CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="fa" dir="rtl"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>توافق‌نامه سایکس–پیکو - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )fawikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[".\t,","٫\t٬"],"wgDigitTransformTable":[ "0\t1\t2\t3\t4\t5\t6\t7\t8\t9\t%","۰\t۱\t۲\t۳\t۴\t۵\t۶\t۷\t۸\t۹\t٪"],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","ژانویه","فوریه","مارس","آوریل","مه","ژوئن","ژوئیه","اوت","سپتامبر","اکتبر","نوامبر","دسامبر"],"wgRequestId":"1fa0b83e-1dba-4325-82fb-82ef0c827304","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"توافق‌نامه_سایکس–پیکو","wgTitle":"توافق‌نامه سایکس–پیکو","wgCurRevisionId":40419471,"wgRevisionId":40419471,"wgArticleId":486023,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["صفحه‌های حاوی پیوند جادویی آی‌اس‌بی‌ان","مقاله‌های دارای واژگان به زبان انگلیسی","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های GND", "مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های J9U","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های LCCN","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های WorldCat-LCCN","صفحه‌های دارای خطا در ارجاع","صفحه‌ها با یادکرد خراب","اسناد قیمومت بریتانیا بر فلسطین","امپراتوری عثمانی در جنگ جهانی اول","امپریالیسم","بریتانیا در ۱۹۱۶ (میلادی)","بریتانیا در جنگ جهانی اول","پیمان‌های بریتانیا و فرانسه","پیمان‌های پنهانی","تاریخ سوریه","تاریخ فلسطین","روابط بریتانیا و فرانسه","سوریه در ۱۹۱۶ (میلادی)","سوریه عثمانی در ۱۹۱۶ (میلادی)","فرانسه در ۱۹۱۶ (میلادی)","فرانسه در جنگ جهانی اول","مرزهای دولت فلسطین", "معاهده‌های بریتانیا (۱۹۲۲–۱۸۰۱)","معاهده‌های بریتانیا","معاهده‌های جمهوری سوم فرانسه","معاهده‌های جنگ جهانی اول","معاهده‌های مرز","معاهده‌های مصوب‌شده در ۱۹۱۶ (میلادی)","موافقت‌نامه سایکس–پیکو","درگیری اسرائیل و اعراب","هلال حاصل‌خیز"],"wgPageViewLanguage":"fa","wgPageContentLanguage":"fa","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"توافق‌نامه_سایکس–پیکو","wgRelevantArticleId":486023,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"status":{"levels":1}}},"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"fa","pageLanguageDir": "rtl","pageVariantFallbacks":"fa"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":80000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q211674","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":true,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready", "skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.tablesorter.styles":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.tablesorter","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Edittools","ext.gadget.EasyNewSection","ext.gadget.signit","ext.gadget.decodesummary","ext.gadget.Watchlist","ext.gadget.switcher","ext.gadget.refToolbar","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents", "ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fa&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cjquery.tablesorter.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=fa&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fa&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/MPK1-426_Sykes_Picot_Agreement_Map_signed_8_May_1916.jpg/1200px-MPK1-426_Sykes_Picot_Agreement_Map_signed_8_May_1916.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1165"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/MPK1-426_Sykes_Picot_Agreement_Map_signed_8_May_1916.jpg/800px-MPK1-426_Sykes_Picot_Agreement_Map_signed_8_May_1916.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="777"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/MPK1-426_Sykes_Picot_Agreement_Map_signed_8_May_1916.jpg/640px-MPK1-426_Sykes_Picot_Agreement_Map_signed_8_May_1916.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="621"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="توافق‌نامه سایکس–پیکو - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//fa.m.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%81%D9%82%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%B3%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%B3%E2%80%93%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D9%88"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="ویرایش" href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%81%D9%82%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%B3%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%B3%E2%80%93%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D9%88&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="ویکی‌پدیا (fa)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//fa.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%81%D9%82%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%B3%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%B3%E2%80%93%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D9%88"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fa"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="خوراک اتم برای ویکی‌پدیا" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki rtl sitedir-rtl mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-توافق‌نامه_سایکس–پیکو rootpage-توافق‌نامه_سایکس–پیکو skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">پرش به محتوا</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="منوی اصلی" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">منوی اصلی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">منوی اصلی</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">نهفتن</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> بازدید محتوا </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" title="مشاهدهٔ صفحهٔ اصلی [z]" accesskey="z"><span>صفحهٔ اصلی</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D9%86%D9%88%D9%86%DB%8C" title="یافتن اطلاعات پس‌زمینه پیرامون رویدادهای کنونی"><span>رویدادهای کنونی</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C" title="آوردن یک صفحهٔ تصادفی [x]" accesskey="x"><span>مقالهٔ تصادفی</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-collaboration" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-collaboration" > <div class="vector-menu-heading"> همکاری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1" title="فهرستی از تغییرات اخیر ویکی [r]" accesskey="r"><span>تغییرات اخیر</span></a></li><li id="n-cooperateing" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C"><span>ویکی‌نویس شوید!</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA" title="مکانی برای دریافتن"><span>راهنما</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="//fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D8%A8%D8%A7_%D9%85%D8%A7"><span>تماس با ویکی‌پدیا</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="ویکی‌پدیا" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fa.svg" style="width: 6em; height: 2em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="دانشنامهٔ آزاد" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fa.svg" width="72" height="18" style="width: 4.5em; height: 1.125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%AC%D9%88" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="جستجو در ویکی‌پدیا [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>جستجو</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="جستجو در ویکی‌پدیا" aria-label="جستجو در ویکی‌پدیا" autocapitalize="sentences" title="جستجو در ویکی‌پدیا [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="ویژه:جستجو"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">جستجو</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="ابزارهای شخصی"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ظاهر"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="تغییر ظاهر اندازهٔ قلم، عرض و رنگ صفحه" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ظاهر" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ظاهر</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fa.wikipedia.org&uselang=fa" class=""><span>کمک مالی</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&returnto=%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%81%D9%82%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87+%D8%B3%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%B3%E2%80%93%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D9%88" title="از شما دعوت می‌شود که یک حساب ایجاد کنید و وارد شوید؛ هرچند که این کار اختیاری است." class=""><span>ایجاد حساب</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&returnto=%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%81%D9%82%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87+%D8%B3%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%B3%E2%80%93%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D9%88" title="توصیه می‌شود که به سامانه وارد شوید، گرچه اجباری نیست [o]" accesskey="o" class=""><span>ورود</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="گزینه‌های بیشتر" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارهای شخصی" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ابزارهای شخصی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="منوی کاربری" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fa.wikipedia.org&uselang=fa"><span>کمک مالی</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&returnto=%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%81%D9%82%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87+%D8%B3%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%B3%E2%80%93%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D9%88" title="از شما دعوت می‌شود که یک حساب ایجاد کنید و وارد شوید؛ هرچند که این کار اختیاری است."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>ایجاد حساب</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&returnto=%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%81%D9%82%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87+%D8%B3%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%B3%E2%80%93%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D9%88" title="توصیه می‌شود که به سامانه وارد شوید، گرچه اجباری نیست [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>ورود</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> صفحه‌هایی برای ویرایشگرانی که از سامانه خارج شدند <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%85%D9%82%D8%AF%D9%85%D9%87" aria-label="دربارهٔ ویرایش‌کردن بیشتر بدانید"><span>بیشتر بدانید</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%86" title="فهرست ویرایش‌ها انجام شده از این نشانی آی‌پی [y]" accesskey="y"><span>مشارکت‌ها</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D9%85%D9%86" title="بحث پیرامون ویرایش‌های این نشانی آی‌پی [n]" accesskey="n"><span>بحث</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="فهرست" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">فهرست</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">نهفتن</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">بخش آغازین</div> </a> </li> <li id="toc-انگیزه_و_پیشینه_مذاکرات" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#انگیزه_و_پیشینه_مذاکرات"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱</span> <span>انگیزه و پیشینه مذاکرات</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-انگیزه_و_پیشینه_مذاکرات-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>تغییر وضعیت زیربخش‌های انگیزه و پیشینه مذاکرات</span> </button> <ul id="toc-انگیزه_و_پیشینه_مذاکرات-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-توافق‌های_اولیه_با_روسیه_و_ایتالیا_(مارس_-_آوریل_۱۹۱۵)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#توافق‌های_اولیه_با_روسیه_و_ایتالیا_(مارس_-_آوریل_۱۹۱۵)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱.۱</span> <span>توافق‌های اولیه با روسیه و ایتالیا (مارس - آوریل ۱۹۱۵)</span> </div> </a> <ul id="toc-توافق‌های_اولیه_با_روسیه_و_ایتالیا_(مارس_-_آوریل_۱۹۱۵)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-توافق_اولیه_با_عرب‌ها_(ژوئیه_۱۹۱۵_-_مارس_۱۹۱۶)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#توافق_اولیه_با_عرب‌ها_(ژوئیه_۱۹۱۵_-_مارس_۱۹۱۶)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱.۲</span> <span>توافق اولیه با عرب‌ها (ژوئیه ۱۹۱۵ - مارس ۱۹۱۶)</span> </div> </a> <ul id="toc-توافق_اولیه_با_عرب‌ها_(ژوئیه_۱۹۱۵_-_مارس_۱۹۱۶)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-مذاکرات_انگلیس_و_فرانسه_(اکتبر_۱۹۱۵_-_مارس_۱۹۱۶)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#مذاکرات_انگلیس_و_فرانسه_(اکتبر_۱۹۱۵_-_مارس_۱۹۱۶)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱.۳</span> <span>مذاکرات انگلیس و فرانسه (اکتبر ۱۹۱۵ - مارس ۱۹۱۶)</span> </div> </a> <ul id="toc-مذاکرات_انگلیس_و_فرانسه_(اکتبر_۱۹۱۵_-_مارس_۱۹۱۶)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-توافقنامه_رسمی_انگلیس،_فرانسه_و_روسیه_(آوریل_-_اکتبر_۱۹۱۶)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#توافقنامه_رسمی_انگلیس،_فرانسه_و_روسیه_(آوریل_-_اکتبر_۱۹۱۶)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱.۴</span> <span>توافقنامه رسمی انگلیس، فرانسه و روسیه (آوریل - اکتبر ۱۹۱۶)</span> </div> </a> <ul id="toc-توافقنامه_رسمی_انگلیس،_فرانسه_و_روسیه_(آوریل_-_اکتبر_۱۹۱۶)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-توافق_با_ایتالیا_(آوریل_-_اوت_۱۹۱۷)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#توافق_با_ایتالیا_(آوریل_-_اوت_۱۹۱۷)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱.۵</span> <span>توافق با ایتالیا (آوریل - اوت ۱۹۱۷)</span> </div> </a> <ul id="toc-توافق_با_ایتالیا_(آوریل_-_اوت_۱۹۱۷)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-منطقه_قهوه‌ای_و_علاقه_امپراتوری" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#منطقه_قهوه‌ای_و_علاقه_امپراتوری"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱.۶</span> <span>منطقه قهوه‌ای و علاقه امپراتوری</span> </div> </a> <ul id="toc-منطقه_قهوه‌ای_و_علاقه_امپراتوری-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-جنبه‌های_اقتصادی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#جنبه‌های_اقتصادی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲</span> <span>جنبه‌های اقتصادی</span> </div> </a> <ul id="toc-جنبه‌های_اقتصادی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-توافقنامه_در_عمل" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#توافقنامه_در_عمل"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳</span> <span>توافقنامه در عمل</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-توافقنامه_در_عمل-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>تغییر وضعیت زیربخش‌های توافقنامه در عمل</span> </button> <ul id="toc-توافقنامه_در_عمل-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-سوریه،_فلسطین_و_عرب‌ها" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#سوریه،_فلسطین_و_عرب‌ها"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳.۱</span> <span>سوریه، فلسطین و عرب‌ها</span> </div> </a> <ul id="toc-سوریه،_فلسطین_و_عرب‌ها-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-دولت_اسکویت_-_۱۹۱۶" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#دولت_اسکویت_-_۱۹۱۶"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳.۱.۱</span> <span>دولت اسکویت - ۱۹۱۶</span> </div> </a> <ul id="toc-دولت_اسکویت_-_۱۹۱۶-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-دولت_لوید_جورج_(۱۹۱۷_به_بعد)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#دولت_لوید_جورج_(۱۹۱۷_به_بعد)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳.۱.۲</span> <span>دولت لوید جورج (۱۹۱۷ به بعد)</span> </div> </a> <ul id="toc-دولت_لوید_جورج_(۱۹۱۷_به_بعد)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-پس_از_افشای_عمومی_(۱۸۱۷–۱۹۱۷)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#پس_از_افشای_عمومی_(۱۸۱۷–۱۹۱۷)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳.۱.۳</span> <span>پس از افشای عمومی (۱۸۱۷–۱۹۱۷)</span> </div> </a> <ul id="toc-پس_از_افشای_عمومی_(۱۸۱۷–۱۹۱۷)-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-اصلاحات_موصل_و_فلسطین" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-4"> <a class="vector-toc-link" href="#اصلاحات_موصل_و_فلسطین"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳.۱.۳.۱</span> <span>اصلاحات موصل و فلسطین</span> </div> </a> <ul id="toc-اصلاحات_موصل_و_فلسطین-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-کنفرانس_صلح_پاریس_(۲۰–۱۹۲۰)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#کنفرانس_صلح_پاریس_(۲۰–۱۹۲۰)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳.۱.۴</span> <span>کنفرانس صلح پاریس (۲۰–۱۹۲۰)</span> </div> </a> <ul id="toc-کنفرانس_صلح_پاریس_(۲۰–۱۹۲۰)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-عراق_و_خلیج_فارس" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#عراق_و_خلیج_فارس"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳.۲</span> <span>عراق و خلیج فارس</span> </div> </a> <ul id="toc-عراق_و_خلیج_فارس-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-کُردها_و_آشوریان" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#کُردها_و_آشوریان"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳.۳</span> <span>کُردها و آشوریان</span> </div> </a> <ul id="toc-کُردها_و_آشوریان-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-تضاد_وعده‌ها_و_عواقب" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#تضاد_وعده‌ها_و_عواقب"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۴</span> <span>تضاد وعده‌ها و عواقب</span> </div> </a> <ul id="toc-تضاد_وعده‌ها_و_عواقب-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-سیاست_مدرن" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#سیاست_مدرن"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۵</span> <span>سیاست مدرن</span> </div> </a> <ul id="toc-سیاست_مدرن-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-مفاد_موافقت‌نامه" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#مفاد_موافقت‌نامه"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۶</span> <span>مفاد موافقت‌نامه</span> </div> </a> <ul id="toc-مفاد_موافقت‌نامه-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-پیامدها" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#پیامدها"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۷</span> <span>پیامدها</span> </div> </a> <ul id="toc-پیامدها-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-جستارهای_وابسته" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#جستارهای_وابسته"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۸</span> <span>جستارهای وابسته</span> </div> </a> <ul id="toc-جستارهای_وابسته-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-پانویس" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#پانویس"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۹</span> <span>پانویس</span> </div> </a> <ul id="toc-پانویس-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-منابع" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#منابع"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۰</span> <span>منابع</span> </div> </a> <ul id="toc-منابع-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="فهرست" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر وضعیت فهرست محتویات" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">تغییر وضعیت فهرست محتویات</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">توافق‌نامه سایکس–پیکو</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="به مقاله‌ای به یک زبان دیگر بروید. به ۶۴ زبان در دسترس است." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-64" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">۶۴ زبان</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%AA%D9%81%D8%A7%D9%82%D9%8A%D8%A9_%D8%B3%D8%A7%D9%8A%D9%83%D8%B3_%D8%A8%D9%8A%D9%83%D9%88" title="اتفاقية سايكس بيكو–عربی" lang="ar" hreflang="ar" data-title="اتفاقية سايكس بيكو" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="عربی" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%AA%D9%81%D8%A7%D9%82%D9%8A%D8%A9_%D8%B3%D8%A7%D9%8A%D9%83%D8%B3-%D8%A8%D9%8A%D9%83%D9%88" title="اتفاقية سايكس-بيكو–عربی مصری" lang="arz" hreflang="arz" data-title="اتفاقية سايكس-بيكو" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="عربی مصری" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Alcuerdos_Sykes-Picot" title="Alcuerdos Sykes-Picot–آستوری" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Alcuerdos Sykes-Picot" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="آستوری" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Says-Piko_sazi%C5%9Fi" title="Says-Piko sazişi–ترکی آذربایجانی" lang="az" hreflang="az" data-title="Says-Piko sazişi" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="ترکی آذربایجانی" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%B3_%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D9%88_%D8%A2%D9%86%D9%84%D8%A7%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="سایکس پیکو آنلاشماسی–South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="سایکس پیکو آنلاشماسی" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D0%B4%D0%BD%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%B5_%D0%A1%D0%B0%D0%B9%D0%BA%D1%81%D0%B0_%E2%80%94_%D0%9F%D1%96%D0%BA%D0%BE" title="Пагадненне Сайкса — Піко–بلاروسی" lang="be" hreflang="be" data-title="Пагадненне Сайкса — Піко" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="بلاروسی" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%BE%D1%80%D0%B0%D0%B7%D1%83%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5_%D0%A1%D0%B0%D0%B9%D0%BA%D1%81-%D0%9F%D0%B8%D0%BA%D0%BE" title="Споразумение Сайкс-Пико–بلغاری" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Споразумение Сайкс-Пико" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="بلغاری" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%87%E0%A6%95%E0%A6%B8-%E0%A6%AA%E0%A6%BF%E0%A6%95%E0%A7%8B_%E0%A6%9A%E0%A7%81%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%BF" title="সাইকস-পিকো চুক্তি–بنگالی" lang="bn" hreflang="bn" data-title="সাইকস-পিকো চুক্তি" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="بنگالی" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Sykes%E2%80%93Picotov_sporazum" title="Sykes–Picotov sporazum–بوسنیایی" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Sykes–Picotov sporazum" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="بوسنیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Acords_de_Sykes-Picot" title="Acords de Sykes-Picot–کاتالان" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Acords de Sykes-Picot" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="کاتالان" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%DA%95%DB%8E%DA%A9%DB%95%D9%88%D8%AA%D9%86%D8%A7%D9%85%DB%95%DB%8C_%D8%B3%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%B3%E2%80%93%D9%BE%DB%8C%DA%A9%DB%86" title="ڕێکەوتنامەی سایکس–پیکۆ–کردی مرکزی" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="ڕێکەوتنامەی سایکس–پیکۆ" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="کردی مرکزی" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Sykesova%E2%80%93Picotova_dohoda" title="Sykesova–Picotova dohoda–چکی" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Sykesova–Picotova dohoda" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="چکی" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Sykes-Picot-aftalen" title="Sykes-Picot-aftalen–دانمارکی" lang="da" hreflang="da" data-title="Sykes-Picot-aftalen" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="دانمارکی" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Sykes-Picot-Abkommen" title="Sykes-Picot-Abkommen–آلمانی" lang="de" hreflang="de" data-title="Sykes-Picot-Abkommen" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="آلمانی" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CF%85%CE%BC%CF%86%CF%89%CE%BD%CE%AF%CE%B1_%CE%A3%CE%AC%CE%B9%CE%BA%CF%82%E2%80%93%CE%A0%CE%B9%CE%BA%CF%8C" title="Συμφωνία Σάικς–Πικό–یونانی" lang="el" hreflang="el" data-title="Συμφωνία Σάικς–Πικό" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="یونانی" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Sykes%E2%80%93Picot_Agreement" title="Sykes–Picot Agreement–انگلیسی" lang="en" hreflang="en" data-title="Sykes–Picot Agreement" data-language-autonym="English" data-language-local-name="انگلیسی" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Interkonsento_Sykes-Picot" title="Interkonsento Sykes-Picot–اسپرانتو" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Interkonsento Sykes-Picot" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="اسپرانتو" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Acuerdo_Sykes-Picot" title="Acuerdo Sykes-Picot–اسپانیایی" lang="es" hreflang="es" data-title="Acuerdo Sykes-Picot" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="اسپانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Sykes-Picot_Hitzarmena" title="Sykes-Picot Hitzarmena–باسکی" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Sykes-Picot Hitzarmena" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="باسکی" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Sykes%E2%80%93Picot-sopimus" title="Sykes–Picot-sopimus–فنلاندی" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Sykes–Picot-sopimus" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="فنلاندی" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Accords_Sykes-Picot" title="Accords Sykes-Picot–فرانسوی" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Accords Sykes-Picot" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="فرانسوی" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Acordo_Sykes-Picot" title="Acordo Sykes-Picot–گالیسیایی" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Acordo Sykes-Picot" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="گالیسیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%94%D7%A1%D7%9B%D7%9D_%D7%A1%D7%99%D7%99%D7%A7%D7%A1%E2%80%93%D7%A4%D7%99%D7%A7%D7%95" title="הסכם סייקס–פיקו–عبری" lang="he" hreflang="he" data-title="הסכם סייקס–פיקו" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="عبری" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%87%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%B8-%E0%A4%AA%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%9F_%E0%A4%B8%E0%A4%AE%E0%A4%9D%E0%A5%8C%E0%A4%A4%E0%A4%BE" title="साइक्स-पिकाट समझौता–هندی" lang="hi" hreflang="hi" data-title="साइक्स-पिकाट समझौता" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="هندی" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Sporazum_Sykes-Picot" title="Sporazum Sykes-Picot–کروات" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Sporazum Sykes-Picot" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="کروات" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Sykes%E2%80%93Picot-egyezm%C3%A9ny" title="Sykes–Picot-egyezmény–مجاری" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Sykes–Picot-egyezmény" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="مجاری" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%A1%D5%B5%D6%84%D5%BD-%D5%8A%D5%AB%D5%AF%D5%B8%D5%B5%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%B1%D5%A1%D5%B5%D5%B6%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D6%80" title="Սայքս-Պիկոյի համաձայնագիր–ارمنی" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Սայքս-Պիկոյի համաձայնագիր" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ارمنی" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hyw mw-list-item"><a href="https://hyw.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%A1%D5%B5%D6%84%D5%BD-%D5%93%D5%AB%D6%84%D5%B8%D5%B5%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%B1%D5%A1%D5%B5%D5%B6%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D6%80_(1916)" title="Սայքս-Փիքոյի համաձայնագիր (1916)–Western Armenian" lang="hyw" hreflang="hyw" data-title="Սայքս-Փիքոյի համաձայնագիր (1916)" data-language-autonym="Արեւմտահայերէն" data-language-local-name="Western Armenian" class="interlanguage-link-target"><span>Արեւմտահայերէն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Perjanjian_Sykes%E2%80%93Picot" title="Perjanjian Sykes–Picot–اندونزیایی" lang="id" hreflang="id" data-title="Perjanjian Sykes–Picot" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="اندونزیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Sykes%E2%80%93Picot-samkomulagi%C3%B0" title="Sykes–Picot-samkomulagið–ایسلندی" lang="is" hreflang="is" data-title="Sykes–Picot-samkomulagið" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="ایسلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Accordo_Sykes-Picot" title="Accordo Sykes-Picot–ایتالیایی" lang="it" hreflang="it" data-title="Accordo Sykes-Picot" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="ایتالیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%B5%E3%82%A4%E3%82%AF%E3%82%B9%E3%83%BB%E3%83%94%E3%82%B3%E5%8D%94%E5%AE%9A" title="サイクス・ピコ協定–ژاپنی" lang="ja" hreflang="ja" data-title="サイクス・ピコ協定" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="ژاپنی" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%A5%E1%83%A1-%E1%83%9E%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%A1_%E1%83%A8%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%AE%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90" title="საიქს-პიკოს შეთანხმება–گرجی" lang="ka" hreflang="ka" data-title="საიქს-პიკოს შეთანხმება" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="گرجی" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%B9%D0%BA%D1%81-%D0%9F%D0%B8%D0%BA%D0%BE_%D0%BA%D0%B5%D0%BB%D1%96%D1%81%D1%96%D0%BC%D1%96" title="Сайкс-Пико келісімі–قزاقی" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Сайкс-Пико келісімі" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="قزاقی" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%82%AC%EC%9D%B4%ED%81%AC%EC%8A%A4%E2%80%93%ED%94%BC%EC%BD%94_%ED%98%91%EC%A0%95" title="사이크스–피코 협정–کره‌ای" lang="ko" hreflang="ko" data-title="사이크스–피코 협정" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="کره‌ای" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Peymana_Sykes%E2%80%93Picot" title="Peymana Sykes–Picot–کردی" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Peymana Sykes–Picot" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="کردی" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Saiksa%E2%80%94Piko_vieno%C5%A1an%C4%81s" title="Saiksa—Piko vienošanās–لتونیایی" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Saiksa—Piko vienošanās" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="لتونیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Fifanarahana_Sykes-Picot" title="Fifanarahana Sykes-Picot–مالاگاسی" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Fifanarahana Sykes-Picot" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="مالاگاسی" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%B8%E0%B5%88%E0%B4%95%E0%B5%8D%E2%80%8C%E0%B4%B8%E0%B5%8D_-_%E0%B4%AA%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8B_%E0%B4%95%E0%B4%B0%E0%B4%BE%E0%B5%BC" title="സൈക്‌സ് - പികോ കരാർ–مالایالامی" lang="ml" hreflang="ml" data-title="സൈക്‌സ് - പികോ കരാർ" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="مالایالامی" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Perjanjian_Sykes-Picot" title="Perjanjian Sykes-Picot–مالایی" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Perjanjian Sykes-Picot" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="مالایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%B3-%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D9%88_%D9%BE%DB%8C%D9%85%D9%88%D9%86" title="سایکس-پیکو پیمون–مازندرانی" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="سایکس-پیکو پیمون" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="مازندرانی" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Sykes-Picotverdrag" title="Sykes-Picotverdrag–هلندی" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Sykes-Picotverdrag" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="هلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Sykes-Picot-avtalen" title="Sykes-Picot-avtalen–نروژی نی‌نُشک" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Sykes-Picot-avtalen" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="نروژی نی‌نُشک" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Sykes-Picot-avtalen" title="Sykes-Picot-avtalen–نروژی بوک‌مُل" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Sykes-Picot-avtalen" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="نروژی بوک‌مُل" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Ac%C3%B2rdis_de_Sykes-Picot" title="Acòrdis de Sykes-Picot–اکسیتان" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Acòrdis de Sykes-Picot" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="اکسیتان" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Umowa_Sykes-Picot" title="Umowa Sykes-Picot–لهستانی" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Umowa Sykes-Picot" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="لهستانی" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%A6%DB%8C%DA%A9%D8%B3_%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D9%B9_%D9%85%D8%B9%D8%A7%DB%81%D8%AF%DB%81" title="سائیکس پیکاٹ معاہدہ–پنجابی" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="سائیکس پیکاٹ معاہدہ" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="پنجابی" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%8A%DA%A9%D8%B3-%D9%BE%D9%8A%DA%A9%D9%88%D9%BC_%D8%AA%DA%93%D9%88%D9%86" title="سايکس-پيکوټ تړون–پشتو" lang="ps" hreflang="ps" data-title="سايکس-پيکوټ تړون" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="پشتو" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Acordo_Sykes-Picot" title="Acordo Sykes-Picot–پرتغالی" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Acordo Sykes-Picot" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="پرتغالی" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Acordul_Sykes%E2%80%93Picot" title="Acordul Sykes–Picot–رومانیایی" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Acordul Sykes–Picot" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="رومانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%B3%D0%BB%D0%B0%D1%88%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5_%D0%A1%D0%B0%D0%B9%D0%BA%D1%81%D0%B0_%E2%80%94_%D0%9F%D0%B8%D0%BA%D0%BE" title="Соглашение Сайкса — Пико–روسی" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Соглашение Сайкса — Пико" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="روسی" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Sporazum_Sykes-Picot" title="Sporazum Sykes-Picot–صرب و کرواتی" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Sporazum Sykes-Picot" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="صرب و کرواتی" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Sykes%E2%80%93Picot_Agreement" title="Sykes–Picot Agreement–انگلیسی ساده" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Sykes–Picot Agreement" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="انگلیسی ساده" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Sykesova-Picotova_dohoda" title="Sykesova-Picotova dohoda–اسلواکی" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Sykesova-Picotova dohoda" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="اسلواکی" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Sykes-Picotov_sporazum" title="Sykes-Picotov sporazum–اسلوونیایی" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Sykes-Picotov sporazum" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="اسلوونیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D1%98%D0%BA%D1%81-%D0%9F%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D1%82%D0%BE%D0%B2_%D1%81%D0%BF%D0%BE%D1%80%D0%B0%D0%B7%D1%83%D0%BC" title="Сајкс-Пикотов споразум–صربی" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Сајкс-Пикотов споразум" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="صربی" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Sykes-Picot-avtalet" title="Sykes-Picot-avtalet–سوئدی" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Sykes-Picot-avtalet" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="سوئدی" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%9A%E0%AF%88%E0%AE%95%E0%AF%8D%E0%AE%B8%E0%AF%8D-%E0%AE%AA%E0%AE%BF%E0%AE%95%E0%AE%BE%E0%AE%9F%E0%AF%8D_%E0%AE%92%E0%AE%AA%E0%AF%8D%E0%AE%AA%E0%AE%A8%E0%AF%8D%E0%AE%A4%E0%AE%AE%E0%AF%8D" title="சைக்ஸ்-பிகாட் ஒப்பந்தம்–تامیلی" lang="ta" hreflang="ta" data-title="சைக்ஸ்-பிகாட் ஒப்பந்தம்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="تامیلی" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Sykes-Picot_Anla%C5%9Fmas%C4%B1" title="Sykes-Picot Anlaşması–ترکی استانبولی" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Sykes-Picot Anlaşması" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="ترکی استانبولی" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D0%B0_%D0%A1%D0%B0%D0%B9%D0%BA%D1%81%D0%B0_%E2%80%94_%D0%9F%D1%96%D0%BA%D0%BE" title="Угода Сайкса — Піко–اوکراینی" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Угода Сайкса — Піко" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="اوکراینی" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%A6%DB%8C%DA%A9%D8%B3_%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D9%88_%D9%85%D8%B9%D8%A7%DB%81%D8%AF%DB%81" title="سائیکس پیکو معاہدہ–اردو" lang="ur" hreflang="ur" data-title="سائیکس پیکو معاہدہ" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="اردو" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E8%B5%9B%E5%85%8B%E6%96%AF-%E7%9A%AE%E7%A7%91%E5%8D%8F%E5%AE%9A" title="赛克斯-皮科协定–وو" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="赛克斯-皮科协定" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="وو" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%A1%D7%99%D7%99%D7%A7%D7%A1-%D7%A4%D7%99%D7%A7%D7%90_%D7%A4%D7%90%D7%A8%D7%A9%D7%98%D7%A2%D7%A0%D7%93%D7%A2%D7%A0%D7%99%D7%A9" title="סייקס-פיקא פארשטענדעניש–یدی" lang="yi" hreflang="yi" data-title="סייקס-פיקא פארשטענדעניש" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="یدی" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%B3%BD%E5%85%8B%E6%96%AF-%E7%9A%AE%E7%A7%91%E5%8D%94%E5%AE%9A" title="賽克斯-皮科協定–چینی" lang="zh" hreflang="zh" data-title="賽克斯-皮科協定" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="چینی" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q211674#sitelinks-wikipedia" title="ویرایش پیوندهای بین‌زبانی" class="wbc-editpage">ویرایش پیوندها</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="فضاهای نام"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%81%D9%82%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%B3%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%B3%E2%80%93%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D9%88" title="دیدن صفحهٔ محتویات [c]" accesskey="c"><span>مقاله</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB:%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%81%D9%82%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%B3%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%B3%E2%80%93%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D9%88" rel="discussion" title="گفتگو پیرامون محتوای صفحه [t]" accesskey="t"><span>بحث</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر گونهٔ زبان" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">فارسی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="بازدیدها"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%81%D9%82%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%B3%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%B3%E2%80%93%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D9%88"><span>خواندن</span></a></li><li id="ca-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%81%D9%82%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%B3%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%B3%E2%80%93%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D9%88&action=edit" title="ویرایش کد مبدأ این صفحه [e]" accesskey="e"><span>ویرایش</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%81%D9%82%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%B3%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%B3%E2%80%93%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D9%88&action=history" title="نسخه‌های پیشین این صفحه [h]" accesskey="h"><span>نمایش تاریخچه</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارها" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">ابزارها</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ابزارها</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">نهفتن</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="گزینه‌های بیشتر" > <div class="vector-menu-heading"> عمل‌ها </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%81%D9%82%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%B3%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%B3%E2%80%93%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D9%88"><span>خواندن</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%81%D9%82%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%B3%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%B3%E2%80%93%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D9%88&action=edit" title="ویرایش کد مبدأ این صفحه [e]" accesskey="e"><span>ویرایش</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%81%D9%82%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%B3%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%B3%E2%80%93%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D9%88&action=history"><span>نمایش تاریخچه</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> عمومی </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D9%86_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%81%D9%82%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%B3%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%B3%E2%80%93%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D9%88" title="فهرست همهٔ صفحه‌هایی که به این صفحه پیوند می‌دهند [j]" accesskey="j"><span>پیوندها به این صفحه</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%B7/%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%81%D9%82%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%B3%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%B3%E2%80%93%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D9%88" rel="nofollow" title="تغییرات اخیر صفحه‌هایی که این صفحه به آن‌ها پیوند دارد [k]" accesskey="k"><span>تغییرات مرتبط</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/ویکی‌پدیا:بارگذاری" title="بارگذاری تصاویر و پرونده‌های دیگر [u]" accesskey="u"><span>بارگذاری پرونده</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87" title="فهرستی از همهٔ صفحه‌های ویژه [q]" accesskey="q"><span>صفحه‌های ویژه</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%81%D9%82%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%B3%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%B3%E2%80%93%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D9%88&oldid=40419471" title="پیوند پایدار به این نسخه از این صفحه"><span>پیوند پایدار</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%81%D9%82%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%B3%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%B3%E2%80%93%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D9%88&action=info" title="اطلاعات بیشتر دربارهٔ این صفحه"><span>اطلاعات صفحه</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF&page=%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%81%D9%82%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%B3%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%B3%E2%80%93%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D9%88&id=40419471&wpFormIdentifier=titleform" title="اطلاعات در خصوص چگونگی یادکرد این صفحه"><span>یادکرد این صفحه</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D8%25AA%25D9%2588%25D8%25A7%25D9%2581%25D9%2582%25E2%2580%258C%25D9%2586%25D8%25A7%25D9%2585%25D9%2587_%25D8%25B3%25D8%25A7%25DB%258C%25DA%25A9%25D8%25B3%25E2%2580%2593%25D9%25BE%25DB%258C%25DA%25A9%25D9%2588"><span>دریافت نشانی کوتاه‌شده</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D8%25AA%25D9%2588%25D8%25A7%25D9%2581%25D9%2582%25E2%2580%258C%25D9%2586%25D8%25A7%25D9%2585%25D9%2587_%25D8%25B3%25D8%25A7%25DB%258C%25DA%25A9%25D8%25B3%25E2%2580%2593%25D9%25BE%25DB%258C%25DA%25A9%25D9%2588"><span>بارگیری کد QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> نسخه‌برداری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:DownloadAsPdf&page=%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%81%D9%82%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%B3%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%B3%E2%80%93%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D9%88&action=show-download-screen"><span>بارگیری به‌صورت PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%81%D9%82%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%B3%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%B3%E2%80%93%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D9%88&printable=yes" title="نسخهٔ قابل چاپ این صفحه [p]" accesskey="p"><span>نسخهٔ قابل چاپ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> در پروژه‌های دیگر </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Sykes-Picot_Agreement" hreflang="en"><span>ویکی‌انبار</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q211674" title="پیوند به آیتم متصل‌شدۀ مخزن داده‌ها [g]" accesskey="g"><span>آیتم ویکی‌داده</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ظاهر"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ظاهر</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">نهفتن</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-rtl mw-parser-output" lang="fa" dir="rtl"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r35359648">.mw-parser-output .infobox-subbox{padding:0;border:none;margin:-3px;width:auto;min-width:100%;font-size:100%;clear:none;float:none;background-color:transparent}.mw-parser-output .infobox-3cols-child{margin:auto}.mw-parser-output .infobox .navbar{font-size:100%}body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-header,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-subheader,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-above,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-title,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-image,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-full-data,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-below{text-align:center}</style><table class="infobox"><tbody><tr><th colspan="2" class="infobox-above" style="text-align:center;">توافق‌نامه سایکس-پیکو</th></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-image"><span class="mw-default-size" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:MPK1-426_Sykes_Picot_Agreement_Map_signed_8_May_1916.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/MPK1-426_Sykes_Picot_Agreement_Map_signed_8_May_1916.jpg/220px-MPK1-426_Sykes_Picot_Agreement_Map_signed_8_May_1916.jpg" decoding="async" width="220" height="214" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/MPK1-426_Sykes_Picot_Agreement_Map_signed_8_May_1916.jpg/330px-MPK1-426_Sykes_Picot_Agreement_Map_signed_8_May_1916.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/MPK1-426_Sykes_Picot_Agreement_Map_signed_8_May_1916.jpg/440px-MPK1-426_Sykes_Picot_Agreement_Map_signed_8_May_1916.jpg 2x" data-file-width="3322" data-file-height="3225" /></a></span><div class="infobox-caption">نقشه امضا شده توسط سایکس و پیکو، پیوست نامه پل کامبون به سر ادوارد گری در تاریخ ۹ مه ۱۹۱۶</div></td></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-image"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r26758752/mw-parser-output/.tmulti">.mw-parser-output .tmulti .thumbinner{display:flex;flex-direction:column}.mw-parser-output .tmulti .trow{display:flex;flex-direction:row;clear:left;flex-wrap:wrap;width:100%;box-sizing:border-box}.mw-parser-output .tmulti .tsingle{margin:1px;float:left}.mw-parser-output .tmulti .theader{clear:both;font-weight:bold;text-align:center;align-self:center;background-color:transparent;width:100%}.mw-parser-output .tmulti .thumbcaption{text-align:right;background-color:transparent}.mw-parser-output .tmulti .text-align-left{text-align:left}.mw-parser-output .tmulti .text-align-right{text-align:right}.mw-parser-output .tmulti .text-align-center{text-align:center}@media all and (max-width:720px){.mw-parser-output .tmulti .thumbinner{width:100%!important;box-sizing:border-box;max-width:none!important;align-items:center}.mw-parser-output .tmulti .trow{justify-content:center}.mw-parser-output .tmulti .tsingle{float:none!important;max-width:100%!important;box-sizing:border-box;text-align:center}.mw-parser-output .tmulti .thumbcaption{text-align:center}}</style><div class="thumb tmulti tnone center"><div class="thumbinner multiimageinner" style="width:212px;max-width:212px"><div class="trow"><div class="tsingle" style="width:90px;max-width:90px"><div class="thumbimage" style="height:115px;overflow:hidden"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Mark_Sykes00.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6a/Mark_Sykes00.jpg/88px-Mark_Sykes00.jpg" decoding="async" width="88" height="116" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6a/Mark_Sykes00.jpg/132px-Mark_Sykes00.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6a/Mark_Sykes00.jpg/176px-Mark_Sykes00.jpg 2x" data-file-width="468" data-file-height="615" /></a></span></div></div><div class="tsingle" style="width:118px;max-width:118px"><div class="thumbimage" style="height:115px;overflow:hidden"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Fran%C3%A7ois_Georges-Picot_cropped.JPG" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/Fran%C3%A7ois_Georges-Picot_cropped.JPG/116px-Fran%C3%A7ois_Georges-Picot_cropped.JPG" decoding="async" width="116" height="116" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/Fran%C3%A7ois_Georges-Picot_cropped.JPG/174px-Fran%C3%A7ois_Georges-Picot_cropped.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/Fran%C3%A7ois_Georges-Picot_cropped.JPG/232px-Fran%C3%A7ois_Georges-Picot_cropped.JPG 2x" data-file-width="799" data-file-height="799" /></a></span></div></div></div><div class="trow"><div class="tsingle" style="width:107px;max-width:107px"><div class="thumbimage" style="height:131px;overflow:hidden"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Paul_Cambon_01.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Paul_Cambon_01.jpg/105px-Paul_Cambon_01.jpg" decoding="async" width="105" height="131" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Paul_Cambon_01.jpg/158px-Paul_Cambon_01.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Paul_Cambon_01.jpg/210px-Paul_Cambon_01.jpg 2x" data-file-width="377" data-file-height="471" /></a></span></div></div><div class="tsingle" style="width:101px;max-width:101px"><div class="thumbimage" style="height:131px;overflow:hidden"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Edward_Grey_1914_cropped.JPG" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/Edward_Grey_1914_cropped.JPG/99px-Edward_Grey_1914_cropped.JPG" decoding="async" width="99" height="132" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/Edward_Grey_1914_cropped.JPG/149px-Edward_Grey_1914_cropped.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/Edward_Grey_1914_cropped.JPG/198px-Edward_Grey_1914_cropped.JPG 2x" data-file-width="4200" data-file-height="5600" /></a></span></div></div></div></div></div><div class="infobox-caption">مذاکره کنندگان اولیه:<br /><b>ردیف بالا</b>: مارک سایکس و فرانسوا ژرژ پیکو<br /> <b>ردیف پایین</b>: پاول کمبون و سر ادوارد گری</div></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">تاریخ ایجاد</th><td class="infobox-data">۳ ژانویه ۱۹۱۶</td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D8%AF%DB%8C%D9%82" title="تصدیق">تاریخ تصویب</a></th><td class="infobox-data">۹ مه ۱۹۱۶</td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">آرمان</th><td class="infobox-data">تعیین حدود محدوده‌های تحت قیمومیت کشورهای انگلستان، روسیه و فرانسه، پس از شکست امپراتوری عثمانی</td></tr></tbody></table> <p><b>موافقت‌نامه سایکس-پیکو</b> (به <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="زبان انگلیسی">انگلیسی</a>: <span title="انگلیسی-language text"><span lang="en" dir="ltr">Sykes–Picot Agreement</span></span>) یا <b>موافقت‌نامه آسیای صغیر</b> توافقی سری میان بریتانیا و فرانسه بود که در روز نهم ماه مه ۱۹۱۶ در خلال <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%D9%88%D9%84" title="جنگ جهانی اول">جنگ جهانی اول</a> و با رضایت <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="روسیه">روسیه</a> برای تقسیم <a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%B9%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="امپراتوری عثمانی">امپراتوری عثمانی</a> منعقد شد.<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> این توافق‌نامه به تقسیم سوریه، عراق، لبنان و فلسطین میان فرانسه و بریتانیا منجر شد. این مناطق قبل از آن تحت کنترل ترک‌های عثمانی بودند.<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> این توافق‌نامه نامش را از <a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1_(%D8%B9%D9%86%D9%88%D8%A7%D9%86)" title="سر (عنوان)">سر</a> <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9_%D8%B3%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%B3" title="مارک سایکس">مارک سایکس</a> بریتانیایی و <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%88%D8%A7_%DA%98%D8%B1%DA%98_%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D9%88" title="فرانسوا ژرژ پیکو">فرانسوا ژرژ پیکو</a> از فرانسه گرفته‌است. مذاکرات اولیه این توافقنامه بین ۲۳ نوامبر ۱۹۱۵ تا ۳ ژانویه ۱۹۱۶ یعنی پیش از شکست <a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%B9%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="امپراتوری عثمانی">امپراتوری عثمانی</a> انجام پذیرفت و پیش شرط این توافق، شکست امپراتوری عثمانی در جنگ بود.<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>براساس این توافق قرار بود استان‌های خارج از <a href="/wiki/%D8%B4%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%D8%AC%D8%B2%DB%8C%D8%B1%D9%87_%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="شبه‌جزیره عربستان">شبه جزیره عربستان</a> به مناطق تحت کنترل و نفوذ <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="انگلستان">انگلیس</a> و <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%87" title="فرانسه">فرانسه</a> تقسیم شود.<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> براین اساس قرار بود کنترل مناطقی که امروزه جنوب اسرائیل، فلسطین، اردن، جنوب عراق به اضافه منطقه کوچکی شامل بندر حیفا و عکا برای ایجاد دسترسی به دریا مدیترانه به انگلیس واگذار شود<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> و فرانسه کنترل جنوب شرقی ترکیه امروزی و بخش‌های شمالی عراق و سوریه و لبنان را به دست بگیرد.<sup id="cite_ref-Alexander_Mikaberidze_2011_pp._861_9-0" class="reference"><a href="#cite_note-Alexander_Mikaberidze_2011_pp._861-9"><span class="cite-bracket">[</span>۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> تفاهمنامه از طرفی براساس سازنوف-پالئولوگ قرار بود مناطق ارمنی‌نشین در شرق ترکیه امروزی و استانبول و تنگه بسفور نیز به امپراتوری روسیه واگذار گردد.<sup id="cite_ref-Alexander_Mikaberidze_2011_pp._861_9-1" class="reference"><a href="#cite_note-Alexander_Mikaberidze_2011_pp._861-9"><span class="cite-bracket">[</span>۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در این بین براساس توافقنامه سنت ژان دو موریین نیز قرار بود آناتولی جنوبی تحت کنترل ایتالیا باشد.<sup id="cite_ref-Alexander_Mikaberidze_2011_pp._861_9-2" class="reference"><a href="#cite_note-Alexander_Mikaberidze_2011_pp._861-9"><span class="cite-bracket">[</span>۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> منطقه محدودی در فلسطین نیز قرار بود به صورت مشترک و تحت کنترل بین‌المللی باقی بماند. </p><p>ابتدا این تفاهم نامه در ۱۹۱۸ پس از شکست امپراتوری عثمانی، به عنوان چهارچوب اصلی توافق بین کشورهای اروپایی برای مدیریت و تقسیم اراضی اشغالی در خاورمیانه ملاک عمل قرار گرفت؛ ولی پس از پایان جنگ فرانسوی‌ها فلسطین و موصل را به انگلیسی‌ها واگذار کردند. در ۱۹۲۰ در کنفرانس سن ریمو احکام قیمومیت سرزمین‌های اشغالی براساس همین تفاهمنامه امضا شد. قیمومیت انگلستان بر فلسطین تا ۱۹۴۸ ادامه داشت و این موضوع برای سایر کشورهای جدید التاسیس سوریه، عراق، لبنان تا ۱۹۴۶(پس از <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%AF%D9%88%D9%85" title="جنگ جهانی دوم">جنگ جهانی دوم</a>) ادامه داشت. در مورد مناطق باقی مانده از آناتولی که در پیمان ۱۹۲۰ مشخص شده بود تا <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%82%D9%84%D8%A7%D9%84_%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C%D9%87" title="جنگ استقلال ترکیه">جنگ‌های استقلال ترکیه</a> یعنی بین بازه زمانی ۱۹۱۹ لغایت ۱۹۲۳ این پروسه طول کشید و کشور جدید ترکیه تعیین حدود شد. </p><p>بسیاری این تفاهمنامه را نقطه عطفی در روابط جهان غرب با عرب‌ها، ترک‌ها و کُردها می‌دانند. براساس این تفاهم قرار بود عرب‌ها یک سرزمین ملی بزرگ با محوریت سوریه کنونی داشته باشند و در مقابل امپراتوری عثمانی از حمایت انگلستان برخوردار باشند<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>۱۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. مشابه همین توافق در مورد کُردها نیز مطرح شده بود ولی در نهایت با مشکلاتی که برای انجام این تعهدات رخ داد عملاً این توافق باعث و ریشه بی‌اعتمادی عرب‌ها و کُردها نسبت به انگلستان شد و به نقل از روزنامه گاردین در ۲۶ نوامبر ۱۹۱۷ «انگلیسی‌ها خجالت زده شدند، عرب‌ها ناامید شدند و ترکها خوشحال».<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>۱۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>۱۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>۱۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> بسیاری بر این باورند که ریشه بسیاری از درگیری‌های امروز در منطقه از همین پیمان نشات گرفته‌است.<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>۱۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>۱۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="انگیزه_و_پیشینه_مذاکرات"><span id=".D8.A7.D9.86.DA.AF.DB.8C.D8.B2.D9.87_.D9.88_.D9.BE.DB.8C.D8.B4.DB.8C.D9.86.D9.87_.D9.85.D8.B0.D8.A7.DA.A9.D8.B1.D8.A7.D8.AA"></span>انگیزه و پیشینه مذاکرات</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%81%D9%82%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%B3%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%B3%E2%80%93%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D9%88&action=edit&section=1" title="ویرایش بخش: انگیزه و پیشینه مذاکرات"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="توافق‌های_اولیه_با_روسیه_و_ایتالیا_(مارس_-_آوریل_۱۹۱۵)"><span id=".D8.AA.D9.88.D8.A7.D9.81.D9.82.E2.80.8C.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D8.A7.D9.88.D9.84.DB.8C.D9.87_.D8.A8.D8.A7_.D8.B1.D9.88.D8.B3.DB.8C.D9.87_.D9.88_.D8.A7.DB.8C.D8.AA.D8.A7.D9.84.DB.8C.D8.A7_.28.D9.85.D8.A7.D8.B1.D8.B3_-_.D8.A2.D9.88.D8.B1.DB.8C.D9.84_.DB.B1.DB.B9.DB.B1.DB.B5.29"></span>توافق‌های اولیه با روسیه و ایتالیا (مارس - آوریل ۱۹۱۵)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%81%D9%82%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%B3%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%B3%E2%80%93%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D9%88&action=edit&section=2" title="ویرایش بخش: توافق‌های اولیه با روسیه و ایتالیا (مارس - آوریل ۱۹۱۵)"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r35841839">.mw-parser-output .hatnote{font-style:italic}.mw-parser-output div.hatnote{padding-right:1.6em;margin-bottom:0.5em}.mw-parser-output .hatnote i{font-style:normal}.mw-parser-output .hatnote+link+.hatnote{margin-top:-0.5em}</style><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">همچنین ببینید: <a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%84%D9%86%D8%AF%D9%86_(%DB%B1%DB%B9%DB%B1%DB%B5)" title="پیمان لندن (۱۹۱۵)">پیمان لندن (۱۹۱۵)</a></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r26758752/mw-parser-output/.tmulti"><div class="thumb tmulti tleft"><div class="thumbinner multiimageinner" style="width:433px;max-width:433px"><div class="trow"><div class="tsingle" style="width:227px;max-width:227px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:1919_British_map_ahead_of_Paris_Peace_Conference_-_extract_regarding_1915_Constantinople_Agreement.png" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/1919_British_map_ahead_of_Paris_Peace_Conference_-_extract_regarding_1915_Constantinople_Agreement.png/225px-1919_British_map_ahead_of_Paris_Peace_Conference_-_extract_regarding_1915_Constantinople_Agreement.png" decoding="async" width="225" height="82" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/1919_British_map_ahead_of_Paris_Peace_Conference_-_extract_regarding_1915_Constantinople_Agreement.png/338px-1919_British_map_ahead_of_Paris_Peace_Conference_-_extract_regarding_1915_Constantinople_Agreement.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/1919_British_map_ahead_of_Paris_Peace_Conference_-_extract_regarding_1915_Constantinople_Agreement.png/450px-1919_British_map_ahead_of_Paris_Peace_Conference_-_extract_regarding_1915_Constantinople_Agreement.png 2x" data-file-width="646" data-file-height="234" /></a></span></div><div class="thumbcaption">سرزمین‌های مشخص شده برای روسیه براساس معاهده استانبول -در ۱۸ مارس ۱۹۱۵</div></div><div class="tsingle" style="width:202px;max-width:202px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Vilayet_of_Adalia_(Antalya)_in_1890.png" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Vilayet_of_Adalia_%28Antalya%29_in_1890.png/200px-Vilayet_of_Adalia_%28Antalya%29_in_1890.png" decoding="async" width="200" height="122" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Vilayet_of_Adalia_%28Antalya%29_in_1890.png/300px-Vilayet_of_Adalia_%28Antalya%29_in_1890.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Vilayet_of_Adalia_%28Antalya%29_in_1890.png/400px-Vilayet_of_Adalia_%28Antalya%29_in_1890.png 2x" data-file-width="1153" data-file-height="706" /></a></span></div><div class="thumbcaption">سرزمین‌های مشخص شده برای ایتالیا براساس معاهده لندن ۱۹۱۵</div></div></div></div></div> <p>در توافقنامه ۱۸ مارس ۱۹۱۵ در <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%A8%D9%88%D9%84" title="استانبول">استانبول</a>؛ پس از شروع <a href="/wiki/%D9%86%D8%A8%D8%B1%D8%AF_%DA%AF%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%BE%D9%88%D9%84%DB%8C" title="نبرد گالیپولی">نبرد گالیپولی</a>، وزیر امورخارجه امپراتوری روسیه، سرگئی سازنوف به سفیران دولت‌های فرانسه و انگلستان نامه‌ای نوشت و ادعا مالکیت بر استانبول و تنگه داردانل را مطرح کرد. پس از یک سلسله مکاتبات و تماس‌های دیپلماتیک انگلستان و فرانسه با این ادعا موافقت کردند با این پیش شرط که انگلستان حوزه نفوذ خود را در ایران افزایش دهد و سوریه کنونی، فلسطین و <a href="/wiki/%DA%A9%DB%8C%D9%84%DB%8C%DA%A9%DB%8C%D9%87" title="کیلیکیه">کیلیکیه</a> تحت قیمومیت فرانسه قرار گیرد.<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>۱۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> همچنین همه طرفین توافق کردند در مورد اماکن مقدس بعداً تصمیم گرفته شود. این توافق به دلیل وقوع <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D8%A7%DA%A9%D8%AA%D8%A8%D8%B1" title="انقلاب اکتبر">انقلاب اکتبر</a> در روسیه هرگز عملی نشد و در عمل توافقنامه سایکس-پیکو به مرحله اجرا درآمد. </p><p>در معاهده لندن با ایتالیا نیز که در ۲۶ آوریل ۱۹۱۵ منعقد شد؛ توافق شد که اگر فرانسه، انگلستان و روسیه امپراتوری عثمانی را شکست دهند به پاس همراهی ایتالیا در جنگ، استان <a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%AA%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7" title="آنتالیا">آنتالیا</a> به قیمومیت ایتالیا درآید. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="توافق_اولیه_با_عرب‌ها_(ژوئیه_۱۹۱۵_-_مارس_۱۹۱۶)"><span id=".D8.AA.D9.88.D8.A7.D9.81.D9.82_.D8.A7.D9.88.D9.84.DB.8C.D9.87_.D8.A8.D8.A7_.D8.B9.D8.B1.D8.A8.E2.80.8C.D9.87.D8.A7_.28.DA.98.D9.88.D8.A6.DB.8C.D9.87_.DB.B1.DB.B9.DB.B1.DB.B5_-_.D9.85.D8.A7.D8.B1.D8.B3_.DB.B1.DB.B9.DB.B1.DB.B6.29"></span>توافق اولیه با عرب‌ها (ژوئیه ۱۹۱۵ - مارس ۱۹۱۶)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%81%D9%82%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%B3%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%B3%E2%80%93%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D9%88&action=edit&section=3" title="ویرایش بخش: توافق اولیه با عرب‌ها (ژوئیه ۱۹۱۵ - مارس ۱۹۱۶)"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:1918_British_Government_Map_illustrating_Territorial_Negotiations_between_H.M.G._and_King_Hussein.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/1918_British_Government_Map_illustrating_Territorial_Negotiations_between_H.M.G._and_King_Hussein.png/220px-1918_British_Government_Map_illustrating_Territorial_Negotiations_between_H.M.G._and_King_Hussein.png" decoding="async" width="220" height="236" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/1918_British_Government_Map_illustrating_Territorial_Negotiations_between_H.M.G._and_King_Hussein.png/330px-1918_British_Government_Map_illustrating_Territorial_Negotiations_between_H.M.G._and_King_Hussein.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/1918_British_Government_Map_illustrating_Territorial_Negotiations_between_H.M.G._and_King_Hussein.png/440px-1918_British_Government_Map_illustrating_Territorial_Negotiations_between_H.M.G._and_King_Hussein.png 2x" data-file-width="508" data-file-height="546" /></a><figcaption>نقشه دولت انگلیس در سال ۱۹۱۸: نقشه نشانگر مذاکرات ارضی بین مک ماهون و شاه حسین</figcaption></figure> <p>همزمان با مذاکرات سایکس و پیکو؛ گفتگوهای موازی با <a href="/wiki/%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81_%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86" title="شریف حسین">حسین بن علی</a> <a href="/wiki/%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81_%D9%85%DA%A9%D9%87" title="شریف مکه">شریف مکه</a> و سرهنگ سر هنری مک هاهن، کمیسر ارشد انگلستان در مصر در جریان بود. این ارتباطات به شکل ۱۰ نامه از ژوئیه ۱۹۱۵ تا مارس ۱۹۱۶ انجام شد.<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>۱۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در این موافقت‌نامه انگلستان تعهد کرده بود در قبال ساماندهی شورش عرب‌ها در امپراتوری عثمانی، استقلال عرب‌ها را پس از پایان جنگ به رسمیت بشناسد.<sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">[</span>۱۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite-bracket">[</span>۱۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> محدوده این سرزمین عربی از شمال به عرض ۳۷ درجه شمالی محدود بود که از <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%B3%DB%8C%D9%86" title="مرسین">مرسین</a> و <a href="/wiki/%D8%A2%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%A7" title="آدانا">آدانا</a> شروع می‌شد و به ترتیب <a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%AC%DA%A9" title="بیره‌جک">بیره‌جک</a>، <a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D9%86%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%88%D8%B1%D9%81%D9%87" title="شانلی‌اورفه">شانلی‌اورفه</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%AF%DB%8C%D9%86" title="ماردین">ماردین</a>، <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D8%AA" title="میدیات">میدیات</a>، <a href="/wiki/%D8%AC%D8%B2%DB%8C%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B9%D9%85%D8%B1" title="جزیره ابن عمر">جزیره ابن عمر</a>، <a href="/wiki/%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%87" title="عمادیه">عمادیه</a> و در ادامه تا مرز ایران و در جنوب تا بندر <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B5%D8%B1%D9%87" title="بصره">بصره</a> <a href="/wiki/%D8%AE%D9%84%DB%8C%D8%AC_%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3" title="خلیج فارس">خلیج فارس</a> می‌رسید و تمام سرزمین‌های جنوبی خلیج فارس و دریای عمان، بجز <a href="/wiki/%D8%B9%D8%AF%D9%86" title="عدن">عدن</a>، را دربرمی‌گرفت. این مرز در سمت غربی از <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%B3%D8%B1%D8%AE" title="دریای سرخ">دریای سرخ</a> تا دریای <a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%87" class="mw-redirect" title="مدیترانه">مدیترانه</a>، بجز مناطقی در غرب سوریه متشکل از <a href="/wiki/%D8%AF%D9%85%D8%B4%D9%82" title="دمشق">دمشق</a>، <a href="/wiki/%D8%AD%D9%85%D8%B5" title="حمص">حمص</a>، <a href="/wiki/%D8%AD%D9%85%D8%A7%D8%AA" class="mw-redirect" title="حمات">حما</a>، <a href="/wiki/%D8%AD%D9%84%D8%A8" title="حلب">حلب</a>، را شامل می‌شد. </p><p>مک ماهون در تاریخ ۱۴ دسامبر، پیرو نامهٔ ۱ ژانویه ۱۹۱۵ حسین بن علی، نامه‌ای با این مضمون برای وزارت امور خارجه ارسال می‌کند: </p><p>«توجه شود که در حال حاضر ارتباط بین دولت فرانسه و عرب‌ها مقبول بوده و عدم توجه به ارتباطات مبهم در آینده معقول نخواهد بود. من پیش‌تر نیز توجه دولت علیاحضرت را به این موضوع جلب کرده‌ام که انزجار عمیق بین عرب‌ها و فرانسه می‌تواند منبع مشکلات بسیاری در آینده برای ما باشد. اگر شرایط فعلی را به اطلاع آنها نرسانیم، متهم به تحریک یا تشویق مخالفت با فرانسوی‌ها خواهیم شد. چیزی که همین الان هم عرب‌ها در خصوص آن تهدید می‌کنند و مطمئناً در آینده آن را انجام خواهند داد.» </p><p>بر اساس این پیام گری دستور داد که فرانسوی‌ها از تعهدات انجام شده با عرب‌ها مطلع شوند ولی کامبون این موضوع را جدی نگرفت.<sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>۲۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="مذاکرات_انگلیس_و_فرانسه_(اکتبر_۱۹۱۵_-_مارس_۱۹۱۶)"><span id=".D9.85.D8.B0.D8.A7.DA.A9.D8.B1.D8.A7.D8.AA_.D8.A7.D9.86.DA.AF.D9.84.DB.8C.D8.B3_.D9.88_.D9.81.D8.B1.D8.A7.D9.86.D8.B3.D9.87_.28.D8.A7.DA.A9.D8.AA.D8.A8.D8.B1_.DB.B1.DB.B9.DB.B1.DB.B5_-_.D9.85.D8.A7.D8.B1.D8.B3_.DB.B1.DB.B9.DB.B1.DB.B6.29"></span>مذاکرات انگلیس و فرانسه (اکتبر ۱۹۱۵ - مارس ۱۹۱۶)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%81%D9%82%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%B3%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%B3%E2%80%93%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D9%88&action=edit&section=4" title="ویرایش بخش: مذاکرات انگلیس و فرانسه (اکتبر ۱۹۱۵ - مارس ۱۹۱۶)"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>در ۲۱ اکتبر ۱۹۲۱، گری با کامبون ملاقات کرد و به فرانسوی‌ها پیشنهاد داد که در مورد آینده خاورمیانه تصمیم مشترکی اخذ نمایند و گفت که انگلستان مایل است که <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1_%D9%85%D8%B3%D8%AA%D9%82%D9%84" class="mw-redirect" title="کشور مستقل">کشور مستقل</a> عربی با مرکزیت سوریه کنونی ایجاد شود. در این مرحله گری با مخالفت‌های از سمت فرانسوی‌ها و حسین بن علی روبرو شد. ماحصل آن که در خصوص منطقه شمال غربی سوریه هیچ فرمول دقیق مشخص نشد و تعیین دقیق حدود به درخواست آینده موکول شد به شکلی که مک ماهون گفت «اگر به اطلاعات دقیق تر از این نیاز است می‌توانید آن را شما بدهید»<sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">[</span>۲۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>اولیه جلسه رسمی بین دو کشور به سرپرستی سر آرتور نیکولسون با فرانسوا ژرژ پیکو در ۲۳ نوامبر ۱۹۱۵ برگزار شد. پیکو به نیکولسون گفت که فرانسه مدعی قیمومیت از کوه <a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%B3" class="mw-redirect" title="توروس">توروس</a> در کنار دریا <a href="/wiki/%DA%A9%DB%8C%D9%84%DB%8C%DA%A9%DB%8C%D9%87" title="کیلیکیه">کیلیکیه</a> است تا کوه‌های شرق توروس از آنجا تا <a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D8%A8%DA%A9%D8%B1" title="دیاربکر">دیاربکر</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B5%D9%84" title="موصل">موصل</a> و <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%A8%D9%84%D8%A7" title="کربلا">کربلا</a> است. از سمت <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%BA%D9%88%D8%B2_%D9%81%D9%88%D9%82%D8%A7%D9%86%DB%8C_(%D8%AF%DB%8C%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%88%D8%B1)" title="باغوز فوقانی (دیر الزور)">دیروروز</a> نیز در امتداد <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%AA" title="فرات">فرات</a> تا مرز مصر را انتظار دارد. درخصوص <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B5%D9%84" title="موصل">موصل</a> و <a href="/wiki/%D8%A8%D8%BA%D8%AF%D8%A7%D8%AF" title="بغداد">بغداد</a> نیز به شکل ائتلافی عمل شود.<sup id="cite_ref-ReferenceA_22-0" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceA-22"><span class="cite-bracket">[</span>۲۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>در جلسه دوم - مورخ ۲۱ دسامبر ۱۹۱۵ پیکو با اضافه شدن شهرهای حلب، حما، حمص، دمشق به قلمرو عرب‌ها موافقت کرد که جزو سرزمین عربی باشند و توسط عرب‌ها کنترل شوند. با وجود عقب‌نشینی فرانسوی‌ها، انگلیسی‌ها خواهان آن شدند که لبنان نیز به این مجموعه اضافه شود که جلسه به بن‌بست کشیده شد.<sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">[</span>۲۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24"><span class="cite-bracket">[</span>۲۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <br />در سه شنبه ۲۸ دسامبر مارک سایکس به کیلتون خبر داد مذاکرات با پیکو را شروع کرده‌است. در طی دوره شش روزه تقریباً هر روز سایکس و پیکو به صورت خصوصی با هم جلسه داشتند. ازاین مذاکرات هیچ سندی به جا نمانده‌است.<sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25"><span class="cite-bracket">[</span>۲۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26"><span class="cite-bracket">[</span>۲۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>در دوشنبه ۳ ژانویه ۱۹۱۶ آنها به توافق می‌رسند و یک تفاهم‌نامه مشترک که بعداً به نامه تفاهم سایکس-پیکو معروف می‌شود را منتشر می‌کنند. آنها توافق کردند که دو منطقه اصلی مورد اختلاف را یعنی ولایت موصل را با رودخانه زاب کوچک به دو قسمت تقسیم کنند و بخش شمالی یعنی موصل و اربیل به فرانسوی‌ها و بخش جنوبی یعنی کرکوک و سلیمانیه به انگلیس‌ها داده می‌شود. در مورد منطقه دوم یعنی فلسطین قرار بر این می‌شود به صورت ائتلافی اداره شود. در خصوص مکّه قرار شد با هماهنگی روسیه و سایر متحدین تصمیم‌گیری شود.<sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27"><span class="cite-bracket">[</span>۲۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28"><span class="cite-bracket">[</span>۲۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>این تفاهم‌نامه برای طی مراحل اداری به وزارت امور خارجه ارسال شد.<sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span class="cite-bracket">[</span>۲۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در تاریخ ۱۶ ژانویه سایکس به وزارت خارجه گفت که طبق گفته پیکو، او فکر می‌کند می‌تواند موافقت پاریس را بگیرد. در تاریخ ۲۱ ژانویه یک جلسه داخلی توسط نیکلسون برگزار شد و پس از این جلسه پیش نویس نهایی توافق در ۲ فوریه به کابینه انگلستان تقدیم شد. کمیسیون جنگ آن را در تاریخ سوم و چهارم بررسی نمود و چمبرلین، لرد کیچینر و سایرین تصمیم گرفتند که: </p><p>«آقای پیکو باید به اطلاع دولت خود برساند شرط همکاری و انجام این توافق آن است که فرانسه همکاری عرب‌ها را تضمین نماید و با تعهد مربوط به شهرهای حمص، حما، دمشق و حلب مخالفتی ندارد ولی از آنجا که حدود به سمت شرق گسترش یافته‌است و برمنافع روسیه تأثیر می‌گذارد، بسیار ضروری است که قبل از هر چیزی، رضایت روسیه بدست آید.» </p><p>پیکو موارد را اطلاع داد و کامبون پنج روز بعد به نیکولسون اطلاع داد که دولت فرانسه با پیشنهادهای مربوط به مسئله عرب‌ها موافقت نموده‌است.<sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span class="cite-bracket">[</span>۳۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>بعداً در فوریه و مارس، سایکس و پیکو به عنوان نمایندگان انگلستان و فرانسه برای مذاکره با سازنوف روس وارد عمل شدند.<sup id="cite_ref-ReferenceA_22-1" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceA-22"><span class="cite-bracket">[</span>۲۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="توافقنامه_رسمی_انگلیس،_فرانسه_و_روسیه_(آوریل_-_اکتبر_۱۹۱۶)"><span id=".D8.AA.D9.88.D8.A7.D9.81.D9.82.D9.86.D8.A7.D9.85.D9.87_.D8.B1.D8.B3.D9.85.DB.8C_.D8.A7.D9.86.DA.AF.D9.84.DB.8C.D8.B3.D8.8C_.D9.81.D8.B1.D8.A7.D9.86.D8.B3.D9.87_.D9.88_.D8.B1.D9.88.D8.B3.DB.8C.D9.87_.28.D8.A2.D9.88.D8.B1.DB.8C.D9.84_-_.D8.A7.DA.A9.D8.AA.D8.A8.D8.B1_.DB.B1.DB.B9.DB.B1.DB.B6.29"></span>توافقنامه رسمی انگلیس، فرانسه و روسیه (آوریل - اکتبر ۱۹۱۶)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%81%D9%82%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%B3%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%B3%E2%80%93%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D9%88&action=edit&section=5" title="ویرایش بخش: توافقنامه رسمی انگلیس، فرانسه و روسیه (آوریل - اکتبر ۱۹۱۶)"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>سرانجام، روسیه نیز در ۲۶ آوریل ۱۹۱۶ با شرایط نهایی پل کامبون سفیر فرانسه در لندن و ادوارد گری وزیر امورخارجه موافقت کرد و توافقنامه با یازده نامه زیر به تصویب رسید. </p> <table class="wikitable mw-collapsible mw-collapsed" style="text-align:left; float:right;"> <tbody><tr> <th colspan="5">یازده نامه توافقنامه‌های انگلیس و فرانسه و روسیه </th></tr> <tr> <th>تاریخ </th> <th>گیرنده </th> <th>فرستنده </th> <th>شرح </th> <th class="unsortable">نامه<sup id="cite_ref-31" class="reference"><a href="#cite_note-31"><span class="cite-bracket">[</span>a<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </th></tr> <tr> <td>۲۶ آوریل ۱۹۱۶</td> <td><a href="/w/index.php?title=Sergey_Sazonov&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sergey Sazonov (صفحه وجود ندارد)">Sergey Sazonov</a>, وزیر امورخارجه رویسه</td> <td><a href="/w/index.php?title=Maurice_Pal%C3%A9ologue&action=edit&redlink=1" class="new" title="Maurice Paléologue (صفحه وجود ندارد)">Maurice Paléologue</a>, سفیر فرانسه در مسکو</td> <td rowspan="2">توافقنامه سازانوف-پالئولو و تأیید توافق از جناب فرانسه در خصوص الحاق ارمنستان غربی</td> <td><span class="mw-default-size" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Asia_Minor_Agreements_-_Mr_Sazanof,_Ministre_des_Affaires_%C3%89trangeres,_P%C3%A9trograd_to_Maurice_Pal%C3%A9ologue,_Ambassadeur_de_France_en_Russie,26_April_1916.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Asia_Minor_Agreements_-_Mr_Sazanof%2C_Ministre_des_Affaires_%C3%89trangeres%2C_P%C3%A9trograd_to_Maurice_Pal%C3%A9ologue%2C_Ambassadeur_de_France_en_Russie%2C26_April_1916.jpg/220px-Asia_Minor_Agreements_-_Mr_Sazanof%2C_Ministre_des_Affaires_%C3%89trangeres%2C_P%C3%A9trograd_to_Maurice_Pal%C3%A9ologue%2C_Ambassadeur_de_France_en_Russie%2C26_April_1916.jpg" decoding="async" width="220" height="262" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Asia_Minor_Agreements_-_Mr_Sazanof%2C_Ministre_des_Affaires_%C3%89trangeres%2C_P%C3%A9trograd_to_Maurice_Pal%C3%A9ologue%2C_Ambassadeur_de_France_en_Russie%2C26_April_1916.jpg/330px-Asia_Minor_Agreements_-_Mr_Sazanof%2C_Ministre_des_Affaires_%C3%89trangeres%2C_P%C3%A9trograd_to_Maurice_Pal%C3%A9ologue%2C_Ambassadeur_de_France_en_Russie%2C26_April_1916.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Asia_Minor_Agreements_-_Mr_Sazanof%2C_Ministre_des_Affaires_%C3%89trangeres%2C_P%C3%A9trograd_to_Maurice_Pal%C3%A9ologue%2C_Ambassadeur_de_France_en_Russie%2C26_April_1916.jpg/440px-Asia_Minor_Agreements_-_Mr_Sazanof%2C_Ministre_des_Affaires_%C3%89trangeres%2C_P%C3%A9trograd_to_Maurice_Pal%C3%A9ologue%2C_Ambassadeur_de_France_en_Russie%2C26_April_1916.jpg 2x" data-file-width="522" data-file-height="621" /></a></span> </td></tr> <tr> <td>۲۶ آوریل ۱۹۱۶</td> <td>Paléologue</td> <td>Sazonov</td> <td><span class="mw-default-size" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Asia_Minor_Agreements_-_Maurice_Pal%C3%A9ologue,_Ambassadeur_de_France_en_Russie,_P%C3%A9trograd,_to_M_Sazanof,_Ministre_des_Affaires_%C3%89trangeres,_26_April_1916;.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Asia_Minor_Agreements_-_Maurice_Pal%C3%A9ologue%2C_Ambassadeur_de_France_en_Russie%2C_P%C3%A9trograd%2C_to_M_Sazanof%2C_Ministre_des_Affaires_%C3%89trangeres%2C_26_April_1916%3B.jpg/220px-Asia_Minor_Agreements_-_Maurice_Pal%C3%A9ologue%2C_Ambassadeur_de_France_en_Russie%2C_P%C3%A9trograd%2C_to_M_Sazanof%2C_Ministre_des_Affaires_%C3%89trangeres%2C_26_April_1916%3B.jpg" decoding="async" width="220" height="278" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Asia_Minor_Agreements_-_Maurice_Pal%C3%A9ologue%2C_Ambassadeur_de_France_en_Russie%2C_P%C3%A9trograd%2C_to_M_Sazanof%2C_Ministre_des_Affaires_%C3%89trangeres%2C_26_April_1916%3B.jpg/330px-Asia_Minor_Agreements_-_Maurice_Pal%C3%A9ologue%2C_Ambassadeur_de_France_en_Russie%2C_P%C3%A9trograd%2C_to_M_Sazanof%2C_Ministre_des_Affaires_%C3%89trangeres%2C_26_April_1916%3B.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Asia_Minor_Agreements_-_Maurice_Pal%C3%A9ologue%2C_Ambassadeur_de_France_en_Russie%2C_P%C3%A9trograd%2C_to_M_Sazanof%2C_Ministre_des_Affaires_%C3%89trangeres%2C_26_April_1916%3B.jpg/440px-Asia_Minor_Agreements_-_Maurice_Pal%C3%A9ologue%2C_Ambassadeur_de_France_en_Russie%2C_P%C3%A9trograd%2C_to_M_Sazanof%2C_Ministre_des_Affaires_%C3%89trangeres%2C_26_April_1916%3B.jpg 2x" data-file-width="523" data-file-height="662" /></a></span> </td></tr> <tr> <td>۹ مه ۱۹۱۶</td> <td><a href="/w/index.php?title=Paul_Cambon&action=edit&redlink=1" class="new" title="Paul Cambon (صفحه وجود ندارد)">Paul Cambon</a>, سفیر فرانسه در لندن</td> <td><a href="/w/index.php?title=Edward_Grey,_1st_Viscount_Grey_of_Fallodon&action=edit&redlink=1" class="new" title="Edward Grey, 1st Viscount Grey of Fallodon (صفحه وجود ندارد)">Edward Grey</a>, وزیر امور خارجه بریتانیا</td> <td>نسخه فرانسوی توافق سایکس-پیکو</td> <td><span class="mw-default-size" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Asia_Minor_Agreements_-_Paul_Cambon,_Ambassade_de_France_(French_Embassy),_Londres_to_Sir_Edward_Grey,_9_May_1916.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/26/Asia_Minor_Agreements_-_Paul_Cambon%2C_Ambassade_de_France_%28French_Embassy%29%2C_Londres_to_Sir_Edward_Grey%2C_9_May_1916.png/220px-Asia_Minor_Agreements_-_Paul_Cambon%2C_Ambassade_de_France_%28French_Embassy%29%2C_Londres_to_Sir_Edward_Grey%2C_9_May_1916.png" decoding="async" width="220" height="185" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/26/Asia_Minor_Agreements_-_Paul_Cambon%2C_Ambassade_de_France_%28French_Embassy%29%2C_Londres_to_Sir_Edward_Grey%2C_9_May_1916.png/330px-Asia_Minor_Agreements_-_Paul_Cambon%2C_Ambassade_de_France_%28French_Embassy%29%2C_Londres_to_Sir_Edward_Grey%2C_9_May_1916.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/26/Asia_Minor_Agreements_-_Paul_Cambon%2C_Ambassade_de_France_%28French_Embassy%29%2C_Londres_to_Sir_Edward_Grey%2C_9_May_1916.png/440px-Asia_Minor_Agreements_-_Paul_Cambon%2C_Ambassade_de_France_%28French_Embassy%29%2C_Londres_to_Sir_Edward_Grey%2C_9_May_1916.png 2x" data-file-width="1062" data-file-height="894" /></a></span> </td></tr> <tr> <td>۱۵ مه ۱۹۱۶</td> <td>Grey</td> <td>Cambon</td> <td rowspan="2">تأیید متقابل برای محافظت از منافع موجود طرفین در منطقه</td> <td><span class="mw-default-size" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Asia_Minor_Agreements_-_Sir_Edward_Grey,_Foreign_Office_(London)_to_Paul_Cambon,_15_May_1916.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/Asia_Minor_Agreements_-_Sir_Edward_Grey%2C_Foreign_Office_%28London%29_to_Paul_Cambon%2C_15_May_1916.jpg/220px-Asia_Minor_Agreements_-_Sir_Edward_Grey%2C_Foreign_Office_%28London%29_to_Paul_Cambon%2C_15_May_1916.jpg" decoding="async" width="220" height="102" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/Asia_Minor_Agreements_-_Sir_Edward_Grey%2C_Foreign_Office_%28London%29_to_Paul_Cambon%2C_15_May_1916.jpg/330px-Asia_Minor_Agreements_-_Sir_Edward_Grey%2C_Foreign_Office_%28London%29_to_Paul_Cambon%2C_15_May_1916.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/Asia_Minor_Agreements_-_Sir_Edward_Grey%2C_Foreign_Office_%28London%29_to_Paul_Cambon%2C_15_May_1916.jpg/440px-Asia_Minor_Agreements_-_Sir_Edward_Grey%2C_Foreign_Office_%28London%29_to_Paul_Cambon%2C_15_May_1916.jpg 2x" data-file-width="517" data-file-height="240" /></a></span> </td></tr> <tr> <td>۱۵ مه ۱۹۱۶</td> <td>Cambon</td> <td>Grey</td> <td><span class="mw-default-size" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Asia_Minor_Agreements_-_Paul_Cambon,_Ambassade_de_France,_Londres_to_Sir_Edward_Grey,_15_May_1916_(received_16_May_1916).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/Asia_Minor_Agreements_-_Paul_Cambon%2C_Ambassade_de_France%2C_Londres_to_Sir_Edward_Grey%2C_15_May_1916_%28received_16_May_1916%29.jpg/220px-Asia_Minor_Agreements_-_Paul_Cambon%2C_Ambassade_de_France%2C_Londres_to_Sir_Edward_Grey%2C_15_May_1916_%28received_16_May_1916%29.jpg" decoding="async" width="220" height="146" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/Asia_Minor_Agreements_-_Paul_Cambon%2C_Ambassade_de_France%2C_Londres_to_Sir_Edward_Grey%2C_15_May_1916_%28received_16_May_1916%29.jpg/330px-Asia_Minor_Agreements_-_Paul_Cambon%2C_Ambassade_de_France%2C_Londres_to_Sir_Edward_Grey%2C_15_May_1916_%28received_16_May_1916%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/Asia_Minor_Agreements_-_Paul_Cambon%2C_Ambassade_de_France%2C_Londres_to_Sir_Edward_Grey%2C_15_May_1916_%28received_16_May_1916%29.jpg/440px-Asia_Minor_Agreements_-_Paul_Cambon%2C_Ambassade_de_France%2C_Londres_to_Sir_Edward_Grey%2C_15_May_1916_%28received_16_May_1916%29.jpg 2x" data-file-width="519" data-file-height="345" /></a></span> </td></tr> <tr> <td>۱۶ مه ۱۹۱۶</td> <td>Grey</td> <td>Cambon</td> <td>نسخه انگلیسی توافق سایکس-پیکو</td> <td><span class="mw-default-size" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Asia_Minor_Agreements_-_Sir_Edward_Grey,_Foreign_Office_(London)_to_Paul_Cambon,_16_May_1916_01.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Asia_Minor_Agreements_-_Sir_Edward_Grey%2C_Foreign_Office_%28London%29_to_Paul_Cambon%2C_16_May_1916_01.png/220px-Asia_Minor_Agreements_-_Sir_Edward_Grey%2C_Foreign_Office_%28London%29_to_Paul_Cambon%2C_16_May_1916_01.png" decoding="async" width="220" height="179" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Asia_Minor_Agreements_-_Sir_Edward_Grey%2C_Foreign_Office_%28London%29_to_Paul_Cambon%2C_16_May_1916_01.png/330px-Asia_Minor_Agreements_-_Sir_Edward_Grey%2C_Foreign_Office_%28London%29_to_Paul_Cambon%2C_16_May_1916_01.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Asia_Minor_Agreements_-_Sir_Edward_Grey%2C_Foreign_Office_%28London%29_to_Paul_Cambon%2C_16_May_1916_01.png/440px-Asia_Minor_Agreements_-_Sir_Edward_Grey%2C_Foreign_Office_%28London%29_to_Paul_Cambon%2C_16_May_1916_01.png 2x" data-file-width="1104" data-file-height="896" /></a></span> </td></tr> <tr> <td>۲۳ مه ۱۹۱۶</td> <td>Grey</td> <td>Benckendorff</td> <td>توافق سه جانبه انگلیسی، روسی، فرانسوی توافقنامه سایکس-پیکو</td> <td><span class="mw-default-size" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Asia_Minor_Agreements_-_Sir_Edward_Grey,_Foreign_Office_(London)_to_Count_Alexander_Konstantinovich_Benckendorff_(Russian_Ambassador_to_the_United_Kingdom),_23_May_1916.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/Asia_Minor_Agreements_-_Sir_Edward_Grey%2C_Foreign_Office_%28London%29_to_Count_Alexander_Konstantinovich_Benckendorff_%28Russian_Ambassador_to_the_United_Kingdom%29%2C_23_May_1916.jpg/220px-thumbnail.jpg" decoding="async" width="220" height="290" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/Asia_Minor_Agreements_-_Sir_Edward_Grey%2C_Foreign_Office_%28London%29_to_Count_Alexander_Konstantinovich_Benckendorff_%28Russian_Ambassador_to_the_United_Kingdom%29%2C_23_May_1916.jpg/330px-thumbnail.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/Asia_Minor_Agreements_-_Sir_Edward_Grey%2C_Foreign_Office_%28London%29_to_Count_Alexander_Konstantinovich_Benckendorff_%28Russian_Ambassador_to_the_United_Kingdom%29%2C_23_May_1916.jpg/440px-thumbnail.jpg 2x" data-file-width="526" data-file-height="693" /></a></span> </td></tr> <tr> <td>۲۵ اوت ۱۹۱۶</td> <td>Cambon</td> <td>Grey</td> <td rowspan="2">قبل از کلمات "یک کشور مستقل عربی" کلمه "محافظت" را با "حمایت" جایگزین کنید</td> <td><span class="mw-default-size" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Asia_Minor_Agreements_-_Paul_Cambon,_Ambassade_de_France,_Londres_to_Sir_Edward_Grey,_25_August_1916.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Asia_Minor_Agreements_-_Paul_Cambon%2C_Ambassade_de_France%2C_Londres_to_Sir_Edward_Grey%2C_25_August_1916.jpg/220px-Asia_Minor_Agreements_-_Paul_Cambon%2C_Ambassade_de_France%2C_Londres_to_Sir_Edward_Grey%2C_25_August_1916.jpg" decoding="async" width="220" height="112" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Asia_Minor_Agreements_-_Paul_Cambon%2C_Ambassade_de_France%2C_Londres_to_Sir_Edward_Grey%2C_25_August_1916.jpg/330px-Asia_Minor_Agreements_-_Paul_Cambon%2C_Ambassade_de_France%2C_Londres_to_Sir_Edward_Grey%2C_25_August_1916.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Asia_Minor_Agreements_-_Paul_Cambon%2C_Ambassade_de_France%2C_Londres_to_Sir_Edward_Grey%2C_25_August_1916.jpg/440px-Asia_Minor_Agreements_-_Paul_Cambon%2C_Ambassade_de_France%2C_Londres_to_Sir_Edward_Grey%2C_25_August_1916.jpg 2x" data-file-width="519" data-file-height="265" /></a></span> </td></tr> <tr> <td>۳۰ اوت ۱۹۱۶</td> <td><a href="/w/index.php?title=Robert_Crewe-Milnes,_1st_Marquess_of_Crewe&action=edit&redlink=1" class="new" title="Robert Crewe-Milnes, 1st Marquess of Crewe (صفحه وجود ندارد)">Robert Crewe-Milnes</a>, معاون وزیر امور خارجه انگلیس</td> <td>Cambon</td> <td><span class="mw-default-size" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Asia_Minor_Agreements_-_The_Marquess_of_Crewe,_Foreign_Office_(London)_to_Paul_Cambon,_30_August_1916.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Asia_Minor_Agreements_-_The_Marquess_of_Crewe%2C_Foreign_Office_%28London%29_to_Paul_Cambon%2C_30_August_1916.jpg/220px-Asia_Minor_Agreements_-_The_Marquess_of_Crewe%2C_Foreign_Office_%28London%29_to_Paul_Cambon%2C_30_August_1916.jpg" decoding="async" width="220" height="97" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Asia_Minor_Agreements_-_The_Marquess_of_Crewe%2C_Foreign_Office_%28London%29_to_Paul_Cambon%2C_30_August_1916.jpg/330px-Asia_Minor_Agreements_-_The_Marquess_of_Crewe%2C_Foreign_Office_%28London%29_to_Paul_Cambon%2C_30_August_1916.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Asia_Minor_Agreements_-_The_Marquess_of_Crewe%2C_Foreign_Office_%28London%29_to_Paul_Cambon%2C_30_August_1916.jpg/440px-Asia_Minor_Agreements_-_The_Marquess_of_Crewe%2C_Foreign_Office_%28London%29_to_Paul_Cambon%2C_30_August_1916.jpg 2x" data-file-width="527" data-file-height="233" /></a></span> </td></tr> <tr> <td>۱ سپتامبر ۱۹۱۶</td> <td><a href="/w/index.php?title=Alexander_von_Benckendorff_(1849-1917)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Alexander von Benckendorff (1849-1917) (صفحه وجود ندارد)">Alexander von Benckendorff</a>, سفیر روسیه در لندن</td> <td>Grey</td> <td rowspan="2">توافق روسیه و انگلیس در مورد توافقنامه سازنوف-پالئولو و توافقنامه سایکس - پیکو</td> <td><span class="mw-default-size" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Asia_Minor_Agreements_-_Count_Alexander_Konstantinovich_Benckendorff,_Ambassade_Imp%C3%A9riale_de_Russie_(Imperial_Russian_Ambassador_to_the_United_Kingdom),_Londres_to_Viscount_Grey_(Sir_Edward_Grey),_1_September_1916.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Asia_Minor_Agreements_-_Count_Alexander_Konstantinovich_Benckendorff%2C_Ambassade_Imp%C3%A9riale_de_Russie_%28Imperial_Russian_Ambassador_to_the_United_Kingdom%29%2C_Londres_to_Viscount_Grey_%28Sir_Edward_Grey%29%2C_1_September_1916.jpg/220px-thumbnail.jpg" decoding="async" width="220" height="342" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Asia_Minor_Agreements_-_Count_Alexander_Konstantinovich_Benckendorff%2C_Ambassade_Imp%C3%A9riale_de_Russie_%28Imperial_Russian_Ambassador_to_the_United_Kingdom%29%2C_Londres_to_Viscount_Grey_%28Sir_Edward_Grey%29%2C_1_September_1916.jpg/330px-thumbnail.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Asia_Minor_Agreements_-_Count_Alexander_Konstantinovich_Benckendorff%2C_Ambassade_Imp%C3%A9riale_de_Russie_%28Imperial_Russian_Ambassador_to_the_United_Kingdom%29%2C_Londres_to_Viscount_Grey_%28Sir_Edward_Grey%29%2C_1_September_1916.jpg/440px-thumbnail.jpg 2x" data-file-width="525" data-file-height="817" /></a></span> </td></tr> <tr> <td>۲۳ اکتبر ۱۹۱۶</td> <td>Grey</td> <td>Benckendorff</td> <td><span class="mw-default-size" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Asia_Minor_Agreements_-_Viscount_Grey,_Foreign_Office_(London)_to_Count_Alexander_Konstantinovich_Benckendorff,_23_October_1916.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/Asia_Minor_Agreements_-_Viscount_Grey%2C_Foreign_Office_%28London%29_to_Count_Alexander_Konstantinovich_Benckendorff%2C_23_October_1916.jpg/220px-Asia_Minor_Agreements_-_Viscount_Grey%2C_Foreign_Office_%28London%29_to_Count_Alexander_Konstantinovich_Benckendorff%2C_23_October_1916.jpg" decoding="async" width="220" height="111" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/Asia_Minor_Agreements_-_Viscount_Grey%2C_Foreign_Office_%28London%29_to_Count_Alexander_Konstantinovich_Benckendorff%2C_23_October_1916.jpg/330px-Asia_Minor_Agreements_-_Viscount_Grey%2C_Foreign_Office_%28London%29_to_Count_Alexander_Konstantinovich_Benckendorff%2C_23_October_1916.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/Asia_Minor_Agreements_-_Viscount_Grey%2C_Foreign_Office_%28London%29_to_Count_Alexander_Konstantinovich_Benckendorff%2C_23_October_1916.jpg/440px-Asia_Minor_Agreements_-_Viscount_Grey%2C_Foreign_Office_%28London%29_to_Count_Alexander_Konstantinovich_Benckendorff%2C_23_October_1916.jpg 2x" data-file-width="520" data-file-height="262" /></a></span> </td></tr> </tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="توافق_با_ایتالیا_(آوریل_-_اوت_۱۹۱۷)"><span id=".D8.AA.D9.88.D8.A7.D9.81.D9.82_.D8.A8.D8.A7_.D8.A7.DB.8C.D8.AA.D8.A7.D9.84.DB.8C.D8.A7_.28.D8.A2.D9.88.D8.B1.DB.8C.D9.84_-_.D8.A7.D9.88.D8.AA_.DB.B1.DB.B9.DB.B1.DB.B7.29"></span>توافق با ایتالیا (آوریل - اوت ۱۹۱۷)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%81%D9%82%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%B3%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%B3%E2%80%93%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D9%88&action=edit&section=6" title="ویرایش بخش: توافق با ایتالیا (آوریل - اوت ۱۹۱۷)"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>در ۱۹ آوریل در سنت ژان دو موریان توافق اولیه بین نخست وزیران بریتانیا و فرانسه (<a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%88%DB%8C%D8%AF_%D9%84%D9%88%DB%8C%D8%AF_%D8%AC%D8%B1%D8%AC" title="دیوید لوید جرج">دیوید لوید</a> و جورج الکساندر ریبوت) و نخست‌وزیر و وزیر امورخارجه ایتالیا (<a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A6%D9%88%D9%84%D9%88_%D8%A8%D9%88%D8%B3%D9%84%DB%8C" title="پائولو بوسلی">پائولو بوسلی</a> و <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%AF%D9%86%DB%8C_%D8%B3%D9%88%D9%86%DB%8C%D9%86%D9%88" title="سیدنی سونینو">سیدنی سونینو</a>) برای حل و فصل مواضع ایتالیا در امپراتوری عثمانی منعقد شد که به شکل خاص در بند ۹ پیمان لندن آورده شده‌است.<sup id="cite_ref-ReferenceB_32-0" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceB-32"><span class="cite-bracket">[</span>۳۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> متحدین لازم بود که به روشی کاهش نیروهای روسیه تزاری در منطقه قفقاز را حتی با وجود امکان استفاده از نیروهای جمهوری دمکراتیک ارمنستان به شکل پوشش دهند.<sup id="cite_ref-33" class="reference"><a href="#cite_note-33"><span class="cite-bracket">[</span>۳۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ایتالیا نیز می‌دانست منطقه‌ای که براساس این توافق به آنها واگذار شده‌است، منطقه‌ای است که امپراتوری عثمانی به سادگی آنجا را واگذار نخواهد کرد ولی نخست‌وزیر انگلیس فرمول مبهمی را پیشنهاد داد که در صورتی که پس از خاتمه جنگ مناطق مورد نظر به شکل واقعی به کنترل ایتالیا در نیاید، به شکلی تقسیم اراضی را تعدیل خواهد کرد.<sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="#cite_note-34"><span class="cite-bracket">[</span>۳۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>این توافق‌نامه توسط دیپلمات‌های کشورها طی ماه‌های بعد تکمیل و تدقیق شد و در بین ۱۸ تا ۲۶ سپتامبر ۱۹۱۷ به امضاء متحدین رسید.<sup id="cite_ref-ReferenceB_32-1" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceB-32"><span class="cite-bracket">[</span>۳۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> روسیه در این توافق‌نامه به دلیل درگیری‌ها داخلی نماینده‌ای نداشت و بعدها انگستان از همین دلیل به عنوان عدم رضایت روس‌ها از این توافق در کنفرانس ۱۹۱۹ پاریس استفاده کرد و آن را فاقد اعتبار لازم دانست که باعث نارضایتی شدید ایتالیایی‌ها شد.<sup id="cite_ref-35" class="reference"><a href="#cite_note-35"><span class="cite-bracket">[</span>۳۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="منطقه_قهوه‌ای_و_علاقه_امپراتوری"><span id=".D9.85.D9.86.D8.B7.D9.82.D9.87_.D9.82.D9.87.D9.88.D9.87.E2.80.8C.D8.A7.DB.8C_.D9.88_.D8.B9.D9.84.D8.A7.D9.82.D9.87_.D8.A7.D9.85.D9.BE.D8.B1.D8.A7.D8.AA.D9.88.D8.B1.DB.8C"></span>منطقه قهوه‌ای و علاقه امپراتوری</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%81%D9%82%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%B3%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%B3%E2%80%93%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D9%88&action=edit&section=7" title="ویرایش بخش: منطقه قهوه‌ای و علاقه امپراتوری"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>وریت توضیح می‌دهد که چگونه اختلافات با امپراتوری عثمانی بر سر مرزهای شرقی مصر در سال ۱۹۰۶ با تعریف حدود جدید در خط <a href="/wiki/%D8%B1%D9%81%D8%AD" title="رفح">رفح</a>-<a href="/wiki/%D8%B9%D9%82%D8%A8%D9%87" title="عقبه">عقبه</a> خاتمه یافت؛ ولی مجدد به دلیل ترس حمله به مصر و اهمیت استراتژیک آن به فلسطین و محور <a href="/wiki/%D8%B9%DA%A9%D8%A7" title="عکا">عکا</a>-<a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%D8%B9%D8%A7" title="درعا">درعا</a> تغییر کرد.<sup id="cite_ref-36" class="reference"><a href="#cite_note-36"><span class="cite-bracket">[</span>۳۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-37" class="reference"><a href="#cite_note-37"><span class="cite-bracket">[</span>۳۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>شرایط فلسطین در بین اعضا مختلف دولت بریتانیا موضوع بحث و جدل زیادی بود. لرد کیچنر که به ریاست ستاد جنگ رسید، خود سر کنسول بریتانیا در مصر بود. در ۲۸ دسامبر ۱۹۱۴ اسؤالد فیتز جرالد نامه‌ای به رونالد استورس به دبیر شرقی وزارت امورخارجه در قاهره نوشت و گفت «انضمام بخشی از فلسطین به مصر تحت قیمومیت ما (منجمله شهر <a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B4%D9%84%DB%8C%D9%85" title="اورشلیم">بیت‌المقدس</a>) می‌تواند راه کار نهایی باشد…(با این کار) نفوذ یهودیان در فلسطین کمتر به چشم خواهد آمد و حساسیت کمتری در جهان مسیحیت را ایجاد خواهد کرد».<sup id="cite_ref-38" class="reference"><a href="#cite_note-38"><span class="cite-bracket">[</span>۳۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>پس از توافق استانبول، فرانسوی‌ها با هدف دست یابی به خواسته‌های خود به انگلیسی‌ها بیشتر نزدیک شدند و در ۸ آوریل ۱۹۱۵ کمیته د بونسن را تشکیل دادند تا مواضع انگلیسی‌ها را ارزیابی کنند.<sup id="cite_ref-39" class="reference"><a href="#cite_note-39"><span class="cite-bracket">[</span>۳۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> و در گزارش ژوئن ۱۹۱۵ هیچ اشاره‌ای به مسئله اسرائیل نکردند و پذیرفتند که فلسطین در حوزه نفوذ انگلستان قرار گیرد ولی اماکن مقدس بیت‌المقدس برای همه در دسترس باشد.<sup id="cite_ref-40" class="reference"><a href="#cite_note-40"><span class="cite-bracket">[</span>۳۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-41" class="reference"><a href="#cite_note-41"><span class="cite-bracket">[</span>۴۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در اوایل ژوئن، مارک سایکس به دستور ستاد جنگ به منطقه اعزام شد تا در خاورمیانه با مقامات انگلیسی تبادل نظر و گفتگو کند. وی به آتن، گالیپولی، صوفیه، قاهره، عدن، مجدد به قاهره و سپس به هند رفت و در سپتامبر به بصره برگشت و بار دیگر در ماه نوامبر به قاهره رفت (جایی که وی مکاتبات مک ماهون و حسین بن علی را تأیید کرد) و در برگشت به انگلستان در تاریخ ۱۶ دسامبر گزارش خودش را تقدیم ستاد جنگ کرد.<sup id="cite_ref-42" class="reference"><a href="#cite_note-42"><span class="cite-bracket">[</span>۴۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="جنبه‌های_اقتصادی"><span id=".D8.AC.D9.86.D8.A8.D9.87.E2.80.8C.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D8.A7.D9.82.D8.AA.D8.B5.D8.A7.D8.AF.DB.8C"></span>جنبه‌های اقتصادی</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%81%D9%82%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%B3%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%B3%E2%80%93%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D9%88&action=edit&section=8" title="ویرایش بخش: جنبه‌های اقتصادی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>آنگی استاد حقوق در افتتاحیه سمپوزیوم سایکس-پیکو در سال ۲۰۱۶ گفت که بخش عظم این توافق‌نامه با اهداف تجاری و اقتصادی و دسترسی به بنادر و ایجاد راه‌آهن تنظیم شده‌است.<sup id="cite_ref-43" class="reference"><a href="#cite_note-43"><span class="cite-bracket">[</span>۴۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>لووی در مورد بخش‌های ۴ تا ۸ این توافق‌نامه نکات مشابه ای را مورد اشاره قرار داد که عملکرد انگلستان و فرانسه در برخورد با سرزمین‌های باقی مانده از امپراتوری عثمانی به شکل است که چیدمان لازم برای مذاکرات جنگ بعدی را فراهم می‌کند.<sup id="cite_ref-44" class="reference"><a href="#cite_note-44"><span class="cite-bracket">[</span>۴۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> درست در زمانی که خالدی در حال مذاکره با انگلستان و فرانسه برای تأسیس راه‌آهن بغداد-حمص بود یعنی ۱۹۱۳–۱۹۱۴، در مناطق دیگری در حال مذاکره با آلمان‌ها برای احداث راه‌آهن بود.<sup id="cite_ref-45" class="reference"><a href="#cite_note-45"><span class="cite-bracket">[</span>۴۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>گیبسون در پایان‌نامه دکتری خود به این اشاره دارد که انگلستان برای دستیابی به میدان نفتی چگونه در خصوص توافقات تصمیم گرفته‌است و ولایت موصل را به عنوان بزرگ‌ترین میدان نفتی بالقوه مد نظر قرار داده‌است.<sup id="cite_ref-46" class="reference"><a href="#cite_note-46"><span class="cite-bracket">[</span>۴۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="توافقنامه_در_عمل"><span id=".D8.AA.D9.88.D8.A7.D9.81.D9.82.D9.86.D8.A7.D9.85.D9.87_.D8.AF.D8.B1_.D8.B9.D9.85.D9.84"></span>توافقنامه در عمل</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%81%D9%82%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%B3%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%B3%E2%80%93%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D9%88&action=edit&section=9" title="ویرایش بخش: توافقنامه در عمل"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="سوریه،_فلسطین_و_عرب‌ها"><span id=".D8.B3.D9.88.D8.B1.DB.8C.D9.87.D8.8C_.D9.81.D9.84.D8.B3.D8.B7.DB.8C.D9.86_.D9.88_.D8.B9.D8.B1.D8.A8.E2.80.8C.D9.87.D8.A7"></span>سوریه، فلسطین و عرب‌ها</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%81%D9%82%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%B3%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%B3%E2%80%93%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D9%88&action=edit&section=10" title="ویرایش بخش: سوریه، فلسطین و عرب‌ها"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="دولت_اسکویت_-_۱۹۱۶"><span id=".D8.AF.D9.88.D9.84.D8.AA_.D8.A7.D8.B3.DA.A9.D9.88.DB.8C.D8.AA_-_.DB.B1.DB.B9.DB.B1.DB.B6"></span>دولت اسکویت - ۱۹۱۶</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%81%D9%82%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%B3%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%B3%E2%80%93%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D9%88&action=edit&section=11" title="ویرایش بخش: دولت اسکویت - ۱۹۱۶"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>در ۱۸ فوریه ۱۹۱۶ حسین بن علی با ادعای تأمین ۱۰۰۰۰ نفر برای شروع شورش عرب‌ها در مقابل امپراتوری عثمانی از انگلستان طلب ۵۰ هزار پوند طلا به همراه اسلحه و مهمات و تدارکات کرد؛ که با تأیید مک ماهون در ۱۰ مارس ۱۹۱۶ با این درخواست موافقت می‌شود و طی ده مکاتبه و نامه‌نگاری در آوریل و مه بحث‌ها آغاز شد که طی آن سایکس به شایستگی جلسه‌های هماهنگی با پیکو و عرب‌ها را برای رسیدن به توافق مطلوب طرفین را مدیریت کرد. در همین زمان تدارکات لازمه برای شروع شورش یا قیام مورد بررسی قرار گرفت و سرانجام در اواخر ماه آوریل به مک ماهون اطلاع داده شد که عرب‌ها نباید از توافق سایکس-پیکو خبردار شوند.<sup id="cite_ref-47" class="reference"><a href="#cite_note-47"><span class="cite-bracket">[</span>۴۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-48" class="reference"><a href="#cite_note-48"><span class="cite-bracket">[</span>۴۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>آغاز رسمی شورش اعراب در ۱۰ ژوئن ۱۹۱۶ در مکه به وسیله حسین بن علی اعلام شد؛ هرچند فرزندان وی - علی و فیصل - قبلاً عملیات را در ۵ ژوئن در مدینه شروع کرده بودند.<sup id="cite_ref-49" class="reference"><a href="#cite_note-49"><span class="cite-bracket">[</span>۴۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> اتفاقات آینده باعث شد که قاهره بگوید<sup id="cite_ref-50" class="reference"><a href="#cite_note-50"><span class="cite-bracket">[</span>۴۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>(احتمالاً منظور مأموران انگلیسی در قاهره است) «در اوایل جون نه ما و نه آنها آمادگی کافی نداشتیم و به دلیل کمبود امکانات می‌توانست باعث از بین رفتن اطمینان از پیروزی‌های اولیه گردند» </p><p>سرهنگ ادوارد برموند در سپتامبر ۱۹۱۶ به عنوان فرستاده نظامی ویژه فرانسه به منطقه اعزام شد و به گفته قاهره، هدف اصلی وی آن بود که شورش عرب‌ها را کنترل کند تا تبدیل به تهدیدی برای منافع فرانسه در سوریه نگردد. این اخبار در لندن منعکس نشد چرا که همکاری کلی دو دولت بسیار مهم بود و قاهره هم از آن آگاه بود. به اوینگات در اواخر نوامبر اطلاع داده شد که «به نظر می‌رسید لازم است به زیر دستان خود تأکید کنید که لازم است که با فرانسویان همکاری بیشتری داشته باشند و دولت اعلیحضرت مشکوک به طرح‌های نهانی در حجاز نیستند.»<sup id="cite_ref-51" class="reference"><a href="#cite_note-51"><span class="cite-bracket">[</span>۵۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>با نزدیک شدن به ۱۹۱۶ دولت اسکویت به دلیل فشارهای جنگ و انتقادهای داخلی در ۶ دسامبر او جای خود را به دیوید لوید جروج داد که پس از مرگ نابهنگام لرد کیچنر به رئیس ستاد جنگ در ماه جون رسیده بود. لوید جورج نابودی امپراتوری عثمانی را به یکی از اهداف اصلی جنگ درآورده بود و دو روز پس از تصدی مقام جدید، به روبرتسون گفت که می‌خواهد یک پیروزی بزرگ، ترجیحاً تسخیر اورشلیم را برای تحت تأثیر قرار دادن افکار عمومی مردم بدست آورد.<sup id="cite_ref-Woodfin,_E._2012_52-0" class="reference"><a href="#cite_note-Woodfin,_E._2012-52"><span class="cite-bracket">[</span>۵۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> از این رو در حاشیه شرقی سینا در عریش در ۱۵ مایلی مرزهای فلسطین عثمانی جبهه جدیدی را ایجاد کرد که منجر به تسخیر رفاع و ورود نیروهای انگلیس به مرزهای امپراتوری عثمانی شد.<sup id="cite_ref-Woodfin,_E._2012_52-1" class="reference"><a href="#cite_note-Woodfin,_E._2012-52"><span class="cite-bracket">[</span>۵۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="دولت_لوید_جورج_(۱۹۱۷_به_بعد)"><span id=".D8.AF.D9.88.D9.84.D8.AA_.D9.84.D9.88.DB.8C.D8.AF_.D8.AC.D9.88.D8.B1.D8.AC_.28.DB.B1.DB.B9.DB.B1.DB.B7_.D8.A8.D9.87_.D8.A8.D8.B9.D8.AF.29"></span>دولت لوید جورج (۱۹۱۷ به بعد)</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%81%D9%82%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%B3%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%B3%E2%80%93%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D9%88&action=edit&section=12" title="ویرایش بخش: دولت لوید جورج (۱۹۱۷ به بعد)"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>لوید جورج کابینه جنگی جدیدی را تشکیل داد که در ابتدا شامل لردز کورزون و میلنر، قانون بونار، آرتور هندرسون و خودش بود. هنکی دبیر کابینه و سایکس، اورمسبی-گور و آمری به عنوان دستیار منشی شد. اگرچه آرتور بالفور جایگزین گری به عنوان وزیر امور خارجه شد، اما حذف وی از کابینه جنگ نفوذ وی در سیاست خارجی را تضعیف کرد.<sup id="cite_ref-53" class="reference"><a href="#cite_note-53"><span class="cite-bracket">[</span>۵۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> فرانسوی‌ها، پیکو را به عنوان کمیسر عالی انتخاب کردند و سریعاً به سوریه و فلسطین فرستادند. بریتانیا نیز سایکس را به عنوان مدیر سیاسی به مصر فرستاد. در ۳ آوریل ۱۹۱۷ سایکس یا لوید جورج، کورزون و هنکی جلسه ای داشتند و قرار شد که سیاست کلی بر این اساس باشد که فرانسوی‌ها برای حذف فلسطین تحت قیمومیت انگلستان تحت فشار قرار دهند. ابتدا سایکس در اوایل ماه مه و سپس پیکو و سایکس در ماه مه به حجاز رفتند تا با فیصل و حسین بن علی گفتگو کنند. در این توافق قرار شد بغداد به عنوان بخشی از کشور عربی باشد که موجب رضایت حسین بن علی گردید. گزارش‌های بعدی نشان می‌دهد که ظاهراً او از ماهیت اصلی شرایط توافق‌نامه سایکس–پیکو اطلاع دقیقی نداشته یا میزان اطلاع وی مورد تردید است.<sup id="cite_ref-54" class="reference"><a href="#cite_note-54"><span class="cite-bracket">[</span>۵۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>با ورود ایتالیا به جنگ، در آوریل ۱۹۱۷ بین انگلستان و ایتالیا توافق همکاری سنت ژان دو مورین منعقد شد. در این کنفرانس لوید جورج در مورد سرنوشت فلسطین مواضع خودش را مطرح کرد که با برخورد سرد ایتالیایی‌ها و فرانسوی‌ها مواجه شد. در ۲۵ آوریل به این تفاهم رسیدند که در آینده لازم است توافق سایکس-پیکو مجدداً بازنگری شود و در حال در این زمینه اقدامی نباید انجام شود.<sup id="cite_ref-55" class="reference"><a href="#cite_note-55"><span class="cite-bracket">[</span>۵۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>پیرو جلسات بین سایکس و حسین بن علی؛ او به لندن اطلاع داد که «بهتر است هر چه زودتر جلو اقدامات نظامی فرانسوی‌ها در حجاز گرفته شود» و سپس به لرد برتی دستور داده شد که همین موضوع را از فرانسوی‌ها بخواهد که روابط سیاسی متفقین در حجاز قابل پیش‌بینی نبوده و ممکن است روابط آینده بین فرانسه و عرب‌ها را تحت تأثیر قرار دهد. ویلیام ار مسبی-گور پس از پاسخ فرانسه به این موضوع در ۳۱ مه ۱۹۱۷ نوشت: </p> <p><br /></p><blockquote><p>به نظر می‌رسد تاییدیه ای که دولت انگلستان به ملک حسین قبل از شروع شورش‌ها توسط سر هنری مک ماهون داده‌است این شائبه را ایجاد که تعهدات ما به ملک حسین به عنوان رئیس کل ملت است یا خیر. این تفکر با قصد فرانسه در خصوص سوریه و بین‌النهرین فوقانی و تونس در تضاد است. حمایت ما از ملک حسین و سایر رهبران عرب می‌تواند به معنی تأیید حکومت عرب‌ها بر سرزمین‌های عربی و سوریه تعبیر گردد. به نظر لازم به نظر می‌رسد ملک حسین را در جریان توافق ما با دولت فرانسه قرار دهیم و برایش شفاف کنیم که فرد دیگری باید حاکم دمشق به عنوان یک کشور دیگر عربی باشد.<sup id="cite_ref-56" class="reference"><a href="#cite_note-56"><span class="cite-bracket">[</span>۵۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></p></blockquote><p>در ماه اوت مجدد نارضایتی انگلیسی‌ها از توافق‌نامه سایکس–پیکو باعث شد که متمم «توافق‌نامه آسیا صغیر» را برای فرانسوی‌ها ارسال کند و بگوید «خوب شد-اگر نتوانند فعالیت‌های نظامی خود را با سیاست‌هایشان هماهنگ کنند، لازم است سیاست‌هایشان را بازنگری کنند». پس از بحث و گفتگو زیاد مجدد سایکس و پیکو مجبور شدند مکملی برای توافق‌نامه اولیه تدوین کنند که «وضعیت آینده حجاز و عربستان» را نیز پوشش دهد. این پیشنویس تا پایان ماه سپتامبر تهیه شد<sup id="cite_ref-57" class="reference"><a href="#cite_note-57"><span class="cite-bracket">[</span>۵۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ولی تا پایان سال به تأیید دولت فرانسه نرسید.<sup id="cite_ref-58" class="reference"><a href="#cite_note-58"><span class="cite-bracket">[</span>۵۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>در همین شرایط اعلامیه بالفور در ۲ نوامبر صادر شد و انگلیسی‌ها در ۹ دسامبر وارد اورشلیم شدند. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="پس_از_افشای_عمومی_(۱۸۱۷–۱۹۱۷)"><span id=".D9.BE.D8.B3_.D8.A7.D8.B2_.D8.A7.D9.81.D8.B4.D8.A7.DB.8C_.D8.B9.D9.85.D9.88.D9.85.DB.8C_.28.DB.B1.DB.B8.DB.B1.DB.B7.E2.80.93.DB.B1.DB.B9.DB.B1.DB.B7.29"></span>پس از افشای عمومی (۱۸۱۷–۱۹۱۷)</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%81%D9%82%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%B3%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%B3%E2%80%93%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D9%88&action=edit&section=13" title="ویرایش بخش: پس از افشای عمومی (۱۸۱۷–۱۹۱۷)"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>بعد از انقلاب بلشویکی در روسیه، آنها از توافق‌نامه خارج شدند و نسخه‌ای از توافق‌نامه سایکس–پیکو به همراه تمام ضمائمش را منتشر کردند و کلیه مستندات را در ۲۳ نوامبر ۱۹۱۷ درروزنامه ایزوستیا و پراودا چاپ کردند. پس از آن، روزنامه گاردین در ۲۶ نوامبر آن را چاپ کرد.<sup id="cite_ref-59" class="reference"><a href="#cite_note-59"><span class="cite-bracket">[</span>۵۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> این موضوع باعث سرافکندگی متفقین و افزایش بی‌اعتمادی اعراب شد. اسرائیلی ها پیشتر یعنی در آوریل همان سال از مفاد توافق‌نامه از طریق دولت انگلستان اطلاع داشتند.<sup id="cite_ref-60" class="reference"><a href="#cite_note-60"><span class="cite-bracket">[</span>۵۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> رئیس‌جمهوری ایالات متحده وودرو ویلسون تمام توافق‌های مخفیانه بین متفقین را رد کرد و ایده دیپلماسی باز و تعیین سرنوشت ملت‌ها را مطرح کرد. در ۲۲ نوامبر ۱۹۱۷ لئون تروتسکی با ارسال یادداشتی به سفرا خارجی در پتروگراد خواستار پیشنهاد برای آتش‌بس و صلح دموکراتیک بدون الحاق سرزمینی و غرامت، براساس اصل استقلال ملل و حق تعیین سرنوشتشان شد.<sup id="cite_ref-61" class="reference"><a href="#cite_note-61"><span class="cite-bracket">[</span>۶۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> مذاکرات صلح با دول محور یعنی آلمان، اتریش-مجارستان و ترکیه یک ماه بعد در برست - لیتوفسک آغاز شد. نماینده دول محور کنت چرنین بود ودر ۲۵ دسامبر اعلام کرد مسئله حاکمیت گروه‌های ملی فاقد استقلال ایالتی موضوع داخلی است و هر کشور باید به صورت مستقل اقدام به حل و فصل آن کند و حق اقلیت‌ها باید در تعیین سرنوشت آنها باید لحاظ گردد.<sup id="cite_ref-62" class="reference"><a href="#cite_note-62"><span class="cite-bracket">[</span>۶۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>لوید جورج نیز در تاریخ ۵ ژانویه در خصوص اهداف جنگ سخنرانی انجام داد که درآن به حق تعیین سرنوشت و رضایت دولتها و همچنین معاهدات پنهانی و شرایط جدید در مورد آنها اشاره کرد. سه روز بعد ویلسون طرحی ارائه داد که بخش‌های از ترکیه عثمانی باید به حاکمیت جدید و مطمئنی سپرده شود ولی در مورد ملت‌های دیگر تحت حکومت امپراتوری عثمانی باید امکان امنیت و فرصت توسعه خودمختاری را داد. </p><p>در ۲۳ دسامبر ۱۹۱۷ سایکس و نماینده دولت فرانسه اعلامیه عمومی صادر کردند که کنگره مرکزی سوریه را به عنوان دولت غیر ترک به رسمیت می‌شناسند. سایکس همچنین گفت عدم استقلال حجاز جلو استقلال واقعی و مؤثر سوریه را خواهد گرفت. این بیانیه به دلیل ابهاماتش در مورد آینده سوریه و بین‌النهرین چندان مورد رضایت عرب‌ها و متفقین نبود و از طرفی جایگاه ملک حسین در حجاز را کاهش داد.<sup id="cite_ref-63" class="reference"><a href="#cite_note-63"><span class="cite-bracket">[</span>۶۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>عدم موفقیت پروژه طراحی شده در توافق‌نامه سایکس–پیکو و ملحقاتش و توضیحات سایکس، اعتبار وی را در مورد خاورمیانه تضعیف کرد. مشاور امور عرب‌ها و فلسطین در وزارت امورخارجه در خصوص این توافق‌نامه در ۱۶ فوریه گفت:"توافق‌نامه ۱۹۱۶ انگلیس و فرانسه در مورد آسیای صغیر باید مجدد بازنگری شود" و سپس در ۳ مارس با ارسال نامه‌ای به کلینتون گفت مقرارت مشخص شده در مورد مناطق قرمز و آبی که در توافق‌نامه آمده‌است با گفته‌هایی که وزیر سه ماه پیش مطرح کرده‌اند مغایرت دارد". </p><p>در ۲۸ مارس ۱۹۱۸ کمیته جدیدی به ریاست کورزون برای رسیدگی به موضوع تشکیل شد. </p><p>در ماه مه، کلیتون به بالفور گفت که پیکو در پاسخ به پیشنهاد توافق جدید موافقت نموده که با توجه به شرایط جدید تغییراتی درتوافق انجام شود و توافق نیاز به تجدید نظر قابل توجهی است؛ ولی در هر حال باید توجه داشت اصول می‌بایست براساس همان توافق مورد بازنگری قرارگیرد. در تاریخ ۱۶ ژوئن انگلیسی‌ها اولین اعلامیه پیشبرد اصل خودمختاری را صادر کردند.<sup id="cite_ref-64" class="reference"><a href="#cite_note-64"><span class="cite-bracket">[</span>۶۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>در ۳۰ سپتامبر ۱۹۱۸ با حمایت شورشیان عرب دمشق و برخی از رهبران مذهبی و اشراف مکه ملک حسین پادشاهی عرب‌ها را اعلام نمود.<sup id="cite_ref-65" class="reference"><a href="#cite_note-65"><span class="cite-bracket">[</span>۶۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> نیروهای نظامی عرب‌ها و بریتانیایی در ۱ اکتبر ۱۹۱۸ وارد دمشق شدند و در ۳ اکتبر علی ریدا الریکابی به عنوان فرمانده نظامی منطقه منصوب شد.<sup id="cite_ref-66" class="reference"><a href="#cite_note-66"><span class="cite-bracket">[</span>۶۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-67" class="reference"><a href="#cite_note-67"><span class="cite-bracket">[</span>۶۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> فیصل در ۴ اکتبر وارد دمشق شد و ریکبی را به نخست‌وزیری سوریه منصوب نمود. </p><p>در ۵ اکتبر، با اجازه ژنرال آلنبی، فیصل تشکیل دولت مشروطه و مستقل عربی را در منطقه اعلام نمود. دراین اعلامیه فیصل اعلام کرد<sup id="cite_ref-68" class="reference"><a href="#cite_note-68"><span class="cite-bracket">[</span>۶۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> که در دولت عربی جدید همه عرب‌ها فارغ از مذهبشان از برابری و مساوات برخوردارند.<sup id="cite_ref-69" class="reference"><a href="#cite_note-69"><span class="cite-bracket">[</span>۶۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>در نوامبر ۱۹۱۸ بریتانیا و فرانسه طی بیانیه ای حمایت خود را از ایجاد دولتها و ادارات ملی در سوریه و بین‌النهرین اعلام کردند؛ و عملاً توافق‌نامه سایکس–پیکو را لغو کردند. جورج کورزون همچنین پیاده‌سازی توافق مربوط به عدم مداخله در امور اقلیت‌های <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="مارونی‌ها">مارونی</a>، مسیحیان ارتودکس و <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%D9%88%D8%B2" title="دروز">دروزی</a>@۱۲@ها و مسلمانان ولایت <a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%AA" title="بیروت">بیروت</a> مطابق توافق‌های ژوئن ۱۸۶۱ و سپتامبر ۱۸۶۴ را مطرح کرد و همچنین عنوان کرد که برخی از حقوق اضافی که در سوریه امروزی و ترکیه مطابق توافق‌نامه سایکس–پیکو به فرانسه واگذار گردیده‌است با پیمان جدید ناسازگاری دارد.<sup id="cite_ref-70" class="reference"><a href="#cite_note-70"><span class="cite-bracket">[</span>۶۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading5"><h5 id="اصلاحات_موصل_و_فلسطین"><span id=".D8.A7.D8.B5.D9.84.D8.A7.D8.AD.D8.A7.D8.AA_.D9.85.D9.88.D8.B5.D9.84_.D9.88_.D9.81.D9.84.D8.B3.D8.B7.DB.8C.D9.86"></span>اصلاحات موصل و فلسطین</h5><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%81%D9%82%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%B3%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%B3%E2%80%93%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D9%88&action=edit&section=14" title="ویرایش بخش: اصلاحات موصل و فلسطین"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>در ۳۰ اکتبر امپراتوری عثمانی آتش‌بس مادروس را امضاء کرد و در ۲ نوامبر بریتانیایی‌ها ولایت موصل را اشغال کردند که منجر به اختلاف اراضی موسوم به مسئله موصل شد.<sup id="cite_ref-71" class="reference"><a href="#cite_note-71"><span class="cite-bracket">[</span>۷۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>در سفارت فرانسه در لندن، روز یکشنبه اول دسامبر دیوید لوید جورج و کلمنسو جلسه خصوصی و غیررسمی برگزار کردند در خصوص حقوق فرانسه در ولایت موصل و مناطق جنوبی زاب کوچک و فلسطین که طبق توافق‌نامه سایکس–پیکو اعطا شده بود. با وجود این که لوید جورج و دیگران ادعا کردند هیچ امتیازی ندادند ولی قرار شد در ازاء حمایت از ادعا فرانسه در سوریه این مناطق به انگلیس واگذار شود و حتی براساس گفته‌های های‌یان روتگی و جیمز بار قرار شد اگر در موصل نفت استخراج شود، سهمی نیز به فرانسه داده شود.<sup id="cite_ref-72" class="reference"><a href="#cite_note-72"><span class="cite-bracket">[</span>۷۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-73" class="reference"><a href="#cite_note-73"><span class="cite-bracket">[</span>۷۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-74" class="reference"><a href="#cite_note-74"><span class="cite-bracket">[</span>۷۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="کنفرانس_صلح_پاریس_(۲۰–۱۹۲۰)"><span id=".DA.A9.D9.86.D9.81.D8.B1.D8.A7.D9.86.D8.B3_.D8.B5.D9.84.D8.AD_.D9.BE.D8.A7.D8.B1.DB.8C.D8.B3_.28.DB.B2.DB.B0.E2.80.93.DB.B1.DB.B9.DB.B2.DB.B0.29"></span>کنفرانس صلح پاریس (۲۰–۱۹۲۰)</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%81%D9%82%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%B3%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%B3%E2%80%93%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D9%88&action=edit&section=15" title="ویرایش بخش: کنفرانس صلح پاریس (۲۰–۱۹۲۰)"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>کمیسیون مشرق در بازه زمانی نوامبر و دسامبر ۹ بار جهت پیشنویس قطعنامه تشکیل جلسه داد.<sup id="cite_ref-75" class="reference"><a href="#cite_note-75"><span class="cite-bracket">[</span>۷۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در ۲۱ اکتبر، ستاد جنگ از اسمیتس خواست که خلاصه و نتیجه را تهیه کند و او از ارل ریچاردز خواست که "یاداشت P" را برای نمایندگان کنفرانس صلح آماده کند.<sup id="cite_ref-76" class="reference"><a href="#cite_note-76"><span class="cite-bracket">[</span>۷۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-77" class="reference"><a href="#cite_note-77"><span class="cite-bracket">[</span>۷۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> نتیجه آن گزارش ۴ صفحه شد که موارد لغو شده در توافق‌نامه سایکس–پیکو را در بر می‌گرفت و هم از ادعا تشکیل دولت عربی به مرکزیت دمشق (مطابق توافق مک ماهون و ملک حسین) حمایت می‌نمود.<sup id="cite_ref-78" class="reference"><a href="#cite_note-78"><span class="cite-bracket">[</span>۷۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>در کنفرانس صلح که به شکل رسمی در ۱۸ ژانویه شروع شد، گروه بزرگ چهار (که در ابتدا به نام «شورای ده نفر» نامیده می‌شود متشکل از دو نماینده از هر یک از کشورهای فرانسه، بریتانیا، ایالات متحده، ایتالیا و ژاپن) در ۳۰ ژانویه به توافق رسیدند. بعداً قرار شد که سیستم قیمومیت (در سه سطح متفاوت) در قابل ۲۲ ماده تشکیل شود که «چهار بزرگ» تصمیم بگیرند کدام جوامع در چه سطحی و به چه شکلی تحت قیمومیت شان قرار بگیرند. </p><p>در ۲۰ مارس ۱۹۱۹ که اجلاس «چهار بزرگ» در پاریس با حضور وودرو ویلسون، ژرژ کلمنسو، ویتوریو امانوئل اورلاندو و همچنین لوید جورج و آرتور بالفور<sup id="cite_ref-79" class="reference"><a href="#cite_note-79"><span class="cite-bracket">[</span>۷۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> آغاز شد اولین موضوعی که مطرح شد سرنوشت ترکیه و سوریه بود. </p><p>اعلامیه بریتانیا و فرانسه که قرائت شد، پیکون اعلام کرد که این نشان دهنده اختلاف دیدگاه تو دو دولت در مورد عرب‌ها است و لوید جورج جواب داد که این توافق ارجح تر از توافقهای قبلی است.<sup id="cite_ref-Four_p._3_80-0" class="reference"><a href="#cite_note-Four_p._3-80"><span class="cite-bracket">[</span>۷۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> پیکون به توافق‌نامه ۱۵ فوریه که بین کلمنسو و لوید جورج حاصل شده بود اشاره کرد<sup id="cite_ref-Four_p._3_80-1" class="reference"><a href="#cite_note-Four_p._3-80"><span class="cite-bracket">[</span>۷۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> و توافقی حاصل نشد. </p><p>در مباحثات بعدی، فرانسه ادعای خود را در مورد سوریه مطرح کرد و انگلستان نیز در تلاش بود که دو زون A,B را از آن مستثنا کند که با توجه به هماهنگی‌های پیشین فرانسه به‌طور ضمنی با آن موافق بود.<sup id="cite_ref-81" class="reference"><a href="#cite_note-81"><span class="cite-bracket">[</span>۸۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>ویلسون (ایالات متحده آمریکا) که از نیات فرانسه و بریتانیا اطلاع نداشت، تصور کرد که مسئله مربوط به صلح جهانی است و پیشنهاد داد که انتخاب به مردم منطقه واگذار شود و بحث با توافق نهایی ویلسون برای تهیه پیش نویس شرایط به پایان رسید.<sup id="cite_ref-82" class="reference"><a href="#cite_note-82"><span class="cite-bracket">[</span>۸۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>در ۲۱ آوریل فیصل به شرق برگشت و قبل از عزیمت، در ۱۷ آوریل کلمنسو پیشنویس نامه ای را ارسال کرد که در آن قید شده بود که دولت فرانسه از حق سوریه برای استقلال در به شکل فدراتیو مطابق سنن و خواست مردم حمایت می‌کند و فیصل هم پذیرفت که فرانسه به عنوان مشاور برای ایجاد نظم و تحقق پیشرفت مورد نیاز سوریه در منطقه حضور داشته باشد. </p><p>کنگره ملی سوریه در ماه مه ۱۹۱۹ اولین جلسه خود را برای بررسی آینده سوریه بزرگ را تشکیل داد و نتیجه را در ۲ ژوئیه به کمیسیون کینگ-کراون (که به‌طور رسمی به عنوان کمیسیون متفقین در مورد موافقت نامه‌های امپراتوری عثمانی در سال ۱۹۱۹ تأسیس شده بود) اطلاع داد.<sup id="cite_ref-83" class="reference"><a href="#cite_note-83"><span class="cite-bracket">[</span>۸۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>در ۲۸ ژوئن پیمان صلح آلمان امضاء شد و ویلسون و لویدجورج از پاریس رفتند و عملاً مسئله ترکیه و سوریه از اولویت خارج شد.<sup id="cite_ref-84" class="reference"><a href="#cite_note-84"><span class="cite-bracket">[</span>۸۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در ۱۵ سپتامبر یادداشتی وجود دارد که ظاهراً در این بازه زمانی انگلیسی‌ها نیروهای خود را از به فلسطین و جنوب بین‌النهرین منتقل کرده‌اند و شهرهای دمشق، حمص، حما و حلب را تخلیه کرده‌است.<sup id="cite_ref-85" class="reference"><a href="#cite_note-85"><span class="cite-bracket">[</span>۸۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در ۲۳ سپتامبر لوید جورج به فیصل تفهیم کرد که او در خصوص سرزمین‌های عربی مربوط به ملک حسین مسئولیت دارد و سوریه و سرزمین‌هایی که تحت کنترل فیصل با فرانسه است. </p><p>با هماهنگی‌های انجام شده بین فیصل و فرانسه درنهایت در ۸ مارس ۱۹۲۰ کشور مستقل سوریه شامل سوریه، فلسطین و شمال بین‌النهرین اعلام موجودیت کرد. در آوریل همان سال در کنفرانس سن ریمو ناحیه A شامل عراق کنونی و فلسطین از کشور جدید التاسیس جدا و به قیمومیت انگلستان درآمد. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="عراق_و_خلیج_فارس"><span id=".D8.B9.D8.B1.D8.A7.D9.82_.D9.88_.D8.AE.D9.84.DB.8C.D8.AC_.D9.81.D8.A7.D8.B1.D8.B3"></span>عراق و خلیج فارس</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%81%D9%82%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%B3%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%B3%E2%80%93%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D9%88&action=edit&section=16" title="ویرایش بخش: عراق و خلیج فارس"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>در نوامبر ۱۹۱۴ انگلیسی‌های شهر بصره را تصرف کردند. این عمل برای حفاظت از منافع انگلستان در هند و همچنین دسترسی به نفت انجام شد. همچنین انگلیسی‌ها نگران ایجاد راه‌آهن برلین-بغداد بودند. اگر چه هیچ وقت این خط آهن ایجاد نشد. </p><p>در دوران جنگ در ۱۱ مارس به همین خاطر تا بغداد پیشروی کردند و سپس در ۲ نوامبر وارد موصل شدند. پس از پایان جنگ به دلیل شورش‌های متعدد عراقی‌ها علیه انگلستان و هم چنین شورش کُردها در شمال عراق عملاً در سال ۱۹۲۱ انگلستان مجبور شد فیصل را حاکم کشور جدید عراق کند. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="کُردها_و_آشوریان"><span id=".DA.A9.D9.8F.D8.B1.D8.AF.D9.87.D8.A7_.D9.88_.D8.A2.D8.B4.D9.88.D8.B1.DB.8C.D8.A7.D9.86"></span>کُردها و آشوریان</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%81%D9%82%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%B3%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%B3%E2%80%93%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D9%88&action=edit&section=17" title="ویرایش بخش: کُردها و آشوریان"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>در توافق‌نامه سایکس–پیکو بخشی از کردستان شمالی و بخش قابل توجهی از ولایت موصل از جمله خود شهر موصل به عنوان منطقه B به فرانسه داده شده بود؛ و قرار بود روسیه بیتلیس و وان را در شمال کردستان به دست بگیرد. باومن می‌گوید در ترکیه حدود ۲٫۵ میلیون کُرد، عمدتاً در مناطق کوهستانی زندگی می‌کردند.<sup id="cite_ref-86" class="reference"><a href="#cite_note-86"><span class="cite-bracket">[</span>۸۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Maunsell%27s_map,_Pre-World_War_I_British_Ethnographical_Map_of_eastern_Turkey_in_Asia,_Syria_and_western_Persia_01.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/68/Maunsell%27s_map%2C_Pre-World_War_I_British_Ethnographical_Map_of_eastern_Turkey_in_Asia%2C_Syria_and_western_Persia_01.jpg/220px-Maunsell%27s_map%2C_Pre-World_War_I_British_Ethnographical_Map_of_eastern_Turkey_in_Asia%2C_Syria_and_western_Persia_01.jpg" decoding="async" width="220" height="189" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/68/Maunsell%27s_map%2C_Pre-World_War_I_British_Ethnographical_Map_of_eastern_Turkey_in_Asia%2C_Syria_and_western_Persia_01.jpg/330px-Maunsell%27s_map%2C_Pre-World_War_I_British_Ethnographical_Map_of_eastern_Turkey_in_Asia%2C_Syria_and_western_Persia_01.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/68/Maunsell%27s_map%2C_Pre-World_War_I_British_Ethnographical_Map_of_eastern_Turkey_in_Asia%2C_Syria_and_western_Persia_01.jpg/440px-Maunsell%27s_map%2C_Pre-World_War_I_British_Ethnographical_Map_of_eastern_Turkey_in_Asia%2C_Syria_and_western_Persia_01.jpg 2x" data-file-width="10714" data-file-height="9183" /></a><figcaption>"نقشه مونسل"، نقشه اقوام قبل از جنگ جهانی اول</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Treaty_of_S%C3%A8vres_1920.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/16/Treaty_of_S%C3%A8vres_1920.svg/220px-Treaty_of_S%C3%A8vres_1920.svg.png" decoding="async" width="220" height="133" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/16/Treaty_of_S%C3%A8vres_1920.svg/330px-Treaty_of_S%C3%A8vres_1920.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/16/Treaty_of_S%C3%A8vres_1920.svg/440px-Treaty_of_S%C3%A8vres_1920.svg.png 2x" data-file-width="1270" data-file-height="765" /></a><figcaption>تقسیم ترکیه عثمانی مطابق پیمان سوروس</figcaption></figure> <p>شریف پاشا که ادعا نمایندگی مردم کُرد را در کنفرانس صلح پاریس در سال ۱۹۱۹ را داشت و به کمیسیون کینگ-کراون توصیه کرد سرزمین مابین ارمنستان از شمال و بین‌النهرین درجنوب به عنوان سرزمین کُردها شناخته شود. روسها پس از انقلاب بلشویکی از توسعه طلبی و ادعاها اراضی مورد نظر خود گذشتند و پس از کنفرانس سن ریمو تا حدود یک سال طرح برگزاری رفراندوم و تشکیل منطقه کردستان مطرح بود ولی با شروع جنگ استقلال ترکیه که منجر به پیمان معاهده لوزان شد، مسئله کشور کُردها کلا منتفی شد و به دست فراموشی سپرده شد. نتیجه نهایی آن که کُردها به همراه همسایگان آشوری خود در قلمرو کشورهای عراق، ترکیه، ایران و سوریه پراکنده شدند. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="تضاد_وعده‌ها_و_عواقب"><span id=".D8.AA.D8.B6.D8.A7.D8.AF_.D9.88.D8.B9.D8.AF.D9.87.E2.80.8C.D9.87.D8.A7_.D9.88_.D8.B9.D9.88.D8.A7.D9.82.D8.A8"></span>تضاد وعده‌ها و عواقب</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%81%D9%82%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%B3%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%B3%E2%80%93%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D9%88&action=edit&section=18" title="ویرایش بخش: تضاد وعده‌ها و عواقب"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>بسیاری از منابع ادعا می‌کنند که توافق‌نامه سایکس–پیکو با مکاتبات اولیه ملک حسین و مک ماهون در ۱۹۱۵–۱۹۱۶ از همان ابتدا مغایر بود و انتشار آن در نوامبر ۱۹۱۷ باعث شد سر هنری مک ماهون استعفاء دهد.<sup id="cite_ref-87" class="reference"><a href="#cite_note-87"><span class="cite-bracket">[</span>۸۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> از همان ابتدا مشخص بود که احتمال این که بریتانیا و فرانسه بتواند یک کشور عربی واحد را تشکیل بدهند متصور نبوده‌است و در هیچ‌کدام از مکاتبات اشاره ای به فلسطین نشده‌است در حالی که حیفا و عکا در کنترل بریتانیا بود و از آنها نام برده می‌شد.<sup id="cite_ref-88" class="reference"><a href="#cite_note-88"><span class="cite-bracket">[</span>۸۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="سیاست_مدرن"><span id=".D8.B3.DB.8C.D8.A7.D8.B3.D8.AA_.D9.85.D8.AF.D8.B1.D9.86"></span>سیاست مدرن</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%81%D9%82%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%B3%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%B3%E2%80%93%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D9%88&action=edit&section=19" title="ویرایش بخش: سیاست مدرن"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>پس از صد سال از توافق سایکس-پیکو رسانه ها<sup id="cite_ref-89" class="reference"><a href="#cite_note-89"><span class="cite-bracket">[</span>۸۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> و محافل دانشگاهی<sup id="cite_ref-90" class="reference"><a href="#cite_note-90"><span class="cite-bracket">[</span>۸۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> توجه خاصی به این معاهده نمودند و تأثیرات بلند مدت آن را ارزیابی کردند. از این توافق‌نامه غالباً به عنوان عاملی برای ایجاد مرزهای مصنوعی در خاورمیانه یاد می‌شود که به ویژگی‌های قومی و فرقه ای هیچ توجه ای نداشته‌است و باعث درگیری‌های بی پایان در منطقه شده‌است.<sup id="cite_ref-91" class="reference"><a href="#cite_note-91"><span class="cite-bracket">[</span>۹۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>یکی از ادعاهای دولت اسلامی عراق و شام (داعش) این بود که آنچه را که این توافق‌نامه باعث گردیده‌است را خنثی کند<sup id="cite_ref-theguardian.com_92-0" class="reference"><a href="#cite_note-theguardian.com-92"><span class="cite-bracket">[</span>۹۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-93" class="reference"><a href="#cite_note-93"><span class="cite-bracket">[</span>۹۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-94" class="reference"><a href="#cite_note-94"><span class="cite-bracket">[</span>۹۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در یک ویدئویی از یک جهادی داعش وجود دارد هشدار داده که با پایان دادن به توافق‌نامه سایکس–پیکو این اولین مرزی نیست که ما از بین خواهیم برد و مرزهای دیگر را نیز حذف خواهیم کرد.<sup id="cite_ref-theguardian.com_92-1" class="reference"><a href="#cite_note-theguardian.com-92"><span class="cite-bracket">[</span>۹۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> رهبر داعش، ابوبکر البغدادی در سخنرانی ژوئیه ۲۰۱۴ در مسجد بزرگ النوری در موصل قسم یاد کرد که این پیشرفت مبارک متوقف نخواهد شد تا زمانی که ما آخرین میخ را به تابوت توطئه سایکس-پیکو ضربه بزنیم.<sup id="cite_ref-95" class="reference"><a href="#cite_note-95"><span class="cite-bracket">[</span>۹۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-96" class="reference"><a href="#cite_note-96"><span class="cite-bracket">[</span>۹۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="مفاد_موافقت‌نامه"><span id=".D9.85.D9.81.D8.A7.D8.AF_.D9.85.D9.88.D8.A7.D9.81.D9.82.D8.AA.E2.80.8C.D9.86.D8.A7.D9.85.D9.87"></span>مفاد موافقت‌نامه</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%81%D9%82%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%B3%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%B3%E2%80%93%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D9%88&action=edit&section=20" title="ویرایش بخش: مفاد موافقت‌نامه"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>قرارداد سایکس-پیکو که به موافقت امپراتوری روسیه هم رسیده بود شامل مواد زیر بود: </p> <ol><li>سرزمین‌های عربی امپراتوری عثمانی به دو منطقه نفوذ سیاسی و اداری الف و ب تقسیم شود.</li> <li>منطقه الف شامل بخش اعظم <a href="/wiki/%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86" title="لبنان">لبنان</a>، <a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87" title="سوریه">سوریه</a>، <a href="/wiki/%D8%A2%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%A7" title="آدانا">آدانا</a>، <a href="/wiki/%DA%A9%DB%8C%D9%84%DB%8C%DA%A9%DB%8C%D9%87" title="کیلیکیه">کیلیکیه</a> و <a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D8%A8%DA%A9%D8%B1" title="دیاربکر">دیاربکر</a> در ترکیه و شمال عراق از جمله <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B5%D9%84" title="موصل">موصل</a> تحت نفوذ فرانسه باشد.</li> <li>منطقه ب شامل بخش جنوبی سوریه، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%86" title="اردن">اردن</a>، و مناطق مرکزی و جنوبی <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%D8%B1%D9%88%D8%AF%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="میانرودان">میانرودان</a> شامل <a href="/wiki/%D8%A8%D8%BA%D8%AF%D8%A7%D8%AF" title="بغداد">بغداد</a> و <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B5%D8%B1%D9%87" title="بصره">بصره</a> تا <a href="/wiki/%D8%AE%D9%84%DB%8C%D8%AC_%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3" title="خلیج فارس">خلیج فارس</a> و بنادر <a href="/wiki/%D8%AD%DB%8C%D9%81%D8%A7" title="حیفا">حیفا</a> و <a href="/wiki/%D8%B9%DA%A9%D8%A7" title="عکا">عکا</a> با حفظ دسترسی به <a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%87" class="mw-redirect" title="مدیترانه">مدیترانه</a> تحت نفوذ بریتانیا باشد.</li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3" class="mw-redirect" title="بیت‌المقدس">بیت‌المقدس</a> تحت نظارت بین‌المللی از جمله روسیه قرار بگیرد.</li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%A8%D9%88%D9%84" title="استانبول">استانبول</a>، تنگه‌های <a href="/wiki/%D8%AA%D9%86%DA%AF%D9%87_%D8%A8%D8%B3%D9%81%D8%B1" title="تنگه بسفر">بسفور</a> و <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86%D9%84" title="داردانل">داردانل</a> و همچنین <a href="/wiki/%D8%B4%D8%B4_%D9%88%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%AA_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" title="شش ولایت ارمنی">شش ولایت ارمنی</a> و کردنشین عراق به روسیه برسد.<sup id="cite_ref-97" class="reference"><a href="#cite_note-97"><span class="cite-bracket">[</span>۹۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-98" class="reference"><a href="#cite_note-98"><span class="cite-bracket">[</span>۹۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li></ol> <p>ترسیم مرزهای کشورهای عرب شمال آفریقا در شرح وظایف سایکس و پیکو نبود، اما آن منطقه هم به دو حوزه نفوذ مجزا تقسیم شده بود. مصر تحت نفوذ بریتانیا بود و فرانسه بر <a href="/wiki/%D9%85%D8%BA%D8%B1%D8%A8_%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C" title="مغرب عربی">مغرب عربی</a> (متشکل از تونس، الجزایر و مراکش) مسلط بود.<sup id="cite_ref-99" class="reference"><a href="#cite_note-99"><span class="cite-bracket">[</span>۹۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ماده پنجم قرارداد با فروپاشی روسیه تزاری عملاً منحل شد. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="پیامدها"><span id=".D9.BE.DB.8C.D8.A7.D9.85.D8.AF.D9.87.D8.A7"></span>پیامدها</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%81%D9%82%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%B3%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%B3%E2%80%93%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D9%88&action=edit&section=21" title="ویرایش بخش: پیامدها"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>بعد از اینکه وعده استقلال بعد از جنگ جهانی اول محقق نشد، و قدرت‌های استعماری در دهه‌های ۱۹۲۰، ۱۹۳۰ و ۱۹۴۰ به اعمال نفوذ شدید بر جهان عرب ادامه دادند، محور سیاست در جهان عرب (شمال آفریقا و شرق دریای مدیترانه) تدریجاً از ایجاد نظام‌های حکومتی مشروطه لیبرال (نظیر آنچه مصر، سوریه و عراق در دهه‌های نخست قرن بیستم تجربه کردند) به‌سوی ملی‌گرایی تغییر جهت داد. هدف این نوع ملی‌گرایی بیرون راندن استعمارگران و نظام‌های حاکم متکی به آنان بود. این یکی از عوامل اصلی رشد حکومت‌های نظامی است که از دهه ۱۹۵۰ تا قیام‌های عربی سال ۲۰۱۱ بر بسیاری از کشورهای عربی حاکم بودند. خطوط مستقیمی که سایکس و پیکو ترسیم کردند در نیمه اول قرن بیستم برای بریتانیا و فرانسه بسیار مفید بودند، اما تأثیرشان در مردم منطقه کاملاً متفاوت بود. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="جستارهای_وابسته"><span id=".D8.AC.D8.B3.D8.AA.D8.A7.D8.B1.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D9.88.D8.A7.D8.A8.D8.B3.D8.AA.D9.87"></span>جستارهای وابسته</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%81%D9%82%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%B3%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%B3%E2%80%93%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D9%88&action=edit&section=22" title="ویرایش بخش: جستارهای وابسته"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%87%D8%AF%D9%87_%D8%B3%D9%88%D8%B1" title="معاهده سور">معاهده سور</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="پانویس"><span id=".D9.BE.D8.A7.D9.86.D9.88.DB.8C.D8.B3"></span>پانویس</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%81%D9%82%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%B3%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%B3%E2%80%93%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D9%88&action=edit&section=23" title="ویرایش بخش: پانویس"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r37199623">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist reflist-columns references-column-width reflist-columns-2"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text">مناطق مرکزی و نفت خیز ایران نیز در آن قرارداد استعماری موازنه شده بود و روسیه تزاری پذیرفت که انگلستان فراتر از محدوده قرارداد ۱۹۰۷، کنترل مناطق مرکزی ایران و حوزه‌های نفت خیز خوزستان و بین‌النهرین را هم در دست بگیرد، اما هدف اصلی تجزیه امپراتوری عثمانی بود و قرار و مدار سرّی سایکس-پیکو را باید از همین زاویه نگریست.</span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text">در آغاز، انگلستان با همکاری روسیه و فرانسه جنگ دریائی بزرگی را علیه نیروهای عثمانی ترتیب داد اما با مقاومت آنان روبرو شد و به نتیجه دلخواه نرسیدند. البته کمی جلوتر، ایتالیایی‌ها، توانسته بودند طرابلس (لیبی فعلی) را از عثمانی‌ها بگیرند.</span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text">Martin Sicker (2001). <i>The Middle East in the Twentieth Century</i>. Greenwood Publishing Group. p. 26. ISBN <bdi>978-0275968939</bdi>. Retrieved July 4, 2016 – via Google Books.</span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text">"Archived copy" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2009-03-27. Retrieved 2009-05-08.</span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text">Peter Mansfield, <i>British Empire</i> magazine, Time-Life Books, no 75, p. 2078</span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text">Alexander Mikaberidze (22 July 2011). <i>Conflict and Conquest in the Islamic World: A Historical Encyclopedia [2 volumes]: A Historical Encyclopedia</i>. ABC-CLIO. pp. 861–. <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/9781598843378" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-1-59884-337-8</a></span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text">"Sykes-Picot Agreement - World War I Document Archive". <i>wwi.lib.byu.edu</i>. Archived from the original on 2009-04-26. Retrieved 2009-09-23.</span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text">Eugene Rogan, The Fall of the Ottomans, p.286</span> </li> <li id="cite_note-Alexander_Mikaberidze_2011_pp._861-9"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Alexander_Mikaberidze_2011_pp._861_9-0">۹٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Alexander_Mikaberidze_2011_pp._861_9-1">۹٫۱</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Alexander_Mikaberidze_2011_pp._861_9-2">۹٫۲</a></sup></span> <span class="reference-text">Alexander Mikaberidze (22 July 2011). <i>Conflict and Conquest in the Islamic World: A Historical Encyclopedia [2 volumes]: A Historical Encyclopedia</i>. ABC-CLIO. pp. 861–. ISBN <bdi>978-1-59884-337-8</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text">Hawes, Director James (21 October 2003). <i>Lawrence of Arabia: The Battle for the Arab World</i>. PBS Home Video Interview with Kemal Abu Jaber, former Foreign Minister of Jordan.</span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text">Castles Made of Sand: A Century of Anglo-American Espionage and Intervention Google Books</span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text">"Syria and Lebanon are often in the news". Archived from the original on 2016-03-02. Retrieved 2016-02-19.</span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a></span> <span class="reference-text">Peter Mansfield, <i>The British Empire</i> magazine, no. 75, Time-Life Books, 1973 [1]</span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text">Middle East still rocking from first world war pacts made 100 years ago Archived 2017-01-26 at the Wayback Machine Published in The Guardian, December 30, 2015</span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a></span> <span class="reference-text">"The war within". <i>The Economist</i>. 2016-05-14. Archived from the original on 2017-09-15. Retrieved 2017-09-15.</span> </li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-16">↑</a></span> <span class="reference-text">Hurewitz 1979, pp. 16–21.</span> </li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-17">↑</a></span> <span class="reference-text">Kedouri 2014, p. 3.</span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a></span> <span class="reference-text">Huneidi 2001, p. 65.</span> </li> <li id="cite_note-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-19">↑</a></span> <span class="reference-text">Kattan 2009, p. 101.</span> </li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-20">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Sykes%E2%80%93Picot_Agreement#CITEREFLieshout2016" class="extiw" title="en:Sykes–Picot Agreement">Lieshout</a> 2016, p. 103–104</span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-21">↑</a></span> <span class="reference-text">A Line in the Sand, James Barr,Simon and Schuster,2011 Ch.2</span> </li> <li id="cite_note-ReferenceA-22"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-ReferenceA_22-0">۲۲٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-ReferenceA_22-1">۲۲٫۱</a></sup></span> <span class="reference-text"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Sykes%E2%80%93Picot_Agreement#CITEREFLieshout2016" class="extiw" title="en:Sykes–Picot Agreement">Lieshout</a> 2016, p. 84.</span> </li> <li id="cite_note-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-23">↑</a></span> <span class="reference-text">Lieshout 2016, p. 94</span> </li> <li id="cite_note-24"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-24">↑</a></span> <span class="reference-text">Official outcome of the negotiations of 21 December 1915; Minutes of the second negotiation meeting on 21 December 1915</span> </li> <li id="cite_note-25"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-25">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Sykes%E2%80%93Picot_Agreement#CITEREFBerdine2018" class="extiw" title="en:Sykes–Picot Agreement">Berdine</a> 2018, p. 78-80.</span> </li> <li id="cite_note-26"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-26">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Sykes%E2%80%93Picot_Agreement#CITEREFFriedman1992" class="extiw" title="en:Sykes–Picot Agreement">Friedman</a> 1992, p. 106</span> </li> <li id="cite_note-27"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-27">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Sykes%E2%80%93Picot_Agreement#CITEREFBerdine2018" class="extiw" title="en:Sykes–Picot Agreement">Berdine</a> 2018, p. 77-79.</span> </li> <li id="cite_note-28"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-28">↑</a></span> <span class="reference-text">Sykes and Picot (1916). <i>Arab Question; <a href="https://en.wikisource.org/wiki/Sykes-Picot_Memorandum" class="extiw" title="wikisource:Sykes-Picot Memorandum">Sykes and Georges-Picot, Memorandum, not dated (known from other sources as 3 January 1916), and Nicolson, covering letter, 5 January 1916 (F.O. 371/2767/2522)</a></i><a href="https://en.wikisource.org/wiki/Sykes-Picot_Memorandum" class="extiw" title="wikisource:Sykes-Picot Memorandum">. UK Foreign Office</a> – via Wikisource.</span> </li> <li id="cite_note-29"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-29">↑</a></span> <span class="reference-text">In 12 January 1916, a memorandum commenting on a draft of the agreement, William Reginald Hall, British Director of Naval Intelligence criticised the proposed agreement on the basis that "the Jews have a strong material, and a very strong political, interest in the future of the country" and that "in the Brown area the question of Zionism, and also of British control of all Palestine railways, in the interest of Egypt, have to be considered"</span> </li> <li id="cite_note-30"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-30">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Sykes%E2%80%93Picot_Agreement#CITEREFLieshout2016" class="extiw" title="en:Sykes–Picot Agreement">Lieshout</a> 2016, p. 100–102</span> </li> <li id="cite_note-ReferenceB-32"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-ReferenceB_32-0">۳۱٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-ReferenceB_32-1">۳۱٫۱</a></sup></span> <span class="reference-text"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Sykes%E2%80%93Picot_Agreement#CITEREFHurewitz1979" class="extiw" title="en:Sykes–Picot Agreement">Hurewitz</a> 1979, p. 94.</span> </li> <li id="cite_note-33"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-33">↑</a></span> <span class="reference-text">C.J. Lowe, and M.L. Dockrill, <i>The Mirage of Power: British Foreign Policy 1914-22</i> (vol 2 1972) pp 223-27</span> </li> <li id="cite_note-34"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-34">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Sykes%E2%80%93Picot_Agreement#CITEREFLieshout2016" class="extiw" title="en:Sykes–Picot Agreement">Lieshout</a> 2016, p. 205.</span> </li> <li id="cite_note-35"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-35">↑</a></span> <span class="reference-text">Helmreich, p.131: "Given these facts, plus the circumstances surrounding the fall of the Russian government and its withdrawal from the war in late 1917 and early 1918, it is easy to understand why Sonnino was so incensed, particularly at the British, for their invocation of the Russian consent clause as a means of invalidating the St. Jean agreement at the Peace Conference in 1919."</span> </li> <li id="cite_note-36"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-36">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Sykes%E2%80%93Picot_Agreement#CITEREFVereté1970" class="extiw" title="en:Sykes–Picot Agreement">Vereté</a> 1970, p. 50.</span> </li> <li id="cite_note-37"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-37">↑</a></span> <span class="reference-text">Bernard Lewis (15 April 2011). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=h5tjQSU4Ex0C&pg=PA161"><i>Islam in History: Ideas, People, and Events in the Middle East</i>. Open Court. pp. 161–162.</a> ISBN <bdi>978-0-8126-9757-5</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-38"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-38">↑</a></span> <span class="reference-text">Geoffrey Lewis (31 May 2009). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=s9TUAwAAQBAJ&pg=PA96"><i>Balfour and Weizmann: The Zionist, the Zealot and the Emergence of Israel</i>. A&C Black. p. 96. ISBN <bdi>978-1-84725-040-7</bdi>. <q>P.R.O. 30/57/45, the Kitchener Papers</q></a><q>, Storrs to Fitzgerald, 28 December 1914</q></span> </li> <li id="cite_note-39"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-39">↑</a></span> <span class="reference-text">Gordon Martel (15 April 2008). <i>A Companion to International History 1900 - 2001</i>. John Wiley & Sons. pp. 132–. ISBN <bdi>978-0-470-76629-3</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-40"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-40">↑</a></span> <span class="reference-text">Rose, N.A. (2013). <i>The Gentile Zionists: A Study in Anglo-Zionist Diplomacy 1929-1939</i>. Routledge. p. 264. ISBN <bdi>9781135158651</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-41"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-41">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Sykes%E2%80%93Picot_Agreement#CITEREFHurewitz1979" class="extiw" title="en:Sykes–Picot Agreement">Hurewitz</a> 1979, pp. 27.</span> </li> <li id="cite_note-42"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-42">↑</a></span> <span class="reference-text">Michael D. Berdine (30 March 2018). <i>Redrawing the Middle East: Sir Mark Sykes, Imperialism and the Sykes-Picot Agreement</i>. Bloomsbury Publishing. pp. 26–. ISBN <bdi>978-1-78673-406-8</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-43"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-43">↑</a></span> <span class="reference-text">Antony T. Anghie (2016). "<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.asil.org/blogs/introduction-symposium-many-lives-and-legacies-sykes-picot">Introduction</a>". Oxford Public International Law.</span> </li> <li id="cite_note-44"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-44">↑</a></span> <span class="reference-text">Karen Loevy (2017). "Railways, Ports and Irrigation:The Sykes-Picot Agreement's Forgotten Regional Moment (draft)" (PDF). NYU School of Law.</span> </li> <li id="cite_note-45"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-45">↑</a></span> <span class="reference-text">Khalidi, Rashid I (1988). "The Economic Partition of the Arab Provinces of the Ottoman Empire before the First World War". <i>Review (Fernand Braudel Center)</i>. <b>11</b> (2): 251–264. JSTOR 40241095.</span> </li> <li id="cite_note-46"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-46">↑</a></span> <span class="reference-text">Gibson, Martin William (2012). <i><a rel="nofollow" class="external text" href="http://theses.gla.ac.uk/3160">British Strategy and Oil, 1914-1923</a></i> (PhD). Glasgow Theses Service. pp. 45–46. Retrieved 25 April 2019.</span> </li> <li id="cite_note-47"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-47">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Sykes%E2%80%93Picot_Agreement#CITEREFLieshout2016" class="extiw" title="en:Sykes–Picot Agreement">Lieshout</a> 2016, p. 108–112</span> </li> <li id="cite_note-48"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-48">↑</a></span> <span class="reference-text">Isaiah Friedman, <i>Palestine, a Twice-promised Land?: The British, the Arabs & Zionism, 1915–1920</i> (Transaction Publishers 2000), ISBN 1-56000391-</span> </li> <li id="cite_note-49"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-49">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>The Arab Movements in World War I</i>, Eliezer Tauber, Routledge, 2014 <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/9781135199784" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-1-135-19978-4</a> pp. 80–81</span> </li> <li id="cite_note-50"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-50">↑</a></span> <span class="reference-text">Arab Bulletin No 52, 31 May 1917, Hejaz, A Year of Revolt, p.249</span> </li> <li id="cite_note-51"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-51">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Sykes%E2%80%93Picot_Agreement#CITEREFLieshout2016" class="extiw" title="en:Sykes–Picot Agreement">Lieshout</a> 2016, p. 234–5.</span> </li> <li id="cite_note-Woodfin,_E._2012-52"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Woodfin,_E._2012_52-0">۵۱٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Woodfin,_E._2012_52-1">۵۱٫۱</a></sup></span> <span class="reference-text">Woodfin, E. (2012). <i>Camp and Combat on the Sinai and Palestine Front: The Experience of the British Empire Soldier, 1916-18</i>. Springer. ISBN <bdi>978-1137264800</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-53"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-53">↑</a></span> <span class="reference-text">"The erosion of Foreign Office influence in the making of foreign policy, 1916–1918", Roberta M.Warman, <i>The Historical Journal</i>, CUP, Vol. 15, No. 1, Mar. 1972, pp. 133–159</span> </li> <li id="cite_note-54"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-54">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Sykes%E2%80%93Picot_Agreement#CITEREFLieshout2016" class="extiw" title="en:Sykes–Picot Agreement">Lieshout</a> 2016, p. 165.</span> </li> <li id="cite_note-55"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-55">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Sykes%E2%80%93Picot_Agreement#CITEREFLieshout2016" class="extiw" title="en:Sykes–Picot Agreement">Lieshout</a> 2016, p. 281.</span> </li> <li id="cite_note-56"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-56">↑</a></span> <span class="reference-text">UK National Archives CAB/24/143, Eastern Report, No. XVIII, May 31, 1917</span> </li> <li id="cite_note-57"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-57">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Sykes%E2%80%93Picot_Agreement#CITEREFFisher1999" class="extiw" title="en:Sykes–Picot Agreement">Fisher</a> 1999, p. 423.</span> </li> <li id="cite_note-58"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-58">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Sykes%E2%80%93Picot_Agreement#CITEREFLieshout2016" class="extiw" title="en:Sykes–Picot Agreement">Lieshout</a> 2016, p. 422.</span> </li> <li id="cite_note-59"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-59">↑</a></span> <span class="reference-text">"Archived copy" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2009-03-27. Retrieved 2009-05-08.p.9.</span> </li> <li id="cite_note-60"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-60">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Sykes%E2%80%93Picot_Agreement#CITEREFLieshout2016" class="extiw" title="en:Sykes–Picot Agreement">Lieshout</a> 2016, p. 207.</span> </li> <li id="cite_note-61"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-61">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Proceedings of the Brest-Litovsk Peace Conference: the peace negotiations between Russia and the Central Powers 21 November, 1917-3 March, 1918, Page 8</i>. Government Print Office Washington. 1918.</span> </li> <li id="cite_note-62"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-62">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Proceedings of the Brest-Litovsk Peace Conference: the peace negotiations between Russia and the Central Powers 21 November, 1917-3 March, 1918, Page 40</i>. Government Print Office Washington. 1918.</span> </li> <li id="cite_note-63"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-63">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Foreign Relations of the United States, 1918</i> Archived 2017-10-07 at the Wayback Machine. Supplement 1, The World War Volume I, Part I: The continuation and conclusion of the war—participation of the United States, p. 243</span> </li> <li id="cite_note-64"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-64">↑</a></span> <span class="reference-text">Paris, Timothy J. (2003). <i>Britain, the Hashemites, and Arab Rule, 1920-1925: the Sherifian solution</i>. London: Frank Cass. p. 50. ISBN <bdi>978-0-7146-5451-5</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-65"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-65">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=GhSge_Tq09sC&pg=PA7&dq=&lr=&as_brr=3&as_pt=ALLTYPES&ei=Zw1GSY3JBpXyNty-kCw&client=#PPA6,M1">Jordan: Living in the Crossfire, Alan George, Zed Books, 2005, ISBN 1-84277-471-9, page 6</a></span> </li> <li id="cite_note-66"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-66">↑</a></span> <span class="reference-text">William E. Watson (2003). <i>Tricolor and Crescent: France and the Islamic World</i>. Greenwood Publishing Group. pp. 53–. ISBN <bdi>978-0-275-97470-1</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-67"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-67">↑</a></span> <span class="reference-text">Eliezer Tauber (5 March 2014). <i>The Arab Movements in World War I</i>. Routledge. pp. 240–. ISBN <bdi>978-1-135-19978-4</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-68"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-68">↑</a></span> <span class="reference-text">Zeine N. Zeine. <i>Struggle for Arab Independence: Western Diplomacy and the Rise and Fall of Faisal's Kingdom in Syria</i> p.34. Caravan Books. Delmar, New York. 1977.</span> </li> <li id="cite_note-69"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-69">↑</a></span> <span class="reference-text">Ali A. Allawi (11 March 2014). <i>Faisal I of Iraq</i>. Yale University Press. pp. 154–. ISBN <bdi>978-0-300-19936-9</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-70"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-70">↑</a></span> <span class="reference-text">CAB 27/24, E.C. 41 War Cabinet Eastern Committee Minutes, December 5, 1918</span> </li> <li id="cite_note-71"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-71">↑</a></span> <span class="reference-text">V.H. Rothwell: <i>Mesopotamia in British War Aims</i>, in: The Historical Journal, Vol. 13, No. 2 (1970), pp. 273-294. Page 291.</span> </li> <li id="cite_note-72"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-72">↑</a></span> <span class="reference-text">Ian Rutledge (1 June 2015). <i>Enemy on the Euphrates: The Battle for Iraq, 1914 - 1921</i>. Saqi. pp. 128–. <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/9780863567674" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-0-86356-767-4</a></span> </li> <li id="cite_note-73"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-73">↑</a></span> <span class="reference-text">Ian Rutledge (1 June 2015). <i>Enemy on the Euphrates: The Battle for Iraq, 1914 - 1921</i>. Saqi. pp. 313–. ISBN <bdi>978-0-86356-767-4</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-74"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-74">↑</a></span> <span class="reference-text">James Barr (27 October 2011). <i>A Line in the Sand: Britain, France and the struggle that shaped the Middle East</i>. Simon and Schuster. pp. 83–. ISBN <bdi>978-1-84983-903-7</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-75"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-75">↑</a></span> <span class="reference-text">Goldstein, Erik (1987). "British Peace Aims and the Eastern Question: The Political Intelligence Department and the Eastern Committee, 1918". <i>Middle Eastern Studies</i>. <b>23</b> (4): 419–436.</span> </li> <li id="cite_note-76"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-76">↑</a></span> <span class="reference-text">Dockrill; Steiner (2010). "The Foreign Office at the Paris Peace Conference in 1919". <i>The International History Review</i>. <b>2</b> (1): 58.</span> </li> <li id="cite_note-77"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-77">↑</a></span> <span class="reference-text">Prott, Volker (2016). <i>The Politics of Self-Determination:Remaking Territories and National Identities in Europe, 1917–1923</i>. Oxford University Press. p. 35.</span> </li> <li id="cite_note-78"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-78">↑</a></span> <span class="reference-text">"Peace conference: memoranda respecting Syria, Arabia and Palestine, P.50, Syria". British Library. Archived from the original on 2017-05-31. Retrieved 6 August 2017</span> </li> <li id="cite_note-79"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-79">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>The Council of Four: minutes of meetings March 20 to May 24, 1919</i> Archived 2009-10-04 at the Wayback Machine, p. 1</span> </li> <li id="cite_note-Four_p._3-80"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Four_p._3_80-0">۷۹٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Four_p._3_80-1">۷۹٫۱</a></sup></span> <span class="reference-text"><i>The Council of Four: minutes of meetings March 20 to May 24, 1919</i> Archived 2017-08-07 at the Wayback Machine, p. 3</span> </li> <li id="cite_note-81"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-81">↑</a></span> <span class="reference-text">"FRUS: Papers relating to the foreign relations of the United States, The Paris Peace Conference, 1919: The Council of Four: minutes of meetings March 20 to May 24, 1919". <i>digicoll.library.wisc.edu</i>. Archived from the original on 2011-06-04. Retrieved 2009-04-17.</span> </li> <li id="cite_note-82"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-82">↑</a></span> <span class="reference-text">"FRUS: Papers relating to the foreign relations of the United States, The Paris Peace Conference, 1919: The Council of Four: minutes of meetings March 20 to May 24, 1919". <i>digicoll.library.wisc.edu</i>. Archived from the original on 2017-08-07. Retrieved 2017-08-07.</span> </li> <li id="cite_note-83"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-83">↑</a></span> <span class="reference-text">"Resolutions of the General Syrian Congress". <i>Documenting Modern World History</i>. July 2, 1919. Archived from the original on 2017-08-08. Retrieved August 8, 2017. <q>... resolved to submit the following as defining the aspirations of the people who have chosen us to place them before the American section of the Inter-Allied Commission.</q></span> </li> <li id="cite_note-84"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-84">↑</a></span> <span class="reference-text">"FRUS: Papers relating to the foreign relations of the United States, The Paris Peace Conference, 1919: The Council of Heads of Delegations: minutes of meetings July 1 to August 28, 1919". <i>digicoll.library.wisc.edu</i>. Archived from the original on 2017-08-08. Retrieved 2017-08-08.</span> </li> <li id="cite_note-85"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-85">↑</a></span> <span class="reference-text">"Notes of a Meeting of the Heads of Delegations of the Five Great Powers, Paris, 15 September, 1919". Archived from the original on 2017-08-09. Retrieved August 8, 2017</span> </li> <li id="cite_note-86"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-86">↑</a></span> <span class="reference-text">Bowman, Isaiah (1921). <i>The New World: Problems in Political Geography</i>. New York: World Book Company. p. 445.</span> </li> <li id="cite_note-87"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-87">↑</a></span> <span class="reference-text">See CAB 24/271, Cabinet Paper 203(37)</span> </li> <li id="cite_note-88"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-88">↑</a></span> <span class="reference-text">Yapp, Malcolm (1987). <i>The Making of the Modern Near East 1792–1923</i>. Harlow, England: Longman. p. 281–2. ISBN <bdi>978-0-582-49380-3</bdi>.</span> </li> <li id="cite_note-89"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-89">↑</a></span> <span class="reference-text">Such coverage includes Osman, T. (2013) "Why border lines drawn with a ruler in WW1 still rock the Middle East Archived 2018-08-02 at the Wayback Machine"; Wright, R. (2016) "How the curse of Sykes-Picot still haunts the Middle East" Archived 2016-10-19 at the Wayback Machine; and Anderson, S. (2016) "Fractured lands: How the Arab world came apart Archived 2017-03-07 at the Wayback Machine"</span> </li> <li id="cite_note-90"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-90">↑</a></span> <span class="reference-text">See, for example, academic conferences hosted by York St. John University Archived 2016-11-07 at the Wayback Machine, the Jerusalem Center for Public Affairs Archived 2016-11-07 at the Wayback Machine, and symposium by the American Society of International Law Archived 2016-11-07 at the Wayback Machine.</span> </li> <li id="cite_note-91"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-91">↑</a></span> <span class="reference-text">Ibrahim, S.E. "Islam and prospects for democracy in the Middle East" (PDF). Center for Strategic and International Studies. Archived from the original (PDF) on June 14, 2010. Retrieved November 6, 2016.</span> </li> <li id="cite_note-theguardian.com-92"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-theguardian.com_92-0">۹۱٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-theguardian.com_92-1">۹۱٫۱</a></sup></span> <span class="reference-text">Mark Tran; Matthew Weaver (2014-06-30). "Isis announces Islamic caliphate in area straddling Iraq and Syria". <i>www.theguardian.com</i>. The Guardian. Archived from the original on 2014-07-01. Retrieved 2019-01-03.</span> </li> <li id="cite_note-93"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-93">↑</a></span> <span class="reference-text">"Watch this English-speaking ISIS fighter explain how a 98-year-old colonial map created today's conflict". <i>LA Daily News</i>. 2014-02-07. Archived from the original on 2014-07-14. Retrieved 2014-07-03.</span> </li> <li id="cite_note-94"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-94">↑</a></span> <span class="reference-text">David L. Phillips. "Extremists in Iraq need a history lesson". <i>CNBC</i>. Archived from the original on 2015-03-22. Retrieved 2017-09-15.</span> </li> <li id="cite_note-95"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-95">↑</a></span> <span class="reference-text">Wright, Robin (April 30, 2016). "How the Curse of Sykes-Picot Still Haunts the Middle East". <i>The New Yorker</i>. Archived from the original on 2017-11-12. Retrieved 2017-11-05.</span> </li> <li id="cite_note-96"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-96">↑</a></span> <span class="reference-text">"First Appearance of ISIS leader Abu Bakr Al Baghdadi" . <i>YouTube.com</i>. 17 November 2014. Retrieved 23 August 2017.</span> </li> <li id="cite_note-97"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-97">↑</a></span> <span class="reference-text">چون جنگ جهانی پایان نیافته بود و این دولت‌ها کنترل دو فاکتو de facto یعنی کنترل مؤثر و واقعی بر این سرزمین‌ها نداشتند، تحدید حدود دقیقی صورت نگرفت. این امر در صورت تحقق محتاج موافقت‌نامه‌های تحدید حدود و پروتکل‌های مکمل بود.</span> </li> <li id="cite_note-98"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-98">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book"><i>نقیب‌زاده، احمد، تاریخ دیپلماسی و روابط بین‌الملل، نشر قومس، ۱۳۸۸: تهران</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D9%86%D9%82%DB%8C%D8%A8%E2%80%8C%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87%D8%8C+%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%8C+%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D8%AF%DB%8C%D9%BE%D9%84%D9%85%D8%A7%D8%B3%DB%8C+%D9%88+%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%B7+%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%D8%8C+%D9%86%D8%B4%D8%B1+%D9%82%D9%88%D9%85%D8%B3%D8%8C+%DB%B1%DB%B3%DB%B8%DB%B8%3A+%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%81%D9%82%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87+%D8%B3%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%B3%E2%80%93%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D9%88" class="Z3988"></span><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r28290294">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:inherit;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .cs1-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg/9px-Lock-gray-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Lock-red-alt-2.svg/9px-Lock-red-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-free a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-subscription a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-registration a{background-position:left .1em center;padding-left:1em;padding-right:0}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:#555}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration,.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}</style></span> </li> <li id="cite_note-99"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-99">↑</a></span> <span class="reference-text">با شکست تزارها در روسیه، <a href="/wiki/%D9%84%D9%86%DB%8C%D9%86" class="mw-redirect" title="لنین">لنین</a> و <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D9%88%D8%AA%D8%B3%DA%A9%DB%8C" class="mw-redirect" title="تروتسکی">تروتسکی</a> از آن سازش پنهانی پرده برداشتند و متن کامل موافقت‌نامه سایکس ـ پیکو در تاریخ ۲۳ نوامبر ۱۹۱۷ در روزنامه‌های <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D9%88%D8%B3%D8%AA%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="ایزوستی (صفحه وجود ندارد)">ایزوستیا</a> و <a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D9%88%D8%AF%D8%A7" title="پراودا">پراودا</a> منتشر شد. سه روز بعد هم روزنامه <a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%DA%86%D8%B3%D8%AA%D8%B1_%DA%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="منچستر گاردین (صفحه وجود ندارد)">منچستر گاردین</a> بازتکثیر نمود.</span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="منابع"><span id=".D9.85.D9.86.D8.A7.D8.A8.D8.B9"></span>منابع</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%81%D9%82%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%B3%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%B3%E2%80%93%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D9%88&action=edit&section=24" title="ویرایش بخش: منابع"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://unispal.un.org/unispal.nsf/3d14c9e5cdaa296d85256cbf005aa3eb/232358bacbeb7b55852571100078477c?OpenDocument">متن موافقت‌نامه سایکس ـ پیکو</a></li> <li><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Sykes–Picot_Agreement&diff=381668723&oldid=381404021">ویکی انگلیسی</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.youtube.com/watch?v=kDjmnV_mRpk"><span class="plainlinks"> همنشین بهار: موافقت‌نامه سایکس ـ پیکو Sykes--Picot Agreement ..</span></a> در <a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D8%AA%DB%8C%D9%88%D8%A8" title="یوتیوب">یوتیوب</a></li> <li>نقیب‌زاده، احمد، تاریخ دیپلماسی و روابط بین‌الملل، نشر قومس، ۱۳۸۸: تهران</li></ul> <div class="navbox-styles"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40355799">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39648996">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:right;border-left-width:2px;border-right-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#b3ccff}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#dbe7ff}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e5edff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:right;text-align:right;margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navbox-list li{unicode-bidi:isolate}</style></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="اسناد_کلیدی_مرتبط_با_قیمومت_بریتانیا_بر_فلسطین_23px&#124;border_&#124;alt=&#124;link=" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40261389">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:right;text-align:right}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-left:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-right:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar a>span,.mw-parser-output .navbar a>abbr{text-decoration:inherit}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}@media(prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}}@media print{.mw-parser-output .navbar{display:none!important}}</style><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Documents_of_Mandatory_Palestine" class="mw-redirect" title="الگو:Documents of Mandatory Palestine"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Documents_of_Mandatory_Palestine" title="بحث الگو:Documents of Mandatory Palestine"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Documents_of_Mandatory_Palestine" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:Documents of Mandatory Palestine"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="اسناد_کلیدی_مرتبط_با_قیمومت_بریتانیا_بر_فلسطین_23px&#124;border_&#124;alt=&#124;link=" style="font-size:114%;margin:0 4em">اسناد کلیدی مرتبط با <a href="/wiki/%D9%82%DB%8C%D9%85%D9%88%D9%85%D8%AA_%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7_%D8%A8%D8%B1_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86" title="قیمومت بریتانیا بر فلسطین">قیمومت بریتانیا بر فلسطین</a> <span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Flag_of_the_United_Kingdom_%283-5%29.svg/23px-Flag_of_the_United_Kingdom_%283-5%29.svg.png" decoding="async" width="23" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Flag_of_the_United_Kingdom_%283-5%29.svg/35px-Flag_of_the_United_Kingdom_%283-5%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Flag_of_the_United_Kingdom_%283-5%29.svg/46px-Flag_of_the_United_Kingdom_%283-5%29.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /></span></span></span></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">دهۀ ۱۹۱۰</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%AA%DA%A9%D9%84_%D8%AF%D9%85%D8%B4%D9%82" title="پروتکل دمشق">پروتکل دمشق</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%87_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86" title="آینده فلسطین">آینده فلسطین</a></li> <li><b><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%AA_%D9%85%DA%A9%E2%80%8C%D9%85%D8%A7%D9%87%D9%88%D9%86-%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86" title="مکاتبات مک‌ماهون-حسین">مکاتبات مک‌ماهون-حسین</a></b></li> <li><a class="mw-selflink selflink">توافق‌نامه سایکس–پیکو</a></li> <li><b><a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%87_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%88%D8%B1" title="بیانیه بالفور">بیانیه بالفور</a></b></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85_%D9%87%D9%88%DA%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AA" title="پیام هوگارت">پیام هوگارت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA" title="نامه باست">نامه باست</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%87_%D8%A8%D9%87_%D9%87%D9%81%D8%AA" title="بیانیه به هفت">بیانیه به هفت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%B1_%D9%85%D9%88%D9%82%D8%AA_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3-%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%87_%DB%B1%DB%B9%DB%B1%DB%B8" title="قرار موقت انگلیس-فرانسه ۱۹۱۸">قرار موقت انگلیس-فرانسه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%87_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3-%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="اعلامیه انگلیس-فرانسه (صفحه وجود ندارد)">اعلامیه انگلیس-فرانسه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%81%D9%82%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D9%81%DB%8C%D8%B5%D9%84%E2%80%93%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D9%85%D9%86" title="توافقنامه فیصل–وایزمن">توافقنامه فیصل–وایزمن</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%B4_%DA%A9%D9%85%DB%8C%D8%AA%D9%87_%D8%B4%D8%A7%D9%87-%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="گزارش کمیته شاه-کرین (صفحه وجود ندارد)">گزارش کمیته شاه-کرین</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">دهۀ ۱۹۲۰</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3_%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%B1%D9%85%D9%88" title="کنفرانس سانرمو">کنفرانس سانرمو</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%B4_%DA%A9%D9%85%DB%8C%D8%B3%DB%8C%D9%88%D9%86_%D9%BE%DB%8C%D9%84%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="گزارش کمیسیون پیلین (صفحه وجود ندارد)">گزارش کمیسیون پیلین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%81%D8%A7%D9%87%D9%85_%D9%BE%D9%88%D9%84%D8%AA_%D9%88_%D9%86%DB%8C%D9%88%DA%A9%D9%85%D8%A8" title="تفاهم پولت و نیوکمب">تفاهم پولت و نیوکمب</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%B4_%DA%A9%D9%85%DB%8C%D8%B3%DB%8C%D9%88%D9%86_%D9%87%D8%A7%DB%8C%D8%B1%DA%A9%D8%B1%D9%81%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="گزارش کمیسیون هایرکرفت (صفحه وجود ندارد)">گزارش کمیسیون هایرکرفت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D9%87_%D8%B3%D9%81%DB%8C%D8%AF_%DA%86%D8%B1%DA%86%DB%8C%D9%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="برگه سفید چرچیل (صفحه وجود ندارد)">برگه سفید چرچیل</a></li> <li><b><a href="/w/index.php?title=%D9%82%DB%8C%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C%D8%AA_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="قیمومیت فلسطین (صفحه وجود ندارد)">قیمومیت فلسطین</a></b></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86_%D8%AA%D8%AD%D8%AA_%D9%82%DB%8C%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="قانون اساسی فلسطین تحت قیمومیت (صفحه وجود ندارد)">قانون اساسی فلسطین تحت قیمومیت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%DA%A9%D9%85_%D8%B4%D9%87%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%DB%8C_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86%D8%8C_1925&action=edit&redlink=1" class="new" title="حکم شهروندی فلسطین، 1925 (صفحه وجود ندارد)">حکم شهروندی فلسطین</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">دهۀ ۱۹۳۰</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%DA%A9%D9%85%DB%8C%D8%B3%DB%8C%D9%88%D9%86_%D8%B4%D8%A7%D9%88&action=edit&redlink=1" class="new" title="کمیسیون شاو (صفحه وجود ندارد)">گزارش کمیسیون شاو</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%DA%A9%D9%85%DB%8C%D8%B3%DB%8C%D9%88%D9%86_%D8%AF%DB%8C%D9%88%D8%A7%D8%B1_%D8%BA%D8%B1%D8%A8%DB%8C_1930&action=edit&redlink=1" class="new" title="کمیسیون دیوار غربی 1930 (صفحه وجود ندارد)">گزارش کمیسیون دیوار غربی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%B4_%D9%87%D9%88%D9%BE_%D8%B3%DB%8C%D9%85%D9%BE%D8%B3%D9%88%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="گزارش هوپ سیمپسون (صفحه وجود ندارد)">گزارش هوپ سیمپسون</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%DA%A9%D8%A7%D8%BA%D8%B0_%D8%B3%D9%81%DB%8C%D8%AF_%D9%BE%D8%B3%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="کاغذ سفید پسفیلد (صفحه وجود ندارد)">کاغذ سفید پسفیلد</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D9%85%DA%A9%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86%D9%84%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="نامه مک‌دانلد (صفحه وجود ندارد)">نامه مک‌دانلد</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%B4_%DA%A9%D9%85%DB%8C%D8%B3%DB%8C%D9%88%D9%86_%D9%BE%DB%8C%D9%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="گزارش کمیسیون پیل (صفحه وجود ندارد)">گزارش کمیسیون پیل</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%B4_%DA%A9%D9%85%DB%8C%D8%B3%DB%8C%D9%88%D9%86_%D9%88%D9%88%D8%AF%D9%87%D9%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="گزارش کمیسیون وودهل (صفحه وجود ندارد)">گزارش کمیسیون وودهل</a></li> <li><b><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D9%87_%D8%B3%D9%81%DB%8C%D8%AF_%DB%B1%DB%B9%DB%B3%DB%B9&action=edit&redlink=1" class="new" title="برگه سفید ۱۹۳۹ (صفحه وجود ندارد)">برگه سفید ۱۹۳۹</a></b></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">دهۀ ۱۹۴۰</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%A8%DB%8C%D9%84%D8%AA%D9%85%D9%88%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="برنامه بیلتمور (صفحه وجود ندارد)">برنامه بیلتمور</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%B4_%D9%87%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D9%88%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="گزارش هریسون (صفحه وجود ندارد)">گزارش هریسون</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%B4_%DA%A9%D9%85%DB%8C%D8%AA%D9%87_%D8%AA%D8%AD%D9%82%DB%8C%D9%82_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3%DB%8C-%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7%DB%8C%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="گزارش کمیته تحقیق انگلیسی-آمریکایی (صفحه وجود ندارد)">گزارش کمیته تحقیق انگلیسی-آمریکایی</a> <small>(<a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86" title="بررسی فلسطین">بررسی فلسطین</a>)</small></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%87_%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%B1%D8%A8%D9%88%D8%B7_%D8%A8%D9%87_%D8%A7%D8%B9%D9%85%D8%A7%D9%84_%D8%AE%D8%B4%D9%88%D9%86%D8%AA_%D8%A2%D9%85%DB%8C%D8%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="بیانیه اطلاعات مربوط به اعمال خشونت آمیز (صفحه وجود ندارد)">بیانیه اطلاعات مربوط به اعمال خشونت آمیز</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B7%D8%B1%D8%AD_%D9%85%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D9%88%D9%86-%DA%AF%D8%B1%DB%8C%D8%AF%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="طرح موریسون-گریدی (صفحه وجود ندارد)">طرح موریسون-گریدی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B7%D8%B1%D8%AD_%D8%A8%D9%88%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="طرح بوین (صفحه وجود ندارد)">طرح بوین</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%DA%A9%D9%85%DB%8C%D8%AA%D9%87_%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%84%D9%84_%D9%85%D8%AA%D8%AD%D8%AF_%D8%AF%D8%B1_%D9%85%D9%88%D8%B1%D8%AF_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="کمیته ویژه سازمان ملل متحد در مورد فلسطین (صفحه وجود ندارد)">کمیته ویژه سازمان ملل متحد در مورد فلسطین</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%DA%A9%D9%85%DB%8C%D8%AA%D9%87_%D9%85%D9%88%D9%82%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="کمیته موقت (صفحه وجود ندارد)">کمیته موقت</a></li> <li><b><a href="/wiki/%D8%B7%D8%B1%D8%AD_%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%84%D9%84_%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D9%82%D8%B3%DB%8C%D9%85_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86" title="طرح سازمان ملل برای تقسیم فلسطین">طرح سازمان ملل برای تقسیم فلسطین</a></b></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%BE%DB%8C%D8%B4%D9%86%D9%87%D8%A7%D8%AF_%D9%82%DB%8C%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C%D8%AA_%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7_%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="پیشنهاد قیمومیت آمریکا برای فلسطین (صفحه وجود ندارد)">پیشنهاد قیمومیت آمریکا برای فلسطین</a></li> <li><b><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B4%D9%88%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%82%D9%84%D8%A7%D9%84_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="منشور استقلال اسرائیل">منشور استقلال اسرائیل</a></b></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow hlist" colspan="2"><div> <ul><li><b><a href="/wiki/%D9%82%DB%8C%D9%85%D9%88%D9%85%D8%AA_%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7_%D8%A8%D8%B1_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86" title="قیمومت بریتانیا بر فلسطین">تاریخ</a></b></li> <li><b><a href="/w/index.php?title=Timeline_of_the_Israeli%E2%80%93Palestinian_conflict&action=edit&redlink=1" class="new" title="Timeline of the Israeli–Palestinian conflict (صفحه وجود ندارد)">خط زمان</a></b></li> <li><b><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%DB%B1%DB%B9%DB%B4%DB%B8_%D8%A7%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D8%A8_%D9%88_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="جنگ ۱۹۴۸ اعراب و اسرائیل">پیامدها</a></b></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="مناقشه_اسرائیل–فلسطین" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%85%D9%86%D8%A7%D9%82%D8%B4%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D9%88_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="الگو:مناقشه اسرائیلی‌ها و فلسطینیان"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%85%D9%86%D8%A7%D9%82%D8%B4%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D9%88_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="بحث الگو:مناقشه اسرائیلی‌ها و فلسطینیان"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%85%D9%86%D8%A7%D9%82%D8%B4%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D9%88_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:مناقشه اسرائیلی‌ها و فلسطینیان"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="مناقشه_اسرائیل–فلسطین" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86_%D9%88_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="درگیری فلسطین و اسرائیل">مناقشه اسرائیل–فلسطین</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="شرکت‌کنندگان" style="font-size:114%;margin:0 4em">شرکت‌کنندگان</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="اسرائیل">اسرائیل</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D9%81%D8%A7%D8%B9%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="نیروهای دفاعی اسرائیل">نیروهای دفاعی اسرائیل</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D9%84%DB%8C%D8%B3_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="پلیس اسرائیل">پلیس اسرائیل</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%D8%A7%D8%AF" title="موساد">موساد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D8%A8%D8%A7%DA%A9" title="شاباک">شاباک</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="مردم فلسطینی">فلسطینی‌ها</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;font-weight:normal;">اصلی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B4%DA%A9%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D8%AE%D9%88%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86" title="تشکیلات خودگردان فلسطین">تشکیلات خودگردان فلسطین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D8%A8%D8%AE%D8%B4_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86" title="سازمان آزادی‌بخش فلسطین">سازمان آزادی‌بخش فلسطین</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%AA%D8%AD_(%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86)" title="فتح (سازمان)">فتح</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%85%D8%A7%D8%B3" title="حماس">حماس</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;font-weight:normal;">طرف‌های دیگر</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B4%D9%87%D8%AF%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%82%D8%B5%DB%8C" title="گردان‌های شهدای الاقصی">گردان‌های شهدای الاقصی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A8%D9%87%D9%87_%D8%AF%D9%85%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%AA%DB%8C%DA%A9_%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86" title="جبهه دموکراتیک برای آزادی فلسطین">جبهه دموکراتیک برای آزادی فلسطین</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Palestine_Liberation_Front&action=edit&redlink=1" class="new" title="Palestine Liberation Front (صفحه وجود ندارد)">پی‌ال‌اف</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%87%D8%A7%D8%AF_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86" title="جهاد اسلامی فلسطین">جهاد اسلامی فلسطین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A8%D9%87%D9%87_%D9%86%D8%A8%D8%B1%D8%AF_%D8%AE%D9%84%D9%82_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86" title="جبهه نبرد خلق فلسطین">جبهه نبرد خلق فلسطین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A8%D9%87%D9%87_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85%DB%8C_%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86" class="mw-redirect" title="جبهه مردمی برای آزادی فلسطین">جبهه مردمی برای آزادی فلسطین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A8%D9%87%D9%87_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85%DB%8C_%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86_%E2%80%93_%D9%81%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AF%D9%87%DB%8C_%DA%A9%D9%84" class="mw-redirect" title="جبهه مردمی برای آزادی فلسطین – فرماندهی کل">جبهه مردمی برای آزادی فلسطین – فرماندهی کل</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%85%DB%8C%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%88%D9%85%D8%AA_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85%DB%8C" title="کمیته‌های مقاومت مردمی">کمیته‌های مقاومت مردمی</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">گروه‌های دیگر</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%87_%D8%B9%D8%B1%D8%A8" title="اتحادیه عرب">اتحادیه عرب</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B2%D8%A8%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86" title="حزب‌الله لبنان">حزب‌الله لبنان</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="شخصیت‌ها" style="font-size:114%;margin:0 4em">شخصیت‌ها</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="اسرائیلی‌ها">اسرائیلی‌ها</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B4%D9%87_%D8%A2%D8%B1%D9%86%D8%B3" title="موشه آرنس">موشه آرنس</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ami_Ayalon&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ami Ayalon (صفحه وجود ندارد)">Ami Ayalon</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DA%A9" title="ایهود باراک">ایهود باراک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%AE%D9%85_%D8%A8%DA%AF%DB%8C%D9%86" title="مناخم بگین">مناخم بگین</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A6%DB%8C%D8%B1_%D8%AF%D8%A7%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="مئیر داگان">مئیر داگان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B4%D9%87_%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="موشه دایان">موشه دایان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Avi_Dichter&action=edit&redlink=1" class="new" title="Avi Dichter (صفحه وجود ندارد)">Avi Dichter</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Yuval_Diskin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yuval Diskin (صفحه وجود ندارد)">Yuval Diskin</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%88%DB%8C%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%DA%AF%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%88%D9%86" title="داوید بن گوریون">داوید بن گوریون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%81%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%85_%D9%87%D8%A7%D9%84%D9%88%DB%8C" title="افراییم هالوی">افراییم هالوی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D8%AD%D8%A7%D9%84%D9%88%D8%AA%D8%B3" title="دان حالوتس">دان حالوتس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B3%DB%8C%D9%BE%DB%8C_%D9%84%DB%8C%D9%88%D9%86%DB%8C" title="تسیپی لیونی">تسیپی لیونی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%84%D8%AF%D8%A7_%D9%85%D8%A6%DB%8C%D8%B1" title="گلدا مئیر">گلدا مئیر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D8%A6%D9%88%D9%84_%D9%85%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%B2" title="شائول موفاز">شائول موفاز</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AD%D8%A7%D9%82_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D8%AE%D8%A7%DB%8C" title="اسحاق مردخای">اسحاق مردخای</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%86_%D9%86%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%87%D9%88" title="بنیامین نتانیاهو">بنیامین نتانیاهو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF_%D8%A7%D9%88%D9%84%D9%85%D8%B1%D8%AA" title="ایهود اولمرت">ایهود اولمرت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D9%85%D9%88%D9%86_%D9%BE%D8%B1%D8%B2" title="شیمون پرز">شیمون پرز</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Yaakov_Peri&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yaakov Peri (صفحه وجود ندارد)">Yaakov Peri</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AD%D8%A7%D9%82_%D8%B1%D8%A7%D8%A8%DB%8C%D9%86" title="اسحاق رابین">اسحاق رابین</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Amnon_Lipkin-Shahak&action=edit&redlink=1" class="new" title="Amnon Lipkin-Shahak (صفحه وجود ندارد)">Amnon Lipkin-Shahak</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AD%D8%A7%D9%82_%D8%B4%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%B1" title="اسحاق شامیر">اسحاق شامیر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%DB%8C%D9%84_%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%86" title="آریل شارون">آریل شارون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A8%D8%AA%D8%A7%DB%8C_%D8%B4%D8%A7%D9%88%DB%8C%D8%AA" title="شبتای شاویت">شبتای شاویت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B4%D9%87_%DB%8C%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%86" title="موشه یعلون">موشه یعلون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AA%D9%88%D9%85" title="دانی یاتوم">دانی یاتوم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D9%88%DB%8C_%D8%B2%D9%85%DB%8C%D8%B1" title="زوی زمیر">زوی زمیر</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="مردم فلسطینی">فلسطینی‌ها</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3" title="ابوعباس">ابوعباس</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D9%88%D8%AF_%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3" title="محمود عباس">محمود عباس</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C_%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A7%D8%AA" title="موسی عرفات">موسی عرفات</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%B1_%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A7%D8%AA" title="یاسر عرفات">یاسر عرفات</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D8%AD%DB%8C%DB%8C_%D8%B9%DB%8C%D8%A7%D8%B4" title="یحیی عیاش">یحیی عیاش</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%B1%D8%BA%D9%88%D8%AB%DB%8C" title="مروان برغوثی">مروان برغوثی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%AF%D8%AD%D9%84%D8%A7%D9%86" title="محمد دحلان">محمد دحلان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%B6%DB%8C%D9%81" title="محمد ضیف">محمد ضیف</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D8%B1%D8%AC_%D8%AD%D8%A8%D8%B4" title="جورج حبش">جورج حبش</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%B9_%D8%AD%D8%AF%D8%A7%D8%AF" title="ودیع حداد">ودیع حداد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C%D9%84_%D9%87%D9%86%DB%8C%D9%87" title="اسماعیل هنیه">اسماعیل هنیه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%DB%8C%D9%81_%D8%AD%D9%88%D8%A7%D8%AA%D9%85%D9%87" title="نایف حواتمه">نایف حواتمه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="محمد امین الحسینی">امین الحسینی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ghazi_al-Jabali&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ghazi al-Jabali (صفحه وجود ندارد)">Ghazi Jabali</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%AC%D8%A8%D8%B1%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="احمد جبرئیل">احمد جبرئیل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%84%DB%8C%D9%84_%D8%A7%D9%84%D9%88%D8%B2%DB%8C%D8%B1" title="خلیل الوزیر">خلیل الوزیر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%AD_%D8%AE%D9%84%D9%81" title="صلاح خلف">صلاح خلف</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D9%84%D8%A7_%D8%AE%D8%A7%D9%84%D8%AF" title="لیلا خالد">لیلا خالد</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Izz_El-Deen_Sheikh_Khalil&action=edit&redlink=1" class="new" title="Izz El-Deen Sheikh Khalil (صفحه وجود ندارد)">Sheikh Khalil</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D9%84%D8%AF_%D9%85%D8%B4%D8%B9%D9%84" title="خالد مشعل">خالد مشعل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D9%87%DB%8C%D8%B1_%D9%85%D8%AD%D8%B3%D9%86" title="زهیر محسن">زهیر محسن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D9%85%D8%B5%D8%B7%D9%81%DB%8C" title="ابوعلی مصطفی">ابوعلی مصطفی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%88%D9%86%D8%B6%D8%A7%D9%84" title="ابونضال">ابونضال</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%B2%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D9%82%D8%B3%D8%A7%D9%85" title="عزالدین قسام">عزالدین قسام</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Jibril_Rajoub&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jibril Rajoub (صفحه وجود ندارد)">Jibril Rajoub</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B2%DB%8C%D8%B2_%D8%B1%D9%86%D8%AA%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="عبدالعزیز رنتیسی">عبدالعزیز رنتیسی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ali_Hassan_Salameh&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ali Hassan Salameh (صفحه وجود ندارد)">Ali Hassan Salameh</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%AD_%D8%B4%D8%AD%D8%A7%D8%AF%D9%87" title="صلاح شحاده">صلاح شحاده</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%85%D8%B6%D8%A7%D9%86_%D8%B4%D9%84%D8%AD" title="رمضان شلح">رمضان شلح</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%AA%D8%AD%DB%8C_%D8%B4%D9%82%D8%A7%D9%82%DB%8C" title="فتحی شقاقی">فتحی شقاقی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AD%D9%84%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D9%85%DB%8C%D9%85%DB%8C" title="احلام تمیمی">احلام تمیمی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF_%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%86" title="احمد یاسین">احمد یاسین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%A7%D8%AF_%D9%86%D8%AE%D8%A7%D9%84%D9%87" title="زیاد نخاله">زیاد نخاله</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="گاهشمار" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/w/index.php?title=History_of_the_Israeli%E2%80%93Palestinian_conflict&action=edit&redlink=1" class="new" title="History of the Israeli–Palestinian conflict (صفحه وجود ندارد)">گاهشمار</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th id="پس‌زمینه" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-right:0.5em;"><a href="/w/index.php?title=Sectarian_conflict_in_Mandatory_Palestine&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sectarian conflict in Mandatory Palestine (صفحه وجود ندارد)">پس‌زمینه</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th id="۱۹۲۰–۱۹۴۸" scope="row" class="navbox-group" style="width:6.0em">۱۹۲۰–۱۹۴۸</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%82%DB%8C%D9%85%D9%88%D9%85%D8%AA_%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7_%D8%A8%D8%B1_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86" title="قیمومت بریتانیا بر فلسطین">قیمومت بریتانیا بر فلسطین</a> (<a href="/w/index.php?title=Intercommunal_conflict_in_Mandatory_Palestine&action=edit&redlink=1" class="new" title="Intercommunal conflict in Mandatory Palestine (صفحه وجود ندارد)">intercommunal conflict</a>)</li> <li><small style="font-size:85%;">۱۹۲۰</small> <ul><li><small style="font-size:85%;"><a href="/wiki/%D9%82%DB%8C%D8%A7%D9%85_%DB%B1%DB%B9%DB%B2%DB%B0_%D8%AC%D8%B4%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%AD%D8%B6%D8%B1%D8%AA_%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C" title="قیام ۱۹۲۰ جشنواره حضرت موسی">قیام ۱۹۲۰ جشنواره حضرت موسی</a></small></li> <li><small style="font-size:85%;"><a href="/w/index.php?title=Battle_of_Tel_Hai&action=edit&redlink=1" class="new" title="Battle of Tel Hai (صفحه وجود ندارد)">Battle of Tel Hai</a></small></li></ul></li> <li><small style="font-size:85%;">۱۹۲۱</small> <a href="/w/index.php?title=Jaffa_riots&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jaffa riots (صفحه وجود ندارد)">Jaffa riots</a></li> <li><small style="font-size:85%;">۱۹۲۹</small> <a href="/w/index.php?title=1929_Palestine_riots&action=edit&redlink=1" class="new" title="1929 Palestine riots (صفحه وجود ندارد)">Palestine riots</a> <ul><li><small style="font-size:85%;"><a href="/w/index.php?title=1929_Hebron_massacre&action=edit&redlink=1" class="new" title="1929 Hebron massacre (صفحه وجود ندارد)">Hebron massacre</a></small></li> <li><small style="font-size:85%;"><a href="/w/index.php?title=1929_Safed_massacre&action=edit&redlink=1" class="new" title="1929 Safed massacre (صفحه وجود ندارد)">Safed massacre</a></small></li></ul></li> <li><small style="font-size:85%;">۱۹۳۶–۳۹</small> <a href="/w/index.php?title=1936%E2%80%9339_Arab_revolt_in_Palestine&action=edit&redlink=1" class="new" title="1936–39 Arab revolt in Palestine (صفحه وجود ندارد)">Arab revolt</a></li> <li><small style="font-size:85%;">1944–47</small> <a href="/wiki/%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%B4_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86" title="شورش یهودیان در فلسطین">شورش یهودیان در فلسطین</a></li> <li><small style="font-size:85%;">۱۹۴۷–۴۸</small> <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AF%D8%A7%D8%AE%D9%84%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86_%D8%AA%D8%AD%D8%AA_%D9%82%DB%8C%D9%85%D9%88%D9%85%D8%AA_%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7_(%DB%B1%DB%B9%DB%B4%DB%B8%E2%80%93%DB%B1%DB%B9%DB%B4%DB%B7)" title="جنگ داخلی در فلسطین تحت قیمومت بریتانیا (۱۹۴۸–۱۹۴۷)">جنگ داخلی در فلسطین تحت قیمومت بریتانیا (۱۹۴۸–۱۹۴۷)</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th id="۱۹۴۸–۱۹۷۰" scope="row" class="navbox-group" style="width:6.0em">۱۹۴۸–۱۹۷۰</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><small style="font-size:85%;">۱۹۴۸</small> <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%B9%D8%B1%D8%A8%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D9%88_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84_(%DB%B1%DB%B9%DB%B4%DB%B8)" class="mw-redirect" title="جنگ عرب‌ها و اسرائیل (۱۹۴۸)">جنگ عرب‌ها و اسرائیل</a> <ul><li><small style="font-size:85%;"><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B4%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%DB%B1%DB%B9%DB%B4%DB%B8" title="کشتارهای جنگ ۱۹۴۸">کشتارهای جنگ</a></small></li></ul></li> <li><small style="font-size:85%;">۱۹۴۸–اکنون</small> <a href="/wiki/%D9%81%D8%AF%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%88%D9%86_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86" title="فداییون فلسطین">فداییون فلسطین</a> <ul><li><small style="font-size:85%;">۱۹۵۱–۱۹۶۷ <a href="/w/index.php?title=List_of_attacks_against_Israeli_civilians_before_1967&action=edit&redlink=1" class="new" title="List of attacks against Israeli civilians before 1967 (صفحه وجود ندارد)">حملاتagainst Israeli civilians</a></small></li> <li><small style="font-size:85%;">دهه ۱۹۵۰–دهه ۱۹۶۰ <a href="/w/index.php?title=Reprisal_operations&action=edit&redlink=1" class="new" title="Reprisal operations (صفحه وجود ندارد)">IDF reprisal operations</a></small></li></ul></li> <li><small style="font-size:85%;">۱۹۵۳</small> <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B4%D8%AA%D8%A7%D8%B1_%D9%82%D8%A8%DB%8C%D9%87" title="کشتار قبیه">کشتار قبیه</a></li> <li><small style="font-size:85%;">۱۹۵۶</small> <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B4%D8%AA%D8%A7%D8%B1_%DA%A9%D9%81%D8%B1%D9%82%D8%A7%D8%B3%D9%85" title="کشتار کفرقاسم">کفرقاسم</a> / <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B4%D8%AA%D8%A7%D8%B1_%D8%AE%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%B3" class="mw-redirect" title="کشتار خان‌یونس">کشتار خان‌یونس</a> / <a href="/w/index.php?title=Rafah_massacre&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rafah massacre (صفحه وجود ندارد)">Rafah massacre</a>s</li> <li><small style="font-size:85%;">۱۹۶۷</small> <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%B4%D8%B4%E2%80%8C%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%87" title="جنگ شش‌روزه">جنگ شش‌روزه</a></li> <li><small style="font-size:85%;">۱۹۶۷–۷۰</small> <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D9%81%D8%B1%D8%B3%D8%A7%DB%8C%D8%B4%E2%80%8C%D8%B2%D8%A7" title="جنگ فرسایش‌زا">جنگ فرسایش‌زا</a> <ul><li><small style="font-size:85%;">۱۹۶۸ <a href="/wiki/%D9%86%D8%A8%D8%B1%D8%AF_%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D9%85%D9%87" title="نبرد کرامه">نبرد کرامه</a></small></li></ul></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-right:0.5em;"><div style="padding:0.1em 0;line-height:1.2em;"><a href="/wiki/%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%88%D9%85%D8%AA_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8_%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86" title="مقاومت فلسطین در جنوب لبنان">مقاومت فلسطین در جنوب لبنان</a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th id="۱۹۶۸–۱۹۸۲" scope="row" class="navbox-group" style="width:6.0em">۱۹۶۸–۱۹۸۲</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><small style="font-size:85%;">۱۹۷۰</small> <a href="/w/index.php?title=Avivim_school_bus_massacre&action=edit&redlink=1" class="new" title="Avivim school bus massacre (صفحه وجود ندارد)">Avivim school bus massacre</a></li> <li><small style="font-size:85%;">۱۹۷۲</small> <a href="/w/index.php?title=Sabena_Flight_571&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sabena Flight 571 (صفحه وجود ندارد)">Sabena Flight 571</a> / <a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%BE%DB%8C%DA%A9_%D9%85%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%AE" class="mw-redirect" title="واقعه المپیک مونیخ">واقعه المپیک مونیخ</a> / <a href="/wiki/%D8%B9%D9%85%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D8%AE%D8%B4%D9%85_%D8%AE%D8%AF%D8%A7" title="عملیات خشم خدا">عملیات "خشم خدا"</a> (<small style="font-size:85%;">۱۹۷۳ <a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D9%84%DB%8C%D9%84%D9%87%D8%A7%D9%85%D8%B1" title="بحران لیلهامر">بحران لیلهامر</a>)</small></li> <li><small style="font-size:85%;">۱۹۷۴</small> <a href="/w/index.php?title=Kiryat_Shmona_massacre&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kiryat Shmona massacre (صفحه وجود ندارد)">Kiryat Shmona massacre</a> / <a href="/w/index.php?title=Ma%27alot_massacre&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ma'alot massacre (صفحه وجود ندارد)">Ma'alot massacre</a></li> <li><small style="font-size:85%;">۱۹۷۵</small> <a href="/w/index.php?title=Savoy_Hotel_Attack&action=edit&redlink=1" class="new" title="Savoy Hotel Attack (صفحه وجود ندارد)">Savoy Hotel Attack</a></li> <li><small style="font-size:85%;">۱۹۷۶</small> <a href="/wiki/%D8%B9%D9%85%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%A8%D9%87" title="عملیات انتبه">عملیات "اِنتِبه"</a></li> <li><small style="font-size:85%;">۱۹۷۸</small> <a href="/w/index.php?title=Coastal_Road_massacre&action=edit&redlink=1" class="new" title="Coastal Road massacre (صفحه وجود ندارد)">Coastal Road massacre</a> / <a href="/w/index.php?title=1978_South_Lebanon_conflict&action=edit&redlink=1" class="new" title="1978 South Lebanon conflict (صفحه وجود ندارد)">South Lebanon conflict</a></li> <li><small style="font-size:85%;">۱۹۸۰</small> <a href="/w/index.php?title=Misgav_Am_hostage_crisis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Misgav Am hostage crisis (صفحه وجود ندارد)">Misgav Am hostage crisis</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th id="۱۹۷۳–۱۹۸۷" scope="row" class="navbox-group" style="width:6.0em">۱۹۷۳–۱۹۸۷</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><small style="font-size:85%;">۱۹۷۳</small> <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%DB%8C%D9%88%D9%85_%DA%A9%DB%8C%D9%BE%D9%88%D8%B1" title="جنگ یوم کیپور">جنگ یوم کیپور</a></li> <li><small style="font-size:85%;">۱۹۷۵</small> <a href="/wiki/%D8%A8%D9%85%D8%A8%E2%80%8C%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AE%DB%8C%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%86_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%D8%A7" title="بمب‌گذاری‌های خیابان بن یهودا">بمب‌گذاری‌های خیابان بن یهودا</a></li> <li><small style="font-size:85%;">۱۹۸۲</small> <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%DB%B1%DB%B9%DB%B8%DB%B2_%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86" title="جنگ ۱۹۸۲ لبنان">جنگ لبنان</a> <ul><li><small style="font-size:85%;"><a href="/w/index.php?title=Siege_of_Beirut&action=edit&redlink=1" class="new" title="Siege of Beirut (صفحه وجود ندارد)">Siege of Beirut</a></small></li></ul></li> <li><small style="font-size:85%;">۱۹۸۴</small> <a href="/w/index.php?title=Bus_300_affair&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bus 300 affair (صفحه وجود ندارد)">Bus 300 affair</a></li> <li><small style="font-size:85%;">۱۹۸۵</small> <a href="/w/index.php?title=Achille_Lauro_hijacking&action=edit&redlink=1" class="new" title="Achille Lauro hijacking (صفحه وجود ندارد)"><i>Achille Lauro</i> hijacking</a> / <a href="/wiki/%D8%B9%D9%85%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D9%BE%D8%A7%DB%8C_%DA%86%D9%88%D8%A8%DB%8C%D9%86" title="عملیات پای چوبین">عملیات <i>پای چوبین</i></a></li> <li><small style="font-size:85%;">۱۹۸۷</small> <a href="/w/index.php?title=Night_of_the_Gliders&action=edit&redlink=1" class="new" title="Night of the Gliders (صفحه وجود ندارد)">Night of the Gliders</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-right:0.5em;"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%B6%D9%87_%D8%A7%D9%88%D9%84" title="انتفاضه اول">انتفاضه اول</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th id="۱۹۸۷–۱۹۹۱" scope="row" class="navbox-group" style="width:6.0em">۱۹۸۷–۱۹۹۱</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><small style="font-size:85%;">۱۹۸۸</small> <a href="/wiki/%D8%AE%D9%84%DB%8C%D9%84_%D8%A7%D9%84%D9%88%D8%B2%DB%8C%D8%B1" title="خلیل الوزیر">خلیل الوزیر</a></li> <li><small style="font-size:85%;">۱۹۸۹</small> <a href="/w/index.php?title=Tel_Aviv%E2%80%93Jerusalem_bus_405_suicide_attack&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tel Aviv–Jerusalem bus 405 suicide attack (صفحه وجود ندارد)">Bus 405 attack</a></li> <li><small style="font-size:85%;">۱۹۹۰</small> <a href="/w/index.php?title=1990_Temple_Mount_riots&action=edit&redlink=1" class="new" title="1990 Temple Mount riots (صفحه وجود ندارد)">Temple Mount riots</a></li> <li><small style="font-size:85%;">دهه ۱۹۹۰</small> <a href="/w/index.php?title=List_of_Palestinian_suicide_attacks&action=edit&redlink=1" class="new" title="List of Palestinian suicide attacks (صفحه وجود ندارد)">Palestinian suicide attacks</a></li> <li><small style="font-size:85%;">۱۹۹۴</small> <a href="/wiki/%D9%82%D8%AA%D9%84%E2%80%8C%D8%B9%D8%A7%D9%85_%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%AE%D9%84%DB%8C%D9%84" title="قتل‌عام مسجد الخلیل">قتل‌عام مسجد الخلیل</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-right:0.5em;"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%B6%D9%87_%D8%A7%D9%82%D8%B5%DB%8C" class="mw-redirect" title="انتفاضه اقصی">انتفاضه اقصی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th id="۲۰۰۰–۲۰۰۵" scope="row" class="navbox-group" style="width:6.0em">۲۰۰۰–۲۰۰۵</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%85%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D9%88%D8%B4%DA%A9%DB%8C_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D8%A8%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="حملات موشکی فلسطینی‌ها به اسرائیل">حملات موشکی فلسطینی‌ها به اسرائیل</a> <ul><li><small style="font-size:85%;"><a href="/w/index.php?title=List_of_Palestinian_rocket_attacks_on_Israel&action=edit&redlink=1" class="new" title="List of Palestinian rocket attacks on Israel (صفحه وجود ندارد)">فهرست</a></small></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=List_of_Palestinian_suicide_attacks&action=edit&redlink=1" class="new" title="List of Palestinian suicide attacks (صفحه وجود ندارد)">Palestinian suicide attacks</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=List_of_Israeli_assassinations&action=edit&redlink=1" class="new" title="List of Israeli assassinations (صفحه وجود ندارد)">Israeli assassinations</a></li> <li><small style="font-size:85%;">۲۰۰۰</small> <a href="/w/index.php?title=October_2000_events&action=edit&redlink=1" class="new" title="October 2000 events (صفحه وجود ندارد)">وقایع اکتبر</a></li> <li><small style="font-size:85%;">۲۰۰۱</small> <i><a href="/w/index.php?title=Santorini_affair&action=edit&redlink=1" class="new" title="Santorini affair (صفحه وجود ندارد)">Santorini</a></i></li> <li><small style="font-size:85%;">۲۰۰۲</small> <a href="/wiki/%D8%B9%D9%85%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%DA%A9%D8%B4%D8%AA%DB%8C_%D9%86%D9%88%D8%AD" title="عملیات کشتی نوح">عملیات کشتی نوح</a> / <a href="/wiki/%D8%B9%D9%85%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D8%AF%DB%8C%D9%88%D8%A7%D8%B1_%D8%AF%D9%81%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="عملیات دیوار دفاعی">عملیات دیوار دفاعی</a> / <a href="/wiki/%D9%86%D8%A8%D8%B1%D8%AF_%D8%AC%D9%86%DB%8C%D9%86" title="نبرد جنین">نبرد جنین</a> / <a href="/w/index.php?title=Battle_of_Nablus&action=edit&redlink=1" class="new" title="Battle of Nablus (صفحه وجود ندارد)">Battle of Nablus</a> / <a href="/w/index.php?title=Operation_Determined_Path&action=edit&redlink=1" class="new" title="Operation Determined Path (صفحه وجود ندارد)">Operation "Determined Path"</a></li> <li><small style="font-size:85%;">۲۰۰۳</small> <i><a href="/w/index.php?title=Abu_Hasan_(boat)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Abu Hasan (boat) (صفحه وجود ندارد)">Abu Hasan</a></i> / <a href="/wiki/%D8%AD%D9%85%D9%84%D9%87_%D9%87%D9%88%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%B9%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%B5%D8%A7%D8%AD%D8%A8" title="حمله هوایی عین الصاحب">حمله هوایی عین الصاحب</a></li> <li><small style="font-size:85%;">۲۰۰۴</small> <a href="/w/index.php?title=Operation_Rainbow_(2004)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Operation Rainbow (2004) (صفحه وجود ندارد)">Operation "Rainbow"</a> / <a href="/w/index.php?title=Israeli_raid_on_Beit_Hanoun_(2004)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Israeli raid on Beit Hanoun (2004) (صفحه وجود ندارد)">Beit Hanoun raid</a> / <a href="/w/index.php?title=Operation_Days_of_Penitence&action=edit&redlink=1" class="new" title="Operation Days of Penitence (صفحه وجود ندارد)">Operation "Days of Penitence"</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th id="۲۰۰۶–اکنون" scope="row" class="navbox-group" style="width:6.0em">۲۰۰۶–<small style="font-size:85%;">اکنون</small></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><small style="font-size:85%;">۲۰۰۶</small> <a href="/w/index.php?title=Operation_Bringing_Home_the_Goods&action=edit&redlink=1" class="new" title="Operation Bringing Home the Goods (صفحه وجود ندارد)">Operation "Bringing Home the Goods"</a></li> <li><small style="font-size:85%;">۲۰۰۸</small> <i><a href="/w/index.php?title=Mercaz_HaRav_massacre&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mercaz HaRav massacre (صفحه وجود ندارد)">Mercaz HaRav</a></i> / <a href="/wiki/%D8%AD%D9%85%D9%84%D9%87_%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B4%D9%84%DB%8C%D9%85_(%DB%B2%DB%B0%DB%B0%DB%B8)" title="حمله انتحاری در اورشلیم (۲۰۰۸)">حمله انتحاری در اورشلیم (۲۰۰۸)</a></li> <li><small style="font-size:85%;">۲۰۰۹</small> <a href="/w/index.php?title=2009_Temple_Mount_riots&action=edit&redlink=1" class="new" title="2009 Temple Mount riots (صفحه وجود ندارد)">Temple Mount riots</a></li> <li><small style="font-size:85%;">۲۰۱۰</small> <a href="/w/index.php?title=2010_Palestinian_militancy_campaign&action=edit&redlink=1" class="new" title="2010 Palestinian militancy campaign (صفحه وجود ندارد)">Palestinian militancy campaign</a></li> <li><small style="font-size:85%;">۲۰۱۵</small> <a href="/w/index.php?title=Israeli%E2%80%93Palestinian_conflict_(2015%E2%80%932016)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Israeli–Palestinian conflict (2015–2016) (صفحه وجود ندارد)">Israeli–Palestinian conflict (2015–2016)</a></li> <li><small style="font-size:85%;">۲۰۱۷</small> <a href="/w/index.php?title=2017_Temple_Mount_crisis&action=edit&redlink=1" class="new" title="2017 Temple Mount crisis (صفحه وجود ندارد)">Temple Mount crisis</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-right:0.5em;"><div style="padding:0.1em 0;line-height:1.2em;"><a href="/wiki/%D9%86%D8%A8%D8%B1%D8%AF_%DB%B2%DB%B0%DB%B0%DB%B7-%DB%B2%DB%B0%DB%B0%DB%B8_%D8%BA%D8%B2%D9%87" class="mw-redirect" title="نبرد ۲۰۰۷-۲۰۰۸ غزه">غزه–اسراییل<br />conflict</a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th id="۲۰۰۶–اکنون" scope="row" class="navbox-group" style="width:6.0em">۲۰۰۶–<small style="font-size:85%;">اکنون</small></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><small style="font-size:85%;">۲۰۰۶</small> <a href="/w/index.php?title=Gaza_beach_explosion_(2006)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gaza beach explosion (2006) (صفحه وجود ندارد)">Gaza beach explosion</a> / <a href="/w/index.php?title=2006_Gaza_cross-border_raid&action=edit&redlink=1" class="new" title="2006 Gaza cross-border raid (صفحه وجود ندارد)">Gaza cross-border raid</a> / <a href="/w/index.php?title=Operation_Summer_Rains&action=edit&redlink=1" class="new" title="Operation Summer Rains (صفحه وجود ندارد)">Operation "Summer Rains"</a> / <a href="/w/index.php?title=Operation_Autumn_Clouds&action=edit&redlink=1" class="new" title="Operation Autumn Clouds (صفحه وجود ندارد)">Operation "Autumn Clouds"</a> / <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B4%D8%AA%D8%A7%D8%B1_%D8%A8%DB%8C%D8%AA_%D8%AD%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_(%DB%B2%DB%B0%DB%B0%DB%B6)" title="کشتار بیت حانون (۲۰۰۶)">کشتار بیت حانون</a></li> <li><small style="font-size:85%;">۲۰۰۸</small> <a href="/w/index.php?title=2008_breach_of_the_Gaza%E2%80%93Egypt_border&action=edit&redlink=1" class="new" title="2008 breach of the Gaza–Egypt border (صفحه وجود ندارد)">Gaza–Egypt border breach</a> / <a href="/wiki/%D8%B9%D9%85%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D8%B2%D9%85%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%A7%D8%BA" title="عملیات زمستان داغ">عملیات زمستان داغ</a></li> <li><small style="font-size:85%;">۲۰۰۸–۰۹</small> <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%BA%D8%B2%D9%87_(%DB%B2%DB%B0%DB%B0%DB%B8%E2%80%93%DB%B2%DB%B0%DB%B0%DB%B9)" title="جنگ غزه (۲۰۰۸–۲۰۰۹)">جنگ غزه</a></li> <li><small style="font-size:85%;">۲۰۱۰</small> <a href="/wiki/%D8%AD%D9%85%D9%84%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84_%D8%A8%D9%87_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D9%85%DA%A9%E2%80%8C%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%BA%D8%B2%D9%87" title="حمله اسرائیل به کاروان کمک‌رسانی غزه">حمله اسرائیل به کاروان کمک‌رسانی غزه</a></li> <li><small style="font-size:85%;">۲۰۱۲</small> <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%B3_%DB%B2%DB%B0%DB%B1%DB%B2_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%84_%D9%88_%D8%BA%D8%B2%D9%87" class="mw-redirect" title="جنگ مارس ۲۰۱۲ اسراییل و غزه">جنگ مارس ۲۰۱۲ اسراییل و غزه</a> / <a href="/wiki/%D8%B9%D9%85%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%86_%D8%AF%D9%81%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="عملیات ستون دفاعی">عملیات ستون دفاعی</a></li> <li><small style="font-size:85%;">۲۰۱۴</small> <a href="/wiki/%D9%86%D8%A8%D8%B1%D8%AF_%DB%B2%DB%B0%DB%B1%DB%B4_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84_%D9%88_%D8%BA%D8%B2%D9%87" title="نبرد ۲۰۱۴ اسرائیل و غزه">نبرد ۲۰۱۴ اسرائیل و غزه</a></li> <li><small style="font-size:85%;">۲۰۱۵</small> <a href="/w/index.php?title=Freedom_Flotilla_III&action=edit&redlink=1" class="new" title="Freedom Flotilla III (صفحه وجود ندارد)">Freedom Flotilla III</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="دیپلماسی" style="font-size:114%;margin:0 4em">دیپلماسی</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th id="گاهشمار" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">گاهشمار</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;font-weight:normal;">۱۹۴۸–۱۹۹۱</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><small style="font-size:85%;">۱۹۴۸</small> <a href="/wiki/%D9%86%DA%A9%D8%A8%D8%AA_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86" class="mw-redirect" title="نکبت فلسطین">نکبت فلسطین</a> <ul><li><small style="font-size:85%;"><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%B4%D9%87%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D9%88_%D8%B1%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AE%D8%A7%D9%84%DB%8C_%D8%A7%D8%B2_%D8%B3%DA%A9%D9%86%D9%87_%D8%B4%D8%AF%D9%87_%D8%AF%D8%B1_%D8%AC%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%DB%B1%DB%B9%DB%B4%DB%B9%E2%80%93%DB%B1%DB%B9%DB%B4%DB%B7_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86" title="فهرست شهرها و روستاهای خالی از سکنه شده در جریان جنگ ۱۹۴۹–۱۹۴۷ فلسطین">محل‌های عربی سکنه‌زدایی‌شده</a></small></li></ul></li> <li><small style="font-size:85%;">۱۹۴۹</small> <a href="/w/index.php?title=Lausanne_Conference_of_1949&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lausanne Conference of 1949 (صفحه وجود ندارد)">Lausanne Conference</a></li> <li><small style="font-size:85%;">۱۹۶۷–اکنون</small> <a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%DA%A9_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D9%86%D8%B4%DB%8C%D9%86" class="mw-redirect" title="شهرک یهودی‌نشین">شهرک یهودی‌نشین</a> <ul><li><small style="font-size:85%;"><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B4%D9%88%D9%86%D8%AA_%D8%B4%D9%87%D8%B1%DA%A9%E2%80%8C%D9%86%D8%B4%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="خشونت شهرک‌نشینان اسرائیلی">خشونت شهرک‌نشینان اسرائیلی</a></small></li> <li><small style="font-size:85%;"><a href="/w/index.php?title=International_law_and_Israeli_settlements&action=edit&redlink=1" class="new" title="International law and Israeli settlements (صفحه وجود ندارد)">international law</a></small></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;font-weight:normal;">دهه ۱۹۹۰</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><small style="font-size:85%;">۱۹۹۱</small> <a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3_%DB%B1%DB%B9%DB%B9%DB%B1_%D9%85%D8%A7%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%AF" title="کنفرانس ۱۹۹۱ مادرید">کنفرانس ۱۹۹۱ مادرید</a></li> <li><small style="font-size:85%;">۱۹۹۳/۹۵</small> <a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D9%88" title="پیمان‌های اسلو">پیمان‌های اسلو</a></li> <li><small style="font-size:85%;">۱۹۹۴</small> <a href="/w/index.php?title=Protocol_on_Economic_Relations&action=edit&redlink=1" class="new" title="Protocol on Economic Relations (صفحه وجود ندارد)">Protocol on Economic Relations</a> (Paris Protocol)</li> <li><small style="font-size:85%;">۱۹۹۴</small> <a href="/w/index.php?title=Gaza%E2%80%93Jericho_Agreement&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gaza–Jericho Agreement (صفحه وجود ندارد)">Gaza–Jericho Agreement</a></li> <li><small style="font-size:85%;">۱۹۹۴–اکنون</small> <a href="/w/index.php?title=United_States_security_assistance_to_the_Palestinian_National_Authority&action=edit&redlink=1" class="new" title="United States security assistance to the Palestinian National Authority (صفحه وجود ندارد)">US security assistance to PNA</a></li> <li><small style="font-size:85%;">۱۹۹۷</small> <a href="/w/index.php?title=Protocol_Concerning_the_Redeployment_in_Hebron&action=edit&redlink=1" class="new" title="Protocol Concerning the Redeployment in Hebron (صفحه وجود ندارد)">Hebron Agreement</a></li> <li><small style="font-size:85%;">۱۹۹۸</small> <a href="/w/index.php?title=Wye_River_Memorandum&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wye River Memorandum (صفحه وجود ندارد)">Wye River Memorandum</a></li> <li><small style="font-size:85%;">۱۹۹۹</small> <a href="/w/index.php?title=Sharm_el-Sheikh_Memorandum&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sharm el-Sheikh Memorandum (صفحه وجود ندارد)">Sharm el-Sheikh Memorandum</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;font-weight:normal;">دهه ۲۰۰۰</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><small style="font-size:85%;">۲۰۰۰</small> <a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D9%85%D9%BE_%D8%AF%DB%8C%D9%88%DB%8C%D8%AF_%DB%B2" class="mw-redirect" title="پیمان کمپ دیوید ۲">پیمان کمپ دیوید ۲</a> / <a href="/w/index.php?title=Clinton_Parameters&action=edit&redlink=1" class="new" title="Clinton Parameters (صفحه وجود ندارد)">Clinton Parameters</a></li> <li><small style="font-size:85%;">۲۰۰۱</small> <a href="/w/index.php?title=Taba_Summit&action=edit&redlink=1" class="new" title="Taba Summit (صفحه وجود ندارد)">Taba Summit</a></li> <li><small style="font-size:85%;">۲۰۰۲</small> <a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_%DA%86%D9%87%D8%A7%D8%B1_%D8%AE%D8%A7%D9%88%D8%B1%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87" class="mw-redirect" title="گروه چهار خاورمیانه">گروه چهار خاورمیانه</a></li> <li><small style="font-size:85%;">۲۰۰۳</small> <a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%B4%D9%87_%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%B5%D9%84%D8%AD" title="نقشه راه برای صلح">نقشه راه</a></li> <li><small style="font-size:85%;">۲۰۰۵</small> <a href="/wiki/%D8%AE%D8%B1%D9%88%D8%AC_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84_%D8%A7%D8%B2_%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B1_%D8%BA%D8%B2%D9%87" title="خروج اسرائیل از نوار غزه">خروج اسرائیل از نوار غزه</a></li> <li><small style="font-size:85%;">۲۰۰۵</small> <a href="/w/index.php?title=Agreement_on_Movement_and_Access&action=edit&redlink=1" class="new" title="Agreement on Movement and Access (صفحه وجود ندارد)">Agreement on Movement and Access</a></li> <li><small style="font-size:85%;">۲۰۰۶</small> <a href="/w/index.php?title=Valley_of_Peace_initiative&action=edit&redlink=1" class="new" title="Valley of Peace initiative (صفحه وجود ندارد)">Valley of Peace initiative</a></li> <li><small style="font-size:85%;">۲۰۰۷</small> <a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3_%D8%A2%D9%86%D8%A7%D9%BE%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%B3" title="کنفرانس آناپولیس">کنفرانس آناپولیس</a></li> <li><small style="font-size:85%;">۲۰۰۹</small> <a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%A7%D9%82%D8%B4%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84_%D8%A2%D9%81%D8%AA%D9%88%D9%86%D8%A8%D9%84%D8%A7%D8%AF%D8%AA" title="مناقشه اسرائیل آفتونبلادت">مناقشه اسرائیل آفتونبلادت</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;font-weight:normal;">دهه ۲۰۱۰</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><small style="font-size:85%;">۲۰۱۰–۱۱</small> <a href="/w/index.php?title=2010%E2%80%9311_Israeli%E2%80%93Palestinian_peace_talks&action=edit&redlink=1" class="new" title="2010–11 Israeli–Palestinian peace talks (صفحه وجود ندارد)">Israeli–Palestinian peace talks</a></li> <li><small style="font-size:85%;">۲۰۱۱</small> <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%86%D8%A7%D8%AF_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86" title="اسناد فلسطین">اسناد فلسطین</a></li> <li><small style="font-size:85%;">۲۰۱۳–۱۴</small> <a href="/w/index.php?title=2013%E2%80%9314_Israeli%E2%80%93Palestinian_peace_talks&action=edit&redlink=1" class="new" title="2013–14 Israeli–Palestinian peace talks (صفحه وجود ندارد)">Israeli–Palestinian peace talks</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=Israel,_Palestine,_and_the_United_Nations&action=edit&redlink=1" class="new" title="Israel, Palestine, and the United Nations (صفحه وجود ندارد)">سازمان ملل</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><small style="font-size:85%;">۱۹۴۷</small> <a href="/wiki/%D8%B7%D8%B1%D8%AD_%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%84%D9%84_%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D9%82%D8%B3%DB%8C%D9%85_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86" title="طرح سازمان ملل برای تقسیم فلسطین">طرح سازمان ملل برای تقسیم فلسطین</a></li> <li><small style="font-size:85%;">۱۹۴۸</small> <a href="/w/index.php?title=United_Nations_General_Assembly_Resolution_194&action=edit&redlink=1" class="new" title="United Nations General Assembly Resolution 194 (صفحه وجود ندارد)">UN Resolution 194</a></li> <li><small style="font-size:85%;">۱۹۶۷</small> <a href="/wiki/%D9%82%D8%B7%D8%B9%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%DB%B2%DB%B4%DB%B2_%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%AA" title="قطعنامه ۲۴۲ شورای امنیت">قطعنامه ۲۴۲ شورای امنیت</a></li> <li>پرونده‌های دیوان بین‌المللی دادگستری <ul><li>۲۰۰۴ <a href="/w/index.php?title=Legal_Consequences_of_the_Construction_of_a_Wall_in_the_Occupied_Palestinian_Territory&action=edit&redlink=1" class="new" title="Legal Consequences of the Construction of a Wall in the Occupied Palestinian Territory (صفحه وجود ندارد)">ساخت دیوار</a></li> <li>۲۰۲۳–اکنون <a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87_%D9%86%D8%B3%D9%84%E2%80%8C%DA%A9%D8%B4%DB%8C_%D8%A2%D9%81%D8%B1%DB%8C%D9%82%D8%A7%DB%8C_%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8%DB%8C_%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="پرونده نسل‌کشی آفریقای جنوبی علیه اسرائیل">پرونده نسل‌کشی آفریقای جنوبی علیه اسرائیل</a></li> <li>۲۰۲۴ <i><a href="/w/index.php?title=%D9%86%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DA%AF%D9%88%D8%A2_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1_%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="نیکاراگوآ در برابر آلمان (صفحه وجود ندارد)">نیکاراگوآ در برابر آلمان</a></i></li> <li>۲۰۲۳–۲۰۲۴ <a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87_%D8%AF%DB%8C%D9%88%D8%A7%D9%86_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B4%D8%BA%D8%A7%D9%84_%D8%B3%D8%B1%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86%DB%8C_%D8%A8%D9%87_%D8%AF%D8%B3%D8%AA_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" class="mw-redirect" title="پرونده دیوان بین‌المللی دادگستری دربارهٔ اشغال سرزمین‌های فلسطینی به دست اسرائیل">پرونده دیوان بین‌المللی دادگستری دربارهٔ اشغال سرزمین‌های فلسطینی به دست اسرائیل</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="قیمومت_فرانسه_بر_سوریه" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%82%DB%8C%D9%85%D9%88%D9%85%D8%AA_%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%87_%D8%A8%D8%B1_%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87" title="الگو:قیمومت فرانسه بر سوریه"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%82%DB%8C%D9%85%D9%88%D9%85%D8%AA_%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%87_%D8%A8%D8%B1_%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:قیمومت فرانسه بر سوریه (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%82%DB%8C%D9%85%D9%88%D9%85%D8%AA_%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%87_%D8%A8%D8%B1_%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:قیمومت فرانسه بر سوریه"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="قیمومت_فرانسه_بر_سوریه" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D9%82%DB%8C%D9%85%D9%88%D9%85%D8%AA_%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%87_%D8%A8%D8%B1_%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D9%88_%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86" title="قیمومت فرانسه بر سوریه و لبنان">قیمومت فرانسه بر سوریه</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">تقسیمات اداری</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;padding:0.25em 0; line-height:1.4em;;padding:0;"><div style="padding:0 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"> </span></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;font-weight:normal;">دولت‌های مستقل</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA_%D8%AF%D9%85%D8%B4%D9%82" title="دولت دمشق">دولت دمشق</a> • <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA_%D8%AD%D9%84%D8%A8" title="دولت حلب">دولت حلب</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%84%D9%88%DB%8C%DB%8C%D9%86" title="دولت العلویین">دولت لاذقیه</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%AC%D8%A8%D9%84%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B1%D9%88%D8%B2" title="جبل‌الدروز">دولت جبل الدروز</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%DB%8C%D8%B1%D9%87" title="شهرستان الجزیره">شهرستان الجزیره</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%D8%AC%D8%A7%D9%82_%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D9%86%D8%AF%D8%B1%D9%88%D9%86" title="سنجاق اسکندرون">سنجاق اسکندرون</a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;font-weight:normal;">حکومت‌ها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D9%81%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%88%D9%86_%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87" title="فدراسیون سوریه">فدراسیون سوریه</a> • <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA_%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87_(%DB%B1%DB%B9%DB%B2%DB%B5%E2%80%93%DB%B1%DB%B9%DB%B3%DB%B0)" title="دولت سوریه (۱۹۲۵–۱۹۳۰)">دولت سوریه</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87_(%DB%B1%DB%B9%DB%B3%DB%B0%E2%80%93%DB%B1%DB%B9%DB%B5%DB%B8)" class="mw-redirect" title="جمهوری سوریه (۱۹۳۰–۱۹۵۸)">جمهوری سوریه</a></span></div></td></tr></tbody></table><div> </div></td><td class="noviewer navbox-image" rowspan="6" style="width:1px;padding:0 0 0 2px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%82%DB%8C%D9%85%D9%88%D9%85%D8%AA_%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%87_%D8%A8%D8%B1_%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D9%88_%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86" title="قیمومت فرانسه بر سوریه و لبنان"><img alt="French Mandate for Syria and the Lebanon" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/French_Mandate_for_Syria_and_the_Lebanon_map_en.svg/120px-French_Mandate_for_Syria_and_the_Lebanon_map_en.svg.png" decoding="async" width="120" height="99" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/French_Mandate_for_Syria_and_the_Lebanon_map_en.svg/180px-French_Mandate_for_Syria_and_the_Lebanon_map_en.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/French_Mandate_for_Syria_and_the_Lebanon_map_en.svg/240px-French_Mandate_for_Syria_and_the_Lebanon_map_en.svg.png 2x" data-file-width="922" data-file-height="762" /></a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">دولت‌ها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;padding:0.25em 0; line-height:1.4em;;padding:0; background:transparent;"><div style="padding:0 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"> <a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA_%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87_(%D8%B3%D8%A8%D8%AA%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%B1_%DB%B1%DB%B9%DB%B2%DB%B0)&action=edit&redlink=1" class="new" title="دولت سوریه (سبتامبر ۱۹۲۰) (صفحه وجود ندارد)">حقی العظم (بار نخست)</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA_%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87_(%DA%98%D9%88%D8%A6%D9%86_%DB%B1%DB%B9%DB%B2%DB%B2)&action=edit&redlink=1" class="new" title="دولت سوریه (ژوئن ۱۹۲۲) (صفحه وجود ندارد)">دولت برکات (بار نخست)</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA_%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87_(%DA%98%D8%A7%D9%86%D9%88%DB%8C%D9%87_%DB%B1%DB%B9%DB%B2%DB%B5)&action=edit&redlink=1" class="new" title="دولت سوریه (ژانویه ۱۹۲۵) (صفحه وجود ندارد)">برکات (بار دوم)</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA_%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87_(%D9%85%D9%87_%DB%B1%DB%B9%DB%B2%DB%B6)&action=edit&redlink=1" class="new" title="دولت سوریه (مه ۱۹۲۶) (صفحه وجود ندارد)">نامی (بار نخست)</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA_%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87_(%DA%98%D9%88%D8%A6%D9%86_%DB%B1%DB%B9%DB%B2%DB%B6)&action=edit&redlink=1" class="new" title="دولت سوریه (ژوئن ۱۹۲۶) (صفحه وجود ندارد)">نامی (بار دوم)</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA_%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87_(%D8%A7%DA%A9%D8%AA%D8%A8%D8%B1_%DB%B1%DB%B9%DB%B2%DB%B6)&action=edit&redlink=1" class="new" title="دولت سوریه (اکتبر ۱۹۲۶) (صفحه وجود ندارد)">نامی (بار سوم)</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA_%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87_(%D9%81%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87_%DB%B1%DB%B9%DB%B2%DB%B8)&action=edit&redlink=1" class="new" title="دولت سوریه (فوریه ۱۹۲۸) (صفحه وجود ندارد)">الحسنی (بار نخست)</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA_%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87_(%D8%A7%D9%88%D8%AA_%DB%B1%DB%B9%DB%B3%DB%B0)&action=edit&redlink=1" class="new" title="دولت سوریه (اوت ۱۹۳۰) (صفحه وجود ندارد)">الحسنی (بار دوم)</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA_%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87_(%D8%A7%DA%A9%D8%AA%D8%A8%D8%B1_%DB%B1%DB%B9%DB%B3%DB%B0)&action=edit&redlink=1" class="new" title="دولت سوریه (اکتبر ۱۹۳۰) (صفحه وجود ندارد)">الحسنی (بار سوم)</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA_%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87_(%D9%86%D9%88%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%B1_%DB%B1%DB%B9%DB%B3%DB%B1)&action=edit&redlink=1" class="new" title="دولت سوریه (نوامبر ۱۹۳۱) (صفحه وجود ندارد)">سالومیاک</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA_%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87_(%DA%98%D9%88%D8%A6%D9%86_%DB%B1%DB%B9%DB%B3%DB%B2)" title="دولت سوریه (ژوئن ۱۹۳۲)">حقی العظم (بار دوم)</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA_%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87_(%DA%98%D9%88%D8%A6%D9%86_%DB%B1%DB%B9%DB%B3%DB%B3)&action=edit&redlink=1" class="new" title="دولت سوریه (ژوئن ۱۹۳۳) (صفحه وجود ندارد)">حقی العظم (بار سوم)</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA_%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87_(%D9%85%D9%87_%DB%B1%DB%B9%DB%B3%DB%B4)&action=edit&redlink=1" class="new" title="دولت سوریه (مه ۱۹۳۴) (صفحه وجود ندارد)">الحسنی (بار چهارم)</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA_%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87_(%D9%81%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87_%DB%B1%DB%B9%DB%B3%DB%B6)&action=edit&redlink=1" class="new" title="دولت سوریه (فوریه ۱۹۳۶) (صفحه وجود ندارد)">الایوبی (بار نخست)</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA_%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87_(%D8%AF%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%B1_%DB%B1%DB%B9%DB%B3%DB%B6)" title="دولت سوریه (دسامبر ۱۹۳۶)">جمیل مردم</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA_%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87_(%D9%81%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87_%DB%B1%DB%B9%DB%B3%DB%B9)&action=edit&redlink=1" class="new" title="دولت سوریه (فوریه ۱۹۳۹) (صفحه وجود ندارد)">الحفار</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA_%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87_(%D8%A2%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%84_%DB%B1%DB%B9%DB%B3%DB%B9)&action=edit&redlink=1" class="new" title="دولت سوریه (آوریل ۱۹۳۹) (صفحه وجود ندارد)">البخاری</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA_%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87_(%D8%AC%D9%88%D9%84%D8%A7%DB%8C_%DB%B1%DB%B9%DB%B3%DB%B9)&action=edit&redlink=1" class="new" title="دولت سوریه (جولای ۱۹۳۹) (صفحه وجود ندارد)">الخطیب</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87_(%D8%A2%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%84_%DB%B1%DB%B9%DB%B4%DB%B1)&action=edit&redlink=1" class="new" title="دولت السوریه (آوریل ۱۹۴۱) (صفحه وجود ندارد)">خالد العظم</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA_%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87_(%D8%B3%D9%BE%D8%AA%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%B1_%DB%B1%DB%B9%DB%B4%DB%B1)&action=edit&redlink=1" class="new" title="دولت سوریه (سپتامبر ۱۹۴۱) (صفحه وجود ندارد)">الحکیم</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA_%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87_(%D8%A2%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%84_%DB%B1%DB%B9%DB%B4%DB%B2)&action=edit&redlink=1" class="new" title="دولت سوریه (آوریل ۱۹۴۲) (صفحه وجود ندارد)">البرازی</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA_%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87_(%D8%AC%D9%88%D9%84%D8%A7%DB%8C_%DB%B1%DB%B9%DB%B4%DB%B3)&action=edit&redlink=1" class="new" title="دولت سوریه (جولای ۱۹۴۳) (صفحه وجود ندارد)">الالشی</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA_%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87_(%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%B3_%DB%B1%DB%B9%DB%B4%DB%B3)&action=edit&redlink=1" class="new" title="دولت سوریه (مارس ۱۹۴۳) (صفحه وجود ندارد)">الایوبی (بار دوم)</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA_%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87_(%D8%A7%D9%88%D8%AA_%DB%B1%DB%B9%DB%B4%DB%B3)&action=edit&redlink=1" class="new" title="دولت سوریه (اوت ۱۹۴۳) (صفحه وجود ندارد)">الجابری (بار نخست)</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA_%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87_(%D8%A7%DA%A9%D8%AA%D8%A8%D8%B1_%DB%B1%DB%B9%DB%B4%DB%B4)&action=edit&redlink=1" class="new" title="دولت سوریه (اکتبر ۱۹۴۴) (صفحه وجود ندارد)">الخوری (بار نخست)</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA_%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87_(%D8%A2%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%84_%DB%B1%DB%B9%DB%B4%DB%B5)&action=edit&redlink=1" class="new" title="دولت سوریه (آوریل ۱۹۴۵) (صفحه وجود ندارد)">الخوری (بار دوم)</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA_%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87_(%D8%A7%D9%88%D8%AA_%DB%B1%DB%B9%DB%B4%DB%B5)&action=edit&redlink=1" class="new" title="دولت سوریه (اوت ۱۹۴۵) (صفحه وجود ندارد)">الخوری (بار سوم)</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA_%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87_(%D8%B3%D9%BE%D8%AA%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%B1_%DB%B1%DB%B9%DB%B4%DB%B5)&action=edit&redlink=1" class="new" title="دولت سوریه (سپتامبر ۱۹۴۵) (صفحه وجود ندارد)">الجابری (بار دوم)</a> </span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">شخصیت‌های سوری</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;padding:0.25em 0; line-height:1.4em;"><div style="padding:0 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"> <span style="white-space:nowrap;"> </span></span></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;font-weight:normal;">رئیس‌جمهورها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B8%D9%85" title="حقی العظم">حقی العظم</a> • <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%B5%D8%A8%D8%AD%DB%8C_%D8%A8%D8%B1%DA%A9%D8%A7%D8%AA" title="صبحی برکات">صبحی برکات</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D9%86%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="احمد نامی">احمد نامی</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%AC%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B3%D9%86%DB%8C" title="تاج‌الدین الحسنی">تاج‌الدین الحسنی</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D8%B9%D8%A7%D8%A8%D8%AF" title="محمدعلی عابد">محمدعلی عابد</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%D8%B4%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="هاشم الاتاسی">هاشم الاتاسی</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%A8%D9%87%DB%8C%D8%AC_%D8%A7%D9%84%D8%AE%D8%B7%DB%8C%D8%A8" title="بهیج الخطیب">بهیج الخطیب</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D9%84%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B8%D9%85" title="خالد العظم">خالد العظم</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%B4%DA%A9%D8%B1%DB%8C_%D9%82%D9%88%D8%AA%D9%84%DB%8C" title="شکری قوتلی">شکری قوتلی</a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;font-weight:normal;">رهبران سیاسی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D8%B3%D9%81_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B8%D9%85%D9%87" title="یوسف العظمه">یوسف العظمه</a> • <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%85_%D9%87%D9%86%D8%A7%D9%86%D9%88" title="ابراهیم هنانو">ابراهیم هنانو</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%AD%D9%85%D9%86_%D8%B4%D9%87%D8%A8%D9%86%D8%AF%D8%B1" title="عبدالرحمن شهبندر">عبدالرحمن شهبندر</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%B5%D8%A7%D9%84%D8%AD_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%84%DB%8C" title="صالح العلی">صالح العلی</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%B3%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%A7%D8%A8%D8%B1%DB%8C" title="سعدالله الجابری">سعدالله الجابری</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B7%D8%B1%D8%B4" title="سلطان الاطرش">سلطان باشا الاطرش</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3_%D8%A7%D9%84%D8%AE%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="فارس الخوری">فارس الخوری</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%DB%8C%D9%84_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%84%D8%B4%DB%8C" title="جمیل الالشی">جمیل الالشی</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%B9%D8%B7%D8%A7_%D8%A7%D9%84%D8%A7%DB%8C%D9%88%D8%A8%DB%8C" title="عطا الایوبی">عطا الایوبی</a></span></div></td></tr></tbody></table><div> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">کمیسرهای فرانسه</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;padding:0.25em 0; line-height:1.4em;"><div style="padding:0 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%84%D9%86%D8%AF%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%87_%D8%A8%D8%B1_%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D9%88_%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86" title="نمایندگان بلندپایه فرانسه بر سوریه و لبنان">نمایش فهرست</a>:‌ <a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%D9%86%D8%B1%DB%8C_%DA%AF%D9%88%D8%B1%D9%88" title="هانری گورو">هانری گورو</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D9%85_%D9%88%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="ماکسیم ویگان">ماکسیم ویگان</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%B3_%D8%B3%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C" title="موریس سارای">موریس سارای</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%D9%88%D9%86%D9%84" class="mw-redirect" title="هنری دی جونل">هنری دی جونل</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%B1%DB%8C_%D9%BE%D9%88%D9%86%D8%B3%D9%88" title="آنری پونسو">آنری پونسو‌</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D9%86%D8%AA_%D8%AF%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%86_%D8%AF%D9%88_%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D9%84" title="کونت دامین دو مارتل">کونت دامین دو مارتل</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D9%84_%D9%BE%D9%88%D9%87" title="گابریل پوه">گابریل پوه</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%DA%98%D8%A7%D9%86_%DA%86%DB%8C%D8%A7%D9%BE" title="ژان چیاپ">ژان چیاپ</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%D9%86%D8%B1%DB%8C_%D9%81%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D8%AF%D9%86%D8%AA%D8%B2" title="هانری فرناند دنتز">هانری فرناند دنتز‌</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/%DA%98%D8%B1%DA%98_%DA%A9%D8%A7%D8%AA%D8%B1%D9%88" title="ژرژ کاترو">ژرژ کاترو</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/%DA%98%D8%A7%D9%86_%D9%87%D9%84%DB%8C%D9%88" title="ژان هلیو">ژان هلیو</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%BE%D9%84_%D8%A8%D9%86%D9%87" class="mw-redirect" title="پل بنه">پل بنه</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap;"> </span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">رویدادهای تاریخی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;padding:0.25em 0; line-height:1.4em;"><div style="padding:0 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%B6%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DB%B1%DB%B9%DB%B2%DB%B0_%D8%AF%D9%85%D8%B4%D9%82" title="اعتراض‌های ۱۹۲۰ دمشق">اعتراض‌های دمشق (۱۹۲۰)</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%86%D8%A8%D8%B1%D8%AF_%D9%85%DB%8C%D8%B3%D9%84%D9%88%D9%86" title="نبرد میسلون">نبرد میسلون (۱۹۲۰)</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF_%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="انقلاب بزرگ سوری">انقلاب بزرگ سوری (۱۹۲۵-۲۸)</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%B3_%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87_%DB%B1%DB%B9%DB%B2%DB%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="انتخابات مجلس سوریه ۱۹۲۸ (صفحه وجود ندارد)">انتخابات مجلس سوریه (۱۹۲۸)</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%B3_%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87_(%DB%B1%DB%B9%DB%B3%DB%B1)" title="انتخابات مجلس نمایندگان سوریه (۱۹۳۱)">انتخابات مجلس نمایندگان (۱۹۳۱)</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%A8_%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C_%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87_%DB%B1%DB%B9%DB%B3%DB%B6" title="اعتصاب عمومی سوریه ۱۹۳۶">اعتصاب عمومی (۱۹۳۶)</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%B3_%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87_(%DB%B1%DB%B9%DB%B3%DB%B6)" title="انتخابات مجلس نمایندگان سوریه (۱۹۳۶)">انتخابات مجلس نمایندگان (۱۹۳۶)</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%D8%AC%D8%A7%D9%82_%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D9%86%D8%AF%D8%B1%D9%88%D9%86" title="سنجاق اسکندرون">جدایی سنجاق اسکندرون از سوریه (۱۹۳۹)</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%B6%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87_%DB%B1%DB%B9%DB%B3%DB%B9" class="mw-redirect" title="اعتراض‌ها سوریه ۱۹۳۹">تظاهرات‌های سوریه (۱۹۳۹)</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%B8%D8%A7%D9%87%D8%B1%D8%A7%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B3%D9%88%D8%B1%D8%B1%DB%8C%D9%87_%DB%B1%DB%B9%DB%B4%DB%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="تظاهرات‌های سورریه ۱۹۴۱ (صفحه وجود ندارد)">تظاهرات‌های سوریه (۱۹۴۱)</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AF%D9%85%D8%B4%D9%82_(%DB%B1%DB%B9%DB%B4%DB%B1)" title="جنگ دمشق (۱۹۴۱)">جنگ دمشق (۱۹۴۱)</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%86%D8%A8%D8%B1%D8%AF_%D9%BE%D8%A7%D9%84%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%A7" title="نبرد پالمیرا">نبرد پالمیرا (۱۹۴۱)</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%86%D8%A8%D8%B1%D8%AF_%D8%AF%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%88%D8%B2" title="نبرد دیرالروز">نبرد دیرالروز (۱۹۴۱)</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%82%D9%84%D8%A7%D9%84_%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="اعلام استقلال سوریه (صفحه وجود ندارد)">اعلام استقلال</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%B3_%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87_(%DB%B1%DB%B9%DB%B4%DB%B3)&action=edit&redlink=1" class="new" title="انتخابات مجلس نمایندگان سوریه (۱۹۴۳) (صفحه وجود ندارد)">انتخابات مجلس نمایندگان (۱۹۴۳)</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%B8%D8%A7%D9%87%D8%B1%D8%A7%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87_%DB%B1%DB%B9%DB%B4%DB%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="تظاهرات‌های سوریه ۱۹۴۵ (صفحه وجود ندارد)">جنبش استقلال (۱۹۴۵)</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%B9%DB%8C%D8%AF_%D8%AE%D8%B1%D9%88%D8%AC_(%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87)" class="mw-redirect" title="عید خروج (سوریه)">۱۷ آوریل ۱۹۴۷ خروج سربازان فرانسه از سوریه (روز استقلال)</a> </span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">قراردادها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;padding:0.25em 0; line-height:1.4em;"><div style="padding:0 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%A7%D9%81%D9%82%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%B3%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%B3%E2%80%93%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D9%88" class="mw-redirect" title="موافقت‌نامه سایکس–پیکو">موافقت‌نامه سایکس–پیکو</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/w/index.php?title=%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%AF_%D9%81%DB%8C%D8%B5%D9%84_%DA%A9%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%88&action=edit&redlink=1" class="new" title="قرارداد فیصل کلمانسو (صفحه وجود ندارد)">فیصل کلمانسو</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%85_%D8%AA%D9%82%D8%B3%DB%8C%D9%85_(%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87)&action=edit&redlink=1" class="new" title="مراسم تقسیم (سوریه) (صفحه وجود ندارد)">مراسم تقسیم</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%B9%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%AF_%D9%82%DB%8C%D9%85%D9%88%D9%85%D8%AA_%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%87_%D8%AF%D8%B1_%D9%82%D8%A8%D8%A7%D9%84_%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="تعهداد قیمومت فرانسه در قبال سوریه (صفحه وجود ندارد)">تعهدات فرانسه برای سوریه</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%AF_%D8%AF%D8%A7%D9%85%D8%A7%D8%AF_%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%D9%88%D9%86%D9%84" title="قرارداد داماد دی جونل">الداماد دی جوفنیل</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87#قانون_اساس_سوریه_۱۹۳۰" title="قانون اساسی سوریه">قانون اساسی ۱۹۳۰</a> •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%AF_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%82%D9%84%D8%A7%D9%84_%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D8%A7%D8%B2_%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%87" class="mw-redirect" title="قرارداد استقلال سوریه از فرانسه">توافقنامه ۱۹۳۶</a> </span></div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r30716427">.mw-parser-output .nobold{font-weight:normal}</style></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="جنگ_جهانی_اول" style=";wide;padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style="background-color:#C3D6EF;"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%D9%88%D9%84" title="الگو:جنگ جهانی اول"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%D9%88%D9%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:جنگ جهانی اول (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%D9%88%D9%84" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:جنگ جهانی اول"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="جنگ_جهانی_اول" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%D9%88%D9%84" title="جنگ جهانی اول">جنگ جهانی اول</a></div></th></tr><tr><td class="navbox-abovebelow hlist" colspan="2" style="background-color:#DCDCDC;"><div> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Home_front_during_World_War_I&action=edit&redlink=1" class="new" title="Home front during World War I (صفحه وجود ندارد)">Home fronts</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#DCDCDC;text-align:right;">جبهه‌ها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0;;wide"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#DCDCDC;width:8em;font-weight:normal;"><a href="/w/index.php?title=European_theatre_of_World_War_I&action=edit&redlink=1" class="new" title="European theatre of World War I (صفحه وجود ندارد)">اروپایی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Balkans_Campaign_(World_War_I)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Balkans Campaign (World War I) (صفحه وجود ندارد)">Balkans</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A8%D9%87%D9%87_%D8%BA%D8%B1%D8%A8%DB%8C_(%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%D9%88%D9%84)" title="جبهه غربی (جنگ جهانی اول)">جبهه غربی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A8%D9%87%D9%87_%D8%B4%D8%B1%D9%82%DB%8C_(%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%D9%88%D9%84)" title="جبهه شرقی (جنگ جهانی اول)">جبهه شرقی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Italian_Front_(World_War_I)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Italian Front (World War I) (صفحه وجود ندارد)">Italian Front</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#DCDCDC;width:8em;font-weight:normal;"><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A8%D9%87%D9%87_%D8%AE%D8%A7%D9%88%D8%B1%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%AF%D8%B1_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%D9%88%D9%84" title="جبهه خاورمیانه در جنگ جهانی اول">خاورمیانه‌ای</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A8%D8%B1%D8%AF_%DA%AF%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%BE%D9%88%D9%84%DB%8C" title="نبرد گالیپولی">نبرد گالیپولی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sinai_and_Palestine_Campaign&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sinai and Palestine Campaign (صفحه وجود ندارد)">Sinai and Palestine</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Caucasus_Campaign&action=edit&redlink=1" class="new" title="Caucasus Campaign (صفحه وجود ندارد)">Caucasus</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B4%D8%BA%D8%A7%D9%84_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%D9%88%D9%84" title="اشغال ایران در جنگ جهانی اول">اشغال ایران در جنگ جهانی اول</a> <ul><li><small style="font-size:85%;"><a href="/wiki/%D9%86%D8%A8%D8%B1%D8%AF_%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B7%E2%80%8C%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D9%85" title="نبرد رباط‌کریم">نبرد رباط‌کریم</a></small></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A8%D9%87%D9%87_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%86%D9%87%D8%B1%DB%8C%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%D9%88%D9%84" title="جبهه بین‌النهرین در جنگ جهانی اول">Mesopotamia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=South_Arabia_during_World_War_I&action=edit&redlink=1" class="new" title="South Arabia during World War I (صفحه وجود ندارد)">South Arabia</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#DCDCDC;width:8em;font-weight:normal;"><a href="/w/index.php?title=African_theatre_of_World_War_I&action=edit&redlink=1" class="new" title="African theatre of World War I (صفحه وجود ندارد)">آفریقایی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=South-West_Africa_campaign&action=edit&redlink=1" class="new" title="South-West Africa campaign (صفحه وجود ندارد)">South-West</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=East_African_Campaign_(World_War_I)&action=edit&redlink=1" class="new" title="East African Campaign (World War I) (صفحه وجود ندارد)">East</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kamerun_Campaign&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kamerun Campaign (صفحه وجود ندارد)">Kamerun</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Togoland_Campaign&action=edit&redlink=1" class="new" title="Togoland Campaign (صفحه وجود ندارد)">Togoland</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Military_operations_in_North_Africa_during_World_War_I&action=edit&redlink=1" class="new" title="Military operations in North Africa during World War I (صفحه وجود ندارد)">North</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#DCDCDC;width:8em;font-weight:normal;"><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A8%D9%87%D9%87_%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A7_%D9%88_%D8%A7%D9%82%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%B3_%D8%A2%D8%B1%D8%A7%D9%85_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%D9%88%D9%84" class="mw-redirect" title="جبهه آسیا و اقیانوس آرام جنگ جهانی اول">آسیایی و اقیانوس آرام</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D8%A7%D8%B5%D8%B1%D9%87_%DA%86%DB%8C%D9%86%DA%AF%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%A6%D9%88" title="محاصره چینگ‌دائو">Tsingtao</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Occupation_of_German_Samoa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Occupation of German Samoa (صفحه وجود ندارد)">German New Guinea and Samoa</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#DCDCDC;width:8em;font-weight:normal;"><a href="/w/index.php?title=Naval_warfare_of_World_War_I&action=edit&redlink=1" class="new" title="Naval warfare of World War I (صفحه وجود ندارد)">دریایی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Atlantic_U-boat_campaign_of_World_War_I&action=edit&redlink=1" class="new" title="Atlantic U-boat campaign of World War I (صفحه وجود ندارد)">North Atlantic U-boat campaign</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Naval_warfare_in_the_Mediterranean_during_World_War_I&action=edit&redlink=1" class="new" title="Naval warfare in the Mediterranean during World War I (صفحه وجود ندارد)">Mediterranean</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Naval_warfare_of_World_War_I&action=edit&redlink=1" class="new" title="Naval warfare of World War I (صفحه وجود ندارد)">North Sea</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Naval_warfare_of_World_War_I&action=edit&redlink=1" class="new" title="Naval warfare of World War I (صفحه وجود ندارد)">بالتیک</a></li></ul> <ul><li>Indian, Pacific and South Atlantic Oceans <ul><li><a href="/w/index.php?title=Bombardment_of_Papeete&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bombardment of Papeete (صفحه وجود ندارد)">Papeete</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bombardment_of_Madras&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bombardment of Madras (صفحه وجود ندارد)">Madras</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Battle_of_Penang&action=edit&redlink=1" class="new" title="Battle of Penang (صفحه وجود ندارد)">Penang</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Battle_of_Cocos&action=edit&redlink=1" class="new" title="Battle of Cocos (صفحه وجود ندارد)">Cocos</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Battle_of_Coronel&action=edit&redlink=1" class="new" title="Battle of Coronel (صفحه وجود ندارد)">Coronel</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Battle_of_the_Falkland_Islands&action=edit&redlink=1" class="new" title="Battle of the Falkland Islands (صفحه وجود ندارد)">Falkland Islands</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Battle_of_M%C3%A1s_a_Tierra&action=edit&redlink=1" class="new" title="Battle of Más a Tierra (صفحه وجود ندارد)">Más a Tierra</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#DCDCDC;text-align:right;"><div style="padding:0.1em 0;line-height:1.2em;"><a href="/w/index.php?title=Participants_in_World_War_I&action=edit&redlink=1" class="new" title="Participants in World War I (صفحه وجود ندارد)">شرکت‌کنندگان<br />اصلی</a><br /><span class="nobold">(<a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%AF_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%D9%88%D9%84" title="رده:افراد جنگ جهانی اول">افراد</a>)</span></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0;;wide"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#DCDCDC;width:8em;font-weight:normal;"><a href="/wiki/%D9%85%D8%AA%D9%81%D9%82%DB%8C%D9%86_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%D9%88%D9%84" title="متفقین جنگ جهانی اول">متفقین جنگ جهانی اول</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=History_of_the_Republic_of_China&action=edit&redlink=1" class="new" title="History of the Republic of China (صفحه وجود ندارد)">China</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1%DB%8C_%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%87" class="mw-redirect" title="تاریخ استعمارگری فرانسه">تاریخ استعمارگری فرانسه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Belgium_in_World_War_I&action=edit&redlink=1" class="new" title="Belgium in World War I (صفحه وجود ندارد)">Belgium</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="امپراتوری بریتانیا">امپراتوری بریتانیا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Greece_during_World_War_I&action=edit&redlink=1" class="new" title="Greece during World War I (صفحه وجود ندارد)">Greece</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Military_history_of_Italy_during_World_War_I&action=edit&redlink=1" class="new" title="Military history of Italy during World War I (صفحه وجود ندارد)">Italy</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%98%D8%A7%D9%BE%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%D9%88%D9%84" title="ژاپن در جنگ جهانی اول">ژاپن در جنگ جهانی اول</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=History_of_Montenegro&action=edit&redlink=1" class="new" title="History of Montenegro (صفحه وجود ندارد)">Montenegro</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Portugal_during_World_War_I&action=edit&redlink=1" class="new" title="Portugal during World War I (صفحه وجود ندارد)">Portuguese Empire</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Romania_during_World_War_I&action=edit&redlink=1" class="new" title="Romania during World War I (صفحه وجود ندارد)">Romania</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A8%D9%87%D9%87_%D8%B4%D8%B1%D9%82%DB%8C_(%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%D9%88%D9%84)" title="جبهه شرقی (جنگ جهانی اول)">روسیه</a> <ul><li><small style="font-size:85%;"><a href="/w/index.php?title=History_of_Russia_(1892%E2%80%931917)&action=edit&redlink=1" class="new" title="History of Russia (1892–1917) (صفحه وجود ندارد)">Russian Empire</a></small></li><small style="font-size:85%;"> </small><li><small style="font-size:85%;"><a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="جمهوری روسیه">جمهوری روسیه</a></small></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=History_of_Serbia&action=edit&redlink=1" class="new" title="History of Serbia (صفحه وجود ندارد)">Serbia</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AA%D8%AD%D8%AF%D9%87_%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%D9%88%D9%84" title="ایالات متحده آمریکا در جنگ جهانی اول">ایالات متحده آمریکا در جنگ جهانی اول</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Brazil_during_World_War_I&action=edit&redlink=1" class="new" title="Brazil during World War I (صفحه وجود ندارد)">Brazil</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#DCDCDC;width:8em;font-weight:normal;"><a href="/wiki/%D9%82%D8%AF%D8%B1%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2" class="mw-redirect" title="قدرت‌های مرکز">قدرت‌های مرکز</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=History_of_Germany_during_World_War_I&action=edit&redlink=1" class="new" title="History of Germany during World War I (صفحه وجود ندارد)">Germany</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D8%B4-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="اتریش-مجارستان">اتریش-مجارستان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D9%86%DA%AF%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%B9%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="سرنگونی امپراتوری عثمانی">Ottoman Empire</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%84%D8%BA%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%D9%88%D9%84" title="بلغارستان در جنگ جهانی اول">بلغارستان در جنگ جهانی اول</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#DCDCDC;text-align:right;"><a href="/w/index.php?title=Timeline_of_World_War_I&action=edit&redlink=1" class="new" title="Timeline of World War I (صفحه وجود ندارد)">گاه‌شمار</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0;;wide"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#DCDCDC;width:8em;font-weight:normal;">درگیری‌های پیش‌از جنگ</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%82%D8%B3%DB%8C%D9%85_%D8%A2%D9%81%D8%B1%DB%8C%D9%82%D8%A7" title="تقسیم آفریقا">تقسیم آفریقا</a> <small style="font-size:85%;">(۱۸۸۰–۱۹۱۴)</small></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87_%D9%88_%DA%98%D8%A7%D9%BE%D9%86" title="جنگ روسیه و ژاپن">جنگ روسیه و ژاپن</a> <small style="font-size:85%;">(1905)</small></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%B7%D9%86%D8%AC%D9%87" title="بحران طنجه">بحران طنجه</a> <small style="font-size:85%;">(1905–06)</small></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%82%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%B1" class="mw-redirect" title="بحران اقادیر">بحران اقادیر</a> <small style="font-size:85%;">(1911)</small></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%B9%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D9%88_%D8%A7%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7" title="جنگ عثمانی و ایتالیا">جنگ عثمانی و ایتالیا</a> <small style="font-size:85%;">(1911–12)</small></li> <li><a href="/w/index.php?title=French_conquest_of_Morocco&action=edit&redlink=1" class="new" title="French conquest of Morocco (صفحه وجود ندارد)">French conquest of Morocco</a> <small style="font-size:85%;">(1911–12)</small></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D9%88%D9%84_%D8%A8%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="جنگ اول بالکان">جنگ اول بالکان</a> <small style="font-size:85%;">(1912–13)</small></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AF%D9%88%D9%85_%D8%A8%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%A7%D9%86" title="جنگ دوم بالکان">جنگ دوم بالکان</a> <small style="font-size:85%;">(1913)</small></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#DCDCDC;width:8em;font-weight:normal;">دلایل شروع جنگ</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%84%D8%A7%DB%8C%D9%84_%D8%B4%D8%B1%D9%88%D8%B9_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%D9%88%D9%84" class="mw-redirect" title="دلایل شروع جنگ جهانی اول">دلایل شروع جنگ جهانی اول</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D9%88%D8%B1_%D8%A2%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D8%AF%D9%88%DA%A9_%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B3_%D9%81%D8%B1%D8%AF%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%86%D8%AF" title="ترور آرشیدوک فرانتس فردیناند">ترور آرشیدوک فرانتس فردیناند</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Anti-Serb_riots_in_Sarajevo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anti-Serb riots in Sarajevo (صفحه وجود ندارد)">Anti-Serb riots in Sarajevo</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D9%86_%DA%98%D9%88%D8%A6%DB%8C%D9%87" title="بحران ژوئیه">بحران ژوئیه</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#DCDCDC;width:8em;font-weight:normal;">پاییز ۱۹۱۴</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Battle_of_the_Frontiers&action=edit&redlink=1" class="new" title="Battle of the Frontiers (صفحه وجود ندارد)">Battle of the Frontiers</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Battle_of_Cer&action=edit&redlink=1" class="new" title="Battle of Cer (صفحه وجود ندارد)">Battle of Cer</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A8%D8%B1%D8%AF_%D8%A7%D9%88%D9%84_%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%86" class="mw-redirect" title="نبرد اول مارن">نبرد اول مارن</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D8%A7%D8%B5%D8%B1%D9%87_%DA%86%DB%8C%D9%86%DA%AF%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%A6%D9%88" title="محاصره چینگ‌دائو">محاصره چینگ‌دائو</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A8%D8%B1%D8%AF_%D8%AA%D8%A7%D9%86%D9%86%D8%A8%D8%B1%DA%AF" title="نبرد تاننبرگ">نبرد تاننبرگ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Battle_of_Galicia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Battle of Galicia (صفحه وجود ندارد)">Battle of Galicia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=First_Battle_of_the_Masurian_Lakes&action=edit&redlink=1" class="new" title="First Battle of the Masurian Lakes (صفحه وجود ندارد)">Battle of the Masurian Lakes</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Battle_of_Kolubara&action=edit&redlink=1" class="new" title="Battle of Kolubara (صفحه وجود ندارد)">Battle of Kolubara</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A8%D8%B1%D8%AF_%D8%B3%D8%A7%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%82%D9%85%DB%8C%D8%B4" title="نبرد ساری‌قمیش">نبرد ساری‌قمیش</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Race_to_the_Sea&action=edit&redlink=1" class="new" title="Race to the Sea (صفحه وجود ندارد)">Race to the Sea</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=First_Battle_of_Ypres&action=edit&redlink=1" class="new" title="First Battle of Ypres (صفحه وجود ندارد)">First Battle of Ypres</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#DCDCDC;width:8em;font-weight:normal;">۱۹۱۵</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A8%D8%B1%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%A7%D8%B2%D9%88%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="نبردهای مازوری">نبردهای مازوری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D9%85%DB%8C%D9%86_%D9%86%D8%A8%D8%B1%D8%AF_%D8%A7%DB%8C%D9%BE%D8%B1" title="دومین نبرد ایپر">دومین نبرد ایپر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A8%D8%B1%D8%AF_%DA%AF%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%BE%D9%88%D9%84%DB%8C" title="نبرد گالیپولی">نبرد گالیپولی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Second_Battle_of_Artois&action=edit&redlink=1" class="new" title="Second Battle of Artois (صفحه وجود ندارد)">Second Battle of Artois</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Battles_of_the_Isonzo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Battles of the Isonzo (صفحه وجود ندارد)">Battles of the Isonzo</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%82%D8%A8%E2%80%8C%D9%86%D8%B4%DB%8C%D9%86%DB%8C_%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF_(%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87)" class="mw-redirect" title="عقب‌نشینی بزرگ (روسیه)">عقب‌نشینی بزرگ (روسیه)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Second_Battle_of_Champagne&action=edit&redlink=1" class="new" title="Second Battle of Champagne (صفحه وجود ندارد)">Second Battle of Champagne</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kosovo_Offensive_(1915)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kosovo Offensive (1915) (صفحه وجود ندارد)">Kosovo Offensive</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D8%A7%D8%B5%D8%B1%D9%87_%DA%A9%D9%88%D8%AA" title="محاصره کوت">محاصره کوت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Battle_of_Loos&action=edit&redlink=1" class="new" title="Battle of Loos (صفحه وجود ندارد)">Battle of Loos</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A8%D8%B1%D8%AF_%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B7%E2%80%8C%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D9%85" title="نبرد رباط‌کریم">نبرد رباط‌کریم</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#DCDCDC;width:8em;font-weight:normal;">۱۹۱۶</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Erzurum_Offensive&action=edit&redlink=1" class="new" title="Erzurum Offensive (صفحه وجود ندارد)">Erzurum Offensive</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A8%D8%B1%D8%AF_%D9%88%D8%B1%D8%AF%D9%86" title="نبرد وردن">نبرد وردن</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Lake_Naroch_Offensive&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lake Naroch Offensive (صفحه وجود ندارد)">Lake Naroch Offensive</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Battle_of_Asiago&action=edit&redlink=1" class="new" title="Battle of Asiago (صفحه وجود ندارد)">Battle of Asiago</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A8%D8%B1%D8%AF_%DB%8C%D9%88%D8%AA%D9%84%D8%A7%D9%86%D8%AF" title="نبرد یوتلاند">نبرد یوتلاند</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A8%D8%B1%D8%AF_%D8%B3%D9%85" title="نبرد سم">نبرد سم</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=First_day_on_the_Somme&action=edit&redlink=1" class="new" title="First day on the Somme (صفحه وجود ندارد)">first day</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D8%B1%D8%B4_%D8%A8%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%84%D9%88%D9%81" title="یورش بروسیلوف">یورش بروسیلوف</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Baranovichi_Offensive&action=edit&redlink=1" class="new" title="Baranovichi Offensive (صفحه وجود ندارد)">Baranovichi Offensive</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A8%D8%B1%D8%AF_%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87" title="نبرد رمانه">نبرد رمانه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Monastir_Offensive&action=edit&redlink=1" class="new" title="Monastir Offensive (صفحه وجود ندارد)">Monastir Offensive</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Battle_of_Transylvania&action=edit&redlink=1" class="new" title="Battle of Transylvania (صفحه وجود ندارد)">Battle of Transylvania</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#DCDCDC;width:8em;font-weight:normal;">۱۹۱۷</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Fall_of_Baghdad_(1917)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fall of Baghdad (1917) (صفحه وجود ندارد)">Capture of Baghdad</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=First_Battle_of_Gaza&action=edit&redlink=1" class="new" title="First Battle of Gaza (صفحه وجود ندارد)">First Battle of Gaza</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%84%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81_%D8%B2%DB%8C%D9%85%D8%B1%D9%85%D9%86" title="تلگراف زیمرمن">تلگراف زیمرمن</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Battle_of_Arras_(1917)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Battle of Arras (1917) (صفحه وجود ندارد)">Second Battle of Arras</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Second_Battle_of_the_Aisne&action=edit&redlink=1" class="new" title="Second Battle of the Aisne (صفحه وجود ندارد)">Second Battle of the Aisne</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kerensky_Offensive&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kerensky Offensive (صفحه وجود ندارد)">Kerensky Offensive</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Battle_of_Passchendaele&action=edit&redlink=1" class="new" title="Battle of Passchendaele (صفحه وجود ندارد)">Third Battle of Ypres (Passchendaele)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Battle_of_M%C4%83r%C4%83%C8%99e%C8%99ti&action=edit&redlink=1" class="new" title="Battle of Mărășești (صفحه وجود ندارد)">Battle of Mărășești</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A8%D8%B1%D8%AF_%DA%A9%D8%A7%D9%BE%D9%88%D8%B1%D8%AA%D9%88" title="نبرد کاپورتو">نبرد کاپورتو</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Southern_Palestine_Offensive&action=edit&redlink=1" class="new" title="Southern Palestine Offensive (صفحه وجود ندارد)">Southern Palestine Offensive</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Battle_of_Cambrai_(1917)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Battle of Cambrai (1917) (صفحه وجود ندارد)">Battle of Cambrai</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Armistice_of_Erzincan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Armistice of Erzincan (صفحه وجود ندارد)">Armistice of Erzincan</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#DCDCDC;width:8em;font-weight:normal;">۱۹۱۸</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Operation_Faustschlag&action=edit&redlink=1" class="new" title="Operation Faustschlag (صفحه وجود ندارد)">Operation Faustschlag</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%87%D8%AF%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%A8%D8%B1%D8%B3%D8%AA-%D9%84%DB%8C%D8%AA%D9%88%D9%81%D8%B3%DA%A9" class="mw-redirect" title="عهدنامه برست-لیتوفسک">عهدنامه برست-لیتوفسک</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Spring_Offensive&action=edit&redlink=1" class="new" title="Spring Offensive (صفحه وجود ندارد)">Spring Offensive</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Second_Battle_of_the_Marne&action=edit&redlink=1" class="new" title="Second Battle of the Marne (صفحه وجود ندارد)">Second Battle of the Marne</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A8%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%D8%A7%DA%A9%D9%88" title="نبرد باکو">نبرد باکو</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hundred_Days_Offensive&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hundred Days Offensive (صفحه وجود ندارد)">Hundred Days Offensive</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Vardar_Offensive&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vardar Offensive (صفحه وجود ندارد)">Vardar Offensive</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Battle_of_Megiddo_(1918)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Battle of Megiddo (1918) (صفحه وجود ندارد)">Battle of Megiddo</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Third_Transjordan_attack&action=edit&redlink=1" class="new" title="Third Transjordan attack (صفحه وجود ندارد)">Third Transjordan attack</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%87%D8%A7%D8%AC%D9%85_%D8%A2%D8%B1%DA%AF%D9%88%D9%86" class="mw-redirect" title="تهاجم آرگون">تهاجم آرگون</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Battle_of_Vittorio_Veneto&action=edit&redlink=1" class="new" title="Battle of Vittorio Veneto (صفحه وجود ندارد)">Battle of Vittorio Veneto</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Battle_of_Aleppo_(1918)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Battle of Aleppo (1918) (صفحه وجود ندارد)">Battle of Aleppo</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Armistice_of_Salonica&action=edit&redlink=1" class="new" title="Armistice of Salonica (صفحه وجود ندارد)">Armistice of Salonica</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D9%87_%D9%85%D9%88%D8%AF%D8%B1%D9%88%D8%B3" title="متارکه مودروس">متارکه مودروس</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Armistice_of_Villa_Giusti&action=edit&redlink=1" class="new" title="Armistice of Villa Giusti (صفحه وجود ندارد)">Armistice of Villa Giusti</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%AA%D8%B4%E2%80%8C%D8%A8%D8%B3_%DB%B1%DB%B1_%D9%86%D9%88%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%B1_%DB%B1%DB%B9%DB%B1%DB%B8" title="آتش‌بس ۱۱ نوامبر ۱۹۱۸">آتش‌بس ۱۱ نوامبر ۱۹۱۸</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#DCDCDC;width:8em;font-weight:normal;">درگیری‌های دیگر</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D9%85%DA%A9%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="انقلاب مکزیک">انقلاب مکزیک</a> <small style="font-size:85%;">(۱۹۱۰–۲۰)</small></li> <li><a href="/w/index.php?title=Somaliland_Campaign&action=edit&redlink=1" class="new" title="Somaliland Campaign (صفحه وجود ندارد)">Somaliland Campaign</a> <small style="font-size:85%;">(1910–20)</small></li> <li><a href="/w/index.php?title=Libyan_resistance_movement&action=edit&redlink=1" class="new" title="Libyan resistance movement (صفحه وجود ندارد)">Libyan resistance movement</a> <small style="font-size:85%;">(1911–43)</small></li> <li><a href="/w/index.php?title=Maritz_rebellion&action=edit&redlink=1" class="new" title="Maritz rebellion (صفحه وجود ندارد)">Maritz Rebellion</a> <small style="font-size:85%;">(1914–15)</small></li> <li><a href="/w/index.php?title=Zaian_War&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zaian War (صفحه وجود ندارد)">Zaian War</a> <small style="font-size:85%;">(1914–21)</small></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hindu%E2%80%93German_Conspiracy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hindu–German Conspiracy (صفحه وجود ندارد)">Indo-German Conspiracy</a> <small style="font-size:85%;">(1914–19)</small></li> <li><a href="/w/index.php?title=Senussi_Campaign&action=edit&redlink=1" class="new" title="Senussi Campaign (صفحه وجود ندارد)">Senussi Campaign</a> <small style="font-size:85%;">(1915–16)</small></li> <li><a href="/w/index.php?title=Volta-Bani_War&action=edit&redlink=1" class="new" title="Volta-Bani War (صفحه وجود ندارد)">Volta-Bani War</a> <small style="font-size:85%;">(1915–17)</small></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%DB%8C%D8%A7%D9%85_%D8%B9%DB%8C%D8%AF_%D9%BE%D8%A7%DA%A9" title="قیام عید پاک">قیام عید پاک</a> <small style="font-size:85%;">(1916)</small></li> <li><a href="/w/index.php?title=Anglo-Egyptian_Darfur_Expedition&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anglo-Egyptian Darfur Expedition (صفحه وجود ندارد)">Anglo-Egyptian Darfur Expedition</a> <small style="font-size:85%;">(1916)</small></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kaocen_revolt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kaocen revolt (صفحه وجود ندارد)">Kaocen Revolt</a> <small style="font-size:85%;">(1916–17)</small></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="انقلاب روسیه">انقلاب روسیه</a> <small style="font-size:85%;">(1917)</small></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AF%D8%A7%D8%AE%D9%84%DB%8C_%D9%81%D9%86%D9%84%D8%A7%D9%86%D8%AF" title="جنگ داخلی فنلاند">جنگ داخلی فنلاند</a> <small style="font-size:85%;">(1918)</small></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#DCDCDC;width:8em;font-weight:normal;">درگیری‌های پس‌از جنگ</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AF%D8%A7%D8%AE%D9%84%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="جنگ داخلی روسیه">جنگ داخلی روسیه</a> <small style="font-size:85%;">(۱۹۱۷–۲۱)</small></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ukrainian%E2%80%93Soviet_War&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ukrainian–Soviet War (صفحه وجود ندارد)">Ukrainian–Soviet War</a> <small style="font-size:85%;">(۱۹۱۷–۲۱)</small></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%E2%80%93%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A2%D8%B0%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D9%86" title="جنگ ارمنستان–جمهوری آذربایجان">جنگ ارمنستان–جمهوری آذربایجان</a> <small style="font-size:85%;">(۱۹۱۸–۲۰)</small></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%DA%AF%D8%B1%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%88_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="جنگ گرجستان و ارمنستان">جنگ گرجستان و ارمنستان</a> <small style="font-size:85%;">(۱۹۱۸)</small></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%DB%B1%DB%B9%DB%B1%DB%B8%E2%80%93%DB%B1%DB%B9%DB%B1%DB%B9_%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="انقلاب ۱۹۱۸–۱۹۱۹ آلمان">انقلاب ۱۹۱۸–۱۹۱۹ آلمان</a> <small style="font-size:85%;">(۱۹۱۸–۱۹)</small></li> <li><a href="/w/index.php?title=Revolutions_and_interventions_in_Hungary_(1918%E2%80%9320)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Revolutions and interventions in Hungary (1918–20) (صفحه وجود ندارد)">Revolutions and interventions in Hungary</a> <small style="font-size:85%;">(1918–20)</small></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hungarian%E2%80%93Romanian_War&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hungarian–Romanian War (صفحه وجود ندارد)">Hungarian–Romanian War</a> <small style="font-size:85%;">(۱۹۱۸–۱۹)</small></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%DB%8C%D8%A7%D9%85_%D9%84%D9%87%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF_(%DB%B1%DB%B9%DB%B1%DB%B9%E2%80%93%DB%B1%DB%B9%DB%B1%DB%B8)" title="قیام لهستان بزرگ (۱۹۱۹–۱۹۱۸)">قیام لهستان بزرگ (۱۹۱۹–۱۹۱۸)</a> <small style="font-size:85%;">(۱۹۱۸–۱۹)</small></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%82%D9%84%D8%A7%D9%84_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%86%DB%8C" title="جنگ استقلال استونی">جنگ استقلال استونی</a> <small style="font-size:85%;">(۱۹۱۸–۲۰)</small></li> <li><a href="/w/index.php?title=Latvian_War_of_Independence&action=edit&redlink=1" class="new" title="Latvian War of Independence (صفحه وجود ندارد)">Latvian War of Independence</a> <small style="font-size:85%;">(۱۹۱۸–۲۰)</small></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%82%D9%84%D8%A7%D9%84_%D9%84%DB%8C%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="جنگ استقلال لیتوانی">جنگ استقلال لیتوانی</a> <small style="font-size:85%;">(۱۹۱۸–۲۰)</small></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%B3%D9%88%D9%85_%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86_%D9%88_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3" title="جنگ سوم افغان و انگلیس">جنگ سوم افغان و انگلیس</a> <small style="font-size:85%;">(۱۹۱۹)</small></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D9%85%D8%B5%D8%B1_%DB%B1%DB%B9%DB%B1%DB%B9" class="mw-redirect" title="انقلاب مصر ۱۹۱۹">انقلاب مصر ۱۹۱۹</a> <small style="font-size:85%;">(۱۹۱۹)</small></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D9%84%D9%87%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%88_%D8%A7%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%86" title="جنگ لهستان و اوکراین">جنگ لهستان و اوکراین</a> <small style="font-size:85%;">(۱۹۱۸–۱۹)</small></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A8%D8%B1%D8%AF_%D9%84%D9%87%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%88%DB%8C" class="mw-redirect" title="نبرد لهستان-شوروی">نبرد لهستان-شوروی</a> <small style="font-size:85%;">(۱۹۱۹–۲۱)</small></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%82%D9%84%D8%A7%D9%84_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D9%84%D9%86%D8%AF" title="جنگ استقلال ایرلند">جنگ استقلال ایرلند</a> <small style="font-size:85%;">(۱۹۱۹–۲۱)</small></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%82%D9%84%D8%A7%D9%84_%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C%D9%87" title="جنگ استقلال ترکیه">جنگ استقلال ترکیه</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%86_%D9%88_%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C%D9%87_(%DB%B1%DB%B9%DB%B2%DB%B2%E2%80%93%DB%B1%DB%B9%DB%B1%DB%B9)" title="جنگ یونان و ترکیه (۱۹۲۲–۱۹۱۹)">جنگ یونان و ترکیه (۱۹۲۲–۱۹۱۹)</a> <small style="font-size:85%;">(۱۹۱۹–۲۳)</small></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%E2%80%93%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C%D9%87" title="جنگ ارمنستان–ترکیه">جنگ ارمنستان–ترکیه</a> <small style="font-size:85%;">(1920)</small></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%DB%B1%DB%B9%DB%B2%DB%B0_%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82" title="انقلاب ۱۹۲۰ عراق">انقلاب ۱۹۲۰ عراق</a> <small style="font-size:85%;">(۱۹۲۰)</small></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D9%84%D9%87%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%88_%D9%84%DB%8C%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="جنگ لهستان و لیتوانی">جنگ لهستان و لیتوانی</a> <small style="font-size:85%;">(۱۹۲۰)</small></li> <li><a href="/w/index.php?title=Vlora_War&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vlora War (صفحه وجود ندارد)">Vlora War</a> <small style="font-size:85%;">(۱۹۲۰)</small></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D8%A8%D8%A7_%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%87" title="جنگ سوریه با فرانسه">جنگ سوریه با فرانسه</a> <small style="font-size:85%;">(۱۹۲۰)</small></li> <li><a href="/w/index.php?title=Red_Army_invasion_of_Georgia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Red Army invasion of Georgia (صفحه وجود ندارد)">شوروی-گرجستان</a> <small style="font-size:85%;">(۱۹۲۱)</small></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AF%D8%A7%D8%AE%D9%84%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D9%84%D9%86%D8%AF" title="جنگ داخلی ایرلند">جنگ داخلی ایرلند</a> <small style="font-size:85%;">(۱۹۲۲–۲۳)</small></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#DCDCDC;text-align:right;">نمودها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0;;wide"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#DCDCDC;width:8em;font-weight:normal;"><a href="/w/index.php?title=Opposition_to_World_War_I&action=edit&redlink=1" class="new" title="Opposition to World War I (صفحه وجود ندارد)">مخالفت</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%84%D8%AD%E2%80%8C%D8%AC%D9%88%DB%8C%DB%8C" title="صلح‌جویی">صلح‌جویی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%D8%A8%D8%B4_%D8%B6%D8%AF_%D8%AC%D9%86%DA%AF" title="جنبش ضد جنگ">جنبش ضد جنگ</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#DCDCDC;width:8em;font-weight:normal;">موضع‌گیری</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B7%D8%B1%D8%AD_%D8%B4%D9%84%DB%8C%D9%81%D9%86" title="طرح شلیفن">طرح شلیفن</a> <small style="font-size:85%;">(آلمان)</small></li> <li><a href="/w/index.php?title=Plan_XVII&action=edit&redlink=1" class="new" title="Plan XVII (صفحه وجود ندارد)">Plan XVII</a> <small style="font-size:85%;">(فرانسه)</small></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#DCDCDC;width:8em;font-weight:normal;">نوع جنگ</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=List_of_military_engagements_of_World_War_I&action=edit&redlink=1" class="new" title="List of military engagements of World War I (صفحه وجود ندارد)">Military engagements</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Naval_warfare_of_World_War_I&action=edit&redlink=1" class="new" title="Naval warfare of World War I (صفحه وجود ندارد)">Naval warfare</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Convoys_in_World_War_I&action=edit&redlink=1" class="new" title="Convoys in World War I (صفحه وجود ندارد)">Convoy system</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Aviation_in_World_War_I&action=edit&redlink=1" class="new" title="Aviation in World War I (صفحه وجود ندارد)">Air warfare</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=World_War_I_cryptography&action=edit&redlink=1" class="new" title="World War I cryptography (صفحه وجود ندارد)">Cryptography</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Room_40&action=edit&redlink=1" class="new" title="Room 40 (صفحه وجود ندارد)">Room 40</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Horses_in_World_War_I&action=edit&redlink=1" class="new" title="Horses in World War I (صفحه وجود ندارد)">Horse use</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Chemical_weapons_in_World_War_I&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chemical weapons in World War I (صفحه وجود ندارد)">Poison gas</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=War_Department_Light_Railways&action=edit&redlink=1" class="new" title="War Department Light Railways (صفحه وجود ندارد)">Railways</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Strategic_bombing_during_World_War_I&action=edit&redlink=1" class="new" title="Strategic bombing during World War I (صفحه وجود ندارد)">Strategic bombing</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Technology_during_World_War_I&action=edit&redlink=1" class="new" title="Technology during World War I (صفحه وجود ندارد)">Technology</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%DA%AF%D8%B1" title="سنگر">سنگر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AA%D9%85%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D8%B9%DB%8C%D8%A7%D8%B1" title="جنگ تمام‌عیار">جنگ تمام‌عیار</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%AA%D8%B4%E2%80%8C%D8%A8%D8%B3_%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D9%85%D8%B3" title="آتش‌بس کریسمس">آتش‌بس کریسمس</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=List_of_last_World_War_I_veterans_by_country&action=edit&redlink=1" class="new" title="List of last World War I veterans by country (صفحه وجود ندارد)">Last surviving veterans</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#DCDCDC;width:8em;font-weight:normal;"><div style="padding:0.1em 0;line-height:1.2em;">تأثیر روی غیرنظامیان<br />بیرحمی‌ها<br />زندانیان</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=World_War_I_casualties&action=edit&redlink=1" class="new" title="World War I casualties (صفحه وجود ندارد)">Casualties</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Economic_history_of_World_War_I&action=edit&redlink=1" class="new" title="Economic history of World War I (صفحه وجود ندارد)">Economic history</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%86%DB%8C%D8%A7%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%DB%B1%DB%B9%DB%B1%DB%B8_%D8%A2%D9%86%D9%81%D9%84%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%B2%D8%A7" class="mw-redirect" title="دنیاگیری ۱۹۱۸ آنفلوانزا">دنیاگیری ۱۹۱۸ آنفلوانزا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Destruction_of_Kalisz&action=edit&redlink=1" class="new" title="Destruction of Kalisz (صفحه وجود ندارد)">Destruction of Kalisz</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Rape_of_Belgium&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rape of Belgium (صفحه وجود ندارد)">Rape of Belgium</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=German_occupation_of_Belgium_during_World_War_I&action=edit&redlink=1" class="new" title="German occupation of Belgium during World War I (صفحه وجود ندارد)">German occupation of Belgium</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=German_occupation_of_Luxembourg_during_World_War_I&action=edit&redlink=1" class="new" title="German occupation of Luxembourg during World War I (صفحه وجود ندارد)">German occupation of Luxembourg</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=German_occupation_of_north-east_France_during_World_War_I&action=edit&redlink=1" class="new" title="German occupation of north-east France during World War I (صفحه وجود ندارد)">German occupation of northeastern France</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ober_Ost&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ober Ost (صفحه وجود ندارد)">Ober Ost</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ottoman_casualties_of_World_War_I&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ottoman casualties of World War I (صفحه وجود ندارد)">Ottoman people</a> <span class="wrap"><small style="font-size:85%;">(<a href="/wiki/%D9%86%D8%B3%D9%84%E2%80%8C%DA%A9%D8%B4%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="نسل‌کشی ارمنی‌ها">نسل‌کشی ارمنی‌ها</a>, <a href="/wiki/%D9%86%D8%B3%D9%84%E2%80%8C%DA%A9%D8%B4%DB%8C_%D8%A2%D8%B4%D9%88%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="نسل‌کشی آشوری‌ها">نسل‌کشی آشوری‌ها</a>, <a href="/wiki/%D9%86%D8%B3%D9%84%E2%80%8C%DA%A9%D8%B4%DB%8C_%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="نسل‌کشی یونانیان">نسل‌کشی یونانیان</a>)</small></span></li> <li><a href="/w/index.php?title=Blockade_of_Germany&action=edit&redlink=1" class="new" title="Blockade of Germany (صفحه وجود ندارد)">Blockade of Germany</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%D9%88%D9%84" title="زنان در جنگ جهانی اول">Women</a> <small style="font-size:85%;">(<a href="/w/index.php?title=Australian_women_in_World_War_I&action=edit&redlink=1" class="new" title="Australian women in World War I (صفحه وجود ندارد)">Australia</a>)</small></li> <li><a href="/w/index.php?title=World_War_I_in_popular_culture&action=edit&redlink=1" class="new" title="World War I in popular culture (صفحه وجود ندارد)">Popular culture</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=German_prisoners_of_war_in_the_United_States&action=edit&redlink=1" class="new" title="German prisoners of war in the United States (صفحه وجود ندارد)">German prisoners of war in the United States</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#DCDCDC;width:8em;font-weight:normal;"><div style="padding:0.1em 0;line-height:1.2em;">توافق‌نامه‌ها</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AC%D8%B2%DB%8C%D9%87_%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%B9%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="تجزیه امپراتوری عثمانی">تجزیه امپراتوری عثمانی</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">توافق‌نامه سایکس–پیکو</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Agreement_of_Saint-Jean-de-Maurienne&action=edit&redlink=1" class="new" title="Agreement of Saint-Jean-de-Maurienne (صفحه وجود ندارد)">Agreement of Saint-Jean-de-Maurienne</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DA%98%DB%8C%D9%88%D9%86_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C_%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%87" title="لژیون ارمنی فرانسه">French-Armenian Agreement</a></li> <li><a href="/wiki/Damascus_Protocol" class="mw-redirect" title="Damascus Protocol">Damascus Protocol</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3_%D8%B5%D9%84%D8%AD_%D9%BE%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%B3_(%DB%B1%DB%B9%DB%B1%DB%B9)" class="mw-redirect" title="کنفرانس صلح پاریس (۱۹۱۹)">کنفرانس صلح پاریس (۱۹۱۹)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Venizelos%E2%80%93Tittoni_agreement&action=edit&redlink=1" class="new" title="Venizelos–Tittoni agreement (صفحه وجود ندارد)">Venizelos–Tittoni agreement</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#DCDCDC;width:8em;font-weight:normal;"><div style="padding:0.1em 0;line-height:1.2em;">عهدنامه‌ها</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%87%D8%AF%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%A8%D8%B1%D8%B3%D8%AA-%D9%84%DB%8C%D8%AA%D9%88%D9%81%D8%B3%DA%A9" class="mw-redirect" title="عهدنامه برست-لیتوفسک">عهدنامه برست-لیتوفسک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%84%D9%88%D8%B2%D8%A7%D9%86" title="پیمان لوزان">پیمان لوزان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%84%D9%86%D8%AF%D9%86_(%DB%B1%DB%B9%DB%B1%DB%B5)" title="پیمان لندن (۱۹۱۵)">پیمان لندن (۱۹۱۵)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Treaty_of_Neuilly-sur-Seine&action=edit&redlink=1" class="new" title="Treaty of Neuilly-sur-Seine (صفحه وجود ندارد)">Treaty of Neuilly</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Treaty_of_Saint-Germain-en-Laye_(1919)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Treaty of Saint-Germain-en-Laye (1919) (صفحه وجود ندارد)">Treaty of St. Germain</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%87%D8%AF%D9%87_%D8%B3%D9%88%D8%B1" title="معاهده سور">معاهده سور</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86" title="پیمان تریانون">پیمان تریانون</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%88%D8%B1%D8%B3%D8%A7%DB%8C" title="پیمان ورسای">پیمان ورسای</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#DCDCDC;width:8em;font-weight:normal;">پیامدها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Aftermath_of_World_War_I&action=edit&redlink=1" class="new" title="Aftermath of World War I (صفحه وجود ندارد)">Aftermath</a></li> <li>"<a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D9%88%D9%84_%DA%86%D9%87%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%A7%D9%86%D9%87_%D9%88%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%86" title="اصول چهارده‌گانه ویلسون">اصول چهارده‌گانه ویلسون</a>"</li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87_%D9%85%D9%84%D9%84" title="جامعه ملل">جامعه ملل</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=World_War_I_memorials&action=edit&redlink=1" class="new" title="World War I memorials (صفحه وجود ندارد)">World War I memorials</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=First_World_War_centenary&action=edit&redlink=1" class="new" title="First World War centenary (صفحه وجود ندارد)">Centenary</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Centenary_of_the_outbreak_of_World_War_I&action=edit&redlink=1" class="new" title="Centenary of the outbreak of World War I (صفحه وجود ندارد)">(commemorations)</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow hlist" colspan="2" style="background-color:#DCDCDC;"><div> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%D9%88%D9%84" title="رده:جنگ جهانی اول">رده:جنگ جهانی اول</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Portal:World_War_I&action=edit&redlink=1" class="new" title="Portal:World War I (صفحه وجود ندارد)">درگاه</a></li></ul> <dl><dd></dd></dl> <ul><li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Wiktionary-logo.svg" class="mw-file-description" title="صفحهٔ ویکی‌واژه"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Wiktionary-logo.svg/16px-Wiktionary-logo.svg.png" decoding="async" width="16" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Wiktionary-logo.svg/24px-Wiktionary-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Wiktionary-logo.svg/32px-Wiktionary-logo.svg.png 2x" data-file-width="370" data-file-height="350" /></a></span> <a href="https://en.wiktionary.org/wiki/World_War_I" class="extiw" title="wiktionary:World War I">World War I</a> at Wiktionary</li> <li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Wikibooks-logo.svg" class="mw-file-description" title="صفحهٔ ویکی‌کتاب"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikibooks-logo.svg/16px-Wikibooks-logo.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikibooks-logo.svg/24px-Wikibooks-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikibooks-logo.svg/32px-Wikibooks-logo.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="300" /></a></span> <a href="https://en.wikibooks.org/wiki/Category:World_War_I" class="extiw" title="wikibooks:Category:World War I">WWI textbooks</a> at Wikibooks</li> <li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Wikiquote-logo.svg" class="mw-file-description" title="صفحهٔ ویکی‌گفتاورد"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/13px-Wikiquote-logo.svg.png" decoding="async" width="13" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/20px-Wikiquote-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/27px-Wikiquote-logo.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="355" /></a></span> <a href="https://en.wikiquote.org/wiki/World_War_I" class="extiw" title="wikiquote:World War I">WWI quotations</a> at Wikiquote</li> <li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Wikisource-logo.svg" class="mw-file-description" title="صفحهٔ ویکی‌نبشته"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/15px-Wikisource-logo.svg.png" decoding="async" width="15" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/23px-Wikisource-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/30px-Wikisource-logo.svg.png 2x" data-file-width="410" data-file-height="430" /></a></span> <a href="https://en.wikisource.org/wiki/Category:World_War_I" class="extiw" title="wikisource:Category:World War I">WWI source texts</a> at Wikisource</li> <li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Commons-logo.svg" class="mw-file-description" title="صفحهٔ ویکی‌انبار"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/12px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="12" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/18px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/24px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span> <a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/World_War_I" class="extiw" title="commons:World War I">WWI images & media</a> at Commons</li> <li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Wikinews-logo.svg" class="mw-file-description" title="صفحهٔ ویکی‌خبر"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Wikinews-logo.svg/16px-Wikinews-logo.svg.png" decoding="async" width="16" height="9" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Wikinews-logo.svg/24px-Wikinews-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Wikinews-logo.svg/32px-Wikinews-logo.svg.png 2x" data-file-width="759" data-file-height="415" /></a></span> <a href="https://en.wikinews.org/wiki/Special:Search/World_War_I" class="extiw" title="wikinews:Special:Search/World War I">WWI news stories</a> at Wikinews</li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox authority-control" aria-labelledby="داده‌های_کتابخانه‌ای_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=ویرایش_در_ویکی‌داده&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q211674#identifiers&#124;class=noprint&#124;ویرایش_در_ویکی‌داده" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="داده‌های_کتابخانه‌ای_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=ویرایش_در_ویکی‌داده&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q211674#identifiers&#124;class=noprint&#124;ویرایش_در_ویکی‌داده" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="راهنما:داده‌های کتابخانه‌ای">داده‌های کتابخانه‌ای</a> <span class="mw-valign-text-top noprint" typeof="mw:File/Frameless"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q211674#identifiers" title="ویرایش در ویکی‌داده"><img alt="ویرایش در ویکی‌داده" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg/10px-OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg/15px-OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg/20px-OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">عمومی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><span class="nowrap"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldcat.org/identities/lccn-n2017-063033">WorldCat (ورلدکت (از طریق کتابخانهٔ کنگره)</a></span></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">کتابخانه‌های ملی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/4184184-0">آلمان</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://uli.nli.org.il/F/?func=find-b&local_base=NLX10&find_code=UID&request=987007402052005171">اسرائیل</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/names/n2017063033">ایالات متحده آمریکا</a></span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <p><br /><span class="error mw-ext-cite-error" lang="fa" dir="rtl">خطای یادکرد: خطای یادکرد: برچسب <code><ref></code> برای گروهی به نام «lower-alpha» وجود دارد، اما برچسب <code><references group="lower-alpha"/></code> متناظر پیدا نشد. (). </span> </p>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">برگرفته از «<a dir="ltr" href="https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=توافق‌نامه_سایکس–پیکو&oldid=40419471">https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=توافق‌نامه_سایکس–پیکو&oldid=40419471</a>»</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B1%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="ویژه:رده‌ها">رده‌ها</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D8%B3%D9%86%D8%A7%D8%AF_%D9%82%DB%8C%D9%85%D9%88%D9%85%D8%AA_%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7_%D8%A8%D8%B1_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86" title="رده:اسناد قیمومت بریتانیا بر فلسطین">اسناد قیمومت بریتانیا بر فلسطین</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%B9%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%D9%88%D9%84" title="رده:امپراتوری عثمانی در جنگ جهانی اول">امپراتوری عثمانی در جنگ جهانی اول</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="رده:امپریالیسم">امپریالیسم</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%DB%B1%DB%B9%DB%B1%DB%B6_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)" title="رده:بریتانیا در ۱۹۱۶ (میلادی)">بریتانیا در ۱۹۱۶ (میلادی)</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%D9%88%D9%84" title="رده:بریتانیا در جنگ جهانی اول">بریتانیا در جنگ جهانی اول</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%BE%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7_%D9%88_%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%87" title="رده:پیمان‌های بریتانیا و فرانسه">پیمان‌های بریتانیا و فرانسه</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%BE%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%BE%D9%86%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="رده:پیمان‌های پنهانی">پیمان‌های پنهانی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87" title="رده:تاریخ سوریه">تاریخ سوریه</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86" title="رده:تاریخ فلسطین">تاریخ فلسطین</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%B7_%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7_%D9%88_%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%87" title="رده:روابط بریتانیا و فرانسه">روابط بریتانیا و فرانسه</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D8%AF%D8%B1_%DB%B1%DB%B9%DB%B1%DB%B6_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)" title="رده:سوریه در ۱۹۱۶ (میلادی)">سوریه در ۱۹۱۶ (میلادی)</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D8%B9%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%DB%B1%DB%B9%DB%B1%DB%B6_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)" title="رده:سوریه عثمانی در ۱۹۱۶ (میلادی)">سوریه عثمانی در ۱۹۱۶ (میلادی)</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%87_%D8%AF%D8%B1_%DB%B1%DB%B9%DB%B1%DB%B6_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)" title="رده:فرانسه در ۱۹۱۶ (میلادی)">فرانسه در ۱۹۱۶ (میلادی)</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%87_%D8%AF%D8%B1_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%D9%88%D9%84" title="رده:فرانسه در جنگ جهانی اول">فرانسه در جنگ جهانی اول</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%B1%D8%B2%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA_%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86" title="رده:مرزهای دولت فلسطین">مرزهای دولت فلسطین</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%87%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7_(%DB%B1%DB%B9%DB%B2%DB%B2%E2%80%93%DB%B1%DB%B8%DB%B0%DB%B1)" title="رده:معاهده‌های بریتانیا (۱۹۲۲–۱۸۰۱)">معاهده‌های بریتانیا (۱۹۲۲–۱۸۰۱)</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%87%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="رده:معاهده‌های بریتانیا">معاهده‌های بریتانیا</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%87%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%B3%D9%88%D9%85_%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%87" title="رده:معاهده‌های جمهوری سوم فرانسه">معاهده‌های جمهوری سوم فرانسه</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%87%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%D9%88%D9%84" title="رده:معاهده‌های جنگ جهانی اول">معاهده‌های جنگ جهانی اول</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%87%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B1%D8%B2" title="رده:معاهده‌های مرز">معاهده‌های مرز</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%87%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B5%D9%88%D8%A8%E2%80%8C%D8%B4%D8%AF%D9%87_%D8%AF%D8%B1_%DB%B1%DB%B9%DB%B1%DB%B6_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)" title="رده:معاهده‌های مصوب‌شده در ۱۹۱۶ (میلادی)">معاهده‌های مصوب‌شده در ۱۹۱۶ (میلادی)</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%88%D8%A7%D9%81%D9%82%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%B3%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%B3%E2%80%93%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D9%88" title="رده:موافقت‌نامه سایکس–پیکو">موافقت‌نامه سایکس–پیکو</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AF%D8%B1%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84_%D9%88_%D8%A7%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D8%A8" title="رده:درگیری اسرائیل و اعراب">درگیری اسرائیل و اعراب</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%87%D9%84%D8%A7%D9%84_%D8%AD%D8%A7%D8%B5%D9%84%E2%80%8C%D8%AE%DB%8C%D8%B2" title="رده:هلال حاصل‌خیز">هلال حاصل‌خیز</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">رده‌های پنهان: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AD%D8%A7%D9%88%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D8%AF%D9%88%DB%8C%DB%8C_%D8%A2%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D8%B3%E2%80%8C%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%86" title="رده:صفحه‌های حاوی پیوند جادویی آی‌اس‌بی‌ان">صفحه‌های حاوی پیوند جادویی آی‌اس‌بی‌ان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%88%D8%A7%DA%98%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%87_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="رده:مقاله‌های دارای واژگان به زبان انگلیسی">مقاله‌های دارای واژگان به زبان انگلیسی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_GND" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های GND">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های GND</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_J9U" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های J9U">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های J9U</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_LCCN" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های LCCN">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های LCCN</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_WorldCat-LCCN" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های WorldCat-LCCN">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های WorldCat-LCCN</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%AE%D8%B7%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D8%B9" title="رده:صفحه‌های دارای خطا در ارجاع">صفحه‌های دارای خطا در ارجاع</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D8%A8%D8%A7_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF_%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%A8" title="رده:صفحه‌ها با یادکرد خراب">صفحه‌ها با یادکرد خراب</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> این صفحه آخرین‌بار در ۵ اکتبر ۲۰۲۴ ساعت ۰۸:۴۷ ویرایش شده است.</li> <li id="footer-info-copyright">همهٔ نوشته‌ها تحت <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ar">مجوز Creative Commons Attribution/Share-Alike</a> در دسترس است؛ برای جزئیات بیشتر <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">شرایط استفاده</a> را بخوانید.<br /> ویکی‌پدیا® علامتی تجاری متعلق به سازمان غیرانتفاعی <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">بنیاد ویکی‌مدیا</a> است.<br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">سیاست حفظ حریم خصوصی</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87">دربارهٔ ویکی‌پدیا</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%DA%A9%D8%B0%DB%8C%D8%A8%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%D9%94_%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C">تکذیب‌نامه‌ها</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">آیین‌نامه رفتاری</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://www.mediawiki.org/wiki/How_to_contribute/fa?uselang=fa">توسعه‌دهندگان</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/fa.wikipedia.org">آمار</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">بیانیهٔ کوکی</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//fa.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%81%D9%82%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%B3%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%B3%E2%80%93%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D9%88&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">نمای موبایل</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-dfwpk","wgBackendResponseTime":155,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.850","walltime":"1.178","ppvisitednodes":{"value":5432,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":374799,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":12860,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":17,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":8,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":90644,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 888.279 1 -total"," 21.89% 194.411 18 الگو:Navbox"," 15.85% 140.785 1 الگو:انگلیسی"," 15.49% 137.559 1 الگو:به_زبان_دیگر"," 15.25% 135.463 1 الگو:Lang"," 14.72% 130.757 1 الگو:جعبه_اطلاعات_سند"," 11.39% 101.219 1 الگو:پانویس"," 10.33% 91.788 1 الگو:اسناد_قیمومت_بریتانیا_بر_فلسطین"," 8.69% 77.187 1 الگو:Infobox"," 8.45% 75.101 5 الگو:Military_navigation"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.362","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":19136270,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.canary-66b6fd66f5-7crr6","timestamp":"20241028120846","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u062a\u0648\u0627\u0641\u0642\u200c\u0646\u0627\u0645\u0647 \u0633\u0627\u06cc\u06a9\u0633\u2013\u067e\u06cc\u06a9\u0648","url":"https:\/\/fa.wikipedia.org\/wiki\/%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%81%D9%82%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%B3%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%B3%E2%80%93%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D9%88","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q211674","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q211674","author":{"@type":"Organization","name":"\u0645\u0634\u0627\u0631\u06a9\u062a\u200c\u06a9\u0646\u0646\u062f\u06af\u0627\u0646 \u067e\u0631\u0648\u0698\u0647\u0654 \u0648\u06cc\u06a9\u06cc\u200c\u0645\u062f\u06cc\u0627"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2010-08-29T11:28:48Z","dateModified":"2024-10-05T08:47:08Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/f\/f9\/MPK1-426_Sykes_Picot_Agreement_Map_signed_8_May_1916.jpg"}</script> </body> </html>