CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="pl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Montezuma II – Wikipedia, wolna encyklopedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )plwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","styczeń","luty","marzec","kwiecień","maj","czerwiec","lipiec","sierpień","wrzesień","październik","listopad","grudzień"],"wgRequestId":"85e42934-1f04-4109-9a53-b4de8466df26","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Montezuma_II","wgTitle":"Montezuma II","wgCurRevisionId":74849529,"wgRevisionId":74849529,"wgArticleId":32213,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Uniwersalny szablon cytowania – brak strony","Właściwość P569 inna niż wpisana lokalnie","Brak właściwości P119 w Wikidanych","Szablon IPA do sprawdzenia","Artykuły z brakującymi przypisami od 2013-07","Artykuły z brakującymi przypisami od 2013-11","Szablon cytowania książki – brak numeru strony","Władcy Azteków","Urodzeni w 1466","Zmarli w 1520","Zamordowani monarchowie","Ofiary zabójstw w Imperium Azteków"], "wgPageViewLanguage":"pl","wgPageContentLanguage":"pl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Montezuma_II","wgRelevantArticleId":32213,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":1}}},"wgStableRevisionId":74849529,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"pl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"pl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":30000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q141791", "wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.wikiflex":"ready","ext.gadget.infobox":"ready","ext.gadget.hlist":"ready","ext.gadget.darkmode-overrides":"ready","ext.gadget.small-references":"ready","ext.gadget.citation-access-info":"ready","ext.gadget.sprawdz-problemy-szablony":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready", "ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.ll-script-loader","ext.gadget.veKeepParameters","ext.gadget.szablon-galeria","ext.gadget.NavFrame","ext.gadget.citoid-overrides","ext.gadget.maps","ext.gadget.padlock-indicators","ext.gadget.interwiki-langlist","ext.gadget.edit-summaries","ext.gadget.edit-first-section","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.map-toggler","ext.gadget.narrowFootnoteColumns","ext.gadget.WDsearch","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader" ,"ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.cite.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=pl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.gadget.citation-access-info%2Cdarkmode-overrides%2Chlist%2Cinfobox%2Csmall-references%2Csprawdz-problemy-szablony%2Cwikiflex&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.5"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/e7/Moctezuma_Xocoyotzin.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="2082"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/e7/Moctezuma_Xocoyotzin.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="1388"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="1110"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Montezuma II – Wikipedia, wolna encyklopedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//pl.m.wikipedia.org/wiki/Montezuma_II"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Edytuj" href="/w/index.php?title=Montezuma_II&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (pl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//pl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Montezuma_II"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Kanał Atom Wikipedii" href="/w/index.php?title=Specjalna:Ostatnie_zmiany&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Montezuma_II rootpage-Montezuma_II skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Przejdź do zawartości</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu główne" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu główne</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu główne</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Nawigacja </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" title="Przejdź na stronę główną [z]" accesskey="z"><span>Strona główna</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Losowa_strona" title="Załaduj losową stronę [x]" accesskey="x"><span>Losuj artykuł</span></a></li><li id="n-Kategorie" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portal:Kategorie_G%C5%82%C3%B3wne"><span>Kategorie artykułów</span></a></li><li id="n-Featured-articles" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Wyr%C3%B3%C5%BCniona_zawarto%C5%9B%C4%87_Wikipedii"><span>Najlepsze artykuły</span></a></li><li id="n-FAQ" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:FAQ"><span>Częste pytania (FAQ)</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-zmiany" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-zmiany" > <div class="vector-menu-heading"> Dla czytelników </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-czytelnicy" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii"><span>O Wikipedii</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Kontakt_z_wikipedystami"><span>Kontakt</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-edytorzy" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-edytorzy" > <div class="vector-menu-heading"> Dla wikipedystów </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-pierwsze-kroki" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki"><span>Pierwsze kroki</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Portal_wikipedyst%C3%B3w" title="O projekcie – co możesz zrobić, gdzie możesz znaleźć informacje"><span>Portal wikipedystów</span></a></li><li id="n-Noticeboard" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tablica_og%C5%82osze%C5%84"><span>Ogłoszenia</span></a></li><li id="n-Guidelines" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Zasady"><span>Zasady</span></a></li><li id="n-helppage-name" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Spis_tre%C5%9Bci"><span>Pomoc</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Ostatnie_zmiany" title="Lista ostatnich zmian w Wikipedii. [r]" accesskey="r"><span>Ostatnie zmiany</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="wolna encyklopedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-pl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Specjalna:Szukaj" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Szukaj</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Przeszukaj Wikipedię" aria-label="Przeszukaj Wikipedię" autocapitalize="sentences" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Specjalna:Szukaj"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Szukaj</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Narzędzia osobiste"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Zmień rozmiar czcionki, szerokość oraz kolorystykę strony" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Wygląd" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Wygląd</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&uselang=pl" class=""><span>Wspomóż Wikipedię</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Montezuma+II" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe." class=""><span>Utwórz konto</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Montezuma+II" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o" class=""><span>Zaloguj się</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Więcej opcji" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia osobiste" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia osobiste</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu użytkownika" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&uselang=pl"><span>Wspomóż Wikipedię</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Montezuma+II" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Utwórz konto</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Montezuma+II" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Zaloguj się</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Strony dla anonimowych edytorów <a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki" aria-label="Dowiedz się więcej na temat edytowania"><span>dowiedz się więcej</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:M%C3%B3j_wk%C5%82ad" title="Lista edycji wykonanych z tego adresu IP [y]" accesskey="y"><span>Edycje</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Moja_dyskusja" title="Dyskusja użytkownika dla tego adresu IP [n]" accesskey="n"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Spis treści" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Spis treści</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ukryj</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Początek</div> </a> </li> <li id="toc-Imię" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Imię"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Imię</span> </div> </a> <ul id="toc-Imię-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Montezuma_jako_władca_Tenochtitlánu" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Montezuma_jako_władca_Tenochtitlánu"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Montezuma jako władca Tenochtitlánu</span> </div> </a> <ul id="toc-Montezuma_jako_władca_Tenochtitlánu-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Znaki_zapowiadające_upadek" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Znaki_zapowiadające_upadek"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Znaki zapowiadające upadek</span> </div> </a> <ul id="toc-Znaki_zapowiadające_upadek-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kontakty_z_Hiszpanami" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Kontakty_z_Hiszpanami"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Kontakty z Hiszpanami</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Kontakty_z_Hiszpanami-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Kontakty z Hiszpanami</span> </button> <ul id="toc-Kontakty_z_Hiszpanami-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Lądowanie_Cortésa-Quetzalcoatla" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Lądowanie_Cortésa-Quetzalcoatla"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>Lądowanie Cortésa-Quetzalcoatla</span> </div> </a> <ul id="toc-Lądowanie_Cortésa-Quetzalcoatla-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Masakra_w_Choluli" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Masakra_w_Choluli"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>Masakra w Choluli</span> </div> </a> <ul id="toc-Masakra_w_Choluli-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Spotkanie_Montezumy_z_Cortésem" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Spotkanie_Montezumy_z_Cortésem"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.3</span> <span>Spotkanie Montezumy z Cortésem</span> </div> </a> <ul id="toc-Spotkanie_Montezumy_z_Cortésem-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Koniec_praktyk_religijnych_Azteków" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Koniec_praktyk_religijnych_Azteków"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.4</span> <span>Koniec praktyk religijnych Azteków</span> </div> </a> <ul id="toc-Koniec_praktyk_religijnych_Azteków-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Masakra_w_Templo_Mayor" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Masakra_w_Templo_Mayor"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.5</span> <span>Masakra w Templo Mayor</span> </div> </a> <ul id="toc-Masakra_w_Templo_Mayor-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Śmierć_Montezumy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Śmierć_Montezumy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.6</span> <span>Śmierć Montezumy</span> </div> </a> <ul id="toc-Śmierć_Montezumy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Następstwa_śmierci_Montezumy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Następstwa_śmierci_Montezumy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Następstwa śmierci Montezumy</span> </div> </a> <ul id="toc-Następstwa_śmierci_Montezumy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Skutki_śmierci_Montezumy_i_upadku_Tenochtitlánu" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Skutki_śmierci_Montezumy_i_upadku_Tenochtitlánu"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Skutki śmierci Montezumy i upadku Tenochtitlánu</span> </div> </a> <ul id="toc-Skutki_śmierci_Montezumy_i_upadku_Tenochtitlánu-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-W_kulturze_popularnej" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#W_kulturze_popularnej"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>W kulturze popularnej</span> </div> </a> <ul id="toc-W_kulturze_popularnej-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Zobacz_też" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Zobacz_też"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Zobacz też</span> </div> </a> <ul id="toc-Zobacz_też-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Przypisy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Przypisy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Przypisy</span> </div> </a> <ul id="toc-Przypisy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bibliografia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Bibliografia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Bibliografia</span> </div> </a> <ul id="toc-Bibliografia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Linki_zewnętrzne" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Linki_zewnętrzne"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>Linki zewnętrzne</span> </div> </a> <ul id="toc-Linki_zewnętrzne-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Spis treści" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Przełącz stan spisu treści" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Przełącz stan spisu treści</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Montezuma II</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Przejdź do artykułu w innym języku. Treść dostępna w 62 językach" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-62" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">62 języki</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Moctezuma_II" title="Moctezuma II – afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Moctezuma II" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%88%D9%86%D8%AA%D9%8A%D8%B2%D9%88%D9%85%D8%A7" title="مونتيزوما – arabski" lang="ar" hreflang="ar" data-title="مونتيزوما" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="arabski" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hyw mw-list-item"><a href="https://hyw.wikipedia.org/wiki/%D5%84%D5%B8%D5%B6%D5%A9%D5%A5%D5%A6%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%A1_%D6%81%D5%A5%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A5%D5%BF%D5%A8" title="Մոնթեզումա ցեղապետը – Western Armenian" lang="hyw" hreflang="hyw" data-title="Մոնթեզումա ցեղապետը" data-language-autonym="Արեւմտահայերէն" data-language-local-name="Western Armenian" class="interlanguage-link-target"><span>Արեւմտահայերէն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Moctezuma_Xocoyotzin" title="Moctezuma Xocoyotzin – asturyjski" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Moctezuma Xocoyotzin" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="asturyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ay mw-list-item"><a href="https://ay.wikipedia.org/wiki/Moctezuma" title="Moctezuma – ajmara" lang="ay" hreflang="ay" data-title="Moctezuma" data-language-autonym="Aymar aru" data-language-local-name="ajmara" class="interlanguage-link-target"><span>Aymar aru</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/II_Montezuma" title="II Montezuma – azerbejdżański" lang="az" hreflang="az" data-title="II Montezuma" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="azerbejdżański" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%DB%8C%DA%A9%DB%8C%D9%86%D8%AC%DB%8C_%D9%85%D9%88%DA%A9%D8%AA%D8%B2%D9%88%D9%85%D8%A7%DB%8C" title="ایکینجی موکتزومای – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="ایکینجی موکتزومای" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BD%D1%82%D1%8D%D1%81%D1%83%D0%BC%D0%B0_II" title="Мантэсума II – białoruski" lang="be" hreflang="be" data-title="Мантэсума II" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="białoruski" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Moktezuma_II" title="Moktezuma II – bretoński" lang="br" hreflang="br" data-title="Moktezuma II" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="bretoński" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Moctezuma_II" title="Moctezuma II – kataloński" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Moctezuma II" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="kataloński" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Moctezuma_II." title="Moctezuma II. – czeski" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Moctezuma II." data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="czeski" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Moctezuma_II" title="Moctezuma II – duński" lang="da" hreflang="da" data-title="Moctezuma II" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="duński" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="dobry artykuł"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Moctezuma_II." title="Moctezuma II. – niemiecki" lang="de" hreflang="de" data-title="Moctezuma II." data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="niemiecki" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nv mw-list-item"><a href="https://nv.wikipedia.org/wiki/Naat%CA%BC%C3%A1anii_Moctezuma_II" title="Naatʼáanii Moctezuma II – nawaho" lang="nv" hreflang="nv" data-title="Naatʼáanii Moctezuma II" data-language-autonym="Diné bizaad" data-language-local-name="nawaho" class="interlanguage-link-target"><span>Diné bizaad</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE%BF%CE%BD%CF%84%CE%B5%CE%B6%CE%BF%CF%8D%CE%BC%CE%B1_%CE%92%C2%B4" title="Μοντεζούμα Β´ – grecki" lang="el" hreflang="el" data-title="Μοντεζούμα Β´" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="grecki" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Moctezuma_II" title="Moctezuma II – angielski" lang="en" hreflang="en" data-title="Moctezuma II" data-language-autonym="English" data-language-local-name="angielski" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Moctezuma_Xocoyotzin" title="Moctezuma Xocoyotzin – hiszpański" lang="es" hreflang="es" data-title="Moctezuma Xocoyotzin" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="hiszpański" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Moktezumo_la_2-a" title="Moktezumo la 2-a – esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Moktezumo la 2-a" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Moctezuma_Xocoyotzin" title="Moctezuma Xocoyotzin – baskijski" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Moctezuma Xocoyotzin" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="baskijski" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%88%DA%A9%D8%AA%D8%B2%D9%88%D9%85%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D9%88%D9%85" title="موکتزومای دوم – perski" lang="fa" hreflang="fa" data-title="موکتزومای دوم" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="perski" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Moctezuma_II" title="Moctezuma II – francuski" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Moctezuma II" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="francuski" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Moctezuma_II" title="Moctezuma II – galicyjski" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Moctezuma II" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="galicyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%AA%A8%ED%85%8C%EC%BF%A0%EC%86%8C%EB%A7%88_%EC%87%BC%EC%BD%94%EC%9A%94%EC%B9%9C" title="모테쿠소마 쇼코요친 – koreański" lang="ko" hreflang="ko" data-title="모테쿠소마 쇼코요친" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="koreański" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%84%D5%B8%D5%B6%D5%A9%D5%A5%D5%BD%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%A1_II" title="Մոնթեսումա II – ormiański" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Մոնթեսումա II" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ormiański" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Montezuma_II." title="Montezuma II. – chorwacki" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Montezuma II." data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="chorwacki" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Motecuzoma_II" title="Motecuzoma II – indonezyjski" lang="id" hreflang="id" data-title="Motecuzoma II" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonezyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Montes%C3%BAma_2." title="Montesúma 2. – islandzki" lang="is" hreflang="is" data-title="Montesúma 2." data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="islandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Montezuma" title="Montezuma – włoski" lang="it" hreflang="it" data-title="Montezuma" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="włoski" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%9E%D7%95%D7%A7%D7%98%D7%A1%D7%95%D7%9E%D7%94_%D7%94%D7%A9%D7%A0%D7%99" title="מוקטסומה השני – hebrajski" lang="he" hreflang="he" data-title="מוקטסומה השני" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="hebrajski" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%90_II" title="მონტესუმა II – gruziński" lang="ka" hreflang="ka" data-title="მონტესუმა II" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="gruziński" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Moctezuma_II" title="Moctezuma II – suahili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Moctezuma II" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="suahili" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Mutezuma_II" title="Mutezuma II – łaciński" lang="la" hreflang="la" data-title="Mutezuma II" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="łaciński" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Montesuma_II" title="Montesuma II – łotewski" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Montesuma II" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="łotewski" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Montesuma_II" title="Montesuma II – litewski" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Montesuma II" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="litewski" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/II._Moctezuma_azt%C3%A9k_uralkod%C3%B3" title="II. Moctezuma azték uralkodó – węgierski" lang="hu" hreflang="hu" data-title="II. Moctezuma azték uralkodó" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="węgierski" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Moctezuma_II" title="Moctezuma II – malgaski" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Moctezuma II" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="malgaski" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%88%D9%86%D8%AA%D9%8A%D8%B2%D9%88%D9%85%D8%A7_(%D8%B3%D9%8A%D8%A7%D8%B3%D9%89_%D9%85%D9%86_%D8%A2%D8%B2%D8%AA%D9%83)" title="مونتيزوما (سياسى من آزتك) – egipski arabski" lang="arz" hreflang="arz" data-title="مونتيزوما (سياسى من آزتك)" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="egipski arabski" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Moctezuma_II" title="Moctezuma II – malajski" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Moctezuma II" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="malajski" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Motecuhzoma_II" title="Motecuhzoma II – niderlandzki" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Motecuhzoma II" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="niderlandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%A2%E3%82%AF%E3%83%86%E3%82%B9%E3%83%9E2%E4%B8%96" title="モクテスマ2世 – japoński" lang="ja" hreflang="ja" data-title="モクテスマ2世" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japoński" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Moctezuma_II" title="Moctezuma II – norweski (bokmål)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Moctezuma II" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="norweski (bokmål)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Moctezuma_II" title="Moctezuma II – norweski (nynorsk)" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Moctezuma II" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="norweski (nynorsk)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Moctezuma_II" title="Moctezuma II – oksytański" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Moctezuma II" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="oksytański" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Moctezuma_II" title="Moctezuma II – portugalski" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Moctezuma II" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugalski" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Montezuma_al_II-lea" title="Montezuma al II-lea – rumuński" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Montezuma al II-lea" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="rumuński" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%BE%D0%BD%D1%82%D0%B5%D1%81%D1%83%D0%BC%D0%B0_II" title="Монтесума II – rosyjski" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Монтесума II" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="rosyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Montezuma_II" title="Montezuma II – albański" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Montezuma II" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="albański" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Montezzuma" title="Montezzuma – sycylijski" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Montezzuma" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="sycylijski" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Moctezuma_II" title="Moctezuma II – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Moctezuma II" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Moctezuma_II." title="Moctezuma II. – słowacki" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Moctezuma II." data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="słowacki" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Moctezuma_Xocoyotzin" title="Moctezuma Xocoyotzin – słoweński" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Moctezuma Xocoyotzin" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="słoweński" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%BE%D0%BD%D1%82%D0%B5%D0%B7%D1%83%D0%BC%D0%B0_II" title="Монтезума II – serbski" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Монтезума II" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serbski" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Montezuma_II" title="Montezuma II – serbsko-chorwacki" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Montezuma II" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serbsko-chorwacki" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Montezuma_II" title="Montezuma II – fiński" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Montezuma II" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="fiński" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Moctezuma_II" title="Moctezuma II – szwedzki" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Moctezuma II" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="szwedzki" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/II._Montezuma" title="II. Montezuma – turecki" lang="tr" hreflang="tr" data-title="II. Montezuma" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turecki" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%BE%D0%BD%D1%82%D0%B5%D1%81%D1%83%D0%BC%D0%B0_II" title="Монтесума II – ukraiński" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Монтесума II" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukraiński" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Moctezuma_II" title="Moctezuma II – wietnamski" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Moctezuma II" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="wietnamski" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Moctezuma_II" title="Moctezuma II – waraj" lang="war" hreflang="war" data-title="Moctezuma II" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="waraj" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E8%92%99%E7%89%B9%E8%8B%8F%E9%A9%AC%E4%BA%8C%E4%B8%96" title="蒙特苏马二世 – wu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="蒙特苏马二世" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="wu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E8%92%99%E7%89%B9%E8%98%87%E9%A6%AC%E4%BA%8C%E4%B8%96" title="蒙特蘇馬二世 – kantoński" lang="yue" hreflang="yue" data-title="蒙特蘇馬二世" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="kantoński" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%92%99%E7%89%B9%E8%98%87%E9%A6%AC%E4%BA%8C%E4%B8%96" title="蒙特蘇馬二世 – chiński" lang="zh" hreflang="zh" data-title="蒙特蘇馬二世" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="chiński" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q141791#sitelinks-wikipedia" title="Edytuj linki pomiędzy wersjami językowymi" class="wbc-editpage">Edytuj linki</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Przestrzenie nazw"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Montezuma_II" title="Zobacz stronę treści [c]" accesskey="c"><span>Artykuł</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Dyskusja:Montezuma_II" rel="discussion" title="Dyskusja o zawartości tej strony [t]" accesskey="t"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Zmień wariant języka" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">polski</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Widok"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Montezuma_II"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Montezuma_II&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Montezuma_II&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Montezuma_II&action=history" title="Starsze wersje tej strony [h]" accesskey="h"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Narzędzia</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Więcej opcji" > <div class="vector-menu-heading"> Działania </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Montezuma_II"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Montezuma_II&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Montezuma_II&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Montezuma_II&action=history"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Ogólne </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Linkuj%C4%85ce/Montezuma_II" title="Pokaż listę wszystkich stron linkujących do tej strony [j]" accesskey="j"><span>Linkujące</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Zmiany_w_linkowanych/Montezuma_II" rel="nofollow" title="Ostatnie zmiany w stronach, do których ta strona linkuje [k]" accesskey="k"><span>Zmiany w linkowanych</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//pl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Prześlij_plik" title="Prześlij pliki [u]" accesskey="u"><span>Prześlij plik</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Strony_specjalne" title="Lista wszystkich stron specjalnych [q]" accesskey="q"><span>Strony specjalne</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Montezuma_II&oldid=74849529" title="Stały link do tej wersji tej strony"><span>Link do tej wersji</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Montezuma_II&action=info" title="Więcej informacji na temat tej strony"><span>Informacje o tej stronie</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Cytuj&page=Montezuma_II&id=74849529&wpFormIdentifier=titleform" title="Informacja o tym jak należy cytować tę stronę"><span>Cytowanie tego artykułu</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Skr%C3%B3%C4%87_adres_URL&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FMontezuma_II"><span>Zobacz skrócony adres URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Kod_QR&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FMontezuma_II"><span>Pobierz kod QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Drukuj lub eksportuj </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCka&bookcmd=book_creator&referer=Montezuma+II"><span>Utwórz książkę</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:DownloadAsPdf&page=Montezuma_II&action=show-download-screen"><span>Pobierz jako PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Montezuma_II&printable=yes" title="Wersja do wydruku [p]" accesskey="p"><span>Wersja do druku</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> W innych projektach </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Moctezuma_II" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikiquote mw-list-item"><a href="https://pl.wikiquote.org/wiki/Montezuma_II" hreflang="pl"><span>Wikicytaty</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q141791" title="Link do powiązanego elementu w repozytorium danych [g]" accesskey="g"><span>Element Wikidanych</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Wygląd</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ukryj</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Z Wikipedii, wolnej encyklopedii</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="pl" dir="ltr"><table class="infobox"> <caption class="naglowek"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r65781301">.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex{display:flex;justify-content:flex-start;align-items:center;gap:4px}.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex>.iboxt-ikona{flex-grow:0;flex-shrink:0;font-size:7px;max-width:40px;overflow:hidden}.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex>.iboxt-tekst{flex-grow:1}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-1{font-weight:bold}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-2{font-style:italic}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-3{font-style:italic;font-size:90%}</style><div class="iboxt-1">Montezuma II Xocoyotzin</div> </caption> <tbody><tr class="grafika iboxs"> <td colspan="2"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Moctezuma_Xocoyotzin.png" class="mw-file-description"><img alt="Ilustracja" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Moctezuma_Xocoyotzin.png/138px-Moctezuma_Xocoyotzin.png" decoding="async" width="138" height="240" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Moctezuma_Xocoyotzin.png/207px-Moctezuma_Xocoyotzin.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Moctezuma_Xocoyotzin.png/276px-Moctezuma_Xocoyotzin.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="1041" /></a></span> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="background:#ddd; color:black; text-align:center; font-weight:bold; border:1px solid #aaa;"><a href="/wiki/Tlatoani" title="Tlatoani">Tlatoani Azteków</a> </td></tr> <tr> <th>Okres </th> <td> <p>od <a href="/wiki/1502" title="1502">1502</a><br />do <a href="/wiki/30_czerwca" title="30 czerwca">30 czerwca</a> <a href="/wiki/1520" title="1520">1520</a> </p> </td></tr> <tr> <th>Poprzednik </th> <td> <p><a href="/wiki/Ahuitzotl" title="Ahuitzotl">Ahuítzotl</a> </p> </td></tr> <tr> <th>Następca </th> <td> <p><a href="/wiki/Cuitl%C3%A1huac" title="Cuitláhuac">Cuitláhuac</a> </p> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="background:#ddd; color:black; text-align:center; font-weight:bold; border:1px solid #aaa;">Dane biograficzne </td></tr> <tr> <th>Data urodzenia </th> <td> <p><a href="/wiki/1466" title="1466">1466</a> </p> </td></tr> <tr> <th>Data śmierci </th> <td> <p><span style="white-space:nowrap"><a href="/wiki/30_czerwca" title="30 czerwca">30 czerwca</a> <a href="/wiki/1520" title="1520">1520</a></span> </p> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="border-top:1px solid #aaa; spacing:0px; padding:0px; height:0px;"> </td></tr> <tr> <th>Ojciec </th> <td> <p><a href="/wiki/Axayacatl" title="Axayacatl">Axayacatl</a> </p> </td></tr> <tr> <th>Rodzeństwo </th> <td> <p><a href="/wiki/Cuitl%C3%A1huac" title="Cuitláhuac">Cuitláhuac</a> </p> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="border-top:1px solid #aaa; spacing:0px; padding:0px; height:0px;"> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Zst%C4%99pny" title="Zstępny">Dzieci</a> </th> <td> <p>Tlaltecatzin,<br />Chimalpopoca,<br />Tecuichpo Ixcaxochitzin <small>(później Isabel Moctezuma)</small><br />i inni nieznani z imienia </p> </td></tr> <tr class="noprint plainlinks" style="border-top:1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1); text-align:center;"> <td colspan="2" style="padding:0;"> <table cellpadding="4" cellspacing="0" style="width:100%; margin:0px; background:var(--background-color-base, #fff); color:inherit"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle; width:30px;"><span typeof="mw:File"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Moctezuma_II" title="Commons"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/21px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="21" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/31px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/42px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span> </td> <td style="vertical-align:middle;"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Moctezuma_II" class="extiw" title="commons:Category:Moctezuma II">Multimedia w Wikimedia Commons</a> </td></tr></tbody></table> </td></tr> <tr class="noprint plainlinks" style="border-top:1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1); text-align:center;"> <td colspan="2" style="padding:0;"> <table cellpadding="4" cellspacing="0" style="width:100%; margin:0px; background:var(--background-color-base, #fff); color:inherit"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle; width:30px;"><span typeof="mw:File"><a href="https://pl.wikiquote.org/wiki/Montezuma_II" title="Wikicytaty"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/24px-Wikiquote-logo.svg.png" decoding="async" width="24" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/35px-Wikiquote-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/47px-Wikiquote-logo.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="355" /></a></span> </td> <td style="vertical-align:middle;"><a href="https://pl.wikiquote.org/wiki/Montezuma_II" class="extiw" title="q:Montezuma II">Cytaty w Wikicytatach</a> </td></tr></tbody></table> </td></tr> </tbody></table> <p><b>Montezuma II Xocoyotzin</b> (również <b>Moctezuma II</b>, <b>Motekosoma</b>, <b>Motecuhzoma</b> lub <b>Moteuczoma</b>) (ur. <a href="/wiki/1466" title="1466">1466</a>, zm. <a href="/wiki/30_czerwca" title="30 czerwca">30 czerwca</a> <a href="/wiki/1520" title="1520">1520</a>) – ostatni przed przybyciem Hiszpanów <a href="/wiki/Tlatoani" title="Tlatoani">tlatoani</a> (władca) <a href="/wiki/Aztekowie" title="Aztekowie">Azteków</a> w latach 1502–1520; syn <a href="/wiki/Axayacatl" title="Axayacatl">Axayacatla</a>, brat <a href="/wiki/Cuitl%C3%A1huac" title="Cuitláhuac">Cuitláhuaca</a>. </p><p>Montezuma, uznawany za <a href="/wiki/Monarchia_absolutna" title="Monarchia absolutna">władcę absolutnego</a>, był imperatorem Azteków u szczytu potęgi miasta-państwa <a href="/wiki/Tenochtitl%C3%A1n" title="Tenochtitlán">Tenochtitlán</a>. Za jego panowania utrwalone zostały dotychczasowe podboje Azteków. W r. 1519 doszło do jego pierwszego kontaktu z <a href="/wiki/Hern%C3%A1n_Cort%C3%A9s" title="Hernán Cortés">Hernánem Cortésem</a>. Sześć dni po spotkaniu nieprowokowani Hiszpanie zaatakowali go i uwięzili we własnym domu<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1">[1]</a></sup>. Niedługo później w trakcie wojny jaka nastąpiła zmarł w nieznanych okolicznościach. Następstwem jego śmierci był upadek Tenochtitlánu w roku następnym, skutkiem zaś obu tych wydarzeń był szybki podbój całej <a href="/wiki/Mezoameryka" title="Mezoameryka">Mezoameryki</a>, który doprowadził zwłaszcza do upadku kultury i sztuki w tym rejonie. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Imię"><span id="Imi.C4.99"></span>Imię</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Montezuma_II&veaction=edit&section=1" title="Edytuj sekcję: Imię" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Montezuma_II&action=edit&section=1" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Imię"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><i><b>Motecuhzoma</b></i> lub <i><b>Moteuczoma</b></i> jest oryginalną nazwą w języku azteckim (<a href="/wiki/J%C4%99zyk_nahuatl" title="Język nahuatl">nahuatl</a>), wymawiana [<span title="To jest transkrypcja fonetyczna IPA" class="IPA nounderlines" style="font-family: 'Cambria','DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Sp%C3%B3%C5%82g%C5%82oska_nosowa_dwuwargowa_d%C5%BAwi%C4%99czna" title="Spółgłoska nosowa dwuwargowa dźwięczna">m</a><a href="/wiki/Samog%C5%82oska_p%C3%B3%C5%82przymkni%C4%99ta_tylna_zaokr%C4%85glona" title="Samogłoska półprzymknięta tylna zaokrąglona">o</a><a href="/wiki/Mi%C4%99dzynarodowy_alfabet_fonetyczny" title="Międzynarodowy alfabet fonetyczny">.</a><a href="/wiki/Sp%C3%B3%C5%82g%C5%82oska_zwarta_dzi%C4%85s%C5%82owa_bezd%C5%BAwi%C4%99czna" title="Spółgłoska zwarta dziąsłowa bezdźwięczna">t</a><a href="/wiki/Samog%C5%82oska_p%C3%B3%C5%82przymkni%C4%99ta_przednia_niezaokr%C4%85glona" title="Samogłoska półprzymknięta przednia niezaokrąglona">e</a><a href="/wiki/Iloczas" title="Iloczas">ː</a><a href="/wiki/Sp%C3%B3%C5%82g%C5%82oska_zwarta_mi%C4%99kkopodniebienna_bezd%C5%BAwi%C4%99czna" title="Spółgłoska zwarta miękkopodniebienna bezdźwięczna">k</a><a href="/wiki/Labializacja" title="Labializacja">ʷ</a><a href="/wiki/Mi%C4%99dzynarodowy_alfabet_fonetyczny" title="Międzynarodowy alfabet fonetyczny">.</a><a href="/wiki/Akcent_wyrazowy" title="Akcent wyrazowy">ˈ</a><a href="/wiki/Sp%C3%B3%C5%82g%C5%82oska_szczelinowa_dzi%C4%85s%C5%82owa_bezd%C5%BAwi%C4%99czna" title="Spółgłoska szczelinowa dziąsłowa bezdźwięczna">s</a><a href="/wiki/Samog%C5%82oska_przymkni%C4%99ta_tylna_zaokr%C4%85glona" title="Samogłoska przymknięta tylna zaokrąglona">u</a><a href="/wiki/Iloczas" title="Iloczas">ː</a><a href="/wiki/Mi%C4%99dzynarodowy_alfabet_fonetyczny" title="Międzynarodowy alfabet fonetyczny">.</a><a href="/wiki/Sp%C3%B3%C5%82g%C5%82oska_nosowa_dwuwargowa_d%C5%BAwi%C4%99czna" title="Spółgłoska nosowa dwuwargowa dźwięczna">m</a><a href="/wiki/Samog%C5%82oska_otwarta_przednia_niezaokr%C4%85glona" title="Samogłoska otwarta przednia niezaokrąglona">a</a></span>] z czterema sylabami. Znaczy ona: „ten, który staje się władcą poprzez wściekłość, szał”. Imię to pochodzi od <i><b>mo</b></i>, zaimka dzierżawczego trzeciej osoby, <i><b>tecuhtli</b></i>, „pan/władca” i <i><b>zoma</b></i>, „zły” lub „z groźną twarzą”. Azteckie kroniki nazywały go Motecuhzoma <i><b>Xocoyotzin</b></i>, [<span title="To jest transkrypcja fonetyczna IPA" class="IPA nounderlines" style="font-family: 'Cambria','DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Sp%C3%B3%C5%82g%C5%82oska_szczelinowa_zadzi%C4%85s%C5%82owa_bezd%C5%BAwi%C4%99czna" title="Spółgłoska szczelinowa zadziąsłowa bezdźwięczna">ʃ</a><a href="/wiki/Samog%C5%82oska_p%C3%B3%C5%82przymkni%C4%99ta_tylna_zaokr%C4%85glona" title="Samogłoska półprzymknięta tylna zaokrąglona">o</a><a href="/wiki/Mi%C4%99dzynarodowy_alfabet_fonetyczny" title="Międzynarodowy alfabet fonetyczny">.</a><a href="/wiki/Sp%C3%B3%C5%82g%C5%82oska_zwarta_mi%C4%99kkopodniebienna_bezd%C5%BAwi%C4%99czna" title="Spółgłoska zwarta miękkopodniebienna bezdźwięczna">k</a><a href="/wiki/Samog%C5%82oska_p%C3%B3%C5%82przymkni%C4%99ta_tylna_zaokr%C4%85glona" title="Samogłoska półprzymknięta tylna zaokrąglona">o</a><a href="/wiki/Mi%C4%99dzynarodowy_alfabet_fonetyczny" title="Międzynarodowy alfabet fonetyczny">.</a><a href="/wiki/Akcent_wyrazowy" title="Akcent wyrazowy">ˈ</a><a href="/wiki/Sp%C3%B3%C5%82g%C5%82oska_p%C3%B3%C5%82otwarta_podniebienna_d%C5%BAwi%C4%99czna" title="Spółgłoska półotwarta podniebienna dźwięczna">j</a><a href="/wiki/Samog%C5%82oska_p%C3%B3%C5%82przymkni%C4%99ta_tylna_zaokr%C4%85glona" title="Samogłoska półprzymknięta tylna zaokrąglona">o</a><a href="/wiki/Mi%C4%99dzynarodowy_alfabet_fonetyczny" title="Międzynarodowy alfabet fonetyczny">.</a><a href="/wiki/Sp%C3%B3%C5%82g%C5%82oska_zwarto-szczelinowa_dzi%C4%85s%C5%82owa_bezd%C5%BAwi%C4%99czna" title="Spółgłoska zwarto-szczelinowa dziąsłowa bezdźwięczna">ʦ</a><a href="/wiki/Samog%C5%82oska_przymkni%C4%99ta_przednia_niezaokr%C4%85glona" title="Samogłoska przymknięta przednia niezaokrąglona">i</a><a href="/wiki/Sp%C3%B3%C5%82g%C5%82oska_nosowa_dzi%C4%85s%C5%82owa_d%C5%BAwi%C4%99czna" title="Spółgłoska nosowa dziąsłowa dźwięczna">n</a></span>] co znaczy „odznaczony/wyróżniony młodzieniec” i zapewne pochodzi od xocoyotl – „ten młody/młodzieniec” lub „junior”. W literaturze zachodnioeuropejskiej preferuje się imię <i><b>Moctezuma</b></i>, natomiast w Polsce powszechnie przyjęta jest starsza, hiszpańska interpretacja tego imienia, mianowicie <i><b>Montezuma</b></i>. </p><p>Użycie numeracji jest istotne ze względu na współczesne rozróżnienie z pierwszym <i><b>Montezumą</b></i> znanym jako <a href="/wiki/Montezuma_I" title="Montezuma I">Montezuma I</a>. Nazywany on był w nahuatl <i><b>Moctecuhzoma Ilhuicamina</b> </i> lub <i><b>Huehuemotecuhzoma</b></i>, tzn. Stary Montezuma. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Montezuma_jako_władca_Tenochtitlánu"><span id="Montezuma_jako_w.C5.82adca_Tenochtitl.C3.A1nu"></span>Montezuma jako władca Tenochtitlánu</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Montezuma_II&veaction=edit&section=2" title="Edytuj sekcję: Montezuma jako władca Tenochtitlánu" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Montezuma_II&action=edit&section=2" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Montezuma jako władca Tenochtitlánu"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Montezuma II, następca <a href="/wiki/Ahuitzotl" title="Ahuitzotl">Ahuítzotla</a> (1486–1502), był władcą miasta-państwa <a href="/wiki/Tenochtitl%C3%A1n" title="Tenochtitlán">Tenochtitlán</a>. Wstąpił na tron w roku 1502 w wieku 35 lat. Legenda mówi, że nie chciał być tlatoani. Zanim zasiadł na tronie, był sławnym człowiekiem, generałem armii i najwyższym <a href="/wiki/Kap%C5%82an" title="Kapłan">kapłanem</a>. Był kapłanem i głową <a href="/w/index.php?title=Calmecac&action=edit&redlink=1" class="new" title="Calmecac (strona nie istnieje)">Calmecac</a>, szkoły dla wyższych klas. Jego usposobienie było bardziej zbliżone do uczonego (tlatimine), niż wojownika. <i><a href="/wiki/Kodeks_Mendoza" title="Kodeks Mendoza">Codex Mendoza</a></i> opisuje go jako: „uczonego, astrologa, filozofa i biegłego we wszystkich sztukach”. Od początku Montezuma nie pozwolił, by otaczający go ludzie mieli wpływ na jego osobowość i przekonania. Odsunął większość dotychczasowych wyższych urzędników, zastąpił ich swoimi wychowankami i kontynuował ich nauczanie, jak gdyby nadal byli jego uczniami. </p><p>Montezuma miał w swym ręku zwierzchnią władzę wykonawczą, wojskową, duchową (religijną) i sądowniczą. Teoretycznie można by go więc uznać za władcę absolutnego, ale faktycznie tak nie było. Ludzie z otaczającego go dworu, doradcy, a zwłaszcza rada <i>calpullis</i> i wyżsi wojskowi, mieli sporo do powiedzenia. W praktyce rządy sprawował on przez radę trzech, składającą się z głównego dowódcy, noszącego tytuł <i>Kobiety Węża</i>, najwyższego kapłana i władcy miasta. </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Bodl_Arch.Selden.A.1_roll113D_frame71.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Bodl_Arch.Selden.A.1_roll113D_frame71.jpg/240px-Bodl_Arch.Selden.A.1_roll113D_frame71.jpg" decoding="async" width="240" height="363" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Bodl_Arch.Selden.A.1_roll113D_frame71.jpg/360px-Bodl_Arch.Selden.A.1_roll113D_frame71.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Bodl_Arch.Selden.A.1_roll113D_frame71.jpg/480px-Bodl_Arch.Selden.A.1_roll113D_frame71.jpg 2x" data-file-width="661" data-file-height="1000" /></a><figcaption>Schematyczne przedstawienie pałacu Montezumy II. Ilustracja z <i>Kodeksu Mendoza</i>. Zarówno ten tekst, jak i kilka innych potwierdza, że Montezuma nosił brodę, co było rzadkością wśród Azteków.</figcaption></figure> <p>Pałac Montezumy, zbudowany na planie kwadratu o boku 200 m, był jednym z kilku znajdujących się w Tenochtitlánie. Składał się z budynków jedno- i dwupiętrowych, usytuowanych wśród ogrodów. Pałac stanowił prostą wielokrotność zwykłego domu mieszkalnego, lecz dodatkowo posiadał <a href="/wiki/Dziedziniec" title="Dziedziniec">dziedziniec</a>, basen i zwierzyniec. Jeszcze za czasów <a href="/wiki/Tlacaelel" title="Tlacaelel">Tlacaelela</a> (1397–1487) zbudowana została olbrzymia świątynia (<a href="/wiki/Templo_Mayor" title="Templo Mayor">Templo Mayor</a>), ofiarowana jednemu z najważniejszych bóstw Azteków, <a href="/wiki/Huitzilopochtli" title="Huitzilopochtli">Huitzilopochtli</a>. Montezuma, jako najwyższy kapłan, w ramach tej świątyni stworzył wielką świątynię <i>Coateocalli</i>, poświęconą wszystkim bogom zdobytych przez Azteków miast. </p><p>Za czasów panowania Montezumy nie toczono już prawie wojen zdobywczych, ograniczając się do umacniania „imperium” i uśmierzania buntów (m.in. w rejonie Oaxaki). Jedynym wyjątkiem były trzy kolejne próby podbicia <a href="/wiki/Tlaxcala_(stan)" title="Tlaxcala (stan)">Tlaxcali</a>, zakończone niepowodzeniem. </p><p>Około 1518 r. państwo Azteków wydawało się potężne, dominujące w <a href="/wiki/Mezoameryka" title="Mezoameryka">Mezoameryce</a>. W rzeczywistości sprawy miały się inaczej. Ośrodek „imperium” – Tenochtitlán – stał w istocie u szczytu potęgi, niepodzielnie władając większą częścią <a href="/wiki/Dolina_Meksyku" title="Dolina Meksyku">Doliny Meksyku</a> i otaczających ją gór, lecz tylko jako miasto-państwo. Dalsi i bliżsi wasale, którzy tworzyli federacyjne „dominium azteckie”, od Texcoco po Oaxakę, czekali na okazję do zrzucenia obcego jarzma. Na wschodzie Tlaxcalanie, a na zachodzie Taraskowie zachowali niepodległość. Nic nie wskazywało ani na spójność polityczną „imperium”, ani na realne możliwości dalszej ekspansji. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Znaki_zapowiadające_upadek"><span id="Znaki_zapowiadaj.C4.85ce_upadek"></span>Znaki zapowiadające upadek</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Montezuma_II&veaction=edit&section=3" title="Edytuj sekcję: Znaki zapowiadające upadek" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Montezuma_II&action=edit&section=3" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Znaki zapowiadające upadek"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>W wierzeniach mieszkańców <a href="/wiki/Ameryka_%C5%9Arodkowa" title="Ameryka Środkowa">Ameryki Środkowej</a> świat zawsze znajdował się na granicy destrukcji pod koniec każdego 52-letniego cyklu kalendarzowego, zwanego <i>wiązaniem lat</i>; mieszkańcy ci wierzyli, że w tym czasie może nastąpić koniec świata. </p><p>Montezumę otaczał zespół <a href="/wiki/Astrologia" title="Astrologia">astrologów</a>, <a href="/wiki/Wieszcz" title="Wieszcz">wieszczów</a> i <a href="/wiki/Nekromancja" title="Nekromancja">nekromantów</a>, który starał się poprzez przepowiednie (interpretację znaków i <a href="/wiki/Symbol" title="Symbol">symboli</a>, obserwowanie zwiastunów, obliczenia) „zajrzeć” w przyszłość i zabezpieczyć się przed ewentualnymi niebezpieczeństwami. Nauka mówiła, że w przeszłości w niebiosach prowadzono walki i że może się to powtórzyć w pewne dni, które zaznaczano w kalendarzu. Wierzono, że jeden z najważniejszych bogów, <a href="/wiki/Quetzalcoatl" title="Quetzalcoatl">Quetzalcoatl</a> (<i>Wąż Okryty Piórami</i>), został wypędzony, wsiadł na tratwę i odpłynął na wschód, wygłaszając przepowiednię: <i>„Powrócę w roku jednej trzciny i przywrócę swoje panowanie. Nastanie wtedy czas wielkiego cierpienia ludzi”</i>. Przepowiadano więc jego powrót. </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Moctezuma_II,_the_Last_Aztec_King_(Reigned_1502%E2%80%9320)_WDL6724.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/Moctezuma_II%2C_the_Last_Aztec_King_%28Reigned_1502%E2%80%9320%29_WDL6724.png/220px-Moctezuma_II%2C_the_Last_Aztec_King_%28Reigned_1502%E2%80%9320%29_WDL6724.png" decoding="async" width="220" height="164" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/Moctezuma_II%2C_the_Last_Aztec_King_%28Reigned_1502%E2%80%9320%29_WDL6724.png/330px-Moctezuma_II%2C_the_Last_Aztec_King_%28Reigned_1502%E2%80%9320%29_WDL6724.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/Moctezuma_II%2C_the_Last_Aztec_King_%28Reigned_1502%E2%80%9320%29_WDL6724.png/440px-Moctezuma_II%2C_the_Last_Aztec_King_%28Reigned_1502%E2%80%9320%29_WDL6724.png 2x" data-file-width="1373" data-file-height="1024" /></a><figcaption>Montezuma według <a href="/wiki/Kodeks_Ramirez" title="Kodeks Ramirez">Kodeksu Ramirez</a> z końca XVI wieku</figcaption></figure> <p>Tradycja przekazała wygląd Quetzalcoatla, bardzo niezwykły w tych terenach: miał mieć białą skórę i czarną brodę. <i>Rok jednej trzciny</i> wypadał co 52 lata. Takimi latami były 1363, 1415 i 1467, ale w żadnym z nich Quetzalcoatl się nie pojawił. Następnym <i>rokiem jednej trzciny</i> miał być 1519. Montezuma i jego rada nie byli pewni, w jaki sposób bóg powróci, ale zgadywali, że skoro popłynął tratwą na wschód, to przybędzie na jakimś statku również z tamtego kierunku. Na dziesięć lat przed przybyciem hiszpańskich <a href="/wiki/Konkwista" title="Konkwista">konkwistadorów</a> zauważono osiem znaków, które pojawiły się w Tenochtitlánie: </p> <ol><li>Pojawienie się na niebie <a href="/wiki/Kometa" title="Kometa">komety</a> w ciągu dnia.</li> <li>Pojawienie się na nocnym niebie słupa ognia.</li> <li>Pożar w świątyni Huitzilopochtli.</li> <li>Uderzenie <a href="/wiki/Piorun" title="Piorun">pioruna</a> w świątynię w Tzonmolco.</li> <li>Wielka powódź w Tenochtitlánie.</li> <li>Wielogłowi przybysze widziani w stolicy.</li> <li>Lament kobiecy unoszący się nad miastem.</li> <li>Złapanie przez kapłanów dziwnego ptaka, w którego lustrzanych oczach Montezuma miał ujrzeć lądowanie brodatych ludzi.</li></ol> <p>Znaki te odnotował <a href="/wiki/I_Zakon_franciszka%C5%84ski" title="I Zakon franciszkański">franciszkański</a> <a href="/wiki/Misjonarz" title="Misjonarz">misjonarz</a> <a href="/wiki/Bernardino_de_Sahag%C3%BAn" title="Bernardino de Sahagún">Bernardino de Sahagún</a> (1499-1590), a zapowiadały one, według Azteków, nadchodzącą klęskę. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Kontakty_z_Hiszpanami">Kontakty z Hiszpanami</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Montezuma_II&veaction=edit&section=4" title="Edytuj sekcję: Kontakty z Hiszpanami" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Montezuma_II&action=edit&section=4" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Kontakty z Hiszpanami"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Lądowanie_Cortésa-Quetzalcoatla"><span id="L.C4.85dowanie_Cort.C3.A9sa-Quetzalcoatla"></span>Lądowanie Cortésa-Quetzalcoatla</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Montezuma_II&veaction=edit&section=5" title="Edytuj sekcję: Lądowanie Cortésa-Quetzalcoatla" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Montezuma_II&action=edit&section=5" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Lądowanie Cortésa-Quetzalcoatla"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div><p> W rezultacie pojawienia się tych znaków Montezuma nakazał, aby na całej długości <a href="/wiki/Zatoka_Meksyka%C5%84ska" title="Zatoka Meksykańska">Zatoki Meksykańskiej</a> wypatrywano boga (<a href="/wiki/Quetzalcoatl" title="Quetzalcoatl">Quetzalcoatla</a>), którego się spodziewał. W maju 1518 roku władca Azteków otrzymał pierwsze doniesienia o lądowaniu obcych w pobliżu <a href="/wiki/Tabasco_(stan)" title="Tabasco (stan)">Tabasco</a> na wschodnim wybrzeżu jego królestwa. Była to flota <a href="/wiki/Juan_de_Grijalva" title="Juan de Grijalva">Juana de Grijalvy</a>, który przypłynął z <a href="/wiki/Kuba" title="Kuba">Kuby</a> i nawiązał kontakt z <a href="/wiki/Majowie" title="Majowie">Majami</a>, a wysłannikom Montezumy przekazał, że Hiszpanie powrócą w następnym roku (czyli w <i>roku jednej trzciny</i>)<sup class="noprint" title="Te informacje wymagają podania przypisów bibliograficznych od 2013-07">[<a href="/wiki/Pomoc:Przypisy" title="Pomoc:Przypisy">potrzebny przypis</a>]</sup>. Tak też się stało. </p><figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Retrato_de_Hern%C3%A1n_Cort%C3%A9s.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/Retrato_de_Hern%C3%A1n_Cort%C3%A9s.jpg/220px-Retrato_de_Hern%C3%A1n_Cort%C3%A9s.jpg" decoding="async" width="220" height="259" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/Retrato_de_Hern%C3%A1n_Cort%C3%A9s.jpg/330px-Retrato_de_Hern%C3%A1n_Cort%C3%A9s.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/Retrato_de_Hern%C3%A1n_Cort%C3%A9s.jpg/440px-Retrato_de_Hern%C3%A1n_Cort%C3%A9s.jpg 2x" data-file-width="788" data-file-height="928" /></a><figcaption>Hernán (Fernando) Cortés (1485 – 1547)</figcaption></figure><p> Na czele kolejnej wyprawy, którą wysłał pierwszy <a href="/wiki/Gubernator" title="Gubernator">gubernator</a> Kuby, <a href="/wiki/Diego_Vel%C3%A1zquez_de_Cu%C3%A9llar" title="Diego Velázquez de Cuéllar">Diego Velázquez de Cuéllar</a>, stanął <a href="/wiki/Hern%C3%A1n_Cort%C3%A9s" title="Hernán Cortés">Hernán Cortés</a>. Wyprawa składała się z 11 okrętów, na których pokładach było 109 marynarzy i 508 żołnierzy<sup class="noprint" title="Te informacje wymagają podania przypisów bibliograficznych od 2013-11">[<a href="/wiki/Pomoc:Przypisy" title="Pomoc:Przypisy">potrzebny przypis</a>]</sup>. </p><p>Zbiegiem okoliczności było to, że Cortés zszedł na ląd w dniu, w którym oczekiwano przybycia Quetzalcoatla, w <a href="/wiki/Wielki_Pi%C4%85tek" title="Wielki Piątek">Wielki Piątek</a> 22 kwietnia 1519 r. Poza tym miał on kapelusz przypominający ten, który podobno nosił Quetzalcoatl i czarny strój (ze względu na Wielki Piątek), co stanowiło kolejny zbieg okoliczności – na obrazkach w księgach magicznych odzienie Quetzalcoatla było czarne. Po zejściu na ląd Cortés nakazał zniszczenie wszystkich statków z wyjątkiem jednego. Było to ryzykowne, lecz sprytne posunięcie, ponieważ odcinało drogę ucieczki. Żołnierze jednak mieli świadomość, że nie mają odwrotu – musieli zwyciężyć przeciwnika lub zginąć w walce. </p><p>Według azteckich źródeł zapisanych przez de Sahagún, Montezuma wysłał posłańców z insygniami <a href="/wiki/Quetzalcoatl" title="Quetzalcoatl">Quetzalcoatla</a>: maską w formie wijącego się węża, wyłożoną turkusową <a href="/wiki/Mozaika" title="Mozaika">mozaiką</a> (na której umocowana była <a href="/wiki/Korona_(atrybut)" title="Korona (atrybut)">korona</a> z długich, zielonych <a href="/wiki/Pi%C3%B3ro" title="Pióro">piór</a> <a href="/wiki/Kwezal_herbowy" title="Kwezal herbowy">kwezali</a>), płaszczem i <a href="/wiki/Mitra_(nakrycie_g%C5%82owy)" title="Mitra (nakrycie głowy)">mitrą</a>. Przybysza przyodziano w strój boga. Cortésowi wręczono ponadto setki cennych przedmiotów, z których najcenniejsze to dwa okrągłe kalendarze wielkości koła od wozu, złoty i srebrny, bogato rzeźbione w znaki astrologiczne (Cortés przekazał tę kolekcję królowi <a href="/wiki/Hiszpania" title="Hiszpania">Hiszpanii</a> <a href="/wiki/Karol_V_Habsburg" title="Karol V Habsburg">Karolowi V</a>, a w r. 1590 trafiła ona do <a href="/wiki/Wiede%C5%84" title="Wiedeń">Wiednia</a>; korona, eksponowana dziś w wiedeńskim Muzeum Etnograficznym, jest uważana w <a href="/wiki/Meksyk" title="Meksyk">Meksyku</a> za skarb narodowy i symbol walki o zachowanie dziedzictwa kulturowego, a władze tego kraju domagają się jej zwrotu). Cortés przekazał poprzez posłańców dary dla Montezumy. Posłańcom towarzyszyła grupa kapłanów i zaklinaczy, których zadaniem było odwieść Cortésa od podróży do Tenochtitlánu. Urok złota był jednak dla Hiszpanów nieodparty i Cortés zdecydował się pójść do stolicy. </p><p>Podczas swej podróży, zaczętej 16 sierpnia 1519 r., Cortés przybył do Tlaxcala, regionu Totonaków. Tlaxcala było <a href="/wiki/Konfederacja_pa%C5%84stw" title="Konfederacja państw">konfederacją</a> miast, które nie zostały zajęte przez Azteków, w zamian jednak za płacenie wysokiego <a href="/wiki/Danina" title="Danina">trybutu</a> oraz dostarczanie młodych chłopców i dziewcząt na ofiary rytualne do Tenochtitlánu. Cortés, dowiedziawszy się o tych faktach, umiejętnie wykorzystał zastaną sytuację, a w efekcie jego manipulacji przywódcy Totonaków zdecydowali się zostać sojusznikami Hiszpanów i dołączyli do niego w jego podróży do Tenochtitlánu. </p><p>Bardzo pomocną w porozumiewaniu się z <a href="/wiki/Autochton" title="Autochton">tubylcami</a> była tłumaczka i towarzyszka życia Cortésa, <a href="/wiki/Malintzin" title="Malintzin">Malintzin</a>, córka dygnitarza sprzedana do niewoli w Tabasco. Znała ona <a href="/wiki/J%C4%99zyk_nahuatl" title="Język nahuatl">język nahuatl</a> (używany w imperium Azteków) oraz język Majów, a z czasem poznała również hiszpański. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Masakra_w_Choluli">Masakra w Choluli</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Montezuma_II&veaction=edit&section=6" title="Edytuj sekcję: Masakra w Choluli" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Montezuma_II&action=edit&section=6" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Masakra w Choluli"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Z Tlaxcali Cortés udał się na czele jednostek hiszpańskich i sojuszniczych do <a href="/wiki/Cholula" title="Cholula">Choluli</a>, dużego miasta targowego, które podlegało Montezumie. W mieście tym – jak twierdzili nowi alianci tlaxcańscy – Montezuma nakazał mieszkańcom Choluli zrobienie zasadzki i zgładzenie Hiszpanów. Trudno powiedzieć, czy rzeczywiście zawiązał się jakiś spisek, mający na celu zgładzenie najeźdźców, natomiast Cortés dał brutalny pokaz siły, aby zmusić starszyznę państewek indiańskich i samego Montezumę do przyjęcia przez nich protekcji hiszpańskiej. Na <a href="/wiki/Kacyk" title="Kacyk">kacyków</a> i wyższych dowódców wojskowych Choluli zastawiono pułapkę: przyjęcie, na które zostali zaproszeni, zakończyło się krwawą masakrą. Zamordowano nie tylko przedstawicieli starszyzny, lecz również zwykłych mieszkańców miasta. Poległo co najmniej kilkaset osób (azteckie źródła mówią nawet o pięciu tysiącach ofiar), a miasto doszczętnie splądrowano. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Spotkanie_Montezumy_z_Cortésem"><span id="Spotkanie_Montezumy_z_Cort.C3.A9sem"></span>Spotkanie Montezumy z Cortésem</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Montezuma_II&veaction=edit&section=7" title="Edytuj sekcję: Spotkanie Montezumy z Cortésem" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Montezuma_II&action=edit&section=7" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Spotkanie Montezumy z Cortésem"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Masakra w Choluli z pewnością dopomogła Cortésowi w podboju Tenochtitlánu. Wieść o sile, brutalności i bezwzględności Hiszpanów szybko dotarła na dwór Montezumy, który wysłał nowych posłów do Cortésa, zobowiązując się formalnie do płacenia mu trybutu, przekonywał też o trudach podróży i niewygodach pobytu w stolicy. Wszystko po to, by odwieść Hiszpana od kontynuowania wyprawy. Cortés jednak nie zmienił swojej decyzji i twardo zapowiadał wkroczenie do Tenochtitlánu, by złożyć Montezumie przyjacielską wizytę. </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Monumento_de_Moctezuma_y_Hernan_Cort%C3%A9s.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Monumento_de_Moctezuma_y_Hernan_Cort%C3%A9s.jpg/250px-Monumento_de_Moctezuma_y_Hernan_Cort%C3%A9s.jpg" decoding="async" width="250" height="188" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Monumento_de_Moctezuma_y_Hernan_Cort%C3%A9s.jpg/375px-Monumento_de_Moctezuma_y_Hernan_Cort%C3%A9s.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Monumento_de_Moctezuma_y_Hernan_Cort%C3%A9s.jpg/500px-Monumento_de_Moctezuma_y_Hernan_Cort%C3%A9s.jpg 2x" data-file-width="1024" data-file-height="768" /></a><figcaption>Tablica upamiętniająca miejsce spotkania Montezumy II z Cortésem 8.11.1519 r.</figcaption></figure> <p>Za radą siostrzeńca <a href="/w/index.php?title=Cacama&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cacama (strona nie istnieje)">Cacamy</a> Montezuma przyjął Hiszpanów jako wysłanników równego sobie monarchy. 8 listopada 1519 r. wysłał starszyznę w otoczeniu oddziałów wojskowych, którzy witając Cortésa, towarzyszyli mu jako eskorta honorowa w drodze ku stolicy. U bram Tenochtitlánu niesiony w <a href="/wiki/Lektyka" title="Lektyka">lektyce</a> Montezuma uroczyście powitał hiszpańskiego wodza, wręczając mu kwiaty ze swojego ogrodu, co było największym zaszczytem, jaki mógł zaoferować. Wspólnie weszli do świątecznie udekorowanego miasta. </p><p>Rozmowy między Montezumą a Cortésem, wspomagane przez tłumaczkę Malintzin, trwały około tygodnia. Przez pierwsze kilka dni panowała w stolicy hiszpańsko-indiańska idylla. Cortésa z jego wszystkimi ludźmi i trzema tysiącami indiańskich sojuszników goszczono po królewsku w dawnym pałacu Axayacatla, a poddani Montezumy znosili żołnierzom hiszpańskim jedzenie, napoje i drogocenne prezenty. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Koniec_praktyk_religijnych_Azteków"><span id="Koniec_praktyk_religijnych_Aztek.C3.B3w"></span>Koniec praktyk religijnych Azteków</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Montezuma_II&veaction=edit&section=8" title="Edytuj sekcję: Koniec praktyk religijnych Azteków" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Montezuma_II&action=edit&section=8" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Koniec praktyk religijnych Azteków"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Kiedy Cortés po raz pierwszy zobaczył komnatę ofiarną, rozkazał zaprzestać ofiar składanych z ludzi. Montezuma zastosował się do tego: krew ze świątyni została usunięta, a wizerunki bogów azteckich zostały zastąpione obrazami chrześcijańskimi. Trzeba tutaj zaznaczyć, że Montezuma nie był tchórzem – nie wzniósłby się do pozycji tlatoani, gdyby nie udowodnił odwagi – jednak w obecności Cortésa działał pod wpływem strachu. Zgodził się nawet na <a href="/wiki/Chrzest" title="Chrzest">chrzest</a> i ogłosił się poddanym króla hiszpańskiego, <a href="/wiki/Karol_V_Habsburg" title="Karol V Habsburg">Karola V</a>. Nie przyniosło to popularności Montezumie; wyższe klasy plemienne Azteków zdawały sobie sprawę, że przez takie poczynania zostały zdradzone ideały religii Quetzalcoatla. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Masakra_w_Templo_Mayor">Masakra w Templo Mayor</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Montezuma_II&veaction=edit&section=9" title="Edytuj sekcję: Masakra w Templo Mayor" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Montezuma_II&action=edit&section=9" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Masakra w Templo Mayor"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Pomiędzy mieszkańcami Tenochtitlánu a przybyszami szybko doszło do wzajemnych nieporozumień i waśni, a nawet zabójstw. Jeden z lokalnych kacyków, Cuauhpopoca, kazał zabić kilku Hiszpanów. Jego czyn stanowił dla Cortésa dogodny pretekst do uwięzienia Montezumy. Traktowano go wprawdzie dobrze, lecz w mieście i okolicach wzrosły nastroje nieprzyjazne wobec Hiszpanów. Zawiązało się nawet sprzysiężenie przeciwko przybyszom, w którym uczestniczyli m.in. władcy Texcoco i Tlacopanu. Sprzysiężeniem kierował Cacama. Wszystkich przywódców spisku, mimo iż na polecenie Montezumy złożyli przysięgę na wierność Hiszpanii, Cortés kazał aresztować. Władca Tenochtitlánu, widząc, że sytuacja staje się coraz bardziej napięta, raz jeszcze poprosił hiszpańskiego przywódcę, by wycofał swe wojska i odpłynął. Ponownie ogłosił się wasalem Korony hiszpańskiej i zobowiązał do regularnego płacenia Hiszpanom trybutu. Cortés odrzucił wprawdzie prośbę, lecz niebawem, bo w maju 1520 r., został zmuszony udać się do <a href="/wiki/Veracruz_(Veracruz)" title="Veracruz (Veracruz)">Veracruz</a> (miasta założonego w miejscu lądowania konkwistadorów), pozostawiając w Tenochtitlánie część swych żołnierzy pod wodzą <a href="/wiki/Pedro_de_Alvarado" title="Pedro de Alvarado">Pedra de Alvarado</a>. </p><p>Powodem wyjazdu Cortésa było przybycie do Veracruz silnej ekspedycji, którą dowodził <a href="/wiki/P%C3%A1nfilo_de_Narv%C3%A1ez" title="Pánfilo de Narváez">Panfilo de Narvaez</a>. Była to w rzeczywistości wyprawa karna zorganizowana przez Diego Velazqueza przeciw Cortésowi, któremu zarzucano samozwańcze postępowanie. Miano mu odebrać dowództwo, aresztować go i przywieźć na Kubę. Mimo liczebnej przewagi nowo przybyłych Cortés pokonał Narvaeza i większość jego żołnierzy wcielił do swej armii. </p><p>Tymczasem Alvarado, lękający się indiańskiego powstania i pragnący zagarnąć złoto od zgromadzonych masowo wiernych podczas uroczystego święta ku czci Tezcatlipoki, napadł ze swymi żołnierzami na Templo Mayor i wymordował kilkuset mieszkańców, w tym kobiety i dzieci. Wydarzenie to znane jest jako <i><b>masakra w głównej świątyni</b></i>. Przybliżoną liczbę zabitych szacowano na 350-1000 osób. Odpowiedzią na tę masakrę było żywiołowe powstanie ludności Tenochtitlánu. Powstańcy rozpoczęli oblężenie pałacu, w którym zamknęli się Hiszpanie. Trwały przygotowania do szturmu. Od zamiaru przeprowadzenia ostatecznego ataku odwiódł ich Montezuma; nie zaniechano jednak oblężenia. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Śmierć_Montezumy"><span id=".C5.9Amier.C4.87_Montezumy"></span>Śmierć Montezumy</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Montezuma_II&veaction=edit&section=10" title="Edytuj sekcję: Śmierć Montezumy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Montezuma_II&action=edit&section=10" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Śmierć Montezumy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Moctezuma_and_itzquauhtzin.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/Moctezuma_and_itzquauhtzin.jpg/220px-Moctezuma_and_itzquauhtzin.jpg" decoding="async" width="220" height="353" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/Moctezuma_and_itzquauhtzin.jpg/330px-Moctezuma_and_itzquauhtzin.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/Moctezuma_and_itzquauhtzin.jpg/440px-Moctezuma_and_itzquauhtzin.jpg 2x" data-file-width="685" data-file-height="1098" /></a><figcaption>Hiszpanie wyrzucający ciała Montezumy i <a href="/w/index.php?title=Itzquauhtzin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Itzquauhtzin (strona nie istnieje)">Itzquauhtzina</a> według <a href="/wiki/Kodeks_Florentino" title="Kodeks Florentino">Kodeksu Florenckiego</a></figcaption></figure> <p>25 czerwca 1520 r. Cortés powrócił do Tenochtitlánu wraz ze swym wojskiem. Zbuntowani Indianie nie chcieli jednak słyszeć o kapitulacji. Zgromadzenie szlachty i kapłanów okrzyknęło wodzem powstańców wyróżniającego się walecznością brata Montezumy, <a href="/wiki/Cuitl%C3%A1huac" title="Cuitláhuac">Cuitláhuaca</a>, uwolnionego z rąk hiszpańskich. Pod naciskiem Cortésa – starając się uspokoić wzburzonych ludzi – Montezuma pojawił się na balkonie swojego pałacu, nawołując swych poddanych do podporządkowania się Hiszpanom. Indianie byli oburzeni współpracą swojego władcy z najeźdźcami i obrzucili go kamieniami oraz strzałami. Władca odniósł poważne rany, nic jednak nie wskórał, a w kilka dni później zmarł. Istnieją jednak różne relacje na temat tego, jak dokładnie zmarł. Według azteckich informatorów ojca de Sahagun, Alvarado na rozkaz Cortésa <i>„udusił całą szlachtę, jaką pojmał”</i>, w tym Montezumę (uduszenie należy tłumaczyć jako egzekucję przez uduszenie). Cortés natomiast ogłosił, że władca umarł zraniony kamieniem. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Następstwa_śmierci_Montezumy"><span id="Nast.C4.99pstwa_.C5.9Bmierci_Montezumy"></span>Następstwa śmierci Montezumy</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Montezuma_II&veaction=edit&section=11" title="Edytuj sekcję: Następstwa śmierci Montezumy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Montezuma_II&action=edit&section=11" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Następstwa śmierci Montezumy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Battle_Spanish_Otomies_Metztitlan.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Battle_Spanish_Otomies_Metztitlan.jpg/250px-Battle_Spanish_Otomies_Metztitlan.jpg" decoding="async" width="250" height="198" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Battle_Spanish_Otomies_Metztitlan.jpg/375px-Battle_Spanish_Otomies_Metztitlan.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Battle_Spanish_Otomies_Metztitlan.jpg/500px-Battle_Spanish_Otomies_Metztitlan.jpg 2x" data-file-width="735" data-file-height="582" /></a><figcaption>Bitwa o Tenochtitlán</figcaption></figure> <p>Hiszpanie nieustannie napastowani przez powstańców nie byli w stanie utrzymać się w mieście. Wycofywali się <a href="/wiki/Grobla" title="Grobla">groblą</a> w kierunku Tlacopanu. Było to w nocy z 30 czerwca na 1 lipca, która przeszła do historii pod nazwą <i><a href="/wiki/La_Noche_Triste" title="La Noche Triste">La Noche Triste</a></i> (Smutna Noc). Obładowani łupami Hiszpanie atakowani byli na grobli, nacierali też na nich wojownicy indiańscy z łodzi operujących na jeziorze. Konkwistadorzy ponieśli ciężką klęskę. Z 1100 żołnierzy, którzy wycofywali się z Tenochtitlán, na brzeg jeziora przedostało się tylko 425 ludzi, część z nich odniosła rany. Zginęło też ponad 2 tys. Indian z oddziałów pozostających na służbie hiszpańskiej. </p><p>Powstańcy nie podjęli pościgu, co umożliwiło Hiszpanom odwrót do Tlaxcali. Wprawdzie wojska z Texcoco zastąpiły drogę Cortésowi <a href="/wiki/Bitwa_pod_Otumba" title="Bitwa pod Otumba">pod Otumba</a>, lecz zostały pokonane. Możliwości powstańców znacznie ograniczyła ospa zawleczona przez jednego z żołnierzy z ekspedycji Narvaeza. <a href="/wiki/Epidemia" title="Epidemia">Epidemia</a> zebrała w Tenochtitlánie obfite żniwo śmiertelne. Nastąpiła kilkumiesięczna przerwa w działaniach wojennych. Obie strony czyniły przygotowania do kolejnej fazy walk. </p><p> Cortés przygotował się do ostatecznej rozprawy z Tenochtitlánem w Tlaxcali. Żołnierze leczyli rany i odpoczywali, a ich dowódca zajął się organizacją, wyszkoleniem i zwiększeniem sojuszniczych indiańskich formacji zbrojnych. Za pomocą próśb i gróźb zwiększał stopniowo liczbę aliantów. W efekcie tego na początku 1521 r. Tenochtitlán został otoczony.</p><figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:%27El_Supl%C3%ADcio_de_Cuauht%C3%A9moc%27_(1893)_by_Leandro_Izaguirre_-_Museo_Nacional_de_Artes_-_Mexico_2024.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/%27El_Supl%C3%ADcio_de_Cuauht%C3%A9moc%27_%281893%29_by_Leandro_Izaguirre_-_Museo_Nacional_de_Artes_-_Mexico_2024.jpg/250px-%27El_Supl%C3%ADcio_de_Cuauht%C3%A9moc%27_%281893%29_by_Leandro_Izaguirre_-_Museo_Nacional_de_Artes_-_Mexico_2024.jpg" decoding="async" width="250" height="163" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/%27El_Supl%C3%ADcio_de_Cuauht%C3%A9moc%27_%281893%29_by_Leandro_Izaguirre_-_Museo_Nacional_de_Artes_-_Mexico_2024.jpg/375px-%27El_Supl%C3%ADcio_de_Cuauht%C3%A9moc%27_%281893%29_by_Leandro_Izaguirre_-_Museo_Nacional_de_Artes_-_Mexico_2024.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/%27El_Supl%C3%ADcio_de_Cuauht%C3%A9moc%27_%281893%29_by_Leandro_Izaguirre_-_Museo_Nacional_de_Artes_-_Mexico_2024.jpg/500px-%27El_Supl%C3%ADcio_de_Cuauht%C3%A9moc%27_%281893%29_by_Leandro_Izaguirre_-_Museo_Nacional_de_Artes_-_Mexico_2024.jpg 2x" data-file-width="2992" data-file-height="1948" /></a><figcaption>Cuauhtémoc torturowany przez Cortésa</figcaption></figure><p> Walki rozpoczęły się po zablokowaniu miasta od strony lądu i jeziora pod koniec kwietnia i trwały do 13 sierpnia, kiedy to <a href="/wiki/Cuauht%C3%A9moc_(w%C5%82adca)" title="Cuauhtémoc (władca)">Cuauhtémoc</a>, naczelny dowódca wojsk Tenochtitlánu, poddał się po bohaterskiej walce Cortésowi. Losy indiańskiej Mezoameryki zostały przypieczętowane. </p><p>Następcą Montezumy został jego brat <a href="/wiki/Cuitl%C3%A1huac" title="Cuitláhuac">Cuitláhuac</a>, wybrany 7 września. Cuitláhuac zmarł w końcu października 1520 r. na <a href="/wiki/Ospa_prawdziwa" title="Ospa prawdziwa">ospę</a>, a jego miejsce zajął w styczniu 1521 r. dotychczasowy dowódca, energiczny i odważny ulubieniec ludu, dwudziestopięcioletni Cuauhtémoc, zdecydowany obrońca <a href="/wiki/Niepodleg%C5%82o%C5%9B%C4%87" title="Niepodległość">niepodległości</a> państwa Azteków. Ostatniego władcę Tenochtitlánu pojmano i do 1525 r. trzymano jako zakładnika, poddając okrutnym torturom, mającym sprawić, by wyjawił, gdzie jest ukryty mityczny skarb Montezumy. </p><p>Dziedziczką majątku Montezumy została jego córka <a href="/w/index.php?title=Techichpotzin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Techichpotzin (strona nie istnieje)">Techichpotzin</a>; na chrzcie otrzymała imię Isabel, miała pięciu mężów, w tym trzech Hiszpanów, z którymi miała siedmiu synów. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Skutki_śmierci_Montezumy_i_upadku_Tenochtitlánu"><span id="Skutki_.C5.9Bmierci_Montezumy_i_upadku_Tenochtitl.C3.A1nu"></span>Skutki śmierci Montezumy i upadku Tenochtitlánu</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Montezuma_II&veaction=edit&section=12" title="Edytuj sekcję: Skutki śmierci Montezumy i upadku Tenochtitlánu" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Montezuma_II&action=edit&section=12" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Skutki śmierci Montezumy i upadku Tenochtitlánu"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:NewSpainFlag.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d0/NewSpainFlag.jpg" decoding="async" width="210" height="156" class="mw-file-element" data-file-width="210" data-file-height="156" /></a><figcaption>Flaga Nowej Hiszpanii</figcaption></figure> <ol><li>W 1522 r. na ziemiach podbitych przez konkwistadorów utworzono <a href="/wiki/Nowa_Hiszpania" title="Nowa Hiszpania">Nową Hiszpanię</a> (Nueva España), późniejsze wicekrólestwo (1535). Na gruzach Tenochtitlánu zaczęto budować nowe hiszpańskie miasto <a href="/wiki/Meksyk_(miasto)" title="Meksyk (miasto)">Ciudad de México</a>. Cortés otrzymał tytuł i godność <a href="/wiki/Gubernator" title="Gubernator">gubernatora</a> a zarazem kapitana generalnego, czyli namiestnika nowej części hiszpańskiego państwa, które uznano w <a href="/wiki/Madryt" title="Madryt">Madrycie</a> za najcenniejszy klejnot hiszpańskiej korony.</li> <li>Do roku 1550, pomimo oporu i powstań, nastąpiło opanowanie głównych polityczno-wojskowych ośrodków Mezoameryki. Podbój nie byłby możliwy bez napływu „nowych konkwistadorów”, a wiązał się zarówno z wojną, opanowaniem olbrzymiego terytorium, jak i osadnictwem. W 1570 r. szacowano ludność hiszpańską i hiszpańskiego pochodzenia, zamieszkującą Nową Hiszpanię, na 60 tys. Powiększanie się terytorium Nowej Hiszpanii i terenów od niej administracyjnie zależnych trwało trzysta lat (Meksyk uzyskał niepodległość dopiero 24 sierpnia 1821 r.).</li> <li>Wprowadzanie bez specjalnych trudności na terenach opanowanych przez konkwistadorów religii chrześcijańskiej (pierwsi misjonarze zaczęli przybywać z Hiszpanii od 1524 r.).</li> <li>Prawie całkowite zniszczenie autochtonicznej kultury i sztuki, popierane przez przybyłych misjonarzy. Świątynie burzono, rzeźby rozbijano, magiczne traktaty, stanowiące skarbiec myśli rodowitych Amerykanów, niszczono.</li> <li>Rozpowszechnianie się języka hiszpańskiego.</li> <li>Katastrofalny spadek ludności Mezoameryki (z ok. 25 mln w 1519 r. do 6,3 mln w 1548 r.) na co miały wpływ: <ul><li>działania wojenne i eksterminacja prowadzona przez najeźdźców;</li> <li>napływ „europejskich” chorób epidemicznych, na które organizmy Indian nie były odporne: ospa, <a href="/wiki/Gru%C5%BAlica_cz%C5%82owieka" title="Gruźlica człowieka">gruźlica</a> i inne, do dziś nie rozpoznane (cocolixtli, mitlazáhuatl);</li> <li>zniewolenie Indian, nadmierna eksploatacja miejscowej siły roboczej, katorżnicza praca, tępienie kapłanów i niszczenie miejsc kultu doprowadziło do powstrzymywania się od prokreacji, świadomą rezygnację ze stosunków seksualnych, zbiorowe samobójstwa (dla wielu Indian życie, jakie im zostało narzucone, nie miało żadnej wartości ani najmniejszego sensu).</li></ul></li></ol> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="W_kulturze_popularnej">W kulturze popularnej</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Montezuma_II&veaction=edit&section=13" title="Edytuj sekcję: W kulturze popularnej" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Montezuma_II&action=edit&section=13" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: W kulturze popularnej"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>System <a href="/wiki/Metro" title="Metro">metra</a> w <a href="/wiki/Meksyk" title="Meksyk">Meksyku</a> ma stację nazwaną ku czci tlatoani <i>Metro Montezuma.</i> <ul><li>Montezuma jest bohaterem <a href="/wiki/Gra_komputerowa" title="Gra komputerowa">gier komputerowych</a>: <ul><li><a href="/wiki/Montezuma%E2%80%99s_Revenge" title="Montezuma’s Revenge">Montezuma’s Revenge</a></li> <li>W cyklu <i>Civilization</i> (I–IV) – Montezuma II jest przywódcą azteckiej cywilizacji (w części <a href="/wiki/Civilization_V" title="Civilization V">piątej</a> i <a href="/wiki/Civilization_VI" title="Civilization VI">szóstej</a> tej gry zastąpił go krewny jego ojca <a href="/wiki/Montezuma_I" title="Montezuma I">Montezuma I</a><sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2">[2]</a></sup>)</li> <li><i>Age Of Empires II: The Conquerors</i> – gra ma kampanię o tym okresie o nazwie <i>Montezuma</i>. Z narracji i akcji wynika jednak, że prawdziwym bohaterem jest Cuauhtémoc.</li></ul></li> <li>Montezuma jest postacią w kilku <a href="/wiki/Opera" title="Opera">operach</a>: <ul><li><i>Montezuma</i> – muzyka <a href="/wiki/Carl_Heinrich_Graun" title="Carl Heinrich Graun">Carl Heinrich Graun</a> (1755), <a href="/wiki/Libretto" title="Libretto">libretto</a> <a href="/wiki/Fryderyk_II_Wielki" title="Fryderyk II Wielki">Fryderyk II Wielki</a>;</li> <li><i>Motezuma</i> – muzyka <a href="/wiki/Antonio_Vivaldi" title="Antonio Vivaldi">Antonio Vivaldi</a> (1733), libretto <a href="/w/index.php?title=Girolamo_Giusti&action=edit&redlink=1" class="new" title="Girolamo Giusti (strona nie istnieje)">Girolamo Giusti</a>;</li> <li><i>Motezuma, La conquista del Messico</i> – muzyka <a href="/wiki/Gian_Francesco_de_Majo" title="Gian Francesco de Majo">Gian Francesco de Majo</a> (1765), libretto <a href="/w/index.php?title=Vittorio_Amadeo_Cigna-Santi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vittorio Amadeo Cigna-Santi (strona nie istnieje)">Vittorio Amadeo Cigna-Santi</a>;</li> <li><i>Die Eroberung von Mexico</i> – muzyka <a href="/wiki/Wolfgang_Rihm" title="Wolfgang Rihm">Wolfgang Rihm</a> (1987/91), libretto <a href="/wiki/Antonin_Artaud" title="Antonin Artaud">Antonin Artaud</a>.</li></ul></li></ul></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Zobacz_też"><span id="Zobacz_te.C5.BC"></span>Zobacz też</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Montezuma_II&veaction=edit&section=14" title="Edytuj sekcję: Zobacz też" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Montezuma_II&action=edit&section=14" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Zobacz też"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Historia_Meksyku" title="Historia Meksyku">historia Meksyku</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Przypisy">Przypisy</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Montezuma_II&veaction=edit&section=15" title="Edytuj sekcję: Przypisy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Montezuma_II&action=edit&section=15" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Przypisy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="do-not-make-smaller refsection"><div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book nourl"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Colin</span><span class="cite-name-initials" title="Colin" style="display:none">C.</span> </span><span class="cite-lastname">Mcewan</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Colin</span><span class="cite-name-initials" title="Colin">C.</span></span>, <i>Moctezuma: Aztec Ruler</i>, 2009, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/0714125865" title="Specjalna:Książki/0714125865">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">0-7141-2586-5</span></a>, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9780714125862" title="Specjalna:Książki/9780714125862">ISBN <span class="isbn isbn-do-sprawdzenia">978-0714125862</span></a><span class="accessdate"> [dostęp 2024-09-28]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Colin&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Moctezuma%3A+Aztec+Ruler&rft.isbn=0714125865&rft.date=2009&rft.aulast=Mcewan" style="display:none"> </span> <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.<span class="problemy problemy-w-cytuj" aria-hidden="true" data-nosnippet="">1 stycznia</span></cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://civilization.wikia.com/wiki/Montezuma_%28Civ5%29">Montezuma (Civ5)</a>. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bibliografia">Bibliografia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Montezuma_II&veaction=edit&section=16" title="Edytuj sekcję: Bibliografia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Montezuma_II&action=edit&section=16" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Bibliografia"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><cite class="citation book">Maurice Collis: <i>Cortes i Montezuma</i>. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2004. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8373841423" title="Specjalna:Książki/8373841423">ISBN <span class="isbn">83-7384-142-3</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Cortes+i+Montezuma&rft.aulast=Collis&rft.aufirst=Maurice&rft.pub=Wydawnictwo+Dolno%C5%9Bl%C4%85skie&rft.place=Wroc%C5%82aw&rft.isbn=83-7384-142-3"></span></cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></li> <li><cite class="citation book">Brenda Ralph Lewis: <i>Aztekowie</i>. Warszawa: Wiedza Powszechna, 2002. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8321412513" title="Specjalna:Książki/8321412513">ISBN <span class="isbn">83-214-1251-3</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Aztekowie&rft.aulast=Lewis&rft.aufirst=Brenda+Ralph&rft.pub=Wiedza+Powszechna&rft.place=Warszawa&rft.isbn=83-214-1251-3"></span></cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></li> <li><cite class="citation book">Tadeusz Łepkowski: <i>Historia Meksyku</i>. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydaw., 1986. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/830402182X" title="Specjalna:Książki/830402182X">ISBN <span class="isbn">83-04-02182-X</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Historia+Meksyku&rft.aulast=%C5%81epkowski&rft.aufirst=Tadeusz&rft.pub=Zak%C5%82ad+Narodowy+im.+Ossoli%C5%84skich+%E2%80%93+Wydaw.&rft.place=Wroc%C5%82aw&rft.isbn=83-04-02182-X"></span></cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></li> <li><cite class="citation book">Miguel Leon Portilla: <i>Zmierzch Azteków: kronika zwyciężonych : indiańskie relacje o podboju</i>. Warszawa: 1967.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Zmierzch+Aztek%C3%B3w%3A+kronika+zwyci%C4%99%C5%BConych+%3A+india%C5%84skie+relacje+o+podboju&rft.aulast=Portilla&rft.aufirst=Miguel+Leon&rft.place=Warszawa"></span></cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></li> <li><cite class="citation book">George C Saillant: <i>Aztekowie z Meksyku: powstanie, rozwój i upadek narodu azteckiego</i>. Warszawa: 1965.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Aztekowie+z+Meksyku%3A+powstanie%2C+rozw%C3%B3j+i+upadek+narodu+azteckiego&rft.aulast=Saillant&rft.aufirst=George+C&rft.place=Warszawa"></span></cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></li> <li>Ryszard Tomicki – <i>Tenochtitlan 1521</i>, seria: „Historyczne Bitwy”, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1984.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Linki_zewnętrzne"><span id="Linki_zewn.C4.99trzne"></span>Linki zewnętrzne</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Montezuma_II&veaction=edit&section=17" title="Edytuj sekcję: Linki zewnętrzne" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Montezuma_II&action=edit&section=17" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Linki zewnętrzne"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.reportret.info/gallery/motecuhzoma1.html">Motecuhzoma Xocoyotzin</a> <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span></li> <li><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20060601073937/http://www.historians.org/tl/LessonPlans/ca/Fitch/index.htm">Historia podboju państwa Azteków przez Hiszpanów</a>. historians.org. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.historians.org/tl/LessonPlans/ca/Fitch/index.htm">tego adresu</a> (2006-06-01)].</cite> <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span></li></ul> <div class="navbox do-not-make-smaller mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r74983602">.mw-parser-output .navbox{border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);margin:auto;text-align:center;padding:3px;margin-top:1em;clear:both}.mw-parser-output table.navbox:not(.pionowy){width:100%}.mw-parser-output .navbox+.navbox{border-top:0;margin-top:0}.mw-parser-output .navbox.pionowy{width:250px;float:right;clear:right;margin:0 0 0.4em 1.4em}.mw-parser-output .navbox.pionowy .before,.mw-parser-output .navbox.pionowy .after{padding:0.5em 0;text-align:center}.mw-parser-output .navbox>.caption,.mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background:#ccf;text-align:center;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox .tnavbar{font-weight:normal;font-size:xx-small;white-space:nowrap;padding:0}.mw-parser-output .navbox>.tnavbar{margin-left:1em;float:left}.mw-parser-output .navbox .below>hr+.tnavbar{margin-left:auto;margin-right:auto}.mw-parser-output .navbox .below>.tnavbar:before{content:"Ten szablon: "}.mw-parser-output .navbox .tnavbar li:after{content:" · "}.mw-parser-output .navbox .tnavbar li:last-child:after{content:none}.mw-parser-output .navbox hr{margin:0.2em 1em}.mw-parser-output .navbox .title{background:#ddf;text-align:center;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content:not(.grupa-szablonów-nawigacyjnych){margin-top:2px;padding:0;font-size:smaller;overflow:auto}.mw-parser-output .navbox .above+div,.mw-parser-output .navbox .above+.navbox-main-content,.mw-parser-output .navbox .below,.mw-parser-output .navbox .title+.grid{margin-top:2px}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below{background:#ddf;text-align:center;margin-left:auto;margin-right:auto}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex{display:flex;flex-direction:row}.mw-parser-output .navbox .flex>.before,.mw-parser-output .navbox .flex>.after{align-self:center;text-align:center}.mw-parser-output .navbox .flex>.navbox-main-content{flex-grow:1}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .before{margin-right:0.5em}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .after{margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navbox .inner-columns,.mw-parser-output .navbox .inner-group,.mw-parser-output .navbox .inner-standard{border-spacing:0;border-collapse:collapse;width:100%}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.opis{text-align:right;vertical-align:middle}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.opis+.spis{border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff);text-align:left}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>td{padding:0;width:100%}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>td:first-child{text-align:center}.mw-parser-output .navbox .inner-standard .inner-standard>tbody>tr>td{text-align:left}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.navbox-odd,.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.navbox-even{padding:0 0.3em}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr+tr>th,.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr+tr>td{border-top:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>th+td{border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns{table-layout:fixed}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td{padding:0;border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff);border-right:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td{vertical-align:top}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr+tr>td{border-top:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th:first-child,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td:first-child{border-left:0}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th:last-child,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td:last-child{border-right:0}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>ul,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>ol,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>dl{text-align:left;column-width:24em}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div+div,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+div,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+table{margin-top:2px}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>.opis,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>.spis{padding:0.1em 1em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-toggle,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div.mw-collapsible>.mw-collapsible-toggle{width:4em;text-align:right;margin-right:0.4em}.mw-parser-output .navbox>.fakebar,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div.mw-collapsible>.fakebar{float:left;width:4em;height:1em}.mw-parser-output .navbox .opis{background:#ddf;padding:0 1em;white-space:nowrap;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox.pionowy .opis{white-space:normal}.mw-parser-output .navbox.pionowy .navbox-even,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .navbox-odd{background:transparent}.mw-parser-output .navbox.pionowy .navbox-odd,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .navbox-even{background:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa)}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+div{background:transparent}.mw-parser-output .navbox p{margin:0;padding:0.3em 0}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:gold}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:silver}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#c96}.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>ul,.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>dl,.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>ol{column-width:24em;text-align:left}.mw-parser-output .navbox ul{list-style:none}.mw-parser-output .navbox .references{background:transparent}.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist dd,.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist dt,.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist li{white-space:normal}.mw-parser-output .navbox .rok{display:inline-block;width:4em;padding-right:0.5em;text-align:right}.mw-parser-output .navbox .navbox-statistics{margin-top:2px;border-top:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);text-align:center;font-size:small}.mw-parser-output .navbox-summary>.title{font-weight:bold;font-size:larger}.mw-parser-output .navbox:not(.grupa-szablonów) .navbox{margin:0;border:0;padding:0}.mw-parser-output .navbox.grupa-szablonów>.grupa-szablonów-nawigacyjnych>.navbox:first-child{margin-top:2px}@media(max-width:800px){.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex>.before,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex>.after{display:none}}.mw-parser-output .navbox .opis img,.mw-parser-output .navbox .opis .flagicon,.mw-parser-output .navbox>.caption>.flagicon,.mw-parser-output .navbox>.caption>.image{display:none}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.caption,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background-color:#3a3c3e}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox .title,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox .opis{background-color:#303234}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:#715f00}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:#5f5f5f}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#764617}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.caption,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background-color:#3a3c3e}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox .title,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox .opis{background-color:#303234}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:#715f00}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:#5f5f5f}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#764617}}</style><ul class="tnavbar noprint plainlinks hlist"><li><a href="/wiki/Szablon:W%C5%82adcy_Aztek%C3%B3w" title="Szablon:Władcy Azteków"><span title="Pokaż ten szablon">p</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Dyskusja_szablonu:W%C5%82adcy_Aztek%C3%B3w&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dyskusja szablonu:Władcy Azteków (strona nie istnieje)"><span title="Dyskusja na temat tego szablonu">d</span></a></li><li title="Możesz edytować ten szablon. Użyj przycisku podglądu przed zapisaniem zmian."><a class="external text" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szablon:W%C5%82adcy_Aztek%C3%B3w&action=edit">e</a></li></ul><div class="navbox-title caption">Władcy Azteków</div><div class="mw-collapsible-content"><table class="navbox-main-content inner-standard"><tbody><tr class="a1"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/W%C5%82adcy_Tenochtitl%C3%A1nu" title="Władcy Tenochtitlánu">Tlatoani Tenochtitlánu</a></th><td class="navbox-list spis"><table class="inner-standard"><tbody><tr class="a1_1"><th class="navbox-group opis" scope="row">Władcy przedhiszpańscy</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Acamapichtli" title="Acamapichtli">Acamapichtli</a></li> <li><a href="/wiki/Huitzil%C3%ADhuitl" title="Huitzilíhuitl">Huitzilíhuitl</a></li> <li><a href="/wiki/Chimalpopoca" title="Chimalpopoca">Chimalpopoca</a></li> <li><a href="/wiki/Itzcoatl" title="Itzcoatl">Itzcoatl</a></li> <li><a href="/wiki/Montezuma_I" title="Montezuma I">Montezuma I</a></li> <li><a href="/wiki/Axayacatl" title="Axayacatl">Axayacatl</a></li> <li><a href="/wiki/Tizoc" title="Tizoc">Tizoc</a></li> <li><a href="/wiki/Ahuitzotl" title="Ahuitzotl">Ahuitzotl</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Montezuma II</a></li> <li><a href="/wiki/Cuitl%C3%A1huac" title="Cuitláhuac">Cuitláhuac</a></li> <li><a href="/wiki/Cuauht%C3%A9moc_(w%C5%82adca)" title="Cuauhtémoc (władca)">Cuauhtémoc</a></li></ul> </td></tr><tr class="a1_2"><th class="navbox-group opis" scope="row">Władcy kolonialni</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Juan_Vel%C3%A1zquez_Tlacotzin" title="Juan Velázquez Tlacotzin">Juan Velázquez Tlacotzin</a></li> <li><a href="/wiki/Andr%C3%A9s_de_Tapia_Motelchiuh" title="Andrés de Tapia Motelchiuh">Andrés de Tapia Motelchiuh</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Pablo_Xochiquentzin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pablo Xochiquentzin (strona nie istnieje)">Pablo Xochiquentzin</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Diego_Huanitzin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Diego Huanitzin (strona nie istnieje)">Diego Huanitzin</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Diego_de_San_Francisco_Tehuetzquititzin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Diego de San Francisco Tehuetzquititzin (strona nie istnieje)">Diego de San Francisco Tehuetzquititzin</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Esteban_de_Guzm%C3%A1n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Esteban de Guzmán (strona nie istnieje)">Esteban de Guzmán</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Crist%C3%B3bal_de_Guzm%C3%A1n_Cecetzin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cristóbal de Guzmán Cecetzin (strona nie istnieje)">Cristóbal de Guzmán Cecetzin</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Luis_de_Santa_Mar%C3%ADa_Nanacacipactzin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Luis de Santa María Nanacacipactzin (strona nie istnieje)">Luis de Santa María Nanacacipactzin</a></li></ul> </td></tr></tbody></table></td></tr><tr class="a2"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/W%C5%82adcy_Texcoco" title="Władcy Texcoco">Tlatoani Texcoco</a></th><td class="navbox-list spis"><table class="inner-standard"><tbody><tr class="a2_1"><th class="navbox-group opis" scope="row">Władcy przedhiszpańscy</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Quinatzin_Tlaltecatzin" title="Quinatzin Tlaltecatzin">Quinatzin Tlaltecatzin</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Techotlalatzin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Techotlalatzin (strona nie istnieje)">Techotlalatzin</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ixtlilxochitl_Ome_Tochtli&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ixtlilxochitl Ome Tochtli (strona nie istnieje)">Ixtlilxochitl Ome Tochtli</a></li> <li><a href="/wiki/Nezahualcoyotl" title="Nezahualcoyotl">Nezahualcoyotl</a></li> <li><a href="/wiki/Nezahualpilli" title="Nezahualpilli">Nezahualpilli</a></li> <li><a href="/wiki/Cacamatzin" title="Cacamatzin">Cacamatzin</a></li></ul> </td></tr><tr class="a2_2"><th class="navbox-group opis" scope="row">Władcy kolonialni</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Coanacoch&action=edit&redlink=1" class="new" title="Coanacoch (strona nie istnieje)">Coanacoch</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tecocoltzin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tecocoltzin (strona nie istnieje)">Tecocoltzin</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Fernando_de_Cort%C3%A9s_Ixtlilxochitl&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fernando de Cortés Ixtlilxochitl (strona nie istnieje)">Fernando de Cortés Ixtlilxochitl</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Carlos_Ahuachpitzactzin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Carlos Ahuachpitzactzin (strona nie istnieje)">Carlos Ahuachpitzactzin</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Antonio_Pimentel_Tlahuitoltzin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Antonio Pimentel Tlahuitoltzin (strona nie istnieje)">Antonio Pimentel Tlahuitoltzin</a></li></ul> </td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table><div class="hlist navbox-below below"> <ul><li><a href="/wiki/Atotoztli" title="Atotoztli">Atotoztli</a></li> <li><a href="/wiki/Aztekowie" title="Aztekowie">Aztekowie</a></li></ul> </div></div></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r74016753">.mw-parser-output #normdaten>div+div{margin-top:0.5em}.mw-parser-output #normdaten>div>div{background:var(--background-color-neutral,#eaecf0);padding:.2em .5em}.mw-parser-output #normdaten ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output #normdaten ul li:first-child{padding-left:.5em;border-left:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1)}</style> <div id="normdaten" class="catlinks"><div class="normdaten-typ-p"><div><a href="/wiki/Kontrola_autorytatywna" title="Kontrola autorytatywna">Kontrola autorytatywna</a> (<span class="description">osoba</span>):</div><ul><li><a href="/wiki/International_Standard_Name_Identifier" title="International Standard Name Identifier">ISNI</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://isni.org/isni/000000043495390X">000000043495390X</a></span></li><li><a href="/wiki/Virtual_International_Authority_File" title="Virtual International Authority File">VIAF</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://viaf.org/viaf/291707100">291707100</a></span></li><li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Union_List_of_Artist_Names" class="extiw" title="en:Union List of Artist Names">ULAN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.getty.edu/vow/ULANFullDisplay?find=&role=&nation=&subjectid=500128651">500128651</a></span></li><li><a href="/wiki/Library_of_Congress_Control_Number" title="Library of Congress Control Number">LCCN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://lccn.loc.gov/n50078824">n50078824</a></span></li><li><a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">GND</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://d-nb.info/gnd/118583727">118583727</a></span></li><li><a href="/wiki/LIBRIS" title="LIBRIS">LIBRIS</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://libris.kb.se/katalogisering/wt7bhmwf42x7rtg">wt7bhmwf42x7rtg</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioth%C3%A8que_nationale" title="Bibliothèque nationale">BnF</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb12409206x">12409206x</a></span></li><li><a href="/wiki/Syst%C3%A8me_Universitaire_de_Documentation" title="Système Universitaire de Documentation">SUDOC</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.idref.fr/033201609">033201609</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_Republiki_Czeskiej" title="Biblioteka Narodowa Republiki Czeskiej">NKC</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://aut.nkp.cz/jx20090513003">jx20090513003</a></span></li><li><a href="/wiki/Hiszpa%C5%84ska_Biblioteka_Narodowa" title="Hiszpańska Biblioteka Narodowa">BNE</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogo.bne.es/uhtbin/authoritybrowse.cgi?action=display&authority_id=XX1034475">XX1034475</a></span></li><li><a href="/wiki/Holenderska_Biblioteka_Narodowa" title="Holenderska Biblioteka Narodowa">NTA</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://data.bibliotheken.nl/doc/thes/p073220345">073220345</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_(Warszawa)" title="Biblioteka Narodowa (Warszawa)">PLWABN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://dbn.bn.org.pl/descriptor-details/9810688126305606">9810688126305606</a></span></li><li><a href="/wiki/NUKAT" title="NUKAT">NUKAT</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://nukat.edu.pl/aut/n%20%2099026067">n99026067</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_Izraela" title="Biblioteka Narodowa Izraela">J9U</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://olduli.nli.org.il/F/?func=find-b&local_base=NLX10&find_code=UID&request=987007265682105171">987007265682105171</a></span></li><li><a href="/wiki/Litewska_Biblioteka_Narodowa_im._Martynasa_Ma%C5%BEvydasa" title="Litewska Biblioteka Narodowa im. Martynasa Mažvydasa">LIH</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://lnb.libis.lt/simpleSearch.do?doSearch=1&AI001=LNB%3AB%2F3K%3B%3DuY">LNB:B/3K;=uY</a></span></li></ul></div><div class="normdaten-andere"><div><a href="/wiki/Encyklopedia_internetowa" title="Encyklopedia internetowa">Encyklopedie internetowe</a>:</div> <ul><li><a href="/wiki/Encyklopedia_PWN_(internetowa)" title="Encyklopedia PWN (internetowa)">PWN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/;3943832.html">3943832</a></span></li> <li><a href="/wiki/Encyklopedia_Britannica" title="Encyklopedia Britannica">Britannica</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/biography/Montezuma-II">biography/Montezuma-II</a></span></li> <li><a href="/wiki/Enciclopedia_Treccani" title="Enciclopedia Treccani">Treccani</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.treccani.it/enciclopedia/montezuma-ii">montezuma-ii</a></span></li> <li><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Property:P3219" class="extiw" title="d:Property:P3219">Universalis</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.universalis.fr/encyclopedie/motecuzoma-moctezuma-montezuma-ii/">motecuzoma-moctezuma-montezuma-ii</a></span></li> <li><a href="/wiki/Wielka_Encyklopedia_Rosyjska" title="Wielka Encyklopedia Rosyjska">БРЭ</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://old.bigenc.ru/text/2223190">2223190</a></span></li> <li><a href="/wiki/Nationalencyklopedin" title="Nationalencyklopedin">NE.se</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ne.se/uppslagsverk/encyklopedi/lång/motecuhzoma-ii-xocoyotzin">motecuhzoma-ii-xocoyotzin</a></span></li> <li><a href="/wiki/Store_norske_leksikon" title="Store norske leksikon">SNL</a>: <span class="uid"><a class="external text" href="https://wikidata-externalid-url.toolforge.org/?p=4342&url_prefix=https://snl.no/&id=Moctezuma_2.">Moctezuma_2.</a></span></li> <li><a href="/wiki/Visuotin%C4%97_lietuvi%C5%B3_enciklopedija" title="Visuotinė lietuvių enciklopedija">VLE</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.vle.lt/straipsnis/montesuma-ii/">montesuma-ii</a></span></li> <li><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Property:P1296" class="extiw" title="d:Property:P1296">Catalana</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0043014.xml">0043014</a></span></li> <li><a href="/wiki/Den_Store_Danske_Encyklop%C3%A6di" title="Den Store Danske Encyklopædi">DSDE</a>: <span class="uid"><a class="external text" href="https://wikidata-externalid-url.toolforge.org/?p=8313&url_prefix=https://lex.dk/&id=Montezuma">Montezuma</a></span></li> <li><a href="/wiki/Hrvatska_enciklopedija" title="Hrvatska enciklopedija">Hrvatska enciklopedija</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.enciklopedija.hr/Natuknica.aspx?ID=41805">41805</a></span></li></ul> </div></div></div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1&useformat=desktop" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Źródło: „<a dir="ltr" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Montezuma_II&oldid=74849529">https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Montezuma_II&oldid=74849529</a>”</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Specjalna:Kategorie" title="Specjalna:Kategorie">Kategorie</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:W%C5%82adcy_Aztek%C3%B3w" title="Kategoria:Władcy Azteków">Władcy Azteków</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Urodzeni_w_1466" title="Kategoria:Urodzeni w 1466">Urodzeni w 1466</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Zmarli_w_1520" title="Kategoria:Zmarli w 1520">Zmarli w 1520</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Zamordowani_monarchowie" title="Kategoria:Zamordowani monarchowie">Zamordowani monarchowie</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Ofiary_zab%C3%B3jstw_w_Imperium_Aztek%C3%B3w" title="Kategoria:Ofiary zabójstw w Imperium Azteków">Ofiary zabójstw w Imperium Azteków</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Ukryte kategorie: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Uniwersalny_szablon_cytowania_%E2%80%93_brak_strony" title="Kategoria:Uniwersalny szablon cytowania – brak strony">Uniwersalny szablon cytowania – brak strony</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:W%C5%82a%C5%9Bciwo%C5%9B%C4%87_P569_inna_ni%C5%BC_wpisana_lokalnie" title="Kategoria:Właściwość P569 inna niż wpisana lokalnie">Właściwość P569 inna niż wpisana lokalnie</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Brak_w%C5%82a%C5%9Bciwo%C5%9Bci_P119_w_Wikidanych" title="Kategoria:Brak właściwości P119 w Wikidanych">Brak właściwości P119 w Wikidanych</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Szablon_IPA_do_sprawdzenia" title="Kategoria:Szablon IPA do sprawdzenia">Szablon IPA do sprawdzenia</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Artyku%C5%82y_z_brakuj%C4%85cymi_przypisami_od_2013-07" title="Kategoria:Artykuły z brakującymi przypisami od 2013-07">Artykuły z brakującymi przypisami od 2013-07</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Artyku%C5%82y_z_brakuj%C4%85cymi_przypisami_od_2013-11" title="Kategoria:Artykuły z brakującymi przypisami od 2013-11">Artykuły z brakującymi przypisami od 2013-11</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Szablon_cytowania_ksi%C4%85%C5%BCki_%E2%80%93_brak_numeru_strony" title="Kategoria:Szablon cytowania książki – brak numeru strony">Szablon cytowania książki – brak numeru strony</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Tę stronę ostatnio edytowano 28 wrz 2024, 15:28.</li> <li id="footer-info-copyright">Tekst udostępniany na licencji <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl">Creative Commons: uznanie autorstwa, na tych samych warunkach</a>, z możliwością obowiązywania dodatkowych ograniczeń. Zobacz szczegółowe informacje o <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/pl">warunkach korzystania</a>.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Polityka prywatności</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii">O Wikipedii</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Korzystasz_z_Wikipedii_tylko_na_w%C5%82asn%C4%85_odpowiedzialno%C5%9B%C4%87">Korzystasz z Wikipedii tylko na własną odpowiedzialność</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Powszechne Zasady Postępowania</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Dla deweloperów</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/pl.wikipedia.org">Statystyki</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Oświadczenie o ciasteczkach</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//pl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Montezuma_II&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Wersja mobilna</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-6dfcdd5ff5-ddgk9","wgBackendResponseTime":194,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.493","walltime":"0.936","ppvisitednodes":{"value":5946,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":50539,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":6340,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":12,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":5,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":12418,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":12,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 588.285 1 -total"," 32.55% 191.483 1 Szablon:Kontrola_autorytatywna"," 24.87% 146.333 1 Szablon:Władca_infobox"," 20.40% 120.038 1 Szablon:Władcy_Azteków"," 20.12% 118.380 3 Szablon:Szablon_nawigacyjny"," 10.23% 60.206 1 Szablon:Przypisy"," 7.31% 42.990 5 Szablon:Cytuj_książkę"," 7.17% 42.189 1 Szablon:Cytuj"," 5.75% 33.838 1 Szablon:Infobox_tytuł"," 4.55% 26.746 3 Szablon:Infobox_grafika"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.275","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":4470529,"limit":52428800},"limitreport-logs":"required = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\nrequired = table#1 {\n}\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-67b45cfb6f-hgv44","timestamp":"20241128144632","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Montezuma II","url":"https:\/\/pl.wikipedia.org\/wiki\/Montezuma_II","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q141791","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q141791","author":{"@type":"Organization","name":"Wsp\u00f3\u0142tw\u00f3rcy projekt\u00f3w Fundacji Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2003-12-27T02:02:34Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/e\/e7\/Moctezuma_Xocoyotzin.png"}</script> </body> </html>