CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="fa" dir="rtl"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>حرم امام رضا - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )fawikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[".\t,","٫\t٬"],"wgDigitTransformTable":[ "0\t1\t2\t3\t4\t5\t6\t7\t8\t9\t%","۰\t۱\t۲\t۳\t۴\t۵\t۶\t۷\t۸\t۹\t٪"],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","ژانویه","فوریه","مارس","آوریل","مه","ژوئن","ژوئیه","اوت","سپتامبر","اکتبر","نوامبر","دسامبر"],"wgRequestId":"04655255-a343-4dac-8aa8-f5704ff5df2a","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"حرم_امام_رضا","wgTitle":"حرم امام رضا","wgCurRevisionId":40670605,"wgRevisionId":40427853,"wgArticleId":284940,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["صفحه‌های دارای آرگومان تکراری در فراخوانی الگو","مقاله‌هایی که تجمیع ارجاع در آن‌ها ممنوع است","مقاله‌های خوب","صفحات حفاظت‌شده ویکی‌پدیا در حد بازبینی ویرایش", "مختصات در ویکی‌داده","Infobox mapframe without OSM relation ID on Wikidata","مقاله‌های جای‌های تاریخی ایران","مقاله‌های دارای واژگان به زبان عربی","صفحه‌هایی که از جعبه گفتاورد با پارامترهای نامعلوم استفاده می‌کنند","نگهداری یادکرد:خطاهای شابک چشم‌پوشی‌شده","یادکردهای دارای منبع به زبان عربی","صفحه‌های دارای پیوند مرده","یادکردهای دارای منبع به زبان انگلیسی","صفحه‌هایی که از جعبه پیوند به پروژه‌های خواهر با پیوند پنهان ویکی‌داده استفاده می‌کنند","صفحه‌هایی که از جعبه پیوند به پروژه‌های خواهر با جستجوی پیش‌فرض استفاده می‌کنند","وبگاه رسمی ناموجود در ویکی‌داده", "صفحه‌هایی که از افزونه نقشه‌نگار استفاده می‌کنند","حرم امام رضا","آثار دوره افشاریان در شهرستان مشهد","آثار دوره سامانیان در شهرستان مشهد","آثار دوره غزنویان در شهرستان مشهد","آثار دوره قاجاریان در شهرستان مشهد","آثار ملی ایران","آرامگاه‌ها در استان خراسان رضوی","آرامگاه‌های تاریخی شهرستان مشهد","جاذبه‌های گردشگری استان خراسان رضوی","زیارتگاه‌های تاریخی شهرستان مشهد","زیارت‌گاه‌های شیعه","ساختمان‌ها و سازه‌ها در مشهد","گورستان‌های ایران","گورستان‌های تاریخی شهرستان مشهد","گورستان‌های شیعه","مسجدهای ایران","مسجدهای تاریخی شهرستان مشهد", "معماری دوران جمهوری اسلامی ایران","معماری دوره صفویان","مکان‌های مقدس شیعه دوازده‌امامی","نمادهای مشهد"],"wgPageViewLanguage":"fa","wgPageContentLanguage":"fa","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"حرم_امام_رضا","wgRelevantArticleId":284940,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"status":{"levels":1}}},"wgStableRevisionId":40427853,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"fa","pageLanguageDir":"rtl","pageVariantFallbacks":"fa"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":200000,"wgCoordinates":{"lat": 36.28794166666666,"lon":59.615677777777776},"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q1791841","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":true,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false,"wgEditLatestRevision":true};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.kartographer.style":"ready","ext.cite.styles":"ready","mediawiki.page.gallery.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready", "jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.kartographer.staticframe","ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.gallery","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.Edittools","ext.gadget.EasyNewSection","ext.gadget.signit","ext.gadget.decodesummary","ext.gadget.Watchlist","ext.gadget.switcher","ext.gadget.refToolbar","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents", "ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fa&modules=ext.cite.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.kartographer.style%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cmediawiki.page.gallery.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=fa&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fa&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.5"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/60/Haram0818.jpg/1200px-Haram0818.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1600"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/60/Haram0818.jpg/800px-Haram0818.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="1067"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/60/Haram0818.jpg/640px-Haram0818.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="853"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="حرم امام رضا - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//fa.m.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="ویرایش" href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="ویکی‌پدیا (fa)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//fa.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fa"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="خوراک اتم برای ویکی‌پدیا" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki rtl sitedir-rtl mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-حرم_امام_رضا rootpage-حرم_امام_رضا skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">پرش به محتوا</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="منوی اصلی" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">منوی اصلی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">منوی اصلی</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">نهفتن</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> بازدید محتوا </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" title="مشاهدهٔ صفحهٔ اصلی [z]" accesskey="z"><span>صفحهٔ اصلی</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D9%86%D9%88%D9%86%DB%8C" title="یافتن اطلاعات پس‌زمینه پیرامون رویدادهای کنونی"><span>رویدادهای کنونی</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C" title="آوردن یک صفحهٔ تصادفی [x]" accesskey="x"><span>مقالهٔ تصادفی</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-collaboration" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-collaboration" > <div class="vector-menu-heading"> همکاری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1" title="فهرستی از تغییرات اخیر ویکی [r]" accesskey="r"><span>تغییرات اخیر</span></a></li><li id="n-cooperateing" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C"><span>ویکی‌نویس شوید!</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA" title="مکانی برای دریافتن"><span>راهنما</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="//fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D8%A8%D8%A7_%D9%85%D8%A7"><span>تماس با ویکی‌پدیا</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="ویکی‌پدیا" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fa.svg" style="width: 6em; height: 2em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="دانشنامهٔ آزاد" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fa.svg" width="72" height="18" style="width: 4.5em; height: 1.125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%AC%D9%88" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="جستجو در ویکی‌پدیا [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>جستجو</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="جستجو در ویکی‌پدیا" aria-label="جستجو در ویکی‌پدیا" autocapitalize="sentences" title="جستجو در ویکی‌پدیا [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="ویژه:جستجو"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">جستجو</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="ابزارهای شخصی"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ظاهر"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="تغییر ظاهر اندازهٔ قلم، عرض و رنگ صفحه" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ظاهر" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ظاهر</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fa.wikipedia.org&uselang=fa" class=""><span>کمک مالی</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&returnto=%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" title="از شما دعوت می‌شود که یک حساب ایجاد کنید و وارد شوید؛ هرچند که این کار اختیاری است." class=""><span>ایجاد حساب</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&returnto=%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" title="توصیه می‌شود که به سامانه وارد شوید، گرچه اجباری نیست [o]" accesskey="o" class=""><span>ورود</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="گزینه‌های بیشتر" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارهای شخصی" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ابزارهای شخصی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="منوی کاربری" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fa.wikipedia.org&uselang=fa"><span>کمک مالی</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&returnto=%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" title="از شما دعوت می‌شود که یک حساب ایجاد کنید و وارد شوید؛ هرچند که این کار اختیاری است."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>ایجاد حساب</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&returnto=%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" title="توصیه می‌شود که به سامانه وارد شوید، گرچه اجباری نیست [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>ورود</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> صفحه‌هایی برای ویرایشگرانی که از سامانه خارج شدند <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%85%D9%82%D8%AF%D9%85%D9%87" aria-label="دربارهٔ ویرایش‌کردن بیشتر بدانید"><span>بیشتر بدانید</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%86" title="فهرست ویرایش‌ها انجام شده از این نشانی آی‌پی [y]" accesskey="y"><span>مشارکت‌ها</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D9%85%D9%86" title="بحث پیرامون ویرایش‌های این نشانی آی‌پی [n]" accesskey="n"><span>بحث</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="فهرست" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">فهرست</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">نهفتن</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">بخش آغازین</div> </a> </li> <li id="toc-پیشینه" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#پیشینه"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱</span> <span>پیشینه</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-پیشینه-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>تغییر وضعیت زیربخش‌های پیشینه</span> </button> <ul id="toc-پیشینه-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-دفن_علی_بن_موسی_الرضا" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#دفن_علی_بن_موسی_الرضا"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱.۱</span> <span>دفن علی بن موسی الرضا</span> </div> </a> <ul id="toc-دفن_علی_بن_موسی_الرضا-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-پیشینه_بنا" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#پیشینه_بنا"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱.۲</span> <span>پیشینه بنا</span> </div> </a> <ul id="toc-پیشینه_بنا-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-اهمیت" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#اهمیت"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲</span> <span>اهمیت</span> </div> </a> <ul id="toc-اهمیت-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-تاریخچه_توسعه_حرم_بر_اساس_دوران‌ها" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#تاریخچه_توسعه_حرم_بر_اساس_دوران‌ها"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳</span> <span>تاریخچه توسعه حرم بر اساس دوران‌ها</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-تاریخچه_توسعه_حرم_بر_اساس_دوران‌ها-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>تغییر وضعیت زیربخش‌های تاریخچه توسعه حرم بر اساس دوران‌ها</span> </button> <ul id="toc-تاریخچه_توسعه_حرم_بر_اساس_دوران‌ها-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-حرم_در_عصر_سامانیان" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#حرم_در_عصر_سامانیان"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳.۱</span> <span>حرم در عصر سامانیان</span> </div> </a> <ul id="toc-حرم_در_عصر_سامانیان-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-حرم_در_عصر_دیلمیان" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#حرم_در_عصر_دیلمیان"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳.۲</span> <span>حرم در عصر دیلمیان</span> </div> </a> <ul id="toc-حرم_در_عصر_دیلمیان-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-حرم_در_عصر_غزنویان" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#حرم_در_عصر_غزنویان"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳.۳</span> <span>حرم در عصر غزنویان</span> </div> </a> <ul id="toc-حرم_در_عصر_غزنویان-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-حرم_در_عصر_سلجوقیان" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#حرم_در_عصر_سلجوقیان"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳.۴</span> <span>حرم در عصر سلجوقیان</span> </div> </a> <ul id="toc-حرم_در_عصر_سلجوقیان-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-حرم_در_عصر_خوارزمشاهیان" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#حرم_در_عصر_خوارزمشاهیان"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳.۵</span> <span>حرم در عصر خوارزمشاهیان</span> </div> </a> <ul id="toc-حرم_در_عصر_خوارزمشاهیان-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-حرم_در_عصر_مغول_و_ایلخانیان" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#حرم_در_عصر_مغول_و_ایلخانیان"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳.۶</span> <span>حرم در عصر مغول و ایلخانیان</span> </div> </a> <ul id="toc-حرم_در_عصر_مغول_و_ایلخانیان-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-حرم_در_عصر_تیموریان" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#حرم_در_عصر_تیموریان"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳.۷</span> <span>حرم در عصر تیموریان</span> </div> </a> <ul id="toc-حرم_در_عصر_تیموریان-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-حرم_در_عصر_صفویان" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#حرم_در_عصر_صفویان"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳.۸</span> <span>حرم در عصر صفویان</span> </div> </a> <ul id="toc-حرم_در_عصر_صفویان-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-حرم_در_عصر_افشاریه" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#حرم_در_عصر_افشاریه"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳.۹</span> <span>حرم در عصر افشاریه</span> </div> </a> <ul id="toc-حرم_در_عصر_افشاریه-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-حرم_در_عصر_قاجاریه" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#حرم_در_عصر_قاجاریه"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳.۱۰</span> <span>حرم در عصر قاجاریه</span> </div> </a> <ul id="toc-حرم_در_عصر_قاجاریه-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-حرم_در_عصر_پهلوی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#حرم_در_عصر_پهلوی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳.۱۱</span> <span>حرم در عصر پهلوی</span> </div> </a> <ul id="toc-حرم_در_عصر_پهلوی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-حرم_در_عصر_جمهوری_اسلامی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#حرم_در_عصر_جمهوری_اسلامی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳.۱۲</span> <span>حرم در عصر جمهوری اسلامی</span> </div> </a> <ul id="toc-حرم_در_عصر_جمهوری_اسلامی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-بخش‌های_اصلی_حرم" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#بخش‌های_اصلی_حرم"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۴</span> <span>بخش‌های اصلی حرم</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-بخش‌های_اصلی_حرم-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>تغییر وضعیت زیربخش‌های بخش‌های اصلی حرم</span> </button> <ul id="toc-بخش‌های_اصلی_حرم-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-روضه_منوره" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#روضه_منوره"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۴.۱</span> <span>روضه منوره</span> </div> </a> <ul id="toc-روضه_منوره-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-مدفن" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#مدفن"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۴.۲</span> <span>مدفن</span> </div> </a> <ul id="toc-مدفن-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-سنگ_مدفن" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#سنگ_مدفن"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۴.۲.۱</span> <span>سنگ مدفن</span> </div> </a> <ul id="toc-سنگ_مدفن-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-صندوق‌های_روی_مدفن" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#صندوق‌های_روی_مدفن"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۴.۲.۲</span> <span>صندوق‌های روی مدفن</span> </div> </a> <ul id="toc-صندوق‌های_روی_مدفن-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-ضریح" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#ضریح"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۴.۳</span> <span>ضریح</span> </div> </a> <ul id="toc-ضریح-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-سرداب" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#سرداب"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۴.۴</span> <span>سرداب</span> </div> </a> <ul id="toc-سرداب-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-گنبد" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#گنبد"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۴.۵</span> <span>گنبد</span> </div> </a> <ul id="toc-گنبد-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-بخش‌های_مستقل_حرم" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#بخش‌های_مستقل_حرم"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۵</span> <span>بخش‌های مستقل حرم</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-بخش‌های_مستقل_حرم-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>تغییر وضعیت زیربخش‌های بخش‌های مستقل حرم</span> </button> <ul id="toc-بخش‌های_مستقل_حرم-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-مسجدهای_حرم" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#مسجدهای_حرم"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۵.۱</span> <span>مسجدهای حرم</span> </div> </a> <ul id="toc-مسجدهای_حرم-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-رواق‌های_حرم" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#رواق‌های_حرم"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۵.۲</span> <span>رواق‌های حرم</span> </div> </a> <ul id="toc-رواق‌های_حرم-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ایوان‌های_حرم" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#ایوان‌های_حرم"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۵.۳</span> <span>ایوان‌های حرم</span> </div> </a> <ul id="toc-ایوان‌های_حرم-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-مدرسه‌های_حرم" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#مدرسه‌های_حرم"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۵.۴</span> <span>مدرسه‌های حرم</span> </div> </a> <ul id="toc-مدرسه‌های_حرم-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-مناره‌های_حرم" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#مناره‌های_حرم"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۵.۵</span> <span>مناره‌های حرم</span> </div> </a> <ul id="toc-مناره‌های_حرم-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-پنجره‌های_حرم" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#پنجره‌های_حرم"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۵.۶</span> <span>پنجره‌های حرم</span> </div> </a> <ul id="toc-پنجره‌های_حرم-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-نقاره‌خانه" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#نقاره‌خانه"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۵.۷</span> <span>نقاره‌خانه</span> </div> </a> <ul id="toc-نقاره‌خانه-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-سقاخانه‌های_حرم" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#سقاخانه‌های_حرم"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۵.۸</span> <span>سقاخانه‌های حرم</span> </div> </a> <ul id="toc-سقاخانه‌های_حرم-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-صحن‌های_حرم" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#صحن‌های_حرم"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۵.۹</span> <span>صحن‌های حرم</span> </div> </a> <ul id="toc-صحن‌های_حرم-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-بست‌های_حرم" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#بست‌های_حرم"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۵.۱۰</span> <span>بست‌های حرم</span> </div> </a> <ul id="toc-بست‌های_حرم-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-مقبره‌های_حرم" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#مقبره‌های_حرم"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۵.۱۱</span> <span>مقبره‌های حرم</span> </div> </a> <ul id="toc-مقبره‌های_حرم-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-پارکینگ‌های_حرم" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#پارکینگ‌های_حرم"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۵.۱۲</span> <span>پارکینگ‌های حرم</span> </div> </a> <ul id="toc-پارکینگ‌های_حرم-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-مراکز_وابسته" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#مراکز_وابسته"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۶</span> <span>مراکز وابسته</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-مراکز_وابسته-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>تغییر وضعیت زیربخش‌های مراکز وابسته</span> </button> <ul id="toc-مراکز_وابسته-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-آستان_قدس_رضوی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#آستان_قدس_رضوی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۶.۱</span> <span>آستان قدس رضوی</span> </div> </a> <ul id="toc-آستان_قدس_رضوی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-کتابخانه‌های_حرم_امام_رضا" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#کتابخانه‌های_حرم_امام_رضا"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۶.۲</span> <span>کتابخانه‌های حرم امام رضا</span> </div> </a> <ul id="toc-کتابخانه‌های_حرم_امام_رضا-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-موزه‌های_آستان_قدس_رضوی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#موزه‌های_آستان_قدس_رضوی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۶.۳</span> <span>موزه‌های آستان قدس رضوی</span> </div> </a> <ul id="toc-موزه‌های_آستان_قدس_رضوی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-دارالشفاء_امام_رضا" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#دارالشفاء_امام_رضا"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۶.۴</span> <span>دارالشفاء امام رضا</span> </div> </a> <ul id="toc-دارالشفاء_امام_رضا-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-مهمانسرای_امام_رضا" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#مهمانسرای_امام_رضا"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۶.۵</span> <span>مهمانسرای امام رضا</span> </div> </a> <ul id="toc-مهمانسرای_امام_رضا-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-افراد_مرتبط_با_حرم" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#افراد_مرتبط_با_حرم"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۷</span> <span>افراد مرتبط با حرم</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-افراد_مرتبط_با_حرم-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>تغییر وضعیت زیربخش‌های افراد مرتبط با حرم</span> </button> <ul id="toc-افراد_مرتبط_با_حرم-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-متولیان_حرم_امام_رضا" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#متولیان_حرم_امام_رضا"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۷.۱</span> <span>متولیان حرم امام رضا</span> </div> </a> <ul id="toc-متولیان_حرم_امام_رضا-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-خادمان_حرم_امام_رضا" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#خادمان_حرم_امام_رضا"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۷.۲</span> <span>خادمان حرم امام رضا</span> </div> </a> <ul id="toc-خادمان_حرم_امام_رضا-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-موقوفات" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#موقوفات"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۸</span> <span>موقوفات</span> </div> </a> <ul id="toc-موقوفات-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-در_فرهنگ،_هنر_و_ادبیات" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#در_فرهنگ،_هنر_و_ادبیات"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۹</span> <span>در فرهنگ، هنر و ادبیات</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-در_فرهنگ،_هنر_و_ادبیات-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>تغییر وضعیت زیربخش‌های در فرهنگ، هنر و ادبیات</span> </button> <ul id="toc-در_فرهنگ،_هنر_و_ادبیات-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-فرهنگ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#فرهنگ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۹.۱</span> <span>فرهنگ</span> </div> </a> <ul id="toc-فرهنگ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-شعر" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#شعر"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۹.۲</span> <span>شعر</span> </div> </a> <ul id="toc-شعر-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-میراث_هنری" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#میراث_هنری"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۹.۳</span> <span>میراث هنری</span> </div> </a> <ul id="toc-میراث_هنری-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-یادداشت‌ها" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#یادداشت‌ها"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۰</span> <span>یادداشت‌ها</span> </div> </a> <ul id="toc-یادداشت‌ها-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-پانویس" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#پانویس"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۱</span> <span>پانویس</span> </div> </a> <ul id="toc-پانویس-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-منابع" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#منابع"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۲</span> <span>منابع</span> </div> </a> <ul id="toc-منابع-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-پیوند_به_بیرون" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#پیوند_به_بیرون"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۳</span> <span>پیوند به بیرون</span> </div> </a> <ul id="toc-پیوند_به_بیرون-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="فهرست" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر وضعیت فهرست محتویات" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">تغییر وضعیت فهرست محتویات</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">حرم امام رضا</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="به مقاله‌ای به یک زبان دیگر بروید. به ۳۴ زبان در دسترس است." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-34" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">۳۴ زبان</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%AA%D8%A8%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%B6%D9%88%D9%8A%D8%A9" title="العتبة الرضوية–عربی" lang="ar" hreflang="ar" data-title="العتبة الرضوية" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="عربی" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B6%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%B6%D9%88%D9%8A%D9%87" title="الحضره الرضويه–عربی مصری" lang="arz" hreflang="arz" data-title="الحضره الرضويه" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="عربی مصری" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/%C4%B0mam_Rza_t%C3%BCrb%C9%99si" title="İmam Rza türbəsi–ترکی آذربایجانی" lang="az" hreflang="az" data-title="İmam Rza türbəsi" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="ترکی آذربایجانی" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%BC%D0%B0%D0%BC_%D0%A0%D0%B5%D0%B7%D0%B0_%D0%B4%D0%B6%D0%B0%D0%BC%D0%B8%D1%8F" title="Имам Реза джамия–بلغاری" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Имам Реза джамия" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="بلغاری" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%87%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%AE_%E0%A6%B0%E0%A7%87%E0%A6%9C%E0%A6%BE%E0%A6%B0_%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%9C%E0%A6%BE%E0%A6%B0" title="ইমাম রেজার মাজার–بنگالی" lang="bn" hreflang="bn" data-title="ইমাম রেজার মাজার" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="بنگالی" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Mausoleu_de_l%27Imam_Reza" title="Mausoleu de l'Imam Reza–کاتالان" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Mausoleu de l'Imam Reza" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="کاتالان" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D9%85%DB%95%D8%B2%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A6%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%85_%DA%95%DB%95%D8%B2%D8%A7" title="مەزاری ئیمام ڕەزا–کردی مرکزی" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="مەزاری ئیمام ڕەزا" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="کردی مرکزی" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Imam-Reza-Schrein" title="Imam-Reza-Schrein–آلمانی" lang="de" hreflang="de" data-title="Imam-Reza-Schrein" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="آلمانی" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Imam_Reza_shrine" title="Imam Reza shrine–انگلیسی" lang="en" hreflang="en" data-title="Imam Reza shrine" data-language-autonym="English" data-language-local-name="انگلیسی" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Sanktejo_Imamo_Reza" title="Sanktejo Imamo Reza–اسپرانتو" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Sanktejo Imamo Reza" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="اسپرانتو" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Santuario_del_Im%C3%A1n_Reza" title="Santuario del Imán Reza–اسپانیایی" lang="es" hreflang="es" data-title="Santuario del Imán Reza" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="اسپانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Imam_Reza_santutegia" title="Imam Reza santutegia–باسکی" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Imam Reza santutegia" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="باسکی" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Mausol%C3%A9e_de_l%27imam_Reza" title="Mausolée de l'imam Reza–فرانسوی" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Mausolée de l'imam Reza" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="فرانسوی" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%9E%D7%A7%D7%93%D7%A9_%D7%94%D7%90%D7%99%D7%9E%D7%90%D7%9D_%D7%90-%D7%A8%D7%99%D7%93%D7%90" title="מקדש האימאם א-רידא–عبری" lang="he" hreflang="he" data-title="מקדש האימאם א-רידא" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="عبری" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BB%D5%B4%D5%A1%D5%B4_%D5%8C%D5%A5%D5%A6%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A4%D5%A1%D5%B4%D5%A2%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6" title="Իմամ Ռեզայի դամբարան–ارمنی" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Իմամ Ռեզայի դամբարան" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ارمنی" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Makam_Imam_Reza" title="Makam Imam Reza–اندونزیایی" lang="id" hreflang="id" data-title="Makam Imam Reza" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="اندونزیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Santuario_dell%27Imam_Reza" title="Santuario dell'Imam Reza–ایتالیایی" lang="it" hreflang="it" data-title="Santuario dell'Imam Reza" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="ایتالیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%BC%D0%B0%D0%BC_%D0%A0%D0%B5%D0%B7%D0%B0" title="Имам Реза–مقدونی" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Имам Реза" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="مقدونی" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%87%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%82_%E0%B4%B1%E0%B4%BF%E0%B4%A6%E0%B4%BE_%E0%B4%AA%E0%B4%B3%E0%B5%8D%E0%B4%B3%E0%B4%BF" title="ഇമാം റിദാ പള്ളി–مالایالامی" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ഇമാം റിദാ പള്ളി" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="مالایالامی" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%BC%D0%B0%D0%BC_%D0%A0%D0%B5%D0%B7%D0%B0%D0%B9%D1%8B_%D0%BC%D0%B0%D0%B2%D0%B7%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%B9" title="Имам Резайы мавзолей–آسی" lang="os" hreflang="os" data-title="Имам Резайы мавзолей" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="آسی" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Sanktuarium_Imama_Rezy" title="Sanktuarium Imama Rezy–لهستانی" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Sanktuarium Imama Rezy" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="لهستانی" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B6%DB%81_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D8%B1%D8%B6%D8%A7" title="روضہ امام علی رضا–پنجابی" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="روضہ امام علی رضا" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="پنجابی" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Moscheea_Imamului_Ridha" title="Moscheea Imamului Ridha–رومانیایی" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Moscheea Imamului Ridha" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="رومانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%B2%D0%B7%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%B9_%D0%98%D0%BC%D0%B0%D0%BC%D0%B0_%D0%A0%D0%B5%D0%B7%D1%8B" title="Мавзолей Имама Резы–روسی" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Мавзолей Имама Резы" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="روسی" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rw mw-list-item"><a href="https://rw.wikipedia.org/wiki/Umusigiti_wa_Imam_Reza" title="Umusigiti wa Imam Reza–کینیارواندایی" lang="rw" hreflang="rw" data-title="Umusigiti wa Imam Reza" data-language-autonym="Ikinyarwanda" data-language-local-name="کینیارواندایی" class="interlanguage-link-target"><span>Ikinyarwanda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Imam_Reza_shrine" title="Imam Reza shrine–انگلیسی ساده" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Imam Reza shrine" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="انگلیسی ساده" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D1%80%D0%B0%D0%BC_%D0%98%D0%BC%D0%B0%D0%BC%D0%B0_%D0%A0%D0%B5%D0%B7%D0%B5" title="Храм Имама Резе–صربی" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Храм Имама Резе" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="صربی" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Imam_Rezas_helgedom" title="Imam Rezas helgedom–سوئدی" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Imam Rezas helgedom" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="سوئدی" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%AE%E0%B9%81%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%AD%E0%B8%A1%E0%B8%AD%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%8B%E0%B8%AD" title="แฮแรเมเอมอมเรซอ–تایلندی" lang="th" hreflang="th" data-title="แฮแรเมเอมอมเรซอ" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="تایلندی" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0mam_R%C4%B1za_T%C3%BCrbesi" title="İmam Rıza Türbesi–ترکی استانبولی" lang="tr" hreflang="tr" data-title="İmam Rıza Türbesi" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="ترکی استانبولی" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%B2%D0%B7%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%B9_%D0%86%D0%BC%D0%B0%D0%BC%D0%B0_%D0%A0%D0%B5%D0%B7%D0%B8" title="Мавзолей Імама Рези–اوکراینی" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Мавзолей Імама Рези" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="اوکراینی" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B2%D8%A7%D8%B1_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D8%B1%D8%B6%D8%A7" title="مزار امام علی رضا–اردو" lang="ur" hreflang="ur" data-title="مزار امام علی رضا" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="اردو" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Imom_Rizo_ansambli" title="Imom Rizo ansambli–ازبکی" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Imom Rizo ansambli" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="ازبکی" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%BC%8A%E7%8E%9B%E7%9B%AE%E7%A4%BC%E8%90%A8%E5%9C%A3%E9%99%B5" title="伊玛目礼萨圣陵–چینی" lang="zh" hreflang="zh" data-title="伊玛目礼萨圣陵" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="چینی" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q1791841#sitelinks-wikipedia" title="ویرایش پیوندهای بین‌زبانی" class="wbc-editpage">ویرایش پیوندها</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="فضاهای نام"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7" title="دیدن صفحهٔ محتویات [c]" accesskey="c"><span>مقاله</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB:%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7" rel="discussion" title="گفتگو پیرامون محتوای صفحه [t]" accesskey="t"><span>بحث</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر گونهٔ زبان" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">فارسی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="بازدیدها"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&stable=1"><span>خواندن</span></a></li><li id="ca-current" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&stable=0&redirect=no" title="نمایش این صفحه همراه با تغییرات در حال انتظار [v]" accesskey="v"><span>پیش‌نویس تغییرات</span></a></li><li id="ca-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="//fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&action=edit" title="ویرایش کد مبدأ این صفحه [e]" accesskey="e"><span>ویرایش</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&action=history" title="نسخه‌های پیشین این صفحه [h]" accesskey="h"><span>نمایش تاریخچه</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارها" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">ابزارها</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ابزارها</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">نهفتن</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="گزینه‌های بیشتر" > <div class="vector-menu-heading"> عمل‌ها </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&stable=1"><span>خواندن</span></a></li><li id="ca-more-current" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&stable=0&redirect=no"><span>پیش‌نویس تغییرات</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="//fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&action=edit" title="ویرایش کد مبدأ این صفحه [e]" accesskey="e"><span>ویرایش</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&action=history"><span>نمایش تاریخچه</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> عمومی </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D9%86_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7" title="فهرست همهٔ صفحه‌هایی که به این صفحه پیوند می‌دهند [j]" accesskey="j"><span>پیوندها به این صفحه</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%B7/%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7" rel="nofollow" title="تغییرات اخیر صفحه‌هایی که این صفحه به آن‌ها پیوند دارد [k]" accesskey="k"><span>تغییرات مرتبط</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/ویکی‌پدیا:بارگذاری" title="بارگذاری تصاویر و پرونده‌های دیگر [u]" accesskey="u"><span>بارگذاری پرونده</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87" title="فهرستی از همهٔ صفحه‌های ویژه [q]" accesskey="q"><span>صفحه‌های ویژه</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&oldid=40427853" title="پیوند پایدار به این نسخه از این صفحه"><span>پیوند پایدار</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&action=info" title="اطلاعات بیشتر دربارهٔ این صفحه"><span>اطلاعات صفحه</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF&page=%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&id=40427853&wpFormIdentifier=titleform" title="اطلاعات در خصوص چگونگی یادکرد این صفحه"><span>یادکرد این صفحه</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D8%25AD%25D8%25B1%25D9%2585_%25D8%25A7%25D9%2585%25D8%25A7%25D9%2585_%25D8%25B1%25D8%25B6%25D8%25A7"><span>دریافت نشانی کوتاه‌شده</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D8%25AD%25D8%25B1%25D9%2585_%25D8%25A7%25D9%2585%25D8%25A7%25D9%2585_%25D8%25B1%25D8%25B6%25D8%25A7"><span>بارگیری کد QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> نسخه‌برداری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8&bookcmd=render_article&arttitle=%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7&returnto=%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7&oldid=40670605&writer=rl"><span>بارگیری به‌صورت PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&printable=yes" title="نسخهٔ قابل چاپ این صفحه [p]" accesskey="p"><span>نسخهٔ قابل چاپ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> در پروژه‌های دیگر </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Imam_Reza_Shrine" hreflang="en"><span>ویکی‌انبار</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikiquote mw-list-item"><a href="https://fa.wikiquote.org/wiki/%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7" hreflang="fa"><span>ویکی‌گفتاورد</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q1791841" title="پیوند به آیتم متصل‌شدۀ مخزن داده‌ها [g]" accesskey="g"><span>آیتم ویکی‌داده</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ظاهر"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ظاهر</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">نهفتن</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> <div id="mw-indicator-coordinates" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><span style="font-size: small;"><span id="coordinates"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AA_%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="دستگاه مختصات جغرافیایی">مختصات</a>: <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r32230166">.mw-parser-output .geo-default,.mw-parser-output .geo-dms,.mw-parser-output .geo-dec{display:inline}.mw-parser-output .geo-nondefault,.mw-parser-output .geo-multi-punct{display:none}.mw-parser-output .longitude,.mw-parser-output .latitude{white-space:nowrap}</style><span class="plainlinks nourlexpansion"><a class="external text" href="//geohack.toolforge.org/geohack.php?language=fa&pagename=%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&params=36_17_16.59_N_59_36_56.44_E_region:IR"><span class="geo-default"><span class="geo-dms" title="نقشه‌ها، عکس‌های هوایی، و دیگر داده‌های این موقعیت"><span class="latitude"><span dir="ltr">۳۶°۱۷′۱۶٫۵۹″</span> شمالی</span> <span class="longitude"><span dir="ltr">۵۹°۳۶′۵۶٫۴۴″</span> شرقی</span></span></span><span class="geo-multi-punct"> / </span><span class="geo-nondefault"><span class="geo-dec" title="نقشه‌ها، عکس‌های هوایی، و دیگر داده‌های این موقعیت"><span dir="ltr">۳۶٫۲۸۷۹۴۱۷°</span>شمالی <span dir="ltr">۵۹٫۶۱۵۶۷۷۸°</span>شرقی</span><span style="display:none"> / <span class="geo">36.2879417; 59.6156778</span></span></span></a></span></span></span></div></div> <div id="mw-indicator-good-star" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AE%D9%88%D8%A8" title="این یک مقالهٔ خوب است. برای اطلاعات بیشتر اینجا را کلیک کنید."><img alt="این یک مقالهٔ خوب است. برای اطلاعات بیشتر اینجا را کلیک کنید." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/Symbol_star2.svg/19px-Symbol_star2.svg.png" decoding="async" width="19" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/Symbol_star2.svg/29px-Symbol_star2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/Symbol_star2.svg/39px-Symbol_star2.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a></span></div></div> <div id="mw-indicator-indicator-fr-review-status" class="mw-indicator"><indicator name="fr-review-status" class="mw-fr-review-status-indicator" id="mw-fr-revision-toggle"><span class="cdx-fr-css-icon-review--status--stable"></span><b>بررسی‌شده</b></indicator></div> <div id="mw-indicator-pp-autoreview" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA_%D8%AD%D9%81%D8%A7%D8%B8%D8%AA_%D8%A7%D8%B2_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7#تا۱" title="همه ویرایش‌های کاربران ثبت‌نام‌نکرده و کاربران تازه‌کار در حال انتظار برای بررسی هستند"><img alt="صفحه با تغییرات در انتظار سطح ۱ حفاظت شده‌است" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/Pending-protection-shackle-double-ticks.svg/20px-Pending-protection-shackle-double-ticks.svg.png" decoding="async" width="20" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/Pending-protection-shackle-double-ticks.svg/30px-Pending-protection-shackle-double-ticks.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/Pending-protection-shackle-double-ticks.svg/40px-Pending-protection-shackle-double-ticks.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span></div></div> </div> <div id="siteSub" class="noprint">از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"><div id="mw-fr-revision-messages"><div id="mw-fr-revision-details" class="mw-fr-revision-details-dialog" style="display:none;"><div tabindex="0"></div><div class="cdx-dialog cdx-dialog--horizontal-actions"><header class="cdx-dialog__header cdx-dialog__header--default"><div class="cdx-dialog__header__title-group"><h2 class="cdx-dialog__header__title">وضعیت نسخهٔ صفحه</h2><p class="cdx-dialog__header__subtitle">این یک نسخهٔ بررسی‌شده از صفحه است</p></div><button class="cdx-button cdx-button--action-default cdx-button--weight-quiet
							cdx-button--size-medium cdx-button--icon-only cdx-dialog__header__close-button" aria-label="بستن" onclick="document.getElementById("mw-fr-revision-details").style.display = "none";" type="submit"><span class="cdx-icon cdx-icon--medium
							cdx-fr-css-icon--close"></span></button></header><div class="cdx-dialog__body">این <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%AD%D8%A7%D9%84_%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B8%D8%A7%D8%B1" title="ویکی‌پدیا:تغییرات در حال انتظار">نسخهٔ پایداری</a> است که در <i>۶ اکتبر ۲۰۲۴</i> <a class="external text" href="https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%87%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7&type=review&page=%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7">بررسی شده است</a>. ۶ <a class="external text" href="https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&oldid=40427853&diff=cur">تغییر در حال انتظار</a> نیازمند بازبینی هستند.</div></div><div tabindex="0"></div></div></div></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-rtl mw-parser-output" lang="fa" dir="rtl"><p class="mw-empty-elt"> </p> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r35359648">.mw-parser-output .infobox-subbox{padding:0;border:none;margin:-3px;width:auto;min-width:100%;font-size:100%;clear:none;float:none;background-color:transparent}.mw-parser-output .infobox-3cols-child{margin:auto}.mw-parser-output .infobox .navbar{font-size:100%}body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-header,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-subheader,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-above,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-title,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-image,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-full-data,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-below{text-align:center}</style><table class="infobox vcard"><tbody><tr><th colspan="2" class="infobox-above fn org" style="background: #BDB4F6">حرم امام رضا</th></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D8%AD%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%88%D8%A7%D9%86_%D8%B7%D9%84%D8%A7_%D9%88_%D8%B3%D9%82%D8%A7%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/%D8%B5%D8%AD%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%88%D8%A7%D9%86_%D8%B7%D9%84%D8%A7_%D9%88_%D8%B3%D9%82%D8%A7%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87.jpg/250px-%D8%B5%D8%AD%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%88%D8%A7%D9%86_%D8%B7%D9%84%D8%A7_%D9%88_%D8%B3%D9%82%D8%A7%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87.jpg" decoding="async" width="250" height="380" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/%D8%B5%D8%AD%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%88%D8%A7%D9%86_%D8%B7%D9%84%D8%A7_%D9%88_%D8%B3%D9%82%D8%A7%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87.jpg/375px-%D8%B5%D8%AD%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%88%D8%A7%D9%86_%D8%B7%D9%84%D8%A7_%D9%88_%D8%B3%D9%82%D8%A7%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/%D8%B5%D8%AD%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%88%D8%A7%D9%86_%D8%B7%D9%84%D8%A7_%D9%88_%D8%B3%D9%82%D8%A7%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87.jpg/500px-%D8%B5%D8%AD%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%88%D8%A7%D9%86_%D8%B7%D9%84%D8%A7_%D9%88_%D8%B3%D9%82%D8%A7%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87.jpg 2x" data-file-width="1814" data-file-height="2756" /></a></span><div class="infobox-caption">گنبد، ایوان و گلدستهٔ حرم امام رضا از <a href="/wiki/%D8%B5%D8%AD%D9%86_%D8%B9%D8%AA%DB%8C%D9%82" class="mw-redirect" title="صحن عتیق">صحن عتیق</a></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-image"><a class="mw-kartographer-map notheme mw-kartographer-container center" style="width: 270px; height: 200px;" data-mw-kartographer="mapframe" data-style="osm-intl" data-width="270" data-height="200" data-zoom="13" data-overlays="["_eb874c3dc0373c0acdb9a53500e49ac259fe4d52"]"><img src="https://maps.wikimedia.org/img/osm-intl,13,a,a,270x200.png?lang=fa&domain=fa.wikipedia.org&title=%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&revid=40427853&groups=_eb874c3dc0373c0acdb9a53500e49ac259fe4d52" width="270" height="200" decoding="async" srcset="https://maps.wikimedia.org/img/osm-intl,13,a,a,270x200@2x.png?lang=fa&domain=fa.wikipedia.org&title=%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&revid=40427853&groups=_eb874c3dc0373c0acdb9a53500e49ac259fe4d52 2x" alt="Map" /></a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">نام</th><td class="infobox-data fn org">حرم امام رضا</td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">کشور</th><td class="infobox-data country-name"><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ایران">ایران</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">استان</th><td class="infobox-data region"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C" title="استان خراسان رضوی">خراسان رضوی</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">شهرستان</th><td class="infobox-data label"><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF" title="شهرستان مشهد">مشهد</a></td></tr><tr><th colspan="2" class="infobox-header">اطلاعات اثر</th></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">نام محلی</th><td class="infobox-data nickname">حرم مطهر رضوی</td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">نوع بنا</th><td class="infobox-data category">آرامگاه و <a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D8%AA" title="زیارت">زیارت‌گاه</a> شیعه، مسجد نزد مسلمانان</td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">کاربری</th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF" title="مسجد">مسجد</a> و زیارت‌گاه</td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">دیرینگی</th><td class="infobox-data">آثار به‌جامانده از دورهٔ <a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%AC%D9%88%D9%82%DB%8C" class="mw-redirect" title="سلجوقی">سلجوقی</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">دورهٔ ساخت اثر</th><td class="infobox-data">از دورهٔ <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="سامانیان">سامانیان</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">مالک فعلی اثر</th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%82%D8%AF%D8%B3_%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C" title="آستان قدس رضوی">آستان قدس رضوی</a></td></tr><tr><th colspan="2" class="infobox-header">اطلاعات ثبتی</th></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">شمارهٔ ثبت</th><td class="infobox-data">۱۴۰</td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">تاریخ ثبت ملی</th><td class="infobox-data">۱۵ دی ۱۳۱۰</td></tr><tr><th colspan="2" class="infobox-header">اطلاعات بازدید</th></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">آدرس</th><td class="infobox-data"><div style="direction:ltr; text-align:left;"><span class="url"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://razavi.ir">razavi<wbr />.ir</a></span></div></td></tr></tbody></table> <p><b>حرمِ امام رضا</b> یا <b>حرم رضوی</b> آرامگاه <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D8%A8%D9%86_%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%B6%D8%A7" title="علی بن موسی الرضا">علی بن موسی الرضا</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%AA" title="امامت">امام هشتم</a> <a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="شیعه دوازده‌امامی">شیعیان دوازده امامی</a> است. این مکان که در <a href="/wiki/%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF" title="مشهد">مرکز شهر مشهد</a> در <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C" title="استان خراسان رضوی">خراسان رضوی</a>، ایران واقع شده، نزد شیعیان امامی به‌عنوان «<a href="/wiki/%D8%AD%D8%B1%D9%85" title="حرم">حرم</a>» و مکانی مقدس گرامی داشته می‌شود. این زیارتگاه سالانه بازدیدکنندگان زیادی دارد. این آرامگاه، تنها مقبره یک امام شیعه در کشور <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ایران">ایران</a> است. </p><p>دیرینگی قدیمی‌ترین بخش‌های این حرم به سال ۶۱۰ ه‍.ق (دههٔ ۱۲۳۰ م) می‌رسد. از دورهٔ <a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%AA%DB%8C%D9%85%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="امپراتوری تیموری">تیموریان</a> هم‌زمان با نوسازی بسیاری از بناهای کهن خراسان در <a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D8%B3" title="توس">توس</a>، <a href="/wiki/%D9%87%D8%B1%D8%A7%D8%AA" title="هرات">هرات</a> و <a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%B1" title="نیشابور">نیشابور</a>، به این مکان نیز توجه ویژه‌ای شد. بسیاری از ساختمان‌های این حرم از دورهٔ <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%B5%D9%81%D9%88%DB%8C" title="ایران صفوی">صفویان</a> به‌ویژه روزگار <a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D9%87_%D8%AA%D9%87%D9%85%D8%A7%D8%B3%D8%A8_%DB%8C%DA%A9%D9%85" title="شاه تهماسب یکم">شاه تهماسب یکم</a> به‌جا مانده‌است. وسعت حرم در طول این بازسازی‌ها از ۱۲ هزار مترمربع به مساحت کنونی آن در حدود یک میلیون متر مربع رسیده‌است که آن را تبدیل به یکی از بزرگ‌ترین اماکن مذهبی جهان کرده‌است. این بنا در دوره‌های مختلف حکومت در ایران، مورد توجه شاهان قرار گرفته‌است و بارها توسط دودمان‌های حکومتی مختلف، بازسازی و توسعه یافته‌است. از تاریخچه حرم تا پیش از دوره <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="سامانیان">سامانیان</a> اطلاع اندکی در دست است و تنها به داشتن بقعه‌ای مشهور به بقعه هارونیه که علی بن موسی الرضا در آن دفن شده‌است اشاره شده‌است. </p><p>حرم امام رضا مجموعه‌ای است با کانونِ آرامگاهِ علی بن موسی الرضا که دیگر <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF" title="مسجد">مسجدها</a>، <a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%A7%D9%85%DA%AF%D8%A7%D9%87" title="آرامگاه">آرامگاه‌ها</a>، <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%82" title="رواق">رواق‌ها</a>، <a href="/wiki/%D8%B5%D8%AD%D9%86" title="صحن">صحن‌ها</a>، کتابخانه‌ها و موزه‌ها را دربر می‌گیرد. نقطه مرکزی حرم که محل دفن علی بن موسی الرضاست، به روضه منوره مشهور است و فضایی چهارگوش با طول و عرض تقریبی ۱۰ متر است. در گرداگرد این فضا، رواق‌ها، مساجد و صحن‌هایی هستند که هر کدام مربوط به دوره تاریخی مشخصی هستند. قدیمی‌ترین و نزدیکترین بنای متصل به روضه منوره، <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B3%D8%B1" title="مسجد بالاسر">مسجد بالاسر</a> است. <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%DA%AF%D9%88%D9%87%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D8%AF" title="مسجد گوهرشاد">مسجد گوهرشاد</a> که اولین مسجد جامع مشهد نیز بود در فضای حرم قرار گرفته‌است. در فضای روضه منوره، یک ضریح موجود است که از جنس نقره و طلا است. وجود ایوان‌ها، رواق‌ها و مدرسه‌ها در گرداگرد حرم، به وسعت این حرم افزوده‌است. هم‌اکنون ۲۱ رواق، چهار ایوان، چهار مدرسه، دو سقاخانه، ۹ صحن و شش بست در حرم گزارش شده‌است. علاوه بر موارد یادشده، مقبره‌های بسیاری نیز در حرم وجود دارند. </p><p>از مراکز وابسته به حرم می‌توان به آستان قدس رضوی اشاره کرد که مدیریت و اداره حرم را عهده‌دار است. ریاست این نهاد بر عهده <a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AA_%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%82%D8%AF%D8%B3_%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C" title="تولیت آستان قدس رضوی">متولیان</a> است که در دوره‌های مختلف حکومتی، با شرایط و ویژگی‌های مختلفی وضع می‌شدند. علاوه بر بناهای زیارتگاهی حرم امام رضا، کتابخانه، موزه، دارالشفاء، مهمانسرا، نقاره‌خانه و چند بنای دیگر نیز به این حرم متعلق است. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="پیشینه"><span id=".D9.BE.DB.8C.D8.B4.DB.8C.D9.86.D9.87"></span>پیشینه</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&action=edit&section=1" title="ویرایش بخش: پیشینه"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D8%A8%D9%86_%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%B6%D8%A7" title="علی بن موسی الرضا">علی بن موسی الرّضا</a> (به <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C" title="زبان عربی">عربی</a>: <i lang="ar" dir="rtl"><bdi>عَلیُّ بْنُ موسَی الرِّضا</bdi></i>؛ زادهٔ ۱۱ ذی‌قعدهٔ ۱۴۸ هجری قمری / ۲۹ دسامبر ۷۶۵ میلادی – درگذشتهٔ آخر صفر ۲۰۳ هجری قمری / ۵ سپتامبر ۸۱۸ میلادی)، فرزندِ <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C_%DA%A9%D8%A7%D8%B8%D9%85" title="موسی کاظم">موسی بن جعفر</a> و <a href="/wiki/%D9%86%D8%AC%D9%85%D9%87_%D8%AE%D8%A7%D8%AA%D9%88%D9%86" title="نجمه خاتون">نجمه خاتون</a> و از نسل <a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF" title="محمد">محمد</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF" title="محمد">پیامبر اسلام</a>، است. او امام هشتم <a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="شیعه دوازده‌امامی">شیعیان دوازده‌امامی</a> بعد از پدرش موسی کاظم و پیش از پسرش <a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%AA%D9%82%DB%8C" title="محمد تقی">محمد تقی</a> است.<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/w/index.php?title=%D8%A8%DB%8C%D9%87%D9%85_%D8%AF%D8%A7%D8%A6%D9%88&action=edit&redlink=1" class="new" title="بیهم دائو (صفحه وجود ندارد)">بیهم دائو</a> می‌گوید به‌نظر می‌رسد که همهٔ منابع، موافق هستند که وی از نظر سیاسی ساکت و علاقه‌مند به تعلیم دینی بوده‌است.<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D9%84%D9%88%D8%A6%DB%8C%D8%B3" title="برنارد لوئیس">برنارد لوئیس</a> می‌گوید علی بن موسی در بخشِ بزرگی از زندگی‌اش، نقشی سیاسی نداشت، اما به‌خاطر علم و تقوایش معروف بود.<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> علی بن موسی الرّضا تا سال ۱۷۹ ه‍.ق که پدرش، <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C_%DA%A9%D8%A7%D8%B8%D9%85" title="موسی کاظم">موسَی بنِ جَعفَر</a>، در مدینه می‌زیست، در همراهیَش به‌سر می‌بُرد. پس از دستگیری و انتقالِ موسی کاظم به عراق توسط هارون، اموال و دستورهای پدر به وی می‌رسید و رسیدگی به امور شیعیان و پرداخت طلب، به وکالت از پدرش توسط وی انجام می‌شد. او در دوران امامتش در عهد هارون، در صریا زندگی می‌کرد.<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> دوران پنج سالهٔ خلافتِ امین به <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%86_%D9%88_%D9%85%D8%A3%D9%85%D9%88%D9%86" title="جنگ امین و مأمون">جنگ میان امین و مأمون</a> گذشت. علی بن موسی الرّضا خویش را از این درگیری برکنار داشت. این دوران، آرامشی نسبی برای فعالیت‌های علی بن موسی الرّضا به‌وجود آورد و وی فرصت گسترش تعالیم خویش را یافت.<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> با مرگِ <a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%86_(%D8%AE%D9%84%DB%8C%D9%81%D9%87)" title="امین (خلیفه)">امین</a> و به‌حکومت رسیدنِ مأمون، خلیفه با بحران‌های فراوانی مواجه شد.<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> مأمون تصمیم گرفت با منصوب کردنِ او به جانشینی‌اش، حمایتِ گروه‌های مختلف شیعه را به سمت خود جلب کند.<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> به‌گفتهٔ <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%D8%AC%D8%B9%D9%81%D8%B1_%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%B6%DB%8C_%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84%DB%8C" title="سید جعفر مرتضی عاملی">جعفر مرتضی عاملی</a>، مورخ شیعه، مأمون و مشاورانش برای آرام کردن علویان در خراسان و سایر سرزمین‌های اسلامی، به فکر انتصاب یکی از علویان به مقامِ ولایتعهدی افتادند. از بین آنها، علی بن موسی الرضا به‌جهت منزلت و اعتبار و نیز عدم شرکت در قیام علیه حکومت، بهترین گزینه بود.<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p> بر همین اساس، در سال ۲۰۰ ه‍. ق، مأمون برای علی بن موسی الرّضا دعوتنامه‌ای جهت آمدن به مرو نوشت و <a href="/wiki/%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D8%A1_%D8%A8%D9%86_%D8%A7%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%B6%D8%AD%D8%A7%DA%A9" title="رجاء بن ابی‌ضحاک">رَجاءِ بنِ اَبی‌ضَحّاک</a>، دایی <a href="/wiki/%D9%81%D8%B6%D9%84_%D8%A8%D9%86_%D8%B3%D9%87%D9%84" class="mw-redirect" title="فضل بن سهل">فضل بن سهل</a> و غلامی به‌نام فِرناس یا یاسر را فرستاد تا همراه او در این <a href="/wiki/%D8%B3%D9%81%D8%B1_%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D8%A8%D9%86_%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%B6%D8%A7_%D8%A8%D9%87_%D9%85%D8%B1%D9%88" title="سفر علی بن موسی الرضا به مرو">سفر</a> باشند.<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> از سوی دیگر، <a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%AE_%D8%B5%D8%AF%D9%88%D9%82" title="شیخ صدوق">شیخ صدوق</a>، محدث شیعه، چنین گزارش می‌کند که مأمون در نامه‌نگاری‌های متعدد، از علی بن موسی درخواستِ عزیمت به مرو را می‌کرد و علی بن موسی این درخواست را با بهانه‌ها و دلایل گوناگون رد می‌نمود. این امتناع سبب شد تا مأمون به‌اجبار علی بن موسی را به مرو بیاورد.<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>۱۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> به‌گزارشی که <a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%AE_%D8%B5%D8%AF%D9%88%D9%82" title="شیخ صدوق">صدوق</a>، محدث شیعه، در <i>عیون اخبارَ الرّضا</i> نقل می‌کند، پس از رسیدن علی بن موسی الرضا به مرو، مأمون در ابتدا پیشنهاد کرد تا از خلافت به‌نفع خلافت علی بن موسی کناره‌گیری کند.<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>۱۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>۱۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> علی بن موسی در ردِّ ادعای مأمون به او گفت: «اگر خلافت متعلق به توست، پس حق نداری ردایی که خداوند تنت کرده، از تن بیرون بیاوری و به دیگری ببخشی؛ اما اگر خلافت متعلق به تو نیست، اجازه نداری چیزی که متعلق به تو نیست را به من ببخشی.»<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>۱۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> پس از آن، مأمون پیشنهاد ولایتعهدی را داد، اما علی بن موسی الرّضا از پذیرش این پیشنهاد سرباز می‌زد.<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>۱۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>۱۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> علی بن موسی نزدیک به دو ماه در برابر پیشنهادِ ولایتعهدی مقاومت کرد و در نهایت با اکراه، آن را پذیرفت،<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>۱۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> به‌شرط اینکه هیچ فعالیت حکومتی رسمی انجام ندهد.<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>۱۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> منابع بعدیِ امامیه مانند <i>عیون اخبار الرّضا</i>، تأکید می‌کنند که علی بن موسی ولایتعهدی را تنها بدین دلیل که به مرگ تهدید شده بود، پذیرفت.<sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">[</span>۱۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> اولین موج مخالفت‌ها در انتصاب علی بن موسی، از جانب برخی از سران کاخ مأمون گزارش شده‌است. طبق آنچه <a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%AE_%D8%B5%D8%AF%D9%88%D9%82" title="شیخ صدوق">صدوق</a> نقل می‌کند، دلیل این افراد، کینه شخصی از علی بن موسی بوده‌است.<sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite-bracket">[</span>۱۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> تصمیمِ شگفت‌آورِ ولایتعهدیِ علی بن موسی الرّضا که از سوی خلیفه گرفته شد، بی‌درنگ مخالفتِ شدیدِ گروه‌های مخالف به‌ویژه عباسیان را برانگیخت و این مخالفت حتی در <a href="/wiki/%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86" title="خراسان">خراسان بزرگ</a> — که زیر نفوذِ وزیر ایرانی‌تبار، <a href="/wiki/%D9%81%D8%B6%D9%84_%D8%A8%D9%86_%D8%B3%D9%87%D9%84_%D8%B3%D8%B1%D8%AE%D8%B3%DB%8C" title="فضل بن سهل سرخسی">فضل بن سهل</a> بود — دیده می‌شد.<sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>۲۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> فشارهای حزبِ مخالف خلیفه در بغداد، او را از این تصمیم پشیمان کرد. نگرانی آنان به‌خاطر بیرون آوردنِ امپراتوری اسلامی از دست عباسیان توسط علویان و ایرانی‌ها بود.<sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">[</span>۲۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> اعضاء این حزب مخالف در بغداد بیعتِ خود با مأمون را شکستند و عمویش <a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%85_%D8%A8%D9%86_%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C" title="ابراهیم بن مهدی">ابراهیم بن مَهدی</a> (د. ۲۲۴ ه‍.ق/۸۳۹ م) را به‌عنوانِ خلیفه در ۲۸ <a href="/wiki/%D8%B0%DB%8C%D8%AD%D8%AC%D9%87" title="ذیحجه">ذی‌حَجّهٔ</a> ۲۰۱ ه‍.ق/۱۷ ژوئیهٔ ۸۱۷ م منصوب کردند.<sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite-bracket">[</span>۲۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> با رسیدن خبر عزل مأمون به مرو، علی بن موسی الرّضا پیشنهادِ عزل خویش از ولایتعهدی را به مأمون داد، اما در مقابل مأمون تصمیم گرفت به بغداد برگردد و از حقش دفاع کند.<sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">[</span>۲۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در دوم <a href="/wiki/%D8%B4%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D9%86" title="شعبان">شَعبانِ</a> سال ۲۰۲ ه‍. ق، شش ماه پس از استعفای <a href="/wiki/%D9%81%D8%B6%D9%84_%D8%A8%D9%86_%D8%B3%D9%87%D9%84_%D8%B3%D8%B1%D8%AE%D8%B3%DB%8C" title="فضل بن سهل سرخسی">فضل بن سهل</a> از وزارت، هنگامی که مأمون به‌همراه ولیعهد و دربار، قصدِ غرب کرده بود، فضل در سرخس توسط چند تن از فرماندهان سپاه با ضربات چاقو در حمام کشته شد.<sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24"><span class="cite-bracket">[</span>۲۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25"><span class="cite-bracket">[</span>۲۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> به‌گزارش قرشی، دو روز بعد وقتی کاروان مأمون به <a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D8%B3" title="توس">توس</a> رسید، علی بن موسی بیمار شد و درگذشت.<sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26"><span class="cite-bracket">[</span>۲۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> به گزارش بیهم دائو، بیشتر منابع نزدیک به واقعه — از جمله منابع <a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="شیعه دوازده‌امامی">امامیه</a> — از دلایل طبیعی به عنوان علت درگذشت علی بن موسی یاد کرده‌اند و در گزارش‌هایی که به قتل وی دلالت دارند، اشاره‌ای مبنی بر دست داشتن مأمون در آن نکرده‌اند. اما در اکثر منابع امامیه از قرن چهارم هجری به بعد و به تبع آنها، منابع اهل سنت، نظریه به قتل رسیدن علی بن موسی الرضا به دستور مأمون و بر اثر مسمومیت مطرح شد.<sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27"><span class="cite-bracket">[</span>۲۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39598369">.mw-parser-output .quotebox{background-color:#F9F9F9;border:1px solid #aaa;box-sizing:border-box;padding:10px;font-size:88%;max-width:100%}.mw-parser-output .quotebox.floatleft{margin:.5em 1.4em .8em 0}.mw-parser-output .quotebox.floatright{margin:.5em 0 .8em 1.4em}.mw-parser-output .quotebox.centered{overflow:hidden;position:relative;margin:.5em auto .8em auto}.mw-parser-output .quotebox.floatleft span,.mw-parser-output .quotebox.floatright span{font-style:inherit}.mw-parser-output .quotebox>blockquote{margin:0;padding:0;border-right:0;font-family:inherit;font-size:inherit}.mw-parser-output .quotebox-title{text-align:center;font-size:110%;font-weight:bold}.mw-parser-output .quotebox-quote>:first-child{margin-top:0}.mw-parser-output .quotebox-quote:last-child>:last-child{margin-bottom:0}.mw-parser-output .quotebox-quote.quoted:before{font-family:"Times New Roman",serif;font-weight:bold;font-size:large;color:gray;content:" “ ";vertical-align:-45%;line-height:0}.mw-parser-output .quotebox-quote.quoted:after{font-family:"Times New Roman",serif;font-weight:bold;font-size:large;color:gray;content:" ” ";line-height:0}.mw-parser-output .quotebox .left-aligned{text-align:left}.mw-parser-output .quotebox .right-aligned{text-align:right}.mw-parser-output .quotebox .center-aligned{text-align:center}.mw-parser-output .quotebox .quote-title,.mw-parser-output .quotebox .quotebox-quote{display:block}.mw-parser-output .quotebox cite{display:block;font-style:normal}@media screen and (max-width:640px){.mw-parser-output .quotebox{width:100%!important;margin:0 0 .8em!important;float:none!important}}</style></p><div class="quotebox pullquote floatleft" style="width:400px; R;"> <div class="quotebox-title" style="">کاشی‌کاری معرق در قسمت بالای سر ضریح</div> <blockquote class="quotebox-quote right-aligned" style=""> <figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Di%CA%BBbil_al-Khuz%C4%81%CA%BB%C4%AB-Arabic_Praise_poetry_on_Ali_al-Ridha-Tiling-Balasar_Mosque_(Latitudinal_Cropped).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Di%CA%BBbil_al-Khuz%C4%81%CA%BB%C4%AB-Arabic_Praise_poetry_on_Ali_al-Ridha-Tiling-Balasar_Mosque_%28Latitudinal_Cropped%29.jpg/300px-Di%CA%BBbil_al-Khuz%C4%81%CA%BB%C4%AB-Arabic_Praise_poetry_on_Ali_al-Ridha-Tiling-Balasar_Mosque_%28Latitudinal_Cropped%29.jpg" decoding="async" width="300" height="87" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Di%CA%BBbil_al-Khuz%C4%81%CA%BB%C4%AB-Arabic_Praise_poetry_on_Ali_al-Ridha-Tiling-Balasar_Mosque_%28Latitudinal_Cropped%29.jpg/450px-Di%CA%BBbil_al-Khuz%C4%81%CA%BB%C4%AB-Arabic_Praise_poetry_on_Ali_al-Ridha-Tiling-Balasar_Mosque_%28Latitudinal_Cropped%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Di%CA%BBbil_al-Khuz%C4%81%CA%BB%C4%AB-Arabic_Praise_poetry_on_Ali_al-Ridha-Tiling-Balasar_Mosque_%28Latitudinal_Cropped%29.jpg/600px-Di%CA%BBbil_al-Khuz%C4%81%CA%BB%C4%AB-Arabic_Praise_poetry_on_Ali_al-Ridha-Tiling-Balasar_Mosque_%28Latitudinal_Cropped%29.jpg 2x" data-file-width="1929" data-file-height="562" /></a><figcaption></figcaption></figure><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r26482291">.mw-parser-output .b{text-align:justify;text-align-last:justify;border:0}.mw-parser-output .beyt{white-space:nowrap}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r26482256">.mw-parser-output .nastaliq{line-height:200%;font-size:150%;font-family:IranNastaliq,"Urdu Emad Nastaleeq","Noto Nastaliq Urdu","Urdu Typesetting","Jameel Noori Nastaleeq","Nafees Nastaleeq","Nafees Nastaleeq v1.01",Nafees,"Pak Nastaleeq","PDMS_Jauhar",sans-serif;text-justify:inter-word;font-weight:normal}.mw-parser-output .nastaliq .b{text-justify:inter-word}</style><div class="poem"><table class="" style="margin: 0 auto;"> <tbody><tr><td class="b"><span class="beyt">قَبرانِ فِی طوسٍ خیرُ النّاسِ کلّهم</span></td><td style="width:2em;"></td><td class="b"><span class="beyt">و قبرٌ شَرُّهم هذا مِنَ العِبَر</span></td></tr> <tr><td class="b"><span class="beyt">ما ینفَعُ الرِّجسُ من قُربِ الزَّکیِّ و لا</span></td><td style="width:2em;"></td><td class="b"><span class="beyt">علَی الزَّکیِّ بقُربِ الرِّجسِ مِن ضرر</span></td></tr> </tbody></table></div> <p>ترجمه: </p><p>در طوس دو قبر قرار دارد، قبر بهترین مردم و قبر بدترین آنان؛ این است از عبرت‌های روزگار، نه ناپاک از نزدیکی به فرد پاک سودی می‌برد و نه شخص پاک از نزدیکی به شخص ناپاک ضرری. (شعر <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B9%D8%A8%D9%84_%D8%AE%D8%B2%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="دعبل خزاعی">دعبل خزاعی</a> شاعر <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D8%B9%D8%B1%D8%A8" title="مردم عرب">عرب</a> معاصر علی بن موسی الرضا) </p> </blockquote> </div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="دفن_علی_بن_موسی_الرضا"><span id=".D8.AF.D9.81.D9.86_.D8.B9.D9.84.DB.8C_.D8.A8.D9.86_.D9.85.D9.88.D8.B3.DB.8C_.D8.A7.D9.84.D8.B1.D8.B6.D8.A7"></span>دفن علی بن موسی الرضا</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&action=edit&section=2" title="ویرایش بخش: دفن علی بن موسی الرضا"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>بنابر معتبرترین گزارش‌ها، درگذشت علی بن موسی در آخرین روزِ صفر سال ۲۰۳ ه‍.ق اتفاق افتاده‌است. تاریخ‌های دیگری در همان محدودهٔ ماه صفر برای این واقعه ذکر شده‌است.<sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28"><span class="cite-bracket">[</span>۲۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> علی بن موسی درحالی‌که در <a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%AF" title="سناباد">سناباد</a> — محل دفن هارون — متوقف شده بود، در حومهٔ <a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%BA%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="نوغان">نوغان</a> در <a href="/wiki/%D8%B7%D9%88%D8%B3" class="mw-redirect" title="طوس">طوس</a> درگذشت.<sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span class="cite-bracket">[</span>۲۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> خلیفه از گروهی از علویان و خویشاوندان علی بن موسی الرّضا از جمله عمویش، محمد بن جعفر، درخواست کرد تا پیکر علی بن موسی را بررسی و تأیید کنند که او به مرگ طبیعی درگذشته است و دستور داد که پیکرش در کنار قبر پدرِ خویش، هارون، در منزل <a href="/wiki/%D8%AD%D9%85%DB%8C%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D9%82%D8%AD%D8%B7%D8%A8%D9%87_%D8%B7%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="حمید بن قحطبه طایی">حُمَیْد بن قَحْطَبهٔ طایی</a> در <a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%AF" title="سناباد">سَناباد</a> در نزدیکیِ <a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%BA%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="نوغان">نوغان</a> به خاک سپرده شود. مأمون غم و اندوهِ بسیاری از خود نشان داد و بنابر گزارش‌ها بدون <a href="/wiki/%D8%B9%D9%85%D8%A7%D9%85%D9%87" title="عمامه">عَمامه</a> در مراسمِ تشییع پیکر حاضر شد و به‌مدت سه روز در آنجا به عزاداری پرداخت. بااین‌حال بسیاری از منابع، او را متهم به دست داشتن در مسمومیتِ علی بن موسی الرّضا دانسته‌اند.<sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span class="cite-bracket">[</span>۳۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-31" class="reference"><a href="#cite_note-31"><span class="cite-bracket">[</span>۳۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> پیکر رضا را در سمت بالاسرِ قبرِ <a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D8%AF" class="mw-redirect" title="هارون الرشید">هارون</a> دفن کردند. به‌گزارش <a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%AE_%D8%B5%D8%AF%D9%88%D9%82" title="شیخ صدوق">شیخ صدوق</a>، محدث شیعه، علی بن موسی الرّضا در سفر بازگشتش از مرو، هنگام ورود به <a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%AF" title="سناباد">سناباد</a> و بر سر قبر هارون، به <a href="/wiki/%D9%87%D8%B1%D8%AB%D9%85%D8%A9_%D8%A8%D9%86_%D8%A7%D8%B9%DB%8C%D9%86" class="mw-redirect" title="هرثمة بن اعین">هَرثَمَة بن اَعیَن</a> خبر دفن شدنش در بالاسرِ هارون را داد. سپس از نیت مأمون برای دفن پیکرش در کنار هارون پرده برداشت و به هرثمه اطمینان داد که پایینِ پا و پشت سرِ هارون به‌خاطر سختی، زمین شکافته نمی‌شود و مأمون مجبور است که او را در بالاسرِ هارون دفن کند. بنابر روایت دیگری از شیخ صدوق، در <i><a href="/wiki/%D8%B9%DB%8C%D9%88%D9%86_%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%B6%D8%A7" title="عیون اخبار الرضا">عیون اخبار الرّضا</a></i>، به‌نقل از هرثمه، بعد از آنکه وی مسموم شد، فرزندش، <a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%AA%D9%82%DB%8C" title="محمد تقی">محمد بن علی</a>، — که پیش از آن در مدینه بود — به‌صورتِ معجزه‌گونه‌ای به خراسان آمد و پدرش را پیش از تغسیل و تکفین مأمون، غسل و کفن نمود.<sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32"><span class="cite-bracket">[</span>۳۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> مأمون به‌مدت یک روز، درگذشت علی بن موسی الرّضا را از مردم مخفی کرد و در روز بعد، پس از اطلاع مردم از درگذشت علی بن موسی الرّضا و اجتماع و اعتراضشان، از محمد بن جعفر خواست تا مردم را پراکنده کند. سپس دستور داد تا شبانه او را دفن نمایند.<sup id="cite_ref-33" class="reference"><a href="#cite_note-33"><span class="cite-bracket">[</span>۳۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="پیشینه_بنا"><span id=".D9.BE.DB.8C.D8.B4.DB.8C.D9.86.D9.87_.D8.A8.D9.86.D8.A7"></span>پیشینه بنا</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&action=edit&section=3" title="ویرایش بخش: پیشینه بنا"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>بنا بر گزارشی از <a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%AC%D8%B1%DB%8C%D8%B1_%D8%B7%D8%A8%D8%B1%DB%8C" title="محمد بن جریر طبری">طبری</a> و <a href="/wiki/%DB%8C%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%AA_%D8%AD%D9%85%D9%88%DB%8C" title="یاقوت حموی">یاقوت</a> به نقل از <a href="/wiki/%D8%AA%D9%82%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D9%86%D8%B4" title="تقی بینش">تقی بینش</a> در نخستین <a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%DA%AF%D8%B1%D9%87_%D8%AA%D8%AD%D9%82%DB%8C%D9%82%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="کنگره تحقیقات ایرانی">کنگرهٔ ایران‌شناسی</a>، در <a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%AF" title="سناباد">سناباد</a> عمارتی ییلاقی وجود داشت و افرادی از رجال دولتی آن زمان مانند <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DB%8C%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%AD%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%B1%DB%8C" title="جنید بن عبدالرحمان مری">جنید بن عبدالرحمن</a> و <a href="/wiki/%D8%AD%D9%85%DB%8C%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D9%82%D8%AD%D8%B7%D8%A8%D9%87_%D8%B7%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="حمید بن قحطبه طایی">حُمَید بن ابی‌غانم طایی</a> در آن اقامت داشتند. در برخی از منابع تاریخی این عمارت را دارِ <a href="/wiki/%D8%AD%D9%85%DB%8C%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D9%82%D8%AD%D8%B7%D8%A8%D9%87_%D8%B7%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="حمید بن قحطبه طایی">حُمَید بن قَحْطَبَه</a> گفته‌اند و آن را مِلک شخصی وی دانسته‌اند.<sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="#cite_note-34"><span class="cite-bracket">[</span>۳۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> تقی بینش همچنین احتمال می‌دهد که بنای اصلی در دورهٔ جنید بن عبدالرحمن — که از سال ۱۱۱ تا ۱۱۶ ه‍.ق فرمانروای <a href="/wiki/%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86" title="خراسان">خراسان</a> از جانب هشام بود و اغلب در <a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%B1" title="نیشابور">نیشابور</a> یا طوس اقامت داشت — ساخته شده‌باشد و دیگران آن را توسعه داده باشند.<sup id="cite_ref-35" class="reference"><a href="#cite_note-35"><span class="cite-bracket">[</span>۳۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ساختمان حرم در باغ حمید که یک ارگ حکومتی بوده قرار داشت و مالکیت آن در اختیار حمید بن قحطبه نبود، اما چون وی آخرین فردی بود که در این باغ سکونت داشته، این باغ به نام وی مشهور گردیده‌است. <a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%AC%D8%B1%DB%8C%D8%B1_%D8%B7%D8%A8%D8%B1%DB%8C" title="محمد بن جریر طبری">محمد بن جریر طبری</a> می‌نویسد: «این باغ و بنای باشکوه آن از ابتدا متعلق به حمید بن ابی‌غانم طائی بوده و هارون را در این بنا به‌خاک سپرده‌اند.» بنابراین به‌نظر می‌رسد به‌واسطهٔ تشابه اسمی، به‌نام حمید بن قحطبه مشهور گردیده‌است.<sup id="cite_ref-36" class="reference"><a href="#cite_note-36"><span class="cite-bracket">[</span>۳۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>پیش از دفن علی بن موسی الرّضا در سناباد، نام این منطقه «قُبّهٔ هارونی» بوده‌است.<sup id="cite_ref-37" class="reference"><a href="#cite_note-37"><span class="cite-bracket">[</span>۳۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> مشهور است که مأمون بر قبر پدرش، گنبدی را ساخته بود. اکنون نیز دیوار چینی قدیمی حرم، که بنای آن منسوب به مأمون است، وجود دارد و بنای فعلی بر روی همان ساخته شده‌است.<sup id="cite_ref-38" class="reference"><a href="#cite_note-38"><span class="cite-bracket">[</span>۳۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-39" class="reference"><a href="#cite_note-39"><span class="cite-bracket">[</span>۳۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> بعد از دفن علی بن موسی الرضا، نام این منطقه به مشهد علی‌الرضا و به اختصار مشهد مبدل شد. این منطقه بعدها و پس از تخریب شهر طوس، جایگزین این شهر شد تا جایی که دیگر شهر طوس احیا نشد.<sup id="cite_ref-40" class="reference"><a href="#cite_note-40"><span class="cite-bracket">[</span>۴۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> اسم این شهر را ابن حوقل «المشهد»، یاقوت حمویی «مشهدالرضا» و حمدالله مستوفی «مشهد مقدس» عنوان داده‌اند.<sup id="cite_ref-41" class="reference"><a href="#cite_note-41"><span class="cite-bracket">[</span>۴۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در کتاب <i>تلخیص الآثار</i> آمده‌است که چون منطقه سناباد شیعه نشین بود و هارون در آنجا دفن شده بود، مأمون علی بن موسی الرضا را در آنجا دفن کرد تا در طی فعالیت‌های عمرانی شیعیان بر روی مقبره امامشان، بارگاه هارون نیز توسعه و احیاء گردد.<sup id="cite_ref-42" class="reference"><a href="#cite_note-42"><span class="cite-bracket">[</span>۴۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>پس از دفن علی بن موسی، آبادانی آنجا شتاب گرفت و <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="سامانیان">سامانیان</a> اقدام به ساخت بناهایی در آنجا کردند.<sup id="cite_ref-43" class="reference"><a href="#cite_note-43"><span class="cite-bracket">[</span>۴۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در دورهٔ <a href="/wiki/%D8%BA%D8%B2%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="غزنویان">غَزنَویان</a>، ساختمان و قُبّهٔ جدیدی بر آن مقبره ساخته شد<sup id="cite_ref-44" class="reference"><a href="#cite_note-44"><span class="cite-bracket">[</span>۴۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> و این ساخت و سازها تا دورهٔ <a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%B5%D9%81%D9%88%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="دودمان صفویان">صَفَویان</a> ادامه داشت و در حکومت صفویان به اوج خود رسید. توسعهٔ آرامگاه در عصر <a href="/wiki/%D8%A7%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="افشاریان">افشاریان</a> با طلاکاری ایوان صحن ادامه داشت. در دورهٔ <a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D8%AC%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="قاجاریان">قاجاریان</a>، ضریح جدیدی برای بقعه ساخته شد. در دوران <a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%BE%D9%87%D9%84%D9%88%DB%8C" title="دودمان پهلوی">سلطنت پهلوی</a>، بیشتر تلاش‌ها معطوف به بازسازی، ترمیم و تغییر کاربری‌های بخش‌های مختلف حرم شد. پس از <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%DB%B1%DB%B3%DB%B5%DB%B7_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="انقلاب ۱۳۵۷ ایران">انقلاب ۱۳۵۷ ایران</a>، طرح‌های مختلفی در توسعهٔ حرم اجرا شد و بیشترین حجم توسعه مربوط به این دوران بوده‌است.<sup id="cite_ref-45" class="reference"><a href="#cite_note-45"><span class="cite-bracket">[</span>۴۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="اهمیت"><span id=".D8.A7.D9.87.D9.85.DB.8C.D8.AA"></span>اهمیت</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&action=edit&section=4" title="ویرایش بخش: اهمیت"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>حرم امام رضا که به حریم رضوی نیز شناخته می‌شود، به جهت دفن علی بن موسی الرضا برای شیعیان و همین‌طور اهل سنت؛ به عنوان یک زیارتگاه و کانون معنوی حائز اهمیت بوده‌است. در اینباره شواهد تاریخی چندان زیادی مربوط به قبل از دوره صفویه وجود ندارد. از آنجا که حضور علی بن موسی الرضا در منطقه شرق اسلامی، تأثیر شگرفی به نفع علویان و بر ضد عباسیان داشت، موجب گسترش معارف شیعه در منطقه نیز شد. بعد از قتل علی بن موسی الرضا نیز تبلیغ تعالیم وی، به راویان و شاگردان وی محول شد و مزار او، کانون معنوی برای شیعیان و پس از اندکی اهل سنت شد. شاعرانی همچون دعبل نیز از همان ابتدا به این آرامگاه توجه داشتند و در اشعار خود به آن اشاره یا به زیارت او دعوت می‌کردند. نقل کرامت‌هایی توسط شیخ صدوق در باب ۶۹ از کتاب عیون اخبارالرضا، نشان‌دهنده تبدیل شدن این مکان به قطبی معنوی در همان ابتدا است. در اینباره از ناطق بالحق در کتاب الافادة فی تاریخ الائمه السادة آمده‌است که رونق مزار علی بن موسی الرضا با وجود اینکه در کنار هارون الرشید مدفون است و شیعیان هر اثری از آثار مخالفان را نابود می‌کردند؛ شایان توجه است. او زائران را از میان عوام و سلاطین شیعه و سنی گزارش می‌کند. از بزرگان اهل سنت که به زیارت علی بن موسی الرضا رفته یا به آن اهتمام داشتند می‌توان به ابوبکر ابن خزیمه، ابوعلی ثقفی، ابن حبان، محمد بن علی بن سهل ماسرجسی، ابوالحسین بن ابی‌بکر فقیه و حاکم نیشابوری اشاره کرد.<sup id="cite_ref-46" class="reference"><a href="#cite_note-46"><span class="cite-bracket">[</span>۴۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> این مکان امروزه به عنوان بزرگ‌ترین بقاع از بقاع متبرکه در ایران می‌باشد.<sup id="cite_ref-47" class="reference"><a href="#cite_note-47"><span class="cite-bracket">[</span>۴۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="تاریخچه_توسعه_حرم_بر_اساس_دوران‌ها"><span id=".D8.AA.D8.A7.D8.B1.DB.8C.D8.AE.DA.86.D9.87_.D8.AA.D9.88.D8.B3.D8.B9.D9.87_.D8.AD.D8.B1.D9.85_.D8.A8.D8.B1_.D8.A7.D8.B3.D8.A7.D8.B3_.D8.AF.D9.88.D8.B1.D8.A7.D9.86.E2.80.8C.D9.87.D8.A7"></span>تاریخچه توسعه حرم بر اساس دوران‌ها</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&action=edit&section=5" title="ویرایش بخش: تاریخچه توسعه حرم بر اساس دوران‌ها"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Zarih_sevom2.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/fa/thumb/c/cb/Zarih_sevom2.jpg/220px-Zarih_sevom2.jpg" decoding="async" width="220" height="265" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/fa/thumb/c/cb/Zarih_sevom2.jpg/330px-Zarih_sevom2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/fa/thumb/c/cb/Zarih_sevom2.jpg/440px-Zarih_sevom2.jpg 2x" data-file-width="1086" data-file-height="1310" /></a><figcaption>عکسی از حرم در سال ۱۳۰۰ ه‍.ق که موقعیت ضریح سوم را نسبت به بنا مشخص می‌کند و همان‌طور که در عکس مشاهده می‌شود، ضریح در مرکز بنا واقع نشده‌است و در سمت چپ تصویر تنگنایی به وجود آمده‌است که در سال ۱۳۴۴ این تنگنا با تراشیدن دیوارهای اطراف بهبود وسیع‌تر گردید.</figcaption></figure><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r35841839">.mw-parser-output .hatnote{font-style:italic}.mw-parser-output div.hatnote{padding-right:1.6em;margin-bottom:0.5em}.mw-parser-output .hatnote i{font-style:normal}.mw-parser-output .hatnote+link+.hatnote{margin-top:-0.5em}</style><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقالهٔ اصلی: <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87_%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7" title="تاریخچه حرم امام رضا">تاریخچه حرم امام رضا</a></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="حرم_در_عصر_سامانیان"><span id=".D8.AD.D8.B1.D9.85_.D8.AF.D8.B1_.D8.B9.D8.B5.D8.B1_.D8.B3.D8.A7.D9.85.D8.A7.D9.86.DB.8C.D8.A7.D9.86"></span>حرم در عصر سامانیان</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&action=edit&section=6" title="ویرایش بخش: حرم در عصر سامانیان"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>از این منطقه و بنا تا پیش از دوره سامانیان اطلاعاتی در دست نیست و گمانه زنی می‌شود که پیش از اسلام در این منطقه، آتشکده‌ای وجود داشته‌است که گنبدی بر فراز آن بوده‌است.<sup id="cite_ref-48" class="reference"><a href="#cite_note-48"><span class="cite-bracket">[</span>۴۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> بنابر گزارش <a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%A2%D8%B4%D9%88%D8%A8" title="ابن شهرآشوب">ابن شهرآشوب</a>، امیر فائق‌الخاصه که که از امرای خراسان بود، بنایی را بر این مزار ساخت.<sup id="cite_ref-49" class="reference"><a href="#cite_note-49"><span class="cite-bracket">[</span>۴۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-50" class="reference"><a href="#cite_note-50"><span class="cite-bracket">[</span>۵۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> آورده‌اند که در قرن چهارم، تعداد شیعیان در اطراف حرم امام رضا به قدری زیاد بود که وقتی اهل سنت قصد کردند تا بر روی قبر هارون، صندوقچه‌ای قرار بدهند، ابوالعلاء صاعد بن محمد بن استوائی، نیشابوری (م ۴۳۱ ه‍.ق) از این کار برای جلوگیری از اختلاف و نزاع، جلوگیری کرد. همین امر سبب شد تا وی مورد بازخواست خلفای عباسی نیز قرار بگیرد.<sup id="cite_ref-51" class="reference"><a href="#cite_note-51"><span class="cite-bracket">[</span>۵۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> از توسعه این بنا در دوران پیش از دیلمیان خبر چندانی گزارش نشده‌است و تنها به رونق داشتن زیارت این مرقد پرداخته شده‌است.<sup id="cite_ref-52" class="reference"><a href="#cite_note-52"><span class="cite-bracket">[</span>۵۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="حرم_در_عصر_دیلمیان"><span id=".D8.AD.D8.B1.D9.85_.D8.AF.D8.B1_.D8.B9.D8.B5.D8.B1_.D8.AF.DB.8C.D9.84.D9.85.DB.8C.D8.A7.D9.86"></span>حرم در عصر دیلمیان</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&action=edit&section=7" title="ویرایش بخش: حرم در عصر دیلمیان"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>عصر <a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%84%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="دیلمیان">دیلیمیان</a> به جهت به روی کار آمدن حاکمانی شیعی، رونقی را در ساختمان این بنا سبب شد.<sup id="cite_ref-53" class="reference"><a href="#cite_note-53"><span class="cite-bracket">[</span>۵۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در زمان <a href="/wiki/%D8%B9%D8%B6%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D9%87_%D8%AF%DB%8C%D9%84%D9%85%DB%8C" title="عضدالدوله دیلمی">عضدالدوله دیلمی</a> بقعه تعمیر، و به پاره‌ای از تزئینات آراسته شد و اطراف کاخ حُمید بن قحطبه خانه‌های مسکونی افزوده شد و توسعه یافت و دژ مستحکمی آن را محافظت می‌کرد.<sup id="cite_ref-54" class="reference"><a href="#cite_note-54"><span class="cite-bracket">[</span>۵۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در این روزگار زیارت حرم امام رضا رواج بیشتری از پیش گرفت.<sup id="cite_ref-55" class="reference"><a href="#cite_note-55"><span class="cite-bracket">[</span>۵۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="حرم_در_عصر_غزنویان"><span id=".D8.AD.D8.B1.D9.85_.D8.AF.D8.B1_.D8.B9.D8.B5.D8.B1_.D8.BA.D8.B2.D9.86.D9.88.DB.8C.D8.A7.D9.86"></span>حرم در عصر غزنویان</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&action=edit&section=8" title="ویرایش بخش: حرم در عصر غزنویان"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>در سده چهارم هجری قمری، سبکتکین غزنوی، حرم امام رضا را تخریب کرد و زیارت آن را ممنوع اعلام کرد.<sup id="cite_ref-56" class="reference"><a href="#cite_note-56"><span class="cite-bracket">[</span>۵۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-57" class="reference"><a href="#cite_note-57"><span class="cite-bracket">[</span>۵۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-58" class="reference"><a href="#cite_note-58"><span class="cite-bracket">[</span>۵۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%AD%D9%85%D9%88%D8%AF_%D8%BA%D8%B2%D9%86%D9%88%DB%8C" title="سلطان محمود غزنوی">محمود غزنوی</a>، <a href="/wiki/%D9%82%D8%A8%D9%87" title="قبه">قبه</a> را که به‌دست پدرش تخریب شده‌بود، از نو ساخت و بنایی زیبا بر روی آن برپاکرد.<sup id="cite_ref-59" class="reference"><a href="#cite_note-59"><span class="cite-bracket">[</span>۵۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> با این وجود روایاتی تاریخی گواه آن است که حرم توسط سبکتکین خراب نشده‌است و پسرش محمود غزنوی تنها به بازسازی حرم مشغول شده‌است.<sup id="cite_ref-60" class="reference"><a href="#cite_note-60"><span class="cite-bracket">[</span>۶۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%A8%DB%8C%D9%87%D9%82%DB%8C" title="تاریخ بیهقی">تاریخ بیهقی</a> آمده‌است: «<a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%AD%D9%85%D9%88%D8%AF_%D8%BA%D8%B2%D9%86%D9%88%DB%8C" title="سلطان محمود غزنوی">سوری</a> در آن (بقعه) زیارت‌های بسیاری فرمود و مناره‌ای کرد و دیهی خرید فاخر و بر آن وقف کرد.» چند تن دیگر از امیران غزنوی نیز به مرمت و تکمیل بقعه پرداختند و به آبادانی مشهد مشغول شدند. در این خصوص <a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B3%D9%86_%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82%DB%8C" title="ابوالحسن عراقی">ابوالحسن عراقی</a> معروف به دبیر که از رجال و دبیران دربار <a href="/wiki/%D8%BA%D8%B2%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="غزنویان">غزنوی</a> بود در سال ۴۲۵ ه‍.ق ضمن مرمت بقعه، اولین بنا را به آن افزود که این بنا به <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B3%D8%B1" title="مسجد بالاسر">مسجد بالاسر</a> معروف است.<sup id="cite_ref-61" class="reference"><a href="#cite_note-61"><span class="cite-bracket">[</span>۶۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در حوادث قرن پنجم آورده‌اند که حرم بار دیگر به دست فاتحان ترک تخریب و در قرن ششم مجدد تجدید بنا شد.<sup id="cite_ref-62" class="reference"><a href="#cite_note-62"><span class="cite-bracket">[</span>۶۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="حرم_در_عصر_سلجوقیان"><span id=".D8.AD.D8.B1.D9.85_.D8.AF.D8.B1_.D8.B9.D8.B5.D8.B1_.D8.B3.D9.84.D8.AC.D9.88.D9.82.DB.8C.D8.A7.D9.86"></span>حرم در عصر سلجوقیان</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&action=edit&section=9" title="ویرایش بخش: حرم در عصر سلجوقیان"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D9%84%D8%AC%D9%88%D9%82" title="دودمان سلجوق">سلجوقیان</a> در قرن‌های ششم و هفتم تعمیرات و خدمات زیادی در آنچه امروز <a href="#روضه_منوره">روضهٔ منوره</a> نامیده می‌شود انجام دادند. از جمله امیر عمادالدوله — که مقرب پادشاهان سلجوقی بود — در سال ۵۱۵ ه‍. ق، حرم را تعمیر کرد و <a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%B1%DA%A9%D8%A7%D9%86_%D8%B2%D9%85%D8%B1%D8%AF_%D9%85%D9%84%DA%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="ترکان زمرد ملک (صفحه وجود ندارد)">ترکان زمرد ملک</a>، دختر خواهرزادهٔ <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%B3%D9%86%D8%AC%D8%B1" title="احمد سنجر">سلطان سنجر</a>، در سدهٔ ششم ه‍.ق <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D9%87" title="ازاره">ازارهٔ</a> گنبدخانهٔ حرم را با کاشی‌های ممتاز زرین‌فام — که به <a href="/w/index.php?title=%DA%A9%D8%A7%D8%B4%DB%8C_%D8%B3%D9%86%D8%AC%D8%B1%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="کاشی سنجری (صفحه وجود ندارد)">کاشی سنجری</a> معروف است — مزین کرد که این کاشی‌ها تاکنون در حرم موجودند.<sup id="cite_ref-63" class="reference"><a href="#cite_note-63"><span class="cite-bracket">[</span>۶۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> متن این کتیبه‌ها جابه‌جا شده و تاریخ دقیق ساخت‌اش روشن نیست؛ با این‌حال برخی آن را مربوط به سال ۵۱۲ یا ۵۵۷ ه‍.ق دانسته‌اند.<sup id="cite_ref-64" class="reference"><a href="#cite_note-64"><span class="cite-bracket">[</span>۶۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> این کاشی‌ها به دوران علاءالدین محمد خوارزمشاه به سال ۶۱۲ مرمت شدند. این کتیبه‌ها اکنون با قاب‌های بزرگ شیشه‌ای محافظت می‌شوند. در همین دوران‌ها، شرف الدین ابوطاهر بن سعد بن علی قمی پس از مرمت بنا، گنبدی را نیز بر آن ساخت.<sup id="cite_ref-:72_65-0" class="reference"><a href="#cite_note-:72-65"><span class="cite-bracket">[</span>۶۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در همین دوره اولین سنگ قبر باقی‌مانده بر روی قبر قرار گرفت. در سال ۵۴۸ ه‍.ق ترکان غز به مشهد و طوس حمله کردند و در طی آن عالمان شهر را کشته و شهر را به آتش کشیدند. در همین حمله به حرم نیز آسیب‌هایی وارد شد که بعدها توسط سلطان سنجر مرمت شد.<sup id="cite_ref-66" class="reference"><a href="#cite_note-66"><span class="cite-bracket">[</span>۶۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></p><figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:ImamReza07.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/ImamReza07.jpg/220px-ImamReza07.jpg" decoding="async" width="220" height="282" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/ImamReza07.jpg/330px-ImamReza07.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/95/ImamReza07.jpg 2x" data-file-width="400" data-file-height="513" /></a><figcaption>عکسی قدیمی از <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%DA%AF%D9%88%D9%87%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D8%AF_%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF" class="mw-redirect" title="مسجد گوهرشاد مشهد">مسجد گوهرشاد</a> و حرم امام رضا در دوردست</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="حرم_در_عصر_خوارزمشاهیان"><span id=".D8.AD.D8.B1.D9.85_.D8.AF.D8.B1_.D8.B9.D8.B5.D8.B1_.D8.AE.D9.88.D8.A7.D8.B1.D8.B2.D9.85.D8.B4.D8.A7.D9.87.DB.8C.D8.A7.D9.86"></span>حرم در عصر خوارزمشاهیان</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&action=edit&section=10" title="ویرایش بخش: حرم در عصر خوارزمشاهیان"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>به عقیده برخی از کارشناسان، در عصر خوارزمشاهیان بازسازی در حرم امام رضا صورت گرفت و مقدار زیادی از کاشی‌های زرین فام و سنجری، متعلق به این دوران است.<sup id="cite_ref-67" class="reference"><a href="#cite_note-67"><span class="cite-bracket">[</span>۶۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> دو کتیبه مربوط به دوران خوارزمشاهیان بر دیوار شمالی گنبدخانه به نام «صفهٔ شاه‌طهماسبی» جای دارند.<sup id="cite_ref-68" class="reference"><a href="#cite_note-68"><span class="cite-bracket">[</span>۶۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> علاوه بر این در ضلع شمالی رواق دارالحفاظ، کتیبه‌ای با کاشی ممتاز مربوط به همین دوره وجود دارد. دو محراب از کاشی یکپارچه نیز — که در گذشته درون حرم نصب شده‌بودند و اکنون در موزه جای دارند — از کارهای هنری همین دوران است.<sup id="cite_ref-69" class="reference"><a href="#cite_note-69"><span class="cite-bracket">[</span>۶۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> محراب جنوب‌غربی و درِ طلای جنوبی گنبدخانه نیز متعلق به ۶۱۲ ه‍.ق است.<sup id="cite_ref-70" class="reference"><a href="#cite_note-70"><span class="cite-bracket">[</span>۷۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="حرم_در_عصر_مغول_و_ایلخانیان"><span id=".D8.AD.D8.B1.D9.85_.D8.AF.D8.B1_.D8.B9.D8.B5.D8.B1_.D9.85.D8.BA.D9.88.D9.84_.D9.88_.D8.A7.DB.8C.D9.84.D8.AE.D8.A7.D9.86.DB.8C.D8.A7.D9.86"></span>حرم در عصر مغول و ایلخانیان</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&action=edit&section=11" title="ویرایش بخش: حرم در عصر مغول و ایلخانیان"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">همچنین ببینید: <a href="/wiki/%D8%AD%D9%85%D9%84%D9%87_%D9%85%D8%BA%D9%88%D9%84_%D8%A8%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="حمله مغول به ایران">حمله مغول به ایران</a></div> <p>در دوران حیات ابن بطوطه (۷۰۳–۷۷۹ ه‍.ق)، حرم دارای قندیل‌های نقره، پرده‌های ابریشمی و فرش‌های گوناگون بوده‌است و هنوز قبر هارون باقی بوده‌است. بر روی قبر هارون نیز شمعدان می‌گذاشتند تا با آنها شناخته شود.<sup id="cite_ref-71" class="reference"><a href="#cite_note-71"><span class="cite-bracket">[</span>۷۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> به‌گزارش <a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%A7%D8%A8%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AF" title="ابن ابی الحدید">ابن ابی الحدید</a> در شرح <a href="/wiki/%D9%86%D9%87%D8%AC%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%84%D8%A7%D8%BA%D9%87" title="نهج‌البلاغه">نهج‌البلاغه</a>، در سال ۶۱۸ ه‍.ق <a href="/wiki/%D9%85%D8%BA%D9%88%D9%84%D8%A7%D9%86_%D9%88_%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85%D8%AA_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%AE%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="مغولان و حکومت ایلخانی در ایران">مغول‌ها</a> به طوس حمله کردند و این شهر را غارت کرده و مردم را به قتل رساندند. سپس وارد مشهد شدند و آن‌جا را هم خراب کردند. عطاردی در <i>تاریخ آستان قدس رضوی</i> از قول ابن ابی الحدید می‌نویسد که مغول‌ها مردم مشهد را به قتل رساندند، به حرم رضوی خسارت‌هایی زدند و اموال و اثاثیهٔ آن را غارت کردند، اما به بنای اصلی صدمه نزدند. همچنین <a href="/wiki/%D8%B9%D8%B7%D8%A7%D9%85%D9%84%DA%A9_%D8%AC%D9%88%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="عطاملک جوینی">عطاملک جوینی</a> در <i><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%B4%D8%A7%DB%8C" title="تاریخ جهانگشای">تاریخ جهانگشای</a></i> از خرابی حرم به دست مغول‌ها چیزی نگفته‌است و <a href="/wiki/%D9%81%D8%B6%D9%84_%D8%A8%D9%86_%D8%B1%D9%88%D8%B2%D8%A8%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%AE%D9%86%D8%AC%DB%8C" title="فضل بن روزبهان خنجی">فضل بن روزبهان خنجی</a> نیز در <a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D9%85%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%A7" title="مهمان‌نامه بخارا">مهمان‌نامهٔ بخارا</a> — که حملهٔ مغول‌ها را به طوس و مشهد را شرح داده — بیان می‌کند که مغولان این حرم را خراب نکردند، زیرا کتیبه‌های سال ۶۱۲ ه‍.ق که قبل از این حمله نصب شده بوده هنوز برجاست.<sup id="cite_ref-72" class="reference"><a href="#cite_note-72"><span class="cite-bracket">[</span>۷۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> با این وجود پطروشفسکی تأیید می‌کند که حرم در سال ۶۱۸ به دست مغولان تخریب شد. بعدها اولجایتو که مذهب شیعه پذیرفته بود، این حرم را بنا کرد.<sup id="cite_ref-73" class="reference"><a href="#cite_note-73"><span class="cite-bracket">[</span>۷۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در نهایت، فرسودگی‌ها و احیاناً خرابی‌ها و خسارات واردشده به حرم در دورهٔ حکومت <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%AE%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86" title="ایلخانان">ایلخانیان</a> بازسازی شد.<sup id="cite_ref-74" class="reference"><a href="#cite_note-74"><span class="cite-bracket">[</span>۷۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> دو کتیبهٔ در ضلع شمالی گنبدخانه نیز، متعلق به سال‌های ۷۱۲ و ۷۶۰ ه‍.ق هستند.<sup id="cite_ref-75" class="reference"><a href="#cite_note-75"><span class="cite-bracket">[</span>۷۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> بنابر گزارشی که ابن بطوطه در سال ۷۳۴ ه‍. ق، پس از یک سده از واقعه هجوم مغول به حرم امام رضا گزارشگر آن است؛ حرم امام رضا عمارتی زیبا با کاشی‌کاری‌ها و ضریح نقره‌ای تصویر شده‌است و اثری از خرابی وجود ندارد. این احتمال داده شده‌است که این عمارت به تصویر کشیده شده، از ساخته‌های سلطان محمد خدابنده بوده باشد. همچنین گنبد حرم نیز از ساخته‌های اوست.<sup id="cite_ref-:722_76-0" class="reference"><a href="#cite_note-:722-76"><span class="cite-bracket">[</span>۷۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> بر همین اساس گنبد حال حاضر را مربوط به این دوره دانسته‌اند. ابنیه این دوره را مسجد بالاسر، یک مدرسه و چند بنای کوچک متصل به ضلع شمالی حرم دانسته‌اند.<sup id="cite_ref-77" class="reference"><a href="#cite_note-77"><span class="cite-bracket">[</span>۷۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="حرم_در_عصر_تیموریان"><span id=".D8.AD.D8.B1.D9.85_.D8.AF.D8.B1_.D8.B9.D8.B5.D8.B1_.D8.AA.DB.8C.D9.85.D9.88.D8.B1.DB.8C.D8.A7.D9.86"></span>حرم در عصر تیموریان</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&action=edit&section=12" title="ویرایش بخش: حرم در عصر تیموریان"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>در دوران حکومت <a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D9%87%D8%B1%D8%AE" title="شاهرخ">شاهرخ تیموری</a>، آثار ارزنده‌ای در حرم و اطراف آن احداث شد. از این میان می‌توان به دو رواق دارالحفاظ و دارالسیاده و همین‌طور مسجد گوهرشاد اشاره کرد که به سال ۸۲۱ و با نظارت قوام‌الدین شیرازی، از معماران بزرگ وقت تأسیس شدند.<sup id="cite_ref-:7_78-0" class="reference"><a href="#cite_note-:7-78"><span class="cite-bracket">[</span>۷۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> این مسجد، نخستین مسجد جامع شهر بود.<sup id="cite_ref-79" class="reference"><a href="#cite_note-79"><span class="cite-bracket">[</span>۷۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D9%87_%D9%BE%D8%B1%DB%8C%D8%B2%D8%A7%D8%AF" title="مدرسه پریزاد">مدرسهٔ پریزاد</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%AF%D8%B1" title="مدرسه دودر">مدرسهٔ دو در</a> و <a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D9%87_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B3%D8%B1" title="مدرسه بالاسر">مدرسهٔ سابق بالاسر</a> — که به ضلع غربی دارالسیاده وصل بود اما اکنون جز رواق دارالولایه قرار دارد — از دیگر بناهای ساخته شده در این دوران است.<sup id="cite_ref-80" class="reference"><a href="#cite_note-80"><span class="cite-bracket">[</span>۸۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> کارشناس با توجه به یافتن قبر ابوالقاسم بابرین بایسنغر بن شاهرخ در زیر گنبد مدرسه سابق بالاسر، ساخت این مدرسه را به وی نسبت داده‌اند. این سه مدرسه، به‌طور همزمان ساخته شده‌اند.<sup id="cite_ref-81" class="reference"><a href="#cite_note-81"><span class="cite-bracket">[</span>۸۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> دارالحفاظ که مابین حرم و مسجد گوهرشاد بود و بنای تحویل‌خانه یا خزانه که در مشرق دارالحفاظ قرار داشت نیز به این دوره منسوب است. بنای صحن عتیق که صحن تیموری نام داشت و همین‌طور ایوان طلا نیز در این دوره پی ریزی شد که در عصر صفویان تکمیل شد.<sup id="cite_ref-82" class="reference"><a href="#cite_note-82"><span class="cite-bracket">[</span>۸۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در همین دوره یک <a href="/wiki/%D9%BE%D9%86%D8%AC%D8%B1%D9%87_%D9%81%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%AF" title="پنجره فولاد">پنجره فولاد</a> به دستور گوهرشاد ساخته می‌شود که قدیمی‌ترین پنجره فولاد حرم است که اکنون در موزه آستان قدس نگهداری می‌شود.<sup id="cite_ref-83" class="reference"><a href="#cite_note-83"><span class="cite-bracket">[</span>۸۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="حرم_در_عصر_صفویان"><span id=".D8.AD.D8.B1.D9.85_.D8.AF.D8.B1_.D8.B9.D8.B5.D8.B1_.D8.B5.D9.81.D9.88.DB.8C.D8.A7.D9.86"></span>حرم در عصر صفویان</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&action=edit&section=13" title="ویرایش بخش: حرم در عصر صفویان"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39598369"><div class="quotebox pullquote floatleft" style="width:320px; R;"> <div class="quotebox-title" style="font-size:90%">متن کتیبهٔ گنبد حرم امام رضا</div> <blockquote class="quotebox-quote center-aligned" style=""> <div align="justify" dir="rtl">من مَیامِنَ مِنَنِ الله سبحانُهَ الَّذی زیَّنَ السَّماءَ الدّنیا بزینةِ الکواکبِ و رصَّعِ هذهِ القُبابَ العُلی بدُررِ الثَّواقِب الدُراری أنِ استَسَعد السلطانَ الاَعدَلَ الاعَظمَ و الخاقانَ الاضخمَ الاَکرَمَ أشرَفَ ملوکِ الارض حَسَباً و نسبت و أکرمَهُم خلقاً و ادباً مروج مذَهب أجدادِهِ الائمةِ المعصومین مُحیی مراسم آبائِهِ الطیبینَ الطاهرین السلطانُ ابن السلطان شاه سلیمان الموسوی الصفوی بهادرخان بتذهیبِ هذهِ القبَّةِ العِدسیِّةِ الملَکوتیةِ و تزیینها و تَشرَّفَ بتجدیدها و تحسینِها اذ تطرَّق الانکسارُ و سَقَطَتِ بنیانُها الذَّهبیةِ الَّتی کانت تشرَّقَ کالشَّمس فی رابعة النَّهار بسبب حدوثِ الزّلزلةِ العظیمهِ فی هذه البَلدَةِ الکریمهِ الطیبهِ بسنَةِ أرَبعَ و ثمانینَ و ألفٍ و کان هذه التَّجدیدُ الجدیدُ بسنةِ ستَّ و ثمانینَ و ألفٍ. کَتَبَهُ محمدرضا امامی. </div> </blockquote> <p><cite class="left-aligned" style=""><sup id="cite_ref-84" class="reference"><a href="#cite_note-84"><span class="cite-bracket">[</span>۸۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></cite> </p> </div> <p>با <a href="/wiki/%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1_%D9%85%D8%B0%D9%87%D8%A8_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B2_%D8%B3%D9%86%DB%8C_%D8%A8%D9%87_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87" title="تغییر مذهب ایرانیان از سنی به شیعه">رسمیت‌یافتن مذهب تشیع</a> در این دوران، بناها و آثار زیادی به حرم افزوده شد. <a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D9%87_%D8%AA%D9%87%D9%85%D8%A7%D8%B3%D8%A8_%DB%8C%DA%A9%D9%85" title="شاه تهماسب یکم">شاه تهماسب یکم</a> علاوه بر اهدای نخستین <a href="/wiki/%D8%B6%D8%B1%DB%8C%D8%AD" title="ضریح">ضریح</a>، به بازسازی و <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B0%D9%87%DB%8C%D8%A8" title="تذهیب">تذهیب</a> گنبد و طلاکاری <a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%B1%D9%87" title="مناره">گلدستهٔ</a> کنار گنبد فرمان داد.<sup id="cite_ref-:5_85-0" class="reference"><a href="#cite_note-:5-85"><span class="cite-bracket">[</span>۸۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> گنبد طلاکاری شده در عصر سلطان محمد و مناره‌های طلاکاری شده در روزگار غزنویان، در دوران شاه تهماسب به مرمت نیاز داشتند و به دستور شاه مرمت صورت پذیرفت و بر گرد مشهد حصاری کشیده شد.<sup id="cite_ref-86" class="reference"><a href="#cite_note-86"><span class="cite-bracket">[</span>۸۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>در سال ۹۹۷ ه‍.ق و مصادف با دومین سال سلطنت <a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D9%87_%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3_%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF" title="شاه عباس بزرگ">شاه عباس بزرگ</a>، مشهد مورد هجوم <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B2%D8%A8%DA%A9%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="ازبک‌ها">ازبک‌ها</a> قرار گرفت و در پی مقاومت مردم مشهد، <a href="/wiki/%D8%B9%D8%A8%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D8%AE%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B2%D8%A8%DA%A9" title="عبیدالله‌خان ازبک">عبیدالله‌خان ازبک</a> دستور قتل‌عام مردم مشهد را صادر کرد. مردمی که به حرم نیز پناهنده بودند در پی این حمله کشته شدند. سال بعد نیز <a href="/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A4%D9%85%D9%86_%D8%AE%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B2%D8%A8%DA%A9" class="mw-redirect" title="عبدالمؤمن خان ازبک">عبدالمؤمن‌خان</a> مجدد به مشهد حمله کرد و تمام سادات، عالمان و خادمانی که به حرم پناهنده بودند قتل‌عام کرد و جوی خون در حرم جاری کرد. پس از آن عبدالمؤمن‌خان دستور غارت حرم را داد و زنان و کودکان در حرم را به اسارت گرفت. در پی این حمله بود که شاه عباس به سال ۱۰۱۰ ه‍.ق پیاده به قصد زیارت حرم امام رضا به مشهد آمد و دستور بازسازی حرم را صادر کرد. بر اساس کتیبه نصب شده در حرم، این بازسازی به سال ۱۰۱۶ به پایان رسید. در عهد شاه عباس بنای <a href="/wiki/%D8%B5%D8%AD%D9%86_%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8" title="صحن انقلاب">صحن عتیق</a> کامل شد. در این دوره، رواق‌های <a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%84%D9%81%DB%8C%D8%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="دارالفیض (صفحه وجود ندارد)">دارالفیض</a> و <a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%88%D8%AD%DB%8C%D8%AF%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87_(%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%82)&action=edit&redlink=1" class="new" title="توحیدخانه (رواق) (صفحه وجود ندارد)">توحیدخانه</a> و <a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%82_%DA%AF%D9%86%D8%A8%D8%AF_%D8%AD%D8%A7%D8%AA%D9%85%E2%80%8C%D8%AE%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="رواق گنبد حاتم‌خانی (صفحه وجود ندارد)">رواق گنبد حاتم‌خانی</a> و <a href="/wiki/%DA%AF%D9%86%D8%A8%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C_%D8%AE%D8%A7%D9%86" title="گنبد الله‌وردی خان">گنبد الله‌وردی‌خان</a> و <a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%82_%D8%B4%DB%8C%D8%AE_%D8%A8%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="رواق شیخ بهایی (صفحه وجود ندارد)">رواق شیخ بهاءالدین</a> به حوزهٔ حرم افزوده شد.<sup id="cite_ref-87" class="reference"><a href="#cite_note-87"><span class="cite-bracket">[</span>۸۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> بر سر در ایوان طلای صحن عتیق نام <a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D8%A7%D9%86_%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86_%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D9%82%D8%B1%D8%A7" title="سلطان حسین بایقرا">سلطان حسین بایقرا</a> نقش بسته‌است که مربوط به اواخر قرن نهم قمری بوده‌است و توانسته‌است تا با کمک وزیرش امیر علیشیر نوایی، نیمی از صحن عتیق را پیش ببرد.<sup id="cite_ref-88" class="reference"><a href="#cite_note-88"><span class="cite-bracket">[</span>۸۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> شاه عباس همچنین شماری از قرآن‌های خطی منسوب به امامان شیعه را به آستان قدس هدیه کرد و املاکی را وقف این آستان نمود. <a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D9%87_%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3_%D8%AF%D9%88%D9%85" title="شاه عباس دوم">شاه عباس دوم</a> نیز صحن عتیق را تعمیر و کاشی‌کاری کرد. در دوران او و به دستورش گنبد را مجدد طلاکاری کردند.<sup id="cite_ref-89" class="reference"><a href="#cite_note-89"><span class="cite-bracket">[</span>۸۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> احداث ایوان شمالی و اتاق‌ها، غرفه‌ها، سردرها، و ایوان‌های شرقی و غربی آن، ایجاد رواق توحیدخانه و نیز گنبد الله‌ورودی‌خان از دیگر دستورهای شاه عباس بود که به سرانجام رسید. به فرمان شاه، از این پس پیشوند «<a href="/wiki/%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF%DB%8C_(%D9%BE%DB%8C%D8%B4%D9%88%D9%86%D8%AF_%D9%86%D8%A7%D9%85)" title="مشهدی (پیشوند نام)">مشهدی</a>» را مانند <a href="/wiki/%D8%AD%D8%A7%D8%AC%DB%8C" title="حاجی">حاجی</a> و <a href="/w/index.php?title=%DA%A9%D8%B1%D8%A8%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="کربلایی (صفحه وجود ندارد)">کربلایی</a> بر نام کسانی که به مشهد می‌آمدند اضافه کردند.<sup id="cite_ref-90" class="reference"><a href="#cite_note-90"><span class="cite-bracket">[</span>۹۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>در سال ۱۰۸۴ ه‍.ق و در زمان <a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D9%87_%D8%B3%D9%84%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%B5%D9%81%D9%88%DB%8C" class="mw-redirect" title="شاه سلیمان صفوی">شاه سلیمان</a>، در پی زمین‌لرزه‌ای، گنبد حرم آسیب دید و شماری از خشت‌های طلایی آن کنده شد. پس از این واقعه و به فرمان شاه، گنبد بازسازی گردید و کتیبه‌ای بر آن افزوده شد که این رخداد را حکایت می‌نماید.<sup id="cite_ref-91" class="reference"><a href="#cite_note-91"><span class="cite-bracket">[</span>۹۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> این کتیبه اکنون به صورت چهار <a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%AC_(%D9%87%D9%86%D8%B1)&action=edit&redlink=1" class="new" title="ترنج (هنر) (صفحه وجود ندارد)">ترنج</a> در اطراف گنبد دیده می‌شود.<sup id="cite_ref-92" class="reference"><a href="#cite_note-92"><span class="cite-bracket">[</span>۹۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> شاه سلیمان گنبد مطهر را، که بر اثر زلزلهٔ ۱۰۸۴ ق / ۱۶۷۳ م شکاف برداشته بود، به‌تصریح کتیبه‌ای که بر آن نصب شده‌است، مرمت کرد و چند مدرسه ساخت. دو بنای مهم آستان قدس — رواق الله‌وردی‌خان و رواق حاتم‌خانی — از ساخته‌های <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C_%D8%AE%D8%A7%D9%86" title="الله‌وردی خان">الله‌وردی‌خان</a> و <a href="/wiki/%D8%AD%D8%A7%D8%AA%D9%85%E2%80%8C%D8%A8%DB%8C%DA%AF_%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%88%D8%A8%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="حاتم‌بیگ اردوبادی">حاتم‌بیگ اردوبادی</a>، از امیران بزرگ صفوی است. ایوانی هم که در ضلع غربیِ دارالضیافه قرار دارد، از بناهای الله‌وردی‌خان است.<sup id="cite_ref-93" class="reference"><a href="#cite_note-93"><span class="cite-bracket">[</span>۹۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> به گزارش منابع، علاوه بر گنبد حرم، گنبد مسجد گوهرشاد و سه مدرسه پریزاد، دودر، بالاسر و پایین‌سر نیز در این زلزله آسیب دیدند که با دستور شاه سلیمان تعمیر شدند. در تعمیرات این دوره، دارالسیاده و گنبد حرم به سال ۱۰۸۶، مسجد گوهرشاد به سال ۱۰۸۴ تا ۱۰۸۹ و مدرسه پریزاد به همراه مدرسه بالاسر به سال ۱۰۹۱ بازسازی شدند. دو مدرسه دودر و پائین‌پا نیز به ترتیب در سال‌های ۱۰۸۸ و ۱۰۸۷ بازسازی‌شان تکمیل شد.<sup id="cite_ref-94" class="reference"><a href="#cite_note-94"><span class="cite-bracket">[</span>۹۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="حرم_در_عصر_افشاریه"><span id=".D8.AD.D8.B1.D9.85_.D8.AF.D8.B1_.D8.B9.D8.B5.D8.B1_.D8.A7.D9.81.D8.B4.D8.A7.D8.B1.DB.8C.D9.87"></span>حرم در عصر افشاریه</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&action=edit&section=14" title="ویرایش بخش: حرم در عصر افشاریه"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>در دوره <a href="/wiki/%D8%A7%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="افشاریان">افشاریه</a> ایوان صحن تیموری که در دورهٔ <a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D8%A7%D9%86_%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86_%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D9%82%D8%B1%D8%A7" title="سلطان حسین بایقرا">سلطان حسین بایقرا</a> ساخته و توسط شاه عباس یکم توسعه یافته‌بود، به‌فرمان <a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D9%87" title="نادرشاه">نادرشاه</a> طلاکاری شد.<sup id="cite_ref-95" class="reference"><a href="#cite_note-95"><span class="cite-bracket">[</span>۹۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> همچنین دیوار حرم رنگ‌آمیزی دوباره شد و گلدستهٔ شمالی صحن انقلاب بر فراز ایوان عباسی — که توسط شاه عباس توسعه یافته بود — ساخته و همراه با ایوان جنوبی صحن عباسی طلاکاری شد.<sup id="cite_ref-96" class="reference"><a href="#cite_note-96"><span class="cite-bracket">[</span>۹۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> همچنین در همان سال، به دستور نادرشاه <a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%A8" title="سنگاب">سنگاب</a> یک پارچه‌ای از جنس <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D9%85%D8%B1" class="mw-redirect" title="مرمر">مرمر</a>، از <a href="/wiki/%D9%87%D8%B1%D8%A7%D8%AA" title="هرات">هرات</a> به مشهد آورده شد، و پس از آن شخصی به نام اسماعیل خان بر روی آن یک پوشش هشت ضلعی به همراه گنبد ساخت و طلاکاری کرد.<sup id="cite_ref-97" class="reference"><a href="#cite_note-97"><span class="cite-bracket">[</span>۹۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> پس از نادرشاه، توسط برخی از سلاطین افشاری، به این بنا تعرض‌هایی صورت گرفت. به سال ۱۱۸۳ ه‍.ق شاهرخ فرزند رضاقلی میرزا که نواده نادر بود بر خراسان حکومت می‌کرد و پس از آنکه در سال ۱۱۹۰ ه‍.ق در پرداخت حقوق درمانده شد؛ دستور داد تا طلاهای حرم را استخراج و از آنها مخارج سپاه را پرداخت کرد. نادرمیرزا نیز به اموال اوقافی حرم تعرض‌هایی کرده بود. میرزا مهدی مجتهد که تولیت وقت آستان بود به وی در این خصوص اعتراض‌هایی کرد که سرانجام به کشته شدن میرزا مهدی منتهی شد.<sup id="cite_ref-98" class="reference"><a href="#cite_note-98"><span class="cite-bracket">[</span>۹۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="حرم_در_عصر_قاجاریه"><span id=".D8.AD.D8.B1.D9.85_.D8.AF.D8.B1_.D8.B9.D8.B5.D8.B1_.D9.82.D8.A7.D8.AC.D8.A7.D8.B1.DB.8C.D9.87"></span>حرم در عصر قاجاریه</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&action=edit&section=15" title="ویرایش بخش: حرم در عصر قاجاریه"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Main_Gate_of_Imam_Riza,_Mashhad,_Iran-1850s.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8e/Main_Gate_of_Imam_Riza%2C_Mashhad%2C_Iran-1850s.jpg/220px-Main_Gate_of_Imam_Riza%2C_Mashhad%2C_Iran-1850s.jpg" decoding="async" width="220" height="178" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8e/Main_Gate_of_Imam_Riza%2C_Mashhad%2C_Iran-1850s.jpg/330px-Main_Gate_of_Imam_Riza%2C_Mashhad%2C_Iran-1850s.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8e/Main_Gate_of_Imam_Riza%2C_Mashhad%2C_Iran-1850s.jpg/440px-Main_Gate_of_Imam_Riza%2C_Mashhad%2C_Iran-1850s.jpg 2x" data-file-width="1923" data-file-height="1557" /></a><figcaption>حرم در دهه ۱۲۳۰ خورشیدی</figcaption></figure> <p>در عهد <a href="/wiki/%D9%81%D8%AA%D8%AD%D8%B9%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D8%A7%D9%87" title="فتحعلی‌شاه">فتحعلی شاه</a> رواق دارالضیافه و سومین ضریح حرم احداث شدند. بنای صحن آزادی (صحن نو) نیز در سال ۱۲۳۳ به فرمان <a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D8%B5%D8%B1%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D8%A7%D9%87" title="ناصرالدین‌شاه">ناصرالدین شاه</a> ساخته، و ایوان غربی آن طلاکاری شد. همچنین احداث رواق دارالسعاده در محوطهٔ بین صحن آزادی و رواق گنبد حاتم‌خانی در سال ۱۲۵۱ ه‍.ق و بنای <a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D9%87_%D8%B9%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%D9%86%D9%82%DB%8C_%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%B2%D8%A7" title="مدرسه علی‌نقی میرزا">مدرسهٔ علی‌نقی میرزا</a> — که بعداً به رواق دارالذکر تغییر یافت — در این دوره انجام شد.<sup id="cite_ref-99" class="reference"><a href="#cite_note-99"><span class="cite-bracket">[</span>۹۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> احداث دارالسعاده به سال ۱۲۵۱ انجام شد.<sup id="cite_ref-100" class="reference"><a href="#cite_note-100"><span class="cite-bracket">[</span>۱۰۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> به گواه کتیبه منسوب بر سر در ایوان شاه عباسی (ایوان شمالی صحن عتیق) این ایوان در عصر محمد شاه مرمت شده‌است. همچنین در دوران تولیت عضدالملک به تاریخ ۱۲۷۶ ه‍. ق، توحیدخانه مبارکه نیز مرمت شده‌است. او در سال ۱۲۷۵ دستور داده بود تا بر روی نقاشی‌های نفیس حرم و کاشی‌کاری‌های قدیمی، آینه‌کاری صورت بگیرد. ناصرالدین‌شاه نیز دستور داد ازارهٔ دیوار، تا بالای ایوان ناصری، و سقف مقرنس آن را با خشت‌های طلا بپوشانند. کمی بعد در دوران حکومت مظفرالدین شاه، دو صحن عتیق و جدید مرمت شدند. پس از آن و در پی وقایع انقلاب مشروطه در ایران، ارتش روسیه تزاری، به حرم امام رضا حمله برد و آن را گلوله‌باران کرد. در پی این حملات، گنبد و بخش‌هایی از حرم آسیب دید که با فعالیت‌های حسین میرزا نیرالدوله و کمک نیکوکاران، خرابی‌های تصحیح شد. این واقعه مربوط به سال ۱۳۳۰ ه‍.ق عنوان شده‌است.<sup id="cite_ref-101" class="reference"><a href="#cite_note-101"><span class="cite-bracket">[</span>۱۰۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> تعداد کشتگان این حمله را تا ۸۰۰ نفر نیز گزارش کردند، هرچند تعداد ۶۰–۷۰ نفر، قول مشهور است.<sup id="cite_ref-102" class="reference"><a href="#cite_note-102"><span class="cite-bracket">[</span>۱۰۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> پیش از آن نیز به سال ۱۲۳۶ محمد حسن خان سالار پس از اعلان استقلال در مشهد، دستور داد تا طلاهای حرم را جمع کرده، ذوب نمایند و به نامش سکه ضرب کنند. او حرم را غارت کرد و چندی بعد پس از سرکوب قیامش، به سال ۱۲۶۸ مجدد درب‌های حرم با طلای ضخیم پوشش یافت.<sup id="cite_ref-103" class="reference"><a href="#cite_note-103"><span class="cite-bracket">[</span>۱۰۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="حرم_در_عصر_پهلوی"><span id=".D8.AD.D8.B1.D9.85_.D8.AF.D8.B1_.D8.B9.D8.B5.D8.B1_.D9.BE.D9.87.D9.84.D9.88.DB.8C"></span>حرم در عصر پهلوی</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&action=edit&section=16" title="ویرایش بخش: حرم در عصر پهلوی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">همچنین ببینید: <a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%D9%87_%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%DA%AF%D9%88%D9%87%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D8%AF" title="واقعه مسجد گوهرشاد">واقعه مسجد گوهرشاد</a></div> <p>در سال ۱۳۰۷ ه‍.ش در شبکه پیرامون فلکه حرم امام رضا، تغییرات اساسی صورت پذیرفت و فلکه‌ای به شعاع ۱۸۰ متر از نوک گنبد و به پهنای ۳۰ سانتی‌متر بر گرد حرم تأسیس شد. کمی بعد نیز ساختمان‌های موزه، کتابخانه و تالار تشریفات<sup id="cite_ref-104" class="reference"><a href="#cite_note-104"><span class="cite-bracket">[</span>یادداشت ۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> نیز به این حرم اضافه شد. از وقایع رویداده در عصر <a href="/wiki/%D8%B1%D8%B6%D8%A7%D8%B4%D8%A7%D9%87" title="رضاشاه">رضاشاه</a> پهلوی، ماجرای مسجد گوهرشاد بود که پس از حضور جمعی از معترضان به تصمیمات حکومتی در حرم و مسجد گوهرشاد، به سال ۱۳۱۴ ه‍.ش جمعی از معترضان از جانب نیروهای حکومتی مورد حمله قرار گرفتند و بر اثر تیراندازی صورت گرفته در مسجد گوهرشاد کشته شدند. این واقعه بر اساس گزارش بریتانیا، ۱۲۸ کشته، ۲۰۰ تا ۳۰۰ مجروح و ۸۰۰ بازداشتی داشت.<sup id="cite_ref-ward_105-0" class="reference"><a href="#cite_note-ward-105"><span class="cite-bracket">[</span>۱۰۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> بر اساس گزارش <a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="نظام جمهوری اسلامی ایران">جمهوری اسلامی ایران</a>، بین دو تا پنج هزار نفر کشته شدند و گزارش‌ها از دستگیری ۱۵۰۰ نفر می‌دهد.<sup id="cite_ref-106" class="reference"><a href="#cite_note-106"><span class="cite-bracket">[</span>۱۰۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/File:Farah_Pahlavi_in_Holy_Shrine_of_Imam_Reza.jpg"><img resource="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Farah_Pahlavi_in_Holy_Shrine_of_Imam_Reza.jpg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Farah_Pahlavi_in_Holy_Shrine_of_Imam_Reza.jpg/220px-Farah_Pahlavi_in_Holy_Shrine_of_Imam_Reza.jpg" decoding="async" width="220" height="155" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Farah_Pahlavi_in_Holy_Shrine_of_Imam_Reza.jpg/330px-Farah_Pahlavi_in_Holy_Shrine_of_Imam_Reza.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Farah_Pahlavi_in_Holy_Shrine_of_Imam_Reza.jpg/440px-Farah_Pahlavi_in_Holy_Shrine_of_Imam_Reza.jpg 2x" data-file-width="2610" data-file-height="1835" /></a><figcaption>شهبانو <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%AD_%D9%BE%D9%87%D9%84%D9%88%DB%8C" title="فرح پهلوی">فرح پهلوی</a> با پوشش <a href="/wiki/%D8%AD%D8%AC%D8%A7%D8%A8_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="حجاب اسلامی">اسلامی</a> در حرم امام رضا.</figcaption></figure> <p>در زمان <a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%B1%D8%B6%D8%A7_%D9%BE%D9%87%D9%84%D9%88%DB%8C" title="محمدرضا پهلوی">محمدرضا پهلوی</a> طرح توسعهٔ حرم با نظارت <a href="/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B8%DB%8C%D9%85_%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="عبدالعظیم ولیان">عبدالعظیم ولیان</a>، استاندار وقت استان خراسان و نایب‌التولیهٔ <a href="/wiki/%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%82%D8%AF%D8%B3_%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C" title="آستان قدس رضوی">آستان قدس رضوی</a> به انجام رسید. در سال ۱۳۵۳ خورشیدی خشت‌های طلایی گنبد را — که شفافیت خود را از دست داده‌بود — برداشتند و پس از رنگ‌آمیزی مجدد با آب طلا، در جای خود قرار دادند.<sup id="cite_ref-107" class="reference"><a href="#cite_note-107"><span class="cite-bracket">[</span>۱۰۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در این دوران، ضریح نیز مرمت شد. همچنین با توسعه حرم، سقف فرسوده مسجد بالاسر با سقفی جدید و بتنی جابجا شد و این سقف از نو کاشی‌کاری و تزئین شد. حرم از ضلع شمالی نیز گسترش یافت و به دارالشکر متصل شد. محراب قدیمی مسجد نیز به موزه منتقل شد. در طرح توسعه حرم در این دوران، ساختمان‌های جدیدی به آستان اضافه شد و ساختمان موزه تأسیس شد. همچنین در فضای مشهد نیز تغییراتی همچون تعریض خیابان‌ها رخ داد.<sup id="cite_ref-108" class="reference"><a href="#cite_note-108"><span class="cite-bracket">[</span>۱۰۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> همچنین در این طرح، فاصله بین ضریح و ضلع غربی حرم که تنگنایی به عرض ۸۵ سانت بود، چاره‌ای اندیشیده شد و بر اساس آن، دیواره قدیمی حرم در سمت بالاسر که ضخامتی به مقیاس ۲٫۹۰ داشت و وزن گنبد بر روی آن قرار گرفته بود، تخریب شد و به جای آن پایه‌هایی بتنی جایگزین شد. بر همین اساس قسمت بالاسر گسترش و فضای حرم توسعه یافت.<sup id="cite_ref-109" class="reference"><a href="#cite_note-109"><span class="cite-bracket">[</span>۱۰۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در این دوره کاربری بناهای اطراف مجموعه — که مربوط به سده‌های اخیر بودند — تغییر یافت و این بناها به صحن‌های حرم تبدیل شدند. مسجد زنانه، مسجد ریاض، گنبد اپک میرزا، رواق پس پشت، راه‌رو سقاخانه، محل چهل‌چراغ سابق، محل کشیک‌خانهٔ خدام، و همچنین برخی مدرسه‌ها، تیمچه‌ها یا فضاهای خالی به صورت رواق‌های دارالفیض، دارالشکر، دارالشرف، دارالسلام، دارالذکر، دارالعزه و دارالعباده درآمدند و ساخت صحن موزه (رواق کنونی امام خمینی) و تعویض صندوق عباسی به صندوق سنگی حاج حسین حجارباشی و نصب ضریح چهارم و نوسازی نقاره‌خانه نیز در این دوره رخ داد.<sup id="cite_ref-110" class="reference"><a href="#cite_note-110"><span class="cite-bracket">[</span>۱۰۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> رواق‌های دارالزهد، دارالشرف و دارالسرور از بناهای ساخته شده در این دوران است.<sup id="cite_ref-111" class="reference"><a href="#cite_note-111"><span class="cite-bracket">[</span>۱۱۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> از وقایع ایام پایانی حکومت پهلوی، مسئله تیراندازی مأموران ساواک به چند فراری در آبان ۱۳۵۷ بود که بر اثر آن چند گلوله به توحیدخانه و دیواره‌های کفشداری گنبد الله‌وردی‌خان اصابت کرد. مأموران همچنین در حرم گاز اشکآور پرتاب کردند و سرآخر موفق به دستگیری فراریان نشدند. در نهایت استاندار خراسان در رادیو مشهد، از مردم عذرخواهی کرد و مردم نیز به نشانه اعتراض، راهپیمایی برگزار کردند.<sup id="cite_ref-112" class="reference"><a href="#cite_note-112"><span class="cite-bracket">[</span>۱۱۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="حرم_در_عصر_جمهوری_اسلامی"><span id=".D8.AD.D8.B1.D9.85_.D8.AF.D8.B1_.D8.B9.D8.B5.D8.B1_.D8.AC.D9.85.D9.87.D9.88.D8.B1.DB.8C_.D8.A7.D8.B3.D9.84.D8.A7.D9.85.DB.8C"></span>حرم در عصر جمهوری اسلامی</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&action=edit&section=17" title="ویرایش بخش: حرم در عصر جمهوری اسلامی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">همچنین ببینید: <a href="/wiki/%D8%A8%D9%85%D8%A8%E2%80%8C%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7" title="بمب‌گذاری در حرم امام رضا">بمب‌گذاری در حرم امام رضا</a></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Imam_Reza_shrine.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Imam_Reza_shrine.jpg/220px-Imam_Reza_shrine.jpg" decoding="async" width="220" height="135" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Imam_Reza_shrine.jpg/330px-Imam_Reza_shrine.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Imam_Reza_shrine.jpg/440px-Imam_Reza_shrine.jpg 2x" data-file-width="3543" data-file-height="2169" /></a><figcaption>دورنمایی از حرم امام رضا در دههٔ ۲۰۰۰ میلادی.</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:View_from_inside_of_Imam_Reza_sanctuary.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/View_from_inside_of_Imam_Reza_sanctuary.jpg/220px-View_from_inside_of_Imam_Reza_sanctuary.jpg" decoding="async" width="220" height="281" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/View_from_inside_of_Imam_Reza_sanctuary.jpg/330px-View_from_inside_of_Imam_Reza_sanctuary.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/View_from_inside_of_Imam_Reza_sanctuary.jpg/440px-View_from_inside_of_Imam_Reza_sanctuary.jpg 2x" data-file-width="2904" data-file-height="3705" /></a><figcaption>نمایی از داخل ضریح حرم امام رضا.</figcaption></figure> <p>پس از <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%DB%B1%DB%B3%DB%B5%DB%B7_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="انقلاب ۱۳۵۷ ایران">انقلاب ۱۳۵۷ ایران</a> و استقرار حکومت اسلامی در ایران، طرح توسعهٔ حرم دنبال شد و این مجموعه شاهد گسترش زیادی بود.<sup id="cite_ref-113" class="reference"><a href="#cite_note-113"><span class="cite-bracket">[</span>۱۱۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در این دوره، طلای گنبد که بر اثر زمان ساییده شده بودند، با طلای جدید جایگزین شدند و گزارش این تعویض در لوحه‌ای نوشته و بر گنبد نصب شد. از دیگر اقدامات صورت گرفته در این دوره، ساخت رواق دارالولایه، صحن قدس، یک ایوان جدید، سقاخانه، صحن جمهوری اسلامی، دو گلدسته در پشت دربهای شمالی و جنوبی، بست شیخ بهایی، کتابخانه جدید، دانشگاه علوم رضوی و توسعه فلکه حرم و اجرای زیرگذر در زیر حرم است.<sup id="cite_ref-114" class="reference"><a href="#cite_note-114"><span class="cite-bracket">[</span>۱۱۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> صحن جامع رضوی، رواق‌های دارالولایه، دارالهدایه، دارالرحمه و دارالاجابه از رواق‌های ساخته شده در این دوران است.<sup id="cite_ref-115" class="reference"><a href="#cite_note-115"><span class="cite-bracket">[</span>۱۱۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>در سال ۱۳۵۸ رواق پشت سر توسعه پیدا کرد و فضاهای پیش رو و پایین پا تعریض شدند. در این دوره چند بست همچون بست شیخ طبرسی و ساختمان‌های مختلفی چون ساختمان دانشگاه علوم اسلامی تأسیس شدند. در این دوره صحن عتیق به صحن انقلاب و صحن موزه به صحن امام خمینی تغییر نام پیدا کردند.<sup id="cite_ref-116" class="reference"><a href="#cite_note-116"><span class="cite-bracket">[</span>۱۱۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در سال ۱۳۵۹ فضای داخلی بنای حرم توسعه یافت و ایستایی گنبد افزایش پیدا کرد و درهای ورودی به بنای حرم در سمت پیش‌رو و پایین پای مدفن، گشایش یافت.<sup id="cite_ref-117" class="reference"><a href="#cite_note-117"><span class="cite-bracket">[</span>۱۱۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> آخرین ضریح نصب شده بر روی قبر علی بن موسی الرضا، ضریح مشهور به ضریح آفتاب است که در اسفند ۱۳۷۹ نصب گردید.<sup id="cite_ref-118" class="reference"><a href="#cite_note-118"><span class="cite-bracket">[</span>۱۱۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> صحن جمهوری اسلامی، پیامبر اعظم، هدایت، کوثر و رواق امام خمینی در این دوره ساخته شد. و مجموع مساحت مجموعه از ۱۲ هکتار در دوره‌های گذشته، به ۷۰ هکتار تا سال ۱۳۹۲ رسید.<sup id="cite_ref-119" class="reference"><a href="#cite_note-119"><span class="cite-bracket">[</span>۱۱۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>از وقایع تاریخی این دوره می‌توان به انفجار بمب در سال ۱۳۷۳ ه‍.ش اشاره کرد که بر اثر آن، ۲۷ نفر کشته و ۲۹۰ نفر مجروح شدند.<sup id="cite_ref-120" class="reference"><a href="#cite_note-120"><span class="cite-bracket">[</span>۱۱۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="بخش‌های_اصلی_حرم"><span id=".D8.A8.D8.AE.D8.B4.E2.80.8C.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D8.A7.D8.B5.D9.84.DB.8C_.D8.AD.D8.B1.D9.85"></span>بخش‌های اصلی حرم</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&action=edit&section=18" title="ویرایش بخش: بخش‌های اصلی حرم"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Map_razavi.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Map_razavi.jpg/236px-Map_razavi.jpg" decoding="async" width="236" height="180" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Map_razavi.jpg/354px-Map_razavi.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Map_razavi.jpg/472px-Map_razavi.jpg 2x" data-file-width="3124" data-file-height="2387" /></a><figcaption>نقشهٔ داخل روضهٔ منوره</figcaption></figure> <p>بنای حرم قدیمی‌ترین و نخستین بنای مجموعهٔ آستان قدس رضوی است که مدفن علی بن موسی الرضا در زیر آن قرار دارد. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="روضه_منوره"><span id=".D8.B1.D9.88.D8.B6.D9.87_.D9.85.D9.86.D9.88.D8.B1.D9.87"></span>روضه منوره</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&action=edit&section=19" title="ویرایش بخش: روضه منوره"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>روضه در لغت به معنای باغ است. روضه منوره، روضه مقدس یا روضه رضویه در اصطلاح به مجموعه حرم امام رضا و علی‌الخصوص به محل دفن علی بن موسی الرضا گفته می‌شود.<sup id="cite_ref-121" class="reference"><a href="#cite_note-121"><span class="cite-bracket">[</span>۱۲۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> این مکان شامل فضایی چهارگوش است که عرض آن ۱۰٫۴۰ و طول آن ۱۰٫۹۰ متر است. در چهارگوشه این بنا نیز چهار صفه با دهانه‌ای ۳ متری وجود دارد که راه ورود به حرم را مهیا می‌کنند.<sup id="cite_ref-122" class="reference"><a href="#cite_note-122"><span class="cite-bracket">[</span>۱۲۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در قسمت بالای درگاه ورودی جنوب (پیش‌رو)، شرق (پایین پا) و شمال (پشت سر) روضه، تاریخ‌های ۱۱۵۵، ۱۲۷۵ و ۱۲۷۷ دیده می‌شود. تاریخ کتیبهٔ منظوم دور گنبدخانه نیز، در مصراع دوم بیتی آمده که سال ۱۲۸۷ را به‌دست می‌دهد.<sup id="cite_ref-123" class="reference"><a href="#cite_note-123"><span class="cite-bracket">[</span>یادداشت ۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> دو در طلاکاری شده در سمت جنوبی و شرقی قرار دارد. در جنوبی تاریخ ۱۲۷۳ ه‍.ق را بر خود دارد، اما <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE" class="mw-redirect" title="ماده تاریخ">ماده تاریخ</a> روی آن، تاریخ ۱۲۷۵ ه‍.ق را به‌دست می‌دهد. درِ شرقی نیز به‌تاریخ ۱۲۸۴ ه‍.ق است. رواق دارالحُفّاظ در سمت جنوب روضه قرار دارد که با سه درِ نقره‌ای با دیگر فضاها در ارتباط است. تاریخ درها ۱۲۷۹، ۱۲۸۹ و ۱۳۷۱ ه‍.ق است. ماده تاریخ کتیبه‌ای بر بالای ازارهٔ رواق تاریخ ۱۲۶۹ را به‌دست می‌دهد.<sup id="cite_ref-124" class="reference"><a href="#cite_note-124"><span class="cite-bracket">[</span>۱۲۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="مدفن"><span id=".D9.85.D8.AF.D9.81.D9.86"></span>مدفن</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&action=edit&section=20" title="ویرایش بخش: مدفن"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>مدفن علی بن موسی‌الرضا در بالای سر مدفن هارون در زیر گنبدخانهٔ بخش مرکزی و اصلی مجموعهٔ آستان قدس واقع شده‌است.<sup id="cite_ref-125" class="reference"><a href="#cite_note-125"><span class="cite-bracket">[</span>۱۲۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در سال ۱۹۳ ه‍.ق هارون درگذشت و وی را دقیقاً در زیر قبه در مرکز بنا دفن کردند و پس از ده سال علی بن موسی‌الرضا را در بخش غربی در بالای سر هارون دفن کردند که مدفن وی به صفهٔ غربی نزدیک بود.<sup id="cite_ref-126" class="reference"><a href="#cite_note-126"><span class="cite-bracket">[</span>۱۲۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> بینش اما مدفن علی بن موسی الرضا در سمت شرقی می‌داند.<sup id="cite_ref-127" class="reference"><a href="#cite_note-127"><span class="cite-bracket">[</span>۱۲۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> پس از نصب جعبه و ضریح، تنگنایی به عرض ۸۵ سانتی‌متر در بخش غربی بنا به‌وجود آمد و حرکت زائران را محدود کرد. در سال ۱۳۴۴ دیوارهٔ غربی بنا را — که وزن گنبد بر روی آن قرار و ضخامتی حدود ۳ متر داشت — تراشیدند و ۲ متر از آن را به عرصهٔ درونی حرم افزودند. به این ترتیب تنگنای ذکر شده که در بالای سر مدفن قرار داشت به ۳٫۵ متر رسید و افزون بر آن یک دهانهٔ بزرگ به عرض ۴ متر و در دو طرف آن دو گذرگاه کوچک هر یک به عرض ۱٫۷ متر بین بنای حرم و مسجد بالاسر احداث شد.<sup id="cite_ref-128" class="reference"><a href="#cite_note-128"><span class="cite-bracket">[</span>۱۲۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39598369"><div class="quotebox pullquote floatleft" style="width:400px; R; background-color: #efe1c3;"> <div class="quotebox-title" style="background-color: #efe1c3; font-size:90%">متن سومین سنگ مدفن علی بن موسی الرضا</div> <blockquote class="quotebox-quote center-aligned" style=""> <div align="justify" dir="rtl">هذا هُوَ الْمَرقَدُ الشَّریفُ لِلْإمامِ التَّقیِّ النَّقیِّ الصِّدّیقِ الشَّهیدِ، وارثِ الْأنبیاءِ والْمُرسَلینَ، ثامِنِ الْأئِمَّةِ الْمَعصومینَ مِنْ أهلِ بیتِ رسولِ ربِّ الْعالَمینَ، حُجَّةِ اللهِ علیَ الْخَلقِ أجمَعینَ، سَیِّدِنا و مَوْلانا أبِی‌الْحَسَنِ الرِّضا علیِّ بن موسَی بن جعفرِ بن محمّدِ بن علیِّ بن الْحسَینِ بن علیِّ بن أبی‌طالبٍ صَلَواتُ اللهِ و سَلامُهُ عَلَیهمْ أجمَعینَ <br /> وُلِدَ بِالْمدینةِ فِی الْحادی عَشَر مِن ذِی الْقَعْدَةِ عام ۱۴۸ و اسْتُشْهَدَ بِطوسٍ فی آخِر صَفَر سِنَة ۲۰۳ مِنَ الْهِجرَةِ النَّبَویَّة و قَدْ جَدَّدَ هذا الْمَضجَع الْمُطَهَّر عام ۱۴۱۸ ه‍</div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r26482291"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r26482256"><div class="poem"><table class="" style="margin: 0 auto;"> <tbody><tr><td class="b"><span class="beyt">وَ قَبْرٌ بطُوسٍ یالَها مِنْ مُصیبَةٍ</span></td><td style="width:2em;"></td><td class="b"><span class="beyt">ألَحَّتْ علَی الْأحْشاءِ بِالزَّفَراتِ</span></td></tr> <tr><td class="b"><span class="beyt">إلَی الْحَشرِ حَتّیٰ یَبْعَثُ اللهُ قائِماً</span></td><td style="width:2em;"></td><td class="b"><span class="beyt">یُفَرِّجُ عَنَّا الْغَمَّ وَ الْکُرُباتِ</span></td></tr> </tbody></table></div> </blockquote> <p><cite class="left-aligned" style=""><sup id="cite_ref-129" class="reference"><a href="#cite_note-129"><span class="cite-bracket">[</span>۱۲۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></cite> </p> </div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="سنگ_مدفن"><span id=".D8.B3.D9.86.DA.AF_.D9.85.D8.AF.D9.81.D9.86"></span>سنگ مدفن</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&action=edit&section=21" title="ویرایش بخش: سنگ مدفن"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>سه سنگ‌نوشته برای مدفن علی بن موسی الرضا به کار رفته‌است.<sup id="cite_ref-130" class="reference"><a href="#cite_note-130"><span class="cite-bracket">[</span>۱۲۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> نخستین سنگ مدفن مربوط به ۵۱۶ ه‍.ق است.<sup id="cite_ref-131" class="reference"><a href="#cite_note-131"><span class="cite-bracket">[</span>۱۲۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> این سنگ به طول ۴۰ سانتی‌متر و عرض ۳۰ سانتی‌متر و قطر ۶ سانتی‌متر از جنس مرمر است. روی این سنگ علاوه بر نقش محراب کلماتی با <a href="/wiki/%D8%AE%D8%B7_%DA%A9%D9%88%D9%81%DB%8C" title="خط کوفی">خط کوفی</a> دیده می‌شود که از لحاظ قدمت و اهمیت خط کوفی آن، بسیار ارزش دارد.<sup id="cite_ref-132" class="reference"><a href="#cite_note-132"><span class="cite-bracket">[</span>۱۳۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> این متن چنین خوانده شده‌است: «أللهُ أکبَرُ هذا مُقامُ الرِّضا أقبَلْ عَلیٰ صَلَواتِک وَ لاتَکُنْ مِنَ الْغافِلینَ» در اطراف این سنگ سه کتیبه به چشم می‌خورد. حاشیهٔ نخست سنگ این متن را بر خود دارد: «أللّهُمَّ صَلِّ عَلیٰ محمّدٍ و علیٍّ و فاطِمَةَ و الْحسنِ و الْحسَینِ و علیٍّ و محمّدٍ و جعفَرٍ و موسیٰ و علیٍّ و محمّدٍ و علیٍّ و الْحسنِ و الْقائِمِ الْحُجَّةِ» کتیبهٔ دوم اطراف آن است و آیه‌ای از <a href="/wiki/%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86" title="قرآن">قرآن</a> را دربردارد: «بِسْمِ اللهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِیمِ إِنَّمَا وَلِیُّکُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِینَ آمَنُوا الَّذِینَ یُقِیمُونَ الصَّلَاةَ وَیُؤْتُونَ الزَّکَاةَ وَهُمْ رَاکِعُونَ» در حاشیهٔ داخلی سنگ در اطراف نقش محرابی آن به خط ریزتر به تعمیر حرم و بانی آن اشاره شده‌است: «أمَرَ بِعمارَةِ الْمشهدِ الرَّضویِّ علیِّ بنِ موسٰی ألْعَبدُ الْمُذْنِبُ الْفَقیرُ إلیٰ رَحمَةِ اللهِ أبوالقاسم أحمدُ بنُ علیُّ بنُ أحمدُ الْعَلَویُّ الْحُسینی تَقَبَّلَ اللهُ مِنْهُ» در ذیل آن نیز، نام سازندهٔ سنگ «عبیدالله بن احمد قره» آمده‌است.<sup id="cite_ref-:9_133-0" class="reference"><a href="#cite_note-:9-133"><span class="cite-bracket">[</span>۱۳۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>دومین سنگ مدفن که هم‌اکنون بر روی مدفن موجود در <a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%A8" title="سرداب">سرداب</a> قرار دارد و از جنس مرمر آهکی سفید رنگ به ابعاد ۶۰ در ۴۰ سانتی‌متر است.<sup id="cite_ref-134" class="reference"><a href="#cite_note-134"><span class="cite-bracket">[</span>۱۳۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> از تاریخچه این سنگ اطلاعاتی در دست نیست.<sup id="cite_ref-135" class="reference"><a href="#cite_note-135"><span class="cite-bracket">[</span>۱۳۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> سومین سنگ مدفن سنگی از معدن <a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%BE%D8%B4%D8%AA" title="توران‌پشت">توران‌پشت</a> در نزدیکی <a href="/wiki/%DB%8C%D8%B2%D8%AF" title="یزد">یزد</a> است و رنگ سبز چمنی و ابعاد ۲٫۲۰ در ۱٫۱۰ و ضخامت یک متر و وزن ۳۶۰۰ کیلوگرم دارد. این سنگ که بر طبقهٔ همکف موجود است، هم‌زمان با نصب ضریح پنجم در سال ۱۳۷۹، در طبقهٔ همکف در حرم قرار داده‌شد.<sup id="cite_ref-136" class="reference"><a href="#cite_note-136"><span class="cite-bracket">[</span>۱۳۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> بر روی سنگ آخرین اطلاعات زندگانی علی بن موسی الرضا نقش بسته‌است.<sup id="cite_ref-137" class="reference"><a href="#cite_note-137"><span class="cite-bracket">[</span>۱۳۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-138" class="reference"><a href="#cite_note-138"><span class="cite-bracket">[</span>یادداشت ۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Inside_of_Imam_Reza_sanctuary.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a8/Inside_of_Imam_Reza_sanctuary.jpg/220px-Inside_of_Imam_Reza_sanctuary.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a8/Inside_of_Imam_Reza_sanctuary.jpg/330px-Inside_of_Imam_Reza_sanctuary.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a8/Inside_of_Imam_Reza_sanctuary.jpg/440px-Inside_of_Imam_Reza_sanctuary.jpg 2x" data-file-width="3000" data-file-height="2250" /></a><figcaption>نمایی از داخل ضریح - بهمن ۱۴۰۲</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="صندوق‌های_روی_مدفن"><span id=".D8.B5.D9.86.D8.AF.D9.88.D9.82.E2.80.8C.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D8.B1.D9.88.DB.8C_.D9.85.D8.AF.D9.81.D9.86"></span>صندوق‌های روی مدفن</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&action=edit&section=22" title="ویرایش بخش: صندوق‌های روی مدفن"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>از اوایل قرن ششم ه‍.ق صندوقی چوبی روی مرقد امام وجود داشت. این صندوق از جنس چوب اعلا بود و با روکش و بست‌هایی از جنس نقره تزیین شده بود. این صندوق در سال ۵۰۰ ه‍.ق توسط انوشیروان زرتشتی که از اهالی اصفهان بود، به حرم امام رضا هدیه شد. ابن بطوطه در سال ۷۳۴ ه‍.ق در سفری به مشهد این صندوق را مشاهده کرده که با روکش نقره پوشیده شده و آن را در کتاب <a href="/wiki/%D8%B3%D9%81%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%A8%D8%B7%D9%88%D8%B7%D9%87" title="سفرنامه ابن بطوطه">تحفه‌النظار</a> وصف نموده‌است.<sup id="cite_ref-139" class="reference"><a href="#cite_note-139"><span class="cite-bracket">[</span>۱۳۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> پس از پوسیده‌شدن صندوق نخست، صندوقی از چوب <a href="/wiki/%D9%81%D9%88%D9%81%D9%84_(%D8%B3%D8%B1%D8%AF%D9%87)" title="فوفل (سرده)">فوفل</a>، با روکش و میخ‌های طلا توسط شاه عباس صفوی در سال ۱۰۲۲ ه‍.ق بر روی مرقد نصب شد.<sup id="cite_ref-140" class="reference"><a href="#cite_note-140"><span class="cite-bracket">[</span>۱۳۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> بر لبهٔ فوقانی آن صفحه‌ای از طلا به خط <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C%D8%B1%D8%B6%D8%A7_%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="علیرضا عباسی">علیرضا عباسی</a> نوشته شد: «کلب آستان ولایت شاه عباس الحسینی الموسوی الصفوی تقدیم نمود سنه ۱۰۲۲ ه‍. ق» این صندوق قرن‌ها در سرداب مانده و پوسیده شده‌بود تا این‌که در سال ۱۳۱۱ هجری شمسی آن را بیرون آورده و بست‌های سیاه‌شده‌اش را جلا دادند. طلای صندوق را زیر نظر عالمان وقت، صرف خرید املاکی برای وقف به حرم امام رضا نمودند.<sup id="cite_ref-141" class="reference"><a href="#cite_note-141"><span class="cite-bracket">[</span>۱۳۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> این صندوق اکنون در موزهٔ آستان قدس رضوی نگهداری می‌شود<sup id="cite_ref-142" class="reference"><a href="#cite_note-142"><span class="cite-bracket">[</span>۱۳۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> و نام آن صندوق عباسی بود.<sup id="cite_ref-143" class="reference"><a href="#cite_note-143"><span class="cite-bracket">[</span>۱۴۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در سال ۱۳۱۱ خورشیدی صندوقی سنگی از جنس مرمر لیمویی از معدن <a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%B2" title="شاندیز">شاندیز</a> به‌هزینهٔ حاج حسین حجارباشی زنجانی به جای صندوق دوم قرار داده‌شد. در سال ۱۳۷۹ به کلی صندوق سوم برداشته‌شد و به‌جای آن سنگ مدفن یک متری سبز رنگی که بالاتر به آن اشاره شده، قرار داده‌شد.<sup id="cite_ref-144" class="reference"><a href="#cite_note-144"><span class="cite-bracket">[</span>۱۴۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ضریح"><span id=".D8.B6.D8.B1.DB.8C.D8.AD"></span>ضریح</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&action=edit&section=23" title="ویرایش بخش: ضریح"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div><p> از تاریخچه ضریح‌های نصب شده بر مدفن علی بن موسی الرضا پیش از دوران صفویه اطلاعاتی در دست نیست.<sup id="cite_ref-145" class="reference"><a href="#cite_note-145"><span class="cite-bracket">[</span>۱۴۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> با این وجود اولین ضریح حرم در دورهٔ صفویه نصب شد و از آن زمان تاکنون، در کل پنج ضریح برای مدفن علی بن موسی الرضا ساخته و نصب شده‌است. این ضریح از جنس چوب و طلا و نقره بوده و مربوط به اواسط قرن دهم و زمان حکومت <a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D9%87_%D8%AA%D9%87%D9%85%D8%A7%D8%B3%D8%A8_%DB%8C%DA%A9%D9%85" title="شاه تهماسب یکم">شاه طهماسب</a> است که در سال ۹۵۷ ه‍.ق ساخته و نصب شده‌است. در کتیبهٔ دور آن <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86_(%D8%B3%D9%88%D8%B1%D9%87)" title="انسان (سوره)">سورهٔ هل اتی</a> به <a href="/wiki/%D8%AE%D8%B7_%D8%AB%D9%84%D8%AB" title="خط ثلث">خط ثلث</a> نگاشته شده و بر کتیبه‌ای از جنس طلا در سر ضریح، سابقهٔ تاریخی و تاریخ نصب آن نوشته شده‌است که به شرح زیر است: «در عهد سلطنت بنده، شاه ولایت شاه طهماسب صفوی، این محجر مبارک در این مکان مقدس نصب گردید. سنه۹۵۷»<sup id="cite_ref-146" class="reference"><a href="#cite_note-146"><span class="cite-bracket">[</span>۱۴۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></p><figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Zarihe_sevom.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/fa/thumb/2/2c/Zarihe_sevom.jpg/220px-Zarihe_sevom.jpg" decoding="async" width="220" height="132" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/fa/thumb/2/2c/Zarihe_sevom.jpg/330px-Zarihe_sevom.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/fa/thumb/2/2c/Zarihe_sevom.jpg/440px-Zarihe_sevom.jpg 2x" data-file-width="659" data-file-height="396" /></a><figcaption>ضریح سوم</figcaption></figure><p>پس از فرسوده‌شدن ضریح نخستین، دومین ضریح موسوم به ضریح «نگین‌نشان»، از جنس <a href="/wiki/%D9%81%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%AF" title="فولاد">فولاد</a> <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%B5%D8%B9%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="مرصع‌کاری">مرصع</a> (جواهرنشان) در سال ۱۱۶۰ ه‍.ق توسط <a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D9%87%D8%B1%D8%AE%E2%80%8C%D8%B4%D8%A7%D9%87" title="شاهرخ‌شاه">شاهرخ میرزا</a> نوهٔ <a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D9%87" title="نادرشاه">نادرشاه افشار</a> به حرم هدیه گردید که مزین به یاقوت و زمرد بود. در طول این ضریح، چهار دهانه و نیم و در عرض آن سه دهانه و نیم شبکیه وجود دارد. در کتیبهٔ سردر ورود به ضریح به خط <a href="/wiki/%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%82" title="نستعلیق">نستعلیق</a> طلایی نوشته شده‌است:<sup id="cite_ref-147" class="reference"><a href="#cite_note-147"><span class="cite-bracket">[</span>۱۴۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><blockquote><p>نیاز رحمت ایزد متعال و تراب اقدام زوار این آستان ملایک پاسبان لبسط سلطان نادر شاهرخ شاه الحسینی الموسوی الصوفی بهادرخان به <a href="/wiki/%D9%88%D9%82%D9%81" title="وقف">وقف</a> و نصب این ضریح و قبه‌های مرصع چهار گوشهٔ ضریح مقدس مبارک، موفق گردید. سنه ۱۱۶۰</p></blockquote> <p>این ضریح بیشتر از ۲۶۷ سال است که بر مرقد علی بن موسی الرضا نصب است. پس از نصب ضریح سوم و چهارم، ضریح دوم در زیر این دو قرار داشت اما در هنگام نصب ضریح پنجم آن را به سرداب منتقل کردند و هم‌اکنون در زیر ضریح چهارم در سرداب بر روی مدفن قرار دارد.<sup id="cite_ref-148" class="reference"><a href="#cite_note-148"><span class="cite-bracket">[</span>۱۴۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>در سال ۱۲۳۸ ه‍.ق در زمان <a href="/wiki/%D9%81%D8%AA%D8%AD%D8%B9%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D8%A7%D9%87" title="فتحعلی‌شاه">فتحعلی شاه</a> ضریح فولادی ساده‌ای به ابعاد ۳ در ۴ متر به ارتفاع دو متر بر روی ضریح دوم نصب شد. این ضریح دارای ورقه‌های طلاکوب و طوق‌های طلای جواهر نشان است و بر روی آن سورهٔ هل اتی و <a href="/wiki/%DB%8C%D8%B3" title="یس">سورهٔ یس</a> به خط ثلث نوشته شده‌است. این ضریح در طرف پایین پا، در مرصع تقدیمی فتحعلی شاه قاجار نصب شده بود که در سال ۱۳۳۸ خورشیدی به‌علت پوسیدگی پایه‌هایش به موزهٔ آستان قدس رضوی انتقال یافت و به جای آن، ضریح چهارم روی ضریح نگین‌نشان (ضریح دوم) نصب شد.<sup id="cite_ref-149" class="reference"><a href="#cite_note-149"><span class="cite-bracket">[</span>۱۴۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>چهارمین ضریح به نام «ضریح طلا و نقره» معروف به «شیر و شکر» در سال ۱۳۳۸ خورشیدی به ابعاد ۴ در ۳٫۶ و ارتفاع ۳٫۹ متر بر روی مدفن جایگزین ضریح سوم شد، به‌نحوی که ضریح دوم را دربرمی‌گیرد. این ضریح دارای چهارده دهانه بوده و هفت وزن داشت. تصدی ضریح چهارم بر عهدهٔ سید ابوالحسن حافظیان بود. او از استادان ماهر قلم‌زن اصفهان دعوت کرد و زیر نظر حاج محمدتقی ذوفن، این ضریح با کیفیتی عالی و در مدت بیش از سه سال ساخته شد. در چهارگوشهٔ ضریح، چهار خوشه انگور از جنس طلا نصب شده‌بود. بر صفحاتی از طلا، سورهٔ یس به خط ثلث نگاشته شده و دور ضریح را دربرگرفته بود. این ضریح به مدت ۴۱ سال بر روی مرقد قرار داشت و در نهایت در سال ۱۳۷۹ به موزهٔ آستان قدس رضوی انتقال پیدا کرد.<sup id="cite_ref-150" class="reference"><a href="#cite_note-150"><span class="cite-bracket">[</span>۱۴۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p> در سال ۱۳۶۰ به‌علت ساییدگی شبکه‌های ضریح چهارم و سست‌شدن ارکان آن تعویض ضریح در دستور کار قرار داشت. در سال ۱۳۷۲ مطالعات و بررسی‌های مقدماتی این طرح آغاز شد و پس از طرح‌های متعددی که برای ساخت ضریح ارائه شد، نهایتاً طرح محمود فرشچیان از هنرمندان برجسته ایرانی، برای اجرا، برگزیده شد. کار ساخت و طراحی ضریح آغاز شد. ضریح پنجم به وزن ۱۲ تن و ابعاد ۴٫۷۸ در ۳٫۷۳ به ارتفاع ۳٫۹۶، از فولاد، آهن، طلا و نقره ساخته شد. ساخت این ضریح نزدیک به هفت سال به طول انجامید.<sup id="cite_ref-151" class="reference"><a href="#cite_note-151"><span class="cite-bracket">[</span>۱۴۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در چهار جهت ضریح، ۱۴ <a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D8%A8_%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF" title="محراب مسجد">محراب</a> به‌نشان <a href="/wiki/%DA%86%D9%87%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%87_%D9%85%D8%B9%D8%B5%D9%88%D9%85" title="چهارده معصوم">چهارده معصوم</a> قرار داد که همگی به یک محراب بزرگ‌تر مرتبط هستند، که آن نیز به واژهٔ الله ختم می‌شود. بر روی این ضریح نیز سوره‌های هل اتی و یس با خط ثلث طلا و نقره نوشته شده‌است. کار قلم‌زنی و زرگری ضریح برعهدهٔ خداداد اصفهانی و کار خطاطی آن نیز برعهدهٔ موحد قرار داشت.<sup id="cite_ref-152" class="reference"><a href="#cite_note-152"><span class="cite-bracket">[</span>۱۴۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> سرآخر به تاریخ بیست و یکم از بهمن ۱۳۹۷ و پس از مراسم غبارروبی حرم، مراحل نصب ضریح آغاز شد و پس از ۵۵ روز کار شبانه‌روزی، در تاریخ شانزدهم اسفند ۱۳۹۷ و مصادف با عید قربان، حرم با ضریح پنجم بازگشایی شد.<sup id="cite_ref-153" class="reference"><a href="#cite_note-153"><span class="cite-bracket">[</span>۱۵۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> دو بیت زیر از جمله ابیاتی است که بر روی ضریح پنجم نوشته شده‌است:<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r26482291"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r26482256"></p><div class="poem"><table class="" style="margin: 0 auto;"> <tbody><tr><td class="b"><span class="beyt">هاتفی وصف این ضریح بگفت</span></td><td style="width:2em;"></td><td class="b"><span class="beyt"> عجز الصانعون عن صفتک</span></td></tr> <tr><td class="b"><span class="beyt">بهر تاریخ در معنی سفت</span></td><td style="width:2em;"></td><td class="b"><span class="beyt"> ما عرفناک حق معرفتک</span></td></tr> </tbody></table></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="سرداب"><span id=".D8.B3.D8.B1.D8.AF.D8.A7.D8.A8"></span>سرداب</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&action=edit&section=24" title="ویرایش بخش: سرداب"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>در گذشته کف حرم نسبت به سطح زمین اطراف حدود دو متر گودتر بوده‌است و با توجه به بالاتر آمدن کف حرم در طول دوران‌های مختلف، این اختلاف شدیدتر شده و باعث شده که یک سرداب (زیرزمین) شکل گیرد. مدفن علی بن موسی الرضا حدود سه متر در زیر ضریح اصلی که در طبقهٔ همکف حرم موجود است، در سرداب واقع شده‌است که سقف سرداب، همان کف طبقهٔ همکف حرم فعلی است. زمان دقیق به‌وجود آمدن سرداب مشخص نیست، ولی بر اساس شواهد موجود، سرداب پس از محو شدن سنگ قبر هارون در سدهٔ هشتم ه‍.ق به‌وجود آمده‌است. در این باره <a href="/w/index.php?title=%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3_%D9%81%DB%8C%D8%B6_%D9%82%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="عباس فیض قمی (صفحه وجود ندارد)">عباس فیض قمی</a>، نویسندهٔ کتاب بدر فروزان می‌گوید: «اصل مرقد شریف در سرداب قرار گرفته‌است که سقف آن سطح زمین حرم یعنی زیر ضریح را تشکیل می‌دهد… و تردیدی نیست که سرداب در سده‌های پنجم و ششم ه‍.ق نبوده‌است.»<sup id="cite_ref-154" class="reference"><a href="#cite_note-154"><span class="cite-bracket">[</span>۱۵۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p> در زمان نصب ضریح پنجم، ضریح مرصع فولادی معروف به نگین‌نشان را — که در زیر ضریح چهارم قرار داشت — به سرداب انتقال دادند، به نحوی که اتصالش با ضریح درون حرم برقرار شد. در گذشته داخل ضریح دریچه‌ای در سمت پایین پا در کف رو به سرداب وجود داشت. در سال ۱۳۷۹ رواق دارالاجابه به مساحت ۱۹۶۵ مطابق با پلان طبقهٔ همکف حرم در زیرزمین ساخته شد که ورود به سرداب را از طریق هشتی واقع در سمت ضلع شرقی مقدور ساخت و دریچهٔ ذکر شده که در کف حرم بود، بسته شد. این رواق ۱٫۶۰ متر پایین‌تر از سطح مدفن واقع شده‌است.<sup id="cite_ref-155" class="reference"><a href="#cite_note-155"><span class="cite-bracket">[</span>۱۵۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></p><figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:054_GONBAD_GOLDASTEH.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/054_GONBAD_GOLDASTEH.jpg/220px-054_GONBAD_GOLDASTEH.jpg" decoding="async" width="220" height="137" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/054_GONBAD_GOLDASTEH.jpg/330px-054_GONBAD_GOLDASTEH.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/054_GONBAD_GOLDASTEH.jpg/440px-054_GONBAD_GOLDASTEH.jpg 2x" data-file-width="657" data-file-height="408" /></a><figcaption>این عکس از ضلع جنوب شرقی در سال ۱۲۹۰ ه‍.ش برداشته شده و روز بعد از واقعهٔ توپ‌بستن گنبد به‌وسیلهٔ ارتش روسیهٔ تزاری را نشان می‌دهد. آثار تخریب در جای‌جای گنبد طلا به‌چشم می‌خورد.</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="گنبد"><span id=".DA.AF.D9.86.D8.A8.D8.AF"></span>گنبد</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&action=edit&section=25" title="ویرایش بخش: گنبد"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>گنبد حرم دو پوسته‌ای است. پوستهٔ درونی (آهیانه) که از درون حرم دیده می‌شود، قدیمی‌ترین پوسته است و به‌روایتی پیش از خاکسپاری امام رضا موجود بوده و در اواخر سدهٔ نهم بر روی آن پوستهٔ بیرونی (خود) که گنبد طلایی کنونی است را ساختند. ارتفاع آن تا زیر نقطهٔ مرکزی حدود ۱۹ متر و تا بالای طوق گنبد ۳۱ متر است.<sup id="cite_ref-156" class="reference"><a href="#cite_note-156"><span class="cite-bracket">[</span>۱۵۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>گنبد دارای دو پوشش است که در بالای ضریح قرار دارند: پوشش اول گنبد، <a href="/wiki/%DA%AF%D9%86%D8%A8%D8%AF%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87" title="گنبدخانه">گنبدخانهٔ</a> حرم است که از <a href="/wiki/%D8%B7%D8%A7%D9%82_%D8%AA%D8%A7%DA%98" title="طاق تاژ">طاقی تاژ</a> و <a href="/wiki/%D9%85%D9%82%D8%B1%D9%86%D8%B3" title="مقرنس">مقرنس‌کاری</a> شده تشکیل شده و به آن قبّه می‌گویند و پوشش دوم بر فراز آن است که به آن گنبد گفته می‌شود. اختلاف این دو پوشش، فضایی خالی به ارتفاع ۱۳ متر است. سنگینی گنبد بر دیوارهای تالار است که ضخامت آن حدود ۲٫۹ متر است. ارتفاع قبه از کف حرم ۱۸٫۸۰ متر و تا انتهای گنبد (راس گنبد) حدود ۳۱٫۲۰ متر است. محیط دور گنبد از سطح خارجی آن ۴۲٫۱۰ متر و ارتفاع آن تا نیزه گنبد برابر ۱۶٫۴۰ متر و ارتفاع سر طوق گنبد ۳٫۵ متر است. از ابتدای گنبد تا شروع انحنای گنبد ۴٫۷۹ متر است. گنبد ابتدا با آجرهای زردرنگ ایرانی ساخته شده بود و پس از آن با کاشی تزیین یافت. در سال ۹۳۲ ه‍. ق، شاه طهماسب صفوی بدون آن که در اصل بنای گنبد تغییراتی ایجاد کند، برای نخستین بار گنبد را با خشت‌های طلا آراست. او نخست کاشی‌های گنبد را برچید و پس از آن روی گنبد را ورقه‌های مسی که رویه طلا داشت زراندود کرد و همچنین گلدستهٔ کنار گنبد را نیز به طلا آراسته نمود.<sup id="cite_ref-157" class="reference"><a href="#cite_note-157"><span class="cite-bracket">[</span>۱۵۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p> در تاریخ آمده که مأمون پس از مرگ <a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D8%AF" class="mw-redirect" title="هارون الرشید">هارون</a> و دفن وی در بقعهٔ هارونی بر فراز آن بقعه قبه‌ای ساخت. به‌اعتقاد برخی مورخان، آن قبه بر اثر حوادثی مانند حملهٔ سبکتکین در اواخر قرن چهارم ه‍.ق و آسیب به حرم، تخریب شد و پس از آن <a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%AD%D9%85%D9%88%D8%AF_%D8%BA%D8%B2%D9%86%D9%88%DB%8C" title="سلطان محمود غزنوی">سلطان محمود غزنوی</a> در سال ۴۰۰ ه‍.ق به بازسازی حرم و ایجاد قبه‌ای بر فراز مدفن اقدام کرد.<sup id="cite_ref-158" class="reference"><a href="#cite_note-158"><span class="cite-bracket">[</span>۱۵۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> وزیر <a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D9%86%D8%AC%D8%B1_%D8%B3%D9%84%D8%AC%D9%88%D9%82%DB%8C" class="mw-redirect" title="سلطان سنجر سلجوقی">سلطان سنجر سلجوقی</a> فردی به نام <a href="/wiki/%D8%B4%D8%B1%D9%81%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D9%82%D9%85%DB%8C" title="شرف‌الدین قمی">شرف‌الدین ابوطاهر قمی</a> بود که ضمن تغییر در روضهٔ منوره و کاشی‌کاری آن اقدام به احداث گنبد بر فراز قبه نمود که بعد از گذشت حدود ۹۰۰ سال هنوز پابرجاست. در زیر کتیبهٔ دور گنبد، دو جمله از سازندگان گنبد آمده‌است که نشان می‌دهد کمال‌الدین یزدی کاشی‌کار گنبد و <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C%D8%B1%D8%B6%D8%A7_%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="علیرضا عباسی">علیرضا عباسی</a> خطاط کتیبهٔ دور گنبد بوده‌اند. در سال ۹۹۷ ه‍.ق در زمان فتنهٔ ازبک‌ها، <a href="/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A4%D9%85%D9%86_%D8%B4%DB%8C%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="عبدالمؤمن شیبانی">عبدالمؤمن خان</a> ضمن تاراج آستان قدس، طلای گنبد و گلدستهٔ آن را به‌غارت برد. پس از این حادثه، شاه عباس صفوی در سال ۱۰۱۰ ه‍.ق پیاده از اصفهان به مشهد سفر کرد و دستور طلاکاری دوبارهٔ گنبد را صادر کرد. این کار در سال ۱۰۱۶ ه‍.ق پایان یافت. در سال ۱۰۸۴ ه‍.ق زلزلهٔ شدیدی رخ داد که باعث ایجاد ترک در قسمت خارجی گنبد شد و تعدادی از خشت‌های طلای آن ریخت. پس از آن به فرمان <a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D9%87_%D8%B3%D9%84%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="شاه سلیمان">شاه سلیمان صفوی</a> گنبد تعمیر و دوباره طلاکاری شد. جریان این طلاکاری در چهار ترنج دور گنبد توسط <a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%B1%D8%B6%D8%A7_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="محمدرضا امامی">محمدرضا امامی</a> خوشنویس آن زمان نوشته شده‌است.<sup id="cite_ref-:6_159-0" class="reference"><a href="#cite_note-:6-159"><span class="cite-bracket">[</span>۱۵۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> تاریخ این کتیبه ۱۰۸۶ ه‍.ق را نشان می‌دهد.<sup id="cite_ref-160" class="reference"><a href="#cite_note-160"><span class="cite-bracket">[</span>۱۵۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در سال ۱۳۳۰ ه‍.ق گنبد توسط روس‌ها به توپ بسته شد که اکنون هم از درون گنبد جای اصابت گلوله‌ها قابل رویت است؛ پس از آن نیرالدوله والی خراسان به تعمیر این خرابی‌ها پرداخت. در سال ۱۳۵۹ آخرین طلاکاری گنبد به پایان رسید.<sup id="cite_ref-161" class="reference"><a href="#cite_note-161"><span class="cite-bracket">[</span>۱۵۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در میانهٔ کتیبهٔ دورادور گنبد، بر لوحه‌ای، سال طلاکاری و تعمیر گنبد سال ۱۴۰۰ ه‍.ق گزارش شده‌است.<sup id="cite_ref-162" class="reference"><a href="#cite_note-162"><span class="cite-bracket">[</span>۱۵۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></p><div class="thumb tnone" style="margin-left:auto;margin-right:auto;overflow:hidden;width:auto;max-width:608px"><div class="thumbinner"><div class="noresize" style="overflow:auto"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Imam_Reza_Shrine_(20).jpg" class="mw-file-description" title="نمایی از صحن انقلاب (سقاخانه) حرم امام رضا"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Imam_Reza_Shrine_%2820%29.jpg/600px-Imam_Reza_Shrine_%2820%29.jpg" decoding="async" width="600" height="164" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Imam_Reza_Shrine_%2820%29.jpg/900px-Imam_Reza_Shrine_%2820%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Imam_Reza_Shrine_%2820%29.jpg/1200px-Imam_Reza_Shrine_%2820%29.jpg 2x" data-file-width="15088" data-file-height="4120" /></a></span></div><div class="thumbcaption"><div class="magnify"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Imam_Reza_Shrine_(20).jpg" title="پرونده:Imam Reza Shrine (20).jpg"> </a></div>نمایی از صحن انقلاب (سقاخانه) حرم امام رضا</div></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="بخش‌های_مستقل_حرم"><span id=".D8.A8.D8.AE.D8.B4.E2.80.8C.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D9.85.D8.B3.D8.AA.D9.82.D9.84_.D8.AD.D8.B1.D9.85"></span>بخش‌های مستقل حرم</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&action=edit&section=26" title="ویرایش بخش: بخش‌های مستقل حرم"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Masjaed_balasar.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Masjaed_balasar.jpg/220px-Masjaed_balasar.jpg" decoding="async" width="220" height="303" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Masjaed_balasar.jpg/330px-Masjaed_balasar.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/41/Masjaed_balasar.jpg 2x" data-file-width="397" data-file-height="546" /></a><figcaption>نگاره‌ای از مسجد بالاسر</figcaption></figure> <p>بخش‌های مستقل حرم شامل محراب‌ها، مسجدها، مناره‌ها، رواق‌ها، صحن‌ها و بست‌هاست.<sup id="cite_ref-163" class="reference"><a href="#cite_note-163"><span class="cite-bracket">[</span>۱۶۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-164" class="reference"><a href="#cite_note-164"><span class="cite-bracket">[</span>۱۶۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="مسجدهای_حرم"><span id=".D9.85.D8.B3.D8.AC.D8.AF.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D8.AD.D8.B1.D9.85"></span>مسجدهای حرم</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&action=edit&section=27" title="ویرایش بخش: مسجدهای حرم"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقاله‌های اصلی: <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B3%D8%B1" title="مسجد بالاسر">مسجد بالاسر</a> و <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%DA%AF%D9%88%D9%87%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D8%AF" title="مسجد گوهرشاد">مسجد گوهرشاد</a></div> <p>مسجد بالاسر، در غرب بقعهٔ منوره و بالاسر بین حرم و رواق دارالسّیاده جای دارد<sup id="cite_ref-165" class="reference"><a href="#cite_note-165"><span class="cite-bracket">[</span>۱۶۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> و بعد از خود حرم از کهن‌ترین بناها در کنار روضهٔ منوره و نزدیک‌ترین مکان به ضریح است. این بنا به عصر غزنویان مربوط است و توسط ابوالحسن عراقی معروف به دبیر در سال ۴۲۵ ه‍.ق ساخته شده‌است؛ عراقی خود در همین مکان دفن شده‌است. این مسجد دارای ۴٫۳۰ متر عرض<sup id="cite_ref-166" class="reference"><a href="#cite_note-166"><span class="cite-bracket">[</span>۱۶۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> هشت متر طول و ده متر ارتفاع است. در ضلع جنوبی این مسجد محرابی از کاشی معرق به سبکی بسیار جالب قرار دارد که تاریخ ساخت آن (۱۳۶۳ ه‍.ق) در یک سمت و نام کاشی‌ساز و نقاش محراب در سمت دیگر محراب مکتوب شده‌است. این مسجد دارای سه صفهٔ شرقی و غربی و شمالی است.<sup id="cite_ref-167" class="reference"><a href="#cite_note-167"><span class="cite-bracket">[</span>۱۶۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> به‌گزارش <a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%AD%D8%B3%D9%86_%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D9%87" title="محمدحسن اعتمادالسلطنه">اعتمادالسلطنه</a> کتیبه‌ای به‌تاریخ ۱۱۱۹ ه‍.ق در مسجد بوده که اکنون موجود نیست. تاریخ کتیبه‌های باقی‌مانده در مسجد، ۱۲۶۲، ۱۲۷۵، ۱۲۸۷، ۱۳۰۹، ۱۳۸۵ و ۱۳۸۶ ه‍.ق است.<sup id="cite_ref-168" class="reference"><a href="#cite_note-168"><span class="cite-bracket">[</span>۱۶۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p> صفهٔ شرقی مسجد متصل به حرم است و زائران پس از زیارت از طریق آن به مسجد بالاسر وارد می‌شوند. در گذشته بین حرم و صفهٔ شرقی دیواری بوده که در سال ۱۲۲۷ به دستور محمدولی میرزا، فرزند فتحعلی‌شاه قاجار در زمان استانداری خراسان برداشته، و این مسجد به حرم متصل شد. صفهٔ غربی به طول ۳٫۳ و عرض ۱٫۵ متر بین مسجد و روال دارالسیاده است. در گذشته پنجرهٔ نقره در این صفه قرار داشت و مسجد را از رواق دارالاخلاص جدا می‌کرد، اما در تابستان ۱۳۷۵ که مسجد بالاسر توسعه یافت، پنجرهٔ نقره را به مکانی دیگر منتقل کردند.<sup id="cite_ref-169" class="reference"><a href="#cite_note-169"><span class="cite-bracket">[</span>۱۶۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> صفه شمالی به رواق دارالشُکر مرتبط است.<sup id="cite_ref-170" class="reference"><a href="#cite_note-170"><span class="cite-bracket">[</span>۱۶۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> رواق دارالشکر از سوی دیگر به صحن عتیق راه دارد. تاریخ کتیبه‌های رواق ۱۳۸۶ و ۱۳۸۷ ه‍.ق است.<sup id="cite_ref-171" class="reference"><a href="#cite_note-171"><span class="cite-bracket">[</span>۱۶۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> مسجد دیگری که در نزدیکی روضه منوره قرار دارد، مسجد ریاض است که در پشت سر قرار گرفته‌است.<sup id="cite_ref-172" class="reference"><a href="#cite_note-172"><span class="cite-bracket">[</span>۱۶۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></p><figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Goharshad2.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b3/Goharshad2.jpg/220px-Goharshad2.jpg" decoding="async" width="220" height="242" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b3/Goharshad2.jpg/330px-Goharshad2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b3/Goharshad2.jpg/440px-Goharshad2.jpg 2x" data-file-width="458" data-file-height="503" /></a><figcaption>نمایی از محراب ایوان مقصوره در مسجد گوهرشاد</figcaption></figure> <p>مسجد گوهرشاد از مساجد ساخته شده در عصر تیموری است. تا پیش از ساخت این بنا، مساجد در منطقه خراسان، عموماً به صورت دو ایوانه — همچون <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D9%81%D8%B1%D9%88%D9%85%D8%AF" title="مسجد جامع فرومد">مسجد جامع فرومد</a> — ساخته می‌شدند؛ اما گوهرشاد اولین مسجد به صورت چهار ایوانه را در خراسان بنا کرد. این مسجد در ضلع جنوبی هستهٔ مرکزی حرم امام رضا قرار دارد. این مسجد را با طاق ایوان بزرگ جنوبی، دو منارهٔ استوانه‌ای حجیم با پایه‌های چندضلعی مرمر در دو سوی آن توصیف کرده‌اند. براساس کتیبه‌های مربوط به این بنا؛ این ایوان توسط بایسنقرمیرزا — پسر شاهرخ و گوهرشاد — طراحی و بانی مسجد، گوهرشاد معرفی شده‌است.<sup id="cite_ref-173" class="reference"><a href="#cite_note-173"><span class="cite-bracket">[</span>یادداشت ۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> معمار این بنا قوام‌الدین شیرازی است.<sup id="cite_ref-174" class="reference"><a href="#cite_note-174"><span class="cite-bracket">[</span>یادداشت ۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-175" class="reference"><a href="#cite_note-175"><span class="cite-bracket">[</span>۱۷۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> صحن مسجد تقریباً به‌شکل مربع بوده و در اطراف آن چهار ایوان بزرگ و در فواصل ایوان‌ها هفت <a href="/wiki/%D8%B4%D8%A8%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="شبستان">شبستان</a> وسیع و شش در ورودی و خروجی وجود دارد. طول صحن مسجد حدود ۵۶٫۱۳ متر و عرض آن ۵۸٫۱۸ متر است و در مجموعاً حدود ۲٬۸۷۳ مترمربع مساحت دارد.<sup id="cite_ref-176" class="reference"><a href="#cite_note-176"><span class="cite-bracket">[</span>۱۷۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در وسط مسجد گوهرشاد، در محلی که حوض فعلی مسجد در آنجا وجود دارد، مکانی به نام مسجد پیرزن وجود داشت که در زمان ساخت مسجد گوهرشاد، راضی به خراب شدن منزلش برای توسعه مسجد نشد و خود منزلش را با چاه آب آن وقف حرم نمود و از این رو نام مسجد پیرزن گرفت. این مکان تا سال ۱۳۲۰ ه‍.ش حفظ شد و بعد از آن به‌طور کلی برداشته شد.<sup id="cite_ref-177" class="reference"><a href="#cite_note-177"><span class="cite-bracket">[</span>۱۷۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p> علاوه بر مساجد، محراب‌هایی در حرم گزارش شده‌است که دو محراب قدیمی در طرفین پیش روی مرقد علی بن موسی الرضا، از باشکوه‌ترین آنها عنوان گرفته‌است.<sup id="cite_ref-178" class="reference"><a href="#cite_note-178"><span class="cite-bracket">[</span>۱۷۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> بر این محراب‌ها با خط کوفی، آیات و احادیث نوشته شده‌است.<sup id="cite_ref-179" class="reference"><a href="#cite_note-179"><span class="cite-bracket">[</span>۱۷۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></p><figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Dar_ul-Hifaz_-_Holy_Shrine_of_Ali_al-Riha_-_Mashhad-Iran.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/Dar_ul-Hifaz_-_Holy_Shrine_of_Ali_al-Riha_-_Mashhad-Iran.jpg/220px-Dar_ul-Hifaz_-_Holy_Shrine_of_Ali_al-Riha_-_Mashhad-Iran.jpg" decoding="async" width="220" height="134" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/Dar_ul-Hifaz_-_Holy_Shrine_of_Ali_al-Riha_-_Mashhad-Iran.jpg/330px-Dar_ul-Hifaz_-_Holy_Shrine_of_Ali_al-Riha_-_Mashhad-Iran.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/Dar_ul-Hifaz_-_Holy_Shrine_of_Ali_al-Riha_-_Mashhad-Iran.jpg/440px-Dar_ul-Hifaz_-_Holy_Shrine_of_Ali_al-Riha_-_Mashhad-Iran.jpg 2x" data-file-width="1500" data-file-height="913" /></a><figcaption>دارالحفاظ، از نزدیک‌ترین بخش‌ها به مدفن <a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="mw-redirect" title="امام رضا">امام رضا</a></figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="رواق‌های_حرم"><span id=".D8.B1.D9.88.D8.A7.D9.82.E2.80.8C.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D8.AD.D8.B1.D9.85"></span>رواق‌های حرم</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&action=edit&section=28" title="ویرایش بخش: رواق‌های حرم"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>فضاهای مسقف و محصور در پیرامون حرم، <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%82" title="رواق">رواق</a> نامیده می‌شوند. اکنون بزرگ‌ترین رواق حرم، رواق امام خمینی<sup id="cite_ref-180" class="reference"><a href="#cite_note-180"><span class="cite-bracket">[</span>۱۷۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> به مساحت ۹٫۸۰۰ مترمربع است که قبلاً صحن بوده و عملیات مسقف‌سازی آن از سال ۱۳۸۱ آغاز شد. این رواق از شمال به رواق دارالعباده، مقبره شیخ بهایی و رواق دارالزهد، از غرب به مسجد گوهرشاد، از شرق به موزه مرکزی و از جنوب به صحن جامع رضوی محدود است.<sup id="cite_ref-181" class="reference"><a href="#cite_note-181"><span class="cite-bracket">[</span>۱۷۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> رواق‌های حرم با سنگ‌فرش‌های سفید رنگ پوشیده شده‌است و دیواره‌های آن تا ارتفاع ۱٫۵ متر سنگ و بعضاً از ازاره و بالاتر از آن نیز آینه‌کاری است. مجموع رواق‌های حرم را تا سال ۱۳۹۰ ه‍.ش بیست و یک رواق گزارش کرده‌اند که مجموع آنها ۵۶۳۸ متر مربع می‌باشد.<sup id="cite_ref-182" class="reference"><a href="#cite_note-182"><span class="cite-bracket">[</span>۱۷۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> رواق‌های <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%84%D8%AD%D9%81%D8%A7%D8%B8" title="دارالحفاظ">دارالحُفّاظ</a>، <a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%84%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%AF%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="دارالسیاده (صفحه وجود ندارد)">دارالسّیاده</a>، دارالشّرف، دارالشّکر، دارالفیض، توحیدخانه، گنبد الله‌وردی‌خان، دارالضّیافه، دارالسّعاده، گنبد حاتم‌خانی، دارالسّلام، دارالسّرور، دارالعزّه، دارالذّکر، دارالزّهد، شیخ بهاءالدین، دارالعباده، دارالاخلاص، دارالولایه، دارالاجابه، دارالهدایه، دارالرّحمه، دارالحکمه، دارالحجّه، امام خمینی، دارالمرحمه از رواق‌های مجموعهٔ حرم هستند. رواق شیخ طوسی و رواق شیخ حر عاملی، رواق‌های زیربستی حرم در غرب و شرق رواق دارالحجّه، و رواق‌های کوثر، غدیر و دارالکرامه نیز، رواق‌های اقماری صحن جامع رضوی را تشکیل می‌دهند.<sup id="cite_ref-183" class="reference"><a href="#cite_note-183"><span class="cite-bracket">[</span>۱۷۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ایوان‌های_حرم"><span id=".D8.A7.DB.8C.D9.88.D8.A7.D9.86.E2.80.8C.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D8.AD.D8.B1.D9.85"></span>ایوان‌های حرم</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&action=edit&section=29" title="ویرایش بخش: ایوان‌های حرم"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Funeral_of_Mohammad-Hassan_Gholami_and_Karim_Hosseini,_Imam_Reza_shrine,_Mashhad_-_13_February_2017_(50085).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Funeral_of_Mohammad-Hassan_Gholami_and_Karim_Hosseini%2C_Imam_Reza_shrine%2C_Mashhad_-_13_February_2017_%2850085%29.jpg/220px-Funeral_of_Mohammad-Hassan_Gholami_and_Karim_Hosseini%2C_Imam_Reza_shrine%2C_Mashhad_-_13_February_2017_%2850085%29.jpg" decoding="async" width="220" height="311" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Funeral_of_Mohammad-Hassan_Gholami_and_Karim_Hosseini%2C_Imam_Reza_shrine%2C_Mashhad_-_13_February_2017_%2850085%29.jpg/330px-Funeral_of_Mohammad-Hassan_Gholami_and_Karim_Hosseini%2C_Imam_Reza_shrine%2C_Mashhad_-_13_February_2017_%2850085%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Funeral_of_Mohammad-Hassan_Gholami_and_Karim_Hosseini%2C_Imam_Reza_shrine%2C_Mashhad_-_13_February_2017_%2850085%29.jpg/440px-Funeral_of_Mohammad-Hassan_Gholami_and_Karim_Hosseini%2C_Imam_Reza_shrine%2C_Mashhad_-_13_February_2017_%2850085%29.jpg 2x" data-file-width="700" data-file-height="990" /></a><figcaption>نمایی از ایوان طلای ناصری (ایوان غربی صحن آزادی)</figcaption></figure> <p>ایوان بخش مسقف از ساختمان را گویند که جلوی آن باز و در و پنجره نداشته باشد. برای بقعه اصلی حرم امام رضا چهار ایوان اصلی در چهار طرف شرق، غرب، شمال و جنوب گزارش شده‌است.<sup id="cite_ref-184" class="reference"><a href="#cite_note-184"><span class="cite-bracket">[</span>۱۷۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ایوان شمالی بقعه که از نظر دیگر ایوان جنوبی صحن انقلاب است، به ایوان طلای نادری شهرت دارد و یکی دیگر از ایوان‌های سه‌گانه حرم است که طلا کاری شده‌است. نام دیگر این ایوان را ایوان امیر علیشیر نیز آورده‌اند. سال ساخت این ایوان ۸۷۵ تا ۸۸۵ ه‍.ق به دست امیر علیشیر نوایی، وزیر سلطان حسین بایقرا گزارش شده‌است. ۱۴٫۷ متر دهانه، ۷٫۸ متر عمر و ۲۱٫۴ متر ارتفاع، ابعاد این ایوان است. این ایوان از طریق چهار در، از غرب به کفشداری شماره دو، از شرق به توحیدخانه، از جنوب به دارالشکر و دارالشرف متصل است.<sup id="cite_ref-185" class="reference"><a href="#cite_note-185"><span class="cite-bracket">[</span>۱۸۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ایوان جنوبی بقعه اصلی که از نظری ایوان شمالی صحن گوهرشاد است، راه ارتباطی بین صحن گوهرشاد و رواق دارالسیاده را فراهم می‌آورد. این ایوان به ایوان دارالسیاده مشهور است که ابعاد آن ۱۲ متر عرض دهانه و ۱۲٫۷ متر ارتفاع است. در ضلع شمالی این ایوان بالای در ورودی به رواق دارالسیاده، سردری به پنجرهٔ نقرهٔ منبت‌کاری وجود دارد و در وسط آن عبارت «أنا مدینةُ العلم و علیٌ بابُها» دیده می‌شود.<sup id="cite_ref-186" class="reference"><a href="#cite_note-186"><span class="cite-bracket">[</span>۱۸۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ایوان شرقی بقعه که از جهتی ایوان غربی صحن آزادی است، به ایوان طلای ناصری مشهور است و از دیگر ایوان‌های طلای حرم محسوب می‌شود. این ایوان به سال ۱۲۳۳ ه‍.ق و به دستور فتحعلی‌شاه قاجار ساخته شد. این ایوان به دستور ناصرالدین شاه به سال ۱۲۷۷ طلاکاری شد. ابعاد این اثر را ۱۵٫۳ متر دهانه، ۷٫۲۵ عمق و ۲۰٫۱ ارتفاع دانسته‌اند. این ایوان به وسیله پنج در، به رواق دارالسعاده، کفشداری‌های شش و هفت و رواق دارالسرور متصل است.<sup id="cite_ref-187" class="reference"><a href="#cite_note-187"><span class="cite-bracket">[</span>۱۸۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> نام دیگر ایوان غربی، ایوان طلای صحن جمهوری است. این ایوان در سال ۱۳۶۹ ه‍.ش ساخته شده‌است و از دیگر ایوان‌های طلای حرم است. عرض این ایوان ۷٫۸ و ارتفاعش ۱۷٫۶۶ است. این ایوان، صحن جمهوری را از طریق یک راهرو به دارالولایه متصل می‌کند.<sup id="cite_ref-188" class="reference"><a href="#cite_note-188"><span class="cite-bracket">[</span>۱۸۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>علاوه بر چهار ایوان اصلی که به بقعه و اماکن مقدسه راه می‌یابد، ایوان‌های دیگری نیز در حرم وجود دارد. ایوان غربی صحن انقلاب که به ایوان ساعت مشهور است از ایوان‌های مشهور حرم رضوی است. قدمت این بنا به دوره شاه عباس اول صفوی برمی‌گردد و ارتفاع آن ۲۴٫۱ متر و ۶٫۹ متر عرض دهانه آن است. در دوران قاجار یک ساعت بر فراز آن نصب شد که به همین جهت ایوان ساعت نام گرفت.<sup id="cite_ref-189" class="reference"><a href="#cite_note-189"><span class="cite-bracket">[</span>۱۸۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در ضلع شمالی صحن انقلاب و به قرینه ایوان جنوبی (ایوان طلای نادری) ایوانی دیگر با عنوان ایوان عباسی وجود دارد که مربوط به دوره شاه عباس صفوی است. بعدها نادرشاه یک گلدسته طلا بر روی این ایوان ساخت که به گلدسته نادری شهرت یافت. ابعاد این ایوان ۱۴٫۷ متر عمق، ۸٫۲ متر دهانه و ۲۲٫۵ متر ارتفاع است. پشت این ایوان در سابق بسته بود اما بعدها با ساخت طاق‌نمایی باز شد.<sup id="cite_ref-190" class="reference"><a href="#cite_note-190"><span class="cite-bracket">[</span>۱۸۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ایوان شرقی صحن انقلاب نیز ایوان نقاره‌خانه نام دارد<sup id="cite_ref-191" class="reference"><a href="#cite_note-191"><span class="cite-bracket">[</span>۱۸۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> که از آثار دوره شاه عباس اول است. ابعاد این ایوان ۲۶ متر ارتفاع، ۸٫۷ متر عرض و ۲۰٫۱۸ متر طول است و بعد از ساخته شدن نقاره‌خانه بر روی این ایوان در دوره قاجار، به این نام شهرت یافت.<sup id="cite_ref-192" class="reference"><a href="#cite_note-192"><span class="cite-bracket">[</span>۱۸۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>ایوان دیگر حرم، ایوان جنوبی است که به ایوان مقصوره معروف است. سردر ایوان دارای طاقی عظیم و کاشی‌کاری شده‌است. گنبد مسجد گوهرشاد بر این ایوان بنا شده‌است و مجموعاً ایوان حدود ۵۰۰ مترمربع مساحت دارد<sup id="cite_ref-193" class="reference"><a href="#cite_note-193"><span class="cite-bracket">[</span>۱۸۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> و ارتفاع آن ۲۲٫۵ و ارتفاع گنبد آن ۳۳٫۵ متر و ارتفاع مناره‌هایش ۳۴ متر است. گنبد این ایوان و خود آن بارها مورد بازسازی و مرمت قرار گرفته‌اند.<sup id="cite_ref-194" class="reference"><a href="#cite_note-194"><span class="cite-bracket">[</span>۱۸۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ایوان ولی عصر، یا ایوان قبله صحن جامع، بزرگ‌ترین و مرتفع‌ترین ایوان حرم امام رضاست که در بخش جنوبی صحن جامع رضوی قرار گرفته‌است. این بنا در سال ۱۳۸۰ ه‍.ش تکمیل شد. مساحت این ایوان با احتساب دو ایوان جانبی‌اش ۱۷۴۰ متر مربع گزارش شده‌است. ارتفاع این ایوان ۳۱ متر، دهانه آن ۱۶٫۳ و عمقش ۹٫۳ متر است.<sup id="cite_ref-195" class="reference"><a href="#cite_note-195"><span class="cite-bracket">[</span>۱۹۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="مدرسه‌های_حرم"><span id=".D9.85.D8.AF.D8.B1.D8.B3.D9.87.E2.80.8C.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D8.AD.D8.B1.D9.85"></span>مدرسه‌های حرم</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&action=edit&section=30" title="ویرایش بخش: مدرسه‌های حرم"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>در اطراف حرم امام رضا، ۱۰ مدرسه گزارش شده‌است که اکنون چهار مدرسه از آنها باقی مانده‌است. قدیمی‌ترین مدرسه حرم، مدرسه‌ای بوده‌است که در حاشیه غربی بازار زنجیر قرار داشت و در ناحیه بالاسر حرم جای گرفته بود و امروز از آن اثری باقی نمانده‌است. ۲۵۰ متر زیربنای این مدرسه بود که در دو طبقه ساخته شده بود.<sup id="cite_ref-196" class="reference"><a href="#cite_note-196"><span class="cite-bracket">[</span>۱۹۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> نام این مدرسه را مدرسه بالاسر عنوان کرده‌اند که یکی از مدارس مربوط به دوره غزنویان بود. مؤسس آن به‌طور دقیق مشخص نیست. دو مدرسه دیگر پریزاد و مدرسه دو در، از مدارس دیگر حرم هستند که همزمان با هم ساخته شده‌اند. مدرسه بالاسر صحن کوچکی با چهار ایوان بود و ۲۸ حجره داشت. این مدرسه در دو طبقه، محلی برای سکونت طلاب و مهمانان بود و ورودی آن در حاشیه شرقی بازار زنجیر و نزدیک به صحن کهنه بود. سطح جرزها و لچکی غرفه و ایوان‌های این مدرسه با کاشی هفت رنگ با طرح‌های اسلیمی و ختایی و اسلیمی قطور و کَلوک‌های آجر و کاشی تزیین شده‌بود. این مدرسه به سال ۱۰۹۱ و در زمان حکومت سلیمان صفوی، مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت. بعدها در سال ۱۲۰۳ نیز میرزا عبدالجواد — فرزند میرزا مهدی شهید از دانشمندان بزرگ زمان — این مسجد را که مخروبه شده بود مجدد تعمیر کرد و بار سوم در ۱۲۷۱ مورد مرمت قرار گرفت. امروزه از این مدرسه به جهت توسعه حرم، اثری باقی نمانده‌است و این فضا به دارالولایه و کفشکن جدیدالاحداث الحاق شده‌است.<sup id="cite_ref-197" class="reference"><a href="#cite_note-197"><span class="cite-bracket">[</span>۱۹۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> مدرسه پریزاد از دیگر مدارس حرم است که واقف آن را پریزاد خانم ندیمه گوهرشاد آغا گزارش کرده‌اند. این مدرسه در جنب مسجد گوهرشاد و در مقابل مدرسه دو در قرار دارد. طلابی که در این مدرسه درس می‌خواندند ۲۰ الی ۳۰ نفر بوده‌اند که هر کدام شهریه مشخص داشتند. این مدرسه به سال ۱۰۹۱ و در زمان شاه سلیمان صفوی بازسازی شد. در سال ۱۳۴۶ نیز اداره اوقاف به بازسازی این مدرسه پرداخت اما در طرح توسعه حرم و پس از تخریب بازار در سال ۱۳۵۴، این مدرسه تخریب شد. در سال ۱۳۶۳، آستان قدس رضوی بازسازی مدرسه را به شکل سابق شروع کرد و در سال ۱۳۶۸ مدرسه بازسازی شد. این مدرسه از مدارس چهارایوانه عهد تیموری است دارای ۲۲ حجره در دو طبقه است. سطح دیوارها و لچکی ایوان‌ها و غرفه‌ها با کاشی معرّق و گچبری‌های نفیس تزیین شده‌است.<sup id="cite_ref-198" class="reference"><a href="#cite_note-198"><span class="cite-bracket">[</span>۱۹۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> مدرسه پایین پا دیگر مدرسه تاریخی حرم بود که در عصر صفوی و توسط میرزا سعدالدین محمد به روزگار سلطنت شاه سلمیان ساخته شد. ایم مدرسه در قسمت شرقی مسجد جامع گوهرشاد و متصل به مقبره شیخ بهایی بود. ساختمان مدرسه در دو طبقه شامل حیاط وسیعی در وسط بود. این مدرسه در سال ۱۳۱۰ ه‍.ش به سبب احداث صحن جدید موزه و کتابخانه، تخریب شد.<sup id="cite_ref-199" class="reference"><a href="#cite_note-199"><span class="cite-bracket">[</span>۱۹۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> مدرسه ابدال‌خان از مدارس تاریخی مشهد بود که در کنار مقبره پیر پالان‌دوز قرار داشت و با وجود مرمت‌های چندباره و با طرح توسعه حرم، اثری از آن باقی نمانده‌است.<sup id="cite_ref-200" class="reference"><a href="#cite_note-200"><span class="cite-bracket">[</span>۱۹۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> مدرسه باقریه، دیگر مدرسه حرم بود که در دوره صفویه و در حاشیه شمالی بالاخیابان ساخته شده‌بود. این مدرسه ۱٫۲۰۰ متر مربع مساحت داشت و پس از یک بازسازی در سال ۱۳۴۶، در نهایت در طرح توسعه حرم به سال ۱۳۵۴ به‌طور کامل تخریب شد.<sup id="cite_ref-201" class="reference"><a href="#cite_note-201"><span class="cite-bracket">[</span>۱۹۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="مناره‌های_حرم"><span id=".D9.85.D9.86.D8.A7.D8.B1.D9.87.E2.80.8C.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D8.AD.D8.B1.D9.85"></span>مناره‌های حرم</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&action=edit&section=31" title="ویرایش بخش: مناره‌های حرم"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>مناره یا گلدسته از مهم‌ترین بناهای معماری است که جایگاه ویژه‌ای در فرهنگ معماری و آداب اجتماعی ایران دارد، بنابراین پیش از آن‌که مناره‌ها به‌منظور اذان‌گفتن در کنار مساجد ایجاد شود، به‌عنوان برج‌های راهنما و برای هدایت مسافران ایجاد می‌شده‌است.<sup id="cite_ref-202" class="reference"><a href="#cite_note-202"><span class="cite-bracket">[</span>۱۹۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> با احتساب دو منارهٔ مسجد گوهرشاد، در مجموع دوازده مناره در بناهای حوزهٔ حرم وجود دارد. در مجموعهٔ قدیمی آستان قدس دو مناره وجود دارد. یکی در جنوب صحن انقلاب و نزدیک به گنبد طلا و دیگری در مقابل و قرینهٔ آن، در شمال صحن انقلاب و بالای ایوان عباسی است. این دو مناره، هر دو با روکش طلا تزیین شده‌اند و ارتفاع‌شان از کف صحن حدود ۴۰٫۵ متر است. منارهٔ کنار گنبد به‌صورت منفرد ساخته شده‌است و سابقهٔ تاریخی بیشتری دارد و به روایتی ساخت آن هم‌زمان با بنای گنبد و در اوایل قرن ششم ه‍.ق به صورت تک‌مناره بوده‌است. شاه طهماسب صفوی در قرن دهم ه‍.ق منارهٔ مذکور را بازسازی و طلاکاری کرد و پس از آن نادرشاه افشار هنگام زراندودکردن ایوان <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%DB%8C%D8%B1_%D9%86%D9%88%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="علی‌شیر نوایی">علی‌شیر نوایی</a>، طلاکاری مناره را تجدید کرد. دومین مناره روی ایوان عباسی جای دارد که از آثار دورهٔ نادری است. این مناره از نظر آجرچینی و کاشی‌کاری و طلاکاری قرینه و همچون منارهٔ کنار گنبد است. بلندی منارهٔ کنار گنبد از سطح صحن انقلاب تا انتهای آن ۴۰٫۵ متر و محیط آن ۱۳ متر است. زیر مناره کتیبه‌ای به خط ثلث برجسته وجود دارد که صلوات بر پیامبر و امامان بر آن به‌دست بهاءالدین محمد الخادم در سال ۱۱۴۲ ه‍.ق نوشته شده‌است.<sup id="cite_ref-203" class="reference"><a href="#cite_note-203"><span class="cite-bracket">[</span>۱۹۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="پنجره‌های_حرم"><span id=".D9.BE.D9.86.D8.AC.D8.B1.D9.87.E2.80.8C.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D8.AD.D8.B1.D9.85"></span>پنجره‌های حرم</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&action=edit&section=32" title="ویرایش بخش: پنجره‌های حرم"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>پنجره، فضایی از حرم است که به صورت پنجره‌های مشبک فلزی ساخته شده و در جلوی فضایی قرار می‌گرند که محل عرض سلام و ارادت زائران می‌باشد. این پنجره‌ها از آلیاژهای مختلف فلزی چون برنج، ورشو، نقره و مس ساخته می‌شود و بعضاً با طلا آبکاری و تزئین شده‌اند. پنج پنجره از پنجره‌های حرم، در موزه و فضای حرم نصب هستند و در منابع تاریخی غیر از این پنج پنجره نیز در گزارش‌های منابع آمده‌است. پنجره آهنی ضلع شرقی گنبد حاتم‌خانی، پنجره نقره بین توحیدخانه و رواق دارالفیض و پنجره قدیمی صحن کهنه که میان گنبد الله وردیخان و گنبد حاتم خانی نصب بوده‌است از این پنجره‌هاست. پنجره‌های اصلی نصب شده در حرم، عبارتند از پنجره صحن انقلاب که در ضلع شمالی رواق توحیدخانه و سمت چپ ایوان طلای نادری قرار دارد. قدمت این پنجره که به پنجره فولاد مشهور است، مربوط به قرن دهم ه‍.ق است. پنجره دیگر، پنجره صحن جمهوری اسلامی است که در غرب رواق دارالولایه می‌باشد. این پنجره به سال ۱۴۱۰ ه‍.ق طراحی و نصب شده‌است. پنجره بعدی، دارالاجابه نام دارد که زیر بقعه مطهر و در ضلع جنوب شرقی دارالاجابه قرار گرفته‌است. این پنجره در سال ۱۴۲۲ ه‍.ق طراحی و نصب شده‌است. پنجره دارالسیاده، دیگر پنجره حرم است که ضلع شمالی رواق دارالسیادة قرار گرفته‌است. قدمت این پنجره مربوط به دوره قاجار است و در دوره پهلوی دوم تعویض شده‌است. آخرین پنجره حرم، پنجره دارالولایه است که میان دارالولایه و دارالاخلاص، فاصله انداخته‌است. این پنجره به سال ۱۴۱۷ ه‍.ق ساخته شده‌است.<sup id="cite_ref-204" class="reference"><a href="#cite_note-204"><span class="cite-bracket">[</span>۱۹۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="نقاره‌خانه"><span id=".D9.86.D9.82.D8.A7.D8.B1.D9.87.E2.80.8C.D8.AE.D8.A7.D9.86.D9.87"></span>نقاره‌خانه</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&action=edit&section=33" title="ویرایش بخش: نقاره‌خانه"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>نقاره‌خانه از بخش‌های دیگر حرم امام رضاست. هر مرتبه از نقاره‌خوانی را «نوبت» گویند و رسم سلطان چنین بوده‌است که در اوقاتی از شب و روز که عیش و عشرت پیش می‌آمد، دستور نقاره نوازی داده می‌شد. این رسم در ایران شهرت داشت اما امروزه جز در حرم امام رضا، منسوخ شده‌است. رسم نقاره زنی در حرم امام رضا، یک امر محترم شمرده می‌شود. در ایام کنونی، در دو نوبت طلوع و غروب خورشید به مدت ۲۰ دقیقه نواخته می‌شود. در برخی روزهای خاص همچون روز سلام خاص، به مدت نیم ساعت نقاره زده می‌شود. وجود نقاره‌خانه در حرم امام رضا، به نوعی بیان شکوه و جلال بارگاه اوست و از همین رو به نقاره‌زنان حرم، «عملجات شکوه» گفته می‌شد و امروزه به آنان «نقاره‌چی» گفته می‌شود و به صورت مورثی به پسر نقاره‌چی قبلی با شرط صلاحیت اعطا می‌شود. نقاره‌خانه حرم در بخش شرقی صحن عتیق قرار دارد.<sup id="cite_ref-205" class="reference"><a href="#cite_note-205"><span class="cite-bracket">[</span>۲۰۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> از دیگر مراسم‌هایی که نقاره نوازی صورت می‌گرفت یا می‌گیرد، وقوع یکی کرامت در حرم، مناسبت‌های خاص همچون میلاد امامان و لحظه تحویل سال شمسی است. قدیمی‌ترین سند دربارهٔ تاریخچه نقاره‌نوازی در مشهد، مربوط به گزارش <a href="/wiki/%D9%81%D8%B6%D9%84_%D8%A8%D9%86_%D8%B1%D9%88%D8%B2%D8%A8%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%AE%D9%86%D8%AC%DB%8C" title="فضل بن روزبهان خنجی">فضل بن روزبهان خنجی</a> در کتاب <a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D9%85%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%A7" title="مهمان‌نامه بخارا">مهمان‌نامه بخارا</a> است. از زمان دقیق نقاره‌نوازی در حرم امام رضا اطلاعاتی در دست نیست و قدیمی‌ترین سند نیز، همان گزارش در کتاب مهمان‌نامه بخارا می‌باشد که در آن از رونق این رسم در آن زمان یاد شده‌است. این گزارش مربوط به قرن نهم هجری قمری است. در این گزارش از وجود یک نقاره‌خانه نیز گزارش شده‌است. گزارش بعدی دربارهٔ نقاره‌خانه مربوط به عصر صفوی است که از وجود نظامی برای اداره نقاره‌خانه یاد شده‌است. در عهد قاجار به نقاره‌خانه، کرناخانه گفته می‌شد.<sup id="cite_ref-206" class="reference"><a href="#cite_note-206"><span class="cite-bracket">[</span>۲۰۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> امروزه در هنگام شفای بیماران در حرم نیز نقاره نواخته می‌شود.<sup id="cite_ref-207" class="reference"><a href="#cite_note-207"><span class="cite-bracket">[</span>۲۰۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="سقاخانه‌های_حرم"><span id=".D8.B3.D9.82.D8.A7.D8.AE.D8.A7.D9.86.D9.87.E2.80.8C.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D8.AD.D8.B1.D9.85"></span>سقاخانه‌های حرم</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&action=edit&section=34" title="ویرایش بخش: سقاخانه‌های حرم"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقالهٔ اصلی: <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C%D9%84_%D8%B7%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="اسماعیل طلایی">اسماعیل طلایی</a></div><p> برای حرم امام رضا دو سقاخانه گزارش شده‌است. یکی از آنها که سقاخانه <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C%D9%84_%D8%B7%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="اسماعیل طلایی">اسماعیل طلایی</a> شهرت دارد؛ در وسط صحن انقلاب قرار گرفته‌است و پیش از آن به سقاخانه نادری مشهور بود. همچنین در مقابل ایوان طلای صحن جمهوری اسلامی نیز سقاخانه دیگری وجود دارد که با نمایی چون بیت‌المقدس طراحی و ساخته شده‌است. ابعاد این سقاخانه یک‌هشتم ابعاد حقیقی ساختمان قبة الصخره در بیت‌المقدس است.<sup id="cite_ref-208" class="reference"><a href="#cite_note-208"><span class="cite-bracket">[</span>۲۰۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> بنای سقاخانه نادری در سال ۱۳۴۷ ه‍.ش تجدید بنا شده‌است و سابقاً به حوض اسماعیل‌طلایی شهرت داشت. از نام آن چنین برداشت می‌شود که سابقاً حوض در این ناحیه قرار داشته که پس از لوله‌کشی آب، مبدل به شکل ظاهر آن شده‌است.<sup id="cite_ref-209" class="reference"><a href="#cite_note-209"><span class="cite-bracket">[</span>۲۰۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></p><figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Imam_Reza_Shrine_(21).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/31/Imam_Reza_Shrine_%2821%29.jpg/220px-Imam_Reza_Shrine_%2821%29.jpg" decoding="async" width="220" height="261" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/31/Imam_Reza_Shrine_%2821%29.jpg/330px-Imam_Reza_Shrine_%2821%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/31/Imam_Reza_Shrine_%2821%29.jpg/440px-Imam_Reza_Shrine_%2821%29.jpg 2x" data-file-width="4500" data-file-height="5332" /></a><figcaption>تصویری از نگارگری و کاشی‌کاری ورودی صحن انقلاب حرم امام رضا</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="صحن‌های_حرم"><span id=".D8.B5.D8.AD.D9.86.E2.80.8C.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D8.AD.D8.B1.D9.85"></span>صحن‌های حرم</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&action=edit&section=35" title="ویرایش بخش: صحن‌های حرم"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D8%AD%D9%86_%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C_%D8%A7%D8%AB%D8%B1_%D9%85%D8%AD%D9%85%D9%88%D8%AF_%D9%85%D9%84%DA%A9%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B9%D8%B1%D8%A7.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/%D8%B5%D8%AD%D9%86_%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C_%D8%A7%D8%AB%D8%B1_%D9%85%D8%AD%D9%85%D9%88%D8%AF_%D9%85%D9%84%DA%A9%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B9%D8%B1%D8%A7.jpg/220px-%D8%B5%D8%AD%D9%86_%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C_%D8%A7%D8%AB%D8%B1_%D9%85%D8%AD%D9%85%D9%88%D8%AF_%D9%85%D9%84%DA%A9%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B9%D8%B1%D8%A7.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/%D8%B5%D8%AD%D9%86_%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C_%D8%A7%D8%AB%D8%B1_%D9%85%D8%AD%D9%85%D9%88%D8%AF_%D9%85%D9%84%DA%A9%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B9%D8%B1%D8%A7.jpg/330px-%D8%B5%D8%AD%D9%86_%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C_%D8%A7%D8%AB%D8%B1_%D9%85%D8%AD%D9%85%D9%88%D8%AF_%D9%85%D9%84%DA%A9%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B9%D8%B1%D8%A7.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/%D8%B5%D8%AD%D9%86_%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C_%D8%A7%D8%AB%D8%B1_%D9%85%D8%AD%D9%85%D9%88%D8%AF_%D9%85%D9%84%DA%A9%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B9%D8%B1%D8%A7.jpg/440px-%D8%B5%D8%AD%D9%86_%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C_%D8%A7%D8%AB%D8%B1_%D9%85%D8%AD%D9%85%D9%88%D8%AF_%D9%85%D9%84%DA%A9%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B9%D8%B1%D8%A7.jpg 2x" data-file-width="814" data-file-height="610" /></a><figcaption>صحن آستانه رضوی اثر <a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D9%88%D8%AF_%D9%85%D9%84%DA%A9%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B9%D8%B1%D8%A7" title="محمود ملک‌الشعرا">محمود ملک‌الشعرا</a></figcaption></figure> <p>حرم امام رضا تا سال ۱۳۹۰ دارای ۹ صحن می‌باشد.<sup id="cite_ref-210" class="reference"><a href="#cite_note-210"><span class="cite-bracket">[</span>۲۰۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> هر صحن، شامل یک فضای باز و محصور است که رواق‌ها و ایوان‌هایی در پیرامون آن وجود دارد. مساحت مجموع صحن‌های حرم، ۲۲۵٬۲۲۳ مترمربع است. صحن‌های <a href="/wiki/%D8%B5%D8%AD%D9%86_%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8" title="صحن انقلاب">انقلاب</a> و <a href="/wiki/%D8%B5%D8%AD%D9%86_%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="صحن آزادی">آزادی</a>، دو صحن تاریخی مجموعهٔ حرم را تشکیل می‌دهند. صحن‌های <a href="/wiki/%D8%B5%D8%AD%D9%86_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="صحن جمهوری اسلامی">جمهوری اسلامی</a>، <a href="/wiki/%D8%B5%D8%AD%D9%86_%D9%82%D8%AF%D8%B3" title="صحن قدس">قدس</a>، <a href="/wiki/%D8%B5%D8%AD%D9%86_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%B1_%D8%A7%D8%B9%D8%B8%D9%85" class="mw-redirect" title="صحن پیامبر اعظم">پیامبر اعظم</a>، <a href="/w/index.php?title=%D8%B5%D8%AD%D9%86_%D8%BA%D8%AF%DB%8C%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="صحن غدیر (صفحه وجود ندارد)">غدیر</a>، <a href="/w/index.php?title=%D8%B5%D8%AD%D9%86_%DA%A9%D9%88%D8%AB%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="صحن کوثر (صفحه وجود ندارد)">کوثر</a> و <a href="/w/index.php?title=%D8%B5%D8%AD%D9%86_%D9%87%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="صحن هدایت (صفحه وجود ندارد)">هدایت</a> و بعثت در طرح توسعهٔ حریم رضوی در دوره جمهوری اسلامی بنا شدند. بزرگ‌ترین صحن، صحن پیامبر اعظم به مساحت ۶۰٬۱۸۸ مترمربع است که در جنوب حرم قرار دارد.<sup id="cite_ref-211" class="reference"><a href="#cite_note-211"><span class="cite-bracket">[</span>۲۰۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> بر گرداگرد صحن‌ها نیز حجره‌های متعددی ساخته شده‌است که در دو طبقه هستند.<sup id="cite_ref-212" class="reference"><a href="#cite_note-212"><span class="cite-bracket">[</span>۲۰۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="بست‌های_حرم"><span id=".D8.A8.D8.B3.D8.AA.E2.80.8C.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D8.AD.D8.B1.D9.85"></span>بست‌های حرم</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&action=edit&section=36" title="ویرایش بخش: بست‌های حرم"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>فضای بعد از صحن‌ها که به خیابان‌های بیرونی حرم منتهی می‌شوند بست نامیده می‌شود. این بست‌ها حریمی برای حفظ و حراست ابنیه آستان قدس هستند. زائران برای ورود به حرم، باید از بست‌ها عبور کنند. برای حرم امام رضا، تا سال ۱۳۹۰ ه‍. ش، چهار بست در چهار جهت اصلی گزارش شده‌است که به نام علمای شیعه نام‌گذاری شده‌اند. بست شیخ طوسی که با نام‌های بست علیا و بست بالاخیابان نیز شناخته می‌شود و دارای ۸۶ متر طول و ۳۰ متر عرض است. این بست از سمت شرق به صحن انقلاب و از سمت غرب به خیابان شیرازی منتهی می‌شود. بست دیگر بست شیخ حر عاملی است که بست سفلی و بست پایین خیابان نیز نام دارد. این بست دارای ۱۱۵ متر طول و ۲۹ متر عرض است و در شرق صحن انقلاب واقع شده‌است و رابط بین صحن انقلاب و خیابان نواب صفوی است. بست شیخ طبرسی دیگر بست حرم است که ۸۶٫۵۰ متر طول و ۲۴ متر عرض دارد. این بست از شمال به صحن انقلاب و از جنوب به خیابان طبرسی منتهی می‌شود. بست شیخ بهایی آخرین بست حرم است که ۳۱٫۷۵ طول و ۱۲۹ متر عرض آن است. شمال آن به حرم و جنوب آن به خیابان فلکه منتهی می‌شود.<sup id="cite_ref-213" class="reference"><a href="#cite_note-213"><span class="cite-bracket">[</span>۲۰۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> دو بست دیگر با نام‌های خسروی که به سمت خیابان خسروی مشهد باز می‌شود و بست امام رضا که به سمت خیابان امام رضا باز می‌شود؛ برای حرم گزارش شده‌است.<sup id="cite_ref-214" class="reference"><a href="#cite_note-214"><span class="cite-bracket">[</span>۲۰۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="مقبره‌های_حرم"><span id=".D9.85.D9.82.D8.A8.D8.B1.D9.87.E2.80.8C.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D8.AD.D8.B1.D9.85"></span>مقبره‌های حرم</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&action=edit&section=37" title="ویرایش بخش: مقبره‌های حرم"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>از جمله بناهای پیرامون حرم امام رضا، مقبره‌های شخصیت‌های متعددی است که در حرم دفن شده‌اند.<sup id="cite_ref-215" class="reference"><a href="#cite_note-215"><span class="cite-bracket">[</span>۲۱۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> از جمله مقبره‌های مشهور حرم امام رضا، مقبره پیر پالان‌دوز است که در قسمت شمال شرقی مجموعه حرم قرار دارد و شامل بنایی چهارگوش که گنبدی بر فراز آن است می‌باشد. این مقبره مربوط به دوران صفوی بوده‌است و احتمال داده شده‌است که در سال ۹۸۵ ه‍.ق ساخته شده باشد. در این مقبره محمد عارف عباسی از عرفای سلسله ذهبیه دفن شده‌است که به پیر پالان‌دوز مشهور است و از این رو به این مقبره، مقبره پیر پالان‌دوز گفته می‌شود.<sup id="cite_ref-216" class="reference"><a href="#cite_note-216"><span class="cite-bracket">[</span>۲۱۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> مقبره شیخ بهایی که در جنوب غربی صحن آزادی واقع شده‌است، از دیگر مقبره‌های حرم است. بر اساس گزارشاتی، این مقبره دارای متولی و موقوفاتی نیز بوده‌است.<sup id="cite_ref-217" class="reference"><a href="#cite_note-217"><span class="cite-bracket">[</span>۲۱۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> مدفن شیخ حر عاملی در شمال شرقی صحن انقلاب دیگر مقبره حرم است. دیگر مقبره حرم متعلق به شیخ طبرسی است که در غرب دوربرگردان شیخ طبرسی واقع شده‌است.<sup id="cite_ref-218" class="reference"><a href="#cite_note-218"><span class="cite-bracket">[</span>۲۱۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> مقبره حسنعلی نخودکی دیگر مقبره مشهور حرم است. از مدفونین مشهور در حرم امام رضا نیز می‌توان به حسنعلی مروارید، محمدتقی جعفری، حبیب‌الله گلپایگانی و علی فلسفی اشاره کرد.<sup id="cite_ref-219" class="reference"><a href="#cite_note-219"><span class="cite-bracket">[</span>۲۱۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>علاوه بر مقبره‌ها، گورستانی با عنوان بهشت ثامن در زیر صحن‌های قدس، جمهوری و آزادی قرار دارد که پس از زیرسازی، به سه بخش جداگانه اول، دوم و سوم تقسیم شد. بهشت ثامن اول در زیر صحن آزادی است و ساخت آن به سال ۱۳۵۴ برمی‌گردد. معدود قبرهای باقی‌مانده این گورستان، متعلق به خادمان می‌باشد. بهشت ثامن دوم در حد فاصل مسجد گوهرشاد و صحن جامع رضوی است که در سال ۱۳۷۰ احداث شده‌است. این گورستان فاقد قبر خالیست. بهشت ثامن سوم نیز در زیر صحن جمهوری است که در سال ۱۳۶۸ ساخته شده‌است.<sup id="cite_ref-220" class="reference"><a href="#cite_note-220"><span class="cite-bracket">[</span>۲۱۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="پارکینگ‌های_حرم"><span id=".D9.BE.D8.A7.D8.B1.DA.A9.DB.8C.D9.86.DA.AF.E2.80.8C.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D8.AD.D8.B1.D9.85"></span>پارکینگ‌های حرم</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&action=edit&section=38" title="ویرایش بخش: پارکینگ‌های حرم"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>در دوره پس از انقلاب اسلامی، در زیرگذر پیرامون حرم امام رضا، چهار پارکینگ طراحی و اجرا شد که با مساحتی بالغ بر ۱۱۲ هزار متر مربع، گنجایش ۲۷۸۱ خودرو را داراست. پارکینگ شماره یک این مجموعه با مساحت ۵۵۸۱۰ مترمربع در زیر <a href="/w/index.php?title=%D8%B5%D8%AD%D9%86_%D8%BA%D8%AF%DB%8C%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="صحن غدیر (صفحه وجود ندارد)">صحن غدیر</a> و غرب <a href="/wiki/%D8%B5%D8%AD%D9%86_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%B1_%D8%A7%D8%B9%D8%B8%D9%85" title="صحن جامع پیامبر اعظم">صحن جامع</a> واقع شده‌است. برای این پارکینگ چند دسترسی اضطراری با زیرگذر از طرف شرق حرم طراحی شده‌است. پارکینگ شماره یک در سال ۱۳۷۷ طراحی و اجرا شد و تا سال ۱۳۸۱ به بهره‌برداری رسید. پارکینگ شماره دو که در زیر <a href="/w/index.php?title=%D8%B5%D8%AD%D9%86_%DA%A9%D9%88%D8%AB%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="صحن کوثر (صفحه وجود ندارد)">صحن کوثر</a> و قسمتی از ضلع شرقی صحن جامع قرار دارد، بالغ بر ۲۷ هزار مترمربع مساحت دارد. این پارکینگ نیز همزمان با پارکینگ شماره یک شروع به ساخت شد و همزمان با آن مورده بهره‌برداری رسید. پارکینگ شماره سه حرم، مساحتی بالغ بر ۲۰ هزار متر مربع دارد و در زیر صحن هدایت واقع شده‌است. پارکینگ شماره چهار نیز در جنب سردر شیرازی قرار گرفته‌است و مساحت آن ۹۴۸۵ متر مربع گزارش شده‌است. این پارکینگ همزمان با پارکینگ شماره سه در سال ۱۳۸۷ طراحی و اجرا شد و در سال ۱۳۸۱ همزمان با باقی پارکینگ‌ها، به بهره‌برداری رسید.<sup id="cite_ref-221" class="reference"><a href="#cite_note-221"><span class="cite-bracket">[</span>۲۱۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="مراکز_وابسته"><span id=".D9.85.D8.B1.D8.A7.DA.A9.D8.B2_.D9.88.D8.A7.D8.A8.D8.B3.D8.AA.D9.87"></span>مراکز وابسته</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&action=edit&section=39" title="ویرایش بخش: مراکز وابسته"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Astan_Quds_Razavi_logo.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/fa/thumb/d/db/Astan_Quds_Razavi_logo.png/220px-Astan_Quds_Razavi_logo.png" decoding="async" width="220" height="286" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/fa/d/db/Astan_Quds_Razavi_logo.png 1.5x" data-file-width="277" data-file-height="360" /></a><figcaption>لوگوی آستان قدس رضوی</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="آستان_قدس_رضوی"><span id=".D8.A2.D8.B3.D8.AA.D8.A7.D9.86_.D9.82.D8.AF.D8.B3_.D8.B1.D8.B6.D9.88.DB.8C"></span>آستان قدس رضوی</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&action=edit&section=40" title="ویرایش بخش: آستان قدس رضوی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقالهٔ اصلی: <a href="/wiki/%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%82%D8%AF%D8%B3_%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C" title="آستان قدس رضوی">آستان قدس رضوی</a></div> <p>تشکیلات آستان قدس رضوی و تولیت، که به اداره حرم موظف بوده‌اند، تاریخچه مشخصی پیش از دوره صفویه و شاه طهماسب اول ندارد. در منابع تنها به داشتن خادمانی برای حرم اشاره شده‌است. پس از آن در دوره صفویه با نصب نائب التولیه‌ها، امور حرم نظم گرفت و پس از آن تا دوره معاصر این کار به‌طور منظم شکل می‌گرفت. اولین آئین‌نامه برای اداره آستان قدس، در سال ۱۳۰۵ ه‍.ش تدوین شد که تا سال ۱۳۲۸ ه‍.ش اجرا می‌شد. در این سال آئین‌نامه جدیدی با ۹ فصل و ۷۶ ماده تدوین شد و در سال ۱۳۴۰ دو ماده دیگر به آن مواد افزوده شد. در سال ۱۳۵۴ ه‍.ش نیز کارکنان آستانه، مشمول طرح‌بندی مشاغل شدند و یک آئین‌نامه اداری و مالی جدید برای آستان وضع شد. پس از به روی کار آمدن جمهوری اسلامی، اداره حرم با تغییرات گسترده‌ای همراه بود. در سال ۱۳۷۶ ه‍. ش، معاونتهای اماکن متبرکه و تشریفات، پشتیبانی و امر برنامه‌ریزی، اراضی و املاک، و فنی و عمرانی موقوفات، با زیرشاخه‌های متعدد خود، برای نظارت بر فعالیت‌های آستان قدس در نظر گرفته شد و سازمان اقتصادی آستان قدس رضوی با ۴ گروه کشاورزی، صنعت و معدن، منطقهٔ آزاد و خدمات زیربنایی سرخس، و خدمات و عمران و زیرگروه‌های متعددش، برای هماهنگی در شرکت‌های اقتصادی زیر نظر این مرکز، تأسیس شد. در این میان شانزده مؤسسهٔ فرهنگی و اجتماعی نیز امور فرهنگی و اجتماعی آستان قدس را سرپرستی می‌کنند.<sup id="cite_ref-222" class="reference"><a href="#cite_note-222"><span class="cite-bracket">[</span>۲۱۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در سال ۱۳۶۳ ه‍.ش بنیاد پژوهش‌های اسلامی که وابسته به آستان قدس بود، تأسیس شد. هدف از تشکیل این بنیاد، نشر و ترویج فرهنگ اسلامی و ارائه خدمات فرهنگی بود. <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C" title="دانشگاه علوم اسلامی رضوی">دانشگاه علوم اسلامی رضوی</a> از سازمان‌های فرهنگی و علمی زیر نظر آستان قدس است که به سال ۱۳۶۳ ه‍.ش تأسیس شد. این دانشگاه در کنار بست طبرسی قرار دارد و در سال ۱۳۸۵ ه‍.ش بیش از ۷۰۰ دانشجو داشته‌است. این دانشگاه در سه سطح کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری دانشجو می‌پذیرد. دوره‌های کارشناسی شامل رشته‌های علوم قرآنی و حدیث، فلسفه و کلام اسلامی، ادبیات عرب، ادبیات فارسی، تاریخ اسلام، تاریخ فرهنگ و تمدن ملل اسلامی، حقوق و علوم حدیث است. در دورهٔ کارشناسی ارشد رشته‌های حقوق خصوصی، حقوق بین‌الملل، حقوق جزا و جرم‌شناسی و حقوق اسلامی نیز تدریس می‌شود.<sup id="cite_ref-223" class="reference"><a href="#cite_note-223"><span class="cite-bracket">[</span>۲۱۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> مجتمع‌های تجاری و مراکز صنعتی متعددی نیز از جمله موقوفات حرم به‌شمار می‌آیند که توسط آستان قدس اداره می‌شوند.<sup id="cite_ref-224" class="reference"><a href="#cite_note-224"><span class="cite-bracket">[</span>۲۱۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> از دیگر مراکز این سازمان، آگاهی حرم مطهر است که وظیفه تأمین امنیت حرم را عهده‌دار است. برای حرم، یک دادگاه ویژه که به مجتمع قضایی ثامن ارتقاء یافته‌است نیز تأسیس شده‌است.<sup id="cite_ref-225" class="reference"><a href="#cite_note-225"><span class="cite-bracket">[</span>۲۲۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> تعداد کارکنان شاغل و اعضایی که به صورت افتخاری برای این آستان کار می‌کنند را نزدیک به ۲۰ هزار نفر عنوان کرده‌اند.<sup id="cite_ref-226" class="reference"><a href="#cite_note-226"><span class="cite-bracket">[</span>۲۲۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="کتابخانه‌های_حرم_امام_رضا"><span id=".DA.A9.D8.AA.D8.A7.D8.A8.D8.AE.D8.A7.D9.86.D9.87.E2.80.8C.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D8.AD.D8.B1.D9.85_.D8.A7.D9.85.D8.A7.D9.85_.D8.B1.D8.B6.D8.A7"></span>کتابخانه‌های حرم امام رضا</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&action=edit&section=41" title="ویرایش بخش: کتابخانه‌های حرم امام رضا"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقالهٔ اصلی: <a href="/wiki/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87_%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2%DB%8C_%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%82%D8%AF%D8%B3_%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C" title="کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی">کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی</a></div> <p>کتابخانه حرم امام رضا که با نام رسمی کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی فعال است، یکی از کهن‌ترین کتابخانه‌های جهان اسلام است که در شهر مشهد و محل حرم دایر است. این کتابخانه از جهت اهمیت، جایگاه ویژه‌ای دارد و از معتبرترین کتابخانه‌های علوم اسلامی است. در منابع تاریخی از این کتابخانه با نامهایی چون قرآن‌خانهٔ حضرت، کتابخانهٔ مبارکهٔ آستانهٔ مقدسه، کتابخانهٔ سرکار فیض آثار، کتابخانهٔ مشهد رضا، کتابخانهٔ مقدسهٔ روضهٔ مرضیهٔ رضویه و کتابخانهٔ مبارکهٔ رضویه یاد کرده‌اند. برای تأسیس این کتابخانه تاریخ دقیقی گزارش نشده‌است، اما قرائن تاریخی و برخی وقف‌نامه‌ها تاریخ تأسیس این کتابخانه را به پیش از ۳۶۳ ه‍.ق می‌رساند. از سال ۱۱۵۰ ه‍.ق به بعد، برای این کتابخانه، مکانی ویژه در نظر گرفته شده‌است. در سال ۱۳۰۰ ه‍.ش به بعد و همزمان با نیابت تولیت محمد ولی خان اسدی، کتابخانه توسعه بیشتری یافت و از قرائت خانه جدا شد. در سال ۱۳۳۰ ه‍.ش در ضلع شمال شرقی صحن امام خمینی، کتابخانه‌ای طراحی و ساخته شد و از سال ۱۳۳۴ وسائل جدیدی برای این کتابخانه تهیه شد. در سال ۱۳۵۶ این کتابخانه به طبقه دوم موزه آستان قدس منتقل شد. در سال ۱۳۶۰ ه‍.ش کتابخانه‌ای مستقل و وسیع در ۳۰ هزار متر مربع، طراحی و ساخته شد که بهره‌برداری از آن تا سال ۱۳۷۴ به تعویق افتاد. از همان سال نیز سازمانی باعنوان سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی تأسیس شد. تا سال ۱۳۸۳ ه‍.ش ۴۷ کتابخانه در مشهد، دیگر شهرهای ایران و هند از جمله کتابخانه لکهنو هند، کتابخانه و موزه ملک تهران و کتابخانه وزیری در یزد، از زیر مجموعه‌های این سازمان به حساب می‌آمدند. مجموع کتابهای کتابخانه مرکزی، حدود یک میلیون نسخه تخمین زده می‌شود که بیش از ۲۴۲ هزار نسخه خطی در آن گزارش شده‌است. ۹۴ هزار نسخه خطی قرآن از جمله این آثار خطی است. علاوه بر کتاب، ۴ میلیون برگ سند و ۶۱ هزار حلقه میکروفیلم در این کتابخانه نگاهداری می‌شوند.<sup id="cite_ref-227" class="reference"><a href="#cite_note-227"><span class="cite-bracket">[</span>۲۲۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> از این کتابخانه با نام‌های قرآن‌خانه، کتابخانه مبارکه آستان مقدسه، کتابخانه سرکار فیض آثار، کتابخانه مشهد رضا، کتابخانه مقدسه روضه مرضیه رضویه و کتابخانه مبارکه رضویه نیز یاد شده‌است.<sup id="cite_ref-228" class="reference"><a href="#cite_note-228"><span class="cite-bracket">[</span>۲۲۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>کتابخانه مسجد گوهرشاد که با نام کتابخانه گوهرشاد نیز شناخته می‌شود، از کتابخانه‌های حرم است که در سمت چپ صحن جامع رضوی و در مقابل <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%DA%AF%D9%88%D9%87%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D8%AF" title="مسجد گوهرشاد">مسجد گوهرشاد</a> بنا شده‌است. معماری بنای این کتابخانه بر طبق معماری <a href="/wiki/%D8%AD%D9%85%D8%A7%D9%85_%DA%AF%D9%86%D8%AC%D8%B9%D9%84%DB%8C%D8%AE%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="حمام گنجعلیخان">حمام گنجعلی‌خان</a> در <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86" title="کرمان">کرمان</a> ساخته شده‌است.<sup id="cite_ref-229" class="reference"><a href="#cite_note-229"><span class="cite-bracket">[</span>۲۲۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> این کتابخانه در سال ۱۳۳۲ خورشیدی توسط واقف آن سید سعید طباطبایی نایینی ساخته شد و تعداد ۵ هزار جلد کتاب چاپی و خطی به آن اهدا شد. به تاریخ ۱۳۵۱ خورشیدی تعداد کتاب‌های کتابخانه ۸۲۰۰ جلد توصیف شده‌است.<sup id="cite_ref-230" class="reference"><a href="#cite_note-230"><span class="cite-bracket">[</span>۲۲۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در سال ۱۳۶۸ با تلاش آستان قدس رضوی، ساختمان فعلی کتابخانه با مساحت ۱۲۰۰ مترمربع در بست شیخ بهایی حرم احداث شد. در این کتابخانه در سال ۱۳۹۴ خورشیدی، ۶۵ هزار نسخه کتاب فارسی، عربی و لاتین وجود دارد و ظرفیت آن ۲۰۰ نفر است.<sup id="cite_ref-231" class="reference"><a href="#cite_note-231"><span class="cite-bracket">[</span>۲۲۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D8%AA%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B1_%D9%85%D9%88%D8%B2%D9%87_%D9%81%D8%B1%D8%B4.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/%D8%AA%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B1_%D9%85%D9%88%D8%B2%D9%87_%D9%81%D8%B1%D8%B4.jpg/220px-%D8%AA%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B1_%D9%85%D9%88%D8%B2%D9%87_%D9%81%D8%B1%D8%B4.jpg" decoding="async" width="220" height="146" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/%D8%AA%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B1_%D9%85%D9%88%D8%B2%D9%87_%D9%81%D8%B1%D8%B4.jpg/330px-%D8%AA%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B1_%D9%85%D9%88%D8%B2%D9%87_%D9%81%D8%B1%D8%B4.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/%D8%AA%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B1_%D9%85%D9%88%D8%B2%D9%87_%D9%81%D8%B1%D8%B4.jpg/440px-%D8%AA%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B1_%D9%85%D9%88%D8%B2%D9%87_%D9%81%D8%B1%D8%B4.jpg 2x" data-file-width="4256" data-file-height="2832" /></a><figcaption>تالار موزه فرش، یکی از موزه‌های تخصصی آستان قدس رضوی</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="موزه‌های_آستان_قدس_رضوی"><span id=".D9.85.D9.88.D8.B2.D9.87.E2.80.8C.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D8.A2.D8.B3.D8.AA.D8.A7.D9.86_.D9.82.D8.AF.D8.B3_.D8.B1.D8.B6.D9.88.DB.8C"></span>موزه‌های آستان قدس رضوی</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&action=edit&section=42" title="ویرایش بخش: موزه‌های آستان قدس رضوی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقالهٔ اصلی: <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B2%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%82%D8%AF%D8%B3_%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C" title="موزه‌های آستان قدس رضوی">موزه‌های آستان قدس رضوی</a></div> <p>موزه آستان قدس رضوی، یکی از بزرگ‌ترین مجموعه‌های تاریخی و ارزشمند ایران و منطقه خاورمیانه است که اشیاء با ارزشی را در خود نگهداری می‌کند. پیش از تأسیس موزه، این اشیاء گرانبها در خزانه حرم امام رضا نگهداری می‌شد. رضاشاه به سال ۱۳۱۶ خورشیدی دستور ساخت ساختمانی برای موزه در حرم امام رضا را صادر کرد تا اشیاء خزانه در آنجا نگهداری شود. اولین موزه آستان قدس به سال ۱۳۲۴ خورشیدی توسط شاه افتتاح شد. در این موزه از آثار ارزشمندی چون قالی‌های قدیمی، پرده و پوشش‌های زربافت، قندیل‌های تاریخی و طلاکوب، قرآن‌های خطی و کتیبه‌های طلا مربوط به دوران صفوی و همین‌طور اشیاء اهدایی از جانب سلاطین مختلف نگهداری می‌شود.<sup id="cite_ref-232" class="reference"><a href="#cite_note-232"><span class="cite-bracket">[</span>۲۲۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> موزه‌های مختلف آستان قدس، دارای یک کتابخانه تخصصی در زمینه آثار باستانی و موزه‌داری، مرمت و… می‌باشد. از سال ۱۳۸۲ خورشیدی به بعد، سه زیرمجموعه برای اداره موزه‌های آستان قدس در راستای پژوهش، معرفی آثار، اداره و حفاظت و همچنین مرمت ایجاد شد و متخصصین زیادی به این مجموعه اضافه شدند.<sup id="cite_ref-233" class="reference"><a href="#cite_note-233"><span class="cite-bracket">[</span>۲۲۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="دارالشفاء_امام_رضا"><span id=".D8.AF.D8.A7.D8.B1.D8.A7.D9.84.D8.B4.D9.81.D8.A7.D8.A1_.D8.A7.D9.85.D8.A7.D9.85_.D8.B1.D8.B6.D8.A7"></span>دارالشفاء امام رضا</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&action=edit&section=43" title="ویرایش بخش: دارالشفاء امام رضا"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>با توجه به متون تاریخی، در کنار حرم امام رضا، شفاخانه یا دارالشفایی گزارش شده‌است که مردمان مستضعف برای امور درمانی خود، به آنجا مراجعه می‌کردند. قدیمی‌ترین گزارش در خصوص حضور طبیب و حکیم در حرم امام رضا و شفاخانه حرم، مربوط به دوره صفوی است. در میان اسناد وقفنامه‌های مربوط به حرم؛ سندی مربوط به سال ۹۳۱ ه‍.ق موجود است که طی آن عتیق‌علی بن احمد بن ملک اسماعیل طوسی املاکی را وقف حرم نمود و درآمد آن را برای درمان بیماران فقیر قرار داد. در حال حاضر، شفاخانه حرم، ۵۰۰ هزار بیمار را به صورت سالانه ویزیت می‌نماید و داروخانه این مرکز، بزرگ‌ترین داروخانه شهر مشهد است. علاوه بر این موارد، چند بیمارستان و مرکز درمانی در خارج از مشهد همچون بیمارستان امام رضا در سیرجان، مرکز توانبخشی رضویه در رفسنجان و بیمارستان مرتضوی در جهان‌آباد نوق را یاد کرد.<sup id="cite_ref-234" class="reference"><a href="#cite_note-234"><span class="cite-bracket">[</span>۲۲۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="مهمانسرای_امام_رضا"><span id=".D9.85.D9.87.D9.85.D8.A7.D9.86.D8.B3.D8.B1.D8.A7.DB.8C_.D8.A7.D9.85.D8.A7.D9.85_.D8.B1.D8.B6.D8.A7"></span>مهمانسرای امام رضا</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&action=edit&section=44" title="ویرایش بخش: مهمانسرای امام رضا"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>مهمانسرای امام رضا که سابقاً با نام‌های کارخانهٔ زواری، مهمان‌خانه‌زواری و آشپزخانهٔ حضرتی نیز از آن یاد می‌شد، از اماکن رفاهی در حرم امام رضاست. در این مکان برای زائران غذا تهیه می‌شد و به صورت رایگان در اختیار آنان قرار می‌گرفت. در گذشته کارخانه خادمی با کارخانه زواری جدا بودند و خادمان و زائران در دو محل جدا غذایشان طبخ می‌شد. محل طبخ غذای خدمه در دوران قاجار، صحن نو و در ایوان جنوبی آن مجاور تیمچه حکاک‌ها قرار داشت. در همین دوره مهمان‌سرای مخصوص زائران نیز در حاشیهٔ جنوبی بست بالاخیابان قرار داشت. در دوره تولیت اسدی، هر دو مهمانخانه خدام و زواری در بست بالاخیابان ادغام شدند و در سال ۱۳۲۳ خورشیدی، مهمان‌خانه تازه‌ای به نام مهمانخانه توس — که اولین هتل در مشهد بود — تأسیس شد و در مجاور آن ساختمان مهمان‌خانه حضرتی توسعه داده شد. با گسترش زائران و عدم کفاف مکان از پذیرایی مهمان‌ها، در دوران تولیت ولیان، مهمان‌سرای فعلی در بست پایین خیابان مقابل صحن نو ساخته شد. سابقه پذیرایی از زائران در حرم امام رضا مربوط به قرن نهم است. ساختمان فعلی مهمانسرا در ضلع شمالی بست شیخ حر عاملی واقع شده‌است و در چهار طبقه شامل آشپزخانه، سالن پذیرایی و سالن پذیرایی خاص به همراه بخش اداری قرار دارد. این مهمانسرا در سال ۱۳۸۹ در زیربنایی بالغ بر صدهزار مترمربع تجدید بنا شد.<sup id="cite_ref-235" class="reference"><a href="#cite_note-235"><span class="cite-bracket">[</span>۲۳۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="افراد_مرتبط_با_حرم"><span id=".D8.A7.D9.81.D8.B1.D8.A7.D8.AF_.D9.85.D8.B1.D8.AA.D8.A8.D8.B7_.D8.A8.D8.A7_.D8.AD.D8.B1.D9.85"></span>افراد مرتبط با حرم</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&action=edit&section=45" title="ویرایش بخش: افراد مرتبط با حرم"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="متولیان_حرم_امام_رضا"><span id=".D9.85.D8.AA.D9.88.D9.84.DB.8C.D8.A7.D9.86_.D8.AD.D8.B1.D9.85_.D8.A7.D9.85.D8.A7.D9.85_.D8.B1.D8.B6.D8.A7"></span>متولیان حرم امام رضا</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&action=edit&section=46" title="ویرایش بخش: متولیان حرم امام رضا"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقالهٔ اصلی: <a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AA_%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%82%D8%AF%D8%B3_%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C" title="تولیت آستان قدس رضوی">تولیت آستان قدس رضوی</a></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:FathalikhanSahebdivan.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/FathalikhanSahebdivan.jpg/190px-FathalikhanSahebdivan.jpg" decoding="async" width="190" height="216" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/FathalikhanSahebdivan.jpg/286px-FathalikhanSahebdivan.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/FathalikhanSahebdivan.jpg/381px-FathalikhanSahebdivan.jpg 2x" data-file-width="1948" data-file-height="2209" /></a><figcaption>پیکرهٔ <a href="/wiki/%D9%81%D8%AA%D8%AD%D8%B9%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%D8%AE%D8%A7%D9%86_%D8%B5%D8%A7%D8%AD%D8%A8%E2%80%8C%D8%AF%DB%8C%D9%88%D8%A7%D9%86" title="فتحعلی‌خان صاحب‌دیوان">فتحعلی‌خان صاحب‌دیوان</a> (اثر ابوتراب غفاری) یکی از متولیان آستان قدس در عصر قاجار</figcaption></figure> <p>در دورهٔ سامانیان، حرم دارای خادم و مباشر بود و خدام آن، درِ مزار امام را شب‌ها بسته و روز می‌گشودند. شاید بتوان حسین‌بن علی بن صاعد بربری را به نوعی نخستین سرپرست مرقد علی‌بن موسی الرضا در حدود قرن سوم هجری دانست. اما سرپرستی و ادارهٔ امور حرم را تا پیش از دورهٔ صفوی، نقبای سادات برعهده داشتند.<sup id="cite_ref-236" class="reference"><a href="#cite_note-236"><span class="cite-bracket">[</span>۲۳۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> آنها از میان علویان و نقیبان ناحیه طوس انتخاب می‌شدند و علاوه بر منصب نقابت، منصب کلیدداری حرم را نیز برعهده داشتند. از متون تاریخی چنین برمی‌آید که منصب نقابت، ابتدا در اختیار علویان بوده و سپس از قرن پنجم و ششم به بعد، سادات موسوی نقابت و اداره حرم را به دست گرفته‌اند. بعد از ورود سادات رضوی در قرن نهم، نقابت به‌طور مشترک بین این دو سلسله سادات تقسیم شد و تا زمان صفویه که سادات رضوی از نظر قدرت و ثروت بر سادات موسوی پیشی گرفتند، ادامه داشت. بعد از تأسیس مسجد گوهرشاد توسط <a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D9%87%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%DA%AF%D9%85" title="گوهرشاد بیگم">گوهرشاد آغا</a> و وقف املاکی بر آن، حرم رضوی به علت برخوردار شدن مسجد از تمکن مالی و تشکیلات اداری زیر مجموعه آن شد. گرچه بخش مهمی از موقوفات آستان قدس مانند فرهادگرد، زرگران و الندشت، قبل از دوران صفویه وقف شد و برای اداره آنها سیستم اجرایی مشخصی وجود داشت، اما سرپرستی حرم به دلیل عدم تمکن مالی و وجود تشکیلات اداری، چندان مورد توجه شاهان و سلاطین نبود و بیشتر جنبه معنوی داشت، در این میان این بزرگان سادات بودند که در هر دوره به علت برخورداری از موقعیت اجتماعی و مذهبی، این مقام را در اختیار می‌گرفتند، اما مقام تولیت آستانه و درمجموع نظم سازمانی آستان قدس رضوی از دوره صفویه به‌وجود آمده‌است. همزمان با به قدرت رسیدن صفویان و رسمی شدن تشیع، مشهد از اهمیت ویژه‌ای برخوردار شد و خصوصاً با رواج سنت وقف در این دوره، زمین‌های زیادی وقف علی بن موسی الرضا شد که برای اداره این املاک منصبی به نام تولیت به وجود آمد.<sup id="cite_ref-237" class="reference"><a href="#cite_note-237"><span class="cite-bracket">[</span>۲۳۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>این آرامگاه با توجه به موقوفات بسیار آن، در ابتدا از جانب سادات رضوی و موسوی که اصطلاحاً «<a href="/wiki/%D9%86%D9%82%DB%8C%D8%A8" class="mw-redirect" title="نقیب">نقیب</a>» شناخته می‌شدند، اداره می‌شد.<sup id="cite_ref-238" class="reference"><a href="#cite_note-238"><span class="cite-bracket">[</span>۲۳۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در دوران پادشاهی صفویه، دو منصب از جانب شاه به فقها محول می‌شد. یکی از این مناصب، نیابت شاهنشاه در امور <a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D9%88%D8%B6%D9%87_%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="روضه منوره (صفحه وجود ندارد)">روضه منوره</a> بود. این منصب برای انجام امور مربوط به دو آرامگاه علی بن موسی الرضا و <a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%AE_%D8%B5%D9%81%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="شیخ صفی‌الدین اردبیلی">شیخ صفی‌الدین</a> به عالمان دینی سپرده می‌شد. این منصب در دوره صفوی با عنوان «متولی سر کار فیض آثار روضه منوره» و در عصر قاجار با عنوان «متولی باشی» یا «نائب‌التولیه» تعبیر می‌شد.<sup id="cite_ref-239" class="reference"><a href="#cite_note-239"><span class="cite-bracket">[</span>۲۳۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> از دوره صفویه، این سِمَت به عنوان یکی از اختیارات <a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%B4%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="فهرست شاهان ایران">شاهان</a> درآمد و هر شاه، نائبی را برای آستان قدس معین می‌کرد. این رویه تا دوران حکومت پهلوی‌ها بر ایران، پابرجا ماند. پس از انقلاب سال ۱۳۵۷ ایران، عبدالعظیم ولیان به جهت اقناع افکار عمومی بازداشت شد و سید مهدی سراجی، جای وی را گرفت. در تاریخ ۲۵ بهمن ۱۳۵۷، اولین تولیت آستان قدس رضوی در دوره انقلاب با حکم سید روح‌الله خمینی منصوب شد.<sup id="cite_ref-240" class="reference"><a href="#cite_note-240"><span class="cite-bracket">[</span>۲۳۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>شاه اسماعیل اول، سرسلسلهٔ دودمان صفوی پس از تصرف مشهد در سال ۹۱۶ه‍.ق درحالی‌که غیاث‌الدین محمد صدر رضوی از دورهٔ تیموریان هنوز متولی حرم بود، ادارهٔ حرم را به یکی از منشیان برجستهٔ خود به نام خواجه‌عتیق‌علی منشی سپرد و آخرین متولی دورهٔ صفویه محمدرضا رضوی بود.<sup id="cite_ref-241" class="reference"><a href="#cite_note-241"><span class="cite-bracket">[</span>۲۳۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> اولین نائب‌التولیه دوره افشار، محمدرضا رضوی بود که پیشتر اشاره شد وی به عنوان آخرین متولی دورهٔ صفویه نیز بود و ابوطالب حسینی اصفهانی به عنوان آخرین نائب‌التولیه این دوره در تاریخ ثبت شده‌است. در اوایل دورهٔ قاجار، آقامحمدخان قاجار، فتحعلی‌بیگ کتول را در سال ۱۲۱۰ه‍.ق به سرپرستی آستان قدس منصوب کرد اما پس از کشته شدن وی، به سبب ضعف حکومت مرکزی، نادر میرزا فرزند شاهرخ افشار مشهد را گرفت و ظاهراً حرم متولی نداشت و ادارهٔ آن را بزرگان آستان قدس برعهده داشتند. پس از آنکه در سال ۱۲۱۸ه‍.ق مشهد به دست محمد میرزای قاجار افتاد، در اسناد به تولیت میرزا محمدعلی حسینی اشاره شده‌است و از مرتضی قلی‌خان طباطبایی نایینی به عنوان آخرین شخص در این عنوان در دورهٔ قاجار اشاره شده‌است.<sup id="cite_ref-242" class="reference"><a href="#cite_note-242"><span class="cite-bracket">[</span>۲۳۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در عهد پهلوی فصل جدیدی در تاریخ آستان قدس گشوده شد و به دستور رضاشاه عنوان متولی‌باشی به نیابت تولیت تغییر یافت و محمدولی خان اسدی به عنوان نخستین نائب‌التولیه عصر پهلوی برگزیده شد و محمدصادق امیر عزیزی به عنوان آخرین نائب‌التولیه قبل از انقلاب در تاریخ ثبت شده‌است.<sup id="cite_ref-243" class="reference"><a href="#cite_note-243"><span class="cite-bracket">[</span>۲۳۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> پس از پیروزی انقلاب در سال ۱۳۵۷ه‍.ش روح‌الله خمینی نخست سرپرستی آستان را به واعظ طبسی واگذار کرد و پس از دو سال وی را به عنوان تولیت منصوب کرد و در حال حاضر احمد مروی تولیت آستان را برعهده دارد.<sup id="cite_ref-244" class="reference"><a href="#cite_note-244"><span class="cite-bracket">[</span>۲۳۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>متولیان قبل از انقلاب وظایفی را برعهده داشتند. متولی واجبی که توسط شاه طهماسب ایجاد شده بود می‌بایست برطبق شرط‌های واقفان رفتار می‌کرد یعنی سرپرستی زمین‌های مطلقه یعنی موقوفات دیگران را برعهده داشت و متولی سنتی اختیار کامل دخالت در امور موقوفه را داشت؛ یعنی نظارت بر زمین‌های خاصه یعنی موقوفات خود شاه بر حرم را برعهده داشت.<sup id="cite_ref-245" class="reference"><a href="#cite_note-245"><span class="cite-bracket">[</span>۲۴۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در دورهٔ قاجار، مجموعه متولی‌باشی-نایب‌التولیه و ناظرکل، تشکیلات داخلی آستانه و امور مربوط به موقوفات را بر عهده داشتند؛ به طوری که تمامی کارها با اطلاع آنها انجام می‌گرفت. برخی از وظایف متولیان در این دوره حضور در مراسم آیینی (اعیاد و سوگواری‌ها)، غبارروبی و تنظیف حرم، برپایی جشن و اطعام در ایام ولادت و تشویق ثروتمندان برای وقف موقوفه به آستانه، تعیین قاریان قرآن برای قرائت در صحن‌های حرم، رتق و فتق امور مربوط به مکتب‌خانه‌ها و مدارس و مواجب معلمان آنها به صورت نقدی و غیرنقدی، گسترش فرهنگ زیارت، نظارت بر آشپزخانه حرم، پرداخت کمکهای خیریه به کارمندان آستان، نظارت بر کمک‌های آستانه به زائرین در ماه‌های خاص، نظارت بر صورت مخارج تهیه لباس و کفش برای اطفال مکتب‌خانه بود.<sup id="cite_ref-246" class="reference"><a href="#cite_note-246"><span class="cite-bracket">[</span>۲۴۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در دورهٔ فعلی تأکید برروی خدمت به زائرین به ویژه ضعفا، خدمت به مجاوران به ویژه مستضعفان، بهره‌گیری از ظرفیت فرهنگی آستان، نگهداری و نگهبانی از مجموعهٔ فضاها و بناهای آستان، حفاظت از موقوفات، سامان بخشیدن به بنگاه‌های اقتصادی و خدماتی آستان می‌باشد.<sup id="cite_ref-247" class="reference"><a href="#cite_note-247"><span class="cite-bracket">[</span>۲۴۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="خادمان_حرم_امام_رضا"><span id=".D8.AE.D8.A7.D8.AF.D9.85.D8.A7.D9.86_.D8.AD.D8.B1.D9.85_.D8.A7.D9.85.D8.A7.D9.85_.D8.B1.D8.B6.D8.A7"></span>خادمان حرم امام رضا</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&action=edit&section=47" title="ویرایش بخش: خادمان حرم امام رضا"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div><p> خادمان حرم امام رضا به افرادی اطلاق می‌شود که به امور حرم رسیدگی می‌کنند. این افراد غالباً به صورت افتخاری به این کار مشغول هستند. تعداد آنها تا سال ۱۳۹۱ خورشیدی نزدیک به ۸۰۰۰ نفر عنوان شده‌است که نیمی از آنان افتخاری هستند. خادمان افتخاری از میان اقشار مختلفی به این امر مشغول هستند. وظایفی که خادمان در حرم امام رضا برعهده دارند عبارتند از: غبارروبی، شست و شو و تطهیر، اجرای مراسم گل‌آرایی، باز و بسته کردن درب‌ها، برگزاری برخی مراسمات ویژه و…؛ به خادمانی که وظیفه نظافت و فرش کردن صحن‌ها را عهده‌دار هستند، فراش نیز گفته می‌شود.<sup id="cite_ref-248" class="reference"><a href="#cite_note-248"><span class="cite-bracket">[</span>۲۴۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> به خادمان افتخاری، خادمان تشرفی نیز گفته می‌شود. در گذشته به سرپرست خادمان، خادم‌باشی گفته می‌شد که بعدها به سرکشیک و ناظم‌کشیک تغییر نام یافت.<sup id="cite_ref-249" class="reference"><a href="#cite_note-249"><span class="cite-bracket">[</span>۲۴۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> پس از واقعه مسجد گوهرشاد در ۱۳۱۴ ه‍. ش، نظام کشیکی ملغی شد. با وجود اولین مسجد در نیمه دوم سده چهارم در حرم رضوی، احتمالاً اولین موذن‌های حرم از آن دوره فعالیت می‌کردند. برای حرم در طول دوره‌های مختلف چندین مؤذن یاد شده‌است. در برخی دوره‌ها تا ۱۰ مؤذن برای حرم گزارش شده که در سه نوبت به گفتن اذان مبادرت داشتند. آخرین مؤذن رسمی حرم محمد حسین‌پور اشراقی بود که تا سال ۱۳۷۴ ه‍.ش در حرم اذان می‌گفت و پس از آن و با نصب بلندگوها در حرم، وظیفه اذان در حرم بر عهده واحد صدای اداره تبلیغات اسلامی قرار گرفت.<sup id="cite_ref-250" class="reference"><a href="#cite_note-250"><span class="cite-bracket">[</span>۲۴۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></p><figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:CH-NB_-_Iran,_Meshed_(Mashhad)-_Imam-Reza-Schrein_-_Annemarie_Schwarzenbach_-_SLA-Schwarzenbach-A-5-19-110.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/CH-NB_-_Iran%2C_Meshed_%28Mashhad%29-_Imam-Reza-Schrein_-_Annemarie_Schwarzenbach_-_SLA-Schwarzenbach-A-5-19-110.jpg/220px-CH-NB_-_Iran%2C_Meshed_%28Mashhad%29-_Imam-Reza-Schrein_-_Annemarie_Schwarzenbach_-_SLA-Schwarzenbach-A-5-19-110.jpg" decoding="async" width="220" height="233" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/CH-NB_-_Iran%2C_Meshed_%28Mashhad%29-_Imam-Reza-Schrein_-_Annemarie_Schwarzenbach_-_SLA-Schwarzenbach-A-5-19-110.jpg/330px-CH-NB_-_Iran%2C_Meshed_%28Mashhad%29-_Imam-Reza-Schrein_-_Annemarie_Schwarzenbach_-_SLA-Schwarzenbach-A-5-19-110.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/CH-NB_-_Iran%2C_Meshed_%28Mashhad%29-_Imam-Reza-Schrein_-_Annemarie_Schwarzenbach_-_SLA-Schwarzenbach-A-5-19-110.jpg/440px-CH-NB_-_Iran%2C_Meshed_%28Mashhad%29-_Imam-Reza-Schrein_-_Annemarie_Schwarzenbach_-_SLA-Schwarzenbach-A-5-19-110.jpg 2x" data-file-width="4422" data-file-height="4690" /></a><figcaption>زائران در حال شستن پاهایشان پیش از ورود به حرم، حدوداً سال ۱۳۱۸ (عکس از <a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D9%87_%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%B4%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%B3%D9%86%D8%A8%D8%A7%D8%AE" title="آنه ماری شوارتسنباخ">آنه ماری شوارتسنباخ</a>)</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="موقوفات"><span id=".D9.85.D9.88.D9.82.D9.88.D9.81.D8.A7.D8.AA"></span>موقوفات</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&action=edit&section=48" title="ویرایش بخش: موقوفات"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:CH-NB_-_Iran,_Meshed_(Mashhad)-_Imam-Reza-Schrein_-_Annemarie_Schwarzenbach_-_SLA-Schwarzenbach-A-5-19-102.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/CH-NB_-_Iran%2C_Meshed_%28Mashhad%29-_Imam-Reza-Schrein_-_Annemarie_Schwarzenbach_-_SLA-Schwarzenbach-A-5-19-102.jpg/220px-CH-NB_-_Iran%2C_Meshed_%28Mashhad%29-_Imam-Reza-Schrein_-_Annemarie_Schwarzenbach_-_SLA-Schwarzenbach-A-5-19-102.jpg" decoding="async" width="220" height="232" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/CH-NB_-_Iran%2C_Meshed_%28Mashhad%29-_Imam-Reza-Schrein_-_Annemarie_Schwarzenbach_-_SLA-Schwarzenbach-A-5-19-102.jpg/330px-CH-NB_-_Iran%2C_Meshed_%28Mashhad%29-_Imam-Reza-Schrein_-_Annemarie_Schwarzenbach_-_SLA-Schwarzenbach-A-5-19-102.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/CH-NB_-_Iran%2C_Meshed_%28Mashhad%29-_Imam-Reza-Schrein_-_Annemarie_Schwarzenbach_-_SLA-Schwarzenbach-A-5-19-102.jpg/440px-CH-NB_-_Iran%2C_Meshed_%28Mashhad%29-_Imam-Reza-Schrein_-_Annemarie_Schwarzenbach_-_SLA-Schwarzenbach-A-5-19-102.jpg 2x" data-file-width="4440" data-file-height="4691" /></a><figcaption>بارگاه اصلی حرم امام رضا در کنار مسجد گوهرشاد بین سال ۱۳۱۷ تا ۱۳۱۸</figcaption></figure> <p>موقوفات حرم امام رضا و آستان قدس رضوی، گستره وسیعی از املاک و مستغلات را شامل می‌شود. آنچه از این موقوفات باقی مانده‌است، مربوط به پس از دوران صفویان است. همه املاک که وقف این آستان بوده‌اند و از میان رفته یا تصاحب شده‌اند، مشخص هستند. عادلشاه افشار یک صورت از موقوفات حرم را تهیه کرده‌است که در طومار علی‌شاه تنظیم شده‌است و اکنون در کتابخانه حرم محفوظ است. عضدالملک نیز که تولیت آستان در عصر قاجار را عهده‌دار بود، فهرستی از املاک و مستغلات موقوفه حرم را تنظیم کرد که به امضاء هیئت امنای آستان نیز رسید. این املاک به مرور زمان سند مالکیت به اسم آستان قدس دریافت کرده‌اند. این املاک شامل املاک کشاورزی، بازار، سرا، زمین، کارخانه، بیمارستان، حمام، باغ، کاریز، دکان و منزل است و بخش اصلی آنها در مشهد و شهرهای استان خراسان و برخی دیگر در سراسر ایران و بعضاً خارج از ایران نیز قرار دارند.<sup id="cite_ref-251" class="reference"><a href="#cite_note-251"><span class="cite-bracket">[</span>۲۴۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> قدیمی‌ترین موقوفه حرم بر اساس اسناد باقی‌مانده در آستان قدس رضوی، ۲۱ رقبه از جمله چند روستاست که بر اساس یک سند وقف‌نامه تنظیم شده به تاریخ ۹۳۱ ه‍.ق وقف آستان قدس شده‌است. این موقوفه امروزه به یک دامداری بزرگ مبدل شده‌است و تحت اداره آستان قدس است.<sup id="cite_ref-252" class="reference"><a href="#cite_note-252"><span class="cite-bracket">[</span>۲۴۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> علاوه بر املاک، کتاب‌ها نیز از موقوفات حرم بودند که موجب تأسیس کتابخانه حرم شدند.<sup id="cite_ref-253" class="reference"><a href="#cite_note-253"><span class="cite-bracket">[</span>۲۴۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در سال ۱۳۱۷ ه‍. ق، کتابی با عنوان <i>آثارالرضویه</i> به دستور <a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%B1%D8%B6%D8%A7_%D8%B5%D8%AF%DB%8C%D9%82%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="محمدرضا صدیق‌الدوله (صفحه وجود ندارد)">میرزا محمدرضا صدیق‌الدوله</a> تهیه شد که دربردارنده ۱۷۰ فقره مدرک وقفی در ۳۶۱ صفحه است.<sup id="cite_ref-254" class="reference"><a href="#cite_note-254"><span class="cite-bracket">[</span>۲۴۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> به اهتمام حمید سیدی و غلامرضا پرنده، کتابی در چهار جلد با نام مجموعه وقف‌نامه‌های آستان قدس رضوی تهیه شده‌است که به جمع‌آوری و تایپ تمام اسناد وقف‌نامه‌های حرم امام رضا پرداخته‌است. کل وقف‌نامه‌های این کتاب ۴۶۱ مورد است که بر اساس تاریخ جمع شده‌اند. قدیمی‌ترین سند مربوط به وقف‌نامه‌ای متعلق به مسجد گوهرشاد است که مربوط به سال ۸۲۹ ه‍.ق است.<sup id="cite_ref-255" class="reference"><a href="#cite_note-255"><span class="cite-bracket">[</span>۲۵۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>یکی از موقوفات حرم، منبری است ساخته شده از چوب گردو و گلابی که به شیوه منبت کاری اثر دست محمد نجار خراسانی است. این منبر در روزگاران سلطنت فتحعلی شاه قاجار ساخته شده‌است و سازنده آن نیت کرده‌است تا پس از ظهور حجت بن الحسن، او بر این منبر سخنرانی کند. از همین جهت نام این منبر در بین عموم به منبر صاحب الزمان مشهور شده‌است.<sup id="cite_ref-256" class="reference"><a href="#cite_note-256"><span class="cite-bracket">[</span>۲۵۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ارتفاع این منبر از زمین ۷٫۵ متر، و دارای ۱۴ پله است و در زاویهٔ جنوبی ایوان مقصوره در نزدیکی محراب قرار دارد.<sup id="cite_ref-257" class="reference"><a href="#cite_note-257"><span class="cite-bracket">[</span>۲۵۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="در_فرهنگ،_هنر_و_ادبیات"><span id=".D8.AF.D8.B1_.D9.81.D8.B1.D9.87.D9.86.DA.AF.D8.8C_.D9.87.D9.86.D8.B1_.D9.88_.D8.A7.D8.AF.D8.A8.DB.8C.D8.A7.D8.AA"></span>در فرهنگ، هنر و ادبیات</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&action=edit&section=49" title="ویرایش بخش: در فرهنگ، هنر و ادبیات"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="فرهنگ"><span id=".D9.81.D8.B1.D9.87.D9.86.DA.AF"></span>فرهنگ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&action=edit&section=50" title="ویرایش بخش: فرهنگ"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>در میان مردم ایران زیارت قبور بزرگان دین اهمیت خاصی دارد. زیارات امامان شیعه برای ایرانیان اهمیت ویژه‌ای دارد و از آن در فرهنگ عامی، به پابوسی امام نائل شدن گفته می‌شود. این عمل نزد ایرانیان از اعمال پر ثواب محسوب می‌شود که زیارت حرم امام رضا از جمله آن اعمال است. حیمز موریه گزارش می‌کند که هدف زائران علی بن موسی الرضا، نجات از دوزخ و وصول به بهشت است.<sup id="cite_ref-258" class="reference"><a href="#cite_note-258"><span class="cite-bracket">[</span>۲۵۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> جیمز بست در سفرنامه خود گزارش می‌کند که حتی گیاهان روییده در اطراف حرم برای زائران مقدس بوده‌است و مردم از آنها به عنوان تعویذ و شفادهنده استفاده می‌کردند. او همچنین حرم امام رضا را مشهورترین و مقدس‌ترین مکان در ایران توصیف می‌کند و گزارش می‌کند که مردمان برای گرفتن حاجت و شفا، مناسک‌های مختلفی چون بوسیدن ضریح و چرخاندن جسد میت در چهارگوشه حرم را انجام می‌دهند.<sup id="cite_ref-259" class="reference"><a href="#cite_note-259"><span class="cite-bracket">[</span>۲۵۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> به جهت حرمت و جایگاه ویژه حرم امام رضا در نظر حکومت‌ها و مردم، افراد مظلوم یا مجرم برای احقاق حق یا عفو به این مکان پناهنده می‌شدند. به این رفتار اصطلاحاً بست‌نشینی گفته می‌شد. این رسم در عهد صفویان مرسوم شد و در عهد قاجاریان رواج یافت. قدیمی‌ترین سند مربوط به بست‌نشینی در حرم متعلق به سال ۱۱۱۰ ه‍.ق است که بیگلربیگیان، به امرا و وزیران دستور می‌دهد تا نسبت به متحصین در حرم امام رضا با احترام برخورد شود و در صورتی که جماعتی از دزدان و قاتلان به حرم متحصن شدند، متولی آستان از جهت خورد و خوراک بر آنها سخت بگیرد تا خود آنان بست شکسته و خارج شوند تا مبادا به حریم حرم، بی‌احترامی شود. این رسم با سوء استفاده متخلفان به تدریج منسوخ شد.<sup id="cite_ref-260" class="reference"><a href="#cite_note-260"><span class="cite-bracket">[</span>۲۵۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> استفاده از پرچم از دیگر رسوم آستان قدس رضوی در حرم است که تاریخچه مشخصی برای آن وجود ندارد. در دوره تیموری، از علم و پرچمی یاد شده‌است که در هنگام استقبال از امرا و پادشاهان، استفاده می‌شد. در نسخه خطی متعلق به قرن دهم ه‍.ق نیز از پرچم آستان قدس نقاشی شده‌است که به صورت یک ترنج رسم شده‌است و اسامی چهارده معصوم بر گرد آن قرار گرفته‌اند. در دوره صفوی به افرادی با عنوان علم‌دار اشاره شده‌است. در عصر پهلوی دوم، صاحب منصبان آستان قدس در صدد تهیه پرچمی مخصوص برای آستان قدس شدند. از آن پس پرچمی سبز رنگ با عبارت «لا اله الا الله» بر یک سمت و «سلطان علی بن موسی الرضا» در سمت دیگرش تهیه شد. در دوره انقلاب اسلامی، این پرچم با تغییراتی در ظاهر، به بالای گنبد اصلی حرم نصب شد و طبق مراسماتی رسمی، در ایام مشخصی چون محرم و صفر، با پرچمی سیاه‌رنگ تغییر پیدا می‌کند.<sup id="cite_ref-261" class="reference"><a href="#cite_note-261"><span class="cite-bracket">[</span>۲۵۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> زائران و اهالی مشهد، طی رسوم قدیمی، ساعات پایانی سال شمسی را در رواق‌ها، صحن‌ها و اطراف حرم امام رضا می‌گذرانند تا سال نو را در این مکان تحویل نمایند.<sup id="cite_ref-262" class="reference"><a href="#cite_note-262"><span class="cite-bracket">[</span>۲۵۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="شعر"><span id=".D8.B4.D8.B9.D8.B1"></span>شعر</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&action=edit&section=51" title="ویرایش بخش: شعر"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>در اشعار بسیاری از مزار علی بن موسی الرضا یاد شده‌است و شاعران بسیاری به زیارت او ترغیب کرده‌اند. ابن باویه در این خصوص دو قصیده از صاحب بن عباد نقل می‌کند که زائران سرزمین طوس را مخاطب خویش قرار داده‌است. مجدود بن آدم سنایی و خاقانی شروانی از شاعران مشهور قرن ششم هستند که مزار علی بن موسی الرضا زیارت کرده و در مورد آن اشعاری سروده‌اند.<sup id="cite_ref-263" class="reference"><a href="#cite_note-263"><span class="cite-bracket">[</span>۲۵۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="میراث_هنری"><span id=".D9.85.DB.8C.D8.B1.D8.A7.D8.AB_.D9.87.D9.86.D8.B1.DB.8C"></span>میراث هنری</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&action=edit&section=52" title="ویرایش بخش: میراث هنری"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div><p> در سدهٔ ششم ه‍.ق <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D9%87" title="ازاره">ازارهٔ</a> گنبدخانهٔ حرم با کاشی‌های ممتاز زرین‌فام که به <a href="/w/index.php?title=%DA%A9%D8%A7%D8%B4%DB%8C_%D8%B3%D9%86%D8%AC%D8%B1%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="کاشی سنجری (صفحه وجود ندارد)">کاشی سنجری</a> معروف است مزین شد که این کاشی‌ها تاکنون در حرم موجودند.<sup id="cite_ref-264" class="reference"><a href="#cite_note-264"><span class="cite-bracket">[</span>۲۵۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> همچنین زیر مناره کتیبه‌ای به خط ثلث برجسته وجود دارد که صلوات بر پیامبر و معصومین بر آن به‌دست بهاءالدین محمد الخادم در سال ۱۱۴۲ ه‍.ق نوشته شده‌است. در کتیبهٔ گلدستهٔ بالای ایوان عباسی معروف به گلدستهٔ نادری نیز، صلوات بر امامان بر خشت‌های زراندود و به خط ثلث نوشته شده‌است.<sup id="cite_ref-265" class="reference"><a href="#cite_note-265"><span class="cite-bracket">[</span>۲۶۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> آینه کاری از هنرهای به کار رفته در حرم است که قدمت آن به وره صفوی می‌رسد. اولین آینه‌کاری حرم مربوط به بقعه اصلی است و به ترتیب قدمت در دارالسیاده، توحیدخانه، دارالولایه، دارالحجه، دارالرحمه، دارالهدایه، دارالحفاظ، دارالسعاده، دارالاخلاص، دارالسلام، دارالسرور، رواق شیخ بهایی، دارالزهد، دارالعباده، دارالشرف، دارالعزه و چند مقبره دیگر حرم صورت گرفته‌است. در بخش‌هایی از حرم، آینه‌کاری با شیشه‌های رنگارنگ و آینه‌های بی‌رنگ نیز صورت گرفته‌است.<sup id="cite_ref-266" class="reference"><a href="#cite_note-266"><span class="cite-bracket">[</span>۲۶۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> کتیبه‌کاری، کاشی‌کاری‌ها، مقرنس‌کاری، آجرکاری، گچ‌بری و معرق‌کاری‌های حرم، از آثار هنری است که در بخش‌های مختلف حرم وجود دارد.<sup id="cite_ref-267" class="reference"><a href="#cite_note-267"><span class="cite-bracket">[</span>۲۶۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در همین خصوص کتابی با عنوان بارگاه رضا به قلم بیژن سعادت به دو زبان فارسی و انگلیسی تهیه شده‌است که در چهار جلد به معماری مجموعه حرم پرداخته‌است.<sup id="cite_ref-268" class="reference"><a href="#cite_note-268"><span class="cite-bracket">[</span>۲۶۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></p><ul class="gallery mw-gallery-packed-hover"> <li class="gallerybox" style="width: 199.33333333333px"> <div class="thumb" style="width: 197.33333333333px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Ramadan_1439_AH,_Qur%27an_reading_at_Goharshad_Mosque,_Mashhad_-_27_May_2018_01.jpg" class="mw-file-description" title="کاشی‌های دیواره‌های حرم که از سطح زمین تا ۱٫۵ متر ارتفاع در سرتاسر حرم وجود دارد و به ازاره مشهور است."><img alt="کاشی‌های دیواره‌های حرم که از سطح زمین تا ۱٫۵ متر ارتفاع در سرتاسر حرم وجود دارد و به ازاره مشهور است." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/52/Ramadan_1439_AH%2C_Qur%27an_reading_at_Goharshad_Mosque%2C_Mashhad_-_27_May_2018_01.jpg/296px-Ramadan_1439_AH%2C_Qur%27an_reading_at_Goharshad_Mosque%2C_Mashhad_-_27_May_2018_01.jpg" decoding="async" width="198" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/52/Ramadan_1439_AH%2C_Qur%27an_reading_at_Goharshad_Mosque%2C_Mashhad_-_27_May_2018_01.jpg/444px-Ramadan_1439_AH%2C_Qur%27an_reading_at_Goharshad_Mosque%2C_Mashhad_-_27_May_2018_01.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/52/Ramadan_1439_AH%2C_Qur%27an_reading_at_Goharshad_Mosque%2C_Mashhad_-_27_May_2018_01.jpg/592px-Ramadan_1439_AH%2C_Qur%27an_reading_at_Goharshad_Mosque%2C_Mashhad_-_27_May_2018_01.jpg 2x" data-file-width="1050" data-file-height="639" /></a></span></div> <div class="gallerytextwrapper" style="width: 178px"><div class="gallerytext">کاشی‌های دیواره‌های حرم که از سطح زمین تا ۱٫۵ متر ارتفاع در سرتاسر حرم وجود دارد و به ازاره مشهور است.</div> </div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 122px"> <div class="thumb" style="width: 120px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D8%B6%D8%B1%DB%8C%D8%AD_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7_%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%87_%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85_.jpg" class="mw-file-description" title="آینه‌کاری بخش بقعه اصلی، قدیمی‌ترین بخش آینه‌کاری شده حرم امام رضا"><img alt="آینه‌کاری بخش بقعه اصلی، قدیمی‌ترین بخش آینه‌کاری شده حرم امام رضا" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/%D8%B6%D8%B1%DB%8C%D8%AD_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7_%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%87_%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85_.jpg/180px-%D8%B6%D8%B1%DB%8C%D8%AD_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7_%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%87_%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85_.jpg" decoding="async" width="120" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/%D8%B6%D8%B1%DB%8C%D8%AD_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7_%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%87_%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85_.jpg/270px-%D8%B6%D8%B1%DB%8C%D8%AD_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7_%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%87_%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85_.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/%D8%B6%D8%B1%DB%8C%D8%AD_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7_%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%87_%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85_.jpg/360px-%D8%B6%D8%B1%DB%8C%D8%AD_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7_%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%87_%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85_.jpg 2x" data-file-width="2376" data-file-height="2376" /></a></span></div> <div class="gallerytextwrapper" style="width: 100px"><div class="gallerytext">آینه‌کاری بخش بقعه اصلی، قدیمی‌ترین بخش آینه‌کاری شده حرم امام رضا</div> </div> </li> </ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="یادداشت‌ها"><span id=".DB.8C.D8.A7.D8.AF.D8.AF.D8.A7.D8.B4.D8.AA.E2.80.8C.D9.87.D8.A7"></span>یادداشت‌ها</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&action=edit&section=53" title="ویرایش بخش: یادداشت‌ها"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r37199623">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist reflist-columns references-column-width reflist-columns-2"> <ol class="references"> <li id="cite_note-104"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-104">↑</a></span> <span class="reference-text">تالار تشریفات محلی برای پذیرایی از مهمانان ویژه و برگزاری مراسم است که در طبقه فوقانی رواق دارالزهد قرار گرفته‌است. (رک: <a href="#CITEREFموسوی‌پناه1391">موسوی‌پناه، <i>حرم در واژه‌ها</i></a>، <bdi>۱۵</bdi>.)</span> </li> <li id="cite_note-123"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-123">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="beyt">نوشت کلک دبیر از برای تاریخش</span><span class="beyt">که نصب شد گویی در حریم کعبه حجر</span> ببینید: <a href="#CITEREFموسوی_روضاتی1389">موسوی روضاتی، <i>گنجنامه</i></a>، ۱۳:‎ <bdi>۷۶</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-138"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-138">↑</a></span> <span class="reference-text">ترجمه: «این مرقد شریف امام پرهیزکار، پاک راستگو، شهید و وارث پیامبران و فرستادگان پروردگار، هشتمین فرد از امامان معصوم اهل بیت پیامبر خدای جهانیان، حجت خدا بر تمام موجودات عالم، آقا و مولای ما ابوالحسن رضا، علی بن موسی بن جعفر بن محمد بن علی بن الحسین بن علی به ابی طالب (علیه السلام) که سلام و درود خداوند بر تمام آنان باد. در روز ۱۱ ذی القعده سال ۱۴۸ ه‍.ق در مدینه متولد و در آخر ماه صفر سال ۲۰۳ از هجرت پیامبر در شهر توس شهید شد و این مرقد مطهر در سال ۱۴۱۸ ه‍.ق بازسازی شد. (رک: <a href="#CITEREFنتاج_مجدمحمدزاده1398">نتاج مجد و  محمدزاده، «تزیینات در حرم امام رضا در تزیینات قدیم»، <i>دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی</i></a>، <bdi>۱۸</bdi>.)</span> </li> <li id="cite_note-173"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-173">↑</a></span> <span class="reference-text">نام گوهرشاد در ایوان شمالی مسجد، ایوان دارالسیاده، سمت راست سردر معروف به انیس‌الدوله بر یک کاشی معرق به خط ثلث و رنگ زرد چنین آمده: «الامره بعماره هذا المسجد صاحبه الرشیده و الرشاد المعظّمه گوهرشاد» (رک: <a href="#CITEREFعالم‌زاده1394">عالم‌زاده، <i>حرم رضوی به روایت تاریخ</i></a>، <bdi>۹۸–۱۰۰</bdi>.)</span> </li> <li id="cite_note-174"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-174">↑</a></span> <span class="reference-text">طراح و معمار مسجد <a href="/wiki/%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D8%B4%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%B2%DB%8C_(%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1)" title="قوام‌الدین شیرازی (معمار)">قوام‌الدین شیرازی</a> بود که نامش در سمت چپ پایه ایوان جنوبی مسجد زیر کتیبه بایسنقر چنین آمده‌است: «من عمل العبد الضعیف الفقیر المحتاج بعنایه الملک الرحمن قوام الدین بن زین الدین شیرازی الطیان» (رک: <a href="#CITEREFعالم‌زاده1394">عالم‌زاده، <i>حرم رضوی به روایت تاریخ</i></a>، <bdi>۱۰۰</bdi>.)</span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="پانویس"><span id=".D9.BE.D8.A7.D9.86.D9.88.DB.8C.D8.B3"></span>پانویس</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&action=edit&section=54" title="ویرایش بخش: پانویس"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r37199623"><div class="reflist reflist-columns references-column-width reflist-columns-3"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFناجیباغستانی1394">ناجی و  باغستانی، «الرضا، امام»، <i>دانشنامهٔ جهان اسلام</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFBayhom-Daou2009">Bayhom-Daou, “ʿAlī Al-Riḍā”, <i>Encyclopaedia of Islam</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFLewis1986">Lewis, “ʿAlī Al-Riḍā”, <i>Encyclopaedia of Islam</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFناجیباغستانی1394">ناجی و  باغستانی، «الرضا، امام»، <i>دانشنامهٔ جهان اسلام</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFناجیباغستانی1394">ناجی و  باغستانی، «الرضا، امام»، <i>دانشنامهٔ جهان اسلام</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFEl–Hibri2010">El–Hibri, “The Empire in Iraq”, <i>Cambridge History of Islam</i></a>, <bdi>285–287</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFDonaldson1933">Donaldson, <i>The Shi'ite Religion</i></a>, <bdi>164</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFجعفریان1387">جعفریان، <i>حیات فکری و سیاسی ائمه</i></a>، <bdi>۴۳۵</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFMadelung1985">Madelung, “ʿAlī Al-Reżā”, <i>Iranica</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFمرتضوی1385">مرتضوی، <i>ولایت عهدی امام رضا علیه السلام</i></a>، <bdi>۶۶–۶۷</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFMadelung1985">Madelung, “ʿAlī Al-Reżā”, <i>Iranica</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFBayhom-Daou2009">Bayhom-Daou, “ʿAlī Al-Riḍā”, <i>Encyclopaedia of Islam</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFجعفریان1387">جعفریان، <i>حیات فکری و سیاسی ائمه</i></a>، <bdi>۴۳۹</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFناجیباغستانی1394">ناجی و  باغستانی، «الرضا، امام»، <i>دانشنامهٔ جهان اسلام</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFLewis1986">Lewis, “ʿAlī Al-Riḍā”, <i>Encyclopaedia of Islam</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-16">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFMadelung1985">Madelung, “ʿAlī Al-Reżā”, <i>Iranica</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-17">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFBayhom-Daou2009">Bayhom-Daou, “ʿAlī Al-Riḍā”, <i>Encyclopaedia of Islam</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFBayhom-Daou2009">Bayhom-Daou, “ʿAlī Al-Riḍā”, <i>Encyclopaedia of Islam</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-19">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFقرشی1382">قرشی، <i>پژوهشی دقیق در زندگانی امام رضا</i></a>، ۲:‎ <bdi>۴۷۰</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-20">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFMadelung1985">Madelung, “ʿAlī Al-Reżā”, <i>Iranica</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-21">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFDonaldson1933">Donaldson, <i>The Shi'ite Religion</i></a>, <bdi>166–167</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-22"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-22">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFBayhom-Daou2009">Bayhom-Daou, “ʿAlī Al-Riḍā”, <i>Encyclopaedia of Islam</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-23">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFDonaldson1933">Donaldson, <i>The Shi'ite Religion</i></a>, <bdi>166–167</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-24"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-24">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFMadelung1985">Madelung, “ʿAlī Al-Reżā”, <i>Iranica</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-25"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-25">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFکوپرسون1396">کوپرسون، <i>مأمون خلیفه عباسی</i></a>، <bdi>۸۰</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-26"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-26">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFal-Qarashi2012">al-Qarashi, <i>The life of Imām 'Ali Bin Mūsā al-Ridā</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-27"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-27">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFBayhom-Daou2009">Bayhom-Daou, “ʿAlī Al-Riḍā”, <i>Encyclopaedia of Islam</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-28"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-28">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFMadelung1985">Madelung, “ʿAlī Al-Reżā”, <i>Iranica</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-29"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-29">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFBayhom-Daou2009">Bayhom-Daou, “ʿAlī Al-Riḍā”, <i>Encyclopaedia of Islam</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-30"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-30">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFMadelung1985">Madelung, “ʿAlī Al-Reżā”, <i>Iranica</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-31"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-31">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFBayhom-Daou2009">Bayhom-Daou, “ʿAlī Al-Riḍā”, <i>Encyclopaedia of Islam</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-32"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-32">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFقرشی1380">قرشی، <i>حیاة الامام الرضا</i></a>، ۲:‎ <bdi>۳۷۲–۳۷۴</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-33"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-33">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFناجیباغستانی1394">ناجی و  باغستانی، «الرضا، امام»، <i>دانشنامهٔ جهان اسلام</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-34"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-34">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFعالم‌زاده1394">عالم‌زاده، <i>حرم رضوی به روایت تاریخ</i></a>، <bdi>۲۴</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-35"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-35">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFبینش135">بینش، «مشهد»، <i>مجموعه خطابه‌های کنگره تحقیقاتی ایران</i></a>، ۲:‎ <bdi>۳۷۰</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-36"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-36">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFعالم‌زاده1394">عالم‌زاده، <i>حرم رضوی به روایت تاریخ</i></a>، <bdi>۲۵</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-37"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-37">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFناجیباغستانی1394">ناجی و  باغستانی، «الرضا، امام»، <i>دانشنامهٔ جهان اسلام</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-38"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-38">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFسجادی1388">سجادی، «آستان قدس رضوی»، <i>دایرةالمعارف بزرگ اسلامی</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-39"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-39">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFمحمدی1376">محمدی، «مجموعه آرامگاهی آستان قدس رضوی (مشهد)»، <i>دایرةالمعارف بناهای تاریخی ایران</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-40"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-40">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFپطروشفسکی1348">پطروشفسکی، <i>اسلام در ایران</i></a>، <bdi>۲۷۱</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-41"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-41">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFبینش135">بینش، «مشهد»، <i>مجموعه خطابه‌های کنگره تحقیقاتی ایران</i></a>، ۲:‎ <bdi>۳۷۰</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-42"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-42">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFموسوی_خوانساری1390">موسوی خوانساری، <i>روضات الجنات</i></a>، <bdi>۲۷۸</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-43"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-43">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFحسینی_کازرونی1374">حسینی کازرونی، <i>پژوهشی در اعلام تاریخی و جغرافیایی تاریخ بیهقی</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-44"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-44">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFپطروشفسکی1348">پطروشفسکی، <i>اسلام در ایران</i></a>، <bdi>۲۷۱</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-45"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-45">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFعالم‌زاده1394">عالم‌زاده، <i>حرم رضوی به روایت تاریخ</i></a>، <bdi>۳۴–۳۵</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-46"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-46">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFباغستانی1383">باغستانی، «حریم رضوی»، <i>دانشنامه جهان اسلام</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-47"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-47">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFفیروزیان_پوراصفهانیمجرد_کاهانی1390">فیروزیان پوراصفهانی و  مجرد کاهانی، «وجه تسمیه برخی از اماکن متبرکه»، <i>پژوهشنامه خراسان بزرگ</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-48"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-48">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFفیروزیان_پوراصفهانیمجرد_کاهانی1390">فیروزیان پوراصفهانی و  مجرد کاهانی، «وجه تسمیه برخی از اماکن متبرکه»، <i>پژوهشنامه خراسان بزرگ</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-49"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-49">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFدوانی1386">دوانی، <i>هزاره شیخ طوسی</i></a>، <bdi>۱۲۲</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-50"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-50">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFمحمدی1376">محمدی، «مجموعه آرامگاهی آستان قدس رضوی (مشهد)»، <i>دایرةالمعارف بناهای تاریخی ایران</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-51"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-51">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFباغستانی1383">باغستانی، «حریم رضوی»، <i>دانشنامه جهان اسلام</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-52"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-52">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFسجادی1388">سجادی، «آستان قدس رضوی»، <i>دایرةالمعارف بزرگ اسلامی</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-53"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-53">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFسجادی1388">سجادی، «آستان قدس رضوی»، <i>دایرةالمعارف بزرگ اسلامی</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-54"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-54">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFعالم‌زاده1394">عالم‌زاده، <i>حرم رضوی به روایت تاریخ</i></a>، <bdi>۳۰</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-55"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-55">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFسجادی1388">سجادی، «آستان قدس رضوی»، <i>دایرةالمعارف بزرگ اسلامی</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-56"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-56">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFسجادی1388">سجادی، «آستان قدس رضوی»، <i>دایرةالمعارف بزرگ اسلامی</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-57"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-57">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFزنگنه137">زنگنه، «حرم مطهر رضوی و رویدادهای مهم آن»، <i>مشکوة</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-58"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-58">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFمحمدی1376">محمدی، «مجموعه آرامگاهی آستان قدس رضوی (مشهد)»، <i>دایرةالمعارف بناهای تاریخی ایران</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-59"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-59">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFپطروشفسکی1348">پطروشفسکی، <i>اسلام در ایران</i></a>، <bdi>۲۱۷</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-60"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-60">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFنتاج_مجدمحمدزاده1398">نتاج مجد و  محمدزاده، «تزیینات در حرم امام رضا در تزیینات قدیم»، <i>دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی</i></a>، <bdi>۱۵</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-61"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-61">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFعالم‌زاده1394">عالم‌زاده، <i>حرم رضوی به روایت تاریخ</i></a>، <bdi>۳۰–۳۱</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-62"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-62">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFپطروشفسکی1348">پطروشفسکی، <i>اسلام در ایران</i></a>، <bdi>۲۱۷</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-63"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-63">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFعالم‌زاده1394">عالم‌زاده، <i>حرم رضوی به روایت تاریخ</i></a>، <bdi>۳۱–۳۲</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-64"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-64">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFموسوی_روضاتی1389">موسوی روضاتی، <i>گنجنامه</i></a>، ۱۳:‎ <bdi>۷۶</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-:72-65"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-:72_65-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFعالم‌زاده1394">عالم‌زاده، <i>حرم رضوی به روایت تاریخ</i></a>، <bdi>۳۰–۳۱</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-66"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-66">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFزنگنه137">زنگنه، «حرم مطهر رضوی و رویدادهای مهم آن»، <i>مشکوة</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-67"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-67">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFجلالی1392">جلالی، «کاشی‌های زرین فام حرم امام رضا»، <i>مشکوة</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-68"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-68">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFموسوی_روضاتی1389">موسوی روضاتی، <i>گنجنامه</i></a>، ۱۳:‎ <bdi>۷۶</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-69"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-69">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFعالم‌زاده1394">عالم‌زاده، <i>حرم رضوی به روایت تاریخ</i></a>، <bdi>۳۳</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-70"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-70">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFموسوی_روضاتی1389">موسوی روضاتی، <i>گنجنامه</i></a>، ۱۳:‎ <bdi>۷۶</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-71"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-71">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFبینش135">بینش، «مشهد»، <i>مجموعه خطابه‌های کنگره تحقیقاتی ایران</i></a>، ۲:‎ <bdi>۳۷۵</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-72"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-72">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFزنگنه137">زنگنه، «حرم مطهر رضوی و رویدادهای مهم آن»، <i>مشکوة</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-73"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-73">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFپطروشفسکی1348">پطروشفسکی، <i>اسلام در ایران</i></a>، <bdi>۲۱۷</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-74"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-74">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFزنگنه137">زنگنه، «حرم مطهر رضوی و رویدادهای مهم آن»، <i>مشکوة</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-75"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-75">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFموسوی_روضاتی1389">موسوی روضاتی، <i>گنجنامه</i></a>، ۱۳:‎ <bdi>۷۶</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-:722-76"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-:722_76-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFعالم‌زاده1394">عالم‌زاده، <i>حرم رضوی به روایت تاریخ</i></a>، <bdi>۳۰–۳۱</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-77"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-77">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFزنگنه137">زنگنه، «حرم مطهر رضوی و رویدادهای مهم آن»، <i>مشکوة</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-:7-78"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-:7_78-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFعالم‌زاده1394">عالم‌زاده، <i>حرم رضوی به روایت تاریخ</i></a>، <bdi>۳۰–۳۱</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-79"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-79">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFزنگنه137">زنگنه، «حرم مطهر رضوی و رویدادهای مهم آن»، <i>مشکوة</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-80"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-80">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFعالم‌زاده1394">عالم‌زاده، <i>حرم رضوی به روایت تاریخ</i></a>، <bdi>۳۳</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-81"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-81">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFتفضلی1383">تفضلی، «بالاسر، مدرسه»، <i>دانشنامه جهان اسلام</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-82"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-82">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFزنگنه137">زنگنه، «حرم مطهر رضوی و رویدادهای مهم آن»، <i>مشکوة</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-83"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-83">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFمهدوی‌پارسا1391">مهدوی‌پارسا، <i>قدیمی‌ترین‌های حرم امام رضا</i></a>، <bdi>۲۰</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-84"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-84">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFعالم‌زاده1394">عالم‌زاده، <i>حرم رضوی به روایت تاریخ</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-:5-85"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-:5_85-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFحاج_سیدجوادی" class="citation book">حاج سیدجوادی، صدر. <i>دائرةالمعارف تشیع</i>. موسسه تحقیقات و نشر معارف اهل البیت.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D8%AF%D8%A7%D8%A6%D8%B1%D8%A9%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81+%D8%AA%D8%B4%DB%8C%D8%B9&rft.pub=%D9%85%D9%88%D8%B3%D8%B3%D9%87+%D8%AA%D8%AD%D9%82%DB%8C%D9%82%D8%A7%D8%AA+%D9%88+%D9%86%D8%B4%D8%B1+%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81+%D8%A7%D9%87%D9%84+%D8%A7%D9%84%D8%A8%DB%8C%D8%AA&rft.aulast=%D8%AD%D8%A7%D8%AC+%D8%B3%DB%8C%D8%AF%D8%AC%D9%88%D8%A7%D8%AF%DB%8C&rft.aufirst=%D8%B5%D8%AF%D8%B1&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="Z3988"></span><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r28290294">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:inherit;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .cs1-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg/9px-Lock-gray-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Lock-red-alt-2.svg/9px-Lock-red-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-free a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-subscription a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-registration a{background-position:left .1em center;padding-left:1em;padding-right:0}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:#555}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration,.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}</style></span> </li> <li id="cite_note-86"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-86">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFسجادی1388">سجادی، «آستان قدس رضوی»، <i>دایرةالمعارف بزرگ اسلامی</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-87"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-87">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFزنگنه137">زنگنه، «حرم مطهر رضوی و رویدادهای مهم آن»، <i>مشکوة</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-88"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-88">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFسجادی1388">سجادی، «آستان قدس رضوی»، <i>دایرةالمعارف بزرگ اسلامی</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-89"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-89">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFسجادی1388">سجادی، «آستان قدس رضوی»، <i>دایرةالمعارف بزرگ اسلامی</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-90"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-90">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFزنگنه137">زنگنه، «حرم مطهر رضوی و رویدادهای مهم آن»، <i>مشکوة</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-91"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-91">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFسجادی1388">سجادی، «آستان قدس رضوی»، <i>دایرةالمعارف بزرگ اسلامی</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-92"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-92">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFعالم‌زاده1394">عالم‌زاده، <i>حرم رضوی به روایت تاریخ</i></a>، <bdi>۳۴</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-93"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-93">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFسجادی1388">سجادی، «آستان قدس رضوی»، <i>دایرةالمعارف بزرگ اسلامی</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-94"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-94">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFزنگنه137">زنگنه، «حرم مطهر رضوی و رویدادهای مهم آن»، <i>مشکوة</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-95"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-95">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFسجادی1388">سجادی، «آستان قدس رضوی»، <i>دایرةالمعارف بزرگ اسلامی</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-96"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-96">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFعالم‌زاده1394">عالم‌زاده، <i>حرم رضوی به روایت تاریخ</i></a>، <bdi>۳۴</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-97"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-97">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFسجادی1388">سجادی، «آستان قدس رضوی»، <i>دایرةالمعارف بزرگ اسلامی</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-98"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-98">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFزنگنه137">زنگنه، «حرم مطهر رضوی و رویدادهای مهم آن»، <i>مشکوة</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-99"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-99">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFعالم‌زاده1394">عالم‌زاده، <i>حرم رضوی به روایت تاریخ</i></a>، <bdi>۳۴</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-100"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-100">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFزنگنه137">زنگنه، «حرم مطهر رضوی و رویدادهای مهم آن»، <i>مشکوة</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-101"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-101">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFسجادی1388">سجادی، «آستان قدس رضوی»، <i>دایرةالمعارف بزرگ اسلامی</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-102"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-102">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFسوهانیان_حقیقی1393">سوهانیان حقیقی، «توپ‌بندی حرم»، <i>دایرةالمعارف آستان قدس رضوی</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-103"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-103">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFزنگنه137">زنگنه، «حرم مطهر رضوی و رویدادهای مهم آن»، <i>مشکوة</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-ward-105"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-ward_105-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39868036">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#3a3;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite id="CITEREFWard,_S.R.2009" class="citation book cs1">Ward, S.R. (2009). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=8eUTLaaVOOQC"><i>Immortal: A Military History of Iran and Its Armed Forces</i></a>. Georgetown University Press. p. 140. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-1-58901-587-6" title="ویژه:منابع کتاب/978-1-58901-587-6"><bdi>978-1-58901-587-6</bdi></a><span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">10 April</span> 2015</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Immortal%3A+A+Military+History+of+Iran+and+Its+Armed+Forces&rft.pages=140&rft.pub=Georgetown+University+Press&rft.date=2009&rft.isbn=978-1-58901-587-6&rft.au=Ward%2C+S.R.&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3D8eUTLaaVOOQC&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-106"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-106">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFزنگنه137">زنگنه، «حرم مطهر رضوی و رویدادهای مهم آن»، <i>مشکوة</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-107"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-107">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFعالم‌زاده1394">عالم‌زاده، <i>حرم رضوی به روایت تاریخ</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-108"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-108">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFسجادی1388">سجادی، «آستان قدس رضوی»، <i>دایرةالمعارف بزرگ اسلامی</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-109"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-109">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFزنگنه137">زنگنه، «حرم مطهر رضوی و رویدادهای مهم آن»، <i>مشکوة</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-110"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-110">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFعالم‌زاده1394">عالم‌زاده، <i>حرم رضوی به روایت تاریخ</i></a>، <bdi>۳۵</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-111"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-111">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFفیروزیان_پوراصفهانیمجرد_کاهانی1390">فیروزیان پوراصفهانی و  مجرد کاهانی، «وجه تسمیه برخی از اماکن متبرکه»، <i>پژوهشنامه خراسان بزرگ</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-112"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-112">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFزنگنه137">زنگنه، «حرم مطهر رضوی و رویدادهای مهم آن»، <i>مشکوة</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-113"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-113">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFزنگنه137">زنگنه، «حرم مطهر رضوی و رویدادهای مهم آن»، <i>مشکوة</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-114"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-114">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFزنگنه137">زنگنه، «حرم مطهر رضوی و رویدادهای مهم آن»، <i>مشکوة</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-115"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-115">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFفیروزیان_پوراصفهانیمجرد_کاهانی1390">فیروزیان پوراصفهانی و  مجرد کاهانی، «وجه تسمیه برخی از اماکن متبرکه»، <i>پژوهشنامه خراسان بزرگ</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-116"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-116">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFسجادی1388">سجادی، «آستان قدس رضوی»، <i>دایرةالمعارف بزرگ اسلامی</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-117"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-117">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFزنگنه137">زنگنه، «حرم مطهر رضوی و رویدادهای مهم آن»، <i>مشکوة</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-118"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-118">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFسجادی1388">سجادی، «آستان قدس رضوی»، <i>دایرةالمعارف بزرگ اسلامی</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-119"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-119">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFعالم‌زاده1394">عالم‌زاده، <i>حرم رضوی به روایت تاریخ</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-120"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-120">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFزنگنه137">زنگنه، «حرم مطهر رضوی و رویدادهای مهم آن»، <i>مشکوة</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-121"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-121">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFموسوی‌پناه1391">موسوی‌پناه، <i>حرم در واژه‌ها</i></a>، <bdi>۲۷</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-122"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-122">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFمحمدی1376">محمدی، «مجموعه آرامگاهی آستان قدس رضوی (مشهد)»، <i>دایرةالمعارف بناهای تاریخی ایران</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-124"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-124">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFموسوی_روضاتی1389">موسوی روضاتی، <i>گنجنامه</i></a>، ۱۳:‎ <bdi>۷۶</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-125"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-125">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFفیروزیان_پوراصفهانیمجرد_کاهانی1390">فیروزیان پوراصفهانی و  مجرد کاهانی، «وجه تسمیه برخی از اماکن متبرکه»، <i>پژوهشنامه خراسان بزرگ</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-126"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-126">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFعالم‌زاده1394">عالم‌زاده، <i>حرم رضوی به روایت تاریخ</i></a>، <bdi>۵۶–۵۷</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-127"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-127">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFبینش135">بینش، «مشهد»، <i>مجموعه خطابه‌های کنگره تحقیقاتی ایران</i></a>، ۲:‎ <bdi>۳۷۰</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-128"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-128">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFعالم‌زاده1394">عالم‌زاده، <i>حرم رضوی به روایت تاریخ</i></a>، <bdi>۵۶–۵۷</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-129"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-129">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFعالم‌زاده1394">عالم‌زاده، <i>حرم رضوی به روایت تاریخ</i></a>، <bdi>۸۲–۸۳</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-130"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-130">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFنتاج_مجدمحمدزاده1398">نتاج مجد و  محمدزاده، «تزیینات در حرم امام رضا در تزیینات قدیم»، <i>دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی</i></a>، <bdi>۱۷</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-131"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-131">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFموسوی_روضاتی1389">موسوی روضاتی، <i>گنجنامه</i></a>، ۱۳:‎ <bdi>۷۶</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-132"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-132">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFنتاج_مجدمحمدزاده1398">نتاج مجد و  محمدزاده، «تزیینات در حرم امام رضا در تزیینات قدیم»، <i>دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی</i></a>، <bdi>۱۷</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-:9-133"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-:9_133-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFعالم‌زاده1394">عالم‌زاده، <i>حرم رضوی به روایت تاریخ</i></a>، <bdi>۸۰–۸۱</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-134"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-134">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFعالم‌زاده1394">عالم‌زاده، <i>حرم رضوی به روایت تاریخ</i></a>، <bdi>۸۱–۸۲</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-135"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-135">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFنتاج_مجدمحمدزاده1398">نتاج مجد و  محمدزاده، «تزیینات در حرم امام رضا در تزیینات قدیم»، <i>دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی</i></a>، <bdi>۱۷</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-136"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-136">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFعالم‌زاده1394">عالم‌زاده، <i>حرم رضوی به روایت تاریخ</i></a>، <bdi>۸۲</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-137"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-137">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFنتاج_مجدمحمدزاده1398">نتاج مجد و  محمدزاده، «تزیینات در حرم امام رضا در تزیینات قدیم»، <i>دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی</i></a>، <bdi>۱۸</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-139"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-139">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFعالم‌زاده1394">عالم‌زاده، <i>حرم رضوی به روایت تاریخ</i></a>، <bdi>۸۳–۸۵</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-140"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-140">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFفیروزیان_پوراصفهانیمجرد_کاهانی1390">فیروزیان پوراصفهانی و  مجرد کاهانی، «وجه تسمیه برخی از اماکن متبرکه»، <i>پژوهشنامه خراسان بزرگ</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-141"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-141">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFعالم‌زاده1394">عالم‌زاده، <i>حرم رضوی به روایت تاریخ</i></a>، <bdi>۸۵</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-142"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-142">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFموسوی_روضاتی1389">موسوی روضاتی، <i>گنجنامه</i></a>، ۱۳:‎ <bdi>۷۶</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-143"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-143">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFنتاج_مجدمحمدزاده1398">نتاج مجد و  محمدزاده، «تزیینات در حرم امام رضا در تزیینات قدیم»، <i>دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی</i></a>، <bdi>۱۸</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-144"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-144">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFعالم‌زاده1394">عالم‌زاده، <i>حرم رضوی به روایت تاریخ</i></a>، <bdi>۸۵–۸۶</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-145"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-145">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFنتاج_مجدمحمدزاده1398">نتاج مجد و  محمدزاده، «تزیینات در حرم امام رضا در تزیینات قدیم»، <i>دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی</i></a>، <bdi>۱۹</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-146"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-146">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFعالم‌زاده1394">عالم‌زاده، <i>حرم رضوی به روایت تاریخ</i></a>، <bdi>۸۹</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-147"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-147">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFعالم‌زاده1394">عالم‌زاده، <i>حرم رضوی به روایت تاریخ</i></a>، <bdi>۸۹–۹۰</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-148"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-148">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFعالم‌زاده1394">عالم‌زاده، <i>حرم رضوی به روایت تاریخ</i></a>، <bdi>۹۰–۹۱</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-149"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-149">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFعالم‌زاده1394">عالم‌زاده، <i>حرم رضوی به روایت تاریخ</i></a>، <bdi>۹۰</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-150"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-150">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFعالم‌زاده1394">عالم‌زاده، <i>حرم رضوی به روایت تاریخ</i></a>، <bdi>۹۱–۹۲</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-151"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-151">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFنتاج_مجدمحمدزاده1398">نتاج مجد و  محمدزاده، «تزیینات در حرم امام رضا در تزیینات قدیم»، <i>دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی</i></a>، <bdi>۲۰–۲۱</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-152"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-152">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFعالم‌زاده1394">عالم‌زاده، <i>حرم رضوی به روایت تاریخ</i></a>، <bdi>۹۲–۹۴</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-153"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-153">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFنتاج_مجدمحمدزاده1398">نتاج مجد و  محمدزاده، «تزیینات در حرم امام رضا در تزیینات قدیم»، <i>دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی</i></a>، <bdi>۱۹</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-154"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-154">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFعالم‌زاده1394">عالم‌زاده، <i>حرم رضوی به روایت تاریخ</i></a>، <bdi>۸۶–۸۷</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-155"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-155">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFعالم‌زاده1394">عالم‌زاده، <i>حرم رضوی به روایت تاریخ</i></a>، <bdi>۸۷–۸۸</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-156"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-156">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFعالم‌زاده1394">عالم‌زاده، <i>حرم رضوی به روایت تاریخ</i></a>، <bdi>۵۹</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-157"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-157">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFعالم‌زاده1394">عالم‌زاده، <i>حرم رضوی به روایت تاریخ</i></a>، <bdi>۷۱–۷۳</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-158"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-158">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFعالم‌زاده1394">عالم‌زاده، <i>حرم رضوی به روایت تاریخ</i></a>، <bdi>۷۳</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-:6-159"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-:6_159-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFعالم‌زاده1394">عالم‌زاده، <i>حرم رضوی به روایت تاریخ</i></a>، <bdi>۷۴–۷۵</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-160"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-160">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFموسوی_روضاتی1389">موسوی روضاتی، <i>گنجنامه</i></a>، ۱۳:‎ <bdi>۷۶</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-161"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-161">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFعالم‌زاده1394">عالم‌زاده، <i>حرم رضوی به روایت تاریخ</i></a>، <bdi>۷۴–۷۶</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-162"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-162">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFموسوی_روضاتی1389">موسوی روضاتی، <i>گنجنامه</i></a>، ۱۳:‎ <bdi>۷۶</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-163"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-163">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFنتاج_مجدمحمدزاده1398">نتاج مجد و  محمدزاده، «تزیینات در حرم امام رضا در تزیینات قدیم»، <i>دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی</i></a>، <bdi>۱۵</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-164"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-164">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFمحمدی1376">محمدی، «مجموعه آرامگاهی آستان قدس رضوی (مشهد)»، <i>دایرةالمعارف بناهای تاریخی ایران</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-165"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-165">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFعالم‌زاده1394">عالم‌زاده، <i>حرم رضوی به روایت تاریخ</i></a>، <bdi>۹۵–۹۶</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-166"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-166">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFمهدوی‌پارسا1391">مهدوی‌پارسا، <i>قدیمی‌ترین‌های حرم امام رضا</i></a>، <bdi>۱۵</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-167"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-167">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFعالم‌زاده1394">عالم‌زاده، <i>حرم رضوی به روایت تاریخ</i></a>، <bdi>۹۵–۹۶</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-168"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-168">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFموسوی_روضاتی1389">موسوی روضاتی، <i>گنجنامه</i></a>، ۱۳:‎ <bdi>۷۶</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-169"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-169">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFعالم‌زاده1394">عالم‌زاده، <i>حرم رضوی به روایت تاریخ</i></a>، <bdi>۹۶</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-170"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-170">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFعالم‌زاده1394">عالم‌زاده، <i>حرم رضوی به روایت تاریخ</i></a>، <bdi>۹۶</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-171"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-171">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFموسوی_روضاتی1389">موسوی روضاتی، <i>گنجنامه</i></a>، ۱۳:‎ <bdi>۷۶</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-172"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-172">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFحر1393">حر، «موقوفات امام رضا علیه السلام»، <i>وقف میراث جاوید</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-175"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-175">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFاسعدی1388">اسعدی، «تیموریان»، <i>دایرةالمعارف بزرگ اسلامی</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-176"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-176">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFعالم‌زاده1394">عالم‌زاده، <i>حرم رضوی به روایت تاریخ</i></a>، <bdi>۱۰۱</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-177"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-177">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFفیروزیان_پوراصفهانیمجرد_کاهانی1390">فیروزیان پوراصفهانی و  مجرد کاهانی، «وجه تسمیه برخی از اماکن متبرکه»، <i>پژوهشنامه خراسان بزرگ</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-178"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-178">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFنتاج_مجدمحمدزاده1398">نتاج مجد و  محمدزاده، «تزیینات در حرم امام رضا در تزیینات قدیم»، <i>دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی</i></a>، <bdi>۲۱</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-179"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-179">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFمحمدی1376">محمدی، «مجموعه آرامگاهی آستان قدس رضوی (مشهد)»، <i>دایرةالمعارف بناهای تاریخی ایران</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-180"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-180">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFعالم‌زاده1394">عالم‌زاده، <i>حرم رضوی به روایت تاریخ</i></a>، <bdi>۱۴۰</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-181"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-181">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFامیرآبادی1393">امیرآبادی، «رواق امام خمینی»، <i>دایرةالمعارف آستان قدس رضوی</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-182"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-182">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFفیروزیان_پوراصفهانیمجرد_کاهانی1390">فیروزیان پوراصفهانی و  مجرد کاهانی، «وجه تسمیه برخی از اماکن متبرکه»، <i>پژوهشنامه خراسان بزرگ</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-183"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-183">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFعالم‌زاده1394">عالم‌زاده، <i>حرم رضوی به روایت تاریخ</i></a>، <bdi>۱۱۲–۱۴۲</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-184"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-184">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFفیروزیان_پوراصفهانیمجرد_کاهانی1390">فیروزیان پوراصفهانی و  مجرد کاهانی، «وجه تسمیه برخی از اماکن متبرکه»، <i>پژوهشنامه خراسان بزرگ</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-185"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-185">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFحسینی1393">حسینی، «ایوان طلای نادری و ناصری»، <i>دایرةالمعارف آستان قدس رضوی</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-186"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-186">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFعالم‌زاده1394">عالم‌زاده، <i>حرم رضوی به روایت تاریخ</i></a>، <bdi>۱۰۱–۱۰۷</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-187"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-187">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFحسینی1393">حسینی، «ایوان طلای نادری و ناصری»، <i>دایرةالمعارف آستان قدس رضوی</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-188"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-188">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFنعمتی1393">نعمتی، «ایوان طلای صحن جمهوری اسلامی»، <i>دایرةالمعارف آستان قدس رضوی</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-189"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-189">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFدلیری_اصلشیخ1393">دلیری اصل و  شیخ، «ایوان ساعت»، <i>دایرةالمعارف آستان قدس رضوی</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-190"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-190">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFنعمتی1393">نعمتی، «ایوان عباسی»، <i>دایرةالمعارف آستان قدس رضوی</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-191"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-191">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFفیروزیان_پوراصفهانیمجرد_کاهانی1390">فیروزیان پوراصفهانی و  مجرد کاهانی، «وجه تسمیه برخی از اماکن متبرکه»، <i>پژوهشنامه خراسان بزرگ</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-192"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-192">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFبیات1393">بیات، «ایوان نقاره‌خانه»، <i>دایرةالمعارف آستان قدس رضوی</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-193"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-193">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFعالم‌زاده1394">عالم‌زاده، <i>حرم رضوی به روایت تاریخ</i></a>، <bdi>۱۰۱–۱۰۷</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-194"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-194">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFحسینی1393">حسینی، «ایوان مقصوره»، <i>دایرةالمعارف آستان قدس رضوی</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-195"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-195">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFنعمتی1393">نعمتی، «ایوان ولی عصر»، <i>دایرةالمعارف آستان قدس رضوی</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-196"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-196">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFمهدوی‌پارسا1391">مهدوی‌پارسا، <i>قدیمی‌ترین‌های حرم امام رضا</i></a>، <bdi>۲۴</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-197"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-197">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFتفضلی1383">تفضلی، «بالاسر، مدرسه»، <i>دانشنامه جهان اسلام</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-198"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-198">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFپسندیده1383">پسندیده، «پریزاد، مدرسه»، <i>دانشنامه جهان اسلام</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-199"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-199">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFپسندیده1393">پسندیده، «مدرسه پایین پا»، <i>دایرةالمعارف آستان قدس رضوی</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-200"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-200">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFپسندیده1393">پسندیده، «مدرسه ابدال‌خان»، <i>دایرةالمعارف آستان قدس رضوی</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-201"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-201">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFپسندیده1393">پسندیده، «مدرسه باقریه»، <i>دایرةالمعارف آستان قدس رضوی</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-202"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-202">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFنتاج_مجدمحمدزاده1398">نتاج مجد و  محمدزاده، «تزیینات در حرم امام رضا در تزیینات قدیم»، <i>دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی</i></a>، <bdi>۲۲–۲۳</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-203"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-203">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFعالم‌زاده1394">عالم‌زاده، <i>حرم رضوی به روایت تاریخ</i></a>، <bdi>۷۶–۷۸</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-204"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-204">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFکمندلو1393">کمندلو، «پنجره‌های حرم»، <i>دایرةالمعارف آستان قدس رضوی</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-205"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-205">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFشریعت‌زاده1355">شریعت‌زاده، «نقاره‌خانه آستان قدس»، <i>هنر و مردم</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-206"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-206">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFقصابیان1382">قصابیان، «نقاره نوازی و نقاره خانه در ایران و جهان»، <i>مشکوة</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-207"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-207">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFفیروزیان_پوراصفهانیمجرد_کاهانی1390">فیروزیان پوراصفهانی و  مجرد کاهانی، «وجه تسمیه برخی از اماکن متبرکه»، <i>پژوهشنامه خراسان بزرگ</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-208"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-208">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFنتاج_مجدمحمدزاده1398">نتاج مجد و  محمدزاده، «تزیینات در حرم امام رضا در تزیینات قدیم»، <i>دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی</i></a>، <bdi>۲۴</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-209"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-209">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFفیروزیان_پوراصفهانیمجرد_کاهانی1390">فیروزیان پوراصفهانی و  مجرد کاهانی، «وجه تسمیه برخی از اماکن متبرکه»، <i>پژوهشنامه خراسان بزرگ</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-210"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-210">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFفیروزیان_پوراصفهانیمجرد_کاهانی1390">فیروزیان پوراصفهانی و  مجرد کاهانی، «وجه تسمیه برخی از اماکن متبرکه»، <i>پژوهشنامه خراسان بزرگ</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-211"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-211">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFعالم‌زاده1394">عالم‌زاده، <i>حرم رضوی به روایت تاریخ</i></a>، <bdi>۱۴۲–۱۵۳</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-212"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-212">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFمحمدی1376">محمدی، «مجموعه آرامگاهی آستان قدس رضوی (مشهد)»، <i>دایرةالمعارف بناهای تاریخی ایران</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-213"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-213">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFفیروزیان_پوراصفهانیمجرد_کاهانی1390">فیروزیان پوراصفهانی و  مجرد کاهانی، «وجه تسمیه برخی از اماکن متبرکه»، <i>پژوهشنامه خراسان بزرگ</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-214"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-214">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFموسوی‌پناه1391">موسوی‌پناه، <i>حرم در واژه‌ها</i></a>، <bdi>۱۳–۱۴</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-215"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-215">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFمحمدی1376">محمدی، «مجموعه آرامگاهی آستان قدس رضوی (مشهد)»، <i>دایرةالمعارف بناهای تاریخی ایران</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-216"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-216">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFمحمدی1376">محمدی، «آرامگاه پیر پالان‌دوز (مشهد)»، <i>دایرةالمعارف بناهای تاریخی ایران</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-217"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-217">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFنبی‌سلیم1393">نبی‌سلیم، «آرامگاه شیخ بهایی»، <i>دایرةالمعارف آستان قدس رضوی</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-218"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-218">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFنعمتی1393">نعمتی، «آرامگاه شیخ حر عاملی و طبرسی»، <i>دایرةالمعارف آستان قدس رضوی</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-219"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-219">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFایکنا1">«آشنایی با مشاهیر مدفون در حرم»،  <i>ایکنا</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-220"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-220">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFاخوان_مهدوی1393">اخوان مهدوی، «بهشت ثامن»، <i>دایرةالمعارف آستان قدس رضوی</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-221"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-221">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFفولاد1">«پارکینگ‌ها»،  <i>درگاه فرهنگی تبلیغاتی حرم مطهر رضوی</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-222"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-222">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFسجادی1388">سجادی، «آستان قدس رضوی»، <i>دایرةالمعارف بزرگ اسلامی</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-223"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-223">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFپات1388">پات، «بنیاد پژوهش‌های اسلامی»، <i>دایرةالمعارف بزرگ اسلامی</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-224"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-224">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFحر1393">حر، «موقوفات امام رضا علیه السلام»، <i>وقف میراث جاوید</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-225"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-225">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFفخاری1393">فخاری، «اداره آگاهی حرم»، <i>دایرةالمعارف آستان قدس رضوی</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-226"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-226">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFسجادی1388">سجادی، «آستان قدس رضوی»، <i>دایرةالمعارف بزرگ اسلامی</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-227"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-227">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFسجادیحافظیان_رضوی1388">سجادی و  حافظیان رضوی، «کتابخانه آستان قدس رضوی»، <i>دایرةالمعارف بزرگ اسلامی</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-228"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-228">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFحر1393">حر، «موقوفات امام رضا علیه السلام»، <i>وقف میراث جاوید</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-229"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-229">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFدانش1">«کتابخانه گوهرشاد»،  <i>دانشنامه مشهد</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-230"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-230">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFفاضل1351">فاضل، «کتابخانه‌های عمده مشهد»، <i>وحید</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-231"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-231">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFدانش1">«کتابخانه گوهرشاد»،  <i>دانشنامه مشهد</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-232"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-232">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFشبیریان1346">شبیریان، «نفائس موزه آستان قدس»، <i>نامه آستان قدس</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-233"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-233">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFغفاریانسیدقطبی1392">غفاریان و  سیدقطبی، «کتابخانه تخصصی موزه‌های آستان قدس رضوی»، <i>کتاب ماه</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-234"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-234">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFحر1393">حر، «موقوفات امام رضا علیه السلام»، <i>وقف میراث جاوید</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-235"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-235">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFآستان2">«مهمانسرای امام رضا (ع)»،  <i>آستان نیوز</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-236"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-236">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFسوهانیان_حقیقینقدی1397">سوهانیان حقیقی و  نقدی، <i>آستان قدس رضوی: متولیان و نایب‌التولیه‌ها</i></a>، <bdi>۱۲</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-237"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-237">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%A7" title="ایسنا">خبرگزاری ایسنا</a>، <a href="#CITEREFایسنا1">«تولیت آستان قدس رضوی از آغاز تا دوره صفویه»،  <i>ایسنا</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-238"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-238">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFمحسنی1392">محسنی، «تولیت آستان قدس»، <i>شهر قانون</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-239"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-239">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFولایی1342">ولایی، «نواب پیشین»، <i>نامه آستان قدس</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-240"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-240">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFمحسنی1392">محسنی، «تولیت آستان قدس»، <i>شهر قانون</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-241"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-241">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFسوهانیان_حقیقینقدی1397">سوهانیان حقیقی و  نقدی، <i>آستان قدس رضوی: متولیان و نایب‌التولیه‌ها</i></a>، <bdi>۱۹</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-242"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-242">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFسوهانیان_حقیقینقدی1397">سوهانیان حقیقی و  نقدی، <i>آستان قدس رضوی: متولیان و نایب‌التولیه‌ها</i></a>، <bdi>۶۷</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-243"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-243">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFسوهانیان_حقیقینقدی1397">سوهانیان حقیقی و  نقدی، <i>آستان قدس رضوی: متولیان و نایب‌التولیه‌ها</i></a>، <bdi>۱۴۳–۱۴۴</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-244"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-244">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFسوهانیان_حقیقینقدی1397">سوهانیان حقیقی و  نقدی، <i>آستان قدس رضوی: متولیان و نایب‌التولیه‌ها</i></a>، <bdi>۱۹۵</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-245"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-245">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFسوهانیان_حقیقینقدی1397">سوهانیان حقیقی و  نقدی، <i>آستان قدس رضوی: متولیان و نایب‌التولیه‌ها</i></a>، <bdi>۲۰–۲۱</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-246"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-246">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFعلیزاده_بیرجندیناصری1391">علیزاده بیرجندی و  ناصری، «تأثیر کارکردهای متولیان آستان قدس رضوی در فرهنگ تشیع»، <i>پژوهش نامهٔ تاریخ اسلام</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-247"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-247">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFسوهانیان_حقیقینقدی1397">سوهانیان حقیقی و  نقدی، <i>آستان قدس رضوی: متولیان و نایب‌التولیه‌ها</i></a>، <bdi>۲۰۴</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-248"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-248">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFموسوی‌پناه1391">موسوی‌پناه، <i>حرم در واژه‌ها</i></a>، <bdi>۲۲ و ۳۵</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-249"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-249">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFموسوی‌پناه1391">موسوی‌پناه، <i>حرم در واژه‌ها</i></a>، <bdi>۱۹</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-250"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-250">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFرجبی_قدسی1393">رجبی قدسی، «اذان و مناجات»، <i>دایرةالمعارف آستان قدس رضوی</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-251"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-251">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFسجادی1388">سجادی، «آستان قدس رضوی»، <i>دایرةالمعارف بزرگ اسلامی</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-252"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-252">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFمهدوی‌پارسا1391">مهدوی‌پارسا، <i>قدیمی‌ترین‌های حرم امام رضا</i></a>، <bdi>۲۷</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-253"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-253">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFحر1393">حر، «موقوفات امام رضا علیه السلام»، <i>وقف میراث جاوید</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-254"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-254">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFنقدی1393">نقدی، «آثارالرضویه، کتاب»، <i>دایرةالمعارف آستان قدس رضوی</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-255"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-255">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFایزدی1393">ایزدی، «بازنویسی وقف‌نامه‌ها»، <i>دایرةالمعارف آستان قدس رضوی</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-256"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-256">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFنتاج_مجدمحمدزاده1398">نتاج مجد و  محمدزاده، «تزیینات در حرم امام رضا در تزیینات قدیم»، <i>دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی</i></a>، <bdi>۲۲</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-257"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-257">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFعالم‌زاده1394">عالم‌زاده، <i>حرم رضوی به روایت تاریخ</i></a>، <bdi>۱۰۴–۱۰۵</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-258"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-258">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFمیرحسینی1394">میرحسینی، «ثواب و گناه بعد از اسلام»، <i>دانشنامه مردم‌شناسی و فولکلور</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-259"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-259">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFمتین1394">متین، «بست، سفرنامه»، <i>دانشنامه مردم‌شناسی و فولکلور</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-260"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-260">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFحبیبی1393">حبیبی، «بست‌نشینی»، <i>دایرةالمعارف آستان قدس رضوی</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-261"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-261">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFیحیایی1393">یحیایی، «پرچم»، <i>دایرةالمعارف آستان قدس رضوی</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-262"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-262">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFقصابیان1393">قصابیان، «تحویل سال نو، مراسم»، <i>دایرةالمعارف آستان قدس رضوی</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-263"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-263">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFباغستانی1383">باغستانی، «حریم رضوی»، <i>دانشنامه جهان اسلام</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-264"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-264">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFعالم‌زاده1394">عالم‌زاده، <i>حرم رضوی به روایت تاریخ</i></a>، <bdi>۳۱–۳۲</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-265"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-265">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFعالم‌زاده1394">عالم‌زاده، <i>حرم رضوی به روایت تاریخ</i></a>، <bdi>۷۶–۷۸</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-266"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-266">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFکفیلی1393">کفیلی، «آینه‌کاری حرم»، <i>دایرةالمعارف آستان قدس رضوی</i></a>.</span> </li> <li id="cite_note-267"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-267">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFنتاج_مجدمحمدزاده1398">نتاج مجد و  محمدزاده، «تزیینات در حرم امام رضا در تزیینات قدیم»، <i>دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی</i></a>، <bdi>۱۶</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-268"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-268">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFحسینی1393">حسینی، «کتاب بارگاه رضا»، <i>دایرةالمعارف آستان قدس رضوی</i></a>.</span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="منابع"><span id=".D9.85.D9.86.D8.A7.D8.A8.D8.B9"></span>منابع</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&action=edit&section=55" title="ویرایش بخش: منابع"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r32987365">.mw-parser-output .refbegin{font-size:90%;margin-bottom:0.5em}.mw-parser-output .refbegin-hanging-indents>ul{margin-left:0}.mw-parser-output .refbegin-hanging-indents>ul>li{margin-left:0;padding-left:3.2em;text-indent:-3.2em}.mw-parser-output .refbegin-hanging-indents ul,.mw-parser-output .refbegin-hanging-indents ul li{list-style:none}@media(max-width:720px){.mw-parser-output .refbegin-hanging-indents>ul>li{padding-left:1.6em;text-indent:-1.6em}}.mw-parser-output .refbegin-100{font-size:100%}.mw-parser-output .refbegin-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .refbegin-columns ul{margin-top:0}.mw-parser-output .refbegin-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}</style><div class="refbegin refbegin-columns references-column-width" style="column-width: 30em"> <p><b>دانشنامه‌ها</b> </p> <ul><li><cite id="CITEREFاخوان_مهدوی1393" class="citation encyclopaedia">اخوان مهدوی، علی (<bdi>۱۳۹۳</bdi>). «بهشت ثامن». در مهدوی، محمدجواد. <i>دایرةالمعارف آستان قدس رضوی</i>. ج. ۱. مشهد: <a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF_%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="بنیاد پژوهش‌های اسلامی (صفحه وجود ندارد)">بنیاد پژوهش‌های اسلامی</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">شابک</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/9789649715247" title="ویژه:منابع کتاب/9789649715247"><bdi>۹۷۸۹۶۴۹۷۱۵۲۴۷</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=%D8%A8%D9%87%D8%B4%D8%AA+%D8%AB%D8%A7%D9%85%D9%86&rft.btitle=%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A9%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81+%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D9%82%D8%AF%D8%B3+%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C&rft.place=%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF&rft.pub=%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF+%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&rft.date=1393&rft.aulast=%D8%A7%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86+%D9%85%D9%87%D8%AF%D9%88%DB%8C&rft.aufirst=%D8%B9%D9%84%DB%8C&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFاسعدی1388" class="citation encyclopaedia">اسعدی، هومان (<bdi>۱۳۸۸</bdi>). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://lib.eshia.ir/23022/16/6252/حرم_امام_رضا">«بنیاد پژوهش‌های اسلامی»</a>. <i><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A9%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81_%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" class="mw-redirect" title="دایرةالمعارف بزرگ اسلامی">دایرةالمعارف بزرگ اسلامی</a></i>. تهران: <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2_%D8%AF%D8%A7%D8%A6%D8%B1%D8%A9%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81_%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی">مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF+%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&rft.btitle=%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A9%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81+%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&rft.place=%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86&rft.pub=%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2+%D8%AF%D8%A7%D8%A6%D8%B1%D8%A9%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81+%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&rft.date=1388&rft.aulast=%D8%A7%D8%B3%D8%B9%D8%AF%DB%8C&rft.aufirst=%D9%87%D9%88%D9%85%D8%A7%D9%86&rft_id=http%3A%2F%2Flib.eshia.ir%2F23022%2F16%2F6252%2F%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFامیرآبادی1393" class="citation encyclopaedia">امیرآبادی، مجید (<bdi>۱۳۹۳</bdi>). «امام خمینی، رواق». در مهدوی، محمدجواد. <i>دایرةالمعارف آستان قدس رضوی</i>. ج. ۱. مشهد: <a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF_%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="بنیاد پژوهش‌های اسلامی (صفحه وجود ندارد)">بنیاد پژوهش‌های اسلامی</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">شابک</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/9789649715247" title="ویژه:منابع کتاب/9789649715247"><bdi>۹۷۸۹۶۴۹۷۱۵۲۴۷</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%AE%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%8C+%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%82&rft.btitle=%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A9%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81+%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D9%82%D8%AF%D8%B3+%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C&rft.place=%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF&rft.pub=%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF+%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&rft.date=1393&rft.aulast=%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF%DB%8C&rft.aufirst=%D9%85%D8%AC%DB%8C%D8%AF&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFباغستانی1383" class="citation encyclopaedia">باغستانی، اسماعیل (<bdi>۱۳۸۳</bdi>). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://rch.ac.ir/article/Details/13362">«حریم رضوی»</a>. <i><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="دانشنامه جهان اسلام">دانشنامه جهان اسلام</a></i>. تهران: <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2_%D8%AF%D8%A7%D8%A6%D8%B1%D8%A9%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81_%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی">مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=%D8%AD%D8%B1%DB%8C%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C&rft.btitle=%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87+%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85&rft.place=%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86&rft.pub=%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2+%D8%AF%D8%A7%D8%A6%D8%B1%D8%A9%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81+%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&rft.date=1383&rft.aulast=%D8%A8%D8%A7%D8%BA%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C&rft.aufirst=%D8%A7%D8%B3%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C%D9%84&rft_id=https%3A%2F%2Frch.ac.ir%2Farticle%2FDetails%2F13362&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFبیات1393" class="citation encyclopaedia">بیات، کاظم (<bdi>۱۳۹۳</bdi>). «ایوان نقاره‌خانه». در مهدوی، محمدجواد. <i>دایرةالمعارف آستان قدس رضوی</i>. ج. ۱. مشهد: <a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF_%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="بنیاد پژوهش‌های اسلامی (صفحه وجود ندارد)">بنیاد پژوهش‌های اسلامی</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">شابک</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/9789649715247" title="ویژه:منابع کتاب/9789649715247"><bdi>۹۷۸۹۶۴۹۷۱۵۲۴۷</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=%D8%A7%DB%8C%D9%88%D8%A7%D9%86+%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87&rft.btitle=%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A9%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81+%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D9%82%D8%AF%D8%B3+%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C&rft.place=%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF&rft.pub=%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF+%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&rft.date=1393&rft.aulast=%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA&rft.aufirst=%DA%A9%D8%A7%D8%B8%D9%85&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFپات1388" class="citation encyclopaedia">پات، فریبا (<bdi>۱۳۸۸</bdi>). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://lib.eshia.ir/12293/4/1350/%22حرم_رضوی%22">«بنیاد پژوهش‌های اسلامی»</a>. <i><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A9%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81_%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" class="mw-redirect" title="دایرةالمعارف بزرگ اسلامی">دایرةالمعارف بزرگ اسلامی</a></i>. تهران: <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2_%D8%AF%D8%A7%D8%A6%D8%B1%D8%A9%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81_%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی">مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF+%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&rft.btitle=%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A9%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81+%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&rft.place=%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86&rft.pub=%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2+%D8%AF%D8%A7%D8%A6%D8%B1%D8%A9%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81+%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&rft.date=1388&rft.aulast=%D9%BE%D8%A7%D8%AA&rft.aufirst=%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%A8%D8%A7&rft_id=http%3A%2F%2Flib.eshia.ir%2F12293%2F4%2F1350%2F%2522%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C%2522&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFپسندیده1383" class="citation encyclopaedia">پسندیده، محمود (<bdi>۱۳۸۳</bdi>). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://lib.eshia.ir/23019/1/2742/حرم_امام_رضا">«پریزاد، مدرسه»</a>. <i><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="دانشنامه جهان اسلام">دانشنامه جهان اسلام</a></i>. تهران: <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2_%D8%AF%D8%A7%D8%A6%D8%B1%D8%A9%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81_%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی">مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=%D9%BE%D8%B1%DB%8C%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D8%8C+%D9%85%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D9%87&rft.btitle=%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87+%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85&rft.place=%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86&rft.pub=%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2+%D8%AF%D8%A7%D8%A6%D8%B1%D8%A9%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81+%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&rft.date=1383&rft.aulast=%D9%BE%D8%B3%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D9%87&rft.aufirst=%D9%85%D8%AD%D9%85%D9%88%D8%AF&rft_id=http%3A%2F%2Flib.eshia.ir%2F23019%2F1%2F2742%2F%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFپسندیده1393" class="citation encyclopaedia">پسندیده، محمود (<bdi>۱۳۹۳</bdi>). «ابدال‌خان، مدرسه». در مهدوی، محمدجواد. <i>دایرةالمعارف آستان قدس رضوی</i>. ج. ۱. مشهد: <a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF_%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="بنیاد پژوهش‌های اسلامی (صفحه وجود ندارد)">بنیاد پژوهش‌های اسلامی</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">شابک</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/9789649715247" title="ویژه:منابع کتاب/9789649715247"><bdi>۹۷۸۹۶۴۹۷۱۵۲۴۷</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=%D8%A7%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%E2%80%8C%D8%AE%D8%A7%D9%86%D8%8C+%D9%85%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D9%87&rft.btitle=%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A9%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81+%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D9%82%D8%AF%D8%B3+%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C&rft.place=%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF&rft.pub=%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF+%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&rft.date=1393&rft.aulast=%D9%BE%D8%B3%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D9%87&rft.aufirst=%D9%85%D8%AD%D9%85%D9%88%D8%AF&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFپسندیده1393" class="citation encyclopaedia">پسندیده، محمود (<bdi>۱۳۹۳</bdi>). «باقریه، مدرسه». در مهدوی، محمدجواد. <i>دایرةالمعارف آستان قدس رضوی</i>. ج. ۱. مشهد: <a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF_%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="بنیاد پژوهش‌های اسلامی (صفحه وجود ندارد)">بنیاد پژوهش‌های اسلامی</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">شابک</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/9789649715247" title="ویژه:منابع کتاب/9789649715247"><bdi>۹۷۸۹۶۴۹۷۱۵۲۴۷</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=%D8%A8%D8%A7%D9%82%D8%B1%DB%8C%D9%87%D8%8C+%D9%85%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D9%87&rft.btitle=%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A9%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81+%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D9%82%D8%AF%D8%B3+%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C&rft.place=%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF&rft.pub=%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF+%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&rft.date=1393&rft.aulast=%D9%BE%D8%B3%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D9%87&rft.aufirst=%D9%85%D8%AD%D9%85%D9%88%D8%AF&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFپسندیده1393" class="citation encyclopaedia">پسندیده، محمود (<bdi>۱۳۹۳</bdi>). «پایین پا، مدرسه». در مهدوی، محمدجواد. <i>دایرةالمعارف آستان قدس رضوی</i>. ج. ۱. مشهد: <a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF_%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="بنیاد پژوهش‌های اسلامی (صفحه وجود ندارد)">بنیاد پژوهش‌های اسلامی</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">شابک</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/9789649715247" title="ویژه:منابع کتاب/9789649715247"><bdi>۹۷۸۹۶۴۹۷۱۵۲۴۷</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%86+%D9%BE%D8%A7%D8%8C+%D9%85%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D9%87&rft.btitle=%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A9%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81+%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D9%82%D8%AF%D8%B3+%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C&rft.place=%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF&rft.pub=%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF+%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&rft.date=1393&rft.aulast=%D9%BE%D8%B3%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D9%87&rft.aufirst=%D9%85%D8%AD%D9%85%D9%88%D8%AF&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFتفضلی1383" class="citation encyclopaedia">تفضلی، عباسعلی (<bdi>۱۳۸۳</bdi>). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://lib.eshia.ir/23019/1/317/حرم_امام_رضا">«بالاسر، مدرسه»</a>. <i><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="دانشنامه جهان اسلام">دانشنامه جهان اسلام</a></i>. تهران: <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2_%D8%AF%D8%A7%D8%A6%D8%B1%D8%A9%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81_%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی">مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%8C+%D9%85%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D9%87&rft.btitle=%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87+%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85&rft.place=%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86&rft.pub=%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2+%D8%AF%D8%A7%D8%A6%D8%B1%D8%A9%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81+%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&rft.date=1383&rft.aulast=%D8%AA%D9%81%D8%B6%D9%84%DB%8C&rft.aufirst=%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%B9%D9%84%DB%8C&rft_id=http%3A%2F%2Flib.eshia.ir%2F23019%2F1%2F317%2F%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFحسینی1393" class="citation encyclopaedia">حسینی، محسن (<bdi>۱۳۹۳</bdi>). «ایوان طلای نادری و ناصری». در مهدوی، محمدجواد. <i>دایرةالمعارف آستان قدس رضوی</i>. ج. ۱. مشهد: <a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF_%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="بنیاد پژوهش‌های اسلامی (صفحه وجود ندارد)">بنیاد پژوهش‌های اسلامی</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">شابک</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/9789649715247" title="ویژه:منابع کتاب/9789649715247"><bdi>۹۷۸۹۶۴۹۷۱۵۲۴۷</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=%D8%A7%DB%8C%D9%88%D8%A7%D9%86+%D8%B7%D9%84%D8%A7%DB%8C+%D9%86%D8%A7%D8%AF%D8%B1%DB%8C+%D9%88+%D9%86%D8%A7%D8%B5%D8%B1%DB%8C&rft.btitle=%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A9%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81+%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D9%82%D8%AF%D8%B3+%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C&rft.place=%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF&rft.pub=%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF+%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&rft.date=1393&rft.aulast=%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86%DB%8C&rft.aufirst=%D9%85%D8%AD%D8%B3%D9%86&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFحسینی1393" class="citation encyclopaedia">حسینی، محسن (<bdi>۱۳۹۳</bdi>). «بارگاه رضا، کتاب». در مهدوی، محمدجواد. <i>دایرةالمعارف آستان قدس رضوی</i>. ج. ۱. مشهد: <a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF_%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="بنیاد پژوهش‌های اسلامی (صفحه وجود ندارد)">بنیاد پژوهش‌های اسلامی</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">شابک</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/9789649715247" title="ویژه:منابع کتاب/9789649715247"><bdi>۹۷۸۹۶۴۹۷۱۵۲۴۷</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=%D8%A8%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87+%D8%B1%D8%B6%D8%A7%D8%8C+%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8&rft.btitle=%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A9%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81+%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D9%82%D8%AF%D8%B3+%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C&rft.place=%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF&rft.pub=%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF+%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&rft.date=1393&rft.aulast=%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86%DB%8C&rft.aufirst=%D9%85%D8%AD%D8%B3%D9%86&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFدلیری_اصلشیخ1393" class="citation encyclopaedia">دلیری اصل، مرضیه؛ شیخ، فاطمه (<bdi>۱۳۹۳</bdi>). «ایوان ساعت». در مهدوی، محمدجواد. <i>دایرةالمعارف آستان قدس رضوی</i>. ج. ۱. مشهد: <a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF_%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="بنیاد پژوهش‌های اسلامی (صفحه وجود ندارد)">بنیاد پژوهش‌های اسلامی</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">شابک</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/9789649715247" title="ویژه:منابع کتاب/9789649715247"><bdi>۹۷۸۹۶۴۹۷۱۵۲۴۷</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=%D8%A7%DB%8C%D9%88%D8%A7%D9%86+%D8%B3%D8%A7%D8%B9%D8%AA&rft.btitle=%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A9%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81+%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D9%82%D8%AF%D8%B3+%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C&rft.place=%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF&rft.pub=%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF+%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&rft.date=1393&rft.aulast=%D8%AF%D9%84%DB%8C%D8%B1%DB%8C+%D8%A7%D8%B5%D9%84&rft.aufirst=%D9%85%D8%B1%D8%B6%DB%8C%D9%87&rft.au=%D8%B4%DB%8C%D8%AE%2C+%D9%81%D8%A7%D8%B7%D9%85%D9%87&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFرجبی_قدسی1393" class="citation encyclopaedia">رجبی قدسی، محسن (<bdi>۱۳۹۳</bdi>). «اذان و مناجات». در مهدوی، محمدجواد. <i>دایرةالمعارف آستان قدس رضوی</i>. ج. ۱. مشهد: <a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF_%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="بنیاد پژوهش‌های اسلامی (صفحه وجود ندارد)">بنیاد پژوهش‌های اسلامی</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">شابک</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/9789649715247" title="ویژه:منابع کتاب/9789649715247"><bdi>۹۷۸۹۶۴۹۷۱۵۲۴۷</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=%D8%A7%D8%B0%D8%A7%D9%86+%D9%88+%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%AC%D8%A7%D8%AA&rft.btitle=%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A9%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81+%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D9%82%D8%AF%D8%B3+%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C&rft.place=%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF&rft.pub=%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF+%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&rft.date=1393&rft.aulast=%D8%B1%D8%AC%D8%A8%DB%8C+%D9%82%D8%AF%D8%B3%DB%8C&rft.aufirst=%D9%85%D8%AD%D8%B3%D9%86&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFسجادی1388" class="citation encyclopaedia">سجادی، صادق (<bdi>۱۳۸۸</bdi>). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://lib.eshia.ir/12293/4/1350/%22حرم_رضوی%22">«آستان قدس رضوی»</a>. <i><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A9%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81_%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" class="mw-redirect" title="دایرةالمعارف بزرگ اسلامی">دایرةالمعارف بزرگ اسلامی</a></i>. تهران: <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2_%D8%AF%D8%A7%D8%A6%D8%B1%D8%A9%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81_%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی">مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D9%82%D8%AF%D8%B3+%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C&rft.btitle=%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A9%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81+%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&rft.place=%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86&rft.pub=%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2+%D8%AF%D8%A7%D8%A6%D8%B1%D8%A9%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81+%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&rft.date=1388&rft.aulast=%D8%B3%D8%AC%D8%A7%D8%AF%DB%8C&rft.aufirst=%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%82&rft_id=http%3A%2F%2Flib.eshia.ir%2F12293%2F4%2F1350%2F%2522%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C%2522&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFسجادیحافظیان_رضوی1388" class="citation encyclopaedia">سجادی، صادق؛ حافظیان رضوی، کاظم (<bdi>۱۳۸۸</bdi>). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://lib.eshia.ir/12293/4/1350/%22حرم_رضوی%22">«کتابخانه آستان قدس رضوی»</a>. <i><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A9%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81_%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" class="mw-redirect" title="دایرةالمعارف بزرگ اسلامی">دایرةالمعارف بزرگ اسلامی</a></i>. تهران: <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2_%D8%AF%D8%A7%D8%A6%D8%B1%D8%A9%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81_%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی">مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87+%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D9%82%D8%AF%D8%B3+%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C&rft.btitle=%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A9%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81+%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&rft.place=%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86&rft.pub=%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2+%D8%AF%D8%A7%D8%A6%D8%B1%D8%A9%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81+%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&rft.date=1388&rft.aulast=%D8%B3%D8%AC%D8%A7%D8%AF%DB%8C&rft.aufirst=%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%82&rft.au=%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%DB%8C%D8%A7%D9%86+%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C%2C+%DA%A9%D8%A7%D8%B8%D9%85&rft_id=http%3A%2F%2Flib.eshia.ir%2F12293%2F4%2F1350%2F%2522%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C%2522&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFسوهانیان_حقیقی1393" class="citation encyclopaedia">سوهانیان حقیقی، محمد (<bdi>۱۳۹۳</bdi>). «توپ‌بندی حرم». در مهدوی، محمدجواد. <i>دایرةالمعارف آستان قدس رضوی</i>. ج. ۱. مشهد: <a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF_%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="بنیاد پژوهش‌های اسلامی (صفحه وجود ندارد)">بنیاد پژوهش‌های اسلامی</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">شابک</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/9789649715247" title="ویژه:منابع کتاب/9789649715247"><bdi>۹۷۸۹۶۴۹۷۱۵۲۴۷</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=%D8%AA%D9%88%D9%BE%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C+%D8%AD%D8%B1%D9%85&rft.btitle=%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A9%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81+%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D9%82%D8%AF%D8%B3+%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C&rft.place=%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF&rft.pub=%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF+%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&rft.date=1393&rft.aulast=%D8%B3%D9%88%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86+%D8%AD%D9%82%DB%8C%D9%82%DB%8C&rft.aufirst=%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFایزدی1393" class="citation encyclopaedia">ایزدی، صابر (<bdi>۱۳۹۳</bdi>). «بازنویسی مجموعه وقف‌نامه‌های آستان قدس رضوی». در مهدوی، محمدجواد. <i>دایرةالمعارف آستان قدس رضوی</i>. ج. ۱. مشهد: <a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF_%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="بنیاد پژوهش‌های اسلامی (صفحه وجود ندارد)">بنیاد پژوهش‌های اسلامی</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">شابک</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/9789649715247" title="ویژه:منابع کتاب/9789649715247"><bdi>۹۷۸۹۶۴۹۷۱۵۲۴۷</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%DB%8C+%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87+%D9%88%D9%82%D9%81%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C+%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D9%82%D8%AF%D8%B3+%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C&rft.btitle=%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A9%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81+%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D9%82%D8%AF%D8%B3+%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C&rft.place=%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF&rft.pub=%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF+%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&rft.date=1393&rft.aulast=%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D8%AF%DB%8C&rft.aufirst=%D8%B5%D8%A7%D8%A8%D8%B1&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFفخاری1393" class="citation encyclopaedia">فخاری، حسین (<bdi>۱۳۹۳</bdi>). «اداره آگاهی حرم». در مهدوی، محمدجواد. <i>دایرةالمعارف آستان قدس رضوی</i>. ج. ۱. مشهد: <a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF_%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="بنیاد پژوهش‌های اسلامی (صفحه وجود ندارد)">بنیاد پژوهش‌های اسلامی</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">شابک</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/9789649715247" title="ویژه:منابع کتاب/9789649715247"><bdi>۹۷۸۹۶۴۹۷۱۵۲۴۷</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D9%87+%D8%A2%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C+%D8%AD%D8%B1%D9%85&rft.btitle=%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A9%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81+%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D9%82%D8%AF%D8%B3+%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C&rft.place=%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF&rft.pub=%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF+%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&rft.date=1393&rft.aulast=%D9%81%D8%AE%D8%A7%D8%B1%DB%8C&rft.aufirst=%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFقصابیان1393" class="citation encyclopaedia">قصابیان، محمدرضا (<bdi>۱۳۹۳</bdi>). «تحویل سال نو، مراسم». در مهدوی، محمدجواد. <i>دایرةالمعارف آستان قدس رضوی</i>. ج. ۱. مشهد: <a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF_%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="بنیاد پژوهش‌های اسلامی (صفحه وجود ندارد)">بنیاد پژوهش‌های اسلامی</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">شابک</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/9789649715247" title="ویژه:منابع کتاب/9789649715247"><bdi>۹۷۸۹۶۴۹۷۱۵۲۴۷</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=%D8%AA%D8%AD%D9%88%DB%8C%D9%84+%D8%B3%D8%A7%D9%84+%D9%86%D9%88%D8%8C+%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%85&rft.btitle=%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A9%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81+%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D9%82%D8%AF%D8%B3+%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C&rft.place=%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF&rft.pub=%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF+%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&rft.date=1393&rft.aulast=%D9%82%D8%B5%D8%A7%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86&rft.aufirst=%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%B1%D8%B6%D8%A7&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFکفیلی1393" class="citation encyclopaedia">کفیلی، حشمت (<bdi>۱۳۹۳</bdi>). «آینه‌کاری حرم». در مهدوی، محمدجواد. <i>دایرةالمعارف آستان قدس رضوی</i>. ج. ۱. مشهد: <a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF_%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="بنیاد پژوهش‌های اسلامی (صفحه وجود ندارد)">بنیاد پژوهش‌های اسلامی</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">شابک</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/9789649715247" title="ویژه:منابع کتاب/9789649715247"><bdi>۹۷۸۹۶۴۹۷۱۵۲۴۷</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=%D8%A2%DB%8C%D9%86%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C+%D8%AD%D8%B1%D9%85&rft.btitle=%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A9%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81+%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D9%82%D8%AF%D8%B3+%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C&rft.place=%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF&rft.pub=%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF+%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&rft.date=1393&rft.aulast=%DA%A9%D9%81%DB%8C%D9%84%DB%8C&rft.aufirst=%D8%AD%D8%B4%D9%85%D8%AA&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFکمندلو1393" class="citation encyclopaedia">کمندلو، حسین (<bdi>۱۳۹۳</bdi>). «پنجره‌های حرم». در مهدوی، محمدجواد. <i>دایرةالمعارف آستان قدس رضوی</i>. ج. ۱. مشهد: <a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF_%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="بنیاد پژوهش‌های اسلامی (صفحه وجود ندارد)">بنیاد پژوهش‌های اسلامی</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">شابک</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/9789649715247" title="ویژه:منابع کتاب/9789649715247"><bdi>۹۷۸۹۶۴۹۷۱۵۲۴۷</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=%D9%BE%D9%86%D8%AC%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C+%D8%AD%D8%B1%D9%85&rft.btitle=%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A9%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81+%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D9%82%D8%AF%D8%B3+%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C&rft.place=%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF&rft.pub=%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF+%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&rft.date=1393&rft.aulast=%DA%A9%D9%85%D9%86%D8%AF%D9%84%D9%88&rft.aufirst=%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFسوهانیان_حقیقینقدی1397" class="citation book">سوهانیان حقیقی، محمد؛ نقدی، رضا (<bdi>۱۳۹۷</bdi>). <i>آستان قدس رضوی: متولیان و نایب‌التولیه‌ها</i>. مشهد: بنیاد پژوهشهای اسلامی. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">شابک</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-600-06-0244-4" title="ویژه:منابع کتاب/978-600-06-0244-4"><bdi>۹۷۸-۶۰۰-۰۶-۰۲۴۴-۴</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D9%82%D8%AF%D8%B3+%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C%3A+%D9%85%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%86+%D9%88+%D9%86%D8%A7%DB%8C%D8%A8%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7&rft.place=%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF&rft.pub=%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF+%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%D9%87%D8%A7%DB%8C+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&rft.date=1397&rft.isbn=978-600-06-0244-4&rft.aulast=%D8%B3%D9%88%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86+%D8%AD%D9%82%DB%8C%D9%82%DB%8C&rft.aufirst=%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF&rft.au=%D9%86%D9%82%D8%AF%DB%8C%2C+%D8%B1%D8%B6%D8%A7&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFمیرحسینی1394" class="citation encyclopaedia">میرحسینی، یحیی (<bdi>۱۳۹۴</bdi>). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://lib.eshia.ir/12294/2/333/حرم_امام_رضا">«ثواب و گناه پس از اسلام»</a>. <i>دانشنامه مردم‌شناسی و فولکلور</i>. تهران: <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2_%D8%AF%D8%A7%D8%A6%D8%B1%D8%A9%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81_%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی">مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=%D8%AB%D9%88%D8%A7%D8%A8+%D9%88+%DA%AF%D9%86%D8%A7%D9%87+%D9%BE%D8%B3+%D8%A7%D8%B2+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85&rft.btitle=%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87+%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C+%D9%88+%D9%81%D9%88%D9%84%DA%A9%D9%84%D9%88%D8%B1&rft.place=%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86&rft.pub=%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2+%D8%AF%D8%A7%D8%A6%D8%B1%D8%A9%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81+%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&rft.date=1394&rft.aulast=%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86%DB%8C&rft.aufirst=%DB%8C%D8%AD%DB%8C%DB%8C&rft_id=http%3A%2F%2Flib.eshia.ir%2F12294%2F2%2F333%2F%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFمحمدی1376" class="citation encyclopaedia">محمدی، مریم (<bdi>۱۳۷۶</bdi>). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://eliteraturebook.com/books/download/?hash=eyJpZCI6IjE1OTY4IiwidHlwZSI6InBkZiJ9">«مجموعه آرامگاهی آستان قدس رضوی (مشهد)»</a>. <i>دایرةالمعارف بناهای تاریخی</i>. به کوشش محمدمهدی عقابی. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و هنرهای اسلامی.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87+%D8%A2%D8%B1%D8%A7%D9%85%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C+%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D9%82%D8%AF%D8%B3+%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C+%28%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF%29&rft.btitle=%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A9%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81+%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C+%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C&rft.place=%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86&rft.pub=%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87+%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF+%D9%88+%D9%87%D9%86%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&rft.date=1376&rft.aulast=%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%DB%8C&rft.aufirst=%D9%85%D8%B1%DB%8C%D9%85&rft_id=https%3A%2F%2Feliteraturebook.com%2Fbooks%2Fdownload%2F%3Fhash%3DeyJpZCI6IjE1OTY4IiwidHlwZSI6InBkZiJ9&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFمحمدی1376" class="citation encyclopaedia">محمدی، مریم (<bdi>۱۳۷۶</bdi>). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://eliteraturebook.com/books/download/?hash=eyJpZCI6IjE1OTY4IiwidHlwZSI6InBkZiJ9">«آرامگاه پیر پالان‌دوز (مشهد)»</a>. <i>دایرةالمعارف بناهای تاریخی</i>. به کوشش محمدمهدی عقابی. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و هنرهای اسلامی.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=%D8%A2%D8%B1%D8%A7%D9%85%DA%AF%D8%A7%D9%87+%D9%BE%DB%8C%D8%B1+%D9%BE%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%AF%D9%88%D8%B2+%28%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF%29&rft.btitle=%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A9%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81+%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C+%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C&rft.place=%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86&rft.pub=%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87+%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF+%D9%88+%D9%87%D9%86%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&rft.date=1376&rft.aulast=%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%DB%8C&rft.aufirst=%D9%85%D8%B1%DB%8C%D9%85&rft_id=https%3A%2F%2Feliteraturebook.com%2Fbooks%2Fdownload%2F%3Fhash%3DeyJpZCI6IjE1OTY4IiwidHlwZSI6InBkZiJ9&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFمتین1394" class="citation encyclopaedia">متین، پیمان (<bdi>۱۳۹۴</bdi>). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://lib.eshia.ir/12294/3/89/حرم_امام_رضا">«بست، سفرنامه»</a>. <i>دانشنامه مردم‌شناسی و فولکلور</i>. تهران: <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2_%D8%AF%D8%A7%D8%A6%D8%B1%D8%A9%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81_%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی">مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=%D8%A8%D8%B3%D8%AA%D8%8C+%D8%B3%D9%81%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87&rft.btitle=%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87+%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C+%D9%88+%D9%81%D9%88%D9%84%DA%A9%D9%84%D9%88%D8%B1&rft.place=%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86&rft.pub=%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2+%D8%AF%D8%A7%D8%A6%D8%B1%D8%A9%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81+%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&rft.date=1394&rft.aulast=%D9%85%D8%AA%DB%8C%D9%86&rft.aufirst=%D9%BE%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86&rft_id=http%3A%2F%2Flib.eshia.ir%2F12294%2F3%2F89%2F%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFناجیباغستانی1394" class="citation encyclopaedia">ناجی، محمدرضا؛ باغستانی، اسماعیل (<bdi>۱۳۹۴</bdi>). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://rch.ac.ir/article/Details/13988">«الرضا، امام»</a>. در <a href="/wiki/%D8%BA%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D8%AD%D8%AF%D8%A7%D8%AF_%D8%B9%D8%A7%D8%AF%D9%84" title="غلامعلی حداد عادل">حداد عادل، غلامعلی</a>. <i><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="دانشنامه جهان اسلام">دانشنامه جهان اسلام</a></i>. ج. ۲۰. تهران: <a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF_%D8%AF%D8%A7%D8%A6%D8%B1%D8%A9%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" class="mw-redirect" title="بنیاد دائرةالمعارف اسلامی">بنیاد دائرةالمعارف اسلامی</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%B6%D8%A7%D8%8C+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85&rft.btitle=%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87+%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85&rft.place=%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86&rft.pub=%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF+%D8%AF%D8%A7%D8%A6%D8%B1%D8%A9%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&rft.date=1394&rft.aulast=%D9%86%D8%A7%D8%AC%DB%8C&rft.aufirst=%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%B1%D8%B6%D8%A7&rft.au=%D8%A8%D8%A7%D8%BA%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%2C+%D8%A7%D8%B3%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C%D9%84&rft_id=https%3A%2F%2Frch.ac.ir%2Farticle%2FDetails%2F13988&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFنبی‌سلیم1393" class="citation encyclopaedia">نبی‌سلیم، محمد (<bdi>۱۳۹۳</bdi>). «آرامگاه شیخ بهایی». در مهدوی، محمدجواد. <i>دایرةالمعارف آستان قدس رضوی</i>. ج. ۱. مشهد: <a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF_%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="بنیاد پژوهش‌های اسلامی (صفحه وجود ندارد)">بنیاد پژوهش‌های اسلامی</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">شابک</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/9789649715247" title="ویژه:منابع کتاب/9789649715247"><bdi>۹۷۸۹۶۴۹۷۱۵۲۴۷</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=%D8%A2%D8%B1%D8%A7%D9%85%DA%AF%D8%A7%D9%87+%D8%B4%DB%8C%D8%AE+%D8%A8%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C&rft.btitle=%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A9%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81+%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D9%82%D8%AF%D8%B3+%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C&rft.place=%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF&rft.pub=%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF+%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&rft.date=1393&rft.aulast=%D9%86%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%B3%D9%84%DB%8C%D9%85&rft.aufirst=%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFنقدی1393" class="citation encyclopaedia">نقدی، رضا (<bdi>۱۳۹۳</bdi>). «آثارالرضویه، کتاب». در مهدوی، محمدجواد. <i>دایرةالمعارف آستان قدس رضوی</i>. ج. ۱. مشهد: <a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF_%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="بنیاد پژوهش‌های اسلامی (صفحه وجود ندارد)">بنیاد پژوهش‌های اسلامی</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">شابک</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/9789649715247" title="ویژه:منابع کتاب/9789649715247"><bdi>۹۷۸۹۶۴۹۷۱۵۲۴۷</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C%D9%87%D8%8C+%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8&rft.btitle=%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A9%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81+%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D9%82%D8%AF%D8%B3+%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C&rft.place=%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF&rft.pub=%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF+%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&rft.date=1393&rft.aulast=%D9%86%D9%82%D8%AF%DB%8C&rft.aufirst=%D8%B1%D8%B6%D8%A7&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFنعمتی1393" class="citation encyclopaedia">نعمتی، بهزاد (<bdi>۱۳۹۳</bdi>). «آرامگاه شیخ حر عاملی و شیخ طبرسی». در مهدوی، محمدجواد. <i>دایرةالمعارف آستان قدس رضوی</i>. ج. ۱. مشهد: <a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF_%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="بنیاد پژوهش‌های اسلامی (صفحه وجود ندارد)">بنیاد پژوهش‌های اسلامی</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">شابک</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/9789649715247" title="ویژه:منابع کتاب/9789649715247"><bdi>۹۷۸۹۶۴۹۷۱۵۲۴۷</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=%D8%A2%D8%B1%D8%A7%D9%85%DA%AF%D8%A7%D9%87+%D8%B4%DB%8C%D8%AE+%D8%AD%D8%B1+%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84%DB%8C+%D9%88+%D8%B4%DB%8C%D8%AE+%D8%B7%D8%A8%D8%B1%D8%B3%DB%8C&rft.btitle=%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A9%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81+%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D9%82%D8%AF%D8%B3+%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C&rft.place=%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF&rft.pub=%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF+%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&rft.date=1393&rft.aulast=%D9%86%D8%B9%D9%85%D8%AA%DB%8C&rft.aufirst=%D8%A8%D9%87%D8%B2%D8%A7%D8%AF&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFنعمتی1393" class="citation encyclopaedia">نعمتی، بهزاد (<bdi>۱۳۹۳</bdi>). «ایوان عباسی». در مهدوی، محمدجواد. <i>دایرةالمعارف آستان قدس رضوی</i>. ج. ۱. مشهد: <a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF_%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="بنیاد پژوهش‌های اسلامی (صفحه وجود ندارد)">بنیاد پژوهش‌های اسلامی</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">شابک</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/9789649715247" title="ویژه:منابع کتاب/9789649715247"><bdi>۹۷۸۹۶۴۹۷۱۵۲۴۷</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=%D8%A7%DB%8C%D9%88%D8%A7%D9%86+%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3%DB%8C&rft.btitle=%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A9%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81+%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D9%82%D8%AF%D8%B3+%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C&rft.place=%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF&rft.pub=%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF+%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&rft.date=1393&rft.aulast=%D9%86%D8%B9%D9%85%D8%AA%DB%8C&rft.aufirst=%D8%A8%D9%87%D8%B2%D8%A7%D8%AF&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFنعمتی1393" class="citation encyclopaedia">نعمتی، بهزاد (<bdi>۱۳۹۳</bdi>). «ایوان ولی عصر». در مهدوی، محمدجواد. <i>دایرةالمعارف آستان قدس رضوی</i>. ج. ۱. مشهد: <a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF_%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="بنیاد پژوهش‌های اسلامی (صفحه وجود ندارد)">بنیاد پژوهش‌های اسلامی</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">شابک</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/9789649715247" title="ویژه:منابع کتاب/9789649715247"><bdi>۹۷۸۹۶۴۹۷۱۵۲۴۷</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=%D8%A7%DB%8C%D9%88%D8%A7%D9%86+%D9%88%D9%84%DB%8C+%D8%B9%D8%B5%D8%B1&rft.btitle=%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A9%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81+%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D9%82%D8%AF%D8%B3+%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C&rft.place=%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF&rft.pub=%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF+%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&rft.date=1393&rft.aulast=%D9%86%D8%B9%D9%85%D8%AA%DB%8C&rft.aufirst=%D8%A8%D9%87%D8%B2%D8%A7%D8%AF&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFنعمتی1393" class="citation encyclopaedia">نعمتی، بهزاد (<bdi>۱۳۹۳</bdi>). «ایوان طلای صحن جمهوری اسلامی». در مهدوی، محمدجواد. <i>دایرةالمعارف آستان قدس رضوی</i>. ج. ۱. مشهد: <a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF_%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="بنیاد پژوهش‌های اسلامی (صفحه وجود ندارد)">بنیاد پژوهش‌های اسلامی</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">شابک</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/9789649715247" title="ویژه:منابع کتاب/9789649715247"><bdi>۹۷۸۹۶۴۹۷۱۵۲۴۷</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=%D8%A7%DB%8C%D9%88%D8%A7%D9%86+%D8%B7%D9%84%D8%A7%DB%8C+%D8%B5%D8%AD%D9%86+%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&rft.btitle=%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A9%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81+%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D9%82%D8%AF%D8%B3+%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C&rft.place=%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF&rft.pub=%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF+%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&rft.date=1393&rft.aulast=%D9%86%D8%B9%D9%85%D8%AA%DB%8C&rft.aufirst=%D8%A8%D9%87%D8%B2%D8%A7%D8%AF&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFیحیایی1393" class="citation encyclopaedia">یحیایی، علی (<bdi>۱۳۹۳</bdi>). «پرچم». در مهدوی، محمدجواد. <i>دایرةالمعارف آستان قدس رضوی</i>. ج. ۱. مشهد: <a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF_%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="بنیاد پژوهش‌های اسلامی (صفحه وجود ندارد)">بنیاد پژوهش‌های اسلامی</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">شابک</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/9789649715247" title="ویژه:منابع کتاب/9789649715247"><bdi>۹۷۸۹۶۴۹۷۱۵۲۴۷</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=%D9%BE%D8%B1%DA%86%D9%85&rft.btitle=%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A9%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81+%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D9%82%D8%AF%D8%B3+%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C&rft.place=%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF&rft.pub=%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF+%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&rft.date=1393&rft.aulast=%DB%8C%D8%AD%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C&rft.aufirst=%D8%B9%D9%84%DB%8C&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"><b>کتاب‌ها</b></li> <li><cite id="CITEREFبینش135" class="citation book"><a href="/wiki/%D8%AA%D9%82%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D9%86%D8%B4" title="تقی بینش">بینش، تقی</a> (<bdi>۱۳۵</bdi>). «مشهد». <i>مجموعه خطابه‌های نخستین کنگره تحقیقات ایرانی</i>. به کوشش غلامرضا ستوده. تهران: دانشگاه تهران. ص. <bdi>۲:۳۷۰</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF&rft.btitle=%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87+%D8%AE%D8%B7%D8%A7%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C+%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D9%86+%DA%A9%D9%86%DA%AF%D8%B1%D9%87+%D8%AA%D8%AD%D9%82%DB%8C%D9%82%D8%A7%D8%AA+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C&rft.place=%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86&rft.pages=%3Cbdi%3E%DB%B2%3A%DB%B3%DB%B7%DB%B0%3C%2Fbdi%3E&rft.pub=%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87+%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86&rft.date=135&rft.aulast=%D8%A8%DB%8C%D9%86%D8%B4&rft.aufirst=%D8%AA%D9%82%DB%8C&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFپطروشفسکی1348" class="citation book">پطروشفسکی، ایلیاپاولویچ (<bdi>۱۳۴۸</bdi>). <i>اسلام در ایران: از هجرت تا پایان قرن نهم هجری</i>. ترجمهٔ کریم کشاورز. تهران: شرکت کتاب.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85+%D8%AF%D8%B1+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%3A+%D8%A7%D8%B2+%D9%87%D8%AC%D8%B1%D8%AA+%D8%AA%D8%A7+%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86+%D9%82%D8%B1%D9%86+%D9%86%D9%87%D9%85+%D9%87%D8%AC%D8%B1%DB%8C&rft.place=%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86&rft.pub=%D8%B4%D8%B1%DA%A9%D8%AA+%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8&rft.date=1348&rft.aulast=%D9%BE%D8%B7%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%81%D8%B3%DA%A9%DB%8C&rft.aufirst=%D8%A7%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%BE%D8%A7%D9%88%D9%84%D9%88%DB%8C%DA%86&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFجعفریان1387" class="citation book"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%B3%D9%88%D9%84_%D8%AC%D8%B9%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="رسول جعفریان">جعفریان، رسول</a> (<bdi>۱۳۸۷</bdi>). <i>حیات فکری و سیاسی امامان شیعه علیهم السلام</i>. قم: انصاریان. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">شابک</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/9789644380013" title="ویژه:منابع کتاب/9789644380013"><bdi>۹۷۸۹۶۴۴۳۸۰۰۱۳</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D8%AA+%D9%81%DA%A9%D8%B1%DB%8C+%D9%88+%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86+%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87+%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%87%D9%85+%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85&rft.place=%D9%82%D9%85&rft.pub=%D8%A7%D9%86%D8%B5%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86&rft.date=1387&rft.isbn=9789644380013&rft.aulast=%D8%AC%D8%B9%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86&rft.aufirst=%D8%B1%D8%B3%D9%88%D9%84&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFجلالی1392" class="citation journal">جلالی، میثم (<bdi>۱۳۹۲</bdi>). <span class="cs1-lock-subscription" title="نیاز به اشتراک غیررایگان"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1000450">«تاریخ و فرهنگ اسلامی: کاشی‌های زرین فام حرم امام رضا علیه السلام سندی از هویت تاریخی شهر مشهد»</a></span>. <i>مشکوة</i>. مشهد (۱۱۹): <bdi>۱۳۸–۱۵۶</bdi> – به واسطهٔ <a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%85%DA%AF%D8%B2" title="نورمگز">نورمگز</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=%D9%85%D8%B4%DA%A9%D9%88%D8%A9&rft.atitle=%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D9%88+%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C%3A+%DA%A9%D8%A7%D8%B4%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C+%D8%B2%D8%B1%DB%8C%D9%86+%D9%81%D8%A7%D9%85+%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7+%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%87+%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85+%D8%B3%D9%86%D8%AF%DB%8C+%D8%A7%D8%B2+%D9%87%D9%88%DB%8C%D8%AA+%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C+%D8%B4%D9%87%D8%B1+%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF&rft.issue=%DB%B1%DB%B1%DB%B9&rft.pages=%3Cbdi%3E%DB%B1%DB%B3%DB%B8-%DB%B1%DB%B5%DB%B6%3C%2Fbdi%3E&rft.date=1392&rft.aulast=%D8%AC%D9%84%D8%A7%D9%84%DB%8C&rft.aufirst=%D9%85%DB%8C%D8%AB%D9%85&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.noormags.ir%2Fview%2Ffa%2Farticlepage%2F1000450&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFحسینی_کازرونی1374" class="citation book">حسینی کازرونی، سید احمد (<bdi>۱۳۷۴</bdi>). <i>پژوهشی در اعلام تاریخی و جغرافیایی تاریخ بیهقی</i>. تهران: آیات.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%DB%8C+%D8%AF%D8%B1+%D8%A7%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85+%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C+%D9%88+%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C+%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D8%A8%DB%8C%D9%87%D9%82%DB%8C&rft.place=%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86&rft.pub=%D8%A2%DB%8C%D8%A7%D8%AA&rft.date=1374&rft.aulast=%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86%DB%8C+%DA%A9%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%88%D9%86%DB%8C&rft.aufirst=%D8%B3%DB%8C%D8%AF+%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFحر1393" class="citation journal">حر، حسین (<bdi>۱۳۹۳</bdi>). <span class="cs1-lock-subscription" title="نیاز به اشتراک غیررایگان"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1081794">«موقوفات امام رضا علیه السلام و بررسی کارکردهای آن»</a></span>. <i>وقف میراث جاوید</i>. مشهد (۸): <bdi>۷۹–۱۱۸</bdi> – به واسطهٔ <a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%85%DA%AF%D8%B2" title="نورمگز">نورمگز</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=%D9%88%D9%82%D9%81+%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AB+%D8%AC%D8%A7%D9%88%DB%8C%D8%AF&rft.atitle=%D9%85%D9%88%D9%82%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%AA+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7+%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%87+%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85+%D9%88+%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C+%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C+%D8%A2%D9%86&rft.issue=%DB%B8&rft.pages=%3Cbdi%3E%DB%B7%DB%B9-%DB%B1%DB%B1%DB%B8%3C%2Fbdi%3E&rft.date=1393&rft.aulast=%D8%AD%D8%B1&rft.aufirst=%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.noormags.ir%2Fview%2Ffa%2Farticlepage%2F1081794&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFدوانی1386" class="citation book"><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="علی دوانی">دوانی، علی</a> (<bdi>۱۳۸۶</bdi>). <i>هزاره شیخ طوسی</i>. تهران: امیرکبیر. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">شابک</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/976-964-304-229-5" title="ویژه:منابع کتاب/976-964-304-229-5"><bdi>۹۷۶-۹۶۴-۳۰۴-۲۲۹-۵</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D9%87%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D9%87+%D8%B4%DB%8C%D8%AE+%D8%B7%D9%88%D8%B3%DB%8C&rft.place=%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86&rft.pub=%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%B1%DA%A9%D8%A8%DB%8C%D8%B1&rft.date=1386&rft.isbn=----&rft.aulast=%D8%AF%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C&rft.aufirst=%D8%B9%D9%84%DB%8C&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="Z3988"></span><span class="citation-comment" style="display:none; color:#33aa33; margin-left:0.3em">نگهداری یادکرد:خطاهای شابک چشم‌پوشی‌شده (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:%D8%AE%D8%B7%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B4%D8%A7%D8%A8%DA%A9_%DA%86%D8%B4%D9%85%E2%80%8C%D9%BE%D9%88%D8%B4%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D8%AF%D9%87" title="رده:نگهداری یادکرد:خطاهای شابک چشم‌پوشی‌شده">رده</a>) </span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFزنگنه137" class="citation journal">زنگنه، ابراهیم (<bdi>۱۳۷</bdi>). <span class="cs1-lock-subscription" title="نیاز به اشتراک غیررایگان"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/53008/">«حرم مطهر رضوی و رویدادهای مهم آن»</a></span>. <i>مشکوة</i>. مشهد (۵۷ و ۵۶): <bdi>۱۶۵–۱۸۸</bdi> – به واسطهٔ <a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%85%DA%AF%D8%B2" title="نورمگز">نورمگز</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=%D9%85%D8%B4%DA%A9%D9%88%D8%A9&rft.atitle=%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D9%85%D8%B7%D9%87%D8%B1+%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C+%D9%88+%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C+%D9%85%D9%87%D9%85+%D8%A2%D9%86&rft.issue=%DB%B5%DB%B7+%D9%88+%DB%B5%DB%B6&rft.pages=%3Cbdi%3E%DB%B1%DB%B6%DB%B5-%DB%B1%DB%B8%DB%B8%3C%2Fbdi%3E&rft.date=137&rft.aulast=%D8%B2%D9%86%DA%AF%D9%86%D9%87&rft.aufirst=%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%85&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.noormags.ir%2Fview%2Ffa%2Farticlepage%2F53008%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFشبیریان1346" class="citation journal">شبیریان، علی‌اکبر (<bdi>۱۳۴۶</bdi>). <span class="cs1-lock-subscription" title="نیاز به اشتراک غیررایگان"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/272172">«چند نمونه از نفائس موزه آستان قدس رضوی»</a></span>. <i>نامه آستان قدس</i>. مشهد (۳۲): <bdi>۱۳۴–۱۴۰</bdi> – به واسطهٔ <a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%85%DA%AF%D8%B2" title="نورمگز">نورمگز</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87+%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D9%82%D8%AF%D8%B3&rft.atitle=%DA%86%D9%86%D8%AF+%D9%86%D9%85%D9%88%D9%86%D9%87+%D8%A7%D8%B2+%D9%86%D9%81%D8%A7%D8%A6%D8%B3+%D9%85%D9%88%D8%B2%D9%87+%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D9%82%D8%AF%D8%B3+%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C&rft.issue=%DB%B3%DB%B2&rft.pages=%3Cbdi%3E%DB%B1%DB%B3%DB%B4-%DB%B1%DB%B4%DB%B0%3C%2Fbdi%3E&rft.date=1346&rft.aulast=%D8%B4%D8%A8%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86&rft.aufirst=%D8%B9%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%DA%A9%D8%A8%D8%B1&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.noormags.ir%2Fview%2Ffa%2Farticlepage%2F272172&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFشریعت‌زاده1355" class="citation journal">شریعت‌زاده، علی‌اصغر (<bdi>۱۳۵۵</bdi>). <span class="cs1-lock-subscription" title="نیاز به اشتراک غیررایگان"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/228015/">«نقاره خانه آستان قدس رضوی»</a></span>. <i>هنر و مردم</i>. تهران (۱۶۵ و ۱۶۶): <bdi>۸۳–۸۸</bdi> – به واسطهٔ <a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%85%DA%AF%D8%B2" title="نورمگز">نورمگز</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=%D9%87%D9%86%D8%B1+%D9%88+%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85&rft.atitle=%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%B1%D9%87+%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87+%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D9%82%D8%AF%D8%B3+%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C&rft.issue=%DB%B1%DB%B6%DB%B5+%D9%88+%DB%B1%DB%B6%DB%B6&rft.pages=%3Cbdi%3E%DB%B8%DB%B3-%DB%B8%DB%B8%3C%2Fbdi%3E&rft.date=1355&rft.aulast=%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D8%B9%D8%AA%E2%80%8C%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87&rft.aufirst=%D8%B9%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D8%B5%D8%BA%D8%B1&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.noormags.ir%2Fview%2Ffa%2Farticlepage%2F228015%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFعالم‌زاده1394" class="citation book">عالم‌زاده، بزرگ (<bdi>۱۳۹۴</bdi>). <i>حرم رضوی به روایت تاریخ</i>. مشهد: به نشر. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">شابک</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/9879640222706" title="ویژه:منابع کتاب/9879640222706"><bdi>۹۸۷۹۶۴۰۲۲۲۷۰۶</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C+%D8%A8%D9%87+%D8%B1%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA+%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE&rft.place=%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF&rft.pub=%D8%A8%D9%87+%D9%86%D8%B4%D8%B1&rft.date=1394&rft.isbn=9879640222706&rft.aulast=%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85%E2%80%8C%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87&rft.aufirst=%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="Z3988"></span><span class="citation-comment" style="display:none; color:#33aa33; margin-left:0.3em">نگهداری یادکرد:خطاهای شابک چشم‌پوشی‌شده (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:%D8%AE%D8%B7%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B4%D8%A7%D8%A8%DA%A9_%DA%86%D8%B4%D9%85%E2%80%8C%D9%BE%D9%88%D8%B4%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D8%AF%D9%87" title="رده:نگهداری یادکرد:خطاهای شابک چشم‌پوشی‌شده">رده</a>) </span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFعلیزاده_بیرجندیناصری1391" class="citation journal">علیزاده بیرجندی، زهرا؛ ناصری، اکرم (<bdi>تابستان ۱۳۹۱</bdi>). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://ensani.ir/file/download/article/1599992968-10297-1-39.pdf">«تأثیر کارکردهای متولیان آستان قدس رضوی در فرهنگ تشیع (مطالعه موردی: عصر قاجاریه)»</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. <i>پژوهشنامه تاریخ اسلام</i> (۶): <bdi>۸۴–۸۷</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87+%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85&rft.atitle=%D8%AA%D8%A3%D8%AB%DB%8C%D8%B1+%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C+%D9%85%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%86+%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D9%82%D8%AF%D8%B3+%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C+%D8%AF%D8%B1+%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF+%D8%AA%D8%B4%DB%8C%D8%B9+%28%D9%85%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%87+%D9%85%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C%3A+%D8%B9%D8%B5%D8%B1+%D9%82%D8%A7%D8%AC%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D9%87%29&rft.ssn=summer&rft.issue=%DB%B6&rft.pages=%3Cbdi%3E%DB%B8%DB%B4-%DB%B8%DB%B7%3C%2Fbdi%3E&rft.date=1391&rft.aulast=%D8%B9%D9%84%DB%8C%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87+%D8%A8%DB%8C%D8%B1%D8%AC%D9%86%D8%AF%DB%8C&rft.aufirst=%D8%B2%D9%87%D8%B1%D8%A7&rft.au=%D9%86%D8%A7%D8%B5%D8%B1%DB%8C%2C+%D8%A7%DA%A9%D8%B1%D9%85&rft_id=http%3A%2F%2Fensani.ir%2Ffile%2Fdownload%2Farticle%2F1599992968-10297-1-39.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFسمانهسیدقطبی1392" class="citation journal">سمانه، غفاریان؛ سیدقطبی، مهدی (<bdi>۱۳۹۲</bdi>). <span class="cs1-lock-subscription" title="نیاز به اشتراک غیررایگان"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1021847">«گزارش: خدمات الکترونیکی کتابخانه تخصصی موزه‌های آستان قدس رضوی»</a></span>. <i>کتاب ماه</i>. تهران (۱۹): <bdi>۹۴–۹۸</bdi> – به واسطهٔ <a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%85%DA%AF%D8%B2" title="نورمگز">نورمگز</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8+%D9%85%D8%A7%D9%87&rft.atitle=%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%B4%3A+%D8%AE%D8%AF%D9%85%D8%A7%D8%AA+%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%86%DB%8C%DA%A9%DB%8C+%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87+%D8%AA%D8%AE%D8%B5%D8%B5%DB%8C+%D9%85%D9%88%D8%B2%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C+%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D9%82%D8%AF%D8%B3+%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C&rft.issue=%DB%B1%DB%B9&rft.pages=%3Cbdi%3E%DB%B9%DB%B4-%DB%B9%DB%B8%3C%2Fbdi%3E&rft.date=1392&rft.aulast=%D8%B3%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&rft.aufirst=%D8%BA%D9%81%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86&rft.au=%D8%B3%DB%8C%D8%AF%D9%82%D8%B7%D8%A8%DB%8C%2C+%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.noormags.ir%2Fview%2Ffa%2Farticlepage%2F1021847&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFفیروزیان_پوراصفهانیمجرد_کاهانی1390" class="citation journal">فیروزیان پوراصفهانی، آیدا و آیلین؛ مجرد کاهانی، ابراهیم (<bdi>۱۳۹۰</bdi>). <span class="cs1-lock-subscription" title="نیاز به اشتراک غیررایگان"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1414220">«وجه تسمیه برخی از اماکن متبرکه «حرم مطهر رضوی»»</a></span>. <i>پژوهشنامه خراسان بزرگ</i>. مشهد (۵): <bdi>۸۷–۱۰۵</bdi> – به واسطهٔ <a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%85%DA%AF%D8%B2" title="نورمگز">نورمگز</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87+%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF&rft.atitle=%D9%88%D8%AC%D9%87+%D8%AA%D8%B3%D9%85%DB%8C%D9%87+%D8%A8%D8%B1%D8%AE%DB%8C+%D8%A7%D8%B2+%D8%A7%D9%85%D8%A7%DA%A9%D9%86+%D9%85%D8%AA%D8%A8%D8%B1%DA%A9%D9%87+%C2%AB%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D9%85%D8%B7%D9%87%D8%B1+%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C%C2%BB&rft.issue=%DB%B5&rft.pages=%3Cbdi%3E%DB%B8%DB%B7-%DB%B1%DB%B0%DB%B5%3C%2Fbdi%3E&rft.date=1390&rft.aulast=%D9%81%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%B2%DB%8C%D8%A7%D9%86+%D9%BE%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%B5%D9%81%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C&rft.aufirst=%D8%A2%DB%8C%D8%AF%D8%A7+%D9%88+%D8%A2%DB%8C%D9%84%DB%8C%D9%86&rft.au=%D9%85%D8%AC%D8%B1%D8%AF+%DA%A9%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C%2C+%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%85&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.noormags.ir%2Fview%2Ffa%2Farticlepage%2F1414220&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFقصابیان1382" class="citation journal">قصابیان، محمدرضا (<bdi>۱۳۸۲</bdi>). <span class="cs1-lock-subscription" title="نیاز به اشتراک غیررایگان"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/53144">«تاریخ و فرهنگ اسلامی: نقاره نوازی و نقاره خانه در ایران و جهان»</a></span>. <i>مشکوة</i>. مشهد (۸): <bdi>۸۳–۱۰۶</bdi> – به واسطهٔ <a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%85%DA%AF%D8%B2" title="نورمگز">نورمگز</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=%D9%85%D8%B4%DA%A9%D9%88%D8%A9&rft.atitle=%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D9%88+%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C%3A+%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%B1%D9%87+%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%8C+%D9%88+%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%B1%D9%87+%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87+%D8%AF%D8%B1+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86+%D9%88+%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86&rft.issue=%DB%B8&rft.pages=%3Cbdi%3E%DB%B8%DB%B3-%DB%B1%DB%B0%DB%B6%3C%2Fbdi%3E&rft.date=1382&rft.aulast=%D9%82%D8%B5%D8%A7%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86&rft.aufirst=%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%B1%D8%B6%D8%A7&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.noormags.ir%2Fview%2Ffa%2Farticlepage%2F53144&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFقرشی1382" class="citation book"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%82%D8%B1_%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81_%D9%82%D8%B1%D8%B4%DB%8C" title="باقر شریف قرشی">قرشی، باقرشریف</a> (<bdi>۱۳۸۲</bdi>). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/10329"><i>پژوهشی دقیق در زندگانی امام رضا علیه السلام</i></a>. ترجمهٔ محمد صالحی. تهران: دارالکتب الاسلامیه.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%DB%8C+%D8%AF%D9%82%DB%8C%D9%82+%D8%AF%D8%B1+%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7+%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%87+%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85&rft.place=%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86&rft.pub=%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%AA%D8%A8+%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%87&rft.date=1382&rft.aulast=%D9%82%D8%B1%D8%B4%DB%8C&rft.aufirst=%D8%A8%D8%A7%D9%82%D8%B1%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.noorlib.ir%2FView%2Ffa%2FBook%2FBookView%2FImage%2F10329&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFقرشی1380" class="citation book"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%82%D8%B1_%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81_%D9%82%D8%B1%D8%B4%DB%8C" title="باقر شریف قرشی">قرشی، باقر شریف</a> (<bdi>۱۳۸۰</bdi>). <i>حیاة الامام الرضا علیه السلام</i> (به عربی). ج. دوم. قم: سعید بن جبیر.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D8%A9+%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%B6%D8%A7+%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%87+%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85&rft.place=%D9%82%D9%85&rft.pub=%D8%B3%D8%B9%DB%8C%D8%AF+%D8%A8%D9%86+%D8%AC%D8%A8%DB%8C%D8%B1&rft.date=1380&rft.aulast=%D9%82%D8%B1%D8%B4%DB%8C&rft.aufirst=%D8%A8%D8%A7%D9%82%D8%B1+%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFکوپرسون1396" class="citation book"><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D9%84_%DA%A9%D9%88%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D9%86" title="مایکل کوپرسن">کوپرسون، مایکل</a> (<bdi>۱۳۹۶</bdi>). <i>مأمون خلیفه عباسی</i>. ترجمهٔ طرزی، مریم. تهران: نامک. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">شابک</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-600-6721-64-4" title="ویژه:منابع کتاب/978-600-6721-64-4"><bdi>۹۷۸-۶۰۰-۶۷۲۱-۶۴-۴</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D9%85%D8%A3%D9%85%D9%88%D9%86+%D8%AE%D9%84%DB%8C%D9%81%D9%87+%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3%DB%8C&rft.place=%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86&rft.pub=%D9%86%D8%A7%D9%85%DA%A9&rft.date=1396&rft.isbn=----&rft.aulast=%DA%A9%D9%88%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D9%88%D9%86&rft.aufirst=%D9%85%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D9%84&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFمحسنی1392" class="citation journal">محسنی، فرید (<bdi>۱۳۹۲</bdi>). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1380717/تولیت-آستان-قدس-رضوی?q=تولیت%20آستان%20قدس&score=24.0&rownumber=6">«تولیت آستان قدس رضوی»</a>. <i>شهر قانون</i> (هشتم): <bdi>۷۵–۷۷</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=%D8%B4%D9%87%D8%B1+%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86&rft.atitle=%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AA+%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D9%82%D8%AF%D8%B3+%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C&rft.issue=%D9%87%D8%B4%D8%AA%D9%85&rft.pages=%3Cbdi%3E%DB%B7%DB%B5-%DB%B7%DB%B7%3C%2Fbdi%3E&rft.date=1392&rft.aulast=%D9%85%D8%AD%D8%B3%D9%86%DB%8C&rft.aufirst=%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.noormags.ir%2Fview%2Ffa%2Farticlepage%2F1380717%2F%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AA-%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%82%D8%AF%D8%B3-%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C%3Fq%3D%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AA%2520%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%2520%D9%82%D8%AF%D8%B3%26score%3D24.0%26rownumber%3D6&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFمرتضوی1385" class="citation book">مرتضوی، محمد (<bdi>۱۳۸۵</bdi>). <i>ولایتعهدی امام رضا (ع)</i>. مشهد: بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">شابک</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/9789649711454" title="ویژه:منابع کتاب/9789649711454"><bdi>۹۷۸۹۶۴۹۷۱۱۴۵۴</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D9%88%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%AA%D8%B9%D9%87%D8%AF%DB%8C+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7+%28%D8%B9%29&rft.place=%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF&rft.pub=%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF+%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C+%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D9%82%D8%AF%D8%B3+%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C&rft.date=1385&rft.isbn=9789649711454&rft.aulast=%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%B6%D9%88%DB%8C&rft.aufirst=%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFموسوی‌پناه1391" class="citation book">موسوی‌پناه، ابراهیم (<bdi>۱۳۹۱</bdi>). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://noorlib.ir/book/view/55559?pageNumber=27&viewType=html&query=روضه%20منوره"><i>حرم در واژه‌ها</i></a>. به کوشش آستان قدس رضوی. مشهد: قدس رضوی.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%AF%D8%B1+%D9%88%D8%A7%DA%98%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7&rft.place=%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF&rft.pub=%D9%82%D8%AF%D8%B3+%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C&rft.date=1391&rft.aulast=%D9%85%D9%88%D8%B3%D9%88%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D9%86%D8%A7%D9%87&rft.aufirst=%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%85&rft_id=https%3A%2F%2Fnoorlib.ir%2Fbook%2Fview%2F55559%3FpageNumber%3D27%26viewType%3Dhtml%26query%3D%D8%B1%D9%88%D8%B6%D9%87%2520%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFموسوی_خوانساری1390" class="citation book">موسوی خوانساری، محمدباقر (<bdi>۱۳۹۰</bdi>). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://ebookshia.com/books/pdf/694/روضات+الجنات+فی+احوال+العلماء+و+السادات+(جلد1)"><i>روضات الجنات</i></a>. قم: اسماعیلیان.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D8%B1%D9%88%D8%B6%D8%A7%D8%AA+%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%86%D8%A7%D8%AA&rft.place=%D9%82%D9%85&rft.pub=%D8%A7%D8%B3%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%86&rft.date=1390&rft.aulast=%D9%85%D9%88%D8%B3%D9%88%DB%8C+%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D8%B1%DB%8C&rft.aufirst=%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%A8%D8%A7%D9%82%D8%B1&rft_id=https%3A%2F%2Febookshia.com%2Fbooks%2Fpdf%2F694%2F%D8%B1%D9%88%D8%B6%D8%A7%D8%AA%2B%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%86%D8%A7%D8%AA%2B%D9%81%DB%8C%2B%D8%A7%D8%AD%D9%88%D8%A7%D9%84%2B%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%84%D9%85%D8%A7%D8%A1%2B%D9%88%2B%D8%A7%D9%84%D8%B3%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D8%AA%2B%28%D8%AC%D9%84%D8%AF1%29&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFموسوی_روضاتی1389" class="citation book">موسوی روضاتی، مریم‌دخت (<bdi>۱۳۸۹</bdi>). <i>گنجنامه: فرهنگ آثار معماری اسلامی ایران: امامزاده‌ها و مقابر</i>. ج. سیزده جلد. تهران: دانشگاه شهید بهشتی. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">شابک</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/9789644571879" title="ویژه:منابع کتاب/9789644571879"><bdi>۹۷۸۹۶۴۴۵۷۱۸۷۹</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%DA%AF%D9%86%D8%AC%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%3A+%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF+%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1+%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%3A+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7+%D9%88+%D9%85%D9%82%D8%A7%D8%A8%D8%B1&rft.place=%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86&rft.pub=%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87+%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF+%D8%A8%D9%87%D8%B4%D8%AA%DB%8C&rft.date=1389&rft.isbn=9789644571879&rft.aulast=%D9%85%D9%88%D8%B3%D9%88%DB%8C+%D8%B1%D9%88%D8%B6%D8%A7%D8%AA%DB%8C&rft.aufirst=%D9%85%D8%B1%DB%8C%D9%85%E2%80%8C%D8%AF%D8%AE%D8%AA&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFمهدوی‌پارسا1391" class="citation book">مهدوی‌پارسا، حسین (<bdi>۱۳۹۱</bdi>). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://noorlib.ir/book/view/55543?pageNumber=16&viewType=html&query=ابوالحسن%20عراقی%20معروف%20به%20دبیر"><i>اولین‌ها و قدیمی‌ترین‌ها در حرم امام رضا علیه السلام</i></a>. به کوشش آستان قدس رضوی. مشهد: قدس رضوی.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D8%A7%D9%88%D9%84%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7+%D9%88+%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7+%D8%AF%D8%B1+%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7+%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%87+%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85&rft.place=%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF&rft.pub=%D9%82%D8%AF%D8%B3+%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C&rft.date=1391&rft.aulast=%D9%85%D9%87%D8%AF%D9%88%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%A7&rft.aufirst=%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86&rft_id=https%3A%2F%2Fnoorlib.ir%2Fbook%2Fview%2F55543%3FpageNumber%3D16%26viewType%3Dhtml%26query%3D%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B3%D9%86%2520%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82%DB%8C%2520%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%88%D9%81%2520%D8%A8%D9%87%2520%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%B1&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFنتاج_مجدمحمدزاده1398" class="citation journal">نتاج مجد، عطیه؛ محمدزاده، رضا (<bdi>۱۳۹۸</bdi>). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://ensani.ir/file/download/article/1612094733-10144-99-146.pdf">«تزیینات در حرم امام رضا در تزیینات قدیم»</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. <i>دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی</i>. <b>دوم</b> (۱۸).</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C+%D9%86%D9%88%DB%8C%D9%86+%D8%AF%D8%B1+%D9%85%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%A7%D8%AA+%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85+%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C&rft.atitle=%D8%AA%D8%B2%DB%8C%DB%8C%D9%86%D8%A7%D8%AA+%D8%AF%D8%B1+%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7+%D8%AF%D8%B1+%D8%AA%D8%B2%DB%8C%DB%8C%D9%86%D8%A7%D8%AA+%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85&rft.volume=%D8%AF%D9%88%D9%85&rft.issue=%DB%B1%DB%B8&rft.date=1398&rft.aulast=%D9%86%D8%AA%D8%A7%D8%AC+%D9%85%D8%AC%D8%AF&rft.aufirst=%D8%B9%D8%B7%DB%8C%D9%87&rft.au=%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87%2C+%D8%B1%D8%B6%D8%A7&rft_id=http%3A%2F%2Fensani.ir%2Ffile%2Fdownload%2Farticle%2F1612094733-10144-99-146.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFفاضل1351" class="citation journal">فاضل، محمود (<bdi>۱۳۵۱</bdi>). <span class="cs1-lock-subscription" title="نیاز به اشتراک غیررایگان"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/238453/">«کتابخانه‌های عمده مشهد (کتابخانه جامع گوهرشاد)»</a></span>. <i>وحید</i> (۱۰۰): <bdi>۴۳–۴۴</bdi> – به واسطهٔ <a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%85%DA%AF%D8%B2" title="نورمگز">نورمگز</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=%D9%88%D8%AD%DB%8C%D8%AF&rft.atitle=%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C+%D8%B9%D9%85%D8%AF%D9%87+%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF+%28%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87+%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9+%DA%AF%D9%88%D9%87%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D8%AF%29&rft.issue=%DB%B1%DB%B0%DB%B0&rft.pages=%3Cbdi%3E%DB%B4%DB%B3-%DB%B4%DB%B4%3C%2Fbdi%3E&rft.date=1351&rft.aulast=%D9%81%D8%A7%D8%B6%D9%84&rft.aufirst=%D9%85%D8%AD%D9%85%D9%88%D8%AF&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.noormags.ir%2Fview%2Ffa%2Farticlepage%2F238453%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFولایی1342" class="citation journal">ولایی، مهدی (<bdi>۱۳۴۲</bdi>). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/271970/یادی-از-نواب-پیشین-تولیت-آستان-قدس-رضوی?q=تولیت%20آستان%20قدس&score=24.0&rownumber=1">«یادی از نواب پیشین، تولیت آستان قدس رضوی»</a>. <i>نامه آستان قدس</i> (شانزدهم): <bdi>۵۹–۶۴</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87+%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D9%82%D8%AF%D8%B3&rft.atitle=%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DB%8C+%D8%A7%D8%B2+%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%A8+%D9%BE%DB%8C%D8%B4%DB%8C%D9%86%D8%8C+%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AA+%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D9%82%D8%AF%D8%B3+%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C&rft.issue=%D8%B4%D8%A7%D9%86%D8%B2%D8%AF%D9%87%D9%85&rft.pages=%3Cbdi%3E%DB%B5%DB%B9-%DB%B6%DB%B4%3C%2Fbdi%3E&rft.date=1342&rft.aulast=%D9%88%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%8C&rft.aufirst=%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.noormags.ir%2Fview%2Ffa%2Farticlepage%2F271970%2F%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%A8-%D9%BE%DB%8C%D8%B4%DB%8C%D9%86-%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AA-%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%82%D8%AF%D8%B3-%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C%3Fq%3D%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AA%2520%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%2520%D9%82%D8%AF%D8%B3%26score%3D24.0%26rownumber%3D1&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li></ul> <p><b>منابع آنلاین</b> </p> <ul><li><cite id="CITEREFآستان2" class="citation web">آستان نیوز. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://news.razavi.ir/fa/124322/مهمانسرای-امام-رضاع">«مهمانسرای امام رضا (ع)»</a>. <i>news.razavi.ir</i>. آستان نیوز<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۱۹ تیر ۱۴۰۱</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=news.razavi.ir&rft.atitle=%D9%85%D9%87%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%B1%D8%A7%DB%8C+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7+%28%D8%B9%29&rft.au=%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D9%86%DB%8C%D9%88%D8%B2&rft_id=https%3A%2F%2Fnews.razavi.ir%2Ffa%2F124322%2F%D9%85%D9%87%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D8%B1%D8%B6%D8%A7%D8%B9&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFایسنا1" class="citation web">ایسنا. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.isna.ir/news">«تولیت آستان قدس رضوی از آغاز تا دوره صفویه»</a>. <i>isna.ir</i>. ایسنا<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۱۹ تیر ۱۴۰۱</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=isna.ir&rft.atitle=%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AA+%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D9%82%D8%AF%D8%B3+%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C+%D8%A7%D8%B2+%D8%A2%D8%BA%D8%A7%D8%B2+%D8%AA%D8%A7+%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%87+%D8%B5%D9%81%D9%88%DB%8C%D9%87&rft.au=%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%A7&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.isna.ir%2Fnews&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"><sup class="Fix-tag"><sup class="noprint Inline-Template"><span title="" style="white-space: nowrap;">[<i><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%87" title="ویکی‌پدیا:پیوندهای مرده">پیوند مرده</a></i>]</span></sup></sup></li> <li><cite id="CITEREFایکنا1" class="citation web">ایکنا (<bdi>۱۳۹۳</bdi>). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://khorasan.iqna.ir/fa/news/1389904/آشنایی-با-مشاهیر-مدفون-در-حرم-مطهر-امام-رضاع">«آشنایی با مشاهیر مدفون در حرم مطهر امام رضا (ع)»</a>. <i>khorasan.iqna.ir</i><span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۱۹ تیر ۱۴۰۱</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=khorasan.iqna.ir&rft.atitle=%D8%A2%D8%B4%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C+%D8%A8%D8%A7+%D9%85%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C%D8%B1+%D9%85%D8%AF%D9%81%D9%88%D9%86+%D8%AF%D8%B1+%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D9%85%D8%B7%D9%87%D8%B1+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7+%28%D8%B9%29&rft.date=1393&rft.au=%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D9%86%D8%A7&rft_id=https%3A%2F%2Fkhorasan.iqna.ir%2Ffa%2Fnews%2F1389904%2F%D8%A2%D8%B4%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D9%85%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C%D8%B1-%D9%85%D8%AF%D9%81%D9%88%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%AD%D8%B1%D9%85-%D9%85%D8%B7%D9%87%D8%B1-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D8%B1%D8%B6%D8%A7%D8%B9&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFدانش1" class="citation web">دانشنامه مشهد (<bdi>۱۳۹۴</bdi>). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://mashhadenc.ir/کتابخانه-ی-گوهرشاد/">«کتابخانه گوهرشاد»</a>. <i>mashhadenc.ir</i>. مجله دانشورز<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۱۹ تیر ۱۴۰۱</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=mashhadenc.ir&rft.atitle=%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87+%DA%AF%D9%88%D9%87%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D8%AF&rft.date=1394&rft.au=%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87+%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF&rft_id=http%3A%2F%2Fmashhadenc.ir%2F%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87-%DB%8C-%DA%AF%D9%88%D9%87%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D8%AF%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li> <li><cite id="CITEREFفولاد1" class="citation web">درگاه فرهنگی تبلیغی حرم مطهر رضوی (<bdi>۱۳۹۶</bdi>). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://haram.razavi.ir/post/پارکینگ-ها">«پارکینگ‌ها»</a>. <i>haram.razavi.ir</i>. آستان قدس رضوی<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۱۹ تیر ۱۴۰۱</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=haram.razavi.ir&rft.atitle=%D9%BE%D8%A7%D8%B1%DA%A9%DB%8C%D9%86%DA%AF%E2%80%8C%D9%87%D8%A7&rft.date=1396&rft.au=%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87+%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C+%D8%AA%D8%A8%D9%84%DB%8C%D8%BA%DB%8C+%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D9%85%D8%B7%D9%87%D8%B1+%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C&rft_id=https%3A%2F%2Fharam.razavi.ir%2Fpost%2F%D9%BE%D8%A7%D8%B1%DA%A9%DB%8C%D9%86%DA%AF-%D9%87%D8%A7&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></li></ul> <p><b>منابع انگلیسی</b> </p> <div dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <ul><li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFal-Qarashi2012" class="citation book cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">al-Qarashi, Bāqir Sharif (2012). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://maaref-foundation.com/english/index.htm"><i>The life of Imām 'Ali Bin Mūsā al-Ridā</i></a> (به انگلیسی). Translated by Jāsim al-Rasheed. Qom: Ansariyan Publications.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+life+of+Im%C4%81m+%27Ali+Bin+M%C5%ABs%C4%81+al-Rid%C4%81&rft.place=Qom&rft.pub=Ansariyan+Publications&rft.date=2012&rft.aulast=al-Qarashi&rft.aufirst=B%C4%81qir+Sharif&rft_id=http%3A%2F%2Fmaaref-foundation.com%2Fenglish%2Findex.htm&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="Z3988"></span></li> <li>Zabeth, Hyder Reza (1999). Landmarks of Mashhad. Alhoda UK. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/964-444-221-0" title="ویژه:منابع کتاب/964-444-221-0">964-444-221-0</a>.</li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFBayhom-Daou2009" class="citation encyclopaedia cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Bayhom-Daou, Tamima (2009). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-3/ali-al-rida-COM_22933?s.num=253&s.rows=100&s.start=200">"ʿAlī al-Riḍā"</a>. In Fleet, Kate; Krämer, Gudrun; Matringe, Denis; Nawas, John; Rowson, Everett (eds.). <i><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="دانشنامه اسلام">Encyclopaedia of Islam</a></i> (به انگلیسی) (3rd ed.). <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D9%84" title="انتشارات بریل">Brill</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=%CA%BFAl%C4%AB+al-Ri%E1%B8%8D%C4%81&rft.btitle=Encyclopaedia+of+Islam&rft.edition=3rd&rft.pub=Brill&rft.date=2009&rft.aulast=Bayhom-Daou&rft.aufirst=Tamima&rft_id=https%3A%2F%2Freferenceworks.brillonline.com%2Fentries%2Fencyclopaedia-of-islam-3%2Fali-al-rida-COM_22933%3Fs.num%3D253%26s.rows%3D100%26s.start%3D200&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFLewis1986" class="citation encyclopaedia cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D9%84%D9%88%D8%A6%DB%8C%D8%B3" title="برنارد لوئیس">Lewis, Bernard</a> (1986). "ʿAlī Al-Riḍā". <i><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="دانشنامه اسلام">Encyclopaedia of Islam</a></i> (به انگلیسی) (2nd ed.). <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D9%84" title="انتشارات بریل">E. J. Brill</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=%CA%BFAl%C4%AB+Al-Ri%E1%B8%8D%C4%81&rft.btitle=Encyclopaedia+of+Islam&rft.edition=2nd&rft.pub=E.+J.+Brill&rft.date=1986&rft.aulast=Lewis&rft.aufirst=Bernard&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFEl–Hibri2010" class="citation book cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">El–Hibri, Tayeb (2010). "The empire in Iraq, 763–861". In <a href="/wiki/%DA%86%DB%8C%D8%B2_%D8%B1%D8%A7%D8%A8%DB%8C%D9%86%D8%B3%D9%88%D9%86" class="mw-redirect" title="چیز رابینسون">Robinson, .Chase F</a> (ed.). <i><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85_%DA%A9%D9%85%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AC" title="تاریخ جدید اسلام کمبریج">The New Cambridge History of Islam</a></i> (به انگلیسی). Vol. 1. <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%DA%A9%D9%85%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AC" title="انتشارات دانشگاه کمبریج">Cambridge University Press</a>. pp. 269–304.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=The+empire+in+Iraq%2C+763%E2%80%93861&rft.btitle=The+New+Cambridge+History+of+Islam&rft.pages=269-304&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.date=2010&rft.aulast=El%E2%80%93Hibri&rft.aufirst=Tayeb&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFDonaldson1933" class="citation book cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Donaldson, Dwight M (1933). <i>The Shi'ite Religion: A History of Islam in Persia and Irak</i> (به انگلیسی). BURLEIGH PRESS.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Shi%27ite+Religion%3A+A+History+of+Islam+in+Persia+and+Irak&rft.pub=BURLEIGH+PRESS&rft.date=1933&rft.aulast=Donaldson&rft.aufirst=Dwight+M&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFMadelung1985" class="citation encyclopaedia cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%D9%81%D8%B1%D8%AF_%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%84%D9%88%D9%86%DA%AF" title="ویلفرد مادلونگ">Madelung, Wilfred</a> (1985). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.iranicaonline.org/articles/ali-al-reza">"ʿAlī Al-Reżā"</a>. In <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D9%86_%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D8%B7%D8%B1" title="احسان یارشاطر">Yarshater, Ehsan</a> (ed.). <i><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%DA%A9%D8%A7" title="دانشنامه ایرانیکا">Encyclopædia Iranica</a></i> (به انگلیسی). New York: Bibliotheca Persica Press.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=%CA%BFAl%C4%AB+Al-Re%C5%BC%C4%81&rft.btitle=Encyclop%C3%A6dia+Iranica&rft.place=New+York&rft.pub=Bibliotheca+Persica+Press&rft.date=1985&rft.aulast=Madelung&rft.aufirst=Wilfred&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.iranicaonline.org%2Farticles%2Fali-al-reza&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%B1%D9%85+%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85+%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="Z3988"></span></li></ul> </div> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="پیوند_به_بیرون"><span id=".D9.BE.DB.8C.D9.88.D9.86.D8.AF_.D8.A8.D9.87_.D8.A8.DB.8C.D8.B1.D9.88.D9.86"></span>پیوند به بیرون</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&action=edit&section=56" title="ویرایش بخش: پیوند به بیرون"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="navigation" aria-labelledby="sister-projects" class="metadata plainlinks sistersitebox plainlist mbox-small" style="border:1px solid #aaa;padding:0;background:#f9f9f9"><div style="padding:0.75em 0;text-align:center"><b style="display:block">حرم امام رضا</b>در <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%BE%D8%B1%D9%88%DA%98%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%87%D8%B1_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%A7" title="ویکی‌پدیا:پروژه‌های خواهر ویکی‌مدیا"><span id="sister-projects">پروژه‌های خواهر</span></a> ویکی‌پدیا</div><ul style="border-top:1px solid #aaa;padding:0.75em 0;width:217px;margin:0 auto"><li style="min-height:31px"><span style="display:inline-block;width:31px;line-height:31px;vertical-align:middle;text-align:center"><span class="mw-valign-middle" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/20px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="20" height="27" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/40px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span></span><span style="display:inline-block;margin-right:4px;width:182px;vertical-align:middle"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Imam_Reza_Shrine" class="extiw" title="c:Category:Imam Reza Shrine">در میان تصاویر و رسانه‌ها</a> از ویکی‌انبار</span></li><li style="min-height:31px"><span style="display:inline-block;width:31px;line-height:31px;vertical-align:middle;text-align:center"><span class="mw-valign-middle" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Wikinews-logo.svg/27px-Wikinews-logo.svg.png" decoding="async" width="27" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Wikinews-logo.svg/41px-Wikinews-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Wikinews-logo.svg/54px-Wikinews-logo.svg.png 2x" data-file-width="759" data-file-height="415" /></span></span></span><span style="display:inline-block;margin-right:4px;width:182px;vertical-align:middle"><a href="https://fa.wikinews.org/wiki/Special:Search/%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="extiw" title="n:Special:Search/حرم امام رضا">در میان خبرها</a> از ویکی‌خبر</span></li><li style="min-height:31px"><span style="display:inline-block;width:31px;line-height:31px;vertical-align:middle;text-align:center"><span class="mw-valign-middle" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/23px-Wikiquote-logo.svg.png" decoding="async" width="23" height="27" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/35px-Wikiquote-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/46px-Wikiquote-logo.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="355" /></span></span></span><span style="display:inline-block;margin-right:4px;width:182px;vertical-align:middle"><a href="https://fa.wikiquote.org/wiki/%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="extiw" title="q:حرم امام رضا">در میان گفتاوردها</a> از ویکی‌گفتاورد</span></li><li style="min-height:31px"><span style="display:inline-block;width:31px;line-height:31px;vertical-align:middle;text-align:center"><span class="mw-valign-middle" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Wikiversity_logo_2017.svg/27px-Wikiversity_logo_2017.svg.png" decoding="async" width="27" height="22" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Wikiversity_logo_2017.svg/41px-Wikiversity_logo_2017.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Wikiversity_logo_2017.svg/54px-Wikiversity_logo_2017.svg.png 2x" data-file-width="626" data-file-height="512" /></span></span></span><span style="display:inline-block;margin-right:4px;width:182px;vertical-align:middle"><a href="https://fa.wikiversity.org/wiki/Special:Search/%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="extiw" title="v:Special:Search/حرم امام رضا">در میان مراجع</a> از ویکی‌دانشگاه</span></li></ul></div> <ul><li><span class="official-website"><span class="url"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.razavi.ir/">وبگاه رسمی</a></span></span></li></ul> <div class="navbox-styles"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40355799">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39648996">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:right;border-left-width:2px;border-right-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#b3ccff}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#dbe7ff}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e5edff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:right;text-align:right;margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navbox-list li{unicode-bidi:isolate}</style></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="مکان‌های_مقدس_اسلامی" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40261389">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:right;text-align:right}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-left:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-right:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar a>span,.mw-parser-output .navbar a>abbr{text-decoration:inherit}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}@media(prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}}@media print{.mw-parser-output .navbar{display:none!important}}</style><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AC%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="الگو:جاهای مقدس اسلامی"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AC%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="بحث الگو:جاهای مقدس اسلامی"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AC%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:جاهای مقدس اسلامی"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="مکان‌های_مقدس_اسلامی" style="font-size:114%;margin:0 4em">مکان‌های مقدس اسلامی</div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">شهرهای مقدس اهل سنت و شیعه</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D9%87" title="مکه">مکه</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87" title="مدینه">مدینه</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B4%D9%84%DB%8C%D9%85" title="اورشلیم">بیت‌المقدس</a></div></td><td class="noviewer navbox-image" rowspan="4" style="width:1px;padding:0 0 0 2px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Zamzamwill.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Zamzamwill.JPG/100px-Zamzamwill.JPG" decoding="async" width="100" height="75" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Zamzamwill.JPG/150px-Zamzamwill.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Zamzamwill.JPG/200px-Zamzamwill.JPG 2x" data-file-width="2048" data-file-height="1536" /></a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">جاهای مقدس اهل سنت و شیعه</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><i><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF" title="مسجد">مساجد</a></i>: <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D9%85" class="mw-redirect" title="مسجد الحرام">مسجدالحرام</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%DB%8C" class="mw-redirect" title="مسجد النبی">مسجدالنبی</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%82%D8%B5%DB%8C" title="مسجدالاقصی">مسجدالاقصی</a> •  <a href="/wiki/%D9%82%D8%A8%D9%87_%D8%A7%D9%84%D8%B5%D8%AE%D8%B1%D9%87" class="mw-redirect" title="قبه الصخره">قبه الصخره</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D9%82%D8%A8%D8%A7" title="مسجد قبا">مسجد قبا</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%B0%D9%88%D9%82%D8%A8%D9%84%D8%AA%DB%8C%D9%86" title="مسجد ذوقبلتین">مسجد ذوقبلتین</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">شهرهای مقدس ویژه شیعه</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D9%86%D8%AC%D9%81" title="نجف">نجف</a> •  <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%A8%D9%84%D8%A7" title="کربلا">کربلا</a> •  <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B8%D9%85%DB%8C%D9%86" title="کاظمین">کاظمین</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF" title="مشهد">مشهد</a> •  <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%B1%D8%A7" title="سامرا">سامرا</a> •  <a href="/wiki/%D8%AF%D9%85%D8%B4%D9%82" title="دمشق">دمشق</a> •  <a href="/wiki/%D9%82%D9%85" title="قم">قم</a> •  <a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%B2" title="شیراز">شیراز</a> •  <a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D9%81%D9%87" title="کوفه">کوفه</a> •  <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D9%85%D8%B1" title="کاشمر">کاشمر</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">جاهای مقدس ویژه شیعه</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><i><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF" title="مسجد">مساجد</a></i>: <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%DA%A9%D9%88%D9%81%D9%87" title="مسجد کوفه">مسجد کوفه</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%B3%D9%87%D9%84%D9%87" title="مسجد سهله">مسجد سهله</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D9%85%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="مسجد جمکران">مسجد جمکران</a><br /><i><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B1%D9%85" title="حرم">حرم‌ها</a></i>: <a href="/wiki/%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D8%A8%D9%86_%D8%A7%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%A8" title="حرم علی بن ابی‌طالب">حرم علی بن ابی‌طالب</a> •  <a href="/wiki/%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86" title="حرم امام حسین">حرم امام حسین</a> •  <a href="/wiki/%D8%A8%D9%82%DB%8C%D8%B9" title="بقیع">بقیع</a> •  <a href="/wiki/%D8%AD%D8%B1%D9%85_%DA%A9%D8%A7%D8%B8%D9%85%DB%8C%D9%86" title="حرم کاظمین">حرم کاظمین</a> •  <a class="mw-selflink selflink">حرم امام رضا</a> •  <a href="/wiki/%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%B9%D8%B3%DA%A9%D8%B1%DB%8C%DB%8C%D9%86" title="حرم عسکریین">حرم عسکریین</a> •  <a href="/wiki/%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3_%D8%A8%D9%86_%D8%B9%D9%84%DB%8C" title="حرم عباس بن علی">حرم عباس بن علی</a> •  <a href="/wiki/%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D9%81%D8%A7%D8%B7%D9%85%D9%87_%D9%85%D8%B9%D8%B5%D9%88%D9%85%D9%87" title="حرم فاطمه معصومه">حرم فاطمه معصومه</a> •  <a href="/wiki/%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%B4%D8%A7%D9%87%DA%86%D8%B1%D8%A7%D8%BA" title="حرم شاهچراغ">حرم شاهچراغ</a> •  <a href="/wiki/%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%B2%DB%8C%D9%86%D8%A8_%DA%A9%D8%A8%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="حرم زینب کبری">حرم زینب کبری</a> •  <a href="/wiki/%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%B1%D9%82%DB%8C%D9%87" title="حرم رقیه">حرم رقیه</a> •  <a href="/wiki/%D9%82%D8%A8%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%B5%D8%BA%DB%8C%D8%B1" title="قبرستان باب‌الصغیر">باب‌الصغیر</a> •  <a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%A7%D9%85%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%84_%D9%86%D8%A8%DB%8C" title="آرامگاه دانیال نبی">مرقد دانیال</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%82%D8%A8%D8%B1%D9%87_%D8%B4%D9%87%D8%AF%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%AD%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="مقبره شهدای احد (صفحه وجود ندارد)">مقبره شهدای احد</a><br /> •  <i><a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87" title="امامزاده">امام‌زاده‌ها</a></i>: <a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B8%DB%8C%D9%85" class="mw-redirect" title="شاه‌عبدالعظیم">حرم شاه عبدالعظیم</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%B6%DB%8C" title="امامزاده سید مرتضی">امامزاده سید مرتضی</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%D8%AD%D9%85%D8%B2%D9%87_(%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D9%85%D8%B1)" title="امامزاده سید حمزه (کاشمر)">امامزاده سید حمزه (کاشمر)</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%D8%AD%D9%85%D8%B2%D9%87_(%D8%AA%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%B2)" title="امامزاده سید حمزه (تبریز)">امامزاده سید حمزه (تبریز)</a> •  ...<br /><i><a href="/wiki/%D8%AA%DA%A9%DB%8C%D9%87_(%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%B0%D9%87%D8%A8%DB%8C)" title="تکیه (مکان مذهبی)">تکیه</a> •  <a href="/wiki/%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86%DB%8C%D9%87" title="حسینیه">حسینیه</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C%D9%87" title="مهدیه">مهدیه</a></i></div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="شیعهٔ_دوازده‌امامی" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist wraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style="background-color:D1DFC3;background: #D1DFC3;"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87-%D8%A7%D9%81%D9%82%DB%8C" title="الگو:شیعه-افقی"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87-%D8%A7%D9%81%D9%82%DB%8C" title="بحث الگو:شیعه-افقی"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87-%D8%A7%D9%81%D9%82%DB%8C" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:شیعه-افقی"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="شیعهٔ_دوازده‌امامی" class="wraplinks" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="شیعه دوازده‌امامی">شیعهٔ دوازده‌امامی</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background-color:D1DFC3;width:1%;width: 8% background:#E7EFE0;"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:تاریخ شیعه دوازده‌امامی">تاریخ</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background-color:E7EFE0;width:1%;width: 10%;"><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="شیعه نخستین (صفحه وجود ندارد)">شیعهٔ نخستین</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D8%A8%D9%86_%D8%A7%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%A8" class="mw-redirect" title="علی بن ابی‌طالب">علی بن ابی‌طالب</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%B9%D8%B4%DB%8C%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D9%82%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="عشیره اقربین (صفحه وجود ندارد)">عشیره اقربین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF_%D8%BA%D8%AF%DB%8C%D8%B1_%D8%AE%D9%85" title="رویداد غدیر خم">غدیر خم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF_%D9%85%D8%A8%D8%A7%D9%87%D9%84%D9%87" title="رویداد مباهله">مباهله</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%82%DB%8C%D9%81%D9%87_%D8%A8%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D9%87" title="سقیفه بنی‌ساعده">سقیفهٔ بنی‌ساعده</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background-color:E7EFE0;width:1%;width: 10%;"><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%A7%D8%B2_%D8%B3%D8%A7%D9%84_%DB%B1%DB%B1_%D8%AA%D8%A7_%DB%B2%DB%B6%DB%B0_%D9%87%E2%80%8D.%D9%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="تاریخ شیعه دوازده‌امامی از سال ۱۱ تا ۲۶۰ ه‍.ق (صفحه وجود ندارد)">از سال ۱۱ تا ۲۶۰ ه‍. ق</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D8%B1_%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%81%D8%AA_%D8%AE%D9%84%D9%81%D8%A7%DB%8C_%D8%B1%D8%A7%D8%B4%D8%AF%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="شیعه در دوران خلافت خلفای راشدین (صفحه وجود ندارد)">دوران خلافت راشدین</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D8%B1_%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%81%D8%AA_%D8%A7%D9%85%D9%88%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="شیعه در دوران خلافت اموی (صفحه وجود ندارد)">دوران امویان</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A8%D8%B1%D8%AF_%DA%A9%D8%B1%D8%A8%D9%84%D8%A7" title="نبرد کربلا">واقعهٔ کربلا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%DB%8C%D8%A7%D9%85_%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1_%D8%AB%D9%82%D9%81%DB%8C" title="قیام مختار ثقفی">قیام مختار</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%87%D8%B6%D8%AA_%D8%AA%D9%88%D8%A7%D8%A8%DB%8C%D9%86" title="نهضت توابین">قیام توابین</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%B3_%D9%82%D9%85_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="تاسیس قم شیعی (صفحه وجود ندارد)">تاسیس قم شیعی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%B4%DB%8C%D8%B9_%DA%A9%D9%88%D9%81%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="تشیع کوفی (صفحه وجود ندارد)">تشیع کوفی</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D8%B1_%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%81%D8%AA_%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="شیعه در دوران خلافت عباسی (صفحه وجود ندارد)">دوران عباسیان</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D9%87%D8%B6%D8%AA_%D8%A8%D8%A7%D9%82%D8%B1%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="نهضت باقرین (صفحه وجود ندارد)">نهضت باقرین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A8%DA%A9%D9%87_%D9%88%DA%A9%D9%84%D8%A7" title="شبکه وکلا">شبکهٔ وکالت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%AA%D8%B9%D9%87%D8%AF%DB%8C_%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D8%A8%D9%86_%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="mw-redirect" title="ولایتعهدی علی بن موسی الرضا">ولایتعهدی علی بن موسی الرضا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%87%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%AA_%D8%B3%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D8%AA_%D8%A8%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="مهاجرت سادات به ایران (صفحه وجود ندارد)">مهاجرت سادات به ایران</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D8%BA%DB%8C%D8%A8%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="زمینه‌سازی غیبت (صفحه وجود ندارد)">زمینه‌سازی غیبت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%D8%BA%DB%8C%D8%A8%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="عصر غیبت (صفحه وجود ندارد)">عصر غیبت</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%BA%DB%8C%D8%A8%D8%AA_%D8%B5%D8%BA%D8%B1%D8%A7" title="غیبت صغرا">غیبت صغرا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%BA%DB%8C%D8%A8%D8%AA_%DA%A9%D8%A8%D8%B1%D8%A7" title="غیبت کبرا">غیبت کبرا</a></li></ul></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background-color:E7EFE0;width:1%;width: 10%;"><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%A7%D8%B2_%D8%B3%D8%A7%D9%84_%DB%B2%DB%B6%DB%B0_%D8%AA%D8%A7_%D8%A2%D8%BA%D8%A7%D8%B2_%D8%B5%D9%81%D9%88%DB%8C%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="تاریخ شیعه دوازده‌امامی از سال ۲۶۰ تا آغاز صفویه (صفحه وجود ندارد)">از ۲۶۰ تا آغاز صفویه</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85%D8%AA_%D8%A7%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="شیعه دوازده‌امامی در حکومت ادریسیان (صفحه وجود ندارد)">حکومت ادریسیان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85%D8%AA_%D9%81%D8%A7%D8%B7%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="شیعه دوازده‌امامی در حکومت فاطمیان (صفحه وجود ندارد)">حکومت فاطمیان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85%D8%AA_%D8%A2%D9%84_%D8%A8%D9%88%DB%8C%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="شیعه دوازده‌امامی در حکومت آل بویه (صفحه وجود ندارد)">حکومت آل‌بویه</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%AA%D8%B4%DB%8C%D8%B9_%D8%A8%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="ورود تشیع به ایران (صفحه وجود ندارد)">ورود تشیع به ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1_%D9%85%D8%B0%D9%87%D8%A8_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B2_%D8%B3%D9%86%DB%8C_%D8%A8%D9%87_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87" title="تغییر مذهب ایرانیان از سنی به شیعه">تغییر مذهب ایرانیان از سنی به شیعه</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85%D8%AA_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%AE%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="شیعه دوازده‌امامی در حکومت ایلخانان (صفحه وجود ندارد)">حکومت ایلخانان</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%D9%87_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%B4%D8%AF%D9%86_%D8%B3%D9%84%D8%B7%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%AE%D8%AF%D8%A7%D8%A8%D9%86%D8%AF%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="واقعه شیعه شدن سلطان محمد خدابنده (صفحه وجود ندارد)">شیعه شدن سلطان محمد</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%B3%D9%85%DB%8C%D8%AA_%D9%85%D8%B0%D9%87%D8%A8_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%AE%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="رسمیت مذهب شیعه دوازده‌امامی در ایران ایلخانی (صفحه وجود ندارد)">رسمیت مذهب در ایران ایلخانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="سربداران">سربداران</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%B9%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="مرعشیان">مرعشیان</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="کیاییان">کیاییان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A2%D9%84_%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="آل عماد (صفحه وجود ندارد)">آل عماد</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background-color:E7EFE0;width:1%;width: 10%;"><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%A7%D8%B2_%D8%B5%D9%81%D9%88%DB%8C%D9%87_%D8%AA%D8%A7_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D8%AF%D9%87%D9%94_%DA%86%D9%87%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%87%D9%85_%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D8%AF%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="تاریخ شیعه دوازده‌امامی از صفویه تا پایان سدهٔ چهاردهم خورشیدی (صفحه وجود ندارد)">از صفویه تا پایان<br />سدهٔ چهاردهم ه‍. خ</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85%D8%AA_%D8%B5%D9%81%D9%88%DB%8C%D9%87" title="شیعه دوازده‌امامی در حکومت صفویه">حکومت صفویه</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D9%82%DB%8C%D8%A7%D9%85_%D8%B4%D8%A7%D9%87_%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3_%D8%B5%D9%81%D9%88%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="قیام شاه عباس صفوی (صفحه وجود ندارد)">قیام شاه عباس صفوی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%B3%D9%85%DB%8C%D8%AA_%D9%85%D8%B0%D9%87%D8%A8_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%B5%D9%81%D9%88%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="رسمیت مذهب شیعه دوازده‌امامی در ایران صفوی (صفحه وجود ندارد)">رسمیت مذهب در ایران صفوی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D9%86%D8%B4_%D9%88_%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D8%A6%D9%88%D9%84%D9%88%DA%98%DB%8C_%D8%B5%D9%81%D9%88%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="بینش و ایدئولوژی صفویان">بینش و ایدئولوژی صفویان</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85%D8%AA_%D8%A7%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="شیعه دوازده‌امامی در حکومت افشاریه (صفحه وجود ندارد)">حکومت افشاریه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85%D8%AA_%D8%B2%D9%86%D8%AF%DB%8C%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="شیعه دوازده‌امامی در حکومت زندیه (صفحه وجود ندارد)">حکومت زندیه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85%D8%AA_%D9%82%D8%A7%D8%AC%D8%A7%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="شیعه دوازده‌امامی در حکومت قاجار (صفحه وجود ندارد)">حکومت قاجار</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%B3%D9%85%DB%8C%D8%AA_%D9%85%D8%B0%D9%87%D8%A8_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D9%85%D8%B4%D8%B1%D9%88%D8%B7%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="رسمیت مذهب شیعه دوازده‌امامی در قانون اساسی مشروطه (صفحه وجود ندارد)">رسمیت مذهب در قانون اساسی مشروطه</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85%D8%AA_%D9%BE%D9%87%D9%84%D9%88%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="شیعه دوازده‌امامی در حکومت پهلوی (صفحه وجود ندارد)">حکومت پهلوی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85%D8%AA_%D8%A7%D9%88%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="شیعه دوازده‌امامی در حکومت اود (صفحه وجود ندارد)">حکومت اود</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85%D8%AA_%D8%B1%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D9%BE%D9%88%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="شیعه دوازده‌امامی در حکومت رام‌پور (صفحه وجود ندارد)">حکومت رام‌پور</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA_%D8%AD%DB%8C%D8%AF%D8%B1%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="شیعه دوازده‌امامی در دولت حیدرآباد (صفحه وجود ندارد)">دولت حیدرآباد</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A2%D8%B0%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="شیعه دوازده‌امامی در جمهوری آذربایجان (صفحه وجود ندارد)">جمهوری آذربایجان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85%D8%AA_%D9%85%D8%AA%D9%88%DA%A9%D9%84%DB%8C%D9%86_%DB%8C%D9%85%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="شیعه دوازده‌امامی در حکومت متوکلین یمن (صفحه وجود ندارد)">حکومت متوکلین یمن</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85%D8%AA_%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%84%D9%88%DB%8C%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="شیعه دوازده‌امامی در حکومت دولت العلویین (صفحه وجود ندارد)">حکومت جبل العلویان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85%D8%AA_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="شیعه دوازده‌امامی در حکومت جمهوری اسلامی (صفحه وجود ندارد)">حکومت جمهوری اسلامی</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%B3%D9%85%DB%8C%D8%AA_%D9%85%D8%B0%D9%87%D8%A8_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="رسمیت مذهب شیعه دوازده‌امامی در قانون اساسی ایران (صفحه وجود ندارد)">رسمیت مذهب در قانون اساسی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B5%D9%84_%DB%B1%DB%B2_%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="اصل ۱۲ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران (صفحه وجود ندارد)">اصل ۱۲ قانون اساسی ایران</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85%D8%AA_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%AE%D9%84%D9%82_%D8%A2%D8%B0%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="شیعه دوازده‌امامی در حکومت جمهوری خلق آذربایجان (صفحه وجود ندارد)">حکومت دمکراتیک آذربایجان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85%D8%AA_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="شیعه دوازده‌امامی در حکومت جمهوری عراق (صفحه وجود ندارد)">حکومت جمهوری عراق</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background-color:E7EFE0;width:1%;width: 10%;">مرتبط</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="گاه‌شمار شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">گاه‌شمار</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%B1%D9%88%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="تاریخ روایی شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">تاریخ شیعی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="تاریخ حقوقی شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">تاریخ حقوقی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%D8%B3%D9%84%E2%80%8C%DA%A9%D8%B4%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%DB%8C%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="رده:نسل‌کشی شیعیان (صفحه وجود ندارد)">نسل‌کشی‌ها</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%AA%D8%B4%DB%8C%D8%B9_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="تاریخ تشیع در ایران (صفحه وجود ندارد)">تاریخ تشیع در ایران</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background-color:D1DFC3;width:1%;width: 8% background:#E7EFE0;"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B9%D9%82%D8%A7%DB%8C%D8%AF_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:عقاید شیعه دوازده‌امامی">عقاید</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th id="عمومی" scope="row" class="navbox-group" style="background-color:E7EFE0;width:1%;width: 10%;">عمومی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B5%D9%88%D9%84_%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="اصول دین در باور شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">اصول دین</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%88%D8%AD%DB%8C%D8%AF_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="توحید در باور شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">توحید</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%A8%D9%88%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="نبوت در باور شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">نبوت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="امامت در باور شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">امامت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%AF_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="معاد در باور شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">معاد</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B9%D8%AF%D9%84_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="عدل در باور شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">عدل</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B1%D9%88%D8%B9_%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فروع دین در باور شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">فروع دین</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%B2_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="نماز در باور شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">نماز</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%87_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="روزه در باور شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">روزه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%AC_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="حج در باور شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">حج</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B2%DA%A9%D8%A7%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="زکات در باور شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">زکات</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D9%85%D8%B3_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="خمس در باور شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">خمس</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="تولی در باور شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">تولی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A8%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="تبری در باور شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">تبری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%87%D8%A7%D8%AF_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="جهاد در باور شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">جهاد</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%85%D8%B1_%D8%A8%D9%87_%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%88%D9%81_%D9%88_%D9%86%D9%87%DB%8C_%D8%A7%D8%B2_%D9%85%D9%86%DA%A9%D8%B1_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="امر به معروف و نهی از منکر در باور شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">امر به معروف</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%85%D8%B1_%D8%A8%D9%87_%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%88%D9%81_%D9%88_%D9%86%D9%87%DB%8C_%D8%A7%D8%B2_%D9%85%D9%86%DA%A9%D8%B1_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="امر به معروف و نهی از منکر در باور شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">نهی از منکر</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background-color:E7EFE0;width:1%;width: 10%;"><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="شیعه‌شناسی (صفحه وجود ندارد)">شیعه‌شناسی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="اخباری‌گری">اخباری‌گری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D9%88%D9%84%DB%8C%D9%88%D9%86" title="اصولیون">اصولیون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87%E2%80%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%B2%DB%8C" title="شیعه‌ستیزی">شیعه‌ستیزی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%88%D9%81_%D9%88_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87" title="تصوف و شیعه">تصوف و شیعه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%AF%D9%88%DB%8C%D9%86_%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="تدوین حدیث شیعه (صفحه وجود ندارد)">تدوین حدیث شیعه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="رده:مجلات شیعه‌شناسی (صفحه وجود ندارد)">مجلات شیعه‌شناسی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background-color:E7EFE0;width:1%;width: 10%;"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3%D8%A7%D8%AA_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:مقدسات شیعه دوازده‌امامی">مقدسات</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%AF_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3_%D9%86%D8%B2%D8%AF_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:افراد مقدس نزد شیعه دوازده‌امامی">افراد مقدس</a> <ul><li><a href="/wiki/%DA%86%D9%87%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%87_%D9%85%D8%B9%D8%B5%D9%88%D9%85" title="چهارده معصوم">چهارده معصوم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85" title="دوازده امام">دوازده امام</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:مکان‌های مقدس شیعه دوازده‌امامی">مکان‌های مقدس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B4%D9%87%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:شهرهای مقدس شیعه دوازده‌امامی">شهرهای مقدس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3_%D9%86%D8%B2%D8%AF_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:روزهای مقدس نزد شیعه دوازده‌امامی">روزهای مقدس</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%A7%D8%B9%DB%8C%D8%A7%D8%AF_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فهرست اعیاد شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">اعیاد</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%87%D9%85_%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فهرست رویدادهای مهم برای شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">رویدادها</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%85%D8%A7%D8%AA_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فهرست مراسمات شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">مراسمات</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background-color:D1DFC3;width:1%;width: 8% background:#E7EFE0;"><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="معارف شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">معارف</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="علم حدیث شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">حدیث</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%AC%DB%8C%D8%AA_%D8%AE%D8%A8%D8%B1_%D9%88%D8%A7%D8%AD%D8%AF_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="حجیت خبر واحد در باور شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">حجیت خبر واحد</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%AD_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%AF%D9%84%D9%87_%D8%B3%D9%86%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="تسامح در ادله سنن در باور شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">تسامح در ادله سنن</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86_%D9%88_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="قرآن و شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">قرآن</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B9%D9%82%D9%84_%D9%88_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="عقل و شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">عقل</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%AC%D9%85%D8%A7%D8%B9_%D9%88_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="اجماع و شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">اجماع</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%87%D8%AF%D9%88%DB%8C%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="مهدویت در باور شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">مهدویت</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%AC%D8%AA_%D8%A8%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B3%D9%86" title="حجت بن الحسن">حجت بن الحسن</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%D8%AC%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="منجی در باور شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">منجی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B8%D8%A7%D8%B1_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="انتظار در باور شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">انتظار</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B8%D9%87%D9%88%D8%B1_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="ظهور در باور شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">ظهور</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AC%D8%B9%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رجعت در باور شیعه دوازده‌امامی">رجعت</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%D9%81%D8%A7%D8%B9%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="شفاعت در باور شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">شفاعت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%88%D8%B3%D9%84_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="توسل در باور شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">توسل</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B9%D8%B5%D9%85%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="عصمت در باور شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">عصمت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%82%DB%8C%D9%87_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="تقیه در باور شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">تقیه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%AA%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="متعه در باور شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">متعه</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background-color:D1DFC3;width:1%;width: 8% background:#E7EFE0;"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B4%DB%8C%D8%B9%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:شیعیان دوازده‌امامی">کسان</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%A8_%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B9%D9%87" title="نواب اربعه">نواب اربعه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D8%AD%D8%A7%D8%A8_%D8%A7%D8%AC%D9%85%D8%A7%D8%B9" title="اصحاب اجماع">اصحاب اجماع</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D8%AD%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%B3%D8%A7" title="اصحاب کسا">اصحاب کسا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%AD%D8%AF%D8%AB%D8%A7%D9%86_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:محدثان شیعه دوازده‌امامی">محدثان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%AC%D8%B9_%D8%AA%D9%82%D9%84%DB%8C%D8%AF_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87" title="فهرست مراجع تقلید شیعه">مراجع تقلید</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%81%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:مفسران قرآن شیعه دوازده‌امامی">مفسران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:فیلسوفان شیعه دوازده‌امامی">فیلسوفان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%AC%D8%AA%D9%87%D8%AF%D8%A7%D9%86" title="رده:مجتهدان">مجتهدان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%D9%82%DB%8C%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:فقیهان شیعه دوازده‌امامی">فقیهان</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%81%D9%82%DB%8C%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="فهرست فقیهان شیعه دوازده‌امامی ایرانی">فهرست</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="رده:عارفان شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">عارفان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B4%D8%A7%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:شاعران شیعه دوازده‌امامی">شاعران</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="رده:ادیبان شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">ادیبان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="رده:نویسندگان شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">نویسندگان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%B1%D8%B9%D8%A7%D9%86_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="رده:مخترعان شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">مخترعان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%D8%A7%D9%86_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="رده:پزشکان شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">پزشکان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%85%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:سیاستمداران شیعه دوازده‌امامی">سیاست‌مداران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%BE%D8%A7%D8%AF%D8%B4%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:پادشاهان شیعه دوازده‌امامی">پادشاهان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="رده:اسلام‌شناسان شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">اسلام‌شناسان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D9%84_%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87" title="فهرست رجال حدیث شیعه">رجال حدیثی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%B1%D8%B7%D9%87_%D8%A7%D9%84%D8%AE%D9%85%DB%8C%D8%B3" class="mw-redirect" title="شرطه الخمیس">شرطه الخمیس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="شیعه‌شدگان">شیعه‌شدگان</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background-color:D1DFC3;width:1%;width: 8% background:#E7EFE0;"><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فرهنگ شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">فرهنگ</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فرهنگ کلامی شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">فرهنگ کلامی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A2%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="آخرالزمان در باور شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">آخرالزمان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%A8%D9%84%DB%8C%D8%B3_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="ابلیس در باور شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">ابلیس</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%DB%8C_%D9%88_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="اباحه‌گری و شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">اباحه‌گری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%AB%D8%A8%D8%A7%D8%AA_%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AF_%D8%AD%D8%AC%D8%AA_%D8%A8%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B3%D9%86_%D8%A7%D8%B2_%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="اثبات وجود حجت بن الحسن از دیدگاه شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">اثبات وجود حجت بن الحسن</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%AF%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="شهادت در باور شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">شهادت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%B1%D8%A8%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="تربت در باور شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">تربت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="نمادهای شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">نمادها</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="شعارهای شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">شعارها</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background-color:D1DFC3;width:1%;width: 8% background:#E7EFE0;"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:رسانه‌های شیعه دوازده‌امامی">رسانه</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B4%D8%A8%DA%A9%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%A7%D9%87%D9%88%D8%A7%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="رده:شبکه‌های ماهواره‌ای شیعیان دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">شبکات ماهواره‌ای</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B4%D8%A8%DA%A9%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D9%84%D9%88%DB%8C%D8%B2%DB%8C%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="رده:شبکه‌های تلویزیونی شیعیان دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">شبکات تلویزیونی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B4%D8%A8%DA%A9%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%AA%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="رده:شبکه‌های اینترنتی شیعیان دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">شبکات اینترنتی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%88%D8%A8%E2%80%8C%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:وب‌گاه‌های شیعیان دوازده‌امامی">وب‌گاه‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:روزنامه‌های شیعیان دوازده‌امامی">روزنامه‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AE%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:خبرگزاری‌های شیعیان دوازده‌امامی">خبرگزاری‌ها</a></li></ul> <ul><li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87" title="ویکی‌شیعه">ویکی‌شیعه</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background-color:D1DFC3;width:1%;width: 8% background:#E7EFE0;"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%88%D8%B3%D8%B3%D8%A7%D8%AA_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:موسسات شیعه دوازده‌امامی">مؤسسات</a><br /> و <a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D8%AD%D8%B2%D8%A7%D8%A8_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="رده:احزاب شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">احزاب</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AD%D9%88%D8%B2%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C%D9%87" title="رده:حوزه علمیه">حوزه علمیه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:دانشگاه‌های شیعیان دوازده‌امامی">دانشگاه‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%82%D8%AF%D8%B3_%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C" title="رده:آستان قدس رضوی">آستان قدس رضوی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%82%D8%AF%D8%B3_%D8%B9%D9%84%D9%88%DB%8C" title="رده:آستان قدس علوی">آستان قدس علوی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B9%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%AA_%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%AA" title="رده:عتبات عالیات">عتبات عالیات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3_%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%AD%D8%B6%D8%B1%D8%AA_%D9%85%D8%B9%D8%B5%D9%88%D9%85%D9%87" title="رده:آستان مقدس حرم حضرت معصومه">آستان مقدس حرم حضرت معصومه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3_%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF%DB%8C_%D9%88_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%DB%8C" title="رده:آستان مقدس احمدی و محمدی">آستان مقدس احمدی و محمدی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%B3_%D8%A7%D8%B9%D9%84%D8%A7%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86" title="مجلس اعلای شیعیان لبنان">مجلس اعلای شیعیان لبنان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%B3_%D8%A7%D8%B9%D9%84%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82" title="مجلس اعلای اسلامی عراق">مجلس اعلای اسلامی عراق</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AD%D8%B2%D8%A8%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87" title="رده:حزب‌های شیعه">احزاب سیاسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AC%D9%85%D8%B9_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A8%DB%8C%D8%AA" title="مجمع جهانی اهل بیت">مجمع جهانی اهل بیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AC%D9%85%D8%B9_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%AA%D9%82%D8%B1%DB%8C%D8%A8_%D9%85%D8%B0%D8%A7%D9%87%D8%A8_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی">مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background-color:D1DFC3;width:1%;width: 8% background:#E7EFE0;"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AB_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:میراث شیعه دوازده‌امامی">میراث</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background-color:E7EFE0;width:1%;width: 10%;"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AB_%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:میراث علمی شیعه دوازده‌امامی">علمی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:کتاب‌شناسی شیعه دوازده‌امامی">کتاب‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1_%D9%85%D9%86%D8%B3%D9%88%D8%A8_%D8%A8%D9%87_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" class="mw-redirect" title="آثار منسوب به امامان شیعه دوازده‌امامی">آثار دوازده امام</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:کتاب‌های تاریخی شیعه دوازده‌امامی">کتب تاریخی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%81%D9%82%D9%87%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:کتاب‌های فقهی شیعه دوازده‌امامی">کتب فقهی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:کتاب‌های حدیثی شیعه دوازده‌امامی">کتب حدیثی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D9%81%D8%B3%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:کتاب‌های تفسیری شیعه دوازده‌امامی">کتب تفسیری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:کتاب‌های کلامی شیعه دوازده‌امامی">کتب کلامی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B9%D9%87" title="کتب اربعه">کتب اربعه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D9%88%D9%84_%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%A6%D9%87" title="اصول اربعمائه">اصول اربعمائه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="جامع حدیثی (صفحه وجود ندارد)">جامع حدیثی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background-color:E7EFE0;width:1%;width: 10%;"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AB_%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D9%88_%D9%85%D8%B9%D9%86%D9%88%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:میراث فرهنگی و معنوی شیعه دوازده‌امامی">فرهنگی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%87%D9%85_%D8%AF%D8%B1_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87" title="روزهای مهم در شیعه">روزهای مهم</a></li> <li>میراث برپایه منطقه: <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AB_%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D9%82%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="میراث فرهنگی شیعه دوازده‌امامی در قم (صفحه وجود ندارد)">قم</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AB_%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="میراث فرهنگی شیعه دوازده‌امامی در کاشان (صفحه وجود ندارد)">کاشان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AB_%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%B3%D8%A8%D8%B2%D9%88%D8%A7%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="میراث فرهنگی شیعه دوازده‌امامی در سبزوار (صفحه وجود ندارد)">سبزوار</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AB_%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B5%D9%81%D9%87%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="میراث فرهنگی شیعه دوازده‌امامی در اصفهان (صفحه وجود ندارد)">اصفهان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AB_%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D9%86%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="میراث فرهنگی شیعه دوازده‌امامی در نیشابور (صفحه وجود ندارد)">نیشابور</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AB_%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AA%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="میراث فرهنگی شیعه دوازده‌امامی در تبریز (صفحه وجود ندارد)">تبریز</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AB_%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%DB%8C%D9%85%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="میراث فرهنگی شیعه دوازده‌امامی در یمن (صفحه وجود ندارد)">یمن</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AB_%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%AD%D8%B1%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="میراث فرهنگی شیعه دوازده‌امامی در بحرین (صفحه وجود ندارد)">بحرین</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B4%D9%87%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%87%D9%85_%D8%AF%D8%B1_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87" title="رده:شهرهای مهم در شیعه">شهرهای مهم</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background-color:E7EFE0;width:1%;width: 10%;"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AB_%D9%87%D9%86%D8%B1%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:میراث هنری شیعه دوازده‌امامی">هنری</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B3%DB%8C%D9%86%D9%85%D8%A7_%D9%88_%D8%AA%D9%84%D9%88%DB%8C%D8%B2%DB%8C%D9%88%D9%86_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:سینما و تلویزیون شیعه دوازده‌امامی">فیلم و تلویزیون</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%DB%8C%D9%84%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D9%88_%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D9%84%D9%88%DB%8C%D8%B2%DB%8C%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:فیلم‌ها و مجموعه‌های تلویزیونی درباره امامان شیعه دوازده‌امامی">امامان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%DB%8C%D9%84%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D9%88_%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D9%84%D9%88%DB%8C%D8%B2%DB%8C%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D9%86%D8%A8%D8%B1%D8%AF_%DA%A9%D8%B1%D8%A8%D9%84%D8%A7" title="رده:فیلم‌ها و مجموعه‌های تلویزیونی درباره نبرد کربلا">نبرد کربلا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%DB%8C%D9%84%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D9%88_%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D9%84%D9%88%DB%8C%D8%B2%DB%8C%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="رده:فیلم‌ها و مجموعه‌های تلویزیونی درباره شیعیان">شیعیان</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%DB%8C%D9%84%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B3%D8%AA%D9%86%D8%AF_%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%AA%D8%B4%DB%8C%D8%B9" title="رده:فیلم‌های مستند درباره تشیع">مستندها</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B9%D8%B2%DB%8C%D9%87" title="تعزیه">تعزیه</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background-color:E7EFE0;width:1%;width: 10%;"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AB_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:میراث تاریخی شیعه دوازده‌امامی">تاریخی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%AF%D9%88%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87" title="فهرست دودمان‌های شیعه">دودمان‌های شیعه</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2" style="background-color:D1DFC3"><div> <ul><li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Portal-puzzle.svg" class="mw-file-description" title="درگاه"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Portal-puzzle.svg/16px-Portal-puzzle.svg.png" decoding="async" width="16" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Portal-puzzle.svg/24px-Portal-puzzle.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Portal-puzzle.svg/32px-Portal-puzzle.svg.png 2x" data-file-width="32" data-file-height="28" /></a></span> <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D8%AA%D8%B4%DB%8C%D8%B9" title="درگاه:تشیع">درگاه تشیع</a></li> <li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Symbol_category_class.svg" class="mw-file-description" title="رده"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/16px-Symbol_category_class.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/23px-Symbol_category_class.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/31px-Symbol_category_class.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a></span> <a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:شیعه دوازده‌امامی">رده تشیع دوازده‌امامی</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="آستان_قدس_رضوی" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style="background: #04972d;"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%82%D8%AF%D8%B3_%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C" title="الگو:آستان قدس رضوی"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%82%D8%AF%D8%B3_%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:آستان قدس رضوی (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%82%D8%AF%D8%B3_%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:آستان قدس رضوی"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="آستان_قدس_رضوی" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%82%D8%AF%D8%B3_%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C" title="آستان قدس رضوی">آستان قدس رضوی</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#E7EFE0;">تاریخچه</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AA_%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%82%D8%AF%D8%B3_%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C" title="تولیت آستان قدس رضوی">متولیان حرم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%85%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B7_%D9%82%D9%88%D8%A7%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D8%B3" title="بمباران حرم امام رضا توسط قوای روس">بمباران حرم توسط قوای روس</a></li> <li><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Imam_Reza_Shrine_by_year" class="extiw" title="commons:Category:Imam Reza Shrine by year">آلبوم توسعه حرم</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#E7EFE0;">خدماتی-زیارتی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D9%85%D8%B7%D9%87%D8%B1" class="mw-redirect" title="حرم مطهر">حرم مطهر</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B2%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B2%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="زیارت مجازی (صفحه وجود ندارد)">زیارت مجازی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B0%D8%B1" class="mw-redirect" title="نذر">نذورات</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#E7EFE0;">سازمان اقتصادی رضوی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:2em;background:#E7EFE0;">عمران و ساختمان</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%D8%B1%DA%A9%D8%AA_%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A8%D8%AA%D9%86_%D9%88_%D9%85%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D9%86_%D9%82%D8%AF%D8%B3_%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="شرکت ساختمانی بتن و ماشین قدس رضوی (صفحه وجود ندارد)">بتن و ماشین قدس رضوی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%D8%B1%DA%A9%D8%AA_%D9%85%D8%B3%DA%A9%D9%86_%D9%88_%D8%B9%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D9%82%D8%AF%D8%B3_%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="شرکت مسکن و عمران قدس رضوی (صفحه وجود ندارد)">مسکن و عمران قدس رضوی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%D8%B1%DA%A9%D8%AA_%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%B4%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D9%88_%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%82%D8%AF%D8%B3_%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="شرکت مهندسان مشاور و شهرسازی آستان قدس رضوی (صفحه وجود ندارد)">مهندسان مشاور و شهرسازی آستان قدس رضوی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%D8%B1%DA%A9%D8%AA_%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D8%A2%D8%A8_%D9%88_%D8%AE%D8%A7%DA%A9_%D9%82%D8%AF%D8%B3_%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="شرکت مهندسی آب و خاک قدس رضوی (صفحه وجود ندارد)">مهندسی آب و خاک قدس رضوی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%D8%B1%DA%A9%D8%AA_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%AE%D8%A7%D9%86%D8%AC%D8%A7%D8%AA_%D8%A8%D9%86%D8%A7%DB%8C_%D8%B3%D8%A8%DA%A9_%D9%82%D8%AF%D8%B3_%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="شرکت کارخانجات بنای سبک قدس رضوی (صفحه وجود ندارد)">کارخانجات بنای سبک قدس رضوی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:2em;background:#E7EFE0;">مالی و تجاری</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%A4%D8%B3%D8%B3%D9%87_%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="مؤسسه اعتباری رضوی (صفحه وجود ندارد)">مؤسسه اعتباری رضوی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%D8%B1%DA%A9%D8%AA_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="شرکت کارگزاری رضوی (صفحه وجود ندارد)">شرکت کارگزاری رضوی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%D9%87_%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%B3%D8%B1%D8%AE%D8%B3" title="منطقه ویژه اقتصادی سرخس">منطقه ویژه اقتصادی سرخس</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:2em;background:#E7EFE0;">کشاورزی و دامپروری</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%D8%B1%DA%A9%D8%AA_%DA%A9%D8%B4%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B2%DB%8C_%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="شرکت کشاورزی رضوی (صفحه وجود ندارد)">شرکت کشاورزی رضوی</a></li> <li>‌ <a href="/w/index.php?title=%D8%B4%D8%B1%DA%A9%D8%AA_%DA%A9%D8%B4%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B2%DB%8C_%D9%88_%D9%85%D9%88%D9%82%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%AA_%DA%86%D9%86%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="شرکت کشاورزی و موقوفات چناران (صفحه وجود ندارد)">شرکت کشاورزی و موقوفات چناران</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%D8%B1%DA%A9%D8%AA_%DA%A9%D8%B4%D8%AA_%D9%88_%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA_%D8%A7%D8%B3%D9%81%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="شرکت کشت و صنعت اسفراین (صفحه وجود ندارد)">شرکت کشت و صنعت اسفراین</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%D8%B1%DA%A9%D8%AA_%DA%A9%D8%B4%D8%AA_%D9%88_%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA_%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="شرکت کشت و صنعت انابد (صفحه وجود ندارد)">شرکت کشت و صنعت انابد</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%D8%B1%DA%A9%D8%AA_%DA%A9%D8%B4%D8%AA_%D9%88_%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA_%D8%B3%D8%B1%D8%AE%D8%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="شرکت کشت و صنعت سرخس (صفحه وجود ندارد)">شرکت کشت و صنعت سرخس</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%A4%D8%B3%D8%B3%D9%87_%D8%A8%D8%A7%D8%BA%D8%A7%D8%AA_%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%82%D8%AF%D8%B3_%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="مؤسسه باغات آستان قدس رضوی (صفحه وجود ندارد)">مؤسسه باغات آستان قدس رضوی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%A4%D8%B3%D8%B3%D9%87_%DA%A9%D8%B4%D8%AA_%D9%88_%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA_%D9%85%D8%B2%D8%B1%D8%B9%D9%87_%D9%86%D9%85%D9%88%D9%86%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="مؤسسه کشت و صنعت مزرعه نمونه (صفحه وجود ندارد)">مؤسسه کشت و صنعت مزرعه نمونه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%A4%D8%B3%D8%B3%D9%87_%D9%85%D9%88%D9%82%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%AA_%D9%88_%DA%A9%D8%B4%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B2%DB%8C_%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8_%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="مؤسسه موقوفات و کشاورزی جنوب خراسان (صفحه وجود ندارد)">مؤسسه موقوفات و کشاورزی جنوب خراسان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%A4%D8%B3%D8%B3%D9%87_%D9%85%D9%88%D9%82%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%AA_%D9%88_%DA%A9%D8%B4%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B2%DB%8C_%D8%B3%D9%85%D9%86%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="مؤسسه موقوفات و کشاورزی سمنان (صفحه وجود ندارد)">مؤسسه موقوفات و کشاورزی سمنان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%A4%D8%B3%D8%B3%D9%87_%D8%AF%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA%DB%8C_%D9%82%D8%AF%D8%B3_%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="مؤسسه دامپروری صنعتی قدس رضوی (صفحه وجود ندارد)">مؤسسه دامپروری صنعتی قدس رضوی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:2em;background:#E7EFE0;">صنایع غذایی و دارویی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%D8%B1%DA%A9%D8%AA_%D9%86%D8%A7%D9%86_%D9%82%D8%AF%D8%B3_%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="شرکت نان قدس رضوی (صفحه وجود ندارد)">شرکت نان قدس رضوی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%D8%B1%DA%A9%D8%AA_%D8%A2%D8%B1%D8%AF_%D9%82%D8%AF%D8%B3_%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="شرکت آرد قدس رضوی (صفحه وجود ندارد)">شرکت آرد قدس رضوی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%D8%B1%DA%A9%D8%AA_%D8%AE%D9%85%DB%8C%D8%B1%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="شرکت خمیرمایه رضوی (صفحه وجود ندارد)">شرکت خمیرمایه رضوی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%D8%B1%DA%A9%D8%AA_%D9%81%D8%B1%D8%A2%D9%88%D8%B1%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%BA%D8%B0%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="شرکت فرآورده‌های غذایی رضوی (صفحه وجود ندارد)">شرکت فرآورده‌های غذایی رضوی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%D8%B1%DA%A9%D8%AA_%D9%81%D8%B1%D8%A2%D9%88%D8%B1%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%84%D8%A8%D9%86%DB%8C_%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="شرکت فرآورده‌های لبنی رضوی (صفحه وجود ندارد)">شرکت فرآورده‌های لبنی رضوی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%D8%B1%DA%A9%D8%AA_%D9%82%D9%86%D8%AF_%D8%A2%D8%A8%DA%A9%D9%88%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="شرکت قند آبکوه (صفحه وجود ندارد)">شرکت قند آبکوه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%D8%B1%DA%A9%D8%AA_%D9%82%D9%86%D8%AF_%D8%AA%D8%B1%D8%A8%D8%AA_%D8%AD%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="شرکت قند تربت حیدریه (صفحه وجود ندارد)">شرکت قند تربت حیدریه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%D8%B1%DA%A9%D8%AA_%D9%82%D9%86%D8%AF_%DA%86%D9%86%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="شرکت قند چناران (صفحه وجود ندارد)">شرکت قند چناران</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%D8%B1%DA%A9%D8%AA_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D8%AB%D8%A7%D9%85%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="شرکت داروسازی ثامن (صفحه وجود ندارد)">شرکت داروسازی ثامن</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:2em;background:#E7EFE0;">صنعت و معدن</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%D8%B1%DA%A9%D8%AA_%D8%AA%D9%87%DB%8C%D9%87_%D9%88_%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AF_%D9%81%D8%B1%D8%B4_%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%82%D8%AF%D8%B3_%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="شرکت تهیه و تولید فرش آستان قدس رضوی (صفحه وجود ندارد)">شرکت تهیه و تولید فرش آستان قدس رضوی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%D8%B1%DA%A9%D8%AA_%D9%86%D8%AE%E2%80%8C%D8%B1%DB%8C%D8%B3%DB%8C_%D9%88_%D9%86%D8%B3%D8%A7%D8%AC%DB%8C_%D8%AE%D8%B3%D8%B1%D9%88%DB%8C_%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="شرکت نخ‌ریسی و نساجی خسروی خراسان (صفحه وجود ندارد)">شرکت نخ‌ریسی و نساجی خسروی خراسان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%D8%B1%DA%A9%D8%AA_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%AE%D8%A7%D9%86%D8%AC%D8%A7%D8%AA_%D8%B5%D9%86%D8%A7%DB%8C%D8%B9_%DA%86%D9%88%D8%A8_%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%82%D8%AF%D8%B3_%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="شرکت کارخانجات صنایع چوب آستان قدس رضوی (صفحه وجود ندارد)">شرکت کارخانجات صنایع چوب آستان قدس رضوی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%D8%B1%DA%A9%D8%AA_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%AF%D9%86_%D9%82%D8%AF%D8%B3_%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="شرکت معادن قدس رضوی (صفحه وجود ندارد)">شرکت معادن قدس رضوی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:2em;background:#E7EFE0;">خودروسازی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%B1%DA%A9%D8%AA_%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%A8_%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%B1%D9%88" class="mw-redirect" title="شرکت شهاب خودرو">شرکت شهاب خودرو</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%D8%B1%DA%A9%D8%AA_%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%A8_%DB%8C%D8%A7%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="شرکت شهاب یار (صفحه وجود ندارد)">شرکت شهاب یار</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%85%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="کمباین‌سازی ایران">کمباین‌سازی ایران</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:2em;background:#E7EFE0;">انرژی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%D8%B1%DA%A9%D8%AA_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D9%87_%D9%86%D9%81%D8%AA_%D9%88_%DA%AF%D8%A7%D8%B2_%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="شرکت توسعه نفت و گاز رضوی (صفحه وجود ندارد)">شرکت توسعه نفت و گاز رضوی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%D8%B1%DA%A9%D8%AA_%D9%85%D9%87%D8%A7%D8%A8_%D9%82%D8%AF%D8%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="شرکت مهاب قدس (صفحه وجود ندارد)">شرکت مهاب قدس</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%D8%B1%DA%A9%D8%AA_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D9%87_%D9%86%D9%81%D8%AA_%D9%88_%DA%AF%D8%A7%D8%B2_%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="شرکت توسعه نفت و گاز رضوی (صفحه وجود ندارد)">شرکت توسعه نفت و گاز رضوی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:2em;background:#E7EFE0;">فناوری اطلاعات</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%D8%B1%DA%A9%D8%AA_%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%D9%88_%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B7%D8%A7%D8%AA_%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="شرکت فناوری اطلاعات و ارتباطات رضوی (صفحه وجود ندارد)">شرکت فناوری اطلاعات و ارتباطات رضوی</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#E7EFE0;">اجتماعی-آموزشی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7" title="دانشگاه بین‌المللی امام رضا">دانشگاه بین‌المللی امام رضا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C" title="دانشگاه علوم اسلامی رضوی">دانشگاه علوم اسلامی رضوی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86" class="mw-redirect" title="دارالقرآن">دارالقرآن</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%88%D8%B3%D8%B3%D9%87_%D8%AA%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D8%AA_%D8%A8%D8%AF%D9%86%DB%8C_%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%82%D8%AF%D8%B3_%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="موسسه تربیت بدنی آستان قدس رضوی (صفحه وجود ندارد)">موسسه تربیت بدنی آستان قدس رضوی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%B1%D8%B2%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7" title="ورزشگاه امام رضا">ورزشگاه امام رضا</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#E7EFE0;">فرهنگی-رسانه‌ای</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B2%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%82%D8%AF%D8%B3_%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C" title="موزه‌های آستان قدس رضوی">موزه‌های آستان قدس رضوی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%AF%D8%B3_(%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87)" title="قدس (روزنامه)">روزنامه قدس</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D8%AA%D8%A7%D9%84_%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%82%D8%AF%D8%B3_%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="پرتال آستان قدس رضوی (صفحه وجود ندارد)">پرتال آستان قدس رضوی (باب‌الرضا)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%86%DB%8C%D9%88%D8%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="آستان‌نیوز (صفحه وجود ندارد)">آستان‌نیوز</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%D9%86%D8%B4%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="به‌نشر (صفحه وجود ندارد)">به‌نشر</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF_%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="بنیاد پژوهش‌های اسلامی (صفحه وجود ندارد)">بنیاد پژوهش‌های اسلامی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#E7EFE0;">پزشکی-دارویی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%81%D8%A7_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="دارالشفا امام رضا (صفحه وجود ندارد)">دارالشفا امام رضا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%81%D9%88%D9%82_%D8%AA%D8%AE%D8%B5%D8%B5%DB%8C_%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C" title="بیمارستان فوق تخصصی رضوی">بیمارستان فوق تخصصی رضوی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%88%D8%B3%D8%B3%D9%87_%D8%AE%D8%AF%D9%85%D8%A7%D8%AA_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D9%88%DB%8C%DB%8C_%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="موسسه خدمات دارویی رضوی (صفحه وجود ندارد)">موسسه خدمات دارویی رضوی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D8%AB%D8%A7%D9%85%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="داروسازی ثامن (صفحه وجود ندارد)">داروسازی ثامن</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="استان_خراسان_رضوی" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C" title="الگو:استان خراسان رضوی"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:استان خراسان رضوی (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:استان خراسان رضوی"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="استان_خراسان_رضوی" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C" title="استان خراسان رضوی">استان خراسان رضوی</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%85%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D8%B2_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="فهرست مراکز استان‌های ایران">مرکز</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF" title="مشهد">مشهد</a></li></ul> </div></td><td class="noviewer navbox-image" rowspan="4" style="width:1px;padding:0 0 0 2px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:IranRazaviKhorasan-SVG.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/IranRazaviKhorasan-SVG.svg/80px-IranRazaviKhorasan-SVG.svg.png" decoding="async" width="80" height="71" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/IranRazaviKhorasan-SVG.svg/120px-IranRazaviKhorasan-SVG.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/IranRazaviKhorasan-SVG.svg/160px-IranRazaviKhorasan-SVG.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="1071" /></a></span><br /><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:RezaShrine.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/RezaShrine.jpg/80px-RezaShrine.jpg" decoding="async" width="80" height="60" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/RezaShrine.jpg/120px-RezaShrine.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/RezaShrine.jpg/160px-RezaShrine.jpg 2x" data-file-width="2048" data-file-height="1536" /></a></span><br /><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Mausoleum_of_Omar_Khayy%C3%A1m.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Mausoleum_of_Omar_Khayy%C3%A1m.jpg/80px-Mausoleum_of_Omar_Khayy%C3%A1m.jpg" decoding="async" width="80" height="53" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Mausoleum_of_Omar_Khayy%C3%A1m.jpg/120px-Mausoleum_of_Omar_Khayy%C3%A1m.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Mausoleum_of_Omar_Khayy%C3%A1m.jpg/160px-Mausoleum_of_Omar_Khayy%C3%A1m.jpg 2x" data-file-width="3010" data-file-height="1993" /></a></span><br /><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Mulla_Hadi_Sabzevari_Tomb_(ADI3475-05).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/16/Mulla_Hadi_Sabzevari_Tomb_%28ADI3475-05%29.jpg/80px-Mulla_Hadi_Sabzevari_Tomb_%28ADI3475-05%29.jpg" decoding="async" width="80" height="53" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/16/Mulla_Hadi_Sabzevari_Tomb_%28ADI3475-05%29.jpg/120px-Mulla_Hadi_Sabzevari_Tomb_%28ADI3475-05%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/16/Mulla_Hadi_Sabzevari_Tomb_%28ADI3475-05%29.jpg/160px-Mulla_Hadi_Sabzevari_Tomb_%28ADI3475-05%29.jpg 2x" data-file-width="3000" data-file-height="1985" /></a></span><br /><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%B2%D8%A7%D8%B1_%D9%82%D8%B7%D8%A8_%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D9%88_%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D8%B2_%D8%B2%D8%A7%D9%88%DB%8C%D9%87_%D8%AF%DB%8C%DA%AF%D8%B1.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/%D9%85%D8%B2%D8%A7%D8%B1_%D9%82%D8%B7%D8%A8_%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D9%88_%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D8%B2_%D8%B2%D8%A7%D9%88%DB%8C%D9%87_%D8%AF%DB%8C%DA%AF%D8%B1.jpg/80px-%D9%85%D8%B2%D8%A7%D8%B1_%D9%82%D8%B7%D8%A8_%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D9%88_%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D8%B2_%D8%B2%D8%A7%D9%88%DB%8C%D9%87_%D8%AF%DB%8C%DA%AF%D8%B1.jpg" decoding="async" width="80" height="53" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/%D9%85%D8%B2%D8%A7%D8%B1_%D9%82%D8%B7%D8%A8_%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D9%88_%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D8%B2_%D8%B2%D8%A7%D9%88%DB%8C%D9%87_%D8%AF%DB%8C%DA%AF%D8%B1.jpg/120px-%D9%85%D8%B2%D8%A7%D8%B1_%D9%82%D8%B7%D8%A8_%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D9%88_%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D8%B2_%D8%B2%D8%A7%D9%88%DB%8C%D9%87_%D8%AF%DB%8C%DA%AF%D8%B1.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/%D9%85%D8%B2%D8%A7%D8%B1_%D9%82%D8%B7%D8%A8_%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D9%88_%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D8%B2_%D8%B2%D8%A7%D9%88%DB%8C%D9%87_%D8%AF%DB%8C%DA%AF%D8%B1.jpg/160px-%D9%85%D8%B2%D8%A7%D8%B1_%D9%82%D8%B7%D8%A8_%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D9%88_%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D8%B2_%D8%B2%D8%A7%D9%88%DB%8C%D9%87_%D8%AF%DB%8C%DA%AF%D8%B1.jpg 2x" data-file-width="5184" data-file-height="3456" /></a></span><br /><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Imamzadeh_Morteza2024-06-18_8.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Imamzadeh_Morteza2024-06-18_8.jpg/80px-Imamzadeh_Morteza2024-06-18_8.jpg" decoding="async" width="80" height="60" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Imamzadeh_Morteza2024-06-18_8.jpg/120px-Imamzadeh_Morteza2024-06-18_8.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Imamzadeh_Morteza2024-06-18_8.jpg/160px-Imamzadeh_Morteza2024-06-18_8.jpg 2x" data-file-width="9248" data-file-height="6944" /></a></span><br /><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A8%D8%B1%D9%87_%D8%AA%D8%B1%D8%A8%D8%AA_%D8%B4%DB%8C%D8%AE_%D8%AC%D8%A7%D9%85.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/%D9%85%D9%82%D8%A8%D8%B1%D9%87_%D8%AA%D8%B1%D8%A8%D8%AA_%D8%B4%DB%8C%D8%AE_%D8%AC%D8%A7%D9%85.jpg/80px-%D9%85%D9%82%D8%A8%D8%B1%D9%87_%D8%AA%D8%B1%D8%A8%D8%AA_%D8%B4%DB%8C%D8%AE_%D8%AC%D8%A7%D9%85.jpg" decoding="async" width="80" height="60" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/%D9%85%D9%82%D8%A8%D8%B1%D9%87_%D8%AA%D8%B1%D8%A8%D8%AA_%D8%B4%DB%8C%D8%AE_%D8%AC%D8%A7%D9%85.jpg/120px-%D9%85%D9%82%D8%A8%D8%B1%D9%87_%D8%AA%D8%B1%D8%A8%D8%AA_%D8%B4%DB%8C%D8%AE_%D8%AC%D8%A7%D9%85.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/%D9%85%D9%82%D8%A8%D8%B1%D9%87_%D8%AA%D8%B1%D8%A8%D8%AA_%D8%B4%DB%8C%D8%AE_%D8%AC%D8%A7%D9%85.jpg/160px-%D9%85%D9%82%D8%A8%D8%B1%D9%87_%D8%AA%D8%B1%D8%A8%D8%AA_%D8%B4%DB%8C%D8%AE_%D8%AC%D8%A7%D9%85.jpg 2x" data-file-width="2592" data-file-height="1944" /></a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C" title="فهرست شهرستان‌های استان خراسان رضوی">شهرستان‌ها</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D8%AE%D8%B1%D8%B2" title="شهرستان باخرز">باخرز</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%B1%D8%AF%D8%B3%DA%A9%D9%86" title="شهرستان بردسکن">بردسکن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="شهرستان بجستان">بجستان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%D8%A7%D8%AF" title="شهرستان تایباد">تایباد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%B1%D8%A8%D8%AA_%D8%AC%D8%A7%D9%85" title="شهرستان تربت جام">تربت جام</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%B1%D8%A8%D8%AA_%D8%AD%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D9%87" title="شهرستان تربت حیدریه">تربت حیدریه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%DA%86%D9%86%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="شهرستان چناران">چناران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AC%D8%BA%D8%AA%D8%A7%DB%8C" title="شهرستان جغتای">جغتای</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AC%D9%88%DB%8C%D9%86" title="شهرستان جوین">جوین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AE%D9%84%DB%8C%D9%84%E2%80%8C%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF" title="شهرستان خلیل‌آباد">خلیل‌آباد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%81" title="شهرستان خواف">خواف</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AE%D9%88%D8%B4%D8%A7%D8%A8" title="شهرستان خوشاب">خوشاب</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B2%D9%86" title="شهرستان داورزن">داورزن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%B2" title="شهرستان درگز">درگز</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D8%B4%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%B1" title="شهرستان رشتخوار">رشتخوار</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%B2%D8%A7%D9%88%D9%87" title="شهرستان زاوه">زاوه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%B2%D8%A8%D8%B1%D8%AE%D8%A7%D9%86" title="شهرستان زبرخان">زبرخان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D8%A8%D8%B2%D9%88%D8%A7%D8%B1" title="شهرستان سبزوار">سبزوار</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D8%B1%D8%AE%D8%B3" title="شهرستان سرخس">سرخس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%B4%D8%B4%D8%AA%D9%85%D8%AF" title="شهرستان ششتمد">ششتمد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%B5%D8%A7%D9%84%D8%AD%E2%80%8C%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF" title="شهرستان صالح‌آباد">صالح‌آباد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%81%D8%B1%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86" title="شهرستان فریمان">فریمان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%81%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%87" title="شهرستان فیروزه">فیروزه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%82%D9%88%DA%86%D8%A7%D9%86" title="شهرستان قوچان">قوچان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%B7%D8%B1%D9%82%D8%A8%D9%87_%D8%B4%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%B2" title="شهرستان طرقبه شاندیز">طرقبه شاندیز</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D9%85%D8%B1" title="شهرستان کاشمر">کاشمر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%AA" title="شهرستان کلات">کلات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D9%88%D9%87%D8%B3%D8%B1%D8%AE" title="شهرستان کوهسرخ">کوهسرخ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%AF" title="شهرستان گناباد">گناباد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D9%84%D8%A8%D9%87%D8%A7%D8%B1" title="شهرستان گلبهار">گلبهار</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF" title="شهرستان مشهد">مشهد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%AA" title="شهرستان مه‌ولات">مه‌ولات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%AC%D9%84%DA%AF%D9%87" title="شهرستان میان‌جلگه">میان‌جلگه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%86%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%B1" title="شهرستان نیشابور">نیشابور</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%B4%D9%87%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C" title="فهرست شهرهای استان خراسان رضوی">شهرها</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D8%AC%D9%82" title="آلماجق">آلماجق</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF_%D8%B5%D9%88%D9%84%D8%AA" title="احمدآباد صولت">احمدآباد صولت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AD%D8%A7%D9%82%E2%80%8C%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF_(%D8%B2%D8%A8%D8%B1%D8%AE%D8%A7%D9%86)" title="اسحاق‌آباد (زبرخان)">اسحاق‌آباد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%AF" title="انابد">انابد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%AC%DA%AF%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="باجگیران">باجگیران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%AE%D8%B1%D8%B2" title="باخرز">باخرز</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B1_(%D9%86%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%B1)" title="بار (نیشابور)">بار</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DA%AF" title="بایگ">بایگ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="بجستان">بجستان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%AF%D8%B3%DA%A9%D9%86" title="بردسکن">بردسکن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D8%AF%D8%AE%D8%AA" title="بیدخت">بیدخت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%D8%A7%D8%AF" title="تایباد">تایباد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D8%A8%D8%AA_%D8%AC%D8%A7%D9%85" title="تربت جام">تربت جام</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D8%A8%D8%AA_%D8%AD%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D9%87" title="تربت حیدریه">تربت حیدریه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%BA%D8%AA%D8%A7%DB%8C_(%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C)" title="جغتای (خراسان رضوی)">جغتای</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%D8%AA%E2%80%8C%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF_(%D8%B5%D8%A7%D9%84%D8%AD%E2%80%8C%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF)" title="جنت‌آباد (صالح‌آباد)">جنت‌آباد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84_(%D8%B1%D8%B4%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%B1)" title="جنگل (رشتخوار)">جنگل</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D8%A7%D9%BE%D8%B4%D9%84%D9%88" title="چاپشلو">چاپشلو</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D8%AE%D9%85%D8%A7%D9%82_(%D8%B2%D8%A7%D9%88%D9%87)" title="چخماق (زاوه)">چخماق</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%DA%A9%D9%86%D9%87" title="چکنه">چکنه</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D9%86%D8%A7%D8%B1_(%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%AA)" title="چنار (کلات)">چنار</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D9%86%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="چناران">چناران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B3%D9%86%E2%80%8C%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF_(%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%AA)" title="حسن‌آباد (کلات)">حسن‌آباد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%DA%A9%D9%85%E2%80%8C%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF_(%D8%AC%D9%88%DB%8C%D9%86)" title="حکم‌آباد (جوین)">حکم‌آباد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B1%D9%88_(%D8%B2%D8%A8%D8%B1%D8%AE%D8%A7%D9%86)" title="خرو (زبرخان)">خرو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%84%DB%8C%D9%84%E2%80%8C%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF_(%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86)" title="خلیل‌آباد (ایران)">خلیل‌آباد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%81" title="خواف">خواف</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B2%D9%86" title="داورزن">داورزن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%D9%88%D8%AF_(%D8%B2%D8%A8%D8%B1%D8%AE%D8%A7%D9%86)" title="درود (زبرخان)">درود</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%B2" title="درگز">درگز</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA%E2%80%8C%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF_(%D8%B2%D8%A7%D9%88%D9%87)" title="دولت‌آباد (زاوه)">دولت‌آباد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86_(%DA%86%D9%86%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86)" title="رادکان (چناران)">رادکان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B7_%D8%B3%D9%86%DA%AF" title="رباط سنگ">رباط سنگ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%B4%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%B1" title="رشتخوار">رشتخوار</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C%D9%87_(%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF)" title="رضویه (مشهد)">رضویه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%AF%D8%A2%D8%A8" title="رودآب">رودآب</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%88%D9%86%D8%AF_(%DA%AF%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%AF)" title="روشناوند (گناباد)">روشناوند</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%D9%88%D8%A7%D8%AF%D9%87" title="ریواده">ریواده</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%D9%88%D8%B4" title="ریوش">ریوش</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_(%D8%AF%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B2%D9%86)" title="ریوند (داورزن)">ریوند</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A8%D8%B2%D9%88%D8%A7%D8%B1" title="سبزوار">سبزوار</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%AF%D9%87_(%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%81)" title="سده (خواف)">سده</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%AE%D8%B3" title="سرخس">سرخس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%81%DB%8C%D8%AF%D8%B3%D9%86%DA%AF" title="سفیدسنگ">سفیدسنگ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="سلامی">سلامی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF_(%D8%AE%D9%88%D8%B4%D8%A7%D8%A8)" title="سلطان‌آباد (خوشاب)">سلطان‌آباد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%85%DB%8C%D8%B9%E2%80%8C%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF" title="سمیع‌آباد">سمیع‌آباد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%86_(%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%81)" title="سنگان (خواف)">سنگان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%AF%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF_(%DA%86%D9%86%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86)" title="سیدآباد (چناران)">سیدآباد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D8%AF%D9%85%D9%87%D8%B1_(%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%AA)" title="شادمهر (مه‌ولات)">شادمهر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%86" title="شامکان">شامکان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%B2" title="شاندیز">شاندیز</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%B4%D8%AA%D9%85%D8%AF" title="ششتمد">ششتمد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1_%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%84%D9%88%D8%AF" title="شهر جدید بینالود">شهر جدید بینالود</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF_(%D8%A8%D8%B1%D8%AF%D8%B3%DA%A9%D9%86)" title="شهرآباد (بردسکن)">شهرآباد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B2%D9%88" title="شهرزو">شهرزو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%DA%A9%D9%87%D9%86%D9%87_(%D9%82%D9%88%DA%86%D8%A7%D9%86)" title="شهرکهنه (قوچان)">شهرکهنه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D8%A7%D9%84%D8%AD%E2%80%8C%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF_(%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C)" title="صالح‌آباد (خراسان رضوی)">صالح‌آباد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B7%D8%B1%D9%82%D8%A8%D9%87" title="طرقبه">طرقبه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF_(%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%AA)" title="عبدل‌آباد (مه‌ولات)">عبدل‌آباد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%B4%D9%82%E2%80%8C%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF_(%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%AC%D9%84%DA%AF%D9%87)" class="mw-redirect" title="عشق‌آباد (میان‌جلگه)">عشق‌آباد</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%DA%AF_%D9%82%D9%84%D8%B9%D9%87" title="فرگ قلعه">فرگ قلعه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%87%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%AF" title="فرهادگرد">فرهادگرد</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86" title="فریمان">فریمان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%87_(%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C)" title="فیروزه (خراسان رضوی)">فیروزه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B6%E2%80%8C%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF_(%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%AA)" title="فیض‌آباد (مه‌ولات)">فیض‌آباد</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D8%B3%D9%85%E2%80%8C%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF_(%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%81)" title="قاسم‌آباد (خواف)">قاسم‌آباد</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%AF%D9%85%DA%AF%D8%A7%D9%87_(%D8%B2%D8%A8%D8%B1%D8%AE%D8%A7%D9%86)" title="قدمگاه (زبرخان)">قدمگاه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D9%84%D8%B9%D9%87%E2%80%8C%D9%86%D9%88_%D8%B9%D9%84%DB%8C%D8%A7" title="قلعه‌نو علیا">قلعه‌نو علیا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D9%84%D9%86%D8%AF%D8%B1%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF" title="قلندرآباد">قلندرآباد</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D9%88%DA%86%D8%A7%D9%86" title="قوچان">قوچان</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%AE%DA%A9" title="کاخک">کاخک</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%B2_(%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%D8%A7%D8%AF)" title="کاریز (تایباد)">کاریز</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D9%85%D8%B1" title="کاشمر">کاشمر</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%AF%DA%A9%D9%86" title="کدکن">کدکن</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%AA" title="کلات">کلات</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D8%AF%D8%B1_(%D8%AE%D9%84%DB%8C%D9%84%E2%80%8C%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF)" title="کندر (خلیل‌آباد)">کندر</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D9%85%D8%A7%D8%A8_(%D9%81%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%87)" title="گرماب (فیروزه)">گرماب</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%84%D8%A8%D9%87%D8%A7%D8%B1" title="گلبهار">گلبهار</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%84%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%86_(%DA%AF%D9%84%D8%A8%D9%87%D8%A7%D8%B1)" title="گلمکان (گلبهار)">گلمکان</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%AF" title="گناباد">گناباد</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%B7%D9%81%E2%80%8C%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF_(%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%B2)" title="لطف‌آباد (درگز)">لطف‌آباد</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B2%D8%AF%D8%A7%D9%88%D9%86%D8%AF" title="مزداوند">مزداوند</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B2%D8%B1%D8%AC" title="مزرج">مزرج</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF" title="مشهد">مشهد</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF_%D8%B1%DB%8C%D8%B2%D9%87" title="مشهد ریزه">مشهد ریزه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%84%DA%A9%E2%80%8C%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF_(%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF)" title="ملک‌آباد (مشهد)">ملک‌آباد</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B3%D8%B1" title="نسر">نسر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B4%D8%AA%DB%8C%D9%81%D8%A7%D9%86" title="نشتیفان">نشتیفان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B5%D8%B1%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF_(%D8%AA%D8%B1%D8%A8%D8%AA_%D8%AC%D8%A7%D9%85)" title="نصرآباد (تربت جام)">نصرآباد</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%A8_(%D8%AC%D9%88%DB%8C%D9%86)" title="نقاب (جوین)">نقاب</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%AE%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86" title="نوخندان">نوخندان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%B1" title="نیشابور">نیشابور</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D9%84%E2%80%8C%D8%B4%D9%87%D8%B1" title="نیل‌شهر">نیل‌شهر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%85%D8%AA%E2%80%8C%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF_(%D9%81%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%87)" title="همت‌آباد (فیروزه)">همت‌آباد</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%B3%DB%8C" title="یونسی">یونسی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D8%B0%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%B4%DA%AF%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C" title="جاذبه‌های گردشگری استان خراسان رضوی">جاذبه‌های گردشگری</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%A8%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D8%A7%D8%AE%D9%84%D9%85%D8%AF" title="آبشار اخلمد">آبشار اخلمد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%AF%D9%85%D8%B9%D8%AC%D9%86" title="رودمعجن">آبشار رودمعجن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%A7%D9%85%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%B1" class="mw-redirect" title="آرامگاه اسرار">آرامگاه اسرار</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%A7%D9%85%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B3%D9%86_%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D8%A8%D9%86_%D8%B2%DB%8C%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%87%D9%82%DB%8C" class="mw-redirect" title="آرامگاه ابوالحسن علی بن زید بیهقی">آرامگاه بیهقی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%A7%D9%85%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%A8%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%B7" title="آرامگاه بقراط">آرامگاه بقراط</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%A7%D9%85%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%AE%DB%8C%D8%A7%D9%85" title="آرامگاه خیام">آرامگاه عمر خیام</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%A7%D9%85%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%B9%D8%B7%D8%A7%D8%B1_%D9%86%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="آرامگاه عطار نیشابوری">آرامگاه عطار نیشابوری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D8%A8%D8%A7%D8%BA%D8%B1%D9%88%D8%AF" title="جاده باغرود">جاده باغرود</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%A7%D9%85%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="آرامگاه علامه شهرستانی">آرامگاه علامه شهرستانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%A7%D9%85%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D9%81%D8%B1%D8%AF%D9%88%D8%B3%DB%8C" title="آرامگاه فردوسی">آرامگاه فردوسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%A7%D9%85%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D9%86_%D9%85%D8%AF%D8%B1%D8%B3" title="آرامگاه سید حسن مدرس">آرامگاه سید حسن مدرس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%A7%D9%85%DA%AF%D8%A7%D9%87_%DA%A9%D9%85%D8%A7%D9%84%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%DA%A9" title="آرامگاه کمال‌الملک">آرامگاه کمال‌الملک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%A7%D9%85%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%A8%D8%A7%D8%A8%D8%A7_%D9%84%D9%82%D9%85%D8%A7%D9%86" title="آرامگاه بابا لقمان">آرامگاه لقمان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%A7%D9%85%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%B2%D8%A7_%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1_%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF%DB%8C" title="آرامگاه میرزا امین التجار مشهدی">آرامگاه امین التجار</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%A7%D9%85%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D9%85%D9%84%D8%A7_%D9%87%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%B3%D8%A8%D8%B2%D9%88%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="آرامگاه ملا هادی سبزواری">آرامگاه ملا هادی سبزواری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%A7%D9%85%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D9%86%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D9%87" title="آرامگاه نادرشاه">آرامگاه نادرشاه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%82%D8%AF%D8%B3_%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C" title="آستان قدس رضوی">آستان قدس رضوی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D9%84%D8%B9%D9%87_%D8%A2%D8%AA%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87" title="قلعه آتشگاه">قلعه آتشگاه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D9%84%D8%B9%D9%87_%D8%B1%DB%8C%DA%AF" title="قلعه ریگ">قلعه ریگ</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D9%86%D8%A7%D8%AA_%D9%82%D8%B5%D8%A8%D9%87" title="قنات قصبه">قنات قصبه</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D9%87%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%A7%D9%82%DB%8C_%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%AF%DB%8C%D9%88" class="mw-redirect" title="چهارتاقی خانه دیو">چهارتاقی خانه دیو</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">حرم امام رضا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D9%84_%D8%A7%D8%AE%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="میل اخنگان">میل اخنگان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%AE%D8%B3%D8%B1%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%AF" title="مناره خسروگرد">مناره خسروگرد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%AC_%D8%B9%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF" title="برج علی‌آباد">برج علی‌آباد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%AC_%D9%81%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%B2%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF" title="برج فیروزآباد">برج فیروزآباد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%D8%AF_%D9%86%D8%A7%D8%AF%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="بند نادری">بند نادری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%D8%AF_%DA%AF%D9%84%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="بند گلستان">بند گلستان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%B1%DA%A9_%D9%85%D9%84%DB%8C_%D8%AA%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%87" title="پارک ملی تندوره">پارک ملی تندوره</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DA%86%D9%87_%D8%A8%D8%B2%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="دریاچه بزنگان">دریاچه بزنگان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%87%DA%A9%D8%AF%D9%87_%DA%86%D9%88%D8%A8%DB%8C%D9%86_%D9%86%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%B1" title="دهکده چوبین نیشابور">دهکده چوبین نیشابور</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D8%AF" title="دیزباد">دیزباد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%86%DA%AF%D9%84_%D8%B3%D9%86%DA%AF_%D9%86%D8%B3%D9%88" class="mw-redirect" title="تنگل سنگ نسو">تنگل سنگ نسو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B7%D8%A8%D8%B3_(%D8%B3%D8%A8%D8%B2%D9%88%D8%A7%D8%B1)" title="طبس (سبزوار)">طبس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%B9%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%87" title="زعفرانیه">زعفرانیه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B7_%D8%B4%D8%B1%D9%81" title="رباط شرف">رباط شرف</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B7_%D8%AD%D8%A7%D8%AC_%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%85%D8%B1%D8%B2_%D8%AE%D8%A7%D9%86" title="رباط حاج فرامرز خان">رباط کانون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%AF_%D8%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA%DB%8C" title="سد دوستی">سد دوستی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%BA%D8%A7%D8%B1_%D9%85%D8%BA%D8%A7%D9%86" title="غار مغان">غار مغان</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%AA%DB%8C%D8%A8%D9%87_%D9%86%D8%A7%D8%AF%D8%B1%DB%8C" title="کتیبه نادری">کتیبه نادری</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D9%87%D8%B3%D9%86%DA%AF%DB%8C" title="کوهسنگی">کوهسنگی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%A7%D9%85%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%B4%DB%8C%D8%AE_%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="آرامگاه شیخ احمد جامی">آرامگاه شیخ احمد جامی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%88%D8%B7%D9%87_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="محوطه باستانی بندیان">محوطه باستانی بندیان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%DA%AF%D9%88%D9%87%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D8%AF" title="مسجد گوهرشاد">مسجد گوهرشاد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%A7%D9%85%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D9%85%D9%86%D8%B3%D9%88%D8%A8_%D8%A8%D9%87_%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%B3%D8%B9%DB%8C%D8%AF_%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%AE%DB%8C%D8%B1" title="آرامگاه منسوب به ابوسعید ابوالخیر">آرامگاه منسوب به ابوسعید ابوالخیر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%A8%DA%AF%D8%B1%D9%85_%D8%AE%D9%84%DB%8C%D9%84%E2%80%8C%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF" title="آبگرم خلیل‌آباد">آبگرم خلیل‌آباد</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="3"><div><b><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86" title="درگاه:خراسان">درگاه خراسان</a></b></div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="مساجد_جامع_و_تاریخی_ایران" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3" style="background:#99CC99;"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="الگو:مسجدهای ایران"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="بحث الگو:مسجدهای ایران"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:مسجدهای ایران"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="مساجد_جامع_و_تاریخی_ایران" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="فهرست مسجدهای ایران">مساجد جامع و تاریخی ایران</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#99CC99;;width:1%"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A2%D8%B0%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D8%B4%D8%B1%D9%82%DB%8C" title="استان آذربایجان شرقی">آذربایجان شرقی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D8%A7%D9%87%D8%B1" title="مسجد جامع اهر">مسجد جامع اهر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D8%AA%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%B2" title="مسجد جامع تبریز">مسجد جامع تبریز</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A8" title="مسجد جامع سراب">مسجد جامع سراب</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D9%85%D8%B1%D9%86%D8%AF" title="مسجد جامع مرند">مسجد جامع مرند</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D9%85%D9%87%D8%B1%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF_(%D8%A8%D9%86%D8%A7%D8%A8)" class="mw-redirect" title="مسجد جامع مهرآباد (بناب)">مسجد جامع مهرآباد (بناب)</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%DA%A9%D8%A8%D9%88%D8%AF_(%D8%AA%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%B2)" title="مسجد کبود (تبریز)">مسجد کبود</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D9%85%DB%8C%D8%B1_%D9%BE%D9%86%D8%AC" title="مسجد میر پنج">مسجد میرپنج شبستر</a></li></ul> </div></td><td class="noviewer navbox-image" rowspan="26" style="width:1px;padding:0 0 0 2px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Blue_Mosque,_Tabriz,_Iran.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b2/Blue_Mosque%2C_Tabriz%2C_Iran.jpg/125px-Blue_Mosque%2C_Tabriz%2C_Iran.jpg" decoding="async" width="125" height="63" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b2/Blue_Mosque%2C_Tabriz%2C_Iran.jpg/188px-Blue_Mosque%2C_Tabriz%2C_Iran.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b2/Blue_Mosque%2C_Tabriz%2C_Iran.jpg/250px-Blue_Mosque%2C_Tabriz%2C_Iran.jpg 2x" data-file-width="1751" data-file-height="886" /></a></span> <p><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Mezquita_de_Agha_Bozorg,_Kashan,_Ir%C3%A1n,_2016-09-19,_DD_81.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Mezquita_de_Agha_Bozorg%2C_Kashan%2C_Ir%C3%A1n%2C_2016-09-19%2C_DD_81.jpg/125px-Mezquita_de_Agha_Bozorg%2C_Kashan%2C_Ir%C3%A1n%2C_2016-09-19%2C_DD_81.jpg" decoding="async" width="125" height="84" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Mezquita_de_Agha_Bozorg%2C_Kashan%2C_Ir%C3%A1n%2C_2016-09-19%2C_DD_81.jpg/188px-Mezquita_de_Agha_Bozorg%2C_Kashan%2C_Ir%C3%A1n%2C_2016-09-19%2C_DD_81.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Mezquita_de_Agha_Bozorg%2C_Kashan%2C_Ir%C3%A1n%2C_2016-09-19%2C_DD_81.jpg/250px-Mezquita_de_Agha_Bozorg%2C_Kashan%2C_Ir%C3%A1n%2C_2016-09-19%2C_DD_81.jpg 2x" data-file-width="8551" data-file-height="5731" /></a></span> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:SoltaniMosque.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/SoltaniMosque.jpg/125px-SoltaniMosque.jpg" decoding="async" width="125" height="76" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/SoltaniMosque.jpg/188px-SoltaniMosque.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/SoltaniMosque.jpg/250px-SoltaniMosque.jpg 2x" data-file-width="396" data-file-height="241" /></a></span> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:IMAGE634799499054608858.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/fa/thumb/7/76/IMAGE634799499054608858.jpg/125px-IMAGE634799499054608858.jpg" decoding="async" width="125" height="75" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/fa/thumb/7/76/IMAGE634799499054608858.jpg/188px-IMAGE634799499054608858.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/fa/thumb/7/76/IMAGE634799499054608858.jpg/250px-IMAGE634799499054608858.jpg 2x" data-file-width="658" data-file-height="394" /></a></span> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Koda-Khaneh.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Koda-Khaneh.jpg/125px-Koda-Khaneh.jpg" decoding="async" width="125" height="70" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Koda-Khaneh.jpg/188px-Koda-Khaneh.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Koda-Khaneh.jpg/250px-Koda-Khaneh.jpg 2x" data-file-width="1024" data-file-height="577" /></a></span> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AD%D8%A7%D8%AC_%D8%B5%D9%85%D8%AF_%D8%AE%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D8%B4%D8%AA.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a0/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AD%D8%A7%D8%AC_%D8%B5%D9%85%D8%AF_%D8%AE%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D8%B4%D8%AA.jpg/125px-%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AD%D8%A7%D8%AC_%D8%B5%D9%85%D8%AF_%D8%AE%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D8%B4%D8%AA.jpg" decoding="async" width="125" height="83" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a0/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AD%D8%A7%D8%AC_%D8%B5%D9%85%D8%AF_%D8%AE%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D8%B4%D8%AA.jpg/188px-%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AD%D8%A7%D8%AC_%D8%B5%D9%85%D8%AF_%D8%AE%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D8%B4%D8%AA.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a0/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AD%D8%A7%D8%AC_%D8%B5%D9%85%D8%AF_%D8%AE%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D8%B4%D8%AA.jpg/250px-%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AD%D8%A7%D8%AC_%D8%B5%D9%85%D8%AF_%D8%AE%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D8%B4%D8%AA.jpg 2x" data-file-width="2804" data-file-height="1869" /></a></span> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Arak_Congregational_Mosque.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Arak_Congregational_Mosque.jpg/125px-Arak_Congregational_Mosque.jpg" decoding="async" width="125" height="94" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Arak_Congregational_Mosque.jpg/188px-Arak_Congregational_Mosque.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Arak_Congregational_Mosque.jpg/250px-Arak_Congregational_Mosque.jpg 2x" data-file-width="3264" data-file-height="2448" /></a></span> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Ardakan.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/Ardakan.jpg/125px-Ardakan.jpg" decoding="async" width="125" height="83" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/Ardakan.jpg/188px-Ardakan.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/Ardakan.jpg/250px-Ardakan.jpg 2x" data-file-width="4682" data-file-height="3121" /></a></span> </p> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:RezaShrine.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/RezaShrine.jpg/125px-RezaShrine.jpg" decoding="async" width="125" height="94" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/RezaShrine.jpg/188px-RezaShrine.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/RezaShrine.jpg/250px-RezaShrine.jpg 2x" data-file-width="2048" data-file-height="1536" /></a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#99CC99;;width:1%"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A2%D8%B0%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D8%BA%D8%B1%D8%A8%DB%8C" title="استان آذربایجان غربی">آذربایجان غربی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%85%DB%8C%D9%87" title="مسجد جامع ارومیه">مسجد جامع ارومیه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D8%AA%DA%A9%D8%A7%D8%A8" title="مسجد جامع تکاب">مسجد جامع تکاب</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AF%D8%A7%D8%B4_%D8%A2%D8%BA%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="مسجد داش آغلیان">مسجد داش آغلیان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%B3%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1" title="مسجد سردار">مسجد سردار</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%B1%D9%87" title="مسجد مناره">مسجد مناره</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AD%D8%AC%D8%AA%DB%8C%D9%87" title="مسجد حجتیه">مسجد حجتیه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D8%A8%D9%88%DA%A9%D8%A7%D9%86" title="مسجد جامع بوکان">مسجد جامع بوکان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B4%D8%A7%D9%81%D8%B9%DB%8C_(%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%85%DB%8C%D9%87)" title="مسجد امام شافعی (ارومیه)">مسجد امام شافعی (ارومیه)</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D8%B3%D8%B1%D8%AE" title="مسجد جامع سرخ">مسجد جامع سرخ</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#99CC99;;width:1%"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D9%84" title="استان اردبیل">اردبیل</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D8%B9%D9%87%E2%80%8C%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF" title="جمعه‌مسجد">جمعه‌مسجد</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%DA%AF%D8%B1%D9%85%DB%8C" title="مسجدجامع گرمی">مسجد جامع گرمی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#99CC99;;width:1%"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B5%D9%81%D9%87%D8%A7%D9%86" title="استان اصفهان">اصفهان</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A2%D9%82%D8%A7%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF" title="مسجد آقابزرگ">مسجد آقابزرگ</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D8%B4%D8%AA%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D9%86" title="مسجد اشترجان">مسجد اشترجان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D8%A7%D8%B5%D9%81%D9%87%D8%A7%D9%86" title="مسجد جامع اصفهان">مسجد جامع اصفهان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D8%AC%DB%8C" title="مسجد جامع جی">مسجد جامع جی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D8%B1" title="مسجد جامع خوانسار">مسجد جامع خوانسار</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D8%AE%D9%88%D8%B2%D8%A7%D9%86" title="مسجد جامع خوزان">مسجد جامع خوزان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D8%B2%D9%88%D8%A7%D8%B1%D9%87" title="مسجد جامع زواره">مسجد جامع زواره</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%DA%AF%D9%84%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="مسجد جامع گلپایگان">مسجد جامع گلپایگان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D9%86%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%86" title="مسجد جامع نائین">مسجد جامع نائین</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D9%86%D8%B7%D9%86%D8%B2" title="مسجد جامع نطنز">مسجد جامع نطنز</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D9%86%D9%88%D8%B4%E2%80%8C%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF" title="مسجد جامع نوش‌آباد">مسجد جامع نوش‌آباد</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AD%D8%A7%D8%AC_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%AC%D8%B9%D9%81%D8%B1%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="مسجد حاج محمد جعفرآباده‌ای">مسجد حاج محمد جعفرآباده‌ای</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AD%DA%A9%DB%8C%D9%85" title="مسجد حکیم">مسجد حکیم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%B3%DB%8C%D8%AF" title="مسجد سید">مسجد سید</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%B4%D8%A7%D9%87_(%D8%A7%D8%B5%D9%81%D9%87%D8%A7%D9%86)" title="مسجد شاه (اصفهان)">مسجد شاه (اصفهان)</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%B4%DB%8C%D8%AE_%D9%84%D8%B7%D9%81%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87" title="مسجد شیخ لطف‌الله">مسجد شیخ لطف‌الله</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%B5%D9%81%D8%A7" title="مسجد صفا">مسجد صفا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%B9%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%D9%82%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%D8%A2%D9%82%D8%A7" title="مسجد علی‌قلی‌آقا">مسجد علی‌قلی‌آقا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D9%84%D9%86%D8%A8%D8%A7%D9%86" title="مسجد لنبان">مسجد لنبان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D9%85%D8%B5%D8%B1%DB%8C" title="مسجد مصری">مسجد مصری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D9%87%D9%81%D8%AA_%D8%B4%D9%88%DB%8C%D9%87" title="مسجد جامع هفت شویه">مسجد جامع هفت شویه</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#99CC99;;width:1%"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="استان تهران">تهران</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D8%B1%DA%AF" title="مسجد ارگ">مسجد ارگ</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%B1_%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="مسجد جامع بازار تهران">مسجد جامع بازار تهران</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%88%D9%86%D8%AF" title="مسجد جامع دماوند">مسجد جامع دماوند</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%86" title="مسجد جامع ورامین">مسجد جامع ورامین</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%B3%D9%BE%D9%87%D8%B3%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B1" title="مسجد سپهسالار">مسجد سپهسالار</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%B4%D8%A7%D9%87_(%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86)" title="مسجد شاه (تهران)">مسجد شاه (تهران)</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D9%81%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D9%87" title="مسجد فخرالدوله">مسجد فخرالدوله</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%B2%D8%A7_%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C" title="مسجد میرزا موسی">مسجد میرزا موسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D9%87%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D8%AA" title="مسجد هدایت">مسجد هدایت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D9%84%D8%B1%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87" title="مسجد لرزاده">مسجد لرزاده</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#99CC99;;width:1%"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%DA%86%D9%87%D8%A7%D8%B1%D9%85%D8%AD%D8%A7%D9%84_%D9%88_%D8%A8%D8%AE%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="استان چهارمحال و بختیاری">چهارمحال و بختیاری</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D8%AA%D8%A7%D8%A8%DA%A9%D8%A7%D9%86" title="مسجد اتابکان">مسجد اتابکان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D8%B4%D9%87%D8%B1%DA%A9%D8%B1%D8%AF" title="مسجد جامع شهرکرد">مسجد جامع شهرکرد</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D8%A8%D9%88_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF" title="مسجد ابو محمد">مسجد ابو محمد</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D9%85%D8%AF%D9%86%DB%8C_%D8%A8%D8%B1%D9%88%D8%AC%D9%86" title="مسجد مدنی بروجن">مسجد مدنی بروجن</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AD%D8%A7%D8%AC_%D8%B4%DB%8C%D8%AE_%D8%B9%D9%84%DB%8C" title="مسجد حاج شیخ علی">مسجد حاج شیخ علی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D9%81%D8%B1%D8%AE_%D8%B4%D9%87%D8%B1" title="مسجد جامع فرخ شهر">مسجد جامع فرخ شهر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D9%85%D8%AD%D8%A8%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%DA%AF" title="مسجد جامع محبعلی بیگ">مسجد جامع محبعلی بیگ</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%D8%A2%D9%82%D8%A7_%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF" title="مسجد سید آقا بزرگ">مسجد سید آقا بزرگ</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%DA%86%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%AA%D8%B1" title="مسجد جامع چالشتر">مسجد جامع چالشتر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%B3%D9%88%D8%B1%D8%B4%D8%AC%D8%A7%D9%86" title="مسجد سورشجان">مسجد سورشجان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%87" title="مسجد جامع بارده">مسجد جامع بارده</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="مسجد آزادگان">مسجد آزادگان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D9%87%D8%B1%DA%86%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="مسجد جامع هرچگان">مسجد جامع هرچگان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AE%D9%84%D8%AC%D8%A7%D8%A1_%D9%87%D9%81%D8%B4%D8%AC%D8%A7%D9%86" title="مسجد خلجاء هفشجان">مسجد خلجاء هفشجان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86" title="مسجد وانان">مسجد وانان</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#99CC99;;width:1%"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C" title="استان خراسان رضوی">خراسان رضوی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D9%82%D8%AF%D9%85%DA%AF%D8%A7%D9%87" class="mw-redirect" title="مسجد قدمگاه">مسجد قدمگاه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AD%D8%A7%D8%AC%DB%8C_%D8%AC%D9%84%D8%A7%D9%84" title="مسجد حاجی جلال">مسجد حاجی جلال</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AE%D8%B3%D8%B1%D9%88_%D8%B4%DB%8C%D8%B1" class="mw-redirect" title="مسجد خسرو شیر">مسجد خسرو شیر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%DA%A9%D8%A8%D9%88%D8%AF_%DA%AF%D9%86%D8%A8%D8%AF" title="مسجد کبود گنبد">مسجد کبود گنبد</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%DA%AF%D9%88%D9%87%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D8%AF" title="مسجد گوهرشاد">مسجد گوهرشاد</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D9%87%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%AF_%D9%88_%D8%AF%D9%88_%D8%AA%D9%86" title="مسجد هفتاد و دو تن">مسجد هفتاد و دو تن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%A7%D9%85%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF" title="آرامگاه عبدل‌آباد">مسجد عبدل‌آباد</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D8%B1%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86" title="مسجد جامع رادکان">مسجد جامع رادکان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D8%B3%D8%A8%D8%B2%D9%88%D8%A7%D8%B1" title="مسجد جامع سبزوار">مسجد جامع سبزوار</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D9%BE%D8%A7%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%B1_(%D8%B3%D8%A8%D8%B2%D9%88%D8%A7%D8%B1)" title="مسجد پامنار (سبزوار)">مسجد پامنار سبزوار</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D9%85%D8%B1" title="مسجد جامع کاشمر">مسجد جامع کاشمر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%DA%AF%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%AF" title="مسجد جامع گناباد">مسجد جامع گناباد</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D9%85%D8%B1%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%B2" title="مسجد جامع مرندیز">مسجد جامع مرندیز</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D9%86%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%B1" title="مسجد جامع نیشابور">مسجد جامع نیشابور</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#99CC99;;width:1%"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86_%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8%DB%8C" title="استان خراسان جنوبی">خراسان جنوبی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D8%AA%D9%88%D9%86" title="مسجد جامع تون">مسجد جامع تون</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D9%85%D9%87%D9%88%DB%8C%D8%AF" title="مسجد مهوید">مسجد مهوید</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D9%82%D8%A7%D8%A6%D9%86" title="مسجد جامع قائن">مسجد جامع قائن</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D9%81%D8%AA%D8%AD%E2%80%8C%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF" title="مسجد فتح‌آباد">مسجد فتح‌آباد</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%B1%D9%82%D9%87" title="مسجد رقه">مسجد رقه</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#99CC99;;width:1%"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AE%D9%88%D8%B2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="استان خوزستان">خوزستان</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D8%AF%D8%B2%D9%81%D9%88%D9%84" title="مسجد جامع دزفول">مسجد جامع دزفول</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D8%B4%D9%88%D8%B4%D8%AA%D8%B1" title="مسجد جامع شوشتر">مسجد جامع شوشتر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%B1%D9%86%DA%AF%D9%88%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D9%86" title="مسجد رنگونی‌های آبادان">مسجد رنگونی‌های آبادان</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#99CC99;;width:1%"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%B2%D9%86%D8%AC%D8%A7%D9%86" title="استان زنجان">زنجان</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%85" title="مسجد خانم">مسجد خانم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D8%B2%D9%86%D8%AC%D8%A7%D9%86" title="مسجد جامع زنجان">مسجد جامع زنجان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D8%B3%D8%AC%D8%A7%D8%B3" title="مسجد جامع سجاس">مسجد جامع سجاس</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#99CC99;;width:1%"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D9%85%D9%86%D8%A7%D9%86" title="استان سمنان">سمنان</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_(%D8%B3%D9%85%D9%86%D8%A7%D9%86)" title="مسجد امام (سمنان)">مسجد امام (سمنان)</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D8%B3%D9%85%D9%86%D8%A7%D9%86" title="مسجد جامع سمنان">مسجد جامع سمنان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D8%AF%D8%A7%D9%85%D8%BA%D8%A7%D9%86" title="مسجد جامع دامغان">مسجد جامع دامغان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D8%B4%D8%A7%D9%87%D8%B1%D9%88%D8%AF" title="مسجد جامع شاهرود">مسجد جامع شاهرود</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D9%81%D8%B1%D9%88%D9%85%D8%AF" title="مسجد جامع فرومد">مسجد جامع فرومد</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%B4%DB%8C%D8%AE_%D8%A8%D8%B3%D8%B7%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="مسجد شیخ بسطامی">مسجد شیخ بسطامی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D9%88_%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86%DB%8C%D9%87_%D8%A2%D8%B1%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D9%86" title="مسجد جامع و حسینیه آرادان">مسجد جامع آرادان</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#99CC99;;width:1%"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3" title="استان فارس">فارس</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D8%B9%D8%AA%DB%8C%D9%82_(%D8%B4%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%B2)" title="مسجد جامع عتیق (شیراز)">مسجد جامع عتیق (شیراز)</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D9%88%DA%A9%DB%8C%D9%84" title="مسجد وکیل">مسجد وکیل</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D9%86%D8%B5%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%DA%A9" title="مسجد نصیرالملک">مسجد نصیرالملک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D9%84%D8%A7%D8%B1" title="مسجد جامع لار">مسجد جامع لار</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%DA%A9%D8%A8%DB%8C%D8%B1_%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D8%B1%DB%8C%D8%B2" title="مسجد جامع کبیر نی‌ریز">مسجد جامع نی‌ریز</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D8%AC%D9%87%D8%B1%D9%85" title="مسجد جامع جهرم">مسجد جامع جهرم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%A8" title="مسجد جامع داراب">مسجد جامع داراب</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D9%86%D8%AC%D8%A7%D9%86" title="مسجد جامع ارسنجان">مسجد جامع ارسنجان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D9%BE%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D8%AF" title="مسجد پاسارگاد">مسجد پاسارگاد</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#99CC99;;width:1%"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%82%D8%B2%D9%88%DB%8C%D9%86" title="استان قزوین">قزوین</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D9%82%D8%B2%D9%88%DB%8C%D9%86" title="مسجد جامع قزوین">مسجد جامع قزوین</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%DB%8C_%D9%82%D8%B2%D9%88%DB%8C%D9%86" title="مسجد النبی قزوین">مسجد النبی قزوین</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AD%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D9%82%D8%B2%D9%88%DB%8C%D9%86" title="مسجد حیدریه قزوین">مسجد حیدریه قزوین</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D9%82%D8%B1%D9%88%D9%87" title="مسجد جامع قروه">مسجد جامع قروه</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#99CC99;;width:1%"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%82%D9%85" title="استان قم">قم</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D9%82%D9%85" title="مسجد جامع قم">مسجد جامع قم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D9%BE%D8%A7%DA%86%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="مسجد جامع پاچیان">مسجد جامع پاچیان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%DA%86%D9%87%D9%84_%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="مسجد چهل اختران">مسجد چهل اختران</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D9%85%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="مسجد جمکران">مسجد جمکران</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#99CC99;;width:1%"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="استان کردستان">کردستان</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D9%86" title="مسجد دارالاحسان">مسجد دارالاحسان (جامع سنندج)</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D8%AF_%D9%84%D9%82%D8%A7_%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%85" class="mw-redirect" title="مسجد خورشید لقا خانم">مسجد خورشید لقا خانم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D9%87%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%AE%D8%A7%D8%AA%D9%88%D9%86" title="مسجد هاجرخاتون">مسجد هاجرخاتون</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86" title="مسجد دارالامان">مسجد دارالامان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D8%AF_%D9%82%D9%84%D8%B9%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%DB%8C%DA%AF%DB%8C" title="مسجد رشید قلعه‌بیگی">مسجد رشید قلعه‌بیگی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D9%88%D8%B2%DB%8C%D8%B1" title="مسجد وزیر">مسجد وزیر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D8%B3%D9%82%D8%B2" title="مسجدجامع سقز">مسجد جامع سقز</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%B4%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%B8%D9%87%D8%B1" title="مسجد شیخ مظهر">مسجد شیخ مظهر</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#99CC99;;width:1%"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86" title="استان کرمان">کرمان</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%DA%A9%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86" title="مسجد جامع کرمان">مسجد جامع کرمان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D9%85%D9%84%DA%A9" title="مسجد ملک">مسجد جامع ملک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AD%D8%A7%D8%AC_%D8%A2%D9%82%D8%A7%D8%B9%D9%84%DB%8C" title="مسجد حاج آقاعلی">مسجد حاج آقاعلی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D9%BE%D8%A7%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%B1_(%DA%A9%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86)" title="مسجد پامنار (کرمان)">مسجد پامنار</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D9%BE%D8%A7%DA%A9%D8%AA%D9%86%DA%AF" title="مسجد پاکتنگ">مسجد پاکتنگ</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%DA%AF%D9%86%D8%AC%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D8%AE%D8%A7%D9%86" title="مسجد گنجعلی خان">مسجد گنجعلی خان</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#99CC99;;width:1%"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%87" title="استان کرمانشاه">کرمانشاه</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A2%D9%82%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%AE_%D9%87%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%D9%84%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="مسجد آقاشیخ هادی جلیلی">مسجد آقاشیخ هادی جلیلی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA%D8%B4%D8%A7%D9%87" title="مسجد دولتشاه">مسجد دولتشاه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%DA%A9%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%87" title="مسجد جامع کرمانشاه">مسجد جامع کرمانشاه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D8%B4%D8%A7%D9%81%D8%B9%DB%8C" title="مسجد جامع شافعی">مسجد جامع شافعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%B4%D8%A7%D9%87%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87_(%DA%A9%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%87)" title="مسجد شاهزاده (کرمانشاه)">مسجد شاهزاده</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D9%87" title="مسجد عمادالدوله">مسجد عمادالدوله</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D8%A8%D9%86_%D8%B9%D9%85%D8%B1" title="مسجد عبدالله بن عمر">مسجد عبدالله بن عمر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AD%D8%A7%D8%AC_%D8%B4%D9%87%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%AE%D8%A7%D9%86" title="مسجد حاج شهبازخان">مسجد حاج شهبازخان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%A8_%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%87_%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%85_%DA%A9%D9%88%DA%86%DA%A9" title="مسجد نواب عالیه خانم کوچک">مسجد نواب عالیه خانم کوچک</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#99CC99;;width:1%"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%DA%AF%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%86" title="استان گیلان">گیلان</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AD%D8%A7%D8%AC_%D8%B5%D9%85%D8%AF_%D8%AE%D8%A7%D9%86" title="مسجد حاج صمد خان">مسجد حاج صمد خان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%DA%86%D9%87%D8%A7%D8%B1_%D9%BE%D8%A7%D8%AF%D8%B4%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86" title="مسجد چهار پادشاهان">مسجد چهار پادشاهان</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#99CC99;;width:1%"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%84%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="استان لرستان">لرستان</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D8%A8%D8%B1%D9%88%D8%AC%D8%B1%D8%AF" title="مسجد جامع بروجرد">مسجد جامع بروجرد</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%B3%D9%84%D8%B7%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A8%D8%B1%D9%88%D8%AC%D8%B1%D8%AF" class="mw-redirect" title="مسجد سلطانی بروجرد">مسجد سلطانی بروجرد</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#99CC99;;width:1%"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%A7%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="استان مازندران">مازندران</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D9%81%D8%B1%D8%AD%E2%80%8C%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF" title="مسجد فرح‌آباد">مسجد فرح‌آباد</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D8%A2%D9%85%D9%84" title="مسجد جامع آمل">مسجد جامع آمل</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D8%A8%D8%A7%D8%A8%D9%84" title="مسجد جامع بابل">مسجد جامع بابل</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D8%B3%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="مسجد جامع ساری">مسجد جامع ساری</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#99CC99;;width:1%"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2%DB%8C" title="استان مرکزی">مرکزی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DA%A9" title="مسجد جامع اراک">مسجد جامع اراک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D8%B3%D8%A7%D9%88%D9%87" title="مسجد جامع ساوه">مسجد جامع ساوه</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#99CC99;;width:1%"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%87%D8%B1%D9%85%D8%B2%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="استان هرمزگان">هرمزگان</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D9%85%D9%84%DA%A9_%D8%A8%D9%86_%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3" title="مسجد ملک بن عباس">مسجد ملک بن عباس</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85%DB%8C_%D8%A8%D8%B3%D8%AA%DA%A9" title="مسجد جامع قدیمی بستک">مسجد جامع بستک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D8%A8%D9%86%D8%AF%D8%B1_%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3" title="مسجد جامع بندر عباس">مسجد جامع بندر عباس</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D9%82%D8%A8%D9%84%D9%87" title="مسجد جامع قبله">مسجد جامع قبله</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D9%82%D8%B4%D9%85_(%D8%AC%D8%B2%DB%8C%D8%B1%D9%87_%D9%82%D8%B4%D9%85)" title="مسجدجامع قشم (جزیره قشم)">مسجد جامع قشم</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#99CC99;;width:1%"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%87%D9%85%D8%AF%D8%A7%D9%86" title="استان همدان">همدان</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D9%87%D9%85%D8%AF%D8%A7%D9%86" title="مسجد جامع همدان">مسجد جامع همدان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D9%BE%DB%8C%D8%BA%D9%85%D8%A8%D8%B1" title="مسجد پیغمبر">مسجد پیغمبر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%DA%A9_%DA%A9%D9%88%DA%86%DA%A9" title="مسجد شریف‌الملک کوچک">مسجد شریف‌الملک کوچک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%B2%D8%A7_%D8%AA%D9%82%DB%8C" title="مسجد میرزا تقی">مسجد میرزا تقی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D9%85%D8%AD%D9%84%D9%87_%D8%AD%D8%A7%D8%AC%DB%8C" title="مسجد محله حاجی">مسجد محله حاجی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A8%DB%8C" title="مسجد جامع سرابی">مسجد جامع سرابی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#99CC99;;width:1%"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%DB%8C%D8%B2%D8%AF" title="استان یزد">یزد</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D8%A7%D8%B1%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86" title="مسجد جامع اردکان">مسجد جامع اردکان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D8%A7%D8%A8%D8%B1%DA%A9%D9%88%D9%87" title="مسجد جامع ابرکوه">مسجد جامع ابرکوه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%87" title="مسجد جامع اسلامیه">مسجد جامع اسلامیه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%AC" title="مسجد جامع فهرج">مسجد جامع فهرج</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%DB%8C%D8%B2%D8%AF" title="مسجد جامع یزد">مسجد جامع یزد</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%B2%DB%8C%D8%B1%D8%AF%D9%87" title="مسجد زیرده">مسجد زیرده</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D9%87%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D9%88%D9%82_%D9%88_%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AD%D8%A7%D8%AC_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86" title="چهارسوق و مسجد حاج محمدحسین">مسجد حاج محمد</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#99CC99;;width:1%"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="استان‌های ایران">سایر استان‌ها</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D8%AC%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D9%85" title="مسجد جامع جاجرم">مسجد جامع جاجرم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D9%85%DA%A9%DB%8C_%D8%B2%D8%A7%D9%87%D8%AF%D8%A7%D9%86" title="مسجد جامع مکی زاهدان">مسجد جامع زاهدان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%DA%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="مسجد جامع گرگان">مسجد جامع گرگان</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#99CC99;;width:1%"><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B1%D9%85" title="حرم">حرم</a> و <a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%A7%D9%85%DA%AF%D8%A7%D9%87" title="آرامگاه">آرامگاه‌ها</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a class="mw-selflink selflink">حرم امام رضا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D9%81%D8%A7%D8%B7%D9%85%D9%87_%D9%85%D8%B9%D8%B5%D9%88%D9%85%D9%87" title="حرم فاطمه معصومه">حرم فاطمه معصومه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%B4%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%DA%86%D8%B1%D8%A7%D8%BA" class="mw-redirect" title="حرم شاه‌چراغ">حرم شاه‌چراغ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%B4%D8%A7%D9%87_%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B8%DB%8C%D9%85" title="حرم شاه عبدالعظیم">حرم شاه عبدالعظیم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%D8%B1%D9%88%D8%AD%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D8%AE%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="حرم سید روح‌الله خمینی">حرم سید روح‌الله خمینی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%A7%D9%85%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%86%D9%88" class="mw-redirect" title="آرامگاه بی‌بی‌شهربانو">آرامگاه بی‌بی‌شهربانو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%A7%D9%85%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%84_%D9%86%D8%A8%DB%8C" title="آرامگاه دانیال نبی">آرامگاه دانیال نبی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%A7%D9%85%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D9%86_%D9%85%D8%AF%D8%B1%D8%B3" title="آرامگاه سید حسن مدرس">آرامگاه سید حسن مدرس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%A7%D9%85%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%B4%DB%8C%D8%AE_%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="آرامگاه شیخ احمد جامی">آرامگاه شیخ احمد جامی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D8%B5%D8%A7%D9%84%D8%AD_(%D8%AA%D8%AC%D8%B1%DB%8C%D8%B4)" title="امامزاده صالح (تجریش)">امامزاده صالح (تجریش)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%B9%DB%8C%D9%86_%D9%88_%D8%BA%DB%8C%D9%86_(%D9%88%D9%87%D9%86%E2%80%8C%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF)" title="امامزادگان عین و غین (وهن‌آباد)">امامزادگان عین و غین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%B6%DB%8C" title="امامزاده سید مرتضی">امامزاده سید مرتضی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%D8%AD%D9%85%D8%B2%D9%87_(%D8%AA%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%B2)" title="امامزاده سید حمزه (تبریز)">امامزاده سید حمزه (تبریز)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%D8%AD%D9%85%D8%B2%D9%87_(%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D9%85%D8%B1)" title="امامزاده سید حمزه (کاشمر)">امامزاده سید حمزه (کاشمر)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D8%AC%D8%B9%D9%81%D8%B1_(%D8%A8%D8%B1%D9%88%D8%AC%D8%B1%D8%AF)" title="امامزاده جعفر (بروجرد)">امامزاده جعفر (بروجرد)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D9%87%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="امامزاده هادی">امامزاده هادی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%B4%D8%B9%DB%8C%D8%A7_%D9%88_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C%D9%84" title="مسجد شعیا و امامزاده اسماعیل">مسجد شعیا و امامزاده اسماعیل</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D9%87%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%AE%D8%A7%D8%AA%D9%88%D9%86" title="مسجد هاجرخاتون">مسجد هاجرخاتون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86%DB%8C%D9%87_%D8%A7%D8%B9%D8%B8%D9%85_%D8%B2%D9%86%D8%AC%D8%A7%D9%86" title="حسینیه اعظم زنجان">حسینیه اعظم زنجان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%B1%D8%AC%D9%86%D8%A8%D8%A7%D9%86" title="منارجنبان">منارجنبان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B7_%D8%B4%D8%B1%D9%81" title="رباط شرف">رباط شرف</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87" title="تاریخانه">تاریخانه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B4%DA%A9" title="مجموعه تاریخی کوشک">مجموعه تاریخی کوشک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%A7%D9%85%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D8%A7%D9%87_%D9%86%D8%B9%D9%85%D8%AA%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%88%D9%84%DB%8C" title="آرامگاه شاه نعمت‌الله‌ولی">آرامگاه شاه نعمت‌الله‌ولی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%86%D8%A8%D8%AF_%D9%85%D8%B4%D8%AA%D8%A7%D9%82%DB%8C%D9%87" title="گنبد مشتاقیه">گنبد مشتاقیه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%A7%D9%85%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D8%A7%D9%87%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86_(%D8%AC%D9%88%D9%BE%D8%A7%D8%B1)" title="آرامگاه شاهزاده حسین (جوپار)">آرامگاه شاهزاده حسین</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="3" style="background:#99CC99;"><div> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="اسلام در ایران">اسلام در ایران</a><br /></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="علی_بن_موسی_الرضا" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style="background:#02a45f; color:#fff;"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D8%A8%D9%86_%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%B6%D8%A7" title="الگو:علی بن موسی الرضا"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو" style="color:#fff">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D8%A8%D9%86_%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%B6%D8%A7" title="بحث الگو:علی بن موسی الرضا"><abbr title="بحث پیرامون این الگو" style="color:#fff">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D8%A8%D9%86_%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%B6%D8%A7" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:علی بن موسی الرضا"><abbr title="ویرایش کردن این الگو" style="color:#fff">و</abbr></a></li></ul></div><div id="علی_بن_موسی_الرضا" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D8%A8%D9%86_%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%B6%D8%A7" title="علی بن موسی الرضا"><span style="color: white;">علی بن موسی الرضا</span></a></div></th></tr><tr><td class="navbox-abovebelow hlist" colspan="2" style="background:#02ae65; color:#fff;"><div> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="شیعه دوازده‌امامی"><span style="color: white;">شیعه دوازده‌امامی</span></a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%AA" title="امامت"><span style="color: white;">امامت</span></a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#02b86b; color:#fff;">زندگی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D8%A8%D9%86_%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%B6%D8%A7" title="علی بن موسی الرضا">زندگانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%AA%D8%B9%D9%87%D8%AF%DB%8C_%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D8%A8%D9%86_%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="mw-redirect" title="ولایتعهدی علی بن موسی الرضا">ولایتعهدی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%81%D8%B1_%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D8%A8%D9%86_%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%B6%D8%A7_%D8%A8%D9%87_%D9%85%D8%B1%D9%88" title="سفر علی بن موسی الرضا به مرو">سفر به مرو</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%B8%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D8%A8%D9%86_%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%B6%D8%A7" title="مناظره‌های علی بن موسی الرضا">مناظره‌ها</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D8%A8_%D8%B9%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%E2%80%8C%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%B6%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="القاب علی‌بن‌موسی‌الرضا (صفحه وجود ندارد)">القاب علی‌بن‌موسی‌الرضا</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#02b86b; color:#fff;">بستگان</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B4%D8%AC%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D8%A8%D9%86_%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%B6%D8%A7" title="الگو:شجره‌نامه علی بن موسی الرضا">شجره‌نامه علی بن موسی الرضا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C_%DA%A9%D8%A7%D8%B8%D9%85" title="موسی کاظم">موسی کاظم</a> (پدر)</li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%AC%D9%85%D9%87_%D8%AE%D8%A7%D8%AA%D9%88%D9%86" title="نجمه خاتون">نجمه خاتون</a> (مادر)</li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D8%A8%D9%86_%D8%AC%D8%B9%D9%81%D8%B1_%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%82" title="علی بن جعفر صادق">علی بن جعفر</a> (عمو)</li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%D8%B7%D9%85%D9%87_%D9%85%D8%B9%D8%B5%D9%88%D9%85%D9%87" title="فاطمه معصومه">فاطمه معصومه</a> (خواهر)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C" title="احمد بن موسی">احمد بن موسی</a> (برادر)</li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C" title="زید بن موسی">زید بن موسی</a> (برادر)</li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B6%D9%84_%D8%A8%D9%86_%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C_%D8%A8%D9%86_%D8%AC%D8%B9%D9%81%D8%B1" title="فضل بن موسی بن جعفر">فضل بن موسی</a> (برادر)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%A7%D8%B8%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="محمد بن موسی الکاظم (صفحه وجود ندارد)">محمد بن موسی</a> (برادر)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="محمد بن موسی (صفحه وجود ندارد)">محمد بن موسی</a> (برادر)</li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%D8%B9%D9%84%D8%A7%D8%A1%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86" title="سید علاءالدین حسین">حسین بن موسی</a> (برادر)</li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A8%DB%8C%DA%A9%D9%87" title="سبیکه">سبیکه</a> (همسر)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D8%AD%D8%A8%DB%8C%D8%A8%D9%87_%D8%A8%D9%86%D8%AA_%D9%85%D8%A7%D9%85%D9%88%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="ام‌حبیبه بنت مامون (صفحه وجود ندارد)">ام‌حبیبه</a> (همسر)</li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%AA%D9%82%DB%8C" title="محمد تقی">محمد تقی</a> (فرزند)</li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D9%87%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86_(%D9%82%D8%B2%D9%88%DB%8C%D9%86)" title="شاهزاده حسین (قزوین)">حسین</a> (فرزند)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D9%82%D8%A7%D9%86%D8%B9&action=edit&redlink=1" class="new" title="محمد قانع (صفحه وجود ندارد)">محمد قانع</a> (فرزند)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%A7%D8%B7%D9%85%D9%87_%D8%A8%D9%86%D8%AA_%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D8%A8%D9%86_%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فاطمه بنت علی بن موسی (صفحه وجود ندارد)">فاطمه</a> (فرزند)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#02b86b; color:#fff;">هنر و ادبیات</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%88%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%AA_%D8%B9%D8%B4%D9%82" title="ولایت عشق">سریال ولایت عشق</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%AA_%D8%B9%D8%B4%D9%82_(%D8%A2%D9%84%D8%A8%D9%88%D9%85)" title="ولایت عشق (آلبوم)">آلبوم ولایت عشق</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%AA_%D8%B9%D8%B4%D9%82_(%D9%81%DB%8C%D9%84%D9%85)" class="mw-redirect" title="ولایت عشق (فیلم)">فیلم ولایت عشق</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A2%D9%82%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%87%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%86_(%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%85%DB%8C%D8%B4%D9%86)&action=edit&redlink=1" class="new" title="آقای مهربان (انیمیشن) (صفحه وجود ندارد)">انیمیشن آقای مهربان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%B5%DB%8C%D8%AF%D9%87_%D8%AA%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%87" title="قصیده تائیه">قصیده تائیه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B6%D8%A7%D9%85%D9%86_%D8%A2%D9%87%D9%88_(%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D9%84%D9%88)&action=edit&redlink=1" class="new" title="ضامن آهو (تابلو) (صفحه وجود ندارد)">تابلو ضامن آهو</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B6%D8%A7%D9%85%D9%86_%D8%A2%D9%87%D9%88%DB%B2_(%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D9%84%D9%88)&action=edit&redlink=1" class="new" title="ضامن آهو۲ (تابلو) (صفحه وجود ندارد)">تابلو ضامن آهو۲</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%B6%D8%A7_%D8%B1%D8%B6%D8%A7" title="رضا رضا">رضا رضا</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#02b86b; color:#fff;">آثار</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D8%A8%D9%86_%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%B6%D8%A7" title="کتاب‌شناسی علی بن موسی الرضا">کتاب‌شناسی علی بن موسی الرضا</a><br /></li> <li><b>منسوب به وی:</b> <a href="/wiki/%D8%B5%D8%AD%DB%8C%D9%81%D9%87_%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C%D9%87" title="صحیفه رضویه">صحیفه رضویه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%82%D9%87_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%B6%D8%A7" title="فقه الرضا">فقه الرضا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%84%D9%87_%D8%B0%D9%87%D8%A8%DB%8C%D9%87" title="رساله ذهبیه">رساله ذهبیه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B5%D8%B7%D9%81%D9%88%DB%8C%D9%87_%D9%81%DB%8C_%D8%A7%D8%B5%D9%88%D9%84_%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="تمام الشریعه المصطفویه فی اصول الدین (صفحه وجود ندارد)">تمام الشریعه المصطفویه فی اصول الدین</a><br /></li> <li><b>با موضوع وی:</b> <a href="/wiki/%D8%B9%DB%8C%D9%88%D9%86_%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="mw-redirect" title="عیون اخبارالرضا">عیون اخبارالرضا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%88%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%AA_%D8%B9%D8%B4%D9%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="داستان ولایت عشق (صفحه وجود ندارد)">داستان ولایت عشق</a> (فیلم‌نامه)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%A9_%D9%84%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%B6%D8%A7" title="الحیاة السیاسیة للامام الرضا">الحیاة السیاسیة للامام الرضا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B5%D8%AD%DB%8C%D9%81%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%B6%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="صحیفة الامام الرضا (صفحه وجود ندارد)">صحیفة الامام الرضا</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#02b86b; color:#fff;">اصحاب و شاگردان</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%B5%D9%84%D8%AA_%D9%87%D8%B1%D9%88%DB%8C" title="اباصلت هروی">ابوصلت بن صالح هروی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B6%D9%84_%D8%A8%D9%86_%D8%B4%D8%A7%D8%B0%D8%A7%D9%86" title="فضل بن شاذان">فضل بن شاذان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%AD%D8%B3%D9%86_%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%AE%D8%A7%D9%84%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="محمد بن حسن ابوخالد (صفحه وجود ندارد)">محمد بن حسن ابوخالد</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%B3%D9%86%D8%A7%D9%86" title="محمد بن سنان">محمد بن سنان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%AE%D8%A7%D9%84%D8%AF_%D8%A8%D8%B1%D9%82%DB%8C" title="محمد بن خالد برقی">محمد بن خالد برقی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%B9%DB%8C%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%D8%B4%D8%B9%D8%B1%DB%8C" title="احمد بن محمد بن عیسی اشعری">احمد بن محمد بن عیسی اشعری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D8%A7_%D8%A8%D9%86_%D8%A7%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B3_%D8%A7%D8%B4%D8%B9%D8%B1%DB%8C_%D9%82%D9%85%DB%8C" title="زکریا بن ادریس اشعری قمی">زکریا بن ادریس اشعری قمی</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%B3_%D8%A8%D9%86_%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%AD%D9%85%D9%86" title="یونس بن عبدالرحمن">یونس بن عبدالرحمن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D9%88%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%86_%DB%8C%D8%AD%DB%8C%DB%8C" title="صفوان بن یحیی">صفوان بن یحیی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B9%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%B3%D8%B9%D8%AF_%D8%A7%D8%B4%D8%B9%D8%B1%DB%8C_%D9%82%D9%85%DB%8C" title="سعد بن سعد اشعری قمی">سعد بن سعد اشعری قمی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%A7%D8%A8%DB%8C_%D8%B9%D9%85%DB%8C%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="محمد بن ابی عمیر (صفحه وجود ندارد)">محمد بن ابی عمیر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D8%A7_%D8%A8%D9%86_%D8%A2%D8%AF%D9%85_%D8%A7%D8%B4%D8%B9%D8%B1%DB%8C" title="زکریا بن آدم اشعری">زکریا بن آدم اشعری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%A7%D9%88%D8%B1%D9%85%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="محمد بن اورمه (صفحه وجود ندارد)">محمد بن اورمه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%A7%D8%A8%DB%8C_%D9%86%D8%B5%D8%B1_%D8%A8%D8%B2%D9%86%D8%B7%DB%8C" title="احمد بن ابی نصر بزنطی">احمد بن ابی نصر بزنطی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%86_%D8%B5%D9%84%D8%AA" title="ریان بن صلت">ریان بن صلت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A2%D8%AF%D9%85_%D8%A8%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D8%AD%D8%A7%D9%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="آدم بن اسحاق (صفحه وجود ندارد)">آدم بن اسحاق</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B3%D9%86_%D8%A8%D9%86_%D8%B9%D9%84%D9%8A_%D9%88%D8%B4%D8%A7%D8%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="حسن بن علي وشاء (صفحه وجود ندارد)">حسن بن علي وشاء</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%85_%D8%A8%D9%86_%D9%87%D8%A7%D8%B4%D9%85_%D9%82%D9%85%DB%8C" title="ابراهیم بن هاشم قمی">ابراهیم بن هاشم قمی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D8%A8%D9%86_%D9%85%D9%87%D8%B2%DB%8C%D8%A7%D8%B1_%D8%A7%D9%87%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%8C" title="علی بن مهزیار اهوازی">علی بن مهزیار اهوازی</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%B3_%D8%A8%D9%86_%DB%8C%D8%B9%D9%82%D9%88%D8%A8" title="یونس بن یعقوب">یونس بن یعقوب</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%B3_%D8%A8%D9%86_%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%AD%D9%85%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="یونس بن عبدالرحمان">یونس بن عبدالرحمان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B9%D8%A8%D9%84_%D8%AE%D8%B2%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="دعبل خزاعی">دعبل خزاعی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#02b86b; color:#fff;">مرتبط</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB_%D8%B3%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%A9%D8%A7%D9%84%D8%B0%D9%87%D8%A8" title="حدیث سلسلةالذهب">حدیث سلسلةالذهب</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB_%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%86_%D8%B4%D8%A8%DB%8C%D8%A8" title="حدیث ریان بن شبیب">حدیث ریان بن شبیب</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">حرم امام رضا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%D8%B7%D9%85%D9%87_%D9%85%D8%B9%D8%B5%D9%88%D9%85%D9%87" title="فاطمه معصومه">فاطمه معصومه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C" title="احمد بن موسی">احمد بن موسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%B6_%D8%A7%D9%82%D8%AF%D8%B3" title="ارض اقدس">ارض اقدس</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A3%D9%85%D9%88%D9%86" title="مأمون">مأمون</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r33877113">.mw-parser-output .portal-bar{font-size:88%;font-weight:bold;display:flex;justify-content:center;align-items:baseline}.mw-parser-output .portal-bar-bordered{padding:0 2em;background-color:#fdfdfd;border:1px solid #a2a9b1;clear:both;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .portal-bar-unbordered{padding:0 1.7em;margin-right:0}.mw-parser-output .portal-bar-header{margin:0 0.5em 0 1em;padding:0.2em 0;flex:0 0 auto;min-height:24px;line-height:22px}.mw-parser-output .portal-bar-content{display:flex;flex-flow:row wrap;align-items:baseline;flex:0 1 auto;padding:0.15em 0;column-gap:1em}.mw-parser-output .portal-bar-item{display:flex;align-items:baseline;margin:0.15em 0;min-height:24px;text-align:right}.mw-parser-output .portal-bar-logo{width:22px;line-height:22px;margin:0 0.2em;text-align:left}.mw-parser-output .portal-bar-link{margin:0 0.2em;text-align:right}@media screen and (max-width:768px){.mw-parser-output .portal-bar{font-size:88%;font-weight:bold;display:flex;flex-flow:column wrap}.mw-parser-output .portal-bar-header{text-align:center;flex:0;padding-right:0.5em;margin:0 auto}.mw-parser-output .portal-bar-content{display:flex;flex-flow:row wrap;align-items:baseline;flex:0;margin:0 auto;column-gap:1em;border-top:1px solid #a2a9b1}}.mw-parser-output .navbox+link+.portal-bar-bordered{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox+style+.portal-bar-bordered{margin-top:-1px}.mw-parser-output .portal-bar+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}</style><div class="portal-bar noprint metadata noviewer portal-bar-bordered" role="navigation" aria-label="Portals"><span class="portal-bar-header"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D8%AF%D8%B1%D9%88%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%87/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" class="mw-redirect" title="درگاه:درونمایه/درگاه‌ها">درگاه‌ها</a>:</span><div class="portal-bar-content"><div class="portal-bar-item"><span class="portal-bar-logo"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Sun_of_May_simplified.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Sun_of_May_simplified.svg/19px-Sun_of_May_simplified.svg.png" decoding="async" width="19" height="19" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Sun_of_May_simplified.svg/29px-Sun_of_May_simplified.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Sun_of_May_simplified.svg/38px-Sun_of_May_simplified.svg.png 2x" data-file-width="504" data-file-height="504" /></a></span></span><span class="portal-bar-link"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86" title="درگاه:خراسان">خراسان</a></span></div><div class="portal-bar-item"><span class="portal-bar-logo"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:P_Razawi_Khurasan.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/P_Razawi_Khurasan.svg/21px-P_Razawi_Khurasan.svg.png" decoding="async" width="21" height="19" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/P_Razawi_Khurasan.svg/32px-P_Razawi_Khurasan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/P_Razawi_Khurasan.svg/42px-P_Razawi_Khurasan.svg.png 2x" data-file-width="400" data-file-height="360" /></a></span></span><span class="portal-bar-link"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF" title="درگاه:مشهد">مشهد</a></span></div><div class="portal-bar-item"><span class="portal-bar-logo"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Allah-green.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Allah-green.svg/18px-Allah-green.svg.png" decoding="async" width="18" height="19" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Allah-green.svg/28px-Allah-green.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Allah-green.svg/36px-Allah-green.svg.png 2x" data-file-width="206" data-file-height="215" /></a></span></span><span class="portal-bar-link"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="درگاه:اسلام">اسلام</a></span></div><div class="portal-bar-item"><span class="portal-bar-logo"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Portal-puzzle.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Portal-puzzle.svg/21px-Portal-puzzle.svg.png" decoding="async" width="21" height="18" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Portal-puzzle.svg/32px-Portal-puzzle.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Portal-puzzle.svg/42px-Portal-puzzle.svg.png 2x" data-file-width="32" data-file-height="28" /></a></span></span><span class="portal-bar-link"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87" class="mw-redirect" title="درگاه:شیعه">شیعه</a></span></div></div></div></div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1&useformat=desktop" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">برگرفته از «<a dir="ltr" href="https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=حرم_امام_رضا&oldid=40427853">https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=حرم_امام_رضا&oldid=40427853</a>»</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B1%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="ویژه:رده‌ها">رده‌ها</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7" title="رده:حرم امام رضا">حرم امام رضا</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1_%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF" title="رده:آثار دوره افشاریان در شهرستان مشهد">آثار دوره افشاریان در شهرستان مشهد</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1_%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF" title="رده:آثار دوره سامانیان در شهرستان مشهد">آثار دوره سامانیان در شهرستان مشهد</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1_%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%BA%D8%B2%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF" title="رده:آثار دوره غزنویان در شهرستان مشهد">آثار دوره غزنویان در شهرستان مشهد</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1_%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%87_%D9%82%D8%A7%D8%AC%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF" title="رده:آثار دوره قاجاریان در شهرستان مشهد">آثار دوره قاجاریان در شهرستان مشهد</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1_%D9%85%D9%84%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="رده:آثار ملی ایران">آثار ملی ایران</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A2%D8%B1%D8%A7%D9%85%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C" title="رده:آرامگاه‌ها در استان خراسان رضوی">آرامگاه‌ها در استان خراسان رضوی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A2%D8%B1%D8%A7%D9%85%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C_%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF" title="رده:آرامگاه‌های تاریخی شهرستان مشهد">آرامگاه‌های تاریخی شهرستان مشهد</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AC%D8%A7%D8%B0%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%B4%DA%AF%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C" title="رده:جاذبه‌های گردشگری استان خراسان رضوی">جاذبه‌های گردشگری استان خراسان رضوی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B2%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C_%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF" title="رده:زیارتگاه‌های تاریخی شهرستان مشهد">زیارتگاه‌های تاریخی شهرستان مشهد</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B2%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87" title="رده:زیارت‌گاه‌های شیعه">زیارت‌گاه‌های شیعه</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%85%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D9%88_%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF" title="رده:ساختمان‌ها و سازه‌ها در مشهد">ساختمان‌ها و سازه‌ها در مشهد</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DA%AF%D9%88%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="رده:گورستان‌های ایران">گورستان‌های ایران</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DA%AF%D9%88%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C_%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF" title="رده:گورستان‌های تاریخی شهرستان مشهد">گورستان‌های تاریخی شهرستان مشهد</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DA%AF%D9%88%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87" title="رده:گورستان‌های شیعه">گورستان‌های شیعه</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="رده:مسجدهای ایران">مسجدهای ایران</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C_%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF" title="رده:مسجدهای تاریخی شهرستان مشهد">مسجدهای تاریخی شهرستان مشهد</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="رده:معماری دوران جمهوری اسلامی ایران">معماری دوران جمهوری اسلامی ایران</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%B5%D9%81%D9%88%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="رده:معماری دوره صفویان">معماری دوره صفویان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:مکان‌های مقدس شیعه دوازده‌امامی">مکان‌های مقدس شیعه دوازده‌امامی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF" title="رده:نمادهای مشهد">نمادهای مشهد</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">رده‌های پنهان: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%A2%D8%B1%DA%AF%D9%88%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AA%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88" title="رده:صفحه‌های دارای آرگومان تکراری در فراخوانی الگو">صفحه‌های دارای آرگومان تکراری در فراخوانی الگو</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%DA%A9%D9%87_%D8%AA%D8%AC%D9%85%DB%8C%D8%B9_%D8%A7%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D8%B9_%D8%AF%D8%B1_%D8%A2%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D9%85%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B9_%D8%A7%D8%B3%D8%AA" title="رده:مقاله‌هایی که تجمیع ارجاع در آن‌ها ممنوع است">مقاله‌هایی که تجمیع ارجاع در آن‌ها ممنوع است</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AE%D9%88%D8%A8" title="رده:مقاله‌های خوب">مقاله‌های خوب</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D8%A7%D8%AA_%D8%AD%D9%81%D8%A7%D8%B8%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D8%AF%D9%87_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%D8%AD%D8%AF_%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A8%DB%8C%D9%86%DB%8C_%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4" title="رده:صفحات حفاظت‌شده ویکی‌پدیا در حد بازبینی ویرایش">صفحات حفاظت‌شده ویکی‌پدیا در حد بازبینی ویرایش</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87" title="رده:مختصات در ویکی‌داده">مختصات در ویکی‌داده</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:Infobox_mapframe_without_OSM_relation_ID_on_Wikidata" title="رده:Infobox mapframe without OSM relation ID on Wikidata">Infobox mapframe without OSM relation ID on Wikidata</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AC%D8%A7%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="رده:مقاله‌های جای‌های تاریخی ایران">مقاله‌های جای‌های تاریخی ایران</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%88%D8%A7%DA%98%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%87_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C" title="رده:مقاله‌های دارای واژگان به زبان عربی">مقاله‌های دارای واژگان به زبان عربی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%DA%A9%D9%87_%D8%A7%D8%B2_%D8%AC%D8%B9%D8%A8%D9%87_%DA%AF%D9%81%D8%AA%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%D8%A7_%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%85%D8%AA%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%86%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF" title="رده:صفحه‌هایی که از جعبه گفتاورد با پارامترهای نامعلوم استفاده می‌کنند">صفحه‌هایی که از جعبه گفتاورد با پارامترهای نامعلوم استفاده می‌کنند</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:%D8%AE%D8%B7%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B4%D8%A7%D8%A8%DA%A9_%DA%86%D8%B4%D9%85%E2%80%8C%D9%BE%D9%88%D8%B4%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D8%AF%D9%87" title="رده:نگهداری یادکرد:خطاهای شابک چشم‌پوشی‌شده">نگهداری یادکرد:خطاهای شابک چشم‌پوشی‌شده</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%86%D8%A8%D8%B9_%D8%A8%D9%87_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C" title="رده:یادکردهای دارای منبع به زبان عربی">یادکردهای دارای منبع به زبان عربی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%87" title="رده:صفحه‌های دارای پیوند مرده">صفحه‌های دارای پیوند مرده</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%86%D8%A8%D8%B9_%D8%A8%D9%87_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="رده:یادکردهای دارای منبع به زبان انگلیسی">یادکردهای دارای منبع به زبان انگلیسی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%DA%A9%D9%87_%D8%A7%D8%B2_%D8%AC%D8%B9%D8%A8%D9%87_%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D9%BE%D8%B1%D9%88%DA%98%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%87%D8%B1_%D8%A8%D8%A7_%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D9%BE%D9%86%D9%87%D8%A7%D9%86_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF" title="رده:صفحه‌هایی که از جعبه پیوند به پروژه‌های خواهر با پیوند پنهان ویکی‌داده استفاده می‌کنند">صفحه‌هایی که از جعبه پیوند به پروژه‌های خواهر با پیوند پنهان ویکی‌داده استفاده می‌کنند</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%DA%A9%D9%87_%D8%A7%D8%B2_%D8%AC%D8%B9%D8%A8%D9%87_%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D9%BE%D8%B1%D9%88%DA%98%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%87%D8%B1_%D8%A8%D8%A7_%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%AC%D9%88%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D8%B4%E2%80%8C%D9%81%D8%B1%D8%B6_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF" title="رده:صفحه‌هایی که از جعبه پیوند به پروژه‌های خواهر با جستجوی پیش‌فرض استفاده می‌کنند">صفحه‌هایی که از جعبه پیوند به پروژه‌های خواهر با جستجوی پیش‌فرض استفاده می‌کنند</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%88%D8%A8%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%B1%D8%B3%D9%85%DB%8C_%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AF_%D8%AF%D8%B1_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87" title="رده:وبگاه رسمی ناموجود در ویکی‌داده">وبگاه رسمی ناموجود در ویکی‌داده</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%DA%A9%D9%87_%D8%A7%D8%B2_%D8%A7%D9%81%D8%B2%D9%88%D9%86%D9%87_%D9%86%D9%82%D8%B4%D9%87%E2%80%8C%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF" title="رده:صفحه‌هایی که از افزونه نقشه‌نگار استفاده می‌کنند">صفحه‌هایی که از افزونه نقشه‌نگار استفاده می‌کنند</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> این صفحه آخرین‌بار در ۶ اکتبر ۲۰۲۴ ساعت ۲۱:۱۱ ویرایش شده است.</li> <li id="footer-info-copyright">همهٔ نوشته‌ها تحت <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ar">مجوز Creative Commons Attribution/Share-Alike</a> در دسترس است؛ برای جزئیات بیشتر <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">شرایط استفاده</a> را بخوانید.<br /> ویکی‌پدیا® علامتی تجاری متعلق به سازمان غیرانتفاعی <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">بنیاد ویکی‌مدیا</a> است.<br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">سیاست حفظ حریم خصوصی</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87">دربارهٔ ویکی‌پدیا</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%DA%A9%D8%B0%DB%8C%D8%A8%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%D9%94_%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C">تکذیب‌نامه‌ها</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">آیین‌نامه رفتاری</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://www.mediawiki.org/wiki/How_to_contribute/fa?uselang=fa">توسعه‌دهندگان</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/fa.wikipedia.org">آمار</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">بیانیهٔ کوکی</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//fa.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">نمای موبایل</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-79d9bc49cc-vzkb7","wgBackendResponseTime":3408,"wgKartographerLiveData":{"_eb874c3dc0373c0acdb9a53500e49ac259fe4d52":[{"type":"ExternalData","service":"geoshape","url":"https://maps.wikimedia.org/geoshape?getgeojson=1\u0026ids=Q1791841","properties":{"title":"حرم امام رضا","fill-opacity":0.5,"stroke":"#FF0000","stroke-width":3,"fill":"#606060"}},{"type":"ExternalData","service":"geoline","url":"https://maps.wikimedia.org/geoline?getgeojson=1\u0026ids=Q1791841","properties":{"stroke-width":5,"stroke":"#FF0000","title":"حرم امام رضا"}},{"type":"Feature","geometry":{"coordinates":[59.615694444444,36.287972222222],"type":"Point"},"properties":{"title":"حرم امام رضا","marker-color":"#5E74F3"}}]},"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"2.779","walltime":"3.122","ppvisitednodes":{"value":57022,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":723603,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":76678,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":28,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":21,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":342132,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 2594.317 1 -total"," 36.33% 942.393 2 الگو:پانویس"," 24.38% 632.585 260 الگو:پک"," 12.20% 316.608 38 الگو:یادکرد_دانشنامه"," 9.85% 255.625 19 الگو:یادکرد_کتاب"," 5.37% 139.311 1 الگو:Cite_book"," 5.20% 135.019 13 الگو:یادکرد_ژورنال"," 4.80% 124.462 1 الگو:Lang-ar"," 4.59% 119.018 6 الگو:Navbox"," 4.44% 115.230 3 الگو:گرداننده_رده"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"1.257","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":23730726,"limit":52428800},"limitreport-profile":[["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::callParserFunction","240","19.0"],["?","220","17.5"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::match","140","11.1"],["recursiveClone \u003CmwInit.lua:45\u003E","140","11.1"],["dataWrapper \u003Cmw.lua:672\u003E","80","6.3"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::find","80","6.3"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::getAllExpandedArguments","60","4.8"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::gsub","40","3.2"],["\u003Cmw.lua:694\u003E","40","3.2"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::getEntityId","20","1.6"],["[others]","200","15.9"]]},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-79d9bc49cc-vzkb7","timestamp":"20241203035745","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u062d\u0631\u0645 \u0627\u0645\u0627\u0645 \u0631\u0636\u0627","url":"https:\/\/fa.wikipedia.org\/wiki\/%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D8%B6%D8%A7","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q1791841","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q1791841","author":{"@type":"Organization","name":"\u0645\u0634\u0627\u0631\u06a9\u062a\u200c\u06a9\u0646\u0646\u062f\u06af\u0627\u0646 \u067e\u0631\u0648\u0698\u0647\u0654 \u0648\u06cc\u06a9\u06cc\u200c\u0645\u062f\u06cc\u0627"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2008-11-06T16:11:39Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/6\/60\/Haram0818.jpg","headline":"\u0628\u0627\u0631\u06af\u0627\u0647 \u0627\u0645\u0627\u0645 \u0647\u0634\u062a\u0645 \u0634\u06cc\u0639\u06cc\u0627\u0646"}</script> </body> </html>