CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="pl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Sasanidzi – Wikipedia, wolna encyklopedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )plwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","styczeń","luty","marzec","kwiecień","maj","czerwiec","lipiec","sierpień","wrzesień","październik","listopad","grudzień"],"wgRequestId":"9c6f9b63-d672-41de-b059-8a9a975c2e41","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Sasanidzi","wgTitle":"Sasanidzi","wgCurRevisionId":73970437,"wgRevisionId":73970437,"wgArticleId":51467,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Szablony lokalizacyjne – brak współrzędnych – Państwo infobox","Układ wielokolumnowy - 2 kolumny","Uniwersalny szablon cytowania – brak strony","Sasanidzi"],"wgPageViewLanguage":"pl","wgPageContentLanguage":"pl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Sasanidzi","wgRelevantArticleId":51467,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgRedirectedFrom": "Imperium_Sasanidów","wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":1}}},"wgStableRevisionId":73970437,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"pl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"pl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":10000,"wgInternalRedirectTargetUrl":"/wiki/Sasanidzi","wgRelatedArticlesCompat":[],"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q15955102","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true, "wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.wikiflex":"ready","ext.gadget.infobox":"ready","ext.gadget.hlist":"ready","ext.gadget.darkmode-overrides":"ready","ext.gadget.small-references":"ready","ext.gadget.citation-access-info":"ready","ext.gadget.sprawdz-problemy-szablony":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=[ "mediawiki.action.view.redirect","ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.ll-script-loader","ext.gadget.veKeepParameters","ext.gadget.szablon-galeria","ext.gadget.NavFrame","ext.gadget.citoid-overrides","ext.gadget.maps","ext.gadget.padlock-indicators","ext.gadget.interwiki-langlist","ext.gadget.edit-summaries","ext.gadget.edit-first-section","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.map-toggler","ext.gadget.narrowFootnoteColumns","ext.gadget.WDsearch","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions", "wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.cite.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=pl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.gadget.citation-access-info%2Cdarkmode-overrides%2Chlist%2Cinfobox%2Csmall-references%2Csprawdz-problemy-szablony%2Cwikiflex&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.5"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/The_Sasanian_Empire_at_its_apex_under_Khosrow_II.svg/1200px-The_Sasanian_Empire_at_its_apex_under_Khosrow_II.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="704"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/The_Sasanian_Empire_at_its_apex_under_Khosrow_II.svg/800px-The_Sasanian_Empire_at_its_apex_under_Khosrow_II.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="470"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/The_Sasanian_Empire_at_its_apex_under_Khosrow_II.svg/640px-The_Sasanian_Empire_at_its_apex_under_Khosrow_II.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="376"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Sasanidzi – Wikipedia, wolna encyklopedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//pl.m.wikipedia.org/wiki/Sasanidzi"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Edytuj" href="/w/index.php?title=Sasanidzi&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (pl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//pl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Sasanidzi"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Kanał Atom Wikipedii" href="/w/index.php?title=Specjalna:Ostatnie_zmiany&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Sasanidzi rootpage-Sasanidzi skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Przejdź do zawartości</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu główne" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu główne</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu główne</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Nawigacja </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" title="Przejdź na stronę główną [z]" accesskey="z"><span>Strona główna</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Losowa_strona" title="Załaduj losową stronę [x]" accesskey="x"><span>Losuj artykuł</span></a></li><li id="n-Kategorie" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portal:Kategorie_G%C5%82%C3%B3wne"><span>Kategorie artykułów</span></a></li><li id="n-Featured-articles" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Wyr%C3%B3%C5%BCniona_zawarto%C5%9B%C4%87_Wikipedii"><span>Najlepsze artykuły</span></a></li><li id="n-FAQ" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:FAQ"><span>Częste pytania (FAQ)</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-zmiany" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-zmiany" > <div class="vector-menu-heading"> Dla czytelników </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-czytelnicy" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii"><span>O Wikipedii</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Kontakt_z_wikipedystami"><span>Kontakt</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-edytorzy" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-edytorzy" > <div class="vector-menu-heading"> Dla wikipedystów </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-pierwsze-kroki" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki"><span>Pierwsze kroki</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Portal_wikipedyst%C3%B3w" title="O projekcie – co możesz zrobić, gdzie możesz znaleźć informacje"><span>Portal wikipedystów</span></a></li><li id="n-Noticeboard" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tablica_og%C5%82osze%C5%84"><span>Ogłoszenia</span></a></li><li id="n-Guidelines" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Zasady"><span>Zasady</span></a></li><li id="n-helppage-name" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Spis_tre%C5%9Bci"><span>Pomoc</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Ostatnie_zmiany" title="Lista ostatnich zmian w Wikipedii. [r]" accesskey="r"><span>Ostatnie zmiany</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="wolna encyklopedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-pl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Specjalna:Szukaj" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Szukaj</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Przeszukaj Wikipedię" aria-label="Przeszukaj Wikipedię" autocapitalize="sentences" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Specjalna:Szukaj"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Szukaj</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Narzędzia osobiste"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Zmień rozmiar czcionki, szerokość oraz kolorystykę strony" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Wygląd" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Wygląd</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&uselang=pl" class=""><span>Wspomóż Wikipedię</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Sasanidzi" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe." class=""><span>Utwórz konto</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Sasanidzi" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o" class=""><span>Zaloguj się</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Więcej opcji" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia osobiste" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia osobiste</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu użytkownika" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&uselang=pl"><span>Wspomóż Wikipedię</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Sasanidzi" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Utwórz konto</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Sasanidzi" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Zaloguj się</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Strony dla anonimowych edytorów <a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki" aria-label="Dowiedz się więcej na temat edytowania"><span>dowiedz się więcej</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:M%C3%B3j_wk%C5%82ad" title="Lista edycji wykonanych z tego adresu IP [y]" accesskey="y"><span>Edycje</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Moja_dyskusja" title="Dyskusja użytkownika dla tego adresu IP [n]" accesskey="n"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Spis treści" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Spis treści</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ukryj</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Początek</div> </a> </li> <li id="toc-Dzieje" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Dzieje"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Dzieje</span> </div> </a> <ul id="toc-Dzieje-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Władcy_z_dynastii_Sasanidów" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Władcy_z_dynastii_Sasanidów"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Władcy z dynastii Sasanidów</span> </div> </a> <ul id="toc-Władcy_z_dynastii_Sasanidów-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Przypisy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Przypisy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Przypisy</span> </div> </a> <ul id="toc-Przypisy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bibliografia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Bibliografia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Bibliografia</span> </div> </a> <ul id="toc-Bibliografia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Spis treści" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Przełącz stan spisu treści" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Przełącz stan spisu treści</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Sasanidzi</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Przejdź do artykułu w innym języku. Treść dostępna w 30 językach" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-30" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">30 języków</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B3%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%8A%D8%A9" title="السلالة الساسانية – arabski" lang="ar" hreflang="ar" data-title="السلالة الساسانية" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="arabski" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D3%99%D1%81%D3%99%D0%BD%D0%B8%D2%99%D3%99%D1%80" title="Сәсәниҙәр – baszkirski" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Сәсәниҙәр" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="baszkirski" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B4%D1%81%D0%B5%D0%BC" title="Сасанидсем – czuwaski" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Сасанидсем" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="czuwaski" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Dinastiyang_Sasanida" title="Dinastiyang Sasanida – cebuański" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Dinastiyang Sasanida" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="cebuański" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/S%C3%A1s%C3%A1novci" title="Sásánovci – czeski" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Sásánovci" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="czeski" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9F%CE%AF%CE%BA%CE%BF%CF%82_%CF%84%CF%89%CE%BD_%CE%A3%CE%B1%CF%83%CF%83%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%B4%CF%8E%CE%BD" title="Οίκος των Σασσανιδών – grecki" lang="el" hreflang="el" data-title="Οίκος των Σασσανιδών" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="grecki" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Sasanian_dynasty" title="Sasanian dynasty – angielski" lang="en" hreflang="en" data-title="Sasanian dynasty" data-language-autonym="English" data-language-local-name="angielski" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Casa_de_Sasan" title="Casa de Sasan – hiszpański" lang="es" hreflang="es" data-title="Casa de Sasan" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="hiszpański" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86" title="خاندان ساسان – perski" lang="fa" hreflang="fa" data-title="خاندان ساسان" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="perski" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Maison_de_Sasan" title="Maison de Sasan – francuski" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Maison de Sasan" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="francuski" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/An_R%C3%ADshliocht_Sas%C3%A1nach" title="An Ríshliocht Sasánach – irlandzki" lang="ga" hreflang="ga" data-title="An Ríshliocht Sasánach" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="irlandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gu mw-list-item"><a href="https://gu.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%B8%E0%AA%BE%E0%AA%B8%E0%AA%BE%E0%AA%A8_%E0%AA%B0%E0%AA%BE%E0%AA%9C%E0%AA%95%E0%AB%81%E0%AA%B3" title="સાસાન રાજકુળ – gudżarati" lang="gu" hreflang="gu" data-title="સાસાન રાજકુળ" data-language-autonym="ગુજરાતી" data-language-local-name="gudżarati" class="interlanguage-link-target"><span>ગુજરાતી</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%82%AC%EC%82%B0_%EC%99%95%EC%A1%B0" title="사산 왕조 – koreański" lang="ko" hreflang="ko" data-title="사산 왕조" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="koreański" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D5%B6%D5%B5%D5%A1%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Սասանյաններ – ormiański" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Սասանյաններ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ormiański" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Sassanidae" title="Sassanidae – łaciński" lang="la" hreflang="la" data-title="Sassanidae" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="łaciński" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Sz%C3%A1sz%C3%A1nida-dinasztia" title="Szászánida-dinasztia – węgierski" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Szászánida-dinasztia" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="węgierski" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%B5%E3%83%BC%E3%82%B5%E3%83%BC%E3%83%B3%E5%AE%B6" title="サーサーン家 – japoński" lang="ja" hreflang="ja" data-title="サーサーン家" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japoński" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Sosoniylar" title="Sosoniylar – uzbecki" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Sosoniylar" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="uzbecki" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86" title="خاندان ساسان – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="خاندان ساسان" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B4%D1%8B" title="Сасаниды – rosyjski" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Сасаниды" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="rosyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/S%C3%A1s%C3%A1novci" title="Sásánovci – słowacki" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Sásánovci" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="słowacki" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D8%A7%D9%86%DB%95%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%B3%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="خانەدانی ساسانی – sorani" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="خانەدانی ساسانی" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="sorani" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B4%D0%B8" title="Сасаниди – serbski" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Сасаниди" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serbski" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh badge-Q70893996 mw-list-item" title=""><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Sasanidska_dinastija" title="Sasanidska dinastija – serbsko-chorwacki" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Sasanidska dinastija" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serbsko-chorwacki" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl badge-Q70893996 mw-list-item" title=""><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Dinastiyang_Sasanida" title="Dinastiyang Sasanida – tagalski" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Dinastiyang Sasanida" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="tagalski" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BE%D1%81%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%91%D0%BD" title="Сосониён – tadżycki" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Сосониён" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="tadżycki" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Sasani_Hanedan%C4%B1" title="Sasani Hanedanı – turecki" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Sasani Hanedanı" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turecki" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%96%D1%8F_%D0%A1%D0%B0%D1%81%D0%B0%D0%BD%D1%96%D0%B4%D1%96%D0%B2" title="Династія Сасанідів – ukraiński" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Династія Сасанідів" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukraiński" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86" title="خاندان ساسان – urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="خاندان ساسان" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="urdu" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Nh%C3%A0_Sasan" title="Nhà Sasan – wietnamski" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Nhà Sasan" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="wietnamski" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q15955102#sitelinks-wikipedia" title="Edytuj linki pomiędzy wersjami językowymi" class="wbc-editpage">Edytuj linki</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Przestrzenie nazw"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Sasanidzi" title="Zobacz stronę treści [c]" accesskey="c"><span>Artykuł</span></a></li><li id="ca-talk" class="new vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Dyskusja:Sasanidzi&action=edit&redlink=1" rel="discussion" class="new" title="Dyskusja o zawartości tej strony (strona nie istnieje) [t]" accesskey="t"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Zmień wariant języka" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">polski</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Widok"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Sasanidzi"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sasanidzi&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sasanidzi&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sasanidzi&action=history" title="Starsze wersje tej strony [h]" accesskey="h"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Narzędzia</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Więcej opcji" > <div class="vector-menu-heading"> Działania </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Sasanidzi"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sasanidzi&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sasanidzi&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sasanidzi&action=history"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Ogólne </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Linkuj%C4%85ce/Sasanidzi" title="Pokaż listę wszystkich stron linkujących do tej strony [j]" accesskey="j"><span>Linkujące</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Zmiany_w_linkowanych/Sasanidzi" rel="nofollow" title="Ostatnie zmiany w stronach, do których ta strona linkuje [k]" accesskey="k"><span>Zmiany w linkowanych</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//pl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Prześlij_plik" title="Prześlij pliki [u]" accesskey="u"><span>Prześlij plik</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Strony_specjalne" title="Lista wszystkich stron specjalnych [q]" accesskey="q"><span>Strony specjalne</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sasanidzi&oldid=73970437" title="Stały link do tej wersji tej strony"><span>Link do tej wersji</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sasanidzi&action=info" title="Więcej informacji na temat tej strony"><span>Informacje o tej stronie</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Cytuj&page=Sasanidzi&id=73970437&wpFormIdentifier=titleform" title="Informacja o tym jak należy cytować tę stronę"><span>Cytowanie tego artykułu</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Skr%C3%B3%C4%87_adres_URL&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FSasanidzi"><span>Zobacz skrócony adres URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Kod_QR&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FSasanidzi"><span>Pobierz kod QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Drukuj lub eksportuj </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCka&bookcmd=book_creator&referer=Sasanidzi"><span>Utwórz książkę</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:DownloadAsPdf&page=Sasanidzi&action=show-download-screen"><span>Pobierz jako PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sasanidzi&printable=yes" title="Wersja do wydruku [p]" accesskey="p"><span>Wersja do druku</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> W innych projektach </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:House_of_Sasan" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q15955102" title="Link do powiązanego elementu w repozytorium danych [g]" accesskey="g"><span>Element Wikidanych</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Wygląd</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ukryj</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Z Wikipedii, wolnej encyklopedii</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"><span class="mw-redirectedfrom">(Przekierowano z <a href="/w/index.php?title=Imperium_Sasanid%C3%B3w&redirect=no" class="mw-redirect" title="Imperium Sasanidów">Imperium Sasanidów</a>)</span></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="pl" dir="ltr"><table class="infobox"> <caption class="naglowek"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r65781301">.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex{display:flex;justify-content:flex-start;align-items:center;gap:4px}.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex>.iboxt-ikona{flex-grow:0;flex-shrink:0;font-size:7px;max-width:40px;overflow:hidden}.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex>.iboxt-tekst{flex-grow:1}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-1{font-weight:bold}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-2{font-style:italic}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-3{font-style:italic;font-size:90%}</style><div class="iboxt-1">Persja Sasanidów</div><div class="iboxt-2"><span style="font-style: normal;" lang="fa">‏ایرانشهر‎</span></div> </caption> <tbody><tr style="background:var(--background-color-base, white); color:var(--color-base, black); text-align:center; font-weight:bold; border:1px solid #aaa;"> <td colspan="2">224–651 </td></tr> <tr class="grafika iboxs"> <td colspan="2" style="padding:0;"> <table class="ibox2"> <tbody><tr> <td style="text-align: center; vertical-align:middle;"><span class="mw-no-invert" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Senmurv.svg" class="mw-file-description"><img alt="Herb" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f2/Senmurv.svg/100px-Senmurv.svg.png" decoding="async" width="100" height="100" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f2/Senmurv.svg/150px-Senmurv.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f2/Senmurv.svg/200px-Senmurv.svg.png 2x" data-file-width="644" data-file-height="645" /></a></span> </td></tr> <tr> <td style="text-align: center; vertical-align:middle;"><a href="/w/index.php?title=Herb_Persji&action=edit&redlink=1" class="new" title="Herb Persji (strona nie istnieje)">Herb</a> </td></tr></tbody></table> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Ustr%C3%B3j_polityczny" title="Ustrój polityczny">Ustrój polityczny</a> </th> <td> <p><a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_(ustr%C3%B3j)" title="Królestwo (ustrój)">monarchia</a> </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Stolica" title="Stolica">Stolica</a> </th> <td> <p><a href="/wiki/Ktezyfon" title="Ktezyfon">Ktezyfon</a> </p> </td></tr> <tr> <th>Data powstania </th> <td> <p>224 </p> </td></tr> <tr> <th>Data likwidacji </th> <td> <p>651 </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Monarcha" title="Monarcha">Władca</a> </th> <td> <p><a href="/wiki/Jezdegerd_III" title="Jezdegerd III">Jezdegerd III</a> </p> </td></tr> <tr> <th>Powierzchnia </th> <td> <p>3 500 000 km² </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Nar%C3%B3d" title="Naród">Narody</a> i <a href="/wiki/Grupa_etniczna" title="Grupa etniczna">grupy etniczne</a> </th> <td> <p><a href="/wiki/Persowie" title="Persowie">Persowie</a> </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/J%C4%99zyk_urz%C4%99dowy" title="Język urzędowy">Język urzędowy</a> </th> <td> <p><a href="/wiki/J%C4%99zyk_pahlawi" title="Język pahlawi">średnioperski</a> </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Religia" title="Religia">Religia</a> dominująca </th> <td> <p><a href="/wiki/Zaratusztrianizm" title="Zaratusztrianizm">zaratusztrianizm</a> </p> </td></tr> <tr class="grafika iboxs"> <td colspan="2"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:The_Sasanian_Empire_at_its_apex_under_Khosrow_II.svg" class="mw-file-description"><img alt="Mapa opisywanego kraju" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/The_Sasanian_Empire_at_its_apex_under_Khosrow_II.svg/240px-The_Sasanian_Empire_at_its_apex_under_Khosrow_II.svg.png" decoding="async" width="240" height="141" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/The_Sasanian_Empire_at_its_apex_under_Khosrow_II.svg/360px-The_Sasanian_Empire_at_its_apex_under_Khosrow_II.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/The_Sasanian_Empire_at_its_apex_under_Khosrow_II.svg/480px-The_Sasanian_Empire_at_its_apex_under_Khosrow_II.svg.png 2x" data-file-width="2474" data-file-height="1452" /></a></span> </td></tr> <tr style="display:none;"> <th colspan="2">brak współrzędnych </th></tr> <tr class="noprint plainlinks" style="border-top:1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1); text-align:center;"> <td colspan="2" style="padding:0;"> <table cellpadding="4" cellspacing="0" style="width:100%; margin:0px; background:var(--background-color-base, #fff); color:inherit"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle; width:30px;"><span typeof="mw:File"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Sassanid_Empire" title="Commons"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/21px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="21" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/31px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/42px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span> </td> <td style="vertical-align:middle;"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Sassanid_Empire" class="extiw" title="commons:Category:Sassanid Empire">Multimedia w Wikimedia Commons</a> </td></tr></tbody></table> </td></tr> </tbody></table> <p><b>Sasanidzi</b> – dynastia panująca w <a href="/wiki/Staro%C5%BCytny_Iran" title="Starożytny Iran">Iranie</a> (wówczas <a href="/wiki/J%C4%99zyk_perski" title="Język perski">pers.</a> <span style="font-style: normal;" lang="fa">‏ایرانشهر‎</span>, <i>Ērānšahr</i><sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1">[1]</a></sup>) w latach 224–651 naszej ery. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Dzieje">Dzieje</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sasanidzi&veaction=edit&section=1" title="Edytuj sekcję: Dzieje" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sasanidzi&action=edit&section=1" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Dzieje"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Za jej protoplastę uznawany jest Sasan, pasterz (według innych źródeł arcykapłan <a href="/wiki/Anahita" title="Anahita">Anahity</a>), będący podobno potomkiem <a href="/wiki/Achemenidzi" title="Achemenidzi">Achemenidów</a>. Jego syn, Papak (panował prawdopodobnie w latach 208–222) zjednoczył <a href="/wiki/Fars" title="Fars">Fars</a> (Persję właściwą). Jego następca <a href="/wiki/Ardaszir_I" title="Ardaszir I">Ardaszir I</a> wypowiedział posłuszeństwo <a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Part%C3%B3w" title="Królestwo Partów">partyjskiemu</a> królowi królów <a href="/wiki/Artabanus_IV" title="Artabanus IV">Artabanowi IV</a>. W 224 roku pokonał go <a href="/w/index.php?title=Bitwa_pod_Hormizdeganem&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bitwa pod Hormizdeganem (strona nie istnieje)">pod Hormizdeganem</a>, kładąc kres panowaniu partyjskiej dynastii <a href="/wiki/Arsacydzi" title="Arsacydzi">Arsacydów</a>. W 226 opanował <a href="/wiki/Mezopotamia" title="Mezopotamia">Mezopotamię</a> i rok później ogłosił się „Wielkim Królem, Królem Królów”. Do około 239 roku opanował całe królestwo partyjskie i stłumił wszelkie przejawy posłuszeństwa wobec Partów. </p><p>Rządy dynastii Sasanidów pod kilkoma istotnym względami różniły się od wcześniejszych panujących w Iranie. Po pierwsze, w stopniu dotychczas niespotykanym nawiązywali oni do tradycji Achemenidów (którzy już wtedy w zbiorowej pamięci stali się półlegendarnymi <a href="/w/index.php?title=Kejanidzi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kejanidzi (strona nie istnieje)">Kejanidami</a>) i innych czysto irańskich, przeciwstawiając je wpływom <a href="/wiki/Staro%C5%BCytna_Grecja" title="Starożytna Grecja">greckim</a> i <a href="/wiki/Cesarstwo_Rzymskie" title="Cesarstwo Rzymskie">rzymskim</a> – opierali się więc na ideologii o charakterze narodowym. Po drugie, przynajmniej od czasu śmierci <a href="/wiki/Szapur_I" title="Szapur I">Szapura I</a> (240–270), coraz silniejsze były związki państwa z <a href="/wiki/Zaratusztrianizm" title="Zaratusztrianizm">zoroastryzmem</a>, który stał się niejako religią oficjalną, co prowadziło do prześladowania innych wyznań, chociaż nigdy nie przybrało ono charakteru systematycznego. Po trzecie wreszcie, stopniowo następowała centralizacja rządów, która osiągnęła szczyt za panowania <a href="/wiki/Chosrow_I_Anoszirwan" title="Chosrow I Anoszirwan">Chosrowa I</a> (531–579). </p><p>Pierwszym okresem potęgi dynastii było panowanie jej drugiego władcy, Szapura I, który w roku 244 pokonał cesarza rzymskiego <a href="/wiki/Gordian_III" title="Gordian III">Gordiana III</a>, a następnie zmusił do zawarcia korzystnego dla siebie pokoju jego następcę, <a href="/wiki/Filip_I_Arab" title="Filip I Arab">Filipa Araba</a>. Szczytowym momentem wojen Szapura z Rzymem było zniszczenie całej armii rzymskiej i wzięcie do niewoli cesarza <a href="/wiki/Walerian_I" title="Walerian I">Waleriana</a> w 260 roku. </p><p>Po śmierci Szapura I w roku 270 nastąpił okres zamętu, po części spowodowany niepokojami religijnymi wynikającymi z ekspansji nowo powstałego <a href="/wiki/Manicheizm" title="Manicheizm">manicheizmu</a>, jak również <a href="/wiki/Chrze%C5%9Bcija%C5%84stwo" title="Chrześcijaństwo">chrześcijaństwa</a>, które to religie zdawały się podważać fundamenty państwa, pierwsza poprzez radykalizm swej doktryny, druga poprzez związki z Rzymem. To wtedy Sasanidzi nadali liczne przywileje zoroastryjskiemu klerowi, który wydawał się silną gwarancją stabilności władzy. Po prześladowaniach chrześcijan w IV wieku, <a href="/wiki/Jezdegerd_I" title="Jezdegerd I">Jezdegerd I</a> zwołał w roku 410 <a href="/wiki/Synod" title="Synod">synod duchowieństwa chrześcijańskiego</a>, podczas którego powołano do życia odrębny <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_perski" title="Kościół perski">Kościół perski</a>, który odtąd funkcjonował jako część struktury religijnej, administracyjnej i prawnej państwa Sasanidów. Ponadto krajem wstrząsały <a href="/wiki/Wojna_domowa" title="Wojna domowa">wojny domowe</a> pomiędzy członkami dynastii wspieranymi przez różne odłamy arystokracji. Państwo odzyskało siły za długich rządów <a href="/wiki/Szapur_II" title="Szapur II">Szapura II</a> (309–379), który stoczył kolejny szereg zwycięskich wojen z Rzymem. </p><p>Wkrótce jednak nastąpił długotrwały kryzys, trwający aż do roku 531. Początkowo wynikał on z brutalnej walki jaką prowadziła arystokracja i kler przeciwko monarchii, chcąc uzyskać jak najwięcej niezależności kosztem jej władzy. Kolejni władcy ginęli w wyniku spisków, a zajęci tłumieniem ciągłych rebelii oraz strachem przed nimi nie byli w stanie rządzić efektywnie. W drugiej połowie V wieku jednak głównym problemem stało się zagrożenie zewnętrzne ze strony koczowniczego ludu <a href="/wiki/Heftalici" title="Heftalici">Heftalitów</a>. <a href="/wiki/Peroz_I" title="Peroz I">Peroz I</a> (459–484) został przez nich pokonany i zabity, a jego syn <a href="/wiki/Kawad_I" title="Kawad I">Kawad I</a> (488–496 i 498–531), im zawdzięczał powrót na tron, ale w zamian musiał płacić roczny trybut. Te klęski stały się impulsem do przeprowadzenia reform, które rozpoczął Kawad, a kontynuował jego następca, <a href="/wiki/Chosrow_I_Anoszirwan" title="Chosrow I Anoszirwan">Chosrow I</a> (531–579). Objęły one zarówno wojsko jak i administrację, a w szczególności system podatkowy, który stał się bardziej racjonalny i sprawiedliwy. To właśnie te reformy pozwoliły Chosrowowi I rozbić Heftalitów w przymierzu z <a href="/wiki/Pierwszy_kaganat_turecki" title="Pierwszy kaganat turecki">Turkami</a>, skutecznie przeciwstawić się tym ostatnim kiedy zwrócili się oni przeciwko Iranowi oraz toczyć zwycięskie wojny z <a href="/wiki/Cesarstwo_Bizanty%C5%84skie" title="Cesarstwo Bizantyńskie">Bizancjum</a>. Panowanie Chosrowa I, którego sprawiedliwość stała się wręcz przysłowiowa, posiadającego szerokie intelektualne zainteresowania, było w historii Iranu okresem rozkwitu w każdej sferze, zarówno militarnej, jak i gospodarczej oraz kulturalnej. </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Ambassador_from_Persia_(%E6%B3%A2%E6%96%AF%E5%9C%8B),_visiting_the_court_of_the_Tang_Dynasty._The_Gathering_of_Kings_(%E7%8E%8B%E4%BC%9A%E5%9B%BE)_circa_650_CE.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fb/Ambassador_from_Persia_%28%E6%B3%A2%E6%96%AF%E5%9C%8B%29%2C_visiting_the_court_of_the_Tang_Dynasty._The_Gathering_of_Kings_%28%E7%8E%8B%E4%BC%9A%E5%9B%BE%29_circa_650_CE.jpg/120px-Ambassador_from_Persia_%28%E6%B3%A2%E6%96%AF%E5%9C%8B%29%2C_visiting_the_court_of_the_Tang_Dynasty._The_Gathering_of_Kings_%28%E7%8E%8B%E4%BC%9A%E5%9B%BE%29_circa_650_CE.jpg" decoding="async" width="120" height="213" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fb/Ambassador_from_Persia_%28%E6%B3%A2%E6%96%AF%E5%9C%8B%29%2C_visiting_the_court_of_the_Tang_Dynasty._The_Gathering_of_Kings_%28%E7%8E%8B%E4%BC%9A%E5%9B%BE%29_circa_650_CE.jpg/180px-Ambassador_from_Persia_%28%E6%B3%A2%E6%96%AF%E5%9C%8B%29%2C_visiting_the_court_of_the_Tang_Dynasty._The_Gathering_of_Kings_%28%E7%8E%8B%E4%BC%9A%E5%9B%BE%29_circa_650_CE.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fb/Ambassador_from_Persia_%28%E6%B3%A2%E6%96%AF%E5%9C%8B%29%2C_visiting_the_court_of_the_Tang_Dynasty._The_Gathering_of_Kings_%28%E7%8E%8B%E4%BC%9A%E5%9B%BE%29_circa_650_CE.jpg/240px-Ambassador_from_Persia_%28%E6%B3%A2%E6%96%AF%E5%9C%8B%29%2C_visiting_the_court_of_the_Tang_Dynasty._The_Gathering_of_Kings_%28%E7%8E%8B%E4%BC%9A%E5%9B%BE%29_circa_650_CE.jpg 2x" data-file-width="517" data-file-height="918" /></a><figcaption>Ambasador Persji w Chinach Tang</figcaption></figure> <p>Jego następca, <a href="/wiki/Hormizd_IV" title="Hormizd IV">Hormizd IV</a> (579–589), został obalony przez <a href="/wiki/Bahram_Czobin" title="Bahram Czobin">Bahrama Czobina</a> (590–591), wodza sławnego ze swoich zwycięstw nad Turkami. Jednak wkrótce syn Hormizda, <a href="/wiki/Chosrow_II_Parwiz" title="Chosrow II Parwiz">Chosrow II Parwiz</a> (591–628), prowadząc ze sobą bizantyjską armię pokonał Bahrama i zabił go. Wnuk wielkiego Chosrowa I po zdobyciu władzy oddał się głównie swojemu zamiłowaniu do luksusu i zmysłowych uciech. Po śmierci cesarza <a href="/wiki/Maurycjusz_(cesarz_bizanty%C5%84ski)" title="Maurycjusz (cesarz bizantyński)">Maurycjusza</a>, któremu zawdzięczał tron, Chosrow ogłosił się jego mścicielem i rozpoczął <a href="/wiki/Wojna_bizanty%C5%84sko-sasanidzka_(602%E2%80%93628)" title="Wojna bizantyńsko-sasanidzka (602–628)">długotrwała wojnę z Bizancjum</a>. Sasanidzki władca zdobył <a href="/wiki/Syria_(prowincja_rzymska)" title="Syria (prowincja rzymska)">Syrię</a>, <a href="/wiki/Palestyna" title="Palestyna">Palestynę</a> i <a href="/wiki/Egipt_bizanty%C5%84ski" title="Egipt bizantyński">Egipt</a>, a jego wojska dotarły aż pod <a href="/wiki/Konstantynopol" title="Konstantynopol">Konstantynopol</a>. Jednak od roku 622 pod wodzą cesarza <a href="/wiki/Herakliusz_(cesarz_bizanty%C5%84ski)" title="Herakliusz (cesarz bizantyński)">Herakliusza</a> wojska bizantyjskie po kolei rozbijały wyczerpane długoletnią wojną irańskie armie, wykorzystując możliwość transportu morzem, nad którym cały czas panowała bizantyjska flota, oraz sojusz z <a href="/wiki/Chazarowie" title="Chazarowie">Chazarami</a>. Ostatecznie Chosrow był zmuszony do sformowania armii z niewolników i kucharzy, którą w 627 roku Herakliusz doszczętnie <a href="/wiki/Bitwa_pod_Niniw%C4%85" title="Bitwa pod Niniwą">rozbił</a> pod dawną stolicą <a href="/wiki/Asyria" title="Asyria">Asyrii</a>, <a href="/wiki/Niniwa" title="Niniwa">Niniwą</a>. Wkrótce potem Chosrow został obalony i stracony. Persję ogarnęła wojna domowa, po której ostatecznie władcą został ośmioletni wnuk Chosrowa II, <a href="/wiki/Jezdegerd_III" title="Jezdegerd III">Jezdegerd III</a> (632–651). Kraj był kompletnie zdezorganizowany, liczni możnowładcy stali się właściwie na wpół niezależnymi władcami – zaniedbano nawet <a href="/wiki/Irygacja_(rolnictwo)" title="Irygacja (rolnictwo)">sieć irygacyjną</a>, tak że niektóre <a href="/wiki/Pole_(rolnictwo)" title="Pole (rolnictwo)">pola uprawne</a> stały się <a href="/wiki/Bagno" title="Bagno">bagnami</a>. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Puran_Dokht_Imaginary_Portrait.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/5f/Puran_Dokht_Imaginary_Portrait.jpg" decoding="async" width="140" height="247" class="mw-file-element" data-file-width="140" data-file-height="247" /></a><figcaption>Księżniczka Buran</figcaption></figure> <p>Na wyniszczone państwo uderzyli zjednoczeni przez <a href="/wiki/Mahomet" title="Mahomet">Mahometa</a> <a href="/wiki/Muzu%C5%82manin" title="Muzułmanin">muzułmańscy</a> <a href="/wiki/Arabowie" title="Arabowie">Arabowie</a> i wkrótce zadali irańskiej armii szereg klęsk, w tym dwie najważniejsze: <a href="/wiki/Bitwa_pod_Al-Kadisijj%C4%85" title="Bitwa pod Al-Kadisijją">pod Al-Kadisijją</a> w roku 637 oraz <a href="/wiki/Bitwa_pod_Nahawandem" title="Bitwa pod Nahawandem">Nihawandem</a> w roku 642. Ostatecznie Jezdegerd zginął w roku 651 w <a href="/wiki/Antiochia_Margia%C5%84ska" title="Antiochia Margiańska">Merwie</a>, a wraz z nim „era perskiej suwerenności tak samo jak odrębnej kultury dobiegła końca, a ślady po ostatnim reprezentancie starożytnej cywilizacji Bliskiego Wschodu zaginęły”<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2">[2]</a></sup>. </p> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Zobacz też: <a href="/wiki/Arabski_podb%C3%B3j_Iranu" title="Arabski podbój Iranu">Arabski podbój Iranu</a>.</i></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Władcy_z_dynastii_Sasanidów"><span id="W.C5.82adcy_z_dynastii_Sasanid.C3.B3w"></span>Władcy z dynastii Sasanidów</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sasanidzi&veaction=edit&section=2" title="Edytuj sekcję: Władcy z dynastii Sasanidów" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sasanidzi&action=edit&section=2" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Władcy z dynastii Sasanidów"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Zobacz też: <a href="/wiki/W%C5%82adcy_Persji" title="Władcy Persji">Władcy Persji</a>.</i></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r72799541">.mw-parser-output .uklad-wielokolumnowy dl,.mw-parser-output .uklad-wielokolumnowy ol,.mw-parser-output .uklad-wielokolumnowy ul{margin-top:0}.mw-parser-output .uklad-wielokolumnowy.uklad-nieprzenosny>div,.mw-parser-output .uklad-wielokolumnowy.uklad-nieprzenosny li{break-inside:avoid}</style> <div class="uklad-wielokolumnowy" style="column-count: 2; column-width: 17em;"> <ul><li><a href="/wiki/Ardaszir_I" title="Ardaszir I">Ardaszir I</a> (224–241)</li> <li><a href="/wiki/Szapur_I" title="Szapur I">Szapur I</a> (241–272)</li> <li><a href="/wiki/Hormizd_I" title="Hormizd I">Hormizd I</a> (272–273)</li> <li><a href="/wiki/Bahram_I" title="Bahram I">Bahram I</a> (273–276)</li> <li><a href="/wiki/Bahram_II" title="Bahram II">Bahram II</a> (276–293)</li> <li><a href="/wiki/Bahram_III" title="Bahram III">Bahram III</a> (293)</li> <li><a href="/wiki/Narses_(Sasanidzi)" title="Narses (Sasanidzi)">Narses</a> (293–303)</li> <li><a href="/wiki/Hormizdas_II" title="Hormizdas II">Hormizd II</a> (303–309)</li> <li><a href="/wiki/Szapur_II" title="Szapur II">Szapur II</a> (309–379)</li> <li><a href="/wiki/Ardaszir_II" title="Ardaszir II">Ardaszir II</a> (379–383)</li> <li><a href="/wiki/Szapur_III" title="Szapur III">Szapur III</a> (383–388)</li> <li><a href="/wiki/Bahram_IV" title="Bahram IV">Bahram IV</a> (388–399)</li> <li><a href="/wiki/Jezdegerd_I" title="Jezdegerd I">Jezdegard I</a> (399–420)</li> <li><a href="/wiki/Bahram_V" title="Bahram V">Bahram V</a> (420–438)</li> <li><a href="/wiki/Jezdegerd_II" title="Jezdegerd II">Jezdegerd II</a> (438–457)</li> <li><a href="/wiki/Hormizd_III" title="Hormizd III">Hormizd III</a> (457–459)</li> <li><a href="/wiki/Peroz_I" title="Peroz I">Peroz I</a> (457–459, 459–484)</li> <li><a href="/wiki/Balasz" title="Balasz">Balasz</a> (484–488)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Zamasp&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zamasp (strona nie istnieje)">Zamasp</a> (497–499)</li> <li><a href="/wiki/Kawad_I" title="Kawad I">Kawad I</a> (484, 488–497, 499–531)</li> <li><a href="/wiki/Chosrow_I_Anoszirwan" title="Chosrow I Anoszirwan">Chosrow I Anoszirwan</a> (531–579)</li> <li><a href="/wiki/Hormizd_IV" title="Hormizd IV">Hormizd IV</a> (579–590)</li> <li><a href="/wiki/Chosrow_II_Parwiz" title="Chosrow II Parwiz">Chosrow II Parwiz</a> (590, 591–628)</li> <li><a href="/wiki/Bahram_Czobin" title="Bahram Czobin">Bahram VI</a> (590–591)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Wisztam&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wisztam (strona nie istnieje)">Wisztam</a> (591–592)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Hormizdas_V&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hormizdas V (strona nie istnieje)">Hormizdas V</a> (593)</li> <li><a href="/wiki/Kawad_II" title="Kawad II">Kawad II</a> (628)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Ardaszir_III&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ardaszir III (strona nie istnieje)">Ardaszir III</a> (628–630)</li> <li><a href="/wiki/Szarbaraz" title="Szarbaraz">Szarbaraz</a> (630)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Chosrow_III&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chosrow III (strona nie istnieje)">Chosrow III</a> (630)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Buran_(ksi%C4%99%C5%BCniczka)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Buran (księżniczka) (strona nie istnieje)">Buran</a> (630–631) (księżniczka, córka Chosroesa II)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Peroz_II&action=edit&redlink=1" class="new" title="Peroz II (strona nie istnieje)">Peroz II</a> (631)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Azarmidokht&action=edit&redlink=1" class="new" title="Azarmidokht (strona nie istnieje)">Azarmidokht</a> (631) (księżniczka, córka Chosroesa II)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Chosrow_IV&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chosrow IV (strona nie istnieje)">Chosrow IV</a> (631)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Chosrow_V&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chosrow V (strona nie istnieje)">Chosrow V</a> (631)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Hormizdas_VI&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hormizdas VI (strona nie istnieje)">Hormizdas VI</a> (631–632)</li> <li><a href="/wiki/Jezdegerd_III" title="Jezdegerd III">Jezdegerd III</a> (632–651) (syn Sardżara, niepanującego syna Chosrowa II)</li></ul> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Przypisy">Przypisy</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sasanidzi&veaction=edit&section=3" title="Edytuj sekcję: Przypisy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sasanidzi&action=edit&section=3" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Przypisy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="do-not-make-smaller refsection"><div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book nourl"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">D.N.</span><span class="cite-name-initials" style="display:none">D.N.</span> </span><span class="cite-lastname">MacKenzie</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">D.N.</span><span class="cite-name-initials">D.N.</span></span>, <i>A concise Pahlavi dictionary</i>, London 1971, s. 120, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9781136613968" title="Specjalna:Książki/9781136613968">ISBN <span class="isbn">978-1-136-61396-8</span></a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=D.N.&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=A+concise+Pahlavi+dictionary&rft.isbn=978-1-136-61396-8&rft.place=London&rft.date=1971&rft.aulast=MacKenzie" style="display:none"> </span> <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Ehsan Yarshater: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.iranicaonline.org/articles/iran-ii1-pre-islamic-times">Iran II. Iranian history (1) Pre-Islamic Times</a>. Encyclopaedia Iranica. [dostęp 2010-05-17]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bibliografia">Bibliografia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sasanidzi&veaction=edit&section=4" title="Edytuj sekcję: Bibliografia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sasanidzi&action=edit&section=4" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Bibliografia"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><cite class="citation book nourl"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Bogdan</span><span class="cite-name-initials" title="Bogdan" style="display:none">B.</span> </span><span class="cite-lastname">Składanek</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Bogdan</span><span class="cite-name-initials" title="Bogdan">B.</span></span>, <i>Historia Persji</i>, t. 1, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Dialog, 2004, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8388238094" title="Specjalna:Książki/8388238094">ISBN <span class="isbn">83-88238-09-4</span></a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.place=Warszawa&rft.aufirst=Bogdan&rft.aulast=Sk%C5%82adanek&rft.date=2004&rft.isbn=83-88238-09-4&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Historia+Persji&rft.pub=Wydawnictwo+Akademickie+Dialog" style="display:none"> </span>.</cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></li></ul> <div class="navbox do-not-make-smaller mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r74983602">.mw-parser-output .navbox{border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);margin:auto;text-align:center;padding:3px;margin-top:1em;clear:both}.mw-parser-output table.navbox:not(.pionowy){width:100%}.mw-parser-output .navbox+.navbox{border-top:0;margin-top:0}.mw-parser-output .navbox.pionowy{width:250px;float:right;clear:right;margin:0 0 0.4em 1.4em}.mw-parser-output .navbox.pionowy .before,.mw-parser-output .navbox.pionowy .after{padding:0.5em 0;text-align:center}.mw-parser-output .navbox>.caption,.mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background:#ccf;text-align:center;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox .tnavbar{font-weight:normal;font-size:xx-small;white-space:nowrap;padding:0}.mw-parser-output .navbox>.tnavbar{margin-left:1em;float:left}.mw-parser-output .navbox .below>hr+.tnavbar{margin-left:auto;margin-right:auto}.mw-parser-output .navbox .below>.tnavbar:before{content:"Ten szablon: "}.mw-parser-output .navbox .tnavbar li:after{content:" · "}.mw-parser-output .navbox .tnavbar li:last-child:after{content:none}.mw-parser-output .navbox hr{margin:0.2em 1em}.mw-parser-output .navbox .title{background:#ddf;text-align:center;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content:not(.grupa-szablonów-nawigacyjnych){margin-top:2px;padding:0;font-size:smaller;overflow:auto}.mw-parser-output .navbox .above+div,.mw-parser-output .navbox .above+.navbox-main-content,.mw-parser-output .navbox .below,.mw-parser-output .navbox .title+.grid{margin-top:2px}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below{background:#ddf;text-align:center;margin-left:auto;margin-right:auto}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex{display:flex;flex-direction:row}.mw-parser-output .navbox .flex>.before,.mw-parser-output .navbox .flex>.after{align-self:center;text-align:center}.mw-parser-output .navbox .flex>.navbox-main-content{flex-grow:1}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .before{margin-right:0.5em}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .after{margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navbox .inner-columns,.mw-parser-output .navbox .inner-group,.mw-parser-output .navbox .inner-standard{border-spacing:0;border-collapse:collapse;width:100%}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.opis{text-align:right;vertical-align:middle}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.opis+.spis{border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff);text-align:left}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>td{padding:0;width:100%}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>td:first-child{text-align:center}.mw-parser-output .navbox .inner-standard .inner-standard>tbody>tr>td{text-align:left}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.navbox-odd,.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.navbox-even{padding:0 0.3em}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr+tr>th,.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr+tr>td{border-top:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>th+td{border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns{table-layout:fixed}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td{padding:0;border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff);border-right:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td{vertical-align:top}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr+tr>td{border-top:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th:first-child,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td:first-child{border-left:0}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th:last-child,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td:last-child{border-right:0}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>ul,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>ol,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>dl{text-align:left;column-width:24em}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div+div,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+div,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+table{margin-top:2px}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>.opis,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>.spis{padding:0.1em 1em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-toggle,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div.mw-collapsible>.mw-collapsible-toggle{width:4em;text-align:right;margin-right:0.4em}.mw-parser-output .navbox>.fakebar,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div.mw-collapsible>.fakebar{float:left;width:4em;height:1em}.mw-parser-output .navbox .opis{background:#ddf;padding:0 1em;white-space:nowrap;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox.pionowy .opis{white-space:normal}.mw-parser-output .navbox.pionowy .navbox-even,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .navbox-odd{background:transparent}.mw-parser-output .navbox.pionowy .navbox-odd,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .navbox-even{background:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa)}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+div{background:transparent}.mw-parser-output .navbox p{margin:0;padding:0.3em 0}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:gold}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:silver}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#c96}.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>ul,.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>dl,.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>ol{column-width:24em;text-align:left}.mw-parser-output .navbox ul{list-style:none}.mw-parser-output .navbox .references{background:transparent}.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist dd,.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist dt,.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist li{white-space:normal}.mw-parser-output .navbox .rok{display:inline-block;width:4em;padding-right:0.5em;text-align:right}.mw-parser-output .navbox .navbox-statistics{margin-top:2px;border-top:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);text-align:center;font-size:small}.mw-parser-output .navbox-summary>.title{font-weight:bold;font-size:larger}.mw-parser-output .navbox:not(.grupa-szablonów) .navbox{margin:0;border:0;padding:0}.mw-parser-output .navbox.grupa-szablonów>.grupa-szablonów-nawigacyjnych>.navbox:first-child{margin-top:2px}@media(max-width:800px){.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex>.before,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex>.after{display:none}}.mw-parser-output .navbox .opis img,.mw-parser-output .navbox .opis .flagicon,.mw-parser-output .navbox>.caption>.flagicon,.mw-parser-output .navbox>.caption>.image{display:none}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.caption,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background-color:#3a3c3e}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox .title,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox .opis{background-color:#303234}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:#715f00}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:#5f5f5f}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#764617}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.caption,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background-color:#3a3c3e}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox .title,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox .opis{background-color:#303234}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:#715f00}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:#5f5f5f}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#764617}}</style><ul class="tnavbar noprint plainlinks hlist"><li><a href="/wiki/Szablon:Historia_Iranu_(Persji)" title="Szablon:Historia Iranu (Persji)"><span title="Pokaż ten szablon">p</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Dyskusja_szablonu:Historia_Iranu_(Persji)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dyskusja szablonu:Historia Iranu (Persji) (strona nie istnieje)"><span title="Dyskusja na temat tego szablonu">d</span></a></li><li title="Możesz edytować ten szablon. Użyj przycisku podglądu przed zapisaniem zmian."><a class="external text" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szablon:Historia_Iranu_(Persji)&action=edit">e</a></li></ul><div class="navbox-title caption"><a href="/wiki/Historia_Iranu" title="Historia Iranu">Historia Iranu</a></div><div class="mw-collapsible-content flex"><table class="navbox-main-content inner-standard"><tbody><tr class="a1"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Staro%C5%BCytny_Iran" title="Starożytny Iran">Starożytny Iran</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Elam" title="Elam">Elam</a></li> <li><a href="/wiki/Medowie" title="Medowie">Medowie</a> <ul><li><a href="/wiki/Media_(kraina)" title="Media (kraina)">Media</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Achemenidzi" title="Achemenidzi">Achemenidzi</a> <ul><li><a href="/wiki/Wojny_Aleksandra_Wielkiego" title="Wojny Aleksandra Wielkiego">Wojny Aleksandra Wielkiego</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Seleucydzi" title="Seleucydzi">Seleucydzi</a></li> <li><a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Greko-Baktryjskie" title="Królestwo Greko-Baktryjskie">Królestwo Greko-Baktryjskie</a></li> <li><a href="/wiki/Arsacydzi" title="Arsacydzi">Arsacydzi</a></li> <li><a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Part%C3%B3w" title="Królestwo Partów">Królestwo Partów</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Sasanidzi</a> <ul><li><a href="/wiki/Upadek_Imperium_Sasanid%C3%B3w" title="Upadek Imperium Sasanidów">Upadek Imperium Sasanidów</a></li></ul></li></ul> </td></tr><tr class="a2"><th class="navbox-group opis" scope="row">Iran średniowieczny</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Arabski_podb%C3%B3j_Iranu" title="Arabski podbój Iranu">Arabski podbój Iranu</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Wieki_Milczenia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wieki Milczenia (strona nie istnieje)">Wieki Milczenia</a></li> <li><a href="/wiki/Tahirydzi" title="Tahirydzi">Tahirydzi</a></li> <li><a href="/wiki/Saffarydzi" title="Saffarydzi">Saffarydzi</a></li> <li><a href="/wiki/Samanidzi" title="Samanidzi">Samanidzi</a></li> <li><a href="/wiki/Ghaznawidzi" title="Ghaznawidzi">Ghaznawidzi</a></li> <li><a href="/wiki/Bujidzi" title="Bujidzi">Bujidzi</a></li> <li><a href="/wiki/Wielcy_Seld%C5%BCucy" title="Wielcy Seldżucy">Wielcy Seldżucy</a></li> <li><a href="/wiki/Imperium_Chorezmijskie" title="Imperium Chorezmijskie">Imperium Chorezmszahów</a></li> <li><a href="/wiki/Ilchanidzi" title="Ilchanidzi">Ilchanidzi</a></li> <li><a href="/wiki/Mozaffarydzi" title="Mozaffarydzi">Mozaffarydzi</a></li> <li><a href="/wiki/Czobanidzi" title="Czobanidzi">Czobanidzi</a></li> <li><a href="/wiki/D%C5%BCalajirydzi" title="Dżalajirydzi">Dżalajirydzi</a></li> <li><a href="/wiki/Timurydzi" title="Timurydzi">Timurydzi</a></li> <li><a href="/wiki/Kara_Kojunlu" title="Kara Kojunlu">Kara Kojunlu</a></li> <li><a href="/wiki/Ak_Kojunlu" title="Ak Kojunlu">Ak Kojunlu</a></li></ul> </td></tr><tr class="a3"><th class="navbox-group opis" scope="row">Iran nowożytny</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Safawidzi" title="Safawidzi">Safawidzi</a></li> <li><a href="/wiki/Afszarydzi" title="Afszarydzi">Afszarydzi</a></li> <li><a href="/wiki/Zandowie" title="Zandowie">Zandowie</a></li> <li><a href="/wiki/Kad%C5%BCarowie" title="Kadżarowie">Kadżarowie</a></li></ul> </td></tr><tr class="a4"><th class="navbox-group opis" scope="row">Iran współczesny</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Dynastia_Pahlawi" class="mw-redirect" title="Dynastia Pahlawi">Pahlawi</a></li> <li><a href="/wiki/Ira%C5%84ska_rewolucja_islamska" title="Irańska rewolucja islamska">Irańska rewolucja islamska</a></li> <li><a href="/wiki/Islamska_Republika_Iranu" class="mw-redirect" title="Islamska Republika Iranu">Islamska Republika Iranu</a></li></ul> </td></tr></tbody></table><div class="navbox-after after"> <p><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/God%C5%82o_Iranu" title="Godło Iranu"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Emblem_of_Iran.svg/50px-Emblem_of_Iran.svg.png" decoding="async" width="50" height="49" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Emblem_of_Iran.svg/75px-Emblem_of_Iran.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Emblem_of_Iran.svg/100px-Emblem_of_Iran.svg.png 2x" data-file-width="500" data-file-height="492" /></a></span> </p> </div></div></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r74016753">.mw-parser-output #normdaten>div+div{margin-top:0.5em}.mw-parser-output #normdaten>div>div{background:var(--background-color-neutral,#eaecf0);padding:.2em .5em}.mw-parser-output #normdaten ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output #normdaten ul li:first-child{padding-left:.5em;border-left:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1)}</style> <div id="normdaten" class="catlinks"><div class="normdaten-typ-k"><div><a href="/wiki/Kontrola_autorytatywna" title="Kontrola autorytatywna">Kontrola autorytatywna</a> (<span class="description">ród szlachecki</span>):</div><ul><li><a href="/wiki/Virtual_International_Authority_File" title="Virtual International Authority File">VIAF</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://viaf.org/viaf/3253155832963933490002">3253155832963933490002</a></span>, <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://viaf.org/viaf/28151776820618012462">28151776820618012462</a></span></li><li><a href="/wiki/Library_of_Congress_Control_Number" title="Library of Congress Control Number">LCCN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://lccn.loc.gov/sh85117620">sh85117620</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_Republiki_Czeskiej" title="Biblioteka Narodowa Republiki Czeskiej">NKC</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://aut.nkp.cz/jx20060403093">jx20060403093</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_(Warszawa)" title="Biblioteka Narodowa (Warszawa)">PLWABN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://dbn.bn.org.pl/descriptor-details/9810601026805606">9810601026805606</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_Izraela" title="Biblioteka Narodowa Izraela">J9U</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://olduli.nli.org.il/F/?func=find-b&local_base=NLX10&find_code=UID&request=987007558483305171">987007558483305171</a></span></li><li><a href="/wiki/Litewska_Biblioteka_Narodowa_im._Martynasa_Ma%C5%BEvydasa" title="Litewska Biblioteka Narodowa im. Martynasa Mažvydasa">LIH</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://lnb.libis.lt/simpleSearch.do?doSearch=1&AI001=LNB%3ABNyd%3B%3DB9">LNB:BNyd;=B9</a></span></li></ul></div><div class="normdaten-andere"><div><a href="/wiki/Encyklopedia_internetowa" title="Encyklopedia internetowa">Encyklopedie internetowe</a>:</div> <ul><li><a href="/wiki/Encyklopedia_PWN_(internetowa)" title="Encyklopedia PWN (internetowa)">PWN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/;3972513.html">3972513</a></span></li> <li><a href="/wiki/Encyklopedia_Britannica" title="Encyklopedia Britannica">Britannica</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/topic/Sasanian-dynasty">topic/Sasanian-dynasty</a></span></li> <li><a href="/wiki/Nationalencyklopedin" title="Nationalencyklopedin">NE.se</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ne.se/uppslagsverk/encyklopedi/lång/sasaniderna">sasaniderna</a></span></li></ul> </div></div></div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1&useformat=desktop" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Źródło: „<a dir="ltr" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Sasanidzi&oldid=73970437">https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Sasanidzi&oldid=73970437</a>”</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Specjalna:Kategorie" title="Specjalna:Kategorie">Kategoria</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Sasanidzi" title="Kategoria:Sasanidzi">Sasanidzi</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Ukryte kategorie: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Szablony_lokalizacyjne_%E2%80%93_brak_wsp%C3%B3%C5%82rz%C4%99dnych_%E2%80%93_Pa%C5%84stwo_infobox" title="Kategoria:Szablony lokalizacyjne – brak współrzędnych – Państwo infobox">Szablony lokalizacyjne – brak współrzędnych – Państwo infobox</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Uk%C5%82ad_wielokolumnowy_-_2_kolumny" title="Kategoria:Układ wielokolumnowy - 2 kolumny">Układ wielokolumnowy - 2 kolumny</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Uniwersalny_szablon_cytowania_%E2%80%93_brak_strony" title="Kategoria:Uniwersalny szablon cytowania – brak strony">Uniwersalny szablon cytowania – brak strony</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Tę stronę ostatnio edytowano 10 cze 2024, 20:13.</li> <li id="footer-info-copyright">Tekst udostępniany na licencji <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl">Creative Commons: uznanie autorstwa, na tych samych warunkach</a>, z możliwością obowiązywania dodatkowych ograniczeń. Zobacz szczegółowe informacje o <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/pl">warunkach korzystania</a>.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Polityka prywatności</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii">O Wikipedii</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Korzystasz_z_Wikipedii_tylko_na_w%C5%82asn%C4%85_odpowiedzialno%C5%9B%C4%87">Korzystasz z Wikipedii tylko na własną odpowiedzialność</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Powszechne Zasady Postępowania</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Dla deweloperów</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/pl.wikipedia.org">Statystyki</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Oświadczenie o ciasteczkach</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//pl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Sasanidzi&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Wersja mobilna</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-7fc47fc68d-lqqrx","wgBackendResponseTime":160,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.405","walltime":"0.563","ppvisitednodes":{"value":2696,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":31464,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":6730,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":19,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":4,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":12531,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":5,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 498.453 1 -total"," 39.71% 197.940 1 Szablon:Państwo_infobox"," 26.13% 130.251 1 Szablon:Historia_Iranu_(Persji)"," 25.46% 126.923 1 Szablon:Szablon_nawigacyjny"," 14.05% 70.013 1 Szablon:Kontrola_autorytatywna"," 13.13% 65.454 1 Szablon:Infobox_dwie_grafiki"," 12.42% 61.923 1 Szablon:Infobox_2x2_dodaj"," 11.94% 59.503 1 Szablon:Infobox_tytuł"," 10.23% 50.971 1 Szablon:Przypisy"," 7.51% 37.457 2 Szablon:Cytuj"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.238","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":4455599,"limit":52428800},"limitreport-logs":"\n== selectProperty ==\nrank = nil\nloader = table#1 {\n [\"get\"] = function#1,\n}\nfilters = table#1 {\n [\"P582\"] = table#2 {\n [\"before\"] = true,\n [\"missing\"] = true,\n },\n}\nsnaktype = table#1 {\n [\"value\"] = true,\n}\n#prop A = 1\n#prop B = 1\n\n== selectProperty ==\nrank = nil\nloader = table#1 {\n [\"get\"] = function#1,\n}\nfilters = table#1 {\n [\"P582\"] = table#2 {\n [\"before\"] = true,\n [\"missing\"] = true,\n },\n}\nsnaktype = table#1 {\n [\"value\"] = true,\n}\nJednostka nie zawiera poszukiwanej właściwości 'P41'\n\n== selectProperty ==\nrank = nil\nloader = table#1 {\n [\"get\"] = function#1,\n}\nfilters = table#1 {\n}\nsnaktype = nil\n#prop A = 1\n{{#invoke:Moduł:Mapa|Infobox}}\ninfobox może wyszukać współrzędne w wikidanych\nargumenty = table#1 {\n [\"category\"] = \"Państwo infobox\",\n [\"precision\"] = \"min\",\n}\nbrak punktów na mapę i współrzędnych, nadszedł czas na Wikidane\nbrak punktów na mapę nawet w Wikidanych\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\nrequired = table#1 {\n}\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-5dc468848-xbx9n","timestamp":"20241124192031","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Sasanidzi","url":"https:\/\/pl.wikipedia.org\/wiki\/Sasanidzi","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q15955102","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q15955102","author":{"@type":"Organization","name":"Wsp\u00f3\u0142tw\u00f3rcy projekt\u00f3w Fundacji Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2004-04-06T21:45:01Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/c\/cf\/The_Sasanian_Empire_at_its_apex_under_Khosrow_II.svg","headline":"dynastia rz\u0105dz\u0105ca Persj\u0105 od III do VI wieku naszej ery"}</script> </body> </html>