CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="ky" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Эпидемия - Википедия</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )kywikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":["",""],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy", "wgMonthNames":["","январь","февраль","март","апрель","май","июнь","июль","август","сентябрь","октябрь","ноябрь","декабрь"],"wgRequestId":"21e9a231-0a23-42ef-8a61-d2be1aca529f","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Эпидемия","wgTitle":"Эпидемия","wgCurRevisionId":388139,"wgRevisionId":388139,"wgArticleId":23940,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Pages using ISBN magic links","Webarchive template wayback links","Медицина","Ден соолук","Кырсыктар"],"wgPageViewLanguage":"ky","wgPageContentLanguage":"ky","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Эпидемия","wgRelevantArticleId":23940,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia", "wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"ky","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"ky"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":20000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q44512","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles": "ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints", "ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ky&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=ky&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ky&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Эпидемия - Википедия"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//ky.m.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D0%BF%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Түзөтүү" href="/w/index.php?title=%D0%AD%D0%BF%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Википедия (ky)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//ky.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D0%BF%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ky"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Википедия Atom агымы" href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%82%D0%B0%D0%B9%D1%8B%D0%BD:RecentChanges&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Эпидемия rootpage-Эпидемия skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Мазмунга өтүү</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Сайт"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Иш тилкеси" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Иш тилкеси</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Иш тилкеси</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">каптал тилкесине жылдыруу</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">жашыруу</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Багыттоо </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88%D0%BA%D1%8B_%D0%B1%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BA" title="Башкы баракка өтүү [z]" accesskey="z"><span>Башкы барак</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%96%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D0%B0%D1%82_%D0%BF%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%B0%D0%BB%D1%8B" title="Долбоор тууралуу, эмне жасай аласыз, кайдан тапса болот"><span>Жамаат порталы</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A3%D1%87%D1%83%D1%80%D0%B4%D0%B0%D0%B3%D1%8B_%D0%BE%D0%BA%D1%83%D1%8F%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Учурдагы окуялар тууралуу кошумча маалымат табуу"><span>Учурдагы окуялар</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D1%82%D0%B0%D0%B9%D1%8B%D0%BD:RecentChanges" title="Соңку өзгөрүүлөрдүн тизмеси [r]" accesskey="r"><span>Соңку өзгөрүүлөр</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D1%82%D0%B0%D0%B9%D1%8B%D0%BD:Random" title="Туш келди баракты окуу [x]" accesskey="x"><span>Туш келди макала</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%96%D0%B0%D1%80%D0%B4%D0%B0%D0%BC:%D0%9C%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D1%83%D0%BD%D1%83" title="Маалымат алуу үчүн"><span>Жардам</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88%D0%BA%D1%8B_%D0%B1%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BA" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Википедия" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-ky.svg" style="width: 7.5em; height: 1.3125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-ky.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D0%90%D1%82%D0%B0%D0%B9%D1%8B%D0%BD:Search" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Википедиядан издөө [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Издөө</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Издөө" aria-label="Издөө" autocapitalize="sentences" title="Википедиядан издөө [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Атайын:Search"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Издөө</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Жеке шаймандар"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Көрүнүш"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Көрүнүш" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Көрүнүш</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_ky.wikipedia.org&uselang=ky" class=""><span>Демөөр</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%82%D0%B0%D0%B9%D1%8B%D0%BD:CreateAccount&returnto=%D0%AD%D0%BF%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F" title="You are encouraged to create an account and log in; however, it is not mandatory" class=""><span>Катталуу</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%82%D0%B0%D0%B9%D1%8B%D0%BD:UserLogin&returnto=%D0%AD%D0%BF%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F" title="Сизге системада катталууга сунуш кылынат, бирок милдеттүү эмес [o]" accesskey="o" class=""><span>Кирүү</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Кошумча мүмкүнчүлүктөр" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Жеке шаймандар" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Жеке шаймандар</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="User menu" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_ky.wikipedia.org&uselang=ky"><span>Демөөр</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%82%D0%B0%D0%B9%D1%8B%D0%BD:CreateAccount&returnto=%D0%AD%D0%BF%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F" title="You are encouraged to create an account and log in; however, it is not mandatory"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Катталуу</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%82%D0%B0%D0%B9%D1%8B%D0%BD:UserLogin&returnto=%D0%AD%D0%BF%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F" title="Сизге системада катталууга сунуш кылынат, бирок милдеттүү эмес [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Кирүү</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Катталбаган түзөтүүчүлөр үчүн барактар <a href="/wiki/%D0%96%D0%B0%D1%80%D0%B4%D0%B0%D0%BC:%D0%91%D0%B5%D1%82_%D0%B0%D1%87%D0%B0%D1%80" aria-label="Түзөтүү жөнүндө көбүрөөк билүү"><span>чоо-жайы</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D1%82%D0%B0%D0%B9%D1%8B%D0%BD:MyContributions" title="A list of edits made from this IP address [y]" accesskey="y"><span>Салымдар</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D1%82%D0%B0%D0%B9%D1%8B%D0%BD:MyTalk" title="Бул IP дарекке арналган талкуулоо барагы [n]" accesskey="n"><span>Талкуу</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Сайт"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Мазмуну" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Мазмуну</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">каптал тилкесине жылдыруу</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">жашыруу</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Башына кайтуу</div> </a> </li> <li id="toc-Эпидемияга_каршы_чаралар" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Эпидемияга_каршы_чаралар"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Эпидемияга каршы чаралар</span> </div> </a> <ul id="toc-Эпидемияга_каршы_чаралар-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Эпидемияга_даярдык" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Эпидемияга_даярдык"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Эпидемияга даярдык</span> </div> </a> <ul id="toc-Эпидемияга_даярдык-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Себептери" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Себептери"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Себептери</span> </div> </a> <ul id="toc-Себептери-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Эпидемиялардын_түрлөрү" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Эпидемиялардын_түрлөрү"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Эпидемиялардын түрлөрү</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Эпидемиялардын_түрлөрү-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Эпидемиялардын түрлөрү бөлүмчөсүн көрсөтүү/жашыруу</span> </button> <ul id="toc-Эпидемиялардын_түрлөрү-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Жалпы_очоктон_дүрт_этиши" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Жалпы_очоктон_дүрт_этиши"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>Жалпы очоктон дүрт этиши</span> </div> </a> <ul id="toc-Жалпы_очоктон_дүрт_этиши-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Таралуучу_эпидемия" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Таралуучу_эпидемия"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>Таралуучу эпидемия</span> </div> </a> <ul id="toc-Таралуучу_эпидемия-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ири_эпидемиялар" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ири_эпидемиялар"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.3</span> <span>Ири эпидемиялар</span> </div> </a> <ul id="toc-Ири_эпидемиялар-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Балдардын_жугуштуу_оорулары" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Балдардын_жугуштуу_оорулары"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Балдардын жугуштуу оорулары</span> </div> </a> <ul id="toc-Балдардын_жугуштуу_оорулары-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Эпидемия_очогу" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Эпидемия_очогу"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Эпидемия очогу</span> </div> </a> <ul id="toc-Эпидемия_очогу-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Колдонулган_адабият" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Колдонулган_адабият"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Колдонулган адабият</span> </div> </a> <ul id="toc-Колдонулган_адабият-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Мазмуну" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Мазмунду жашыруу/көрсөтүү" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Мазмунду жашыруу/көрсөтүү</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Эпидемия</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Башка тилдеги макалага өтүү. 102 тилде жеткиликтүү" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-102" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">102 тил</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Epidemie" title="Epidemie – африкаанча" lang="af" hreflang="af" data-title="Epidemie" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="африкаанча" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%88%D8%A8%D8%A7%D8%A1" title="وباء – арабча" lang="ar" hreflang="ar" data-title="وباء" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="арабча" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D9%88%D8%A8%D8%A7%D8%A1" title="وباء – Egyptian Arabic" lang="arz" hreflang="arz" data-title="وباء" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Egyptian Arabic" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Epidemia" title="Epidemia – астурийче" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Epidemia" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="астурийче" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Epidemiya" title="Epidemiya – азербайжанча" lang="az" hreflang="az" data-title="Epidemiya" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="азербайжанча" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D0%BF%D1%96%D0%B4%D1%8D%D0%BC%D1%96%D1%8F" title="Эпідэмія – беларусча" lang="be" hreflang="be" data-title="Эпідэмія" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="беларусча" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%BE%D1%88%D0%B0%D1%81%D1%8C%D1%86%D1%8C" title="Пошасьць – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Пошасьць" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%95%D0%BF%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F" title="Епидемия – болгарча" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Епидемия" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="болгарча" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A4%B0%E0%A5%80" title="मरी – Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="मरी" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bjn mw-list-item"><a href="https://bjn.wikipedia.org/wiki/Wabah" title="Wabah – Banjar" lang="bjn" hreflang="bjn" data-title="Wabah" data-language-autonym="Banjar" data-language-local-name="Banjar" class="interlanguage-link-target"><span>Banjar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AE%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A7%80" title="মহামারী – бангладешче" lang="bn" hreflang="bn" data-title="মহামারী" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="бангладешче" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Epidemija" title="Epidemija – боснийче" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Epidemija" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="боснийче" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Epid%C3%A8mia" title="Epidèmia – каталончо" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Epidèmia" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="каталончо" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%DA%AF%D8%B4%D8%AA%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="گشتگری – борбордук курдча" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="گشتگری" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="борбордук курдча" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Epidemie" title="Epidemie – чехче" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Epidemie" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="чехче" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D0%BF%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8" title="Эпидеми – чувашча" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Эпидеми" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="чувашча" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Epidemi" title="Epidemi – датча" lang="da" hreflang="da" data-title="Epidemi" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="датча" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dag mw-list-item"><a href="https://dag.wikipedia.org/wiki/Alaamu_doro" title="Alaamu doro – Dagbani" lang="dag" hreflang="dag" data-title="Alaamu doro" data-language-autonym="Dagbanli" data-language-local-name="Dagbani" class="interlanguage-link-target"><span>Dagbanli</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Epidemie" title="Epidemie – немисче" lang="de" hreflang="de" data-title="Epidemie" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="немисче" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%95%CF%80%CE%B9%CE%B4%CE%B7%CE%BC%CE%AF%CE%B1" title="Επιδημία – грекче" lang="el" hreflang="el" data-title="Επιδημία" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="грекче" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Epidemic" title="Epidemic – англисче" lang="en" hreflang="en" data-title="Epidemic" data-language-autonym="English" data-language-local-name="англисче" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Epidemio" title="Epidemio – эсперанто" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Epidemio" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="эсперанто" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Epidemia" title="Epidemia – испанча" lang="es" hreflang="es" data-title="Epidemia" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="испанча" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Epideemia" title="Epideemia – эстончо" lang="et" hreflang="et" data-title="Epideemia" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="эстончо" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Epidemia" title="Epidemia – баскча" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Epidemia" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="баскча" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ext mw-list-item"><a href="https://ext.wikipedia.org/wiki/Andanciu" title="Andanciu – Extremaduran" lang="ext" hreflang="ext" data-title="Andanciu" data-language-autonym="Estremeñu" data-language-local-name="Extremaduran" class="interlanguage-link-target"><span>Estremeñu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%85%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C" title="همه‌گیری – фарсча" lang="fa" hreflang="fa" data-title="همه‌گیری" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="фарсча" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Epidemia" title="Epidemia – финче" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Epidemia" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="финче" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/%C3%89pid%C3%A9mie" title="Épidémie – французча" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Épidémie" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="французча" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Epidemy" title="Epidemy – батыш фризче" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Epidemy" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="батыш фризче" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Epidemia" title="Epidemia – галисияча" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Epidemia" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="галисияча" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%9E%D7%92%D7%A4%D7%94" title="מגפה – ивритче" lang="he" hreflang="he" data-title="מגפה" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="ивритче" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%80" title="महामारी – хиндиче" lang="hi" hreflang="hi" data-title="महामारी" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="хиндиче" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Epidemija" title="Epidemija – хорватча" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Epidemija" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="хорватча" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Epidemi" title="Epidemi – гаитиче" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Epidemi" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="гаитиче" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/J%C3%A1rv%C3%A1ny" title="Járvány – венгерче" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Járvány" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="венгерче" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%80%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%B3%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%AF" title="Համաճարակ – армянча" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Համաճարակ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="армянча" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hyw mw-list-item"><a href="https://hyw.wikipedia.org/wiki/%D5%80%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%B3%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%AF" title="Համաճարակ – Western Armenian" lang="hyw" hreflang="hyw" data-title="Համաճարակ" data-language-autonym="Արեւմտահայերէն" data-language-local-name="Western Armenian" class="interlanguage-link-target"><span>Արեւմտահայերէն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Epidemia" title="Epidemia – интерлингва" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Epidemia" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="интерлингва" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Epidemi" title="Epidemi – индонезияча" lang="id" hreflang="id" data-title="Epidemi" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="индонезияча" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-inh mw-list-item"><a href="https://inh.wikipedia.org/wiki/%D0%A3" title="У – ингушча" lang="inh" hreflang="inh" data-title="У" data-language-autonym="ГӀалгӀай" data-language-local-name="ингушча" class="interlanguage-link-target"><span>ГӀалгӀай</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Epidemio" title="Epidemio – идочо" lang="io" hreflang="io" data-title="Epidemio" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="идочо" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Fars%C3%B3tt" title="Farsótt – исландча" lang="is" hreflang="is" data-title="Farsótt" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="исландча" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Epidemia" title="Epidemia – италиянча" lang="it" hreflang="it" data-title="Epidemia" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="италиянча" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%A8%E3%83%94%E3%83%87%E3%83%9F%E3%83%83%E3%82%AF" title="エピデミック – жапончо" lang="ja" hreflang="ja" data-title="エピデミック" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="жапончо" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Pandemi" title="Pandemi – жаванизче" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Pandemi" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="жаванизче" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%94%E1%83%9E%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%90" title="ეპიდემია – грузинче" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ეპიდემია" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="грузинче" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/Tasakrart" title="Tasakrart – кабылча" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Tasakrart" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="кабылча" class="interlanguage-link-target"><span>Taqbaylit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D0%BF%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F" title="Эпидемия – казакча" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Эпидемия" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="казакча" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%9C%A0%ED%96%89%EB%B3%91" title="유행병 – корейче" lang="ko" hreflang="ko" data-title="유행병" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="корейче" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Epidemia" title="Epidemia – латынча" lang="la" hreflang="la" data-title="Epidemia" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="латынча" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Epidemie" title="Epidemie – люксембургча" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Epidemie" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="люксембургча" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Epidemie" title="Epidemie – лимбургиче" lang="li" hreflang="li" data-title="Epidemie" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="лимбургиче" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Epidemija" title="Epidemija – литовчо" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Epidemija" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="литовчо" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Epid%C4%93mija" title="Epidēmija – латышча" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Epidēmija" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="латышча" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Valanaretina" title="Valanaretina – малагасча" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Valanaretina" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="малагасча" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%95%D0%BF%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Епидемија – македончо" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Епидемија" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="македончо" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B2%E0%A5%87%E0%A4%97" title="प्लेग – маратиче" lang="mr" hreflang="mr" data-title="प्लेग" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="маратиче" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Wabak" title="Wabak – малайча" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Wabak" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="малайча" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/S%C3%BC%C3%BCk" title="Süük – төмөнкү немисче" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Süük" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="төмөнкү немисче" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%80" title="महामारी – непалча" lang="ne" hreflang="ne" data-title="महामारी" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="непалча" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Epidemie" title="Epidemie – голландча" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Epidemie" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="голландча" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Epidemi" title="Epidemi – норвежче (нинорск)" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Epidemi" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="норвежче (нинорск)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Epidemi" title="Epidemi – норвежче (букмал)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Epidemi" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="норвежче (букмал)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Epid%C3%A8mia" title="Epidèmia – окситанча" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Epidèmia" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="окситанча" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%B5%E0%A8%AC%E0%A8%BE%E0%A8%85" title="ਵਬਾਅ – пунжабиче" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਵਬਾਅ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="пунжабиче" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Epidemia" title="Epidemia – полякча" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Epidemia" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="полякча" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D9%88%D8%A8%D8%A7" title="وبا – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="وبا" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Epidemia" title="Epidemia – португалча" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Epidemia" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="португалча" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Unquy_mast%27akuy" title="Unquy mast'akuy – кечуача" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Unquy mast'akuy" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="кечуача" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Epidemie" title="Epidemie – румынча" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Epidemie" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="румынча" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D0%BF%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F" title="Эпидемия – орусча" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Эпидемия" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="орусча" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%95%D0%BF%D1%96%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D1%96%D1%8F" title="Епідемія – Rusyn" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Епідемія" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="Rusyn" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/Epid%C3%A8mia" title="Epidèmia – сардинче" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Epidèmia" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="сардинче" class="interlanguage-link-target"><span>Sardu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Epidemic" title="Epidemic – шотландча" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Epidemic" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="шотландча" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D9%88%D8%A8%D8%A7" title="وبا – синдхиче" lang="sd" hreflang="sd" data-title="وبا" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="синдхиче" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Epidemija" title="Epidemija – серб-хорват" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Epidemija" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="серб-хорват" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-shi mw-list-item"><a href="https://shi.wikipedia.org/wiki/A%E1%B9%AD%E1%B9%ADan" title="Aṭṭan – ташелитче" lang="shi" hreflang="shi" data-title="Aṭṭan" data-language-autonym="Taclḥit" data-language-local-name="ташелитче" class="interlanguage-link-target"><span>Taclḥit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B7%80%E0%B7%83%E0%B6%82%E0%B6%9C%E0%B6%AD%E0%B6%BA" title="වසංගතය – сингалача" lang="si" hreflang="si" data-title="වසංගතය" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="сингалача" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Epidemic" title="Epidemic – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Epidemic" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Epid%C3%A9mia" title="Epidémia – словакча" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Epidémia" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="словакча" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Epidemija" title="Epidemija – словенче" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Epidemija" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="словенче" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Epidemia" title="Epidemia – албанча" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Epidemia" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="албанча" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%95%D0%BF%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Епидемија – сербче" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Епидемија" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="сербче" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Epidemi" title="Epidemi – шведче" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Epidemi" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="шведче" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Epidemiki" title="Epidemiki – суахиличе" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Epidemiki" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="суахиличе" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%AA%E0%AF%86%E0%AE%B0%E0%AF%81%E0%AE%A8%E0%AF%8D%E0%AE%A4%E0%AF%8A%E0%AE%B1%E0%AF%8D%E0%AE%B1%E0%AF%81" title="பெருந்தொற்று – тамилче" lang="ta" hreflang="ta" data-title="பெருந்தொற்று" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="тамилче" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9A%E0%B8%B2%E0%B8%94" title="โรคระบาด – тайча" lang="th" hreflang="th" data-title="โรคระบาด" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="тайча" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Salot" title="Salot – Tagalog" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Salot" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="Tagalog" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Epidemi" title="Epidemi – түркчө" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Epidemi" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="түркчө" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D0%BF%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F" title="Эпидемия – татарча" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Эпидемия" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="татарча" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%95%D0%BF%D1%96%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D1%96%D1%8F" title="Епідемія – украинче" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Епідемія" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="украинче" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Epidemiya" title="Epidemiya – өзбекче" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Epidemiya" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="өзбекче" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/Epidemia" title="Epidemia – Venetian" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Epidemia" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="Venetian" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/D%E1%BB%8Bch_b%E1%BB%87nh" title="Dịch bệnh – вьетнамча" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Dịch bệnh" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="вьетнамча" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/Min%C3%AAye" title="Minêye – валлончо" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Minêye" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="валлончо" class="interlanguage-link-target"><span>Walon</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Epidemya" title="Epidemya – варайча" lang="war" hreflang="war" data-title="Epidemya" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="варайча" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E6%B5%81%E8%A1%8C%E7%97%85" title="流行病 – "У" диалектинде (Кытай)" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="流行病" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name=""У" диалектинде (Кытай)" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%94%E1%83%9E%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%90" title="ეპიდემია – Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="ეპიდემია" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%A2%D7%A4%D7%99%D7%93%D7%A2%D7%9E%D7%99%D7%A2" title="עפידעמיע – идишче" lang="yi" hreflang="yi" data-title="עפידעמיע" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="идишче" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B5%81%E8%A1%8C%E7%97%85" title="流行病 – кытайча" lang="zh" hreflang="zh" data-title="流行病" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="кытайча" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E6%B5%81%E8%A1%8C%E7%97%85" title="流行病 – кантончо" lang="yue" hreflang="yue" data-title="流行病" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="кантончо" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q44512#sitelinks-wikipedia" title="Башка тилдерге шилтемени түзөтүү" class="wbc-editpage">Шилтемелерди түзөтүү</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Аталыш мейкиндиктери"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%AD%D0%BF%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F" title="Барактын мазмунун кароо [c]" accesskey="c"><span>Макала</span></a></li><li id="ca-talk" class="new vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D0%B0%D0%BB%D0%BA%D1%83%D1%83:%D0%AD%D0%BF%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F&action=edit&redlink=1" rel="discussion" class="new" title="Барактын мазмунун талкуулоо (мындай барак жок) [t]" accesskey="t"><span>Талкуу</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Тилди өзгөртүү" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">кыргызча</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Көрүүлөр"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%AD%D0%BF%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F"><span>Окуу</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%AD%D0%BF%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F&veaction=edit" title="Бул баракты түзөтүү [v]" accesskey="v"><span>Түзөтүү</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%AD%D0%BF%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F&action=edit" title="Барактын кодун түзөтүү [e]" accesskey="e"><span>Булагын түзөтүү</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%AD%D0%BF%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F&action=history" title="Барактын тарыхы [h]" accesskey="h"><span>Тарыхын кароо</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Аспап кутусу" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Аспап кутусу</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Куралдар</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">каптал тилкесине жылдыруу</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">жашыруу</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="More options" > <div class="vector-menu-heading"> Аракеттер </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%AD%D0%BF%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F"><span>Окуу</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%AD%D0%BF%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F&veaction=edit" title="Бул баракты түзөтүү [v]" accesskey="v"><span>Түзөтүү</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%AD%D0%BF%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F&action=edit" title="Барактын кодун түзөтүү [e]" accesskey="e"><span>Булагын түзөтүү</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%AD%D0%BF%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F&action=history"><span>Тарыхын кароо</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Жалпы </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D1%82%D0%B0%D0%B9%D1%8B%D0%BD:WhatLinksHere/%D0%AD%D0%BF%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F" title="Ушул жерге шилтемеленген бардык уики барактардын тизмеси [j]" accesskey="j"><span>Жетелеме шилтемелер</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D1%82%D0%B0%D0%B9%D1%8B%D0%BD:RecentChangesLinked/%D0%AD%D0%BF%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F" rel="nofollow" title="Бул барактан шилтеме берилген барактардагы соңку өзгөрүүлөр [k]" accesskey="k"><span>Байланыштуу өзгөрүүлөр</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=ky" title="Файлдарды жүктөө [u]" accesskey="u"><span>Файл жүктөө</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D1%82%D0%B0%D0%B9%D1%8B%D0%BD:SpecialPages" title="Кызматтык барактардын жалпы тизмеги [q]" accesskey="q"><span>Атайын барактар</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%AD%D0%BF%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F&oldid=388139" title="Барактын ушул нускасына туруктуу шилтеме"><span>Туруктуу шилтеме</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%AD%D0%BF%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F&action=info" title="More information about this page"><span>Бул барак тууралуу</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%82%D0%B0%D0%B9%D1%8B%D0%BD:CiteThisPage&page=%D0%AD%D0%BF%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F&id=388139&wpFormIdentifier=titleform" title="Information on how to cite this page"><span>Бул макаланы цитаталоо</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%82%D0%B0%D0%B9%D1%8B%D0%BD:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fky.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D0%25AD%25D0%25BF%25D0%25B8%25D0%25B4%25D0%25B5%25D0%25BC%25D0%25B8%25D1%258F"><span>URL'ди кыскартуу</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%82%D0%B0%D0%B9%D1%8B%D0%BD:QrCode&url=https%3A%2F%2Fky.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D0%25AD%25D0%25BF%25D0%25B8%25D0%25B4%25D0%25B5%25D0%25BC%25D0%25B8%25D1%258F"><span>QR-кодду жүктөп алуу</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Басып чыгаруу/экспорттоо </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%82%D0%B0%D0%B9%D1%8B%D0%BD:Book&bookcmd=book_creator&referer=%D0%AD%D0%BF%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F"><span>Китеп түзүү</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%82%D0%B0%D0%B9%D1%8B%D0%BD:DownloadAsPdf&page=%D0%AD%D0%BF%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F&action=show-download-screen"><span>PDF форматында жүктөп алуу</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%AD%D0%BF%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F&printable=yes" title="Бул барактын басма түрү [p]" accesskey="p"><span>Басып чыгаруу</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Башка долбоорлордо </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Epidemics" hreflang="en"><span>Викиказына</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q44512" title="Link to connected data repository item [g]" accesskey="g"><span>Викимаалымат элементи</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Көрүнүш"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Көрүнүш</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">каптал тилкесине жылдыруу</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">жашыруу</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Википедия дан</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="ky" dir="ltr"><p><b>Эпидемия</b> (<a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D0%B5%D0%BA_%D1%82%D0%B8%D0%BB%D0%B8" title="Грек тили">грек</a>. ἐπιδημία — жапырт оору, ἐπι — -га мүчөсү, арасында жана δῆμος — эл) — <a href="/wiki/%D0%96%D1%83%D0%B3%D1%83%D1%88%D1%82%D1%83%D1%83_%D0%BE%D0%BE%D1%80%D1%83%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Жугуштуу оорулар">жугуштуу оорунун</a> белгилүү аймакта жашаган элдин арасында массалык таралышы. <br /> Эпидемиянын өөрчүшүнө алдын ала <a href="/wiki/%D0%AD%D0%BC%D0%B4%D3%A9%D3%A9" title="Эмдөө">эмдөө</a> каражаттарынын жоктугу, калктын жыш жайгашуусу, миграциясы (бир жерден экинчи жерге барышы), калк жашаган жерде тазалыктын жоктугу, согуш, табигый кырсыктар, ачкачылык жана башкалар түрткү берет. Мындай убакта элдин турмуш деңгээлинин төмөндөшүнө байланыштуу жалпы санитария-гигиеналык абалы начарлап, мурунку сейрек кезигүүчү жугуштуу ооруга шарт түзгөндүктөн, эпидемияга айланат. Эпидемия континенттерге же дүйнөгө таралса пандемия деп аталат. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Эпидемияга_каршы_чаралар"><span id=".D0.AD.D0.BF.D0.B8.D0.B4.D0.B5.D0.BC.D0.B8.D1.8F.D0.B3.D0.B0_.D0.BA.D0.B0.D1.80.D1.88.D1.8B_.D1.87.D0.B0.D1.80.D0.B0.D0.BB.D0.B0.D1.80"></span>Эпидемияга каршы чаралар</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%AD%D0%BF%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F&veaction=edit&section=1" title="«Эпидемияга каршы чаралар‎» бөлүмүн түзөтүү" class="mw-editsection-visualeditor"><span>түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%AD%D0%BF%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F&action=edit&section=1" title="Edit section's source code: Эпидемияга каршы чаралар"><span>булагын түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><b>Эпидемияга каршы чаралар</b> калктуу жерлерди таза суу менен камсыздоо, канализация жүргүзүү, тазалоо, тамак-аш азыктарын даярдоо, ташуу, сактоо жана сатууда санитариялык жана ветеринариялык көзөмөл жана башкалар жалпы алдын алуучу чараларды камтыйт; калктын жугуштуу ооруларга чалдыкпастыгын жогорулатуу чоң мааниге ээ (<a href="/wiki/%D0%AD%D0%BC%D0%B4%D3%A9%D3%A9" title="Эмдөө">Эмдөө</a>). Жугуштуу оору менен биринэкин адамдар ооруй баштаса же эпидемияга айланса ал андан ары таралып кетпес үчүн алдын ала чара көрүү негизги роль ойнойт. Ал үчүн ооруну тез аныктап, оорулууну биринчи күндөн баштап ооруканага же үйдө өзүнчө бөлүп багуу (<a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%BB%D0%B4%D0%B0%D1%80%D0%B4%D1%8B%D0%BD_%D0%B6%D1%83%D0%B3%D1%83%D1%88%D1%82%D1%83%D1%83_%D0%BE%D0%BE%D1%80%D1%83%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="Балдардын жугуштуу оорулары">Балдардын жугуштуу оорулары</a>) керек. Оорулуу болгон жерлерди (үйдү, балдар мекемелерин жана башкалар) дезинфекциялайт; оорулуу менен байланышкан адамдарга инкубациялык мезгил өткүчө медициналык байкоо (былжырлуу челдерди жана терини текшерүү, дененин температурасын өлчөө жана башкалар) жүргүзүлөт; ошондой эле оорулууну (оорунун анча-мынча белгиси байкалса) жана бактерия таратуучуларды аныктоо үчүн лабораториялык (анын ичинде бактериологиялык) изилдөө жүргүзүлөт. Мындай байкоо мезгилинде үй-бүлөдө балдардын жана чоңдордун саламаттыгына кылдат байкоо жүргүзүлүп, оорунун алгачкы белгиси билинер замат врачка кайрылуу, өздүк гигиена эрежелерин сактоо зарыл. Айрым ооруларда оорулуу менен жолуккан адамдарга алдын алуу максатында гаммаглобулин, бактериофаг жана башкалар препараттар куюлат. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Эпидемияга_даярдык"><span id=".D0.AD.D0.BF.D0.B8.D0.B4.D0.B5.D0.BC.D0.B8.D1.8F.D0.B3.D0.B0_.D0.B4.D0.B0.D1.8F.D1.80.D0.B4.D1.8B.D0.BA"></span>Эпидемияга даярдык</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%AD%D0%BF%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F&veaction=edit&section=2" title="«Эпидемияга даярдык‎» бөлүмүн түзөтүү" class="mw-editsection-visualeditor"><span>түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%AD%D0%BF%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F&action=edit&section=2" title="Edit section's source code: Эпидемияга даярдык"><span>булагын түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Эпидемияга даярдык өзүнө ооруларды эпидемиологиялык жактан көзөмөлдөө тутумунун болушун; ыкчам кызматтар бөлүмүнүн кызматкерлерин, айрыкча жергиликтүү ыкчам кызматтар бөлүмүнүн кызматкерлерин тез багыттоо жөндөмүн; ошондой эле саламаттыкты сактоо кызматкерлеринин коопсуздугуна жана ден соолугуна кепилдик берүүнүн мыйзамдуу ыкмасын камтыйт.<a rel="nofollow" class="external autonumber" href="https://www.washingtonpost.com/opinions/the-next-epidemic/2015/03/26/aee9f344-d3e8-11e4-a62f-ee745911a4ff_story.html">[1]</a>   </p><p>Эпидемияга каршы майнаптуу даярдануу көп деңгээлдүү мүнөзгө ээ. Биринчи баскыч – ооруларды эпидемиялык жактан көзөмөлдөө тутуму. Мисалы, Танзанияда 200 саламаттыкты сактоо мекемесин текшерген жана жугуштуу оорулардын жайылышын көзөмөлдөгөн улуттук лаборатория бар. </p><p>Кийинки баскыч – өзгөчө кырдаалга иш жүзүндө жооп кылуу. Америкалык баяндамачы Майкл Герсондун 2015-жылдагы маалыматы боюнча, мындай өзгөчө кырдаалга жооп кылуу үчүн АКШнын аскер күчтөрү менен НАТОнун гана орошон мүмкүнчүлүгү бар.<a rel="nofollow" class="external autonumber" href="https://www.washingtonpost.com/opinions/the-next-epidemic/2015/03/26/aee9f344-d3e8-11e4-a62f-ee745911a4ff_story.html">[2]</a>   </p><p>Ошентсе да, эң эле тыкыр даярдык чараларына карабастан, тез жайылып жаткан эпидемия саламаттыкты сактоо ресурстарынан ашып түшүп, аларды оңой эле бүлүндүрүшү мүмкүн. Демек, «эпидемиянын ийри сызыгын тегиздөө» деп аталган кесепеттерди азайтуу боюнча эрте жана чечкиндүү чараларды көрүү абзел. </p><p>Мындай чаралар адатта социалдык/тулку-бойлук аралык, карым-катнашты катуу көзөмөлдөө, өзүн-өзү обочолонтуу үчүн сунуштар сыяктуу дары-дармексиз кийлигишүүнү жана тиешелүү жекече сактануу каражаттарын да (мисалы, бет кап, мээлей жана илдеттин жайылышына бөгөт болуучу заттык тоскоолдуктар) камтыйт.<a rel="nofollow" class="external autonumber" href="https://www.researchgate.net/publication/340903626">[3]</a> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Себептери"><span id=".D0.A1.D0.B5.D0.B1.D0.B5.D0.BF.D1.82.D0.B5.D1.80.D0.B8"></span>Себептери</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%AD%D0%BF%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F&veaction=edit&section=3" title="«Себептери‎» бөлүмүн түзөтүү" class="mw-editsection-visualeditor"><span>түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%AD%D0%BF%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F&action=edit&section=3" title="Edit section's source code: Себептери"><span>булагын түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Инфекцияны козгогуч бир нече өзгөрүүлөргө учурап, андан кийин эпидемияны пайда кылат. Бул өзгөрүүлөргө төмөнкүлөр кирет: </p> <ul><li>илдеттүүлүктүн күчөшү;</li> <li>жаңы чөйрөгө киришүү;</li> <li>адамдын инфекциялык козгогучту кабылдагычтыгынын өзгөрүшү.</li></ul> <p>Эпидемиялык илдет жугуштуу болушу шарт эмес<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>  жана бул термин Батыш Нилдеги калтыратмада<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>  жана семирип кетүү эпидемиясында да колдонулган (мисалы, Дүйнөлүк саламаттыкты сактоо уюму тарабынан). <a rel="nofollow" class="external autonumber" href="https://www.who.int/nutrition/topics/obesity/en/">[4]</a> </p><p>Эпидемиянын чыгышын тескеген шарттар булганган суу сыяктуу инфекция жуккан тамак-аш азыктарын, илдеттерди таркаткычтар - келемиштер же чиркейлер сыяктуу кээ бир жаныбарлардын популяцияларынын көчүп-конуусун камтыйт. </p><p>Айрым эпидемиялар белгилүү мезгилдерде болуп өтөт. Мисалы, көк жөтөл жаз мезгилинде пайда болсо, ал эми кызамык эки эпидемияны (бири кышында, бири март айында) пайда кылат. </p><p>Сасык тумоо, суук тийүү жана тамак оору сыяктуу жогорку дем алуу жолдорунун бөлөк оорулары негизинен кыш мезгилинде болот. </p><p>Биринен кийин бири келген эпидемияларда жабыр тарткандардын да жана каза болгондордун да саны жагынан айырмачылык бар: удаалаш эпидемиялардын оордугу 5-10 жыл ичинде бирде кычап, бирде басащдап турду.<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>   </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Эпидемиялардын_түрлөрү"><span id=".D0.AD.D0.BF.D0.B8.D0.B4.D0.B5.D0.BC.D0.B8.D1.8F.D0.BB.D0.B0.D1.80.D0.B4.D1.8B.D0.BD_.D1.82.D2.AF.D1.80.D0.BB.D3.A9.D1.80.D2.AF"></span>Эпидемиялардын түрлөрү</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%AD%D0%BF%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F&veaction=edit&section=4" title="«Эпидемиялардын түрлөрү‎» бөлүмүн түзөтүү" class="mw-editsection-visualeditor"><span>түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%AD%D0%BF%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F&action=edit&section=4" title="Edit section's source code: Эпидемиялардын түрлөрү"><span>булагын түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Жалпы_очоктон_дүрт_этиши"><span id=".D0.96.D0.B0.D0.BB.D0.BF.D1.8B_.D0.BE.D1.87.D0.BE.D0.BA.D1.82.D0.BE.D0.BD_.D0.B4.D2.AF.D1.80.D1.82_.D1.8D.D1.82.D0.B8.D1.88.D0.B8"></span>Жалпы очоктон дүрт этиши</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%AD%D0%BF%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F&veaction=edit&section=5" title="«Жалпы очоктон дүрт этиши‎» бөлүмүн түзөтүү" class="mw-editsection-visualeditor"><span>түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%AD%D0%BF%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F&action=edit&section=5" title="Edit section's source code: Жалпы очоктон дүрт этиши"><span>булагын түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Эпидемия жалпы очоктон дүрт эткенде жабыркаган адамдар жалпы козгогучтун таасирине дуушар болушкан. Эгер таасир бирин-серин болуп, бардык жабыркаган адамдарда оору бир инкубациялык курс учурунда жана бир жолу байланышкандан кийин уланса, анда муну чекиттүү очоктон чыккан деп атоого болот. Эгерде таасир үзгүлтүксүз же өзгөрүлмө болсо, анда аны ошого жараша илдеттин үзгүлтүксүз же үзгүлтүктүү дүрт этиши деп атоого болот. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Таралуучу_эпидемия"><span id=".D0.A2.D0.B0.D1.80.D0.B0.D0.BB.D1.83.D1.83.D1.87.D1.83_.D1.8D.D0.BF.D0.B8.D0.B4.D0.B5.D0.BC.D0.B8.D1.8F"></span>Таралуучу эпидемия</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%AD%D0%BF%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F&veaction=edit&section=6" title="«Таралуучу эпидемия‎» бөлүмүн түзөтүү" class="mw-editsection-visualeditor"><span>түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%AD%D0%BF%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F&action=edit&section=6" title="Edit section's source code: Таралуучу эпидемия"><span>булагын түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Таралуучу эпидемияда оору адамдан адамга жугат. Жабыркаган кишилер оорунун оз алдынча ташуучуларына айланышы мүмкүн, бул илдеттин андан ары таралышына алып келет.<a rel="nofollow" class="external autonumber" href="https://www.cdc.gov/csels/dsepd/ss1978/SS1978.pdf">[5]</a> </p><p>Көптөгөн эпидемиялар жалпы очоктун да, жайылып жаткан эпидемиялардын да мүнөздөмөлөрүнө ээ болот. Мындай түрлөрдү кээде аралаш эпидемиялар деп аташат. </p><p>Мисалы, жалпы очоктун таасирине дуушар болгондон кийин бир кишиден экинчисине экинчи жолу жугушу мүмкүн, же айлана-чөйрөнүн таркаткычтары зооноздук козгогучту жайылтышы ыктымал.<a rel="nofollow" class="external autonumber" href="https://www.cdc.gov/csels/dsepd/ss1978/SS1978.pdf">[6]</a>   </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ири_эпидемиялар"><span id=".D0.98.D1.80.D0.B8_.D1.8D.D0.BF.D0.B8.D0.B4.D0.B5.D0.BC.D0.B8.D1.8F.D0.BB.D0.B0.D1.80"></span>Ири эпидемиялар</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%AD%D0%BF%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F&veaction=edit&section=7" title="«Ири эпидемиялар‎» бөлүмүн түзөтүү" class="mw-editsection-visualeditor"><span>түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%AD%D0%BF%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F&action=edit&section=7" title="Edit section's source code: Ири эпидемиялар"><span>булагын түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>«Юстиниан кара тумоосу (чумасы)» (551-580) Чыгыш Рим империясында пайда болуп, бүтүндөй Жакынкы Чыгышты камтыган. Аталган эпидемиядан болжол менен 100 млн. жакын адам өлгөн.</li> <li>«Кара ажал» – бул XIV кылымда орто кылымдагы Европаны каптаган без шишиги (бубон) жана өпкөнүн кара тумоосу (чумасы). 100-200 миллион адамдын өмүрүн алган.</li> <li>«Испан тумоосу» («испанка»). Биринчи дүйнөлүк согуштан кийинки эпидемиянын натыйжасында 550 миллиондон ашуун адамга же планета калкынын 30%ына жуккан.<a rel="nofollow" class="external autonumber" href="http://www.supotnitskiy.ru/stat/stat51.htm#gl2">[7]</a>  Болжол менен 50-100 миллион киши же дүйнө калкынын 2,7-5,3%ы каза болгон.<a rel="nofollow" class="external autonumber" href="https://www.census.gov/population/international/data/worldpop/table_history.php">[8]</a>  Бул эпидемия адамзат тарыхындагы эң ири апааттардын катарына кирет.<a rel="nofollow" class="external autonumber" href="https://wwwnc.cdc.gov/eid/article/12/1/05-0979_article">[9]</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210120001329/https://wwwnc.cdc.gov/eid/article/12/1/05-0979_article">Archived</a> 2021-01-20 at the <a href="/w/index.php?title=Wayback_Machine&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wayback Machine (мындай барак жок)">Wayback Machine</a> <a rel="nofollow" class="external autonumber" href="http://virus.stanford.edu/uda/">[10]</a>   Ошентип, илдетке чалдыккандардын арасында өлгөндөр 10-20%ды түздү.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Балдардын_жугуштуу_оорулары"><span id=".D0.91.D0.B0.D0.BB.D0.B4.D0.B0.D1.80.D0.B4.D1.8B.D0.BD_.D0.B6.D1.83.D0.B3.D1.83.D1.88.D1.82.D1.83.D1.83_.D0.BE.D0.BE.D1.80.D1.83.D0.BB.D0.B0.D1.80.D1.8B"></span>Балдардын жугуштуу оорулары</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%AD%D0%BF%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F&veaction=edit&section=8" title="«Балдардын жугуштуу оорулары‎» бөлүмүн түзөтүү" class="mw-editsection-visualeditor"><span>түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%AD%D0%BF%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F&action=edit&section=8" title="Edit section's source code: Балдардын жугуштуу оорулары"><span>булагын түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Балдардын жугуштуу ооруларында оорулуу менен бирге болгон балдар белгилүү мөөнөткө чейин же лабораториялык жыйынтык чыкмайынча балдар мекемелерине кабыл алынбайт; эгер оорулуу ооруканага жаткырылбаса, анда аны өзүнчө көпкө кармоо керек. <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B5%D0%BF%D1%82%D3%A9%D3%A9%D1%80" title="Кептөөр">Кептөөр</a>, <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%BD%D0%B3%D0%B8%D1%82" title="Менингит">менингит</a>, ич <a href="/wiki/%D0%9A%D0%95%D0%9B%D0%A2%D0%95" class="mw-redirect" title="КЕЛТЕ">келте</a> менен ооруган балдар мекемелеринин кызматкерлерине текшерүүнүн жыйынтыгы чыкмайынча иштөөгө уруксат берилбейт. Текшерүүдө бактерия таратуучулар аныкталса, алар дарылануудан өтүшөт. Ичеги-карын жугуштуу ооруларынын бактериясын таратуучулар тамак-аш азыктары менен иштесе алар ишке, балдардан табылса балдар мекемелерине барууга тыюу салынат. Балдар мекемелеринен жугуштуу оору чыкса тийиштүү топ карантинге алынып, жаңы балдарды кабыл алууга, балдарды бул топтон башка топко которууга болбойт. Оору кайталанса карантиндин мөөнөтү узартылат. Айрым жугуштуу ооруларда бөлүп багуунун жана карантиндин мөөнөттөрү: кептөөрдө — бактериологиялык текшерүүдөн оору козгогуч табылбай калганга чейин; көк жөтөлдө — 7 жаштан жогорку балдар үчүн 14 күн (эгер ооруканага жатпаса 25 күн), кызылчада — мурда кызылча менен оорубаган, эмделбеген балдарга 17 күн (гаммаглобулин алгандарга 21 күн); <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%BD%D0%B3%D0%BE%D0%BA%D0%BE%D0%BA%D0%BA_%D0%B8%D0%BD%D1%84%D0%B5%D0%BA%D1%86%D0%B8%D1%8F%D1%81%D1%8B" title="Менингококк инфекциясы">менингококк инфекциясында</a> — бактериологиялык текшерүүдөн козгогуч табылбай калганга чейин; топтогу карантиндин мөөнөтү 10 күн; суу чечекте —7 жашка чейинки мурда оорубаган балдар үчүн 21 күн; <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D1%80%D0%BE%D1%82%D0%B8%D1%82" title="Паротит">эпидемиялык паротитте</a> — ооруй элек 10 жашка чейинки балдар үчүн 21 күн; <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BA%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BD%D0%B0" title="Скарлатина">скарлатинада</a> — мектепке чейинки, ошондой эле 1 — 2-класстагы балдар үчүн 7 күн, оорулуу үйдө багылса 17 күн; ангина же скарлатина менен ооруган балдарга жолуккандарды бөлүп багуунун мөөнөтү 22 күн (ангина кармагандан баштап); <a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D1%80%D1%83%D1%81%D1%82%D1%83%D1%83_%D0%B3%D0%B5%D0%BF%D0%B0%D1%82%D0%B8%D1%82" title="Вирустуу гепатит">вирустук гепатитте</a> (Боткин оорусу) карантиндин мөөнөтү 35 күн; бирок гамма-глобулин алган балдар карантин тобуна жиберилет. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Эпидемия_очогу"><span id=".D0.AD.D0.BF.D0.B8.D0.B4.D0.B5.D0.BC.D0.B8.D1.8F_.D0.BE.D1.87.D0.BE.D0.B3.D1.83"></span>Эпидемия очогу</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%AD%D0%BF%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F&veaction=edit&section=9" title="«Эпидемия очогу‎» бөлүмүн түзөтүү" class="mw-editsection-visualeditor"><span>түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%AD%D0%BF%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F&action=edit&section=9" title="Edit section's source code: Эпидемия очогу"><span>булагын түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Эпидемия очогу — жугуштуу оорулуу же оору козгогуч алып жүргөн адамдын жашаган жайы, жери (үйү, иштеген мекемеси жана башкалар). Эпидемия очогу жугуштуу оорунун булагы болгондуктан ал калк арасында таралышында чоң роль ойнойт. Эгерде оорулуу врачка эртерээк кайрылбаса, өз убагында өзүнүн тегерегиндеги соо кишилерден бөлүнбөсө, туура, жакшы дарыланбаса оору узакка созулуп же өнөкөт түргө айланат. Оорулуу анын козгогучтарын алып жүрүп, аларды организминен тышка чыгарып турат. Натыйжада айлана-чөйрөдөгү суу, тамак-аш, идиш-аяк, буюмдар жана башкалар булганып, оору дагы башка кишилерге жугуп, жаңы эпидемия очогу пайда болот. Айрыкча жугуштуу ичеги-карын ооруларынын эпидемия очогу көбүрөөк кезигет. Себеби мындай оорулуулар көп убакта чоң кишилерде жеңил өтүп, оорулуу врачка кайрылбагандыктан, ал убагында ачылбай оорунун булагы болуп кала берет. Ал эми кээ бир жугуштуу оорулар капысынан катуу кармап, оор болгондуктан оорулуу эрте врачка кайрылат да, өз убагында аны бөлүп, ооруканада дарылоо, дезинфекция жүргүзүлүп, карантин коюлуп, чогуу болгондор эмделет. Натыйжада эпидемия очогу пайда болбойт. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Колдонулган_адабият"><span id=".D0.9A.D0.BE.D0.BB.D0.B4.D0.BE.D0.BD.D1.83.D0.BB.D0.B3.D0.B0.D0.BD_.D0.B0.D0.B4.D0.B0.D0.B1.D0.B8.D1.8F.D1.82"></span>Колдонулган адабият</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%AD%D0%BF%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F&veaction=edit&section=10" title="«Колдонулган адабият‎» бөлүмүн түзөтүү" class="mw-editsection-visualeditor"><span>түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%AD%D0%BF%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F&action=edit&section=10" title="Edit section's source code: Колдонулган адабият"><span>булагын түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Кыргыз Совет Энциклопедиясынын Башкы редакциясы. «Ден - соолук» Медициналык энциклопедия. - Ф.:1991, <a href="/wiki/%D0%90%D1%82%D0%B0%D0%B9%D1%8B%D0%BD:BookSources/5897500088" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 5-89750-008-8</a> </p> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external autonumber" href="https://www.ima.org.il/FilesUploadPublic/IMAJ/0/55/27606.pdf">[11]</a></span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external autonumber" href="https://www.ima.org.il/FilesUploadPublic/IMAJ/0/55/27606.pdf">[12]</a></span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text">"Epidemic." Black's Medical Dictionary, 42nd Edition. London: A&C Black, 201e. web. 17 September 2012. </span> </li> </ol>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">"<a dir="ltr" href="https://ky.wikipedia.org/w/index.php?title=Эпидемия&oldid=388139">https://ky.wikipedia.org/w/index.php?title=Эпидемия&oldid=388139</a>" булагынан алынды</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D0%90%D1%82%D0%B0%D0%B9%D1%8B%D0%BD:Categories" title="Атайын:Categories">Категория</a>: <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:Webarchive_template_wayback_links&action=edit&redlink=1" class="new" title="Категория:Webarchive template wayback links (мындай барак жок)">Webarchive template wayback links</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%9C%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%86%D0%B8%D0%BD%D0%B0" title="Категория:Медицина">Медицина</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%94%D0%B5%D0%BD_%D1%81%D0%BE%D0%BE%D0%BB%D1%83%D0%BA" title="Категория:Ден соолук">Ден соолук</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%9A%D1%8B%D1%80%D1%81%D1%8B%D0%BA%D1%82%D0%B0%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Категория:Кырсыктар (мындай барак жок)">Кырсыктар</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Жашыруун категория: <ul><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:Pages_using_ISBN_magic_links" title="Категория:Pages using ISBN magic links">Pages using ISBN magic links</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Бул барак соңку жолу 2 сентябрь 2021, саат 16:59 өзгөртүлгөн.</li> <li id="footer-info-copyright">Текст <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/">Creative Commons Attribution-ShareAlike лицензиясынын</a> алкагында жеткиликтүү; кошумча шарттар колдонулушу мүмкүн. Кеңири маалымат үчүн <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">Колдонуу шарттарын</a> караңыз.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Купуялык саясаты</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D0%94%D0%BE%D0%BB%D0%B1%D0%BE%D0%BE%D1%80:_%D1%82%D1%83%D1%83%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%83%D1%83">Википедия тууралуу</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%96%D0%BE%D0%BE%D0%BF%D0%BA%D0%B5%D1%80%D1%87%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D1%82%D0%B5%D0%BD_%D0%B1%D0%B0%D1%88_%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%82%D1%83%D1%83">Жоопкерчиликтен баш тартуу</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Жүрүм-турум кодекси</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Иштеп чыгуучулар</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/ky.wikipedia.org">Статистика</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookie тууралуу билдирүү</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//ky.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%AD%D0%BF%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Мобилдик көрүнүш</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-gzbbg","wgBackendResponseTime":142,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.040","walltime":"0.056","ppvisitednodes":{"value":90,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":384,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":0,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":3,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":453,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 32.393 1 Калып:Webarchive","100.00% 32.393 1 -total"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.009","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":620006,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-7c479b968-rvl57","timestamp":"20241115151936","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u042d\u043f\u0438\u0434\u0435\u043c\u0438\u044f","url":"https:\/\/ky.wikipedia.org\/wiki\/%D0%AD%D0%BF%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q44512","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q44512","author":{"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"\u0412\u0438\u043a\u0438\u043c\u0435\u0434\u0438\u0430 \u0444\u043e\u043d\u0434\u0443","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2012-09-19T07:47:32Z","dateModified":"2021-09-02T16:59:26Z"}</script> </body> </html>