CINXE.COM
목사 - 위키백과, 우리 모두의 백과사전
<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="ko" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>목사 - 위키백과, 우리 모두의 백과사전</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )kowikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":["",""],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"ko", "wgMonthNames":["","1월","2월","3월","4월","5월","6월","7월","8월","9월","10월","11월","12월"],"wgRequestId":"d54a030d-ff88-4915-b4e2-fad0a9c2d457","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"목사","wgTitle":"목사","wgCurRevisionId":37944785,"wgRevisionId":37944785,"wgArticleId":96820,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["해결되지 않은 속성이 있는 문서","글로벌세계대백과를 인용한 문서","위키데이터 속성 P18을 사용하는 문서","위키데이터 속성 P373을 사용하는 문서","위키데이터 속성 P349를 사용하는 문서","위키데이터 속성 P691을 사용하는 문서","위키데이터 속성 P7859를 사용하는 문서","내용 없이 정보상자 틀을 사용한 문서","영어 표기를 포함한 문서","NDL 식별자를 포함한 위키백과 문서", "NKC 식별자를 포함한 위키백과 문서","목사","기독교 성직자"],"wgPageViewLanguage":"ko","wgPageContentLanguage":"ko","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"목사","wgRelevantArticleId":96820,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"ko","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"ko"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":40000,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q152002","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":[ "brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.SectionFont":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP", "ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.directcommons","ext.gadget.edittools","ext.gadget.refToolbar","ext.gadget.siteNotice","ext.gadget.scrollUpButton","ext.gadget.strikethroughTOC","ext.gadget.switcher","ext.gadget.WikiMiniAtlas","ext.gadget.Calculator","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ko&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=ko&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ko&modules=ext.gadget.SectionFont&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ko&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.16"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Mausoleum_der_Galla_Placidia%2C_Ravenna%2C_Italien.JPG/1200px-Mausoleum_der_Galla_Placidia%2C_Ravenna%2C_Italien.JPG"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="676"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Mausoleum_der_Galla_Placidia%2C_Ravenna%2C_Italien.JPG/800px-Mausoleum_der_Galla_Placidia%2C_Ravenna%2C_Italien.JPG"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="451"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Mausoleum_der_Galla_Placidia%2C_Ravenna%2C_Italien.JPG/640px-Mausoleum_der_Galla_Placidia%2C_Ravenna%2C_Italien.JPG"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="361"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="목사 - 위키백과, 우리 모두의 백과사전"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//ko.m.wikipedia.org/wiki/%EB%AA%A9%EC%82%AC"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="편집" href="/w/index.php?title=%EB%AA%A9%EC%82%AC&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="위키백과 (ko)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//ko.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%AA%A9%EC%82%AC"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ko"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="위키백과 아톰 피드" href="/w/index.php?title=%ED%8A%B9%EC%88%98:%EC%B5%9C%EA%B7%BC%EB%B0%94%EB%80%9C&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-목사 rootpage-목사 skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">본문으로 이동</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="사이트"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="주 메뉴" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="주 메뉴" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">주 메뉴</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">주 메뉴</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">사이드바로 이동</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">숨기기</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> 둘러보기 </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%EC%9C%84%ED%82%A4%EB%B0%B1%EA%B3%BC:%EB%8C%80%EB%AC%B8" title="대문으로 가기 [z]" accesskey="z"><span>대문</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%ED%8A%B9%EC%88%98:%EC%B5%9C%EA%B7%BC%EB%B0%94%EB%80%9C" title="위키의 최근 바뀐 목록 [r]" accesskey="r"><span>최근 바뀜</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%ED%8F%AC%ED%84%B8:%EC%9A%94%EC%A6%98_%ED%99%94%EC%A0%9C" title="최근의 소식 알아 보기"><span>요즘 화제</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%ED%8A%B9%EC%88%98:%EC%9E%84%EC%9D%98%EB%AC%B8%EC%84%9C" title="무작위로 선택된 문서 불러오기 [x]" accesskey="x"><span>임의의 문서로</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%ED%8A%B9%EC%88%98:%ED%8A%B9%EC%88%98%EB%AC%B8%EC%84%9C"><span>특수 문서 목록</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-사용자_모임" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-사용자_모임" > <div class="vector-menu-heading"> 사용자 모임 </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-projectchat" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%EC%9C%84%ED%82%A4%EB%B0%B1%EA%B3%BC:%EC%82%AC%EB%9E%91%EB%B0%A9"><span>사랑방</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%EC%9C%84%ED%82%A4%EB%B0%B1%EA%B3%BC:%EC%82%AC%EC%9A%A9%EC%9E%90_%EB%AA%A8%EC%9E%84" title="위키백과 참여자를 위한 토론/대화 공간입니다."><span>사용자 모임</span></a></li><li id="n-request" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%EC%9C%84%ED%82%A4%EB%B0%B1%EA%B3%BC:%EC%9A%94%EC%B2%AD"><span>관리 요청</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-편집_안내" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-편집_안내" > <div class="vector-menu-heading"> 편집 안내 </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-helpintro" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%EB%8F%84%EC%9B%80%EB%A7%90:%EC%86%8C%EA%B0%9C"><span>소개</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%EC%9C%84%ED%82%A4%EB%B0%B1%EA%B3%BC:%EB%8F%84%EC%9B%80%EB%A7%90" title="도움말"><span>도움말</span></a></li><li id="n-policy" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%EC%9C%84%ED%82%A4%EB%B0%B1%EA%B3%BC:%EC%A0%95%EC%B1%85%EA%B3%BC_%EC%A7%80%EC%B9%A8"><span>정책과 지침</span></a></li><li id="n-qna" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%EC%9C%84%ED%82%A4%EB%B0%B1%EA%B3%BC:%EC%A7%88%EB%AC%B8%EB%B0%A9"><span>질문방</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%EC%9C%84%ED%82%A4%EB%B0%B1%EA%B3%BC:%EB%8C%80%EB%AC%B8" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="위키백과" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-ko.svg" style="width: 7.5em; height: 1.75em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-ko.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%ED%8A%B9%EC%88%98:%EA%B2%80%EC%83%89" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="위키백과 검색 [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>검색</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="위키백과 검색" aria-label="위키백과 검색" autocapitalize="sentences" title="위키백과 검색 [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="특수:검색"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">검색</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="개인 도구"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="보이기"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="문서의 글꼴 크기, 폭, 색의 모습을 변경합니다" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="보이기" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">보이기</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=ko.wikipedia.org&uselang=ko" class=""><span>기부</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%ED%8A%B9%EC%88%98:%EA%B3%84%EC%A0%95%EB%A7%8C%EB%93%A4%EA%B8%B0&returnto=%EB%AA%A9%EC%82%AC" title="계정을 만들고 로그인하는 것이 좋습니다. 하지만 필수는 아닙니다" class=""><span>계정 만들기</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%ED%8A%B9%EC%88%98:%EB%A1%9C%EA%B7%B8%EC%9D%B8&returnto=%EB%AA%A9%EC%82%AC" title="위키백과에 로그인하면 여러가지 편리한 기능을 사용할 수 있습니다. [o]" accesskey="o" class=""><span>로그인</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="더 많은 옵션" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="개인 도구" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">개인 도구</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="사용자 메뉴" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=ko.wikipedia.org&uselang=ko"><span>기부</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%ED%8A%B9%EC%88%98:%EA%B3%84%EC%A0%95%EB%A7%8C%EB%93%A4%EA%B8%B0&returnto=%EB%AA%A9%EC%82%AC" title="계정을 만들고 로그인하는 것이 좋습니다. 하지만 필수는 아닙니다"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>계정 만들기</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%ED%8A%B9%EC%88%98:%EB%A1%9C%EA%B7%B8%EC%9D%B8&returnto=%EB%AA%A9%EC%82%AC" title="위키백과에 로그인하면 여러가지 편리한 기능을 사용할 수 있습니다. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>로그인</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> 로그아웃한 편집자를 위한 문서 <a href="/wiki/%EB%8F%84%EC%9B%80%EB%A7%90:%EC%86%8C%EA%B0%9C" aria-label="편집에 관해 더 알아보기"><span>더 알아보기</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%ED%8A%B9%EC%88%98:%EB%82%B4%EA%B8%B0%EC%97%AC" title="이 IP 주소의 편집 목록 [y]" accesskey="y"><span>기여</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%ED%8A%B9%EC%88%98:%EB%82%B4%EC%82%AC%EC%9A%A9%EC%9E%90%ED%86%A0%EB%A1%A0" title="현재 사용하는 IP 주소에 대한 토론 문서 [n]" accesskey="n"><span>토론</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="사이트"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="목차" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">목차</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">사이드바로 이동</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">숨기기</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">처음 위치</div> </a> </li> <li id="toc-유래" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#유래"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>유래</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-유래-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>유래 하위섹션 토글하기</span> </button> <ul id="toc-유래-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-용어_역사" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#용어_역사"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1</span> <span>용어 역사</span> </div> </a> <ul id="toc-용어_역사-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-성경의_근거" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#성경의_근거"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2</span> <span>성경의 근거</span> </div> </a> <ul id="toc-성경의_근거-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-권한과_임무" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#권한과_임무"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>권한과 임무</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-권한과_임무-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>권한과 임무 하위섹션 토글하기</span> </button> <ul id="toc-권한과_임무-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-목사직의_이해" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#목사직의_이해"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>목사직의 이해</span> </div> </a> <ul id="toc-목사직의_이해-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-목사의_임무" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#목사의_임무"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>목사의 임무</span> </div> </a> <ul id="toc-목사의_임무-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-목사의_결혼" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#목사의_결혼"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>목사의 결혼</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-목사의_결혼-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>목사의 결혼 하위섹션 토글하기</span> </button> <ul id="toc-목사의_결혼-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-기독교_초기의_성직자_결혼" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#기독교_초기의_성직자_결혼"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>기독교 초기의 성직자 결혼</span> </div> </a> <ul id="toc-기독교_초기의_성직자_결혼-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-서방교회의_결혼금지_이유" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#서방교회의_결혼금지_이유"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>서방교회의 결혼금지 이유</span> </div> </a> <ul id="toc-서방교회의_결혼금지_이유-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-개신교회_성직자_결혼" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#개신교회_성직자_결혼"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.3</span> <span>개신교회 성직자 결혼</span> </div> </a> <ul id="toc-개신교회_성직자_결혼-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-목사_안수" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#목사_안수"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>목사 안수</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-목사_안수-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>목사 안수 하위섹션 토글하기</span> </button> <ul id="toc-목사_안수-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-대한민국_목사_안수_과정" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#대한민국_목사_안수_과정"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>대한민국 목사 안수 과정</span> </div> </a> <ul id="toc-대한민국_목사_안수_과정-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-감리교" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#감리교"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1.1</span> <span>감리교</span> </div> </a> <ul id="toc-감리교-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-성결교" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#성결교"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1.2</span> <span>성결교</span> </div> </a> <ul id="toc-성결교-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-장로교" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#장로교"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1.3</span> <span>장로교</span> </div> </a> <ul id="toc-장로교-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-침례교" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#침례교"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1.4</span> <span>침례교</span> </div> </a> <ul id="toc-침례교-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-다른_나라의_목사_안수_과정" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#다른_나라의_목사_안수_과정"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>다른 나라의 목사 안수 과정</span> </div> </a> <ul id="toc-다른_나라의_목사_안수_과정-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-대한민국의_목사" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#대한민국의_목사"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>대한민국의 목사</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-대한민국의_목사-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>대한민국의 목사 하위섹션 토글하기</span> </button> <ul id="toc-대한민국의_목사-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-근현대사에서의_목사" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#근현대사에서의_목사"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.1</span> <span>근현대사에서의 목사</span> </div> </a> <ul id="toc-근현대사에서의_목사-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-일제_강점기" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#일제_강점기"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.2</span> <span>일제 강점기</span> </div> </a> <ul id="toc-일제_강점기-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-노동운동" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#노동운동"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.3</span> <span>노동운동</span> </div> </a> <ul id="toc-노동운동-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-민중을_깨우치다" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#민중을_깨우치다"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.4</span> <span>민중을 깨우치다</span> </div> </a> <ul id="toc-민중을_깨우치다-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-문학작품에서의_목사" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#문학작품에서의_목사"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>문학작품에서의 목사</span> </div> </a> <ul id="toc-문학작품에서의_목사-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-목사의_종류_(호칭)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#목사의_종류_(호칭)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>목사의 종류 (호칭)</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-목사의_종류_(호칭)-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>목사의 종류 (호칭) 하위섹션 토글하기</span> </button> <ul id="toc-목사의_종류_(호칭)-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-순회목사" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#순회목사"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.1</span> <span>순회목사</span> </div> </a> <ul id="toc-순회목사-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-담임목사" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#담임목사"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.2</span> <span>담임목사</span> </div> </a> <ul id="toc-담임목사-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-부목사" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#부목사"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.3</span> <span>부목사</span> </div> </a> <ul id="toc-부목사-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-군종목사" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#군종목사"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.4</span> <span>군종목사</span> </div> </a> <ul id="toc-군종목사-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-무임목사" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#무임목사"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.5</span> <span>무임목사</span> </div> </a> <ul id="toc-무임목사-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-원로목사" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#원로목사"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.6</span> <span>원로목사</span> </div> </a> <ul id="toc-원로목사-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-위임목사" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#위임목사"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.7</span> <span>위임목사</span> </div> </a> <ul id="toc-위임목사-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-임시목사" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#임시목사"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.8</span> <span>임시목사</span> </div> </a> <ul id="toc-임시목사-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-전도목사" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#전도목사"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.9</span> <span>전도목사</span> </div> </a> <ul id="toc-전도목사-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-기관목사" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#기관목사"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.10</span> <span>기관목사</span> </div> </a> <ul id="toc-기관목사-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-같이_보기" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#같이_보기"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>같이 보기</span> </div> </a> <ul id="toc-같이_보기-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-각주" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#각주"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>각주</span> </div> </a> <ul id="toc-각주-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-외부_링크" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#외부_링크"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>외부 링크</span> </div> </a> <ul id="toc-외부_링크-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="목차" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="목차" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="목차 토글" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">목차 토글</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">목사</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="다른 언어로 문서를 방문합니다. 57개 언어로 읽을 수 있습니다" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-57" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">57개 언어</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Pastoor" title="Pastoor – 아프리칸스어" lang="af" hreflang="af" data-title="Pastoor" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="아프리칸스어" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar badge-Q70893996 mw-list-item" title=""><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%82%D8%B3%D9%8A%D8%B3" title="قسيس – 아랍어" lang="ar" hreflang="ar" data-title="قسيس" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="아랍어" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80" title="Пастар – 벨라루스어" lang="be" hreflang="be" data-title="Пастар" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="벨라루스어" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80" title="Пастор – 불가리아어" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Пастор" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="불가리아어" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Pastor_(kristen)" title="Pastor (kristen) – 브르타뉴어" lang="br" hreflang="br" data-title="Pastor (kristen)" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="브르타뉴어" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Pastor_(clergat)" title="Pastor (clergat) – 카탈로니아어" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Pastor (clergat)" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="카탈로니아어" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Pastor" title="Pastor – 체코어" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Pastor" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="체코어" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Pastor" title="Pastor – 덴마크어" lang="da" hreflang="da" data-title="Pastor" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="덴마크어" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Pastor" title="Pastor – 독일어" lang="de" hreflang="de" data-title="Pastor" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="독일어" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CE%BF%CE%B9%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%B1%CF%82" title="Ποιμένας – 그리스어" lang="el" hreflang="el" data-title="Ποιμένας" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="그리스어" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Pastor" title="Pastor – 영어" lang="en" hreflang="en" data-title="Pastor" data-language-autonym="English" data-language-local-name="영어" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Pastoro" title="Pastoro – 에스페란토어" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Pastoro" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="에스페란토어" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Pastor_(cristianismo)" title="Pastor (cristianismo) – 스페인어" lang="es" hreflang="es" data-title="Pastor (cristianismo)" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="스페인어" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Pastor" title="Pastor – 에스토니아어" lang="et" hreflang="et" data-title="Pastor" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="에스토니아어" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Artzain_(kristautasuna)" title="Artzain (kristautasuna) – 바스크어" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Artzain (kristautasuna)" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="바스크어" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%D8%A8%D8%A7%D9%86_(%D9%BE%DB%8C%D8%B4%D9%88%D8%A7%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D8%AD%D8%A7%D9%86%DB%8C)" title="شبان (پیشوای روحانی) – 페르시아어" lang="fa" hreflang="fa" data-title="شبان (پیشوای روحانی)" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="페르시아어" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Pastori" title="Pastori – 핀란드어" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Pastori" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="핀란드어" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Pasteur_(christianisme)" title="Pasteur (christianisme) – 프랑스어" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Pasteur (christianisme)" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="프랑스어" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fur mw-list-item"><a href="https://fur.wikipedia.org/wiki/Past%C3%B4r" title="Pastôr – 프리울리어" lang="fur" hreflang="fur" data-title="Pastôr" data-language-autonym="Furlan" data-language-local-name="프리울리어" class="interlanguage-link-target"><span>Furlan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Pastoar" title="Pastoar – 서부 프리지아어" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Pastoar" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="서부 프리지아어" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%9B%D7%95%D7%9E%D7%A8" title="כומר – 히브리어" lang="he" hreflang="he" data-title="כומר" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="히브리어" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Pastor" title="Pastor – 크로아티아어" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Pastor" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="크로아티아어" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Past%C3%A8_(Krisyanis)" title="Pastè (Krisyanis) – 아이티어" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Pastè (Krisyanis)" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="아이티어" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Lelkip%C3%A1sztor" title="Lelkipásztor – 헝가리어" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Lelkipásztor" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="헝가리어" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Pastor" title="Pastor – 인도네시아어" lang="id" hreflang="id" data-title="Pastor" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="인도네시아어" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Pastore_(religione)" title="Pastore (religione) – 이탈리아어" lang="it" hreflang="it" data-title="Pastore (religione)" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="이탈리아어" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E7%89%A7%E5%B8%AB" title="牧師 – 일본어" lang="ja" hreflang="ja" data-title="牧師" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="일본어" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kcg mw-list-item"><a href="https://kcg.wikipedia.org/wiki/Pato" title="Pato – 티얍어" lang="kcg" hreflang="kcg" data-title="Pato" data-language-autonym="Tyap" data-language-local-name="티얍어" class="interlanguage-link-target"><span>Tyap</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80" title="Пастор – 카자흐어" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Пастор" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="카자흐어" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ksh mw-list-item"><a href="https://ksh.wikipedia.org/wiki/Pastur" title="Pastur – 콜로그니안어" lang="ksh" hreflang="ksh" data-title="Pastur" data-language-autonym="Ripoarisch" data-language-local-name="콜로그니안어" class="interlanguage-link-target"><span>Ripoarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Pesjtoar" title="Pesjtoar – 림버거어" lang="li" hreflang="li" data-title="Pesjtoar" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="림버거어" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Pastorius" title="Pastorius – 리투아니아어" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Pastorius" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="리투아니아어" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Pastora" title="Pastora – 말라가시어" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Pastora" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="말라가시어" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Pastor" title="Pastor – 네덜란드어" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Pastor" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="네덜란드어" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Pastor" title="Pastor – 노르웨이어(보크말)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Pastor" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="노르웨이어(보크말)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pdc mw-list-item"><a href="https://pdc.wikipedia.org/wiki/Parre" title="Parre – Pennsylvania German" lang="pdc" hreflang="pdc" data-title="Parre" data-language-autonym="Deitsch" data-language-local-name="Pennsylvania German" class="interlanguage-link-target"><span>Deitsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Pastor" title="Pastor – 폴란드어" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Pastor" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="폴란드어" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Pastor_(ministro_crist%C3%A3o)" title="Pastor (ministro cristão) – 포르투갈어" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Pastor (ministro cristão)" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="포르투갈어" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/P%C4%83stor_(simbol)" title="Păstor (simbol) – 루마니아어" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Păstor (simbol)" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="루마니아어" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80" title="Пастор – 러시아어" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Пастор" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="러시아어" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Pastor" title="Pastor – 세르비아-크로아티아어" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Pastor" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="세르비아-크로아티아어" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Pastor" title="Pastor – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Pastor" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Pastor" title="Pastor – 슬로바키아어" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Pastor" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="슬로바키아어" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sn mw-list-item"><a href="https://sn.wikipedia.org/wiki/Mufundisi" title="Mufundisi – 쇼나어" lang="sn" hreflang="sn" data-title="Mufundisi" data-language-autonym="ChiShona" data-language-local-name="쇼나어" class="interlanguage-link-target"><span>ChiShona</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Pastor" title="Pastor – 알바니아어" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Pastor" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="알바니아어" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80" title="Пастор – 세르비아어" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Пастор" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="세르비아어" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Pastur" title="Pastur – 순다어" lang="su" hreflang="su" data-title="Pastur" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="순다어" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Pastor" title="Pastor – 스웨덴어" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Pastor" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="스웨덴어" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%AA%E0%AF%8B%E0%AE%A4%E0%AE%95%E0%AE%B0%E0%AF%8D" title="போதகர் – 타밀어" lang="ta" hreflang="ta" data-title="போதகர்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="타밀어" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A8%E0%B8%B4%E0%B8%A9%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%A0%E0%B8%B4%E0%B8%9A%E0%B8%B2%E0%B8%A5" title="ศิษยาภิบาล – 태국어" lang="th" hreflang="th" data-title="ศิษยาภิบาล" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="태국어" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80" title="Пастор – 우크라이나어" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Пастор" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="우크라이나어" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Pastor" title="Pastor – 우즈베크어" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Pastor" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="우즈베크어" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/M%E1%BB%A5c_s%C6%B0" title="Mục sư – 베트남어" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Mục sư" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="베트남어" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%92%D7%9C%D7%97" title="גלח – 이디시어" lang="yi" hreflang="yi" data-title="גלח" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="이디시어" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%89%A7%E5%B8%88" title="牧师 – 중국어" lang="zh" hreflang="zh" data-title="牧师" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="중국어" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E7%89%A7%E5%B8%AB" title="牧師 – 광둥어" lang="yue" hreflang="yue" data-title="牧師" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="광둥어" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zu mw-list-item"><a href="https://zu.wikipedia.org/wiki/Umfundisi" title="Umfundisi – 줄루어" lang="zu" hreflang="zu" data-title="Umfundisi" data-language-autonym="IsiZulu" data-language-local-name="줄루어" class="interlanguage-link-target"><span>IsiZulu</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q152002#sitelinks-wikipedia" title="언어 간 링크 편집" class="wbc-editpage">링크 편집</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="이름공간"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%EB%AA%A9%EC%82%AC" title="본문 보기 [c]" accesskey="c"><span>문서</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%ED%86%A0%EB%A1%A0:%EB%AA%A9%EC%82%AC" rel="discussion" title="문서의 내용에 대한 토론 문서 [t]" accesskey="t"><span>토론</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="언어 변종 바꾸기" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">한국어</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="보기"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%EB%AA%A9%EC%82%AC"><span>읽기</span></a></li><li id="ca-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%EB%AA%A9%EC%82%AC&action=edit" title="이 문서의 원본 코드를 편집 [e]" accesskey="e"><span>편집</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%EB%AA%A9%EC%82%AC&action=history" title="이 문서의 과거 편집 내역입니다. [h]" accesskey="h"><span>역사 보기</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="페이지 도구"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="도구" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">도구</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">도구</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">사이드바로 이동</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">숨기기</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="더 많은 옵션" > <div class="vector-menu-heading"> 동작 </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%EB%AA%A9%EC%82%AC"><span>읽기</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%EB%AA%A9%EC%82%AC&action=edit" title="이 문서의 원본 코드를 편집 [e]" accesskey="e"><span>편집</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%EB%AA%A9%EC%82%AC&action=history"><span>역사 보기</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> 일반 </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%ED%8A%B9%EC%88%98:%EA%B0%80%EB%A6%AC%ED%82%A4%EB%8A%94%EB%AC%B8%EC%84%9C/%EB%AA%A9%EC%82%AC" title="여기를 가리키는 모든 위키 문서의 목록 [j]" accesskey="j"><span>여기를 가리키는 문서</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%ED%8A%B9%EC%88%98:%EB%A7%81%ED%81%AC%EC%B5%9C%EA%B7%BC%EB%B0%94%EB%80%9C/%EB%AA%A9%EC%82%AC" rel="nofollow" title="이 문서에서 링크한 문서의 최근 바뀜 [k]" accesskey="k"><span>가리키는 글의 최근 바뀜</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//ko.wikipedia.org/wiki/위키백과:파일_올리기" title="파일 올리기 [u]" accesskey="u"><span>파일 올리기</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%EB%AA%A9%EC%82%AC&oldid=37944785" title="이 문서의 이 판에 대한 고유 링크"><span>고유 링크</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%EB%AA%A9%EC%82%AC&action=info" title="이 문서에 대한 자세한 정보"><span>문서 정보</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%ED%8A%B9%EC%88%98:%EC%9D%B4%EB%AC%B8%EC%84%9C%EC%9D%B8%EC%9A%A9&page=%EB%AA%A9%EC%82%AC&id=37944785&wpFormIdentifier=titleform" title="이 문서를 인용하는 방법에 대한 정보"><span>이 문서 인용하기</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%ED%8A%B9%EC%88%98:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fko.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25EB%25AA%25A9%25EC%2582%25AC"><span>축약된 URL 얻기</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%ED%8A%B9%EC%88%98:QrCode&url=https%3A%2F%2Fko.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25EB%25AA%25A9%25EC%2582%25AC"><span>QR 코드 다운로드</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> 인쇄/내보내기 </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%ED%8A%B9%EC%88%98:%EC%B1%85&bookcmd=book_creator&referer=%EB%AA%A9%EC%82%AC"><span>책 만들기</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%ED%8A%B9%EC%88%98:DownloadAsPdf&page=%EB%AA%A9%EC%82%AC&action=show-download-screen"><span>PDF로 다운로드</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%EB%AA%A9%EC%82%AC&printable=yes" title="이 문서의 인쇄용 판 [p]" accesskey="p"><span>인쇄용 판</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> 다른 프로젝트 </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Pastors" hreflang="en"><span>위키미디어 공용</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q152002" title="데이터 저장소에 연결된 항목을 가리키는 링크 [g]" accesskey="g"><span>위키데이터 항목</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="페이지 도구"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="보이기"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">보이기</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">사이드바로 이동</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">숨기기</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">위키백과, 우리 모두의 백과사전.</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="ko" dir="ltr"><p><span class="nowrap"></span> </p> <div class="dablink hatnote"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%EC%9C%84%ED%82%A4%EB%B0%B1%EA%B3%BC:%EB%8F%99%EC%9D%8C%EC%9D%B4%EC%9D%98%EC%96%B4_%EB%AC%B8%EC%84%9C" title="위키백과:동음이의어 문서"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Disambig_grey.svg/23px-Disambig_grey.svg.png" decoding="async" width="23" height="18" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Disambig_grey.svg/35px-Disambig_grey.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Disambig_grey.svg/46px-Disambig_grey.svg.png 2x" data-file-width="260" data-file-height="200" /></a></span> 다른 뜻에 대해서는 <a href="/wiki/%EB%AA%A9%EC%82%AC_(%EB%8F%99%EC%9D%8C%EC%9D%B4%EC%9D%98)" class="mw-disambig" title="목사 (동음이의)">목사 (동음이의)</a> 문서를 참고하십시오.</div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r36480591">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist-pipe dd:after,.mw-parser-output .hlist-pipe li:after{content:" | ";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist-hyphen dd:after,.mw-parser-output .hlist-hyphen li:after{content:" - ";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist-comma dd:after,.mw-parser-output .hlist-comma li:after{content:", ";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist-slash dd:after,.mw-parser-output .hlist-slash li:after{content:" / ";font-weight:normal}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r38592357">.mw-parser-output .sidebar{width:22em;float:right;clear:right;margin:0.5em 0 1em 1em;background:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);padding:0.2em;text-align:center;line-height:1.4em;font-size:88%;border-collapse:collapse;display:table}body.skin-minerva .mw-parser-output .sidebar{display:table!important;float:right!important;margin:0.5em 0 1em 1em!important}.mw-parser-output .sidebar-subgroup{width:100%;margin:0;border-spacing:0}.mw-parser-output .sidebar-left{float:left;clear:left;margin:0.5em 1em 1em 0}.mw-parser-output .sidebar-none{float:none;clear:both;margin:0.5em 1em 1em 0}.mw-parser-output .sidebar-outer-title{padding:0 0.4em 0.2em;font-size:125%;line-height:1.2em;font-weight:bold}.mw-parser-output .sidebar-top-image{padding:0.4em}.mw-parser-output .sidebar-top-caption,.mw-parser-output .sidebar-pretitle-with-top-image,.mw-parser-output .sidebar-caption{padding:0.2em 0.4em 0;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-pretitle{padding:0.4em 0.4em 0;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-title,.mw-parser-output .sidebar-title-with-pretitle{padding:0.2em 0.8em;font-size:145%;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-title-with-pretitle{padding:0.1em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-image{padding:0.2em 0.4em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-heading{padding:0.1em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-content{padding:0 0.5em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-content-with-subgroup{padding:0.1em 0.4em 0.2em}.mw-parser-output .sidebar-above,.mw-parser-output .sidebar-below{padding:0.3em 0.8em;font-weight:bold}.mw-parser-output .sidebar-collapse .sidebar-above,.mw-parser-output .sidebar-collapse .sidebar-below{border-top:1px solid #aaa;border-bottom:1px solid #aaa}.mw-parser-output .sidebar-navbar{text-align:right;font-size:115%;padding:0 0.4em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-list-title{padding:0 0.4em;text-align:left;font-weight:bold;line-height:1.6em;font-size:105%}.mw-parser-output .sidebar-list-title-c{padding:0 0.4em;text-align:center;margin:0 3.3em}@media(max-width:640px){body.mediawiki .mw-parser-output .sidebar{width:100%!important;clear:both;float:none!important;margin-left:0!important;margin-right:0!important}}body.skin--responsive .mw-parser-output .sidebar a>img{max-width:none!important}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-list-title,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-title-with-pretitle{background:transparent!important}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-title-with-pretitle a{color:var(--color-progressive)!important}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-list-title,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-title-with-pretitle{background:transparent!important}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-title-with-pretitle a{color:var(--color-progressive)!important}}@media print{body.ns-0 .mw-parser-output .sidebar{display:none!important}}</style><table class="sidebar sidebar-collapse nomobile nowraplinks hlist" style="width:250px"><tbody><tr><th class="sidebar-title" style="border: 1px solid #ccc; background: #DCDCDC;"><a href="/wiki/%EA%B8%B0%EB%8F%85%EA%B5%90" title="기독교"><span style="color:#000000">기독교</span></a></th></tr><tr><td class="sidebar-image"><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%ED%8C%8C%EC%9D%BC:Christian_cross.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Christian_cross.svg/70px-Christian_cross.svg.png" decoding="async" width="70" height="98" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Christian_cross.svg/105px-Christian_cross.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Christian_cross.svg/140px-Christian_cross.svg.png 2x" data-file-width="404" data-file-height="564" /></a><figcaption></figcaption></figure></td></tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="border: 1px solid #ccc; background: #DCDCDC;;color: var(--color-base)"><a href="/wiki/%EC%98%88%EC%88%98" title="예수">예수</a> <a href="/wiki/%EA%B7%B8%EB%A6%AC%EC%8A%A4%EB%8F%84" title="그리스도">그리스도</a></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"> <ul><li><a href="/wiki/%EC%B2%98%EB%85%80_%EC%9E%89%ED%83%9C" class="mw-redirect" title="처녀 잉태">탄생</a></li> <li><a href="/wiki/%EC%98%88%EC%88%98%EC%9D%98_%EC%8B%AD%EC%9E%90%EA%B0%80%ED%98%95" title="예수의 십자가형">죽음</a></li> <li><a href="/wiki/%EC%98%88%EC%88%98%EC%9D%98_%EB%B6%80%ED%99%9C" title="예수의 부활">부활</a></li> <li><a href="/wiki/%EC%98%88%EC%88%98%EC%9D%98_%EC%8A%B9%EC%B2%9C" title="예수의 승천">승천</a></li> <li><a href="/wiki/%EC%97%AD%EC%82%AC%EC%A0%81_%EC%98%88%EC%88%98" title="역사적 예수">역사적 예수</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="border: 1px solid #ccc; background: #DCDCDC;;color: var(--color-base)">기초</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"> <ul><li><a href="/wiki/%EA%B5%90%ED%9A%8C" title="교회">교회</a></li> <li><a href="/wiki/%EC%8B%A0%EC%95%BD%EC%84%B1%EA%B2%BD" title="신약성경">신약성경</a></li> <li><a href="/wiki/%EC%82%AC%EB%8F%84" title="사도">사도</a></li> <li><a href="/wiki/%ED%95%98%EB%8A%90%EB%8B%98%EC%9D%98_%EB%82%98%EB%9D%BC" title="하느님의 나라">천국</a></li> <li><a href="/wiki/%EB%B3%B5%EC%9D%8C" title="복음">복음</a></li> <li><a href="/wiki/%EA%B8%B0%EB%8F%85%EA%B5%90_%EC%97%B0%ED%91%9C" title="기독교 연표">연표</a></li> <li><a href="/wiki/%EB%B2%A0%EB%93%9C%EB%A1%9C" title="베드로">베드로</a></li> <li><a href="/wiki/%ED%8C%8C%EC%9A%B8%EB%A1%9C%EC%8A%A4" class="mw-redirect" title="파울로스">바울로</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="border: 1px solid #ccc; background: #DCDCDC;;color: var(--color-base)">경전</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"> <ul><li><a href="/wiki/%EA%B5%AC%EC%95%BD%EC%84%B1%EA%B2%BD" title="구약성경">구약성경</a></li> <li><a href="/wiki/%EC%8B%A0%EC%95%BD%EC%84%B1%EA%B2%BD" title="신약성경">신약성경</a> <ul><li><a href="/wiki/%EC%84%B1%EA%B2%BD_%EB%AA%A9%EB%A1%9D" title="성경 목록">성경 목록</a></li> <li><a href="/wiki/%EC%A0%95%EA%B2%BD" class="mw-disambig" title="정경">정경</a></li> <li><a href="/wiki/%EC%99%B8%EA%B2%BD" title="외경">외경</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%EC%A0%95%EA%B2%BD#다양한_기독교의_정경" class="mw-disambig" title="정경">다양한 기독교의 정경</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="border: 1px solid #ccc; background: #DCDCDC;;color: var(--color-base)"><a href="/wiki/%EA%B8%B0%EB%8F%85%EA%B5%90_%EC%8B%A0%ED%95%99" title="기독교 신학">기독교 신학</a></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"> <ul><li><a href="/wiki/%EA%B5%AC%EC%9B%90" title="구원">구원</a></li> <li><a href="/wiki/%EC%84%B8%EB%A1%80" title="세례">세례</a></li> <li><a href="/wiki/%EC%84%B1%EC%B0%AC" title="성찬">성찬·성체성사</a></li> <li><a href="/wiki/%EC%82%BC%EC%9C%84%EC%9D%BC%EC%B2%B4" title="삼위일체">삼위일체</a> <ul><li><a href="/wiki/%EC%84%B1%EB%B6%80" title="성부">성부</a></li> <li><a href="/wiki/%EC%84%B1%EC%9E%90_(%EC%82%BC%EC%9C%84%EC%9D%BC%EC%B2%B4)" title="성자 (삼위일체)">성자</a></li> <li><a href="/wiki/%EC%84%B1%EB%A0%B9" title="성령">성령</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%EB%B3%B4%ED%8E%B8%EA%B5%90%ED%9A%8C%EC%A3%BC%EC%9D%98" class="mw-redirect" title="보편교회주의">보편교회주의</a></li> <li><a href="/wiki/%EB%A1%9C%EB%A7%88%EA%B0%80%ED%86%A8%EB%A6%AD" class="mw-redirect" title="로마가톨릭">로마가톨릭</a></li> <li><a href="/wiki/%EA%B8%B0%EB%8F%85%EB%A1%A0" class="mw-redirect" title="기독론">기독론</a></li> <li><a href="/wiki/%EA%B5%90%ED%9A%8C%EB%A1%A0" title="교회론">교회론</a></li> <li><a href="/wiki/%EC%9D%B8%EA%B0%84%EB%A1%A0" title="인간론">인간론</a></li> <li><a href="/wiki/%EA%B8%B0%EB%8F%85%EA%B5%90_%EC%9C%A4%EB%A6%AC" title="기독교 윤리">기독교 윤리</a></li> <li><a href="/wiki/%EB%A7%88%EB%A6%AC%EC%95%84_(%EC%98%88%EC%88%98%EC%9D%98_%EC%96%B4%EB%A8%B8%EB%8B%88)" title="마리아 (예수의 어머니)">마리아론</a></li> <li><a href="/wiki/%EA%B8%B0%EB%8F%85%EA%B5%90_%EB%B3%80%EC%A6%9D%EB%A1%A0" class="mw-redirect" title="기독교 변증론">변증론</a></li> <li><a href="/wiki/%EA%B8%B0%EB%8F%85%EA%B5%90_%EC%A2%85%EB%A7%90%EB%A1%A0" title="기독교 종말론">종말론</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="border: 1px solid #ccc; background: #DCDCDC;;color: var(--color-base)"><a href="/wiki/%EA%B8%B0%EB%8F%85%EA%B5%90%EC%9D%98_%EC%97%AD%EC%82%AC" title="기독교의 역사">기독교의 역사</a>와 <a href="/wiki/%EC%84%B1%EC%A0%84_(%EC%8B%A0%ED%95%99)" title="성전 (신학)">전통</a></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"> <ul><li><a href="/wiki/%EC%B4%88%EA%B8%B0_%EA%B8%B0%EB%8F%85%EA%B5%90" title="초기 기독교">초대교회</a></li> <li><a href="/wiki/%EC%BD%98%EC%8A%A4%ED%83%84%ED%8B%B0%EB%88%84%EC%8A%A4_1%EC%84%B8" title="콘스탄티누스 1세">콘스탄티누스</a></li> <li><a href="/wiki/%EA%B3%B5%EC%9D%98%ED%9A%8C" class="mw-redirect" title="공의회">공의회</a></li> <li><a href="/wiki/%EC%82%AC%EB%8F%84%EC%8B%A0%EA%B2%BD" title="사도신경">사도신경</a></li> <li><a href="/wiki/%EC%84%B1%EC%A0%84_(%EC%8B%A0%ED%95%99)" title="성전 (신학)">성전</a></li> <li><a href="/wiki/%EB%B3%B5%EC%9D%8C_%EC%A0%84%EB%8F%84" title="복음 전도">전도</a></li> <li><a href="/wiki/%EB%8F%99%EC%84%9C_%EA%B5%90%ED%9A%8C%EC%9D%98_%EB%B6%84%EC%97%B4" class="mw-redirect" title="동서 교회의 분열">동서 교회의 분열</a></li> <li><a href="/wiki/%EC%8B%AD%EC%9E%90%EA%B5%B0" title="십자군">십자군</a></li> <li><a href="/wiki/%EC%A2%85%EA%B5%90_%EA%B0%9C%ED%98%81" title="종교 개혁">종교 개혁</a></li> <li><a href="/wiki/%EB%B0%98%EC%A2%85%EA%B5%90_%EA%B0%9C%ED%98%81" class="mw-redirect" title="반종교 개혁">반종교 개혁</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="border: 1px solid #ccc; background: #DCDCDC;;color: var(--color-base)"><a href="/wiki/%EA%B8%B0%EB%8F%85%EA%B5%90%EC%9D%98_%EA%B5%90%ED%8C%8C" title="기독교의 교파">교파</a></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"> <ul><li><a href="/wiki/%EA%B0%80%ED%86%A8%EB%A6%AD%EA%B5%90%ED%9A%8C" class="mw-redirect" title="가톨릭교회">가톨릭교회</a> <ul><li><a href="/wiki/%EB%A1%9C%EB%A7%88_%EA%B0%80%ED%86%A8%EB%A6%AD%EA%B5%90%ED%9A%8C" title="로마 가톨릭교회">로마 가톨릭교회</a></li> <li><a href="/wiki/%EB%8F%99%EB%B0%A9_%EA%B0%80%ED%86%A8%EB%A6%AD%EA%B5%90%ED%9A%8C" title="동방 가톨릭교회">동방 가톨릭교회</a></li></ul></li></ul> <hr /> <ul><li><a href="/wiki/%EC%A0%95%EA%B5%90%ED%9A%8C" class="mw-redirect" title="정교회">정교회</a> <ul><li><a href="/wiki/%EB%8F%99%EB%B0%A9_%EC%A0%95%EA%B5%90%ED%9A%8C" title="동방 정교회">동방 정교회</a></li> <li><a href="/wiki/%EC%98%A4%EB%A6%AC%EC%97%94%ED%8A%B8_%EC%A0%95%EA%B5%90%ED%9A%8C" title="오리엔트 정교회">오리엔트 정교회</a></li> <li><a href="/wiki/%EC%95%84%EC%8B%9C%EB%A6%AC%EC%95%84_%EB%8F%99%EB%B0%A9%EA%B5%90%ED%9A%8C" title="아시리아 동방교회">아시리아 동방교회</a></li></ul></li></ul> <hr /> <ul><li><a href="/wiki/%EA%B0%9C%EC%8B%A0%EA%B5%90" title="개신교">개신교</a> <ul><li><a href="/wiki/%EC%84%B1%EA%B3%B5%ED%9A%8C" title="성공회">성공회</a></li> <li><a href="/wiki/%EB%A3%A8%ED%84%B0%ED%9A%8C" class="mw-redirect" title="루터회">루터회</a></li> <li><a href="/wiki/%EC%B9%A8%EB%A1%80%ED%9A%8C" class="mw-redirect" title="침례회">침례회</a></li> <li><a href="/wiki/%EC%B9%BC%EB%B1%85%EC%A3%BC%EC%9D%98" title="칼뱅주의">칼뱅주의</a></li> <li><a href="/wiki/%EA%B0%90%EB%A6%AC%ED%9A%8C" class="mw-redirect" title="감리회">감리회</a></li> <li><a href="/wiki/%EC%98%A4%EC%88%9C%EC%A0%88%EC%9A%B4%EB%8F%99" class="mw-redirect" title="오순절운동">오순절운동</a></li> <li><a href="/wiki/%EB%B3%B5%EC%9D%8C%EC%A3%BC%EC%9D%98" title="복음주의">복음주의</a></li> <li><a href="/wiki/%EC%9E%AC%EB%A6%BC%EC%A3%BC%EC%9D%98" title="재림주의">재림주의</a></li> <li><a href="/wiki/%EC%8B%A0%EC%82%AC%EB%8F%84%EC%9A%B4%EB%8F%99" class="mw-redirect" title="신사도운동">신사도운동</a></li> <li><a href="/wiki/%EC%84%B1%EA%B2%BD%EB%B3%B5%EA%B7%80%EC%9A%B4%EB%8F%99" class="mw-redirect" title="성경복귀운동">성경복귀운동</a></li> <li><a href="/wiki/%EC%9E%AC%EC%84%B8%EB%A1%80%ED%8C%8C" title="재세례파">재세례파</a></li> <li><a href="/wiki/%ED%9B%84%EC%8A%A4%ED%8C%8C" title="후스파">후스파</a></li> <li><a href="/wiki/%ED%94%8C%EB%A6%AC%EB%A8%B8%EC%8A%A4_%ED%98%95%EC%A0%9C%EB%8B%A8" title="플리머스 형제단">플리머스 형제단</a></li> <li><a href="/wiki/%ED%80%98%EC%9D%B4%EC%BB%A4" title="퀘이커">퀘이커</a></li></ul></li></ul> <hr /> <ul><li><a href="/wiki/%ED%9A%8C%EB%B3%B5%EB%90%9C_%EA%B8%B0%EB%8F%85%EA%B5%90" class="mw-redirect" title="회복된 기독교">회복 기독교</a> <ul><li><a href="/wiki/%EC%98%88%EC%88%98_%EA%B7%B8%EB%A6%AC%EC%8A%A4%EB%8F%84_%ED%9B%84%EA%B8%B0%EC%84%B1%EB%8F%84_%EA%B5%90%ED%9A%8C" class="mw-redirect" title="예수 그리스도 후기성도 교회">예수 그리스도 후기성도 교회</a></li> <li><a href="/wiki/%EC%97%AC%ED%98%B8%EC%99%80%EC%9D%98_%EC%A6%9D%EC%9D%B8" title="여호와의 증인">여호와의 증인</a></li> <li><a href="/wiki/%EB%8B%A8%EC%9D%BC%EC%98%A4%EC%88%9C%EC%A0%88%EA%B5%90" title="단일오순절교">단일오순절교</a></li> <li><a href="/wiki/%EC%9C%A0%EB%8B%88%ED%85%8C%EB%A6%AC%EC%96%B8%EC%A3%BC%EC%9D%98" title="유니테리언주의">유니테리언주의</a></li></ul></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="border: 1px solid #ccc; background: #DCDCDC;;color: var(--color-base)">기독교 관련 <a href="/wiki/%EC%84%A4%ED%99%94" title="설화">설화</a></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"> <ul><li><a href="/wiki/%EC%B0%BD%EC%A1%B0%EC%A3%BC%EC%9D%98" class="mw-redirect" title="창조주의">창조주의</a></li> <li><a href="/wiki/%EB%85%B8%EC%95%84%EC%9D%98_%EB%B0%A9%EC%A3%BC" title="노아의 방주">노아의 방주</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="border: 1px solid #ccc; background: #DCDCDC;;color: var(--color-base)">기타 일반</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"> <ul><li><a href="/wiki/%EC%84%A4%EA%B5%90" title="설교">강론·설교</a></li> <li><a href="/wiki/%EA%B8%B0%EB%8F%84" title="기도">기도</a></li> <li><a href="/wiki/%EC%A0%84%EB%A1%80" title="전례">전례</a></li> <li><a href="/wiki/%EA%B5%90%ED%9A%8C%EB%A0%A5" title="교회력">교회력</a></li> <li><a href="/wiki/%EC%9D%B4%EC%BD%98" title="이콘">성화상</a></li> <li><a href="/wiki/%EA%B8%B0%EB%8F%85%EA%B5%90_%EC%9D%8C%EC%95%85" title="기독교 음악">음악</a></li> <li><a href="/wiki/%EA%B8%B0%EB%8F%85%EA%B5%90_%EB%AF%B8%EC%88%A0" title="기독교 미술">미술</a></li> <li><a href="/wiki/%EC%97%90%ED%81%90%EB%A9%94%EB%8B%88%EC%A6%98" class="mw-redirect" title="에큐메니즘">에큐메니즘</a></li> <li><a href="/wiki/%EC%9C%A0%EC%8B%A0%EC%A7%84%ED%99%94%EB%A1%A0" title="유신진화론">유신진화론</a></li> <li><a href="/wiki/%EA%B8%B0%EB%8F%85%EA%B5%90%EC%99%80_%ED%83%80%EC%A2%85%EA%B5%90%EC%99%80%EC%9D%98_%EA%B4%80%EA%B3%84" class="mw-redirect" title="기독교와 타종교와의 관계">타종교 관계</a></li> <li><a href="/wiki/%EA%B8%B0%EB%8F%85%EA%B5%90%EC%97%90_%EB%8C%80%ED%95%9C_%EB%B9%84%ED%8C%90" title="기독교에 대한 비판">비판</a><br style="margin-bottom: 16px" /><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%ED%8C%8C%EC%9D%BC:P_christianity.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/P_christianity.svg/22px-P_christianity.svg.png" decoding="async" width="22" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/P_christianity.svg/33px-P_christianity.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/P_christianity.svg/44px-P_christianity.svg.png 2x" data-file-width="400" data-file-height="360" /></a></span> <b><a href="/wiki/%ED%8F%AC%ED%84%B8:%EA%B8%B0%EB%8F%85%EA%B5%90" title="포털:기독교">기독교 포털</a></b></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-navbar"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r36480591"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r38585741">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:left;text-align:left}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-right:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-left:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar a>span,.mw-parser-output .navbar a>abbr{text-decoration:inherit}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}@media(prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}}@media print{.mw-parser-output .navbar{display:none!important}}</style><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-보기"><a href="/wiki/%ED%8B%80:%EA%B8%B0%EB%8F%85%EA%B5%90" title="틀:기독교"><abbr title="이 틀을 보기">v</abbr></a></li><li class="nv-토론"><a href="/wiki/%ED%8B%80%ED%86%A0%EB%A1%A0:%EA%B8%B0%EB%8F%85%EA%B5%90" title="틀토론:기독교"><abbr title="이 틀에 관해 토론하기">t</abbr></a></li><li class="nv-편집"><a href="/wiki/%ED%8A%B9%EC%88%98:%EB%AC%B8%EC%84%9C%ED%8E%B8%EC%A7%91/%ED%8B%80:%EA%B8%B0%EB%8F%85%EA%B5%90" title="특수:문서편집/틀:기독교"><abbr title="이 틀을 편집하기">e</abbr></a></li></ul></div></td></tr></tbody></table> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r34311307">.mw-parser-output .infobox-subbox{padding:0;border:none;margin:-3px;width:auto;min-width:100%;font-size:100%;clear:none;float:none;background-color:transparent}.mw-parser-output .infobox-3cols-child{margin:auto}.mw-parser-output .infobox .navbar{font-size:100%}body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-header,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-subheader,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-above,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-title,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-image,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-full-data,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-below{text-align:center}</style><table class="infobox"><caption class="infobox-title">목사</caption><tbody><tr><td colspan="2" class="infobox-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%ED%8C%8C%EC%9D%BC:Mausoleum_der_Galla_Placidia,_Ravenna,_Italien.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Mausoleum_der_Galla_Placidia%2C_Ravenna%2C_Italien.JPG/300px-Mausoleum_der_Galla_Placidia%2C_Ravenna%2C_Italien.JPG" decoding="async" width="300" height="169" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Mausoleum_der_Galla_Placidia%2C_Ravenna%2C_Italien.JPG/450px-Mausoleum_der_Galla_Placidia%2C_Ravenna%2C_Italien.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Mausoleum_der_Galla_Placidia%2C_Ravenna%2C_Italien.JPG/600px-Mausoleum_der_Galla_Placidia%2C_Ravenna%2C_Italien.JPG 2x" data-file-width="2159" data-file-height="1217" /></a></span></td></tr></tbody></table> <p><b>목사</b>(牧師, <span style="font-size: smaller;"><a href="/wiki/%EC%98%81%EC%96%B4" title="영어">영어</a>: </span><span lang="en">pastor</span>)는 <a href="/wiki/%EA%B0%9C%EC%8B%A0%EA%B5%90" title="개신교">개신교</a>의 성직자이다. <a href="/wiki/%EA%B0%9C%EC%8B%A0%EA%B5%90" title="개신교">개신교</a>의 예배(禮拜)와 예전(禮典)을 집행하며 신도의 교육과 지도, 비신도에게 복음을 전해야 할 임무를 갖는다. 담임 목사, 부담임 목사 등의 직함이 있다. <a href="/wiki/%EC%8B%A0%ED%95%99%EB%8C%80%ED%95%99%EC%9B%90" title="신학대학원">신학대학원</a>의 전문적 신학교육을 이수한 후에 훈련을 거쳐 목사직의 안수를 받는다. <b>목회자</b>(牧會者)라고도 부른다. 대한민국의 근대사에서 <a href="/wiki/%EA%B0%9C%EC%8B%A0%EA%B5%90" title="개신교">개신교</a> 목사들은 항일운동을 전개하고 지원했으며, 대한민국 임시정부의 근거인 기미 독립선언문 작성자 <a href="/wiki/%EB%AF%BC%EC%A1%B1%EB%8C%80%ED%91%9C_33%EC%9D%B8" title="민족대표 33인">민족대표 33인</a>(개신교 인사 16명, 천도교 15명, 불교 2명) 중에서 13명이 목사로 <a href="/wiki/%EA%B0%90%EB%A6%AC%EA%B5%90" class="mw-redirect" title="감리교">감리교</a> 9명, <a href="/wiki/%EC%9E%A5%EB%A1%9C%EA%B5%90" title="장로교">장로교</a> 4명이다<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. 목사는 강력한 지도력을 발휘하여 민족의 정신교육을 담당하고, 교회를 통하여 근대화 추진에 끼친 공헌은 지대하였다.<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="유래"><span id=".EC.9C.A0.EB.9E.98"></span>유래</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%EB%AA%A9%EC%82%AC&action=edit&section=1" title="부분 편집: 유래"><span>편집</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%EC%84%9C%EB%B0%A9%EA%B5%90%ED%9A%8C" class="mw-redirect" title="서방교회">서방교회</a> 전통을 지닌 <a href="/wiki/%EA%B0%9C%EC%8B%A0%EA%B5%90" title="개신교">개신교</a>에서 성직자인 목사의 용어는 <a href="/wiki/%EC%8B%A0%EC%95%BD%EC%84%B1%EA%B2%BD" title="신약성경">신약성경</a>에서 유래했다. "목사"라는 명칭은 <a href="/wiki/%EC%8B%A0%EC%95%BD%EC%84%B1%EA%B2%BD" title="신약성경">신약성경</a> <a href="/wiki/%EC%97%90%EB%B2%A0%EC%86%8C%EC%84%9C" class="mw-redirect" title="에베소서">에베소서</a> 4장 11절<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>에서 발견할 수 있다. <a href="/wiki/%EC%8B%A0%EC%95%BD%EC%84%B1%EA%B2%BD" title="신약성경">신약성경</a> 원문인 <a href="/wiki/%ED%97%AC%EB%9D%BC%EC%96%B4" class="mw-redirect" title="헬라어">헬라어</a> 단어는 "포이멘"(ποιμήν)으로 목자, 양치기이며, 이 단어의 <a href="/wiki/%EB%9D%BC%ED%8B%B4%EC%96%B4" title="라틴어">라틴어</a> 번역어인 "파스토르"(pastor)에서 목사를 의미하는 영어 단어 '패스터'(pastor)가 유래했다. 성직자를 칭하는 용어로 흔히 사용되었지만 주로 사용하게 된 시기는 <a href="/wiki/%EC%84%9C%EB%B0%A9%EA%B5%90%ED%9A%8C" class="mw-redirect" title="서방교회">서방교회</a>에서 개혁 찬성 운동(<a href="/wiki/%EC%A2%85%EA%B5%90%EA%B0%9C%ED%98%81" class="mw-redirect" title="종교개혁">종교개혁</a> 운동)이 대두한 <a href="/wiki/16%EC%84%B8%EA%B8%B0" title="16세기">16세기</a>부터이다. 또한 <a href="/wiki/%ED%95%9C%EA%B5%AD%EC%96%B4" title="한국어">한국어</a> 목사(牧師)는 고대 <a href="/wiki/%EC%A4%91%EA%B5%AD" title="중국">중국</a>에서 백성을 잘 이끈 뛰어난 관리에게 주어지는 칭호에서 유래해서, 역시 "목자" 또는 "양치기"라는 뜻을 지니고 있었으며, 그 자체로 존칭이다. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="용어_역사"><span id=".EC.9A.A9.EC.96.B4_.EC.97.AD.EC.82.AC"></span>용어 역사</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%EB%AA%A9%EC%82%AC&action=edit&section=2" title="부분 편집: 용어 역사"><span>편집</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>천년동안 동일한 <a href="/wiki/%EA%B5%90%ED%9A%8C" title="교회">교회</a>로 유지되던 <a href="/wiki/%EA%B3%B5%EA%B5%90%ED%9A%8C" title="공교회">공교회</a> 즉, 지역별로 <a href="/wiki/%EC%BD%98%EC%8A%A4%ED%83%84%ED%8B%B0%EB%85%B8%ED%94%8C" class="mw-redirect" title="콘스탄티노플">콘스탄티노플</a>을 중심으로 하는 <a href="/wiki/%EB%A1%9C%EB%A7%88" title="로마">로마</a>, <a href="/wiki/%EC%95%8C%EB%A0%89%EC%82%B0%EB%93%9C%EB%A6%AC%EC%95%84" title="알렉산드리아">알렉산드리아</a>, <a href="/wiki/%EC%95%88%EB%94%94%EC%98%A5" class="mw-redirect" title="안디옥">안디옥</a>, <a href="/wiki/%EC%98%88%EB%A3%A8%EC%82%B4%EB%A0%98" title="예루살렘">예루살렘</a> 5대 교구의 연합이었던 <a href="/wiki/%EA%B3%B5%EA%B5%90%ED%9A%8C" title="공교회">공교회</a>(<a href="/wiki/%EB%B3%B4%ED%8E%B8%EA%B5%90%ED%9A%8C" class="mw-redirect" title="보편교회">보편교회</a>)에서 <a href="/wiki/%EA%B5%90%ED%9A%8C_%EB%8C%80%EB%B6%84%EC%97%B4" class="mw-redirect" title="교회 대분열">교회 대분열</a> 시기인 <a href="/wiki/11%EC%84%B8%EA%B8%B0" title="11세기">11세기</a> 로마지역 교회가 갈라지게 되었다. <a href="/wiki/%EA%B5%90%ED%9A%8C_%EB%8C%80%EB%B6%84%EC%97%B4" class="mw-redirect" title="교회 대분열">교회 대분열</a>로 분리된 로마지역 교회가 서유럽과 북유럽의 교회를 통합하여 <a href="/wiki/%EC%84%9C%EB%B0%A9%EA%B5%90%ED%9A%8C" class="mw-redirect" title="서방교회">서방교회</a>를 이루며 12세기에 로마교회의 대감독(대주교)을 <a href="/wiki/%EA%B3%B5%EA%B5%90%ED%9A%8C" title="공교회">공교회</a>의 대감독들과 구분하여 교황(교종)이라 칭하였다. 12세기 이후 <a href="/wiki/%EA%B5%90%ED%99%A9" title="교황">교황</a> 중심 교도권적 교회체제<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>인 국가 형태의 <a href="/wiki/%EC%84%9C%EB%B0%A9%EA%B5%90%ED%9A%8C" class="mw-redirect" title="서방교회">서방교회</a>로 전환하면서 등장했다. 이후 로마를 중심으로 하는 서방교회에서 400년간 유럽 민족들의 갈등, 정치 권력과의 결탁, 그로 인한 비리와 왜곡이 발생하였다. 이런 비복음적 상황에서 벗어나 순수한 그리스도의 복음을 찾아야 한다는 <a href="/wiki/16%EC%84%B8%EA%B8%B0" title="16세기">16세기</a>의 서방교회 개혁 운동인 <a href="/wiki/%EC%A2%85%EA%B5%90_%EA%B0%9C%ED%98%81" title="종교 개혁">종교 개혁</a>이 발생했다. 이 영향으로 서방교회 개혁 '찬성파'로 등장한 정통적 <a href="/wiki/%EB%B3%B5%EC%9D%8C%EC%A3%BC%EC%9D%98" title="복음주의">복음주의</a>, <a href="/wiki/%EA%B0%9C%EC%8B%A0%EA%B5%90" title="개신교">개신교</a>의 <a href="/wiki/%EC%84%B1%EC%A7%81%EC%9E%90" title="성직자">성직자</a>를 개혁 '반대파'였던 <a href="/wiki/%EC%B2%9C%EC%A3%BC%EA%B5%90%ED%9A%8C" class="mw-redirect" title="천주교회">천주교회</a> <a href="/wiki/%EC%82%AC%EC%A0%9C" title="사제">사제</a>와 구별해 '목사'로 지칭하게 되었다. 여전히 유럽 언어에서는 목사와 사제를 구별하지 않는 단어들이 사용되어 한국어로 번역할 때 구분해야 한다. 영어로는 '목사'로 구별하는 '패스터'(Pastor) 또는 <a href="/wiki/%EC%84%B1%EC%A7%81%EC%9E%90" title="성직자">성직자</a>를 통칭하는 '레버런드'(Reverend)<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>라고 한다. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="성경의_근거"><span id=".EC.84.B1.EA.B2.BD.EC.9D.98_.EA.B7.BC.EA.B1.B0"></span>성경의 근거</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%EB%AA%A9%EC%82%AC&action=edit&section=3" title="부분 편집: 성경의 근거"><span>편집</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/2%EC%84%B8%EA%B8%B0" title="2세기">2세기</a>에서 유래된 초대 <a href="/wiki/%EA%B3%B5%EA%B5%90%ED%9A%8C" title="공교회">공교회</a>(<a href="/wiki/%EB%B3%B4%ED%8E%B8%EA%B5%90%ED%9A%8C" class="mw-redirect" title="보편교회">보편교회</a>)<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>에서 직제를 확립하면서 기록한 성서인 <a href="/wiki/%EB%94%94%EB%AA%A8%EB%8D%B0%EC%A0%84%EC%84%9C" class="mw-redirect" title="디모데전서">디모데전서</a> 3장 1절-13절까지의 본문에서 목사의 의미와 모습이 유래한다고 본다. 본문에서 성직자를 뜻하는 감독, 집사<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>가 목사의 기준이 된다. <a href="/wiki/%EC%84%B1%EA%B2%BD" title="성경">성경</a>에서 감독은 한 아내의 남편, 절제와 신중, 술을 절제하고, 다투지 않으며, 자기 가정을 돌보며, 위엄으로 가정을 돌봐야 한다고 가르치고 있다. 집사 또한 신중하고 믿음을 이해하고, 절제하고 성실한 사람이며, 한 아내의 남편이고 가정을 다스리는 사람이어야 한다고 기록되었다.<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="권한과_임무"><span id=".EA.B6.8C.ED.95.9C.EA.B3.BC_.EC.9E.84.EB.AC.B4"></span>권한과 임무</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%EB%AA%A9%EC%82%AC&action=edit&section=4" title="부분 편집: 권한과 임무"><span>편집</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%EA%B0%9C%EC%8B%A0%EA%B5%90%EC%9D%98_%EC%98%88%EB%B0%B0" title="개신교의 예배">개신교의 예배</a>와 <a href="/wiki/%EC%84%B1%EB%A1%80%EC%A0%84" class="mw-redirect" title="성례전">성례전</a>(<a href="/wiki/%EC%84%B8%EB%A1%80" title="세례">세례</a>, <a href="/wiki/%EC%84%B1%EC%B0%AC%EC%8B%9D" class="mw-redirect" title="성찬식">성찬식</a>)을 집례한다.<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 교회의 전통적 기본 활동인 케리그마(κηρυγμα,선포: <a href="/wiki/%EC%98%88%EC%88%98" title="예수">예수</a>의 <a href="/wiki/%EC%A3%BC" class="mw-disambig" title="주">주</a> 되심을 선언), 레이투르기아(λειτουργια, <a href="/wiki/%EC%98%88%EB%B0%B0" title="예배">예배</a>), 디다케( Διδαχή, 교육), 디아코니아(διακονια, 봉사), 코이노니아(κοινωνια, 친교: 거룩하고 보편된 <a href="/wiki/%EA%B3%B5%EB%8F%99%EC%B2%B4" title="공동체">공동체</a>의 사귐), 흔히 교회 5대 역할인 선포, 예배, 교육(육성), 봉사, 친교의 책임을 맡고 기독교 신앙을 가르치고 지키는 일을 담당한다. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="목사직의_이해"><span id=".EB.AA.A9.EC.82.AC.EC.A7.81.EC.9D.98_.EC.9D.B4.ED.95.B4"></span>목사직의 이해</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%EB%AA%A9%EC%82%AC&action=edit&section=5" title="부분 편집: 목사직의 이해"><span>편집</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>개신교회는 <b>감독제 이해</b>나 <b>원로제 이해</b>, <b>회중제 이해</b> 구조의 교단에 따라 목사에 대한 시각은 조금 다르다. <a href="/wiki/%EA%B0%90%EB%A6%AC%EA%B5%90" class="mw-redirect" title="감리교">감리교</a>와 같이 <b>감독제</b> 구조, 즉 <a href="/wiki/%EA%B0%90%EB%8F%85" class="mw-disambig" title="감독">감독</a>을 중심으로 한 <a href="/wiki/%EB%B3%B4%ED%8E%B8%EA%B5%90%ED%9A%8C" class="mw-redirect" title="보편교회">보편교회</a>(<a href="/wiki/%EA%B3%B5%EA%B5%90%ED%9A%8C" title="공교회">공교회</a>)적 직제를 따른 교단에서는 성직안수로 구분되는 목사를 성직으로 인식한다. <a href="/wiki/%EB%A3%A8%ED%84%B0%EA%B5%90" class="mw-redirect" title="루터교">루터교</a>와 구세군도 이와 유사하다. 반면 장로교와 같은 <b>원로제</b> 구조에서는 목사를 신도들 중 원로인 장로 중에서 선별된 직분으로 설교와 성례전을 수행하는 장로로 인식한다. 성결교회, 순복음계열 교회에서도 교회를 이끄는 지도자인 장로들 중의 한 명으로 목사를 이해한다. 침례교, 회중교회, 그리스도의 교회와 같은 <b>회중제</b> 구조의 교단에서 목사는 단순히 은사로 교회에서 설교와 성례전을 거행하는 임무를 맡는 교인의 대표인 장로로 선별된 하나의 직분으로 인식하는 경향이 크다. </p><p>감독제 구조의 교단 목사 이해는 온건한 <a href="/wiki/%EB%A7%8C%EC%9D%B8%EC%A0%9C%EC%82%AC%EC%9E%A5%EB%A1%A0" class="mw-redirect" title="만인제사장론">만인제사장론</a>에 따라 동일한 성도이며, 성직자격을 지닌 것으로 본다. <a href="/wiki/%EA%B3%B5%EA%B5%90%ED%9A%8C" title="공교회">공교회</a>의 성직제도인 삼직제가 <a href="/wiki/%EC%A0%84%EB%8F%84%EC%82%AC" title="전도사">전도사</a>, 목사, <a href="/wiki/%EA%B0%90%EB%8F%85" class="mw-disambig" title="감독">감독</a>의 직제로 유지된다. 감독제의 성직자격은 사회적인 용어로 표현하면 일종의 목회에 대한 <a href="/wiki/%EB%A9%B4%ED%97%88" title="면허">면허</a>로 여긴다고 볼 수 있다. 즉 <a href="/wiki/%EB%B3%91%EC%9B%90" title="병원">병원</a>의 <a href="/wiki/%EC%9D%98%EC%82%AC" title="의사">의사</a>는 동일한 국민이나 훈련과정을 거치고 특정한 시험을 통해 <a href="/wiki/%EC%9D%98%EC%82%AC" title="의사">의사</a> <a href="/wiki/%EB%A9%B4%ED%97%88" title="면허">면허</a>를 받아 의료 행위의 직무에서 다른 국민과 구별되는 것과 유사하다. 원로제와 회중제 구조의 교단 목사는 급진적 만인제사장론에 따라 동일한 성도이며 단지 목회의 임무 자격을 부여 받은 것으로 본다. 즉 한 조직의 구성원이 전문가로서 조직대표로 임명받고 임기를 마치면 특정 자격 없이 원래 조직의 구성원이 되는 것과 유사하다. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="목사의_임무"><span id=".EB.AA.A9.EC.82.AC.EC.9D.98_.EC.9E.84.EB.AC.B4"></span>목사의 임무</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%EB%AA%A9%EC%82%AC&action=edit&section=6" title="부분 편집: 목사의 임무"><span>편집</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>모든 교파의 개신교 목사는 보편적 교회의 활동인 케리그마(κηρυγμα, 선포), 레이투르기아(λειτουργια, 예배), 디다케( Διδαχή , 교육), 디아코니아(διακονια, 봉사), 코이노니아(κοινωνια, 친교)를 책임지고 올바르게 수행하고 지도해야 하는 기본적 권한과 의무를 지닌다. 선포를 뜻하는 케리그마에서 설교와 권면으로 올바른 하나님의 말씀을 선포해야 하며, 예전 집례와 참여를 의미하는 레이투르기아에서 <a href="/wiki/%EC%98%88%EC%A0%84" class="mw-disambig" title="예전">예전</a>에 따른 예배와 세례(침례)와 성만찬 집전을 책임지고 수행하며, 올바르게 실천해야 한다. 양육과 훈육의 디다케로서 성도들을 교육하고 훈육하며, 기도를 실천하고 교인을 위해 기도하며, 말씀과 기도를 가르치며 심방해야 한다. 섬김과 봉사인 디아코니아로써 이웃의 필요에 따른 섬김을 실천해야 한다. 교제와 협동의 코이노니아 즉 영적 교제를 통하여 이웃과 교인에게 사명을 나누고 함께 하도록 해야 한다. </p><p>목사는 교인들과의 목회적 상담이나 신앙 상담을 비밀로 하지만, 전통적 교회의 목회적 돌봄의 개념으로 이해하며, 계급적 개념의 성례전적 상담 개념으로 이해하지 않는다. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="목사의_결혼"><span id=".EB.AA.A9.EC.82.AC.EC.9D.98_.EA.B2.B0.ED.98.BC"></span>목사의 결혼</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%EB%AA%A9%EC%82%AC&action=edit&section=7" title="부분 편집: 목사의 결혼"><span>편집</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="기독교_초기의_성직자_결혼"><span id=".EA.B8.B0.EB.8F.85.EA.B5.90_.EC.B4.88.EA.B8.B0.EC.9D.98_.EC.84.B1.EC.A7.81.EC.9E.90_.EA.B2.B0.ED.98.BC"></span>기독교 초기의 성직자 결혼</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%EB%AA%A9%EC%82%AC&action=edit&section=8" title="부분 편집: 기독교 초기의 성직자 결혼"><span>편집</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>기독교 초기부터 <a href="/wiki/%EC%84%B1%EC%A7%81%EC%9E%90" title="성직자">성직자</a>의 결혼은 당연한 일이었다. 313년 교회 공인 이전에도 성직자들은 결혼을 했으며, <a href="/wiki/%EC%98%88%EC%88%98" title="예수">예수</a>의 수제자였던 <a href="/wiki/%EC%82%AC%EB%8F%84" title="사도">사도</a> <a href="/wiki/%EB%B2%A0%EB%93%9C%EB%A1%9C" title="베드로">베드로</a>도 결혼을 했고, 자녀도 있었다. 교부들의 독신도 자발적으로 독신을 교회의 증인들에게 선언하고 실천했을 뿐이며, 강제는 없었다. 많은 교부들은 결혼을 했고 자녀도 있었다. 공교회(보편교회)시기에도 성직자들은 결혼에 제한은 없었으나 점차 감독/주교직을 독신인 수도원의 수도자들이 맡으면서 감독/주교직은 독신자들이 하게 되었다. 현재도 동방정교회의 성직제도에서 사제는 결혼하며, 주교직은 여전히 수도원 독신 선언 수도사들이 맡는다. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="서방교회의_결혼금지_이유"><span id=".EC.84.9C.EB.B0.A9.EA.B5.90.ED.9A.8C.EC.9D.98_.EA.B2.B0.ED.98.BC.EA.B8.88.EC.A7.80_.EC.9D.B4.EC.9C.A0"></span>서방교회의 결혼금지 이유</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%EB%AA%A9%EC%82%AC&action=edit&section=9" title="부분 편집: 서방교회의 결혼금지 이유"><span>편집</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>서방교회는 교황제로 인해 성직자의 결혼을 금지하게 되었다. 11세기 교회 대분열이 일어나며 <a href="/wiki/%EB%B3%B4%ED%8E%B8%EA%B5%90%ED%9A%8C" class="mw-redirect" title="보편교회">보편교회</a>에서 <a href="/wiki/%EC%84%9C%EB%B0%A9%EA%B5%90%ED%9A%8C" class="mw-redirect" title="서방교회">서방교회</a>가 분리되면서, <a href="/wiki/%EB%8F%99%EB%B0%A9%EA%B5%90%ED%9A%8C" title="동방교회">동방교회</a>와 <a href="/wiki/%EC%84%9C%EB%B0%A9%EA%B5%90%ED%9A%8C" class="mw-redirect" title="서방교회">서방교회</a>로 나뉘게 된 이후 서방교회에서 나타난 교황직의 승계 문제를 막기 위해 12세기 <a href="/wiki/%EB%9D%BC%ED%85%8C%EB%9E%80_%EA%B3%B5%EC%9D%98%ED%9A%8C" title="라테란 공의회">라테란 공의회</a>를 통해 성직자의 결혼을 금지하게 되었다. 결혼을 금지했을 뿐, 약혼과 연애에 대해서는 관대한 형태로 지속되었고, 서방교회의 성직자들 대부분은 약혼을 하거나 연인과 지내며 자녀를 낳았고, <a href="/wiki/%EA%B5%90%ED%99%A9_%EA%B4%80%EB%A0%A8_%EA%B2%B0%ED%98%BC%EA%B3%BC_%EB%B6%88%EB%A5%9C_%EA%B8%B0%EB%A1%9D" title="교황 관련 결혼과 불륜 기록">교황의 결혼과 밀회</a>도 지속되었다<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. 16세기까지 성씨를 물려주는 결혼만 금지되었으나 밀회를 하던 교황들은 그나마도 지키지 않았다. 16세기 <a href="/wiki/%EC%A2%85%EA%B5%90%EA%B0%9C%ED%98%81" class="mw-redirect" title="종교개혁">종교개혁</a>으로 <a href="/wiki/%EC%84%9C%EB%B0%A9%EA%B5%90%ED%9A%8C" class="mw-redirect" title="서방교회">서방교회</a>가 현재의 <a href="/wiki/%EA%B0%9C%EC%8B%A0%EA%B5%90" title="개신교">개신교</a>와 <a href="/wiki/%EC%B2%9C%EC%A3%BC%EA%B5%90" class="mw-redirect" title="천주교">천주교</a>로 분리되자 <a href="/wiki/%EC%B2%9C%EC%A3%BC%EA%B5%90" class="mw-redirect" title="천주교">천주교</a> 측에서 16세기 트리엔트 공의회를 통해 결혼 및 약혼까지도 금지하였다. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="개신교회_성직자_결혼"><span id=".EA.B0.9C.EC.8B.A0.EA.B5.90.ED.9A.8C_.EC.84.B1.EC.A7.81.EC.9E.90_.EA.B2.B0.ED.98.BC"></span>개신교회 성직자 결혼</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%EB%AA%A9%EC%82%AC&action=edit&section=10" title="부분 편집: 개신교회 성직자 결혼"><span>편집</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>개신교는 <a href="/wiki/%EC%84%9C%EB%B0%A9%EA%B5%90%ED%9A%8C" class="mw-redirect" title="서방교회">서방교회</a> 개혁 찬성파였다. 개신교는 <a href="/wiki/%EC%84%9C%EB%B0%A9%EA%B5%90%ED%9A%8C" class="mw-redirect" title="서방교회">서방교회</a>의 <a href="/wiki/%EC%A2%85%EA%B5%90%EA%B0%9C%ED%98%81" class="mw-redirect" title="종교개혁">종교개혁</a> 시기에 당시 <a href="/wiki/%EC%84%9C%EB%B0%A9%EA%B5%90%ED%9A%8C" class="mw-redirect" title="서방교회">서방교회</a> 제도와 문제의 개혁을 찬성했으며, 그 교회의 제왕적 제도 핵심인 <a href="/wiki/%EA%B5%90%ED%99%A9" title="교황">교황</a>제의 심각성을 지적했었다. 서방교회 개혁 찬성파에게 계급적 제왕 제도인 교황제는 폐기되어야 했고, 개혁 찬성파들(개신교)은 기독교 초기 형태인 교구별 지도자들을 중심으로 평등한 연합체 구조를 지닌 교회가 바른 교회라고 보았다. 또한 신학적으로 모든 교회제도의 근거인 <a href="/wiki/%EC%8B%A0%EC%95%BD%EC%84%B1%EA%B2%BD" title="신약성경">신약성경</a>에는 감독과 집사가 한 아내의 남편이어야 하고, 가정을 이뤄야 한다는 말씀이 있으므로 이를 따라야 했다. <a href="/wiki/%EA%B0%9C%EC%8B%A0%EA%B5%90" title="개신교">개신교</a> 목사는 가정의 부모이며, 성직을 위해 성실히 말씀을 따르며, 가족을 이끌고, 교회를 위해 봉사하는 자이다. 하지만 교회 내에서 교인들 앞에서 독신 선언을 할 경우에는 예외로 한다. </p><p><a href="/wiki/%EA%B0%9C%EC%8B%A0%EA%B5%90%ED%9A%8C" class="mw-redirect" title="개신교회">개신교회</a>는 종교개혁 당시 개혁 찬성파로서 '신학적인 측면'과 '생활윤리적인 측면'에서 성직자의 결혼금지를 반대하였다. 신학적으로 서방교회에서 <a href="/wiki/12%EC%84%B8%EA%B8%B0" title="12세기">12세기</a>(<a href="/wiki/1139%EB%85%84" title="1139년">1139년</a> <a href="/wiki/%EB%9D%BC%ED%85%8C%EB%9E%80_%EA%B3%B5%EC%9D%98%ED%9A%8C" title="라테란 공의회">라테란 공의회</a>)에서 형성한 <a href="/wiki/%EA%B5%90%ED%99%A9" title="교황">교황</a> 제도는 성경 어디에도 찾을 수 없는 제도였으며, 그 교황의 세습을 막기 위해 확정된 <b>결혼금지</b>는 성경에 위배되는 것이었다. 생활윤리적으로 당시 교황들과 사제들이 법률적인 결혼은 하지 않고 약혼녀나 연인과 살며 자녀를 낳고 실제 혼인 생활을 하는 것<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>과 영지를 가진 당시 사제들이 초혼권을 주장하는 것과 서방의 수도원과 수녀원이 윤리적으로 타락하는 것들<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>의 문제를 지적하고 개혁하고자 하였다. 서방교회 개혁 찬성파인 종교개혁가들은 주님이 축복하시는 결혼과 행복한 가정을 이루어 신학적으로 합당하고 윤리적으로 정당한 목사직을 수행하는 것이 더 옳다고 보았다. 개신교회의 발전을 이끈 목사들의 활동 이후 17세기 <a href="/wiki/%EC%B2%9C%EC%A3%BC%EA%B5%90%ED%9A%8C" class="mw-redirect" title="천주교회">천주교회</a>의 내부적 변화를 이끌었던 트리엔트 공의회를 통해 교황제를 더욱 강화하고, 사제의 약혼도 금지하도록 하였다. </p><p>결혼금지는 신약 <a href="/wiki/%EA%B3%A0%EB%A6%B0%EB%8F%84%EC%A0%84%EC%84%9C" class="mw-redirect" title="고린도전서">고린도전서</a>7장의 오해와 <a href="/wiki/%EB%94%94%EB%AA%A8%EB%8D%B0%EC%A0%84%EC%84%9C" class="mw-redirect" title="디모데전서">디모데전서</a>의 성직자에 대한 지침의 위배이다. 먼저 신약성경 고린도전서 7장에 독신으로 살 경우 주님께 더 가까이 갈 수 있다는 <a href="/wiki/%EB%B0%94%EC%9A%B8" class="mw-redirect" title="바울">바울</a> 사도의 기록을 근거했다고 하나 이 7장은 당시 고린도 교회에 있었던 결혼 반대하는 사상에 대한 바울의 견해를 설명하는 부분으로 결혼을 반대하는 것이 아니다. 둘째, <a href="/wiki/%EC%8B%A0%EC%95%BD%EC%84%B1%EA%B2%BD" title="신약성경">신약성경</a>의 감독과 집사직의 구절인 디모데전서 3장을 보면 2절 "감독(주교)은 책망받을 일이 없으며, 한 아내의 남편이며, 절제하며, 신중하며, 단정하며..."이라 나오고 집사(사제)는 12절 "집사들은 한 아내의 남편이며, 자녀와 자기 가정을 잘 다스리는 사람..."라고 기록되어 라테란 공의회 결정은 성경 가르침을 위배하게 된다. 개신교 성직자 결혼관은 일반 성직자는 결혼할 수 있는 동방 정교회와 비슷하다고 할 수 있다. 하지만 <a href="/wiki/%EC%A0%95%EA%B5%90%ED%9A%8C" class="mw-redirect" title="정교회">정교회</a>에서도 <a href="/wiki/%EC%A3%BC%EA%B5%90" title="주교">주교</a>(<a href="/wiki/%EA%B0%9C%EC%8B%A0%EA%B5%90" title="개신교">개신교</a>의 감독)는 독신을 선언한 수도사 중에서 선출되므로, 결혼하지 않는다. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="목사_안수"><span id=".EB.AA.A9.EC.82.AC_.EC.95.88.EC.88.98"></span>목사 안수</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%EB%AA%A9%EC%82%AC&action=edit&section=11" title="부분 편집: 목사 안수"><span>편집</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="대한민국_목사_안수_과정"><span id=".EB.8C.80.ED.95.9C.EB.AF.BC.EA.B5.AD_.EB.AA.A9.EC.82.AC_.EC.95.88.EC.88.98_.EA.B3.BC.EC.A0.95"></span>대한민국 목사 안수 과정</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%EB%AA%A9%EC%82%AC&action=edit&section=12" title="부분 편집: 대한민국 목사 안수 과정"><span>편집</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>대한민국의 개신교회 대부분에서 목사로 안수받기 위해서는 보통 7년 정도의 전문 교육과 목회 훈련을 포함하여 약 10년이 넘는 기간이 필요하다. 개신교 목사는 4년제 대학교를 졸업한 이후 신학대학원을 졸업하고 안수를 위한 수련 과정을 거쳐야 하기 때문이다. 학부 때부터 신학과를 졸업한 후 신학대학원에 입학하는 과정도 있지만 기간은 거의 같다. 일부 교단에서는 30세 이전에 안수 받을 자격이 된 경우 목사가 아닌 <a href="/wiki/%EC%A0%84%EB%8F%84%EC%82%AC" title="전도사">전도사</a>로서 활동하다가 해당연령에 도달하면 목사안수를 받고 목사가 되기도 한다. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="감리교"><span id=".EA.B0.90.EB.A6.AC.EA.B5.90"></span><a href="/wiki/%EA%B0%90%EB%A6%AC%EA%B5%90" class="mw-redirect" title="감리교">감리교</a></h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%EB%AA%A9%EC%82%AC&action=edit&section=13" title="부분 편집: 감리교"><span>편집</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>감리교회(<a href="/wiki/%EA%B8%B0%EB%8F%85%EA%B5%90%EB%8C%80%ED%95%9C%EA%B0%90%EB%A6%AC%ED%9A%8C" title="기독교대한감리회">기독교대한감리회</a>)<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>는 목사를 성직 자격으로 보는 <a href="/wiki/%EA%B3%B5%EA%B5%90%ED%9A%8C" title="공교회">공교회</a> 전통을 따르며, 감리교회의 <a href="/wiki/%EC%8B%A0%ED%95%99%EB%8C%80%ED%95%99%EC%9B%90" title="신학대학원">신학대학원</a>을 졸업한 이후, 목사 후보생인 '수련목회자'(수련목)시험에 응시해야 한다. 합격한 수련목은 총 만 3년 동안 교단 관할하의 서리(예비자) 과정 1년과 수련기간 과정 2년을 소속교회에서 거친 후에 소속된 연회의 감독에게서 목사 안수를 받는다. 감리교회는 목사 안수에서 성별에 대한 구분은 없다. 감리교회는 이미 1930년에 대한민국에서 최초로 목사 안수에서 남녀 구분없이 동등하게 목사 안수를 한 전통을 지녔다. </p><p><b>· 수련목회자 자격조건</b> </p><p>수련목회자 허입 자격은 감리교회의 교인으로 4년제 대학을 졸업한 이후 감리교단의 <a href="/wiki/%EB%8C%80%ED%95%99%EA%B5%90" class="mw-redirect" title="대학교">대학교</a>들(<a href="/wiki/%EA%B0%90%EB%A6%AC%EA%B5%90%EC%8B%A0%ED%95%99%EB%8C%80%ED%95%99%EA%B5%90" title="감리교신학대학교">감리교신학대학교</a>, <a href="/wiki/%ED%98%91%EC%84%B1%EB%8C%80%ED%95%99%EA%B5%90" title="협성대학교">협성대학교</a>, <a href="/wiki/%EB%AA%A9%EC%9B%90%EB%8C%80%ED%95%99%EA%B5%90" title="목원대학교">목원대학교</a>, <a href="/wiki/%EC%97%B0%EC%84%B8%EB%8C%80%ED%95%99%EA%B5%90" title="연세대학교">연세대학교</a>(조건부))의 <a href="/wiki/%EC%8B%A0%ED%95%99%EB%8C%80%ED%95%99%EC%9B%90" title="신학대학원">신학대학원</a>을 졸업해야 하며, 소속 교회 목사의 추천서를 받아야 한다. </p><p><b>· 수련 과정</b> </p><p>수련목 과정은 시험과목이 3년 4회에 걸쳐 치르며, 시험 이외에도 정해진 과제와 훈련들을 수행하고, 담임목사와 지방, 연회의 평가를 받아야 한다. 1차 수련목고시 이후, 소속교회의 연회에 파송을 받는다. 2차 서리 이수 과정, 3차 준1 이수 과정, 4차 준2 이수 과정을 거쳐 만 3년 동안 4차의 수련목 평가 및 시험 과정을 통과해야 한다. </p><p>· 수련목 1차 고시 </p><p>감리교 목사 후보생인 수련목 시험으로는 <a href="/wiki/%EC%84%B1%EC%84%9C" class="mw-redirect" title="성서">성서</a>, 감리교 교리와 장정, 감리교신학, 교회역사이고 필기시험 후 면접을 본다. 1차 고시에 합격한 목사 후보생에게 감리교회 교단은 수련목 기간 동안 수련목이 수련받을 수 있도록 생활을 지원하며 수련과정을 이수하게 한다. 수련 기간 동안 수련목은 <a href="/wiki/%EC%A0%84%EB%8F%84%EC%82%AC" title="전도사">전도사</a>로 불리며, 매년마다 교단에서 관할하는 각 차수 과제 및 훈련과정과 소속교회의 수련과정을 이수해야 한다. </p><p>· 2차(제1년) 서리과정 </p><p>"서리" 이수 과정은 성직 예비자 과정이다. 2차 필기시험인 성서신학과 기독교윤리, 목회신학 시험과 신구약성경 시험을 치르며, 건강진단으로 신체 및 정신 건강에 대한 종합병원의 진단을 받는다. </p><p>소속교회 담임자 평가로 전후반기 2회에 소속 교회에서 신학독서 보고서를 제출하고 담임목사는 기도, 성경독서, 교회내 활동, 성찬 및 세례 보좌, 심방, 교회행정 지원 등의 목회 과정을 전후반기 2회로 목회 수련 과정을 평가한다. </p><p>교단에서 정한 영성 훈련을 참여하고 수련목 과제를 해야 한다. 소속교회 지방<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>의 감리사 주관의 성직심사에 통과하고서, 목회주제 관련 소논문을 작성해 합격해야 한다. 이후 감독이 주관하는 연회의 1차 다면 면접형태의 성직심사를 통과하면 감리교 준회원 목회자로 받아들이고, 2차 과정은 마무리된다. </p><p>· 3차(제2년) 준회원1과정 </p><p>"준회원1" 이수 과정은 3차 필기시험인 교회교육과 역사신학, 예배학 신학 시험과 신구약 성경시험을 치뤄야 한다. </p><p>소속교회 담임자 평가로 전후반기 2회에 소속 교회에서 신학독서 보고서를 제출하고 담임목사는 기도, 성경독서, 교회내 활동, 성찬 및 세례 보좌, 심방, 교회행정 지원 등의 목회 과정을 전후반기 2회로 목회 수련 과정을 평가한다. </p><p>교단에서 정한 영성훈련과 수련목 프로그램을 마치고, 설교관련 소논문이 합격되고, 연회의 2차 다면 면접형태의 성직심사를 통과해야 한다. </p><p>· 4차(제3년) 준회원2, 성직준비 과정 </p><p>"준회원2" 이수 과정은 성직 안수준비 과정으로 4차 필기시험인 교회행정, 목회신학, 조직신학 신학필기 시험과 신구약성경 필기 시험을 본다. </p><p>소속교회 담임자 평가로 전후반기 2회에 소속 교회에서 신학독서 보고서를 제출하고 담임목사는 기도, 성경독서, 교회내 활동, 성찬 및 세례 보좌, 심방, 교회행정 지원 등의 목회 과정을 전후반기 2회로 목회 수련 과정을 평가한다. </p><p>교단에서 정한 영성훈련과 수련목 프로그램을 이수하고 교회행정관련 소논문이 통과되어야 하고, 연회의 3차 다면 면접의 성직심사를 마쳐야 한다. </p><p>준2과정에서 안수 받기 전 다시 신체 및 정신 건강에 대해 종합병원의 진단을 받는다. 이 과정을 마친 후 안수 대상 수련목을 위한 기본교육과 영성훈련을 거치면, 해당 연회에서는 감독이 주관하는 성직위원회의 최종 심사과정(병원 정신과 검사 포함)에서 안수 자격을 확인하고, 연회<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>에서 감독이 모든 과정을 이수한 수련목에게 성직 안수를 한다. </p><p><b>· 허입불가 사항</b> </p><p>종합병원 건강 진단(1년 이내)에서 직무를 수행할 수 없는 신체적 이상이나 정신과적 문제가 있거나, 과중한 채무가 있거나, 도박, 마약, 부도덕한 생활, 범죄 사실이 있을 경우에는 서리(예비자) 과정에 허입조차 되지 않아 목사로 안수 받을 수 없다. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="성결교"><span id=".EC.84.B1.EA.B2.B0.EA.B5.90"></span><a href="/wiki/%EC%84%B1%EA%B2%B0%EA%B5%90" class="mw-redirect" title="성결교">성결교</a></h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%EB%AA%A9%EC%82%AC&action=edit&section=14" title="부분 편집: 성결교"><span>편집</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>기독교대한성결교회는 영국의 존웨슬리(감리교의 창시자)와 알미니안의 신학적 기초 위에서 성경의 모든 내용을 축약적으로 담을 수 있는 사중복음(중생, 성결, 신유, 재림)의 신학을 필두로 많은 목회자들을 배출해내고 있다. 특별히 서울신학대학교의 전신인 경성신학교로부터 4년간의 신학교육을 이수한 자들에 의해서 처음에는 목회의 권한이 부여되었고, 현재는 서울신학대학교, 서울신학대학교 신학대학원(M.div)를 졸업하고 목회교육4년(단, 단독목회 2년)의 과정을 거쳐 목사고시와 전도사교육(총 3회), 지방회 및 총회의 면접을 거쳐 목사안수를 받는 자격을 얻게 된다. 또한 목사안수를 받기 위해서는 사역하는 교회 내에서의 당회나 직원회를 거쳐야 하고 이를 거쳐 흠이 없는 자라야 최종적으로 목사안수를 받게 된다. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="장로교"><span id=".EC.9E.A5.EB.A1.9C.EA.B5.90"></span><a href="/wiki/%EC%9E%A5%EB%A1%9C%EA%B5%90" title="장로교">장로교</a></h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%EB%AA%A9%EC%82%AC&action=edit&section=15" title="부분 편집: 장로교"><span>편집</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%EC%9E%A5%EB%A1%9C%EA%B5%90" title="장로교">장로교</a><sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>에서는 대한민국의 경우, 장로교 계통의 신학대학원 졸업자가 <a href="/wiki/%EC%9E%A5%EB%A1%9C%EA%B5%90%ED%9A%8C" class="mw-redirect" title="장로교회">장로교회</a>에서 시행하는 목사고시에 응시하여 합격해야 목사 안수를 받을 수 있는데, 이는 일정한 자격이 필요하다. 교단에 따라서 목사고시를 응시하기 전, 설교를 할 수 있는 성직자인 "강도사"(한국 장로교회에서는 강도사 제도가 있다.(단, 대한예수교 장로회 통합교단은 이 제도가 없다.)), 혹은 "준목" 고시에 통과하여 임명(흔히 '인허'라 부름)을 받아 1년 이상 목회한 사람에게 자격을 부여한다. 강도사 또는 준목 제도가 없는 교단의 경우에는 따로 자격조건을 제시한다. 대개의 경우, 교단의 <a href="/wiki/%EC%8B%A0%EC%95%99%EA%B3%A0%EB%B0%B1" title="신앙고백">신앙고백</a>서, <a href="/wiki/%EC%8B%A0%ED%95%99" title="신학">신학</a>, 교단헌법 등의 시험을 치른 후, 면접에 통과한 이들에게 노회에서 안수를 하여 세운다. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="침례교"><span id=".EC.B9.A8.EB.A1.80.EA.B5.90"></span><a href="/wiki/%EC%B9%A8%EB%A1%80%EA%B5%90" title="침례교">침례교</a></h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%EB%AA%A9%EC%82%AC&action=edit&section=16" title="부분 편집: 침례교"><span>편집</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>한국의 침례교(기독교한국침례회)의 경우, 소속 교회에서 추천되어 소정의 정규신학교육(본 교단 신학교, 신대원)을 이수한 목회자 후보생(전도사)가 소속 교회에서 3년 이상의 수련과정을 거쳐 담임목사와 소속교회 성도의 추천과 인준과정을 통해 해당 지방회 목사안수 시취 위원회에 목사시취에 관한 요청을 청구하게 된다. 해당 지방회와 목사안수 시취 위원회는 해당하는 목회자 후보생(전도사)을 개인의 구원간증과 성서신학, 조직신학, 교육학, 침례교회사, 실천신학, 윤리학, 교회 성장학 혹은 선교학 등의 신학적 과제를 포함한 다면적 부분을 구술 및 지필고사를 통해 평가하고, 해당 과목중 부족한 부분으록 과락하게 되면 재검증의 시간을 갖는다. 최종적으로 해당 지방회의 목사안수 시취 위원회에서 전원합의 합격으로 통과가 되면 해당 교회에서 담임목사와 해당 지방회 목사안수 시취 위원 목사들이 함께 안수식을 거행하여 목사안수를 주게 된다. 한국 침례교(기독교한국침례회) 목사가 되고자 하는 자는 신앙 및 인격에 결격사유가 없어야 하며, 소정의 신학과정을 이수하고, 결혼한 자여야 하며(선교사 파송 및 군목 등 일부 예외 인정) 하나님과 성도 앞에 책망받을 것이 없는 자여야 한다. 한국 침례교 목사는 장로교 목사와 달리 목사와 장로의 역할을 감당하는데, 이는 침례교단이 가지고 있는 독특한 신학이다. 즉, 장로교단은 목사와 장로가 교회에 모두 존재하는 반면, 침례교단은 성경에서 말하는 목사의 역할과 장로의 역할을 겸하는 자로, 말씀을 전하고 성도를 돌보며 각종 성례를 집례하는 역할을 감당하는 사람을 말한다. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="다른_나라의_목사_안수_과정"><span id=".EB.8B.A4.EB.A5.B8_.EB.82.98.EB.9D.BC.EC.9D.98_.EB.AA.A9.EC.82.AC_.EC.95.88.EC.88.98_.EA.B3.BC.EC.A0.95"></span>다른 나라의 목사 안수 과정</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%EB%AA%A9%EC%82%AC&action=edit&section=17" title="부분 편집: 다른 나라의 목사 안수 과정"><span>편집</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>목사직의 안수 방식은 정부와 관련되어 국교나 왕실종교, 종교세금 연계의 국가나 종교자유주의를 채택한 경우에 다르게 나타난다. </p><p>정부와 관련된 나라의 국교나 왕실 종교로 지정된 경우, 유럽에서 개신교를 국교 또는 왕실종교로 정한 국가는 핀란드, 아이슬랜드, 덴마크, 노르웨이<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, 스위스 일부지역, 잉글랜드, 스코틀랜드 등지이며, 국교나 왕실종교는 아니나 종교 세금을 징수하는 정부와 연계된 준국가기관 지위인 독일의 개신교회가 있다. 이 국가들의 국교회 소속 목사의 신분은 준공무원 또는 공무원이 된다. 따라서 이 국가들의 목사는 교회법에 따라 석사 학력인 신학교를 졸업하고 국교회에서 정한 과목과 연수과정을 마치고 목사로서 자격 즉 안수를 받게 된다. 목사로 안수 받은 후에는 지역 교구 목사로 파송받아 교구 담임 목사가 되거나 보좌 목사가 된다. 이 때 파송받는 교구는 대체로 출신 지역 대교구로 배정받는다. 국교회 소속 목사들을 육성하고 선출하고 안수하는 과정은 국가 별로 교육제도나 신학교 운영 방식 차이로 다르나, 루터교회를 국교회나 왕실종교로 정한 국가인 핀란드, 노르웨이, 아이슬랜드 등에서는 신학교 졸업 후 목사 자격 시험을 치른다. 독일 개신교 목사도 이와 유사한 시험을 치르며, 과목은 신학분야와 언어 분야로 라틴어, 코이네 그리스어, 히브리어 등에 대한 세부적인 언어시험과 교회사, 기독교사상, 기독교윤리, 성서 등의 분야별 시험을 치르고 합격한 대상만 목사 수련 과정에 참여할 수 있다. 수련 과정을 마치면 해당 지역 감독 목사에게 안수를 받는다. 이러한 국가에도 비국교회 즉, 국교회 이외의 교회에서는 비슷한 과정을 거치나 목사의 법적 자격이 준공무원에 해당하지 않는 경우가 많다. </p><p><a href="/wiki/%EC%9E%90%EC%9C%A0%EC%A3%BC%EC%9D%98" title="자유주의">자유주의</a>를 채택한 지역의 경우, 해당 교단의 관리하에 전통적 절차와 훈련을 따라 목사를 안수한다. 종교와 정치가 분리된 <a href="/wiki/%EC%9E%90%EC%9C%A0%EC%A3%BC%EC%9D%98" title="자유주의">자유주의</a>를 채택한 나라 중에서 미국에서는 각 개신교회 교단의 3년 과정 신학대학원을 졸업하고 교단이 정한 훈련 과정을 거치고 교단 내의 목사 자격 시험을 치르고, 목회 훈련을 받아야 안수를 받는다. 대부분의 시험은 주요 신학분야인 조직신학, 교회사, 기독교윤리와 성서시험 등을 치른다. 교단의 성격에 따라 훈련 기간과 시험내용은 조금씩 차이가 있으나 각 교단단들은 목사를 훈련하고 안수하는 과정을 따라 목사를 양성하고 안수하고 있다. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="대한민국의_목사"><span id=".EB.8C.80.ED.95.9C.EB.AF.BC.EA.B5.AD.EC.9D.98_.EB.AA.A9.EC.82.AC"></span>대한민국의 목사</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%EB%AA%A9%EC%82%AC&action=edit&section=18" title="부분 편집: 대한민국의 목사"><span>편집</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="근현대사에서의_목사"><span id=".EA.B7.BC.ED.98.84.EB.8C.80.EC.82.AC.EC.97.90.EC.84.9C.EC.9D.98_.EB.AA.A9.EC.82.AC"></span>근현대사에서의 목사</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%EB%AA%A9%EC%82%AC&action=edit&section=19" title="부분 편집: 근현대사에서의 목사"><span>편집</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>대한민국의 근현대사에서도 특히 19세기 말 선교 이후에 개신교 목사들은 대한제국에서의 의료와 교육 선교활동, 일제 강점기에 독립운동 활동과 지원, 해외 독립운동 홍보 활동, 광복 이후에 고 <a href="/wiki/%EB%AC%B8%EC%9D%B5%ED%99%98" title="문익환">문익환</a> 목사(장로교)등이 참여한 <a href="/wiki/%EB%85%B8%EB%8F%99%EC%9A%B4%EB%8F%99" title="노동운동">노동운동</a>과 <a href="/wiki/%EB%AF%BC%EC%A3%BC%ED%99%94" title="민주화">민주화 운동</a>을 통해, 더 나아가 민족통일이 될 때에 민주화도 있다는 깨달음에 근거한 <a href="/wiki/%ED%86%B5%EC%9D%BC" title="통일">통일</a>운동등으로써 근현대사의 광복, 노동인권, 민주화, 민족화해 및 통일에 다방면으로 공헌하며 활동하기도 하였으나 적지 않은 목사들이 <a href="/wiki/%EC%8B%A0%EC%82%AC%EC%B0%B8%EB%B0%B0" class="mw-redirect" title="신사참배">신사참배</a> 등 친일적 행태를 보이기도 했는데 친일 목사 가운데 <a href="/wiki/%ED%95%9C%EA%B2%BD%EC%A7%81" title="한경직">한경직</a> 목사가 1992년에 처음으로 공개적인 <a href="/wiki/%ED%9A%8C%EA%B0%9C" title="회개">회개</a>를 하였다.<sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="일제_강점기"><span id=".EC.9D.BC.EC.A0.9C_.EA.B0.95.EC.A0.90.EA.B8.B0"></span>일제 강점기</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%EB%AA%A9%EC%82%AC&action=edit&section=20" title="부분 편집: 일제 강점기"><span>편집</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/1905%EB%85%84" title="1905년">1905년</a> <a href="/wiki/%EC%9D%84%EC%82%AC%EB%8A%91%EC%95%BD" class="mw-redirect" title="을사늑약">을사늑약</a>이 체결되자 감리교의 <a href="/wiki/%EC%A0%84%EB%8D%95%EA%B8%B0" title="전덕기">전덕기</a> 목사를 중심으로 조약무효 운동이 전개되기 시작했다. <a href="/wiki/%EA%B9%80%EA%B5%AC" title="김구">김구</a>와 <a href="/wiki/%EC%9D%B4%EC%A4%80" class="mw-disambig" title="이준">이준</a> 선생이 <a href="/wiki/%EC%A0%84%EB%8D%95%EA%B8%B0" title="전덕기">전덕기</a> 목사와 함께 활동을 하였고, 전덕기 목사가 담임하던 <a href="/wiki/%EC%83%81%EB%8F%99%EA%B5%90%ED%9A%8C" title="상동교회">상동감리교회</a>에서는 <a href="/wiki/1907%EB%85%84" title="1907년">1907년</a> 전덕기 목사와 교인들이 성금을 모아 <a href="/wiki/%ED%97%A4%EC%9D%B4%EA%B7%B8_%ED%8A%B9%EC%82%AC_%EC%82%AC%EA%B1%B4" title="헤이그 특사 사건">헤이그 특사</a>들이 <a href="/wiki/%EB%84%A4%EB%8D%9C%EB%9E%80%EB%93%9C" title="네덜란드">네덜란드</a>까지 갈 수 있도록 지원하였다. 같은 해 상동감리교회에서 <a href="/wiki/%EC%8B%A0%EB%AF%BC%ED%9A%8C" title="신민회">신민회</a>를 창설하여 민족의식과 역사의식을 고취시키기 위한 활동을 전개하였다. 월남 <a href="/wiki/%EC%9D%B4%EC%83%81%EC%9E%AC" title="이상재">이상재</a> 선생도 전덕기 목사와 <a href="/wiki/%EA%B3%B5%EB%8F%99%EC%B2%B4" title="공동체">공동체</a>에서의 사귐을 실천하였다. 월남 이상재는 조선시대 양반 출신이었고, 전덕기 목사는 조선시대 중인으로 숯을 만들어서 판매한 노동계층 줄신이었지만, 이들은 <a href="/wiki/%EA%B7%B8%EB%A6%AC%EC%8A%A4%EB%8F%84" title="그리스도">그리스도</a>안에서 평등한 사귐을 실천했다.<sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/%EC%A0%84%EB%8D%95%EA%B8%B0" title="전덕기">전덕기</a> 목사는 1912년 <a href="/wiki/%EC%9D%BC%EB%B3%B8_%EC%A0%9C%EA%B5%AD" title="일본 제국">일제</a>의 조작 사건인 <a href="/wiki/105%EC%9D%B8_%EC%82%AC%EA%B1%B4" title="105인 사건">105인 사건</a>의 주모자로 체포, 고문 당한 후 영면하였다<sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>1910년 1백만 구령운동을 제창했던 장로교의 <a href="/wiki/%EA%B8%B8%EC%84%A0%EC%A3%BC" title="길선주">길선주</a> 목사는 국권상실로 인한 국민적 수치와 비운을 벗어나 민족애국정신으로 이겨나가도록 운동을 전개하였다. 1912년 105인사건으로 애국지사와 함께 수난 받았다. </p><p><a href="/wiki/1919%EB%85%84" title="1919년">1919년</a> 대한민국 임시정부의 근거이자, 전국적으로 일어난 독립운동인 <a href="/wiki/3%C2%B71_%EC%9A%B4%EB%8F%99" title="3·1 운동">3.1운동</a>의 핵심인 독립선언문을 작성한 33인 중에서 16명이 개신교회인 <a href="/wiki/%EA%B0%90%EB%A6%AC%EA%B5%90" class="mw-redirect" title="감리교">감리교</a>와 <a href="/wiki/%EC%9E%A5%EB%A1%9C%EA%B5%90" title="장로교">장로교</a> 소속의 신도 3명과 목사 13명이었다. 이들 16명 중 노령으로 안질환이 있던 한 명<sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>과 중국으로 떠났던 1명을 제외하고 모두 일제 경찰에 독립 운동 혐의로 체포되어 옥고를 치렀다. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="노동운동"><span id=".EB.85.B8.EB.8F.99.EC.9A.B4.EB.8F.99"></span>노동운동</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%EB%AA%A9%EC%82%AC&action=edit&section=21" title="부분 편집: 노동운동"><span>편집</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>노동자들이 특히 <a href="/wiki/%EB%85%B8%EB%8F%99%EC%9E%90" title="노동자">노동자</a>들의 많은 수를 차지한 여성노동자들이 <a href="/wiki/%EC%84%AC%EC%9C%A0" title="섬유">섬유</a>를 비롯한 <a href="/wiki/%EA%B2%BD%EA%B3%B5%EC%97%85" title="경공업">경공업</a>사업장애서 <a href="/wiki/%EC%A0%80%EC%9E%84%EA%B8%88" title="저임금">저임금</a>, <a href="/wiki/%EA%B3%BC%EB%A1%9C" class="mw-redirect" title="과로">장시간 노동</a>을 하자 <a href="/wiki/%EA%B0%9C%EC%8B%A0%EA%B5%90" title="개신교">개신교</a> 목사들은 노동자들과 연대했다.<sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>이분들은 노동조건의 최저기준이기 때문에 노동자들이 반드시 알아야 하는 <a href="/wiki/%EB%85%B8%EB%8F%99%EB%B2%95" title="노동법">노동법</a>교육, 야학으로써 노동자들이 '노동자도 <a href="/wiki/%EC%9D%B8%EA%B6%8C" title="인권">인권</a>을 가진 사람'이라는 사실을 깨닫도록 했다.<sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 고 <a href="/wiki/%EC%A0%84%ED%83%9C%EC%9D%BC" title="전태일">전태일</a> 열사도 <a href="/wiki/%EA%B0%90%EB%A6%AC%EA%B5%90" class="mw-redirect" title="감리교">감리교회</a>에서 믿음살이를 했던 독실한 <a href="/wiki/%EA%B8%B0%EB%8F%85%EA%B5%90%EC%9D%B8" title="기독교인">기독교인</a>이었다. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="민중을_깨우치다"><span id=".EB.AF.BC.EC.A4.91.EC.9D.84_.EA.B9.A8.EC.9A.B0.EC.B9.98.EB.8B.A4"></span>민중을 깨우치다</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%EB%AA%A9%EC%82%AC&action=edit&section=22" title="부분 편집: 민중을 깨우치다"><span>편집</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>고 <a href="/wiki/%EB%AC%B8%EC%9D%B5%ED%99%98" title="문익환">문익환</a> 목사는 <a href="/wiki/%EA%B5%AC%EC%95%BD%EC%84%B1%EA%B2%BD" title="구약성경">구약성서</a> 이야기인 <a href="/w/index.php?title=%ED%9E%88%EB%B8%8C%EB%A6%AC%EB%AF%BC%EC%A4%91%EC%82%AC&action=edit&redlink=1" class="new" title="히브리민중사 (없는 문서)">히브리민중사</a>(삼인)을 저술하여 <a href="/wiki/%EA%B5%B0%EB%B6%80_%EB%8F%85%EC%9E%AC" class="mw-redirect" title="군부 독재">군사독재정권</a>의 억압을 받는 <a href="/wiki/%EB%AF%BC%EC%A4%91" title="민중">민중</a>들이 주눅들지 않고 행동하기를 바랐으며, 부당한 권력을 하나님의 이름으로 정당화하며 '민중들에게 참고 견디는 '슬기'를 가르치는' 당시 종교인을 우상이라고 비판했다. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="문학작품에서의_목사"><span id=".EB.AC.B8.ED.95.99.EC.9E.91.ED.92.88.EC.97.90.EC.84.9C.EC.9D.98_.EB.AA.A9.EC.82.AC"></span>문학작품에서의 목사</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%EB%AA%A9%EC%82%AC&action=edit&section=23" title="부분 편집: 문학작품에서의 목사"><span>편집</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/%EB%B9%A8%EA%B0%84_%EB%A8%B8%EB%A6%AC_%EC%95%A4" title="빨간 머리 앤">빨간머리 앤</a>(<a href="/wiki/%EB%A3%A8%EC%8B%9C_%EB%AA%A8%EB%93%9C_%EB%AA%BD%EA%B3%A0%EB%A9%94%EB%A6%AC" title="루시 모드 몽고메리">루시 모드 몽고메리</a> 지음)에서는 <a href="/wiki/%EC%9E%A5%EB%A1%9C%EA%B5%90" title="장로교">장로교</a> 성직자인 앨런 목사 내외가 에이번리 장로교회의 담임목사로 부임하여 교우들을 심방한다. 앤이 앨런 부인을 위해 들<a href="/wiki/%EC%9E%A5%EB%AF%B8" title="장미">장미</a>와 <a href="/wiki/%EA%B3%A0%EC%82%AC%EB%A6%AC" title="고사리">고사리</a>로 장식한 밥상과 <a href="/wiki/%EB%A0%88%EC%9D%B4%EC%96%B4_%EC%BC%80%EC%9D%B4%ED%81%AC" class="mw-redirect" title="레이어 케이크">레이어케이크</a>를 만들었는데,실수로 케이크 반죽에 <a href="/wiki/%EB%B0%94%EB%8B%90%EB%9D%BC" title="바닐라">바닐라</a> 향이 아닌 <a href="/wiki/%EC%A7%84%ED%86%B5%EC%A0%9C" title="진통제">진통제</a>를 넣었다. 속깊은 앨런 부인은 앤에게 "정성껏 대접해주어서 고마워. 마릴라 아줌마가 앤이 가꾸는 꽃밭이 있다는데, 보여줘. 난 꽃을 아주 좋아하거든"이라고 격려했다. 앨런목사와 앨런 부인 모두 앤의 정성을 매우 고마워해서, 앤이 예쁘게 장식한 밥상을 보며 감탄한다. <a href="/wiki/%EC%95%A0%EB%8B%88%EB%A9%94%EC%9D%B4%EC%85%98" title="애니메이션">만화영화</a>에서도 "이렇게 정성껏 대접해주시니 고맙습니다.","앤 셜리, 넌 시인이야!"라면서 고마워했다.</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.yes24.com/24/Goods/9382661">오세발</a> 선생은 방울을 흔드는 목사님(고 <a href="/wiki/%EC%8B%A0%EB%8F%99%EC%9A%B0" class="mw-disambig" title="신동우">신동우</a> 화백 그림, <a href="/wiki/%EA%B8%88%EC%84%B1%EB%AC%B8%ED%99%94%EC%9E%AC%EB%8B%A8" title="금성문화재단">금성문화사</a> 출판)을 썼다. <a href="/wiki/%EB%86%8D%EC%97%85" title="농업">농업</a>공동체에서 목회하는 개신교 목사가 눈이 오는 주일에 저녁<a href="/wiki/%EC%98%88%EB%B0%B0" title="예배">예배</a>를 알리는 <a href="/wiki/%EC%A2%85" class="mw-disambig" title="종">종</a>을 치려고 했다. 그런데 <a href="/wiki/%EC%83%88" title="새">새</a>들이 둥지를 틀어 아기새들을 돌봄을 보곤, <a href="/wiki/%EC%B6%95%EC%82%AC" title="축사">마굿간</a>에서 <a href="/wiki/%ED%99%A9%EC%86%8C" title="황소">황소</a> 누렁이가 목에 건 <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20171209043956/http://www.chosun.com/site/data/html_dir/2009/02/25/2009022500742.html">워낭</a>을 끌러다가 교우들을 찾아가서 예배를 알렸다. 목사님의 마음을 이해한 교우들은 "쉿, 종탑에서 아기새들이 잔대요"라고 말하며 <a href="/wiki/%EA%B5%90%ED%9A%8C" title="교회">교회</a>에 갔다. <a href="/wiki/%EC%83%9D%EB%AA%85" title="생명">생명</a>을 존중하는 개신교 목사와 교우들의 <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.newsnjoy.or.kr/news/articleView.html?idxno=5021">생명경외사상</a>이 담긴 글이다.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="목사의_종류_(호칭)"><span id=".EB.AA.A9.EC.82.AC.EC.9D.98_.EC.A2.85.EB.A5.98_.28.ED.98.B8.EC.B9.AD.29"></span>목사의 종류 (호칭)</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%EB%AA%A9%EC%82%AC&action=edit&section=24" title="부분 편집: 목사의 종류 (호칭)"><span>편집</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="순회목사"><span id=".EC.88.9C.ED.9A.8C.EB.AA.A9.EC.82.AC"></span>순회목사</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%EB%AA%A9%EC%82%AC&action=edit&section=25" title="부분 편집: 순회목사"><span>편집</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>순회목사(巡廻牧師)는 일정한 교회를 맡지 않고 각지에 있는 교회로부터의 요청을 받아 여러 곳에서 설교를 하는 목사와 몇군데 교회를 맡아서 이를 순회하면서 주관하는 목사를 말한다.<sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="담임목사"><span id=".EB.8B.B4.EC.9E.84.EB.AA.A9.EC.82.AC"></span>담임목사</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%EB%AA%A9%EC%82%AC&action=edit&section=26" title="부분 편집: 담임목사"><span>편집</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>담임목사는 교회와 당회를 대표해서 교회를 책임지고 담임하여 운영하는 목사를 말한다. 감리교에서는 교회법에 따라 감독이 파송하며, 시무 교회가 있는 해당 구역에 소속된다. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="부목사"><span id=".EB.B6.80.EB.AA.A9.EC.82.AC"></span>부목사</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%EB%AA%A9%EC%82%AC&action=edit&section=27" title="부분 편집: 부목사"><span>편집</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>부목사는 담임목사를 보좌하는 목사로 담당 사역지와 교회에서 맡은 사역을 담당한다. 장로교회 목사 제도에서는 위임목사를 보좌하는 임시목사로서 임기는 1년이며 중임될 수 있고 담임목사의 사임 시에 함께 사임하는 목사를 가리킨다. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="군종목사"><span id=".EA.B5.B0.EC.A2.85.EB.AA.A9.EC.82.AC"></span>군종목사</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%EB%AA%A9%EC%82%AC&action=edit&section=28" title="부분 편집: 군종목사"><span>편집</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>군종목사는 군부대 내에 예속되어 있는 개신교 목사를 가리키며 가장 많은 수를 자랑하는 군종장교다. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="무임목사"><span id=".EB.AC.B4.EC.9E.84.EB.AA.A9.EC.82.AC"></span>무임목사</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%EB%AA%A9%EC%82%AC&action=edit&section=29" title="부분 편집: 무임목사"><span>편집</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>무임목사란 장로교회의 목사 제도로 시무지가 없는 목사 혹은 노회의 허락이 없는 일을 하는 목사를 말한다. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="원로목사"><span id=".EC.9B.90.EB.A1.9C.EB.AA.A9.EC.82.AC"></span>원로목사</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%EB%AA%A9%EC%82%AC&action=edit&section=30" title="부분 편집: 원로목사"><span>편집</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>원로목사란 한 교회에서 20년 이상을 시무하고 70세 정년이 되어 은퇴하는 목사에게 교회가 예우와 지원의 차원에서 추대하는 명예직이다. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="위임목사"><span id=".EC.9C.84.EC.9E.84.EB.AA.A9.EC.82.AC"></span>위임목사</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%EB%AA%A9%EC%82%AC&action=edit&section=31" title="부분 편집: 위임목사"><span>편집</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>위임목사는 장로교회의 목사 제도로 노회에 소속되어 노회의 위임을 받아서 위임식을 치른 목사다. 따라서 만 70세로 퇴직할 때까지 신임을 묻지 않고 지속적으로 목사직을 수행할 수 있는 정년이 보장된 종신목사다. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="임시목사"><span id=".EC.9E.84.EC.8B.9C.EB.AA.A9.EC.82.AC"></span>임시목사</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%EB%AA%A9%EC%82%AC&action=edit&section=32" title="부분 편집: 임시목사"><span>편집</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>임시목사는 장로교회의 목사 제도로 예수님의 위임을 받지 못했으므로 몇 년마다 공동의회의 신임을 물어 참석인의 2/3의 신임을 얻어야 연임할 수 있는 목사다. 하지만 일반적으로 그렇게 신임을 묻는 교회는 거의 없다. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="전도목사"><span id=".EC.A0.84.EB.8F.84.EB.AA.A9.EC.82.AC"></span>전도목사</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%EB%AA%A9%EC%82%AC&action=edit&section=33" title="부분 편집: 전도목사"><span>편집</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>노회의 허락을 받아 특수한 곳에 파송되어 전도하는 목사이다. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="기관목사"><span id=".EA.B8.B0.EA.B4.80.EB.AA.A9.EC.82.AC"></span>기관목사</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%EB%AA%A9%EC%82%AC&action=edit&section=34" title="부분 편집: 기관목사"><span>편집</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>신학교, 병원, 학교, 기타 기관에서 가르치고 전도하는 목사이다. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="같이_보기"><span id=".EA.B0.99.EC.9D.B4_.EB.B3.B4.EA.B8.B0"></span>같이 보기</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%EB%AA%A9%EC%82%AC&action=edit&section=35" title="부분 편집: 같이 보기"><span>편집</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/%EC%84%B1%EC%A7%81%EC%9E%90" title="성직자">성직자</a></li> <li><a href="/wiki/%EC%9E%A5%EB%A1%9C_(%EA%B8%B0%EB%8F%85%EA%B5%90)" title="장로 (기독교)">장로 (기독교)</a></li> <li><a href="/wiki/%EC%9D%B4%EB%A7%98" title="이맘">이맘</a></li> <li><a href="/wiki/%EB%AA%A9%ED%9A%8C" title="목회">목회</a></li> <li><a href="/wiki/%EB%AA%A9%ED%9A%8C%EC%83%81%EB%8B%B4" title="목회상담">목회상담</a></li> <li><a href="/wiki/%EC%82%AC%EC%A0%9C" title="사제">사제</a></li> <li><a href="/wiki/%EB%9E%8D%EB%B9%84" title="랍비">랍비</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="각주"><span id=".EA.B0.81.EC.A3.BC"></span>각주</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%EB%AA%A9%EC%82%AC&action=edit&section=36" title="부분 편집: 각주"><span>편집</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r35556958">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist"> <div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text">3.1 독립선언 당시 목회가 아니라 기독교 관련 기관에 소속된 이들이 있었음.</span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text">"목사 [牧師]" 한국민족문화대백과, 한국학중앙연구원.</span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text">대한성서공회, <b>성경전서</b> 새번역, "그분이 어떤 사람은 사도로, 어떤 사람은 예언자로, 어떤 사람은 복음 전도자로, 또 어떤 사람은 목사와 교사로 삼으셨습니다."</span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text">한스 큉, <b>그리스도교</b>, 이종한 옮김, (왜관: 분도출판사, 2002), 396-489쪽, 요약 정리</span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text">약식표기 'Rev.', 'Rev'는 <a href="/wiki/%EA%B8%B0%EB%8F%85%EA%B5%90" title="기독교">기독교</a> 공동체의 <a href="/wiki/%EC%84%B1%EC%A7%81%EC%9E%90" title="성직자">성직자</a>를 '성스러운 직분'이라는 의미의 경칭으로 <a href="/wiki/%EC%98%81%EC%96%B4" title="영어">영어</a>권에서 모든 기독교계 성직자를 칭한다</span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text">헬라어, '에클레시아 카톨리케'( ἐκκλησιακαθολικη)로 모든 교회가 연합한 전체인 하나의 교회를 뜻함. <a href="/wiki/11%EC%84%B8%EA%B8%B0" title="11세기">11세기</a> 이전의 하나였던 시대의 교회를 의미하며 현재의 <a href="/wiki/%EC%A0%95%EA%B5%90%ED%9A%8C" class="mw-redirect" title="정교회">정교회</a>, <a href="/wiki/%EC%B2%9C%EC%A3%BC%EA%B5%90%ED%9A%8C" class="mw-redirect" title="천주교회">천주교회</a>, <a href="/wiki/%EA%B0%9C%EC%8B%A0%EA%B5%90%ED%9A%8C" class="mw-redirect" title="개신교회">개신교회</a>의 공통적 전통이 되는 교회를 의미함.</span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text">대한성서공회, <b>성경전서</b> 새번역을 따름. 보편교회 제도를 수용하는 <a href="/wiki/%EC%B2%9C%EC%A3%BC%EA%B5%90" class="mw-redirect" title="천주교">천주교</a>, <a href="/wiki/%EC%84%B1%EA%B3%B5%ED%9A%8C" title="성공회">성공회</a>에서는 주교, 부제로 <a href="/wiki/%EB%8F%99%EB%B0%A9%EC%A0%95%EA%B5%90%ED%9A%8C" class="mw-redirect" title="동방정교회">동방정교회</a>에서는 주교, 보제로 번역하기 도함.</span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text">대한성서공회, <b>성경전서</b> 새번역, 디모데전서 3장 2-7절, 3장 8-13절 본문 요약</span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text">한국의 <a href="/wiki/%EA%B0%9C%EC%8B%A0%EA%B5%90" title="개신교">개신교</a>에서는 <a href="/w/index.php?title=%EC%98%88%EC%88%98%EA%B5%90_%EB%8C%80%ED%95%9C_%EC%9E%A5%EB%A1%9C%ED%9A%8C-%ED%86%B5%ED%95%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="예수교 대한 장로회-통합 (없는 문서)">예수교 대한 장로회-통합</a>과 <a href="/wiki/%EA%B8%B0%EB%8F%85%EA%B5%90_%EB%8C%80%ED%95%9C_%EA%B0%90%EB%A6%AC%ED%9A%8C" class="mw-redirect" title="기독교 대한 감리회">기독교 대한 감리회</a>에서는 <a href="/wiki/%EC%84%B1%EB%A1%80%EC%A0%84" class="mw-redirect" title="성례전">성례전</a>을 위한 예식서를 사용하고 있다.</span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text">푹스. 《풍속의 역사2: 르네상스》. 이기웅, 박종만 옮김. (서울: 까치글방, 2001)</span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text">에른스트 다스만. <b>교회사2</b>. 하성수 옮김. 분도출판사, 2007.</span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text">에두하르트 푹스. <b>풍속의 역사 2: 르네상스 (개역판)</b>. 이기웅 옮김. 까치글방, 2001.</span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a></span> <span class="reference-text">기독교대한 감리회, <b>교리와 장정</b>, 2007.</span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text">감리교회에서 30개 정도의 교회가 모인 연회의 하부 지역으로 감리사 관할한다.</span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a></span> <span class="reference-text">감리교회의 감독이 관할하는 지역에서 매년 열리는 회의로 교회행정결정과 목사 안수 등의 사항을 결정하고 시행한다.</span> </li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-16">↑</a></span> <span class="reference-text">한국의 장로교는 단일 교단이 아니라 여러개의 교단으로 한국 장로교를 이루고 있다. 이중 기장, 고신, 통합, 합동이 오래된 장로교단이나 조금씩 다른 목사 안수 제도를 가지고 있다.</span> </li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-17">↑</a></span> <span class="reference-text">노르웨이에서 루터교가 국교였으나 2017년 국교가 폐지되었다. 현재는 노르웨이의 왕실 종교로서 국가 종교세금과 관련된다.</span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external autonumber" href="http://m.kmib.co.kr/view.asp?arcid=0923989700#RedyAi">[1]</a></span> </li> <li id="cite_note-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-19">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">이덕주 (2011년 8월 31일). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.yes24.com/24/goods/5647232">《기독교 사회주의 산책, 새로운 역사를 향한 우리의 성서 읽기》</a>. 홍성사.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%EA%B8%B0%EB%8F%85%EA%B5%90+%EC%82%AC%ED%9A%8C%EC%A3%BC%EC%9D%98+%EC%82%B0%EC%B1%85%2C+%EC%83%88%EB%A1%9C%EC%9A%B4+%EC%97%AD%EC%82%AC%EB%A5%BC+%ED%96%A5%ED%95%9C+%EC%9A%B0%EB%A6%AC%EC%9D%98+%EC%84%B1%EC%84%9C+%EC%9D%BD%EA%B8%B0&rft.pub=%ED%99%8D%EC%84%B1%EC%82%AC&rft.date=2011-08-31&rft.au=%EC%9D%B4%EB%8D%95%EC%A3%BC&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.yes24.com%2F24%2Fgoods%2F5647232&rfr_id=info%3Asid%2Fko.wikipedia.org%3A%EB%AA%A9%EC%82%AC" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-20">↑</a></span> <span class="reference-text">"전덕기(全德基)". 《한국민족문화대백과》. 한국학중앙연구원.</span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-21">↑</a></span> <span class="reference-text">체포되어 1년7개월 동안 옥고를 치른 이후에 무죄로 풀려났다.</span> </li> <li id="cite_note-22"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-22">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation news"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.newsnjoy.or.kr/news/articleView.html?idxno=303952">“한국 산업 선교, 노동운동 씨 뿌린 조지송 목사…"노동문제는 교회 선교 문제이자 국가 문제라고 인식<span style="padding-right:0.2em;">"</span>”</a>. 《뉴스엔조이》. 2022년 1월 22일<span class="reference-accessdate">. 2024년 6월 25일에 확인함</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=%EB%89%B4%EC%8A%A4%EC%97%94%EC%A1%B0%EC%9D%B4&rft.atitle=%ED%95%9C%EA%B5%AD+%EC%82%B0%EC%97%85+%EC%84%A0%EA%B5%90%2C+%EB%85%B8%EB%8F%99%EC%9A%B4%EB%8F%99+%EC%94%A8+%EB%BF%8C%EB%A6%B0+%EC%A1%B0%EC%A7%80%EC%86%A1+%EB%AA%A9%EC%82%AC%E2%80%A6%22%EB%85%B8%EB%8F%99%EB%AC%B8%EC%A0%9C%EB%8A%94+%EA%B5%90%ED%9A%8C+%EC%84%A0%EA%B5%90+%EB%AC%B8%EC%A0%9C%EC%9D%B4%EC%9E%90+%EA%B5%AD%EA%B0%80+%EB%AC%B8%EC%A0%9C%EB%9D%BC%EA%B3%A0+%EC%9D%B8%EC%8B%9D%22&rft.date=2022-01-22&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.newsnjoy.or.kr%2Fnews%2FarticleView.html%3Fidxno%3D303952&rfr_id=info%3Asid%2Fko.wikipedia.org%3A%EB%AA%A9%EC%82%AC" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-23">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">역사학연구소 (2016년 3월 28일). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.kyobobook.co.kr/product/detailViewKor.laf?barcode=9788958284505">《교실 밖 국사여행(개정판) ,공순이, 노동자로 거듭나다 ┃ 1970년대 여성 노동자》</a>. 사계절출판사.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%EA%B5%90%EC%8B%A4+%EB%B0%96+%EA%B5%AD%EC%82%AC%EC%97%AC%ED%96%89%28%EA%B0%9C%EC%A0%95%ED%8C%90%29+%2C%EA%B3%B5%EC%88%9C%EC%9D%B4%2C+%EB%85%B8%EB%8F%99%EC%9E%90%EB%A1%9C+%EA%B1%B0%EB%93%AD%EB%82%98%EB%8B%A4+%E2%94%83+1970%EB%85%84%EB%8C%80+%EC%97%AC%EC%84%B1+%EB%85%B8%EB%8F%99%EC%9E%90&rft.pub=%EC%82%AC%EA%B3%84%EC%A0%88%EC%B6%9C%ED%8C%90%EC%82%AC&rft.date=2016-03-28&rft.au=%EC%97%AD%EC%82%AC%ED%95%99%EC%97%B0%EA%B5%AC%EC%86%8C&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.kyobobook.co.kr%2Fproduct%2FdetailViewKor.laf%3Fbarcode%3D9788958284505&rfr_id=info%3Asid%2Fko.wikipedia.org%3A%EB%AA%A9%EC%82%AC" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-24"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-24">↑</a></span> <span class="reference-text">《<a href="/wiki/%EA%B8%80%EB%A1%9C%EB%B2%8C_%EC%84%B8%EA%B3%84%EB%8C%80%EB%B0%B1%EA%B3%BC%EC%82%AC%EC%A0%84" class="mw-redirect" title="글로벌 세계대백과사전">글로벌 세계대백과사전</a>》, <span class="plainlinks"><a class="external text" href="https://ko.wikisource.org/wiki/%EA%B8%80%EB%A1%9C%EB%B2%8C_%EC%84%B8%EA%B3%84_%EB%8C%80%EB%B0%B1%EA%B3%BC%EC%82%AC%EC%A0%84/%EC%A2%85%EA%B5%90%C2%B7%EC%B2%A0%ED%95%99/%EC%84%B8%EA%B3%84%EC%9D%98_%EC%A2%85%EA%B5%90/%EA%B7%B8%EB%A6%AC%EC%8A%A4%EB%8F%84%EA%B5%90/%EA%B7%B8%EB%A6%AC%EC%8A%A4%EB%8F%84%EA%B5%90%EC%9D%98_%EC%A1%B0%EC%A7%81#%EC%88%9C%ED%9A%8C%EB%AA%A9%EC%82%AC">〈순회목사〉</a></span></span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="외부_링크"><span id=".EC.99.B8.EB.B6.80_.EB.A7.81.ED.81.AC"></span>외부 링크</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%EB%AA%A9%EC%82%AC&action=edit&section=37" title="부분 편집: 외부 링크"><span>편집</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/12px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="12" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/18px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/24px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span> 위키미디어 공용에 <span class="plainlinks"><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Pastors?uselang=ko">목사</a></span> 관련 미디어 분류가 있습니다.</li></ul> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r36480591"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r38501015">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#ccf}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#ddf}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e6e6ff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f7f7f7}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}body.skin--responsive .mw-parser-output .navbox-image img{max-width:none!important}@media print{body.ns-0 .mw-parser-output .navbox{display:none!important}}</style></div><div role="navigation" class="navbox authority-control" aria-label="Navbox" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%EC%9C%84%ED%82%A4%EB%B0%B1%EA%B3%BC:%EC%A0%84%EA%B1%B0_%ED%86%B5%EC%A0%9C" title="위키백과:전거 통제">전거 통제</a>: 국가 <span class="mw-valign-text-top noprint" typeof="mw:File/Frameless"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q152002#identifiers" title="위키데이터에서 편집하기"><img alt="위키데이터에서 편집하기" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/10px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/15px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/20px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00560844">일본</a></span></li> <li><span class="uid"><abbr title="pastoři"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=ph202928&CON_LNG=ENG">체코</a></abbr></span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐api‐int.codfw.main‐5b65fffc7d‐ldh7v Cached time: 20250214181814 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [vary‐revision‐sha1, show‐toc] CPU time usage: 0.365 seconds Real time usage: 0.589 seconds Preprocessor visited node count: 1662/1000000 Post‐expand include size: 30858/2097152 bytes Template argument size: 1701/2097152 bytes Highest expansion depth: 14/100 Expensive parser function count: 3/500 Unstrip recursion depth: 0/20 Unstrip post‐expand size: 30578/5000000 bytes Lua time usage: 0.165/10.000 seconds Lua memory usage: 3776367/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 1/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 394.989 1 -total 26.04% 102.842 1 틀:위키데이터_속성_추적 23.15% 91.458 1 틀:기독교 22.77% 89.941 1 틀:접이식_사이드바 21.46% 84.748 1 틀:각주 14.08% 55.634 2 틀:서적_인용 12.27% 48.478 1 틀:전거_통제 5.86% 23.155 1 틀:위키공용분류-줄 5.73% 22.646 1 틀:직업_정보 5.34% 21.091 1 틀:정보상자 --> <!-- Saved in parser cache with key kowiki:pcache:96820:|#|:idhash:canonical and timestamp 20250214181814 and revision id 37944785. Rendering was triggered because: api-parse --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&type=1x1&usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">원본 주소 "<a dir="ltr" href="https://ko.wikipedia.org/w/index.php?title=목사&oldid=37944785">https://ko.wikipedia.org/w/index.php?title=목사&oldid=37944785</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%ED%8A%B9%EC%88%98:%EB%B6%84%EB%A5%98" title="특수:분류">분류</a>: <ul><li><a href="/wiki/%EB%B6%84%EB%A5%98:%EB%AA%A9%EC%82%AC" title="분류:목사">목사</a></li><li><a href="/wiki/%EB%B6%84%EB%A5%98:%EA%B8%B0%EB%8F%85%EA%B5%90_%EC%84%B1%EC%A7%81%EC%9E%90" title="분류:기독교 성직자">기독교 성직자</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">숨은 분류: <ul><li><a href="/wiki/%EB%B6%84%EB%A5%98:%ED%95%B4%EA%B2%B0%EB%90%98%EC%A7%80_%EC%95%8A%EC%9D%80_%EC%86%8D%EC%84%B1%EC%9D%B4_%EC%9E%88%EB%8A%94_%EB%AC%B8%EC%84%9C" title="분류:해결되지 않은 속성이 있는 문서">해결되지 않은 속성이 있는 문서</a></li><li><a href="/wiki/%EB%B6%84%EB%A5%98:%EA%B8%80%EB%A1%9C%EB%B2%8C%EC%84%B8%EA%B3%84%EB%8C%80%EB%B0%B1%EA%B3%BC%EB%A5%BC_%EC%9D%B8%EC%9A%A9%ED%95%9C_%EB%AC%B8%EC%84%9C" title="분류:글로벌세계대백과를 인용한 문서">글로벌세계대백과를 인용한 문서</a></li><li><a href="/wiki/%EB%B6%84%EB%A5%98:%EC%9C%84%ED%82%A4%EB%8D%B0%EC%9D%B4%ED%84%B0_%EC%86%8D%EC%84%B1_P18%EC%9D%84_%EC%82%AC%EC%9A%A9%ED%95%98%EB%8A%94_%EB%AC%B8%EC%84%9C" title="분류:위키데이터 속성 P18을 사용하는 문서">위키데이터 속성 P18을 사용하는 문서</a></li><li><a href="/wiki/%EB%B6%84%EB%A5%98:%EC%9C%84%ED%82%A4%EB%8D%B0%EC%9D%B4%ED%84%B0_%EC%86%8D%EC%84%B1_P373%EC%9D%84_%EC%82%AC%EC%9A%A9%ED%95%98%EB%8A%94_%EB%AC%B8%EC%84%9C" title="분류:위키데이터 속성 P373을 사용하는 문서">위키데이터 속성 P373을 사용하는 문서</a></li><li><a href="/wiki/%EB%B6%84%EB%A5%98:%EC%9C%84%ED%82%A4%EB%8D%B0%EC%9D%B4%ED%84%B0_%EC%86%8D%EC%84%B1_P349%EB%A5%BC_%EC%82%AC%EC%9A%A9%ED%95%98%EB%8A%94_%EB%AC%B8%EC%84%9C" title="분류:위키데이터 속성 P349를 사용하는 문서">위키데이터 속성 P349를 사용하는 문서</a></li><li><a href="/wiki/%EB%B6%84%EB%A5%98:%EC%9C%84%ED%82%A4%EB%8D%B0%EC%9D%B4%ED%84%B0_%EC%86%8D%EC%84%B1_P691%EC%9D%84_%EC%82%AC%EC%9A%A9%ED%95%98%EB%8A%94_%EB%AC%B8%EC%84%9C" title="분류:위키데이터 속성 P691을 사용하는 문서">위키데이터 속성 P691을 사용하는 문서</a></li><li><a href="/wiki/%EB%B6%84%EB%A5%98:%EC%9C%84%ED%82%A4%EB%8D%B0%EC%9D%B4%ED%84%B0_%EC%86%8D%EC%84%B1_P7859%EB%A5%BC_%EC%82%AC%EC%9A%A9%ED%95%98%EB%8A%94_%EB%AC%B8%EC%84%9C" title="분류:위키데이터 속성 P7859를 사용하는 문서">위키데이터 속성 P7859를 사용하는 문서</a></li><li><a href="/wiki/%EB%B6%84%EB%A5%98:%EB%82%B4%EC%9A%A9_%EC%97%86%EC%9D%B4_%EC%A0%95%EB%B3%B4%EC%83%81%EC%9E%90_%ED%8B%80%EC%9D%84_%EC%82%AC%EC%9A%A9%ED%95%9C_%EB%AC%B8%EC%84%9C" title="분류:내용 없이 정보상자 틀을 사용한 문서">내용 없이 정보상자 틀을 사용한 문서</a></li><li><a href="/wiki/%EB%B6%84%EB%A5%98:%EC%98%81%EC%96%B4_%ED%91%9C%EA%B8%B0%EB%A5%BC_%ED%8F%AC%ED%95%A8%ED%95%9C_%EB%AC%B8%EC%84%9C" title="분류:영어 표기를 포함한 문서">영어 표기를 포함한 문서</a></li><li><a href="/wiki/%EB%B6%84%EB%A5%98:NDL_%EC%8B%9D%EB%B3%84%EC%9E%90%EB%A5%BC_%ED%8F%AC%ED%95%A8%ED%95%9C_%EC%9C%84%ED%82%A4%EB%B0%B1%EA%B3%BC_%EB%AC%B8%EC%84%9C" title="분류:NDL 식별자를 포함한 위키백과 문서">NDL 식별자를 포함한 위키백과 문서</a></li><li><a href="/wiki/%EB%B6%84%EB%A5%98:NKC_%EC%8B%9D%EB%B3%84%EC%9E%90%EB%A5%BC_%ED%8F%AC%ED%95%A8%ED%95%9C_%EC%9C%84%ED%82%A4%EB%B0%B1%EA%B3%BC_%EB%AC%B8%EC%84%9C" title="분류:NKC 식별자를 포함한 위키백과 문서">NKC 식별자를 포함한 위키백과 문서</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> 이 문서는 2024년 10월 4일 (금) 11:03에 마지막으로 편집되었습니다.</li> <li id="footer-info-copyright">모든 문서는 <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ko">크리에이티브 커먼즈 저작자표시-동일조건변경허락 4.0</a>에 따라 사용할 수 있으며, 추가적인 조건이 적용될 수 있습니다. 자세한 내용은 <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/ko">이용 약관</a>을 참고하십시오.<br />Wikipedia®는 미국 및 다른 국가에 등록되어 있는 <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org">Wikimedia Foundation, Inc.</a> 소유의 등록 상표입니다.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">개인정보처리방침</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%EC%9C%84%ED%82%A4%EB%B0%B1%EA%B3%BC:%EC%86%8C%EA%B0%9C">위키백과 소개</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%EC%9C%84%ED%82%A4%EB%B0%B1%EA%B3%BC:%EB%A9%B4%EC%B1%85_%EC%A1%B0%ED%95%AD">면책 조항</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">행동 강령</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">개발자</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/ko.wikipedia.org">통계</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">쿠키 정책</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//ko.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%EB%AA%A9%EC%82%AC&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">모바일 보기</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>검색</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="위키백과 검색"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="특수:검색"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">검색</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="목차" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="목차 토글" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">목차 토글</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">목사</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>57개 언어</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>새 주제</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-b766959bd-qpfnn","wgBackendResponseTime":153,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.365","walltime":"0.589","ppvisitednodes":{"value":1662,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":30858,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":1701,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":14,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":3,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":30578,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 394.989 1 -total"," 26.04% 102.842 1 틀:위키데이터_속성_추적"," 23.15% 91.458 1 틀:기독교"," 22.77% 89.941 1 틀:접이식_사이드바"," 21.46% 84.748 1 틀:각주"," 14.08% 55.634 2 틀:서적_인용"," 12.27% 48.478 1 틀:전거_통제"," 5.86% 23.155 1 틀:위키공용분류-줄"," 5.73% 22.646 1 틀:직업_정보"," 5.34% 21.091 1 틀:정보상자"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.165","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":3776367,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-api-int.codfw.main-5b65fffc7d-ldh7v","timestamp":"20250214181814","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\ubaa9\uc0ac","url":"https:\/\/ko.wikipedia.org\/wiki\/%EB%AA%A9%EC%82%AC","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q152002","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q152002","author":{"@type":"Organization","name":"\uc704\ud0a4\ubbf8\ub514\uc5b4 \ud504\ub85c\uc81d\ud2b8 \uae30\uc5ec\uc790"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2007-01-09T05:05:02Z","dateModified":"2024-10-04T02:03:24Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/0\/0f\/Mausoleum_der_Galla_Placidia%2C_Ravenna%2C_Italien.JPG","headline":"\uac1c\uc2e0\uad50\uc758 \uc131\uc9c1\uc790"}</script> </body> </html>