CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="az" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Göytürk xaqanlığı — Vikipediya</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )azwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy", "wgMonthNames":["","yanvar","fevral","mart","aprel","may","iyun","iyul","avqust","sentyabr","oktyabr","noyabr","dekabr"],"wgRequestId":"0104d858-0eee-49d8-a9b9-446e3e52358e","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Göytürk_xaqanlığı","wgTitle":"Göytürk xaqanlığı","wgCurRevisionId":8002787,"wgRevisionId":8002787,"wgArticleId":23063,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["ISBN sehrli keçidlərinin istifadə olunduğu səhifələr","Vikipediya:Əlifba sırasına görə seçilmiş məqalələr","551-ci ildə yaranmış dövlətlər və ərazilər","603-cü ildə ləğv olunmuş dövlətlər və ərazilər","Türk dövlətləri","Türk tarixi","Göytürk xaqanlığı","552-ci ildə yarananlar","Keçmiş imperiyalar","Xanlıqlar"],"wgPageViewLanguage":"az","wgPageContentLanguage":"az","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName": "Göytürk_xaqanlığı","wgRelevantArticleId":23063,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"az","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"az"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":70000,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q15146034","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled": false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false,"wgSiteNoticeId":"2.20"};RLSTATE={"ext.gadget.common-site":"ready","ext.gadget.darkModeFixes":"ready","ext.gadget.logo":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","mediawiki.page.gallery.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready","ext.dismissableSiteNotice.styles":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp", "ext.gadget.directLinkToCommons","ext.gadget.referenceTooltips","ext.gadget.sidebarRelated","ext.gadget.metaBox","ext.gadget.EditToolbar","ext.gadget.EditToolbar-menu-page_elements","ext.gadget.EditToolbar_infobox_person","ext.gadget.EditToolbar_discussion","ext.gadget.EditToolbar_references","ext.gadget.markadmins","ext.gadget.switcher","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","ext.dismissableSiteNotice"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=az&modules=ext.cite.styles%7Cext.dismissableSiteNotice.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cmediawiki.page.gallery.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=az&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=az&modules=ext.gadget.common-site%2CdarkModeFixes%2Clogo&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=az&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.16"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/G%C3%B6kt%C3%BCrk_Bayra%C4%9F%C4%B1.svg/1200px-G%C3%B6kt%C3%BCrk_Bayra%C4%9F%C4%B1.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="800"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/G%C3%B6kt%C3%BCrk_Bayra%C4%9F%C4%B1.svg/800px-G%C3%B6kt%C3%BCrk_Bayra%C4%9F%C4%B1.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="533"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/G%C3%B6kt%C3%BCrk_Bayra%C4%9F%C4%B1.svg/640px-G%C3%B6kt%C3%BCrk_Bayra%C4%9F%C4%B1.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="427"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Göytürk xaqanlığı — Vikipediya"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//az.m.wikipedia.org/wiki/G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Redaktə" href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Vikipediya (az)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//az.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://az.wikipedia.org/wiki/G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.az"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Vikipediya — Atom-lent" href="/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:SonD%C9%99yi%C5%9Fiklikl%C9%99r&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Göytürk_xaqanlığı rootpage-Göytürk_xaqanlığı skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Məzmuna keç</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Sayt"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="Əsas menyu" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Əsas menyu" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Əsas menyu</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Əsas menyu</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">yan panelə köçür</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">gizlə</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Naviqasiya </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Ana_s%C9%99hif%C9%99" title="Ana səhifəni ziyarət edin [z]" accesskey="z"><span>Ana səhifə</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:K%C9%99nd_meydan%C4%B1" title="Layihə haqqında, nələr edəbilərsiniz, axtardıqlarınızı harda tapmaq olar"><span>Kənd meydanı</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:%C4%B0cma_portal%C4%B1" title="Gündəlik xəbərlər ilə əlaqəli məlumatlar"><span>İcma portalı</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/X%C3%BCsusi:SonD%C9%99yi%C5%9Fiklikl%C9%99r" title="Vikidəki son dəyişikliklər siyahısı [r]" accesskey="r"><span>Son dəyişikliklər</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/X%C3%BCsusi:T%C9%99sad%C3%BCfi" title="Təsadüfi məqaləyə keç [x]" accesskey="x"><span>Təsadüfi məqalə</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/X%C3%BCsusi:X%C3%BCsusiS%C9%99hif%C9%99l%C9%99r"><span>Xüsusi səhifələr</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-Layihələr" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-Layihələr" > <div class="vector-menu-heading"> Layihələr </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-Seçilmiş-məqalələr" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:Se%C3%A7ilmi%C5%9F_m%C9%99qal%C9%99l%C9%99r"><span>Seçilmiş məqalələr</span></a></li><li id="n-Seçilmiş-siyahılar" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:Se%C3%A7ilmi%C5%9F_siyah%C4%B1lar"><span>Seçilmiş siyahılar</span></a></li><li id="n-Yaxşı-məqalələr" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:Yax%C5%9F%C4%B1_m%C9%99qal%C9%99l%C9%99r"><span>Yaxşı məqalələr</span></a></li><li id="n-Məqalə-namizədləri" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:M%C9%99qal%C9%99_namiz%C9%99dl%C9%99ri"><span>Məqalə namizədləri</span></a></li><li id="n-Mövzulu-ay" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:M%C3%B6vzulu_ay"><span>Mövzulu ay</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-Xüsusi" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-Xüsusi" > <div class="vector-menu-heading"> Xüsusi </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-contactpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:Biziml%C9%99_%C9%99laq%C9%99"><span>Bizimlə əlaqə</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/K%C3%B6m%C9%99k:M%C3%BCnd%C9%99ricat" title="Yardım almaq üçün."><span>Kömək</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Ana_s%C9%99hif%C9%99" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Vikipediya" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-az.svg" style="width: 7.5em; height: 1.1875em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-az.svg" width="120" height="14" style="width: 7.5em; height: 0.875em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/X%C3%BCsusi:Axtar" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Vikipediya saytında axtar [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Axtar</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Vikipediyada axtar" aria-label="Vikipediyada axtar" autocapitalize="sentences" title="Vikipediya saytında axtar [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Xüsusi:Axtar"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Axtar</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Şəxsi alətlər"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Görünüş"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Səhifənin şrift ölçüsünün, eninin və rənginin görünüşünü dəyişdirin" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Görünüş" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Görünüş</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=az.wikipedia.org&uselang=az" class=""><span>İanə et</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:HesabYarat&returnto=G%C3%B6yt%C3%BCrk+xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Hesab yaratmaq və daxil olmaq üçün təşviq olunursunuz; Ancaq məcburi deyil" class=""><span>Hesab yarat</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:DaxilOl&returnto=G%C3%B6yt%C3%BCrk+xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Daxil olmanız tövsiyə olunur, amma bu məcburi tələb deyil. [o]" accesskey="o" class=""><span>Daxil ol</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Daha çox seçim" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Şəxsi alətlər" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Şəxsi alətlər</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="İstifadəçi menyusu" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=az.wikipedia.org&uselang=az"><span>İanə et</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:HesabYarat&returnto=G%C3%B6yt%C3%BCrk+xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Hesab yaratmaq və daxil olmaq üçün təşviq olunursunuz; Ancaq məcburi deyil"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Hesab yarat</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:DaxilOl&returnto=G%C3%B6yt%C3%BCrk+xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Daxil olmanız tövsiyə olunur, amma bu məcburi tələb deyil. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Daxil ol</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Çıxış etmiş redaktorlar üçün səhifələr <a href="/wiki/K%C3%B6m%C9%99k:Giri%C5%9F" aria-label="Redaktə haqqında ətraflı məlumat əldə edin"><span>daha ətraflı</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/X%C3%BCsusi:T%C3%B6hf%C9%99l%C9%99rim" title="Bu IP ünvanından edilən redaktələrin siyahısı [y]" accesskey="y"><span>Töhfələr</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/X%C3%BCsusi:M%C3%BCzakir%C9%99S%C9%99hif%C9%99m" title="Bu IP ünvanından edilmiş müzakirələr [n]" accesskey="n"><span>Müzakirə</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><div id="mw-dismissablenotice-anonplace"></div><script>(function(){var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node){node.outerHTML="\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice\"\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-close\"\u003E[\u003Ca tabindex=\"0\" role=\"button\"\u003Ebağla\u003C/a\u003E]\u003C/div\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-body\"\u003E\u003C!-- CentralNotice --\u003E\u003Cdiv id=\"localNotice\" data-nosnippet=\"\"\u003E\u003Cdiv class=\"sitenotice\" lang=\"az\" dir=\"ltr\"\u003E\u003Cdiv class=\"plainlinks\" style=\"margin: 0 0 3px; border:1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1); background-color:var(--background-color-base, #fff); color: inherit;\"\u003E\n\u003Cdiv class=\"nomobile\" style=\"float:left; margin:5px;\"\u003E\u003Cspan typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Wiki_Loves_Folklore_2025_in_Azerbaijan\" title=\"c:Commons:Wiki Loves Folklore 2025 in Azerbaijan\"\u003E\u003Cimg src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Wiki_Loves_Folklore_Logo.svg/81px-Wiki_Loves_Folklore_Logo.svg.png\" decoding=\"async\" width=\"81\" height=\"95\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Wiki_Loves_Folklore_Logo.svg/123px-Wiki_Loves_Folklore_Logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Wiki_Loves_Folklore_Logo.svg/163px-Wiki_Loves_Folklore_Logo.svg.png 2x\" data-file-width=\"355\" data-file-height=\"414\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003C/span\u003E\u003C/div\u003E\n\u003Cdiv style=\"color: gray; max-width:1280px; margin: 12px auto; font-family: Tahoma, \u0026#39;DejaVu Sans Condensed\u0026#39;, sans-serif; text-align: center; font-size: 13pt; position: relative;\"\u003E1 fevral – 31 mart 2025-ci il tarixlərində təşkil olunan beynəlxalq \u003Ca href=\"/wiki/Vikipediya:Feminizm_v%C9%99_folklor_2025\" title=\"Vikipediya:Feminizm və folklor 2025\"\u003E\u003Cb\u003EFeminizm və folklor\u003C/b\u003E\u003C/a\u003E məqalə müsabiqəsində iştiraka dəvət edirik.\u003Cbr /\u003E Siz də qoşulun və töhfənizi verin!\u003Cbr /\u003E\u003Cb\u003EƏtraflı:\u003C/b\u003E \u003Ca href=\"/wiki/Vikipediya:Feminizm_v%C9%99_folklor_2025\" title=\"Vikipediya:Feminizm və folklor 2025\"\u003EFeminizm və folklor 2025\u003C/a\u003E\u003C/div\u003E\n\u003Cdiv style=\"clear: both;\"\u003E\u003C/div\u003E\n\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E";}}());</script></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Sayt"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Mündəricat" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Mündəricat</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">yan panelə köçür</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">gizlə</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Giriş</div> </a> </li> <li id="toc-Tarix" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Tarix"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Tarix</span> </div> </a> <ul id="toc-Tarix-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Adının_mənşəyi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Adının_mənşəyi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Adının mənşəyi</span> </div> </a> <ul id="toc-Adının_mənşəyi-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Birinci_Göytürk_xaqanlığı" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Birinci_Göytürk_xaqanlığı"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Birinci Göytürk xaqanlığı</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Birinci_Göytürk_xaqanlığı-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Birinci Göytürk xaqanlığı alt bölməsini göstər/gizlə</span> </button> <ul id="toc-Birinci_Göytürk_xaqanlığı-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Bumın_xaqanın_ilk_illəri_və_hakimiyyəti" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Bumın_xaqanın_ilk_illəri_və_hakimiyyəti"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Bumın xaqanın ilk illəri və hakimiyyəti</span> </div> </a> <ul id="toc-Bumın_xaqanın_ilk_illəri_və_hakimiyyəti-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Qara_İssıq_xaqanın_hakimiyyəti_(552–553)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Qara_İssıq_xaqanın_hakimiyyəti_(552–553)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>Qara İssıq xaqanın hakimiyyəti (552–553)</span> </div> </a> <ul id="toc-Qara_İssıq_xaqanın_hakimiyyəti_(552–553)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Muğan_xaqanın_hakimiyyəti_(553–572)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Muğan_xaqanın_hakimiyyəti_(553–572)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.3</span> <span>Muğan xaqanın hakimiyyəti (553–572)</span> </div> </a> <ul id="toc-Muğan_xaqanın_hakimiyyəti_(553–572)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Taspar_xaqanın_hakimiyyəti_(572–581)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Taspar_xaqanın_hakimiyyəti_(572–581)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.4</span> <span>Taspar xaqanın hakimiyyəti (572–581)</span> </div> </a> <ul id="toc-Taspar_xaqanın_hakimiyyəti_(572–581)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-İşbara_xaqanın_hakimiyyəti_(581–582)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#İşbara_xaqanın_hakimiyyəti_(581–582)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.5</span> <span>İşbara xaqanın hakimiyyəti (581–582)</span> </div> </a> <ul id="toc-İşbara_xaqanın_hakimiyyəti_(581–582)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Şərqi_Göytürk_xaqanlığı" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Şərqi_Göytürk_xaqanlığı"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Şərqi Göytürk xaqanlığı</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Şərqi_Göytürk_xaqanlığı-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Şərqi Göytürk xaqanlığı alt bölməsini göstər/gizlə</span> </button> <ul id="toc-Şərqi_Göytürk_xaqanlığı-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-İşbara_xaqanın_hakimiyyəti_(582–587)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#İşbara_xaqanın_hakimiyyəti_(582–587)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>İşbara xaqanın hakimiyyəti (582–587)</span> </div> </a> <ul id="toc-İşbara_xaqanın_hakimiyyəti_(582–587)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bağa_xaqanın_hakimiyyəti_(587–589)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Bağa_xaqanın_hakimiyyəti_(587–589)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>Bağa xaqanın hakimiyyəti (587–589)</span> </div> </a> <ul id="toc-Bağa_xaqanın_hakimiyyəti_(587–589)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Tulan_xaqanın_hakimiyyəti_(589–600)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Tulan_xaqanın_hakimiyyəti_(589–600)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.3</span> <span>Tulan xaqanın hakimiyyəti (589–600)</span> </div> </a> <ul id="toc-Tulan_xaqanın_hakimiyyəti_(589–600)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Yami_xaqanın_hakimiyyəti_(600–609)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Yami_xaqanın_hakimiyyəti_(600–609)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.4</span> <span>Yami xaqanın hakimiyyəti (600–609)</span> </div> </a> <ul id="toc-Yami_xaqanın_hakimiyyəti_(600–609)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Şibi_xaqanın_hakimiyyəti_(609–619)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Şibi_xaqanın_hakimiyyəti_(609–619)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.5</span> <span>Şibi xaqanın hakimiyyəti (609–619)</span> </div> </a> <ul id="toc-Şibi_xaqanın_hakimiyyəti_(609–619)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Çula_xaqanın_hakimiyyəti_(619–621)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Çula_xaqanın_hakimiyyəti_(619–621)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.6</span> <span>Çula xaqanın hakimiyyəti (619–621)</span> </div> </a> <ul id="toc-Çula_xaqanın_hakimiyyəti_(619–621)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-İllig_xaqanın_hakimiyyəti_(621–630)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#İllig_xaqanın_hakimiyyəti_(621–630)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.7</span> <span>İllig xaqanın hakimiyyəti (621–630)</span> </div> </a> <ul id="toc-İllig_xaqanın_hakimiyyəti_(621–630)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Aşina_Cieşeşuay_üsyanı_(639)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Aşina_Cieşeşuay_üsyanı_(639)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.8</span> <span>Aşina Cieşeşuay üsyanı (639)</span> </div> </a> <ul id="toc-Aşina_Cieşeşuay_üsyanı_(639)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Qərbi_Göytürk_xaqanlığı" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Qərbi_Göytürk_xaqanlığı"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Qərbi Göytürk xaqanlığı</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Qərbi_Göytürk_xaqanlığı-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Qərbi Göytürk xaqanlığı alt bölməsini göstər/gizlə</span> </button> <ul id="toc-Qərbi_Göytürk_xaqanlığı-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Tardu_xaqanın_ilk_illəri_və_hakimiyyəti" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Tardu_xaqanın_ilk_illəri_və_hakimiyyəti"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.1</span> <span>Tardu xaqanın ilk illəri və hakimiyyəti</span> </div> </a> <ul id="toc-Tardu_xaqanın_ilk_illəri_və_hakimiyyəti-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Taman_xaqanın_hakimiyyəti_(603–611)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Taman_xaqanın_hakimiyyəti_(603–611)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.2</span> <span>Taman xaqanın hakimiyyəti (603–611)</span> </div> </a> <ul id="toc-Taman_xaqanın_hakimiyyəti_(603–611)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Şekuy_xaqanın_hakimiyyəti_(611–618)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Şekuy_xaqanın_hakimiyyəti_(611–618)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.3</span> <span>Şekuy xaqanın hakimiyyəti (611–618)</span> </div> </a> <ul id="toc-Şekuy_xaqanın_hakimiyyəti_(611–618)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Tonq_Yabqu_xaqanın_hakimiyyəti_(618–628)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Tonq_Yabqu_xaqanın_hakimiyyəti_(618–628)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.4</span> <span>Tonq Yabqu xaqanın hakimiyyəti (618–628)</span> </div> </a> <ul id="toc-Tonq_Yabqu_xaqanın_hakimiyyəti_(618–628)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Si_Yabqu_xaqanın_hakimiyyəti_(631–633)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Si_Yabqu_xaqanın_hakimiyyəti_(631–633)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.5</span> <span>Si Yabqu xaqanın hakimiyyəti (631–633)</span> </div> </a> <ul id="toc-Si_Yabqu_xaqanın_hakimiyyəti_(631–633)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Qərbi_Göytürk_xaqanlığının_zəifləməsi_və_süqutu" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Qərbi_Göytürk_xaqanlığının_zəifləməsi_və_süqutu"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.6</span> <span>Qərbi Göytürk xaqanlığının zəifləməsi və süqutu</span> </div> </a> <ul id="toc-Qərbi_Göytürk_xaqanlığının_zəifləməsi_və_süqutu-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-İkinci_Göytürk_xaqanlığı" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#İkinci_Göytürk_xaqanlığı"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>İkinci Göytürk xaqanlığı</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-İkinci_Göytürk_xaqanlığı-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>İkinci Göytürk xaqanlığı alt bölməsini göstər/gizlə</span> </button> <ul id="toc-İkinci_Göytürk_xaqanlığı-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-İlteriş_xaqanın_hakimiyyəti_(680–691)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#İlteriş_xaqanın_hakimiyyəti_(680–691)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.1</span> <span>İlteriş xaqanın hakimiyyəti (680–691)</span> </div> </a> <ul id="toc-İlteriş_xaqanın_hakimiyyəti_(680–691)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Qapağan_xaqanın_hakimiyyəti_(691–716)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Qapağan_xaqanın_hakimiyyəti_(691–716)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.2</span> <span>Qapağan xaqanın hakimiyyəti (691–716)</span> </div> </a> <ul id="toc-Qapağan_xaqanın_hakimiyyəti_(691–716)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bilgə_xaqanın_hakimiyyəti_(716_–_734)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Bilgə_xaqanın_hakimiyyəti_(716_–_734)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.3</span> <span>Bilgə xaqanın hakimiyyəti (716 – 734)</span> </div> </a> <ul id="toc-Bilgə_xaqanın_hakimiyyəti_(716_–_734)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-İkinci_Göytürk_xaqanlığının_zəifləməsi_və_süqutu" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#İkinci_Göytürk_xaqanlığının_zəifləməsi_və_süqutu"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.4</span> <span>İkinci Göytürk xaqanlığının zəifləməsi və süqutu</span> </div> </a> <ul id="toc-İkinci_Göytürk_xaqanlığının_zəifləməsi_və_süqutu-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-İdarəetmə" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#İdarəetmə"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>İdarəetmə</span> </div> </a> <ul id="toc-İdarəetmə-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Mədəniyyət" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Mədəniyyət"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Mədəniyyət</span> </div> </a> <ul id="toc-Mədəniyyət-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Miras" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Miras"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Miras</span> </div> </a> <ul id="toc-Miras-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Qeydlər" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Qeydlər"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Qeydlər</span> </div> </a> <ul id="toc-Qeydlər-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Qalereya" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Qalereya"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>Qalereya</span> </div> </a> <ul id="toc-Qalereya-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Mənbə" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Mənbə"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12</span> <span>Mənbə</span> </div> </a> <ul id="toc-Mənbə-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-İstinadlar" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#İstinadlar"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">13</span> <span>İstinadlar</span> </div> </a> <ul id="toc-İstinadlar-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Həmçinin_bax" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Həmçinin_bax"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">14</span> <span>Həmçinin bax</span> </div> </a> <ul id="toc-Həmçinin_bax-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Xarici_keçidlər" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Xarici_keçidlər"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">15</span> <span>Xarici keçidlər</span> </div> </a> <ul id="toc-Xarici_keçidlər-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Mündəricat" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="Mündəricat" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Mündəricatı göstər/gizlət" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Mündəricatı göstər/gizlət</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Göytürk xaqanlığı</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Başqa dildəki məqaləyə keçin. 46 dildə mövcuddur." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-46" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">46 dildə</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D8%A7%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B1%D9%83_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%88%D9%84%D9%89" title="خاقانية الترك الأولى – ərəb" lang="ar" hreflang="ar" data-title="خاقانية الترك الأولى" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="ərəb" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%DA%AF%D8%A4%DB%8C_%D8%AA%D9%88%D8%B1%DA%A9_%D8%AE%D8%A7%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%84%DB%8C%D8%BA%DB%8C" title="گؤی تورک خاقانلیغی – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="گؤی تورک خاقانلیغی" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D3%A9%D1%80%D0%BA%D0%B8_%D2%A1%D0%B0%D2%93%D0%B0%D0%BD%D0%BB%D1%8B%D2%93%D1%8B" title="Төрки ҡағанлығы – başqırd" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Төрки ҡағанлығы" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="başqırd" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A6%D1%8E%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BA%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%82" title="Цюркскі каганат – belarus" lang="be" hreflang="be" data-title="Цюркскі каганат" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="belarus" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%8E%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%BA%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%82" title="Тюркски каганат – bolqar" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Тюркски каганат" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="bolqar" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%A6%DB%8C%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%DB%86%D8%B1%DB%8C%DB%95%D8%AA%DB%8C%DB%8C_%DA%AF%DB%86%DA%A9%D8%AA%D9%88%D8%B1%DA%A9" title="ئیمپراتۆریەتیی گۆکتورک – Mərkəzi kürdcə" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="ئیمپراتۆریەتیی گۆکتورک" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="Mərkəzi kürdcə" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-crh mw-list-item"><a href="https://crh.wikipedia.org/wiki/K%C3%B6kt%C3%BCrkler" title="Köktürkler – krım türkcəsi" lang="crh" hreflang="crh" data-title="Köktürkler" data-language-autonym="Qırımtatarca" data-language-local-name="krım türkcəsi" class="interlanguage-link-target"><span>Qırımtatarca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Prvn%C3%AD_turkutsk%C3%BD_kagan%C3%A1t" title="První turkutský kaganát – çex" lang="cs" hreflang="cs" data-title="První turkutský kaganát" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="çex" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%C4%95%D1%80%C4%95%D0%BA_%D1%85%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D0%BB%C4%83%D1%85%C4%95" title="Тĕрĕк хаканлăхĕ – çuvaş" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Тĕрĕк хаканлăхĕ" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="çuvaş" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Erstes_T%C3%BCrk-Kaganat" title="Erstes Türk-Kaganat – alman" lang="de" hreflang="de" data-title="Erstes Türk-Kaganat" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="alman" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/First_Turkic_Khaganate" title="First Turkic Khaganate – ingilis" lang="en" hreflang="en" data-title="First Turkic Khaganate" data-language-autonym="English" data-language-local-name="ingilis" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Kanato_t%C3%BArquico" title="Kanato túrquico – ispan" lang="es" hreflang="es" data-title="Kanato túrquico" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="ispan" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D8%A7%D9%82%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AA_%DA%AF%D9%88%DA%A9%E2%80%8C%D8%AA%D8%B1%DA%A9" title="خاقانات گوک‌ترک – fars" lang="fa" hreflang="fa" data-title="خاقانات گوک‌ترک" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="fars" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Premier_Khaganat_turc" title="Premier Khaganat turc – fransız" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Premier Khaganat turc" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="fransız" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Khaganato_turco" title="Khaganato turco – qalisiya" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Khaganato turco" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="qalisiya" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/T%C3%BCrk_Birodalom" title="Türk Birodalom – macar" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Türk Birodalom" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="macar" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Kekhanan_Turk" title="Kekhanan Turk – indoneziya" lang="id" hreflang="id" data-title="Kekhanan Turk" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indoneziya" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Khaganato_turco" title="Khaganato turco – italyan" lang="it" hreflang="it" data-title="Khaganato turco" data-language-autonym="İtaliano" data-language-local-name="italyan" class="interlanguage-link-target"><span>İtaliano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%97%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%A5%E1%83%97%E1%83%90_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%9D" title="თურქთა სახაკანო – gürcü" lang="ka" hreflang="ka" data-title="თურქთა სახაკანო" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="gürcü" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kaa mw-list-item"><a href="https://kaa.wikipedia.org/wiki/T%C3%BArk_qa%C7%B5anat%C4%B1" title="Túrk qaǵanatı – qaraqalpaq" lang="kaa" hreflang="kaa" data-title="Túrk qaǵanatı" data-language-autonym="Qaraqalpaqsha" data-language-local-name="qaraqalpaq" class="interlanguage-link-target"><span>Qaraqalpaqsha</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D2%AF%D1%80%D1%96%D0%BA_%D2%9B%D0%B0%D2%93%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%82%D1%8B" title="Түрік қағанаты – qazax" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Түрік қағанаты" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="qazax" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%8F%8C%EA%B6%90" title="돌궐 – koreya" lang="ko" hreflang="ko" data-title="돌궐" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="koreya" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/%C3%8Emperatoriya_Goktirkan" title="Împeratoriya Goktirkan – kürd" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Împeratoriya Goktirkan" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="kürd" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D2%AF%D1%80%D0%BA_%D0%BA%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%8B%D0%B3%D1%8B" title="Түрк кагандыгы – qırğız" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Түрк кагандыгы" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="qırğız" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Tiurk%C5%B3_kaganatas" title="Tiurkų kaganatas – litva" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Tiurkų kaganatas" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="litva" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Tjurku_kagan%C4%81ts" title="Tjurku kaganāts – latış" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Tjurku kaganāts" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="latış" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D3%A9%D1%85_%D0%A2%D2%AF%D1%80%D1%8D%D0%B3%D0%B8%D0%B9%D0%BD_%D1%85%D0%B0%D0%B0%D0%BD%D1%82_%D1%83%D0%BB%D1%81" title="Хөх Түрэгийн хаант улс – monqol" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Хөх Түрэгийн хаант улс" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="monqol" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Kekhanan_Turkik_Pertama" title="Kekhanan Turkik Pertama – malay" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Kekhanan Turkik Pertama" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="malay" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Det_tyrkiske_khaganatet" title="Det tyrkiske khaganatet – bokmal norveç" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Det tyrkiske khaganatet" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="bokmal norveç" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Pierwszy_kaganat_turecki" title="Pierwszy kaganat turecki – polyak" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Pierwszy kaganat turecki" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="polyak" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%DB%81%D9%84%DB%8C_%D8%AA%D8%B1%DA%A9_%D8%AE%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%AA" title="پہلی ترک خانیت – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="پہلی ترک خانیت" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%8E%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%BA%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%82" title="Тюркский каганат – rus" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Тюркский каганат" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="rus" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D2%AF%D2%AF%D1%80_%D1%85%D0%B0%D2%95%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0" title="Түүр хаҕаната – saxa" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Түүр хаҕаната" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="saxa" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Prvi_tur%C5%A1ki_kaganat" title="Prvi turški kaganat – sloven" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Prvi turški kaganat" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="sloven" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/G%C3%B6kturkiska_khaganatet" title="Gökturkiska khaganatet – isveç" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Gökturkiska khaganatet" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="isveç" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%AE%E0%AF%81%E0%AE%A4%E0%AE%B2%E0%AF%8D_%E0%AE%A4%E0%AF%81%E0%AE%B0%E0%AF%81%E0%AE%95%E0%AF%8D%E0%AE%95%E0%AE%BF%E0%AE%AF%E0%AE%95%E0%AF%8D_%E0%AE%95%E0%AE%95%E0%AE%BE%E0%AE%A9%E0%AE%B0%E0%AE%9A%E0%AF%81" title="முதல் துருக்கியக் ககானரசு – tamil" lang="ta" hreflang="ta" data-title="முதல் துருக்கியக் ககானரசு" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="tamil" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%85%D1%83%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%BD_%D1%85%D0%BE%D2%9B%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D1%82%D0%B8_%D0%A2%D1%83%D1%80%D0%BA" title="Нахустин хоқоноти Турк – tacik" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Нахустин хоқоноти Турк" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="tacik" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/G%C3%B6kt%C3%BCrk_Ka%C4%9Fanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Göktürk Kağanlığı – türk" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Göktürk Kağanlığı" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="türk" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D3%A9%D1%80%D0%BA%D0%B8_%D0%BA%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%BB%D1%8B%D0%B3%D1%8B" title="Төрки каганлыгы – tatar" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Төрки каганлыгы" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="tatar" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tyv mw-list-item"><a href="https://tyv.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D3%A9%D2%A3%D0%B3%D0%B5_%D0%A2%D2%AF%D1%80%D0%BA_%D0%AD%D0%BB_(1_%D0%B4%D1%83%D0%B3%D0%B0%D0%B0%D1%80_%D0%BA%D2%AF%D1%80%D2%AF%D0%BD%D0%B5)" title="Мөңге Түрк Эл (1 дугаар күрүне) – tuvinyan" lang="tyv" hreflang="tyv" data-title="Мөңге Түрк Эл (1 дугаар күрүне)" data-language-autonym="Тыва дыл" data-language-local-name="tuvinyan" class="interlanguage-link-target"><span>Тыва дыл</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/%D9%83%DB%86%D9%83%D8%AA%DB%88%D8%B1%D9%83_%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%84%D9%89%D9%82%D9%89" title="كۆكتۈرك خانلىقى – uyğur" lang="ug" hreflang="ug" data-title="كۆكتۈرك خانلىقى" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="uyğur" class="interlanguage-link-target"><span>ئۇيغۇرچە / Uyghurche</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%8E%D1%80%D0%BA%D1%81%D1%8C%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%BA%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%82" title="Тюркський каганат – ukrayna" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Тюркський каганат" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukrayna" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Turk_xoqonligi" title="Turk xoqonligi – özbək" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Turk xoqonligi" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="özbək" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/H%C3%A3n_qu%E1%BB%91c_%C4%90%E1%BB%99t_Quy%E1%BA%BFt" title="Hãn quốc Đột Quyết – vyetnam" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Hãn quốc Đột Quyết" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="vyetnam" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E7%AA%81%E5%8E%A5%E6%B1%97%E5%9B%BD" title="突厥汗国 – vu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="突厥汗国" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="vu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%AA%81%E5%8E%A5%E6%B1%97%E5%9B%BD" title="突厥汗国 – çin" lang="zh" hreflang="zh" data-title="突厥汗国" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="çin" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q15146034#sitelinks-wikipedia" title="Dillərarası keçidləri redaktə et" class="wbc-editpage">Keçidləri redaktə et</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Ad fəzaları"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Məqalənin məzmununu göstər [c]" accesskey="c"><span>Məqalə</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/M%C3%BCzakir%C9%99:G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" rel="discussion" title="Səhifə barədə müzakirə [t]" accesskey="t"><span>Müzakirə</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Dil variantını dəyişdirin" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">azərbaycanca</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Görünüş"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1"><span>Oxu</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&veaction=edit" title="Bu səhifəni redaktə et [v]" accesskey="v"><span>Redaktə</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&action=edit" title="Səhifənin vikimətnini redaktə et [e]" accesskey="e"><span>Vikimətni redaktə et</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&action=history" title="Bu səhifənin keçmiş nüsxələri. [h]" accesskey="h"><span>Tarixçəyə bax</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Səhifə alətləri"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Alətlər" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Alətlər</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Alətlər</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">yan panelə köçür</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">gizlə</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Daha çox seçim" > <div class="vector-menu-heading"> Fəaliyyətlər </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1"><span>Oxu</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&veaction=edit" title="Bu səhifəni redaktə et [v]" accesskey="v"><span>Redaktə</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&action=edit" title="Səhifənin vikimətnini redaktə et [e]" accesskey="e"><span>Vikimətni redaktə et</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&action=history"><span>Tarixçəyə bax</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Ümumi </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/X%C3%BCsusi:S%C9%99hif%C9%99y%C9%99Ke%C3%A7idl%C9%99r/G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Vikidə bu məqaləyə bağlantılar [j]" accesskey="j"><span>Səhifəyə keçidlər</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/X%C3%BCsusi:%C6%8Flaq%C9%99liD%C9%99yi%C5%9Fiklikl%C9%99r/G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" rel="nofollow" title="Bu məqaləyə aid başqa səhifələrdə yeni dəyişikliklər [k]" accesskey="k"><span>Əlaqəli redaktələr</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//az.wikipedia.org/wiki/Vikipediya:Yükləmə_sehrbazı" title="Yeni şəkil və ya multimedia faylı yüklə [u]" accesskey="u"><span>Fayl yüklə</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&oldid=8002787" title="Bu səhifənin bu versiyasına daimi keçid"><span>Daimi keçid</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&action=info" title="Bu səhifə haqqında ətraflı məlumat"><span>Səhifə məlumatları</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:CiteThisPage&page=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&id=8002787&wpFormIdentifier=titleform" title="Bu səhifəyə necə istinad etmək barədə məlumat"><span>Bu səhifəyə istinad et</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:UrlQ%C4%B1sald%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1&url=https%3A%2F%2Faz.wikipedia.org%2Fwiki%2FG%25C3%25B6yt%25C3%25BCrk_xaqanl%25C4%25B1%25C4%259F%25C4%25B1"><span>Qısaldılmış URL əldə et</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:QrKodu&url=https%3A%2F%2Faz.wikipedia.org%2Fwiki%2FG%25C3%25B6yt%25C3%25BCrk_xaqanl%25C4%25B1%25C4%259F%25C4%25B1"><span>QR-kodu endir</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Çap et/ixrac </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:Book&bookcmd=book_creator&referer=G%C3%B6yt%C3%BCrk+xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1"><span>Kitab yarat</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:PdfOlaraqY%C3%BCkl%C9%99&page=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&action=show-download-screen"><span>PDF kimi yüklə</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&printable=yes" title="Səhifənin çap versiyası [p]" accesskey="p"><span>Çap versiyası</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Digər layihələrdə </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:G%C3%B6kturks" hreflang="en"><span>Vikianbar</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q15146034" title="Bağlanan məlumatların saxlanması elementinə keçid [g]" accesskey="g"><span>Vikidata elementi</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Səhifə alətləri"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Görünüş"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Görünüş</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">yan panelə köçür</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">gizlə</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> <div id="mw-indicator-Cscr-featured1.svg" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Vikipediya:Se%C3%A7ilmi%C5%9F_m%C9%99qal%C9%99l%C9%99r" title="Bu, seçilmiş məqalədir. Daha çox məlumat üçün bura klikləyin."><img alt="Bu, seçilmiş məqalədir. Daha çox məlumat üçün bura klikləyin." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Cscr-featured1.svg/20px-Cscr-featured1.svg.png" decoding="async" width="20" height="19" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Cscr-featured1.svg/30px-Cscr-featured1.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Cscr-featured1.svg/40px-Cscr-featured1.svg.png 2x" data-file-width="466" data-file-height="443" /></a></span></div></div> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Vikipediya, azad ensiklopediya</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="az" dir="ltr"><p class="mw-empty-elt"> </p> <table class="infobox infobox-59db9b6744ccede3" style="" data-name="Tarixi dövlət"><tbody><tr><td colspan="2" class="" style="text-align:center;">Xaqanlıq</td></tr><tr><th colspan="2" scope="colgroup" class="infobox-above" style="">Göytürk xaqanlığı</th></tr><tr><td colspan="2" class="" style="text-align:center;"><span data-wikidata-property-id="P1559" class="no-wikidata"><span data-wikidata-property-id="P1448" class="no-wikidata">Türk xanlïqï<br /><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Old_Turkic_letter_UK.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Old_Turkic_letter_UK.svg/10px-Old_Turkic_letter_UK.svg.png" decoding="async" width="10" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Old_Turkic_letter_UK.svg/15px-Old_Turkic_letter_UK.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Old_Turkic_letter_UK.svg/20px-Old_Turkic_letter_UK.svg.png 2x" data-file-width="150" data-file-height="200" /></a></span><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Old_Turkic_letter_R2.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Old_Turkic_letter_R2.svg/10px-Old_Turkic_letter_R2.svg.png" decoding="async" width="10" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Old_Turkic_letter_R2.svg/15px-Old_Turkic_letter_R2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Old_Turkic_letter_R2.svg/20px-Old_Turkic_letter_R2.svg.png 2x" data-file-width="150" data-file-height="200" /></a></span><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Old_Turkic_letter_U.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/Old_Turkic_letter_U.svg/10px-Old_Turkic_letter_U.svg.png" decoding="async" width="10" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/Old_Turkic_letter_U.svg/15px-Old_Turkic_letter_U.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/Old_Turkic_letter_U.svg/20px-Old_Turkic_letter_U.svg.png 2x" data-file-width="150" data-file-height="200" /></a></span><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Old_Turkic_letter_T2.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/Old_Turkic_letter_T2.svg/10px-Old_Turkic_letter_T2.svg.png" decoding="async" width="10" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/Old_Turkic_letter_T2.svg/15px-Old_Turkic_letter_T2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/Old_Turkic_letter_T2.svg/20px-Old_Turkic_letter_T2.svg.png 2x" data-file-width="150" data-file-height="200" /></a></span> / <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Old_Turkic_letter_UK.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Old_Turkic_letter_UK.svg/10px-Old_Turkic_letter_UK.svg.png" decoding="async" width="10" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Old_Turkic_letter_UK.svg/15px-Old_Turkic_letter_UK.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Old_Turkic_letter_UK.svg/20px-Old_Turkic_letter_UK.svg.png 2x" data-file-width="150" data-file-height="200" /></a></span><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Old_Turkic_letter_R2.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Old_Turkic_letter_R2.svg/10px-Old_Turkic_letter_R2.svg.png" decoding="async" width="10" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Old_Turkic_letter_R2.svg/15px-Old_Turkic_letter_R2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Old_Turkic_letter_R2.svg/20px-Old_Turkic_letter_R2.svg.png 2x" data-file-width="150" data-file-height="200" /></a></span><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Old_Turkic_letter_U.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/Old_Turkic_letter_U.svg/10px-Old_Turkic_letter_U.svg.png" decoding="async" width="10" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/Old_Turkic_letter_U.svg/15px-Old_Turkic_letter_U.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/Old_Turkic_letter_U.svg/20px-Old_Turkic_letter_U.svg.png 2x" data-file-width="150" data-file-height="200" /></a></span><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Old_Turkic_letter_T2.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/Old_Turkic_letter_T2.svg/10px-Old_Turkic_letter_T2.svg.png" decoding="async" width="10" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/Old_Turkic_letter_T2.svg/15px-Old_Turkic_letter_T2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/Old_Turkic_letter_T2.svg/20px-Old_Turkic_letter_T2.svg.png 2x" data-file-width="150" data-file-height="200" /></a></span> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Old_Turkic_letter_K.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/Old_Turkic_letter_K.svg/10px-Old_Turkic_letter_K.svg.png" decoding="async" width="10" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/Old_Turkic_letter_K.svg/15px-Old_Turkic_letter_K.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/Old_Turkic_letter_K.svg/20px-Old_Turkic_letter_K.svg.png 2x" data-file-width="150" data-file-height="200" /></a></span><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Old_Turkic_letter_U.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/Old_Turkic_letter_U.svg/10px-Old_Turkic_letter_U.svg.png" decoding="async" width="10" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/Old_Turkic_letter_U.svg/15px-Old_Turkic_letter_U.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/Old_Turkic_letter_U.svg/20px-Old_Turkic_letter_U.svg.png 2x" data-file-width="150" data-file-height="200" /></a></span><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Old_Turkic_letter_UK.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Old_Turkic_letter_UK.svg/10px-Old_Turkic_letter_UK.svg.png" decoding="async" width="10" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Old_Turkic_letter_UK.svg/15px-Old_Turkic_letter_UK.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Old_Turkic_letter_UK.svg/20px-Old_Turkic_letter_UK.svg.png 2x" data-file-width="150" data-file-height="200" /></a></span></span></span></td></tr> <tr> <td colspan="2" class="plainlist" style="text-align:center;"> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r7809467">.mw-parser-output .ts-infobox-flaginfo{background:none;border-collapse:collapse;display:table;text-align:center;width:100%}.mw-parser-output .ts-infobox-flaginfo td{vertical-align:middle}body.skin--responsive.skin-minerva.skin-minerva .mw-parser-output .ts-infobox-flaginfo td{border-bottom:0;vertical-align:middle}.mw-parser-output .infobox-table,.mw-parser-output .infobox-tablebox{padding:0}.mw-parser-output .infobox-inner-table,.mw-parser-output .infobox-table>table,.mw-parser-output .infobox-tablebox>table{width:100%;display:table;margin:0;background:transparent}.mw-parser-output .infobox-tablebox>table{border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);border-collapse:separate}.mw-parser-output .infobox-child{width:100%;margin:0;padding:0;border:none;font-size:100%}body.skin-minerva .mw-parser-output table.infobox-child{width:100%!important;margin:0!important;padding:0;border:none;font-size:100%}</style><table role="presentation" class="ts-infobox-flaginfo"> <tbody><tr> <td><span data-wikidata-property-id="P41" class="no-wikidata"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/Fayl:G%C3%B6kt%C3%BCrk_Bayra%C4%9F%C4%B1.svg" class="mw-file-description"><img alt="Bayraq" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/G%C3%B6kt%C3%BCrk_Bayra%C4%9F%C4%B1.svg/160px-G%C3%B6kt%C3%BCrk_Bayra%C4%9F%C4%B1.svg.png" decoding="async" width="160" height="107" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/G%C3%B6kt%C3%BCrk_Bayra%C4%9F%C4%B1.svg/240px-G%C3%B6kt%C3%BCrk_Bayra%C4%9F%C4%B1.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/G%C3%B6kt%C3%BCrk_Bayra%C4%9F%C4%B1.svg/320px-G%C3%B6kt%C3%BCrk_Bayra%C4%9F%C4%B1.svg.png 2x" data-file-width="1026" data-file-height="684" /></a></span></span></td> </tr> <tr> <td class="media-caption">Bayraq</td> </tr></tbody></table></td> </tr> <tr> <td colspan="2" class="plainlist" style="text-align:center;"> <span data-wikidata-property-id="P242" class="no-wikidata"><span typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/Fayl:G%C3%B6kT%C3%BCrk_Empire.jpg" class="mw-file-description" title="Göytürk İmperiyasının әn geniş sәrhәdlәri"><img alt="Göytürk İmperiyasının әn geniş sәrhәdlәri" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a0/G%C3%B6kT%C3%BCrk_Empire.jpg/300px-G%C3%B6kT%C3%BCrk_Empire.jpg" decoding="async" width="300" height="146" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a0/G%C3%B6kT%C3%BCrk_Empire.jpg/450px-G%C3%B6kT%C3%BCrk_Empire.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a0/G%C3%B6kT%C3%BCrk_Empire.jpg/600px-G%C3%B6kT%C3%BCrk_Empire.jpg 2x" data-file-width="2658" data-file-height="1294" /></a></span><br /><span data-wikidata-qualifier-id="P2096" class="media-caption" style="display:block">Göytürk İmperiyasının әn geniş sәrhәdlәri</span></span></td> </tr> <tr> <th colspan="2" scope="colgroup" class="infobox-header" style=""><div style="float:left; margin-right:0.5em; text-align:left; width:4em; color:inherit;"><span class="nowrap"><a href="/wiki/Jujan_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Jujan xaqanlığı">←</a> <span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Flag_of_None.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Flag_of_None.svg/30px-Flag_of_None.svg.png" decoding="async" width="30" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Flag_of_None.svg/45px-Flag_of_None.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Flag_of_None.svg/60px-Flag_of_None.svg.png 2x" data-file-width="225" data-file-height="150" /></a></span></span></div> <div style="float:right; margin-left:0.5em; text-align:right; width:4em; color:inherit;"><span class="nowrap"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Flag_of_None.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Flag_of_None.svg/30px-Flag_of_None.svg.png" decoding="async" width="30" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Flag_of_None.svg/45px-Flag_of_None.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Flag_of_None.svg/60px-Flag_of_None.svg.png 2x" data-file-width="225" data-file-height="150" /></a></span> <a href="/wiki/Basm%C4%B1l_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Basmıl xaqanlığı">→</a></span></div> <div style="margin:0 4em;"><span class="nowrap"><span data-wikidata-claim-id="Q15146034$a97588e5-4bc4-9739-c1ae-42cdbe5c0180" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P571"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><span class="nowrap"><a href="/wiki/551" title="551">551</a></span></span></span> —</span> <span class="nowrap"><span data-wikidata-claim-id="Q15146034$05082cec-4976-af3e-e9b6-833c973fad95" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P576"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><span class="nowrap"><a href="/wiki/603" title="603">603</a></span></span></span></span></div> <br style="clear: both" /></th> </tr> <tr> <th scope="row" class="plainlist" style="min-width: 7em;"><a href="/wiki/Paytaxt" title="Paytaxt">Paytaxt</a></th> <td class="plainlist"> <span data-wikidata-property-id="P36" class="no-wikidata"><a href="/wiki/%C3%96t%C3%BCken" class="mw-redirect" title="Ötüken">Ötükən</a>,<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Suyab,<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ordu Balıq,<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Navekat<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></span></td> </tr> <tr> <th scope="row" class="plainlist" style="min-width: 7em;"><a href="/wiki/R%C9%99smi_dil" class="mw-redirect" title="Rəsmi dil">Rəsmi dilləri</a></th> <td class="plainlist"> <span data-wikidata-property-id="P37" class="no-wikidata"><a href="/wiki/Q%C9%99dim_t%C3%BCrk_dili" title="Qədim türk dili">Qədim türk dili</a><sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></span></td> </tr> <tr> <th scope="row" class="plainlist" style="min-width: 7em;"><a href="/wiki/D%C3%B6vl%C9%99t_dini" title="Dövlət dini">Din</a></th> <td class="plainlist"> <span data-wikidata-property-id="P3075" class="no-wikidata"><a href="/wiki/Tanr%C4%B1%C3%A7%C4%B1l%C4%B1q" class="mw-redirect" title="Tanrıçılıq">Tanrıçılıq</a><sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></span></td> </tr> <tr> <th scope="row" class="plainlist" style="min-width: 7em;">Ərazisi</th> <td class="plainlist"> <span data-wikidata-property-id="P2046" class="no-wikidata">13,000,000 km² <sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></span></td> </tr> <tr> <th scope="row" class="plainlist" style="min-width: 7em;">İdarəetmə forması</th> <td class="plainlist"> <span data-wikidata-property-id="P122" class="no-wikidata"><a href="/wiki/Qurultay" title="Qurultay">Qurultay</a><sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></span></td> </tr><tr><td colspan="2" class="infobox-below" style=";"><span data-wikidata-claim-id="Q15146034$72EACB47-9B93-41C3-94B7-7B6E2AF40D6B" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P373"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><span typeof="mw:File"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:G%C3%B6kturks" title="commons:Category:Gökturks"><img alt="Vikianbarın loqosu" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/15px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="15" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/23px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span> <a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:G%C3%B6kturks" class="extiw" title="commons:Category:Gökturks">Vikianbarda əlaqəli mediafayllar</a></span></span></td></tr> </tbody></table> <p><br /> <b>Göytürk xaqanlığı</b> (<a href="/wiki/Q%C9%99dim_t%C3%BCrk_dili" title="Qədim türk dili">q.türk</a> <span lang="otk" style="font-style: italic">𐱅𐰇𐰼𐰰</span>, <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r4925992">.mw-parser-output .ts-comment-commentedText{border-bottom:1px dotted;cursor:help}@media(hover:none){.mw-parser-output .ts-comment-commentedText:not(.rt-commentedText){border-bottom:0;cursor:auto}}</style><a href="/wiki/Transliterasiya" title="Transliterasiya"><span class="ts-comment-commentedText" title="transliterasiya">translit.</span></a> <i>Türük</i>) və ya <b>Türk xaqanlığı</b> (<a href="/wiki/Q%C9%99dim_t%C3%BCrk_dili" title="Qədim türk dili">q.türk</a> <span lang="otk" style="font-style: italic">𐰜𐰇𐰛:𐱅𐰇𐰼𐰰</span>, <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4925992"><a href="/wiki/Transliterasiya" title="Transliterasiya"><span class="ts-comment-commentedText" title="transliterasiya">translit.</span></a> <i>Kök Türük</i>; <a href="/wiki/%C3%87in_dili" title="Çin dili">çin.</a> <a href="/wiki/%C3%87in_yaz%C4%B1s%C4%B1#Tam_və_bəsitləşdirilmiş_heroqliflər" title="Çin yazısı">ənən.</a> <span lang="zh" style="font-size: 110%; font-style: normal;">突厥汗国</span>, <a href="/wiki/Pinyin" title="Pinyin">pinyin</a>: <i>Tūjué hánguó</i>) — 552–744-cü illərdə fasilələrlə <a href="/wiki/M%C9%99rk%C9%99zi_Asiya" title="Mərkəzi Asiya">Mərkəzi Asiya</a> və <a href="/wiki/%C3%87in" title="Çin">Çinin</a> bir hissəsinə hökmranlıq etmiş <a href="/wiki/T%C3%BCrk" class="mw-redirect" title="Türk">türk</a> <a href="/wiki/D%C3%B6vl%C9%99t" title="Dövlət">dövləti</a>. Adı müxtəlif mənbələrdə, <a href="/wiki/Bilg%C9%99_xaqan" title="Bilgə xaqan">Bilgə xaqan</a> və <a href="/wiki/K%C3%BCltigin_abid%C9%99si" title="Kültigin abidəsi">Kül Tigin yazılarında</a> <i>Türük</i>,<sup id="cite_ref-irq.kaznpu.kz_13-0" class="reference"><a href="#cite_note-irq.kaznpu.kz-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-ReferenceA_14-0" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceA-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <i>Kök Türük</i><sup id="cite_ref-irq.kaznpu.kz_13-1" class="reference"><a href="#cite_note-irq.kaznpu.kz-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-ReferenceA_14-1" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceA-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> və azlıq tərəfindən qəbul olunmuş yanaşmaya görə <i>Ökük Türük</i>,<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Tonyukuk" title="Tonyukuk">Tonyukuk yazılarında</a> isə <i>Türk</i><sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> şəklində xatırlanmaqdadır. Göytürklərdən <a href="/wiki/%C3%87in_Xalq_Respublikas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Çin Xalq Respublikası">Çin</a> mənbələrində <i>Tukyu</i> (<a href="/wiki/%C3%87in_dili" title="Çin dili"><i>çin.</i></a> <span lang="zh-cn" style="font-style: italic">突厥</span>) şəklində bəhs olunur. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Tarix">Tarix</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&veaction=edit&section=1" title="Tarix bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&action=edit&section=1" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Tarix"><span>vikimətni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fayl:G%C3%B6kT%C3%BCrk_Empire.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a0/G%C3%B6kT%C3%BCrk_Empire.jpg/440px-G%C3%B6kT%C3%BCrk_Empire.jpg" decoding="async" width="440" height="214" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a0/G%C3%B6kT%C3%BCrk_Empire.jpg/660px-G%C3%B6kT%C3%BCrk_Empire.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a0/G%C3%B6kT%C3%BCrk_Empire.jpg/880px-G%C3%B6kT%C3%BCrk_Empire.jpg 2x" data-file-width="2658" data-file-height="1294" /></a><figcaption>GökTürk İmperyası ən geniş dövr</figcaption></figure> <p>Türk xaqanlığının banisləri <a href="/wiki/Bum%C4%B1n_xaqan" title="Bumın xaqan">Bumın</a> və <a href="/wiki/%C4%B0st%C9%99mi_xaqan" title="İstəmi xaqan">İstəmi</a> qardaşları olmuşdur. <a href="/wiki/Kr%C4%B1m" title="Krım">Şimali Krım</a> və <a href="/wiki/Qafqaz" title="Qafqaz">Qafqaz</a> da daxil olmaqla <a href="/wiki/%C3%87in_Xalq_Respublikas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Çin Xalq Respublikası">Çin</a> ərazilərindən <a href="/wiki/Bizans_%C4%B0mperiyas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Bizans İmperiyası">Bizans imperiyasınadək</a> torpaqlar Türk xaqanlığına daxil idi. Xaqanlığın mərkəzi <a href="/wiki/Orxon_%C3%A7ay%C4%B1" title="Orxon çayı">Orxon çayı</a> (Monqolustan) hövzəsində yerləşirdi. VIII əsrin əvvəllərində Türk xaqanlığı bir-biri ilə savaşmağa başlayan Qərbi Türk xaqanlığına və Şərqi Türk xaqanlığına parçalandı. Qərbi Türk xaqanlığı qüdrətli dövlətə çevrildi. Sasanilər və Bizans imperiyaları onunla hesablaşmağa və ittifaqa girməyə çalışırdılar. Qərbi Türk xaqanlığı İstəminin oğlu Datou xaqanın hakimiyyəti illərində özünün ən yüksək çiçəklənmə dövrünə çatdı. O, <a href="/wiki/Qara_d%C9%99niz" title="Qara dəniz">Qara dənizin</a> şimal sahili çöllərində uğurlu müharibələr aparır, Sasanilərə qarşı müharibədə Bizans imperiyasına kömək edirdi. Şərqi Türküstana yürüşə çıxan Datou onu tutub öz ərazilərinə birləşdirdi. 634-cü ildə Qərbi Türk xaqanlığında inzibati islahat keçirildi və o, on "ox"a (hissəyə) bölündü. Hərbi yürüşlərdən əldə edilən çoxlu qənimət, tabe olunmuş tayfalardan alınan xərac, xaqanlığın ərazisindəki karvan yollarından götürülən gömrük gəliri onu kifayət qədər zəngin dövlətə çevirdi. Arxeoloqlar türk əyanlarının qəbirlərindən qızıl və gümüş silah və bəzək əşyaları, çox sayda çeşidli at yüyənləri 389 aşkar etmişlər. Döyüşçülərin şərəfinə kvadrat formalı, daşla əhatəli xırda anma "məbəd"ləri inşa edilirdi. Dairənin içərisində ölmüş döyüşçünü təsvir edən heykəl, runa yazılı stelalar və onun öldürdüyü düşmənləri bildirən otuz-qırx dənə qaya parçası qoyarmışlar. 639-cu ildə Qərbi Türk xaqanlığı Dulu və Nuşibi adı ilə iki yerə parçalandı. Zəifləmiş Qərbi Türk xaqanlığının Asiyadakı torpaqları tezliklə ərəblər tərəfindən zəbt olundu. Qərbi Türk xaqanlığının yerini <a href="/wiki/X%C9%99z%C9%99r_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Xəzər xaqanlığı">Xəzər xaqanlığı</a> tutdu. Şərqi Türk xaqanlığı 745-ci ildə uyğurlar tərəfindən darmadağın edildi. </p><p><a href="/wiki/T%C3%BCrk" class="mw-redirect" title="Türk">Türk</a> sözünə ilk dəfə Göytürklər dönəminə aid <a href="/wiki/Orxon_abid%C9%99l%C9%99ri" title="Orxon abidələri">Orxon abidələrində</a> rast gəlinmişdir. Göytürk xaqanlığı həmçinin adında Türk sözü işlənən ilk dövlətdir.<sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Dövlətin qurucusu və ilk öndəri <a href="/wiki/Bum%C4%B1n_xaqan" title="Bumın xaqan">Bumın xaqandır</a>. Bumın xaqanın qardaşı <a href="/wiki/%C4%B0st%C9%99mi_xaqan" title="İstəmi xaqan">İstəmi yabqu</a> ölkənin qərb qolunu idarə edirdi. Göytürk xaqanlığı <a href="/wiki/%C3%87in_Xalq_Respublikas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Çin Xalq Respublikası">Çin</a>, <a href="/wiki/Sasanil%C9%99r" class="mw-redirect" title="Sasanilər">Sasani</a> və <a href="/wiki/Bizans" class="mw-redirect" title="Bizans">Bizans</a> ilə hərbi, siyasi və iqtisadi əlaqələr qurmuşdu. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Adının_mənşəyi"><span id="Ad.C4.B1n.C4.B1n_m.C9.99n.C5.9F.C9.99yi"></span>Adının mənşəyi</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&veaction=edit&section=2" title="Adının mənşəyi bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&action=edit&section=2" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Adının mənşəyi"><span>vikimətni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fayl:Tyurki.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Tyurki.jpg/300px-Tyurki.jpg" decoding="async" width="300" height="225" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Tyurki.jpg/450px-Tyurki.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Tyurki.jpg/600px-Tyurki.jpg 2x" data-file-width="700" data-file-height="524" /></a><figcaption>Göytürklərə aid petroqliflər, <a href="/wiki/VI_%C9%99sr" title="VI əsr">VI</a>-<a href="/wiki/VIII_%C9%99sr" title="VIII əsr">VIII əsrlər</a>, <a href="/wiki/Monqolustan" title="Monqolustan">Monqolustan</a>.</figcaption></figure> <p>Göytürk xaqanlığı tarixdə ilk dəfə adında <a href="/wiki/T%C3%BCrk" class="mw-redirect" title="Türk">türk</a> sözünü işlədən dövlət olduğu üçün mühüm önəmə sahibdir. Adının mənası ilə bağlı müxtəlif mübahisələr vardır. Göytürk xaqanlığı haqqında yazılı mənbələrdə barəsində Türk xaqanlığı olaraq bəhs edilir. Göytürk sözünün isə <a href="/wiki/Orxon_abid%C9%99l%C9%99ri" title="Orxon abidələri">Orxon abidələrindəki</a> Ökük Türük sözündən törədiyi və tələffüzünün sadələşdirilməsi üçün Göytürk şəklində qəbul olunduğu iddia olunur. Göytürk sözündəki ilk hissəciyinin <i>gök</i> və ya <i>ökük</i> olaraq qəbul edilməsi ilə müvafiq olaraq səmavi və ya dini məna daşıdığı ehtimal olunur. Türk sözünün mənası ilə bağlı da bir sıra variantlar vardır. Türk sözünə yaxın ifadələrə <a href="/wiki/Q%C9%99dim_Roma" title="Qədim Roma">Qədim Roma</a> və Çin mənbələrində rast gəlinir. <a href="/wiki/I_%C9%99sr" title="I əsr">I əsrdə</a> <a href="/wiki/Pomponi_Mela" title="Pomponi Mela">Pomponi Mela</a> və Böyük Plini <a href="/wiki/Azov_d%C9%99nizi" title="Azov dənizi">Azovun</a> şərqində yaşayan insanlardan Turcae/Tyrcae olaraq bəhs edir.<sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26"><span class="cite-bracket">[</span>26<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Çin mənbələrində T’ieh-lê, T’u-cüeh, Ting-ling şəklində istifadə olunan ifadələrin də Türk sözünü bildirdiyi düşünülür.<sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27"><span class="cite-bracket">[</span>27<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Orxon_abid%C9%99l%C9%99ri" title="Orxon abidələri">Orxon abidələrində</a> isə türk (<span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Old_Turkic_letter_K.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/Old_Turkic_letter_K.svg/10px-Old_Turkic_letter_K.svg.png" decoding="async" width="10" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/Old_Turkic_letter_K.svg/15px-Old_Turkic_letter_K.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/Old_Turkic_letter_K.svg/20px-Old_Turkic_letter_K.svg.png 2x" data-file-width="150" data-file-height="200" /></a></span><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Old_Turkic_letter_R2.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Old_Turkic_letter_R2.svg/10px-Old_Turkic_letter_R2.svg.png" decoding="async" width="10" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Old_Turkic_letter_R2.svg/15px-Old_Turkic_letter_R2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Old_Turkic_letter_R2.svg/20px-Old_Turkic_letter_R2.svg.png 2x" data-file-width="150" data-file-height="200" /></a></span><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Old_Turkic_letter_U.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/Old_Turkic_letter_U.svg/10px-Old_Turkic_letter_U.svg.png" decoding="async" width="10" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/Old_Turkic_letter_U.svg/15px-Old_Turkic_letter_U.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/Old_Turkic_letter_U.svg/20px-Old_Turkic_letter_U.svg.png 2x" data-file-width="150" data-file-height="200" /></a></span><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Old_Turkic_letter_T2.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/Old_Turkic_letter_T2.svg/10px-Old_Turkic_letter_T2.svg.png" decoding="async" width="10" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/Old_Turkic_letter_T2.svg/15px-Old_Turkic_letter_T2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/Old_Turkic_letter_T2.svg/20px-Old_Turkic_letter_T2.svg.png 2x" data-file-width="150" data-file-height="200" /></a></span>) və ya türük (<span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Old_Turkic_letter_UK.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Old_Turkic_letter_UK.svg/10px-Old_Turkic_letter_UK.svg.png" decoding="async" width="10" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Old_Turkic_letter_UK.svg/15px-Old_Turkic_letter_UK.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Old_Turkic_letter_UK.svg/20px-Old_Turkic_letter_UK.svg.png 2x" data-file-width="150" data-file-height="200" /></a></span><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Old_Turkic_letter_R2.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Old_Turkic_letter_R2.svg/10px-Old_Turkic_letter_R2.svg.png" decoding="async" width="10" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Old_Turkic_letter_R2.svg/15px-Old_Turkic_letter_R2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Old_Turkic_letter_R2.svg/20px-Old_Turkic_letter_R2.svg.png 2x" data-file-width="150" data-file-height="200" /></a></span><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Old_Turkic_letter_U.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/Old_Turkic_letter_U.svg/10px-Old_Turkic_letter_U.svg.png" decoding="async" width="10" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/Old_Turkic_letter_U.svg/15px-Old_Turkic_letter_U.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/Old_Turkic_letter_U.svg/20px-Old_Turkic_letter_U.svg.png 2x" data-file-width="150" data-file-height="200" /></a></span><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Old_Turkic_letter_T2.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/Old_Turkic_letter_T2.svg/10px-Old_Turkic_letter_T2.svg.png" decoding="async" width="10" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/Old_Turkic_letter_T2.svg/15px-Old_Turkic_letter_T2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/Old_Turkic_letter_T2.svg/20px-Old_Turkic_letter_T2.svg.png 2x" data-file-width="150" data-file-height="200" /></a></span>) olaraq xatırlanır. <a href="/wiki/X_%C9%99sr" title="X əsr">X əsrə</a> aid uyğur yazılarında türk sözü "güc", "qüvvə" mənasında işlənilir. A. Vemberiyə görə türk sözü törəmək sözü ilə eynimənalı olub törəyən, çoxalan mənasına gəlir. <a href="/wiki/Ziya_G%C3%B6yalp" title="Ziya Göyalp">Ziya Göyalpa</a> görə türk sözü törəli sözü ilə eynimənalı olub qanun sahibi mənasına gəlir. <a href="/wiki/Mahmud_Ka%C5%9F%C4%9Fari" title="Mahmud Kaşğari">Mahmud Kaşğari</a> isə türk adının türklərə <a href="/wiki/Tanr%C4%B1" title="Tanrı">Tanrı</a> tərəfindən verildiyini qeyd edərək, sözün "gənclik", "qüvvə", "qüdrət" və ya "yetkinlik" mənalarında işləndiyini bildirir. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Birinci_Göytürk_xaqanlığı"><span id="Birinci_G.C3.B6yt.C3.BCrk_xaqanl.C4.B1.C4.9F.C4.B1"></span>Birinci Göytürk xaqanlığı</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&veaction=edit&section=3" title="Birinci Göytürk xaqanlığı bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&action=edit&section=3" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Birinci Göytürk xaqanlığı"><span>vikimətni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table style="margin:0.3em 0 0.6em 0.6em; border: 1px solid #777; color:#000; background: #FFF; line-height:160%; font-size:90%; float:right; clear:right; border-collapse:collapse;"> <tbody><tr> <th colspan="8" style="padding:3px 3px 0px 3px; background:#FEC; border-bottom: 1px solid #777; color:#000;font-size: 110%;"><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Kultegin_monument_Mongolia_section.jpg" class="mw-file-description" title="Gültigin abidəsi"><img alt="Gültigin abidəsi" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/Kultegin_monument_Mongolia_section.jpg/200px-Kultegin_monument_Mongolia_section.jpg" decoding="async" width="200" height="181" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/Kultegin_monument_Mongolia_section.jpg/300px-Kultegin_monument_Mongolia_section.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/Kultegin_monument_Mongolia_section.jpg/400px-Kultegin_monument_Mongolia_section.jpg 2x" data-file-width="581" data-file-height="525" /></a><figcaption>Gültigin abidəsi</figcaption></figure> <b><a href="/wiki/T%C3%BCrk_tarixi" title="Türk tarixi">Türk tarixi</a></b><br /><small>XIV əsrə qədər </small></th></tr> <tr> <td colspan="8" style="font-size: 90%; padding: 0 5px 0 5px; background: #fffde9"><b><a class="mw-selflink selflink">Göytürk xaqanlığı</a></b> <font style="color:#888">552–744</font> </td></tr> <tr> <td colspan="8" style="font-size: 90%; padding: 0 5px 0 5px; background: #fffde9">  <b><a href="/wiki/Q%C9%99rbi_G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Qərbi Göytürk xaqanlığı">Qərbi Göytürk</a></b> </td></tr> <tr> <td colspan="8" style="font-size: 90%;border-bottom: 1px solid #c3c4db;padding: 0 5px 0 5px; background: #fffde9">  <b><a href="/wiki/%C5%9E%C9%99rqi_G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Şərqi Göytürk xaqanlığı">Şərqi Göytürk</a></b> </td></tr> <tr> <td colspan="8" style="font-size: 90%; border-bottom: 1px solid #c3c4db;padding: 0 5px 0 5px; background: #fffde9"><b><a href="/wiki/Avar_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Avar xaqanlığı">Avar xaqanlığı</a></b> <font style="color:#888">564–804</font> </td></tr> <tr> <td colspan="8" style="font-size: 90%; border-bottom: 1px solid #c3c4db;padding: 0 5px 0 5px; background: #fffde9"><b><a href="/wiki/X%C9%99z%C9%99rl%C9%99r" title="Xəzərlər">Xəzər xaqanlığı</a></b> <font style="color:#888">618–1048</font> </td></tr> <tr> <td colspan="8" style="font-size: 90%; padding: 0 5px 0 5px; background: #fffde9"><b><a href="/wiki/B%C3%B6y%C3%BCk_Bolqar_xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" class="mw-redirect" title="Böyük Bolqar xanlığı">Böyük Bolqar xanlığı</a></b> <font style="color:#888">632–668</font> </td></tr> <tr> <td colspan="8" style="font-size: 90%; padding: 0 5px 0 5px; background: #fffde9">  <b><a href="/wiki/Birinci_Bulqar_d%C3%B6vl%C9%99ti" title="Birinci Bulqar dövləti">Dunay Bolqariyası</a></b> </td></tr> <tr> <td colspan="8" style="font-size: 90%;border-bottom: 1px solid #c3c4db;padding: 0 5px 0 5px; background: #fffde9">  <b><a href="/wiki/%C4%B0dil_bulqarlar%C4%B1" class="mw-redirect" title="İdil bulqarları">İdil Bolqariyası</a></b> </td></tr> <tr> <td colspan="8" style="font-size: 90%; border-bottom: 1px solid #c3c4db;padding: 0 5px 0 5px; background: #fffde9"><b><a href="/wiki/T%C3%BCrgi%C5%9Fl%C9%99r" title="Türgişlər">Türkeş xaqanlığı</a></b> <font style="color:#888">699–766</font> </td></tr> <tr> <td colspan="8" style="font-size: 90%; border-bottom: 1px solid #c3c4db;padding: 0 5px 0 5px; background: #fffde9"><b><a href="/wiki/Uy%C4%9Fur_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Uyğur xaqanlığı">Uyğur xaqanlığı</a></b> <font style="color:#888">744–840</font> </td></tr> <tr> <td colspan="8" style="font-size: 90%; padding: 0 5px 0 5px; background: #fffde9"><b><a href="/wiki/Qaraxanl%C4%B1lar_d%C3%B6vl%C9%99ti" title="Qaraxanlılar dövləti">Qaraxanlılar dövləti</a></b> <font style="color:#888">840–1212</font> </td></tr> <tr> <td colspan="8" style="font-size: 90%; padding: 0 5px 0 5px; background: #fffde9">  <b><a href="/wiki/Qaraxanl%C4%B1lar_d%C3%B6vl%C9%99ti" title="Qaraxanlılar dövləti">Qərbi Qaraxanlılar</a></b> </td></tr> <tr> <td colspan="8" style="font-size: 90%;border-bottom: 1px solid #c3c4db;padding: 0 5px 0 5px; background: #fffde9">  <b><a href="/wiki/Qaraxanl%C4%B1lar_d%C3%B6vl%C9%99ti" title="Qaraxanlılar dövləti">Şərqi Qaraxanlılar</a></b> </td></tr> <tr> <td colspan="1" style="font-size: 90%; line-height: 150%; 1px solid #dbd9c5; padding: 2px 5px 0 5px; background: #fffde9"><b><a href="/wiki/Pe%C3%A7eneql%C9%99r" title="Peçeneqlər">Peçeneq xaqanlığı</a></b><br /><font style="color:#888">860–1091</font> </td> <td colspan="3" style="font-size: 90%; line-height: 150%;border-left: 1px solid #dbd9c5;padding: 0 5px 0 5px; background: #fffde9"><b><a href="/wiki/Kim%C9%99k_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Kimək xaqanlığı">Kimək xaqanlığı</a></b><br /><font style="color:#888">743–1035</font> </td></tr> <tr> <td colspan="1" style="line-height: 150%; font-size: 90%; 1px solid #dbd9c5; padding: 2px 5px 0 5px; background: #fffde9"><b><a href="/wiki/D%C9%99%C5%9Ft-i_Q%C4%B1p%C3%A7aq" title="Dəşt-i Qıpçaq">Dəşt-i Qıpçaq</a></b><br /><font style="color:#888">1067–1239</font> </td> <td colspan="3" style="line-height: 150%; font-size: 90%;border-left: 1px solid #dbd9c5;padding: 0 5px 0 5px; background: #fffde9"><b><a href="/wiki/O%C4%9Fuz_d%C3%B6vl%C9%99ti" class="mw-redirect" title="Oğuz dövləti">Oğuz dövləti</a></b><br /><font style="color:#888">750–1055</font> </td></tr> <tr> <td colspan="8" style="font-size: 90%; border-bottom: 1px solid #c3c4db; padding: 0 5px 0 5px; background: #eeffe8"> </td></tr> <tr> <td colspan="8" style="font-size: 90%; padding: 0 5px 0 5px; background: #fffde9"><b><a href="/wiki/%C5%9Eatolar" title="Şatolar">Şato sülalələri</a></b> <font style="color:#888">923–979</font> </td></tr> <tr> <td colspan="8" style="font-size: 90%; padding: 0 5px 0 5px; background: #fffde9">  <b><a href="/wiki/Sonrak%C4%B1_Tan" title="Sonrakı Tan">Sonrakı Tan</a></b> </td></tr> <tr> <td colspan="8" style="font-size: 90%;border-bottom: 1px solid #fffde9;padding: 0 5px 0 5px; background: #fffde9">  <b><a href="/w/index.php?title=Sonrak%C4%B1_Tszin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sonrakı Tszin (səhifə mövcud deyil)">Sonrakı Tszin</a></b> </td></tr> <tr> <td colspan="8" style="font-size: 90%; border-bottom: 1px solid #c3c4db;padding: 0 5px 0 5px; background: #fffde9">  <b><a href="/w/index.php?title=Sonrak%C4%B1_Xan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sonrakı Xan (səhifə mövcud deyil)">Sonrakı Xan</a></b> (<b><a href="/wiki/%C5%9Eimali_Xan" title="Şimali Xan">Şimali Xan</a></b>) </td></tr> <tr> <td colspan="8" style="font-size: 90%; border-bottom: 1px solid #c3c4db;padding: 0 5px 0 5px; background: #fffde9"><b><a href="/wiki/Q%C9%99zn%C9%99vil%C9%99r_d%C3%B6vl%C9%99ti" title="Qəznəvilər dövləti">Qəznəvilər dövləti</a></b> <font style="color:#888">963–1186</font> </td></tr> <tr> <td colspan="8" style="font-size: 90%; border-bottom: 1px solid #c3c4db;padding: 0 5px 0 5px; background: #fffde9"><b><a href="/wiki/B%C3%B6y%C3%BCk_S%C9%99lcuq_%C4%B0mperiyas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Böyük Səlcuq İmperiyası">Böyük Səlcuq İmperiyası</a></b> <font style="color:#888">1037–1194</font> </td></tr> <tr> <td colspan="8" style="font-size: 90%; border-bottom: 1px solid #c3c4db;padding: 0 5px 0 5px; background: #fffde9"><b><a href="/wiki/Xar%C9%99zm%C5%9Fahlar_d%C3%B6vl%C9%99ti" class="mw-redirect" title="Xarəzmşahlar dövləti">Xarəzmşahlar dövləti</a></b> <font style="color:#888">1077–1231</font> </td></tr> <tr> <td colspan="8" style="font-size: 90%; border-bottom: 1px solid #c3c4db;padding: 0 5px 0 5px; background: #fffde9"><b><a href="/wiki/Rum_sultanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Rum sultanlığı">Rum sultanlığı</a></b> <font style="color:#888">1092–1307</font> </td></tr> <tr> <td colspan="8" style="font-size: 90%; padding: 0 5px 0 5px; background: #fffde9"><b><a href="/wiki/Dehli_sultanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Dehli sultanlığı">Dehli sultanlığı</a></b> <font style="color:#888">1206–1526</font> </td></tr> <tr> <td colspan="8" style="font-size: 90%; padding: 0 5px 0 5px; background: #fffde9">  <b><a href="/wiki/M%C3%BC%C9%99zzil%C9%99r_d%C3%B6vl%C9%99ti" class="mw-redirect" title="Müəzzilər dövləti">Müəzzilər sülaləsi</a></b> </td></tr> <tr> <td colspan="8" style="font-size: 90%; padding: 0 5px 0 5px; background: #fffde9">  <b><a href="/wiki/X%C9%99l%C9%99cl%C9%99r_s%C3%BClal%C9%99si" title="Xələclər sülaləsi">Xələclər sülaləsi</a></b> </td></tr> <tr> <td colspan="8" style="font-size: 90%;border-bottom: 1px solid #c3c4db;padding: 0 5px 0 5px; background: #fffde9">  <b><a href="/wiki/Tu%C4%9Fluqo%C4%9Fullar%C4%B1_s%C3%BClal%C9%99si" title="Tuğluqoğulları sülaləsi">Tuğluqoğulları sülaləsi</a></b> </td></tr> <tr> <td colspan="8" style="font-size: 90%; padding: 0 5px 0 5px; background: #fffde9"><b><a href="/wiki/M%C9%99ml%C3%BCk_d%C3%B6vl%C9%99ti" title="Məmlük dövləti">Məmlük dövləti</a></b> <font style="color:#888">1250–1517</font> </td></tr> <tr> <td colspan="8" style="font-size: 90%; border-bottom: 1px solid #c3c4db;padding: 0 5px 0 5px; background: #fffde9">  <b><a href="/wiki/B%C9%99hri_s%C3%BClal%C9%99si" class="mw-redirect" title="Bəhri sülaləsi">Bəhri sülaləsi</a></b> </td></tr> <tr> <td colspan="8" style="line-height: 150%; padding:0px 3px 2px 3px; background:#EEE; border-top: 1px solid #888; color:#000;font-size: 100%;"> <div class="NavFrame collapsed" style="border: 0px none; padding: 0 0 0 0; text-align: center;"> <div class="NavHead" style="border-style: none; padding: 0 0 0 0; background:#EEE; text-align: center; font-size: 90%;"><b>Digər türk sülalələri</b> </div> <div class="NavContent" style="border-style: none; padding: 0px; background-color:transparent; font-size: 100%; text-align: center;"> <p><b>Anadoluda</b><br /> <a href="/w/index.php?title=Artuqlu_s%C3%BClal%C9%99si&action=edit&redlink=1" class="new" title="Artuqlu sülaləsi (səhifə mövcud deyil)">Artuqlu sülaləsi</a><br /> <a href="/wiki/Saltuklu_b%C9%99yliyi" title="Saltuklu bəyliyi">Saltuklu sülaləsi</a><br /> <b>Azərbaycanda</b><br /> <a href="/wiki/%C6%8Fhm%C9%99dilil%C9%99r" class="mw-redirect" title="Əhmədililər">Əhmədili sülaləsi</a><br /> <a href="/wiki/Az%C9%99rbaycan_Atab%C9%99yl%C9%99ri_d%C3%B6vl%C9%99ti" class="mw-redirect" title="Azərbaycan Atabəyləri dövləti">Eldənizlər sülaləsi</a><br /> <b>Misirdə</b><br /> <a href="/wiki/Tulunil%C9%99r_d%C3%B6vl%C9%99ti" title="Tulunilər dövləti">Tulunilər sülaləsi</a><br /> <a href="/wiki/A%C4%9F%C5%9Fidl%C9%99r_d%C3%B6vl%C9%99ti" title="Ağşidlər dövləti">Ağşidlər sülaləsi</a><br /> <b>Farsda</b><br /> <a href="/wiki/Salqurlular" title="Salqurlular">Salqurlular sülaləsi</a><br /> <b>Levantda</b><br /> <a href="/wiki/B%C3%B6ril%C9%99r" title="Börilər">Börilər sülələsi</a><br /> <a href="/w/index.php?title=Z%D3%99ngil%D3%99r_d%C3%B6vl%D3%99ti&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zәngilәr dövlәti (səhifə mövcud deyil)">Zəngilər sülələsi</a><br /> </p> </div></div> </td></tr> <tr> <td colspan="8" style="line-height: 125%; font-size: 80%; padding: 2px 2px 2px 3px; border-top: 1px solid #777; background: #FEC" align="center"><div class="plainlinks hlist navbar"><span style="word-spacing:0">Şablon: </span><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%C5%9Eablon:T%C3%BCrkl%C9%99rin_XIV_%C9%99sr%C9%99_q%C9%99d%C9%99r_tarixi" title="Şablon:Türklərin XIV əsrə qədər tarixi"><span title="Şablona bax">bax</span></a></li><li class="nv-talk"><a href="/w/index.php?title=%C5%9Eablon_m%C3%BCzakir%C9%99si:T%C3%BCrkl%C9%99rin_XIV_%C9%99sr%C9%99_q%C9%99d%C9%99r_tarixi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Şablon müzakirəsi:Türklərin XIV əsrə qədər tarixi (səhifə mövcud deyil)"><span title="Müzakirə et">müzakirə</span></a></li><li class="nv-edit"><a class="external text" href="https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=%C5%9Eablon:T%C3%BCrkl%C9%99rin_XIV_%C9%99sr%C9%99_q%C9%99d%C9%99r_tarixi&action=edit"><span title="Bu şablonu redaktə et">redaktə</span></a></li></ul></div> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Bumın_xaqanın_ilk_illəri_və_hakimiyyəti"><span id="Bum.C4.B1n_xaqan.C4.B1n_ilk_ill.C9.99ri_v.C9.99_hakimiyy.C9.99ti"></span>Bumın xaqanın ilk illəri və hakimiyyəti</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&veaction=edit&section=4" title="Bumın xaqanın ilk illəri və hakimiyyəti bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&action=edit&section=4" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Bumın xaqanın ilk illəri və hakimiyyəti"><span>vikimətni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fayl:P%C4%B1narba%C5%9F%C4%B1_16.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/08/P%C4%B1narba%C5%9F%C4%B1_16.JPG/300px-P%C4%B1narba%C5%9F%C4%B1_16.JPG" decoding="async" width="300" height="400" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/08/P%C4%B1narba%C5%9F%C4%B1_16.JPG/450px-P%C4%B1narba%C5%9F%C4%B1_16.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/08/P%C4%B1narba%C5%9F%C4%B1_16.JPG/600px-P%C4%B1narba%C5%9F%C4%B1_16.JPG 2x" data-file-width="2304" data-file-height="3072" /></a><figcaption>Xaqanlığın qurucusu <a href="/wiki/Bum%C4%B1n_xaqan" title="Bumın xaqan">Bumın xaqanın</a> büstü, <a href="/wiki/T%C3%BCrkiy%C9%99" title="Türkiyə">Türkiyə</a></figcaption></figure> <p><a href="/wiki/Bum%C4%B1n_xaqan" title="Bumın xaqan">Bumın xaqan</a> <a href="/wiki/A%C5%9Fina" title="Aşina">Aşina</a> soyuna mənsubdu.<sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28"><span class="cite-bracket">[</span>q 1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/A%C5%9Fina" title="Aşina">Aşina</a> soyu <a href="/wiki/Bum%C4%B1n_xaqan" title="Bumın xaqan">Bumının</a> idarəsi altında ticarət məqsədilə Çinə doğru irəlilədi. Bu dövrdə bölgədə önəmli hərbi-siyasi güc olan Topa dövləti zəifləmiş, bir-biri ilə mübarizə aparan Şərqi Topa və Qərbi Topaya bölünmüşdü. Qərbi Topa dövləti düşmən münasibətdə olduğu Şərqi Topa və <a href="/wiki/Jujanlar" class="mw-redirect" title="Jujanlar">Jujanların</a> təzyiqləri səbəbi ilə <a href="/wiki/A%C5%9Fina" title="Aşina">Aşina</a> soyu ilə yaxınlaşmağa çalışırdı. <a href="/wiki/Bum%C4%B1n_xaqan" title="Bumın xaqan">Bumın</a> 546-cı ildə ticarət əlaqələrini gücləndirmək məqsədilə Qərbi Topaya elçi göndərdi. Bumın xaqan 546-cı ildə teles tayfasının <a href="/wiki/Jujanlar" class="mw-redirect" title="Jujanlar">jujanlara</a> qarşı üsyanından istifadə etməyi qərara aldı. O, jujan xanı Anaxuanın yanına elçi göndərib şahzadə qızını ona ərə verməsini istədi. O, əvvəlcədən bilirdi ki, jujan xanı öz vassalına<sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span class="cite-bracket">[</span>28<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span class="cite-bracket">[</span>29<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> qız verməyəcək və onu cəzalandırmaq fikrinə düşəcəkdir. Belə də olmuş və Anaxuan elçiyə "Siz mənim filiz əridənimsiz, belə bir şeyə necə cürət edirsiz?" şəklində cavab vermişdi.<sup id="cite_ref-ReferenceB_31-0" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceB-31"><span class="cite-bracket">[</span>30<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-ReferenceC_32-0" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceC-32"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-ReferenceD_33-0" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceD-33"><span class="cite-bracket">[</span>32<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="#cite_note-34"><span class="cite-bracket">[</span>33<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-35" class="reference"><a href="#cite_note-35"><span class="cite-bracket">[</span>34<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Bundan sonra <a href="/wiki/Bum%C4%B1n_xaqan" title="Bumın xaqan">Bumın</a> Qərbi Topa dövlətinin hökmdarından qızını istədi. Çətin vəziyyətdə olan Qərbi Topa dövlətinin hökmdarı Bumının bu təklifini qəbul etdi.<sup id="cite_ref-ReferenceB_31-1" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceB-31"><span class="cite-bracket">[</span>30<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-ReferenceC_32-1" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceC-32"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-ReferenceD_33-1" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceD-33"><span class="cite-bracket">[</span>32<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 552-ci ildə Bumın Qərbi Topa ilə qüvvələrini birləşdirdikdən sonra <a href="/wiki/Jujanlar" class="mw-redirect" title="Jujanlar">Jujanların</a> üzərinə hücum edərək onları məğlub etmişdi.<sup id="cite_ref-36" class="reference"><a href="#cite_note-36"><span class="cite-bracket">[</span>35<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-37" class="reference"><a href="#cite_note-37"><span class="cite-bracket">[</span>36<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-38" class="reference"><a href="#cite_note-38"><span class="cite-bracket">[</span>37<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-39" class="reference"><a href="#cite_note-39"><span class="cite-bracket">[</span>38<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Bu hadisədən sonra o, öz dövlətini elan edir və bu tarix Göytürk xaqanlığının qurulma tarixi olaraq qəbul olunur.<sup id="cite_ref-40" class="reference"><a href="#cite_note-40"><span class="cite-bracket">[</span>39<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-41" class="reference"><a href="#cite_note-41"><span class="cite-bracket">[</span>40<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Bum%C4%B1n_xaqan" title="Bumın xaqan">Bumın xaqan</a> 552-ci ildə öldü. Ondan sonra dövlətin şərq qoluna oğlu <a href="/wiki/Qara_%C4%B0ss%C4%B1q_xaqan" title="Qara İssıq xaqan">Qara İssıq xaqan</a>, qərb qoluna isə <a href="/wiki/%C4%B0st%C9%99mi_xaqan" title="İstəmi xaqan">İstəmi yabqu</a> başçılıq etmişdir.<sup id="cite_ref-42" class="reference"><a href="#cite_note-42"><span class="cite-bracket">[</span>41<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-43" class="reference"><a href="#cite_note-43"><span class="cite-bracket">[</span>42<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/%C4%B0st%C9%99mi_xaqan" title="İstəmi xaqan">İstəmi yabqu</a> de-fakto hakimiyyətə malik olsa da özünü xaqan elan etmədi. </p> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fayl:Fresh_ayran.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8e/Fresh_ayran.jpg/250px-Fresh_ayran.jpg" decoding="async" width="250" height="337" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8e/Fresh_ayran.jpg/375px-Fresh_ayran.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/8e/Fresh_ayran.jpg 2x" data-file-width="450" data-file-height="607" /></a><figcaption><a href="/wiki/Ayran" title="Ayran">Ayran</a> ilk dəfə Göytürklər zamanı meydana çıxmışdır.<sup id="cite_ref-44" class="reference"><a href="#cite_note-44"><span class="cite-bracket">[</span>43<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Qara_İssıq_xaqanın_hakimiyyəti_(552–553)"><span id="Qara_.C4.B0ss.C4.B1q_xaqan.C4.B1n_hakimiyy.C9.99ti_.28552.E2.80.93553.29"></span>Qara İssıq xaqanın hakimiyyəti (552–553)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&veaction=edit&section=5" title="Qara İssıq xaqanın hakimiyyəti (552–553) bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&action=edit&section=5" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Qara İssıq xaqanın hakimiyyəti (552–553)"><span>vikimətni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/Qara_%C4%B0ss%C4%B1q_xaqan" title="Qara İssıq xaqan">Qara İssıq xaqanın</a><sup id="cite_ref-Bauer,_Susan_Wise_2010_p._238_45-0" class="reference"><a href="#cite_note-Bauer,_Susan_Wise_2010_p._238-45"><span class="cite-bracket">[</span>44<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> hakimiyyəti qısamüddətli oldu. Bu qısa müddət ərzində <a href="/wiki/Jujanlar" class="mw-redirect" title="Jujanlar">Jujan dövləti</a> dağıldıqdan sonra onun torpaqları, Göytürk xaqanlığına tabe oldu. <a href="/wiki/Jujanlar" class="mw-redirect" title="Jujanlar">Jujanların</a> bir qismi Topa dövlətinin çöllərinə, bir qismi isə qərbə irəliləyərək bölgədəki dövlətlərə sığındılar. Göytürklər və Topa dövləti arasında olan razılaşmaya görə oraya sığınan <a href="/wiki/Jujanlar" class="mw-redirect" title="Jujanlar">jujanlar</a> geri qaytarıldı və onlar 555-ci ildə öldürüldülər.<sup id="cite_ref-46" class="reference"><a href="#cite_note-46"><span class="cite-bracket">[</span>45<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Bundan sonra Göytürklərin hücum istiqaməti indiki <a href="/wiki/Tibet" title="Tibet">Tibet</a> və <a href="/wiki/Monqolustan" title="Monqolustan">Monqolustanın</a> ətrafına yönəldi. Buna baxmayaraq <a href="/wiki/Qara_%C4%B0ss%C4%B1q_xaqan" title="Qara İssıq xaqan">Qara İssıq xaqan</a> daha çox irəliləyə bilmədi və öldü. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Muğan_xaqanın_hakimiyyəti_(553–572)"><span id="Mu.C4.9Fan_xaqan.C4.B1n_hakimiyy.C9.99ti_.28553.E2.80.93572.29"></span>Muğan xaqanın hakimiyyəti (553–572)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&veaction=edit&section=6" title="Muğan xaqanın hakimiyyəti (553–572) bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&action=edit&section=6" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Muğan xaqanın hakimiyyəti (553–572)"><span>vikimətni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/Mu%C4%9Fan_xaqan" title="Muğan xaqan">Muğan xaqanın</a><sup id="cite_ref-47" class="reference"><a href="#cite_note-47"><span class="cite-bracket">[</span>46<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> hakimiyyəti uzun müddət davam etdi. Onun hakimiyyəti illəri Göytürk xaqanlığının yüksəlişi dövrüdür. Muğan xaqanın dövründə Göytürklər Qərbi Topa ilə ittifaqa davam edərək torpaqlarını genişləndirdi. Qərbi Topa dövləti 557-ci ildə dağıldıqdan sonra onun torpaqları da Göytürk xaqanlığının tərkibinə qatıldı.<sup id="cite_ref-48" class="reference"><a href="#cite_note-48"><span class="cite-bracket">[</span>47<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/Mu%C4%9Fan_xaqan" title="Muğan xaqan">Muğan xaqan</a> güclənməyə çalışan <a href="/wiki/Jujanlar" class="mw-redirect" title="Jujanlar">jujanların</a> üzərinə hücum etdi. Məğlub olan <a href="/wiki/Jujanlar" class="mw-redirect" title="Jujanlar">jujanlar</a> Çinə sığındı, amma Göytürklər və Çin arasında olan əlaqələr səbəbindən jujanlar geri qaytarıldı. Göytürklər <a href="/wiki/Jujanlar" class="mw-redirect" title="Jujanlar">jujanlardan</a> geriyə qalanları da öldürərək dövləti onların qalıntılarından xilas etdi.<sup id="cite_ref-49" class="reference"><a href="#cite_note-49"><span class="cite-bracket">[</span>48<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/Mu%C4%9Fan_xaqan" title="Muğan xaqan">Muğan xaqan</a> jujanlardan sonra Şərqi Kitayları da məğlub edərək ərazilərini genişləndirdi və kitaylar Koreyaya köç etməyə məcbur oldular. Daha sonra şimalda yaşayan <a href="/wiki/Q%C4%B1r%C4%9F%C4%B1zlar" title="Qırğızlar">qırğızlar</a> və digər dağınıq halda yaşayan boyları da tabe etdikdən sonra bozqırlarda hakimiyyətini möhkəmləndirir.<sup id="cite_ref-50" class="reference"><a href="#cite_note-50"><span class="cite-bracket">[</span>49<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/Mu%C4%9Fan_xaqan" title="Muğan xaqan">Muğan xaqan</a> dövlətin şərq hissəsini idarə edirdi. Şərqdəki yüksəlmə ilə eyni zamanda <a href="/wiki/%C4%B0st%C9%99mi_xaqan" title="İstəmi xaqan">İstəmi yabqunun</a> idarəsi altında olan qərb də sürətlə yüksəlib ərazilərini genişləndirdi. <a href="/wiki/%C4%B0st%C9%99mi_xaqan" title="İstəmi xaqan">İstəmi yabqu</a> Altay dağlarının qərbini, <a href="/wiki/%C4%B0s%C4%B1kg%C3%B6l" class="mw-redirect" title="İsıkgöl">İsıkgöl</a> və <a href="/wiki/Tanr%C4%B1_da%C4%9Flar%C4%B1" class="mw-redirect" title="Tanrı dağları">Tanrı dağlarına</a> (indiki <a href="/wiki/Tyan-%C5%9Ean" class="mw-redirect" title="Tyan-Şan">Tyan-Şan</a>) qədər olan ərazini özünə tabe etmişdi. <a href="/wiki/%C4%B0st%C9%99mi_xaqan" title="İstəmi xaqan">İstəmi yabqunun</a> qərbdə ərazilərini genişləndirməsi səbəbi ilə <a href="/wiki/Sasanil%C9%99r" class="mw-redirect" title="Sasanilər">Sasanilər</a> və <a href="/wiki/Bizans" class="mw-redirect" title="Bizans">Bizansla</a> əlaqələr yaranmışdı.<sup id="cite_ref-51" class="reference"><a href="#cite_note-51"><span class="cite-bracket">[</span>50<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/%C4%B0p%C9%99k_yolu" class="mw-redirect" title="İpək yolu">İpək yoluna</a> nəzarət etmək üçün Göytürklər <a href="/wiki/Sasanil%C9%99r" class="mw-redirect" title="Sasanilər">Sasanilərlə</a> yaxşı münasibətlər qurmuşdu. <a href="/wiki/%C4%B0st%C9%99mi_xaqan" title="İstəmi xaqan">İstəmi yabqu</a> <a href="/wiki/Sasanil%C9%99r" class="mw-redirect" title="Sasanilər">Sasanilərlə</a> birləşərək digər bir türk dövləti olan <a href="/wiki/A%C4%9F_Hunlar" title="Ağ Hunlar">Ağ Hunları</a> məğlub etdi. Ağ Hun dövlətinin torpaqları Göytürklər və <a href="/wiki/Sasanil%C9%99r" class="mw-redirect" title="Sasanilər">Sasanilər</a> arasında bölüşdürüldü.<sup id="cite_ref-52" class="reference"><a href="#cite_note-52"><span class="cite-bracket">[</span>51<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/Sasanil%C9%99r" class="mw-redirect" title="Sasanilər">Sasanilərlə</a> olan yaxşı münasibətlər <a href="/wiki/%C4%B0p%C9%99k_yolu" class="mw-redirect" title="İpək yolu">İpək yolu</a> uğrunda mübarizə səbəbindən pisləşməyə başladı. <a href="/wiki/%C4%B0st%C9%99mi_xaqan" title="İstəmi xaqan">İstəmi yabqu</a> <a href="/wiki/Sasanil%C9%99r" class="mw-redirect" title="Sasanilər">Sasanilərə</a> qarşı <a href="/wiki/Bizans" class="mw-redirect" title="Bizans">Bizans</a> ilə əlaqələr qurmağa başladı. <a href="/wiki/Bizans" class="mw-redirect" title="Bizans">Bizans</a> <a href="/wiki/%C4%B0p%C9%99k_yolu" class="mw-redirect" title="İpək yolu">İpək yolu</a> ticarətinin <a href="/wiki/Sasanil%C9%99r" class="mw-redirect" title="Sasanilər">Sasanilərin</a> vasitəçiliyi ilə aparılmasından məmnun olmadığına görə <a href="/wiki/%C4%B0st%C9%99mi_xaqan" title="İstəmi xaqan">İstəmi yabqu</a> ilə ittifaq qurdu.<sup id="cite_ref-53" class="reference"><a href="#cite_note-53"><span class="cite-bracket">[</span>52<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Bu ittifaqdan sonra 19 il davam edəcək Bizans-Sasani müharibələri başladı. Bu müharibələr <a href="/wiki/Sasanil%C9%99r" class="mw-redirect" title="Sasanilər">Sasanilərə</a> ağır zərbə vurdu və daha sonralar <a href="/wiki/%C6%8Fr%C9%99bl%C9%99r" title="Ərəblər">ərəblərin</a> ölkəni işğal etməsini asanlaşdırdı. </p><p><a href="/wiki/Mu%C4%9Fan_xaqan" title="Muğan xaqan">Muğan xaqanın</a> dövründə Çində ara müharibələri şiddətlənmişdi. Ara müharibələri səbəbindən zəifləyən Çin Göytürklərin dəstəyini qazanmaq və onların qarətçi hücumlarını dayandırmaq məqsədilə <a href="/wiki/Mu%C4%9Fan_xaqan" title="Muğan xaqan">Muğan xaqana</a> hədiyyələrlə elçi göndərmişdi. Bundan sonra <a href="/wiki/Mu%C4%9Fan_xaqan" title="Muğan xaqan">Muğan xaqan</a> tez-tez Çinə elçilər göndərdi. Hər dəfə Çindən qayıdan elçilərin hədiyyələrlə dönməsi bu işin getdikcə ənənəyə çevrilməsinə səbəb oldu.<sup id="cite_ref-54" class="reference"><a href="#cite_note-54"><span class="cite-bracket">[</span>53<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/Mu%C4%9Fan_xaqan" title="Muğan xaqan">Muğan xaqan</a> 572-ci ildə öldü və yerinə qardaşı <a href="/wiki/Taspar_xaqan" title="Taspar xaqan">Taspar xaqan</a> keçdi.<sup id="cite_ref-55" class="reference"><a href="#cite_note-55"><span class="cite-bracket">[</span>54<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Taspar_xaqanın_hakimiyyəti_(572–581)"><span id="Taspar_xaqan.C4.B1n_hakimiyy.C9.99ti_.28572.E2.80.93581.29"></span>Taspar xaqanın hakimiyyəti (572–581)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&veaction=edit&section=7" title="Taspar xaqanın hakimiyyəti (572–581) bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&action=edit&section=7" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Taspar xaqanın hakimiyyəti (572–581)"><span>vikimətni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/Taspar_xaqan" title="Taspar xaqan">Taspar xaqan</a><sup id="cite_ref-56" class="reference"><a href="#cite_note-56"><span class="cite-bracket">[</span>55<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-57" class="reference"><a href="#cite_note-57"><span class="cite-bracket">[</span>56<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> qardaşı <a href="/wiki/Mu%C4%9Fan_xaqan" title="Muğan xaqan">Muğan xaqan</a> kimi Çinlə yaxşı əlaqələr qurmağa və Çindəki daxili qarışıqlıqdan istifadə etməyə çalışdı. Çindən gələn hədiyyələrdən sonra iki dövlət arasında ticarət əlaqələri inkişaf etməyə başladı. Ticarət əlaqələrinin dərinləşməsi, rahat həyat tərzinə uyğunlaşma türk topluluqları arasında Çin mədəniyyətinin yayılmasına səbəb oldu. Hətta çinli missionerlərin fəaliyyəti nəticəsində <a href="/wiki/Taspar_xaqan" title="Taspar xaqan">Taspar xaqan</a> <a href="/wiki/Buddizm" title="Buddizm">Buddizmi</a> qəbul etmişdi.<sup id="cite_ref-58" class="reference"><a href="#cite_note-58"><span class="cite-bracket">[</span>57<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Göktürkler_I-II-III_2012_59-0" class="reference"><a href="#cite_note-Göktürkler_I-II-III_2012-59"><span class="cite-bracket">[</span>58<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Taspar_xaqan" title="Taspar xaqan">Taspar xaqan</a> ikiyə bölünmüş Çinin hissələri ilə (qərbdə Tsi; şərqdə Çou) balanslı siyasət qurmağa çalışsa da buna nail olmamışdır. 577-ci ildə Çou ilə Tsi arasında müharibə başladı. Nəticədə Çou Tsini məğlub edərək torpaqlarını özünə tabe etdi. Bundan sonra Göytürk xaqanlığı ilə Çou arasında münasibətlər pozuldu. <a href="/wiki/Taspar_xaqan" title="Taspar xaqan">Taspar xaqan</a> ordusu ilə Çinə doğru irəliləyərək <a href="/wiki/Pekin" title="Pekin">Pekin</a> və ətrafını qarət etdi. </p><p><a href="/wiki/Taspar_xaqan" title="Taspar xaqan">Taspar xaqan</a> da dövlətin şərq bölgəsini idarə edirdi. Qərbi idarə edən <a href="/wiki/%C4%B0st%C9%99mi_xaqan" title="İstəmi xaqan">İstəmi yabqu</a> əslində <a href="/wiki/Taspar_xaqan" title="Taspar xaqan">Taspar xaqana</a> tabe olsa da müstəqil hərəkət edirdi. <a href="/wiki/%C4%B0st%C9%99mi_xaqan" title="İstəmi xaqan">İstəmi yabqu</a> 576-cı ildə öldükdən sonra yerinə oğlu <a href="/wiki/Tardu_xaqan" title="Tardu xaqan">Tardu</a> keçdi. Bundan sonra <a href="/wiki/Taspar_xaqan" title="Taspar xaqan">Taspar xaqanın</a> hakimiyyəti zəifləməyə başladı. <a href="/wiki/Taspar_xaqan" title="Taspar xaqan">Taspar xaqan</a> Çinlə yaxşı münasibətlər qurmağı bacarmadı və Göytürk xaqanlığı zəifləməyə başladı. <a href="/wiki/Taspar_xaqan" title="Taspar xaqan">Taspar xaqan</a> ona tabe olan dövlətin şərq qolunu da iki hissəyə ayıraraq ona tabe olmaq şərti ilə qardaşı Kolonun oğlu <a href="/wiki/%C4%B0%C5%9Fbara_xaqan" title="İşbara xaqan">İşbaranı</a> şərqə, kiçik qardaşı Jotanı isə qərbə hakim təyin etdi. </p><p><a href="/wiki/Taspar_xaqan" title="Taspar xaqan">Taspar xaqanla</a> Çin arasındakı anlaşmazlıqlar hər iki dövlətin daxili işlərinə ciddi təsir göstərdi. Çində <a href="/wiki/Suy_s%C3%BClal%C9%99si" title="Suy sülaləsi">Suy sülaləsi</a> fürsətdən istifadə edərək hakimiyyəti ələ keçirdi. Bundan sonra Çində birlik yarandı. </p><p>581-ci ildə <a href="/wiki/Taspar_xaqan" title="Taspar xaqan">Taspar xaqan</a> öldü.<sup id="cite_ref-Göktürkler_I-II-III_2012_59-1" class="reference"><a href="#cite_note-Göktürkler_I-II-III_2012-59"><span class="cite-bracket">[</span>58<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Onun ölümündən sonra kimin xaqan olması uğrunda <a href="/wiki/G%C3%B6yt%C3%BCrk_v%C9%99t%C9%99nda%C5%9F_m%C3%BCharib%C9%99si" title="Göytürk vətəndaş müharibəsi">Göytürk vətəndaş müharibəsi</a> başladı. <a href="/wiki/Taspar_xaqan" title="Taspar xaqan">Taspar xaqan</a> ölümündən əvvəl hakimiyyəti <a href="/wiki/Mu%C4%9Fan_xaqan" title="Muğan xaqan">Muğan xaqanın</a> oğlu <a href="/wiki/Apa_xaqan" title="Apa xaqan">Apaya</a> vəsiyyət etsə də, qurultay Apanın hüququ olmadığına görə <a href="/wiki/Taspar_xaqan" title="Taspar xaqan">Taspar xaqanın</a> oğlu <a href="/wiki/Amrak_xaqan" title="Amrak xaqan">Amrakı</a><sup id="cite_ref-Bauer,_Susan_Wise_2010_p._238_45-1" class="reference"><a href="#cite_note-Bauer,_Susan_Wise_2010_p._238-45"><span class="cite-bracket">[</span>44<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> yeni xaqan seçdi. Buna baxmayaraq elə həmin il <a href="/wiki/Amrak_xaqan" title="Amrak xaqan">Amrak xaqan</a> <a href="/wiki/%C4%B0%C5%9Fbara_xaqan" title="İşbara xaqan">İşbara xaqanın</a> lehinə hakimiyyətdən əl çəkdi. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="İşbara_xaqanın_hakimiyyəti_(581–582)"><span id=".C4.B0.C5.9Fbara_xaqan.C4.B1n_hakimiyy.C9.99ti_.28581.E2.80.93582.29"></span>İşbara xaqanın hakimiyyəti (581–582)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&veaction=edit&section=8" title="İşbara xaqanın hakimiyyəti (581–582) bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&action=edit&section=8" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: İşbara xaqanın hakimiyyəti (581–582)"><span>vikimətni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%C4%B0%C5%9Fbara_xaqan" title="İşbara xaqan">İşbara xaqan</a> hakimiyyətə keçdiyi dövrdə Göytürk xaqanlığında ara müharibələri şiddətlənmiş və dövlət zəifləmişdi. Dövlətin qərb qolunu idarə edən <a href="/wiki/Tardu_xaqan" title="Tardu xaqan">Tardu</a> artıq şərqin hakimiyyətini qəbul etməyərək müstəqil siyasət yeritməyə çalışırdı. Çindəki <a href="/wiki/Suy_s%C3%BClal%C9%99si" title="Suy sülaləsi">Suy sülaləsi</a> Göytürk xaqanlığının şərq və qərb qolu arasındakı anlaşmazlıqlardan istifadə edərək <a href="/wiki/Tardu_xaqan" title="Tardu xaqan">Tarduya</a> elçilər göndərdi. Çin türk tacirlərini ölkəsindən çıxardı. Bu hadisə Göytürk xaqanlığının şərq qolunun vəziyyətini daha da pisləşdirdi. Qıtlıq və yoxsulluq baş qaldırdı. Bu səbəbdən şərqdə yaşayan boyların bir qismi qərbə köçdü. </p><p><a href="/wiki/Suy_s%C3%BClal%C9%99si" title="Suy sülaləsi">Suy sülaləsinin</a> də dəstəyi nəticəsində <a href="/wiki/Tardu_xaqan" title="Tardu xaqan">Tardu</a> <a href="/wiki/%C4%B0%C5%9Fbara_xaqan" title="İşbara xaqan">İşbara xaqanın</a> hakimiyyətini tanımadığını elan etdi. Bu hadisədən sonra Göytürk xaqanlığı faktiki olaraq <a href="/wiki/%C5%9E%C9%99rqi_G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Şərqi Göytürk xaqanlığı">Şərqi Göytürk</a> və <a href="/wiki/Q%C9%99rbi_G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Qərbi Göytürk xaqanlığı">Qərbi Göytürk</a> xaqanlıqlarına parçalandı. <a href="/wiki/%C4%B0%C5%9Fbara_xaqan" title="İşbara xaqan">İşbara xaqanın</a> hakimiyyətində dövlətin yalnız şərq əraziləri qaldı. </p> <figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fayl:Harhorin.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Harhorin.jpg/700px-Harhorin.jpg" decoding="async" width="700" height="198" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/5a/Harhorin.jpg 1.5x" data-file-width="1000" data-file-height="283" /></a><figcaption><a href="/wiki/Orxon_%C3%A7ay%C4%B1" title="Orxon çayı">Orxon çayı</a> uzaq görüntüsü</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Şərqi_Göytürk_xaqanlığı"><span id=".C5.9E.C9.99rqi_G.C3.B6yt.C3.BCrk_xaqanl.C4.B1.C4.9F.C4.B1"></span>Şərqi Göytürk xaqanlığı</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&veaction=edit&section=9" title="Şərqi Göytürk xaqanlığı bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&action=edit&section=9" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Şərqi Göytürk xaqanlığı"><span>vikimətni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r7894145">.mw-parser-output .hatnote{font-style:italic}.mw-parser-output div.hatnote{padding-left:1.6em;margin-bottom:0.5em}.mw-parser-output .hatnote i{font-style:normal}.mw-parser-output .hatnote+link+.hatnote{margin-top:-0.5em}@media print{body.ns-0 .mw-parser-output .hatnote{display:none!important}}</style><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Əsas məqalə: <a href="/wiki/%C5%9E%C9%99rqi_G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Şərqi Göytürk xaqanlığı">Şərqi Göytürk xaqanlığı</a></div> <p>Birinci Göytürk xaqanlığının ikiyə parçalanmasından sonra meydana gələn <a href="/wiki/%C5%9E%C9%99rqi_G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Şərqi Göytürk xaqanlığı">Şərqi Göytürk xaqanlığı</a> <a href="/wiki/T%C3%BCrk_tarixi" title="Türk tarixi">türk tarixində</a> önəmli bir yerə sahibdir. Mədəni və sosial cəhətdən <a href="/wiki/Hunlar" title="Hunlar">Hunların</a> dövrünə görə daha sürətlə inkişaf edən <a href="/wiki/T%C3%BCrk" class="mw-redirect" title="Türk">türk</a> topluluqları tutduqları geniş ərazilərə yayılaraq sonradan qurulacaq türk dövlətləri üçün zəmin yaratmışlar. <a href="/wiki/%C5%9E%C9%99rqi_G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Şərqi Göytürk xaqanlığı">Şərqi Göytürk xaqanlığının</a> süqutundan sonra meydana gələn türk dövlətləri türklərin varlığı və mədəniyyətini <a href="/wiki/Avropa" title="Avropa">Avropaya</a> qədər yaymışdır. Birinci Göytürk xaqanlığı ikiyə parçalanmasına və Çinin təzyiqlərinə baxmayaraq <a href="/wiki/%C5%9E%C9%99rqi_G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Şərqi Göytürk xaqanlığı">Şərqi Göytürk xaqanlığı</a> varlığını davam etdirməyə çalışmışdır. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="İşbara_xaqanın_hakimiyyəti_(582–587)"><span id=".C4.B0.C5.9Fbara_xaqan.C4.B1n_hakimiyy.C9.99ti_.28582.E2.80.93587.29"></span>İşbara xaqanın hakimiyyəti (582–587)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&veaction=edit&section=10" title="İşbara xaqanın hakimiyyəti (582–587) bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&action=edit&section=10" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: İşbara xaqanın hakimiyyəti (582–587)"><span>vikimətni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>585-ci ildə artan üsyanlar və xarici təzyiqlər nəticəsində <a href="/wiki/%C4%B0%C5%9Fbara_xaqan" title="İşbara xaqan">İşbara xaqan</a> Çin hakimiyyətini qəbul etmiş və Çindən kömək istəmişdir. <a href="/wiki/%C5%9E%C9%99rqi_G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Şərqi Göytürk xaqanlığı">Şərqi Göytürk xaqanlığını</a> hakimiyyəti altına alan Çinin əsl məqsədi Çin üçün təhlükə olan türklər də daxil olmaqla bütün <a href="/wiki/M%C9%99rk%C9%99zi_Asiya" title="Mərkəzi Asiya">Mərkəzi Asiya</a> xalqlarını çinliləşdirmək idi. Bu səbəbdən Çin Şərqi Göytürkləri <a href="/wiki/%C3%87inc%C9%99" class="mw-redirect" title="Çincə">çincə</a> danışmağa, <a href="/wiki/%C3%87inlil%C9%99r" title="Çinlilər">çinlilər</a> kimi geyinməyə və çin adətlərini qəbul etməyə məcbur etmişdir. Bu səbəbdən <a href="/wiki/%C4%B0%C5%9Fbara_xaqan" title="İşbara xaqan">İşbara xaqan</a> bu mövzu haqqında 585-ci ildə Çin imperatoruna məktub yazmışdır. <a href="/wiki/%C4%B0%C5%9Fbara_xaqan" title="İşbara xaqan">İşbara xaqan</a> Çin imperatoruna yazdığı məktubda belə demişdir: "Sizə tabe olacaq, xərac verəcək, qiymətli atlar hədiyyə edəcəyəm. Lakin dilimizi dəyişdirə bilmərəm. Uzun saçlarımızı kəsdirə bilmərəm. Xalqıma Çin geyimləri geydirə bilmərəm. Adətlərinizi, qanunlarınızı qəbul edə bilmərəm. Çünki bu mövzuda bütün millətim, həssaslıqla döyünən tək bir ürəkdir." </p><p><a href="/wiki/Tardu_xaqan" title="Tardu xaqan">Tarduya</a> qarşı mübarizə edə bilməyəcəyini görən <a href="/wiki/%C4%B0%C5%9Fbara_xaqan" title="İşbara xaqan">İşbara xaqan</a> imperator Yanq Cianın vassalı olmağı qəbul etdi. Taxtı qardaşı <a href="/wiki/Ba%C4%9Fa_xaqan" title="Bağa xaqan">Bağa xaqana</a> verərək çəkildi.<sup id="cite_ref-60" class="reference"><a href="#cite_note-60"><span class="cite-bracket">[</span>59<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Elə həmin il də öldü. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Bağa_xaqanın_hakimiyyəti_(587–589)"><span id="Ba.C4.9Fa_xaqan.C4.B1n_hakimiyy.C9.99ti_.28587.E2.80.93589.29"></span>Bağa xaqanın hakimiyyəti (587–589)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&veaction=edit&section=11" title="Bağa xaqanın hakimiyyəti (587–589) bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&action=edit&section=11" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Bağa xaqanın hakimiyyəti (587–589)"><span>vikimətni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/Ba%C4%9Fa_xaqan" title="Bağa xaqan">Bağa xaqan</a><sup id="cite_ref-Bauer,_Susan_Wise_2010_p._238_45-2" class="reference"><a href="#cite_note-Bauer,_Susan_Wise_2010_p._238-45"><span class="cite-bracket">[</span>44<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> cəmi iki il hakimiyyətdə qala bildi. <a href="/wiki/%C4%B0%C5%9Fbara_xaqan" title="İşbara xaqan">İşbara xaqanın</a> dövründə olan problemlərin davamı olaraq vəziyyət daha da pisləşdi. Bu səbəbdən <a href="/wiki/T%C3%BCrk" class="mw-redirect" title="Türk">türk</a> boyları üsyana başladı. <a href="/wiki/Ba%C4%9Fa_xaqan" title="Bağa xaqan">Bağa xaqanın</a> yeganə güc mənbəyi olan türk topluluqları ardıcıl baş verən köçlərlə daha da zəiflədi. <a href="/wiki/Ba%C4%9Fa_xaqan" title="Bağa xaqan">Bağa xaqandan</a> sonra <a href="/wiki/Tulan_xaqan" title="Tulan xaqan">Tulan xaqan</a> hakimiyyətə keçdi. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Tulan_xaqanın_hakimiyyəti_(589–600)"><span id="Tulan_xaqan.C4.B1n_hakimiyy.C9.99ti_.28589.E2.80.93600.29"></span>Tulan xaqanın hakimiyyəti (589–600)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&veaction=edit&section=12" title="Tulan xaqanın hakimiyyəti (589–600) bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&action=edit&section=12" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Tulan xaqanın hakimiyyəti (589–600)"><span>vikimətni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/Tulan_xaqan" title="Tulan xaqan">Tulan xaqanın</a> hakimiyyəti illərində problemlər daha da şiddətləndi. Hakimiyyətdə olduğu müddət ərzində ölkəni bu problemlərdən xilas edə bilmədi. <a href="/wiki/Tulan_xaqan" title="Tulan xaqan">Tulan xaqan</a> Qərbi Göytürk xaqanı <a href="/wiki/Tardu_xaqan" title="Tardu xaqan">Tardu</a> ilə ittifaq quraraq Çinə yürüş etdi. Çin onları məğlub etdi<sup id="cite_ref-61" class="reference"><a href="#cite_note-61"><span class="cite-bracket">[</span>60<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> və <a href="/wiki/Tulan_xaqan" title="Tulan xaqan">Tulan xaqan</a> öldürüldü. Onun yerinə qardaşı <a href="/wiki/Yami_xaqan" title="Yami xaqan">Yami</a> keçdi. <a href="/wiki/Yami_xaqan" title="Yami xaqan">Yami xaqan</a> Çindən asılılığı qəbul etdi. <a href="/wiki/Tulan_xaqan" title="Tulan xaqan">Tulan xaqanın</a> ölməsi ilə Göytürk xaqanlığının parçalanması tam şəkildə rəsmiləşdi. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Yami_xaqanın_hakimiyyəti_(600–609)"><span id="Yami_xaqan.C4.B1n_hakimiyy.C9.99ti_.28600.E2.80.93609.29"></span>Yami xaqanın hakimiyyəti (600–609)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&veaction=edit&section=13" title="Yami xaqanın hakimiyyəti (600–609) bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&action=edit&section=13" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Yami xaqanın hakimiyyəti (600–609)"><span>vikimətni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fayl:Part_of_East-Hem_600ad.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Part_of_East-Hem_600ad.jpg/300px-Part_of_East-Hem_600ad.jpg" decoding="async" width="300" height="182" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Part_of_East-Hem_600ad.jpg/450px-Part_of_East-Hem_600ad.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Part_of_East-Hem_600ad.jpg/600px-Part_of_East-Hem_600ad.jpg 2x" data-file-width="1860" data-file-height="1128" /></a><figcaption>e.600 də Şərqi və Qərbi Göytürklər</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/Yami_xaqan" title="Yami xaqan">Yami xaqan</a><sup id="cite_ref-62" class="reference"><a href="#cite_note-62"><span class="cite-bracket">[</span>61<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-63" class="reference"><a href="#cite_note-63"><span class="cite-bracket">[</span>62<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-64" class="reference"><a href="#cite_note-64"><span class="cite-bracket">[</span>63<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Göytürk xaqanlığı rəsmən parçalanandan sonra hakimiyyətə keçən ilk xaqandır. Onun hakimiyyəti illərində Çinin <a href="/wiki/%C5%9E%C9%99rqi_G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Şərqi Göytürk xaqanlığı">Şərqi</a> və <a href="/wiki/Q%C9%99rbi_G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Qərbi Göytürk xaqanlığı">Qərbi Göytürk</a> xaqanlıqlarına olan təzyiqi getdikcə artdı. Çin Göytürklərin şahzadələri arasında olan narazılıqları gücləndirərək nüfuzunu artırmağa çalışırdı. <a href="/wiki/Yami_xaqan" title="Yami xaqan">Yami xaqanın</a> həyat yoldaşı <a href="/wiki/Suy_s%C3%BClal%C9%99si" title="Suy sülaləsi">Suy sülaləsindən</a> olan şahzadə An idi.<sup id="cite_ref-ReferenceE_65-0" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceE-65"><span class="cite-bracket">[</span>64<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/Q%C9%99rbi_G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Qərbi Göytürk xaqanlığı">Qərbi Göytürk</a> xaqanı <a href="/wiki/Tardu_xaqan" title="Tardu xaqan">Tardu</a> əvvəlcə Çinlə yaxşı münasibətdə idi. <a href="/wiki/Tardu_xaqan" title="Tardu xaqan">Tardu xaqan</a> <a href="/wiki/%C5%9E%C9%99rqi_G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Şərqi Göytürk xaqanlığı">Şərqi Göytürk xaqanlığını</a> da özünə tabe etməyə çalışdıqdan sonra Çinlə bu münasibətlər pozuldu. Çin <a href="/wiki/Yami_xaqan" title="Yami xaqan">Yami xaqandan</a> <a href="/wiki/Tardu_xaqan" title="Tardu xaqan">Tardu xaqana</a> qarşı istifadə etməyə çalışdı. <a href="/wiki/Yami_xaqan" title="Yami xaqan">Yami xaqan</a> Çindən asılılığı qəbul etmiş, hətta <a href="/wiki/%C4%B0%C5%9Fbara_xaqan" title="İşbara xaqan">İşbara xaqanın</a> qəbul etmədiyi mədəni cəhətdən çinliləşməyə göz yummuşdu. <a href="/wiki/Yami_xaqan" title="Yami xaqan">Yami xaqanın</a> hakimiyyəti illərində <a href="/wiki/%C5%9E%C9%99rqi_G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Şərqi Göytürk xaqanlığı">Şərqi Göytürk xaqanlığı</a> zəiflədi. 609-cu ildə <a href="/wiki/Yami_xaqan" title="Yami xaqan">Yami xaqan</a> öldükdən sonra yerinə oğlu <a href="/wiki/%C5%9Eibi_xaqan" title="Şibi xaqan">Şibi</a> hakimiyyətə keçdi.<sup id="cite_ref-ReferenceE_65-1" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceE-65"><span class="cite-bracket">[</span>64<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Şibi_xaqanın_hakimiyyəti_(609–619)"><span id=".C5.9Eibi_xaqan.C4.B1n_hakimiyy.C9.99ti_.28609.E2.80.93619.29"></span>Şibi xaqanın hakimiyyəti (609–619)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&veaction=edit&section=14" title="Şibi xaqanın hakimiyyəti (609–619) bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&action=edit&section=14" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Şibi xaqanın hakimiyyəti (609–619)"><span>vikimətni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%C5%9Eibi_xaqan" title="Şibi xaqan">Şibi xaqan</a><sup id="cite_ref-66" class="reference"><a href="#cite_note-66"><span class="cite-bracket">[</span>65<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/%C5%9E%C9%99rqi_G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Şərqi Göytürk xaqanlığı">Şərqi Göytürk xaqanlığının</a> süqutunu dayandırmağı bacardı. Atası kimi o da çinli şahzadə ilə evli idi, amma o, Çinin <a href="/wiki/Be%C5%9Finci_kolonna" title="Beşinci kolonna">beşinci kolonna</a> fəaliyyətinə icazə vermədi. Hakimiyyətinin ilk illərində ara müharibələrinə diqqətini artıraraq onların qarşısını aldı. Qısa müddətdə qərbdə <a href="/wiki/Tibet" title="Tibet">Tibetdən</a> şərqdə <a href="/wiki/Amur" class="mw-disambig" title="Amur">Amura</a> qədər olan bölgəni özünə tabe etdi. </p><p><a href="/wiki/%C5%9Eibi_xaqan" title="Şibi xaqan">Şibi xaqan</a> Çinlə yaxşı münasibətlər qurmağa çalışmadı. Bölgədəki varlığını davam etdirə bilmək üçün Çinə qarşı çıxaraq mübarizə aparmaq siyasətini yeritdi. <a href="/wiki/Q%C9%99rbi_G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Qərbi Göytürk xaqanlığı">Qərbi Göytürk xaqanlığının</a> xaqanı olan <a href="/wiki/Taman_xaqan" title="Taman xaqan">Taman</a> Çinlə yaxınlaşaraq oraya köçmüşdü. <a href="/wiki/%C5%9Eibi_xaqan" title="Şibi xaqan">Şibi xaqan</a> <a href="/wiki/Taman_xaqan" title="Taman xaqan">Tamanın</a> Çinlə yaxın münasibətlər qurmasından məmnun olmadı. <a href="/wiki/%C5%9Eibi_xaqan" title="Şibi xaqan">Şibi xaqan</a> məsələyə qarışaraq <a href="/wiki/Taman_xaqan" title="Taman xaqan">Tamanı</a> Çinin əlindən aldı və öldürdü. </p><p>Çin <a href="/wiki/%C5%9E%C9%99rqi_G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Şərqi Göytürk xaqanlığı">Şərqi Göytürk xaqanlığının</a> güclənməsindən məmnun deyildi. Çin daha əvvəllər Göytürk şahzadələri arasında münaqişə yaradaraq xaqanlığı zəiflətməyə nail olmuşdu. Bu dəfə də <a href="/wiki/%C5%9Eibi_xaqan" title="Şibi xaqan">Şibi xaqanın</a> qardaşı olan Çiki Şada xaqanlıq təklif olundu. Buna baxmayaraq Çiki Şad bu təklifi qəbul etmədi və onunla evlənməsi üçün göndərilən çinli şahzadəni geri qaytardı. Bu uğursuzluqdan sonra Çin <a href="/wiki/%C5%9Eibi_xaqan" title="Şibi xaqan">Şibi xaqanın</a> sərkərdələrində birini öldürdü. Çin sərkərdənin cəsədini Göytürklərə göndərdi və onun Çinlə əlaqə qurmağa çalışdığını, amma Göytürklərlə olan dostluq əlaqələri səbəbindən öldürüldüyünü bildirdi. Bu yolla <a href="/wiki/%C5%9Eibi_xaqan" title="Şibi xaqan">Şibi xaqanın</a> sərkərdələrinə qarşı olan etimadını sarsmağa çalışan Çin yenə də uğur qazanmadı. <a href="/wiki/%C5%9Eibi_xaqan" title="Şibi xaqan">Şibi xaqan</a> Çinə göndərilən xəracı dayandırdı və müharibə hazırlıqlarına başladı. </p><p><a href="/wiki/%C5%9Eibi_xaqan" title="Şibi xaqan">Şibi xaqan</a> Çin imperatorunun ölkəsinin şimal bölgəsinə gedəcəyi xəbərini aldıqdan sonra onu ələ keçirmək üçün hərəkətə keçdi. Bu dövrdə Çində vətəndaş müharibəsi şiddətlənmişdi. 616-cı ilə qədər davam edən müharibə bir nəticə vermədi. 617-ci ildə Çin imperiyası dağıldı. <a href="/wiki/%C5%9Eibi_xaqan" title="Şibi xaqan">Şibi xaqan</a> Çinə yürüş edərkən xəstələnərək öldü. Bu vəziyyətdən Li Yuan istifadə etdi və <a href="/wiki/Tan_s%C3%BClal%C9%99si" title="Tan sülaləsi">Tan sülaləsinin</a> əsasını qoydu.<sup id="cite_ref-67" class="reference"><a href="#cite_note-67"><span class="cite-bracket">[</span>66<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-68" class="reference"><a href="#cite_note-68"><span class="cite-bracket">[</span>67<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/%C5%9Eibi_xaqan" title="Şibi xaqan">Şibi xaqanın</a> 619-cu ildə ölməsindən sonra yerinə qardaşı <a href="/wiki/%C3%87ula_xaqan" title="Çula xaqan">Çula</a> keçdi. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Çula_xaqanın_hakimiyyəti_(619–621)"><span id=".C3.87ula_xaqan.C4.B1n_hakimiyy.C9.99ti_.28619.E2.80.93621.29"></span>Çula xaqanın hakimiyyəti (619–621)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&veaction=edit&section=15" title="Çula xaqanın hakimiyyəti (619–621) bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&action=edit&section=15" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Çula xaqanın hakimiyyəti (619–621)"><span>vikimətni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%C3%87ula_xaqan" title="Çula xaqan">Çula xaqan</a> hakimiyyəti illərində qardaşı <a href="/wiki/%C5%9Eibi_xaqan" title="Şibi xaqan">Şibi xaqanın</a> siyasətini davam etdirdi. <a href="/wiki/%C3%87ula_xaqan" title="Çula xaqan">Çula xaqanın</a> hakimiyyəti illərində Çində vətəndaş müharibəsi davam edirdi. O, <a href="/wiki/Suy_s%C3%BClal%C9%99si" title="Suy sülaləsi">Suy sülaləsindən</a> olan iddiaçıları Li Yuana qarşı müdafiə edirdi. Bu siyasəti yeritməklə Çində olan qarışıqlığı daha da artırmağa çalışırdı. <a href="/wiki/%C3%87ula_xaqan" title="Çula xaqan">Çula xaqan</a> da çinli şahzadə ilə evli idi. Onun hakimiyyəti uzun müddət davam etmədi. <a href="/wiki/%C3%87ula_xaqan" title="Çula xaqan">Çula xaqan</a> 621-ci ildə xəstələnərək öldü.<sup id="cite_ref-69" class="reference"><a href="#cite_note-69"><span class="cite-bracket">[</span>68<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ondan sonra qardaşı <a href="/wiki/%C4%B0llig_xaqan" title="İllig xaqan">İllig</a> hakimiyyətə keçdi. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="İllig_xaqanın_hakimiyyəti_(621–630)"><span id=".C4.B0llig_xaqan.C4.B1n_hakimiyy.C9.99ti_.28621.E2.80.93630.29"></span>İllig xaqanın hakimiyyəti (621–630)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&veaction=edit&section=16" title="İllig xaqanın hakimiyyəti (621–630) bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&action=edit&section=16" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: İllig xaqanın hakimiyyəti (621–630)"><span>vikimətni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%C4%B0llig_xaqan" title="İllig xaqan">İllig xaqan</a><sup id="cite_ref-70" class="reference"><a href="#cite_note-70"><span class="cite-bracket">[</span>69<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> da <a href="/wiki/%C5%9Eibi_xaqan" title="Şibi xaqan">Şibi xaqan</a> və <a href="/wiki/%C3%87ula_xaqan" title="Çula xaqan">Çula xaqanın</a> Çinə qarşı olan sərt siyasətini davam etdirdi. Hər nə qədər hücum siyasəti aparsa da onun dövründə <a href="/wiki/%C5%9E%C9%99rqi_G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Şərqi Göytürk xaqanlığı">Şərqi Göytürklər</a> ən zəif dövrünə qədəm qoydu. Çinə qarşı təşkil etdiyi nizamsız müharibələrdə uğur qazana bilmədi və hakimiyyəti getdikcə zəiflədi. Göytürklərə tabe olan xalqlar bu zəifləmədən istifadə etməyə çalışaraq üsyan qaldırdılar. Seyanto xanı İncu xanın başçılıq etdiyi üsyan onu <a href="/wiki/Tan_s%C3%BClal%C9%99si" title="Tan sülaləsi">Tan sülaləsi</a> qarşısında köməksiz qoydu. Çinə etdiyi uğursuz yürüşdə məğlub olduqdan sonra əsir düşdü və 4 ildən sonra öldü. 630-cu ildə <a href="/wiki/%C4%B0llig_xaqan" title="İllig xaqan">İllig xaqanın</a> ölümü, həm də <a href="/wiki/%C5%9E%C9%99rqi_G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Şərqi Göytürk xaqanlığı">Şərqi Göytürk xaqanlığının</a> süqutuna səbəb oldu.<sup id="cite_ref-ReferenceF_71-0" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceF-71"><span class="cite-bracket">[</span>70<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Aşina_Cieşeşuay_üsyanı_(639)"><span id="A.C5.9Fina_Cie.C5.9Fe.C5.9Fuay_.C3.BCsyan.C4.B1_.28639.29"></span>Aşina Cieşeşuay üsyanı (639)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&veaction=edit&section=17" title="Aşina Cieşeşuay üsyanı (639) bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&action=edit&section=17" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Aşina Cieşeşuay üsyanı (639)"><span>vikimətni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%C4%B0llig_xaqan" title="İllig xaqan">İllig xaqanın</a> ölümündən sonra <a href="/wiki/%C5%9E%C9%99rqi_G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Şərqi Göytürk xaqanlığı">Şərqi Göytürk xaqanlığı</a> süqut etmişdi və Şərqi Göytürklər Çindən asılı hala düşərək bölgəyə səpələnmişdi.<sup id="cite_ref-ReferenceF_71-1" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceF-71"><span class="cite-bracket">[</span>70<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Göytürk şahzadələrinə Çində vəzifələr verilərək onları assimilyasiya etməyə çalışırdılar. <a href="/w/index.php?title=A%C5%9Fina_Cie%C5%9Fe%C5%9Fuay&action=edit&redlink=1" class="new" title="Aşina Cieşeşuay (səhifə mövcud deyil)">Aşina Cieşeşuay</a> Şərqi Göytürk xaqanı olmuş <a href="/wiki/%C5%9Eibi_xaqan" title="Şibi xaqan">Şibi xaqanın</a> oğlu idi və Çində yüksək hərbi vəzifəyə gətirilmişdi. Aşina Cieşeşuay 639-cu ildə Çin imperatorunu əsir götürmək planı hazırladı. Qardaşı Tölis xaqanın oğlu Aşina Holoku və 40 nəfərlik qrupla bu planı yerinə yetirməyə çalışdı. Planın həyata keçiriləcəyi gün fırtına olduğundan imperator saraydan çıxmadı. Aşina Cieşeşuay və ətrafındakılar Çin imperatorunun sarayına hücum etdilər. Uzun müddət döyüşsələr də uğur qazana bilmirlər və sarayın atlarını oğurlayaraq Vey çayını keçdilər.<sup id="cite_ref-72" class="reference"><a href="#cite_note-72"><span class="cite-bracket">[</span>71<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-73" class="reference"><a href="#cite_note-73"><span class="cite-bracket">[</span>72<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Onların çoxu Çin ordusu tərəfindən öldürüldü. </p><p>Üsyanda nəzərdə tutulan nəticə əldə olunmasa da, üsyan Çin imperatorunu qorxutduğu üçün xaqanlığı bərpa etmək qərarına gəldi. Bu dövrdə hakimiyyətə keçirilən xaqanlar Çin dövlətinə tabe idi və Jimi sistemi xaqanları kimi tanınır. Jimi sistemi xaqanlarına ardıcıl olaraq <a href="/wiki/Kilibi_xaqan" title="Kilibi xaqan">Kilibi xaqan</a>, <a href="/wiki/%C3%87ebi_xaqan" title="Çebi xaqan">Çebi xaqan</a>, <a href="/wiki/A%C5%9Fina_Ni%C5%9Fufu" title="Aşina Nişufu">Aşina Nişufu</a> və <a href="/wiki/A%C5%9Fina_Funian" title="Aşina Funian">Aşina Funian</a> daxildi. <a href="/wiki/%C4%B0lteri%C5%9F_xaqan" class="mw-redirect" title="İlteriş xaqan">İlteriş xaqan</a> İkinci Göytürk xaqanlığını qurana qədər onlar, Şərqi Göytürklər Çindən asılı qaldılar. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Qərbi_Göytürk_xaqanlığı"><span id="Q.C9.99rbi_G.C3.B6yt.C3.BCrk_xaqanl.C4.B1.C4.9F.C4.B1"></span>Qərbi Göytürk xaqanlığı</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&veaction=edit&section=18" title="Qərbi Göytürk xaqanlığı bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&action=edit&section=18" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Qərbi Göytürk xaqanlığı"><span>vikimətni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r7894145"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Əsas məqalə: <a href="/wiki/Q%C9%99rbi_G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Qərbi Göytürk xaqanlığı">Qərbi Göytürk xaqanlığı</a></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Tardu_xaqanın_ilk_illəri_və_hakimiyyəti"><span id="Tardu_xaqan.C4.B1n_ilk_ill.C9.99ri_v.C9.99_hakimiyy.C9.99ti"></span>Tardu xaqanın ilk illəri və hakimiyyəti</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&veaction=edit&section=19" title="Tardu xaqanın ilk illəri və hakimiyyəti bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&action=edit&section=19" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Tardu xaqanın ilk illəri və hakimiyyəti"><span>vikimətni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fayl:NE_600ad.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/NE_600ad.jpg/350px-NE_600ad.jpg" decoding="async" width="350" height="264" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/NE_600ad.jpg/525px-NE_600ad.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/NE_600ad.jpg/700px-NE_600ad.jpg 2x" data-file-width="1439" data-file-height="1086" /></a><figcaption>e.600 də Qərbi Göytürklər</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/Tardu_xaqan" title="Tardu xaqan">Tardu xaqan</a> müstəqilliyini elan etdikdən sonra özünə tabe olan əraziləri genişləndirərək hakimiyyətini gücləndirdi. <a href="/wiki/Q%C9%99rbi_G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Qərbi Göytürk xaqanlığı">Qərbi Göytürk xaqanlığının</a> sərhədləri Qərbi <a href="/wiki/Tibet" title="Tibet">Tibetdən</a> <a href="/wiki/Kr%C4%B1m" title="Krım">Krıma</a> qədər genişlənmişdi. <a href="/wiki/Tardu_xaqan" title="Tardu xaqan">Tardu xaqan</a> <a href="/wiki/Bizans" class="mw-redirect" title="Bizans">Bizansla</a> müharibələrdə zəifləyən <a href="/wiki/Sasanil%C9%99r" class="mw-redirect" title="Sasanilər">Sasanilərlə</a> mübarizəsi nəticəsində hətta bu dövlətin daxili işlərinə qarışa bilirdi. <a href="/wiki/Tardu_xaqan" title="Tardu xaqan">Tardu xaqan</a> hakimiyyətini möhkəmləndirdikdən sonra əsas məqsədi <a href="/wiki/%C5%9E%C9%99rqi_G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Şərqi Göytürk xaqanlığı">Şərqi Göytürk xaqanlığını</a> da özünə tabe etmək və Çini təzyiq altında saxlamaqdı. <a href="/wiki/Tardu_xaqan" title="Tardu xaqan">Tardu xaqan</a> məqsədini həyata keçirmək üçün Çinə qarşı yürüşə başladı, lakin məğlub oldu. Bu məğlubiyyətdən sonra <a href="/wiki/Tardu_xaqan" title="Tardu xaqan">Tardu xaqan</a> zəiflədi. <a href="/wiki/Tardu_xaqan" title="Tardu xaqan">Tardu xaqanın</a> ölümündən sonra hakimiyyətə oğlu <a href="/wiki/Taman_xaqan" title="Taman xaqan">Taman xaqan</a> keçmişdi. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Taman_xaqanın_hakimiyyəti_(603–611)"><span id="Taman_xaqan.C4.B1n_hakimiyy.C9.99ti_.28603.E2.80.93611.29"></span>Taman xaqanın hakimiyyəti (603–611)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&veaction=edit&section=20" title="Taman xaqanın hakimiyyəti (603–611) bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&action=edit&section=20" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Taman xaqanın hakimiyyəti (603–611)"><span>vikimətni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/Taman_xaqan" title="Taman xaqan">Taman xaqan</a> <a href="/wiki/Tardu_xaqan" title="Tardu xaqan">Tardu xaqandan</a> sonra hakimiyyətə keçmişdi. <a href="/wiki/Taman_xaqan" title="Taman xaqan">Taman xaqan</a> <a href="/wiki/Tardu_xaqan" title="Tardu xaqan">Tardu xaqanın</a> əksinə olaraq Çinlə yaxşı münasibətlər qurmağa çalışmışdı. <a href="/wiki/Taman_xaqan" title="Taman xaqan">Taman xaqan</a> hakimiyyətə kiçik yaşlarında keçmişdi və onun kiçikliyindən istifadə edən <a href="/wiki/Teleutlar" title="Teleutlar">teleutlar</a> üsyan qaldıraraq onun ordularını məğlub etdi. Daha sonra 610-cu ildə <a href="/wiki/Taman_xaqan" title="Taman xaqan">Taman xaqana</a> qarşı üsyan baş verdi. <a href="/wiki/Yanq_Soux_Tegin" class="mw-redirect" title="Yanq Soux Tegin">Yanq Soux Teginin</a> oğlu <a href="/wiki/%C5%9Eekuy_xaqan" title="Şekuy xaqan">Şekuy</a> yeni xaqan elan olundu. <a href="/wiki/Taman_xaqan" title="Taman xaqan">Taman xaqan</a> Çinə qaçdı. Bu vəziyyətdən narahat olan <a href="/wiki/%C5%9E%C9%99rqi_G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Şərqi Göytürk xaqanlığı">Şərqi Göytürk xaqanlığının</a> hökmdarı <a href="/wiki/%C5%9Eibi_xaqan" title="Şibi xaqan">Şibi xaqan</a> <a href="/wiki/Taman_xaqan" title="Taman xaqan">Taman xaqanı</a> Çindən aldı və öldürdü. <a href="/wiki/Taman_xaqan" title="Taman xaqan">Taman xaqanın</a> hakimiyyəti illəri <a href="/wiki/Q%C9%99rbi_G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Qərbi Göytürk xaqanlığı">Qərbi Göytürk xaqanlığının</a> zəifləyərək dağılmağa başladığı dövrün başlanğıcı hesab olunur. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Şekuy_xaqanın_hakimiyyəti_(611–618)"><span id=".C5.9Eekuy_xaqan.C4.B1n_hakimiyy.C9.99ti_.28611.E2.80.93618.29"></span>Şekuy xaqanın hakimiyyəti (611–618)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&veaction=edit&section=21" title="Şekuy xaqanın hakimiyyəti (611–618) bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&action=edit&section=21" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Şekuy xaqanın hakimiyyəti (611–618)"><span>vikimətni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%C5%9Eekuy_xaqan" title="Şekuy xaqan">Şekuy xaqan</a><sup id="cite_ref-Yayınevi_1977_74-0" class="reference"><a href="#cite_note-Yayınevi_1977-74"><span class="cite-bracket">[</span>73<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Taman_xaqan" title="Taman xaqan">Taman xaqandan</a> sonra hakimiyyətə keçdi, amma onun dövrü ciddi bir hadisə ilə yadda qalmadı. Qısa müddətli hakimiyyətində <a href="/wiki/Taman_xaqan" title="Taman xaqan">Taman xaqanın</a> dövründə artan Çin təsirindən qurtula bilməsə də, Çinlə münasibətlərdən uzaq qalmağa çalışmışdı. Hakimiyyəti illərində <a href="/wiki/%C5%9Eibi_xaqan" title="Şibi xaqan">Şibi xaqanla</a> müharibələr apardı. <a href="/wiki/%C5%9Eekuy_xaqan" title="Şekuy xaqan">Şekuy xaqan</a> 618-ci ildə öldü. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Tonq_Yabqu_xaqanın_hakimiyyəti_(618–628)"><span id="Tonq_Yabqu_xaqan.C4.B1n_hakimiyy.C9.99ti_.28618.E2.80.93628.29"></span>Tonq Yabqu xaqanın hakimiyyəti (618–628)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&veaction=edit&section=22" title="Tonq Yabqu xaqanın hakimiyyəti (618–628) bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&action=edit&section=22" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Tonq Yabqu xaqanın hakimiyyəti (618–628)"><span>vikimətni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/Tonq_Yabqu_xaqan" title="Tonq Yabqu xaqan">Tonq Yabqu xaqan</a> <a href="/wiki/Tardu_xaqan" title="Tardu xaqan">Tardu xaqanın</a> kiçik nəvəsi idi. <a href="/wiki/Tonq_Yabqu_xaqan" title="Tonq Yabqu xaqan">Tonq Yabqu xaqanın</a> hakimiyyəti illərində <a href="/wiki/Q%C9%99rbi_G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Qərbi Göytürk xaqanlığı">Qərbi Göytürk xaqanlığı</a> Çində baş verən daxili münaqişələr nəticəsində müstəqil siyasət yürütməyə başlamışdı. <a href="/wiki/Tonq_Yabqu_xaqan" title="Tonq Yabqu xaqan">Tonq Yabqu xaqanın</a> dövrü <a href="/wiki/Q%C9%99rbi_G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Qərbi Göytürk xaqanlığı">Qərbi Göytürk xaqanlığının</a> ən güclü dövrü hesab olunur.<sup id="cite_ref-75" class="reference"><a href="#cite_note-75"><span class="cite-bracket">[</span>74<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-76" class="reference"><a href="#cite_note-76"><span class="cite-bracket">[</span>75<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> O, ordudakı nizamsızlıqları aradan qaldıraraq tölöslərin qaldırdığı üsyanları yatırdı. Onun hakimiyyəti illərində <a href="/wiki/Tan_s%C3%BClal%C9%99si" title="Tan sülaləsi">Tan sülaləsi</a> ilə də yaxşı münasibətlər qurulmuşdu. <a href="/wiki/Tonq_Yabqu_xaqan" title="Tonq Yabqu xaqan">Tonq Yabqu xaqan</a> <a href="/wiki/Tan_s%C3%BClal%C9%99si" title="Tan sülaləsi">Tan sülaləsindən</a> olan şahzadə ilə evlənmişdi. O, <a href="/wiki/Sasanil%C9%99r" class="mw-redirect" title="Sasanilər">Sasanilərə</a> qarşı <a href="/wiki/Bizans" class="mw-redirect" title="Bizans">Bizansla</a> müttəfiq olmuşdu. Müttəfiq qüvvələrinin hücumları nəticəsində <a href="/wiki/Sasanil%C9%99r" class="mw-redirect" title="Sasanilər">Sasanilər</a> üzərində mühüm qələbələr əldə olunmuşdu. 628-ci ildə<sup id="cite_ref-77" class="reference"><a href="#cite_note-77"><span class="cite-bracket">[</span>76<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Tonq_Yabqu_xaqan" title="Tonq Yabqu xaqan">Tonq Yabqu xaqanın</a> ölümündən sonra <a href="/wiki/Q%C9%99rbi_G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Qərbi Göytürk xaqanlığı">Qərbi Göytürk xaqanlığı</a> zəifləyərək süqut mərhələsinə qədəm qoydu. </p><p><a href="/wiki/X%C9%99z%C9%99r_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Xəzər xaqanlığı">Xəzər xaqanlığının</a> yaranmasında <a href="/wiki/Tonq_Yabqu_xaqan" title="Tonq Yabqu xaqan">Tonq Yabqu xaqanın</a> rolu olmuşdur. Onun hakimiyyəti illərində <a href="/wiki/Qafqaz" title="Qafqaz">Qafqazın</a> şadı, yabqusu və tudunu olan <a href="/wiki/B%C3%B6ri_%C5%9Ead" class="mw-redirect" title="Böri Şad">Böri Şad</a> <a href="/wiki/Tonq_Yabqu_xaqan" title="Tonq Yabqu xaqan">Tonq Yabqu xaqan</a> öldükdən sonra müstəqil siyasət yeritməyə başladı<sup id="cite_ref-78" class="reference"><a href="#cite_note-78"><span class="cite-bracket">[</span>77<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> və <a href="/wiki/X%C9%99z%C9%99r_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Xəzər xaqanlığı">Xəzər xaqanlığının</a> əsasını qoydu. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Si_Yabqu_xaqanın_hakimiyyəti_(631–633)"><span id="Si_Yabqu_xaqan.C4.B1n_hakimiyy.C9.99ti_.28631.E2.80.93633.29"></span>Si Yabqu xaqanın hakimiyyəti (631–633)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&veaction=edit&section=23" title="Si Yabqu xaqanın hakimiyyəti (631–633) bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&action=edit&section=23" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Si Yabqu xaqanın hakimiyyəti (631–633)"><span>vikimətni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/Si_Yabqu_xaqan" title="Si Yabqu xaqan">Si Yabqu xaqan</a><sup id="cite_ref-Yayınevi_1977_74-1" class="reference"><a href="#cite_note-Yayınevi_1977-74"><span class="cite-bracket">[</span>73<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Tonq_Yabqu_xaqan" title="Tonq Yabqu xaqan">Tonq Yabqu xaqanın</a> oğlu idi.<sup id="cite_ref-Yılmaz_1989_79-0" class="reference"><a href="#cite_note-Yılmaz_1989-79"><span class="cite-bracket">[</span>78<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> O, hakimiyyətə Nuşibilərin dəstəyi ilə gəlmişdi. Onun hakimiyyəti illərində <a href="/wiki/Q%C9%99rbi_G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Qərbi Göytürk xaqanlığı">Qərbi Göytürk xaqanlığı</a> zəiflədi və ölkədə Çinin təsiri yenidən artdı. <a href="/wiki/Si_Yabqu_xaqan" title="Si Yabqu xaqan">Si Yabqu xaqan</a> <a href="/wiki/Tonq_Yabqu_xaqan" title="Tonq Yabqu xaqan">Tonq Yabqu xaqanın</a> dövründə olan birliyi yenidən təmin edə bilmədi. Bu səbəbdən Nuşibi qolunun istəklərini qarşılaya bilmədi və onlar tərəfindən hakimiyyətdən uzaqlaşdırıldı. <a href="/wiki/Si_Yabqu_xaqan" title="Si Yabqu xaqan">Si Yabqu xaqan</a> <a href="/wiki/Qanql%C4%B1lar" title="Qanqlılar">qanqlıların</a> yanına qaçdı və <a href="/wiki/B%C9%99lx" class="mw-disambig" title="Bəlx">Bəlx</a> şəhərində öldü.<sup id="cite_ref-80" class="reference"><a href="#cite_note-80"><span class="cite-bracket">[</span>79<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Qərbi_Göytürk_xaqanlığının_zəifləməsi_və_süqutu"><span id="Q.C9.99rbi_G.C3.B6yt.C3.BCrk_xaqanl.C4.B1.C4.9F.C4.B1n.C4.B1n_z.C9.99ifl.C9.99m.C9.99si_v.C9.99_s.C3.BCqutu"></span>Qərbi Göytürk xaqanlığının zəifləməsi və süqutu</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&veaction=edit&section=24" title="Qərbi Göytürk xaqanlığının zəifləməsi və süqutu bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&action=edit&section=24" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Qərbi Göytürk xaqanlığının zəifləməsi və süqutu"><span>vikimətni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/Si_Yabqu_xaqan" title="Si Yabqu xaqan">Si Yabqu xaqanın</a> ölümü və <a href="/wiki/%C5%9E%C9%99rqi_G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Şərqi Göytürk xaqanlığı">Şərqi Göytürk xaqanlığının</a> süqutundan sonra <a href="/wiki/Q%C9%99rbi_G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Qərbi Göytürk xaqanlığı">Qərbi Göytürk xaqanlığı</a> Çinin hədəfinə çevrildi. <a href="/wiki/Si_Yabqu_xaqan" title="Si Yabqu xaqan">Si Yabqu xaqandan</a> sonra hakimiyyətə <a href="/wiki/Ni%C5%9Fa_Tulu_xaqan" title="Nişa Tulu xaqan">Nişa Tulu xaqan</a> keçsə də, o, bir ildən sonra xəstələnərək öldü.<sup id="cite_ref-Yayınevi_1977_74-2" class="reference"><a href="#cite_note-Yayınevi_1977-74"><span class="cite-bracket">[</span>73<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Ni%C5%9Fa_Tulu_xaqan" title="Nişa Tulu xaqan">Nişa Tulu xaqandan</a> sonra hakimiyyətə qardaşı<sup id="cite_ref-Yılmaz_1989_79-1" class="reference"><a href="#cite_note-Yılmaz_1989-79"><span class="cite-bracket">[</span>78<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/%C4%B0%C5%9Fbara_Teri%C5%9F_xaqan" title="İşbara Teriş xaqan">İşbara Teriş xaqan</a><sup id="cite_ref-Yayınevi_1977_74-3" class="reference"><a href="#cite_note-Yayınevi_1977-74"><span class="cite-bracket">[</span>73<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> gəldi. Onun hakimiyyəti illərində Çinin təsiri daha da artdı və tayfalar üsyan qaldırdı. Bu qarışıqlığı fürsət bilən Çin ordusu xaqanı öldürdü. <a href="/wiki/%C4%B0%C5%9Fbara_Teri%C5%9F_xaqan" title="İşbara Teriş xaqan">İşbara Teriş xaqanın</a> ölümündən sonra şərqdə Nuşibilərin dəstəklədiyi <a href="/wiki/Xall%C4%B1q_%C4%B0%C5%9Fbara_Yabqu_xaqan" title="Xallıq İşbara Yabqu xaqan">Xallıq İşbara Yabqu xaqan</a>, qərbdə isə Tuluların dəstəklədiyi <a href="/wiki/%C5%9E%C9%99rqi_G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Şərqi Göytürk xaqanlığı">Şərqi Göytürk xaqanlığından</a> olan <a href="/wiki/%C4%B0llig_xaqan" title="İllig xaqan">İllig xaqanın</a> oğlu <a href="/wiki/Y%C3%BCk%C3%BCk_%C5%9Fad" title="Yükük şad">Yükük şad</a> hakimiyyətə gəldi. Bir neçə il sonra Xəzər xaqanı <a href="/wiki/%C4%B0rbis_%C5%9Eekuy_xaqan" title="İrbis Şekuy xaqan">İrbis Şekuy xaqan</a> da özünü Qərbi Göytürk xaqanı elan etdi. <a href="/wiki/Xall%C4%B1q_%C4%B0%C5%9Fbara_Yabqu_xaqan" title="Xallıq İşbara Yabqu xaqan">Xallıq İşbara Yabqu xaqan</a> və <a href="/wiki/Y%C3%BCk%C3%BCk_%C5%9Fad" title="Yükük şad">Yükük şad</a> arasında gedən mübarizədən sonra 638-ci ildə <a href="/wiki/%C4%B0li_%C3%87ay%C4%B1_s%C3%BClh%C3%BC" title="İli Çayı sülhü">İli çayı sülhü</a> imzalandı. Bu sülhə görə İli çayının şimalı <a href="/wiki/Y%C3%BCk%C3%BCk_%C5%9Fad" title="Yükük şad">Yükük şad</a> və onu dəstəkləyən Tulu tayfalarına, cənubu isə <a href="/wiki/Xall%C4%B1q_%C4%B0%C5%9Fbara_Yabqu_xaqan" title="Xallıq İşbara Yabqu xaqan">Xallıq İşbara Yabqu xaqan</a> və onu dəstəkləyən Nuşibi tayfalarına verildi. Buna baxmayaraq bu sülh uzun müddət davam etmədi. 642-ci ildə Tulu tayfaları <a href="/wiki/Y%C3%BCk%C3%BCk_%C5%9Fad" title="Yükük şad">Yükük şadı</a> dəstəkləməkdən əl çəkdi və bunu fürsət bilən Nuşibilər <a href="/wiki/Y%C3%BCk%C3%BCk_%C5%9Fad" title="Yükük şad">Yükük şadı</a> məğlub etdilər. <a href="/wiki/Y%C3%BCk%C3%BCk_%C5%9Fad" title="Yükük şad">Yükük şad</a> <a href="/wiki/Kunduz" class="mw-redirect" title="Kunduz">Kunduz</a> şəhərinə qaçdı və orada da öldü.<sup id="cite_ref-81" class="reference"><a href="#cite_note-81"><span class="cite-bracket">[</span>80<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Bəzi tarixçilər tərəfindən ilk Xəzər xaqanı olduğu iddia olunan<sup id="cite_ref-82" class="reference"><a href="#cite_note-82"><span class="cite-bracket">[</span>81<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/%C4%B0rbis_%C5%9Eekuy_xaqan" title="İrbis Şekuy xaqan">İrbis Şekuy xaqan</a> da hakimiyyətə iddialı idi, amma 650-ci ildə <a href="/wiki/Xall%C4%B1q_%C4%B0%C5%9Fbara_Yabqu_xaqan" title="Xallıq İşbara Yabqu xaqan">Xallıq İşbara Yabqu xaqan</a> tərəfindən öldürüldü. <a href="/wiki/Xall%C4%B1q_%C4%B0%C5%9Fbara_Yabqu_xaqan" title="Xallıq İşbara Yabqu xaqan">Xallıq İşbara Yabqu xaqan</a> isə hakimiyyətini 657-ci ilə qədər davam etdirə bildi. O, hakimiyyəti illərində Çinə qarşı mübarizə aparmağa çalışdı. <a href="/wiki/T%C3%BCrke%C5%9F" title="Türkeş">Türkeş</a> və <a href="/wiki/Qarluqlar" title="Qarluqlar">qarluqları</a> ətrafında birləşdirməyə nail olsa da, Çinlə mübarizədə uğur qazana bilmədi. <a href="/wiki/Xall%C4%B1q_%C4%B0%C5%9Fbara_Yabqu_xaqan" title="Xallıq İşbara Yabqu xaqan">Xallıq İşbara Yabqu xaqan</a> əsir alınaraq Çanqana gətirildi və beləliklə <a href="/wiki/Q%C9%99rbi_G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Qərbi Göytürk xaqanlığı">Qərbi Göytürk xaqanlığı</a> süqut etdi.<sup id="cite_ref-83" class="reference"><a href="#cite_note-83"><span class="cite-bracket">[</span>82<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="İkinci_Göytürk_xaqanlığı"><span id=".C4.B0kinci_G.C3.B6yt.C3.BCrk_xaqanl.C4.B1.C4.9F.C4.B1"></span>İkinci Göytürk xaqanlığı</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&veaction=edit&section=25" title="İkinci Göytürk xaqanlığı bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&action=edit&section=25" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: İkinci Göytürk xaqanlığı"><span>vikimətni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%C5%9E%C9%99rqi_G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Şərqi Göytürk xaqanlığı">Şərqi</a> və <a href="/wiki/Q%C9%99rbi_G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Qərbi Göytürk xaqanlığı">Qərbi Göytürk</a> xaqanlıqlarının süqutundan sonra Göytürklər Çin əsarətinə düşdülər. Bu əsarət 680-ci ilə qədər davam etdi. Çin əsarəti illərində müxtəlif türk topluluqları öz varlıqlarını qoruyaraq davam etdirdilər. 680-ci ildə <a href="/wiki/%C4%B0lteri%C5%9F_xaqan" class="mw-redirect" title="İlteriş xaqan">Qutluq İlteriş xaqan</a> Çin əsarətindən xilas olaraq İkinci Göytürk xaqanlığının əsasını qoydu. İkinci Göytürk xaqanlığı başqa adla Qutluq xaqanlığı olaraq tanınır. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="İlteriş_xaqanın_hakimiyyəti_(680–691)"><span id=".C4.B0lteri.C5.9F_xaqan.C4.B1n_hakimiyy.C9.99ti_.28680.E2.80.93691.29"></span>İlteriş xaqanın hakimiyyəti (680–691)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&veaction=edit&section=26" title="İlteriş xaqanın hakimiyyəti (680–691) bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&action=edit&section=26" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: İlteriş xaqanın hakimiyyəti (680–691)"><span>vikimətni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>680-ci ildə <a href="/wiki/A%C5%9Fina" title="Aşina">Aşina</a> soyundan olan <a href="/wiki/%C4%B0lteri%C5%9F_xaqan" class="mw-redirect" title="İlteriş xaqan">Qutluq</a><sup id="cite_ref-84" class="reference"><a href="#cite_note-84"><span class="cite-bracket">[</span>83<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-85" class="reference"><a href="#cite_note-85"><span class="cite-bracket">[</span>84<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Çinə üsyan edərək İkinci Göytürk xaqanlığının əsasını qoydu. Qısa müddət ərzində <a href="/wiki/%C3%96t%C3%BCken" class="mw-redirect" title="Ötüken">Ötükeni</a> xaqanlığın mərkəzi edərək ölkəni nizama saldı.<sup id="cite_ref-86" class="reference"><a href="#cite_note-86"><span class="cite-bracket">[</span>85<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-87" class="reference"><a href="#cite_note-87"><span class="cite-bracket">[</span>86<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-88" class="reference"><a href="#cite_note-88"><span class="cite-bracket">[</span>87<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Daha sonra ordusunu gücləndirdi, yeni siyasət və strategiyalarını müəyyənləşdirdi. Bu səbəbdən də dövləti toplayan, nizamlayan mənasını verən İlteriş adını götürdü. Onun hakimiyyəti illərində uzun müddət əsarət altında qalan türk topluluqları yenidən bir bayraq altında birləşdi. <a href="/wiki/%C4%B0lteri%C5%9F_xaqan" class="mw-redirect" title="İlteriş xaqan">İlteriş xaqanın</a> ordularının təzyiqi nəticəsində Çinə ağır zərbələr vuruldu. Çinə olan bir yürüşündə 23 şəhəri ələ keçirib okeana qədər irəlilədiyi Çin mənbələrində qeyd olunmuşdur. <a href="/wiki/%C4%B0lteri%C5%9F_xaqan" class="mw-redirect" title="İlteriş xaqan">İlteriş xaqanın</a> ölümündən sonra qardaşı <a href="/wiki/Qapa%C4%9Fan_xaqan" title="Qapağan xaqan">Qapağan xaqan</a> hakimiyyətə keçdi. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Qapağan_xaqanın_hakimiyyəti_(691–716)"><span id="Qapa.C4.9Fan_xaqan.C4.B1n_hakimiyy.C9.99ti_.28691.E2.80.93716.29"></span>Qapağan xaqanın hakimiyyəti (691–716)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&veaction=edit&section=27" title="Qapağan xaqanın hakimiyyəti (691–716) bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&action=edit&section=27" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Qapağan xaqanın hakimiyyəti (691–716)"><span>vikimətni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/Qapa%C4%9Fan_xaqan" title="Qapağan xaqan">Qapağan xaqan</a> da qardaşı <a href="/wiki/%C4%B0lteri%C5%9F_xaqan" class="mw-redirect" title="İlteriş xaqan">İlteriş xaqanın</a> siyasətinə yaxın bir siyasət yeritdi. <a href="/wiki/Qapa%C4%9Fan_xaqan" title="Qapağan xaqan">Qapağan xaqan</a> <a href="/wiki/%C4%B0lteri%C5%9F_xaqan" class="mw-redirect" title="İlteriş xaqan">İlteriş xaqanın</a> Çinə olan təzyiqini daha da artıraraq dəfələrlə Çin üzərinə hücuma keçdi. Yürüşlərində uğurlu olan <a href="/wiki/Qapa%C4%9Fan_xaqan" title="Qapağan xaqan">Qapağan xaqan</a> dövlətin gücünü artıraraq təsir dairəsini genişləndirdi. <a href="/wiki/%C4%B0lteri%C5%9F_xaqan" class="mw-redirect" title="İlteriş xaqan">İlteriş xaqan</a> dövründən başlayan <a href="/wiki/T%C3%BCrkl%C9%99r" title="Türklər">türkləri</a> yenidən bir bayraq altında toplamaq siyasəti <a href="/wiki/Qapa%C4%9Fan_xaqan" title="Qapağan xaqan">Qapağan xaqanın</a> dövründə tam şəkildə nəticə verdi. Onun hakimiyyəti illərində <a href="/wiki/Q%C4%B1r%C4%9F%C4%B1zlar" title="Qırğızlar">qırğızlar</a>, <a href="/wiki/T%C3%BCrke%C5%9Fl%C9%99r" title="Türkeşlər">türkeşlər</a>, <a href="/wiki/Basm%C4%B1llar" title="Basmıllar">basmıllar</a> da tabe edildi. Daha sonra <a href="/wiki/Qarluqlar" title="Qarluqlar">qarluqlar</a> və <a href="/wiki/O%C4%9Fuzlar" class="mw-redirect" title="Oğuzlar">oğuzların</a> da tabe edilməsi ilə bu iş yekunlaşdırıldı. </p><p><a href="/wiki/Qapa%C4%9Fan_xaqan" title="Qapağan xaqan">Qapağan xaqanın</a> hakimiyyəti illərində hərbi uğurlarla yanaşı aparılan aqrar islahatlar nəticəsində türk topluluqlarının rifah səviyyəsi yüksəldi. Onun dövründə həyata keçirilən toxum islahatı və Çinin istifadə etdiyi metodların istifadə olunması nəticəsində bu sahədə ciddi irəliləyiş əldə olundu. </p><p><a href="/wiki/Qapa%C4%9Fan_xaqan" title="Qapağan xaqan">Qapağan xaqanın</a> hakimiyyətdə olduğu 25 il ərzində türk topluluqları həm iqtisadi, həm də mədəni cəhətdən inkişaf etdi. 716-cı ildə onun ölümündən sonra yerinə <a href="/wiki/%C4%B0nel_xaqan" title="İnel xaqan">İnel xaqan</a> keçsə də, o, Kül Tegin tərəfindən ələ keçirilərək öldürüldü. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Bilgə_xaqanın_hakimiyyəti_(716_–_734)"><span id="Bilg.C9.99_xaqan.C4.B1n_hakimiyy.C9.99ti_.28716_.E2.80.93_734.29"></span>Bilgə xaqanın hakimiyyəti (716 – 734)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&veaction=edit&section=28" title="Bilgə xaqanın hakimiyyəti (716 – 734) bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&action=edit&section=28" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Bilgə xaqanın hakimiyyəti (716 – 734)"><span>vikimətni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fayl:Bilge_Khagan_monument_Mongolia.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Bilge_Khagan_monument_Mongolia.JPG/220px-Bilge_Khagan_monument_Mongolia.JPG" decoding="async" width="220" height="293" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Bilge_Khagan_monument_Mongolia.JPG/330px-Bilge_Khagan_monument_Mongolia.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Bilge_Khagan_monument_Mongolia.JPG/440px-Bilge_Khagan_monument_Mongolia.JPG 2x" data-file-width="900" data-file-height="1200" /></a><figcaption><a href="/wiki/Bilg%C9%99_xaqan" title="Bilgə xaqan">Bilgə xaqan</a> abidəsi</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/Bilg%C9%99_xaqan" title="Bilgə xaqan">Bilgə xaqanın</a> əsl adı Bögü idi. Taxta çıxdıqdan sonra Bilgə adını qəbul etdi. <a href="/wiki/%C4%B0lteri%C5%9F_xaqan" class="mw-redirect" title="İlteriş xaqan">İlteriş</a> və <a href="/wiki/Qapa%C4%9Fan_xaqan" title="Qapağan xaqan">Qapağan xaqanın</a> dövründə yatırılan üsyanlar <a href="/wiki/Bilg%C9%99_xaqan" title="Bilgə xaqan">Bilgə xaqanın</a> hakimiyyətinin ilk illərində yenidən baş qaldırdı. O, bu üsyanları yatırdı və dövlətin nizamının pozulmasının qarşısını aldı. Bu üsyanlar dövründə tabe olmaqdan yayınan <a href="/wiki/Qarluqlar" title="Qarluqlar">qarluqlar</a> və <a href="/wiki/Uy%C4%9Furlar" title="Uyğurlar">uyğurlar</a> yenidən tabe edildi. Bu üsyanlarda Göytürk xaqanlığının artan təzyiqini zəiflətmək istəyən Çinin təsiri vardı. Bu səbəbdən Çini cəzalandırmaq üçün <a href="/wiki/Tonyukuk" title="Tonyukuk">Tonyukukun</a> rəhbərliyindəki Göytürk ordusu Çinə hücuma keçdi. Baş verən döyüşdə Yüan Çenin rəhbərliyindəki 300000 nəfərdən ibarət olan Çin ordusunun məğlub edilməsi Çinə ağır zərbə vurdu. 722-ci ildən sonra onların müqavimətinin qırılmasının ardından Çinlə sülh münasibətləri quruldu. </p><p><a href="/wiki/Bilg%C9%99_xaqan" title="Bilgə xaqan">Bilgə xaqanın</a> hakimiyyəti illərində türk topluluqları mədəni cəhətdən daha da irəlilədilər. <a href="/wiki/Bilg%C9%99_xaqan" title="Bilgə xaqan">Bilgə xaqan</a> oturaqlaşmağa, <a href="/wiki/Buddizm" title="Buddizm">Buddizm</a> və <a href="/wiki/Taoizm" class="mw-redirect" title="Taoizm">Taoizmə</a> olan marağından <a href="/wiki/Tonyukuk" title="Tonyukuk">Tonyukukun</a> məsləhətləri nəticəsində daşındı. </p><p>731-ci ildə <a href="/wiki/Bilg%C9%99_xaqan" title="Bilgə xaqan">Bilgə xaqanın</a> qardaşı Kül Tegin öldü. Onun ölümündən sonra Çinlə olan münasibətlər yenidən pozuldu. 733-cü ildə baş verən döyüşdə Çin orduları məğlub edildi. 734-cü ildə <a href="/wiki/Bilg%C9%99_xaqan" title="Bilgə xaqan">Bilgə xaqan</a> Buyruq Çor tərəfindən zəhərləndirildi.<sup id="cite_ref-89" class="reference"><a href="#cite_note-89"><span class="cite-bracket">[</span>88<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ölməzdən əvvəl onu və ailəsini cəzalandırdı. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="İkinci_Göytürk_xaqanlığının_zəifləməsi_və_süqutu"><span id=".C4.B0kinci_G.C3.B6yt.C3.BCrk_xaqanl.C4.B1.C4.9F.C4.B1n.C4.B1n_z.C9.99ifl.C9.99m.C9.99si_v.C9.99_s.C3.BCqutu"></span>İkinci Göytürk xaqanlığının zəifləməsi və süqutu</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&veaction=edit&section=29" title="İkinci Göytürk xaqanlığının zəifləməsi və süqutu bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&action=edit&section=29" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: İkinci Göytürk xaqanlığının zəifləməsi və süqutu"><span>vikimətni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/Bilg%C9%99_xaqan" title="Bilgə xaqan">Bilgə xaqanın</a> ölümündən sonra dövlətdə qarışıqlıq və üsyanlar baş qaldırdı. <a href="/wiki/Bilg%C9%99_xaqan" title="Bilgə xaqan">Bilgə xaqanın</a> ölümündən Göytürk xaqanlığının dağılmasına qədər olan 11 il ərzində <a href="/wiki/Yoll%C4%B1q_xaqan" title="Yollıq xaqan">Yollıq xaqan</a>, <a href="/wiki/Bilg%C9%99_Qutluq_xan" title="Bilgə Qutluq xan">Bilgə Qutluq xan</a>,<sup id="cite_ref-Bauer,_Susan_Wise_2010_p._238_45-3" class="reference"><a href="#cite_note-Bauer,_Susan_Wise_2010_p._238-45"><span class="cite-bracket">[</span>44<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Ozm%C4%B1%C5%9F_Teqin_xan" title="Ozmış Teqin xan">Ozmış Teqin xan</a><sup id="cite_ref-90" class="reference"><a href="#cite_note-90"><span class="cite-bracket">[</span>89<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> və <a href="/wiki/Kulun_b%C9%99y" title="Kulun bəy">Bilgə Qutluq Tenqri xaqan</a> hakimiyyətdə olmuşdu.<sup id="cite_ref-Bauer,_Susan_Wise_2010_p._238_45-4" class="reference"><a href="#cite_note-Bauer,_Susan_Wise_2010_p._238-45"><span class="cite-bracket">[</span>44<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Onların hakimiyyəti illərində xaqanlıqda Çin təsiri və vətəndaş müharibəsi yenidən artmış, Göytürklərə tabe olan <a href="/wiki/Basm%C4%B1llar" title="Basmıllar">basmıllar</a>, <a href="/wiki/Qarluqlar" title="Qarluqlar">qarluqlar</a> və <a href="/wiki/Uy%C4%9Furlar" title="Uyğurlar">uyğurlar</a> tabelikdən çıxmışdı. Sonuncu Göytürk xaqanı olan <a href="/wiki/Ozm%C4%B1%C5%9F_Teqin_xan" title="Ozmış Teqin xan">Ozmış Teqin xaqan</a> <a href="/wiki/Basm%C4%B1llar" title="Basmıllar">basmıllarla</a> mübarizədə məğlub oldu və həbs olunaraq öldürüldü. Başı Çinə göndərildi. <a href="/wiki/Basm%C4%B1llar" title="Basmıllar">Basmılların</a> rəhbəri "<a href="/wiki/%C4%B0rt%C9%99ri%C5%9F_xaqan" title="İrtəriş xaqan">İl etmiş xaqan</a>" adı ilə hökmdar elan olundu. Beləliklə 742-ci ildə Göytürk xaqanlığına <a href="/wiki/Basm%C4%B1l_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Basmıl xaqanlığı">Basmıl xaqanlığı</a> son qoydu. Lakin Basmıl dövlətinin də ömrü uzun sürmədi və başqa bir türk dövləti olan <a href="/wiki/Uy%C4%9Fur_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Uyğur xaqanlığı">Uyğur xaqanlığı</a> tərəfindən son qoyuldu.<sup id="cite_ref-91" class="reference"><a href="#cite_note-91"><span class="cite-bracket">[</span>90<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="İdarəetmə"><span id=".C4.B0dar.C9.99etm.C9.99"></span>İdarəetmə</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&veaction=edit&section=30" title="İdarəetmə bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&action=edit&section=30" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: İdarəetmə"><span>vikimətni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fayl:5_manat_rev.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/15/5_manat_rev.jpg/300px-5_manat_rev.jpg" decoding="async" width="300" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/15/5_manat_rev.jpg/450px-5_manat_rev.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/15/5_manat_rev.jpg/600px-5_manat_rev.jpg 2x" data-file-width="700" data-file-height="386" /></a><figcaption><a href="/wiki/Az%C9%99rbaycan" title="Azərbaycan">Azərbaycanın</a> 5 manatlıq əskinasının arxa üzündə Orxon-Yenisey əlifbası və Gül Tegin kitabəsi çap olunub. Kitabədə yazılır: <i>"Türk millətinin adı, sanı yox olmasın deyə, atam Xaqanı və anam Xatunu ucaltmış olan Tanrı, dövlət verən Tanrı, Türk millətinin adı, sanı yox olmasın deyə, məni o taxta oturtdu. Tanrı lütf etdiyi üçün, mən də qutlu olduğum üçün Xaqan oldum".</i></figcaption></figure> <p>Göytürk xaqanlığında mühüm qərarlar qəbul olunarkən, xaqan seçilərkən, insan və heyvanlar sayılarkən Qurultay toplanırdı. Göytürk xaqanlığının başında <i>Xaqan</i> titulu daşıyan hökmdar dayanırdı. Xaqan müharibələr aparmalı, dövlət işlərini qaydaya salmalı, törələrə əməl olunmasına nəzarət etməli və əhalinin ehtiyaclarını qarşılamalı idi. Göytürk xaqanlığının sərhədləri genişləndikcə ölkə şərq və qərb olaraq idarə olunurdu. Bir qayda olaraq Birinci Göytürk xaqanlığı parçalanana qədər qərb şərqdən asılı idi. Xaqanın həyat yoldaşı <i>Xatun</i> titulu daşıyırdı. Xaqandan sonra gələn şəxs <i>Yabqu</i> titulu daşıyırdı. Xaqanlığın qurulduğu ilk illərdə bir yabqu vardı. Sonralar dövlətin sərhədləri genişləndikcə yabquların sayı artdı. İlk hökmdar olan <a href="/wiki/Bum%C4%B1n_xaqan" title="Bumın xaqan">Bumın xaqanın</a> dövründə onun doğma qardaşı olan <a href="/wiki/%C4%B0st%C9%99mi_xaqan" title="İstəmi xaqan">İstəmi</a> yabqu titulu daşıyırdı. Göytürk şahzadələri <i>Tigin (Tegin)</i> və ya <i>Şad</i> titulu daşıyırdı. Onlar bölgələrə hakim təyin olunur, ordu birliklərini idarə edirdilər. Şahzadələrin həyat yoldaşları <i>Konçuy</i> titulu daşıyırdı. Boy hökmdarları <i>Xan</i> titulu daşıyırdı. Bunlardan başqa <i>Tarxan</i>, <i>Çur</i>, <i>Apa</i> və <i>Tudun</i> kimi yüksək vəzifələr də vardı. </p><p>Göytürk xaqanlığında dövlət <i>İl</i> adlanırdı. Bilgə xaqan və Kül Tegin abidələrində dövlətin bir hissəsi mənasında <i>Yir-Sub</i> anlayışından istifadə olunur. Göytürklərə görə xalq və torpaq dövləti əmələ gətirən iki önəmli ünsürdü. Göytürk xaqanlığında siyasi iqtidar <i>Qut</i> anlayışı ilə ifadə olunurdu. Qutun sahibi dövlətin də sahibi olurdu. Hakimiyyətin ilahi mənşəli olduğu qəbul olunurdu. Kül Tegin abidəsində bu öz əksini tapmışdı.<sup id="cite_ref-92" class="reference"><a href="#cite_note-92"><span class="cite-bracket">[</span>q 2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Göytürk xaqanlığında xalq <i>budun</i> adlanırdı. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Mədəniyyət"><span id="M.C9.99d.C9.99niyy.C9.99t"></span>Mədəniyyət</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&veaction=edit&section=31" title="Mədəniyyət bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&action=edit&section=31" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Mədəniyyət"><span>vikimətni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="toccolours" style="float: right; margin-left: 1em; margin-right: 2em; font-size: 85%; background:#c6dbf7; width:30em; max-width: 40%;" cellspacing="5"> <tbody><tr> <td style="text-align: left;">Göytürkcə və Azərbaycan dilində olan bəzi sayların müqayisəsi: <small>(solda Azərbaycan dili, sağda Göytürkcə)</small> <ul><li>Bir — Bir</li> <li>İki — İki</li> <li>Üç — Üç</li> <li>Dörd — Tört</li> <li>Beş - Biş</li> <li>Altı — Altı</li> <li>Yeddi — Yidi</li> <li>Səkkiz — Sekiz</li> <li>Doqquz — Tokuz</li> <li>On — On</li></ul> </td></tr> <tr> <td style="text-align: left;"> </td></tr></tbody></table> <p>Göytürklər köçəri həyat tərzi keçirirdilər. Aparılan tədqiqatlar və araşdırmalar nəticəsində Göytürklərə aid olan yazılı abidələr və qalıntılar tapılmışdır. Göytürklərin dillərinə uyğun yazı sistemi vardı. 38 hərfdən ibarət olan Göytürk əlifbasında sətirlər sağdan sola oxunurdu. Bəzi hallarda soldan sağa oxunan hallara da rast gəlinir. Bu əlifba ilə yazılmış Orxon-Yenisey abidələri türk dilinin <a href="/wiki/VII_%C9%99sr" title="VII əsr">VII əsrdə</a> inkişaf etmiş mədəni dil olduğunu göstərir. Göytürklərdən geriyə qalan ən önəmli abidələrə Orxon-Yenisey abidələri aiddir. Bu abidələr qədim türk dilini öyrənmək baxımından önəmlidir. <a href="/wiki/Orxon_abid%C9%99l%C9%99ri" title="Orxon abidələri">Orxon abidələrinə</a> Ongin, Kül Tegin, Bilgə xaqan, Tonyukuk, Kuli-Çor, Moyun-Çor, İşe-Ashet, Hoytu-Temir və Suci abidələri daxildir. <a href="/wiki/Yenisey_abid%C9%99l%C9%99ri" title="Yenisey abidələri">Yenisey abidələri</a> isə <a href="/wiki/Orxon_abid%C9%99l%C9%99ri" title="Orxon abidələri">Orxon abidələrinə</a> nisbətən daha sadə dillə yazılmışdır və tədqiqatçıların fikrincə Orxon abidələrindən daha qədim hesab olunur. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Miras">Miras</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&veaction=edit&section=32" title="Miras bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&action=edit&section=32" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Miras"><span>vikimətni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Göytürk xaqanlığı adında türk sözü işlənən ilk dövlət olduğundan <a href="/wiki/T%C3%BCrk_tarixi" title="Türk tarixi">türk tarixində</a> mühüm önəmə sahibdir. Göytürk xaqanlığı <a href="/wiki/B%C3%B6y%C3%BCk_Hun_%C4%B0mperiyas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Böyük Hun İmperiyası">Böyük Hun İmperiyası</a> parçalanandan sonra bozqırda yaşayan türk topluluqlarını yenidən bir bayraq altında birləşdirmişdir. Onlardan geriyə qalan yazılı abidələr <a href="/wiki/T%C3%BCrkl%C9%99r" title="Türklər">türklərin</a> yazı mədəniyyətinə sahib olmasını göstərmək baxımından ən dəyərli sübutlar hesab olunur. <a href="/wiki/X%C9%99z%C9%99r_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Xəzər xaqanlığı">Xəzər xaqanlığı</a> və <a href="/wiki/%C5%9Eatolar" title="Şatolar">Şatoların</a> öz əsaslarını Göytürklərdən götürdüyü qəbul olunmuşdur. </p><p>Göytürklər dövründən bugünə Yaradılış və Ergenekon dastanları gəlib çıxmışdır. Həmçinin Göytürk tarixinə aid olan Aşina Cieşeşuay üsyanı və İkinci Göytürk xaqanlığının qurulması çağdaş dövr bədii ədəbiyyatına da təsir göstərmişdir. Belə ki, <a href="/wiki/Nihal_Ats%C4%B1z" title="Nihal Atsız">Hüseyn Nihal Atsız</a> tərəfindən yazılmış olan "Bozqurdların ölümü"<sup id="cite_ref-93" class="reference"><a href="#cite_note-93"><span class="cite-bracket">[</span>91<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> və "Bozqurdlar dirilir"<sup id="cite_ref-94" class="reference"><a href="#cite_note-94"><span class="cite-bracket">[</span>92<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> əsərləri bu hadisələr əsasında yazılmışdır. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Qeydlər"><span id="Qeydl.C9.99r"></span>Qeydlər</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&veaction=edit&section=33" title="Qeydlər bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&action=edit&section=33" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Qeydlər"><span>vikimətni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="references-small"> <ol class="references"> <li id="cite_note-28"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-28">↑</a></span> <span class="reference-text">Əfsanəyə görə bu soy dişi qurddan törəmişdi. Aşina soyu 500 ailə ilə jujanların tabeliyində Altay dağlarının cənubunda yaşayırdı. Bu türklər Mərkəzi Asiya, Altay, Böyük Çöl ərazisində yaşayır, dəmirçiliklə məşğul olur, filiz əridirdilər. Aşina soyu Dulu və Nuşibi qollarına ayrılırdı. Tibetdə, Çində, Altaylarda və böyük Sibir çöllərində yaşayan türklər haqqında kitab yazan rus türkoloqu Lev Qumilyovun "Qədim türklər" kitabında yazılır: "635-ci ildə Dulu və Nuşibi tayfaları özünüidarə hüququ qazandılar. 5 Dulu və 5 Nuşibi tayfa rəisləri yerli zadəganlardan təyin olundu. Bunlar şada, yəni xana qan qohumu olan adamlara bərabər tutulurdu. Onların hər birinə hakimiyyət rəmzi kimi ox təqdim olundu. "On ox" türkləri adı belə yarandı (bunlan Çulo xanın oğlu igid və nəcib Aşina şeni etdi). İki müttəfiq – Dulu və Nuşibi tayfa ittifaqları arasındakı sərhəd Çu çayı oldu.</span> </li> <li id="cite_note-92"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-92">↑</a></span> <span class="reference-text">"Türk millətinin adı-sanı yox olmasın deyə atam xaqanı və anam xatunu ucaltmış olan Tanrı, dövlət verən Tanrı, Türk millətinin adı-sanı yox olmasın deyə məni o taxtda oturtdu. Tanrı lütf etdiyi üçün mən də qutlu olduğum üçün xaqan oldum". Eyni zamanda bu hissə Azərbaycan Respublikasının 5 manatlıq əskinasında da öz əksini tapmışdır.</span> </li> </ol> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Qalereya">Qalereya</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&veaction=edit&section=34" title="Qalereya bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&action=edit&section=34" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Qalereya"><span>vikimətni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><br /></p><ul class="gallery mw-gallery-traditional"> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Bilge_Tonyukuk_-_Orkhon_Inscriptions.jpeg" class="mw-file-description" title="Orxon abidəsi"><img alt="Orxon abidəsi" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Bilge_Tonyukuk_-_Orkhon_Inscriptions.jpeg/120px-Bilge_Tonyukuk_-_Orkhon_Inscriptions.jpeg" decoding="async" width="120" height="80" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Bilge_Tonyukuk_-_Orkhon_Inscriptions.jpeg/180px-Bilge_Tonyukuk_-_Orkhon_Inscriptions.jpeg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Bilge_Tonyukuk_-_Orkhon_Inscriptions.jpeg/240px-Bilge_Tonyukuk_-_Orkhon_Inscriptions.jpeg 2x" data-file-width="5472" data-file-height="3648" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Orxon abidəsi</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Kultigin_Monument_of_Orkhon_Inscriptions.jpeg" class="mw-file-description" title="Kültigin abidəsi"><img alt="Kültigin abidəsi" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Kultigin_Monument_of_Orkhon_Inscriptions.jpeg/80px-Kultigin_Monument_of_Orkhon_Inscriptions.jpeg" decoding="async" width="80" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Kultigin_Monument_of_Orkhon_Inscriptions.jpeg/120px-Kultigin_Monument_of_Orkhon_Inscriptions.jpeg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Kultigin_Monument_of_Orkhon_Inscriptions.jpeg/160px-Kultigin_Monument_of_Orkhon_Inscriptions.jpeg 2x" data-file-width="3648" data-file-height="5472" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Kültigin abidəsi</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Gok_turk_Epigraph_Copy_in_Gazi_University_Ankara.jpg" class="mw-file-description" title="Gazi üniversitetində Bilgə Xaqan abidəsinin kopyası"><img alt="Gazi üniversitetində Bilgə Xaqan abidəsinin kopyası" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Gok_turk_Epigraph_Copy_in_Gazi_University_Ankara.jpg/90px-Gok_turk_Epigraph_Copy_in_Gazi_University_Ankara.jpg" decoding="async" width="90" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Gok_turk_Epigraph_Copy_in_Gazi_University_Ankara.jpg/135px-Gok_turk_Epigraph_Copy_in_Gazi_University_Ankara.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Gok_turk_Epigraph_Copy_in_Gazi_University_Ankara.jpg/180px-Gok_turk_Epigraph_Copy_in_Gazi_University_Ankara.jpg 2x" data-file-width="2304" data-file-height="3072" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/Qazi_Universiteti" title="Qazi Universiteti">Gazi üniversitetində</a> <a href="/wiki/Bilg%C9%99_xaqan_abid%C9%99si" title="Bilgə xaqan abidəsi">Bilgə Xaqan abidəsinin</a> kopyası</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Tonyukuk_Inscription.png" class="mw-file-description" title="Tonyuquq Abidəsinin virtual görüntüsü"><img alt="Tonyuquq Abidəsinin virtual görüntüsü" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/Tonyukuk_Inscription.png/120px-Tonyukuk_Inscription.png" decoding="async" width="120" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/Tonyukuk_Inscription.png/180px-Tonyukuk_Inscription.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/Tonyukuk_Inscription.png/240px-Tonyukuk_Inscription.png 2x" data-file-width="2559" data-file-height="427" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Tonyuquq Abidəsinin virtual görüntüsü</div> </li> </ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Mənbə"><span id="M.C9.99nb.C9.99"></span>Mənbə</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&veaction=edit&section=35" title="Mənbə bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&action=edit&section=35" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Mənbə"><span>vikimətni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Azərbaycan, Türk və İngilis dilli vikipediyaların uyğun məqalələri və <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.turktarihim.com/">turktarihim.com</a> saytı.</li></ul> <p><br /> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="İstinadlar"><span id=".C4.B0stinadlar"></span>İstinadlar</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&veaction=edit&section=36" title="İstinadlar bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&action=edit&section=36" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: İstinadlar"><span>vikimətni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r6982878">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist reflist-columns references-column-width reflist-columns-3"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ttk.org.tr/index.php?Page=GoruntuSesKaydi&No=19">"Ankara'nın Başkent Oluşunun 89. Yılı Kutlu Olsun"</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130419095608/http://www.ttk.org.tr/index.php?Page=GoruntuSesKaydi&No=19">Arxivləşdirilib</a> 2013-04-19 at the <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> (WMV). Türk Tarih Kurumu, ttk.org.tr.</span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150913010529/http://tokmok.info/article/article_city/oherk/980-suyab-ili-gorodische-ak-beshim.html">"Суяб или городище Ак-Бешим"</a>. <small>2015-09-13 tarixində <a rel="nofollow" class="external text" href="http://tokmok.info/article/article_city/oherk/980-suyab-ili-gorodische-ak-beshim.html">orijinalından</a> arxivləşdirilib</small><span class="reference-accessdate">. <small>İstifadə tarixi: <span class="nowrap">2014-09-13</span></small></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D0%A1%D1%83%D1%8F%D0%B1+%D0%B8%D0%BB%D0%B8+%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%B8%D1%89%D0%B5+%D0%90%D0%BA-%D0%91%D0%B5%D1%88%D0%B8%D0%BC&rft_id=http%3A%2F%2Ftokmok.info%2Farticle%2Farticle_city%2Foherk%2F980-suyab-ili-gorodische-ak-beshim.html&rfr_id=info%3Asid%2Faz.wikipedia.org%3AG%C3%B6yt%C3%BCrk+xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" class="Z3988"></span><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r4913744">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center}.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg/9px-Lock-gray-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center}.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Lock-red-alt-2.svg/9px-Lock-red-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:#555}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/12px-Wikisource-logo.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:inherit;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#33aa33;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration,.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}</style></span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://cyberland.ws/50-tyurkskiy-kaganat.html">Тюркский каганат</a> <sup class="noprint Inline-Template"><span style="white-space: nowrap;">[<i><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Link_rot" class="extiw" title="en:Wikipedia:Link rot"><span title="  February 2021 tarixində işarələnmiş ölü keçid">ölü keçid</span></a></i>]</span></sup></span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.az/books/about/Suyab.html?id=pnthcAAACAAJ&redir_esc=y">Suyab</a></span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.az/books?id=l4yGbSQcrBoC&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false">A Grammar Of Old Turkic</a></span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://altaica.ru/LIBRARY/turks/Erdal_OTG.pdf">"A GRAMMAR OF OLD TURKIC MARCEL ERDAL"</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. <small>2016-03-03 tarixində <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160303212125/http://altaica.ru/LIBRARY/turks/Erdal_OTG.pdf">arxivləşdirilib</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span></small><span class="reference-accessdate">. <small>İstifadə tarixi: <span class="nowrap">2014-09-13</span></small></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=A+GRAMMAR+OF+OLD+TURKIC+MARCEL+ERDAL&rft_id=http%3A%2F%2Faltaica.ru%2FLIBRARY%2Fturks%2FErdal_OTG.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Faz.wikipedia.org%3AG%C3%B6yt%C3%BCrk+xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4913744"></span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://orhunyazitlari.blogspot.com/p/bilgekagan.html">"Bilge Kağan Yazıtı"</a>. <small>2020-02-16 tarixində <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200216140044/http://orhunyazitlari.blogspot.com/p/bilgekagan.html">arxivləşdirilib</a></small><span class="reference-accessdate">. <small>İstifadə tarixi: <span class="nowrap">2014-09-13</span></small></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Bilge+Ka%C4%9Fan+Yaz%C4%B1t%C4%B1&rft_id=http%3A%2F%2Forhunyazitlari.blogspot.com%2Fp%2Fbilgekagan.html&rfr_id=info%3Asid%2Faz.wikipedia.org%3AG%C3%B6yt%C3%BCrk+xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4913744"></span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://gumilevica.kulichki.net/SIK/sik04d.htm#sik04chapter12-3">"БОГ МОНГОЛОВ И ЕГО ХАРАКТЕР"</a>. <small>2022-03-26 tarixində <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20220326144051/http://gumilevica.kulichki.net/SIK/sik04d.htm#sik04chapter12-3">arxivləşdirilib</a></small><span class="reference-accessdate">. <small>İstifadə tarixi: <span class="nowrap">2014-09-13</span></small></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D0%91%D0%9E%D0%93+%D0%9C%D0%9E%D0%9D%D0%93%D0%9E%D0%9B%D0%9E%D0%92+%D0%98+%D0%95%D0%93%D0%9E+%D0%A5%D0%90%D0%A0%D0%90%D0%9A%D0%A2%D0%95%D0%A0&rft_id=http%3A%2F%2Fgumilevica.kulichki.net%2FSIK%2Fsik04d.htm%23sik04chapter12-3&rfr_id=info%3Asid%2Faz.wikipedia.org%3AG%C3%B6yt%C3%BCrk+xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4913744"></span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.zpu-journal.ru/e-zpu/1%282%29/Kodar/">"Кодар А. Тенгрианство в контексте монотеизма"</a>. <small>2022-04-02 tarixində <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20220402212709/http://www.zpu-journal.ru/e-zpu/1(2)/Kodar/">arxivləşdirilib</a></small><span class="reference-accessdate">. <small>İstifadə tarixi: <span class="nowrap">2015-03-04</span></small></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D0%9A%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%80+%D0%90.+%D0%A2%D0%B5%D0%BD%D0%B3%D1%80%D0%B8%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE+%D0%B2+%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D1%82%D0%B5%D0%BA%D1%81%D1%82%D0%B5+%D0%BC%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%B8%D0%B7%D0%BC%D0%B0&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.zpu-journal.ru%2Fe-zpu%2F1%25282%2529%2FKodar%2F&rfr_id=info%3Asid%2Faz.wikipedia.org%3AG%C3%B6yt%C3%BCrk+xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4913744"></span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20131102131521/http://zertteushi.kz/admin/uploader/upload/20130108153017512.pdf#page=80">"МИФОЛОГИЯ И ТЕНГРИАНСКАЯ РЕЛИГИЯ ДРЕВНИХ ТЮРКОВ"</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. <small>2013-11-02 tarixində <a rel="nofollow" class="external text" href="http://zertteushi.kz/admin/uploader/upload/20130108153017512.pdf#page=80">orijinalından</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> arxivləşdirilib</small><span class="reference-accessdate">. <small>İstifadə tarixi: <span class="nowrap">2014-09-13</span></small></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D0%9C%D0%98%D0%A4%D0%9E%D0%9B%D0%9E%D0%93%D0%98%D0%AF+%D0%98+%D0%A2%D0%95%D0%9D%D0%93%D0%A0%D0%98%D0%90%D0%9D%D0%A1%D0%9A%D0%90%D0%AF+%D0%A0%D0%95%D0%9B%D0%98%D0%93%D0%98%D0%AF+%D0%94%D0%A0%D0%95%D0%92%D0%9D%D0%98%D0%A5+%D0%A2%D0%AE%D0%A0%D0%9A%D0%9E%D0%92&rft_id=http%3A%2F%2Fzertteushi.kz%2Fadmin%2Fuploader%2Fupload%2F20130108153017512.pdf%23page%3D80&rfr_id=info%3Asid%2Faz.wikipedia.org%3AG%C3%B6yt%C3%BCrk+xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4913744"></span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text">[Rein Taagepera «Size and Duration of Empires: Growth-Decline Curves, 600 B.C. to 600 A.D.», Social Science History Vol. 3, 115—138 (1979).]</span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.cyclopaedia.de/wiki/Gokturk_Qagans">Gokturk Qagans</a> <sup class="noprint Inline-Template"><span style="white-space: nowrap;">[<i><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Link_rot" class="extiw" title="en:Wikipedia:Link rot"><span title="  February 2021 tarixində işarələnmiş ölü keçid">ölü keçid</span></a></i>]</span></sup></span> </li> <li id="cite_note-irq.kaznpu.kz-13"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-irq.kaznpu.kz_13-0"><sup><i>1</i></sup></a> <a href="#cite_ref-irq.kaznpu.kz_13-1"><sup><i>2</i></sup></a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://irq.kaznpu.kz/?lang=e&mod=1&tid=1&oid=15&m=1">Kultegin's Memorial Complex, TÜRIK BITIG</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110818164349/http://irq.kaznpu.kz/?lang=e&mod=1&tid=1&oid=15&m=1">Arxivləşdirilib</a> 2011-08-18 at the <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> (İngiliscə)</span> </li> <li id="cite_note-ReferenceA-14"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-ReferenceA_14-0"><sup><i>1</i></sup></a> <a href="#cite_ref-ReferenceA_14-1"><sup><i>2</i></sup></a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://irq.kaznpu.kz/?lang=e&mod=1&tid=1&oid=16&m=1">Bilge Kagan's Memorial Complex, TÜRIK BITIG</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20141006153537/http://irq.kaznpu.kz/?lang=e&mod=1&tid=1&oid=16&m=1">Arxivləşdirilib</a> 2014-10-06 at the <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> (İngiliscə)</span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a></span> <span class="reference-text">Osman Nedim Tuna, "Ekin Ara İdi Oksuz Kök Türk Anca Olurur Ermiş (KT; D; 2–3) İbaresi Üzerine", Türk dili araştırmaları yıllığı Belleten 1993, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 1995 s. 77–81. (Türkcə)</span> </li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-16">↑</a></span> <span class="reference-text">Muharrem Ergin-Orhun abideleri, s-78, Boğaziçi yayınları 1978 (7-ci nəşr)</span> </li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-17">↑</a></span> <span class="reference-text">Orhun Abideleri M. E. B. 1970</span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a></span> <span class="reference-text">Ahmet Taşağıl-Göktürkler, cilt-1, Atatürk Kültür, Dil, ve Tarih Yüksek Kurumu Basımevi, 1995</span> </li> <li id="cite_note-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-19">↑</a></span> <span class="reference-text">İbrahim Kafesoğlu-Türk millı̂ kültürü(S27). Ayyıldız matbaası, 1977</span> </li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-20">↑</a></span> <span class="reference-text">Sevan Nişanyan, Çağdaş Türkçenin Etimolojik Sözlüğü, İstanbul, 2009 ISBN : 9789752896369</span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-21">↑</a></span> <span class="reference-text">Abdulkadir İnan, Urartu yazıtında ve Romalı Plinius'un tarihinde "Türk Adı" var mı? Belleten, TTK, Cilt. XlI, S. 45, 1948, s. 277–278</span> </li> <li id="cite_note-22"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-22">↑</a></span> <span class="reference-text">dile Ayda, Une Theorle Sur L'Orlglne Du Mot "Türk", "Türk" kelimesinin Menşei Hakkında Bir Nazariye, TTK, Belleten. Cilt. XL., No. 158, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Nisan 1976, s. 229–247</span> </li> <li id="cite_note-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-23">↑</a></span> <span class="reference-text">Hamit Koşay, ldil — Ural bölgesindeki Türkler'In Menşei Hakkında, V. Türk Tarih Kongresi: 12–17 Nisan 1956, TTK. Basımevi. Ankara 1960. s. 232–243</span> </li> <li id="cite_note-24"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-24">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.dmy.info/turk-adi-ne-anlama-gelir/">http://www.dmy.info/turk-adi-ne-anlama-gelir/</a></span> </li> <li id="cite_note-25"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-25">↑</a></span> <span class="reference-text">Laszlo Rasonyi, Dünya'da Türklük, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları. Ayyıldız Matbaası, Ankara 1974</span> </li> <li id="cite_note-26"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-26">↑</a></span> <span class="reference-text">Prof. Dr. Ercümend Kuran, Türk Adı ve Türklük Kavramı, Türk Kültürü Dergisi, Yıl, XV, S. 174, Nisan 1977. s. 18–20.</span> </li> <li id="cite_note-27"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-27">↑</a></span> <span class="reference-text">Prof. Dr. Tuncer Baykara, Türk, Türklük ve Türkler, s. 371–387, İstanbul, IQ yayınları.</span> </li> <li id="cite_note-29"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-29">↑</a></span> <span class="reference-text">Larry W. Moses, "Relations with the Inner Asian Barbarian", ed. John Curtis Perry, Bardwell L. Smith, Essays on Tʻang society: the interplay of social, political and economic forces, Brill Archive, 1976, <a href="/wiki/X%C3%BCsusi:KitabM%C9%99nb%C9%99l%C9%99ri/9789004047617" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-90-04-04761-7</a>, p. 65. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com.tr/books?id=5s4UAAAAIAAJ&pg=PA65&dq=Blacksmith+slave+Juan+Juan&hl=tr&ei=UE9PTNXaItTzcbvEmaUB&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=10&ved=0CFMQ6AEwCQ#v=onepage&q=Blacksmith%20slave%20Juan%20Juan&f=false">Slave' probably meant vassalage to the Juan Juan confederation of Mongolia, whom they served in battle by providing iron weapons, and also marching with qaghan's armies.</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20141017125435/http://books.google.com.tr/books?id=5s4UAAAAIAAJ&pg=PA65&dq=Blacksmith+slave+Juan+Juan&hl=tr&ei=UE9PTNXaItTzcbvEmaUB&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=10&ved=0CFMQ6AEwCQ#v=onepage&q=Blacksmith%20slave%20Juan%20Juan&f=false">Arxivləşdirilib</a> 2014-10-17 at the <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></span> </li> <li id="cite_note-30"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-30">↑</a></span> <span class="reference-text">M. Çağatay Uluçay, Tarih ansiklopedisi: ilk ve orta dereceli okullar için, Bateş yayınları, 1979, s.165.</span> </li> <li id="cite_note-ReferenceB-31"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-ReferenceB_31-0"><sup><i>1</i></sup></a> <a href="#cite_ref-ReferenceB_31-1"><sup><i>2</i></sup></a></span> <span class="reference-text">Li Yanshou, History of Northern Dynasties, Vol. 99.</span> </li> <li id="cite_note-ReferenceC-32"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-ReferenceC_32-0"><sup><i>1</i></sup></a> <a href="#cite_ref-ReferenceC_32-1"><sup><i>2</i></sup></a></span> <span class="reference-text">Linghu Defen et al., Book of Zhou, Vol. 50.</span> </li> <li id="cite_note-ReferenceD-33"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-ReferenceD_33-0"><sup><i>1</i></sup></a> <a href="#cite_ref-ReferenceD_33-1"><sup><i>2</i></sup></a></span> <span class="reference-text">Sima Guang, Zizhi Tongjian, Vol. 164.</span> </li> <li id="cite_note-34"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-34">↑</a></span> <span class="reference-text">Christopher I. Beckwith, Empires of the Silk Road: a history of Central Eurasia from the Bronze Age to the present, <a href="/wiki/Princeton_University_Press" title="Princeton University Press">Princeton University Press</a>, 2009, <a href="/wiki/X%C3%BCsusi:KitabM%C9%99nb%C9%99l%C9%99ri/9780691135892" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-0-691-13589-2</a>, p. 9.</span> </li> <li id="cite_note-35"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-35">↑</a></span> <span class="reference-text">Türkoğlu Gök Alp, Sınırlandırılmış Türk tarihi, Sevinç Matbaası, 1976, s. 125</span> </li> <li id="cite_note-36"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-36">↑</a></span> <span class="reference-text">馬長壽, 《突厥人和突厥汗國》, 上海人民出版社, 1957, (Ma Zhangshou, Tujue ve Tujue Khaganate), pp. 10–11.</span> </li> <li id="cite_note-37"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-37">↑</a></span> <span class="reference-text">陳豐祥, 余英時, 《中國通史》, 五南圖書出版股份有限公司, 2002, <a href="/wiki/X%C3%BCsusi:KitabM%C9%99nb%C9%99l%C9%99ri/9789571128818" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-957-11-2881-8</a> (Chen Fengxiang, Yu Yingshi, General history of China), p. 155.</span> </li> <li id="cite_note-38"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-38">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com.tr/books?id=1dRpAAAAMAAJ&q=slave++Rouran&dq=slave++Rouran&hl=tr&ei=RpBJTNPTBtS8cbH-7J8M&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CCoQ6AEwAA">"Gao Yang, "The Origin of the Turks and the Turkish Khanate", X. Türk Tarih Kongresi: Ankara 22–26 Eylül 1986, Kongreye Sunulan Bildiriler, V. Cilt, Türk Tarih Kurumu, 1991, s. 731"</a>. <small>2014-10-11 tarixində <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20141011233932/http://books.google.com.tr/books?id=1dRpAAAAMAAJ&q=slave++Rouran&dq=slave++Rouran&hl=tr&ei=RpBJTNPTBtS8cbH-7J8M&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CCoQ6AEwAA">arxivləşdirilib</a></small><span class="reference-accessdate">. <small>İstifadə tarixi: <span class="nowrap">2014-09-20</span></small></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Gao+Yang%2C+%22The+Origin+of+the+Turks+and+the+Turkish+Khanate%22%2C+X.+T%C3%BCrk+Tarih+Kongresi%3A+Ankara+22%E2%80%9326+Eyl%C3%BCl+1986%2C+Kongreye+Sunulan+Bildiriler%2C+V.+Cilt%2C+T%C3%BCrk+Tarih+Kurumu%2C+1991%2C+s.+731.&rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com.tr%2Fbooks%3Fid%3D1dRpAAAAMAAJ%26q%3Dslave%2B%2BRouran%26dq%3Dslave%2B%2BRouran%26hl%3Dtr%26ei%3DRpBJTNPTBtS8cbH-7J8M%26sa%3DX%26oi%3Dbook_result%26ct%3Dresult%26resnum%3D1%26ved%3D0CCoQ6AEwAA&rfr_id=info%3Asid%2Faz.wikipedia.org%3AG%C3%B6yt%C3%BCrk+xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4913744"></span> </li> <li id="cite_note-39"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-39">↑</a></span> <span class="reference-text">Burhan Oğuz, Türkiye halkının kültür kökenleri: Giriş, beslenme teknikleri, İstanbul Matbaası, 1976, p. 147. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com.tr/books?id=kOwBAAAAMAAJ&q=%22demirci+k%C3%B6le%22&dq=%22demirci+k%C3%B6le%22&hl=tr&ei=pDBMTKOSGYa8vgO5n-m7Cg&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=3&ved=0CDIQ6AEwAg">"Demirci köle" olmaktan kurtulup reisleri Bumin'e</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20141011232040/http://books.google.com.tr/books?id=kOwBAAAAMAAJ&q=%22demirci+k%C3%B6le%22&dq=%22demirci+k%C3%B6le%22&hl=tr&ei=pDBMTKOSGYa8vgO5n-m7Cg&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=3&ved=0CDIQ6AEwAg">Arxivləşdirilib</a> 2014-10-11 at the <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></span> </li> <li id="cite_note-40"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-40">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160304200917/http://www.turkiyat.selcuk.edu.tr/pdfdergi/s26/93-108.pdf">"Arxivlənmiş surət"</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. <small>2016-03-04 tarixində <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.turkiyat.selcuk.edu.tr/pdfdergi/s26/93-108.pdf">orijinalından</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> arxivləşdirilib</small><span class="reference-accessdate">. <small>İstifadə tarixi: <span class="nowrap">2014-09-20</span></small></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Arxivl%C9%99nmi%C5%9F+sur%C9%99t&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.turkiyat.selcuk.edu.tr%2Fpdfdergi%2Fs26%2F93-108.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Faz.wikipedia.org%3AG%C3%B6yt%C3%BCrk+xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4913744"></span> </li> <li id="cite_note-41"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-41">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.az/books?id=nFx3OlrBMpQC&printsec=frontcover&dq=The+history+of+the+Mongol+conquests&hl=tr&ei=qtNVTOyuDdDfOJjQiOcF&sa=X&oi=book_result&ct=result&redir_esc=y#v=onepage&q=bumin&f=false">"The history of the Mongol conquests"</a>. <small>2021-12-27 tarixində <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20211227103049/https://books.google.az/books?id=nFx3OlrBMpQC&printsec=frontcover&dq=The+history+of+the+Mongol+conquests&hl=tr&ei=qtNVTOyuDdDfOJjQiOcF&sa=X&oi=book_result&ct=result&redir_esc=y#v=onepage&q=bumin&f=false">arxivləşdirilib</a></small><span class="reference-accessdate">. <small>İstifadə tarixi: <span class="nowrap">2014-09-20</span></small></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+history+of+the+Mongol+conquests&rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.az%2Fbooks%3Fid%3DnFx3OlrBMpQC%26printsec%3Dfrontcover%26dq%3DThe%2Bhistory%2Bof%2Bthe%2BMongol%2Bconquests%26hl%3Dtr%26ei%3DqtNVTOyuDdDfOJjQiOcF%26sa%3DX%26oi%3Dbook_result%26ct%3Dresult%26redir_esc%3Dy%23v%3Donepage%26q%3Dbumin%26f%3Dfalse&rfr_id=info%3Asid%2Faz.wikipedia.org%3AG%C3%B6yt%C3%BCrk+xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4913744"></span> </li> <li id="cite_note-42"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-42">↑</a></span> <span class="reference-text">Kultegin’s Memorial Complex, TÜRIK BITIG</span> </li> <li id="cite_note-43"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-43">↑</a></span> <span class="reference-text">Bilge kagan’s Memorial Complex, TÜRIK BITIG</span> </li> <li id="cite_note-44"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-44">↑</a></span> <span class="reference-text">Turkish Delights Nevin Halici Gastronomica: The Journal of Critical Food Studies, Vol. 1, No. 1 (Winter 2001), pp. 92–93 Published by: University of California Press Article DOI: 10.1525/gfc.2001.1.1.92</span> </li> <li id="cite_note-Bauer,_Susan_Wise_2010_p._238-45"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-Bauer,_Susan_Wise_2010_p._238_45-0"><sup><i>1</i></sup></a> <a href="#cite_ref-Bauer,_Susan_Wise_2010_p._238_45-1"><sup><i>2</i></sup></a> <a href="#cite_ref-Bauer,_Susan_Wise_2010_p._238_45-2"><sup><i>3</i></sup></a> <a href="#cite_ref-Bauer,_Susan_Wise_2010_p._238_45-3"><sup><i>4</i></sup></a> <a href="#cite_ref-Bauer,_Susan_Wise_2010_p._238_45-4"><sup><i>5</i></sup></a></span> <span class="reference-text">Bauer, Susan Wise (2010). The History of the Medieval World: From the Conversion of Constantine to the First Crusade. W. W. Norton & Company. p. 238. <a href="/wiki/X%C3%BCsusi:KitabM%C9%99nb%C9%99l%C9%99ri/9780393059755" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-0-393-05975-5</a>.</span> </li> <li id="cite_note-46"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-46">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20211227104000/http://www.e-reading.link/chapter.php/17524/15/Gumilev_-_Drevnie_tyurki.html">"Разгром Жужани"</a>. <small>2021-12-27 tarixində <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.e-reading.link/chapter.php/17524/15/Gumilev_-_Drevnie_tyurki.html">orijinalından</a> arxivləşdirilib</small><span class="reference-accessdate">. <small>İstifadə tarixi: <span class="nowrap">2015-03-04</span></small></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D0%A0%D0%B0%D0%B7%D0%B3%D1%80%D0%BE%D0%BC+%D0%96%D1%83%D0%B6%D0%B0%D0%BD%D0%B8&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.e-reading.link%2Fchapter.php%2F17524%2F15%2FGumilev_-_Drevnie_tyurki.html&rfr_id=info%3Asid%2Faz.wikipedia.org%3AG%C3%B6yt%C3%BCrk+xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4913744"></span> </li> <li id="cite_note-47"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-47">↑</a></span> <span class="reference-text">Gary Seaman, Daniel Marksm, Rulers from the steppe: state formation on the Eurasian periphery, Ethnographics Press, Center for Visual Anthropology, University of Southern California, 1991, <a href="/wiki/X%C3%BCsusi:KitabM%C9%99nb%C9%99l%C9%99ri/9781878986016" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-1-878986-01-6</a>, pp. 96–97.</span> </li> <li id="cite_note-48"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-48">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160306035846/http://www.turktoresi.com/viewtopic.php?f=9&t=1567">"Mukan Kağan Devri (553-572)"</a>. <small>2016-03-06 tarixində <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.turktoresi.com/viewtopic.php?f=9&t=1567">orijinalından</a> arxivləşdirilib</small><span class="reference-accessdate">. <small>İstifadə tarixi: <span class="nowrap">2014-09-21</span></small></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Mukan+Ka%C4%9Fan+Devri+%28553-572%29&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.turktoresi.com%2Fviewtopic.php%3Ff%3D9%26t%3D1567&rfr_id=info%3Asid%2Faz.wikipedia.org%3AG%C3%B6yt%C3%BCrk+xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4913744"></span> </li> <li id="cite_note-49"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-49">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.abirus.ru/user/files/History/Nomadic.pdf">"THE PERILOUS FRONTIER"</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. <small>2021-08-31 tarixində <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210831195248/https://www.abirus.ru/user/files/History/Nomadic.pdf">arxivləşdirilib</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span></small><span class="reference-accessdate">. <small>İstifadə tarixi: <span class="nowrap">2014-09-21</span></small></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=THE+PERILOUS+FRONTIER&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.abirus.ru%2Fuser%2Ffiles%2FHistory%2FNomadic.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Faz.wikipedia.org%3AG%C3%B6yt%C3%BCrk+xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4913744"></span> </li> <li id="cite_note-50"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-50">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.welcome.kg/ru/history/dr/tk/">"Эпоха тюркских каганатов — Древнейшая эпоха — История — Добро пожаловать в Кыргызстан!"</a>. <small>2021-12-27 tarixində <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20211227154241/http://www.welcome.kg/ru/history/dr/tk/">arxivləşdirilib</a></small><span class="reference-accessdate">. <small>İstifadə tarixi: <span class="nowrap">2014-09-20</span></small></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D0%AD%D0%BF%D0%BE%D1%85%D0%B0+%D1%82%D1%8E%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%BA%D0%B8%D1%85+%D0%BA%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%B2+%E2%80%94+%D0%94%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BD%D0%B5%D0%B9%D1%88%D0%B0%D1%8F+%D1%8D%D0%BF%D0%BE%D1%85%D0%B0+%E2%80%94+%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F+%E2%80%94+%D0%94%D0%BE%D0%B1%D1%80%D0%BE+%D0%BF%D0%BE%D0%B6%D0%B0%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D1%82%D1%8C+%D0%B2+%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%21&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.welcome.kg%2Fru%2Fhistory%2Fdr%2Ftk%2F&rfr_id=info%3Asid%2Faz.wikipedia.org%3AG%C3%B6yt%C3%BCrk+xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4913744"></span> </li> <li id="cite_note-51"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-51">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://gnsoguz.wordpress.com/2013/11/26/istemi-yabgu-ve-bati-siyaseti/">"İSTEMİ YABGU VE BATI SİYASETİ"</a>. <small>2021-12-27 tarixində <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20211227154231/https://gnsoguz.wordpress.com/2013/11/26/istemi-yabgu-ve-bati-siyaseti/">arxivləşdirilib</a></small><span class="reference-accessdate">. <small>İstifadə tarixi: <span class="nowrap">2015-03-04</span></small></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%C4%B0STEM%C4%B0+YABGU+VE+BATI+S%C4%B0YASET%C4%B0&rft_id=https%3A%2F%2Fgnsoguz.wordpress.com%2F2013%2F11%2F26%2Fistemi-yabgu-ve-bati-siyaseti%2F&rfr_id=info%3Asid%2Faz.wikipedia.org%3AG%C3%B6yt%C3%BCrk+xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4913744"></span> </li> <li id="cite_note-52"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-52">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140703084058/http://www.tarih.gen.tr/istemi-yabgu-ve-bati-gokturk.html">"İstemi Yabgu ve Batı Göktürk"</a>. <small>2014-07-03 tarixində <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.tarih.gen.tr/istemi-yabgu-ve-bati-gokturk.html">orijinalından</a> arxivləşdirilib</small><span class="reference-accessdate">. <small>İstifadə tarixi: <span class="nowrap">2014-09-21</span></small></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%C4%B0stemi+Yabgu+ve+Bat%C4%B1+G%C3%B6kt%C3%BCrk&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.tarih.gen.tr%2Fistemi-yabgu-ve-bati-gokturk.html&rfr_id=info%3Asid%2Faz.wikipedia.org%3AG%C3%B6yt%C3%BCrk+xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4913744"></span> </li> <li id="cite_note-53"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-53">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.sosyalarastirmalar.com/cilt4/sayi16_pdf/karadeniz_yilmaz.pdf">"I Hüsrev döneminde İpek yolu üzerinde Sasani-Göktürk mücadelesi (531–579)"</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. <small>2015-09-24 tarixində <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150924104013/http://www.sosyalarastirmalar.com/cilt4/sayi16_pdf/karadeniz_yilmaz.pdf">arxivləşdirilib</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span></small><span class="reference-accessdate">. <small>İstifadə tarixi: <span class="nowrap">2014-09-21</span></small></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=I+H%C3%BCsrev+d%C3%B6neminde+%C4%B0pek+yolu+%C3%BCzerinde+Sasani-G%C3%B6kt%C3%BCrk+m%C3%BCcadelesi+%28531%E2%80%93579%29&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.sosyalarastirmalar.com%2Fcilt4%2Fsayi16_pdf%2Fkaradeniz_yilmaz.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Faz.wikipedia.org%3AG%C3%B6yt%C3%BCrk+xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4913744"></span> </li> <li id="cite_note-54"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-54">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.dersimiz.com/ders_notlari/Turk-Cin-Siyasi-Munasebetleri-oku-21732.html#.VPcWzS4kobJ">"Türk-Çin siyasi münasebetleri"</a>. <small>2021-12-27 tarixində <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20211227154233/https://www.dersimiz.com/ders_notlari/turk-cin-siyasi-munasebetleri-oku-21732.html#.VPcWzS4kobJ">arxivləşdirilib</a></small><span class="reference-accessdate">. <small>İstifadə tarixi: <span class="nowrap">2015-03-04</span></small></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=T%C3%BCrk-%C3%87in+siyasi+m%C3%BCnasebetleri&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.dersimiz.com%2Fders_notlari%2FTurk-Cin-Siyasi-Munasebetleri-oku-21732.html%23.VPcWzS4kobJ&rfr_id=info%3Asid%2Faz.wikipedia.org%3AG%C3%B6yt%C3%BCrk+xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4913744"></span> </li> <li id="cite_note-55"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-55">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://en.unesco.org/silkroad/sites/silkroad/files/knowledge-bank-article/vol_III%20silk%20road_the%20turk%20empire_0.pdf">"THE TÜRK EMPIRE"</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. <small>2016-10-28 tarixində <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20161028130556/http://en.unesco.org/silkroad/sites/silkroad/files/knowledge-bank-article/vol_III%20silk%20road_the%20turk%20empire_0.pdf">arxivləşdirilib</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span></small><span class="reference-accessdate">. <small>İstifadə tarixi: <span class="nowrap">2014-09-21</span></small></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=THE+T%C3%9CRK+EMPIRE&rft_id=http%3A%2F%2Fen.unesco.org%2Fsilkroad%2Fsites%2Fsilkroad%2Ffiles%2Fknowledge-bank-article%2Fvol_III%2520silk%2520road_the%2520turk%2520empire_0.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Faz.wikipedia.org%3AG%C3%B6yt%C3%BCrk+xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4913744"></span> </li> <li id="cite_note-56"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-56">↑</a></span> <span class="reference-text">Gary Seaman, Daniel Marksm, Rulers from the steppe: state formation on the Eurasian periphery, Ethnographics Press, Center for Visual Anthropology, University of Southern California, 1991, <a href="/wiki/X%C3%BCsusi:KitabM%C9%99nb%C9%99l%C9%99ri/9781878986016" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-1-878986-01-6</a>, p. 97, 100.</span> </li> <li id="cite_note-57"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-57">↑</a></span> <span class="reference-text">Deny; Jean Deny, Louis Bazin, Hans Robert Roemer, György Hazai , Wolfgang-Ekkehard Scharlipp (2000). History of the Turkic Peoples in the Pre-Islamic Period. Schwarz. p. 108.</span> </li> <li id="cite_note-58"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-58">↑</a></span> <span class="reference-text">Findley, Carter V. (2005). The Turks in World History. <a href="/wiki/Oxford_University_Press" title="Oxford University Press">Oxford University Press</a> US. p. 48. <a href="/wiki/X%C3%BCsusi:KitabM%C9%99nb%C9%99l%C9%99ri/0195177266" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-19-517726-6</a>.</span> </li> <li id="cite_note-Göktürkler_I-II-III_2012-59"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-Göktürkler_I-II-III_2012_59-0"><sup><i>1</i></sup></a> <a href="#cite_ref-Göktürkler_I-II-III_2012_59-1"><sup><i>2</i></sup></a></span> <span class="reference-text">Göktürkler I-II-III, 3 cilt bir arada 1. Baskı, sf: 27-28-30-31, Türk Tarih Kurumu Yayınları-2012, Prof. Dr. Ahmet Taşağıl</span> </li> <li id="cite_note-60"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-60">↑</a></span> <span class="reference-text">Göktürkler I-II-III, 3 cilt bir arada 1. Baskı, sf: 35–48, Türk Tarih Kurumu Yayınları-2012, Prof. Dr. Ahmet Taşağıl</span> </li> <li id="cite_note-61"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-61">↑</a></span> <span class="reference-text">Göktürkler I-II-III, 3 cilt bir arada 1. Baskı, sf: 50–57, Türk Tarih Kurumu Yayınları-2012, Prof. Dr. Ahmet Taşağıl</span> </li> <li id="cite_note-62"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-62">↑</a></span> <span class="reference-text">薛宗正, 突厥史, 中国社会科学出版社, 北京 (Xue Zongzheng, Tujie Shi, Chinese Social Sciences Press, Beijing, 1992, <a href="/wiki/X%C3%BCsusi:KitabM%C9%99nb%C9%99l%C9%99ri/7500404328" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 7-5004-0432-8</a> / K-49 (精), p. 265.</span> </li> <li id="cite_note-63"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-63">↑</a></span> <span class="reference-text">Zhenping Wang, Ambassadors from the islands of immortals: China-Japan relations in the Han-Tang period, University of Hawaii Press, 2005, <a href="/wiki/X%C3%BCsusi:KitabM%C9%99nb%C9%99l%C9%99ri/9780824828714" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-0-8248-2871-4</a>, p. 140.</span> </li> <li id="cite_note-64"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-64">↑</a></span> <span class="reference-text">Zhu Zhenhong, "Taohuashi and Tiankehan (Tangri Qaghan)", Eurasian History 朱振宏,「桃花石」與「天可汗」, 欧亚学研究</span> </li> <li id="cite_note-ReferenceE-65"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-ReferenceE_65-0"><sup><i>1</i></sup></a> <a href="#cite_ref-ReferenceE_65-1"><sup><i>2</i></sup></a></span> <span class="reference-text">Göktürkler I-II-III, 3 cilt bir arada 1. Baskı, sf: 54–63, Türk Tarih Kurumu Yayınları-2012, Prof. Dr. Ahmet Taşağıl</span> </li> <li id="cite_note-66"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-66">↑</a></span> <span class="reference-text">Xiong, Victor Cunrui (2006). Emperor Yang of the Sui Dynasty: His Life, Times, and Legacy. SUNY Press. p. 213. ISBN 0–7914–6587-X.</span> </li> <li id="cite_note-67"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-67">↑</a></span> <span class="reference-text">Drompp 2005, p. 126.</span> </li> <li id="cite_note-68"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-68">↑</a></span> <span class="reference-text">Mair & Steinhardt & Goldin 2005, p. 376.</span> </li> <li id="cite_note-69"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-69">↑</a></span> <span class="reference-text">Sima Guang, Zizhi Tongjian, Vol. 189.</span> </li> <li id="cite_note-70"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-70">↑</a></span> <span class="reference-text">The Cambridge History of China, Vol. 3., <a href="/wiki/Cambridge_University_Press" title="Cambridge University Press">Cambridge University Press</a>, 1978, p. 181.</span> </li> <li id="cite_note-ReferenceF-71"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-ReferenceF_71-0"><sup><i>1</i></sup></a> <a href="#cite_ref-ReferenceF_71-1"><sup><i>2</i></sup></a></span> <span class="reference-text">Göktürkler I-II-III, 3 cilt bir arada 1. Baskı, sf: 72–84, Türk Tarih Kurumu Yayınları-2012, Prof. Dr. Ahmet Taşağıl</span> </li> <li id="cite_note-72"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-72">↑</a></span> <span class="reference-text">Qədim Tanq tarixi kitabı — Linqpiao 嶺表</span> </li> <li id="cite_note-73"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-73">↑</a></span> <span class="reference-text">Zizhi Tongjian, vol. 195.</span> </li> <li id="cite_note-Yayınevi_1977-74"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-Yayınevi_1977_74-0"><sup><i>1</i></sup></a> <a href="#cite_ref-Yayınevi_1977_74-1"><sup><i>2</i></sup></a> <a href="#cite_ref-Yayınevi_1977_74-2"><sup><i>3</i></sup></a> <a href="#cite_ref-Yayınevi_1977_74-3"><sup><i>4</i></sup></a></span> <span class="reference-text">Yılmaz Öztuna "Başlangıcından zamanımıza kadar Büyük Türkiye tarihi" cilt 1, sf. 127, Ötüken Yayınevi (1977).</span> </li> <li id="cite_note-75"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-75">↑</a></span> <span class="reference-text">Ying, Lin. Western Turks and Byzantine gold coins found in China — Transoxiana</span> </li> <li id="cite_note-76"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-76">↑</a></span> <span class="reference-text">Golden, Nomads 30.</span> </li> <li id="cite_note-77"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-77">↑</a></span> <span class="reference-text">Zizhi Tongjian, vol. 193</span> </li> <li id="cite_note-78"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-78">↑</a></span> <span class="reference-text">Christian 283; Artamanov 170–180.</span> </li> <li id="cite_note-Yılmaz_1989-79"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-Yılmaz_1989_79-0"><sup><i>1</i></sup></a> <a href="#cite_ref-Yılmaz_1989_79-1"><sup><i>2</i></sup></a></span> <span class="reference-text">Öztüna, Yılmaz. Devletler ve hânedanlar: İlk çağ ve Asya-Afrika devletleri (1989), T. C. Kültür Bakanlığı, sf. 141.</span> </li> <li id="cite_note-80"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-80">↑</a></span> <span class="reference-text">L. M. Gümilev :Eski Türkler, tr:Ahsen Batur, Selenge yayınları, İstanbul, 2002, <a href="/wiki/X%C3%BCsusi:KitabM%C9%99nb%C9%99l%C9%99ri/9757856398" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 975-7856-39-8</a>, pp.265–266</span> </li> <li id="cite_note-81"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-81">↑</a></span> <span class="reference-text">Lev Nikolayeviç Gumilev: Eski Türkler (trans:D. Ahsen Batur), Selenge Yayınları, İstanbul, 2002, <a href="/wiki/X%C3%BCsusi:KitabM%C9%99nb%C9%99l%C9%99ri/9757856398" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 975-7856-39-8</a> pp.273–275</span> </li> <li id="cite_note-82"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-82">↑</a></span> <span class="reference-text">Kevin Alan Brook. The Jews of Khazaria. 2nd ed. Rowman & Littlefield Publishers, Inc, 2006.</span> </li> <li id="cite_note-83"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-83">↑</a></span> <span class="reference-text">Hans J. Van de Ven, "Warfare in Chinese History" sf. 118, IQ Brill Academic Publishers.(2000) <a href="/wiki/X%C3%BCsusi:KitabM%C9%99nb%C9%99l%C9%99ri/9004117741" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 90-04-11774-1</a></span> </li> <li id="cite_note-84"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-84">↑</a></span> <span class="reference-text">Peter B. Golden, Nomads and sedentary societies in medieval Eurasia, American Historical Association, 1998, <a href="/wiki/X%C3%BCsusi:KitabM%C9%99nb%C9%99l%C9%99ri/9780872291089" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-0-87229-108-9</a>, p. 25.</span> </li> <li id="cite_note-85"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-85">↑</a></span> <span class="reference-text">Scott Cameron Levi, Ron Sela, Islamic Central Asia: an anthology of historical sources, Indiana University Press, 2009, <a href="/wiki/X%C3%BCsusi:KitabM%C9%99nb%C9%99l%C9%99ri/9780253221407" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-0-253-22140-7</a>, p. 54.</span> </li> <li id="cite_note-86"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-86">↑</a></span> <span class="reference-text">Elena Vladimirovna Boĭkova, R. B. Rybakov, Kinship in the Altaic World: Proceedings of the 48th Permanent International Altaistic Conference, Moscow 10–15 July 2005, Otto Harrassowitz Verlag, 2006, <a href="/wiki/X%C3%BCsusi:KitabM%C9%99nb%C9%99l%C9%99ri/9783447054164" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-3-447-05416-4</a>, p. 225</span> </li> <li id="cite_note-87"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-87">↑</a></span> <span class="reference-text">Anatoly Michailovich Khazanov, Nomads and the Outside World, Univ of Wisconsin Press, 1984, <a href="/wiki/X%C3%BCsusi:KitabM%C9%99nb%C9%99l%C9%99ri/9780299142841" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-0-299-14284-1</a>, p. 256.</span> </li> <li id="cite_note-88"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-88">↑</a></span> <span class="reference-text">András Róna-Tas, An introduction to Turkology, Universitas Szegediensis de Attila József Nominata, 1991, p. 29.</span> </li> <li id="cite_note-89"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-89">↑</a></span> <span class="reference-text">Old Book of Tang, Vol. 194-I</span> </li> <li id="cite_note-90"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-90">↑</a></span> <span class="reference-text">Ahmet Taşağıl:Göktürkler, AKDTYK yayınları, ISBN 978-975-16-2460-a, p. 358–9</span> </li> <li id="cite_note-91"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-91">↑</a></span> <span class="reference-text">Mackerras, Colin (1990), "Chapter 12 — The Uighurs", in Sinor, Denis, The Cambridge History of Early Inner Asia, Cambridge University Press, pp. 317–342, <a href="/wiki/X%C3%BCsusi:KitabM%C9%99nb%C9%99l%C9%99ri/0521243041" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0 521 24304 1</a></span> </li> <li id="cite_note-93"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-93">↑</a></span> <span class="reference-text">Bozqurdların ölümü, İstanbul 1946. <a href="/wiki/X%C3%BCsusi:KitabM%C9%99nb%C9%99l%C9%99ri/9789754378009" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-975-437-800-9</a></span> </li> <li id="cite_note-94"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-94">↑</a></span> <span class="reference-text">Bozqurdlar dirilir, İstanbul 1949. <a href="/wiki/X%C3%BCsusi:KitabM%C9%99nb%C9%99l%C9%99ri/9789754378009" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-975-437-800-9</a></span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Həmçinin_bax"><span id="H.C9.99m.C3.A7inin_bax"></span>Həmçinin bax</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&veaction=edit&section=37" title="Həmçinin bax bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&action=edit&section=37" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Həmçinin bax"><span>vikimətni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/%C5%9E%C9%99rqi_G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Şərqi Göytürk xaqanlığı">Şərqi Göytürk xaqanlığı</a></li> <li><a href="/wiki/Q%C9%99rbi_G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Qərbi Göytürk xaqanlığı">Qərbi Göytürk xaqanlığı</a></li> <li><a href="/wiki/G%C3%B6yt%C3%BCrk_v%C9%99t%C9%99nda%C5%9F_m%C3%BCharib%C9%99si" title="Göytürk vətəndaş müharibəsi">Göytürk vətəndaş müharibəsi</a></li> <li><a href="/wiki/Yenisey_abid%C9%99l%C9%99ri" title="Yenisey abidələri">Yenisey abidələri</a></li> <li><a href="/wiki/Orxon_abid%C9%99l%C9%99ri" title="Orxon abidələri">Orxon abidələri</a></li> <li><a href="/wiki/Orxon-Yenisey_%C9%99lifbas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Orxon-Yenisey əlifbası">Orxon-Yenisey əlifbası</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0li_%C3%87ay%C4%B1_s%C3%BClh%C3%BC" title="İli Çayı sülhü">İli Çayı sülhü</a></li> <li><a href="/wiki/X%C9%99z%C9%99r_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Xəzər xaqanlığı">Xəzər xaqanlığı</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%9Eatolar" title="Şatolar">Şatolar</a></li> <li><a href="/wiki/A%C4%9F_Hunlar" title="Ağ Hunlar">Ağ Hunlar</a></li> <li><a href="/wiki/Bizans" class="mw-redirect" title="Bizans">Bizans</a></li> <li><a href="/wiki/Sasanil%C9%99r" class="mw-redirect" title="Sasanilər">Sasanilər</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Xarici_keçidlər"><span id="Xarici_ke.C3.A7idl.C9.99r"></span>Xarici keçidlər</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&veaction=edit&section=38" title="Xarici keçidlər bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&action=edit&section=38" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Xarici keçidlər"><span>vikimətni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://youtube.com/watch?v=iKcI2gsGBkk">Тюркский каганат</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://gumilevica.kulichki.net/OT/ot03.htm">Lev Gumilev about the Ashina clan</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ergenekun.com/K%C3%96K%20B%C3%96R%C3%9CLER%20VE%20ARSLAR.pdf">Kök Börüler ve Arslanlar</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130320021804/http://www.ergenekun.com/K%C3%96K%20B%C3%96R%C3%9CLER%20VE%20ARSLAR.pdf">Arxivləşdirilib</a> 2013-03-20 at the <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>, Prof. Dr. Saadettin Gömeç</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/18/831/10502.pdf">Türklerin ve Moğolların Tarihi İki Boyu</a>, Prof. Dr. Saadettin Gömeç</li></ul> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Türk_xalqlarının_əhəmiyyətli_dərəcədə_yaşadıqları_ölkələr_və_regionlar" style="background:var(--azwiki-background-color-blue200, #cfe3ff); color:black;;padding:3px"><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style="background:var(--azwiki-background-color-blue200, #cfe3ff); color:black;"><span style="float:left;text-align:left;width:5em;margin-right:0.5em"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%C5%9Eablon:T%C3%BCrk_d%C3%B6vl%C9%99tl%C9%99ri" title="Bu şablona bax"><img alt="⛭" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/14px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/21px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/28px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 2x" data-file-width="14" data-file-height="14" /></a></span></span><div id="Türk_xalqlarının_əhəmiyyətli_dərəcədə_yaşadıqları_ölkələr_və_regionlar" style="font-size:114%;margin:0 5em"><a href="/wiki/T%C3%BCrk_xalqlar%C4%B1" title="Türk xalqları">Türk xalqlarının</a> əhəmiyyətli dərəcədə yaşadıqları ölkələr və regionlar</div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px"><div class="center">Müasir dövlətlər</div></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px;width:8em; background:#ECECEC; text-align:center; color:black;">BMT üzvü olan dövlətlər</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;width:auto;"><div style="padding:0em 0.25em"><div style="padding-left:5px;"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Flag_of_Azerbaijan.svg" class="mw-file-description" title="Azərbaycan"><img alt="Azərbaycan" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Flag_of_Azerbaijan.svg/22px-Flag_of_Azerbaijan.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Flag_of_Azerbaijan.svg/33px-Flag_of_Azerbaijan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Flag_of_Azerbaijan.svg/44px-Flag_of_Azerbaijan.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/Az%C9%99rbaycan" title="Azərbaycan">Azərbaycan</a> • <span class="flagicon"><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Flag_of_Kazakhstan.svg" class="mw-file-description" title="Qazaxıstan"><img alt="Qazaxıstan" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Flag_of_Kazakhstan.svg/22px-Flag_of_Kazakhstan.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Flag_of_Kazakhstan.svg/33px-Flag_of_Kazakhstan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Flag_of_Kazakhstan.svg/44px-Flag_of_Kazakhstan.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="500" /></a></span></span> <a href="/wiki/Qazax%C4%B1stan" title="Qazaxıstan">Qazaxıstan</a> • <span class="flagicon"><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Flag_of_Kyrgyzstan.svg" class="mw-file-description" title="Qırğızıstan"><img alt="Qırğızıstan" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Flag_of_Kyrgyzstan.svg/22px-Flag_of_Kyrgyzstan.svg.png" decoding="async" width="22" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Flag_of_Kyrgyzstan.svg/33px-Flag_of_Kyrgyzstan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Flag_of_Kyrgyzstan.svg/44px-Flag_of_Kyrgyzstan.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/Q%C4%B1r%C4%9F%C4%B1z%C4%B1stan" title="Qırğızıstan">Qırğızıstan</a> • <span class="flagicon"><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Flag_of_Turkmenistan.svg" class="mw-file-description" title="Türkmənistan"><img alt="Türkmənistan" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Flag_of_Turkmenistan.svg/22px-Flag_of_Turkmenistan.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Flag_of_Turkmenistan.svg/33px-Flag_of_Turkmenistan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Flag_of_Turkmenistan.svg/44px-Flag_of_Turkmenistan.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/T%C3%BCrkm%C9%99nistan" title="Türkmənistan">Türkmənistan</a> • <span class="flagicon"><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Flag_of_Turkey.svg" class="mw-file-description" title="Türkiyə"><img alt="Türkiyə" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Flag_of_Turkey.svg/22px-Flag_of_Turkey.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Flag_of_Turkey.svg/33px-Flag_of_Turkey.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Flag_of_Turkey.svg/44px-Flag_of_Turkey.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="800" /></a></span></span> <a href="/wiki/T%C3%BCrkiy%C9%99" title="Türkiyə">Türkiyə</a> • <span class="flagicon"><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Flag_of_Uzbekistan.svg" class="mw-file-description" title="Özbəkistan"><img alt="Özbəkistan" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Flag_of_Uzbekistan.svg/22px-Flag_of_Uzbekistan.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Flag_of_Uzbekistan.svg/33px-Flag_of_Uzbekistan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Flag_of_Uzbekistan.svg/44px-Flag_of_Uzbekistan.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="500" /></a></span></span> <a href="/wiki/%C3%96zb%C9%99kistan" title="Özbəkistan">Özbəkistan</a> (<a href="/wiki/Qaraqalpaq%C4%B1stan" title="Qaraqalpaqıstan">Qaraqalpaqıstan</a>)</div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px;width:8em; background:#ECECEC; text-align:center; color:black;">Qismən<br /> tanınanlar</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;width:auto;"><div style="padding:0em 0.25em"><div style="padding-left:5px;"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Flag_of_the_Turkish_Republic_of_Northern_Cyprus.svg" class="mw-file-description" title="Şimali Kipr Türk Respublikası"><img alt="Şimali Kipr Türk Respublikası" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/Flag_of_the_Turkish_Republic_of_Northern_Cyprus.svg/22px-Flag_of_the_Turkish_Republic_of_Northern_Cyprus.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/Flag_of_the_Turkish_Republic_of_Northern_Cyprus.svg/33px-Flag_of_the_Turkish_Republic_of_Northern_Cyprus.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/Flag_of_the_Turkish_Republic_of_Northern_Cyprus.svg/44px-Flag_of_the_Turkish_Republic_of_Northern_Cyprus.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/%C5%9Eimali_Kipr_T%C3%BCrk_Respublikas%C4%B1" title="Şimali Kipr Türk Respublikası">Şimali Kipr Türk Respublikası</a></div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px"><div class="center"><a href="/wiki/T%C3%BCrk_xalqlar%C4%B1" title="Türk xalqları">Türk xalqlarının</a><br /> əhəmiyyətli dərəcədə yaşadıqları<br /> və ya <a href="/wiki/T%C3%BCrk_dill%C9%99ri" title="Türk dilləri">türk dillərindən</a> birini<br />rəsmi dil kimi tanıyan<br />ölkələr və ya regionlar</div></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px;width:8em; background:#ECECEC; text-align:center; color:black;">50 %-dən artıq</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;width:auto;"><div style="padding:0em 0.25em"><div style="padding-left:5px;"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Flag_of_Mongolia.svg" class="mw-file-description" title="Monqolustan"><img alt="Monqolustan" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Flag_of_Mongolia.svg/22px-Flag_of_Mongolia.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Flag_of_Mongolia.svg/33px-Flag_of_Mongolia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Flag_of_Mongolia.svg/44px-Flag_of_Mongolia.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/Bayan-%C3%96lqiy_vilay%C9%99ti" title="Bayan-Ölqiy vilayəti">Bayan-Ölqiy vilayəti</a> (<a href="/wiki/Monqolustan" title="Monqolustan">Monqolustan</a>) • <span class="flagicon"><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Flag_of_Iran.svg" class="mw-file-description" title="İran"><img alt="İran" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Flag_of_Iran.svg/22px-Flag_of_Iran.svg.png" decoding="async" width="22" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Flag_of_Iran.svg/33px-Flag_of_Iran.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Flag_of_Iran.svg/44px-Flag_of_Iran.svg.png 2x" data-file-width="630" data-file-height="360" /></a></span></span> <a href="/wiki/C%C9%99nubi_Az%C9%99rbaycan" title="Cənubi Azərbaycan">Cənubi Azərbaycan</a> (<a href="/wiki/%C4%B0ran" title="İran">İran</a>) • <span class="flagicon"><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Flag_of_Moldova.svg" class="mw-file-description" title="Moldova"><img alt="Moldova" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_Moldova.svg/22px-Flag_of_Moldova.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_Moldova.svg/33px-Flag_of_Moldova.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_Moldova.svg/44px-Flag_of_Moldova.svg.png 2x" data-file-width="1800" data-file-height="900" /></a></span></span> <a href="/wiki/Qaqauziya" title="Qaqauziya">Qaqauziya</a> (<a href="/wiki/Moldova" title="Moldova">Moldova</a>) • <span class="flagicon"><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg" class="mw-file-description" title="Çin"><img alt="Çin" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg/22px-Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg/33px-Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg/44px-Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/Sincan-Uy%C4%9Fur_Muxtar_Rayonu" class="mw-redirect" title="Sincan-Uyğur Muxtar Rayonu">Sincan-Uyğur Muxtar Rayonu</a> (<a href="/wiki/%C3%87in_Xalq_Respublikas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Çin Xalq Respublikası">Çin Xalq Respublikası</a>) • <span class="flagicon"><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Flag_of_Russia.svg" class="mw-file-description" title="Rusiya"><img alt="Rusiya" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/22px-Flag_of_Russia.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/33px-Flag_of_Russia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/44px-Flag_of_Russia.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></span> <b><a href="/wiki/Rusiya" title="Rusiya">Rusiya</a> regionları:</b> <span class="flagicon"><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Flag_of_Bashkortostan.svg" class="mw-file-description" title="Başqırdıstan"><img alt="Başqırdıstan" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Flag_of_Bashkortostan.svg/22px-Flag_of_Bashkortostan.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Flag_of_Bashkortostan.svg/33px-Flag_of_Bashkortostan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Flag_of_Bashkortostan.svg/44px-Flag_of_Bashkortostan.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/Ba%C5%9Fq%C4%B1rd%C4%B1stan" title="Başqırdıstan">Başqırdıstan</a> • <span class="flagicon"><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Flag_of_Tatarstan.svg" class="mw-file-description" title="Tatarıstan"><img alt="Tatarıstan" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/28/Flag_of_Tatarstan.svg/22px-Flag_of_Tatarstan.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/28/Flag_of_Tatarstan.svg/33px-Flag_of_Tatarstan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/28/Flag_of_Tatarstan.svg/44px-Flag_of_Tatarstan.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="300" /></a></span></span> <a href="/wiki/Tatar%C4%B1stan" title="Tatarıstan">Tatarıstan</a> • <a href="/wiki/T%C4%B1va" title="Tıva">Tıva</a> • <a href="/wiki/%C3%87uva%C5%9F%C4%B1stan" title="Çuvaşıstan">Çuvaşıstan</a> • <a href="/wiki/Saxa" title="Saxa">Saxa (Yakutiya)</a></div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px;width:8em; background:#ECECEC; text-align:center; color:black;">10—50 %</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;width:auto;"><div style="padding:0em 0.25em"><div style="padding-left:5px;"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Flag_of_Ukraine.svg" class="mw-file-description" title="Ukrayna"><img alt="Ukrayna" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Flag_of_Ukraine.svg/22px-Flag_of_Ukraine.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Flag_of_Ukraine.svg/33px-Flag_of_Ukraine.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Flag_of_Ukraine.svg/44px-Flag_of_Ukraine.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="800" /></a></span></span> <a href="/wiki/Kr%C4%B1m_Muxtar_Respublikas%C4%B1" title="Krım Muxtar Respublikası">Krım Muxtar Respublikası</a> (<a href="/wiki/Ukrayna" title="Ukrayna">Ukrayna</a>) • <span class="flagicon"><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Flag_of_the_Taliban.svg" class="mw-file-description" title="Əfqanıstan"><img alt="Əfqanıstan" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Flag_of_the_Taliban.svg/22px-Flag_of_the_Taliban.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Flag_of_the_Taliban.svg/33px-Flag_of_the_Taliban.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Flag_of_the_Taliban.svg/44px-Flag_of_the_Taliban.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="500" /></a></span></span> <a href="/wiki/%C6%8Ffqan%C4%B1stan" title="Əfqanıstan">Əfqanıstan</a> • <span class="flagicon"><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Flag_of_Iran.svg" class="mw-file-description" title="İran"><img alt="İran" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Flag_of_Iran.svg/22px-Flag_of_Iran.svg.png" decoding="async" width="22" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Flag_of_Iran.svg/33px-Flag_of_Iran.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Flag_of_Iran.svg/44px-Flag_of_Iran.svg.png 2x" data-file-width="630" data-file-height="360" /></a></span></span> <a href="/wiki/%C4%B0ran" title="İran">İran</a> • <span class="flagicon"><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Flag_of_Cyprus.svg" class="mw-file-description" title="Kipr"><img alt="Kipr" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Flag_of_Cyprus.svg/22px-Flag_of_Cyprus.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Flag_of_Cyprus.svg/33px-Flag_of_Cyprus.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Flag_of_Cyprus.svg/44px-Flag_of_Cyprus.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="800" /></a></span></span> <a href="/wiki/Kipr" title="Kipr">Kipr</a> • <span class="flagicon"><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Flag_of_Russia.svg" class="mw-file-description" title="Rusiya"><img alt="Rusiya" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/22px-Flag_of_Russia.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/33px-Flag_of_Russia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/44px-Flag_of_Russia.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></span> <b><a href="/wiki/Rusiya" title="Rusiya">Rusiya</a> regionları:</b> <a href="/wiki/Altay_Respublikas%C4%B1" title="Altay Respublikası">Altay Respublikası</a> • <a href="/wiki/H%C9%99%C5%9Ft%C9%99rxan_vilay%C9%99ti" title="Həştərxan vilayəti">Həştərxan vilayəti</a> • <span class="flagicon"><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Flag_of_Dagestan.svg" class="mw-file-description" title="Dağıstan"><img alt="Dağıstan" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Flag_of_Dagestan.svg/22px-Flag_of_Dagestan.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Flag_of_Dagestan.svg/33px-Flag_of_Dagestan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Flag_of_Dagestan.svg/44px-Flag_of_Dagestan.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/Da%C4%9F%C4%B1stan" title="Dağıstan">Dağıstan</a> • <a href="/wiki/Kabarda-Balkariya" title="Kabarda-Balkariya">Kabarda-Balkariya</a> • <a href="/wiki/Qara%C3%A7ay-%C3%87%C9%99rk%C9%99z_Respublikas%C4%B1" title="Qaraçay-Çərkəz Respublikası">Qaraçay-Çərkəz</a> • <a href="/wiki/Orenburq_vilay%C9%99ti" title="Orenburq vilayəti">Orenburq vilayəti</a> • <a href="/wiki/Samara_vilay%C9%99ti" title="Samara vilayəti">Samara vilayəti</a> • <a href="/wiki/T%C3%BCmen_vilay%C9%99ti" title="Tümen vilayəti">Tümen vilayəti</a> • <a href="/wiki/Ulyanovsk_vilay%C9%99ti" title="Ulyanovsk vilayəti">Ulyanovsk vilayəti</a> • <a href="/wiki/%C3%87elyabinsk_vilay%C9%99ti" title="Çelyabinsk vilayəti">Çelyabinsk vilayəti</a> • <a href="/wiki/Xakasiya" title="Xakasiya">Xakasiya</a> • <span class="flagicon"><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Flag_of_Tajikistan.svg" class="mw-file-description" title="Tacikistan"><img alt="Tacikistan" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Flag_of_Tajikistan.svg/22px-Flag_of_Tajikistan.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Flag_of_Tajikistan.svg/33px-Flag_of_Tajikistan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Flag_of_Tajikistan.svg/44px-Flag_of_Tajikistan.svg.png 2x" data-file-width="560" data-file-height="280" /></a></span></span> <a href="/wiki/Tacikistan" title="Tacikistan">Tacikistan</a> • <span class="flagicon"><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Flag_of_the_United_Arab_Republic_(1958%E2%80%931971),_Flag_of_Syria_(1980%E2%80%932024).svg" class="mw-file-description" title="Suriya"><img alt="Suriya" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/Flag_of_the_United_Arab_Republic_%281958%E2%80%931971%29%2C_Flag_of_Syria_%281980%E2%80%932024%29.svg/22px-Flag_of_the_United_Arab_Republic_%281958%E2%80%931971%29%2C_Flag_of_Syria_%281980%E2%80%932024%29.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/Flag_of_the_United_Arab_Republic_%281958%E2%80%931971%29%2C_Flag_of_Syria_%281980%E2%80%932024%29.svg/33px-Flag_of_the_United_Arab_Republic_%281958%E2%80%931971%29%2C_Flag_of_Syria_%281980%E2%80%932024%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/Flag_of_the_United_Arab_Republic_%281958%E2%80%931971%29%2C_Flag_of_Syria_%281980%E2%80%932024%29.svg/44px-Flag_of_the_United_Arab_Republic_%281958%E2%80%931971%29%2C_Flag_of_Syria_%281980%E2%80%932024%29.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/Suriya" title="Suriya">Suriya</a></div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px;width:8em; background:#ECECEC; text-align:center; color:black;">5—10 %</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;width:auto;"><div style="padding:0em 0.25em"><div style="padding-left:5px;"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Flag_of_Bulgaria.svg" class="mw-file-description" title="Bolqarıstan"><img alt="Bolqarıstan" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Flag_of_Bulgaria.svg/22px-Flag_of_Bulgaria.svg.png" decoding="async" width="22" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Flag_of_Bulgaria.svg/33px-Flag_of_Bulgaria.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Flag_of_Bulgaria.svg/44px-Flag_of_Bulgaria.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/Bolqar%C4%B1stan" title="Bolqarıstan">Bolqarıstan</a> • <span class="flagicon"><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Flag_of_Georgia.svg" class="mw-file-description" title="Gürcüstan"><img alt="Gürcüstan" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Flag_of_Georgia.svg/22px-Flag_of_Georgia.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Flag_of_Georgia.svg/33px-Flag_of_Georgia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Flag_of_Georgia.svg/44px-Flag_of_Georgia.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/G%C3%BCrc%C3%BCstan" title="Gürcüstan">Gürcüstan</a> • <span class="flagicon"><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Flag_of_Iraq.svg" class="mw-file-description" title="İraq"><img alt="İraq" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Flag_of_Iraq.svg/22px-Flag_of_Iraq.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Flag_of_Iraq.svg/33px-Flag_of_Iraq.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Flag_of_Iraq.svg/44px-Flag_of_Iraq.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/%C4%B0raq" title="İraq">İraq</a> • <span class="flagicon"><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Flag_of_Mongolia.svg" class="mw-file-description" title="Monqolustan"><img alt="Monqolustan" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Flag_of_Mongolia.svg/22px-Flag_of_Mongolia.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Flag_of_Mongolia.svg/33px-Flag_of_Mongolia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Flag_of_Mongolia.svg/44px-Flag_of_Mongolia.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/Monqolustan" title="Monqolustan">Monqolustan</a> • <span class="flagicon"><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Flag_of_Russia.svg" class="mw-file-description" title="Rusiya"><img alt="Rusiya" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/22px-Flag_of_Russia.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/33px-Flag_of_Russia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/44px-Flag_of_Russia.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/Rusiya" title="Rusiya">Rusiya</a></div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px;width:8em; background:#ECECEC; text-align:center; color:black;">1—5 %</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;width:auto;"><div style="padding:0em 0.25em"><div style="padding-left:5px;"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Flag_of_Germany.svg" class="mw-file-description" title="Almaniya"><img alt="Almaniya" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Flag_of_Germany.svg/22px-Flag_of_Germany.svg.png" decoding="async" width="22" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Flag_of_Germany.svg/33px-Flag_of_Germany.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Flag_of_Germany.svg/44px-Flag_of_Germany.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/Almaniya" title="Almaniya">Almaniya</a> • <span class="flagicon"><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Flag_of_North_Macedonia.svg" class="mw-file-description" title="Şimali Makedoniya"><img alt="Şimali Makedoniya" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Flag_of_North_Macedonia.svg/22px-Flag_of_North_Macedonia.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Flag_of_North_Macedonia.svg/33px-Flag_of_North_Macedonia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Flag_of_North_Macedonia.svg/44px-Flag_of_North_Macedonia.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/%C5%9Eimali_Makedoniya" title="Şimali Makedoniya">Şimali Makedoniya</a> • <span class="flagicon"><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Flag_of_Moldova.svg" class="mw-file-description" title="Moldova"><img alt="Moldova" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_Moldova.svg/22px-Flag_of_Moldova.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_Moldova.svg/33px-Flag_of_Moldova.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_Moldova.svg/44px-Flag_of_Moldova.svg.png 2x" data-file-width="1800" data-file-height="900" /></a></span></span> <a href="/wiki/Moldova" title="Moldova">Moldova</a> • <span class="flagicon"><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Flag_of_Serbia.svg" class="mw-file-description" title="Serbiya"><img alt="Serbiya" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Flag_of_Serbia.svg/22px-Flag_of_Serbia.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Flag_of_Serbia.svg/33px-Flag_of_Serbia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Flag_of_Serbia.svg/44px-Flag_of_Serbia.svg.png 2x" data-file-width="1350" data-file-height="900" /></a></span></span> <a href="/wiki/Kosovo" title="Kosovo">Kosovo və Metoxiya</a> (<a href="/wiki/Serbiya" title="Serbiya">Serbiya</a>)• <span class="flagicon"><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Flag_of_Liechtenstein.svg" class="mw-file-description" title="Lixtenşteyn"><img alt="Lixtenşteyn" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/Flag_of_Liechtenstein.svg/22px-Flag_of_Liechtenstein.svg.png" decoding="async" width="22" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/Flag_of_Liechtenstein.svg/33px-Flag_of_Liechtenstein.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/Flag_of_Liechtenstein.svg/44px-Flag_of_Liechtenstein.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/Lixten%C5%9Fteyn" title="Lixtenşteyn">Lixtenşteyn</a> • <span class="flagicon"><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Flag_of_Austria.svg" class="mw-file-description" title="Avstriya"><img alt="Avstriya" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Flag_of_Austria.svg/22px-Flag_of_Austria.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Flag_of_Austria.svg/33px-Flag_of_Austria.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Flag_of_Austria.svg/44px-Flag_of_Austria.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/Avstriya" title="Avstriya">Avstriya</a> • <span class="flagicon"><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Flag_of_the_Netherlands.svg" class="mw-file-description" title="Niderland"><img alt="Niderland" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Flag_of_the_Netherlands.svg/22px-Flag_of_the_Netherlands.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Flag_of_the_Netherlands.svg/33px-Flag_of_the_Netherlands.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Flag_of_the_Netherlands.svg/44px-Flag_of_the_Netherlands.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/Niderland" title="Niderland">Niderland</a> </div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px"><div class="center">Tarixi dövlətlər</div></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px;width:8em; background:#ECECEC; text-align:left; color:black;"><div class="center">Qədim dövr</div></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/B%C3%B6y%C3%BCk_Hun_%C4%B0mperiyas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Böyük Hun İmperiyası">Böyük Hun İmperiyası</a> • <a href="/wiki/Qao%C3%A7e_Ulu_B%C9%99yliyi" title="Qaoçe Ulu Bəyliyi">Qaoçe Ulu Bəyliyi</a> • <a class="mw-selflink selflink">Göytürk xaqanlığı</a> • <a href="/wiki/Q%C4%B1r%C4%9F%C4%B1z_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Qırğız xaqanlığı">Qırğız xaqanlığı</a> • <a href="/wiki/Avar_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Avar xaqanlığı">Avar xaqanlığı</a> • <a href="/wiki/Q%C9%99rbi_G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Qərbi Göytürk xaqanlığı">Qərbi Göytürk xaqanlığı</a> • <a href="/wiki/%C5%9E%C9%99rqi_G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Şərqi Göytürk xaqanlığı">Şərqi Göytürk xaqanlığı</a> • <a href="/wiki/X%C9%99z%C9%99r_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Xəzər xaqanlığı">Xəzər xaqanlığı</a> • <a href="/wiki/B%C3%B6y%C3%BCk_Bolqar_xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" class="mw-redirect" title="Böyük Bolqar xanlığı">Böyük Bolqar xanlığı</a> • <a href="/wiki/Toxaristan" title="Toxaristan">Toxaristan Yabquluğu</a> • <a href="/wiki/Birinci_Bulqar_d%C3%B6vl%C9%99ti" title="Birinci Bulqar dövləti">Birinci Bulqar dövləti</a> • <a href="/wiki/%C4%B0dil_bulqarlar%C4%B1" class="mw-redirect" title="İdil bulqarları">İdil Bulqar dövləti</a> • <a href="/wiki/T%C3%BCrgi%C5%9F_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Türgiş xaqanlığı">Türgiş xaqanlığı</a> • <a href="/wiki/Kim%C9%99k_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Kimək xaqanlığı">Kimək xaqanlığı</a> • <a href="/wiki/Uy%C4%9Fur_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Uyğur xaqanlığı">Uyğur xaqanlığı</a> • <a href="/wiki/O%C4%9Fuz_d%C3%B6vl%C9%99ti" class="mw-redirect" title="Oğuz dövləti">Oğuz dövləti</a> • <a href="/wiki/Qarluq_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Qarluq xaqanlığı">Qarluq xaqanlığı</a> • <a href="/wiki/Qaraxanl%C4%B1lar_d%C3%B6vl%C9%99ti" title="Qaraxanlılar dövləti">Qaraxanlılar dövləti</a> • <a href="/wiki/Qansu_Uy%C4%9Fur_idikutlu%C4%9Fu" title="Qansu Uyğur idikutluğu">Qansu Uyğur idikutluğu</a> • <a href="/wiki/Qarahoca_uy%C4%9Fur_id%C4%B1kutlu%C4%9Fu" title="Qarahoca uyğur idıkutluğu">Qarahoca Uyğur idikutluğu</a> • <a href="/wiki/Pe%C3%A7eneql%C9%99r" title="Peçeneqlər">Peçeneqlər</a> • <a href="/wiki/Tulunil%C9%99r_d%C3%B6vl%C9%99ti" title="Tulunilər dövləti">Tulunilər dövləti</a> • <a href="/wiki/Kumanlar" title="Kumanlar">Kumanlar</a> • <a href="/wiki/A%C4%9F%C5%9Fidl%C9%99r_d%C3%B6vl%C9%99ti" title="Ağşidlər dövləti">Ağşidlər dövləti</a> • <a href="/wiki/Q%C9%99zn%C9%99vil%C9%99r_d%C3%B6vl%C9%99ti" title="Qəznəvilər dövləti">Qəznəvilər dövləti</a> • <a href="/wiki/B%C3%B6y%C3%BCk_S%C9%99lcuq_%C4%B0mperiyas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Böyük Səlcuq İmperiyası">Böyük Səlcuq İmperiyası</a> • <a href="/wiki/Anadolu_b%C9%99ylikl%C9%99ri" title="Anadolu bəylikləri">Anadolu bəylikləri</a> • <a href="/wiki/Rum_sultanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Rum sultanlığı">Rum sultanlığı</a> • <a href="/wiki/Xar%C9%99zm%C5%9Fahlar_d%C3%B6vl%C9%99ti" class="mw-redirect" title="Xarəzmşahlar dövləti">Xarəzmşahlar dövləti</a> • <a href="/wiki/B%C3%B6ril%C9%99r" title="Börilər">Börilər</a> • <a href="/wiki/A%C4%9Fsunquril%C9%99r" title="Ağsunqurilər">Ağsunqurilər</a> • <a href="/wiki/Z%C9%99ngil%C9%99r" title="Zəngilər">Zəngilər</a> • <a href="/wiki/Eld%C9%99nizl%C9%99r" title="Eldənizlər">Eldənizlər</a> • <a href="/wiki/%C6%8Frbil_b%C9%99yliyi" title="Ərbil bəyliyi">Ərbil bəyliyi</a> • <a href="/wiki/Salqurlular" title="Salqurlular">Salqurlular</a> • <a href="/wiki/M%C3%BC%C9%99zzil%C9%99r_d%C3%B6vl%C9%99ti" class="mw-redirect" title="Müəzzilər dövləti">Müəzzilər dövləti (Dehli Məmlükləri)</a> • <a href="/wiki/Dehli_sultanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Dehli sultanlığı">Dehli sultanlığı</a> • <a href="/wiki/C%C4%B1%C4%9Fatay_xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Cığatay xanlığı">Cığatay xanlığı</a> • <a href="/wiki/R%C9%99sulil%C9%99r_s%C3%BClal%C9%99si" title="Rəsulilər sülaləsi">Rəsulilər sülaləsi</a> • <a href="/wiki/Q%C4%B1z%C4%B1l_Orda" title="Qızıl Orda">Altun Orda/Qıpçaq xanlığı</a> • <a href="/wiki/A%C4%9F_Orda" title="Ağ Orda">Ağ Orda</a> • <a href="/wiki/M%C9%99ml%C3%BCk_d%C3%B6vl%C9%99ti" title="Məmlük dövləti">Məmlük dövləti (Qahirə Məmlükləri)</a> • <a href="/wiki/X%C9%99l%C9%99cl%C9%99r_s%C3%BClal%C9%99si" title="Xələclər sülaləsi">Xələclər sülaləsi</a> • <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mperiyas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Osmanlı İmperiyası">Osmanlı İmperiyası</a> • <a href="/wiki/Tu%C4%9Fluqo%C4%9Fullar%C4%B1_s%C3%BClal%C9%99si" title="Tuğluqoğulları sülaləsi">Tuğluqoğulları sülaləsi</a> • <a href="/wiki/%C4%B0lyas%C5%9Fahil%C9%99r_s%C3%BClal%C9%99si" title="İlyasşahilər sülaləsi">İlyasşahilər sülaləsi</a> • <a href="/wiki/B%C9%99hm%C9%99ni_sultanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Bəhməni sultanlığı">Bəhməni sultanlığı</a> • <a href="/wiki/Benqal_sultanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Benqal sultanlığı">Benqal sultanlığı</a> • <a href="/wiki/Teymuril%C9%99r_d%C3%B6vl%C9%99ti" title="Teymurilər dövləti">Teymurilər dövləti</a> • <a href="/wiki/Qaraqoyunlu" class="mw-redirect" title="Qaraqoyunlu">Qaraqoyunlu</a> • <a href="/wiki/A%C4%9Fqoyunlu" class="mw-redirect" title="Ağqoyunlu">Ağqoyunlu</a> • <a href="/wiki/%C5%9E%C9%99ki_hakimliyi" title="Şəki hakimliyi">Şəki hakimliyi</a> • <a href="/w/index.php?title=Malva_sultanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Malva sultanlığı (səhifə mövcud deyil)">Malva sultanlığı</a> • <a href="/wiki/%C3%96zb%C9%99k_xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Özbək xanlığı">Özbək xanlığı</a> • <a href="/wiki/%C5%9Eeybani_xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Şeybani xanlığı">Şeybani xanlığı/Boz Orda</a> • <a href="/wiki/Qazan_xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Qazan xanlığı">Qazan xanlığı</a> • <a href="/wiki/Kr%C4%B1m_xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Krım xanlığı">Qırım xanlığı</a> • <a href="/wiki/Noqay_Ordas%C4%B1" title="Noqay Ordası">Noqay Ordası</a> • <a href="/wiki/Qas%C4%B1m_xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Qasım xanlığı">Qasım xanlığı</a> • <a href="/wiki/Qazax_xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Qazax xanlığı">Qazax xanlığı</a> • <a href="/wiki/Mo%C4%9Folustan" title="Moğolustan">Moğolustan</a> • <a href="/wiki/B%C3%B6y%C3%BCk_orda" class="mw-redirect" title="Böyük orda">Böyük Orda</a> • <a href="/wiki/H%C9%99%C5%9Ft%C9%99rxan_xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Həştərxan xanlığı">Həştərxan xanlığı</a> • <a href="/wiki/Bid%C9%99r_sultanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Bidər sultanlığı">Bidər sultanlığı</a> • <a href="/wiki/Bicapur_sultanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Bicapur sultanlığı">Bicapur sultanlığı (Adilşahlar sülaləsi)</a> • <a href="/wiki/Sibir_xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Sibir xanlığı">Sibir xanlığı</a> • <a href="/wiki/Buxara_xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Buxara xanlığı">Buxara xanlığı</a> • <a href="/wiki/S%C9%99f%C9%99vi_imperiyas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Səfəvi imperiyası">Səfəvi imperiyası</a> • <a href="/wiki/Xiv%C9%99_xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Xivə xanlığı">Xivə xanlığı</a> • <a href="/wiki/Yark%C9%99nd_xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Yarkənd xanlığı">Yarkənd xanlığı</a> • <a href="/wiki/Q%C3%BCtb%C5%9Fahlar" title="Qütbşahlar">Qütbşahlar</a> • <a href="/wiki/B%C3%B6y%C3%BCk_Mo%C4%9Fol_%C4%B0mperiyas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Böyük Moğol İmperiyası">Böyük Moğol İmperiyası</a> • <a href="/wiki/Mehdio%C4%9Flu_xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Mehdioğlu xanlığı">Mehdioğlu xanlığı</a> • <a href="/wiki/Tarku_%C5%9Famxall%C4%B1%C4%9F%C4%B1" class="mw-redirect" title="Tarku şamxallığı">Tarku şamxallığı</a> • <a href="/wiki/Kokand_xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Kokand xanlığı">Kokand xanlığı</a> • <a href="/wiki/%C6%8Ff%C5%9Farlar_imperiyas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Əfşarlar imperiyası">Əfşarlar imperiyası</a> • <a href="/wiki/Da%C5%9Fk%C9%99nd_d%C3%B6vl%C9%99ti_(1784)" title="Daşkənd dövləti (1784)">Daşkənd dövləti (1784)</a> • <a href="/wiki/Az%C9%99rbaycan_xanl%C4%B1qlar%C4%B1" title="Azərbaycan xanlıqları">Azərbaycan xanlıqları</a> • <a href="/wiki/Az%C9%99rbaycan_sultanl%C4%B1qlar%C4%B1" title="Azərbaycan sultanlıqları">Azərbaycan sultanlıqları</a> • <a href="/wiki/K%C3%BCnduz_xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Künduz xanlığı">Künduz xanlığı</a> • <a href="/wiki/Ni%C5%9Fapur_xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Nişapur xanlığı">Nişapur xanlığı</a> • <a href="/wiki/Buxara_%C9%99mirliyi" title="Buxara əmirliyi">Buxara əmirliyi</a> • <a href="/wiki/Qacarlar_d%C3%B6vl%C9%99ti" class="mw-redirect" title="Qacarlar dövləti">Qacarlar dövləti</a> • <a href="/wiki/Dunqan_xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Dunqan xanlığı">Dunqan xanlığı</a> • <a href="/wiki/Yetti%C5%9Far_(Yeddi%C5%9F%C9%99h%C9%99r)_xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" class="mw-redirect" title="Yettişar (Yeddişəhər) xanlığı">Yettişar (Yeddişəhər) xanlığı</a> • <a href="/wiki/B%C9%99lx_xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Bəlx xanlığı">Bəlx xanlığı</a> • <a href="/wiki/Kumul_xanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Kumul xanlığı">Kumul xanlığı</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px;width:8em; background:#ECECEC; text-align:left; color:black;"><div class="center">Yeni dövr</div></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><div style="padding-left:2px;"> <a href="/wiki/Q%C9%99rbi_Frakiya_M%C3%BCst%C9%99qil_H%C3%B6kum%C9%99ti" title="Qərbi Frakiya Müstəqil Hökuməti">Qərbi Frakiya Müstəqil Hökuməti</a> • <a href="/wiki/Kr%C4%B1m_Xalq_Respublikas%C4%B1" title="Krım Xalq Respublikası">Qırım Xalq Cümhuriyyəti</a> • <a href="/wiki/Ala%C5%9F_Orda" title="Alaş Orda">Alaş Orda</a> • <a href="/wiki/Araz_T%C3%BCrk_C%C3%BCmhuriyy%C9%99ti" title="Araz Türk Cümhuriyyəti">Araz Türk Cümhuriyyəti</a> • <a href="/wiki/C%C9%99nub-Q%C9%99rbi_Qafqaz_T%C3%BCrk_C%C3%BCmhuriyy%C9%99ti" class="mw-redirect" title="Cənub-Qərbi Qafqaz Türk Cümhuriyyəti">Cənub-Qərbi Qafqaz Türk Cümhuriyyəti</a> • <a href="/wiki/Az%C9%99rbaycan_Xalq_C%C3%BCmhuriyy%C9%99ti" title="Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti">Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti</a> • <a href="/wiki/%C5%9E%C9%99rqi_T%C3%BCrkistan_%C4%B0slam_Respublikas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Şərqi Türkistan İslam Respublikası">Şərqi Türkistan İslam Respublikası</a> • <a href="/wiki/%C4%B0kinci_%C5%9E%C9%99rqi_T%C3%BCrkistan_Respublikas%C4%B1" class="mw-redirect" title="İkinci Şərqi Türkistan Respublikası">İkinci Şərqi Türkistan Respublikası</a> • <a href="/wiki/Azad%C4%B1stan" title="Azadıstan">Azadıstan</a> • <a href="/wiki/T%C3%BCrkiy%C9%99" title="Türkiyə">Böyük Millət Məclisi Höküməti (Türkiyə Cümhuriyyəti)</a> • <a href="/wiki/Hatay_d%C3%B6vl%C9%99ti" title="Hatay dövləti">Hatay dövləti</a> • <a href="/wiki/Tuva_Xalq_Respublikas%C4%B1" title="Tuva Xalq Respublikası">Tıva Xalq Respublikası</a> • <a href="/wiki/Az%C9%99rbaycan_Milli_H%C3%B6k%C3%BCm%C9%99ti" class="mw-redirect" title="Azərbaycan Milli Höküməti">Azərbaycan Milli Höküməti</a> • <a href="/wiki/%C5%9Eimali_Kipr_T%C3%BCrk_Respublikas%C4%B1" title="Şimali Kipr Türk Respublikası">Şimali Kipr Türk Cümhuriyyəti</a> • <a href="/wiki/Tatar%C4%B1stan" title="Tatarıstan">Tatarıstan (müstəqillik cəhdi, səsvermə)</a> • <a href="/wiki/Qaqauziya_Respublikas%C4%B1" title="Qaqauziya Respublikası">Qaqauziya Respublikası</a> • <a href="/wiki/Q%C4%B1r%C4%9F%C4%B1z%C4%B1stan" title="Qırğızıstan">Qırğız Respublikası</a> • <a href="/wiki/%C3%96zb%C9%99kistan" title="Özbəkistan">Özbəkistan Respublikası</a> • <a href="/wiki/Az%C9%99rbaycan" title="Azərbaycan">Azərbaycan Respublikası</a> • <a href="/wiki/T%C3%BCrkm%C9%99nistan" title="Türkmənistan">Türkmənistan Respublikası</a> • <a href="/wiki/Qazax%C4%B1stan" title="Qazaxıstan">Qazaxıstan Respublikası</a></div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table></div> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Göytürk_xaqanlığı" style="padding:3px"><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style="background:#dddccc;"><span style="float:left;text-align:left;width:5em;margin-right:0.5em"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%C5%9Eablon:G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanlar%C4%B1" title="Bu şablona bax"><img alt="⛭" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/14px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/21px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/28px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 2x" data-file-width="14" data-file-height="14" /></a></span></span><div id="Göytürk_xaqanlığı" style="font-size:114%;margin:0 5em"><a class="mw-selflink selflink">Göytürk xaqanlığı</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px;background:#dddccc;"><i><a href="/wiki/Birinci_G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Birinci Göytürk xaqanlığı">I Göytürk xaqanlığı</a></i></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Bum%C4%B1n_xaqan" title="Bumın xaqan">Bumın xaqan</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/Qara_%C4%B0ss%C4%B1q_xaqan" title="Qara İssıq xaqan">Qara İssıq xaqan</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  (<a href="/wiki/Qutluq_xaqan" title="Qutluq xaqan">Qutluq xaqan</a>) <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/Mu%C4%9Fan_xaqan" title="Muğan xaqan">Muğan xaqan</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/Taspar_xaqan" title="Taspar xaqan">Taspar xaqan</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/Amrak_xaqan" title="Amrak xaqan">Amrak xaqan</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/%C4%B0%C5%9Fbara_xaqan" title="İşbara xaqan">İşbara xaqan</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/Ba%C4%9Fa_xaqan" title="Bağa xaqan">Bağa xaqan</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/Tulan_xaqan" title="Tulan xaqan">Tulan xaqan</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px;background:#dddccc;"><i><a href="/wiki/%C5%9E%C9%99rq_G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" class="mw-redirect" title="Şərq Göytürk xaqanlığı">Şərq Göytürk xaqanlığı</a></i></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Yami_xaqan" title="Yami xaqan">Yami xaqan</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/%C5%9Eibi_xaqan" title="Şibi xaqan">Şibi xaqan</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/%C3%87ula_xaqan" title="Çula xaqan">Çula xaqan</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/%C4%B0llig_xaqan" title="İllig xaqan">İllig xaqan</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  (<a href="/wiki/%C5%9Eahzad%C9%99_Yi%C3%A7enq" title="Şahzadə Yiçenq">Şahzadə Yiçenq</a>)</div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px;background:#dddccc;"><a href="/w/index.php?title=Cimi_sistemi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cimi sistemi (səhifə mövcud deyil)">Cimi sistemi</a> altındakı xaqanlar</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em">(<a href="/w/index.php?title=A%C5%9Fina_Cie%C5%9Fe%C5%9Fuay&action=edit&redlink=1" class="new" title="Aşina Cieşeşuay (səhifə mövcud deyil)">Aşina Cieşeşuay</a>) <span style="font-weight:bold;"> ·</span> <a href="/wiki/Kilibi_xaqan" title="Kilibi xaqan">Kilibi xaqan</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/%C3%87ebi_xaqan" title="Çebi xaqan">Çebi xaqan</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  (<a href="/wiki/A%C5%9Fina_Ni%C5%9Fufu" title="Aşina Nişufu">Aşina Nişufu</a>) <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  (<a href="/wiki/A%C5%9Fina_Funian" title="Aşina Funian">Aşina Funian</a>)</div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px;background:#dddccc;"><i><a href="/wiki/Q%C9%99rb_G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" class="mw-redirect" title="Qərb Göytürk xaqanlığı">Qərb Göytürk xaqanlığı</a></i></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/%C4%B0st%C9%99mi_xaqan" title="İstəmi xaqan">İstəmi xaqan</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/Tardu_xaqan" title="Tardu xaqan">Tardu xaqan</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/Apa_xaqan" title="Apa xaqan">Apa xaqan</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/Nili_xaqan" title="Nili xaqan">Nili xaqan</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/Bas%C4%B1l_Tegin" title="Basıl Tegin">Basıl Tegin</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/Taman_xaqan" title="Taman xaqan">Taman xaqan</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/%C5%9Eekuy_xaqan" title="Şekuy xaqan">Şekuy xaqan</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/Tonq_Yabqu_xaqan" title="Tonq Yabqu xaqan">Tonq Yabqu xaqan</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/Ba%C4%9Fatur_xaqan" title="Bağatur xaqan">Bağatur xaqan</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/Si_Yabqu_xaqan" title="Si Yabqu xaqan">Si Yabqu xaqan</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/Ni%C5%9Fa_Tulu_xaqan" title="Nişa Tulu xaqan">Nişa Tulu xaqan</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/%C4%B0%C5%9Fbara_Teri%C5%9F_xaqan" title="İşbara Teriş xaqan">İşbara Teriş xaqan</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/%C4%B0l_K%C3%BCl%C3%BCg_%C5%9Fad" title="İl Külüg şad">İl Külüg şad</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/Y%C3%BCk%C3%BCk_%C5%9Fad" title="Yükük şad">Yükük şad</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/%C4%B0rbis_%C4%B0%C5%9Fbara_Yabqu_xaqan" title="İrbis İşbara Yabqu xaqan">İrbis İşbara Yabqu xaqan</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span> <a href="/wiki/%C4%B0rbis_%C5%9Eekuy_xaqan" title="İrbis Şekuy xaqan">İrbis Şekuy xaqan</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/Xall%C4%B1q_%C4%B0%C5%9Fbara_Yabqu_xaqan" title="Xallıq İşbara Yabqu xaqan">Xallıq İşbara Yabqu xaqan</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/Cu%C3%A7i_xaqan" title="Cuçi xaqan">Cuçi xaqan</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/Tu%C3%A7i_xaqan" title="Tuçi xaqan">Tuçi xaqan</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px;background:#dddccc;"><i>Qərb Göytürk protektoratı</i></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/A%C5%9Fina_Mi%C5%9Fe" title="Aşina Mişe">Aşina Mişe</a> və <a href="/wiki/A%C5%9Fina_Bu%C3%A7jen" title="Aşina Buçjen">Aşina Buçjen</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/A%C5%9Fina_Yuankin" title="Aşina Yuankin">Aşina Yuankin</a> və <a href="/wiki/A%C5%9Fina_Ku%C5%9Frak" title="Aşina Kuşrak">Aşina Kuşrak</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/A%C5%9Fina_Xuaytao" title="Aşina Xuaytao">Aşina Xuaytao</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/A%C5%9Fina_Syan" title="Aşina Syan">Aşina Syan</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/w/index.php?title=A%C5%9Fina_%C3%87en&action=edit&redlink=1" class="new" title="Aşina Çen (səhifə mövcud deyil)">Aşina Çen</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/A%C5%9Fina_Sin" title="Aşina Sin">Aşina Sin</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px;background:#dddccc;"><i><a href="/wiki/%C4%B0kinci_G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="İkinci Göytürk xaqanlığı">II Göytürk xaqanlığı</a></i></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/%C4%B0lt%C9%99ri%C5%9F_xaqan" title="İltəriş xaqan">İltəriş xaqan</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/Qapa%C4%9Fan_xaqan" title="Qapağan xaqan">Qapağan xaqan</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/%C4%B0nel_xaqan" title="İnel xaqan">İnel xaqan</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/Bilg%C9%99_xaqan" title="Bilgə xaqan">Bilgə xaqan</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/Yoll%C4%B1q_xaqan" title="Yollıq xaqan">Yollıq xaqan</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/Bilg%C9%99_Qutluq_xan" title="Bilgə Qutluq xan">Bilgə Qutluq xan</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/Ozm%C4%B1%C5%9F_Teqin_xan" title="Ozmış Teqin xan">Ozmış Teqin xan</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/Kulun_b%C9%99y" title="Kulun bəy">Kulun bəy</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  (<a href="/wiki/K%C3%BCltigin" title="Kültigin">Kültigin</a>) <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  (<a href="/wiki/Tonyukuk" title="Tonyukuk">Tonyukuk</a>)</div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px;background:#dddccc;"><i>Göytürk şahzadələri</i></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Ba%C4%9Fa_%C5%9Ead" title="Bağa Şad">Bağa Şad</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/B%C3%B6ri_%C5%9Ead" class="mw-redirect" title="Böri Şad">Böri Şad</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/Yanqsu_Tigin" title="Yanqsu Tigin">Yanqsu Tigin</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/%C4%B0mperatri%C3%A7a_A%C5%9Fina" title="İmperatriça Aşina">İmperatriça Aşina</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/Tamqan_%C5%9Fad" title="Tamqan şad">Tamqan şad</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/Tardu%C5%9F_%C5%9Fad" title="Tarduş şad">Tarduş şad</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/Tolis_xan" title="Tolis xan">Tolis xan</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/%C4%B0%C5%9Fbara_Yabqu" title="İşbara Yabqu">İşbara Yabqu</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/%C4%B0nan_Cen%C3%A7u_yabqu" title="İnan Cençu yabqu">İnan Cençu yabqu</a>) <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/A%C5%9Fina_%C3%87onq" title="Aşina Çonq">Aşina Çonq</a><span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/A%C5%9Fina_%C5%9Eeer" title="Aşina Şeer">Aşina Şeer</a><span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/A%C5%9Fina_%C3%87i" title="Aşina Çi">Aşina Çi</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/A%C5%9Fina_%C3%87hiaoho" title="Aşina Çhiaoho">Aşina Çhiaoho</a></div></td></tr></tbody></table></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&type=1x1&usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Mənbə — "<a dir="ltr" href="https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Göytürk_xaqanlığı&oldid=8002787">https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Göytürk_xaqanlığı&oldid=8002787</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/X%C3%BCsusi:Kateqoriyalar" title="Xüsusi:Kateqoriyalar">Kateqoriyalar</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kateqoriya:Vikipediya:%C6%8Flifba_s%C4%B1ras%C4%B1na_g%C3%B6r%C9%99_se%C3%A7ilmi%C5%9F_m%C9%99qal%C9%99l%C9%99r" title="Kateqoriya:Vikipediya:Əlifba sırasına görə seçilmiş məqalələr">Vikipediya:Əlifba sırasına görə seçilmiş məqalələr</a></li><li><a href="/w/index.php?title=Kateqoriya:551-ci_ild%C9%99_yaranm%C4%B1%C5%9F_d%C3%B6vl%C9%99tl%C9%99r_v%C9%99_%C9%99razil%C9%99r&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kateqoriya:551-ci ildə yaranmış dövlətlər və ərazilər (səhifə mövcud deyil)">551-ci ildə yaranmış dövlətlər və ərazilər</a></li><li><a href="/w/index.php?title=Kateqoriya:603-c%C3%BC_ild%C9%99_l%C9%99%C4%9Fv_olunmu%C5%9F_d%C3%B6vl%C9%99tl%C9%99r_v%C9%99_%C9%99razil%C9%99r&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kateqoriya:603-cü ildə ləğv olunmuş dövlətlər və ərazilər (səhifə mövcud deyil)">603-cü ildə ləğv olunmuş dövlətlər və ərazilər</a></li><li><a href="/wiki/Kateqoriya:T%C3%BCrk_d%C3%B6vl%C9%99tl%C9%99ri" title="Kateqoriya:Türk dövlətləri">Türk dövlətləri</a></li><li><a href="/wiki/Kateqoriya:T%C3%BCrk_tarixi" title="Kateqoriya:Türk tarixi">Türk tarixi</a></li><li><a href="/wiki/Kateqoriya:G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Kateqoriya:Göytürk xaqanlığı">Göytürk xaqanlığı</a></li><li><a href="/wiki/Kateqoriya:552-ci_ild%C9%99_yarananlar" title="Kateqoriya:552-ci ildə yarananlar">552-ci ildə yarananlar</a></li><li><a href="/wiki/Kateqoriya:Ke%C3%A7mi%C5%9F_imperiyalar" title="Kateqoriya:Keçmiş imperiyalar">Keçmiş imperiyalar</a></li><li><a href="/wiki/Kateqoriya:Xanl%C4%B1qlar" title="Kateqoriya:Xanlıqlar">Xanlıqlar</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Gizli kateqoriya: <ul><li><a href="/wiki/Kateqoriya:ISBN_sehrli_ke%C3%A7idl%C9%99rinin_istifad%C9%99_olundu%C4%9Fu_s%C9%99hif%C9%99l%C9%99r" title="Kateqoriya:ISBN sehrli keçidlərinin istifadə olunduğu səhifələr">ISBN sehrli keçidlərinin istifadə olunduğu səhifələr</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Bu səhifə sonuncu dəfə 19:03, 9 fevral 2025 tarixində redaktə edilib.</li> <li id="footer-info-copyright">Mətn <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.az">Creative Commons Attribution-ShareAlike lisenziyası</a> altındadır, bəzi hallarda əlavə şərtlər tətbiq oluna bilər. Ətraflı məlumat üçün <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">istifadə şərtlərinə</a> baxın.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Gizlilik siyasəti</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Vikipediya:Haqq%C4%B1nda">Vikipediya haqqında</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Vikipediya:M%C9%99suliyy%C9%99td%C9%99n_imtina">Məsuliyyətdən imtina</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Davranış Kodeksi</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Tərtibatçılar</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/az.wikipedia.org">Statistikalar</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Kuki məlumatı</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//az.m.wikipedia.org/w/index.php?title=G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mobil versiya</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Axtar</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Vikipediyada axtar"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Xüsusi:Axtar"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Axtar</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="Mündəricat" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Mündəricatı göstər/gizlət" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Mündəricatı göstər/gizlət</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">Göytürk xaqanlığı</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>46 dildə</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>Mövzu əlavə et</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-b766959bd-hllj9","wgBackendResponseTime":129,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.739","walltime":"1.068","ppvisitednodes":{"value":7167,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":181406,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":11201,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":19,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":11,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":107694,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":9,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 742.667 1 -total"," 38.23% 283.945 1 Şablon:Tarixi_dövlət"," 35.09% 260.584 1 Şablon:Məlumat_qutusu"," 26.59% 197.442 1 Şablon:İstinad_siyahısı"," 16.69% 123.943 18 Şablon:Cite_web"," 15.51% 115.181 23 Şablon:Wikidata"," 13.18% 97.906 2 Şablon:Naviqasiya_cədvəli"," 12.68% 94.192 1 Şablon:Türk_dövlətləri"," 8.92% 66.247 3 Şablon:Navbox_subgroup"," 7.49% 55.600 1 Şablon:Seçilmiş_məqalə"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.269","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":8276422,"limit":52428800},"limitreport-logs":"Loaded datatype monolingualtext of P1451 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P85 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P36 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P2936 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P3075 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P38 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P122 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-b766959bd-lrl22","timestamp":"20250215055846","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"G\u00f6yt\u00fcrk xaqanl\u0131\u011f\u0131","url":"https:\/\/az.wikipedia.org\/wiki\/G%C3%B6yt%C3%BCrk_xaqanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q15146034","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q15146034","author":{"@type":"Organization","name":"Vikimedia layih\u0259l\u0259rin\u0259 t\u00f6hf\u0259 ver\u0259nl\u0259r"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2007-05-25T03:50:47Z","dateModified":"2025-02-09T19:03:22Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/b\/bb\/G%C3%B6kt%C3%BCrk_Bayra%C4%9F%C4%B1.svg","headline":"\u0130lk t\u00fcrk ad\u0131n da\u015f\u0131yan d\u00f6vl\u0259t"}</script> </body> </html>