CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="hy" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Արյան կոմպլեմենտի համակարգ - Վիքիպեդիա</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )hywikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","Հունվար","Փետրվար","Մարտ","Ապրիլ","Մայիս","Հունիս","Հուլիս","Օգոստոս","Սեպտեմբեր","Հոկտեմբեր","Նոյեմբեր","Դեկտեմբեր"],"wgRequestId":"0540df1f-1447-4ada-97fe-989d3b7d68b2","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Արյան_կոմպլեմենտի_համակարգ","wgTitle":"Արյան կոմպլեմենտի համակարգ","wgCurRevisionId":9446640,"wgRevisionId":9446640,"wgArticleId":1010890,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["CS1 սպաս․ չպիտակված ազատ DOI","Wikipedia articles needing page number citations from May 2015","CS1 անգլերեն աղբյուրներով էջեր (en)","Իմունաբանություն","Իմունիտետ"],"wgPageViewLanguage":"hy","wgPageContentLanguage":"hy", "wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Արյան_կոմպլեմենտի_համակարգ","wgRelevantArticleId":1010890,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"hy","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"hy"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":50000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q334848","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture", "bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.relatedIcons":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.ondemand-pgn","ext.gadget.ArmSpelling", "ext.gadget.HotCat","ext.gadget.Provelt","ext.gadget.easyTranslate","ext.gadget.edittop","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=hy&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=hy&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=hy&modules=ext.gadget.relatedIcons&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=hy&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/98/Complement_pathway.svg/1200px-Complement_pathway.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1446"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/98/Complement_pathway.svg/800px-Complement_pathway.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="964"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/98/Complement_pathway.svg/640px-Complement_pathway.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="771"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Արյան կոմպլեմենտի համակարգ - Վիքիպեդիա"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//hy.m.wikipedia.org/wiki/%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Խմբագրել" href="/w/index.php?title=%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Վիքիպեդիա (hy)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//hy.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.hy"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Վիքիպեդիա Atom Սնուցում" href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%8E%D5%A5%D6%80%D5%BB%D5%AB%D5%B6%D6%83%D5%B8%D6%83%D5%B8%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Արյան_կոմպլեմենտի_համակարգ rootpage-Արյան_կոմպլեմենտի_համակարգ skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Jump to content</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Հիմնական ընտրացանկ" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Հիմնական ընտրացանկ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Հիմնական ընտրացանկ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">տեղափոխել կողագոտի</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">թաքցնել</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Նավարկում </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-Գլխավոր-էջ" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D4%B3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80_%D5%A7%D5%BB"><span>Գլխավոր էջ</span></a></li><li id="n-browse" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D5%88%D6%80%D5%B8%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%B4_%D5%A8%D5%BD%D5%BF_%D5%AF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB"><span>Կատեգորիաներ</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%A7%D5%BB" title="Այցելեք պատահական էջ [x]" accesskey="x"><span>Պատահական հոդված</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%86%D5%B8%D6%80%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80%D5%A8"><span>Նոր էջեր</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%B8%D5%B6%D5%A9%D5%A1%D6%81%D5%AB%D5%AF_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%B1%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Տեղեկություններ ընթացիկ իրադարձությունների մասին"><span>Ընթացիկ իրադարձություններ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-participation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-participation" > <div class="vector-menu-heading"> Մասնակցել </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-Էությունը" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%B7%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A8"><span>Էությունը</span></a></li><li id="n-Խորհրդարան" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%BD%D5%B8%D6%80%D5%B0%D6%80%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6"><span>Խորհրդարան</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%8E%D5%A5%D6%80%D5%BB%D5%AB%D5%B6%D6%83%D5%B8%D6%83%D5%B8%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="Վիքիում կատարված վերջին փոփոխությունների ցանկը [r]" accesskey="r"><span>Վերջին փոփոխություններ</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:%D4%B3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%AF" title="Վիքիպեդիա նախագծի ուղեցույց"><span>Օգնություն</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D4%B3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80_%D5%A7%D5%BB" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Վիքիպեդիա" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-hy.svg" style="width: 8.625em; height: 1.375em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-hy.svg" width="150" height="15" style="width: 9.375em; height: 0.9375em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%88%D6%80%D5%B8%D5%B6%D5%A5%D5%AC" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Որոնել Վիքիպեդիա կայքում [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Որոնել</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Որոնել Վիքիպեդիա կայքում" aria-label="Որոնել Վիքիպեդիա կայքում" autocapitalize="sentences" title="Որոնել Վիքիպեդիա կայքում [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Սպասարկող:Որոնել"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Որոնել</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Անձնական գործիքներ"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Արտաքին տեսք"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Արտաքին տեսք" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Արտաքին տեսք</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_hy.wikipedia.org&uselang=hy" class=""><span>Նվիրաբերել</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:CreateAccount&returnto=%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB+%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3" title="Խորհուրդ է տրվում ստեղծել մասնակցային հաշիվ և մուտք գործել համակարգ, սակայն դա անելը պարտադիր չէ։" class=""><span>Ստեղծել հաշիվ</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%84%D5%A1%D5%BD%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D6%81%D5%AB%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%BF%D6%84&returnto=%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB+%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3" title="Կոչ ենք անում մտնել համակարգ, սակայն դա պարտադիր չէ [o]" accesskey="o" class=""><span>Մտնել</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Այլ ընտրանքներ" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Անձնական գործիքներ" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Անձնական գործիքներ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Օգտվողի ընտրացանկ" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_hy.wikipedia.org&uselang=hy"><span>Նվիրաբերել</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:CreateAccount&returnto=%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB+%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3" title="Խորհուրդ է տրվում ստեղծել մասնակցային հաշիվ և մուտք գործել համակարգ, սակայն դա անելը պարտադիր չէ։"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Ստեղծել հաշիվ</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%84%D5%A1%D5%BD%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D6%81%D5%AB%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%BF%D6%84&returnto=%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB+%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3" title="Կոչ ենք անում մտնել համակարգ, սակայն դա պարտադիր չէ [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Մտնել</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Էջեր չգրանցված խմբագիրների համար <a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:%D4%B3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%AF" aria-label="Learn more about editing"><span>իմանալ ավելին</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%BB%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A4%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="A list of edits made from this IP address [y]" accesskey="y"><span>Ներդրումներ</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%BB%D5%B4%D6%84%D5%B6%D5%B6%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="IP-հասցեից կատարված խմբագրումների քննարկում [n]" accesskey="n"><span>Քննարկում</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Բովանդակություն" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Բովանդակություն</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">տեղափոխել կողագոտի</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">թաքցնել</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Ներածություն</div> </a> </li> <li id="toc-Պատմությունը" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Պատմությունը"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Պատմությունը</span> </div> </a> <ul id="toc-Պատմությունը-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ֆունկցիան" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Ֆունկցիան"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Ֆունկցիան</span> </div> </a> <ul id="toc-Ֆունկցիան-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ակնարկ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Ակնարկ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Ակնարկ</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Ակնարկ-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Toggle Ակնարկ subsection</span> </button> <ul id="toc-Ակնարկ-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Դասական_ուղի" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Դասական_ուղի"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Դասական ուղի</span> </div> </a> <ul id="toc-Դասական_ուղի-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ալտերնատիվ_ուղի" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ալտերնատիվ_ուղի"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>Ալտերնատիվ ուղի</span> </div> </a> <ul id="toc-Ալտերնատիվ_ուղի-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Լեկտինային_ուղի" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Լեկտինային_ուղի"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.3</span> <span>Լեկտինային ուղի</span> </div> </a> <ul id="toc-Լեկտինային_ուղի-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Կոմպլեմենտի_սպիտակուցների_հատվածների_անվանակարգում" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Կոմպլեմենտի_սպիտակուցների_հատվածների_անվանակարգում"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.4</span> <span>Կոմպլեմենտի սպիտակուցների հատվածների անվանակարգում</span> </div> </a> <ul id="toc-Կոմպլեմենտի_սպիտակուցների_հատվածների_անվանակարգում-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Վիրուսային_ինհիբիցիա" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Վիրուսային_ինհիբիցիա"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.5</span> <span>Վիրուսային ինհիբիցիա</span> </div> </a> <ul id="toc-Վիրուսային_ինհիբիցիա-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ընդհանրացում" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ընդհանրացում"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.6</span> <span>Ընդհանրացում</span> </div> </a> <ul id="toc-Ընդհանրացում-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Կոմպլեմենտի_ակտիվացումը_հակածին-ասոցացված_հակամարմնով" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Կոմպլեմենտի_ակտիվացումը_հակածին-ասոցացված_հակամարմնով"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Կոմպլեմենտի ակտիվացումը հակածին-ասոցացված հակամարմնով</span> </div> </a> <ul id="toc-Կոմպլեմենտի_ակտիվացումը_հակածին-ասոցացված_հակամարմնով-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Կարգավորում" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Կարգավորում"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Կարգավորում</span> </div> </a> <ul id="toc-Կարգավորում-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Դերը_հիվանդությունների_մեջ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Դերը_հիվանդությունների_մեջ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Դերը հիվանդությունների մեջ</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Դերը_հիվանդությունների_մեջ-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Toggle Դերը հիվանդությունների մեջ subsection</span> </button> <ul id="toc-Դերը_հիվանդությունների_մեջ-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Կոմպլեմենտի_անբավարարություն" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Կոմպլեմենտի_անբավարարություն"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.1</span> <span>Կոմպլեմենտի անբավարարություն</span> </div> </a> <ul id="toc-Կոմպլեմենտի_անբավարարություն-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Կոմպլեմենտ_կարգավորող_սպիտակուցների_անբավարարություն" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Կոմպլեմենտ_կարգավորող_սպիտակուցների_անբավարարություն"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.2</span> <span>Կոմպլեմենտ կարգավորող սպիտակուցների անբավարարություն</span> </div> </a> <ul id="toc-Կոմպլեմենտ_կարգավորող_սպիտակուցների_անբավարարություն-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ախտորոշման_միջոցներ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ախտորոշման_միջոցներ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.3</span> <span>Ախտորոշման միջոցներ</span> </div> </a> <ul id="toc-Ախտորոշման_միջոցներ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Ինֆեկցիաներով_պայմանավորված_փոփոխությունները" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Ինֆեկցիաներով_պայմանավորված_փոփոխությունները"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Ինֆեկցիաներով պայմանավորված փոփոխությունները</span> </div> </a> <ul id="toc-Ինֆեկցիաներով_պայմանավորված_փոփոխությունները-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ծանոթագրություններ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Ծանոթագրություններ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Ծանոթագրություններ</span> </div> </a> <ul id="toc-Ծանոթագրություններ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Արտաքին_հղումներ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Արտաքին_հղումներ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Արտաքին հղումներ</span> </div> </a> <ul id="toc-Արտաքին_հղումներ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Բովանդակություն" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Toggle the table of contents" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Toggle the table of contents</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Արյան կոմպլեմենտի համակարգ</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Go to an article in another language. Available in 48 languages" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-48" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">48 լեզու</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%B9%D9%8A_%D9%85%D8%AA%D9%85%D9%85" title="نظام مناعي متمم – արաբերեն" lang="ar" hreflang="ar" data-title="نظام مناعي متمم" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="արաբերեն" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Komplement_sistemi" title="Komplement sistemi – ադրբեջաներեն" lang="az" hreflang="az" data-title="Komplement sistemi" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="ադրբեջաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BC%D0%BF%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%82" title="Комплемент – բուլղարերեն" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Комплемент" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="բուլղարերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Komplementni_sistem" title="Komplementni sistem – բոսնիերեն" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Komplementni sistem" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="բոսնիերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Sistema_del_complement" title="Sistema del complement – կատալաներեն" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Sistema del complement" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="կատալաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%85%DB%8C_%D8%AA%DB%95%D9%88%D8%A7%D9%88%DA%A9%DB%95%D8%B1" title="سیستمی تەواوکەر – սորանի քրդերեն" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="سیستمی تەواوکەر" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="սորանի քրդերեն" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Komplement_(biologie)" title="Komplement (biologie) – չեխերեն" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Komplement (biologie)" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="չեխերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Komplementsystemet" title="Komplementsystemet – դանիերեն" lang="da" hreflang="da" data-title="Komplementsystemet" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="դանիերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Komplementsystem" title="Komplementsystem – գերմաներեն" lang="de" hreflang="de" data-title="Komplementsystem" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="գերմաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Complement_system" title="Complement system – անգլերեն" lang="en" hreflang="en" data-title="Complement system" data-language-autonym="English" data-language-local-name="անգլերեն" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Sistema_del_complemento" title="Sistema del complemento – իսպաներեն" lang="es" hreflang="es" data-title="Sistema del complemento" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="իսպաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Komplemendis%C3%BCsteem" title="Komplemendisüsteem – էստոներեն" lang="et" hreflang="et" data-title="Komplemendisüsteem" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="էստոներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Osagarriaren_sistema" title="Osagarriaren sistema – բասկերեն" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Osagarriaren sistema" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="բասկերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87_%DA%A9%D9%85%D9%BE%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86" title="سامانه کمپلمان – պարսկերեն" lang="fa" hreflang="fa" data-title="سامانه کمپلمان" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="պարսկերեն" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Komplementti_(biologia)" title="Komplementti (biologia) – ֆիններեն" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Komplementti (biologia)" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="ֆիններեն" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Syst%C3%A8me_du_compl%C3%A9ment" title="Système du complément – ֆրանսերեն" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Système du complément" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="ֆրանսերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Complemento_(inmunidade)" title="Complemento (inmunidade) – գալիսերեն" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Complemento (inmunidade)" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="գալիսերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%9E%D7%A2%D7%A8%D7%9B%D7%AA_%D7%94%D7%9E%D7%A9%D7%9C%D7%99%D7%9D" title="מערכת המשלים – եբրայերեն" lang="he" hreflang="he" data-title="מערכת המשלים" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="եբրայերեն" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Komplementrendszer" title="Komplementrendszer – հունգարերեն" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Komplementrendszer" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="հունգարերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Sistem_komplemen" title="Sistem komplemen – ինդոնեզերեն" lang="id" hreflang="id" data-title="Sistem komplemen" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="ինդոնեզերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Sistema_del_complemento" title="Sistema del complemento – իտալերեն" lang="it" hreflang="it" data-title="Sistema del complemento" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="իտալերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E8%A3%9C%E4%BD%93" title="補体 – ճապոներեն" lang="ja" hreflang="ja" data-title="補体" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="ճապոներեն" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%9E%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%90" title="კომპლემენტის სისტემა – վրացերեն" lang="ka" hreflang="ka" data-title="კომპლემენტის სისტემა" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="վրացերեն" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kaa mw-list-item"><a href="https://kaa.wikipedia.org/wiki/Komplement" title="Komplement – Kara-Kalpak" lang="kaa" hreflang="kaa" data-title="Komplement" data-language-autonym="Qaraqalpaqsha" data-language-local-name="Kara-Kalpak" class="interlanguage-link-target"><span>Qaraqalpaqsha</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BC%D0%BF%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%82" title="Комплемент – ղազախերեն" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Комплемент" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="ղազախերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%B3%B4%EC%B2%B4" title="보체 – կորեերեն" lang="ko" hreflang="ko" data-title="보체" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="կորեերեն" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/S%C3%AEstema_temamker" title="Sîstema temamker – քրդերեն" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Sîstema temamker" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="քրդերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Sistema_del_complement" title="Sistema del complement – Lombard" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Sistema del complement" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="Lombard" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B5%D0%BC_%D0%BD%D0%B0_%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%BF%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%82" title="Систем на комплемент – մակեդոներեն" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Систем на комплемент" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="մակեդոներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Sistem_komplemen" title="Sistem komplemen – մալայերեն" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Sistem komplemen" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="մալայերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Complementsysteem" title="Complementsysteem – հոլանդերեն" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Complementsysteem" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="հոլանդերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Komplementsystem" title="Komplementsystem – գրքային նորվեգերեն" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Komplementsystem" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="գրքային նորվեգերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Dope%C5%82niacz_(biologia)" title="Dopełniacz (biologia) – լեհերեն" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Dopełniacz (biologia)" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="լեհերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Sistema_do_complemento" title="Sistema do complemento – պորտուգալերեն" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Sistema do complemento" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="պորտուգալերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Sistemul_complement" title="Sistemul complement – ռումիներեն" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Sistemul complement" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="ռումիներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="ընտրյալ հոդված"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B5%D0%BC%D0%B0_%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%BF%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B0" title="Система комплемента – ռուսերեն" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Система комплемента" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="ռուսերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Sistem_komplementa" title="Sistem komplementa – սերբա-խորվաթերեն" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Sistem komplementa" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="սերբա-խորվաթերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Complement_system" title="Complement system – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Complement system" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Komplement_(imunita)" title="Komplement (imunita) – սլովակերեն" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Komplement (imunita)" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="սլովակերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Sistem_komplementa" title="Sistem komplementa – սլովեներեն" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Sistem komplementa" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="սլովեներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/Sistem_komplementa" title="Sistem komplementa – սերբերեն" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Sistem komplementa" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="սերբերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Komplement_(biologi)" title="Komplement (biologi) – շվեդերեն" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Komplement (biologi)" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="շվեդերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%A8%E0%AE%BF%E0%AE%B0%E0%AE%AA%E0%AF%8D%E0%AE%AA%E0%AF%81%E0%AE%AA%E0%AF%8D%E0%AE%AA%E0%AF%81%E0%AE%B0%E0%AE%A4%E0%AE%99%E0%AF%8D%E0%AE%95%E0%AE%B3%E0%AF%8D" title="நிரப்புப்புரதங்கள் – թամիլերեն" lang="ta" hreflang="ta" data-title="நிரப்புப்புரதங்கள்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="թամիլերեն" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Kompleman_sistemi" title="Kompleman sistemi – թուրքերեն" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Kompleman sistemi" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="թուրքերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B5%D0%BC%D0%B0_%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%BF%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%82%D1%83" title="Система комплементу – ուկրաիներեն" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Система комплементу" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ուկրաիներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/B%E1%BB%95_th%E1%BB%83" title="Bổ thể – վիետնամերեն" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Bổ thể" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="վիետնամերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%A1%A5%E4%BD%93%E7%B3%BB%E7%BB%9F" title="补体系统 – չինարեն" lang="zh" hreflang="zh" data-title="补体系统" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="չինարեն" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E8%A3%9C%E9%AB%94" title="補體 – կանտոներեն" lang="yue" hreflang="yue" data-title="補體" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="կանտոներեն" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q334848#sitelinks-wikipedia" title="Խմբագրել միջլեզվային հղումները" class="wbc-editpage">Փոխել հղումները</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Անվանատարածքներ"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3" title="Դիտել հոդվածը [c]" accesskey="c"><span>Հոդված</span></a></li><li id="ca-talk" class="new vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%94%D5%B6%D5%B6%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%B4:%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3&action=edit&redlink=1" rel="discussion" class="new" title="Քննարկումներ այս էջի բովանդակության մասին (դեռ գրված չէ) [t]" accesskey="t"><span>քննարկում</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Change language variant" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">հայերեն</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Դիտումները"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3"><span>Կարդալ</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3&veaction=edit" title="Խմբագրել այս էջը [v]" accesskey="v"><span>Խմբագրել</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3&action=edit" title="Խմբագրել այս էջի ելատեքստը [e]" accesskey="e"><span>Խմբագրել կոդը</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3&action=history" title="Այս էջի խմբագրումների պատմությունը [h]" accesskey="h"><span>Դիտել պատմությունը</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Գործիքներ" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Գործիքներ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Գործիքներ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">տեղափոխել կողագոտի</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">թաքցնել</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Այլ ընտրանքներ" > <div class="vector-menu-heading"> Գործողություններ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3"><span>Կարդալ</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3&veaction=edit" title="Խմբագրել այս էջը [v]" accesskey="v"><span>Խմբագրել</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3&action=edit" title="Խմբագրել այս էջի ելատեքստը [e]" accesskey="e"><span>Խմբագրել կոդը</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3&action=history"><span>Դիտել պատմությունը</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Ընդհանուր </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B1%D5%B5%D5%BD%D5%BF%D5%A5%D5%B2%D5%B0%D5%B2%D5%BE%D5%B8%D5%B2%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80%D5%A8/%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3" title="Այս էջին հղվող բոլոր վիքի էջերի ցանկը [j]" accesskey="j"><span>Այստեղ հղվող էջերը</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%BF%D5%A1%D5%BA%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80%D5%AB%D6%83%D5%B8%D6%83%D5%B8%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3" rel="nofollow" title="Այս էջից կապված էջերի վերջին փոփոխությունները [k]" accesskey="k"><span>Կապված փոփոխություններ</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="Բոլոր սպասարկող էջերի ցանկը [q]" accesskey="q"><span>Սպասարկող էջեր</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3&oldid=9446640" title="Էջի այս տարբերակի մշտական հղում"><span>Մշտական հղում</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3&action=info" title="Վիճակագրական տվյալներ էջի մասին"><span>Էջի վիճակագրություն</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:CiteThisPage&page=%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3&id=9446640&wpFormIdentifier=titleform" title="Տեղեկատվություն, թե ինչպես պետք է մեջբերել այս էջը"><span>Մեջբերել այս էջը</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fhy.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D4%25B1%25D6%2580%25D5%25B5%25D5%25A1%25D5%25B6_%25D5%25AF%25D5%25B8%25D5%25B4%25D5%25BA%25D5%25AC%25D5%25A5%25D5%25B4%25D5%25A5%25D5%25B6%25D5%25BF%25D5%25AB_%25D5%25B0%25D5%25A1%25D5%25B4%25D5%25A1%25D5%25AF%25D5%25A1%25D6%2580%25D5%25A3"><span>Ստանալ կարճ URL հասցե</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:QrCode&url=https%3A%2F%2Fhy.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D4%25B1%25D6%2580%25D5%25B5%25D5%25A1%25D5%25B6_%25D5%25AF%25D5%25B8%25D5%25B4%25D5%25BA%25D5%25AC%25D5%25A5%25D5%25B4%25D5%25A5%25D5%25B6%25D5%25BF%25D5%25AB_%25D5%25B0%25D5%25A1%25D5%25B4%25D5%25A1%25D5%25AF%25D5%25A1%25D6%2580%25D5%25A3"><span>Download QR code</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Տպել/արտահանել </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:Book&bookcmd=book_creator&referer=%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB+%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3"><span>Ստեղծել գիրք</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:DownloadAsPdf&page=%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3&action=show-download-screen"><span>Ներբեռնել որպես PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3&printable=yes" title="Այս էջի տպելու տարբերակ [p]" accesskey="p"><span>Տպելու տարբերակ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Այլ նախագծերում </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Complement_system" hreflang="en"><span>Վիքիպահեստ</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q334848" title="Հղում Վիքիտվյալի համապատասխան էջին [g]" accesskey="g"><span>Վիքիտվյալների տարր</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Արտաքին տեսք"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Արտաքին տեսք</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">տեղափոխել կողագոտի</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">թաքցնել</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="hy" dir="ltr"><p><b>Արյան կոմպլեմենտի համակարգ</b>, հայտնի նաև, որպես արյան <b>կոմպլեմենտի կասկադային համակարգ</b>, <a href="/wiki/%D4%BB%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3" title="Իմունային համակարգ">իմուն համակարգի</a> բաղադրիչ, որը նպաստում է <a href="/wiki/%D5%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D6%80%D5%B4%D5%AB%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Հակամարմիններ">հակամարմինների</a> և <a href="/wiki/%D5%96%D5%A1%D5%A3%D5%B8%D6%81%D5%AB%D5%BF%D5%B8%D5%A6" title="Ֆագոցիտոզ">ֆագոցիտային</a> բջիջների կողմից օրգանիզմի՝ <a href="/wiki/%D5%84%D5%AB%D5%AF%D6%80%D5%B8%D6%85%D6%80%D5%A3%D5%A1%D5%B6%D5%AB%D5%A6%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Միկրոօրգանիզմներ">միկրոօրգանիզմներից</a> և վնասված <a href="/wiki/%D4%B2%D5%BB%D5%AB%D5%BB" title="Բջիջ">բջիջներից</a> մաքրմանը, ինդուկցում է բորբոքումը և գրոհը պաթոգեն <a href="/wiki/%D4%B2%D5%BB%D5%BB%D5%A1%D5%A9%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%B6%D5%A9" title="Բջջաթաղանթ">բջջի թաղանթին</a>։ Այն հանդիսանում է բնածին իմուն համակարգի մաս<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, որը կյանքի ընթացքում չի ենթարկվում ադապտացիայի և փոփոխման։ Սակայն կոմպլեմենտի համակարգը կարող է ներգրավվել և ակտիվացման ենթարկվել ձեռքբերովի (ադապտիվ) իմուն համակարգի շնորհիվ սինթեզված հակամարմինների կողմից։ </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/w/index.php?title=%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Complement_pathway.svg&lang=en" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/98/Complement_pathway.svg/220px-Complement_pathway.svg.png" decoding="async" width="220" height="265" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/98/Complement_pathway.svg/330px-Complement_pathway.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/98/Complement_pathway.svg/440px-Complement_pathway.svg.png 2x" data-file-width="1680" data-file-height="2024" /></a><figcaption>Կոմպլեմենտի համակարգ</figcaption></figure> <p>Արյան կոմպլեմենտի համակարգը բաղկացած է մի քանի փոքր <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%AB%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%B8%D6%82%D6%81%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Սպիտակուցներ">սպիտակուցներից</a>, որոնք սինթեզվում են <a href="/wiki/%D4%BC%D5%B5%D5%A1%D6%80%D5%A4" title="Լյարդ">լյարդում</a> և շրջանառում արյան մեջ ապակտիվ պրեկուրսորների ձևով։ Երբ ենթարկվում են խթանման տրիգեր գործոնների կողմից՝ <a href="/wiki/%D5%8A%D6%80%D5%B8%D5%BF%D5%A5%D5%B8%D5%AC%D5%AB%D5%BF%D5%AB%D5%AF_%D6%86%D5%A5%D6%80%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Պրոտեոլիտիկ ֆերմենտներ">պրոտեազների</a> կողմից ենթարկվում են ճեղքման՝ ակտիվ սպիտակուցների առաջացմամբ և կոմպլեմենտի համակարգի շղթայաձև ակտիվացմամբ։ Կոմպլեմենտի շղթայի ակտիվացման վերջնական արդյունքը հանդիսանում են ֆագոցիտների խթանումը, բորբոքման գործընթացի ակտիվացումը՝ ինչը նպաստում է ավելի մեծ քանակությամբ <a href="/wiki/%D5%96%D5%A1%D5%A3%D5%B8%D6%81%D5%AB%D5%BF%D5%B8%D5%A6" title="Ֆագոցիտոզ">ֆագոցիտոզ</a> իրականացնող բջիջների ներգրավմանը և բջջասպան <a href="/w/index.php?title=%D4%B9%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%B6%D5%A9_%D5%A3%D6%80%D5%B8%D5%B0%D5%B8%D5%B2_%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D6%84%D5%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Թաղանթ գրոհող կոմպլեքս (դեռ գրված չէ)">թաղանթ գրոհող կոմպլեքսների</a> ակտիվացումը։ Կոմպլեմենտի համակարգը կազմված է ավելի քան 30 սպիտակուցներից, որոնք շրջանառում են <a href="/wiki/%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%AC%D5%A1%D5%A6%D5%B4%D5%A1" title="Արյան պլազմա">արյան պլազմայում</a> կամ հանդիսանում են բջջաթաղանթային <a href="/wiki/%D4%B8%D5%B6%D5%AF%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%B9%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Ընկալիչներ">ընկալիչներ</a>։ Դրանք կազմում են արյան պլազմայի <a href="/wiki/%D4%B3%D5%AC%D5%B8%D5%A2%D5%B8%D6%82%D5%AC%D5%AB%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Գլոբուլիններ">գլոբուլինային սպիտակուցների</a> ֆրակցիայի մոտ 10%-ը։ </p><p>Առկա են կոմպլեմենտի համակարգի ակտիվացման երեք բիոքիմիական ուղիներ՝ կլասիկ, ալտերնատիվ կամ այլընտրանքային և լեկտինային<sup id="cite_ref-Abbas_2010_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-Abbas_2010-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Պատմությունը"><span id=".D5.8A.D5.A1.D5.BF.D5.B4.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6.D5.A8"></span>Պատմությունը</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3&veaction=edit&section=1" title="Խմբագրել բաժինը. Պատմությունը" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3&action=edit&section=1" title="Edit section's source code: Պատմությունը"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>1888թ․-ին Ջորջ Նաթոլը բացահայտեց, որ ոչխարի արյան պլազման ունի թույլ սպանիչ հատկություն ընդդեմ սիբիրյան խոցի հարուցչի։ Սպանիչ հատկությունն անհետանում էր արյունը տաքացնելիս<sup id="cite_ref-Chaplin2005_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-Chaplin2005-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ 1891թ․-ին Հանս էրնստ Ագըստ Բաքնրը իր էքսպերիմենտների ժամանակ նկատեց արյան նույն հատկությունը՝ անվանելով այդ սպանիչ հատկությունը <<ալեքսին>>, որը հունարեն նշանակում է զերծում<sup id="cite_ref-Nesargikar2012_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-Nesargikar2012-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ 1894թ․-ին որոշ լաբորատորիաներ ցույց տվեցին, որ խոլերայից առողջացած ծովախոզերի արյան պլազման ունի սպանիչ հատկություն խոլերայի հարուցչի նկատմամբ <i>in vitro</i> պայմաններում։ Պլազմայի տաքացումը վերացնում էր այս հատկությունը։ Այնուամենայնիվ, տաքացմամց ապակտիվացված պլազմայի ներարկումը <a href="/wiki/%D4%BD%D5%B8%D5%AC%D5%A5%D6%80%D5%A1" title="Խոլերա">խոլերայի</a> հարուցչի հետ շփված ծովախոզերին, պաշտպանում էր դրանց հիվանդությունից։ Բելգիացի Փարիզի Պաստերի ինստիտուտի երիտասարդ գիտնական Ջուլս Բորդեթը եզրակացրեց, որ այդ օրինաչափությունն ունի երկու բաղադրիչ, որոնցից մեկը պահպանում է զգայունացնող ազդեցությունը տաքացումից հետո, իսկ մյուսը կորցնում է տաքացումից։ Ջերմության նկատմամբ կայուն բաղադրիչը պատասխանատու էր կոնկրետ հարուցիչների նկատմամբ իմունիտետի համար, իսկ ջերմության նկատմամբ զգայուն բաղադրիչը ուներ ոչ սպեցիֆիկ հակամիկրոբային ակտիվություն և պարունակվում է բոլոր նորմալ պլազմաներում։ 1899թ․-ին Պոլ Էրլիխը վերանվանեց այդ ջերմության նկատմամբ զգայուն բաղադրիչը <<կոմպլեմենտ>><sup id="cite_ref-Chaplin2005_3-1" class="reference"><a href="#cite_note-Chaplin2005-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ Նա օգտագործեց այդ տերմինը իր <a href="/wiki/%D4%BB%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3" title="Իմունային համակարգ">իմուն համակարգին</a> վերաբերող տեսության մեջ<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ֆունկցիան"><span id=".D5.96.D5.B8.D6.82.D5.B6.D5.AF.D6.81.D5.AB.D5.A1.D5.B6"></span>Ֆունկցիան</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3&veaction=edit&section=2" title="Խմբագրել բաժինը. Ֆունկցիան" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3&action=edit&section=2" title="Edit section's source code: Ֆունկցիան"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Membrane_Attack_Complex_(Terminal_Complement_Complex_C5b-9).png" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/60/Membrane_Attack_Complex_%28Terminal_Complement_Complex_C5b-9%29.png/220px-Membrane_Attack_Complex_%28Terminal_Complement_Complex_C5b-9%29.png" decoding="async" width="220" height="252" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/60/Membrane_Attack_Complex_%28Terminal_Complement_Complex_C5b-9%29.png/330px-Membrane_Attack_Complex_%28Terminal_Complement_Complex_C5b-9%29.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/60/Membrane_Attack_Complex_%28Terminal_Complement_Complex_C5b-9%29.png/440px-Membrane_Attack_Complex_%28Terminal_Complement_Complex_C5b-9%29.png 2x" data-file-width="1596" data-file-height="1830" /></a><figcaption>Թաղանթ գրոհող կոմպլեքս (կոմպլեմենտի վերջնական կոմպլեքս՝ C5b-9)</figcaption></figure> <p>Կոմպլեմենտի հմակարգը խթանում է հետևյալ իմունային գործընթացները<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>՝ </p> <ol><li><a href="/wiki/%D5%96%D5%A1%D5%A3%D5%B8%D6%81%D5%AB%D5%BF%D5%B8%D5%A6" title="Ֆագոցիտոզ">Ֆագոցիտոզ</a>— հակամարմինները <a href="/w/index.php?title=%D5%95%D5%BA%D5%BD%D5%B8%D5%B6%D5%AB%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Օպսոնին (դեռ գրված չէ)">օպսոնիզացիայի</a> ենթարկելու միջոցով։ C3b սպիտակուցն առավել բարձր օպսոնիզացնող ակտիվություն ունեցող գործոնն է։</li> <li><a href="/wiki/%D4%B2%D5%B8%D6%80%D5%A2%D5%B8%D6%84%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Բորբոքում">Բորբոքում</a>— <a href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D5%AF%D6%80%D5%B8%D6%86%D5%A1%D5%A3%D5%A5%D6%80" title="Մակրոֆագեր">մակրոֆագերի</a> և <a href="/wiki/%D5%86%D5%A5%D5%B5%D5%BF%D6%80%D5%B8%D6%86%D5%AB%D5%AC%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="mw-redirect" title="Նեյտրոֆիլներ">նեյտրոֆիլների</a> ներգրավման միջոցով։</li> <li>Բջաթաղանթի գրոհ— <a href="/wiki/%D4%B2%D5%A1%D5%AF%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Բակտերիաներ">բակտերիայի</a> բջջի թաղանթի վնասման միջոցով։</li></ol> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ակնարկ"><span id=".D4.B1.D5.AF.D5.B6.D5.A1.D6.80.D5.AF"></span>Ակնարկ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3&veaction=edit&section=3" title="Խմբագրել բաժինը. Ակնարկ" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3&action=edit&section=3" title="Edit section's source code: Ակնարկ"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Կոմպլեմենտի համակարգը կազմող <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%AB%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%B8%D6%82%D6%81%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Սպիտակուցներ">սպիտակուցների</a> և <a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D5%AC%D5%AB%D5%AF%D5%B8%D5%BA%D6%80%D5%B8%D5%BF%D5%A5%D5%AB%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Գլիկոպրոտեիններ (դեռ գրված չէ)">գլիկոպրոտեինների</a> մեծամասնությունը սինթեզվում են <a href="/wiki/%D4%BC%D5%B5%D5%A1%D6%80%D5%A4" title="Լյարդ">լյարդում</a>՝ հեպատոցիտների կողմից։ Սակայն նշանակալի քանակություն սինթեզվում է նաև <a href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D5%AF%D6%80%D5%B8%D6%86%D5%A1%D5%A3%D5%A5%D6%80" title="Մակրոֆագեր">մակրոֆագերի</a>, արյան <a href="/wiki/%D5%84%D5%B8%D5%B6%D5%B8%D6%81%D5%AB%D5%BF" title="Մոնոցիտ">մոնոցիտների</a>, <a href="/wiki/%D5%84%D5%AB%D5%A6%D5%A1%D5%BD%D5%A5%D5%BC%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3" title="Միզասեռական համակարգ">միզասեռական</a> և <a href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%BD%D5%B8%D5%B2%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3" title="Մարսողական համակարգ">ստամոքսաղիքային</a> համակարգերի <a href="/wiki/%D4%B7%D5%BA%D5%AB%D5%A9%D5%A5%D5%AC%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%B0%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D6%84" title="Էպիթելային հյուսվածք">էպիթելային բջիջների</a> կողմից։ Ակտիվացման բոլոր երեք ուղիներում էլ առաջանում են պրոտեազ C3-կոնվերտազայի հոմոլոգ տարբերակներ։ Դասական ուղիով ակտիվացման համար պահանջվում է <a href="/w/index.php?title=%D4%BB%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%B6_%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D6%84%D5%BD%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Իմուն կոմպլեքսներ (դեռ գրված չէ)">հակածին-հակամարմին կոմպլեքսների</a> առկայություն (յուրահատուկ իմուն պատասխան), մինչդեռ, ակտիվացման այլընտրանքային ուղին կարող է գործարկվել կոմպլեմենտի C3 բաղադրիչի ինքնաբուխ <a href="/wiki/%D5%80%D5%AB%D5%A4%D6%80%D5%B8%D5%AC%D5%AB%D5%A6" title="Հիդրոլիզ">հիդրոլիզի</a>, օտար նյութի, պաթոգենների կամ վնասված բջիջնների ազդեցությամբ։ Մանոզ-կապող լեկտինային ուղին կարող է գործարկվել C3 սպիտակուցի հիդրոլիզի կամ <a href="/wiki/%D5%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D6%80%D5%B4%D5%AB%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Հակամարմիններ">հակամարմինների</a> հետ չկապված <a href="/wiki/%D5%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6" title="Հակածին">հակածինների</a> առկայությամբ (ոչ յուրահատուկ իմուն պատասխան)։ Բոլոր երեք ուղիների դեպքում C3-կոնվերտազան ճեղքում է և ակտիվացնում C3 բաղադրիչը կամ կոմպոնենտը՝ առաջացնելով C3a և C3b սպիտակուցները և այդպիսով գործարկում շղթայաձև կամ կասկադային ակտիվացման գործընթացը։ C3b-ն կապվում է ախտածին բջջի մակերեսին և <a href="/w/index.php?title=%D5%95%D5%BA%D5%BD%D5%B8%D5%B6%D5%AB%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Օպսոնին (դեռ գրված չէ)">օպսոնիզացիայի</a> ենթարկում դրանք՝ բարձրացնելով ֆագոցիտային բջիջների կողմից դրանց <a href="/wiki/%D5%96%D5%A1%D5%A3%D5%B8%D6%81%D5%AB%D5%BF%D5%B8%D5%A6" title="Ֆագոցիտոզ">ֆագոցիտոզի</a> ենթարկելու ներգրավվածությունը։ </p><p>Ալտերնատիվ կամ այլընտրանքային ուղու դեպքում C3b-ն կապվում է գործոն B-ին։ Գործոն D-ն C3b-ին կապված գործոն B-ից անջատում է գործոն Ba-ն։ Իսկ C3b(2)Bb կոմպլեքսը հանդիսանում է պրոտեազա, որը ճեղքում է C5 գործոնը C5b-ի և C5a-ի։ C5-կոնվերտազան ձևավորվում է նաև դասական ուղու դեպքում, երբ C3b-ն կապում է C4b-ն և C2b-ն։ C5a-ն հանդիսանում է կարևոր <a href="/w/index.php?title=%D5%94%D5%A5%D5%B4%D5%B8%D5%BF%D5%A1%D6%84%D5%BD%D5%AB%D5%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Քեմոտաքսիս (դեռ գրված չէ)">քեմոտաքտիկ</a> սպիտակուց և նպաստում է <a href="/wiki/%D4%B2%D5%B8%D6%80%D5%A2%D5%B8%D6%84%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Բորբոքում">բորբոքման</a> բջիջների հավաքագրմանը։ C3a-ն հանդիսանում է կարևոր <a href="/wiki/%D5%91%D5%AB%D5%BF%D5%B8%D5%AF%D5%AB%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Ցիտոկիններ">ցիտոկին</a> <a href="/w/index.php?title=Acylation_stimulating_protein&action=edit&redlink=1" class="new" title="Acylation stimulating protein (դեռ գրված չէ)">ASP</a>-ի նախաձևը (այս տեսակետը չի հանդիսանում միանշամակ ընդունվող<sup id="cite_ref-pmid=_23383423_7-0" class="reference"><a href="#cite_note-pmid=_23383423-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>) և սովորաբար արագ կերպով ենթարկվում է ճեղքման կարբոքսիպեպտիդազա B-ի կողմից։ ԵՎ C3a, և C5a գործոններն ունեն անաֆիլատոքսինային ակտիվություն՝ ուղակի կերպով առաջացնելով <a href="/w/index.php?title=%D5%8A%D5%A1%D6%80%D5%A1%D6%80%D5%BF_%D5%A2%D5%BB%D5%AB%D5%BB%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Պարարտ բջիջներ (դեռ գրված չէ)">պարարտ բջիջների</a> դեգրանուլյացիա, ինչպես նաև բարձրացնելով անոթային թափանցելիությունը և հարթ մկանների կծկումը<sup id="cite_ref-pmid=_23383423_7-1" class="reference"><a href="#cite_note-pmid=_23383423-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ C5b-ն գործարկում է թաղանթ գրոհող ուղին, որի արդյունքում առաջանում է թաղանթ գրոհող կոմպլեքս, որը բաղկացած է C5b, C6, C7, C8 և պոլիմերային C9 գործոններից<sup id="cite_ref-Baron_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-Baron-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ Թաղանթ գրոհող կոմպլեքսը հանդիսանում է կոմպլեմենտի շղթայի բջջալույծ վերջնարդյունք։ Այն ձևավորում է տրանսմեմբրանային ճանապարհ, ինչն առաջացնում է թիրախավորված բջջի <a href="/wiki/%D5%95%D5%BD%D5%B4%D5%B8%D5%BD%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%B3%D5%B6%D5%B7%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Օսմոսային ճնշում">օսմոտիկ</a> քայքայում։ <a href="/w/index.php?title=%D4%BF%D5%B8%D6%82%D5%BA%D6%86%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%A2%D5%BB%D5%AB%D5%BB%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Կուպֆերի բջիջներ (դեռ գրված չէ)">Կուպֆերի բջիջները</a> և այլ ֆագոցիտոզ իրականացնող բջիջները օգնում են հեռացնել կոմպլեմենտով պատված պաթոգեններին։ Որպես <a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%B6%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6_%D5%AB%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%B6_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Բնածին իմուն համակարգ (դեռ գրված չէ)">բնածին իմուն համակարգի</a> մաս, կոմպլեմենտի համակարգի տարրեր կարող են առկա լինել <a href="/wiki/%D5%88%D5%B2%D5%B6%D5%A1%D5%B7%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Ողնաշարավորներ">ողնաշարավորներից</a> բացի նաև ավելի վաղ տեսակների շրջանում։ </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:09_Hegasy_Complement_System_Wiki_EN_CCBYSA.png" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/09_Hegasy_Complement_System_Wiki_EN_CCBYSA.png/220px-09_Hegasy_Complement_System_Wiki_EN_CCBYSA.png" decoding="async" width="220" height="156" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/09_Hegasy_Complement_System_Wiki_EN_CCBYSA.png/330px-09_Hegasy_Complement_System_Wiki_EN_CCBYSA.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/09_Hegasy_Complement_System_Wiki_EN_CCBYSA.png/440px-09_Hegasy_Complement_System_Wiki_EN_CCBYSA.png 2x" data-file-width="3508" data-file-height="2480" /></a><figcaption>Կոմպլեմենտի համակարգի ակտիվացում շղթայական ռեակցիաներով՝ դասական, ալտերնատիվ և լեկտինային ուղիներ ը, ամպլիֆիկացիայի կանթը, տերմինալ՝ վերջնական ուղին և թաղանթ գրոհող կոմպլեքսը։</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Դասական_ուղի"><span id=".D4.B4.D5.A1.D5.BD.D5.A1.D5.AF.D5.A1.D5.B6_.D5.B8.D6.82.D5.B2.D5.AB"></span>Դասական ուղի</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3&veaction=edit&section=4" title="Խմբագրել բաժինը. Դասական ուղի" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3&action=edit&section=4" title="Edit section's source code: Դասական ուղի"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Կոմպլեմենտի ակտիվացման դասական ուղին գործարկվում է C1-կոմպլեքսի ակտիվացմամբ։ C1-կոմպլեքսը կազմված է 1մոլեկուլ C1q, 2 մոլեկուլ C1r և 2 մոլեկուլ C1s կամ <i>C1qr<sup>2</sup>s<sup>2</sup></i> սպիտակուցներից։ սա տեղի է ունենում, երբ C1q-ն միանում է <a href="/w/index.php?title=%D4%BB%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B8%D5%A3%D5%AC%D5%B8%D5%A2%D5%B8%D6%82%D5%AC%D5%AB%D5%B6_M&action=edit&redlink=1" class="new" title="Իմունոգլոբուլին M (դեռ գրված չէ)">IgM</a> կամ <a href="/w/index.php?title=%D4%BB%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B8%D5%A3%D5%AC%D5%B8%D5%A2%D5%B8%D6%82%D5%AC%D5%AB%D5%B6_G&action=edit&redlink=1" class="new" title="Իմունոգլոբուլին G (դեռ գրված չէ)">IgG</a> հակամարմինների հակամարմին-հակածին կոմպլեքսին։ Ուղին կարող է ակտիվանալ մեկ պենտամերային IgM-ով, մինչդեռ IgG-ի դեպքում՝ անհրաժեշտ են վեցը։ Ակտիվացումը տեղի է ունենում նաև, երբ C1q կոմպոնենտը անմիջականորեն կապնվում է պաթոգենի բջջաթաղանթին։ Նմանատիպ միացումը առաջացնում է C1q մոլեկուլի կոմֆորմացիոն փոփոխություններ, որը հանգեցնում է երկու C1r մոլեկուլների ակտիվացմանը։ C1r-ը հանդիսանում է սերին-պրոտեազա։ Այնուհետև դրանք ճեղքվում են C1s-ի՝ մեկ այլ սերին-պրոտեազայի։ Այնուհետև C1r<sup>2</sup>s<sup>2</sup> կոմպոնենտը ճեղքում է C4-ը հետո C2-ը՝ առաջացնելով C4a, C4b, C2a և C2b կոմպոնենտները (նախկինում՝ C2-ի ամենամեծ ֆրագմենտը կոչվում էր C2a, իսկ այժմ՝ C2b)։ C4b և C2a կոմպոնենտները միանում են՝ առաջացնելով կլասիկ ուղու C3-կոնվերտազան (C4b2a կոմպլեքս), որն ինդուկցում է C3-ի ճեղքումը C3a-ի և C3b-ի։ Այնուհետև C3b-ն միանում է C4b2a-ին՝ առաջացնելով C5-կոնվերտազա (C4b2a3b կոմպլեքս)<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Complement-pathways.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Complement-pathways.png/350px-Complement-pathways.png" decoding="async" width="350" height="484" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Complement-pathways.png/524px-Complement-pathways.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/b0/Complement-pathways.png 2x" data-file-width="604" data-file-height="836" /></a><figcaption>Կոմպլեմենտի համակարգի ակտիվացման դասական և ալտերնատիվ ուղիները</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ալտերնատիվ_ուղի"><span id=".D4.B1.D5.AC.D5.BF.D5.A5.D6.80.D5.B6.D5.A1.D5.BF.D5.AB.D5.BE_.D5.B8.D6.82.D5.B2.D5.AB"></span>Ալտերնատիվ ուղի</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3&veaction=edit&section=5" title="Խմբագրել բաժինը. Ալտերնատիվ ուղի" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3&action=edit&section=5" title="Edit section's source code: Ալտերնատիվ ուղի"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Ալտերնատիվ ուղին ակտիվանում է շարունակական դանդաղ կերպով՝ <a href="/w/index.php?title=Complement_component_3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Complement component 3 (դեռ գրված չէ)">C3</a>-ի սպոնտան հիդրոլիզի հետևանքով՝ ներքին թիոէսթերային կապի ճեղքմամբ։ Ալտերնատիվ ուղին չի հիմնվում պաթոգեն կապող հակամարմինների վրա, ինչը բնորոշ է մնացած ուղիներին<sup id="cite_ref-Abbas_2010_2-1" class="reference"><a href="#cite_note-Abbas_2010-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ C3b-ն, որն առաջանում է C3-ից C3-կոնվերտազային կոմպլեքսի կողմից և հեղուկ ֆազայում ենթարկվում է արագ ճեղքման գործոն H-ի և գործոն I-ի կողմից։ Եվ ընդհակառակը, երբ C3-ի ներքին թիոէսթերային խումբը ռեակցում է պաթոգեն միկրոօրգանիզմի բջջաթաղանթի մակերեսային հիդրոքսիլ կամ ամինո խմբերի հետ և C3b-ն կապվում է՝ այն դառնում է պաշտպանված գործոն H միջնորդավորված ապակտիվացման նկատմամբ։ Մակերեսին միացած C3b-ն կարող է միանալ գործոն B-ին և առաջացնել C3bB կոմպլեքսը, որն էլ գործոն D-ի առկայությամբ ճեղքվում է Ba-ի և Bb-ի։ Bb-ն միանում է C3b-ին՝ առաջացնելով C3bBb, որն էլ հանդիսանում է ալտերնատիվ ուղու C3-կոնվերտազան։ </p><p>C3bBb կոմպլեքսը կայունանում է կապվելով գործոն P-ին (պրոպերդին)։ Կայունացած C3 կոնվերտազան՝ C3bBbP ընդունակ է ճեղքելու էլ ավելի մեծ քանակությամբ C3 գործոն։ Երբ կոմպլեմենտն ակտիվանում է բջջի մակերեսին, ակտիվացումը սահմանափակվում է կոմպլեմենտ կարգավորող սպիտակուցների կողմից, որոնցից են՝ CD35, CD46, CD55 և CD59, կախված կոնկրետ բջջից։ Պաթոգեն միկրոօրգանիզմները, որպես կանոն զուրկ են կոմպլեմենտ կարգավորորղ սպիտակուցներից, սակայն առկա են մի շարք բացառություններ, երն արտահայտում է պաթոգեն միկրոօրգանիզմների ադապտացիան ողնաշարավորների իմուն պատասխանի նկատմամբ։ Այսպիսով, կոմպլեմենտի ակտիվացման ալտերնատիվ ուղու դեպքում տարբերակվում է սեփական բջիջը պաթոգենից <a href="/wiki/%D4%B2%D5%BB%D5%BB%D5%A1%D5%A9%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%B6%D5%A9" title="Բջջաթաղանթ">բջջաթաղանթի</a> մակերեսին էքսպրեսված կոմպլեմենտ կարգավորող սպիտակուցների առկայությամբ։ Սեփական բջիջները իրենց մակերեսին չեն կուտակում C3b, քանի որ դա կանխվում է կոմպլեմենտ կարգավորող սպիտակուցների կողմից, մինչդեռ օտար բջիջները, պաթոգենի կամ ոչ նորմալ բջջաթաղանթները կարող են պատվել C3b-ով և iC3b-ով։ Այսպիսով կոմպլեմենտի ալտերնատիվ ուղին բնածին իմուն համակարգի մասնիկն է։ </p><p>Երբ ալտերնատիվ ուղու C3 կոնվերտազան առաջանում է պաթոգենի կամ այլ բջջի մակերեսին, այն կարող է կովալենտ կերպով կապել մեկ այլ C3b և առաջացնել C3bBbC3bP՝ C5 կոնվերտազան։ Այս ֆերմենտն, այնուհետև, ճեղքում է C5-ը C5a-ի, որը հանդիսանում է անաֆիլատոքսին և C5b-ի։ Այնուհետև C5b-ն հավաքում է իր վրա C6, C7, C8 և բազմակի C9 մոլեկուլներ՝ ձևավորելով թաղանթ գրոհող կոմպլեքս։ Այն բջջաթաղանթի վրա առաջացնում է բացվածք, որը ընդունակ է ոչնչացնել թիրախավորված բջիջը։ </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Լեկտինային_ուղի"><span id=".D4.BC.D5.A5.D5.AF.D5.BF.D5.AB.D5.B6.D5.A1.D5.B5.D5.AB.D5.B6_.D5.B8.D6.82.D5.B2.D5.AB"></span>Լեկտինային ուղի</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3&veaction=edit&section=6" title="Խմբագրել բաժինը. Լեկտինային ուղի" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3&action=edit&section=6" title="Edit section's source code: Լեկտինային ուղի"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Լեկտինային ուղին համանման է դասական ուղուն, սակայն տարբերվում է օպսոնի, մաննոզ-կապող լեկտին և <a href="/w/index.php?title=%D5%96%D5%AB%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%AB%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ֆիկոլիններ (դեռ գրված չէ)">ֆիկոլինների</a> առկայությամբ C1q-ի փոխարեն։ Այս ուղին գործարկվում է, երբ մաննոզ-կապող լեկտինը կապվում է պաթոգենի բջջաթաղանթի մաննոզային մնացորդներին, որը ակտիվացնում է մաննոզ-կապող լեկտին ասոցացված սերին-պրոտեազաները, որոնք, այնուհետև, կարող են ճեղքել C4-ը C4a-ի և C4b-ի, իսկ C2-ը C2a-ի և C2b-ի։ C4b-ն և C2b-ն միանում են՝ առաջացնելով կլասիկ C3 կոնվերտազա՝ դասական ուղուն համանման։ Ֆիկոլինները համանման են մաննոզ-կապող լեկտինին և գործում են նմանատիպ կերպով։ Մարդկանց մոտ նկատվում են M ֆիկոլինի մի քանի՝ մեկ նուկլեոտիդով պայմանավորված պոլիմորֆիզմի ձևեր և դրանով պայմանավորված լիգանտ կապող ունակության և պլազմայունշմ դրա պարունակության տարբերություններ։ Նախկինում՝ C2-ի ավելի մեծ ֆրագմենտը կոչվում էր C2a, իսկ այժմ՝ C2b<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ Անողնաշարավորների մոտ, որոնք չունեն ադապտիվ իմուն համակարգ, ֆիկոլինները ընդլայնված են, իսկ դրանց կապումը սպեցիֆիկացած է, ինչը որոշ չափով կոմպենսացնում է պաթոգեն սպեցիֆիկ իմուն պատասխանի բացակայությունը։ </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Կոմպլեմենտի_սպիտակուցների_հատվածների_անվանակարգում"><span id=".D4.BF.D5.B8.D5.B4.D5.BA.D5.AC.D5.A5.D5.B4.D5.A5.D5.B6.D5.BF.D5.AB_.D5.BD.D5.BA.D5.AB.D5.BF.D5.A1.D5.AF.D5.B8.D6.82.D6.81.D5.B6.D5.A5.D6.80.D5.AB_.D5.B0.D5.A1.D5.BF.D5.BE.D5.A1.D5.AE.D5.B6.D5.A5.D6.80.D5.AB_.D5.A1.D5.B6.D5.BE.D5.A1.D5.B6.D5.A1.D5.AF.D5.A1.D6.80.D5.A3.D5.B8.D6.82.D5.B4"></span>Կոմպլեմենտի սպիտակուցների հատվածների անվանակարգում</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3&veaction=edit&section=7" title="Խմբագրել բաժինը. Կոմպլեմենտի սպիտակուցների հատվածների անվանակարգում" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3&action=edit&section=7" title="Edit section's source code: Կոմպլեմենտի սպիտակուցների հատվածների անվանակարգում"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Իմունաբանության դասագրքերում օգտագործվում են տարբեր անվանումներ C2-ի ավելի մեծ և փոքր ֆրագմենտի համար։ Նախընտրելի մոտեցումն այն է, որ ավելի փոքր հատվածը անվանվում է C2a՝ դեռևս 1994թ․-ին մի հայտնի դասագիրք խորհուրդ էր տալիս C2-ի ավելի մեծ ֆրագմենտը անվանել C2b<sup id="cite_ref-Janeway1994_11-0" class="reference"><a href="#cite_note-Janeway1994-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ Բացի այդ, այդ մոտեցումն զարգացվում է դասագրքի 1999թ-ի 4-րդ հրատարակությունում, որտեղ ասվում է<sup id="cite_ref-janeway1999_12-0" class="reference"><a href="#cite_note-janeway1999-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, որ ինչպես հայտնի է ի սկզբանե C2-ի ավելի մեծ ֆրագմենտը անվանվել է C2a և մինչ այժմ այն այդպես է հիշատակվում որոշ տեքստերում և հետազոտական աշխատանքներում, և որ դասագրքում միասնական մոտեցման համաձայն բոլոր կոմպոնենտների ավելի մեծ ֆրագմենտները անվանված են <b>b</b>, այսպիսով C2-ի ավելի մեծ ֆրագմենտը անվանված է C2b, և որ կլասիկ և լեկտինային ուղիների դեպքում C3 կոնվերտազան կազմված է C4b-ից և C2b-ից<sup id="cite_ref-janeway1999_12-1" class="reference"><a href="#cite_note-janeway1999-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p><p>Մեկ այլ գրականության մեջ օգտագործվում է հետևյալ մոտեցումը<sup id="cite_ref-abbas_13-0" class="reference"><a href="#cite_note-abbas-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>՝ պետք է ուշադրություն դարձնել, որ հին տեքստերում խոշոր ֆրագմենտը անվանվում է C2a, իսկ ավելի փոքրը՝ C2b<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ Որոշ աղբյուրներ անվանում են խոշոր և ավելի փոքր ֆրագմենտները C2a և C2b համապատասխանաբար<sup id="cite_ref-Peakman_15-0" class="reference"><a href="#cite_note-Peakman-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Sims_17-0" class="reference"><a href="#cite_note-Sims-17"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Roitt_19-0" class="reference"><a href="#cite_note-Roitt-19"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-anderson2003_20-0" class="reference"><a href="#cite_note-anderson2003-20"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Parham_21-0" class="reference"><a href="#cite_note-Parham-21"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-murphy2008_22-0" class="reference"><a href="#cite_note-murphy2008-22"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Atkinson_23-0" class="reference"><a href="#cite_note-Atkinson-23"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, մինչդեռ այլ աղբյուրներում՝ հակառակը<sup id="cite_ref-Janeway1994_11-1" class="reference"><a href="#cite_note-Janeway1994-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-janeway1999_12-2" class="reference"><a href="#cite_note-janeway1999-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Janeway_2001_24-0" class="reference"><a href="#cite_note-Janeway_2001-24"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-doan2007_25-0" class="reference"><a href="#cite_note-doan2007-25"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-DeFranco_26-0" class="reference"><a href="#cite_note-DeFranco-26"><span class="cite-bracket">[</span>26<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ Այնուամենայնիվ, ըստ լայնորեն ընդունված կոնվենցիայի՝ C2b է կոչվում ավելի խոշոր ֆրագմենտը, որը դասական ուղում կազմում է C4b2b կոմպլեքսը (նախկինում՝ C4b2a)։ Ջեյնուեյիգրքի մի շարք հրատարակություններում՝ 1-ինից 7-րդ<sup id="cite_ref-murphy2008_22-1" class="reference"><a href="#cite_note-murphy2008-22"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ընդգծվում է այն դիրքորոշումը, որ C2-ի ավելի մեծ ֆրագմենտը, որպես C2b նշելու վերաբերյալ։ </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Վիրուսային_ինհիբիցիա"><span id=".D5.8E.D5.AB.D6.80.D5.B8.D6.82.D5.BD.D5.A1.D5.B5.D5.AB.D5.B6_.D5.AB.D5.B6.D5.B0.D5.AB.D5.A2.D5.AB.D6.81.D5.AB.D5.A1"></span>Վիրուսային ինհիբիցիա</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3&veaction=edit&section=8" title="Խմբագրել բաժինը. Վիրուսային ինհիբիցիա" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3&action=edit&section=8" title="Edit section's source code: Վիրուսային ինհիբիցիա"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Մաննոզ-կապող լեկտին սպիտակուցի ֆիքսացիան վիրուսի մակերեսին, նույնպես ցուցաբերել է դրա չեզոքացման գործենթացի խթանում<sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27"><span class="cite-bracket">[</span>27<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ընդհանրացում"><span id=".D4.B8.D5.B6.D5.A4.D5.B0.D5.A1.D5.B6.D6.80.D5.A1.D6.81.D5.B8.D6.82.D5.B4"></span>Ընդհանրացում</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3&veaction=edit&section=9" title="Խմբագրել բաժինը. Ընդհանրացում" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3&action=edit&section=9" title="Edit section's source code: Ընդհանրացում"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="wikitable"> <tbody><tr> <th>Ակտիվացման ուղի </th> <th>Դասական </th> <th>Ալտերնատիվ </th> <th>Լեկտինային </th></tr> <tr> <td>ակտիվացնող գործոն </td> <td>հակածին-հակամարմինային կոմպլեքս </td> <td>C3-ի ինքնաբուխ հիդրոլիզ </td> <td>Մաննոզ-կապող լեկտին-մաննոզ կոմպլեքս </td></tr> <tr> <td>C3-կոնվերտազա </td> <td>C4b2a </td> <td>C3bBb </td> <td>C4b2a </td></tr> <tr> <td>C5-կոնվերտազա </td> <td>C4b2a3b </td> <td>C3bC3bBb </td> <td>C4b2a3b </td></tr> <tr> <td>Մեմբրան գրոհող կոմպլեքսի ձևավորում </td> <td colspan="3">C5b+C6+C7+C8+C9 </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Կոմպլեմենտի_ակտիվացումը_հակածին-ասոցացված_հակամարմնով"><span id=".D4.BF.D5.B8.D5.B4.D5.BA.D5.AC.D5.A5.D5.B4.D5.A5.D5.B6.D5.BF.D5.AB_.D5.A1.D5.AF.D5.BF.D5.AB.D5.BE.D5.A1.D6.81.D5.B8.D6.82.D5.B4.D5.A8_.D5.B0.D5.A1.D5.AF.D5.A1.D5.AE.D5.AB.D5.B6-.D5.A1.D5.BD.D5.B8.D6.81.D5.A1.D6.81.D5.BE.D5.A1.D5.AE_.D5.B0.D5.A1.D5.AF.D5.A1.D5.B4.D5.A1.D6.80.D5.B4.D5.B6.D5.B8.D5.BE"></span>Կոմպլեմենտի ակտիվացումը հակածին-ասոցացված հակամարմնով</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3&veaction=edit&section=10" title="Խմբագրել բաժինը. Կոմպլեմենտի ակտիվացումը հակածին-ասոցացված հակամարմնով" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3&action=edit&section=10" title="Edit section's source code: Կոմպլեմենտի ակտիվացումը հակածին-ասոցացված հակամարմնով"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Դասական ուղու դեպքում C1-ը կապվում է իր C1q ենթամիավորով հակածնի հետ կոմպլեքս կազմած IgG-ի կամ IgM-ի Fc ֆրագմենտներին,որն իրենից ներկայացնում է CH2 հատվածը։ C4b-ն և C3b-ն նույնպես ընդունակ են կապնվելու հակածին-ասոցացված հակամարմիններ IgG-ին կամ IgM-ին՝ վերջիններիս Fc հատվածի միջոցով<sup id="cite_ref-abbas_13-1" class="reference"><a href="#cite_note-abbas-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Roitt_19-1" class="reference"><a href="#cite_note-Roitt-19"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-murphy2008_22-2" class="reference"><a href="#cite_note-murphy2008-22"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p><p>Նմանատիպ իմունոգլոբուլին միջնորդավորված միացումը կարող է մեկնաբանվել, որպես կոմպլեմենտի կողմից՝ իմունոգլոբուլինների օտար հակածինը ճանաչելու և դրան կապվելու ընդունակության օգտագործում, որպես ուղղորդիչ։ Կոմպլեմենտը ինքնուրույն կարող է կապվել պաթոգենին վերջիններիս պաթոգեն-ասոցացված մոլեկուլային նկարագրից ելնելով<sup id="cite_ref-murphy2008_22-3" class="reference"><a href="#cite_note-murphy2008-22"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, սակայն հակամարմնի հետ միասին դրանց ազդեցությունը առավել սպեցիֆիկորեն է ուղված։ </p><p>Որոշ բաղադրիչներ ունեն միացման տարբեր հատվածներ։ Դասական ուղու դեպքում C4-ը կապվում է իմունոգլոբուլին-ասոցացված C1q-ին և C1r<sup>2</sup>s<sup>2</sup> <a href="/wiki/%D5%96%D5%A5%D6%80%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF" title="Ֆերմենտ">ֆերմենտը</a> ճեղքում է C4-ը C4b-ի և 4a-ի։ C4b-ն կապվում է C1q-ին, հակածին-ասոցացված իմունոգլուբուլինին և միկրոօրգանիզմի մակերեսին։ C3b-ի ունակությունը կապվելու հակածին-ասոցացված իմունոգլոբուլիննորին, կարող է արդյունավետորեն գործել ընդդեմ հակածին-հակամարմինային կոմպլեքսների նստելուն՝ դարձնելով դրանքլուծելի։ , </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Կարգավորում"><span id=".D4.BF.D5.A1.D6.80.D5.A3.D5.A1.D5.BE.D5.B8.D6.80.D5.B8.D6.82.D5.B4"></span>Կարգավորում</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3&veaction=edit&section=11" title="Խմբագրել բաժինը. Կարգավորում" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3&action=edit&section=11" title="Edit section's source code: Կարգավորում"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Կոմպլեմենտի համակարգն ունի սեփական օրգանիզմը ծայրաստիճան վնասելու պոտենցիալ, ուստի դրա ակտիվացումը ենթարկվում է խիստ կարգավորման։ Կոմպլեմենտի համակարգը կարգավորվում է կոմպլեմենտ հսկող սպիտակուցներով, որոնց պարունակությունն արյան պլազմայում պլազմայում կոմպլեմենտի սպիտակուցների քանակությունից ավելի բարձր է։ Կոմպլեմենտ հսկոզ որոշ սպիտակուցներ առկա են սեփական բջջիջների թաղանթի վրա և կանխում են սեփական բջիջների թիրախավորումը կոմպլեմենտի համակարգի կողմից։ Օրինակ՝ CD59-ը, որը հայտնի է նաև, որպես <a href="/w/index.php?title=%D5%8A%D6%80%D5%B8%D5%BF%D5%A5%D5%AF%D5%BF%D5%AB%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Պրոտեկտին (դեռ գրված չէ)">պրոտեկտին</a>, ընկճում է C9-ի պոլիմերիզացիան թաղանթ գրոհող կոմպլեքսի առաջացման ժամանակ։ Դասական ուղին պաշարվոմ է C1-պաշարիչի կողմից, որը կապվում է С1-ին և կանխում դրա ակտիվացումը։ </p><p>C3-կոնվերտազան կարող է պաշարվել <a href="/w/index.php?title=%D5%94%D5%A1%D5%B5%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%B4%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D6%81%D5%B4%D5%A1%D5%B6_%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AE%D5%B8%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Քայքայման արագացման գործոն (դեռ գրված չէ)">քայքայման արագացման գործոնի</a> կողմից, որը կապված է էրիթրոցիտի պլազմատիկ թաղանթին գլիկոֆոսֆատիդիլինոզիտոլային խարսխով։ </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Դերը_հիվանդությունների_մեջ"><span id=".D4.B4.D5.A5.D6.80.D5.A8_.D5.B0.D5.AB.D5.BE.D5.A1.D5.B6.D5.A4.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6.D5.B6.D5.A5.D6.80.D5.AB_.D5.B4.D5.A5.D5.BB"></span>Դերը հիվանդությունների մեջ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3&veaction=edit&section=12" title="Խմբագրել բաժինը. Դերը հիվանդությունների մեջ" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3&action=edit&section=12" title="Edit section's source code: Դերը հիվանդությունների մեջ"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Կոմպլեմենտի_անբավարարություն"><span id=".D4.BF.D5.B8.D5.B4.D5.BA.D5.AC.D5.A5.D5.B4.D5.A5.D5.B6.D5.BF.D5.AB_.D5.A1.D5.B6.D5.A2.D5.A1.D5.BE.D5.A1.D6.80.D5.A1.D6.80.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6"></span>Կոմպլեմենտի անբավարարություն</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3&veaction=edit&section=13" title="Խմբագրել բաժինը. Կոմպլեմենտի անբավարարություն" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3&action=edit&section=13" title="Edit section's source code: Կոմպլեմենտի անբավարարություն"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Կա կարծիք, որ կոմպլեմենտի համակարգն իր դերակատարումն ունի իմուն համակարգի հետ կապված շատ հիվանդությունների մեջ, ինչպիսիք են՝ Բարրաքեր-Սիմոնսի համախտանիշը, <a href="/wiki/%D4%B1%D5%BD%D5%A9%D5%B4%D5%A1" title="Ասթմա">բրոնխեալ ասթման</a>, <a href="/wiki/%D5%80%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%B4%D5%AB%D6%80_%D5%A3%D5%A1%D5%B5%D5%AC%D5%A1%D5%AD%D5%BF" title="Համակարգային կարմիր գայլախտ">համակարգային կարմիր գայլախտը</a>, <a href="/wiki/%D4%B3%D5%AC%D5%B8%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%AC%D5%B8%D5%B6%D5%A5%D6%86%D6%80%D5%AB%D5%BF" title="Գլոմերուլոնեֆրիտ">գլոմերուլոնեֆրիտը</a>, <a href="/wiki/%D5%80%D5%B8%D5%A4%D5%A1%D5%A2%D5%B8%D6%80%D5%A2" title="Հոդաբորբ">հոդաբորբի</a> տարբեր տեսակները, սրտի աուտոիմուն հիվանդությունները, <a href="/wiki/%D5%91%D6%80%D5%BE%D5%A1%D5%AE_%D5%BD%D5%AF%D5%AC%D5%A5%D6%80%D5%B8%D5%A6" title="Ցրված սկլերոզ">ցրված սկլերոզը</a>, <a href="/wiki/%D4%B1%D5%B2%D5%AB%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%A2%D5%B8%D6%80%D5%A2%D5%B8%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%B0%D5%AB%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Աղիների բորբոքային հիվանդություն">հաստ ազու ոչ սպեցիֆիկ բորբոքային հիվանդությունները</a>, <a href="/w/index.php?title=%D5%8A%D5%A1%D6%80%D5%B8%D6%84%D5%BD%D5%AB%D5%A6%D5%B4%D5%A1%D5%AC_%D5%A3%D5%AB%D5%B7%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%B0%D5%A5%D5%B4%D5%B8%D5%A3%D5%AC%D5%B8%D5%A2%D5%AB%D5%B6%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%AB%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Պարոքսիզմալ գիշերային հեմոգլոբինուրիա (դեռ գրված չէ)">պարոքսիզմալ նոկտյուրնալ հեմոգլոբինուրիան</a>, ատիպիկ <a href="/wiki/%D5%80%D5%A5%D5%B4%D5%B8%D5%AC%D5%AB%D5%BF%D5%AB%D5%AF-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A5%D5%B4%D5%AB%D5%AF_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AD%D5%BF%D5%A1%D5%B6%D5%AB%D5%B7" title="Հեմոլիտիկ-ուրեմիկ համախտանիշ">հեմոլիտիկ-ուրեմիկ համախտանիշը</a>, իշեմիկ-ռեպերֆուզիոն վնասումները<sup id="cite_ref-pmid_15087815_28-0" class="reference"><a href="#cite_note-pmid_15087815-28"><span class="cite-bracket">[</span>28<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-pmid19443638_29-0" class="reference"><a href="#cite_note-pmid19443638-29"><span class="cite-bracket">[</span>29<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, ինչպես նաև փոխպատվաստված օրգանների մերժումը<sup id="cite_ref-pmid_14499254_30-0" class="reference"><a href="#cite_note-pmid_14499254-30"><span class="cite-bracket">[</span>30<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p><p>Աճում են նաև կոմպլեմենտի համակարգի դերի վերաբերյալ ենթադրություները կապված կենտրոնական նյարդային համակարգի հիվանդությունների հետ, օրինակ <a href="/wiki/%D4%B1%D5%AC%D6%81%D5%B0%D5%A1%D5%B5%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%B0%D5%AB%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Ալցհայմերի հիվանդություն">Այցհեյմերի հիվանդություն</a> և այլ նեյրոդեգեներատիվ հիվանդություններ<sup id="cite_ref-31" class="reference"><a href="#cite_note-31"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32"><span class="cite-bracket">[</span>32<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-33" class="reference"><a href="#cite_note-33"><span class="cite-bracket">[</span>33<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p><p>Կոմպլեմենտի համակարգի շղթայի վերջնական ուղու անբավարարությունը նախահակվածություն է ստեղծում թե՛ <a href="/wiki/%D4%B1%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%B8%D5%AB%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%B6_%D5%B0%D5%AB%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Աուտոիմուն հիվանդություն">աուտոիմուն</a> և թե՛ <a href="/wiki/%D4%BB%D5%B6%D6%86%D5%A5%D5%AF%D6%81%D5%AB%D5%A1" class="mw-redirect" title="Ինֆեկցիա">ինֆեկցիոն</a> (հատկապես՝ <a href="/w/index.php?title=Neisseria_meningitidis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Neisseria meningitidis (դեռ գրված չէ)">Neisseria meningitidis</a> դեպքում՝ պայմանավորված <a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D6%80%D5%A1%D5%B4_%D5%A2%D5%A1%D6%81%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A2%D5%A1%D5%AF%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Գրամ բացասական բակտերիաներ (դեռ գրված չէ)">գրամ բացասական բակտերիաների</a> նկատմամբ օրգանիզմի պայքարում մեմբրան գրոհող կոմպլեքսի դերով) հիվանդությունների նկատմամբ<sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="#cite_note-34"><span class="cite-bracket">[</span>34<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ <i>N. meningitidis-ով և</i> <i><a href="/w/index.php?title=N._gonorrhoeae&action=edit&redlink=1" class="new" title="N. gonorrhoeae (դեռ գրված չէ)">N. gonorrhoeae</a>-ով</i> պայմանավորված ինֆեկցիաները միակ հայտնի դեպքերն են, երբ ընդգծվում է մեմբրան գրոհող կոմպլեքսի բաղադրիչների անբավարարության առակայության դերը<sup id="cite_ref-Ram2010_35-0" class="reference"><a href="#cite_note-Ram2010-35"><span class="cite-bracket">[</span>35<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ Մեմբրան գրոհող կոմպլեքսի բաղադրիչների անբավարարություն ունեցող մարդկանց 40–50%-ի շրջանում դիտվում են <i>N. meningitidis-ով</i> պայմանավորված ինֆեկցիաների կրկնվող դեպքեր<sup id="cite_ref-Lewis2014_36-0" class="reference"><a href="#cite_note-Lewis2014-36"><span class="cite-bracket">[</span>36<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Կոմպլեմենտ_կարգավորող_սպիտակուցների_անբավարարություն"><span id=".D4.BF.D5.B8.D5.B4.D5.BA.D5.AC.D5.A5.D5.B4.D5.A5.D5.B6.D5.BF_.D5.AF.D5.A1.D6.80.D5.A3.D5.A1.D5.BE.D5.B8.D6.80.D5.B8.D5.B2_.D5.BD.D5.BA.D5.AB.D5.BF.D5.A1.D5.AF.D5.B8.D6.82.D6.81.D5.B6.D5.A5.D6.80.D5.AB_.D5.A1.D5.B6.D5.A2.D5.A1.D5.BE.D5.A1.D6.80.D5.A1.D6.80.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6"></span>Կոմպլեմենտ կարգավորող սպիտակուցների անբավարարություն</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3&veaction=edit&section=14" title="Խմբագրել բաժինը. Կոմպլեմենտ կարգավորող սպիտակուցների անբավարարություն" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3&action=edit&section=14" title="Edit section's source code: Կոմպլեմենտ կարգավորող սպիտակուցների անբավարարություն"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Մուտացիաների առկայությունը կոմպլեմենտ կարգավորող գործոն H-ի և թաղանթային կոֆակտոր սպիտակուցի գեներում ասոցացվում է ատիպիկ <a href="/wiki/%D5%80%D5%A5%D5%B4%D5%B8%D5%AC%D5%AB%D5%BF%D5%AB%D5%AF-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A5%D5%B4%D5%AB%D5%AF_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AD%D5%BF%D5%A1%D5%B6%D5%AB%D5%B7" title="Հեմոլիտիկ-ուրեմիկ համախտանիշ">հեմոլիտիկ ուրեմիկ համախտանիշի</a> առաջացմամբ<sup id="cite_ref-pmid16189652_37-0" class="reference"><a href="#cite_note-pmid16189652-37"><span class="cite-bracket">[</span>37<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-pmid16575689_38-0" class="reference"><a href="#cite_note-pmid16575689-38"><span class="cite-bracket">[</span>38<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ Բացի այդ, գործոն H-ի (Y402H) հայտնի մեկ նուկլեոտիդով պայմանավորված պոլիմորֆիզմը ասոցացվում է աչքի հիվանդություններից՝ տարիքային մակուլյար դեգեներացիայի հետ<sup id="cite_ref-pmid17869048_39-0" class="reference"><a href="#cite_note-pmid17869048-39"><span class="cite-bracket">[</span>39<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ Ինչպես նաև, կոմպլեմենտի կոմպոնենտ 3-ի (C3), կոմպլեմենտի գործոն B-ի, կոմպլեմենտի գործոն I-ի պոլիմորֆիզմների, ինչպես նաև կոմպլեմենտի գործոն H-ասոցացված 3-ի և կոմպլեմենտի գործոն H-ասոցացված 1-ի դելեցիաների առկայությունը նույնպես ազդում են տարիքային մակուլյար դեգեներացիայի առաջացման ռիսկի վրա<sup id="cite_ref-BradleyDT2011_40-0" class="reference"><a href="#cite_note-BradleyDT2011-40"><span class="cite-bracket">[</span>40<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ Վերոնշյալ երկու հիվանդություններին էլ ներկայումս համարվում են սեփական բջիջների մակերեսին աբերանտ կոմպլեմենտի ակտիվացման հետևանք։ </p><p>C1-ի պաշարիչների գենային մուտացիայի առկայությունը կարող է առաջացնել ժառանգական անգիոնևրոտիկ այտուց՝ պայմանավորված C1-ինհիբիտորով <a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D6%80%D5%A1%D5%A4%D5%AB%D5%AF%D5%AB%D5%B6%D5%AB%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Բրադիկինին (դեռ գրված չէ)">բրադիկինինի</a> անբավարար կարգավորմամբ։ </p><p><a href="/w/index.php?title=%D5%8A%D5%A1%D6%80%D5%B8%D6%84%D5%BD%D5%AB%D5%A6%D5%B4%D5%A1%D5%AC_%D5%A3%D5%AB%D5%B7%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%B0%D5%A5%D5%B4%D5%B8%D5%A3%D5%AC%D5%B8%D5%A2%D5%B8%D6%82%D5%AC%D5%AB%D5%B6%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%AB%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Պարոքսիզմալ գիշերային հեմոգլոբուլինուրիա (դեռ գրված չէ)">Պարոքսիզմալ գիշերային հեմոգլոբուլինուրիան</a> առաջանում է <a href="/wiki/%D4%B7%D6%80%D5%AB%D5%A9%D6%80%D5%B8%D6%81%D5%AB%D5%BF%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Էրիթրոցիտներ">էրիթրոցիտների</a> կոմպլեմենտով պայմանավորված քայքայմամբ՝ գլիկոֆոսֆատիդիլինոզիտոլի սինթեզի անբավարարության հետևանքով, և էրիթրոցիտները պաշտպանված չեն լինում գլիկոֆոսֆատիդիլինոզիտոլային խարսխով<sup id="cite_ref-41" class="reference"><a href="#cite_note-41"><span class="cite-bracket">[</span>41<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ախտորոշման_միջոցներ"><span id=".D4.B1.D5.AD.D5.BF.D5.B8.D6.80.D5.B8.D5.B7.D5.B4.D5.A1.D5.B6_.D5.B4.D5.AB.D5.BB.D5.B8.D6.81.D5.B6.D5.A5.D6.80"></span>Ախտորոշման միջոցներ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3&veaction=edit&section=15" title="Խմբագրել բաժինը. Ախտորոշման միջոցներ" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3&action=edit&section=15" title="Edit section's source code: Ախտորոշման միջոցներ"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Կոմպլեմենտի համակարգի ակտիվությունը չափող մեթոդներից է տոտալ կոմպլեմենտային ակտիվության հետազոտությունը<sup id="cite_ref-42" class="reference"><a href="#cite_note-42"><span class="cite-bracket">[</span>42<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p><p>Հետազոտության ժամանակ կոմպլեմենտի ֆիքսացիայի առկայությունը կամ բացակայությունը կարող է ցույց տալ, թե արդյոք կոնկրետ հակածինը կամ հակամարմինը առկա են արյան մեջ։ Այս սկզբունքն ընկած է կոմպլեմենտի ֆիքսման թեստի հիմքում։ </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ինֆեկցիաներով_պայմանավորված_փոփոխությունները"><span id=".D4.BB.D5.B6.D6.86.D5.A5.D5.AF.D6.81.D5.AB.D5.A1.D5.B6.D5.A5.D6.80.D5.B8.D5.BE_.D5.BA.D5.A1.D5.B5.D5.B4.D5.A1.D5.B6.D5.A1.D5.BE.D5.B8.D6.80.D5.BE.D5.A1.D5.AE_.D6.83.D5.B8.D6.83.D5.B8.D5.AD.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6.D5.B6.D5.A5.D6.80.D5.A8"></span>Ինֆեկցիաներով պայմանավորված փոփոխությունները</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3&veaction=edit&section=16" title="Խմբագրել բաժինը. Ինֆեկցիաներով պայմանավորված փոփոխությունները" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3&action=edit&section=16" title="Edit section's source code: Ինֆեկցիաներով պայմանավորված փոփոխությունները"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Վերջերս կատարված հետազոտությամբ ենթադրվում է, որ կոմպլեմենտի համակարգը <a href="/wiki/%D5%84%D4%BB%D4%B1%D5%8E/%D5%81%D4%BB%D4%B1%D5%80" title="ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ">ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ</a>-ի ժամանակ ենթարկվում է այնպիսի մանիպուլյացիաների, որ վնասում է սեփական օրգանիզմը<sup id="cite_ref-43" class="reference"><a href="#cite_note-43"><span class="cite-bracket">[</span>43<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ծանոթագրություններ"><span id=".D4.BE.D5.A1.D5.B6.D5.B8.D5.A9.D5.A1.D5.A3.D6.80.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6.D5.B6.D5.A5.D6.80"></span>Ծանոթագրություններ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3&veaction=edit&section=17" title="Խմբագրել բաժինը. Ծանոթագրություններ" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3&action=edit&section=17" title="Edit section's source code: Ծանոթագրություններ"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r9141943">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist reflist-columns references-column-width" style="column-width: 30em;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r10127783">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#3a3;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite id="CITEREFJanewayTravers_PWalport_M2001" class="citation web cs1">Janeway, CA Jr; Travers P; Walport M; և այլք: (2001). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK27100">«The complement system and innate immunity»</a>. <i>Immunobiology: The Immune System in Health and Disease</i>. New York: Garland Science<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2013 թ․ փետրվարի 25-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Immunobiology%3A+The+Immune+System+in+Health+and+Disease&rft.atitle=The+complement+system+and+innate+immunity&rft.date=2001&rft.aulast=Janeway&rft.aufirst=CA+Jr&rft.au=Travers+P&rft.au=Walport+M&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fbooks%2FNBK27100&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB+%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Abbas_2010-2"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Abbas_2010_2-0">2,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Abbas_2010_2-1">2,1</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFAbbasLichtmanPillai2010" class="citation book cs1">Abbas AK, Lichtman AH, Pillai S (2010). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/cellularmolecula00abba_1/page/272"><i>Cellular and Molecular Immunology</i></a> (6th ed.). Elsevier. էջեր <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/cellularmolecula00abba_1/page/272">272–288</a>. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/978-1-4160-3123-9" title="Սպասարկող:Գրքայինաղբյուրները/978-1-4160-3123-9"><bdi>978-1-4160-3123-9</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Cellular+and+Molecular+Immunology&rft.pages=272-288&rft.edition=6th&rft.pub=Elsevier&rft.date=2010&rft.isbn=978-1-4160-3123-9&rft.aulast=Abbas&rft.aufirst=AK&rft.au=Lichtman%2C+AH&rft.au=Pillai%2C+S&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fcellularmolecula00abba_1%2Fpage%2F272&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB+%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Chaplin2005-3"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Chaplin2005_3-0">3,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Chaplin2005_3-1">3,1</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFChaplin2005" class="citation journal cs1">Chaplin H (2005). «Review: the burgeoning history of the complement system 1888–2005». <i>Immunohematology / American Red Cross</i>. <b>21</b> (3): 85–93. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16178664">16178664</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Immunohematology+%2F+American+Red+Cross&rft.atitle=Review%3A+the+burgeoning+history+of+the+complement+system+1888%E2%80%932005&rft.volume=21&rft.issue=3&rft.pages=85-93&rft.date=2005&rft_id=info%3Apmid%2F16178664&rft.aulast=Chaplin&rft.aufirst=H&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB+%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Nesargikar2012-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Nesargikar2012_4-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFNesargikarSpillerChavez2012" class="citation journal cs1">Nesargikar PN, Spiller B, Chavez R (2012). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3956958">«The complement system: history, pathways, cascade and inhibitors»</a>. <i>European Journal of Microbiology & Immunology</i>. <b>2</b> (2): 103–11. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1556%2FEuJMI.2.2012.2.2">10.1556/EuJMI.2.2012.2.2</a>. <a href="/wiki/PMC_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMC (identifier)">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3956958">3956958</a></span>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24672678">24672678</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=European+Journal+of+Microbiology+%26+Immunology&rft.atitle=The+complement+system%3A+history%2C+pathways%2C+cascade+and+inhibitors&rft.volume=2&rft.issue=2&rft.pages=103-11&rft.date=2012&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3956958%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F24672678&rft_id=info%3Adoi%2F10.1556%2FEuJMI.2.2012.2.2&rft.aulast=Nesargikar&rft.aufirst=PN&rft.au=Spiller%2C+B&rft.au=Chavez%2C+R&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3956958&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB+%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFKaufmann2008" class="citation journal cs1">Kaufmann, Stefan H E (July 2008). «Immunology's Foundation: The 100-year Anniversary of the Nobel Prize to Paul Ehrlich and Elie Metchnikoff». <i>Nat. Immunol</i>. <b>9</b> (7): 705–12. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1038%2Fni0708-705">10.1038/ni0708-705</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18563076">18563076</a>. <a href="/w/index.php?title=S2CID_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="S2CID (identifier) (դեռ գրված չէ)">S2CID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://api.semanticscholar.org/CorpusID:205359637">205359637</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Nat.+Immunol.&rft.atitle=Immunology%27s+Foundation%3A+The+100-year+Anniversary+of+the+Nobel+Prize+to+Paul+Ehrlich+and+Elie+Metchnikoff&rft.volume=9&rft.issue=7&rft.pages=705-12&rft.date=2008-07&rft_id=https%3A%2F%2Fapi.semanticscholar.org%2FCorpusID%3A205359637%23id-name%3DS2CID&rft_id=info%3Apmid%2F18563076&rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2Fni0708-705&rft.aulast=Kaufmann&rft.aufirst=Stefan+H+E&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB+%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFMurphyWeaver2017" class="citation book cs1">Murphy, Kenneth; Weaver, Casey (2017). «Innate Immunity: the First Lines of Defense». <i>Janeway's Immunobiology</i> (9th ed.). Garland Science. էջ 49. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/978-0-8153-4505-3" title="Սպասարկող:Գրքայինաղբյուրները/978-0-8153-4505-3"><bdi>978-0-8153-4505-3</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Innate+Immunity%3A+the+First+Lines+of+Defense&rft.btitle=Janeway%27s+Immunobiology&rft.pages=49&rft.edition=9th&rft.pub=Garland+Science&rft.date=2017&rft.isbn=978-0-8153-4505-3&rft.aulast=Murphy&rft.aufirst=Kenneth&rft.au=Weaver%2C+Casey&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB+%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-pmid=_23383423-7"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-pmid=_23383423_7-0">7,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-pmid=_23383423_7-1">7,1</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFKlosWendeWarehamMonk2013" class="citation journal cs1">Klos, A.; Wende, E.; Wareham, K. J.; Monk, P. N. (2013). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1124%2Fpr.111.005223">«International Union of Pharmacology. LXXXVII. Complement Peptide C5a, C4a, and C3a Receptors»</a>. <i>Pharmacological Reviews</i>. <b>65</b> (1): 500–43. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1124%2Fpr.111.005223">10.1124/pr.111.005223</a></span>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23383423">23383423</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Pharmacological+Reviews&rft.atitle=International+Union+of+Pharmacology.+LXXXVII.+Complement+Peptide+C5a%2C+C4a%2C+and+C3a+Receptors&rft.volume=65&rft.issue=1&rft.pages=500-43&rft.date=2013&rft_id=info%3Adoi%2F10.1124%2Fpr.111.005223&rft_id=info%3Apmid%2F23383423&rft.aulast=Klos&rft.aufirst=A.&rft.au=Wende%2C+E.&rft.au=Wareham%2C+K.+J.&rft.au=Monk%2C+P.+N.&rft_id=https%3A%2F%2Fdoi.org%2F10.1124%252Fpr.111.005223&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB+%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Baron-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Baron_8-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFGoldmanPrabhakar1996" class="citation book cs1">Goldman AS, Prabhakar BS (1996). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK7795/#A238">«The Complement System»</a>. In Baron S, և այլք: (eds.). <i>Baron's Medical Microbiology</i> (4th ed.). Univ of Texas Medical Branch. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/978-0-9631172-1-2" title="Սպասարկող:Գրքայինաղբյուրները/978-0-9631172-1-2"><bdi>978-0-9631172-1-2</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=The+Complement+System&rft.btitle=Baron%27s+Medical+Microbiology&rft.edition=4th&rft.pub=Univ+of+Texas+Medical+Branch&rft.date=1996&rft.isbn=978-0-9631172-1-2&rft.aulast=Goldman&rft.aufirst=AS&rft.au=Prabhakar%2C+BS&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fbooks%2FNBK7795%2F%23A238&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB+%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200207170359/http://www.complementsystem.se/classical-pathway">«Արխիվացված պատճենը»</a>. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.complementsystem.se/classical-pathway">օրիգինալից</a> 2020 թ․ փետրվարի 7-ին<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2020 թ․ օգոստոսի 31-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D4%B1%D6%80%D5%AD%D5%AB%D5%BE%D5%A1%D6%81%D5%BE%D5%A1%D5%AE+%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B3%D5%A5%D5%B6%D5%A8&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.complementsystem.se%2Fclassical-pathway&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB+%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFAmmitzbøllKjærSteffensenStengaard-Pedersen2012" class="citation journal cs1">Ammitzbøll, Christian Gytz; Kjær, Troels Rønn; Steffensen, Rudi; Stengaard-Pedersen, Kristian; Nielsen, Hans Jørgen; Thiel, Steffen; Bøgsted, Martin; Jensenius, Jens Christian (2012). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3509001">«Non-Synonymous Polymorphisms in the FCN1 Gene Determine Ligand-Binding Ability and Serum Levels of M-Ficolin»</a>. <i>PLOS ONE</i>. <b>7</b> (11): e50585. <a href="/wiki/Bibcode_(identifier)" class="mw-redirect" title="Bibcode (identifier)">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2012PLoSO...750585A">2012PLoSO...750585A</a>. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1371%2Fjournal.pone.0050585">10.1371/journal.pone.0050585</a>. <a href="/wiki/PMC_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMC (identifier)">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3509001">3509001</a></span>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23209787">23209787</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=PLOS+ONE&rft.atitle=Non-Synonymous+Polymorphisms+in+the+FCN1+Gene+Determine+Ligand-Binding+Ability+and+Serum+Levels+of+M-Ficolin&rft.volume=7&rft.issue=11&rft.pages=e50585&rft.date=2012&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3509001%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F23209787&rft_id=info%3Adoi%2F10.1371%2Fjournal.pone.0050585&rft_id=info%3Abibcode%2F2012PLoSO...750585A&rft.aulast=Ammitzb%C3%B8ll&rft.aufirst=Christian+Gytz&rft.au=Kj%C3%A6r%2C+Troels+R%C3%B8nn&rft.au=Steffensen%2C+Rudi&rft.au=Stengaard-Pedersen%2C+Kristian&rft.au=Nielsen%2C+Hans+J%C3%B8rgen&rft.au=Thiel%2C+Steffen&rft.au=B%C3%B8gsted%2C+Martin&rft.au=Jensenius%2C+Jens+Christian&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3509001&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB+%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: CS1 սպաս․ չպիտակված ազատ DOI (<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:CS1_%D5%BD%D5%BA%D5%A1%D5%BD%E2%80%A4_%D5%B9%D5%BA%D5%AB%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%BE%D5%A1%D5%AE_%D5%A1%D5%A6%D5%A1%D5%BF_DOI" title="Կատեգորիա:CS1 սպաս․ չպիտակված ազատ DOI">link</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-Janeway1994-11"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Janeway1994_11-0">11,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Janeway1994_11-1">11,1</a></sup></span> <span class="reference-text">Janeway C, Travers P (1994). <i>Immunobiology : The Immune System in Health and Disease.</i> London; San Francisco; New York: Current Biology Limited; Garland Pub. Inc., <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/0-8153-1691-7" title="Սպասարկող:Գրքայինաղբյուրները/0-8153-1691-7">0-8153-1691-7</a>.<sup class="noprint Inline-Template" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:Citing_sources" class="mw-redirect" title="Վիքիպեդիա:Citing sources"><span title="This citation requires a reference to the specific page or range of pages in which the material appears. (May 2015)">Հղում աղբյուրներին</span></a></i>]</sup></span> </li> <li id="cite_note-janeway1999-12"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-janeway1999_12-0">12,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-janeway1999_12-1">12,1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-janeway1999_12-2">12,2</a></sup></span> <span class="reference-text">Janeway CA, Travers P, Walport M, Capra JD (1999). <i>Immunobiology: The Immune System in Health and Disease (4th ed.),</i> 635p. New York: Garland Pub, <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/0-8153-3217-3" title="Սպասարկող:Գրքայինաղբյուրները/0-8153-3217-3">0-8153-3217-3</a>.<sup class="noprint Inline-Template" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:Citing_sources" class="mw-redirect" title="Վիքիպեդիա:Citing sources"><span title="This citation requires a reference to the specific page or range of pages in which the material appears. (May 2015)">Հղում աղբյուրներին</span></a></i>]</sup></span> </li> <li id="cite_note-abbas-13"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-abbas_13-0">13,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-abbas_13-1">13,1</a></sup></span> <span class="reference-text">Abbas AK, Lichtman AH (2003). <i>Cellular and Molecular Immunology (5th ed.),</i> 563p. Philadelphia: Saunders, <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/0-7216-0008-5" title="Սպասարկող:Գրքայինաղբյուրները/0-7216-0008-5">0-7216-0008-5</a>.<sup class="noprint Inline-Template" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:Citing_sources" class="mw-redirect" title="Վիքիպեդիա:Citing sources"><span title="This citation requires a reference to the specific page or range of pages in which the material appears. (May 2015)">Հղում աղբյուրներին</span></a></i>]</sup></span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text">p. 332<a href="/w/index.php?title=%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Full_citation_needed&action=edit&redlink=1" class="new" title="Կաղապար:Full citation needed (դեռ գրված չէ)">Կաղապար:Full citation needed</a></span> </li> <li id="cite_note-Peakman-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Peakman_15-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Peakman M, Vergani D (1997). <i>Basic and Clinical Immunology.</i> New York: Churchill Livingstone, <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/0-443-04672-7" title="Սպասարկող:Գրքայինաղբյուրները/0-443-04672-7">0-443-04672-7</a>.<sup class="noprint Inline-Template" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:Citing_sources" class="mw-redirect" title="Վիքիպեդիա:Citing sources"><span title="This citation requires a reference to the specific page or range of pages in which the material appears. (May 2015)">Հղում աղբյուրներին</span></a></i>]</sup></span> </li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-16">↑</a></span> <span class="reference-text">Paul WE (ed.) (1999). <i>Fundamental Immunology (4th ed.),</i> 1589p. Philadelphia: Lippincott-Raven, <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/0-7817-1412-5" title="Սպասարկող:Գրքայինաղբյուրները/0-7817-1412-5">0-7817-1412-5</a>.<sup class="noprint Inline-Template" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:Citing_sources" class="mw-redirect" title="Վիքիպեդիա:Citing sources"><span title="This citation requires a reference to the specific page or range of pages in which the material appears. (May 2015)">Հղում աղբյուրներին</span></a></i>]</sup></span> </li> <li id="cite_note-Sims-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Sims_17-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Sims PJ, Wiedmer T (2000). "Complement biology," <i>In</i> Hoffman R, Benz EJ, Shattil SJ, Furie B, Cohen HJ, Silberstein LE, McGlave P, (eds.) (2000). <i>Hematology: Basic Principles and Practice, 3rd ed.</i> pp. 651–667, New York; Edinburgh: Churchill-Livingstone, <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/0-443-07954-4" title="Սպասարկող:Գրքայինաղբյուրները/0-443-07954-4">0-443-07954-4</a>.</span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a></span> <span class="reference-text">Frank K, Atkinson JP (2001) Complement system. In Austen KF, Frank K, Atkinson JP, Cantor H. (ed.) <i>Samter's Immunologic Diseases (6th ed.) Vol. 1,</i> p. 281–298, Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins, <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/0-7817-2120-2" title="Սպասարկող:Գրքայինաղբյուրները/0-7817-2120-2">0-7817-2120-2</a>.</span> </li> <li id="cite_note-Roitt-19"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Roitt_19-0">19,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Roitt_19-1">19,1</a></sup></span> <span class="reference-text">Roitt I, Brostoff J, Male D (2001). <i>Immunology (6th ed.),</i> 480p. St. Louis: Mosby, <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/0-7234-3189-2" title="Սպասարկող:Գրքայինաղբյուրները/0-7234-3189-2">0-7234-3189-2</a>.<sup class="noprint Inline-Template" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:Citing_sources" class="mw-redirect" title="Վիքիպեդիա:Citing sources"><span title="This citation requires a reference to the specific page or range of pages in which the material appears. (May 2015)">Հղում աղբյուրներին</span></a></i>]</sup></span> </li> <li id="cite_note-anderson2003-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-anderson2003_20-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Anderson DM (2003) <i>Dorland's Illustrated Medical Dictionary (30th ed.),</i> Philadelphia: W.B. Saunders, <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/0-7216-0146-4" title="Սպասարկող:Գրքայինաղբյուրները/0-7216-0146-4">0-7216-0146-4</a>.<sup class="noprint Inline-Template" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:Citing_sources" class="mw-redirect" title="Վիքիպեդիա:Citing sources"><span title="This citation requires a reference to the specific page or range of pages in which the material appears. (May 2015)">Հղում աղբյուրներին</span></a></i>]</sup></span> </li> <li id="cite_note-Parham-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Parham_21-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Parham P (2005). <i>The Immune System.</i> New York: Garland, <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/0-8153-4093-1" title="Սպասարկող:Գրքայինաղբյուրները/0-8153-4093-1">0-8153-4093-1</a>.<sup class="noprint Inline-Template" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:Citing_sources" class="mw-redirect" title="Վիքիպեդիա:Citing sources"><span title="This citation requires a reference to the specific page or range of pages in which the material appears. (May 2015)">Հղում աղբյուրներին</span></a></i>]</sup></span> </li> <li id="cite_note-murphy2008-22"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-murphy2008_22-0">22,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-murphy2008_22-1">22,1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-murphy2008_22-2">22,2</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-murphy2008_22-3">22,3</a></sup></span> <span class="reference-text">Murphy K, Travers P, Walport M, with contributions by Ehrenstein M <i>et al.</i> (2008). <i>Janeway's Immunobiology (7th ed.),</i> New York: Garland Science, <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/0-8153-4123-7" title="Սպասարկող:Գրքայինաղբյուրները/0-8153-4123-7">0-8153-4123-7</a>.<sup class="noprint Inline-Template" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:Citing_sources" class="mw-redirect" title="Վիքիպեդիա:Citing sources"><span title="This citation requires a reference to the specific page or range of pages in which the material appears. (May 2015)">Հղում աղբյուրներին</span></a></i>]</sup></span> </li> <li id="cite_note-Atkinson-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Atkinson_23-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Atkinson JP (2009). "Complement system," <i>In</i> Firestein GS, Budd RC, Harris ED Jr, McInnes IB, Ruddy S, Sergent JS, eds. (2009). <i>Kelley's Textbook of Rheumatology,</i> pp. 323–336, Philadelphia, PA: Saunders/Elsevier, <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/978-1-4160-3285-4" title="Սպասարկող:Գրքայինաղբյուրները/978-1-4160-3285-4">978-1-4160-3285-4</a>.</span> </li> <li id="cite_note-Janeway_2001-24"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Janeway_2001_24-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFJaneway_CA_Jr.Travers_PWalport_MShlomchik_MJ2001" class="citation book cs1">Janeway CA Jr.; Travers P; Walport M; Shlomchik MJ (2001). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK27100/">«The complement system and innate immunity»</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/immunobiology00char"><i>Immunobiology</i></a> (5th ed.). Garland Publishing. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/978-0-8153-3642-6" title="Սպասարկող:Գրքայինաղբյուրները/978-0-8153-3642-6"><bdi>978-0-8153-3642-6</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=The+complement+system+and+innate+immunity&rft.btitle=Immunobiology&rft.edition=5th&rft.pub=Garland+Publishing&rft.date=2001&rft.isbn=978-0-8153-3642-6&rft.au=Janeway+CA+Jr.&rft.au=Travers+P&rft.au=Walport+M&rft.au=Shlomchik+MJ&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fbooks%2FNBK27100%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB+%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-doan2007-25"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-doan2007_25-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Doan T, Melvold R, Viselli S, Waltenbaugh C (2007). <i>Lippincott's Illustrated Reviews: Immunology,</i> 320p. Lippincott Williams & Wilkins<sup class="noprint Inline-Template" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:Citing_sources" class="mw-redirect" title="Վիքիպեդիա:Citing sources"><span title="This citation requires a reference to the specific page or range of pages in which the material appears. (May 2015)">Հղում աղբյուրներին</span></a></i>]</sup></span> </li> <li id="cite_note-DeFranco-26"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-DeFranco_26-0">↑</a></span> <span class="reference-text">DeFranco AL, Locksley RM, Robertson M (2007). <i>Immunity : The Immune Response in Infectious and Inflammatory Disease.</i> London; Sunderland, MA: New Science Press; Sinauer Associates, <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/978-0-9539181-0-2" title="Սպասարկող:Գրքայինաղբյուրները/978-0-9539181-0-2">978-0-9539181-0-2</a>.<sup class="noprint Inline-Template" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:Citing_sources" class="mw-redirect" title="Վիքիպեդիա:Citing sources"><span title="This citation requires a reference to the specific page or range of pages in which the material appears. (May 2015)">Հղում աղբյուրներին</span></a></i>]</sup></span> </li> <li id="cite_note-27"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-27">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFStoermerMorrison" class="citation journal cs1">Stoermer, Kristina A.; Morrison, Thomas E. (2011 թ․ մարտի 15). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3073741">«Complement and Viral Pathogenesis»</a>. <i>Virology</i>. <b>411</b> (2): 362–373 Central. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2Fj.virol.2010.12.045">10.1016/j.virol.2010.12.045</a>. <a href="/wiki/PMC_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMC (identifier)">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3073741">3073741</a></span>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21292294">21292294</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Virology&rft.atitle=Complement+and+Viral+Pathogenesis&rft.volume=411&rft.issue=2&rft.pages=362-373+Central&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3073741%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F21292294&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2Fj.virol.2010.12.045&rft.aulast=Stoermer&rft.aufirst=Kristina+A.&rft.au=Morrison%2C+Thomas+E.&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3073741&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB+%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-pmid_15087815-28"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-pmid_15087815_28-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFArumugamShielsWoodruffGranger2004" class="citation journal cs1">Arumugam, Thiruma V; Shiels, Ian A; Woodruff, Trent M; Granger, D Neil; Taylor, Stephen M (2004). «The Role of the Complement System in Ischemia-Reperfusion Injury». <i>Shock</i>. <b>21</b> (5): 401–9. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1097%2F00024382-200405000-00002">10.1097/00024382-200405000-00002</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15087815">15087815</a>. <a href="/w/index.php?title=S2CID_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="S2CID (identifier) (դեռ գրված չէ)">S2CID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://api.semanticscholar.org/CorpusID:36655599">36655599</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Shock&rft.atitle=The+Role+of+the+Complement+System+in+Ischemia-Reperfusion+Injury&rft.volume=21&rft.issue=5&rft.pages=401-9&rft.date=2004&rft_id=https%3A%2F%2Fapi.semanticscholar.org%2FCorpusID%3A36655599%23id-name%3DS2CID&rft_id=info%3Apmid%2F15087815&rft_id=info%3Adoi%2F10.1097%2F00024382-200405000-00002&rft.aulast=Arumugam&rft.aufirst=Thiruma+V&rft.au=Shiels%2C+Ian+A&rft.au=Woodruff%2C+Trent+M&rft.au=Granger%2C+D+Neil&rft.au=Taylor%2C+Stephen+M&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB+%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-pmid19443638-29"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-pmid19443638_29-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFNaesensLiYingSansanwal2009" class="citation journal cs1">Naesens, M.; Li, L.; Ying, L.; Sansanwal, P.; Sigdel, T. K.; Hsieh, S.-C.; Kambham, N.; Lerut, E.; Salvatierra, O.; Butte, A. J.; Sarwal, M. M. (2009). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2723986">«Expression of Complement Components Differs Between Kidney Allografts from Living and Deceased Donors»</a>. <i>Journal of the American Society of Nephrology</i>. <b>20</b> (8): 1839–51. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1681%2FASN.2008111145">10.1681/ASN.2008111145</a>. <a href="/wiki/PMC_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMC (identifier)">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2723986">2723986</a></span>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19443638">19443638</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Journal+of+the+American+Society+of+Nephrology&rft.atitle=Expression+of+Complement+Components+Differs+Between+Kidney+Allografts+from+Living+and+Deceased+Donors&rft.volume=20&rft.issue=8&rft.pages=1839-51&rft.date=2009&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC2723986%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F19443638&rft_id=info%3Adoi%2F10.1681%2FASN.2008111145&rft.aulast=Naesens&rft.aufirst=M.&rft.au=Li%2C+L.&rft.au=Ying%2C+L.&rft.au=Sansanwal%2C+P.&rft.au=Sigdel%2C+T.+K.&rft.au=Hsieh%2C+S.-C.&rft.au=Kambham%2C+N.&rft.au=Lerut%2C+E.&rft.au=Salvatierra%2C+O.&rft.au=Butte%2C+A.+J.&rft.au=Sarwal%2C+M.+M.&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC2723986&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB+%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-pmid_14499254-30"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-pmid_14499254_30-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFSacksChowdhuryZhou2003" class="citation journal cs1">Sacks, Steven H; Chowdhury, Paramit; Zhou, Wuding (2003). «Role of the complement system in rejection». <i>Current Opinion in Immunology</i>. <b>15</b> (5): 487–92. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2FS0952-7915%2803%2900100-6">10.1016/S0952-7915(03)00100-6</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/14499254">14499254</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Current+Opinion+in+Immunology&rft.atitle=Role+of+the+complement+system+in+rejection&rft.volume=15&rft.issue=5&rft.pages=487-92&rft.date=2003&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2FS0952-7915%2803%2900100-6&rft_id=info%3Apmid%2F14499254&rft.aulast=Sacks&rft.aufirst=Steven+H&rft.au=Chowdhury%2C+Paramit&rft.au=Zhou%2C+Wuding&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB+%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-31"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-31">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFGalvanLuchettiBurgosNguyen2008" class="citation journal cs1">Galvan, M. D.; Luchetti, S.; Burgos, A. M.; Nguyen, H. X.; Hooshmand, M. J.; Hamers, F. P. T.; Anderson, A. J. (2008). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2680920">«Deficiency in Complement C1q Improves Histological and Functional Locomotor Outcome after Spinal Cord Injury»</a>. <i>Journal of Neuroscience</i>. <b>28</b> (51): 13876–88. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1523%2FJNEUROSCI.2823-08.2008">10.1523/JNEUROSCI.2823-08.2008</a>. <a href="/wiki/PMC_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMC (identifier)">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2680920">2680920</a></span>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19091977">19091977</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Journal+of+Neuroscience&rft.atitle=Deficiency+in+Complement+C1q+Improves+Histological+and+Functional+Locomotor+Outcome+after+Spinal+Cord+Injury&rft.volume=28&rft.issue=51&rft.pages=13876-88&rft.date=2008&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC2680920%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F19091977&rft_id=info%3Adoi%2F10.1523%2FJNEUROSCI.2823-08.2008&rft.aulast=Galvan&rft.aufirst=M.+D.&rft.au=Luchetti%2C+S.&rft.au=Burgos%2C+A.+M.&rft.au=Nguyen%2C+H.+X.&rft.au=Hooshmand%2C+M.+J.&rft.au=Hamers%2C+F.+P.+T.&rft.au=Anderson%2C+A.+J.&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC2680920&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB+%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-32"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-32">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFNguyenGalvanAnderson2008" class="citation journal cs1">Nguyen, Hal X; Galvan, Manuel D; Anderson, Aileen J (2008). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2443364">«Characterization of early and terminal complement proteins associated with polymorphonuclear leukocytes in vitro and in vivo after spinal cord injury»</a>. <i>Journal of Neuroinflammation</i>. <b>5</b>: 26. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1186%2F1742-2094-5-26">10.1186/1742-2094-5-26</a>. <a href="/wiki/PMC_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMC (identifier)">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2443364">2443364</a></span>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18578885">18578885</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Journal+of+Neuroinflammation&rft.atitle=Characterization+of+early+and+terminal+complement+proteins+associated+with+polymorphonuclear+leukocytes+in+vitro+and+in+vivo+after+spinal+cord+injury&rft.volume=5&rft.pages=26&rft.date=2008&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC2443364%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F18578885&rft_id=info%3Adoi%2F10.1186%2F1742-2094-5-26&rft.aulast=Nguyen&rft.aufirst=Hal+X&rft.au=Galvan%2C+Manuel+D&rft.au=Anderson%2C+Aileen+J&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC2443364&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB+%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: CS1 սպաս․ չպիտակված ազատ DOI (<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:CS1_%D5%BD%D5%BA%D5%A1%D5%BD%E2%80%A4_%D5%B9%D5%BA%D5%AB%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%BE%D5%A1%D5%AE_%D5%A1%D5%A6%D5%A1%D5%BF_DOI" title="Կատեգորիա:CS1 սպաս․ չպիտակված ազատ DOI">link</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-33"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-33">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFBeckNguyenGalvanSalazar2010" class="citation journal cs1">Beck, K. D.; Nguyen, H. X.; Galvan, M. D.; Salazar, D. L.; Woodruff, T. M.; Anderson, A. J. (2010). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2858013">«Quantitative analysis of cellular inflammation after traumatic spinal cord injury: Evidence for a multiphasic inflammatory response in the acute to chronic environment»</a>. <i>Brain</i>. <b>133</b> (2): 433–47. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1093%2Fbrain%2Fawp322">10.1093/brain/awp322</a>. <a href="/wiki/PMC_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMC (identifier)">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2858013">2858013</a></span>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20085927">20085927</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Brain&rft.atitle=Quantitative+analysis+of+cellular+inflammation+after+traumatic+spinal+cord+injury%3A+Evidence+for+a+multiphasic+inflammatory+response+in+the+acute+to+chronic+environment&rft.volume=133&rft.issue=2&rft.pages=433-47&rft.date=2010&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC2858013%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F20085927&rft_id=info%3Adoi%2F10.1093%2Fbrain%2Fawp322&rft.aulast=Beck&rft.aufirst=K.+D.&rft.au=Nguyen%2C+H.+X.&rft.au=Galvan%2C+M.+D.&rft.au=Salazar%2C+D.+L.&rft.au=Woodruff%2C+T.+M.&rft.au=Anderson%2C+A.+J.&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC2858013&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB+%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-34"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-34">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFBrown1985" class="citation book cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Brown, E. J. (1985). «Interaction of Gram-Positive Microorganisms with Complement». <i>Bacteria and Complement</i>. Current Topics in Microbiology and Immunology (անգլերեն). Vol. 121. Springer, Berlin, Heidelberg. էջեր 159–187. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1007%2F978-3-642-45604-6_8">10.1007/978-3-642-45604-6_8</a>. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/9783642456060" title="Սպասարկող:Գրքայինաղբյուրները/9783642456060"><bdi>9783642456060</bdi></a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/3936681">3936681</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Interaction+of+Gram-Positive+Microorganisms+with+Complement&rft.btitle=Bacteria+and+Complement&rft.series=Current+Topics+in+Microbiology+and+Immunology&rft.pages=159-187&rft.pub=Springer%2C+Berlin%2C+Heidelberg&rft.date=1985&rft_id=info%3Apmid%2F3936681&rft_id=info%3Adoi%2F10.1007%2F978-3-642-45604-6_8&rft.isbn=9783642456060&rft.aulast=Brown&rft.aufirst=E.+J.&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB+%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Ram2010-35"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Ram2010_35-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFRamLewisRice2010" class="citation journal cs1">Ram S, Lewis LA, Rice PA (2010). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2952982">«Infections of people with complement deficiencies and patients who have undergone splenectomy»</a>. <i>Clinical Microbiology Reviews</i>. <b>23</b> (4): 740–80. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1128%2FCMR.00048-09">10.1128/CMR.00048-09</a>. <a href="/wiki/PMC_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMC (identifier)">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2952982">2952982</a></span>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20930072">20930072</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Clinical+Microbiology+Reviews&rft.atitle=Infections+of+people+with+complement+deficiencies+and+patients+who+have+undergone+splenectomy&rft.volume=23&rft.issue=4&rft.pages=740-80&rft.date=2010&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC2952982%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F20930072&rft_id=info%3Adoi%2F10.1128%2FCMR.00048-09&rft.aulast=Ram&rft.aufirst=S&rft.au=Lewis%2C+LA&rft.au=Rice%2C+PA&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC2952982&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB+%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Lewis2014-36"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Lewis2014_36-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFLewisRam2014" class="citation journal cs1">Lewis LA, Ram S (2014). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3916388">«Meningococcal disease and the complement system»</a>. <i>Virulence</i>. <b>5</b> (1): 98–126. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.4161%2Fviru.26515">10.4161/viru.26515</a>. <a href="/wiki/PMC_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMC (identifier)">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3916388">3916388</a></span>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24104403">24104403</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Virulence&rft.atitle=Meningococcal+disease+and+the+complement+system&rft.volume=5&rft.issue=1&rft.pages=98-126&rft.date=2014&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3916388%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F24104403&rft_id=info%3Adoi%2F10.4161%2Fviru.26515&rft.aulast=Lewis&rft.aufirst=LA&rft.au=Ram%2C+S&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3916388&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB+%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-pmid16189652-37"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-pmid16189652_37-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFDragon-DureyFrémeaux-Bacchi2005" class="citation journal cs1">Dragon-Durey, Marie-Agnès; Frémeaux-Bacchi, Véronique (2005). «Atypical haemolytic uraemic syndrome and mutations in complement regulator genes». <i>Springer Seminars in Immunopathology</i>. <b>27</b> (3): 359–74. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1007%2Fs00281-005-0003-2">10.1007/s00281-005-0003-2</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16189652">16189652</a>. <a href="/w/index.php?title=S2CID_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="S2CID (identifier) (դեռ գրված չէ)">S2CID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://api.semanticscholar.org/CorpusID:6330326">6330326</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Springer+Seminars+in+Immunopathology&rft.atitle=Atypical+haemolytic+uraemic+syndrome+and+mutations+in+complement+regulator+genes&rft.volume=27&rft.issue=3&rft.pages=359-74&rft.date=2005&rft_id=https%3A%2F%2Fapi.semanticscholar.org%2FCorpusID%3A6330326%23id-name%3DS2CID&rft_id=info%3Apmid%2F16189652&rft_id=info%3Adoi%2F10.1007%2Fs00281-005-0003-2&rft.aulast=Dragon-Durey&rft.aufirst=Marie-Agn%C3%A8s&rft.au=Fr%C3%A9meaux-Bacchi%2C+V%C3%A9ronique&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB+%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-pmid16575689-38"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-pmid16575689_38-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFZipfelMisselwitzLichtSkerka2006" class="citation journal cs1">Zipfel, Peter; Misselwitz, Joachim; Licht, Christoph; Skerka, Christine (2006). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/sim_seminars-in-thrombosis-and-hemostasis_2006-03_32_2/page/146">«The Role of Defective Complement Control in Hemolytic Uremic Syndrome»</a>. <i>Seminars in Thrombosis and Hemostasis</i>. <b>32</b> (2): 146–54. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1055%2Fs-2006-939770">10.1055/s-2006-939770</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16575689">16575689</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Seminars+in+Thrombosis+and+Hemostasis&rft.atitle=The+Role+of+Defective+Complement+Control+in+Hemolytic+Uremic+Syndrome&rft.volume=32&rft.issue=2&rft.pages=146-54&rft.date=2006&rft_id=info%3Adoi%2F10.1055%2Fs-2006-939770&rft_id=info%3Apmid%2F16575689&rft.aulast=Zipfel&rft.aufirst=Peter&rft.au=Misselwitz%2C+Joachim&rft.au=Licht%2C+Christoph&rft.au=Skerka%2C+Christine&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fsim_seminars-in-thrombosis-and-hemostasis_2006-03_32_2%2Fpage%2F146&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB+%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-pmid17869048-39"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-pmid17869048_39-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFMooijaartKoeijvoetsSijbrandsDaha2007" class="citation journal cs1">Mooijaart, Simon P.; Koeijvoets, Kristel M.C.; Sijbrands, Eric J.G.; Daha, Mohamed R.; Westendorp, Rudi G.J. (2007). «Complement Factor H polymorphism Y402H associates with inflammation, visual acuity, and cardiovascular mortality in the elderly population at large». <i>Experimental Gerontology</i>. <b>42</b> (11): 1116–22. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2Fj.exger.2007.08.001">10.1016/j.exger.2007.08.001</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17869048">17869048</a>. <a href="/w/index.php?title=S2CID_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="S2CID (identifier) (դեռ գրված չէ)">S2CID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://api.semanticscholar.org/CorpusID:11730627">11730627</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Experimental+Gerontology&rft.atitle=Complement+Factor+H+polymorphism+Y402H+associates+with+inflammation%2C+visual+acuity%2C+and+cardiovascular+mortality+in+the+elderly+population+at+large&rft.volume=42&rft.issue=11&rft.pages=1116-22&rft.date=2007&rft_id=https%3A%2F%2Fapi.semanticscholar.org%2FCorpusID%3A11730627%23id-name%3DS2CID&rft_id=info%3Apmid%2F17869048&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2Fj.exger.2007.08.001&rft.aulast=Mooijaart&rft.aufirst=Simon+P.&rft.au=Koeijvoets%2C+Kristel+M.C.&rft.au=Sijbrands%2C+Eric+J.G.&rft.au=Daha%2C+Mohamed+R.&rft.au=Westendorp%2C+Rudi+G.J.&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB+%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-BradleyDT2011-40"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-BradleyDT2011_40-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFBradleyZipfelHughes2011" class="citation journal cs1">Bradley, D T; Zipfel, P F; Hughes, A E (2011). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3178140">«Complement in age-related macular degeneration: A focus on function»</a>. <i>Eye</i>. <b>25</b> (6): 683–93. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1038%2Feye.2011.37">10.1038/eye.2011.37</a>. <a href="/wiki/PMC_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMC (identifier)">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3178140">3178140</a></span>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21394116">21394116</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Eye&rft.atitle=Complement+in+age-related+macular+degeneration%3A+A+focus+on+function&rft.volume=25&rft.issue=6&rft.pages=683-93&rft.date=2011&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3178140%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F21394116&rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2Feye.2011.37&rft.aulast=Bradley&rft.aufirst=D+T&rft.au=Zipfel%2C+P+F&rft.au=Hughes%2C+A+E&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3178140&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB+%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-41"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-41">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFParker,_C.Omine,_M.Richards,_S.2005" class="citation journal cs1">Parker, C.; Omine, M.; Richards, S.; և այլք: (2005). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1895106">«Diagnosis and Management of Paroxysmal Nocturnal Hemoglobinuria»</a>. <i>Blood</i>. <b>106</b> (12): 3699–3709. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1182%2Fblood-2005-04-1717">10.1182/blood-2005-04-1717</a>. <a href="/wiki/PMC_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMC (identifier)">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1895106">1895106</a></span>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16051736">16051736</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Blood&rft.atitle=Diagnosis+and+Management+of+Paroxysmal+Nocturnal+Hemoglobinuria&rft.volume=106&rft.issue=12&rft.pages=3699-3709&rft.date=2005&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC1895106%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F16051736&rft_id=info%3Adoi%2F10.1182%2Fblood-2005-04-1717&rft.au=Parker%2C+C.&rft.au=Omine%2C+M.&rft.au=Richards%2C+S.&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC1895106&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB+%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-42"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-42">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://emedicine.medscape.com/article/135478-workup">«Complement Deficiencies Workup: Laboratory Studies, Imaging Studies, Other Tests»</a>. <i>emedicine.medscape.com</i> (անգլերեն)<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 26-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=emedicine.medscape.com&rft.atitle=Complement+Deficiencies+Workup%3A+Laboratory+Studies%2C+Imaging+Studies%2C+Other+Tests&rft_id=https%3A%2F%2Femedicine.medscape.com%2Farticle%2F135478-workup&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB+%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-43"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-43">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFDattaRappaport2006" class="citation journal cs1">Datta, P.K.; Rappaport, J. (2006). «HIV and complement: Hijacking an immune defense». <i>Biomedicine & Pharmacotherapy</i>. <b>60</b> (9): 561–8. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2Fj.biopha.2006.07.087">10.1016/j.biopha.2006.07.087</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16978830">16978830</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Biomedicine+%26+Pharmacotherapy&rft.atitle=HIV+and+complement%3A+Hijacking+an+immune+defense&rft.volume=60&rft.issue=9&rft.pages=561-8&rft.date=2006&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2Fj.biopha.2006.07.087&rft_id=info%3Apmid%2F16978830&rft.aulast=Datta&rft.aufirst=P.K.&rft.au=Rappaport%2C+J.&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB+%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3" class="Z3988"></span></span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Արտաքին_հղումներ"><span id=".D4.B1.D6.80.D5.BF.D5.A1.D6.84.D5.AB.D5.B6_.D5.B0.D5.B2.D5.B8.D6.82.D5.B4.D5.B6.D5.A5.D6.80"></span>Արտաքին հղումներ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3&veaction=edit&section=18" title="Խմբագրել բաժինը. Արտաքին հղումներ" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3&action=edit&section=18" title="Edit section's source code: Արտաքին հղումներ"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Ստացված է «<a dir="ltr" href="https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Արյան_կոմպլեմենտի_համակարգ&oldid=9446640">https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Արյան_կոմպլեմենտի_համակարգ&oldid=9446640</a>» էջից</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="Սպասարկող:Կատեգորիաները">Կատեգորիաներ</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D4%BB%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Կատեգորիա:Իմունաբանություն">Իմունաբանություն</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D4%BB%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%AB%D5%BF%D5%A5%D5%BF" title="Կատեգորիա:Իմունիտետ">Իմունիտետ</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Թաքցված կատեգորիաներ: <ul><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:CS1_%D5%BD%D5%BA%D5%A1%D5%BD%E2%80%A4_%D5%B9%D5%BA%D5%AB%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%BE%D5%A1%D5%AE_%D5%A1%D5%A6%D5%A1%D5%BF_DOI" title="Կատեգորիա:CS1 սպաս․ չպիտակված ազատ DOI">CS1 սպաս․ չպիտակված ազատ DOI</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:Wikipedia_articles_needing_page_number_citations_from_May_2015" title="Կատեգորիա:Wikipedia articles needing page number citations from May 2015">Wikipedia articles needing page number citations from May 2015</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:CS1_%D5%A1%D5%B6%D5%A3%D5%AC%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6_%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%B8%D5%BE_%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80_(en)" title="Կատեգորիա:CS1 անգլերեն աղբյուրներով էջեր (en)">CS1 անգլերեն աղբյուրներով էջեր (en)</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Այս էջը վերջին անգամ փոփոխվել է 3 Մարտի 2024-ի ժամը 14:09-ին:</li> <li id="footer-info-copyright">Տեքստը հասանելի է <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.hy">Քրիեյթիվ Քոմոնս Հղման-Համանման տարածման</a> թույլատրագրի ներքո, առանձին դեպքերում հնարավոր են հավելյալ պայմաններ։ Մանրամասնությունների համար այցելեք՝ <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">Օգտագործման պայմաններ</a>։</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Գաղտնիության քաղաքականություն</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%B7%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A8">Վիքիպեդիայի մասին</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%B1%D5%A6%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%B4_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%BD%D5%AD%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BF%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%AB%D6%81">Հրաժարագրեր</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Code of Conduct</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Ծրագրավորողներ</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/hy.wikipedia.org">Վիճակագրություն</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookie statement</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//hy.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Տեսքը բջջայինով</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-542sp","wgBackendResponseTime":180,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.499","walltime":"0.715","ppvisitednodes":{"value":3259,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":99278,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":5983,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":14,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":1,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":115401,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 422.876 1 Կաղապար:Ծանցանկ","100.00% 422.876 1 -total"," 32.37% 136.883 20 Կաղապար:Cite_journal"," 27.22% 115.095 3 Կաղապար:Cite_web"," 15.01% 63.462 11 Կաղապար:Page_needed"," 11.21% 47.384 11 Կաղապար:Fix"," 9.64% 40.771 22 Կաղապար:Category_handler"," 6.90% 29.197 5 Կաղապար:Cite_book"," 1.51% 6.380 11 Կաղապար:Fix/category"," 0.87% 3.675 13 Կաղապար:ISBN"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.257","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":4516708,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-api-ext.codfw.main-868c97b84f-4dwcb","timestamp":"20241114003441","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0531\u0580\u0575\u0561\u0576 \u056f\u0578\u0574\u057a\u056c\u0565\u0574\u0565\u0576\u057f\u056b \u0570\u0561\u0574\u0561\u056f\u0561\u0580\u0563","url":"https:\/\/hy.wikipedia.org\/wiki\/%D4%B1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q334848","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q334848","author":{"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2020-08-31T07:14:48Z","dateModified":"2024-03-03T14:09:14Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/9\/98\/Complement_pathway.svg"}</script> </body> </html>