CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="pl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Olbrzym (istota) – Wikipedia, wolna encyklopedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )plwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","styczeń","luty","marzec","kwiecień","maj","czerwiec","lipiec","sierpień","wrzesień","październik","listopad","grudzień"],"wgRequestId":"3e9ef46d-d8c4-48f3-a884-6e474c3bcb64","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Olbrzym_(istota)","wgTitle":"Olbrzym (istota)","wgCurRevisionId":75306962,"wgRevisionId":75306962,"wgArticleId":544740,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Uniwersalny szablon cytowania – brak strony","Artykuły z propozycjami tłumaczeń","Istoty i stworzenia folklorystyczne","Legendy","Potwory"],"wgPageViewLanguage":"pl","wgPageContentLanguage":"pl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Olbrzym_(istota)","wgRelevantArticleId":544740,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject": "wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":1}}},"wgStableRevisionId":75306962,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"pl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"pl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":30000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q3707571","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false, "wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.wikiflex":"ready","ext.gadget.infobox":"ready","ext.gadget.hlist":"ready","ext.gadget.darkmode-overrides":"ready","ext.gadget.small-references":"ready","ext.gadget.citation-access-info":"ready","ext.gadget.sprawdz-problemy-szablony":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements", "mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.ll-script-loader","ext.gadget.veKeepParameters","ext.gadget.szablon-galeria","ext.gadget.NavFrame","ext.gadget.citoid-overrides","ext.gadget.maps","ext.gadget.padlock-indicators","ext.gadget.interwiki-langlist","ext.gadget.edit-summaries","ext.gadget.edit-first-section","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.map-toggler","ext.gadget.narrowFootnoteColumns","ext.gadget.WDsearch","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints", "ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.cite.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=pl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.gadget.citation-access-info%2Cdarkmode-overrides%2Chlist%2Cinfobox%2Csmall-references%2Csprawdz-problemy-szablony%2Cwikiflex&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/be/El_coloso.jpg/1200px-El_coloso.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1349"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/be/El_coloso.jpg/800px-El_coloso.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="899"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/be/El_coloso.jpg/640px-El_coloso.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="719"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Olbrzym (istota) – Wikipedia, wolna encyklopedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//pl.m.wikipedia.org/wiki/Olbrzym_(istota)"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Edytuj" href="/w/index.php?title=Olbrzym_(istota)&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (pl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//pl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Olbrzym_(istota)"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Kanał Atom Wikipedii" href="/w/index.php?title=Specjalna:Ostatnie_zmiany&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Olbrzym_istota rootpage-Olbrzym_istota skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Przejdź do zawartości</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu główne" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu główne</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu główne</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Nawigacja </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" title="Przejdź na stronę główną [z]" accesskey="z"><span>Strona główna</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Losowa_strona" title="Załaduj losową stronę [x]" accesskey="x"><span>Losuj artykuł</span></a></li><li id="n-Kategorie" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portal:Kategorie_G%C5%82%C3%B3wne"><span>Kategorie artykułów</span></a></li><li id="n-Featured-articles" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Wyr%C3%B3%C5%BCniona_zawarto%C5%9B%C4%87_Wikipedii"><span>Najlepsze artykuły</span></a></li><li id="n-FAQ" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:FAQ"><span>Częste pytania (FAQ)</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-zmiany" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-zmiany" > <div class="vector-menu-heading"> Dla czytelników </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-czytelnicy" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii"><span>O Wikipedii</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Kontakt_z_wikipedystami"><span>Kontakt</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-edytorzy" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-edytorzy" > <div class="vector-menu-heading"> Dla wikipedystów </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-pierwsze-kroki" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki"><span>Pierwsze kroki</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Portal_wikipedyst%C3%B3w" title="O projekcie – co możesz zrobić, gdzie możesz znaleźć informacje"><span>Portal wikipedystów</span></a></li><li id="n-Noticeboard" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tablica_og%C5%82osze%C5%84"><span>Ogłoszenia</span></a></li><li id="n-Guidelines" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Zasady"><span>Zasady</span></a></li><li id="n-helppage-name" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Spis_tre%C5%9Bci"><span>Pomoc</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Ostatnie_zmiany" title="Lista ostatnich zmian w Wikipedii. [r]" accesskey="r"><span>Ostatnie zmiany</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="wolna encyklopedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-pl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Specjalna:Szukaj" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Szukaj</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Przeszukaj Wikipedię" aria-label="Przeszukaj Wikipedię" autocapitalize="sentences" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Specjalna:Szukaj"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Szukaj</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Narzędzia osobiste"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Zmień rozmiar czcionki, szerokość oraz kolorystykę strony" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Wygląd" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Wygląd</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&uselang=pl" class=""><span>Wspomóż Wikipedię</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Olbrzym+%28istota%29" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe." class=""><span>Utwórz konto</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Olbrzym+%28istota%29" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o" class=""><span>Zaloguj się</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Więcej opcji" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia osobiste" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia osobiste</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu użytkownika" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&uselang=pl"><span>Wspomóż Wikipedię</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Olbrzym+%28istota%29" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Utwórz konto</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Olbrzym+%28istota%29" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Zaloguj się</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Strony dla anonimowych edytorów <a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki" aria-label="Dowiedz się więcej na temat edytowania"><span>dowiedz się więcej</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:M%C3%B3j_wk%C5%82ad" title="Lista edycji wykonanych z tego adresu IP [y]" accesskey="y"><span>Edycje</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Moja_dyskusja" title="Dyskusja użytkownika dla tego adresu IP [n]" accesskey="n"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Spis treści" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Spis treści</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ukryj</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Początek</div> </a> </li> <li id="toc-Etymologia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Etymologia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Etymologia</span> </div> </a> <ul id="toc-Etymologia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Źródła_mitów_o_olbrzymach" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Źródła_mitów_o_olbrzymach"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Źródła mitów o olbrzymach</span> </div> </a> <ul id="toc-Źródła_mitów_o_olbrzymach-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Mitologia_grecka" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Mitologia_grecka"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Mitologia grecka</span> </div> </a> <ul id="toc-Mitologia_grecka-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Biblia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Biblia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Biblia</span> </div> </a> <ul id="toc-Biblia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Historia_Izraela_według_Józefa_Flawiusza" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Historia_Izraela_według_Józefa_Flawiusza"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Historia Izraela według Józefa Flawiusza</span> </div> </a> <ul id="toc-Historia_Izraela_według_Józefa_Flawiusza-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Mitologia_skandynawska" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Mitologia_skandynawska"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Mitologia skandynawska</span> </div> </a> <ul id="toc-Mitologia_skandynawska-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Legendy_brytyjskie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Legendy_brytyjskie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Legendy brytyjskie</span> </div> </a> <ul id="toc-Legendy_brytyjskie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ludy_kaukaskie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Ludy_kaukaskie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Ludy kaukaskie</span> </div> </a> <ul id="toc-Ludy_kaukaskie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Byliny_rosyjskie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Byliny_rosyjskie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Byliny rosyjskie</span> </div> </a> <ul id="toc-Byliny_rosyjskie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Legenda_o_świętym_Krzysztofie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Legenda_o_świętym_Krzysztofie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Legenda o świętym Krzysztofie</span> </div> </a> <ul id="toc-Legenda_o_świętym_Krzysztofie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-W_polskich_legendach_i_baśniach" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#W_polskich_legendach_i_baśniach"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>W polskich legendach i baśniach</span> </div> </a> <ul id="toc-W_polskich_legendach_i_baśniach-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-„Boska_komedia”" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#„Boska_komedia”"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12</span> <span>„Boska komedia”</span> </div> </a> <ul id="toc-„Boska_komedia”-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-„Gargantua_i_Pantagruel”_François_Rabelais" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#„Gargantua_i_Pantagruel”_François_Rabelais"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">13</span> <span>„Gargantua i Pantagruel” François Rabelais</span> </div> </a> <ul id="toc-„Gargantua_i_Pantagruel”_François_Rabelais-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-„Podróże_Guliwera”_Swifta" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#„Podróże_Guliwera”_Swifta"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">14</span> <span>„Podróże Guliwera” Swifta</span> </div> </a> <ul id="toc-„Podróże_Guliwera”_Swifta-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-„Baśnie”_braci_Grimm" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#„Baśnie”_braci_Grimm"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">15</span> <span>„Baśnie” braci Grimm</span> </div> </a> <ul id="toc-„Baśnie”_braci_Grimm-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-„Pierścień_Nibelunga”_Richarda_Wagnera" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#„Pierścień_Nibelunga”_Richarda_Wagnera"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">16</span> <span>„Pierścień Nibelunga” Richarda Wagnera</span> </div> </a> <ul id="toc-„Pierścień_Nibelunga”_Richarda_Wagnera-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Opowieści_z_Narnii" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Opowieści_z_Narnii"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">17</span> <span><i>Opowieści z Narnii</i></span> </div> </a> <ul id="toc-Opowieści_z_Narnii-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Hobbit_J.R.R._Tolkiena" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Hobbit_J.R.R._Tolkiena"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">18</span> <span><i>Hobbit</i> J.R.R. Tolkiena</span> </div> </a> <ul id="toc-Hobbit_J.R.R._Tolkiena-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Harry_Potter_J.K._Rowling" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Harry_Potter_J.K._Rowling"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">19</span> <span><i>Harry Potter</i> J.K. Rowling</span> </div> </a> <ul id="toc-Harry_Potter_J.K._Rowling-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Uwagi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Uwagi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">20</span> <span>Uwagi</span> </div> </a> <ul id="toc-Uwagi-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Przypisy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Przypisy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">21</span> <span>Przypisy</span> </div> </a> <ul id="toc-Przypisy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bibliografia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Bibliografia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">22</span> <span>Bibliografia</span> </div> </a> <ul id="toc-Bibliografia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Spis treści" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Przełącz stan spisu treści" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Przełącz stan spisu treści</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Olbrzym (istota)</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Przejdź do artykułu w innym języku. Treść dostępna w 67 językach" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-67" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">67 języków</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Reus" title="Reus – afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Reus" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%85%D9%84%D8%A7%D9%82_(%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%AB_%D8%B4%D8%B9%D8%A8%D9%8A)" title="عملاق (تراث شعبي) – arabski" lang="ar" hreflang="ar" data-title="عملاق (تراث شعبي)" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="arabski" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Home_granizo" title="Home granizo – aragoński" lang="an" hreflang="an" data-title="Home granizo" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="aragoński" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%A6%E0%A7%88%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%AF_(%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%A3)" title="দৈত্য (পুরাণ) – bengalski" lang="bn" hreflang="bn" data-title="দৈত্য (পুরাণ)" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="bengalski" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/K%C4%AB-j%C3%AEn" title="Kī-jîn – minnański" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Kī-jîn" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="minnański" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D1%82" title="Волат – białoruski" lang="be" hreflang="be" data-title="Волат" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="białoruski" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D1%82" title="Волат – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Волат" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%BD" title="Великан – bułgarski" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Великан" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="bułgarski" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Ramz" title="Ramz – bretoński" lang="br" hreflang="br" data-title="Ramz" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="bretoński" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Gegant_(mitologia)" title="Gegant (mitologia) – kataloński" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Gegant (mitologia)" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="kataloński" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D1%8B%D1%88%D0%BA%D0%B0%D0%B9%D1%81%C4%83%D1%80_%D0%BF%D1%8B%D1%81%C4%83%D0%BA_%C3%A7%D1%8B%D0%BD" title="Вышкайсăр пысăк çын – czuwaski" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Вышкайсăр пысăк çын" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="czuwaski" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Obr" title="Obr – czeski" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Obr" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="czeski" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Cawr" title="Cawr – walijski" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Cawr" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="walijski" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/K%C3%A6mpe" title="Kæmpe – duński" lang="da" hreflang="da" data-title="Kæmpe" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="duński" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Riese" title="Riese – niemiecki" lang="de" hreflang="de" data-title="Riese" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="niemiecki" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Hiid" title="Hiid – estoński" lang="et" hreflang="et" data-title="Hiid" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="estoński" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%93%CE%AF%CE%B3%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B1%CF%82_(%CE%BC%CF%85%CE%B8%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AF%CE%B1)" title="Γίγαντας (μυθολογία) – grecki" lang="el" hreflang="el" data-title="Γίγαντας (μυθολογία)" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="grecki" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Giant" title="Giant – angielski" lang="en" hreflang="en" data-title="Giant" data-language-autonym="English" data-language-local-name="angielski" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Gigante_(mitolog%C3%ADa)" title="Gigante (mitología) – hiszpański" lang="es" hreflang="es" data-title="Gigante (mitología)" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="hiszpański" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Giganto_(mitologio)" title="Giganto (mitologio) – esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Giganto (mitologio)" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Erraldoi_(mitologia)" title="Erraldoi (mitologia) – baskijski" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Erraldoi (mitologia)" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="baskijski" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%BA%D9%88%D9%84" title="غول – perski" lang="fa" hreflang="fa" data-title="غول" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="perski" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/G%C3%A9ant_(mythologie)" title="Géant (mythologie) – francuski" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Géant (mythologie)" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="francuski" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Reus_(mytysk_w%C3%AAzen)" title="Reus (mytysk wêzen) – zachodniofryzyjski" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Reus (mytysk wêzen)" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="zachodniofryzyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-inh mw-list-item"><a href="https://inh.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%BC%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%88" title="Вампалаш – inguski" lang="inh" hreflang="inh" data-title="Вампалаш" data-language-autonym="ГӀалгӀай" data-language-local-name="inguski" class="interlanguage-link-target"><span>ГӀалгӀай</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EA%B1%B0%EC%9D%B8" title="거인 – koreański" lang="ko" hreflang="ko" data-title="거인" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="koreański" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%80%D5%BD%D5%AF%D5%A1" title="Հսկա – ormiański" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Հսկա" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ormiański" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Div" title="Div – chorwacki" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Div" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="chorwacki" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Raksasa" title="Raksasa – indonezyjski" lang="id" hreflang="id" data-title="Raksasa" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonezyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Gigante" title="Gigante – włoski" lang="it" hreflang="it" data-title="Gigante" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="włoski" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%A2%D7%A0%D7%A7" title="ענק – hebrajski" lang="he" hreflang="he" data-title="ענק" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="hebrajski" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ks mw-list-item"><a href="https://ks.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%9A%D9%88" title="دیٚو – kaszmirski" lang="ks" hreflang="ks" data-title="دیٚو" data-language-autonym="कॉशुर / کٲشُر" data-language-local-name="kaszmirski" class="interlanguage-link-target"><span>कॉशुर / کٲشُر</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%BD_(%D0%A5%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D0%BE_%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D1%8B%D1%81%D1%8B)" title="Великан (Хасково облысы) – kazachski" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Великан (Хасково облысы)" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="kazachski" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Njemba" title="Njemba – suahili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Njemba" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="suahili" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%BF" title="Алп – kirgiski" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Алп" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="kirgiski" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Gigantes" title="Gigantes – łaciński" lang="la" hreflang="la" data-title="Gigantes" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="łaciński" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Milzis_(mitolo%C4%A3ija)" title="Milzis (mitoloģija) – łotewski" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Milzis (mitoloģija)" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="łotewski" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Ris" title="Ris – luksemburski" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Ris" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="luksemburski" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Mil%C5%BEinai" title="Milžinai – litewski" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Milžinai" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="litewski" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/%C3%93ri%C3%A1s" title="Óriás – węgierski" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Óriás" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="węgierski" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%8F%D0%B8%D0%BD_(%D0%BC%D0%B8%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D1%88%D0%BA%D0%BE_%D1%81%D1%83%D1%88%D1%82%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE)" title="Џин (митолошко суштество) – macedoński" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Џин (митолошко суштество)" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="macedoński" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Raksasa" title="Raksasa – malajski" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Raksasa" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="malajski" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B2%D0%B0%D1%80%D0%B3%D0%B0_%D0%B1%D0%B8%D0%B5%D1%82%D1%8D%D0%BD" title="Аварга биетэн – mongolski" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Аварга биетэн" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="mongolski" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Reus_(mythisch_wezen)" title="Reus (mythisch wezen) – niderlandzki" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Reus (mythisch wezen)" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="niderlandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E5%B7%A8%E4%BA%BA_(%E4%BC%9D%E8%AA%AC%E3%81%AE%E7%94%9F%E7%89%A9)" title="巨人 (伝説の生物) – japoński" lang="ja" hreflang="ja" data-title="巨人 (伝説の生物)" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japoński" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%8C%D1%80%D1%82" title="Наьрт – czeczeński" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Наьрт" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="czeczeński" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Devlar" title="Devlar – uzbecki" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Devlar" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="uzbecki" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Gigante" title="Gigante – portugalski" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Gigante" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugalski" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Gigan%C8%9Bi_de_foc" title="Giganți de foc – rumuński" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Giganți de foc" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="rumuński" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%BD" title="Великан – rosyjski" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Великан" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="rosyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szy mw-list-item"><a href="https://szy.wikipedia.org/wiki/salaw" title="salaw – Sakizaya" lang="szy" hreflang="szy" data-title="salaw" data-language-autonym="Sakizaya" data-language-local-name="Sakizaya" class="interlanguage-link-target"><span>Sakizaya</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Giant" title="Giant – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Giant" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B8%D0%B2_(%D0%BC%D0%B8%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%98%D0%B0)" title="Див (митологија) – serbski" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Див (митологија)" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serbski" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Div_(mitologija)" title="Div (mitologija) – serbsko-chorwacki" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Div (mitologija)" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serbsko-chorwacki" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/J%C3%A4ttil%C3%A4inen" title="Jättiläinen – fiński" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Jättiläinen" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="fiński" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Dambuhala" title="Dambuhala – tagalski" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Dambuhala" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="tagalski" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A2%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B9%8C_(%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%95%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B8%81)" title="ยักษ์ (เรื่องปรัมปราตะวันตก) – tajski" lang="th" hreflang="th" data-title="ยักษ์ (เรื่องปรัมปราตะวันตก)" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="tajski" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-chr mw-list-item"><a href="https://chr.wikipedia.org/wiki/%E1%8F%A7%E1%8F%82%E1%8E%B5%E1%8E%A6%E1%8E%B3" title="ᏧᏂᎵᎦᎳ – czirokeski" lang="chr" hreflang="chr" data-title="ᏧᏂᎵᎦᎳ" data-language-autonym="ᏣᎳᎩ" data-language-local-name="czirokeski" class="interlanguage-link-target"><span>ᏣᎳᎩ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Dev" title="Dev – turecki" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Dev" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turecki" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kcg mw-list-item"><a href="https://kcg.wikipedia.org/wiki/A%CC%B1ngi%CC%B1ri%CC%B1m" title="A̱ngi̱ri̱m – tyap" lang="kcg" hreflang="kcg" data-title="A̱ngi̱ri̱m" data-language-autonym="Tyap" data-language-local-name="tyap" class="interlanguage-link-target"><span>Tyap</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%82%D0%B5%D0%BD%D1%8C" title="Велетень – ukraiński" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Велетень" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukraiński" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%88" title="دیو – urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="دیو" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="urdu" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_kh%E1%BB%95ng_l%E1%BB%93" title="Người khổng lồ – wietnamski" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Người khổng lồ" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="wietnamski" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vls mw-list-item"><a href="https://vls.wikipedia.org/wiki/Reus" title="Reus – zachodnioflamandzki" lang="vls" hreflang="vls" data-title="Reus" data-language-autonym="West-Vlams" data-language-local-name="zachodnioflamandzki" class="interlanguage-link-target"><span>West-Vlams</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E5%B7%A8%E4%BA%BA" title="巨人 – wu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="巨人" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="wu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E5%B7%A8%E4%BA%BA" title="巨人 – kantoński" lang="yue" hreflang="yue" data-title="巨人" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="kantoński" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%B7%A8%E4%BA%BA" title="巨人 – chiński" lang="zh" hreflang="zh" data-title="巨人" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="chiński" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q3707571#sitelinks-wikipedia" title="Edytuj linki pomiędzy wersjami językowymi" class="wbc-editpage">Edytuj linki</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Przestrzenie nazw"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Olbrzym_(istota)" title="Zobacz stronę treści [c]" accesskey="c"><span>Artykuł</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Dyskusja:Olbrzym_(istota)" rel="discussion" title="Dyskusja o zawartości tej strony [t]" accesskey="t"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Zmień wariant języka" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">polski</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Widok"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Olbrzym_(istota)"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Olbrzym_(istota)&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Olbrzym_(istota)&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Olbrzym_(istota)&action=history" title="Starsze wersje tej strony [h]" accesskey="h"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Narzędzia</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Więcej opcji" > <div class="vector-menu-heading"> Działania </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Olbrzym_(istota)"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Olbrzym_(istota)&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Olbrzym_(istota)&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Olbrzym_(istota)&action=history"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Ogólne </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Linkuj%C4%85ce/Olbrzym_(istota)" title="Pokaż listę wszystkich stron linkujących do tej strony [j]" accesskey="j"><span>Linkujące</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Zmiany_w_linkowanych/Olbrzym_(istota)" rel="nofollow" title="Ostatnie zmiany w stronach, do których ta strona linkuje [k]" accesskey="k"><span>Zmiany w linkowanych</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//pl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Prześlij_plik" title="Prześlij pliki [u]" accesskey="u"><span>Prześlij plik</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Strony_specjalne" title="Lista wszystkich stron specjalnych [q]" accesskey="q"><span>Strony specjalne</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Olbrzym_(istota)&oldid=75306962" title="Stały link do tej wersji tej strony"><span>Link do tej wersji</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Olbrzym_(istota)&action=info" title="Więcej informacji na temat tej strony"><span>Informacje o tej stronie</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Cytuj&page=Olbrzym_%28istota%29&id=75306962&wpFormIdentifier=titleform" title="Informacja o tym jak należy cytować tę stronę"><span>Cytowanie tego artykułu</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Skr%C3%B3%C4%87_adres_URL&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FOlbrzym_%28istota%29"><span>Zobacz skrócony adres URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Kod_QR&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FOlbrzym_%28istota%29"><span>Pobierz kod QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Drukuj lub eksportuj </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCka&bookcmd=book_creator&referer=Olbrzym+%28istota%29"><span>Utwórz książkę</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:DownloadAsPdf&page=Olbrzym_%28istota%29&action=show-download-screen"><span>Pobierz jako PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Olbrzym_(istota)&printable=yes" title="Wersja do wydruku [p]" accesskey="p"><span>Wersja do druku</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> W innych projektach </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Giants_(mythology)" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q3707571" title="Link do powiązanego elementu w repozytorium danych [g]" accesskey="g"><span>Element Wikidanych</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Wygląd</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ukryj</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Z Wikipedii, wolnej encyklopedii</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="pl" dir="ltr"><figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:El_coloso.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/be/El_coloso.jpg/300px-El_coloso.jpg" decoding="async" width="300" height="337" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/be/El_coloso.jpg/450px-El_coloso.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/be/El_coloso.jpg/600px-El_coloso.jpg 2x" data-file-width="1708" data-file-height="1920" /></a><figcaption><i><a href="/wiki/Kolos_(obraz_Francisca_Goi)" title="Kolos (obraz Francisca Goi)">Olbrzym</a></i> – obraz <a href="/wiki/Francisco_Goya" title="Francisco Goya">Francisca Goi</a> z 1812</figcaption></figure> <p><b>Olbrzym</b> – zwany także wielkoludem – fikcyjna istota podobna do człowieka, lecz o wiele od niego większa. Występuje w licznych mitach, baśniach i legendach, a także w literaturze <a href="/wiki/Fantasy" title="Fantasy">fantasy</a> i <a href="/wiki/Gra_fabularna" title="Gra fabularna">grach fabularnych</a>. Choć słowo „<a href="/wiki/Giganci_(mitologia_grecka)" title="Giganci (mitologia grecka)">gigant</a>” w szczególności odnosi się do istot z <a href="/wiki/Mitologia_grecka" title="Mitologia grecka">mitologii greckiej</a>, używane jest też często po prostu jako <a href="/wiki/Synonim" title="Synonim">synonim</a> „olbrzyma”. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Etymologia">Etymologia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Olbrzym_(istota)&veaction=edit&section=1" title="Edytuj sekcję: Etymologia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Olbrzym_(istota)&action=edit&section=1" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Etymologia"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Dawne polskie i niemieckie nazwy olbrzymów, jak podaje <i>Słownik etymologiczny języka polskiego</i> <a href="/wiki/Aleksander_Br%C3%BCckner" title="Aleksander Brückner">Aleksandra Brücknera</a>, wywodzą się od nazw niegdysiejszych wrogów i najeźdźców: <a href="/wiki/Niemcy" title="Niemcy">niemieckie</a> <i>Hüne</i> od <a href="/wiki/Hunowie" title="Hunowie">Hunów</a>, <a href="/wiki/J%C4%99zyk_pras%C5%82owia%C5%84ski" title="Język prasłowiański">prasłowiańskie</a> <i>Obrzy</i> (<i>*Obъrъ</i>, <a href="/wiki/J%C4%99zyk_staroruski" title="Język staroruski">staroruskie</a> Obъre, Obъrinъ – występujące w <i><a href="/wiki/Powie%C5%9B%C4%87_minionych_lat" title="Powieść minionych lat">Powieści minionych lat</a></i>) – od <a href="/wiki/Awarowie" title="Awarowie">Awarów</a>. Mamy tu do czynienia albo ze zmianą <a href="/wiki/Semantyka_(j%C4%99zykoznawstwo)" title="Semantyka (językoznawstwo)">semantyczną</a> w obrębie pierwotnej nazwy etnicznej, albo z <a href="/wiki/Kontaminacja_(j%C4%99zykoznawstwo)" title="Kontaminacja (językoznawstwo)">kontaminacją</a> etnikonu <i>*Obъr</i>, z <a href="/wiki/J%C4%99zyki_turkijskie" title="Języki turkijskie">tureckiego</a> <i>abar</i>, z rodzimym, prasłowiańskim <i>*obrъ</i> – „silny” (odpowiadającemu <a href="/wiki/J%C4%99zyk_gocki" title="Język gocki">gockiemu</a> <i>abrs</i>) – <a href="/wiki/J%C4%99zyk_czeski" title="Język czeski">czeskie</a> Obr, <a href="/wiki/J%C4%99zyk_staropolski" title="Język staropolski">staropolskie</a> Obrzyn (współczesne Olbrzym, z <a href="/wiki/Epenteza" title="Epenteza">epentezą</a> l<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1">[a]</a></sup>)<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2">[1]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Źródła_mitów_o_olbrzymach"><span id=".C5.B9r.C3.B3d.C5.82a_mit.C3.B3w_o_olbrzymach"></span>Źródła mitów o olbrzymach</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Olbrzym_(istota)&veaction=edit&section=2" title="Edytuj sekcję: Źródła mitów o olbrzymach" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Olbrzym_(istota)&action=edit&section=2" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Źródła mitów o olbrzymach"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Dowodem na istnienie olbrzymów miały być kości <a href="/wiki/Dinozaury" title="Dinozaury">dinozaurów</a>, <a href="/wiki/Mamut" title="Mamut">mamutów</a> i tym podobnych stworzeń, znajdowane w różnych miejscach na całym świecie (np. we <a href="/wiki/Wiede%C5%84" title="Wiedeń">wiedeńskiej</a> katedrze św. Stefana od 1443 roku znajdują się kości mamutów, przedstawiane jako resztki olbrzymów) oraz budowle starożytne: piramidy, mury, sarkofagi, ruiny świątyń. Pisarz <a href="/wiki/Marian_Brandys" title="Marian Brandys">Marian Brandys</a> tak opisywał swoje wrażenia z podróży do <a href="/wiki/Egipt" title="Egipt">Egiptu</a>: <i>Spróbujcie sobie wyobrazić zwalisko granitowych ruin, zajmujących powierzchnię przeszło czterech kilometrów kwadratowych. Całe aleje kamiennych sfinksów, posągi faraonów wyższe od trzypiętrowych domów, gęsty las niebotycznych kolumn o obwodach tak potężnych, że na wierzchołku każdej mogłoby się rozsiąść swobodnie około stu osób…</i> (M. Brandys „Śladami Stasia i Nel”). Ludzie późniejszych epok nie mogli uwierzyć, że <a href="/wiki/Budowle_megalityczne" title="Budowle megalityczne">budowle megalityczne</a> stawiały osoby takie jako oni. Niektórzy <a href="/wiki/Kreacjonizm_(pseudonauka)" class="mw-redirect" title="Kreacjonizm (pseudonauka)">kreacjoniści</a> uważają, że odnalezione szczątki <a href="/wiki/Megantrop" title="Megantrop">Megantropów</a> są szczątkami olbrzymów. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Mitologia_grecka">Mitologia grecka</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Olbrzym_(istota)&veaction=edit&section=3" title="Edytuj sekcję: Mitologia grecka" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Olbrzym_(istota)&action=edit&section=3" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Mitologia grecka"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:OdysseyPolyphemos.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OdysseyPolyphemos.png/220px-OdysseyPolyphemos.png" decoding="async" width="220" height="169" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OdysseyPolyphemos.png/330px-OdysseyPolyphemos.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OdysseyPolyphemos.png/440px-OdysseyPolyphemos.png 2x" data-file-width="2088" data-file-height="1608" /></a><figcaption>Odyseusz i Polifem</figcaption></figure> <p>Olbrzymy w <a href="/wiki/Mitologia_grecka" title="Mitologia grecka">mitologii greckiej</a> według poety <a href="/wiki/Hezjod" title="Hezjod">Hezjoda</a> były dziećmi <a href="/wiki/Uranos" title="Uranos">Uranosa</a> (Nieba) i <a href="/wiki/Gaja_(mitologia)" title="Gaja (mitologia)">Gai</a> (Ziemi). Zaangażowali się w konflikt z <a href="/wiki/Bogowie_olimpijscy" title="Bogowie olimpijscy">bogami olimpijskimi</a> nazywany gigantomachią, który został rozwiązany, gdy w końcu zaangażował się weń <a href="/wiki/Herakles" title="Herakles">Herakles</a>, stając po stronie Olimpijczyków. Grecy wierzyli, że niektórzy ze strąconych gigantów (takich jak <a href="/wiki/Enkelados_(gigant)" title="Enkelados (gigant)">Enkelados</a>) leżą pogrzebani pod ziemią i że ich udręczone ciała dygocząc powodują <a href="/wiki/Trz%C4%99sienie_ziemi" title="Trzęsienie ziemi">trzęsienia ziemi</a> i <a href="/wiki/Erupcja_wulkanu" title="Erupcja wulkanu">erupcje wulkaniczne</a>. Starożytni <a href="/wiki/Grecja" title="Grecja">Grecy</a> rozróżniali trzy rodzaje olbrzymów: </p> <ul><li><a href="/wiki/Giganci_(mitologia_grecka)" title="Giganci (mitologia grecka)">giganci</a></li> <li><a href="/wiki/Tytani" title="Tytani">tytani</a></li> <li><a href="/wiki/Hekatonchejrowie" title="Hekatonchejrowie">hekatonchejrowie</a> (sturęcy)</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Biblia">Biblia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Olbrzym_(istota)&veaction=edit&section=4" title="Edytuj sekcję: Biblia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Olbrzym_(istota)&action=edit&section=4" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Biblia"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Osmar_Schindler_David_und_Goliath.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Osmar_Schindler_David_und_Goliath.jpg/200px-Osmar_Schindler_David_und_Goliath.jpg" decoding="async" width="200" height="277" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Osmar_Schindler_David_und_Goliath.jpg/300px-Osmar_Schindler_David_und_Goliath.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Osmar_Schindler_David_und_Goliath.jpg/400px-Osmar_Schindler_David_und_Goliath.jpg 2x" data-file-width="561" data-file-height="777" /></a><figcaption>Dawid i Goliat</figcaption></figure><div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobny artykuł: <a href="/wiki/Nefilim" title="Nefilim">Nefilim</a>.</i></div> <p>W <a href="/wiki/Biblia" title="Biblia">Biblii</a> – świętej księdze <a href="/wiki/Judaizm" title="Judaizm">żydów</a> i <a href="/wiki/Chrze%C5%9Bcija%C5%84stwo" title="Chrześcijaństwo">chrześcijan</a> – również wspomina się o olbrzymach (na tej m.in. podstawie uznawano wspomniane wyżej kości dinozaurów z wiedeńskiej katedry za kości olbrzymów; znalezioną w 1677 r. w <a href="/wiki/Anglia" title="Anglia">Anglii</a> kość udową <a href="/wiki/Megalozaur" title="Megalozaur">megalozaura</a> ks. Piot nazywa <i>szczątkiem biblijnego olbrzyma</i> – w 1763 r. Brookes nadaje jej nazwę <i>Scrotum humanum</i> – moszna ludzka; w „<a href="/wiki/Pan_Tadeusz" title="Pan Tadeusz">Panu Tadeuszu</a>” <a href="/wiki/Adam_Mickiewicz" title="Adam Mickiewicz">Mickiewicz</a> wspomina o podobnych wierzeniach na Litwie, pisząc w księdze ósmej: <i>(…) pleban mirski zawiesił w kościele / Wykopane olbrzymów żebra i piszczele</i>) – dowodem na to jest cytat z <a href="/wiki/Ksi%C4%99ga_Rodzaju" title="Księga Rodzaju">Księgi Rodzaju</a>: <i>A w owych czasach byli na ziemi giganci (…) mocarze, mający sławę w owych dawnych czasach</i> (Rdz 6,4). </p><p>Gdy <a href="/wiki/%C5%BBydzi" title="Żydzi">Izraelici</a>, po wędrówce przez pustynię, dotarli do ziemi <a href="/wiki/Kanaan" title="Kanaan">Kanaan</a>, wysłali posłów dla zbadania stanu rzeczy. Ci, gdy wrócili, mówili: <i>Kraj, któryśmy przeszli, aby go zbadać, jest krajem, który pożera swoich mieszkańców. Wszyscy zaś ludzie, których tam widzieliśmy, są wysokiego wzrostu. Widzieliśmy tam nawet olbrzymów – <a href="/wiki/Anakici" title="Anakici">Anakici</a> pochodzą od olbrzymów – a w porównaniu z nimi wydaliśmy się sobie jak szarańcza i takimi byliśmy w ich oczach</i> (<a href="/wiki/Ksi%C4%99ga_Liczb" title="Księga Liczb">Lb</a> 13, 32–33). </p><p>Pierwszym gigantem, wymienionym z imienia, jest <a href="/wiki/Og" title="Og">Og</a>, król <a href="/wiki/Baszan" title="Baszan">Baszanu</a>: <i>Og, król Baszanu, był ostatnim z Refaitów. Jego grobowiec [dosł. łoże] żelazny jest w Rabbat synów Ammona: dziewięć łokci długi, cztery łokcie szeroki, [mierzony] według łokcia zwyczajnego</i> (<a href="/wiki/Ksi%C4%99ga_Powt%C3%B3rzonego_Prawa" title="Księga Powtórzonego Prawa">Pwt</a> 3,11). Jako że łokieć hebrajski mierzył 48,4 cm, łoże króla miało wymiary 4 m 36 cm na 1 m 94 cm. </p><p>Najlepiej znanym biblijnym olbrzymem jest wojownik filistyński, <a href="/wiki/Goliat" title="Goliat">Goliat</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Historia_Izraela_według_Józefa_Flawiusza"><span id="Historia_Izraela_wed.C5.82ug_J.C3.B3zefa_Flawiusza"></span>Historia Izraela według Józefa Flawiusza</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Olbrzym_(istota)&veaction=edit&section=5" title="Edytuj sekcję: Historia Izraela według Józefa Flawiusza" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Olbrzym_(istota)&action=edit&section=5" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Historia Izraela według Józefa Flawiusza"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Gdy pod dowództwem Judy patriarchy, następcy <a href="/wiki/Jozue" title="Jozue">Jozuego</a> Hebrajczycy zdobywali plemiona ziemi kannanejskiej, przenieśli swój obóz do <a href="/wiki/Hebron" title="Hebron">Hebronu</a> opanowując ten gród i zabijając jego mieszkańców. Z nieprzyjaznych ludów, pozostało wtedy w pobliżu tylko plemię olbrzymów, których ciała były ogromne i postacie odmienne. Ludzie strasznie się dziwili ich widokiem i ze strachem przekazywali sobie o nich wieść<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3">[2]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Mitologia_skandynawska">Mitologia skandynawska</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Olbrzym_(istota)&veaction=edit&section=6" title="Edytuj sekcję: Mitologia skandynawska" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Olbrzym_(istota)&action=edit&section=6" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Mitologia skandynawska"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Ymir_gets_killed_by_Froelich.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/33/Ymir_gets_killed_by_Froelich.jpg/220px-Ymir_gets_killed_by_Froelich.jpg" decoding="async" width="220" height="259" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/33/Ymir_gets_killed_by_Froelich.jpg/330px-Ymir_gets_killed_by_Froelich.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/33/Ymir_gets_killed_by_Froelich.jpg/440px-Ymir_gets_killed_by_Froelich.jpg 2x" data-file-width="902" data-file-height="1060" /></a><figcaption>Ymir walczy z trzema braćmi</figcaption></figure><p>W mitologii skandynawskiej olbrzymy (<a href="/w/index.php?title=Jotunowie&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jotunowie (strona nie istnieje)">Jotunowie</a><span class="noprint link-interwiki" style="position:relative;top:-.4em; white-space: nowrap; font-size:x-small;"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q210053#sitelinks-wikipedia" class="extiw" title="d:Q210053">(inne języki)</a></span>) odgrywają ważną rolę. Na początku świata istniały tylko krainy <a href="/wiki/Muspelheim" title="Muspelheim">Muspelheim</a> <a href="/wiki/Niflheim" title="Niflheim">i Niflheim</a>, a pomiędzy nimi była przepaść <a href="/wiki/Ginnungagap" title="Ginnungagap">Ginnungagap</a>. Gdy lody krainy Niflheim spotkały się z ogniem z krainy Muspelheim narodził się olbrzym <a href="/wiki/Ymir_(mitologia)" title="Ymir (mitologia)">Ymir</a>. Z jego pachy powstali <a href="/w/index.php?title=Jotnar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jotnar (strona nie istnieje)">Lodowi Olbrzymi</a><span class="noprint link-interwiki" style="position:relative;top:-.4em; white-space: nowrap; font-size:x-small;"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q210053#sitelinks-wikipedia" class="extiw" title="d:Q210053">(inne języki)</a></span>, gdyż był on i kobietą i mężczyzną. Prawnukowie Ymira, bogowie <a href="/wiki/Odyn" title="Odyn">Odyn</a>, <a href="/wiki/Wili" title="Wili">Vili</a> i <a href="/wiki/We" title="We">Ve</a>, zabili go. Krew z zamordowanego doprowadziła do śmierci Lodowych Olbrzymów. Uratował się tylko <a href="/wiki/Bergelmir" title="Bergelmir">Bergelmir</a>, protoplasta nowej rasy gigantów, która miała zamieszkać w <a href="/wiki/Utgard" title="Utgard">Utgardzie</a>. Z ciała Ymira bogowie stworzyli świat, tam też wyrósł jesion <a href="/wiki/Yggdrasil" title="Yggdrasil">Yggdrasil</a>, podtrzymujący <a href="/w/index.php?title=Dziewi%C4%99%C4%87_%C5%9Bwiat%C3%B3w.&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dziewięć światów. (strona nie istnieje)">dziewięć światów.</a> </p><p>Potomkowie Bergelmira nie należeli do istot dobrotliwych i łagodnych. Wprost przeciwnie – ich podstępy nie raz przyprawiały bogów o drżenie serca. Oto dwie najlepiej znane historie o mieszkańcach <a href="/wiki/Utgard" title="Utgard">Jötunheimu</a>. </p><p>Pewnego dnia <a href="/wiki/Thor" title="Thor">Thor</a> i <a href="/wiki/Loki" title="Loki">Loki</a>, bogowie z Asgardu, wybrali się do krainy olbrzymów. Jej król, Utgarda-loki, zaproponował im kilka rzeczy. Loki musiał rywalizować z Logim o to, kto zje więcej. Logi nie tylko zjadł wszystko, ale połknął także miski i kubki. Potem Thjalfi, syn gospodarza, ścigał się z olbrzymem Hugim. Potomek króla został daleko w tyle. Następnie Thor usiłował wypić miód z rogu, przygotowanego przez gospodarza, ale upił tylko odrobinę. Utgarda-loki dał mu jeszcze jedną szansę – miał podnieść jego kota, a potem pokonać w zapasach matkę olbrzyma. Bóg nie podołał ni jednemu, ni drugiemu. Następnego dnia, gdy bogowie opuszczali dwór króla, okazało się, że Logi to Ogień, Hugi – Myśl, miód Utgarda-Lokiego to morze, kot to <a href="/wiki/Jormungand" title="Jormungand">wąż Midgardu</a>, a matka olbrzyma, Elli – to Starość. Na wieść o podstępie olbrzyma Thor usiłował go zabić, ale pałac zniknął, a Thor i Loki zostali sami w lesie. </p><p>Inna legenda mówi, że olbrzym <a href="/wiki/Thrym" title="Thrym">Trym</a> skradł najcenniejszy skarb Thora – młot <a href="/wiki/Mj%C3%B8lner" title="Mjølner">Mjöllnir</a>. Obiecał zwrócić go, gdy dostanie boginię <a href="/wiki/Freja" title="Freja">Freję</a> za żonę. Thor nie mógł tego uczynić, bo cały świat obumarłby. <a href="/wiki/Hajmdal" title="Hajmdal">Heimdall</a> doradził Thorowi, by przebrał się za Freję i podstępem skradł młot. Thor (jako Freja) i Loki (jako przyzwoitka) pojechali do pałacu Thryma. „Freja” zjadła na uczcie 8 łososi i całego woła. Loki wyjaśnił, że Freja nie jadła z tęsknoty za oblubieńcem. Potem Trym podniósł welon małżonki i zobaczył wielkie, błyszczące oczy Thora. „Nie mogła spać z tęsknoty” – wyjaśnił Loki. Gdy Trym położył młot (jako dar ślubny) na łonie Frei, Thor chwycił go, pozabijał Thryma i wszystkich gości weselnych. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Legendy_brytyjskie">Legendy brytyjskie</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Olbrzym_(istota)&veaction=edit&section=7" title="Edytuj sekcję: Legendy brytyjskie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Olbrzym_(istota)&action=edit&section=7" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Legendy brytyjskie"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Najsłynniejsze olbrzymy brytyjskie to <a href="/wiki/Gog_i_Magog" title="Gog i Magog">Gog i Magog</a>. Ich imiona wywodzą się z <a href="/wiki/Apokalipsa_%C5%9Bw._Jana" title="Apokalipsa św. Jana">Apokalipsy Świętego Jana</a>: <i>A gdy się skończy tysiąc lat, z więzienia swego szatan zostanie zwolniony. I wyjdzie, by omamić narody z czterech narożników ziemi, Goga i Magoga, by ich zgromadzić na bój, a liczba ich jak piasek morski. Wyszli oni na powierzchnię ziemi i otoczyli obóz świętych i miasto umiłowane; a zstąpił ogień od Boga z nieba i pochłonął ich</i> (Ap 20,7-9). </p><p>Według <a href="/wiki/Brytyjczycy" title="Brytyjczycy">Brytyjczyków</a>, Gog i Magog to jedyni pozostali przy życiu potomkowie 33 córek-mężobójczyń cesarza <a href="/wiki/Dioklecjan" title="Dioklecjan">Dioklecjana</a>. Morderczynie popłynęły na Wyspy Brytyjskie i tam zamieszkały. Gdy prawnuk <a href="/wiki/Eneasz" title="Eneasz">Eneasza</a>, Brut (wedle legendy przodek <a href="/wiki/Kr%C3%B3l_Artur" title="Król Artur">króla Artura</a>), dopłynął do Anglii, napotkał tam olbrzymów, a wśród nich właśnie Goga i Magoga. Oboje zostali doprowadzeni w łańcuchach do Troynovantu (Londynu) i do śmierci służyli jako odźwierni w pałacu królewskim. Posągi gigantów do dziś stoją przed Guildhall (ratuszem <a href="/wiki/City_of_London" title="City of London">londyńskiego City</a> – z lewej Gog, z prawej Magog). W 1666 roku zniszczył je <a href="/wiki/Po%C5%BCar_Londynu_(1666)" title="Pożar Londynu (1666)">pożar</a> (ten sam, który strawił szekspirowski <a href="/wiki/Globe_Theatre" title="Globe Theatre">teatr Globe</a>), a w 1940 r. – naloty niemieckie. </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Stonehenge_front_half.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Stonehenge_front_half.jpg/220px-Stonehenge_front_half.jpg" decoding="async" width="220" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Stonehenge_front_half.jpg/330px-Stonehenge_front_half.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Stonehenge_front_half.jpg/440px-Stonehenge_front_half.jpg 2x" data-file-width="876" data-file-height="598" /></a><figcaption>Stonehenge</figcaption></figure> <p>Z kolei inna legenda mówi, że dwaj odźwierni Guildhallu to Gogmagog i Koryneusz. Gogmagog miał być przywódcą olbrzymów angielskich, a Koryneusz – rycerzem z drużyny Bruta i pogromcą giganta. Wrzucił go do morza (w miejscu, które nosi nazwę Skok Olbrzyma), za co otrzymał <a href="/wiki/Kornwalia" title="Kornwalia">Kornwalię</a>. </p><p>Wedle historyka <a href="/wiki/Geoffrey_z_Monmouth" title="Geoffrey z Monmouth">Geoffreya z Monmouth</a>, dziełem olbrzymów (tym razem irlandzkich) jest <a href="/wiki/Stonehenge" title="Stonehenge">Stonehenge</a>. Za dawnych dni miały przenieść go z Afryki i ustawić na górze Killaraus. Na prośbę <a href="/wiki/Merlin" title="Merlin">Merlina</a> przeniosły go na dzisiejsze miejsce, by król Artur miał pomnik godny swoich czynów. </p><p>Brytyjczycy znają także legendę o Gwidonie z Warwick. Dokonał on wielu niezwykłych czynów; najsłynniejszym miało być pokonanie <a href="/wiki/Dania" title="Dania">duńskiego</a> olbrzyma Kolbranda, który żądał od Anglików haraczu. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ludy_kaukaskie">Ludy kaukaskie</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Olbrzym_(istota)&veaction=edit&section=8" title="Edytuj sekcję: Ludy kaukaskie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Olbrzym_(istota)&action=edit&section=8" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Ludy kaukaskie"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Olbrzymi są bohaterami <a href="/wiki/Epos_o_Nartach" title="Epos o Nartach">Eposu o Nartach</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Byliny_rosyjskie">Byliny rosyjskie</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Olbrzym_(istota)&veaction=edit&section=9" title="Edytuj sekcję: Byliny rosyjskie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Olbrzym_(istota)&action=edit&section=9" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Byliny rosyjskie"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Byliny rosyjskie często mają za bohaterów olbrzymów: są zazwyczaj silni, złowrodzy, pyszni; są idealnymi przeciwnikami w pojedynku dla bohaterów. Takim złowrogim olbrzymem jest Tuharyn Żmijewicz, ciemięzca <a href="/wiki/Kij%C3%B3w" title="Kijów">Kijowa</a>, który został pokonany przez <a href="/wiki/Alosza_Popowicz" title="Alosza Popowicz">Aloszę Popowicza</a>. Z kolei bylina z okolic <a href="/wiki/Nowogr%C3%B3d_Wielki" title="Nowogród Wielki">Nowogrodu</a> mówi o <a href="/wiki/%C5%9Awiatogor" title="Światogor">Światogorze</a>, słowiańskim tytanie; był tak silny, że nie mógł znaleźć godnego siebie przeciwnika. Rozmyśla: <i>Gdybym ja dobry uchwyt znalazł, dźwignąłbym w górę ziemię całą</i>. <a href="/wiki/B%C3%B3g" title="Bóg">Bóg</a> postawił na jego drodze sakiewkę, w której był ciężar całego wszechświata. Światogor nie może jej podnieść, zapada się w glebę po kolana i umiera. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Legenda_o_świętym_Krzysztofie"><span id="Legenda_o_.C5.9Bwi.C4.99tym_Krzysztofie"></span>Legenda o świętym Krzysztofie</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Olbrzym_(istota)&veaction=edit&section=10" title="Edytuj sekcję: Legenda o świętym Krzysztofie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Olbrzym_(istota)&action=edit&section=10" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Legenda o świętym Krzysztofie"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Ribera_-_San_Crist%C3%B3bal,_P001111.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Ribera_-_San_Crist%C3%B3bal%2C_P001111.jpg/220px-Ribera_-_San_Crist%C3%B3bal%2C_P001111.jpg" decoding="async" width="220" height="283" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Ribera_-_San_Crist%C3%B3bal%2C_P001111.jpg/330px-Ribera_-_San_Crist%C3%B3bal%2C_P001111.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Ribera_-_San_Crist%C3%B3bal%2C_P001111.jpg/440px-Ribera_-_San_Crist%C3%B3bal%2C_P001111.jpg 2x" data-file-width="1490" data-file-height="1920" /></a><figcaption>Św. Krzysztof</figcaption></figure> <p>Od <a href="/wiki/XIII_wiek" title="XIII wiek">XIII</a> wieku rozwija się w Europie sztuka kaznodziejska. Kapłani chrześcijańscy zaczynają naśladować <a href="/wiki/Jezus_Chrystus" title="Jezus Chrystus">Chrystusa</a>, który w celu zainteresowania słuchaczy operował <a href="/wiki/Przypowie%C5%9B%C4%87" title="Przypowieść">przypowieściami</a>. Księża czerpią swoje <i>exempla</i> z wielu źródeł, m.in. z żywotów świętych i legend. Jedną z nich jest ta o świętym Krzysztofie. Miał on być <a href="/wiki/Eremita" title="Eremita">pustelnikiem</a> <a href="/wiki/Syria" title="Syria">syryjskim</a> i przewoźnikiem przez rzekę. Pewnego razu przenosił przez rzekę dziecko i rzekł do niego: <i>Dziecię, wystawiłoś mnie na wielkie niebezpieczeństwo, nigdy jeszcze nie dźwigał cięższego brzemienia</i>; na co dziecko odparło: <i>Nie dziw się, boś nosił na sobie cały świat i grzechy jego</i>, po czym objawiło się jako Chrystus. Legenda ta ma zapewne na celu wyjaśnienie etymologii imienia (<a href="/wiki/%C5%81acina" title="Łacina">łac</a>. <i>Christophorus</i> – niosący Chrystusa). Tę przypowieść i jej przedstawienia malarskie tak ocenił ksiądz Skarga: <i>Co malują i powiadają, iż Święty ten Krzysztof za pokutę u jednej rzeki siedząc, ludzie przenosił, wielkiego a olbrzymskiego wzrostu będąc, a iż raz Pana Jezusa w osobie dzieciątka przenosił; o tem nic się takiego u pisarzów kościelnych znaleźć nie może. Malowanie owo jego, które starodawne jest od głupich malarzy ponawiane, duchownie się rozumieć ma (…). Zabobony malarskie szkody wierze św. czynić nie mają</i> (X. Piotr Skarga <a href="/wiki/Jezuici" title="Jezuici">SJ</a>, „<a href="/wiki/%C5%BBywoty_%C5%9Bwi%C4%99tych_(Skarga)" title="Żywoty świętych (Skarga)">Żywoty świętych Starego i Nowego Zakonu</a>”). </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="W_polskich_legendach_i_baśniach"><span id="W_polskich_legendach_i_ba.C5.9Bniach"></span>W polskich legendach i baśniach</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Olbrzym_(istota)&veaction=edit&section=11" title="Edytuj sekcję: W polskich legendach i baśniach" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Olbrzym_(istota)&action=edit&section=11" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: W polskich legendach i baśniach"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Olbrzymy występują też w polskich przekazach i baśniach m.in. <a href="/wiki/Walig%C3%B3ra_i_Wyrwid%C4%85b" title="Waligóra i Wyrwidąb">Waligóra i Wyrwidąb</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="„Boska_komedia”"><span id=".E2.80.9EBoska_komedia.E2.80.9D"></span>„Boska komedia”</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Olbrzym_(istota)&veaction=edit&section=12" title="Edytuj sekcję: „Boska komedia”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Olbrzym_(istota)&action=edit&section=12" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: „Boska komedia”"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/Dante_Alighieri" title="Dante Alighieri">Dante</a> umieścił w Piekle kilku olbrzymów. W siódmym kręgu piekielnym – tam, gdzie przebywają samobójcy, mordercy i lichwiarze – Dante i jego przewodnik napotykają olbrzyma <a href="/wiki/Kakus" title="Kakus">Kakusa</a>: </p> <dl><dd><i>To Kakus, co granitów łono,<br />pod Apeninów drążone posadą,<br />Niejednokrotnie krwią zbluzgał czerwoną,<br />(…) on to podstępem Herkulesa pożył,<br />Gdy z bliskich pastwisk ukradł wielkie stado</i></dd> <dd>(Inf. 25,25–27; 29–30).</dd></dl> <p>Na końcu kręgu podróżnicy spotykają giganta <a href="/wiki/Gerion" title="Gerion">Geriona</a>: </p> <dl><dd><i>Twarz jego, niby twarz zacnego męża,<br />Ufność budziła składając się szczerze,<br />Lecz resztą cielska przypominał węża</i></dd> <dd>(Inf. 17,10–13).</dd></dl> <p>Przenosi ich do ósmego kręgu – miejsca kaźni świętokupców, magów, wróżbitów i oszustów. Na granicy ósmego i dziewiątego kręgu <a href="/wiki/Wergiliusz" title="Wergiliusz">Wergiliusz</a> i Dante zaglądają do Studni Gigantów. :<i>Była ogromna głowa wielkoluda;<br />W równym stosunku do niej inne kości.<br />Brzeg, co mu służył opaską na uda,<br />Osłaniał cały wierzch strasznej poczwary<br />Trzem Fryzom czuba sięgnąć się nie uda,<br />Choć staną jeden drugiemu na bary;<br />Od miejsca szyi, gdzie płaszcz zapinany,<br />Trzydzieści piędzi liczył naszej miary [6,75 m]</i> </p> <dl><dd>(Inf 31, 59–65).</dd></dl> <p>Był to <a href="/wiki/Nimrod" title="Nimrod">Nemrod</a>, myśliwy wspomniany w Biblii w Księdze Rodzaju (Rdz 10,9). Pozostali to: </p> <ul><li><a href="/wiki/Efialtes_(gigant)" title="Efialtes (gigant)">Efialtes</a> (<i>Związać go, nie wiem, kto był dosyć wdały; / Prawe do grzbietu, lewe ramię ducha / Do piersi szczelnie przywarte sterczały, / Przymocowane żelazem łańcucha, / Co szedł od szyi i pięćkroć krępował / Kadłub odkryty cały aż do brzucha</i>) (Inf. 31, 85–90);</li> <li><a href="/wiki/Ajgajon" title="Ajgajon">Briareus</a> (<i>Stoi od miejsc tych odległy niemało; / Twarz jego bardziej ohydna i dzika</i>) (Inf. 31, 104–5);</li> <li><a href="/wiki/Antajos" title="Antajos">Anteusz</a> (<i>ten do pięci / Sążni [8,64 m], nie licząc głowy, sterczał z jamy</i>) (Inf. 31, 113–4) – przenosi on Dantego i Wergilego do dziewiątego kręgu piekieł – kręgu zdrajców.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="„Gargantua_i_Pantagruel”_François_Rabelais"><span id=".E2.80.9EGargantua_i_Pantagruel.E2.80.9D_Fran.C3.A7ois_Rabelais"></span>„Gargantua i Pantagruel” François Rabelais</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Olbrzym_(istota)&veaction=edit&section=13" title="Edytuj sekcję: „Gargantua i Pantagruel” François Rabelais" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Olbrzym_(istota)&action=edit&section=13" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: „Gargantua i Pantagruel” François Rabelais"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Gargantua jest olbrzymem angielskim, synem Gargameli, żony Tęgopusta; w 11 miesiącu ciąży, gdy zjadła za dużo flaków, urodziła Gargantuę przez lewe ucho. Olbrzym odbywa podróż do <a href="/wiki/Pary%C5%BC" title="Paryż">Paryża</a>; tam studiuje. Zmuszony jest do obrony ojcowizny przed wrogami. Z okazji zwycięstwa wybudował klasztor telemski. Regułą klasztorną jest zdanie: <i>Fay ce que vouldras</i> (<a href="/wiki/J%C4%99zyk_francuski" title="Język francuski">fr.</a> „Czyń, coć się podoba”). </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="„Podróże_Guliwera”_Swifta"><span id=".E2.80.9EPodr.C3.B3.C5.BCe_Guliwera.E2.80.9D_Swifta"></span>„Podróże Guliwera” Swifta</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Olbrzym_(istota)&veaction=edit&section=14" title="Edytuj sekcję: „Podróże Guliwera” Swifta" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Olbrzym_(istota)&action=edit&section=14" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: „Podróże Guliwera” Swifta"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:The_king_of_Brobdingnag_and_Gulliver.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/The_king_of_Brobdingnag_and_Gulliver.jpg/220px-The_king_of_Brobdingnag_and_Gulliver.jpg" decoding="async" width="220" height="276" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/The_king_of_Brobdingnag_and_Gulliver.jpg/330px-The_king_of_Brobdingnag_and_Gulliver.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/The_king_of_Brobdingnag_and_Gulliver.jpg/440px-The_king_of_Brobdingnag_and_Gulliver.jpg 2x" data-file-width="752" data-file-height="944" /></a><figcaption>Guliwer i król Brobdingnagu</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/O%C5%9Bwiecenie_(epoka)" title="Oświecenie (epoka)">Oświecenie</a> było epoką, która bardzo często używała satyry przeciwko systemom społecznym, władcom i wadom ludzkim. Typowym przykładem są „Podróże Guliwera” Jonathana Swifta. W czasie swej drugiej podróży doktor Guliwer wylądował w Brobdingnagu – kraju olbrzymów. Tam opiekuje się nim dziesięcioletnia córeczka kmiecia, mająca 40 stóp wzrostu (około 12 metrów). Guliwer trafia na dwór królewski, gdzie filozofowie badają, kim właściwie jest? <i>Po długich sprzeczkach zgodzono się na koniec, żem był</i> relplum scalcatch<i>, co tłumacząc dosłownie znaczy: igraszka natury. Ta decyzja odpowiada najzupełniej teraźniejszej filozofii europejskiej, której profesorowie, gardząc występowaniem ukrytych przyczyn, pod których zasłoną naśladowcy <a href="/wiki/Arystoteles" title="Arystoteles">Arystotelesa</a> usiłowali ukryć swoją niewiedzę, wynaleźli to cudowne rozwiązanie wszystkich trudności, ku wielkiemu postępowi w umiejętności ludzkiej!</i> </p><p>Staje się ulubionym towarzyszem króla i prowadzi z nim dysputy o Anglii, <i>(…) o obyczajach, religii, prawach, rządzie i naukach w Europie, a ja, ile możności, starałem się odpowiadać jak najlepiej. (…) gdym razu jednego zanadto szczegółowo mówił o mojej kochanej ojczyźnie, o naszym handlu, naszych wojnach lądowych i morskich, sporach religijnych i politycznych partiach (…) król, przesądami swej edukacji przejęty, wziął mnie w jedną rękę, a drugą łagodnie uderzywszy spytał, śmiejąc się, czy jestem <a href="/wiki/Brytyjska_Partia_Wig%C3%B3w" title="Brytyjska Partia Wigów">wig</a>, czy <a href="/wiki/Torysi" title="Torysi">torys</a>? Obrócił się potem do pierwszego ministra, który stał za nim, trzymając w ręku białą laskę, prawie tak wielką jak główny maszt angielskiego wojennego okrętu „Royal Sovereign”, i rzekł: – „Jakże wielkość ludzka jest marna, kiedy tak liche robaczki mogą ją naśladować; i oni mają zapewne swoje rangi i tytuły, swoje gniazda i jamki królicze, które pałacami i miastami nazywają; mają jak i my ekwipaże, liberie, dostojeństwa i urzędy, którymi się szczycą. I u nich, równie jak u nas, kochają, walczą, kłócą się, oszukują i zdradzają”</i>. Guliwer nieraz myślał o jakiejś zemście na tych, którzy obrażali jego ojczyznę, ale nic nie mógł zrobić. Miał dosyć problemów ze szczurami wielkości psów, owadami wielkości kuropatw itp. Bezskutecznie usiłował chwalić się polityką państwową i wynalazkiem prochu. Anglicy w oczach króla olbrzymów pozostali małymi, nędznymi robaczkami, zawdzięczający swe istnienie wspaniałomyślności Natury. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="„Baśnie”_braci_Grimm"><span id=".E2.80.9EBa.C5.9Bnie.E2.80.9D_braci_Grimm"></span>„Baśnie” braci Grimm</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Olbrzym_(istota)&veaction=edit&section=15" title="Edytuj sekcję: „Baśnie” braci Grimm" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Olbrzym_(istota)&action=edit&section=15" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: „Baśnie” braci Grimm"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>W 1806 roku wojska <a href="/wiki/Napoleon_Bonaparte" title="Napoleon Bonaparte">Napoleona</a> wkroczyły do <a href="/wiki/Kassel" title="Kassel">Kassel</a>, stolicy księstwa <a href="/wiki/Hesja" title="Hesja">Hesji</a>. „Bóg wojny” wcielił je do <a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Westfalii" title="Królestwo Westfalii">Królestwa Westfalii</a>, którym władał brat Cesarza, <a href="/wiki/Hieronim_Bonaparte" title="Hieronim Bonaparte">Hieronim Bonaparte</a>. Wśród jego poddanych znaleźli się dwaj bracia – Jakub i Wilhelm Grimmowie. Zrozumieli oni, że teraz jest ostatnia okazja, żeby ocalić od zapomnienia ludową twórczość – w tym także różnego rodzaju baśnie. <i>Była już chyba najwyższa pora, by baśnie te utrwalić, bowiem tych, którzy powinni je przechowywać, jest coraz mnie (…) nie ma w Niemczech ani jednego zbioru o taki charakterze</i>. Takiemu zadaniu sprzyjała nie tylko obawa przed wynarodowieniem Niemców, ale i ogólniejsze zapatrywania na tę sprawę – <a href="/wiki/Romantyzm" title="Romantyzm">romantyzm</a>, na początku XIX w. dopiero raczkujący, wzbudzał już jednak zainteresowanie ludowością. </p><p>Zbiór baśni braci Grimm zawiera 200 utworów o różnej długości, tematyce i pochodzeniu. Z tych 200 około 10 jest poświęconych – w mniejszym lub większym stopniu – olbrzymom: </p> <ul><li><b>„<a href="/wiki/O_dzielnym_krawczyku" title="O dzielnym krawczyku">O dzielnym krawczyku</a>”</b> – krawiec w napadzie złości zabija naraz 7 much, wyszywa sobie napis „7 za jednym zamachem”. Wyrusza w świat i spotyka olbrzyma. Napotkany gigant proponuje krawczykowi próbę siły. Za pomocą sprytnych forteli mistrz igły zwycięża. Przerażony olbrzym i jego towarzysze uciekają. Niedługo potem „bohater” trafia na dwór królewski i dostaje zadanie- pokonać dwu olbrzymów. Znowu, z pomocą bystrej głowy, krawczyk zwycięża. Olbrzymy z pozostałych bajek są zazwyczaj podobne do występujących tu- wielcy, dzicy, głupi, silni, ale bezradni wobec sprytu mniejszych od nich;</li> <li><b>„Sześciu zawsze sobie radę da”</b> – były żołnierz spotyka 5 ludzi o niezwykłych umiejętnościach, jest wśród nich olbrzym o niezwykłej sile;</li> <li><b>„Młody olbrzym”</b> – stary olbrzym zabiera z pola dziecko wieśniaka, po 6 latach zwraca go ojcu. Młodzieniec postanawia wyruszyć w świat, chce zostać parobkiem, a jako zapłaty żąda… możliwości dawania klapsów dzierżawcom;</li> <li><b>„Król na Złotej Górze”</b> – młodzieniec na mocy przeznaczenia zostaje królem, ale z własnej głupoty traci swoje królestwo, w jego odzyskaniu pomogły mu: szabla ścinająca wszystkie głowy oprócz właściciela, płaszcz-niewidka i siedmiomilowe buty. Wyłudził te przedmioty od olbrzymów, którzy kłócąc się o nie, wyznaczyli jako arbitra sporu byłego króla, <i>w przekonaniu, że mali ludzie posiadają wielki rozum</i>;</li> <li><b>„Kruk”</b> – młodzieniec usiłuje odszukać piękną królewnę, przebywa ona w zamku Stromberg (<a href="/wiki/J%C4%99zyk_niemiecki" title="Język niemiecki">niem.</a> „górski strumień”), prosi o pomoc olbrzyma, mieszkającego w lesie, ten nie dość, że znajduje zamek na mapach, to jeszcze zanosi tam podróżnego;</li> <li><b>„O królewiczu, który nie znał strachu”</b> – młody królewicz szuka strachu, trafia do domu olbrzymów i tam bawi się ich kręglami. Właściciel prosi go o jabłko z drzewa życia, gdy królewicz przynosi je, olbrzym upomina się jeszcze o pierścień, olbrzym najpierw walczy o niego, a potem wykłuwa młodzieńcowi oczy i prowadzi go nad przepaść, królewicza ratuje lew, a olbrzym zostaje zepchnięty do przepaści i ginie na miejscu;</li> <li><b>„Gryf”</b> – najmłodszy syn kmiecia, głupi Jaś dzięki swej dobroci spełnia warunki i może się ubiegać o rękę królewny, ale stary król marudzi i żąda pióra z ogona gryfa, w drodze do niego Jaś spotyka olbrzyma, który przenosił ludzi przez rzekę (jak św. Krzysztof): gigant prosi go, by spytał gryfa, czemu on musi nosić ludzi przez rzekę? Jaś zdobywa pióro gryfa i zdradza olbrzymowi sekret: musi jakąś osobę zostawić na środku rzeki i odejść, wtedy będzie wolny;</li> <li><b>„<a href="/wiki/O_Jasiu_mocarzu" title="O Jasiu mocarzu">O Jasiu mocarzu</a>”</b> – syn mieszkańca doliny zostaje porwany wraz z matką przez zbójców, gdy dorasta, zabija zbójców, odnajduje ojca i wyrusza w świat, spotyka dwóch olbrzymów, którym nadaje imiona Waligóra i Wyrwidąb. Pewnego razu dowiadują się o możliwości uwolnienia królewny. Fałszywi towarzysze Jasia zostawiają go w opałach, a ten – z pomocą pierścienia o mocy lampy Aladyna – mści się na nich i żeni się z królewną;</li> <li><b>„<a href="/wiki/Wys%C5%82annicy_%C5%9Amierci" title="Wysłannicy Śmierci">Wysłannicy Śmierci</a>”</b> – pewnego olbrzyma na spacerze zatrzymuje człowiek, który jest Śmiercią. Gigant pokonuje go. Gdyby „nieszczęśnika” nie uratował przechodzący człowiek, może do dziś nie umieralibyśmy;</li> <li><b>„Olbrzym i krawczyk”</b>- krawiec wędruje po lesie i spotyka olbrzyma, jako że olbrzym był „dość tępy i mało pojętny”, krawczyk trzyma go w szachu swoją rzekomą siłą. Ale pewnego dnia, gdy krawiec przysiadł na gałązce wierzbowej, olbrzym odgiął ją i puścił. Krawiec zniknął w przestworzach, a olbrzym wyzbył się strachu.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="„Pierścień_Nibelunga”_Richarda_Wagnera"><span id=".E2.80.9EPier.C5.9Bcie.C5.84_Nibelunga.E2.80.9D_Richarda_Wagnera"></span>„<a href="/wiki/Pier%C5%9Bcie%C5%84_Nibelunga" title="Pierścień Nibelunga">Pierścień Nibelunga</a>” <a href="/wiki/Richard_Wagner" title="Richard Wagner">Richarda Wagnera</a></h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Olbrzym_(istota)&veaction=edit&section=16" title="Edytuj sekcję: „Pierścień Nibelunga” Richarda Wagnera" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Olbrzym_(istota)&action=edit&section=16" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: „Pierścień Nibelunga” Richarda Wagnera"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>W tetralogii Wagnera <i><a href="/wiki/Pier%C5%9Bcie%C5%84_Nibelunga" title="Pierścień Nibelunga">Pierścień Nibelunga</a></i> występuje dwóch olbrzymów: Fasolt i Fafner. Są oni budowniczymi siedziby bogów – <a href="/wiki/Walhalla" title="Walhalla">Walhalli</a>, za swoją pracę otrzymują jako zapłatę tytułowe dla pierwszej części tetralogii złoto (<i><a href="/wiki/Z%C5%82oto_Renu" title="Złoto Renu">Złoto Renu</a></i>). Fafner, pod postacią smoka, jest następnie strażnikiem tego złota i oponentem innego bohatera cyklu, Zygfryda<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4">[3]</a></sup><sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5">[4]</a></sup><sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6">[5]</a></sup><sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7">[6]</a></sup><sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8">[7]</a></sup><sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9">[8]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Opowieści_z_Narnii"><span id="Opowie.C5.9Bci_z_Narnii"></span><i><a href="/wiki/Opowie%C5%9Bci_z_Narnii" title="Opowieści z Narnii">Opowieści z Narnii</a></i></h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Olbrzym_(istota)&veaction=edit&section=17" title="Edytuj sekcję: Opowieści z Narnii" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Olbrzym_(istota)&action=edit&section=17" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Opowieści z Narnii"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Olbrzymy Lewisa bywają dobre, dzielne, pomocne, ale trafiają się także osobniki głupie, złośliwe i źle nastawione do ludzi. </p><p>Pierwszym wymienionym z imienia jest olbrzym <a href="/w/index.php?title=Grzmoto%C5%82up&action=edit&redlink=1" class="new" title="Grzmotołup (strona nie istnieje)">Grzmotołup</a>, zamieniony przez <a href="/wiki/Jadis" title="Jadis">Białą Czarownicę</a> w kamień; odczarowany przez <a href="/wiki/Aslan" title="Aslan">Aslana</a>, staje się bardzo pomocny. <i>Wszystkie Łupy zawsze są takie. To jedna z najbardziej szacownych rodzin olbrzymów w Narnii. Może nie najmądrzejsza (nigdy zresztą nie spotkałem bardzo mądrego olbrzyma), ale bardzo stara</i> – jak powiedział <a href="/wiki/Faun" title="Faun">faun</a> <a href="/wiki/Tumnus" title="Tumnus">Tumnus</a>. Okazało się także, że Biała Czarownica jest półolbrzymką (ma w sobie krew <a href="/wiki/Lilith" title="Lilith">Lilith</a> i olbrzymów, jak powiedział to <a href="/wiki/Piotr_Pevensie" title="Piotr Pevensie">Piotrowi</a>, <a href="/wiki/Edmund_Pevensie" title="Edmund Pevensie">Edmundowi</a>, <a href="/wiki/%C5%81ucja_Pevensie" title="Łucja Pevensie">Łucji</a> i <a href="/wiki/Zuzanna_Pevensie" title="Zuzanna Pevensie">Zuzannie</a> <a href="/wiki/B%C3%B3br" title="Bóbr">Bóbr</a>). W czasie swojego panowania czwórka rodzeństwa walczyła też z wrogimi olbrzymami. </p><p>Kozłonóg mówił prawdę, czego przykładem jest olbrzym Świdrogrzmot, żyjący za czasów Miraza i Kaspiana Żeglarza. W czasie bitwy koło Kopca Aslana otrzymał zadanie odcięcia jednego ze skrzydeł armii Telmarów. <i>Ale nic z tego nie wyszło. Nikt nie ostrzegł Kaspiana (bo też nikt już o tym w tych czasach nie pamiętał), że olbrzymy nie są najmądrzejsze. (…) Świdrogrzmot (…) zaatakował linię wroga w zupełnie innym miejscu i o innym czasie</i>. Na szczęście zwolennicy Kaspiana nie odnieśli druzgocącej klęski – ale gigant i tak miał potem wyrzuty sumienia. </p><p>W „<a href="/wiki/Srebrne_krzes%C5%82o" title="Srebrne krzesło">Srebrnym Krześle</a>” <a href="/wiki/Lista_postaci_cyklu_Opowie%C5%9Bci_z_Narnii#J" title="Lista postaci cyklu Opowieści z Narnii">Julia</a>, <a href="/wiki/Eustachy_Scrubb" title="Eustachy Scrubb">Eustachy</a> i <a href="/wiki/Lista_postaci_cyklu_Opowie%C5%9Bci_z_Narnii#B" title="Lista postaci cyklu Opowieści z Narnii">Błotosmętek</a> wędrują w poszukiwaniu królewicza <a href="/wiki/Lista_postaci_cyklu_Opowie%C5%9Bci_z_Narnii#R" title="Lista postaci cyklu Opowieści z Narnii">Riliana</a>. Na swej drodze spotykają olbrzymów dwukrotnie: raz w Wąwozie Olbrzymów, gdzie obserwują, jak zabawiają się rzucaniem do celu. Gdy wybuchła kłótnia, olbrzymy zaczęły tak się okładać młotami, że <i>słychać było tylko skowyty, szlochy i buczenie, jakby w wąwozie porzucono gromadę wielkich, zdziczałych dzieciaków</i>. Następnie docierają do grodu tzw. Łagodnych Olbrzymów, gdzie są przyjęci z najwyższymi honorami. Dopiero gdy próbują uciec (zjedli, nie wiedząc o tym, mówiącego jelenia), odkrywają, dlaczego olbrzymy tak ich hołubiły: znaleźli w książce kucharskiej przepis na <a href="/wiki/Cz%C5%82owiek_rozumny" title="Człowiek rozumny">człowieka</a> i <a href="/w/index.php?title=B%C5%82otowij&action=edit&redlink=1" class="new" title="Błotowij (strona nie istnieje)">błotowija</a>. </p><p>Podczas wędrówki w podziemiach widzą <i>ciało olbrzymiego śpiącego mężczyzny. Był o wiele większy niż jakikolwiek olbrzym, a jego twarz była naprawdę szlachetna i piękna (…) stary Ojciec Czas (…) obudzi się na koniec świata</i>. </p><p>W „<a href="/wiki/Ostatnia_bitwa" title="Ostatnia bitwa">Ostatniej Bitwie</a>” ponownie widzimy tego olbrzyma. <i>(…) na lewo zamajaczył jeszcze jeden czarny kształt. Najpierw przypominał wielką, ciemną plamę na niebie, później ta plama rosła i rosła w górę, aż przybrała kształt olbrzyma stojącego na tle usianego gwiazdami nieba: największego ze wszystkich olbrzymów, jacy kiedykolwiek żyli w tym świecie. Wszyscy wystarczająco dobrze znali Narnię, by domyślić się, gdzie on musi stać: na torfowej wyżynie, daleko na północy, za Suchą Wodą. <a href="/wiki/Julia" title="Julia">Julia</a> i <a href="/wiki/Eustachy" title="Eustachy">Eustachy</a> przypomnieli sobie, jak pewnego razu, bardzo dawno temu, w głębokich podziemiach pod tymi torfowiskami zobaczyli wielkiego, śpiącego olbrzyma. Powiedziano im, że nazywa się Ojciec Czas i że obudzi się w dniu końca świata.</i> <i>– Tak – powiedział Aslan, chociaż żadne z nich nie przemówiło. – Kiedy leżał uśpiony, nazywał się Czas. Teraz, gdy się przebudził, otrzyma nowe imię</i>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Hobbit_J.R.R._Tolkiena"><a href="/wiki/Hobbit,_czyli_tam_i_z_powrotem" title="Hobbit, czyli tam i z powrotem"><i>Hobbit</i></a> <a href="/wiki/J.R.R._Tolkien" title="J.R.R. Tolkien">J.R.R. Tolkiena</a></h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Olbrzym_(istota)&veaction=edit&section=18" title="Edytuj sekcję: Hobbit J.R.R. Tolkiena" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Olbrzym_(istota)&action=edit&section=18" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Hobbit J.R.R. Tolkiena"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Górskie Olbrzymy zaliczają się do najsilniejszych stworzeń Śródziemia. Bilbo w powieści „Hobbit czyli tam i z powrotem” obserwował Olbrzymy bawiące się rzucając do siebie głazami. Również podczas przeprawy przez <a href="/wiki/Lista_g%C3%B3r_i_wzg%C3%B3rz_%C5%9Ar%C3%B3dziemia#Góry_Mgliste" title="Lista gór i wzgórz Śródziemia">Góry Mgliste</a> <a href="/wiki/Thorin_II_D%C4%99bowa_Tarcza" title="Thorin II Dębowa Tarcza">Thorin Dębowa Tarcza</a> skarży się: <i>Jeśli nas wicher nie zmiecie, deszcz nie zatopi albo piorun nie ustrzeli, olbrzymy gotowe zabawić się z nami w piłkę nożną i kopniakiem posłać do nieba</i>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Harry_Potter_J.K._Rowling"><a href="/wiki/Harry_Potter_(seria_powie%C5%9Bci)" title="Harry Potter (seria powieści)"><i>Harry Potter</i></a> <a href="/wiki/J.K._Rowling" title="J.K. Rowling">J.K. Rowling</a></h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Olbrzym_(istota)&veaction=edit&section=19" title="Edytuj sekcję: Harry Potter J.K. Rowling" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Olbrzym_(istota)&action=edit&section=19" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Harry Potter J.K. Rowling"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Przedstawiciele tej rasy w świecie czarodziejów nie są mile widziani wśród ich społeczności. Ich liczba w ostatnich latach gwałtownie zmalała. Jest to efekt nietolerancyjnej polityki magów wobec nich. Powodem jest także wojownicza mentalność omawianej rasy. Okoliczności zmuszają je do życia w niedostępnych dolinach górskich i grupowania się w plemiona (niegdyś wrogich sobie szczepów), liczące kilkadziesiąt osobników. Co pewien czas wybuchają krwawe walki o wpływy i władzę pomiędzy współplemieńcami. </p><p>Gurgiem (przywódcą) zostaje członek zwycięskiej strony. </p><p>Olbrzymy charakteryzują się wzrostem w granicach 20–24 stóp. Ich gruba skóra koloru szarego jest odporna na niektóre zaklęcia. Posiadają jak na swój wzrost duże stopy, które są pokryte naturalną podeszwą. Nie są zaliczane do bystrych i inteligentnych. Niewielu zna ludzki język. Dyplomata chcący zyskać przychylność wodza musi składać podarki, które wywołają zainteresowanie plemienia. </p><p>Jedynymi, szerzej znanymi gurgami byli <a href="/w/index.php?title=Karkus&action=edit&redlink=1" class="new" title="Karkus (strona nie istnieje)">Karkus</a>, skłonny do poparcia <a href="/wiki/Zakon_Feniksa" title="Zakon Feniksa">Zakonu Feniksa</a> (posłami Zakonu w tej misji byli <a href="/wiki/Rubeus_Hagrid" title="Rubeus Hagrid">Hagrid</a> i <a href="/wiki/Lista_postaci_drugoplanowych_cyklu_Harry_Potter#Olimpia_Maxime" class="mw-redirect" title="Lista postaci drugoplanowych cyklu Harry Potter">Olimpia Maxime</a> – półolbrzymy). Został jednak obalony i stracony przez jego następcę – <a href="/w/index.php?title=Golgomat&action=edit&redlink=1" class="new" title="Golgomat (strona nie istnieje)">Golgomata</a>. Nowy wódz popierał stronę <a href="/wiki/Lista_postaci_drugoplanowych_cyklu_Harry_Potter#Śmierciożercy" class="mw-redirect" title="Lista postaci drugoplanowych cyklu Harry Potter">śmierciożerców</a>. Dalsze ich losy nie są znane. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Uwagi">Uwagi</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Olbrzym_(istota)&veaction=edit&section=20" title="Edytuj sekcję: Uwagi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Olbrzym_(istota)&action=edit&section=20" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Uwagi"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="do-not-make-smaller refsection refsection-uwagi ll-script ll-script-uwagi"><div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text">ale nie z konsekwentną, ta występowała po wargowych p, b, v, m, jak w rosyjskim <i>ziemla</i>/земля – polskie ziemia, czy naszym <i>kropla</i> (ale <i>kropić</i>) i zachowana jest w reliktach <i>bluzgać, bluszcz, skomleć, pluskać, pluć, dziupla, niemowlę</i>, czy <i>Lublin</i>)</span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Przypisy">Przypisy</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Olbrzym_(istota)&veaction=edit&section=21" title="Edytuj sekcję: Przypisy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Olbrzym_(istota)&action=edit&section=21" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Przypisy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="do-not-make-smaller refsection"><div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book nourl"><a href="/wiki/Zbigniew_Go%C5%82%C4%85b" title="Zbigniew Gołąb"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Zbigniew</span><span class="cite-name-initials" title="Zbigniew" style="display:none">Z.</span> </span><span class="cite-lastname">Gołąb</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Zbigniew</span><span class="cite-name-initials" title="Zbigniew">Z.</span></span></a>, <i>O pochodzeniu Słowian w świetle faktów językowych</i>, <span class="cite-name-full">Maria</span><span class="cite-name-initials" title="Maria" style="display:none">M.</span> <span class="cite-lastname">Wojtyła-Świerzowska</span> (tłum.), Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, 2004, s. 350, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8324205284" title="Specjalna:Książki/8324205284">ISBN <span class="isbn">83-242-0528-4</span></a>, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/0893572314" title="Specjalna:Książki/0893572314">ISBN <span class="isbn">0-89357-231-4</span></a>, <a href="/wiki/Online_Computer_Library_Center" title="Online Computer Library Center">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://worldcat.org/oclc/830631541">830631541</a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.place=Krak%C3%B3w&rft.aufirst=Zbigniew&rft.aulast=Go%C5%82%C4%85b&rft.date=2004&rft.isbn=83-242-0528-4&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=O+pochodzeniu+S%C5%82owian+w+%C5%9Bwietle+fakt%C3%B3w+j%C4%99zykowych&rft.pub=Towarzystwo+Autor%C3%B3w+i+Wydawc%C3%B3w+Prac+Naukowych+%E2%80%9EUniversitas%E2%80%9D&rft_id=info%3Aoclcnum%2F830631541" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="/wiki/J%C3%B3zef_Flawiusz" title="Józef Flawiusz">Józef Flawiusz</a> DDIk5_125</span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text">Kolekcja „La Scala”, Polskie Media Amer.Com, Oxford Educational Sp. z o.o.; <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788374253840" title="Specjalna:Książki/9788374253840">ISBN <span class="isbn">978-83-7425-384-0</span></a></span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text">Wagner – Der Ring des Nibelungen, Symphonieorchester des Bayerischen Rundfunks – Bernard Haitink, EMI Classics 2008</span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book nourl"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Marian B</span><span class="cite-name-initials" title="Marian B" style="display:none">M.B.</span> </span><span class="cite-lastname">Michalik</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Marian B</span><span class="cite-name-initials" title="Marian B">M.B.</span></span>, <span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Jolanta M</span><span class="cite-name-initials" title="Jolanta M" style="display:none">J.M.</span> </span><span class="cite-lastname">Michasiewicz</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Jolanta M</span><span class="cite-name-initials" title="Jolanta M">J.M.</span></span>, <i>Kronika Opery</i>, Warszawa: Wydawnictwo KRONIKA, 1993, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8390033178" title="Specjalna:Książki/8390033178">ISBN <span class="isbn">83-900331-7-8</span></a>, <a href="/wiki/Online_Computer_Library_Center" title="Online Computer Library Center">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://worldcat.org/oclc/69311058">69311058</a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.place=Warszawa&rft.aufirst=Marian+B&rft.aulast=Michalik&rft.date=1993&rft.isbn=83-900331-7-8&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Kronika+Opery&rft.pub=Wydawnictwo+KRONIKA&rft_id=info%3Aoclcnum%2F69311058" style="display:none"> </span>.</cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="/wiki/J%C3%B3zef_Ka%C5%84ski" title="Józef Kański">Józef Kański</a>, „Przewodnik operowy”, <i>Polskie Wydawnictwo Muzyczne S. A.</i>, Kraków 2008; <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788322407219" title="Specjalna:Książki/9788322407219">ISBN <span class="isbn">978-83-224-0721-9</span></a></span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text">Wagner – Der Ring des Nibelungen, Berliner Philharmoniker – Herbert von Karajan, Deutsche Gramophon, 1998</span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text">Wagner – THE GREAT OPERAS FROM THE BAYREUTH FESTIVAL, Decca, 2008</span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bibliografia">Bibliografia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Olbrzym_(istota)&veaction=edit&section=22" title="Edytuj sekcję: Bibliografia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Olbrzym_(istota)&action=edit&section=22" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Bibliografia"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="infobox noprint plainlinks" cellpadding="4" role="presentation"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle; text-align:center; width:30px;"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/21px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="21" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/31px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/42px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span> </td> <td style="line-height:normal; vertical-align:middle; text-align:center; flex:unset;"><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Giants_(mythology)?uselang=pl"><strong>Zobacz multimedia</strong> związane z tematem: <em>Olbrzymy</em></a> </td></tr></tbody></table> <table class="infobox noprint plainlinks" cellpadding="4" role="presentation"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle; text-align:center; width:30px;"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/WiktionaryPl_nodesc.svg/28px-WiktionaryPl_nodesc.svg.png" decoding="async" width="28" height="27" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/WiktionaryPl_nodesc.svg/42px-WiktionaryPl_nodesc.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/WiktionaryPl_nodesc.svg/56px-WiktionaryPl_nodesc.svg.png 2x" data-file-width="122" data-file-height="117" /></span></span> </td> <td style="line-height:normal; vertical-align:middle; text-align:center; flex:unset;"><a href="https://pl.wiktionary.org/wiki/olbrzym" class="extiw" title="wikt:olbrzym"><strong>Zobacz hasło</strong> <em>olbrzym</em> w Wikisłowniku</a> </td></tr></tbody></table> <ul><li>Karol Sabath, <i>Wielkie jajo</i>, w: „<a href="/wiki/Polityka_(tygodnik)" title="Polityka (tygodnik)">Polityka</a>” 17/2000</li> <li><a href="/wiki/W%C5%82adys%C5%82aw_Kopali%C5%84ski" title="Władysław Kopaliński">Władysław Kopaliński</a>, <i>Słownik mitów i tradycji kultury</i>, <a href="/wiki/Pa%C5%84stwowy_Instytut_Wydawniczy" title="Państwowy Instytut Wydawniczy">PIW</a>, Kraków 1997</li> <li>David Colbert, <i>Magiczne światy Harry’ego Pottera</i>, Albatros, Warszawa 2002</li> <li>prof. dr Hans Biedermann, <i>Leksykon symboli</i>, Muza SA, Warszawa 2001</li></ul> <div class="navbox do-not-make-smaller mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r74983602">.mw-parser-output .navbox{border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);margin:auto;text-align:center;padding:3px;margin-top:1em;clear:both}.mw-parser-output table.navbox:not(.pionowy){width:100%}.mw-parser-output .navbox+.navbox{border-top:0;margin-top:0}.mw-parser-output .navbox.pionowy{width:250px;float:right;clear:right;margin:0 0 0.4em 1.4em}.mw-parser-output .navbox.pionowy .before,.mw-parser-output .navbox.pionowy .after{padding:0.5em 0;text-align:center}.mw-parser-output .navbox>.caption,.mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background:#ccf;text-align:center;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox .tnavbar{font-weight:normal;font-size:xx-small;white-space:nowrap;padding:0}.mw-parser-output .navbox>.tnavbar{margin-left:1em;float:left}.mw-parser-output .navbox .below>hr+.tnavbar{margin-left:auto;margin-right:auto}.mw-parser-output .navbox .below>.tnavbar:before{content:"Ten szablon: "}.mw-parser-output .navbox .tnavbar li:after{content:" · "}.mw-parser-output .navbox .tnavbar li:last-child:after{content:none}.mw-parser-output .navbox hr{margin:0.2em 1em}.mw-parser-output .navbox .title{background:#ddf;text-align:center;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content:not(.grupa-szablonów-nawigacyjnych){margin-top:2px;padding:0;font-size:smaller;overflow:auto}.mw-parser-output .navbox .above+div,.mw-parser-output .navbox .above+.navbox-main-content,.mw-parser-output .navbox .below,.mw-parser-output .navbox .title+.grid{margin-top:2px}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below{background:#ddf;text-align:center;margin-left:auto;margin-right:auto}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex{display:flex;flex-direction:row}.mw-parser-output .navbox .flex>.before,.mw-parser-output .navbox .flex>.after{align-self:center;text-align:center}.mw-parser-output .navbox .flex>.navbox-main-content{flex-grow:1}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .before{margin-right:0.5em}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .after{margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navbox .inner-columns,.mw-parser-output .navbox .inner-group,.mw-parser-output .navbox .inner-standard{border-spacing:0;border-collapse:collapse;width:100%}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.opis{text-align:right;vertical-align:middle}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.opis+.spis{border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff);text-align:left}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>td{padding:0;width:100%}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>td:first-child{text-align:center}.mw-parser-output .navbox .inner-standard .inner-standard>tbody>tr>td{text-align:left}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.navbox-odd,.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.navbox-even{padding:0 0.3em}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr+tr>th,.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr+tr>td{border-top:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>th+td{border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns{table-layout:fixed}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td{padding:0;border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff);border-right:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td{vertical-align:top}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr+tr>td{border-top:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th:first-child,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td:first-child{border-left:0}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th:last-child,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td:last-child{border-right:0}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>ul,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>ol,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>dl{text-align:left;column-width:24em}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div+div,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+div,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+table{margin-top:2px}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>.opis,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>.spis{padding:0.1em 1em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-toggle,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div.mw-collapsible>.mw-collapsible-toggle{width:4em;text-align:right;margin-right:0.4em}.mw-parser-output .navbox>.fakebar,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div.mw-collapsible>.fakebar{float:left;width:4em;height:1em}.mw-parser-output .navbox .opis{background:#ddf;padding:0 1em;white-space:nowrap;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox.pionowy .opis{white-space:normal}.mw-parser-output .navbox.pionowy .navbox-even,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .navbox-odd{background:transparent}.mw-parser-output .navbox.pionowy .navbox-odd,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .navbox-even{background:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa)}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+div{background:transparent}.mw-parser-output .navbox p{margin:0;padding:0.3em 0}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:gold}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:silver}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#c96}.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>ul,.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>dl,.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>ol{column-width:24em;text-align:left}.mw-parser-output .navbox ul{list-style:none}.mw-parser-output .navbox .references{background:transparent}.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist dd,.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist dt,.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist li{white-space:normal}.mw-parser-output .navbox .rok{display:inline-block;width:4em;padding-right:0.5em;text-align:right}.mw-parser-output .navbox .navbox-statistics{margin-top:2px;border-top:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);text-align:center;font-size:small}.mw-parser-output .navbox-summary>.title{font-weight:bold;font-size:larger}.mw-parser-output .navbox:not(.grupa-szablonów) .navbox{margin:0;border:0;padding:0}.mw-parser-output .navbox.grupa-szablonów>.grupa-szablonów-nawigacyjnych>.navbox:first-child{margin-top:2px}@media(max-width:800px){.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex>.before,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex>.after{display:none}}.mw-parser-output .navbox .opis img,.mw-parser-output .navbox .opis .flagicon,.mw-parser-output .navbox>.caption>.flagicon,.mw-parser-output .navbox>.caption>.image{display:none}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.caption,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background-color:#3a3c3e}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox .title,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox .opis{background-color:#303234}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:#715f00}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:#5f5f5f}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#764617}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.caption,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background-color:#3a3c3e}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox .title,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox .opis{background-color:#303234}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:#715f00}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:#5f5f5f}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#764617}}</style><ul class="tnavbar noprint plainlinks hlist"><li><a href="/wiki/Szablon:Fantasy" title="Szablon:Fantasy"><span title="Pokaż ten szablon">p</span></a></li><li><a href="/wiki/Dyskusja_szablonu:Fantasy" title="Dyskusja szablonu:Fantasy"><span title="Dyskusja na temat tego szablonu">d</span></a></li><li title="Możesz edytować ten szablon. Użyj przycisku podglądu przed zapisaniem zmian."><a class="external text" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szablon:Fantasy&action=edit">e</a></li></ul><div class="navbox-title caption"><a href="/wiki/Fantasy" title="Fantasy">Fantasy</a></div><div class="mw-collapsible-content"><table class="navbox-main-content inner-standard"><tbody><tr class="a1"><th class="navbox-group opis" scope="row">Podgatunki</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Heroic_fantasy" title="Heroic fantasy">heroic</a></li> <li><a href="/wiki/High_fantasy" title="High fantasy">high</a></li> <li><a href="/wiki/Powie%C5%9B%C4%87_historyczno-fantastyczna" title="Powieść historyczno-fantastyczna">powieść historyczno-fantastyczna</a></li> <li><a href="/wiki/Low_fantasy" title="Low fantasy">low</a></li> <li><a href="/wiki/Magia_i_miecz_(fantasy)" title="Magia i miecz (fantasy)">magia i miecz</a></li> <li><a href="/wiki/Urban_fantasy" title="Urban fantasy">urban</a></li> <li>z elementami <a href="/wiki/Fantastyka_naukowa" title="Fantastyka naukowa">sci-fi</a>: <a href="/wiki/Science_fantasy" title="Science fantasy">science</a>, <a href="/wiki/Opera_kosmiczna" title="Opera kosmiczna">opera kosmiczna</a></li> <li>z elementami <a href="/wiki/Horror" title="Horror">horroru</a>: <a href="/wiki/Dark_fantasy" title="Dark fantasy">dark</a> (<a href="/wiki/Grimdark" title="Grimdark">grimdark</a>), <a href="/wiki/Powie%C5%9B%C4%87_gotycka" title="Powieść gotycka">powieść gotycka</a>, <a href="/wiki/Weird_fiction" title="Weird fiction">weird fiction</a></li> <li>orientalne: <a href="/wiki/Isekai" title="Isekai">isekai</a>, <a href="/wiki/Mah%C5%8D-sh%C5%8Djo" title="Mahō-shōjo">mahō-shōjo</a>, <a href="/wiki/Wuxia" title="Wuxia">wuxia</a>, <a href="/wiki/Xianxia" title="Xianxia">xianxia</a></li></ul> </td></tr><tr class="a2"><th class="navbox-group opis" scope="row">Czasopisma</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Locus_(czasopismo)" title="Locus (czasopismo)">Locus</a></li> <li><a href="/wiki/Weird_Tales" title="Weird Tales">Weird Tales</a></li></ul> </td></tr><tr class="a3"><th class="navbox-group opis" scope="row">Kultura</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Klub_fantastyki" title="Klub fantastyki">klub fantastyki</a></li> <li><a href="/wiki/Inklingowie" title="Inklingowie">inklingowie</a></li> <li><a href="/wiki/Kategoria:Konwenty" title="Kategoria:Konwenty">konwenty</a></li> <li><a href="/wiki/Klub%C3%B3wka" title="Klubówka">klubówka</a></li></ul> </td></tr><tr class="a4"><th class="navbox-group opis" scope="row">Nagrody</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Nagroda_Hugo" title="Nagroda Hugo">Hugo</a></li> <li><a href="/wiki/Nebula" title="Nebula">Nebula</a></li> <li><a href="/wiki/World_Fantasy_Award" title="World Fantasy Award">World Fantasy Award</a></li> <li><a href="/wiki/Nagroda_Locusa" title="Nagroda Locusa">Locus</a></li></ul> </td></tr><tr class="a5"><th class="navbox-group opis" scope="row">Rasy w fantastyce</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Cz%C5%82owiek_w_fantastyce&action=edit&redlink=1" class="new" title="Człowiek w fantastyce (strona nie istnieje)">ludzie</a></li> <li><a href="/wiki/Krasnolud" title="Krasnolud">krasnoludy</a></li> <li><a href="/wiki/Elf_(fantastyka)" title="Elf (fantastyka)">elfy</a></li> <li><a href="/wiki/Hobbit_(rasa)" title="Hobbit (rasa)">hobbity</a></li> <li><a href="/wiki/Ent" title="Ent">entowie</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">olbrzymy</a></li> <li><a href="/wiki/Gnom" title="Gnom">gnomy</a></li> <li><a href="/wiki/Goblin" title="Goblin">gobliny</a></li> <li><a href="/wiki/Gremlin" title="Gremlin">gremliny</a></li> <li><a href="/wiki/Hobgoblin" title="Hobgoblin">hobgobliny</a></li> <li><a href="/wiki/Kobold" title="Kobold">koboldy</a></li> <li><a href="/wiki/Ogr" title="Ogr">ogry</a></li> <li><a href="/wiki/Ork" title="Ork">orkowie</a></li> <li><a href="/wiki/Troll" title="Troll">trolle</a></li> <li><a href="/wiki/Gnoll" title="Gnoll">gnolle</a></li> <li><a href="/wiki/Centaury_(mitologia)" title="Centaury (mitologia)">centaury</a></li> <li><a href="/wiki/Driady" title="Driady">driady</a></li></ul> </td></tr><tr class="a6"><th class="navbox-group opis" scope="row">Stworzenia w fantastyce</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Smok" title="Smok">smoki</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%BBywio%C5%82aki" title="Żywiołaki">żywiołaki</a></li> <li><a href="/wiki/Golem" title="Golem">golemy</a></li> <li><a href="/wiki/Wiwern" title="Wiwern">wiwerny</a></li> <li><a href="/wiki/Mantykora" title="Mantykora">mantykory</a></li> <li><a href="/wiki/Gryf" title="Gryf">gryfy</a></li> <li><a href="/wiki/Demon" title="Demon">demony</a></li> <li><a href="/wiki/D%C5%BCinn" title="Dżinn">dżinny</a></li> <li><a href="/wiki/Nieumarli" title="Nieumarli">nieumarli</a></li> <li><a href="/wiki/Wampir" title="Wampir">wampiry</a></li> <li><a href="/wiki/Wilko%C5%82ak" title="Wilkołak">wilkołaki</a></li></ul> </td></tr><tr class="a7"><th class="navbox-group opis" scope="row">Powiązane tematy</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Alegoria" title="Alegoria">alegoria</a></li> <li><a href="/wiki/Dungeons_%26_Dragons" title="Dungeons & Dragons">Dungeons & Dragons</a></li> <li><a href="/wiki/Epos" title="Epos">epos</a></li> <li><a href="/wiki/Ba%C5%9B%C5%84" title="Baśń">baśń</a></li> <li><a href="/wiki/Bajka" title="Bajka">bajka</a></li> <li><a href="/wiki/Realizm_magiczny" title="Realizm magiczny">realizm magiczny</a></li> <li><a href="/wiki/Mecha" title="Mecha">mecha</a></li> <li><a href="/wiki/Mitologia" title="Mitologia">mitologia</a></li></ul> </td></tr></tbody></table><div class="hlist navbox-below below"> <p><a href="/wiki/Wikiprojekt:Literatura" title="Wikiprojekt:Literatura">Wikiprojekt:Literatura</a> <a href="/wiki/Wikiprojekt:Fantastyka" title="Wikiprojekt:Fantastyka">Wikiprojekt:Fantastyka</a> </p> </div></div></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r74016753">.mw-parser-output #normdaten>div+div{margin-top:0.5em}.mw-parser-output #normdaten>div>div{background:var(--background-color-neutral,#eaecf0);padding:.2em .5em}.mw-parser-output #normdaten ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output #normdaten ul li:first-child{padding-left:.5em;border-left:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1)}</style> <div id="normdaten" class="catlinks"><div class="normdaten-typ-fehlt"><div><a href="/wiki/Kontrola_autorytatywna" title="Kontrola autorytatywna">Kontrola autorytatywna</a> (<span class="description">mityczny humanoidalny gatunek</span>):</div><ul><li><a href="/wiki/Library_of_Congress_Control_Number" title="Library of Congress Control Number">LCCN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://lccn.loc.gov/sh85054843">sh85054843</a></span></li><li><a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">GND</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://d-nb.info/gnd/4178124-7">4178124-7</a></span></li><li><a href="/wiki/Centralna_Biblioteka_Narodowa_we_Florencji" title="Centralna Biblioteka Narodowa we Florencji">BNCF</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://thes.bncf.firenze.sbn.it/termine.php?id=5863">5863</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_Izraela" title="Biblioteka Narodowa Izraela">J9U</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://olduli.nli.org.il/F/?func=find-b&local_base=NLX10&find_code=UID&request=987007529276005171">987007529276005171</a></span></li></ul></div><div class="normdaten-andere"><div><a href="/wiki/Encyklopedia_internetowa" title="Encyklopedia internetowa">Encyklopedie internetowe</a>:</div> <ul><li><a href="/wiki/Encyklopedia_Britannica" title="Encyklopedia Britannica">Britannica</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/topic/giant-mythology">topic/giant-mythology</a></span></li> <li><a href="/wiki/Den_Store_Danske_Encyklop%C3%A6di" title="Den Store Danske Encyklopædi">DSDE</a>: <span class="uid"><a class="external text" href="https://wikidata-externalid-url.toolforge.org/?p=8313&url_prefix=https://lex.dk/&id=k%C3%A6mpe">kæmpe</a></span></li></ul> </div></div></div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Źródło: „<a dir="ltr" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Olbrzym_(istota)&oldid=75306962">https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Olbrzym_(istota)&oldid=75306962</a>”</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Specjalna:Kategorie" title="Specjalna:Kategorie">Kategorie</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Istoty_i_stworzenia_folklorystyczne" title="Kategoria:Istoty i stworzenia folklorystyczne">Istoty i stworzenia folklorystyczne</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Legendy" title="Kategoria:Legendy">Legendy</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Potwory" title="Kategoria:Potwory">Potwory</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Ukryte kategorie: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Uniwersalny_szablon_cytowania_%E2%80%93_brak_strony" title="Kategoria:Uniwersalny szablon cytowania – brak strony">Uniwersalny szablon cytowania – brak strony</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Artyku%C5%82y_z_propozycjami_t%C5%82umacze%C5%84" title="Kategoria:Artykuły z propozycjami tłumaczeń">Artykuły z propozycjami tłumaczeń</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Tę stronę ostatnio edytowano 20 lis 2024, 20:34.</li> <li id="footer-info-copyright">Tekst udostępniany na licencji <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl">Creative Commons: uznanie autorstwa, na tych samych warunkach</a>, z możliwością obowiązywania dodatkowych ograniczeń. Zobacz szczegółowe informacje o <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/pl">warunkach korzystania</a>.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Polityka prywatności</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii">O Wikipedii</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Korzystasz_z_Wikipedii_tylko_na_w%C5%82asn%C4%85_odpowiedzialno%C5%9B%C4%87">Korzystasz z Wikipedii tylko na własną odpowiedzialność</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Powszechne Zasady Postępowania</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Dla deweloperów</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/pl.wikipedia.org">Statystyki</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Oświadczenie o ciasteczkach</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//pl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Olbrzym_(istota)&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Wersja mobilna</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-65496f48b4-bfllw","wgBackendResponseTime":178,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.308","walltime":"0.478","ppvisitednodes":{"value":1231,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":24086,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":752,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":10,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":8,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":16455,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":3,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 370.122 1 -total"," 35.10% 129.919 1 Szablon:Fantasy"," 33.90% 125.486 1 Szablon:Szablon_nawigacyjny"," 20.93% 77.484 1 Szablon:Przypisy"," 15.77% 58.360 2 Szablon:Cytuj"," 14.75% 54.580 1 Szablon:Kontrola_autorytatywna"," 14.10% 52.185 2 Szablon:Link-interwiki"," 8.17% 30.227 1 Szablon:Osobny_artykuł"," 7.39% 27.360 1 Szablon:Dmbox"," 6.01% 22.238 3 Szablon:Ikona"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.172","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":2664619,"limit":52428800},"limitreport-logs":"required = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\nrequired = table#1 {\n}\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-587f7d4878-w6pqw","timestamp":"20241120193506","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Olbrzym (istota)","url":"https:\/\/pl.wikipedia.org\/wiki\/Olbrzym_(istota)","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q3707571","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q3707571","author":{"@type":"Organization","name":"Wsp\u00f3\u0142tw\u00f3rcy projekt\u00f3w Fundacji Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2006-06-28T15:53:30Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/b\/be\/El_coloso.jpg","headline":"olbrzym wyst\u0119puj\u0105cy w mitologii"}</script> </body> </html>