CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs" lang="te" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>మక్కా - వికీపీడియా</title> <script>(function(){var className="client-js";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )tewikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":["",""],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","జనవరి","ఫిబ్రవరి","మార్చి","ఏప్రిల్","మే","జూన్","జూలై","ఆగస్టు","సెప్టెంబరు","అక్టోబరు","నవంబరు","డిసెంబరు"],"wgRequestId":"c4864c30-b4e9-4e57-bb37-d296d7bc38b6","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"మక్కా","wgTitle":"మక్కా","wgCurRevisionId":3993235,"wgRevisionId": 3993235,"wgArticleId":68365,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Pages using the JsonConfig extension","Webarchive template wayback links","Coordinates on Wikidata","ఈ వారం వ్యాసాలు","మూసలను పిలవడంలో డూప్లికేటు ఆర్గ్యుమెంట్లను వాడుతున్న పేజీలు","Pages with non-numeric formatnum arguments","తెగిపోయిన ఫైలులింకులు గల పేజీలు","October 2007 నుండి మూలాలు చేర్చవలసిన పాఠ్యమున్న వ్యాసాలు","Articles with hatnote templates targeting a nonexistent page","ఇస్లాం","ముస్లింల సాంప్రదాయాలు","హజ్","ముస్లింల పవిత్ర స్థలాలు","సౌదీ అరేబియా", "అరేబియా"],"wgPageViewLanguage":"te","wgPageContentLanguage":"te","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"మక్కా","wgRelevantArticleId":68365,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"te","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"te"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":50000,"wgCoordinates":{"lat":21.416666666666668,"lon":39.81666666666667},"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":true,"wgVector2022LanguageInHeader":false, "wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q5806","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false,"wgSiteNoticeId":"2.6"};RLSTATE={"ext.gadget.charinsert-styles":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.styles.legacy":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","codex-search-styles":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready","ext.dismissableSiteNotice.styles":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site", "mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.legacy.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.refToolbar","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.compactlinks","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking","ext.dismissableSiteNotice"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=te&modules=codex-search-styles%7Cext.cite.styles%7Cext.dismissableSiteNotice.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.styles.legacy%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector"> <script async="" src="/w/load.php?lang=te&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=te&modules=ext.gadget.charinsert-styles&only=styles&skin=vector"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=te&modules=site.styles&only=styles&skin=vector"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f3/Kaaba_mirror_edit_jj.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="900"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Kaaba_mirror_edit_jj.jpg/800px-Kaaba_mirror_edit_jj.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="600"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Kaaba_mirror_edit_jj.jpg/640px-Kaaba_mirror_edit_jj.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="480"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="మక్కా - వికీపీడియా"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//te.m.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%BE"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Edit this page" href="/w/index.php?title=%E0%B0%AE%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%BE&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="వికీపీడియా (te)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//te.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%BE"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.te"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="వికీపీడియా ఆటమ్ ఫీడు" href="/w/index.php?title=%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%87%E0%B0%9F%E0%B1%80%E0%B0%B5%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%AA%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin-vector-legacy mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-మక్కా rootpage-మక్కా skin-vector action-view"><div id="mw-page-base" class="noprint"></div> <div id="mw-head-base" class="noprint"></div> <div id="content" class="mw-body" role="main"> <a id="top"></a> <div id="siteNotice"><div id="mw-dismissablenotice-anonplace"></div><script>(function(){var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node){node.outerHTML="\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice\"\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-close\"\u003E[\u003Ca tabindex=\"0\" role=\"button\"\u003Eఈ నోటీసును తొలగించు\u003C/a\u003E]\u003C/div\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-body\"\u003E\u003C!-- CentralNotice --\u003E\u003Cdiv id=\"localNotice\" data-nosnippet=\"\"\u003E\u003Cdiv class=\"anonnotice\" lang=\"te\" dir=\"ltr\"\u003E\u003Ctable class=\"wikitable\"\u003E\n\n\u003Ctbody\u003E\u003Ctr style=\"align:center; border: 1px solid #8888aa; background: #f1ff81; text-align: center;\"\u003E\n\u003Ctd\u003E\u003Cbig\u003Eవికీ పాఠకులే వికీ రచయితలు!\n\u003C/big\u003E\u003C/td\u003E\u003C/tr\u003E\n\u003Ctr style=\"align:center; border: 1px solid #8888aa; background: #fff1ff; text-align: left;\"\u003E\n\u003Ctd\u003Eవికీలో వ్యాసాలు రాస్తున్నది ఎక్స్పర్టులూ, సబ్జెక్టు నిపుణులూ కాదు. ఇక్కడ సాధారణ పాఠకులే వ్యాసాలు రాస్తారు. అందరూ కలిసి పరస్పర సహకారంతో, సమన్వయంతో పనిచేస్తూ వ్యాసాలను రాస్తారు. వివిధ వనరుల్లోంచి సమాచారాన్ని సేకరించి, ఆ మూలాలను ఉదహరిస్తూ ఆ సమాచారాన్ని వికీలో చేరుస్తారు. మరింత సమాచారం కోసం \u003Ca href=\"/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%80%E0%B0%AA%E0%B1%80%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE:%E0%B0%AA%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%9A%E0%B0%AF%E0%B0%AE%E0%B1%81\" title=\"వికీపీడియా:పరిచయము\"\u003Eవికీపీడియా:పరిచయము\u003C/a\u003E చూడండి. ఈ పనిలో మీరూ భాగం పంచుకోవచ్చు. వికీలో \u003Ca href=\"/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%80%E0%B0%AA%E0%B1%80%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE:%E0%B0%85%E0%B0%95%E0%B1%8C%E0%B0%82%E0%B0%9F%E0%B1%81_%E0%B0%8E%E0%B0%82%E0%B0%A6%E0%B1%81%E0%B0%95%E0%B1%81_%E0%B0%B8%E0%B1%83%E0%B0%B7%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%9A%E0%B1%81%E0%B0%95%E0%B1%8B%E0%B0%B5%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B0%BF%3F\" title=\"వికీపీడియా:అకౌంటు ఎందుకు సృష్టించుకోవాలి?\"\u003Eఖాతా సృష్టించుకోండి\u003C/a\u003E. మీకు ఆసక్తి ఉన్న విషయం గురించిన సమాచారాన్ని రాసి, వికీ అభివృద్ధిలో మీరూ తోడ్పడండి. ఈ విషయంలో సందేహమేమైనా ఉంటే \u003Ca href=\"/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%80%E0%B0%AA%E0%B1%80%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE:%E0%B0%B8%E0%B0%B9%E0%B0%BE%E0%B0%AF_%E0%B0%95%E0%B1%87%E0%B0%82%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82\" title=\"వికీపీడియా:సహాయ కేంద్రం\"\u003Eవికీపీడియా సహాయకేంద్రంలో\u003C/a\u003E అడగండి.\n\u003C/td\u003E\u003C/tr\u003E\u003C/tbody\u003E\u003C/table\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E";}}());</script></div> <div class="mw-indicators"> <div id="mw-indicator-అక్షాంశ_రేఖాంశాలు" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><span id="coordinates"><a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B1%8C%E0%B0%97%E0%B1%8B%E0%B0%B3%E0%B0%BF%E0%B0%95_%E0%B0%A8%E0%B0%BF%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%95_%E0%B0%AA%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%A7%E0%B0%A4%E0%B0%BF" title="భౌగోళిక నిర్దేశాంక పద్ధతి">అక్షాంశ రేఖాంశాలు</a>: <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r3926454">.mw-parser-output .geo-default,.mw-parser-output .geo-dms,.mw-parser-output .geo-dec{display:inline}.mw-parser-output .geo-nondefault,.mw-parser-output .geo-multi-punct,.mw-parser-output .geo-inline-hidden{display:none}.mw-parser-output .longitude,.mw-parser-output .latitude{white-space:nowrap}</style><span class="plainlinks nourlexpansion load-gadget" data-gadget="WikiMiniAtlas"><a class="external text" href="https://geohack.toolforge.org/geohack.php?pagename=%E0%B0%AE%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%BE&params=21_25_00_N_39_49_00_E_type:city"><span class="geo-default"><span class="geo-dms" title="Maps, aerial photos, and other data for this location"><span class="latitude">21°25′00″N</span> <span class="longitude">39°49′00″E</span></span></span><span class="geo-multi-punct"> / </span><span class="geo-nondefault"><span class="geo-dec" title="Maps, aerial photos, and other data for this location">21.41667°N 39.81667°E</span><span style="display:none"> / <span class="geo">21.41667; 39.81667</span></span></span></a></span></span></div></div> </div> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">మక్కా</span></h1> <div id="bodyContent" class="vector-body"> <div id="siteSub" class="noprint">వికీపీడియా నుండి</div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="contentSub2"></div> <div id="jump-to-nav"></div> <a class="mw-jump-link" href="#mw-head">Jump to navigation</a> <a class="mw-jump-link" href="#searchInput">Jump to search</a> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="te" dir="ltr"><p><span class="geo-inline-hidden noexcerpt"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r3926454">.mw-parser-output .geo-default,.mw-parser-output .geo-dms,.mw-parser-output .geo-dec{display:inline}.mw-parser-output .geo-nondefault,.mw-parser-output .geo-multi-punct,.mw-parser-output .geo-inline-hidden{display:none}.mw-parser-output .longitude,.mw-parser-output .latitude{white-space:nowrap}</style><span class="plainlinks nourlexpansion load-gadget" data-gadget="WikiMiniAtlas"><a class="external text" href="https://geohack.toolforge.org/geohack.php?pagename=%E0%B0%AE%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%BE&params=21_25_00_N_39_49_00_E_type:city"><span class="geo-default"><span class="geo-dms" title="Maps, aerial photos, and other data for this location"><span class="latitude">21°25′00″N</span> <span class="longitude">39°49′00″E</span></span></span><span class="geo-multi-punct"> / </span><span class="geo-nondefault"><span class="geo-dec" title="Maps, aerial photos, and other data for this location">21.41667°N 39.81667°E</span><span style="display:none"> / <span class="geo">21.41667; 39.81667</span></span></span></a></span></span> </p> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Kaaba_mirror_edit_jj.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Kaaba_mirror_edit_jj.jpg/300px-Kaaba_mirror_edit_jj.jpg" decoding="async" width="300" height="225" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Kaaba_mirror_edit_jj.jpg/450px-Kaaba_mirror_edit_jj.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Kaaba_mirror_edit_jj.jpg/600px-Kaaba_mirror_edit_jj.jpg 2x" data-file-width="1200" data-file-height="900" /></a><figcaption>కాబా చుట్టూ ప్రదక్షిణలు చేస్తున్న ముస్లిం సమూహం.</figcaption></figure> <table class="infobox geography vcard" style="width:15em; text-align:left;"> <tbody><tr><td colspan="2" align="center" style="width:100%; font-size: 1.25em; white-space: nowrap;"><b><span class="fn org">మక్కతుల్ ముకర్రమాహ్ /<br /> </span></b>مكّة المكرمة<b> <br />మక్కా నగరం / <br />మక్కాహ్ అల్ ముకర్రమా</b></td> </tr> <tr> <td colspan="2" style="text-align: center; padding: 0.7em 0.8em 0.7em 0.8em;;"> <figure class="mw-halign-none" typeof="mw:Error mw:File"><a href="/wiki/వికీపీడియా:ఫైల్_ఎక్కింపు_విజర్డు?wpDestFile=File:%D9%84%D9%82%D8%B7%D8%A9_%D9%85%D9%83%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%83%D8%B1%D9%85%D8%A9.jpg" class="new" title="దస్త్రం:File:لقطة مكة المكرمة.jpg"><span class="mw-file-element mw-broken-media" data-width="250">మక్కాకు కేంద్రబిందువు, దాని ప్రాధాన్యతకు కారణమైన మస్జిద్-అల్-హరామ్</span></a><figcaption>మక్కాకు కేంద్రబిందువు, దాని ప్రాధాన్యతకు కారణమైన <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%9C%E0%B0%BF%E0%B0%A6%E0%B1%8D-%E0%B0%85%E0%B0%B2%E0%B1%8D-%E0%B0%B9%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="మస్జిద్-అల్-హరామ్">మస్జిద్-అల్-హరామ్</a></figcaption></figure><small>మక్కాకు కేంద్రబిందువు, దాని ప్రాధాన్యతకు కారణమైన <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%9C%E0%B0%BF%E0%B0%A6%E0%B1%8D-%E0%B0%85%E0%B0%B2%E0%B1%8D-%E0%B0%B9%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="మస్జిద్-అల్-హరామ్">మస్జిద్-అల్-హరామ్</a></small> </td> </tr> <tr class="mergedtoprow"> <td class="maptable" colspan="2" align="center" style="padding: 0.4em 0 0.4em 0;"> <table style="width: 100%; background: none;" align="center"> <tbody><tr> <td style="vertical-align: middle;" align="center"> <span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Flag_of_Saudi_Arabia.svg" class="mw-file-description" title="Flag of మక్కతుల్ ముకర్రమాహ్ / مكّة المكرمة మక్కా నగరం / మక్కాహ్ అల్ ముకర్రమా"><img alt="Flag of మక్కతుల్ ముకర్రమాహ్ / مكّة المكرمة మక్కా నగరం / మక్కాహ్ అల్ ముకర్రమా" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Flag_of_Saudi_Arabia.svg/80px-Flag_of_Saudi_Arabia.svg.png" decoding="async" width="80" height="53" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Flag_of_Saudi_Arabia.svg/120px-Flag_of_Saudi_Arabia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Flag_of_Saudi_Arabia.svg/160px-Flag_of_Saudi_Arabia.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span><br /><small><b><a href="/w/index.php?title=Flag_of_Saudi_Arabia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Flag of Saudi Arabia (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Flag</a></b></small></td> <td style="vertical-align: middle;" align="center"> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Emblem_of_Saudi_Arabia.svg" class="mw-file-description" title="Coat of arms of మక్కతుల్ ముకర్రమాహ్ / مكّة المكرمة మక్కా నగరం / మక్కాహ్ అల్ ముకర్రమా"><img alt="Coat of arms of మక్కతుల్ ముకర్రమాహ్ / مكّة المكرمة మక్కా నగరం / మక్కాహ్ అల్ ముకర్రమా" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Emblem_of_Saudi_Arabia.svg/40px-Emblem_of_Saudi_Arabia.svg.png" decoding="async" width="40" height="43" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Emblem_of_Saudi_Arabia.svg/60px-Emblem_of_Saudi_Arabia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Emblem_of_Saudi_Arabia.svg/80px-Emblem_of_Saudi_Arabia.svg.png 2x" data-file-width="610" data-file-height="662" /></a></span><br /><small><b><a href="/w/index.php?title=Coat_of_arms_of_Saudi_Arabia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Coat of arms of Saudi Arabia (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Coat of arms</a></b></small></td> </tr></tbody></table> </td> </tr> <tr class="mergedrow"> <td colspan="2" align="center"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AE%E0%B1%81%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%A6%E0%B1%81_%E0%B0%AA%E0%B1%87%E0%B0%B0%E0%B1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="ముద్దు పేరు (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">ముద్దు పేరు</a>: <span class="nickname">ఉమ్మ్-అల్-ఖురా (<i>గ్రామలన్నింటికీ తల్లి వంటిది</i>)</span></td> </tr> <tr class="mergedrow"> <td colspan="2" style="text-align: center;"><figure class="mw-halign-none" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Mecca,_Saudi_Arabia_locator_map.png" class="mw-file-description" title="మక్కా ప్రదేశం"><img alt="మక్కా ప్రదేశం" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/Mecca%2C_Saudi_Arabia_locator_map.png/250px-Mecca%2C_Saudi_Arabia_locator_map.png" decoding="async" width="250" height="245" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/Mecca%2C_Saudi_Arabia_locator_map.png/375px-Mecca%2C_Saudi_Arabia_locator_map.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/Mecca%2C_Saudi_Arabia_locator_map.png/500px-Mecca%2C_Saudi_Arabia_locator_map.png 2x" data-file-width="1500" data-file-height="1470" /></a><figcaption>మక్కా ప్రదేశం</figcaption></figure><small>మక్కా ప్రదేశం</small> </td> </tr> <tr class="mergedtoprow"> <th><a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%AA%E0%B0%82%E0%B0%9A_%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="ప్రపంచ దేశాలు">దేశం</a> </th><th class="adr"><span class="country-name"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Flag_of_Saudi_Arabia.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Flag_of_Saudi_Arabia.svg/25px-Flag_of_Saudi_Arabia.svg.png" decoding="async" width="25" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Flag_of_Saudi_Arabia.svg/38px-Flag_of_Saudi_Arabia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Flag_of_Saudi_Arabia.svg/50px-Flag_of_Saudi_Arabia.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B1%8C%E0%B0%A6%E0%B1%80_%E0%B0%85%E0%B0%B0%E0%B1%87%E0%B0%AC%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="సౌదీ అరేబియా">సౌదీ అరేబియా</a></span> </th></tr><tr class="mergedrow"> <th><a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B1%8C%E0%B0%A6%E0%B1%80_%E0%B0%85%E0%B0%B0%E0%B1%87%E0%B0%AC%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="సౌదీ అరేబియా">ప్రాంతము</a> </th><th class="adr"><span class="region">మక్కా ప్రాంతము</span> </th></tr> <tr class="mergedrow"> <th>కాబా నిర్మాణము</th> <td>+2000 క్రీ.పూ</td> </tr><tr class="mergedrow"> <th>స్థాపన</th> <td>తెలియదు</td> </tr><tr class="mergedrow"> <th><a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B1%8C%E0%B0%A6%E0%B1%80_%E0%B0%85%E0%B0%B0%E0%B1%87%E0%B0%AC%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="సౌదీ అరేబియా">సౌదీ అరేబియాలో</a> చేరటం</th> <td>1924</td> </tr> <tr class="mergedtoprow"> <td colspan="2"><b>ప్రభుత్వం</b> </td> </tr> <tr class="mergedrow"> <th> - Type</th> <td>{{{government_type}}}</td> </tr><tr class="mergedrow"> <th> - అమీర్ </th><td>ఒసామా అల్-బార్ </td> </tr><tr class="mergedrow"> <th> - ప్రాంతపు గవర్నర్ </th><td>ఖలీద్ అల్ ఫైసల్ </td> </tr> <tr class="mergedtoprow"> <td colspan="2"><b><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B1%88%E0%B0%B6%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%AE%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="వైశాల్యము">వైశాల్యము</a></b> <small><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.holymakkah.gov.sa/">మక్కా పురపాలకసంఘం</a></small></td> </tr> <tr class="mergedrow"> <th> - పట్టణ</th> <td>850 km² (328.2 sq mi)</td> </tr><tr class="mergedrow"> <th> - మెట్రో</th> <td>1,200 km² (463.3 sq mi)</td> </tr> <tr class="mergedtoprow"> <td colspan="2"><b>జనాభా</b> (2007)</td> </tr> <tr class="mergedrow"> <th> - City</th> <td>1,700,000</td> </tr><tr class="mergedrow"> <th> - <a href="/wiki/%E0%B0%9C%E0%B0%A8_%E0%B0%B8%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4" title="జన సాంద్రత">సాంద్రత</a></th> <td>4,200/km<sup>2</sup> (2,625/sq mi)</td> </tr><tr class="mergedrow"> <th> - <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AA%E0%B0%9F%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B0%A3_area&action=edit&redlink=1" class="new" title="పట్టణ area (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">పట్టణ</a></th> <td>2,053,912</td> </tr><tr class="mergedrow"> <th> - <a href="https://meta.wikimedia.org/wiki/en:Metropolitan_area" class="extiw" title="m:en:Metropolitan area">మెట్రో</a></th> <td>2,500,000</td> </tr><tr class="mergedbottomrow"> <td> </td> <td><small>మక్కా పురపాలకసంఘ అంచనా</small></td> </tr> <tr class="mergedtoprow"> <th><a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%B6%E0%B0%82" class="mw-redirect" title="కాలాంశం">కాలాంశం</a></th> <td><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/East_Africa_Time" class="extiw" title="en:East Africa Time">EAT</a> (<a href="/w/index.php?title=UTC%2B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="UTC+3 (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">UTC+3</a>) </td></tr> <tr class="mergedbottomrow"> <th style="white-space: nowrap;"> - Summer (<a href="/w/index.php?title=Daylight_saving_time&action=edit&redlink=1" class="new" title="Daylight saving time (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">DST</a>)</th> <td><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/East_Africa_Time" class="extiw" title="en:East Africa Time">EAT</a> (<a href="/w/index.php?title=UTC%2B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="UTC+3 (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">UTC+3</a>)</td> </tr> <tr class="mergedtoprow"> <th>తపాలా కోడ్</th> <td class="adr"><span class="postal-code">(5 అంకెలు)</span> </td></tr> <tr class="mergedrow"> <th>Area code(s)</th> <td>+966-2</td> </tr> <tr> <td colspan="2" class="mergedtoprow" style="text-align:center;"><b>వెబ్‌సైటు:</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.holymakkah.gov.sa/">మక్కా పురపాలకసంఘం</a> </td></tr> </tbody></table> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r3795437">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r3779865">.mw-parser-output .plainlist ol,.mw-parser-output .plainlist ul{line-height:inherit;list-style:none;margin:0;padding:0}.mw-parser-output .plainlist ol li,.mw-parser-output .plainlist ul li{margin-bottom:0}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r4358455">.mw-parser-output .sidebar{width:22em;float:right;clear:right;margin:0.5em 0 1em 1em;background:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);padding:0.2em;text-align:center;line-height:1.4em;font-size:88%;border-collapse:collapse;display:table}body.skin-minerva .mw-parser-output .sidebar{display:table!important;float:right!important;margin:0.5em 0 1em 1em!important}.mw-parser-output .sidebar-subgroup{width:100%;margin:0;border-spacing:0}.mw-parser-output .sidebar-left{float:left;clear:left;margin:0.5em 1em 1em 0}.mw-parser-output .sidebar-none{float:none;clear:both;margin:0.5em 1em 1em 0}.mw-parser-output .sidebar-outer-title{padding:0 0.4em 0.2em;font-size:125%;line-height:1.2em;font-weight:bold}.mw-parser-output .sidebar-top-image{padding:0.4em}.mw-parser-output .sidebar-top-caption,.mw-parser-output .sidebar-pretitle-with-top-image,.mw-parser-output .sidebar-caption{padding:0.2em 0.4em 0;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-pretitle{padding:0.4em 0.4em 0;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-title,.mw-parser-output .sidebar-title-with-pretitle{padding:0.2em 0.8em;font-size:145%;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-title-with-pretitle{padding:0.1em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-image{padding:0.2em 0.4em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-heading{padding:0.1em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-content{padding:0 0.5em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-content-with-subgroup{padding:0.1em 0.4em 0.2em}.mw-parser-output .sidebar-above,.mw-parser-output .sidebar-below{padding:0.3em 0.8em;font-weight:bold}.mw-parser-output .sidebar-collapse .sidebar-above,.mw-parser-output .sidebar-collapse .sidebar-below{border-top:1px solid #aaa;border-bottom:1px solid #aaa}.mw-parser-output .sidebar-navbar{text-align:right;font-size:115%;padding:0 0.4em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-list-title{padding:0 0.4em;text-align:left;font-weight:bold;line-height:1.6em;font-size:105%}.mw-parser-output .sidebar-list-title-c{padding:0 0.4em;text-align:center;margin:0 3.3em}@media(max-width:640px){body.mediawiki .mw-parser-output .sidebar{width:100%!important;clear:both;float:none!important;margin-left:0!important;margin-right:0!important}}body.skin--responsive .mw-parser-output .sidebar a>img{max-width:none!important}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-list-title,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-title-with-pretitle{background:transparent!important}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-title-with-pretitle a{color:var(--color-progressive)!important}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-list-title,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-title-with-pretitle{background:transparent!important}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-title-with-pretitle a{color:var(--color-progressive)!important}}@media print{body.ns-0 .mw-parser-output .sidebar{display:none!important}}</style><table class="sidebar sidebar-collapse nomobile" style="width:20em;"><tbody><tr><td class="sidebar-pretitle"><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:%E0%B0%AE%E0%B1%81%E0%B0%B9%E0%B0%AE%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B0%A6%E0%B1%8D" title="వర్గం:ముహమ్మద్">వ్యాసాల పరంపర</a></td></tr><tr><th class="sidebar-title-with-pretitle"><a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%81%E0%B0%B9%E0%B0%AE%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B0%A6%E0%B1%8D_%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%B5%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%A4" title="ముహమ్మద్ ప్రవక్త">ముహమ్మద్</a></th></tr><tr><td class="sidebar-image"><span typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/Muhammad" title="Muhammad"><img alt="Muhammad" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Muhammad2.png/200px-Muhammad2.png" decoding="async" width="200" height="171" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/3d/Muhammad2.png 1.5x" data-file-width="273" data-file-height="234" /></a></span></td></tr><tr><td class="sidebar-content hlist"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="color: var(--color-base)"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Prophetic_biography" class="extiw" title="en:Prophetic biography">జీవితం</a></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"> <ul><li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Muhammad_in_Mecca" class="extiw" title="en:Muhammad in Mecca">మక్కా జీవనం</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%B9%E0%B0%BF%E0%B0%9C%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D" title="హిజ్రత్">హిజ్రత్</a> , <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%A6%E0%B1%80%E0%B0%A8%E0%B0%BE" title="మదీనా">మదీనా</a> కు వలస</li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Muhammad_in_Medina" class="extiw" title="en:Muhammad in Medina">మదీనా జీవనం</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Muhammad_after_the_conquest_of_Mecca" class="extiw" title="en:Muhammad after the conquest of Mecca">మక్కాపై విజయం</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/The_Farewell_Pilgrimage" class="extiw" title="en:The Farewell Pilgrimage">వీడ్కోలు యాత్ర</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content hlist"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="color: var(--color-base)">ఘటనలు</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B0%B9%E0%B0%A6%E0%B1%80%E0%B0%B8%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="హదీసు">హదీసు</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%B9%E0%B0%BF%E0%B0%9C%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D" title="హిజ్రత్">మదీనాకు వలస</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Muhammad_in_Medina" class="extiw" title="en:Muhammad in Medina">మదీనాలో ముహమ్మద్</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Muhammad_after_the_conquest_of_Mecca" class="extiw" title="en:Muhammad after the conquest of Mecca">మక్కాపై విజయం</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/The_Farewell_Pilgrimage" class="extiw" title="en:The Farewell Pilgrimage">వీడ్కోలు యాత్ర</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content hlist"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="color: var(--color-base)">మహిమలు</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B0%96%E0%B1%81%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="ఖురాన్">ఖురాన్</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%87%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%9C%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="మేరాజ్">ఇస్రా, మేరాజ్</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Splitting_of_the_moon" class="extiw" title="en:Splitting of the moon">చంద్రుడు రెండు ముక్కలు కావడం</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Miracles_of_Muhammad" class="extiw" title="en:Miracles of Muhammad">ముహమ్మద్ మహిమలు</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content hlist"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="color: var(--color-base)">అభిప్రాయలు</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"> <ul><li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Muhammad%27s_views_on_Jews" class="extiw" title="en:Muhammad's views on Jews">యూదులు</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Muhammad%27s_views_on_Christians" class="extiw" title="en:Muhammad's views on Christians">క్రైస్తవులు</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Muhammad%27s_views_on_slavery" class="extiw" title="en:Muhammad's views on slavery">బానిసత్వం</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content hlist"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="color: var(--color-base)"><a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%81%E0%B0%B9%E0%B0%AE%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B0%A6%E0%B1%8D_%E0%B0%B5%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%B8%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="ముహమ్మద్ వారసులు">ముహమ్మద్ వారసులు</a></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"> <ul><li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/The_Farewell_Sermon" class="extiw" title="en:The Farewell Sermon">వీడ్కోలు ఉపన్యాసం</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Hadith_of_the_pen_and_paper" class="extiw" title="en:Hadith of the pen and paper">హదీసు (కలం, కాగితం)</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Saqifah" class="extiw" title="en:Saqifah">సకీఫా</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%85%E0%B0%B9%E0%B0%B2%E0%B1%86_%E0%B0%AC%E0%B1%88%E0%B0%A4%E0%B1%8D" title="అహలె బైత్">అహలె బైత్</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B0%B9%E0%B0%BE%E0%B0%AC%E0%B0%BE" title="సహాబా">సహాబాలు</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/History_of_Islam" class="extiw" title="en:History of Islam">చరిత్ర</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content hlist"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="color: var(--color-base)">ప్రాశస్తం</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"> <ul><li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Durood" class="extiw" title="en:Durood">దరూద్</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%A8%E0%B0%BE%E0%B0%A4%E0%B1%8D" title="నాత్">నాత్</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%80%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%A6%E0%B1%86_%E0%B0%A8%E0%B0%AC%E0%B0%BF" title="మీలాదె నబి">మౌలీద్</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Jesuism" class="extiw" title="en:Jesuism">జెసూయిజం</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content hlist"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="color: var(--color-base)">అభిప్రాయాలు</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%81%E0%B0%B9%E0%B0%AE%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B0%A6%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="ముహమ్మద్">ఇస్లామీయ</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Muhammad_in_the_Bible" class="extiw" title="en:Muhammad in the Bible">బైబిల్ లో ముహమ్మద్</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Judaism%27s_views_on_Muhammad" class="extiw" title="en:Judaism's views on Muhammad">యూదుల</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Medieval_Christian_views_on_Muhammad" class="extiw" title="en:Medieval Christian views on Muhammad">మధ్యకాలపు క్రైస్తవులు</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Historicity_of_Muhammad" class="extiw" title="en:Historicity of Muhammad">చారిత్రిక</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Criticism_of_Muhammad" class="extiw" title="en:Criticism of Muhammad">విమర్శ</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content hlist"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="color: var(--color-base)">సంబంధిత</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%9C%E0%B0%BF%E0%B0%A6%E0%B1%8D_%E0%B0%8E_%E0%B0%A8%E0%B0%AC%E0%B0%B5%E0%B0%BF" class="mw-redirect" title="మస్జిద్ ఎ నబవి">ప్రవక్తగారి మస్జిద్</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Relics_of_Muhammad" class="extiw" title="en:Relics of Muhammad">శేషాలు</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-navbar"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r3795437"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r4294021">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:left;text-align:left}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-right:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-left:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar a>span,.mw-parser-output .navbar a>abbr{text-decoration:inherit}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}@media(prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}}@media print{.mw-parser-output .navbar{display:none!important}}</style><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B8:%E0%B0%AE%E0%B1%81%E0%B0%B9%E0%B0%AE%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B0%A6%E0%B1%8D_%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%B5%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%A4" title="మూస:ముహమ్మద్ ప్రవక్త"><abbr title="View this template">v</abbr></a></li><li class="nv-talk"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B8_%E0%B0%9A%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%9A:%E0%B0%AE%E0%B1%81%E0%B0%B9%E0%B0%AE%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B0%A6%E0%B1%8D_%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%B5%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%A4&action=edit&redlink=1" class="new" title="మూస చర్చ:ముహమ్మద్ ప్రవక్త (పేజీ ఉనికిలో లేదు)"><abbr title="Discuss this template">t</abbr></a></li><li class="nv-edit"><a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:EditPage/%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B8:%E0%B0%AE%E0%B1%81%E0%B0%B9%E0%B0%AE%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B0%A6%E0%B1%8D_%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%B5%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%A4" title="ప్రత్యేక:EditPage/మూస:ముహమ్మద్ ప్రవక్త"><abbr title="Edit this template">e</abbr></a></li></ul></div></td></tr></tbody></table> <p><b>మక్కా</b> లేదా <b>మక్కాహ్</b> (<a href="/wiki/%E0%B0%85%E0%B0%B0%E0%B0%AC%E0%B1%8D%E0%B0%AC%E0%B1%80" class="mw-redirect" title="అరబ్బీ">అరబ్బీ</a> : مكّة المكرمة) 'మక్కతుల్-ముకర్రమా' ఇస్లామీయ పవిత్ర నగరం. ఇది <a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B1%8C%E0%B0%A6%E0%B1%80_%E0%B0%85%E0%B0%B0%E0%B1%87%E0%B0%AC%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="సౌదీ అరేబియా">సౌదీ అరేబియా</a> మక్కా క్షేత్రంలో, చారిత్రాత్మక <a href="/wiki/%E0%B0%B9%E0%B0%BF%E0%B0%9C%E0%B0%BE%E0%B0%9C%E0%B1%8D" title="హిజాజ్">హిజాజ్</a> ప్రాంతంలో గలదు. ఈనగరంలోనే ముస్లింలకు పరమ పవిత్రమైన <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%9C%E0%B0%BF%E0%B0%A6%E0%B1%8D-%E0%B0%85%E0%B0%B2%E0%B1%8D-%E0%B0%B9%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="మస్జిద్-అల్-హరామ్">మస్జిద్-అల్-హరామ్</a> (పవిత్ర మసీదు) గలదు. ఈ మసీదులోనే పరమ పవిత్రమైన <a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%AC%E0%B0%BE" title="కాబా">కాబా</a> గృహం గలదు. <a href="/wiki/%E0%B0%B9%E0%B0%9C%E0%B1%8D" title="హజ్">హజ్</a> యాత్రలో ముస్లింలందరూ ఇచటనే చేరి <a href="/wiki/%E0%B0%B9%E0%B0%9C%E0%B1%8D" title="హజ్">హజ్</a> సాంప్రదాయం లోని 'కాబా గృహం చుట్టూ ఏడు <a href="/wiki/%E0%B0%A4%E0%B0%B5%E0%B0%BE%E0%B0%AB%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="తవాఫ్">తవాఫ్</a> (<a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A6%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B7%E0%B0%BF%E0%B0%A3" class="mw-redirect" title="ప్రదక్షిణ">ప్రదక్షిణ</a>) లు' చేస్తారు. </p><p>జనాభా 1,294,167 (2004 గణాంకాలు). <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%9C%E0%B1%86%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%A6%E0%B0%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="జెద్దా (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">జెద్దా</a> నుండి 73 కి.మీ. ఎర్ర సముద్రము నుండి 80 కి.మీ. ఇరుకైన లోయప్రాంతంలో గలదు. సముద్రానికి 910 అడుగల ఎత్తునగలదు. ముస్లింలు తమ జీవితంలో కనీసం ఒక్కసారైనా తప్పనిసరిగా హజ్ యాత్ర కొరకు ఈ నగరానికి విచ్చేస్తారు. ఈ నగరంలో వేలాది ముస్లిమేతర కుటుంబాలు కుడా నివసిస్తున్నాయి. కానీ, నగరంలోని కాబాలో ప్రవేశం మాత్రం ముస్లిమేతరులకు నిషిద్ధం. </p> <div id="toc" class="toc" role="navigation" aria-labelledby="mw-toc-heading"><input type="checkbox" role="button" id="toctogglecheckbox" class="toctogglecheckbox" style="display:none" /><div class="toctitle" lang="te" dir="ltr"><h2 id="mw-toc-heading">విషయాలు</h2><span class="toctogglespan"><label class="toctogglelabel" for="toctogglecheckbox"></label></span></div> <ul> <li class="toclevel-1 tocsection-1"><a href="#భౌగోళికం"><span class="tocnumber">1</span> <span class="toctext">భౌగోళికం</span></a> <ul> <li class="toclevel-2 tocsection-2"><a href="#రవాణా_సౌకర్యాలు"><span class="tocnumber">1.1</span> <span class="toctext">రవాణా సౌకర్యాలు</span></a></li> </ul> </li> <li class="toclevel-1 tocsection-3"><a href="#ప్రజలు"><span class="tocnumber">2</span> <span class="toctext">ప్రజలు</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-4"><a href="#ప్రభుత్వం"><span class="tocnumber">3</span> <span class="toctext">ప్రభుత్వం</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-5"><a href="#చరిత్ర"><span class="tocnumber">4</span> <span class="toctext">చరిత్ర</span></a> <ul> <li class="toclevel-2 tocsection-6"><a href="#ప్రాచీన_చరిత్ర"><span class="tocnumber">4.1</span> <span class="toctext">ప్రాచీన చరిత్ర</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-7"><a href="#ముహమ్మద్"><span class="tocnumber">4.2</span> <span class="toctext">ముహమ్మద్</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-8"><a href="#రాజకీయ_చరిత్ర"><span class="tocnumber">4.3</span> <span class="toctext">రాజకీయ చరిత్ర</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-9"><a href="#ఉస్మాన్_మక్కాకు_తిరిగిరాక"><span class="tocnumber">4.4</span> <span class="toctext">ఉస్మాన్ మక్కాకు తిరిగిరాక</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-10"><a href="#20వ_శతాబ్దము"><span class="tocnumber">4.5</span> <span class="toctext">20వ శతాబ్దము</span></a> <ul> <li class="toclevel-3 tocsection-11"><a href="#1979_ఆక్రమణ"><span class="tocnumber">4.5.1</span> <span class="toctext">1979 ఆక్రమణ</span></a></li> <li class="toclevel-3 tocsection-12"><a href="#1987_లో_యాత్రికులపై_మారణకాండ"><span class="tocnumber">4.5.2</span> <span class="toctext">1987 లో యాత్రికులపై మారణకాండ</span></a></li> </ul> </li> </ul> </li> <li class="toclevel-1 tocsection-13"><a href="#హజ్"><span class="tocnumber">5</span> <span class="toctext">హజ్</span></a> <ul> <li class="toclevel-2 tocsection-14"><a href="#కాబా"><span class="tocnumber">5.1</span> <span class="toctext">కాబా</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-15"><a href="#జమ్_జమ్_బావి"><span class="tocnumber">5.2</span> <span class="toctext">జమ్ జమ్ బావి</span></a></li> </ul> </li> <li class="toclevel-1 tocsection-16"><a href="#ప్రస్తుత_స్థితి"><span class="tocnumber">6</span> <span class="toctext">ప్రస్తుత స్థితి</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-17"><a href="#ముస్లిమేతరులు"><span class="tocnumber">7</span> <span class="toctext">ముస్లిమేతరులు</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-18"><a href="#విత్తము"><span class="tocnumber">8</span> <span class="toctext">విత్తము</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-19"><a href="#ఇవీ_చూడండి"><span class="tocnumber">9</span> <span class="toctext">ఇవీ చూడండి</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-20"><a href="#మూలాలు"><span class="tocnumber">10</span> <span class="toctext">మూలాలు</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-21"><a href="#సమాచార_సేకరణ"><span class="tocnumber">11</span> <span class="toctext">సమాచార సేకరణ</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-22"><a href="#బయటి_లింకులు"><span class="tocnumber">12</span> <span class="toctext">బయటి లింకులు</span></a></li> </ul> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="భౌగోళికం"><span id=".E0.B0.AD.E0.B1.8C.E0.B0.97.E0.B1.8B.E0.B0.B3.E0.B0.BF.E0.B0.95.E0.B0.82"></span>భౌగోళికం</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AE%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%BE&action=edit&section=1" title="విభాగాన్ని మార్చు: భౌగోళికం"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>మక్కా నగరం సముద్రమట్టానికి 910 అడుగుల ఎత్తులో "ఫారాన్ పర్వతపంక్తు"ల మధ్యలో గలదు. ఈ నగరపు నడిబొడ్డున <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%9C%E0%B0%BF%E0%B0%A6%E0%B1%8D-%E0%B0%85%E0%B0%B2%E0%B1%8D-%E0%B0%B9%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="మస్జిద్-అల్-హరామ్">మస్జిద్-అల్-హరామ్</a> గలదు. ఈ మస్జిద్ చుట్టూ నగరం వ్యాపించినట్టుగా కనిపిస్తుంది. ఈ మసీదు సమీపానగల ప్రాంతం పాత మక్కా నగరం. ఈ మసీదుకు ఉత్తరాన <i>అల్-ముద్దాహ్</i>, <i>సుఖ్-అల్-లైల్</i> వీధులు గలవు. దక్షిణాన <i>అస్-సుఘ్-అస్-సఘీర్</i> వీధులు గలవు. నవీన రోడ్లన్నీ ప్రాచీనకట్టడాలను తొలగించి ఏర్పరచినవే. ప్రాచీన గృహాలన్నీ ప్రాంతీయ శైలిలోని రెండు లేక మూడు అంతస్తుల రాతికట్టడాలు. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="రవాణా_సౌకర్యాలు"><span id=".E0.B0.B0.E0.B0.B5.E0.B0.BE.E0.B0.A3.E0.B0.BE_.E0.B0.B8.E0.B1.8C.E0.B0.95.E0.B0.B0.E0.B1.8D.E0.B0.AF.E0.B0.BE.E0.B0.B2.E0.B1.81"></span>రవాణా సౌకర్యాలు</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AE%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%BE&action=edit&section=2" title="విభాగాన్ని మార్చు: రవాణా సౌకర్యాలు"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>మక్కాలో విమానాశ్రయం లేదు. జెద్దాలో గల '<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%95%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B1%8D_%E0%B0%85%E0%B0%AC%E0%B1%8D%E0%B0%A6%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%8D_%E0%B0%85%E0%B0%9C%E0%B1%80%E0%B0%9C%E0%B1%8D_%E0%B0%85%E0%B0%82%E0%B0%A4%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%9C%E0%B0%BE%E0%B0%A4%E0%B1%80%E0%B0%AF_%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B0%BE%E0%B0%B6%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%AF%E0%B0%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="కింగ్ అబ్దుల్ అజీజ్ అంతర్జాతీయ విమానాశ్రయం (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">కింగ్ అబ్దుల్ అజీజ్ అంతర్జాతీయ విమానాశ్రయం</a>' ఇక్కడికి సమీపములో ఉన్న ప్రధాన విమానాశ్రయం. <a href="/wiki/%E0%B0%B9%E0%B0%9C%E0%B1%8D" title="హజ్">హజ్</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%89%E0%B0%AE%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE" class="mw-redirect" title="ఉమ్రా">ఉమ్రా</a> కొరకు గల ఇతర రవాణాసౌకర్యాలు అధికంగా కానవస్తాయి. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ప్రజలు"><span id=".E0.B0.AA.E0.B1.8D.E0.B0.B0.E0.B0.9C.E0.B0.B2.E0.B1.81"></span>ప్రజలు</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AE%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%BE&action=edit&section=3" title="విభాగాన్ని మార్చు: ప్రజలు"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>తక్కిన దేశమంతటితో పోల్చితే, మక్కాలో జనసాంద్రత ఎక్కువ. అతి ప్రాచీన జనావాసం పాతబస్తీలోగలదు. ఎక్కువమంది <i>హజ్ పరిశ్రమ</i> లో పనిచేసేవారే. వీరెప్పుడూ <i><a href="/wiki/%E0%B0%B9%E0%B0%9C%E0%B1%8D" title="హజ్">హజ్</a></i> కొరకు తయారుగా వుంటారు. ప్రతియేటా దాదాపు 40 లక్షలమంది ముస్లింలు హజ్ కొరకు మక్కాను సందర్శిస్తారు.<sup id="cite_ref-ebmm_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-ebmm-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ప్రభుత్వం"><span id=".E0.B0.AA.E0.B1.8D.E0.B0.B0.E0.B0.AD.E0.B1.81.E0.B0.A4.E0.B1.8D.E0.B0.B5.E0.B0.82"></span>ప్రభుత్వం</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AE%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%BE&action=edit&section=4" title="విభాగాన్ని మార్చు: ప్రభుత్వం"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ఇస్లాం ప్రకారం అధినేతను ప్రజలు ఎన్నుకోవాలి. కానీ సౌదీ రాచరికంలో,మక్కా నగరపాలిక చే పాలింపబడుచున్నది. దీని అధినేత <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%87%E0%B0%AF%E0%B0%B0%E0%B1%8D" title="మేయర్">మేయర్</a>. ఇతన్ని <i>అమీన్</i> అని పిలుస్తారు. అమీన్ అనగా విశ్వాసంగలవాడు, నమ్మదగినవాడు. ఈ <i>అమీన్</i>ను సౌదీ అరేబియా ప్రభుత్వం నియమిస్తుంది. ప్రస్తుత మక్కానగరమేయర్ <i>ఒసామా అల్-బర్ర్</i> 14మంది ఎన్నుకోబడ్డ సభ్యులుగల నగరపాలిక పరిపాలిస్తుంది. </p><p>మక్కా రాష్ట్రం యొక్క రాజధాని మక్కానగరం. ఈప్రాంతంలోనే 'జెద్దా' నగరంగూడాగలదు. <i>అబ్దుల్ మజీద్ బిన్ అబ్దుల్ అజీజ్</i> 2000 నుండి 2007 వరకు గవర్నర్ గావున్నాడు.<sup id="cite_ref-mjid-obit_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-mjid-obit-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> మే 16, 2007 నుండి <i>ప్రిన్స్ ఖాలిద్ అల్-ఫైసల్</i> గవర్నర్ గా నియమింపబడ్డాడు.<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="చరిత్ర"><span id=".E0.B0.9A.E0.B0.B0.E0.B0.BF.E0.B0.A4.E0.B1.8D.E0.B0.B0"></span>చరిత్ర</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AE%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%BE&action=edit&section=5" title="విభాగాన్ని మార్చు: చరిత్ర"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <i></i><div class="rellink relarticle ప్రధాన వ్యాసం"><i>ప్రధాన వ్యాసం: <a href="/wiki/%E0%B0%85%E0%B0%B0%E0%B1%87%E0%B0%AC%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE_%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%B5%E0%B1%80%E0%B0%AA%E0%B0%95%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%AA%E0%B0%82" title="అరేబియా ద్వీపకల్పం">అరేబియా ద్వీపకల్పం</a></i></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:OldmapofMecca.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/OldmapofMecca.jpg/220px-OldmapofMecca.jpg" decoding="async" width="220" height="324" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/8b/OldmapofMecca.jpg 1.5x" data-file-width="250" data-file-height="368" /></a><figcaption>1787 - టర్కిష్ కళాశైలిలో పవిత్ర మస్జిద్, సంబంధిత ధార్మిక ప్రదేశాలు (జబల్ ఎ నూర్)</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/%E0%B0%85%E0%B0%B0%E0%B1%87%E0%B0%AC%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE_%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%B5%E0%B1%80%E0%B0%AA%E0%B0%95%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%AA%E0%B0%82" title="అరేబియా ద్వీపకల్పం">అరేబియా ద్వీపకల్పం</a> లోని అతిముఖ్య నగరాలలో మక్కా కు 1800 సంవత్సరాల చరిత్ర వున్నది </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ప్రాచీన_చరిత్ర"><span id=".E0.B0.AA.E0.B1.8D.E0.B0.B0.E0.B0.BE.E0.B0.9A.E0.B1.80.E0.B0.A8_.E0.B0.9A.E0.B0.B0.E0.B0.BF.E0.B0.A4.E0.B1.8D.E0.B0.B0"></span>ప్రాచీన చరిత్ర</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AE%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%BE&action=edit&section=6" title="విభాగాన్ని మార్చు: ప్రాచీన చరిత్ర"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ఈ నగర ఆవిర్పావo నాలుగువేల నంవత్సరాల క్రితం జరిగినది . కొండల నడుము నిర్థలంగా ఏ వనరులూ లేక నిర్థవంగా వన్న బంజరుభూమిలో మహనీయుడు <a href="/wiki/%E0%B0%87%E0%B0%AC%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%B9%E0%B1%80%E0%B0%82_(%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%B5%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%A4)" title="ఇబ్రాహీం (ప్రవక్త)">ఇబ్రాహీం</a> తన భార్య హజిరాను కుమారుడు ఇస్మాయిల్ను వది లేసి వెళ్ళిపోతాడు "నిర్థవమైన నిర్జలమైన నిరామయంగా వున్న ఈ ప్రదేశంలో మమ్మల్ని వదిలివెళతారా." అని భార్య <a href="/wiki/%E0%B0%B9%E0%B0%BE%E0%B0%9C%E0%B0%B0%E0%B0%BE" title="హాజరా">హజిరా</a> ఆడిగితే "అవును. ఇది దైవాజ్ఞ" అని మహనీయుడు ఇబ్రహీం చెప్పాడట. కొడుకు ఇస్మాయిల్ దాహం అని అడిగితే ఆ తల్లికి చుట్టుపక్కల ఎక్కడా వీరు కనవడలేదు. నీటికోసం ఆదుర్ధాగా ఆటూ యిటూ ఆ తల్లి పరిగెడుతుంటే దైవికంగా ఆక్కడో జలాశయం ఏర్పడింది. జమ్ జమ్ ఆనే పేరుగల పవిత్రమైన ఆ బావి నీటితో దాహం తీర్చుకున్నారు, తర్వాత దైవాజ్ఞ మేరకు ఇబ్రహీం తిరిగి మక్కాకు వచ్చి తనయుడు <a href="/wiki/%E0%B0%87%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%AF%E0%B1%80%E0%B0%B2%E0%B1%8D" title="ఇస్మాయీల్">ఇస్మాయిల్</a> సహాయంతో "కాబాగృహం"ను నిర్మించాడు. తర్వాత అక్కడో గ్రామం వెలచి వృద్ధిచెంది అదే నేటి మక్కా నగరంగా రూపదిద్దుకొంది 6వ శతాబ్దపు మధ్యకాలంలో ఉత్తర <a href="/wiki/%E0%B0%85%E0%B0%B0%E0%B1%87%E0%B0%AC%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" class="mw-redirect" title="అరేబియా">అరేబియాలో</a> మూడు ప్రధాన నివాస ప్రాంతాలుండేవి. అవన్నియూ నైఋతీ దిశయందు ముఖ్యంగా ఎర్ర సముద్ర తీరప్రాంతంలోనూ, ఎర్ర సముద్రానికీ, తూర్పునగల అరేబియా ఎడారికీ మధ్యనగల నివాసయోగ్య ప్రాంతంలోనూ గలవు. ఈప్రాంతాన్నే <a href="/wiki/%E0%B0%B9%E0%B0%BF%E0%B0%9C%E0%B0%BE%E0%B0%9C%E0%B1%8D" title="హిజాజ్">హిజాజ్</a> అంటారు. ఈ హిజాజ్ ప్రాంతం నీటి సౌకర్యాలు గల ఒయాసిస్ ప్రాంతం. ఈ హిజాజ్ మధ్య ప్రాంతంలో యస్రిబ్ పట్టణం (ప్రస్తుతం దీని పేరు <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%A6%E0%B1%80%E0%B0%A8%E0%B0%BE" title="మదీనా">మదీనా</a>) గలదు. ఈ పట్టణానికి 250 కి.మీ. దక్షిణాన, పర్వత ఫంక్తులలో <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%AF%E0%B0%BF%E0%B0%AB%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="తాయిఫ్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">తాయిఫ్</a> పట్టణం గలదు. తాయిఫ్‌కు వాయవ్యాన మక్కా పట్టణం గలదు. మక్కా చుట్టూగల నేల సారవంతమైనది గాకున్నా ధనిక ప్రాంతంగా వర్థిల్లుతూనేవున్నది. మక్కా ప్రముఖ వ్యాపారకేంద్రం కూడా అభివృద్ధి చెందింది. అరేబియాలోని మూడు నివాసయోగ్యప్రాంతాలలో మక్కా ఒకటి. మక్కా పట్టణానికి ఆనుకొనే <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%9C%E0%B0%AE%E0%B1%8D_%E0%B0%9C%E0%B0%AE%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="జమ్ జమ్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">జమ్ జమ్</a> బావి గలదు. మక్కా, పరిసర ప్రాంతాలకంతటికీ ఈ బావినీరే ప్రధానం. <a href="/wiki/%E0%B0%87%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%82" class="mw-redirect" title="ఇస్లాం">ఇస్లాంలో</a> పరమ పవిత్రమయిన క్షేత్రం <a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%AC%E0%B0%BE" title="కాబా">కాబా</a>, మక్కా నగరంలోనే గలదు. కాబాగృహం మొదట బహు విగ్రహారాధనా కేంద్రం. <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%81%E0%B0%B9%E0%B0%AE%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B0%A6%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="ముహమ్మద్">ముహమ్మద్</a> ప్రవక్త <a href="/wiki/%E0%B0%87%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%82" class="mw-redirect" title="ఇస్లాం">ఇస్లాం</a> మతాన్ని ప్రకటించిన తరువాత ఈ కాబాగృహం <i>ఏకేశ్వరోపాసనా కేంద్రం</i>గా ఖ్యాతినొందింది. మక్కానగరం నుండి <a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B0%BF%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="సిరియా">సిరియా</a> వరకు ఒకే కారవాన్ నడపబడుచుండేది. </p><p>కాబాగృహం చతురస్రాకారపు నిర్మాణం, దీనిచుట్టూ <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%9C%E0%B0%BF%E0%B0%A6%E0%B1%8D-%E0%B0%85%E0%B0%B2%E0%B1%8D-%E0%B0%B9%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="మస్జిద్-అల్-హరామ్">మస్జిద్-అల్-హరామ్</a> గలదు. <a href="/wiki/%E0%B0%96%E0%B1%81%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="ఖురాన్">ఖురాన్</a> ప్రకారం ఈ కాబా గృహం <a href="/wiki/%E0%B0%87%E0%B0%AC%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%B9%E0%B1%80%E0%B0%82" class="mw-redirect" title="ఇబ్రాహీం">ఇబ్రాహీం</a> ప్రవక్త (ابراهيم) నిర్మించారు. ఈ నిర్మాణంలో ఇబ్రాహీంతో పాటు అతని కుమారుడు <a href="/wiki/%E0%B0%87%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%AF%E0%B1%80%E0%B0%B2%E0%B1%8D" title="ఇస్మాయీల్">ఇస్మాయీల్</a> పాల్గొన్నారు. ఈ నిర్మాణం దాదాపు హిజ్రీ పూర్వం 3000 జరిగింది. <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%B9%E0%B0%AE%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B0%A6%E0%B1%81_%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%B5%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%A4" class="mw-redirect" title="మహమ్మదు ప్రవక్త">మహమ్మదు ప్రవక్తకు</a> పూర్వం కాబా గృహంలో దాదాపు 360 విగ్రహాలుండేవి. ఈ విగ్రహాలలో <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%A4%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="లాత్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">లాత్</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%A8%E0%B0%BE%E0%B0%A4%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="మనాత్">మనాత్</a>, <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B9%E0%B1%81%E0%B0%AC%E0%B0%B2%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="హుబల్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">హుబల్</a>, <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%A6%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%B2%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="దులిల్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">దులిల్లు</a> ప్రసిద్ధమైనవి. మక్కా, సౌదీ అరేబియాలోగల సంచార జాతులన్నీ ఈ విగ్రహారాధన చేసేవి. 360 విగ్రహాలలో ఈసా (<a href="/wiki/%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%B8%E0%B1%81%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B1%80%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="యేసుక్రీస్తు">యేసుక్రీస్తు</a>), మరియం (<a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%87%E0%B0%B0%E0%B1%80" class="mw-disambig" title="మేరీ">మేరీ</a>) ల విగ్రహాలు కూడా ఉండేవని ప్రతీతి.<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>ప్రాచీన అరేబియా తన కాలంలో నిరక్షరాస్యత, దాస్యసృంఖలనం, మూఢనమ్మకాలు, ఆడపిల్లల హత్యలు, స్త్రీపురుష అసమానత్వాలు, తెగల మధ్య వైషమ్యాలు, ఒకే ప్రాంతంలో ఉంటూ కూడా ప్రజల, తెగల జాతుల మధ్య వైరుధ్యాలు, పోరాటాల పుట్టగా మసక చరిత్రగల గుట్టగా వుండేది. ఇన్ని వైరుధ్యాలలో గూడా ఒక ప్రత్యేకత ఏమనగా సంవత్సరానికోసారి కాబాగృహం యొక్క దర్శనానికి, జాతరకు, వర్తకం కొరకు మక్కా నగరానికి తండోపతండాలుగా ప్రజలు వచ్చేవారు. ఇచట చేరిన తరువాత సాంవత్సరిక లావాదేవీలు, తెగలమధ్య తీర్పులు జరిగేవి. అరేబియా వాసులకు తమకంటూ ఒక గుర్తింపునిచ్చే ప్రదేశంగా మక్కాకు భావించేవారు. ఈ విధంగా ద్వీపకల్పంలోనే మక్కాకు ప్రత్యేకత వుండేది.<sup id="cite_ref-lapidus-16_5-0" class="reference"><a href="#cite_note-lapidus-16-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>సా.శ. 5వ శతాబ్దంలో <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%96%E0%B1%81%E0%B0%B0%E0%B1%87%E0%B0%B7%E0%B1%80%E0%B0%B2%E0%B1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="ఖురేషీలు (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">ఖురేషీలు</a> మక్కాను తమ ఆధీనంలో తీసుకొన్నారు.<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> వీరు నైపుణ్యంగల వర్తకులుగానూ వ్యాపారప్రముఖులుగానూ అభివృధ్ది చెందారు. 6వ శతాబ్దంలో సుగంధద్రవ్యాల వర్తకంలో రాణించారు. యుధ్ధాలతో కూడిన ఆ కాలంలో, మక్కా వర్తకులు తమదారులను సముద్రమార్గాలనుండి భూమార్గాలకు మరల్చారు. బైజాంటియన్ సామ్రాజ్యం ఎర్రసముద్రాన్ని నియంత్రిస్తూ వుండేది. కాని సముద్రపుదొంగలను అరికట్టలేక పోయింది. ఇంకో పాతమార్గం పర్షియన్ అఖాతము నుండి <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%9F%E0%B0%BF%E0%B0%97%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%B8%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="టిగ్రిస్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">టిగ్రిస్</a>, <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AF%E0%B1%82%E0%B0%AB%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%9F%E0%B1%80%E0%B0%B8%E0%B1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="యూఫ్రటీసు (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">యూఫ్రటీసు</a> నదులద్వారా, ఇది కూడా <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B8%E0%B0%B8%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B0%BF%E0%B0%A6%E0%B1%8D_%E0%B0%B8%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%9C%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="ససానిద్ సామ్రాజ్యం (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">ససానిద్ సామ్రాజ్యం</a> ద్వారా భయాందోళనలకు గురిచేసింది. <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B2%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B1%80%E0%B0%A1%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="లక్మీడ్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">లక్మీడులు</a>, <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%98%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A8%E0%B0%B5%E0%B1%80%E0%B0%A1%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="ఘస్నవీడ్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">ఘస్నవీడులు</a>, రోమనుల పర్షియనుల యుధ్ధాలు వీరి వర్తకంపై తీవ్ర ప్రభావం చూపాయి. మక్కా యొక్క వర్తక ప్రాశస్తం <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AA%E0%B1%87%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="పేత్రా (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">పేత్రా</a>, <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AA%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B1%87%E0%B0%B0%E0%B1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="పామేరు (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">పామేరు</a> వరకు మాత్రమే వ్యాపించగలిగినది. </p><p><a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%81%E0%B0%B9%E0%B0%AE%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B0%A6%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="ముహమ్మద్">ముహమ్మద్</a> ప్రవక్త ముత్తాత <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%85%E0%B0%AC%E0%B1%8D%E0%B0%A6%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%8D_%E0%B0%AE%E0%B1%81%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%AC%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="అబ్దుల్ ముత్తలిబ్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">అబ్దుల్ ముత్తలిబ్</a> ప్రథమంగా ఒంటెల <a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%B5%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="కారవాన్">కారవాన్</a> సంప్రదాయాన్ని ప్రారంభించాడు, ఈ సాంప్రదాయం మక్కానగర విత్తాన్ని పెంచింది. మక్కాలో వర్తకుల, తెగల, సంచారజాతుల, సంచారతెగల మధ్య సంబంధబాంధ్యవ్యాలు ఏర్పడ్డాయి. మక్కాలో సరుకుల రవాణా ప్రారంభమయితే <a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B0%BF%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="సిరియా">సిరియా</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%87%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%95%E0%B1%8D" title="ఇరాక్">ఇరాక్</a> వరకూ సాగేది.<sup id="cite_ref-world_7-0" class="reference"><a href="#cite_note-world-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> మక్కా, <a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B1%8C%E0%B0%A6%E0%B1%80_%E0%B0%85%E0%B0%B0%E0%B1%87%E0%B0%AC%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="సౌదీ అరేబియా">సౌదీ అరేబియాలోని</a> ఇతర ప్రాంతాలకు ఇతర దేశాలనుండి సరుకులు వచ్చి చేరేవి. అనగా వర్తక ప్రాపంచీకరణ (గ్లోబల్ ట్రేడ్) అపుడే అమలులో వుండేది. మక్కా వాసులు బైజాంటియనులు, <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AC%E0%B0%A6%E0%B1%82%E0%B0%AF%E0%B0%BF%E0%B0%A8%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="బదూయిన్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">బదూయిన్ లతో</a> ఒడంబడికలు చేసుకొని తమ కారవాన్ ల దారిని ఏర్పరచుకొనేవారు. ఇలాంటి విషయాలతో మక్కా వాసుల ప్రాధాన్యతా ప్రాబల్యాలు పెరిగాయి. మక్కా వ్యాపార, రాజకీయ కేంద్రంగా ఓ కొత్తరూపాన్ని సంతరించుకొంది.<sup id="cite_ref-lapidus-16_5-1" class="reference"><a href="#cite_note-lapidus-16-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Mecca-1850.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/Mecca-1850.jpg/220px-Mecca-1850.jpg" decoding="async" width="220" height="145" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/Mecca-1850.jpg/330px-Mecca-1850.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/Mecca-1850.jpg/440px-Mecca-1850.jpg 2x" data-file-width="593" data-file-height="390" /></a><figcaption>1850 లో మక్కా</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ముహమ్మద్"><span id=".E0.B0.AE.E0.B1.81.E0.B0.B9.E0.B0.AE.E0.B1.8D.E0.B0.AE.E0.B0.A6.E0.B1.8D"></span>ముహమ్మద్</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AE%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%BE&action=edit&section=7" title="విభాగాన్ని మార్చు: ముహమ్మద్"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r4286135">.mw-parser-output .hatnote{font-style:italic}.mw-parser-output div.hatnote{padding-left:1.6em;margin-bottom:0.5em}.mw-parser-output .hatnote i{font-style:normal}.mw-parser-output .hatnote+link+.hatnote{margin-top:-0.5em}@media print{body.ns-0 .mw-parser-output .hatnote{display:none!important}}</style><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">ప్రధాన వ్యాసం: <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%81%E0%B0%B9%E0%B0%AE%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B0%A6%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="ముహమ్మద్">ముహమ్మద్</a></div> <p>ముహమ్మద్ ప్రవక్త 570 మక్కాలో జన్మించారు. ఇతని జీవితం మక్కా నగరంతో ముడిపడియున్నది. అధికార <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%96%E0%B1%81%E0%B0%B0%E0%B1%88%E0%B0%B7%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="ఖురైషులు (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">ఖురైషీయుల</a> తెగ యైన <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B9%E0%B0%BE%E0%B0%B7%E0%B0%BF%E0%B0%AE%E0%B1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="హాషిమీ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">హాషిమీ</a> వంశానికి చెందినవారు. <a href="/wiki/%E0%B0%85%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%B9%E0%B1%8D" title="అల్లాహ్">అల్లాహ్</a> ప్రవచనాలు ప్రకటితమైన తరువాత, <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AA%E0%B0%BE%E0%B0%97%E0%B0%A8%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="పాగన్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">పాగన్</a> (అరేబియాకు చెందిన బహువిగ్రహారాధకులు) లకు వ్యతిరేకంగా తన మిషన్ ను ప్రారంభించారు. తరువాత <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%A6%E0%B1%80%E0%B0%A8%E0%B0%BE" title="మదీనా">మదీనాకు</a> <a href="/wiki/%E0%B0%B9%E0%B0%BF%E0%B0%9C%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D" title="హిజ్రత్">హిజ్రత్</a> (వలస) వెళ్ళారు. సా.శ. 622 లో కొందరు అనుచరగణంతో మక్కావాసులతో <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AC%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B1%8D_%E0%B0%AF%E0%B1%81%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%A7%E0%B0%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="బద్ర్ యుద్ధం (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">బద్ర్ యుద్ధం</a> సాగించి విజయం సాధించి మక్కావాసులలోనూ బెదూయీన్ తెగలలోనూ కీర్తిపొందారు. దీని తరువాత అనేక యుద్ధాలు జరిగాయి, ఉదాహరణకు <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%89%E0%B0%B9%E0%B1%81%E0%B0%A6%E0%B1%8D_%E0%B0%AF%E0%B1%81%E0%B0%A7%E0%B1%8D%E0%B0%A7%E0%B0%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="ఉహుద్ యుధ్ధం (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">ఉహుద్ యుధ్ధం</a> మరియ్ <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%96%E0%B0%82%E0%B0%A6%E0%B0%96%E0%B1%8D_%E0%B0%AF%E0%B1%81%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%A7%E0%B0%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="ఖందఖ్ యుద్ధం (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">ఖందఖ్ యుద్ధం</a>..<sup id="cite_ref-lapidus-32_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-lapidus-32-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>సా.శ. 628 లో ముహమ్మద్ ప్రవక్త శాంతికాములతో, తన అనుయాయులతో మక్కాకు <a href="/wiki/%E0%B0%B9%E0%B0%9C%E0%B1%8D" title="హజ్">హజ్</a> కొరకు తీర్థయాత్ర ప్రారంభించారు. ఈ విధంగా <a href="/wiki/%E0%B0%87%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%82" class="mw-redirect" title="ఇస్లాం">ఇస్లాం</a> మతములో హజ్ యాత్ర ఒక ముఖ్యమైన అంశమని విశదీకరించబడింది. మక్కా ప్రజలు, మదీనాలో ఉన్న ముస్లింల మధ్య ఘర్షణలను అంతమొందించడానికి ముహమ్మద్ ప్రవక్త, మక్కావాసులతో ఒక అంగీకారానికి వచ్చి <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B9%E0%B1%81%E0%B0%A6%E0%B1%88%E0%B0%AC%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE_%E0%B0%B8%E0%B0%82%E0%B0%A7%E0%B0%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="హుదైబియా సంధి (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">హుదైబియా సంధి</a> కుదుర్చుకున్నారు. ఈ అంగీకారం ప్రకారం ముస్లింలు హజ్ యాత్ర కొరకు సంవత్సరకాలం వేచి వుండవలసి వచ్చింది, ఎవరైనా మక్కావాసులు మదీనాకెళ్ళినా వారు తిరిగి మక్కాకు రావచ్చు, కాని ఎవరైనా మదీనావాసి మక్కాకెళ్ళిన మహమ్మదు ప్రవక్త పిలిచిననూ మదీనాకు తిరిగిరాకూడదు. హుదైబియా సంధి ఆ తరువాత పది సంవత్సరాల పాటు యుద్ధాలనుండి విశ్రాంతినిచ్చింది. కాని మక్కావాసులచే ఈ సంధి క్షేధించబడింది, కానీ యుధ్ధానికి బదులుగా మక్కా శాంతియుతంగా ముస్లిముల వశమయింది. ముహమ్మద్ ప్రవక్త తన అనుయాయులతో మరుసటి సంవత్సరం హజ్ యాత్రకు మక్కా బయలుదేరారు. మక్కావాసులు ముస్లిముల సంఖ్య, వారి విశ్వాసబలాన్ని చూసి వారిని ఆపలేకపోయారు. మక్కావాసులందరూ తలోదిక్కూ దాక్కొన్నారు. మక్కావాసులెవరికీ ఎలాంటి అపకారం కలుగకుండా క్షమాభిక్ష ప్రసాదింపబడింది. ఆవిధంగా మక్కా శాంతియుతంగా ముస్లిముల వశమయినది. మక్కావాసులందరూ లొంగిపోయారు, ముహమ్మద్ ప్రవక్త ఖురేషులకు తగిన బహుమానాలిచ్చారు, ప్రజలందరికీ శాంతిసందేశం ఇవ్వబడింది. కాబా గృహంలోని అసత్యదేవతల విగ్రహాలన్నీ తొలగించారు. సత్యమైనవాడు ఏకేశ్వరుడేనని అతడే సకలలోకాల ప్రభువనీ అతనికే అన్ని స్తోత్రములనీ నినదించి, కాబా గృహాన్ని పరమపవిత్ర గృహంగా ముస్లింల పవిత్రకేంద్రంగా ప్రకటించారు, హజ్ కార్యక్రమాలు పూర్తిచేశారు.<sup id="cite_ref-lapidus-32_8-1" class="reference"><a href="#cite_note-lapidus-32-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. మహమ్మదు ప్రవక్త, హజ్ తరువాత <i>అత్తాబ్ బిన్ ఉసైద్</i>ను మక్కా గవర్నరుగా నియమించి, మదీనా బయలుదేరారు. మక్కాయందు గల అనేక తెగలవారి మధ్య సమన్వయాన్ని కలుగజేసి ఏకేశ్వర సంపూర్ణవిశ్వాసాన్ని కలుగజేసి అరేబియా అంతటినీ ఏకత్రాటిపై తెచ్చాడు. </p><p>ముహమ్మద్ 632 లో మరణించారు, అతను స్థిరీకరించిన మతవిశ్వాసాలు, శాంతి సౌభ్రాతృత్వాలు, అరేబియా అంతటా వికసించినవి. ఇస్లాం త్వరగా వ్యాపించడం ప్రారంభించింది, కొన్ని వందల ఏళ్ళలోనే ఉత్తర ఆఫ్రికా, ఆసియా యందు వర్థిల్లింది. అరబ్, ఇస్లామీయ సామ్రాజ్యం పెరుగుతూ మక్కా తీర్థయాత్రికులను అరేబియానుండేగాక ప్రపంచ నలుమూలలనుండి ఆకర్షించసాగింది. ముస్లింల హజ్ కేంద్రమైనది. ఇంకో ముఖ్యమైన సంఘటన యేదంటే, సాధారణ ప్రార్థనలకు (నమాజుకు) ముస్లింలు జెరూసలేం (మొదటి <a href="/wiki/%E0%B0%96%E0%B0%BF%E0%B0%AC%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%BE" title="ఖిబ్లా">ఖిబ్లా</a>) వైపుకు తిరిగి ప్రార్థించేవారు, కాని అల్లాహ్ ఆజ్ఞ ప్రకారము మక్కాలోని <a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%AC%E0%B0%BE" title="కాబా">కాబా</a> గృహం (రెండవ, స్థిరమయిన) <a href="/wiki/%E0%B0%96%E0%B0%BF%E0%B0%AC%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%BE" title="ఖిబ్లా">ఖిబ్లాగా</a> ప్రకటించడము జరిగింది. దీని ప్రకారం ముస్లింలు సాధారణ ప్రార్థనలు సైతం కాబావైపు తిరిగి చేయడం ప్రారంభించారు. </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Makkah-1910.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/25/Makkah-1910.jpg/220px-Makkah-1910.jpg" decoding="async" width="220" height="155" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/25/Makkah-1910.jpg/330px-Makkah-1910.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/25/Makkah-1910.jpg/440px-Makkah-1910.jpg 2x" data-file-width="500" data-file-height="353" /></a><figcaption>1910 లో మక్కా</figcaption></figure> <p>మక్కా సంవత్సరకాలమంతా ఉలేమాల, పండితుల, సంతుల, హజ్, ఉమ్రా యాత్రికుల కేంద్రమయ్యింది. వీరందరూ కాబాగృహం దగ్గరే తమ జీవితాలను గడపాలని అభిలషించారు. వీరందరికీ మక్కావాసులు సేవలు చేయడం ప్రారంభించారు. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="రాజకీయ_చరిత్ర"><span id=".E0.B0.B0.E0.B0.BE.E0.B0.9C.E0.B0.95.E0.B1.80.E0.B0.AF_.E0.B0.9A.E0.B0.B0.E0.B0.BF.E0.B0.A4.E0.B1.8D.E0.B0.B0"></span>రాజకీయ చరిత్ర</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AE%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%BE&action=edit&section=8" title="విభాగాన్ని మార్చు: రాజకీయ చరిత్ర"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>మక్కా ఇటు <a href="/wiki/%E0%B0%96%E0%B0%B2%E0%B1%80%E0%B0%AB%E0%B0%BE" title="ఖలీఫా">ఖలీఫాల</a> అటు <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%89%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE_%E0%B0%B8%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%9C%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="ఉస్మానియా సామ్రాజ్యం (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">ఉస్మానియా సామ్రాజ్యపు</a> రాజధానిగా ఎన్నడునూ లేదు. మహమ్మదు ప్రవక్త మదీనాకు <a href="/wiki/%E0%B0%B9%E0%B0%BF%E0%B0%9C%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D" title="హిజ్రత్">హిజ్రత్</a> (వలస) వెళ్ళి దానినే ముస్లింల రాజధానిగా స్థిరీకరించారు. నాలుగవ <a href="/wiki/%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%B7%E0%B0%BF%E0%B0%A6%E0%B1%82%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%96%E0%B0%B2%E0%B1%80%E0%B0%AB%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="రాషిదూన్ ఖలీఫాలు">రాషిదూన్ ఖలీఫా</a> అయిన అలీ రాజథానిని <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%95%E0%B1%82%E0%B0%AB%E0%B0%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="కూఫా (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">కూఫా</a> నగరానికి మార్చాడు. <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%89%E0%B0%AE%E0%B0%AF%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%A6%E0%B1%8D_%E0%B0%96%E0%B0%B2%E0%B1%80%E0%B0%AB%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="ఉమయ్యద్ ఖలీఫాలు (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">ఉమయ్యద్ ఖలీఫాలు</a> తమరాజధానిని <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%A1%E0%B1%86%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%B8%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="డెమాస్కస్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">డెమాస్కస్</a> (సిరియా) కు మార్చారు. <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%85%E0%B0%AC%E0%B1%8D%E0%B0%AC%E0%B0%BE%E0%B0%B8%E0%B1%80_%E0%B0%96%E0%B0%B2%E0%B1%80%E0%B0%AB%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="అబ్బాసీ ఖలీఫాలు (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">అబ్బాసీ ఖలీఫాలు</a> తమ రాజధానిని <a href="/wiki/%E0%B0%AC%E0%B0%BE%E0%B0%97%E0%B1%8D%E0%B0%A6%E0%B0%BE%E0%B0%A6%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="బాగ్దాదు">బాగ్దాదుకు</a> మార్చారు. ఇరాక్ ముస్లింలకేంద్రంగా దాదాపు 500 సంవత్సరాలు వర్థిల్లినది. ఇది విద్యా వైజ్ఞానిక వ్యాపారరంగంగా వెలసిల్లింది. సా.శ. 1258 లో మంగోలుల దండయాత్రలో సిరియా ఇరాక్ తీవ్రవిధ్వంసానికి గురయ్యాయి. ఇస్లామీయ విద్యా వైజ్ఞానిక సాంస్కృతిక భాండాగారాలన్నీ నాశనమయ్యాయి. సాహిత్యరచనలూ, సకలశాస్త్రాల రచనలూ, గ్రంథాలయాలు, వర్తకకేంద్రాలూ చిన్నాభిన్నమయి వందలసంవత్సరాల అద్వితీయ సంపద నాశనమయింది. మంగోలులు సృష్టించిన ఆ ఘోరకలి ఇస్లామీయ సాంస్కృతిక, శాస్త్రీయ కేంద్రాలన్నింటినీ కోలుకోలేని దెబ్బ తీసింది. ఇస్లామీయ కేంద్రంగా <a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B1%88%E0%B0%B0%E0%B1%8B" title="కైరో">కైరో</a> (ఖాహెరా) జన్మించింది. దానితరువాత ఇస్లామీయ రాజధానిగా <a href="/wiki/%E0%B0%9F%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B1%80" title="టర్కీ">టర్కీ</a> లోని '<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%9F%E0%B0%BF%E0%B0%A8%E0%B1%8B%E0%B0%AA%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="కాన్స్టాంటినోపుల్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">కాన్స్టాంటినోపుల్</a>' (ఖుస్తున్ తునియా) ఏర్పాటైంది. ఇన్ని పరిణామాలు జరిగిననూ మక్కా తన ప్రాశస్తాన్నీ, వైభవాన్నీ కోల్పోలేదు. హజ్ యాత్రీకుల పరంపర, వర్తకకేంద్ర అభివృధ్ధీ పెరుగుతూనే పోయింది.<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>అబ్దుల్లా ఇబ్న్ అల్-జుబేర్ ఉమయ్యద్ ఖలీఫాలను తిరస్కరించినపుడు మక్కా తిరిగీ ఇస్లామీయ రాజకీయచరిత్రలో ప్రవేశించింది. ఖలీఫాయైన <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AF%E0%B0%9C%E0%B1%80%E0%B0%A6%E0%B1%8D_1&action=edit&redlink=1" class="new" title="యజీద్ 1 (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">యజీద్ 1</a> మక్కాను 683లో వశపరచుకొన్నాడు.<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>దీని తరువాత ఈ నగరం రాజకీయరంగంలో కొద్దిగానే కనిపించింది. మక్కా విశ్వాసుల, విశ్వాసాల కేంద్రంగానూ, విజ్ఞానాకాశంగానూ మెలిగింది. శతాబ్దాల తరబడీ 'హాషిమీయులైన' "మక్కా యొక్క షరీఫులచే" పాలింపబడినది, వీరు మహమ్మద్ మనుమడైన <a href="/wiki/%E0%B0%B9%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%87%E0%B0%AC%E0%B1%8D%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%85%E0%B0%B2%E0%B1%80" title="హసన్ ఇబ్న్ అలీ">హసన్ ఇబ్న్ అలీ</a> సంతతికి చెందినవారు. ఖలీఫాలెవరైననూ వీరు <i>రెండు పవిత్రమస్జిద్ ల</i> సంరక్షకులుగా కొనసాగుతూనే ఉన్నారు.<sup class="noprint">[<a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%80%E0%B0%AA%E0%B1%80%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE:%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="వికీపీడియా:మూలాలు"><i><span title="ఈ వాదనకు మూలం కావాలి" style="white-space: nowrap;color:red">ఆధారం చూపాలి</span></i></a>]</sup> </p><p>సా.శ. 930 లో తూర్పు అరేబియాలోని "ఖర్మతియన్"లు (ఇస్మాయీలీయులకు చెందిన అతివాదులు) మక్కాపై దురాక్రమణచేశారు.<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 1349 లో మక్కా 'నల్ల మృతము' అనే రోగం (Black Death) (కొందరైతే మంగోలుల దండయాత్రనే 'నల్ల మృతము అంటారు) బారిన పడినది.<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/w/index.php?title=1517&action=edit&redlink=1" class="new" title="1517 (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">1517లో</a> 'మక్కా యొక్క షరీఫ్' <i>ఉస్మానియా సామ్రాజ్యపు ఖలీఫాలను</i> గుర్తిస్తూనే మక్కాను "స్వయంపరిపాలనాధికారా"లను పొందుతూవచ్చాడు.<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ఉస్మాన్_మక్కాకు_తిరిగిరాక"><span id=".E0.B0.89.E0.B0.B8.E0.B1.8D.E0.B0.AE.E0.B0.BE.E0.B0.A8.E0.B1.8D_.E0.B0.AE.E0.B0.95.E0.B1.8D.E0.B0.95.E0.B0.BE.E0.B0.95.E0.B1.81_.E0.B0.A4.E0.B0.BF.E0.B0.B0.E0.B0.BF.E0.B0.97.E0.B0.BF.E0.B0.B0.E0.B0.BE.E0.B0.95"></span>ఉస్మాన్ మక్కాకు తిరిగిరాక</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AE%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%BE&action=edit&section=9" title="విభాగాన్ని మార్చు: ఉస్మాన్ మక్కాకు తిరిగిరాక"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4286135"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">ఇవి కూడా చూడండి: <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%89%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%80%E0%B0%AF%E0%B1%81%E0%B0%B2_%E0%B0%AE%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%BE_%E0%B0%A4%E0%B0%BF%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%97%E0%B0%BF_%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%95-1813&action=edit&redlink=1" class="new" title="ఉస్మానీయుల మక్కా తిరిగి రాక-1813 (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">ఉస్మానీయుల మక్కా తిరిగి రాక-1813</a></div> <p>షేక్ <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AE%E0%B1%81%E0%B0%B9%E0%B0%AE%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B0%A6%E0%B1%8D_%E0%B0%87%E0%B0%AC%E0%B1%8D%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%85%E0%B0%AC%E0%B1%8D%E0%B0%A6%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%8D_%E0%B0%B5%E0%B0%B9%E0%B0%BE%E0%B0%AC%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="ముహమ్మద్ ఇబ్న్ అబ్దుల్ వహాబ్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">ముహమ్మద్ ఇబ్న్ అబ్దుల్ వహాబ్</a>, "దిరియా"లో స్థిరపడి, రాజకుమారుడైన <i>ముహమ్మద్ ఇబ్న్ సాద్</i> సాయంతో సా.శ. 1744 హి.శ. 1157 లో <b>ఇస్లామీయ విశ్వాసాల పునరుద్ధరణ</b> పేరుతో మొట్టమొదటి సౌదీ రాజ్యం స్థాపించాడు. ఇస్లామీయ సాంప్రదాయాలు మంటగలుస్తున్నాయనీ, అనవసరపు సాంప్రదాయాలన్నీ ఇస్లామీకరింపబడుతున్నాయని భావించి ఈ రాజ్యమేర్పడింది. </p><p>1803, 1804లో <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B9%E0%B0%BE%E0%B0%AC%E0%B1%80_%E0%B0%A4%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B5%E0%B0%AE%E0%B1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="వహాబీ తత్వము (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">వహాబీ తత్వము</a> <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B8%E0%B0%BE%E0%B0%A6%E0%B1%8D_%E0%B0%87%E0%B0%AC%E0%B1%8D%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%85%E0%B0%AC%E0%B1%8D%E0%B0%A6%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%8D_%E0%B0%85%E0%B0%9C%E0%B1%80%E0%B0%9C%E0%B1%8D_%E0%B0%87%E0%B0%AC%E0%B1%8D%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%AE%E0%B1%81%E0%B0%B9%E0%B0%AE%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B0%A6%E0%B1%8D_%E0%B0%87%E0%B0%AC%E0%B1%8D%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%B8%E0%B0%BE%E0%B0%A6%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="సాద్ ఇబ్న్ అబ్దుల్ అజీజ్ ఇబ్న్ ముహమ్మద్ ఇబ్న్ సాద్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">సాద్ ఇబ్న్ అబ్దుల్ అజీజ్ ఇబ్న్ ముహమ్మద్ ఇబ్న్ సాద్</a> ఆధ్వర్యంలో మక్కానగరాన్ని ముట్టడించి వశపరచుకొన్నది. రెండు ప్రధాన నగరాలైన మక్కా, మదీనాలలో గల పెక్కు నిర్మాణాలూ, పలు ధార్మికక్షేత్రాలూ, సమాధులూ నేలమట్టం చేయబడ్డాయి. మహమ్మదు ప్రవక్త కుమార్తె అయిన <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AB%E0%B0%BE%E0%B0%A4%E0%B0%BF%E0%B0%AE%E0%B0%BE_%E0%B0%9C%E0%B1%86%E0%B0%B9%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="ఫాతిమా జెహ్రా (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">ఫాతిమా జెహ్రా</a> సమాధిపైగల నిర్మాణాన్నీ కూలగొట్టారు, మహమ్మద్ ప్రవక్త సమాధిని సైతం పెకిలించాలని ప్రయత్నించారు.<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>1803 నుండి 1813 వరకూ వహాబీలు మక్కాపై పట్టు బిగించారు. <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%89%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE_%E0%B0%B8%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%9C%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="ఉస్మానియా సామ్రాజ్యం (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">ఉస్మానియా సామ్రాజ్యానికి</a> ఇది తీవ్రమైన చెంపదెబ్బ. 1517 నుండి పవిత్రనగరాల పరిరక్షణలో ఉన్న ఉస్మానీయులు కార్యరంగంలో దిగారు. ఈ వహాబీల పనిపట్టడానికి ఉస్మానీయులు తమ బలమైన వైస్రాయి, <a href="/wiki/%E0%B0%88%E0%B0%9C%E0%B0%BF%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B1%81" title="ఈజిప్టు">ఈజిప్టుకు</a> చెందిన <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AE%E0%B1%81%E0%B0%B9%E0%B0%AE%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B0%A6%E0%B1%8D_%E0%B0%85%E0%B0%B2%E0%B1%80_%E0%B0%AA%E0%B0%BE%E0%B0%B7%E0%B0%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="ముహమ్మద్ అలీ పాషా (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">ముహమ్మద్ అలీ పాషా</a> ను నియుక్తంచేశారు.The .<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 1818 లో వహాబీలు ఓడిపోయారు, "మొదటి సౌదీ రాజ్యం" అంతమయినది. కాని వహాబీ ఉద్యమం కొనసాగి "రెండవ సౌదీ రాజ్యం" ఏర్పాటు చేసి 1891 వరకూ పరిపాలించారు, తరువాత "మూడవ సౌదీ రాజ్యం" <a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B1%8C%E0%B0%A6%E0%B1%80_%E0%B0%85%E0%B0%B0%E0%B1%87%E0%B0%AC%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="సౌదీ అరేబియా">సౌదీ అరేబియా</a> నేటికినీ ఏలుబడిలోవుంది. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="20వ_శతాబ్దము"><span id="20.E0.B0.B5_.E0.B0.B6.E0.B0.A4.E0.B0.BE.E0.B0.AC.E0.B1.8D.E0.B0.A6.E0.B0.AE.E0.B1.81"></span>20వ శతాబ్దము</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AE%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%BE&action=edit&section=10" title="విభాగాన్ని మార్చు: 20వ శతాబ్దము"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>1916 జూన్‌లో మక్కాకు చెందిన షరీఫ్ <i>హుసేన్ బిన్ అలి</i> ఉస్మానియా సామ్రాజ్యానికి వ్యతిరేకంగా తన బలాలతో తిరుగుబాటుచేసి మక్కానగరాన్ని కైవసం చేసుకొన్నాడు. ఇతడికి, ఇతని దళాలకు ఇది మొదటి విజయం. </p><p>1926 లో మక్కా యొక్క షరీఫ్ కు పరాభవం ఎదురైంది, సౌదీలచే గద్దెదింపబడ్డాడు, మక్కా, <a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B1%8C%E0%B0%A6%E0%B1%80_%E0%B0%85%E0%B0%B0%E0%B1%87%E0%B0%AC%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="సౌదీ అరేబియా">సౌదీ అరేబియాలో</a> కలుపబడింది. <sup class="noprint">[<a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%80%E0%B0%AA%E0%B1%80%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE:%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="వికీపీడియా:మూలాలు"><i><span title="ఈ వాదనకు మూలం కావాలి" style="white-space: nowrap;color:red">ఆధారం చూపాలి</span></i></a>]</sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="1979_ఆక్రమణ"><span id="1979_.E0.B0.86.E0.B0.95.E0.B1.8D.E0.B0.B0.E0.B0.AE.E0.B0.A3"></span>1979 ఆక్రమణ</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AE%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%BE&action=edit&section=11" title="విభాగాన్ని మార్చు: 1979 ఆక్రమణ"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4286135"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">ప్రధాన వ్యాసం: <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A7%E0%B0%BE%E0%B0%A8_%E0%B0%AE%E0%B0%B8%E0%B1%80%E0%B0%A6%E0%B1%81_%E0%B0%86%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%AE%E0%B0%A3&action=edit&redlink=1" class="new" title="ప్రధాన మసీదు ఆక్రమణ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">ప్రధాన మసీదు ఆక్రమణ</a></div> <p>నవంబరు 20 <a href="/wiki/1979" title="1979">1979</a> న 200 మంది ఆయుధాలు ధరించిన ఇస్లామిస్టులు ప్రధాన మసీదును ఆక్రమించారు. వీరు 'జుహైమన్ అల్-ఒతైబి' అనే సౌదీ మతప్రచారకుడి శిష్యులు. అల్-ఒతైబి శిష్యులు, సౌదీ రాజ కుటుంబం ఇస్లాంను తన గుత్తాధిపత్యంలో వుంచుకొనే ప్రయత్నం చేస్తున్నదని, రాజ కుటుంబపు ఆగడాలు మితిమీరుతున్నాయని, మక్కా, ప్రధాన మసీదు తమ స్వంతాస్తిలా మార్చుకొంటున్నారని ఆరోపించారు. అయితే ఈ ఆక్రమణను సౌదీ రాజకుటుంబం ఫ్రాన్సుకు చెందిన జీ.ఐ.జీ.ఎన్. కమెండోల సహాయంతో అణచివేసింది.<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="1987_లో_యాత్రికులపై_మారణకాండ"><span id="1987_.E0.B0.B2.E0.B1.8B_.E0.B0.AF.E0.B0.BE.E0.B0.A4.E0.B1.8D.E0.B0.B0.E0.B0.BF.E0.B0.95.E0.B1.81.E0.B0.B2.E0.B0.AA.E0.B1.88_.E0.B0.AE.E0.B0.BE.E0.B0.B0.E0.B0.A3.E0.B0.95.E0.B0.BE.E0.B0.82.E0.B0.A1"></span>1987 లో యాత్రికులపై మారణకాండ</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AE%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%BE&action=edit&section=12" title="విభాగాన్ని మార్చు: 1987 లో యాత్రికులపై మారణకాండ"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4286135"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">ప్రధాన వ్యాసం: <a href="/w/index.php?title=1987_%E0%B0%B2%E0%B1%8B_%E0%B0%87%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%80_%E0%B0%AF%E0%B0%BE%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%81%E0%B0%B2_%E0%B0%8A%E0%B0%9A%E0%B0%95%E0%B1%8B%E0%B0%A4&action=edit&redlink=1" class="new" title="1987 లో ఇరానీ యాత్రికుల ఊచకోత (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">1987 లో ఇరానీ యాత్రికుల ఊచకోత</a></div> <p><a href="/wiki/%E0%B0%9C%E0%B1%82%E0%B0%B2%E0%B1%88_31" title="జూలై 31">జూలై 31</a>, <a href="/wiki/1987" title="1987">1987</a> న యాత్రికులు అమెరికా వ్యతిరేక ప్రదర్శన చేశారు. అమెరికా మిత్రదేశమైన సౌదీ అరేబియా ప్రభుత్వం, తన పోలీసు దళంతో యాత్రికులపై కాల్పులు జరుపగా 402 మరణించారు, 649 మంది గాయపడ్డారు. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="హజ్"><span id=".E0.B0.B9.E0.B0.9C.E0.B1.8D"></span>హజ్</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AE%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%BE&action=edit&section=13" title="విభాగాన్ని మార్చు: హజ్"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>నవీన కాలపు మక్కాలో ప్రధాన పరిశ్రమగా సాంవత్సరిక ధార్మిక పుణ్యయాత్ర <a href="/wiki/%E0%B0%B9%E0%B0%9C%E0%B1%8D" title="హజ్">హజ్</a> యొక్క తోడ్పాట్లు, నిర్వహణ అభివృధ్ధిచెందినది. హజ్ యాత్రికుల సౌకర్యాల ఏర్పాట్లు, వాటి నిర్వహణా కార్యక్రమాలు వేగం పుంజుకొన్నవి. హజ్ కొరకే గాక <a href="/wiki/%E0%B0%89%E0%B0%AE%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE" class="mw-redirect" title="ఉమ్రా">ఉమ్రా</a> కొరకూ ఈ ఏర్పాట్లు నిత్యావసరంగా మారాయి. ఈ పుణ్యయాత్రలో భాగంగా క్రింది ప్రదేశాల సందర్శన సాధారణం. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="కాబా"><span id=".E0.B0.95.E0.B0.BE.E0.B0.AC.E0.B0.BE"></span>కాబా</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AE%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%BE&action=edit&section=14" title="విభాగాన్ని మార్చు: కాబా"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4286135"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">ప్రధాన వ్యాసం: <a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%AC%E0%B0%BE" title="కాబా">కాబా</a></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Kabaa_(January_2003).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Kabaa_%28January_2003%29.jpg/220px-Kabaa_%28January_2003%29.jpg" decoding="async" width="220" height="176" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Kabaa_%28January_2003%29.jpg/330px-Kabaa_%28January_2003%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Kabaa_%28January_2003%29.jpg/440px-Kabaa_%28January_2003%29.jpg 2x" data-file-width="725" data-file-height="580" /></a><figcaption> <a href="/wiki/%E0%B0%B9%E0%B0%9C%E0%B1%8D" title="హజ్">హజ్</a> (పుణ్యక్షేత్రం) మక్కా <a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%AC%E0%B0%BE" title="కాబా">కాబా</a> చుట్టూ ఏడు ప్రదక్షిణలు.</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%AC%E0%B0%BE" title="కాబా">కాబా</a> ప్రాచీన రాతి కట్టడం. ముస్లింలదరూ దీనివైపే తిరిగి ప్రార్థనలు (<a href="/wiki/%E0%B0%A8%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%9C%E0%B1%8D" title="నమాజ్">నమాజ్</a>) చేస్తారు. ఈ కాబాగృహం 3000 హిజ్రీపూర్వం <a href="/wiki/%E0%B0%87%E0%B0%AC%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%B9%E0%B1%80%E0%B0%82" class="mw-redirect" title="ఇబ్రాహీం">ఇబ్రాహీం</a> ప్రవక్తచేనిర్మింపబడింది. <a href="/wiki/%E0%B0%B9%E0%B0%9C%E0%B1%8D" title="హజ్">హజ్</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%89%E0%B0%AE%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE" class="mw-redirect" title="ఉమ్రా">ఉమ్రా</a> చేయువారు దీని చుట్టూ <i>గడియారపుముల్లు వ్యతిరేకదిశలో</i> (అపసవ్య దిశలో) 7 సార్లు ప్రదక్షిణం చేస్తారు. ఈ ప్రదక్షిణను <a href="/wiki/%E0%B0%A4%E0%B0%B5%E0%B0%BE%E0%B0%AB%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="తవాఫ్">తవాఫ్</a> అంటారు.ఈ కాబా గోడలో అమర్చిన రాయిని పరలోకం నుండి వచ్చిన రాయిగా భావించి ముస్లిములు ముద్దు పెట్టుకుంటారు. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="జమ్_జమ్_బావి"><span id=".E0.B0.9C.E0.B0.AE.E0.B1.8D_.E0.B0.9C.E0.B0.AE.E0.B1.8D_.E0.B0.AC.E0.B0.BE.E0.B0.B5.E0.B0.BF"></span>జమ్ జమ్ బావి</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AE%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%BE&action=edit&section=15" title="విభాగాన్ని మార్చు: జమ్ జమ్ బావి"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4286135"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">ప్రధాన వ్యాసం: <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%9C%E0%B0%AE%E0%B1%8D_%E0%B0%9C%E0%B0%AE%E0%B1%8D_%E0%B0%AC%E0%B0%BE%E0%B0%B5%E0%B0%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="జమ్ జమ్ బావి (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">జమ్ జమ్ బావి</a></div> <p>ఇస్లామీయ ధార్మిక గ్రంథాల ప్రకారం ఈ బావి <a href="/wiki/%E0%B0%87%E0%B0%AC%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%B9%E0%B1%80%E0%B0%82" class="mw-redirect" title="ఇబ్రాహీం">ఇబ్రాహీం</a> ప్రవక్త, హాజిరా ల తనయుడైన <a href="/wiki/%E0%B0%87%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%AF%E0%B1%80%E0%B0%B2%E0%B1%8D" title="ఇస్మాయీల్">ఇస్మాయీల్</a> పై ప్రకటితమయినది. ఇస్మాయీల్ బాల్యంలో తీవ్రమయిన దప్పికగొన్నసయమంలో హాజిరా నీటికొరకు అన్వేషించింది. <a href="/wiki/%E0%B0%85%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%B9%E0%B1%8D" title="అల్లాహ్">అల్లాహ్</a> ఇస్మాయీల్ పాదాలచెంతనే నీటినిప్రకటింపజేశాడు. మక్కా ప్రాంతం అతి తక్కువ నీటివనరులుగల ప్రాంతం. ఈ <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%9C%E0%B0%AE%E0%B1%8D_%E0%B0%9C%E0%B0%AE%E0%B1%8D_%E0%B0%AC%E0%B0%BE%E0%B0%B5%E0%B0%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="జమ్ జమ్ బావి (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">జమ్ జమ్ బావి</a> మక్కా ప్రాంతీయవాసులకు అల్లాహ్ యొక్క వరం. <a href="/wiki/%E0%B0%B9%E0%B0%9C%E0%B1%8D" title="హజ్">హజ్</a> యాత్రికులు ఈనీటిని తమతోపాటు తీసుకువస్తారు. ఈనీటిని పరమపవిత్రంగా భావిస్తారు. ఈనీరు దప్పికనేగాక ఆకలినిగూడా తీరుస్తుందని ప్రతీతి. ఈనీరు సర్వరోగనివారిణి అని ముస్లింల ప్రగాఢవిశ్వాసం. ముస్లింలు మరణించినపుడు తమ <i>కఫన్</i> లను ఈ నీటితో పవిత్రం చేయాలని కోరుకుంటారు. ఇలా చేయడంవలన తమ పరలోక యాత్ర శుభప్రథమౌతుందని నమ్ముతారు. హజ్ యాత్రికులు తమ <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%87%E0%B0%B9%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="ఇహ్రామ్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">ఇహ్రామ్</a> (హజ్ సమయంలో ధరించే వస్త్రాలు) లను ఈనీటితో తడిపి పవిత్రంచేసి తీసుకువస్తారు. ఈ వస్త్రాలను తమ <i>కఫన్</i> లుగా ధరించాలని కోరుకొంటారు. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ప్రస్తుత_స్థితి"><span id=".E0.B0.AA.E0.B1.8D.E0.B0.B0.E0.B0.B8.E0.B1.8D.E0.B0.A4.E0.B1.81.E0.B0.A4_.E0.B0.B8.E0.B1.8D.E0.B0.A5.E0.B0.BF.E0.B0.A4.E0.B0.BF"></span>ప్రస్తుత స్థితి</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AE%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%BE&action=edit&section=16" title="విభాగాన్ని మార్చు: ప్రస్తుత స్థితి"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Omm_Al_Qura_ST_-_Mecca.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Omm_Al_Qura_ST_-_Mecca.JPG/200px-Omm_Al_Qura_ST_-_Mecca.JPG" decoding="async" width="200" height="146" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Omm_Al_Qura_ST_-_Mecca.JPG/300px-Omm_Al_Qura_ST_-_Mecca.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Omm_Al_Qura_ST_-_Mecca.JPG/400px-Omm_Al_Qura_ST_-_Mecca.JPG 2x" data-file-width="1785" data-file-height="1302" /></a><figcaption>ఉమ్మ్ అల్-ఖురా వీధి, నగరంలోని వాణిజ్యపువీధుల్లో ఒకటి</figcaption></figure> <p>20 వ శతాబ్దంలో ఈ నగరం వేగంగా అభివృధ్ధి చెందింది. 21వ శతాబ్దంలో ఇంకనూ శరవేగంగా అభివృద్ధి చెందుచున్నది. ఇస్లాంలో పరమపవిత్రనగర ప్రాశస్తం పొందిన ఈనగరం ప్రముఖంగా <a href="/wiki/%E0%B0%B9%E0%B0%9C%E0%B1%8D" title="హజ్">హజ్</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%89%E0%B0%AE%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE" class="mw-redirect" title="ఉమ్రా">ఉమ్రా</a> ల యాత్రలకు ప్రసిధ్ధి. వేలకొలది అరబ్బులు ఉద్యోగాలు పొందే ఈ హజ్ రవాణా, సౌకర్యాల రంగం ఒక ప్రముఖ వాణిజ్యరంగంగూడానూ.<sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ముస్లిమేతరులు"><span id=".E0.B0.AE.E0.B1.81.E0.B0.B8.E0.B1.8D.E0.B0.B2.E0.B0.BF.E0.B0.AE.E0.B1.87.E0.B0.A4.E0.B0.B0.E0.B1.81.E0.B0.B2.E0.B1.81"></span>ముస్లిమేతరులు</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AE%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%BE&action=edit&section=17" title="విభాగాన్ని మార్చు: ముస్లిమేతరులు"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B1%8C%E0%B0%A6%E0%B1%80_%E0%B0%85%E0%B0%B0%E0%B1%87%E0%B0%AC%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="సౌదీ అరేబియా">సౌదీ అరేబియా</a> చట్టాల ప్రకారం ముస్లిమేతరులకు ఈ నగరంలోని కాబాలో మాత్రం ప్రవేశం నిషిద్ధం. వాహనాలద్వారావచ్చేవారిని క్షుణ్ణంగా పరిశీలిస్తారు. విమానాశ్రయాలలోగూడా ఇదేవిధమయిన నిఘా వుంటుంది. వీరి సెక్యూరిటీ విధానం అలాంటిది. విశ్వాసులారా బహు దైవారాధకులు అపవిత్రులు, కావున ఈ సంవత్సరం తరువాత వారిని కాబాగృహం వైపు రానివ్వకండి.ఒకవేళ (మీ వ్యాపారం తగ్గి) మీరు పేదరికం పాలవుతామని భయపడుతున్నారా (భయపడకండి) అల్లాహ్ తలుచుకుంటే తన కృపతో మిమ్మల్ని ధనవంతులను చేస్తాడు, అల్లాహ్ అన్నీ తెలిసినవాడు మహా జ్ఞాని <a href="/wiki/%E0%B0%96%E0%B1%81%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="ఖురాన్">ఖురాన్</a>, -- 9:28 </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Christian_Bypass.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/Christian_Bypass.jpg/220px-Christian_Bypass.jpg" decoding="async" width="220" height="100" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/Christian_Bypass.jpg/330px-Christian_Bypass.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/Christian_Bypass.jpg/440px-Christian_Bypass.jpg 2x" data-file-width="1386" data-file-height="632" /></a><figcaption>"ముస్లిమేతరుల దారి" ముస్లిమేతరులకు మక్కాలో ప్రవేశం నిషేధం</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="విత్తము"><span id=".E0.B0.B5.E0.B0.BF.E0.B0.A4.E0.B1.8D.E0.B0.A4.E0.B0.AE.E0.B1.81"></span>విత్తము</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AE%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%BE&action=edit&section=18" title="విభాగాన్ని మార్చు: విత్తము"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>మక్కానగర ఆర్థికవ్యవస్థ ముఖ్యంగా హజ్ <a href="/wiki/%E0%B0%AF%E0%B0%BE%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE_%E0%B0%B5%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%BE%E0%B0%AA%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%82" class="mw-redirect" title="యాత్రా వ్యాపారం">యాత్రా వ్యాపారం</a> పైనే ఆధారపడింది. హజ్ యాత్రాకాలంలోనే 10 కోట్ల అమెరికా డాలర్ల వ్యయం జరుగుతుంది. ఇందులో ప్రభుత్వమే 5 కోట్ల అమెరికా డాలర్లు ఖర్చు పెడుతుంది. సౌదీ అరేబియాలో ప్రముఖ పరిశ్రమ ఆయిల్ పరిశ్రమ. ఇంకనూ టెక్స్ టైల్స్, ఫర్నిచర్, వస్తుసామాగ్రి పరిశ్రమలు గలవు. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ఇవీ_చూడండి"><span id=".E0.B0.87.E0.B0.B5.E0.B1.80_.E0.B0.9A.E0.B1.82.E0.B0.A1.E0.B0.82.E0.B0.A1.E0.B0.BF"></span>ఇవీ చూడండి</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AE%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%BE&action=edit&section=19" title="విభాగాన్ని మార్చు: ఇవీ చూడండి"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B0%B9%E0%B0%BF%E0%B0%9C%E0%B0%BE%E0%B0%9C%E0%B1%8D" title="హిజాజ్">హిజాజ్</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AE%E0%B0%A8%E0%B0%BE%E0%B0%B9%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="మనాహ్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">మనాహ్</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%89%E0%B0%9C%E0%B1%8D%E0%B0%9C%E0%B0%BE%E0%B0%B9%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="ఉజ్జాహ్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">ఉజ్జాహ్</a></li></ul> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r3795437"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r4286695">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#ccf}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#ddf}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e6e6ff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f7f7f7}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}body.skin--responsive .mw-parser-output .navbox-image img{max-width:none!important}@media print{body.ns-0 .mw-parser-output .navbox{display:none!important}}</style></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="40px_*_*_ఇస్లాం_సంబంధిత_వ్యాసాలు_*_*_40px" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3" style="background:#FF9933;"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r3795437"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4294021"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B8:%E0%B0%87%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%82" title="మూస:ఇస్లాం"><abbr title="View this template">v</abbr></a></li><li class="nv-talk"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B8_%E0%B0%9A%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%9A:%E0%B0%87%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="మూస చర్చ:ఇస్లాం (పేజీ ఉనికిలో లేదు)"><abbr title="Discuss this template">t</abbr></a></li><li class="nv-edit"><a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:EditPage/%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B8:%E0%B0%87%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%82" title="ప్రత్యేక:EditPage/మూస:ఇస్లాం"><abbr title="Edit this template">e</abbr></a></li></ul></div><div id="40px_*_*_ఇస్లాం_సంబంధిత_వ్యాసాలు_*_*_40px" style="font-size:114%;margin:0 4em"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Allah-green.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Allah-green.svg/40px-Allah-green.svg.png" decoding="async" width="40" height="42" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Allah-green.svg/60px-Allah-green.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Allah-green.svg/80px-Allah-green.svg.png 2x" data-file-width="206" data-file-height="215" /></a></span> * * ఇస్లాం సంబంధిత వ్యాసాలు * * <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Mosque02.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Mosque02.svg/40px-Mosque02.svg.png" decoding="async" width="40" height="18" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Mosque02.svg/60px-Mosque02.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Mosque02.svg/80px-Mosque02.svg.png 2x" data-file-width="487" data-file-height="220" /></a></span></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%E0%B0%87%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%82" class="mw-redirect" title="ఇస్లాం">ఇస్లాం</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%85%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%B9%E0%B1%8D" title="అల్లాహ్">అల్లాహ్</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%81%E0%B0%B9%E0%B0%AE%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B0%A6%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="ముహమ్మద్">ముహమ్మద్</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%96%E0%B1%8B%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="ఖోరాన్">ఖోరాన్</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%AF%E0%B0%BF%E0%B0%95" title="మలాయిక">మలాయిక</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%B5%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%B2%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="ప్రవక్తలు">ప్రవక్తలు</a>  <b>·</b>  <a class="mw-selflink selflink">మక్కా</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%A6%E0%B1%80%E0%B0%A8%E0%B0%BE" title="మదీనా">మదీనా</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%B7%E0%B0%BF%E0%B0%A6%E0%B1%82%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%96%E0%B0%B2%E0%B1%80%E0%B0%AB%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="రాషిదూన్ ఖలీఫాలు">రాషిదూన్ ఖలీఫాలు</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%96%E0%B0%BF%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%AB%E0%B0%A4%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="ఖిలాఫత్">ఖిలాఫత్</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%96%E0%B0%B2%E0%B1%80%E0%B0%AB%E0%B0%BE" title="ఖలీఫా">ఖలీఫా</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%9C%E0%B0%BF%E0%B0%A6%E0%B1%8D-%E0%B0%85%E0%B0%B2%E0%B1%8D-%E0%B0%B9%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="మస్జిద్-అల్-హరామ్">మస్జిద్-అల్-హరామ్</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%9C%E0%B0%BF%E0%B0%A6%E0%B1%8D-%E0%B0%8E-%E0%B0%A8%E0%B0%AC%E0%B0%B5%E0%B0%BF" class="mw-redirect" title="మస్జిద్-ఎ-నబవి">మస్జిద్-ఎ-నబవి</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%AC%E0%B1%88%E0%B0%A4%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%8D-%E0%B0%AE%E0%B1%81%E0%B0%96%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D" title="బైతుల్-ముఖద్దస్">బైతుల్-ముఖద్దస్</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%87%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B1%80%E0%B0%AF_%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A3%E0%B0%AF%E0%B1%81%E0%B0%97%E0%B0%82" title="ఇస్లామీయ స్వర్ణయుగం">ఇస్లామీయ స్వర్ణయుగం</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%81%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%B2_%E0%B0%AA%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0_%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A5%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="ముస్లింల పవిత్ర స్థలాలు">ముస్లింల పవిత్ర స్థలాలు</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%AC%E0%B0%BE" title="కాబా">కాబా</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%9C%E0%B0%BF%E0%B0%A6%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="మస్జిద్">మస్జిద్</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%B9%E0%B0%BF%E0%B0%9C%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D" title="హిజ్రత్">హిజ్రత్</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%81%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%B2_%E0%B0%AA%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%81%E0%B0%97%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="ముస్లింల పండుగలు">ముస్లింల పండుగలు</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%87%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B1%80%E0%B0%AF_%E0%B0%95%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B0%B0%E0%B1%8D" title="ఇస్లామీయ కేలండర్">ఇస్లామీయ కేలండర్</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B1%81%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E0%B0%A8%E0%B1%80_%E0%B0%87%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%82" title="సున్నీ ఇస్లాం">సున్నీ ఇస్లాం</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%B7%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="షరియా">షరియా </a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%B9%E0%B0%A6%E0%B1%80%E0%B0%B8%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="హదీసులు">హదీసులు</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B1%81%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E0%B0%A8%E0%B0%B9%E0%B1%8D" title="సున్నహ్">సున్నహ్</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%88%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%BE%E0%B0%B9%E0%B1%8D" title="ఈద్గాహ్">ఈద్‍గాహ్</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%AA%E0%B0%82%E0%B0%9A_%E0%B0%AE%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%9C%E0%B0%BF%E0%B0%A6%E0%B1%8D_%E0%B0%B2_%E0%B0%9C%E0%B0%BE%E0%B0%AC%E0%B0%BF%E0%B0%A4%E0%B0%BE" title="ప్రపంచ మస్జిద్ ల జాబితా">ప్రపంచ ప్రసిద్ధ మస్జిద్‌ల జాబితా</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%81%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%82_%E0%B0%AA%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%A4%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="ముస్లిం పండితులు">ముస్లిం పండితులు</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%87%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%8D_%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="ఇస్లామిక్ దేశాలు">ఇస్లామిక్ దేశాలు</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%81%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%82_%E0%B0%B6%E0%B0%BE%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%B5%E0%B1%87%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="ముస్లిం శాస్త్రవేత్తలు">ముస్లిం శాస్త్రవేత్తలు</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%81%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%B2_%E0%B0%B8%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A6%E0%B0%BE%E0%B0%AF%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="ముస్లింల సాంప్రదాయాలు">ముస్లింల సాంప్రదాయాలు</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%AF%E0%B1%8C%E0%B0%AE%E0%B1%8D-%E0%B0%85%E0%B0%B2%E0%B1%8D-%E0%B0%96%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE%E0%B0%AE" title="యౌమ్-అల్-ఖియామ">యౌమ్-అల్-ఖియామ</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%AB%E0%B0%BF%E0%B0%B0%E0%B1%8D" title="కాఫిర్">కాఫిర్</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%8B%E0%B0%AE%E0%B0%BF%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="మోమిన్">మోమిన్</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%96%E0%B0%BF%E0%B0%AC%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%BE" title="ఖిబ్లా">ఖిబ్లా</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%87%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%82_%E0%B0%97%E0%B1%81%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%9A%E0%B0%BF%E0%B0%A8_%E0%B0%B5%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%BE%E0%B0%B8%E0%B0%BE%E0%B0%B2_%E0%B0%9C%E0%B0%BE%E0%B0%AC%E0%B0%BF%E0%B0%A4%E0%B0%BE" title="ఇస్లాం గురించిన వ్యాసాల జాబితా">ఇస్లాం గురించిన వ్యాసాల జాబితా</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82%E0%B0%B2%E0%B1%8B_%E0%B0%87%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%82" title="భారతదేశంలో ఇస్లాం">భారతదేశంలో ఇస్లాం</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%86%E0%B0%82%E0%B0%A7%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B1%8D_%E0%B0%B2%E0%B1%8B_%E0%B0%87%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%82" class="mw-redirect" title="ఆంధ్రప్రదేశ్ లో ఇస్లాం">ఆంధ్రప్రదేశ్ లో ఇస్లాం</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%AB%E0%B1%80_%E0%B0%A4%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B5%E0%B0%AE%E0%B1%81" title="సూఫీ తత్వము">సూఫీ తత్వము</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%94%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="ఔలియా">ఔలియాలు</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%AB%E0%B1%80%E0%B0%B2%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="సూఫీలు">సూఫీలు</a>  <b>·</b> </div></td><td class="noviewer navbox-image" rowspan="1" style="width:1px;padding:0 0 0 2px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Mosque02.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Mosque02.svg/100px-Mosque02.svg.png" decoding="async" width="100" height="45" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Mosque02.svg/150px-Mosque02.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Mosque02.svg/200px-Mosque02.svg.png 2x" data-file-width="487" data-file-height="220" /></a></span></div></td></tr></tbody></table></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="మూలాలు"><span id=".E0.B0.AE.E0.B1.82.E0.B0.B2.E0.B0.BE.E0.B0.B2.E0.B1.81"></span>మూలాలు</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AE%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%BE&action=edit&section=20" title="విభాగాన్ని మార్చు: మూలాలు"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r4300226">.mw-parser-output .reflist{margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}@media screen{.mw-parser-output .reflist{font-size:90%}}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist"> <div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-ebmm-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-ebmm_1-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r4342780">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free.id-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}body:not(.skin-timeless):not(.skin-minerva) .mw-parser-output .id-lock-free a{background-size:contain}.mw-parser-output .id-lock-limited.id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration.id-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}body:not(.skin-timeless):not(.skin-minerva) .mw-parser-output .id-lock-limited a,body:not(.skin-timeless):not(.skin-minerva) .mw-parser-output .id-lock-registration a{background-size:contain}.mw-parser-output .id-lock-subscription.id-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}body:not(.skin-timeless):not(.skin-minerva) .mw-parser-output .id-lock-subscription a{background-size:contain}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}body:not(.skin-timeless):not(.skin-minerva) .mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background-size:contain}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#2C882D;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .cs1-maint{color:#18911F}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .cs1-visible-error,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .cs1-hidden-error{color:#f8a397}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .cs1-visible-error,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .cs1-hidden-error{color:#f8a397}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .cs1-maint{color:#18911F}}</style><cite class="citation encyclopaedia cs1">"Makkah al-Mukarramah and Medina". <i>Encyclopedia Britannica. Fifteenth edition</i>. Vol. 23. 2007. pp. 698–699.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Makkah+al-Mukarramah+and+Medina&rft.btitle=Encyclopedia+Britannica.+Fifteenth+edition&rft.pages=698-699&rft.date=2007&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%AE%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%BE" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-mjid-obit-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-mjid-obit_2-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nytimes.com/2007/05/07/world/middleeast/07abdul.html">"Prince Abdul-Majid, Governor of Mecca, Dies at 65"</a>. <a href="/w/index.php?title=Associated_Press&action=edit&redlink=1" class="new" title="Associated Press (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Associated Press</a>. May 7, 2007<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2008-01-01</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Prince+Abdul-Majid%2C+Governor+of+Mecca%2C+Dies+at+65&rft.pub=Associated+Press&rft.date=2007-05-07&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.nytimes.com%2F2007%2F05%2F07%2Fworld%2Fmiddleeast%2F07abdul.html&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%AE%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%BE" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20071230063703/http://www.spa.gov.sa/English/details.php?id=450421">"PRINCE KHALID ALFAISAL APPOINTED AS GOVERNOR OF MAKKAH REGION"</a>. Saudi Press Agencydate=<a href="/w/index.php?title=May_16&action=edit&redlink=1" class="new" title="May 16 (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">May 16</a> <a href="/wiki/2007" title="2007">2007</a>. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.spa.gov.sa/English/details.php?id=450421">the original</a> on 2007-12-30<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2008-01-01</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=PRINCE+KHALID+ALFAISAL+APPOINTED+AS+GOVERNOR+OF+MAKKAH+REGION&rft.pub=Saudi+Press+Agencydate%3DMay+16+2007&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.spa.gov.sa%2FEnglish%2Fdetails.php%3Fid%3D450421&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%AE%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%BE" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Islamic World</i>, p. 20</span> </li> <li id="cite_note-lapidus-16-5"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-lapidus-16_5-0">5.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-lapidus-16_5-1">5.1</a></sup></span> <span class="reference-text">Lapidus, Ira. <i>History of Islamic Societies</i>, pp. 16-17</span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Britannica</i></span> </li> <li id="cite_note-world-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-world_7-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Islamic World</i>, pp. 17-18</span> </li> <li id="cite_note-lapidus-32-8"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-lapidus-32_8-0">8.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-lapidus-32_8-1">8.1</a></sup></span> <span class="reference-text">Lapidus, p. 32</span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text">Lapidus, p. 328</span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.princeton.edu/~batke/itl/denise/umayyads.htm">Ummayads: The First Muslim Dynasty</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/19970720073855/http://www.princeton.edu/~batke/itl/denise/umayyads.htm">Archived</a> 1997-07-20 at the <a href="/wiki/Wayback_Machine" class="mw-redirect" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>, retrieved November 26, 2007.</span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.infoplease.com/ce6/world/A0832430.html">Mecca</a></span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090131180742/http://www.ucalgary.ca/applied_history/tutor/islam/mongols/blackDeath.html">"The Islamic World to 1600: The Mongol Invasions (The Black Death)"</a>. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ucalgary.ca/applied_history/tutor/islam/mongols/blackDeath.html">the original</a> on 2009-01-31<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2008-02-08</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Islamic+World+to+1600%3A+The+Mongol+Invasions+%28The+Black+Death%29&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.ucalgary.ca%2Fapplied_history%2Ftutor%2Fislam%2Fmongols%2FblackDeath.html&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%AE%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%BE" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.1911encyclopedia.org/Mecca">Mecca - LoveToKnow 1911</a></span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080207010654/http://www.islamicamagazine.com/Issue-15/The-Destruction-of-Holy-Sites-in-Mecca-and-Medina.html">"The Destruction of Holy Sites in Mecca and Medina"</a>. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.islamicamagazine.com/Issue-15/The-Destruction-of-Holy-Sites-in-Mecca-and-Medina.html">the original</a> on 2008-02-07<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2008-02-08</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Destruction+of+Holy+Sites+in+Mecca+and+Medina&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.islamicamagazine.com%2FIssue-15%2FThe-Destruction-of-Holy-Sites-in-Mecca-and-Medina.html&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%AE%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%BE" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://countrystudies.us/saudi-arabia/7.htm">Saudi Arabia - THE SAUD FAMILY AND WAHHABI ISLAM</a></span> </li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-16">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160809123309/http://www.au.af.mil/au/awc/awcgate/loc/sa/saud_wahhabi.htm">"The Saud Family and Wahhabi Islam, 1500-1818"</a>. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.au.af.mil/au/awc/awcgate/loc/sa/saud_wahhabi.htm">the original</a> on 2016-08-09<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2008-02-08</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Saud+Family+and+Wahhabi+Islam%2C+1500-1818&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.au.af.mil%2Fau%2Fawc%2Fawcgate%2Floc%2Fsa%2Fsaud_wahhabi.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%AE%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%BE" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-17">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20141018060953/http://www.siegeofmecca.com/">"The Siege of Mecca"</a>. Doubleday(US). 2007-08-28. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.siegeofmecca.com">the original</a> on 2014-10-18<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2007-08-03</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=The+Siege+of+Mecca&rft.date=2007-08-28&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.siegeofmecca.com&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%AE%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%BE" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070520184851/http://news.independent.co.uk/world/middle_east/article358577.ece">"Shame of the House of Saud: Shadows over Mecca"</a>. The Independent (UK). 2006-04-19. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://news.independent.co.uk/world/middle_east/article358577.ece">the original</a> on 2007-05-20<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2007-05-03</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Shame+of+the+House+of+Saud%3A+Shadows+over+Mecca&rft.date=2006-04-19&rft_id=http%3A%2F%2Fnews.independent.co.uk%2Fworld%2Fmiddle_east%2Farticle358577.ece&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%AE%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%BE" class="Z3988"></span></span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="సమాచార_సేకరణ"><span id=".E0.B0.B8.E0.B0.AE.E0.B0.BE.E0.B0.9A.E0.B0.BE.E0.B0.B0_.E0.B0.B8.E0.B1.87.E0.B0.95.E0.B0.B0.E0.B0.A3"></span>సమాచార సేకరణ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AE%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%BE&action=edit&section=21" title="విభాగాన్ని మార్చు: సమాచార సేకరణ"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation book cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/whatlifewaslikei0000unse"><i>What life was like in the lands of the prophet: Islamic world, AD 570 - 1405</i></a>. Time-Life Books. 1999. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%AA%E0%B1%81%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%95%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81/0-7835-5465-6" title="ప్రత్యేక:పుస్తకమూలాలు/0-7835-5465-6"><bdi>0-7835-5465-6</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=What+life+was+like+in+the+lands+of+the+prophet%3A+Islamic+world%2C+AD+570+-+1405&rft.pub=Time-Life+Books&rft.date=1999&rft.isbn=0-7835-5465-6&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fwhatlifewaslikei0000unse&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%AE%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%BE" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation encyclopaedia cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20071017231331/http://concise.britannica.com/ebc/article-9062323/Quraysh">"Quraysh"</a>. <i><span></span></i><a href="/wiki/Encyclopaedia_Britannica" class="mw-redirect" title="Encyclopaedia Britannica">Encyclopaedia Britannica</a><i><span></span></i>. Britannica Concise Encyclopedia (online). 2007. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://concise.britannica.com/ebc/article-9062323/Quraysh">the original</a> on 2007-10-17<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2007-02-19</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Quraysh&rft.btitle=Encyclopaedia+Britannica&rft.pub=Britannica+Concise+Encyclopedia+%28online%29&rft.date=2007&rft_id=http%3A%2F%2Fconcise.britannica.com%2Febc%2Farticle-9062323%2FQuraysh&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%AE%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%BE" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite id="CITEREFLapidus,_Ira_M.1988" class="citation book cs1">Lapidus, Ira M. (1988). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/historyofislamic0000lapi"><i>A History of Islamic Societies</i></a>. Cambridge University Press. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%AA%E0%B1%81%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%95%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81/978-0-521-51430-9" title="ప్రత్యేక:పుస్తకమూలాలు/978-0-521-51430-9"><bdi>978-0-521-51430-9</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=A+History+of+Islamic+Societies&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.date=1988&rft.isbn=978-0-521-51430-9&rft.au=Lapidus%2C+Ira+M.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fhistoryofislamic0000lapi&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%AE%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%BE" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite id="CITEREFHawting,_G._R.1980" class="citation journal cs1">Hawting, G. R. (1980). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://links.jstor.org/sici?sici=0041-977X(1980)43%3A1%3C44%3ATDAROZ%3E2.0.CO%3B2-3">"The Disappearance and Rediscovery of Zamzam and the 'Well of the Ka'ba'<span class="cs1-kern-right"></span>"</a>. <i><a href="/w/index.php?title=Bulletin_of_the_School_of_Oriental_and_African_Studies&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bulletin of the School of Oriental and African Studies (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Bulletin of the School of Oriental and African Studies</a>, University of London</i>. <b>43</b> (1): 44–54.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Bulletin+of+the+School+of+Oriental+and+African+Studies%2C+University+of+London&rft.atitle=The+Disappearance+and+Rediscovery+of+Zamzam+and+the+%27Well+of+the+Ka%27ba%27&rft.volume=43&rft.issue=1&rft.pages=44-54&rft.date=1980&rft.au=Hawting%2C+G.+R.&rft_id=http%3A%2F%2Flinks.jstor.org%2Fsici%3Fsici%3D0041-977X%281980%2943%253A1%253C44%253ATDAROZ%253E2.0.CO%253B2-3&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%AE%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%BE" class="Z3988"></span></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="బయటి_లింకులు"><span id=".E0.B0.AC.E0.B0.AF.E0.B0.9F.E0.B0.BF_.E0.B0.B2.E0.B0.BF.E0.B0.82.E0.B0.95.E0.B1.81.E0.B0.B2.E0.B1.81"></span>బయటి లింకులు</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AE%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%BE&action=edit&section=22" title="విభాగాన్ని మార్చు: బయటి లింకులు"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130805195108/http://www1.holymakkah.gov.sa/">Holy Makkah Municipality</a> అధికారిక వెబ్‌సైట్ (అరబ్బీ భాషలో గలదు)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.saudinf.com/main/a83.htm">Saudi Information Resource - పవిత్ర మక్కా</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20060821222527/http://www.saudinf.com/main/a83.htm">Archived</a> 2006-08-21 at the <a href="/wiki/Wayback_Machine" class="mw-redirect" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20081201031904/http://etext.library.adelaide.edu.au/b/burton/richard/b97p/chapter27.html">Personal Narrative of a Pilgrimage to Al Madinah and Meccah, by Richard Burton</a></li></ul>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">"<a dir="ltr" href="https://te.wikipedia.org/w/index.php?title=మక్కా&oldid=3993235">https://te.wikipedia.org/w/index.php?title=మక్కా&oldid=3993235</a>" నుండి వెలికితీశారు</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="ప్రత్యేక:వర్గాలు">వర్గాలు</a>: <ul><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B8%E0%B0%B2%E0%B0%A8%E0%B1%81_%E0%B0%AA%E0%B0%BF%E0%B0%B2%E0%B0%B5%E0%B0%A1%E0%B0%82%E0%B0%B2%E0%B1%8B_%E0%B0%A1%E0%B1%82%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%87%E0%B0%9F%E0%B1%81_%E0%B0%86%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%81%E0%B0%AE%E0%B1%86%E0%B0%82%E0%B0%9F%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%A8%E0%B1%81_%E0%B0%B5%E0%B0%BE%E0%B0%A1%E0%B1%81%E0%B0%A4%E0%B1%81%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E0%B0%A8_%E0%B0%AA%E0%B1%87%E0%B0%9C%E0%B1%80%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="వర్గం:మూసలను పిలవడంలో డూప్లికేటు ఆర్గ్యుమెంట్లను వాడుతున్న పేజీలు">మూసలను పిలవడంలో డూప్లికేటు ఆర్గ్యుమెంట్లను వాడుతున్న పేజీలు</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Pages_with_non-numeric_formatnum_arguments" title="వర్గం:Pages with non-numeric formatnum arguments">Pages with non-numeric formatnum arguments</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:%E0%B0%A4%E0%B1%86%E0%B0%97%E0%B0%BF%E0%B0%AA%E0%B1%8B%E0%B0%AF%E0%B0%BF%E0%B0%A8_%E0%B0%AB%E0%B1%88%E0%B0%B2%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%95%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81_%E0%B0%97%E0%B0%B2_%E0%B0%AA%E0%B1%87%E0%B0%9C%E0%B1%80%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="వర్గం:తెగిపోయిన ఫైలులింకులు గల పేజీలు">తెగిపోయిన ఫైలులింకులు గల పేజీలు</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:October_2007_%E0%B0%A8%E0%B1%81%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B0%BF_%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81_%E0%B0%9A%E0%B1%87%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%9A%E0%B0%B5%E0%B0%B2%E0%B0%B8%E0%B0%BF%E0%B0%A8_%E0%B0%AA%E0%B0%BE%E0%B0%A0%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%AE%E0%B1%81%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E0%B0%A8_%E0%B0%B5%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%BE%E0%B0%B8%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:October 2007 నుండి మూలాలు చేర్చవలసిన పాఠ్యమున్న వ్యాసాలు (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">October 2007 నుండి మూలాలు చేర్చవలసిన పాఠ్యమున్న వ్యాసాలు</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Articles_with_hatnote_templates_targeting_a_nonexistent_page&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Articles with hatnote templates targeting a nonexistent page (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Articles with hatnote templates targeting a nonexistent page</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:%E0%B0%87%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%82" title="వర్గం:ఇస్లాం">ఇస్లాం</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:%E0%B0%AE%E0%B1%81%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%B2_%E0%B0%B8%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A6%E0%B0%BE%E0%B0%AF%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="వర్గం:ముస్లింల సాంప్రదాయాలు">ముస్లింల సాంప్రదాయాలు</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:%E0%B0%B9%E0%B0%9C%E0%B1%8D" title="వర్గం:హజ్">హజ్</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:%E0%B0%AE%E0%B1%81%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%B2_%E0%B0%AA%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0_%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A5%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="వర్గం:ముస్లింల పవిత్ర స్థలాలు">ముస్లింల పవిత్ర స్థలాలు</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:%E0%B0%B8%E0%B1%8C%E0%B0%A6%E0%B1%80_%E0%B0%85%E0%B0%B0%E0%B1%87%E0%B0%AC%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="వర్గం:సౌదీ అరేబియా">సౌదీ అరేబియా</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:%E0%B0%85%E0%B0%B0%E0%B1%87%E0%B0%AC%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="వర్గం:అరేబియా">అరేబియా</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">దాచిన వర్గాలు: <ul><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Pages_using_the_JsonConfig_extension" title="వర్గం:Pages using the JsonConfig extension">Pages using the JsonConfig extension</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Webarchive_template_wayback_links" title="వర్గం:Webarchive template wayback links">Webarchive template wayback links</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Coordinates_on_Wikidata" title="వర్గం:Coordinates on Wikidata">Coordinates on Wikidata</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:%E0%B0%88_%E0%B0%B5%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%82_%E0%B0%B5%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%BE%E0%B0%B8%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="వర్గం:ఈ వారం వ్యాసాలు">ఈ వారం వ్యాసాలు</a></li></ul></div></div> </div> </div> <div id="mw-navigation"> <h2>మార్గదర్శకపు మెనూ</h2> <div id="mw-head"> <nav id="p-personal" class="mw-portlet mw-portlet-personal vector-user-menu-legacy vector-menu" aria-labelledby="p-personal-label" > <h3 id="p-personal-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">వ్యక్తిగత పరికరాలు</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anonuserpage" class="mw-list-item"><span title="మీ ఐపీ చిరునామాకి సంబంధించిన వాడుకరి పేజీ">లాగిన్ అయిలేరు</span></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%A8%E0%B0%BE%E0%B0%9A%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%9A" title="ఈ ఐపీ చిరునామా నుండి చేసిన మార్పుల గురించి చర్చ [n]" accesskey="n"><span>ఈ IP కి సంబంధించిన చర్చ</span></a></li><li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%A8%E0%B0%BE_%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%AA%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81-%E0%B0%9A%E0%B1%87%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%AA%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="ఈ IP అడ్రసు నుండి చేసిన దిద్దుబాట్ల జాబితా [y]" accesskey="y"><span>మార్పుచేర్పులు</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%96%E0%B0%BE%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%B8%E0%B1%83%E0%B0%B7%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%9A%E0%B1%81&returnto=%E0%B0%AE%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%BE" title="మీరొక ఖాతాను సృష్టించుకొని, లాగినవడాన్ని ప్రోత్సహిస్తాం; అయితే, అది తప్పనిసరేమీ కాదు"><span>ఖాతా సృష్టించుకోండి</span></a></li><li id="pt-login" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%B5%E0%B0%BE%E0%B0%A1%E0%B1%81%E0%B0%95%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%B5%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82&returnto=%E0%B0%AE%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%BE" title="మిమ్మల్ని లాగినవమని ప్రోత్సహిస్తున్నాం; కానీ అది తప్పనిసరేమీ కాదు. [o]" accesskey="o"><span>లాగినవండి</span></a></li> </ul> </div> </nav> <div id="left-navigation"> <nav id="p-namespaces" class="mw-portlet mw-portlet-namespaces vector-menu-tabs vector-menu-tabs-legacy vector-menu" aria-labelledby="p-namespaces-label" > <h3 id="p-namespaces-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">పేరుబరులు</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%BE" title="విషయపు పేజీని చూడండి [c]" accesskey="c"><span>వ్యాసం</span></a></li><li id="ca-talk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%9A%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%9A:%E0%B0%AE%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%BE" rel="discussion" title="విషయపు పేజీ గురించి చర్చ [t]" accesskey="t"><span>చర్చ</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-variants" class="mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet vector-menu-dropdown vector-menu" aria-labelledby="p-variants-label" > <input type="checkbox" id="p-variants-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-variants" class="vector-menu-checkbox" aria-labelledby="p-variants-label" > <label id="p-variants-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">తెలుగు</span> </label> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation"> <nav id="p-views" class="mw-portlet mw-portlet-views vector-menu-tabs vector-menu-tabs-legacy vector-menu" aria-labelledby="p-views-label" > <h3 id="p-views-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">చూపులు</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%BE"><span>చదువు</span></a></li><li id="ca-edit" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AE%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%BE&action=edit" title="ఈ పేజీ సోర్సుకోడ్‌ను దిద్దండి [e]" accesskey="e"><span>మార్చు</span></a></li><li id="ca-history" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AE%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%BE&action=history" title="ఈ పేజీ మునుపటి కూర్పులు [h]" accesskey="h"><span>చరిత్ర</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-cactions" class="mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-menu-dropdown vector-menu" aria-labelledby="p-cactions-label" title="మరిన్ని ఎంపికలు" > <input type="checkbox" id="p-cactions-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-cactions" class="vector-menu-checkbox" aria-labelledby="p-cactions-label" > <label id="p-cactions-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">మరిన్ని</span> </label> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </nav> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <h3 >వెతుకు</h3> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="vector-search-box-form"> <div id="simpleSearch" class="vector-search-box-inner" data-search-loc="header-navigation"> <input class="vector-search-box-input" type="search" name="search" placeholder="వికీపీడియా‌లో వెతకండి" aria-label="వికీపీడియా‌లో వెతకండి" autocapitalize="sentences" title="వికీపీడియా లో వెతకండి [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <input type="hidden" name="title" value="ప్రత్యేక:అన్వేషణ"> <input id="mw-searchButton" class="searchButton mw-fallbackSearchButton" type="submit" name="fulltext" title="పేజీలలో ఈ పాఠ్యం కొరకు వెతుకు" value="వెతుకు"> <input id="searchButton" class="searchButton" type="submit" name="go" title="కచ్చితంగా ఇదే పేరుతో పేజీ ఉంటే అక్కడికి తీసుకెళ్ళు" value="వెళ్లు"> </div> </form> </div> </div> </div> <div id="mw-panel" class="vector-legacy-sidebar"> <div id="p-logo" role="banner"> <a class="mw-wiki-logo" href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%8A%E0%B0%A6%E0%B0%9F%E0%B0%BF_%E0%B0%AA%E0%B1%87%E0%B0%9C%E0%B1%80" title="మొదటి పేజీ చూడండి"></a> </div> <nav id="p-navigation" class="mw-portlet mw-portlet-navigation vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-navigation-label" > <h3 id="p-navigation-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">మార్గదర్శకము</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%8A%E0%B0%A6%E0%B0%9F%E0%B0%BF_%E0%B0%AA%E0%B1%87%E0%B0%9C%E0%B1%80" title="మొదటి పేజీ చూడండి [z]" accesskey="z"><span>మొదటి పేజీ</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%AF%E0%B0%BE%E0%B0%A6%E0%B1%83%E0%B0%9A%E0%B1%8D%E0%B0%9A%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B0%AA%E0%B1%87%E0%B0%9C%E0%B1%80" title="ఓ యాదృచ్చిక పేజీని చూడండి [x]" accesskey="x"><span>యాదృచ్ఛిక పేజీ</span></a></li><li id="n-రచ్చబండ" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%80%E0%B0%AA%E0%B1%80%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE:%E0%B0%B0%E0%B0%9A%E0%B1%8D%E0%B0%9A%E0%B0%AC%E0%B0%82%E0%B0%A1"><span>రచ్చబండ</span></a></li><li id="n-aboutsite" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%80%E0%B0%AA%E0%B1%80%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE:%E0%B0%97%E0%B1%81%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%9A%E0%B0%BF"><span>వికీపీడియా గురించి</span></a></li><li id="n-contactpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%80%E0%B0%AA%E0%B1%80%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE:Contact_us"><span>సంప్రదింపు పేజీ</span></a></li><li id="n-sitesupport" class="mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_te.wikipedia.org&uselang=te" title="మాకు తోడ్పడండి"><span>విరాళాలు</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-పరస్పరక్రియ" class="mw-portlet mw-portlet-పరస్పరక్రియ vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-పరస్పరక్రియ-label" > <h3 id="p-పరస్పరక్రియ-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">పరస్పరక్రియ</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-సహాయసూచిక" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B0%B9%E0%B0%BE%E0%B0%AF%E0%B0%82:%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%9A%E0%B0%BF%E0%B0%95"><span>సహాయసూచిక</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%80%E0%B0%AA%E0%B1%80%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE:%E0%B0%B8%E0%B0%AE%E0%B1%81%E0%B0%A6%E0%B0%BE%E0%B0%AF_%E0%B0%AA%E0%B0%82%E0%B0%A6%E0%B0%BF%E0%B0%B0%E0%B0%BF" title="ప్రాజెక్టు గురించి, మీరేం చేయవచ్చు, సమాచారం ఎక్కడ దొరుకుతుంది"><span>సముదాయ పందిరి</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%87%E0%B0%9F%E0%B1%80%E0%B0%B5%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%AA%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="వికీలో ఇటీవల జరిగిన మార్పుల జాబితా. [r]" accesskey="r"><span>ఇటీవలి మార్పులు</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%95%E0%B1%8A%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%AA%E0%B1%87%E0%B0%9C%E0%B1%80%E0%B0%B2%E0%B1%81"><span>కొత్త పేజీలు</span></a></li><li id="n-దస్త్రం-ఎక్కింపు" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%80%E0%B0%AA%E0%B1%80%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE:File_Upload_Wizard"><span>దస్త్రం ఎక్కింపు</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-tb" class="mw-portlet mw-portlet-tb vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-tb-label" > <h3 id="p-tb-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">పరికరాల పెట్టె</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%87%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B0%BF%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%95%E0%B1%81%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E0%B0%A8%E0%B0%AA%E0%B1%87%E0%B0%9C%E0%B1%80%E0%B0%B2%E0%B1%81/%E0%B0%AE%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%BE" title="ఇక్కడికి లింకై ఉన్న అన్ని వికీ పేజీల జాబితా [j]" accesskey="j"><span>ఇక్కడికి లింకున్న పేజీలు</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%9A%E0%B0%BF%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%AA%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%95%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81/%E0%B0%AE%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%BE" rel="nofollow" title="ఈ పేజీకి లింకై ఉన్న పేజీల్లో జరిగిన ఇటీవలి మార్పులు [k]" accesskey="k"><span>సంబంధిత మార్పులు</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/వికీపీడియా:ఫైల్_ఎక్కింపు_విజర్డు" title="దస్త్రాలను ఎక్కించండి [u]" accesskey="u"><span>దస్త్రపు ఎక్కింపు</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95%E0%B0%AA%E0%B1%87%E0%B0%9C%E0%B1%80%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="ప్రత్యేక పేజీలన్నిటి జాబితా [q]" accesskey="q"><span>ప్రత్యేక పేజీలు</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AE%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%BE&oldid=3993235" title="ఈ పేజీకి చెందిన ఈ కూర్పుకు శాశ్వత లింకు"><span>శాశ్వత లింకు</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AE%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%BE&action=info" title="ఈ పేజీ గురించి మరింత సమాచారం"><span>పేజీ సమాచారం</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:CiteThisPage&page=%E0%B0%AE%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%BE&id=3993235&wpFormIdentifier=titleform" title="ఈ పేజీని ఎలా ఉల్లేఖించాలనే దానిపై సమాచారం"><span>ఈ పేజీని ఉల్లేఖించండి</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fte.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E0%25B0%25AE%25E0%25B0%2595%25E0%25B1%258D%25E0%25B0%2595%25E0%25B0%25BE"><span>పొట్టి URL ని పొందండి</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:QrCode&url=https%3A%2F%2Fte.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E0%25B0%25AE%25E0%25B0%2595%25E0%25B1%258D%25E0%25B0%2595%25E0%25B0%25BE"><span>Download QR code</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-coll-print_export" class="mw-portlet mw-portlet-coll-print_export vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-coll-print_export-label" > <h3 id="p-coll-print_export-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">ముద్రణ/ఎగుమతి</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%B8%E0%B1%87%E0%B0%95%E0%B0%B0%E0%B0%A3&bookcmd=book_creator&referer=%E0%B0%AE%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%BE"><span>ఓ పుస్తకాన్ని సృష్టించండి</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:DownloadAsPdf&page=%E0%B0%AE%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%BE&action=show-download-screen"><span>PDF రూపంలో దించుకోండి</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AE%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%BE&printable=yes" title="ఈ పేజీకి ముద్రించుకోదగ్గ కూర్పు [p]" accesskey="p"><span>అచ్చుతీయదగ్గ కూర్పు</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-wikibase-otherprojects" class="mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-wikibase-otherprojects-label" > <h3 id="p-wikibase-otherprojects-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">ఇతర ప్రాజెక్టులలో</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Mecca" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q5806" title="ఈ పేజీకి జత చేసి ఉన్న వికీడేటా పేజీకి లంకె [g]" accesskey="g"><span>వికీడేటా అంశం</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-lang" class="mw-portlet mw-portlet-lang vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-lang-label" > <h3 id="p-lang-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">ఇతర భాషలు</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Mecca" title="Mecca – ఇంగ్లీష్" lang="en" hreflang="en" data-title="Mecca" data-language-autonym="English" data-language-local-name="ఇంగ్లీష్" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%95%E0%A4%BE_(%E0%A4%B6%E0%A4%B9%E0%A4%B0)" title="मक्का (शहर) – హిందీ" lang="hi" hreflang="hi" data-title="मक्का (शहर)" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="హిందీ" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%AE%E0%B3%86%E0%B2%95%E0%B3%8D%E0%B2%95%E0%B2%BE" title="ಮೆಕ್ಕಾ – కన్నడ" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಮೆಕ್ಕಾ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="కన్నడ" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%AE%E0%AE%95%E0%AF%8D%E0%AE%95%E0%AE%BE" title="மக்கா – తమిళము" lang="ta" hreflang="ta" data-title="மக்கா" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="తమిళము" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="విశేష వ్యాసాలు"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%AE%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95" title="മക്ക – మలయాళం" lang="ml" hreflang="ml" data-title="മക്ക" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="మలయాళం" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ace mw-list-item"><a href="https://ace.wikipedia.org/wiki/Meukah" title="Meukah – ఆఖినీస్" lang="ace" hreflang="ace" data-title="Meukah" data-language-autonym="Acèh" data-language-local-name="ఆఖినీస్" class="interlanguage-link-target"><span>Acèh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Mekka" title="Mekka – ఆఫ్రికాన్స్" lang="af" hreflang="af" data-title="Mekka" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="ఆఫ్రికాన్స్" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Mekka" title="Mekka – స్విస్ జర్మన్" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Mekka" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="స్విస్ జర్మన్" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%98%E1%8A%AB" title="መካ – అమ్హారిక్" lang="am" hreflang="am" data-title="መካ" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="అమ్హారిక్" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/A_Meca" title="A Meca – అరగోనిస్" lang="an" hreflang="an" data-title="A Meca" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="అరగోనిస్" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="విశేష వ్యాసాలు"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%83%D8%A9" title="مكة – అరబిక్" lang="ar" hreflang="ar" data-title="مكة" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="అరబిక్" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ary mw-list-item"><a href="https://ary.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%83%D8%A9" title="مكة – Moroccan Arabic" lang="ary" hreflang="ary" data-title="مكة" data-language-autonym="الدارجة" data-language-local-name="Moroccan Arabic" class="interlanguage-link-target"><span>الدارجة</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%83%D9%87" title="مكه – ఈజిప్షియన్ అరబిక్" lang="arz" hreflang="arz" data-title="مكه" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="ఈజిప్షియన్ అరబిక్" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AE%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%95%E0%A6%BE" title="মক্কা – అస్సామీస్" lang="as" hreflang="as" data-title="মক্কা" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="అస్సామీస్" class="interlanguage-link-target"><span>অসমীয়া</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/La_Meca" title="La Meca – ఆస్టూరియన్" lang="ast" hreflang="ast" data-title="La Meca" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="ఆస్టూరియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-av mw-list-item"><a href="https://av.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%BA%D0%B0" title="Макка – అవారిక్" lang="av" hreflang="av" data-title="Макка" data-language-autonym="Авар" data-language-local-name="అవారిక్" class="interlanguage-link-target"><span>Авар</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-awa mw-list-item"><a href="https://awa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%95%E0%A4%BE" title="मक्का – అవధి" lang="awa" hreflang="awa" data-title="मक्का" data-language-autonym="अवधी" data-language-local-name="అవధి" class="interlanguage-link-target"><span>अवधी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/M%C9%99kk%C9%99" title="Məkkə – అజర్బైజాని" lang="az" hreflang="az" data-title="Məkkə" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="అజర్బైజాని" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D9%85%DA%A9%D9%87" title="مکه – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="مکه" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D3%99%D0%BA%D0%BA%D3%99" title="Мәккә – బాష్కిర్" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Мәккә" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="బాష్కిర్" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ban mw-list-item"><a href="https://ban.wikipedia.org/wiki/Mekkah" title="Mekkah – బాలినీస్" lang="ban" hreflang="ban" data-title="Mekkah" data-language-autonym="Basa Bali" data-language-local-name="బాలినీస్" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Bali</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Meka" title="Meka – Samogitian" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Meka" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitian" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Meka" title="Meka – Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Meka" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%BA%D0%BA%D0%B0" title="Мекка – బెలారుషియన్" lang="be" hreflang="be" data-title="Мекка" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="బెలారుషియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D1%8D%D0%BA%D0%B0" title="Мэка – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Мэка" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%BA%D0%B0" title="Мека – బల్గేరియన్" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Мека" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="బల్గేరియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%95%E0%A4%BE_(%E0%A4%B6%E0%A4%B9%E0%A4%B0)" title="मक्का (शहर) – Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="मक्का (शहर)" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AE%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%95%E0%A6%BE" title="মক্কা – బంగ్లా" lang="bn" hreflang="bn" data-title="মক্কা" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="బంగ్లా" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bo mw-list-item"><a href="https://bo.wikipedia.org/wiki/%E0%BD%98%E0%BC%8B%E0%BD%81%E0%BC%8D" title="མ་ཁ། – టిబెటన్" lang="bo" hreflang="bo" data-title="མ་ཁ།" data-language-autonym="བོད་ཡིག" data-language-local-name="టిబెటన్" class="interlanguage-link-target"><span>བོད་ཡིག</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Mekka" title="Mekka – బ్రెటన్" lang="br" hreflang="br" data-title="Mekka" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="బ్రెటన్" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Mekka" title="Mekka – బోస్నియన్" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Mekka" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="బోస్నియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-btm mw-list-item"><a href="https://btm.wikipedia.org/wiki/Mokkah" title="Mokkah – Batak Mandailing" lang="btm" hreflang="btm" data-title="Mokkah" data-language-autonym="Batak Mandailing" data-language-local-name="Batak Mandailing" class="interlanguage-link-target"><span>Batak Mandailing</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%BA%D0%BA%D0%B0" title="Мекка – Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Мекка" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target"><span>Буряад</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/La_Meca" title="La Meca – కాటలాన్" lang="ca" hreflang="ca" data-title="La Meca" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="కాటలాన్" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/Mecca" title="Mecca – Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Mecca" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%BA%D0%B0" title="Макка – చెచెన్" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Макка" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="చెచెన్" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Mecca" title="Mecca – సెబువానో" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Mecca" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="సెబువానో" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D9%85%DB%95%DA%A9%DA%A9%DB%95" title="مەککە – సెంట్రల్ కర్డిష్" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="مەککە" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="సెంట్రల్ కర్డిష్" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-crh mw-list-item"><a href="https://crh.wikipedia.org/wiki/Mekke" title="Mekke – క్రిమియన్ టర్కిష్" lang="crh" hreflang="crh" data-title="Mekke" data-language-autonym="Qırımtatarca" data-language-local-name="క్రిమియన్ టర్కిష్" class="interlanguage-link-target"><span>Qırımtatarca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Mekka" title="Mekka – చెక్" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Mekka" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="చెక్" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%BA%D0%BA%D0%B0" title="Мекка – చువాష్" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Мекка" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="చువాష్" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Mecca" title="Mecca – వెల్ష్" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Mecca" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="వెల్ష్" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Mekka" title="Mekka – డానిష్" lang="da" hreflang="da" data-title="Mekka" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="డానిష్" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dag mw-list-item"><a href="https://dag.wikipedia.org/wiki/Maka" title="Maka – Dagbani" lang="dag" hreflang="dag" data-title="Maka" data-language-autonym="Dagbanli" data-language-local-name="Dagbani" class="interlanguage-link-target"><span>Dagbanli</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Mekka" title="Mekka – జర్మన్" lang="de" hreflang="de" data-title="Mekka" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="జర్మన్" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Meka" title="Meka – Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Meka" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dty mw-list-item"><a href="https://dty.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%95%E0%A4%BE" title="मक्का – Doteli" lang="dty" hreflang="dty" data-title="मक्का" data-language-autonym="डोटेली" data-language-local-name="Doteli" class="interlanguage-link-target"><span>डोटेली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dv badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="విశేష వ్యాసాలు"><a href="https://dv.wikipedia.org/wiki/%DE%89%DE%A6%DE%87%DE%B0%DE%86%DE%A7" title="މައްކާ – దివేహి" lang="dv" hreflang="dv" data-title="މައްކާ" data-language-autonym="ދިވެހިބަސް" data-language-local-name="దివేహి" class="interlanguage-link-target"><span>ދިވެހިބަސް</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE%AD%CE%BA%CE%BA%CE%B1" title="Μέκκα – గ్రీక్" lang="el" hreflang="el" data-title="Μέκκα" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="గ్రీక్" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="మంచి వ్యాసాలు"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Mekko" title="Mekko – ఎస్పెరాంటో" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Mekko" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="ఎస్పెరాంటో" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/La_Meca" title="La Meca – స్పానిష్" lang="es" hreflang="es" data-title="La Meca" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="స్పానిష్" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Meka" title="Meka – ఎస్టోనియన్" lang="et" hreflang="et" data-title="Meka" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="ఎస్టోనియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Meka" title="Meka – బాస్క్యూ" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Meka" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="బాస్క్యూ" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ext mw-list-item"><a href="https://ext.wikipedia.org/wiki/La_Meca" title="La Meca – Extremaduran" lang="ext" hreflang="ext" data-title="La Meca" data-language-autonym="Estremeñu" data-language-local-name="Extremaduran" class="interlanguage-link-target"><span>Estremeñu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%DA%A9%D9%87" title="مکه – పర్షియన్" lang="fa" hreflang="fa" data-title="مکه" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="పర్షియన్" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Mekka" title="Mekka – ఫిన్నిష్" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Mekka" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="ఫిన్నిష్" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/Meka" title="Meka – Võro" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Meka" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="Võro" class="interlanguage-link-target"><span>Võro</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/Mekka" title="Mekka – ఫారోస్" lang="fo" hreflang="fo" data-title="Mekka" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="ఫారోస్" class="interlanguage-link-target"><span>Føroyskt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/La_Mecque" title="La Mecque – ఫ్రెంచ్" lang="fr" hreflang="fr" data-title="La Mecque" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="ఫ్రెంచ్" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Mekka" title="Mekka – ఉత్తర ఫ్రిసియన్" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Mekka" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="ఉత్తర ఫ్రిసియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fur mw-list-item"><a href="https://fur.wikipedia.org/wiki/La_Meche" title="La Meche – ఫ్రియులియన్" lang="fur" hreflang="fur" data-title="La Meche" data-language-autonym="Furlan" data-language-local-name="ఫ్రియులియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Furlan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Mekka" title="Mekka – పశ్చిమ ఫ్రిసియన్" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Mekka" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="పశ్చిమ ఫ్రిసియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Meice" title="Meice – ఐరిష్" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Meice" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="ఐరిష్" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gan mw-list-item"><a href="https://gan.wikipedia.org/wiki/%E9%BA%A5%E5%8A%A0" title="麥加 – గాన్ చైనీస్" lang="gan" hreflang="gan" data-title="麥加" data-language-autonym="贛語" data-language-local-name="గాన్ చైనీస్" class="interlanguage-link-target"><span>贛語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Mecca" title="Mecca – స్కాటిష్ గేలిక్" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Mecca" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="స్కాటిష్ గేలిక్" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/A_Meca" title="A Meca – గాలిషియన్" lang="gl" hreflang="gl" data-title="A Meca" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="గాలిషియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/M%C3%A9ka" title="Méka – గ్వారనీ" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Méka" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="గ్వారనీ" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe'ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gor mw-list-item"><a href="https://gor.wikipedia.org/wiki/Mekkah" title="Mekkah – గోరోంటలా" lang="gor" hreflang="gor" data-title="Mekkah" data-language-autonym="Bahasa Hulontalo" data-language-local-name="గోరోంటలా" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Hulontalo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-got mw-list-item"><a href="https://got.wikipedia.org/wiki/%F0%90%8C%BC%F0%90%8C%B0%F0%90%8C%B9%F0%90%8C%BA%F0%90%8C%BA%F0%90%8C%B0" title="𐌼𐌰𐌹𐌺𐌺𐌰 – గోథిక్" lang="got" hreflang="got" data-title="𐌼𐌰𐌹𐌺𐌺𐌰" data-language-autonym="𐌲𐌿𐍄𐌹𐍃𐌺" data-language-local-name="గోథిక్" class="interlanguage-link-target"><span>𐌲𐌿𐍄𐌹𐍃𐌺</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gu mw-list-item"><a href="https://gu.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%AE%E0%AA%95%E0%AB%8D%E0%AA%95%E0%AA%BE" title="મક્કા – గుజరాతి" lang="gu" hreflang="gu" data-title="મક્કા" data-language-autonym="ગુજરાતી" data-language-local-name="గుజరాతి" class="interlanguage-link-target"><span>ગુજરાતી</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://ha.wikipedia.org/wiki/Makkah" title="Makkah – హౌసా" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Makkah" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="హౌసా" class="interlanguage-link-target"><span>Hausa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-haw mw-list-item"><a href="https://haw.wikipedia.org/wiki/Meka" title="Meka – హవాయియన్" lang="haw" hreflang="haw" data-title="Meka" data-language-autonym="Hawaiʻi" data-language-local-name="హవాయియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Hawaiʻi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%9E%D7%9B%D7%94" title="מכה – హిబ్రూ" lang="he" hreflang="he" data-title="מכה" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="హిబ్రూ" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Makka" title="Makka – Fiji Hindi" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Makka" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="Fiji Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Meka" title="Meka – క్రొయేషియన్" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Meka" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="క్రొయేషియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hsb mw-list-item"><a href="https://hsb.wikipedia.org/wiki/Mekka" title="Mekka – అప్పర్ సోర్బియన్" lang="hsb" hreflang="hsb" data-title="Mekka" data-language-autonym="Hornjoserbsce" data-language-local-name="అప్పర్ సోర్బియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Hornjoserbsce</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Mekka" title="Mekka – హంగేరియన్" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Mekka" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="హంగేరియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%84%D5%A5%D6%84%D6%84%D5%A1" title="Մեքքա – ఆర్మేనియన్" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Մեքքա" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ఆర్మేనియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hyw mw-list-item"><a href="https://hyw.wikipedia.org/wiki/%D5%84%D5%A5%D6%84%D6%84%D5%A1" title="Մեքքա – Western Armenian" lang="hyw" hreflang="hyw" data-title="Մեքքա" data-language-autonym="Արեւմտահայերէն" data-language-local-name="Western Armenian" class="interlanguage-link-target"><span>Արեւմտահայերէն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Mecca" title="Mecca – ఇంటర్లింగ్వా" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Mecca" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="ఇంటర్లింగ్వా" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Makkah" title="Makkah – ఇండోనేషియన్" lang="id" hreflang="id" data-title="Makkah" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="ఇండోనేషియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ie mw-list-item"><a href="https://ie.wikipedia.org/wiki/Mekka" title="Mekka – ఇంటర్లింగ్" lang="ie" hreflang="ie" data-title="Mekka" data-language-autonym="Interlingue" data-language-local-name="ఇంటర్లింగ్" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingue</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Meka" title="Meka – ఐలోకో" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Meka" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="ఐలోకో" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-inh mw-list-item"><a href="https://inh.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%BA%D0%B0" title="Макка – ఇంగుష్" lang="inh" hreflang="inh" data-title="Макка" data-language-autonym="ГӀалгӀай" data-language-local-name="ఇంగుష్" class="interlanguage-link-target"><span>ГӀалгӀай</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Meka" title="Meka – ఈడో" lang="io" hreflang="io" data-title="Meka" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="ఈడో" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Mekka" title="Mekka – ఐస్లాండిక్" lang="is" hreflang="is" data-title="Mekka" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="ఐస్లాండిక్" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/La_Mecca" title="La Mecca – ఇటాలియన్" lang="it" hreflang="it" data-title="La Mecca" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="ఇటాలియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%A1%E3%83%83%E3%82%AB" title="メッカ – జపనీస్" lang="ja" hreflang="ja" data-title="メッカ" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="జపనీస్" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://jam.wikipedia.org/wiki/Meka" title="Meka – Jamaican Creole English" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Meka" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="Jamaican Creole English" class="interlanguage-link-target"><span>Patois</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jbo mw-list-item"><a href="https://jbo.wikipedia.org/wiki/makax" title="makax – లోజ్బాన్" lang="jbo" hreflang="jbo" data-title="makax" data-language-autonym="La .lojban." data-language-local-name="లోజ్బాన్" class="interlanguage-link-target"><span>La .lojban.</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Mekah" title="Mekah – జావనీస్" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Mekah" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="జావనీస్" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A5%E1%83%90" title="მექა – జార్జియన్" lang="ka" hreflang="ka" data-title="მექა" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="జార్జియన్" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kaa mw-list-item"><a href="https://kaa.wikipedia.org/wiki/Mekke" title="Mekke – కారా-కల్పాక్" lang="kaa" hreflang="kaa" data-title="Mekke" data-language-autonym="Qaraqalpaqsha" data-language-local-name="కారా-కల్పాక్" class="interlanguage-link-target"><span>Qaraqalpaqsha</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/Mekka" title="Mekka – కాబిల్" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Mekka" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="కాబిల్" class="interlanguage-link-target"><span>Taqbaylit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbp mw-list-item"><a href="https://kbp.wikipedia.org/wiki/Maka" title="Maka – Kabiye" lang="kbp" hreflang="kbp" data-title="Maka" data-language-autonym="Kabɩyɛ" data-language-local-name="Kabiye" class="interlanguage-link-target"><span>Kabɩyɛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kge mw-list-item"><a href="https://kge.wikipedia.org/wiki/Mokkah" title="Mokkah – Komering" lang="kge" hreflang="kge" data-title="Mokkah" data-language-autonym="Kumoring" data-language-local-name="Komering" class="interlanguage-link-target"><span>Kumoring</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%BA%D0%BA%D0%B5" title="Мекке – కజఖ్" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Мекке" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="కజఖ్" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-km mw-list-item"><a href="https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%98%E1%9F%89%E1%9E%B7%E1%9E%80%E1%9E%80%E1%9E%B6" title="ម៉ិកកា – ఖ్మేర్" lang="km" hreflang="km" data-title="ម៉ិកកា" data-language-autonym="ភាសាខ្មែរ" data-language-local-name="ఖ్మేర్" class="interlanguage-link-target"><span>ភាសាខ្មែរ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%A9%94%EC%B9%B4" title="메카 – కొరియన్" lang="ko" hreflang="ko" data-title="메카" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="కొరియన్" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ks mw-list-item"><a href="https://ks.wikipedia.org/wiki/%D9%85%DA%A9%DB%81%D9%95" title="مکہٕ – కాశ్మీరి" lang="ks" hreflang="ks" data-title="مکہٕ" data-language-autonym="कॉशुर / کٲشُر" data-language-local-name="కాశ్మీరి" class="interlanguage-link-target"><span>कॉशुर / کٲشُر</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Meke" title="Meke – కుర్దిష్" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Meke" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="కుర్దిష్" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Mekka" title="Mekka – కోర్నిష్" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Mekka" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="కోర్నిష్" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%BA%D0%B5" title="Меке – కిర్గిజ్" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Меке" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="కిర్గిజ్" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Mecca" title="Mecca – లాటిన్" lang="la" hreflang="la" data-title="Mecca" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="లాటిన్" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Mekka" title="Mekka – లక్సెంబర్గిష్" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Mekka" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="లక్సెంబర్గిష్" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lbe mw-list-item"><a href="https://lbe.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%BA%D0%B0" title="Макка – Lak" lang="lbe" hreflang="lbe" data-title="Макка" data-language-autonym="Лакку" data-language-local-name="Lak" class="interlanguage-link-target"><span>Лакку</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lez mw-list-item"><a href="https://lez.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%BA%D0%BA%D0%B0" title="Мекка – లేజ్ఘియన్" lang="lez" hreflang="lez" data-title="Мекка" data-language-autonym="Лезги" data-language-local-name="లేజ్ఘియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Лезги</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Mekka" title="Mekka – లిమ్బర్గిష్" lang="li" hreflang="li" data-title="Mekka" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="లిమ్బర్గిష్" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lld mw-list-item"><a href="https://lld.wikipedia.org/wiki/Mecca" title="Mecca – Ladin" lang="lld" hreflang="lld" data-title="Mecca" data-language-autonym="Ladin" data-language-local-name="Ladin" class="interlanguage-link-target"><span>Ladin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/La_Meca" title="La Meca – Lombard" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="La Meca" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="Lombard" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Meka" title="Meka – లిథువేనియన్" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Meka" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="లిథువేనియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Meka" title="Meka – లాట్వియన్" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Meka" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="లాట్వియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mad mw-list-item"><a href="https://mad.wikipedia.org/wiki/Mekka" title="Mekka – మాదురీస్" lang="mad" hreflang="mad" data-title="Mekka" data-language-autonym="Madhurâ" data-language-local-name="మాదురీస్" class="interlanguage-link-target"><span>Madhurâ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Meka_(Arabia_Saodita)" title="Meka (Arabia Saodita) – మలగాసి" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Meka (Arabia Saodita)" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="మలగాసి" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-min mw-list-item"><a href="https://min.wikipedia.org/wiki/Makah" title="Makah – మినాంగ్‌కాబో" lang="min" hreflang="min" data-title="Makah" data-language-autonym="Minangkabau" data-language-local-name="మినాంగ్‌కాబో" class="interlanguage-link-target"><span>Minangkabau</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="మంచి వ్యాసాలు"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%BA%D0%B0" title="Мека – మాసిడోనియన్" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Мека" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="మాసిడోనియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%BA%D0%BA%D0%B0" title="Мекка – మంగోలియన్" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Мекка" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="మంగోలియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mni mw-list-item"><a href="https://mni.wikipedia.org/wiki/%EA%AF%83%EA%AF%A6%EA%AF%9B%EA%AF%80%EA%AF%A5" title="ꯃꯦꯛꯀꯥ – మణిపురి" lang="mni" hreflang="mni" data-title="ꯃꯦꯛꯀꯥ" data-language-autonym="ꯃꯤꯇꯩ ꯂꯣꯟ" data-language-local-name="మణిపురి" class="interlanguage-link-target"><span>ꯃꯤꯇꯩ ꯂꯣꯟ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%95%E0%A4%BE" title="मक्का – మరాఠీ" lang="mr" hreflang="mr" data-title="मक्का" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="మరాఠీ" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Makkah" title="Makkah – మలయ్" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Makkah" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="మలయ్" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mt mw-list-item"><a href="https://mt.wikipedia.org/wiki/Mekka" title="Mekka – మాల్టీస్" lang="mt" hreflang="mt" data-title="Mekka" data-language-autonym="Malti" data-language-local-name="మాల్టీస్" class="interlanguage-link-target"><span>Malti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mwl mw-list-item"><a href="https://mwl.wikipedia.org/wiki/Meca" title="Meca – మిరాండిస్" lang="mwl" hreflang="mwl" data-title="Meca" data-language-autonym="Mirandés" data-language-local-name="మిరాండిస్" class="interlanguage-link-target"><span>Mirandés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%99%E1%80%80%E1%80%B9%E1%80%80%E1%80%AC%E1%80%9F%E1%80%BA%E1%80%99%E1%80%BC%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%B7%E1%80%90%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%BA" title="မက္ကာဟ်မြို့တော် – బర్మీస్" lang="my" hreflang="my" data-title="မက္ကာဟ်မြို့တော်" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="బర్మీస్" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-myv mw-list-item"><a href="https://myv.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%BA%D0%BA%D0%B0_%D0%BE%D1%88" title="Мекка ош – ఎర్జియా" lang="myv" hreflang="myv" data-title="Мекка ош" data-language-autonym="Эрзянь" data-language-local-name="ఎర్జియా" class="interlanguage-link-target"><span>Эрзянь</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D9%85%DA%A9%D9%87" title="مکه – మాసన్‌దెరాని" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="مکه" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="మాసన్‌దెరాని" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Mekka" title="Mekka – లో జర్మన్" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Mekka" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="లో జర్మన్" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%95%E0%A4%BE" title="मक्का – నేపాలి" lang="ne" hreflang="ne" data-title="मक्का" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="నేపాలి" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%95%E0%A4%BE" title="मक्का – నెవారి" lang="new" hreflang="new" data-title="मक्का" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="నెవారి" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Mekka" title="Mekka – డచ్" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Mekka" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="డచ్" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Mekka" title="Mekka – నార్వేజియాన్ న్యోర్స్క్" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Mekka" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="నార్వేజియాన్ న్యోర్స్క్" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Mekka" title="Mekka – నార్వేజియన్ బొక్మాల్" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Mekka" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="నార్వేజియన్ బొక్మాల్" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nqo mw-list-item"><a href="https://nqo.wikipedia.org/wiki/%DF%A1%DF%9E%DF%8A%DF%AB" title="ߡߞߊ߫ – న్కో" lang="nqo" hreflang="nqo" data-title="ߡߞߊ߫" data-language-autonym="ߒߞߏ" data-language-local-name="న్కో" class="interlanguage-link-target"><span>ߒߞߏ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ny mw-list-item"><a href="https://ny.wikipedia.org/wiki/Mecca" title="Mecca – న్యాన్జా" lang="ny" hreflang="ny" data-title="Mecca" data-language-autonym="Chi-Chewa" data-language-local-name="న్యాన్జా" class="interlanguage-link-target"><span>Chi-Chewa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/La_M%C3%A8ca" title="La Mèca – ఆక్సిటన్" lang="oc" hreflang="oc" data-title="La Mèca" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="ఆక్సిటన్" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%BA%D0%BA%C3%A6" title="Меккæ – ఒసేటిక్" lang="os" hreflang="os" data-title="Меккæ" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="ఒసేటిక్" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%AE%E0%A9%B1%E0%A8%95%E0%A8%BE" title="ਮੱਕਾ – పంజాబీ" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਮੱਕਾ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="పంజాబీ" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pam mw-list-item"><a href="https://pam.wikipedia.org/wiki/Meka" title="Meka – పంపన్గా" lang="pam" hreflang="pam" data-title="Meka" data-language-autonym="Kapampangan" data-language-local-name="పంపన్గా" class="interlanguage-link-target"><span>Kapampangan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pap mw-list-item"><a href="https://pap.wikipedia.org/wiki/Mekka" title="Mekka – పపియమేంటో" lang="pap" hreflang="pap" data-title="Mekka" data-language-autonym="Papiamentu" data-language-local-name="పపియమేంటో" class="interlanguage-link-target"><span>Papiamentu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pcd mw-list-item"><a href="https://pcd.wikipedia.org/wiki/El_M%C3%A8ke" title="El Mèke – Picard" lang="pcd" hreflang="pcd" data-title="El Mèke" data-language-autonym="Picard" data-language-local-name="Picard" class="interlanguage-link-target"><span>Picard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pih mw-list-item"><a href="https://pih.wikipedia.org/wiki/Meka" title="Meka – Norfuk / Pitkern" lang="pih" hreflang="pih" data-title="Meka" data-language-autonym="Norfuk / Pitkern" data-language-local-name="Norfuk / Pitkern" class="interlanguage-link-target"><span>Norfuk / Pitkern</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Mekka" title="Mekka – పోలిష్" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Mekka" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="పోలిష్" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/La_M%C3%ABcca" title="La Mëcca – Piedmontese" lang="pms" hreflang="pms" data-title="La Mëcca" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="Piedmontese" class="interlanguage-link-target"><span>Piemontèis</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D9%85%DA%A9%DB%81" title="مکہ – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="مکہ" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Meca" title="Meca – పోర్చుగీస్" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Meca" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="పోర్చుగీస్" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Makka" title="Makka – కెచువా" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Makka" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="కెచువా" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Mecca" title="Mecca – రోమేనియన్" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Mecca" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="రోమేనియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-roa-tara mw-list-item"><a href="https://roa-tara.wikipedia.org/wiki/%27A_Mecca" title="'A Mecca – Tarantino" lang="nap-x-tara" hreflang="nap-x-tara" data-title="'A Mecca" data-language-autonym="Tarandíne" data-language-local-name="Tarantino" class="interlanguage-link-target"><span>Tarandíne</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%BA%D0%BA%D0%B0" title="Мекка – రష్యన్" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Мекка" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="రష్యన్" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%BA%D0%BA%D0%B0" title="Мекка – Rusyn" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Мекка" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="Rusyn" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%BA%D0%BA%D0%B0" title="Мекка – సాఖా" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Мекка" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="సాఖా" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sat mw-list-item"><a href="https://sat.wikipedia.org/wiki/%E1%B1%A2%E1%B1%9A%E1%B1%A0%E1%B1%A0%E1%B1%9F" title="ᱢᱚᱠᱠᱟ – సంతాలి" lang="sat" hreflang="sat" data-title="ᱢᱚᱠᱠᱟ" data-language-autonym="ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ" data-language-local-name="సంతాలి" class="interlanguage-link-target"><span>ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Mecca" title="Mecca – సిసిలియన్" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Mecca" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="సిసిలియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Mecca" title="Mecca – స్కాట్స్" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Mecca" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="స్కాట్స్" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D9%85%DA%AA%D9%88" title="مڪو – సింధీ" lang="sd" hreflang="sd" data-title="مڪو" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="సింధీ" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Meka" title="Meka – సేర్బో-క్రొయేషియన్" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Meka" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="సేర్బో-క్రొయేషియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-shi mw-list-item"><a href="https://shi.wikipedia.org/wiki/Makka" title="Makka – టాచెల్‌హిట్" lang="shi" hreflang="shi" data-title="Makka" data-language-autonym="Taclḥit" data-language-local-name="టాచెల్‌హిట్" class="interlanguage-link-target"><span>Taclḥit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%B8%E0%B6%9A%E0%B7%8A%E0%B6%9A%E0%B6%B8" title="මක්කම – సింహళం" lang="si" hreflang="si" data-title="මක්කම" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="సింహళం" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Mecca" title="Mecca – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Mecca" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Mekka" title="Mekka – స్లోవక్" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Mekka" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="స్లోవక్" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-skr mw-list-item"><a href="https://skr.wikipedia.org/wiki/%D9%85%DA%A9%DB%81" title="مکہ – Saraiki" lang="skr" hreflang="skr" data-title="مکہ" data-language-autonym="سرائیکی" data-language-local-name="Saraiki" class="interlanguage-link-target"><span>سرائیکی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Meka" title="Meka – స్లోవేనియన్" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Meka" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="స్లోవేనియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Makka" title="Makka – సోమాలి" lang="so" hreflang="so" data-title="Makka" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="సోమాలి" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Meka" title="Meka – అల్బేనియన్" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Meka" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="అల్బేనియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%BA%D0%B0" title="Мека – సెర్బియన్" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Мека" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="సెర్బియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Mekah" title="Mekah – సండానీస్" lang="su" hreflang="su" data-title="Mekah" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="సండానీస్" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Mecka" title="Mecka – స్వీడిష్" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Mecka" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="స్వీడిష్" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Makka" title="Makka – స్వాహిలి" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Makka" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="స్వాహిలి" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szl mw-list-item"><a href="https://szl.wikipedia.org/wiki/Mekka" title="Mekka – Silesian" lang="szl" hreflang="szl" data-title="Mekka" data-language-autonym="Ślůnski" data-language-local-name="Silesian" class="interlanguage-link-target"><span>Ślůnski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%BA%D0%B0" title="Макка – తజిక్" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Макка" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="తజిక్" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%81%E0%B8%B0%E0%B8%AE%E0%B9%8C" title="มักกะฮ์ – థాయ్" lang="th" hreflang="th" data-title="มักกะฮ์" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="థాయ్" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tk mw-list-item"><a href="https://tk.wikipedia.org/wiki/Mekge" title="Mekge – తుర్క్‌మెన్" lang="tk" hreflang="tk" data-title="Mekge" data-language-autonym="Türkmençe" data-language-local-name="తుర్క్‌మెన్" class="interlanguage-link-target"><span>Türkmençe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Meka" title="Meka – టగలాగ్" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Meka" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="టగలాగ్" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tly mw-list-item"><a href="https://tly.wikipedia.org/wiki/M%C9%99kk%C9%99" title="Məkkə – Talysh" lang="tly" hreflang="tly" data-title="Məkkə" data-language-autonym="Tolışi" data-language-local-name="Talysh" class="interlanguage-link-target"><span>Tolışi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Mekke" title="Mekke – టర్కిష్" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Mekke" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="టర్కిష్" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D3%99%D0%BA%D0%BA%D3%99" title="Мәккә – టాటర్" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Мәккә" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="టాటర్" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/%D9%85%DB%95%D9%83%D9%83%DB%95" title="مەككە – ఉయ్‌ఘర్" lang="ug" hreflang="ug" data-title="مەككە" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="ఉయ్‌ఘర్" class="interlanguage-link-target"><span>ئۇيغۇرچە / Uyghurche</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%BA%D0%BA%D0%B0" title="Мекка – ఉక్రెయినియన్" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Мекка" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ఉక్రెయినియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D9%85%DA%A9%DB%81" title="مکہ – ఉర్దూ" lang="ur" hreflang="ur" data-title="مکہ" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="ఉర్దూ" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Makka" title="Makka – ఉజ్బెక్" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Makka" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="ఉజ్బెక్" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/%C5%81a_Meca" title="Ła Meca – Venetian" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Ła Meca" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="Venetian" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Mekk" title="Mekk – Veps" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Mekk" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="Veps" class="interlanguage-link-target"><span>Vepsän kel’</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Mecca" title="Mecca – వియత్నామీస్" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Mecca" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="వియత్నామీస్" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vo mw-list-item"><a href="https://vo.wikipedia.org/wiki/M%C3%A4kk%C3%A4" title="Mäkkä – వోలాపుక్" lang="vo" hreflang="vo" data-title="Mäkkä" data-language-autonym="Volapük" data-language-local-name="వోలాపుక్" class="interlanguage-link-target"><span>Volapük</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Mecca" title="Mecca – వారే" lang="war" hreflang="war" data-title="Mecca" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="వారే" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E9%BA%A6%E5%8A%A0" title="麦加 – వు చైనీస్" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="麦加" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="వు చైనీస్" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A5%E1%83%90" title="მექა – Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="მექა" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%9E%D7%A2%D7%A7%D7%90" title="מעקא – ఇడ్డిష్" lang="yi" hreflang="yi" data-title="מעקא" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="ఇడ్డిష్" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/M%E1%BA%B9%CC%81kk%C3%A0" title="Mẹ́kkà – యోరుబా" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Mẹ́kkà" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="యోరుబా" class="interlanguage-link-target"><span>Yorùbá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zgh mw-list-item"><a href="https://zgh.wikipedia.org/wiki/%E2%B5%8E%E2%B4%B0%E2%B4%BD%E2%B4%BD%E2%B4%B0" title="ⵎⴰⴽⴽⴰ – ప్రామాణిక మొరొకన్ టామజైట్" lang="zgh" hreflang="zgh" data-title="ⵎⴰⴽⴽⴰ" data-language-autonym="ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ" data-language-local-name="ప్రామాణిక మొరొకన్ టామజైట్" class="interlanguage-link-target"><span>ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%BA%A5%E5%8A%A0" title="麥加 – చైనీస్" lang="zh" hreflang="zh" data-title="麥加" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="చైనీస్" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E9%BA%A5%E5%8A%A0" title="麥加 – Literary Chinese" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="麥加" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="Literary Chinese" class="interlanguage-link-target"><span>文言</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Makka" title="Makka – మిన్ నాన్ చైనీస్" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Makka" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="మిన్ నాన్ చైనీస్" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E9%BA%A5%E5%8A%A0" title="麥加 – కాంటనీస్" lang="yue" hreflang="yue" data-title="麥加" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="కాంటనీస్" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q5806#sitelinks-wikipedia" title="భాషాలింకులను మార్చు" class="wbc-editpage">లంకెలను మార్చు</a></span></div> </div> </nav> </div> </div> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> ఈ పేజీలో చివరి మార్పు 2 అక్టోబరు 2023న 18:22కు జరిగింది.</li> <li id="footer-info-copyright">పాఠ్యం <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/">క్రియేటివ్ కామన్స్ అట్రిబ్యూషన్/షేర్-ఎలైక్ లైసెన్సు</a>; క్రింద లభ్యం అదనపు షరతులు వర్తించవచ్చు. మరిన్ని వివరాలకు <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">వాడుక నియమాలను</a> చూడండి.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">గోప్యతా విధానం</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%80%E0%B0%AA%E0%B1%80%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE:%E0%B0%97%E0%B1%81%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%9A%E0%B0%BF">వికీపీడియా గురించి</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B0%BF%E0%B0%AA%E0%B1%80%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE:%E0%B0%B8%E0%B0%BE%E0%B0%A7%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A3_%E0%B0%85%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%B5%E0%B1%80%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%AE%E0%B1%81">అస్వీకారములు</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Code of Conduct</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">వృద్ధికారులు</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/te.wikipedia.org">గణాంకాలు</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">కుకీ ప్రకటన</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//te.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%B0%AE%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%BE&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">మొబైల్ వీక్షణ</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.log.warn("This page is using the deprecated ResourceLoader module \"codex-search-styles\".\n[1.43] Use a CodexModule with codexComponents to set your specific components used: https://www.mediawiki.org/wiki/Codex#Using_a_limited_subset_of_components");mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-ttbpv","wgBackendResponseTime":146,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.511","walltime":"0.704","ppvisitednodes":{"value":2986,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":76994,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":8968,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":17,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":9,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":66545,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 588.448 1 -total"," 28.40% 167.094 1 మూస:Reflist"," 19.88% 116.983 1 మూస:ముహమ్మద్_ప్రవక్త"," 19.08% 112.294 1 మూస:Sidebar_with_collapsible_lists"," 16.99% 99.982 2 మూస:Cite_encyclopedia"," 14.67% 86.324 1 మూస:Infobox_Settlement"," 13.09% 77.057 1 మూస:Coord"," 7.94% 46.716 1 మూస:ఇస్లాం"," 7.21% 42.423 1 మూస:Navbox"," 6.99% 41.154 2 మూస:Areadisp"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.295","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":4930522,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-zlb24","timestamp":"20241122162703","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0c2e\u0c15\u0c4d\u0c15\u0c3e","url":"https:\/\/te.wikipedia.org\/wiki\/%E0%B0%AE%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%BE","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q5806","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q5806","author":{"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2008-01-13T20:09:51Z","dateModified":"2023-10-02T18:22:39Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/f\/f3\/Kaaba_mirror_edit_jj.jpg"}</script> </body> </html>