CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="nl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Hugo Chávez - Wikipedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )nlwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","januari","februari","maart","april","mei","juni","juli","augustus","september","oktober","november","december"],"wgRequestId":"32fe6cea-737c-46b2-883e-96bd15da10aa","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Hugo_Chávez","wgTitle":"Hugo Chávez","wgCurRevisionId":68400545,"wgRevisionId":68400545,"wgArticleId":111194,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Wikipedia:Onbereikbare externe link","President van Venezuela","Venezolaans militair","Socialist"],"wgPageViewLanguage":"nl","wgPageContentLanguage":"nl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Hugo_Chávez","wgRelevantArticleId":111194,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true, "wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"nl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"nl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":80000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q8440","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready", "ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Direct-link-to-Commons","ext.gadget.ProtectionTemplates","ext.gadget.InterProjectLinks","ext.gadget.hoofdbetekenis-titelwijziging","ext.gadget.switcher","ext.gadget.OpenStreetMapFrame","ext.gadget.subpages","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging" ,"ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=nl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/8a/Hugo_Rafael_Ch%C3%A1vez_Fr%C3%ADas.jpeg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1510"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Hugo_Rafael_Ch%C3%A1vez_Fr%C3%ADas.jpeg/800px-Hugo_Rafael_Ch%C3%A1vez_Fr%C3%ADas.jpeg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="1007"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Hugo_Rafael_Ch%C3%A1vez_Fr%C3%ADas.jpeg/640px-Hugo_Rafael_Ch%C3%A1vez_Fr%C3%ADas.jpeg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="805"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Hugo Chávez - Wikipedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//nl.m.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Bewerken" href="/w/index.php?title=Hugo_Ch%C3%A1vez&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (nl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//nl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Wikipedia Atom-feed" href="/w/index.php?title=Speciaal:RecenteWijzigingen&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Hugo_Chávez rootpage-Hugo_Chávez skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Naar inhoud springen</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hoofdmenu" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > Hoofdmenu </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hoofdmenu</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Hoofdpagina" title="Naar de hoofdpagina gaan [z]" accesskey="z">Hoofdpagina</a></li><li id="n-zoekartikel" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Navigatie">Vind een artikel</a></li><li id="n-today" class="mw-list-item"><a href="/wiki/25_november">Vandaag</a></li><li id="n-Etalage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Etalage">Etalage</a></li><li id="n-categories" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Categorie:Alles">Categorieën</a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingen" title="Een lijst met recente wijzigingen in deze wiki. [r]" accesskey="r">Recente wijzigingen</a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:NieuwePaginas">Nieuwe artikelen</a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:Willekeurig" title="Een willekeurige pagina bekijken [x]" accesskey="x">Willekeurige pagina</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-navigation2" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation2" > <div class="vector-menu-heading"> Informatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Gebruikersportaal" title="Informatie over het project: wat u kunt doen, waar u dingen kunt vinden">Gebruikersportaal</a></li><li id="n-Snelcursus" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Snelcursus">Snelcursus</a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Hulp_en_beheer" title="Hulpinformatie over deze wiki">Hulp en contact</a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Hoofdpagina" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="de vrije encyclopedie" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-nl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Speciaal:Zoeken" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f"> Zoeken </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Doorzoek Wikipedia" aria-label="Doorzoek Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > </div> <input type="hidden" name="title" value="Speciaal:Zoeken"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Zoeken</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="De lettergrootte, breedte en kleur van de pagina wijzigen" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Uiterlijk" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > Uiterlijk </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_nl.wikipedia.org&uselang=nl" class="">Doneren</a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Hugo+Ch%C3%A1vez" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht." class="">Account aanmaken</a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Hugo+Ch%C3%A1vez" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o" class="">Aanmelden</a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Meer opties" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > Persoonlijke hulpmiddelen </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Gebruikersmenu" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_nl.wikipedia.org&uselang=nl">Doneren</a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Hugo+Ch%C3%A1vez" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht."> Account aanmaken</a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Hugo+Ch%C3%A1vez" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o"> Aanmelden</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pagina's voor uitgelogde redacteuren <a href="/wiki/Help:Inleiding" aria-label="Meer leren over bewerken">meer lezen</a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnBijdragen" title="Bijdragen IP-adres [y]" accesskey="y">Bijdragen</a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnOverleg" title="Overlegpagina van de anonieme gebruiker van dit IP-adres [n]" accesskey="n">Overleg</a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Inhoud" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Inhoud</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">verbergen</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Top</div> </a> </li> <li id="toc-Leraarsgezin" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Leraarsgezin"> <div class="vector-toc-text"> 1 Leraarsgezin </div> </a> <ul id="toc-Leraarsgezin-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Anti-imperialist" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Anti-imperialist"> <div class="vector-toc-text"> 2 Anti-imperialist </div> </a> <ul id="toc-Anti-imperialist-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Vroege_jaren" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Vroege_jaren"> <div class="vector-toc-text"> 3 Vroege jaren </div> </a> <button aria-controls="toc-Vroege_jaren-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Vroege jaren-subkopje inklappen </button> <ul id="toc-Vroege_jaren-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Kindertijd:_1954–1970" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Kindertijd:_1954–1970"> <div class="vector-toc-text"> 3.1 Kindertijd: 1954–1970 </div> </a> <ul id="toc-Kindertijd:_1954–1970-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Militaire_Academie:_1971-1975" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Militaire_Academie:_1971-1975"> <div class="vector-toc-text"> 3.2 Militaire Academie: 1971-1975 </div> </a> <ul id="toc-Militaire_Academie:_1971-1975-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Vroege_militaire_carrière:_1976-1981" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Vroege_militaire_carrière:_1976-1981"> <div class="vector-toc-text"> 3.3 Vroege militaire carrière: 1976-1981 </div> </a> <ul id="toc-Vroege_militaire_carrière:_1976-1981-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Presidentschap" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Presidentschap"> <div class="vector-toc-text"> 4 Presidentschap </div> </a> <button aria-controls="toc-Presidentschap-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Presidentschap-subkopje inklappen </button> <ul id="toc-Presidentschap-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Eerste_presidentieel_termijn:_1999-2000" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Eerste_presidentieel_termijn:_1999-2000"> <div class="vector-toc-text"> 4.1 Eerste presidentieel termijn: 1999-2000 </div> </a> <ul id="toc-Eerste_presidentieel_termijn:_1999-2000-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Constitutionele_hervorming" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Constitutionele_hervorming"> <div class="vector-toc-text"> 4.1.1 Constitutionele hervorming </div> </a> <ul id="toc-Constitutionele_hervorming-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Tweede_presidentieel_termijn:_2000-2006" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Tweede_presidentieel_termijn:_2000-2006"> <div class="vector-toc-text"> 4.2 Tweede presidentieel termijn: 2000-2006 </div> </a> <ul id="toc-Tweede_presidentieel_termijn:_2000-2006-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Coup,_stakingen_en_een_referendum" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Coup,_stakingen_en_een_referendum"> <div class="vector-toc-text"> 4.2.1 Coup, stakingen en een referendum </div> </a> <ul id="toc-Coup,_stakingen_en_een_referendum-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Socialisme_van_de_21e_eeuw" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Socialisme_van_de_21e_eeuw"> <div class="vector-toc-text"> 4.2.2 Socialisme van de 21e eeuw </div> </a> <ul id="toc-Socialisme_van_de_21e_eeuw-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Derde_presidentieel_termijn:_2006-2012" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Derde_presidentieel_termijn:_2006-2012"> <div class="vector-toc-text"> 4.3 Derde presidentieel termijn: 2006-2012 </div> </a> <ul id="toc-Derde_presidentieel_termijn:_2006-2012-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Verenigde_Socialistische_Partij_van_Venezuela_en_binnenlands_beleid" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Verenigde_Socialistische_Partij_van_Venezuela_en_binnenlands_beleid"> <div class="vector-toc-text"> 4.3.1 Verenigde Socialistische Partij van Venezuela en binnenlands beleid </div> </a> <ul id="toc-Verenigde_Socialistische_Partij_van_Venezuela_en_binnenlands_beleid-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bolivariaanse_Alliantie_voor_de_Amerika's_en_de_Bank_van_het_Zuiden" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Bolivariaanse_Alliantie_voor_de_Amerika's_en_de_Bank_van_het_Zuiden"> <div class="vector-toc-text"> 4.3.2 Bolivariaanse Alliantie voor de Amerika's en de Bank van het Zuiden </div> </a> <ul id="toc-Bolivariaanse_Alliantie_voor_de_Amerika's_en_de_Bank_van_het_Zuiden-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kanker_en_verdere_nationalisering" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Kanker_en_verdere_nationalisering"> <div class="vector-toc-text"> 4.3.3 Kanker en verdere nationalisering </div> </a> <ul id="toc-Kanker_en_verdere_nationalisering-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Vierde_presidentieel_termijn:_2013" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Vierde_presidentieel_termijn:_2013"> <div class="vector-toc-text"> 4.4 Vierde presidentieel termijn: 2013 </div> </a> <ul id="toc-Vierde_presidentieel_termijn:_2013-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Politieke_filosofie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Politieke_filosofie"> <div class="vector-toc-text"> 5 Politieke filosofie </div> </a> <ul id="toc-Politieke_filosofie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Controverses" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Controverses"> <div class="vector-toc-text"> 6 Controverses </div> </a> <ul id="toc-Controverses-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Politiek" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Politiek"> <div class="vector-toc-text"> 7 Politiek </div> </a> <button aria-controls="toc-Politiek-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Politiek-subkopje inklappen </button> <ul id="toc-Politiek-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Economisch_en_sociaal_beleid" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Economisch_en_sociaal_beleid"> <div class="vector-toc-text"> 7.1 Economisch en sociaal beleid </div> </a> <ul id="toc-Economisch_en_sociaal_beleid-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Voedsel" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Voedsel"> <div class="vector-toc-text"> 7.2 Voedsel </div> </a> <ul id="toc-Voedsel-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Media" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Media"> <div class="vector-toc-text"> 7.3 Media </div> </a> <ul id="toc-Media-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Buitenlandse_politiek" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Buitenlandse_politiek"> <div class="vector-toc-text"> 7.4 Buitenlandse politiek </div> </a> <ul id="toc-Buitenlandse_politiek-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Vicepresidenten" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Vicepresidenten"> <div class="vector-toc-text"> 8 Vicepresidenten </div> </a> <ul id="toc-Vicepresidenten-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Privéleven" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Privéleven"> <div class="vector-toc-text"> 9 Privéleven </div> </a> <ul id="toc-Privéleven-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Onderscheidingen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Onderscheidingen"> <div class="vector-toc-text"> 10 Onderscheidingen </div> </a> <ul id="toc-Onderscheidingen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Zie_ook" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Zie_ook"> <div class="vector-toc-text"> 11 Zie ook </div> </a> <ul id="toc-Zie_ook-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Externe_links" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Externe_links"> <div class="vector-toc-text"> 12 Externe links </div> </a> <ul id="toc-Externe_links-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Literatuurbronnen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Literatuurbronnen"> <div class="vector-toc-text"> 13 Literatuurbronnen </div> </a> <ul id="toc-Literatuurbronnen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Noten" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Noten"> <div class="vector-toc-text"> 14 Noten </div> </a> <ul id="toc-Noten-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Inhoud" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Inhoudsopgave omschakelen" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > Inhoudsopgave omschakelen </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading">Hugo Chávez</h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Ga naar een artikel in een andere taal. Beschikbaar in 138 talen" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-138" aria-hidden="true" > 138 talen </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ace mw-list-item"><a href="https://ace.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Atjehs" lang="ace" hreflang="ace" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Acèh" data-language-local-name="Atjehs" class="interlanguage-link-target">Acèh</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="Afrikaans" class="interlanguage-link-target">Afrikaans</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Zwitserduits" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="Zwitserduits" class="interlanguage-link-target">Alemannisch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%81%E1%8C%8E_%E1%89%BB%E1%89%AC%E1%8B%9D" title="ሁጎ ቻቬዝ – Amhaars" lang="am" hreflang="am" data-title="ሁጎ ቻቬዝ" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="Amhaars" class="interlanguage-link-target">አማርኛ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Aragonees" lang="an" hreflang="an" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="Aragonees" class="interlanguage-link-target">Aragonés</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ang mw-list-item"><a href="https://ang.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Oudengels" lang="ang" hreflang="ang" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Ænglisc" data-language-local-name="Oudengels" class="interlanguage-link-target">Ænglisc</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%88%D8%BA%D9%88_%D8%AA%D8%B4%D8%A7%D9%81%D9%8A%D8%B2" title="هوغو تشافيز – Arabisch" lang="ar" hreflang="ar" data-title="هوغو تشافيز" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Arabisch" class="interlanguage-link-target">العربية</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%88%D8%AC%D9%88_%D8%AA%D8%B4%D8%A7%D9%81%D9%8A%D8%B2" title="هوجو تشافيز – Egyptisch Arabisch" lang="arz" hreflang="arz" data-title="هوجو تشافيز" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Egyptisch Arabisch" class="interlanguage-link-target">مصرى</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Asturisch" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="Asturisch" class="interlanguage-link-target">Asturianu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ay mw-list-item"><a href="https://ay.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Aymara" lang="ay" hreflang="ay" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Aymar aru" data-language-local-name="Aymara" class="interlanguage-link-target">Aymar aru</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Uqo_%C3%87aves" title="Uqo Çaves – Azerbeidzjaans" lang="az" hreflang="az" data-title="Uqo Çaves" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="Azerbeidzjaans" class="interlanguage-link-target">Azərbaycanca</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="uitgelicht artikel"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D0%B3%D0%BE_%D0%A7%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D1%81" title="Уго Чавес – Basjkiers" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Уго Чавес" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="Basjkiers" class="interlanguage-link-target">Башҡортса</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Samogitisch" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitisch" class="interlanguage-link-target">Žemaitėška</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target">Bikol Central</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D0%B3%D0%B0_%D0%A7%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D1%81" title="Уга Чавес – Belarussisch" lang="be" hreflang="be" data-title="Уга Чавес" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="Belarussisch" class="interlanguage-link-target">Беларуская</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D0%B3%D0%B0_%D0%A7%D0%B0%D0%B2%D1%8D%D1%81" title="Уга Чавэс – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Уга Чавэс" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target">Беларуская (тарашкевіца)</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D0%B3%D0%BE_%D0%A7%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D1%81" title="Уго Чавес – Bulgaars" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Уго Чавес" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Bulgaars" class="interlanguage-link-target">Български</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%89%E0%A6%97%E0%A7%8B_%E0%A6%9A%E0%A6%BE%E0%A6%AD%E0%A7%87%E0%A6%B8" title="উগো চাভেস – Bengaals" lang="bn" hreflang="bn" data-title="উগো চাভেস" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="Bengaals" class="interlanguage-link-target">বাংলা</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Bretons" lang="br" hreflang="br" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="Bretons" class="interlanguage-link-target">Brezhoneg</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Bosnisch" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="Bosnisch" class="interlanguage-link-target">Bosanski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Catalaans" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Catalaans" class="interlanguage-link-target">Català</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%A7%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D1%81,_%D0%A3%D0%B3%D0%BE" title="Чавес, Уго – Tsjetsjeens" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Чавес, Уго" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="Tsjetsjeens" class="interlanguage-link-target">Нохчийн</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Cebuano" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="Cebuano" class="interlanguage-link-target">Cebuano</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%DA%BE%D9%88%DA%AF%DB%86_%DA%86%D8%A7%DA%A4%DB%8E%D8%B2" title="ھوگۆ چاڤێز – Soranî" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="ھوگۆ چاڤێز" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="Soranî" class="interlanguage-link-target">کوردی</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Tsjechisch" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Tsjechisch" class="interlanguage-link-target">Čeština</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Welsh" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="Welsh" class="interlanguage-link-target">Cymraeg</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Deens" lang="da" hreflang="da" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Deens" class="interlanguage-link-target">Dansk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Duits" lang="de" hreflang="de" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Duits" class="interlanguage-link-target">Deutsch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target">Zazaki</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9F%CF%8D%CE%B3%CE%BA%CE%BF_%CE%A4%CF%83%CE%AC%CE%B2%CE%B5%CF%82" title="Ούγκο Τσάβες – Grieks" lang="el" hreflang="el" data-title="Ούγκο Τσάβες" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="Grieks" class="interlanguage-link-target">Ελληνικά</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Engels" lang="en" hreflang="en" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Engels" class="interlanguage-link-target">English</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Esperanto" class="interlanguage-link-target">Esperanto</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Spaans" lang="es" hreflang="es" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Spaans" class="interlanguage-link-target">Español</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Estisch" lang="et" hreflang="et" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Estisch" class="interlanguage-link-target">Eesti</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Baskisch" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Baskisch" class="interlanguage-link-target">Euskara</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ext mw-list-item"><a href="https://ext.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Extremeens" lang="ext" hreflang="ext" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Estremeñu" data-language-local-name="Extremeens" class="interlanguage-link-target">Estremeñu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%88%DA%AF%D9%88_%DA%86%D8%A7%D9%88%D8%B2" title="هوگو چاوز – Perzisch" lang="fa" hreflang="fa" data-title="هوگو چاوز" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Perzisch" class="interlanguage-link-target">فارسی</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Fins" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Fins" class="interlanguage-link-target">Suomi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/Ch%C3%A1vezi_Hugo" title="Chávezi Hugo – Võro" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Chávezi Hugo" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="Võro" class="interlanguage-link-target">Võro</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Faeröers" lang="fo" hreflang="fo" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="Faeröers" class="interlanguage-link-target">Føroyskt</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Frans" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Frans" class="interlanguage-link-target">Français</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Iers" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="Iers" class="interlanguage-link-target">Gaeilge</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Schots-Gaelisch" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="Schots-Gaelisch" class="interlanguage-link-target">Gàidhlig</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Galicisch" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="Galicisch" class="interlanguage-link-target">Galego</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-guc mw-list-item"><a href="https://guc.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez_Fr%C3%ADas" title="Hugo Chávez Frías – Wayuu" lang="guc" hreflang="guc" data-title="Hugo Chávez Frías" data-language-autonym="Wayuunaiki" data-language-local-name="Wayuu" class="interlanguage-link-target">Wayuunaiki</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gv mw-list-item"><a href="https://gv.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Manx" lang="gv" hreflang="gv" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Gaelg" data-language-local-name="Manx" class="interlanguage-link-target">Gaelg</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%94%D7%95%D7%92%D7%95_%D7%A6%27%D7%90%D7%95%D7%95%D7%A1" title="הוגו צ'אווס – Hebreeuws" lang="he" hreflang="he" data-title="הוגו צ'אווס" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="Hebreeuws" class="interlanguage-link-target">עברית</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Kroatisch" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="Kroatisch" class="interlanguage-link-target">Hrvatski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hsb mw-list-item"><a href="https://hsb.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Oppersorbisch" lang="hsb" hreflang="hsb" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Hornjoserbsce" data-language-local-name="Oppersorbisch" class="interlanguage-link-target">Hornjoserbsce</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Hongaars" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="Hongaars" class="interlanguage-link-target">Magyar</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="uitgelicht artikel"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%88%D6%82%D5%A3%D5%B8_%D5%89%D5%A1%D5%BE%D5%A5%D5%BD" title="Ուգո Չավես – Armeens" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Ուգո Չավես" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="Armeens" class="interlanguage-link-target">Հայերեն</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Interlingua" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="Interlingua" class="interlanguage-link-target">Interlingua</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Indonesisch" lang="id" hreflang="id" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Indonesisch" class="interlanguage-link-target">Bahasa Indonesia</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="Ido" class="interlanguage-link-target">Ido</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – IJslands" lang="is" hreflang="is" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="IJslands" class="interlanguage-link-target">Íslenska</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Italiaans" lang="it" hreflang="it" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="Italiaans" class="interlanguage-link-target">Italiano</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%A6%E3%82%B4%E3%83%BB%E3%83%81%E3%83%A3%E3%83%99%E3%82%B9" title="ウゴ・チャベス – Japans" lang="ja" hreflang="ja" data-title="ウゴ・チャベス" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Japans" class="interlanguage-link-target">日本語</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Javaans" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="Javaans" class="interlanguage-link-target">Jawa</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A3%E1%83%92%E1%83%9D_%E1%83%A9%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%98" title="უგო ჩავესი – Georgisch" lang="ka" hreflang="ka" data-title="უგო ჩავესი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="Georgisch" class="interlanguage-link-target">ქართული</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kaa mw-list-item"><a href="https://kaa.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Karakalpaks" lang="kaa" hreflang="kaa" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Qaraqalpaqsha" data-language-local-name="Karakalpaks" class="interlanguage-link-target">Qaraqalpaqsha</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D0%B3%D0%BE_%D0%A7%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D1%81" title="Уго Чавес – Kazachs" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Уго Чавес" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="Kazachs" class="interlanguage-link-target">Қазақша</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%9A%B0%EA%B3%A0_%EC%B0%A8%EB%B2%A0%EC%8A%A4" title="우고 차베스 – Koreaans" lang="ko" hreflang="ko" data-title="우고 차베스" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Koreaans" class="interlanguage-link-target">한국어</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Koerdisch" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="Koerdisch" class="interlanguage-link-target">Kurdî</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Latijn" lang="la" hreflang="la" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="Latijn" class="interlanguage-link-target">Latina</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lad mw-list-item"><a href="https://lad.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Ladino" lang="lad" hreflang="lad" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Ladino" data-language-local-name="Ladino" class="interlanguage-link-target">Ladino</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Luxemburgs" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="Luxemburgs" class="interlanguage-link-target">Lëtzebuergesch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Hugo_Chavez" title="Hugo Chavez – Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Hugo Chavez" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target">Lingua Franca Nova</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Hugo_Chavez" title="Hugo Chavez – Lombardisch" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Hugo Chavez" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="Lombardisch" class="interlanguage-link-target">Lombard</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ln mw-list-item"><a href="https://ln.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Lingala" lang="ln" hreflang="ln" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Lingála" data-language-local-name="Lingala" class="interlanguage-link-target">Lingála</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Litouws" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="Litouws" class="interlanguage-link-target">Lietuvių</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Ugo_%C4%8Cavess" title="Ugo Čavess – Lets" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Ugo Čavess" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="Lets" class="interlanguage-link-target">Latviešu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mai mw-list-item"><a href="https://mai.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B9%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A5%81%E0%A4%97%E0%A5%8B_%E0%A4%9A%E0%A4%BE%E0%A4%AD%E0%A5%87%E0%A4%9C" title="ह्युगो चाभेज – Maithili" lang="mai" hreflang="mai" data-title="ह्युगो चाभेज" data-language-autonym="मैथिली" data-language-local-name="Maithili" class="interlanguage-link-target">मैथिली</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Malagassisch" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="Malagassisch" class="interlanguage-link-target">Malagasy</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-min mw-list-item"><a href="https://min.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Minangkabau" lang="min" hreflang="min" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Minangkabau" data-language-local-name="Minangkabau" class="interlanguage-link-target">Minangkabau</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D0%B3%D0%BE_%D0%A7%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D1%81" title="Уго Чавес – Macedonisch" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Уго Чавес" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="Macedonisch" class="interlanguage-link-target">Македонски</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="uitgelicht artikel"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%8A%E0%B4%97%E0%B5%8B_%E0%B4%9A%E0%B4%BE%E0%B4%B5%E0%B5%86%E0%B4%B8%E0%B5%8D" title="ഊഗോ ചാവെസ് – Malayalam" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ഊഗോ ചാവെസ്" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="Malayalam" class="interlanguage-link-target">മലയാളം</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D0%B3%D0%BE_%D0%A7%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D1%81" title="Уго Чавес – Mongools" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Уго Чавес" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="Mongools" class="interlanguage-link-target">Монгол</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B9%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A5%81%E0%A4%97%E0%A5%8B_%E0%A4%9A%E0%A4%BE%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%9D" title="ह्युगो चावेझ – Marathi" lang="mr" hreflang="mr" data-title="ह्युगो चावेझ" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="Marathi" class="interlanguage-link-target">मराठी</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Maleis" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="Maleis" class="interlanguage-link-target">Bahasa Melayu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mt mw-list-item"><a href="https://mt.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Maltees" lang="mt" hreflang="mt" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Malti" data-language-local-name="Maltees" class="interlanguage-link-target">Malti</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%88%DA%AF%D9%88_%DA%86%D8%A7%D9%88%D8%B2" title="هوگو چاوز – Mazanderani" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="هوگو چاوز" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="Mazanderani" class="interlanguage-link-target">مازِرونی</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Nedersaksisch" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="Nedersaksisch" class="interlanguage-link-target">Plattdüütsch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B9%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A5%81%E0%A4%97%E0%A5%8B_%E0%A4%9A%E0%A4%BE%E0%A4%AD%E0%A5%87%E0%A4%9C" title="ह्युगो चाभेज – Nepalees" lang="ne" hreflang="ne" data-title="ह्युगो चाभेज" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="Nepalees" class="interlanguage-link-target">नेपाली</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Noors - Nynorsk" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="Noors - Nynorsk" class="interlanguage-link-target">Norsk nynorsk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Noors - Bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Noors - Bokmål" class="interlanguage-link-target">Norsk bokmål</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Occitaans" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="Occitaans" class="interlanguage-link-target">Occitan</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%A7%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D1%81,_%D0%A3%D0%B3%D0%BE" title="Чавес, Уго – Ossetisch" lang="os" hreflang="os" data-title="Чавес, Уго" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="Ossetisch" class="interlanguage-link-target">Ирон</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%B9%E0%A9%82%E0%A8%97%E0%A9%8B_%E0%A8%9A%E0%A8%BE%E0%A8%B5%E0%A9%87%E0%A8%9C%E0%A8%BC" title="ਹੂਗੋ ਚਾਵੇਜ਼ – Punjabi" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਹੂਗੋ ਚਾਵੇਜ਼" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="Punjabi" class="interlanguage-link-target">ਪੰਜਾਬੀ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pam mw-list-item"><a href="https://pam.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Pampanga" lang="pam" hreflang="pam" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Kapampangan" data-language-local-name="Pampanga" class="interlanguage-link-target">Kapampangan</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pap mw-list-item"><a href="https://pap.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Papiaments" lang="pap" hreflang="pap" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Papiamentu" data-language-local-name="Papiaments" class="interlanguage-link-target">Papiamentu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Pools" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Pools" class="interlanguage-link-target">Polski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%DB%81%DB%8C%D9%88%DA%AF%D9%88_%D8%B4%D8%A7%D9%88%DB%8C%D8%B2" title="ہیوگو شاویز – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="ہیوگو شاویز" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target">پنجابی</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%88%DA%AF%D9%88_%DA%86%D8%A7%D9%88%D8%B2" title="هوگو چاوز – Pasjtoe" lang="ps" hreflang="ps" data-title="هوگو چاوز" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="Pasjtoe" class="interlanguage-link-target">پښتو</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Portugees" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Portugees" class="interlanguage-link-target">Português</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez_Fr%C3%ADas" title="Hugo Chávez Frías – Quechua" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Hugo Chávez Frías" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="Quechua" class="interlanguage-link-target">Runa Simi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Roemeens" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="Roemeens" class="interlanguage-link-target">Română</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="uitgelicht artikel"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A7%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D1%81,_%D0%A3%D0%B3%D0%BE" title="Чавес, Уго – Russisch" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Чавес, Уго" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Russisch" class="interlanguage-link-target">Русский</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Siciliaans" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="Siciliaans" class="interlanguage-link-target">Sicilianu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Schots" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="Schots" class="interlanguage-link-target">Scots</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Servo-Kroatisch" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="Servo-Kroatisch" class="interlanguage-link-target">Srpskohrvatski / српскохрватски</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B7%84%E0%B7%92%E0%B6%BA%E0%B7%94%E0%B6%9C%E0%B7%9D_%E0%B6%A0%E0%B7%8F%E0%B7%80%E0%B7%9A%E0%B7%83%E0%B7%8A" title="හියුගෝ චාවේස් – Singalees" lang="si" hreflang="si" data-title="හියුගෝ චාවේස්" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="Singalees" class="interlanguage-link-target">සිංහල</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target">Simple English</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Slowaaks" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="Slowaaks" class="interlanguage-link-target">Slovenčina</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Sloveens" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="Sloveens" class="interlanguage-link-target">Slovenščina</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Hugo_Chavez" title="Hugo Chavez – Somalisch" lang="so" hreflang="so" data-title="Hugo Chavez" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="Somalisch" class="interlanguage-link-target">Soomaaliga</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Hugo_%C3%87avez" title="Hugo Çavez – Albanees" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Hugo Çavez" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="Albanees" class="interlanguage-link-target">Shqip</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D0%B3%D0%BE_%D0%A7%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%B7" title="Уго Чавез – Servisch" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Уго Чавез" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Servisch" class="interlanguage-link-target">Српски / srpski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-srn mw-list-item"><a href="https://srn.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Sranantongo" lang="srn" hreflang="srn" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Sranantongo" data-language-local-name="Sranantongo" class="interlanguage-link-target">Sranantongo</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Zweeds" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="Zweeds" class="interlanguage-link-target">Svenska</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Swahili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="Swahili" class="interlanguage-link-target">Kiswahili</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szl mw-list-item"><a href="https://szl.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Silezisch" lang="szl" hreflang="szl" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Ślůnski" data-language-local-name="Silezisch" class="interlanguage-link-target">Ślůnski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%8A%E0%AE%95%E0%AF%8B_%E0%AE%9A%E0%AE%BE%E0%AE%B5%E0%AF%86%E0%AE%9A%E0%AF%81" title="ஊகோ சாவெசு – Tamil" lang="ta" hreflang="ta" data-title="ஊகோ சாவெசு" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="Tamil" class="interlanguage-link-target">தமிழ்</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tet mw-list-item"><a href="https://tet.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Tetun" lang="tet" hreflang="tet" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Tetun" data-language-local-name="Tetun" class="interlanguage-link-target">Tetun</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D2%B2%D1%83%D0%B3%D0%BE_%D0%A0%D0%B0%D1%84%D0%B0%D1%8D%D0%BB_%D0%A7%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%B7" title="Ҳуго Рафаэл Чавез – Tadzjieks" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Ҳуго Рафаэл Чавез" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="Tadzjieks" class="interlanguage-link-target">Тоҷикӣ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B9%E0%B9%82%E0%B8%81_%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B9%80%E0%B8%9A%E0%B8%8B" title="อูโก ชาเบซ – Thai" lang="th" hreflang="th" data-title="อูโก ชาเบซ" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="Thai" class="interlanguage-link-target">ไทย</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tk mw-list-item"><a href="https://tk.wikipedia.org/wiki/Ugo_%C3%87awez" title="Ugo Çawez – Turkmeens" lang="tk" hreflang="tk" data-title="Ugo Çawez" data-language-autonym="Türkmençe" data-language-local-name="Turkmeens" class="interlanguage-link-target">Türkmençe</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Tagalog" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="Tagalog" class="interlanguage-link-target">Tagalog</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tly mw-list-item"><a href="https://tly.wikipedia.org/wiki/Hugo_Caves" title="Hugo Caves – Talysh" lang="tly" hreflang="tly" data-title="Hugo Caves" data-language-autonym="Tolışi" data-language-local-name="Talysh" class="interlanguage-link-target">Tolışi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Turks" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="Turks" class="interlanguage-link-target">Türkçe</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D0%B3%D0%BE_%D0%A7%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D1%81" title="Уго Чавес – Tataars" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Уго Чавес" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="Tataars" class="interlanguage-link-target">Татарча / tatarça</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tum mw-list-item"><a href="https://tum.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Toemboeka" lang="tum" hreflang="tum" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="ChiTumbuka" data-language-local-name="Toemboeka" class="interlanguage-link-target">ChiTumbuka</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-udm mw-list-item"><a href="https://udm.wikipedia.org/wiki/%D0%A7%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D1%81,_%D0%A3%D0%B3%D0%BE" title="Чавес, Уго – Oedmoerts" lang="udm" hreflang="udm" data-title="Чавес, Уго" data-language-autonym="Удмурт" data-language-local-name="Oedmoerts" class="interlanguage-link-target">Удмурт</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D0%B3%D0%BE_%D0%A7%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D1%81" title="Уго Чавес – Oekraïens" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Уго Чавес" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Oekraïens" class="interlanguage-link-target">Українська</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%DB%81%D9%88%DA%AF%D9%88_%DA%86%D8%A7%D9%88%DB%8C%D8%B2" title="ہوگو چاویز – Urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="ہوگو چاویز" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="Urdu" class="interlanguage-link-target">اردو</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Oezbeeks" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="Oezbeeks" class="interlanguage-link-target">Oʻzbekcha / ўзбекча</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Venetiaans" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="Venetiaans" class="interlanguage-link-target">Vèneto</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/%C4%8Caves_Ugo" title="Čaves Ugo – Wepsisch" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Čaves Ugo" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="Wepsisch" class="interlanguage-link-target">Vepsän kel’</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Vietnamees" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="Vietnamees" class="interlanguage-link-target">Tiếng Việt</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vo mw-list-item"><a href="https://vo.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Volapük" lang="vo" hreflang="vo" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Volapük" data-language-local-name="Volapük" class="interlanguage-link-target">Volapük</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Waals" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="Waals" class="interlanguage-link-target">Walon</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Waray" lang="war" hreflang="war" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="Waray" class="interlanguage-link-target">Winaray</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E4%B9%8C%E6%88%88%C2%B7%E6%9F%A5%E9%9F%A6%E6%96%AF" title="乌戈·查韦斯 – Wuyu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="乌戈·查韦斯" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="Wuyu" class="interlanguage-link-target">吴语</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A3%E1%83%92%E1%83%9D_%E1%83%A9%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%98" title="უგო ჩავესი – Mingreels" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="უგო ჩავესი" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingreels" class="interlanguage-link-target">მარგალური</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%99%D7%95%D7%92%D7%90_%D7%98%D7%A9%D7%90%D7%95%D7%95%D7%A2%D7%96" title="יוגא טשאוועז – Jiddisch" lang="yi" hreflang="yi" data-title="יוגא טשאוועז" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="Jiddisch" class="interlanguage-link-target">ייִדיש</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Yoruba" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="Yoruba" class="interlanguage-link-target">Yorùbá</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%83%8F%E6%88%88%C2%B7%E6%9F%A5%E7%B6%AD%E8%8C%B2" title="烏戈·查維茲 – Chinees" lang="zh" hreflang="zh" data-title="烏戈·查維茲" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Chinees" class="interlanguage-link-target">中文</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Hugo Chávez – Minnanyu" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Hugo Chávez" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Minnanyu" class="interlanguage-link-target">閩南語 / Bân-lâm-gú</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E6%9F%A5%E9%9F%8B%E6%96%AF" title="查韋斯 – Kantonees" lang="yue" hreflang="yue" data-title="查韋斯" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="Kantonees" class="interlanguage-link-target">粵語</a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q8440#sitelinks-wikipedia" title="Taalkoppelingen bewerken" class="wbc-editpage">Koppelingen bewerken</a></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Naamruimten"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Inhoudspagina bekijken [c]" accesskey="c">Artikel</a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Overleg:Hugo_Ch%C3%A1vez" rel="discussion" title="Overleg over deze pagina [t]" accesskey="t">Overleg</a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Taalvariant wijzigen" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" >Nederlands </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Weergaven"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez">Lezen</a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Hugo_Ch%C3%A1vez&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v">Bewerken</a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Hugo_Ch%C3%A1vez&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e">Brontekst bewerken</a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Hugo_Ch%C3%A1vez&action=history" title="Eerdere versies van deze pagina [h]" accesskey="h">Geschiedenis weergeven</a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hulpmiddelen" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" >Hulpmiddelen </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hulpmiddelen</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Meer opties" > <div class="vector-menu-heading"> Handelingen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez">Lezen</a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Hugo_Ch%C3%A1vez&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v">Bewerken</a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Hugo_Ch%C3%A1vez&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e">Brontekst bewerken</a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Hugo_Ch%C3%A1vez&action=history">Geschiedenis weergeven</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Algemeen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:VerwijzingenNaarHier/Hugo_Ch%C3%A1vez" title="Lijst met alle pagina's die naar deze pagina verwijzen [j]" accesskey="j">Links naar deze pagina</a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingenGelinkt/Hugo_Ch%C3%A1vez" rel="nofollow" title="Recente wijzigingen in pagina's waar deze pagina naar verwijst [k]" accesskey="k">Gerelateerde wijzigingen</a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=nl" title="Bestanden uploaden [u]" accesskey="u">Bestand uploaden</a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:SpecialePaginas" title="Lijst met alle speciale pagina's [q]" accesskey="q">Speciale pagina's</a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Hugo_Ch%C3%A1vez&oldid=68400545" title="Permanente koppeling naar deze versie van deze pagina">Permanente koppeling</a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Hugo_Ch%C3%A1vez&action=info" title="Meer informatie over deze pagina">Paginagegevens</a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Citeren&page=Hugo_Ch%C3%A1vez&id=68400545&wpFormIdentifier=titleform" title="Informatie over hoe u deze pagina kunt citeren">Deze pagina citeren</a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FHugo_Ch%25C3%25A1vez">Verkorte URL verkrijgen</a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:QrCode&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FHugo_Ch%25C3%25A1vez">QR-code downloaden</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Afdrukken/exporteren </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Boek&bookcmd=book_creator&referer=Hugo+Ch%C3%A1vez">Boek aanmaken</a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:DownloadAsPdf&page=Hugo_Ch%C3%A1vez&action=show-download-screen">Downloaden als PDF</a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Hugo_Ch%C3%A1vez&printable=yes" title="Printvriendelijke versie van deze pagina [p]" accesskey="p">Afdrukversie</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> In andere projecten </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" hreflang="en">Wikimedia Commons</a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikinews mw-list-item"><a href="https://nl.wikinews.org/wiki/Categorie:Hugo_Ch%C3%A1vez" hreflang="nl">Wikinieuws</a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q8440" title="Koppeling naar item in verbonden gegevensrepository [g]" accesskey="g">Wikidata-item</a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Uiterlijk</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">verbergen</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="nl" dir="ltr"><table class="infobox" cellpadding="1" cellspacing="1"> <tbody><tr> <th class="infobox-kop notheme" style="background-color:#C1D8FF; color:inherit; text-align:center; font-size:120%;" colspan="3">Hugo Chávez </th></tr> <tr> <td style="text-align:center; padding:0;" colspan="3"><a href="/wiki/Bestand:Hugo_Rafael_Ch%C3%A1vez_Fr%C3%ADas.jpeg" class="mw-file-description"><img alt="Hugo Chávez" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Hugo_Rafael_Ch%C3%A1vez_Fr%C3%ADas.jpeg/266px-Hugo_Rafael_Ch%C3%A1vez_Fr%C3%ADas.jpeg" decoding="async" width="266" height="335" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Hugo_Rafael_Ch%C3%A1vez_Fr%C3%ADas.jpeg/399px-Hugo_Rafael_Ch%C3%A1vez_Fr%C3%ADas.jpeg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Hugo_Rafael_Ch%C3%A1vez_Fr%C3%ADas.jpeg/532px-Hugo_Rafael_Ch%C3%A1vez_Fr%C3%ADas.jpeg 2x" data-file-width="1026" data-file-height="1291" /></a> </td></tr> <tr> <th>Geboren </th> <td colspan="2">28 juli 1954 </td></tr> <tr> <th>Geboorteplaats </th> <td colspan="2"><a href="/wiki/Sabaneta_(Barinas)" title="Sabaneta (Barinas)">Sabaneta</a> </td></tr> <tr> <th>Overleden </th> <td colspan="2">5 maart 2013 </td></tr> <tr> <th>Overlijdensplaats </th> <td colspan="2"><a href="/wiki/Caracas" title="Caracas">Caracas</a> </td></tr> <tr> <th>Partij </th> <td colspan="2"><a href="/wiki/Beweging_van_de_Vijfde_Republiek" title="Beweging van de Vijfde Republiek">Beweging van de Vijfde Republiek</a> (1997-2008) <a href="/wiki/Verenigde_Socialistische_Partij_van_Venezuela" title="Verenigde Socialistische Partij van Venezuela">Verenigde Socialistische Partij van Venezuela</a> (2008-2013) </td></tr> <tr> <th class="infobox-kop notheme" style="background-color:#C1D8FF; color:inherit;" colspan="3"><a href="/wiki/Lijst_van_presidenten_van_Venezuela" title="Lijst van presidenten van Venezuela">64ste President van Venezuela</a> </th></tr> <tr> <th>Ambtstermijn </th> <td colspan="2">2 februari 1999 – 5 maart 2013 </td></tr> <tr> <th>Voorganger </th> <td colspan="2"><a href="/wiki/Rafael_Caldera" title="Rafael Caldera">Rafael Caldera</a> </td></tr> <tr> <th>Opvolger </th> <td colspan="2"><a href="/wiki/Nicol%C3%A1s_Maduro" title="Nicolás Maduro">Nicolás Maduro</a> </td></tr> <tr> <th>Vicepresident </th> <td colspan="2">Julián Isaías Rodríguez Diaz (2000) Adina Bastidas (2000-2002) Diosdado Cabello (2002) José Vicente Rangel (2002-2007) Jorge Rodríguez (2007-2008) Ramón Carrizales (2008-2010) Elías Jaua (2010-2012) Nicolás Maduro (2012-2013) </td></tr> <tr> <th>Handtekening </th> <td colspan="2"><a href="/wiki/Bestand:Hugo_Chavez_Signature.svg" class="mw-file-description" title="Handtekening"><img alt="Handtekening" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/Hugo_Chavez_Signature.svg/128px-Hugo_Chavez_Signature.svg.png" decoding="async" width="128" height="142" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/Hugo_Chavez_Signature.svg/192px-Hugo_Chavez_Signature.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/Hugo_Chavez_Signature.svg/256px-Hugo_Chavez_Signature.svg.png 2x" data-file-width="159" data-file-height="176" /></a> </td></tr> <tr> <td class="infobox-kop notheme center" style="background-color:#C1D8FF; color:inherit;" colspan="3"> <table cellspacing="0" cellpadding="0"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle;">Portaal  <a href="/wiki/Bestand:Portal.svg" class="mw-file-description" title="Portaalicoon"><img alt="Portaalicoon" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/22px-Portal.svg.png" decoding="async" width="22" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/33px-Portal.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/44px-Portal.svg.png 2x" data-file-width="36" data-file-height="32" /></a>   </td> <td class="ta-left"><a href="/wiki/Portaal:Politiek" title="Portaal:Politiek">Politiek</a> </td></tr></tbody></table> </td></tr> </tbody></table> Hugo Rafael Chávez Frías (<a href="/wiki/Sabaneta_(Barinas)" title="Sabaneta (Barinas)">Sabaneta</a>, <a href="/wiki/28_juli" title="28 juli">28 juli</a> <a href="/wiki/1954" title="1954">1954</a> – <a href="/wiki/Caracas" title="Caracas">Caracas</a>, <a href="/wiki/5_maart" title="5 maart">5 maart</a> <a href="/wiki/2013" title="2013">2013</a>) was een <a href="/wiki/Venezuela" title="Venezuela">Venezolaans</a> <a href="/wiki/Politicus" title="Politicus">politicus</a> en <a href="/wiki/Militair" title="Militair">militair</a> die van 1999 tot zijn overlijden de <a href="/wiki/Lijst_van_presidenten_van_Venezuela" title="Lijst van presidenten van Venezuela">president van Venezuela</a> was namens de <a href="/wiki/Verenigde_Socialistische_Partij_van_Venezuela" title="Verenigde Socialistische Partij van Venezuela">Socialistische Partij</a>. Voorheen was hij de leider van de <a href="/wiki/Beweging_van_de_Vijfde_Republiek" title="Beweging van de Vijfde Republiek">Beweging van de Vijfde Republiek</a>. Hij volgde zijn eigen politieke ideologie, het <a href="/wiki/Bolivarisme" title="Bolivarisme">bolivarisme</a> en <a href="/wiki/Socialisme_van_de_21e_eeuw" title="Socialisme van de 21e eeuw">socialisme van de 21e eeuw</a> en voerde vele socialistische hervormingen in zijn land in, als onderdeel van de <a href="/wiki/Bolivarisme" title="Bolivarisme">bolivariaanse revolutie</a> via een nieuwe grondwet, participatieve democratische raden en de nationalisatie van belangrijke industrieën. <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Leraarsgezin">Leraarsgezin</h2>[<a href="/w/index.php?title=Hugo_Ch%C3%A1vez&veaction=edit&section=1" title="Bewerk dit kopje: Leraarsgezin" class="mw-editsection-visualeditor">bewerken</a> | <a href="/w/index.php?title=Hugo_Ch%C3%A1vez&action=edit&section=1" title="De broncode bewerken van de sectie: Leraarsgezin">brontekst bewerken</a>]</div> Chávez groeide op in een leraarsgezin en werd beroepsmilitair. Uit onvrede over het <a href="/wiki/Puntofijismo" class="mw-redirect" title="Puntofijismo">puntofijismo</a>, het Venezolaans politiek systeem, dat hij corrupt en ondemocratisch vond, richtte hij begin <a href="/wiki/1980-1989" title="1980-1989">jaren tachtig</a> de ondergrondse <a href="/wiki/Revolutionaire_Bolivariaanse_Beweging-200" title="Revolutionaire Bolivariaanse Beweging-200">Revolutionaire Bolivariaanse Beweging-200</a> (MBR-200) op, om het puntofijismosysteem omver te werpen. Nadat de <a href="/wiki/Democratische_Actie" title="Democratische Actie">Democratische Actie</a>-regering van president <a href="/wiki/Carlos_Andr%C3%A9s_P%C3%A9rez" title="Carlos Andrés Pérez">Carlos Andrés Pérez</a> de gewelddadige onderdrukking bevolen had van protesten tegen bezuinigingen, leidde Chávez de MBR-200 die een mislukte <a href="/wiki/Staatsgreep" title="Staatsgreep">staatsgreep</a> tegen de regering op <a href="/wiki/3_februari" title="3 februari">3 februari</a> <a href="/wiki/1992" title="1992">1992</a> pleegde, waarvoor hij werd opgesloten in de gevangenis. Toen hij na twee jaar vrijkwam, richtte hij een sociaaldemocratische politieke partij op, de <a href="/wiki/Beweging_van_de_Vijfde_Republiek" title="Beweging van de Vijfde Republiek">Beweging van de Vijfde Republiek</a> en in 1998 werd hij verkozen tot 64ste president van Venezuela. Vervolgens introduceerde hij een nieuwe grondwet waarin minderheidsgroepen meer rechten kregen en hij veranderde de nationale regeringsstructuur. Hij werd in 2000 herkozen. Tijdens zijn tweede presidentiële termijn, introduceerde hij een systeem van bolivariaanse missies, gemeenteraden en door de werknemer beheerde coöperaties, evenals een programma van landhervormingen, terwijl hij ook diverse belangrijke industrieën nationaliseerde. De oppositie, die hem inmiddels verweet een populist te zijn die de democratie aan het uithollen was en in toenemende mate autoritair te handelen, probeerde hem uit de macht te zetten, zowel door middel van een <a href="/wiki/Mislukte_staatsgreep_in_Venezuela_in_2002" title="Mislukte staatsgreep in Venezuela in 2002">mislukte militaire coup in 2002</a> als door een referendum in 2004. In 2005 verkondigde Chávez openlijk zijn trouw aan het socialisme en werd in 2006 opnieuw herkozen, waarop hij in 2007 zijn nieuwe politieke partij, de Verenigde Socialistische Partij van Venezuela, oprichtte. Hoewel Chávez in 2011 al enige jaren aan kanker leed, verklaarde hij opnieuw verkiesbaar te zijn bij de <a href="/wiki/Venezolaanse_presidentsverkiezingen_2012" title="Venezolaanse presidentsverkiezingen 2012">presidentsverkiezingen in 2012</a>. <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Anti-imperialist">Anti-imperialist</h2>[<a href="/w/index.php?title=Hugo_Ch%C3%A1vez&veaction=edit&section=2" title="Bewerk dit kopje: Anti-imperialist" class="mw-editsection-visualeditor">bewerken</a> | <a href="/w/index.php?title=Hugo_Ch%C3%A1vez&action=edit&section=2" title="De broncode bewerken van de sectie: Anti-imperialist">brontekst bewerken</a>]</div> Hij was een zelfverklaard anti-imperialist en luidruchtig tegenstander van het <a href="/wiki/Neoliberalisme_(hedendaags)" title="Neoliberalisme (hedendaags)">neoliberalisme</a> en het <a href="/wiki/Kapitalisme" title="Kapitalisme">kapitalisme</a> in het algemeen. Chávez was ook een tegenstander van het buitenlands beleid van de <a href="/wiki/Verenigde_Staten" title="Verenigde Staten">Verenigde Staten</a>. Hij had een bondgenootschap met de socialistische regeringen van <a href="/wiki/Fidel_Castro" title="Fidel Castro">Fidel</a> en <a href="/wiki/Ra%C3%BAl_Castro" title="Raúl Castro">Raúl Castro</a> in <a href="/wiki/Cuba_(land)" title="Cuba (land)">Cuba</a>, <a href="/wiki/Evo_Morales" title="Evo Morales">Evo Morales</a> in <a href="/wiki/Bolivia" title="Bolivia">Bolivia</a>, <a href="/wiki/Rafael_Correa" title="Rafael Correa">Rafael Correa</a> in <a href="/wiki/Ecuador" title="Ecuador">Ecuador</a> en <a href="/wiki/Daniel_Ortega" title="Daniel Ortega">Daniel Ortega</a> in <a href="/wiki/Nicaragua" title="Nicaragua">Nicaragua</a>. Zijn presidentschap werd gezien als een onderdeel van de <a href="/wiki/Draai_naar_Links" title="Draai naar Links">Draai naar Links</a> in <a href="/wiki/Latijns-Amerika" title="Latijns-Amerika">Latijns-Amerika</a>. Hij steunde Latijns-Amerikaanse en Caribische samenwerking en was medeoprichter van de <a href="/wiki/Unie_van_Zuid-Amerikaanse_Naties" title="Unie van Zuid-Amerikaanse Naties">Unie van Zuid-Amerikaanse Naties</a>, de <a href="/wiki/Bolivariaanse_Alliantie_voor_de_Amerika%27s" class="mw-redirect" title="Bolivariaanse Alliantie voor de Amerika's">Bolivariaanse Alliantie voor de Amerika's</a>, de <a href="/wiki/Bank_van_het_Zuiden" title="Bank van het Zuiden">Bank van het Zuiden</a> en het regionale televisie-netwerk <a href="/wiki/TeleSUR" class="mw-redirect" title="TeleSUR">TeleSUR</a>. Hij werd gezien als een (zeer) controversieel en verdeeldheid zaaiend figuur in zowel binnen- als buitenland. Zijn politieke invloed in Latijns-Amerika bracht <a href="/wiki/Time_(tijdschrift)" title="Time (tijdschrift)">Time</a> ertoe hem in de lijst van 's werelds 100 invloedrijkste mensen op te nemen zowel in 2005 als in 2006. <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Vroege_jaren">Vroege jaren</h2>[<a href="/w/index.php?title=Hugo_Ch%C3%A1vez&veaction=edit&section=3" title="Bewerk dit kopje: Vroege jaren" class="mw-editsection-visualeditor">bewerken</a> | <a href="/w/index.php?title=Hugo_Ch%C3%A1vez&action=edit&section=3" title="De broncode bewerken van de sectie: Vroege jaren">brontekst bewerken</a>]</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Kindertijd:_1954–1970">Kindertijd: 1954–1970</h3>[<a href="/w/index.php?title=Hugo_Ch%C3%A1vez&veaction=edit&section=4" title="Bewerk dit kopje: Kindertijd: 1954–1970" class="mw-editsection-visualeditor">bewerken</a> | <a href="/w/index.php?title=Hugo_Ch%C3%A1vez&action=edit&section=4" title="De broncode bewerken van de sectie: Kindertijd: 1954–1970">brontekst bewerken</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Sabaneta_calle.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/Sabaneta_calle.jpg/260px-Sabaneta_calle.jpg" decoding="async" width="260" height="195" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/Sabaneta_calle.jpg/390px-Sabaneta_calle.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/Sabaneta_calle.jpg/520px-Sabaneta_calle.jpg 2x" data-file-width="1152" data-file-height="864" /></a><figcaption>Sabaneta, Barinas, waar Chávez is geboren en opgegroeid.</figcaption></figure> Chávez werd geboren in de deelstaat <a href="/wiki/Barinas_(staat)" title="Barinas (staat)">Barinas</a> als zoon van een leraarsechtpaar van Indiaanse afkomst. Hij heeft zijn jeugd beschreven als "arm ... erg gelukkig", ondervond "nederigheid, armoede, pijn en had soms ook niets te eten" en "de onrechtvaardigheid van deze wereld".<a href="#cite_note-1">[1]</a> Volgens de Julián Pino-basisschool waren Chávez hobby's tekenen, schilderen, honkbal en geschiedenis. Hij was vooral geïnteresseerd in de 19e-eeuwse federalistische generaal <a href="/w/index.php?title=Ezequiel_Zamora_(generaal)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ezequiel Zamora (generaal) (de pagina bestaat niet)">Ezequiel Zamora</a>, in wiens leger zijn eigen overgrootvader had gediend.<a href="#cite_note-2">[2]</a><a href="#cite_note-3">[3]</a> Chávez heeft zijn jeugd omschreven als "een normale jongen" zonder "politieke motivatie", hij besteedde zijn tijd aan school, het spelen van <a href="/wiki/Honkbal" title="Honkbal">honkbal</a> en zat achter de meisjes aan.<a href="#cite_note-4">[4]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Militaire_Academie:_1971-1975">Militaire Academie: 1971-1975</h3>[<a href="/w/index.php?title=Hugo_Ch%C3%A1vez&veaction=edit&section=5" title="Bewerk dit kopje: Militaire Academie: 1971-1975" class="mw-editsection-visualeditor">bewerken</a> | <a href="/w/index.php?title=Hugo_Ch%C3%A1vez&action=edit&section=5" title="De broncode bewerken van de sectie: Militaire Academie: 1971-1975">brontekst bewerken</a>]</div> Toen Chávez zeventien jaar was, ging hij naar de <a href="/w/index.php?title=Venezolaanse_Academie_voor_Militaire_Wetenschappen&action=edit&redlink=1" class="new" title="Venezolaanse Academie voor Militaire Wetenschappen (de pagina bestaat niet)">Venezolaanse Academie voor Militaire Wetenschappen</a> in <a href="/wiki/Caracas" title="Caracas">Caracas</a>.<a href="#cite_note-5">[5]</a><a href="#cite_note-6">[6]</a> Als inwoner van Caracas zag hij de grote verschillen tussen arm en rijk in Venezuela en besloot hij zich in te zetten voor sociale gelijkheid.<a href="#cite_note-7">[7]</a><a href="#cite_note-8">[8]</a> Ook begon hij betrokken te raken bij lokale activiteiten buiten de militaire school. Hij speelde zowel honkbal als softbal met het Criollitos de Venezuela-team. Andere hobby's van hem waren het schrijven van gedichten, verhalen en theaterstukken, schilderen<a href="#cite_note-9">[9]</a> en het onderzoeken van het leven en het politieke denken van de 19e-eeuwse Zuid-Amerikaanse revolutionair, bevrijder en Venezolaan <a href="/wiki/Sim%C3%B3n_Bol%C3%ADvar" title="Simón Bolívar">Simón Bolívar</a>.<a href="#cite_note-Jones_2007._p._40-47-10">[10]</a> Hij raakte ook geïnteresseerd in de marxistische revolutionair <a href="/wiki/Che_Guevara" title="Che Guevara">Che Guevara</a> (1928-1967) na het lezen van diens memoires Het dagboek van Che Guevara, maar las daarnaast boeken van en over een groot aantal andere personen, van <a href="/wiki/Karl_Marx" title="Karl Marx">Karl Marx</a> tot <a href="/wiki/Hannibal_Barkas" title="Hannibal Barkas">Hannibal</a> en <a href="/wiki/Napoleon_Bonaparte" title="Napoleon Bonaparte">Napoleon Bonaparte</a>.<a href="#cite_note-11">[11]</a> In 1975 studeerde Chávez als een van de beste studenten af aan de Militaire Academie (acht van de vijfenzeventig).<a href="#cite_note-cidob.org-12">[12]</a><a href="#cite_note-Jones_2007._p._54–56-13">[13]</a><a href="#cite_note-ReferenceA-14">[14]</a> In 1974 werd Chávez gekozen als Venezolaans vertegenwoordiger bij de 150e verjaardag van de <a href="/w/index.php?title=Slag_van_Ayacucho&action=edit&redlink=1" class="new" title="Slag van Ayacucho (de pagina bestaat niet)">Slag van Ayacucho</a> in <a href="/wiki/Peru" title="Peru">Peru</a>.<a href="#cite_note-15">[15]</a> In Peru hoorde Chávez de linkse president en generaal <a href="/wiki/Juan_Velasco_Alvarado" title="Juan Velasco Alvarado">Juan Velasco Alvarado</a> (1910-1977) spreken, waardoor hij door hem werd geïnspireerd. Zo moesten volgens Velasco Alvarado militairen handelen in het belang van de arbeidersklasse,<a href="#cite_note-Marcano_and_Tyszka._p._36-16">[16]</a> Chávez las het boek van Velasco Alvarado vaak en onthield enkele toespraken volledig.<a href="#cite_note-17">[17]</a> Hij sloot vriendschap met de zoon van Panama's president <a href="/wiki/Omar_Torrijos" title="Omar Torrijos">Omar Torrijos</a> (1929-1981) – een andere linkse generaal. Vervolgens bezocht Chávez in Panama Torrijos en was onder de indruk van diens landhervormingsprogramma, ontworpen om de boeren te helpen. Chávez zag de mogelijkheden voor militaire leiders om de macht te grijpen wanneer een regering alleen maar de belangen dient van de rijke elite.<a href="#cite_note-Marcano_and_Tyszka._p._36-16">[16]</a><a href="#cite_note-Jones_2007._p._52-53-18">[18]</a> In tegenstelling tot linkse militaire presidenten als Torrijos en Velasco, was Chávez echter zeer kritisch ten aanzien van <a href="/wiki/Augusto_Pinochet" title="Augusto Pinochet">Augusto Pinochet</a>, de extreemrechtse generaal die in 1973 de macht had gegrepen in Chili met buitenlandse hulp van o.a. de <a href="/wiki/CIA" class="mw-redirect" title="CIA">CIA</a>.<a href="#cite_note-19">[19]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Vroege_militaire_carrière:_1976-1981">Vroege militaire carrière: 1976-1981</h3>[<a href="/w/index.php?title=Hugo_Ch%C3%A1vez&veaction=edit&section=6" title="Bewerk dit kopje: Vroege militaire carrière: 1976-1981" class="mw-editsection-visualeditor">bewerken</a> | <a href="/w/index.php?title=Hugo_Ch%C3%A1vez&action=edit&section=6" title="De broncode bewerken van de sectie: Vroege militaire carrière: 1976-1981">brontekst bewerken</a>]</div> <div style="float: right; width: 23em; margin-left:1em; background-color: #E0E0E0; border: 1px dashed grey; font-size: 85%; padding: 4px 8px 4px 8px;"> "Ik denk na over de tijd na de academie toen ik me ben gaan richten op een revolutionaire beweging... De Hugo Chávez die begon bij de academie was een jongen uit de heuvels, een Ilanero die een professioneel honkballer wilde worden. Vier jaar later was ik een tweede luitenant die het revolutionaire pad had genomen. Iemand die geen verplichtingen had aan iedereen, iemand die niet behoorde tot een beweging, iemand die niet lid was van een partij, maar die heel goed wist waar hij heen wilde." Hugo Chávez<a href="#cite_note-20">[20]</a> </div> Na zijn afstuderen, werd Chávez bij een legereenheid in Barinas gestationeerd als communicatieofficier.<a href="#cite_note-21">[21]</a> Chávez speelde in een lokaal honkbalteam, schreef een column voor de plaatselijke krant, organiseerde bingospellen en was jurylid bij schoonheidswedstrijden.<a href="#cite_note-22">[22]</a> Op een gegeven moment vond hij een voorraad marxistische literatuur in een verlaten auto die doorzeefd was met kogels. Blijkbaar hadden deze boeken vele jaren eerder toebehoord aan opstandelingen. Hij begon ze te lezen. Het ging om boeken van <a href="/wiki/Karl_Marx" title="Karl Marx">Karl Marx</a>, <a href="/wiki/Vladimir_Lenin" title="Vladimir Lenin">Vladimir Lenin</a> en <a href="/wiki/Mao_Zedong" title="Mao Zedong">Mao Zedong</a>, maar zijn favoriete boek was De Tijden van Ezequiel Zamora, een boek over de 19e-eeuwse federalistische generaal, die Chávez als kind al had bewonderd.<a href="#cite_note-23">[23]</a> Deze boeken overtuigden Chávez van de noodzaak van een linkse regering in Venezuela.<a href="#cite_note-Chávez_p._59-24">[24]</a> In 1977 werd de eenheid van Chávez overgebracht naar Anzoátegui, waar deze betrokken was bij de strijd tegen de <a href="/w/index.php?title=Rode_Vlag_Partij&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rode Vlag Partij (de pagina bestaat niet)">Rode Vlag Partij</a>, een marxistisch-hoxhaistische rebellengroep.<a href="#cite_note-25">[25]</a> Nadat Chávez het slaan van opstandelingen door andere soldaten had willen voorkomen,<a href="#cite_note-Marcano_and_Tyszka_p.41-26">[26]</a> begon hij te twijfelen aan het leger en zijn methoden zoals marteling.<a href="#cite_note-Chávez_p._59-24">[24]</a> Tegelijkertijd werd hij steeds kritischer over de corruptie in zowel het leger als in de civiele overheid, ook vond hij het ongelofelijk dat ondanks de grote olievoorraad van Venezuela een groot deel van de bevolking in armoede leefde, iets wat hij voelde als ondemocratisch. Daarbij begon hij te sympathiseren met de Rode Vlag Partij.<a href="#cite_note-27">[27]</a> In 1977 richtte Chávez een revolutionaire beweging binnen het leger op: het Venezolaans Volksbevrijdingsleger (Ejercito de Liberación del Pueblo de Venezuela, of ELPV). Dit was een geheime cel binnen het leger, die bestond uit hem en een handvol van zijn collega-soldaten. Hoewel ze wisten dat ze een middenweg wilden tussen het rechtse beleid van de overheid en de extreemlinkse Rode Vlag Partij, hadden ze op dat moment geen plannen van aanpak.<a href="#cite_note-Marcano_and_Tyszka_p.41-26">[26]</a><a href="#cite_note-28">[28]</a><a href="#cite_note-29">[29]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Presidentschap">Presidentschap</h2>[<a href="/w/index.php?title=Hugo_Ch%C3%A1vez&veaction=edit&section=7" title="Bewerk dit kopje: Presidentschap" class="mw-editsection-visualeditor">bewerken</a> | <a href="/w/index.php?title=Hugo_Ch%C3%A1vez&action=edit&section=7" title="De broncode bewerken van de sectie: Presidentschap">brontekst bewerken</a>]</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Eerste_presidentieel_termijn:_1999-2000">Eerste presidentieel termijn: 1999-2000</h3>[<a href="/w/index.php?title=Hugo_Ch%C3%A1vez&veaction=edit&section=8" title="Bewerk dit kopje: Eerste presidentieel termijn: 1999-2000" class="mw-editsection-visualeditor">bewerken</a> | <a href="/w/index.php?title=Hugo_Ch%C3%A1vez&action=edit&section=8" title="De broncode bewerken van de sectie: Eerste presidentieel termijn: 1999-2000">brontekst bewerken</a>]</div> De presidentiële inhuldiging van Chávez vond plaats op <a href="/wiki/2_februari" title="2 februari">2 februari</a> <a href="/wiki/1999" title="1999">1999</a>. Tijdens de presidentiële eed week hij van de voorgeschreven tekst af toen hij verklaarde: "Ik zweer voor mijn volk op deze grondwet dat ik de nodige democratische verandering zal doorvoeren zodat de nieuwe republiek een <a href="/wiki/Magna_Carta" title="Magna Carta">Magna Carta</a> zal hebben die past bij deze tijd."<a href="#cite_note-30">[30]</a><a href="#cite_note-31">[31]</a> Vervolgens begon hij nieuwe personen te benoemen op een aantal regeringsposten en stelde hij verschillende linkse bondgenoten aan op sleutelposities; hij maakte bijvoorbeeld Jesús Urdaneta, een van de oprichters van de MBR, verantwoordelijk voor de geheime politie en benoemde een van de leiders van de staatsgreep van 1992, Hernán Grüber Órdeman, tot gouverneur van het Federale District van Caracas.<a href="#cite_note-32">[32]</a> Hij benoemde tevens enkele conservatieve en gematigde figuren in regeringsposities en hij maakte de zakenman Roberto Mandini president van de staatsoliemaatschappij, <a href="/wiki/Petroleos_de_Venezuela" class="mw-redirect" title="Petroleos de Venezuela">Petroleos de Venezuela</a>.<a href="#cite_note-33">[33]</a> Chávez heeft een aantal wijzigingen aangebracht in zijn presidentiële privileges, zo heeft hij de presidentiële limousine geschrapt, gaf hij zijn volledige loon van 1.200 dollar per maand aan een studiefonds<a href="#cite_note-34">[34]</a> en werden veel vliegtuigen in handen van de overheid verkocht. Aan de andere kant beschuldigden veel van zijn tegenstanders hem van excessieve privé-uitgaven, net als voor zijn familie en zijn vrienden.<a href="#cite_note-35">[35]</a> De betrokkenheid van een aantal van zijn naaste familieleden in de politiek van Venezuela leidde ook tot beschuldigingen van <a href="/wiki/Nepotisme" title="Nepotisme">nepotisme</a>, wat Chávez tegensprak.<a href="#cite_note-36">[36]</a> Ondertussen verliet hij in juni 2000 zijn vrouw Marisabel; de scheiding was in januari 2004 een feit.<a href="#cite_note-37">[37]</a> Hoewel hij vanaf het begin van zijn presidentschap publiekelijk krachtige revolutionaire <a href="/wiki/Retoriek" title="Retoriek">retoriek</a> gebruikte, was het beleid van de regering-Chávez aanvankelijk gematigd <a href="/wiki/Kapitalistisch" class="mw-redirect" title="Kapitalistisch">kapitalistisch</a> en <a href="/wiki/Centrumlinks" class="mw-redirect" title="Centrumlinks">centrumlinks</a>.<a href="#cite_note-38">[38]</a><a href="#cite_note-Ellner_2005-39">[39]</a> Chávez geloofde in eerste instantie dat het kapitalisme nog steeds een deugdelijk economisch model was voor Venezuela, maar dat de <a href="/wiki/Derde_weg_(sociaaldemocratie)" title="Derde weg (sociaaldemocratie)">Derde Weg</a> zou moeten worden gevolgd en niet het <a href="/wiki/Neoliberalisme_(hedendaags)" title="Neoliberalisme (hedendaags)">neoliberalisme</a> dat door de voorgaande regeringen werd uitgevoerd onder aanmoediging van de <a href="/wiki/Verenigde_Staten" title="Verenigde Staten">Verenigde Staten</a>.<a href="#cite_note-Hard_Talk-40">[40]</a> Hij volgde de richtlijnen die werden aanbevolen door het kapitalistische <a href="/wiki/Internationaal_Monetair_Fonds" title="Internationaal Monetair Fonds">Internationaal Monetair Fonds</a> en bleef buitenlandse bedrijven aanmoedigen om in Venezuela te investeren.<a href="#cite_note-41">[41]</a> Hij bezocht zelfs <a href="/wiki/Wall_Street" title="Wall Street">Wall Street</a> in een poging om rijke beleggers ervoor te interesseren.<a href="#cite_note-42">[42]</a><a href="#cite_note-43">[43]</a> Om zijn herkenbaarheid in het buitenland te vergroten verbleef hij 52 dagen van het eerste presidentsjaar in het buitenland om verschillende nationale leiders te ontmoeten, zoals de Amerikaanse president <a href="/wiki/Bill_Clinton" title="Bill Clinton">Bill Clinton</a>, de gouverneur van Texas <a href="/wiki/George_W._Bush" title="George W. Bush">George W. Bush</a> en de Chinese premier <a href="/wiki/Jiang_Zemin" title="Jiang Zemin">Jiang Zemin</a>.<a href="#cite_note-44">[44]</a> Terwijl hij nog fiscaal conservatief was, nam hij maatregelen in een poging om de armoede van de Venezolaanse arbeidersklasse te verlichten. Chávez zette onmiddellijk een programma van sociale voorzieningen in gang onder de naam <a href="/w/index.php?title=Plan_Bol%C3%ADvar_2000&action=edit&redlink=1" class="new" title="Plan Bolívar 2000 (de pagina bestaat niet)">Plan Bolívar 2000</a>. Dit plan kostte 113 miljoen dollar en trad in werking op 27 februari 1999, de tiende verjaardag van het bloedbad van Caracazo. Plan Bolívar 2000 hield in dat 70.000 officieren van het leger de straten van Venezuela ingingen waar zij wegen en ziekenhuizen moesten repareren, gratis medische zorg en vaccinaties moesten aanbieden en voedsel tegen lage prijzen moesten verkopen.<a href="#cite_note-45">[45]</a><a href="#cite_note-46">[46]</a><a href="#cite_note-47">[47]</a> Chávez zelf beschreef het plan: "Tien jaar geleden kwamen we om de mensen af te slachten. Nu geven we hen liefde. Ga en kam het land uit, zoek en vernietig de armoede."<a href="#cite_note-48">[48]</a> Om zijn recente gedachten en plannen uit te leggen aan het Venezolaanse volk, begon hij in mei met zijn eigen zondagochtendradioshow, <a href="/wiki/Al%C3%B3_Presidente" title="Aló Presidente">Aló Presidente</a>, op het staatsradionetwerk, evenals een donderdagavond tv-show, De Frente con el Presidente (Oog in oog met de president). Hij vervolgde dit met zijn eigen krant, El Correo del Presidente (De post van de President), opgericht in juli, waarvan hij hoofdredacteur was. Deze krant werd later opgedoekt wegens beschuldigen van corruptie binnen het bestuur.<a href="#cite_note-49">[49]</a> In zijn tv- en radioshows beantwoordde hij telefoontjes van burgers, besprak zijn recente beleid, zong liedjes en vertelde grappen; uniek in Latijns-Amerika en de rest van de wereld.<a href="#cite_note-50">[50]</a> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Constitutionele_hervorming">Constitutionele hervorming</h4>[<a href="/w/index.php?title=Hugo_Ch%C3%A1vez&veaction=edit&section=9" title="Bewerk dit kopje: Constitutionele hervorming" class="mw-editsection-visualeditor">bewerken</a> | <a href="/w/index.php?title=Hugo_Ch%C3%A1vez&action=edit&section=9" title="De broncode bewerken van de sectie: Constitutionele hervorming">brontekst bewerken</a>]</div> Chávez schreef een <a href="/wiki/Referendum" class="mw-redirect" title="Referendum">referendum</a> uit – tot dan toe vrijwel onbekend in Venezuela – om een grondwetgevende vergadering samen te stellen uit vertegenwoordigers uit heel Venezuela, alsook van inheemse stammen, die de grondwet zou gaan herschrijven. Het referendum werd gehouden op 25 april 1999 en was een daverend succes voor Chávez: 88% van de kiezers steunde het voorstel.<a href="#cite_note-ReferenceB-51">[51]</a><a href="#cite_note-Jones_2007._p._238-52">[52]</a> Op 25 juli werden de leden van de constitutionele vergadering gekozen.<a href="#cite_note-53">[53]</a> Chávez behaalde een overweldigende verkiezingsoverwinning, met 125 zetels (95% van het totaal), met inbegrip van de zetels die behoorden tot inheemse stammen, terwijl de oppositie slechts 6 zetels kreeg.<a href="#cite_note-ReferenceB-51">[51]</a><a href="#cite_note-Jones_2007._p._240-54">[54]</a><a href="#cite_note-InternationalCrisisGroup05-55">[55]</a> Op 12 augustus 1999 stemde de nieuwe grondwetgevende vergadering voor een voorstel om zichzelf de bevoegdheid te geven overheidsinstellingen af te kunnen schaffen en corrupte ambtenaren te kunnen ontslaan.<a href="#cite_note-56">[56]</a><a href="#cite_note-57">[57]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Tweede_presidentieel_termijn:_2000-2006">Tweede presidentieel termijn: 2000-2006</h3>[<a href="/w/index.php?title=Hugo_Ch%C3%A1vez&veaction=edit&section=10" title="Bewerk dit kopje: Tweede presidentieel termijn: 2000-2006" class="mw-editsection-visualeditor">bewerken</a> | <a href="/w/index.php?title=Hugo_Ch%C3%A1vez&action=edit&section=10" title="De broncode bewerken van de sectie: Tweede presidentieel termijn: 2000-2006">brontekst bewerken</a>]</div> Onder de nieuwe grondwet was het wettelijk verplicht dat er nieuwe verkiezingen werden gehouden om het parlement en de president te kiezen. De presidentsverkiezingen van 2000 zouden een deel worden van een grote "megaverkiezing"; het was de eerste keer in de geschiedenis van Venezuela dat de president, gouverneurs, nationale en regionale congresleden, burgemeesters en wethouders allen op dezelfde dag zouden worden gekozen.<a href="#cite_note-58">[58]</a><a href="#cite_note-59">[59]</a><a href="#cite_note-Cannon2009_63-60">[60]</a> Bij de presidentsverkiezingen bleek <a href="/w/index.php?title=Francisco_Arias_C%C3%A1rdenas&action=edit&redlink=1" class="new" title="Francisco Arias Cárdenas (de pagina bestaat niet)">Francisco Arias Cárdenas</a> de grootste tegenstander van Chávez. Hij was een voormalige vriend en medesamenzweerder in de staatsgreep van 1992.<a href="#cite_note-Cannon2009_42-61">[61]</a> Hoewel sommigen van zijn volgelingen bang waren dat de aanhangers uit de middenklasse die hem eerst hadden gesteund nu niet meer op hem zouden stemmen, werd Chávez herkozen met 59,76% van de stemmen, een grotere meerderheid dan zijn verkiezingsoverwinning in 1998,<a href="#cite_note-ReferenceC-62">[62]</a><a href="#cite_note-Ramírez_2005._p._79-63">[63]</a> nog steeds ontving hij de meeste steun van de armere delen van de Venezolaanse samenleving.<a href="#cite_note-64">[64]</a> Datzelfde jaar versterkte Chávez zijn banden met de Cubaanse dictatoriale regering van <a href="/wiki/Fidel_Castro" title="Fidel Castro">Fidel Castro</a> door de ondertekening van een overeenkomst met Cuba. Venezuela ging 53.000 vaten olie per dag leveren tegen gunstige tarieven en in ruil daarvoor 20.000 getrainde Cubaanse medici en leraren ontvangen. In het daaropvolgende decennium zou dit verhoogd worden tot 90.000 vaten per dag, in ruil voor 40.000 Cubaanse artsen en leraren. De groeiende alliantie van Venezuela met Cuba kwam op hetzelfde moment als de verslechterende relatie met de Verenigde Staten: in het najaar van 2001, net na de Amerikaanse invasie van Afghanistan als vergelding voor de aanslagen van 11 september in NewYork. Chávez liet in zijn <a href="/wiki/Al%C3%B3_Presidente" title="Aló Presidente">tv-show</a> foto's zien van Afghaanse kinderen, gedood bij een bomaanslag. Hij riep de Amerikaanse regering op tot het einde "van de slachting van onschuldigen. Terrorisme kan niet worden bestreden met terrorisme". De Amerikaanse regering reageerde negatief op de opmerkingen, die wereldwijd werden opgepikt door de media.<a href="#cite_note-65">[65]</a> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Mision_robinson_wayuu_by_Franklin_Reyes.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/Mision_robinson_wayuu_by_Franklin_Reyes.png/260px-Mision_robinson_wayuu_by_Franklin_Reyes.png" decoding="async" width="260" height="173" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/Mision_robinson_wayuu_by_Franklin_Reyes.png/390px-Mision_robinson_wayuu_by_Franklin_Reyes.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/Mision_robinson_wayuu_by_Franklin_Reyes.png/520px-Mision_robinson_wayuu_by_Franklin_Reyes.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="681" /></a><figcaption>De tweede termijn van Chávez stond in het teken van de uitvoering van de sociale missies, zoals deze om het analfabetisme in Venezuela te elimineren.</figcaption></figure> Ondertussen hadden de parlementsverkiezingen van 2000 ertoe geleid dat de aanhangers van Chávez 101 van de 165 zetels kregen in de Venezolaanse Nationale Assemblee en dus was hij in november 2001 in staat een pakket van 49 sociale en economische hervormingen door te voeren.<a href="#cite_note-InternationalCrisisGroup07-66">[66]</a><a href="#cite_note-67">[67]</a> Aan het begin van de 21e eeuw was Venezuela 's werelds op vier na grootste exporteur van <a href="/wiki/Aardolie" title="Aardolie">aardolie</a>. Olie was toen goed voor 85,3% van de export van het land en domineerde aldus de Venezolaanse economie.<a href="#cite_note-Kozloff08_18-23-68">[68]</a><a href="#cite_note-Cannon2009_32-69">[69]</a> De vorige regeringen hadden geprobeerd om deze industrie te privatiseren, zodat Amerikaanse bedrijven een aanzienlijke mate van controle over de olie zouden hebben, maar de regering-Chávez wilde deze buitenlandse controle over de natuurlijke hulpbronnen van het land tegenhouden, door de nationalisatie van een groot deel van het staatsgeleide oliebedrijf <a href="/wiki/Petr%C3%B3leos_de_Venezuela" title="Petróleos de Venezuela">Petróleos de Venezuela</a> (PDVSA). In 2001 introduceerde de regering een nieuwe koolwaterstoffenwet waardoor zij meer controle kreeg over de olie-industrie: hiertoe werden de belastingen op <a href="/wiki/Royalty%27s" title="Royalty's">royalty's</a> van de oliemaatschappijen verhoogd. Tegen 2006 waren alle 32 operationele overeenkomsten met privébedrijven in de jaren negentig omgebouwd tot een bedrijf waarvan ten minste 51% in handen was van PDVSA.<a href="#cite_note-Kozloff08_18-23-68">[68]</a> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Coup,_stakingen_en_een_referendum">Coup, stakingen en een referendum</h4>[<a href="/w/index.php?title=Hugo_Ch%C3%A1vez&veaction=edit&section=11" title="Bewerk dit kopje: Coup, stakingen en een referendum" class="mw-editsection-visualeditor">bewerken</a> | <a href="/w/index.php?title=Hugo_Ch%C3%A1vez&action=edit&section=11" title="De broncode bewerken van de sectie: Coup, stakingen en een referendum">brontekst bewerken</a>]</div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Anti-chavez_march.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/Anti-chavez_march.jpg/300px-Anti-chavez_march.jpg" decoding="async" width="300" height="225" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/Anti-chavez_march.jpg/450px-Anti-chavez_march.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/Anti-chavez_march.jpg/600px-Anti-chavez_march.jpg 2x" data-file-width="1024" data-file-height="768" /></a><figcaption>Een demonstratie voor het <a href="/w/index.php?title=Venezolaanse_referendum_van_2004&action=edit&redlink=1" class="new" title="Venezolaanse referendum van 2004 (de pagina bestaat niet)">Venezolaanse referendum van 2004</a> tegen Hugo Chávez, in de hoofdstad <a href="/wiki/Caracas" title="Caracas">Caracas</a>. Het referendum werd verworpen, omdat 59% van de kiezers tegenstemde.</figcaption></figure> Op 11 april 2002 vonden in Caracas massale protesten plaats tegen de bolivariaanse regering, waarbij wapens werden afgevuurd en geweld volgde zodat zowel pro- als anti-Chávezdemonstranten gewond raakten. De politie en het leger waren erbij betrokken.<a href="#cite_note-70">[70]</a> Twintig mensen werden gedood en meer dan 110 raakten gewond.<a href="#cite_note-71">[71]</a> Een groep van hooggeplaatste anti-Chávezofficieren, waarschijnlijk gesteund door het bedrijfsleven, media en bepaalde politieke partijen, was van plan om een <a href="/wiki/Venezolaans_staatsgreep_poging_in_2002" class="mw-redirect" title="Venezolaans staatsgreep poging in 2002">staatsgreep tegen Chávez</a> te plegen en gebruikte de burgerlijke onrust als een kans.<a href="#cite_note-72">[72]</a> Nadat de anti-Chávezmilitairen een sterke positie hadden verworven, besloot Chávez om af te treden en werd hij overgebracht door het leger naar <a href="/w/index.php?title=La_Orchila&action=edit&redlink=1" class="new" title="La Orchila (de pagina bestaat niet)">La Orchila</a> en hoewel hij verzocht werd om het land te verlaten, weigerde hij officieel van het presidentschap af te zien. Niettemin, verklaarde de rijke zakenleider <a href="/w/index.php?title=Pedro_Carmona&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pedro Carmona (de pagina bestaat niet)">Pedro Carmona</a> zichzelf tot president van een interim-regering.<a href="#cite_note-73">[73]</a> Carmona schafte de democratisch gekozen grondwet uit 1999 af en benoemde een kleine bestuurscommissie om het land te besturen.<a href="#cite_note-Cannon2009_63-60">[60]</a> Protesten ter ondersteuning van Chávez en onvoldoende steun voor Carmona's machtsgreep leidde tot de val van diens regering en Chávez kreeg de macht weer terug op 14 april.<a href="#cite_note-74">[74]</a> De reactie van Chávez op de poging tot een staatsgreep was dat hij zijn beleid een klein beetje herzag, door de installatie van een nieuw economisch team dat meer centristisch bleek te zijn. Dat team herinstalleerde de oude raad van bestuur en managers van de staatsoliemaatschappij, omdat de vervanging ervan een van de belangrijkste redenen was voor de coup.<a href="#cite_note-75">[75]</a><a href="#cite_note-76">[76]</a> Tegelijkertijd begon de bolivariaanse regering met de voorbereiding op mogelijke toekomstige opstanden of zelfs een Amerikaanse invasie door het verhogen van de militaire capaciteit van het land, de aankoop van helikopters en 100.000 <a href="/wiki/AK-47" title="AK-47">AK-47</a>-geweren van Rusland, evenals aanvalsvliegtuigen uit Brazilië. Ook de capaciteit van de lege troepen werd verhoogd, met het voornemen van Chávez om het aantal militaire reserves te verhogen van 50.000 tot 2.000.000.<a href="#cite_note-77">[77]</a> In december 2002 werd de regering van Chávez geconfronteerd met een staking van twee maanden bij de staatsoliemaatschappij toen hij wijzigingen in het management van het bedrijf wilde doorvoeren. Wilpert merkte op: "Hoewel de oppositie het een 'algemene staking' noemt, was het eigenlijk een algemene sabotage van de olie-industrie."<a href="#cite_note-Wilpert_2007._p._25-78">[78]</a> De regering van Chávez reageerde door de 19.000 stakende werknemers te ontslaan voor het illegaal verlaten van hun post, vervolgens nam hij gepensioneerde werknemers, buitenlandse aannemers en het leger in dienst om in plaats van de ontslagen werknemers hun werk te gaan doen. Na het mislukken van deze twee pogingen om Chávez te verwijderen uit de macht, zocht de oppositie uiteindelijk de toevlucht tot juridische middelen om hem te verwijderen. De grondwet van 1999 kende een passage waarmee het mogelijk werd een referendum te organiseren waarbij de president moet aftreden en dus riep de oppositie op tot een dergelijk referendum. Maar het <a href="/w/index.php?title=Venezolaanse_referendum_van_2004&action=edit&redlink=1" class="new" title="Venezolaanse referendum van 2004 (de pagina bestaat niet)">Venezolaanse referendum van 2004</a> werd verworpen. 70% van de kiesgerechtigde Venezolaanse bevolking bleek te gaan stemmen, waarvan 59% van de kiezers de beslissing nam om tegen te stemmen, waardoor Chávez zijn presidentschap kon behouden.<a href="#cite_note-Ramírez_2005._p._79-63">[63]</a><a href="#cite_note-Cannon2009_64-79">[79]</a> In tegenstelling tot zijn oorspronkelijke verkiezingsoverwinning in 1998, kwam dit keer de electorale steun van Chávez bijna geheel uit de armere klassen in plaats van de middenklasse, doordat Chávez steeds meer naar links bewoog.<a href="#cite_note-80">[80]</a> Ondertussen begon een aantal partijen uit de oppositie op te roepen tot een militaire ingreep van de Verenigde Staten om Chávez ten val te brengen.<a href="#cite_note-Cannon2009_64-79">[79]</a> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Socialisme_van_de_21e_eeuw">Socialisme van de 21e eeuw</h4>[<a href="/w/index.php?title=Hugo_Ch%C3%A1vez&veaction=edit&section=12" title="Bewerk dit kopje: Socialisme van de 21e eeuw" class="mw-editsection-visualeditor">bewerken</a> | <a href="/w/index.php?title=Hugo_Ch%C3%A1vez&action=edit&section=12" title="De broncode bewerken van de sectie: Socialisme van de 21e eeuw">brontekst bewerken</a>]</div> De verschillende pogingen tot omverwerping van de bolivariaanse regering hadden er slechts toe geleid dat Chávez verder radicaliseerde. In januari 2005 begon hij openlijk het <a href="/wiki/Socialisme_van_de_21e_eeuw" title="Socialisme van de 21e eeuw">socialisme van de 21e eeuw</a> te bepleiten, dat zich onderscheidt van zijn eerdere vormen van bolivarisme, die sociaaldemocratisch waren en het samenvoegen van elementen van het kapitalisme en socialisme bepleitten. Hij gebruikte deze nieuwe term om het <a href="/wiki/Democratisch_socialisme" class="mw-redirect" title="Democratisch socialisme">democratisch socialisme</a> te omschrijven dat hij wilde promoten in Latijns-Amerika in plaats van het marxistisch-leninistische socialisme, dat was verspreid door <a href="/wiki/Communistische_staat" class="mw-redirect" title="Communistische staat">socialistische staten</a> als de <a href="/wiki/Sovjet-Unie" title="Sovjet-Unie">Sovjet-Unie</a> en de <a href="/wiki/Volksrepubliek_China" title="Volksrepubliek China">Volksrepubliek China</a> in de 20e eeuw. Chávez' argument: deze staten zijn niet echt democratisch, maar eerder autoritair.<a href="#cite_note-Cannon2009_58-81">[81]</a> In mei 2006 bezocht Chávez Europa op persoonlijke titel, waar hij plannen aangekondigde om goedkope Venezolaanse olie te leveren aan arme arbeidersgemeenschappen op het continent. De linkse burgemeester van Londen <a href="/wiki/Ken_Livingstone" title="Ken Livingstone">Ken Livingstone</a> verwelkomde hem, hij beschreef Chávez als "het beste nieuws uit Latijns-Amerika in vele jaren".<a href="#cite_note-82">[82]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Derde_presidentieel_termijn:_2006-2012">Derde presidentieel termijn: 2006-2012</h3>[<a href="/w/index.php?title=Hugo_Ch%C3%A1vez&veaction=edit&section=13" title="Bewerk dit kopje: Derde presidentieel termijn: 2006-2012" class="mw-editsection-visualeditor">bewerken</a> | <a href="/w/index.php?title=Hugo_Ch%C3%A1vez&action=edit&section=13" title="De broncode bewerken van de sectie: Derde presidentieel termijn: 2006-2012">brontekst bewerken</a>]</div> Bij de <a href="/wiki/Venezolaanse_presidentsverkiezingen_2006" title="Venezolaanse presidentsverkiezingen 2006">presidentsverkiezingen van 2006</a>, die een opkomst hadden van 74%, werd Chávez herkozen, deze keer met 63% van de stemmen, waarmee hij zijn belangrijkste tegenstander <a href="/wiki/Manuel_Rosales" title="Manuel Rosales">Manuel Rosales</a> versloeg, die zijn verlies toegaf.<a href="#cite_note-Cannon2009_64-79">[79]</a> De verkiezingen worden beschreven als vrij en legitiem, door de <a href="/wiki/Organisatie_van_Amerikaanse_Staten" title="Organisatie van Amerikaanse Staten">Organisatie van Amerikaanse Staten</a> (OAS) en het <a href="/wiki/Carter_Center" title="Carter Center">Carter Center</a>.<a href="#cite_note-83">[83]</a><a href="#cite_note-84">[84]</a><a href="#cite_note-85">[85]</a> Na deze overwinning beloofde Chávez een "uitbreiding van de revolutie".<a href="#cite_note-86">[86]</a> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Verenigde_Socialistische_Partij_van_Venezuela_en_binnenlands_beleid">Verenigde Socialistische Partij van Venezuela en binnenlands beleid</h4>[<a href="/w/index.php?title=Hugo_Ch%C3%A1vez&veaction=edit&section=14" title="Bewerk dit kopje: Verenigde Socialistische Partij van Venezuela en binnenlands beleid" class="mw-editsection-visualeditor">bewerken</a> | <a href="/w/index.php?title=Hugo_Ch%C3%A1vez&action=edit&section=14" title="De broncode bewerken van de sectie: Verenigde Socialistische Partij van Venezuela en binnenlands beleid">brontekst bewerken</a>]</div> Op 15 december 2006 maakte Chávez bekend dat de meeste linkse politieke partijen die hem hadden gesteund, zich zouden gaan verenigen in één grote partij, de <a href="/wiki/Verenigde_Socialistische_Partij_van_Venezuela" title="Verenigde Socialistische Partij van Venezuela">Verenigde Socialistische Partij van Venezuela</a> (Partido Socialista Unido de Venezuela, PSUV).<a href="#cite_note-Cannon2009_59-87">[87]</a> In de toespraak die hij gaf verklaarde hij dat de oude partijen "hun eigen structuren, partijkleuren en slogans moeten gaan vergeten, omdat deze niet het belangrijkste zijn voor het vaderland".<a href="#cite_note-Cannon2009_59-87">[87]</a> Er was veel enthousiasme voor de oprichting van de PSUV, waardoor het ledenaantal opliep tot 5,7 miljoen mensen in 2007,<a href="#cite_note-Cannon2009_60-88">[88]</a><a href="#cite_note-bloomberg.com-89">[89]</a> daarmee de grootste partij in Venezuela.<a href="#cite_note-90">[90]</a> In 2007 richtte de bolivariaanse regering een constitutionele commissie op om de grondwet van 1999 te herzien en te wijzen op mogelijk aan te brengen wijzigingen. Onder leiding van de prominente pro-Chávez intellectueel <a href="/w/index.php?title=Luis_Garc%C3%ADa_Britto&action=edit&redlink=1" class="new" title="Luis García Britto (de pagina bestaat niet)">Luis García Britto</a>, kwam de commissie tot de conclusie dat de grondwet meer sociale progressieve bepalingen zou moeten hebben, zoals de verkorting van de werkweek, de grondwettelijke erkenning van de Afro-Venezolanen en de afschaffing van discriminatie op onder andere grond van seksuele geaardheid.<a href="#cite_note-Cannon2009_64-79">[79]</a> Het stelde ook maatregelen voor die de bevoegdheden van de president zouden hebben vergroot, bijvoorbeeld het verhogen van de presidentiële termijn tot zeven jaar, ook zou de president oneindig herkozen mogen worden.<a href="#cite_note-Cannon2009_64-79">[79]</a> De regering besloot toen om de grondwet voor te leggen aan de bevolking door middel van een <a href="/w/index.php?title=Venezolaanse_referendum_in_2007&action=edit&redlink=1" class="new" title="Venezolaanse referendum in 2007 (de pagina bestaat niet)">referendum in december 2007</a>.<a href="#cite_note-reuters20070816-91">[91]</a> Het onthoudingspercentage was echter hoog, 43,95% van de geregistreerde kiezers onthield zich van stemmen, waardoor uiteindelijk de voorgestelde wijzigingen werden verworpen door 50,65% van de stemmen.<a href="#cite_note-Cannon2009_64-79">[79]</a><a href="#cite_note-92">[92]</a> Dit was het eerste electorale verlies dat Chávez heeft geleden in de dertien electorale referenda of verkiezingen die hij heeft gehouden sinds hij aan de macht kwam.<a href="#cite_note-Cannon2009_64-79">[79]</a> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Bolivariaanse_Alliantie_voor_de_Amerika's_en_de_Bank_van_het_Zuiden">Bolivariaanse Alliantie voor de Amerika's en de Bank van het Zuiden</h4>[<a href="/w/index.php?title=Hugo_Ch%C3%A1vez&veaction=edit&section=15" title="Bewerk dit kopje: Bolivariaanse Alliantie voor de Amerika's en de Bank van het Zuiden" class="mw-editsection-visualeditor">bewerken</a> | <a href="/w/index.php?title=Hugo_Ch%C3%A1vez&action=edit&section=15" title="De broncode bewerken van de sectie: Bolivariaanse Alliantie voor de Amerika's en de Bank van het Zuiden">brontekst bewerken</a>]</div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:F%C3%B3rum_Social_Mundial_2008_-_AL.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/F%C3%B3rum_Social_Mundial_2008_-_AL.jpg/260px-F%C3%B3rum_Social_Mundial_2008_-_AL.jpg" decoding="async" width="260" height="177" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/F%C3%B3rum_Social_Mundial_2008_-_AL.jpg/390px-F%C3%B3rum_Social_Mundial_2008_-_AL.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/F%C3%B3rum_Social_Mundial_2008_-_AL.jpg/520px-F%C3%B3rum_Social_Mundial_2008_-_AL.jpg 2x" data-file-width="2598" data-file-height="1772" /></a><figcaption>Chávez (uiterst rechts) met de volgende linkse presidenten in 2009. Van links naar rechts: Paraguay's <a href="/wiki/Fernando_Lugo" title="Fernando Lugo">Fernando Lugo</a>, Bolivia's <a href="/wiki/Evo_Morales" title="Evo Morales">Evo Morales</a>, Brazilië's <a href="/wiki/Lula_da_Silva" class="mw-redirect" title="Lula da Silva">Lula da Silva</a> en Ecuador's <a href="/wiki/Rafael_Correa" title="Rafael Correa">Rafael Correa</a>.</figcaption></figure> De bolivariaanse regering legde de nadruk op het verstrekken van financiële en medische hulp aan de rest van Latijns-Amerika, ondersteund door de winsten door de Venezolaanse olie-industrie, in de eerste acht maanden van 2007 alleen al besteedde Venezuela 8,8 miljard dollar aan financiële en medische hulp aan de rest van Latijns-Amerika, iets wat "ongekend is voor een Latijns-Amerikaans land".<a href="#cite_note-Kozloff_2008._p._45-93">[93]</a> De regering van Chávez zocht grotere politieke, economische en militaire allianties met deze Latijns-Amerikaanse landen met linkse presidenten, en met name de socialistische regeringen die verkozen zijn in het begin van de 21e eeuw. Het wijdverspreide succes van linkse kandidaten op dat moment waardoor politieke analisten het hebben beschreven als de <a href="/wiki/Draai_naar_Links" title="Draai naar Links">Draai naar Links</a>. De grootste bondgenoten waren <a href="/wiki/Evo_Morales" title="Evo Morales">Evo Morales</a> en zijn <a href="/wiki/Beweging_voor_Socialisme" class="mw-redirect" title="Beweging voor Socialisme">Beweging voor Socialisme</a>, die aan de macht kwam in Bolivia in 2005, en <a href="/wiki/Rafael_Correa" title="Rafael Correa">Rafael Correa</a> en zijn <a href="/wiki/PAIS_Alliantie" class="mw-redirect" title="PAIS Alliantie">PAIS Alliantie</a>, die de verkiezingen won in Ecuador in 2006.<a href="#cite_note-Wilpert_2007._p._01-02-94">[94]</a> In 2007 werden de socialistische <a href="/wiki/Daniel_Ortega" title="Daniel Ortega">Daniel Ortega</a> en zijn <a href="/wiki/Sandinistisch_Nationaal_Bevrijdingsfront" title="Sandinistisch Nationaal Bevrijdingsfront">Sandinistisch Nationaal Bevrijdingsfront</a> gekozen in de regering in Nicaragua, waardoor zijn regering onmiddellijk banden aanging met de Venezolaanse regering. Op de eerste dag toen Ortega aan de macht kwam, heeft Chávez plannen aangekondigd om het verarmde Centraal-Amerikaanse land te steunen door het kwijt te schelden van de 30 miljoen dollar die Nicaragua is verschuldigd aan Venezuela, ook geeft Chávez hem een extra gift van 10 miljoen dollar aan hulp, en voorzag hem van een lening van 20 miljoen dollar om de armoede te bestrijden.<a href="#cite_note-95">[95]</a> In 2004 was Venezuela een van de oprichtende landen van de <a href="/wiki/Bolivariaanse_Alliantie_voor_de_Amerika%27s" class="mw-redirect" title="Bolivariaanse Alliantie voor de Amerika's">Bolivariaanse Alliantie voor de Amerika's</a> (ALBA). Op 26 september 2009 heeft Chávez samen met zijn bondgenoten zoals Argentinië, Brazilië en Bolivia, een regionale bank opgericht genaamd de <a href="/wiki/Bank_van_het_Zuiden" title="Bank van het Zuiden">Bank van het Zuiden</a>, gevestigd in <a href="/wiki/Caracas" title="Caracas">Caracas</a>, wat een poging is om Latijns-Amerikaanse landen minder afhankelijk te laten zijn van het neoliberale <a href="/wiki/Internationaal_Monetair_Fonds" title="Internationaal Monetair Fonds">Internationaal Monetair Fonds</a>. Chávez had het project als eerste voorgesteld voordat hij de presidentsverkiezingen in 1998 won.<a href="#cite_note-96">[96]</a> Het project wordt gesteund door de Nobelprijs winnende, voormalig econoom van de <a href="/wiki/Wereldbank" title="Wereldbank">Wereldbank</a> <a href="/wiki/Joseph_Eugene_Stiglitz" class="mw-redirect" title="Joseph Eugene Stiglitz">Joseph Stiglitz</a>, die zei: "Een van de voordelen van het hebben van een Bank van het Zuiden is dat het aansluit bij het perspectief van de landen in het zuiden, en dat is een goede zaak om concurrentie te hebben in de meeste markten, waaronder de markt van kredietverlening."<a href="#cite_note-97">[97]</a> Toen de <a href="/wiki/Arabische_Lente" title="Arabische Lente">Arabische lente</a> losbarstte in <a href="/wiki/Noord-Afrika" title="Noord-Afrika">Noord-Afrika</a> en het <a href="/wiki/Midden-Oosten" title="Midden-Oosten">Midden-Oosten</a> in 2011, begon Chávez met het openlijk bekritiseren van leiders die werden gesteund door de <a href="/wiki/Verenigde_Staten" title="Verenigde Staten">VS</a>, zoals in Egypte <a href="/wiki/Hosni_Mubarak" class="mw-redirect" title="Hosni Mubarak">Hosni Mubarak</a>, maar tegelijkertijd verdedigde hij degenen die hadden gehandeld op grond van de Arabische socialistische idealen, zoals in Syrië de dictatoriale <a href="/wiki/Bashar_al-Assad" title="Bashar al-Assad">Bashar al-Assad</a>, die hij "een humanist en een broeder" noemde.<a href="#cite_note-Otis,_John-98">[98]</a> Na het uitbreken van de <a href="/wiki/Eerste_Libische_Burgeroorlog" title="Eerste Libische Burgeroorlog">Eerste Libische Burgeroorlog</a> in 2011, waarin mensen demonstreerden tegen de socialistische regering van de dictatoriale leider <a href="/wiki/Moammar_al-Qadhafi" title="Moammar al-Qadhafi">Qadhafi</a> – Chávez, die altijd al goede betrekkingen had met <a href="/wiki/Libi%C3%AB" title="Libië">Libië</a>, beschreef de ceremoniële leider Qadhafi als "een vriend van mij"<a href="#cite_note-Otis,_John-98">[98]</a> – had Chávez aangeboden om op te treden als intermediair tussen de overheid en de door de rebellen beheerste <a href="/wiki/Nationale_Overgangsraad" title="Nationale Overgangsraad">Nationale Overgangsraad</a> (NTC), maar de laatste weigerde het aanbod.<a href="#cite_note-99">[99]</a> Tijdens de daaropvolgende militaire interventie in Libië, uitte Chávez kritiek op de "willekeurige bombardementen" van de <a href="/wiki/NAVO" class="mw-redirect" title="NAVO">NAVO</a> en de VS, hij beschuldigde de Verenigde Staten ervan dat ze proberen om "de hand te leggen op de olie van Libië".<a href="#cite_note-100">[100]</a> Na het doden van Moammar al-Qadhafi door NTC-strijders in oktober 2011, verkondigde Chávez: "We zullen Qadhafi ons hele leven herinneren als een geweldige vechter, een revolutionair en een martelaar. Ze hebben hem vermoord. Het is een schande."<a href="#cite_note-101">[101]</a> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Kanker_en_verdere_nationalisering">Kanker en verdere nationalisering</h4>[<a href="/w/index.php?title=Hugo_Ch%C3%A1vez&veaction=edit&section=16" title="Bewerk dit kopje: Kanker en verdere nationalisering" class="mw-editsection-visualeditor">bewerken</a> | <a href="/w/index.php?title=Hugo_Ch%C3%A1vez&action=edit&section=16" title="De broncode bewerken van de sectie: Kanker en verdere nationalisering">brontekst bewerken</a>]</div> Op 30 juni 2011 bevestigde Chávez in een televisieboodschap vanuit <a href="/wiki/Havana" title="Havana">Havana</a> in <a href="/wiki/Cuba_(land)" title="Cuba (land)">Cuba</a> dat hij herstellende was van een operatie op 10 juni waarbij een tumor werd verwijderd.<a href="#cite_note-102">[102]</a> Vicepresident Elías Jaua verklaarde dat de president zijn macht volledig uit blijft oefenen en dat er geen reden was om de macht over te dragen als gevolg van zijn afwezigheid.<a href="#cite_note-103">[103]</a> Een rapport van 2 juli in <a href="/wiki/El_Peri%C3%B3dico_de_Catalunya" title="El Periódico de Catalunya">El Periódico de Catalunya</a> rapporteerde dat, volgens Venezolaanse diplomatieke bronnen, Chávez "dikkedarmkanker had die had geleid tot een infectie in de buik".<a href="#cite_note-104">[104]</a> Op 3 juli ontkende de Venezolaanse regering echter dat Chávez darmkanker had, en verklaarde dat de tumor volledig was verwijderd, ze stelde verder dat Chávez op weg was naar "volledig herstel".<a href="#cite_note-105">[105]</a> Op 17 juli 2011 meldde het Venezolaanse journaal dat Chávez was teruggekeerd naar Cuba voor verdere behandelingen van kanker.<a href="#cite_note-106">[106]</a> Chávez gaf een publieke verschijning op zijn 57ste verjaardag waarin hij stelde dat zijn gezondheidsproblemen ertoe hadden geleid dat hij zijn leven radicaal zou heroriënteren naar een 'meer divers, meer reflectieve en veelzijdig vooruitzicht', en hij een beroep ging doen op de middenklasse en de particuliere sector om hen te betrekken bij zijn <a href="/wiki/Bolivarisme" title="Bolivarisme">bolivariaanse revolutie</a>, iets wat hij zag als 'vitaal' voor het succes ervan.<a href="#cite_note-107">[107]</a> Kort na deze toespraak, kondigde Chávez in augustus aan dat zijn regering Venezuela's goudindustrie ging nationaliseren, de regering neemt het over van het Russische gecontroleerde vennootschap <a href="/w/index.php?title=Rusoro&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rusoro (de pagina bestaat niet)">Rusoro</a>, op hetzelfde moment was de regering ook bezig met het verplaatsen van de goudvoorraad van het land, die grotendeels werd bewaard in banken van het westen, naar banken van politieke bondgenoten van Venezuela als Rusland, China en Brazilië.<a href="#cite_note-108">[108]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Vierde_presidentieel_termijn:_2013">Vierde presidentieel termijn: 2013</h3>[<a href="/w/index.php?title=Hugo_Ch%C3%A1vez&veaction=edit&section=17" title="Bewerk dit kopje: Vierde presidentieel termijn: 2013" class="mw-editsection-visualeditor">bewerken</a> | <a href="/w/index.php?title=Hugo_Ch%C3%A1vez&action=edit&section=17" title="De broncode bewerken van de sectie: Vierde presidentieel termijn: 2013">brontekst bewerken</a>]</div> In de <a href="/wiki/Venezolaanse_presidentsverkiezingen_2012" title="Venezolaanse presidentsverkiezingen 2012">Venezolaanse presidentsverkiezingen van 2012</a>, werd Chávez herkozen, deze keer met 55% van de stemmen, waarmee hij zijn belangrijkste tegenstander <a href="/wiki/Henrique_Capriles_Radonski" class="mw-redirect" title="Henrique Capriles Radonski">Henrique Capriles Radonski</a> versloeg, die 44% van de stemmen had gekregen. Door zijn ziekte en behandeling in Cuba en tijdens de laatste weken in Caracas werd zijn inauguratie die in januari 2013 gepland stond uitgesteld. Door zijn dood in maart 2013 heeft hij zijn vierde termijn nooit kunnen beginnen.<a href="#cite_note-109">[109]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Politieke_filosofie">Politieke filosofie</h2>[<a href="/w/index.php?title=Hugo_Ch%C3%A1vez&veaction=edit&section=18" title="Bewerk dit kopje: Politieke filosofie" class="mw-editsection-visualeditor">bewerken</a> | <a href="/w/index.php?title=Hugo_Ch%C3%A1vez&action=edit&section=18" title="De broncode bewerken van de sectie: Politieke filosofie">brontekst bewerken</a>]</div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Portrait_of_Sim%C3%B3n_Bol%C3%ADvar_by_Arturo_Michelena.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Portrait_of_Sim%C3%B3n_Bol%C3%ADvar_by_Arturo_Michelena.jpg/150px-Portrait_of_Sim%C3%B3n_Bol%C3%ADvar_by_Arturo_Michelena.jpg" decoding="async" width="150" height="299" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Portrait_of_Sim%C3%B3n_Bol%C3%ADvar_by_Arturo_Michelena.jpg/225px-Portrait_of_Sim%C3%B3n_Bol%C3%ADvar_by_Arturo_Michelena.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Portrait_of_Sim%C3%B3n_Bol%C3%ADvar_by_Arturo_Michelena.jpg/300px-Portrait_of_Sim%C3%B3n_Bol%C3%ADvar_by_Arturo_Michelena.jpg 2x" data-file-width="3216" data-file-height="6408" /></a><figcaption>De 19e-eeuwse generaal en politicus <a href="/wiki/Sim%C3%B3n_Bol%C3%ADvar" title="Simón Bolívar">Simón Bolívar</a> biedt een basis voor de politieke ideeën van Chávez.</figcaption></figure> Hugo Chávez omschreef zijn politieke positie als <a href="/wiki/Bolivarisme" title="Bolivarisme">bolivarisme</a>, een ideologie bedacht door hemzelf, die sterk wordt beïnvloed door de geschriften van <a href="/wiki/Sim%C3%B3n_Bol%C3%ADvar" title="Simón Bolívar">Simón Bolívar</a> (1783-1830), een 19e-eeuwse generaal die leiding gaf aan de strijd tegen de imperialistische Spaanse autoriteiten, en hij wordt op grote schaal vereerd in <a href="/wiki/Latijns-Amerika" title="Latijns-Amerika">Latijns-Amerika</a> tot op de dag van vandaag. Samen met Bolívar zijn de andere twee primaire invloeden op het bolivarisme <a href="/w/index.php?title=Sim%C3%B3n_Rodr%C3%ADguez_(persoon)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Simón Rodríguez (persoon) (de pagina bestaat niet)">Simón Rodríguez</a> (1769-1854), een filosoof die de mentor was van Bolívar, en <a href="/w/index.php?title=Ezequiel_Zamora_(generaal)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ezequiel Zamora (generaal) (de pagina bestaat niet)">Ezequiel Zamora</a> (1817-1860), de Venezolaanse federalistische generaal.<a href="#cite_note-110">[110]</a> Politiek analist <a href="/w/index.php?title=Gregory_Wilpert&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gregory Wilpert (de pagina bestaat niet)">Gregory Wilpert</a>, merkte in zijn studie van de politiek van Chávez op dat als "de belangrijkste ingrediënten voor het revolutionaire bolivarisme van Chávez kunnen worden samengevat: de nadruk op het belang van onderwijs, het creëren van een militair-civiele eenheid, Latijns-Amerikaanse integratie, sociale rechtvaardigheid, en nationale soevereiniteit."<a href="#cite_note-111">[111]</a> Hoewel hij <a href="/wiki/Links_(politiek)" title="Links (politiek)">links</a> was sinds zijn dagen bij de Militaire Academie, was hij sinds hij president was nog linkser geworden, door het verwerpen van de linkse kapitalistische ideologieën, zoals de <a href="/wiki/Sociaaldemocratie" title="Sociaaldemocratie">sociaaldemocratie</a> of de <a href="/wiki/Derde_weg_(sociaaldemocratie)" title="Derde weg (sociaaldemocratie)">Derde Weg</a> en in plaats daarvan omarmde hij het <a href="/wiki/Socialisme" title="Socialisme">socialisme</a>. Hij noemde dit socialisme het <a href="/wiki/Socialisme_van_de_21e_eeuw" title="Socialisme van de 21e eeuw">socialisme van de 21e eeuw</a>. Chávez was goed bekend met de verschillende tradities van het Latijns-Amerikaanse socialisme, door figuren als de Colombiaanse politicus <a href="/wiki/Jorge_Eli%C3%A9cer_Gait%C3%A1n" title="Jorge Eliécer Gaitán">Jorge Eliécer Gaitán</a>,<a href="#cite_note-coanews.org-112">[112]</a> voormalig Chileens president <a href="/wiki/Salvador_Allende" title="Salvador Allende">Salvador Allende</a>,<a href="#cite_note-coanews.org-112">[112]</a> de voormalige Peruaanse president Juan Velasco Alvarado,<a href="#cite_note-Jones_2007._p._40-47-10">[10]</a> de voormalige Panamese president <a href="/wiki/Omar_Torrijos" title="Omar Torrijos">Omar Torrijos</a><a href="#cite_note-Jones_2007._p._52-53-18">[18]</a> en de Cubaanse revolutionairen <a href="/wiki/Che_Guevara" title="Che Guevara">Che Guevara</a> en <a href="/wiki/Fidel_Castro" title="Fidel Castro">Fidel Castro</a>.<a href="#cite_note-coanews.org-112">[112]</a> Andere indirecte invloeden op de politieke filosofie van Chávez zijn de geschriften van de Amerikaanse linguïst <a href="/wiki/Noam_Chomsky" title="Noam Chomsky">Noam Chomsky</a><a href="#cite_note-113">[113]</a> en het Evangelie leringen van Jezus Christus.<a href="#cite_note-114">[114]</a><a href="#cite_note-115">[115]</a> De verbinding van Chávez met het <a href="/wiki/Marxisme" title="Marxisme">marxisme</a> was complex. In mei 1996 gaf hij een interview aan <a href="/w/index.php?title=Agust%C3%ADn_Blanco_Mu%C3%B1oz&action=edit&redlink=1" class="new" title="Agustín Blanco Muñoz (de pagina bestaat niet)">Agustín Blanco Muñoz</a>, waarin hij opmerkte noch marxist, noch antimarxist te zijn, en ook geen communist of anticommunist.<a href="#cite_note-116">[116]</a> Hij was echter goed thuis in vele marxistische teksten. Verschillende internationale marxisten steunden zijn regering.<a href="#cite_note-117">[117]</a> In 2010 verkondigde Hugo Chávez steun voor de ideeën van de marxistische <a href="/wiki/Leon_Trotski" class="mw-redirect" title="Leon Trotski">Leon Trotski</a>, en haalde hij <a href="/wiki/Karl_Marx" title="Karl Marx">Karl Marx</a> en <a href="/wiki/Vladimir_Lenin" title="Vladimir Lenin">Lenin</a> aan.<a href="#cite_note-118">[118]</a><a href="#cite_note-119">[119]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Controverses">Controverses</h2>[<a href="/w/index.php?title=Hugo_Ch%C3%A1vez&veaction=edit&section=19" title="Bewerk dit kopje: Controverses" class="mw-editsection-visualeditor">bewerken</a> | <a href="/w/index.php?title=Hugo_Ch%C3%A1vez&action=edit&section=19" title="De broncode bewerken van de sectie: Controverses">brontekst bewerken</a>]</div> Tegenstanders beschuldigen Hugo Chávez van <a href="/wiki/Demagogie" title="Demagogie">demagogie</a> en <a href="/wiki/Dictatuur_(regeringsvorm)" class="mw-redirect" title="Dictatuur (regeringsvorm)">dictatoriale neigingen</a>. Hij stond erom bekend harde polariserende uitspraken te doen. In een toespraak voor de <a href="/wiki/Verenigde_Naties" title="Verenigde Naties">Verenigde Naties</a> in 2006 vergeleek hij de Amerikaanse president <a href="/wiki/George_Walker_Bush" class="mw-redirect" title="George Walker Bush">Bush</a> met de duivel.<a href="#cite_note-120">[120]</a> Ook vergeleek hij hem onder meer met een ezel. De Britse premier <a href="/wiki/Tony_Blair" title="Tony Blair">Tony Blair</a> werd door hem eens het broertje van <a href="/wiki/Adolf_Hitler" title="Adolf Hitler">Adolf Hitler</a> genoemd en <a href="/wiki/Secretaris-generaal_van_de_OAS" title="Secretaris-generaal van de OAS">secretaris-generaal van de Organisatie van Amerikaanse Staten</a> <a href="/wiki/Jos%C3%A9_Miguel_Insulza" title="José Miguel Insulza">José Miguel Insulza</a> noemde hij een pendejo ('lafbek'), nadat deze kritiek had geuit op de uitspraak van Chávez om kritische particuliere tv-zenders in de toekomst geen vergunning meer te geven. Hij zocht zijn politieke vrienden onder landen zoals <a href="/wiki/Libi%C3%AB" title="Libië">Libië</a>, <a href="/wiki/Iran" title="Iran">Iran</a> en <a href="/wiki/Wit-Rusland" title="Wit-Rusland">Wit-Rusland</a>, die hij allemaal in 2006 bezocht. De dictatoriale leider van Wit-Rusland <a href="/wiki/Aleksandr_Loekasjenko" title="Aleksandr Loekasjenko">Aleksandr Loekasjenko</a>, die volgens de oppositie en door waarnemers door fraude de laatste verkiezingen won, werd door hem geroemd.<a href="#cite_note-121">[121]</a> President <a href="/wiki/Mahmoud_Ahmadinejad" title="Mahmoud Ahmadinejad">Mahmoud Ahmadinejad</a> van Iran heeft ook enkele tegenbezoeken gebracht aan Venezuela en samen richtten hij en Chávez een fonds op voor sociale investeringen, maar het geld was ook bedoeld voor landen die zich van het "imperialistische juk" willen bevrijden.<a href="#cite_note-122">[122]</a> Critici stelden dat zijn ´Boliviaanse Revolutie' steeds verder van een democratie begon af te dwalen. In januari 2006 werd het parlement voor een periode van 18 maanden buitenspel gezet. Op 2 december 2007 werd er een referendum gehouden om verscheidene grondwetswijzigingen te kunnen doorvoeren, waaronder de afschaffing van het maximaal aantal termijnen dat een president herkozen kan worden. Het referendum werd echter door Chávez verloren. In februari 2009 werd er opnieuw een referendum gehouden, deze won hij met 54% van de stemmen en vanaf toen kon men onbeperkt worden herkozen als president. Hij werd ervan beschuldigd politieke tegenstanders het leven moeilijk te maken, strategische bedrijven werden genationaliseerd en particuliere omroepen woerden bedreigd met ontzegging van uitzendvergunningen en hij heeft meermalen te kennen gegeven te streven naar een <a href="/wiki/Eenpartijstelsel" title="Eenpartijstelsel">eenpartijstelsel</a>, een Socialistische Eenheidspartij.<a href="#cite_note-123">[123]</a> Hij wilde dat de Centrale Bank van Venezuela volledig zou worden genationaliseerd.<a href="#cite_note-124">[124]</a> Verder werd het militaire apparaat versterkt; in Rusland kocht Chávez voor ongeveer €790 miljoen in 2006 100.000 <a href="/wiki/AK-47" title="AK-47">kalasjnikov</a>-machinegeweren met bovendien een licentie om ze zelf te produceren en een dertigtal <a href="/wiki/Straaljager" title="Straaljager">straaljagers</a> en <a href="/wiki/Helikopter" title="Helikopter">helikopters</a>. Chávez wordt door zijn opponenten en andere critici beschuldigd van <a href="/wiki/Populisme" title="Populisme">populisme</a>. Bovendien wordt hij ervan beschuldigd dat hij de verkiezingen van 2005 zou hebben beïnvloed door de eindejaarsbonus voor een miljoen ambtenaren vervroegd voor de verkiezingen van 3 december uit te keren. Ook wordt hij beschuldigd van <a href="/wiki/Nepotisme" title="Nepotisme">nepotisme</a>. Nadat hij aan de macht was gekomen, werd zijn familie in belangrijke posities benoemd. Zijn broer Adán werd ambassadeur in Cuba en later minister van Onderwijs. Zijn vader werd gouverneur van de staat Barinas, maar vanwege zijn leeftijd en gezondheid kwam het feitelijke bestuur in handen van zijn broer Argénis. Zijn broer Aníbal werd tot burgemeester benoemd, zijn moeder tot directeur van een kinderfonds. <div style="float: right; width: 23em; margin-left:1em; background-color: #E0E0E0; border: 1px dashed grey; font-size: 85%; padding: 4px 8px 4px 8px;"> Chávez' vermeende antisemitische <a href="/wiki/Kersttoespraak" title="Kersttoespraak">kersttoespraak</a> 2005: "(...) sommige minderheden, de afstammelingen van dezelfde mensen die Christus hebben gekruisigd, de afstammelingen van dezelfde mensen die <a href="/wiki/Sim%C3%B3n_Bol%C3%ADvar" title="Simón Bolívar">Bolívar</a> hier hebben verjaagd en hem ook op hun manier gekruisigd hebben in Santa Marta, in Colombia. Een minderheid heeft zich meester gemaakt van het goud van de wereld, van het zilver, de delfstoffen, het water, het vruchtbare land, de olie, de rijkdommen (...) meer dan de helft van de wereldbevolking leeft in armoede en de armoede blijft maar toenemen in de hele wereld."<a href="#cite_note-125">[125]</a> </div> Eind 2005 werd Chávez door het <a href="/wiki/Simon_Wiesenthalcentrum" class="mw-redirect" title="Simon Wiesenthalcentrum">Simon Wiesenthalcentrum</a> beschuldigd van <a href="/wiki/Antisemitisme" title="Antisemitisme">antisemitisme</a> in zijn kersttoespraak, omdat hij had gezegd dat een minderheid, "de afstammelingen van dezelfde mensen die Christus hebben gekruisigd, de afstammelingen van dezelfde mensen die <a href="/wiki/Sim%C3%B3n_Bol%C3%ADvar" title="Simón Bolívar">Bolívar</a> hier hebben verjaagd en hem ook op hun manier gekruisigd hebben", in het bezit was van de meeste rijkdom in de wereld. Verdedigers van Chávez verklaarden dat hij hiermee niet de Joden bedoelde, maar de kapitalisten dan wel de oligarchie. Toen Chávez op 10 november 2007 bij herhaling <a href="/wiki/Jos%C3%A9_Mar%C3%ADa_Aznar" title="José María Aznar">José María Aznar</a>, oud-premier van <a href="/wiki/Spanje" title="Spanje">Spanje</a>, een <a href="/wiki/Fascist" class="mw-redirect" title="Fascist">fascist</a> had genoemd tijdens een topontmoeting van Spaanse, Portugese en Latijns-Amerikaanse leiders in <a href="/wiki/Chili" title="Chili">Chili</a>, reageerde koning <a href="/wiki/Juan_Carlos" class="mw-redirect" title="Juan Carlos">Juan Carlos</a> van Spanje daarop dat hij nu zijn mond eens moest houden. Later reageerde de president van Nicaragua kritisch op de actie van de Spaanse koning, waarop de koning de top tijdelijk verliet.<a href="#cite_note-126">[126]</a> Nadat Robert Noble, hoofd van <a href="/wiki/Interpol" title="Interpol">Interpol</a>, op 16 mei bekend had gemaakt dat de computerbestanden waaruit bleek dat Chávez banden onderhield met de FARC, authentiek waren, maakte Chávez hem uit voor "een immorele politieman die applaudisseert voor moordenaars". Chávez noemde Noble enkele malen "senõr Ignoble" (laaghartig, gemeen) en "een clown". Toen Colombia de tweede man van de FARC wist om te brengen, vroeg Chávez in zijn wekelijkss tv-show Aló Presidente een minuut stilte voor een "voorbeeldig militair". De financiële controlecommissie van de Nationale Assemblee (het parlement) besloot 26 maart 2008 een onderzoek in te stellen naar landaankopen door twee broers van Chávez. Chávez' familie heeft in de staat Barinas een grote macht opgebouwd. Chávez' vader was er gouverneur, een broer burgemeester, een ander beheerde de salariëring van de ambtenaren, een derde had een topfunctie in de regering. Twee broers werden beschuldigd van grote landaankopen, terwijl Hugo Chávez zei het grootgrondbezit te willen aanpakken.<a href="#cite_note-127">[127]</a> Nadat de Duitse bondskanselier Angela Merkel in een interview had opgemerkt dat Chávez niet voor heel Latijns-Amerika sprak, noemde hij Angela Merkels politiek in zijn tv-show <a href="/wiki/Al%C3%B3_Presidente" title="Aló Presidente">Aló Presidente</a> "hetzelfde soort rechts als dat van Hitler: fascisme" en zei hij dat ze verder naar de ... kon lopen.<a href="#cite_note-128">[128]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Politiek">Politiek</h2>[<a href="/w/index.php?title=Hugo_Ch%C3%A1vez&veaction=edit&section=20" title="Bewerk dit kopje: Politiek" class="mw-editsection-visualeditor">bewerken</a> | <a href="/w/index.php?title=Hugo_Ch%C3%A1vez&action=edit&section=20" title="De broncode bewerken van de sectie: Politiek">brontekst bewerken</a>]</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Economisch_en_sociaal_beleid">Economisch en sociaal beleid</h3>[<a href="/w/index.php?title=Hugo_Ch%C3%A1vez&veaction=edit&section=21" title="Bewerk dit kopje: Economisch en sociaal beleid" class="mw-editsection-visualeditor">bewerken</a> | <a href="/w/index.php?title=Hugo_Ch%C3%A1vez&action=edit&section=21" title="De broncode bewerken van de sectie: Economisch en sociaal beleid">brontekst bewerken</a>]</div> Venezuela is een belangrijke producent van olieproducten. Chávez had een reputatie als prijshavik binnen de <a href="/wiki/OPEC" class="mw-redirect" title="OPEC">OPEC</a>, omdat hij voor de strenge handhaving van de productiequota en voor een hogere streefwaarde van de olieprijzen was. De staatsinkomsten uit de olie-inkomsten waren volgens Cannon toenemend van 51% van het totale inkomen in 2000 tot 56% in 2006, de olie-export groeide van 77% in 1997 tot 89% in 2006.<a href="#cite_note-Cannon87-129">[129]</a> Deze afhankelijkheid van olie was een van de belangrijkste problemen waarmee de regering van Chávez kampte.<a href="#cite_note-Cannon87-129">[129]</a> De econoom <a href="/w/index.php?title=Mark_Weisbrot&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mark Weisbrot (de pagina bestaat niet)">Mark Weisbrot</a> merkte in 2009 in een analyse van de regering van Chávez op dat de huidige economische expansie was begonnen in het eerste kwartaal van 2003, toen de regering van Chávez de controle kreeg over de nationale oliemaatschappij. Sindsdien was het echte BBP bijna verdubbeld.<a href="#cite_note-Weisbrot-130">[130]</a> Voor het jaar 2009 was de Venezolaanse economie gekrompen met een gemiddelde van 2,9% als gevolg van de wereldwijde recessie.<a href="#cite_note-131">[131]</a> Chávez verklaarde dat de Venezolaanse economie in 2010 zeer waarschijnlijk zou blijven krimpen, onder verwijzing naar zowel het IMF als de Wereldbank. Chávez zag de economische crisis als een kans voor het socialisme om zich te verspreiden en zijn wortels uit te breiden.<a href="#cite_note-132">[132]</a> Sinds Chávez werd verkozen in 1998, zijn er meer dan 100.000 bedrijven opgericht in handen van de werknemers met de hulp van de overheid door middel van start-upkredieten en technische opleidingen.<a href="#cite_note-vene-coop-rev-133">[133]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Voedsel">Voedsel</h3>[<a href="/w/index.php?title=Hugo_Ch%C3%A1vez&veaction=edit&section=22" title="Bewerk dit kopje: Voedsel" class="mw-editsection-visualeditor">bewerken</a> | <a href="/w/index.php?title=Hugo_Ch%C3%A1vez&action=edit&section=22" title="De broncode bewerken van de sectie: Voedsel">brontekst bewerken</a>]</div> In tien jaar was de sojaproductie gestegen met 858% tot 54.420 ton. De productie van rijst was gestegen met 84%, tot bijna 1,3 miljoen ton per jaar. De melkproductie was gestegen met 47%.<a href="#cite_note-134">[134]</a> In januari 2012 werd gemeld dat de calorie-inname van het Venezolaanse volk was toegenomen met 130% over de afgelopen 13 jaar.<a href="#cite_note-135">[135]</a> Sinds 2003 had Chávez strikte prijscontroles op voedsel ingesteld, "om prijsspeculatie tegen te gaan, en zo de inflatie terug te brengen".<a href="#cite_note-136">[136]</a> Ook heeft hij een verdelingsnetwerk voor voedsel MERCAL opgericht. Via grote staatswinkels en kleinere winkels werd voedsel tegen lage prijzen verdeeld, zodat ook de armsten voedsel hadden. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Media">Media</h3>[<a href="/w/index.php?title=Hugo_Ch%C3%A1vez&veaction=edit&section=23" title="Bewerk dit kopje: Media" class="mw-editsection-visualeditor">bewerken</a> | <a href="/w/index.php?title=Hugo_Ch%C3%A1vez&action=edit&section=23" title="De broncode bewerken van de sectie: Media">brontekst bewerken</a>]</div> Hoewel de vrijheid van de pers wordt genoemd door twee belangrijke bepalingen in de grondwet van Venezuela uit 1999, had <a href="/wiki/Human_Rights_Watch" title="Human Rights Watch">Human Rights Watch</a> in 2008 kritiek op Chávez voor de uitoefening van "het vaak discriminerende beleid dat de vrijheid van meningsuiting ondermijnt voor journalisten." In 2007 werden 80% van de kabel tv-kanalen, 100% van de kranten en 706 van de 709 radiostations beheerd door privébedrijven.<a href="#cite_note-ma-chavez-rctv-137">[137]</a><a href="#cite_note-znet-rwb-rctv-138">[138]</a> In juli <a href="/wiki/2005" title="2005">2005</a> lanceerde Chávez in <a href="/wiki/Caracas" title="Caracas">Caracas</a> de Zuid-Amerikaanse televisiezender <a href="/wiki/Telesur_(Zuid-Amerika)" class="mw-redirect" title="Telesur (Zuid-Amerika)">Telesur</a>, in een samenwerkingsverband met <a href="/wiki/Argentini%C3%AB" title="Argentinië">Argentinië</a>, <a href="/wiki/Brazili%C3%AB" title="Brazilië">Brazilië</a>, <a href="/wiki/Cuba_(land)" title="Cuba (land)">Cuba</a> en <a href="/wiki/Uruguay" title="Uruguay">Uruguay</a>. Die moet een tegengewicht bieden tegen (volgens Chávez en zijn aanhangers) pro-Amerikaanse nieuwszenders zoals <a href="/wiki/CNN" title="CNN">CNN</a>. In 2006 werd door Chávez de staatsfilmstudio <a href="/w/index.php?title=Villa_del_Cine&action=edit&redlink=1" class="new" title="Villa del Cine (de pagina bestaat niet)">Villa del Cine</a> opgericht.<a href="#cite_note-139">[139]</a> Volgens Chávez was het doel van deze filmstudio de "dictatuur van Hollywood tegengaan".<a href="#cite_note-140">[140]</a> Wekelijks konden burgers rechtstreeks met Hugo Chávez bellen tijdens het tv-programma <a href="/wiki/Al%C3%B3_Presidente" title="Aló Presidente">Aló Presidente</a>. Chávez had een Twitteraccount dat 4.210.000 volgers had in februari 2015.<a href="#cite_note-141">[141]</a> Chávez's Twitter-account is beschreven als een manier voor mensen om bureaucratie te omzeilen en met de president rechtstreeks contact te hebben. Chávez heeft gezegd dat Twitter een andere manier is voor het contact met de burgers, om vele dingen te evalueren en mensen te helpen,<a href="#cite_note-142">[142]</a> en dat hij Twitter ziet als "een wapen dat ook moet worden gebruikt door de revolutie".<a href="#cite_note-ap-twitter-143">[143]</a> In 2010 steeg de beschikbaarheid van internet in Venezuela met 43%. De Venezolaanse staat heeft Infocenters opgericht, die zijn uitgerust met computers met internetverbinding, de computers en het internet waren gratis te gebruiken. In maart 2010 waren er 668 van dergelijke centra, en er zijn er nog meer gepland.<a href="#cite_note-venezuelanalysis20100827-144">[144]</a> In de dagen voor de coup van 11 april 2002, hebben de vijf belangrijkste privé tv-stations in Venezuela advertentieruimte gegeven aan mensen die oproepen tot anti-Chávezdemonstraties.<a href="#cite_note-145">[145]</a><a href="#cite_note-146">[146]</a> In 2006, heeft Chávez aangekondigd dat de uitzendlicentie voor RCTV niet zou worden verlengd, vanwege hun weigering om belastingen en boetes te betalen en de vermeende openlijke steun van de couppoging tegen Chávez in 2002 en rol in het aanzetten tot de olie staking in 2002-2003.<a href="#cite_note-Chavez_to_shut_down_opposition_TV-147">[147]</a> RCTV werd uitgezonden via kabel en satelliet en was alom zichtbaar in Venezuela tot januari 2010, toen het werd uitgesloten door de kabelbedrijven in reactie op een opdracht van de Nationale Commissie van Telecommunicatie.<a href="#cite_note-148">[148]</a><a href="#cite_note-149">[149]</a><a href="#cite_note-va-rctv-not-closed-150">[150]</a> <a href="/w/index.php?title=Fairness_and_Accuracy_in_Reporting&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fairness and Accuracy in Reporting (de pagina bestaat niet)">Fairness and Accuracy in Reporting</a> (FAIR) vroeg zich af, dat als er een televisiestation openlijk een coup steunden in de VS of enig ander westers land, of het station ook niet in de problemen zou komen.<a href="#cite_note-FAIR-coup-rctv-151">[151]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Buitenlandse_politiek">Buitenlandse politiek</h3>[<a href="/w/index.php?title=Hugo_Ch%C3%A1vez&veaction=edit&section=24" title="Bewerk dit kopje: Buitenlandse politiek" class="mw-editsection-visualeditor">bewerken</a> | <a href="/w/index.php?title=Hugo_Ch%C3%A1vez&action=edit&section=24" title="De broncode bewerken van de sectie: Buitenlandse politiek">brontekst bewerken</a>]</div> Chávez heeft het Venezolaanse buitenlands beleid inzake Latijns-Amerikaanse economische en sociale integratie veranderd door het aannemen van bilaterale handels- en wederzijdse hulpovereenkomsten, inclusief zijn zogenaamde 'olie-diplomatie'.<a href="#cite_note-152">[152]</a><a href="#cite_note-153">[153]</a> Chávez verklaarde dat Venezuela een sterke oliekaart moet spelen op het geopolitieke toneel tegen de <a href="/wiki/Verenigde_Staten" title="Verenigde Staten">Verenigde Staten</a>.<a href="#cite_note-154">[154]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Vicepresidenten">Vicepresidenten</h2>[<a href="/w/index.php?title=Hugo_Ch%C3%A1vez&veaction=edit&section=25" title="Bewerk dit kopje: Vicepresidenten" class="mw-editsection-visualeditor">bewerken</a> | <a href="/w/index.php?title=Hugo_Ch%C3%A1vez&action=edit&section=25" title="De broncode bewerken van de sectie: Vicepresidenten">brontekst bewerken</a>]</div> De vicepresident wordt krachtens de grondwet van 2001 benoemd en ontslagen door de president. Chávez benoemde de volgende vijf vicepresidenten: <ul><li>2001-2007: <a href="/w/index.php?title=Jos%C3%A9_Vicente_Wrangel&action=edit&redlink=1" class="new" title="José Vicente Wrangel (de pagina bestaat niet)">José Vicente Wrangel</a>, zijn politieke leermeester</li> <li>2007-2008: <a href="/w/index.php?title=Jorge_Rodriguez&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jorge Rodriguez (de pagina bestaat niet)">Jorge Rodriguez</a></li> <li>2008-2010: <a href="/w/index.php?title=Ramon_Carrizales&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ramon Carrizales (de pagina bestaat niet)">Ramon Carrizales</a></li> <li>2010-2012: <a href="/w/index.php?title=Elias_Joua&action=edit&redlink=1" class="new" title="Elias Joua (de pagina bestaat niet)">Elias Joua</a></li> <li>2012-2013: <a href="/wiki/Nicol%C3%A1s_Maduro" title="Nicolás Maduro">Nicolás Maduro</a>, zijn opvolger.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Privéleven">Privéleven</h2>[<a href="/w/index.php?title=Hugo_Ch%C3%A1vez&veaction=edit&section=26" title="Bewerk dit kopje: Privéleven" class="mw-editsection-visualeditor">bewerken</a> | <a href="/w/index.php?title=Hugo_Ch%C3%A1vez&action=edit&section=26" title="De broncode bewerken van de sectie: Privéleven">brontekst bewerken</a>]</div> <div style="float: right; width: 23em; margin-left:1em; background-color: #E0E0E0; border: 1px dashed grey; font-size: 85%; padding: 4px 8px 4px 8px;"> Hugo Chávez over Jezus: "Hij (Jezus) is met mij in moeilijke tijden, op cruciale momenten. Zonder enige twijfel is Jezus een historisch figuur. Hij was iemand die rebelleerde, een anti-imperialistisch persoon. Hij stelde zich op tegen het Romeinse Rijk (..). Wie denkt dat Jezus een kapitalist was? Nee. <a href="/wiki/Judas_Iskariot" title="Judas Iskariot">Judas</a> was de kapitalist, omdat hij het geld aannam! Christus was een revolutionair. Hij ging de confrontatie aan met de religieuze hiërarchie, hij zette zich af tegen de economisch machten van zijn tijd. Hij verkoos te sterven voor zijn vooruitstrevende humanistische idealen (…) Hij is onze Jezus Christus." </div> Hugo Chávez is twee keer getrouwd. De eerste keer met Nancy Colmenares, een vrouw uit een arm gezin in <a href="/wiki/Sabaneta_(Barinas)" title="Sabaneta (Barinas)">Sabaneta</a>. Ze kregen drie kinderen: Rosa Virginia, María Gabriela en Hugo Rafael. Hugo Rafael leed aan gedragsstoornissen.<a href="#cite_note-MarcanoTyszka_254-255-155">[155]</a> Zowel Maria als Rosa hebben kinderen.<a href="#cite_note-MarcanoTyszka_254-255-155">[155]</a><a href="#cite_note-156">[156]</a> Het echtpaar scheidde kort na de couppoging van Chávez in 1992. Tijdens zijn huwelijk met Colmenares had Chávez een negen jaar durende relatie met historica Herma Marksman.<a href="#cite_note-157">[157]</a> De tweede vrouw van Chávez was journaliste <a href="/w/index.php?title=Marisabel_Rodr%C3%ADguez_de_Ch%C3%A1vez&action=edit&redlink=1" class="new" title="Marisabel Rodríguez de Chávez (de pagina bestaat niet)">Marisabel Rodríguez de Chávez</a>, van wie hij in 2000 scheidde. In dat huwelijk kreeg Chávez een dochter, Rosinés. Chávez werd opgevoed als <a href="/wiki/Rooms-katholiek" class="mw-redirect" title="Rooms-katholiek">rooms-katholiek</a>, hoewel hij een reeks van geschillen had met zowel de Venezolaanse katholieke kerk als de protestantse groepen zoals de <a href="/wiki/New_Tribes_Mission" class="mw-redirect" title="New Tribes Mission">New Tribes Mission</a>.<a href="#cite_note-NewTribes-158">[158]</a><a href="#cite_note-159">[159]</a> Hij beschreef zichzelf als een christen die was opgegroeid met de gedachte om priester te worden. Volgens Chávez heeft zijn socialistische beleid wortels in de leer van <a href="/wiki/Jezus_(traditioneel-christelijk)" title="Jezus (traditioneel-christelijk)">Jezus Christus</a>.<a href="#cite_note-160">[160]</a> Hij gebruikte publiekelijk de slogan "Christus is met de revolutie!".<a href="#cite_note-161">[161]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Onderscheidingen">Onderscheidingen</h2>[<a href="/w/index.php?title=Hugo_Ch%C3%A1vez&veaction=edit&section=27" title="Bewerk dit kopje: Onderscheidingen" class="mw-editsection-visualeditor">bewerken</a> | <a href="/w/index.php?title=Hugo_Ch%C3%A1vez&action=edit&section=27" title="De broncode bewerken van de sectie: Onderscheidingen">brontekst bewerken</a>]</div> Door het Amerikaanse blad <a href="/wiki/Time_(tijdschrift)" title="Time (tijdschrift)">Time</a> werd Chávez opgenomen in de lijst van de 100 invloedrijkste personen in 2005 en 2006.<a href="#cite_note-Padgett-162">[162]</a><a href="#cite_note-influence-163">[163]</a> In een lijst uit 2006 van het Britse tijdschrift New Statesman, werd hij uitgeroepen tot elfde in de lijst van de "Helden van onze tijd".<a href="#cite_note-164">[164]</a> In 2010 stond Chávez in de lijst "'s werelds 50 invloedrijkste figuren" van hetzelfde tijdschrift.<a href="#cite_note-htanna-165">[165]</a> Zijn biografen Marcano en Tyszka geloofden dat hij binnen een paar jaar van zijn presidentschap "zijn plaats in de geschiedenis van de meest geliefde maar ook de meest verachte president van het Venezolaanse volk" had verdiend. De president "inspireerde tot de grootste ijver en de diepste afschuw op hetzelfde moment".<a href="#cite_note-166">[166]</a> Tijdens zijn termijn is Chávez bekroond met de volgende eredoctoraten:<a href="#cite_note-GOV_2005-167">[167]</a> <ul><li>Eredoctoraat in de Politieke Wetenschappen – Toegekend door Kyung Hee University (<a href="/wiki/Republiek_Korea" class="mw-redirect" title="Republiek Korea">Republiek Korea</a>) door rector Chungwon Choue op 16 oktober 1999.</li> <li>Eredoctoraat in de Rechtspraak – Toegekend door de Universidad Autónoma de Santo Domingo (<a href="/wiki/Dominicaanse_Republiek" title="Dominicaanse Republiek">Dominicaanse Republiek</a>) op 9 maart 2001.</li> <li>Eredoctoraat – Toegekend door de Universiteit van Brasilia (<a href="/wiki/Federale_Republiek_Brazili%C3%AB" class="mw-redirect" title="Federale Republiek Brazilië">Federale Republiek Brazilië</a>) door rector Alberto Perez op 3 april 2001.</li> <li>Eredoctoraat – Toegekend door de Diplomatieke Academie van het ministerie van Buitenlandse Zaken (<a href="/wiki/Russische_Federatie" class="mw-redirect" title="Russische Federatie">Russische Federatie</a>) op 15 mei 2001.</li> <li>Eredoctoraat in de Economie – Toegekend door de Faculteit Economie en Bedrijfskunde van de Universiteit van Beijing (<a href="/wiki/Volksrepubliek_China" title="Volksrepubliek China">Volksrepubliek China</a>) op 24 mei 2001.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Zie_ook">Zie ook</h2>[<a href="/w/index.php?title=Hugo_Ch%C3%A1vez&veaction=edit&section=28" title="Bewerk dit kopje: Zie ook" class="mw-editsection-visualeditor">bewerken</a> | <a href="/w/index.php?title=Hugo_Ch%C3%A1vez&action=edit&section=28" title="De broncode bewerken van de sectie: Zie ook">brontekst bewerken</a>]</div> <ul><li><a href="/wiki/%C2%BFPor_qu%C3%A9_no_te_callas%3F" title="¿Por qué no te callas?">¿Por qué no te callas?</a></li> <li><a href="/wiki/Chavismo" title="Chavismo">Chavismo</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Externe_links">Externe links</h2>[<a href="/w/index.php?title=Hugo_Ch%C3%A1vez&veaction=edit&section=29" title="Bewerk dit kopje: Externe links" class="mw-editsection-visualeditor">bewerken</a> | <a href="/w/index.php?title=Hugo_Ch%C3%A1vez&action=edit&section=29" title="De broncode bewerken van de sectie: Externe links">brontekst bewerken</a>]</div> <ul><li><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67679320">.mw-parser-output .taalaanduiding{font-family:sans-serif;font-size:85%;cursor:help;color:var(--color-subtle,#555)}.mw-parser-output .taalaanduiding span{border-bottom:1px dotted var(--color-subtle,#555)}</style>(es) <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120712083013/http://www.chavez.org.ve/">Persoonlijke blog</a></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67679320">(en) <a href="/wiki/Bestand:Comicsfilm.png" class="mw-file-description" title="Pictogram film"><img alt="Pictogram film" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Comicsfilm.png/15px-Comicsfilm.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Comicsfilm.png/23px-Comicsfilm.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Comicsfilm.png/30px-Comicsfilm.png 2x" data-file-width="128" data-file-height="128" /></a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.imdb.com/name/nm1382342/">Hugo Chávez</a> in de <a href="/wiki/Internet_Movie_Database" title="Internet Movie Database">Internet Movie Database</a></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67679320">(en) <a rel="nofollow" class="external text" href="http://worldcat.org/identities/lccn-n93-108109">Werken van of over Hugo Chávez</a> in bibliotheken (volgens de <a href="/wiki/WorldCat" title="WorldCat">WorldCat</a>-catalogus)</li></ul> <div class="toccolours appendix" role="presentation" style="font-size:90%; margin:1em 0 -0.5em; clear:both;"> <div><div style="margin-top:-16px"></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Literatuurbronnen">Literatuurbronnen</h2></div> <ul><li>Alford, Deann (14 oktober 2005). "Venezuela to Expel New Tribes Mission". Christianity Today (Carol Stream, Illinois: Christianity Today International).</li> <li>Ali, Tariq (2006). Pirates of the Caribbean: Axis of Hope. Londen/New York: Verso. <a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/978-1-84467-102-1" title="Speciaal:Boekbronnen/978-1-84467-102-1">ISBN 978-1-84467-102-1</a>.</li> <li>Jones, Bart (2007). Hugo! The Hugo Chávez Story from Mud Hut to Perpetual Revolution. Hanover, New Hampshire: Steerforth Press. <a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/978-1-58642-135-9" title="Speciaal:Boekbronnen/978-1-58642-135-9">ISBN 978-1-58642-135-9</a>.</li> <li>Bellos, Alex (17 december 1999). "New Venezuela hands Chávez wide powers". The Guardian (Londen: Guardian Media Group).</li> <li>Cannon, Barry (2009). Hugo Chávez and the Bolivarian Revolution: Populism and Democracy in a Globalised Age. Manchester: Manchester University Press. <a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/978-0-7190-7771-5" title="Speciaal:Boekbronnen/978-0-7190-7771-5">ISBN 978-0-7190-7771-5</a>.</li> <li>Carl, Traci (11 januari 2007). "Nicaragua's Ortega Signs Trade Pact". The Washington Post (Washington: The Washington Post Company).</li> <li>Chulov, Martin (3 maart 2011). "Libyan rebels reject Hugo Chávez mediation offer". The Guardian (Londen: Guardian Media Group).</li> <li>Cowley, Jason (22 mei 2006). "Heroes of our time – the top 50". New Statesman (Londen).</li> <li>Kozloff, Nicholas (2006). Hugo Chávez: Oil, Politics, and the Challenge to the United States. New York: Palgrave Macmillan. <a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/978-1-4039-7315-3" title="Speciaal:Boekbronnen/978-1-4039-7315-3">ISBN 978-1-4039-7315-3</a>.</li> <li>Kozloff, Nicholas (2008). Revolution!: South America and the Rise of the New Left. New York: Palgrave Macmillan. <a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/978-0-230-61754-4" title="Speciaal:Boekbronnen/978-0-230-61754-4">ISBN 978-0-230-61754-4</a>.</li> <li>Marcano, Christina & Tyszka, Alberto Barrera (2007). Hugo Chávez: The Definitive Biography of Venezuela's Controversial President. New York: Random House. <a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/978-0-679-45666-7" title="Speciaal:Boekbronnen/978-0-679-45666-7">ISBN 978-0-679-45666-7</a>.</li> <li>Padgett, Tim (18 april 2005). "Hugo Chávez: The Radical with Deep Pockets". Time (New York: Time Inc.).</li> <li>Padgett, Tim (30 april 2006). "Hugo Chávez: Leading the Left Wing Charge". Time (New York: Time Inc.).</li> <li>Ramírez, Cristóbal Valencia, C. b. V. (2005). "Venezuela's Bolivarian Revolution: Who Are the Chavistas?". Latin American Perspectives (Thousand Oaks, California: SAGE Publications) 32 (3): p. 79–97.</li> <li>Wilpert, Gregory (2007). Changing Venezuela by Taking Power: The History and Policies of the Chávez Government. Londen/New York: Verso. <a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/978-1-84467-552-4" title="Speciaal:Boekbronnen/978-1-84467-552-4">ISBN 978-1-84467-552-4</a>.</li> <li>Woods, Alan (2006). The Venezuelan Revolution: A Marxist Perspective (Third Edition). Londen: Well Red Books. <a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/978-1-900007-21-4" title="Speciaal:Boekbronnen/978-1-900007-21-4">ISBN 978-1-900007-21-4</a>.</li> <li>"50 People Who Matter 2010: 10. Hugo Chávez". New Statesman (Londen). 21 september 2010.</li> <li>"Chávez offers oil to Europe's poor". The Observer (Londen: Guardian Media Group). 14 mei 2006.</li> <li>"Chávez to nationalise Venezuelan gold industry". The Guardian (Londen: Guardian Media Group). 18 augustus 2011.</li> <li>"Chávez wins Venezuela re-election". BBC News, 4 december 2006.</li> <li>"Venezuela: Hugo Chávez's Revolution". International Crisis Group, 22 februari 2007.</li> <li>"Venezuela President Hugo Chávez meets Libyan delegation". BBC News, 26 april 2011 (a).</li> <li>"Venezuela President Hugo Chávez in middle class appeal". BBC News, 30 juli 2011 (b).</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Noten">Noten</h2></div> <div class="reflist" style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2;-moz-column-width:30em; -webkit-column-width:30em; column-width:30em; list-style-type: decimal;"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><a href="#cite_ref-1">↑</a> Chávez geciteerd in Jones 2007. p. 23, 25–26. </li> <li id="cite_note-2"><a href="#cite_ref-2">↑</a> Marcano en Tyszka 2007. p. 11. </li> <li id="cite_note-3"><a href="#cite_ref-3">↑</a> Jones 2007. p. 23–24, 26–27. </li> <li id="cite_note-4"><a href="#cite_ref-4">↑</a> Chávez geciteerd in Jones 2007. p. 32–33. </li> <li id="cite_note-5"><a href="#cite_ref-5">↑</a> Chávez geciteerd in Jones 2007. p. 34–36. </li> <li id="cite_note-6"><a href="#cite_ref-6">↑</a> Chávez geciteerd in Marcano en Tyszka 2007. p. 34. </li> <li id="cite_note-7"><a href="#cite_ref-7">↑</a> Jones 2007. p. 49–50. </li> <li id="cite_note-8"><a href="#cite_ref-8">↑</a> Marcano en Tyszka 2007. p. 31. </li> <li id="cite_note-9"><a href="#cite_ref-9">↑</a> Marcano en Tyszka 2007. p. 35. </li> <li id="cite_note-Jones_2007._p._40-47-10">↑ <a href="#cite_ref-Jones_2007._p._40-47_10-0">a</a> <a href="#cite_ref-Jones_2007._p._40-47_10-1">b</a> Jones 2007. p. 40–47. </li> <li id="cite_note-11"><a href="#cite_ref-11">↑</a> Marcano en Tyszka 2007. p. 29–30. </li> <li id="cite_note-cidob.org-12"><a href="#cite_ref-cidob.org_12-0">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120406221518/http://www.cidob.org/en/documentacio/biografias_lideres_politicos/america_del_sur/venezuela/hugo_chavez_frias">Hugo Chávez Frías</a>, CIDOB </li> <li id="cite_note-Jones_2007._p._54–56-13"><a href="#cite_ref-Jones_2007._p._54–56_13-0">↑</a> Jones 2007. p. 54–56. </li> <li id="cite_note-ReferenceA-14"><a href="#cite_ref-ReferenceA_14-0">↑</a> Marcano en Tyszka 2007. p. 37. </li> <li id="cite_note-15"><a href="#cite_ref-15">↑</a> Veldslag in de <a href="/w/index.php?title=Peruviaanse_Onafhankelijkheidsoorlog&action=edit&redlink=1" class="new" title="Peruviaanse Onafhankelijkheidsoorlog (de pagina bestaat niet)">Peruaanse Onafhankelijkheidsoorlog</a>, waarin Simon Bolívar's luitenant, <a href="/wiki/Antonio_Jose_de_Sucre" class="mw-redirect" title="Antonio Jose de Sucre">Antonio Jose de Sucre</a>, royalistische troepen versloeg. </li> <li id="cite_note-Marcano_and_Tyszka._p._36-16">↑ <a href="#cite_ref-Marcano_and_Tyszka._p._36_16-0">a</a> <a href="#cite_ref-Marcano_and_Tyszka._p._36_16-1">b</a> Marcano en Tyszka 2007. p. 36. </li> <li id="cite_note-17"><a href="#cite_ref-17">↑</a> Chávez geciteerd in Jones 2007. p. 40-47. </li> <li id="cite_note-Jones_2007._p._52-53-18">↑ <a href="#cite_ref-Jones_2007._p._52-53_18-0">a</a> <a href="#cite_ref-Jones_2007._p._52-53_18-1">b</a> Jones 2007. p. 52–53. </li> <li id="cite_note-19"><a href="#cite_ref-19">↑</a> Jones 2007. p. 54. </li> <li id="cite_note-20"><a href="#cite_ref-20">↑</a> Chávez geciteerd in Jones 2007 p. 54–55. </li> <li id="cite_note-21"><a href="#cite_ref-21">↑</a> Marcano en Tyszka 2007. p. 38. </li> <li id="cite_note-22"><a href="#cite_ref-22">↑</a> Jones 2007. p. 57–59. </li> <li id="cite_note-23"><a href="#cite_ref-23">↑</a> Jones 2007. p. 59. </li> <li id="cite_note-Chávez_p._59-24">↑ <a href="#cite_ref-Chávez_p._59_24-0">a</a> <a href="#cite_ref-Chávez_p._59_24-1">b</a> Chávez, geciteerd in Jones 2007. p. 59. </li> <li id="cite_note-25"><a href="#cite_ref-25">↑</a> Marcano en Tyszka 2007. p. 39. </li> <li id="cite_note-Marcano_and_Tyszka_p.41-26">↑ <a href="#cite_ref-Marcano_and_Tyszka_p.41_26-0">a</a> <a href="#cite_ref-Marcano_and_Tyszka_p.41_26-1">b</a> Marcano en Tyszka 2007. p. 41. </li> <li id="cite_note-27"><a href="#cite_ref-27">↑</a> Chávez, geciteerd in Jones 2007. p. 60–64. </li> <li id="cite_note-28"><a href="#cite_ref-28">↑</a> Jones 2007. p. 63–65. </li> <li id="cite_note-29"><a href="#cite_ref-29">↑</a> Wilpert 2007. p. 15. </li> <li id="cite_note-30"><a href="#cite_ref-30">↑</a> Marcano and Tyszka 2007. p. 127. </li> <li id="cite_note-31"><a href="#cite_ref-31">↑</a> Jones 2007. p. 226. </li> <li id="cite_note-32"><a href="#cite_ref-32">↑</a> Jones 2007. p. 229 </li> <li id="cite_note-33"><a href="#cite_ref-33">↑</a> Jones 2007. p. 230 </li> <li id="cite_note-34"><a href="#cite_ref-34">↑</a> Jones 2007. p. 234 </li> <li id="cite_note-35"><a href="#cite_ref-35">↑</a> Marcano en Tyszka 2007 p. 151–153, 250–251. </li> <li id="cite_note-36"><a href="#cite_ref-36">↑</a> Marcano en Tyszka 2007. p. 250–255 </li> <li id="cite_note-37"><a href="#cite_ref-37">↑</a> Marcano and Tyszka 2007. p. 243 </li> <li id="cite_note-38"><a href="#cite_ref-38">↑</a> Wilpert 2007. p. 03 </li> <li id="cite_note-Ellner_2005-39"><a href="#cite_ref-Ellner_2005_39-0">↑</a> Ellner 2005 </li> <li id="cite_note-Hard_Talk-40"><a href="#cite_ref-Hard_Talk_40-0">↑</a> Sackur and Chávez 2010 </li> <li id="cite_note-41"><a href="#cite_ref-41">↑</a> Marcano and Tyszka 2007. p. 148–149 </li> <li id="cite_note-42"><a href="#cite_ref-42">↑</a> Kozloff 2006. p. 61 </li> <li id="cite_note-43"><a href="#cite_ref-43">↑</a> Jones 2007. p. 234–236 </li> <li id="cite_note-44"><a href="#cite_ref-44">↑</a> Marcano en Tyszka 2007. p. 154 </li> <li id="cite_note-45"><a href="#cite_ref-45">↑</a> Gott 2005. p. 178–179 </li> <li id="cite_note-46"><a href="#cite_ref-46">↑</a> Kozloff 2006. p. 83–84 </li> <li id="cite_note-47"><a href="#cite_ref-47">↑</a> Marcano en Tyszka 2007. p. 138 </li> <li id="cite_note-48"><a href="#cite_ref-48">↑</a> Chávez geciteerd in Jones 2007. p. 231 </li> <li id="cite_note-49"><a href="#cite_ref-49">↑</a> Marcano en Tyszka 2007. p. 193–195 </li> <li id="cite_note-50"><a href="#cite_ref-50">↑</a> Jones 2007. p. 237 </li> <li id="cite_note-ReferenceB-51">↑ <a href="#cite_ref-ReferenceB_51-0">a</a> <a href="#cite_ref-ReferenceB_51-1">b</a> Marcano en Tyszka 2007. p. 130. </li> <li id="cite_note-Jones_2007._p._238-52"><a href="#cite_ref-Jones_2007._p._238_52-0">↑</a> Jones 2007. p. 238. </li> <li id="cite_note-53"><a href="#cite_ref-53">↑</a> Jones 2007. p. 239. </li> <li id="cite_note-Jones_2007._p._240-54"><a href="#cite_ref-Jones_2007._p._240_54-0">↑</a> Jones 2007. p. 240. </li> <li id="cite_note-InternationalCrisisGroup05-55"><a href="#cite_ref-InternationalCrisisGroup05_55-0">↑</a> International Crisis Group 2007. p. 05. </li> <li id="cite_note-56"><a href="#cite_ref-56">↑</a> Jones 2007. p. 241. </li> <li id="cite_note-57"><a href="#cite_ref-57">↑</a> Belos 1999. </li> <li id="cite_note-58"><a href="#cite_ref-58">↑</a> Marcano en Tyszka 2007. p. 140. </li> <li id="cite_note-59"><a href="#cite_ref-59">↑</a> Kozloff 2006. p. 88. </li> <li id="cite_note-Cannon2009_63-60">↑ <a href="#cite_ref-Cannon2009_63_60-0">a</a> <a href="#cite_ref-Cannon2009_63_60-1">b</a> Cannon 2009. p. 63. </li> <li id="cite_note-Cannon2009_42-61"><a href="#cite_ref-Cannon2009_42_61-0">↑</a> Cannon 2009. p. 42. </li> <li id="cite_note-ReferenceC-62"><a href="#cite_ref-ReferenceC_62-0">↑</a> Marcano en Tyszka 2007. p. 141. </li> <li id="cite_note-Ramírez_2005._p._79-63">↑ <a href="#cite_ref-Ramírez_2005._p._79_63-0">a</a> <a href="#cite_ref-Ramírez_2005._p._79_63-1">b</a> Ramírez 2005. p. 79. </li> <li id="cite_note-64"><a href="#cite_ref-64">↑</a> Cannon 2009. p. 42–44. </li> <li id="cite_note-65"><a href="#cite_ref-65">↑</a> Marcano en Tyszka 2007. p. 208–209. </li> <li id="cite_note-InternationalCrisisGroup07-66"><a href="#cite_ref-InternationalCrisisGroup07_66-0">↑</a> International Crisis Group 2007. p. 07. </li> <li id="cite_note-67"><a href="#cite_ref-67">↑</a> Marcano en Tyszka 2007. p. 143. </li> <li id="cite_note-Kozloff08_18-23-68">↑ <a href="#cite_ref-Kozloff08_18-23_68-0">a</a> <a href="#cite_ref-Kozloff08_18-23_68-1">b</a> Kozloff 2008. p. 18–23. </li> <li id="cite_note-Cannon2009_32-69"><a href="#cite_ref-Cannon2009_32_69-0">↑</a> Cannon 2009. p. 32. </li> <li id="cite_note-70"><a href="#cite_ref-70">↑</a> Marcano en Tyszka 2007. p. 171–172. </li> <li id="cite_note-71"><a href="#cite_ref-71">↑</a> Marcano en Tyszka 2007. p. 168. </li> <li id="cite_note-72"><a href="#cite_ref-72">↑</a> Marcano en Tyszka 2007. p. 170–171. </li> <li id="cite_note-73"><a href="#cite_ref-73">↑</a> Marcano en Tyszka 2007. p. 175–184. </li> <li id="cite_note-74"><a href="#cite_ref-74">↑</a> Marcano en Tyszka 2007. p. 181–185. </li> <li id="cite_note-75"><a href="#cite_ref-75">↑</a> Marcano en Tyszka 2007. p. 185. </li> <li id="cite_note-76"><a href="#cite_ref-76">↑</a> Wilpert 2007. p. 24. </li> <li id="cite_note-77"><a href="#cite_ref-77">↑</a> Kozloff 2008. p. 71. </li> <li id="cite_note-Wilpert_2007._p._25-78"><a href="#cite_ref-Wilpert_2007._p._25_78-0">↑</a> Wilpert 2007. p. 25. </li> <li id="cite_note-Cannon2009_64-79">↑ <a href="#cite_ref-Cannon2009_64_79-0">a</a> <a href="#cite_ref-Cannon2009_64_79-1">b</a> <a href="#cite_ref-Cannon2009_64_79-2">c</a> <a href="#cite_ref-Cannon2009_64_79-3">d</a> <a href="#cite_ref-Cannon2009_64_79-4">e</a> <a href="#cite_ref-Cannon2009_64_79-5">f</a> <a href="#cite_ref-Cannon2009_64_79-6">g</a> Cannon 2009. p. 64. </li> <li id="cite_note-80"><a href="#cite_ref-80">↑</a> Wilpert 2007. p. 19. </li> <li id="cite_note-Cannon2009_58-81"><a href="#cite_ref-Cannon2009_58_81-0">↑</a> Cannon 2009. p. 58. </li> <li id="cite_note-82"><a href="#cite_ref-82">↑</a> The Observer 2006. </li> <li id="cite_note-83"><a href="#cite_ref-83">↑</a> International Crisis Group 2007. p. 01. </li> <li id="cite_note-84"><a href="#cite_ref-84">↑</a> BBC News 2006. </li> <li id="cite_note-85"><a href="#cite_ref-85">↑</a> "<a rel="nofollow" class="external text" href="http://archive.gulfnews.com/articles/06/12/04/10087134.html">Chavez wins Venezuelan election</a>", <a href="/w/index.php?title=Gulf_News&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gulf News (de pagina bestaat niet)">Gulf News</a>, 4 december 2006. Geraadpleegd op 14 maart 2012. </li> <li id="cite_note-86"><a href="#cite_ref-86">↑</a> Ireland On-Line. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.today/20120530075014/http://breakingnews.iol.ie/news/story.asp?j=203189624&p=zx3y9x33x">Chavez promises more radical turn toward socialism</a> (4 december 2006). </li> <li id="cite_note-Cannon2009_59-87">↑ <a href="#cite_ref-Cannon2009_59_87-0">a</a> <a href="#cite_ref-Cannon2009_59_87-1">b</a> Cannon 2009. p. 59. </li> <li id="cite_note-Cannon2009_60-88"><a href="#cite_ref-Cannon2009_60_88-0">↑</a> Cannon 2009. p. 60. </li> <li id="cite_note-bloomberg.com-89"><a href="#cite_ref-bloomberg.com_89-0">↑</a> Walter, Mathew. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120120232621/http://www.bloomberg.com/apps/news?pid=newsarchive">“Venezuela May Lower Voting Age, Add Gay Rights in Constitution.”</a> Bloomberg. 11 oktober 2007. </li> <li id="cite_note-90"><a href="#cite_ref-90">↑</a> Fuentes, Federico. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://venezuelanalysis.com/analysis/5346">“Massive Turnout in PSUV Primaries Shows Support for Change.”</a> Green Left Weekly. 9 mei 2010. </li> <li id="cite_note-reuters20070816-91"><a href="#cite_ref-reuters20070816_91-0">↑</a> Ellsworth, Brian, "<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.reuters.com/article/worldNews/idUSN1526395420070816">Venezuela's Chavez calls for end to term limits</a>", Reuters, 16 augustus 2007. Geraadpleegd op 14 maart 2012. </li> <li id="cite_note-92"><a href="#cite_ref-92">↑</a> Romero, Simon, "<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nytimes.com/2007/12/04/world/americas/04venezuela.html">Venezuela Vote Sets Roadblocks on Chávez Path</a>", New York Times, 4 december 2007. Geraadpleegd op 14 maart 2012. </li> <li id="cite_note-Kozloff_2008._p._45-93"><a href="#cite_ref-Kozloff_2008._p._45_93-0">↑</a> Kozloff 2008. p. 45. </li> <li id="cite_note-Wilpert_2007._p._01-02-94"><a href="#cite_ref-Wilpert_2007._p._01-02_94-0">↑</a> Wilpert 2007. p. 01–02. </li> <li id="cite_note-95"><a href="#cite_ref-95">↑</a> Carl 2007. </li> <li id="cite_note-96"><a href="#cite_ref-96">↑</a> McElhinny, Vince. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20101217031110/http://globalexchange.org/countries/americas/venezuela/BankoftheSouth.pdf">"Bank of the South."</a> Bank Information Center. November 2007. </li> <li id="cite_note-97"><a href="#cite_ref-97">↑</a> Rory Carroll in Caracas, "<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.guardian.co.uk/business/2007/oct/12/venezuela.banking">Nobel economist endorses Chávez regional bank plan</a>", Guardian, 12 oktober 2007. Geraadpleegd op 14 maart 2012. </li> <li id="cite_note-Otis,_John-98">↑ <a href="#cite_ref-Otis,_John_98-0">a</a> <a href="#cite_ref-Otis,_John_98-1">b</a> Otis, John, "<a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130814152034/http://www.theworld.org/2011/06/hugo-chavez-arab-spring/">Hugo Chavez and the Arab Spring</a>", <a href="/wiki/The_World" title="The World">The World</a>, 20 juni 2011. Gearchiveerd op 14 augustus 2013. Geraadpleegd op 14 maart 2012. </li> <li id="cite_note-99"><a href="#cite_ref-99">↑</a> Chulov 2011. </li> <li id="cite_note-100"><a href="#cite_ref-100">↑</a> BBC News 2011a. </li> <li id="cite_note-101"><a href="#cite_ref-101">↑</a> "<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.co.uk/news/world-africa-15387872">As it happened: Libya's Col Gaddafi killed</a>", 20 oktober 2011. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120315025053/http://www.bbc.co.uk/news/world-africa-15387872">Gearchiveerd</a> op 15 maart 2012. Geraadpleegd op 14 maart 2012. </li> <li id="cite_note-102"><a href="#cite_ref-102">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110703132105/http://english.eluniversal.com/2011/07/01/president-chavezs-address-to-the-nation.shtml">"President Chávez's address to the Nation"</a>. <a href="/w/index.php?title=El_Universal_(Caracas)&action=edit&redlink=1" class="new" title="El Universal (Caracas) (de pagina bestaat niet)">El Universal</a>, 1 juli 2011 </li> <li id="cite_note-103"><a href="#cite_ref-103">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130514200548/http://english.eluniversal.com/2011/07/01/venezuelan-vp-rules-out-declaring-temporary-absence-of-chavez.shtml">"Venezuelan VP rules out declaring temporary absence of Chávez"</a>. <a href="/w/index.php?title=El_Universal_(Caracas)&action=edit&redlink=1" class="new" title="El Universal (Caracas) (de pagina bestaat niet)">El Universal</a>, 1 juli 2011 </li> <li id="cite_note-104"><a href="#cite_ref-104">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.elperiodico.com/es/noticias/internacional/chavez-fue-operado-cancer-colon-por-medico-espanol-1062455">"Chávez fue operado de un cáncer de colon por un médico español."</a> <a href="/wiki/El_Peri%C3%B3dico_de_Catalunya" title="El Periódico de Catalunya">El Periódico de Catalunya</a>, 2 juli 2011 </li> <li id="cite_note-105"><a href="#cite_ref-105">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.today/20120405073232/http://www.el-nacional.com/www/site/p_contenido.php?q=nodo/218578/Naci%C3%B3n/Maduro:-Presidente-Ch%C3%A1vez-no-tiene-c%C3%A1ncer-de-colon">"Maduro niega que haya secretismo sobre salud de Chávez"</a>. <a href="/w/index.php?title=El_Nacional_(Caracas)&action=edit&redlink=1" class="new" title="El Nacional (Caracas) (de pagina bestaat niet)">El Nacional</a>, 3 juli 2011 </li> <li id="cite_note-106"><a href="#cite_ref-106">↑</a> <a href="/w/index.php?title=WCBS&action=edit&redlink=1" class="new" title="WCBS (de pagina bestaat niet)">WCBS-TV</a> (New York) ochtendnieuws, 17 juli 2011, 07:40 uur </li> <li id="cite_note-107"><a href="#cite_ref-107">↑</a> BBC News 2011b. </li> <li id="cite_note-108"><a href="#cite_ref-108">↑</a> The Guardian 2011. </li> <li id="cite_note-109"><a href="#cite_ref-109">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://nos.nl/artikel/481319-president-hugo-chavez-overleden.html">President Hugo Chávez overleden</a> NOS.nl, 5 maart 2013. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20220809181427/https://nos.nl/artikel/481319-president-hugo-chavez-overleden.html">Gearchiveerd</a> op 9 augustus 2022. </li> <li id="cite_note-110"><a href="#cite_ref-110">↑</a> Cameron, Maxwell (2001). <cite><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/sim_latin-american-research-review_2001_36_3/page/263">Venezuela's Hugo Chavez: Savior or Threat to Democracy?</a></cite>. Latin American Research Review 36 (3). </li> <li id="cite_note-111"><a href="#cite_ref-111">↑</a> Wilpert 2007 p. 16. </li> <li id="cite_note-coanews.org-112">↑ <a href="#cite_ref-coanews.org_112-0">a</a> <a href="#cite_ref-coanews.org_112-1">b</a> <a href="#cite_ref-coanews.org_112-2">c</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090430200239/http://coanews.org/article/2007/wall-street-journal-claims-chavez-oil-policy-aims-to-weaken-us">Wall Street Journal Claims Chavez Oil Policy "Aims to Weaken US", Stephen Lendman, COA News</a> </li> <li id="cite_note-113"><a href="#cite_ref-113">↑</a> Suggett, James, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.venezuelanalysis.com/news/4748">Noam Chomsky Meets with Chavez in Venezuela, James Suggett, Mérida, 27 augustus 2009</a>. Venezuelanalysis.com. Geraadpleegd op 14 maart 2012. </li> <li id="cite_note-114"><a href="#cite_ref-114">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://news.bbc.co.uk/2/hi/americas/4359924.stm">Hugo Chavez: Charming provocateur</a>, Robin Lustig, BBC News, Parijs. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230404042449/http://news.bbc.co.uk/2/hi/americas/4359924.stm">Gearchiveerd</a> op 4 april 2023. </li> <li id="cite_note-115"><a href="#cite_ref-115">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.usatoday.com/news/world/2007-01-10-chavez-venezuela_x.htm?csp=34">Chavez promises a socialist Venezuela as he starts new 6-year term, 1/10/2007</a>, <a href="/wiki/USA_Today" title="USA Today">USA Today</a>.com </li> <li id="cite_note-116"><a href="#cite_ref-116">↑</a> Quoted in Jones 2007. p. 236. </li> <li id="cite_note-117"><a href="#cite_ref-117">↑</a> Zie bijvoorbeeld Woods 2006 en Ali 2006. </li> <li id="cite_note-118"><a href="#cite_ref-118">↑</a> Malinarich, Nathalie, "<a rel="nofollow" class="external text" href="http://news.bbc.co.uk/2/hi/americas/6246219.stm">Chavez accelerates on path to socialism</a>", BBC News, 10 januari 2007. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230404022927/http://news.bbc.co.uk/2/hi/americas/6246219.stm">Gearchiveerd</a> op 4 april 2023. </li> <li id="cite_note-119"><a href="#cite_ref-119">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.marxist.com/chavez-trotskyist-president120107.htm">“What is the problem? I am also a Trotskyist!” – Chavez is sworn in as president of Venezuela</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230404041348/http://www.marxist.com/chavez-trotskyist-president120107.htm">Gearchiveerd</a> op 4 april 2023. </li> <li id="cite_note-120"><a href="#cite_ref-120">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140811224245/http://nos.nl/artikel/57998-chavez-bush-is-duivel-en-alcoholist.html">Chavez: "Bush is duivel en alcoholist"</a>, NOS, 22 september 2006 </li> <li id="cite_note-121"><a href="#cite_ref-121">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://archief.nrc.nl/?modus=l&text=Ch%E1vez+bezoekt+de+as+van+het+goed&hit=1&set=2">Chávez bezoekt de as van het goed</a>, NRC, 27 juli 2006 </li> <li id="cite_note-122"><a href="#cite_ref-122">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nrc.nl/handelsblad/van/2007/januari/16/president-iran-in-latijns-amerika-11260365">President Iran in Latijns-Amerika</a>, NRC, 16 januari 2007 </li> <li id="cite_note-123"><a href="#cite_ref-123">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://archief.nrc.nl/?modus=l&text=Linkse+latinos+blijven+verdeeld&hit=1&set=8">Linkse latinos blijven verdeeld</a>, NRC, 10 januari 2007 </li> <li id="cite_note-124"><a href="#cite_ref-124">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://archief.nrc.nl/?modus=l&text=Ch%E1vez+wil+nationaliseringen+en+meer+macht&hit=1&set=10">Chávez wil nationaliseringen en meer macht</a>, NRC, 9 januari 2007 </li> <li id="cite_note-125"><a href="#cite_ref-125">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.forward.com/articles/1874">Venezuela’s Jews Defend Leftist President in Flap Over Remarks</a> The Jewish Daily Forward, 13 januari 2006. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110805151731/http://www.forward.com/articles/1874/">Gearchiveerd</a> op 5 augustus 2011. </li> <li id="cite_note-126"><a href="#cite_ref-126">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.elmundo.es/elmundo/2007/11/11/internacional/1194736896.html">Chávez: 'Será Rey, pero no me puede hacer callar'</a>, El Mundo, 11 november 2007. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210608195939/https://www.elmundo.es/elmundo/2007/11/11/internacional/1194736896.html">Gearchiveerd</a> op 8 juni 2021. </li> <li id="cite_note-127"><a href="#cite_ref-127">↑</a> "Parlement onderzoekt broers Chávez" NRC Handelsblad 27 maart 2008 </li> <li id="cite_note-128"><a href="#cite_ref-128">↑</a> ”Chávez: Merkel is een fascist”, NRC Handelsblad 13 mei 2008 </li> <li id="cite_note-Cannon87-129">↑ <a href="#cite_ref-Cannon87_129-0">a</a> <a href="#cite_ref-Cannon87_129-1">b</a> Cannon, p. 87. </li> <li id="cite_note-Weisbrot-130"><a href="#cite_ref-Weisbrot_130-0">↑</a> Weisbrot, Mark, Ray, Rebecca, and Sandoval, Luis. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cepr.net/documents/publications/venezuela-2009-02.pdf">"The Chávez Administration at 10 Years."</a> Centre for Economic and Policy Research. 2009. </li> <li id="cite_note-131"><a href="#cite_ref-131">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20151124081728/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ve.html">"Venezuela."</a> CIA World Factbook. 3 augustus 2010. </li> <li id="cite_note-132"><a href="#cite_ref-132">↑</a> Daniel, Frank. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.reuters.com/article/idUSTRE63P05U20100426">"Chavez says Venezuela GDP may shrink again in 2010."</a> Reuters. 25 april 2010. </li> <li id="cite_note-vene-coop-rev-133"><a href="#cite_ref-vene-coop-rev_133-0">↑</a> Bowman, Betsy, Stone, Bob (juli/augustus). <cite><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.dollarsandsense.org/archives/2006/0706bowmanstone.html">Venezuela's Cooperative Revolution</a></cite>. Dollars and Sense 15 (266). </li> <li id="cite_note-134"><a href="#cite_ref-134">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://venezuelanalysis.com/news/5588">Venezuela’s Agricultural Production Advances</a>. Venezuelanalysis.com. </li> <li id="cite_note-135"><a href="#cite_ref-135">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://venezuelanalysis.com/news/6758">Venezuelan Diet Sees 130% Increase in Calory Intake</a>. Venezuelanalysis.com. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230202161824/http://venezuelanalysis.com/news/6758">Gearchiveerd</a> op 2 februari 2023. </li> <li id="cite_note-136"><a href="#cite_ref-136">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bloomberg.com/news/2011-11-22/chavez-activates-price-law-to-end-capitalist-speculation-1-.html">Chavez Activates Price Law to End Capitalist Speculation</a> </li> <li id="cite_note-ma-chavez-rctv-137"><a href="#cite_ref-ma-chavez-rctv_137-0">↑</a> David Edwards, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mediaaccuracy.org/node/8">Chávez and RCTV: Media Enemies at Home and Abroad</a>. Media Accuracy (19 oktober 2007). </li> <li id="cite_note-znet-rwb-rctv-138"><a href="#cite_ref-znet-rwb-rctv_138-0">↑</a> Lamrani, Salim <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20121012190639/http://www.zcommunications.org/reporters-without-borders-and-rctv-by-salim-lamrani">"Reporters Without Borders and Venezuela’s RCTV"</a>, ZNet, 11 juli 2007 </li> <li id="cite_note-139"><a href="#cite_ref-139">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.today/20120530043413/http://www.villadelcine.gob.ve/index.php/quienes-somos/sobre-la-villa?layout=default">Information on the Villa del Cine</a> Bolivarian Government of Venezuela </li> <li id="cite_note-140"><a href="#cite_ref-140">↑</a> Ingham, James <a rel="nofollow" class="external text" href="http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/americas/7070799.stm">Venezuelan cinema, Chavez style</a> BBC News. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230731210037/http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/americas/7070799.stm">Gearchiveerd</a> op 31 juli 2023. </li> <li id="cite_note-141"><a href="#cite_ref-141">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://twitter.com/chavezcandanga">Hugo Chávez Frías (chavezcandanga) op Twitter</a>. Twitter.com. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150128221606/https://twitter.com/chavezcandanga">Gearchiveerd</a> op 28 januari 2015. Geraadpleegd op 15 februari 2015. </li> <li id="cite_note-142"><a href="#cite_ref-142">↑</a> Carroll, Rory, "<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.guardian.co.uk/world/2010/aug/10/hugo-chavez-twitter-venezuela">Hugo Chávez's Twitter habit proves a popular success</a>", The Guardian, 10 augustus 2010. </li> <li id="cite_note-ap-twitter-143"><a href="#cite_ref-ap-twitter_143-0">↑</a> Chris Toothaker <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.huffingtonpost.com/2010/05/10/chavez-twitter-account-ma_n_569755.html">Chavez Hires 200 To Manage His Twitter Account</a>, Associated Press, 05/8/2010 </li> <li id="cite_note-venezuelanalysis20100827-144"><a href="#cite_ref-venezuelanalysis20100827_144-0">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://venezuelanalysis.com/news/5596">Internet Usage Advances in Venezuela</a>, Venezelanalysis, 27/08/2010 </li> <li id="cite_note-145"><a href="#cite_ref-145">↑</a> Duncan Campbell, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.guardian.co.uk/media/2002/apr/29/mondaymediasection.venezuela">"It's a Coup: your sets will adjust accordingly,"</a> The Guardian, 29 april 2002. </li> <li id="cite_note-146"><a href="#cite_ref-146">↑</a> "The Media War Against the People: A Case Study of Media Concentration and Power in Venezuela", in Olivia Burlingame Goumbri, The Venezuela Reader, Washington, 2005, p 94. </li> <li id="cite_note-Chavez_to_shut_down_opposition_TV-147"><a href="#cite_ref-Chavez_to_shut_down_opposition_TV_147-0">↑</a> BBC NEWS. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://news.bbc.co.uk/2/hi/americas/6215815.stm">Chavez to shut down opposition TV</a> (29 december 2006). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230530191147/http://news.bbc.co.uk/2/hi/americas/6215815.stm">Gearchiveerd</a> op 30 mei 2023. </li> <li id="cite_note-148"><a href="#cite_ref-148">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.noticias24.com/actualidad/noticia/140738/piden-a-operadores-de-cable-suspender-la-senal-de-rctv-por-no-encadenarse/">CONATEL ordenó a las cableras suspender la señal de RCTV por no cumplir la Ley Resorte en</a>. Noticias24.com. Geraadpleegd op 28 september 2010. </li> <li id="cite_note-149"><a href="#cite_ref-149">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nytimes.com/aponline/2010/01/24/world/AP-LT-Venezuela-Media.html">"Anti-Chávez Channel Is Taken Down "</a> </li> <li id="cite_note-va-rctv-not-closed-150"><a href="#cite_ref-va-rctv-not-closed_150-0">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.venezuelanalysis.com/news.php?newsno=2353">Station was never closed as claimed Venezuela's RCTV Reappears on Cable and Satellite</a><a href="/wiki/Wikipedia:Onbereikbare_externe_links" title="Wikipedia:Onbereikbare externe links">[dode link]</a> Venezuelanalysis.com. </li> <li id="cite_note-FAIR-coup-rctv-151"><a href="#cite_ref-FAIR-coup-rctv_151-0">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.fair.org/index.php?page=3107">"Coup Co-Conspirators as Free-Speech Martyrs."</a> <a href="/w/index.php?title=Fairness_and_Accuracy_in_Reporting&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fairness and Accuracy in Reporting (de pagina bestaat niet)">FAIR</a>. 25 mei 2007. </li> <li id="cite_note-152"><a href="#cite_ref-152">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.economist.com/world/la/displaystory.cfm?story_id=4232330">"Using oil to spread revolution" (retitled to "Venezuela and Latin America")</a> The Economist, 28 juli 2005. </li> <li id="cite_note-153"><a href="#cite_ref-153">↑</a> Guyana Diary. (Monthly Newsletter of the Guyana Embassy, Caracas, Venezuela, februari 2004). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20050306151332/http://www.guyana.org/Update/guyana_diary_feb2004.html">"Guyana to Try for Better Oil Rates Under Caracas Accord".</a> "Under the Caracas Energy Accord, countries can purchase oil supplies on concessional terms. It complements the terms of the San Jose Agreement, through which Venezuela offers special financial conditions to signatory oil-buying countries." </li> <li id="cite_note-154"><a href="#cite_ref-154">↑</a> Blum, Justin (Washington Post, 22 november 2005).<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2005/11/21/AR2005112101800.html">"Chavez Pushes Petro-Diplomacy"</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20220602071654/https://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2005/11/21/AR2005112101800.html">Gearchiveerd</a> op 2 juni 2022. </li> <li id="cite_note-MarcanoTyszka_254-255-155">↑ <a href="#cite_ref-MarcanoTyszka_254-255_155-0">a</a> <a href="#cite_ref-MarcanoTyszka_254-255_155-1">b</a> Marcano en Tyszka 2007. p. 254–255. </li> <li id="cite_note-156"><a href="#cite_ref-156">↑</a> Guevara, Aleida, and Hugo Chávez. Chavez, Venezuela and the new Latin America. New York: Ocean Press. 2005. p 95. </li> <li id="cite_note-157"><a href="#cite_ref-157">↑</a> Byrne, Jennifer. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20060526160431/http://www.abc.net.au/foreign/stories/s882059.htm">"Venezuela – Bolivarian Revolution"</a>.Foreign Correspondent. 3 juni 2003. </li> <li id="cite_note-NewTribes-158"><a href="#cite_ref-NewTribes_158-0">↑</a> Alford 2005. </li> <li id="cite_note-159"><a href="#cite_ref-159">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67679320">(es) Otaola, Javier. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.jornada.unam.mx/2006/02/12/mas-otaola.html">"Chávez y sus 'demonios'."</a> La Jornada. 12 februari 2006. </li> <li id="cite_note-160"><a href="#cite_ref-160">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.reuters.com/article/worldNews/idUSN1819661120070519">"Chavez demands Pope apologize for Indian comments"</a>. Reuters. 19 mei 2007. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230404031859/https://www.reuters.com/article/worldNews/idUSN1819661120070519">Gearchiveerd</a> op 4 april 2023. </li> <li id="cite_note-161"><a href="#cite_ref-161">↑</a> Chávez quoted in Marcano en Tyszka 2007. p. 140. </li> <li id="cite_note-Padgett-162"><a href="#cite_ref-Padgett_162-0">↑</a> Padgett 2005. </li> <li id="cite_note-influence-163"><a href="#cite_ref-influence_163-0">↑</a> Padgett 2006. </li> <li id="cite_note-164"><a href="#cite_ref-164">↑</a> Cowley 2006. </li> <li id="cite_note-htanna-165"><a href="#cite_ref-htanna_165-0">↑</a> New Statesman 2010. </li> <li id="cite_note-166"><a href="#cite_ref-166">↑</a> Marcano en Tyszka 2007. p. 148. </li> <li id="cite_note-GOV_2005-167"><a href="#cite_ref-GOV_2005_167-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67679320">(es) <a rel="nofollow" class="external text" href="http://gobiernoenlinea.gob.ve/home/poderG_detalle_interna.dot">Gobierno en Línea: Biografía del Presidente Hugo Rafael Chávez Frías</a>. Government of Venezuela (2005). Geraadpleegd op 15 oktober 2011. </li> </ol></div> </div> <div class="interProject commons mw-list-item" style="display:none;"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:Search/Hugo_Ch%C3%A1vez" class="extiw" title="commons:Special:Search/Hugo Chávez">Mediabestanden</a></div> <div class="interProjectTemplate interProject-groot toccolours" style="display:flex; gap:1em; align-items:center; clear:both; margin:1em 0 -0.5em 0;"> <div style="min-width:max-content;"><a href="/wiki/Bestand:Commons-logo.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/25px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="25" height="34" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/38px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/50px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></div> <div>Mediabestanden die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden op de pagina <a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Hugo_Ch%C3%A1vez" class="extiw" title="commons:Hugo Chávez">Hugo Chávez</a> op <a href="/wiki/Wikimedia_Commons" title="Wikimedia Commons">Wikimedia Commons</a>.</div> </div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Overgenomen van "<a dir="ltr" href="https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Hugo_Chávez&oldid=68400545">https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Hugo_Chávez&oldid=68400545</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Categorie:Alles" title="Categorie:Alles">Categorieën</a>: <ul><li><a href="/wiki/Categorie:President_van_Venezuela" title="Categorie:President van Venezuela">President van Venezuela</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Venezolaans_militair" title="Categorie:Venezolaans militair">Venezolaans militair</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Socialist" title="Categorie:Socialist">Socialist</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Verborgen categorie: <ul><li><a href="/wiki/Categorie:Wikipedia:Onbereikbare_externe_link" title="Categorie:Wikipedia:Onbereikbare externe link">Wikipedia:Onbereikbare externe link</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 19 nov 2024 om 00:06.</li> <li id="footer-info-copyright">De tekst is beschikbaar onder de licentie <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl">Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen</a>, er kunnen aanvullende voorwaarden van toepassing zijn. Zie de <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/nl">gebruiksvoorwaarden</a> voor meer informatie. Wikipedia® is een geregistreerd handelsmerk van de <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, een organisatie zonder winstoogmerk.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Privacybeleid</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia">Over Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Algemeen_voorbehoud">Disclaimers</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Gedragscode</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Ontwikkelaars</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/nl.wikipedia.org">Statistieken</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookieverklaring</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//nl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Hugo_Ch%C3%A1vez&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mobiele weergave</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-7ztkk","wgBackendResponseTime":220,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.383","walltime":"0.714","ppvisitednodes":{"value":7894,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":101980,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":56158,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":22,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":80760,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 335.326 1 -total"," 39.52% 132.509 1 Sjabloon:Appendix"," 38.74% 129.909 2 Sjabloon:Bevat"," 34.51% 115.721 1 Sjabloon:References"," 22.58% 75.718 1 Sjabloon:Infobox_president"," 21.34% 71.544 1 Sjabloon:Infobox_generiek"," 8.97% 30.085 8 Sjabloon:Citeer_nieuws"," 8.74% 29.317 1 Sjabloon:Wikidata_afbeelding"," 8.72% 29.252 1 Sjabloon:Link_IMDb_naam"," 5.74% 19.254 4 Sjabloon:PAGENAMEBASE"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.036","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":3867419,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-api-ext.eqiad.main-554b4d8996-xbw4n","timestamp":"20241118231134","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Hugo Ch\u00e1vez","url":"https:\/\/nl.wikipedia.org\/wiki\/Hugo_Ch%C3%A1vez","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q8440","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q8440","author":{"@type":"Organization","name":"Bijdragers aan Wikimedia-projecten"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2004-12-09T12:40:20Z","dateModified":"2024-11-18T23:06:28Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/8\/8a\/Hugo_Rafael_Ch%C3%A1vez_Fr%C3%ADas.jpeg","headline":"Venezolaans politicus (1954\u20132013)"}</script> </body> </html>