CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-disabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-not-available" lang="pl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Tekst źródłowy strony Ludwik XVI – Wikipedia, wolna encyklopedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-disabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-not-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )plwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":true,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","styczeń","luty","marzec","kwiecień","maj","czerwiec","lipiec","sierpień","wrzesień","październik","listopad","grudzień"],"wgRequestId":"bbec4c12-f0ae-46da-83d1-b97b4dd6d2f8","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Ludwik_XVI","wgTitle":"Ludwik XVI","wgCurRevisionId":74543262,"wgRevisionId":0,"wgArticleId":32311,"wgIsArticle":false,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"edit","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":[],"wgPageViewLanguage":"pl","wgPageContentLanguage":"pl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Ludwik_XVI","wgRelevantArticleId":32311,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":1}}},"wgStableRevisionId":74543262,"wgMediaViewerOnClick":true, "wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"pl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"pl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":20000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.wikiflex":"ready","ext.gadget.infobox":"ready","ext.gadget.hlist":"ready","ext.gadget.darkmode-overrides": "ready","ext.gadget.small-references":"ready","ext.gadget.citation-access-info":"ready","ext.gadget.sprawdz-problemy-szablony":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.charinsert.styles":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["mediawiki.action.edit.collapsibleFooter","site","mediawiki.page.ready","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.charinsert","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.ll-script-loader","ext.gadget.veKeepParameters","ext.gadget.szablon-galeria","ext.gadget.NavFrame","ext.gadget.citoid-overrides","ext.gadget.maps", "ext.gadget.padlock-indicators","ext.gadget.interwiki-langlist","ext.gadget.refToolbar","ext.gadget.edit-summaries","ext.gadget.edit-first-section","ext.gadget.edit-summary-warning","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.nuxTBKeys","ext.gadget.map-toggler","ext.gadget.narrowFootnoteColumns","ext.gadget.WDsearch","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.charinsert.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=pl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.gadget.citation-access-info%2Cdarkmode-overrides%2Chlist%2Cinfobox%2Csmall-references%2Csprawdz-problemy-szablony%2Cwikiflex&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="noindex,nofollow,max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2e/Ludvig_XVI_av_Frankrike_portr%C3%A4tterad_av_AF_Callet.jpg/1200px-Ludvig_XVI_av_Frankrike_portr%C3%A4tterad_av_AF_Callet.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1675"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2e/Ludvig_XVI_av_Frankrike_portr%C3%A4tterad_av_AF_Callet.jpg/800px-Ludvig_XVI_av_Frankrike_portr%C3%A4tterad_av_AF_Callet.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="1116"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2e/Ludvig_XVI_av_Frankrike_portr%C3%A4tterad_av_AF_Callet.jpg/640px-Ludvig_XVI_av_Frankrike_portr%C3%A4tterad_av_AF_Callet.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="893"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Tekst źródłowy strony Ludwik XVI – Wikipedia, wolna encyklopedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//pl.m.wikipedia.org/wiki/Ludwik_XVI"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Edytuj" href="/w/index.php?title=Ludwik_XVI&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (pl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//pl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Ludwik_XVI"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Kanał Atom Wikipedii" href="/w/index.php?title=Specjalna:Ostatnie_zmiany&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Ludwik_XVI rootpage-Ludwik_XVI skin-vector-2022 action-edit"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Przejdź do zawartości</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu główne" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu główne</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu główne</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Nawigacja </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" title="Przejdź na stronę główną [z]" accesskey="z"><span>Strona główna</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Losowa_strona" title="Załaduj losową stronę [x]" accesskey="x"><span>Losuj artykuł</span></a></li><li id="n-Kategorie" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portal:Kategorie_G%C5%82%C3%B3wne"><span>Kategorie artykułów</span></a></li><li id="n-Featured-articles" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Wyr%C3%B3%C5%BCniona_zawarto%C5%9B%C4%87_Wikipedii"><span>Najlepsze artykuły</span></a></li><li id="n-FAQ" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:FAQ"><span>Częste pytania (FAQ)</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-zmiany" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-zmiany" > <div class="vector-menu-heading"> Dla czytelników </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-czytelnicy" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii"><span>O Wikipedii</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Kontakt_z_wikipedystami"><span>Kontakt</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-edytorzy" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-edytorzy" > <div class="vector-menu-heading"> Dla wikipedystów </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-pierwsze-kroki" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki"><span>Pierwsze kroki</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Portal_wikipedyst%C3%B3w" title="O projekcie – co możesz zrobić, gdzie możesz znaleźć informacje"><span>Portal wikipedystów</span></a></li><li id="n-Noticeboard" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tablica_og%C5%82osze%C5%84"><span>Ogłoszenia</span></a></li><li id="n-Guidelines" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Zasady"><span>Zasady</span></a></li><li id="n-helppage-name" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Spis_tre%C5%9Bci"><span>Pomoc</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Ostatnie_zmiany" title="Lista ostatnich zmian w Wikipedii. [r]" accesskey="r"><span>Ostatnie zmiany</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="wolna encyklopedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-pl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Specjalna:Szukaj" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Szukaj</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Przeszukaj Wikipedię" aria-label="Przeszukaj Wikipedię" autocapitalize="sentences" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Specjalna:Szukaj"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Szukaj</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Narzędzia osobiste"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Zmień rozmiar czcionki, szerokość oraz kolorystykę strony" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Wygląd" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Wygląd</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&uselang=pl" class=""><span>Wspomóż Wikipedię</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Ludwik+XVI&returntoquery=action%3Dedit" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe." class=""><span>Utwórz konto</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Ludwik+XVI&returntoquery=action%3Dedit" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o" class=""><span>Zaloguj się</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Więcej opcji" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia osobiste" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia osobiste</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu użytkownika" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&uselang=pl"><span>Wspomóż Wikipedię</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Ludwik+XVI&returntoquery=action%3Dedit" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Utwórz konto</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Ludwik+XVI&returntoquery=action%3Dedit" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Zaloguj się</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Strony dla anonimowych edytorów <a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki" aria-label="Dowiedz się więcej na temat edytowania"><span>dowiedz się więcej</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:M%C3%B3j_wk%C5%82ad" title="Lista edycji wykonanych z tego adresu IP [y]" accesskey="y"><span>Edycje</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Moja_dyskusja" title="Dyskusja użytkownika dla tego adresu IP [n]" accesskey="n"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading">Tekst źródłowy strony Ludwik XVI</h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Ten artykuł istnieje tylko w tym języku. Dodaj artykuły w innych językach." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-0" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Dodaj języki</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="uls-after-portlet-link"></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Przestrzenie nazw"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Ludwik_XVI" title="Zobacz stronę treści [c]" accesskey="c"><span>Artykuł</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Dyskusja:Ludwik_XVI" rel="discussion" title="Dyskusja o zawartości tej strony [t]" accesskey="t"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Zmień wariant języka" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">polski</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Widok"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Ludwik_XVI"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Ludwik_XVI&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-edit" class="selected collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Ludwik_XVI&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Ludwik_XVI&action=history" title="Starsze wersje tej strony [h]" accesskey="h"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Narzędzia</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Więcej opcji" > <div class="vector-menu-heading"> Działania </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Ludwik_XVI"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Ludwik_XVI&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="selected collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Ludwik_XVI&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Ludwik_XVI&action=history"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Ogólne </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Linkuj%C4%85ce/Ludwik_XVI" title="Pokaż listę wszystkich stron linkujących do tej strony [j]" accesskey="j"><span>Linkujące</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Zmiany_w_linkowanych/Ludwik_XVI" rel="nofollow" title="Ostatnie zmiany w stronach, do których ta strona linkuje [k]" accesskey="k"><span>Zmiany w linkowanych</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//pl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Prześlij_plik" title="Prześlij pliki [u]" accesskey="u"><span>Prześlij plik</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Strony_specjalne" title="Lista wszystkich stron specjalnych [q]" accesskey="q"><span>Strony specjalne</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Ludwik_XVI&action=info" title="Więcej informacji na temat tej strony"><span>Informacje o tej stronie</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Skr%C3%B3%C4%87_adres_URL&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DLudwik_XVI%26action%3Dedit"><span>Zobacz skrócony adres URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Kod_QR&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DLudwik_XVI%26action%3Dedit"><span>Pobierz kod QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> W innych projektach </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q7732" title="Link do powiązanego elementu w repozytorium danych [g]" accesskey="g"><span>Element Wikidanych</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Wygląd</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ukryj</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle">← <a href="/wiki/Ludwik_XVI" title="Ludwik XVI">Ludwik XVI</a></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><p>Nie masz uprawnień do edytowania tej strony z następującego powodu: </p> <div class="permissions-errors"><div class="mw-permissionerror-globalblocking-blockedtext-range"><b>Twój adres IP znajduje się w zakresie adresów, który został <a href="https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Global_blocks" class="extiw" title="m:Special:MyLanguage/Global blocks">zablokowany na wszystkich wiki Wikimedia Foundation</a>.</b> <p>Blokada została nałożona przez <a href="/wiki/Wikipedysta:Jon_Kolbert" title="Wikipedysta:Jon Kolbert">‪Jon Kolbert‬</a>. Podany powód to <i><a href="https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/NOP" class="extiw" title="m:Special:MyLanguage/NOP">Open proxy/Webhost</a>: See the <a href="https://meta.wikimedia.org/wiki/WM:OP/H" class="extiw" title="m:WM:OP/H">help page</a> if you are affected </i>. </p> <ul><li>Początek blokady: 16:12, 27 sie 2023</li> <li>Zakończenie blokady: 16:12, 27 sie 2028</li></ul> <p>Twój obecny adres IP to 8.222.208.146. Zablokowany zakres to 8.222.128.0/17. </p><p>Prosimy o uwzględnienie wszystkich powyższych informacji we wszelkich zapytaniach. Jeśli uważasz, że zostałeś zablokowany przez pomyłkę, możesz znaleźć dodatkowe informacje i instrukcje w globalnej polityce <a href="https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/No_open_proxies" class="extiw" title="m:Special:MyLanguage/No open proxies">No open proxies</a>. </p> Aby zakwestionować lub omówić blokadę, proszę <a href="https://meta.wikimedia.org/wiki/Steward_requests/Global" class="extiw" title="m:Steward requests/Global">wysłać prośbę o jej weryfikację na Meta-Wiki</a>. Możesz również wysłać e-mail do kolejki <a href="https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/VRT" class="extiw" title="m:Special:MyLanguage/VRT">VRT</a> <a href="https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Stewards" class="extiw" title="m:Special:MyLanguage/Stewards">stewardów</a> na adres <kbd>stewards@wikimedia.org</kbd>, podając wszystkie powyższe szczegóły.</div></div><hr /> <p>Tekst źródłowy strony można podejrzeć i skopiować. </p><textarea readonly="" accesskey="," id="wpTextbox1" cols="80" rows="25" style="" class="mw-editfont-monospace" lang="pl" dir="ltr" name="wpTextbox1">{{Władca infobox |władca = Ludwik XVI |imiona = |grafika = Ludvig XVI av Frankrike porträtterad av AF Callet.jpg |opis grafiki = |herb = Grand Royal Coat of Arms of France & Navarre.svg |opis herbu = |faksymile = |opis faksymile = |dewiza = |1. tytuł = [[Władcy Francji|Król Francji]] |1. sukcesja = |1. od = [[10 maja]] [[1774]] |1. do = [[21 września]] [[1792]] |1. koronacja = |1. poprzednik = [[Ludwik XV]] |1. następca = [[Ludwik XVII]] [[de iure]] [[I Republika Francuska|I Republika]] [[de facto]] |2. tytuł = [[Pretendenci do tronu Francji|Legitymistyczny pretendent do tronu Francji]] |2. od = [[21 września]] [[1792]] |2. do = [[21 stycznia]] [[1793]] |2. jako = |2. kogo = |2. koronacja = |2. poprzednik = |2. następca = [[Ludwik XVII]] |dynastia = [[Burbonowie]] |data urodzenia = [[23 sierpnia]] [[1754]] |miejsce urodzenia = [[Wersal]] |data śmierci = [[21 stycznia]] [[1793]] |miejsce śmierci = [[Paryż]] |przyczyna śmierci = |miejsce spoczynku = |ojciec = [[Ludwik Ferdynand de France|Ludwik Ferdynand]] |matka = [[Maria Józefa Wettyn (1731–1767)|Maria Józefa Wettyn]] |rodzeństwo = |1. związek = żona |1. związek z = [[Maria Antonina Austriaczka]] |1. związek od = |1. związek do = |1. dzieci = [[Maria Teresa Charlotta Burbon|Maria Teresa Charlotta]]<br />[[Ludwik Józef Burbon|Ludwik Józef]]<br />[[Ludwik XVII Burbon|Ludwik XVII]]<br />[[Zofia Helena Beatrycze Burbon|Zofia Helena Beatrycze]] |moneta = |opis monety = |odznaczenia = {{order|ODŚ}} {{order|OZR|H}} |commons = Louis XVI of France |wikiźródła = |wikicytaty = Ludwik XVI Burbon }} '''Ludwik XVI''', [[Język francuski|fr.]] ''Louis August de France'', (ur. [[23 sierpnia]] [[1754]] w [[Wersal]]u, zm. [[21 stycznia]] [[1793]] w [[Paryż]]u) – [[Władcy Berry|książę de Berry]], następnie [[Delfin Francji|delfin]] de Viennois, ostatecznie król [[Królestwo Francji (987–1791)|Francji]] i [[Królestwo Nawarry|Nawarry]] od 1774 do 1791, potem ''król Francuzów'' (''Roi des Français'') do 1792. Syn [[Ludwik Ferdynand Burbon|Ludwika Ferdynanda]] i [[Maria Józefa Wettyn (1731–1767)|Marii Józefy Wettyn]]. Wnuk [[Ludwik XV|Ludwika XV]] i [[Maria Leszczyńska|Marii Leszczyńskiej]] (prawnuk króla Polski – [[Stanisław Leszczyński|Stanisława Leszczyńskiego]]), oraz króla Polski – [[August III Sas|Augusta III]]. Starszy brat królów: [[Ludwik XVIII|Ludwika XVIII]] i [[Karol X Burbon|Karola X]] z dynastii [[Burbonowie|Burbonów]], oraz [[Maria Klotylda Burbon|Madame Klotyldy]] i [[Elżbieta Burbon (1764–1794)|Madame Elżbiety]]. Jego żoną była [[Maria Antonina Austriaczka|Maria Antonina]]. Lata panowania Ludwika XVI to czasy wielkich problemów gospodarczo-finansowych państwa. Swe rządy 20-letni król rozpoczął więc od próby reform dotyczących głównie finansów, ograniczenia podatków, regulacji cen. Spotkały się one z ostrymi zastrzeżeniami tych, którzy na proponowanych zmianach mieli stracić, więc król zmieniał ministrów skarbu przedkładających coraz to nowe koncepcje, lecz ostatecznie żadne nie zostały do końca wdrożone. Nie udało się ograniczyć wysokich apanaży arystokracji i dworu królewskiego, ani wydatków na utrzymanie wielkich armii, związanych z polityką zagraniczną. Rok po objęciu tronu król zapisał się do nadwornej [[Loża wolnomularska|loży wolnomularskiej]]<ref>[[Pierre Gaxotte]], Wielka Rewolucja Francuska, Komorów 2010, s. 70.</ref>. Wraz z dwoma braćmi był inicjowany do loży [[Royale et militaire des Trois-Frères Unis|Trois-Frères à l’Orient de la Cour]]<ref>Louis Amiable, Les Bourbons Francs-Maçons, w: Révolution française, cahier de décembre 1895 t. XXIX, s. 527.</ref>. W latach 1757–1773 był wielkim mistrzem [[Połączone Zakony św. Łazarza z Jerozolimy i Najświętszej Marii Panny z Góry Karmel|Połączonych Zakonów św. Łazarza z Jerozolimy i Najświętszej Marii Panny z Góry Karmel]], a następnie przyjął tytuły [[Protektor (osoba)|protektora]] zakonu św. Łazarza z Jerozolimy i [[Suzeren|suwerena]] zakonu NMP z Góry Karmel. == Dzieciństwo Ludwika XVI == Ludwik August Burbon był siódmym dzieckiem Ludwika Ferdynanda (1729–1765) i jego drugiej żony Marii Józefy Wettyn (1731–1767) oraz pierwszym synem, który dożył dorosłości. Od narodzin był tytułowany księciem de Berry (do 1765), a później delfinem Francji (1765–1774). Miał trudne dzieciństwo, gdyż jego rodzice bardziej troszczyli się o jego starszego brata, [[Ludwik, książę Burgundii (1751–1761)|Ludwika Józefa, księcia Burgundii (1751–1761)]], który był przez nich postrzegany jako mądrzejszy i przystojniejszy. Ludwik August był silnym i zdrowym dzieckiem, ale nieśmiałym. Skupiał się głównie na nauce, a jego ulubionymi przedmiotami były: łacina, historia, geografia i astronomia, ponadto znał biegle języki włoski i angielski. Uwielbiał aktywność fizyczną, m.in. polowania z dziadkiem, królem Francji Ludwikiem XV (1710–1774), oraz różne gry i zabawy z młodszymi braćmi: [[Ludwik XVIII|Ludwikiem Stanisławem Xavierem]] (1755–1824), hrabią Prowansji i Karolem Filipem (1757–1836), hrabią Artois. Od wczesnego dzieciństwa był zachęcany do pogłębiania jego innego zainteresowania – ślusarstwa, co było uważane za pożyteczne zajęcie dla dziecka<ref name="ReferenceA">{{Cytuj |autor=David Andress |tytuł=The Terror: The Merciless War for Freedom in Revolutionary France |data=2005}}</ref>. Po śmierci ojca, który zmarł na gruźlicę 20 grudnia 1765, wówczas 11-letni Ludwik August został nowym delfinem Francji. Jego matka nigdy nie pozbierała się po utracie męża i zmarła 13 marca 1767 (również na gruźlicę). Surową i konserwatywną edukację młody delfin otrzymał od Pawła Franciszka de Quelen de la Vauguyon (1746–1828), który był [[Guwernantka|guwernerem]] Dzieci Francji (tak nazywano królewskie dzieci) w latach 1760–1770. Nie mniej jednak nie został odpowiednio przygotowany do pełnienia roli króla i rządzenia tak potężnym krajem, jakim wówczas była Francja. W ciągu swej edukacji otrzymał mieszaninę wykształcenia z zakresu religii, moralności i nauk humanistycznych<ref name="ReferenceB">{{Cytuj |autor=John Hardman |tytuł=Louis XVI. The Silent King. |data=2000}}</ref>. Jego pozostali nauczyciele mogli przyczynić się do ukształtowania Ludwika Augusta jako niezdecydowanego i nieumiejącego podjąć decyzji króla, jakim okazał się w czasie swojego 18-letniego panowania — opat Berthier nauczył go bowiem, że nieśmiałość jest cechą cenioną oraz pożądaną u monarchów, a opat Soldini, który był jego spowiednikiem, poinstruował go, aby nie pozwolił ludziom czytać w swoich myślach<ref name="ReferenceB" />. == Życie rodzinne == 16 maja 1770, w wieku 15 lat, ożenił się z 14-letnią arcyksiężniczką Marią Antoniną Habsburg-Lotaryńską (1755–1793), najmłodszą córką [[Władcy Niemiec|cesarza Świętego Cesarstwa Rzymskiego]] [[Franciszek I Lotaryński|Franciszka I Lotaryńskiego (1708–1765)]] i cesarzowej [[Maria Teresa Habsburg|Marii Teresy Habsburg (1717–1780)]]. Ich małżeństwo spotkało się z wrogim nastawieniem francuskiej opinii publicznej, ponieważ uważano, że sojusz Francji z Austrią wciągnął kraj w fatalną wojnę siedmioletnią, w której Francuzi zostali pokonani przez Brytyjczyków w Europie i w Ameryce Północnej. Ponadto w tymże czasie Francuzi postrzegali bliskie relacje z Austrią jako niekorzystne, a sama Maria Antonina była widziana jako niepożądana cudzoziemka<ref name="ReferenceA" />. Dla młodej pary małżeństwo było początkowo miłe, ale zdystansowane. Nieśmiałość Ludwika Augusta oraz jego impotencja, a także młody wiek i niedoświadczenie nowożeńców spowodowały, że małżeństwo zostało skonsumowane dopiero siedem lat po ślubie{{odn|Gressor|Cook|2005|s=17}}. Jego obawy przed byciem manipulowanym przez żonę w celu osiągnięcia korzyści dla Austrii przyczyniły się do chłodnego traktowania żony. Z upływem czasu małżonkowie stali się sobie bliscy i choć myślano, że ich małżeństwo zostało skonsumowane w lipcu 1773, to tak naprawdę doszło do tego dopiero w 1777<ref>{{Cytuj |autor=Antonia Fraser |tytuł=Marie Antoinette |data=2006}}</ref>. Para królewska nie doczekała się dzieci w ciągu pierwszych siedmiu lat małżeństwa, co dla dworu i opinii publicznej było niepokojące. Co więcej, brak jakiegokolwiek potomka spowodował powstawanie nieprzychylnych pamfletów na temat pary. Powody początkowego niepowodzenia w spłodzeniu potomka były wówczas tematem debat wielu ówczesnych badaczy. Niektórzy twierdzili, że Ludwik August cierpiał na jakieś schorzenie fizyczne, które uniemożliwiało mu odbycie stosunku z Marią Antoniną. Była to prawdopodobnie stulejka, zasugerowana przez królewskich lekarzy w 1772. Historycy są przekonani, że ten „kłopotliwy problem” został rozwiązany za pomocą operacji – obrzezania. Lekarze na francuskim dworze królewskim nie byli postrzegani jako uzdolnieni i kompetentni chirurdzy. Za tezą o „kłopotliwym problemie” Ludwika XVI, który utrudniał mu spłodzenie potomka, stał Stefan Zweig. Ta teza powstała pod wpływem jego przyjaciela, Zygmunta Freuda, który zasugerował ją jako jedną z możliwości<ref>{{Cytuj |autor=Stefan Zweig |tytuł=Marie Antoinette: The Portrait of An Average Woman |data=1933}}</ref>. Większość współczesnych historyków uważa, że Ludwik XVI nie został poddany obrzezaniu, opierając się na przekazie z 1777, pochodzącym od pruskiego dyplomaty, [[Wilhelm Bernhard von der Goltz|barona von der Goltza]]. Twierdził on, że król Francji na pewno odmówił zgody na przeprowadzenie zabiegu chirurgicznego<ref>{{Cytuj |autor=Evelyne Lever |tytuł=Marie Antoinette: Last Queen of France |data=2001}}</ref>. Ten przekaz potwierdza również cesarz [[Józef II Habsburg|Józef II Habsburg-Lotaryński (1741-1790)]], który w czasie swojej wizyty na francuskim dworze uczestniczył w polowaniach wraz ze swoim szwagrem, królem Francji, co zapisał w swym dzienniku. Tę teorię potwierdza fakt, że Ludwik XVI często uczestniczył w polowaniach i niemożliwym było przejście, tak wówczas poważnej, operacji i po krótkiej rekonwalescencji branie aktywnego udziału w polowaniu. Gdyby król Francji przeszedł zabieg obrzezania, to musiałby spędzić kilka tygodni w swych apartamentach. Cesarz Józef II w listach do matki, cesarzowej Marii Teresy, bez ogródek opisywał brak doświadczenia szwagra i siostry w sprawach łóżkowych, a także brak zainteresowania tymi sprawami ze strony Marii Antoniny. Jednak za jego radą Ludwik XVI postanowił się przyłożyć do obowiązków małżeńskich i w sierpniu 1777 małżeństwo zostało skonsumowane. Osiem miesięcy później podejrzewano, że królewska małżonka jest brzemienna. Ostatecznie, pomimo początkowych problemów pary królewskiej w spłodzeniu potomka, Ludwik XVI i Maria Antonina zostali rodzicami czwórki dzieci, a byli to: * [[Maria Teresa Charlotta de France|Maria Teresa Charlotta]] ur. 19 grudnia 1778, zm. 19 października 1851, * [[Ludwik Józef de France|Ludwik Józef Ksawery Franciszek]], delfin ur. 22 października 1781, zm. 4 czerwca 1789, * [[Ludwik XVII|Ludwik Karol]] ur. 27 marca 1785, zm. 8 czerwca 1795 – delfin Francji (1789–1793), a później tytularny król Francji jako Ludwik XVII (1793–1795), * [[Zofia Helena Beatrycze Francuska|Zofia Helena Beatrycze]] ur. 9 lipca 1786, zm. 19 czerwca 1787. Dwórka królowej Madame Campan odnotowała, że Maria Antonina poroniła dwukrotnie – w lipcu 1779 i w listopadzie 1783. == Wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych == {{osobny artykuł|Wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych}} W 1778 r. po zwycięstwie wojsk amerykańskich pod [[Bitwa pod Saratogą|Saratogą]], Francja zaangażowała się w wojnę o niepodległość kolonii północnoamerykańskich przeciwko [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]], podpisując [[Francusko-amerykański traktat sojuszniczy (1778)|sojuszniczy traktat z USA]]<ref>Zofia Libiszowska: Żołnierz wolności La Fayette. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie, 1978.</ref> i wysyłając siedmiotysięczny wojskowy korpus ekspedycyjny oraz finansując zakupy broni dla powstańców. Wojna zakończyła się w 1783 r. utworzeniem nowego państwa, republiki [[Stany Zjednoczone|Stanów Zjednoczonych Ameryki]], a dla Francji dalszą ruiną finansów państwowych. Spotęgowały one tylko napięcia społeczne i nastroje wrogie istniejącej absolutystycznej władzy królewskiej. == Zwołanie Stanów Generalnych == By zaradzić kryzysowej sytuacji, Ludwik XVI zdecydował się na restytucję, po 175 latach, [[Stany Generalne (Francja)|Stanów Generalnych]], to jest zgromadzenia przedstawicieli trzech stanów: duchowieństwa, szlachty i mieszczaństwa, jako organu doradczego króla, celem ustanowienia nadzwyczajnych podatków. Rozpoczęły one swe obrady w [[Wersal]]u 5 maja 1789 r. Od początku zaznaczyły się poważne rozbieżności między stanowiskami poszczególnych stanów. Wszyscy, co prawda, chcieli reform, w tym zmian podatkowych, lecz nie kosztem swych własnych przywilejów. Po dwóch miesiącach formalnych obrad Stany Generalne przekształciły się w [[Zgromadzenie Narodowe (Francja)|Zgromadzenie Narodowe]], podkreślając w ten sposób swe ogólnonarodowe przedstawicielstwo i rozpoczęły prace nad nową konstytucją ustrojową państwa. Prym w Zgromadzeniu wiedli przedstawiciele burżuazji, to jest bogatego mieszczaństwa, z gen. [[Marie Joseph de La Fayette|La Fayette]], bohaterem niedawnej niepodległościowej wojny amerykańskiej, na czele. == Rewolucja == [[Plik:Strasbourg crypte de la cathédrale Notre Dame messe de Requiem 2013 01.JPG|thumb|[[Requiem (msza)|Requiem]] [[Nadzwyczajna forma rytu rzymskiego|trydenckie]] za Ludwika XVI i ofiary rewolucji francuskiej w krypcie [[Katedra Najświętszej Marii Panny w Strasburgu|katedry w Strasburgu]]|300x300px]] [[Plik:Louis XVI et Marie-Antoinette.jpg|thumb|300px|Wyidealizowane posągi Ludwika XVI i Marii Antoniny w Saint-Denis]] {{osobny artykuł|Rewolucja francuska}} Król nie chciał żadnej nowej konstytucji i zgromadził wokół Wersalu i Paryża 20 tys. wojska, najwidoczniej zamierzając rozpędzić Zgromadzenie Narodowe lub narzucić mu swą wolę; nie doszło do tego wobec wmieszania się w bieg spraw ludu paryskiego. Mianowicie 11 lipca 1789 rozpoczęły się wielkie zamieszki uliczne, powstały komitety rewolucyjne, rozpoczęło się formowanie Gwardii Narodowej i milicji [[Sankiuloci|sankiulockiej]] i jej uzbrajanie w broń uzyskaną z arsenałów paryskich. Gdy dowódca oraz obsada fortu-więzienia w [[Bastylia|Bastylii]] na przedmieściu Paryża stawiła tłumowi opór, nastąpiło oblężenie fortu, jego zdobycie w szturmie, a następnie całkowite zburzenie. Rozpoczęła się [[rewolucja francuska]], a dzień zdobycia Bastylii, to jest 14 lipca, ustanowiony został później świętem narodowym Francji. Po 15 lipca Ludwik XVI wycofał wojsko z Paryża, rzekomo godząc się na burżuazyjno-mieszczańskie postulaty przebudowy ustroju państwa na [[Monarchia konstytucyjna|monarchię konstytucyjną]]; potajemnie ściągnął jednak do Wersalu regiment flandryjski, najwidoczniej przygotowując się do przywrócenia pełni swej władzy. Wtedy przeniesiono króla do centrum Paryża pod kontrolę rewolucyjnych władz. Ostatecznie Zgromadzenie Narodowe uchwaliło we wrześniu 1791 r. nową [[Konstytucja 1791 roku|konstytucję ustrojową]], ustanawiającą we Francji monarchię konstytucyjną, ale już w następnym roku monarchia została zlikwidowana na rzecz ustroju republikańskiego. === Upadek monarchii === Po klęskach wojsk francuskich w wojnie z Austrią król został 10 sierpnia 1792 zawieszony przez Zgromadzenie Narodowe i zamknięty w [[Temple (twierdza)|więzieniu Temple]]. === Proces i śmierć === 11 stycznia 1793 w [[Konwent Narodowy|Konwencie]] odbył się [[Proces Ludwika XVI|proces „Obywatela Kapeta”]] o [[Zdrada stanu|zdradę stanu]]. Obywatelem Kapetem był nazwany dawny król [[Francja|Francji]]. Nazwa ta wzięła się od [[Hugo Kapet|Hugona Kapeta]] (zm. 996) – pierwszego władcy Francji z dynastii [[Kapetyngowie|Kapetyngów]]. Ludwik XVI i cała dynastia Burbonów często odwoływała się do związków rodzinnych z pierwszymi władcami Francji, dlatego też gdy w okresie rewolucji zniesiono tytuły arystokratyczne zaczęto nazywać byłego króla ''Ludwik Kapet''. Określenie ''Obywatel Kapet'' miało zaś dla republikanów wydźwięk symboliczny, ale było też ironiczne. Obywatel Kapet został skazany na śmierć. Wyrok został [[Egzekucja Ludwika XVI|wykonany]] 21 stycznia 1793 przy użyciu [[Gilotyna|gilotyny]]. Gdy ostrze gilotyny spadło na jego kark, tylko go poraniło. Zginął dopiero po ponownym opuszczeniu ostrza<ref>{{Cytuj |autor = Terry Deary |redaktor = Małgorzata Nesteruk; Maria Talar |rozdział = Okrutny wiek XVIII |tytuł = Straszna Historia ''Frenetyczna Francja" |data = 2005-04-12 |wydawca = Wydawnictwo Egmont Polska Sp. z o.o.}}</ref>. Po jego śmierci [[Monarchizm|rojaliści]] ogłosili królem Francji jego małoletniego syna – [[Ludwik XVII Burbon|Ludwika XVII]]. Po [[Restauracja (historia)|restauracji]] [[Burbonowie|Burbonów]], 21 stycznia 1815 szczątki Ludwika zostały ekshumowane z [[Kaplica Pokutna w Paryżu|cmentarza św. Magdaleny]] i złożone w [[Krypta|krypcie]] [[Bazylika Saint-Denis|Bazyliki Saint-Denis]]. == Genealogia == {| class="wikitable" style="background:000000; font-size:85%; text-align:center" |- bgcolor="#00aaaa" !colspan="9"| |- |'''Prapradziadkowie''' |colspan="1"| [[Ludwik de France|Ludwik ''Wielki Delfin'']]<br />(1661–1711)<br /> ∞1680<br /> [[Maria Anna Wiktoria Bawarska (1660–1690)|Maria Anna Bawarska]]<br />(1660–1690) |colspan="1"| król Sabaudii<br />[[Wiktor Amadeusz II]]<br />(1666–1732)<br /> ∞1684<br /> [[Maria Anna Orleańska]]<br />(1669–1728) |colspan="1"| [[Rafał Leszczyński (zm. 1703)|Rafał Leszczyński]]<br />(1650–1703)<br /> ∞1676<br /> [[Anna Leszczyńska (1660–1727)|Anna z Jabłonowskich]]<br />(1660–1727) |colspan="1"| [[Jan Karol Opaliński]]<br />(1642–1695)<br /> ∞1698<br /> [[Zofia Anna Czarnkowska]]<br />(1660–1701) |colspan="1"| elektor Saksonii<br />[[Jan Jerzy III Wettyn]]<br />(1647–1691)<br /> ∞ 1666<br /> [[Anna Zofia Oldenburg]]<br />(1647–1717) |colspan="1"| margrabia Bayreuth<br />[[Krystian Ernest Hohenzollern]]<br />(1644–1712)<br /> ∞ 1671<br /> [[Zofia Luiza Wirtemberska]]<br />(1642–1702) |colspan="1"| cesarz rzymsko-niemiecki<br />[[Leopold I Habsburg]]<br />(1640–1705)<br /> ∞ 1676<br /> [[Eleonora Magdalena von Pfalz-Neuburg|Eleonora Magdalena Wittelsbach]]<br />(1655–1720) |colspan="1"| książę Brunszwiku-Lüneburg<br />[[Jan Fryderyk (książę Brunszwiku-Lüneburga)|Jan Fryderyk Welf]]<br />(1625–1679)<br /> ∞ 1668<br /> [[Benedykta Wittelsbach (Pfalz-Simmern)|Benedykta Wittelsbach]]<br />(1652–1730) |- |'''Pradziadkowie''' |colspan="2"| [[Ludwik Burbon (książę Burgundii)|Ludwik ''Mały Delfin'']] (1682–1712)<br /> ∞1696<br /> [[Maria Adelajda Sabaudzka]] (1685–1712) |colspan="2"| król Polski [[Stanisław Leszczyński]] (1677–1766)<br /> ∞1698<br /> [[Katarzyna Opalińska]] (1680–1747) |colspan="2"| król Polski [[August II Mocny]] (1670–1733)<br /> ∞1693<br /> [[Krystyna Eberhardyna Hohenzollernówna]] (1671–1727) |colspan="2"| cesarz rzymsko-niemiecki<br />[[Józef I Habsburg]] (1678–1711)<br /> ∞ 1699<br /> [[Wilhelmina Amalia Brunszwicka]] (1673–1742) |- |'''Dziadkowie''' |colspan="4"| król Francji [[Ludwik XV]] (1710–1774)<br /> ∞1725<br /> [[Maria Leszczyńska]] (1703–1768) |colspan="4"| król Polski [[August III Sas]] (1696–1763)<br /> ∞1719<br /> [[Maria Józefa|Maria Józefa Habsburżanka]] (1699–1757) |- |'''Rodzice''' |colspan="8"| [[Ludwik Ferdynand]] (1729–1765)<br /> ∞1747<br /> [[Maria Józefa Wettyn (1731–1767)|Maria Józefa Wettyn]] (1731–1767) |- bgcolor="#00aaaa" |colspan="9"| '''Ludwik XVI (1754–1793), ''król Francji''''' |} == Zobacz też == * [[Burbonowie]] * [[historia Francji]] * [[władcy Francji]] == Przypisy == {{Przypisy}} == Bibliografia == * {{Cytuj książkę | nazwisko = Gressor | imię = Megan | nazwisko2 = Cook | imię2 = Kerry | tytuł = Największe romanse wszech czasów | inni = Bożenna Stokłosa (tłum.) | wydawca = Klub Dla Ciebie | data = 2005 | isbn = 83-7404-194-3 | odn = tak}} {{Delfinowie Francji}} {{Królowie Francji}} {{Władcy Nawarry}} {{Współksiążęta Andory}} {{Kontrola autorytatywna}} [[Kategoria:Burbonowie francuscy]] [[Kategoria:Delfini Francji]] [[Kategoria:Ofiary rewolucji francuskiej]] [[Kategoria:Władcy Francji]] [[Kategoria:Pretendenci do tronu Francji]] [[Kategoria:Straceni przez zgilotynowanie]] [[Kategoria:Straceni władcy]] [[Kategoria:Francuscy wolnomularze]] [[Kategoria:Odznaczeni Orderem Złotego Runa]] [[Kategoria:Odznaczeni Orderem Świętego Ducha]] [[Kategoria:Wielcy mistrzowie Zakonu Świętego Łazarza]] [[Kategoria:Ludzie urodzeni w Wersalu]] [[Kategoria:Ludzie związani z Paryżem]] [[Kategoria:Zmarli w 1793]] [[Kategoria:Urodzeni w 1754]] </textarea><div class="templatesUsed"><div class="mw-templatesUsedExplanation"><p>Szablony użyte w tym artykule: </p></div><ul> <li><a href="/wiki/Szablon:Cytuj" title="Szablon:Cytuj">Szablon:Cytuj</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Cytuj&action=edit" title="Szablon:Cytuj">tekst źródłowy</a>) (zabezpieczony na poziomie wysokim)</li><li><a href="/wiki/Szablon:Cytuj_ksi%C4%85%C5%BCk%C4%99" title="Szablon:Cytuj książkę">Szablon:Cytuj książkę</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Cytuj_ksi%C4%85%C5%BCk%C4%99&action=edit" title="Szablon:Cytuj książkę">tekst źródłowy</a>) (zabezpieczony na poziomie wysokim)</li><li><a href="/wiki/Szablon:Delfinowie_Francji" title="Szablon:Delfinowie Francji">Szablon:Delfinowie Francji</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Delfinowie_Francji&action=edit" title="Szablon:Delfinowie Francji">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Szablon:Dmbox" title="Szablon:Dmbox">Szablon:Dmbox</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Dmbox&action=edit" title="Szablon:Dmbox">tekst źródłowy</a>) (zabezpieczony na poziomie wysokim)</li><li><a href="/wiki/Szablon:Ikona" title="Szablon:Ikona">Szablon:Ikona</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Ikona&action=edit" title="Szablon:Ikona">tekst źródłowy</a>) (zabezpieczony na poziomie wysokim)</li><li><a href="/wiki/Szablon:Infobox_data_i_miejsce" title="Szablon:Infobox data i miejsce">Szablon:Infobox data i miejsce</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Infobox_data_i_miejsce&action=edit" title="Szablon:Infobox data i miejsce">tekst źródłowy</a>) (zabezpieczony na poziomie wysokim)</li><li><a href="/wiki/Szablon:Infobox_grafika" title="Szablon:Infobox grafika">Szablon:Infobox grafika</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Infobox_grafika&action=edit" title="Szablon:Infobox grafika">tekst źródłowy</a>) (zabezpieczony na poziomie wysokim)</li><li><a href="/wiki/Szablon:Infobox_kreska" title="Szablon:Infobox kreska">Szablon:Infobox kreska</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Infobox_kreska&action=edit" title="Szablon:Infobox kreska">tekst źródłowy</a>) (zabezpieczony na poziomie wysokim)</li><li><a href="/wiki/Szablon:Infobox_kreska_dodaj" title="Szablon:Infobox kreska dodaj">Szablon:Infobox kreska dodaj</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Infobox_kreska_dodaj&action=edit" title="Szablon:Infobox kreska dodaj">tekst źródłowy</a>) (zabezpieczony na poziomie wysokim)</li><li><a href="/wiki/Szablon:Infobox_nag%C5%82%C3%B3wek" title="Szablon:Infobox nagłówek">Szablon:Infobox nagłówek</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Infobox_nag%C5%82%C3%B3wek&action=edit" title="Szablon:Infobox nagłówek">tekst źródłowy</a>) (zabezpieczony na poziomie wysokim)</li><li><a href="/wiki/Szablon:Infobox_nag%C5%82%C3%B3wek_dodaj" title="Szablon:Infobox nagłówek dodaj">Szablon:Infobox nagłówek dodaj</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Infobox_nag%C5%82%C3%B3wek_dodaj&action=edit" title="Szablon:Infobox nagłówek dodaj">tekst źródłowy</a>) (zabezpieczony na poziomie wysokim)</li><li><a href="/wiki/Szablon:Infobox_projekt" title="Szablon:Infobox projekt">Szablon:Infobox projekt</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Infobox_projekt&action=edit" title="Szablon:Infobox projekt">tekst źródłowy</a>) (zabezpieczony na poziomie wysokim)</li><li><a href="/wiki/Szablon:Infobox_projekt/projekt" title="Szablon:Infobox projekt/projekt">Szablon:Infobox projekt/projekt</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Infobox_projekt/projekt&action=edit" title="Szablon:Infobox projekt/projekt">tekst źródłowy</a>) (zabezpieczony na poziomie wysokim)</li><li><a href="/wiki/Szablon:Infobox_tytu%C5%82" title="Szablon:Infobox tytuł">Szablon:Infobox tytuł</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Infobox_tytu%C5%82&action=edit" title="Szablon:Infobox tytuł">tekst źródłowy</a>) (zabezpieczony na poziomie wysokim)</li><li><a href="/wiki/Szablon:Infobox_tytu%C5%82/styles.css" title="Szablon:Infobox tytuł/styles.css">Szablon:Infobox tytuł/styles.css</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Infobox_tytu%C5%82/styles.css&action=edit" title="Szablon:Infobox tytuł/styles.css">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Szablon:Infobox_ukryte_dodaj" title="Szablon:Infobox ukryte dodaj">Szablon:Infobox ukryte dodaj</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Infobox_ukryte_dodaj&action=edit" title="Szablon:Infobox ukryte dodaj">tekst źródłowy</a>) (zabezpieczony na poziomie wysokim)</li><li><a href="/wiki/Szablon:Infobox_wiersz" title="Szablon:Infobox wiersz">Szablon:Infobox wiersz</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Infobox_wiersz&action=edit" title="Szablon:Infobox wiersz">tekst źródłowy</a>) (zabezpieczony na poziomie wysokim)</li><li><a href="/wiki/Szablon:Infobox_wiersz_dodaj" title="Szablon:Infobox wiersz dodaj">Szablon:Infobox wiersz dodaj</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Infobox_wiersz_dodaj&action=edit" title="Szablon:Infobox wiersz dodaj">tekst źródłowy</a>) (zabezpieczony na poziomie wysokim)</li><li><a href="/wiki/Szablon:Infobox_zwi%C4%85zek" title="Szablon:Infobox związek">Szablon:Infobox związek</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Infobox_zwi%C4%85zek&action=edit" title="Szablon:Infobox związek">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Szablon:Kontrola_autorytatywna" title="Szablon:Kontrola autorytatywna">Szablon:Kontrola autorytatywna</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Kontrola_autorytatywna&action=edit" title="Szablon:Kontrola autorytatywna">tekst źródłowy</a>) (zabezpieczony na poziomie wysokim)</li><li><a href="/wiki/Szablon:Kontrola_autorytatywna/style.css" title="Szablon:Kontrola autorytatywna/style.css">Szablon:Kontrola autorytatywna/style.css</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Kontrola_autorytatywna/style.css&action=edit" title="Szablon:Kontrola autorytatywna/style.css">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Szablon:Kr%C3%B3lowie_Francji" title="Szablon:Królowie Francji">Szablon:Królowie Francji</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Kr%C3%B3lowie_Francji&action=edit" title="Szablon:Królowie Francji">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Szablon:Navbox/styles.css" title="Szablon:Navbox/styles.css">Szablon:Navbox/styles.css</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Navbox/styles.css&action=edit" title="Szablon:Navbox/styles.css">tekst źródłowy</a>) (zabezpieczony na poziomie wysokim)</li><li><a href="/wiki/Szablon:Odn" title="Szablon:Odn">Szablon:Odn</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Odn&action=edit" title="Szablon:Odn">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Szablon:Odn/id" title="Szablon:Odn/id">Szablon:Odn/id</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Odn/id&action=edit" title="Szablon:Odn/id">tekst źródłowy</a>) (zabezpieczony na poziomie wysokim)</li><li><a href="/wiki/Szablon:Odn/tekst" title="Szablon:Odn/tekst">Szablon:Odn/tekst</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Odn/tekst&action=edit" title="Szablon:Odn/tekst">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Szablon:Order" title="Szablon:Order">Szablon:Order</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Order&action=edit" title="Szablon:Order">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Szablon:Order/OD%C5%9A" title="Szablon:Order/ODŚ">Szablon:Order/ODŚ</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Order/OD%C5%9A&action=edit" title="Szablon:Order/ODŚ">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Szablon:Order/OZR" title="Szablon:Order/OZR">Szablon:Order/OZR</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Order/OZR&action=edit" title="Szablon:Order/OZR">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Szablon:Osobny_artyku%C5%82" title="Szablon:Osobny artykuł">Szablon:Osobny artykuł</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Osobny_artyku%C5%82&action=edit" title="Szablon:Osobny artykuł">tekst źródłowy</a>) (zabezpieczony na poziomie niskim)</li><li><a href="/wiki/Szablon:Przypisy" title="Szablon:Przypisy">Szablon:Przypisy</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Przypisy&action=edit" title="Szablon:Przypisy">tekst źródłowy</a>) (zabezpieczony na poziomie wysokim)</li><li><a href="/wiki/Szablon:Szablon_nawigacyjny" title="Szablon:Szablon nawigacyjny">Szablon:Szablon nawigacyjny</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Szablon_nawigacyjny&action=edit" title="Szablon:Szablon nawigacyjny">tekst źródłowy</a>) (zabezpieczony na poziomie wysokim)</li><li><a href="/wiki/Szablon:Szablon_nawigacyjny_ze_zwijanymi_grupami" title="Szablon:Szablon nawigacyjny ze zwijanymi grupami">Szablon:Szablon nawigacyjny ze zwijanymi grupami</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Szablon_nawigacyjny_ze_zwijanymi_grupami&action=edit" title="Szablon:Szablon nawigacyjny ze zwijanymi grupami">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Szablon:Uwagi" title="Szablon:Uwagi">Szablon:Uwagi</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Uwagi&action=edit" title="Szablon:Uwagi">tekst źródłowy</a>) (zabezpieczone na poziomie redaktorów)</li><li><a href="/wiki/Szablon:Wsp%C3%B3%C5%82ksi%C4%85%C5%BC%C4%99ta_Andory" title="Szablon:Współksiążęta Andory">Szablon:Współksiążęta Andory</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Wsp%C3%B3%C5%82ksi%C4%85%C5%BC%C4%99ta_Andory&action=edit" title="Szablon:Współksiążęta Andory">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Szablon:W%C5%82adca_infobox" title="Szablon:Władca infobox">Szablon:Władca infobox</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:W%C5%82adca_infobox&action=edit" title="Szablon:Władca infobox">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Szablon:W%C5%82adca_infobox/jako" title="Szablon:Władca infobox/jako">Szablon:Władca infobox/jako</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:W%C5%82adca_infobox/jako&action=edit" title="Szablon:Władca infobox/jako">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Szablon:W%C5%82adcy_Nawarry" title="Szablon:Władcy Nawarry">Szablon:Władcy Nawarry</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:W%C5%82adcy_Nawarry&action=edit" title="Szablon:Władcy Nawarry">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Modu%C5%82:Color_contrast" title="Moduł:Color contrast">Moduł:Color contrast</a> (<a href="/w/index.php?title=Modu%C5%82:Color_contrast&action=edit" title="Moduł:Color contrast">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Modu%C5%82:Color_contrast/colors" title="Moduł:Color contrast/colors">Moduł:Color contrast/colors</a> (<a href="/w/index.php?title=Modu%C5%82:Color_contrast/colors&action=edit" title="Moduł:Color contrast/colors">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Modu%C5%82:Cytuj" title="Moduł:Cytuj">Moduł:Cytuj</a> (<a href="/w/index.php?title=Modu%C5%82:Cytuj&action=edit" title="Moduł:Cytuj">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Modu%C5%82:Cytuj/dane" title="Moduł:Cytuj/dane">Moduł:Cytuj/dane</a> (<a href="/w/index.php?title=Modu%C5%82:Cytuj/dane&action=edit" title="Moduł:Cytuj/dane">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Modu%C5%82:Cytuj/dost%C4%99p" title="Moduł:Cytuj/dostęp">Moduł:Cytuj/dostęp</a> (<a href="/w/index.php?title=Modu%C5%82:Cytuj/dost%C4%99p&action=edit" title="Moduł:Cytuj/dostęp">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Modu%C5%82:Cytuj/firewall" title="Moduł:Cytuj/firewall">Moduł:Cytuj/firewall</a> (<a href="/w/index.php?title=Modu%C5%82:Cytuj/firewall&action=edit" title="Moduł:Cytuj/firewall">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Modu%C5%82:ISBN" title="Moduł:ISBN">Moduł:ISBN</a> (<a href="/w/index.php?title=Modu%C5%82:ISBN&action=edit" title="Moduł:ISBN">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Modu%C5%82:Ikona" title="Moduł:Ikona">Moduł:Ikona</a> (<a href="/w/index.php?title=Modu%C5%82:Ikona&action=edit" title="Moduł:Ikona">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Modu%C5%82:Ikona/dane" title="Moduł:Ikona/dane">Moduł:Ikona/dane</a> (<a href="/w/index.php?title=Modu%C5%82:Ikona/dane&action=edit" title="Moduł:Ikona/dane">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Modu%C5%82:Infoboksy" title="Moduł:Infoboksy">Moduł:Infoboksy</a> (<a href="/w/index.php?title=Modu%C5%82:Infoboksy&action=edit" title="Moduł:Infoboksy">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Modu%C5%82:Infobox" title="Moduł:Infobox">Moduł:Infobox</a> (<a href="/w/index.php?title=Modu%C5%82:Infobox&action=edit" title="Moduł:Infobox">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Modu%C5%82:Infobox/resources" title="Moduł:Infobox/resources">Moduł:Infobox/resources</a> (<a href="/w/index.php?title=Modu%C5%82:Infobox/resources&action=edit" title="Moduł:Infobox/resources">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Modu%C5%82:Kontrola_autorytatywna" title="Moduł:Kontrola autorytatywna">Moduł:Kontrola autorytatywna</a> (<a href="/w/index.php?title=Modu%C5%82:Kontrola_autorytatywna&action=edit" title="Moduł:Kontrola autorytatywna">tekst źródłowy</a>) (zabezpieczone na poziomie redaktorów)</li><li><a href="/wiki/Modu%C5%82:Navbox" title="Moduł:Navbox">Moduł:Navbox</a> (<a href="/w/index.php?title=Modu%C5%82:Navbox&action=edit" title="Moduł:Navbox">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Modu%C5%82:Navbox/printer/default" title="Moduł:Navbox/printer/default">Moduł:Navbox/printer/default</a> (<a href="/w/index.php?title=Modu%C5%82:Navbox/printer/default&action=edit" title="Moduł:Navbox/printer/default">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Modu%C5%82:Navbox/printer/group" title="Moduł:Navbox/printer/group">Moduł:Navbox/printer/group</a> (<a href="/w/index.php?title=Modu%C5%82:Navbox/printer/group&action=edit" title="Moduł:Navbox/printer/group">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Modu%C5%82:Navbox/res" title="Moduł:Navbox/res">Moduł:Navbox/res</a> (<a href="/w/index.php?title=Modu%C5%82:Navbox/res&action=edit" title="Moduł:Navbox/res">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Modu%C5%82:Navbox/title" title="Moduł:Navbox/title">Moduł:Navbox/title</a> (<a href="/w/index.php?title=Modu%C5%82:Navbox/title&action=edit" title="Moduł:Navbox/title">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Modu%C5%82:NoWrap" title="Moduł:NoWrap">Moduł:NoWrap</a> (<a href="/w/index.php?title=Modu%C5%82:NoWrap&action=edit" title="Moduł:NoWrap">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Modu%C5%82:NoWrap/resources" title="Moduł:NoWrap/resources">Moduł:NoWrap/resources</a> (<a href="/w/index.php?title=Modu%C5%82:NoWrap/resources&action=edit" title="Moduł:NoWrap/resources">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Modu%C5%82:Przypisy" title="Moduł:Przypisy">Moduł:Przypisy</a> (<a href="/w/index.php?title=Modu%C5%82:Przypisy&action=edit" title="Moduł:Przypisy">tekst źródłowy</a>) (zabezpieczone na poziomie redaktorów)</li><li><a href="/wiki/Modu%C5%82:Sprawd%C5%BA" title="Moduł:Sprawdź">Moduł:Sprawdź</a> (<a href="/w/index.php?title=Modu%C5%82:Sprawd%C5%BA&action=edit" title="Moduł:Sprawdź">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Modu%C5%82:String" title="Moduł:String">Moduł:String</a> (<a href="/w/index.php?title=Modu%C5%82:String&action=edit" title="Moduł:String">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Modu%C5%82:Wikidane/data" title="Moduł:Wikidane/data">Moduł:Wikidane/data</a> (<a href="/w/index.php?title=Modu%C5%82:Wikidane/data&action=edit" title="Moduł:Wikidane/data">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Modu%C5%82:Wikidane/format/qualifiers" title="Moduł:Wikidane/format/qualifiers">Moduł:Wikidane/format/qualifiers</a> (<a href="/w/index.php?title=Modu%C5%82:Wikidane/format/qualifiers&action=edit" title="Moduł:Wikidane/format/qualifiers">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Modu%C5%82:Wikidane/format/snak" title="Moduł:Wikidane/format/snak">Moduł:Wikidane/format/snak</a> (<a href="/w/index.php?title=Modu%C5%82:Wikidane/format/snak&action=edit" title="Moduł:Wikidane/format/snak">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Modu%C5%82:Wikidane/format/string" title="Moduł:Wikidane/format/string">Moduł:Wikidane/format/string</a> (<a href="/w/index.php?title=Modu%C5%82:Wikidane/format/string&action=edit" title="Moduł:Wikidane/format/string">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Modu%C5%82:Wikidane/select" title="Moduł:Wikidane/select">Moduł:Wikidane/select</a> (<a href="/w/index.php?title=Modu%C5%82:Wikidane/select&action=edit" title="Moduł:Wikidane/select">edytuj</a>) </li></ul></div><p id="mw-returnto">Wróć do <a href="/wiki/Ludwik_XVI" title="Ludwik XVI">Ludwik XVI</a>.</p> <noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Źródło: „<a dir="ltr" href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Ludwik_XVI">https://pl.wikipedia.org/wiki/Ludwik_XVI</a>”</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks catlinks-allhidden" data-mw="interface"></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Polityka prywatności</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii">O Wikipedii</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Korzystasz_z_Wikipedii_tylko_na_w%C5%82asn%C4%85_odpowiedzialno%C5%9B%C4%87">Korzystasz z Wikipedii tylko na własną odpowiedzialność</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Powszechne Zasady Postępowania</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Dla deweloperów</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/pl.wikipedia.org">Statystyki</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Oświadczenie o ciasteczkach</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//pl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Ludwik_XVI&action=edit&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Wersja mobilna</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-6df7948d6c-gpnjr","wgBackendResponseTime":236,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.004","walltime":"0.005","ppvisitednodes":{"value":17,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":830,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":0,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":2,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":0,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 0.000 1 -total"]},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-6df7948d6c-gpnjr","timestamp":"20241127183839","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> </body> </html>