CINXE.COM

Paul Nizan — Wikipédia

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="fr" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Paul Nizan — Wikipédia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )frwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy", "wgMonthNames":["","janvier","février","mars","avril","mai","juin","juillet","août","septembre","octobre","novembre","décembre"],"wgRequestId":"1e970b4e-a6b5-40b4-889a-57880304b75c","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Paul_Nizan","wgTitle":"Paul Nizan","wgCurRevisionId":216222295,"wgRevisionId":216222295,"wgArticleId":41387,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Page utilisant P1477","Page utilisant P27","Page utilisant P69","Page utilisant P26","Page utilisant P40","Page utilisant P102","Page utilisant P607","Page utilisant P166","Page utilisant P485","Article utilisant l'infobox Biographie2 avec la charte écrivain","Page utilisant P18","Page utilisant P1442","Article utilisant l'infobox Biographie2","Article utilisant une Infobox","Article à référence souhaitée","Article contenant un appel à traduction en anglais", "Article de Wikipédia avec notice d'autorité","Page utilisant P1417","Page utilisant P5019","Page utilisant P8313","Page utilisant P7902","Page utilisant P4930","Page utilisant P6706","Page utilisant P7982","Page utilisant P3222","Page utilisant P1284","Page utilisant P4342","Page utilisant P3365","Page utilisant P3219","Page pointant vers des bases externes","Page pointant vers des dictionnaires ou encyclopédies généralistes","Page utilisant P1233","Page pointant vers des bases relatives à la littérature","Page utilisant P1977","Page pointant vers des bases relatives au spectacle","Page utilisant P4724","Page pointant vers des bases relatives à la vie publique","Portail:Littérature française ou francophone/Articles liés","Portail:Littérature française/Articles liés","Portail:Littérature/Articles liés","Portail:France/Articles liés","Portail:Europe/Articles liés","Portail:Politique française/Articles liés","Portail:Politique/Articles liés", "Portail:Communisme/Articles liés","Wikipédia:Article biographique","Portail:Biographie/Articles liés/Politique","Portail:Biographie/Articles liés/Culture et arts","Écrivain français du XXe siècle","Romancier français du XXe siècle","Lauréat du prix Interallié","Pamphlétaire","Écrivain tourangeau","Personnalité du Parti communiste français","Collaborateur de L'Humanité","Personnalité du Faisceau","Élève du lycée Henri-IV au XXe siècle","Élève du lycée Louis-le-Grand","Élève de l'École normale supérieure","Membre du Comité de vigilance des intellectuels antifascistes","Naissance à Tours","Naissance en février 1905","Décès en mai 1940","Décès dans le Pas-de-Calais","Décès à 35 ans","Enseignant au lycée Lalande","Personnalité de l'Action française","Camelot du roi","Élève du lycée Clemenceau de Nantes"],"wgPageViewLanguage":"fr","wgPageContentLanguage":"fr","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Paul_Nizan","wgRelevantArticleId": 41387,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"fr","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"fr"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":30000,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q723621","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false, "wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.ArchiveLinks","ext.gadget.Wdsearch","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging", "ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fr&amp;modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=fr&amp;modules=startup&amp;only=scripts&amp;raw=1&amp;skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fr&amp;modules=site.styles&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.18"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/31/Nizanpaul.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1500"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/31/Nizanpaul.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="1000"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="800"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Paul Nizan — Wikipédia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//fr.m.wikipedia.org/wiki/Paul_Nizan"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Modifier" href="/w/index.php?title=Paul_Nizan&amp;action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipédia (fr)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//fr.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Paul_Nizan"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Flux Atom de Wikipédia" href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes&amp;feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Paul_Nizan rootpage-Paul_Nizan skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Aller au contenu</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="Menu principal" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu principal" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu principal</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu principal</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">masquer</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigation </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal" title="Accueil général [z]" accesskey="z"><span>Accueil</span></a></li><li id="n-thema" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portail:Accueil"><span>Portails thématiques</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Page_au_hasard" title="Affiche un article au hasard [x]" accesskey="x"><span>Article au hasard</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Contact"><span>Contact</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_sp%C3%A9ciales"><span>Pages spéciales</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-Contribuer" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-Contribuer" > <div class="vector-menu-heading"> Contribuer </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-aboutwp" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Aide:D%C3%A9buter"><span>Débuter sur Wikipédia</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Aide:Accueil" title="Accès à l’aide"><span>Aide</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_de_la_communaut%C3%A9" title="À propos du projet, ce que vous pouvez faire, où trouver les informations"><span>Communauté</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes" title="Liste des modifications récentes sur le wiki [r]" accesskey="r"><span>Modifications récentes</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipédia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fr.svg" style="width: 7.4375em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="l&#039;encyclopédie libre" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fr.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Recherche" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Rechercher sur Wikipédia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Rechercher</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Rechercher sur Wikipédia" aria-label="Rechercher sur Wikipédia" autocapitalize="sentences" title="Rechercher sur Wikipédia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Spécial:Recherche"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Rechercher</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Outils personnels"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Apparence"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Modifier l&#039;apparence de la taille, de la largeur et de la couleur de la police de la page" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Apparence" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Apparence</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&amp;wmf_medium=sidebar&amp;wmf_campaign=fr.wikipedia.org&amp;uselang=fr" class=""><span>Faire un don</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&amp;returnto=Paul+Nizan" title="Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire." class=""><span>Créer un compte</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&amp;returnto=Paul+Nizan" title="Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]" accesskey="o" class=""><span>Se connecter</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Plus d’options" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Outils personnels" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Outils personnels</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu utilisateur" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&amp;wmf_medium=sidebar&amp;wmf_campaign=fr.wikipedia.org&amp;uselang=fr"><span>Faire un don</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&amp;returnto=Paul+Nizan" title="Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Créer un compte</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&amp;returnto=Paul+Nizan" title="Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Se connecter</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pages pour les contributeurs déconnectés <a href="/wiki/Aide:Premiers_pas" aria-label="En savoir plus sur la contribution"><span>en savoir plus</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_contributions" title="Une liste des modifications effectuées depuis cette adresse IP [y]" accesskey="y"><span>Contributions</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_discussions" title="La page de discussion pour les contributions depuis cette adresse IP [n]" accesskey="n"><span>Discussion</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Sommaire" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Sommaire</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">masquer</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Début</div> </a> </li> <li id="toc-Biographie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Biographie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Biographie</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Biographie-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Biographie</span> </button> <ul id="toc-Biographie-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Années_de_jeunesse_et_de_formation" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Années_de_jeunesse_et_de_formation"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1</span> <span>Années de jeunesse et de formation</span> </div> </a> <ul id="toc-Années_de_jeunesse_et_de_formation-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-L&#039;intellectuel_engagé" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#L&#039;intellectuel_engagé"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2</span> <span>L'intellectuel engagé</span> </div> </a> <ul id="toc-L&#039;intellectuel_engagé-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Rupture_avec_le_PCF_et_mort_au_combat_lors_de_la_bataille_de_Dunkerque" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Rupture_avec_le_PCF_et_mort_au_combat_lors_de_la_bataille_de_Dunkerque"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.3</span> <span>Rupture avec le PCF et mort au combat lors de la bataille de Dunkerque</span> </div> </a> <ul id="toc-Rupture_avec_le_PCF_et_mort_au_combat_lors_de_la_bataille_de_Dunkerque-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-La_mémoire_de_Nizan_et_le_PCF" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#La_mémoire_de_Nizan_et_le_PCF"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>La mémoire de Nizan et le PCF</span> </div> </a> <ul id="toc-La_mémoire_de_Nizan_et_le_PCF-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Rôle_comme_critique_littéraire" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Rôle_comme_critique_littéraire"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Rôle comme critique littéraire</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Rôle_comme_critique_littéraire-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Rôle comme critique littéraire</span> </button> <ul id="toc-Rôle_comme_critique_littéraire-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Critique_littéraire" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Critique_littéraire"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Critique littéraire</span> </div> </a> <ul id="toc-Critique_littéraire-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Œuvres" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Œuvres"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Œuvres</span> </div> </a> <ul id="toc-Œuvres-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Notes_et_références" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Notes_et_références"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Notes et références</span> </div> </a> <ul id="toc-Notes_et_références-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Voir_aussi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Voir_aussi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Voir aussi</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Voir_aussi-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Voir aussi</span> </button> <ul id="toc-Voir_aussi-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Bibliographie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Bibliographie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.1</span> <span>Bibliographie</span> </div> </a> <ul id="toc-Bibliographie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Articles_connexes" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Articles_connexes"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.2</span> <span>Articles connexes</span> </div> </a> <ul id="toc-Articles_connexes-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Liens_externes" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Liens_externes"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.3</span> <span>Liens externes</span> </div> </a> <ul id="toc-Liens_externes-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Sommaire" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="Table des matières" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Basculer la table des matières" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Basculer la table des matières</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Paul Nizan</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Aller à un article dans une autre langue. Disponible en 24 langues." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-24" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">24 langues</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D9%88%D9%84_%D9%86%D9%8A%D8%B2%D8%A7%D9%86" title="پول نيزان – arabe égyptien" lang="arz" hreflang="arz" data-title="پول نيزان" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="arabe égyptien" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Paul_Nizan" title="Paul Nizan – catalan" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Paul Nizan" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="catalan" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Paul_Nizan" title="Paul Nizan – tchèque" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Paul Nizan" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="tchèque" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Paul_Nizan" title="Paul Nizan – allemand" lang="de" hreflang="de" data-title="Paul Nizan" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="allemand" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Paul_Nizan" title="Paul Nizan – anglais" lang="en" hreflang="en" data-title="Paul Nizan" data-language-autonym="English" data-language-local-name="anglais" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Paul_Nizan" title="Paul Nizan – espéranto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Paul Nizan" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="espéranto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Paul_Nizan" title="Paul Nizan – espagnol" lang="es" hreflang="es" data-title="Paul Nizan" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="espagnol" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Paul_Nizan" title="Paul Nizan – basque" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Paul Nizan" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="basque" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D9%84_%D9%86%DB%8C%D8%B2%D8%A7%D9%86" title="پل نیزان – persan" lang="fa" hreflang="fa" data-title="پل نیزان" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="persan" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Paul_Nizan" title="Paul Nizan – finnois" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Paul Nizan" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="finnois" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Paul_Nizan" title="Paul Nizan – galicien" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Paul Nizan" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="galicien" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Paul_Nizan" title="Paul Nizan – indonésien" lang="id" hreflang="id" data-title="Paul Nizan" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonésien" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Paul_Nizan" title="Paul Nizan – italien" lang="it" hreflang="it" data-title="Paul Nizan" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="italien" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%9D%E3%83%BC%E3%83%AB%E3%83%BB%E3%83%8B%E3%82%B6%E3%83%B3" title="ポール・ニザン – japonais" lang="ja" hreflang="ja" data-title="ポール・ニザン" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japonais" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%ED%8F%B4_%EB%8B%88%EC%9E%A5" title="폴 니장 – coréen" lang="ko" hreflang="ko" data-title="폴 니장" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="coréen" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Paul_Nizan" title="Paul Nizan – néerlandais" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Paul Nizan" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="néerlandais" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Paul_Nizan" title="Paul Nizan – norvégien bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Paul Nizan" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="norvégien bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/Paul_Nizan" title="Paul Nizan – piémontais" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Paul Nizan" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="piémontais" class="interlanguage-link-target"><span>Piemontèis</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Paul_Nizan" title="Paul Nizan – portugais" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Paul Nizan" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugais" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D0%BD,_%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D1%8C" title="Низан, Поль – russe" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Низан, Поль" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="russe" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Paul_Nizan" title="Paul Nizan – suédois" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Paul Nizan" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="suédois" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Paul_Nizan" title="Paul Nizan – turc" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Paul Nizan" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turc" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D1%8C_%D0%9D%D1%96%D0%B7%D0%B0%D0%BD" title="Поль Нізан – ukrainien" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Поль Нізан" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukrainien" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%BF%9D%E7%BD%97%C2%B7%E5%B0%BC%E8%B5%9E" title="保罗·尼赞 – chinois" lang="zh" hreflang="zh" data-title="保罗·尼赞" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="chinois" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q723621#sitelinks-wikipedia" title="Modifier les liens interlangues" class="wbc-editpage">Modifier les liens</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Espaces de noms"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Paul_Nizan" title="Voir le contenu de la page [c]" accesskey="c"><span>Article</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Discussion:Paul_Nizan" rel="discussion" title="Discussion au sujet de cette page de contenu [t]" accesskey="t"><span>Discussion</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Modifier la variante de langue" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">français</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Affichages"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Paul_Nizan"><span>Lire</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Paul_Nizan&amp;veaction=edit" title="Modifier cette page [v]" accesskey="v"><span>Modifier</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Paul_Nizan&amp;action=edit" title="Modifier le wikicode de cette page [e]" accesskey="e"><span>Modifier le code</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Paul_Nizan&amp;action=history" title="Historique des versions de cette page [h]" accesskey="h"><span>Voir l’historique</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Outils de la page"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Outils" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Outils</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Outils</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">masquer</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Plus d’options" > <div class="vector-menu-heading"> Actions </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Paul_Nizan"><span>Lire</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Paul_Nizan&amp;veaction=edit" title="Modifier cette page [v]" accesskey="v"><span>Modifier</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Paul_Nizan&amp;action=edit" title="Modifier le wikicode de cette page [e]" accesskey="e"><span>Modifier le code</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Paul_Nizan&amp;action=history"><span>Voir l’historique</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Général </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_li%C3%A9es/Paul_Nizan" title="Liste des pages liées qui pointent sur celle-ci [j]" accesskey="j"><span>Pages liées</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Suivi_des_liens/Paul_Nizan" rel="nofollow" title="Liste des modifications récentes des pages appelées par celle-ci [k]" accesskey="k"><span>Suivi des pages liées</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//fr.wikipedia.org/wiki/Aide:Importer_un_fichier" title="Téléverser des fichiers [u]" accesskey="u"><span>Téléverser un fichier</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Paul_Nizan&amp;oldid=216222295" title="Adresse permanente de cette version de cette page"><span>Lien permanent</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Paul_Nizan&amp;action=info" title="Davantage d’informations sur cette page"><span>Informations sur la page</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Citer&amp;page=Paul_Nizan&amp;id=216222295&amp;wpFormIdentifier=titleform" title="Informations sur la manière de citer cette page"><span>Citer cette page</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:UrlShortener&amp;url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FPaul_Nizan"><span>Obtenir l'URL raccourcie</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:QrCode&amp;url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FPaul_Nizan"><span>Télécharger le code QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Imprimer / exporter </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Livre&amp;bookcmd=book_creator&amp;referer=Paul+Nizan"><span>Créer un livre</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:DownloadAsPdf&amp;page=Paul_Nizan&amp;action=show-download-screen"><span>Télécharger comme PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Paul_Nizan&amp;printable=yes" title="Version imprimable de cette page [p]" accesskey="p"><span>Version imprimable</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Dans d’autres projets </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Paul_Nizan" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikiquote mw-list-item"><a href="https://fr.wikiquote.org/wiki/Paul_Nizan" hreflang="fr"><span>Wikiquote</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikisource mw-list-item"><a href="https://fr.wikisource.org/wiki/Auteur:Paul_Nizan" hreflang="fr"><span>Wikisource</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q723621" title="Lien vers l’élément dans le dépôt de données connecté [g]" accesskey="g"><span>Élément Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Outils de la page"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Apparence"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Apparence</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">masquer</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Un article de Wikipédia, l&#039;encyclopédie libre.</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="fr" dir="ltr"><div class="bandeau-container metadata homonymie hatnote"><div class="bandeau-cell bandeau-icone" style="display:table-cell;padding-right:0.5em"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Aide:Homonymie" title="Aide:Homonymie"><img alt="Page d’aide sur l’homonymie" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Confusion_colour.svg/20px-Confusion_colour.svg.png" decoding="async" width="20" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Confusion_colour.svg/30px-Confusion_colour.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Confusion_colour.svg/40px-Confusion_colour.svg.png 2x" data-file-width="260" data-file-height="200" /></a></span></div><div class="bandeau-cell" style="display:table-cell;padding-right:0.5em"> <p>Ne doit pas être confondu avec <a href="/wiki/Paul_Nizon" title="Paul Nizon">Paul Nizon</a>. </p> </div></div> <div class="bandeau-container metadata homonymie hatnote"><div class="bandeau-cell bandeau-icone" style="display:table-cell;padding-right:0.5em"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Aide:Homonymie" title="Aide:Homonymie"><img alt="Page d’aide sur l’homonymie" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Logo_disambig.svg/20px-Logo_disambig.svg.png" decoding="async" width="20" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Logo_disambig.svg/30px-Logo_disambig.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Logo_disambig.svg/40px-Logo_disambig.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="375" /></a></span></div><div class="bandeau-cell" style="display:table-cell;padding-right:0.5em"> <p>Pour les articles homonymes, voir <a href="/wiki/Nizan" class="mw-disambig" title="Nizan">Nizan</a>. </p> </div></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r222901683">.mw-parser-output .infobox hr{height:2px;background-color:#E1E1E1}.mw-parser-output .infobox_v3 .row1col{padding:4px;text-align:center;background-color:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);color:var(--color-emphasized,#000000)}</style><div class="infobox_v3 infobox infobox--frwiki noarchive large"><div class="entete icon auteur" style="background-color:#4C6099;color:#FFFFFF"><div>Paul Nizan<style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r155517023">.mw-parser-output .entete.auteur{background-image:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/1e/Picto_infobox_auteur.png")}</style></div></div><div><div class="images" style="padding:2px 0"><span class="mw-default-size" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/Fichier:Nizanpaul.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/31/Nizanpaul.jpg/260px-Nizanpaul.jpg" decoding="async" width="260" height="325" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/31/Nizanpaul.jpg 1.5x" data-file-width="280" data-file-height="350" /></a></span></div><div class="legend">Paul Nizan peu avant sa mort.</div></div><table><caption style="color:#FFFFFF;text-align:center;background-color:#4C6099">Biographie</caption><tbody><tr class=""><th scope="row">Naissance</th><td class=""><div> <time class="nowrap date-lien bday" datetime="1905-02-07" data-sort-value="1905-02-07"><a href="/wiki/7_f%C3%A9vrier" title="7 février">7</a> <a href="/wiki/F%C3%A9vrier_1905" title="Février 1905">février</a> <a href="/wiki/1905_en_litt%C3%A9rature" title="1905 en littérature">1905</a></time><br /><a href="/wiki/Tours" title="Tours">Tours</a> (<a href="/wiki/France" title="France">France</a>)</div></td></tr><tr class=""><th scope="row">Décès</th><td class=""><div> <time class="nowrap date-lien dday" datetime="1940-05-23" data-sort-value="1940-05-23"><a href="/wiki/23_mai" title="23 mai">23</a> <a href="/wiki/Mai_1940" title="Mai 1940">mai</a> <a href="/wiki/1940_en_litt%C3%A9rature" title="1940 en littérature">1940</a></time> <span class="noprint">(à 35&#160;ans)</span><br /><a href="/wiki/Recques-sur-Hem" title="Recques-sur-Hem">Recques-sur-Hem</a> (<a href="/wiki/France" title="France">France</a>)</div></td></tr><tr class=""><th scope="row">Nom de naissance</th><td class=""><div> <span class="wd_p1477">Paul Yves Nizan<span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q723621?uselang=fr#P1477" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span></div></td></tr><tr class=""><th scope="row">Nationalité</th><td class=""><div> <span class="wd_p27"><a href="/wiki/France" title="France">française</a><span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q723621?uselang=fr#P27" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span></div></td></tr><tr class=""><th scope="row">Formation</th><td class=""><div> <span class="wd_p69"><a href="/wiki/Lyc%C3%A9e_Henri-IV" title="Lycée Henri-IV">Lycée Henri-IV</a> <small>(à partir de <time>1916</time>)</small><br /><a href="/wiki/%C3%89cole_normale_sup%C3%A9rieure_(Paris)" title="École normale supérieure (Paris)">École normale supérieure</a> <small>(à partir de <time>1924</time>)</small><br /><a href="/wiki/Lyc%C3%A9e_Georges-Clemenceau_(Nantes)" title="Lycée Georges-Clemenceau (Nantes)">Lycée Georges-Clemenceau</a><br /><a href="/wiki/Lyc%C3%A9e_Louis-le-Grand" title="Lycée Louis-le-Grand">Lycée Louis-le-Grand</a><span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q723621?uselang=fr#P69" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span></div></td></tr><tr class=""><th scope="row">Activité</th><td class=""><div> romancier, philosophe</div></td></tr><tr class=""><th scope="row">Conjoint</th><td class=""><div> <span class="wd_p26">Henriette Nizan <small>(<a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q50143133" class="extiw" title="d:Q50143133"><span class="indicateur-langue" title="Voir l&#39;élément Wikidata correspondant">d</span></a>)</small><span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q723621?uselang=fr#P26" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span></div></td></tr><tr class=""><th scope="row">Enfants</th><td class=""><div> <span class="wd_p40">Anne-Marie Nizan <small>(<a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q111203725" class="extiw" title="d:Q111203725"><span class="indicateur-langue" title="Voir l&#39;élément Wikidata correspondant">d</span></a>)</small><br />Patrick Nizan <small>(<a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q50143294" class="extiw" title="d:Q50143294"><span class="indicateur-langue" title="Voir l&#39;élément Wikidata correspondant">d</span></a>)</small><span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q723621?uselang=fr#P40" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span></div></td></tr></tbody></table><table><caption style="color:#FFFFFF;text-align:center;background-color:#4C6099">Autres informations</caption><tbody><tr class=""><th scope="row">Parti politique</th><td class=""><div> <span class="wd_p102"><a href="/wiki/Parti_communiste_fran%C3%A7ais" title="Parti communiste français">Parti communiste français</a> <small>(<time datetime="1927" data-sort-value="1927" class="date-lien"><a href="/wiki/1927" title="1927">1927</a></time>-<wbr /><time datetime="1939" data-sort-value="1939" class="date-lien"><a href="/wiki/1939" title="1939">1939</a></time>)</small><span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q723621?uselang=fr#P102" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span></div></td></tr><tr class=""><th scope="row">Conflit</th><td class=""><div> <span class="wd_p607"><a href="/wiki/Seconde_Guerre_mondiale" title="Seconde Guerre mondiale">Seconde Guerre mondiale</a><span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q723621?uselang=fr#P607" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span></div></td></tr><tr class=""><th scope="row">Distinction</th><td class=""><div> <span class="wd_p166"><a href="/wiki/Prix_Interalli%C3%A9" title="Prix Interallié">Prix Interallié</a> <small>(<time>1938</time>)</small><span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q723621?uselang=fr#P166" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span></div></td></tr><tr class=""><th scope="row">Archives conservées par</th><td class=""><div> <span class="wd_p485"><a href="/wiki/Archives_d%C3%A9partementales_du_Bas-Rhin" title="Archives départementales du Bas-Rhin">Archives départementales du Bas-Rhin</a> (1828W2)<sup id="cite_ref-wikidata-0ed4f964467b38cb602aaf67070539b20a46e170Q56119332_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-wikidata-0ed4f964467b38cb602aaf67070539b20a46e170Q56119332-1"><span class="cite_crochet">[</span>1<span class="cite_crochet">]</span></a></sup><span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q723621?uselang=fr#P485" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span></div></td></tr></tbody></table><table><caption style="color:#FFFFFF;text-align:center;background-color:#4C6099">Œuvres principales</caption><tbody><tr class=""><td class=""><div> <ul><li><i><a href="/wiki/Aden_Arabie" title="Aden Arabie">Aden Arabie</a></i> (1931)</li> <li><i><a href="/wiki/Les_Chiens_de_garde" title="Les Chiens de garde">Les Chiens de garde</a></i> (1932)</li> <li><i><a href="/wiki/La_Conspiration_(roman)" title="La Conspiration (roman)">La Conspiration</a></i> (1938)</li></ul></div></td></tr></tbody></table><div><div class="images" style="padding:2px 0"><span class="mw-default-size" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/Fichier:LaTargetteFrench_Nizan1.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/LaTargetteFrench_Nizan1.jpg/220px-LaTargetteFrench_Nizan1.jpg" decoding="async" width="220" height="293" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/LaTargetteFrench_Nizan1.jpg/330px-LaTargetteFrench_Nizan1.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/LaTargetteFrench_Nizan1.jpg/440px-LaTargetteFrench_Nizan1.jpg 2x" data-file-width="2448" data-file-height="3264" /></a></span></div><div class="legend">Vue de la sépulture.</div></div><p class="navbar noprint bordered navigation-not-searchable" style="border-top:1px solid#4C6099"><span class="plainlinks" style="text-align:left"><a class="external text" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Paul_Nizan&amp;veaction=edit&amp;section=0">modifier</a> - <a class="external text" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Paul_Nizan&amp;action=edit&amp;section=0">modifier le code</a> - <a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q723621" class="extiw" title="d:Q723621">modifier Wikidata</a></span><span style="text-align:right"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Mod%C3%A8le:Infobox_Biographie2" title="Documentation du modèle"><img alt="Documentation du modèle" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/12px-Info_Simple.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/18px-Info_Simple.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/24px-Info_Simple.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span></span></p></div> <p><b>Paul Nizan</b>, né le <time class="nowrap bday" datetime="1905-02-07" data-sort-value="1905-02-07">7 février 1905</time> à <a href="/wiki/Tours" title="Tours">Tours</a> et mort au combat le <time class="nowrap dday" datetime="1940-05-23" data-sort-value="1940-05-23">23 mai 1940</time> à <a href="/wiki/Recques-sur-Hem" title="Recques-sur-Hem">Recques-sur-Hem</a> dans le <a href="/wiki/Pas-de-Calais" title="Pas-de-Calais">Pas-de-Calais</a>, est un <a href="/wiki/Roman_(litt%C3%A9rature)" title="Roman (littérature)">romancier</a>, <a href="/wiki/Philosophe" title="Philosophe">philosophe</a>, et <a href="/wiki/Journaliste" title="Journaliste">journaliste</a> <a href="/wiki/France" title="France">français</a><sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite_crochet">[</span>2<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>D'abord tenté par le <a href="/wiki/Royalisme" title="Royalisme">royalisme</a> en raison de traditions familiales, il s'engage dans le <a href="/wiki/Parti_communiste_fran%C3%A7ais" title="Parti communiste français">Parti communiste français</a>, dont il devient l'un des principaux intellectuels dans les <a href="/wiki/Ann%C3%A9es_1930" title="Années 1930">années 1930</a>, et qu'il quitte en 1939 à la suite du <a href="/wiki/Pacte_germano-sovi%C3%A9tique" title="Pacte germano-soviétique">pacte germano-soviétique</a> signé par l'<a href="/wiki/Union_des_r%C3%A9publiques_socialistes_sovi%C3%A9tiques" title="Union des républiques socialistes soviétiques">URSS</a> avec l'<a href="/wiki/Allemagne_nazie" class="mw-redirect" title="Allemagne nazie">Allemagne nazie</a>. Cette rupture lui vaut les foudres du <a href="/wiki/Parti_communiste_fran%C3%A7ais" title="Parti communiste français">PCF</a>, qui l'accusera longtemps d'avoir toujours été un traître et un vendu<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite_crochet">[</span>3<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Cet état de fait contrariera pendant une vingtaine d'années la réception de son œuvre, jusqu'à sa <span class="citation">«&#160;réhabilitation&#160;»</span> symbolisée par la préface de <a href="/wiki/Jean-Paul_Sartre" title="Jean-Paul Sartre">Jean-Paul Sartre</a> à la réédition d'<i><a href="/wiki/Aden_Arabie" title="Aden Arabie">Aden Arabie</a></i>. </p><p><a href="/wiki/Agr%C3%A9gation_de_philosophie_en_France" class="mw-redirect" title="Agrégation de philosophie en France">Agrégé de philosophie</a>, il obtient surtout du succès pour ses romans, mais aussi pour son pamphlet <i><a href="/wiki/Les_Chiens_de_garde" title="Les Chiens de garde">Les Chiens de garde</a></i>. Son œuvre comporte également de nombreuses critiques littéraires parues chaque semaine dans le journal <i><a href="/wiki/L%27Humanit%C3%A9" title="L&#39;Humanité">L'Humanité</a></i>, ainsi qu'un ouvrage de vulgarisation philosophique et des traductions de l'anglais et de l'allemand. </p><p>Sa mort à trente-cinq ans en fait pour <a href="/wiki/Jean-Paul_Sartre" title="Jean-Paul Sartre">Jean-Paul Sartre</a> un auteur éternellement jeune, qui n'a pas connu les compromissions de l'après-Seconde Guerre mondiale, et qui parle toujours aux jeunes révoltés&#160;: <span class="citation">«&#160;À présent, que les vieux s'éloignent, qu'ils laissent cet adolescent parler à ses frères&#160;»</span>. La célèbre phrase introductive du roman <i>Aden Arabie</i>&#160;: <span class="citation">«&#160;J'avais vingt ans. Je ne laisserai personne dire que c'est le plus bel âge de la vie&#160;»</span> devint un des slogans des étudiants en <a href="/wiki/Mai_68" title="Mai 68">Mai 68</a><sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite_crochet">[</span>4<span class="cite_crochet">]</span></a></sup><sup class="reference cite_virgule">,</sup><sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite_crochet">[</span>5<span class="cite_crochet">]</span></a></sup><sup class="reference cite_virgule">,</sup><sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite_crochet">[</span>6<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Il est le beau-père du journaliste <a href="/wiki/Olivier_Todd" title="Olivier Todd">Olivier Todd</a> et le grand-père du sociologue <a href="/wiki/Emmanuel_Todd" title="Emmanuel Todd">Emmanuel Todd</a>. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Biographie">Biographie</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Paul_Nizan&amp;veaction=edit&amp;section=1" title="Modifier la section : Biographie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Paul_Nizan&amp;action=edit&amp;section=1" title="Modifier le code source de la section : Biographie"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Années_de_jeunesse_et_de_formation"><span id="Ann.C3.A9es_de_jeunesse_et_de_formation"></span>Années de jeunesse et de formation</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Paul_Nizan&amp;veaction=edit&amp;section=2" title="Modifier la section : Années de jeunesse et de formation" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Paul_Nizan&amp;action=edit&amp;section=2" title="Modifier le code source de la section : Années de jeunesse et de formation"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Paul_Nizan_1924.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Paul_Nizan_1924.jpg/220px-Paul_Nizan_1924.jpg" decoding="async" width="220" height="303" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Paul_Nizan_1924.jpg/330px-Paul_Nizan_1924.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/99/Paul_Nizan_1924.jpg 2x" data-file-width="386" data-file-height="531" /></a><figcaption>Paul Nizan en 1924, alors qu'il était élève de l’<a href="/wiki/%C3%89cole_normale_sup%C3%A9rieure_(France)" title="École normale supérieure (France)">École normale supérieure</a> à Paris.</figcaption></figure> <p>Paul ou Paul-Yves Nizan (né Paul, Pierre, Yves, Henri)<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite_crochet">[</span>7<span class="cite_crochet">]</span></a></sup><sup class="reference cite_virgule">,</sup><sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite_crochet">[</span>8<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> est le fils de Clémentine Métour et de Pierre Nizan<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite_crochet">[</span>9<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, ingénieur des chemins de fer, et le petit-fils d'un ouvrier d'origine <a href="/wiki/Bretons" title="Bretons">bretonne</a>. Son appartenance à la petite bourgeoisie sera, pour lui, difficile à supporter, comme il ressort du portrait qu'il fait de son père dans <i><a href="/wiki/Antoine_Bloy%C3%A9" title="Antoine Bloyé">Antoine Bloyé</a></i><sup id="cite_ref-Ginsbourg_p.7_10-0" class="reference"><a href="#cite_note-Ginsbourg_p.7-10"><span class="cite_crochet">[</span>10<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Il effectue ses études secondaires au lycée de <a href="/wiki/P%C3%A9rigueux" title="Périgueux">Périgueux</a>, où il est remarqué pour ses talents scolaires, puis au <a href="/wiki/Lyc%C3%A9e_Henri-IV" title="Lycée Henri-IV">lycée Henri-IV</a> à partir de 1917, et ses études supérieures (hypokhâgne et khâgne) au <a href="/wiki/Lyc%C3%A9e_Louis-le-Grand" title="Lycée Louis-le-Grand">lycée Louis-le-Grand</a> à partir d'octobre 1922, où il a pour camarade <a href="/wiki/Jean-Paul_Sartre" title="Jean-Paul Sartre">Jean-Paul Sartre</a>, qui devient rapidement son meilleur ami<sup id="cite_ref-GinsbourgAriel_Ginsbourg,_&#39;&#39;Nizan&#39;&#39;6_11-0" class="reference"><a href="#cite_note-GinsbourgAriel_Ginsbourg,_&#39;&#39;Nizan&#39;&#39;6-11"><span class="cite_crochet">[</span>11<span class="cite_crochet">]</span></a></sup><sup class="reference cite_virgule">,</sup><sup id="cite_ref-Sartre_p.17_12-0" class="reference"><a href="#cite_note-Sartre_p.17-12"><span class="cite_crochet">[</span>12<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. En 1923, il participe à une revue éphémère&#160;: <i>La Revue sans titre</i>, dans laquelle il fait paraître deux contes notamment imprégnés des surréalistes (<i>Hécate ou la méprise sentimentale</i> et <i>Complainte du carabin qui disséqua sa petite amie en fumant deux paquets de Maryland</i>) et une critique littéraire qui contient selon Anne Mathieu et François Ouellet <span class="citation">«&#160;nombre des qualités stylistiques qui feront ses meilleures critiques postérieures&#160;»</span>. Nizan, membre du comité directeur de <i>La Revue sans titre</i> permet à Sartre de publier ses premiers écrits. </p><p>Reçu à l’<a href="/wiki/%C3%89cole_normale_sup%C3%A9rieure_(France)" title="École normale supérieure (France)">École normale supérieure</a> en 1924, il se lie aussi d'amitié avec <a href="/wiki/Raymond_Aron" title="Raymond Aron">Raymond Aron</a>. Sartre se souviendra d'ailleurs plus tard de Nizan comme d'un beau jeune homme, toujours bien habillé et plaisant aux femmes&#160;: <span class="citation">«&#160;Je ne me rappelle pas que personne ait désapprouvé les toilettes de Nizan&#160;; nous étions fiers d'avoir un dandy parmi nous&#160;»</span><sup id="cite_ref-Sartre_p.17_12-1" class="reference"><a href="#cite_note-Sartre_p.17-12"><span class="cite_crochet">[</span>12<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Les deux amis partagent la même thurne, passent leur scolarité à travailler ensemble, à refaire le monde au bistro et à marcher dans Paris, si bien que Sartre note ironiquement que tout le monde les confondait, comme <a href="/wiki/L%C3%A9on_Brunschvicg" title="Léon Brunschvicg">Léon Brunschvicg</a>, qui le félicita pour <i>Les Chiens de garde</i>, ouvrage de Nizan<sup id="cite_ref-SartreJean-Paul_Sartre,_&#39;&#39;Préface_à_Aden-Arabie&#39;&#39;16_13-0" class="reference"><a href="#cite_note-SartreJean-Paul_Sartre,_&#39;&#39;Préface_à_Aden-Arabie&#39;&#39;16-13"><span class="cite_crochet">[</span>13<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Sur le plan politique, Paul Nizan cherche sa voie. Arrière-arrière-petit-fils d'un royaliste fusillé pendant la Révolution française, il s'inscrit aux <a href="/wiki/F%C3%A9d%C3%A9ration_nationale_des_Camelots_du_roi" title="Fédération nationale des Camelots du roi">Camelots du Roi</a>, les jeunes de l'<a href="/wiki/Action_fran%C3%A7aise" title="Action française">Action française</a><sup id="cite_ref-Ginsbourg_p.7_10-1" class="reference"><a href="#cite_note-Ginsbourg_p.7-10"><span class="cite_crochet">[</span>10<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. En 1924, il collabore au seul numéro de la revue <i>Les Faisceaux</i> de <a href="/wiki/Georges_Valois" title="Georges Valois">Georges Valois</a>. Il adhère fin 1925 pour quelques mois au mouvement préfasciste de ce dernier, nommé <a href="/wiki/Le_Faisceau" title="Le Faisceau">Le Faisceau</a>, premier parti <a href="/wiki/Fascisme_en_France" class="mw-redirect" title="Fascisme en France">fasciste français</a> aux accents syndicalistes-révolutionnaires. Il s'intéresse à la prise de pouvoir de <a href="/wiki/Benito_Mussolini" title="Benito Mussolini">Benito Mussolini</a> en Italie, porte parfois la chemise du mouvement et invite un des économistes du groupe Le Faisceau à l’École normale pour le présenter aux élèves socialistes (Mussolini étant un ancien socialiste, l'idée existe d'une parenté entre fascisme et socialisme au moment de son arrivée au pouvoir), mais la réunion tourne mal<sup class="need_ref_tag" style="padding-left:2px;"><a href="/wiki/Aide:R%C3%A9f%C3%A9rence_n%C3%A9cessaire" title="Aide:Référence nécessaire">[<abbr class="abbr" title="référence">réf.</abbr>&#160;souhaitée]</a></sup>. </p><p>En cette année 1924, il lit également <a href="/wiki/Vladimir_Ilitch_L%C3%A9nine" title="Vladimir Ilitch Lénine">Lénine</a>, qu'il emprunte à la bibliothèque de l’École, et dont le programme lui semble moins fantaisiste. Georges Valois lui-même dissout très rapidement son groupe en considérant s'être trompé sur les vertus sociales du fascisme. La même année, Nizan voyage en <a href="/wiki/Italie" title="Italie">Italie</a>, alors qu'il s'est déjà rapproché du <a href="/wiki/Communisme" title="Communisme">communisme</a>, et ses lettres à sa fiancée Henriette Alphen montrent surtout son intérêt pour la résistance des communistes face au fascisme<sup id="cite_ref-Ginsbourg_p.8_14-0" class="reference"><a href="#cite_note-Ginsbourg_p.8-14"><span class="cite_crochet">[</span>14<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>En 1926-1927, indécis politiquement et en proie à une dépression, il se rend comme précepteur à <a href="/wiki/Aden" title="Aden">Aden</a> (<a href="/wiki/Y%C3%A9men" title="Yémen">Yémen</a>)<sup id="cite_ref-Ginsbourg_p.8_14-1" class="reference"><a href="#cite_note-Ginsbourg_p.8-14"><span class="cite_crochet">[</span>14<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="L'intellectuel_engagé"><span id="L.27intellectuel_engag.C3.A9"></span>L'intellectuel engagé</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Paul_Nizan&amp;veaction=edit&amp;section=3" title="Modifier la section : L&#39;intellectuel engagé" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Paul_Nizan&amp;action=edit&amp;section=3" title="Modifier le code source de la section : L&#39;intellectuel engagé"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>À son retour, il adhère au <a href="/wiki/Parti_communiste_fran%C3%A7ais" title="Parti communiste français">Parti communiste</a> et épouse Henriette Alphen (1907-1993), une cousine de <a href="/wiki/Claude_L%C3%A9vi-Strauss" title="Claude Lévi-Strauss">Claude Lévi-Strauss</a> née dans une famille juive bourgeoise<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite_crochet">[</span>15<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Ils auront deux enfants, Anne-Marie (1928-1985), future épouse du journaliste <a href="/wiki/Olivier_Todd" title="Olivier Todd">Olivier Todd</a> et mère du sociologue <a href="/wiki/Emmanuel_Todd" title="Emmanuel Todd">Emmanuel Todd</a>, et Patrick (1930). </p><p>Il passe son Diplôme d'études supérieures avec un mémoire sur <span class="citation">«&#160;la signification&#160;»</span>, puis traduit avec Sartre la <i>Psychopathologie générale</i> de <a href="/wiki/Karl_Jaspers" title="Karl Jaspers">Karl Jaspers</a>. Sa réputation grandit dans le milieu universitaire<sup id="cite_ref-GinsbourgAriel_Ginsbourg,_&#39;&#39;Nizan&#39;&#39;9_16-0" class="reference"><a href="#cite_note-GinsbourgAriel_Ginsbourg,_&#39;&#39;Nizan&#39;&#39;9-16"><span class="cite_crochet">[</span>16<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Il participe notamment à la <i>Revue marxiste</i> et à <i>Bifur</i><sup id="cite_ref-GinsbourgAriel_Ginsbourg,_&#39;&#39;Nizan&#39;&#39;14_17-0" class="reference"><a href="#cite_note-GinsbourgAriel_Ginsbourg,_&#39;&#39;Nizan&#39;&#39;14-17"><span class="cite_crochet">[</span>17<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. En <a href="/wiki/1929" title="1929">1929</a>, il est reçu <abbr class="abbr" title="Cinquième">5<sup>e</sup></abbr> à l'<a href="/wiki/Agr%C3%A9gation_de_philosophie_en_France" class="mw-redirect" title="Agrégation de philosophie en France">agrégation de philosophie</a><sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite_crochet">[</span>18<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Il fait son service militaire en 1930, puis l'Université réclame ses services et l'envoie comme professeur à <a href="/wiki/Bourg-en-Bresse" title="Bourg-en-Bresse">Bourg-en-Bresse</a><sup id="cite_ref-GinsbourgAriel_Ginsbourg,_&#39;&#39;Nizan&#39;&#39;16_19-0" class="reference"><a href="#cite_note-GinsbourgAriel_Ginsbourg,_&#39;&#39;Nizan&#39;&#39;16-19"><span class="cite_crochet">[</span>19<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>La publication en <a href="/wiki/1931" title="1931">1931</a> de son premier ouvrage, <i><a href="/wiki/Aden_Arabie" title="Aden Arabie">Aden Arabie</a></i> (qui débute par les deux phrases devenues célèbres&#160;: «&#160;J’avais vingt ans. Je ne laisserai personne dire que c’est le plus bel âge de la vie.&#160;») lui permet de se faire un nom dans le milieu littéraire et intellectuel. </p><p>Il est nommé professeur de philosophie au <a href="/wiki/Lyc%C3%A9e_Lalande_(Bourg-en-Bresse)" class="mw-redirect" title="Lycée Lalande (Bourg-en-Bresse)">lycée Lalande</a> de Bourg-en-Bresse, dont il brossera le tableau dans <i>Présentation d'une ville</i><sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite_crochet">[</span>20<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Nizan se présente aux <a href="/wiki/%C3%89lections_l%C3%A9gislatives_fran%C3%A7aises_de_1932" title="Élections législatives françaises de 1932">élections législatives françaises de 1932</a> (dans la circonscription de Bresse rurale) comme candidat du parti communiste et recueille 2,7&#160;% des voix. La même année, il publie <i><a href="/wiki/Les_Chiens_de_garde" title="Les Chiens de garde">Les Chiens de garde</a></i>, réflexion sur le rôle temporel de la philosophie et <a href="/wiki/Pamphlet" title="Pamphlet">pamphlet</a> contre ses anciens maîtres, en particulier <a href="/wiki/Henri_Bergson" title="Henri Bergson">Henri Bergson</a> et <a href="/wiki/L%C3%A9on_Brunschvicg" title="Léon Brunschvicg">Léon Brunschvicg</a>, et s'engage avec d'autres artistes comme <a href="/wiki/Andr%C3%A9_Malraux" title="André Malraux">André Malraux</a><sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite_crochet">[</span>21<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, au sein du comité de soutien à <a href="/wiki/Thomas_Olszanski" title="Thomas Olszanski">Thomas Olszanski</a>, <a href="/wiki/Immigration_polonaise_dans_le_bassin_minier_du_Nord-Pas-de-Calais" title="Immigration polonaise dans le bassin minier du Nord-Pas-de-Calais">syndicaliste du Nord-Pas-de-Calais</a>, déchu de la citoyenneté française à cause de ses engagements. </p><p>En <a href="/wiki/1933" title="1933">1933</a>, il publie <i><a href="/wiki/Antoine_Bloy%C3%A9" title="Antoine Bloyé">Antoine Bloyé</a></i>, où il évoque la «&#160;trahison de classe&#160;» (comment un homme en vient à «&#160;trahir&#160;» son groupe d'origine en gravissant les échelons sociaux). Ce livre est considéré par la critique comme le premier roman français relevant du «&#160;<a href="/wiki/R%C3%A9alisme_socialiste_en_France" title="Réalisme socialiste en France">réalisme socialiste</a>&#160;». </p><p>La même année, il participe au lancement de <i><a href="/wiki/Commune_(revue)" title="Commune (revue)">Commune</a></i>, revue de l’<a href="/wiki/Association_des_%C3%A9crivains_et_artistes_r%C3%A9volutionnaires" title="Association des écrivains et artistes révolutionnaires">Association des écrivains et artistes révolutionnaires</a> (A.E.A.R.), à laquelle collaborent <a href="/wiki/Henri_Barbusse" title="Henri Barbusse">Henri Barbusse</a>, <a href="/wiki/Andr%C3%A9_Gide" title="André Gide">André Gide</a>, <a href="/wiki/Romain_Rolland" title="Romain Rolland">Romain Rolland</a>, <a href="/wiki/Paul_Vaillant-Couturier" title="Paul Vaillant-Couturier">Paul Vaillant-Couturier</a> et <a href="/wiki/Louis_Aragon" title="Louis Aragon">Louis Aragon</a><sup id="cite_ref-GinsbourgAriel_Ginsbourg,_&#39;&#39;Nizan&#39;&#39;19_22-0" class="reference"><a href="#cite_note-GinsbourgAriel_Ginsbourg,_&#39;&#39;Nizan&#39;&#39;19-22"><span class="cite_crochet">[</span>22<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Paul_Nizan,_prix_Interalli%C3%A9,_d%C3%A9cembre_1938.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Paul_Nizan%2C_prix_Interalli%C3%A9%2C_d%C3%A9cembre_1938.jpg/220px-Paul_Nizan%2C_prix_Interalli%C3%A9%2C_d%C3%A9cembre_1938.jpg" decoding="async" width="220" height="166" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Paul_Nizan%2C_prix_Interalli%C3%A9%2C_d%C3%A9cembre_1938.jpg/330px-Paul_Nizan%2C_prix_Interalli%C3%A9%2C_d%C3%A9cembre_1938.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Paul_Nizan%2C_prix_Interalli%C3%A9%2C_d%C3%A9cembre_1938.jpg/440px-Paul_Nizan%2C_prix_Interalli%C3%A9%2C_d%C3%A9cembre_1938.jpg 2x" data-file-width="1280" data-file-height="964" /></a><figcaption>Paul Nizan, prix Interallié, décembre 1938.</figcaption></figure> <p>Il traduit également coup sur coup, toujours en 1933, <i>L'Amérique tragique</i> de <a href="/wiki/Theodore_Dreiser" title="Theodore Dreiser">Dreiser</a> et <i>Les Soviets dans les affaires mondiales</i> de <a href="/w/index.php?title=Louis_Fischer_(journaliste)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Louis Fischer (journaliste) (page inexistante)">Louis Fischer</a>&#160;<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Louis_Fischer" class="extiw" title="en:Louis Fischer"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais&#160;: «&#160;Louis Fischer&#160;»">(en)</span></a>. Le premier livre analyse la situation des États-Unis pendant la crise financière, et appelle à imiter l'URSS pour s'en sortir&#160;; le second fait le récit des relations internationales de l'URSS depuis la <a href="/wiki/Paix_de_Brest-Litovsk" class="mw-redirect" title="Paix de Brest-Litovsk">paix de Brest-Litovsk</a> jusqu'à la victoire de <a href="/wiki/Joseph_Staline" title="Joseph Staline">Staline</a> sur <a href="/wiki/L%C3%A9on_Trotski" title="Léon Trotski">Trotsky</a><sup id="cite_ref-GinsbourgAriel_Ginsbourg,_&#39;&#39;Nizan&#39;&#39;21-22_23-0" class="reference"><a href="#cite_note-GinsbourgAriel_Ginsbourg,_&#39;&#39;Nizan&#39;&#39;21-22-23"><span class="cite_crochet">[</span>23<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>En 1934-1935, Nizan et son épouse Henriette séjournent un an en <a href="/wiki/Union_sovi%C3%A9tique" class="mw-redirect" title="Union soviétique">URSS</a>&#160;; fréquentant surtout les <a href="/wiki/Apparatchik" title="Apparatchik">apparatchiks</a>, ils ne croient pas à la réalité des <a href="/wiki/Holodomor" title="Holodomor">famines soviétiques</a> ni du <a href="/wiki/Goulag" title="Goulag">goulag</a>. Nizan participe au premier congrès de l'<a href="/wiki/Union_des_%C3%A9crivains_sovi%C3%A9tiques" title="Union des écrivains soviétiques">Union des écrivains soviétiques</a>, et est également chargé d'organiser le séjour d’écrivains amis, tels <a href="/wiki/Andr%C3%A9_Malraux" title="André Malraux">André Malraux</a> (avec qui il devient très lié), <a href="/wiki/Louis_Aragon" title="Louis Aragon">Louis Aragon</a> ou <a href="/wiki/Romain_Rolland" title="Romain Rolland">Romain Rolland</a>. Après le congrès, il s'efforce de maintenir la «&#160;flamme antifasciste&#160;» et de renforcer l'image d'une Union soviétique humaniste. Il développe dans différents articles notamment les thèmes de la naissance de «&#160;l'Homme nouveau&#160;», le bonheur de la jeunesse soviétique au travail ou encore la volonté de paix de l'URSS<sup id="cite_ref-Steel1986_24-0" class="reference"><a href="#cite_note-Steel1986-24"><span class="cite_crochet">[</span>24<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Alors que des voix commencent à dénoncer l'absence de liberté d'expression en URSS et que certains s'inquiètent de la nature policière du régime, Nizan propage les mérites du «&#160;socialisme humain&#160;» au pays de Staline et fait partie de ceux qui permettent au Parti de sortir de son isolement<sup id="cite_ref-Steel1986_24-1" class="reference"><a href="#cite_note-Steel1986-24"><span class="cite_crochet">[</span>24<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Ses publications se succèdent durant les années suivantes&#160;: <i><a href="/wiki/Le_Cheval_de_Troie_(roman)" title="Le Cheval de Troie (roman)">Le Cheval de Troie</a></i><sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25"><span class="cite_crochet">[</span>25<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, <i><a href="/wiki/La_Conspiration_(roman)" title="La Conspiration (roman)">La Conspiration</a></i> (<a href="/wiki/Prix_Interalli%C3%A9" title="Prix Interallié">prix Interallié</a>) ainsi que les contributions à différentes revues et journaux d'obédience communiste&#160;: il écrit dans <i><a href="/wiki/L%27Humanit%C3%A9" title="L&#39;Humanité">L'Humanité</a></i> entre <a href="/wiki/1935" title="1935">1935</a> et <a href="/wiki/1937" title="1937">1937</a>, puis dans le quotidien <i><a href="/wiki/Ce_soir" title="Ce soir">Ce soir</a></i> entre 1937 et 1939. Il rédige notamment des articles sur la politique étrangère et des critiques littéraires. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Rupture_avec_le_PCF_et_mort_au_combat_lors_de_la_bataille_de_Dunkerque">Rupture avec le PCF et mort au combat lors de la bataille de Dunkerque</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Paul_Nizan&amp;veaction=edit&amp;section=4" title="Modifier la section : Rupture avec le PCF et mort au combat lors de la bataille de Dunkerque" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Paul_Nizan&amp;action=edit&amp;section=4" title="Modifier le code source de la section : Rupture avec le PCF et mort au combat lors de la bataille de Dunkerque"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>En <time class="nowrap" datetime="1939-08" data-sort-value="1939-08">août 1939</time>, il rompt avec le PCF à la suite de la signature du <a href="/wiki/Pacte_germano-sovi%C3%A9tique" title="Pacte germano-soviétique">pacte germano-soviétique</a>. Sa lettre à <a href="/wiki/Jacques_Duclos" title="Jacques Duclos">Jacques Duclos</a> est très sèche&#160;: <span class="citation">«&#160;Je t'adresse ma démission du P. C. français. Ma situation de soldat mobilisé me dispense de rien ajouter de plus<sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26"><span class="cite_crochet">[</span>26<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>.&#160;»</span> </p><p>Son motif n'est pas un jugement moral contre l'<a href="/wiki/Union_des_r%C3%A9publiques_socialistes_sovi%C3%A9tiques" title="Union des républiques socialistes soviétiques">URSS</a><sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27"><span class="cite_crochet">[</span>27<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, il reproche au contraire au PCF d'avoir manqué de cynisme&#160;: <span class="citation">«&#160;il n'y a que les événements qui me confirmeront ou m'infirmeront. Mais non les arguments du type moral. Ce n'est pas parce que je croyais «&#160;mal&#160;» de la part de l'URSS son accord avec Berlin que j'ai pris la résolution que j'ai prise. C'est précisément parce que j'ai pensé que les communistes français ont manqué du cynisme politique nécessaire et du pouvoir politique de mensonge qu'il eût fallu pour tirer les bénéfices les plus grands d'une opération diplomatique dangereuse. Que n'ont-ils eu l'audace des Russes<sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28"><span class="cite_crochet">[</span>28<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>&#160;?&#160;»</span> </p><p>Au fond, selon <a href="/wiki/Simone_de_Beauvoir" title="Simone de Beauvoir">Simone de Beauvoir</a> avec qui il est lié, il se sent trahi. Ses camarades communistes ne lui avaient pas soufflé mot de ce qui se tramait&#160;: il pensait qu'ils l'avaient délibérément maintenu dans l'ignorance et il en avait été blessé à mort<sup id="cite_ref-:0_29-0" class="reference"><a href="#cite_note-:0-29"><span class="cite_crochet">[</span>29<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Dans une lettre du 8 décembre 1939 à Jean-Paul Sartre, il commente encore l'épisode&#160;: <span class="citation">«&#160;Tout cela est impubliable avant longtemps. Les romans mêmes sont censurés d'une manière qui donne le vertige et je ne pourrais point expliquer maintenant les raisons qui m'ont fait démissionner du Parti communiste<sup id="cite_ref-:0_29-1" class="reference"><a href="#cite_note-:0-29"><span class="cite_crochet">[</span>29<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>.&#160;»</span> </p><p>Le <time class="nowrap dday" datetime="1940-05-23" data-sort-value="1940-05-23">23 mai 1940</time>, il meurt au combat au <a href="/wiki/Ch%C3%A2teau_de_Cocove" title="Château de Cocove">château de Cocove</a> à <a href="/wiki/Recques-sur-Hem" title="Recques-sur-Hem">Recques-sur-Hem</a>, au début de la <a href="/wiki/Seconde_Guerre_mondiale" title="Seconde Guerre mondiale">Seconde Guerre mondiale</a>, lors de l'<a href="/wiki/Bataille_de_Dunkerque" title="Bataille de Dunkerque">offensive allemande contre Dunkerque</a>. Son dernier manuscrit n’a pas été retrouvé. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:LaTargetteFrench_Nizan1.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/LaTargetteFrench_Nizan1.jpg/220px-LaTargetteFrench_Nizan1.jpg" decoding="async" width="220" height="293" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/LaTargetteFrench_Nizan1.jpg/330px-LaTargetteFrench_Nizan1.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/LaTargetteFrench_Nizan1.jpg/440px-LaTargetteFrench_Nizan1.jpg 2x" data-file-width="2448" data-file-height="3264" /></a><figcaption>Tombe de Paul Nizan.</figcaption></figure> <p>Paul Nizan est enterré à la <a href="/wiki/N%C3%A9cropole_nationale_de_la_Targette" title="Nécropole nationale de la Targette">nécropole nationale de la Targette</a>, à <a href="/wiki/Neuville-Saint-Vaast" title="Neuville-Saint-Vaast">Neuville-Saint-Vaast</a> (carré B, rangée 9, tombe <abbr class="abbr" title="numéro">n<sup>o</sup></abbr>&#160;8189). </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="La_mémoire_de_Nizan_et_le_PCF"><span id="La_m.C3.A9moire_de_Nizan_et_le_PCF"></span>La mémoire de Nizan et le PCF</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Paul_Nizan&amp;veaction=edit&amp;section=5" title="Modifier la section : La mémoire de Nizan et le PCF" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Paul_Nizan&amp;action=edit&amp;section=5" title="Modifier le code source de la section : La mémoire de Nizan et le PCF"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>À la suite de sa rupture avec le Parti communiste, il subit des attaques nombreuses et violentes de la part du parti&#160;: en mars 1940, <a href="/wiki/Maurice_Thorez" title="Maurice Thorez">Maurice Thorez</a> signe, dans le journal <i>Die Welt</i>, l'édition allemande de l'organe de la <a href="/wiki/Internationale_communiste" title="Internationale communiste">Troisième Internationale</a>, un article intitulé «&#160;Les traîtres au pilori&#160;», et qualifie Nizan «&#160;d'agent de la police&#160;». Durant l'Occupation, un texte émanant du PCF clandestin parle du «&#160;policier Nizan<sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span class="cite_crochet">[</span>30<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>&#160;». L'offensive s'amplifie après la guerre&#160;; <a href="/wiki/Louis_Aragon" title="Louis Aragon">Louis Aragon</a> participe activement à la marginalisation de Nizan avec son livre <i>Les Communistes</i> (1949), roman dans lequel il apparaît comme un traître sous les traits du policier Orfilat. </p><p>La réédition, en 1960, d&#39;<i>Aden Arabie</i>, avec une préface de <a href="/wiki/Jean-Paul_Sartre" title="Jean-Paul Sartre">Jean-Paul Sartre</a>, ouvre la voie à une «&#160;réhabilitation&#160;» de l'écrivain. Sartre décrit ainsi l'acharnement du Parti communiste à l'encontre de Nizan&#160;: </p> <blockquote> <p>«&#160;C'était la faute inexpiable, ce péché de désespérance que le Dieu des chrétiens punit par la damnation. Les communistes ne croient pas à l'Enfer&#160;: ils croient au néant. L'anéantissement de Nizan fut décidé. Une balle explosive l'avait, entretemps, frappé derrière la nuque, mais cette liquidation ne satisfit personne&#160;: il ne suffisait pas qu'il eût cessé de vivre, il fallait qu'il n'eût pas du tout existé. On persuada les témoins de sa vie qu'ils ne l'avaient pas connu pour de vrai&#160;: c'était un traître, un vendu<sup id="cite_ref-SartreJean-Paul_Sartre,_Préface_à_Aden-Arabie8_31-0" class="reference"><a href="#cite_note-SartreJean-Paul_Sartre,_Préface_à_Aden-Arabie8-31"><span class="cite_crochet">[</span>31<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>.&#160;» </p> </blockquote> <p>En 1966, pour la réédition des <i>Communistes</i>, Aragon supprime le personnage d'Orfilat. Quant au PCF, il réhabilite Paul Nizan à la fin des <a href="/wiki/Ann%C3%A9es_1970" title="Années 1970">années 1970</a><sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32"><span class="cite_crochet">[</span>32<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Depuis 2007, un <a href="/wiki/Jardin_Paul-Nizan" title="Jardin Paul-Nizan">jardin</a> porte son nom au cœur du <a href="/wiki/13e_arrondissement_de_Paris" title="13e arrondissement de Paris"><abbr class="abbr" title="Treizième">13<sup>e</sup></abbr>&#160;arrondissement de Paris</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Rôle_comme_critique_littéraire"><span id="R.C3.B4le_comme_critique_litt.C3.A9raire"></span>Rôle comme critique littéraire</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Paul_Nizan&amp;veaction=edit&amp;section=6" title="Modifier la section : Rôle comme critique littéraire" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Paul_Nizan&amp;action=edit&amp;section=6" title="Modifier le code source de la section : Rôle comme critique littéraire"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Critique_littéraire"><span id="Critique_litt.C3.A9raire"></span>Critique littéraire</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Paul_Nizan&amp;veaction=edit&amp;section=7" title="Modifier la section : Critique littéraire" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Paul_Nizan&amp;action=edit&amp;section=7" title="Modifier le code source de la section : Critique littéraire"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Dès 1932, et jusqu'en 1939, Paul Nizan écrit régulièrement (presque chaque semaine sauf pendant son voyage en URSS) des critiques littéraires pour <i><a href="/wiki/L%27Humanit%C3%A9" title="L&#39;Humanité">L'Humanité</a></i> et <i><a href="/wiki/Ce_soir" title="Ce soir">Ce soir</a></i>, près de huit cents. Ses articles sont très courts et souvent incisifs. </p><p><a href="/wiki/Michel_Onfray" title="Michel Onfray">Michel Onfray</a> résume ainsi le schéma critique de Nizan&#160;: <span class="citation">«&#160;Toute littérature réaliste, soucieuse du peuple, du prolétariat, de l'histoire, du progrès, de la dénonciation du capitalisme, est bonne&#160;; toute littérature qui n'est pas bonne est mauvaise.&#160;»</span><sup id="cite_ref-OnfrayMichel_Onfray,_&#39;&#39;Les_Consciences_réfractaires&#39;&#39;58_33-0" class="reference"><a href="#cite_note-OnfrayMichel_Onfray,_&#39;&#39;Les_Consciences_réfractaires&#39;&#39;58-33"><span class="cite_crochet">[</span>33<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. De fait, Nizan ne se considère pas comme un théoricien de la littérature, il écrit sur le vif, pressé par le temps, mais ses remarques vont souvent droit au but. </p><p>Il y analyse avec finesse des auteurs qui lui sont contemporains, certains très connus aujourd'hui tels <a href="/wiki/Louis-Ferdinand_C%C3%A9line" title="Louis-Ferdinand Céline">Louis-Ferdinand Céline</a>, <a href="/wiki/Marcel_Proust" title="Marcel Proust">Marcel Proust</a>, <a href="/wiki/Andr%C3%A9_Gide" title="André Gide">André Gide</a>, <a href="/wiki/Roger_Martin_du_Gard" title="Roger Martin du Gard">Roger Martin du Gard</a>, <a href="/wiki/Jean_Giono" title="Jean Giono">Jean Giono</a> ou les <a href="/wiki/Surr%C3%A9alisme" title="Surréalisme">Surréalistes</a>, et d'autres tombés dans l'oubli. Il est l'un des premiers grands connaisseurs de la littérature anglaise et l'un des premiers intellectuels français à avoir remarqué la jeune littérature américaine dont <a href="/wiki/William_Faulkner" title="William Faulkner">William Faulkner</a>, <a href="/wiki/Erskine_Caldwell" title="Erskine Caldwell">Erskine Caldwell</a>, <a href="/wiki/John_Steinbeck" title="John Steinbeck">John Steinbeck</a>, <a href="/wiki/Eugene_O%27Neill" title="Eugene O&#39;Neill">Eugene O'Neill</a>. Parmi les œuvres analysées qui sont devenues des classiques figurent <i>L'Été 1914 (septième livre des <a href="/wiki/Les_Thibault" title="Les Thibault">Thibault</a>),</i> <i><a href="/wiki/Mort_%C3%A0_cr%C3%A9dit" title="Mort à crédit">Mort à crédit</a>, <a href="/wiki/Des_souris_et_des_hommes" title="Des souris et des hommes">Des souris et des hommes</a></i> et <i><a href="/wiki/La_Naus%C3%A9e" title="La Nausée">La Nausée</a></i><sup id="cite_ref-SuleimanSusan_Suleiman,_Préface_à_&#39;&#39;Pour_une_nouvelle_culture&#39;&#39;21_34-0" class="reference"><a href="#cite_note-SuleimanSusan_Suleiman,_Préface_à_&#39;&#39;Pour_une_nouvelle_culture&#39;&#39;21-34"><span class="cite_crochet">[</span>34<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Œuvres"><span id=".C5.92uvres"></span>Œuvres</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Paul_Nizan&amp;veaction=edit&amp;section=8" title="Modifier la section : Œuvres" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Paul_Nizan&amp;action=edit&amp;section=8" title="Modifier le code source de la section : Œuvres"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r194021218">.mw-parser-output .autres-projets>.titre{text-align:center;margin:0.2em 0}.mw-parser-output .autres-projets>ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .autres-projets>ul>li{list-style:none;margin:0.2em 0;text-indent:0;padding-left:24px;min-height:20px;text-align:left;display:block}.mw-parser-output .autres-projets>ul>li>a{font-style:italic}@media(max-width:720px){.mw-parser-output .autres-projets{float:none}}</style><div class="autres-projets boite-grise boite-a-droite noprint js-interprojets"> <p class="titre">Sur les autres projets Wikimedia&#160;:</p> <ul class="noarchive plainlinks"> <li class="wikisource"><a href="https://fr.wikisource.org/wiki/Auteur:Paul_Nizan" class="extiw" title="s:Auteur:Paul Nizan">Paul Nizan</a>, <span class="nowrap">sur <span class="project">Wikisource</span></span></li><li class="wikiquote"><a href="https://fr.wikiquote.org/wiki/Paul_Nizan" class="extiw" title="q:Paul Nizan">Paul Nizan</a>, <span class="nowrap">sur <span class="project">Wikiquote</span></span></li> </ul> </div> <ul><li><i><a href="/wiki/Aden_Arabie" title="Aden Arabie">Aden Arabie</a></i>, <a href="/wiki/%C3%89ditions_Rieder" title="Éditions Rieder">Rieder</a>, Paris, 1931 —&#160;l'ouvrage est réédité en 1960 par <a href="/wiki/Fran%C3%A7ois_Maspero" title="François Maspero">Maspero</a>, avec une préface de <a href="/wiki/Jean-Paul_Sartre" title="Jean-Paul Sartre">Jean-Paul Sartre</a>&#160;—<sup id="cite_ref-35" class="reference"><a href="#cite_note-35"><span class="cite_crochet">[</span>35<span class="cite_crochet">]</span></a></sup></li> <li><i><a href="/wiki/Les_Chiens_de_garde" title="Les Chiens de garde">Les Chiens de garde</a></i>, Rieder, Paris, 1932 —&#160;l'ouvrage est réédité en 1998 par <a href="/wiki/%C3%89ditions_Agone" title="Éditions Agone">Agone</a>, avec une préface de <a href="/wiki/Serge_Halimi" title="Serge Halimi">Serge Halimi</a>&#160;—<sup id="cite_ref-36" class="reference"><a href="#cite_note-36"><span class="cite_crochet">[</span>36<span class="cite_crochet">]</span></a></sup></li> <li><i><a href="/wiki/Antoine_Bloy%C3%A9" title="Antoine Bloyé">Antoine Bloyé</a></i>, <a href="/wiki/%C3%89ditions_Grasset" title="Éditions Grasset">Éditions Grasset</a>, Paris, 1933 <small>&#91;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.edition999.info/Antoine-Bloye.html">téléchargeable en PDF</a>&#93;</small></li> <li>Traduction de <i>l’Amérique tragique</i> de Theodor Dreiser, Rieder, Paris, 1933</li> <li>Traduction de <i>les Soviets dans les affaires mondiales</i> de Louis Fisher, <a href="/wiki/%C3%89ditions_Gallimard" title="Éditions Gallimard">Gallimard</a>, Paris, 1933</li> <li>Choix des textes philosophiques pour <i>Morceaux choisis de Marx</i> présenté par Henri Lefebvre et <a href="/wiki/Norbert_Guterman" title="Norbert Guterman">Norbert Guterman</a>, Gallimard, Paris, 1934</li> <li><i><a href="/wiki/Le_Cheval_de_Troie_(roman)" title="Le Cheval de Troie (roman)">Le Cheval de Troie</a></i>, Gallimard, Paris, 1935. Réédition Gallimard, <i>L'Imaginaire</i>, 2005, avec une préface de <a href="/wiki/Pascal_Ory" title="Pascal Ory">Pascal Ory</a></li> <li><span class="ouvrage" id="1936"><cite class="italique">Les Matérialistes de l’Antiquité&#160;: Démocrite, Épicure, Lucrèce</cite>, Paris, <a href="/wiki/Les_%C3%89ditions_sociales" title="Les Éditions sociales">Éditions Sociales Internationales</a>, <time>1936</time> <small style="line-height:1em;">(<a rel="nofollow" class="external text" href="https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k3075738x">lire en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Les+Mat%C3%A9rialistes+de+l%E2%80%99Antiquit%C3%A9&amp;rft.place=Paris&amp;rft.pub=%C3%89ditions+Sociales+Internationales&amp;rft.stitle=D%C3%A9mocrite%2C+%C3%89picure%2C+Lucr%C3%A8ce&amp;rft.date=1936&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3APaul+Nizan"></span></span> – réédité en 1968 par Maspero.</li> <li>Préface de <i>Le Nationalisme contre les nations</i> de <a href="/wiki/Henri_Lefebvre" title="Henri Lefebvre">Henri Lefebvre</a>, Éditions Sociales Internationales, Paris, 1937</li> <li>Traduction et adaptation des <i><a href="/wiki/Les_Acharniens" title="Les Acharniens">Acharniens</a></i> d’<a href="/wiki/Aristophane" title="Aristophane">Aristophane</a>, Éditions Sociales Internationales, Paris, 1937</li> <li><i><a href="/wiki/La_Conspiration_(roman)" title="La Conspiration (roman)">La Conspiration</a></i>, Gallimard, Paris, 1938</li> <li><i>Chronique de septembre</i>, Gallimard, Paris, 1939</li> <li><i>Complainte du carabin qui disséqua sa petite amie en fumant deux paquets de Maryland</i> et <i>Hécate ou la méprise sentimentale</i>. (Deux textes de 1924 parus dans <i>La Revue sans titre</i>.)</li> <li><i>Paul Nizan, intellectuel communiste. Articles et correspondance 1926-1940</i> présenté par Jean-Jacques Brochier, Maspero, Paris, 1967 – (édition en 2 tomes dans «&#160;Petite collection Maspero&#160;» 1979, <small>&#91;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k66501/">Lire tome 2 en ligne</a>&#93;</small>)</li> <li><i>Pour une nouvelle culture</i>, articles de Nizan réunis et présentés par Susan Suleiman, Grasset, Paris, 1971</li> <li><i>Articles littéraires et politiques</i>, volume I («&#160;Des écrits de jeunesse au <abbr class="abbr" title="Premier">1<sup>er</sup></abbr> Congrès International des écrivains pour la Défense de la Culture&#160;», 1923 - 1935). Textes réunis, annotés et présentés par Anne Mathieu, avec une préface de Jacques Deguy, Nantes, Joseph K, 2005.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Notes_et_références"><span id="Notes_et_r.C3.A9f.C3.A9rences"></span>Notes et références</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Paul_Nizan&amp;veaction=edit&amp;section=9" title="Modifier la section : Notes et références" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Paul_Nizan&amp;action=edit&amp;section=9" title="Modifier le code source de la section : Notes et références"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="references-small decimal" style=""><div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-wikidata-0ed4f964467b38cb602aaf67070539b20a46e170Q56119332-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-wikidata-0ed4f964467b38cb602aaf67070539b20a46e170Q56119332_1-0">↑</a> </span><span class="reference-text"><i>tweet</i> (genre littéraire), <span class="">consulté le <time class="nowrap date-lien" datetime="2019-05-03" data-sort-value="2019-05-03"><a href="/wiki/3_mai" title="3 mai">3</a> <a href="/wiki/Mai_2019" title="Mai 2019">mai</a> <a href="/wiki/2019" title="2019">2019</a></time>.<span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q56119332?uselang=fr" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a> </span><span class="reference-text"><a href="/wiki/Biblioth%C3%A8que_nationale_de_France" title="Bibliothèque nationale de France">BNF</a>&#160;<span class="plainlinks noarchive nowrap"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb11917755z.public">11917755</a></span>.</span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="de_Beauvoir1965"><span class="ouvrage" id="Simone_de_Beauvoir1965">Simone de Beauvoir, <cite class="italique">La force de l'âge</cite>, Paris, <a href="/wiki/%C3%89ditions_Gallimard" title="Éditions Gallimard">Gallimard</a>, <abbr class="abbr" title="collection">coll.</abbr>&#160;«&#160;Le livre de poche&#160;» (<abbr class="abbr" title="numéro">n<sup>o</sup></abbr>&#160;1458-1459-1460), <time>1965</time> (<abbr class="abbr" title="première">1<sup>re</sup></abbr>&#160;<abbr class="abbr" title="édition">éd.</abbr> 1960), 701&#160;<abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr>, <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;539<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=La+force+de+l%27%C3%A2ge&amp;rft.place=Paris&amp;rft.pub=Gallimard&amp;rft.au=Simone+de+Beauvoir&amp;rft.date=1965&amp;rft.pages=539&amp;rft.tpages=701&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3APaul+Nizan"></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="KritzmanReillyDeBevoise2006"><span class="ouvrage" id="Lawrence_D._KritzmanBrian_J._ReillyM._B._DeBevoise2006"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> Lawrence D. <span class="nom_auteur">Kritzman</span>, Brian J. <span class="nom_auteur">Reilly</span> et M. B. <span class="nom_auteur">DeBevoise</span>, <cite class="italique" lang="en">The Columbia History of Twentieth-century French Thought</cite>, Columbia University Press, <time>2006</time> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-0-231-10790-7" title="Spécial:Ouvrages de référence/978-0-231-10790-7"><span class="nowrap">978-0-231-10790-7</span></a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=bREQibN9i-sC&amp;pg=PA62">lire en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=The+Columbia+History+of+Twentieth-century+French+Thought&amp;rft.pub=Columbia+University+Press&amp;rft.aulast=Kritzman&amp;rft.aufirst=Lawrence+D.&amp;rft.au=Reilly%2C+Brian+J.&amp;rft.au=DeBevoise%2C+M.+B.&amp;rft.date=2006&amp;rft.isbn=978-0-231-10790-7&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3APaul+Nizan"></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Singer2002"><span class="ouvrage" id="Daniel_Singer2002"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> Daniel <span class="nom_auteur">Singer</span>, <cite class="italique" lang="en">Prelude to Revolution: France in May 1968</cite>, South End Press, <time>2002</time> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-0-89608-682-1" title="Spécial:Ouvrages de référence/978-0-89608-682-1"><span class="nowrap">978-0-89608-682-1</span></a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.es/books?id=6IjRojUCS8gC&amp;pg=PA106">lire en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Prelude+to+Revolution%3A+France+in+May+1968&amp;rft.pub=South+End+Press&amp;rft.aulast=Singer&amp;rft.aufirst=Daniel&amp;rft.date=2002&amp;rft.isbn=978-0-89608-682-1&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3APaul+Nizan"></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">«&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ansa.it/web/notizie/maturita2012/news/2012/06/20/Freccero-Nizan-siamo-grande-primavera-_7067214.html"><cite style="font-style:normal;">Freccero, Nizan? siamo in grande primavera - Verso la Maturità - ANSA.it</cite></a>&#160;», sur <span class="italique">www.ansa.it</span> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2023-06-19" data-sort-value="2023-06-19">19 juin 2023</time>)</small></span></span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">«&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://maitron.fr/spip.php?article124042"><cite style="font-style:normal;">NIZAN Paul-Yves</cite></a>&#160;», sur <span class="italique">Maitron.fr - Dictionnaire biographique - Mouvement ouvrier, mouvement social</span> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2023-10-16" data-sort-value="2023-10-16">16 octobre 2023</time>)</small></span></span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">«&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.geneanet.org/fonds/individus/?go=1&amp;nom=NIZAN&amp;prenom=Paul&amp;size=50"><cite style="font-style:normal;">NIZAN Paul</cite></a>&#160;», sur <span class="italique">geneanet.org</span> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2023-10-16" data-sort-value="2023-10-16">16 octobre 2023</time>)</small></span></span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">«&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.paul-nizan.fr/paul-nizan/paul-nizan-biographie"><cite style="font-style:normal;">Biographie</cite></a>&#160;», sur <span class="italique">paul-nizan.fr - Aden - Groupe Interdisciplinaire d'Etudes Nizaniennes</span> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2023-10-16" data-sort-value="2023-10-16">16 octobre 2023</time>)</small></span></span> </li> <li id="cite_note-Ginsbourg_p.7-10"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-Ginsbourg_p.7_10-0">a</a> et <a href="#cite_ref-Ginsbourg_p.7_10-1">b</a></sup> </span><span class="reference-text"><a href="#Ginsbourg">Ariel Ginsbourg, <i>Nizan</i></a>, <abbr class="abbr" title="page(s)">p.</abbr>&#160;7.</span> </li> <li id="cite_note-GinsbourgAriel_Ginsbourg,_&#39;&#39;Nizan&#39;&#39;6-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-GinsbourgAriel_Ginsbourg,_&#39;&#39;Nizan&#39;&#39;6_11-0">↑</a> </span><span class="reference-text"><a href="#Ginsbourg">Ariel Ginsbourg, <i>Nizan</i></a>, <abbr class="abbr" title="page(s)">p.</abbr>&#160;6. </span> </li> <li id="cite_note-Sartre_p.17-12"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-Sartre_p.17_12-0">a</a> et <a href="#cite_ref-Sartre_p.17_12-1">b</a></sup> </span><span class="reference-text"><a href="#Sartre">Jean-Paul Sartre, <i>Préface à Aden-Arabie</i></a>, <abbr class="abbr" title="page(s)">p.</abbr>&#160;17.</span> </li> <li id="cite_note-SartreJean-Paul_Sartre,_&#39;&#39;Préface_à_Aden-Arabie&#39;&#39;16-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-SartreJean-Paul_Sartre,_&#39;&#39;Préface_à_Aden-Arabie&#39;&#39;16_13-0">↑</a> </span><span class="reference-text"><a href="#Sartre">Jean-Paul Sartre, <i>Préface à Aden-Arabie</i></a>, <abbr class="abbr" title="page(s)">p.</abbr>&#160;16. </span> </li> <li id="cite_note-Ginsbourg_p.8-14"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-Ginsbourg_p.8_14-0">a</a> et <a href="#cite_ref-Ginsbourg_p.8_14-1">b</a></sup> </span><span class="reference-text"><a href="#Ginsbourg">Ariel Ginsbourg, <i>Nizan</i></a>, <abbr class="abbr" title="page(s)">p.</abbr>&#160;8.</span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">«&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.babelio.com/auteur/Henriette-Nizan/97520"><cite style="font-style:normal;">Henriette Nizan (auteur de Libres mémoires) - Babelio</cite></a>&#160;», sur <span class="italique">www.babelio.com</span> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2018-11-02" data-sort-value="2018-11-02">2 novembre 2018</time>)</small></span></span> </li> <li id="cite_note-GinsbourgAriel_Ginsbourg,_&#39;&#39;Nizan&#39;&#39;9-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-GinsbourgAriel_Ginsbourg,_&#39;&#39;Nizan&#39;&#39;9_16-0">↑</a> </span><span class="reference-text"><a href="#Ginsbourg">Ariel Ginsbourg, <i>Nizan</i></a>, <abbr class="abbr" title="page(s)">p.</abbr>&#160;9. </span> </li> <li id="cite_note-GinsbourgAriel_Ginsbourg,_&#39;&#39;Nizan&#39;&#39;14-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-GinsbourgAriel_Ginsbourg,_&#39;&#39;Nizan&#39;&#39;14_17-0">↑</a> </span><span class="reference-text"><a href="#Ginsbourg">Ariel Ginsbourg, <i>Nizan</i></a>, <abbr class="abbr" title="page(s)">p.</abbr>&#160;14. </span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Chervel"><span class="ouvrage" id="André_Chervel">André Chervel, «&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="http://rhe.ish-lyon.cnrs.fr/?q=agregsecondaire_laureats"><cite style="font-style:normal;">Les Agrégés de l'enseignement secondaire. Répertoire 1809-1950</cite></a>&#160;», sur <span class="italique">Ressources numériques en histoire de l'éducation</span> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2014-06-19" data-sort-value="2014-06-19">19 juin 2014</time>)</small></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-GinsbourgAriel_Ginsbourg,_&#39;&#39;Nizan&#39;&#39;16-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-GinsbourgAriel_Ginsbourg,_&#39;&#39;Nizan&#39;&#39;16_19-0">↑</a> </span><span class="reference-text"><a href="#Ginsbourg">Ariel Ginsbourg, <i>Nizan</i></a>, <abbr class="abbr" title="page(s)">p.</abbr>&#160;16. </span> </li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-20">↑</a> </span><span class="reference-text">Paru en 1934 dans la revue <i>Littérature internationale</i>, ce texte a été réimprimé dans <i>Paul Nizan, intellectuel communiste</i>, Paris, Maspero, 1967.</span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-21">↑</a> </span><span class="reference-text">Thomas Olszanski, militant syndicaliste dans Polonia, des Polonais en France de 1830 à nos jours, Cité nationale de l'immigration, 2010. <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-2-919040-05-6" title="Spécial:Ouvrages de référence/978-2-919040-05-6"><span class="nowrap">978-2-919040-05-6</span></a>)</small></span> </li> <li id="cite_note-GinsbourgAriel_Ginsbourg,_&#39;&#39;Nizan&#39;&#39;19-22"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-GinsbourgAriel_Ginsbourg,_&#39;&#39;Nizan&#39;&#39;19_22-0">↑</a> </span><span class="reference-text"><a href="#Ginsbourg">Ariel Ginsbourg, <i>Nizan</i></a>, <abbr class="abbr" title="page(s)">p.</abbr>&#160;19. </span> </li> <li id="cite_note-GinsbourgAriel_Ginsbourg,_&#39;&#39;Nizan&#39;&#39;21-22-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-GinsbourgAriel_Ginsbourg,_&#39;&#39;Nizan&#39;&#39;21-22_23-0">↑</a> </span><span class="reference-text"><a href="#Ginsbourg">Ariel Ginsbourg, <i>Nizan</i></a>, <abbr class="abbr" title="page(s)">p.</abbr>&#160;21-22. </span> </li> <li id="cite_note-Steel1986-24"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-Steel1986_24-0">a</a> et <a href="#cite_ref-Steel1986_24-1">b</a></sup> </span><span class="reference-text">James Steel, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.persee.fr/doc/rfsp_0035-2950_1986_num_36_5_394268">«&#160;Staline l'humaniste&#160;» ou l'édification d'un mythe</a>, <i>Revue française de science politique</i>, Année 1986, 36-5, <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr>&#160;<span class="nowrap">633-645</span></span> </li> <li id="cite_note-25"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-25">↑</a> </span><span class="reference-text">Pierre-Aimé Touchard&#160;: <i>Paul Nizan</i>&#160;: <i>Le Cheval de Troie </i> in&#160;: <i>Esprit</i>, Paris (1932) <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr>&#160;<span class="nowrap">441-3</span> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k30034w/f89">lire en ligne</a> sur <i><a href="/wiki/Gallica" title="Gallica">Gallica</a></i>.</span> </li> <li id="cite_note-26"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-26">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="de_Beauvoir"><span class="ouvrage" id="Simone_de_Beauvoir">Simone de Beauvoir, <cite class="italique">Op. cit.</cite>, <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;466<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Op.+cit.&amp;rft.au=Simone+de+Beauvoir&amp;rft.pages=466&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3APaul+Nizan"></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-27"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-27">↑</a> </span><span class="reference-text">Michel Onfray, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://mo.michelonfray.fr/wp-content/uploads/2012/01/9UnCartesianismeBolchevique23janv12.pdf">«&#160;Contre histoire de la philosophie Saison 10&#160;»</a>, France Culture, 5 août 2012.</span> </li> <li id="cite_note-28"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-28">↑</a> </span><span class="reference-text">Lettre à sa femme, octobre 1939, citée par Olivier Todd, <i>André Malraux, une vie</i>, Paris, Gallimard, 2001, <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;296 et 642, <abbr class="abbr" title="numéro">n<sup>o</sup></abbr>&#160;23.</span> </li> <li id="cite_note-:0-29"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-:0_29-0">a</a> et <a href="#cite_ref-:0_29-1">b</a></sup> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="de_Beauvoir"><span class="ouvrage" id="Simone_de_Beauvoir">Simone de Beauvoir, <cite class="italique">Op. cit.</cite>, p.491<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Op.+cit.&amp;rft.au=Simone+de+Beauvoir&amp;rft.pages=p.491&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3APaul+Nizan"></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-30"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-30">↑</a> </span><span class="reference-text">Cf. <a href="/wiki/Jean-Fran%C3%A7ois_Sirinelli" title="Jean-François Sirinelli">Jean-François Sirinelli</a>, <i>Intellectuels et passions françaises</i>, Folio/histoire, Paris, Gallimard, 1996, <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;252.</span> </li> <li id="cite_note-SartreJean-Paul_Sartre,_Préface_à_Aden-Arabie8-31"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-SartreJean-Paul_Sartre,_Préface_à_Aden-Arabie8_31-0">↑</a> </span><span class="reference-text"><a href="#Sartre">Jean-Paul Sartre, Préface à Aden-Arabie</a>, <abbr class="abbr" title="page(s)">p.</abbr>&#160;8. </span> </li> <li id="cite_note-32"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-32">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Mathieu2005"><span class="ouvrage" id="Anne_Mathieu2005">Anne Mathieu, «&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.humanite.fr/node/323076"><cite style="font-style:normal;">Retour sur Nizan</cite></a>&#160;», sur <span class="italique"><a href="/wiki/L%27Humanit%C3%A9" title="L&#39;Humanité">L'Humanité</a></span>, <time class="nowrap" datetime="2005-02-26" data-sort-value="2005-02-26">26 février 2005</time></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-OnfrayMichel_Onfray,_&#39;&#39;Les_Consciences_réfractaires&#39;&#39;58-33"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-OnfrayMichel_Onfray,_&#39;&#39;Les_Consciences_réfractaires&#39;&#39;58_33-0">↑</a> </span><span class="reference-text"><a href="#Onfray">Michel Onfray, <i>Les Consciences réfractaires</i></a>, <abbr class="abbr" title="page(s)">p.</abbr>&#160;58. </span> </li> <li id="cite_note-SuleimanSusan_Suleiman,_Préface_à_&#39;&#39;Pour_une_nouvelle_culture&#39;&#39;21-34"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-SuleimanSusan_Suleiman,_Préface_à_&#39;&#39;Pour_une_nouvelle_culture&#39;&#39;21_34-0">↑</a> </span><span class="reference-text"><a href="#Suleiman">Susan Suleiman, Préface à <i>Pour une nouvelle culture</i></a>, <abbr class="abbr" title="page(s)">p.</abbr>&#160;21. </span> </li> <li id="cite_note-35"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-35">↑</a> </span><span class="reference-text"><i><a href="/wiki/Aden_Arabie" title="Aden Arabie">Aden Arabie</a></i>, Rieder, Paris, 1931 - réédition <a href="/wiki/Fran%C3%A7ois_Maspero" title="François Maspero">Maspero</a>, 1960 avec une préface de <a href="/wiki/Jean-Paul_Sartre" title="Jean-Paul Sartre">Jean-Paul Sartre</a>. <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2-7071-0008-0" title="Spécial:Ouvrages de référence/2-7071-0008-0"><span class="nowrap">2-7071-0008-0</span></a>)</small>.</span> </li> <li id="cite_note-36"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-36">↑</a> </span><span class="reference-text">* <i><a href="/wiki/Les_Chiens_de_garde" title="Les Chiens de garde">Les Chiens de garde</a></i>, Rieder, Paris, 1932 - rééditions&#160;: Maspero 1969&#160;; <a href="/wiki/%C3%89ditions_Agone" title="Éditions Agone">Agone</a>, 1998, avec une préface de <a href="/wiki/Serge_Halimi" title="Serge Halimi">Serge Halimi</a>. <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2-910846-09-1" title="Spécial:Ouvrages de référence/2-910846-09-1"><span class="nowrap">2-910846-09-1</span></a>)</small>.</span> </li> </ol></div> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Voir_aussi">Voir aussi</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Paul_Nizan&amp;veaction=edit&amp;section=10" title="Modifier la section : Voir aussi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Paul_Nizan&amp;action=edit&amp;section=10" title="Modifier le code source de la section : Voir aussi"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Bibliographie">Bibliographie</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Paul_Nizan&amp;veaction=edit&amp;section=11" title="Modifier la section : Bibliographie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Paul_Nizan&amp;action=edit&amp;section=11" title="Modifier le code source de la section : Bibliographie"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><span class="ouvrage" id="Sartre"><a href="/wiki/Jean-Paul_Sartre" title="Jean-Paul Sartre">Jean-Paul <span class="nom_auteur">Sartre</span></a>, <cite class="italique">Préface à Aden Arabie</cite>, Maspero, <time>1960</time><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Pr%C3%A9face+%C3%A0+Aden+Arabie&amp;rft.pub=Maspero&amp;rft.aulast=Sartre&amp;rft.aufirst=Jean-Paul&amp;rft.date=1960&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3APaul+Nizan"></span></span>.<span class="nowrap" title="Ouvrage utilisé pour la rédaction de l&#39;article">&#160;<span typeof="mw:File"><span><img alt="Ouvrage utilisé pour la rédaction de l&#39;article" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Icon_flat_design_plume.svg/20px-Icon_flat_design_plume.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Icon_flat_design_plume.svg/30px-Icon_flat_design_plume.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Icon_flat_design_plume.svg/40px-Icon_flat_design_plume.svg.png 2x" data-file-width="330" data-file-height="158" /></span></span></span></li> <li><span class="ouvrage" id="Ginsbourg">Ariel <span class="nom_auteur">Ginsbourg</span>, <cite class="italique">Nizan</cite>, Editions universitaires, <time>1966</time><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Nizan&amp;rft.pub=Editions+universitaires&amp;rft.aulast=Ginsbourg&amp;rft.aufirst=Ariel&amp;rft.date=1966&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3APaul+Nizan"></span></span>.<span class="nowrap" title="Ouvrage utilisé pour la rédaction de l&#39;article">&#160;<span typeof="mw:File"><span><img alt="Ouvrage utilisé pour la rédaction de l&#39;article" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Icon_flat_design_plume.svg/20px-Icon_flat_design_plume.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Icon_flat_design_plume.svg/30px-Icon_flat_design_plume.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Icon_flat_design_plume.svg/40px-Icon_flat_design_plume.svg.png 2x" data-file-width="330" data-file-height="158" /></span></span></span></li> <li><span class="ouvrage" id="Suleiman">Susan <span class="nom_auteur">Suleiman</span>, <cite class="italique">Préface à <i>Pour une nouvelle culture</i></cite>, Paris, <a href="/wiki/%C3%89ditions_Grasset" title="Éditions Grasset">Grasset</a>, <time>1971</time><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Pr%C3%A9face+%C3%A0+%27%27Pour+une+nouvelle+culture%27%27&amp;rft.place=Paris&amp;rft.pub=Grasset&amp;rft.aulast=Suleiman&amp;rft.aufirst=Susan&amp;rft.date=1971&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3APaul+Nizan"></span></span>.<span class="nowrap" title="Ouvrage utilisé pour la rédaction de l&#39;article">&#160;<span typeof="mw:File"><span><img alt="Ouvrage utilisé pour la rédaction de l&#39;article" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Icon_flat_design_plume.svg/20px-Icon_flat_design_plume.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Icon_flat_design_plume.svg/30px-Icon_flat_design_plume.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Icon_flat_design_plume.svg/40px-Icon_flat_design_plume.svg.png 2x" data-file-width="330" data-file-height="158" /></span></span></span></li> <li>Adèle King&#160;: <i>Paul Nizan, écrivain</i>, Didier, Paris, 1976.</li> <li><a href="/wiki/Annie_Cohen-Solal" title="Annie Cohen-Solal">Annie Cohen-Solal</a>, en collaboration avec Henriette Nizan&#160;: <i>Paul Nizan, communiste impossible</i>, Grasset, Paris, 1980.</li> <li><span class="ouvrage" id="Ory1980"><span class="ouvrage" id="Pascal_Ory1980"><a href="/wiki/Pascal_Ory" title="Pascal Ory">Pascal Ory</a>, <cite class="italique">Nizan&#160;: Destin d'un révolté</cite>, Paris, <a href="/wiki/Ramsay_(maison_d%27%C3%A9dition)" title="Ramsay (maison d&#39;édition)">Ramsay</a>, <time>1980</time>, 331&#160;<abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Nizan&amp;rft.place=Paris&amp;rft.pub=Ramsay&amp;rft.stitle=Destin+d%27un+r%C3%A9volt%C3%A9&amp;rft.aulast=Ory&amp;rft.aufirst=Pascal&amp;rft.date=1980&amp;rft.tpages=331&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3APaul+Nizan"></span></span></span><div style="margin-left:2em; line-height:1.5;">Rééd.&#160;: Bruxelles, Complexe, coll. «&#160;Destins&#160;» , 2005, <span class="nowrap">281&#160;<abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr></span> <small>&#91;<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.histoire.presse.fr/livres/xixe-xxie/nizan-destin-d-un-revolte-01-03-2005-4599">présentation en ligne</a>&#93;</small> <small>&#91;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=ZBtk9wTzhswC&amp;printsec=frontcover">aperçu en ligne</a>&#93;</small></div></li> <li><a href="/wiki/Youssef_Ishaghpour" title="Youssef Ishaghpour">Youssef Ishaghpour</a>&#160;: <i>Paul Nizan, une figure mythique et son temps</i>, Le Sycomore, Paris, 1980.</li> <li>James Steel&#160;: <i>Paul Nizan, un écrivain conformiste&#160;?</i>, Presses de la Fondation nationale des sciences politiques, Paris, 1987.</li> <li>Bernard Alluin et Jacques Deguy&#160;: <i>Paul Nizan écrivain</i>, Presses universitaires de Lille, 1989.</li> <li><a href="/wiki/Europe_(revue)" title="Europe (revue)">Europe</a>&#160;: <i>Paul Nizan</i>, <abbr class="abbr" title="Numéro">N<sup>o</sup></abbr>&#160;784-785, août-septembre 1994.</li> <li>Maurice Arpin&#160;: <i>La fortune littéraire de Paul Nizan. Une analyse des deux réceptions critiques de son œuvre</i>, Lang, Berne, 1995.</li> <li><a href="/wiki/Yves_Buin" title="Yves Buin">Yves Buin</a>&#160;: <i>Paul Nizan, la révolution éphémère</i>, Editions Denoël, Paris, 2012.</li> <li><span class="ouvrage" id="Onfray"><a href="/wiki/Michel_Onfray" title="Michel Onfray">Michel <span class="nom_auteur">Onfray</span></a>, <cite class="italique">Les Consciences réfractaires, tome 9 de la Contre-histoire de la Philosophie</cite>, Paris, <a href="/wiki/%C3%89ditions_Grasset" title="Éditions Grasset">Grasset</a>, <time>2013</time><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Les+Consciences+r%C3%A9fractaires%2C+tome+9+de+la+Contre-histoire+de+la+Philosophie&amp;rft.place=Paris&amp;rft.pub=Grasset&amp;rft.aulast=Onfray&amp;rft.aufirst=Michel&amp;rft.date=2013&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3APaul+Nizan"></span></span>.<span class="nowrap" title="Ouvrage utilisé pour la rédaction de l&#39;article">&#160;<span typeof="mw:File"><span><img alt="Ouvrage utilisé pour la rédaction de l&#39;article" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Icon_flat_design_plume.svg/20px-Icon_flat_design_plume.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Icon_flat_design_plume.svg/30px-Icon_flat_design_plume.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Icon_flat_design_plume.svg/40px-Icon_flat_design_plume.svg.png 2x" data-file-width="330" data-file-height="158" /></span></span></span></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Articles_connexes">Articles connexes</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Paul_Nizan&amp;veaction=edit&amp;section=12" title="Modifier la section : Articles connexes" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Paul_Nizan&amp;action=edit&amp;section=12" title="Modifier le code source de la section : Articles connexes"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Les_nouveaux_chiens_de_garde" class="mw-redirect" title="Les nouveaux chiens de garde">Les nouveaux chiens de garde</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Liens_externes">Liens externes</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Paul_Nizan&amp;veaction=edit&amp;section=13" title="Modifier la section : Liens externes" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Paul_Nizan&amp;action=edit&amp;section=13" title="Modifier le code source de la section : Liens externes"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><div class="liste-horizontale"><span class="wd_identifiers"><a href="/wiki/Autorit%C3%A9_(sciences_de_l%27information)" title="Autorité (sciences de l&#39;information)">Notices d'autorité</a><span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q723621?uselang=fr#identifiers" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span>&#160;: <ul><li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://viaf.org/viaf/41844510">VIAF</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://isni.org/isni/0000000108568387">ISNI</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb11917755z">BnF</a></span> (<span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.bnf.fr/ark:/12148/cb11917755z">données</a></span>)</li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.idref.fr/027048659">IdRef</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.loc.gov/authorities/n50006029">LCCN</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://d-nb.info/gnd/118588338">GND</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00451394">Japon</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://ci.nii.ac.jp/author/DA01806257?l=en">CiNii</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogo.bne.es/uhtbin/authoritybrowse.cgi?action=display&amp;authority_id=XX1049042">Espagne</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://opac.kbr.be/LIBRARY/doc/AUTHORITY/14249687">Belgique</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://data.bibliotheken.nl/id/thes/p068688768">Pays-Bas</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://dbn.bn.org.pl/descriptor-details/9810541330005606">Pologne</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://olduli.nli.org.il/F/?func=find-b&amp;local_base=NLX10&amp;find_code=UID&amp;request=987007265905905171">Israël</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://nukat.edu.pl/aut/n%20%2002082317">NUKAT</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://authority.bibsys.no/authority/rest/authorities/html/90368403">Norvège</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&amp;local_base=aut&amp;ccl_term=ica=jx20090612008">Tchéquie</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://urn.bn.pt/nca/unimarc-authorities/txt?id=27682">Portugal</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.nlg.gr/Authority/Record?id=au.96571">Grèce</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.worldcat.org/identities/lccn-n50-006029">WorldCat</a></span></li> </ul></div></li> <li><div class="liste-horizontale"><span class="wd_identifiers">Notices dans des dictionnaires ou encyclopédies généralistes<span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q723621?uselang=fr#identifiers" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span>&#160;: <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/biography/Paul-Nizan"><i>Britannica</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://brockhaus.de/ecs/enzy/article/nizan-paul"><i>Brockhaus</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://denstoredanske.lex.dk//Paul_Nizan/"><i>Den Store Danske Encyklopædi</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.deutsche-biographie.de/118588338.html"><i>Deutsche Biographie</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.lyceedenantes.fr/julien/nizan-paul"><i>Dictionnaire biographique du lycée Clemenceau</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.sapere.it/enciclopedia/Nizan%2C%2BPaul.html"><i>Enciclopedia De Agostini</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.enciklopedija.hr/Natuknica.aspx?ID=43939"><i>Hrvatska Enciklopedija</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ne.se/uppslagsverk/encyklopedi/lång/paul-nizan"><i>Nationalencyklopedin</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.munzinger.de/search/go/document.jsp?id=00000014381">Munzinger</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://snl.no/Paul_Nizan"><i>Store norske leksikon</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.treccani.it/enciclopedia/paul-nizan"><i>Treccani</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.universalis.fr/encyclopedie/paul-nizan/"><i>Universalis</i></a></li> </ul></div></li> <li><span class="liste-horizontale noarchive"><span class="wd_identifiers">Ressource relative à la littérature<span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q723621?uselang=fr#identifiers" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span>&#160;: <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.isfdb.org/cgi-bin/ea.cgi?187808"><span class="lang-en" lang="en">Internet Speculative Fiction Database</span></a></li> </ul></span></li> <li><span class="liste-horizontale noarchive"><span class="wd_identifiers">Ressource relative au spectacle<span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q723621?uselang=fr#identifiers" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span>&#160;: <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://lesarchivesduspectacle.net/p/50795"><i>Les Archives du spectacle</i></a></li> </ul></span></li> <li><span class="liste-horizontale noarchive"><span class="wd_identifiers">Ressource relative à la vie publique<span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q723621?uselang=fr#identifiers" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span>&#160;: <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://maitron.fr/spip.php?article124042">Maitron</a></li> </ul></span></li> <li>Le <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.paul-nizan.fr/">Site du GIEN</a> (Groupe interdisciplinaire d'études nizaniennes), qui édite des bulletins bibliographiques ainsi qu'une revue, <i>Aden</i>, et organise des conférences sur l'écrivain.</li> <li>Vandendriessche, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.opschool.be/groupedumercredi/antoinebloye.html">«&#160;La nature et l'anthropologie dans Antoine Bloyé de Paul Nizan&#160;»</a></li></ul> <ul id="bandeau-portail" class="bandeau-portail"><li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:Litt%C3%A9rature_fran%C3%A7aise_ou_francophone" title="Portail de la littérature française"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/Open_book_France.svg/48px-Open_book_France.svg.png" decoding="async" width="48" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/Open_book_France.svg/72px-Open_book_France.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/Open_book_France.svg/96px-Open_book_France.svg.png 2x" data-file-width="400" data-file-height="200" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:Litt%C3%A9rature_fran%C3%A7aise_ou_francophone" title="Portail:Littérature française ou francophone">Portail de la littérature française</a></span> </span></li> <li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:Politique_fran%C3%A7aise" title="Portail de la politique française"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/H%C3%A9micycle_2_Palais_Bourbon_scropped_and_smaller.jpg/29px-H%C3%A9micycle_2_Palais_Bourbon_scropped_and_smaller.jpg" decoding="async" width="29" height="22" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/H%C3%A9micycle_2_Palais_Bourbon_scropped_and_smaller.jpg/44px-H%C3%A9micycle_2_Palais_Bourbon_scropped_and_smaller.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/H%C3%A9micycle_2_Palais_Bourbon_scropped_and_smaller.jpg/58px-H%C3%A9micycle_2_Palais_Bourbon_scropped_and_smaller.jpg 2x" data-file-width="992" data-file-height="753" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:Politique_fran%C3%A7aise" title="Portail:Politique française">Portail de la politique française</a></span> </span></li> <li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:Communisme" title="Portail du communisme"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/34/Red_star.svg/25px-Red_star.svg.png" decoding="async" width="25" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/34/Red_star.svg/38px-Red_star.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/34/Red_star.svg/50px-Red_star.svg.png 2x" data-file-width="1235" data-file-height="1175" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:Communisme" title="Portail:Communisme">Portail du communisme</a></span> </span></li> </ul> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐web.codfw.main‐7597c7b49f‐tpsnl Cached time: 20250228102950 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [show‐toc] CPU time usage: 0.755 seconds Real time usage: 1.035 seconds Preprocessor visited node count: 4388/1000000 Post‐expand include size: 84394/2097152 bytes Template argument size: 10360/2097152 bytes Highest expansion depth: 12/100 Expensive parser function count: 10/500 Unstrip recursion depth: 0/20 Unstrip post‐expand size: 30983/5000000 bytes Lua time usage: 0.490/10.000 seconds Lua memory usage: 8570094/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 24/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 920.537 1 -total 44.72% 411.668 1 Modèle:Infobox_Biographie2 11.54% 106.267 1 Modèle:Bases 10.27% 94.530 1 Modèle:Portail 8.72% 80.225 1 Modèle:Références 7.43% 68.389 1 Modèle:Suivi_des_biographies 6.01% 55.289 11 Modèle:Ouvrage 3.82% 35.123 1 Modèle:Confusion 3.78% 34.802 2 Modèle:Méta_bandeau 2.00% 18.387 10 Modèle:Sfn --> <!-- Saved in parser cache with key frwiki:pcache:41387:|#|:idhash:canonical and timestamp 20250228102950 and revision id 216222295. Rendering was triggered because: page-view --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&amp;type=1x1&amp;usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Ce document provient de «&#160;<a dir="ltr" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Paul_Nizan&amp;oldid=216222295">https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Paul_Nizan&amp;oldid=216222295</a>&#160;».</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Accueil" title="Catégorie:Accueil">Catégories</a> : <ul><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:%C3%89crivain_fran%C3%A7ais_du_XXe_si%C3%A8cle" title="Catégorie:Écrivain français du XXe siècle">Écrivain français du XXe siècle</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Romancier_fran%C3%A7ais_du_XXe_si%C3%A8cle" title="Catégorie:Romancier français du XXe siècle">Romancier français du XXe siècle</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Laur%C3%A9at_du_prix_Interalli%C3%A9" title="Catégorie:Lauréat du prix Interallié">Lauréat du prix Interallié</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Pamphl%C3%A9taire" title="Catégorie:Pamphlétaire">Pamphlétaire</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:%C3%89crivain_tourangeau" title="Catégorie:Écrivain tourangeau">Écrivain tourangeau</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Personnalit%C3%A9_du_Parti_communiste_fran%C3%A7ais" title="Catégorie:Personnalité du Parti communiste français">Personnalité du Parti communiste français</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Collaborateur_de_L%27Humanit%C3%A9" title="Catégorie:Collaborateur de L&#039;Humanité">Collaborateur de L'Humanité</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Personnalit%C3%A9_du_Faisceau" title="Catégorie:Personnalité du Faisceau">Personnalité du Faisceau</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:%C3%89l%C3%A8ve_du_lyc%C3%A9e_Henri-IV_au_XXe_si%C3%A8cle" title="Catégorie:Élève du lycée Henri-IV au XXe siècle">Élève du lycée Henri-IV au XXe siècle</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:%C3%89l%C3%A8ve_du_lyc%C3%A9e_Louis-le-Grand" title="Catégorie:Élève du lycée Louis-le-Grand">Élève du lycée Louis-le-Grand</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:%C3%89l%C3%A8ve_de_l%27%C3%89cole_normale_sup%C3%A9rieure" title="Catégorie:Élève de l&#039;École normale supérieure">Élève de l'École normale supérieure</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Membre_du_Comit%C3%A9_de_vigilance_des_intellectuels_antifascistes" title="Catégorie:Membre du Comité de vigilance des intellectuels antifascistes">Membre du Comité de vigilance des intellectuels antifascistes</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Naissance_%C3%A0_Tours" title="Catégorie:Naissance à Tours">Naissance à Tours</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Naissance_en_f%C3%A9vrier_1905" title="Catégorie:Naissance en février 1905">Naissance en février 1905</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:D%C3%A9c%C3%A8s_en_mai_1940" title="Catégorie:Décès en mai 1940">Décès en mai 1940</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:D%C3%A9c%C3%A8s_dans_le_Pas-de-Calais" title="Catégorie:Décès dans le Pas-de-Calais">Décès dans le Pas-de-Calais</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:D%C3%A9c%C3%A8s_%C3%A0_35_ans" title="Catégorie:Décès à 35 ans">Décès à 35 ans</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Enseignant_au_lyc%C3%A9e_Lalande" title="Catégorie:Enseignant au lycée Lalande">Enseignant au lycée Lalande</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Personnalit%C3%A9_de_l%27Action_fran%C3%A7aise" title="Catégorie:Personnalité de l&#039;Action française">Personnalité de l'Action française</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Camelot_du_roi" title="Catégorie:Camelot du roi">Camelot du roi</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:%C3%89l%C3%A8ve_du_lyc%C3%A9e_Clemenceau_de_Nantes" title="Catégorie:Élève du lycée Clemenceau de Nantes">Élève du lycée Clemenceau de Nantes</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Catégories cachées : <ul><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P1477" title="Catégorie:Page utilisant P1477">Page utilisant P1477</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P27" title="Catégorie:Page utilisant P27">Page utilisant P27</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P69" title="Catégorie:Page utilisant P69">Page utilisant P69</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P26" title="Catégorie:Page utilisant P26">Page utilisant P26</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P40" title="Catégorie:Page utilisant P40">Page utilisant P40</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P102" title="Catégorie:Page utilisant P102">Page utilisant P102</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P607" title="Catégorie:Page utilisant P607">Page utilisant P607</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P166" title="Catégorie:Page utilisant P166">Page utilisant P166</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P485" title="Catégorie:Page utilisant P485">Page utilisant P485</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_utilisant_l%27infobox_Biographie2_avec_la_charte_%C3%A9crivain" title="Catégorie:Article utilisant l&#039;infobox Biographie2 avec la charte écrivain">Article utilisant l'infobox Biographie2 avec la charte écrivain</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P18" title="Catégorie:Page utilisant P18">Page utilisant P18</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P1442" title="Catégorie:Page utilisant P1442">Page utilisant P1442</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_utilisant_l%27infobox_Biographie2" title="Catégorie:Article utilisant l&#039;infobox Biographie2">Article utilisant l'infobox Biographie2</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_utilisant_une_Infobox" title="Catégorie:Article utilisant une Infobox">Article utilisant une Infobox</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_%C3%A0_r%C3%A9f%C3%A9rence_souhait%C3%A9e" title="Catégorie:Article à référence souhaitée">Article à référence souhaitée</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_contenant_un_appel_%C3%A0_traduction_en_anglais" title="Catégorie:Article contenant un appel à traduction en anglais">Article contenant un appel à traduction en anglais</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_de_Wikip%C3%A9dia_avec_notice_d%27autorit%C3%A9" title="Catégorie:Article de Wikipédia avec notice d&#039;autorité">Article de Wikipédia avec notice d'autorité</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P1417" title="Catégorie:Page utilisant P1417">Page utilisant P1417</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P5019" title="Catégorie:Page utilisant P5019">Page utilisant P5019</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P8313" title="Catégorie:Page utilisant P8313">Page utilisant P8313</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P7902" title="Catégorie:Page utilisant P7902">Page utilisant P7902</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P4930" title="Catégorie:Page utilisant P4930">Page utilisant P4930</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P6706" title="Catégorie:Page utilisant P6706">Page utilisant P6706</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P7982" title="Catégorie:Page utilisant P7982">Page utilisant P7982</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P3222" title="Catégorie:Page utilisant P3222">Page utilisant P3222</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P1284" title="Catégorie:Page utilisant P1284">Page utilisant P1284</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P4342" title="Catégorie:Page utilisant P4342">Page utilisant P4342</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P3365" title="Catégorie:Page utilisant P3365">Page utilisant P3365</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P3219" title="Catégorie:Page utilisant P3219">Page utilisant P3219</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_bases_externes" title="Catégorie:Page pointant vers des bases externes">Page pointant vers des bases externes</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_dictionnaires_ou_encyclop%C3%A9dies_g%C3%A9n%C3%A9ralistes" title="Catégorie:Page pointant vers des dictionnaires ou encyclopédies généralistes">Page pointant vers des dictionnaires ou encyclopédies généralistes</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P1233" title="Catégorie:Page utilisant P1233">Page utilisant P1233</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_bases_relatives_%C3%A0_la_litt%C3%A9rature" title="Catégorie:Page pointant vers des bases relatives à la littérature">Page pointant vers des bases relatives à la littérature</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P1977" title="Catégorie:Page utilisant P1977">Page utilisant P1977</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_bases_relatives_au_spectacle" title="Catégorie:Page pointant vers des bases relatives au spectacle">Page pointant vers des bases relatives au spectacle</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P4724" title="Catégorie:Page utilisant P4724">Page utilisant P4724</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_bases_relatives_%C3%A0_la_vie_publique" title="Catégorie:Page pointant vers des bases relatives à la vie publique">Page pointant vers des bases relatives à la vie publique</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Litt%C3%A9rature_fran%C3%A7aise_ou_francophone/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Littérature française ou francophone/Articles liés">Portail:Littérature française ou francophone/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Litt%C3%A9rature_fran%C3%A7aise/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Littérature française/Articles liés">Portail:Littérature française/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Litt%C3%A9rature/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Littérature/Articles liés">Portail:Littérature/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:France/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:France/Articles liés">Portail:France/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Europe/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Europe/Articles liés">Portail:Europe/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Politique_fran%C3%A7aise/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Politique française/Articles liés">Portail:Politique française/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Politique/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Politique/Articles liés">Portail:Politique/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Communisme/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Communisme/Articles liés">Portail:Communisme/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Wikip%C3%A9dia:Article_biographique" title="Catégorie:Wikipédia:Article biographique">Wikipédia:Article biographique</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Biographie/Articles_li%C3%A9s/Politique" title="Catégorie:Portail:Biographie/Articles liés/Politique">Portail:Biographie/Articles liés/Politique</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Biographie/Articles_li%C3%A9s/Culture_et_arts" title="Catégorie:Portail:Biographie/Articles liés/Culture et arts">Portail:Biographie/Articles liés/Culture et arts</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> La dernière modification de cette page a été faite le 24 juin 2024 à 14:32.</li> <li id="footer-info-copyright"><span style="white-space: normal"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citation_et_r%C3%A9utilisation_du_contenu_de_Wikip%C3%A9dia" title="Wikipédia:Citation et réutilisation du contenu de Wikipédia">Droit d'auteur</a>&#160;: les textes sont disponibles sous <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr">licence Creative Commons attribution, partage dans les mêmes conditions</a>&#160;; d’autres conditions peuvent s’appliquer. Voyez les <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/fr">conditions d’utilisation</a> pour plus de détails, ainsi que les <a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Cr%C3%A9dits_graphiques" title="Wikipédia:Crédits graphiques">crédits graphiques</a>. En cas de réutilisation des textes de cette page, voyez <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Citer/Paul_Nizan" title="Spécial:Citer/Paul Nizan">comment citer les auteurs et mentionner la licence</a>.<br /> Wikipedia® est une marque déposée de la <a rel="nofollow" class="external text" href="https://wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, organisation de bienfaisance régie par le paragraphe <a href="/wiki/501c" title="501c">501(c)(3)</a> du code fiscal des États-Unis.</span><br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/fr">Politique de confidentialité</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:%C3%80_propos_de_Wikip%C3%A9dia">À propos de Wikipédia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Avertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux">Avertissements</a></li> <li id="footer-places-contact"><a href="//fr.wikipedia.org/wiki/Wikipédia:Contact">Contact</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Code de conduite</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Développeurs</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/fr.wikipedia.org">Statistiques</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Déclaration sur les témoins (cookies)</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//fr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Paul_Nizan&amp;mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Version mobile</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29"><img src="/static/images/footer/wikimedia.svg" width="25" height="25" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></picture></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" lang="en" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Rechercher</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Rechercher sur Wikipédia"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Spécial:Recherche"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Rechercher</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="Sommaire" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Basculer la table des matières" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Basculer la table des matières</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">Paul Nizan</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>24 langues</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>Ajouter un sujet</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="mw-portlet mw-portlet-dock-bottom emptyPortlet" id="p-dock-bottom"> <ul> </ul> </div> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-76d4c66f66-4dpjm","wgBackendResponseTime":188,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.755","walltime":"1.035","ppvisitednodes":{"value":4388,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":84394,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":10360,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":12,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":10,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":30983,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":24,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 920.537 1 -total"," 44.72% 411.668 1 Modèle:Infobox_Biographie2"," 11.54% 106.267 1 Modèle:Bases"," 10.27% 94.530 1 Modèle:Portail"," 8.72% 80.225 1 Modèle:Références"," 7.43% 68.389 1 Modèle:Suivi_des_biographies"," 6.01% 55.289 11 Modèle:Ouvrage"," 3.82% 35.123 1 Modèle:Confusion"," 3.78% 34.802 2 Modèle:Méta_bandeau"," 2.00% 18.387 10 Modèle:Sfn"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.490","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":8570094,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-7597c7b49f-tpsnl","timestamp":"20250228102950","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Paul Nizan","url":"https:\/\/fr.wikipedia.org\/wiki\/Paul_Nizan","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q723621","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q723621","author":{"@type":"Organization","name":"Contributeurs aux projets Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Fondation Wikimedia, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2003-12-11T20:15:55Z","dateModified":"2024-06-24T13:32:11Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/3\/31\/Nizanpaul.jpg","headline":"romancier, philosophe et journaliste fran\u00e7ais (1905-1940)"}</script> </body> </html>

Pages: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10