CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="tr" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Babil - Vikipedi</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )trwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","Ocak","Şubat","Mart","Nisan","Mayıs","Haziran","Temmuz","Ağustos","Eylül","Ekim","Kasım","Aralık"],"wgRequestId":"a4d96606-c94c-4d09-9528-b532823364e1","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Babil","wgTitle":"Babil","wgCurRevisionId":34166519,"wgRevisionId":34166519,"wgArticleId":20513,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Kaynak gösterme hatası bulunan maddeler","Webarşiv şablonu wayback bağlantıları","Kırmızı bağlantıya sahip ana madde şablonu içeren maddeler","Encyclopædia Britannica'nın on birinci baskısından metin içeren Vikipedi makaleleri","GND tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","NDL tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","NKC tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","VIAF tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","Babil"],"wgPageViewLanguage":"tr", "wgPageContentLanguage":"tr","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Babil","wgRelevantArticleId":20513,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":2}}},"wgStableRevisionId":34166519,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"tr","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"tr"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":50000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q47690", "wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":true,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js", "ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.extra-toolbar-buttons","ext.gadget.HizliBilgi","ext.gadget.OpenStreetMap","ext.gadget.switcher","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=tr&modules=ext.cite.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=tr&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=tr&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.5"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Hammurabi%27s_Babylonia_1.svg/1200px-Hammurabi%27s_Babylonia_1.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1044"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Hammurabi%27s_Babylonia_1.svg/800px-Hammurabi%27s_Babylonia_1.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="696"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Hammurabi%27s_Babylonia_1.svg/640px-Hammurabi%27s_Babylonia_1.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="557"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Babil - Vikipedi"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//tr.m.wikipedia.org/wiki/Babil"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Değiştir" href="/w/index.php?title=Babil&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Vikipedi (tr)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//tr.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Babil"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.tr"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Vikipedi Atom beslemesi" href="/w/index.php?title=%C3%96zel:SonDe%C4%9Fi%C5%9Fiklikler&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Babil rootpage-Babil skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">İçeriğe atla</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Ana menü" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Ana menü</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Ana menü</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">kenar çubuğuna taşı</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">gizle</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Gezinti </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Anasayfa" title="Anasayfayı ziyaret et [z]" accesskey="z"><span>Anasayfa</span></a></li><li id="n-Hakkımızda" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Hakk%C4%B1nda"><span>Hakkımızda</span></a></li><li id="n-İçindekiler" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:G%C3%B6z_at"><span>İçindekiler</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:Rastgele" title="Rastgele bir sayfaya gidin [x]" accesskey="x"><span>Rastgele madde</span></a></li><li id="n-Seçkin-içerik" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Se%C3%A7kin_i%C3%A7erik"><span>Seçkin içerik</span></a></li><li id="n-Yakınımdakiler" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:Yak%C4%B1n%C4%B1mdakiler"><span>Yakınımdakiler</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-Katılım" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-Katılım" > <div class="vector-menu-heading"> Katılım </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-sandbox" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Deneme_tahtas%C4%B1"><span>Deneme tahtası</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:K%C3%B6y_%C3%A7e%C5%9Fmesi" title="Güncel olaylarla ilgili son bilgiler"><span>Köy çeşmesi</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:SonDe%C4%9Fi%C5%9Fiklikler" title="Vikide yapılmış son değişikliklerin listesi [r]" accesskey="r"><span>Son değişiklikler</span></a></li><li id="n-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Y%C3%BCkle"><span>Dosya yükle</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Topluluk_portali" title="Proje hakkında, neler yapabilirsiniz, ne nerededir"><span>Topluluk portali</span></a></li><li id="n-shop-text" class="mw-list-item"><a href="//shop.wikimedia.org"><span>Wikimedia dükkânı</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Yard%C4%B1m:%C4%B0%C3%A7indekiler" title="Yardım almak için"><span>Yardım</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Anasayfa" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Vikipedi" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-tr.svg" style="width: 6.6875em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="Özgür Ansiklopedi" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-tr.svg" width="104" height="13" style="width: 6.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%C3%96zel:Ara" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Vikipedi içinde ara [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Ara</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Vikipedi üzerinde ara" aria-label="Vikipedi üzerinde ara" autocapitalize="sentences" title="Vikipedi içinde ara [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Özel:Ara"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Ara</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Kişisel araçlar"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Görünüm"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Sayfanın yazı tipi boyutunun, genişliğinin ve renginin görünümünü değiştirin" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Görünüm" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Görünüm</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_tr.wikipedia.org&uselang=tr" class=""><span>Bağış yapın</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C3%96zel:HesapOlu%C5%9Ftur&returnto=Babil" title="Bir hesap oluşturup oturum açmanız tavsiye edilmektedir ancak bu zorunlu değildir" class=""><span>Hesap oluştur</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C3%96zel:Kullan%C4%B1c%C4%B1OturumuA%C3%A7ma&returnto=Babil" title="Oturum açmanız tavsiye edilmektedir; ancak bu zorunlu değildir [o]" accesskey="o" class=""><span>Oturum aç</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Daha fazla seçenek" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Kişisel araçlar" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Kişisel araçlar</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Kullanıcı menüsü" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_tr.wikipedia.org&uselang=tr"><span>Bağış yapın</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:HesapOlu%C5%9Ftur&returnto=Babil" title="Bir hesap oluşturup oturum açmanız tavsiye edilmektedir ancak bu zorunlu değildir"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Hesap oluştur</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:Kullan%C4%B1c%C4%B1OturumuA%C3%A7ma&returnto=Babil" title="Oturum açmanız tavsiye edilmektedir; ancak bu zorunlu değildir [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Oturum aç</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Çıkış yapmış editörler için sayfalar <a href="/wiki/Yard%C4%B1m:Giri%C5%9F" aria-label="Değişiklik yapma hakkında daha fazla bilgi edinin"><span>daha fazla bilgi</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:Katk%C4%B1lar%C4%B1m" title="Bu IP adresinden yapılmış değişiklikler listesi [y]" accesskey="y"><span>Katkılar</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:MesajSayfam" title="Bu IP adresindeki düzenlemeler hakkında tartışma [n]" accesskey="n"><span>Mesaj</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="İçindekiler" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">İçindekiler</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">kenar çubuğuna taşı</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">gizle</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Giriş</div> </a> </li> <li id="toc-Tarih" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Tarih"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Tarih</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Tarih-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Tarih alt bölümünü aç/kapa</span> </button> <ul id="toc-Tarih-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Babil_öncesi_Sümer-Akkad_dönemi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Babil_öncesi_Sümer-Akkad_dönemi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1</span> <span>Babil öncesi Sümer-Akkad dönemi</span> </div> </a> <ul id="toc-Babil_öncesi_Sümer-Akkad_dönemi-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-İlk_Babil_hanedanı_-_Amorit_hanedanı,_MÖ_1894-1595" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#İlk_Babil_hanedanı_-_Amorit_hanedanı,_MÖ_1894-1595"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2</span> <span>İlk Babil hanedanı - Amorit hanedanı, MÖ 1894-1595</span> </div> </a> <ul id="toc-İlk_Babil_hanedanı_-_Amorit_hanedanı,_MÖ_1894-1595-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Hammurabi_İmparatorluğu" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Hammurabi_İmparatorluğu"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2.1</span> <span>Hammurabi İmparatorluğu</span> </div> </a> <ul id="toc-Hammurabi_İmparatorluğu-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Düşüş" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Düşüş"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2.2</span> <span>Düşüş</span> </div> </a> <ul id="toc-Düşüş-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Kassit_hanedanı,_MÖ_1595-1155" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Kassit_hanedanı,_MÖ_1595-1155"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.3</span> <span>Kassit hanedanı, MÖ 1595-1155</span> </div> </a> <ul id="toc-Kassit_hanedanı,_MÖ_1595-1155-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Erken_Demir_Çağı_-_Yerli_yönetimi,_ikinci_İsin_hanedanı,_MÖ_1155-1026" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Erken_Demir_Çağı_-_Yerli_yönetimi,_ikinci_İsin_hanedanı,_MÖ_1155-1026"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.4</span> <span>Erken Demir Çağı - Yerli yönetimi, ikinci İsin hanedanı, MÖ 1155-1026</span> </div> </a> <ul id="toc-Erken_Demir_Çağı_-_Yerli_yönetimi,_ikinci_İsin_hanedanı,_MÖ_1155-1026-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kaos_dönemi,_MÖ_1026-911" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Kaos_dönemi,_MÖ_1026-911"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.5</span> <span>Kaos dönemi, MÖ 1026-911</span> </div> </a> <ul id="toc-Kaos_dönemi,_MÖ_1026-911-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Asur_yönetimi,_MÖ_911-619" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Asur_yönetimi,_MÖ_911-619"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.6</span> <span>Asur yönetimi, MÖ 911-619</span> </div> </a> <ul id="toc-Asur_yönetimi,_MÖ_911-619-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Babil'in_Yıkılışı" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Babil'in_Yıkılışı"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.6.1</span> <span>Babil'in Yıkılışı</span> </div> </a> <ul id="toc-Babil'in_Yıkılışı-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Restorasyon_ve_yeniden_inşa" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Restorasyon_ve_yeniden_inşa"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.6.2</span> <span>Restorasyon ve yeniden inşa</span> </div> </a> <ul id="toc-Restorasyon_ve_yeniden_inşa-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Babil_isyanı" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Babil_isyanı"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.6.3</span> <span>Babil isyanı</span> </div> </a> <ul id="toc-Babil_isyanı-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Neo-Babil_İmparatorluğu_(Keldani_İmparatorluğu)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Neo-Babil_İmparatorluğu_(Keldani_İmparatorluğu)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.7</span> <span>Neo-Babil İmparatorluğu (Keldani İmparatorluğu)</span> </div> </a> <ul id="toc-Neo-Babil_İmparatorluğu_(Keldani_İmparatorluğu)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Babil'in_Düşüşü" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Babil'in_Düşüşü"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.8</span> <span>Babil'in Düşüşü</span> </div> </a> <ul id="toc-Babil'in_Düşüşü-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Din" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Din"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Din</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Din-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Din alt bölümünü aç/kapa</span> </button> <ul id="toc-Din-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Tanrıları" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Tanrıları"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>Tanrıları</span> </div> </a> <ul id="toc-Tanrıları-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Yazı_ve_bilim" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Yazı_ve_bilim"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Yazı ve bilim</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Yazı_ve_bilim-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Yazı ve bilim alt bölümünü aç/kapa</span> </button> <ul id="toc-Yazı_ve_bilim-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Edebiyat" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Edebiyat"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Edebiyat</span> </div> </a> <ul id="toc-Edebiyat-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Astronomi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Astronomi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>Astronomi</span> </div> </a> <ul id="toc-Astronomi-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Tıp" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Tıp"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.3</span> <span>Tıp</span> </div> </a> <ul id="toc-Tıp-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Sanat_ve_mimarlık" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Sanat_ve_mimarlık"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Sanat ve mimarlık</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Sanat_ve_mimarlık-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Sanat ve mimarlık alt bölümünü aç/kapa</span> </button> <ul id="toc-Sanat_ve_mimarlık-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Babil'in_Asma_Bahçeleri" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Babil'in_Asma_Bahçeleri"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>Babil'in Asma Bahçeleri</span> </div> </a> <ul id="toc-Babil'in_Asma_Bahçeleri-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-İştar_Kapısı" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#İştar_Kapısı"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>İştar Kapısı</span> </div> </a> <ul id="toc-İştar_Kapısı-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Mirası" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Mirası"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Mirası</span> </div> </a> <ul id="toc-Mirası-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ayrıca_bakınız" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Ayrıca_bakınız"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Ayrıca bakınız</span> </div> </a> <ul id="toc-Ayrıca_bakınız-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kaynakça" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Kaynakça"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Kaynakça</span> </div> </a> <ul id="toc-Kaynakça-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bibliyografya" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Bibliyografya"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Bibliyografya</span> </div> </a> <ul id="toc-Bibliyografya-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="İçindekiler" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="İçindekiler tablosunu değiştir" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">İçindekiler tablosunu değiştir</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Babil</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Başka bir dildeki sayfaya gidin. 93 dilde mevcut" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-93" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">93 dil</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Babiloni%C3%AB" title="Babilonië - Afrikaanca" lang="af" hreflang="af" data-title="Babilonië" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="Afrikaanca" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Babylon" title="Babylon - İsviçre Almancası" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Babylon" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="İsviçre Almancası" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%84%D8%A7%D8%AF_%D8%A8%D8%A7%D8%A8%D9%84" title="بلاد بابل - Arapça" lang="ar" hreflang="ar" data-title="بلاد بابل" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Arapça" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Babilonia" title="Babilonia - Asturyasça" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Babilonia" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="Asturyasça" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Babilistan" title="Babilistan - Azerbaycan dili" lang="az" hreflang="az" data-title="Babilistan" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="Azerbaycan dili" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%A8%DB%8C%D9%84_%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%88%D9%86%D9%88" title="بابیل تمدونو - South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="بابیل تمدونو" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%B1%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D1%8F" title="Бабилия - Başkırtça" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Бабилия" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="Başkırtça" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%B2%D1%96%D0%BB%D0%BE%D0%BD%D1%96%D1%8F" title="Вавілонія - Belarusça" lang="be" hreflang="be" data-title="Вавілонія" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="Belarusça" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%B1%D1%96%D0%BB%D1%91%D0%BD%D1%96%D1%8F" title="Бабілёнія - Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Бабілёнія" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D0%BB%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Вавилония - Bulgarca" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Вавилония" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Bulgarca" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%BE%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B2%E0%A6%A8%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE" title="ব্যাবিলনিয়া - Bengalce" lang="bn" hreflang="bn" data-title="ব্যাবিলনিয়া" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="Bengalce" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Babilonia" title="Babilonia - Bretonca" lang="br" hreflang="br" data-title="Babilonia" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="Bretonca" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Babil%C3%B2nia" title="Babilònia - Katalanca" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Babilònia" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Katalanca" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Babilonya" title="Babilonya - Sebuano dili" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Babilonya" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="Sebuano dili" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%95%D8%AA%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%D8%A8%D9%84" title="شارستانیەتی بابل - Orta Kürtçe" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="شارستانیەتی بابل" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="Orta Kürtçe" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Babylonie" title="Babylonie - Çekçe" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Babylonie" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Çekçe" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Babylonien" title="Babylonien - Danca" lang="da" hreflang="da" data-title="Babylonien" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Danca" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Babylonien" title="Babylonien - Almanca" lang="de" hreflang="de" data-title="Babylonien" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Almanca" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Babil" title="Babil - Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Babil" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%92%CE%B1%CE%B2%CF%85%CE%BB%CF%89%CE%BD%CE%AF%CE%B1" title="Βαβυλωνία - Yunanca" lang="el" hreflang="el" data-title="Βαβυλωνία" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="Yunanca" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Babylonia" title="Babylonia - İngilizce" lang="en" hreflang="en" data-title="Babylonia" data-language-autonym="English" data-language-local-name="İngilizce" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Babilonio" title="Babilonio - Esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Babilonio" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Babilonia_(reino)" title="Babilonia (reino) - İspanyolca" lang="es" hreflang="es" data-title="Babilonia (reino)" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="İspanyolca" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Bab%C3%BCloonia" title="Babüloonia - Estonca" lang="et" hreflang="et" data-title="Babüloonia" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Estonca" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Babiloniar_Inperioa" title="Babiloniar Inperioa - Baskça" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Babiloniar Inperioa" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Baskça" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D8%A8%D9%84" title="تمدن بابل - Farsça" lang="fa" hreflang="fa" data-title="تمدن بابل" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Farsça" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Babylonia" title="Babylonia - Fince" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Babylonia" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Fince" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Babylone_(civilisation)" title="Babylone (civilisation) - Fransızca" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Babylone (civilisation)" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Fransızca" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Babyloanje" title="Babyloanje - Batı Frizcesi" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Babyloanje" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="Batı Frizcesi" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/An_Bhabl%C3%B3inia" title="An Bhablóinia - İrlandaca" lang="ga" hreflang="ga" data-title="An Bhablóinia" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="İrlandaca" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Imperio_Babil%C3%B3nico" title="Imperio Babilónico - Galiçyaca" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Imperio Babilónico" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="Galiçyaca" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%91%D7%91%D7%9C_(%D7%90%D7%96%D7%95%D7%A8_%D7%94%D7%99%D7%A1%D7%98%D7%95%D7%A8%D7%99)" title="בבל (אזור היסטורי) - İbranice" lang="he" hreflang="he" data-title="בבל (אזור היסטורי)" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="İbranice" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%95%E0%A4%B8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="कसदी - Hintçe" lang="hi" hreflang="hi" data-title="कसदी" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="Hintçe" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="seçkin madde"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Babilonija" title="Babilonija - Hırvatça" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Babilonija" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="Hırvatça" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Babil%C3%B3nia" title="Babilónia - Macarca" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Babilónia" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="Macarca" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B2%D5%A1%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B8%D5%B6%D5%AB_%D5%A9%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Բաբելոնի թագավորություն - Ermenice" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Բաբելոնի թագավորություն" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="Ermenice" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Babilonia" title="Babilonia - Endonezce" lang="id" hreflang="id" data-title="Babilonia" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Endonezce" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Bab%C3%BDl%C3%B3n%C3%ADa" title="Babýlónía - İzlandaca" lang="is" hreflang="is" data-title="Babýlónía" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="İzlandaca" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Babilonia_(regione_storica)" title="Babilonia (regione storica) - İtalyanca" lang="it" hreflang="it" data-title="Babilonia (regione storica)" data-language-autonym="İtaliano" data-language-local-name="İtalyanca" class="interlanguage-link-target"><span>İtaliano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="kaliteli madde"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%90%E3%83%93%E3%83%AD%E3%83%8B%E3%82%A2" title="バビロニア - Japonca" lang="ja" hreflang="ja" data-title="バビロニア" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Japonca" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Babilonia" title="Babilonia - Cava dili" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Babilonia" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="Cava dili" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98" title="ბაბილონეთი - Gürcüce" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ბაბილონეთი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="Gürcüce" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%B0%94%EB%B9%8C%EB%A1%9C%EB%8B%88%EC%95%84" title="바빌로니아 - Korece" lang="ko" hreflang="ko" data-title="바빌로니아" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Korece" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Bab%C3%AEl_(dewlet)" title="Babîl (dewlet) - Kürtçe" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Babîl (dewlet)" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="Kürtçe" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D0%BB%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Вавилония - Kırgızca" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Вавилония" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="Kırgızca" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Babylonia" title="Babylonia - Latince" lang="la" hreflang="la" data-title="Babylonia" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="Latince" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lad mw-list-item"><a href="https://lad.wikipedia.org/wiki/Babilonia" title="Babilonia - Ladino" lang="lad" hreflang="lad" data-title="Babilonia" data-language-autonym="Ladino" data-language-local-name="Ladino" class="interlanguage-link-target"><span>Ladino</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Babilonia" title="Babilonia - Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Babilonia" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Babilonija" title="Babilonija - Litvanca" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Babilonija" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="Litvanca" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Babilonija" title="Babilonija - Letonca" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Babilonija" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="Letonca" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Babil%C3%B4nia" title="Babilônia - Malgaşça" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Babilônia" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="Malgaşça" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-min mw-list-item"><a href="https://min.wikipedia.org/wiki/Babilonia" title="Babilonia - Minangkabau" lang="min" hreflang="min" data-title="Babilonia" data-language-autonym="Minangkabau" data-language-local-name="Minangkabau" class="interlanguage-link-target"><span>Minangkabau</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D0%BB%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Вавилонија - Makedonca" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Вавилонија" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="Makedonca" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%AC%E0%B4%BE%E0%B4%AC%E0%B4%BF%E0%B4%B2%E0%B5%8B%E0%B4%A3%E0%B4%BF%E0%B4%AF" title="ബാബിലോണിയ - Malayalam dili" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ബാബിലോണിയ" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="Malayalam dili" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D0%BB%D0%BE%D0%BD%D0%B8" title="Вавилони - Moğolca" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Вавилони" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="Moğolca" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Babylonia" title="Babylonia - Malayca" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Babylonia" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="Malayca" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%98%E1%80%B1%E1%80%98%E1%80%AE%E1%80%9C%E1%80%AF%E1%80%B6%E1%80%A1%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%95%E1%80%AB%E1%80%9A%E1%80%AC" title="ဘေဘီလုံအင်ပါယာ - Birman dili" lang="my" hreflang="my" data-title="ဘေဘီလုံအင်ပါယာ" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="Birman dili" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AC%E0%A5%87%E0%A4%AC%E0%A4%BF%E0%A4%B2%E0%A5%8B%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE" title="बेबिलोनिया - Nepalce" lang="ne" hreflang="ne" data-title="बेबिलोनिया" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="Nepalce" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nia mw-list-item"><a href="https://nia.wikipedia.org/wiki/Babilonia" title="Babilonia - Nias" lang="nia" hreflang="nia" data-title="Babilonia" data-language-autonym="Li Niha" data-language-local-name="Nias" class="interlanguage-link-target"><span>Li Niha</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Babyloni%C3%AB" title="Babylonië - Felemenkçe" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Babylonië" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="Felemenkçe" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Babylonia" title="Babylonia - Norveççe Nynorsk" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Babylonia" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="Norveççe Nynorsk" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Babylonia" title="Babylonia - Norveççe Bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Babylonia" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Norveççe Bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Babil%C3%B2nia_(reialme)" title="Babilònia (reialme) - Oksitan dili" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Babilònia (reialme)" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="Oksitan dili" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Babilonia" title="Babilonia - Lehçe" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Babilonia" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Lehçe" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%AA_%D8%A8%D8%A7%D8%A8%D9%84" title="سلطنت بابل - Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="سلطنت بابل" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%AF_%D8%A8%D8%A7%D8%A8%D9%84_%D9%88%D8%A7%DA%A9%D9%85%D9%86%D9%8A" title="د بابل واکمني - Peştuca" lang="ps" hreflang="ps" data-title="د بابل واکمني" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="Peştuca" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Civiliza%C3%A7%C3%A3o_babil%C3%B4nica" title="Civilização babilônica - Portekizce" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Civilização babilônica" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Portekizce" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Imperiul_Babilonian" title="Imperiul Babilonian - Rumence" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Imperiul Babilonian" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="Rumence" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D0%BB%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Вавилония - Rusça" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Вавилония" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Rusça" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Babbil%C3%B2nia" title="Babbilònia - Sicilyaca" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Babbilònia" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="Sicilyaca" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Babilonija" title="Babilonija - Sırp-Hırvat Dili" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Babilonija" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="Sırp-Hırvat Dili" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%B6%E0%B7%90%E0%B6%B6%E0%B7%92%E0%B6%BD%E0%B7%9D%E0%B6%B1%E0%B7%92%E0%B6%BA%E0%B7%8F%E0%B7%80" title="බැබිලෝනියාව - Sinhali dili" lang="si" hreflang="si" data-title="බැබිලෝනියාව" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="Sinhali dili" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Babylonia" title="Babylonia - Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Babylonia" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Babylonia" title="Babylonia - Slovakça" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Babylonia" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="Slovakça" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Babilonija" title="Babilonija - Slovence" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Babilonija" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="Slovence" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Baabiylooniya" title="Baabiylooniya - Somalice" lang="so" hreflang="so" data-title="Baabiylooniya" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="Somalice" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Babilonia" title="Babilonia - Arnavutça" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Babilonia" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="Arnavutça" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D0%BB%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Вавилонија - Sırpça" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Вавилонија" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Sırpça" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Babylonien" title="Babylonien - İsveççe" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Babylonien" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="İsveççe" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%AA%E0%AE%BE%E0%AE%AA%E0%AE%BF%E0%AE%B2%E0%AF%8B%E0%AE%A9%E0%AE%BF%E0%AE%AF%E0%AE%BE" title="பாபிலோனியா - Tamilce" lang="ta" hreflang="ta" data-title="பாபிலோனியா" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="Tamilce" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%AC%E0%B0%BE%E0%B0%AC%E0%B0%BF%E0%B0%B2%E0%B1%8B%E0%B0%A8%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="బాబిలోనియా - Telugu dili" lang="te" hreflang="te" data-title="బాబిలోనియా" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="Telugu dili" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%BE%D0%B1%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BD" title="Бобилистон - Tacikçe" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Бобилистон" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="Tacikçe" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9A%E0%B8%B2%E0%B8%9A%E0%B8%B4%E0%B9%82%E0%B8%A5%E0%B9%80%E0%B8%99%E0%B8%B5%E0%B8%A2" title="บาบิโลเนีย - Tayca" lang="th" hreflang="th" data-title="บาบิโลเนีย" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="Tayca" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Babilonya" title="Babilonya - Tagalogca" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Babilonya" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="Tagalogca" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D0%BB%D0%BE%D0%BD%D1%96%D1%8F" title="Вавилонія - Ukraynaca" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Вавилонія" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Ukraynaca" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%AA_%D8%A8%D8%A7%D8%A8%D9%84" title="سلطنت بابل - Urduca" lang="ur" hreflang="ur" data-title="سلطنت بابل" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="Urduca" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Bobil_(davlat)" title="Bobil (davlat) - Özbekçe" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Bobil (davlat)" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="Özbekçe" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/V%C4%83n_minh_c%E1%BB%95_Babylon" title="Văn minh cổ Babylon - Vietnamca" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Văn minh cổ Babylon" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="Vietnamca" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vo mw-list-item"><a href="https://vo.wikipedia.org/wiki/Bab%C3%BClon%C3%A4n" title="Babülonän - Volapük" lang="vo" hreflang="vo" data-title="Babülonän" data-language-autonym="Volapük" data-language-local-name="Volapük" class="interlanguage-link-target"><span>Volapük</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E5%B7%B4%E6%AF%94%E4%BC%A6%E5%B0%BC%E4%BA%9A" title="巴比伦尼亚 - Wu Çincesi" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="巴比伦尼亚" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="Wu Çincesi" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98" title="ბაბილონეთი - Megrelce" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="ბაბილონეთი" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Megrelce" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%B7%B4%E6%AF%94%E5%80%AB%E5%B0%BC%E4%BA%9E" title="巴比倫尼亞 - Çince" lang="zh" hreflang="zh" data-title="巴比倫尼亞" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Çince" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E5%B7%B4%E6%AF%94%E5%80%AB%E5%B0%BC%E4%BA%9E" title="巴比倫尼亞 - Kantonca" lang="yue" hreflang="yue" data-title="巴比倫尼亞" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="Kantonca" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q47690#sitelinks-wikipedia" title="Dillerarası bağlantıları değiştir" class="wbc-editpage">Bağlantıları değiştir</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Ad alanları"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Babil" title="İçerik sayfasını göster [c]" accesskey="c"><span>Madde</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Tart%C4%B1%C5%9Fma:Babil" rel="discussion" title="İçerik ile ilgili tartışma [t]" accesskey="t"><span>Tartışma</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Dil varyantını değiştir" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Türkçe</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Görünüm"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Babil"><span>Oku</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Babil&veaction=edit" title="Bu sayfayı değiştir [v]" accesskey="v"><span>Değiştir</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Babil&action=edit" title="Bu sayfanın kaynak kodunu düzenleyin [e]" accesskey="e"><span>Kaynağı değiştir</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Babil&action=history" title="Bu sayfanın geçmiş sürümleri [h]" accesskey="h"><span>Geçmişi gör</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Sayfa araçları"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Araçlar" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Araçlar</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Araçlar</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">kenar çubuğuna taşı</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">gizle</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Daha fazla seçenek" > <div class="vector-menu-heading"> Eylemler </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Babil"><span>Oku</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Babil&veaction=edit" title="Bu sayfayı değiştir [v]" accesskey="v"><span>Değiştir</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Babil&action=edit" title="Bu sayfanın kaynak kodunu düzenleyin [e]" accesskey="e"><span>Kaynağı değiştir</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Babil&action=history"><span>Geçmişi gör</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Genel </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:SayfayaBa%C4%9Flant%C4%B1lar/Babil" title="Bu sayfaya bağlantı vermiş tüm viki sayfalarının listesi [j]" accesskey="j"><span>Sayfaya bağlantılar</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:%C4%B0lgiliDe%C4%9Fi%C5%9Fiklikler/Babil" rel="nofollow" title="Bu sayfadan bağlantı verilen sayfalardaki son değişiklikler [k]" accesskey="k"><span>İlgili değişiklikler</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:%C3%96zelSayfalar" title="Tüm özel sayfaların listesi [q]" accesskey="q"><span>Özel sayfalar</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Babil&oldid=34166519" title="Bu sayfanın bu revizyonuna kalıcı bağlantı"><span>Kalıcı bağlantı</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Babil&action=info" title="Bu sayfa hakkında daha fazla bilgi"><span>Sayfa bilgisi</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:KaynakG%C3%B6ster&page=Babil&id=34166519&wpFormIdentifier=titleform" title="Bu sayfadan nasıl kaynak göstereceği hakkında bilgi"><span>Bu sayfayı kaynak göster</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ftr.wikipedia.org%2Fwiki%2FBabil"><span>Kısaltılmış URL'yi al</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:QrCode&url=https%3A%2F%2Ftr.wikipedia.org%2Fwiki%2FBabil"><span>Karekodu indir</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Yazdır/dışa aktar </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:Kitap&bookcmd=book_creator&referer=Babil"><span>Bir kitap oluştur</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:DownloadAsPdf&page=Babil&action=show-download-screen"><span>PDF olarak indir</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Babil&printable=yes" title="Bu sayfanın basılmaya uygun sürümü [p]" accesskey="p"><span>Basılmaya uygun görünüm</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Diğer projelerde </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Babylonia" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q47690" title="Veri havuzundaki ilgili ögeye bağlantı [g]" accesskey="g"><span>Vikiveri ögesi</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Sayfa araçları"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Görünüm"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Görünüm</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">kenar çubuğuna taşı</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">gizle</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Vikipedi, özgür ansiklopedi</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="tr" dir="ltr"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r28603389">.mw-parser-output .infobox-subbox{padding:0;border:none;margin:-3px;width:auto;min-width:100%;font-size:100%;clear:none;float:none;background-color:transparent}.mw-parser-output .infobox-3cols-child{margin:auto}.mw-parser-output .infobox .navbar{font-size:100%}body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-header,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-subheader,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-above,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-title,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-image,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-full-data,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-below{text-align:center}</style><table class="infobox geography vcard" style="font-size:88%;"><tbody><tr><th colspan="2" class="infobox-above adr" style="padding:0.25em 0.33em 0.33em;line-height:1.2em;font-size:1.25em;"><div style="display:inline" class="fn org country-name">Babil</div><div style="padding-top:0.25em; font-weight:normal;"><span style="font-size:125%;font-family:Akadça" title="Neo-Sümer çivi yazısı" lang="akk-Xsux">𒆳𒆍𒀭𒊏𒆠</span>  <small>(<a href="/wiki/Akadca" title="Akadca">Akadca</a>)</small><br /><span style="font-weight: normal"><span title="Semitik harf çevirisi" class="Unicode" style="white-space:normal; text-decoration: none">māt Akkadī</span></span></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-subheader text-align:center;" style="text-align:center;">MÖ 1894-MÖ 539</td></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-full-data"><div align="center"><span class="mw-default-size" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/Dosya:Hammurabi%27s_Babylonia_1.svg" class="mw-file-description" title="Hammurabi'nin saltanatının başlangıcında ve sonunda Babil İmparatorluğu'nun kapsamı – bugün modern Irak'ta bulunan."><img alt="Hammurabi'nin saltanatının başlangıcında ve sonunda Babil İmparatorluğu'nun kapsamı – bugün modern Irak'ta bulunan." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Hammurabi%27s_Babylonia_1.svg/250px-Hammurabi%27s_Babylonia_1.svg.png" decoding="async" width="250" height="218" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Hammurabi%27s_Babylonia_1.svg/375px-Hammurabi%27s_Babylonia_1.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Hammurabi%27s_Babylonia_1.svg/500px-Hammurabi%27s_Babylonia_1.svg.png 2x" data-file-width="655" data-file-height="570" /></a></span></div><div style="position:relative;top:0.3em;font-size:x-small" align="center"><a href="/wiki/Hammurabi" title="Hammurabi">Hammurabi</a>'nin saltanatının başlangıcında ve sonunda Babil İmparatorluğu'nun kapsamı – bugün modern Irak'ta bulunan.</div></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">Başkent</th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/Babil_(antik_kent)" title="Babil (antik kent)">Babil</a></td></tr><tr class="mergedtoprow"><th scope="row" class="infobox-label">Resmî dil(ler)</th><td class="infobox-data"><div class="plainlist"> <ul><li><a href="/wiki/Akadca" title="Akadca">Akadca</a></li> <li><a href="/wiki/S%C3%BCmerce" title="Sümerce">Sümerce</a></li> <li><a href="/wiki/Aramice" title="Aramice">Aramice</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">Resmî din <div style="font-weight:normal;display:inline;"></div></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/Babil_mitolojisi" title="Babil mitolojisi">Babil mitolojisi</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">Tarihçe</th><td class="infobox-data"> </td></tr><tr class="mergedrow"><td colspan="2" class="infobox-full-data"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28603389"><table class="infobox-subbox"><tbody><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• Kuruluşu </div></th><td class="infobox-data">MÖ 1894</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• <a href="/wiki/Babil%27in_D%C3%BC%C5%9F%C3%BC%C5%9F%C3%BC" title="Babil'in Düşüşü">Babil'in Düşüşü</a> </div></th><td class="infobox-data">MÖ 539</td></tr></tbody></table></td></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-full-data"> <table style="width:95%; background: transparent; text-align:center; margin:0 auto;"> <tbody><tr> <td style="text-align:center; border:0; padding-bottom:0"><div id="before-after"></div> <b>Öncüller</b></td> <td style="text-align:center;border:0; padding-bottom:0;"><b>Ardıllar</b> </td></tr> <tr> <td style="vertical-align:top; text-align:center; border:0;"> <table style="width:100%; background: transparent; text-align:center; margin:0 auto; border:0;"> <tbody><tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d2/Blank.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" data-file-width="3" data-file-height="2" /></span></span> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:left;"><a href="/wiki/S%C3%BCmerler" title="Sümerler">Sümerler</a> </td></tr> <tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d2/Blank.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" data-file-width="3" data-file-height="2" /></span></span> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:left;"><a href="/wiki/Akad_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Akad İmparatorluğu">Akad İmparatorluğu</a> </td></tr> </tbody></table> </td> <td style="vertical-align:top; text-align:center;border:0;"> <table style="width:92%; background:transparent; text-align:center; margin:0 auto; border:0;"> <tbody><tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:right;"><a href="/wiki/Ahameni%C5%9F_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Ahameniş İmparatorluğu">Ahameniş İmparatorluğu</a> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d2/Blank.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" data-file-width="3" data-file-height="2" /></span></span> </td></tr> </tbody></table> </td></tr></tbody></table></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">Günümüzdeki durumu</th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/Irak" title="Irak">Irak</a></td></tr></tbody></table> <p><b>Babil</b>, <a href="/wiki/Mezopotamya" title="Mezopotamya">Mezopotamya</a>'da adını aldığı <a href="/wiki/Babil_(%C5%9Fehir)" class="mw-redirect" title="Babil (şehir)">Babil</a> kenti etrafında MÖ 1894 yılında kurulmuş, <a href="/wiki/S%C3%BCmer" class="mw-redirect" title="Sümer">Sümer</a> ve <a href="/wiki/Akad" title="Akad">Akad</a> topraklarını kapsayan bir imparatorluktur. Babil'in merkezi bugünkü <a href="/wiki/Irak" title="Irak">Irak</a>'ın <a href="/wiki/Hilla" class="mw-redirect" title="Hilla">El Hilla</a> kasabası üzerinde yer almaktadır.<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Babil halkının büyük bir kısmını tarih boyunca çeşitli <a href="/wiki/Samiler" title="Samiler">Sami</a> asıllı halklar oluşturmuştur. Bölgede konuşulmuş en yaygın dil <a href="/wiki/Akadca" title="Akadca">Akadca</a> olmuş olmasına rağmen <a href="/wiki/S%C3%BCmerce" title="Sümerce">Sümerce</a> dinî dil olarak kullanılmıştır. <a href="/wiki/Aramice" title="Aramice">Aramice</a> ise ilerleyen yıllarda bölgenin <a href="/wiki/Lingua_franca" title="Lingua franca">geçer dili</a> konumuna gelmiştir.<sup id="cite_ref-:0_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-:0-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Başlangıçta <a href="/wiki/Akad_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Akad İmparatorluğu">Akad İmparatorluğu</a>'nda yer alan önemsiz ve güçsüz bir şehirken, şehrin <a href="/wiki/Amoriler" title="Amoriler">Amori</a> hükümdarı <a href="/wiki/Hammurabi" title="Hammurabi">Hammurabi</a> tarafından kısa süre içinde büyüyen ve gelişen şehir, kısa ömürlü de olsa bölgedeki en güçlü imparatorluklardan biri hâline gelmiştir. Bu dönemden sonra tüm Güney Mezopotamya'ya Babil denilmeye başlanmış, devletin kutsal şehri <a href="/wiki/Nippur" title="Nippur">Nippur</a> olmuştur. Hammurabi'nin oğlu altında güçten düşen devlet uzun süre boyunca <a href="/wiki/Asur" title="Asur">Asur</a>, <a href="/wiki/Kassitler" title="Kassitler">Kassit</a> ve <a href="/wiki/Elaml%C4%B1lar" class="mw-redirect" title="Elamlılar">Elam</a> egemenliği altında kalmıştır. Şehir Asurlular tarafından yıkılıp yeniden inşa edilmiştir. MÖ 609-539 yılları arasında hüküm sürmüş <a href="/wiki/Yeni_Babil_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Yeni Babil İmparatorluğu">Yeni Babil İmparatorluğu</a>, bağımsızlığını Asurlulardan <a href="/wiki/Keldaniler" title="Keldaniler">Keldani</a> <a href="/wiki/Nabopolassar" title="Nabopolassar">Nabopolassar</a> önderliğinde kazanmıştır. Bu devletin de çökmesi ile Babil şehri <a href="/wiki/Ahameni%C5%9F_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Ahameniş İmparatorluğu">Ahameniş</a>, <a href="/wiki/Seleukos_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="mw-redirect" title="Seleukos İmparatorluğu">Seleukos</a>, <a href="/wiki/Part_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Part İmparatorluğu">Part</a>, <a href="/wiki/Roma_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Roma İmparatorluğu">Roma</a> ve <a href="/wiki/Sasani_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Sasani İmparatorluğu">Sasani</a> egemenliği altında kalmıştır.<sup id="cite_ref-:0_2-1" class="reference"><a href="#cite_note-:0-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Tarih">Tarih</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Babil&veaction=edit&section=1" title="Değiştirilen bölüm: Tarih" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Babil&action=edit&section=1" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Tarih"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Babil_öncesi_Sümer-Akkad_dönemi"><span id="Babil_.C3.B6ncesi_S.C3.BCmer-Akkad_d.C3.B6nemi"></span>Babil öncesi Sümer-Akkad dönemi</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Babil&veaction=edit&section=2" title="Değiştirilen bölüm: Babil öncesi Sümer-Akkad dönemi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Babil&action=edit&section=2" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Babil öncesi Sümer-Akkad dönemi"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/Mezopotamya" title="Mezopotamya">Mezopotamya</a>'da Babil öncesi Sümer-Akkad dönemi, Sümer uygarlığının ortaya çıktığı MÖ 5400'lere kadar uzanan zengin bir tarihle karakterize edilir. Daha sonra Akad, Asur ve Babil'i oluşturacak olan <a href="/wiki/Akadca" title="Akadca">Akadca</a> konuşan Sami halkı MÖ 35. ve 30. yüzyıllar arasında ortaya çıkmıştır. </p><p>MÖ 3. binyıl boyunca Sümerce ve Akadca konuşanlar arasında önemli bir kültürel alışveriş olmuş, bu da yaygın iki dilliliğe ve karşılıklı dilsel etkiye yol açmıştır. Akadca, MÖ üçüncü binyıldan ikinci binyıla geçişte Mezopotamya'da konuşulan dil olarak yavaş yavaş Sümercenin yerini almıştır. </p><p>MÖ 5400'den itibaren <a href="/wiki/Akad_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Akad İmparatorluğu">Akad İmparatorluğu</a>'nun yükselişine kadar (MÖ 24. yüzyıl) Mezopotamya'da <a href="/wiki/Ur" class="mw-disambig" title="Ur">Ur</a>, Kiş, <a href="/wiki/Laga%C5%9F" title="Lagaş">Lagaş</a> gibi Sümer şehir devletleri egemendi. Akadca isimler bazı devletlerin krallık listelerinde görünmeye başlasa da Sümer kültürü baskın durumdaydı. Bu dönemde en önemli dini merkez tanrı <a href="/wiki/Enlil" title="Enlil">Enlil</a>'in şehri olan <a href="/wiki/Nippur" title="Nippur">Nippur</a>'du. </p><p>Akad İmparatorluğu (MÖ 2334-2154) Akad Semitleri ve Sümerleri birleştirerek antik Yakın Doğu'da baskın bir güç haline gelmiştir. Ancak ekonomik zorluklar, iklim değişiklikleri ve iç çatışmaların ardından Zagros Dağları'ndan gelen <a href="/wiki/Gutiler" title="Gutiler">Gutilerin</a> saldırıları nedeniyle sonunda gerilemiştir. </p><p>Sümer, MÖ 22. yüzyılın sonlarında <a href="/wiki/%C3%9C%C3%A7%C3%BCnc%C3%BC_Ur_Hanedan%C4%B1" title="Üçüncü Ur Hanedanı">Üçüncü Ur Hanedanlığı</a> (Neo-Sümer İmparatorluğu) ile yeniden bir diriliş yaşamış, Gutileri kovmuş ve kuzeyde Akadca konuşan Asur'un bazı bölgelerini kontrol altına almıştır. </p><p>MÖ 2002'de <a href="/wiki/Elaml%C4%B1lar" class="mw-redirect" title="Elamlılar">Elamlılar</a> tarafından <a href="/wiki/%C3%9C%C3%A7%C3%BCnc%C3%BC_Ur_Hanedan%C4%B1" title="Üçüncü Ur Hanedanı">Üçüncü Ur Hanedanlığı</a> yıkılınca, <a href="/wiki/Amoriler" title="Amoriler">Amoriler</a> güney Mezopotamya'ya göç etmeye başlamış ve burayı ele geçirerek küçük krallıklar kurmuştur. <a href="/wiki/Asurlular" title="Asurlular">Asurlular</a> ise kuzeyde bağımsızlıklarını korumuştur. Güneydeki devletler Amorileri durduramayınca bir süre kuzeydeki Akad akrabaları Asurlulardan yardım almak zorunda kalmıştır. </p><p>Bu dönemde Asur kralı Ilu-şuma güneydeki seferlerini anlatırken Akadların özgürlüğünü sağladığını belirtir. Ancak bazı tarihçiler bunun askeri bir başarıdan ziyade güney şehir devletleriyle ticari anlaşmalar yapılması şeklinde yorumluyor. </p><p>Ilu-şuma'nın politikaları halefleri tarafından da sürdürülmüştür. Fakat <a href="/wiki/I._Sargon" title="I. Sargon">Sargon I</a> tahta çıktıktan sonra Asur ordusunu güneyden çekerek Anadolu'ya odaklanmış ve böylece güney Mezopotamya Amorilerin kontrolüne geçmiştir. Amor döneminin ilk yüzyıllarında en güçlü şehir devletleri ise güneyde <a href="/wiki/Larsa" title="Larsa">Larsa</a>, <a href="/wiki/%C4%B0sin_Krall%C4%B1%C4%9F%C4%B1" class="mw-redirect" title="İsin Krallığı">Isin</a> ve <a href="/wiki/E%C5%9Fnunna" title="Eşnunna">Eshnunna</a>, kuzeyde ise Asur olmuştur.<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Deutscher2_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-Deutscher2-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Deutscher_5-0" class="reference"><a href="#cite_note-Deutscher-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-woods_6-0" class="reference"><a href="#cite_note-woods-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="İlk_Babil_hanedanı_-_Amorit_hanedanı,_MÖ_1894-1595"><span id=".C4.B0lk_Babil_hanedan.C4.B1_-_Amorit_hanedan.C4.B1.2C_M.C3.96_1894-1595"></span>İlk Babil hanedanı - Amorit hanedanı, MÖ 1894-1595</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Babil&veaction=edit&section=3" title="Değiştirilen bölüm: İlk Babil hanedanı - Amorit hanedanı, MÖ 1894-1595" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Babil&action=edit&section=3" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: İlk Babil hanedanı - Amorit hanedanı, MÖ 1894-1595"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:F0182_Louvre_Code_Hammourabi_Bas-relief_Sb8_rwk.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/98/F0182_Louvre_Code_Hammourabi_Bas-relief_Sb8_rwk.jpg/220px-F0182_Louvre_Code_Hammourabi_Bas-relief_Sb8_rwk.jpg" decoding="async" width="220" height="243" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/98/F0182_Louvre_Code_Hammourabi_Bas-relief_Sb8_rwk.jpg/330px-F0182_Louvre_Code_Hammourabi_Bas-relief_Sb8_rwk.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/98/F0182_Louvre_Code_Hammourabi_Bas-relief_Sb8_rwk.jpg/440px-F0182_Louvre_Code_Hammourabi_Bas-relief_Sb8_rwk.jpg 2x" data-file-width="3170" data-file-height="3500" /></a><figcaption>Hammurabi dua işareti olarak ellerini ağzının üzerinde tutar<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> (<a href="/wiki/Hammurabi_kanunlar%C4%B1" class="mw-redirect" title="Hammurabi kanunları">Hammurabi kanunları</a> stelinin üst kısmındaki kabartma)</figcaption></figure> <p>MÖ 1894 civarında, <a href="/wiki/Sumu-abum" title="Sumu-abum">Sümu-abum</a> adındaki Amorİ hükümdarı, komşu küçük şehir devleti <a href="/w/index.php?title=Kazallu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kazallu (sayfa mevcut değil)">Kazallu</a>'nun topraklarından biri olan o zamanlar nispeten küçük Babil şehrini ele geçirerek, yeni ele geçirdiği toprakları bağımsız bir devlet haline getirdi. Saltanatı, bölgedeki diğer küçük şehir devletleri ve krallıklar arasında bir devlet kurmakla geçti. Ancak, Sümu-abum'un kendisine hiçbir zaman Babil Kralı unvanı vermemesi, Babil'in o dönemde hala önemsiz bir kasaba veya şehir olduğu ve krallık unvanını hak etmediğini düşündürmektedir.<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Sümu-abum'u, aynı şekilde yönetim süren <a href="/wiki/Sumu-la-El" title="Sumu-la-El">Sümu-la-El</a>, Sabium ve Apil-Sin takip etti. Bu dönemde hiçbir yazılı kayıtta Babil krallığından bahsedilmez ve bu kralların kendilerini Babil Kralı olarak adlandırdıklarına dair bir bilgi yoktur. Bu Amorİ hükümdarlarından Sin-Muballit, sadece tek bir çanak tablete göre, resmi olarak Babil kralı olarak kabul edilen ilk kişi oldu. Bu kralların yönetimi altında Babil, çok az toprak parçası kontrol eden küçük bir devlet olarak kaldı ve kendisinden daha eski, daha büyük ve daha güçlü komşu krallıklar olan Isin, Larsa, kuzeydeki Asur ve doğudaki <a href="/wiki/Elam" title="Elam">Elam</a> (İran) tarafından gölgede bırakıldı. Elamlar, güney Mezopotamya'nın geniş topraklarını işgal etmişlerdi ve bu erken dönem Amorİ yöneticileri büyük ölçüde Elam'a bağlı olarak hareket ediyorlardı.<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Hammurabi_İmparatorluğu"><span id="Hammurabi_.C4.B0mparatorlu.C4.9Fu"></span>Hammurabi İmparatorluğu</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Babil&veaction=edit&section=4" title="Değiştirilen bölüm: Hammurabi İmparatorluğu" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Babil&action=edit&section=4" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Hammurabi İmparatorluğu"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Babil tarihi Hammurabi döneminde (MÖ 1792-1750 civarı) büyük bir değişim yaşadı. <a href="/wiki/Hammurabi" title="Hammurabi">Hammurabi</a> hükümdarlığında öncelikle Babil'i küçük bir kasabadan önemli bir şehre dönüştürdü. Vergi sistemi ve merkezi yönetim kurarak güçlü bir yönetim oluşturdu. Elamların hakimiyetinden kurtuldu ve hatta Elam topraklarına kadar uzanan seferler düzenledi.<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Ardından Mezopotamya'nın güneyini sistematik olarak ele geçirerek bölgede uzun süredir devam eden istikrarsızlığı sona erdirdi. Bu fetihlerle birlikte Sümer, Akad ve Asur'un eski kanunlarını geliştirerek ünlü <a href="/wiki/Hammurabi_Kanunlar%C4%B1" title="Hammurabi Kanunları">Hammurabi Kanunlarını</a> oluşturdu. Bu kanunlar günümüzde <a href="/wiki/Louvre_M%C3%BCzesi" title="Louvre Müzesi">Louvre Müzesi'nde</a> sergileniyor. </p><p>Fetihlerinin etkisiyle Mezopotamya'nın güneyinde yüzyıllardır baskın olan Nippur kentinin yerini Babil aldı. Babil, kutsal bir şehir olarak anılmaya başladı ve güney Mezopotamya'nın hakimi olmak isteyen herkes burada taç giyme töreni düzenlemek zorundaydı. </p><p>Hammurabi döneminde Babil, ticaret alanında da önemli bir güç haline geldi. Amorilerle yoğun ticaret yapıldı ve Batı ile güçlü ilişkiler kuruldu. Bu dönemde Babil, hem askeri hem de ticari açıdan önemli bir merkez haline geldi.<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Düşüş"><span id="D.C3.BC.C5.9F.C3.BC.C5.9F"></span>Düşüş</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Babil&veaction=edit&section=5" title="Değiştirilen bölüm: Düşüş" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Babil&action=edit&section=5" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Düşüş"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Güney Mezopotamya, doğal savunulabilir sınırları olmadığı için saldırılara açık kaldı. Hammurabi'nin ölümünden sonra, imparatorluğu hızla dağılmaya başladı. Halefi Samsu-iluna döneminde, güneydeki topraklar yerel bir Akkad kralı olan Ilum-ma-ili tarafından alınarak, Babil İmparatorluğu'ndan ayrıldı. Güney, sonraki 272 yıl boyunca Babil'den bağımsız kaldı. </p><p>Babil ve Amorit yöneticileri, kuzeydeki Asur'dan kovuldu. Asur'un yerel yöneticisi <a href="/wiki/Puzur-Sin" title="Puzur-Sin">Puzur-Sin</a>, Babil İmparatorluğu'na karşı ayaklandı ve Amorit yöneticilerini kovdu. Daha sonra, yerel bir kral olan Adasi, iktidar ele geçirdi ve Babil İmparatorluğu'nun topraklarını geri almaya çalıştı. </p><p>Amorit yönetimi zayıflayan Babil'de devam etti. Hammurabi'nin ölümünden sonra kaybedilen toprakları geri almak için yapılan girişimler başarısız oldu. </p><p><a href="/w/index.php?title=%C5%9Eam%C5%9Fu-Ditana&action=edit&redlink=1" class="new" title="Şamşu-Ditana (sayfa mevcut değil)">Şamşu-Ditana</a>, Babil'in son Amorit hükümdarı olacaktı. Saltanatının başlarında, bugün kuzeybatı İran'ın dağlarında kökeni belirsiz bir dil konuşan bir halk olan <a href="/wiki/Kassitler" title="Kassitler">Kassitler</a> tarafından baskı altına alındı. Babil daha sonra MÖ 1595'te <a href="/wiki/Hint-Avrupa_dil_ailesi" title="Hint-Avrupa dil ailesi">Hint-Avrupa dili</a> konuşan, Anadolu kökenli Hititler tarafından saldırıya uğradı. Şamşu-Ditana, Hitit kralı <a href="/wiki/I._Mur%C5%9Fili" title="I. Murşili">Murşili I</a> tarafından Babil'in yağmalanmasının ardından devrildi. Hititler uzun süre kalmadılar, ancak onların yol açtığı yıkım nihayet <a href="/wiki/Kassitler" title="Kassitler">Kassite</a> müttefiklerinin kontrolü ele geçirmesine izin verdi.<sup id="cite_ref-Georges_Roux_-_Ancient_Iraq_13-0" class="reference"><a href="#cite_note-Georges_Roux_-_Ancient_Iraq-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Kassit_hanedanı,_MÖ_1595-1155"><span id="Kassit_hanedan.C4.B1.2C_M.C3.96_1595-1155"></span>Kassit hanedanı, MÖ 1595-1155</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Babil&veaction=edit&section=6" title="Değiştirilen bölüm: Kassit hanedanı, MÖ 1595-1155" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Babil&action=edit&section=6" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Kassit hanedanı, MÖ 1595-1155"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Kassite_Babylonia_EN.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Kassite_Babylonia_EN.svg/220px-Kassite_Babylonia_EN.svg.png" decoding="async" width="220" height="193" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Kassite_Babylonia_EN.svg/330px-Kassite_Babylonia_EN.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Kassite_Babylonia_EN.svg/440px-Kassite_Babylonia_EN.svg.png 2x" data-file-width="661" data-file-height="580" /></a><figcaption>Kassit hanedanı döneminde Babil İmparatorluğu'nun kapsamı</figcaption></figure> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/wiki/Kassitler" title="Kassitler">Kassitler</a></div> <p>Kassit hanedanı Mari'li <a href="/wiki/Gandash" title="Gandash">Gandash</a> tarafından kurulmuştur. Kassitler, kendilerinden önceki Amorit hükümdarları gibi, aslen Mezopotamya'nın yerlisi değillerdi. Aksine, ilk olarak bugün kuzeybatı İran'da bulunan <a href="/wiki/Zagros_Da%C4%9Flar%C4%B1" title="Zagros Dağları">Zagros Dağları</a>'nda ortaya çıkmışlardı. </p><p>Kassitlerin etnik aidiyeti belirsizdir. Yine de dilleri <a href="/wiki/Sami_dilleri" title="Sami dilleri">Semitik</a> ya da <a href="/wiki/Hint-Avrupa_dilleri" class="mw-redirect" title="Hint-Avrupa dilleri">Hint-Avrupa</a> değildi. Ya izole bir dil olduğu ya da muhtemelen Anadolu'daki <a href="/wiki/Hurri-Urartu_dilleri" title="Hurri-Urartu dilleri">Hurro-Urartu dil ailesi</a> ile ilişkili olduğu düşünülmektedir,<sup id="cite_ref-Schneider_16-0" class="reference"><a href="#cite_note-Schneider-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ancak günümüze ulaşan metinlerin azlığı nedeniyle genetik bağına dair kanıtlar yetersizdir. Bununla birlikte, bazı Kassit liderleri <a href="/wiki/Hint-Avrupa_dilleri" class="mw-redirect" title="Hint-Avrupa dilleri">Hint-Avrupa isimleri</a> taşıyor olabilir ve daha sonra orta ve doğu Anadolu'daki Hurrileri yöneten <a href="/wiki/Mitanni" title="Mitanni">Mitanni</a> elitine benzer bir <a href="/wiki/Proto-Hint-Avrupal%C4%B1lar" class="mw-redirect" title="Proto-Hint-Avrupalılar">Hint-Avrupa</a> elitine sahip olabilirler, diğerleri ise Sami isimlere sahipti.<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Kassitler Babil'in adını <a href="/w/index.php?title=Kardunia%C5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Karduniaš (sayfa mevcut değil)">Karduniaš</a> olarak değiştirdiler ve hükümdarlıkları 576 yıl sürerek Babil tarihindeki en uzun hanedanlık oldu. </p><p>Bu yeni yabancı egemenlik, <a href="/wiki/Eski_M%C4%B1s%C4%B1r" class="mw-redirect" title="Eski Mısır">eski Mısır</a>'daki Sami <a href="/wiki/Hiksoslar" title="Hiksoslar">Hiksoslar</a>'ın kabaca çağdaş yönetimiyle çarpıcı bir benzerlik sunar. Babil'in Amorit krallarına atfedilen tanrısal niteliklerin çoğu bu dönemde ortadan kalktı; "tanrı" unvanı hiçbir zaman bir Kassit hükümdarına verilmedi. Babil, krallığın başkenti ve <a href="/w/index.php?title=Eski_Mezopotamya_dini&action=edit&redlink=1" class="new" title="Eski Mezopotamya dini (sayfa mevcut değil)">eski Mezopotamya dini</a> rahiplerinin tüm güce sahip olduğu ve kısa ömürlü eski Babil imparatorluğunun miras hakkının verilebildiği tek yer olan Batı Asya'nın "kutsal şehirlerinden" biri olmaya devam etti.<sup id="cite_ref-FOOTNOTESayce1911104_19-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTESayce1911104-19"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Babil, kısa süreli göreceli güç dönemleri yaşadı, ancak genel olarak Kassitlerin uzun egemenliği altında nispeten zayıf olduğunu kanıtladı ve uzun dönemleri <a href="/wiki/Asur" title="Asur">Asur</a> ve <a href="/wiki/Elam" title="Elam">Elam</a> egemenliği ve müdahalesi altında geçirdi. </p><p>Babil'de Kassit egemenliğinin tam olarak ne zaman başladığı belli değildir, ancak Anadolu'dan gelen Hint-Avrupalı <a href="/wiki/Hititler" title="Hititler">Hititler</a> şehrin yağmalanmasından sonra Babil'de uzun süre kalmamışlardır ve Kassitlerin kısa süre sonra buraya yerleşmiş olmaları muhtemeldir. <a href="/w/index.php?title=Agum_II&action=edit&redlink=1" class="new" title="Agum II (sayfa mevcut değil)">Agum II</a> MÖ 1595'te Kassitler adına tahta geçti ve İran'dan Fırat'ın ortasına kadar uzanan bir devleti yönetti; Yeni kral, Asur'un yerli Mezopotamya kralı <a href="/w/index.php?title=Erishum_III&action=edit&redlink=1" class="new" title="Erishum III (sayfa mevcut değil)">Erishum III</a> ile barışçıl ilişkilerini sürdürdü. Yirmi dört yıl sonra Hititler'in ele geçirdiği <a href="/wiki/Marduk_Heykeli" title="Marduk Heykeli">Marduk'un</a> kutsal heykelini geri almış ve Marduk'u Kassit tanrısı <a href="/w/index.php?title=Shuqamuna&action=edit&redlink=1" class="new" title="Shuqamuna (sayfa mevcut değil)">Shuqamuna</a>'ya eşit ilan etmiştir. </p><p>Toprak kaybına, genel askeri zayıflığa ve okuryazarlık ile kültürdeki belirgin azalmaya rağmen, Kassit hanedanı Babil'in en uzun ömürlü hanedanı olmuş, Babil'in Elamlı <a href="/wiki/%C5%9Eutruk-Nahunte" title="Şutruk-Nahunte">Shutruk-Nakhunte</a> tarafından fethedildiği MÖ 1155 yılına kadar yaşamıştır. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Erken_Demir_Çağı_-_Yerli_yönetimi,_ikinci_İsin_hanedanı,_MÖ_1155-1026"><span id="Erken_Demir_.C3.87a.C4.9F.C4.B1_-_Yerli_y.C3.B6netimi.2C_ikinci_.C4.B0sin_hanedan.C4.B1.2C_M.C3.96_1155-1026"></span>Erken Demir Çağı - Yerli yönetimi, ikinci İsin hanedanı, MÖ 1155-1026</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Babil&veaction=edit&section=7" title="Değiştirilen bölüm: Erken Demir Çağı - Yerli yönetimi, ikinci İsin hanedanı, MÖ 1155-1026" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Babil&action=edit&section=7" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Erken Demir Çağı - Yerli yönetimi, ikinci İsin hanedanı, MÖ 1155-1026"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Babil'in kontrolünü Elamlılar ele geçirmişti fakat uzun sürmedi. Elam ile Asur savaşırken <a href="/w/index.php?title=Marduk-kabit-ahheshu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Marduk-kabit-ahheshu (sayfa mevcut değil)">Marduk-kabit-ahheshu</a> isimli kişi MÖ 1155-1139 yılları arasında hüküm süren 4. Babil Hanedanı'nı kurdu. Bu hanedan Güney Mezopotamya'nın yerli halkından oluşuyor ve Akadca konuşuyorlardı. Marduk-kabit-ahheshu Babil tahtına geçen ikinci yerli kişi oldu. Hanedanlığı 125 yıl boyunca ayakta kaldı. Yeni kurulan hanedan Elamı kovdu ve Kassitlerin tekrar güçlenmesini engelledi. Daha sonra Asur ile savaşılsa da başarı sağlanamadı. </p><p>Marduk-kabit-ahheshu'nun oğlu Itti-Marduk-balatu babasının yerine geçti ve 8 yıl boyunca Elam saldırılarını püskürttü. O da Asur'a saldırmaya çalıştı fakat başarılı olamadı. </p><p>Sıradaki kral Ninurta-nadin-shumi MÖ 1127'de tahta çıktı. O da Asur'u işgal etmeye kalkıştı fakat ordusu yenildi. Babil kralı Asur kralı ile antlaşma yapmak zorunda kaldı. </p><p>Bu hanedanlığın en ünlü kralı <a href="/wiki/Nebukadnezar_(anlam_ayr%C4%B1m%C4%B1)" class="mw-disambig" title="Nebukadnezar (anlam ayrımı)">Nebukadnezar I</a> idi (MÖ 1124-1103). Elamı yenerek Babil topraklarından çıkardı. Elam başkenti <a href="/wiki/Susa" class="mw-disambig" title="Susa">Susa</a>'yı yağmaladı ve Kassitler tarafından Babil'den alınan <a href="/wiki/Marduk_Heykeli" title="Marduk Heykeli">Marduk heykelini</a> geri getirdi. Elam krallığı bu olaylardan sonra iç savaşa girdi. Fakat Nebukadnezar I daha fazla toprak ele geçiremedi çünkü Asur kralı ile Aram ve Anadolu bölgelerinin kontrolü için savaştı ve yenildi. Nebukadnezar I saltanatının son yıllarında Babil'in sınırlarını korumaya ve barış içinde inşa çalışmalarına odaklandı. </p><p>Nebukadnezar I'ın ardından iki oğlu tahta çıktı. İkisi de Asur ile savaştı fakat yenildiler. Bu yenilgiler sonucu Babil toprakları küçüldü ve kıtlık yaşandı. Aynı zamanda <a href="/wiki/Aramiler" title="Aramiler">Aramiler</a> ve Suteanlar gibi göçebe halkların saldırıları arttı. </p><p>MÖ 1072'de Babil kralı Asur ile barış antlaşması imzalasa da, sonrasında gelen krallar Asur ile iyi geçinemediler. Asur kralları Babil'i işgal ederek kendilerine bağlı krallar tahta çıkardılar. Asur hakimiyeti MÖ 1050 civarlarına kadar sürdü. Daha sonra Asur iç savaş ve diğer devletlerle olan savaşlara odaklanınca Babil bir süreliğine özgürlüğüne kavuştu. </p><p>Fakat <a href="/wiki/Bronz_%C3%87a%C4%9F%C4%B1_%C3%87%C3%B6k%C3%BC%C5%9F%C3%BC" title="Bronz Çağı Çöküşü">Bronz Çağı çöküşü</a> sırasında Babil yeni göçlerle karşı karşıya kaldı. Arami ve Sutean kavimleri Babil topraklarına yerleştiler. Babil kralları bu göçleri engelleyemedi. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Kaos_dönemi,_MÖ_1026-911"><span id="Kaos_d.C3.B6nemi.2C_M.C3.96_1026-911"></span>Kaos dönemi, MÖ 1026-911</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Babil&veaction=edit&section=8" title="Değiştirilen bölüm: Kaos dönemi, MÖ 1026-911" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Babil&action=edit&section=8" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Kaos dönemi, MÖ 1026-911"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>İktidardaki Babil hanedanı <a href="/w/index.php?title=Nabu-shum-libur&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nabu-shum-libur (sayfa mevcut değil)">Nabu-shum-libur</a> MÖ 1026'da yağmacı Aramiler tarafından tahttan indirildi ve başkent de dahil olmak üzere Babil'in kalbi anarşik bir duruma düştü ve Babil'i 20 yıldan fazla bir süre hiçbir kral yönetmedi. </p><p>Ancak güney Mezopotamya'da (eski Sealand Hanedanlığı'na tekabül eden bir bölge) V. Hanedanlık (MÖ 1025-1004) ortaya çıktı, bu bir Kassit klanının lideri olan <a href="/w/index.php?title=Simbar-shipak&action=edit&redlink=1" class="new" title="Simbar-shipak (sayfa mevcut değil)">Simbar-shipak</a> tarafından yönetiliyordu ve aslında Babil'den ayrı bir devletti. Anarşi durumu Asur hükümdarı <a href="/w/index.php?title=Ashur-nirari_IV&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ashur-nirari IV (sayfa mevcut değil)">Ashur-nirari IV</a>'e (MÖ 1019-1013) MÖ 1018'de Babil'e saldırma fırsatı verdi ve Babil'in <a href="/w/index.php?title=Atlila&action=edit&redlink=1" class="new" title="Atlila (sayfa mevcut değil)">Atlila</a> şehrini ve Mezopotamya'nın bazı güney orta bölgelerini Asur için işgal edip ele geçirdi. </p><p>Güney Mezopotamya hanedanının yerini başka bir Kassit Hanedanı (Hanedan VI; MÖ 1003-984) aldı ve bu hanedan da Babil'in kontrolünü yeniden ele geçirmiş gibi görünüyordu. Elamlılar bu kısa süreli Kassit canlanmasını tahttan indirerek kral <a href="/w/index.php?title=Mar-biti-apla-usur&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mar-biti-apla-usur (sayfa mevcut değil)">Mar-biti-apla-usur</a> ile Hanedan VII'yi (MÖ 984-977) kurdular. Ancak Aramiler Babil'i bir kez daha yakıp yıkınca bu hanedanlık da yıkıldı. </p><p>M.Ö. 977'de Nabû-mukin-apli Babil yönetimini yeniden kurarak 8. Hanedanlığı başlattı. 9. Hanedanlık ise M.Ö. 941'den itibaren hüküm süren Ninurta-kudurri-uşur II ile başladı. Bu dönemde Babil güçsüzdü. Bölgenin bazı kısımları Arami ve Sutean kontrolündeydi. Babil kralları sık sık hem Babil topraklarını alan Asur hem de Elam'ın baskısına boyun eğmek zorunda kaldı. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Asur_yönetimi,_MÖ_911-619"><span id="Asur_y.C3.B6netimi.2C_M.C3.96_911-619"></span>Asur yönetimi, MÖ 911-619</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Babil&veaction=edit&section=9" title="Değiştirilen bölüm: Asur yönetimi, MÖ 911-619" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Babil&action=edit&section=9" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Asur yönetimi, MÖ 911-619"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Assiri,_regno_di_sennacherib,_prisma_a_sei_facce_con_iscrizione_sulle_8_campagne_militari_del_sovrano,_704-681_ac_ca._02.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Assiri%2C_regno_di_sennacherib%2C_prisma_a_sei_facce_con_iscrizione_sulle_8_campagne_militari_del_sovrano%2C_704-681_ac_ca._02.jpg/220px-Assiri%2C_regno_di_sennacherib%2C_prisma_a_sei_facce_con_iscrizione_sulle_8_campagne_militari_del_sovrano%2C_704-681_ac_ca._02.jpg" decoding="async" width="220" height="477" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Assiri%2C_regno_di_sennacherib%2C_prisma_a_sei_facce_con_iscrizione_sulle_8_campagne_militari_del_sovrano%2C_704-681_ac_ca._02.jpg/330px-Assiri%2C_regno_di_sennacherib%2C_prisma_a_sei_facce_con_iscrizione_sulle_8_campagne_militari_del_sovrano%2C_704-681_ac_ca._02.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Assiri%2C_regno_di_sennacherib%2C_prisma_a_sei_facce_con_iscrizione_sulle_8_campagne_militari_del_sovrano%2C_704-681_ac_ca._02.jpg/440px-Assiri%2C_regno_di_sennacherib%2C_prisma_a_sei_facce_con_iscrizione_sulle_8_campagne_militari_del_sovrano%2C_704-681_ac_ca._02.jpg 2x" data-file-width="1332" data-file-height="2886" /></a><figcaption>Sanherib'in (MÖ 705-681), Babil'in yıkımıyla sonuçlanan askeri seferlerinin kayıtlarını içeren prizması. Chicago Üniversitesi Doğu Enstitüsü'nde sergilenmektedir.</figcaption></figure> <p>MÖ 10. yüzyıl sona ererken Babil kaos içinde kalmaya devam etti. Levanten'den gelen göçebe halklardan biri olan Kaldu olarak bilinen <a href="/wiki/Keldaniler" title="Keldaniler">Keldaniler</a> bölgeye yerleşti. Aynı dönemde zaten orada bulunan Aramiler ve Gutilere katıldılar. MÖ 850'ye gelindiğinde ise Keldaniler, Mezopotamya'nın en güneydoğusunda kendilerine küçük bir yer edinmişlerdi. </p><p>MÖ 911'de Asur kralı II. Adad-nirari tarafından kurulan Yeni Asur İmparatorluğu ise Babil'i tekrar egemenliği altına aldı. Bu dönem üç yüzyıl boyunca sürdü. Asurlular Babil'i birkaç kez yenerek topraklarını genişlettiler. Hatta MÖ 859'da kral Şalmaneser III Babil'i yağmalayıp Keldani, Arame ve Guti kabilelerini kontrol altına aldı. Bu dönemde Keldanilerden ve Araplardan yazılı kaynaklarda ilk defa bahsediliyor. </p><p>Asur hâkimiyeti zayıflayınca MÖ 780'de Marduk-apla-usur adlı bir Keldani Babil'in başına geçti. Ancak Asurlular tekrar saldırarak onu yenip kendisine bağlı hale getirdiler. Bu dönemde Babil karışıklık içindeydi. Kuzey Asur kontrolündeydi, güneyde ise yabancı Keldani hükümdarlar vardı. </p><p>MÖ 748'de Babilli Nabonassar isimli bir kral Keldani yönetimi yıktı ve ülkeyi tekrar istikrara kavuşturdu. Fakat Asurlular yeniden saldırarak Babil'i ele geçirdi. Bu dönemden sonra Babil tamamen Asur yönetimine girdi. </p><p>Asur hakimiyeti sırasında <a href="/wiki/Aramice" title="Aramice">Aramice</a> günlük konuşma dili olarak yaygınlaştı. Daha sonra MÖ 721'de Keldani lider Marduk-apla-iddina, Elam desteğiyle ayaklanıp bir süreliğine Babil'in başına geçti. Fakat Asurlular onu yenerek tekrar hakimiyeti ele geçirdi. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Babil'in_Yıkılışı"><span id="Babil.27in_Y.C4.B1k.C4.B1l.C4.B1.C5.9F.C4.B1"></span>Babil'in Yıkılışı</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Babil&veaction=edit&section=10" title="Değiştirilen bölüm: Babil'in Yıkılışı" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Babil&action=edit&section=10" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Babil'in Yıkılışı"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/Sanherib" title="Sanherib">Sanherib</a>, Sargon II'nin ardından Asur tahtına geçti. Bir süre sonra oğlu Assur-nadin-shumi'yi veliaht ilan etti. Fakat Merodach-Baladan ve Elamlı koruyucuları Asiri hakimiyetine karşı ayaklanmaya devam ettiler. Elamlı Nergal-ushezib ise Assur prensini öldürüp kısa süreliğine tahta çıktı. Bu olay Sanherib'i çileden çıkardı. Elamları işgal edip Elam'ı zaptetti, Babil'i yağmaladı ve şehri büyük ölçüde yerle bir etti. MÖ 681'de Ninova'da tanrı Nişroka dua ederken kendi oğulları tarafından öldürüldü. Yeni Asur kralı Esarhaddon, Babil'e kukla kral olarak Marduk-zakir-shumi II'yi atadı. Ancak Marduk-apla-iddina Elam'dan sürgünden dönerek kısa süreliğine Marduk-zakir-shumi'yi tahttan indirdi. Bunun üzerine Esarhaddon saldırarak onu yendi. Marduk-apla-iddina tekrar Elam'a kaçtı ve sürgünde öldü. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Restorasyon_ve_yeniden_inşa"><span id="Restorasyon_ve_yeniden_in.C5.9Fa"></span>Restorasyon ve yeniden inşa</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Babil&veaction=edit&section=11" title="Değiştirilen bölüm: Restorasyon ve yeniden inşa" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Babil&action=edit&section=11" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Restorasyon ve yeniden inşa"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/Esarhaddon" title="Esarhaddon">Esarhaddon</a> (MÖ 681-669) Babil'i bizzat yönetti. Şehri tamamen yeniden inşa ederek bölgeye canlanma ve barış getirdi. Ölümünde, devasa imparatorluğu (Kafkaslardan Mısır ve Nubia'ya, Kıbrıs'tan İran'a ve Hazar Denizi'ne kadar uzanan) içindeki uyumu sağlamak için en büyük oğlu Şamaş-şum-ukin'i Babil'de kendisine bağlı bir kral, en küçük oğlu ve oldukça eğitimli olan <a href="/wiki/Asurbanipal" title="Asurbanipal">Asurbanipal</a>'ı (MÖ 669-627) ise daha üst konumda Asur kralı ve Şamaş-şum-ukin'in hükümdarı olarak görevlendirdi. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Babil_isyanı"><span id="Babil_isyan.C4.B1"></span>Babil isyanı</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Babil&veaction=edit&section=12" title="Değiştirilen bölüm: Babil isyanı" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Babil&action=edit&section=12" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Babil isyanı"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Babylonian_prisoners_under_Assyrian_guard,_reign_of_Ashurbanipal_668-630_BCE,_Nineveh,_ME_124788.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Babylonian_prisoners_under_Assyrian_guard%2C_reign_of_Ashurbanipal_668-630_BCE%2C_Nineveh%2C_ME_124788.jpg/348px-Babylonian_prisoners_under_Assyrian_guard%2C_reign_of_Ashurbanipal_668-630_BCE%2C_Nineveh%2C_ME_124788.jpg" decoding="async" width="348" height="145" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Babylonian_prisoners_under_Assyrian_guard%2C_reign_of_Ashurbanipal_668-630_BCE%2C_Nineveh%2C_ME_124788.jpg/522px-Babylonian_prisoners_under_Assyrian_guard%2C_reign_of_Ashurbanipal_668-630_BCE%2C_Nineveh%2C_ME_124788.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Babylonian_prisoners_under_Assyrian_guard%2C_reign_of_Ashurbanipal_668-630_BCE%2C_Nineveh%2C_ME_124788.jpg/696px-Babylonian_prisoners_under_Assyrian_guard%2C_reign_of_Ashurbanipal_668-630_BCE%2C_Nineveh%2C_ME_124788.jpg 2x" data-file-width="3738" data-file-height="1559" /></a><figcaption>Asurlu bir muhafızın gözetimi altındaki Babilli esirler, Aşurbanipal dönemi MÖ 668-630, Ninova, <a href="/wiki/British_Museum" title="British Museum">British Museum</a> ME 124788</figcaption></figure> <p>Kendisi de bir Asurlu olmasına rağmen, Şamaş-şum-ukin, kardeşi <a href="/wiki/Asurbanipal" title="Asurbanipal">Aşurbanipal</a>'e onlarca yıl tabi olduktan sonra, Babil şehrinin (Asur şehri <a href="/wiki/Ninova" title="Ninova">Ninova</a>'nın değil) muazzam imparatorluğun merkezi olması gerektiğini ilan etti. Kardeşi Aşurbanipal'e karşı büyük bir isyan başlattı. Elam, <a href="/wiki/Persler" class="mw-redirect" title="Persler">Persler</a>, <a href="/wiki/Medler" title="Medler">Medler</a>, güney Mezopotamya'daki Babilliler, Keldaniler ve Sutealılar, Levant ve güneybatı Mezopotamya'daki Aramiler, Arap Yarımadası'ndaki <a href="/wiki/Araplar" title="Araplar">Araplar</a> ve <a href="/wiki/Dilmun" title="Dilmun">Dilmunlar</a> ve Kenanlılar-Fenikeliler de dahil olmak üzere Asur boyunduruğu ve yönetimine kızgın olan halklardan oluşan güçlü bir koalisyona liderlik etti. Acı bir mücadeleden sonra Babil yağmalandı ve müttefikleri yenilgiye uğratıldı, bu süreçte Şamaş-şum-ukim öldürüldü. Elam kesin olarak yok edildi ve Babilliler, Persler, Keldaniler, Araplar, Medler, Elamlılar, Aramiler, Sutealılar ve Kenanlılar şiddetle boyun eğdirildi ve Asur birlikleri isyan eden halklardan vahşi bir şekilde intikam aldı. Asur kralı adına hüküm sürmek üzere <a href="/w/index.php?title=Kandalanu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kandalanu (sayfa mevcut değil)">Kandalanu</a> adında bir Asur valisi tahta çıkarıldı.<sup id="cite_ref-Georges_Roux_-_Ancient_Iraq3_20-0" class="reference"><a href="#cite_note-Georges_Roux_-_Ancient_Iraq3-20"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ashurbanipal'in MÖ 627'de ölümü üzerine oğlu <a href="/w/index.php?title=Ashur-etil-ilani&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ashur-etil-ilani (sayfa mevcut değil)">Ashur-etil-ilani</a> (MÖ 627-623) Babil ve Asur'un hükümdarı oldu. </p><p>Ancak Asur kısa süre içinde çöküşüne neden olacak bir dizi acımasız iç savaşa sürüklendi. Ashur-etil-ilani, MÖ 623'te kendi generallerinden biri olan <a href="/w/index.php?title=S%C3%AEn-%C5%9Fumu-li%C5%9Fir&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sîn-şumu-lişir (sayfa mevcut değil)">Sîn-şumu-lişir</a> tarafından tahttan indirildi ve o da kendisini Babil'de kral olarak ilan etti. Sürekli iç savaşın ortasında tahtta sadece bir yıl kaldıktan sonra, <a href="/wiki/S%C3%AEn-%C5%9Far-i%C5%9Fkun" title="Sîn-şar-işkun">Sîn-şar-işkun</a> (MÖ 622-612) MÖ 622'de onu Asur ve Babil hükümdarı olarak devirdi. Ancak o da Asur'un merkez bölgesinde aralıksız devam eden iç savaşla kuşatılmıştı. Babil bundan yararlandı ve MÖ 850 civarında güneydoğu Mezopotamya'ya yerleşmiş olan Keldanilerin daha önce bilinmeyen bir "malka "sı (reis) olan <a href="/wiki/Nabopolassar" title="Nabopolassar">Nabopolassar</a> yönetiminde isyan etti. </p><p>Sin-şar-işkun döneminde Asur'un geniş imparatorluğu çözülmeye başladı ve Asurlular için en önemlisi Babilliler, Keldaniler, Medler, Persler, İskitler, Aramiler ve Kimmerler olmak üzere eski tebaası olan halkların çoğu haraç ödemeyi bıraktı. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Neo-Babylonian_Empire_under_Nabonidus_map.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f4/Neo-Babylonian_Empire_under_Nabonidus_map.png/220px-Neo-Babylonian_Empire_under_Nabonidus_map.png" decoding="async" width="220" height="228" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f4/Neo-Babylonian_Empire_under_Nabonidus_map.png/330px-Neo-Babylonian_Empire_under_Nabonidus_map.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f4/Neo-Babylonian_Empire_under_Nabonidus_map.png/440px-Neo-Babylonian_Empire_under_Nabonidus_map.png 2x" data-file-width="2604" data-file-height="2700" /></a><figcaption>Yeni Babil İmparatorluğu</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Panorama_view_of_the_reconstructed_Southern_Palace_of_Nebuchadnezzar_II,_6th_century_BC,_Babylon,_Iraq.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/Panorama_view_of_the_reconstructed_Southern_Palace_of_Nebuchadnezzar_II%2C_6th_century_BC%2C_Babylon%2C_Iraq.jpg/220px-Panorama_view_of_the_reconstructed_Southern_Palace_of_Nebuchadnezzar_II%2C_6th_century_BC%2C_Babylon%2C_Iraq.jpg" decoding="async" width="220" height="53" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/Panorama_view_of_the_reconstructed_Southern_Palace_of_Nebuchadnezzar_II%2C_6th_century_BC%2C_Babylon%2C_Iraq.jpg/330px-Panorama_view_of_the_reconstructed_Southern_Palace_of_Nebuchadnezzar_II%2C_6th_century_BC%2C_Babylon%2C_Iraq.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/Panorama_view_of_the_reconstructed_Southern_Palace_of_Nebuchadnezzar_II%2C_6th_century_BC%2C_Babylon%2C_Iraq.jpg/440px-Panorama_view_of_the_reconstructed_Southern_Palace_of_Nebuchadnezzar_II%2C_6th_century_BC%2C_Babylon%2C_Iraq.jpg 2x" data-file-width="4209" data-file-height="1021" /></a><figcaption>Nebukadnezar II'nin yeniden inşa edilen Güney Sarayı'nın panoramik görünümü, MÖ 6. yüzyıl, Babil, Irak</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Neo-Babil_İmparatorluğu_(Keldani_İmparatorluğu)"><span id="Neo-Babil_.C4.B0mparatorlu.C4.9Fu_.28Keldani_.C4.B0mparatorlu.C4.9Fu.29"></span>Neo-Babil İmparatorluğu (Keldani İmparatorluğu)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Babil&veaction=edit&section=13" title="Değiştirilen bölüm: Neo-Babil İmparatorluğu (Keldani İmparatorluğu)" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Babil&action=edit&section=13" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Neo-Babil İmparatorluğu (Keldani İmparatorluğu)"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana maddeler: <a href="/wiki/Yeni_Babil_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Yeni Babil İmparatorluğu">Yeni Babil İmparatorluğu</a> ve <a href="/wiki/Keldani" class="mw-redirect" title="Keldani">Keldani</a></div> <p>Babil'in yükselişi, Asur İmparatorluğu'nun zayıflamasıyla başladı. MÖ 620 civarında <a href="/wiki/Nabopolassar" title="Nabopolassar">Nabopolassar</a> adlı bir hükümdar Babil'in kontrolünü ele geçirdi ve Medler, Persler, Kimmerler ve Sakalar gibi diğer halklarla ittifak kurarak Asur'a karşı savaştı. Uzun ve çetin mücadeleler sonucunda Asur yenilgiye uğratıldı ve Babil İmparatorluğu Mezopotamya'nın hakimi konumuna yükseldi. </p><p><b>II. Nebukadnezzar Dönemi: İmparatorluğun Altın Çağı</b> </p><p>Neo-Babil İmparatorluğu'nun en parlak dönemi, <a href="/wiki/II._Nebukadnezar" title="II. Nebukadnezar">II. Nebukadnezar</a>'ın (MÖ 605-562) hükümdarlığıyla yaşandı. Nebukadnezzar, sadece güçlü bir savaşçı değil, aynı zamanda zeki bir devlet adamı ve usta bir yöneticiydi. Onun liderliğinde Babil İmparatorluğu sınırlarını genişletti, Mısır'a kadar uzanan bir toprak kazandı ve Mezopotamya'yı altın çağına taşıdı. </p><p>Nebukadnezzar, Babil'i Mezopotamya'nın en güçlü şehri haline getirdi ve imparatorluğu genişletti. Mısır'a karşı savaştı, Fenike ve Filistin'i fethetti ve Yahudi halkını sürgüne gönderdi. Nebukadnezzar ayrıca Babil'i görkemli bir şehir haline getirdi ve birçok anıtsal yapı inşa ettirdi. Bu yapıların en ünlüsü, Dünya Yedi Harikasından biri olan <a href="/wiki/Babil%27in_Asma_Bah%C3%A7eleri" title="Babil'in Asma Bahçeleri">Asma Bahçeleri</a>'dir.<sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><b>Babil'in Fethi</b> </p><p>Nebukadnezzar'ın ölümünden sonra Babil İmparatorluğu istikrarsızlık dönemine girdi. <a href="/wiki/Nabonidus" title="Nabonidus">Nabonidus</a> adında bir kral tahta çıktı ve halkın hoşnutsuzluğuna yol açan politikalar izledi. Bu durum, Pers kralı <a href="/wiki/II._Kiros" title="II. Kiros">Büyük Kiros'un</a> Babil'i ele geçirmesine zemin hazırladı. </p><p>MÖ 539 yılında Pers ordusu Babil'e girdi ve şehri fethetti. Nabonidus esir alındı ve Babil İmparatorluğu'nun sonu geldi. Babil şehri daha sonra Pers İmparatorluğu'nun bir parçası haline geldi. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Babil'in_Düşüşü"><span id="Babil.27in_D.C3.BC.C5.9F.C3.BC.C5.9F.C3.BC"></span>Babil'in Düşüşü</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Babil&veaction=edit&section=14" title="Değiştirilen bölüm: Babil'in Düşüşü" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Babil&action=edit&section=14" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Babil'in Düşüşü"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Xerxes_I_tomb_Babylonian_soldier_circa_470_BCE.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Xerxes_I_tomb_Babylonian_soldier_circa_470_BCE.jpg/220px-Xerxes_I_tomb_Babylonian_soldier_circa_470_BCE.jpg" decoding="async" width="220" height="415" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Xerxes_I_tomb_Babylonian_soldier_circa_470_BCE.jpg/330px-Xerxes_I_tomb_Babylonian_soldier_circa_470_BCE.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/b4/Xerxes_I_tomb_Babylonian_soldier_circa_470_BCE.jpg 2x" data-file-width="432" data-file-height="814" /></a><figcaption>Ahameniş ordusunun Babilli askeri, MÖ 480 civarı. <a href="/wiki/I._Serhas" title="I. Serhas">I. Xerxes</a>'in mezarının kabartması.</figcaption></figure> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Başlığın diğer anlamları için <a href="/wiki/Babil%27in_D%C3%BC%C5%9F%C3%BC%C5%9F%C3%BC" title="Babil'in Düşüşü">Babil'in Düşüşü</a> ve <a href="/w/index.php?title=Akamenid_Asur&action=edit&redlink=1" class="new" title="Akamenid Asur (sayfa mevcut değil)">Akamenid Asur</a> sayfasına bakınız.</div><p>Babil, MÖ 539 yılında <a href="/wiki/Ahameni%C5%9F_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Ahameniş İmparatorluğu">Ahameniş İmparatorluğu</a>'na dahil edilerek Babiruş (<i>Bābiruš</i>) <a href="/wiki/Satrapl%C4%B1k" title="Satraplık">satraplığı</a> haline geldi. </p><p>Büyük Kiros'un vefatının ardından oğlu <a href="/wiki/II._Kambises" title="II. Kambises">II. Kambises</a>, Babil kralı ilan edildi. Fakat Pers İmparatorluğu'nun yönetimi babasında kalmaya devam etti. Bu durum, Babil'in bağımsızlık arzusunu yeniden alevlendirdi. Nitekim Darius I'in tahta çıkmasıyla birlikte Babil'in meşruiyeti tanıma geleneği sona erdi ve Babilliler, bağımsızlıklarını yeniden kazanmak için ayaklanmaya başladılar. </p><p>MÖ 522 yılında <a href="/wiki/III._Nebukadnezar" title="III. Nebukadnezar">III. Nebukadnezar</a> adında bir lider önderliğinde kısa süreliğine bağımsızlıklarını kazanan Babilliler, bu sefer Darius tarafından bastırıldı. Bu dönemde kuzeydeki Asur da ayaklanarak bölgedeki gerilimi daha da artırdı. </p><p>MÖ 5. yüzyılda Babil, bağımsızlık arzusundan vazgeçmedi ve birkaç kez daha ayaklanmalara girişti. Fakat Persler, bu ayaklanmaları şiddetle bastırdılar ve Babil'in şehir surlarını yıktılar. Buna rağmen önemli tapınakları korumaya devam ettiler. </p><p>Babil'in bağımsızlık mücadelesi başarısızlıkla sonuçlansa da, bölgedeki siyasi dengenin değişmesine engel olamadı. MÖ 333 yılında <a href="/wiki/%C4%B0skender" title="İskender">Büyük İskender</a>, Babil'i fethederek bölgeyi kontrol altına aldı. İskender'in ölümünden sonra ise Babil ve Asur, <a href="/wiki/Selefk%C3%AE_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Selefkî İmparatorluğu">Seleukos İmparatorluğu</a>'nun bir parçası haline geldi. </p><p>Roma İmparatorluğu MÖ 2. yüzyılda kısa bir süre bölgeyi ele geçirmiş olsa da hakimiyet uzun sürmedi. Daha sonra bölge, <a href="/wiki/Part_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Part İmparatorluğu">Part İmparatorluğu</a> ile <a href="/wiki/Sasani_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Sasani İmparatorluğu">Sasaniler</a> arasında el değiştirmeye devam etti. </p><p>MS 7. yüzyılda Arapların fethiyle birlikte Babil bölgesi büyük bir değişim yaşadı. Arapların etkisiyle bölgede Arapça yaygınlaştı ve İslam dini benimsendi. Sadece kuzeydeki bazı bölgelerde Asuri kimliği günümüze kadar varlığını sürdürebildi. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Din">Din</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Babil&veaction=edit&section=15" title="Değiştirilen bölüm: Din" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Babil&action=edit&section=15" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Din"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="infobox" style="width:15.0em; margin:0 0 1em 1em; text-align:center; font-size:11px; line-height:1.2em;" cellspacing="0" cellpadding="0"> <tbody><tr> <th style="padding:0.3em 0; background:#F6E6AE; font-size:135%; line-height:95%;"><b><a href="/wiki/Mezopotamya" title="Mezopotamya">Mezopotamya</a></b></th></tr> <tr><td style="padding:0.6em 0 0.3em;"></td></tr> <tr><th style="padding:0.3em 0 0.6em;"><a href="/wiki/F%C4%B1rat" title="Fırat">Fırat</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Dicle" title="Dicle">Dicle</a> </th></tr> <tr> <th style="padding:0.3em 0 0.6em;"><a href="/wiki/Asuroloji" title="Asuroloji">Asuroloji</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/S%C3%BCmeroloji" class="mw-redirect" title="Sümeroloji">Sümeroloji</a> </th></tr> <tr> <th style="padding-bottom:0.45em;"><div style="padding:0.3em 0; background:#F6E6AE; font-size:110%;">İmparatorluklar / Şehirler</div></th></tr> <tr> <th style="padding:0.2em 0; background:antiquewhite;"><a href="/wiki/S%C3%BCmerler" title="Sümerler">Sümerler</a></th></tr> <tr><td style="padding:0.2em 0 0.6em;"><a href="/wiki/Eridu" title="Eridu">Eridu</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Ki%C5%9F_(S%C3%BCmer)" class="mw-redirect" title="Kiş (Sümer)">Kiş</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Uruk" title="Uruk">Uruk</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Ur_(antik_kent)" title="Ur (antik kent)">Ur</a><br /><a href="/wiki/Laga%C5%9F" title="Lagaş">Lagaş</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Nippur" title="Nippur">Nippur</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Girsu" title="Girsu">Girsu</a> </td></tr> <tr> <th style="padding:0.2em 0; background:antiquewhite;"><a href="/wiki/Akad_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Akad İmparatorluğu">Akad İmparatorluğu</a></th></tr> <tr><td style="padding:0.2em 0 0.6em;"><a href="/wiki/Akad_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Akad İmparatorluğu">Akad</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Mari_(antik_kent)" title="Mari (antik kent)">Mari</a> </td></tr> <tr> <th style="padding:0.2em 0; background:antiquewhite;"><a href="/wiki/Amoriler" title="Amoriler">Amoriler</a></th></tr> <tr><td style="padding:0.2em 0 0.6em;"><a href="/wiki/%C4%B0sin_Krall%C4%B1%C4%9F%C4%B1" class="mw-redirect" title="İsin Krallığı">İsin</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Larsa" title="Larsa">Larsa</a> </td></tr> <tr> <th style="padding:0.2em 0; background:antiquewhite;"><a class="mw-selflink selflink">Babil İmparatorluğu</a></th></tr> <tr><td style="padding:0.2em 0 0.6em;"><a class="mw-selflink selflink">Babil</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Kalde" class="mw-redirect" title="Kalde">Kalde</a> </td></tr> <tr> <th style="padding:0.2em 0; background:antiquewhite;"><a href="/wiki/Asurlular" title="Asurlular">Asur İmparatorluğu</a></th></tr> <tr><td style="padding:0.2em 0 0.4em;"><a href="/wiki/Asur" title="Asur">Asur</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Nemrut_Da%C4%9F%C4%B1" title="Nemrut Dağı">Nemrut</a><br /><a href="/wiki/Horsabad" class="mw-redirect" title="Horsabad">Horsabad</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Ninova" title="Ninova">Ninova/Nineveh</a> </td></tr> <tr> <th style="padding:0.2em 0; background:antiquewhite;"><a href="/wiki/Elam" title="Elam">Elam</a></th></tr> <tr><td style="padding:0.2em 0 0.6em;"><a href="/wiki/Susa,_%C4%B0ran" class="mw-redirect" title="Susa, İran">Susa</a> </td></tr> <tr> <th style="padding-bottom:1.0em;"><div style="padding:0.2em 0; background:antiquewhite;"><a href="/wiki/Kassitler" title="Kassitler">Kassitler</a><br /><a href="/wiki/Hurriler" title="Hurriler">Hurriler</a> / <a href="/wiki/Mitanni" title="Mitanni">Mitanni</a></div></th></tr> <tr> <th style="padding-bottom:0.2em;"><div style="padding:0.3em 0; background:#F6E6AE; font-size:110%;"><a href="/wiki/Antik_tarih" class="mw-redirect" title="Antik tarih">Kronoloji</a></div></th></tr> <tr><td><a href="/wiki/Mezopotamya" title="Mezopotamya">Mezopotamya tarihi</a></td></tr> <tr><td><a href="/wiki/S%C3%BCmerler" title="Sümerler">Sümer</a> (<a href="/wiki/S%C3%BCmer_krallar%C4%B1_listesi" class="mw-redirect" title="Sümer kralları listesi">kral listesi</a>)</td></tr> <tr><td style="padding-bottom:0.6em;"><a href="/wiki/Asur_krallar%C4%B1_listesi" title="Asur kralları listesi">Asur kralları listesi</a><br /><a href="/wiki/Babil_krallar%C4%B1_listesi" title="Babil kralları listesi">Babil kralları listesi</a><br /><a href="/wiki/Hitit_krallar%C4%B1_listesi" title="Hitit kralları listesi">Hitit kralları listesi</a></td></tr> <tr> <th style="padding-bottom:0.2em;"><div style="padding:0.3em 0; background:#F6E6AE; font-size:110%;"><a href="/wiki/Asuroloji" title="Asuroloji">Dil</a></div></th></tr> <tr><td><a href="/wiki/S%C3%BCmerce" title="Sümerce">Sümerce</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Akadca" title="Akadca">Akadca</a></td></tr> <tr><td><a href="/wiki/Elam_dili" class="mw-redirect" title="Elam dili">Elam dili</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Aramice" title="Aramice">Aramice</a></td></tr> <tr><td style="padding-bottom:0.6em;"><a href="/wiki/Hurrice" title="Hurrice">Hurrice</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Hitit%C3%A7e" title="Hititçe">Hititçe</a></td></tr> <tr> <th style="padding-bottom:0.2em;"><div style="padding:0.3em 0; background:#F6E6AE; font-size:110%;"><a href="/wiki/Mezopotamya_mitolojisi" title="Mezopotamya mitolojisi">Mitoloji</a></div></th></tr> <tr><td><a href="/wiki/Enuma_Eli%C5%9F" class="mw-redirect" title="Enuma Eliş">Enuma Eliş</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/G%C4%B1lgam%C4%B1%C5%9F" title="Gılgamış">Gılgamış</a></td></tr> <tr><td><a href="/wiki/Ziggurat" title="Ziggurat">Ziggurat</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Nibiru" title="Nibiru">Nibiru</a></td></tr> <tr><td><a href="/wiki/Marduk" title="Marduk">Marduk</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Asur-Babil_dinleri&action=edit&redlink=1" class="new" title="Asur-Babil dinleri (sayfa mevcut değil)">Asur-Babil dinleri</a></td></tr> </tbody></table><p> Babilliler, eski halkların çoğunda görüldüğü gibi birden fazla tanrıya taparlardı ve tanrıları üzerine kuşaklar boyu anlatılan <a href="/wiki/Mitoloji" title="Mitoloji">mitlere</a> inanırlardı. Bunların çoğu <a href="/wiki/S%C3%BCmerler" title="Sümerler">Sümer</a> kaynaklıydı. </p><figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Cylinder_Seal,_Old_Babylonian,_formerly_in_the_Charterhouse_Collection_09.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/Cylinder_Seal%2C_Old_Babylonian%2C_formerly_in_the_Charterhouse_Collection_09.jpg/340px-Cylinder_Seal%2C_Old_Babylonian%2C_formerly_in_the_Charterhouse_Collection_09.jpg" decoding="async" width="340" height="190" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/Cylinder_Seal%2C_Old_Babylonian%2C_formerly_in_the_Charterhouse_Collection_09.jpg/510px-Cylinder_Seal%2C_Old_Babylonian%2C_formerly_in_the_Charterhouse_Collection_09.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/Cylinder_Seal%2C_Old_Babylonian%2C_formerly_in_the_Charterhouse_Collection_09.jpg/680px-Cylinder_Seal%2C_Old_Babylonian%2C_formerly_in_the_Charterhouse_Collection_09.jpg 2x" data-file-width="1747" data-file-height="978" /></a><figcaption>Eski babil silindir mührü, Kral <a href="/wiki/%C5%9Eama%C5%9F" class="mw-redirect" title="Şamaş">Şamaş</a>'a bir hayvan sunuyor.<sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></figcaption></figure> <p>Evren'in ve insanların yaratılışını konu alan Sümer Destanı'nın kahramanı <a href="/wiki/G%C4%B1lgam%C4%B1%C5%9F" title="Gılgamış">Gılgamış</a>, efsaneye göre ölümsüzlük otunu bulmak için yola çıkar ve bu arayışı sırasında bin bir güçlükle karşılaşır. Serüven dolu yolculuğunun sonunda bulduğu otu suların dibinden sinsice gelen bir yılan, kayığından çalar. Bu hikâyenin sonraki yüzyıllarda <a href="/wiki/Nuh_Tufan%C4%B1" class="mw-redirect" title="Nuh Tufanı">Nuh Tufanı</a> efsanesi ile ilgili ifadelere kaynaklık ettiği ve birçok yönden benzer unsurları taşıdığı ifade edilir. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Tanrıları"><span id="Tanr.C4.B1lar.C4.B1"></span>Tanrıları</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Babil&veaction=edit&section=16" title="Değiştirilen bölüm: Tanrıları" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Babil&action=edit&section=16" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Tanrıları"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Baş tanrıları <a href="/wiki/Marduk" title="Marduk">Marduk</a>'tu. Babil efsanelerinde Marduk, ejderha <a href="/wiki/Tiamat" title="Tiamat">Tiamat</a> ile dövüşüp onu yener. Yeri, göğü ve insanoğlunu yarattığına inanılan Marduk'un yeryüzündeki temsilcisi kraldı. Marduk dışında toprak, su, gökyüzü, güneş ve ay tanrıları gibi tanrılara tapılırdı. <a href="/wiki/Asurlular" title="Asurlular">Asurlular</a> da büyük ölçüde <a href="/wiki/S%C3%BCmerler" title="Sümerler">Sümerlilerin</a> ve <a href="/wiki/Babilliler" class="mw-redirect" title="Babilliler">Babillilerin</a> dinleriyle tanrılarını paylaşmaktaydı. Ama en büyük tanrıları, adını imparatorluğun başkentine verdikleri <a href="/wiki/Asur" title="Asur">Asur</a>'du. Hem Babilliler, hem de Asurluların baş tanrıçası ise <a href="/wiki/Eski_Yunanlar" class="mw-redirect" title="Eski Yunanlar">Eski Yunanların</a> aşk tanrıçası <a href="/wiki/Afrodit" title="Afrodit">Afrodit</a>'e çok benzeyen <a href="/wiki/%C4%B0%C5%9Ftar" class="mw-redirect" title="İştar">İştar</a>'dı. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Yazı_ve_bilim"><span id="Yaz.C4.B1_ve_bilim"></span>Yazı ve bilim</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Babil&veaction=edit&section=17" title="Değiştirilen bölüm: Yazı ve bilim" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Babil&action=edit&section=17" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Yazı ve bilim"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/wiki/%C3%87ivi_yaz%C4%B1s%C4%B1" title="Çivi yazısı">Çivi yazısı</a></div> <p>Sümer yazısı bilinen en eski yazıdır. Sümerler, kil tabletleri üstüne yazı yazdıktan sonra pişirirlerdi. Arkeolojik kazılar sırasında bazıları 5000 yıllık olan binlerce tablet bulunmuştur. İlk yazı karakterlerini resimler oluşturuyordu. Bu resimler, yavaş yavaş Babillilerin ve Asurluların kullandıkları <a href="/wiki/%C3%87ivi_yaz%C4%B1s%C4%B1" title="Çivi yazısı">çivi yazısına</a> dönüştü. Bu yazı biçiminde kavramları belirtmek için köşeli simgeler kullanılırdı. Bulunan tabletlerin üzerindeki yazılar din, matematik, yasalar, bilim ve başka konulara ilişkindir. <a href="/wiki/Matematik" title="Matematik">Matematikte</a> açılar konusunda bir tam dönüşü 60 birime bölmüşlerdir. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Edebiyat">Edebiyat</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Babil&veaction=edit&section=18" title="Değiştirilen bölüm: Edebiyat" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Babil&action=edit&section=18" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Edebiyat"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/w/index.php?title=Akkad_edebiyat%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Akkad edebiyatı (sayfa mevcut değil)">Akkad edebiyatı</a></div> <p>Çoğu kentte ve tapınakta kütüphaneler vardı; eski bir Sümer atasözü "kâtiplerin okulunda başarılı olmak isteyen kişi şafakla birlikte kalkmalıdır" der. Erkeklerin yanı sıra kadınlar da okuma yazma öğreniyordu,<sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ve Semitik zamanlarda bu, soyu tükenmiş Sümer dilinin ve karmaşık ve kapsamlı bir <a href="/w/index.php?title=Syllabary&action=edit&redlink=1" class="new" title="Syllabary (sayfa mevcut değil)">syllabary</a>'nin (hece yazı) bilinmesini gerektiriyordu. </p><p>Babil edebiyatının önemli bir kısmı Sümerce asıllarından çevrilmiş ve din ve hukuk dili uzun süre Sümer'in eski eklemeli dilinde yazılmaya devam etmiştir. Öğrencilerin kullanımı için kelime hazineleri, gramerler ve satır arası çevirilerin yanı sıra eski metinler üzerine şerhler ve anlaşılması güç kelime ve deyimlerin açıklamaları da derlenmiştir. Hecenin tüm karakterleri düzenlenip adlandırıldı ve ayrıntılı listeleri hazırlandı. </p><p> Başlıkları bize kadar ulaşan birçok Babil edebi eseri vardır. Bunların en ünlülerinden biri, <a href="/wiki/S%C3%AEn-l%C4%93qi-unninni" title="Sîn-lēqi-unninni">Sin-liqi-unninni</a> adlı biri tarafından orijinal Sümerce'den çevrilen ve astronomik bir ilkeye göre düzenlenen on iki kitaplık <a href="/wiki/G%C4%B1lgam%C4%B1%C5%9F_Destan%C4%B1" title="Gılgamış Destanı">Gılgamış Destanı</a>'dır. Her bölüm <a href="/w/index.php?title=G%C4%B1lgam%C4%B1%C5%9F%27%C4%B1n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gılgamış'ın (sayfa mevcut değil)">Gılgamış'ın</a> kariyerindeki tek bir maceranın öyküsünü içerir. Tüm hikâye bileşik bir üründür ve bazı hikâyelerin yapay olarak merkezi figüre eklenmiş olması muhtemeldir.</p><figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Babylonian_stele_Louvre_Sb9.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Babylonian_stele_Louvre_Sb9.jpg/220px-Babylonian_stele_Louvre_Sb9.jpg" decoding="async" width="220" height="333" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Babylonian_stele_Louvre_Sb9.jpg/330px-Babylonian_stele_Louvre_Sb9.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Babylonian_stele_Louvre_Sb9.jpg/440px-Babylonian_stele_Louvre_Sb9.jpg 2x" data-file-width="894" data-file-height="1354" /></a><figcaption>Babil steli, Louvre Müzesi</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Astronomi">Astronomi</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Babil&veaction=edit&section=19" title="Değiştirilen bölüm: Astronomi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Babil&action=edit&section=19" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Astronomi"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Bilimler arasında <a href="/wiki/Astronomi" title="Astronomi">astronomi</a> ve <a href="/wiki/Astroloji" title="Astroloji">astroloji</a> Babil toplumunda göze çarpan bir yere sahipti. Astronomi Babil'de çok eskilere dayanıyordu. <a href="/wiki/Zodyak" title="Zodyak">Zodyak</a> çok eski bir Babil icadıydı; ve <a href="/wiki/G%C3%BCne%C5%9F" title="Güneş">güneş</a> ve <a href="/wiki/Ay" title="Ay">ay</a> tutulmaları önceden tahmin edilebiliyordu. Orijinal Mezopotamya tutulma gözlemlerinin düzinelerce çivi yazısı kaydı vardır. </p><p>Babil astronomisi, <a href="/wiki/Antik_Yunan_astronomisi" title="Antik Yunan astronomisi">Antik Yunan astronomisi</a>, klasik, Sasani, <a href="/wiki/Bizans_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Bizans İmparatorluğu">Bizans</a> ve Suriye astronomisi, <a href="/w/index.php?title=Orta%C3%A7a%C4%9F_%C4%B0slam_d%C3%BCnyas%C4%B1nda_astronomi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ortaçağ İslam dünyasında astronomi (sayfa mevcut değil)">Ortaçağ İslam dünyasında astronomi</a> ve <a href="/wiki/Orta_Asya" title="Orta Asya">Orta Asya</a> ve <a href="/wiki/Bat%C4%B1_Avrupa" title="Batı Avrupa">Batı Avrupa</a> astronomisinde yapılanların çoğunun temelini oluşturmuştur. Yeni Babil astronomisi bu nedenle antik <a href="/wiki/Yunan_matemati%C4%9Fi" title="Yunan matematiği">Yunan matematiği</a> ve astronomisinin çoğunun doğrudan öncülü olarak kabul edilebilir ve bu da Avrupa (Batı) <a href="/w/index.php?title=Bilimsel_devriminin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bilimsel devriminin (sayfa mevcut değil)">bilimsel devriminin</a> tarihsel öncülüdür.<sup id="cite_ref-Aaboe,_Asger_24-0" class="reference"><a href="#cite_note-Aaboe,_Asger-24"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Brown_25-0" class="reference"><a href="#cite_note-Brown-25"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Tıp"><span id="T.C4.B1p"></span>Tıp</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Babil&veaction=edit&section=20" title="Değiştirilen bölüm: Tıp" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Babil&action=edit&section=20" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Tıp"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Man_and_woman,_Old-Babylonian_fired_clay_plaque_from_Southern_Mesopotamia,_Iraq.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/Man_and_woman%2C_Old-Babylonian_fired_clay_plaque_from_Southern_Mesopotamia%2C_Iraq.jpg/220px-Man_and_woman%2C_Old-Babylonian_fired_clay_plaque_from_Southern_Mesopotamia%2C_Iraq.jpg" decoding="async" width="220" height="283" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/Man_and_woman%2C_Old-Babylonian_fired_clay_plaque_from_Southern_Mesopotamia%2C_Iraq.jpg/330px-Man_and_woman%2C_Old-Babylonian_fired_clay_plaque_from_Southern_Mesopotamia%2C_Iraq.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/Man_and_woman%2C_Old-Babylonian_fired_clay_plaque_from_Southern_Mesopotamia%2C_Iraq.jpg/440px-Man_and_woman%2C_Old-Babylonian_fired_clay_plaque_from_Southern_Mesopotamia%2C_Iraq.jpg 2x" data-file-width="3898" data-file-height="5011" /></a><figcaption>Erkek ve kadın, Güney Mezopotamya'dan Eski Babil pişmiş kil levhası, Irak</figcaption></figure><p><b>Tıbbi tanı ve prognoz</b> </p><p>En eski "Babil" (yani Akad) <a href="/wiki/T%C4%B1p" title="Tıp">tıp</a> metinleri <a href="/w/index.php?title=M%C3%96_2._biny%C4%B1l%C4%B1n&action=edit&redlink=1" class="new" title="MÖ 2. binyılın (sayfa mevcut değil)">MÖ 2. binyılın</a> ilk yarısındaki <a href="/w/index.php?title=Birinci_Babil_hanedanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Birinci Babil hanedanlığı (sayfa mevcut değil)">Birinci Babil hanedanlığı</a> dönemine kadar uzanmaktadır<sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26"><span class="cite-bracket">[</span>26<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> en eski tıbbi reçeteler Ur'un Üçüncü Hanedanlığı döneminde Sümercede görülse de,<sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27"><span class="cite-bracket">[</span>27<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ancak en kapsamlı Babil tıp metni, Babil kralı <a href="/w/index.php?title=Adad-apla-iddina&action=edit&redlink=1" class="new" title="Adad-apla-iddina (sayfa mevcut değil)">Adad-apla-iddina</a> (MÖ 1069-1046) döneminde <a href="/w/index.php?title=Borsippa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Borsippa (sayfa mevcut değil)">Borsippa</a>'nın "ummânû "su ya da baş bilgini <a href="/w/index.php?title=Esagil-kin-apli&action=edit&redlink=1" class="new" title="Esagil-kin-apli (sayfa mevcut değil)">Esagil-kin-apli</a> tarafından yazılmış olan "Teşhis El Kitabı "dır.<sup id="cite_ref-Stol-99_28-0" class="reference"><a href="#cite_note-Stol-99-28"><span class="cite-bracket">[</span>28<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span class="cite-bracket">[</span>29<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Çağdaş <a href="/w/index.php?title=Eski_M%C4%B1s%C4%B1r_t%C4%B1bb%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Eski Mısır tıbbı (sayfa mevcut değil)">eski Mısır tıbbı</a> ile birlikte Babilliler <a href="/wiki/T%C4%B1bbi_te%C5%9Fhis" class="mw-redirect" title="Tıbbi teşhis">diagnosis</a>, <a href="/w/index.php?title=Prognosis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Prognosis (sayfa mevcut değil)">prognosis</a>, <a href="/wiki/Fiziksel_muayene" class="mw-redirect" title="Fiziksel muayene">fiziksel muayene</a> ve <a href="/w/index.php?title=T%C4%B1bbi_re%C3%A7ete&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tıbbi reçete (sayfa mevcut değil)">Tıbbi reçete</a> kavramlarını ortaya atmışlardır. Buna ek olarak, "Teşhis El Kitabı" <a href="/wiki/Terapi" class="mw-redirect" title="Terapi">terapi</a> ve <a href="/wiki/Etiyoloji" title="Etiyoloji">etiyoloji</a> yöntemlerini ve teşhis, prognoz ve terapide <a href="/wiki/Ampirizm" class="mw-redirect" title="Ampirizm">ampirizm</a>, <a href="/wiki/Mant%C4%B1k" title="Mantık">mantık</a> ve <a href="/w/index.php?title=Rasyonalite&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rasyonalite (sayfa mevcut değil)">rasyonalite</a> kullanımını tanıtmıştır. Metin, tıbbi <a href="/wiki/Semptom" class="mw-redirect" title="Semptom">semptomların</a> bir listesini ve genellikle ayrıntılı ampirik <a href="/wiki/G%C3%B6zlem" title="Gözlem">gözlemlerin</a> yanı sıra bir <a href="/wiki/Hasta" title="Hasta">hasta</a> vücudunda gözlemlenen semptomları teşhis ve prognozla birleştirmede kullanılan mantıksal kuralları içerir.<sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span class="cite-bracket">[</span>30<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Esagil-kin-apli çeşitli hastalıklar ve rahatsızlıklar keşfetmiş ve bunların belirtilerini "Teşhis El Kitabı "nda tanımlamıştır. Bunlar arasında birçok <a href="/wiki/Epilepsi" title="Epilepsi">epilepsi</a> çeşidinin ve ilgili rahatsızlıkların semptomları ile teşhis ve prognozları yer almaktadır.<sup id="cite_ref-31" class="reference"><a href="#cite_note-31"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Geç dönem Babil tıbbı birçok yönden erken dönem <a href="/w/index.php?title=Antik_Yunan_t%C4%B1bb%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Antik Yunan tıbbı (sayfa mevcut değil)">Yunan tıbbı</a> ile benzerlik göstermektedir. Özellikle <a href="/w/index.php?title=Hipokrat_K%C3%BClliyat%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hipokrat Külliyatı (sayfa mevcut değil)">Hipokrat Külliyatı</a>'nın erken dönem risaleleri hem içerik hem de biçim açısından geç dönem Babil tıbbının etkisini göstermektedir.<sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32"><span class="cite-bracket">[</span>32<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Sanat_ve_mimarlık"><span id="Sanat_ve_mimarl.C4.B1k"></span>Sanat ve mimarlık</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Babil&veaction=edit&section=21" title="Değiştirilen bölüm: Sanat ve mimarlık" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Babil&action=edit&section=21" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Sanat ve mimarlık"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Babil'de <a href="/wiki/Kil" title="Kil">kil</a> bolluğu ve taş eksikliği, kerpiç kullanımının daha fazla olmasına yol açtı; Babil, Sümer ve Asur tapınakları, payandalarla desteklenen, yağmurun kanalizasyonla taşındığı, ham tuğladan yapılmış devasa yapılardı. <a href="/wiki/Ur_(antik_kent)" title="Ur (antik kent)">Ur'daki</a> böyle bir kanal kurşundan yapılmıştır. Tuğla kullanımı, <a href="/wiki/Pilaster" title="Pilaster">pilaster</a> ve sütunların, <a href="/wiki/Fresk" title="Fresk">fresklerin</a> ve emaye çinilerin erken gelişimine yol açtı. Duvarlar parlak renkliydi ve bazen çinilerin yanı sıra çinko veya altınla kaplandı. Meşaleler için boyalı pişmiş toprak koniler de sıvaya gömülmüştür. Babil'de, kabartma yerine, üç boyutlu figürlerin daha fazla kullanımı vardı – en eski örnekler, biraz hantal olsa da gerçekçi olan Gudea Heykelleridir. Babil'de taşın kıtlığı, her çakıl taşını değerli kıldı ve değerli taş kesme sanatında yüksek bir mükemmelliğe yol açtı.<sup id="cite_ref-FOOTNOTESayce1911108_33-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTESayce1911108-33"><span class="cite-bracket">[</span>33<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Babil'in_Asma_Bahçeleri"><span id="Babil.27in_Asma_Bah.C3.A7eleri"></span>Babil'in Asma Bahçeleri</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Babil&veaction=edit&section=22" title="Değiştirilen bölüm: Babil'in Asma Bahçeleri" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Babil&action=edit&section=22" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Babil'in Asma Bahçeleri"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/wiki/Babil%27in_Asma_Bah%C3%A7eleri" title="Babil'in Asma Bahçeleri">Babil'in Asma Bahçeleri</a></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Hanging_Gardens_of_Babylon.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ae/Hanging_Gardens_of_Babylon.jpg/200px-Hanging_Gardens_of_Babylon.jpg" decoding="async" width="200" height="138" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ae/Hanging_Gardens_of_Babylon.jpg/300px-Hanging_Gardens_of_Babylon.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ae/Hanging_Gardens_of_Babylon.jpg/400px-Hanging_Gardens_of_Babylon.jpg 2x" data-file-width="725" data-file-height="502" /></a><figcaption>Dünyanın harikalarından <a href="/wiki/Babil%27in_Asma_Bah%C3%A7eleri" title="Babil'in Asma Bahçeleri">Babil'in Asma Bahçeleri</a>'nin temsili bir resmi</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/Babil%27in_Asma_Bah%C3%A7eleri" title="Babil'in Asma Bahçeleri">Babil'in Asma Bahçeleri</a>, <a href="/wiki/D%C3%BCnyan%C4%B1n_Yedi_Harikas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Dünyanın Yedi Harikası">Dünyanın Yedi Harikası</a>'ndan biridir. MÖ 7. yüzyılda Babil kralı <a href="/wiki/Nebukadnezar" class="mw-redirect mw-disambig" title="Nebukadnezar">Nebukadnezar</a> tarafından yaptırılmıştır. Babil'in çorak <a href="/wiki/Mezopotamya" title="Mezopotamya">Mezopotamya</a> çölünün ortasında; ağaçlar, akan sular ve egzotik bitkilerin bulunduğu çok katlı bir bahçedir. Coğrafyacı <a href="/wiki/Strabon" title="Strabon">Strabon</a>'un 1. yüzyıldaki tanımına göre: </p><p>"<i>Bahçeler birbiri üzerinde yükselen kübik direklerden oluşuyordu. Bunların içleri çukurdu ve büyük bitkilerin ve ağaçların yetişebilmesi için toprakla doldurulmuştu. Kubbeler, sütunlar ve taraçalar pişmiş tuğla ve asfalttan yapılmıştı. Yüksekteki bahçeleri sulamak için <a href="/wiki/F%C4%B1rat_Nehri" class="mw-redirect" title="Fırat Nehri">Fırat Nehri</a>'nden zincir pompalarla su yukarılara çıkarılıyordu. Bu şekilde üst seviyelere taşınan su, bahçeleri sulayarak teraslardan aşağıya doğru akıyordu</i>" </p><p>Söylenceye göre, Nebukadnezar bu yapıyı sıla hasreti çeken karısı <a href="/wiki/Semiramis" title="Semiramis">Semiramis</a> için yaptırmıştır. Semiramis, <a href="/w/index.php?title=Medes&action=edit&redlink=1" class="new" title="Medes (sayfa mevcut değil)">Medes</a> kralının kızıdır. Mezopotamya'nın düz ve sıcak ortamı onu bunalıma itmiş, kral da karısının hasretini sona erdirmek için yapay dağların olduğu, suların aktığı yemyeşil bir bahçe yaptırmıştır. Bu yüzden bazen Semiramis'in asma bahçeleri olarak da anılır. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="İştar_Kapısı"><span id=".C4.B0.C5.9Ftar_Kap.C4.B1s.C4.B1"></span>İştar Kapısı</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Babil&veaction=edit&section=23" title="Değiştirilen bölüm: İştar Kapısı" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Babil&action=edit&section=23" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: İştar Kapısı"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/wiki/%C4%B0%C5%9Ftar_Kap%C4%B1s%C4%B1" title="İştar Kapısı">İştar Kapısı</a></div> <p><a href="/wiki/II._Nebukadnezar" title="II. Nebukadnezar">II. Nebukadnezar</a> döneminde inşa edilmiştir. Süreç içerisinde kentin ve krallığın simgelerinden biri olmuştur. Günümüzde Irak'ın Hillah bölgesinde sergilenmektedir. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Mirası"><span id="Miras.C4.B1"></span>Mirası</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Babil&veaction=edit&section=24" title="Değiştirilen bölüm: Mirası" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Babil&action=edit&section=24" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Mirası"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Babilonya (Babil imparatorluğu) ve özellikle de başkenti Babil, <a href="/w/index.php?title=%C4%B0brahimi_dinlerde&action=edit&redlink=1" class="new" title="İbrahimi dinlerde (sayfa mevcut değil)">İbrahimi dinlerde</a> aşırılığın ve ahlaksız gücün sembolü olarak uzun zamandır bir yer tutmaktadır. Babil'e <a href="/wiki/Kutsal_Kitap" class="mw-redirect" title="Kutsal Kitap">Kutsal Kitap</a>'ta hem gerçek anlamda (tarihsel) hem de alegorik olarak birçok atıfta bulunulmuştur. <a href="/wiki/Tanah" title="Tanah">Tanah</a>'ta bahsedilenler tarihsel veya kehanet niteliğinde olma eğilimindeyken, <a href="/wiki/Yeni_Ahit" title="Yeni Ahit">Yeni Ahit</a>'te <a href="/wiki/Babil_Fahi%C5%9Fesi" class="mw-redirect" title="Babil Fahişesi">Babil Fahişesi</a>'ne yapılan apokaliptik atıflar daha çok mecazi veya muhtemelen pagan Roma'ya veya başka bir arketipe yapılan şifreli atıflardır. Efsanevi <a href="/wiki/Babil%27in_Asma_Bah%C3%A7eleri" title="Babil'in Asma Bahçeleri">Babil'in Asma Bahçeleri</a> ve <a href="/wiki/Babil_Kulesi" title="Babil Kulesi">Babil Kulesi</a> sırasıyla lüks ve kibirli gücün sembolleri olarak görülür. </p><p>İlk Hıristiyanlar bazen Roma'yı Babil olarak adlandırmışlardır: Elçi <a href="/wiki/Aziz_Petrus" class="mw-redirect" title="Aziz Petrus">Peter</a> ilk mektubunu şu öğütle bitirir: "Sizinle birlikte seçilmiş olan Babil'deki [Roma] kadın size selamlarını gönderiyor, oğlum Markos da öyle." </p><p><a class="external text" href="http://tools.wmflabs.org/bibleversefinder/?book=Revelation&verse=14:8&src=!">Revelation 14:8</a> şöyle der: "İkinci bir melek onu izledi ve, 'Düştü! Bütün uluslara zinalarının çılgın şarabını içiren Büyük Babil düştü' dedi". Diğer örnekler <a class="external text" href="http://tools.wmflabs.org/bibleversefinder/?book=Revelation&verse=16:19&src=!">Revelation 16:19</a> ve <a class="external text" href="http://tools.wmflabs.org/bibleversefinder/?book=Revelation&verse=18:2&src=!">Revelation 18:2</a>'de bulunabilir. </p><p>Babil'e Kur'an'da <a href="/wiki/Bakara" class="mw-redirect" title="Bakara">Bakara</a> Suresi'nin 2. bölümünün 102. ayetinde atıfta bulunulmaktadır: </p> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r33987118">.mw-parser-output .templatequote{overflow:hidden;margin:1em 0;padding:0 32px}.mw-parser-output .templatequotecite{line-height:1.5em;text-align:left;margin-top:0}@media(min-width:500px){.mw-parser-output .templatequotecite{padding-left:1.6em}}</style><blockquote class="templatequote"><p>Onlar, Süleyman döneminde şeytanların teşvik ettiği sihre uydular. Süleyman asla inkâr etmedi, aksine şeytanlar inkâr etti. Babil'de iki meleğe, Hârût ve Mârût'a indirilenle birlikte insanlara sihir öğrettiler. İki melek, "Biz sadece sizin için bir imtihan vesilesiyiz, sakın imanınızı terk etmeyin" demeden kimseye bir şey öğretmezlerdi. Fakat insanlar, Allah'ın dilemesi dışında kimseye zarar veremeyecekleri halde, karı-kocanın arasını bile açan bir sihir öğrendiler. Kendilerine zarar veren ve fayda vermeyen şeyleri öğrendiler - oysa sihir satın alanın ahirette hiçbir payı olmayacağını zaten biliyorlardı. Ruhlarını ne pahasına sattıklarını keşke bilselerdi!"</p><div class="templatequotecite">— <cite><a href="/wiki/Bakara_Suresi" title="Bakara Suresi">Bakara</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://quran.com/2?startingVerse=102&translations=77">2:102</a></cite></div></blockquote> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ayrıca_bakınız"><span id="Ayr.C4.B1ca_bak.C4.B1n.C4.B1z"></span>Ayrıca bakınız</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Babil&veaction=edit&section=25" title="Değiştirilen bölüm: Ayrıca bakınız" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Babil&action=edit&section=25" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Ayrıca bakınız"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Babil_ve_Asur_uygarl%C4%B1klar%C4%B1" title="Babil ve Asur uygarlıkları">Babil ve Asur uygarlıkları</a></li> <li><a href="/wiki/Hammurabi" title="Hammurabi">Hammurabi</a></li> <li><a href="/wiki/Marduk" title="Marduk">Marduk</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%9Eama%C5%9F" class="mw-redirect" title="Şamaş">Şamaş</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Kaynakça"><span id="Kaynak.C3.A7a"></span>Kaynakça</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Babil&veaction=edit&section=26" title="Değiştirilen bölüm: Kaynakça" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Babil&action=edit&section=26" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Kaynakça"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r32805677">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-count:2}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-count:3}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist"> <div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><strong><a href="#cite_ref-1">^</a></strong> <span class="reference-text">Babil kentinin koordinatları: <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r32637432">.mw-parser-output .geo-default,.mw-parser-output .geo-dms,.mw-parser-output .geo-dec{display:inline}.mw-parser-output .geo-nondefault,.mw-parser-output .geo-multi-punct,.mw-parser-output .geo-inline-hidden{display:none}.mw-parser-output .longitude,.mw-parser-output .latitude{white-space:nowrap}</style><span class="plainlinks nourlexpansion"><a class="external text" href="//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?pagename=tr:Babil&params=32_32_11_N_44_25_15_E_"><span class="geo-default"><span class="geo-dms" title="Bu konum için haritalar, havadan fotoğraflar ve diğer veriler"><span class="latitude">32°32′11″K</span> <span class="longitude">44°25′15″D</span></span></span><span class="geo-multi-punct"> / </span><span class="geo-nondefault"><span class="geo-dec" title="Bu konum için haritalar, hava fotoğrafı ve diğer veriler">32.53639°K 44.42083°D</span><span style="display:none"> / <span class="geo">32.53639; 44.42083</span></span></span></a></span></span> </li> <li id="cite_note-:0-2"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-:0_2-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:0_2-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.livius.org/articles/place/babylonian-empire/">"Babylonian Empire - Livius"</a>. 4 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190704132736/https://www.livius.org/articles/place/babylonian-empire/">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 9 Eylül 2019</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Babylonian+Empire+-+Livius&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.livius.org%2Farticles%2Fplace%2Fbabylonian-empire%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ABabil" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-3"><strong><a href="#cite_ref-3">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190418181011/https://www.history.com/topics/ancient-middle-east/babylonia">"Babylonia"</a>. <i>HISTORY</i> (İngilizce). 18 Nisan 2019 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.history.com/topics/ancient-middle-east/babylonia">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">8 Ekim</span> 2021</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=HISTORY&rft.atitle=Babylonia&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.history.com%2Ftopics%2Fancient-middle-east%2Fbabylonia&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ABabil" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Deutscher2-4"><strong><a href="#cite_ref-Deutscher2_4-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap"><a href="/w/index.php?title=Guy_Deutscher_(linguist)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Guy Deutscher (linguist) (sayfa mevcut değil)">Deutscher, Guy</a> (2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=XFwUxmCdG94C"><i>Syntactic Change in Akkadian: The Evolution of Sentential Complementation</i></a>. <a href="/wiki/Oxford_University_Press" title="Oxford University Press">Oxford University Press US</a>. ss. 20-21. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-0-19-953222-3" title="Özel:KitapKaynakları/978-0-19-953222-3">978-0-19-953222-3</a>. 18 Nisan 2023 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230418050423/https://books.google.com/books?id=XFwUxmCdG94C">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">5 Ekim</span> 2023</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Syntactic+Change+in+Akkadian%3A+The+Evolution+of+Sentential+Complementation&rft.pages=20-21&rft.pub=Oxford+University+Press+US&rft.date=2007&rft.isbn=978-0-19-953222-3&rft.au=Deutscher%2C+Guy&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DXFwUxmCdG94C&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ABabil" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Deutscher-5"><strong><a href="#cite_ref-Deutscher_5-0">^</a></strong> <span class="error mw-ext-cite-error" lang="tr" dir="ltr"><span style="font-weight: bold; font-size: 75%; color:inherit;">Kaynak hatası:</span> <span style="font-weight: normal; font-size: 75%; color:inherit;">Geçersiz <code><ref></code> etiketi; <code>Deutscher</code> isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: <a href="/wiki/Vikipedi:Kaynak_g%C3%B6sterme" title="Vikipedi:Kaynak gösterme">Kaynak gösterme</a>)</span></span></li> <li id="cite_note-woods-6"><strong><a href="#cite_ref-woods_6-0">^</a></strong> <span class="reference-text">Woods C. 2006 "Bilingualism, Scribal Learning, and the Death of Sumerian". In S.L. Sanders (ed) <i>Margins of Writing, Origins of Culture</i>: 91–120 Chicago <a rel="nofollow" class="external autonumber" href="http://oi.uchicago.edu/pdf/OIS2.pdf">[1]</a> 29 Nisan 2013 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130429121058/http://oi.uchicago.edu/pdf/OIS2.pdf">arşivlendi</a>.</span> </li> <li id="cite_note-7"><strong><a href="#cite_ref-7">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFRoux1992" class="kaynak"><a href="/w/index.php?title=Georges_Roux&action=edit&redlink=1" class="new" title="Georges Roux (sayfa mevcut değil)">Roux, Georges</a> (27 Ağustos 1992), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=klZX8B_RzzYC&pg=PA266">"The Time of Confusion"</a>, <i>Ancient Iraq</i>, <a href="/wiki/Penguin_Books" title="Penguin Books">Penguin Books</a>, s. 266, <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/9780141938257" title="Özel:KitapKaynakları/9780141938257">9780141938257</a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=The+Time+of+Confusion&rft.btitle=Ancient+Iraq&rft.pages=266&rft.pub=Penguin+Books&rft.date=1992-08-27&rft.isbn=9780141938257&rft.aulast=Roux&rft.aufirst=Georges&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DklZX8B_RzzYC%26pg%3DPA266&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ABabil" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-8"><strong><a href="#cite_ref-8">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak akademik-dergi">Rogers, Robert William (31 Aralık 2009). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.31826/9781463217099">"The Gods of Babylonia and Assyria"</a>. <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.31826/9781463217099">10.31826/9781463217099</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Gods+of+Babylonia+and+Assyria&rft.date=2009-12-31&rft_id=info%3Adoi%2F10.31826%2F9781463217099&rft.aulast=Rogers&rft.aufirst=Robert+William&rft_id=http%3A%2F%2Fdx.doi.org%2F10.31826%2F9781463217099&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ABabil" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-9"><strong><a href="#cite_ref-9">^</a></strong> <span class="reference-text">Robert William Rogers, A History of Babylonia and Assyria, Volume I, Eaton and Mains, 1900.</span> </li> <li id="cite_note-10"><strong><a href="#cite_ref-10">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Publishing, Britannica Educational (1 Nisan 2010). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=lc6cAAAAQBAJ&pg=PA71"><i>Mesopotamia: The World's Earliest Civilization</i></a> (İngilizce). Britannica Educational Publishing. s. 71. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-1-61530-208-6" title="Özel:KitapKaynakları/978-1-61530-208-6">978-1-61530-208-6</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Mesopotamia%3A+The+World%27s+Earliest+Civilization&rft.pages=71&rft.pub=Britannica+Educational+Publishing&rft.date=2010-04-01&rft.isbn=978-1-61530-208-6&rft.aulast=Publishing&rft.aufirst=Britannica+Educational&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3Dlc6cAAAAQBAJ%26pg%3DPA71&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ABabil" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-11"><strong><a href="#cite_ref-11">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Liverani, Mario (4 Aralık 2013). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=0d1JAgAAQBAJ&pg=PA242"><i>The Ancient Near East: History, Society and Economy</i></a> (İngilizce). Routledge. s. 242. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-1-134-75084-9" title="Özel:KitapKaynakları/978-1-134-75084-9">978-1-134-75084-9</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Ancient+Near+East%3A+History%2C+Society+and+Economy&rft.pages=242&rft.pub=Routledge&rft.date=2013-12-04&rft.isbn=978-1-134-75084-9&rft.aulast=Liverani&rft.aufirst=Mario&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3D0d1JAgAAQBAJ%26pg%3DPA242&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ABabil" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-12"><strong><a href="#cite_ref-12">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Geographic, National (30 Kasım 2021). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=BJ5OEAAAQBAJ&pg=PT144"><i>Lost Cities, Ancient Tombs: A History of the World in 100 Discoveries</i></a> (İngilizce). Disney Electronic Content. ss. 144-145. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-1-4262-2199-6" title="Özel:KitapKaynakları/978-1-4262-2199-6">978-1-4262-2199-6</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Lost+Cities%2C+Ancient+Tombs%3A+A+History+of+the+World+in+100+Discoveries&rft.pages=144-145&rft.pub=Disney+Electronic+Content&rft.date=2021-11-30&rft.isbn=978-1-4262-2199-6&rft.aulast=Geographic&rft.aufirst=National&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DBJ5OEAAAQBAJ%26pg%3DPT144&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ABabil" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Georges_Roux_-_Ancient_Iraq-13"><strong><a href="#cite_ref-Georges_Roux_-_Ancient_Iraq_13-0">^</a></strong> <span class="reference-text">Georges Roux, <i>Ancient Iraq</i></span> </li> <li id="cite_note-14"><strong><a href="#cite_ref-14">^</a></strong> <span class="reference-text"><a href="/w/index.php?title=Marc_Van_de_Mieroop&action=edit&redlink=1" class="new" title="Marc Van de Mieroop (sayfa mevcut değil)">van de Mieroop, M.</a> (2007). <i>A History of the Ancient Near East, ca. 3000–323 BC</i>. Malden: Blackwell. <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-0-631-22552-2" title="Özel:KitapKaynakları/978-0-631-22552-2">978-0-631-22552-2</a>.</span> </li> <li id="cite_note-15"><strong><a href="#cite_ref-15">^</a></strong> <span class="reference-text"><a href="/w/index.php?title=Mario_Liverani&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mario Liverani (sayfa mevcut değil)">Liverani, Mario</a> (2013). <i>The Ancient Near East: History, Society and Economy</i>. Routledge. p. 13, Table 1.1 "Chronology of the Ancient Near East". <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/9781134750917" title="Özel:KitapKaynakları/9781134750917">9781134750917</a>.</span> </li> <li id="cite_note-Schneider-16"><strong><a href="#cite_ref-Schneider_16-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak akademik-dergi">Schneider, Thomas (2003). "Kassitisch und Hurro-Urartäisch. Ein Diskussionsbeitrag zu möglichen lexikalischen Isoglossen". <i>Altorientalische Forschungen</i> (Almanca) (30): 372-381.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Kassitisch+und+Hurro-Urart%C3%A4isch.+Ein+Diskussionsbeitrag+zu+m%C3%B6glichen+lexikalischen+Isoglossen&rft.pages=372-381&rft.date=2003&rft.aulast=Schneider&rft.aufirst=Thomas&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ABabil" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-17"><strong><a href="#cite_ref-17">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak ansiklopedi"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/EBchecked/topic/285248/India/46842/Early-Vedic-period">"India: Erken Vedik dönem"</a>. <i><a href="/w/index.php?title=Encyclop%C3%A6dia_Britannica_Online&action=edit&redlink=1" class="new" title="Encyclopædia Britannica Online (sayfa mevcut değil)">Encyclopædia Britannica Online</a></i>. <a href="/w/index.php?title=Encyclop%C3%A6dia_Britannica,_Inc.&action=edit&redlink=1" class="new" title="Encyclopædia Britannica, Inc. (sayfa mevcut değil)">Encyclopædia Britannica, Inc.</a> 17 Ekim 2012 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20121017205843/http://www.britannica.com/EBchecked/topic/285248/India/46842/Early-Vedic-period">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 8 Eylül 2012</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=India%3A+Erken+Vedik+d%C3%B6nem&rft.btitle=Encyclop%C3%A6dia+Britannica+Online&rft.pub=Encyclop%C3%A6dia+Britannica%2C+Inc.&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.britannica.com%2FEBchecked%2Ftopic%2F285248%2FIndia%2F46842%2FEarly-Vedic-period&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ABabil" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-18"><strong><a href="#cite_ref-18">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak ansiklopedi"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/EBchecked/topic/293553/Iranian-art-and-architecture/37848/Median-period">"Iranian art and architecture"</a>. <i><a href="/w/index.php?title=Encyclop%C3%A6dia_Britannica_Online&action=edit&redlink=1" class="new" title="Encyclopædia Britannica Online (sayfa mevcut değil)">Encyclopædia Britannica Online</a></i>. <a href="/w/index.php?title=Encyclop%C3%A6dia_Britannica,_Inc.&action=edit&redlink=1" class="new" title="Encyclopædia Britannica, Inc. (sayfa mevcut değil)">Encyclopædia Britannica, Inc.</a> 7 Kasım 2012 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20121107010422/http://www.britannica.com/EBchecked/topic/293553/Iranian-art-and-architecture/37848/Median-period">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 8 Eylül 2012</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Iranian+art+and+architecture&rft.btitle=Encyclop%C3%A6dia+Britannica+Online&rft.pub=Encyclop%C3%A6dia+Britannica%2C+Inc.&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.britannica.com%2FEBchecked%2Ftopic%2F293553%2FIranian-art-and-architecture%2F37848%2FMedian-period&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ABabil" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESayce1911104-19"><strong><a href="#cite_ref-FOOTNOTESayce1911104_19-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFSayce1911">Sayce 1911</a>, s. 104.</span> </li> <li id="cite_note-Georges_Roux_-_Ancient_Iraq3-20"><strong><a href="#cite_ref-Georges_Roux_-_Ancient_Iraq3_20-0">^</a></strong> <span class="error mw-ext-cite-error" lang="tr" dir="ltr"><span style="font-weight: bold; font-size: 75%; color:inherit;">Kaynak hatası:</span> <span style="font-weight: normal; font-size: 75%; color:inherit;">Geçersiz <code><ref></code> etiketi; <code>Georges Roux - Ancient Iraq3</code> isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: <a href="/wiki/Vikipedi:Kaynak_g%C3%B6sterme" title="Vikipedi:Kaynak gösterme">Kaynak gösterme</a>)</span></span></li> <li id="cite_note-21"><strong><a href="#cite_ref-21">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070101175722/http://www.worldwideschool.org/library/books/hst/ancient/HistoryofPhoenicia/chap22.html">"World Wide Sechool"</a>. <i>History of Phoenicia – Part IV</i>. 1 Ocak 2007 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.worldwideschool.org/library/books/hst/ancient/HistoryofPhoenicia/chap22.html">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">9 Ocak</span> 2007</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=History+of+Phoenicia+%E2%80%93+Part+IV&rft.atitle=World+Wide+Sechool&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.worldwideschool.org%2Flibrary%2Fbooks%2Fhst%2Fancient%2FHistoryofPhoenicia%2Fchap22.html&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ABabil" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-22"><strong><a href="#cite_ref-22">^</a></strong> <span class="reference-text">Al-Gailani Werr, L., 1988. Studies in the chronology and regional style of Old Babylonian Cylinder Seals. Bibliotheca Mesopotamica, Volume 23.</span> </li> <li id="cite_note-23"><strong><a href="#cite_ref-23">^</a></strong> <span class="reference-text">Tatlow, Elisabeth Meier <i>Women, Crime, and Punishment in Ancient Law and Society: The Ancient Near East</i> Continuum International Publishing Group Ltd. (31 Mart 2005) <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-0-8264-1628-5" title="Özel:KitapKaynakları/978-0-8264-1628-5">978-0-8264-1628-5</a> s. 75 <a rel="nofollow" class="external autonumber" href="https://books.google.com/books?id=ONkJ_Rj1SS8C&dq=women+men+literate+babylonia&pg=PA75">[2]</a> 17 Mayıs 2023 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230517124806/https://books.google.com/books?id=ONkJ_Rj1SS8C&dq=women+men+literate+babylonia&pg=PA75">arşivlendi</a>.</span> </li> <li id="cite_note-Aaboe,_Asger-24"><strong><a href="#cite_ref-Aaboe,_Asger_24-0">^</a></strong> <span class="reference-text">Aaboe, A. (1992). Babil matematiği, astroloji ve astronomi. J. Boardman, I. Edwards, E. Sollberger, & N. Hammond (der.), <i><a href="/w/index.php?title=The_Cambridge_Ancient_History&action=edit&redlink=1" class="new" title="The Cambridge Ancient History (sayfa mevcut değil)">The Cambridge Ancient History</a></i> (The Cambridge Ancient History, s. 276-292). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cambridge.org/us/academic">Cambridge: Cambridge University Press</a> 3 Haziran 2023 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230603033601/https://www.cambridge.org/us/academic">arşivlendi</a>.. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cambridge.org/core/books/abs/cambridge-ancient-history/firstmillennium-babylonian-literature/1725D8C46F6BD6AEA64AD9E3A5DA8FE2">doi:10.1017/CHOL9780521227179.010</a> 31 Mayıs 2023 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230531205146/https://www.cambridge.org/core/books/abs/cambridge-ancient-history/firstmillennium-babylonian-literature/1725D8C46F6BD6AEA64AD9E3A5DA8FE2">arşivlendi</a>.</span> </li> <li id="cite_note-Brown-25"><strong><a href="#cite_ref-Brown_25-0">^</a></strong> <span class="reference-text">D. Brown (2000), <i>Mesopotamian Planetary Astronomy-Astrology</i>, Styx Publications, <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/90-5693-036-2" title="Özel:KitapKaynakları/90-5693-036-2">90-5693-036-2</a>.</span> </li> <li id="cite_note-26"><strong><a href="#cite_ref-26">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Leo Oppenheim (1977). <span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/ancientmesopotam00aleo"><i>Ancient Mesopotamia: Portrait of a Dead Civilization</i><span style="padding-left:0.15em"><span typeof="mw:File"><span title="Ücretsiz kayıt gerekli"><img alt="Ücretsiz kayıt gerekli" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Lock-blue-alt-2.svg/9px-Lock-blue-alt-2.svg.png" decoding="async" width="9" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Lock-blue-alt-2.svg/14px-Lock-blue-alt-2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Lock-blue-alt-2.svg/18px-Lock-blue-alt-2.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="813" /></span></span></span></a></span>. University of Chicago Press. s. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/ancientmesopotam00aleo/page/290">290</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Ancient+Mesopotamia%3A+Portrait+of+a+Dead+Civilization&rft.pages=290&rft.pub=University+of+Chicago+Press&rft.date=1977&rft.au=Leo+Oppenheim&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fancientmesopotam00aleo&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ABabil" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-27"><strong><a href="#cite_ref-27">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak akademik-dergi">R D. Biggs (2005). "Medicine, Surgery, and Public Health in Ancient Mesopotamia". <i>Journal of Assyrian Academic Studies</i>. <b>19</b> (1): 7-18.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Medicine%2C+Surgery%2C+and+Public+Health+in+Ancient+Mesopotamia&rft.pages=7-18&rft.date=2005&rft.au=R+D.+Biggs&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ABabil" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Stol-99-28"><strong><a href="#cite_ref-Stol-99_28-0">^</a></strong> <span class="reference-text">H. F. J. Horstmanshoff, Marten Stol, Cornelis Tilburg (2004), <i>Magic and Rationality in Ancient Near Eastern and Graeco-Roman Medicine</i>, s. 99, <a href="/wiki/Brill_Publishers" class="mw-redirect" title="Brill Publishers">Brill Publishers</a>, <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/90-04-13666-5" title="Özel:KitapKaynakları/90-04-13666-5">90-04-13666-5</a>.</span> </li> <li id="cite_note-29"><strong><a href="#cite_ref-29">^</a></strong> <span class="reference-text">Marten Stol (1993), <i>Epilepsy in Babylonia</i>, s. 55, <a href="/wiki/Brill_Publishers" class="mw-redirect" title="Brill Publishers">Brill Publishers</a>, <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/90-72371-63-1" title="Özel:KitapKaynakları/90-72371-63-1">90-72371-63-1</a>.</span> </li> <li id="cite_note-30"><strong><a href="#cite_ref-30">^</a></strong> <span class="reference-text">H. F. J. Horstmanshoff, Marten Stol, Cornelis Tilburg (2004), <i>Magic and Rationality in Ancient Near Eastern and Graeco-Roman Medicine</i>, s. 97-98, <a href="/wiki/Brill_Publishers" class="mw-redirect" title="Brill Publishers">Brill Publishers</a>, <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/90-04-13666-5" title="Özel:KitapKaynakları/90-04-13666-5">90-04-13666-5</a>.</span> </li> <li id="cite_note-31"><strong><a href="#cite_ref-31">^</a></strong> <span class="reference-text">Marten Stol (1993), <i>Epilepsy in Babylonia</i>, s. 5, <a href="/wiki/Brill_Publishers" class="mw-redirect" title="Brill Publishers">Brill Publishers</a>, <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/90-72371-63-1" title="Özel:KitapKaynakları/90-72371-63-1">90-72371-63-1</a>.</span> </li> <li id="cite_note-32"><strong><a href="#cite_ref-32">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">M. J. Geller (2004). H. F. J. Horstmanshoff; Marten Stol; Cornelis Tilburg (Ed.). <i>West Meets East: Erken Yunan ve Babil Teşhisi</i>. <i>Magic and rationality in ancient Near Eastern and Graeco-Roman medicine</i>. <b>27</b>. <a href="/wiki/Brill_Publishers" class="mw-redirect" title="Brill Publishers">Brill Publishers</a>. ss. 11-186. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-90-04-13666-3" title="Özel:KitapKaynakları/978-90-04-13666-3">978-90-04-13666-3</a>. <a href="/wiki/PubMed#PubMed_tanımlayıcısı" title="PubMed">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17152166">17152166</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=West+Meets+East%3A+Erken+Yunan+ve+Babil+Te%C5%9Fhisi&rft.pages=11-186&rft.pub=Brill+Publishers&rft.date=2004&rft_id=info%3Apmid%2F17152166&rft.isbn=978-90-04-13666-3&rft.au=M.+J.+Geller&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ABabil" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESayce1911108-33"><strong><a href="#cite_ref-FOOTNOTESayce1911108_33-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFSayce1911">Sayce 1911</a>, s. 108.</span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bibliyografya">Bibliyografya</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Babil&veaction=edit&section=27" title="Değiştirilen bölüm: Bibliyografya" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Babil&action=edit&section=27" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Bibliyografya"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><span class="noprint"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/12px-Wikisource-logo.svg.png" decoding="async" width="12" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/18px-Wikisource-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/24px-Wikisource-logo.svg.png 2x" data-file-width="410" data-file-height="430" /></span></span> </span>Önceki cümlelerden bir veya daha fazlası artık <a href="/wiki/Kamu_mal%C4%B1" title="Kamu malı">kamu malı</a> olan bir yayından alınan metni içeriyor: <cite class="kaynak ansiklopedi">Sayce, Archibald Henry (1911). "<a href="https://en.wikisource.org/wiki/1911_Encyclop%C3%A6dia_Britannica/Babylonia_and_Assyria" class="extiw" title="wikisource:1911 Encyclopædia Britannica/Babylonia and Assyria">Babylonia and Assyria</a>". Chisholm, Hugh (Ed.). <i><a href="/wiki/Encyclop%C3%A6dia_Britannica%27n%C4%B1n_on_birinci_bask%C4%B1s%C4%B1" title="Encyclopædia Britannica'nın on birinci baskısı">Encyclopædia Britannica</a></i>. <b>3</b> (11. bas.). Cambridge University Press.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Babylonia+and+Assyria&rft.btitle=Encyclop%C3%A6dia+Britannica&rft.edition=11.&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.date=1911&rft.aulast=Sayce&rft.aufirst=Archibald+Henry&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ABabil" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></li></ul> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Antik_Mezopotamya" style="padding:3px"><table class="nowraplinks collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r25548259">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:left;text-align:left}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-right:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-left:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}.mw-parser-output .infobox .navbar{font-size:100%}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}</style><div class="plainlinks hlist navbar navbar-mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%C5%9Eablon:Antik_Mezopotamya_konular%C4%B1" title="Şablon:Antik Mezopotamya konuları"><abbr title="Bu şablonu görüntüle" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">g</abbr></a></li><li class="nv-talk"><a href="/wiki/%C5%9Eablon_tart%C4%B1%C5%9Fma:Antik_Mezopotamya_konular%C4%B1" title="Şablon tartışma:Antik Mezopotamya konuları"><abbr title="Bu şablonu tartış" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">t</abbr></a></li><li class="nv-edit"><a class="external text" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C5%9Eablon:Antik_Mezopotamya_konular%C4%B1&action=edit"><abbr title="Bu şablonu değiştir" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">d</abbr></a></li></ul></div><div id="Antik_Mezopotamya" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/Mezopotamya" title="Mezopotamya">Antik Mezopotamya</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=Mezopotamya_co%C4%9Frafyas%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mezopotamya coğrafyası (sayfa mevcut değil)">Coğrafya</a></th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Modern</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Basra_K%C3%B6rfezi" title="Basra Körfezi">Basra Körfezi</a></li> <li><a href="/wiki/Yukar%C4%B1_Mezopotamya" title="Yukarı Mezopotamya">Yukarı Mezopotamya</a></li> <li><a href="/wiki/Dicle-F%C4%B1rat_havzas%C4%B1" title="Dicle-Fırat havzası">Dicle-Fırat havzası</a> <ul><li><a href="/wiki/Dicle" title="Dicle">Dicle</a></li> <li><a href="/wiki/F%C4%B1rat" title="Fırat">Fırat</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Mezopotamya_Batakl%C4%B1klar%C4%B1" title="Mezopotamya Bataklıkları">Mezopotamya Bataklıkları</a></li> <li><a href="/wiki/Suriye_%C3%87%C3%B6l%C3%BC" title="Suriye Çölü">Suriye Çölü</a></li> <li><a href="/wiki/Toros_Da%C4%9Flar%C4%B1" title="Toros Dağları">Toros Dağları</a></li> <li><a href="/wiki/Zagros_Da%C4%9Flar%C4%B1" title="Zagros Dağları">Zagros Dağları</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Antik</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Akad_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Akad İmparatorluğu">Akad</a></li> <li><a href="/wiki/Asurlular" title="Asurlular">Asur</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Babil</a></li> <li><a href="/wiki/Chaldea" class="mw-redirect" title="Chaldea">Keldan</a></li> <li><a href="/wiki/Elam" title="Elam">Elam</a></li> <li><a href="/wiki/Hattiler" title="Hattiler">Hatti</a></li> <li><a href="/wiki/Med_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="mw-redirect" title="Med İmparatorluğu">Med</a></li> <li><a href="/wiki/Hurri" class="mw-redirect" title="Hurri">Hurri</a></li> <li><a href="/wiki/Mitanni" title="Mitanni">Mitanni</a></li> <li><a href="/wiki/S%C3%BCmerler" title="Sümerler">Sümer</a></li> <li><a href="/wiki/Urartular" title="Urartular">Urartu</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Antik_Yak%C4%B1n_Do%C4%9Fu_%C5%9Fehirleri&action=edit&redlink=1" class="new" title="Antik Yakın Doğu şehirleri (sayfa mevcut değil)">Şehirler</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td><td class="navbox-image" rowspan="5" style="width:1px;padding:0px 0px 0px 2px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Cylinder_seal_lions_Louvre_MNB1167_n2.jpg" class="mw-file-description" title="Antik Mezopotamya silindir mühürü"><img alt="Antik Mezopotamya silindir mühürü" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Cylinder_seal_lions_Louvre_MNB1167_n2.jpg/150px-Cylinder_seal_lions_Louvre_MNB1167_n2.jpg" decoding="async" width="150" height="184" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Cylinder_seal_lions_Louvre_MNB1167_n2.jpg/225px-Cylinder_seal_lions_Louvre_MNB1167_n2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Cylinder_seal_lions_Louvre_MNB1167_n2.jpg/300px-Cylinder_seal_lions_Louvre_MNB1167_n2.jpg 2x" data-file-width="1550" data-file-height="1900" /></a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=Mezopotamya_tarihi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mezopotamya tarihi (sayfa mevcut değil)">Tarih</a></th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Tarih öncesi</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/A%C5%9F%C3%B6lyen" title="Aşölyen">Aşölyen</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Mousteryan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mousteryan (sayfa mevcut değil)">Mousteryan</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Zarziyan_k%C3%BClt%C3%BCr%C3%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zarziyan kültürü (sayfa mevcut değil)">Zarziyan</a></li> <li><a href="/wiki/Natufyan_k%C3%BClt%C3%BCr%C3%BC" title="Natufyan kültürü">Natufyan</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%87anak_%C3%87%C3%B6mlek_%C3%96ncesi_Neolitik_A" title="Çanak Çömlek Öncesi Neolitik A">Çanak Çömlek Öncesi Neolitik A</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C3%87anak_%C3%87%C3%B6mlek_%C3%96ncesi_Neolitik_B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Çanak Çömlek Öncesi Neolitik B (sayfa mevcut değil)">Çanak Çömlek Öncesi Neolitik B</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hassuna_k%C3%BClt%C3%BCr%C3%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hassuna kültürü (sayfa mevcut değil)">Hassuna</a>/<a href="/w/index.php?title=Samarra_k%C3%BClt%C3%BCr%C3%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Samarra kültürü (sayfa mevcut değil)">Samarra</a></li> <li><a href="/wiki/Halaf_k%C3%BClt%C3%BCr%C3%BC" title="Halaf kültürü">Halaf</a></li> <li><a href="/wiki/Obeyd_k%C3%BClt%C3%BCr%C3%BC" title="Obeyd kültürü">Obeyd</a></li> <li><a href="/wiki/Uruk_d%C3%B6nemi" title="Uruk dönemi">Uruk</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Cemdet_Nasr_d%C3%B6nemi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cemdet Nasr dönemi (sayfa mevcut değil)">Cemdet Nasr</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Tarih</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=S%C3%BCmer_Erken_Hanedanl%C4%B1k_D%C3%B6nemi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sümer Erken Hanedanlık Dönemi (sayfa mevcut değil)">Erken Hanedanlık</a></li> <li><a href="/wiki/Akad_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Akad İmparatorluğu">Akad</a></li> <li><a href="/wiki/Simurrum" title="Simurrum">Simurrum</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%9C%C3%A7%C3%BCnc%C3%BC_Ur_Hanedan%C4%B1" title="Üçüncü Ur Hanedanı">III. Ur</a></li> <li><a href="/wiki/Birinci_Babil_Hanedan%C4%B1" title="Birinci Babil Hanedanı">Eski Babil</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kasitler&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kasitler (sayfa mevcut değil)">Kasit</a></li> <li><a href="/wiki/Yeni_Asur_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Yeni Asur İmparatorluğu">Yeni Asur</a></li> <li><a href="/wiki/Yeni_Babil_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Yeni Babil İmparatorluğu">Yeni Babil</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ahameni%C5%9F_Asur&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ahameniş Asur (sayfa mevcut değil)">Ahameniş</a></li> <li><a href="/wiki/Seleukos_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="mw-redirect" title="Seleukos İmparatorluğu">Selevkos</a></li> <li><a href="/wiki/Part_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Part İmparatorluğu">Part</a></li> <li><a href="/wiki/Mezopotamya_(Roma_eyaleti)" class="mw-redirect" title="Mezopotamya (Roma eyaleti)">Roma</a></li> <li><a href="/wiki/Sasani_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Sasani İmparatorluğu">Sasani</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0ran%27da_%C4%B0slam" title="İran'da İslam">Müslüman fethi</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Asuroloji" title="Asuroloji">Diller</a></th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Akadca" title="Akadca">Akadca</a></li> <li><a href="/wiki/Amorice" title="Amorice">Amorice</a></li> <li><a href="/wiki/Aramice" title="Aramice">Aramice</a></li> <li><a href="/wiki/Ebla_dili" title="Ebla dili">Eblaca</a></li> <li><a href="/wiki/Elam_dili" class="mw-redirect" title="Elam dili">Elamca</a></li> <li><a href="/wiki/Kut_dili" title="Kut dili">Kutça</a></li> <li><a href="/wiki/Hitit%C3%A7e" title="Hititçe">Hititçe</a></li> <li><a href="/wiki/Hurrice" title="Hurrice">Hurrice</a></li> <li><a href="/wiki/Luvi_dili" class="mw-redirect" title="Luvi dili">Luvice</a></li> <li><a href="/wiki/Orta_Fars%C3%A7a" title="Orta Farsça">Orta Farsça</a></li> <li><a href="/wiki/Eski_Fars%C3%A7a" title="Eski Farsça">Eski Farsça</a></li> <li><a href="/wiki/Palaca" title="Palaca">Palaca</a></li> <li><a href="/wiki/Part%C3%A7a" title="Partça">Partça</a></li> <li><a href="/wiki/Proto-Ermenice" class="mw-redirect" title="Proto-Ermenice">Proto-Ermenice</a></li> <li><a href="/wiki/S%C3%BCmerce" title="Sümerce">Sümerce</a></li> <li><a href="/wiki/Urartuca" title="Urartuca">Urartuca</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Kültür/Toplum</th><td class="navbox-list navbox-even hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Mezopotamya_mimarisi" title="Mezopotamya mimarisi">Mimarisi</a></li> <li><a href="/wiki/Mezopotamya_sanat%C4%B1" title="Mezopotamya sanatı">Sanat</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%87ivi_yaz%C4%B1s%C4%B1" title="Çivi yazısı">Çivi yazısı</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Akad_edebiyat%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Akad edebiyatı (sayfa mevcut değil)">Akad edebiyatı</a></li> <li><a href="/wiki/S%C3%BCmer_edebiyat%C4%B1" title="Sümer edebiyatı">Sümer edebiyatı</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Mezopotamya_m%C3%BCzi%C4%9Fi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mezopotamya müziği (sayfa mevcut değil)">Müzik</a></li> <li><a href="/wiki/Mezopotamya_mitolojisi" title="Mezopotamya mitolojisi">Mitoloji</a></li> <li><a href="/wiki/Antik_Mezopotamya_dini" title="Antik Mezopotamya dini">Din</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Arkeoloji</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Irak_Ulusal_M%C3%BCzesi" title="Irak Ulusal Müzesi">Irak Ulusal Müzesi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak%27ta_arkeolojik_ya%C4%9Fma&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak'ta arkeolojik yağma (sayfa mevcut değil)">Yağma</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tell&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tell (sayfa mevcut değil)">Tell</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <table class="collapsible collapsed" style="width:100%; margin-top:1em; margin-bottom:-7px; text-align:center; border:1px solid #aaa; background-color:#f8f8f8;" cellspacing="0"> <tbody><tr> <th colspan="10" style="width:100%; font-size:87%; padding-bottom:2px; text-align:center; background-color:LightSteelBlue; color:black;"><a href="/wiki/Suriye_tarihi" title="Suriye tarihi">Antik Suriye</a> ve <a href="/wiki/Mezopotamya" title="Mezopotamya">Mezopotamya</a> </th></tr> <tr> <th bgcolor="#EEEEEE" style="font-size:87%;"> </th> <td colspan="3" bgcolor="white"><b>Suriye</b> </td> <td colspan="3" bgcolor="white"><b>Kuzey Mezopotamya</b> </td> <td colspan="3" bgcolor="white"><b>Güney Mezopotamya</b> </td></tr> <tr> <th bgcolor="#EEEEEE" style="font-size:87%;">MÖ y. 3500-2350 </th> <td colspan="3" bgcolor="white"><i><a href="/wiki/Amoriler" title="Amoriler">Martu</a></i> </td> <td colspan="3" bgcolor="white"><i><a href="/wiki/Subartu" title="Subartu">Subartu</a></i> </td> <td colspan="3" bgcolor="orange"><a href="/wiki/S%C3%BCmerler" title="Sümerler">Sümer şehir devletleri</a> </td></tr> <tr> <th bgcolor="#EEEEEE" style="font-size:87%;">MÖ y. 2350-2200 </th> <td colspan="9" bgcolor="FF6000"><a href="/wiki/Akad_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Akad İmparatorluğu">Akad İmparatorluğu</a> </td></tr> <tr> <th bgcolor="#EEEEEE" style="font-size:87%;">MÖ y. 2200-2100 </th> <td colspan="9" bgcolor="khaki"><i><a href="/wiki/Gutiler" title="Gutiler">Gutiler</a></i> </td></tr> <tr> <th bgcolor="#EEEEEE" style="font-size:87%;">MÖ y. 2100-2000 </th> <td colspan="9" bgcolor="orangered"><a href="/wiki/%C3%9C%C3%A7%C3%BCnc%C3%BC_Ur_Hanedan%C4%B1" title="Üçüncü Ur Hanedanı">Üçüncü Ur Hanedanı</a> <small>(<i>Sümer Rönesansı</i>)</small> </td></tr> <tr> <th bgcolor="#EEEEEE" style="font-size:87%;">MÖ y. 2000-1800 </th> <td colspan="3" bgcolor="lightsalmon"><a href="/wiki/Mari_(antik_kent)" title="Mari (antik kent)">Mari</a> <small><i>ve diğer <a href="/wiki/Amoriler" title="Amoriler">Amori</a> şehir devletleri</i></small> </td> <td colspan="3" bgcolor="yellow"><a href="/wiki/Asurlular" title="Asurlular">Asur İmparatorluğu</a> <small>(<i>Kuzey Asurlular</i>)</small> </td> <td colspan="3" bgcolor="palegoldenrod"><a href="/w/index.php?title=Isin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Isin (sayfa mevcut değil)">Isin</a>/<a href="/wiki/Larsa" title="Larsa">Larsa</a> <small><i>ve diğer <a href="/wiki/Amoriler" title="Amoriler">Amori</a> şehir devletleri</i></small> </td></tr> <tr> <th bgcolor="#EEEEEE" style="font-size:87%;">MÖ y. 1800-1600 </th> <td colspan="2" bgcolor="violet"><a href="/wiki/Hititler" title="Hititler">Eski Hitit Krallığı</a> </td> <td colspan="7" bgcolor="cornflowerblue"><a class="mw-selflink selflink">Babil İmparatorluğu</a> <small>(<i>Güney Akadlılar</i>)</small> </td></tr> <tr> <th bgcolor="#EEEEEE" style="font-size:87%;">MÖ y. 1600-1400 </th> <td colspan="6" bgcolor="peru"><a href="/wiki/Mitanni" title="Mitanni">Mitanni</a> <small>(<i><a href="/wiki/Hurriler" title="Hurriler">Hurriler</a></i>)</small> </td> <td colspan="3" rowspan="3" bgcolor="#10A095"><a href="/w/index.php?title=Kardunia%C5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Karduniaš (sayfa mevcut değil)">Karduniaš</a> <small>(<i><a href="/wiki/Kassitler" title="Kassitler">Kassitler</a></i>)</small> </td></tr> <tr> <th bgcolor="#EEEEEE" style="font-size:87%;">MÖ y. 1400-1200 </th> <td colspan="2" bgcolor="hotpink"><a href="/wiki/Hititler" title="Hititler">Yeni Hitit Krallığı</a> </td> <td bgcolor="peru"> </td> <td colspan="3" rowspan="2" bgcolor="gold"><a href="/wiki/Asurlular" title="Asurlular">Orta Asur İmparatorluğu</a> </td></tr> <tr> <th bgcolor="#EEEEEE" style="font-size:87%;">MÖ y. 1200-1150 </th> <td colspan="2" bgcolor="red"><i><a href="/wiki/Bronz_%C3%87a%C4%9F%C4%B1_%C3%87%C3%B6k%C3%BC%C5%9F%C3%BC" title="Bronz Çağı Çöküşü">Bronz Çağı Çöküşü</a></i> <small>(<i>"<a href="/wiki/Deniz_Kavimleri" title="Deniz Kavimleri">Deniz Kavimleri</a>"</i>)</small> </td> <td bgcolor="moccasin"><i><a href="/wiki/Aramiler" title="Aramiler">Aramiler</a></i> </td></tr> <tr> <th bgcolor="#EEEEEE" style="font-size:87%;">MÖ y. 1150-911 </th> <td rowspan="2" bgcolor="8B218B"><a href="/wiki/Fenike" class="mw-redirect" title="Fenike">Fenike</a> </td> <td rowspan="2" bgcolor="deeppink"><a href="/wiki/Ge%C3%A7_Hititler" title="Geç Hititler">Geç Hititler</a> </td> <td rowspan="2" bgcolor="peachpuff"><a href="/w/index.php?title=Aram-Damascus&action=edit&redlink=1" class="new" title="Aram-Damascus (sayfa mevcut değil)">Aram-</a><br /><a href="/w/index.php?title=Aram-Damascus&action=edit&redlink=1" class="new" title="Aram-Damascus (sayfa mevcut değil)">Damascus</a> </td> <td colspan="3" bgcolor="moccasin"><i><a href="/wiki/Aramiler" title="Aramiler">Aramiler</a></i> </td> <td colspan="2" rowspan="2" bgcolor="royalblue"><a class="mw-selflink selflink">Orta Babil</a> <small>(<i>II. Isin</i>)</small> </td> <td rowspan="3" bgcolor="lightblue"><i><a href="/wiki/Keldaniler" title="Keldaniler">Kel-</a></i><br /><i><a href="/wiki/Keldaniler" title="Keldaniler">da-</a></i><br /><i><a href="/wiki/Keldaniler" title="Keldaniler">niler</a></i> </td></tr> <tr> <th bgcolor="#EEEEEE" style="font-size:87%;">MÖ 911-729 </th> <td colspan="3" rowspan="2" bgcolor="ECB610"><a href="/wiki/Yeni_Asur_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Yeni Asur İmparatorluğu">Yeni Asur İmparatorluğu</a> </td></tr> <tr> <th bgcolor="#EEEEEE" style="font-size:87%;">MÖ 729-609 </th> <td colspan="3" bgcolor="ECB610"> </td> <td colspan="2" bgcolor="ECB610"> </td></tr> <tr> <th bgcolor="#EEEEEE" style="font-size:87%;">MÖ 626-539 </th> <td colspan="9" bgcolor="dodgerblue"><a href="/wiki/Yeni_Babil_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Yeni Babil İmparatorluğu">Yeni Babil İmparatorluğu</a> <small>(<i><a href="/wiki/Keldaniler" title="Keldaniler">Keldaniler</a></i>)</small> </td></tr> <tr> <th bgcolor="#EEEEEE" style="font-size:87%;">MÖ 539-331 </th> <td colspan="9" bgcolor="mediumspringgreen"><a href="/wiki/Ahameni%C5%9F_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Ahameniş İmparatorluğu">Ahameniş İmparatorluğu</a> <small>(<i><a href="/wiki/Farslar" title="Farslar">Farslar</a></i>)</small> </td></tr> <tr> <th bgcolor="#EEEEEE" style="font-size:87%;">MÖ 336-301 </th> <td colspan="9" bgcolor="lawngreen"><a href="/wiki/Makedonya_(antik_krall%C4%B1k)" title="Makedonya (antik krallık)">Makedon İmparatorluğu</a> <small>(<i><a href="/wiki/Antik_Yunanistan" title="Antik Yunanistan">Antik Yunanistan</a> ve <a href="/wiki/Antik_Makedonlar" title="Antik Makedonlar">Makedonlar</a>)</i></small> </td></tr> <tr> <th colspan="1" bgcolor="#EEEEEE" style="font-size:87%">MÖ 311-129 </th> <td colspan="9" bgcolor="limegreen"><a href="/wiki/Seleukos_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="mw-redirect" title="Seleukos İmparatorluğu">Seleukos İmparatorluğu</a> </td></tr> <tr> <th colspan="1" bgcolor="#EEEEEE" style="font-size:87%">MÖ 129-63 </th> <td colspan="3" bgcolor="limegreen"><a href="/wiki/Seleukos_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="mw-redirect" title="Seleukos İmparatorluğu">Seleukos İmparatorluğu</a> </td> <td colspan="6" rowspan="2" bgcolor="teal"><a href="/wiki/Part_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Part İmparatorluğu">Part İmparatorluğu</a> </td></tr> <tr> <th colspan="1" bgcolor="#EEEEEE" style="font-size:87%">MÖ 63-MS 243 </th> <td colspan="3" rowspan="4" bgcolor="brown"><a href="/wiki/Roma_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Roma İmparatorluğu">Roma İmparatorluğu</a>/<a href="/wiki/Bizans_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Bizans İmparatorluğu">Bizans İmparatorluğu</a> <small>(<i><a href="/wiki/Suriye_(Roma_eyaleti)" class="mw-redirect" title="Suriye (Roma eyaleti)">Suriye</a></i>)</small> </td></tr> <tr> <th colspan="1" bgcolor="#EEEEEE" style="font-size:87%">MS 243-636 </th> <td colspan="6" rowspan="3" bgcolor="lightseagreen"><a href="/wiki/Sasani_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Sasani İmparatorluğu">Sasani İmparatorluğu</a> </td></tr> </tbody></table> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Ahameniş_İmparatorluğu_vilayetleri_(Behistun,_Persepolis,_Nakş-ı_Rüstem,_Susa,_Dev_yazıtları)" style="padding:3px"><table class="nowraplinks collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3" style="padding:0.25em;line-height:1.3em;"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r25548259"><div class="plainlinks hlist navbar navbar-mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%C5%9Eablon:Ahameni%C5%9F_vilayetleri" title="Şablon:Ahameniş vilayetleri"><abbr title="Bu şablonu görüntüle" style=";padding:0.25em;line-height:1.3em;;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">g</abbr></a></li><li class="nv-talk"><a href="/wiki/%C5%9Eablon_tart%C4%B1%C5%9Fma:Ahameni%C5%9F_vilayetleri" title="Şablon tartışma:Ahameniş vilayetleri"><abbr title="Bu şablonu tartış" style=";padding:0.25em;line-height:1.3em;;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">t</abbr></a></li><li class="nv-edit"><a class="external text" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C5%9Eablon:Ahameni%C5%9F_vilayetleri&action=edit"><abbr title="Bu şablonu değiştir" style=";padding:0.25em;line-height:1.3em;;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">d</abbr></a></li></ul></div><div id="Ahameniş_İmparatorluğu_vilayetleri_(Behistun,_Persepolis,_Nakş-ı_Rüstem,_Susa,_Dev_yazıtları)" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/Ahameni%C5%9F_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Ahameniş İmparatorluğu">Ahameniş İmparatorluğu</a> vilayetleri <div style="font-size:80%;font-weight:normal;padding-right:7.5em;">(<a href="/wiki/Behistun_Yaz%C4%B1t%C4%B1" title="Behistun Yazıtı">Behistun</a>, <a href="/wiki/Persepolis" title="Persepolis">Persepolis</a>, <a href="/wiki/Nak%C5%9F-%C4%B1_R%C3%BCstem" title="Nakş-ı Rüstem">Nakş-ı Rüstem</a>, <a href="/wiki/Susa%27daki_Darius_Saray%C4%B1" title="Susa'daki Darius Sarayı">Susa</a>, <a href="/wiki/Dev_(Fars_mitolojisi)" title="Dev (Fars mitolojisi)">Dev</a> yazıtları)</div></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0px;padding:0.25em;background:transparent;line-height:1.4em;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li>Akaufaka (<a href="/w/index.php?title=Quhistan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Quhistan (sayfa mevcut değil)">Quhistan</a>?)</li> <li>Amyrgoi</li> <li><a href="/w/index.php?title=Ahameni%C5%9F_Arabistan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ahameniş Arabistan (sayfa mevcut değil)">Arabistan</a></li> <li><a href="/wiki/Arachosia" title="Arachosia">Arachosia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Aria_(b%C3%B6lge)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Aria (bölge) (sayfa mevcut değil)">Aria</a></li> <li><a href="/wiki/Ermenistan_Satrapl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Ermenistan Satraplığı">Ermenistan</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ahameni%C5%9F_Asur&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ahameniş Asur (sayfa mevcut değil)">Asur</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Babil</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Baktriya_(satrapl%C4%B1k)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Baktriya (satraplık) (sayfa mevcut değil)">Baktriya</a></li> <li><a href="/wiki/Kapadokya_(satrapl%C4%B1k)" title="Kapadokya (satraplık)">Kapadokya</a></li> <li><a href="/wiki/Karya" title="Karya">Karya</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Carmania_(b%C3%B6lge)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Carmania (bölge) (sayfa mevcut değil)">Carmania</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Chorasmia_(satrapl%C4%B1k)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chorasmia (satraplık) (sayfa mevcut değil)">Chorasmia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kilikya_(satrapl%C4%B1k)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kilikya (satraplık) (sayfa mevcut değil)">Kilikya</a></li> <li><a href="/wiki/Kolhis" title="Kolhis">Kolhis</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Dahae&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dahae (sayfa mevcut değil)">Dahae</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Drangiana&action=edit&redlink=1" class="new" title="Drangiana (sayfa mevcut değil)">Drangiana</a></li> <li><a href="/wiki/Yirmi_Yedinci_Hanedan" title="Yirmi Yedinci Hanedan">1. Mısır</a> / <a href="/w/index.php?title=Otuz_Birinci_Hanedan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Otuz Birinci Hanedan (sayfa mevcut değil)">2. Mısır</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Eber-Nari&action=edit&redlink=1" class="new" title="Eber-Nari (sayfa mevcut değil)">Eber-Nari</a> (<a href="/wiki/Levant" title="Levant">Levant</a>)</li> <li><a href="/wiki/Elam" title="Elam">Elam</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ku%C5%9F_(satrapl%C4%B1k)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kuş (satraplık) (sayfa mevcut değil)">Kuş</a> (Nübye)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Gand%C4%81ra&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gandāra (sayfa mevcut değil)">Gandāra</a> (Gandhara)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Gedrosia_(satrapl%C4%B1k)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gedrosia (satraplık) (sayfa mevcut değil)">Gedrosia</a></li> <li><a href="/wiki/Hyrkania" title="Hyrkania">Hyrkania</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0yonya_(satrapl%C4%B1k)&action=edit&redlink=1" class="new" title="İyonya (satraplık) (sayfa mevcut değil)">İyonya</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hindu%C5%9F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hinduş (sayfa mevcut değil)">Hinduş</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Libya_(satrapl%C4%B1k)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Libya (satraplık) (sayfa mevcut değil)">Libya</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Lidya_(satrapl%C4%B1k)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lidya (satraplık) (sayfa mevcut değil)">Lidya</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Maka_(satrapl%C4%B1k)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Maka (satraplık) (sayfa mevcut değil)">Maka</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Margiana&action=edit&redlink=1" class="new" title="Margiana (sayfa mevcut değil)">Margiana</a></li> <li><a href="/wiki/Medya_(b%C3%B6lge)" title="Medya (bölge)">Medya</a></li> <li><a href="/wiki/Massagetler" title="Massagetler">Massagetae</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Parthia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Parthia (sayfa mevcut değil)">Parthia</a></li> <li><a href="/wiki/Persis" title="Persis">Persis</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ahameni%C5%9F_Fenike&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ahameniş Fenike (sayfa mevcut değil)">Fenike</a></li> <li><a href="/wiki/Frigya" title="Frigya">Frigya</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Hellespontine_Frigya&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hellespontine Frigya (sayfa mevcut değil)">Hellespontine Frigya</a></li> <li>Büyük Frigya</li></ul></li> <li><a href="/wiki/Sakalar" title="Sakalar">Saka</a></li> <li>Sâmirî Vilayeti</li> <li><a href="/w/index.php?title=Sattagydia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sattagydia (sayfa mevcut değil)">Sattagydia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Skudra&action=edit&redlink=1" class="new" title="Skudra (sayfa mevcut değil)">Skudra (Trakya)</a></li> <li><a href="/wiki/So%C4%9Fdya" title="Soğdya">Soğdya</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Yehud_(Persian_province)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yehud (Persian province) (sayfa mevcut değil)">Yehud</a></li></ul> </div></td><td class="navbox-image" rowspan="1" style="width:1px;padding:0px 0px 0px 2px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Map_achaemenid_empire_en.png" class="mw-file-description" title="The Achaemenid Empire at its maximum extent"><img alt="The Achaemenid Empire at its maximum extent" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b3/Map_achaemenid_empire_en.png/160px-Map_achaemenid_empire_en.png" decoding="async" width="160" height="83" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b3/Map_achaemenid_empire_en.png/240px-Map_achaemenid_empire_en.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b3/Map_achaemenid_empire_en.png/320px-Map_achaemenid_empire_en.png 2x" data-file-width="1676" data-file-height="869" /></a></span></div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="3"><div>Bakınız <a href="/w/index.php?title=Ahameni%C5%9F_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu%27nun_vergi_b%C3%B6lgeleri&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ahameniş İmparatorluğu'nun vergi bölgeleri (sayfa mevcut değil)">Ahameniş İmparatorluğu'nun vergi bölgeleri</a> <span style="font-size:90%;">(<a href="/wiki/Herodot" title="Herodot">Herodot</a>'a göre)</span></div></td></tr></tbody></table></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="22x20px&#124;border_&#124;alt=Irak&#124;link=Irak_Irak_konuları" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r25548259"><div class="plainlinks hlist navbar navbar-mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%C5%9Eablon:Irak_konular%C4%B1" title="Şablon:Irak konuları"><abbr title="Bu şablonu görüntüle" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">g</abbr></a></li><li class="nv-talk"><a href="/wiki/%C5%9Eablon_tart%C4%B1%C5%9Fma:Irak_konular%C4%B1" title="Şablon tartışma:Irak konuları"><abbr title="Bu şablonu tartış" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">t</abbr></a></li><li class="nv-edit"><a class="external text" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C5%9Eablon:Irak_konular%C4%B1&action=edit"><abbr title="Bu şablonu değiştir" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">d</abbr></a></li></ul></div><div id="22x20px&#124;border_&#124;alt=Irak&#124;link=Irak_Irak_konuları" style="font-size:114%;margin:0 4em"><span style="position:relative; bottom:1px;"><span class="bayraksimge"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Irak" title="Irak"><img alt="Irak" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Flag_of_Iraq.svg/22px-Flag_of_Iraq.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Flag_of_Iraq.svg/33px-Flag_of_Iraq.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Flag_of_Iraq.svg/44px-Flag_of_Iraq.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></span></span> <a href="/wiki/Irak" title="Irak">Irak</a> konuları</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="Tarih" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/Irak_tarihi" title="Irak tarihi">Tarih</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0.5em;padding-right:0.5em;font-weight:normal;"><a href="/wiki/Irak_tarihi" title="Irak tarihi">Kronoloji</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Obeyd_k%C3%BClt%C3%BCr%C3%BC" title="Obeyd kültürü">Obeyd kültürü</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hassuna_k%C3%BClt%C3%BCr%C3%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hassuna kültürü (sayfa mevcut değil)">Hassuna kültürü</a></li> <li><a href="/wiki/Halaf_k%C3%BClt%C3%BCr%C3%BC" title="Halaf kültürü">Halaf kültürü</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Halaf-Obeyd_Ge%C3%A7i%C5%9F_d%C3%B6nemi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Halaf-Obeyd Geçiş dönemi (sayfa mevcut değil)">Halaf-Obeyd Geçiş dönemi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Samarra_k%C3%BClt%C3%BCr%C3%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Samarra kültürü (sayfa mevcut değil)">Samarra kültürü</a></li> <li><a href="/wiki/Uruk_d%C3%B6nemi" title="Uruk dönemi">Uruk dönemi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Cemdet_Nasr_d%C3%B6nemi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cemdet Nasr dönemi (sayfa mevcut değil)">Cemdet Nasr dönemi</a></li> <li><a href="/wiki/S%C3%BCmerler" title="Sümerler">Sümerler</a></li> <li><a href="/wiki/Subartu" title="Subartu">Subartu</a></li> <li><a href="/wiki/Akad_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Akad İmparatorluğu">Akad İmparatorluğu</a></li> <li><a href="/wiki/S%C3%BCmer_Guti_Hanedan%C4%B1" title="Sümer Guti Hanedanı">Sümer Guti Hanedanı</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%9C%C3%A7%C3%BCnc%C3%BC_Ur_Hanedan%C4%B1" title="Üçüncü Ur Hanedanı">Neo-Sümer İmparatorluğu</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Isin-Larsa_d%C3%B6nemi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Isin-Larsa dönemi (sayfa mevcut değil)">Isin-Larsa dönemi</a></li> <li><a href="/wiki/Birinci_Babil_Hanedan%C4%B1" title="Birinci Babil Hanedanı">Birinci Babil Hanedanı</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Erken_Asur_d%C3%B6nemi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Erken Asur dönemi (sayfa mevcut değil)">Erken Asur dönemi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Eski_Asur_d%C3%B6nemi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Eski Asur dönemi (sayfa mevcut değil)">Eski Asur dönemi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Orta_Asur_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Orta Asur İmparatorluğu (sayfa mevcut değil)">Orta Asur İmparatorluğu</a></li> <li><a href="/wiki/Kassitler" title="Kassitler">Kassitler</a></li> <li><a href="/wiki/Simurrum" title="Simurrum">Simurrum kültürü</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Babil</a></li> <li><a href="/wiki/Asurlular" title="Asurlular">Asurlular</a></li> <li><a href="/wiki/Yeni_Asur_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Yeni Asur İmparatorluğu">Yeni Asur İmparatorluğu</a></li> <li><a href="/wiki/Yeni_Babil_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Yeni Babil İmparatorluğu">Yeni Babil İmparatorluğu</a></li> <li><a href="/wiki/Babil%27in_D%C3%BC%C5%9F%C3%BC%C5%9F%C3%BC" title="Babil'in Düşüşü">Babil'in Düşüşü</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ahameni%C5%9F_Asuru&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ahameniş Asuru (sayfa mevcut değil)">Ahameniş Asuru</a></li> <li><a href="/wiki/Selefk%C3%AE_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Selefkî İmparatorluğu">Selefkî Babili</a></li> <li><a href="/wiki/Part_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Part İmparatorluğu">Part Babili</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Asoristan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Asoristan (sayfa mevcut değil)">Sassani Asoristanı</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0.5em;padding-right:0.5em;font-weight:normal;">638-1958</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/M%C3%BCsl%C3%BCmanlar%C4%B1n_%C4%B0ran%27%C4%B1_fethi" title="Müslümanların İran'ı fethi">Müslümanların Mezopotamya'yı fethi</a></li> <li><a href="/wiki/Emev%C3%AEler" title="Emevîler">Emevîler</a></li> <li><a href="/wiki/Abb%C3%A2s%C3%AEler" title="Abbâsîler">Abbâsîler</a></li> <li><a href="/wiki/B%C3%BCveyh%C3%AEler" title="Büveyhîler">Büveyhîler</a></li> <li><a href="/wiki/Karakoyunlular" title="Karakoyunlular">Karakoyunlular</a></li> <li><a href="/wiki/Akkoyunlular" title="Akkoyunlular">Akkoyunlular</a></li> <li><a href="/wiki/Safev%C3%AEler" title="Safevîler">Safevîler</a></li></ul> <ul><li><a href="/wiki/Meml%C3%BBk_Hanedan%C4%B1_(Irak)" title="Memlûk Hanedanı (Irak)">Mezopotamya Memlûk Hanedanı</a></li></ul> <ul><li><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_Irak%27%C4%B1" title="Osmanlı Irak'ı">Osmanlı Irak'ı</a></li> <li><a href="/wiki/Mezopotamya_Mandas%C4%B1" title="Mezopotamya Mandası">Mezopotamya Mandası</a></li> <li><a href="/wiki/Irak_Mandas%C4%B1" title="Irak Mandası">Irak Mandası</a></li> <li><a href="/wiki/Irak_Krall%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Irak Krallığı">Irak Krallığı</a> <ul><li><a href="/wiki/Irak_h%C3%BCk%C3%BCmdarlar%C4%B1_listesi" title="Irak hükümdarları listesi">Krallar</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Arap_Federasyonu" title="Arap Federasyonu">Arap Federasyonu</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0.5em;padding-right:0.5em;font-weight:normal;"><a href="/wiki/Irak" title="Irak">Cumhuriyet</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Irak_Cumhuriyeti_(1958-1968)" title="Irak Cumhuriyeti (1958-1968)">1958-1968</a></li> <li><a href="/wiki/Baas_d%C3%B6neminde_Irak" title="Baas döneminde Irak">1968-2003</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak%27%C4%B1n_i%C5%9Fgali_(2003-2011)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak'ın işgali (2003-2011) (sayfa mevcut değil)">2003-2011</a></li> <li><a href="/wiki/Irak" title="Irak">2011-<span style="font-size:85%;">günümüz</span></a></li></ul> <ul><li><a href="/wiki/Arap_Sosyalist_Baas_Partisi_-_Irak_B%C3%B6lgesi" title="Arap Sosyalist Baas Partisi - Irak Bölgesi">Arap Sosyalist Baas Partisi - Irak Bölgesi</a> <ul><li><a href="/wiki/Baas_Partisi_(Irak_a%C4%9F%C4%B1rl%C4%B1kl%C4%B1_hizip)" title="Baas Partisi (Irak ağırlıklı hizip)">Ulusal Komutanlık</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Saddam_H%C3%BCseyin" title="Saddam Hüseyin">Saddam Hüseyin</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak-K%C3%BCrt_%C3%A7at%C4%B1%C5%9Fmas%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak-Kürt çatışması (sayfa mevcut değil)">Irak-Kürt çatışması</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=1974-75_%C5%9Eatt%C3%BClarap_%C3%A7at%C4%B1%C5%9Fmas%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="1974-75 Şattülarap çatışması (sayfa mevcut değil)">1974-75 Şattülarap çatışması</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=1977_Irak%27ta_%C5%9Eii_ayaklanmas%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="1977 Irak'ta Şii ayaklanması (sayfa mevcut değil)">1977 Irak'ta Şii ayaklanması</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=1979-1980_Irak%27ta_%C5%9Eii_ayaklanmas%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="1979-1980 Irak'ta Şii ayaklanması (sayfa mevcut değil)">1979-1980 Irak'ta Şii ayaklanması</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak_ve_kitle_imha_silahlar%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak ve kitle imha silahları (sayfa mevcut değil)">Kitle imha silahları</a></li> <li><a href="/wiki/Irak-%C4%B0ran_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Irak-İran Savaşı">Irak-İran Savaşı</a></li> <li><a href="/wiki/Opera_Operasyonu" title="Opera Operasyonu">Opera Operasyonu</a></li> <li><a href="/wiki/Kuveyt%27in_%C4%B0%C5%9Fgali" title="Kuveyt'in İşgali">Kuveyt'in İşgali</a></li> <li><a href="/wiki/K%C3%B6rfez_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Körfez Savaşı">Körfez Savaşı</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=1991_Irak_ayaklanmalar%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="1991 Irak ayaklanmaları (sayfa mevcut değil)">1991 ayaklanmaları</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Irak_ambargosu" title="Irak ambargosu">Irak ambargosu</a></li> <li><a href="/wiki/Irak_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Irak Savaşı">Irak Savaşı</a> <ul><li><a href="/wiki/2003_Irak_asker%C3%AE_m%C3%BCdahalesi" title="2003 Irak askerî müdahalesi">ABD istilası</a></li> <li><a href="/wiki/Irak_Direni%C5%9Fi" title="Irak Direnişi">Irak Direnişi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=ABD_askerlerinin_Irak%27tan_%C3%A7ekilmesi_(2007-2011)&action=edit&redlink=1" class="new" title="ABD askerlerinin Irak'tan çekilmesi (2007-2011) (sayfa mevcut değil)">ABD askerlerinin çekilmesi</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Irak_%C4%B0syan%C4%B1_(2011-2013)" title="Irak İsyanı (2011-2013)">İsyan (2011-2013)</a></li> <li><a href="/wiki/Irak_%C4%B0%C3%A7_Sava%C5%9F%C4%B1_(2013-2017)" title="Irak İç Savaşı (2013-2017)">İç Savaş (2014-2017)</a> <ul><li><a href="/wiki/Musul_Muharebesi_(2016-17)" title="Musul Muharebesi (2016-17)">Musul Muharebesi</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak%27ta_I%C5%9E%C4%B0D_isyan%C4%B1_(2017-g%C3%BCn%C3%BCm%C3%BCz)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak'ta IŞİD isyanı (2017-günümüz) (sayfa mevcut değil)">İsyan</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=2019-2021_Irak_protestolar%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="2019-2021 Irak protestoları (sayfa mevcut değil)">2019-2021 protestoları</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=2021-2022_Irak_siyasi_krizi&action=edit&redlink=1" class="new" title="2021-2022 Irak siyasi krizi (sayfa mevcut değil)">2021-2022 Irak siyasi krizi</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="Coğrafya" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/Irak_co%C4%9Frafyas%C4%B1" title="Irak coğrafyası">Coğrafya</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=El-Fav_yar%C4%B1madas%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="El-Fav yarımadası (sayfa mevcut değil)">Fav yarımadası</a></li> <li><a href="/wiki/Yukar%C4%B1_Mezopotamya" title="Yukarı Mezopotamya">Yukarı Mezopotamya</a></li> <li><a href="/wiki/A%C5%9Fa%C4%9F%C4%B1_Mezopotamya" title="Aşağı Mezopotamya">Aşağı Mezopotamya</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%9Eablon:Irak_s%C4%B1n%C4%B1rlar%C4%B1" title="Şablon:Irak sınırları">Sınırlar</a></li> <li><a href="/wiki/F%C4%B1rat" title="Fırat">Fırat Nehri</a></li> <li><a href="/wiki/Hemrin_Da%C4%9Flar%C4%B1" title="Hemrin Dağları">Hemrin Dağları</a></li> <li><a href="/wiki/Irak%27taki_g%C3%B6ller_listesi" title="Irak'taki göller listesi">Göller</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak%27taki_adalar_listesi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak'taki adalar listesi (sayfa mevcut değil)">Adalar</a></li> <li><a href="/wiki/Mezopotamya" title="Mezopotamya">Mezopotamya</a></li> <li><a href="/wiki/Mezopotamya_Batakl%C4%B1klar%C4%B1" title="Mezopotamya Bataklıkları">Mezopotamya Bataklıkları</a></li> <li><a href="/wiki/Basra_K%C3%B6rfezi" title="Basra Körfezi">Basra Körfezi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak%27taki_yerler_listesi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak'taki yerler listesi (sayfa mevcut değil)">Yerler</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%9Eatt%C3%BClarap" title="Şattülarap">Şattülarap</a></li> <li><a href="/wiki/Suriye_%C3%87%C3%B6l%C3%BC" title="Suriye Çölü">Suriye Çölü</a></li> <li><a href="/wiki/Dicle" title="Dicle">Dicle Nehri</a></li> <li><a href="/wiki/Um_Kasr" title="Um Kasr">Um Kasr</a></li> <li><a href="/wiki/Zagros_Da%C4%9Flar%C4%B1" title="Zagros Dağları">Zagros Dağları</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak%27taki_canl%C4%B1_t%C3%BCrleri_listesi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak'taki canlı türleri listesi (sayfa mevcut değil)">Canlı türleri</a></li> <li><a href="/wiki/Sincar_Da%C4%9Flar%C4%B1" title="Sincar Dağları">Sincar Dağları</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="Siyaset" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/Irak%27ta_siyaset" title="Irak'ta siyaset">Siyaset</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Irak%27%C4%B1n_illeri" title="Irak'ın illeri">İdari bölgeler</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak_Anayasas%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak Anayasası (sayfa mevcut değil)">Anayasa</a></li> <li><a href="/wiki/Irak_Temsilciler_Meclisi" title="Irak Temsilciler Meclisi">Temsilciler Meclisi <span style="font-size:85%;">(yasama organı)</span></a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak%27ta_se%C3%A7imler&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak'ta seçimler (sayfa mevcut değil)">Seçimler</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak%27a_d%C4%B1%C5%9F_yard%C4%B1m&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak'a dış yardım (sayfa mevcut değil)">Dış yardım</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak%27%C4%B1n_d%C4%B1%C5%9F_ili%C5%9Fkileri&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak'ın dış ilişkileri (sayfa mevcut değil)">Dış ilişkiler</a></li> <li><a href="/wiki/Irak_Federal_h%C3%BCk%C3%BBmeti" class="mw-redirect" title="Irak Federal hükûmeti">Hükûmet</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Bakanlar_Kurulu_(Irak)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bakanlar Kurulu (Irak) (sayfa mevcut değil)">Bakanlar Kurulu</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak_Cumhurba%C5%9Fkanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1_Konseyi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak Cumhurbaşkanlığı Konseyi (sayfa mevcut değil)">Cumhurbaşkanlığı Konseyi</a></li> <li><a href="/wiki/Irak_cumhurba%C5%9Fkan%C4%B1" title="Irak cumhurbaşkanı">Cumhurbaşkanı</a> <ul><li><a href="/wiki/Irak_cumhurba%C5%9Fkanlar%C4%B1_listesi" title="Irak cumhurbaşkanları listesi">Liste</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Irak_ba%C5%9Fbakan%C4%B1" title="Irak başbakanı">Başbakan</a> <ul><li><a href="/wiki/Irak_ba%C5%9Fbakanlar%C4%B1_listesi" title="Irak başbakanları listesi">Liste</a></li></ul></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak%27ta_insan_haklar%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak'ta insan hakları (sayfa mevcut değil)">İnsan hakları</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Saddam_%C3%B6ncesi_Irak%27ta_insan_haklar%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Saddam öncesi Irak'ta insan hakları (sayfa mevcut değil)">Saddam öncesi Irak'ta</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Saddam_H%C3%BCseyin_d%C3%B6nemi_Irak%27ta_insan_haklar%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Saddam Hüseyin dönemi Irak'ta insan hakları (sayfa mevcut değil)">Saddam dönemi Irak'ta</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0stila_sonras%C4%B1_Irak%27ta_insan_haklar%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="İstila sonrası Irak'ta insan hakları (sayfa mevcut değil)">İstila sonrası Irak'ta</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0%C5%9E%C4%B0D_kontrol%C3%BCndeki_b%C3%B6lgede_insan_haklar%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="İŞİD kontrolündeki bölgede insan hakları (sayfa mevcut değil)">IŞİD kontrolündeki bölgede</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Irak%27ta_LGBT_haklar%C4%B1" title="Irak'ta LGBT hakları">LGBT</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak%27ta_din_%C3%B6zg%C3%BCrl%C3%BC%C4%9F%C3%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak'ta din özgürlüğü (sayfa mevcut değil)">Din özgürlüğü</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak%27ta_kad%C4%B1n_haklar%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak'ta kadın hakları (sayfa mevcut değil)">Kadın hakları</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak_hukuku&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak hukuku (sayfa mevcut değil)">Hukuk</a></li> <li><a href="/wiki/Irak_Silahl%C4%B1_Kuvvetleri" title="Irak Silahlı Kuvvetleri">Askeriye</a></li> <li><a href="/wiki/Irak_Polisi" title="Irak Polisi">Polis</a></li> <li><a href="/wiki/Irak%27taki_siyasi_partiler_listesi" title="Irak'taki siyasi partiler listesi">Siyasi partiler</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak_yarg%C4%B1_sistemi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak yargı sistemi (sayfa mevcut değil)">Yargı</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak%27%C4%B1n_kat%C4%B1ld%C4%B1%C4%9F%C4%B1_sava%C5%9Flar_listesi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak'ın katıldığı savaşlar listesi (sayfa mevcut değil)">Savaşlar ve çatışmalar</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="Ekonomi" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/Irak_ekonomisi" title="Irak ekonomisi">Ekonomi</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Irak%27taki_bankalar_listesi" title="Irak'taki bankalar listesi">Bankalar</a></li> <li><a href="/wiki/Irak_Merkez_Bankas%C4%B1" title="Irak Merkez Bankası">Merkez Bankası</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak_merkezli_%C5%9Firketler_listesi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak merkezli şirketler listesi (sayfa mevcut değil)">Şirketler</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak%27ta_yolsuzluk&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak'ta yolsuzluk (sayfa mevcut değil)">Yolsuzluk</a></li> <li><a href="/wiki/Irak_dinar%C4%B1" title="Irak dinarı">Dinar <span style="font-size:85%;">(para birimi)</span></a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak%27%C4%B1n_altyap%C4%B1s%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak'ın altyapısı (sayfa mevcut değil)">Altyapı</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0stila_sonras%C4%B1_Irak%27a_yat%C4%B1r%C4%B1m&action=edit&redlink=1" class="new" title="İstila sonrası Irak'a yatırım (sayfa mevcut değil)">Yabancı yatırım</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak%27ta_petrol_end%C3%BCstrisi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak'ta petrol endüstrisi (sayfa mevcut değil)">Petrol endüstrisi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak%27taki_petrol_rezervleri&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak'taki petrol rezervleri (sayfa mevcut değil)">Petrol rezervleri</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak_Menkul_K%C4%B1ymetler_Borsas%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak Menkul Kıymetler Borsası (sayfa mevcut değil)">Menkul Kıymetler Borsası</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak%27ta_telekom%C3%BCnikasyon&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak'ta telekomünikasyon (sayfa mevcut değil)">Telekomünikasyon</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak%27ta_ula%C5%9F%C4%B1m&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak'ta ulaşım (sayfa mevcut değil)">Ulaşım</a></li> <li><a href="/wiki/Irak_merkezli_havayolu_%C5%9Firketleri_listesi" title="Irak merkezli havayolu şirketleri listesi">Havayolları</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak_Cumhuriyeti_Demiryollar%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak Cumhuriyeti Demiryolları (sayfa mevcut değil)">Demiryolları</a></li> <li><a href="/wiki/Irak%27ta_turizm" title="Irak'ta turizm">Turizm</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="Toplum" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/Kategori:Irak%27ta_toplum" title="Kategori:Irak'ta toplum">Toplum</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=Irak_demografisi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak demografisi (sayfa mevcut değil)">Demografi</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Irakl%C4%B1lar" title="Iraklılar">Iraklılar</a></li> <li><a href="/wiki/Irak%27ta_konu%C5%9Fulan_diller" title="Irak'ta konuşulan diller">Diller</a> <ul><li><a href="/wiki/Mezopotamya_Arap%C3%A7as%C4%B1" title="Mezopotamya Arapçası">Mezopotamya Arapçası</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Neo-Aramice_diller&action=edit&redlink=1" class="new" title="Neo-Aramice diller (sayfa mevcut değil)">Aramice</a></li> <li><a href="/wiki/K%C3%BCrt_dilleri" title="Kürt dilleri">Kürtçe</a></li> <li><a href="/wiki/Irak_T%C3%BCrkmenleri#Dil" title="Irak Türkmenleri">Irak Türkmencesi</a></li> <li><a href="/wiki/Fars%C3%A7a" title="Farsça">Farsça</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak%27taki_az%C4%B1nl%C4%B1klar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak'taki azınlıklar (sayfa mevcut değil)">Azınlıklar</a> <ul><li><a href="/wiki/Irak_Ermenileri" title="Irak Ermenileri">Ermeniler</a></li> <li><a href="/wiki/S%C3%BCryaniler" title="Süryaniler">Süryaniler</a></li> <li><a href="/wiki/Irak%27taki_Kuzey_Kafkasyal%C4%B1lar" title="Irak'taki Kuzey Kafkasyalılar">Çerkesler</a></li> <li><a href="/wiki/Irak_K%C3%BCrtleri" title="Irak Kürtleri">Kürtler</a></li> <li><a href="/wiki/S%C3%A2bi%C3%AEler" title="Sâbiîler">Sâbiîler</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Batakl%C4%B1k_Araplar%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bataklık Arapları (sayfa mevcut değil)">Bataklık Arapları</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak%27taki_%C4%B0ranl%C4%B1lar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak'taki İranlılar (sayfa mevcut değil)">Farslar</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Solluba&action=edit&redlink=1" class="new" title="Solluba (sayfa mevcut değil)">Solluba</a></li> <li><a href="/wiki/Irak_T%C3%BCrkmenleri" title="Irak Türkmenleri">Irak Türkmenleri</a></li> <li><a href="/wiki/Irak%27taki_Yahudilerin_tarihi" title="Irak'taki Yahudilerin tarihi">Yahudiler</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Irak%27ta_din" title="Irak'ta din">Din</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Irak%27ta_%C4%B0slam&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak'ta İslam (sayfa mevcut değil)">İslam</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak%27ta_Hristiyanl%C4%B1k&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak'ta Hristiyanlık (sayfa mevcut değil)">Hristiyanlık</a></li> <li><a href="/wiki/S%C3%A2bi%C3%AElik" title="Sâbiîlik">Sâbiîlik</a></li> <li><a href="/wiki/Yez%C3%AEd%C3%AEler" title="Yezîdîler">Yezîdîler</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak%27ta_dinsizlik&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak'ta dinsizlik (sayfa mevcut değil)">Dinsizlik</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Genel</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Irak%27ta_sanat" title="Irak'ta sanat">Sanat</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak_sinemas%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak sineması (sayfa mevcut değil)">Sinema</a></li> <li><a href="/wiki/Irak_mutfa%C4%9F%C4%B1" title="Irak mutfağı">Mutfak</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak_k%C3%BClt%C3%BCr%C3%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak kültürü (sayfa mevcut değil)">Kültür</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak_edebiyat%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak edebiyatı (sayfa mevcut değil)">Edebiyat</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak%27ta_e%C4%9Fitim&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak'ta eğitim (sayfa mevcut değil)">Eğitim</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak%27ta_sa%C4%9Fl%C4%B1k&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak'ta sağlık (sayfa mevcut değil)">Sağlık</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak%27ta_medya&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak'ta medya (sayfa mevcut değil)">Medya</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak%27ta_televizyon&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak'ta televizyon (sayfa mevcut değil)">Televizyon</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak_m%C3%BCzi%C4%9Fi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak müziği (sayfa mevcut değil)">Müzik</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak%27ta_sigara&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak'ta sigara (sayfa mevcut değil)">Sigara</a></li> <li><a href="/wiki/Irak%27ta_spor" title="Irak'ta spor">Spor</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Irak%27ta_i%C5%9Fgal_evi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Irak'ta işgal evi (sayfa mevcut değil)">İşgal evi</a></li> <li><a href="/wiki/Irak%27taki_resm%C3%AE_tatiller" title="Irak'taki resmî tatiller">Resmi tatiller</a> <ul><li><a href="/wiki/Akitu" title="Akitu">Mezopotamya bahar şenliği (Akitu)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Dehva_Rabba&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dehva Rabba (sayfa mevcut değil)">Sâbiî Yeni Yılı</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div> <ul><li><span typeof="mw:File"><span title="Kategori"><img alt="Kategori" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Symbol_category.svg/16px-Symbol_category.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Symbol_category.svg/24px-Symbol_category.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Symbol_category.svg/32px-Symbol_category.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></span></span> <a href="/wiki/Kategori:Irak" title="Kategori:Irak">Kategori</a></li> <li><span typeof="mw:File"><span title="Commons sayfası"><img alt="Commons sayfası" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/12px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="12" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/18px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/24px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span> <a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Iraq" class="extiw" title="commons:Category:Iraq">Commons</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div><div role="navigation" class="navbox authority-control" aria-labelledby="Otorite_kontrolü_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=Bunu_Vikiveri&#039;de_düzenleyin&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q47690&#124;class=noprint&#124;Bunu_Vikiveri&#039;de_düzenleyin" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th id="Otorite_kontrolü_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=Bunu_Vikiveri&#039;de_düzenleyin&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q47690&#124;class=noprint&#124;Bunu_Vikiveri&#039;de_düzenleyin" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Otorite_kontrol%C3%BC" title="Otorite kontrolü">Otorite kontrolü</a> <span class="mw-valign-text-top noprint" typeof="mw:File/Frameless"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q47690" title="Bunu Vikiveri'de düzenleyin"><img alt="Bunu Vikiveri'de düzenleyin" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/10px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/15px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/20px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><span class="nowrap"><a href="/wiki/T%C3%BCmle%C5%9Fik_Otorite_Dosyas%C4%B1" title="Tümleşik Otorite Dosyası">GND</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/4004102-5">4004102-5</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Mill%C3%AE_Diyet_K%C3%BCt%C3%BCphanesi" title="Millî Diyet Kütüphanesi">NDL</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00560453">00560453</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%C3%87ek_Cumhuriyeti_Mill%C3%AE_K%C3%BCt%C3%BCphanesi" title="Çek Cumhuriyeti Millî Kütüphanesi">NKC</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=ge134040&CON_LNG=ENG">ge134040</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Sanal_Otorite_Dosyas%C4%B1" title="Uluslararası Sanal Otorite Dosyası">VIAF</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://viaf.org/viaf/245399798">245399798</a></span></span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div></div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1&useformat=desktop" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">"<a dir="ltr" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Babil&oldid=34166519">https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Babil&oldid=34166519</a>" sayfasından alınmıştır</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%C3%96zel:Kategoriler" title="Özel:Kategoriler">Kategori</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kategori:Babil" title="Kategori:Babil">Babil</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Gizli kategoriler: <ul><li><a href="/wiki/Kategori:Kaynak_g%C3%B6sterme_hatas%C4%B1_bulunan_maddeler" title="Kategori:Kaynak gösterme hatası bulunan maddeler">Kaynak gösterme hatası bulunan maddeler</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:Webar%C5%9Fiv_%C5%9Fablonu_wayback_ba%C4%9Flant%C4%B1lar%C4%B1" title="Kategori:Webarşiv şablonu wayback bağlantıları">Webarşiv şablonu wayback bağlantıları</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:K%C4%B1rm%C4%B1z%C4%B1_ba%C4%9Flant%C4%B1ya_sahip_ana_madde_%C5%9Fablonu_i%C3%A7eren_maddeler" title="Kategori:Kırmızı bağlantıya sahip ana madde şablonu içeren maddeler">Kırmızı bağlantıya sahip ana madde şablonu içeren maddeler</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:Encyclop%C3%A6dia_Britannica%27n%C4%B1n_on_birinci_bask%C4%B1s%C4%B1ndan_metin_i%C3%A7eren_Vikipedi_makaleleri" title="Kategori:Encyclopædia Britannica'nın on birinci baskısından metin içeren Vikipedi makaleleri">Encyclopædia Britannica'nın on birinci baskısından metin içeren Vikipedi makaleleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:GND_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:GND tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">GND tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:NDL_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:NDL tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">NDL tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:NKC_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:NKC tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">NKC tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:VIAF_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:VIAF tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">VIAF tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Sayfa en son 11.15, 3 Kasım 2024 tarihinde değiştirildi.</li> <li id="footer-info-copyright">Metin <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.tr">Creative Commons Atıf-AynıLisanslaPaylaş Lisansı</a> altındadır ve ek koşullar uygulanabilir. Bu siteyi kullanarak <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/tr">Kullanım Şartlarını</a> ve <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/tr">Gizlilik Politikasını</a> kabul etmiş olursunuz.<br />Vikipedi® (ve Wikipedia®) kâr amacı gütmeyen kuruluş olan <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a> tescilli markasıdır.<br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Gizlilik politikası</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Vikipedi:Hakk%C4%B1nda">Vikipedi hakkında</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Vikipedi:Genel_sorumluluk_reddi">Sorumluluk reddi</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Davranış Kuralları</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Geliştiriciler</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/tr.wikipedia.org">İstatistikler</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Çerez politikası</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//tr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Babil&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mobil görünüm</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-5c59558b9d-8dfsr","wgBackendResponseTime":200,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.602","walltime":"0.855","ppvisitednodes":{"value":6853,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":155121,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":5355,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":14,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":12,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":36098,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 680.097 1 -total"," 31.74% 215.877 1 Şablon:Kaynakça"," 24.51% 166.673 1 Şablon:Ülke_bilgi_kutusu"," 22.33% 151.859 2 Şablon:Bilgi_kutusu"," 11.36% 77.235 6 Şablon:Dolaşım"," 9.03% 61.441 1 Şablon:Antik_Mezopotamya_konuları"," 7.12% 48.422 1 Şablon:Otorite_kontrolü"," 6.70% 45.574 1 Şablon:Coor_dms"," 6.61% 44.975 3 Şablon:Web_kaynağı"," 6.48% 44.047 1 Şablon:Irak_konuları"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.238","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":5383766,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-rbglq","timestamp":"20241124222114","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Babil","url":"https:\/\/tr.wikipedia.org\/wiki\/Babil","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q47690","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q47690","author":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia projelerine katk\u0131da bulunanlar"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2005-10-12T16:21:22Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/1\/12\/Hammurabi%27s_Babylonia_1.svg","headline":"Mezopotamya'da tarihi b\u00f6lge ve devlet"}</script> </body> </html>