CINXE.COM

Alfabeto runico - Wikipedia

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="it" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Alfabeto runico - Wikipedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )itwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy", "wgMonthNames":["","gennaio","febbraio","marzo","aprile","maggio","giugno","luglio","agosto","settembre","ottobre","novembre","dicembre"],"wgRequestId":"9ba5d6b0-08c0-45df-882d-5bf80f61b50d","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Alfabeto_runico","wgTitle":"Alfabeto runico","wgCurRevisionId":143160540,"wgRevisionId":143160540,"wgArticleId":10355,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Contestualizzare fonti - storia","Contestualizzare fonti - marzo 2014","Voci con modulo citazione e parametro pagine","P1417 letta da Wikidata","Voci con codice Thesaurus BNCF","Voci con codice LCCN","Voci con codice GND","Voci con codice BNE","Voci con codice BNF","Voci con codice J9U","Voci con codice NDL","Voci non biografiche con codici di controllo di autorità","Alfabeto runico"],"wgPageViewLanguage":"it","wgPageContentLanguage":"it","wgPageContentModel":"wikitext", "wgRelevantPageName":"Alfabeto_runico","wgRelevantArticleId":10355,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"it","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"it"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":20000,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q82996","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true, "wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.MainPageWikiList","ext.gadget.stru-commonsupload","ext.gadget.HiddenCat","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.gadget.TitoloErrato" ,"ext.gadget.NewSection","ext.gadget.RichiediRevisioneBozza","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=it&amp;modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=it&amp;modules=startup&amp;only=scripts&amp;raw=1&amp;skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=it&amp;modules=site.styles&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.17"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Alfabeto runico - Wikipedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//it.m.wikipedia.org/wiki/Alfabeto_runico"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Modifica" href="/w/index.php?title=Alfabeto_runico&amp;action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (it)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//it.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://it.wikipedia.org/wiki/Alfabeto_runico"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.it"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Feed Atom di Wikipedia" href="/w/index.php?title=Speciale:UltimeModifiche&amp;feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Alfabeto_runico rootpage-Alfabeto_runico skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Vai al contenuto</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Sito"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="Menu principale" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu principale" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu principale</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu principale</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">sposta nella barra laterale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">nascondi</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigazione </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pagina_principale" title="Visita la pagina principale [z]" accesskey="z"><span>Pagina principale</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciale:UltimeModifiche" title="Elenco delle ultime modifiche del sito [r]" accesskey="r"><span>Ultime modifiche</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciale:PaginaCasuale" title="Mostra una pagina a caso [x]" accesskey="x"><span>Una voce a caso</span></a></li><li id="n-nearby-pages-title" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciale:NelleVicinanze"><span>Nelle vicinanze</span></a></li><li id="n-vetrina" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Vetrina"><span>Vetrina</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Aiuto:Aiuto" title="Pagine di aiuto"><span>Aiuto</span></a></li><li id="n-Sportello-informazioni" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Aiuto:Sportello_informazioni"><span>Sportello informazioni</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciale:PagineSpeciali"><span>Pagine speciali</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-Comunità" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-Comunità" > <div class="vector-menu-heading"> Comunità </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portale:Comunit%C3%A0" title="Descrizione del progetto, cosa puoi fare, dove trovare le cose"><span>Portale Comunità</span></a></li><li id="n-villagepump" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Bar"><span>Bar</span></a></li><li id="n-wikipediano" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Wikipediano"><span>Il Wikipediano</span></a></li><li id="n-contactpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Contatti"><span>Contatti</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Pagina_principale" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="L&#039;enciclopedia libera" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-it.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Speciale:Ricerca" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Cerca in Wikipedia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Ricerca</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Cerca in Wikipedia" aria-label="Cerca in Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Cerca in Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Speciale:Ricerca"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Ricerca</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Strumenti personali"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Aspetto"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Modifica la dimensione, la larghezza e il colore del testo" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Aspetto" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Aspetto</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&amp;wmf_medium=sidebar&amp;wmf_campaign=it.wikipedia.org&amp;uselang=it" class=""><span>Fai una donazione</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciale:CreaUtenza&amp;returnto=Alfabeto+runico" title="Si consiglia di registrarsi e di effettuare l&#039;accesso, anche se non è obbligatorio" class=""><span>registrati</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciale:Entra&amp;returnto=Alfabeto+runico" title="Si consiglia di effettuare l&#039;accesso, anche se non è obbligatorio [o]" accesskey="o" class=""><span>entra</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Altre opzioni" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Strumenti personali" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Strumenti personali</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu utente" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&amp;wmf_medium=sidebar&amp;wmf_campaign=it.wikipedia.org&amp;uselang=it"><span>Fai una donazione</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciale:CreaUtenza&amp;returnto=Alfabeto+runico" title="Si consiglia di registrarsi e di effettuare l&#039;accesso, anche se non è obbligatorio"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>registrati</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciale:Entra&amp;returnto=Alfabeto+runico" title="Si consiglia di effettuare l&#039;accesso, anche se non è obbligatorio [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>entra</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pagine per utenti anonimi <a href="/wiki/Aiuto:Benvenuto" aria-label="Ulteriori informazioni sulla contribuzione"><span>ulteriori informazioni</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciale:MieiContributi" title="Un elenco delle modifiche fatte da questo indirizzo IP [y]" accesskey="y"><span>contributi</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciale:MieDiscussioni" title="Discussioni sulle modifiche fatte da questo indirizzo IP [n]" accesskey="n"><span>discussioni</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Sito"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Indice" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Indice</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">sposta nella barra laterale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">nascondi</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Inizio</div> </a> </li> <li id="toc-Origini" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Origini"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Origini</span> </div> </a> <ul id="toc-Origini-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Etimologia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Etimologia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Etimologia</span> </div> </a> <ul id="toc-Etimologia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Caratteristiche_dei_segni" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Caratteristiche_dei_segni"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Caratteristiche dei segni</span> </div> </a> <ul id="toc-Caratteristiche_dei_segni-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Prima_serie_runica" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Prima_serie_runica"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Prima serie runica</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Prima_serie_runica-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Attiva/disattiva la sottosezione Prima serie runica</span> </button> <ul id="toc-Prima_serie_runica-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Alfabeto" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Alfabeto"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>Alfabeto</span> </div> </a> <ul id="toc-Alfabeto-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Valori_fonetici_e_traslitterazioni" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Valori_fonetici_e_traslitterazioni"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>Valori fonetici e traslitterazioni</span> </div> </a> <ul id="toc-Valori_fonetici_e_traslitterazioni-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Serie_successive" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Serie_successive"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Serie successive</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Serie_successive-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Attiva/disattiva la sottosezione Serie successive</span> </button> <ul id="toc-Serie_successive-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Serie_runica_breve_-_vichinga" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Serie_runica_breve_-_vichinga"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.1</span> <span>Serie runica breve - vichinga</span> </div> </a> <ul id="toc-Serie_runica_breve_-_vichinga-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Serie_runica_anglosassone" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Serie_runica_anglosassone"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.2</span> <span>Serie runica anglosassone</span> </div> </a> <ul id="toc-Serie_runica_anglosassone-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Serie_runica_medievale" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Serie_runica_medievale"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.3</span> <span>Serie runica medievale</span> </div> </a> <ul id="toc-Serie_runica_medievale-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Mitologia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Mitologia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Mitologia</span> </div> </a> <ul id="toc-Mitologia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Usi_religiosi-magici-divinatori" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Usi_religiosi-magici-divinatori"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Usi religiosi-magici-divinatori</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Usi_religiosi-magici-divinatori-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Attiva/disattiva la sottosezione Usi religiosi-magici-divinatori</span> </button> <ul id="toc-Usi_religiosi-magici-divinatori-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Preveggenza_e_valore_augurale" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Preveggenza_e_valore_augurale"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.1</span> <span>Preveggenza e valore augurale</span> </div> </a> <ul id="toc-Preveggenza_e_valore_augurale-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Uso_in_Italia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Uso_in_Italia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Uso in Italia</span> </div> </a> <ul id="toc-Uso_in_Italia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Uso_moderno" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Uso_moderno"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Uso moderno</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Uso_moderno-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Attiva/disattiva la sottosezione Uso moderno</span> </button> <ul id="toc-Uso_moderno-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Esoterismo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Esoterismo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.1</span> <span>Esoterismo</span> </div> </a> <ul id="toc-Esoterismo-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Misticismo_germanico_e_simbolismo_nazista" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Misticismo_germanico_e_simbolismo_nazista"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.1.1</span> <span>Misticismo germanico e simbolismo nazista</span> </div> </a> <ul id="toc-Misticismo_germanico_e_simbolismo_nazista-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Letteratura" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Letteratura"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.1.2</span> <span>Letteratura</span> </div> </a> <ul id="toc-Letteratura-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Declino" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Declino"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Declino</span> </div> </a> <ul id="toc-Declino-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Note" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Note"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>Note</span> </div> </a> <ul id="toc-Note-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bibliografia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Bibliografia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12</span> <span>Bibliografia</span> </div> </a> <ul id="toc-Bibliografia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Voci_correlate" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Voci_correlate"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">13</span> <span>Voci correlate</span> </div> </a> <ul id="toc-Voci_correlate-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Altri_progetti" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Altri_progetti"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">14</span> <span>Altri progetti</span> </div> </a> <ul id="toc-Altri_progetti-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Collegamenti_esterni" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Collegamenti_esterni"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">15</span> <span>Collegamenti esterni</span> </div> </a> <ul id="toc-Collegamenti_esterni-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Indice" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="Indice" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Mostra/Nascondi l&#039;indice" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Mostra/Nascondi l&#039;indice</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Alfabeto runico</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Vai a una voce in un&#039;altra lingua. Disponibile in 83 lingue" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-83" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">83 lingue</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Rune-alfabet" title="Rune-alfabet - afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Rune-alfabet" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Futhark" title="Futhark - tedesco svizzero" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Futhark" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="tedesco svizzero" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ang mw-list-item"><a href="https://ang.wikipedia.org/wiki/Fu%C3%BEorc" title="Fuþorc - inglese antico" lang="ang" hreflang="ang" data-title="Fuþorc" data-language-autonym="Ænglisc" data-language-local-name="inglese antico" class="interlanguage-link-target"><span>Ænglisc</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%D8%A8%D8%AC%D8%AF%D9%8A%D8%A9_%D8%B1%D9%88%D9%86%D9%8A%D8%A9" title="أبجدية رونية - arabo" lang="ar" hreflang="ar" data-title="أبجدية رونية" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="arabo" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Alfabetu_r%C3%BAnicu" title="Alfabetu rúnicu - asturiano" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Alfabetu rúnicu" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="asturiano" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Run_%C9%99lifbas%C4%B1" title="Run əlifbası - azerbaigiano" lang="az" hreflang="az" data-title="Run əlifbası" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="azerbaigiano" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="voce in vetrina"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D1%83%D0%BD_%D1%8F%D2%99%D0%BC%D0%B0%D2%BB%D1%8B" title="Рун яҙмаһы - baschiro" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Рун яҙмаһы" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="baschiro" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Runen" title="Runen - bavarese" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Runen" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="bavarese" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="voce in vetrina"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D1%83%D0%BD%D1%8B" title="Руны - bielorusso" lang="be" hreflang="be" data-title="Руны" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="bielorusso" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D1%83%D0%BD%D0%B8" title="Руни - bulgaro" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Руни" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="bulgaro" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Runo%C3%B9" title="Runoù - bretone" lang="br" hreflang="br" data-title="Runoù" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="bretone" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Rune" title="Rune - bosniaco" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Rune" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="bosniaco" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Alfabet_r%C3%BAnic" title="Alfabet rúnic - catalano" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Alfabet rúnic" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="catalano" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Runy" title="Runy - ceco" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Runy" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="ceco" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D1%83%D0%BD%C4%83%D1%81%D0%B5%D0%BC" title="Рунăсем - ciuvascio" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Рунăсем" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="ciuvascio" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Runealfabet" title="Runealfabet - danese" lang="da" hreflang="da" data-title="Runealfabet" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="danese" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="voce di qualità"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Runen" title="Runen - tedesco" lang="de" hreflang="de" data-title="Runen" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="tedesco" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Alfabey_Runki" title="Alfabey Runki - Dimli" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Alfabey Runki" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Dimli" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A1%CE%BF%CF%8D%CE%BD%CE%BF%CE%B9" title="Ρούνοι - greco" lang="el" hreflang="el" data-title="Ρούνοι" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="greco" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Runes" title="Runes - inglese" lang="en" hreflang="en" data-title="Runes" data-language-autonym="English" data-language-local-name="inglese" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Runaj_alfabetoj" title="Runaj alfabetoj - esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Runaj alfabetoj" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Alfabeto_r%C3%BAnico" title="Alfabeto rúnico - spagnolo" lang="es" hreflang="es" data-title="Alfabeto rúnico" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="spagnolo" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Ruunid" title="Ruunid - estone" lang="et" hreflang="et" data-title="Ruunid" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="estone" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Alfabeto_erruniko" title="Alfabeto erruniko - basco" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Alfabeto erruniko" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="basco" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D8%B7_%D8%B1%D9%88%D9%86%DB%8C" title="خط رونی - persiano" lang="fa" hreflang="fa" data-title="خط رونی" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="persiano" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Riimukirjoitus" title="Riimukirjoitus - finlandese" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Riimukirjoitus" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="finlandese" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/R%C3%BAnir" title="Rúnir - faroese" lang="fo" hreflang="fo" data-title="Rúnir" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="faroese" class="interlanguage-link-target"><span>Føroyskt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Rune" title="Rune - francese" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Rune" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="francese" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Ruunen" title="Ruunen - frisone settentrionale" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Ruunen" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="frisone settentrionale" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Runen" title="Runen - frisone occidentale" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Runen" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="frisone occidentale" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Alfabeto_r%C3%BAnico" title="Alfabeto rúnico - galiziano" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Alfabeto rúnico" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="galiziano" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-got mw-list-item"><a href="https://got.wikipedia.org/wiki/%F0%90%8D%82%F0%90%8C%BF%F0%90%8C%BD%F0%90%8D%89%F0%90%8D%83" title="𐍂𐌿𐌽𐍉𐍃 - gotico" lang="got" hreflang="got" data-title="𐍂𐌿𐌽𐍉𐍃" data-language-autonym="𐌲𐌿𐍄𐌹𐍃𐌺" data-language-local-name="gotico" class="interlanguage-link-target"><span>𐌲𐌿𐍄𐌹𐍃𐌺</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gv mw-list-item"><a href="https://gv.wikipedia.org/wiki/Abbyrlhit_Roonagh" title="Abbyrlhit Roonagh - mannese" lang="gv" hreflang="gv" data-title="Abbyrlhit Roonagh" data-language-autonym="Gaelg" data-language-local-name="mannese" class="interlanguage-link-target"><span>Gaelg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%90%D7%9C%D7%A4%D7%91%D7%99%D7%AA_%D7%A8%D7%95%D7%A0%D7%99" title="אלפבית רוני - ebraico" lang="he" hreflang="he" data-title="אלפבית רוני" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="ebraico" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B0%E0%A5%82%E0%A4%A8%E0%A5%80_%E0%A4%B2%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A4%BF" title="रूनी लिपि - hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="रूनी लिपि" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Rune" title="Rune - croato" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Rune" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="croato" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/R%C3%BAna%C3%ADr%C3%A1s" title="Rúnaírás - ungherese" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Rúnaírás" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="ungherese" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8C%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Ռուներ - armeno" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Ռուներ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="armeno" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Alfabet_Rune" title="Alfabet Rune - indonesiano" lang="id" hreflang="id" data-title="Alfabet Rune" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonesiano" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Runo-skribajo" title="Runo-skribajo - ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Runo-skribajo" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="voce di qualità"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/R%C3%BAnir" title="Rúnir - islandese" lang="is" hreflang="is" data-title="Rúnir" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="islandese" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%AB%E3%83%BC%E3%83%B3%E6%96%87%E5%AD%97" title="ルーン文字 - giapponese" lang="ja" hreflang="ja" data-title="ルーン文字" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="giapponese" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="voce in vetrina"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="რუნები - georgiano" lang="ka" hreflang="ka" data-title="რუნები" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="georgiano" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D1%83%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%B6%D0%B0%D0%B7%D1%83" title="Руналық жазу - kazako" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Руналық жазу" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="kazako" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%A3%AC_%EB%AC%B8%EC%9E%90" title="룬 문자 - coreano" lang="ko" hreflang="ko" data-title="룬 문자" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="coreano" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Runae" title="Runae - latino" lang="la" hreflang="la" data-title="Runae" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="latino" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Runas" title="Runas - Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Runas" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Runos" title="Runos - lituano" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Runos" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="lituano" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/R%C5%ABnu_raksts" title="Rūnu raksts - lettone" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Rūnu raksts" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="lettone" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Abidy_ronika" title="Abidy ronika - malgascio" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Abidy ronika" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="malgascio" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D1%83%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B0%D0%B7%D0%B1%D1%83%D0%BA%D0%B0" title="Рунска азбука - macedone" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Рунска азбука" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="macedone" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Rune" title="Rune - malese" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Rune" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="malese" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%9E%E1%80%85%E1%80%BA%E1%80%91%E1%80%BD%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%80%85%E1%80%AC" title="သစ်ထွင်းစာ - birmano" lang="my" hreflang="my" data-title="သစ်ထွင်းစာ" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="birmano" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds-nl mw-list-item"><a href="https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Runes_(skrift)" title="Runes (skrift) - basso tedesco olandese" lang="nds-NL" hreflang="nds-NL" data-title="Runes (skrift)" data-language-autonym="Nedersaksies" data-language-local-name="basso tedesco olandese" class="interlanguage-link-target"><span>Nedersaksies</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Runen" title="Runen - olandese" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Runen" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="olandese" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Runer" title="Runer - norvegese nynorsk" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Runer" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="norvegese nynorsk" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Runer" title="Runer - norvegese bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Runer" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="norvegese bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Alfabet_runic" title="Alfabet runic - occitano" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Alfabet runic" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="occitano" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%B0%E0%A9%82%E0%A8%A8%E0%A9%80_%E0%A8%B2%E0%A8%BF%E0%A8%AA%E0%A9%80" title="ਰੂਨੀ ਲਿਪੀ - punjabi" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਰੂਨੀ ਲਿਪੀ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Runy" title="Runy - polacco" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Runy" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="polacco" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D9%88%D9%86%DB%8C_%D9%84%D9%BE%DB%8C" title="رونی لپی - Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="رونی لپی" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Runas" title="Runas - portoghese" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Runas" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portoghese" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Run%C4%83" title="Rună - rumeno" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Rună" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="rumeno" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="voce in vetrina"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D1%83%D0%BD%D1%8B" title="Руны - russo" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Руны" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="russo" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D1%83%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Руналар - sacha" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Руналар" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="sacha" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Rune" title="Rune - serbo-croato" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Rune" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serbo-croato" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Runes" title="Runes - Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Runes" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Runy_(germ%C3%A1nske_p%C3%ADsmo)" title="Runy (germánske písmo) - slovacco" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Runy (germánske písmo)" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="slovacco" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Runa" title="Runa - sloveno" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Runa" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="sloveno" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Alfabeti_runik" title="Alfabeti runik - albanese" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Alfabeti runik" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="albanese" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D1%83%D0%BD%D0%B5" title="Руне - serbo" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Руне" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serbo" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-stq mw-list-item"><a href="https://stq.wikipedia.org/wiki/Runen" title="Runen - saterfriesisch" lang="stq" hreflang="stq" data-title="Runen" data-language-autonym="Seeltersk" data-language-local-name="saterfriesisch" class="interlanguage-link-target"><span>Seeltersk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Runor" title="Runor - svedese" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Runor" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="svedese" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B8%99" title="อักษรรูน - thailandese" lang="th" hreflang="th" data-title="อักษรรูน" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="thailandese" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Runik_yaz%C4%B1" title="Runik yazı - turco" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Runik yazı" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turco" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D1%83%D0%BD%D0%B8" title="Руни - ucraino" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Руни" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ucraino" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%AD%D8%B1%D9%88%D9%81_%D8%AA%DB%81%D8%AC%DB%8C" title="رونی حروف تہجی - urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="رونی حروف تہجی" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="urdu" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Runik_yozuv" title="Runik yozuv - uzbeco" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Runik yozuv" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="uzbeco" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Ch%E1%BB%AF_Rune" title="Chữ Rune - vietnamita" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Chữ Rune" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="vietnamita" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Rune_(abakadahan)" title="Rune (abakadahan) - waray" lang="war" hreflang="war" data-title="Rune (abakadahan)" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="waray" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E8%99%8F%E5%8C%BF%E5%AD%97%E6%AF%8D" title="虏匿字母 - wu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="虏匿字母" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="wu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%9B%A7%E6%81%A9%E5%AD%97%E6%AF%8D" title="盧恩字母 - cinese" lang="zh" hreflang="zh" data-title="盧恩字母" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="cinese" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E7%9B%A7%E6%81%A9%E5%AD%97%E6%AF%8D" title="盧恩字母 - cantonese" lang="yue" hreflang="yue" data-title="盧恩字母" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="cantonese" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q82996#sitelinks-wikipedia" title="Modifica collegamenti interlinguistici" class="wbc-editpage">Modifica collegamenti</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Namespace"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Alfabeto_runico" title="Vedi la voce [c]" accesskey="c"><span>Voce</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Discussione:Alfabeto_runico" rel="discussion" title="Vedi le discussioni relative a questa pagina [t]" accesskey="t"><span>Discussione</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Cambia versione linguistica" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">italiano</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Visite"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Alfabeto_runico"><span>Leggi</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Alfabeto_runico&amp;veaction=edit" title="Modifica questa pagina [v]" accesskey="v"><span>Modifica</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Alfabeto_runico&amp;action=edit" title="Modifica il wikitesto di questa pagina [e]" accesskey="e"><span>Modifica wikitesto</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Alfabeto_runico&amp;action=history" title="Versioni precedenti di questa pagina [h]" accesskey="h"><span>Cronologia</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Strumenti pagine"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Strumenti" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Strumenti</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Strumenti</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">sposta nella barra laterale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">nascondi</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Altre opzioni" > <div class="vector-menu-heading"> Azioni </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Alfabeto_runico"><span>Leggi</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Alfabeto_runico&amp;veaction=edit" title="Modifica questa pagina [v]" accesskey="v"><span>Modifica</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Alfabeto_runico&amp;action=edit" title="Modifica il wikitesto di questa pagina [e]" accesskey="e"><span>Modifica wikitesto</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Alfabeto_runico&amp;action=history"><span>Cronologia</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Generale </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciale:PuntanoQui/Alfabeto_runico" title="Elenco di tutte le pagine che sono collegate a questa [j]" accesskey="j"><span>Puntano qui</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciale:ModificheCorrelate/Alfabeto_runico" rel="nofollow" title="Elenco delle ultime modifiche alle pagine collegate a questa [k]" accesskey="k"><span>Modifiche correlate</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Alfabeto_runico&amp;oldid=143160540" title="Collegamento permanente a questa versione di questa pagina"><span>Link permanente</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Alfabeto_runico&amp;action=info" title="Ulteriori informazioni su questa pagina"><span>Informazioni pagina</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciale:Cita&amp;page=Alfabeto_runico&amp;id=143160540&amp;wpFormIdentifier=titleform" title="Informazioni su come citare questa pagina"><span>Cita questa voce</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciale:UrlShortener&amp;url=https%3A%2F%2Fit.wikipedia.org%2Fwiki%2FAlfabeto_runico"><span>Ottieni URL breve</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciale:QrCode&amp;url=https%3A%2F%2Fit.wikipedia.org%2Fwiki%2FAlfabeto_runico"><span>Scarica codice QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Stampa/esporta </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciale:Libro&amp;bookcmd=book_creator&amp;referer=Alfabeto+runico"><span>Crea un libro</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciale:DownloadAsPdf&amp;page=Alfabeto_runico&amp;action=show-download-screen"><span>Scarica come PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Alfabeto_runico&amp;printable=yes" title="Versione stampabile di questa pagina [p]" accesskey="p"><span>Versione stampabile</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> In altri progetti </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Runes" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q82996" title="Collegamento all&#039;elemento connesso dell&#039;archivio dati [g]" accesskey="g"><span>Elemento Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Strumenti pagine"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Aspetto"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Aspetto</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">sposta nella barra laterale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">nascondi</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Da Wikipedia, l&#039;enciclopedia libera.</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="it" dir="ltr"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r130658281">body:not(.skin-minerva) .mw-parser-output .hatnote.nota-disambigua{clear:both;margin-top:0;padding:.05em .5em}</style> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r139142988">.mw-parser-output .hatnote-content{align-items:center;display:flex}.mw-parser-output .hatnote-icon{flex-shrink:0}.mw-parser-output .hatnote-icon img{display:flex}.mw-parser-output .hatnote-text{font-style:italic}body:not(.skin-minerva) .mw-parser-output .hatnote{border:1px solid #CCC;display:flex;margin:.5em 0;padding:.2em .5em}body:not(.skin-minerva) .mw-parser-output .hatnote-text{padding-left:.5em}body.skin-minerva .mw-parser-output .hatnote-icon{padding-right:8px}body.skin-minerva .mw-parser-output .hatnote-icon img{height:auto;width:16px}body.skin--responsive .mw-parser-output .hatnote a.new{color:#d73333}body.skin--responsive .mw-parser-output .hatnote a.new:visited{color:#a55858}</style> <div class="hatnote noprint nota-disambigua"> <div class="hatnote-content"><span class="noviewer hatnote-icon" typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Nota_disambigua.svg/18px-Nota_disambigua.svg.png" decoding="async" width="18" height="18" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Nota_disambigua.svg/27px-Nota_disambigua.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Nota_disambigua.svg/36px-Nota_disambigua.svg.png 2x" data-file-width="200" data-file-height="200" /></span></span> <span class="hatnote-text"><a href="/wiki/Aiuto:Disambiguazione" title="Aiuto:Disambiguazione">Disambiguazione</a> – "Runa"&#32;rimanda qui.&#32;Se stai cercando altri significati, vedi <b><a href="/wiki/Runa_(disambigua)" class="mw-disambig" title="Runa (disambigua)">Runa (disambigua)</a></b>.</span></div> </div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r133964453">.mw-parser-output .avviso .mbox-text-div>div,.mw-parser-output .avviso .mbox-text-full-div>div{font-size:90%}.mw-parser-output .avviso .mbox-image{flex-basis:52px;flex-grow:0;flex-shrink:0}.mw-parser-output .avviso .mbox-text-full-div .hide-when-compact{display:block}</style><div style="" class="ambox metadata noprint plainlinks avviso avviso-contenuto"> <div class="avviso-immagine mbox-image noprint"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/File:Question_book_magnify.svg" class="mw-file-description" title="Nessuna nota a piè di pagina"><img alt="Nessuna nota a piè di pagina" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b7/Question_book_magnify.svg/45px-Question_book_magnify.svg.png" decoding="async" width="45" height="45" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b7/Question_book_magnify.svg/68px-Question_book_magnify.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b7/Question_book_magnify.svg/90px-Question_book_magnify.svg.png 2x" data-file-width="60" data-file-height="60" /></a></span></div> <div class="avviso-testo mbox-text"> <div class="mbox-text-div"><b>Questa voce o sezione &#32;sull'argomento storia è priva o carente di <a href="/wiki/Wikipedia:Uso_delle_fonti" title="Wikipedia:Uso delle fonti">note</a> e <a href="/wiki/Aiuto:Uso_delle_fonti#Citazioni_nel_testo_.28citazioni_interne.29_e_alla_fine" title="Aiuto:Uso delle fonti">riferimenti bibliografici puntuali</a></b>. <div class="hide-when-compact"> <div class="noprint"><hr />Sebbene vi siano una <a href="/wiki/Aiuto:Bibliografia" title="Aiuto:Bibliografia">bibliografia</a> e/o dei <a href="/wiki/Wikipedia:Collegamenti_esterni" title="Wikipedia:Collegamenti esterni">collegamenti esterni</a>, manca la contestualizzazione delle fonti con <a href="/wiki/Aiuto:Note" title="Aiuto:Note">note a piè di pagina</a> o altri riferimenti precisi che indichino puntualmente la provenienza delle informazioni. Puoi <a class="external text" href="https://it.wikipedia.org/w/index.php?title=Alfabeto_runico&amp;action=edit">migliorare questa voce</a> <a href="/wiki/Wikipedia:Uso_delle_fonti" title="Wikipedia:Uso delle fonti">citando le fonti</a> più precisamente. Segui i suggerimenti del <a href="/wiki/Progetto:Storia" title="Progetto:Storia">progetto di riferimento</a>.</div> </div> </div> </div> </div> <table align="right" style="margin:0 0 .5em 1em; background: white; border:1px solid #999; padding:5px; font-size: 90%; width:19em;" class="noprint box"> <tbody><tr> <th style="font-weight:normal;"><b><a href="/wiki/Storia_dell%27alfabeto" title="Storia dell&#39;alfabeto">Storia dell'alfabeto</a></b> </th></tr> <tr> <td> <p><a href="/w/index.php?title=Alfabeti_dell%27et%C3%A0_del_bronzo&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Alfabeti dell&#39;età del bronzo (la pagina non esiste)">Media età del bronzo</a> XIX secolo a.C.<br /> </p> <ul><li><a href="/wiki/Alfabeto_ugaritico" title="Alfabeto ugaritico">Ugaritico</a> XV secolo a.C.</li> <li><a href="/wiki/Alfabeto_proto-sinaitico" title="Alfabeto proto-sinaitico">Proto-cananeo</a> XV secolo a.C. <ul><li><a href="/wiki/Alfabeto_fenicio" title="Alfabeto fenicio">Fenicio</a> XIV–XI secolo a.C.</li> <li><a href="/wiki/Alfabeto_paleo-ebraico" title="Alfabeto paleo-ebraico">Paleo-ebraico</a> X secolo a.C. <ul><li><a href="/wiki/Alfabeto_samaritano" title="Alfabeto samaritano">Samaritano</a> VI secolo a.C.</li></ul></li> <li><a href="/wiki/Alfabeto_aramaico" title="Alfabeto aramaico">Aramaico</a> VIII secolo a.C. <ul><li><a href="/wiki/Alfabeto_brahmi" title="Alfabeto brahmi">Brāhmī</a> VI secolo a.C. <ul><li><a href="/wiki/Alfabeto_devanagari" title="Alfabeto devanagari">Devanāgarī</a> VIII secolo d.C.</li> <li><a href="/wiki/Alfabeto_tibetano" title="Alfabeto tibetano">Tibetano</a> VII secolo d.C.</li> <li><a href="/wiki/Alfabeto_khmer" title="Alfabeto khmer">Khmer</a>/<a href="/wiki/Alfabeto_giavanese" title="Alfabeto giavanese">giavanese</a> IX secolo d.C.</li></ul></li> <li><a href="/wiki/Alfabeto_ebraico" title="Alfabeto ebraico">Ebraico</a> III secolo a.C.</li> <li><a href="/wiki/Alfabeto_siriaco" title="Alfabeto siriaco">Siriaco</a> II secolo a.C. <ul><li><a href="/wiki/Alfabeto_arabo" title="Alfabeto arabo">Arabo</a> IV secolo d.C.</li></ul></li> <li><a href="/wiki/Scrittura_pahlavi" title="Scrittura pahlavi">Pahlavi</a> III secolo a.C. <ul><li><a href="/wiki/Alfabeto_avestico" title="Alfabeto avestico">Avestico</a> IV secolo d.C.</li></ul></li> <li><a href="/wiki/Kharoshthi" class="mw-redirect" title="Kharoshthi">Kharoshthi</a> III secolo a.C.</li> <li><a href="/wiki/Alfabeto_palmireno" title="Alfabeto palmireno">Palmireno</a> I secolo a.C.</li></ul></li> <li><a href="/wiki/Alfabeto_greco" title="Alfabeto greco">Greco</a> IX secolo a.C. <ul><li><a href="/wiki/Alfabeto_frigio" title="Alfabeto frigio">Frigio</a> VIII secolo a.C.</li> <li><a href="/wiki/Alfabeto_etrusco" class="mw-redirect" title="Alfabeto etrusco">Etrusco</a> VIII secolo a.C. <ul><li><a href="/wiki/Alfabeto_latino" title="Alfabeto latino">Latino</a> VII secolo a.C.</li> <li><a class="mw-selflink selflink">Runico</a> II secolo d.C.</li></ul></li> <li><a href="/wiki/Alfabeto_gotico" title="Alfabeto gotico">Gotico</a> III secolo d.C.</li> <li><a href="/wiki/Alfabeto_armeno" title="Alfabeto armeno">Armeno</a> 405 d.C.</li> <li><a href="/wiki/Alfabeti_georgiani" title="Alfabeti georgiani">Georgiano</a> V secolo d.C.</li> <li><a href="/wiki/Alfabeto_glagolitico" title="Alfabeto glagolitico">Glagolitico</a> 862 d.C. <ul><li><a href="/wiki/Alfabeto_cirillico" title="Alfabeto cirillico">Cirillico</a> X secolo d.C.</li></ul></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Scritture_paleo-ispaniche" title="Scritture paleo-ispaniche">Paleoispanico</a> VII secolo a.C.</li></ul></li> <li><a href="/wiki/Alfabeto_musnad" title="Alfabeto musnad">Sudarabico</a> IX secolo a.C. <ul><li><a href="/wiki/Alfabeto_ge%27ez" class="mw-redirect" title="Alfabeto ge&#39;ez">Ge'ez</a> V–VI secolo a.C.</li></ul></li></ul> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Alfabeto_meroitico" title="Alfabeto meroitico">Meroitico</a> III secolo a.C. </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Alfabeto_ogamico" title="Alfabeto ogamico">Ogamico</a> IV secolo d.C. </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Scrittura_mongola" title="Scrittura mongola">Scrittura mongola</a> 1204 d.C. </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Hang%C5%ADl" title="Hangŭl">Hangŭl</a> 1443 d.C. </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Sillabario_aborigeno_canadese" title="Sillabario aborigeno canadese">Sillabico canadese</a> 1840 d.C. </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Alfabeto_deseret" title="Alfabeto deseret">Deseret</a> 1850 d.C. </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Bopomofo" title="Bopomofo">Zhuyin</a> 1913 d.C. </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Ol_Chiki" title="Ol Chiki">Ol Chiki</a> 1925 d.C. </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Mandombe" title="Mandombe">Mandombe</a> 1978 d.C. </td></tr> </tbody></table> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/File:Runen_futhark.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/Runen_futhark.jpg/220px-Runen_futhark.jpg" decoding="async" width="220" height="68" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/Runen_futhark.jpg/330px-Runen_futhark.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/06/Runen_futhark.jpg 2x" data-file-width="353" data-file-height="109" /></a><figcaption>Esempio di sistema runico</figcaption></figure> <p>Il sistema runico, detto "<b>fuþark</b>"<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">&#91;</span>1<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>(o <i>futhark</i>), dalla sequenza dei primi 6 segni che lo compongono (*<a href="/wiki/Fehu" title="Fehu">Fehu</a>, *Uruz, *Þurisaz, *Ansuz, *Raido, *Kaunan), era un sistema segnico usato dalle antiche <a href="/wiki/Popolazioni_germaniche" class="mw-redirect" title="Popolazioni germaniche">popolazioni germaniche</a> (come ad esempio <a href="/wiki/Norreni" title="Norreni">Norreni</a>, <a href="/wiki/Angli" title="Angli">Angli</a>, <a href="/wiki/Juti" title="Juti">Juti</a>, <a href="/wiki/Goti" title="Goti">Goti</a>, <a href="/wiki/Sassoni" title="Sassoni">Sassoni</a> e <a href="/wiki/Frisoni" title="Frisoni">Frisoni</a>). </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Origini">Origini</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Alfabeto_runico&amp;veaction=edit&amp;section=1" title="Modifica la sezione Origini" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Alfabeto_runico&amp;action=edit&amp;section=1" title="Edit section&#039;s source code: Origini"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r130657691">body:not(.skin-minerva) .mw-parser-output .vedi-anche{font-size:95%}</style><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r139142988"> <div class="hatnote noprint vedi-anche"> <div class="hatnote-content"><span class="noviewer hatnote-icon" typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Magnifying_glass_icon_mgx2.svg/18px-Magnifying_glass_icon_mgx2.svg.png" decoding="async" width="18" height="18" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Magnifying_glass_icon_mgx2.svg/27px-Magnifying_glass_icon_mgx2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Magnifying_glass_icon_mgx2.svg/36px-Magnifying_glass_icon_mgx2.svg.png 2x" data-file-width="286" data-file-height="280" /></span></span> <span class="hatnote-text">Lo stesso argomento in dettaglio: <b><a href="/wiki/Fu%C3%BEark_antico" title="Fuþark antico">Fuþark antico</a></b>.</span></div> </div> <p>Il sistema runico <i>Fuþark</i> trae la sua origine dal <i><a href="/wiki/Fu%C3%BEark_antico" title="Fuþark antico">Fuþark antico</a></i>, la cui genesi a sua volta è incerta. È probabile che derivi da una scrittura appartenente al gruppo delle cinque principali varietà di <a href="/wiki/Alfabeto_italico" class="mw-redirect" title="Alfabeto italico">alfabeto italico</a>, di derivazione dall'<a href="/wiki/Alfabeto_etrusco" class="mw-redirect" title="Alfabeto etrusco">alfabeto etrusco</a>. Questa tesi fa risalire la vera origine delle rune alla colonizzazione greca dell'Italia meridionale, in particolare alla città di <a href="/wiki/Cuma" title="Cuma">Cuma</a>, luogo di incontro tra greci ed etruschi, dove questi ultimi appresero l'alfabeto. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Etimologia">Etimologia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Alfabeto_runico&amp;veaction=edit&amp;section=2" title="Modifica la sezione Etimologia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Alfabeto_runico&amp;action=edit&amp;section=2" title="Edit section&#039;s source code: Etimologia"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Il sostantivo <a href="/wiki/Lingua_norrena" title="Lingua norrena">norreno</a> <i>rún</i>, attestato nelle iscrizioni, indica i singoli segni del fuþark ed è conservato nelle altre <a href="/wiki/Lingue_germaniche" title="Lingue germaniche">lingue germaniche</a> antiche con il significato di "segreto", "mistero"; ancora, nella <a href="/wiki/Lingua_tedesca" title="Lingua tedesca">lingua tedesca</a>, il verbo <i>raunen</i> significa "bisbigliare, sussurrare". Le rune sono una delle più importanti istituzioni culturali e linguistiche comuni alle popolazioni germaniche. Le prime iscrizioni runiche (<a href="/wiki/II_secolo" title="II secolo">II</a> e <a href="/wiki/III_secolo" title="III secolo">III secolo</a> d.C.) sembrano mostrare una lingua essenzialmente unitaria, quasi senza particolarità dialettali che poi saranno i tratti distintivi delle lingue germaniche, dimostrando che in questo periodo non era ancora avvenuta la seconda <a href="/wiki/Rotazione_consonantica" title="Rotazione consonantica">rotazione consonantica</a> (<i>zweite Lautverschiebung</i>). </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Caratteristiche_dei_segni">Caratteristiche dei segni</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Alfabeto_runico&amp;veaction=edit&amp;section=3" title="Modifica la sezione Caratteristiche dei segni" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Alfabeto_runico&amp;action=edit&amp;section=3" title="Edit section&#039;s source code: Caratteristiche dei segni"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/File:Inscriptions_grosse_pierre_Jelling.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b1/Inscriptions_grosse_pierre_Jelling.png/220px-Inscriptions_grosse_pierre_Jelling.png" decoding="async" width="220" height="131" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b1/Inscriptions_grosse_pierre_Jelling.png/330px-Inscriptions_grosse_pierre_Jelling.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b1/Inscriptions_grosse_pierre_Jelling.png/440px-Inscriptions_grosse_pierre_Jelling.png 2x" data-file-width="530" data-file-height="315" /></a><figcaption>Testo dell'iscrizione della <i><a href="/wiki/Pietre_runiche_di_Jelling" title="Pietre runiche di Jelling">grande pietra di Jelling</a></i>, <a href="/wiki/Danimarca" title="Danimarca">Danimarca</a>, 965.</figcaption></figure> <p>Il testo recita: </p> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r143194400">.mw-parser-output .itwiki-template-citazione{margin-bottom:.5em;font-size:95%;padding-left:2.4em;padding-right:1.2em}.mw-parser-output .itwiki-template-citazione-doppia{display:flex;gap:1.2em}.mw-parser-output .itwiki-template-citazione-doppia>div{width:0;flex:1 1 0}.mw-parser-output .itwiki-template-citazione-footer{padding:0 1.2em 0 0;margin:-0.8em 0 0 0;font-size:smaller}</style><div class="itwiki-template-citazione"> <div class="itwiki-template-citazione-doppia"> <div>(<span style="font-weight:bolder; font-size:80%"><abbr title="norvegese">NO</abbr></span>) <p>«haraltr:kunukʀ:baþ:kaurua kubl:þausi:aft:kurm faþur sin auk aft:þąurui:muþur:sina:sa haraltr ias:s&lt;ą&gt;ʀ·uan·tanmaurk ala·auk·nuruiak ·auk·tani·&lt;karþi·&gt;kristną» </p> </div> <div>(<span style="font-weight:bolder; font-size:80%"><abbr title="italiano">IT</abbr></span>) <p>«<a href="/wiki/Aroldo_I_di_Danimarca" title="Aroldo I di Danimarca">Harald</a> Re fece fare stele codesta per <a href="/wiki/Gorm_il_Vecchio" title="Gorm il Vecchio">Gorm</a> padre suo e per <a href="/wiki/Thyra" title="Thyra">Thyra</a> madre sua, questo Harald che conquistò la <a href="/wiki/Danimarca" title="Danimarca">Danimarca</a> intera e la <a href="/wiki/Norvegia" title="Norvegia">Norvegia</a> ed i <a href="/wiki/Danesi" title="Danesi">danesi</a> fece cristiani» </p> </div></div><p class="itwiki-template-citazione-footer">(<i><a href="/wiki/Pietre_runiche_di_Jelling" title="Pietre runiche di Jelling">Grande pietra di Jelling</a></i>)</p></div> <p>Il fuþark (pron. <a href="/wiki/Aiuto:IPA" title="Aiuto:IPA"><span title="Questa è una trascrizione IPA della pronuncia. Vedere l&#39;alfabeto fonetico internazionale." class="IPA">[fuθark]</span></a>) prende il suo nome dalle prime sei rune di questo cosiddetto alfabeto; era inizialmente formato da 24 segni chiamati rune.<sup id="cite_ref-Britannica_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-Britannica-2"><span class="cite-bracket">&#91;</span>2<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Si conoscono evoluzioni successive del fuþark, diverse per numero e forma delle rune. La grafia delle singole rune, composte da linee rette, dipende dal fatto che spesso le incisioni erano effettuate su pietra, su legno od altre superfici dure a seconda del loro uso.<sup id="cite_ref-Britannica_2-1" class="reference"><a href="#cite_note-Britannica-2"><span class="cite-bracket">&#91;</span>2<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> L'inesistenza di tratti orizzontali è motivata dal fatto che nel primo periodo scrittorio i segni runici venivano incisi su legno: escludendo l'esecuzione di tratti orizzontali si evitava che i tratti coincidessero con le venature del tronco, evidentemente disposto orizzontalmente; in questo modo si prevenivano possibili equivoci ed errori di lettura.<sup id="cite_ref-Britannica_2-2" class="reference"><a href="#cite_note-Britannica-2"><span class="cite-bracket">&#91;</span>2<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Prima_serie_runica">Prima serie runica</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Alfabeto_runico&amp;veaction=edit&amp;section=4" title="Modifica la sezione Prima serie runica" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Alfabeto_runico&amp;action=edit&amp;section=4" title="Edit section&#039;s source code: Prima serie runica"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r130657691"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r139142988"> <div class="hatnote noprint vedi-anche"> <div class="hatnote-content"><span class="noviewer hatnote-icon" typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Magnifying_glass_icon_mgx2.svg/18px-Magnifying_glass_icon_mgx2.svg.png" decoding="async" width="18" height="18" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Magnifying_glass_icon_mgx2.svg/27px-Magnifying_glass_icon_mgx2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Magnifying_glass_icon_mgx2.svg/36px-Magnifying_glass_icon_mgx2.svg.png 2x" data-file-width="286" data-file-height="280" /></span></span> <span class="hatnote-text">Lo stesso argomento in dettaglio: <b><a href="/wiki/Fu%C3%BEark_antico" title="Fuþark antico">Fuþark antico</a></b>.</span></div> </div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Alfabeto">Alfabeto</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Alfabeto_runico&amp;veaction=edit&amp;section=5" title="Modifica la sezione Alfabeto" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Alfabeto_runico&amp;action=edit&amp;section=5" title="Edit section&#039;s source code: Alfabeto"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Il Fuþark antico (ca. <a href="/wiki/150" title="150">150</a>–<a href="/wiki/800" title="800">800</a>) era così composto: </p><p>ᚠ ᛫ ᚢ ᛫ ᚦ ᛫ ᚫ ᛫ ᚱ ᛫ ᚲ ᛫ ᚷ ᛫ ᚹ ᛫ ᚺ ᛫ ᚾ ᛫ ᛁ ᛫ ᛃ ᛫ ᛇ </p><p>ᛈ ᛫ ᛉ ᛫ ᛋ ᛫ ᛏ ᛫ ᛒ ᛫ ᛖ ᛫ ᛗ ᛫ ᛚ ᛫ ᛜ ᛫ ᛞ ᛫ ᛟ ᛭ </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Valori_fonetici_e_traslitterazioni">Valori fonetici e traslitterazioni</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Alfabeto_runico&amp;veaction=edit&amp;section=6" title="Modifica la sezione Valori fonetici e traslitterazioni" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Alfabeto_runico&amp;action=edit&amp;section=6" title="Edit section&#039;s source code: Valori fonetici e traslitterazioni"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>I relativi valori fonetici e le <a href="/wiki/Traslitterazione" title="Traslitterazione">traslitterazioni</a> sono: </p> <ul><li>ᚠ = f;</li> <li>ᚢ = u;</li> <li>ᚦ = þ (th), <a href="/wiki/%C3%90" title="Ð">ð</a>;</li> <li>ᚫ = a;</li> <li>ᚱ = r;</li> <li>ᚲ = k;</li> <li>ᚷ = g;</li> <li>ᚹ = w, v;</li> <li>ᚺ = h;</li> <li>ᚾ = n;</li> <li>ᛁ = i;</li> <li>ᛃ = j, y (?);</li> <li>ᛇ = æ, œ</li> <li>ᛈ = p;</li> <li>ᛉ = z;</li> <li>ᛋ = s;</li> <li>ᛏ = t;</li> <li>ᛒ = b;</li> <li>ᛖ = e;</li> <li>ᛗ = m;</li> <li>ᛚ = l;</li> <li>ᛜ = ng;</li> <li>ᛞ = d;</li> <li>ᛟ = o.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Serie_successive">Serie successive</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Alfabeto_runico&amp;veaction=edit&amp;section=7" title="Modifica la sezione Serie successive" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Alfabeto_runico&amp;action=edit&amp;section=7" title="Edit section&#039;s source code: Serie successive"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>La scrittura runica ha presentato, sin dalle sue prime manifestazioni, forme nettamente diversificate, a seconda che sia stata utilizzata in area continentale, settentrionale o insulare. In ambito insulare, la tendenza ad adattare la scrittura ai suoni della lingua ha portato ad ampliare il fuþark originario (composto da 24 segni) con altre rune (24 più 5); in Scandinavia si è verificata la tendenza opposta, con la semplificazione del fuþark a 16 segni. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Serie_runica_breve_-_vichinga">Serie runica breve - vichinga</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Alfabeto_runico&amp;veaction=edit&amp;section=8" title="Modifica la sezione Serie runica breve - vichinga" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Alfabeto_runico&amp;action=edit&amp;section=8" title="Edit section&#039;s source code: Serie runica breve - vichinga"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r130657691"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r139142988"> <div class="hatnote noprint vedi-anche"> <div class="hatnote-content"><span class="noviewer hatnote-icon" typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Magnifying_glass_icon_mgx2.svg/18px-Magnifying_glass_icon_mgx2.svg.png" decoding="async" width="18" height="18" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Magnifying_glass_icon_mgx2.svg/27px-Magnifying_glass_icon_mgx2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Magnifying_glass_icon_mgx2.svg/36px-Magnifying_glass_icon_mgx2.svg.png 2x" data-file-width="286" data-file-height="280" /></span></span> <span class="hatnote-text">Lo stesso argomento in dettaglio: <b><a href="/wiki/Fu%C3%BEark_recente" title="Fuþark recente">Fuþark recente</a></b>.</span></div> </div> <p>Oltre alla prima serie runica, comune a tutte le popolazioni germaniche almeno nella fase pre-migratoria, esistono altre serie runiche, di cui una breve - di soli 16 segni - detta anche serie vichinga o nordica, che presenta la semplificazione di alcuni segni ma priva di molti dei segni corrispondenti alle vocali.<sup id="cite_ref-Britannica_2-3" class="reference"><a href="#cite_note-Britannica-2"><span class="cite-bracket">&#91;</span>2<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Serie_runica_anglosassone">Serie runica anglosassone</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Alfabeto_runico&amp;veaction=edit&amp;section=9" title="Modifica la sezione Serie runica anglosassone" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Alfabeto_runico&amp;action=edit&amp;section=9" title="Edit section&#039;s source code: Serie runica anglosassone"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r130657691"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r139142988"> <div class="hatnote noprint vedi-anche"> <div class="hatnote-content"><span class="noviewer hatnote-icon" typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Magnifying_glass_icon_mgx2.svg/18px-Magnifying_glass_icon_mgx2.svg.png" decoding="async" width="18" height="18" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Magnifying_glass_icon_mgx2.svg/27px-Magnifying_glass_icon_mgx2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Magnifying_glass_icon_mgx2.svg/36px-Magnifying_glass_icon_mgx2.svg.png 2x" data-file-width="286" data-file-height="280" /></span></span> <span class="hatnote-text">Lo stesso argomento in dettaglio: <b><a href="/wiki/Fu%C3%BEorc" title="Fuþorc">Fuþorc</a></b>.</span></div> </div> <p>Un'altra serie è quella anglosassone, che presenta la variazione grafica del segno <i>*Ansuz</i>, che diventa <i>Os</i> (foneticamente nell'anglosassone si ha uno spostamento della "<i>a</i>" germanica in "<i>o</i>"), e l'introduzione di altri tre segni, <i>Ac</i> ("quercia"), <i>Yr</i> ("arco") e <i>Ear</i> ("terra"). Queste poi si ampliarono ulteriormente raggiungendo trentatré segni. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Serie_runica_medievale">Serie runica medievale</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Alfabeto_runico&amp;veaction=edit&amp;section=10" title="Modifica la sezione Serie runica medievale" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Alfabeto_runico&amp;action=edit&amp;section=10" title="Edit section&#039;s source code: Serie runica medievale"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/File:Futhark_m%C3%A9di%C3%A9val_27.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Futhark_m%C3%A9di%C3%A9val_27.png/440px-Futhark_m%C3%A9di%C3%A9val_27.png" decoding="async" width="440" height="90" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Futhark_m%C3%A9di%C3%A9val_27.png/660px-Futhark_m%C3%A9di%C3%A9val_27.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/2c/Futhark_m%C3%A9di%C3%A9val_27.png 2x" data-file-width="798" data-file-height="163" /></a><figcaption>Rune medievali</figcaption></figure> <p>Infine, esiste una serie runica usata in area scandinava tra il <a href="/wiki/XII_secolo" title="XII secolo">XII</a> ed il <a href="/wiki/XV_secolo" title="XV secolo">XV secolo</a>, per iscrizioni in lingue che già si scrivevano con l'<a href="/wiki/Alfabeto_latino" title="Alfabeto latino">alfabeto latino</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Mitologia">Mitologia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Alfabeto_runico&amp;veaction=edit&amp;section=11" title="Modifica la sezione Mitologia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Alfabeto_runico&amp;action=edit&amp;section=11" title="Edit section&#039;s source code: Mitologia"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>La tradizione scandinava attribuisce a <a href="/wiki/Odino" title="Odino">Odino</a> il dominio delle rune, quali sorgenti magiche di ogni potere e sapienza. Il mito della "scoperta" delle rune da parte del dio viene riferito in una strofa del poema eddico <i><a href="/wiki/H%C3%A1vam%C3%A1l" title="Hávamál">Hávamál</a></i>, dove si legge: </p> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r143194400"><div class="itwiki-template-citazione"> <div class="itwiki-template-citazione-doppia"> <div>(<span style="font-weight:bolder; font-size:80%"><abbr title="norreno">NON</abbr></span>) <p>«Veit ek, at ek hekk<br /> vindgameiði á<br /> nætr allar níu,<br /> geiri undaðr<br /> ok gefinn Óðni,<br /> sjalfur sjalfum mér,<br /> á þeim meiði<br /> er manngi veit<br /> hvers af rótum renn.<br /><br /> Við hleifi mik sældu<br /> né við hornigi,<br /> nýsta ek niðr,<br /> nam ek upp rúnar,<br /> æpandi nam,<br /> fell ek aftr þaðan.» </p> </div> <div>(<span style="font-weight:bolder; font-size:80%"><abbr title="italiano">IT</abbr></span>) <p>«Lo so io, fui appeso<br /> al tronco sferzato dal vento<br /> per nove intere notti,<br /> ferito di lancia<br /> e consegnato a Odino,<br /> io stesso a me stesso,<br /> su quell'albero<br /> che nessuno sa<br /> dove dalle radici s'innalzi.<br /><br /> Con pane non mi saziarono<br /> né con corni [mi dissetarono].<br /> Guardai in basso,<br /> feci salire le rune,<br /> chiamandole lo feci,<br /> e caddi di là.» </p> </div></div><p class="itwiki-template-citazione-footer">(<a href="/wiki/Edda_poetica" title="Edda poetica">Edda poetica</a> - <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.bifrost.it/GERMANI/Fonti/Eddapoetica-2.Havamal.html#138-139"><i>Hávamál - Il Discorso di Hár</i></a> 138-139)</p></div> <p>Il passo è in larga parte oscuro, soprattutto perché manca in questo caso il riferimento esplicativo nell&#39;<i><a href="/wiki/Edda_in_prosa" title="Edda in prosa">Edda in prosa</a></i> di <a href="/wiki/Snorri_Sturluson" title="Snorri Sturluson">Snorri</a>. L'autosacrificio di <a href="/wiki/Odino" title="Odino">Odino</a>, qui descritto, nel quale il dio si sarebbe volontariamente impiccato ad un albero e trafitto con una lancia, rispecchia perfettamente le modalità dei sacrifici umani che venivano tributati al dio nella Scandinavia precristiana. Le vittime venivano infatti impiccate e quindi trafitte a colpi di lancia, come attestato ad esempio nella <i><a href="/wiki/Saga_di_Gautrekr" title="Saga di Gautrekr">Saga di Gautrekr</a></i>. L&#39;<i><a href="/wiki/H%C3%A1vam%C3%A1l" title="Hávamál">Hávamál</a></i> non specifica la natura dell'albero a cui il dio si sarebbe appeso, ma si ritiene comunemente di poterlo identificare con <a href="/wiki/Yggdrasill" title="Yggdrasill">Yggdrasill</a>, il frassino cosmico della <a href="/wiki/Mitologia_norrena" title="Mitologia norrena">mitologia norrena</a>. Il nome significa "destriero di Yggr", dove <i>Yggr</i>, "terribile", è un epiteto dello stesso Odino. Il termine <i>drasill</i>, "destriero", è a sua volta leggibile nella letteratura <a href="/wiki/Scaldo" title="Scaldo">scaldica</a> come una <i><a href="/wiki/Kenning" title="Kenning">kenning</a></i> (metafora poetica) a indicare la forca alla quale venivano appesi gli impiccati.<br />Nel rito descritto si riconoscono anche motivi inerenti all'iniziazione sciamanica, derivati probabilmente dal mondo finnico. Si riteneva infatti che gli sciamani acquistassero i loro poteri di mediatori col mondo soprannaturale attraverso vari rituali di morte e rinascita, spesso descritti con tinte non diverse dal racconto dell&#39;<i><a href="/wiki/H%C3%A1vam%C3%A1l" title="Hávamál">Hávamál</a></i>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Usi_religiosi-magici-divinatori">Usi religiosi-magici-divinatori</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Alfabeto_runico&amp;veaction=edit&amp;section=12" title="Modifica la sezione Usi religiosi-magici-divinatori" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Alfabeto_runico&amp;action=edit&amp;section=12" title="Edit section&#039;s source code: Usi religiosi-magici-divinatori"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Preveggenza_e_valore_augurale">Preveggenza e valore augurale</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Alfabeto_runico&amp;veaction=edit&amp;section=13" title="Modifica la sezione Preveggenza e valore augurale" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Alfabeto_runico&amp;action=edit&amp;section=13" title="Edit section&#039;s source code: Preveggenza e valore augurale"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Secondo <a href="/wiki/Publio_Cornelio_Tacito" title="Publio Cornelio Tacito">Tacito</a>, nella <i><a href="/wiki/De_origine_et_situ_Germanorum" title="De origine et situ Germanorum">Germania</a></i>, sacerdoti, capi tribù o <i>paterfamilias</i> praticavano sortilegi leggendo la disposizione di pezzetti di legno, su cui erano incise le rune, sparpagliati a caso su un telo bianco. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/File:Rune_stone_exhibited_in_the_Terminal_2_of_the_Arlanda_Airport_(Stockhoml,_Sweden).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Rune_stone_exhibited_in_the_Terminal_2_of_the_Arlanda_Airport_%28Stockhoml%2C_Sweden%29.jpg/220px-Rune_stone_exhibited_in_the_Terminal_2_of_the_Arlanda_Airport_%28Stockhoml%2C_Sweden%29.jpg" decoding="async" width="220" height="286" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Rune_stone_exhibited_in_the_Terminal_2_of_the_Arlanda_Airport_%28Stockhoml%2C_Sweden%29.jpg/330px-Rune_stone_exhibited_in_the_Terminal_2_of_the_Arlanda_Airport_%28Stockhoml%2C_Sweden%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Rune_stone_exhibited_in_the_Terminal_2_of_the_Arlanda_Airport_%28Stockhoml%2C_Sweden%29.jpg/440px-Rune_stone_exhibited_in_the_Terminal_2_of_the_Arlanda_Airport_%28Stockhoml%2C_Sweden%29.jpg 2x" data-file-width="1638" data-file-height="2127" /></a><figcaption>Stele con iscrizioni runiche all'<a href="/wiki/Aeroporto_di_Arlanda" class="mw-redirect" title="Aeroporto di Arlanda">aeroporto di Arlanda</a>, <a href="/wiki/Stoccolma" title="Stoccolma">Stoccolma</a> (<a href="/wiki/Svezia" title="Svezia">Svezia</a>)</figcaption></figure> <p>Molto spesso le rune venivano incise su strumenti o nel legno delle navi per assicurare virtù sovrannaturali a tali oggetti (un po' come nelle <i><a href="/wiki/Defixiones" title="Defixiones">tabellae defixionum</a></i> <a href="/wiki/Lingua_greca" title="Lingua greca">greco</a>-<a href="/wiki/Lingua_latina" title="Lingua latina">latine</a>, ma con una funzione distinta) o, anche solo per indicarne il proprietario o il costruttore. Secondo alcuni linguisti si spiega così l'origine dei sostantivi della lingua inglese (<i>book</i>) e tedesca (<i>Buch</i>) che indicano il <a href="/wiki/Libro" title="Libro">libro</a> come materiale scrittorio: entrambi i termini, infatti, derivano dal germanico <i>bôk-</i>, che indica il legno di faggio (<i>Buche</i>, corrispondente al latino <i>fagus</i>) su cui le rune erano incise. Analogamente, il sostantivo tedesco <i>Buchstabe</i> ("lettera") significa in origine "bastoncino di legno di faggio"<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">&#91;</span>3<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>. Secondo altri linguisti le parole <i>Buch</i> ("libro") e <i>Buche</i> ("faggio") non sono correlate<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">&#91;</span>4<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Uso_in_Italia">Uso in Italia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Alfabeto_runico&amp;veaction=edit&amp;section=14" title="Modifica la sezione Uso in Italia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Alfabeto_runico&amp;action=edit&amp;section=14" title="Edit section&#039;s source code: Uso in Italia"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Le uniche iscrizioni in runico Fuþark note, eseguite con certezza in <a href="/wiki/Italia" title="Italia">Italia</a>, si trovano in due località: nel <a href="/wiki/Santuario_di_San_Michele_Arcangelo" title="Santuario di San Michele Arcangelo">Santuario di San Michele Arcangelo</a> a <a href="/wiki/Monte_Sant%27Angelo" title="Monte Sant&#39;Angelo">Monte Sant'Angelo</a>, in <a href="/wiki/Provincia_di_Foggia" title="Provincia di Foggia">provincia di Foggia</a>, in <a href="/wiki/Puglia" title="Puglia">Puglia</a> e nelle <a href="/wiki/Catacombe_dei_Santi_Marcellino_e_Pietro" title="Catacombe dei Santi Marcellino e Pietro">Catacombe dei Santi Marcellino e Pietro</a> a <a href="/wiki/Roma" title="Roma">Roma</a>. Queste iscrizioni sembrano riconducibili ai pellegrinaggi anglosassoni e al periodo normanno in Italia meridionale. Testimonianze di segni runici sono state riscontrate in una <a href="/wiki/Fuso_(strumento)" title="Fuso (strumento)">fusaiola</a> risalente a un periodo anteriore al VII d.C. rinvenuta a <a href="/wiki/San_Colombano_Belmonte" title="San Colombano Belmonte">Belmonte</a>, nel <a href="/wiki/Canavese" title="Canavese">Canavese</a>; la quale è difficile attribuire con certezza la sua produzione da parte autore <a href="/wiki/Longobardi" title="Longobardi">longobardo</a> (il materiale potrebbe indicare la <a href="/wiki/Pannonia" title="Pannonia">Pannonia</a> come luogo di origine, luogo presso cui i Longobardi dimorarono prima della migrazione in Italia, inoltre il segno &lt;h&gt;, che si legge chiaramente, era in uso presso i <a href="/wiki/Goti" title="Goti">Goti</a> ed era tipico del dell'alfabeto runico antico)<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">&#91;</span>5<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>. Un'altra iscrizione runica è presente su uno dei <a href="/wiki/Leone_del_Pireo" title="Leone del Pireo">leoni</a> originari della <a href="/wiki/Grecia" title="Grecia">Grecia</a>, testimonianza della presenza vichinga ad <a href="/wiki/Atene" title="Atene">Atene</a>, che successivamente, in età moderna, fu trafugato dai <a href="/wiki/Venezia" title="Venezia">veneziani</a> e attualmente si trova esposto nell'<a href="/wiki/Arsenale_di_Venezia" title="Arsenale di Venezia">Arsenale di Venezia</a>.<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">&#91;</span>6<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Uso_moderno">Uso moderno</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Alfabeto_runico&amp;veaction=edit&amp;section=15" title="Modifica la sezione Uso moderno" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Alfabeto_runico&amp;action=edit&amp;section=15" title="Edit section&#039;s source code: Uso moderno"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>L'alfabeto runico in chiave moderna ha avuto numerosi utilizzi, come nel <a href="/wiki/Romanticismo" title="Romanticismo">romanticismo</a> scandinavo dell'<a href="/wiki/XVIII_secolo" title="XVIII secolo">XVIII secolo</a> d.C., nell'<a href="/wiki/Occultismo" class="mw-redirect" title="Occultismo">occultismo</a> germanico del XIX secolo d.C., nel contesto del genere letterario <a href="/wiki/Fantasy" title="Fantasy">fantasy</a> e nell'<a href="/wiki/Etenismo" title="Etenismo">etenismo</a> del XX secolo d.C. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Esoterismo">Esoterismo</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Alfabeto_runico&amp;veaction=edit&amp;section=16" title="Modifica la sezione Esoterismo" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Alfabeto_runico&amp;action=edit&amp;section=16" title="Edit section&#039;s source code: Esoterismo"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Misticismo_germanico_e_simbolismo_nazista">Misticismo germanico e simbolismo nazista</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Alfabeto_runico&amp;veaction=edit&amp;section=17" title="Modifica la sezione Misticismo germanico e simbolismo nazista" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Alfabeto_runico&amp;action=edit&amp;section=17" title="Edit section&#039;s source code: Misticismo germanico e simbolismo nazista"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Una fra le più importanti figure dell'esoterismo runico in <a href="/wiki/Germania" title="Germania">Germania</a> ed <a href="/wiki/Austria" title="Austria">Austria</a>, fra il <a href="/wiki/XIX_secolo" title="XIX secolo">XIX</a> ed il <a href="/wiki/XX_secolo" title="XX secolo">XX secolo</a>, è stato l'occultista, mistico e scrittore <a href="/wiki/Guido_von_List" title="Guido von List">Guido von List</a>. Nel 1908 ha pubblicato nel suo <i>Das Geheimnis der Runen</i> (lett. "Il segreto delle rune") un set di diciotto rune armane, basate sulle rune del Fuþark recente e su rune create da von List, il quale affermava di aver ricevuto una rivelazione mistica durante il 1902, anno in cui si operò di <a href="/wiki/Cataratta" title="Cataratta">cataratta</a> soffrendo per circa un anno di cecità temporanea. L'utilizzo delle rune armane nel misticismo germanico e le successive rune Wiligut di <a href="/wiki/Karl_Maria_Wiligut" title="Karl Maria Wiligut">Karl Maria Wiligut</a>, hanno giocato un forte ruolo nel simbolismo nazista, sfruttato poi da <a href="/wiki/Heinrich_Himmler" title="Heinrich Himmler">Heinrich Himmler</a>, soprattutto nella creazione del <a href="/wiki/SS-Ehrenring" title="SS-Ehrenring">SS-Ehrenring</a> (anello con la testa di morto) ed il simbolo dell'organizzazione paramilitare <a href="/wiki/SS" class="mw-redirect" title="SS">SS</a>. La runa ᛣ (chiamata <i><a href="/wiki/Simboli_runici_adottati_dalle_SS" title="Simboli runici adottati dalle SS">Todesrune</a></i>, cioè "runa della morte") veniva posta sulle lapidi delle tombe dei membri delle SS caduti in battaglia. Lo stesso simbolo delle SS era formato da due rune <i><a href="/wiki/Sowilo" title="Sowilo">sowilo</a></i>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Letteratura">Letteratura</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Alfabeto_runico&amp;veaction=edit&amp;section=18" title="Modifica la sezione Letteratura" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Alfabeto_runico&amp;action=edit&amp;section=18" title="Edit section&#039;s source code: Letteratura"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Lettere dell'alfabeto runico formano il codice cifrato nel <a href="/wiki/Manoscritto" title="Manoscritto">manoscritto</a> ritrovato del <a href="/wiki/Romanzo" title="Romanzo">romanzo</a> <i><a href="/wiki/Viaggio_al_centro_della_Terra_(romanzo)" class="mw-redirect" title="Viaggio al centro della Terra (romanzo)">Viaggio al centro della Terra</a></i> scritto da <a href="/wiki/Jules_Verne" title="Jules Verne">Jules Verne</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Declino">Declino</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Alfabeto_runico&amp;veaction=edit&amp;section=19" title="Modifica la sezione Declino" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Alfabeto_runico&amp;action=edit&amp;section=19" title="Edit section&#039;s source code: Declino"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/File:CodexRunicus.jpeg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7a/CodexRunicus.jpeg/220px-CodexRunicus.jpeg" decoding="async" width="220" height="322" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7a/CodexRunicus.jpeg/330px-CodexRunicus.jpeg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7a/CodexRunicus.jpeg/440px-CodexRunicus.jpeg 2x" data-file-width="775" data-file-height="1135" /></a><figcaption> <a href="/wiki/Codex_Runicus" title="Codex Runicus">Codex Runicus</a>, una pergamena datata 1300 contenente brani della legge scanica, interamente scritta con rune.</figcaption></figure> <p>L'avvento del cristianesimo nelle popolazioni germaniche portò all'introduzione dell'alfabeto latino e del codice manoscritto, cambiando il modo di conservazione e tradizione della cultura, prima essenzialmente orale. Le rune erano infatti utilizzate soltanto per iscrizioni, mentre l'introduzione del libro e della cultura scritta avvenne per mezzo dell'alfabeto latino. Le rune continuarono inizialmente a essere usate nelle incisioni e la Scandinavia fu il luogo dove sopravvissero più a lungo, anche nel <a href="/wiki/Basso_medioevo" class="mw-redirect" title="Basso medioevo">basso medioevo</a>, soprattutto per iscrizioni funerarie. Per interesse antiquario furono anche registrati elenchi di rune sui manoscritti (<i>runica manuscripta</i>) e furono messi per iscritto i <a href="/wiki/Poemi_runici" title="Poemi runici">poemi runici</a>, in cui ogni strofa (in alfabeto latino a parte l'iniziale) inizia con la runa e il nome della runa, cui segue una spiegazione.<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">&#91;</span>7<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Il <a href="/wiki/Codex_Runicus" title="Codex Runicus">Codex Runicus</a> è un'eccezione perché scritto interamente in rune attorno al 1300, sempre per interesse antiquario in un periodo in cui le rune erano già in declino. Un altro esempio di rune scritte su un manoscritto è la firma del poeta anglosassone <a href="/wiki/Cynewulf" title="Cynewulf">Cynewulf</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Note">Note</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Alfabeto_runico&amp;veaction=edit&amp;section=20" title="Modifica la sezione Note" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Alfabeto_runico&amp;action=edit&amp;section=20" title="Edit section&#039;s source code: Note"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><a href="#cite_ref-1"><b>^</b></a> <span class="reference-text">Il segno <i><a href="/wiki/%C3%9E" title="Þ">þ</a></i> corrisponde al suono <i>th</i> dell'inglese <i>think</i></span> </li> <li id="cite_note-Britannica-2"><span class="mw-cite-backlink"><b>^</b> <sup><i><a href="#cite_ref-Britannica_2-0">a</a></i></sup> <sup><i><a href="#cite_ref-Britannica_2-1">b</a></i></sup> <sup><i><a href="#cite_ref-Britannica_2-2">c</a></i></sup> <sup><i><a href="#cite_ref-Britannica_2-3">d</a></i></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web" style="font-style:normal">(<span style="font-weight:bolder; font-size:80%"><abbr title="inglese">EN</abbr></span>) <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/topic/runic-alphabet"><span style="font-style:italic;">runic-alphabet</span></a>, in <span style="font-style:italic;">Britannica</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-3"><a href="#cite_ref-3"><b>^</b></a> <span class="reference-text"><cite class="citation libro" style="font-style:normal"> Maria Sandra Coletsos Bosco, <span style="font-style:italic;">Storia della lingua tedesca</span>, 2ª&#160;ed., Rosenberg &amp; Sellier, 2003, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Speciale:RicercaISBN/9788870118964" title="Speciale:RicercaISBN/9788870118964">9788870118964</a>, <a href="/wiki/Online_Computer_Library_Center" title="Online Computer Library Center">OCLC</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/54387325">54387325</a>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-4"><a href="#cite_ref-4"><b>^</b></a> <span class="reference-text"><cite class="citation libro" style="font-style:normal">(<span style="font-weight:bolder; font-size:80%"><abbr title="tedesco">DE</abbr></span>) Friedrich Kluge, Gregor Bernd e Seebold Elmar, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/etymologischeswo0000klug"><span style="font-style:italic;">Etymologisches Wörterbuch der deutschen Sprache</span></a>, 22ª&#160;ed., De Gruyter, 1989, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Speciale:RicercaISBN/3110068001" title="Speciale:RicercaISBN/3110068001">3110068001</a>, <a href="/wiki/Online_Computer_Library_Center" title="Online Computer Library Center">OCLC</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/20959587">20959587</a>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-5"><a href="#cite_ref-5"><b>^</b></a> <span class="reference-text"><cite class="citation pubblicazione" style="font-style:normal"> Marco Cima, Gabriella Pantò e Sofia Uggé, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.marcocima.it/Testi/LBc.pdf"><span style="font-style:italic;">Longobardi a Belmonte</span></a> (<span style="font-weight: bolder; font-size:80%"><abbr title="documento in formato PDF">PDF</abbr></span>), Torino, Edizioni Nautilus, 2019, pp.&#160;105-108, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Speciale:RicercaISBN/9788886539555" title="Speciale:RicercaISBN/9788886539555">9788886539555</a>.<br /><div class="cite-q">«E' dunque anche difficile attribuire con certezza queste rune a un autore longobardo, anche se il materiale potrebbe indicare la Pannonia come luogo di origine. Peraltro va segnalato che finora non sono state ritrovate iscrizioni né in Italia né fuori dall'Italia attribuibili con certezza ai Longobardi. Inoltre fra i Longobardi, che appartenevano ai Germani occidentali, c'erano anche stirpi dei Germani orientali che si erano unite a loro; infine, il segno per &lt;h&gt; che si legge chiaramente, è quello tipico dell'alfabeto runico antico, proprio dei Goti (Germani orientali dei quali sono già note alcune iscrizioni)»</div></cite></span> </li> <li id="cite_note-6"><a href="#cite_ref-6"><b>^</b></a> <span class="reference-text"><cite class="citation web" style="font-style:normal"> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200919181105/https://linguenordiche.it/iscrizioni-runiche-a-venezia-piraeusljonid-o-il-leone-del-pireo/"><span style="font-style:italic;">Iscrizioni runiche a Venezia</span></a>, su <span style="font-style:italic;">linguenordiche.it</span>, 16 ottobre 2013. <small>URL consultato il 13 gennaio 2020</small> <small>(archiviato dall'<abbr title="https&#58;//linguenordiche.it/iscrizioni-runiche-a-venezia-piraeusljonid-o-il-leone-del-pireo/">url originale</abbr> il 19 settembre 2020)</small>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-7"><a href="#cite_ref-7"><b>^</b></a> <span class="reference-text">Su <i>runica manuscripta</i> e poemi runici: <cite class="citation cita" style="font-style:normal"><a href="#CITEREFBattaglia">Battaglia</a>,&#160;pp. 236-247</cite></span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bibliografia">Bibliografia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Alfabeto_runico&amp;veaction=edit&amp;section=21" title="Modifica la sezione Bibliografia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Alfabeto_runico&amp;action=edit&amp;section=21" title="Edit section&#039;s source code: Bibliografia"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><cite class="citation libro" style="font-style:normal"> <a href="/wiki/Mario_Polia" title="Mario Polia">Mario Polia</a>, <span style="font-style:italic;">Le rune e gli dei del nord</span>, 4ª&#160;ed., Rimini, Il Cerchio, 2005, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Speciale:RicercaISBN/88-8474-089-4" title="Speciale:RicercaISBN/88-8474-089-4">88-8474-089-4</a>.</cite></li> <li><cite class="citation libro" style="font-style:normal"> Aldo L. Prosdocimi, <span style="font-style:italic;">Sulla formazione dell'alfabeto runico. Promessa di novità documentali forse decisive</span>, in <span style="font-style:italic;">Corona Alpium II. Miscellanea di studi in onore di Carlo Alberto Mastrelli</span>, Firenze, Istituto di Studi per l'Alto Adige, 2003, pp.&#160;427–440, <a href="/wiki/Servizio_bibliotecario_nazionale" title="Servizio bibliotecario nazionale">SBN</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="http://opac.sbn.it/bid/URB0460769">URB0460769</a>.</cite></li> <li><cite class="citation libro" style="font-style:normal"> Aldo L. Prosdocimi, <span style="font-style:italic;">Luogo, ambiente e nascita delle rune: una proposta</span>, in Vittoria Dolcetti Corazza e Renato Gendre (a cura di), <span style="font-style:italic;">VI seminario avanzato di Filologia Germanica, letture dell'Edda. Poesia e prosa</span>, Alessandria, Edizioni dell'Orso, 2006, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Speciale:RicercaISBN/88-7694-925-9" title="Speciale:RicercaISBN/88-7694-925-9">88-7694-925-9</a>.</cite></li> <li><cite class="citation libro" style="font-style:normal"> Giovanna Bellini e Umberto Carmignani, <span style="font-style:italic;">Runemal. Il grande libro delle rune. Origine, storia, interpretazione</span>, Torino, L'Età dell'Acquario, 2009, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Speciale:RicercaISBN/978-88-7136-301-1" title="Speciale:RicercaISBN/978-88-7136-301-1">978-88-7136-301-1</a>.</cite></li> <li><cite class="citation libro" style="font-style:normal"> Anna Marinetti e Aldo L. Prosdocimi, <span style="font-style:italic;">Varietà alfabetiche e scuole scrittorie nel Veneto antico. Nuovi dati da Auronzo di Cadore</span>, in <span style="font-style:italic;">Tra protostoria e storia. Studi in onore di Loredana Capuis</span>, Roma, Edizioni Quasar, 2011, pp.&#160;305–324, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Speciale:RicercaISBN/978-88-7140-458-5" title="Speciale:RicercaISBN/978-88-7140-458-5">978-88-7140-458-5</a>.</cite></li> <li><cite id="CITEREFBattaglia" class="citation libro" style="font-style:normal"> Marco Battaglia, <span style="font-style:italic;">I Germani. Genesi di una cultura europea</span>, Roma, Carocci, 2013, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Speciale:RicercaISBN/978-88-430-6761-9" title="Speciale:RicercaISBN/978-88-430-6761-9">978-88-430-6761-9</a>.</cite>.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Voci_correlate">Voci correlate</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Alfabeto_runico&amp;veaction=edit&amp;section=22" title="Modifica la sezione Voci correlate" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Alfabeto_runico&amp;action=edit&amp;section=22" title="Edit section&#039;s source code: Voci correlate"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Germani" title="Germani">Germani</a></li> <li><a href="/wiki/Lingue_germaniche" title="Lingue germaniche">Lingue germaniche</a></li> <li><a href="/wiki/Trib%C3%B9_germaniche" title="Tribù germaniche">Tribù germaniche</a></li> <li><a href="/wiki/Pietre_runiche" class="mw-redirect" title="Pietre runiche">Pietre runiche</a></li> <li><a href="/wiki/Stili_delle_pietre_runiche" title="Stili delle pietre runiche">Stili delle pietre runiche</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Altri_progetti">Altri progetti</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Alfabeto_runico&amp;veaction=edit&amp;section=23" title="Modifica la sezione Altri progetti" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Alfabeto_runico&amp;action=edit&amp;section=23" title="Edit section&#039;s source code: Altri progetti"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div id="interProject" class="toccolours" style="display: none; clear: both; margin-top: 2em"><p id="sisterProjects" style="background-color: #efefef; color: black; font-weight: bold; margin: 0"><span>Altri progetti</span></p><ul title="Collegamenti verso gli altri progetti Wikimedia"> <li class="" title=""><span class="plainlinks" title="commons:Category:Runic writing"><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Runic_writing?uselang=it">Wikimedia Commons</a></span></li></ul></div> <ul><li><span typeof="mw:File"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/?uselang=it" title="Collabora a Wikimedia Commons"><img alt="Collabora a Wikimedia Commons" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/18px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="18" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/27px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/36px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span> <span class="plainlinks"><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/?uselang=it">Wikimedia Commons</a></span> contiene immagini o altri file su <b><span class="plainlinks"><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Runic_writing?uselang=it">alfabeto runico</a></span></b></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Collegamenti_esterni">Collegamenti esterni</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Alfabeto_runico&amp;veaction=edit&amp;section=24" title="Modifica la sezione Collegamenti esterni" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Alfabeto_runico&amp;action=edit&amp;section=24" title="Edit section&#039;s source code: Collegamenti esterni"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li class="mw-empty-elt"></li> <li><cite id="CITEREFBritannica.com" class="citation web" style="font-style:normal">(<span style="font-weight:bolder; font-size:80%"><abbr title="inglese">EN</abbr></span>) <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/topic/runic-alphabet"><span style="font-style:italic;">runic alphabet</span></a>, su <span style="font-style:italic;"><a href="/wiki/Enciclopedia_Britannica" title="Enciclopedia Britannica">Enciclopedia Britannica</a></span>, Encyclopædia Britannica, Inc.</cite> <span class="mw-valign-text-top noprint" typeof="mw:File/Frameless"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q82996#P1417" title="Modifica su Wikidata"><img alt="Modifica su Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></li></ul> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r141815314">.mw-parser-output .navbox{border:1px solid #aaa;clear:both;margin:auto;padding:2px;width:100%}.mw-parser-output .navbox th{padding-left:1em;padding-right:1em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox>tbody>tr:first-child>th{background:#ccf;font-size:90%;width:100%;color:var(--color-base,black)}.mw-parser-output .navbox_navbar{float:left;margin:0;padding:0 10px 0 0;text-align:left;width:6em}.mw-parser-output .navbox_title{font-size:110%}.mw-parser-output .navbox_abovebelow{background:#ddf;font-size:90%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbox_group{background:#ddf;font-size:90%;padding:0 10px;white-space:nowrap}.mw-parser-output .navbox_list{font-size:90%;width:100%}.mw-parser-output .navbox_list a{white-space:nowrap}html:not(.vector-feature-night-mode-enabled) .mw-parser-output .navbox_odd{background:#fdfdfd;color:var(--color-base,black)}html:not(.vector-feature-night-mode-enabled) .mw-parser-output .navbox_even{background:#f7f7f7;color:var(--color-base,black)}.mw-parser-output .navbox a.mw-selflink{color:var(--color-base,black)}.mw-parser-output .navbox_center{text-align:center}.mw-parser-output .navbox .navbox_image{padding-left:7px;vertical-align:middle;width:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox .mw-collapsible-toggle{font-weight:normal;text-align:right;width:7em}body.skin--responsive .mw-parser-output .navbox_image img{max-width:none!important}.mw-parser-output .subnavbox{margin:-3px;width:100%}.mw-parser-output .subnavbox_group{background:#e6e6ff;padding:0 10px}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>tbody>tr:first-child>th{background:var(--background-color-interactive)!important}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox th{color:var(--color-base)!important}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox_abovebelow,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox_group{background:var(--background-color-interactive-subtle)!important}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .subnavbox_group{background:var(--background-color-neutral-subtle)!important}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>tbody>tr:first-child>th{background:var(--background-color-interactive)!important}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox th{color:var(--color-base)!important}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox_abovebelow,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox_group{background:var(--background-color-interactive-subtle)!important}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .subnavbox_group{background:var(--background-color-neutral-subtle)!important}}</style><table class="navbox mw-collapsible autocollapse noprint metadata" id="navbox-Alfabeto_runico"><tbody><tr><th colspan="2"><div class="navbox_navbar"><div class="noprint plainlinks" style="background-color:transparent; padding:0; font-size:xx-small; color:var(--color-base, #000000); white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Template:Alfabeto_runico" title="Template:Alfabeto runico"><span title="Vai alla pagina del template">V</span></a>&#160;·&#160;<a href="/w/index.php?title=Discussioni_template:Alfabeto_runico&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Discussioni template:Alfabeto runico (la pagina non esiste)"><span title="Discuti del template">D</span></a>&#160;·&#160;<a class="external text" href="https://it.wikipedia.org/w/index.php?title=Template:Alfabeto_runico&amp;action=edit"><span title="Modifica il template. Usa l&#39;anteprima prima di salvare">M</span></a></div></div><span class="navbox_title"><a class="mw-selflink selflink">Alfabeto runico</a></span></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox_list navbox_center navbox_odd"><table align="center" cellspacing="0" class="IPA" style="background: transparent; width: 100%; text-align: center; font-size: small;"> <tbody><tr style="line-height: 1.75em; vertical-align: bottom;"> <td style="width: 12em;"><a href="/wiki/Fu%C3%BEark_antico" title="Fuþark antico">Fuþark antico</a>:</td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"><a href="/wiki/Fehu" title="Fehu">ᚠ</a></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"><a href="/wiki/Uruz" title="Uruz">ᚢ</a></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"><a href="/wiki/%C3%9Eurisaz" title="Þurisaz">ᚦ</a></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"><a href="/wiki/Ansuz" title="Ansuz">ᚨ</a></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"><a href="/wiki/Raido" title="Raido">ᚱ</a></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"><a href="/wiki/Kaunan" title="Kaunan">ᚲ</a></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"><a href="/wiki/Gebo" title="Gebo">ᚷ</a></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"><a href="/wiki/Wunjo" title="Wunjo">ᚹ</a></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"><a href="/wiki/Haglaz" title="Haglaz">ᚺ</a></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"><a href="/wiki/Naudiz" title="Naudiz">ᚾ</a></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"><a href="/wiki/Isaz" title="Isaz">ᛁ</a></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"><a href="/wiki/Jeran" title="Jeran">ᛃ</a></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"><a href="/wiki/Eihwaz" title="Eihwaz">ᛇ</a></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"><a href="/wiki/Per%C3%BEo" title="Perþo">ᛈ</a></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"><a href="/wiki/Algiz" title="Algiz">ᛉ</a></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"><a href="/wiki/Sowilo" title="Sowilo">ᛊ</a></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"><a href="/wiki/Tiwaz" title="Tiwaz">ᛏ</a></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"><a href="/wiki/Berkanan" title="Berkanan">ᛒ</a></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"><a href="/wiki/Ehwaz" title="Ehwaz">ᛖ</a></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"><a href="/wiki/Mannaz" title="Mannaz">ᛗ</a></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"><a href="/wiki/Laguz" title="Laguz">ᛚ</a></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"><a href="/wiki/Ingwaz" title="Ingwaz">ᛜ</a></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"><a href="/wiki/Dagaz" title="Dagaz">ᛞ</a></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"><a href="/wiki/O%C3%BEalan" title="Oþalan">ᛟ</a></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"></td> </tr> <tr style="line-height: 1em; vertical-align: bottom;"> <td style="width: 12em;"><small><a href="/wiki/Traslitterazione_e_trascrizione_delle_rune" title="Traslitterazione e trascrizione delle rune">Traslitterazione</a>:</small></td> <td style="width: 1.5em;"><small><a href="/wiki/F" title="F">f</a></small></td> <td style="width: 1.5em;"><small><a href="/wiki/U" title="U">u</a></small></td> <td style="width: 1.5em;"><small><a href="/wiki/%C3%9E" title="Þ">þ</a></small></td> <td style="width: 1.5em;"><small><a href="/wiki/A" title="A">a</a></small></td> <td style="width: 1.5em;"><small><a href="/wiki/R" title="R">r</a></small></td> <td style="width: 1.5em;"><small><a href="/wiki/K" title="K">k</a></small></td> <td style="width: 1.5em;"><small><a href="/wiki/G" title="G">g</a></small></td> <td style="width: 1.5em;"><small><a href="/wiki/W" title="W">w</a></small></td> <td style="width: 1.5em;"><small><a href="/wiki/H" title="H">h</a></small></td> <td style="width: 1.5em;"><small><a href="/wiki/N" title="N">n</a></small></td> <td style="width: 1.5em;"><small><a href="/wiki/I" title="I">i</a></small></td> <td style="width: 1.5em;"><small><a href="/wiki/J" title="J">j</a></small></td> <td style="width: 1.5em;"></td> <td style="width: 1.5em;"><small><a href="/wiki/%C3%8F" title="Ï">ï</a></small></td> <td style="width: 1.5em;"><small><a href="/wiki/P" title="P">p</a></small></td> <td style="width: 1.5em;"><small><a href="/wiki/Z" title="Z">z</a></small></td> <td style="width: 1.5em;"><small><a href="/wiki/S" title="S">s</a></small></td> <td style="width: 1.5em;"><small><a href="/wiki/T" title="T">t</a></small></td> <td style="width: 1.5em;"><small><a href="/wiki/B" title="B">b</a></small></td> <td style="width: 1.5em;"><small><a href="/wiki/E" title="E">e</a></small></td> <td style="width: 1.5em;"><small><a href="/wiki/M" title="M">m</a></small></td> <td style="width: 1.5em;"><small><a href="/wiki/L" title="L">l</a></small></td> <td style="width: 1.5em;"><small><a href="/wiki/%C5%8A" title="Ŋ">ŋ</a></small></td> <td style="width: 1.5em;"><small><a href="/wiki/D" title="D">d</a></small></td> <td style="width: 1.5em;"><small><a href="/wiki/O" title="O">o</a></small></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"></td> </tr> <tr style="line-height: 1.75em; vertical-align: bottom;"> <td style="width: 12em;"><a href="/wiki/Fu%C3%BEorc" title="Fuþorc">Fuþorc</a>:</td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"><a href="/wiki/Fehu" title="Fehu">ᚠ</a></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"><a href="/wiki/Uruz" title="Uruz">ᚢ</a></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"><a href="/wiki/%C3%9Eurisaz" title="Þurisaz">ᚦ</a></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"><a href="/wiki/Ansuz" title="Ansuz">ᚩ</a></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"><a href="/wiki/Raido" title="Raido">ᚱ</a></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"><a href="/wiki/Kaunan" title="Kaunan">ᚳ</a></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"><a href="/wiki/Gebo" title="Gebo">ᚷ</a></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"><a href="/wiki/Wunjo" title="Wunjo">ᚹ</a></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"><a href="/wiki/Haglaz" title="Haglaz">ᚻ</a></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"><a href="/wiki/Naudiz" title="Naudiz">ᚾ</a></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"><a href="/wiki/Isaz" title="Isaz">ᛁ</a></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"><a href="/wiki/Jeran" title="Jeran">ᛄ</a></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"><a href="/wiki/Eihwaz" title="Eihwaz">ᛇ</a></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"><a href="/wiki/Per%C3%BEo" title="Perþo">ᛈ</a></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"><a href="/wiki/Algiz" title="Algiz">ᛉ</a></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"><a href="/wiki/Sowilo" title="Sowilo">ᛋ</a></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"><a href="/wiki/Tiwaz" title="Tiwaz">ᛏ</a></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"><a href="/wiki/Berkanan" title="Berkanan">ᛒ</a></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"><a href="/wiki/Ehwaz" title="Ehwaz">ᛖ</a></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"><a href="/wiki/Mannaz" title="Mannaz">ᛗ</a></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"><a href="/wiki/Laguz" title="Laguz">ᛚ</a></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"><a href="/wiki/Ingwaz" title="Ingwaz">ᛝ</a></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"><a href="/wiki/Dagaz" title="Dagaz">ᛞ</a></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"><a href="/wiki/O%C3%BEalan" title="Oþalan">ᛟ</a></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"><a href="/wiki/Ansuz" title="Ansuz">ᚪ</a></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"><a href="/wiki/Ansuz" title="Ansuz">ᚫ</a></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"><a href="/wiki/Uruz" title="Uruz">ᚣ</a></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"><a href="/wiki/Ear_(runa)" title="Ear (runa)">ᛠ</a></td> </tr> <tr style="line-height: 1em; vertical-align: bottom;"> <td style="width: 12em;"><small><a href="/wiki/Traslitterazione_e_trascrizione_delle_rune" title="Traslitterazione e trascrizione delle rune">Traslitterazione</a>:</small></td> <td style="width: 1.5em;"><small><a href="/wiki/F" title="F">f</a></small></td> <td style="width: 1.5em;"><small><a href="/wiki/U" title="U">u</a></small></td> <td style="width: 1.5em;"><small><a href="/wiki/%C3%9E" title="Þ">þ</a></small></td> <td style="width: 1.5em;"><small><a href="/wiki/O" title="O">o</a></small></td> <td style="width: 1.5em;"><small><a href="/wiki/R" title="R">r</a></small></td> <td style="width: 1.5em;"><small><a href="/wiki/C" title="C">c</a></small></td> <td style="width: 1.5em;"><small><a href="/wiki/Yogh" title="Yogh">ȝ</a></small></td> <td style="width: 1.5em;"><small><a href="/wiki/W" title="W">w</a></small></td> <td style="width: 1.5em;"><small><a href="/wiki/H" title="H">h</a></small></td> <td style="width: 1.5em;"><small><a href="/wiki/N" title="N">n</a></small></td> <td style="width: 1.5em;"><small><a href="/wiki/I" title="I">i</a></small></td> <td style="width: 1.5em;"><small><a href="/wiki/J" title="J">j</a></small></td> <td style="width: 1.5em;"></td> <td style="width: 1.5em;"><small>ēo</small></td> <td style="width: 1.5em;"><small><a href="/wiki/P" title="P">p</a></small></td> <td style="width: 1.5em;"><small><a href="/wiki/X" title="X">x</a></small></td> <td style="width: 1.5em;"><small><a href="/wiki/S" title="S">s</a></small></td> <td style="width: 1.5em;"><small><a href="/wiki/T" title="T">t</a></small></td> <td style="width: 1.5em;"><small><a href="/wiki/B" title="B">b</a></small></td> <td style="width: 1.5em;"><small><a href="/wiki/E" title="E">e</a></small></td> <td style="width: 1.5em;"><small><a href="/wiki/M" title="M">m</a></small></td> <td style="width: 1.5em;"><small><a href="/wiki/L" title="L">l</a></small></td> <td style="width: 1.5em;"><small><a href="/wiki/%C5%8A" title="Ŋ">ŋ</a></small></td> <td style="width: 1.5em;"><small><a href="/wiki/D" title="D">d</a></small></td> <td style="width: 1.5em;"><small><a href="/wiki/%C5%92" title="Œ">œ</a></small></td> <td style="width: 1.5em;"></td> <td style="width: 1.5em;"><small><a href="/wiki/A" title="A">a</a></small></td> <td style="width: 1.5em;"><small><a href="/wiki/%C3%86" title="Æ">æ</a></small></td> <td style="width: 1.5em;"><small><a href="/wiki/Y" title="Y">y</a></small></td> <td style="width: 1.5em;"><small>ea</small></td> </tr> <tr style="line-height: 1.75em; vertical-align: bottom;"> <td style="width: 12em;"><a href="/wiki/Fu%C3%BEark_recente" title="Fuþark recente">Fuþark recente</a>:</td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"><a href="/wiki/Fehu" title="Fehu">ᚠ</a></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"><a href="/wiki/Uruz" title="Uruz">ᚢ</a></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"><a href="/wiki/%C3%9Eurisaz" title="Þurisaz">ᚦ</a></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"><a href="/wiki/Ansuz" title="Ansuz">ᚬ</a></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"><a href="/wiki/Raido" title="Raido">ᚱ</a></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"><a href="/wiki/Kaunan" title="Kaunan">ᚴ</a></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"><a href="/wiki/Haglaz" title="Haglaz">ᚼ</a></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"><a href="/wiki/Naudiz" title="Naudiz">ᚾ</a></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"><a href="/wiki/Isaz" title="Isaz">ᛁ</a></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"><a href="/wiki/Ar_(runa)" title="Ar (runa)">ᛅ</a></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"><a href="/wiki/Sowilo" title="Sowilo">ᛋ</a></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"><a href="/wiki/Tiwaz" title="Tiwaz">ᛏ</a></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"><a href="/wiki/Berkanan" title="Berkanan">ᛒ</a></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"><a href="/wiki/Mannaz" title="Mannaz">ᛘ</a></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"><a href="/wiki/Laguz" title="Laguz">ᛚ</a></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"><a href="/wiki/Yr_(runa)" title="Yr (runa)">ᛦ</a></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"></td> <td style="width: 1.5em; font-size: 25px"></td> </tr> <tr style="line-height: 1em; vertical-align: bottom;"> <td style="width: 12em;"><small><a href="/wiki/Traslitterazione_e_trascrizione_delle_rune" title="Traslitterazione e trascrizione delle rune">Traslitterazione</a>:</small></td> <td style="width: 1.5em;"><small><a href="/wiki/F" title="F">f</a></small></td> <td style="width: 1.5em;"><small><a href="/wiki/U" title="U">u</a></small></td> <td style="width: 1.5em;"><small><a href="/wiki/%C3%9E" title="Þ">þ</a></small></td> <td style="width: 1.5em;"><small><a href="/wiki/O" title="O">o</a></small></td> <td style="width: 1.5em;"><small><a href="/wiki/R" title="R">r</a></small></td> <td style="width: 1.5em;"><small><a href="/wiki/K" title="K">k</a></small></td> <td style="width: 1.5em;"></td> <td style="width: 1.5em;"></td> <td style="width: 1.5em;"><small><a href="/wiki/H" title="H">h</a></small></td> <td style="width: 1.5em;"><small><a href="/wiki/N" title="N">n</a></small></td> <td style="width: 1.5em;"><small><a href="/wiki/I" title="I">i</a></small></td> <td style="width: 1.5em;"></td> <td style="width: 1.5em;"><small><a href="/wiki/A" title="A">a</a></small></td> <td style="width: 1.5em;"></td> <td style="width: 1.5em;"></td> <td style="width: 1.5em;"></td> <td style="width: 1.5em;"><small><a href="/wiki/S" title="S">s</a></small></td> <td style="width: 1.5em;"><small><a href="/wiki/T" title="T">t</a></small></td> <td style="width: 1.5em;"><small><a href="/wiki/B" title="B">b</a></small></td> <td style="width: 1.5em;"></td> <td style="width: 1.5em;"><small><a href="/wiki/M" title="M">m</a></small></td> <td style="width: 1.5em;"><small><a href="/wiki/L" title="L">l</a></small></td> <td style="width: 1.5em;"></td> <td style="width: 1.5em;"></td> <td style="width: 1.5em;"></td> <td style="width: 1.5em;"><small><a href="/wiki/Yr_(runa)" title="Yr (runa)">ʀ</a></small></td> <td style="width: 1.5em;"></td> <td style="width: 1.5em;"></td> <td style="width: 1.5em;"></td> <td style="width: 1.5em;"></td> </tr> </tbody></table></td></tr><tr><th colspan="2" class="navbox_abovebelow">Vedi anche: <a href="/wiki/Rune_legate" title="Rune legate">Rune legate</a><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Rune_cifrate" title="Rune cifrate">Rune cifrate</a><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Poemi_runici" title="Poemi runici">Poemi runici</a><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Pietre_runiche" class="mw-redirect" title="Pietre runiche">Pietre runiche</a><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Runologia" title="Runologia">Runologia</a><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Magia_runica" title="Magia runica">Magia runica</a></th></tr></tbody></table> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r140554510">.mw-parser-output .CdA{border:1px solid #aaa;width:100%;margin:auto;font-size:90%;padding:2px}.mw-parser-output .CdA th{background-color:#f2f2f2;font-weight:bold;width:20%}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .CdA{border-color:#54595D}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .CdA th{background-color:#202122}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .CdA{border-color:#54595D}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .CdA th{background-color:#202122}}</style><table class="CdA"><tbody><tr><th><a href="/wiki/Aiuto:Controllo_di_autorit%C3%A0" title="Aiuto:Controllo di autorità">Controllo di autorità</a></th><td><a href="/wiki/Nuovo_soggettario" title="Nuovo soggettario">Thesaurus BNCF</a> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://thes.bncf.firenze.sbn.it/termine.php?id=17455">17455</a></span><span style="font-weight:bold;">&#160;·</span> <a href="/wiki/Library_of_Congress_Control_Number" title="Library of Congress Control Number">LCCN</a> <span class="uid">(<span style="font-weight:bolder; font-size:80%"><abbr title="inglese">EN</abbr></span>)&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.loc.gov/authorities/subjects/sh85115851">sh85115851</a></span><span style="font-weight:bold;">&#160;·</span> <a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">GND</a> <span class="uid">(<span style="font-weight:bolder; font-size:80%"><abbr title="tedesco">DE</abbr></span>)&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/4050996-5">4050996-5</a></span><span style="font-weight:bold;">&#160;·</span> <a href="/wiki/Biblioteca_nazionale_di_Spagna" title="Biblioteca nazionale di Spagna">BNE</a> <span class="uid">(<span style="font-weight:bolder; font-size:80%"><abbr title="spagnolo">ES</abbr></span>)&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogo.bne.es/uhtbin/authoritybrowse.cgi?action=display&amp;authority_id=XX528544">XX528544</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://datos.bne.es/resource/XX528544">(data)</a></span><span style="font-weight:bold;">&#160;·</span> <a href="/wiki/Biblioteca_nazionale_di_Francia" title="Biblioteca nazionale di Francia">BNF</a> <span class="uid">(<span style="font-weight:bolder; font-size:80%"><abbr title="francese">FR</abbr></span>)&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb11937886x">cb11937886x</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.bnf.fr/ark:/12148/cb11937886x">(data)</a></span><span style="font-weight:bold;">&#160;·</span> <a href="/wiki/Biblioteca_nazionale_di_Israele" title="Biblioteca nazionale di Israele">J9U</a> <span class="uid">(<span style="font-weight:bolder; font-size:80%"><abbr title="inglese">EN</abbr>,&#160;<abbr title="ebraico">HE</abbr></span>)&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nli.org.il/en/authorities/987007548663605171">987007548663605171</a></span><span style="font-weight:bold;">&#160;·</span> <a href="/wiki/Biblioteca_della_Dieta_nazionale_del_Giappone" title="Biblioteca della Dieta nazionale del Giappone">NDL</a> <span class="uid">(<span style="font-weight:bolder; font-size:80%"><abbr title="inglese">EN</abbr>,&#160;<abbr title="giapponese">JA</abbr></span>)&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00576702">00576702</a></span></td></tr></tbody></table> <div class="noprint" style="width:100%; padding: 3px 0; display: flex; flex-wrap: wrap; row-gap: 4px; column-gap: 8px; box-sizing: border-box;"><div style="flex-basis: calc( 100% / 2 - 8px / 2 );"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r140555418">.mw-parser-output .itwiki-template-occhiello{width:100%;line-height:25px;border:1px solid #CCF;background-color:#F0EEFF;box-sizing:border-box}.mw-parser-output .itwiki-template-occhiello-progetto{background-color:#FAFAFA}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .itwiki-template-occhiello{background-color:#202122;border-color:#54595D}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .itwiki-template-occhiello-progetto{background-color:#282929}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .itwiki-template-occhiello{background-color:#202122;border-color:#54595D}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .itwiki-template-occhiello-progetto{background-color:#282929}}</style><div class="itwiki-template-occhiello"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/File:Pot-artenac_alt.png" class="mw-file-description" title="Archeologia"><img alt="&#160;" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Pot-artenac_alt.png/19px-Pot-artenac_alt.png" decoding="async" width="19" height="25" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Pot-artenac_alt.png/29px-Pot-artenac_alt.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Pot-artenac_alt.png/38px-Pot-artenac_alt.png 2x" data-file-width="78" data-file-height="103" /></a></span>&#32;<b><a href="/wiki/Portale:Archeologia" title="Portale:Archeologia">Portale Archeologia</a></b></div></div><div style="flex-basis: calc( 100% / 2 - 8px / 2 );"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r140555418"><div class="itwiki-template-occhiello"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/File:Runic_letter_fehu.svg" class="mw-file-description" title="Germani"><img alt="&#160;" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Runic_letter_fehu.svg/12px-Runic_letter_fehu.svg.png" decoding="async" width="12" height="25" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Runic_letter_fehu.svg/19px-Runic_letter_fehu.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Runic_letter_fehu.svg/25px-Runic_letter_fehu.svg.png 2x" data-file-width="30" data-file-height="60" /></a></span>&#32;<b><a href="/wiki/Portale:Germani" title="Portale:Germani">Portale Germani</a></b></div></div><div style="flex-basis: calc( 100% / 2 - 8px / 2 );"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r140555418"><div class="itwiki-template-occhiello"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/File:Crystal128-kanagram.svg" class="mw-file-description" title="Linguistica"><img alt="&#160;" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Crystal128-kanagram.svg/25px-Crystal128-kanagram.svg.png" decoding="async" width="25" height="25" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Crystal128-kanagram.svg/38px-Crystal128-kanagram.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Crystal128-kanagram.svg/50px-Crystal128-kanagram.svg.png 2x" data-file-width="256" data-file-height="256" /></a></span>&#32;<b><a href="/wiki/Portale:Linguistica" title="Portale:Linguistica">Portale Linguistica</a></b></div></div><div style="flex-basis: calc( 100% / 2 - 8px / 2 );"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r140555418"><div class="itwiki-template-occhiello"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/File:Draig.svg" class="mw-file-description" title="Mitologia"><img alt="&#160;" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Draig.svg/25px-Draig.svg.png" decoding="async" width="25" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Draig.svg/38px-Draig.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Draig.svg/50px-Draig.svg.png 2x" data-file-width="713" data-file-height="475" /></a></span>&#32;<b><a href="/wiki/Portale:Mitologia" title="Portale:Mitologia">Portale Mitologia</a></b></div></div></div> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐web.codfw.main‐6c87d47487‐gzp85 Cached time: 20250219073146 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [vary‐revision‐sha1, show‐toc] CPU time usage: 0.424 seconds Real time usage: 0.571 seconds Preprocessor visited node count: 7234/1000000 Post‐expand include size: 74640/2097152 bytes Template argument size: 5348/2097152 bytes Highest expansion depth: 15/100 Expensive parser function count: 8/500 Unstrip recursion depth: 0/20 Unstrip post‐expand size: 19343/5000000 bytes Lua time usage: 0.227/10.000 seconds Lua memory usage: 5691103/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 1/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 449.897 1 -total 30.41% 136.832 1 Template:Collegamenti_esterni 9.02% 40.599 1 Template:Alfabeto_runico 8.56% 38.502 1 Template:Navbox 8.52% 38.341 1 Template:Portale 8.42% 37.895 1 Template:Interprogetto 8.07% 36.301 1 Template:NN 7.65% 34.410 1 Template:Avviso 6.81% 30.622 1 Template:Nota_disambigua 5.61% 25.221 2 Template:Cita_web --> <!-- Saved in parser cache with key itwiki:pcache:10355:|#|:idhash:canonical and timestamp 20250219073146 and revision id 143160540. Rendering was triggered because: page-view --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&amp;type=1x1&amp;usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Estratto da "<a dir="ltr" href="https://it.wikipedia.org/w/index.php?title=Alfabeto_runico&amp;oldid=143160540">https://it.wikipedia.org/w/index.php?title=Alfabeto_runico&amp;oldid=143160540</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Categoria:Categorie" title="Categoria:Categorie">Categoria</a>: <ul><li><a href="/wiki/Categoria:Alfabeto_runico" title="Categoria:Alfabeto runico">Alfabeto runico</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Categorie nascoste: <ul><li><a href="/wiki/Categoria:Contestualizzare_fonti_-_storia" title="Categoria:Contestualizzare fonti - storia">Contestualizzare fonti - storia</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Contestualizzare_fonti_-_marzo_2014" title="Categoria:Contestualizzare fonti - marzo 2014">Contestualizzare fonti - marzo 2014</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Voci_con_modulo_citazione_e_parametro_pagine" title="Categoria:Voci con modulo citazione e parametro pagine">Voci con modulo citazione e parametro pagine</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:P1417_letta_da_Wikidata" title="Categoria:P1417 letta da Wikidata">P1417 letta da Wikidata</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Voci_con_codice_Thesaurus_BNCF" title="Categoria:Voci con codice Thesaurus BNCF">Voci con codice Thesaurus BNCF</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Voci_con_codice_LCCN" title="Categoria:Voci con codice LCCN">Voci con codice LCCN</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Voci_con_codice_GND" title="Categoria:Voci con codice GND">Voci con codice GND</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Voci_con_codice_BNE" title="Categoria:Voci con codice BNE">Voci con codice BNE</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Voci_con_codice_BNF" title="Categoria:Voci con codice BNF">Voci con codice BNF</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Voci_con_codice_J9U" title="Categoria:Voci con codice J9U">Voci con codice J9U</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Voci_con_codice_NDL" title="Categoria:Voci con codice NDL">Voci con codice NDL</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Voci_non_biografiche_con_codici_di_controllo_di_autorit%C3%A0" title="Categoria:Voci non biografiche con codici di controllo di autorità">Voci non biografiche con codici di controllo di autorità</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Questa pagina è stata modificata per l'ultima volta il&#160;17 gen 2025 alle 21:12.</li> <li id="footer-info-copyright">Il testo è disponibile secondo la <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.it">licenza Creative Commons Attribuzione-Condividi allo stesso modo</a>; possono applicarsi condizioni ulteriori. Vedi le <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/it">condizioni d'uso</a> per i dettagli.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/it">Informativa sulla privacy</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:Sala_stampa/Wikipedia">Informazioni su Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Avvertenze_generali">Avvertenze</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Codice di condotta</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Sviluppatori</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/it.wikipedia.org">Statistiche</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Dichiarazione sui cookie</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//it.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Alfabeto_runico&amp;mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Versione mobile</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29"><img src="/static/images/footer/wikimedia.svg" width="25" height="25" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></picture></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Ricerca</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Cerca in Wikipedia"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Speciale:Ricerca"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Ricerca</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="Indice" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Mostra/Nascondi l&#039;indice" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Mostra/Nascondi l&#039;indice</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">Alfabeto runico</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>83 lingue</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>Aggiungi argomento</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-bf6d45f98-jpjdk","wgBackendResponseTime":123,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.424","walltime":"0.571","ppvisitednodes":{"value":7234,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":74640,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":5348,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":15,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":8,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":19343,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 449.897 1 -total"," 30.41% 136.832 1 Template:Collegamenti_esterni"," 9.02% 40.599 1 Template:Alfabeto_runico"," 8.56% 38.502 1 Template:Navbox"," 8.52% 38.341 1 Template:Portale"," 8.42% 37.895 1 Template:Interprogetto"," 8.07% 36.301 1 Template:NN"," 7.65% 34.410 1 Template:Avviso"," 6.81% 30.622 1 Template:Nota_disambigua"," 5.61% 25.221 2 Template:Cita_web"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.227","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":5691103,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-6c87d47487-gzp85","timestamp":"20250219073146","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Alfabeto runico","url":"https:\/\/it.wikipedia.org\/wiki\/Alfabeto_runico","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q82996","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q82996","author":{"@type":"Organization","name":"Contributori ai progetti Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2004-01-15T10:31:18Z","dateModified":"2025-01-17T20:12:47Z","headline":"sistema di scrittura delle antiche popolazioni germaniche"}</script> </body> </html>

Pages: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10