CINXE.COM

Sel alimentaire — Wikipédia

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="fr" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Sel alimentaire — Wikipédia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )frwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","janvier","février","mars","avril","mai","juin","juillet","août","septembre","octobre","novembre","décembre"],"wgRequestId":"9b3b3cf9-2e7d-462c-af6f-da647b074f30","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Sel_alimentaire","wgTitle":"Sel alimentaire","wgCurRevisionId":223231315,"wgRevisionId":223231315,"wgArticleId":220670,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Article à référence nécessaire","Article contenant un appel à traduction en anglais","Article manquant de références depuis novembre 2017","Article manquant de références/Liste complète","Catégorie Commons avec lien local identique sur Wikidata","Article de Wikipédia avec notice d'autorité","Page utilisant P1417","Page utilisant P5019","Page utilisant P8313","Page utilisant P902","Page utilisant P5395","Page utilisant P1807","Page utilisant P1296","Page utilisant P4342","Page pointant vers des bases externes","Page pointant vers des dictionnaires ou encyclopédies généralistes","Page utilisant P486","Page pointant vers des bases relatives à la santé","Portail:Chimie/Articles liés","Portail:Sciences/Articles liés","Portail:Médecine/Articles liés","Portail:Biologie/Articles liés","Portail:Agriculture et agronomie/Articles liés","Projet:Biologie/Pages liées","Portail:Alimentation et gastronomie/Articles liés","Portail:Société/Articles liés","Portail:Sel alimentaire/Articles liés","Bon article en chinois","Bon article en anglais","Bon article en galicien","Sel alimentaire","Condiment","Agent conservateur","Saveur salée"],"wgPageViewLanguage":"fr","wgPageContentLanguage":"fr","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Sel_alimentaire","wgRelevantArticleId":220670,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"fr","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"fr"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":50000,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q11254","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false}; RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.ArchiveLinks","ext.gadget.Wdsearch","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fr&amp;modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=fr&amp;modules=startup&amp;only=scripts&amp;raw=1&amp;skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fr&amp;modules=site.styles&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.19"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ad/Table_salt_with_salt_shaker_V1.jpg/1200px-Table_salt_with_salt_shaker_V1.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="994"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ad/Table_salt_with_salt_shaker_V1.jpg/800px-Table_salt_with_salt_shaker_V1.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="663"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ad/Table_salt_with_salt_shaker_V1.jpg/640px-Table_salt_with_salt_shaker_V1.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="530"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Sel alimentaire — Wikipédia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//fr.m.wikipedia.org/wiki/Sel_alimentaire"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Modifier" href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipédia (fr)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//fr.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Sel_alimentaire"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Flux Atom de Wikipédia" href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes&amp;feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Sel_alimentaire rootpage-Sel_alimentaire skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Aller au contenu</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="Menu principal" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu principal" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu principal</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu principal</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">masquer</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigation </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal" title="Accueil général [z]" accesskey="z"><span>Accueil</span></a></li><li id="n-thema" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portail:Accueil"><span>Portails thématiques</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Page_au_hasard" title="Affiche un article au hasard [x]" accesskey="x"><span>Article au hasard</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Contact"><span>Contact</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_sp%C3%A9ciales"><span>Pages spéciales</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-Contribuer" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-Contribuer" > <div class="vector-menu-heading"> Contribuer </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-aboutwp" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Aide:D%C3%A9buter"><span>Débuter sur Wikipédia</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Aide:Accueil" title="Accès à l’aide"><span>Aide</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_de_la_communaut%C3%A9" title="À propos du projet, ce que vous pouvez faire, où trouver les informations"><span>Communauté</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes" title="Liste des modifications récentes sur le wiki [r]" accesskey="r"><span>Modifications récentes</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipédia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fr.svg" style="width: 7.4375em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="l&#039;encyclopédie libre" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fr.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Recherche" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Rechercher sur Wikipédia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Rechercher</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Rechercher sur Wikipédia" aria-label="Rechercher sur Wikipédia" autocapitalize="sentences" title="Rechercher sur Wikipédia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Spécial:Recherche"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Rechercher</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Outils personnels"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Apparence"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Modifier l&#039;apparence de la taille, de la largeur et de la couleur de la police de la page" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Apparence" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Apparence</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&amp;wmf_medium=sidebar&amp;wmf_campaign=fr.wikipedia.org&amp;uselang=fr" class=""><span>Faire un don</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&amp;returnto=Sel+alimentaire" title="Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire." class=""><span>Créer un compte</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&amp;returnto=Sel+alimentaire" title="Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]" accesskey="o" class=""><span>Se connecter</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Plus d’options" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Outils personnels" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Outils personnels</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu utilisateur" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&amp;wmf_medium=sidebar&amp;wmf_campaign=fr.wikipedia.org&amp;uselang=fr"><span>Faire un don</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&amp;returnto=Sel+alimentaire" title="Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Créer un compte</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&amp;returnto=Sel+alimentaire" title="Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Se connecter</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pages pour les contributeurs déconnectés <a href="/wiki/Aide:Premiers_pas" aria-label="En savoir plus sur la contribution"><span>en savoir plus</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_contributions" title="Une liste des modifications effectuées depuis cette adresse IP [y]" accesskey="y"><span>Contributions</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_discussions" title="La page de discussion pour les contributions depuis cette adresse IP [n]" accesskey="n"><span>Discussion</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Sommaire" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Sommaire</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">masquer</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Début</div> </a> </li> <li id="toc-Histoire" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Histoire"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Histoire</span> </div> </a> <ul id="toc-Histoire-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Typologie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Typologie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Typologie</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Typologie-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Typologie</span> </button> <ul id="toc-Typologie-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Sel_naturel" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Sel_naturel"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>Sel naturel</span> </div> </a> <ul id="toc-Sel_naturel-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Sel_raffiné" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Sel_raffiné"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>Sel raffiné</span> </div> </a> <ul id="toc-Sel_raffiné-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Adjuvants_divers,_rajout_d&#039;iode_et_fluoration" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Adjuvants_divers,_rajout_d&#039;iode_et_fluoration"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2.1</span> <span>Adjuvants divers, rajout d'iode et fluoration</span> </div> </a> <ul id="toc-Adjuvants_divers,_rajout_d&#039;iode_et_fluoration-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Sel_de_table" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Sel_de_table"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2.2</span> <span>Sel de table</span> </div> </a> <ul id="toc-Sel_de_table-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Définitions_légales_des_sels_alimentaires" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Définitions_légales_des_sels_alimentaires"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3</span> <span>Définitions légales des sels alimentaires</span> </div> </a> <ul id="toc-Définitions_légales_des_sels_alimentaires-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-France" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#France"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3.1</span> <span>France</span> </div> </a> <ul id="toc-France-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Canada" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Canada"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3.2</span> <span>Canada</span> </div> </a> <ul id="toc-Canada-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Techniques_de_production" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Techniques_de_production"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Techniques de production</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Techniques_de_production-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Techniques de production</span> </button> <ul id="toc-Techniques_de_production-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Sel_gemme" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Sel_gemme"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Sel gemme</span> </div> </a> <ul id="toc-Sel_gemme-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Sel_de_mer" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Sel_de_mer"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>Sel de mer</span> </div> </a> <ul id="toc-Sel_de_mer-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Autres" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Autres"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.3</span> <span>Autres</span> </div> </a> <ul id="toc-Autres-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Utilisation" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Utilisation"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Utilisation</span> </div> </a> <ul id="toc-Utilisation-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Alimentation" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Alimentation"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Alimentation</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Alimentation-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Alimentation</span> </button> <ul id="toc-Alimentation-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Chez_l&#039;humain" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Chez_l&#039;humain"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.1</span> <span>Chez l'humain</span> </div> </a> <ul id="toc-Chez_l&#039;humain-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Santé_humaine" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Santé_humaine"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.1.1</span> <span>Santé humaine</span> </div> </a> <ul id="toc-Santé_humaine-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Chez_l&#039;animal" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Chez_l&#039;animal"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.2</span> <span>Chez l'animal</span> </div> </a> <ul id="toc-Chez_l&#039;animal-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Effet_sur_les_papilles_gustatives" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Effet_sur_les_papilles_gustatives"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.3</span> <span>Effet sur les papilles gustatives</span> </div> </a> <ul id="toc-Effet_sur_les_papilles_gustatives-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Santé" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Santé"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Santé</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Santé-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Santé</span> </button> <ul id="toc-Santé-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Effets_sur_la_santé" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Effets_sur_la_santé"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.1</span> <span>Effets sur la santé</span> </div> </a> <ul id="toc-Effets_sur_la_santé-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Effets_négatifs" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Effets_négatifs"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.1.1</span> <span>Effets négatifs</span> </div> </a> <ul id="toc-Effets_négatifs-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Effets_positifs" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Effets_positifs"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.1.2</span> <span>Effets positifs</span> </div> </a> <ul id="toc-Effets_positifs-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Quantités_recommandées" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Quantités_recommandées"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.1.3</span> <span>Quantités recommandées</span> </div> </a> <ul id="toc-Quantités_recommandées-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-La_question_de_la_surconsommation" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#La_question_de_la_surconsommation"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.2</span> <span>La question de la surconsommation</span> </div> </a> <ul id="toc-La_question_de_la_surconsommation-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Économie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Économie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Économie</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Économie-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Économie</span> </button> <ul id="toc-Économie-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Producteurs" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Producteurs"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.1</span> <span>Producteurs</span> </div> </a> <ul id="toc-Producteurs-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Religion" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Religion"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Religion</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Religion-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Religion</span> </button> <ul id="toc-Religion-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Symbolique_du_sel_dans_l’hindouisme" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Symbolique_du_sel_dans_l’hindouisme"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.1</span> <span>Symbolique du sel dans l’hindouisme</span> </div> </a> <ul id="toc-Symbolique_du_sel_dans_l’hindouisme-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Symbolique_du_sel_dans_le_judaïsme_et_le_christianisme" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Symbolique_du_sel_dans_le_judaïsme_et_le_christianisme"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.2</span> <span>Symbolique du sel dans le judaïsme et le christianisme</span> </div> </a> <ul id="toc-Symbolique_du_sel_dans_le_judaïsme_et_le_christianisme-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Symbolique_du_sel_dans_la_wicca" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Symbolique_du_sel_dans_la_wicca"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.3</span> <span>Symbolique du sel dans la wicca</span> </div> </a> <ul id="toc-Symbolique_du_sel_dans_la_wicca-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Notes_et_références" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Notes_et_références"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Notes et références</span> </div> </a> <ul id="toc-Notes_et_références-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Voir_aussi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Voir_aussi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Voir aussi</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Voir_aussi-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Voir aussi</span> </button> <ul id="toc-Voir_aussi-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Bibliographie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Bibliographie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10.1</span> <span>Bibliographie</span> </div> </a> <ul id="toc-Bibliographie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Articles_connexes" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Articles_connexes"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10.2</span> <span>Articles connexes</span> </div> </a> <ul id="toc-Articles_connexes-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Liens_externes" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Liens_externes"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10.3</span> <span>Liens externes</span> </div> </a> <ul id="toc-Liens_externes-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Sommaire" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="Table des matières" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Basculer la table des matières" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Basculer la table des matières</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Sel alimentaire</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Aller à un article dans une autre langue. Disponible en 166 langues." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-166" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">166 langues</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ace mw-list-item"><a href="https://ace.wikipedia.org/wiki/Sira" title="Sira – aceh" lang="ace" hreflang="ace" data-title="Sira" data-language-autonym="Acèh" data-language-local-name="aceh" class="interlanguage-link-target"><span>Acèh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Tafelsout" title="Tafelsout – afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Tafelsout" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Speisesalz" title="Speisesalz – alémanique" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Speisesalz" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="alémanique" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Sal" title="Sal – aragonais" lang="an" hreflang="an" data-title="Sal" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="aragonais" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-anp mw-list-item"><a href="https://anp.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A8%E0%A4%AE%E0%A4%95" title="नमक – angika" lang="anp" hreflang="anp" data-title="नमक" data-language-autonym="अंगिका" data-language-local-name="angika" class="interlanguage-link-target"><span>अंगिका</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%84%D8%AD_%D8%A7%D9%84%D8%B7%D8%B9%D8%A7%D9%85" title="ملح الطعام – arabe" lang="ar" hreflang="ar" data-title="ملح الطعام" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="arabe" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arc mw-list-item"><a href="https://arc.wikipedia.org/wiki/%DC%A1%DC%A0%DC%9A%DC%90_(%DC%90%DC%A8%DC%AA%DC%90)" title="ܡܠܚܐ (ܐܨܪܐ) – araméen" lang="arc" hreflang="arc" data-title="ܡܠܚܐ (ܐܨܪܐ)" data-language-autonym="ܐܪܡܝܐ" data-language-local-name="araméen" class="interlanguage-link-target"><span>ܐܪܡܝܐ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ary mw-list-item"><a href="https://ary.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%84%D8%AD%D8%A9" title="ملحة – arabe marocain" lang="ary" hreflang="ary" data-title="ملحة" data-language-autonym="الدارجة" data-language-local-name="arabe marocain" class="interlanguage-link-target"><span>الدارجة</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%84%D8%AD_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%83%D9%84" title="ملح الاكل – arabe égyptien" lang="arz" hreflang="arz" data-title="ملح الاكل" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="arabe égyptien" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Sal" title="Sal – asturien" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Sal" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="asturien" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-atj mw-list-item"><a href="https://atj.wikipedia.org/wiki/Ciwotakan" title="Ciwotakan – atikamekw" lang="atj" hreflang="atj" data-title="Ciwotakan" data-language-autonym="Atikamekw" data-language-local-name="atikamekw" class="interlanguage-link-target"><span>Atikamekw</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-av mw-list-item"><a href="https://av.wikipedia.org/wiki/%D0%A6%D3%80%D0%B0%D0%BC" title="ЦӀам – avar" lang="av" hreflang="av" data-title="ЦӀам" data-language-autonym="Авар" data-language-local-name="avar" class="interlanguage-link-target"><span>Авар</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ay mw-list-item"><a href="https://ay.wikipedia.org/wiki/Jayu" title="Jayu – aymara" lang="ay" hreflang="ay" data-title="Jayu" data-language-autonym="Aymar aru" data-language-local-name="aymara" class="interlanguage-link-target"><span>Aymar aru</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Duz" title="Duz – azerbaïdjanais" lang="az" hreflang="az" data-title="Duz" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="azerbaïdjanais" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%B2" title="دوز – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="دوز" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%88_%D1%82%D0%BE%D2%99%D0%BE" title="Аш тоҙо – bachkir" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Аш тоҙо" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="bachkir" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ban mw-list-item"><a href="https://ban.wikipedia.org/wiki/Uyah" title="Uyah – balinais" lang="ban" hreflang="ban" data-title="Uyah" data-language-autonym="Basa Bali" data-language-local-name="balinais" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Bali</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Soiz" title="Soiz – bavarois" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Soiz" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="bavarois" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Droska" title="Droska – samogitien" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Droska" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="samogitien" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%83%D1%85%D0%BE%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D0%BE%D0%BB%D1%8C" title="Кухонная соль – biélorusse" lang="be" hreflang="be" data-title="Кухонная соль" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="biélorusse" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B0%D1%80%D1%87%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D0%BE%D0%BB%D1%8C" title="Харчовая соль – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Харчовая соль" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bew mw-list-item"><a href="https://bew.wikipedia.org/wiki/Garem_dapur" title="Garem dapur – betawi" lang="bew" hreflang="bew" data-title="Garem dapur" data-language-autonym="Betawi" data-language-local-name="betawi" class="interlanguage-link-target"><span>Betawi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%BE%D1%82%D0%B2%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D1%81%D0%BE%D0%BB" title="Готварска сол – bulgare" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Готварска сол" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="bulgare" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A8%E0%A5%82%E0%A4%A8" title="नून – Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="नून" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bjn mw-list-item"><a href="https://bjn.wikipedia.org/wiki/Uyah_padu" title="Uyah padu – banjar" lang="bjn" hreflang="bjn" data-title="Uyah padu" data-language-autonym="Banjar" data-language-local-name="banjar" class="interlanguage-link-target"><span>Banjar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%B2%E0%A6%AC%E0%A6%A3" title="লবণ – bengali" lang="bn" hreflang="bn" data-title="লবণ" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="bengali" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bo mw-list-item"><a href="https://bo.wikipedia.org/wiki/%E0%BD%9A%E0%BE%AD%E0%BC%8D" title="ཚྭ། – tibétain" lang="bo" hreflang="bo" data-title="ཚྭ།" data-language-autonym="བོད་ཡིག" data-language-local-name="tibétain" class="interlanguage-link-target"><span>བོད་ཡིག</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Holen" title="Holen – breton" lang="br" hreflang="br" data-title="Holen" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="breton" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/So" title="So – bosniaque" lang="bs" hreflang="bs" data-title="So" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="bosniaque" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%BE%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B9_%D0%B4%D0%B0%D0%B1%D2%BB%D0%B0%D0%BD" title="Хоолой дабһан – Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Хоолой дабһан" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target"><span>Буряад</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Sal_comuna" title="Sal comuna – catalan" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Sal comuna" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="catalan" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/Si%C3%A8ng" title="Sièng – Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Sièng" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Alasinon" title="Alasinon – cebuano" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Alasinon" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="cebuano" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-chy mw-list-item"><a href="https://chy.wikipedia.org/wiki/V%C3%B3hpoma%27%C3%B4htse" title="Vóhpoma&#039;ôhtse – cheyenne" lang="chy" hreflang="chy" data-title="Vóhpoma&#039;ôhtse" data-language-autonym="Tsetsêhestâhese" data-language-local-name="cheyenne" class="interlanguage-link-target"><span>Tsetsêhestâhese</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D9%88%DB%8E" title="خوێ – sorani" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="خوێ" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="sorani" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/S%C5%AFl_(potravina)" title="Sůl (potravina) – tchèque" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Sůl (potravina)" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="tchèque" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BF%D0%B0%D1%82_%D1%82%C4%83%D0%B2%D0%B0%D1%80%C4%95" title="Апат тăварĕ – tchouvache" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Апат тăварĕ" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="tchouvache" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Halen" title="Halen – gallois" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Halen" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="gallois" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Husholdningssalt" title="Husholdningssalt – danois" lang="da" hreflang="da" data-title="Husholdningssalt" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="danois" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dag mw-list-item"><a href="https://dag.wikipedia.org/wiki/Yalim" title="Yalim – Dagbani" lang="dag" hreflang="dag" data-title="Yalim" data-language-autonym="Dagbanli" data-language-local-name="Dagbani" class="interlanguage-link-target"><span>Dagbanli</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Speisesalz" title="Speisesalz – allemand" lang="de" hreflang="de" data-title="Speisesalz" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="allemand" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dsb mw-list-item"><a href="https://dsb.wikipedia.org/wiki/Sol" title="Sol – bas-sorabe" lang="dsb" hreflang="dsb" data-title="Sol" data-language-autonym="Dolnoserbski" data-language-local-name="bas-sorabe" class="interlanguage-link-target"><span>Dolnoserbski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%BB%CE%AC%CF%84%CE%B9" title="Αλάτι – grec" lang="el" hreflang="el" data-title="Αλάτι" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="grec" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="bon article"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Salt" title="Salt – anglais" lang="en" hreflang="en" data-title="Salt" data-language-autonym="English" data-language-local-name="anglais" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Salo" title="Salo – espéranto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Salo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="espéranto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Sal_com%C3%BAn" title="Sal común – espagnol" lang="es" hreflang="es" data-title="Sal común" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="espagnol" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/S%C3%B6%C3%B6gisool" title="Söögisool – estonien" lang="et" hreflang="et" data-title="Söögisool" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="estonien" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Gatz_arrunt" title="Gatz arrunt – basque" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Gatz arrunt" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="basque" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D9%85%DA%A9" title="نمک – persan" lang="fa" hreflang="fa" data-title="نمک" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="persan" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi badge-Q70894304 mw-list-item" title=""><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Ruokasuola" title="Ruokasuola – finnois" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Ruokasuola" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="finnois" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fon mw-list-item"><a href="https://fon.wikipedia.org/wiki/J%C9%9B%CC%80" title="Jɛ̀ – fon" lang="fon" hreflang="fon" data-title="Jɛ̀" data-language-autonym="Fɔ̀ngbè" data-language-local-name="fon" class="interlanguage-link-target"><span>Fɔ̀ngbè</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/S%C3%A2lt" title="Sâlt – frison occidental" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Sâlt" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="frison occidental" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Salann" title="Salann – irlandais" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Salann" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="irlandais" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Salann" title="Salann – gaélique écossais" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Salann" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="gaélique écossais" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="bon article"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Sal_com%C3%BAn" title="Sal común – galicien" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Sal común" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="galicien" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Juky" title="Juky – guarani" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Juky" data-language-autonym="Avañe&#039;ẽ" data-language-local-name="guarani" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe&#039;ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gu mw-list-item"><a href="https://gu.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%AE%E0%AB%80%E0%AA%A0%E0%AB%81%E0%AA%82" title="મીઠું – goudjarati" lang="gu" hreflang="gu" data-title="મીઠું" data-language-autonym="ગુજરાતી" data-language-local-name="goudjarati" class="interlanguage-link-target"><span>ગુજરાતી</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-guc mw-list-item"><a href="https://guc.wikipedia.org/wiki/Ichii_(ek%C3%BC%C3%BCl%C3%BC)" title="Ichii (eküülü) – wayuu" lang="guc" hreflang="guc" data-title="Ichii (eküülü)" data-language-autonym="Wayuunaiki" data-language-local-name="wayuu" class="interlanguage-link-target"><span>Wayuunaiki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://ha.wikipedia.org/wiki/Gishiri" title="Gishiri – haoussa" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Gishiri" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="haoussa" class="interlanguage-link-target"><span>Hausa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/Y%C3%A0m" title="Yàm – hakka" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Yàm" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="hakka" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%9E%D7%9C%D7%97_%D7%91%D7%99%D7%A9%D7%95%D7%9C" title="מלח בישול – hébreu" lang="he" hreflang="he" data-title="מלח בישול" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="hébreu" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%A7%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%A3_%E0%A4%A8%E0%A4%AE%E0%A4%95" title="साधारण नमक – hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="साधारण नमक" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Nimak_(khaae_waala)" title="Nimak (khaae waala) – hindi fidjien" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Nimak (khaae waala)" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="hindi fidjien" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Kuhinjska_sol" title="Kuhinjska sol – croate" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Kuhinjska sol" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="croate" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Konyhas%C3%B3" title="Konyhasó – hongrois" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Konyhasó" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="hongrois" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BD%D5%B8%D5%B0%D5%A1%D6%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D5%B2" title="Խոհարարական աղ – arménien" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Խոհարարական աղ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="arménien" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Sal_de_cocina" title="Sal de cocina – interlingua" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Sal de cocina" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="interlingua" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-iba mw-list-item"><a href="https://iba.wikipedia.org/wiki/Garam" title="Garam – iban" lang="iba" hreflang="iba" data-title="Garam" data-language-autonym="Jaku Iban" data-language-local-name="iban" class="interlanguage-link-target"><span>Jaku Iban</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Garam_dapur" title="Garam dapur – indonésien" lang="id" hreflang="id" data-title="Garam dapur" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonésien" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ig mw-list-item"><a href="https://ig.wikipedia.org/wiki/%C5%83n%C3%BA" title="Ńnú – igbo" lang="ig" hreflang="ig" data-title="Ńnú" data-language-autonym="Igbo" data-language-local-name="igbo" class="interlanguage-link-target"><span>Igbo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ik mw-list-item"><a href="https://ik.wikipedia.org/wiki/Ta%C4%A1iuq" title="Taġiuq – inupiaq" lang="ik" hreflang="ik" data-title="Taġiuq" data-language-autonym="Iñupiatun" data-language-local-name="inupiaq" class="interlanguage-link-target"><span>Iñupiatun</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-inh mw-list-item"><a href="https://inh.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%83%D1%85" title="Тух – ingouche" lang="inh" hreflang="inh" data-title="Тух" data-language-autonym="ГӀалгӀай" data-language-local-name="ingouche" class="interlanguage-link-target"><span>ГӀалгӀай</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Manjebla_salo" title="Manjebla salo – ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Manjebla salo" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Salt" title="Salt – islandais" lang="is" hreflang="is" data-title="Salt" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="islandais" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Sale_da_cucina" title="Sale da cucina – italien" lang="it" hreflang="it" data-title="Sale da cucina" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="italien" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E5%A1%A9" title="塩 – japonais" lang="ja" hreflang="ja" data-title="塩" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japonais" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Uyah" title="Uyah – javanais" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Uyah" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="javanais" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%A3%E1%83%A4%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98" title="სუფრის მარილი – géorgien" lang="ka" hreflang="ka" data-title="სუფრის მარილი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="géorgien" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kaa mw-list-item"><a href="https://kaa.wikipedia.org/wiki/As_duz%C4%B1" title="As duzı – karakalpak" lang="kaa" hreflang="kaa" data-title="As duzı" data-language-autonym="Qaraqalpaqsha" data-language-local-name="karakalpak" class="interlanguage-link-target"><span>Qaraqalpaqsha</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/Tisent" title="Tisent – kabyle" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Tisent" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="kabyle" class="interlanguage-link-target"><span>Taqbaylit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbp mw-list-item"><a href="https://kbp.wikipedia.org/wiki/%C6%89%C9%94m" title="Ɖɔm – Kabiye" lang="kbp" hreflang="kbp" data-title="Ɖɔm" data-language-autonym="Kabɩyɛ" data-language-local-name="Kabiye" class="interlanguage-link-target"><span>Kabɩyɛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kcg mw-list-item"><a href="https://kcg.wikipedia.org/wiki/Nfak" title="Nfak – tyap" lang="kcg" hreflang="kcg" data-title="Nfak" data-language-autonym="Tyap" data-language-local-name="tyap" class="interlanguage-link-target"><span>Tyap</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kge mw-list-item"><a href="https://kge.wikipedia.org/wiki/Siya" title="Siya – Komering" lang="kge" hreflang="kge" data-title="Siya" data-language-autonym="Kumoring" data-language-local-name="Komering" class="interlanguage-link-target"><span>Kumoring</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%81_%D1%82%D2%B1%D0%B7%D1%8B" title="Ас тұзы – kazakh" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Ас тұзы" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="kazakh" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%89%E0%B2%AA%E0%B3%8D%E0%B2%AA%E0%B3%81_(%E0%B2%96%E0%B2%BE%E0%B2%A6%E0%B3%8D%E0%B2%AF)" title="ಉಪ್ಪು (ಖಾದ್ಯ) – kannada" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಉಪ್ಪು (ಖಾದ್ಯ)" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="kannada" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%86%8C%EA%B8%88" title="소금 – coréen" lang="ko" hreflang="ko" data-title="소금" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="coréen" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ks mw-list-item"><a href="https://ks.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D9%88%D9%97%D9%86" title="نوٗن – cachemiri" lang="ks" hreflang="ks" data-title="نوٗن" data-language-autonym="कॉशुर / کٲشُر" data-language-local-name="cachemiri" class="interlanguage-link-target"><span>कॉशुर / کٲشُر</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Xw%C3%AA" title="Xwê – kurde" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Xwê" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="kurde" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Holan_mos" title="Holan mos – cornique" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Holan mos" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="cornique" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%83%D0%B7" title="Туз – kirghize" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Туз" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="kirghize" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Sal" title="Sal – latin" lang="la" hreflang="la" data-title="Sal" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="latin" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Zaot" title="Zaot – limbourgeois" lang="li" hreflang="li" data-title="Zaot" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="limbourgeois" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Valgomoji_druska" title="Valgomoji druska – lituanien" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Valgomoji druska" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="lituanien" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/S%C4%81ls" title="Sāls – letton" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Sāls" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="letton" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mai mw-list-item"><a href="https://mai.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A8%E0%A5%82%E0%A4%A8" title="नून – maïthili" lang="mai" hreflang="mai" data-title="नून" data-language-autonym="मैथिली" data-language-local-name="maïthili" class="interlanguage-link-target"><span>मैथिली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-map-bms mw-list-item"><a href="https://map-bms.wikipedia.org/wiki/Uyah" title="Uyah – Banyumasan" lang="jv-x-bms" hreflang="jv-x-bms" data-title="Uyah" data-language-autonym="Basa Banyumasan" data-language-local-name="Banyumasan" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Banyumasan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mdf mw-list-item"><a href="https://mdf.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BB" title="Сал – mokcha" lang="mdf" hreflang="mdf" data-title="Сал" data-language-autonym="Мокшень" data-language-local-name="mokcha" class="interlanguage-link-target"><span>Мокшень</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-min mw-list-item"><a href="https://min.wikipedia.org/wiki/Garam_dapua" title="Garam dapua – minangkabau" lang="min" hreflang="min" data-title="Garam dapua" data-language-autonym="Minangkabau" data-language-local-name="minangkabau" class="interlanguage-link-target"><span>Minangkabau</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%BB_(%D0%B7%D0%B0%D1%87%D0%B8%D0%BD)" title="Сол (зачин) – macédonien" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Сол (зачин)" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="macédonien" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%89%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%AA%E0%B5%8D" title="ഉപ്പ് – malayalam" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ഉപ്പ്" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="malayalam" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%BE%D0%BE%D0%BB%D0%BD%D1%8B_%D0%B4%D0%B0%D0%B2%D1%81" title="Хоолны давс – mongol" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Хоолны давс" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="mongol" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mnw mw-list-item"><a href="https://mnw.wikipedia.org/wiki/%E1%81%9C%E1%80%B5%E1%80%AF" title="ၜဵု – Mon" lang="mnw" hreflang="mnw" data-title="ၜဵု" data-language-autonym="ဘာသာမန်" data-language-local-name="Mon" class="interlanguage-link-target"><span>ဘာသာမန်</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mos mw-list-item"><a href="https://mos.wikipedia.org/wiki/Yamsem" title="Yamsem – moré" lang="mos" hreflang="mos" data-title="Yamsem" data-language-autonym="Moore" data-language-local-name="moré" class="interlanguage-link-target"><span>Moore</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A5%80%E0%A4%A0" title="मीठ – marathi" lang="mr" hreflang="mr" data-title="मीठ" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="marathi" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Garam" title="Garam – malais" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Garam" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="malais" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%86%E1%80%AC%E1%80%B8" title="ဆား – birman" lang="my" hreflang="my" data-title="ဆား" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="birman" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nah mw-list-item"><a href="https://nah.wikipedia.org/wiki/Iztatl" title="Iztatl – Nahuatl" lang="nah" hreflang="nah" data-title="Iztatl" data-language-autonym="Nāhuatl" data-language-local-name="Nahuatl" class="interlanguage-link-target"><span>Nāhuatl</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Solt" title="Solt – bas-allemand" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Solt" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="bas-allemand" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A8%E0%A5%81%E0%A4%A8" title="नुन – népalais" lang="ne" hreflang="ne" data-title="नुन" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="népalais" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%9A%E0%A4%BF" title="चि – newari" lang="new" hreflang="new" data-title="चि" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="newari" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Keukenzout" title="Keukenzout – néerlandais" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Keukenzout" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="néerlandais" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nv mw-list-item"><a href="https://nv.wikipedia.org/wiki/%C3%81sh%C4%AF%C4%AFh" title="Áshįįh – navajo" lang="nv" hreflang="nv" data-title="Áshįįh" data-language-autonym="Diné bizaad" data-language-local-name="navajo" class="interlanguage-link-target"><span>Diné bizaad</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Sal_aliment%C3%A0ria" title="Sal alimentària – occitan" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Sal alimentària" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="occitan" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-olo mw-list-item"><a href="https://olo.wikipedia.org/wiki/Einehsuolu" title="Einehsuolu – Livvi-Karelian" lang="olo" hreflang="olo" data-title="Einehsuolu" data-language-autonym="Livvinkarjala" data-language-local-name="Livvi-Karelian" class="interlanguage-link-target"><span>Livvinkarjala</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-or mw-list-item"><a href="https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%B2%E0%AD%81%E0%AC%A3" title="ଲୁଣ – odia" lang="or" hreflang="or" data-title="ଲୁଣ" data-language-autonym="ଓଡ଼ିଆ" data-language-local-name="odia" class="interlanguage-link-target"><span>ଓଡ଼ିଆ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%B2%E0%A9%82%E0%A8%A3" title="ਲੂਣ – pendjabi" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਲੂਣ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="pendjabi" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pcd mw-list-item"><a href="https://pcd.wikipedia.org/wiki/S%C3%A9_%C3%A0_minger" title="Sé à minger – picard" lang="pcd" hreflang="pcd" data-title="Sé à minger" data-language-autonym="Picard" data-language-local-name="picard" class="interlanguage-link-target"><span>Picard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/S%C3%B3l_kuchenna" title="Sól kuchenna – polonais" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Sól kuchenna" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="polonais" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D9%88%DD%A8" title="لوݨ – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="لوݨ" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%87" title="مالگه – pachto" lang="ps" hreflang="ps" data-title="مالگه" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="pachto" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Sal_de_cozinha" title="Sal de cozinha – portugais" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Sal de cozinha" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugais" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Sare_de_buc%C4%83t%C4%83rie" title="Sare de bucătărie – roumain" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Sare de bucătărie" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="roumain" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D1%80%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D0%BE%D0%BB%D1%8C" title="Поваренная соль – russe" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Поваренная соль" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="russe" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rw mw-list-item"><a href="https://rw.wikipedia.org/wiki/Umunyu" title="Umunyu – kinyarwanda" lang="rw" hreflang="rw" data-title="Umunyu" data-language-autonym="Ikinyarwanda" data-language-local-name="kinyarwanda" class="interlanguage-link-target"><span>Ikinyarwanda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sa mw-list-item"><a href="https://sa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B2%E0%A4%B5%E0%A4%A3%E0%A4%AE%E0%A5%8D" title="लवणम् – sanskrit" lang="sa" hreflang="sa" data-title="लवणम्" data-language-autonym="संस्कृतम्" data-language-local-name="sanskrit" class="interlanguage-link-target"><span>संस्कृतम्</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%83%D1%83%D1%81" title="Туус – iakoute" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Туус" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="iakoute" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sat mw-list-item"><a href="https://sat.wikipedia.org/wiki/%E1%B1%B5%E1%B1%A9%E1%B1%9E%E1%B1%A9%E1%B1%9D" title="ᱵᱩᱞᱩᱝ – santali" lang="sat" hreflang="sat" data-title="ᱵᱩᱞᱩᱝ" data-language-autonym="ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ" data-language-local-name="santali" class="interlanguage-link-target"><span>ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/Sali_de_coxina" title="Sali de coxina – sarde" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Sali de coxina" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="sarde" class="interlanguage-link-target"><span>Sardu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Saut" title="Saut – écossais" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Saut" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="écossais" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D9%88%DA%BB" title="لوڻ – sindhi" lang="sd" hreflang="sd" data-title="لوڻ" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="sindhi" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/So_(za%C4%8Din)" title="So (začin) – serbo-croate" lang="sh" hreflang="sh" data-title="So (začin)" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serbo-croate" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%BD%E0%B7%94%E0%B6%AB%E0%B7%94" title="ලුණු – cingalais" lang="si" hreflang="si" data-title="ලුණු" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="cingalais" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Table_salt" title="Table salt – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Table salt" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Sol" title="Sol – slovène" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Sol" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="slovène" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sn mw-list-item"><a href="https://sn.wikipedia.org/wiki/Munyu" title="Munyu – shona" lang="sn" hreflang="sn" data-title="Munyu" data-language-autonym="ChiShona" data-language-local-name="shona" class="interlanguage-link-target"><span>ChiShona</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Milix" title="Milix – somali" lang="so" hreflang="so" data-title="Milix" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="somali" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Kripa" title="Kripa – albanais" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Kripa" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="albanais" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BE_(%D0%B7%D0%B0%D1%87%D0%B8%D0%BD)" title="Со (зачин) – serbe" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Со (зачин)" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serbe" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Uyah" title="Uyah – soundanais" lang="su" hreflang="su" data-title="Uyah" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="soundanais" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Salt" title="Salt – suédois" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Salt" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="suédois" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Munyu" title="Munyu – swahili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Munyu" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="swahili" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%89%E0%AE%AA%E0%AF%8D%E0%AE%AA%E0%AF%81" title="உப்பு – tamoul" lang="ta" hreflang="ta" data-title="உப்பு" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="tamoul" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tcy mw-list-item"><a href="https://tcy.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%89%E0%B2%AA%E0%B3%8D%E0%B2%AA%E0%B3%81" title="ಉಪ್ಪು – toulou" lang="tcy" hreflang="tcy" data-title="ಉಪ್ಪು" data-language-autonym="ತುಳು" data-language-local-name="toulou" class="interlanguage-link-target"><span>ತುಳು</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tdd mw-list-item"><a href="https://tdd.wikipedia.org/wiki/%E1%A5%90%E1%A5%AB" title="ᥐᥫ – Tai Nuea" lang="tdd" hreflang="tdd" data-title="ᥐᥫ" data-language-autonym="ᥖᥭᥰ ᥖᥬᥲ ᥑᥨᥒᥰ" data-language-local-name="Tai Nuea" class="interlanguage-link-target"><span>ᥖᥭᥰ ᥖᥬᥲ ᥑᥨᥒᥰ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%89%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%AA%E0%B1%81" title="ఉప్పు – télougou" lang="te" hreflang="te" data-title="ఉప్పు" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="télougou" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D0%BA" title="Намак – tadjik" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Намак" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="tadjik" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B8%B7%E0%B8%AD" title="เกลือ – thaï" lang="th" hreflang="th" data-title="เกลือ" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="thaï" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Asin" title="Asin – tagalog" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Asin" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="tagalog" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Tuz" title="Tuz – turc" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Tuz" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turc" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%88_%D1%82%D0%BE%D0%B7%D1%8B" title="Аш тозы – tatar" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Аш тозы" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="tatar" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%DB%87%D8%B2" title="تۇز – ouïghour" lang="ug" hreflang="ug" data-title="تۇز" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="ouïghour" class="interlanguage-link-target"><span>ئۇيغۇرچە / Uyghurche</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%83%D1%85%D0%BE%D0%BD%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D1%96%D0%BB%D1%8C" title="Кухонна сіль – ukrainien" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Кухонна сіль" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukrainien" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D9%85%DA%A9" title="نمک – ourdou" lang="ur" hreflang="ur" data-title="نمک" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="ourdou" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Osh_tuzi" title="Osh tuzi – ouzbek" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Osh tuzi" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="ouzbek" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Sol" title="Sol – vepse" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Sol" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="vepse" class="interlanguage-link-target"><span>Vepsän kel’</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Mu%E1%BB%91i_%C4%83n" title="Muối ăn – vietnamien" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Muối ăn" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="vietnamien" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/S%C3%A9_d%27_coujhene" title="Sé d&#039; coujhene – wallon" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Sé d&#039; coujhene" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="wallon" class="interlanguage-link-target"><span>Walon</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Asin" title="Asin – waray" lang="war" hreflang="war" data-title="Asin" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="waray" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E9%A3%9F%E7%9B%90" title="食盐 – wu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="食盐" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="wu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%AF%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%A3" title="ჯიმუ – mingrélien" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="ჯიმუ" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="mingrélien" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%96%D7%90%D7%9C%D7%A5" title="זאלץ – yiddish" lang="yi" hreflang="yi" data-title="זאלץ" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="yiddish" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/Iy%E1%BB%8D%CC%80" title="Iyọ̀ – yoruba" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Iyọ̀" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="yoruba" class="interlanguage-link-target"><span>Yorùbá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="bon article"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%A3%9F%E7%9B%90" title="食盐 – chinois" lang="zh" hreflang="zh" data-title="食盐" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="chinois" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E9%A3%9F%E9%B9%BD" title="食鹽 – chinois littéraire" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="食鹽" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="chinois littéraire" class="interlanguage-link-target"><span>文言</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/I%C3%A2m" title="Iâm – minnan" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Iâm" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="minnan" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E9%A3%9F%E9%B9%BD" title="食鹽 – cantonais" lang="yue" hreflang="yue" data-title="食鹽" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="cantonais" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q11254#sitelinks-wikipedia" title="Modifier les liens interlangues" class="wbc-editpage">Modifier les liens</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Espaces de noms"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Sel_alimentaire" title="Voir le contenu de la page [c]" accesskey="c"><span>Article</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Discussion:Sel_alimentaire" rel="discussion" title="Discussion au sujet de cette page de contenu [t]" accesskey="t"><span>Discussion</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Modifier la variante de langue" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">français</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Affichages"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Sel_alimentaire"><span>Lire</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;veaction=edit" title="Modifier cette page [v]" accesskey="v"><span>Modifier</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;action=edit" title="Modifier le wikicode de cette page [e]" accesskey="e"><span>Modifier le code</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;action=history" title="Historique des versions de cette page [h]" accesskey="h"><span>Voir l’historique</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Outils de la page"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Outils" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Outils</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Outils</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">masquer</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Plus d’options" > <div class="vector-menu-heading"> Actions </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Sel_alimentaire"><span>Lire</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;veaction=edit" title="Modifier cette page [v]" accesskey="v"><span>Modifier</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;action=edit" title="Modifier le wikicode de cette page [e]" accesskey="e"><span>Modifier le code</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;action=history"><span>Voir l’historique</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Général </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_li%C3%A9es/Sel_alimentaire" title="Liste des pages liées qui pointent sur celle-ci [j]" accesskey="j"><span>Pages liées</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Suivi_des_liens/Sel_alimentaire" rel="nofollow" title="Liste des modifications récentes des pages appelées par celle-ci [k]" accesskey="k"><span>Suivi des pages liées</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//fr.wikipedia.org/wiki/Aide:Importer_un_fichier" title="Téléverser des fichiers [u]" accesskey="u"><span>Téléverser un fichier</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;oldid=223231315" title="Adresse permanente de cette version de cette page"><span>Lien permanent</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;action=info" title="Davantage d’informations sur cette page"><span>Informations sur la page</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Citer&amp;page=Sel_alimentaire&amp;id=223231315&amp;wpFormIdentifier=titleform" title="Informations sur la manière de citer cette page"><span>Citer cette page</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:UrlShortener&amp;url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FSel_alimentaire"><span>Obtenir l&#039;URL raccourcie</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:QrCode&amp;url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FSel_alimentaire"><span>Télécharger le code QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Imprimer / exporter </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Livre&amp;bookcmd=book_creator&amp;referer=Sel+alimentaire"><span>Créer un livre</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:DownloadAsPdf&amp;page=Sel_alimentaire&amp;action=show-download-screen"><span>Télécharger comme PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;printable=yes" title="Version imprimable de cette page [p]" accesskey="p"><span>Version imprimable</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Dans d’autres projets </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Salt" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikiquote mw-list-item"><a href="https://fr.wikiquote.org/wiki/Sel" hreflang="fr"><span>Wikiquote</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q11254" title="Lien vers l’élément dans le dépôt de données connecté [g]" accesskey="g"><span>Élément Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Outils de la page"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Apparence"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Apparence</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">masquer</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Un article de Wikipédia, l&#039;encyclopédie libre.</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="fr" dir="ltr"><div class="bandeau-container metadata homonymie hatnote"><div class="bandeau-cell bandeau-icone" style="display:table-cell;padding-right:0.5em"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Aide:Homonymie" title="Aide:Homonymie"><img alt="Page d’aide sur l’homonymie" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Logo_disambig.svg/20px-Logo_disambig.svg.png" decoding="async" width="20" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Logo_disambig.svg/30px-Logo_disambig.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Logo_disambig.svg/40px-Logo_disambig.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="375" /></a></span></div><div class="bandeau-cell" style="display:table-cell;padding-right:0.5em"> <p>Pour les articles homonymes, voir <a href="/wiki/Sel" class="mw-disambig" title="Sel">Sel</a>. </p> </div></div> <div class="bandeau-container metadata homonymie hatnote"><div class="bandeau-cell bandeau-icone" style="display:table-cell;padding-right:0.5em"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Aide:Paronymie" title="Aide:Paronymie"><img alt="Page d’aide sur la paronymie" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Logo_disambig.svg/20px-Logo_disambig.svg.png" decoding="async" width="20" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Logo_disambig.svg/30px-Logo_disambig.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Logo_disambig.svg/40px-Logo_disambig.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="375" /></a></span></div><div class="bandeau-cell" style="display:table-cell;padding-right:0.5em"> <p>Cet article possède un <a href="/wiki/Paronymie" title="Paronymie">paronyme</a>, voir <a href="/wiki/Set_de_table" title="Set de table">set de table</a>. </p> </div></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Table_salt_with_salt_shaker_V1.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ad/Table_salt_with_salt_shaker_V1.jpg/220px-Table_salt_with_salt_shaker_V1.jpg" decoding="async" width="220" height="182" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ad/Table_salt_with_salt_shaker_V1.jpg/330px-Table_salt_with_salt_shaker_V1.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ad/Table_salt_with_salt_shaker_V1.jpg/440px-Table_salt_with_salt_shaker_V1.jpg 2x" data-file-width="3986" data-file-height="3303" /></a><figcaption>Sel alimentaire blanc.</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Selpologne.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/Selpologne.jpg/220px-Selpologne.jpg" decoding="async" width="220" height="208" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/Selpologne.jpg/330px-Selpologne.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/Selpologne.jpg/440px-Selpologne.jpg 2x" data-file-width="3780" data-file-height="3582" /></a><figcaption>Cristal de <a href="/wiki/Halite" title="Halite">sel gemme</a> (environ 15&#160;<abbr class="abbr" title="centimètre">cm</abbr>).</figcaption></figure> <p>Le <b>sel de table</b>, <b>sel alimentaire</b> ou <b>sel de cuisine</b>, est composé essentiellement de <a href="/wiki/Chlorure_de_sodium" title="Chlorure de sodium">chlorure de sodium</a>. Il se présente sous différentes formes&#160;: gros sel (ou sel gros), sel fin, <a href="/wiki/Fleur_de_sel" title="Fleur de sel">fleur de sel</a>. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Histoire">Histoire</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;veaction=edit&amp;section=1" title="Modifier la section : Histoire" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;action=edit&amp;section=1" title="Modifier le code source de la section : Histoire"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Article détaillé&#160;: <a href="/wiki/Histoire_du_sel" title="Histoire du sel">Histoire du sel</a>.</div></div> <p>Le sel est connu depuis la <a href="/wiki/Pr%C3%A9histoire" title="Préhistoire">Préhistoire</a> (voir une des plus anciennes villes préhistoriques d'Europe <a href="/wiki/Solnitsata" title="Solnitsata">Solnitsata</a>) pour ses caractéristiques d'assaisonnement et de <a href="/wiki/Conservation_des_aliments" title="Conservation des aliments">conservation des aliments</a>. Il était extrait de mines généralement très enfouies dans le sol (mines de roches évaporitiques telle que la <a href="/wiki/Halite" title="Halite">halite</a>), ou plus facilement de sources salées ou de la mer (<a href="/wiki/Saliculture" title="Saliculture">saliculture</a>)<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite_crochet">[</span>1<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Les <a href="https://fr.wiktionary.org/wiki/tesson" class="extiw" title="wikt:tesson">tessons</a> de <a href="https://fr.wiktionary.org/wiki/briquetage" class="extiw" title="wikt:briquetage">briquetages</a>, céramiques utilitaires dans l'extraction de sel (marmites où l'on faisait bouillir la <a href="/wiki/Saumure" title="Saumure">saumure</a> sur des fours à feux de bois et bâtonnets d'argile cuite dont l'assemblage permettait une partie de l'évaporation de cette saumure) sont fréquemment retrouvés jusqu'à l'<a href="/wiki/%C3%82ge_du_fer" title="Âge du fer">âge du fer</a>, période qui voit l'apparition d'outillages plus robustes et de plus grande capacité dans lesquels on faisait légèrement chauffer la saumure filtrée et concentrée (l'<a href="/wiki/Ethnoarch%C3%A9ologie" title="Ethnoarchéologie">ethnoarchéologie</a> montre que des croûtes de terre salées et séchées sont lessivées dans un entonnoir filtrant ou un panier par de l'eau de mer puis par de la saumure, de telle sorte que le jus salé arrive à saturation) pour préserver le combustible, l'obtention de grandes quantités de sel par ébullition de saumure consommant trop de bois<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite_crochet">[</span>2<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Alographia_sive_Diascepseon_de_save_(1605).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Alographia_sive_Diascepseon_de_save_%281605%29.jpg/220px-Alographia_sive_Diascepseon_de_save_%281605%29.jpg" decoding="async" width="220" height="201" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Alographia_sive_Diascepseon_de_save_%281605%29.jpg/330px-Alographia_sive_Diascepseon_de_save_%281605%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Alographia_sive_Diascepseon_de_save_%281605%29.jpg/440px-Alographia_sive_Diascepseon_de_save_%281605%29.jpg 2x" data-file-width="3609" data-file-height="3295" /></a><figcaption><i>Alographia sive Diascepseon de save</i> (1605).</figcaption></figure> <p>Il fut également probablement précocement utilisé dans les rites religieux. On connait de tels usages chez les <a href="/wiki/H%C3%A9breux" title="Hébreux">Hébreux</a> (<a href="https://fr.wikisource.org/wiki/Bible_Segond_1910/L%C3%A9vitique_(complet)#Lévitique_2" class="extiw" title="s:Bible Segond 1910/Lévitique (complet)">Lv 2,13</a>), les <a href="/wiki/Grecs" title="Grecs">Grecs</a> et les <a href="/wiki/Rome_antique" title="Rome antique">Romains</a> de l'<a href="/wiki/Antiquit%C3%A9" title="Antiquité">Antiquité</a>. Cet élément naturel a revêtu une grande importance stratégique et économique et a fait l'objet d'un commerce important, parfois sur de grandes distances. </p><p>On estime que le sel était déjà utilisé et donc extrait, 6&#160;000&#160;ans avant notre ère, au lac salé de <a href="/wiki/Yuncheng" title="Yuncheng">Yuncheng</a>, dans le <a href="/wiki/Shanxi" title="Shanxi">Shanxi</a><sup class="need_ref_tag" style="padding-left:2px;"><a href="/wiki/Aide:R%C3%A9f%C3%A9rence_n%C3%A9cessaire" title="Aide:Référence nécessaire"><span title="Ce passage nécessite une référence ; voir l&#39;aide.">&#91;réf.&#160;nécessaire&#93;</span></a></sup>. </p><p>Les <a href="/wiki/Route_du_sel" title="Route du sel">routes du sel</a> furent les grandes voies de communications et d'échanges depuis l'Antiquité pour l'acheminement du sel, transporté depuis les régions productrices vers les régions qui en étaient dépourvues. </p><p>Le contrôle de l'approvisionnement en sel fut l'une des clefs de l'expansion militaire de l'<a href="/wiki/Empire_romain" title="Empire romain">Empire romain</a> qui s'en est attribué le <a href="/wiki/Monopole" title="Monopole">monopole</a>. Les armées de conquête de César emportaient avec elles des salaisons qui assuraient une partie de leur approvisionnement. Sans ces salaisons, les armées n'auraient pu avoir recours qu'au pillage des territoires conquis. Cette stratégie limita les résistances et assura une implantation durable de la civilisation romaine. </p><p>Le rôle du sel comme clef de l'approvisionnement militaire perdura jusqu'à l'invention, à la fin du <abbr class="abbr" title="18ᵉ siècle"><span class="romain">XVIII</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr>&#160;siècle, de nouvelles techniques de conservation des aliments. Il joua donc un rôle crucial dans les grandes conquêtes maritimes, autorisant le transport de vivres pour des voyages d'exploration aux escales aléatoires. </p><p>Il a aussi été un moyen d'échange une <a href="/wiki/Monnaie" title="Monnaie">monnaie</a> ou un impôt, dont en <a href="/wiki/Chine" title="Chine">Chine</a> et en Europe comme en témoigne l'<a href="/wiki/%C3%89tymologie" title="Étymologie">étymologie</a> basée sur «&#160;sel&#160;» du mot «&#160;salaire&#160;» (en <a href="/wiki/Latin" title="Latin">latin</a> <i>salarium</i>, somme donnée aux soldats pour l'achat du sel). Le sel sous le nom de «&#160;salignon&#160;» fut une monnaie d'échange au <a href="/wiki/Tibet" title="Tibet">Tibet</a> et en <a href="/wiki/%C3%89thiopie" title="Éthiopie">Éthiopie</a>. Le sel était en France stocké dans des <a href="/wiki/Grenier_%C3%A0_sel" title="Grenier à sel">greniers à sel</a> puis des «&#160;dépôts des sels&#160;» définis par l'<a href="/wiki/Encyclop%C3%A9die_ou_Dictionnaire_raisonn%C3%A9_des_sciences,_des_arts_et_des_m%C3%A9tiers" title="Encyclopédie ou Dictionnaire raisonné des sciences, des arts et des métiers">Encyclopédie ou Dictionnaire raisonné des sciences, des arts et des métiers</a> comme <span class="citation">«&#160;chambres où le sel est mis en dépôt, dans les pays où il est marchand. La chambre des dépôts est aussi une jurisdiction établie pour connoître des contestations qui peuvent s'élever par rapport à la vente &amp; distribution du sel. Le premier juge de cette chambre s'appelle le président des dépôts&#160;»</span>. </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:139_Fauteuil_%C3%A0_sel_Tad_Coz.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ad/139_Fauteuil_%C3%A0_sel_Tad_Coz.jpg/220px-139_Fauteuil_%C3%A0_sel_Tad_Coz.jpg" decoding="async" width="220" height="293" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ad/139_Fauteuil_%C3%A0_sel_Tad_Coz.jpg/330px-139_Fauteuil_%C3%A0_sel_Tad_Coz.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ad/139_Fauteuil_%C3%A0_sel_Tad_Coz.jpg/440px-139_Fauteuil_%C3%A0_sel_Tad_Coz.jpg 2x" data-file-width="2304" data-file-height="3072" /></a><figcaption>Fauteuil à sel <i>Tad Coz</i> (utilisé dans le <a href="/wiki/Finist%C3%A8re" title="Finistère">Finistère</a>, le coffre du fauteuil servait à stocker le sel).</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:M0354_2-127-52_1.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/04/M0354_2-127-52_1.jpg/220px-M0354_2-127-52_1.jpg" decoding="async" width="220" height="210" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/04/M0354_2-127-52_1.jpg/330px-M0354_2-127-52_1.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/04/M0354_2-127-52_1.jpg/440px-M0354_2-127-52_1.jpg 2x" data-file-width="735" data-file-height="703" /></a><figcaption>Boîte à sel pour la conservation en milieu rural, <abbr class="abbr" title="19ᵉ siècle"><span class="romain">XIX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr>&#160;siècle, collection <a href="/wiki/Mus%C3%A9es_d%C3%A9partementaux_de_la_Haute-Sa%C3%B4ne" title="Musées départementaux de la Haute-Saône">musées départementaux de la Haute-Saône</a>.</figcaption></figure> <p>En France, le sel a été exploité dans des <a href="/wiki/Marais_salant" title="Marais salant">marais salants</a> sur les <a href="/wiki/Littoral" title="Littoral">littoraux</a> méditerranéen et atlantique, peut-être dès la Préhistoire, et à l'aide de <i>fours à sel</i> dans les <a href="/wiki/Saunerie" title="Saunerie">sauneries</a> gauloises puis <a href="/wiki/Gaule_romaine" title="Gaule romaine">gallo-romaines</a> des rivages de la <a href="/wiki/Gaule" title="Gaule">Gaule</a> du nord (ce pourrait être une des origines du nom des <a href="/wiki/Francs_saliens" title="Francs saliens">saliens</a>) d'où il était acheminé sous forme de <i>pains de sel</i> jusqu'à <a href="/wiki/Rome" title="Rome">Rome</a> par les <a href="/wiki/Voies_romaines" class="mw-redirect" title="Voies romaines">voies romaines</a>, ainsi qu'un jambon <a href="/wiki/M%C3%A9napiens" title="Ménapiens">ménapien</a> salé ou fumé, fort réputé chez les Romains. En raison de ses vertus de conservation de la viande, du poisson, du beurre et du fromage, le sel devient un ingrédient indispensable aux familles. La religion catholique imposant des jours maigres (sans viande), le poisson séché et conservé dans le sel est très demandé. La salière est commune autant aux familles pauvres que riches. Chez ces derniers, la salière est ornée et constitue un objet de luxe. L'exemple le plus éclatant est sans doute la <a href="/wiki/Sali%C3%A8re_de_Cellini" title="Salière de Cellini">salière</a> de l'orfèvre italien <a href="/wiki/Benvenuto_Cellini" title="Benvenuto Cellini">Benvenuto Cellini</a> que lui commanda le roi <a href="/wiki/Fran%C3%A7ois_Ier_de_France" class="mw-redirect" title="François Ier de France">François <abbr class="abbr" title="premier">I<sup>er</sup></abbr></a>. Au <abbr class="abbr" title="16ᵉ siècle"><span class="romain">XVI</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr>&#160;siècle, l'importance du sel est telle que les dépenses d'une famille de paysans pour ce produit avoisine les 10&#160;% de ses revenus<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite_crochet">[</span>3<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Le sel a été <a href="/wiki/Taxe" title="Taxe">taxé</a> pendant plusieurs siècles via un impôt spécifique appelé <a href="/wiki/Gabelle_du_sel" title="Gabelle du sel">gabelle</a> apparue sous Louis IX. Cette taxe devenue permanente, variable suivant les provinces et croissante au point de rendre le prix du sel élevé, est devenue si impopulaire qu'elle a entraîné des exodes ruraux massifs, déclenché des guerres et a participé au déclenchement de la <a href="/wiki/R%C3%A9volution_fran%C3%A7aise" title="Révolution française">Révolution française</a><sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite_crochet">[</span>4<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Une route du sel avec l'<a href="/wiki/Italie" title="Italie">Italie</a> est encore dans la géographie de la <a href="/wiki/Provence" title="Provence">Provence</a>. Les contrebandiers en sel étaient appelés «&#160;faux sau(l)niers&#160;» et les agents chargés de les traquer, les «&#160;<a href="/wiki/Gabelou" title="Gabelou">gabelous</a>&#160;». Les litiges liés au sel et aux <i>«&#160;greniers à sel&#160;»</i> pouvaient relever des <i>«&#160;<a href="/wiki/Cas_royaux" title="Cas royaux">cas royaux</a>&#160;»</i>&#160;: causes juridiques relevant de la seule souveraineté royale et donc «&#160;<i>réservées à la connaissance des seuls juges royaux, privativement à tous autres juges</i>&#160;» (seigneuriaux ou ecclésiastiques, et parfois <a href="/wiki/Pr%C3%A9v%C3%B4t_(Ancien_R%C3%A9gime)" title="Prévôt (Ancien Régime)">prévosts</a> qui étaient des «&#160;juges royaux inférieurs&#160;»). </p><p>En <a href="/wiki/1930" title="1930">1930</a>, en Inde, la <a href="/wiki/Marche_du_sel" title="Marche du sel">Marche du sel</a> initiée par <a href="/wiki/Mohandas_Karamchand_Gandhi" title="Mohandas Karamchand Gandhi">Gandhi</a> pour protester contre le <a href="/wiki/Monopole" title="Monopole">monopole</a> britannique sur le sel, fut une étape importante vers l'indépendance. </p><p>Parfois, la <a href="/wiki/Toponymie" title="Toponymie">toponymie</a> rappelle la présence de sel dans le sol comme dans <a href="/wiki/Lons-le-Saunier" title="Lons-le-Saunier">Lons-le-Saunier</a> ou <a href="/wiki/Salins-les-Bains" title="Salins-les-Bains">Salins-les-Bains</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Typologie">Typologie</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;veaction=edit&amp;section=2" title="Modifier la section : Typologie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;action=edit&amp;section=2" title="Modifier le code source de la section : Typologie"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Sel_naturel">Sel naturel</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;veaction=edit&amp;section=3" title="Modifier la section : Sel naturel" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;action=edit&amp;section=3" title="Modifier le code source de la section : Sel naturel"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:France-Noirmoutier-Sel_brut.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/France-Noirmoutier-Sel_brut.jpg/220px-France-Noirmoutier-Sel_brut.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/France-Noirmoutier-Sel_brut.jpg/330px-France-Noirmoutier-Sel_brut.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/France-Noirmoutier-Sel_brut.jpg/440px-France-Noirmoutier-Sel_brut.jpg 2x" data-file-width="2048" data-file-height="1536" /></a><figcaption>Sel de Noirmoutier fraîchement récolté.</figcaption></figure> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Articles détaillés&#160;: <a href="/wiki/Fleur_de_sel" title="Fleur de sel">fleur de sel</a>, <a href="/wiki/Marais_salant" title="Marais salant">marais salant</a> et <a href="/wiki/Sel_gemme" class="mw-redirect" title="Sel gemme">sel gemme</a>.</div></div> <p>Le sel naturel non raffiné a des propriétés gustatives et un aspect différents suivant les minéraux qu'il contient. Ainsi, la <a href="/wiki/Fleur_de_sel" title="Fleur de sel">fleur de sel</a>, sel de mer récolté à la surface des marais salants et non lavé, a une saveur unique qui change d'une région à l'autre. </p><p>Le sel de mer non raffiné est riche en <a href="/wiki/Magn%C3%A9sium" title="Magnésium">magnésium</a> (sous forme de <a href="/wiki/Chlorure_de_magn%C3%A9sium" title="Chlorure de magnésium">chlorure de magnésium</a>), en <a href="/wiki/Oligo-%C3%A9l%C3%A9ment" title="Oligo-élément">oligo-éléments</a> et en fer mais contient très peu d'iode. C'est pourquoi la plupart des sels industriels sont <a href="/wiki/Sel_iod%C3%A9" title="Sel iodé">enrichis en iode</a><sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite_crochet">[</span>5<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> afin d'éviter les maladies liées à la <a href="/wiki/Carence_en_iode" title="Carence en iode">carence en iode</a>, telles que le <a href="/wiki/Goitre" title="Goitre">goitre</a>, les retards de croissance et divers troubles mentaux<sup class="need_ref_tag" style="padding-left:2px;"><a href="/wiki/Aide:R%C3%A9f%C3%A9rence_n%C3%A9cessaire" title="Aide:Référence nécessaire"><span title="Ce passage nécessite une référence (demandé le 22 avril 2021) ; voir l&#39;aide.">&#91;réf.&#160;nécessaire&#93;</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Sel_raffiné"><span id="Sel_raffin.C3.A9"></span>Sel raffiné</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;veaction=edit&amp;section=4" title="Modifier la section : Sel raffiné" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;action=edit&amp;section=4" title="Modifier le code source de la section : Sel raffiné"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Sel_de_Camargue.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Sel_de_Camargue.jpg/220px-Sel_de_Camargue.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Sel_de_Camargue.jpg/330px-Sel_de_Camargue.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Sel_de_Camargue.jpg/440px-Sel_de_Camargue.jpg 2x" data-file-width="4000" data-file-height="3000" /></a><figcaption>Différents types de sel de Camargue.</figcaption></figure> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Article détaillé&#160;: <a href="/wiki/Sel_raffin%C3%A9" title="Sel raffiné">sel raffiné</a>.</div></div> <p>Le raffinage du sel est un procédé qui permet de le blanchir, de le rendre saupoudrable et d'optimiser sa conservation<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite_crochet">[</span>6<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Il est pur à plus de 99,9&#160;% de NaCl. Le sel raffiné reste le plus employé dans l'<a href="/wiki/Alimentation" title="Alimentation">alimentation</a>, c'est la forme courante d'usage chez le consommateur. </p><p>Le sel utilisé dans l'industrie est également raffiné. Du reste, l'usage comme <a href="/wiki/Additif_alimentaire" title="Additif alimentaire">additif alimentaire</a> ne représente que 7&#160;% de son usage total. Les usages industriels sont la fabrication du <a href="/wiki/Papier" title="Papier">papier</a>, le réglage de la teinte des <a href="/wiki/Textile" title="Textile">textiles</a> et des tissus, la production de <a href="/wiki/Savon" title="Savon">savons</a> et de <a href="/wiki/D%C3%A9tergent" title="Détergent">détergents</a>, les <a href="/wiki/Adoucissement_de_l%27eau" title="Adoucissement de l&#39;eau">adoucisseurs d'eau</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Adjuvants_divers,_rajout_d'iode_et_fluoration"><span id="Adjuvants_divers.2C_rajout_d.27iode_et_fluoration"></span>Adjuvants divers, rajout d'iode et fluoration</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;veaction=edit&amp;section=5" title="Modifier la section : Adjuvants divers, rajout d&#39;iode et fluoration" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;action=edit&amp;section=5" title="Modifier le code source de la section : Adjuvants divers, rajout d&#39;iode et fluoration"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Des adjuvants, anti-agglomérants et composés fluorés ou iodés, lui sont habituellement rajoutés. </p><p>Des agents anti-agglomérants et de l'<a href="/wiki/Iodure_de_potassium" title="Iodure de potassium">iodure de potassium</a> (pour le sel iodé) sont généralement ajoutés au moment de la phase de séchage. Ces agents sont des produits chimiques hygroscopiques qui absorbent l'humidité évitant le colmatage des cristaux de sel. Les agents anti-agglomérants utilisés sont le <a href="/wiki/Ferrocyanure_de_sodium" title="Ferrocyanure de sodium">ferrocyanure de sodium</a> (<a href="/wiki/E535" class="mw-redirect" title="E535">E535</a>), le <a href="/wiki/Phosphate" title="Phosphate">phosphate</a>, les <a href="/wiki/Carbonate_de_calcium" title="Carbonate de calcium">carbonates de calcium</a> ou de <a href="/wiki/Carbonate_de_magn%C3%A9sium" title="Carbonate de magnésium">magnésium</a>, les sels d'acide gras (sels acides), l'oxyde de magnésium, le <a href="/wiki/Dioxyde_de_silicium" title="Dioxyde de silicium">dioxyde de silicium</a>, l'<a href="/w/index.php?title=Aluminosilicate_de_sodium&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Aluminosilicate de sodium (page inexistante)">aluminosilicate de sodium</a>&#160;<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Sodium_aluminosilicate" class="extiw" title="en:Sodium aluminosilicate"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais&#160;: «&#160;Sodium aluminosilicate&#160;»">(en)</span></a> (E554) et le aluminosilicate de calcium (<a href="/w/index.php?title=E556&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="E556 (page inexistante)">E556</a>&#160;<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/E556" class="extiw" title="en:E556"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais&#160;: «&#160;E556&#160;»">(en)</span></a>)<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite_crochet">[</span>7<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Des inquiétudes ont été soulevées concernant les effets toxiques possibles de l'aluminium dans les deux derniers composés, comme l'explique le documentaire <a href="/wiki/Aluminium,_notre_poison_quotidien" title="Aluminium, notre poison quotidien">Aluminium, notre poison quotidien</a> réalisé en 2011 par Valérie Rouvière. Cependant, l'Union européenne et les États-Unis permettent leur utilisation en quantités limitées. Le sel de raffinage est alors prêt pour l'emballage et la distribution. </p><p>De plus, depuis quelques années les industriels du secteur enrichissent ou complètent leur sel avec de l'<a href="/wiki/Iode" title="Iode">iode</a> (iodure de potassium) et du <a href="/wiki/Fluor" title="Fluor">fluor</a>. L'iode sert à combattre les <a href="/wiki/Goitre" title="Goitre">goitres</a> et à diminuer le <a href="/wiki/Cr%C3%A9tinisme" title="Crétinisme">crétinisme</a>, le fluor contribue à prémunir des <a href="/wiki/Carie_dentaire" title="Carie dentaire">caries</a> en renforçant l'émail. Toutefois, l'excès d'<a href="/wiki/Iode#Toxicité" title="Iode">iode</a> et de <a href="/wiki/Fluor#Toxicité" title="Fluor">fluor</a> conduit aussi à de graves maladies. </p><p>Le sel iodé de table a permis de réduire les insuffisances d'iode dans les pays où il est employé. L'iode est important pour empêcher la production insuffisante des hormones thyroïdiennes (hypothyroïdisme), qui peuvent causer le goitre, le crétinisme chez les enfants, et le <a href="/wiki/Myx%C5%93d%C3%A8me" title="Myxœdème">myxœdème</a> chez les adultes. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Sel_de_table">Sel de table</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;veaction=edit&amp;section=6" title="Modifier la section : Sel de table" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;action=edit&amp;section=6" title="Modifier le code source de la section : Sel de table"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Salz_01.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/Salz_01.JPG/220px-Salz_01.JPG" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/Salz_01.JPG/330px-Salz_01.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/Salz_01.JPG/440px-Salz_01.JPG 2x" data-file-width="2048" data-file-height="1536" /></a><figcaption>Salières de l'<a href="/wiki/%C3%8Ele_de_R%C3%A9" title="Île de Ré">île de Ré</a>.</figcaption></figure> <p>Le sel de table est un sel raffiné contenant à 95&#160;% ou plus du <a href="/wiki/Chlorure_de_sodium" title="Chlorure de sodium">chlorure de sodium</a> presque pur, souvent iodé, bromé, et fluoré. Par exemple, le sel "La Baleine" annonce sur ses emballage une composition pour 100g de 97,5% de NaCl, 25 mg de fluor (soit 0,055% de NaF) et 1750 µg d'iode (soit 0,0021% de NaI). Il contient habituellement des substances qui empêchent le colmatage des cristaux (des agents anti-agglomérants) comme le silicoaluminate de sodium (le nom commun est Tixolex) et une quantité infime de <a href="/wiki/Sucre_inverti" title="Sucre inverti">sucre inverti</a> pour empêcher le sel de tourner en une couleur jaune une fois exposé à la lumière du soleil, et pour empêcher une perte d'<a href="/wiki/Iode" title="Iode">iode</a> par vaporisation. Il est habituel de mettre quelques grains de riz cru dans les <a href="/wiki/Sali%C3%A8re_(ustensile_de_cuisine)" title="Salière (ustensile de cuisine)">salières</a> pour absorber l'humidité quand les agents anti-agglomérants ne sont pas assez efficaces. </p><p>Le sel de table est principalement utilisé en <a href="/wiki/Cuisine" title="Cuisine">cuisine</a> et à table comme <a href="/wiki/Condiment" title="Condiment">condiment</a>, souvent associé au <a href="/wiki/Poivre" title="Poivre">poivre</a>. </p><p>Le sel de table est maintenant employé partout dans le monde. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Définitions_légales_des_sels_alimentaires"><span id="D.C3.A9finitions_l.C3.A9gales_des_sels_alimentaires"></span>Définitions légales des sels alimentaires</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;veaction=edit&amp;section=7" title="Modifier la section : Définitions légales des sels alimentaires" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;action=edit&amp;section=7" title="Modifier le code source de la section : Définitions légales des sels alimentaires"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="France">France</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;veaction=edit&amp;section=8" title="Modifier la section : France" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;action=edit&amp;section=8" title="Modifier le code source de la section : France"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Composition_du_sel_de_mer.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Composition_du_sel_de_mer.png/220px-Composition_du_sel_de_mer.png" decoding="async" width="220" height="104" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Composition_du_sel_de_mer.png/330px-Composition_du_sel_de_mer.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Composition_du_sel_de_mer.png/440px-Composition_du_sel_de_mer.png 2x" data-file-width="1033" data-file-height="490" /></a><figcaption>Taux de sel de l'eau de mer, et proportion des différents sels, dont oligo-éléments.</figcaption></figure> <p>Le sel de qualité alimentaire est un produit cristallin se composant principalement de <a href="/wiki/Chlorure_de_sodium" title="Chlorure de sodium">chlorure de sodium</a>, provenant de <a href="/wiki/Marais_salant" title="Marais salant">marais salants</a>, de <a href="/wiki/Sel_gemme" class="mw-redirect" title="Sel gemme">sel gemme</a> ou de <a href="/wiki/Saumure" title="Saumure">saumures</a> provenant de la dissolution de sel gemme et répondant aux spécifications suivantes&#160;: </p> <ul><li>chlorure de sodium&#160;: pas moins de 97&#160;% de l'extrait sec, non compris les additifs&#160;;</li> <li><a href="/wiki/Cuivre" title="Cuivre">cuivre</a>&#160;: pas plus de 2&#160;<abbr class="abbr" title="milligramme par kilogramme">mg/kg</abbr>&#160;;</li> <li><a href="/wiki/Plomb" title="Plomb">plomb</a>&#160;: pas plus de 2&#160;<abbr class="abbr" title="milligramme par kilogramme">mg/kg</abbr>&#160;;</li> <li><a href="/wiki/Arsenic" title="Arsenic">arsenic</a>&#160;: pas plus de 0,5&#160;<abbr class="abbr" title="milligramme par kilogramme">mg/kg</abbr>&#160;;</li> <li><a href="/wiki/Cadmium" title="Cadmium">cadmium</a>&#160;: pas plus de 0,5&#160;<abbr class="abbr" title="milligramme par kilogramme">mg/kg</abbr>&#160;;</li> <li><a href="/wiki/Mercure_(chimie)" title="Mercure (chimie)">mercure</a>&#160;: pas plus de 0,1&#160;<abbr class="abbr" title="milligramme par kilogramme">mg/kg</abbr>.</li></ul> <p>En <a href="/wiki/France" title="France">France</a>, la dénomination de vente du sel de qualité alimentaire est «&#160;sel alimentaire&#160;», «&#160;sel de table&#160;» ou «&#160;sel de cuisine&#160;». </p><p>Pour celui provenant des marais salants, la dénomination devient «&#160;sel marin gris alimentaire&#160;», «&#160;sel marin gris de table&#160;» ou «&#160;sel marin gris de cuisine&#160;»<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite_crochet">[</span>8<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Canada">Canada</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;veaction=edit&amp;section=9" title="Modifier la section : Canada" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;action=edit&amp;section=9" title="Modifier le code source de la section : Canada"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Les sels de table du Canada sont formés des ingrédients suivants&#160;: <a href="/wiki/Chlorure_de_sodium" title="Chlorure de sodium">chlorure de sodium</a>, <a href="/wiki/Thiosulfate_de_sodium" title="Thiosulfate de sodium">thiosulfate de sodium</a>, <a href="/wiki/Iodure_de_potassium" title="Iodure de potassium">iodure de potassium</a> et <a href="/wiki/Ferrocyanure_de_sodium" title="Ferrocyanure de sodium">ferrocyanure de sodium</a>. </p><p>Parfois, le terme <a href="/wiki/Chlorure_de_sodium" title="Chlorure de sodium">chlorure de sodium</a> est remplacé par le mot sel. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Techniques_de_production">Techniques de production</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;veaction=edit&amp;section=10" title="Modifier la section : Techniques de production" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;action=edit&amp;section=10" title="Modifier le code source de la section : Techniques de production"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>La fabrication et l'utilisation du sel sont l'une des industries chimiques les plus anciennes. Plusieurs sources de production sont possibles. Récolté dans les <a href="/wiki/Marais_salant" title="Marais salant">marais salants</a>, extrait des mines de sel gemme, produit par dissolution, recristallisé dans des salines ignigènes, le sel connaît plus d’une méthode de production. Il n’a pourtant qu’une seule origine&#160;: la <a href="/wiki/Mer" title="Mer">mer</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Sel_gemme">Sel gemme</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;veaction=edit&amp;section=11" title="Modifier la section : Sel gemme" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;action=edit&amp;section=11" title="Modifier le code source de la section : Sel gemme"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Article détaillé&#160;: <a href="/wiki/Sel_gemme" class="mw-redirect" title="Sel gemme">sel gemme</a>.</div></div> <p>Le sel gemme est un dépôt de minerai contenant une grosse concentration de sel comestible. Ces gisements de sel ont été constitués par l'évaporation ancienne de lacs ou de mers intérieures. Ce type de dépôts est appelé <a href="/wiki/%C3%89vaporite" title="Évaporite">évaporite</a>. Chaque gisement a une composition particulière. On peut y trouver de la halite presque pure (NaCl), mais également de la sylvite (KCl) ou du <a href="/wiki/Gypse" title="Gypse">gypse</a> (CaSO<sub>4</sub>). Ces dépôts peuvent être extraits traditionnellement dans une <a href="/wiki/Mine_(gisement)" title="Mine (gisement)">mine</a> ou par injection d'<a href="/wiki/Eau" title="Eau">eau</a> douce. L'eau injectée dissout le sel, et la solution de saumure peut être pompée à la surface. On fait évaporer l'eau que contient la saumure pour obtenir du sel.(Ce sel obtenu ainsi s'appelle le sel ingnigène.) </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Sel_de_mer">Sel de mer</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;veaction=edit&amp;section=12" title="Modifier la section : Sel de mer" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;action=edit&amp;section=12" title="Modifier le code source de la section : Sel de mer"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Camargue_formation_des_camelles.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Camargue_formation_des_camelles.jpg/220px-Camargue_formation_des_camelles.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Camargue_formation_des_camelles.jpg/330px-Camargue_formation_des_camelles.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Camargue_formation_des_camelles.jpg/440px-Camargue_formation_des_camelles.jpg 2x" data-file-width="3648" data-file-height="2736" /></a><figcaption>Marais salant et camelle en Camargue</figcaption></figure> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Article détaillé&#160;: <a href="/wiki/Marais_salant" title="Marais salant">marais salant</a>.</div></div> <p>Du sel est également obtenu par évaporation de l'eau de mer, habituellement en bassins peu profonds chauffés par la lumière du soleil&#160;; du sel ainsi obtenu s'est autrefois appelé le sel de compartiment, et s'appelle maintenant souvent sel de mer. </p><p>Des <a href="/wiki/Changement_climatique" title="Changement climatique">changements climatiques</a> peuvent affecter certains producteurs de sel de mer s'il y a augmentation de la <a href="/wiki/N%C3%A9bulosit%C3%A9" class="mw-redirect" title="Nébulosité">nébulosité</a> et de la <a href="/wiki/Pluviom%C3%A9trie" title="Pluviométrie">pluviométrie</a> dans certaines régions. À titre d'exemple d'influence de la météorologie, l'été 2007 ayant été très pluvieux, les salines de l'île de Ré n'ont pu récolter que 50&#160;<abbr class="abbr" title="tonne">t</abbr> de sel, soit 2&#160;% de la production moyenne<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite_crochet">[</span>9<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. À l'inverse, l'année 2011 a vu la récolte du sel de Guérande démarrer avec un mois d'avance grâce à des conditions climatiques plus que favorables. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Autres">Autres</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;veaction=edit&amp;section=13" title="Modifier la section : Autres" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;action=edit&amp;section=13" title="Modifier le code source de la section : Autres"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Article connexe&#160;: <a href="/wiki/Chlorure_de_sodium" title="Chlorure de sodium">chlorure de sodium</a>.</div></div> <p>Le <a href="/wiki/Chlorure_de_sodium" title="Chlorure de sodium">sel</a>, d'origine marine, peut être extrait directement de la mer, via la <a href="/wiki/Saumure" title="Saumure">saumure</a>, c’est-à-dire d'eau marine évaporée et chargée en sel ou de gisements fossiles (gemme de sel). </p> <ul><li>Le sel marin est récolté (cueilli) dans des <a href="/wiki/Marais_salant" title="Marais salant">marais salants</a>, comme à <a href="/wiki/Marais_salants_de_Gu%C3%A9rande" title="Marais salants de Guérande">Guérande</a>, sur l'<a href="/wiki/%C3%8Ele_de_R%C3%A9" title="Île de Ré">île de Ré</a>, à <a href="/wiki/Aigues_Mortes" class="mw-redirect" title="Aigues Mortes">Aigues Mortes</a> ou à <a href="/wiki/Salin-de-Giraud" title="Salin-de-Giraud">Salin-de-Giraud</a> ou bien encore sur l'<a href="/wiki/%C3%8Ele_d%27Ol%C3%A9ron" title="Île d&#39;Oléron">île d'Oléron</a>, ou dans les estuaires comme le <a href="/wiki/Sel_de_Maldon" title="Sel de Maldon">sel de Maldon</a>.</li></ul> <p>Récemment la <a href="/wiki/Polyn%C3%A9sie_fran%C3%A7aise" title="Polynésie française">Polynésie française</a> qui compte un très vaste territoire maritime dispose également de plusieurs productions de sel marins sur les atolls de <a href="/wiki/Rangiroa" title="Rangiroa">Rangiroa</a>, <a href="/wiki/Puka_Puka" title="Puka Puka">Puka Puka</a> et <a href="/wiki/Bora-Bora" title="Bora-Bora">Bora-Bora</a>. </p> <ul><li>Le sel fossile ou sel gemme est extrait des <a href="/wiki/Mine_de_sel" title="Mine de sel">mines de sel</a>, comme à <a href="/wiki/Saline_de_Bex" title="Saline de Bex">Bex</a> en Suisse, <a href="/wiki/Varang%C3%A9ville" title="Varangéville">Varangéville</a> en France, ou <a href="/wiki/Wieliczka" title="Wieliczka">Wieliczka</a> en Pologne.</li></ul> <p>L'évaporation de l'eau de la saumure peut-être naturelle ou d'origine humaine par chauffage de l'eau salée, comme à <a href="/wiki/Salines_de_Salins-les-Bains" title="Salines de Salins-les-Bains">Salins-les-Bains</a>. C'est une activité que les <a href="/wiki/Gaulois_(peuples)" title="Gaulois (peuples)">Gaulois</a> pratiquaient déjà sur plusieurs sites du nord-ouest de la France, quatre cents ans avant <a href="/wiki/Jules_C%C3%A9sar" title="Jules César">Jules César</a>, et qui dans ce cas a probablement contribué à la <a href="/wiki/D%C3%A9forestation" title="Déforestation">déforestation</a> de ces régions. Ce sel est dit «&#160;<i>sel ignigène</i>&#160;», c'est-à-dire «&#160;né du feu&#160;». </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Utilisation">Utilisation</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;veaction=edit&amp;section=14" title="Modifier la section : Utilisation" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;action=edit&amp;section=14" title="Modifier le code source de la section : Utilisation"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Morue_sal%C3%A9e_%C3%A0_Villeneuve-l%C3%A8s-Avignon.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b7/Morue_sal%C3%A9e_%C3%A0_Villeneuve-l%C3%A8s-Avignon.jpg/220px-Morue_sal%C3%A9e_%C3%A0_Villeneuve-l%C3%A8s-Avignon.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b7/Morue_sal%C3%A9e_%C3%A0_Villeneuve-l%C3%A8s-Avignon.jpg/330px-Morue_sal%C3%A9e_%C3%A0_Villeneuve-l%C3%A8s-Avignon.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b7/Morue_sal%C3%A9e_%C3%A0_Villeneuve-l%C3%A8s-Avignon.jpg/440px-Morue_sal%C3%A9e_%C3%A0_Villeneuve-l%C3%A8s-Avignon.jpg 2x" data-file-width="3264" data-file-height="2448" /></a><figcaption>Stand de morue salée au marché de <a href="/wiki/Villeneuve-l%C3%A8s-Avignon" title="Villeneuve-lès-Avignon">Villeneuve-lès-Avignon</a>.</figcaption></figure> <p>Le sel permet aussi la <a href="/wiki/Conservation_des_aliments" title="Conservation des aliments">conservation des aliments</a> par diminution de l'<a href="/wiki/Activit%C3%A9_de_l%27eau" title="Activité de l&#39;eau">activité de l'eau</a>. Au <a href="/wiki/Moyen_%C3%82ge" title="Moyen Âge">Moyen Âge</a>, c'était le principal moyen de <a href="/wiki/Conservation_de_la_viande" title="Conservation de la viande">conserver les viandes</a> et poissons. Aujourd'hui encore, certaines régions africaines dépourvues d'appareils frigorifiques utilisent le sel pour conserver viandes et poissons, tout comme les consommateurs des pays dits développés trouvent dans le commerce des produits salés&#160;: <a href="/wiki/Navet" title="Navet">navet</a> salé, <a href="/wiki/Hareng" title="Hareng">hareng</a> saur, <a href="/wiki/Morue" title="Morue">morue</a>, etc. </p><p>En <a href="/wiki/Cuisine" title="Cuisine">cuisine</a>, le sel permet d'assaisonner les plats. Les Italiens préfèrent le gros sel avec lequel ils relèvent leurs pâtes&#160;; les Belges utilisent plus volontiers le sel fin emballé dans des sachets. </p><p>Dans un <a href="/wiki/Lave-vaisselle" title="Lave-vaisselle">lave-vaisselle</a>, le <a href="/wiki/Sel_r%C3%A9g%C3%A9n%C3%A9rant" class="mw-redirect" title="Sel régénérant">sel régénérant</a> permet de renforcer l'action des résines échangeuses d'ions dans l'<a href="/wiki/Adoucisseur_d%27eau" class="mw-redirect" title="Adoucisseur d&#39;eau">adoucisseur d'eau</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Alimentation">Alimentation</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;veaction=edit&amp;section=15" title="Modifier la section : Alimentation" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;action=edit&amp;section=15" title="Modifier le code source de la section : Alimentation"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Chez_l'humain"><span id="Chez_l.27humain"></span>Chez l'humain</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;veaction=edit&amp;section=16" title="Modifier la section : Chez l&#39;humain" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;action=edit&amp;section=16" title="Modifier le code source de la section : Chez l&#39;humain"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Les aliments contenant le plus de sel sont les charcuteries et les fromages, ainsi que les préparations cuisinées (plats cuisinés, soupes préparées) des <a href="/wiki/Aliment_industriel" title="Aliment industriel">aliments industriels</a>. </p><p>Le sel joue par ailleurs plusieurs rôles en <a href="/wiki/Panification" class="mw-redirect" title="Panification">panification</a>&#160;: <a href="/wiki/Fermentation" title="Fermentation">fermentation</a>, qualités <a href="/wiki/Organoleptique" class="mw-redirect" title="Organoleptique">organoleptiques</a>, conservation. Le pain contient donc également beaucoup de sel, mais beaucoup de recettes de <a href="/wiki/P%C3%A2tisserie" title="Pâtisserie">pâtisseries</a> incluent également du sel dans leur <a href="/wiki/P%C3%A2te_(p%C3%A2tisserie)" title="Pâte (pâtisserie)">pâte</a>. </p><p>Le sel de table peut être «&#160;iodé&#160;» par addition d'un sel d'<a href="/wiki/Iode" title="Iode">iode</a>, cet élément étant nécessaire à la glande thyroïde pour la sécrétion des <a href="/wiki/Hormone_thyro%C3%AFdienne" title="Hormone thyroïdienne">hormones thyroïdiennes</a> et servant aussi au développement intellectuel. La vente de sel iodé est imposée par la règlementation dans plusieurs pays. Les ions chlorure et sodium contenus dans le sel sont aussi très importants pour le fonctionnement de l'organisme. En effet, ces ions jouent un rôle dans la conduction de l'<a href="/wiki/Syst%C3%A8me_nerveux" title="Système nerveux">influx nerveux</a>, dans la contraction des <a href="/wiki/Muscle" title="Muscle">muscles</a> et dans la rétention d'eau dans le corps. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Santé_humaine"><span id="Sant.C3.A9_humaine"></span>Santé humaine</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;veaction=edit&amp;section=17" title="Modifier la section : Santé humaine" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;action=edit&amp;section=17" title="Modifier le code source de la section : Santé humaine"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>En France et dans beaucoup de pays industrialisés, la consommation de sel est trop importante. Cette surconsommation, due également au sel se trouvant dans les préparations industrielles, entraîne de graves problèmes de santé, comme l'<a href="/wiki/Hypertension_art%C3%A9rielle" title="Hypertension artérielle">hypertension</a> ou l'<a href="/wiki/Ob%C3%A9sit%C3%A9" title="Obésité">obésité</a> qui sont la cause de plusieurs dizaines de milliers de morts prématurées chaque année. Il existe d'autres sels (comme le <a href="/wiki/Chlorure_de_potassium" title="Chlorure de potassium">chlorure de potassium</a> <a href="/wiki/Potassium" title="Potassium">K</a><a href="/wiki/Chlore" title="Chlore">Cl</a>, présent dans le sel de table non raffiné mais plus toxique pour les personnes ayant des maladies cardiaques, rénales ou des troubles de pression artérielle) mais peu répandus et plus coûteux. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Chez_l'animal"><span id="Chez_l.27animal"></span>Chez l'animal</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;veaction=edit&amp;section=18" title="Modifier la section : Chez l&#39;animal" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;action=edit&amp;section=18" title="Modifier le code source de la section : Chez l&#39;animal"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Moutons_Ubaye_04.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/Moutons_Ubaye_04.JPG/220px-Moutons_Ubaye_04.JPG" decoding="async" width="220" height="162" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/Moutons_Ubaye_04.JPG/330px-Moutons_Ubaye_04.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/Moutons_Ubaye_04.JPG/440px-Moutons_Ubaye_04.JPG 2x" data-file-width="2322" data-file-height="1712" /></a><figcaption>Moutons léchant une pierre salée dans la vallée de l'Ubaye.</figcaption></figure> <p>Chez de nombreux animaux, que ce soit les cordés (tétrapodes, poissons)&#160;; ou bien les insectes et les mollusques par exemple, le sel assure les mêmes fonctions organiques (maintient de l'équilibre osmotique, transport d'ions, voir leur diffusion membranaire au niveau intercellulaire ) que chez l'homme. Souvent, les mammifères sauvages, surtout les herbivores, lèchent les pierres salées ou les salantes naturelles sources de sel. </p><p>En <a href="/wiki/Agriculture" title="Agriculture">agriculture</a>, les bovidés, ovidés et autres herbivores ont à disposition des pierres à lécher. Ce besoin est dû à la consommation élevée de <a href="/wiki/Calcium" title="Calcium">calcium</a> à cause de leur régime herbivore. De plus, les bovidés perdent encore plus de sel lors de la <a href="/wiki/Traite_du_b%C3%A9tail" title="Traite du bétail">traite</a>. C’est pourquoi on leur donne des pierres à sel à lécher pour couvrir leurs besoins. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Effet_sur_les_papilles_gustatives">Effet sur les papilles gustatives</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;veaction=edit&amp;section=19" title="Modifier la section : Effet sur les papilles gustatives" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;action=edit&amp;section=19" title="Modifier le code source de la section : Effet sur les papilles gustatives"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Le chlorure de sodium peut modifier les <a href="/wiki/Go%C3%BBt#Classification_des_saveurs_primaires" title="Goût">saveurs primaires</a>&#160;; il diminue l'amer et le sucré, pondère l'acide et participe à l’intensité de l’<a href="/wiki/Umami" title="Umami">umami</a>, selon des mécanismes encore mal compris<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite_crochet">[</span>10<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p> Selon les industriels producteurs<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite_crochet">[</span>11<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>&#160;: </p><blockquote> <p>«&#160;Le chlorure de sodium (NaCl) augmente la sapidité des aliments, c’est-à-dire qu’il intensifie la perception des saveurs. Les <a href="/wiki/Ion_sodium" title="Ion sodium">ions Na<sup>+</sup></a> stimulent les <a href="/wiki/Langue_(anatomie_humaine)" title="Langue (anatomie humaine)">papilles gustatives</a> tandis que les <a href="/wiki/Chlorure" title="Chlorure">ions Cl<sup>−</sup></a> donnent le goût salé. Le sel rehausse donc la perception de la saveur de certains aliments ayant un profil initialement fade et a ainsi un impact sur le profil global de saveur du produit fini, le rendant généralement plus agréable. Les composés chimiques non volatils sont dissous par la salive et détectés par plusieurs parties de la langue, du palais ou de la gorge.&#160;» </p> </blockquote><p> (extrait d'un <i>Guide de réduction du sodium pour l’industrie alimentaire</i>). </p><p>Pour les scientifiques, l'agrément que procure le goût salé aurait été sélectionné au cours de l'évolution pour nous faire consommer des aliments suffisamment riches en ions sodium Na<sup>+</sup>, un <a href="/wiki/%C3%89lectrolyte" title="Électrolyte">électrolyte</a> essentiel pour l’équilibre électrolytique et l’équilibre hydrique de notre organisme<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite_crochet">[</span>12<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Le goût salé serait «&#160;principalement dû à l’ion sodium&#160;» (NaCl, NaBr, Na2SO4, CH3COONa) et si d'autres composés comme CaCl2, LiCl2, NH4Cl, KCl ou KNO3 ont aussi une saveur salée, seul l'ion sodium procurerait «&#160;une saveur salée agréable&#160;»<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite_crochet">[</span>13<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Santé"><span id="Sant.C3.A9"></span>Santé</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;veaction=edit&amp;section=20" title="Modifier la section : Santé" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;action=edit&amp;section=20" title="Modifier le code source de la section : Santé"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>On l'utilisait autrefois pour ses propriétés déshydratantes (<a href="/wiki/Ammochosie" title="Ammochosie">ammochosie</a>). </p><p>L'excès de consommation de sel par les habitants des pays développés est établi. Le milieu médical et scientifique (<a href="/wiki/Organisation_mondiale_de_la_sant%C3%A9" title="Organisation mondiale de la santé">OMS</a>, <a href="/wiki/Institut_national_de_la_sant%C3%A9_et_de_la_recherche_m%C3%A9dicale" title="Institut national de la santé et de la recherche médicale">Inserm</a>, etc.) considère que la consommation de sel dans les pays développés est excessive (pour la France<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite_crochet">[</span>14<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, deux fois supérieure aux recommandations de l'OMS<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite_crochet">[</span>15<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>) pouvant être responsable de <a href="/wiki/Maladies_cardiovasculaires" class="mw-redirect" title="Maladies cardiovasculaires">maladies cardiovasculaires</a> et rénales. L'excès de sel provient essentiellement, à hauteur de 80&#160;% des plats cuisinés, soupes et autres produits industrialisés. L'accoutumance au sel pourrait exister dès l'âge des nourrissons par le biais des petits pots et plats pour bébés<sup id="cite_ref-NO-2008_16-0" class="reference"><a href="#cite_note-NO-2008-16"><span class="cite_crochet">[</span>16<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>La quantité de sel absorbée quotidiennement peut être estimée par un interrogatoire diététique précis, mais peut être facilement objectivée par la mesure de la quantité de sodium excrété dans les urines, en l'absence de certaines prises médicamenteuses (notamment les <a href="/wiki/Diur%C3%A9tique" title="Diurétique">diurétiques</a>)&#160;: en situation stable la quantité excrétée est proche de la quantité ingérée. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Effets_sur_la_santé"><span id="Effets_sur_la_sant.C3.A9"></span>Effets sur la santé</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;veaction=edit&amp;section=21" title="Modifier la section : Effets sur la santé" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;action=edit&amp;section=21" title="Modifier le code source de la section : Effets sur la santé"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Le sel contient environ 40&#160;% de sodium en poids<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite_crochet">[</span>17<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, auquel on attribue la majorité des effets positifs ou négatifs du sel. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Effets_négatifs"><span id="Effets_n.C3.A9gatifs"></span>Effets négatifs</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;veaction=edit&amp;section=22" title="Modifier la section : Effets négatifs" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;action=edit&amp;section=22" title="Modifier le code source de la section : Effets négatifs"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Hypertension-Info.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0a/Hypertension-Info.jpg/220px-Hypertension-Info.jpg" decoding="async" width="220" height="211" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0a/Hypertension-Info.jpg/330px-Hypertension-Info.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0a/Hypertension-Info.jpg/440px-Hypertension-Info.jpg 2x" data-file-width="1207" data-file-height="1155" /></a><figcaption>Message affiché dans la vitrine d'une pharmacie.</figcaption></figure> <p>Les effets néfastes de l'excès de sel sont connus depuis 1969<sup id="cite_ref-NO-2008_16-1" class="reference"><a href="#cite_note-NO-2008-16"><span class="cite_crochet">[</span>16<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Le sel, ou <a href="/wiki/Chlorure_de_sodium" title="Chlorure de sodium">chlorure de sodium</a>, agit sur la <a href="/wiki/Pression_art%C3%A9rielle" title="Pression artérielle">tension artérielle</a> en l'augmentant<sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite_crochet">[</span>18<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Le sel n'est pas l'unique facteur, mais il augmente les risques, favorisant également la rétention d'eau<sup id="cite_ref-NO-2008_16-2" class="reference"><a href="#cite_note-NO-2008-16"><span class="cite_crochet">[</span>16<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. L'élévation de la <a href="/wiki/Pression_art%C3%A9rielle" title="Pression artérielle">pression artérielle</a> augmente le risque d'<a href="/wiki/Accident_cardiovasculaire" class="mw-redirect" title="Accident cardiovasculaire">accident cardiovasculaire</a>, dont principalement l'<a href="/wiki/Infarctus_du_myocarde" title="Infarctus du myocarde">infarctus</a>. L'abus de sel est donc particulièrement déconseillé aux personnes souffrant d'<a href="/wiki/Hypertension_art%C3%A9rielle" title="Hypertension artérielle">hypertension artérielle</a>, mais aussi, aux autres personnes. Au contraire, la réduction de l'apport sodé permet la diminution des chiffres tensionnels<sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite_crochet">[</span>19<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. La diminution des apports sodés pourrait également, de manière indépendante de la baisse des chiffres tensionnels, diminuer le risque de <a href="/wiki/Maladie_cardiovasculaire" title="Maladie cardiovasculaire">maladie cardiovasculaire</a><sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite_crochet">[</span>20<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>L’excès de sel nuit transitoirement à la <a href="/wiki/Respiration_cellulaire" title="Respiration cellulaire">respiration cellulaire</a> en perturbant le fonctionnement des <a href="/wiki/Mitochondrie" title="Mitochondrie">mitochondries</a><sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite_crochet">[</span>21<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>L'excès de sel est également mauvais pour les <a href="/wiki/Rein" title="Rein">reins</a>&#160;: une consommation excessive de sel augmente le risque d'hypertension artérielle, l'une des principales causes d'insuffisance rénale. Au quotidien, un excès de sel peut également entraîner des complications chez les personnes déjà atteintes d'insuffisance rénale. Les reins malades sont en effet de moins en moins aptes à gérer ce surplus de sel, ce qui peut entraîner une rétention d'eau, elle-même responsable de l'apparition d'une hypertension artérielle<sup id="cite_ref-NO-2008_16-3" class="reference"><a href="#cite_note-NO-2008-16"><span class="cite_crochet">[</span>16<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>En <time class="nowrap" datetime="2005-06" data-sort-value="2005-06">juin 2005</time>, l'Agence européenne de sécurité alimentaire a rappelé que <span class="citation">«&#160;les niveaux actuels de consommation de sodium sont associés directement à une augmentation de la tension artérielle, facteur de risque de maladies cardiovasculaires et rénales qui sont les principales causes de morbidité [maladie] et de mortalité en Europe<sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite_crochet">[</span>22<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>.&#160;»</span> La réduction de consommation de sel permet de diminuer l'incidence des affections cardiovasculaires&#160;: sur une période de dix-quinze ans, les sujets ayant réduit jusqu'à 25-30&#160;% leur consommation de sel ont souffert d'un quart d'accidents cardiovasculaires en moins<sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite_crochet">[</span>23<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>En cas d'<a href="/wiki/Insuffisance_cardiaque" class="mw-redirect" title="Insuffisance cardiaque">insuffisance cardiaque</a>, l'excès de sel augmente le risque de survenue de décompensation et peut conduire parfois à des complications importantes nécessitant une hospitalisation (<a href="/wiki/%C5%92d%C3%A8me_aigu_du_poumon" title="Œdème aigu du poumon">œdème aigu du poumon</a>). </p><p>Selon certains auteurs, l'excès de sel entraîne chaque année la mort de 1,6&#160;million de personnes dans le monde (en 2010)<sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24"><span class="cite_crochet">[</span>24<span class="cite_crochet">]</span></a></sup><sup class="reference cite_virgule">,</sup><sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25"><span class="cite_crochet">[</span>25<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Une étude de 2021<sup id="cite_ref-Jobin2021_26-0" class="reference"><a href="#cite_note-Jobin2021-26"><span class="cite_crochet">[</span>26<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, met en évidence un effet défavorable sur le <a href="/wiki/Syst%C3%A8me_immunitaire" title="Système immunitaire">système immunitaire</a>. Il est donc important de réduire sa consommation de sel pendant une infection bactérienne. La raison est due à une accumulation dans l'organisme de <a href="/wiki/Glucocortico%C3%AFde" title="Glucocorticoïde">glucocorticoïdes</a>, ce qui a pour effet d'inhiber l’action des <a href="/wiki/Granulocyte" title="Granulocyte">granulocytes</a><sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27"><span class="cite_crochet">[</span>27<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. En effet, pour excréter le sodium, l'organisme réduit la production de <a href="/wiki/Min%C3%A9ralocortico%C3%AFde" title="Minéralocorticoïde">minéralocorticoïdes</a> et donc d'<a href="/wiki/Aldost%C3%A9rone" title="Aldostérone">aldostérone</a> <a href="/wiki/Synthase" title="Synthase">synthase</a> ce qui produit une accumulation de <a href="/wiki/Pr%C3%A9curseur_(chimie)" title="Précurseur (chimie)">précurseurs</a> d'aldostérone (des glucocorticoïdes) et réduit le développement de <a href="/wiki/Granulocyte_neutrophile" title="Granulocyte neutrophile">granulocytes neutrophiles</a>. Par ailleurs les reins devant excréter le sodium, ils le remplacent pour assurer le <a href="/wiki/Osmose" title="Osmose">gradient osmotique</a> par de l'<a href="/wiki/Ur%C3%A9e" title="Urée">urée</a>, laquelle nuit à l'efficacité anti-bactérienne des granulocytes neutrophiles<sup id="cite_ref-Jobin2021_26-1" class="reference"><a href="#cite_note-Jobin2021-26"><span class="cite_crochet">[</span>26<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Effets_positifs">Effets positifs</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;veaction=edit&amp;section=23" title="Modifier la section : Effets positifs" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;action=edit&amp;section=23" title="Modifier le code source de la section : Effets positifs"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Le sel, à petites doses, reste un élément indispensable. Il permet de maintenir une pression artérielle correcte et prévient les troubles liés à une concentration insuffisante de sel dans le sang (<a href="/wiki/Hyponatr%C3%A9mie" title="Hyponatrémie">hyponatrémie</a>) telle qu'elle se voit dans certains cas de <a href="/wiki/D%C3%A9shydratation_(m%C3%A9decine)" title="Déshydratation (médecine)">déshydratation</a>. Le besoin minimal physiologique est autour de 2&#160;<abbr class="abbr" title="gramme par jour">g/j</abbr><sup id="cite_ref-doc-2008_28-0" class="reference"><a href="#cite_note-doc-2008-28"><span class="cite_crochet">[</span>28<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Une consommation trop basse de sel pourrait même majorer le risque de survenue de maladies cardiovasculaires<sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span class="cite_crochet">[</span>29<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Un effet positif a été relevé sur les infections de la peau (mais en général l'effet est négatif pour la plupart des infections)<sup id="cite_ref-Jobin2021_26-2" class="reference"><a href="#cite_note-Jobin2021-26"><span class="cite_crochet">[</span>26<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Quantités_recommandées"><span id="Quantit.C3.A9s_recommand.C3.A9es"></span>Quantités recommandées</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;veaction=edit&amp;section=24" title="Modifier la section : Quantités recommandées" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;action=edit&amp;section=24" title="Modifier le code source de la section : Quantités recommandées"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>En <time class="nowrap" datetime="2003-03" data-sort-value="2003-03">mars 2003</time>, l'OMS (<a href="/wiki/Organisation_mondiale_de_la_sant%C3%A9" title="Organisation mondiale de la santé">Organisation mondiale de la santé</a>) conclut que la quantité de sel absorbée doit être inférieure à cinq grammes par jour<sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span class="cite_crochet">[</span>30<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>En <time class="nowrap" datetime="2007-02" data-sort-value="2007-02">février 2007</time>, l'OMS rappelle les manières de réduire le risque de maladie cardiovasculaire, notamment «&#160;en consommant le moins possible de denrées riches en graisses, en sucre et en sel.&#160;»<sup id="cite_ref-31" class="reference"><a href="#cite_note-31"><span class="cite_crochet">[</span>31<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="La_question_de_la_surconsommation">La question de la surconsommation</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;veaction=edit&amp;section=25" title="Modifier la section : La question de la surconsommation" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;action=edit&amp;section=25" title="Modifier le code source de la section : La question de la surconsommation"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>L'habitude d'une consommation excessive de sel proviendrait de son usage intensif pour conserver <a href="/wiki/Viande" title="Viande">viandes</a> et <a href="/wiki/Salaison" title="Salaison">salaisons</a>. Cette consommation pouvait aller jusqu'à trente grammes par jour, entraînant des accidents vasculaires hémorragiques<sup id="cite_ref-NO-2008_16-4" class="reference"><a href="#cite_note-NO-2008-16"><span class="cite_crochet">[</span>16<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Mais, malgré l'invention de nouvelles techniques de <a href="/wiki/Conservation_des_aliments" title="Conservation des aliments">conservation</a> sans sel («&#160;la <a href="/wiki/Cha%C3%AEne_du_froid" title="Chaîne du froid">chaîne du froid</a>&#160;»), l'habitude de manger très salé est restée et sa consommation reste excessive au regard des recommandations des organismes de santé. </p><p>Les Français consomment en moyenne dix grammes de sel par jour<sup id="cite_ref-doc-2008_28-1" class="reference"><a href="#cite_note-doc-2008-28"><span class="cite_crochet">[</span>28<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, soit le double de la dose recommandée. </p><p>Cette surconsommation serait responsable de plus de 75&#160;000&#160;accidents cardiovasculaires et de 25&#160;000&#160;morts chaque année en France<sup id="cite_ref-doc-2008_28-2" class="reference"><a href="#cite_note-doc-2008-28"><span class="cite_crochet">[</span>28<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>L'<a href="/wiki/Industrie_agroalimentaire" title="Industrie agroalimentaire">industrie agroalimentaire</a> est accusée d'être responsable de la surconsommation de sel. Depuis de nombreuses années, les industriels ajoutent beaucoup de sel dans les aliments industriels (plats cuisinés, viandes panées, charcuteries, chips, pains, fromages, sauces, etc.), le tout participant à près de 80&#160;% du chlorure de sodium absorbé chaque jour<sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32"><span class="cite_crochet">[</span>32<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Les raisons de l'utilisation massive de sel dans les <a href="/wiki/Aliments_industriels" class="mw-redirect" title="Aliments industriels">aliments industriels</a> seraient le rehaussement de la perception du goût, le masquage de certaines saveurs, l'alourdissement de la viande en retenant l’eau<sup id="cite_ref-33" class="reference"><a href="#cite_note-33"><span class="cite_crochet">[</span>33<span class="cite_crochet">]</span></a></sup><sup class="reference cite_virgule">,</sup><sup id="cite_ref-doc-2008_28-3" class="reference"><a href="#cite_note-doc-2008-28"><span class="cite_crochet">[</span>28<span class="cite_crochet">]</span></a></sup><sup class="reference cite_virgule">,</sup><sup id="cite_ref-NO-2008_16-5" class="reference"><a href="#cite_note-NO-2008-16"><span class="cite_crochet">[</span>16<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Le goût du sel n'est pas inné mais l'agroalimentaire crée cette dépendance dès le plus jeune âge en salant les produits pour enfants. Certaines marques de produits pour bébés ont réagi en proposant des produits sans sel<sup id="cite_ref-NO-2008_16-6" class="reference"><a href="#cite_note-NO-2008-16"><span class="cite_crochet">[</span>16<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Des recherches de substitution au sel sont menées&#160;: remplacement par le <a href="/wiki/Glutamate_de_sodium" class="mw-redirect" title="Glutamate de sodium">glutamate de sodium</a> mais cet <a href="/wiki/Exhausteur_de_go%C3%BBt" title="Exhausteur de goût">exhausteur de goût</a> est soupçonné d'avoir des effets neurotoxiques&#160;; par le <a href="/wiki/Chlorure_de_potassium" title="Chlorure de potassium">chlorure de potassium</a> mais il développe un arrière-goût amer. On recherche actuellement des exhausteurs de goût organiques sans effets indésirables. Une autre approche est de diminuer la taille des particules de sel, ce qui facilite sa dissolution et permet d'alléger les doses<sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="#cite_note-34"><span class="cite_crochet">[</span>34<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Économie"><span id=".C3.89conomie"></span>Économie</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;veaction=edit&amp;section=26" title="Modifier la section : Économie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;action=edit&amp;section=26" title="Modifier le code source de la section : Économie"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Producteurs">Producteurs</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;veaction=edit&amp;section=27" title="Modifier la section : Producteurs" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;action=edit&amp;section=27" title="Modifier le code source de la section : Producteurs"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Les principaux pays producteurs mondiaux de sel en 2019 sont<sup id="cite_ref-35" class="reference"><a href="#cite_note-35"><span class="cite_crochet">[</span>35<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>&#160;: </p> <table class="wikitable centre" style="text-align:center"> <tbody><tr> <th> </th> <th>Pays </th> <th>Production <p>(en millions de tonnes) </p> </th> <th>% mondial </th></tr> <tr> <td>1 </td> <td><a href="/wiki/Chine" title="Chine">Chine</a> </td> <td>59,0 </td> <td>20,83% </td></tr> <tr> <td>2 </td> <td><a href="/wiki/%C3%89tats-Unis" title="États-Unis">États-Unis</a> </td> <td>42,0 </td> <td>14,84% </td></tr> <tr> <td>3 </td> <td><a href="/wiki/Inde" title="Inde">Inde</a> </td> <td>29,0 </td> <td>10,27% </td></tr> <tr> <td>4 </td> <td><a href="/wiki/Allemagne" title="Allemagne">Allemagne</a> </td> <td>14,3 </td> <td>5,05% </td></tr> <tr> <td>5 </td> <td><a href="/wiki/Australie" title="Australie">Australie</a> </td> <td>13,0 </td> <td>4,59% </td></tr> <tr> <td>6 </td> <td><a href="/wiki/Canada" title="Canada">Canada</a> </td> <td>11,0 </td> <td>3,88% </td></tr> <tr> <td>7 </td> <td><a href="/wiki/Chili" title="Chili">Chili</a> </td> <td>10,0 </td> <td>3,53% </td></tr> <tr> <td>8 </td> <td><a href="/wiki/Mexique" title="Mexique">Mexique</a> </td> <td>9,0 </td> <td>3,18% </td></tr> <tr> <td>9 </td> <td><a href="/wiki/Br%C3%A9sil" title="Brésil">Brésil</a> </td> <td>7,4 </td> <td>2,61% </td></tr> <tr> <td>10 </td> <td><a href="/wiki/Russie" title="Russie">Russie</a> </td> <td>6,7 </td> <td>2,37% </td></tr> <tr> <td>11 </td> <td><a href="/wiki/Turquie" title="Turquie">Turquie</a> </td> <td>6,5 </td> <td>2,29% </td></tr> <tr> <td>12 </td> <td><a href="/wiki/Pays-Bas" title="Pays-Bas">Pays-Bas</a> </td> <td>5,9 </td> <td>2,08% </td></tr> <tr> <td>13 </td> <td><a href="/wiki/France" title="France">France</a> </td> <td>5,6 </td> <td>1,98% </td></tr> <tr> <td>14 </td> <td><a href="/wiki/Pologne" title="Pologne">Pologne</a> </td> <td>4,4 </td> <td>1,55% </td></tr> <tr> <td>15 </td> <td><a href="/wiki/Espagne" title="Espagne">Espagne</a> </td> <td>4,2 </td> <td>1,48% </td></tr> <tr> <td>15 </td> <td><a href="/wiki/Italie" title="Italie">Italie</a> </td> <td>4,2 </td> <td>1,48% </td></tr> <tr> <th colspan="2">Total monde </th> <th>283 </th> <th>100&#160;% </th></tr></tbody></table> <p>Les principaux producteurs mondiaux de sel sont, en 2009 (capacité en millions de tonnes)<sup id="cite_ref-36" class="reference"><a href="#cite_note-36"><span class="cite_crochet">[</span>36<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>&#160;: </p> <ul><li><abbr class="abbr" title="numéro">n<sup>o</sup></abbr>&#160;1&#160;: <a href="/wiki/K%2BS" title="K+S">K+S</a> et <a href="/wiki/Morton_Salt" title="Morton Salt">Morton</a>&#160;: 29,8&#160;;</li> <li><abbr class="abbr" title="numéro">n<sup>o</sup></abbr>&#160;2&#160;: <a href="/wiki/China_Salt" title="China Salt">China National Salt</a>&#160;: 18,7&#160;;</li> <li>ex-<abbr class="abbr" title="numéro">n<sup>o</sup></abbr>&#160;3&#160;: <a href="/wiki/K%2BS" title="K+S">K+S</a> (seul) (Allemagne)&#160;: 16,7&#160;;</li> <li><abbr class="abbr" title="numéro">n<sup>o</sup></abbr>&#160;3&#160;: Compass Minerals&#160;: 14,4&#160;;</li> <li><abbr class="abbr" title="numéro">n<sup>o</sup></abbr>&#160;4&#160;: <a href="/wiki/Cargill" title="Cargill">Cargill</a>&#160;: 14&#160;;</li> <li>ex-<abbr class="abbr" title="numéro">n<sup>o</sup></abbr>&#160;4&#160;: <a href="/wiki/Morton_Salt" title="Morton Salt">Morton Salt</a> (seul) (États-Unis)&#160;: 13,1&#160;;</li> <li><abbr class="abbr" title="numéro">n<sup>o</sup></abbr>&#160;5&#160;: Dampier Salt&#160;: 9&#160;;</li> <li><abbr class="abbr" title="numéro">n<sup>o</sup></abbr>&#160;6&#160;: Artyomsol (Ukraine)&#160;: 7,5&#160;;</li> <li>à moindre échelle, le sel naturel récolté par les paludiers sur la coopérative Les Salines de Guérande s'élève à une moyenne de 10&#160;000&#160;<abbr class="abbr" title="tonne par an">t/an</abbr>&#160;; la production des Salins du Midi (Camargue) est de 300&#160;000&#160;<abbr class="abbr" title="tonne par an">t/an</abbr> dont 400&#160;à 600&#160;<abbr class="abbr" title="tonne">t</abbr> de fleur de sel (exclusivement ramassée à la main).</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Religion">Religion</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;veaction=edit&amp;section=28" title="Modifier la section : Religion" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;action=edit&amp;section=28" title="Modifier le code source de la section : Religion"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container metadata bandeau-section bandeau-niveau-modere"><div class="bandeau-cell bandeau-icone" style="display:table-cell;padding-right:0.5em"><figure class="mw-halign-center noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:2017-fr.wp-orange-source.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/2017-fr.wp-orange-source.svg/25px-2017-fr.wp-orange-source.svg.png" decoding="async" width="25" height="25" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/2017-fr.wp-orange-source.svg/38px-2017-fr.wp-orange-source.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/2017-fr.wp-orange-source.svg/50px-2017-fr.wp-orange-source.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a><figcaption></figcaption></figure></div><div class="bandeau-cell" style="display:table-cell;padding-right:0.5em"> <div class="mw-collapsible mw-collapsed"><b>Cette section <a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citez_vos_sources" title="Wikipédia:Citez vos sources">ne cite pas suffisamment ses sources</a></b><small>&#160;(novembre 2017)</small>.&#160;<div class="mw-collapsible-content">Pour l'améliorer, ajoutez <a href="/wiki/Aide:Identifier_des_sources_fiables" title="Aide:Identifier des sources fiables">des références de qualité et vérifiables</a> (<a href="/wiki/Aide:Ins%C3%A9rer_une_r%C3%A9f%C3%A9rence_(%C3%89diteur_visuel)" title="Aide:Insérer une référence (Éditeur visuel)">comment faire&#160;?</a>) ou le modèle <a href="/wiki/Mod%C3%A8le:R%C3%A9f%C3%A9rence_n%C3%A9cessaire" title="Modèle:Référence nécessaire">{{Référence nécessaire}}</a> sur les passages nécessitant une source.</div></div> </div></div> <p>Le sel occupe depuis longtemps une place importante dans la religion et la culture. Au temps des sacrifices brahmaniques, dans les rituels hittites et lors des fêtes tenues par les Sémites et les Grecs à l'époque de la nouvelle lune, le sel était jeté dans un feu où il produisait des bruits de crépitement. Les anciens Égyptiens, Grecs et Romains invoquaient leurs dieux avec des offrandes de sel et d'eau et certains pensent que c'est l'origine de l'eau sainte dans la foi chrétienne. Dans la <a href="/wiki/Mythologie_azt%C3%A8que" title="Mythologie aztèque">mythologie aztèque</a>, <a href="/wiki/Huixtocihuatl" title="Huixtocihuatl">Huixtocihuatl</a> était une déesse de la fertilité qui présidait sur le sel et l'eau salée. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Symbolique_du_sel_dans_l’hindouisme"><span id="Symbolique_du_sel_dans_l.E2.80.99hindouisme"></span>Symbolique du sel dans l’hindouisme</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;veaction=edit&amp;section=29" title="Modifier la section : Symbolique du sel dans l’hindouisme" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;action=edit&amp;section=29" title="Modifier le code source de la section : Symbolique du sel dans l’hindouisme"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Le sel est considéré comme une substance très favorable dans l'hindouisme et est utilisé en particulier dans les cérémonies religieuses comme les créneaux et les mariages. Dans le jaïnisme, les fidèles déposent une offrande de riz cru avec une pincée de sel devant une divinité pour signifier leur dévotion et le sel est saupoudré sur les restes crémés d'une personne avant que les cendres ne soient enterrées. Le sel est censé éloigner les mauvais esprits dans la <a href="/wiki/Bouddhisme_mah%C4%81y%C4%81na" title="Bouddhisme mahāyāna">tradition bouddhiste mahayana</a>, et en revenant à la maison après les funérailles, une pincée de sel est jetée par-dessus l'épaule gauche car cela empêche les mauvais esprits d'entrer dans la maison. Dans le shinto, le sel est utilisé pour la purification rituelle des lieux et des personnes (harae, en particulier le shubatsu), et de petits tas de sel sont placés dans les plats à l'entrée des établissements dans le double but de repousser le mal et d'attirer les clients. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Symbolique_du_sel_dans_le_judaïsme_et_le_christianisme"><span id="Symbolique_du_sel_dans_le_juda.C3.AFsme_et_le_christianisme"></span>Symbolique du sel dans le <a href="/wiki/Juda%C3%AFsme" title="Judaïsme">judaïsme</a> et le christianisme</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;veaction=edit&amp;section=30" title="Modifier la section : Symbolique du sel dans le judaïsme et le christianisme" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;action=edit&amp;section=30" title="Modifier le code source de la section : Symbolique du sel dans le judaïsme et le christianisme"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Dans la Bible hébraïque, il y a trente-cinq versets qui mentionnent le sel. L'une d'entre elles mentionne la femme de <a href="/wiki/Loth" title="Loth">Lot</a>, qui fut transformée en colonne de sel lorsqu'elle regarda en arrière les villes de <a href="/wiki/Sodome_et_Gomorrhe" title="Sodome et Gomorrhe">Sodome et Gomorrhe</a> (<span class="nowrap">Genèse 19:26</span>) alors qu'elles étaient détruites. Quand le juge Abimélek détruisit la ville de <a href="/wiki/Sichem" title="Sichem">Sichem</a>, on dit qu'il «&#160;sème du sel dessus&#160;», probablement comme une malédiction sur quiconque voudrait la réhabiter (<span class="nowrap">Juges 9:45</span>). Le Livre de Job contient la première mention du sel comme condiment. <span class="citation">«&#160;Est-ce que ce qui est désagréable peut être mangé sans sel&#160;? Ou est-ce qu'il y a un goût de blanc d'œuf&#160;?&#160;»</span> (<span class="nowrap">Job 6:6</span>). Dans le <a href="/wiki/Nouveau_Testament" title="Nouveau Testament">Nouveau Testament</a>, six versets mentionnent le sel. Dans le <a href="/wiki/Sermon_sur_la_montagne" title="Sermon sur la montagne">Sermon sur la montagne</a>, Jésus a qualifié ses disciples de «&#160;sel de la terre&#160;». L'apôtre Paul a également encouragé les chrétiens à <span class="citation">«&#160;que votre conversation soit toujours pleine de grâce, assaisonnée de sel&#160;»</span> (<span class="nowrap">Colossiens 4:6</span>). Le sel est obligatoire dans le <a href="/wiki/Rite_tridentin" title="Rite tridentin">rite de la messe tridentine</a>. Le sel est utilisé dans le troisième élément (qui inclut un exorcisme) de la consécration celtique (cf. rite galicien) qui est employé dans la consécration d'une église. Le sel peut être ajouté à l'eau «&#160;là où il est d'usage&#160;» dans le rite catholique romain de l'eau sainte. </p><p>Dans le judaïsme, il est recommandé d'avoir un pain salé ou d'ajouter du sel au pain si ce pain n'est pas salé en faisant <a href="/wiki/Sanctification_du_nom_de_Dieu" title="Sanctification du nom de Dieu">Kiddoush</a> pour le shabbat. Il est de coutume d'étaler du sel sur le pain ou de tremper le pain dans un peu de sel en faisant passer le pain autour de la table après le Kiddoush. Pour préserver l'alliance entre leur peuple et Dieu, les Juifs trempent le pain du shabbat dans le sel. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Symbolique_du_sel_dans_la_wicca">Symbolique du sel dans la wicca</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;veaction=edit&amp;section=31" title="Modifier la section : Symbolique du sel dans la wicca" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;action=edit&amp;section=31" title="Modifier le code source de la section : Symbolique du sel dans la wicca"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Dans la <a href="/wiki/Wicca" title="Wicca">wicca</a>, le sel est symbolique de l'élément Terre. On croit aussi qu'il nettoie une zone d'énergies nocives ou négatives. Un plat de sel et un plat d'eau sont presque toujours présents sur un autel, et le sel est utilisé dans une grande variété de rituels et de cérémonies. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Notes_et_références"><span id="Notes_et_r.C3.A9f.C3.A9rences"></span>Notes et références</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;veaction=edit&amp;section=32" title="Modifier la section : Notes et références" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;action=edit&amp;section=32" title="Modifier le code source de la section : Notes et références"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="references-small decimal" style=""><div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Meyer1982"><span class="ouvrage" id="Philippe_Meyer1982">Philippe Meyer, <cite class="italique">L'Homme et le sel</cite>, <a href="/wiki/Librairie_Arth%C3%A8me_Fayard" title="Librairie Arthème Fayard">Fayard</a>, <time>1982</time>, <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;47<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=L%27Homme+et+le+sel&amp;rft.pub=Fayard&amp;rft.aulast=Meyer&amp;rft.aufirst=Philippe&amp;rft.date=1982&amp;rft.pages=47&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ASel+alimentaire"></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Hocquet2012"><span class="ouvrage" id="Jean-Claude_Hocquet2012">Jean-Claude Hocquet, <cite class="italique">Le Sel et le pouvoir. De l'an mil à la Révolution française</cite>, <a href="/wiki/%C3%89ditions_Albin_Michel" title="Éditions Albin Michel">Albin Michel</a>, <time>2012</time>, 520&#160;<abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Le+Sel+et+le+pouvoir.+De+l%27an+mil+%C3%A0+la+R%C3%A9volution+fran%C3%A7aise&amp;rft.pub=Albin+Michel&amp;rft.aulast=Hocquet&amp;rft.aufirst=Jean-Claude&amp;rft.date=2012&amp;rft.tpages=520&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ASel+alimentaire"></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Barrière2011"><span class="ouvrage" id="Michèle_Barrière2011">Michèle <span class="nom_auteur">Barrière</span>, «&#160;<cite style="font-style:normal">Le sel</cite>&#160;», <i><a href="/wiki/Historia_(revue)" title="Historia (revue)">Historia</a></i>,&#8206; <time class="nowrap" datetime="2011-11" data-sort-value="2011-11">novembre 2011</time>, <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;18 <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Serial_Number" title="International Standard Serial Number">ISSN</a>&#160;<span class="plainlinks noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://portal.issn.org/resource/issn/0750-0475">0750-0475</a></span>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=article&amp;rft.atitle=Le+sel&amp;rft.jtitle=Historia&amp;rft.aulast=Barri%C3%A8re&amp;rft.aufirst=Mich%C3%A8le&amp;rft.date=2011-11&amp;rft.pages=18&amp;rft.issn=0750-0475&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ASel+alimentaire"></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a> </span><span class="reference-text">Marcel Marion, <i>Dictionnaire des institutions de la France. <abbr class="abbr" title="17ᵉ siècle"><span class="romain">XVII</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> – <abbr class="abbr" title="18ᵉ siècle"><span class="romain">XVIII</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr>&#160;siècles</i>, éditions Piccard, 1923, <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr>&#160;<span class="nowrap">247-250</span></span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">«&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.salines.com/sel-savoir-faire/alimentation/sels-iodes-fluores/sel-iode/"><cite style="font-style:normal;">Sel &amp; Savoir-faire&#160;: Sel iodé</cite></a>&#160;», sur <span class="italique">Comité des Salines de France (CSF)</span> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2018-11-02" data-sort-value="2018-11-02">2 novembre 2018</time>)</small></span></span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Yuka2018"><span class="ouvrage" id="Julie_de_Yuka2018">Julie de <span class="nom_auteur">Yuka</span>, «&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://yuka.io/le-sel-lindispensable-et-dangereux-mineral/"><cite style="font-style:normal;">Le sel&#160;: l’indispensable et dangereux minéral</cite></a>&#160;», sur <span class="italique">Yuka</span>, <time class="nowrap" datetime="2018-05-17" data-sort-value="2018-05-17">17 mai 2018</time> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2021-08-21" data-sort-value="2021-08-21">21 août 2021</time>)</small></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">«&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.salins-agri.com/sel-raffine"><cite style="font-style:normal;">Sel raffiné | Salins-Agriculture</cite></a>&#160;», sur <span class="italique">www.salins-agri.com</span> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2021-08-21" data-sort-value="2021-08-21">21 août 2021</time>)</small></span>.</span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a> </span><span class="reference-text">Décret <abbr class="abbr" title="numéro">n<sup>o</sup></abbr>&#160;2007-588 du 24 avril 2007 relatif aux sels destinés à l'alimentation humaine, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.admi.net/jo/20070425/ECOC0751260D.html">NOR&#160;: ECOC0751260D</a></span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a> </span><span class="reference-text"><i>La France agricole</i>, 31 août 2007, <abbr class="abbr" title="page(s)">p.</abbr>&#160;22</span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a> </span><span class="reference-text">INRA, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.inra.fr/presse/comprendre_le_gout_sale_en_bouche">Comprendre le goût salé en bouche&#160;: entre défi scientifique et enjeu sanitaire</a>, 05/05/11</span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.agfoodcouncil.com/media/15448/guide%20r%C3%A9duction%20du%20sodium-final.pdf">Guide de réduction du sodium pour l’industrie alimentaire</a></span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.msdmanuals.com/fr/accueil/troubles-hormonaux-et-m%C3%A9taboliques/%C3%A9quilibre-%C3%A9lectrolytique/pr%C3%A9sentation-du-r%C3%B4le-du-sodium-dans-l-organisme">Présentation du rôle du sodium dans l’organisme</a></span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Briand"><span class="ouvrage" id="Loïc_Briand">Loïc Briand, «&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://culturesciences.chimie.ens.fr/thematiques/chimie-du-vivant/la-chimie-du-gout"><cite style="font-style:normal;">La chimie du goût</cite></a>&#160;», sur <span class="italique">culturesciences.chimie.ens.fr</span>, <time class="nowrap" datetime="2018-02-08" data-sort-value="2018-02-08">8 février 2018</time> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2021-09-08" data-sort-value="2021-09-08">8 septembre 2021</time>)</small></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.anses.fr/fr/content/sel-une-diminution-des-apports-malgr%C3%A9-tout-insuffisante">Sel&#160;: une diminution des apports, malgré tout insuffisante</a>, <span class="citation">«&#160;la consommation moyenne de sel en France reste, chez les adultes, de 8,7&#160;<abbr class="abbr" title="gramme par jour">g/j</abbr> chez les hommes et de 6,7&#160;<abbr class="abbr" title="gramme par jour">g/j</abbr> chez les femmes, hors prise en compte les ajouts de sel de table et du sel de cuisson, soit, de l'ordre de 10&#160;<abbr class="abbr" title="gramme par jour">g/j</abbr> chez les hommes et 8&#160;<abbr class="abbr" title="gramme par jour">g/j</abbr> chez les femmes au total&#160;»</span></span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.who.int/mediacentre/news/releases/2003/pr32/en/"><i>Daily intake of salt, which should be iodized, should be restricted to less than 5&#160;grams a day</i></a></span> </li> <li id="cite_note-NO-2008-16"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-NO-2008_16-0">a</a> <a href="#cite_ref-NO-2008_16-1">b</a> <a href="#cite_ref-NO-2008_16-2">c</a> <a href="#cite_ref-NO-2008_16-3">d</a> <a href="#cite_ref-NO-2008_16-4">e</a> <a href="#cite_ref-NO-2008_16-5">f</a> et <a href="#cite_ref-NO-2008_16-6">g</a></sup> </span><span class="reference-text"><i>Sel, l'overdose</i>, <i>Le Nouvel Observateur</i>, 28 février 2008, <abbr class="abbr" title="page(s)">p.</abbr>&#160;81-83</span> </li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-17">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">«&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ndb.nal.usda.gov/ndb/foods/show?ndbno=02047"><cite style="font-style:normal;">National Nutrient Database for Standard Reference, Basic Report: 02047, Salt, table</cite></a>&#160;», <span class="italique">Agricultural Research Service, National Nutrient Database for Standard Reference</span>, <i>United States Department of Agriculture</i> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2018-07-21" data-sort-value="2018-07-21">21 juillet 2018</time>)</small></span></span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> <span class="petites_capitales" style="font-variant: small-caps;">Intersalt</span> Cooperative Research Group, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.bmj.com/cgi/content/abstract/297/6644/319">«&#160;<span class="petites_capitales" style="font-variant: small-caps;">Intersalt</span>: an international study of electrolyte excretion and blood pressure: results for 24-hour urinary sodium and potassium excretion&#160;»</a>, <a href="/wiki/British_Medical_Journal" class="mw-redirect" title="British Medical Journal">BMJ</a> 1988, 297:319-328</span> </li> <li id="cite_note-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-19">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> Sacks FM, Svetkey LP, Vollmer WM <i><abbr class="abbr" title="et alii (« et d’autres »)" lang="la">et al.</abbr></i>, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://content.nejm.org/cgi/content/abstract/344/1/3">«&#160;<span class="lang-en" lang="en">Effects on blood pressure of reduced dietary sodium and the Dietary Approaches to Stop Hypertension (DASH) diet</span>&#160;»</a>, <i><a href="/wiki/The_New_England_Journal_of_Medicine" title="The New England Journal of Medicine">N. Engl. J. Med.</a></i>, 2001, 344:3-10</span> </li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-20">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> Cook NR, Cutter JA, Obarzauek E, Buring JE, Rexrode KM, Kumanyka SK, Appel L et Welton PK, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.bmj.com.gate2.inist.fr/content/334/7599/885.abstract">«&#160;<span class="lang-en" lang="en">Long term effects of dietary sodium reduction on cardiovascular disease outcomes: observational follow-up of the Trials of Hypertension Prevention</span> (TOHP)&#160;»</a>, <a href="/wiki/British_Medical_Journal" class="mw-redirect" title="British Medical Journal">BMJ</a> 2007, 334:885–894</span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-21">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">«&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.futura-sciences.com/sante/actualites/medecine-nourriture-salee-etoufferait-cellules-immunitaires-80289/"><cite style="font-style:normal;">La nourriture salée «&#160;étoufferait&#160;» les cellules immunitaires</cite></a>&#160;», sur <span class="italique">Futura</span> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2023-11-11" data-sort-value="2023-11-11">11 novembre 2023</time>)</small></span>.</span> </li> <li id="cite_note-22"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-22">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.quechoisir.org/article/Sel-Les-exces-sur-la-sellette/B1E91D0B8398449DC125740C005527C0/ALIMENTATION-AGRICULTURE/Qualit%C3%A9-S%C3%A9curit%C3%A9-Alimentaires/ALI500.htm">«&#160;Sel, Les excès sur la sellette&#160;»</a>, sur <i>quechoisir.org</i>, <time class="nowrap" datetime="2008-03-15" data-sort-value="2008-03-15">15 mars 2008</time>.</span> </li> <li id="cite_note-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-23">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.quechoisir.org/article/Alimentation-Range-moi-le-sel/2650452D868EA3DBC125730C005442C0/ALIMENTATION/Nutrition/ALY100.htm">«&#160;Alimentation, Range-moi le sel&#160;!&#160;»</a>, sur <i>quechoisir.org</i>, <time class="nowrap" datetime="2007-07-03" data-sort-value="2007-07-03">3 juillet 2007</time>.</span> </li> <li id="cite_note-24"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-24">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Rigat2014"><span class="ouvrage" id="Damien_Rigat2014">Damien Rigat, «&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160405235042/http://www.reponseatout.com/pratique/sante-bien-etre/exces-de-sel-16-million-deces-an-a1013430"><cite style="font-style:normal;">Excès de sel&#160;: 1,6 million de décès par an</cite></a>&#160;», sur <span class="italique"><a href="/wiki/R%C3%A9ponse_%C3%A0_Tout_!" class="mw-redirect" title="Réponse à Tout !">Réponse à Tout&#160;!</a></span>, <time class="nowrap" datetime="2014-08-18" data-sort-value="2014-08-18">18 août 2014</time></span></span>. (lien archivé)</span> </li> <li id="cite_note-25"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-25">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa1304127">Global Sodium Consumption and Death from Cardiovascular Causes</a>, <time class="nowrap" datetime="2014-08-14" data-sort-value="2014-08-14">14 août 2014</time>.</span> </li> <li id="cite_note-Jobin2021-26"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-Jobin2021_26-0">a</a> <a href="#cite_ref-Jobin2021_26-1">b</a> et <a href="#cite_ref-Jobin2021_26-2">c</a></sup> </span><span class="reference-text"><small class="plainlinks noarchive"><a href="/wiki/Digital_Object_Identifier" title="Digital Object Identifier">DOI</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1126%2Fscitranslmed.aay3850">10.1126/scitranslmed.aay3850</a></small> </span> </li> <li id="cite_note-27"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-27">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="de_Tappie2020"><span class="ouvrage" id="Raphaëlle_de_Tappie2020">Raphaëlle de Tappie, «&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.pourquoidocteur.fr/Articles/Question-d-actu/31913-Trop-sel-serait-mauvais-systeme-immunitaire"><cite style="font-style:normal;">Trop de sel serait mauvais pour le système immunitaire</cite></a>&#160;», sur <span class="italique">pourquoidocteur.fr</span>, <i>Pourquoi Docteur&#160;?</i>, <time class="nowrap" datetime="2020-03-26" data-sort-value="2020-03-26">26 mars 2020</time> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2023-11-11" data-sort-value="2023-11-11">11 novembre 2023</time>)</small></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-doc-2008-28"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-doc-2008_28-0">a</a> <a href="#cite_ref-doc-2008_28-1">b</a> <a href="#cite_ref-doc-2008_28-2">c</a> et <a href="#cite_ref-doc-2008_28-3">d</a></sup> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.doctissimo.fr/html/nutrition/mag_2001/mag0330/nu_3744_sel_exces.htm"><i>La vie ne manque pas de sel&#160;!</i></a>, sur <i>doctissimo.fr</i> (consulté le 5 décembre 2008)</span> </li> <li id="cite_note-29"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-29">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> Aldeman MH, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(97)09092-2/abstract"><i>Dietary sodium intake and mortality: the National health and Nutrition Examination Survey</i> (NHANES)</a>, <i>Lancet</i>, 1998, 351:781-5</span> </li> <li id="cite_note-30"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-30">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.who.int/mediacentre/news/releases/2003/pr20/fr/">Rapport OMS-FAO</a>, sur <i>who.int</i>, mars 2003</span> </li> <li id="cite_note-31"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-31">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs317/fr/">Aide mémoire OMS sur les maladies cardiovasculaires</a>, février 2007</span> </li> <li id="cite_note-32"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-32">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.lanutrition.fr/Exc%C3%A8s-de-sel-comment-tout-a-commenc%C3%A9-a-2134-74.html">Intervivew</a>, sur <i>lanutrition.fr</i>, 15 février 2001</span> </li> <li id="cite_note-33"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-33">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK50958/"><i>Taste and Flavor Roles of Sodium in Foods: A Unique Challenge to Reducing Sodium Intake</i></a>, <i>salt was found to improve the perception of product thickness, enhance sweetness, mask metallic or chemical off-notes, and round out overall flavor while improving flavor intensity</i></span> </li> <li id="cite_note-34"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-34">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.radio-canada.ca/audio-video/pop.shtml#urlMedia=http://www.radio-canada.ca/Medianet/2010/CBF/LesAnneeslumiere201008081215_3.asx">Est-ce que la présence de sel dans les aliments répond à d'autres impératifs que le goût?</a> Émission <a href="/wiki/Les_Ann%C3%A9es_lumi%C3%A8re_(radio)" title="Les Années lumière (radio)">Les Années lumière</a> de <a href="/wiki/ICI_Radio-Canada_Premi%C3%A8re" title="ICI Radio-Canada Première">Radio-Canada</a>, 8 août 2010</span> </li> <li id="cite_note-35"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-35">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Kostick"><span class="ouvrage" id="Dennis_S._Kostick">Dennis S. <span class="nom_auteur">Kostick</span>, «&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubs.usgs.gov/periodicals/mcs2021/mcs2021-salt.pdf"><cite style="font-style:normal;">USGS Minerals Information: Salt</cite></a>&#160;», sur <span class="italique">minerals.usgs.gov</span> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2021-04-04" data-sort-value="2021-04-04">4 avril 2021</time>)</small></span></span></span> </li> <li id="cite_note-36"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-36">↑</a> </span><span class="reference-text">Roskill, K+S, cité dans <i>Les Échos</i>, 3 avril 2009, <abbr class="abbr" title="page(s)">p.</abbr>&#160;19</span> </li> </ol></div> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Voir_aussi">Voir aussi</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;veaction=edit&amp;section=33" title="Modifier la section : Voir aussi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;action=edit&amp;section=33" title="Modifier le code source de la section : Voir aussi"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r194021218">.mw-parser-output .autres-projets>.titre{text-align:center;margin:0.2em 0}.mw-parser-output .autres-projets>ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .autres-projets>ul>li{list-style:none;margin:0.2em 0;text-indent:0;padding-left:24px;min-height:20px;text-align:left;display:block}.mw-parser-output .autres-projets>ul>li>a{font-style:italic}@media(max-width:720px){.mw-parser-output .autres-projets{float:none}}</style><div class="autres-projets boite-grise boite-a-droite noprint js-interprojets"> <p class="titre">Sur les autres projets Wikimedia&#160;:</p> <ul class="noarchive plainlinks"> <li class="commons"><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Salt?uselang=fr">Sel alimentaire</a>, sur <span class="project">Wikimedia Commons</span></li><li class="wiktionary"><a href="https://fr.wiktionary.org/wiki/sel" class="extiw" title="wikt:sel">sel</a>, <span class="nowrap">sur le <span class="project">Wiktionnaire</span></span></li> </ul> </div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Bibliographie">Bibliographie</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;veaction=edit&amp;section=34" title="Modifier la section : Bibliographie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;action=edit&amp;section=34" title="Modifier le code source de la section : Bibliographie"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Pierre_Laszlo" title="Pierre Laszlo">Pierre Laszlo</a>, <i>Chemins et savoirs du sel</i>, Hachette - Pluriel, 2001 <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-2-0127-9017-9" title="Spécial:Ouvrages de référence/978-2-0127-9017-9"><span class="nowrap">978-2-0127-9017-9</span></a>)</small></li> <li><span class="ouvrage" id="Hocquet2012"><span class="ouvrage" id="Jean-Claude_Hocquet2012"><a href="/wiki/Jean-Claude_Hocquet" title="Jean-Claude Hocquet">Jean-Claude Hocquet</a>, <cite class="italique">Le Sel et le pouvoir. De l'an mil à la Révolution française</cite>, <a href="/wiki/%C3%89ditions_Albin_Michel" title="Éditions Albin Michel">Albin Michel</a>, <time>2012</time>, 520&#160;<abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a rel="nofollow" class="external text" href="//books.google.com/books?id=bvD11hRD9hMC">lire en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Le+Sel+et+le+pouvoir.+De+l%27an+mil+%C3%A0+la+R%C3%A9volution+fran%C3%A7aise&amp;rft.pub=Albin+Michel&amp;rft.aulast=Hocquet&amp;rft.aufirst=Jean-Claude&amp;rft.date=2012&amp;rft.tpages=520&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ASel+alimentaire"></span></span></span></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Articles_connexes">Articles connexes</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;veaction=edit&amp;section=35" title="Modifier la section : Articles connexes" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;action=edit&amp;section=35" title="Modifier le code source de la section : Articles connexes"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Chlorure_de_sodium" title="Chlorure de sodium">Chlorure de sodium</a> • <a href="/wiki/Saline_(usine)" title="Saline (usine)">Saline</a> • <a href="/wiki/Marais_salant" title="Marais salant">Marais salant</a> • <a href="/wiki/Mine_de_sel" title="Mine de sel">Mine de sel</a></li> <li><a href="/wiki/Eau_de_mer" title="Eau de mer">Eau de mer</a></li> <li><a href="/wiki/Saliculture" title="Saliculture">Saliculture</a></li> <li><a href="/wiki/Gabelle_du_sel" title="Gabelle du sel">Gabelle</a> • <a href="/wiki/Saunerie" title="Saunerie">Saunerie</a></li> <li><a href="/wiki/P%C3%A2te_%C3%A0_sel" title="Pâte à sel">Pâte à sel</a></li> <li><a href="/wiki/Route_du_sel" title="Route du sel">Route du sel</a></li> <li><a href="/wiki/Idiotisme_gastronomique" class="mw-redirect" title="Idiotisme gastronomique">Idiotisme gastronomique</a></li> <li><a href="/wiki/Aliment_industriel" title="Aliment industriel">Aliment industriel</a></li> <li><a href="/wiki/Grenier_%C3%A0_sel" title="Grenier à sel">Grenier à sel</a></li> <li><i><a href="/wiki/Aluminium,_notre_poison_quotidien" title="Aluminium, notre poison quotidien">Aluminium, notre poison quotidien</a></i> (documentaire)</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Liens_externes">Liens externes</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;veaction=edit&amp;section=36" title="Modifier la section : Liens externes" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;action=edit&amp;section=36" title="Modifier le code source de la section : Liens externes"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><div class="liste-horizontale"><span class="wd_identifiers"><a href="/wiki/Autorit%C3%A9_(sciences_de_l%27information)" title="Autorité (sciences de l&#39;information)">Notices d'autorité</a><span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q11254?uselang=fr#identifiers" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span>&#160;: <ul><li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.loc.gov/authorities/sh85116850">LCCN</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://d-nb.info/gnd/4031453-4">GND</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00571207">Japon</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://olduli.nli.org.il/F/?func=find-b&amp;local_base=NLX10&amp;find_code=UID&amp;request=987007553582605171">Israël</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&amp;local_base=aut&amp;ccl_term=ica=ph189248">Tchéquie</a></span></li> </ul></div></li> <li><div class="liste-horizontale"><span class="wd_identifiers">Notices dans des dictionnaires ou encyclopédies généralistes<span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q11254?uselang=fr#identifiers" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span>&#160;: <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/science/salt"><i>Britannica</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://brockhaus.de/ecs/enzy/article/kochsalz"><i>Brockhaus</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://denstoredanske.lex.dk//k%C3%B8kkensalt/"><i>Den Store Danske Encyklopædi</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.hls-dhs-dss.ch/textes/f/F014041.php"><i>Dictionnaire historique de la Suisse</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.thecanadianencyclopedia.ca/fr/article/salt"><i>L'Encyclopédie canadienne</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.enciclopedia-aragonesa.com/voz.asp?voz_id=11144"><i>Gran Enciclopedia Aragonesa</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.enciclopedia.cat/EC-GEC-0209285.xml"><i>Gran Enciclopèdia Catalana</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://snl.no/bordsalt"><i>Store norske leksikon</i></a></li> </ul></div></li> <li><span class="liste-horizontale noarchive"><span class="wd_identifiers">Ressource relative à la santé<span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q11254?uselang=fr#identifiers" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span>&#160;: <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://meshb.nlm.nih.gov/record/ui?ui=D017673"><span class="lang-en" lang="en">Medical Subject Headings</span></a></li> </ul></span></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ac-nantes.fr/peda/disc/svt/sel/sommaire.htm">Expériences et travaux sur le sel</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.jeanduperrex.ch/Site/Sel.html">Extraction du sel de roche, calcul de la teneur en sel&#160;%, TP de chimie</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.futura-sciences.com/fr/comprendre/dossiers/doc/t/geologie/d/la-route-du-sel-historique-geologie-alimentation_645/c3/221/p5/">Dossier sur le sel</a>, Futura-sciences</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.esco-salt.com/fr">Du sel pour l'Europe</a>, sur <i>esco-salt.com</i></li> <li><abbr class="abbr indicateur-format format-pdf" title="Document au format Portable Document Format (PDF)">[PDF]</abbr> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.agfoodcouncil.com/media/15448/guide%20r%C3%A9duction%20du%20sodium-final.pdf">Guide de réduction du sodium pour l’industrie alimentaire</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.moins-de-sel.fr/">Le sel dans les produits alimentaires industriels</a></li></ul> <ul id="bandeau-portail" class="bandeau-portail"><li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:Chimie" title="Portail de la chimie"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Nuvola_apps_edu_science.svg/24px-Nuvola_apps_edu_science.svg.png" decoding="async" width="24" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Nuvola_apps_edu_science.svg/36px-Nuvola_apps_edu_science.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Nuvola_apps_edu_science.svg/48px-Nuvola_apps_edu_science.svg.png 2x" data-file-width="128" data-file-height="128" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:Chimie" title="Portail:Chimie">Portail de la chimie</a></span> </span></li> <li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:M%C3%A9decine" title="Portail de la médecine"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Star_of_life2.svg/24px-Star_of_life2.svg.png" decoding="async" width="24" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Star_of_life2.svg/36px-Star_of_life2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Star_of_life2.svg/48px-Star_of_life2.svg.png 2x" data-file-width="192" data-file-height="192" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:M%C3%A9decine" title="Portail:Médecine">Portail de la médecine</a></span> </span></li> <li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:Agriculture_et_agronomie" title="Portail de l’agriculture et l’agronomie"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/10/Circle-icons-tractor.svg/24px-Circle-icons-tractor.svg.png" decoding="async" width="24" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/10/Circle-icons-tractor.svg/36px-Circle-icons-tractor.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/10/Circle-icons-tractor.svg/48px-Circle-icons-tractor.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:Agriculture_et_agronomie" title="Portail:Agriculture et agronomie">Portail de l’agriculture et l’agronomie</a></span> </span></li> <li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:Alimentation_et_gastronomie" title="Alimentation et gastronomie"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/Portal_Food_and_gastronomy_icon.svg/24px-Portal_Food_and_gastronomy_icon.svg.png" decoding="async" width="24" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/Portal_Food_and_gastronomy_icon.svg/36px-Portal_Food_and_gastronomy_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/Portal_Food_and_gastronomy_icon.svg/48px-Portal_Food_and_gastronomy_icon.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:Alimentation_et_gastronomie" title="Portail:Alimentation et gastronomie">Alimentation et gastronomie</a></span> </span></li> <li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:Sel_alimentaire" title="Portail du sel alimentaire"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/Salt_shaker.png/14px-Salt_shaker.png" decoding="async" width="14" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/Salt_shaker.png/21px-Salt_shaker.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/Salt_shaker.png/28px-Salt_shaker.png 2x" data-file-width="393" data-file-height="680" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:Sel_alimentaire" title="Portail:Sel alimentaire">Portail du sel alimentaire</a></span> </span></li> </ul> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐web.codfw.main‐657b46f875‐dmkdc Cached time: 20250309203845 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [show‐toc] CPU time usage: 0.627 seconds Real time usage: 0.823 seconds Preprocessor visited node count: 4228/1000000 Post‐expand include size: 64368/2097152 bytes Template argument size: 6837/2097152 bytes Highest expansion depth: 13/100 Expensive parser function count: 3/500 Unstrip recursion depth: 0/20 Unstrip post‐expand size: 30937/5000000 bytes Lua time usage: 0.261/10.000 seconds Lua memory usage: 6867096/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 1/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 667.858 1 -total 25.88% 172.831 1 Modèle:Références 15.68% 104.715 1 Modèle:Bases 10.81% 72.192 3 Modèle:Ouvrage 6.49% 43.360 3 Modèle:Méta_bandeau 6.20% 41.389 2 Modèle:Méta_bandeau_de_note 5.94% 39.694 1 Modèle:Voir_homonymes 5.69% 37.977 1 Modèle:Autres_projets 5.22% 34.889 1 Modèle:Portail 4.19% 28.004 9 Modèle:Lien_web --> <!-- Saved in parser cache with key frwiki:pcache:220670:|#|:idhash:canonical and timestamp 20250309203845 and revision id 223231315. Rendering was triggered because: page-view --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&amp;type=1x1&amp;usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Ce document provient de «&#160;<a dir="ltr" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;oldid=223231315">https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;oldid=223231315</a>&#160;».</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Accueil" title="Catégorie:Accueil">Catégories</a> : <ul><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Sel_alimentaire" title="Catégorie:Sel alimentaire">Sel alimentaire</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Condiment" title="Catégorie:Condiment">Condiment</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Agent_conservateur" title="Catégorie:Agent conservateur">Agent conservateur</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Saveur_sal%C3%A9e" title="Catégorie:Saveur salée">Saveur salée</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Catégories cachées : <ul><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_%C3%A0_r%C3%A9f%C3%A9rence_n%C3%A9cessaire" title="Catégorie:Article à référence nécessaire">Article à référence nécessaire</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_contenant_un_appel_%C3%A0_traduction_en_anglais" title="Catégorie:Article contenant un appel à traduction en anglais">Article contenant un appel à traduction en anglais</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_manquant_de_r%C3%A9f%C3%A9rences_depuis_novembre_2017" title="Catégorie:Article manquant de références depuis novembre 2017">Article manquant de références depuis novembre 2017</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_manquant_de_r%C3%A9f%C3%A9rences/Liste_compl%C3%A8te" title="Catégorie:Article manquant de références/Liste complète">Article manquant de références/Liste complète</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Cat%C3%A9gorie_Commons_avec_lien_local_identique_sur_Wikidata" title="Catégorie:Catégorie Commons avec lien local identique sur Wikidata">Catégorie Commons avec lien local identique sur Wikidata</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_de_Wikip%C3%A9dia_avec_notice_d%27autorit%C3%A9" title="Catégorie:Article de Wikipédia avec notice d&#039;autorité">Article de Wikipédia avec notice d&#039;autorité</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P1417" title="Catégorie:Page utilisant P1417">Page utilisant P1417</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P5019" title="Catégorie:Page utilisant P5019">Page utilisant P5019</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P8313" title="Catégorie:Page utilisant P8313">Page utilisant P8313</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P902" title="Catégorie:Page utilisant P902">Page utilisant P902</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P5395" title="Catégorie:Page utilisant P5395">Page utilisant P5395</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P1807" title="Catégorie:Page utilisant P1807">Page utilisant P1807</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P1296" title="Catégorie:Page utilisant P1296">Page utilisant P1296</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P4342" title="Catégorie:Page utilisant P4342">Page utilisant P4342</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_bases_externes" title="Catégorie:Page pointant vers des bases externes">Page pointant vers des bases externes</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_dictionnaires_ou_encyclop%C3%A9dies_g%C3%A9n%C3%A9ralistes" title="Catégorie:Page pointant vers des dictionnaires ou encyclopédies généralistes">Page pointant vers des dictionnaires ou encyclopédies généralistes</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P486" title="Catégorie:Page utilisant P486">Page utilisant P486</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_bases_relatives_%C3%A0_la_sant%C3%A9" title="Catégorie:Page pointant vers des bases relatives à la santé">Page pointant vers des bases relatives à la santé</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Chimie/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Chimie/Articles liés">Portail:Chimie/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Sciences/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Sciences/Articles liés">Portail:Sciences/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:M%C3%A9decine/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Médecine/Articles liés">Portail:Médecine/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Biologie/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Biologie/Articles liés">Portail:Biologie/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Agriculture_et_agronomie/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Agriculture et agronomie/Articles liés">Portail:Agriculture et agronomie/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Projet:Biologie/Pages_li%C3%A9es" title="Catégorie:Projet:Biologie/Pages liées">Projet:Biologie/Pages liées</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Alimentation_et_gastronomie/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Alimentation et gastronomie/Articles liés">Portail:Alimentation et gastronomie/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Soci%C3%A9t%C3%A9/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Société/Articles liés">Portail:Société/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Sel_alimentaire/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Sel alimentaire/Articles liés">Portail:Sel alimentaire/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Bon_article_en_chinois" title="Catégorie:Bon article en chinois">Bon article en chinois</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Bon_article_en_anglais" title="Catégorie:Bon article en anglais">Bon article en anglais</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Bon_article_en_galicien" title="Catégorie:Bon article en galicien">Bon article en galicien</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> La dernière modification de cette page a été faite le 21 février 2025 à 19:37.</li> <li id="footer-info-copyright"><span style="white-space: normal"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citation_et_r%C3%A9utilisation_du_contenu_de_Wikip%C3%A9dia" title="Wikipédia:Citation et réutilisation du contenu de Wikipédia">Droit d'auteur</a>&#160;: les textes sont disponibles sous <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr">licence Creative Commons attribution, partage dans les mêmes conditions</a>&#160;; d’autres conditions peuvent s’appliquer. Voyez les <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/fr">conditions d’utilisation</a> pour plus de détails, ainsi que les <a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Cr%C3%A9dits_graphiques" title="Wikipédia:Crédits graphiques">crédits graphiques</a>. En cas de réutilisation des textes de cette page, voyez <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Citer/Sel_alimentaire" title="Spécial:Citer/Sel alimentaire">comment citer les auteurs et mentionner la licence</a>.<br /> Wikipedia® est une marque déposée de la <a rel="nofollow" class="external text" href="https://wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, organisation de bienfaisance régie par le paragraphe <a href="/wiki/501c" title="501c">501(c)(3)</a> du code fiscal des États-Unis.</span><br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/fr">Politique de confidentialité</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:%C3%80_propos_de_Wikip%C3%A9dia">À propos de Wikipédia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Avertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux">Avertissements</a></li> <li id="footer-places-contact"><a href="//fr.wikipedia.org/wiki/Wikipédia:Contact">Contact</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Code de conduite</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Développeurs</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/fr.wikipedia.org">Statistiques</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Déclaration sur les témoins (cookies)</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//fr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Sel_alimentaire&amp;mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Version mobile</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29"><img src="/static/images/footer/wikimedia.svg" width="25" height="25" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></picture></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" lang="en" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Rechercher</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Rechercher sur Wikipédia"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Spécial:Recherche"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Rechercher</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="Sommaire" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Basculer la table des matières" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Basculer la table des matières</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">Sel alimentaire</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>166 langues</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>Ajouter un sujet</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="mw-portlet mw-portlet-dock-bottom emptyPortlet" id="p-dock-bottom"> <ul> </ul> </div> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.next-577f6fdb4b-lrkhv","wgBackendResponseTime":196,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.627","walltime":"0.823","ppvisitednodes":{"value":4228,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":64368,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":6837,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":13,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":3,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":30937,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 667.858 1 -total"," 25.88% 172.831 1 Modèle:Références"," 15.68% 104.715 1 Modèle:Bases"," 10.81% 72.192 3 Modèle:Ouvrage"," 6.49% 43.360 3 Modèle:Méta_bandeau"," 6.20% 41.389 2 Modèle:Méta_bandeau_de_note"," 5.94% 39.694 1 Modèle:Voir_homonymes"," 5.69% 37.977 1 Modèle:Autres_projets"," 5.22% 34.889 1 Modèle:Portail"," 4.19% 28.004 9 Modèle:Lien_web"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.261","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":6867096,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-657b46f875-dmkdc","timestamp":"20250309203845","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Sel alimentaire","url":"https:\/\/fr.wikipedia.org\/wiki\/Sel_alimentaire","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q11254","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q11254","author":{"@type":"Organization","name":"Contributeurs aux projets Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Fondation Wikimedia, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2005-03-22T06:54:29Z","dateModified":"2025-02-21T18:37:41Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/a\/ad\/Table_salt_with_salt_shaker_V1.jpg","headline":"min\u00e9ral cristallin utilis\u00e9 comme condiment ou comme conservateur alimentaire, principalement compos\u00e9 de chlorure de sodium"}</script> </body> </html>

Pages: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10