a>. Chest. ۱۳۱ (۶): ۱۹۴۹–۶۲. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1378%2Fchest.06-2490">10.1378/chest.06-2490</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/۱۷۵۶۵۰۲۹">۱۷۵۶۵۰۲۹</a>. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://chestjournal.chestpubs.org/content/131/6/1949.long">the original</a> on 4 December 2012. Retrieved 15 October 2013.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Chest&rft.atitle=Hypertensive+crises%3A+challenges+and+management&rft.volume=%DB%B1%DB%B3%DB%B1&rft.issue=%DB%B6&rft.pages=%DB%B1%DB%B9%DB%B4%DB%B9-%DB%B6%DB%B2&rft.date=2007&rft_id=info%3Adoi%2F10.1378%2Fchest.06-2490&rft.au=Marik+PE%2C+Varon+J&rft_id=http%3A%2F%2Fchestjournal.chestpubs.org%2Fcontent%2F131%2F6%2F1949.long&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Check <code class="cs1-code">|pmid=</code> value (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#bad_pmid" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>); Unknown parameter <code class="cs1-code">|month=</code> ignored (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#parameter_ignored" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>) </li> <li id="cite_note-17"><a href="#cite_ref-17">↑</a> باشگاه خبرنگاران جوان 23 دیماه1395 <a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.yjc.ir/fa/news/5935395/">http://www.yjc.ir/fa/news/5935395/</a> </li> <li id="cite_note-urlHypertension_and_Pregnancy:_eMedicine_Obstetrics_and_Gynecology-18"><a href="#cite_ref-urlHypertension_and_Pregnancy:_eMedicine_Obstetrics_and_Gynecology_18-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFGibson,_Paul2009" class="citation web cs1">Gibson, Paul (July 30, 2009). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://emedicine.medscape.com/article/261435-overview">"Hypertension and Pregnancy"</a>. eMedicine Obstetrics and Gynecology. Medscape. Retrieved 2009-06-16.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=eMedicine+Obstetrics+and+Gynecology&rft.atitle=Hypertension+and+Pregnancy&rft.date=2009-07-30&rft.au=Gibson%2C+Paul&rft_id=http%3A%2F%2Femedicine.medscape.com%2Farticle%2F261435-overview&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-urlHypertension:_eMedicine_Pediatrics:_Cardiac_Disease_and_Critical_Care_Medicine-19">↑ <a href="#cite_ref-urlHypertension:_eMedicine_Pediatrics:_Cardiac_Disease_and_Critical_Care_Medicine_19-0">۱۹٫۰</a> <a href="#cite_ref-urlHypertension:_eMedicine_Pediatrics:_Cardiac_Disease_and_Critical_Care_Medicine_19-1">۱۹٫۱</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFRodriguez-Cruz,_Edwin2010" class="citation web cs1">Rodriguez-Cruz, Edwin (April 6, 2010). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://emedicine.medscape.com/article/889877-overview">"Hypertension"</a>. eMedicine Pediatrics: Cardiac Disease and Critical Care Medicine. Medscape. Retrieved 2009-06-16.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=eMedicine+Pediatrics%3A+Cardiac+Disease+and+Critical+Care+Medicine&rft.atitle=Hypertension&rft.date=2010-04-06&rft.au=Rodriguez-Cruz%2C+Edwin&rft_id=http%3A%2F%2Femedicine.medscape.com%2Farticle%2F889877-overview&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_web" title="الگو:Cite web">cite web</a>}}</code>: Unknown parameter <code class="cs1-code">|coauthors=</code> ignored (<code class="cs1-code">|author=</code> suggested) (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#parameter_ignored_suggest" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>) </li> <li id="cite_note-20"><a href="#cite_ref-20">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.who.int/healthinfo/global_burden_disease/GlobalHealthRisks_report_full.pdf">"Global health risks: mortality and burden of disease attributable to selected major risks"</a> (PDF). World Health Organization. 2009. Retrieved 10 February 2012.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=World+Health+Organization&rft.atitle=Global+health+risks%3A+mortality+and+burden+of+disease+attributable+to+selected+major+risks.&rft.date=2009&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.who.int%2Fhealthinfo%2Fglobal_burden_disease%2FGlobalHealthRisks_report_full.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-pmid_12493255-21"><a href="#cite_ref-pmid_12493255_21-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFLewington_S,_Clarke_R,_Qizilbash_N,_Peto_R,_Collins_R2002" class="citation journal cs1">Lewington S, Clarke R, Qizilbash N, Peto R, Collins R (2002). "Age-specific relevance of usual blood pressure to vascular mortality: a meta-analysis of individual data for one million adults in 61 prospective studies". Lancet. ۳۶۰ (۹۳۴۹): ۱۹۰۳–۱۳. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2FS0140-6736%2802%2911911-8">10.1016/S0140-6736(02)11911-8</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/۱۲۴۹۳۲۵۵">۱۲۴۹۳۲۵۵</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Lancet&rft.atitle=Age-specific+relevance+of+usual+blood+pressure+to+vascular+mortality%3A+a+meta-analysis+of+individual+data+for+one+million+adults+in+61+prospective+studies&rft.volume=%DB%B3%DB%B6%DB%B0&rft.issue=%DB%B9%DB%B3%DB%B4%DB%B9&rft.pages=%DB%B1%DB%B9%DB%B0%DB%B3-%DB%B1%DB%B3&rft.date=2002&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2FS0140-6736%2802%2911911-8&rft.au=Lewington+S%2C+Clarke+R%2C+Qizilbash+N%2C+Peto+R%2C+Collins+R&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Check <code class="cs1-code">|pmid=</code> value (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#bad_pmid" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>); Unknown parameter <code class="cs1-code">|month=</code> ignored (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#parameter_ignored" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>)نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:%D9%86%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%AA%D8%B9%D8%AF%D8%AF:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="رده:نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان">link</a>) </li> <li id="cite_note-pmid_18375152-22"><a href="#cite_ref-pmid_18375152_22-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFSinger_DR,_Kite_A2008" class="citation journal cs1">Singer DR, Kite A (2008). "Management of hypertension in peripheral arterial disease: does the choice of drugs matter?". European Journal of Vascular and Endovascular Surgery. ۳۵ (۶): ۷۰۱–۸. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2Fj.ejvs.2008.01.007">10.1016/j.ejvs.2008.01.007</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/۱۸۳۷۵۱۵۲">۱۸۳۷۵۱۵۲</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=European+Journal+of+Vascular+and+Endovascular+Surgery&rft.atitle=Management+of+hypertension+in+peripheral+arterial+disease%3A+does+the+choice+of+drugs+matter%3F&rft.volume=%DB%B3%DB%B5&rft.issue=%DB%B6&rft.pages=%DB%B7%DB%B0%DB%B1-%DB%B8&rft.date=2008&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2Fj.ejvs.2008.01.007&rft.au=Singer+DR%2C+Kite+A&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Check <code class="cs1-code">|pmid=</code> value (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#bad_pmid" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>); Unknown parameter <code class="cs1-code">|month=</code> ignored (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#parameter_ignored" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>) </li> <li id="cite_note-pmid_19330604-23"><a href="#cite_ref-pmid_19330604_23-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFZeng_C,_Villar_VA,_Yu_P,_Zhou_L,_Jose_PA2009" class="citation journal cs1">Zeng C, Villar VA, Yu P, Zhou L, Jose PA (2009). "Reactive oxygen species and dopamine receptor function in essential hypertension". Clinical and Experimental Hypertension. ۳۱ (۲): ۱۵۶–۷۸. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/%DB%B1%DB%B0%D9%AB%DB%B1%DB%B0%DB%B8%DB%B0%2F%DB%B1%DB%B0%DB%B6%DB%B4%DB%B1%DB%B9%DB%B6%DB%B0%DB%B8%DB%B0%DB%B2%DB%B6%DB%B2%DB%B1%DB%B2%DB%B8%DB%B3">۱۰٫۱۰۸۰/۱۰۶۴۱۹۶۰۸۰۲۶۲۱۲۸۳</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/۱۹۳۳۰۶۰۴">۱۹۳۳۰۶۰۴</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Clinical+and+Experimental+Hypertension&rft.atitle=Reactive+oxygen+species+and+dopamine+receptor+function+in+essential+hypertension&rft.volume=%DB%B3%DB%B1&rft.issue=%DB%B2&rft.pages=%DB%B1%DB%B5%DB%B6-%DB%B7%DB%B8&rft.date=2009&rft.au=Zeng+C%2C+Villar+VA%2C+Yu+P%2C+Zhou+L%2C+Jose+PA&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Check <code class="cs1-code">|doi=</code> value (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#bad_doi" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>); Check <code class="cs1-code">|pmid=</code> value (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#bad_pmid" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>); Unknown parameter <code class="cs1-code">|month=</code> ignored (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#parameter_ignored" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>)نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:%D9%86%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%AA%D8%B9%D8%AF%D8%AF:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="رده:نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان">link</a>) </li> <li id="cite_note-24"><a href="#cite_ref-24">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFVasan" class="citation journal cs1">Vasan, RS (2002 Feb 27). "Residual lifetime risk for developing hypertension in middle-aged women and men: The Framingham Heart Study". JAMA: the journal of the American Medical Association. ۲۸۷ (۸): ۱۰۰۳–۱۰. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/۱۱۸۶۶۶۴۸">۱۱۸۶۶۶۴۸</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=JAMA%3A+the+journal+of+the+American+Medical+Association&rft.atitle=Residual+lifetime+risk+for+developing+hypertension+in+middle-aged+women+and+men%3A+The+Framingham+Heart+Study.&rft.chron=2002+Feb+27&rft.volume=%DB%B2%DB%B8%DB%B7&rft.issue=%DB%B8&rft.pages=%DB%B1%DB%B0%DB%B0%DB%B3-%DB%B1%DB%B0&rft.aulast=Vasan&rft.aufirst=RS&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Check <code class="cs1-code">|pmid=</code> value (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#bad_pmid" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>); Check date values in: <code class="cs1-code">|date=</code> (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#bad_date" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>); Unknown parameter <code class="cs1-code">|coauthors=</code> ignored (<code class="cs1-code">|author=</code> suggested) (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#parameter_ignored_suggest" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>) </li> <li id="cite_note-25"><a href="#cite_ref-25">↑</a> The International Consortium for Blood Pressure Genome-Wide Association Studies. Genetic variants in novel pathways influence blood pressure and cardiovascular disease risk. Nature 2011; 478: 103–109 doi:10.1038/nature10405 </li> <li id="cite_note-26"><a href="#cite_ref-26">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFLifton" class="citation journal cs1">Lifton, RP (2001 Feb 23). "Molecular mechanisms of human hypertension". Cell. ۱۰۴ (۴): ۵۴۵–۵۶. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/۱۱۲۳۹۴۱۱">۱۱۲۳۹۴۱۱</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Cell&rft.atitle=Molecular+mechanisms+of+human+hypertension.&rft.chron=2001+Feb+23&rft.volume=%DB%B1%DB%B0%DB%B4&rft.issue=%DB%B4&rft.pages=%DB%B5%DB%B4%DB%B5-%DB%B5%DB%B6&rft.aulast=Lifton&rft.aufirst=RP&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Check <code class="cs1-code">|pmid=</code> value (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#bad_pmid" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>); Check date values in: <code class="cs1-code">|date=</code> (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#bad_date" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>); Unknown parameter <code class="cs1-code">|coauthors=</code> ignored (<code class="cs1-code">|author=</code> suggested) (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#parameter_ignored_suggest" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>) </li> <li id="cite_note-27"><a href="#cite_ref-27">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFHe" class="citation journal cs1">He, FJ (2009 Jun). "A comprehensive review on salt and health and current experience of worldwide salt reduction programmes". Journal of human hypertension. ۲۳ (۶): ۳۶۳–۸۴. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/۱۹۱۱۰۵۳۸">۱۹۱۱۰۵۳۸</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Journal+of+human+hypertension&rft.atitle=A+comprehensive+review+on+salt+and+health+and+current+experience+of+worldwide+salt+reduction+programmes.&rft.chron=2009+Jun&rft.volume=%DB%B2%DB%B3&rft.issue=%DB%B6&rft.pages=%DB%B3%DB%B6%DB%B3-%DB%B8%DB%B4&rft.aulast=He&rft.aufirst=FJ&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Check <code class="cs1-code">|pmid=</code> value (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#bad_pmid" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>); Check date values in: <code class="cs1-code">|date=</code> (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#bad_date" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>); Unknown parameter <code class="cs1-code">|coauthors=</code> ignored (<code class="cs1-code">|author=</code> suggested) (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#parameter_ignored_suggest" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>) </li> <li id="cite_note-ReferenceA-28">↑ <a href="#cite_ref-ReferenceA_28-0">۲۸٫۰</a> <a href="#cite_ref-ReferenceA_28-1">۲۸٫۱</a> Dickinson HO, Mason JM, Nicolson DJ, Campbell F, Beyer FR, Cook JV, Williams B, Ford GA. Lifestyle interventions to reduce raised blood pressure: a systematic review of randomized controlled trials. J Hypertens. 2006;24:215-33. </li> <li id="cite_note-HaslamJames-29"><a href="#cite_ref-HaslamJames_29-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFHaslam_DW,_James_WP2005" class="citation journal cs1">Haslam DW, James WP (2005). "Obesity". Lancet. ۳۶۶ (۹۴۹۲): ۱۱۹۷–۲۰۹. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2FS0140-6736%2805%2967483-1">10.1016/S0140-6736(05)67483-1</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/۱۶۱۹۸۷۶۹">۱۶۱۹۸۷۶۹</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Lancet&rft.atitle=Obesity&rft.volume=%DB%B3%DB%B6%DB%B6&rft.issue=%DB%B9%DB%B4%DB%B9%DB%B2&rft.pages=%DB%B1%DB%B1%DB%B9%DB%B7-%DB%B2%DB%B0%DB%B9&rft.date=2005&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2FS0140-6736%2805%2967483-1&rft.au=Haslam+DW%2C+James+WP&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Check <code class="cs1-code">|pmid=</code> value (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#bad_pmid" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>) </li> <li id="cite_note-30"><a href="#cite_ref-30">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFWhelton_PK,_He_J,_Appel_LJ,_Cutler_JA,_Havas_S,_Kotchen_TA_et_al._2002" class="citation journal cs1">Whelton PK, He J, Appel LJ, Cutler JA, Havas S, Kotchen TA et al. (2002). "Primary prevention of hypertension:Clinical and public health advisory from The National High Blood Pressure Education Program". JAMA. ۲۸۸ (۱۵): ۱۸۸۲–۸. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1001%2Fjama.288.15.1882">10.1001/jama.288.15.1882</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/۱۲۳۷۷۰۸۷">۱۲۳۷۷۰۸۷</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=JAMA&rft.atitle=Primary+prevention+of+hypertension%3AClinical+and+public+health+advisory+from+The+National+High+Blood+Pressure+Education+Program&rft.volume=%DB%B2%DB%B8%DB%B8&rft.issue=%DB%B1%DB%B5&rft.pages=%DB%B1%DB%B8%DB%B8%DB%B2-%DB%B8&rft.date=2002&rft_id=info%3Adoi%2F10.1001%2Fjama.288.15.1882&rft.au=Whelton+PK%2C+He+J%2C+Appel+LJ%2C+Cutler+JA%2C+Havas+S%2C+Kotchen+TA+%27%27et+al.+%27%27&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Check <code class="cs1-code">|pmid=</code> value (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#bad_pmid" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>)نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:%D9%86%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%AA%D8%B9%D8%AF%D8%AF:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="رده:نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان">link</a>) </li> <li id="cite_note-31"><a href="#cite_ref-31">↑</a> Mesas AE, Leon-Muñoz LM, Rodriguez-Artalejo F, Lopez-Garcia E. The effect of coffee on blood pressure and cardiovascular disease in hypertensive individuals: A systematic review and meta-analysis. Am J Clin Nutr. 2011;94:1113–26. </li> <li id="cite_note-32"><a href="#cite_ref-32">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFVaidya_A,_Forman_JP2010" class="citation journal cs1">Vaidya A, Forman JP (2010). "Vitamin D and hypertension: current evidence and future directions". Hypertension. ۵۶ (۵): ۷۷۴–۹. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1161%2FHYPERTENSIONAHA.109.140160">10.1161/HYPERTENSIONAHA.109.140160</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/۲۰۹۳۷۹۷۰">۲۰۹۳۷۹۷۰</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Hypertension&rft.atitle=Vitamin+D+and+hypertension%3A+current+evidence+and+future+directions&rft.volume=%DB%B5%DB%B6&rft.issue=%DB%B5&rft.pages=%DB%B7%DB%B7%DB%B4-%DB%B9&rft.date=2010&rft_id=info%3Adoi%2F10.1161%2FHYPERTENSIONAHA.109.140160&rft.au=Vaidya+A%2C+Forman+JP&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Check <code class="cs1-code">|pmid=</code> value (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#bad_pmid" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>); Unknown parameter <code class="cs1-code">|month=</code> ignored (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#parameter_ignored" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>) </li> <li id="cite_note-pmid_12364344-33"><a href="#cite_ref-pmid_12364344_33-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFSorof_J,_Daniels_S2002" class="citation journal cs1">Sorof J, Daniels S (2002). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://hyper.ahajournals.org/cgi/pmid">lookup?view=long&pmid=12364344 "Obesity hypertension in children: a problem of epidemic proportions"</a>. Hypertension. ۴۰ (۴): ۴۴۱–۴۴۷. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1161%2F01.HYP.0000032940.33466.12">10.1161/01.HYP.0000032940.33466.12</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/۱۲۳۶۴۳۴۴">۱۲۳۶۴۳۴۴</a>. Retrieved 2009-06-03.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Hypertension&rft.atitle=Obesity+hypertension+in+children%3A+a+problem+of+epidemic+proportions&rft.volume=%DB%B4%DB%B0&rft.issue=%DB%B4&rft.pages=%DB%B4%DB%B4%DB%B1-%DB%B4%DB%B4%DB%B7&rft.date=2002&rft_id=info%3Adoi%2F10.1161%2F01.HYP.0000032940.33466.12&rft.au=Sorof+J%2C+Daniels+S&rft_id=http%3A%2F%2Fhyper.ahajournals.org%2Fcgi%2Fpmid+lookup%3Fview%3Dlong%26pmid%3D12364344&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Check <code class="cs1-code">|pmid=</code> value (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#bad_pmid" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>); Check <code class="cs1-code">|url=</code> value (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#bad_url" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>); Unknown parameter <code class="cs1-code">|month=</code> ignored (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#parameter_ignored" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>)[<a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%87" title="ویکی‌پدیا:پیوندهای مرده">پیوند مرده</a>] </li> <li id="cite_note-Lawlor_2005-34">↑ <a href="#cite_ref-Lawlor_2005_34-0">۳۴٫۰</a> <a href="#cite_ref-Lawlor_2005_34-1">۳۴٫۱</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFLawlor" class="citation journal cs1">Lawlor, DA (2005 May). "Early life determinants of adult blood pressure". Current opinion in nephrology and hypertension. ۱۴ (۳): ۲۵۹–۶۴. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/۱۵۸۲۱۴۲۰">۱۵۸۲۱۴۲۰</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Current+opinion+in+nephrology+and+hypertension&rft.atitle=Early+life+determinants+of+adult+blood+pressure.&rft.chron=2005+May&rft.volume=%DB%B1%DB%B4&rft.issue=%DB%B3&rft.pages=%DB%B2%DB%B5%DB%B9-%DB%B6%DB%B4&rft.aulast=Lawlor&rft.aufirst=DA&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Check <code class="cs1-code">|pmid=</code> value (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#bad_pmid" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>); Check date values in: <code class="cs1-code">|date=</code> (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#bad_date" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>); Unknown parameter <code class="cs1-code">|coauthors=</code> ignored (<code class="cs1-code">|author=</code> suggested) (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#parameter_ignored_suggest" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>) </li> <li id="cite_note-35"><a href="#cite_ref-35">↑</a> Dluhy RG, Williams GH. Endocrine hypertension. In: Wilson JD, Foster DW, Kronenberg HM, eds. Williams Textbook of Endocrinology. 9th ed. Philadelphia, Pa: WB Saunders; 1998:729-49. </li> <li id="cite_note-36"><a href="#cite_ref-36">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFGrossman_E,_Messerli_FH2012" class="citation journal cs1">Grossman E, Messerli FH (2012). "Drug-induced Hypertension: An Unappreciated Cause of Secondary Hypertension". Am. J. Med. ۱۲۵ (۱): ۱۴–۲۲. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2Fj.amjmed.2011.05.024">10.1016/j.amjmed.2011.05.024</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/۲۲۱۹۵۵۲۸">۲۲۱۹۵۵۲۸</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Am.+J.+Med.&rft.atitle=Drug-induced+Hypertension%3A+An+Unappreciated+Cause+of+Secondary+Hypertension&rft.volume=%DB%B1%DB%B2%DB%B5&rft.issue=%DB%B1&rft.pages=%DB%B1%DB%B4-%DB%B2%DB%B2&rft.date=2012&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2Fj.amjmed.2011.05.024&rft.au=Grossman+E%2C+Messerli+FH&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Check <code class="cs1-code">|pmid=</code> value (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#bad_pmid" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>); Unknown parameter <code class="cs1-code">|month=</code> ignored (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#parameter_ignored" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>) </li> <li id="cite_note-37"><a href="#cite_ref-37">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFConway_J1984" class="citation journal cs1">Conway J (1984). "Hemodynamic aspects of essential hypertension in humans". Physiol. Rev. ۶۴ (۲): ۶۱۷–۶۰. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/۶۳۶۹۳۵۲">۶۳۶۹۳۵۲</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Physiol.+Rev.&rft.atitle=Hemodynamic+aspects+of+essential+hypertension+in+humans&rft.volume=%DB%B6%DB%B4&rft.issue=%DB%B2&rft.pages=%DB%B6%DB%B1%DB%B7-%DB%B6%DB%B0&rft.date=1984&rft.au=Conway+J&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Check <code class="cs1-code">|pmid=</code> value (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#bad_pmid" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>); Unknown parameter <code class="cs1-code">|month=</code> ignored (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#parameter_ignored" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>) </li> <li id="cite_note-Palatini-38">↑ <a href="#cite_ref-Palatini_38-0">۳۸٫۰</a> <a href="#cite_ref-Palatini_38-1">۳۸٫۱</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFPalatini_P,_Julius_S2009" class="citation journal cs1">Palatini P, Julius S (2009). "The role of cardiac autonomic function in hypertension and cardiovascular disease". Curr. Hypertens. Rep. ۱۱ (۳): ۱۹۹–۲۰۵. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/۱۹۴۴۲۳۲۹">۱۹۴۴۲۳۲۹</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Curr.+Hypertens.+Rep.&rft.atitle=The+role+of+cardiac+autonomic+function+in+hypertension+and+cardiovascular+disease&rft.volume=%DB%B1%DB%B1&rft.issue=%DB%B3&rft.pages=%DB%B1%DB%B9%DB%B9-%DB%B2%DB%B0%DB%B5&rft.date=2009&rft.au=Palatini+P%2C+Julius+S&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Check <code class="cs1-code">|pmid=</code> value (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#bad_pmid" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>); Unknown parameter <code class="cs1-code">|month=</code> ignored (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#parameter_ignored" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>) </li> <li id="cite_note-39"><a href="#cite_ref-39">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFAndersson_OK,_Lingman_M,_Himmelmann_A,_Sivertsson_R,_Widgren_BR2004" class="citation journal cs1">Andersson OK, Lingman M, Himmelmann A, Sivertsson R, Widgren BR (2004). "Prediction of future hypertension by casual blood pressure or invasive hemodynamics? A 30-year follow-up study". Blood Press. ۱۳ (۶): ۳۵۰–۴. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/۱۵۷۷۱۲۱۹">۱۵۷۷۱۲۱۹</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Blood+Press.&rft.atitle=Prediction+of+future+hypertension+by+casual+blood+pressure+or+invasive+hemodynamics%3F+A+30-year+follow-up+study&rft.volume=%DB%B1%DB%B3&rft.issue=%DB%B6&rft.pages=%DB%B3%DB%B5%DB%B0-%DB%B4&rft.date=2004&rft.au=Andersson+OK%2C+Lingman+M%2C+Himmelmann+A%2C+Sivertsson+R%2C+Widgren+BR&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Check <code class="cs1-code">|pmid=</code> value (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#bad_pmid" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>)نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:%D9%86%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%AA%D8%B9%D8%AF%D8%AF:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="رده:نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان">link</a>) </li> <li id="cite_note-40"><a href="#cite_ref-40">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFFolkow_B1982" class="citation journal cs1">Folkow B (1982). "Physiological aspects of primary hypertension". Physiol. Rev. ۶۲ (۲): ۳۴۷–۵۰۴. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/۶۴۶۱۸۶۵">۶۴۶۱۸۶۵</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Physiol.+Rev.&rft.atitle=Physiological+aspects+of+primary+hypertension&rft.volume=%DB%B6%DB%B2&rft.issue=%DB%B2&rft.pages=%DB%B3%DB%B4%DB%B7-%DB%B5%DB%B0%DB%B4&rft.date=1982&rft.au=Folkow+B&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Check <code class="cs1-code">|pmid=</code> value (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#bad_pmid" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>); Unknown parameter <code class="cs1-code">|month=</code> ignored (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#parameter_ignored" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>) </li> <li id="cite_note-41"><a href="#cite_ref-41">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFStruijker_Boudier_HA,_le_Noble_JL,_Messing_MW,_Huijberts_MS,_le_Noble_FA,_van_Essen_H1992" class="citation journal cs1">Struijker Boudier HA, le Noble JL, Messing MW, Huijberts MS, le Noble FA, van Essen H (1992). "The microcirculation and hypertension". J Hypertens Suppl. ۱۰ (۷): S147–56. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/۱۲۹۱۶۴۹">۱۲۹۱۶۴۹</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=J+Hypertens+Suppl&rft.atitle=The+microcirculation+and+hypertension&rft.volume=%DB%B1%DB%B0&rft.issue=%DB%B7&rft.pages=S147-56&rft.date=1992&rft.au=Struijker+Boudier+HA%2C+le+Noble+JL%2C+Messing+MW%2C+Huijberts+MS%2C+le+Noble+FA%2C+van+Essen+H&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Check <code class="cs1-code">|pmid=</code> value (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#bad_pmid" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>); Unknown parameter <code class="cs1-code">|month=</code> ignored (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#parameter_ignored" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>)نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:%D9%86%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%AA%D8%B9%D8%AF%D8%AF:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="رده:نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان">link</a>) </li> <li id="cite_note-42"><a href="#cite_ref-42">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFSafar_ME,_London_GM1987" class="citation journal cs1">Safar ME, London GM (1987). "Arterial and venous compliance in sustained essential hypertension". Hypertension. ۱۰ (۲): ۱۳۳–۹. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/۳۳۰۱۶۶۲">۳۳۰۱۶۶۲</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Hypertension&rft.atitle=Arterial+and+venous+compliance+in+sustained+essential+hypertension&rft.volume=%DB%B1%DB%B0&rft.issue=%DB%B2&rft.pages=%DB%B1%DB%B3%DB%B3-%DB%B9&rft.date=1987&rft.au=Safar+ME%2C+London+GM&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Check <code class="cs1-code">|pmid=</code> value (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#bad_pmid" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>); Unknown parameter <code class="cs1-code">|month=</code> ignored (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#parameter_ignored" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>) </li> <li id="cite_note-43"><a href="#cite_ref-43">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFSchiffrin_EL1992" class="citation journal cs1">Schiffrin EL (1992). "Reactivity of small blood vessels in hypertension: relation with structural changes. State of the art lecture". Hypertension. ۱۹ (2 Suppl): II1–9. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/۱۷۳۵۵۶۱">۱۷۳۵۵۶۱</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Hypertension&rft.atitle=Reactivity+of+small+blood+vessels+in+hypertension%3A+relation+with+structural+changes.+State+of+the+art+lecture&rft.volume=%DB%B1%DB%B9&rft.issue=2+Suppl&rft.pages=II1-9&rft.date=1992&rft.au=Schiffrin+EL&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Check <code class="cs1-code">|pmid=</code> value (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#bad_pmid" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>); Unknown parameter <code class="cs1-code">|month=</code> ignored (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#parameter_ignored" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>) </li> <li id="cite_note-44"><a href="#cite_ref-44">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFChobanian_AV2007" class="citation journal cs1">Chobanian AV (2007). "Clinical practice. Isolated systolic hypertension in the elderly". N. Engl. J. Med. ۳۵۷ (۸): ۷۸۹–۹۶. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1056%2FNEJMcp071137">10.1056/NEJMcp071137</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/۱۷۷۱۵۴۱۱">۱۷۷۱۵۴۱۱</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=N.+Engl.+J.+Med.&rft.atitle=Clinical+practice.+Isolated+systolic+hypertension+in+the+elderly&rft.volume=%DB%B3%DB%B5%DB%B7&rft.issue=%DB%B8&rft.pages=%DB%B7%DB%B8%DB%B9-%DB%B9%DB%B6&rft.date=2007&rft_id=info%3Adoi%2F10.1056%2FNEJMcp071137&rft.au=Chobanian+AV&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Check <code class="cs1-code">|pmid=</code> value (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#bad_pmid" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>); Unknown parameter <code class="cs1-code">|month=</code> ignored (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#parameter_ignored" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>) </li> <li id="cite_note-45"><a href="#cite_ref-45">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFZieman_SJ,_Melenovsky_V,_Kass_DA2005" class="citation journal cs1">Zieman SJ, Melenovsky V, Kass DA (2005). "Mechanisms, pathophysiology, and therapy of arterial stiffness". Arterioscler. Thromb. Vasc. Biol. ۲۵ (۵): ۹۳۲–۴۳. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1161%2F01.ATV.0000160548.78317.29">10.1161/01.ATV.0000160548.78317.29</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/۱۵۷۳۱۴۹۴">۱۵۷۳۱۴۹۴</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Arterioscler.+Thromb.+Vasc.+Biol.&rft.atitle=Mechanisms%2C+pathophysiology%2C+and+therapy+of+arterial+stiffness&rft.volume=%DB%B2%DB%B5&rft.issue=%DB%B5&rft.pages=%DB%B9%DB%B3%DB%B2-%DB%B4%DB%B3&rft.date=2005&rft_id=info%3Adoi%2F10.1161%2F01.ATV.0000160548.78317.29&rft.au=Zieman+SJ%2C+Melenovsky+V%2C+Kass+DA&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Check <code class="cs1-code">|pmid=</code> value (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#bad_pmid" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>); Unknown parameter <code class="cs1-code">|month=</code> ignored (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#parameter_ignored" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>)نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:%D9%86%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%AA%D8%B9%D8%AF%D8%AF:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="رده:نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان">link</a>) </li> <li id="cite_note-46"><a href="#cite_ref-46">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFNavar_LG2010" class="citation journal cs1">Navar LG (2010). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3006411">"Counterpoint: Activation of the intrarenal renin-angiotensin system is the dominant contributor to systemic hypertension"</a>. J. Appl. Physiol. ۱۰۹ (۶): 1998–2000, discussion 2015. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1152%2Fjapplphysiol.00182.2010a">10.1152/japplphysiol.00182.2010a</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF_%D8%B3%D9%86%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%84" title="پاب‌مد سنترال">PMC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3006411">3006411</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/۲۱۱۴۸۳۴۹">۲۱۱۴۸۳۴۹</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=J.+Appl.+Physiol.&rft.atitle=Counterpoint%3A+Activation+of+the+intrarenal+renin-angiotensin+system+is+the+dominant+contributor+to+systemic+hypertension&rft.volume=%DB%B1%DB%B0%DB%B9&rft.issue=%DB%B6&rft.pages=1998-2000%2C+discussion+2015&rft.date=2010&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3006411%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Adoi%2F10.1152%2Fjapplphysiol.00182.2010a&rft.au=Navar+LG&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3006411&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Check <code class="cs1-code">|pmid=</code> value (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#bad_pmid" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>); Unknown parameter <code class="cs1-code">|month=</code> ignored (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#parameter_ignored" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>) </li> <li id="cite_note-47"><a href="#cite_ref-47">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFEsler_M,_Lambert_E,_Schlaich_M2010" class="citation journal cs1">Esler M, Lambert E, Schlaich M (2010). "Point: Chronic activation of the sympathetic nervous system is the dominant contributor to systemic hypertension". J. Appl. Physiol. ۱۰۹ (۶): 1996–8, discussion 2016. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1152%2Fjapplphysiol.00182.2010">10.1152/japplphysiol.00182.2010</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/۲۰۱۸۵۶۳۳">۲۰۱۸۵۶۳۳</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=J.+Appl.+Physiol.&rft.atitle=Point%3A+Chronic+activation+of+the+sympathetic+nervous+system+is+the+dominant+contributor+to+systemic+hypertension&rft.volume=%DB%B1%DB%B0%DB%B9&rft.issue=%DB%B6&rft.pages=1996-8%2C+discussion+2016&rft.date=2010&rft_id=info%3Adoi%2F10.1152%2Fjapplphysiol.00182.2010&rft.au=Esler+M%2C+Lambert+E%2C+Schlaich+M&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Check <code class="cs1-code">|pmid=</code> value (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#bad_pmid" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>); Unknown parameter <code class="cs1-code">|month=</code> ignored (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#parameter_ignored" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>)نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:%D9%86%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%AA%D8%B9%D8%AF%D8%AF:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="رده:نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان">link</a>) </li> <li id="cite_note-48"><a href="#cite_ref-48">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFVersari_D,_Daghini_E,_Virdis_A,_Ghiadoni_L,_Taddei_S2009" class="citation journal cs1">Versari D, Daghini E, Virdis A, Ghiadoni L, Taddei S (2009). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2707964">"Endothelium-dependent contractions and endothelial dysfunction in human hypertension"</a>. Br. J. Pharmacol. ۱۵۷ (۴): ۵۲۷–۳۶. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1111%2Fj.1476-5381.2009.00240.x">10.1111/j.1476-5381.2009.00240.x</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF_%D8%B3%D9%86%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%84" title="پاب‌مد سنترال">PMC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2707964">2707964</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/۱۹۶۳۰۸۳۲">۱۹۶۳۰۸۳۲</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Br.+J.+Pharmacol.&rft.atitle=Endothelium-dependent+contractions+and+endothelial+dysfunction+in+human+hypertension&rft.volume=%DB%B1%DB%B5%DB%B7&rft.issue=%DB%B4&rft.pages=%DB%B5%DB%B2%DB%B7-%DB%B3%DB%B6&rft.date=2009&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC2707964%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Adoi%2F10.1111%2Fj.1476-5381.2009.00240.x&rft.au=Versari+D%2C+Daghini+E%2C+Virdis+A%2C+Ghiadoni+L%2C+Taddei+S&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC2707964&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Check <code class="cs1-code">|pmid=</code> value (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#bad_pmid" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>); Unknown parameter <code class="cs1-code">|month=</code> ignored (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#parameter_ignored" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>)نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:%D9%86%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%AA%D8%B9%D8%AF%D8%AF:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="رده:نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان">link</a>) </li> <li id="cite_note-49"><a href="#cite_ref-49">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFMarchesi_C,_Paradis_P,_Schiffrin_EL2008" class="citation journal cs1">Marchesi C, Paradis P, Schiffrin EL (2008). "Role of the renin-angiotensin system in vascular inflammation". Trends Pharmacol. Sci. ۲۹ (۷): ۳۶۷–۷۴. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2Fj.tips.2008.05.003">10.1016/j.tips.2008.05.003</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/۱۸۵۷۹۲۲۲">۱۸۵۷۹۲۲۲</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Trends+Pharmacol.+Sci.&rft.atitle=Role+of+the+renin-angiotensin+system+in+vascular+inflammation&rft.volume=%DB%B2%DB%B9&rft.issue=%DB%B7&rft.pages=%DB%B3%DB%B6%DB%B7-%DB%B7%DB%B4&rft.date=2008&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2Fj.tips.2008.05.003&rft.au=Marchesi+C%2C+Paradis+P%2C+Schiffrin+EL&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Check <code class="cs1-code">|pmid=</code> value (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#bad_pmid" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>); Unknown parameter <code class="cs1-code">|month=</code> ignored (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#parameter_ignored" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>)نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:%D9%86%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%AA%D8%B9%D8%AF%D8%AF:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="رده:نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان">link</a>) </li> <li id="cite_note-ISBN_0-07-147691-1-50"><a href="#cite_ref-ISBN_0-07-147691-1_50-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFLoscalzo,_Joseph;_Fauci,_Anthony_S._;_Braunwald,_Eugene;_Dennis_L._Kasper;_Hauser,_Stephen_L;_Longo,_Dan_L.2008" class="citation book cs1">Loscalzo, Joseph; Fauci, Anthony S. ; Braunwald, Eugene; Dennis L. Kasper; Hauser, Stephen L; Longo, Dan L. (2008). Harrison's principles of internal medicine. McGraw-Hill Medical. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/0-07-147691-1" title="ویژه:منابع کتاب/0-07-147691-1"><bdi>0-07-147691-1</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Harrison%27s+principles+of+internal+medicine&rft.pub=McGraw-Hill+Medical&rft.date=2008&rft.isbn=---&rft.au=Loscalzo%2C+Joseph%3B+Fauci%2C+Anthony+S.+%3B+Braunwald%2C+Eugene%3B+Dennis+L.+Kasper%3B+Hauser%2C+Stephen+L%3B+Longo%2C+Dan+L.&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_book" title="الگو:Cite book">cite book</a>}}</code>: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:%D9%86%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%AA%D8%B9%D8%AF%D8%AF:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="رده:نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان">link</a>) </li> <li id="cite_note-pmid_19417858-51"><a href="#cite_ref-pmid_19417858_51-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFPadwal_RSHemmelgarn_BRKhan_NAGrover2009" class="citation journal cs1">Padwal RS; Hemmelgarn BR; Khan NA; et al. (2009). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2707176">"The 2009 Canadian Hypertension Education Program recommendations for the management of hypertension: Part 1 – blood pressure measurement, diagnosis and assessment of risk"</a>. Canadian Journal of Cardiology. ۲۵ (۵): ۲۷۹–۸۶. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2FS0828-282X%2809%2970491-X">10.1016/S0828-282X(09)70491-X</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF_%D8%B3%D9%86%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%84" title="پاب‌مد سنترال">PMC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2707176">2707176</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/۱۹۴۱۷۸۵۸">۱۹۴۱۷۸۵۸</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Canadian+Journal+of+Cardiology&rft.atitle=The+2009+Canadian+Hypertension+Education+Program+recommendations+for+the+management+of+hypertension%3A+Part+1+%E2%80%93+blood+pressure+measurement%2C+diagnosis+and+assessment+of+risk&rft.volume=%DB%B2%DB%B5&rft.issue=%DB%B5&rft.pages=%DB%B2%DB%B7%DB%B9-%DB%B8%DB%B6&rft.date=2009&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC2707176%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2FS0828-282X%2809%2970491-X&rft.au=Padwal+RS&rft.au=Hemmelgarn+BR&rft.au=Khan+NA&rft.au=Grover%2C+S&rft.au=McKay%2C+DW&rft.au=Wilson%2C+T&rft.au=Penner%2C+B&rft.au=Burgess%2C+E&rft.au=McAlister%2C+FA&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC2707176&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Check <code class="cs1-code">|pmid=</code> value (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#bad_pmid" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>); Unknown parameter <code class="cs1-code">|author-separator=</code> ignored (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#parameter_ignored" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>); Unknown parameter <code class="cs1-code">|month=</code> ignored (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#parameter_ignored" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>) </li> <li id="cite_note-pmid_18548142-52"><a href="#cite_ref-pmid_18548142_52-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFPadwal_RJHemmelgarn_BRKhan_NAGrover2008" class="citation journal cs1">Padwal RJ; Hemmelgarn BR; Khan NA; et al. (2008). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2643189">"The 2008 Canadian Hypertension Education Program recommendations for the management of hypertension: Part 1 – blood pressure measurement, diagnosis and assessment of risk"</a>. Canadian Journal of Cardiology. ۲۴ (۶): ۴۵۵–۶۳. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2FS0828-282X%2808%2970619-6">10.1016/S0828-282X(08)70619-6</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF_%D8%B3%D9%86%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%84" title="پاب‌مد سنترال">PMC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2643189">2643189</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/۱۸۵۴۸۱۴۲">۱۸۵۴۸۱۴۲</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Canadian+Journal+of+Cardiology&rft.atitle=The+2008+Canadian+Hypertension+Education+Program+recommendations+for+the+management+of+hypertension%3A+Part+1+%E2%80%93+blood+pressure+measurement%2C+diagnosis+and+assessment+of+risk&rft.volume=%DB%B2%DB%B4&rft.issue=%DB%B6&rft.pages=%DB%B4%DB%B5%DB%B5-%DB%B6%DB%B3&rft.date=2008&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC2643189%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2FS0828-282X%2808%2970619-6&rft.au=Padwal+RJ&rft.au=Hemmelgarn+BR&rft.au=Khan+NA&rft.au=Grover%2C+S&rft.au=McAlister%2C+FA&rft.au=McKay%2C+DW&rft.au=Wilson%2C+T&rft.au=Penner%2C+B&rft.au=Burgess%2C+E&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC2643189&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Check <code class="cs1-code">|pmid=</code> value (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#bad_pmid" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>); Unknown parameter <code class="cs1-code">|author-separator=</code> ignored (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#parameter_ignored" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>); Unknown parameter <code class="cs1-code">|month=</code> ignored (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#parameter_ignored" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>) </li> <li id="cite_note-pmid_17534459-53"><a href="#cite_ref-pmid_17534459_53-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFPadwal_RSHemmelgarn_BRMcAlister_FAMcKay2007" class="citation journal cs1">Padwal RS; Hemmelgarn BR; McAlister FA; et al. (2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2650756">"The 2007 Canadian Hypertension Education Program recommendations for the management of hypertension: Part 1 – blood pressure measurement, diagnosis and assessment of risk"</a>. Canadian Journal of Cardiology. ۲۳ (۷): ۵۲۹–۳۸. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2FS0828-282X%2807%2970797-3">10.1016/S0828-282X(07)70797-3</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF_%D8%B3%D9%86%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%84" title="پاب‌مد سنترال">PMC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2650756">2650756</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/۱۷۵۳۴۴۵۹">۱۷۵۳۴۴۵۹</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Canadian+Journal+of+Cardiology&rft.atitle=The+2007+Canadian+Hypertension+Education+Program+recommendations+for+the+management+of+hypertension%3A+Part+1+%E2%80%93+blood+pressure+measurement%2C+diagnosis+and+assessment+of+risk&rft.volume=%DB%B2%DB%B3&rft.issue=%DB%B7&rft.pages=%DB%B5%DB%B2%DB%B9-%DB%B3%DB%B8&rft.date=2007&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC2650756%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2FS0828-282X%2807%2970797-3&rft.au=Padwal+RS&rft.au=Hemmelgarn+BR&rft.au=McAlister+FA&rft.au=McKay%2C+DW&rft.au=Grover%2C+S&rft.au=Wilson%2C+T&rft.au=Penner%2C+B&rft.au=Burgess%2C+E&rft.au=Bolli%2C+P&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC2650756&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Check <code class="cs1-code">|pmid=</code> value (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#bad_pmid" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>); Unknown parameter <code class="cs1-code">|author-separator=</code> ignored (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#parameter_ignored" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>); Unknown parameter <code class="cs1-code">|month=</code> ignored (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#parameter_ignored" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>) </li> <li id="cite_note-pmid_16755312-54"><a href="#cite_ref-pmid_16755312_54-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFHemmelgarn_BRMcAlister_FAGrover_SMyers2006" class="citation journal cs1">Hemmelgarn BR; McAlister FA; Grover S; et al. (2006). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2560864">"The 2006 Canadian Hypertension Education Program recommendations for the management of hypertension: Part I – Blood pressure measurement, diagnosis and assessment of risk"</a>. Canadian Journal of Cardiology. ۲۲ (۷): ۵۷۳–۸۱. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2FS0828-282X%2806%2970279-3">10.1016/S0828-282X(06)70279-3</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF_%D8%B3%D9%86%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%84" title="پاب‌مد سنترال">PMC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2560864">2560864</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/۱۶۷۵۵۳۱۲">۱۶۷۵۵۳۱۲</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Canadian+Journal+of+Cardiology&rft.atitle=The+2006+Canadian+Hypertension+Education+Program+recommendations+for+the+management+of+hypertension%3A+Part+I+%E2%80%93+Blood+pressure+measurement%2C+diagnosis+and+assessment+of+risk&rft.volume=%DB%B2%DB%B2&rft.issue=%DB%B7&rft.pages=%DB%B5%DB%B7%DB%B3-%DB%B8%DB%B1&rft.date=2006&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC2560864%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2FS0828-282X%2806%2970279-3&rft.au=Hemmelgarn+BR&rft.au=McAlister+FA&rft.au=Grover+S&rft.au=Myers%2C+MG&rft.au=McKay%2C+DW&rft.au=Bolli%2C+P&rft.au=Abbott%2C+C&rft.au=Schiffrin%2C+EL&rft.au=Honos%2C+G&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC2560864&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Check <code class="cs1-code">|pmid=</code> value (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#bad_pmid" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>); Unknown parameter <code class="cs1-code">|author-separator=</code> ignored (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#parameter_ignored" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>); Unknown parameter <code class="cs1-code">|month=</code> ignored (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#parameter_ignored" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>) </li> <li id="cite_note-pmid_16003448-55"><a href="#cite_ref-pmid_16003448_55-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFHemmelgarn_BRMcAllister_FAMyers_MGMcKay2005" class="citation journal cs1">Hemmelgarn BR; McAllister FA; Myers MG; et al. (2005). "The 2005 Canadian Hypertension Education Program recommendations for the management of hypertension: part 1- blood pressure measurement, diagnosis and assessment of risk". Canadian Journal of Cardiology. ۲۱ (۸): ۶۴۵–۵۶. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/۱۶۰۰۳۴۴۸">۱۶۰۰۳۴۴۸</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Canadian+Journal+of+Cardiology&rft.atitle=The+2005+Canadian+Hypertension+Education+Program+recommendations+for+the+management+of+hypertension%3A+part+1-+blood+pressure+measurement%2C+diagnosis+and+assessment+of+risk&rft.volume=%DB%B2%DB%B1&rft.issue=%DB%B8&rft.pages=%DB%B6%DB%B4%DB%B5-%DB%B5%DB%B6&rft.date=2005&rft.au=Hemmelgarn+BR&rft.au=McAllister+FA&rft.au=Myers+MG&rft.au=McKay%2C+DW&rft.au=Bolli%2C+P&rft.au=Abbott%2C+C&rft.au=Schiffrin%2C+EL&rft.au=Grover%2C+S&rft.au=Honos%2C+G&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Check <code class="cs1-code">|pmid=</code> value (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#bad_pmid" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>); Unknown parameter <code class="cs1-code">|author-separator=</code> ignored (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#parameter_ignored" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>); Unknown parameter <code class="cs1-code">|month=</code> ignored (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#parameter_ignored" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>) </li> <li id="cite_note-56"><a href="#cite_ref-56">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFNorth_of_England_Hypertension_Guideline_Development_Group2004" class="citation book cs1">North of England Hypertension Guideline Development Group (1 August 2004). "Frequency of measurements". <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120714085714/http://guidance.nice.org.uk/index.jsp?action=download&o=48384">Essential hypertension (NICE CG18)</a>. <a href="/w/index.php?title=National_Institute_for_Health_and_Clinical_Excellence&action=edit&redlink=1" class="new" title="National Institute for Health and Clinical Excellence (صفحه وجود ندارد)">National Institute for Health and Clinical Excellence</a>. p. ۵۳. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://guidance.nice.org.uk/index.jsp?action=download&o=48384">the original</a> on 14 July 2012. Retrieved 2011-12-22.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Frequency+of+measurements&rft.btitle=Essential+hypertension+%28NICE+CG18%29&rft.pages=%DB%B5%DB%B3&rft.pub=National+Institute+for+Health+and+Clinical+Excellence&rft.date=2004-08-01&rft.au=North+of+England+Hypertension+Guideline+Development+Group&rft_id=http%3A%2F%2Fguidance.nice.org.uk%2Findex.jsp%3Faction%3Ddownload%26o%3D48384&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-ToolAutoGenRef1-57"><a href="#cite_ref-ToolAutoGenRef1_57-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFNational_Clinical_Guideline_Centre2011" class="citation book cs1">National Clinical Guideline Centre (August 2011). "7 Diagnosis of Hypertension, 7.5 Link from evidence to recommendations". <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130723014309/http://www.nice.org.uk/nicemedia/live/13561/56007/56007.pdf">Hypertension (NICE CG 127)</a> (PDF). <a href="/w/index.php?title=National_Institute_for_Health_and_Clinical_Excellence&action=edit&redlink=1" class="new" title="National Institute for Health and Clinical Excellence (صفحه وجود ندارد)">National Institute for Health and Clinical Excellence</a>. p. ۱۰۲. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nice.org.uk/nicemedia/live/13561/56007/56007.pdf">the original</a> (PDF) on 23 July 2013. Retrieved 2011-12-22.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=7+Diagnosis+of+Hypertension%2C+7.5+Link+from+evidence+to+recommendations&rft.btitle=Hypertension+%28NICE+CG+127%29&rft.pages=%DB%B1%DB%B0%DB%B2&rft.pub=National+Institute+for+Health+and+Clinical+Excellence&rft.date=2011-08&rft.au=National+Clinical+Guideline+Centre&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.nice.org.uk%2Fnicemedia%2Flive%2F13561%2F56007%2F56007.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-pmid_16719248-58"><a href="#cite_ref-pmid_16719248_58-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFLuma_GB,_Spiotta_RT2006" class="citation journal cs1">Luma GB, Spiotta RT (2006). "Hypertension in children and adolescents". Am Fam Physician. ۷۳ (۹): ۱۵۵۸–۶۸. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/۱۶۷۱۹۲۴۸">۱۶۷۱۹۲۴۸</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Am+Fam+Physician&rft.atitle=Hypertension+in+children+and+adolescents&rft.volume=%DB%B7%DB%B3&rft.issue=%DB%B9&rft.pages=%DB%B1%DB%B5%DB%B5%DB%B8-%DB%B6%DB%B8&rft.date=2006&rft.au=Luma+GB%2C+Spiotta+RT&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Check <code class="cs1-code">|pmid=</code> value (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#bad_pmid" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>); Unknown parameter <code class="cs1-code">|month=</code> ignored (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#parameter_ignored" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>) </li> <li id="cite_note-ReferenceB-59">↑ <a href="#cite_ref-ReferenceB_59-0">۵۹٫۰</a> <a href="#cite_ref-ReferenceB_59-1">۵۹٫۱</a> <a href="#cite_ref-ReferenceB_59-2">۵۹٫۲</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFWilliams" class="citation journal cs1">Williams, B (2004 Mar). "Guidelines for management of hypertension: report of the fourth working party of the British Hypertension Society, 2004-BHS IV". Journal of human hypertension. ۱۸ (۳): ۱۳۹–۸۵. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/۱۴۹۷۳۵۱۲">۱۴۹۷۳۵۱۲</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Journal+of+human+hypertension&rft.atitle=Guidelines+for+management+of+hypertension%3A+report+of+the+fourth+working+party+of+the+British+Hypertension+Society%2C+2004-BHS+IV.&rft.chron=2004+Mar&rft.volume=%DB%B1%DB%B8&rft.issue=%DB%B3&rft.pages=%DB%B1%DB%B3%DB%B9-%DB%B8%DB%B5&rft.aulast=Williams&rft.aufirst=B&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Check <code class="cs1-code">|pmid=</code> value (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#bad_pmid" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>); Check date values in: <code class="cs1-code">|date=</code> (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#bad_date" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>); Unknown parameter <code class="cs1-code">|coauthors=</code> ignored (<code class="cs1-code">|author=</code> suggested) (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#parameter_ignored_suggest" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>) </li> <li id="cite_note-60"><a href="#cite_ref-60">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFWhelton_PK_et_al._2002" class="citation journal cs1">Whelton PK et al. (2002). "Primary prevention of hypertension. Clinical and public health advisory from the National High Blood Pressure Education Program". JAMA. ۲۸۸ (۱۵): ۱۸۸۲–۱۸۸۸. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1001%2Fjama.288.15.1882">10.1001/jama.288.15.1882</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/۱۲۳۷۷۰۸۷">۱۲۳۷۷۰۸۷</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=JAMA&rft.atitle=Primary+prevention+of+hypertension.+Clinical+and+public+health+advisory+from+the+National+High+Blood+Pressure+Education+Program&rft.volume=%DB%B2%DB%B8%DB%B8&rft.issue=%DB%B1%DB%B5&rft.pages=%DB%B1%DB%B8%DB%B8%DB%B2-%DB%B1%DB%B8%DB%B8%DB%B8&rft.date=2002&rft_id=info%3Adoi%2F10.1001%2Fjama.288.15.1882&rft.au=Whelton+PK+%27%27et+al.+%27%27&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Check <code class="cs1-code">|pmid=</code> value (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#bad_pmid" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>) </li> <li id="cite_note-npsppr-61">↑ <a href="#cite_ref-npsppr_61-0">۶۱٫۰</a> <a href="#cite_ref-npsppr_61-1">۶۱٫۱</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110222125432/http://www.nps.org.au/health_professionals/publications/prescribing_practice_review/current/prescribing_practice_review_52">"NPS Prescribing Practice Review 52: Treating hypertension"</a>. NPS Medicines Wise. September 1, 2010. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nps.org.au/health_professionals/publications/prescribing_practice_review/current/prescribing_practice_review_52">the original</a> on 22 February 2011. Retrieved November 5, 2010.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=NPS+Prescribing+Practice+Review+52%3A+Treating+hypertension&rft.pub=NPS+Medicines+Wise&rft.date=2010-09-01&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.nps.org.au%2Fhealth_professionals%2Fpublications%2Fprescribing_practice_review%2Fcurrent%2Fprescribing_practice_review_52&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-62"><a href="#cite_ref-62">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFSiebenhofer2011" class="citation journal cs1">Siebenhofer, A (۲۰۱۱-۰۹-۰۷). Siebenhofer, Andrea (ed.). "Long-term effects of weight-reducing diets in hypertensive patients". Cochrane database of systematic reviews (Online). ۹: CD008274. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1002%2F14651858.CD008274.pub2">10.1002/14651858.CD008274.pub2</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/۲۱۹۰۱۷۱۹">۲۱۹۰۱۷۱۹</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Cochrane+database+of+systematic+reviews+%28Online%29&rft.atitle=Long-term+effects+of+weight-reducing+diets+in+hypertensive+patients&rft.volume=%DB%B9&rft.pages=CD008274&rft.date=2011-09-07&rft_id=info%3Adoi%2F10.1002%2F14651858.CD008274.pub2&rft.aulast=Siebenhofer&rft.aufirst=A&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Check <code class="cs1-code">|pmid=</code> value (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#bad_pmid" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>); Unknown parameter <code class="cs1-code">|coauthors=</code> ignored (<code class="cs1-code">|author=</code> suggested) (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#parameter_ignored_suggest" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>) </li> <li id="cite_note-63"><a href="#cite_ref-63">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFBlumenthal_JABabyak_MAHinderliter_AWatkins2010" class="citation journal cs1">Blumenthal JA; Babyak MA; Hinderliter A; et al. (2010). "Effects of the DASH diet alone and in combination with exercise and weight loss on blood pressure and cardiovascular biomarkers in men and women with high blood pressure: the ENCORE study". Arch. Intern. Med. ۱۷۰ (۲): ۱۲۶–۳۵. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1001%2Farchinternmed.2009.470">10.1001/archinternmed.2009.470</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/۲۰۱۰۱۰۰۷">۲۰۱۰۱۰۰۷</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Arch.+Intern.+Med.&rft.atitle=Effects+of+the+DASH+diet+alone+and+in+combination+with+exercise+and+weight+loss+on+blood+pressure+and+cardiovascular+biomarkers+in+men+and+women+with+high+blood+pressure%3A+the+ENCORE+study&rft.volume=%DB%B1%DB%B7%DB%B0&rft.issue=%DB%B2&rft.pages=%DB%B1%DB%B2%DB%B6-%DB%B3%DB%B5&rft.date=2010&rft_id=info%3Adoi%2F10.1001%2Farchinternmed.2009.470&rft.au=Blumenthal+JA&rft.au=Babyak+MA&rft.au=Hinderliter+A&rft.au=Watkins%2C+L.+L.&rft.au=Craighead%2C+L.&rft.au=Lin%2C+P.+-H.&rft.au=Caccia%2C+C.&rft.au=Johnson%2C+J.&rft.au=Waugh%2C+R.&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Check <code class="cs1-code">|pmid=</code> value (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#bad_pmid" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>); Unknown parameter <code class="cs1-code">|author-separator=</code> ignored (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#parameter_ignored" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>); Unknown parameter <code class="cs1-code">|month=</code> ignored (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#parameter_ignored" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>) </li> <li id="cite_note-pmid_19822104-64"><a href="#cite_ref-pmid_19822104_64-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFGreenhalgh_J,_Dickson_R,_Dundar_Y2009" class="citation journal cs1">Greenhalgh J, Dickson R, Dundar Y (2009). "The effects of biofeedback for the treatment of essential hypertension: a systematic review". Health Technol Assess. ۱۳ (۴۶): ۱–۱۰۴. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.3310%2Fhta13460">10.3310/hta13460</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/۱۹۸۲۲۱۰۴">۱۹۸۲۲۱۰۴</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Health+Technol+Assess&rft.atitle=The+effects+of+biofeedback+for+the+treatment+of+essential+hypertension%3A+a+systematic+review&rft.volume=%DB%B1%DB%B3&rft.issue=%DB%B4%DB%B6&rft.pages=%DB%B1-%DB%B1%DB%B0%DB%B4&rft.date=2009&rft_id=info%3Adoi%2F10.3310%2Fhta13460&rft.au=Greenhalgh+J%2C+Dickson+R%2C+Dundar+Y&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Check <code class="cs1-code">|pmid=</code> value (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#bad_pmid" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>); Unknown parameter <code class="cs1-code">|doi_brokendate=</code> ignored (<code class="cs1-code">|doi-broken-date=</code> suggested) (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#parameter_ignored_suggest" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>); Unknown parameter <code class="cs1-code">|month=</code> ignored (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#parameter_ignored" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>)نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:%D9%86%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%AA%D8%B9%D8%AF%D8%AF:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="رده:نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان">link</a>) </li> <li id="cite_note-pmid_18350109-65"><a href="#cite_ref-pmid_18350109_65-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFRainforth_MV,_Schneider_RH,_Nidich_SI,_Gaylord-King_C,_Salerno_JW,_Anderson_JW2007" class="citation journal cs1">Rainforth MV, Schneider RH, Nidich SI, Gaylord-King C, Salerno JW, Anderson JW (2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2268875">"Stress Reduction Programs in Patients with Elevated Blood Pressure: A Systematic Review and Meta-analysis"</a>. Curr. Hypertens. Rep. ۹ (۶): ۵۲۰–۸. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1007%2Fs11906-007-0094-3">10.1007/s11906-007-0094-3</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF_%D8%B3%D9%86%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%84" title="پاب‌مد سنترال">PMC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2268875">2268875</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/۱۸۳۵۰۱۰۹">۱۸۳۵۰۱۰۹</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Curr.+Hypertens.+Rep.&rft.atitle=Stress+Reduction+Programs+in+Patients+with+Elevated+Blood+Pressure%3A+A+Systematic+Review+and+Meta-analysis&rft.volume=%DB%B9&rft.issue=%DB%B6&rft.pages=%DB%B5%DB%B2%DB%B0-%DB%B8&rft.date=2007&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC2268875%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Adoi%2F10.1007%2Fs11906-007-0094-3&rft.au=Rainforth+MV%2C+Schneider+RH%2C+Nidich+SI%2C+Gaylord-King+C%2C+Salerno+JW%2C+Anderson+JW&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC2268875&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Check <code class="cs1-code">|pmid=</code> value (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#bad_pmid" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>); Unknown parameter <code class="cs1-code">|month=</code> ignored (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#parameter_ignored" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>)نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:%D9%86%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%AA%D8%B9%D8%AF%D8%AF:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="رده:نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان">link</a>) </li> <li id="cite_note-66"><a href="#cite_ref-66">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFOspina_MBBond_KKarkhaneh_MTjosvold2007" class="citation journal cs1">Ospina MB; Bond K; Karkhaneh M; et al. (2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/jstor-3474525">"Meditation practices for health: state of the research"</a>. Evid Rep Technol Assess (Full Rep) (۱۵۵): ۱–۲۶۳. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/۱۷۷۶۴۲۰۳">۱۷۷۶۴۲۰۳</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Evid+Rep+Technol+Assess+%28Full+Rep%29&rft.atitle=Meditation+practices+for+health%3A+state+of+the+research&rft.issue=%DB%B1%DB%B5%DB%B5&rft.pages=%DB%B1-%DB%B2%DB%B6%DB%B3&rft.date=2007&rft.au=Ospina+MB&rft.au=Bond+K&rft.au=Karkhaneh+M&rft.au=Tjosvold%2C+L&rft.au=Vandermeer%2C+B&rft.au=Liang%2C+Y&rft.au=Bialy%2C+L&rft.au=Hooton%2C+N&rft.au=Buscemi%2C+N&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fjstor-3474525&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Check <code class="cs1-code">|pmid=</code> value (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#bad_pmid" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>); Unknown parameter <code class="cs1-code">|author-separator=</code> ignored (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#parameter_ignored" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>); Unknown parameter <code class="cs1-code">|month=</code> ignored (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#parameter_ignored" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>) </li> <li id="cite_note-cochrane2008-67"><a href="#cite_ref-cochrane2008_67-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFHe2004" class="citation journal cs1">He, FJ (۲۰۰۴). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110715200059/http://onlinelibrary.wiley.com/o/cochrane/clsysrev/articles/CD004937/frame.html">"Effect of longer-term modest salt reduction on blood pressure"</a>. Cochrane database of systematic reviews (Online) (۳): CD004937. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/۱۵۲۶۶۵۴۹">۱۵۲۶۶۵۴۹</a>. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://onlinelibrary.wiley.com/o/cochrane/clsysrev/articles/CD004937/frame.html">the original</a> on 15 July 2011. Retrieved 15 October 2013.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Cochrane+database+of+systematic+reviews+%28Online%29&rft.atitle=Effect+of+longer-term+modest+salt+reduction+on+blood+pressure.&rft.issue=%DB%B3&rft.pages=CD004937&rft.date=2004&rft.aulast=He&rft.aufirst=FJ&rft_id=http%3A%2F%2Fonlinelibrary.wiley.com%2Fo%2Fcochrane%2Fclsysrev%2Farticles%2FCD004937%2Fframe.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Check <code class="cs1-code">|pmid=</code> value (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#bad_pmid" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>); Unknown parameter <code class="cs1-code">|coauthors=</code> ignored (<code class="cs1-code">|author=</code> suggested) (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#parameter_ignored_suggest" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>) </li> <li id="cite_note-dashguide-68"><a href="#cite_ref-dashguide_68-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nhlbi.nih.gov/health/public/heart/hbp/dash/new_dash.pdf">"Your Guide To Lowering Your Blood Pressure With DASH"</a> (PDF). Retrieved 2009-06-08.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Your+Guide+To+Lowering+Your+Blood+Pressure+With+DASH&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.nhlbi.nih.gov%2Fhealth%2Fpublic%2Fheart%2Fhbp%2Fdash%2Fnew_dash.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-nps01-69">↑ <a href="#cite_ref-nps01_69-0">۶۹٫۰</a> <a href="#cite_ref-nps01_69-1">۶۹٫۱</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFNelson,_Mark" class="citation journal cs1">Nelson, Mark. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20100826074015/http://www.australianprescriber.com/magazine/33/4/108/12">"Drug treatment of elevated blood pressure"</a>. Australian Prescriber (33): 108–112. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.australianprescriber.com/magazine/33/4/108/12">the original</a> on 26 August 2010. Retrieved August 11, 2010.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Australian+Prescriber&rft.atitle=Drug+treatment+of+elevated+blood+pressure&rft.issue=33&rft.pages=108-112&rft.au=Nelson%2C+Mark&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.australianprescriber.com%2Fmagazine%2F33%2F4%2F108%2F12&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-ToolAutoGenRef4-70"><a href="#cite_ref-ToolAutoGenRef4_70-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFChobanian_AV,_Bakris_GL,_Black_HR,_et_al._2003" class="citation journal cs1">Chobanian AV, Bakris GL, Black HR, et al. (2003). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120520105829/http://hyper.ahajournals.org/content/42/6/1206.long">"Seventh report of the Joint National Committee on Prevention, Detection, Evaluation, and Treatment of High Blood Pressure"</a>. Hypertension. 42 (6): 1206–52. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1161%2F01.HYP.0000107251.49515.c2">10.1161/01.HYP.0000107251.49515.c2</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/14656957">14656957</a>. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://hyper.ahajournals.org/content/42/6/1206.long">the original</a> on 20 May 2012. Retrieved 15 October 2013.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Hypertension&rft.atitle=Seventh+report+of+the+Joint+National+Committee+on+Prevention%2C+Detection%2C+Evaluation%2C+and+Treatment+of+High+Blood+Pressure&rft.volume=42&rft.issue=6&rft.pages=1206-52&rft.date=2003&rft_id=info%3Adoi%2F10.1161%2F01.HYP.0000107251.49515.c2&rft_id=info%3Apmid%2F14656957&rft.au=Chobanian+AV%2C+Bakris+GL%2C+Black+HR%2C+%27%27et+al.+%27%27&rft_id=http%3A%2F%2Fhyper.ahajournals.org%2Fcontent%2F42%2F6%2F1206.long&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Unknown parameter <code class="cs1-code">|month=</code> ignored (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#parameter_ignored" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>)نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:%D9%86%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%AA%D8%B9%D8%AF%D8%AF:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="رده:نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان">link</a>) </li> <li id="cite_note-71"><a href="#cite_ref-71">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFLaw_M,_Wald_N,_Morris_J2003" class="citation journal cs1">Law M, Wald N, Morris J (2003). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110304150457/http://www.hta.ac.uk/fullmono/mon731.pdf">"Lowering blood pressure to prevent myocardial infarction and stroke: a new preventive strategy"</a> (PDF). Health Technol Assess. 7 (31): 1–94. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/14604498">14604498</a>. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.hta.ac.uk/fullmono/mon731.pdf">the original</a> (PDF) on 4 March 2011. Retrieved 15 October 2013.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Health+Technol+Assess&rft.atitle=Lowering+blood+pressure+to+prevent+myocardial+infarction+and+stroke%3A+a+new+preventive+strategy&rft.volume=7&rft.issue=31&rft.pages=1-94&rft.date=2003&rft_id=info%3Apmid%2F14604498&rft.au=Law+M%2C+Wald+N%2C+Morris+J&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.hta.ac.uk%2Ffullmono%2Fmon731.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:%D9%86%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%AA%D8%B9%D8%AF%D8%AF:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="رده:نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان">link</a>) </li> <li id="cite_note-72"><a href="#cite_ref-72">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFShaw2009" class="citation web cs1">Shaw, Gina (2009-03-07). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.webmd.com/content/article/73/88927.htm">"Prehypertension: Early-stage High Blood Pressure"</a>. WebMD. Retrieved 2009-07-03.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Prehypertension%3A+Early-stage+High+Blood+Pressure&rft.pub=WebMD&rft.date=2009-03-07&rft.aulast=Shaw&rft.aufirst=Gina&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.webmd.com%2Fcontent%2Farticle%2F73%2F88927.htm&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-73"><a href="#cite_ref-73">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFEni_C._Okonofua;_Kit_N._Simpson;_Ammar_Jesri;_Shakaib_U._Rehman;_Valerie_L._Durkalski;_Brent_M._Egan2006" class="citation journal cs1">Eni C. Okonofua; Kit N. Simpson; Ammar Jesri; Shakaib U. Rehman; Valerie L. Durkalski; Brent M. Egan (January 23, 2006). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110629114555/http://hyper.ahajournals.org/cgi/content/abstract/47/3/345">"Therapeutic Inertia Is an Impediment to Achieving the Healthy People 2010 Blood Pressure Control Goals"</a>. Hypertension. 47 (2006, 47:345): 345–51. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1161%2F01.HYP.0000200702.76436.4b">10.1161/01.HYP.0000200702.76436.4b</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16432045">16432045</a>. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://hyper.ahajournals.org/cgi/content/abstract/47/3/345">the original</a> on 29 June 2011. Retrieved 2009-11-22.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Hypertension&rft.atitle=Therapeutic+Inertia+Is+an+Impediment+to+Achieving+the+Healthy+People+2010+Blood+Pressure+Control+Goals&rft.volume=47&rft.issue=2006%2C+47%3A345&rft.pages=345-51&rft.date=2006-01-23&rft_id=info%3Adoi%2F10.1161%2F01.HYP.0000200702.76436.4b&rft_id=info%3Apmid%2F16432045&rft.au=Eni+C.+Okonofua%3B+Kit+N.+Simpson%3B+Ammar+Jesri%3B+Shakaib+U.+Rehman%3B+Valerie+L.+Durkalski%3B+Brent+M.+Egan&rft_id=http%3A%2F%2Fhyper.ahajournals.org%2Fcgi%2Fcontent%2Fabstract%2F47%2F3%2F345&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:%D9%86%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%AA%D8%B9%D8%AF%D8%AF:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="رده:نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان">link</a>) </li> <li id="cite_note-Compare10-74">↑ <a href="#cite_ref-Compare10_74-0">۷۴٫۰</a> <a href="#cite_ref-Compare10_74-1">۷۴٫۱</a> <a href="#cite_ref-Compare10_74-2">۷۴٫۲</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFKlarenbach" class="citation journal cs1">Klarenbach, SW (2010 May). "Identification of factors driving differences in cost effectiveness of first-line pharmacological therapy for uncomplicated hypertension". The Canadian journal of cardiology. 26 (5): e158-63. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20485695">20485695</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Canadian+journal+of+cardiology&rft.atitle=Identification+of+factors+driving+differences+in+cost+effectiveness+of+first-line+pharmacological+therapy+for+uncomplicated+hypertension.&rft.chron=2010+May&rft.volume=26&rft.issue=5&rft.pages=e158-63&rft_id=info%3Apmid%2F20485695&rft.aulast=Klarenbach&rft.aufirst=SW&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Check date values in: <code class="cs1-code">|date=</code> (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#bad_date" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>); Unknown parameter <code class="cs1-code">|coauthors=</code> ignored (<code class="cs1-code">|author=</code> suggested) (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#parameter_ignored_suggest" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>) </li> <li id="cite_note-75"><a href="#cite_ref-75">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFWright_JM,_Musini_VM2009" class="citation journal cs1">Wright JM, Musini VM (2009). Wright, James M (ed.). "First-line drugs for hypertension". Cochrane Database Syst Rev (3): CD001841. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1002%2F14651858.CD001841.pub2">10.1002/14651858.CD001841.pub2</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19588327">19588327</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Cochrane+Database+Syst+Rev&rft.atitle=First-line+drugs+for+hypertension&rft.issue=3&rft.pages=CD001841&rft.date=2009&rft_id=info%3Adoi%2F10.1002%2F14651858.CD001841.pub2&rft_id=info%3Apmid%2F19588327&rft.au=Wright+JM%2C+Musini+VM&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-NICE127-drug-76">↑ <a href="#cite_ref-NICE127-drug_76-0">۷۶٫۰</a> <a href="#cite_ref-NICE127-drug_76-1">۷۶٫۱</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFNational_Institute_Clinical_Excellence2011" class="citation web cs1">National Institute Clinical Excellence (August 2011). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120110120002/http://publications.nice.org.uk/hypertension-cg127/guidance#initiating-and-monitoring-antihypertensive-drug-treatment-including-blood-pressure-targets-2">"1.5 Initiating and monitoring antihypertensive drug treatment, including blood pressure targets"</a>. GC127 Hypertension: Clinical management of primary hypertension in adults. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://publications.nice.org.uk/hypertension-cg127/guidance#initiating-and-monitoring-antihypertensive-drug-treatment-including-blood-pressure-targets-2">the original</a> on 10 January 2012. Retrieved 2011-12-23.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=GC127+Hypertension%3A+Clinical+management+of+primary+hypertension+in+adults&rft.atitle=1.5+Initiating+and+monitoring+antihypertensive+drug+treatment%2C+including+blood+pressure+targets&rft.date=2011-08&rft.au=National+Institute+Clinical+Excellence&rft_id=http%3A%2F%2Fpublications.nice.org.uk%2Fhypertension-cg127%2Fguidance%23initiating-and-monitoring-antihypertensive-drug-treatment-including-blood-pressure-targets-2&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-sever-77">↑ <a href="#cite_ref-sever_77-0">۷۷٫۰</a> <a href="#cite_ref-sever_77-1">۷۷٫۱</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFSever_PS,_Messerli_FH2011" class="citation journal cs1">Sever PS, Messerli FH (2011). "Hypertension management 2011: optimal combination therapy". Eur. Heart J. 32 (20): 2499–506. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1093%2Feurheartj%2Fehr177">10.1093/eurheartj/ehr177</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21697169">21697169</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Eur.+Heart+J.&rft.atitle=Hypertension+management+2011%3A+optimal+combination+therapy&rft.volume=32&rft.issue=20&rft.pages=2499-506&rft.date=2011&rft_id=info%3Adoi%2F10.1093%2Feurheartj%2Fehr177&rft_id=info%3Apmid%2F21697169&rft.au=Sever+PS%2C+Messerli+FH&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Unknown parameter <code class="cs1-code">|month=</code> ignored (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#parameter_ignored" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>) </li> <li id="cite_note-78"><a href="#cite_ref-78">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation book cs1 cs1-prop-long-vol"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20211223201747/https://about.medicinescomplete.com/">"2.5.5.1 Angiotensin-converting enzyme inhibitors"</a>. British National Formulary. Vol. No. 62. September 2011. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://bnf.org/bnf/bnf/current/2578.htm">the original</a> on 23 December 2021. Retrieved 2011-12-22.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=2.5.5.1+Angiotensin-converting+enzyme+inhibitors&rft.btitle=British+National+Formulary&rft.date=2011-09&rft_id=http%3A%2F%2Fbnf.org%2Fbnf%2Fbnf%2Fcurrent%2F2578.htm&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-Cochrane09-79">↑ <a href="#cite_ref-Cochrane09_79-0">۷۹٫۰</a> <a href="#cite_ref-Cochrane09_79-1">۷۹٫۱</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFMusini_VM,_Tejani_AM,_Bassett_K,_Wright_JM2009" class="citation journal cs1">Musini VM, Tejani AM, Bassett K, Wright JM (2009). Musini, Vijaya M (ed.). "Pharmacotherapy for hypertension in the elderly". Cochrane Database Syst Rev (4): CD000028. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1002%2F14651858.CD000028.pub2">10.1002/14651858.CD000028.pub2</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19821263">19821263</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Cochrane+Database+Syst+Rev&rft.atitle=Pharmacotherapy+for+hypertension+in+the+elderly&rft.issue=4&rft.pages=CD000028&rft.date=2009&rft_id=info%3Adoi%2F10.1002%2F14651858.CD000028.pub2&rft_id=info%3Apmid%2F19821263&rft.au=Musini+VM%2C+Tejani+AM%2C+Bassett+K%2C+Wright+JM&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:%D9%86%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%AA%D8%B9%D8%AF%D8%AF:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="رده:نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان">link</a>) </li> <li id="cite_note-80"><a href="#cite_ref-80">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFAronow_WS,_Fleg_JL,_Pepine_CJ,_et_al._2011" class="citation journal cs1">Aronow WS, Fleg JL, Pepine CJ, et al. (2011). "ACCF/AHA 2011 expert consensus document on hypertension in the elderly: a report of the American College of Cardiology Foundation Task Force on Clinical Expert Consensus documents developed in collaboration with the American Academy of Neurology, American Geriatrics Society, American Society for Preventive Cardiology, American Society of Hypertension, American Society of Nephrology, Association of Black Cardiologists, and European Society of Hypertension". J. Am. Coll. Cardiol. 57 (20): 2037–114. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2Fj.jacc.2011.01.008">10.1016/j.jacc.2011.01.008</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21524875">21524875</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=J.+Am.+Coll.+Cardiol.&rft.atitle=ACCF%2FAHA+2011+expert+consensus+document+on+hypertension+in+the+elderly%3A+a+report+of+the+American+College+of+Cardiology+Foundation+Task+Force+on+Clinical+Expert+Consensus+documents+developed+in+collaboration+with+the+American+Academy+of+Neurology%2C+American+Geriatrics+Society%2C+American+Society+for+Preventive+Cardiology%2C+American+Society+of+Hypertension%2C+American+Society+of+Nephrology%2C+Association+of+Black+Cardiologists%2C+and+European+Society+of+Hypertension&rft.volume=57&rft.issue=20&rft.pages=2037-114&rft.date=2011&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2Fj.jacc.2011.01.008&rft_id=info%3Apmid%2F21524875&rft.au=Aronow+WS%2C+Fleg+JL%2C+Pepine+CJ%2C+%27%27et+al.+%27%27&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Unknown parameter <code class="cs1-code">|month=</code> ignored (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#parameter_ignored" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>)نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:%D9%86%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%AA%D8%B9%D8%AF%D8%AF:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="رده:نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان">link</a>) </li> <li id="cite_note-NICE-BP-81"><a href="#cite_ref-NICE-BP_81-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090313072133/http://www.nice.org.uk/nicemedia/pdf/cg034quickrefguide.pdf">"CG34 Hypertension - quick reference guide"</a> (PDF). <a href="/w/index.php?title=National_Institute_for_Health_and_Clinical_Excellence&action=edit&redlink=1" class="new" title="National Institute for Health and Clinical Excellence (صفحه وجود ندارد)">National Institute for Health and Clinical Excellence</a>. 28 June 2006. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nice.org.uk/nicemedia/pdf/cg034quickrefguide.pdf">the original</a> (PDF) on 13 March 2009. Retrieved 2009-03-04.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=CG34+Hypertension+-+quick+reference+guide&rft.pub=National+Institute+for+Health+and+Clinical+Excellence&rft.date=2006-06-28&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.nice.org.uk%2Fnicemedia%2Fpdf%2Fcg034quickrefguide.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-pmid_18391085-82"><a href="#cite_ref-pmid_18391085_82-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFCalhoun_DAJones_DTextor_SGoff2008" class="citation journal cs1">Calhoun DA; Jones D; Textor S; et al. (2008). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/sim_hypertension_2008-06_51_6/page/1403">"Resistant hypertension: diagnosis, evaluation, and treatment. A scientific statement from the American Heart Association Professional Education Committee of the Council for High Blood Pressure Research"</a>. Hypertension. 51 (6): 1403–19. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1161%2FHYPERTENSIONAHA.108.189141">10.1161/HYPERTENSIONAHA.108.189141</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18391085">18391085</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Hypertension&rft.atitle=Resistant+hypertension%3A+diagnosis%2C+evaluation%2C+and+treatment.+A+scientific+statement+from+the+American+Heart+Association+Professional+Education+Committee+of+the+Council+for+High+Blood+Pressure+Research&rft.volume=51&rft.issue=6&rft.pages=1403-19&rft.date=2008&rft_id=info%3Adoi%2F10.1161%2FHYPERTENSIONAHA.108.189141&rft_id=info%3Apmid%2F18391085&rft.au=Calhoun+DA&rft.au=Jones+D&rft.au=Textor+S&rft.au=Goff%2C+D.+C.&rft.au=Murphy%2C+T.+P.&rft.au=Toto%2C+R.+D.&rft.au=White%2C+A.&rft.au=Cushman%2C+W.+C.&rft.au=White%2C+W.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fsim_hypertension_2008-06_51_6%2Fpage%2F1403&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Unknown parameter <code class="cs1-code">|author-separator=</code> ignored (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#parameter_ignored" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>); Unknown parameter <code class="cs1-code">|month=</code> ignored (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#parameter_ignored" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>) </li> <li id="cite_note-pmid_15652604-83">↑ <a href="#cite_ref-pmid_15652604_83-0">۸۳٫۰</a> <a href="#cite_ref-pmid_15652604_83-1">۸۳٫۱</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFKearney_PM,_Whelton_M,_Reynolds_K,_Muntner_P,_Whelton_PK,_He_J2005" class="citation journal cs1">Kearney PM, Whelton M, Reynolds K, Muntner P, Whelton PK, He J (2005). "Global burden of hypertension: analysis of worldwide data". <a href="/w/index.php?title=The_Lancet&action=edit&redlink=1" class="new" title="The Lancet (صفحه وجود ندارد)">Lancet</a>. 365 (9455): 217–23. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2FS0140-6736%2805%2917741-1">10.1016/S0140-6736(05)17741-1</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15652604">15652604</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Lancet&rft.atitle=Global+burden+of+hypertension%3A+analysis+of+worldwide+data&rft.volume=365&rft.issue=9455&rft.pages=217-23&rft.date=2005&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2FS0140-6736%2805%2917741-1&rft_id=info%3Apmid%2F15652604&rft.au=Kearney+PM%2C+Whelton+M%2C+Reynolds+K%2C+Muntner+P%2C+Whelton+PK%2C+He+J&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:%D9%86%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%AA%D8%B9%D8%AF%D8%AF:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="رده:نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان">link</a>) </li> <li id="cite_note-84"><a href="#cite_ref-84">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFKearney_PM,_Whelton_M,_Reynolds_K,_Whelton_PK,_He_J2004" class="citation journal cs1">Kearney PM, Whelton M, Reynolds K, Whelton PK, He J (2004). "Worldwide prevalence of hypertension: a systematic review". J. Hypertens. 22 (1): 11–9. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15106785">15106785</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=J.+Hypertens.&rft.atitle=Worldwide+prevalence+of+hypertension%3A+a+systematic+review&rft.volume=22&rft.issue=1&rft.pages=11-9&rft.date=2004&rft_id=info%3Apmid%2F15106785&rft.au=Kearney+PM%2C+Whelton+M%2C+Reynolds+K%2C+Whelton+PK%2C+He+J&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Unknown parameter <code class="cs1-code">|month=</code> ignored (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#parameter_ignored" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>)نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:%D9%86%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%AA%D8%B9%D8%AF%D8%AF:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="رده:نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان">link</a>) </li> <li id="cite_note-pmid_7875754-85"><a href="#cite_ref-pmid_7875754_85-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFBurt_VLWhelton_PRoccella_EJBrown1995" class="citation journal cs1">Burt VL; Whelton P; Roccella EJ; et al. (1995). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://hyper.ahajournals.org/cgi/pmid">lookup?view=long&pmid=7875754 "Prevalence of hypertension in the US adult population. Results from the Third National Health and Nutrition Examination Survey, 1988–1991"</a>. Hypertension. 25 (3): 305–13. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/7875754">7875754</a>. Retrieved 2009-06-05.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Hypertension&rft.atitle=Prevalence+of+hypertension+in+the+US+adult+population.+Results+from+the+Third+National+Health+and+Nutrition+Examination+Survey%2C+1988%E2%80%931991&rft.volume=25&rft.issue=3&rft.pages=305-13&rft.date=1995&rft_id=info%3Apmid%2F7875754&rft.au=Burt+VL&rft.au=Whelton+P&rft.au=Roccella+EJ&rft.au=Brown%2C+C&rft.au=Cutler%2C+JA&rft.au=Higgins%2C+M&rft.au=Horan%2C+MJ&rft.au=Labarthe%2C+D&rft_id=http%3A%2F%2Fhyper.ahajournals.org%2Fcgi%2Fpmid+lookup%3Fview%3Dlong%26pmid%3D7875754&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Check <code class="cs1-code">|url=</code> value (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#bad_url" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>); Unknown parameter <code class="cs1-code">|author-separator=</code> ignored (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#parameter_ignored" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>); Unknown parameter <code class="cs1-code">|month=</code> ignored (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#parameter_ignored" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>)[<a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%87" title="ویکی‌پدیا:پیوندهای مرده">پیوند مرده</a>] </li> <li id="cite_note-pmid_7607734-86">↑ <a href="#cite_ref-pmid_7607734_86-0">۸۶٫۰</a> <a href="#cite_ref-pmid_7607734_86-1">۸۶٫۱</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFBurt_VLCutler_JAHiggins_MHoran1995" class="citation journal cs1">Burt VL; Cutler JA; Higgins M; et al. (1995). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://hyper.ahajournals.org/cgi/pmid">lookup?view=long&pmid=7607734 "Trends in the prevalence, awareness, treatment, and control of hypertension in the adult US population. Data from the health examination surveys, 1960 to 1991"</a>. Hypertension. 26 (1): 60–9. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/7607734">7607734</a>. Retrieved 2009-06-05.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Hypertension&rft.atitle=Trends+in+the+prevalence%2C+awareness%2C+treatment%2C+and+control+of+hypertension+in+the+adult+US+population.+Data+from+the+health+examination+surveys%2C+1960+to+1991&rft.volume=26&rft.issue=1&rft.pages=60-9&rft.date=1995&rft_id=info%3Apmid%2F7607734&rft.au=Burt+VL&rft.au=Cutler+JA&rft.au=Higgins+M&rft.au=Horan%2C+MJ&rft.au=Labarthe%2C+D&rft.au=Whelton%2C+P&rft.au=Brown%2C+C&rft.au=Roccella%2C+EJ&rft_id=http%3A%2F%2Fhyper.ahajournals.org%2Fcgi%2Fpmid+lookup%3Fview%3Dlong%26pmid%3D7607734&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Check <code class="cs1-code">|url=</code> value (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#bad_url" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>); Unknown parameter <code class="cs1-code">|author-separator=</code> ignored (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#parameter_ignored" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>); Unknown parameter <code class="cs1-code">|month=</code> ignored (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#parameter_ignored" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>)[<a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%87" title="ویکی‌پدیا:پیوندهای مرده">پیوند مرده</a>] </li> <li id="cite_note-pmid_17608879-87"><a href="#cite_ref-pmid_17608879_87-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFOstchega_Y,_Dillon_CF,_Hughes_JP,_Carroll_M,_Yoon_S2007" class="citation journal cs1">Ostchega Y, Dillon CF, Hughes JP, Carroll M, Yoon S (2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/sim_journal-of-the-american-geriatrics-society_2007-07_55_7/page/1056">"Trends in hypertension prevalence, awareness, treatment, and control in older U.S. adults: data from the National Health and Nutrition Examination Survey 1988 to 2004"</a>. Journal of the American Geriatrics Society. 55 (7): 1056–65. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1111%2Fj.1532-5415.2007.01215.x">10.1111/j.1532-5415.2007.01215.x</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17608879">17608879</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Journal+of+the+American+Geriatrics+Society&rft.atitle=Trends+in+hypertension+prevalence%2C+awareness%2C+treatment%2C+and+control+in+older+U.S.+adults%3A+data+from+the+National+Health+and+Nutrition+Examination+Survey+1988+to+2004&rft.volume=55&rft.issue=7&rft.pages=1056-65&rft.date=2007&rft_id=info%3Adoi%2F10.1111%2Fj.1532-5415.2007.01215.x&rft_id=info%3Apmid%2F17608879&rft.au=Ostchega+Y%2C+Dillon+CF%2C+Hughes+JP%2C+Carroll+M%2C+Yoon+S&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fsim_journal-of-the-american-geriatrics-society_2007-07_55_7%2Fpage%2F1056&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Unknown parameter <code class="cs1-code">|month=</code> ignored (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#parameter_ignored" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>)نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:%D9%86%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%AA%D8%B9%D8%AF%D8%AF:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="رده:نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان">link</a>) </li> <li id="cite_note-AHA2010-88"><a href="#cite_ref-AHA2010_88-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFLloyd-Jones_D,_Adams_RJ,_Brown_TM,_et_al._2010" class="citation journal cs1">Lloyd-Jones D, Adams RJ, Brown TM, et al. (2010). "Heart disease and stroke statistics--2010 update: a report from the American Heart Association". Circulation. 121 (7): e46–e215. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1161%2FCIRCULATIONAHA.109.192667">10.1161/CIRCULATIONAHA.109.192667</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20019324">20019324</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Circulation&rft.atitle=Heart+disease+and+stroke+statistics--2010+update%3A+a+report+from+the+American+Heart+Association&rft.volume=121&rft.issue=7&rft.pages=e46-e215&rft.date=2010&rft_id=info%3Adoi%2F10.1161%2FCIRCULATIONAHA.109.192667&rft_id=info%3Apmid%2F20019324&rft.au=Lloyd-Jones+D%2C+Adams+RJ%2C+Brown+TM%2C+%27%27et+al.+%27%27&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Unknown parameter <code class="cs1-code">|month=</code> ignored (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#parameter_ignored" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>)نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:%D9%86%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%AA%D8%B9%D8%AF%D8%AF:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="رده:نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان">link</a>) </li> <li id="cite_note-pmid_19421783-89"><a href="#cite_ref-pmid_19421783_89-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFFalkner_B2009" class="citation journal cs1">Falkner B (2009). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2874036">"Hypertension in children and adolescents: epidemiology and natural history"</a>. Pediatr. Nephrol. 25 (7): 1219–24. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1007%2Fs00467-009-1200-3">10.1007/s00467-009-1200-3</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF_%D8%B3%D9%86%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%84" title="پاب‌مد سنترال">PMC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2874036">2874036</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19421783">19421783</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Pediatr.+Nephrol.&rft.atitle=Hypertension+in+children+and+adolescents%3A+epidemiology+and+natural+history&rft.volume=25&rft.issue=7&rft.pages=1219-24&rft.date=2009&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC2874036%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F19421783&rft_id=info%3Adoi%2F10.1007%2Fs00467-009-1200-3&rft.au=Falkner+B&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC2874036&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Unknown parameter <code class="cs1-code">|month=</code> ignored (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#parameter_ignored" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>) </li> <li id="cite_note-aafp-90"><a href="#cite_ref-aafp_90-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFLuma_GB,_Spiotta_RT2006" class="citation journal cs1">Luma GB, Spiotta RT (2006). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070926230038/http://www.aafp.org/afp/20060501/1558.html">"Hypertension in children and adolescents"</a>. Am Fam Physician. 73 (9): 1558–68. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16719248">16719248</a>. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.aafp.org/afp/20060501/1558.html">the original</a> on 26 September 2007. Retrieved 15 اكتبر 2013.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Am+Fam+Physician&rft.atitle=Hypertension+in+children+and+adolescents&rft.volume=73&rft.issue=9&rft.pages=1558-68&rft.date=2006&rft_id=info%3Apmid%2F16719248&rft.au=Luma+GB%2C+Spiotta+RT&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.aafp.org%2Fafp%2F20060501%2F1558.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Check date values in: <code class="cs1-code">|access-date=</code> (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#bad_date" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>); Unknown parameter <code class="cs1-code">|month=</code> ignored (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#parameter_ignored" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>) </li> <li id="cite_note-ToolAutoGenRef3-91">↑ <a href="#cite_ref-ToolAutoGenRef3_91-0">۹۱٫۰</a> <a href="#cite_ref-ToolAutoGenRef3_91-1">۹۱٫۱</a> World Health Organization, 2002. WHO Monographs on Selected Medicinal Plants, WHO Publications, Geneva. 16-32. </li> <li id="cite_note-ToolAutoGenRef2-92">↑ <a href="#cite_ref-ToolAutoGenRef2_92-0">۹۲٫۰</a> <a href="#cite_ref-ToolAutoGenRef2_92-1">۹۲٫۱</a> Banerjee, S.K. , Maulik, S.K. , 2002. Effect of garlic on cardiovascular disorders: a review. Nutrition journal. Published online. 19(1): 4. </li> <li id="cite_note-93"><a href="#cite_ref-93">↑</a> Boon, H. , Smith, M. , 55 Most Common Medicinal Herbs. The Complete Natural Medicine Guide. 203-216. </li> <li id="cite_note-94"><a href="#cite_ref-94">↑</a> Rahman, Kh. , Lowe, G.M. , 2006. Garlic and Cardiovascular Disease: A Critical Review. American Society for Nutrition. 136:736S-740S. </li> <li id="cite_note-95"><a href="#cite_ref-95">↑</a> Oboh, G. , Akinyemi, AJ. , Ademiluyi, AO. 2013. Inhibitory Effect of Phenolic Extract from Garlic on Angiotensin-1 Converting Enzyme and Cisplatin induced Lipid Peroxidation – In Vitro. Int J Biomed Sci. 9 (2): 98-106. </li> <li id="cite_note-96"><a href="#cite_ref-96">↑</a> Kumar Sharma, A. , Munajjam, A. , Vaishnav, B. , Sharma, R. , Sharma, A. , Kishore, K. , Sharma, A. , Sharma, D. , Kumari, R. , Tiwari, A. , Kumar Singh, S. , Gaur,S. , Singh Jatav, V. , Parthi Srinivasan, B. , Sunder Agarwalb Sh. 2012. Involvement of adenosine and standardization of aqueous extract of garlic (Allium sativum Linn.) on cardioprotective and cardiodepressant properties in ischemic preconditioning and myocardial ischemia-reperfusion induced cardiac injury. Journal of Biomedical Research. 26(1): 24–36. </li> <li id="cite_note-97"><a href="#cite_ref-97">↑</a> Jesudoss Victor Antony, S. , Jayaraman, J. , Madhavan, S. , Namasivayam, N. , 2010. d-limonene attenuates blood pressure and improves the lipid and antioxidant status in high fat diet and L-NAME treated rats. Journal of Pharmaceutical Sciences & Research. 2: 752-758. </li> <li id="cite_note-98"><a href="#cite_ref-98">↑</a> Menezes, I.A. , Barreto, C.M. , Antoniolli, A.R. , Santos, M.R. , de Sousa, D.P. , 2010. Hypotensive activity of terpenes found in essential oils. Zeitschrift für Naturforschung C. 65: 562-566. </li> <li id="cite_note-99"><a href="#cite_ref-99">↑</a> Cardoso Lima, T. , Mota, M.M. , Barbosa-Filho, J.M. , Viana Dos Santos, M.R. , De Sousa, D.P. , 2012. Structural relationships and vasorelaxant activity of monoterpenes. Daru. 20-23. </li> <li id="cite_note-100"><a href="#cite_ref-100">↑</a> Yoshiaki, M. , Chika, S. , Mika, U. , Masanori, H. , Kazuo, K. , 2009. Preparation of a Lemon Flavonoid Aglycone and its Suppressive Effect on the Susceptibility of LDL to Oxidation Following Human Ingestion. Food Science and Technology Research. 15: 83-88. </li> <li id="cite_note-101"><a href="#cite_ref-101">↑</a> Gonzalez-Molina, E. , Dominguez-Perles, R. , Moreno, D.A. , Garcia-Viguera, C. , 2010. Natural bioactive compounds of Citrus limon for food and health. J Pharm Biomed Anal. 51: 327-345. </li> <li id="cite_note-102"><a href="#cite_ref-102">↑</a> Takahashi, Y. , Inaba, N. , Kuwahara, S. , Kuki, W. , 2003. Antioxidative effect of citrus essential oil components on human low-density lipoprotein in vitro. Biosci Biotechnol Biochem. 67: 195-197. </li> <li id="cite_note-pmid_1744849-103">↑ <a href="#cite_ref-pmid_1744849_103-0">۱۰۳٫۰</a> <a href="#cite_ref-pmid_1744849_103-1">۱۰۳٫۱</a> <a href="#cite_ref-pmid_1744849_103-2">۱۰۳٫۲</a> <a href="#cite_ref-pmid_1744849_103-3">۱۰۳٫۳</a> <a href="#cite_ref-pmid_1744849_103-4">۱۰۳٫۴</a> <a href="#cite_ref-pmid_1744849_103-5">۱۰۳٫۵</a> <a href="#cite_ref-pmid_1744849_103-6">۱۰۳٫۶</a> <a href="#cite_ref-pmid_1744849_103-7">۱۰۳٫۷</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFEsunge_PM1991" class="citation journal cs1">Esunge PM (1991). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1295564">"From blood pressure to hypertension: the history of research"</a>. J R Soc Med. 84 (10): 621. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF_%D8%B3%D9%86%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%84" title="پاب‌مد سنترال">PMC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1295564">1295564</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/1744849">1744849</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=J+R+Soc+Med&rft.atitle=From+blood+pressure+to+hypertension%3A+the+history+of+research&rft.volume=84&rft.issue=10&rft.pages=621&rft.date=1991&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC1295564%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F1744849&rft.au=Esunge+PM&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC1295564&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Unknown parameter <code class="cs1-code">|month=</code> ignored (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#parameter_ignored" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>) </li> <li id="cite_note-Kotchen2011-104">↑ <a href="#cite_ref-Kotchen2011_104-0">۱۰۴٫۰</a> <a href="#cite_ref-Kotchen2011_104-1">۱۰۴٫۱</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFKotchen_TA2011" class="citation journal cs1">Kotchen TA (2011). "Historical trends and milestones in hypertension research: a model of the process of translational research". Hypertension. 58 (4): 522–38. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1161%2FHYPERTENSIONAHA.111.177766">10.1161/HYPERTENSIONAHA.111.177766</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21859967">21859967</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Hypertension&rft.atitle=Historical+trends+and+milestones+in+hypertension+research%3A+a+model+of+the+process+of+translational+research&rft.volume=58&rft.issue=4&rft.pages=522-38&rft.date=2011&rft_id=info%3Adoi%2F10.1161%2FHYPERTENSIONAHA.111.177766&rft_id=info%3Apmid%2F21859967&rft.au=Kotchen+TA&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Unknown parameter <code class="cs1-code">|month=</code> ignored (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#parameter_ignored" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>) </li> <li id="cite_note-105"><a href="#cite_ref-105">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFSwales_JD1995" class="citation book cs1">Swales JD, ed. (1995). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/manualofhyperten0000unse">Manual of hypertension</a>. Oxford: Blackwell Science. pp. xiii. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/0-86542-861-1" title="ویژه:منابع کتاب/0-86542-861-1"><bdi>0-86542-861-1</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Manual+of+hypertension&rft.place=Oxford&rft.pages=xiii&rft.pub=Blackwell+Science&rft.date=1995&rft.isbn=0-86542-861-1&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fmanualofhyperten0000unse&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-106"><a href="#cite_ref-106">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFPostel-Vinay_N1996" class="citation book cs1">Postel-Vinay N, ed. (1996). A century of arterial hypertension 1896–1996. Chichester: Wiley. p. 213. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/0-471-96788-2" title="ویژه:منابع کتاب/0-471-96788-2"><bdi>0-471-96788-2</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=A+century+of+arterial+hypertension+1896%E2%80%931996&rft.place=Chichester&rft.pages=213&rft.pub=Wiley&rft.date=1996&rft.isbn=0-471-96788-2&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-107"><a href="#cite_ref-107">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFNovello_FC,_Sprague_JM1957" class="citation journal cs1">Novello FC, Sprague JM (1957). "Benzothiadiazine dioxides as novel diuretics". J. Am. Chem. Soc. 79 (8): 2028. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1021%2Fja01565a079">10.1021/ja01565a079</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=J.+Am.+Chem.+Soc.&rft.atitle=Benzothiadiazine+dioxides+as+novel+diuretics&rft.volume=79&rft.issue=8&rft.pages=2028&rft.date=1957&rft_id=info%3Adoi%2F10.1021%2Fja01565a079&rft.au=Novello+FC%2C+Sprague+JM&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-108"><a href="#cite_ref-108">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFFreis_ED1974" class="citation journal cs1">Freis ED (1974). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://stroke.ahajournals.org/content/5/1/76.long">"The Veterans Administration Cooperative Study on Antihypertensive Agents. Implications for Stroke Prevention"</a> (PDF). Stroke. 5 (1): 76–77. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1161%2F01.STR.5.1.76">10.1161/01.STR.5.1.76</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/4811316">4811316</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Stroke&rft.atitle=The+Veterans+Administration+Cooperative+Study+on+Antihypertensive+Agents.+Implications+for+Stroke+Prevention&rft.volume=5&rft.issue=1&rft.pages=76-77&rft.date=1974&rft_id=info%3Adoi%2F10.1161%2F01.STR.5.1.76&rft_id=info%3Apmid%2F4811316&rft.au=Freis+ED&rft_id=http%3A%2F%2Fstroke.ahajournals.org%2Fcontent%2F5%2F1%2F76.long&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-pmid_17534457-109"><a href="#cite_ref-pmid_17534457_109-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFChockalingam_A2007" class="citation journal cs1">Chockalingam A (2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2650754">"Impact of World Hypertension Day"</a>. Canadian Journal of Cardiology. 23 (7): 517–9. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2FS0828-282X%2807%2970795-X">10.1016/S0828-282X(07)70795-X</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF_%D8%B3%D9%86%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%84" title="پاب‌مد سنترال">PMC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2650754">2650754</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17534457">17534457</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Canadian+Journal+of+Cardiology&rft.atitle=Impact+of+World+Hypertension+Day&rft.volume=23&rft.issue=7&rft.pages=517-9&rft.date=2007&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC2650754%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F17534457&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2FS0828-282X%2807%2970795-X&rft.au=Chockalingam+A&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC2650754&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1+%D8%AE%D9%88%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: Unknown parameter <code class="cs1-code">|month=</code> ignored (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:CS1_errors#parameter_ignored" class="mw-redirect" title="راهنما:CS1 errors">help</a>) </li> </ol></div> |} <div class="navbox-styles"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40355799">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39648996">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:right;border-left-width:2px;border-right-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#b3ccff}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#dbe7ff}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e5edff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:right;text-align:right;margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navbox-list li{unicode-bidi:isolate}</style></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="بیماری_قلبی-عروقی_(عروق)" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40261389">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:right;text-align:right}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-left:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-right:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar a>span,.mw-parser-output .navbar a>abbr{text-decoration:inherit}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}@media(prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}}@media print{.mw-parser-output .navbar{display:none!important}}</style><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A8%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B9%D8%B1%D9%88%D9%82%DB%8C" title="الگو:بیماری‌های عروقی"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A8%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B9%D8%B1%D9%88%D9%82%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:بیماری‌های عروقی (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A8%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B9%D8%B1%D9%88%D9%82%DB%8C" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:بیماری‌های عروقی"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="بیماری_قلبی-عروقی_(عروق)" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D9%82%D9%84%D8%A8%DB%8C-%D8%B9%D8%B1%D9%88%D9%82%DB%8C" title="بیماری قلبی-عروقی">بیماری قلبی-عروقی</a> (عروق)</div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%AE%D8%B1%DA%AF" title="سرخرگ">سرخرگ</a>، <a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%AE%D8%B1%DA%AF%DA%86%D9%87" class="mw-redirect" title="سرخرگچه">سرخرگچه</a> و <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%DB%8C%D8%B1%DA%AF" title="مویرگ">مویرگ</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%87%D8%A7%D8%A8" title="التهاب">التهاب</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Arteritis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Arteritis (صفحه وجود ندارد)">Arteritis</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%A6%D9%88%D8%B1%D8%AA%DB%8C%D8%AA" title="آئورتیت">آئورتیت</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%85%D8%A8%D9%88%D8%A2%D9%86%DA%98%D8%A6%DB%8C%D8%AA_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AF%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="ترومبوآنژئیت انسدادی">ترومبوآنژئیت انسدادی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%B3%D8%B1%D8%AE%D8%B1%DA%AF_%D9%85%D8%AD%DB%8C%D8%B7%DB%8C" title="بیماری سرخرگ محیطی">بیماری سرخرگ محیطی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%88%D8%B3%DA%A9%D9%84%D8%B1%D9%88%D8%B2" title="آرتریوسکلروز">آرتریوسکلروز</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%84%D8%A8_%D8%B4%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%86" title="تصلب شرایین">تصلب شرایین</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D9%88%D9%84%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%81%D9%88%D9%85" title="سلول‌های فوم">سلول‌های فوم</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Fatty_streak&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fatty streak (صفحه وجود ندارد)">Fatty streak</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%85%D8%A7" title="آتروما">آتروما</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Intermittent_claudication&action=edit&redlink=1" class="new" title="Intermittent claudication (صفحه وجود ندارد)">Intermittent claudication</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Critical_limb_ischemia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Critical limb ischemia (صفحه وجود ندارد)">Critical limb ischemia</a></li></ul></li></ul> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Monckeberg%27s_arteriosclerosis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Monckeberg's arteriosclerosis (صفحه وجود ندارد)">Monckeberg's arteriosclerosis</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Arteriolosclerosis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Arteriolosclerosis (صفحه وجود ندارد)">Arteriolosclerosis</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Hyaline_arteriolosclerosis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hyaline arteriolosclerosis (صفحه وجود ندارد)">Hyaline</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hyperplastic_arteriolosclerosis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hyperplastic arteriolosclerosis (صفحه وجود ندارد)">Hyperplastic</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%84" title="کلسترول">کلسترول</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D9%BE%D9%88%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%AA%D8%A6%DB%8C%D9%86_%DA%A9%D9%85%E2%80%8C%DA%86%DA%AF%D8%A7%D9%84%DB%8C" title="لیپوپروتئین کم‌چگالی">لیپوپروتئین کم‌چگالی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Oxycholesterol&action=edit&redlink=1" class="new" title="Oxycholesterol (صفحه وجود ندارد)">Oxycholesterol</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D8%B1%D8%A8%DB%8C" title="چربی">چربی</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%AA%D9%86%DA%AF%DB%8C_(%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C)" title="تنگی (پزشکی)">تنگی (پزشکی)</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Carotid_artery_stenosis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Carotid artery stenosis (صفحه وجود ندارد)">Carotid artery stenosis</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Renal_artery_stenosis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Renal artery stenosis (صفحه وجود ندارد)">Renal artery stenosis</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">سایر</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Aortoiliac_occlusive_disease&action=edit&redlink=1" class="new" title="Aortoiliac occlusive disease (صفحه وجود ندارد)">Aortoiliac occlusive disease</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Degos_disease&action=edit&redlink=1" class="new" title="Degos disease (صفحه وجود ندارد)">Degos disease</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%AE%E2%80%8C%D8%AF%D8%B1%D8%AF" title="سرخ‌درد">سرخ‌درد</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Fibromuscular_dysplasia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fibromuscular dysplasia (صفحه وجود ندارد)">Fibromuscular dysplasia</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%D8%AF%D8%B1%D9%85_%D8%B1%DB%8C%D9%86%D9%88%D8%AF" title="سندرم رینود">سندرم رینود</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="آنوریسم">آنوریسم</a> / <a href="/w/index.php?title=Dissection_(medical)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dissection (medical) (صفحه وجود ندارد)">تشریح</a> / <a href="/w/index.php?title=Pseudoaneurysm&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pseudoaneurysm (صفحه وجود ندارد)">pseudoaneurysm</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li>torso: <a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%A2%D8%A6%D9%88%D8%B1%D8%AA" title="آنوریسم آئورت">آنوریسم آئورت</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%A2%D8%A6%D9%88%D8%B1%D8%AA_%D8%B4%DA%A9%D9%85%DB%8C" title="آنوریسم آئورت شکمی">آنوریسم آئورت شکمی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Thoracic_aortic_aneurysm&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thoracic aortic aneurysm (صفحه وجود ندارد)">Thoracic aortic aneurysm</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Aneurysm_of_sinus_of_Valsalva&action=edit&redlink=1" class="new" title="Aneurysm of sinus of Valsalva (صفحه وجود ندارد)">Aneurysm of sinus of Valsalva</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Aortic_dissection&action=edit&redlink=1" class="new" title="Aortic dissection (صفحه وجود ندارد)">Aortic dissection</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%B1%DA%AF%DB%8C_%D8%A2%D8%A6%D9%88%D8%B1%D8%AA" title="پارگی آئورت">پارگی آئورت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Coronary_artery_aneurysm&action=edit&redlink=1" class="new" title="Coronary artery aneurysm (صفحه وجود ندارد)">Coronary artery aneurysm</a></li> <li>head / neck <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D9%85%D8%BA%D8%B2%DB%8C" title="آنوریسم مغزی">آنوریسم مغزی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D9%85%D8%BA%D8%B2%DB%8C" title="آنوریسم مغزی">آنوریسم مغزی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Carotid_artery_dissection&action=edit&redlink=1" class="new" title="Carotid artery dissection (صفحه وجود ندارد)">Carotid artery dissection</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D9%88%D9%86_%D8%B9%D8%B1%D9%88%D9%82_%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="دیکسیون عروق گردنی">دیکسیون عروق گردنی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Familial_aortic_dissection&action=edit&redlink=1" class="new" title="Familial aortic dissection (صفحه وجود ندارد)">Familial aortic dissection</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=Vascular_malformation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vascular malformation (صفحه وجود ندارد)">بدشکلی عروقی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%84_%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%AF%DB%8C" title="فیستول شریانی‌وریدی">فیستول شریانی‌وریدی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Arteriovenous_malformation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Arteriovenous malformation (صفحه وجود ندارد)">Arteriovenous malformation</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B4%D8%A7%D8%AF%D8%B4%D8%AF%DA%AF%DB%8C_%D9%85%D9%88%DB%8C%D8%B1%DA%AF%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="گشادشدگی مویرگ‌ها">گشادشدگی مویرگ‌ها</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%D8%AF%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%B1_%D9%88%D8%A8%D8%B1_%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF%D9%88" title="سندرم اسلر وبر راندو">سندرم اسلر وبر راندو</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D9%84" title="خال">خال</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Cherry_hemangioma&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cherry hemangioma (صفحه وجود ندارد)">Cherry hemangioma</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%D9%84%D9%88_%D9%86%D9%88%D9%88%D8%B3" title="هالو نووس">هالو نووس</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Spider_angioma&action=edit&redlink=1" class="new" title="Spider angioma (صفحه وجود ندارد)">Spider angioma</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%B1%DA%AF" title="سیاهرگ">سیاهرگ</a> ها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%87%D8%A7%D8%A8" title="التهاب">التهاب</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%A8%DB%8C%D8%AA" title="فلبیت">فلبیت</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%85%D8%A8%D9%88%D8%B2_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%B1%DA%AF%DB%8C" title="ترومبوز سیاهرگی">ترومبوز سیاهرگی</a> / <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%85%D8%A8%D9%88%D9%81%D9%84%D8%A8%DB%8C%D8%AA" title="ترومبوفلبیت">ترومبوفلبیت</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li>عمدتاً اندام تحتانی <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%85%D8%A8%D9%88%D8%B2_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%B1%DA%AF%DB%8C_%D8%B9%D9%85%D9%82%DB%8C" title="ترومبوز سیاهرگی عمقی">ترومبوز سیاهرگی عمقی</a></li></ul></li> <li>شکم <ul><li><a href="/w/index.php?title=Hepatic_veno-occlusive_disease&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hepatic veno-occlusive disease (صفحه وجود ندارد)">Hepatic veno-occlusive disease</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D8%AF-%DA%A9%DB%8C%D8%A7%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="نشانگان باد-کیاری">نشانگان باد-کیاری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=May%E2%80%93Thurner_syndrome&action=edit&redlink=1" class="new" title="May–Thurner syndrome (صفحه وجود ندارد)">May–Thurner syndrome</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%85%D8%A8%D9%88%D8%B2_%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D9%BE%D9%88%D8%B1%D8%AA" title="ترومبوز وریدپورت">ترومبوز وریدپورت</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D9%81%D8%AA%DA%AF%DB%8C_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%B1%DA%AF_%DA%A9%D9%84%DB%8C%D9%88%DB%8C" title="گرفتگی سیاهرگ کلیوی">گرفتگی سیاهرگ کلیوی</a></li></ul></li> <li>اندام فوقانی/نیم‌تنه <ul><li><a href="/w/index.php?title=Mondor%27s_disease&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mondor's disease (صفحه وجود ندارد)">Mondor's disease</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D9%BE%D8%A7%DA%98%D9%87_%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D8%B1%D9%88%D8%AA%D8%B1" title="نشانگان پاژه اسکروتر">نشانگان پاژه اسکروتر</a></li></ul></li> <li>head <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%85%D8%A8%D9%88%D8%B2_%D8%B3%DB%8C%D9%86%D9%88%D8%B3_%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%AF%DB%8C_%D9%85%D8%BA%D8%B2%DB%8C" title="ترومبوز سینوس وریدی مغزی">ترومبوز سینوس وریدی مغزی</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Post-thrombotic_syndrome&action=edit&redlink=1" class="new" title="Post-thrombotic syndrome (صفحه وجود ندارد)">Post-thrombotic syndrome</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%B3" title="واریس">واریس</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Gastric_varices&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gastric varices (صفحه وجود ندارد)">Gastric varices</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Portacaval_anastomosis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Portacaval anastomosis (صفحه وجود ندارد)">Portacaval anastomosis</a> <ul><li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%BE%D9%88%D8%AA_%D9%85%D8%AF%D9%88%D8%B2%D8%A7" title="کاپوت مدوزا">کاپوت مدوزا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%B3_%D9%85%D8%B1%DB%8C" title="واریس مری">واریس مری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%B1" title="بواسیر">بواسیر</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D9%88%D8%B3%D9%84" title="واریکوسل">واریکوسل</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">سایر</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D9%85%D8%B2%D9%85%D9%86_%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%AF%DB%8C" title="نارسایی مزمن وریدی">نارسایی مزمن وریدی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Chronic_cerebrospinal_venous_insufficiency&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chronic cerebrospinal venous insufficiency (صفحه وجود ندارد)">Chronic cerebrospinal venous insufficiency</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF%E2%80%8C%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%B1%DA%AF_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="نشانگان بزرگ‌سیاهرگ بالایی">نشانگان بزرگ‌سیاهرگ بالایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Inferior_vena_cava_syndrome&action=edit&redlink=1" class="new" title="Inferior vena cava syndrome (صفحه وجود ندارد)">Inferior vena cava syndrome</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Venous_ulcer&action=edit&redlink=1" class="new" title="Venous ulcer (صفحه وجود ندارد)">Venous ulcer</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">سرخرگ‌ها و سیاهرگ‌ها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Angiopathy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Angiopathy (صفحه وجود ندارد)">Angiopathy</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%84%D8%A8_%D8%B4%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%86" title="تصلب شرایین">تصلب شرایین</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Microangiopathy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Microangiopathy (صفحه وجود ندارد)">Microangiopathy</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Embolism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Embolism (صفحه وجود ندارد)">Embolism</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%85%D8%A8%D9%88%D9%84%DB%8C_%D8%B1%DB%8C%D9%87" title="آمبولی ریه">آمبولی ریه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Cholesterol_embolism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cholesterol embolism (صفحه وجود ندارد)">Cholesterol embolism</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Paradoxical_embolism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Paradoxical embolism (صفحه وجود ندارد)">Paradoxical embolism</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%85%D8%A8%D9%88%D8%B2" title="ترومبوز">ترومبوز</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hepatic_artery_thrombosis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hepatic artery thrombosis (صفحه وجود ندارد)">Hepatic artery thrombosis</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AA" title="واسکولیت">واسکولیت</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D9%86" title="فشار خون">فشار خون</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a class="mw-selflink selflink">فشار خون بالا</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Hypertensive_heart_disease&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hypertensive heart disease (صفحه وجود ندارد)">Hypertensive heart disease</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hypertensive_emergency&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hypertensive emergency (صفحه وجود ندارد)">Hypertensive emergency</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hypertensive_nephropathy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hypertensive nephropathy (صفحه وجود ندارد)">Hypertensive nephropathy</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Essential_hypertension&action=edit&redlink=1" class="new" title="Essential hypertension (صفحه وجود ندارد)">Essential hypertension</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Secondary_hypertension&action=edit&redlink=1" class="new" title="Secondary hypertension (صفحه وجود ندارد)">Secondary hypertension</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Renovascular_hypertension&action=edit&redlink=1" class="new" title="Renovascular hypertension (صفحه وجود ندارد)">Renovascular hypertension</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Benign_hypertension&action=edit&redlink=1" class="new" title="Benign hypertension (صفحه وجود ندارد)">Benign hypertension</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%B1%DB%8C%D9%88%DB%8C" title="پرفشاری ریوی">پرفشاری ریوی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Systolic_hypertension&action=edit&redlink=1" class="new" title="Systolic hypertension (صفحه وجود ندارد)">Systolic hypertension</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D9%86_%D8%B1%D9%88%D9%BE%D9%88%D8%B4_%D8%B3%D9%81%DB%8C%D8%AF" title="فشار خون روپوش سفید">فشار خون روپوش سفید</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D9%86_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%86" title="فشار خون پایین">فشار خون پایین</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Orthostatic_hypotension&action=edit&redlink=1" class="new" title="Orthostatic hypotension (صفحه وجود ندارد)">Orthostatic hypotension</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1&useformat=desktop" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">برگرفته از «<a dir="ltr" href="https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=فشار_خون_بالا&oldid=40618617">https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=فشار_خون_بالا&oldid=40618617</a>»</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B1%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="ویژه:رده‌ها">رده‌ها</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A8%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%82%D9%84%D8%A8_%D9%88_%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%B4_%D8%AE%D9%88%D9%86" title="رده:بیماری‌های قلب و دستگاه گردش خون">بیماری‌های قلب و دستگاه گردش خون</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A8%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%82%D9%84%D8%A8_%D9%88_%D8%B9%D8%B1%D9%88%D9%82" title="رده:بیماری‌های قلب و عروق">بیماری‌های قلب و عروق</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A8%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%B7_%D8%A8%D8%A7_%D9%BE%DB%8C%D8%B1%DB%8C" title="رده:بیماری‌های مرتبط با پیری">بیماری‌های مرتبط با پیری</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A8%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%B7_%D8%A8%D8%A7_%DA%86%D8%A7%D9%82%DB%8C" title="رده:بیماری‌های مرتبط با چاقی">بیماری‌های مرتبط با چاقی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D9%82%D9%84%D8%A8%DB%8C-%D8%B9%D8%B1%D9%88%D9%82%DB%8C" title="رده:دستگاه قلبی-عروقی">دستگاه قلبی-عروقی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B2%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D9%86" title="رده:زیادی فشار خون">زیادی فشار خون</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D9%86" title="رده:فشار خون">فشار خون</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DA%A9%D9%84%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="رده:کلیه‌شناسی">کلیه‌شناسی</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">رده‌های پنهان: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%D8%AA%D8%AC%D8%B2%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1_%D8%A2%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4%E2%80%8C%D8%B9%D8%AF%D8%AF_%D8%A8%D8%A7_%D8%A2%D8%B1%DA%AF%D9%88%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%BA%DB%8C%D8%B1%D8%B9%D8%AF%D8%AF%DB%8C" title="رده:صفحه‌های دارای تابع تجزیه‌گر آرایش‌عدد با آرگومان غیرعددی">صفحه‌های دارای تابع تجزیه‌گر آرایش‌عدد با آرگومان غیرعددی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D8%B9_%D8%A8%D8%A7_%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%85%D8%AA%D8%B1_%D9%BE%D8%B4%D8%AA%DB%8C%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D9%86%D8%B4%D8%AF%D9%87" title="رده:صفحه‌های دارای ارجاع با پارامتر پشتیبانی‌نشده">صفحه‌های دارای ارجاع با پارامتر پشتیبانی‌نشده</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AE%D8%B7%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_CS1:_PMID" title="رده:خطاهای CS1: PMID">خطاهای CS1: PMID</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:%D9%86%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%AA%D8%B9%D8%AF%D8%AF:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="رده:نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان">نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:%D9%86%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%AA%D8%B9%D8%AF%D8%AF:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="رده:نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست ویراستاران">نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست ویراستاران</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AE%D8%B7%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:_DOI" title="رده:خطاهای یادکرد: DOI">خطاهای یادکرد: DOI</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AE%D8%B7%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE" title="رده:خطاهای یادکرد: تاریخ">خطاهای یادکرد: تاریخ</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%DA%A9%D9%87_%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%AA%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D8%A7%D9%86_%D8%AE%D8%B7%D8%A7_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF" title="رده:صفحه‌هایی که نشانی اینترنتی‌شان خطا دارد">صفحه‌هایی که نشانی اینترنتی‌شان خطا دارد</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%87" title="رده:صفحه‌های دارای پیوند مرده">صفحه‌های دارای پیوند مرده</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:CS1:_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%A7%D8%B1_volume_%D8%B7%D9%88%D9%84%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="رده:CS1: مقدار volume طولانی">CS1: مقدار volume طولانی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%B4%D8%B1%D8%AD_%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%B5%D8%B1" title="رده:مقاله‌های دارای شرح مختصر">مقاله‌های دارای شرح مختصر</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B4%D8%B1%D8%AD_%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%B5%D8%B1_%D9%85%D8%AA%D9%81%D8%A7%D9%88%D8%AA_%D8%A8%D8%A7_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87" title="رده:شرح مختصر متفاوت با ویکی‌داده">شرح مختصر متفاوت با ویکی‌داده</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%88%D8%A7%DA%98%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%87_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="رده:مقاله‌های دارای واژگان به زبان انگلیسی">مقاله‌های دارای واژگان به زبان انگلیسی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%AA%DB%8C%DA%A9" title="رده:ویکی‌سازی رباتیک">ویکی‌سازی رباتیک</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> این صفحه آخرین‌بار در ۱۶ نوامبر ۲۰۲۴ ساعت ۱۰:۲۴ ویرایش شده است.</li> <li id="footer-info-copyright">همهٔ نوشته‌ها تحت <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ar">مجوز Creative Commons Attribution/Share-Alike</a> در دسترس است؛ برای جزئیات بیشتر <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">شرایط استفاده</a> را بخوانید. ویکی‌پدیا® علامتی تجاری متعلق به سازمان غیرانتفاعی <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">بنیاد ویکی‌مدیا</a> است. </li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">سیاست حفظ حریم خصوصی</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87">دربارهٔ ویکی‌پدیا</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%DA%A9%D8%B0%DB%8C%D8%A8%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%D9%94_%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C">تکذیب‌نامه‌ها</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">آیین‌نامه رفتاری</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://www.mediawiki.org/wiki/How_to_contribute/fa?uselang=fa">توسعه‌دهندگان</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/fa.wikipedia.org">آمار</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">بیانیهٔ کوکی</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//fa.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">نمای موبایل</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-5c59558b9d-qwlfz","wgBackendResponseTime":195,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"2.127","walltime":"2.425","ppvisitednodes":{"value":8537,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":386372,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":7398,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":30,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":373784,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 2240.353 1 -total"," 79.24% 1775.234 1 الگو:پانویس"," 61.21% 1371.396 72 الگو:Cite_journal"," 8.29% 185.808 1 الگو:Infobox_medical_condition"," 5.71% 127.919 1 الگو:Infobox"," 5.44% 121.809 1 الگو:انگلیسی"," 5.33% 119.352 1 الگو:به_زبان_دیگر"," 5.25% 117.708 1 الگو:Lang"," 4.99% 111.749 9 الگو:Cite_book"," 4.57% 102.350 3 الگو:پیوند_مرده"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"1.669","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":23663960,"limit":52428800},"limitreport-profile":[["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::gsub","480","27.9"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::match","380","22.1"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::callParserFunction","140","8.1"],["?","140","8.1"],["dataWrapper \u003Cmw.lua:672\u003E","80","4.7"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::preprocess","40","2.3"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::find","40","2.3"],["select_one \u003Cپودمان:Citation/CS1/en/Utilities:426\u003E","40","2.3"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::getSiteLinkPageName","40","2.3"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::plain","40","2.3"],["[others]","300","17.4"]]},"cachereport":{"origin":"mw-api-int.codfw.main-67f96847dc-nqs5d","timestamp":"20241125090154","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0641\u0634\u0627\u0631 \u062e\u0648\u0646 \u0628\u0627\u0644\u0627","url":"https:\/\/fa.wikipedia.org\/wiki\/%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q41861","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q41861","author":{"@type":"Organization","name":"\u0645\u0634\u0627\u0631\u06a9\u062a\u200c\u06a9\u0646\u0646\u062f\u06af\u0627\u0646 \u067e\u0631\u0648\u0698\u0647\u0654 \u0648\u06cc\u06a9\u06cc\u200c\u0645\u062f\u06cc\u0627"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2007-11-01T11:30:36Z","dateModified":"2024-11-16T10:24:36Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/4\/47\/Grade_1_hypertension.jpg","headline":"\u0627\u0641\u0632\u0627\u06cc\u0634 \u0641\u0634\u0627\u0631 \u062e\u0648\u0646 \u062f\u0631 \u0634\u0631\u06cc\u0627\u0646 \u0647\u0627\u06cc \u0628\u062f\u0646"}</script> </body> </html>