CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="fa" dir="rtl"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>حج - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )fawikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[".\t,","٫\t٬"],"wgDigitTransformTable":[ "0\t1\t2\t3\t4\t5\t6\t7\t8\t9\t%","۰\t۱\t۲\t۳\t۴\t۵\t۶\t۷\t۸\t۹\t٪"],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","ژانویه","فوریه","مارس","آوریل","مه","ژوئن","ژوئیه","اوت","سپتامبر","اکتبر","نوامبر","دسامبر"],"wgRequestId":"d99b382c-5ed5-4b16-a472-15c62df41688","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"حج","wgTitle":"حج","wgCurRevisionId":40605869,"wgRevisionId":40605869,"wgArticleId":35260,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["صفحه‌های دارای تابع تجزیه‌گر آرایش‌عدد با آرگومان غیرعددی","پیوندهای وی‌بک الگوی بایگانی اینترنت","یادکردهای دارای منبع به زبان انگلیسی","نگهداری یادکرد:تاریخ و سال","صفحه‌های دارای پیوند مرده", "صفحه‌هایی که از یادکرد وب با پارامتر وضعیت پیوند استفاده می‌کنند","صفحه‌های دارای آرگومان تکراری در فراخوانی الگو","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BNF","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های GND","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های J9U","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های LCCN","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NKC","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های TDVİA","حج","احکام فقهی اسلام","اصطلاحات اسلامی","تاریخ مکه","سفرهای زیارتی اسلامی","فروع دین اسلام","مکه","گردشگری مذهبی"],"wgPageViewLanguage":"fa","wgPageContentLanguage":"fa","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"حج", "wgRelevantArticleId":35260,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"status":{"levels":1}}},"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"fa","pageLanguageDir":"rtl","pageVariantFallbacks":"fa"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":20000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q234915","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform", "platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":true,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Edittools","ext.gadget.EasyNewSection","ext.gadget.signit","ext.gadget.decodesummary", "ext.gadget.Watchlist","ext.gadget.switcher","ext.gadget.refToolbar","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fa&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=fa&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fa&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="حج - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//fa.m.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%AC"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="ویرایش" href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%AC&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="ویکی‌پدیا (fa)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//fa.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%AC"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fa"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="خوراک اتم برای ویکی‌پدیا" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki rtl sitedir-rtl mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-حج rootpage-حج skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">پرش به محتوا</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="منوی اصلی" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">منوی اصلی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">منوی اصلی</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">نهفتن</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> بازدید محتوا </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" title="مشاهدهٔ صفحهٔ اصلی [z]" accesskey="z"><span>صفحهٔ اصلی</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D9%86%D9%88%D9%86%DB%8C" title="یافتن اطلاعات پس‌زمینه پیرامون رویدادهای کنونی"><span>رویدادهای کنونی</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C" title="آوردن یک صفحهٔ تصادفی [x]" accesskey="x"><span>مقالهٔ تصادفی</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-collaboration" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-collaboration" > <div class="vector-menu-heading"> همکاری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1" title="فهرستی از تغییرات اخیر ویکی [r]" accesskey="r"><span>تغییرات اخیر</span></a></li><li id="n-cooperateing" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C"><span>ویکی‌نویس شوید!</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA" title="مکانی برای دریافتن"><span>راهنما</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="//fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D8%A8%D8%A7_%D9%85%D8%A7"><span>تماس با ویکی‌پدیا</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="ویکی‌پدیا" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fa.svg" style="width: 6em; height: 2em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="دانشنامهٔ آزاد" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fa.svg" width="72" height="18" style="width: 4.5em; height: 1.125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%AC%D9%88" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="جستجو در ویکی‌پدیا [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>جستجو</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="جستجو در ویکی‌پدیا" aria-label="جستجو در ویکی‌پدیا" autocapitalize="sentences" title="جستجو در ویکی‌پدیا [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="ویژه:جستجو"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">جستجو</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="ابزارهای شخصی"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ظاهر"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="تغییر ظاهر اندازهٔ قلم، عرض و رنگ صفحه" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ظاهر" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ظاهر</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fa.wikipedia.org&uselang=fa" class=""><span>کمک مالی</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&returnto=%D8%AD%D8%AC" title="از شما دعوت می‌شود که یک حساب ایجاد کنید و وارد شوید؛ هرچند که این کار اختیاری است." class=""><span>ایجاد حساب</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&returnto=%D8%AD%D8%AC" title="توصیه می‌شود که به سامانه وارد شوید، گرچه اجباری نیست [o]" accesskey="o" class=""><span>ورود</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="گزینه‌های بیشتر" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارهای شخصی" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ابزارهای شخصی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="منوی کاربری" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fa.wikipedia.org&uselang=fa"><span>کمک مالی</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&returnto=%D8%AD%D8%AC" title="از شما دعوت می‌شود که یک حساب ایجاد کنید و وارد شوید؛ هرچند که این کار اختیاری است."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>ایجاد حساب</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&returnto=%D8%AD%D8%AC" title="توصیه می‌شود که به سامانه وارد شوید، گرچه اجباری نیست [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>ورود</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> صفحه‌هایی برای ویرایشگرانی که از سامانه خارج شدند <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%85%D9%82%D8%AF%D9%85%D9%87" aria-label="دربارهٔ ویرایش‌کردن بیشتر بدانید"><span>بیشتر بدانید</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%86" title="فهرست ویرایش‌ها انجام شده از این نشانی آی‌پی [y]" accesskey="y"><span>مشارکت‌ها</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D9%85%D9%86" title="بحث پیرامون ویرایش‌های این نشانی آی‌پی [n]" accesskey="n"><span>بحث</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="فهرست" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">فهرست</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">نهفتن</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">بخش آغازین</div> </a> </li> <li id="toc-واژه‌شناسی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#واژه‌شناسی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱</span> <span>واژه‌شناسی</span> </div> </a> <ul id="toc-واژه‌شناسی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-توصیف" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#توصیف"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲</span> <span>توصیف</span> </div> </a> <ul id="toc-توصیف-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-اماکن_حج" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#اماکن_حج"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳</span> <span>اماکن حج</span> </div> </a> <ul id="toc-اماکن_حج-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-حوادث_در_دوران_معاصر" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#حوادث_در_دوران_معاصر"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۴</span> <span>حوادث در دوران معاصر</span> </div> </a> <ul id="toc-حوادث_در_دوران_معاصر-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-نکات_مهم" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#نکات_مهم"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۵</span> <span>نکات مهم</span> </div> </a> <ul id="toc-نکات_مهم-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-تعداد_زائران" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#تعداد_زائران"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۶</span> <span>تعداد زائران</span> </div> </a> <ul id="toc-تعداد_زائران-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-درآمد_و_هزینهٔ_حج" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#درآمد_و_هزینهٔ_حج"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۷</span> <span>درآمد و هزینهٔ حج</span> </div> </a> <ul id="toc-درآمد_و_هزینهٔ_حج-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-جستارهای_وابسته" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#جستارهای_وابسته"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۸</span> <span>جستارهای وابسته</span> </div> </a> <ul id="toc-جستارهای_وابسته-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-منابع" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#منابع"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۹</span> <span>منابع</span> </div> </a> <ul id="toc-منابع-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-پیوند_به_بیرون" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#پیوند_به_بیرون"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۰</span> <span>پیوند به بیرون</span> </div> </a> <ul id="toc-پیوند_به_بیرون-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="فهرست" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر وضعیت فهرست محتویات" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">تغییر وضعیت فهرست محتویات</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">حج</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="به مقاله‌ای به یک زبان دیگر بروید. به ۱۲۲ زبان در دسترس است." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-122" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">۱۲۲ زبان</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ace mw-list-item"><a href="https://ace.wikipedia.org/wiki/Haji" title="Haji–آچئی" lang="ace" hreflang="ace" data-title="Haji" data-language-autonym="Acèh" data-language-local-name="آچئی" class="interlanguage-link-target"><span>Acèh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-af badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="مقالهٔ برگزیده"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Hadj" title="Hadj–آفریکانس" lang="af" hreflang="af" data-title="Hadj" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="آفریکانس" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Al-Hach" title="Al-Hach–آراگونی" lang="an" hreflang="an" data-title="Al-Hach" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="آراگونی" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="مقالهٔ برگزیده"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%AC_%D9%81%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="الحج في الإسلام–عربی" lang="ar" hreflang="ar" data-title="الحج في الإسلام" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="عربی" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ary mw-list-item"><a href="https://ary.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D8%AD%D8%AC_%D9%81_%D9%84%D8%A5%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="لحج ف لإسلام–عربی مراکشی" lang="ary" hreflang="ary" data-title="لحج ف لإسلام" data-language-autonym="الدارجة" data-language-local-name="عربی مراکشی" class="interlanguage-link-target"><span>الدارجة</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%B9%E0%A6%9C%E0%A7%8D%E0%A6%9C" title="হজ্জ–آسامی" lang="as" hreflang="as" data-title="হজ্জ" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="آسامی" class="interlanguage-link-target"><span>অসমীয়া</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/%E1%B8%A4ajj" title="Ḥajj–آستوری" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Ḥajj" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="آستوری" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-av mw-list-item"><a href="https://av.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D3%80%D0%B0%D0%B6" title="ХӀаж–آواری" lang="av" hreflang="av" data-title="ХӀаж" data-language-autonym="Авар" data-language-local-name="آواری" class="interlanguage-link-target"><span>Авар</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/H%C9%99cc" title="Həcc–ترکی آذربایجانی" lang="az" hreflang="az" data-title="Həcc" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="ترکی آذربایجانی" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B0%D0%B6" title="Хаж–باشقیری" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Хаж" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="باشقیری" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Hajj" title="Hajj–Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Hajj" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B0%D0%B4%D0%B6" title="Хадж–بلاروسی" lang="be" hreflang="be" data-title="Хадж" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="بلاروسی" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B0%D0%B4%D0%B6" title="Хадж–بلاروسی (دستورخط کلاسیک)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Хадж" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="بلاروسی (دستورخط کلاسیک)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B0%D0%B4%D0%B6" title="Хадж–بلغاری" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Хадж" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="بلغاری" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B9%E0%A4%9C" title="हज–Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="हज" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bjn mw-list-item"><a href="https://bjn.wikipedia.org/wiki/Haji" title="Haji–بانجاری" lang="bjn" hreflang="bjn" data-title="Haji" data-language-autonym="Banjar" data-language-local-name="بانجاری" class="interlanguage-link-target"><span>Banjar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%B9%E0%A6%9C%E0%A7%8D%E0%A6%9C" title="হজ্জ–بنگالی" lang="bn" hreflang="bn" data-title="হজ্জ" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="بنگالی" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Had%C5%BE" title="Hadž–بوسنیایی" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Hadž" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="بوسنیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Hajj" title="Hajj–کاتالان" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Hajj" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="کاتالان" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D1%8C%D0%B0%D0%B6" title="Хьаж–چچنی" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Хьаж" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="چچنی" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%DB%95%D8%AC" title="حەج–کردی مرکزی" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="حەج" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="کردی مرکزی" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-crh mw-list-item"><a href="https://crh.wikipedia.org/wiki/Ac%C4%B1l%C4%B1q" title="Acılıq–ترکی کریمه" lang="crh" hreflang="crh" data-title="Acılıq" data-language-autonym="Qırımtatarca" data-language-local-name="ترکی کریمه" class="interlanguage-link-target"><span>Qırımtatarca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="مقالهٔ برگزیده"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Had%C5%BEd%C5%BE" title="Hadždž–چکی" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Hadždž" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="چکی" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Hajj" title="Hajj–ولزی" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Hajj" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="ولزی" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Hajj" title="Hajj–دانمارکی" lang="da" hreflang="da" data-title="Hajj" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="دانمارکی" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dag mw-list-item"><a href="https://dag.wikipedia.org/wiki/A%CA%92i" title="Aʒi–Dagbani" lang="dag" hreflang="dag" data-title="Aʒi" data-language-autonym="Dagbanli" data-language-local-name="Dagbani" class="interlanguage-link-target"><span>Dagbanli</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Haddsch" title="Haddsch–آلمانی" lang="de" hreflang="de" data-title="Haddsch" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="آلمانی" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dv mw-list-item"><a href="https://dv.wikipedia.org/wiki/%DE%99%DE%A6%DE%87%DE%B0%DE%96%DE%AA" title="ޙައްޖު–دیوهی" lang="dv" hreflang="dv" data-title="ޙައްޖު" data-language-autonym="ދިވެހިބަސް" data-language-local-name="دیوهی" class="interlanguage-link-target"><span>ދިވެހިބަސް</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A7%CE%B1%CF%84%CE%B6" title="Χατζ–یونانی" lang="el" hreflang="el" data-title="Χατζ" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="یونانی" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="مقالهٔ خوب"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Hajj" title="Hajj–انگلیسی" lang="en" hreflang="en" data-title="Hajj" data-language-autonym="English" data-language-local-name="انگلیسی" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Ha%C4%9Do" title="Haĝo–اسپرانتو" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Haĝo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="اسپرانتو" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Hach" title="Hach–اسپانیایی" lang="es" hreflang="es" data-title="Hach" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="اسپانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Had%C5%BE" title="Hadž–استونیایی" lang="et" hreflang="et" data-title="Hadž" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="استونیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Haj" title="Haj–باسکی" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Haj" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="باسکی" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Had%C5%BE" title="Hadž–فنلاندی" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Hadž" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="فنلاندی" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Hajj" title="Hajj–فرانسوی" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Hajj" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="فرانسوی" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Hajj" title="Hajj–ایرلندی" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Hajj" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="ایرلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gu mw-list-item"><a href="https://gu.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%B9%E0%AA%9C" title="હજ–گجراتی" lang="gu" hreflang="gu" data-title="હજ" data-language-autonym="ગુજરાતી" data-language-local-name="گجراتی" class="interlanguage-link-target"><span>ગુજરાતી</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://ha.wikipedia.org/wiki/Aikin_Hajji" title="Aikin Hajji–هوسایی" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Aikin Hajji" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="هوسایی" class="interlanguage-link-target"><span>Hausa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%97%D7%92%27" title="חג'–عبری" lang="he" hreflang="he" data-title="חג'" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="عبری" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B9%E0%A4%9C" title="हज–هندی" lang="hi" hreflang="hi" data-title="हज" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="هندی" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Had%C5%BE" title="Hadž–کروات" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Hadž" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="کروات" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Mekkai_zar%C3%A1ndoklat" title="Mekkai zarándoklat–مجاری" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Mekkai zarándoklat" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="مجاری" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%80%D5%A1%D5%BB" title="Հաջ–ارمنی" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Հաջ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ارمنی" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Hadj" title="Hadj–اینترلینگوا" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Hadj" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="اینترلینگوا" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Haji" title="Haji–اندونزیایی" lang="id" hreflang="id" data-title="Haji" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="اندونزیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-inh mw-list-item"><a href="https://inh.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D1%8C%D0%B0%D0%B6%D0%BE%D0%BB" title="Хьажол–اینگوشی" lang="inh" hreflang="inh" data-title="Хьажол" data-language-autonym="ГӀалгӀай" data-language-local-name="اینگوشی" class="interlanguage-link-target"><span>ГӀалгӀай</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Hadj" title="Hadj–ایدو" lang="io" hreflang="io" data-title="Hadj" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="ایدو" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Hadsj%C3%AD" title="Hadsjí–ایسلندی" lang="is" hreflang="is" data-title="Hadsjí" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="ایسلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/%E1%B8%A4ajj" title="Ḥajj–ایتالیایی" lang="it" hreflang="it" data-title="Ḥajj" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="ایتالیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%8F%E3%83%83%E3%82%B8" title="ハッジ–ژاپنی" lang="ja" hreflang="ja" data-title="ハッジ" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="ژاپنی" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Kaji" title="Kaji–جاوه‌ای" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Kaji" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="جاوه‌ای" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%B0%E1%83%90%E1%83%AF%E1%83%98" title="ჰაჯი–گرجی" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ჰაჯი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="گرجی" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/L%E1%B8%A5e%C7%A7%C7%A7_di_tneslemt" title="Lḥeǧǧ di tneslemt–قبایلی" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Lḥeǧǧ di tneslemt" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="قبایلی" class="interlanguage-link-target"><span>Taqbaylit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kge mw-list-item"><a href="https://kge.wikipedia.org/wiki/Haji" title="Haji–Komering" lang="kge" hreflang="kge" data-title="Haji" data-language-autonym="Kumoring" data-language-local-name="Komering" class="interlanguage-link-target"><span>Kumoring</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D2%9A%D0%B0%D0%B6%D1%8B%D0%BB%D1%8B%D2%9B" title="Қажылық–قزاقی" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Қажылық" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="قزاقی" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%B9%E0%B2%9C%E0%B3%8D" title="ಹಜ್–کانارا" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಹಜ್" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="کانارا" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%ED%95%98%EC%A6%88" title="하즈–کره‌ای" lang="ko" hreflang="ko" data-title="하즈" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="کره‌ای" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ks mw-list-item"><a href="https://ks.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D9%8E%D8%AC" title="حَج–کشمیری" lang="ks" hreflang="ks" data-title="حَج" data-language-autonym="कॉशुर / کٲشُر" data-language-local-name="کشمیری" class="interlanguage-link-target"><span>कॉशुर / کٲشُر</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Hec" title="Hec–کردی" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Hec" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="کردی" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B6%D1%8B%D0%BB%D1%8B%D0%BA" title="Ажылык–قرقیزی" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Ажылык" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="قرقیزی" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Hagga" title="Hagga–لاتین" lang="la" hreflang="la" data-title="Hagga" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="لاتین" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Haddsch" title="Haddsch–لوگزامبورگی" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Haddsch" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="لوگزامبورگی" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lbe mw-list-item"><a href="https://lbe.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D3%80%D0%B0%D0%B6" title="ХӀаж–Lak" lang="lbe" hreflang="lbe" data-title="ХӀаж" data-language-autonym="Лакку" data-language-local-name="Lak" class="interlanguage-link-target"><span>Лакку</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Hajj" title="Hajj–لومبارد" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Hajj" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="لومبارد" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Chad%C5%BEas" title="Chadžas–لیتوانیایی" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Chadžas" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="لیتوانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/H%C4%81d%C5%BEs" title="Hādžs–لتونیایی" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Hādžs" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="لتونیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Fivahiniana_masina_(silamo)" title="Fivahiniana masina (silamo)–مالاگاسی" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Fivahiniana masina (silamo)" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="مالاگاسی" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-min mw-list-item"><a href="https://min.wikipedia.org/wiki/Haji" title="Haji–مینانگ‌کابویی" lang="min" hreflang="min" data-title="Haji" data-language-autonym="Minangkabau" data-language-local-name="مینانگ‌کابویی" class="interlanguage-link-target"><span>Minangkabau</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%9F%D0%B8%D0%BB%D0%B0%D0%BA" title="Аџилак–مقدونی" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Аџилак" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="مقدونی" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="مقالهٔ برگزیده"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%B9%E0%B4%9C%E0%B5%8D%E0%B4%9C%E0%B5%8D" title="ഹജ്ജ്–مالایالامی" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ഹജ്ജ്" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="مالایالامی" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B9%E0%A4%9C" title="हज–مراتی" lang="mr" hreflang="mr" data-title="हज" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="مراتی" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Haji" title="Haji–مالایی" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Haji" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="مالایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B9%E0%A4%9C" title="हज–نپالی" lang="ne" hreflang="ne" data-title="हज" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="نپالی" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Hadj" title="Hadj–هلندی" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Hadj" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="هلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Hadj" title="Hadj–نروژی نی‌نُشک" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Hadj" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="نروژی نی‌نُشک" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="مقالهٔ خوب"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Hajj" title="Hajj–نروژی بوک‌مُل" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Hajj" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="نروژی بوک‌مُل" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nqo mw-list-item"><a href="https://nqo.wikipedia.org/wiki/%DF%A1%DF%8A%DF%AC%DF%93%DF%8A%DF%95%DF%8F" title="ߡߊ߬ߓߊߕߏ–نکو" lang="nqo" hreflang="nqo" data-title="ߡߊ߬ߓߊߕߏ" data-language-autonym="ߒߞߏ" data-language-local-name="نکو" class="interlanguage-link-target"><span>ߒߞߏ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Hajj" title="Hajj–اکسیتان" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Hajj" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="اکسیتان" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-or mw-list-item"><a href="https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%B9%E0%AC%9C" title="ହଜ–اوریه‌ای" lang="or" hreflang="or" data-title="ହଜ" data-language-autonym="ଓଡ଼ିଆ" data-language-local-name="اوریه‌ای" class="interlanguage-link-target"><span>ଓଡ଼ିଆ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%B9%E0%A9%B1%E0%A8%9C" title="ਹੱਜ–پنجابی" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਹੱਜ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="پنجابی" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pcd mw-list-item"><a href="https://pcd.wikipedia.org/wiki/Hajj" title="Hajj–Picard" lang="pcd" hreflang="pcd" data-title="Hajj" data-language-autonym="Picard" data-language-local-name="Picard" class="interlanguage-link-target"><span>Picard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Had%C5%BCd%C5%BC" title="Hadżdż–لهستانی" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Hadżdż" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="لهستانی" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%AC" title="حج–پنجابی" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="حج" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="پنجابی" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%AC" title="حج–پشتو" lang="ps" hreflang="ps" data-title="حج" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="پشتو" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Haje" title="Haje–پرتغالی" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Haje" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="پرتغالی" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Hajj" title="Hajj–رومانیایی" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Hajj" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="رومانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-roa-rup mw-list-item"><a href="https://roa-rup.wikipedia.org/wiki/Hagi" title="Hagi–آرومانی" lang="rup" hreflang="rup" data-title="Hagi" data-language-autonym="Armãneashti" data-language-local-name="آرومانی" class="interlanguage-link-target"><span>Armãneashti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B0%D0%B4%D0%B6" title="Хадж–روسی" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Хадж" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="روسی" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Hajj" title="Hajj–اسکاتلندی" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Hajj" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="اسکاتلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%AC" title="حج–سندی" lang="sd" hreflang="sd" data-title="حج" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="سندی" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Had%C5%BE" title="Hadž–صرب و کرواتی" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Hadž" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="صرب و کرواتی" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B7%84%E0%B6%A2%E0%B7%8A" title="හජ්–سینهالی" lang="si" hreflang="si" data-title="හජ්" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="سینهالی" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Hajj" title="Hajj–انگلیسی ساده" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Hajj" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="انگلیسی ساده" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Had%C5%BEd%C5%BE" title="Hadždž–اسلواکی" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Hadždž" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="اسلواکی" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-skr mw-list-item"><a href="https://skr.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%AC" title="حج–Saraiki" lang="skr" hreflang="skr" data-title="حج" data-language-autonym="سرائیکی" data-language-local-name="Saraiki" class="interlanguage-link-target"><span>سرائیکی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Had%C5%BE" title="Hadž–اسلوونیایی" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Hadž" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="اسلوونیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Xaj" title="Xaj–سومالیایی" lang="so" hreflang="so" data-title="Xaj" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="سومالیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Haxhill%C3%ABku" title="Haxhillëku–آلبانیایی" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Haxhillëku" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="آلبانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/Had%C5%BEiluk" title="Hadžiluk–صربی" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Hadžiluk" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="صربی" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Haji" title="Haji–سوندایی" lang="su" hreflang="su" data-title="Haji" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="سوندایی" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Hajj" title="Hajj–سوئدی" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Hajj" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="سوئدی" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Hajj" title="Hajj–سواحیلی" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Hajj" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="سواحیلی" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%B9%E0%AE%9C%E0%AF%8D" title="ஹஜ்–تامیلی" lang="ta" hreflang="ta" data-title="ஹஜ்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="تامیلی" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%B9%E0%B0%9C%E0%B1%8D" title="హజ్–تلوگویی" lang="te" hreflang="te" data-title="హజ్" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="تلوگویی" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D2%B2%D0%B0%D2%B7" title="Ҳаҷ–تاجیکی" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Ҳаҷ" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="تاجیکی" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AE%E0%B8%B1%E0%B8%88%E0%B8%8D%E0%B9%8C" title="ฮัจญ์–تایلندی" lang="th" hreflang="th" data-title="ฮัจญ์" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="تایلندی" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tk mw-list-item"><a href="https://tk.wikipedia.org/wiki/Hajj" title="Hajj–ترکمنی" lang="tk" hreflang="tk" data-title="Hajj" data-language-autonym="Türkmençe" data-language-local-name="ترکمنی" class="interlanguage-link-target"><span>Türkmençe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Hajj" title="Hajj–تاگالوگی" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Hajj" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="تاگالوگی" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Hac_(%C4%B0slam)" title="Hac (İslam)–ترکی استانبولی" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Hac (İslam)" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="ترکی استانبولی" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B0%D2%97" title="Хаҗ–تاتاری" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Хаҗ" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="تاتاری" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B0%D0%B4%D0%B6" title="Хадж–اوکراینی" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Хадж" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="اوکراینی" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="مقالهٔ برگزیده"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%AC" title="حج–اردو" lang="ur" hreflang="ur" data-title="حج" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="اردو" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Haj" title="Haj–ازبکی" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Haj" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="ازبکی" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Hajj" title="Hajj–ویتنامی" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Hajj" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="ویتنامی" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Hajj" title="Hajj–وارایی" lang="war" hreflang="war" data-title="Hajj" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="وارایی" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wo mw-list-item"><a href="https://wo.wikipedia.org/wiki/Haj" title="Haj–ولوفی" lang="wo" hreflang="wo" data-title="Haj" data-language-autonym="Wolof" data-language-local-name="ولوفی" class="interlanguage-link-target"><span>Wolof</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E6%9C%9D%E8%A7%90%EF%BC%88%E4%BC%8A%E6%96%AF%E5%85%B0%E6%95%99%EF%BC%89" title="朝觐（伊斯兰教）–وو" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="朝觐（伊斯兰教）" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="وو" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%94%D7%90%D7%93%D7%96%D7%A9" title="האדזש–یدی" lang="yi" hreflang="yi" data-title="האדזש" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="یدی" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/H%C3%A1j%C3%AC" title="Hájì–یوروبایی" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Hájì" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="یوروبایی" class="interlanguage-link-target"><span>Yorùbá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%9C%9D%E8%A7%90_(%E4%BC%8A%E6%96%AF%E5%85%B0%E6%95%99)" title="朝觐 (伊斯兰教)–چینی" lang="zh" hreflang="zh" data-title="朝觐 (伊斯兰教)" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="چینی" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E4%BC%8A%E6%96%AF%E8%98%AD%E6%95%99%E6%9C%9D%E8%81%96" title="伊斯蘭教朝聖–کانتونی" lang="yue" hreflang="yue" data-title="伊斯蘭教朝聖" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="کانتونی" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q234915#sitelinks-wikipedia" title="ویرایش پیوندهای بین‌زبانی" class="wbc-editpage">ویرایش پیوندها</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="فضاهای نام"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AD%D8%AC" title="دیدن صفحهٔ محتویات [c]" accesskey="c"><span>مقاله</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB:%D8%AD%D8%AC" rel="discussion" title="گفتگو پیرامون محتوای صفحه [t]" accesskey="t"><span>بحث</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر گونهٔ زبان" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">فارسی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="بازدیدها"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AD%D8%AC"><span>خواندن</span></a></li><li id="ca-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%AC&action=edit" title="ویرایش کد مبدأ این صفحه [e]" accesskey="e"><span>ویرایش</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%AC&action=history" title="نسخه‌های پیشین این صفحه [h]" accesskey="h"><span>نمایش تاریخچه</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارها" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">ابزارها</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ابزارها</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">نهفتن</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="گزینه‌های بیشتر" > <div class="vector-menu-heading"> عمل‌ها </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AD%D8%AC"><span>خواندن</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%AC&action=edit" title="ویرایش کد مبدأ این صفحه [e]" accesskey="e"><span>ویرایش</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%AC&action=history"><span>نمایش تاریخچه</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> عمومی </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D9%86_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%AD%D8%AC" title="فهرست همهٔ صفحه‌هایی که به این صفحه پیوند می‌دهند [j]" accesskey="j"><span>پیوندها به این صفحه</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%B7/%D8%AD%D8%AC" rel="nofollow" title="تغییرات اخیر صفحه‌هایی که این صفحه به آن‌ها پیوند دارد [k]" accesskey="k"><span>تغییرات مرتبط</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/ویکی‌پدیا:بارگذاری" title="بارگذاری تصاویر و پرونده‌های دیگر [u]" accesskey="u"><span>بارگذاری پرونده</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87" title="فهرستی از همهٔ صفحه‌های ویژه [q]" accesskey="q"><span>صفحه‌های ویژه</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%AC&oldid=40605869" title="پیوند پایدار به این نسخه از این صفحه"><span>پیوند پایدار</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%AC&action=info" title="اطلاعات بیشتر دربارهٔ این صفحه"><span>اطلاعات صفحه</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF&page=%D8%AD%D8%AC&id=40605869&wpFormIdentifier=titleform" title="اطلاعات در خصوص چگونگی یادکرد این صفحه"><span>یادکرد این صفحه</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D8%25AD%25D8%25AC"><span>دریافت نشانی کوتاه‌شده</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D8%25AD%25D8%25AC"><span>بارگیری کد QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> نسخه‌برداری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:DownloadAsPdf&page=%D8%AD%D8%AC&action=show-download-screen"><span>بارگیری به‌صورت PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%AC&printable=yes" title="نسخهٔ قابل چاپ این صفحه [p]" accesskey="p"><span>نسخهٔ قابل چاپ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> در پروژه‌های دیگر </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Hajj" hreflang="en"><span>ویکی‌انبار</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikiquote mw-list-item"><a href="https://fa.wikiquote.org/wiki/%D8%AD%D8%AC" hreflang="fa"><span>ویکی‌گفتاورد</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q234915" title="پیوند به آیتم متصل‌شدۀ مخزن داده‌ها [g]" accesskey="g"><span>آیتم ویکی‌داده</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ظاهر"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ظاهر</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">نهفتن</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-rtl mw-parser-output" lang="fa" dir="rtl"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r35841839">.mw-parser-output .hatnote{font-style:italic}.mw-parser-output div.hatnote{padding-right:1.6em;margin-bottom:0.5em}.mw-parser-output .hatnote i{font-style:normal}.mw-parser-output .hatnote+link+.hatnote{margin-top:-0.5em}</style><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">برای دیگر کاربردها، <a href="/wiki/%D8%AD%D8%AC_(%D8%A7%D8%A8%D9%87%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D8%B2%D8%AF%D8%A7%DB%8C%DB%8C)" class="mw-disambig" title="حج (ابهام‌زدایی)">حج (ابهام‌زدایی)</a> را ببینید.</div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40023308">.mw-parser-output .sidebar{width:22em;float:left;clear:left;margin:0.5em 1em 1em 0;background:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);padding:0.2em;border-spacing:0.4em 0;text-align:center;line-height:1.4em;font-size:88%;display:table}body.skin-minerva .mw-parser-output .sidebar{display:table!important;float:left!important;margin:0.5em 0 1em 1em!important}.mw-parser-output .sidebar a{white-space:nowrap}.mw-parser-output .sidebar-wraplinks a{white-space:normal}.mw-parser-output .sidebar-subgroup{width:100%;margin:0;border-spacing:0}.mw-parser-output .sidebar-left{float:right;clear:right;margin:0.5em 1em 1em 0}.mw-parser-output .sidebar-none{float:none;clear:both;margin:0.5em 1em 1em 0}.mw-parser-output .sidebar-outer-title{padding-bottom:0.2em;font-size:125%;line-height:1.2em;font-weight:bold}.mw-parser-output .sidebar-top-image{padding:0.4em 0}.mw-parser-output .sidebar-top-caption,.mw-parser-output .sidebar-pretitle-with-top-image,.mw-parser-output .sidebar-caption{padding-top:0.2em;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-pretitle{padding-top:0.4em;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-title,.mw-parser-output .sidebar-title-with-pretitle{padding:0.2em 0.4em;font-size:145%;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-title-with-pretitle{padding-top:0}.mw-parser-output .sidebar-image{padding:0.2em 0 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-heading{padding:0.1em}.mw-parser-output .sidebar-content{padding:0 0.1em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-content-with-subgroup{padding:0.1em 0 0.2em}.mw-parser-output .sidebar-above,.mw-parser-output .sidebar-below{padding:0.3em 0.4em;font-weight:bold}.mw-parser-output .sidebar-collapse .sidebar-above,.mw-parser-output .sidebar-collapse .sidebar-below{border-top:1px solid #aaa;border-bottom:1px solid #aaa}.mw-parser-output .sidebar-navbar{text-align:left;font-size:115%}.mw-parser-output .sidebar-collapse .sidebar-navbar{padding-top:0.6em}.mw-parser-output .sidebar-collapse .mw-collapsible-toggle{margin-top:0.2em}.mw-parser-output .sidebar-list-title{text-align:right;font-weight:bold;line-height:1.6em;font-size:105%}@media(max-width:720px){body.mediawiki .mw-parser-output .sidebar{width:100%!important;clear:both;float:none!important;margin-left:0!important;margin-right:0!important}}@media screen{@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-list-title,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-title-with-pretitle{background:transparent!important}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .sidebar .sidebar-title-with-pretitle a{color:var(--color-progressive)!important}}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-list-title,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-title-with-pretitle{background:transparent!important}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .sidebar .sidebar-title-with-pretitle a{color:var(--color-progressive)!important}}@media print{body.ns-0 .mw-parser-output .sidebar{display:none!important}}</style><table class="sidebar sidebar-collapse nomobile sidebar-wraplinks" style="border-collapse:collapse;"><tbody><tr><td class="sidebar-pretitle" style="background-color:#dcf5dc;"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="رده:اسلام">از سلسله مقالات دربارهٔ:</a></td></tr><tr><th class="sidebar-title-with-pretitle" style="background-color:#dcf5dc;"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="اسلام">اسلام</a></th></tr><tr><td class="sidebar-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87" title="الله"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Allah3.svg/110px-Allah3.svg.png" decoding="async" width="110" height="117" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Allah3.svg/165px-Allah3.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Allah3.svg/220px-Allah3.svg.png 2x" data-file-width="294" data-file-height="313" /></a></span></td></tr><tr><td class="sidebar-content" style="padding-top:0;"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background-color:#dcf5dc;;background:#dcf5dc;padding:0.2em;"><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="ایمان در اسلام">باورها</a></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content hlist" style="padding-left:0.2em; padding-right:0.2em;"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D8%AD%DB%8C%D8%AF_(%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85)" title="توحید (اسلام)">توحید</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%AF%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="خدا در اسلام">خدا در اسلام</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="پیامبران در اسلام">پیامبران در اسلام</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="کتب مقدس در اسلام">کتب مقدس در اسلام</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%B4%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="فرشتگان در اسلام">فرشتگان در اسلام</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="فرجام‌شناسی اسلامی">فرجام‌شناسی اسلامی</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content" style="padding-top:0;"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background-color:#dcf5dc;;background:#dcf5dc;padding:0.2em;"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="ارکان اسلام">ارکان اسلام</a></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content hlist" style="padding-left:0.2em; padding-right:0.2em;"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%AF%D8%AA%DB%8C%D9%86" title="شهادتین">شهادتین</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%B2_(%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85)" title="نماز (اسلام)">نماز (اسلام)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%DA%A9%D8%A7%D8%AA" title="زکات">زکات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%87_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="روزه در اسلام">روزه در اسلام</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">حج</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content" style="padding-top:0;"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background-color:#dcf5dc;;background:#dcf5dc;padding:0.2em;"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="اسلام‌شناسی"><span style="color:#54595d;">منابع اسلامی</span></a></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content hlist" style="padding-left:0.2em; padding-right:0.2em;"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86" title="قرآن"><span style="color:#54595d;">قرآن</span></a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%D8%AA_(%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85)" title="سنت (پیامبر اسلام)"><span style="color:#54595d;">سنت</span></a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB" title="حدیث"><span style="color:#54595d;">حدیث</span></a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%81%D8%B3%DB%8C%D8%B1_%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86" title="تفسیر قرآن">تفسیر قرآن</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%DB%8C" title="قرآن شیعی">قرآن شیعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%B5%D8%B5_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%86%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%A1" title="قصص الانبیاء">قصص الانبیاء</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%82%D9%87" title="فقه">فقه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AD%DA%A9%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="احکام اسلام">احکام اسلام</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D9%85" title="علم کلام">علم کلام</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content" style="padding-top:0;"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background-color:#dcf5dc;;background:#dcf5dc;padding:0.2em;"><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%85%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C%D8%B1_%D9%85%D8%B3%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="فهرست مشاهیر مسلمانان (صفحه وجود ندارد)"><span style="color:#54595d;">شخصیت‌ها</span></a></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content hlist" style="padding-left:0.2em; padding-right:0.2em;"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF" title="محمد"><span style="color:#54595d;">محمد</span></a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A8%DB%8C%D8%AA" title="اهل بیت"><span style="color:#54595d;">اهل بیت</span></a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%84%D9%81%D8%A7%DB%8C_%D8%B1%D8%A7%D8%B4%D8%AF%DB%8C%D9%86" title="خلفای راشدین"><span style="color:#54595d;">خلفای راشدین</span></a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87" class="mw-redirect" title="امامان شیعه"><span style="color:#54595d;">امامان شیعه</span></a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D8%AD%D8%A7%D8%A8%D9%87_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF" class="mw-redirect" title="صحابه محمد"><span style="color:#54595d;">صحابهٔ محمد</span></a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content" style="padding-top:0;"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background-color:#dcf5dc;;background:#dcf5dc;padding:0.2em;"><a href="/wiki/%D9%85%D8%B0%D8%A7%D9%87%D8%A8_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="مذاهب اسلامی"><span style="color:#54595d;">مذاهب اسلامی</span></a></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content hlist" style="padding-left:0.2em; padding-right:0.2em;"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%DB%8C" title="سنی"><span style="color:#54595d;">تسنن</span></a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B4%DB%8C%D8%B9" class="mw-redirect" title="تشیع"><span style="color:#54595d;">تشیع</span></a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%88%D9%81" title="تصوف"><span style="color:#54595d;">تصوف</span></a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%B6%DB%8C%D9%87" title="اباضیه"><span style="color:#54595d;">اباضیه</span></a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="قرآنیان"><span style="color:#54595d;">قرآنیان</span></a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%87" title="احمدیه"><span style="color:#54595d;">احمدیه</span></a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AF%D9%88%D9%86_%D9%85%D8%B0%D9%87%D8%A8" title="مسلمان بدون مذهب"><span style="color:#54595d;">مسلمان بدون مذهب</span></a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content" style="padding-top:0;"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background-color:#dcf5dc;;background:#dcf5dc;padding:0.2em;"><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="علوم اسلامی"><span style="color:#54595d;">علوم</span></a></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content hlist" style="padding-left:0.2em; padding-right:0.2em;"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB" title="علم حدیث"><span style="color:#54595d;">حدیث</span></a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%81%D8%B3%DB%8C%D8%B1_%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86" title="تفسیر قرآن"><span style="color:#54595d;">تفسیر</span></a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%82%D9%87" title="فقه"><span style="color:#54595d;">فقه</span></a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%D8%A7%D9%85" class="mw-redirect" title="کلام"><span style="color:#54595d;">کلام</span></a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="فلسفه اسلامی"><span style="color:#54595d;">فلسفه</span></a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A7%D9%86" title="عرفان"><span style="color:#54595d;">عرفان</span></a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content" style="padding-top:0;"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background-color:#dcf5dc;;background:#dcf5dc;padding:0.2em;"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="تاریخ اسلام"><span style="color:#54595d;">تاریخ اسلام</span></a></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content hlist" style="padding-left:0.2em; padding-right:0.2em;"> <ul><li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="گاه‌شمار تاریخ اسلام"><span style="color:#54595d;">گاه‌شمار تاریخ اسلام</span></a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D9%88%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="امویان"><span style="color:#54595d;">امویان</span></a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="عباسیان"><span style="color:#54595d;">عباسیان</span></a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%D8%B7%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="فاطمیان"><span style="color:#54595d;">فاطمیان</span></a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%85%D9%84%D9%88%DA%A9%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="مملوکان"><span style="color:#54595d;">مملوکان</span></a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="عثمانیان"><span style="color:#54595d;">عثمانیان</span></a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%B5%D9%81%D9%88%DB%8C" title="دودمان صفوی"><span style="color:#54595d;">صفویان</span></a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B4_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="گسترش اسلام"><span style="color:#54595d;">گسترش اسلام</span></a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content" style="padding-top:0;"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background-color:#dcf5dc;;background:#dcf5dc;padding:0.2em;"><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="رده:جغرافیای اسلام (صفحه وجود ندارد)"><span style="color:#54595d;">جغرافیا</span></a></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content hlist" style="padding-left:0.2em; padding-right:0.2em;"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D9%87" title="مکه"><span style="color:#54595d;">مکه</span></a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87" title="مدینه"><span style="color:#54595d;">مدینه</span></a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3" class="mw-redirect" title="بیت‌المقدس"><span style="color:#54595d;">بیت‌المقدس</span></a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D9%81%D9%87" title="کوفه"><span style="color:#54595d;">کوفه</span></a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%AC%D9%81" title="نجف"><span style="color:#54595d;">نجف</span></a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%A8%D9%84%D8%A7_(%D8%B4%D9%87%D8%B1)" class="mw-redirect" title="کربلا (شهر)"><span style="color:#54595d;">کربلا</span></a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%B1%D8%A7" title="سامرا"><span style="color:#54595d;">سامرا</span></a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B8%D9%85%DB%8C%D9%86" title="کاظمین"><span style="color:#54595d;">کاظمین</span></a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF" title="مشهد"><span style="color:#54595d;">مشهد</span></a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D9%85" title="قم"><span style="color:#54595d;">قم</span></a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%B2" title="شیراز"><span style="color:#54595d;">شیراز</span></a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D9%85%D8%B1" title="کاشمر"><span style="color:#54595d;">کاشمر</span></a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%85%D8%B4%D9%82" title="دمشق"><span style="color:#54595d;">دمشق</span></a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="جهان اسلام"><span style="color:#54595d;">جهان اسلام (کشورهای اسلامی)</span></a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content" style="padding-top:0;"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background-color:#dcf5dc;;background:#dcf5dc;padding:0.2em;"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:فرهنگ اسلامی"><span style="color:#54595d;">فرهنگ و جهان اسلام</span></a></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content hlist" style="padding-left:0.2em; padding-right:0.2em;"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="اسلام‌شناسی">اسلام‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="جانوران در اسلام">جانوران در اسلام</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="هنر اسلامی">هنر اسلامی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D9%87%D8%AC%D8%B1%DB%8C_%D9%82%D9%85%D8%B1%DB%8C" title="گاه‌شماری هجری قمری">تقویم اسلامی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85_%D9%88_%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86" title="اسلام و کودکان">اسلام و کودکان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%AA%D9%86%D9%87" title="ختنه">ختنه کردن</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A8%D8%B1_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA_%D9%85%D8%B3%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86" title="فهرست کشورها بر پایه جمعیت مسلمان">فهرست کشورها بر پایه جمعیت مسلمان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B0%D8%A7%D9%87%D8%A8_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="مذاهب اسلامی">مذاهب اسلامی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="اقتصاد اسلامی">اقتصاد اسلامی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="جهان اسلام">جهان اسلام</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="فرهنگ اسلامی">فرهنگ اسلامی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%AF%D8%B1_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" class="mw-redirect" title="علوم در جهان اسلام">علوم در جهان اسلام</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%85_%D9%88_%D8%AA%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="تعلیم و تربیت در اسلام (صفحه وجود ندارد)">تعلیم و تربیت در اسلام</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="اخلاق اسلامی">اخلاق اسلامی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%E2%80%8C%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="جن‌گیری در اسلام">جن‌گیری در اسلام</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="فمینیسم اسلامی">فمینیسم اسلامی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B9%DB%8C%D8%A7%D8%AF_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="اعیاد اسلامی (صفحه وجود ندارد)">اعیاد اسلامی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="فلسفه اسلامی">فلسفه اسلامی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="سیاست در اسلام">سیاست در اسلام</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="زن در اسلام">زن در اسلام</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B4%D8%A7%D9%86_%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C_%D9%88_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="دگرباشان جنسی و اسلام (صفحه وجود ندارد)">دگرباشان جنسی و اسلام</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="برده‌داری در اسلام">برده‌داری در اسلام</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D9%87_(%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85)" title="مدرسه (اسلام)">مدرسه (اسلام)</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%DA%AF%D8%B1%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%A8%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%85" title="نگرش‌های اسلامی به علم">نگرش‌های اسلامی به علم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="بانکداری اسلامی">بانکداری اسلامی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="موسیقی در جهان اسلام">موسیقی در جهان اسلام</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%B9%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" class="mw-redirect" title="شعر اسلامی">شعر اسلامی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="جنبه‌های سیاسی اسلام">جنبه‌های سیاسی اسلام</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B9%D9%88%D8%AA_(%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85)" title="دعوت (اسلام)">دعوت (اسلام)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85_%D9%88_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="اسلام و انسانیت (صفحه وجود ندارد)">اسلام و انسانیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF" title="مسجد">مسجد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A7%D9%86" title="عرفان">عرفان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%88%D9%81" title="تصوف">تصوف</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content" style="padding-top:0;"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background-color:#dcf5dc;;background:#dcf5dc;padding:0.2em;"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="رده:اسلام"><span style="color:#54595d;">موضوعات مرتبط</span></a></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content hlist" style="padding-left:0.2em; padding-right:0.2em;"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%AF%D8%A7%D8%AF_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="ارتداد در اسلام"><span style="color: #54595d;">ارتداد در اسلام</span></a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B3%D8%AE_(%D8%AA%D9%81%D8%B3%DB%8C%D8%B1)" title="نسخ (تفسیر)"><span style="color: #54595d;">نسخ در اسلام</span></a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%AF_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="نقد اسلام"><span style="color: #54595d;">نقد اسلام</span></a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%AF_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF" title="نقد محمد"><span style="color: #54595d;">محمد</span></a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%AF_%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86" title="نقد قرآن"><span style="color: #54595d;">قرآن</span></a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%AF_%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB" title="نقد حدیث"><span style="color: #54595d;">حدیث</span></a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85_%D9%88_%D8%AF%DB%8C%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="اسلام و دیگر ادیان (صفحه وجود ندارد)"><span style="color: #54595d;">اسلام و دیگر ادیان</span></a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="اسلام‌گرایی"><span style="color: #54595d;">اسلام‌گرایی</span></a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85_%D9%88_%D8%AE%D8%B4%D9%88%D9%86%D8%AA" title="اسلام و خشونت"><span style="color: #54595d;">اسلام و خشونت</span></a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="تروریسم اسلامی"><span style="color: #54595d;">تروریسم اسلامی</span></a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7" title="تروریسم اسلامی در اروپا"><span style="color: #54595d;">تروریسم اسلامی در اروپا</span></a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%AD%D9%85%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D8%AA%D8%B1%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="فهرست حملات تروریستی اسلام‌گرایان"><span style="color: #54595d;">فهرست حملات تروریستی اسلام‌گرایان</span></a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85_%D9%88_%D8%AC%D9%86%DA%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="اسلام و جنگ (صفحه وجود ندارد)"><span style="color: #54595d;">اسلام و جنگ</span></a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="اسلام‌هراسی"><span style="color: #54595d;">اسلام‌هراسی</span></a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%87%D8%A7%D8%AF" title="جهاد"><span style="color: #54595d;">جهاد</span></a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%82%D9%87_%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="فقه نظامی اسلامی"><span style="color: #54595d;">فقه نظامی اسلامی</span></a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%A7%D8%B5%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%AD%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="فهرست اصطلاحات اسلام"><span style="color: #54595d;">فهرست اصطلاحات اسلام</span></a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="فرهنگ اسلامی"><span style="color: #54595d;">فرهنگ</span></a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="جهان اسلام"><span style="color: #54595d;">جامعه</span></a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-below plainlist" style="padding-top:0.1em;font-weight:bold;line-height:1.5em;"> <ul><li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Allah-green.svg" class="mw-file-description"><img alt="نشان درگاه" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Allah-green.svg/15px-Allah-green.svg.png" decoding="async" width="15" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Allah-green.svg/23px-Allah-green.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Allah-green.svg/31px-Allah-green.svg.png 2x" data-file-width="206" data-file-height="215" /></a></span> <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="درگاه:اسلام">درگاه اسلام</a></li></ul></td></tr><tr><td class="sidebar-navbar" style="padding-right:0.2em;"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40355799">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40261389">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:right;text-align:right}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-left:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-right:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar a>span,.mw-parser-output .navbar a>abbr{text-decoration:inherit}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}@media(prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}}@media print{.mw-parser-output .navbar{display:none!important}}</style><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="الگو:اسلام"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="بحث الگو:اسلام"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:اسلام"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div></td></tr></tbody></table> <p><b>حَجّ</b> یکی از <a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D8%AA" title="زیارت">زیارت‌های</a> و آداب عملی اسلامی است که برای زیارت خانه خدا در <a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D9%87" title="مکه">مکه</a>، در عربستان سعودی، به صورت سالانه برگزار می‌شود. حج یک امر دینی واجب برای مسلمانان است که باید حداقل یک بار در طول زندگی، توسط همه مسلمانان بالغی که توانایی جسمی و مالی برای انجام سفر و حمایت از خانواده خود در هنگام غیبت از خانه را دارند، انجام شود.<sup id="cite_ref-Marshall86_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-Marshall86-1"><span class="cite-bracket">[</span>۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>مسلمانان <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B9%D8%A8%D9%87" title="کعبه">کعبه</a> را «خانه الله» می‌دانند و در اصطلاح اسلامی، حج زیارتی است که به کعبه انجام می‌شود. حج در کنار پذیرش دو گواهی (<a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%AF%D8%AA%DB%8C%D9%86" title="شهادتین">شهادتین</a>)، نماز، دهش (<a href="/wiki/%D8%B2%DA%A9%D8%A7%D8%AA" title="زکات">زکات</a>) و روزه یکی از پایه‌های پنج‌گانه پذیرش اسلام است. </p><p>حج، نمایش تمکین مردم مسلمان در برابر الله و همبسته بودن مسلمانان است.<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="واژه‌شناسی"><span id=".D9.88.D8.A7.DA.98.D9.87.E2.80.8C.D8.B4.D9.86.D8.A7.D8.B3.DB.8C"></span>واژه‌شناسی</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%AC&action=edit&section=1" title="ویرایش بخش: واژه‌شناسی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>واژه عربی حج هم‌ریشه با חג ḥag (هَگ) زبان <a href="/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="عبری">عبری</a> و در اصل به معنی «تعطیلات» است. عبری این کلمه از ریشه سه‌لفظی <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B3%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="زبان‌های سامی">سامی</a> ח-ג-ג. و از فعل «دور زدن، دور چیزی چرخیدن» آمده است.<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> گِردچرخی از رسم‌های سامی قدیم بوده است. یهودیت از عمل دور چرخیدن در آیین <a href="/w/index.php?title=%D8%AD%DA%A9%D8%A7%D9%81%D9%88%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="حکافوت (صفحه وجود ندارد)">حکافوت</a> در هنگام <a href="/w/index.php?title=%D9%87%D9%88%D8%B4%D8%A7%D9%86%D8%A7_%D8%B1%D8%A8%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="هوشانا ربه (صفحه وجود ندارد)">هوشانا ربه</a> (تمنای بزرگ) در پایان <a href="/wiki/%D8%AC%D8%B4%D9%86_%D8%A2%D9%84%D9%88%D9%86%DA%A9%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" class="mw-redirect" title="جشن آلونک‌ها">جشن آلونک‌ها</a> و در <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D9%85%D8%AD%D8%A7%D8%B7_%D8%AA%D9%88%D8%B1%D8%A7" title="سیمحاط تورا">جشن شادمانی با تورات</a> استفاده می‌کند. به‌طور سنتی، عروس‌های یهودی در مراسم عروسی در زیر <a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D9%BE%D8%A7" title="خوپا">خوپا</a> (قابل مقایسه با تور قند ساییدن در عروسی ایرانی)، گِرد دامادهای خود می‌چرخند. از همین رسم، ریشه واژه حج در معنی تعطیلات و جشن وام گرفته شد. در پرستشگاه‌های سامی، هر جشنی با یک قربانی کردن همراه بود. به همین ترتیب در اسلام، کسی که به مکه می‌رود، باید دور کعبه بچرخد و قربانی کند.<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="توصیف"><span id=".D8.AA.D9.88.D8.B5.DB.8C.D9.81"></span>توصیف</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%AC&action=edit&section=2" title="ویرایش بخش: توصیف"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>حج سنت ابراهیم است؛ که مسلمانان در دهه اول آخرین ماه قمری (<a href="/wiki/%D8%B0%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%AC%D9%87" class="mw-redirect" title="ذی‌الحجه">ذی‌الحجه</a>) به <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D9%85" class="mw-redirect" title="مسجد الحرام">مسجد الحرام</a> در شهر <a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D9%87" title="مکه">مکه</a> در <a href="/wiki/%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D8%B9%D9%88%D8%AF%DB%8C" title="عربستان سعودی">عربستان سعودی</a> رفته و مناسک خاص آن را به جا می‌آورند. هر مسلمان در صورت دارا بودن شرایطی خاص، مکلف است حداقل یک بار در <a href="/wiki/%D8%B7%D9%88%D9%84_%D8%B9%D9%85%D8%B1" title="طول عمر">طول عمر</a> خود آن را انجام دهد. </p><p>حج بر سه نوع <a href="/wiki/%D8%AD%D8%AC_%D8%AA%D9%85%D8%AA%D8%B9" title="حج تمتع">تمتع</a>، <a href="/wiki/%D8%AD%D8%AC_%D9%82%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="حج قران">قِران</a> و افراد است. حج قِران و افراد وظیفه ساکنان مکه است. در اسلام، حج بر کسی که دارای بلوغ، عقل، آزاد بودن و استطاعت مالی باشد واجب می‌شود.<sup id="cite_ref-manasek_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-manasek-8"><span class="cite-bracket">[</span>۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>حج نخستین بار در دین <a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%85" title="ابراهیم">ابراهیم</a> انجام شد و آیین‌های حج و <a href="/wiki/%D8%B9%D9%85%D8%B1%D9%87" title="عمره">عمره</a>، احرام، لثم و لمس <a href="/wiki/%D8%AD%D8%AC%D8%B1%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%AF" title="حجرالاسود">حجرالاسود</a>، سعی بین <a href="/w/index.php?title=%D8%B5%D9%81%D8%A7_%D9%88_%D9%85%D8%B1%D9%88%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="صفا و مروه (صفحه وجود ندارد)">صفا و مروه</a>، وقفه در <a href="/wiki/%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A7%D8%AA" title="عرفات">عرفات</a> و <a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D9%85%DB%8C_%D8%AC%D9%85%D8%B1%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="رمی جمره (صفحه وجود ندارد)">رمی جمره</a>، همگی پیش از <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="اسلام">اسلام</a> رایج بود و تنها برخی تعدیلات در حج اسلامی نسبت به پیش از <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="اسلام">اسلام</a> روی داده است. </p><p>اعراب پیش از اسلام هنگام طواف «لبیک یا <a href="/wiki/%D9%84%D8%A7%D8%AA_(%D8%A8%D8%AA)" title="لات (بت)">لات</a>»، «لبیک یا <a href="/wiki/%D8%B9%D8%B2%DB%8C" title="عزی">عزی</a>» و «لبیک یا <a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%AA" class="mw-disambig" title="منات">منات</a>» می‌گفتند و هر قومی <a href="/wiki/%D8%A8%D8%AA" class="mw-redirect" title="بت">بت</a> خود را می‌خواند و در <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="اسلام">اسلام</a>، «اللهم» جای بت‌ها را گرفت و آن عبارت بدین شکل تغییر کرد: «لبیک اللهم لبیک» </p><p>عرب‌ها صید را در ماه حج حرام می‌دانستند. <a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" class="mw-redirect" title="پیامبر اسلام">پیامبر اسلام</a> حرمت صید را فقط در ایام حج و هنگام احرام مقرر کرد. عرب‌ها گاهی برهنه به پیرامون‌گردی (طواف) کعبه می‌پرداختند. اسلام آن را منع کرد و پوشیدن لباس دوخته‌نشده را مقرر کرد. عرب‌ها از خوردن گوشت قربانی اکراه داشتند و <a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" class="mw-redirect" title="پیامبر اسلام">پیامبر اسلام</a> آن را مجاز دانست. </p><p><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86" title="مسلمان">مسلمانان</a> پس از <a href="/wiki/%D9%81%D8%AA%D8%AD_%D9%85%DA%A9%D9%87" title="فتح مکه">فتح مکه</a> و برانداختن بت‌های <a href="/wiki/%D9%82%D8%B1%DB%8C%D8%B4" title="قریش">قریش</a> از سعی میان <a href="/w/index.php?title=%D8%B5%D9%81%D8%A7_%D9%88_%D9%85%D8%B1%D9%88%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="صفا و مروه (صفحه وجود ندارد)">صفا و مروه</a> اکراه داشتند؛ زیرا پیش از اسلام بر این دو کوه دو <a href="/wiki/%D8%A8%D8%AA" class="mw-redirect" title="بت">بت</a> سنگی قرار داشت که حاجیان و زائران آن دوره سعی بین <a href="/w/index.php?title=%D8%B5%D9%81%D8%A7_%D9%88_%D9%85%D8%B1%D9%88%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="صفا و مروه (صفحه وجود ندارد)">صفا و مروه</a> را برای نزدیک شدن به آن‌ها و دست کشیدن و بوسیدن آن‌ها انجام می‌دادند؛ ولی <a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF" title="محمد">محمد</a> سعی بین <a href="/w/index.php?title=%D8%B5%D9%81%D8%A7_%D9%88_%D9%85%D8%B1%D9%88%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="صفا و مروه (صفحه وجود ندارد)">صفا و مروه</a> را مجاز کرد و بنا بر متن <a href="/wiki/%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86" title="قرآن">قرآن</a> این کار از شعائر <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87" title="الله">الله</a> دانسته می‌شود.<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="اماکن_حج"><span id=".D8.A7.D9.85.D8.A7.DA.A9.D9.86_.D8.AD.D8.AC"></span>اماکن حج</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%AC&action=edit&section=3" title="ویرایش بخش: اماکن حج"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D9%82%D8%A7%D8%AA" title="میقات">میقات</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D9%87" title="مکه">مکه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D9%85" title="مسجدالحرام">مسجدالحرام</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B9%D8%A8%D9%87" title="کعبه">کعبه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%AC%D8%B1%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%AF" title="حجرالاسود">حجر الاسود</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%85" title="مقام ابراهیم">مقام ابراهیم</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D8%A7%D9%87_%D8%B2%D9%85%D8%B2%D9%85" title="چاه زمزم">زمزم</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D9%87_%D8%B5%D9%81%D8%A7_%D9%88_%D9%85%D8%B1%D9%88%D9%87" title="کوه صفا و مروه">صفا و مروه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A7%D8%AA" title="عرفات">عرفات</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B4%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D9%85" class="mw-redirect" title="مشعرالحرام">مشعر</a> و <a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86_%D9%85%D9%86%D8%A7" title="سرزمین منا">منا</a><sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>۱۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="حوادث_در_دوران_معاصر"><span id=".D8.AD.D9.88.D8.A7.D8.AF.D8.AB_.D8.AF.D8.B1_.D8.AF.D9.88.D8.B1.D8.A7.D9.86_.D9.85.D8.B9.D8.A7.D8.B5.D8.B1"></span>حوادث در دوران معاصر</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%AC&action=edit&section=4" title="ویرایش بخش: حوادث در دوران معاصر"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>برخی از رویدادهای مرگبار پیش‌آمده در آیین‌های حج بدین شرح است:<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>۱۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <ul><li>سال ۱۹۴۴: <a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%A8_%DB%8C%D8%B2%D8%AF%DB%8C" title="ابوطالب یزدی">ابوطالب یزدی</a>، در حین انجام طواف در مسجدالحرام دچار <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7_%D8%A2%D9%88%D8%B1%D8%AF%D9%86" class="mw-redirect" title="بالا آوردن">استفراغ</a> شد، وی توسط مأموران عربستان گردن زده شد، چهار سال روابط ایران و عربستان مختل گردید.</li> <li>سال ۱۹۸۶: در میان وسایل یکی از کاروان‌های حج ایرانی، <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%AF_%D9%85%D9%86%D9%81%D8%AC%D8%B1%D9%87" title="مواد منفجره">مواد منفجره</a> تی‌ان‌تی پیدا شد.<sup id="cite_ref-ToolAutoGenRef2_12-0" class="reference"><a href="#cite_note-ToolAutoGenRef2-12"><span class="cite-bracket">[</span>۱۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>۱۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>۱۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>سال ۱۹۸۷: <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B4%D8%AA%D8%A7%D8%B1_%D8%AD%D8%A7%D8%AC%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D9%85%DA%A9%D9%87_(%DB%B1%DB%B3%DB%B6%DB%B6)" class="mw-redirect" title="کشتار حاجیان در مکه (۱۳۶۶)">چهار صد نفر در درگیری بین نیروهای امنیتی عربستان و معترضان حامی ایران کشته شدند</a><sup id="cite_ref-ToolAutoGenRef2_12-1" class="reference"><a href="#cite_note-ToolAutoGenRef2-12"><span class="cite-bracket">[</span>۱۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>سال ۱۹۹۰: هزار و چهارصد و بیست وشش نفر از حاجیان در تونل منتهی به اماکن مقدس کشته شدند.</li> <li>سال ۱۹۹۴: دویست و هفتاد نفر در اثر ازدحام جمعیت کشته شدند.</li> <li>سال ۱۹۹۷: بر اثر آتش‌سوزی، ۳۴۳ حاجی کشته و هزار و پانصد نفر مجروح شدند.</li> <li>سال ۱۹۹۸: حداقل یکصد و هجده نفر بر اثر ازدحام جمعیت کشته شدند.</li> <li>سال ۲۰۰۱: سی و پنج نفر در اثر ازدحام جمعیت کشته شدند.</li> <li>سال ۲۰۰۴: دویست و پنجاه و یک نفر بر اثر ازدحام جمعیت کشته شدند.</li> <li>سال ۲۰۰۶: سیصد و چهل و پنج نفر در مراسم سنگ‌زنی به نماد شیطان کشته شدند.</li> <li>سال ۲۰۱۵: در فرودگاه جده، مأمورانی به بهانه مشکوک شدن به دو نوجوان ایرانی آن‌ها را از بقیه جدا می‌کنند و دو نوجوان در بازگشت به ایران به بهانه بازرسی بدنی از خانواده‌های خودشان جدا می‌شوند. مأموران این دو را به بخش بازرسی خواهران برده و به بهانه بازجویی بدنی هردوی این نوجوانان را برهنه کرده و خودشان نیز برهنه شده‌اند، دراثنای بازرسی، سایر افراد کاروان متوجه شدند که مأموران قصد آزار و اذیت جنسی آن دو نوجوان را داشته‌اند و تعرض به این دو نوجوان ناکام می‌ماند.<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>۱۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>۱۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>۱۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">[</span>۱۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite-bracket">[</span>۱۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>۲۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>سال ۲۰۱۵: عصر روز جمعه ۲۰ شهریورماه یک بالابر بزرگ بر اثر شدت باد و طوفان در مکه به داخل مسجد الحرام در نزدیکی مقام ابراهیم سقوط کرد که منجر به کشته و زخمی شدن ده‌ها تن از حجاج حاضر در محل شد. این حادثه در فاصله چهار روز مانده به آغاز ماه ذی‌الحجه و ادای مناسک حج تمتع رخ داد.<sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">[</span>۲۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite-bracket">[</span>۲۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>سال ۲۰۱۵: روز پنج شنبه ۲ مهرماه: بر اثر ازدحام جمعیت و عدم مدیریت برگزارکنندگان سعودی، تعداد زیادی از حاجیان در منطقه منا کشته و زخمی شدند. تعداد جانباختگان ایرانی در این حادثه ۴۶۴ نفر اعلام شد.<sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">[</span>۲۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> بر اساس مجموع آمار استخراج‌شده از <a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%D8%AC%D8%B9%D9%87_%D9%85%D9%86%D8%A7_(%DB%B1%DB%B3%DB%B9%DB%B4)#آمار_تلفات" title="فاجعه منا (۱۳۹۴)">گزارش‌های جداگانهٔ کشورها</a>، تعداد جانباختگان تا تاریخ ۲۸ آبان ۱۳۹۴، ۲٬۴۷۴ نفر است. رسانه‌های ایرانی به نقل از سعید اوحدی، ;که در آن زمان رئیس سازمان حج و زیارت بود، شمار کلی جانباختگان را حدود ۷۷۰۰ نفر گزارش کرده‌اند<sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24"><span class="cite-bracket">[</span>۲۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> و با استناد به آمار غیررسمی و مشاهدات میدانی<sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25"><span class="cite-bracket">[</span>۲۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26"><span class="cite-bracket">[</span>۲۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> اعلام کرده‌اند این آمار به بیش از ۸۰۰۰ نفر خواهد رسید.<sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27"><span class="cite-bracket">[</span>۲۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>سال۲۰۲۰:بر اثر شیوع بیماری کرونا زائران کعبه به تعداد انگشت شمار رسید.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="نکات_مهم"><span id=".D9.86.DA.A9.D8.A7.D8.AA_.D9.85.D9.87.D9.85"></span>نکات مهم</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%AC&action=edit&section=5" title="ویرایش بخش: نکات مهم"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B7%D8%A7%D8%A8%D9%87" title="خطابه">خطبهٔ</a> <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B2_%D8%B9%D8%B1%D9%81%D9%87" title="روز عرفه">روز عرفه</a>، خطبه اصلی مراسم حج است که هرساله توسط بالاترین <a href="/wiki/%D9%85%D9%81%D8%AA%DB%8C" title="مفتی">مُفتی</a> <a href="/wiki/%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D8%B9%D9%88%D8%AF%DB%8C" title="عربستان سعودی">عربستان سعودی</a> خوانده می‌شود.<sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28"><span class="cite-bracket">[</span>۲۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="تعداد_زائران"><span id=".D8.AA.D8.B9.D8.AF.D8.A7.D8.AF_.D8.B2.D8.A7.D8.A6.D8.B1.D8.A7.D9.86"></span>تعداد زائران</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%AC&action=edit&section=6" title="ویرایش بخش: تعداد زائران"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>متوسط تعداد زائران <a href="/wiki/%D8%AD%D8%AC_%D8%AA%D9%85%D8%AA%D8%B9" title="حج تمتع">حج تمتع</a> در یک دهه اخیر دو و نیم میلیون نفر در سال بوده است. چون حج تمتع در مدت زمان محدودی در سال اتفاق می‌افتد، حکومت عربستان برای جلوگیری از ازدحام جمعیت، برای هر کشور سهمیه تعیین می‌کند. بخش قابل توجهی از زائران حج تمتع در عربستان سعودی زندگی می‌کنند. البته همه آن‌ها شهروند عربستان نیستند و ملیت‌های مختلفی دارند. به‌طور متوسط در ۱۰ سال اخیر، تعداد زائران داخلی، به اندازه نصف زائران خارجی بوده است.<sup id="cite_ref-ToolAutoGenRef1_29-0" class="reference"><a href="#cite_note-ToolAutoGenRef1-29"><span class="cite-bracket">[</span>۲۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/%D8%AD%D8%AC_%D8%B9%D9%85%D8%B1%D9%87" class="mw-redirect" title="حج عمره">حج عمره</a> در طول سال انجام می‌شود و برای زائران ویزای جداگانه صادر می‌شود. در سال ۲۰۱۶ بیش از شش میلیون نفر یا بیش از ۸۰ درصد کل زائران، برای عمره مفرده به عربستان رفتند. در سال ۲۰۱۰ تعداد زائران عمره، حدود چهار میلیون نفر بود و مقام‌های عربستان انتظار دارند شمار زائران عمره تا سال ۲۰۲۱ به حدود ۱۲ میلیون نفر برسد.<sup id="cite_ref-ToolAutoGenRef1_29-1" class="reference"><a href="#cite_note-ToolAutoGenRef1-29"><span class="cite-bracket">[</span>۲۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>اندونزی با سهمیه بیش از ۲۲۰ هزار نفر، چهارده درصد کل زائران خارجی را به خود اختصاص داده و پاکستان، هند و بنگلادش در رده‌های بعدی هستند. ایران با ۸۶ هزار نفری شش درصد کل زائران خارجی را دارد.<sup id="cite_ref-ToolAutoGenRef1_29-2" class="reference"><a href="#cite_note-ToolAutoGenRef1-29"><span class="cite-bracket">[</span>۲۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="درآمد_و_هزینهٔ_حج"><span id=".D8.AF.D8.B1.D8.A2.D9.85.D8.AF_.D9.88_.D9.87.D8.B2.DB.8C.D9.86.D9.87.D9.94_.D8.AD.D8.AC"></span>درآمد و هزینهٔ حج</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%AC&action=edit&section=7" title="ویرایش بخش: درآمد و هزینهٔ حج"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>سال ۲۰۱۶ درآمد مستقیم حکومت عربستان از زائران حدود ۱۲ میلیارد دلار بود. در مجموع هشت میلیون و ۳۳۰ هزار زائر، حدود ۲۳ میلیارد دلار خرج کردند. کل درآمد مستقیم از حج، حدود هشت درصد درآمد نفت عربستان سعودی بوده است.<sup id="cite_ref-ToolAutoGenRef1_29-3" class="reference"><a href="#cite_note-ToolAutoGenRef1-29"><span class="cite-bracket">[</span>۲۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>اتاق بازرگانی مکه برآورد کرده است که هر زائر خارجی حج تمتع، حدود چهار هزار و ششصد دلار هزینه می‌کند. این رقم برای زائران داخلی کمتر از هزار و پانصد دلار برآورد شده است. در مورد ایران، متوسط هزینه کاروان‌ها برای یک نفر حدود سه هزار دلار است. البته با احتساب هزینه‌ها شخصی این هزینه برای هر ایرانی دست کم هشت هزار دلار است.<sup id="cite_ref-ToolAutoGenRef1_29-4" class="reference"><a href="#cite_note-ToolAutoGenRef1-29"><span class="cite-bracket">[</span>۲۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> با توجه به نزول قیمت نفت عربستان امسال سعی در بالا بردن درآمد خود از این مناسک تا ۲۰درصد شده است و به گزارش صدای روسیه درآمد امسال حج تمتع به ۶٫۶۷ میلیارد دلار برسد.<sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span class="cite-bracket">[</span>۳۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="جستارهای_وابسته"><span id=".D8.AC.D8.B3.D8.AA.D8.A7.D8.B1.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D9.88.D8.A7.D8.A8.D8.B3.D8.AA.D9.87"></span>جستارهای وابسته</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%AC&action=edit&section=8" title="ویرایش بخش: جستارهای وابسته"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%88%D8%A7%D8%AF%D8%AB_%D8%AD%D8%AC" title="حوادث حج">حوادث حج</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%DA%A9%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AD%D8%AC" title="رکن‌های حج">رکن‌های حج</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="منابع"><span id=".D9.85.D9.86.D8.A7.D8.A8.D8.B9"></span>منابع</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%AC&action=edit&section=9" title="ویرایش بخش: منابع"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r37199623">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist reflist-columns references-column-width reflist-columns-2"> <ol class="references"> <li id="cite_note-Marshall86-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Marshall86_1-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39868036">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#3a3;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite id="CITEREFLong2011" class="citation book cs1">Long, Matthew (2011). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=H_m14NlQQMYC&pg=PA86"><i>Islamic Beliefs, Practices, and Cultures</i></a>. Marshall Cavendish Corporation. p. 86. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-7614-7926-0" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-7614-7926-0"><bdi>978-0-7614-7926-0</bdi></a><span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2 September</span> 2014</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Islamic+Beliefs%2C+Practices%2C+and+Cultures&rft.pages=86&rft.pub=Marshall+Cavendish+Corporation&rft.date=2011&rft.isbn=978-0-7614-7926-0&rft.aulast=Long&rft.aufirst=Matthew&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DH_m14NlQQMYC%26pg%3DPA86&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%AC" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFNigosian2004" class="citation book cs1">Nigosian, S. A. (2004). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/islamitshistoryt0000nigo"><i>Islam: Its History, Teaching, and Practices</i></a>. Bloomington, Indiana: Indiana University Press. p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/islamitshistoryt0000nigo/page/110">110</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/0-253-21627-3" title="ویژه:منابع کتاب/0-253-21627-3"><bdi>0-253-21627-3</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Islam%3A+Its+History%2C+Teaching%2C+and+Practices&rft.place=Bloomington%2C+Indiana&rft.pages=110&rft.pub=Indiana+University+Press&rft.date=2004&rft.isbn=0-253-21627-3&rft.aulast=Nigosian&rft.aufirst=S.+A.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fislamitshistoryt0000nigo&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%AC" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://berkleycenter.georgetown.edu/resources/traditions/islam">Berkley Center for Religion, Peace, and World Affairs - Islam</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20111002114437/http://berkleycenter.georgetown.edu/resources/traditions/islam">بایگانی‌شده</a> در ۲ اکتبر ۲۰۱۱ توسط <a href="/wiki/Wayback_Machine" class="mw-redirect" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> See drop-down essay on "Islamic Practices"</span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFHooker2008" class="citation book cs1">Hooker, M. B. (2008). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=-a1k57q6GmwC&pg=PT252"><i>Indonesian Syariah: Defining a National School of Islamic Law</i></a>. Institute of Southeast Asian Studies. p. 228. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-981-230-802-3" title="ویژه:منابع کتاب/978-981-230-802-3"><bdi>978-981-230-802-3</bdi></a><span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">6 October</span> 2014</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Indonesian+Syariah%3A+Defining+a+National+School+of+Islamic+Law&rft.pages=228&rft.pub=Institute+of+Southeast+Asian+Studies&rft.date=2008&rft.isbn=978-981-230-802-3&rft.aulast=Hooker&rft.aufirst=M.+B.&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3D-a1k57q6GmwC%26pg%3DPT252&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%AC" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://translate.enacademic.com/חג%27/he/">חג to circle, circumscribe; go around</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200322043003/https://translate.enacademic.com/%D7%97%D7%92%27/he/">بایگانی‌شده</a> در ۲۲ مارس ۲۰۲۰ توسط <a href="/wiki/Wayback_Machine" class="mw-redirect" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>, Academic Dictionaries and Encyclopedias</span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFJastrow" class="citation book cs1">Jastrow, Marcus. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://hebrewbooks.org/pagefeed/hebrewbooks_org_38236_440.pdf"><i>Jastrow Dictionary Vol 1</i></a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. p. 424.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Jastrow+Dictionary+Vol+1&rft.pages=424&rft.aulast=Jastrow&rft.aufirst=Marcus&rft_id=http%3A%2F%2Fhebrewbooks.org%2Fpagefeed%2Fhebrewbooks_org_38236_440.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%AC" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFMoše_Flôrenṭîn2005" class="citation book cs1">Moše Flôrenṭîn (2005). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=1dNk_b1uDzUC&q=ח-ג-ג+hebrew+pilgrimage&pg=PA138"><i>Late Samaritan Hebrew: 100 Linguistic Analysis of Its Different Types</i></a>. BRILL. p. 138. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-90-04-13841-4" title="ویژه:منابع کتاب/978-90-04-13841-4"><bdi>978-90-04-13841-4</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Late+Samaritan+Hebrew%3A+100+Linguistic+Analysis+of+Its+Different+Types&rft.pages=138&rft.pub=BRILL&rft.date=2005&rft.isbn=978-90-04-13841-4&rft.au=Mo%C5%A1e+Fl%C3%B4ren%E1%B9%AD%C3%AEn&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3D1dNk_b1uDzUC%26q%3D%D7%97-%D7%92-%D7%92%2Bhebrew%2Bpilgrimage%26pg%3DPA138&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%AC" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-manasek-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-manasek_8-0">↑</a></span> <span class="reference-text">حسینی شاهرودی، سید محمد. <i>رساله توضیح مناسک حج و عمره به همراه اعمال و مستحبات مکه مکرمه و مدینه منوره</i>، چاپ سوم. ۱۳۸۴. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">شابک</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/964-91127-7-4" title="ویژه:منابع کتاب/964-91127-7-4">‎۹۶۴−۹۱۱۲۷−۷−۴</a>.</span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="font-family: Tahoma; font-size: 13px;">﴿إِنَّ الصَّفَا وَالْمَرْوَةَ مِنْ شَعَائِرِ اللَّهِ ۖ فَمَنْ حَجَّ الْبَيْتَ أَوِ اعْتَمَرَ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْهِ أَنْ يَطَّوَّفَ بِهِمَا ۚ وَمَنْ تَطَوَّعَ خَيْرًا فَإِنَّ اللَّهَ شَاكِرٌ عَلِيمٌ﴾(سورهٔ بقره-آیهٔ ۱۵۸)</span></span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFجوادی_آملی1377" class="citation book">جوادی آملی، عبدالله (<bdi>۱۳۷۷</bdi>). <i>صهبای حج</i>. قم: اسراء. صص. <bdi>۷</bdi>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">شابک</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/964-5984-41-6" title="ویژه:منابع کتاب/964-5984-41-6"><bdi>۹۶۴-۵۹۸۴-۴۱-۶</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D8%B5%D9%87%D8%A8%D8%A7%DB%8C+%D8%AD%D8%AC&rft.place=%D9%82%D9%85&rft.pages=%3Cbdi%3E%DB%B7%3C%2Fbdi%3E&rft.pub=%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A1&rft.date=1377&rft.isbn=964-5984-41-6&rft.aulast=%D8%AC%D9%88%D8%A7%D8%AF%DB%8C+%D8%A2%D9%85%D9%84%DB%8C&rft.aufirst=%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%AC" class="Z3988"></span><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r28290294">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:inherit;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .cs1-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg/9px-Lock-gray-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Lock-red-alt-2.svg/9px-Lock-red-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-free a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-subscription a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-registration a{background-position:left .1em center;padding-left:1em;padding-right:0}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:#555}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration,.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}</style></span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/4180965.stm">"What is the Hajj"</a> (به انگلیسی). بی‌بی‌سی.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=What+is+the+Hajj&rft.pub=%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%B3%DB%8C&rft_id=http%3A%2F%2Fnews.bbc.co.uk%2F2%2Fhi%2Fmiddle_east%2F4180965.stm&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%AC" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-ToolAutoGenRef2-12"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-ToolAutoGenRef2_12-0">۱۲٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-ToolAutoGenRef2_12-1">۱۲٫۱</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFجلال_یعقوبی" class="citation web">جلال یعقوبی. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.com/persian/iran-features-40775941">«جمعه خونین مکه؛ مسیری برای صدور انقلاب»</a>. بی‌بی‌سی فارسی<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۱ اوت ۲۰۱۷</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D8%AC%D9%85%D8%B9%D9%87+%D8%AE%D9%88%D9%86%DB%8C%D9%86+%D9%85%DA%A9%D9%87%D8%9B+%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%B1%DB%8C+%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C+%D8%B5%D8%AF%D9%88%D8%B1+%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8&rft.pub=%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%B3%DB%8C+%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C&rft.au=%D8%AC%D9%84%D8%A7%D9%84+%DB%8C%D8%B9%D9%82%D9%88%D8%A8%DB%8C&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.bbc.com%2Fpersian%2Firan-features-40775941&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%AC" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://amontazeri.com/book/khaterat/volume-2/1159">«خاطرات آیت‌الله منتظری، جلد دوم، صفحه ١١۵۹»</a><span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۱ اوت ۲۰۱۷</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D8%AE%D8%A7%D8%B7%D8%B1%D8%A7%D8%AA+%D8%A2%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87+%D9%85%D9%86%D8%AA%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D8%8C+%D8%AC%D9%84%D8%AF+%D8%AF%D9%88%D9%85%D8%8C+%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87+%D9%A1%D9%A1%DB%B5%DB%B9&rft_id=https%3A%2F%2Famontazeri.com%2Fbook%2Fkhaterat%2Fvolume-2%2F1159&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%AC" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://amontazeri.com/book/khaterat/volume-2/1159">«خاطرات آیت‌الله منتظری، پیوست شماره ۱۴۷»</a><span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۱ اوت ۲۰۱۷</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D8%AE%D8%A7%D8%B7%D8%B1%D8%A7%D8%AA+%D8%A2%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87+%D9%85%D9%86%D8%AA%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D8%8C+%D9%BE%DB%8C%D9%88%D8%B3%D8%AA+%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87+%DB%B1%DB%B4%DB%B7&rft_id=https%3A%2F%2Famontazeri.com%2Fbook%2Fkhaterat%2Fvolume-2%2F1159&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%AC" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.hamshahrionline.ir/details/291610/Travel/pilgrimagetravel">«آیت‌الله مکارم: آیا باید با هر ذلتی به حج عمره رفت؟»</a>. <i>hamshahrionline</i>. <bdi>۲۰۱۵-۰۴-۰۹</bdi><span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۰۱۵-۰۴-۰۹</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=hamshahrionline&rft.atitle=%D8%A2%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87+%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%85%3A+%D8%A2%DB%8C%D8%A7+%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AF+%D8%A8%D8%A7+%D9%87%D8%B1+%D8%B0%D9%84%D8%AA%DB%8C+%D8%A8%D9%87+%D8%AD%D8%AC+%D8%B9%D9%85%D8%B1%D9%87+%D8%B1%D9%81%D8%AA%D8%9F&rft.date=2015-04-09&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.hamshahrionline.ir%2Fdetails%2F291610%2FTravel%2Fpilgrimagetravel&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%AC" class="Z3988"></span><span class="citation-comment" style="display:none; color:#33aa33; margin-left:0.3em">نگهداری یادکرد:تاریخ و سال (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%88_%D8%B3%D8%A7%D9%84" title="رده:نگهداری یادکرد:تاریخ و سال">رده</a>) </span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-16">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://skena.ir/1394/01/واکنش-آیت-الله-مکارم-شیرازی-به-اتفاقات-فرودگاه-جده-آیا-به-هر-قیمت-و-به-هر-ذلتی-باید-به-عمره-رفت">«واکنش آیت‌الله مکارم شیرازی به اتفاقات فرودگاه جده/ آیا به هر قیمت و به هر ذلتی باید به عمره رفت؟ :: اسکنا»</a>. <i>اخبار ایران و جهان</i>. <bdi>۲۰۱۵-۰۴-۰۸</bdi><span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۰۱۵-۰۴-۰۹</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86+%D9%88+%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86&rft.atitle=%D9%88%D8%A7%DA%A9%D9%86%D8%B4+%D8%A2%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87+%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%85+%D8%B4%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%B2%DB%8C+%D8%A8%D9%87+%D8%A7%D8%AA%D9%81%D8%A7%D9%82%D8%A7%D8%AA+%D9%81%D8%B1%D9%88%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87+%D8%AC%D8%AF%D9%87%2F+%D8%A2%DB%8C%D8%A7+%D8%A8%D9%87+%D9%87%D8%B1+%D9%82%DB%8C%D9%85%D8%AA+%D9%88+%D8%A8%D9%87+%D9%87%D8%B1+%D8%B0%D9%84%D8%AA%DB%8C+%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AF+%D8%A8%D9%87+%D8%B9%D9%85%D8%B1%D9%87+%D8%B1%D9%81%D8%AA%D8%9F+%3A%3A+%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D9%86%D8%A7&rft.date=2015-04-08&rft_id=http%3A%2F%2Fskena.ir%2F1394%2F01%2F%D9%88%D8%A7%DA%A9%D9%86%D8%B4-%D8%A2%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%85-%D8%B4%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%A7%D8%AA%D9%81%D8%A7%D9%82%D8%A7%D8%AA-%D9%81%D8%B1%D9%88%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%AC%D8%AF%D9%87-%D8%A2%DB%8C%D8%A7-%D8%A8%D9%87-%D9%87%D8%B1-%D9%82%DB%8C%D9%85%D8%AA-%D9%88-%D8%A8%D9%87-%D9%87%D8%B1-%D8%B0%D9%84%D8%AA%DB%8C-%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AF-%D8%A8%D9%87-%D8%B9%D9%85%D8%B1%D9%87-%D8%B1%D9%81%D8%AA&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%AC" class="Z3988"></span><span class="citation-comment" style="display:none; color:#33aa33; margin-left:0.3em">نگهداری یادکرد:تاریخ و سال (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%88_%D8%B3%D8%A7%D9%84" title="رده:نگهداری یادکرد:تاریخ و سال">رده</a>) </span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"><sup class="Fix-tag"><sup class="noprint Inline-Template"><span title="" style="white-space: nowrap;">[<i><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%87" title="ویکی‌پدیا:پیوندهای مرده">پیوند مرده</a></i>]</span></sup></sup></span> </li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-17">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.khabaronline.ir/detail/408004/culture/religion">«واکنش آیت‌الله مکارم شیرازی به حادثه فرودگاه جده: آیا باید به هر ذلتی تن داد تا به یک مستحب عمل کرد؟»</a>. <i>صفحه نخست - خبرآنلاین</i>. <bdi>۲۰۱۵-۰۴-۰۹</bdi><span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۰۱۵-۰۴-۰۹</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87+%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA+-+%D8%AE%D8%A8%D8%B1%D8%A2%D9%86%D9%84%D8%A7%DB%8C%D9%86&rft.atitle=%D9%88%D8%A7%DA%A9%D9%86%D8%B4+%D8%A2%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87+%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%85+%D8%B4%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%B2%DB%8C+%D8%A8%D9%87+%D8%AD%D8%A7%D8%AF%D8%AB%D9%87+%D9%81%D8%B1%D9%88%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87+%D8%AC%D8%AF%D9%87%3A+%D8%A2%DB%8C%D8%A7+%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AF+%D8%A8%D9%87+%D9%87%D8%B1+%D8%B0%D9%84%D8%AA%DB%8C+%D8%AA%D9%86+%D8%AF%D8%A7%D8%AF+%D8%AA%D8%A7+%D8%A8%D9%87+%DB%8C%DA%A9+%D9%85%D8%B3%D8%AA%D8%AD%D8%A8+%D8%B9%D9%85%D9%84+%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D8%9F&rft.date=2015-04-09&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.khabaronline.ir%2Fdetail%2F408004%2Fculture%2Freligion&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%AC" class="Z3988"></span><span class="citation-comment" style="display:none; color:#33aa33; margin-left:0.3em">نگهداری یادکرد:تاریخ و سال (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%88_%D8%B3%D8%A7%D9%84" title="رده:نگهداری یادکرد:تاریخ و سال">رده</a>) </span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20220508092344/http://www.shafaf.ir/fa/news/318797/%D8%A2%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%85-%D8%A2%DB%8C%D8%A7-%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AF-%D8%A8%D8%A7-%D9%87%D8%B1-%D8%B0%D9%84%D8%AA%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%AD%D8%AC-%D8%B9%D9%85%D8%B1%D9%87-%D8%B1%D9%81%D8%AA">«آیت الله مکارم: آیا باید با هر ذلتی به حج عمره رفت؟»</a>. <i>سایت خبری تحلیلی شفاف</i>. <bdi>۲۰۱۵-۰۴-۰۸</bdi>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.shafaf.ir/fa/news/318797/%D8%A2%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%85-%D8%A2%DB%8C%D8%A7-%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AF-%D8%A8%D8%A7-%D9%87%D8%B1-%D8%B0%D9%84%D8%AA%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%AD%D8%AC-%D8%B9%D9%85%D8%B1%D9%87-%D8%B1%D9%81%D8%AA">اصلی</a> در ۸ مه ۲۰۲۲<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۰۱۵-۰۴-۰۹</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=%D8%B3%D8%A7%DB%8C%D8%AA+%D8%AE%D8%A8%D8%B1%DB%8C+%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84%DB%8C+%D8%B4%D9%81%D8%A7%D9%81&rft.atitle=%D8%A2%DB%8C%D8%AA+%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87+%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%85%3A+%D8%A2%DB%8C%D8%A7+%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AF+%D8%A8%D8%A7+%D9%87%D8%B1+%D8%B0%D9%84%D8%AA%DB%8C+%D8%A8%D9%87+%D8%AD%D8%AC+%D8%B9%D9%85%D8%B1%D9%87+%D8%B1%D9%81%D8%AA%D8%9F&rft.date=2015-04-08&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.shafaf.ir%2Ffa%2Fnews%2F318797%2F%25D8%25A2%25DB%258C%25D8%25AA-%25D8%25A7%25D9%2584%25D9%2584%25D9%2587-%25D9%2585%25DA%25A9%25D8%25A7%25D8%25B1%25D9%2585-%25D8%25A2%25DB%258C%25D8%25A7-%25D8%25A8%25D8%25A7%25DB%258C%25D8%25AF-%25D8%25A8%25D8%25A7-%25D9%2587%25D8%25B1-%25D8%25B0%25D9%2584%25D8%25AA%25DB%258C-%25D8%25A8%25D9%2587-%25D8%25AD%25D8%25AC-%25D8%25B9%25D9%2585%25D8%25B1%25D9%2587-%25D8%25B1%25D9%2581%25D8%25AA&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%AC" class="Z3988"></span><span class="citation-comment" style="display:none; color:#33aa33; margin-left:0.3em">نگهداری یادکرد:تاریخ و سال (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%88_%D8%B3%D8%A7%D9%84" title="رده:نگهداری یادکرد:تاریخ و سال">رده</a>) </span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-19">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://fararu.com/fa/news/228963/جزییات-تعرض-به-دو-نوجوان-ایرانی-در-فرودگاه-عربستان">«جزییات تعرض به دو نوجوان ایرانی در فرودگاه عربستان»</a>. <i>Fararu</i>. <bdi>۲۰۱۵-۰۴-۰۹</bdi><span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۰۱۵-۰۴-۰۹</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Fararu&rft.atitle=%D8%AC%D8%B2%DB%8C%DB%8C%D8%A7%D8%AA+%D8%AA%D8%B9%D8%B1%D8%B6+%D8%A8%D9%87+%D8%AF%D9%88+%D9%86%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%86+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C+%D8%AF%D8%B1+%D9%81%D8%B1%D9%88%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87+%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86&rft.date=2015-04-09&rft_id=http%3A%2F%2Ffararu.com%2Ffa%2Fnews%2F228963%2F%D8%AC%D8%B2%DB%8C%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D8%AA%D8%B9%D8%B1%D8%B6-%D8%A8%D9%87-%D8%AF%D9%88-%D9%86%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%86-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D9%81%D8%B1%D9%88%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%AC" class="Z3988"></span><span class="citation-comment" style="display:none; color:#33aa33; margin-left:0.3em">نگهداری یادکرد:تاریخ و سال (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%88_%D8%B3%D8%A7%D9%84" title="رده:نگهداری یادکرد:تاریخ و سال">رده</a>) </span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-20">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.irna.ir/en/News/81564023/">"Grand Ayatollah condemns heinous behavior of Saudi police"</a>. <i>خبرگزاری جمهوری اسلامی</i> (به انگلیسی). 2015-04-09<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2015-04-09</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=%D8%AE%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%DB%8C+%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&rft.atitle=Grand+Ayatollah+condemns+heinous+behavior+of+Saudi+police&rft.date=2015-04-09&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.irna.ir%2Fen%2FNews%2F81564023%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%AC" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_web" title="الگو:Cite web">cite web</a>}}</code>: نگهداری یادکرد:تاریخ و سال (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%88_%D8%B3%D8%A7%D9%84" title="رده:نگهداری یادکرد:تاریخ و سال">link</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-21">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://moaser.ir/fa/news/1530/آخرین-تصاویر-و-جزئیات-سقوط-بالابر-در-مکه-تعداد-کشته-ها-۱۰۷-نفر">http://moaser.ir/fa/news/1530/آخرین-تصاویر-و-جزئیات-سقوط-بالابر-در-مکه-تعداد-کشته-ها-۱۰۷-نفر</a></span> </li> <li id="cite_note-22"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-22">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.irna.ir/fa/News/81771788/۷۱۷">نفراز جمله چند ایرانی دراثر ازدحام در رمی جمرات کشته شدند/ درحال تکمیل</a> . [خبرگزاری جمهوری اسلامی(ایرنا) <a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.irna.ir">http://www.irna.ir</a>]</span> </li> <li id="cite_note-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-23">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20151105153838/http://hajnews.ir/Default.aspx?tabid=89&ID=5799">«لیست جان باختگان ایرانی»</a>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.hajnews.ir/Default.aspx?tabid=89&ID=5799">اصلی</a> در ۵ نوامبر ۲۰۱۵<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۳ نوامبر ۲۰۱۵</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA+%D8%AC%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%86+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.hajnews.ir%2FDefault.aspx%3Ftabid%3D89%26ID%3D5799&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%AC" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-24"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-24">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.yjc.ir/fa/news/5389086">عربستان سعودی به جنایتش در رمی جمرات اعتراف کرد/پیگیری‌های حقوقی بر عهده وزارت امورخارجه</a></span> </li> <li id="cite_note-25"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-25">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20151119092957/http://www.jomhouriat.ir/fa/content/35597">«جانباختگان «منا» بیش از 8 هزار نفر است»</a>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.jomhouriat.ir/fa/content/35597">اصلی</a> در ۱۹ نوامبر ۲۰۱۵<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۳ نوامبر ۲۰۱۵</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D8%AC%D8%A7%D9%86%D8%A8%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%86+%C2%AB%D9%85%D9%86%D8%A7%C2%BB+%D8%A8%DB%8C%D8%B4+%D8%A7%D8%B2+8+%D9%87%D8%B2%D8%A7%D8%B1+%D9%86%D9%81%D8%B1+%D8%A7%D8%B3%D8%AA&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.jomhouriat.ir%2Ffa%2Fcontent%2F35597&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%AC" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-26"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-26">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://etedaal.ir/fa/news/124454/تعداد">جانباختگان-منا-بیش-از-8-هزار-نفر-است تعداد جانباختگان «منا» بیش از 8 هزار نفر است</a><sup class="Fix-tag"><sup class="noprint Inline-Template"><span title="" style="white-space: nowrap;">[<i><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%87" title="ویکی‌پدیا:پیوندهای مرده">پیوند مرده</a></i>]</span></sup></sup></span> </li> <li id="cite_note-27"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-27">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.isna.ir/fa/news/94072717991">پرداخت غرامت پس از تعیین دلیل فاجعه/عربستان دارد زمان می‌خرد/وقتش رسیده آسیب‌شناسی کنیم</a></span> </li> <li id="cite_note-28"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-28">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.com/persian/world/2016/09/160910_u08_mufti_arafah">«امسال مفتی اعظم عربستان خطبه روز عرفه را نمی‌خواند»</a>، <i>بی‌بی‌سی فارسی</i></span> </li> <li id="cite_note-ToolAutoGenRef1-29"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-ToolAutoGenRef1_29-0">۲۹٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-ToolAutoGenRef1_29-1">۲۹٫۱</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-ToolAutoGenRef1_29-2">۲۹٫۲</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-ToolAutoGenRef1_29-3">۲۹٫۳</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-ToolAutoGenRef1_29-4">۲۹٫۴</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFعلی_قدیمی" class="citation web">علی قدیمی. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.com/persian/business-40768184">«عربستان چقدر از حج پول درمی‌آورد؟»</a>. بی‌بی‌سی فارسی<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۱ اوت ۲۰۱۷</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%DA%86%D9%82%D8%AF%D8%B1+%D8%A7%D8%B2+%D8%AD%D8%AC+%D9%BE%D9%88%D9%84+%D8%AF%D8%B1%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D8%A2%D9%88%D8%B1%D8%AF%D8%9F&rft.pub=%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%B3%DB%8C+%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C&rft.au=%D8%B9%D9%84%DB%8C+%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85%DB%8C&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.bbc.com%2Fpersian%2Fbusiness-40768184&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AD%D8%AC" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-30"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-30">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://ir.sputniknews.com/world/201709032817536-عربستان-حج-درآمد/">https://ir.sputniknews.com/world/201709032817536-عربستان-حج-درآمد/</a></span> </li> </ol></div> <ul><li>کعبه، حرم الهی، مؤید و محمد پروانه</li> <li>ابعاد حج در قرآن، ناصر شکریان</li> <li>اسرار حج و مناسک آن، محمد علوی مقدم</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="پیوند_به_بیرون"><span id=".D9.BE.DB.8C.D9.88.D9.86.D8.AF_.D8.A8.D9.87_.D8.A8.DB.8C.D8.B1.D9.88.D9.86"></span>پیوند به بیرون</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%AC&action=edit&section=10" title="ویرایش بخش: پیوند به بیرون"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39940593">.mw-parser-output .side-box{margin:4px 0;box-sizing:border-box;border:1px solid #aaa;font-size:88%;line-height:1.25em;background-color:var(--background-color-interactive-subtle,#f8f9fa);display:flow-root}.mw-parser-output .side-box-abovebelow,.mw-parser-output .side-box-text{padding:0.25em 0.9em}.mw-parser-output .side-box-image{padding:2px 0.9em 2px 0;text-align:center}.mw-parser-output .side-box-imageright{padding:2px 0 2px 0.9em;text-align:center}@media(min-width:500px){.mw-parser-output .side-box-flex{display:flex;align-items:center}.mw-parser-output .side-box-text{flex:1;min-width:0}}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .side-box{width:238px}.mw-parser-output .side-box-left{clear:left;float:left;margin-right:1em}.mw-parser-output .side-box-right{margin-left:1em}}</style><div class="side-box side-box-left plainlinks sistersitebox"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r38264903">.mw-parser-output .plainlist ol,.mw-parser-output .plainlist ul{line-height:inherit;list-style:none;margin:0;padding:0}.mw-parser-output .plainlist ol li,.mw-parser-output .plainlist ul li{margin-bottom:0}</style> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/34px-Wikiquote-logo.svg.png" decoding="async" width="34" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/51px-Wikiquote-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/68px-Wikiquote-logo.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="355" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist">مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به <i><b><a href="https://fa.wikiquote.org/wiki/%D8%AD%D8%AC" class="extiw" title="q:حج">حج</a></b></i> در ویکی‌گفتاورد موجود است.</div></div> </div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20081210150912/http://hadj.ir/fa/default.php?part=quran">حج در قرآن و روایات</a>، حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=اهمیت+حج&SSOReturnPage=Check&Rand=0">اهمیت حج</a>، دانشنامه رشد</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140304001533/http://islamicimg.com/fa/1389-08-24-20-54-25/1389-08-24-20-58-41/1389-09-02-10-24-44/1389-09-02-10-30-21.html">حجاج در صحرای عرفات</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20100620193516/http://lankarani.org/far//bok/view.php?ntx=042001">مناسک حج</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160306034320/http://elim.ir/fa/news/2409/%D8%B0%DA%A9%D8%B1%DB%8C-%DA%A9%D9%87-%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%AF%D9%84-%D8%AD%D8%AC-%D9%88-%D8%B9%D9%85%D8%B1%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D8%AA/">ذکری که معادل حج و عمره است</a></li></ul> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40381259">.mw-parser-output .portalbox{float:left;border:solid #aaa 1px;padding:0}.mw-parser-output .portalbox.tleft{margin:0.5em 1em 0.5em 0}.mw-parser-output .portalbox.tright{margin:0.5em 0 0.5em 1em}.mw-parser-output .portalbox>ul{display:table;box-sizing:border-box;padding:0.1em;max-width:175px;background:#f9f9f9;font-size:85%;line-height:110%;font-style:italic;font-weight:bold}.mw-parser-output .portalbox>ul>li{display:table-row}.mw-parser-output .portalbox>ul>li>span:first-child{display:table-cell;padding:0.2em;vertical-align:middle;text-align:center}.mw-parser-output .portalbox>ul>li>span:last-child{display:table-cell;padding:0.2em 0.3em 0.2em 0.2em;vertical-align:middle}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .portalbox>ul{background:transparent}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .portalbox>ul{background:transparent}}</style><div role="navigation" aria-label="درگاه‌ها" class="noprint portalbox plainlist tleft"> <ul> <li><span><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Allah-green.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Allah-green.svg/27px-Allah-green.svg.png" decoding="async" width="27" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Allah-green.svg/40px-Allah-green.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Allah-green.svg/54px-Allah-green.svg.png 2x" data-file-width="206" data-file-height="215" /></a></span></span><span><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="درگاه:اسلام">درگاه اسلام</a></span></li></ul></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39648996">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:right;border-left-width:2px;border-right-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#b3ccff}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#dbe7ff}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e5edff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:right;text-align:right;margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navbox-list li{unicode-bidi:isolate}</style></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="مناسک_حج" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style="background-color: #215E21; color: white"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%B3%DA%A9_%D8%AD%D8%AC" title="الگو:مناسک حج"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو" style="color: white">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%B3%DA%A9_%D8%AD%D8%AC" title="بحث الگو:مناسک حج"><abbr title="بحث پیرامون این الگو" style="color: white">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%B3%DA%A9_%D8%AD%D8%AC" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:مناسک حج"><abbr title="ویرایش کردن این الگو" style="color: white">و</abbr></a></li></ul></div><div id="مناسک_حج" style="font-size:114%;margin:0 4em">مناسک حج</div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B9%D9%85%D8%A7%D9%84_%D8%AD%D8%AC" title="اعمال حج">اعمال و مناسک حج</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a class="mw-selflink selflink">حج</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%DA%A9%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AD%D8%AC" title="رکن‌های حج">رکن‌های حج</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="روزهای تشریق (صفحه وجود ندارد)">روزهای تشریق</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AD%D8%AC&action=edit&redlink=1" class="new" title="ماه‌های حج (صفحه وجود ندارد)">ماه‌های حج</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%DA%A9_%D8%AF%D8%B1_%D8%AD%D8%AC&action=edit&redlink=1" class="new" title="انساک در حج (صفحه وجود ندارد)">انساک در حج</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D9%85" title="احرام">احرام</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%84%D8%A8%DB%8C%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="تلبیت (صفحه وجود ندارد)">تلبیت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%AD%D9%81%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="الجحفت (صفحه وجود ندارد)">الجحفت</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D9%87_%D8%B5%D9%81%D8%A7" class="mw-redirect" title="کوه صفا">صفا</a> و<a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D9%88%D9%87" class="mw-redirect" title="مروه">مروه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%AF%DB%8C_%D9%88_%D9%87%D8%AF%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فدی و هدی (صفحه وجود ندارد)">فدی و هدی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A8%D9%84_%D8%B9%D8%B1%D9%81%D9%87" class="mw-redirect" title="جبل عرفه">جبل عرفه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%85%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%82%D8%A8%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="جمره العقبه (صفحه وجود ندارد)">جمره العقبه</a></li> <li><br /><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%85%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%82%D8%A8%D9%87_%DA%A9%D8%A8%D8%B1%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="جمره العقبه کبری (صفحه وجود ندارد)">جمره العقبه کبری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B0%D8%A7_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%81%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="ذا الحلیفت (صفحه وجود ندارد)">ذا الحلیفت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D9%81%D8%B3_%D8%B9%D8%B1%D9%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="نفس عرق (صفحه وجود ندارد)">نفس عرق</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%85%DB%8C_%D8%AC%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%AA" title="رمی جمرات">رمی جمرات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%DB%8C%D8%AF_%D9%82%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%86" title="عید قربان">عید قربان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B7%D9%88%D8%A7%D9%81_%D8%A7%D9%81%D8%A7%D8%B6%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="طواف افاضه (صفحه وجود ندارد)">طواف افاضه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B7%D9%88%D8%A7%D9%81_%D9%88%D8%AF%D8%A7%D8%B9&action=edit&redlink=1" class="new" title="طواف وداع (صفحه وجود ندارد)">طواف وداع</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%82%D8%B1%D9%86_%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%B2%D9%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="قرن منازل (صفحه وجود ندارد)">قرن منازل</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%AD%D8%B8%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="محظورات احرام (صفحه وجود ندارد)">محظورات احرام</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B2%D8%AF%D9%84%D9%81%D9%87" title="مزدلفه">مزدلفه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%90%D9%86%DB%8C%D9%B0_(%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86)" class="mw-redirect" title="مِنیٰ (عربستان)">مِنیٰ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D8%A7%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AD%D8%AC&action=edit&redlink=1" class="new" title="جای‌های حج (صفحه وجود ندارد)">جای‌های حج</a></li> <li><br /><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D9%82%D8%A7%D8%AA" title="میقات">میقات</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%84%D9%85%D9%84%D9%85" title="یلملم">یلملم</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%88%D8%A7%D8%AC%D8%A8%D8%A7%D8%AA_%D8%AD%D8%AC&action=edit&redlink=1" class="new" title="واجبات حج (صفحه وجود ندارد)">واجبات حج</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D9%86%D8%AA_%D8%AD%D8%AC&action=edit&redlink=1" class="new" title="سنت حج (صفحه وجود ندارد)">سنت حج</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B2_%D8%AA%D8%B1%D9%88%DB%8C%D9%87" title="روز ترویه">روز ترویه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B2_%D8%B9%D8%B1%D9%81%D9%87" title="روز عرفه">روز عرفه</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%85%D8%A7%DA%A9%D9%86_%D8%AD%D8%AC&action=edit&redlink=1" class="new" title="اماکن حج (صفحه وجود ندارد)">اماکن حج</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;background-color: #F2F7F2"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B9%D8%A8%D9%87" title="کعبه">کعبه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A7%D8%AA" title="عرفات">عرفات</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%85%D8%B1%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="جمره (صفحه وجود ندارد)">جمره</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A8%D9%84_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%AD%D9%85%D9%87" title="جبل الرحمه">جبل الرحمه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B2%D8%AF%D9%84%D9%81%D9%87" title="مزدلفه">مزدلفه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%A7" class="mw-redirect" title="منا">منا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D9%82%D8%A7%D8%AA" title="میقات">میقات</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%84%D9%85%D9%84%D9%85" title="یلملم">یلملم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D9%85" title="مسجدالحرام">مسجدالحرام</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%AC%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%AF" class="mw-redirect" title="حجر الاسود">حجر الاسود</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%85" title="مقام ابراهیم">مقام ابراهیم</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D9%87_%D8%B5%D9%81%D8%A7_%D9%88_%D9%85%D8%B1%D9%88%D9%87" title="کوه صفا و مروه">کوه صفا و مروه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B4%D8%B9%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="مشعر (صفحه وجود ندارد)">مشعر</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2" style="background-color: #215E21; color: white"><div><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="درگاه:اسلام"><span style="color: white;">درگاه</span></a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="رده:اسلام"><span style="color: white;">رده</span></a></li></ul></div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="موضوعات_اسلام" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3" style="background-color: #215E21; color: white"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%85%D9%88%D8%B6%D9%88%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="الگو:موضوعات اسلام"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو" style="color: white">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%85%D9%88%D8%B6%D9%88%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="بحث الگو:موضوعات اسلام"><abbr title="بحث پیرامون این الگو" style="color: white">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%85%D9%88%D8%B6%D9%88%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:موضوعات اسلام"><abbr title="ویرایش کردن این الگو" style="color: white">و</abbr></a></li></ul></div><div id="موضوعات_اسلام" style="font-size:114%;margin:0 4em">موضوعات <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="اسلام"><span style="color: white;">اسلام</span></a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color: #215E21; color: white">عقاید</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;background-color: #2D7B2D; color: white"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D9%88%D9%84_%D8%AF%DB%8C%D9%86" title="اصول دین"><span style="color: white;">اصول</span></a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D8%AD%DB%8C%D8%AF_(%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85)" title="توحید (اسلام)">توحید</a> •  <a href="/wiki/%D9%86%D8%A8%D9%88%D8%AA" title="نبوت">نبوت</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%AF" title="معاد">معاد</a> •  (شیعه: <a href="/wiki/%D8%B9%D8%AF%D9%84_(%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87)" class="mw-redirect" title="عدل (شیعه)">عدل</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%AA" title="امامت">امامت</a>)</div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;background-color: #2D7B2D; color: white"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%88%D8%B9_%D8%AF%DB%8C%D9%86" title="فروع دین"><span style="color: white;">فروع</span></a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;background-color: #F2F7F2"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%B2_(%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85)" title="نماز (اسلام)">نماز</a> •  <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%87_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="روزه در اسلام">روزه</a> •  <a href="/wiki/%D8%B2%DA%A9%D8%A7%D8%AA" title="زکات">زکات</a> •  <a href="/wiki/%D8%AC%D9%87%D8%A7%D8%AF" title="جهاد">جهاد</a> •  <a class="mw-selflink selflink">حج</a> •  (شیعه: <a href="/wiki/%D8%AE%D9%85%D8%B3" title="خمس">خمس</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%B1_%D8%A8%D9%87_%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%88%D9%81_%D9%88_%D9%86%D9%87%DB%8C_%D8%A7%D8%B2_%D9%85%D9%86%DA%A9%D8%B1" title="امر به معروف و نهی از منکر">امر به معروف</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%B1_%D8%A8%D9%87_%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%88%D9%81_%D9%88_%D9%86%D9%87%DB%8C_%D8%A7%D8%B2_%D9%85%D9%86%DA%A9%D8%B1" title="امر به معروف و نهی از منکر">نهی از منکر</a> •  <a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C_(%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85)" title="تولی (اسلام)">تولی</a> •  <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A8%D8%B1%DB%8C_(%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85)" title="تبری (اسلام)">تبری</a>)</div></td></tr></tbody></table><div></div></td><td class="noviewer navbox-image" rowspan="10" style="width:1px;padding:0 0 0 2px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%87%D9%84%D8%A7%D9%84_%D8%B1%D9%85%D8%B6%D8%A7%D9%86.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/%D9%87%D9%84%D8%A7%D9%84_%D8%B1%D9%85%D8%B6%D8%A7%D9%86.jpg/150px-%D9%87%D9%84%D8%A7%D9%84_%D8%B1%D9%85%D8%B6%D8%A7%D9%86.jpg" decoding="async" width="150" height="84" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/%D9%87%D9%84%D8%A7%D9%84_%D8%B1%D9%85%D8%B6%D8%A7%D9%86.jpg/225px-%D9%87%D9%84%D8%A7%D9%84_%D8%B1%D9%85%D8%B6%D8%A7%D9%86.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/%D9%87%D9%84%D8%A7%D9%84_%D8%B1%D9%85%D8%B6%D8%A7%D9%86.jpg/300px-%D9%87%D9%84%D8%A7%D9%84_%D8%B1%D9%85%D8%B6%D8%A7%D9%86.jpg 2x" data-file-width="960" data-file-height="540" /></a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color: #215E21; color: white"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="تاریخ اسلام"><span style="color: white;">تاریخ</span></a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;background-color: #F2F7F2"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="گاه‌شمار تاریخ اسلام">گاه‌شمار تاریخ اسلام</a> •  <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%E2%80%8C%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%B5%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="تاریخ‌نگاری صدر اسلام">تاریخ‌نگاری صدر اسلام</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%AA" title="امامت">امامت (شیعه)</a> •  <a href="/wiki/%D9%81%D8%AA%D9%88%D8%AD%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%B3%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86" title="فتوحات مسلمانان">فتوحات</a> •  <a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%B7%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" class="mw-redirect" title="دوران طلایی اسلامی">دوران طلایی اسلامی</a> •  <br /><b><a href="/wiki/%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%81%D8%AA" title="خلافت">خلافت</a>:</b> <a href="/wiki/%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%81%D8%AA_%D8%B1%D8%A7%D8%B4%D8%AF%DB%8C%D9%86" title="خلافت راشدین">راشدین</a>  •  <a href="/wiki/%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%81%D8%AA_%D8%A7%D9%85%D9%88%DB%8C" title="خلافت اموی">امویان</a>  •  <a href="/wiki/%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%81%D8%AA_%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="خلافت عباسی">عباسیان</a>  •  <a href="/wiki/%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%81%D8%AA_%D9%81%D8%A7%D8%B7%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="خلافت فاطمیان">فاطمیان</a>  •  <a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%B9%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="امپراتوری عثمانی">عثمانیان</a>  •  <a href="/wiki/%D8%B4%D8%B9%D9%88%D8%A8%DB%8C%D9%87" title="شعوبیه">شعوبیه</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color: #215E21; color: white">منابع دینی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86" title="قرآن">قرآن</a> •  <a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%D8%AA" title="سنت">سنت</a> •  <a href="/wiki/%D8%B9%D9%82%D9%84" title="عقل">عقل</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AC%D9%85%D8%A7%D8%B9" title="اجماع">اجماع</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color: #215E21; color: white"><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%85%D8%B0%D9%87%D8%A8%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="فهرست مذهب‌های اسلامی"><span style="color: white;">مذهب‌ها</span></a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;background-color: #F2F7F2"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%DB%8C" title="سنی">تسنن</a> •  <a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87" title="شیعه">تشیع</a> •  <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%88%D9%81" title="تصوف">تصوف</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%B6%DB%8C%D9%87" title="اباضیه">اباضیه</a> •  <a href="/wiki/%D8%AC%D9%87%D9%85%DB%8C%D9%87" title="جهمیه">جهمیه</a> •  <a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%AF%DB%8C%D9%87" title="زیدیه">زیدیه</a> •  <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%87" title="کرامیه">کرامیه</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%85%D8%B0%D8%A7%D9%87%D8%A8_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="الگو:مذاهب اسلامی">فرقه‌ها و مذاهب</a>  •  <a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%81%D8%B1%D9%82_%D9%88_%D9%85%D8%B0%D8%A7%D9%87%D8%A8_%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D9%82%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="فهرست فرق و مذاهب اعتقادی اسلام">فهرست فرقه‌های کلامی</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color: #215E21; color: white"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%B3%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86" title="رده:مسلمانان"><span style="color: white;">مسلمانان</span></a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><b><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%85%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C%D8%B1_%D9%85%D8%B3%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="فهرست مشاهیر مسلمان (صفحه وجود ندارد)">مشاهیر</a></b>: <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B1%D9%88%D8%AD%D8%A7%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="الگو:روحانی‌های شیعه (صفحه وجود ندارد)">روحانیان شیعه</a> •  <a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%85%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%B3%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86" title="فهرست دانشمندان مسلمان">دانشمندان</a> •  <a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%B3%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86" title="فهرست فیلسوفان مسلمان">فیلسوفان</a> •  <a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%AC%D8%B9_%D8%AA%D9%82%D9%84%DB%8C%D8%AF_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87" title="فهرست مراجع تقلید شیعه">مراجع تقلید</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="الگو:پزشکی اسلامی">پزشکان مسلمان</a> <br /><a href="/wiki/%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A8%DB%8C%D8%AA" title="اهل بیت">اهل بیت</a>  •  <a href="/wiki/%D8%B5%D8%AD%D8%A7%D8%A8%D9%87" title="صحابه">صحابه</a>  •  <a href="/wiki/%D8%B5%D8%AD%D8%A7%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA" title="صحابیات">صحابیات</a>  •  <a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85" title="دوازده امام">دوازده امام</a>  •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D8%AD%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%B3%D8%A7" title="اصحاب کسا">اصحاب کسا</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color: #215E21; color: white">زندگی و <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="فرهنگ اسلامی"><span style="color: white;">فرهنگ</span></a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;background-color: #F2F7F2"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D9%87%D8%AC%D8%B1%DB%8C_%D9%82%D9%85%D8%B1%DB%8C" title="گاه‌شماری هجری قمری">گاهشماری</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A8%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="مناسبت‌های اسلامی (صفحه وجود ندارد)">مناسبت‌ها</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF" title="مسجد">مسجد</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B0%D8%A7%D9%86" title="اذان">اذان</a> •  <a href="/wiki/%D8%B2%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="زن در اسلام">زنان</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85_%D9%88_%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86" title="اسلام و کودکان">فرزند</a> •  <a href="/wiki/%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="جهان اسلام">کشورهای مسلمان</a> •  <a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="جانوران در اسلام">حیوانات</a> •  <a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A8%D8%B1_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA_%D9%85%D8%B3%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86" title="فهرست کشورها بر پایه جمعیت مسلمان">فهرست کشورها بر پایه جمعیت مسلمان</a> •  <a href="/wiki/%D8%B4%D8%A8_%D8%AC%D9%85%D8%B9%D9%87" title="شب جمعه">شب جمعه</a> •  <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D9%88_%D9%88%D8%B1%D8%B2%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="بازی‌ها و ورزش‌ها در اسلام">بازی‌ها و ورزش‌ها</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color: #215E21; color: white"><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D9%85%D8%B0%D9%87%D8%A8%DB%8C" class="mw-redirect" title="حقوق مذهبی"><span style="color: white;">شریعت</span></a> و <a href="/wiki/%D9%81%D9%82%D9%87" title="فقه"><span style="color: white;">فقه</span></a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%AF%D8%A7%D8%AF_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="ارتداد در اسلام">ارتداد</a> •  <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="برده‌داری در اسلام">برده‌داری</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%BA&action=edit&redlink=1" class="new" title="بالغ (صفحه وجود ندارد)">بالغ</a> •  <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="بانکداری اسلامی">بانکداری</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D8%AA%DA%A9%D8%A7%D9%81%D9%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="تکافل (صفحه وجود ندارد)">تکافل</a> •  <a href="/wiki/%D8%A8%D9%87%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="بهره‌کاری">بهره‌کاری</a> •  <a href="/wiki/%D8%B5%DA%A9%D9%88%DA%A9" title="صکوک">صکوک</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="اقتصاد اسلامی در جهان (صفحه وجود ندارد)">تاریخچه اقتصادی</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%81%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="نظافت در اسلام (صفحه وجود ندارد)">نظافت</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D8%B0%D8%A8%DB%8C%D8%AD%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="ذبیحه (صفحه وجود ندارد)">ذبیحه</a> •  <a href="/wiki/%D8%B7%D9%84%D8%A7%D9%82_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="طلاق در اسلام">طلاق</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AD%DA%A9%D8%A7%D9%85_%D8%BA%D8%B0%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="احکام غذایی اسلام">رژیم غذایی</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="اقتصاد اسلامی">اقتصاد</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%AF%D8%A8_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="ادب در اسلام (صفحه وجود ندارد)">ادب</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D9%82%D9%85%D8%A7%D8%B1_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="قمار در اسلام (صفحه وجود ندارد)">قمار</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85_%D9%88_%D8%AA%D9%81%DA%A9%DB%8C%DA%A9_%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%AA%DB%8C" title="اسلام و تفکیک جنسیتی">تفکیک جنسیتی</a> •  <a href="/wiki/%D8%BA%D8%B3%D9%84" title="غسل">غسل</a> •  <a href="/wiki/%D8%AD%D8%AF%D9%88%D8%AF_%D8%B4%D8%B1%D8%B9%DB%8C" title="حدود شرعی">حدود</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="بهداشت در اسلام (صفحه وجود ندارد)">بهداشت</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B1%D8%AB_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="ارث در اسلام (صفحه وجود ندارد)">ارث</a> •  <a href="/wiki/%D8%AC%D8%B2%DB%8C%D9%87" title="جزیه">جزیه</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D9%87%D8%A8%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="رهبری اسلامی (صفحه وجود ندارد)">رهبری</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%AC_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="ازدواج در اسلام">ازدواج</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D8%B1%DB%8C%D9%87" title="مهریه">مهریه</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D8%B1%D9%85_(%D8%AE%D9%88%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D9%88%D9%86%D8%AF)" title="محرم (خویشاوند)">محرم (خویشاوند)</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85_%D9%88_%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%B6%D8%A7%DB%8C%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="اسلام و خودارضایی (صفحه وجود ندارد)">خودارضایی</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%B4_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="ارتش اسلامی">ارتش</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D9%88%D8%A7%DA%A9_%D8%B3%D9%86%D8%AA%DB%8C" title="مسواک سنتی">مسواک</a> •  <a href="/wiki/%D9%86%D8%AC%D8%B3" title="نجس">نجس</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%AC_%D9%85%D9%88%D9%82%D8%AA" title="ازدواج موقت">ازدواج موقت</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="اسیران جنگ در اسلام (صفحه وجود ندارد)">اسیران جنگ</a> •  <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A8%D8%A7_(%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85)" title="ربا (اسلام)">ربا</a> •  <a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="فاتحه‌خوانی">فاتحه‌خوانی</a> •  <a href="/wiki/%D8%AA%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="تمایلات جنسی در اسلام">تمایلات جنسی</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D8%AA%DA%A9%D9%84%D9%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="تکلف (صفحه وجود ندارد)">تکلف</a> •  <a href="/wiki/%D8%AA%DB%8C%D9%85%D9%85" title="تیمم">تیمم</a> •  <a href="/wiki/%D9%88%D8%B6%D9%88" title="وضو">وضو</a> •  <a href="/wiki/%D8%B2%D9%86%D8%A7" title="زنا">زنا</a> •  <a href="/wiki/%D8%AD%D8%AC%D8%A7%D8%A8_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="حجاب اسلامی">حجاب</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="منابع اسلامی (صفحه وجود ندارد)">منابع</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color: #215E21; color: white"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:علوم اسلامی"><span style="color: white;">علوم</span></a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;background-color: #F2F7F2"><div style="padding:0 0.25em"><b><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="هنر اسلامی">هنر</a>:</b> <a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="معماری اسلامی">معماری</a>  •  <a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%B4%E2%80%8C%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" class="mw-redirect" title="خوش‌نویسی در جهان اسلام">خطاطی</a>  •  <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="موسیقی در جهان اسلام">موسیقی</a>  •  <a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D9%81%D8%A7%D9%84%DA%AF%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="سفالگری اسلامی (صفحه وجود ندارد)">سفالگری</a>  •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%DB%8C%D9%85%DB%8C" title="اسلیمی">اسلیمی</a>  •  <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D9%82%D8%A7%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%A2%D9%81%D8%B1%DB%8C%D9%86%D8%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="اعتقاد به آفرینش (صفحه وجود ندارد)">آفرینش</a> •  <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%B2%DB%8C%D8%B2%D8%A7%D9%86" title="بایزیزان">بایزیزان</a> <p><br /><b><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="ادبیات اسلامی (صفحه وجود ندارد)">ادبیات</a>:</b> <a href="/wiki/%D8%B4%D8%B9%D8%B1_%D8%AF%D8%B1_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="شعر در جهان اسلام">شعر</a> <br /><b><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="فلسفه اسلامی">فلسفه</a>:</b> <a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D9%85%D8%AA%D9%82%D8%AF%D9%85" title="فلسفه اسلامی متقدم">فلسفهٔ اولیه</a>  •  <a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%A1" title="فلسفه مشاء">فلسفه مشاء</a>  •  <a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%B4%D8%B1%D8%A7%D9%82" title="فلسفه اشراق">فلسفه اشراق</a>  •  <a href="/wiki/%D8%AD%DA%A9%D9%85%D8%AA_%D9%85%D8%AA%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%87" title="حکمت متعالیه">حکمت متعالیه</a>  •  <a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D8%AA%D9%81%DA%A9%DB%8C%DA%A9" title="مکتب تفکیک">مکتب تفکیک</a> </p> <br /><b><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="علوم اسلامی">علوم</a>:</b> <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%AF%D8%B1_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" class="mw-redirect" title="علوم در جهان اسلام">در کشورهای اسلامی</a>  •  <a href="/wiki/%DA%A9%DB%8C%D9%85%DB%8C%D8%A7%DA%AF%D8%B1%DB%8C_(%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85)" title="کیمیاگری (اسلام)">کیمیاگری</a>  •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%B1%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%B3%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="اخترشناسی در سده‌های میانه اسلامی">ستاره‌شناسی</a>  •  <a href="/wiki/%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="پزشکی در جهان اسلام">طب</a>  •  <a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85%D9%87_%D8%AF%D8%B1_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="ریاضیات قدیمه در جهان اسلام">ریاضیات</a>  •  <a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="اقتصاد اسلامی">اقتصاد</a>  •  <a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="روان‌شناسی اسلامی (صفحه وجود ندارد)">روان‌شناسی</a>  •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="اخلاق اسلامی">اخلاق</a>  •  <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="سیاست در اسلام">سیاست</a> • </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color: #215E21; color: white"><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85_%D9%88_%D8%AF%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%DB%8C%DA%AF%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="اسلام و دین‌های دیگر (صفحه وجود ندارد)"><span style="color: white;">رابطه با دیگر ادیان</span></a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="پیامبران در اسلام">پیامبران در اسلام</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85_%D9%88_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%AA" title="اسلام و یهودیت">یهودیت</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C%D8%AA_%D9%88_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="مسیحیت و اسلام">مسیحیت</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85_%D9%88_%D8%A2%DB%8C%DB%8C%D9%86_%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%88" title="اسلام و آیین هندو">آیین هندو</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85_%D9%88_%D8%A2%DB%8C%DB%8C%D9%86_%D8%AC%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="اسلام و آیین جین (صفحه وجود ندارد)">آیین جین</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85_%D9%88_%D8%A2%DB%8C%DB%8C%D9%86_%D8%B3%DB%8C%DA%A9" title="اسلام و آیین سیک">آیین سیک</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color: #215E21; color: white">موضوعات مرتبط</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;background-color: #F2F7F2"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="اسلام‌گرایی">اسلام‌گرایی</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="اسلام‌هراسی">اسلام‌هراسی</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="اسلام‌هراسی">اسلام‌ستیزی</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85_%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D9%85%D8%B9%D8%AC%D8%B2%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="دیدگاه اسلام درباره معجزه (صفحه وجود ندارد)">دیدگاه اسلام درباره معجزه</a> •  <a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%B1_%D9%85%D8%B3%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86" title="آزار مسلمانان">آزار مسلمانان</a> •  <a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D8%A7%D8%B9%D8%AC%D8%A7%D8%B2_%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C_%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86" title="نظریه اعجاز علمی قرآن">معجزات قرآن</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D9%82%D8%B7%D8%A8%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="قطب‌گری (صفحه وجود ندارد)">قطب‌گری</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85_%D8%AF%D8%B1_%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="اسلام در منابع اسلامی">اسلام در منابع اسلامی</a> •  <a href="/wiki/%D9%81%D9%82%D9%87" title="فقه">فقه</a></div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="3" style="background-color: #215E21; color: white"><div><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="درگاه:اسلام"><span style="color: white;">درگاه</span></a> •  <a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="رده:اسلام"><span style="color: white;">رده</span></a></div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="شیعهٔ_دوازده‌امامی" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist wraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style="background-color:D1DFC3;background: #D1DFC3;"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87-%D8%A7%D9%81%D9%82%DB%8C" title="الگو:شیعه-افقی"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87-%D8%A7%D9%81%D9%82%DB%8C" title="بحث الگو:شیعه-افقی"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87-%D8%A7%D9%81%D9%82%DB%8C" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:شیعه-افقی"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="شیعهٔ_دوازده‌امامی" class="wraplinks" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="شیعه دوازده‌امامی">شیعهٔ دوازده‌امامی</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background-color:D1DFC3;width:1%;width: 8% background:#E7EFE0;"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:تاریخ شیعه دوازده‌امامی">تاریخ</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background-color:E7EFE0;width:1%;width: 10%;"><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="شیعه نخستین (صفحه وجود ندارد)">شیعهٔ نخستین</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D8%A8%D9%86_%D8%A7%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%A8" class="mw-redirect" title="علی بن ابی‌طالب">علی بن ابی‌طالب</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%B9%D8%B4%DB%8C%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D9%82%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="عشیره اقربین (صفحه وجود ندارد)">عشیره اقربین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF_%D8%BA%D8%AF%DB%8C%D8%B1_%D8%AE%D9%85" title="رویداد غدیر خم">غدیر خم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF_%D9%85%D8%A8%D8%A7%D9%87%D9%84%D9%87" title="رویداد مباهله">مباهله</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%82%DB%8C%D9%81%D9%87_%D8%A8%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D9%87" title="سقیفه بنی‌ساعده">سقیفهٔ بنی‌ساعده</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background-color:E7EFE0;width:1%;width: 10%;"><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%A7%D8%B2_%D8%B3%D8%A7%D9%84_%DB%B1%DB%B1_%D8%AA%D8%A7_%DB%B2%DB%B6%DB%B0_%D9%87%E2%80%8D.%D9%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="تاریخ شیعه دوازده‌امامی از سال ۱۱ تا ۲۶۰ ه‍.ق (صفحه وجود ندارد)">از سال ۱۱ تا ۲۶۰ ه‍. ق</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D8%B1_%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%81%D8%AA_%D8%AE%D9%84%D9%81%D8%A7%DB%8C_%D8%B1%D8%A7%D8%B4%D8%AF%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="شیعه در دوران خلافت خلفای راشدین (صفحه وجود ندارد)">دوران خلافت راشدین</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D8%B1_%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%81%D8%AA_%D8%A7%D9%85%D9%88%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="شیعه در دوران خلافت اموی (صفحه وجود ندارد)">دوران امویان</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A8%D8%B1%D8%AF_%DA%A9%D8%B1%D8%A8%D9%84%D8%A7" title="نبرد کربلا">واقعهٔ کربلا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%DB%8C%D8%A7%D9%85_%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1_%D8%AB%D9%82%D9%81%DB%8C" title="قیام مختار ثقفی">قیام مختار</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%87%D8%B6%D8%AA_%D8%AA%D9%88%D8%A7%D8%A8%DB%8C%D9%86" title="نهضت توابین">قیام توابین</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%B3_%D9%82%D9%85_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="تاسیس قم شیعی (صفحه وجود ندارد)">تاسیس قم شیعی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%B4%DB%8C%D8%B9_%DA%A9%D9%88%D9%81%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="تشیع کوفی (صفحه وجود ندارد)">تشیع کوفی</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D8%B1_%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%81%D8%AA_%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="شیعه در دوران خلافت عباسی (صفحه وجود ندارد)">دوران عباسیان</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D9%87%D8%B6%D8%AA_%D8%A8%D8%A7%D9%82%D8%B1%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="نهضت باقرین (صفحه وجود ندارد)">نهضت باقرین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A8%DA%A9%D9%87_%D9%88%DA%A9%D9%84%D8%A7" title="شبکه وکلا">شبکهٔ وکالت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%AA%D8%B9%D9%87%D8%AF%DB%8C_%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D8%A8%D9%86_%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%B6%D8%A7" class="mw-redirect" title="ولایتعهدی علی بن موسی الرضا">ولایتعهدی علی بن موسی الرضا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%87%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%AA_%D8%B3%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D8%AA_%D8%A8%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="مهاجرت سادات به ایران (صفحه وجود ندارد)">مهاجرت سادات به ایران</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D8%BA%DB%8C%D8%A8%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="زمینه‌سازی غیبت (صفحه وجود ندارد)">زمینه‌سازی غیبت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%D8%BA%DB%8C%D8%A8%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="عصر غیبت (صفحه وجود ندارد)">عصر غیبت</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%BA%DB%8C%D8%A8%D8%AA_%D8%B5%D8%BA%D8%B1%D8%A7" title="غیبت صغرا">غیبت صغرا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%BA%DB%8C%D8%A8%D8%AA_%DA%A9%D8%A8%D8%B1%D8%A7" title="غیبت کبرا">غیبت کبرا</a></li></ul></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background-color:E7EFE0;width:1%;width: 10%;"><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%A7%D8%B2_%D8%B3%D8%A7%D9%84_%DB%B2%DB%B6%DB%B0_%D8%AA%D8%A7_%D8%A2%D8%BA%D8%A7%D8%B2_%D8%B5%D9%81%D9%88%DB%8C%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="تاریخ شیعه دوازده‌امامی از سال ۲۶۰ تا آغاز صفویه (صفحه وجود ندارد)">از ۲۶۰ تا آغاز صفویه</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85%D8%AA_%D8%A7%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="شیعه دوازده‌امامی در حکومت ادریسیان (صفحه وجود ندارد)">حکومت ادریسیان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85%D8%AA_%D9%81%D8%A7%D8%B7%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="شیعه دوازده‌امامی در حکومت فاطمیان (صفحه وجود ندارد)">حکومت فاطمیان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85%D8%AA_%D8%A2%D9%84_%D8%A8%D9%88%DB%8C%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="شیعه دوازده‌امامی در حکومت آل بویه (صفحه وجود ندارد)">حکومت آل‌بویه</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%AA%D8%B4%DB%8C%D8%B9_%D8%A8%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="ورود تشیع به ایران (صفحه وجود ندارد)">ورود تشیع به ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1_%D9%85%D8%B0%D9%87%D8%A8_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B2_%D8%B3%D9%86%DB%8C_%D8%A8%D9%87_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87" title="تغییر مذهب ایرانیان از سنی به شیعه">تغییر مذهب ایرانیان از سنی به شیعه</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85%D8%AA_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%AE%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="شیعه دوازده‌امامی در حکومت ایلخانان (صفحه وجود ندارد)">حکومت ایلخانان</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%D9%87_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%B4%D8%AF%D9%86_%D8%B3%D9%84%D8%B7%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%AE%D8%AF%D8%A7%D8%A8%D9%86%D8%AF%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="واقعه شیعه شدن سلطان محمد خدابنده (صفحه وجود ندارد)">شیعه شدن سلطان محمد</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%B3%D9%85%DB%8C%D8%AA_%D9%85%D8%B0%D9%87%D8%A8_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%AE%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="رسمیت مذهب شیعه دوازده‌امامی در ایران ایلخانی (صفحه وجود ندارد)">رسمیت مذهب در ایران ایلخانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="سربداران">سربداران</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%B9%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="مرعشیان">مرعشیان</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="کیاییان">کیاییان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A2%D9%84_%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="آل عماد (صفحه وجود ندارد)">آل عماد</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background-color:E7EFE0;width:1%;width: 10%;"><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%A7%D8%B2_%D8%B5%D9%81%D9%88%DB%8C%D9%87_%D8%AA%D8%A7_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D8%AF%D9%87%D9%94_%DA%86%D9%87%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%87%D9%85_%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D8%AF%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="تاریخ شیعه دوازده‌امامی از صفویه تا پایان سدهٔ چهاردهم خورشیدی (صفحه وجود ندارد)">از صفویه تا پایان<br />سدهٔ چهاردهم ه‍. خ</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85%D8%AA_%D8%B5%D9%81%D9%88%DB%8C%D9%87" title="شیعه دوازده‌امامی در حکومت صفویه">حکومت صفویه</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D9%82%DB%8C%D8%A7%D9%85_%D8%B4%D8%A7%D9%87_%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3_%D8%B5%D9%81%D9%88%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="قیام شاه عباس صفوی (صفحه وجود ندارد)">قیام شاه عباس صفوی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%B3%D9%85%DB%8C%D8%AA_%D9%85%D8%B0%D9%87%D8%A8_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%B5%D9%81%D9%88%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="رسمیت مذهب شیعه دوازده‌امامی در ایران صفوی (صفحه وجود ندارد)">رسمیت مذهب در ایران صفوی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D9%86%D8%B4_%D9%88_%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D8%A6%D9%88%D9%84%D9%88%DA%98%DB%8C_%D8%B5%D9%81%D9%88%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="بینش و ایدئولوژی صفویان">بینش و ایدئولوژی صفویان</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85%D8%AA_%D8%A7%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="شیعه دوازده‌امامی در حکومت افشاریه (صفحه وجود ندارد)">حکومت افشاریه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85%D8%AA_%D8%B2%D9%86%D8%AF%DB%8C%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="شیعه دوازده‌امامی در حکومت زندیه (صفحه وجود ندارد)">حکومت زندیه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85%D8%AA_%D9%82%D8%A7%D8%AC%D8%A7%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="شیعه دوازده‌امامی در حکومت قاجار (صفحه وجود ندارد)">حکومت قاجار</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%B3%D9%85%DB%8C%D8%AA_%D9%85%D8%B0%D9%87%D8%A8_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D9%85%D8%B4%D8%B1%D9%88%D8%B7%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="رسمیت مذهب شیعه دوازده‌امامی در قانون اساسی مشروطه (صفحه وجود ندارد)">رسمیت مذهب در قانون اساسی مشروطه</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85%D8%AA_%D9%BE%D9%87%D9%84%D9%88%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="شیعه دوازده‌امامی در حکومت پهلوی (صفحه وجود ندارد)">حکومت پهلوی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85%D8%AA_%D8%A7%D9%88%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="شیعه دوازده‌امامی در حکومت اود (صفحه وجود ندارد)">حکومت اود</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85%D8%AA_%D8%B1%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D9%BE%D9%88%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="شیعه دوازده‌امامی در حکومت رام‌پور (صفحه وجود ندارد)">حکومت رام‌پور</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA_%D8%AD%DB%8C%D8%AF%D8%B1%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="شیعه دوازده‌امامی در دولت حیدرآباد (صفحه وجود ندارد)">دولت حیدرآباد</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A2%D8%B0%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="شیعه دوازده‌امامی در جمهوری آذربایجان (صفحه وجود ندارد)">جمهوری آذربایجان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85%D8%AA_%D9%85%D8%AA%D9%88%DA%A9%D9%84%DB%8C%D9%86_%DB%8C%D9%85%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="شیعه دوازده‌امامی در حکومت متوکلین یمن (صفحه وجود ندارد)">حکومت متوکلین یمن</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85%D8%AA_%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%84%D9%88%DB%8C%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="شیعه دوازده‌امامی در حکومت دولت العلویین (صفحه وجود ندارد)">حکومت جبل العلویان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85%D8%AA_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="شیعه دوازده‌امامی در حکومت جمهوری اسلامی (صفحه وجود ندارد)">حکومت جمهوری اسلامی</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%B3%D9%85%DB%8C%D8%AA_%D9%85%D8%B0%D9%87%D8%A8_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="رسمیت مذهب شیعه دوازده‌امامی در قانون اساسی ایران (صفحه وجود ندارد)">رسمیت مذهب در قانون اساسی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B5%D9%84_%DB%B1%DB%B2_%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="اصل ۱۲ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران (صفحه وجود ندارد)">اصل ۱۲ قانون اساسی ایران</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85%D8%AA_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%AE%D9%84%D9%82_%D8%A2%D8%B0%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="شیعه دوازده‌امامی در حکومت جمهوری خلق آذربایجان (صفحه وجود ندارد)">حکومت دمکراتیک آذربایجان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85%D8%AA_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="شیعه دوازده‌امامی در حکومت جمهوری عراق (صفحه وجود ندارد)">حکومت جمهوری عراق</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background-color:E7EFE0;width:1%;width: 10%;">مرتبط</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="گاه‌شمار شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">گاه‌شمار</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%B1%D9%88%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="تاریخ روایی شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">تاریخ شیعی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="تاریخ حقوقی شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">تاریخ حقوقی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%D8%B3%D9%84%E2%80%8C%DA%A9%D8%B4%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%DB%8C%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="رده:نسل‌کشی شیعیان (صفحه وجود ندارد)">نسل‌کشی‌ها</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%AA%D8%B4%DB%8C%D8%B9_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="تاریخ تشیع در ایران (صفحه وجود ندارد)">تاریخ تشیع در ایران</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background-color:D1DFC3;width:1%;width: 8% background:#E7EFE0;"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B9%D9%82%D8%A7%DB%8C%D8%AF_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:عقاید شیعه دوازده‌امامی">عقاید</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th id="عمومی" scope="row" class="navbox-group" style="background-color:E7EFE0;width:1%;width: 10%;">عمومی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B5%D9%88%D9%84_%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="اصول دین در باور شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">اصول دین</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%88%D8%AD%DB%8C%D8%AF_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="توحید در باور شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">توحید</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%A8%D9%88%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="نبوت در باور شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">نبوت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="امامت در باور شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">امامت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%AF_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="معاد در باور شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">معاد</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B9%D8%AF%D9%84_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="عدل در باور شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">عدل</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B1%D9%88%D8%B9_%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فروع دین در باور شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">فروع دین</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%B2_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="نماز در باور شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">نماز</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%87_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="روزه در باور شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">روزه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%AC_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="حج در باور شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">حج</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B2%DA%A9%D8%A7%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="زکات در باور شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">زکات</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D9%85%D8%B3_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="خمس در باور شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">خمس</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="تولی در باور شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">تولی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A8%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="تبری در باور شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">تبری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%87%D8%A7%D8%AF_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="جهاد در باور شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">جهاد</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%85%D8%B1_%D8%A8%D9%87_%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%88%D9%81_%D9%88_%D9%86%D9%87%DB%8C_%D8%A7%D8%B2_%D9%85%D9%86%DA%A9%D8%B1_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="امر به معروف و نهی از منکر در باور شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">امر به معروف</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%85%D8%B1_%D8%A8%D9%87_%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%88%D9%81_%D9%88_%D9%86%D9%87%DB%8C_%D8%A7%D8%B2_%D9%85%D9%86%DA%A9%D8%B1_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="امر به معروف و نهی از منکر در باور شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">نهی از منکر</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background-color:E7EFE0;width:1%;width: 10%;"><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="شیعه‌شناسی (صفحه وجود ندارد)">شیعه‌شناسی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="اخباری‌گری">اخباری‌گری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D9%88%D9%84%DB%8C%D9%88%D9%86" title="اصولیون">اصولیون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87%E2%80%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%B2%DB%8C" title="شیعه‌ستیزی">شیعه‌ستیزی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%88%D9%81_%D9%88_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87" title="تصوف و شیعه">تصوف و شیعه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%AF%D9%88%DB%8C%D9%86_%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="تدوین حدیث شیعه (صفحه وجود ندارد)">تدوین حدیث شیعه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="رده:مجلات شیعه‌شناسی (صفحه وجود ندارد)">مجلات شیعه‌شناسی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background-color:E7EFE0;width:1%;width: 10%;"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3%D8%A7%D8%AA_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:مقدسات شیعه دوازده‌امامی">مقدسات</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%AF_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3_%D9%86%D8%B2%D8%AF_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:افراد مقدس نزد شیعه دوازده‌امامی">افراد مقدس</a> <ul><li><a href="/wiki/%DA%86%D9%87%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%87_%D9%85%D8%B9%D8%B5%D9%88%D9%85" title="چهارده معصوم">چهارده معصوم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85" title="دوازده امام">دوازده امام</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:مکان‌های مقدس شیعه دوازده‌امامی">مکان‌های مقدس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B4%D9%87%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:شهرهای مقدس شیعه دوازده‌امامی">شهرهای مقدس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3_%D9%86%D8%B2%D8%AF_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:روزهای مقدس نزد شیعه دوازده‌امامی">روزهای مقدس</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%A7%D8%B9%DB%8C%D8%A7%D8%AF_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فهرست اعیاد شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">اعیاد</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%87%D9%85_%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فهرست رویدادهای مهم برای شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">رویدادها</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%85%D8%A7%D8%AA_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فهرست مراسمات شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">مراسمات</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background-color:D1DFC3;width:1%;width: 8% background:#E7EFE0;"><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="معارف شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">معارف</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="علم حدیث شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">حدیث</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%AC%DB%8C%D8%AA_%D8%AE%D8%A8%D8%B1_%D9%88%D8%A7%D8%AD%D8%AF_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="حجیت خبر واحد در باور شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">حجیت خبر واحد</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%AD_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%AF%D9%84%D9%87_%D8%B3%D9%86%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="تسامح در ادله سنن در باور شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">تسامح در ادله سنن</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86_%D9%88_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="قرآن و شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">قرآن</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B9%D9%82%D9%84_%D9%88_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="عقل و شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">عقل</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%AC%D9%85%D8%A7%D8%B9_%D9%88_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="اجماع و شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">اجماع</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%87%D8%AF%D9%88%DB%8C%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="مهدویت در باور شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">مهدویت</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%AC%D8%AA_%D8%A8%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B3%D9%86" title="حجت بن الحسن">حجت بن الحسن</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%D8%AC%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="منجی در باور شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">منجی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B8%D8%A7%D8%B1_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="انتظار در باور شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">انتظار</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B8%D9%87%D9%88%D8%B1_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="ظهور در باور شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">ظهور</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AC%D8%B9%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رجعت در باور شیعه دوازده‌امامی">رجعت</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%D9%81%D8%A7%D8%B9%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="شفاعت در باور شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">شفاعت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%88%D8%B3%D9%84_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="توسل در باور شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">توسل</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B9%D8%B5%D9%85%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="عصمت در باور شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">عصمت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%82%DB%8C%D9%87_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="تقیه در باور شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">تقیه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%AA%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="متعه در باور شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">متعه</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background-color:D1DFC3;width:1%;width: 8% background:#E7EFE0;"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B4%DB%8C%D8%B9%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:شیعیان دوازده‌امامی">کسان</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%A8_%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B9%D9%87" title="نواب اربعه">نواب اربعه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D8%AD%D8%A7%D8%A8_%D8%A7%D8%AC%D9%85%D8%A7%D8%B9" title="اصحاب اجماع">اصحاب اجماع</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D8%AD%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%B3%D8%A7" title="اصحاب کسا">اصحاب کسا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%AD%D8%AF%D8%AB%D8%A7%D9%86_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:محدثان شیعه دوازده‌امامی">محدثان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%AC%D8%B9_%D8%AA%D9%82%D9%84%DB%8C%D8%AF_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87" title="فهرست مراجع تقلید شیعه">مراجع تقلید</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%81%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:مفسران قرآن شیعه دوازده‌امامی">مفسران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:فیلسوفان شیعه دوازده‌امامی">فیلسوفان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%AC%D8%AA%D9%87%D8%AF%D8%A7%D9%86" title="رده:مجتهدان">مجتهدان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%D9%82%DB%8C%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:فقیهان شیعه دوازده‌امامی">فقیهان</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%81%D9%82%DB%8C%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="فهرست فقیهان شیعه دوازده‌امامی ایرانی">فهرست</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="رده:عارفان شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">عارفان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B4%D8%A7%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:شاعران شیعه دوازده‌امامی">شاعران</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="رده:ادیبان شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">ادیبان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="رده:نویسندگان شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">نویسندگان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%B1%D8%B9%D8%A7%D9%86_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="رده:مخترعان شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">مخترعان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%D8%A7%D9%86_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="رده:پزشکان شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">پزشکان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%85%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:سیاستمداران شیعه دوازده‌امامی">سیاست‌مداران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%BE%D8%A7%D8%AF%D8%B4%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:پادشاهان شیعه دوازده‌امامی">پادشاهان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="رده:اسلام‌شناسان شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">اسلام‌شناسان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D9%84_%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87" title="فهرست رجال حدیث شیعه">رجال حدیثی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%B1%D8%B7%D9%87_%D8%A7%D9%84%D8%AE%D9%85%DB%8C%D8%B3" class="mw-redirect" title="شرطه الخمیس">شرطه الخمیس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="شیعه‌شدگان">شیعه‌شدگان</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background-color:D1DFC3;width:1%;width: 8% background:#E7EFE0;"><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فرهنگ شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">فرهنگ</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فرهنگ کلامی شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">فرهنگ کلامی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A2%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="آخرالزمان در باور شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">آخرالزمان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%A8%D9%84%DB%8C%D8%B3_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="ابلیس در باور شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">ابلیس</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%DB%8C_%D9%88_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="اباحه‌گری و شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">اباحه‌گری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%AB%D8%A8%D8%A7%D8%AA_%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AF_%D8%AD%D8%AC%D8%AA_%D8%A8%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B3%D9%86_%D8%A7%D8%B2_%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="اثبات وجود حجت بن الحسن از دیدگاه شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">اثبات وجود حجت بن الحسن</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%AF%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="شهادت در باور شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">شهادت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%B1%D8%A8%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="تربت در باور شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">تربت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="نمادهای شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">نمادها</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="شعارهای شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">شعارها</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background-color:D1DFC3;width:1%;width: 8% background:#E7EFE0;"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:رسانه‌های شیعه دوازده‌امامی">رسانه</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B4%D8%A8%DA%A9%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%A7%D9%87%D9%88%D8%A7%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="رده:شبکه‌های ماهواره‌ای شیعیان دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">شبکات ماهواره‌ای</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B4%D8%A8%DA%A9%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D9%84%D9%88%DB%8C%D8%B2%DB%8C%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="رده:شبکه‌های تلویزیونی شیعیان دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">شبکات تلویزیونی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B4%D8%A8%DA%A9%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%AA%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="رده:شبکه‌های اینترنتی شیعیان دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">شبکات اینترنتی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%88%D8%A8%E2%80%8C%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:وب‌گاه‌های شیعیان دوازده‌امامی">وب‌گاه‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:روزنامه‌های شیعیان دوازده‌امامی">روزنامه‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AE%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:خبرگزاری‌های شیعیان دوازده‌امامی">خبرگزاری‌ها</a></li></ul> <ul><li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87" title="ویکی‌شیعه">ویکی‌شیعه</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background-color:D1DFC3;width:1%;width: 8% background:#E7EFE0;"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%88%D8%B3%D8%B3%D8%A7%D8%AA_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:موسسات شیعه دوازده‌امامی">مؤسسات</a><br /> و <a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D8%AD%D8%B2%D8%A7%D8%A8_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="رده:احزاب شیعه دوازده‌امامی (صفحه وجود ندارد)">احزاب</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AD%D9%88%D8%B2%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C%D9%87" title="رده:حوزه علمیه">حوزه علمیه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:دانشگاه‌های شیعیان دوازده‌امامی">دانشگاه‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%82%D8%AF%D8%B3_%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C" title="رده:آستان قدس رضوی">آستان قدس رضوی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%82%D8%AF%D8%B3_%D8%B9%D9%84%D9%88%DB%8C" title="رده:آستان قدس علوی">آستان قدس علوی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B9%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%AA_%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%AA" title="رده:عتبات عالیات">عتبات عالیات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3_%D8%AD%D8%B1%D9%85_%D8%AD%D8%B6%D8%B1%D8%AA_%D9%85%D8%B9%D8%B5%D9%88%D9%85%D9%87" title="رده:آستان مقدس حرم حضرت معصومه">آستان مقدس حرم حضرت معصومه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3_%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF%DB%8C_%D9%88_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%DB%8C" title="رده:آستان مقدس احمدی و محمدی">آستان مقدس احمدی و محمدی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%B3_%D8%A7%D8%B9%D9%84%D8%A7%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86" title="مجلس اعلای شیعیان لبنان">مجلس اعلای شیعیان لبنان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%B3_%D8%A7%D8%B9%D9%84%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82" title="مجلس اعلای اسلامی عراق">مجلس اعلای اسلامی عراق</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AD%D8%B2%D8%A8%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87" title="رده:حزب‌های شیعه">احزاب سیاسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AC%D9%85%D8%B9_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A8%DB%8C%D8%AA" title="مجمع جهانی اهل بیت">مجمع جهانی اهل بیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AC%D9%85%D8%B9_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%AA%D9%82%D8%B1%DB%8C%D8%A8_%D9%85%D8%B0%D8%A7%D9%87%D8%A8_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی">مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background-color:D1DFC3;width:1%;width: 8% background:#E7EFE0;"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AB_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:میراث شیعه دوازده‌امامی">میراث</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background-color:E7EFE0;width:1%;width: 10%;"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AB_%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:میراث علمی شیعه دوازده‌امامی">علمی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:کتاب‌شناسی شیعه دوازده‌امامی">کتاب‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1_%D9%85%D9%86%D8%B3%D9%88%D8%A8_%D8%A8%D9%87_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" class="mw-redirect" title="آثار منسوب به امامان شیعه دوازده‌امامی">آثار دوازده امام</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:کتاب‌های تاریخی شیعه دوازده‌امامی">کتب تاریخی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%81%D9%82%D9%87%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:کتاب‌های فقهی شیعه دوازده‌امامی">کتب فقهی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:کتاب‌های حدیثی شیعه دوازده‌امامی">کتب حدیثی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D9%81%D8%B3%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:کتاب‌های تفسیری شیعه دوازده‌امامی">کتب تفسیری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:کتاب‌های کلامی شیعه دوازده‌امامی">کتب کلامی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B9%D9%87" title="کتب اربعه">کتب اربعه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D9%88%D9%84_%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%A6%D9%87" title="اصول اربعمائه">اصول اربعمائه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9_%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="جامع حدیثی (صفحه وجود ندارد)">جامع حدیثی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background-color:E7EFE0;width:1%;width: 10%;"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AB_%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D9%88_%D9%85%D8%B9%D9%86%D9%88%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:میراث فرهنگی و معنوی شیعه دوازده‌امامی">فرهنگی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%87%D9%85_%D8%AF%D8%B1_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87" title="روزهای مهم در شیعه">روزهای مهم</a></li> <li>میراث برپایه منطقه: <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AB_%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D9%82%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="میراث فرهنگی شیعه دوازده‌امامی در قم (صفحه وجود ندارد)">قم</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AB_%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="میراث فرهنگی شیعه دوازده‌امامی در کاشان (صفحه وجود ندارد)">کاشان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AB_%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%B3%D8%A8%D8%B2%D9%88%D8%A7%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="میراث فرهنگی شیعه دوازده‌امامی در سبزوار (صفحه وجود ندارد)">سبزوار</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AB_%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B5%D9%81%D9%87%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="میراث فرهنگی شیعه دوازده‌امامی در اصفهان (صفحه وجود ندارد)">اصفهان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AB_%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D9%86%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="میراث فرهنگی شیعه دوازده‌امامی در نیشابور (صفحه وجود ندارد)">نیشابور</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AB_%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AA%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="میراث فرهنگی شیعه دوازده‌امامی در تبریز (صفحه وجود ندارد)">تبریز</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AB_%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%DB%8C%D9%85%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="میراث فرهنگی شیعه دوازده‌امامی در یمن (صفحه وجود ندارد)">یمن</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AB_%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%AD%D8%B1%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="میراث فرهنگی شیعه دوازده‌امامی در بحرین (صفحه وجود ندارد)">بحرین</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B4%D9%87%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%87%D9%85_%D8%AF%D8%B1_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87" title="رده:شهرهای مهم در شیعه">شهرهای مهم</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background-color:E7EFE0;width:1%;width: 10%;"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AB_%D9%87%D9%86%D8%B1%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:میراث هنری شیعه دوازده‌امامی">هنری</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B3%DB%8C%D9%86%D9%85%D8%A7_%D9%88_%D8%AA%D9%84%D9%88%DB%8C%D8%B2%DB%8C%D9%88%D9%86_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:سینما و تلویزیون شیعه دوازده‌امامی">فیلم و تلویزیون</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%DB%8C%D9%84%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D9%88_%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D9%84%D9%88%DB%8C%D8%B2%DB%8C%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:فیلم‌ها و مجموعه‌های تلویزیونی درباره امامان شیعه دوازده‌امامی">امامان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%DB%8C%D9%84%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D9%88_%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D9%84%D9%88%DB%8C%D8%B2%DB%8C%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D9%86%D8%A8%D8%B1%D8%AF_%DA%A9%D8%B1%D8%A8%D9%84%D8%A7" title="رده:فیلم‌ها و مجموعه‌های تلویزیونی درباره نبرد کربلا">نبرد کربلا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%DB%8C%D9%84%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D9%88_%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D9%84%D9%88%DB%8C%D8%B2%DB%8C%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="رده:فیلم‌ها و مجموعه‌های تلویزیونی درباره شیعیان">شیعیان</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%DB%8C%D9%84%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B3%D8%AA%D9%86%D8%AF_%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%AA%D8%B4%DB%8C%D8%B9" title="رده:فیلم‌های مستند درباره تشیع">مستندها</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B9%D8%B2%DB%8C%D9%87" title="تعزیه">تعزیه</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background-color:E7EFE0;width:1%;width: 10%;"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AB_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:میراث تاریخی شیعه دوازده‌امامی">تاریخی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%AF%D9%88%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87" title="فهرست دودمان‌های شیعه">دودمان‌های شیعه</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2" style="background-color:D1DFC3"><div> <ul><li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Portal-puzzle.svg" class="mw-file-description" title="درگاه"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Portal-puzzle.svg/16px-Portal-puzzle.svg.png" decoding="async" width="16" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Portal-puzzle.svg/24px-Portal-puzzle.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Portal-puzzle.svg/32px-Portal-puzzle.svg.png 2x" data-file-width="32" data-file-height="28" /></a></span> <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D8%AA%D8%B4%DB%8C%D8%B9" title="درگاه:تشیع">درگاه تشیع</a></li> <li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Symbol_category_class.svg" class="mw-file-description" title="رده"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/16px-Symbol_category_class.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/23px-Symbol_category_class.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/31px-Symbol_category_class.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a></span> <a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:شیعه دوازده‌امامی">رده تشیع دوازده‌امامی</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox authority-control" aria-labelledby="داده‌های_کتابخانه‌ای_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=ویرایش_در_ویکی‌داده&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q234915#identifiers&#124;class=noprint&#124;ویرایش_در_ویکی‌داده" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="داده‌های_کتابخانه‌ای_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=ویرایش_در_ویکی‌داده&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q234915#identifiers&#124;class=noprint&#124;ویرایش_در_ویکی‌داده" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="راهنما:داده‌های کتابخانه‌ای">داده‌های کتابخانه‌ای</a> <span class="mw-valign-text-top noprint" typeof="mw:File/Frameless"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q234915#identifiers" title="ویرایش در ویکی‌داده"><img alt="ویرایش در ویکی‌داده" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg/10px-OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg/15px-OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg/20px-OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">کتابخانه‌های ملی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb12533607q">فرانسه</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.bnf.fr/ark:/12148/cb12533607q">(داده‌ها)</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/4125388-7">آلمان</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://uli.nli.org.il/F/?func=find-b&local_base=NLX10&find_code=UID&request=987007555760505171">اسرائیل</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/subjects/sh85089072">ایالات متحده آمریکا</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=ph274678&CON_LNG=ENG">جمهوری چک</a></span></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">سایر</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://islamansiklopedisi.org.tr/hac">دانشنامهٔ اسلام</a></span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">برگرفته از «<a dir="ltr" href="https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=حج&oldid=40605869">https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=حج&oldid=40605869</a>»</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B1%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="ویژه:رده‌ها">رده‌ها</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AD%D8%AC" title="رده:حج">حج</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D8%AD%DA%A9%D8%A7%D9%85_%D9%81%D9%82%D9%87%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="رده:احکام فقهی اسلام">احکام فقهی اسلام</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D8%B5%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%AD%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:اصطلاحات اسلامی">اصطلاحات اسلامی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%DA%A9%D9%87" title="رده:تاریخ مکه">تاریخ مکه</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B3%D9%81%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B2%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D8%AA%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رده:سفرهای زیارتی اسلامی">سفرهای زیارتی اسلامی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%D8%B1%D9%88%D8%B9_%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="رده:فروع دین اسلام">فروع دین اسلام</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%DA%A9%D9%87" title="رده:مکه">مکه</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%B4%DA%AF%D8%B1%DB%8C_%D9%85%D8%B0%D9%87%D8%A8%DB%8C" title="رده:گردشگری مذهبی">گردشگری مذهبی</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">رده‌های پنهان: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%D8%AA%D8%AC%D8%B2%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1_%D8%A2%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4%E2%80%8C%D8%B9%D8%AF%D8%AF_%D8%A8%D8%A7_%D8%A2%D8%B1%DA%AF%D9%88%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%BA%DB%8C%D8%B1%D8%B9%D8%AF%D8%AF%DB%8C" title="رده:صفحه‌های دارای تابع تجزیه‌گر آرایش‌عدد با آرگومان غیرعددی">صفحه‌های دارای تابع تجزیه‌گر آرایش‌عدد با آرگومان غیرعددی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%E2%80%8C%D8%A8%DA%A9_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%AA" title="رده:پیوندهای وی‌بک الگوی بایگانی اینترنت">پیوندهای وی‌بک الگوی بایگانی اینترنت</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%86%D8%A8%D8%B9_%D8%A8%D9%87_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="رده:یادکردهای دارای منبع به زبان انگلیسی">یادکردهای دارای منبع به زبان انگلیسی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%88_%D8%B3%D8%A7%D9%84" title="رده:نگهداری یادکرد:تاریخ و سال">نگهداری یادکرد:تاریخ و سال</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%87" title="رده:صفحه‌های دارای پیوند مرده">صفحه‌های دارای پیوند مرده</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%DA%A9%D9%87_%D8%A7%D8%B2_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF_%D9%88%D8%A8_%D8%A8%D8%A7_%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%85%D8%AA%D8%B1_%D9%88%D8%B6%D8%B9%DB%8C%D8%AA_%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF" title="رده:صفحه‌هایی که از یادکرد وب با پارامتر وضعیت پیوند استفاده می‌کنند">صفحه‌هایی که از یادکرد وب با پارامتر وضعیت پیوند استفاده می‌کنند</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%A2%D8%B1%DA%AF%D9%88%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AA%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88" title="رده:صفحه‌های دارای آرگومان تکراری در فراخوانی الگو">صفحه‌های دارای آرگومان تکراری در فراخوانی الگو</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_BNF" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BNF">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BNF</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_GND" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های GND">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های GND</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_J9U" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های J9U">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های J9U</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_LCCN" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های LCCN">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های LCCN</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_NKC" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NKC">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NKC</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_TDV%C4%B0A" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های TDVİA">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های TDVİA</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> این صفحه آخرین‌بار در ۱۴ نوامبر ۲۰۲۴ ساعت ۰۳:۰۴ ویرایش شده است.</li> <li id="footer-info-copyright">همهٔ نوشته‌ها تحت <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ar">مجوز Creative Commons Attribution/Share-Alike</a> در دسترس است؛ برای جزئیات بیشتر <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">شرایط استفاده</a> را بخوانید.<br /> ویکی‌پدیا® علامتی تجاری متعلق به سازمان غیرانتفاعی <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">بنیاد ویکی‌مدیا</a> است.<br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">سیاست حفظ حریم خصوصی</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87">دربارهٔ ویکی‌پدیا</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%DA%A9%D8%B0%DB%8C%D8%A8%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%D9%94_%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C">تکذیب‌نامه‌ها</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">آیین‌نامه رفتاری</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://www.mediawiki.org/wiki/How_to_contribute/fa?uselang=fa">توسعه‌دهندگان</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/fa.wikipedia.org">آمار</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">بیانیهٔ کوکی</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//fa.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%AD%D8%AC&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">نمای موبایل</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-6b7f745dd4-9wwql","wgBackendResponseTime":147,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"1.085","walltime":"1.356","ppvisitednodes":{"value":4540,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":241565,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":5616,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":30,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":9,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":112219,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 1154.599 1 -total"," 56.36% 650.757 1 الگو:پانویس"," 13.51% 155.953 5 الگو:Cite_book"," 13.09% 151.151 1 الگو:اسلام"," 12.65% 146.023 1 الگو:Sidebar_with_collapsible_lists"," 11.54% 133.291 2 الگو:پیوند_مرده"," 11.35% 131.005 2 الگو:Fix"," 11.18% 129.135 13 الگو:یادکرد_وب"," 10.83% 124.996 4 الگو:گرداننده_رده"," 9.24% 106.714 3 الگو:Navbox"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.624","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":8437127,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-66695f89d8-z4fsc","timestamp":"20241119183619","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u062d\u062c","url":"https:\/\/fa.wikipedia.org\/wiki\/%D8%AD%D8%AC","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q234915","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q234915","author":{"@type":"Organization","name":"\u0645\u0634\u0627\u0631\u06a9\u062a\u200c\u06a9\u0646\u0646\u062f\u06af\u0627\u0646 \u067e\u0631\u0648\u0698\u0647\u0654 \u0648\u06cc\u06a9\u06cc\u200c\u0645\u062f\u06cc\u0627"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2006-05-18T03:43:05Z","dateModified":"2024-11-14T03:04:29Z","headline":"\u06cc\u06a9\u06cc \u0627\u0632 \u0641\u0631\u0648\u0639 \u062f\u06cc\u0646 \u0627\u0633\u0644\u0627\u0645"}</script> </body> </html>