CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="pl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Literatura dla dzieci i młodzieży – Wikipedia, wolna encyklopedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )plwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","styczeń","luty","marzec","kwiecień","maj","czerwiec","lipiec","sierpień","wrzesień","październik","listopad","grudzień"],"wgRequestId":"4a1452a9-3fe6-4e45-b380-e60a1054f05d","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Literatura_dla_dzieci_i_młodzieży","wgTitle":"Literatura dla dzieci i młodzieży","wgCurRevisionId":75250468,"wgRevisionId":75250468,"wgArticleId":64867,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Uniwersalny szablon cytowania – brak strony","Artykuły z brakującymi przypisami od 2014-01","Literatura dziecięca i młodzieżowa"],"wgPageViewLanguage":"pl","wgPageContentLanguage":"pl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Literatura_dla_dzieci_i_młodzieży","wgRelevantArticleId":64867,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[], "wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":1}}},"wgStableRevisionId":75250468,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"pl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"pl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":40000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q11163999","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true, "wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.wikiflex":"ready","ext.gadget.infobox":"ready","ext.gadget.hlist":"ready","ext.gadget.darkmode-overrides":"ready","ext.gadget.small-references":"ready","ext.gadget.citation-access-info":"ready","ext.gadget.sprawdz-problemy-szablony":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements", "mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.ll-script-loader","ext.gadget.veKeepParameters","ext.gadget.szablon-galeria","ext.gadget.NavFrame","ext.gadget.citoid-overrides","ext.gadget.maps","ext.gadget.padlock-indicators","ext.gadget.interwiki-langlist","ext.gadget.edit-summaries","ext.gadget.edit-first-section","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.map-toggler","ext.gadget.narrowFootnoteColumns","ext.gadget.WDsearch","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints", "ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.cite.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=pl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.gadget.citation-access-info%2Cdarkmode-overrides%2Chlist%2Cinfobox%2Csmall-references%2Csprawdz-problemy-szablony%2Cwikiflex&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Literatura dla dzieci i młodzieży – Wikipedia, wolna encyklopedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//pl.m.wikipedia.org/wiki/Literatura_dla_dzieci_i_m%C5%82odzie%C5%BCy"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Edytuj" href="/w/index.php?title=Literatura_dla_dzieci_i_m%C5%82odzie%C5%BCy&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (pl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//pl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Literatura_dla_dzieci_i_m%C5%82odzie%C5%BCy"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Kanał Atom Wikipedii" href="/w/index.php?title=Specjalna:Ostatnie_zmiany&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Literatura_dla_dzieci_i_młodzieży rootpage-Literatura_dla_dzieci_i_młodzieży skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Przejdź do zawartości</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu główne" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu główne</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu główne</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Nawigacja </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" title="Przejdź na stronę główną [z]" accesskey="z"><span>Strona główna</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Losowa_strona" title="Załaduj losową stronę [x]" accesskey="x"><span>Losuj artykuł</span></a></li><li id="n-Kategorie" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portal:Kategorie_G%C5%82%C3%B3wne"><span>Kategorie artykułów</span></a></li><li id="n-Featured-articles" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Wyr%C3%B3%C5%BCniona_zawarto%C5%9B%C4%87_Wikipedii"><span>Najlepsze artykuły</span></a></li><li id="n-FAQ" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:FAQ"><span>Częste pytania (FAQ)</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-zmiany" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-zmiany" > <div class="vector-menu-heading"> Dla czytelników </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-czytelnicy" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii"><span>O Wikipedii</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Kontakt_z_wikipedystami"><span>Kontakt</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-edytorzy" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-edytorzy" > <div class="vector-menu-heading"> Dla wikipedystów </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-pierwsze-kroki" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki"><span>Pierwsze kroki</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Portal_wikipedyst%C3%B3w" title="O projekcie – co możesz zrobić, gdzie możesz znaleźć informacje"><span>Portal wikipedystów</span></a></li><li id="n-Noticeboard" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tablica_og%C5%82osze%C5%84"><span>Ogłoszenia</span></a></li><li id="n-Guidelines" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Zasady"><span>Zasady</span></a></li><li id="n-helppage-name" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Spis_tre%C5%9Bci"><span>Pomoc</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Ostatnie_zmiany" title="Lista ostatnich zmian w Wikipedii. [r]" accesskey="r"><span>Ostatnie zmiany</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="wolna encyklopedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-pl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Specjalna:Szukaj" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Szukaj</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Przeszukaj Wikipedię" aria-label="Przeszukaj Wikipedię" autocapitalize="sentences" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Specjalna:Szukaj"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Szukaj</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Narzędzia osobiste"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Zmień rozmiar czcionki, szerokość oraz kolorystykę strony" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Wygląd" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Wygląd</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&uselang=pl" class=""><span>Wspomóż Wikipedię</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Literatura+dla+dzieci+i+m%C5%82odzie%C5%BCy" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe." class=""><span>Utwórz konto</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Literatura+dla+dzieci+i+m%C5%82odzie%C5%BCy" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o" class=""><span>Zaloguj się</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Więcej opcji" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia osobiste" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia osobiste</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu użytkownika" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&uselang=pl"><span>Wspomóż Wikipedię</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Literatura+dla+dzieci+i+m%C5%82odzie%C5%BCy" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Utwórz konto</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Literatura+dla+dzieci+i+m%C5%82odzie%C5%BCy" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Zaloguj się</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Strony dla anonimowych edytorów <a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki" aria-label="Dowiedz się więcej na temat edytowania"><span>dowiedz się więcej</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:M%C3%B3j_wk%C5%82ad" title="Lista edycji wykonanych z tego adresu IP [y]" accesskey="y"><span>Edycje</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Moja_dyskusja" title="Dyskusja użytkownika dla tego adresu IP [n]" accesskey="n"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Spis treści" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Spis treści</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ukryj</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Początek</div> </a> </li> <li id="toc-Wartości" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Wartości"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Wartości</span> </div> </a> <ul id="toc-Wartości-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Początki" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Początki"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Początki</span> </div> </a> <ul id="toc-Początki-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-XVII_wiek" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#XVII_wiek"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>XVII wiek</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-XVII_wiek-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję XVII wiek</span> </button> <ul id="toc-XVII_wiek-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Literatura_francuska" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Literatura_francuska"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Literatura francuska</span> </div> </a> <ul id="toc-Literatura_francuska-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-XVIII_wiek" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#XVIII_wiek"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>XVIII wiek</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-XVIII_wiek-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję XVIII wiek</span> </button> <ul id="toc-XVIII_wiek-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Powieść_przygodowa" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Powieść_przygodowa"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>Powieść przygodowa</span> </div> </a> <ul id="toc-Powieść_przygodowa-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-XIX_wiek" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#XIX_wiek"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>XIX wiek</span> </div> </a> <ul id="toc-XIX_wiek-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-XX_i_XXI_wiek" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#XX_i_XXI_wiek"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>XX i XXI wiek</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-XX_i_XXI_wiek-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję XX i XXI wiek</span> </button> <ul id="toc-XX_i_XXI_wiek-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Lata_po_I_wojnie_światowej" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Lata_po_I_wojnie_światowej"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.1</span> <span>Lata po I wojnie światowej</span> </div> </a> <ul id="toc-Lata_po_I_wojnie_światowej-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Lata_po_II_wojnie_światowej" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Lata_po_II_wojnie_światowej"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.2</span> <span>Lata po II wojnie światowej</span> </div> </a> <ul id="toc-Lata_po_II_wojnie_światowej-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Literatura_dla_dzieci_i_młodzieży_w_Polsce" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Literatura_dla_dzieci_i_młodzieży_w_Polsce"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Literatura dla dzieci i młodzieży w Polsce</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Literatura_dla_dzieci_i_młodzieży_w_Polsce-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Literatura dla dzieci i młodzieży w Polsce</span> </button> <ul id="toc-Literatura_dla_dzieci_i_młodzieży_w_Polsce-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Rozwój_polskich_wydawnictw_dziecięcych" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Rozwój_polskich_wydawnictw_dziecięcych"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.1</span> <span>Rozwój polskich wydawnictw dziecięcych</span> </div> </a> <ul id="toc-Rozwój_polskich_wydawnictw_dziecięcych-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Zobacz_też" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Zobacz_też"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Zobacz też</span> </div> </a> <ul id="toc-Zobacz_też-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Przypisy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Przypisy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Przypisy</span> </div> </a> <ul id="toc-Przypisy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bibliografia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Bibliografia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Bibliografia</span> </div> </a> <ul id="toc-Bibliografia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Linki_zewnętrzne" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Linki_zewnętrzne"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>Linki zewnętrzne</span> </div> </a> <ul id="toc-Linki_zewnętrzne-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Spis treści" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Przełącz stan spisu treści" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Przełącz stan spisu treści</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Literatura dla dzieci i młodzieży</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Przejdź do artykułu w innym języku. Treść dostępna w 14 językach" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-14" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">14 języków</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Kinda-_unn_Jungdliteratua" title="Kinda- unn Jungdliteratua – bawarski" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Kinda- unn Jungdliteratua" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="bawarski" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Literatura_pro_d%C4%9Bti_a_ml%C3%A1de%C5%BE" title="Literatura pro děti a mládež – czeski" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Literatura pro děti a mládež" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="czeski" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/B%C3%B8rne-_og_ungdomslitteratur" title="Børne- og ungdomslitteratur – duński" lang="da" hreflang="da" data-title="Børne- og ungdomslitteratur" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="duński" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Kinder-_und_Jugendliteratur" title="Kinder- und Jugendliteratur – niemiecki" lang="de" hreflang="de" data-title="Kinder- und Jugendliteratur" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="niemiecki" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Literatura_infantil_y_juvenil" title="Literatura infantil y juvenil – hiszpański" lang="es" hreflang="es" data-title="Literatura infantil y juvenil" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="hiszpański" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Litt%C3%A9rature_d%27enfance_et_de_jeunesse" title="Littérature d'enfance et de jeunesse – francuski" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Littérature d'enfance et de jeunesse" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="francuski" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Literatura_infantil_e_xuvenil" title="Literatura infantil e xuvenil – galicyjski" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Literatura infantil e xuvenil" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="galicyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%BB%D0%B4%D0%B0%D1%80_%D0%B0%D0%B4%D0%B0%D0%B1%D0%B8%D1%8F%D1%82%D1%8B" title="Балдар адабияты – kirgiski" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Балдар адабияты" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="kirgiski" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Kanner-_a_Jugendliteratur" title="Kanner- a Jugendliteratur – luksemburski" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Kanner- a Jugendliteratur" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="luksemburski" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Gyermek-_%C3%A9s_ifj%C3%BAs%C3%A1gi_irodalom" title="Gyermek- és ifjúsági irodalom – węgierski" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Gyermek- és ifjúsági irodalom" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="węgierski" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Barne-_og_ungdomslitteratur" title="Barne- og ungdomslitteratur – norweski (bokmål)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Barne- og ungdomslitteratur" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="norweski (bokmål)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Literatura_infantojuvenil" title="Literatura infantojuvenil – portugalski" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Literatura infantojuvenil" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugalski" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Literat%C3%BAra_pre_deti_a_ml%C3%A1de%C5%BE" title="Literatúra pre deti a mládež – słowacki" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Literatúra pre deti a mládež" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="słowacki" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%9A%D0%B8%D0%B6%D0%B5%D0%B2%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82_%D0%B7%D0%B0_%D0%BC%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B5" title="Књижевност за младе – serbski" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Књижевност за младе" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serbski" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q11163999#sitelinks-wikipedia" title="Edytuj linki pomiędzy wersjami językowymi" class="wbc-editpage">Edytuj linki</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Przestrzenie nazw"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Literatura_dla_dzieci_i_m%C5%82odzie%C5%BCy" title="Zobacz stronę treści [c]" accesskey="c"><span>Artykuł</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Dyskusja:Literatura_dla_dzieci_i_m%C5%82odzie%C5%BCy" rel="discussion" title="Dyskusja o zawartości tej strony [t]" accesskey="t"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Zmień wariant języka" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">polski</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Widok"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Literatura_dla_dzieci_i_m%C5%82odzie%C5%BCy"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Literatura_dla_dzieci_i_m%C5%82odzie%C5%BCy&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Literatura_dla_dzieci_i_m%C5%82odzie%C5%BCy&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Literatura_dla_dzieci_i_m%C5%82odzie%C5%BCy&action=history" title="Starsze wersje tej strony [h]" accesskey="h"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Narzędzia</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Więcej opcji" > <div class="vector-menu-heading"> Działania </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Literatura_dla_dzieci_i_m%C5%82odzie%C5%BCy"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Literatura_dla_dzieci_i_m%C5%82odzie%C5%BCy&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Literatura_dla_dzieci_i_m%C5%82odzie%C5%BCy&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Literatura_dla_dzieci_i_m%C5%82odzie%C5%BCy&action=history"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Ogólne </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Linkuj%C4%85ce/Literatura_dla_dzieci_i_m%C5%82odzie%C5%BCy" title="Pokaż listę wszystkich stron linkujących do tej strony [j]" accesskey="j"><span>Linkujące</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Zmiany_w_linkowanych/Literatura_dla_dzieci_i_m%C5%82odzie%C5%BCy" rel="nofollow" title="Ostatnie zmiany w stronach, do których ta strona linkuje [k]" accesskey="k"><span>Zmiany w linkowanych</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//pl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Prześlij_plik" title="Prześlij pliki [u]" accesskey="u"><span>Prześlij plik</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Strony_specjalne" title="Lista wszystkich stron specjalnych [q]" accesskey="q"><span>Strony specjalne</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Literatura_dla_dzieci_i_m%C5%82odzie%C5%BCy&oldid=75250468" title="Stały link do tej wersji tej strony"><span>Link do tej wersji</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Literatura_dla_dzieci_i_m%C5%82odzie%C5%BCy&action=info" title="Więcej informacji na temat tej strony"><span>Informacje o tej stronie</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Cytuj&page=Literatura_dla_dzieci_i_m%C5%82odzie%C5%BCy&id=75250468&wpFormIdentifier=titleform" title="Informacja o tym jak należy cytować tę stronę"><span>Cytowanie tego artykułu</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Skr%C3%B3%C4%87_adres_URL&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FLiteratura_dla_dzieci_i_m%25C5%2582odzie%25C5%25BCy"><span>Zobacz skrócony adres URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Kod_QR&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FLiteratura_dla_dzieci_i_m%25C5%2582odzie%25C5%25BCy"><span>Pobierz kod QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Drukuj lub eksportuj </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCka&bookcmd=book_creator&referer=Literatura+dla+dzieci+i+m%C5%82odzie%C5%BCy"><span>Utwórz książkę</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:DownloadAsPdf&page=Literatura_dla_dzieci_i_m%C5%82odzie%C5%BCy&action=show-download-screen"><span>Pobierz jako PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Literatura_dla_dzieci_i_m%C5%82odzie%C5%BCy&printable=yes" title="Wersja do wydruku [p]" accesskey="p"><span>Wersja do druku</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> W innych projektach </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Children%27s_literature" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q11163999" title="Link do powiązanego elementu w repozytorium danych [g]" accesskey="g"><span>Element Wikidanych</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Wygląd</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ukryj</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Z Wikipedii, wolnej encyklopedii</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="pl" dir="ltr"><div class="metadata plainlinks mbox mbox-content" tabindex="0"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r75298054">.mw-parser-output .mbox{border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);border-left:10px solid var(--color-progressive,#36c);background-color:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);box-sizing:border-box;margin:0 10%0.5em 10%;display:grid;padding:.3em;gap:.3em;grid-template-columns:60px 1fr;align-items:center;word-break:break-word}.mw-parser-output .mbox.with-iconright{grid-template-columns:60px 1fr min-content}.mw-parser-output .mbox.without-icon{grid-template-columns:1fr}.mw-parser-output .mbox-iconright,.mw-parser-output .mbox-icon{justify-self:center}.mw-parser-output .mbox-icon img{max-width:100%;object-fit:contain}.mw-parser-output .mbox p{font-size:inherit}@media(max-width:720px){.mw-parser-output .mbox{margin-left:0;margin-right:0}}@media(max-width:600px){.mw-parser-output .mbox{width:100%}}@media(max-width:450px){.mw-parser-output .mbox-iconright{grid-row:2;grid-column:1/span 2;justify-self:end}.mw-parser-output .mbox.with-iconright{grid-template-columns:40px 1fr}.mw-parser-output .mbox{grid-template-columns:40px 1fr;font-size:0.85rem}}.mw-parser-output .mbox+.mbox{margin-top:calc(-0.5em - 1px)}.mw-parser-output .mbox.mbox-serious{border-left-color:#d33}.mw-parser-output .mbox.mbox-content{border-left-color:#f28500}.mw-parser-output .mbox.mbox-notice{border-left-color:var(--color-progressive,#36c)}.mw-parser-output .mbox.mbox-merge{border-left-color:#9932cc}body.ns-6 .mw-parser-output .mbox{width:unset;max-width:unset}</style> <div class="mbox-icon"> <div><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/REF_new_%28questionmark%29.svg/50px-REF_new_%28questionmark%29.svg.png" decoding="async" width="50" height="50" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/REF_new_%28questionmark%29.svg/75px-REF_new_%28questionmark%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/REF_new_%28questionmark%29.svg/100px-REF_new_%28questionmark%29.svg.png 2x" data-file-width="128" data-file-height="128" /></span></span></div></div> <div class="mbox-text"><b>Ten artykuł od 2014-01 zawiera treści, przy których <a href="/wiki/Wikipedia:Weryfikowalno%C5%9B%C4%87" title="Wikipedia:Weryfikowalność">brakuje odnośników do źródeł</a>.</b><div class="hide-when-compact">Należy dodać <b><a href="/wiki/Pomoc:Przypisy" title="Pomoc:Przypisy">przypisy</a></b> do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy <a href="/wiki/Wikipedia:Bibliografia" title="Wikipedia:Bibliografia">źródeł bibliograficznych</a> jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają.<br /><small><i>Sprawdź w źródłach:</i> <span class="plainlinks"> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://encyklopedia.pwn.pl/szukaj/Literatura+dla+dzieci+i+m%C5%82odzie%C5%BCy.html">Encyklopedia PWN</a> • <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?as_brr=0&as_pub=-icon&q=%22Literatura+dla+dzieci+i+m%C5%82odzie%C5%BCy%22">Google Books</a> • <a rel="nofollow" class="external text" href="http://scholar.google.com/scholar?q=%22Literatura+dla+dzieci+i+m%C5%82odzie%C5%BCy%22">Google Scholar</a> • <a rel="nofollow" class="external text" href="https://fbc.pionier.net.pl/search#fq={!tag=dcterms_accessRights}dcterms_accessRights%3A%22Dost%C4%99p%20otwarty%22&q=%22Literatura+dla+dzieci+i+m%C5%82odzie%C5%BCy%22">Federacja Bibliotek Cyfrowych</a> • <a rel="nofollow" class="external text" href="https://bazhum.muzhp.pl/artykul/lista/?generalQuery=%22Literatura+dla+dzieci+i+m%C5%82odzie%C5%BCy%22">BazHum</a> • <a rel="nofollow" class="external text" href="https://yadda.icm.edu.pl/baztech/search/page.action?qt=SEARCH&q=c_0language_0eq.all*sc.article*c_0keywords_0eq.Literatura+dla+dzieci+i+m%C5%82odzie%C5%BCy*l_0*c_0fulltext_0eq.all">BazTech</a> • <a rel="nofollow" class="external text" href="https://rcin.org.pl/dlibra/results?q=%22Literatura+dla+dzieci+i+m%C5%82odzie%C5%BCy%22&action=SimpleSearchAction&type=-6&p=0">RCIN</a> • Internet Archive (<a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/texts?query=%22Literatura+dla+dzieci+i+m%C5%82odzie%C5%BCy%22">texts</a> / <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/inlibrary?query=%22Literatura+dla+dzieci+i+m%C5%82odzie%C5%BCy%22">inlibrary</a>)</span></small><br /><span style="color: var(--color-subtle, #54595d); font-size:80%">Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w <a href="/wiki/Dyskusja:Literatura_dla_dzieci_i_m%C5%82odzie%C5%BCy" title="Dyskusja:Literatura dla dzieci i młodzieży">dyskusji tego artykułu</a>.</span><br /><span style="color: var(--color-subtle, #54595d); font-size:80%"> Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon <a href="/wiki/Szablon:Dopracowa%C4%87" title="Szablon:Dopracować">{{Dopracować}}</a> z tego artykułu.</span></div></div> </div> <p><b>Literatura dla dzieci i młodzieży</b> – <a href="/wiki/Literatura_pi%C4%99kna" title="Literatura piękna">literatura piękna</a> tworzona z myślą o <a href="/wiki/Dziecko" title="Dziecko">dzieciach</a> i <a href="/wiki/M%C5%82odzie%C5%BC" title="Młodzież">młodzieży</a><sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1">[1]</a></sup> i przez nią czytana. </p><p>Literatura taka charakteryzuje się pewnymi cechami, które odróżniają ją od literatury dla dorosłych czytelników. Chodzi tu przede wszystkim o taki dobór zawartości i formy, który odpowiadałby potrzebom i gustom młodszych odbiorców. Twórcy literatury dla dzieci i młodzieży zwykle zwracają uwagę na to, by ich dzieła miały walory <a href="/wiki/Wychowanie" title="Wychowanie">wychowawcze</a> i <a href="/wiki/Edukacja" title="Edukacja">edukacyjne</a>. </p><p>Niektórzy badacze rozróżniają terminy „literatura dla dzieci” i „literatura dziecięca”; traktując tą druga kategorię jako zawierającą utwory bardziej zaawansowane i wartościowe<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2">[2]</a></sup>. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Wartości"><span id="Warto.C5.9Bci"></span>Wartości</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Literatura_dla_dzieci_i_m%C5%82odzie%C5%BCy&veaction=edit&section=1" title="Edytuj sekcję: Wartości" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Literatura_dla_dzieci_i_m%C5%82odzie%C5%BCy&action=edit&section=1" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Wartości"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Literatura dla dzieci i młodzieży może pełnić funkcję: </p> <ul><li><b>wychowawczą</b><sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3">[3]</a></sup>– konflikty między głównymi bohaterami opierają się na wyraźnie zarysowanym przeciwstawieniu działań pożądanych, czyli „pozytywnych” i niepożądanych, czyli „negatywnych”; celem takiego ujęcia jest wyrobienie u młodego czytelnika zdolności rozróżniania dobra i zła; w literaturze dla dzieci i młodzieży dobro niemal bez wyjątku zwycięża, natomiast zło zostaje pokonane;</li> <li><b>edukacyjną</b><sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4">[4]</a></sup> – w fabułę wplata się informacje dotyczące świata, np. informacje geograficzne, historyczne czy etnograficzne (np. informacje dotyczące plemion indiańskich w powieściach <a href="/wiki/Alfred_Szklarski" title="Alfred Szklarski">Alfreda Szklarskiego</a>).</li></ul> <p>Utwory dla dzieci i młodzieży w różnym stopniu je realizują. Powstaje także pewna grupa utworów, których przeznaczeniem jest niemal wyłącznie rozrywka i które nie wykazują walorów edukacyjnych ani wychowawczych. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Początki"><span id="Pocz.C4.85tki"></span>Początki</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Literatura_dla_dzieci_i_m%C5%82odzie%C5%BCy&veaction=edit&section=2" title="Edytuj sekcję: Początki" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Literatura_dla_dzieci_i_m%C5%82odzie%C5%BCy&action=edit&section=2" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Początki"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Początki literatury pisanej z myślą o młodych czytelnikach sięgają XVIII wieku<sup id="cite_ref-ReferenceA_5-0" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceA-5">[5]</a></sup>. Wcześniej taka literatura nie istniała, a młodzież czytała te same książki co dorośli. Rodzice i opiekunowie nadzorowali wybór ich lektur. Nawet <a href="/wiki/Ba%C5%9B%C5%84" title="Baśń">baśnie</a> i <a href="/wiki/Bajka" title="Bajka">bajki</a> pisano dla dorosłych. </p><p>Choć wcześniej nie powstawały książki pisane wyłącznie dla dzieci i młodzieży, dość często teksty „dla dorosłych” opracowywano w taki sposób, aby mogły być czytane również przez najmłodszych czytelników<sup id="cite_ref-ReferenceA_5-1" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceA-5">[5]</a></sup>. Opracowanie takie polegało np. na skróceniu podstawowego tekstu, usunięciu opisów spowalniających atrakcyjną akcję, usunięciu elementów uznanych za „niepedagogiczne”, czyli np. związanych ze sferą seksualną. Zmiany mogły polegać też na takim ukształtowaniu dzieła, które uwypuklałoby elementy wychowawcze (np. podkreślenie patriotyzmu, odwagi i innych cech, których wyrobienie u młodych czytelników uznawano za pożądane). </p><p>Warto przy tym zwrócić uwagę na sposób funkcjonowania literatury dla dzieci i młodzieży, ponieważ bardzo wiele tekstów, uznawanych dziś za młodzieżowe (i rzeczywiście z upodobaniem czytane przez młodzież), w przeszłości mogło być adresowanych do czytelników dorosłych i dopiero później zostały one „zaadaptowane” i zaakceptowane, także w świadomości powszechnej, przez dzieci i młodzież. Dobrym przykładem może być tu np. twórczość <a href="/wiki/Jules_Verne" title="Jules Verne">Juliusza Verne’a</a>. Wiele z jego powieści pisanych było w zamyśle jako teksty „dla dorosłych”. Utwory propagowały odkrycia naukowe, geograficzne itp., jednak ze względu na atrakcyjną formę dość szybko zyskały akceptację młodszych czytelników. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="XVII_wiek">XVII wiek</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Literatura_dla_dzieci_i_m%C5%82odzie%C5%BCy&veaction=edit&section=3" title="Edytuj sekcję: XVII wiek" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Literatura_dla_dzieci_i_m%C5%82odzie%C5%BCy&action=edit&section=3" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: XVII wiek"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Don_Quixote.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/25/Don_Quixote.jpg/220px-Don_Quixote.jpg" decoding="async" width="220" height="344" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/25/Don_Quixote.jpg/330px-Don_Quixote.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/25/Don_Quixote.jpg/440px-Don_Quixote.jpg 2x" data-file-width="736" data-file-height="1152" /></a><figcaption><a href="/wiki/Don_Kichot_(posta%C4%87)" title="Don Kichot (postać)">Don Kichot</a> i <a href="/wiki/Sancho_Pansa" title="Sancho Pansa">Sancho Pansa</a></figcaption></figure> <p>Jedną z pierwszych powieści, która przypadła do gustu młodym czytelnikom, można uznać <i><a href="/wiki/Don_Kichot_(powie%C5%9B%C4%87)" title="Don Kichot (powieść)">Don Kichota</a></i><sup id="cite_ref-ReferenceA_5-2" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceA-5">[5]</a></sup> (wyd. 1605 i 1615) hiszpańskiego pisarza <a href="/wiki/Miguel_de_Cervantes" title="Miguel de Cervantes">Miguela Cervantesa</a>. Powieść przedstawia tytułowego <a href="/wiki/Don_Kichot_(posta%C4%87)" title="Don Kichot (postać)">Don Kichota</a> jako błędnego rycerza, który przeżywa mnóstwo przygód. W podróży towarzyszy mu <a href="/wiki/Sancho_Pansa" title="Sancho Pansa">Sancho Pansa</a>, wierny giermek, uosobienie zdrowego rozsądku, przemyślności i sprytu. Powieść stała się podstawą licznych adaptacji scenicznych oraz filmowych. Na motywach powieści powstało także kilka filmów animowanych, adresowanych bezpośrednio do dzieci. Na język polski powieść ta została przetłumaczona w 1786 roku. </p><p>Spośród polskich publikacji wydanych w XVII stuleciu z myślą o młodym pokoleniu na uwagę zasługuje <i>Artes Dobromilenses. Nauka dobromilska w Dobromilu,</i> przypisywana <a href="/wiki/Jan_Szcz%C4%99sny_Herburt" title="Jan Szczęsny Herburt">Janowi Szczęsnemu Herburtowi</a>. Przez długi czas uznawana za najstarszą rodzimą książkę dla dzieci<sup id="cite_ref-:0_6-0" class="reference"><a href="#cite_note-:0-6">[6]</a></sup>. Jej pierwsze wydanie ukazało się w 1613 roku<sup id="cite_ref-:0_6-1" class="reference"><a href="#cite_note-:0-6">[6]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Literatura_francuska">Literatura francuska</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Literatura_dla_dzieci_i_m%C5%82odzie%C5%BCy&veaction=edit&section=4" title="Edytuj sekcję: Literatura francuska" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Literatura_dla_dzieci_i_m%C5%82odzie%C5%BCy&action=edit&section=4" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Literatura francuska"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Ogromną popularnością cieszyły się bajki <a href="/wiki/Francja" title="Francja">francuskich</a> pisarzy. <i>Bajki</i> (wyd. 1668–1694) <a href="/wiki/Jean_de_La_Fontaine" title="Jean de La Fontaine">Jeana de La Fontaine’a</a>, wzorowane na dziełach <a href="/wiki/Ezop" title="Ezop">Ezopa</a>, zawierają m.in. takie znane pozycje jak: <i>Kruk i lis</i>, <i>Lis i winogrona</i> oraz <i>Konik polny i mrówka</i>. Pisane z myślą o dorosłym czytelniku znalazły odbiorców wśród dzieci. W Polsce stały się bardzo popularne od wydania w 1699 roku. </p><p>Wraz z falą mody na ludową bajkę fantastyczną, w 1697 roku ukazał się zbiorek <a href="/wiki/Charles_Perrault" title="Charles Perrault">Charles’a Perraulta</a><sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7">[7]</a></sup> zatytułowany <i>Historie i baśnie dawnych czasów z pouczeniami moralnymi</i>, od ilustracji na stronie tytułowej znany później jako <i>Opowieści Babci Gąski</i> (lub: <i><a href="/wiki/Bajki_Babci_G%C4%85ski" title="Bajki Babci Gąski">Bajki Babci Gąski</a></i>). Napisane specjalnie dla dzieci bajki Perraulta stały się wkrótce znane w całej Europie. Tomik zawierał 8 opowieści: <i><a href="/wiki/Czerwony_Kapturek" title="Czerwony Kapturek">Mały Czerwony Kapturek</a></i>, <i><a href="/wiki/Kot_w_butach" title="Kot w butach">Kot w butach</a></i>, <i><a href="/wiki/Kopciuszek_(ba%C5%9B%C5%84)" title="Kopciuszek (baśń)">Kopciuszek</a></i>, <i><a href="/wiki/%C5%9Api%C4%85ca_kr%C3%B3lewna" title="Śpiąca królewna">Śpiąca królewna</a></i>, <i><a href="/wiki/Sinobrody" title="Sinobrody">Sinobrody</a></i>, <i><a href="/wiki/Wr%C3%B3%C5%BCki_(ba%C5%9B%C5%84_Charles%E2%80%99a_Perraulta)" class="mw-redirect" title="Wróżki (baśń Charles’a Perraulta)">Wróżki</a></i>, <i><a href="/wiki/Knyps_z_czubkiem" title="Knyps z czubkiem">Knyps z czubkiem</a></i>, <i><a href="/wiki/Tomcio_Paluch" title="Tomcio Paluch">Paluszek</a></i>. </p><p>Poczytną pozycją była także powieść edukacyjna z kluczem <i>Historia Telemaka</i> (lub: <i>Przypadki Telemaka</i>) (wyd. 1697) <a href="/wiki/Fran%C3%A7ois_F%C3%A9nelon" title="François Fénelon">François Fénelona</a>, która była streszczeniem IV księgi <i><a href="/wiki/Odyseja" title="Odyseja">Odysei</a></i> Homera. Fénelon napisał ją dla <a href="/wiki/Ludwik_de_France_(ksi%C4%85%C5%BC%C4%99_Burgundii)" title="Ludwik de France (książę Burgundii)">Ludwika</a>, <a href="/wiki/W%C5%82adcy_Burgundii" title="Władcy Burgundii">księcia Burgundii</a>, wnuka <a href="/wiki/Ludwik_XIV" title="Ludwik XIV">Ludwika XIV</a>, gdy był jego wychowawcą. Na polski została przetłumaczona dwa razy, najpierw wierszem w 1726 roku przez Jana Jabłonowskiego<sup id="cite_ref-:0_6-2" class="reference"><a href="#cite_note-:0-6">[6]</a></sup>, a w 1750 roku już jako pełny przekład, prozą. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="XVIII_wiek">XVIII wiek</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Literatura_dla_dzieci_i_m%C5%82odzie%C5%BCy&veaction=edit&section=5" title="Edytuj sekcję: XVIII wiek" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Literatura_dla_dzieci_i_m%C5%82odzie%C5%BCy&action=edit&section=5" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: XVIII wiek"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Mille_et_Une_Nuits_en_Arabe.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/Mille_et_Une_Nuits_en_Arabe.JPG/220px-Mille_et_Une_Nuits_en_Arabe.JPG" decoding="async" width="220" height="105" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f7/Mille_et_Une_Nuits_en_Arabe.JPG 1.5x" data-file-width="311" data-file-height="148" /></a><figcaption>Oryginalny zapis tytułu „Księgi tysiąca i jednej nocy”</figcaption></figure> <p>Na początku XVIII w. ukazało się francuskie tłumaczenie <i><a href="/wiki/Ksi%C4%99ga_tysi%C4%85ca_i_jednej_nocy" title="Księga tysiąca i jednej nocy">Księgi tysiąca i jednej nocy</a></i> (wyd. 1704–1717), które od razu zdobyło popularność wśród najmłodszych czytelników dzięki takim opowiadaniom jak: <i><a href="/wiki/Aladyn" title="Aladyn">Cudowna lampa Aladyna</a></i>, <i><a href="/wiki/Ali_Baba" title="Ali Baba">Alibaba i 40 rozbójników</a></i>, <i><a href="/wiki/Sindbad_%C5%BBeglarz" title="Sindbad Żeglarz">Sindbad Żeglarz</a></i>, <i><a href="/wiki/Szeherezada_(posta%C4%87)" title="Szeherezada (postać)">Szeherezada</a></i>. Na język polski wybrane fragmenty dzieła zostały przetłumaczone w 12 tomach<sup id="cite_ref-ReferenceA_5-3" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceA-5">[5]</a></sup>. </p><p>Mimo rozpowszechnionych w ówczesnej pedagogice poglądów o negatywnym wpływie fantastyki na rozwój dzieci, bajki wschodnie, popularne w Polsce ze względu na zakorzenioną od wieków ogólną modę na <a href="/wiki/Orientalizm" title="Orientalizm">orientalizm</a>, napisane dla dorosłych, zalecane były jako lektura dla uczniów. Z tego też względu stosunkowo późno dołączano do wyborów tekstów dydaktycznych bajki fantastyczne: pierwszy raz bajka o królewnie Śnieżce znalazła się w zbiorze <i>Komedii i tragedii</i> <a href="/wiki/Franciszka_Urszula_Radziwi%C5%82%C5%82owa" title="Franciszka Urszula Radziwiłłowa">Urszuli Radziwiłłowej</a> opublikowanym w 1754 roku. </p><p>Dwaj angielscy pisarze zyskali rozgłos wśród młodzieży dzięki powieściom przygodowym. <a href="/wiki/Daniel_Defoe" title="Daniel Defoe">Daniel Defoe</a> powieścią <i><a href="/wiki/Przypadki_Robinsona_Kruzoe" title="Przypadki Robinsona Kruzoe">Przypadki Robinsona Crusoe</a></i> (wyd. 1719), i <a href="/wiki/Jonathan_Swift" title="Jonathan Swift">Jonathan Swift</a> powieścią <i><a href="/wiki/Podr%C3%B3%C5%BCe_Guliwera" title="Podróże Guliwera">Podróże Guliwera</a></i> (wyd. 1726). Pierwsza z nich została przetłumaczona na polski w 1769, a druga w 1784 roku. <i>Robinson</i>, napisany dla dorosłych, stał się obiektem zainteresowania młodzieży<sup id="cite_ref-ReferenceA_5-4" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceA-5">[5]</a></sup>, dając tym samym początek odrębnego nurtu powieści młodzieżowych, tzw. <a href="/wiki/Robinsonada" title="Robinsonada">robinsonady</a>. Do najgłośniejszych książek tego nurtu należał utwór niemieckiego pedagoga Joachima H. Campe, <i>Nowy Robinson,</i> z 1779 roku. Książka ta, przetłumaczona na wszystkie języki europejskie, cieszyła się niesłabnącym powodzeniem do połowy XIX wieku. Równie poczytna była też jego <i>Biblioteczka dziecinna</i>, będąca zbiorem nie tylko opowiadań, ale i gier towarzyskich. Tomiki powstawały dzięki ścisłej współpracy z dziećmi, autor wielokrotnie zasięgał ich rady. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Dore-munchausen-illustration.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Dore-munchausen-illustration.jpg/220px-Dore-munchausen-illustration.jpg" decoding="async" width="220" height="296" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Dore-munchausen-illustration.jpg/330px-Dore-munchausen-illustration.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Dore-munchausen-illustration.jpg/440px-Dore-munchausen-illustration.jpg 2x" data-file-width="800" data-file-height="1075" /></a><figcaption><a href="/wiki/Hieronymus_Carl_Friedrich_von_M%C3%BCnchhausen" title="Hieronymus Carl Friedrich von Münchhausen">Baron Münchhausen</a></figcaption></figure> <p>W latach 1750–1770 francuska pisarka i pedagog <a href="/wiki/Jeanne-Marie_Leprince_de_Beaumont" title="Jeanne-Marie Leprince de Beaumont">Jeanne-Marie Leprince de Beaumont</a> wydawała <i>Le Magasin des enfants</i> (<i>Magazyn dla dzieci</i> lub: <i>Magazyn dziecinny</i>). Opublikowano 40 wielokrotnie wznawianych numerów, a w jednym z nich ukazała się bajka <i><a href="/wiki/Pi%C4%99kna_i_Bestia" title="Piękna i Bestia">Piękna i bestia</a></i> (wyd. 1757), która zyskała międzynarodowe uznanie. Fragmenty utworów <i>pani Bony</i>, jak nazywano francuską pisarkę, w Polsce ukazały się w 1879 roku pod tytułem <i>Czarodziejskie baśnie</i>. Z czasem były one mocno krytykowane, przy czym zarzucano im nadmierny dydaktyzm. Opowieść o Pięknej i Bestii ukazała się (razem z bajką o wróżce i trzech życzeniach) w 1785 roku w <i>Polskiej książce do czytania</i> <a href="/wiki/Daniel_Vogel" title="Daniel Vogel">Daniela Vogla</a>. </p><p>Kamieniem milowym w rozwoju literatury dziecięcej była działalność <a href="/w/index.php?title=John_Newbery&action=edit&redlink=1" class="new" title="John Newbery (strona nie istnieje)">Johna Newbery’ego</a>, nazywanego <i>pierwszym prawdziwym wydawcą książek dla dzieci</i><sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8">[8]</a></sup>. Pozyskał on do współpracy wybitnych literatów, m.in. T.G. Goldsmitha, O. Smolletta czy S. Johnsona. Wydawał pierwszy periodyk miesięczny dla dzieci <i>The Lillipution Magazine</i>, który zadebiutował w 1751 roku. Potomek księgarzy sam założył księgarnię z dostępem do półek dla dzieci. </p><p>Niemiecki pisarz <a href="/wiki/Rudolf_Erich_Raspe" title="Rudolf Erich Raspe">Rudolf Erich Raspe</a> w 1785 wydał <i><a href="/wiki/Przygody_barona_M%C3%BCnchhausena" title="Przygody barona Münchhausena">Przygody barona Münchhausena</a></i>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Powieść_przygodowa"><span id="Powie.C5.9B.C4.87_przygodowa"></span>Powieść przygodowa</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Literatura_dla_dzieci_i_m%C5%82odzie%C5%BCy&veaction=edit&section=6" title="Edytuj sekcję: Powieść przygodowa" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Literatura_dla_dzieci_i_m%C5%82odzie%C5%BCy&action=edit&section=6" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Powieść przygodowa"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>W 1787 ukazała się powieść idylliczno-sentymentalna <i><a href="/wiki/Pawe%C5%82_i_Wirginia" title="Paweł i Wirginia">Paweł i Wirginia</a></i>, napisana przez francuskiego pisarza <a href="/wiki/Jacques-Henri_Bernardin_de_Saint-Pierre" title="Jacques-Henri Bernardin de Saint-Pierre">Bernardina de Saint-Pierre’a</a>. Opisywała ona miłość dwojga młodych ludzi z egzotycznym <a href="/wiki/Mauritius" title="Mauritius">Mauritiusem</a> w tle. Dość szybko stała się popularna w całej Europie, rychło też przetłumaczono ją na wiele języków. W Polsce została po raz pierwszy wydana w 1793 roku pod zmienionym tytułem <i>Paweł i Maria</i>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="XIX_wiek">XIX wiek</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Literatura_dla_dzieci_i_m%C5%82odzie%C5%BCy&veaction=edit&section=7" title="Edytuj sekcję: XIX wiek" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Literatura_dla_dzieci_i_m%C5%82odzie%C5%BCy&action=edit&section=7" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: XIX wiek"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Alice_in_Wonderland,_Drink_me_by_John_Tenniel.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/39/Alice_in_Wonderland%2C_Drink_me_by_John_Tenniel.jpg" decoding="async" width="181" height="250" class="mw-file-element" data-file-width="181" data-file-height="250" /></a><figcaption>Alicja, bohaterka <i>Alicji w krainie czarów</i>.</figcaption></figure> <p>Z początkiem XIX w. pojawili się pisarze, którzy zaczęli kierować swe utwory do młodych czytelników. Rosyjski pisarz <a href="/wiki/Iwan_Kry%C5%82ow" title="Iwan Kryłow">Iwan Andiejewicz Kryłow</a> w latach 1809–1843 wydał ponad 200 <a href="/wiki/Bajka" title="Bajka">bajek</a> w 9 tomach. Niemcy, <a href="/wiki/Bracia_Grimm" title="Bracia Grimm">bracia Jakob i Wilhelm Grimm</a>, opublikowali w latach 1812–1815 <i>Bajki dla dzieci</i>, zbiór około 200 bajek, wśród których były: <i><a href="/wiki/Ja%C5%9B_i_Ma%C5%82gosia" title="Jaś i Małgosia">Jaś i Małgosia</a></i>, <i><a href="/wiki/Kr%C3%B3lewna_%C5%9Anie%C5%BCka" title="Królewna Śnieżka">Królewna Śnieżka i siedmiu krasnoludków</a></i> i <i>Zaczarowana fasola</i>. W 1819 angielski pisarz <a href="/wiki/Walter_Scott" title="Walter Scott">Walter Scott</a> napisał historyczną powieść <i><a href="/wiki/Ivanhoe" title="Ivanhoe">Ivanhoe</a></i>. Na język polski została przetłumaczona w 1921 roku. </p><p>Sławą cieszyły się baśnie Duńczyka <a href="/wiki/Hans_Christian_Andersen" title="Hans Christian Andersen">Hansa Christiana Andersena</a>, powstające na przestrzeni lat 1835–1872. Wśród nich były: <i><a href="/wiki/Brzydkie_kacz%C4%85tko" title="Brzydkie kaczątko">Brzydkie kaczątko</a></i>, <i><a href="/wiki/Kr%C3%B3lowa_%C5%9Aniegu" title="Królowa Śniegu">Królowa śniegu</a></i>, <i><a href="/wiki/Calineczka" title="Calineczka">Calineczka</a></i>, <i><a href="/wiki/Dziewczynka_z_zapa%C5%82kami" title="Dziewczynka z zapałkami">Dziewczynka z zapałkami</a></i>, <i>Słowik</i>, <i><a href="/wiki/Nowe_szaty_kr%C3%B3la" title="Nowe szaty króla">Nowe szaty cesarza</a></i>, <i><a href="/wiki/Ma%C5%82a_syrenka_(ba%C5%9B%C5%84)" title="Mała syrenka (baśń)">Mała Syrenka</a></i>, <i><a href="/wiki/Ksi%C4%99%C5%BCniczka_na_ziarnku_grochu" title="Księżniczka na ziarnku grochu">Księżniczka na ziarnku grochu</a></i>, <i>Świniopas</i>, <i>Stokrotka</i>, <i>Imbryk</i>, <i>Stara latarnia</i>. Mimo iż obecnie należą do kanonu literatury dziecięcej, pisane były z myślą o dojrzałym czytelniku. Ich pierwsze polskie tłumaczenia były zamieszczane w czasopismach dla dorosłych. Bajki te, tkwiące korzeniami w opowieściach ludowych, są oryginalnym dziełem Andersena. Atmosfera baśniowości, niezwykłości, oryginalne pomysły, a także walory wychowawcze sprawiły, iż baśnie Andersena zostały zaakceptowane przez dzieci, stając się także symbolami kultury popularnej. Nadal są wydawane, zaś poszczególne opowieści stały się podstawą adaptacji filmowych, scenicznych i radiowych. </p><p>W 1826 roku amerykański pisarz <a href="/wiki/James_Fenimore_Cooper" title="James Fenimore Cooper">James Fenimore Cooper</a> wydał <i><a href="/wiki/Ostatni_Mohikanin" title="Ostatni Mohikanin">Ostatniego Mohikanina</a></i>. Powieść ta, wchodząca w skład tzw. <i><a href="/wiki/Pi%C4%99cioksi%C4%85g_przyg%C3%B3d_Sokolego_Oka" title="Pięcioksiąg przygód Sokolego Oka">Pięcioksięgu przygód Sokolego Oka</a></i>, zdobyła międzynarodową popularność i ze względu na barwne przygody głównych bohaterów oraz sugestywne opisy stała się później wzorcem przygodowej powieści indiańskiej<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9">[9]</a></sup>. Tematyka indiańska w późniejszych latach była przez pisarzy adresujących swe dzieła do młodzieży. Wśród nich polskich twórców, m.in. <a href="/wiki/Arkady_Fiedler" title="Arkady Fiedler">Arkadego Fiedlera</a>, <a href="/wiki/Sat-Okh" title="Sat-Okh">Sat-Okha</a>, <a href="/wiki/Alfred_Szklarski" title="Alfred Szklarski">Alfreda Szklarskiego</a>, <a href="/wiki/Nora_Szczepa%C5%84ska" title="Nora Szczepańska">Nory Szczepańskiej</a> czy <a href="/wiki/Longin_Jan_Oko%C5%84" title="Longin Jan Okoń">Longina Jana Okonia</a>. </p><p>W Anglii <a href="/wiki/Charles_Dickens" title="Charles Dickens">Charles Dickens</a> opublikował kilka powieści i opowiadań dla młodzieży, m.in.: <i>Klub Pickwicka</i> (wyd. 1837–1838), <i>Nicholasa Nickelby</i> (wyd. 1838–1839), <i><a href="/wiki/Opowie%C5%9B%C4%87_wigilijna" title="Opowieść wigilijna">Opowieść wigilijną</a></i> (wyd. 1843–1848) i <i><a href="/wiki/David_Copperfield_(powie%C5%9B%C4%87)" title="David Copperfield (powieść)">Dawida Copperfielda</a></i> (wyd. 1849–1950). Francuski pisarz <a href="/wiki/Alexandre_Dumas" title="Alexandre Dumas">Alexandre Dumas (ojciec)</a> napisał kilka powieści historycznych, które zyskały popularność wśród młodych czytelników, m.in.: <i><a href="/wiki/Hrabia_Monte_Christo" title="Hrabia Monte Christo">Hrabiego Monte Christo</a></i> (wyd. 1844–1845), <i><a href="/wiki/Trzej_muszkieterowie" title="Trzej muszkieterowie">Trzech muszkieterów</a></i> (wyd. 1844–1845) i <i><a href="/wiki/Dwadzie%C5%9Bcia_lat_p%C3%B3%C5%BAniej" title="Dwadzieścia lat później">Dwadzieścia lat później</a></i> (wyd. 1845). W 1851 roku ukazała się powieść <a href="/wiki/Herman_Melville" title="Herman Melville">Hermana Melville’a</a> <i><a href="/wiki/Moby_Dick" title="Moby Dick">Moby Dick</a>.</i> </p><p> W 1852 roku amerykańska pisarka <a href="/wiki/Harriet_Beecher_Stowe" title="Harriet Beecher Stowe">Harriet Beecher Stowe</a> wydała <i><a href="/wiki/Chata_wuja_Toma" title="Chata wuja Toma">Chatę wuja Toma</a></i>. W pierwszym roku rozeszła się w nakładzie 300.000 egzemplarzy<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10">[10]</a></sup>.</p><figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Nautilus_engines.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/b8/Nautilus_engines.jpg" decoding="async" width="212" height="302" class="mw-file-element" data-file-width="212" data-file-height="302" /></a><figcaption>Ilustracja z <i>20000 mil podmorskiej żeglugi</i> J. Verne’a.</figcaption></figure> <p>Francuz <a href="/wiki/Jules_Verne" title="Jules Verne">Jules Verne</a> napisał z myślą między innymi o młodych czytelnikach powieści podróżnicze, przygodowe i fantastyczno-naukowe, na przykład: <i><a href="/wiki/Pi%C4%99%C4%87_tygodni_w_balonie" title="Pięć tygodni w balonie">Pięć tygodni w balonie</a></i> (1863), <i><a href="/wiki/Podr%C3%B3%C5%BC_do_wn%C4%99trza_Ziemi" title="Podróż do wnętrza Ziemi">Podróż do wnętrza Ziemi</a></i> (1864), <i><a href="/wiki/Dzieci_kapitana_Granta" title="Dzieci kapitana Granta">Dzieci kapitana Granta</a></i> (1866), <i><a href="/wiki/Dwadzie%C5%9Bcia_tysi%C4%99cy_mil_podmorskiej_%C5%BCeglugi" title="Dwadzieścia tysięcy mil podmorskiej żeglugi">Dwadzieścia tysięcy mil podmorskiej żeglugi</a></i> (1869), <i><a href="/wiki/Tajemnicza_wyspa" title="Tajemnicza wyspa">Tajemniczą wyspę</a></i> (1874), <i><a href="/wiki/W_osiemdziesi%C4%85t_dni_dooko%C5%82a_%C5%9Bwiata" title="W osiemdziesiąt dni dookoła świata">W 80 dni dookoła świata</a></i> (1873) i <i><a href="/wiki/Dwa_lata_wakacji" title="Dwa lata wakacji">Dwa lata wakacji</a></i> (1888). </p><p>W 1865 roku angielski matematyk <a href="/wiki/Lewis_Carroll" title="Lewis Carroll">Lewis Carroll</a> opublikował <i><a href="/wiki/Alicja_w_Krainie_Czar%C3%B3w" title="Alicja w Krainie Czarów">Alicję w Krainie Czarów</a></i>, która odniosła spory sukces, co zachęciło autora do napisania w kilka lat później drugiej części zatytułowanej <i>Po drugiej stronie lustra</i> (wyd. 1871). Książki cieszą się nadal powodzeniem, zostały przetłumaczone na języki obce, a <a href="/wiki/Alicja_(Alicja_w_Krainie_Czar%C3%B3w)" title="Alicja (Alicja w Krainie Czarów)">Alicja</a> stała się ulubioną bohaterką dzieci, także dzięki adaptacjom filmowym i teatralnym obu książek. </p><p>Amerykanin <a href="/wiki/Mark_Twain" title="Mark Twain">Mark Twain</a> także stworzył dla młodzieży kilka powieści: <i><a href="/wiki/Przygody_Tomka_Sawyera" title="Przygody Tomka Sawyera">Przygody Tomka Sawyera</a></i> (wyd. 1876), <i><a href="/wiki/Ksi%C4%85%C5%BC%C4%99_i_%C5%BCebrak" title="Książę i żebrak">Książę i żebrak</a></i> (wyd. 1881), <i>Amerykanin na dworze króla Artura</i> (wyd. 1881) i <i><a href="/wiki/Przygody_Hucka" title="Przygody Hucka">Przygody Hucka</a></i> (wyd. 1884). W 1880 roku ukazała się powieść <i><a href="/wiki/Ben_Hur_(powie%C5%9B%C4%87)" title="Ben Hur (powieść)">Ben Hur</a></i> amerykańskiego pisarza <a href="/wiki/Lewis_Wallace" title="Lewis Wallace">Lewisa Wallace’a</a>. Stała się jednym z wczesnych bestsellerów wydawniczych o tematyce historycznej. W 1881 roku włoski pisarz <a href="/wiki/Carlo_Collodi" title="Carlo Collodi">Carlo Collodi</a> wydał swoją najsłynniejszą bajkę – <i><a href="/wiki/Pinokio_(powie%C5%9B%C4%87)" title="Pinokio (powieść)">Pinokio</a></i>. Anglik <a href="/wiki/Robert_Louis_Stevenson" title="Robert Louis Stevenson">Robert Louis Stevenson</a> był autorem kilku powieści przygodowych dla młodzieży, wśród których są: <i><a href="/wiki/Wyspa_skarb%C3%B3w" title="Wyspa skarbów">Wyspa skarbów</a></i> (wyd. 1883), <i>Porwany za młodu</i> (wyd. 1886), i <i><a href="/wiki/Doktor_Jekyll_i_pan_Hyde_(nowela)" title="Doktor Jekyll i pan Hyde (nowela)">Dziwna historia dra Jekylla i Mra Hyde’a</a></i> (wyd. 1886). </p><p>W 1886 roku ukazała się powieść amerykańskiej pisarki <a href="/wiki/Frances_Hodgson_Burnett" title="Frances Hodgson Burnett">Frances Hodgson Burnett</a> – <i><a href="/wiki/Ma%C5%82y_lord" title="Mały lord">Mały lord</a></i>. Tego samego roku włoski autor <a href="/wiki/Edmondo_De_Amicis" title="Edmondo De Amicis">Edmondo de Amicis</a> wydał <i>Serce</i>. W 1893 roku opublikowano pierwszą część <i><a href="/wiki/Winnetou_(powie%C5%9B%C4%87)" title="Winnetou (powieść)">Winnetou</a></i> z serii książek o życiu amerykańskich Indian niemieckiego pisarza <a href="/wiki/Karl_May" title="Karl May">Karola Maya</a>. Od 1910 roku, kiedy została przetłumaczona na polski, cieszyła się ogromną popularnością wśród młodzieży. W 1894 roku ukazała się <i><a href="/wiki/Ksi%C4%99ga_d%C5%BCungli" title="Księga dżungli">Księga dżungli</a></i> angielskiego pisarza <a href="/wiki/Rudyard_Kipling" title="Rudyard Kipling">Rudyarda Kiplinga</a>, a rok później <i>Druga księga dżungli</i> tego samego autora. </p><p>Polak <a href="/wiki/Henryk_Sienkiewicz" title="Henryk Sienkiewicz">Henryk Sienkiewicz</a> zyskał międzynarodową sławę dzięki <i><a href="/wiki/Quo_vadis" title="Quo vadis">Quo vadis</a></i> (wyd. 1896), książce, dzięki której w 1905 roku otrzymał <a href="/wiki/Nagroda_Nobla" title="Nagroda Nobla">nagrodę Nobla</a>. W wielu krajach powieść ta jest zaliczana do literatury dla młodzieży. W 1897 angielski pisarz <a href="/wiki/Herbert_George_Wells" title="Herbert George Wells">Herbert George Wells</a> wydał <i>Niewidzialnego człowieka</i>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="XX_i_XXI_wiek">XX i XXI wiek</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Literatura_dla_dzieci_i_m%C5%82odzie%C5%BCy&veaction=edit&section=8" title="Edytuj sekcję: XX i XXI wiek" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Literatura_dla_dzieci_i_m%C5%82odzie%C5%BCy&action=edit&section=8" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: XX i XXI wiek"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Baum_poster_1b.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/Baum_poster_1b.jpg/220px-Baum_poster_1b.jpg" decoding="async" width="220" height="273" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/Baum_poster_1b.jpg/330px-Baum_poster_1b.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/Baum_poster_1b.jpg/440px-Baum_poster_1b.jpg 2x" data-file-width="452" data-file-height="560" /></a><figcaption>Promocyjny plakat „Popular Books For Children” („Popularne książki dla dzieci”) Bauma, 1901.</figcaption></figure> <p>W 1900 roku w Stanach Zjednoczonych ukazał się <i>Czarnoksiężnik z Oz</i> <a href="/wiki/L._Frank_Baum" title="L. Frank Baum">Lymana Franka Bauma</a>. Sporą popularnością cieszyły się powieści przygodowe włoskiego pisarza <a href="/wiki/Emilio_Salgari" title="Emilio Salgari">Emilio Salgariego</a>: <i>Tygrys z Mompracem</i> (wyd. 1901) i <i>Góra światła</i> (wyd. 1904). W 1901 roku ukazała się powieść <i>Pięcioro dzieci i coś</i> angielskiej pisarki <a href="/wiki/Edith_Nesbit" title="Edith Nesbit">Edith Nesbit</a>, a trzy lata później <i>Feniks i latający dywan</i> tej samej autorki. Największą popularnością na początku wieku cieszyły się powieści z Dalekiej Północy amerykańskiego pisarza <a href="/wiki/Jack_London" title="Jack London">Jacka Londona</a>: <i><a href="/wiki/Zew_krwi" title="Zew krwi">Zew krwi</a></i> (wyd. 1903) i <i><a href="/wiki/Bia%C5%82y_Kie%C5%82" title="Biały Kieł">Biały Kieł</a></i> (wyd. 1906). W Anglii w 1904 roku ukazał się <i><a href="/wiki/Piotru%C5%9B_Pan_(powie%C5%9B%C4%87)" title="Piotruś Pan (powieść)">Piotruś Pan</a></i> szkockiego pisarza <a href="/wiki/J.M._Barrie" title="J.M. Barrie">Jamesa Matthew Barrie</a>, a w 1906 roku w Szwecji <i><a href="/wiki/Cudowna_podr%C3%B3%C5%BC_(powie%C5%9B%C4%87)" title="Cudowna podróż (powieść)">Cudowna podróż</a></i> <a href="/wiki/Selma_Lagerl%C3%B6f" title="Selma Lagerlöf">Selmy Lagerlöf</a>. Nadal pisała dla młodych czytelników <a href="/wiki/Frances_Hodgson_Burnett" title="Frances Hodgson Burnett">Frances Hodgson Burnett</a>: w 1905 roku wyszła <i><a href="/wiki/Ma%C5%82a_ksi%C4%99%C5%BCniczka" title="Mała księżniczka">Mała księżniczka</a></i>, a w 1911 – <i><a href="/wiki/Tajemniczy_ogr%C3%B3d" title="Tajemniczy ogród">Tajemniczy ogród</a></i>. </p><p>W 1908 roku zadebiutowała powieść dla dziewcząt kanadyjskiej pisarki <a href="/wiki/Lucy_Maud_Montgomery" title="Lucy Maud Montgomery">Lucy Maud Montgomery</a> <i><a href="/wiki/Ania_z_Zielonego_Wzg%C3%B3rza_(powie%C5%9B%C4%87)" title="Ania z Zielonego Wzgórza (powieść)">Ania z Zielonego Wzgórza</a></i>. Autorka miała trudności z jej wydaniem – trzech wydawców odrzuciło rękopis jako bezwartościowy<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11">[11]</a></sup>. Wreszcie jeden z amerykańskich wydawców nabył go za 500 dolarów. Książka wbrew opiniom specjalistów okazała się sukcesem. Tysiące czytelników domagało się dalszych losów tytułowej bohaterki. Rok później ukazała się <i><a href="/wiki/Ania_z_Avonlea" title="Ania z Avonlea">Ania z Avonlea</a></i>. Aż do 1936 roku wychodziły dalsze części historii o <a href="/wiki/Ania_Shirley" title="Ania Shirley">Ani Shirley</a>. </p><p>W 1910 roku na rynkach księgarskich pojawiła się powieść dla młodzieży <i><a href="/wiki/Ch%C5%82opcy_z_Placu_Broni" title="Chłopcy z Placu Broni">Chłopcy z Placu Broni</a></i> węgierskiego pisarza <a href="/wiki/Ferenc_Moln%C3%A1r" title="Ferenc Molnár">Ferenca Molnára</a>. Historia przyjaźni młodych chłopców, którzy w imię ideałów gotowi są poświęcić wszystko szybko zdobyła dużą popularność, stając się podstawą adaptacji scenicznych i filmowych. Powieść, przełożona języki europejskie, weszła do kanonu literatury młodzieżowej. </p><p>W 1911 roku amerykański pisarz <a href="/wiki/Edgar_Rice_Burroughs" title="Edgar Rice Burroughs">Edgar Rice Burroughs</a> wydał powieść <i><a href="/wiki/Tarzan_w%C5%9Br%C3%B3d_ma%C5%82p" title="Tarzan wśród małp">Tarzan wśród małp</a></i>. Niemiecki autor <a href="/wiki/Waldemar_Bonsels" title="Waldemar Bonsels">Waldemar Bonsels</a> w 1912 roku napisał <i><a href="/wiki/Pszcz%C3%B3%C5%82ka_Maja_(serial_animowany_1975)" title="Pszczółka Maja (serial animowany 1975)">Pszczółkę Maję</a></i>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Lata_po_I_wojnie_światowej"><span id="Lata_po_I_wojnie_.C5.9Bwiatowej"></span>Lata po I wojnie światowej</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Literatura_dla_dzieci_i_m%C5%82odzie%C5%BCy&veaction=edit&section=9" title="Edytuj sekcję: Lata po I wojnie światowej" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Literatura_dla_dzieci_i_m%C5%82odzie%C5%BCy&action=edit&section=9" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Lata po I wojnie światowej"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>W 1920 roku opublikowany został <i><a href="/wiki/Doktor_Dolittle" title="Doktor Dolittle">Doktor Dolittle</a></i> amerykańskiego autora <a href="/wiki/Hugh_Lofting" title="Hugh Lofting">Hugh Loftinga</a>. W 1923 roku ukazał się <i><a href="/wiki/Kr%C3%B3l_Maciu%C5%9B_Pierwszy" title="Król Maciuś Pierwszy">Król Maciuś Pierwszy</a></i> polskiego pedagoga i lekarza <a href="/wiki/Janusz_Korczak" title="Janusz Korczak">Janusza Korczaka</a>. Książka odniosła spory sukces wydawniczy i została przetłumaczona na inne języki. W 1926 roku wydano jedną z najbardziej znanych książek dla dzieci, <i><a href="/wiki/Kubu%C5%9B_Puchatek" title="Kubuś Puchatek">Kubuś Puchatek</a>,</i> angielskiego pisarza <a href="/wiki/A.A._Milne" title="A.A. Milne">A.A. Milne’a</a>, a w dwa lata później <i><a href="/wiki/Chatka_Puchatka" title="Chatka Puchatka">Chatkę Puchatka</a></i> tego samego autora. </p><p>W 1929 roku ukazała się powieść detektywistyczna <i><a href="/wiki/Emil_i_detektywi" title="Emil i detektywi">Emil i detektywi</a></i> niemieckiego pisarza <a href="/wiki/Erich_K%C3%A4stner" title="Erich Kästner">Ericha Kästnera</a>. W 1934 roku powstała powieść <i><a href="/wiki/Mary_Poppins" title="Mary Poppins">Mary Poppins</a></i> angielskiej autorki <a href="/wiki/Pamela_Lyndon_Travers" title="Pamela Lyndon Travers">Pameli Lindon Travers</a>. W 1936 roku odbyła się w <a href="/wiki/Moskwa" title="Moskwa">Moskwie</a> premiera teatralna <i><a href="/w/index.php?title=Piotru%C5%9B_i_wilk_(bajka_symfoniczna)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Piotruś i wilk (bajka symfoniczna) (strona nie istnieje)">Piotrusia i wilka</a></i> rosyjskiego kompozytora <a href="/wiki/Siergiej_Prokofjew" title="Siergiej Prokofjew">Siergieja Prokofjewa</a>. Artysta został autorem tekstu, który jest wydawany także w postaci książeczki. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Lata_po_II_wojnie_światowej"><span id="Lata_po_II_wojnie_.C5.9Bwiatowej"></span>Lata po II wojnie światowej</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Literatura_dla_dzieci_i_m%C5%82odzie%C5%BCy&veaction=edit&section=10" title="Edytuj sekcję: Lata po II wojnie światowej" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Literatura_dla_dzieci_i_m%C5%82odzie%C5%BCy&action=edit&section=10" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Lata po II wojnie światowej"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>W 1945 roku w Finlandii <a href="/wiki/Tove_Jansson" title="Tove Jansson">Tove Jansson</a> wydała <i><a href="/wiki/Muminki" title="Muminki">W dolinie Muminków</a></i>. W 1943 roku francuski pisarz <a href="/wiki/Antoine_de_Saint-Exup%C3%A9ry" title="Antoine de Saint-Exupéry">Antoine de Saint-Exupéry</a> opublikował <i><a href="/wiki/Ma%C5%82y_Ksi%C4%85%C5%BC%C4%99" title="Mały Książę">Małego Księcia</a></i>, arcydzieło literatury światowej, w 1945 roku szwedzka pisarka <a href="/wiki/Astrid_Lindgren" title="Astrid Lindgren">Astrid Lindgren</a> – <i><a href="/wiki/Pippi_Po%C5%84czoszanka" title="Pippi Pończoszanka">Pippi Pończoszankę</a></i> i <i><a href="/wiki/Dzieci_z_Bullerbyn" title="Dzieci z Bullerbyn">Dzieci z Bullerbyn</a></i> w 1947 roku. W 1951 roku amerykański autor <a href="/wiki/J.D._Salinger" title="J.D. Salinger">Jerome David Salinger</a> napisał powieść <i><a href="/wiki/Buszuj%C4%85cy_w_zbo%C5%BCu" title="Buszujący w zbożu">Buszujący w zbożu</a></i>, która stała się symbolem buntu ówczesnej młodzieży. Na język polski została przetłumaczona w 1961 roku. </p><p>W 1956 roku pojawiła się książka <i><a href="/wiki/101_dalmaty%C5%84czyk%C3%B3w_(powie%C5%9B%C4%87)" title="101 dalmatyńczyków (powieść)">101 dalmatyńczyków</a></i> pióra angielskiej pisarki <a href="/wiki/Dodie_Smith" title="Dodie Smith">Dodie Smith</a>. W 1959 roku Francuzi <a href="/wiki/Ren%C3%A9_Goscinny" title="René Goscinny">René Goscinny</a> i <a href="/wiki/Albert_Uderzo" title="Albert Uderzo">Albert Uderzo</a> stworzyli postać <a href="/wiki/Asteriks" title="Asteriks">Asteriksa</a>. Goscinny, wspólnie z <a href="/wiki/Jean-Jacques_Semp%C3%A9" title="Jean-Jacques Sempé">Jeanem-Jacques’em Sempé</a>, był także autorem cyklu książek o <a href="/wiki/Miko%C5%82ajek_(seria_ksi%C4%85%C5%BCek)" title="Mikołajek (seria książek)">Mikołajku</a>. </p><p>Jedną z najpoczytniejszych na przełomie XX i XXI wieku serii książek dla dzieci i młodzieży, której bohaterem jest <a href="/wiki/Harry_Potter_(posta%C4%87)" title="Harry Potter (postać)">Harry Potter</a>, stworzyła Angielka <a href="/wiki/J.K._Rowling" title="J.K. Rowling">Joanne Kathleen Rowling</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Literatura_dla_dzieci_i_młodzieży_w_Polsce"><span id="Literatura_dla_dzieci_i_m.C5.82odzie.C5.BCy_w_Polsce"></span>Literatura dla dzieci i młodzieży w Polsce</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Literatura_dla_dzieci_i_m%C5%82odzie%C5%BCy&veaction=edit&section=11" title="Edytuj sekcję: Literatura dla dzieci i młodzieży w Polsce" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Literatura_dla_dzieci_i_m%C5%82odzie%C5%BCy&action=edit&section=11" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Literatura dla dzieci i młodzieży w Polsce"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Jedną z pierwszych polskich pisarek, które zaczęły publikować z myślą o dzieciach i młodzieży, była <a href="/wiki/Klementyna_Hoffmanowa" title="Klementyna Hoffmanowa">Klementyna Hoffmanowa</a><sup id="cite_ref-ReferenceA_5-5" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceA-5">[5]</a></sup>, twórczyni pierwszego polskiego czasopisma dziecięcego, noszącego tytuł „<a href="/wiki/Rozrywki_dla_Dzieci" title="Rozrywki dla Dzieci">Rozrywki dla Dzieci</a>”<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12">[12]</a></sup>. Pismo ukazywało się w latach 1824–1828, a na jego łamach publikowano m.in. wiersze, bajki i opowiadania dla dzieci, mające głównie wydźwięk patriotyczny, a także wychowawczy. W późniejszym czasie Hoffmanowa pisywała także do „<a href="/wiki/Dziennik_dla_Dzieci" title="Dziennik dla Dzieci">Dziennika dla Dzieci</a>”, mającego profil głównie wychowawczy, w mniejszym stopniu edukacyjny. Hoffmanowa jest ponadto autorką kilku książeczek dla dzieci i młodzieży, m.in. <i><a href="/w/index.php?title=Pami%C4%85tka_po_dobrej_Matce_przez_m%C5%82od%C4%85_Polk%C4%99&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pamiątka po dobrej Matce przez młodą Polkę (strona nie istnieje)">Pamiątka po dobrej Matce przez młodą Polkę</a></i> (z 1819), beletryzowany traktat umoralniający, pisany z myślą o dorastających dziewczętach. Fragmenty utworów Hoffmanowej włączano na przestrzeni XIX w., jak również w okresie międzywojennym, do dziecięcych <a href="/w/index.php?title=Czytanka&action=edit&redlink=1" class="new" title="Czytanka (strona nie istnieje)">czytanek</a> i wypisów szkolnych. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Jan_Brzechwa.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/Jan_Brzechwa.jpg/220px-Jan_Brzechwa.jpg" decoding="async" width="220" height="323" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/Jan_Brzechwa.jpg/330px-Jan_Brzechwa.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/3c/Jan_Brzechwa.jpg 2x" data-file-width="347" data-file-height="509" /></a><figcaption>Jan Brzechwa</figcaption></figure> <p>Autorem wielu wierszy, które weszły do klasyki literatury dziecięcej, jest <a href="/wiki/Jan_Brzechwa" title="Jan Brzechwa">Jan Brzechwa</a>. Pierwszy tomik wierszy dla dzieci, zatytułowany <i><a href="/wiki/Ta%C5%84cowa%C5%82a_ig%C5%82a_z_nitk%C4%85" title="Tańcowała igła z nitką">Tańcowała igła z nitką</a>,</i> Brzechwa wydał w 1937 roku. Do dzisiaj dużą popularnością cieszą się takie jego utwory jak <i><a href="/w/index.php?title=Pch%C5%82a_szachrajka&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pchła szachrajka (strona nie istnieje)">Pchła szachrajka</a></i>, <i>Leń</i>, <i><a href="/wiki/Kaczka_dziwaczka" title="Kaczka dziwaczka">Kaczka dziwaczka</a></i> czy trylogia przedstawiająca dzieje <i><a href="/wiki/Pan_Kleks" title="Pan Kleks">Pana Kleksa</a></i>. Na podstawie książek o przygodach pana Kleksa powstały filmy fabularne w reżyserii <a href="/wiki/Krzysztof_Gradowski" title="Krzysztof Gradowski">Krzysztofa Gradowskiego</a>. Jan Brzechwa napisał także wiele wierszowanych bajek, które zyskały ogromną popularność nie tylko wśród dzieci. Fragmenty niektórych utworów są powszechnie znane do dzisiaj, choć nie są one już kojarzone ze swoim autorem. Tak jest np. z szeroko znanymi wierszami, wykorzystującymi charakterystyczne dla języka polskiego połączenia <a href="/wiki/Sp%C3%B3%C5%82g%C5%82oska" title="Spółgłoska">spółgłoskowe</a> <i>W Szczebrzeszynie chrząszcz brzmi w trzcinie</i>, czy <i>Nie pieprz, Pietrze, pieprzem wieprza</i>. </p><p>Do najbardziej znanych polskich pisarzy tworzących dla dzieci należy <a href="/wiki/Edmund_Niziurski" title="Edmund Niziurski">Edmund Niziurski</a>. W powieściach Niziurskiego warstwa edukacyjna i wychowawcza ukryta jest za atrakcyjną, nienużącą młodego czytelnika fabułą. Nawet we wczesnych utworach, pisanych w czasie ograniczeń wynikających z wprowadzania <a href="/wiki/Realizm_socjalistyczny" title="Realizm socjalistyczny">realizmu socjalistycznego</a>, Niziurski przeciwstawiał się schematom. Jego powieści mają dynamiczną, często sensacyjną akcję, wyróżniają się indywidualnym stylem narracji oraz humorem słownym i sytuacyjnym<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13">[13]</a></sup>. Najbardziej znane spośród książek Niziurskiego to: <i><a href="/wiki/Ksi%C4%99ga_urwis%C3%B3w" title="Księga urwisów">Księga urwisów</a></i> (1954), <i><a href="/wiki/Spos%C3%B3b_na_Alcybiadesa" title="Sposób na Alcybiadesa">Sposób na Alcybiadesa</a></i> (1964, książka została wpisana na Listę honorową im. <a href="/wiki/Hans_Christian_Andersen" title="Hans Christian Andersen">H.Ch. Andersena</a>), <i><a href="/wiki/Niewiarygodne_przygody_Marka_Piegusa" title="Niewiarygodne przygody Marka Piegusa">Niewiarygodne przygody Marka Piegusa</a></i>, <i><a href="/wiki/Klub_w%C5%82%C3%B3czykij%C3%B3w" title="Klub włóczykijów">Klub włóczykijów</a></i>, <i><a href="/wiki/Naprz%C3%B3d,_Wspaniali!" title="Naprzód, Wspaniali!">Naprzód, Wspaniali!</a></i>, <i><a href="/wiki/Adelo,_zrozum_mnie!" title="Adelo, zrozum mnie!">Adelo, zrozum mnie!</a>!</i> czy <i><a href="/wiki/Awantura_w_Niek%C5%82aju" title="Awantura w Niekłaju">Awantura w Niekłaju</a></i>. Niektóre z powieści Niziurskiego zostały zekranizowane (np. <i><a href="/wiki/Niewiarygodne_przygody_Marka_Piegusa_(serial_telewizyjny)" title="Niewiarygodne przygody Marka Piegusa (serial telewizyjny)">Niewiarygodne przygody Marka Piegusa</a></i> oraz <i><a href="/wiki/Spona_(film)" title="Spona (film)">Sposób na Alcybiadesa</a></i>). </p><p>Dużym uznaniem wśród młodych czytelników cieszą się książki <a href="/wiki/Alfred_Szklarski" title="Alfred Szklarski">Alfreda Szklarskiego</a>. Jest on autorem popularnego <a href="/wiki/Cykl_powie%C5%9Bci_o_Tomku_Wilmowskim" title="Cykl powieści o Tomku Wilmowskim">cyklu podróżniczego</a>, którego głównym bohaterem jest <a href="/wiki/Tomek_Wilmowski" title="Tomek Wilmowski">Tomek Wilmowski</a>. W książkach, których akcja osadzona jest w realiach przełomu XIX i XX wieku, opisane są egzotyczne, łowieckie wyprawy Wilmowskiego, odbywane w towarzystwie grupy polskich emigrantów: prawego i szlachetnego ojca, tajemniczego Smugi oraz rubasznego i prostolinijnego bosmana Nowickiego. Perypetie służą tutaj zapoznaniu czytelnika z kulturą, przyrodą i historią rozmaitych krajów i miejsc, do których udaje się Tomek wraz ze swoimi przyjaciółmi. </p><p>Oryginalną pozycją w polskiej literaturze młodzieżowej jest napisana przez Szklarskiego wespół z żoną, Krystyną, trylogia <i><a href="/wiki/Z%C5%82oto_G%C3%B3r_Czarnych" title="Złoto Gór Czarnych">Złoto Gór Czarnych</a></i>. Jest to obszerna, rozbudowana opowieść o kilku pokoleniach Indian <a href="/wiki/Dakotowie" title="Dakotowie">Dakotów</a>, zawierająca znaczną ilość historycznych i etnograficznych informacji, związanych z życiem codziennym pierwotnych mieszkańców Ameryki Północnej. Rozbudowane opisy polowań, wierzeń, walk międzyplemiennych oraz wojny Indian z białymi zostały wplecione w barwną fabułę. </p><p>Istotne miejsce wśród artystów tworzących dla dzieci zajmuje <a href="/wiki/Zbigniew_Nienacki" title="Zbigniew Nienacki">Zbigniew Nienacki</a>, autor cyklu popularnych powieści o <a href="/wiki/Pan_Samochodzik" title="Pan Samochodzik">Panu Samochodziku</a>. Literaturę dla młodych dziewcząt uprawiała między innymi <a href="/wiki/Krystyna_Siesicka" title="Krystyna Siesicka">Krystyna Siesicka</a>. </p><p>Wśród młodszych czytelników dużą popularność zdobyła książka <a href="/wiki/Stanis%C5%82aw_Pagaczewski" title="Stanisław Pagaczewski">Stanisława Pagaczewskiego</a>, pt. <i><a href="/wiki/Porwanie_Baltazara_G%C4%85bki" title="Porwanie Baltazara Gąbki">Porwanie Baltazara Gąbki</a></i>. Jest to powieść opowiadająca o przygodach <a href="/wiki/Smok_wawelski" title="Smok wawelski">Smoka Wawelskiego</a>, który na prośbę księcia <a href="/wiki/Krak" title="Krak">Kraka</a> wyrusza w misję ratunkową do Krainy Deszczowców. Ich celem jest uwolnienie profesora <a href="/wiki/Baltazar_G%C4%85bka" class="mw-redirect" title="Baltazar Gąbka">Baltazara Gąbki</a>, którego uwięził Największy Deszczowiec, pragnący wykorzystać badania profesora do własnych celów. Książka, napisana z dużym poczuciem humoru i oryginalnie przetwarzająca tradycyjne motywy (książę <a href="/wiki/Krak" title="Krak">Krak</a>, <a href="/wiki/Smok_wawelski" title="Smok wawelski">Smok wawelski</a>) zdobyła popularność wśród młodych czytelników. Efektem tego było powstanie w latach 1969–1970 trzynastoodcinkowego serialu animowanego. Sukces pierwszej książki i jej ekranizacji skłonił autora do napisania dalszego ciągu przygód profesora Gąbki: były to powieści <i><a href="/wiki/Misja_profesora_G%C4%85bki" title="Misja profesora Gąbki">Misja profesora Gąbki</a></i> (1975) oraz <i><a href="/w/index.php?title=Profesor_G%C4%85bka_i_lataj%C4%85ce_talerze&action=edit&redlink=1" class="new" title="Profesor Gąbka i latające talerze (strona nie istnieje)">Profesor Gąbka i latające talerze</a></i>. </p><p>Inni polscy autorzy literatury dziecięcej i młodzieżowej XX wieku to m.in.: <a href="/wiki/Adam_Bahdaj" title="Adam Bahdaj">Adam Bahdaj</a>, <a href="/wiki/Arkady_Fiedler" title="Arkady Fiedler">Arkady Fiedler</a>, <a href="/wiki/Hanna_Januszewska" title="Hanna Januszewska">Hanna Januszewska</a>, <a href="/wiki/Janusz_Korczak" title="Janusz Korczak">Janusz Korczak</a>, <a href="/wiki/Maria_Kownacka" title="Maria Kownacka">Maria Kownacka</a>, <a href="/wiki/Tadeusz_Kraszewski" title="Tadeusz Kraszewski">Tadeusz Kraszewski</a>, <a href="/wiki/Kornel_Makuszy%C5%84ski" title="Kornel Makuszyński">Kornel Makuszyński</a>, <a href="/wiki/Janusz_Meissner" title="Janusz Meissner">Janusz Meissner</a>, <a href="/wiki/Boles%C5%82aw_Mr%C3%B3wczy%C5%84ski" title="Bolesław Mrówczyński">Bolesław Mrówczyński</a>, <a href="/wiki/Ma%C5%82gorzata_Musierowicz" title="Małgorzata Musierowicz">Małgorzata Musierowicz</a>, <a href="/wiki/Hanna_O%C5%BCogowska" title="Hanna Ożogowska">Hanna Ożogowska</a>, <a href="/wiki/Janina_Porazi%C5%84ska" title="Janina Porazińska">Janina Porazińska</a>, <a href="/wiki/Sat-Okh" title="Sat-Okh">Sat-Okh</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Rozwój_polskich_wydawnictw_dziecięcych"><span id="Rozw.C3.B3j_polskich_wydawnictw_dzieci.C4.99cych"></span>Rozwój polskich wydawnictw dziecięcych</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Literatura_dla_dzieci_i_m%C5%82odzie%C5%BCy&veaction=edit&section=12" title="Edytuj sekcję: Rozwój polskich wydawnictw dziecięcych" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Literatura_dla_dzieci_i_m%C5%82odzie%C5%BCy&action=edit&section=12" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Rozwój polskich wydawnictw dziecięcych"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Do 1830 roku wydawaniem książek dla dzieci zajmowali się przede wszystkim <a href="/wiki/Kornowie" title="Kornowie">Kornowie</a> we Wrocławiu. W swojej ofercie nie mieli jednak zbyt wiele tytułów przeznaczonych dla najmłodszych czytelników. Większość wydawanych przez Kornów publikacji stanowiły podręczniki szkolne, które docierały na tereny wszystkich zaborów. Po wdrożeniu <a href="/wiki/Chromolitografia" title="Chromolitografia">chromolitografii</a>, czyli techniki druku kolorowego, nakłady się zwiększyły. Jedną z pierwszych oficyn, która zaczęła produkować publikacje z wykorzystaniem litografii kolorowej, była przeniesiona z Lublina do Warszawy oficyna założona przez <a href="/wiki/Stanis%C5%82aw_Arct" title="Stanisław Arct">Stanisława Arcta</a>. Wydawała ona m.in. wiele utworów <a href="/wiki/Maria_Konopnicka" title="Maria Konopnicka">Marii Konopnickiej</a>. Mimo wysokich cen dzieł wychodzących spod szyldu Arctów, które wynikały m.in. z dopracowanej szaty edytorskiej dzieł<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14">[14]</a></sup>, zainteresowanie książkami dla dzieci rosło. Z czasem wydawnictwo postanowiło publikować też książki, których wartość nie była tak duża, dzięki czemu mogło je nabyć więcej osób<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15">[15]</a></sup>. Pod koniec lat 60. XIX wieku powstało wydawnictwo <a href="/wiki/Gebethner_i_Wolff" title="Gebethner i Wolff">Gebethner i Wolff</a>, które wydało sporo znaczących tytułów w dziejach polskiej literatury dziecięcej. Oficyna opublikowała m.in. <i><a href="/wiki/W_pustyni_i_w_puszczy" title="W pustyni i w puszczy">W pustyni i w puszczy</a></i> <a href="/wiki/Henryk_Sienkiewicz" title="Henryk Sienkiewicz">Henryka Sienkiewicza</a> i jako pierwsza publikowała książki o wysokich walorach artystycznych (szata edytorska, wartości wychowawcze utworów). W czasie II wojny światowej działała konspiracyjnie<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16">[16]</a></sup>. </p><p>XX wiek to czas dynamicznego rozwoju wydawnictw specjalizujących się w książkach dla dzieci i młodzieży. W 1921 roku powstała funkcjonująca do dziś <a href="/wiki/Wydawnictwo_%E2%80%9ENasza_Ksi%C4%99garnia%E2%80%9D" title="Wydawnictwo „Nasza Księgarnia”">Nasza Księgarnia</a> (wtedy jeszcze Nasza Księgarnia Związku Polskiego Nauczycielstwa Szkół Powszechnych). Celem oficyny było wydawanie podręczników i materiałów naukowych, jednak jej działalność szybko się rozszerzyła, a filie powstały na terenie całego kraju. Po wojnie uległa upaństwowieniu i przyjęła nazwę Instytutu Wydawniczego „Nasza Księgarnia”. Do czasów PRL-u było to jedyne tak duże wydawnictwo mające w swojej ofercie książki dla dzieci i młodzieży. W latach 60. i 70. rozwinęła się tzw. <a href="/wiki/Polska_Szko%C5%82a_Ilustracji" title="Polska Szkoła Ilustracji">Polska Szkoła Ilustracji</a>, w wyniku czego książki dla młodych czytelników osiągnęły wysoki poziom artystyczny<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17">[17]</a></sup>. Po 1989 roku na rynku pojawiło się sporo nowych wydawnictw specjalizujących się w książce dziecięcej. W 1992 roku Nasza Księgarnia stała się ponownie wydawnictwem prywatnym i zaczęła funkcjonować jako Wydawnictwo „Nasza Księgarnia” Spółka z o.o.<sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18">[18]</a></sup>. W XXI wieku rozpoczęła się era <a href="/wiki/Wydawnictwo_lilipucie" title="Wydawnictwo lilipucie">wydawnictw lilipucich</a>, takich jak Ezop czy <a href="/wiki/Wydawnictwo_Dwie_Siostry" title="Wydawnictwo Dwie Siostry">Dwie Siostry</a>. Aktualnie Nasza Księgarnia wciąż należy do największych wydawnictw książek dla dzieci i młodzieży w kraju, obok takich przedsiębiorstw jak <a href="/wiki/Egmont_Polska" title="Egmont Polska">Egmont-Polska</a>, <a href="/wiki/Media_Rodzina" title="Media Rodzina">Media Rodzina</a> czy <a href="/wiki/Wydawnictwo_Zielona_Sowa" title="Wydawnictwo Zielona Sowa">Zielona Sowa</a><sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19">[19]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Zobacz_też"><span id="Zobacz_te.C5.BC"></span>Zobacz też</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Literatura_dla_dzieci_i_m%C5%82odzie%C5%BCy&veaction=edit&section=13" title="Edytuj sekcję: Zobacz też" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Literatura_dla_dzieci_i_m%C5%82odzie%C5%BCy&action=edit&section=13" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Zobacz też"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Lektura_szkolna" title="Lektura szkolna">lektura szkolna</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Przypisy">Przypisy</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Literatura_dla_dzieci_i_m%C5%82odzie%C5%BCy&veaction=edit&section=14" title="Edytuj sekcję: Przypisy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Literatura_dla_dzieci_i_m%C5%82odzie%C5%BCy&action=edit&section=14" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Przypisy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="do-not-make-smaller refsection"><div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web open-access"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/;3933198"><i>literatura dla dzieci i młodzieży</i></a>, [w:] <i><a href="/wiki/Encyklopedia_PWN_(internetowa)" title="Encyklopedia PWN (internetowa)">Encyklopedia PWN</a></i> [online], <a href="/wiki/Wydawnictwo_Naukowe_PWN" title="Wydawnictwo Naukowe PWN">Wydawnictwo Naukowe PWN</a><span class="accessdate"> [dostęp 2022-01-20]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=unknown&rft.atitle=literatura+dla+dzieci+i+m%C5%82odzie%C5%BCy&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.jtitle=%5B%5BWydawnictwo+Naukowe+PWN%5D%5D&rft_id=https%3A%2F%2Fencyklopedia.pwn.pl%2Fhaslo%2F%3B3933198" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal doi"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Alicja</span><span class="cite-name-initials" title="Alicja" style="display:none">A.</span> </span><span class="cite-lastname">Ungeheuer-Gołąb</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Alicja</span><span class="cite-name-initials" title="Alicja">A.</span></span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://journals.umcs.pl/lrp/article/view/9787"><i>Literatura dla dzieci jako przestrzeń wczesnej edukacji w kontekście kanonu lektur</i></a>, „Lubelski Rocznik Pedagogiczny”, 39 (3), <span title="13 października 2020">2020</span>, s. 173–186, <a href="/wiki/DOI_(identyfikator_cyfrowy)" title="DOI (identyfikator cyfrowy)">DOI</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.17951%2Flrp.2020.39.3.173-186">10.17951/lrp.2020.39.3.173-186</a><span class="issn">, <a href="/wiki/International_Standard_Serial_Number" title="International Standard Serial Number">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://worldcat.org/issn/0137-6136">0137-6136</a></span><span class="accessdate"> [dostęp 2024-09-05]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=article&rft.atitle=Literatura+dla+dzieci+jako+przestrze%C5%84+wczesnej+edukacji+w+kontek%C5%9Bcie+kanonu+lektur&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.date=2020-10-13&rft.issn=0137-6136&rft.jtitle=Lubelski+Rocznik+Pedagogiczny&rft.volume=39&rft.edition=3&rft_id=info%3Adoi%2F10.17951%2Flrp.2020.39.3.173-186&rft_id=https%3A%2F%2Fjournals.umcs.pl%2Flrp%2Farticle%2Fview%2F9787" style="display:none"> </span> <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://2012korczak.pl/dziecko-jako-odbiorca-literatury-dzieciecej/"><i>Dziecko jako odbiorca literatury dziecięcej | Janusz Korczak</i></a> [online], 12 lutego 2020<span class="accessdate"> [dostęp 2022-01-20]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.date=2020-02-12&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Dziecko+jako+odbiorca+literatury+dzieci%C4%99cej+%7C+Janusz+Korczak&rft_id=http%3A%2F%2F2012korczak.pl%2Fdziecko-jako-odbiorca-literatury-dzieciecej%2F" style="display:none"> </span> <span class="lang-list tylko-pl">(<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://psp28radom.szkolnastrona.pl/index.php?c=article&id=340"><i>psp28 radom - referat na temat „Wpływ literatury na rozwój dziecka”</i></a> [online], psp28radom.szkolnastrona.pl<span class="accessdate"> [dostęp 2022-01-20]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=psp28+radom+-+referat+na+temat+%E2%80%9EWp%C5%82yw+literatury+na+rozw%C3%B3j+dziecka%E2%80%9D&rft_id=http%3A%2F%2Fpsp28radom.szkolnastrona.pl%2Findex.php%3Fc%3Darticle%26id%3D340" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-ReferenceA-5"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-ReferenceA_5-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-ReferenceA_5-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-ReferenceA_5-2">c</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-ReferenceA_5-3">d</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-ReferenceA_5-4">e</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-ReferenceA_5-5">f</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book nourl"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Katarzyna</span><span class="cite-name-initials" title="Katarzyna" style="display:none">K.</span> </span><span class="cite-lastname">Wdowiak</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Katarzyna</span><span class="cite-name-initials" title="Katarzyna">K.</span></span>, <i>Rozwój literatury dla dzieci i młodzieży</i>, 1996<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Katarzyna&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Rozw%C3%B3j+literatury+dla+dzieci+i+m%C5%82odzie%C5%BCy&rft.date=1996&rft.aulast=Wdowiak" style="display:none"> </span>.</cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></span> </li> <li id="cite_note-:0-6"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-:0_6-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-:0_6-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-:0_6-2">c</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Antoni Smuszkiewicz: <i>Literatura dla dzieci. Podręcznik dla studentów kierunków pedagogicznych</i>. Wyd. I. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2015, s. 73. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788323228486" title="Specjalna:Książki/9788323228486">ISBN <span class="isbn">978-83-232-2848-6</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Literatura+dla+dzieci.+Podr%C4%99cznik+dla+student%C3%B3w+kierunk%C3%B3w+pedagogicznych&rft.au=Antoni+Smuszkiewicz&rft.edition=I&rft.pub=Wydawnictwo+Naukowe+UAM&rft.place=Pozna%C5%84&rft.pages=73&rft.isbn=978-83-232-2848-6"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book nourl"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Izabela</span><span class="cite-name-initials" title="Izabela" style="display:none">I.</span> </span><span class="cite-lastname">Kaniowska-Lewańska</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Izabela</span><span class="cite-name-initials" title="Izabela">I.</span></span>, <i>Literatura dla dzieci i młodzieży do roku 1864. Zarys rozwoju. Wybór materiałów</i>, 1973<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Izabela&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Literatura+dla+dzieci+i+m%C5%82odzie%C5%BCy+do+roku+1864.+Zarys+rozwoju.+Wyb%C3%B3r+materia%C5%82%C3%B3w&rft.date=1973&rft.aulast=Kaniowska-Lewa%C5%84ska" style="display:none"> </span>.</cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://pl.alegsaonline.com/art/50746"><i>John Newbery</i></a> [online], pl.Alegsaonline.com, 17 maja 2021<span class="accessdate"> [dostęp 2022-01-20]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.date=2021-05-17&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=John+Newbery&rft_id=https%3A%2F%2Fpl.alegsaonline.com%2Fart%2F50746" style="display:none"> </span> <span class="lang-list tylko-pl">(<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book nourl"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Izabella</span><span class="cite-name-initials" title="Izabella" style="display:none">I.</span> </span><span class="cite-lastname">Jastrzębska</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Izabella</span><span class="cite-name-initials" title="Izabella">I.</span></span>, <i>Nowy słownik literatury dla dzieci i młodzieży</i>, 1979<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Izabella&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Nowy+s%C5%82ownik+literatury+dla+dzieci+i+m%C5%82odzie%C5%BCy&rft.date=1979&rft.aulast=Jastrz%C4%99bska" style="display:none"> </span>.</cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.empik.com/chata-wuja-toma-uncle-tom-s-cabin-stowe-harriete-beecher,p1136799835,ebooki-i-mp3-p"><i>Chata wuja Toma / Uncle Tom\'s Cabin</i></a> [online], empik.com<span class="accessdate"> [dostęp 2022-01-20]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Chata+wuja+Toma+%2F+Uncle+Tom%5C%27s+Cabin&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.empik.com%2Fchata-wuja-toma-uncle-tom-s-cabin-stowe-harriete-beecher%2Cp1136799835%2Cebooki-i-mp3-p" style="display:none"> </span> <span class="lang-list tylko-pl">(<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ania.wydawnictwoliterackie.pl/o_autorce.php"><i>Ania z zielonego wzgórza - Lucy Maud Montgomery.</i></a> [online], ania.wydawnictwoliterackie.pl<span class="accessdate"> [dostęp 2022-01-20]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Ania+z+zielonego+wzg%C3%B3rza+-+Lucy+Maud+Montgomery.&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ania.wydawnictwoliterackie.pl%2Fo_autorce.php" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book nourl"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Leszek</span><span class="cite-name-initials" title="Leszek" style="display:none">L.</span> </span><span class="cite-lastname">Libera</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Leszek</span><span class="cite-name-initials" title="Leszek">L.</span></span>, <i>„Rozrywki dla Dzieci” jako czasopismo narodowe (w:) „Kwartalnik Historii Prasy Polskiej” 21/1, 5-16</i>, 1982<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Leszek&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=%E2%80%9ERozrywki+dla+Dzieci%E2%80%9D+jako+czasopismo+narodowe+%28w%3A%29+%E2%80%9EKwartalnik+Historii+Prasy+Polskiej%E2%80%9D+21%2F1%2C+5-16&rft.date=1982&rft.aulast=Libera" style="display:none"> </span>.</cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://culture.pl/pl/tworca/edmund-niziurski"><i>Edmund Niziurski | Życie i twórczość | Artysta</i></a> [online], Culture.pl<span class="accessdate"> [dostęp 2022-01-20]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Edmund+Niziurski+%7C+%C5%BBycie+i+tw%C3%B3rczo%C5%9B%C4%87+%7C+Artysta&rft_id=https%3A%2F%2Fculture.pl%2Fpl%2Ftworca%2Fedmund-niziurski" style="display:none"> </span> <span class="lang-list tylko-pl">(<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book nourl"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Hanna</span><span class="cite-name-initials" title="Hanna" style="display:none">H.</span> </span><span class="cite-lastname">Lebecka</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Hanna</span><span class="cite-name-initials" title="Hanna">H.</span></span>, <i>Edytorstwo książek dla dzieci [w:] Słownik Literatury Dziecięcej i Młodzieżowej</i>, 2002<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Hanna&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Edytorstwo+ksi%C4%85%C5%BCek+dla+dzieci+%5Bw%3A%5D+S%C5%82ownik+Literatury+Dzieci%C4%99cej+i+M%C5%82odzie%C5%BCowej&rft.date=2002&rft.aulast=Lebecka" style="display:none"> </span>.</cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book nourl"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Hanna</span><span class="cite-name-initials" title="Hanna" style="display:none">H.</span> </span><span class="cite-lastname">Lebecka</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Hanna</span><span class="cite-name-initials" title="Hanna">H.</span></span>, <i>Wydawnictwo Michała Arcta, [w:] Słownik literatury dziecięcej i młodzieżowej</i>, 2002<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Hanna&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Wydawnictwo+Micha%C5%82a+Arcta%2C+%5Bw%3A%5D+S%C5%82ownik+literatury+dzieci%C4%99cej+i+m%C5%82odzie%C5%BCowej&rft.date=2002&rft.aulast=Lebecka" style="display:none"> </span>.</cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></span> </li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-16">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book nourl"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Hanna</span><span class="cite-name-initials" title="Hanna" style="display:none">H.</span> </span><span class="cite-lastname">Lebecka</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Hanna</span><span class="cite-name-initials" title="Hanna">H.</span></span>, <i>Gebethner i Wolff, [w:] Słownik literatury dziecięcej i młodzieżowej</i>, 2002<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Hanna&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Gebethner+i+Wolff%2C+%5Bw%3A%5D+S%C5%82ownik+literatury+dzieci%C4%99cej+i+m%C5%82odzie%C5%BCowej&rft.date=2002&rft.aulast=Lebecka" style="display:none"> </span>.</cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></span> </li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-17">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book nourl"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Hanna</span><span class="cite-name-initials" title="Hanna" style="display:none">H.</span> </span><span class="cite-lastname">Lebecka</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Hanna</span><span class="cite-name-initials" title="Hanna">H.</span></span>, <i>Edytorstwo książek dla dzieci, [w:] Słownik literatury dziecięcej i młodzieżowej</i>, 2002<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Hanna&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Edytorstwo+ksi%C4%85%C5%BCek+dla+dzieci%2C+%5Bw%3A%5D+S%C5%82ownik+literatury+dzieci%C4%99cej+i+m%C5%82odzie%C5%BCowej&rft.date=2002&rft.aulast=Lebecka" style="display:none"> </span>.</cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book nourl"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Hanna</span><span class="cite-name-initials" title="Hanna" style="display:none">H.</span> </span><span class="cite-lastname">Lebecka</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Hanna</span><span class="cite-name-initials" title="Hanna">H.</span></span>, <i>Nasza Księgarnia, Instytut Wydawniczy „Nasza Księgarnia”, NK, [w:] Słownik literatury dziecięcej i młodzieżowej</i>, 2002<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Hanna&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Nasza+Ksi%C4%99garnia%2C+Instytut+Wydawniczy+%E2%80%9ENasza+Ksi%C4%99garnia%E2%80%9D%2C+NK%2C+%5Bw%3A%5D+S%C5%82ownik+literatury+dzieci%C4%99cej+i+m%C5%82odzie%C5%BCowej&rft.date=2002&rft.aulast=Lebecka" style="display:none"> </span>.</cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></span> </li> <li id="cite_note-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-19">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book nourl"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Irena</span><span class="cite-name-initials" title="Irena" style="display:none">I.</span> </span><span class="cite-lastname">Socha</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Irena</span><span class="cite-name-initials" title="Irena">I.</span></span>, <i>Książka dla dzieci i młodzieży, [w:] Encyklopedia książki, T.2</i>, 2017<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Irena&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Ksi%C4%85%C5%BCka+dla+dzieci+i+m%C5%82odzie%C5%BCy%2C+%5Bw%3A%5D+Encyklopedia+ksi%C4%85%C5%BCki%2C+T.2&rft.date=2017&rft.aulast=Socha" style="display:none"> </span>.</cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bibliografia">Bibliografia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Literatura_dla_dzieci_i_m%C5%82odzie%C5%BCy&veaction=edit&section=15" title="Edytuj sekcję: Bibliografia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Literatura_dla_dzieci_i_m%C5%82odzie%C5%BCy&action=edit&section=15" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Bibliografia"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Zofia Adamczykowa <i>Literatura dla dzieci: funkcje, kategorie, gatunki</i>, Wyższa Szkoła Pedagogiczna Towarzystwa Wiedzy Powszechnej w Warszawie, Warszawa 2001, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8388278231" title="Specjalna:Książki/8388278231">ISBN <span class="isbn">83-88278-23-1</span></a></li> <li>Alicja Baluch, <i>Archetypy literatury dziecięcej</i>, Kraków 1993, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8386237007" title="Specjalna:Książki/8386237007">ISBN <span class="isbn">83-86237-00-7</span></a></li> <li>Bruno Bettelheim, <i>Cudowne i pożyteczne. O znaczeniach i wartościach baśni</i>, przeł. Danuta Danek, Warszawa 1985, tyt. oryg.: <i>Uses of enchantment</i>, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/830601118X" title="Specjalna:Książki/830601118X">ISBN <span class="isbn">83-06-01118-X</span></a></li> <li>Józef Zbigniew Białek, <i>Literatura dla dzieci i młodzieży w latach 1918–1939</i>, Wyd. 2. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1987, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8302009881" title="Specjalna:Książki/8302009881">ISBN <span class="isbn">83-02-00988-1</span></a></li> <li>Jerzy Cieślikowski, <i>Literatura i podkultura dziecięca</i>, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1975.</li> <li><cite class="citation book nourl"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Kazimierz</span><span class="cite-name-initials" title="Kazimierz" style="display:none">K.</span> </span><span class="cite-lastname">Cysewski</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Kazimierz</span><span class="cite-name-initials" title="Kazimierz">K.</span></span>, <i>O literaturze dla dzieci i młodzieży</i>, Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, 2001, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8372990603" title="Specjalna:Książki/8372990603">ISBN <span class="isbn">83-7299-060-3</span></a>, <a href="/wiki/Online_Computer_Library_Center" title="Online Computer Library Center">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://worldcat.org/oclc/749304095">749304095</a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.place=Olsztyn&rft.aufirst=Kazimierz&rft.aulast=Cysewski&rft.date=2001&rft.isbn=83-7299-060-3&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=O+literaturze+dla+dzieci+i+m%C5%82odzie%C5%BCy&rft.pub=Wydawnictwo+Uniwersytetu+Warmi%C5%84sko-Mazurskiego&rft_id=info%3Aoclcnum%2F749304095" style="display:none"> </span>.</cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></li> <li><a href="/wiki/Izabela_Kaniowska-Lewa%C5%84ska" title="Izabela Kaniowska-Lewańska">Izabela Kaniowska-Lewańska</a>, <i>Literatura dla dzieci i młodzieży do roku 1864</i>, Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, Warszawa 1973</li> <li>Dagmara Kowalewska, <i>Harry i czary-mary, czyli o wartościach edukacyjnych w cyklu powieści „Harry Potter”</i>, Kraków 2005, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8324204687" title="Specjalna:Książki/8324204687">ISBN <span class="isbn">83-242-0468-7</span></a></li> <li><cite class="citation book nourl"><a href="/wiki/Krystyna_Kuliczkowska" title="Krystyna Kuliczkowska"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Krystyna</span><span class="cite-name-initials" title="Krystyna" style="display:none">K.</span> </span><span class="cite-lastname">Kuliczkowska</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Krystyna</span><span class="cite-name-initials" title="Krystyna">K.</span></span></a>, <i>Literatura dla dzieci i młodzieży w latach 1864–1918</i>, Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1983, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8302008788" title="Specjalna:Książki/8302008788">ISBN <span class="isbn">83-02-00878-8</span></a>, <a href="/wiki/Online_Computer_Library_Center" title="Online Computer Library Center">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://worldcat.org/oclc/69465295">69465295</a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.place=Warszawa&rft.aufirst=Krystyna&rft.aulast=Kuliczkowska&rft.date=1983&rft.isbn=83-02-00878-8&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Literatura+dla+dzieci+i+m%C5%82odzie%C5%BCy+w+latach+1864%E2%80%931918&rft.pub=Wydawnictwa+Szkolne+i+Pedagogiczne&rft_id=info%3Aoclcnum%2F69465295" style="display:none"> </span>.</cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></li> <li>Hanna Lebecka, <i>Gebethner i Wolff</i>, [w:] <i>Słownik literatury dziecięcej i młodzieżowej</i>, Wrocław 2002</li> <li>Hanna Lebecka, <i>Nasza Księgarnia, Instytut Wydawniczy „Nasza Księgarnia”, NK</i>, [w:] <i>Słownik literatury dziecięcej i młodzieżowej</i>, Wrocław 2002</li> <li>Hanna Lebecka, <i>Wydawnictwo Michała Arcta</i>, [w:] <i>Słownik literatury dziecięcej i młodzieżowej</i>, Wrocław 2002</li> <li><i>Literatura dla dzieci i młodzieży: teoria i krytyka</i>, red. Józef Zbigniew Białek, Maria Guśpiel, Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Pedagogicznej, Kraków 1978</li> <li><cite class="citation book nourl"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Anna</span><span class="cite-name-initials" title="Anna" style="display:none">A.</span> </span><span class="cite-lastname">Nikliborc</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Anna</span><span class="cite-name-initials" title="Anna">A.</span></span>, <i>Od baśni do prawdy: szkice z dziejów literatury zachodniej dla dzieci i młodzieży</i>, Warszawa: „Nasza Księgarnia”, 1981, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/831008014X" title="Specjalna:Książki/831008014X">ISBN <span class="isbn">83-10-08014-X</span></a>, <a href="/wiki/Online_Computer_Library_Center" title="Online Computer Library Center">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://worldcat.org/oclc/69451641">69451641</a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.place=Warszawa&rft.aufirst=Anna&rft.aulast=Nikliborc&rft.date=1981&rft.isbn=83-10-08014-X&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Od+ba%C5%9Bni+do+prawdy%3A+szkice+z+dziej%C3%B3w+literatury+zachodniej+dla+dzieci+i+m%C5%82odzie%C5%BCy&rft.pub=%E2%80%9ENasza+Ksi%C4%99garnia%E2%80%9D&rft_id=info%3Aoclcnum%2F69451641" style="display:none"> </span>.</cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></li> <li>Jan Pacławski, Marek Kątny, <i>Literatura dla dzieci i młodzieży</i> Kielce 1996, 198 s. Wyd. 2. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8390304198" title="Specjalna:Książki/8390304198">ISBN <span class="isbn">83-903041-9-8</span></a>.</li> <li>Irena Socha, <i>Książka dla dzieci i młodzieży</i>, [w:] <i>Encyklopedia książki</i>. T.2, Wrocław 2017</li> <li><cite class="citation book nourl"><a href="/wiki/Ryszard_Waksmund" title="Ryszard Waksmund"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Ryszard</span><span class="cite-name-initials" title="Ryszard" style="display:none">R.</span> </span><span class="cite-lastname">Waksmund</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Ryszard</span><span class="cite-name-initials" title="Ryszard">R.</span></span></a>, <i>Od literatury dla dzieci do literatury dziecięcej</i>, Wrocław: Wydaw. Uniwersytetu Wrocławskiego, 2000, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8322921187" title="Specjalna:Książki/8322921187">ISBN <span class="isbn">83-229-2118-7</span></a>, <a href="/wiki/Online_Computer_Library_Center" title="Online Computer Library Center">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://worldcat.org/oclc/830237737">830237737</a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.place=Wroc%C5%82aw&rft.aufirst=Ryszard&rft.aulast=Waksmund&rft.date=2000&rft.isbn=83-229-2118-7&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Od+literatury+dla+dzieci+do+literatury+dzieci%C4%99cej&rft.pub=Wydaw.+Uniwersytetu+Wroc%C5%82awskiego&rft_id=info%3Aoclcnum%2F830237737" style="display:none"> </span>.</cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></li> <li><cite class="citation book nourl"><a href="/wiki/Ryszard_Waksmund" title="Ryszard Waksmund"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Ryszard</span><span class="cite-name-initials" title="Ryszard" style="display:none">R.</span> </span><span class="cite-lastname">Waksmund</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Ryszard</span><span class="cite-name-initials" title="Ryszard">R.</span></span></a>, <i>Nie tylko Robinson, czyli o oświeceniowej literaturze dla dzieci i młodzieży</i>, Warszawa: Młodzieżowa Agencja Wydawnicza, 1987, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8320322103" title="Specjalna:Książki/8320322103">ISBN <span class="isbn">83-203-2210-3</span></a>, <a href="/wiki/Online_Computer_Library_Center" title="Online Computer Library Center">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://worldcat.org/oclc/830084102">830084102</a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.place=Warszawa&rft.aufirst=Ryszard&rft.aulast=Waksmund&rft.date=1987&rft.isbn=83-203-2210-3&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Nie+tylko+Robinson%2C+czyli+o+o%C5%9Bwieceniowej+literaturze+dla+dzieci+i+m%C5%82odzie%C5%BCy&rft.pub=M%C5%82odzie%C5%BCowa+Agencja+Wydawnicza&rft_id=info%3Aoclcnum%2F830084102" style="display:none"> </span>.</cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></li> <li><i>W kręgu arcydzieł literatury młodzieżowej</i>, red. L. Ludorowski, Lublin 1998, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/832271226X" title="Specjalna:Książki/832271226X">ISBN <span class="isbn">83-227-1226-X</span></a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Linki_zewnętrzne"><span id="Linki_zewn.C4.99trzne"></span>Linki zewnętrzne</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Literatura_dla_dzieci_i_m%C5%82odzie%C5%BCy&veaction=edit&section=16" title="Edytuj sekcję: Linki zewnętrzne" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Literatura_dla_dzieci_i_m%C5%82odzie%C5%BCy&action=edit&section=16" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Linki zewnętrzne"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="infobox noprint plainlinks" cellpadding="4" role="presentation"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle; text-align:center; width:30px;"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/27px-Wikisource-logo.svg.png" decoding="async" width="27" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/40px-Wikisource-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/53px-Wikisource-logo.svg.png 2x" data-file-width="410" data-file-height="430" /></span></span> </td> <td style="line-height:normal; vertical-align:middle; text-align:center; flex:unset;">Zobacz w <a href="/wiki/Wiki%C5%BAr%C3%B3d%C5%82a" title="Wikiźródła">Wikiźródłach</a> kategorię<br /><a href="https://pl.wikisource.org/wiki/Kategoria:Literatura_dzieci%C4%99ca" class="extiw" title="s:Kategoria:Literatura dziecięca"><b> Literatura dziecięca</b></a> </td></tr></tbody></table> <table class="infobox noprint plainlinks" cellpadding="4" role="presentation"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle; text-align:center; width:30px;"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/27px-Wikisource-logo.svg.png" decoding="async" width="27" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/40px-Wikisource-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/53px-Wikisource-logo.svg.png 2x" data-file-width="410" data-file-height="430" /></span></span> </td> <td style="line-height:normal; vertical-align:middle; text-align:center; flex:unset;">Zobacz w <a href="/wiki/Wiki%C5%BAr%C3%B3d%C5%82a" title="Wikiźródła">Wikiźródłach</a> kategorię<br /><a href="https://pl.wikisource.org/wiki/Kategoria:Literatura_m%C5%82odzie%C5%BCowa" class="extiw" title="s:Kategoria:Literatura młodzieżowa"><b> Literatura młodzieżowa</b></a> </td></tr></tbody></table> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/web/20101007120920/http://www.zapomniane.lanet.wroc.net/">Zapomniane książki dla dzieci</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://fldd.pl/">Festiwal Literatury dla Dzieci</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://ilustracjedladzieci.com/ilustracja/">ilustracje w książkach dla dzieci</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://mbc.cyfrowemazowsze.pl/dlibra/publication?id=32795&from&dirids=1&tab=1&lp=1&QI">Bibliografia z Zakresu Historii i Krytyki Literatury dla Dzieci, Bibliotekarstwa i Czytelnictwa Dziecięcego za lata 1964–2007</a></li></ul> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r74016753">.mw-parser-output #normdaten>div+div{margin-top:0.5em}.mw-parser-output #normdaten>div>div{background:var(--background-color-neutral,#eaecf0);padding:.2em .5em}.mw-parser-output #normdaten ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output #normdaten ul li:first-child{padding-left:.5em;border-left:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1)}</style> <div id="normdaten" class="catlinks"><div class="normdaten-typ-fehlt"><div><a href="/wiki/Kontrola_autorytatywna" title="Kontrola autorytatywna">Kontrola autorytatywna</a> (<span class="description">podzbiór literatury</span>):</div><ul><li><a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">GND</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://d-nb.info/gnd/4303251-5">4303251-5</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioth%C3%A8que_nationale" title="Bibliothèque nationale">BnF</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb11932269g">11932269g</a></span></li><li><a href="/wiki/Centralna_Biblioteka_Narodowa_we_Florencji" title="Centralna Biblioteka Narodowa we Florencji">BNCF</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://thes.bncf.firenze.sbn.it/termine.php?id=11373">11373</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_Republiki_Czeskiej" title="Biblioteka Narodowa Republiki Czeskiej">NKC</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://aut.nkp.cz/ph138316">ph138316</a></span></li></ul></div><div class="normdaten-andere"><div><a href="/wiki/Encyklopedia_internetowa" title="Encyklopedia internetowa">Encyklopedie internetowe</a>:</div> <ul><li><a href="/wiki/Store_norske_leksikon" title="Store norske leksikon">SNL</a>: <span class="uid"><a class="external text" href="https://wikidata-externalid-url.toolforge.org/?p=4342&url_prefix=https://snl.no/&id=barne-_og_ungdomslitteratur">barne-_og_ungdomslitteratur</a></span></li></ul> </div></div></div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Źródło: „<a dir="ltr" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Literatura_dla_dzieci_i_młodzieży&oldid=75250468">https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Literatura_dla_dzieci_i_młodzieży&oldid=75250468</a>”</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Specjalna:Kategorie" title="Specjalna:Kategorie">Kategoria</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Literatura_dzieci%C4%99ca_i_m%C5%82odzie%C5%BCowa" title="Kategoria:Literatura dziecięca i młodzieżowa">Literatura dziecięca i młodzieżowa</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Ukryte kategorie: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Uniwersalny_szablon_cytowania_%E2%80%93_brak_strony" title="Kategoria:Uniwersalny szablon cytowania – brak strony">Uniwersalny szablon cytowania – brak strony</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Artyku%C5%82y_z_brakuj%C4%85cymi_przypisami_od_2014-01" title="Kategoria:Artykuły z brakującymi przypisami od 2014-01">Artykuły z brakującymi przypisami od 2014-01</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Tę stronę ostatnio edytowano 16 lis 2024, 18:08.</li> <li id="footer-info-copyright">Tekst udostępniany na licencji <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl">Creative Commons: uznanie autorstwa, na tych samych warunkach</a>, z możliwością obowiązywania dodatkowych ograniczeń. Zobacz szczegółowe informacje o <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/pl">warunkach korzystania</a>.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Polityka prywatności</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii">O Wikipedii</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Korzystasz_z_Wikipedii_tylko_na_w%C5%82asn%C4%85_odpowiedzialno%C5%9B%C4%87">Korzystasz z Wikipedii tylko na własną odpowiedzialność</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Powszechne Zasady Postępowania</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Dla deweloperów</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/pl.wikipedia.org">Statystyki</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Oświadczenie o ciasteczkach</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//pl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Literatura_dla_dzieci_i_m%C5%82odzie%C5%BCy&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Wersja mobilna</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-7sh2w","wgBackendResponseTime":142,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.520","walltime":"0.767","ppvisitednodes":{"value":5762,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":74266,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":5881,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":12,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":14,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":25630,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":2,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 653.884 1 -total"," 42.22% 276.052 1 Szablon:Kontrola_autorytatywna"," 31.84% 208.223 1 Szablon:Przypisy"," 26.71% 174.670 22 Szablon:Cytuj"," 8.73% 57.093 1 Szablon:Dopracować"," 5.15% 33.644 1 Szablon:Mbox"," 4.65% 30.432 1 Szablon:Encyklopedia_PWN"," 4.11% 26.865 7 Szablon:ISBN"," 3.75% 24.512 2 Szablon:Wikiźródła_kat"," 3.39% 22.154 1 Szablon:Cytuj_książkę"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.282","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":4139744,"limit":52428800},"limitreport-logs":"required = table#1 {\n}\njournalAbbr = \"Lubelski Rocznik Pedagogiczny\"\next = nil\next = false\next = false\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-7d89b5d4c4-gfgh6","timestamp":"20241120153222","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Literatura dla dzieci i m\u0142odzie\u017cy","url":"https:\/\/pl.wikipedia.org\/wiki\/Literatura_dla_dzieci_i_m%C5%82odzie%C5%BCy","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q11163999","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q11163999","author":{"@type":"Organization","name":"Wsp\u00f3\u0142tw\u00f3rcy projekt\u00f3w Fundacji Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2004-06-11T13:37:13Z"}</script> </body> </html>