CINXE.COM

Mainiots — Wikipédia

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="fr" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Mainiots — Wikipédia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )frwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy", "wgMonthNames":["","janvier","février","mars","avril","mai","juin","juillet","août","septembre","octobre","novembre","décembre"],"wgRequestId":"5d8900ed-f966-4a27-ade9-904e4d9add2b","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Mainiots","wgTitle":"Mainiots","wgCurRevisionId":221679034,"wgRevisionId":221679034,"wgArticleId":12436591,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Article utilisant une Infobox","Portail:Anthropologie/Articles liés","Portail:Sciences humaines et sociales/Articles liés","Portail:Société/Articles liés","Portail:Maine/Articles liés","Portail:France/Articles liés","Mayenne","Sarthe","Groupe ethnique en France","Gentilé"],"wgPageViewLanguage":"fr","wgPageContentLanguage":"fr","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Mainiots","wgRelevantArticleId":12436591,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable": true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"fr","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"fr"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":30000,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q65154002","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={ "ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.ArchiveLinks","ext.gadget.Wdsearch","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns", "ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fr&amp;modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=fr&amp;modules=startup&amp;only=scripts&amp;raw=1&amp;skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fr&amp;modules=site.styles&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.18"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Mainiots — Wikipédia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//fr.m.wikipedia.org/wiki/Mainiots"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Modifier" href="/w/index.php?title=Mainiots&amp;action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipédia (fr)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//fr.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Mainiots"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Flux Atom de Wikipédia" href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes&amp;feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Mainiots rootpage-Mainiots skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Aller au contenu</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="Menu principal" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu principal" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu principal</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu principal</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">masquer</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigation </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal" title="Accueil général [z]" accesskey="z"><span>Accueil</span></a></li><li id="n-thema" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portail:Accueil"><span>Portails thématiques</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Page_au_hasard" title="Affiche un article au hasard [x]" accesskey="x"><span>Article au hasard</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Contact"><span>Contact</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_sp%C3%A9ciales"><span>Pages spéciales</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-Contribuer" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-Contribuer" > <div class="vector-menu-heading"> Contribuer </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-aboutwp" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Aide:D%C3%A9buter"><span>Débuter sur Wikipédia</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Aide:Accueil" title="Accès à l’aide"><span>Aide</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_de_la_communaut%C3%A9" title="À propos du projet, ce que vous pouvez faire, où trouver les informations"><span>Communauté</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes" title="Liste des modifications récentes sur le wiki [r]" accesskey="r"><span>Modifications récentes</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipédia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fr.svg" style="width: 7.4375em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="l&#039;encyclopédie libre" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fr.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Recherche" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Rechercher sur Wikipédia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Rechercher</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Rechercher sur Wikipédia" aria-label="Rechercher sur Wikipédia" autocapitalize="sentences" title="Rechercher sur Wikipédia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Spécial:Recherche"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Rechercher</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Outils personnels"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Apparence"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Modifier l&#039;apparence de la taille, de la largeur et de la couleur de la police de la page" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Apparence" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Apparence</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&amp;wmf_medium=sidebar&amp;wmf_campaign=fr.wikipedia.org&amp;uselang=fr" class=""><span>Faire un don</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&amp;returnto=Mainiots" title="Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire." class=""><span>Créer un compte</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&amp;returnto=Mainiots" title="Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]" accesskey="o" class=""><span>Se connecter</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Plus d’options" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Outils personnels" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Outils personnels</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu utilisateur" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&amp;wmf_medium=sidebar&amp;wmf_campaign=fr.wikipedia.org&amp;uselang=fr"><span>Faire un don</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&amp;returnto=Mainiots" title="Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Créer un compte</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&amp;returnto=Mainiots" title="Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Se connecter</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pages pour les contributeurs déconnectés <a href="/wiki/Aide:Premiers_pas" aria-label="En savoir plus sur la contribution"><span>en savoir plus</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_contributions" title="Une liste des modifications effectuées depuis cette adresse IP [y]" accesskey="y"><span>Contributions</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_discussions" title="La page de discussion pour les contributions depuis cette adresse IP [n]" accesskey="n"><span>Discussion</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Sommaire" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Sommaire</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">masquer</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Début</div> </a> </li> <li id="toc-Ethnonymie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Ethnonymie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Ethnonymie</span> </div> </a> <ul id="toc-Ethnonymie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Anthropologie_et_ethnologie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Anthropologie_et_ethnologie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Anthropologie et ethnologie</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Anthropologie_et_ethnologie-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Anthropologie et ethnologie</span> </button> <ul id="toc-Anthropologie_et_ethnologie-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Hauts-Mainiots" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Hauts-Mainiots"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>Hauts-Mainiots</span> </div> </a> <ul id="toc-Hauts-Mainiots-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bas-Mainiots" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Bas-Mainiots"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>Bas-Mainiots</span> </div> </a> <ul id="toc-Bas-Mainiots-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Mœurs,_usages_et_coutumes" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Mœurs,_usages_et_coutumes"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Mœurs, usages et coutumes</span> </div> </a> <ul id="toc-Mœurs,_usages_et_coutumes-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Langage" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Langage"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Langage</span> </div> </a> <ul id="toc-Langage-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Alimentation" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Alimentation"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Alimentation</span> </div> </a> <ul id="toc-Alimentation-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Habitat" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Habitat"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Habitat</span> </div> </a> <ul id="toc-Habitat-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Costumes" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Costumes"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Costumes</span> </div> </a> <ul id="toc-Costumes-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Notes_et_références" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Notes_et_références"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Notes et références</span> </div> </a> <ul id="toc-Notes_et_références-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Articles_connexes" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Articles_connexes"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Articles connexes</span> </div> </a> <ul id="toc-Articles_connexes-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Sommaire" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="Table des matières" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Basculer la table des matières" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Basculer la table des matières</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Mainiots</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Cet article n’existe que dans cette langue. Ajouter l’article pour d’autres langues." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-0" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Ajouter des langues</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="uls-after-portlet-link"></span><span class="wb-langlinks-add wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q65154002#sitelinks-wikipedia" title="Ajouter des liens interlangues" class="wbc-editpage">Ajouter des liens</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Espaces de noms"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Mainiots" title="Voir le contenu de la page [c]" accesskey="c"><span>Article</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Discussion:Mainiots" rel="discussion" title="Discussion au sujet de cette page de contenu [t]" accesskey="t"><span>Discussion</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Modifier la variante de langue" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">français</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Affichages"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Mainiots"><span>Lire</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Mainiots&amp;veaction=edit" title="Modifier cette page [v]" accesskey="v"><span>Modifier</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Mainiots&amp;action=edit" title="Modifier le wikicode de cette page [e]" accesskey="e"><span>Modifier le code</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Mainiots&amp;action=history" title="Historique des versions de cette page [h]" accesskey="h"><span>Voir l’historique</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Outils de la page"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Outils" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Outils</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Outils</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">masquer</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Plus d’options" > <div class="vector-menu-heading"> Actions </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Mainiots"><span>Lire</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Mainiots&amp;veaction=edit" title="Modifier cette page [v]" accesskey="v"><span>Modifier</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Mainiots&amp;action=edit" title="Modifier le wikicode de cette page [e]" accesskey="e"><span>Modifier le code</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Mainiots&amp;action=history"><span>Voir l’historique</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Général </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_li%C3%A9es/Mainiots" title="Liste des pages liées qui pointent sur celle-ci [j]" accesskey="j"><span>Pages liées</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Suivi_des_liens/Mainiots" rel="nofollow" title="Liste des modifications récentes des pages appelées par celle-ci [k]" accesskey="k"><span>Suivi des pages liées</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//fr.wikipedia.org/wiki/Aide:Importer_un_fichier" title="Téléverser des fichiers [u]" accesskey="u"><span>Téléverser un fichier</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Mainiots&amp;oldid=221679034" title="Adresse permanente de cette version de cette page"><span>Lien permanent</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Mainiots&amp;action=info" title="Davantage d’informations sur cette page"><span>Informations sur la page</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Citer&amp;page=Mainiots&amp;id=221679034&amp;wpFormIdentifier=titleform" title="Informations sur la manière de citer cette page"><span>Citer cette page</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:UrlShortener&amp;url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FMainiots"><span>Obtenir l'URL raccourcie</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:QrCode&amp;url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FMainiots"><span>Télécharger le code QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Imprimer / exporter </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Livre&amp;bookcmd=book_creator&amp;referer=Mainiots"><span>Créer un livre</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:DownloadAsPdf&amp;page=Mainiots&amp;action=show-download-screen"><span>Télécharger comme PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Mainiots&amp;printable=yes" title="Version imprimable de cette page [p]" accesskey="p"><span>Version imprimable</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Dans d’autres projets </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q65154002" title="Lien vers l’élément dans le dépôt de données connecté [g]" accesskey="g"><span>Élément Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Outils de la page"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Apparence"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Apparence</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">masquer</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Un article de Wikipédia, l&#039;encyclopédie libre.</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="fr" dir="ltr"><div class="bandeau-container metadata homonymie hatnote"><div class="bandeau-cell bandeau-icone" style="display:table-cell;padding-right:0.5em"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Aide:Homonymie" title="Aide:Homonymie"><img alt="Page d’aide sur l’homonymie" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Logo_disambig.svg/20px-Logo_disambig.svg.png" decoding="async" width="20" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Logo_disambig.svg/30px-Logo_disambig.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Logo_disambig.svg/40px-Logo_disambig.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="375" /></a></span></div><div class="bandeau-cell" style="display:table-cell;padding-right:0.5em"> <p>Pour les articles homonymes, voir <a href="/wiki/Mainiot" class="mw-disambig" title="Mainiot">Mainiot</a>. </p> </div></div> <div class="infobox_v3 infobox infobox--frwiki noarchive" style="width:22em"> <div class="entete" style="background-color: #b08261; color: #fff;"> <div>Mainiots</div> </div> <p class="mw-empty-elt"> </p> <table><caption style="background-color:#dec8ab;">Populations importantes par région</caption> <tbody><tr> <th scope="row" style="width:8em;"> <a href="/wiki/Maine_(province)" title="Maine (province)">Maine</a> </th> <td> Environ 800&#160;000<small> (début du <abbr class="abbr" title="21ᵉ siècle"><span class="romain">XXI</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr>&#160;siècle)</small></td> </tr> </tbody></table> <table><caption style="background-color:#dec8ab;">Autres</caption> <tbody><tr> <th scope="row" style="width:5em;"> Régions d’origine </th> <td> <a href="/wiki/Maine_(province)" title="Maine (province)">Maine</a></td> </tr> <tr> <th scope="row" style="width:5em;"> Langues </th> <td> <a href="/wiki/Parler_sarthois" title="Parler sarthois">haut-mainiot</a>, <a href="/wiki/Mayennais" title="Mayennais">bas-mainiot</a>, <a href="/wiki/Fran%C3%A7ais_standard" title="Français standard">français standard</a></td> </tr> <tr> <th scope="row" style="width:5em;"> Religions </th> <td> <a href="/wiki/Catholicisme" title="Catholicisme">Catholicisme</a>, <a href="/wiki/Protestantisme" title="Protestantisme">protestantisme</a></td> </tr> <tr> <th scope="row" style="width:5em;"> Ethnies liées </th> <td> <a href="/wiki/Aulerques_C%C3%A9nomans" title="Aulerques Cénomans">Aulerques Cénomans</a>, <a href="/wiki/Aulerques_Diablintes" title="Aulerques Diablintes">Aulerques Diablintes</a></td> </tr> </tbody></table> <p class="mw-empty-elt"> </p> <p class="navbar bordered noprint" style="border-color:#b08261;"><span class="plainlinks navigation-not-searchable"><a class="external text" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mainiots&amp;action=edit">modifier</a></span> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Mod%C3%A8le:Infobox_Groupe_ethnique" title="Consultez la documentation du modèle"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/12px-Info_Simple.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/18px-Info_Simple.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/24px-Info_Simple.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span></p></div> <p>Les <b>Mainiots</b> sont les habitants du <a href="/wiki/Maine_(province)" title="Maine (province)">Maine</a>, une ancienne <a href="/wiki/Territoires_du_royaume_de_France" title="Territoires du royaume de France">province</a> de <a href="/wiki/Royaume_de_France" title="Royaume de France">France</a> disparue en 1790 qui continue d'exister après cette date en tant que région culturelle. La population mainiote, qui représente une part du <a href="/wiki/Fran%C3%A7ais_(peuple)" title="Français (peuple)">peuple français</a>, est d'environ 800&#160;000&#160;individus au début du <abbr class="abbr" title="21ᵉ siècle"><span class="romain">XXI</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr>&#160;siècle et se divise géographiquement en deux&#160;: les Hauts-Mainiots et les Bas-Mainiots. À la suite de la <a href="/wiki/D%C3%A9cret_de_la_division_de_la_France_en_d%C3%A9partements" title="Décret de la division de la France en départements">création</a> des <a href="/wiki/D%C3%A9partement_fran%C3%A7ais" title="Département français">départements</a>, la plupart des premiers sont devenus <a href="/wiki/Sarthe_(d%C3%A9partement)" title="Sarthe (département)">Sarthois</a> et la plupart des seconds sont devenus <a href="/wiki/Mayenne_(d%C3%A9partement)" title="Mayenne (département)">Mayennais</a>. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ethnonymie">Ethnonymie</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Mainiots&amp;veaction=edit&amp;section=1" title="Modifier la section : Ethnonymie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Mainiots&amp;action=edit&amp;section=1" title="Modifier le code source de la section : Ethnonymie"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Historiquement, les Mainiots sont également connus sous le nom de Manceaux. De par le fait, les Hauts-Mainiots et les Bas-Mainiots sont autrement appelés Hauts-Manceaux<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite_crochet">[</span>1<span class="cite_crochet">]</span></a></sup><sup class="reference cite_virgule">,</sup><sup id="cite_ref-Lepelletier_1861_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-Lepelletier_1861-2"><span class="cite_crochet">[</span>2<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> et Bas-Manceaux<sup id="cite_ref-France_pittoresque_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-France_pittoresque-3"><span class="cite_crochet">[</span>3<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Par ailleurs, Manceaux est aussi le nom des habitants du <a href="/wiki/Le_Mans" title="Le Mans">Mans</a><sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite_crochet">[</span>4<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, qui est la capitale historique du <a href="/wiki/Maine_(province)" title="Maine (province)">Maine</a>. De plus, il ne faut pas confondre les habitants du Maine français avec ceux du <a href="/wiki/Maine_(%C3%89tats-Unis)" title="Maine (États-Unis)">Maine américain</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Anthropologie_et_ethnologie">Anthropologie et ethnologie</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Mainiots&amp;veaction=edit&amp;section=2" title="Modifier la section : Anthropologie et ethnologie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Mainiots&amp;action=edit&amp;section=2" title="Modifier le code source de la section : Anthropologie et ethnologie"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Le Maine était jadis habité par les <a href="/wiki/Aulerques_C%C3%A9nomans" title="Aulerques Cénomans">Aulerques Cénomans</a> et les <a href="/wiki/Aulerques_Diablintes" title="Aulerques Diablintes">Aulerques Diablintes</a>. La population mainiote passe sous <a href="/wiki/Souverainet%C3%A9" title="Souveraineté">souveraineté</a> française en 1481<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite_crochet">[</span>5<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. À la fin du <abbr class="abbr" title="18ᵉ siècle"><span class="romain">XVIII</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr>&#160;siècle, un certain nombre de Mainiots ont rejoint les insurgés royalistes appelés les <a href="/wiki/Chouans" title="Chouans">Chouans</a><sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite_crochet">[</span>6<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Au <abbr class="abbr" title="19ᵉ siècle"><span class="romain">XIX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr>&#160;siècle, selon <a href="/wiki/Almire-Ren%C3%A9-Jacques_Lepelletier" title="Almire-René-Jacques Lepelletier">Almire Lepelletier</a>, l'étude sérieuse et comparative du caractère des habitants des <a href="/wiki/Anciennes_provinces_de_France" class="mw-redirect" title="Anciennes provinces de France">anciennes provinces de France</a>, autorise à placer les Mainiots en première ligne&#160;; surtout au point de vue du courage, de l'énergie, de la constance à défendre leurs <a href="/wiki/Droit_fran%C3%A7ais" title="Droit français">droits</a>&#160;; de l'amour du travail, de l'ordre et de l'indépendance&#160;; de l'esprit d'économie, de conduite et de prévoyance pour l'avenir&#160;; de l'attachement à leurs croyances, à leurs opinions et à leurs habitudes&#160;; enfin, de leur respect de la <a href="/wiki/Religion_en_France" title="Religion en France">religion</a>, des <a href="/wiki/Loi_en_France" class="mw-redirect" title="Loi en France">lois</a> et de l'autorité légitime<sup id="cite_ref-Lepelletier_1861_2-1" class="reference"><a href="#cite_note-Lepelletier_1861-2"><span class="cite_crochet">[</span>2<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Aussi, l'esprit d'ordre, d'économie et de prévoyance, les rend quelquefois intéressés et parcimonieux, presque jusqu'à l'avarice. L'attachement à leurs habitudes et leur défiance de la nouveauté, les placent dans une opposition manifeste au progrès et ne leur permettent d'accepter que tardivement les améliorations même les moins contestables<sup id="cite_ref-Lepelletier_1861_2-2" class="reference"><a href="#cite_note-Lepelletier_1861-2"><span class="cite_crochet">[</span>2<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Hauts-Mainiots">Hauts-Mainiots</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Mainiots&amp;veaction=edit&amp;section=3" title="Modifier la section : Hauts-Mainiots" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Mainiots&amp;action=edit&amp;section=3" title="Modifier le code source de la section : Hauts-Mainiots"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Au début du <abbr class="abbr" title="19ᵉ siècle"><span class="romain">XIX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr>&#160;siècle, d'après <a href="/wiki/Louis-Marie_Auvray" title="Louis-Marie Auvray">Louis-Marie Auvray</a>, les Sarthois sont laborieux, un peu intéressés, lents, routiniers et ennemis des nouveautés comme toutes les populations <a href="/wiki/Agriculture" title="Agriculture">agricoles</a> qui ne doivent leur existence et leur aisance qu'au travail assidu et monotone de la terre, surtout quand la culture s'y fait comme dans la <a href="/wiki/Sarthe_(d%C3%A9partement)" title="Sarthe (département)">Sarthe</a>, en grande partie non pas avec la <a href="/wiki/Charrue" title="Charrue">charrue</a>, mais à la <a href="/wiki/B%C3%AAche" title="Bêche">bêche</a> et au <a href="/wiki/Croc_(outil)" class="mw-redirect" title="Croc (outil)">croc</a>, travail lent et pénible<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite_crochet">[</span>7<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>En possession d'un sol fécond, les habitants du <a href="/wiki/Haut-Maine" title="Haut-Maine">Haut-Maine</a> sont en général plutôt <a href="/wiki/Agriculteur" title="Agriculteur">agriculteurs</a> que véritablement industriels et commerçants en 1861. À cette époque, on trouve spécialement chez eux une indifférence ordinaire et même un éloignement pour les gens de leur région, ainsi qu'un empressement obséquieux et souvent irréfléchi pour les étrangers<sup id="cite_ref-Lepelletier_1861_2-3" class="reference"><a href="#cite_note-Lepelletier_1861-2"><span class="cite_crochet">[</span>2<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Contresens qui force les <a href="/wiki/Peuple_autochtone" title="Peuple autochtone">autochtones</a> à s'expatrier et à chercher fortune ailleurs, tandis qu'il attire et fixe les étrangers. Sous la double et continuelle alternative de cette «&#160;exportation des naturels&#160;» et de cette «&#160;importation des étrangers&#160;», la population du Haut-Maine devient mobile et flottante en 1861, à tel point que l'observateur attentif, de retour au <a href="/wiki/Le_Mans" title="Le Mans">Mans</a> par exemple, après douze à quinze ans d'absence, y trouve la moitié des habitants qui lui sont absolument inconnus<sup id="cite_ref-Lepelletier_1861_2-4" class="reference"><a href="#cite_note-Lepelletier_1861-2"><span class="cite_crochet">[</span>2<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Quant à cette «&#160;finesse astucieuse&#160;» que l'habitant du Haut-Maine aurait empruntée de ses proches voisins les <a href="/wiki/Normandie" title="Normandie">Normands</a> et dont on l'a gratifié, <abbr class="abbr" title="Monsieur">M.</abbr> Lepelletier la croit beaucoup plus apparente que réelle, surtout en la comparant à celle de ses voisins. Toutefois, si le Haut-Mainiot n'est que «&#160;finasseur&#160;» et donc pas littéralement fin, il se montre du moins assez rusé dans les transactions au <abbr class="abbr" title="19ᵉ siècle"><span class="romain">XIX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr>&#160;siècle, il est difficile à séduire et à tromper, surtout par les gens de sa région<sup id="cite_ref-Lepelletier_1861_2-5" class="reference"><a href="#cite_note-Lepelletier_1861-2"><span class="cite_crochet">[</span>2<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Ainsi, quand il fait un marché, sans blesser essentiellement les règles de la droiture, il procède un peu comme l'enfant avisé, qui faisant échange avec un camarade moins malin que lui, ne lâche son objet qu'après avoir pris possession de l'autre et même, en le cédant, voudrait bien pouvoir en retenir quelque chose. C'est presque toujours dans les plus petits magasins qu'il fait ses emplettes à cette époque, espérant obtenir les mêmes objets avec moins d'argent, d'un industriel qui fait moins de frais d'étalage<sup id="cite_ref-Lepelletier_1861_2-6" class="reference"><a href="#cite_note-Lepelletier_1861-2"><span class="cite_crochet">[</span>2<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Concernant les mœurs et la bonne conduite, les populations du Haut-Maine offrent au <abbr class="abbr" title="19ᵉ siècle"><span class="romain">XIX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr>&#160;siècle assez de modestie pour ne pas revendiquer un prix de sagesse<sup id="cite_ref-Lepelletier_1861_2-7" class="reference"><a href="#cite_note-Lepelletier_1861-2"><span class="cite_crochet">[</span>2<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Un autre auteur (qui est apparemment <a href="/wiki/Paul_Scarron" title="Paul Scarron">Paul Scarron</a>) fait le descriptif suivant&#160;: le peuple du Haut-Maine est «&#160;rouge d'opinion&#160;»&#160;; mais poli, prévenant&#160;; il vous donne vos titres, vous salue même avec affectation&#160;; est indulgent pour vos vices, vos prétentions et vos travers&#160;; il est corrompu de mœurs, se laisse séduire facilement par les nouveautés&#160;; les <a href="/wiki/Classe_sociale" title="Classe sociale">hautes classes</a> sont légitimistes, parce-que c'est de bon goût, etc<sup id="cite_ref-Lepelletier_1861_2-8" class="reference"><a href="#cite_note-Lepelletier_1861-2"><span class="cite_crochet">[</span>2<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Pour <abbr class="abbr" title="Monsieur">M.</abbr> Lepelletier, ce descriptif concerne une partie de la population composée d'escrocs, de hâbleurs, de vagabonds et autres <a href="/wiki/Robert_Macaire" title="Robert Macaire">Roberts Macaires</a>, que l'auteur paraît avoir observés, suivis et étudiés d'une manière exclusive<sup id="cite_ref-Lepelletier_1861_2-9" class="reference"><a href="#cite_note-Lepelletier_1861-2"><span class="cite_crochet">[</span>2<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Bas-Mainiots">Bas-Mainiots</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Mainiots&amp;veaction=edit&amp;section=4" title="Modifier la section : Bas-Mainiots" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Mainiots&amp;action=edit&amp;section=4" title="Modifier le code source de la section : Bas-Mainiots"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Dans la première moitié du <abbr class="abbr" title="19ᵉ siècle"><span class="romain">XIX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr>&#160;siècle, les habitants de la partie du département de la <a href="/wiki/Mayenne_(d%C3%A9partement)" title="Mayenne (département)">Mayenne</a> qui dépendait de l'ancienne <a href="/wiki/Maine_(province)" title="Maine (province)">province du Maine</a>, ont conservé un caractère et des mœurs auxquels la solitude et l'isolement ont imprimé une physionomie particulière, que <abbr class="abbr" title="Monsieur">M.</abbr> <a href="/wiki/Jacques_Duchemin_des_Cepeaux" title="Jacques Duchemin des Cepeaux">Duchemin-Descepeaux</a> a étudié<sup id="cite_ref-France_pittoresque_3-1" class="reference"><a href="#cite_note-France_pittoresque-3"><span class="cite_crochet">[</span>3<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Dans le <a href="/wiki/Bas-Maine" title="Bas-Maine">Bas-Maine</a>, dit-il, les maisons des <a href="/wiki/Cultivateur_(m%C3%A9tier)" title="Cultivateur (métier)">cultivateurs</a> sont disséminées dans les champs, au milieu des haies épaisses qui environnent et séparent les propriétés. Aussi, excepté les jours des grands travaux, le temps des foins et de la <a href="/wiki/Moisson_(agriculture)" title="Moisson (agriculture)">moisson</a>, chaque <a href="/wiki/M%C3%A9nage" title="Ménage">ménage</a> reste isolé. Le <a href="/wiki/Paysan" title="Paysan">paysan</a> qui est père de famille, entouré de sa femme, de ses enfants, de ses <a href="/wiki/Domesticit%C3%A9" title="Domesticité">domestiques</a> et de ses troupeaux, dirige tout à sa volonté sans avoir à craindre la critique ou la curiosité du voisinage. Sa ferme lui fournit d'ailleurs à peu près tout ce qui est nécessaire à la vie, il ne va presque rien chercher au dehors, il a le grain que produit son champ, les légumes de son jardin, le cidre de ses pommiers. Il nourrit des vaches, des cochons, des poules, qui lui fournissent le lait, le beurre, le lard, les œufs. Sa femme et ses filles <a href="/wiki/Filage_textile" title="Filage textile">filent</a>, pour ses vêtements, la laine de ses brebis et le lin qu'il a recueilli<sup id="cite_ref-France_pittoresque_3-2" class="reference"><a href="#cite_note-France_pittoresque-3"><span class="cite_crochet">[</span>3<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Vivant ainsi presque toujours seul, n'ayant point avec les autres hommes de ces relations journalières qui modifient et adoucissent le caractère, le paysan bas-mainiot montre dans toutes ses manières une véritable «&#160;sauvagerie&#160;». Il tient obstinément à ses usages et prend d'avance en aversion tout ce qui est inusité. Son premier abord ne prévient pas en sa faveur, mais il ne faut pas croire que ces habitudes d'une existence isolée et indépendante aient endurci son cœur<sup id="cite_ref-France_pittoresque_3-3" class="reference"><a href="#cite_note-France_pittoresque-3"><span class="cite_crochet">[</span>3<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Il est soumis à de vives croyances religieuses et si sa piété dégénère parfois en <a href="/wiki/Superstition" title="Superstition">superstition</a>, il faut reconnaitre aussi qu'elle se manifeste plus fréquemment par la charité&#160;; il est par ailleurs bienfaisant et hospitalier<sup id="cite_ref-France_pittoresque_3-4" class="reference"><a href="#cite_note-France_pittoresque-3"><span class="cite_crochet">[</span>3<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Les bourgs et les villages sont exclusivement habités par des <a href="/wiki/Classe_ouvri%C3%A8re" title="Classe ouvrière">ouvriers</a> ou des <a href="/wiki/Marchand_(commerce)" title="Marchand (commerce)">marchands</a>, qui n'ont ni les mœurs, ni les usages, ni le costume des paysans&#160;; ces derniers s'allient même rarement avec eux. Avant la <a href="/wiki/R%C3%A9volution_fran%C3%A7aise" title="Révolution française">Révolution</a> surtout, les <a href="/wiki/Laboureur" title="Laboureur">laboureurs</a> auraient cru en quelque sorte déroger à la règle s'ils avaient pris une femme hors de leur <a href="/wiki/Classe_sociale" title="Classe sociale">classe</a><sup id="cite_ref-France_pittoresque_3-5" class="reference"><a href="#cite_note-France_pittoresque-3"><span class="cite_crochet">[</span>3<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>La manière de vivre de ces paysans est rude et laborieuse au <abbr class="abbr" title="19ᵉ siècle"><span class="romain">XIX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr>&#160;siècle et leurs mœurs sont sévères. Les relations de travail entre les deux sexes n'engendrent point ces abus et ce relâchement qu'on remarque ailleurs, mais les femmes y sont tenues dans une infériorité qui rend souvent leur condition difficile<sup id="cite_ref-France_pittoresque_3-6" class="reference"><a href="#cite_note-France_pittoresque-3"><span class="cite_crochet">[</span>3<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. La femme d'un maître-fermier ne se croit pas le droit de donner des ordres aux garçons laboureurs, pas même à ses fils quand ils sont sortis de l'enfance. Si elle devient veuve, bien rarement elle reste à la tête des affaires, ou elle se remarie, ou encore elle quitte sa ferme, à moins qu'un de ses enfants ne soit d'âge à prendre la direction des travaux du dehors<sup id="cite_ref-France_pittoresque_3-7" class="reference"><a href="#cite_note-France_pittoresque-3"><span class="cite_crochet">[</span>3<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Ainsi, dans toutes les habitudes de la vie, les femmes ne tiennent qu'une place subordonnée à cette époque&#160;; durant le repas, elles ne prennent point place à table à côté des hommes, excepté dans les jours où elles partagent leurs fatigues, comme au temps de la moisson, ou bien dans les occasions solennelles, les jours de noces, de baptême, etc. Mais d'ordinaire, elles mangent debout ou assises dans un coin à l'écart, s'interrompant sans cesse pour servir les hommes<sup id="cite_ref-France_pittoresque_3-8" class="reference"><a href="#cite_note-France_pittoresque-3"><span class="cite_crochet">[</span>3<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Jusque dans les soins que le jeune homme rend à sa fiancée, on voit un protecteur plutôt qu'un amant soumis et, dans les fêtes, les autres jeunes gens ne dansent avec sa prétendue qu'après lui en avoir demandé la permission. Le matin de la <a href="/wiki/Mariage_en_France" title="Mariage en France">noce</a>, quand accompagné de son père, il va au lever du soleil chercher la mariée, il la trouve toujours dans ses habits de travail, occupée des soins de tous les jours et alors elle va faire sa toilette pour ensuite suivre son prétendu<sup id="cite_ref-France_pittoresque_3-9" class="reference"><a href="#cite_note-France_pittoresque-3"><span class="cite_crochet">[</span>3<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. La noce se célèbre toujours à l'endroit ou l'homme établit son ménage. Les femmes des paysans du <abbr class="abbr" title="19ᵉ siècle"><span class="romain">XIX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr>&#160;siècle, vivant ainsi dans une grande dépendance et ne sortant jamais du cercle de leurs occupations casanières, contractent une sorte de sauvagerie et de timidité qu'elles ne cherchent même pas à surmonter. Selon <abbr class="abbr" title="Monsieur">M.</abbr> Duchemin-Descepeaux, elles sont cependant bonnes, douces, charitables, intelligentes et, dans les <a href="/wiki/Guerre_civile" title="Guerre civile">guerres civiles</a> qui ont désolé le département, elles ont souvent fait preuve de courage, de dévouement et de vertu<sup id="cite_ref-France_pittoresque_3-10" class="reference"><a href="#cite_note-France_pittoresque-3"><span class="cite_crochet">[</span>3<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Les habitants du Bas-Maine, moins communément favorisés sous le rapport des qualités fondamentales et naturelles du sol en général, sont moins agriculteurs qu'industriels et commerçants en 1861. Presque toujours artisans de leur fortune, ils sont habitués dès l'enfance aux conditions du travail, de l'ordre et de l'économie&#160;; leur caractère devient positif et sérieux. Leurs goûts sont sages et bornés&#160;; leur prévoyance de l'avenir est très naturelle, quelquefois même exagérée<sup id="cite_ref-Lepelletier_1861_2-10" class="reference"><a href="#cite_note-Lepelletier_1861-2"><span class="cite_crochet">[</span>2<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. C'est alors qu'ils craignent d'exciter l'envie, qu'ils abaissent le chiffre de leur véritable richesse et redoutent surtout de la voir se dissiper en vaines prodigalités&#160;; c'est alors qu'ils deviennent quelquefois, par un entraînement regrettable mais facile à comprendre, égoïstes, intéressés et «&#160;lésiniers&#160;». Toutefois, ces défauts ne s'établissent chez les habitants du Bas-Maine que pour une minorité bien faible<sup id="cite_ref-Lepelletier_1861_2-11" class="reference"><a href="#cite_note-Lepelletier_1861-2"><span class="cite_crochet">[</span>2<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Au <abbr class="abbr" title="19ᵉ siècle"><span class="romain">XIX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr>&#160;siècle, dans plusieurs localités contiguës à la <a href="/wiki/Bretagne" title="Bretagne">Bretagne</a>, un certain nombre d'habitants s'abandonnent quelquefois par ennui ou par entraînement dans les lieux publics à l'abus des liqueurs fortes, du vin, etc., sachant que cela a aussi été observé dans les environs de <a href="/wiki/Craon_(Mayenne)" title="Craon (Mayenne)">Craon</a>, de <a href="/wiki/Loiron" title="Loiron">Loiron</a> et d'<a href="/wiki/Ern%C3%A9e" title="Ernée">Ernée</a><sup id="cite_ref-Lepelletier_1861_2-12" class="reference"><a href="#cite_note-Lepelletier_1861-2"><span class="cite_crochet">[</span>2<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Concernant les relations avec les personnes étrangères à la région, le Bas-Maine offre des dispositions opposées à celles du Haut-Maine. Ainsi, à <a href="/wiki/Laval_(Mayenne)" title="Laval (Mayenne)">Laval</a> par exemple, on leur fait un premier accueil en général froid, cérémonieux, peu sympathique et, par une habitude contraire à celle qu'on observe au Mans, ces étrangers n'y sont pas acceptés sans examen<sup id="cite_ref-Lepelletier_1861_2-13" class="reference"><a href="#cite_note-Lepelletier_1861-2"><span class="cite_crochet">[</span>2<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Dans le Bas-Maine, en particulier les cultivateurs et les fermiers, sont en général estimables et considérés, surtout en raison de leur existence patriarcale, de leur attachement à leurs maîtres et aux <a href="/wiki/M%C3%A9tairie_(colonat_paritaire)" class="mw-redirect" title="Métairie (colonat paritaire)">métairies</a> qu'ils exploitent quelquefois de temps immémorial&#160;; de leur charitable et généreuse hospitalité pour les <a href="/wiki/Pauvret%C3%A9_en_France" title="Pauvreté en France">pauvres</a>, les infirmes et autres malheureux&#160;; aussi forment-ils une <a href="/wiki/Caste" title="Caste">caste</a> particulière avec ses prétentions et son esprit de corps<sup id="cite_ref-Lepelletier_1861_2-14" class="reference"><a href="#cite_note-Lepelletier_1861-2"><span class="cite_crochet">[</span>2<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>&#160;; aussi ne les voit-on que bien rarement contracter, avec les artisans des bourgs, ces alliances exceptionnelles de famille, dans lesquelles ils croient ordinairement se compromettre et déchoir. On ne remarque point entre eux ces inimitiés et ces divisions qui, chez les autres industriels, naissent de l'envie, de la jalousie et des rivalités&#160;; ils sont au contraire affectueux et bienveillants les uns pour les autres<sup id="cite_ref-Lepelletier_1861_2-15" class="reference"><a href="#cite_note-Lepelletier_1861-2"><span class="cite_crochet">[</span>2<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Ainsi, le grand <a href="/wiki/M%C3%A9tayage" title="Métayage">métayer</a> fait comme bon service réciproque, les principaux labours de la petite <a href="/wiki/Closerie" title="Closerie">closerie</a> et le «&#160;petit closier&#160;» paie en journées à la grande métairie, ce travail dont l'échange avantageux pour tous entretient des relations zélées et cordiales entre ces divers agriculteurs. Aux sentiments d'humanité, de bienfaisance, qu'ils pratiquent journellement en conséquence de leur nature et sans doute aussi de cet axiome chrétien&#160;: «&#160;Dieu fait payer trois fois l'aumône qu'on refuse&#160;», les habitants du Bas-Maine joignent encore en 1861 l'attachement dévoué, sincère au pays, à la religion et au gouvernement légitime<sup id="cite_ref-Lepelletier_1861_2-16" class="reference"><a href="#cite_note-Lepelletier_1861-2"><span class="cite_crochet">[</span>2<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Mœurs,_usages_et_coutumes"><span id="M.C5.93urs.2C_usages_et_coutumes"></span>Mœurs, usages et coutumes</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Mainiots&amp;veaction=edit&amp;section=5" title="Modifier la section : Mœurs, usages et coutumes" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Mainiots&amp;action=edit&amp;section=5" title="Modifier le code source de la section : Mœurs, usages et coutumes"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Les différences dans le caractère des Mainiots, entre le Haut-Maine et le Bas-Maine, se retrouvent en partie dans les coutumes, les usages et les mœurs. Toutefois, ces différences sont en général moins essentielles et moins nombreuses<sup id="cite_ref-Lepelletier_1861_2-17" class="reference"><a href="#cite_note-Lepelletier_1861-2"><span class="cite_crochet">[</span>2<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Quoi qu'il en soit, ces mœurs, usages et coutumes concernent&#160;: la religion, les mariages, les noces, les festins, les veillées et autres soirées, les «&#160;jours gras&#160;», le premier jour de l'an, le jour des morts, la fanaison, la dernière gerbe, le tir de la cible, la course du coq (combats de vitesse) et des spectacles divers<sup id="cite_ref-Lepelletier_1861_2-18" class="reference"><a href="#cite_note-Lepelletier_1861-2"><span class="cite_crochet">[</span>2<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Langage">Langage</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Mainiots&amp;veaction=edit&amp;section=6" title="Modifier la section : Langage" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Mainiots&amp;action=edit&amp;section=6" title="Modifier le code source de la section : Langage"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Articles détaillés&#160;: <a href="/wiki/Mayennais" title="Mayennais">Mayennais</a> et <a href="/wiki/Parler_sarthois" title="Parler sarthois">Parler sarthois</a>.</div></div> <p>Au <a href="/wiki/Moyen_%C3%82ge" title="Moyen Âge">Moyen Âge</a>, les habitants du Maine avaient un <a href="/wiki/Idiome" title="Idiome">idiome</a> particulier avec des modifications spéciales dans le <a href="/wiki/Haut-Maine" title="Haut-Maine">Haut-Maine</a>, le <a href="/wiki/Bas-Maine" title="Bas-Maine">Bas-Maine</a> et même dans les différentes localités de ces deux territoires, dans les campagnes et même dans les villes&#160;; chez les artisans, les serviteurs, etc. Pour Almire Lepelletier, ce langage n'était pas un patois régulier, encore moins un idiome primitif, mais une dérivation plus ou moins altérée du <a href="/wiki/Latin" title="Latin">latin</a> que, pendant une domination de cinq siècles consécutifs, les <a href="/wiki/Romains" class="mw-redirect" title="Romains">Romains</a> avaient naturellement importée&#160;; dérivation dont <abbr class="abbr" title="Monsieur">M.</abbr> Lepelletier croit d'ailleurs avoir fourni la preuve par les rapprochements étymologiques d'un grand nombre d'expressions propres aux Mainiots et dont la majeure partie se trouve encore usitée chez eux en 1861<sup id="cite_ref-Lepelletier_1861_2-19" class="reference"><a href="#cite_note-Lepelletier_1861-2"><span class="cite_crochet">[</span>2<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Ces locutions sont en général très significatives, souvent même pittoresques. D'autre part, l'<a href="/wiki/Accents_r%C3%A9gionaux_en_France" title="Accents régionaux en France">accent commun</a> des Mainiots est lent, monotone, soporifique et traînant, il ne leur permet guère de voyager incognito dans les autres parties de la France au <abbr class="abbr" title="19ᵉ siècle"><span class="romain">XIX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr>&#160;siècle. Du reste, le langage des habitants du Maine est rempli de ces <a href="/wiki/%C3%89pith%C3%A8te" title="Épithète">épithètes</a> plus ou moins significatives, plus ou moins burlesques, auxquelles on donne le titre de <a href="/wiki/Sobriquet" title="Sobriquet">sobriquets</a>, quelquefois ils naissent du besoin de décrire un homme par un seul mot, rien n'est plus commun dans les corps d'ouvriers, chez les domestiques et les paysans du Maine au <abbr class="abbr" title="19ᵉ siècle"><span class="romain">XIX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr>&#160;siècle<sup id="cite_ref-Lepelletier_1861_2-20" class="reference"><a href="#cite_note-Lepelletier_1861-2"><span class="cite_crochet">[</span>2<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Vers 1835, les paysans du Maine prononcent la <a href="/wiki/Diphtongue" title="Diphtongue">diphtongue</a> [au] d'une manière lourde, en serrant les dents. Ils font sonner durement les finales muettes, qu'ils articulent comme [ent] et prononcent les [e] ouverts en ouvrant extraordinairement la bouche<sup id="cite_ref-France_pittoresque_3-11" class="reference"><a href="#cite_note-France_pittoresque-3"><span class="cite_crochet">[</span>3<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Alimentation">Alimentation</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Mainiots&amp;veaction=edit&amp;section=7" title="Modifier la section : Alimentation" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Mainiots&amp;action=edit&amp;section=7" title="Modifier le code source de la section : Alimentation"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Le <a href="/wiki/R%C3%A9gime_alimentaire" title="Régime alimentaire">régime alimentaire</a> n'était pas, en général, bien confortable dans la province et cela particulièrement chez les artisans et chez les agriculteurs. Un pain fait avec de l'orge, du seigle et quelquefois un peu de froment de basse qualité, mal confectionné et mal cuit, en formait la base. Le régime incluait aussi des soupes, des légumes, des pommes de terre, du fromage, du beurre salé, des fruits, etc.&#160;; du cidre ou un petit <a href="/wiki/Viticulture_en_France" title="Viticulture en France">vin du cru</a> pour boisson, en complétaient ordinairement l'ensemble. Chez les gros fermiers, on trouvait en plus, au saloir, un morceau de lard pour le dimanche et les <a href="/wiki/F%C3%AAtes_et_jours_f%C3%A9ri%C3%A9s_en_France" title="Fêtes et jours fériés en France">jours fériés</a><sup id="cite_ref-Lepelletier_1861_2-21" class="reference"><a href="#cite_note-Lepelletier_1861-2"><span class="cite_crochet">[</span>2<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Le <a href="/wiki/Haut-Maine" title="Haut-Maine">Haut-Maine</a>, plus riche en céréales, en légumes, etc., se trouvait en général mieux nourri. Aux fêtes patronales, aux noces, aux principales cérémonies, on ne manquait jamais d'y voir figurer sur la table la traditionnelle «&#160;millée&#160;», une espèce de bouillie faite avec du millet, du lait et sur laquelle on apercevait, dans les grandes occasions, quelques traces légères de cassonade<sup id="cite_ref-Lepelletier_1861_2-22" class="reference"><a href="#cite_note-Lepelletier_1861-2"><span class="cite_crochet">[</span>2<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Le <a href="/wiki/Bas-Maine" title="Bas-Maine">Bas-Maine</a>, plus chichement repu, n'en présentait pas moins aussi dans les circonstances importantes son mets privilégié&#160;: la fameuse <a href="/wiki/Galette_de_bl%C3%A9_noir" class="mw-redirect" title="Galette de blé noir">galette au blé noir</a>, dernière expression des festins du pays<sup id="cite_ref-Lepelletier_1861_2-23" class="reference"><a href="#cite_note-Lepelletier_1861-2"><span class="cite_crochet">[</span>2<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Habitat">Habitat</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Mainiots&amp;veaction=edit&amp;section=8" title="Modifier la section : Habitat" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Mainiots&amp;action=edit&amp;section=8" title="Modifier le code source de la section : Habitat"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Il suffit d'examiner, en 1861, presque toutes les maisons des anciens quartiers des vieilles cités du Maine, pour comprendre ce qu'elles offraient d'insalubre et de peu confortable plus anciennement. Elles sont ordinairement étroites, humides, froides, souvent privées d'air et de lumière<sup id="cite_ref-Lepelletier_1861_2-24" class="reference"><a href="#cite_note-Lepelletier_1861-2"><span class="cite_crochet">[</span>2<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Elles auraient exposé leurs habitants à des maladies bien plus fréquentes, si la force de leur constitution et l'activité de leur genre de vie n'étaient pas devenues pour eux des préservatifs essentiels. Mais c'est surtout dans les habitations rurales que se rencontraient, en quelque sorte réunis, tous les genres d'insalubrité pour les hommes et pour les animaux et cela particulièrement au bord des rivières, des étangs, des marais, etc<sup id="cite_ref-Lepelletier_1861_2-25" class="reference"><a href="#cite_note-Lepelletier_1861-2"><span class="cite_crochet">[</span>2<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Costumes">Costumes</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Mainiots&amp;veaction=edit&amp;section=9" title="Modifier la section : Costumes" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Mainiots&amp;action=edit&amp;section=9" title="Modifier le code source de la section : Costumes"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:France_pittoresque-Costumes_de_la_Mayenne.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/68/France_pittoresque-Costumes_de_la_Mayenne.jpg/220px-France_pittoresque-Costumes_de_la_Mayenne.jpg" decoding="async" width="220" height="194" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/68/France_pittoresque-Costumes_de_la_Mayenne.jpg/330px-France_pittoresque-Costumes_de_la_Mayenne.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/68/France_pittoresque-Costumes_de_la_Mayenne.jpg/440px-France_pittoresque-Costumes_de_la_Mayenne.jpg 2x" data-file-width="809" data-file-height="712" /></a><figcaption>Costumes de la Mayenne, dessin de 1835.</figcaption></figure> <p>Le costume des Mainiots était encore assez original et uniforme dans la première phase des <a href="/wiki/%C3%89poque_moderne" title="Époque moderne">temps modernes</a>. Néanmoins, depuis la Révolution française (dans le <a href="/wiki/Haut-Maine" title="Haut-Maine">Haut-Maine</a> surtout), il s'est modifié et diversifié de manière à ne plus offrir un type nettement caractérisé en 1861<sup id="cite_ref-Lepelletier_1861_2-26" class="reference"><a href="#cite_note-Lepelletier_1861-2"><span class="cite_crochet">[</span>2<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Chez les habitants de la campagne, où ce type n'a pas entièrement disparu à cette époque, on observe pour les hommes&#160;: des cheveux taillés en rond, à la hauteur du collet&#160;; un chapeau rond, à forme basse et à larges bords. Pour la petite tenue&#160;: une blouse presque toujours bleue, quelquefois grise, plus ou moins brodée en fils de couleur au collet et aux manches&#160;; autrefois on la portait d'une longueur excessive, en 1861 elle est raccourcie d'une manière tout au plus décente. Pour la tenue de cérémonie&#160;: des vêtements en étoffes du pays où le bleu domine encore et qui se façonnent tantôt en gilet rond, veste longue&#160;; tantôt — pour les grands jours et chez les vieillards surtout — en habit large, carré, garni d'énormes boutons. Dans les jours de travail&#160;: des gros sabots en bois de noyer, etc. Pour les jours de fête&#160;: des souliers ferrés. D'autre part, quelques fermiers, plusieurs domestiques même, ont élevé les prétentions de la chaussure jusqu'au luxe onéreux des bottes en 1861<sup id="cite_ref-Lepelletier_1861_2-27" class="reference"><a href="#cite_note-Lepelletier_1861-2"><span class="cite_crochet">[</span>2<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Pour les femmes, les cheveux étaient relevés en arrière en formant une saillie lisse, bien peignée, qu'on nommait chignon&#160;; le tout recouvert d'un serre-tête noir ou blanc, par-dessus lequel se plaçait une coiffe particulière, plus ou moins grande&#160;; variant du reste pour la forme, la décoration, les ornements, suivant la fortune et, plus souvent encore, suivant les contrées. Le corsage, la robe, le tablier à bavette, faits de tissus plus ou moins simples, dont le plus luxueux était celui d'«&#160;incarnat&#160;», sans doute ainsi nommé de sa teinte complétement rouge. Des sabots façonnés, des bas ordinairement bleus, des souliers larges et un peu grossiers, formaient l'ensemble du costume<sup id="cite_ref-Lepelletier_1861_2-28" class="reference"><a href="#cite_note-Lepelletier_1861-2"><span class="cite_crochet">[</span>2<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Pour le <a href="/wiki/Bas-Maine" title="Bas-Maine">Bas-Maine</a>, on trouvait dans la mise ordinaire quelque chose de plus caractéristique et de plus original encore. Ainsi, pour les hommes, des cheveux longs flottants jusque sur les épaules&#160;; un chapeau à forme ronde, basse, à très larges bords non relevés&#160;; des culottes courtes, des guêtres en toile, à boutons ou bien à ligatures&#160;; une veste large, longue, à basques entièrement garnies de deux énormes poches latérales&#160;: partie de l'habillement qui se trouvait alors tellement identifiée aux hommes de cette contrée, qu'en style vulgaire du pays on les désigna sous le nom de «&#160;Bas-vestiers&#160;». Dans une partie de cette région, ils se couvraient d'une espèce de «&#160;surtout&#160;» en peau de chèvre ornée de ses poils. Pour les femmes&#160;: coiffes nommées bonnettes, variant pour la forme et les ornements&#160;; juste-au-corps, jupon court, fichu à pointes et sans plis, tombant plus ou moins bas en arrière et se trouvant enfermé, par devant, dans la bavette assez vaste du tablier<sup id="cite_ref-Lepelletier_1861_2-29" class="reference"><a href="#cite_note-Lepelletier_1861-2"><span class="cite_crochet">[</span>2<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Dans le Haut-Maine comme dans le Bas-Maine, les costumes n'offrent déjà plus rien de bien original en 1861. Dans les villes, dans celles d'un ordre secondaire surtout, en voulant suivre avec prétention les <a href="/wiki/Mode_au_XIXe_si%C3%A8cle" title="Mode au XIXe siècle">modes</a> <a href="/wiki/Paris" title="Paris">parisiennes</a>, on les exagère et on les travestit souvent. On le voit par la manière d'y porter les manches pagodes, le chapeau sans visière, la <a href="/wiki/Crinoline" title="Crinoline">crinoline</a>, etc. Les artisans, les simples ouvriers et les domestiques non travestis sous une livrée, sont couverts du chapeau de soie, vêtus de l'habit et du pantalon en drap noir. Ils ont absolument le costume du riche bourgeois ou du grand seigneur et ne se feront bientôt plus reconnaître qu'à la manière de le porter<sup id="cite_ref-Lepelletier_1861_2-30" class="reference"><a href="#cite_note-Lepelletier_1861-2"><span class="cite_crochet">[</span>2<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Dans les campagnes, les fermières cossues et même quelquefois les servantes dites «&#160;piaffeuses&#160;», ont la coiffe ou le bonnet plus ou moins orné de rubans, fleurs, dentelles, etc., le juste-au-corps bordé de velours, avec la robe de soie, de drap fin, etc., suivant la saison. Les hommes, tondus à la <a href="/wiki/Titus_(empereur_romain)" title="Titus (empereur romain)">Titus</a>, portent le <a href="/wiki/Haut-de-forme" title="Haut-de-forme">chapeau haute forme</a>, remplaçant le chapeau traditionnel du Bas-Maine et de la <a href="/wiki/Costume_breton" title="Costume breton">Bretagne</a>. Ils portent aussi le vaste pantalon au lieu de la culotte courte et des guêtres, ainsi que l'habit étriqué et la blouse écourtée à la place de l'ancienne blouse, du gilet rond et de la veste longue<sup id="cite_ref-Lepelletier_1861_2-31" class="reference"><a href="#cite_note-Lepelletier_1861-2"><span class="cite_crochet">[</span>2<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Notes_et_références"><span id="Notes_et_r.C3.A9f.C3.A9rences"></span>Notes et références</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Mainiots&amp;veaction=edit&amp;section=10" title="Modifier la section : Notes et références" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Mainiots&amp;action=edit&amp;section=10" title="Modifier le code source de la section : Notes et références"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="references-small decimal" style=""><div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a> </span><span class="reference-text">J. B. Guyard de la Fosse, <i>Histoire des seigneurs de Mayenne</i>, le Mans, 1850.</span> </li> <li id="cite_note-Lepelletier_1861-2"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-Lepelletier_1861_2-0">a</a> <a href="#cite_ref-Lepelletier_1861_2-1">b</a> <a href="#cite_ref-Lepelletier_1861_2-2">c</a> <a href="#cite_ref-Lepelletier_1861_2-3">d</a> <a href="#cite_ref-Lepelletier_1861_2-4">e</a> <a href="#cite_ref-Lepelletier_1861_2-5">f</a> <a href="#cite_ref-Lepelletier_1861_2-6">g</a> <a href="#cite_ref-Lepelletier_1861_2-7">h</a> <a href="#cite_ref-Lepelletier_1861_2-8">i</a> <a href="#cite_ref-Lepelletier_1861_2-9">j</a> <a href="#cite_ref-Lepelletier_1861_2-10">k</a> <a href="#cite_ref-Lepelletier_1861_2-11">l</a> <a href="#cite_ref-Lepelletier_1861_2-12">m</a> <a href="#cite_ref-Lepelletier_1861_2-13">n</a> <a href="#cite_ref-Lepelletier_1861_2-14">o</a> <a href="#cite_ref-Lepelletier_1861_2-15">p</a> <a href="#cite_ref-Lepelletier_1861_2-16">q</a> <a href="#cite_ref-Lepelletier_1861_2-17">r</a> <a href="#cite_ref-Lepelletier_1861_2-18">s</a> <a href="#cite_ref-Lepelletier_1861_2-19">t</a> <a href="#cite_ref-Lepelletier_1861_2-20">u</a> <a href="#cite_ref-Lepelletier_1861_2-21">v</a> <a href="#cite_ref-Lepelletier_1861_2-22">w</a> <a href="#cite_ref-Lepelletier_1861_2-23">x</a> <a href="#cite_ref-Lepelletier_1861_2-24">y</a> <a href="#cite_ref-Lepelletier_1861_2-25">z</a> <a href="#cite_ref-Lepelletier_1861_2-26">aa</a> <a href="#cite_ref-Lepelletier_1861_2-27">ab</a> <a href="#cite_ref-Lepelletier_1861_2-28">ac</a> <a href="#cite_ref-Lepelletier_1861_2-29">ad</a> <a href="#cite_ref-Lepelletier_1861_2-30">ae</a> et <a href="#cite_ref-Lepelletier_1861_2-31">af</a></sup> </span><span class="reference-text"><a href="/wiki/Almire-Ren%C3%A9-Jacques_Lepelletier" title="Almire-René-Jacques Lepelletier">Almire Lepelletier de la Sarthe</a>, <i>Histoire complète de la Province du Maine</i>, tome 2, Paris, <a href="/wiki/Victor_Palm%C3%A9" title="Victor Palmé">Victor Palmé</a>, 1861.</span> </li> <li id="cite_note-France_pittoresque-3"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-France_pittoresque_3-0">a</a> <a href="#cite_ref-France_pittoresque_3-1">b</a> <a href="#cite_ref-France_pittoresque_3-2">c</a> <a href="#cite_ref-France_pittoresque_3-3">d</a> <a href="#cite_ref-France_pittoresque_3-4">e</a> <a href="#cite_ref-France_pittoresque_3-5">f</a> <a href="#cite_ref-France_pittoresque_3-6">g</a> <a href="#cite_ref-France_pittoresque_3-7">h</a> <a href="#cite_ref-France_pittoresque_3-8">i</a> <a href="#cite_ref-France_pittoresque_3-9">j</a> <a href="#cite_ref-France_pittoresque_3-10">k</a> et <a href="#cite_ref-France_pittoresque_3-11">l</a></sup> </span><span class="reference-text"><a href="/wiki/Abel_Hugo" title="Abel Hugo">Abel Hugo</a>, <i>France pittoresque, ou description pittoresque, topographique et statistique des départements et colonies de la France</i>, Paris, Delloye, 1835.</span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.habitants.fr/le-mans">Le Mans (72000)</a> sur <i>habitants.fr</i></span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a> </span><span class="reference-text">Pesche et Desportes, <i>Biographie et bibliographie du Maine et du département de la Sarthe</i>, Paris, 1828.</span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a> </span><span class="reference-text">Roger Dupuy, <i>Les Chouans</i>, Paris, Hachette Littérature, coll. «&#160;La Vie Quotidienne&#160;», 1997.</span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a> </span><span class="reference-text"><a href="/wiki/Louis-Marie_Auvray" title="Louis-Marie Auvray">Louis-Marie Auvray</a>, <i>Statistique du département de la Sarthe</i>, Paris, an X.</span> </li> </ol></div> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Articles_connexes">Articles connexes</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Mainiots&amp;veaction=edit&amp;section=11" title="Modifier la section : Articles connexes" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Mainiots&amp;action=edit&amp;section=11" title="Modifier le code source de la section : Articles connexes"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/D%C3%A9mographie_de_la_Mayenne" title="Démographie de la Mayenne">Démographie de la Mayenne</a></li> <li><a href="/wiki/D%C3%A9mographie_de_la_Sarthe" title="Démographie de la Sarthe">Démographie de la Sarthe</a></li></ul> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r194021218">.mw-parser-output .autres-projets>.titre{text-align:center;margin:0.2em 0}.mw-parser-output .autres-projets>ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .autres-projets>ul>li{list-style:none;margin:0.2em 0;text-indent:0;padding-left:24px;min-height:20px;text-align:left;display:block}.mw-parser-output .autres-projets>ul>li>a{font-style:italic}@media(max-width:720px){.mw-parser-output .autres-projets{float:none}}</style><div class="autres-projets boite-grise boite-a-droite noprint js-interprojets"> <p class="titre">Sur les autres projets Wikimedia&#160;:</p> <ul class="noarchive plainlinks"> <li class="wiktionary"><a href="https://fr.wiktionary.org/wiki/Mainiots" class="extiw" title="wikt:Mainiots">Mainiots</a>, <span class="nowrap">sur le <span class="project">Wiktionnaire</span></span></li> </ul> </div> <div class="navbox-container" style="clear:both;"> <table class="navbox collapsible noprint autocollapse" style=""> <tbody><tr><th class="navbox-title" colspan="2" style=""><div style="float:left; width:6em; text-align:left"><div class="noprint plainlinks nowrap tnavbar" style="padding:0; font-size:xx-small; color:var(--color-emphasized, #000000);"><a href="/wiki/Mod%C3%A8le:Palette_Ethnies_et_peuples_de_France" title="Modèle:Palette Ethnies et peuples de France"><abbr class="abbr" title="Voir ce modèle.">v</abbr></a>&#160;· <a class="external text" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mod%C3%A8le:Palette_Ethnies_et_peuples_de_France&amp;action=edit"><abbr class="abbr" title="Modifier ce modèle. Merci de prévisualiser avant de sauvegarder.">m</abbr></a></div></div><div style="font-size:110%"><a href="/wiki/Ethnie" title="Ethnie">Ethnies</a>, <a href="/wiki/Peuple" title="Peuple">peuples</a> et autres groupes d'habitants de <a href="/wiki/France_m%C3%A9tropolitaine" title="France métropolitaine">France métropolitaine</a></div></th> </tr> <tr> <td class="navbox-list" style="" colspan="2"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Alsaciens" title="Alsaciens">Alsaciens</a></li> <li><a href="/wiki/Angevins" title="Angevins">Angevins</a></li> <li><a href="/wiki/Angoumoisins" title="Angoumoisins">Angoumoisins</a></li> <li><a href="/wiki/Art%C3%A9siens" title="Artésiens">Artésiens</a></li> <li><a href="/wiki/Aunis#Habitants" title="Aunis">Aunisiens</a></li> <li><a href="/wiki/Auvergnats" title="Auvergnats">Auvergnats</a></li> <li><a href="/wiki/Aveyronnais" title="Aveyronnais">Aveyronnais</a></li> <li><a href="/wiki/Basques" title="Basques">Basques</a></li> <li><a href="/wiki/B%C3%A9arnais_(habitants)" title="Béarnais (habitants)">Béarnais</a></li> <li><a href="/wiki/Beaucerons" title="Beaucerons">Beaucerons</a></li> <li><a href="/wiki/Berrichons" title="Berrichons">Berrichons</a></li> <li><a href="/wiki/Bigourdans" title="Bigourdans">Bigourdans</a></li> <li><a href="/wiki/Bourbonnais_(habitants)" title="Bourbonnais (habitants)">Bourbonnais</a></li> <li><a href="/wiki/Bourguignons_(habitants)" title="Bourguignons (habitants)">Bourguignons</a></li> <li><a href="/wiki/Bretons" title="Bretons">Bretons</a></li> <li><a href="/wiki/Camarguais" title="Camarguais">Camarguais</a></li> <li><a href="/wiki/Champenois_(habitants)" title="Champenois (habitants)">Champenois</a></li> <li><a href="/wiki/Corses" title="Corses">Corses</a></li> <li><a href="/wiki/Dauphinois_(habitants)" title="Dauphinois (habitants)">Dauphinois</a></li> <li><a href="/wiki/Flamands_de_France" title="Flamands de France">Flamands</a></li> <li><a href="/wiki/For%C3%A9ziens" title="Foréziens">Foréziens</a></li> <li><a href="/wiki/Francs-Comtois" title="Francs-Comtois">Francs-Comtois</a></li> <li><a href="/wiki/Gascons" title="Gascons">Gascons</a> (dont <a href="/wiki/Landais_(habitants)" title="Landais (habitants)">Landais</a>)</li> <li><a href="/wiki/Histoire_des_Juifs_en_France" title="Histoire des Juifs en France">Juifs</a></li> <li><a href="/wiki/Languedociens" title="Languedociens">Languedociens</a></li> <li><a href="/wiki/Limousins" title="Limousins">Limousins</a></li> <li><a href="/wiki/Lorrains" title="Lorrains">Lorrains</a></li> <li><a href="/wiki/Diaspora_maghr%C3%A9bine" class="mw-redirect" title="Diaspora maghrébine">Maghrébins</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Mainiots</a></li> <li><a href="/wiki/Nivernais_(habitants)" title="Nivernais (habitants)">Nivernais</a></li> <li><a href="/wiki/Noirs_de_France" title="Noirs de France">Noirs</a></li> <li><a href="/wiki/Normands" title="Normands">Normands</a></li> <li><a href="/wiki/Occitans" title="Occitans">Occitans</a></li> <li><a href="/wiki/Parisiens" title="Parisiens">Parisiens</a></li> <li><a href="/wiki/Percherons" title="Percherons">Percherons</a></li> <li><a href="/wiki/P%C3%A9rigourdins" title="Périgourdins">Périgourdins</a></li> <li><a href="/wiki/Picards" title="Picards">Picards</a></li> <li><a href="/wiki/Pieds-noirs" title="Pieds-noirs">Pieds-noirs</a></li> <li><a href="/wiki/Poitevins" title="Poitevins">Poitevins</a> (dont <a href="/wiki/Vend%C3%A9ens" title="Vendéens">Vendéens</a>)</li> <li><a href="/wiki/Proven%C3%A7aux" title="Provençaux">Provençaux</a></li> <li><a href="/wiki/Roms_en_France" title="Roms en France">Roms</a></li> <li><a href="/wiki/Nord-Catalans" title="Nord-Catalans">Roussillonnais</a></li> <li><a href="/wiki/Saintongeais_(habitants)" title="Saintongeais (habitants)">Saintongeais</a></li> <li><a href="/wiki/Savoyards" title="Savoyards">Savoyards</a></li> <li><a href="/wiki/Solognots" title="Solognots">Solognots</a></li> <li><a href="/wiki/Tourangeaux" title="Tourangeaux">Tourangeaux</a></li> <li><a href="/wiki/Y%C3%A9niches" title="Yéniches">Yéniches</a></li></ul> </div></td> </tr> </tbody></table> </div> <ul id="bandeau-portail" class="bandeau-portail"><li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:Anthropologie" title="Portail de l’anthropologie"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/09/P_human_body.svg/24px-P_human_body.svg.png" decoding="async" width="24" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/09/P_human_body.svg/35px-P_human_body.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/09/P_human_body.svg/47px-P_human_body.svg.png 2x" data-file-width="387" data-file-height="393" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:Anthropologie" title="Portail:Anthropologie">Portail de l’anthropologie</a></span> </span></li> <li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:Maine" title="Portail du Maine"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Blason_du_Maine.svg/22px-Blason_du_Maine.svg.png" decoding="async" width="22" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Blason_du_Maine.svg/33px-Blason_du_Maine.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Blason_du_Maine.svg/44px-Blason_du_Maine.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="660" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:Maine" title="Portail:Maine">Portail du Maine</a></span> </span></li> </ul> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐api‐ext.eqiad.canary‐6bf4d57d9b‐jjmh5 Cached time: 20250208093036 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [show‐toc] CPU time usage: 0.256 seconds Real time usage: 0.362 seconds Preprocessor visited node count: 3952/1000000 Post‐expand include size: 34374/2097152 bytes Template argument size: 6456/2097152 bytes Highest expansion depth: 18/100 Expensive parser function count: 0/500 Unstrip recursion depth: 0/20 Unstrip post‐expand size: 16422/5000000 bytes Lua time usage: 0.034/10.000 seconds Lua memory usage: 1743132/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 1/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 286.218 1 -total 24.19% 69.240 1 Modèle:Infobox_Groupe_ethnique 19.33% 55.313 1 Modèle:Portail 16.43% 47.039 1 Modèle:Homon 14.86% 42.524 1 Modèle:Méta_bandeau_de_note 14.13% 40.454 1 Modèle:Méta_bandeau 11.75% 33.624 1 Modèle:Autres_projets 9.31% 26.653 38 Modèle:Infobox_V3/Tableau_Ligne_mixte 8.54% 24.454 1 Modèle:Catégorisation_badges 7.11% 20.340 1 Modèle:Palette --> <!-- Saved in parser cache with key frwiki:pcache:12436591:|#|:idhash:canonical and timestamp 20250208093036 and revision id 221679034. Rendering was triggered because: api-parse --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&amp;type=1x1&amp;usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Ce document provient de «&#160;<a dir="ltr" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mainiots&amp;oldid=221679034">https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mainiots&amp;oldid=221679034</a>&#160;».</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Accueil" title="Catégorie:Accueil">Catégories</a> : <ul><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Mayenne" title="Catégorie:Mayenne">Mayenne</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Sarthe" title="Catégorie:Sarthe">Sarthe</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Groupe_ethnique_en_France" title="Catégorie:Groupe ethnique en France">Groupe ethnique en France</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Gentil%C3%A9" title="Catégorie:Gentilé">Gentilé</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Catégories cachées : <ul><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_utilisant_une_Infobox" title="Catégorie:Article utilisant une Infobox">Article utilisant une Infobox</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Anthropologie/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Anthropologie/Articles liés">Portail:Anthropologie/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Sciences_humaines_et_sociales/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Sciences humaines et sociales/Articles liés">Portail:Sciences humaines et sociales/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Soci%C3%A9t%C3%A9/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Société/Articles liés">Portail:Société/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Maine/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Maine/Articles liés">Portail:Maine/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:France/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:France/Articles liés">Portail:France/Articles liés</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> La dernière modification de cette page a été faite le 1 janvier 2025 à 04:55.</li> <li id="footer-info-copyright"><span style="white-space: normal"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citation_et_r%C3%A9utilisation_du_contenu_de_Wikip%C3%A9dia" title="Wikipédia:Citation et réutilisation du contenu de Wikipédia">Droit d'auteur</a>&#160;: les textes sont disponibles sous <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr">licence Creative Commons attribution, partage dans les mêmes conditions</a>&#160;; d’autres conditions peuvent s’appliquer. Voyez les <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/fr">conditions d’utilisation</a> pour plus de détails, ainsi que les <a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Cr%C3%A9dits_graphiques" title="Wikipédia:Crédits graphiques">crédits graphiques</a>. En cas de réutilisation des textes de cette page, voyez <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Citer/Mainiots" title="Spécial:Citer/Mainiots">comment citer les auteurs et mentionner la licence</a>.<br /> Wikipedia® est une marque déposée de la <a rel="nofollow" class="external text" href="https://wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, organisation de bienfaisance régie par le paragraphe <a href="/wiki/501c" title="501c">501(c)(3)</a> du code fiscal des États-Unis.</span><br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/fr">Politique de confidentialité</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:%C3%80_propos_de_Wikip%C3%A9dia">À propos de Wikipédia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Avertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux">Avertissements</a></li> <li id="footer-places-contact"><a href="//fr.wikipedia.org/wiki/Wikipédia:Contact">Contact</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Code de conduite</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Développeurs</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/fr.wikipedia.org">Statistiques</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Déclaration sur les témoins (cookies)</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//fr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Mainiots&amp;mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Version mobile</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29"><img src="/static/images/footer/wikimedia.svg" width="25" height="25" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></picture></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" lang="en" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Rechercher</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Rechercher sur Wikipédia"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Spécial:Recherche"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Rechercher</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="Sommaire" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Basculer la table des matières" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Basculer la table des matières</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">Mainiots</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>Ajouter des langues</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>Ajouter un sujet</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="mw-portlet mw-portlet-dock-bottom emptyPortlet" id="p-dock-bottom"> <ul> </ul> </div> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-6455b7c8bf-p7vpq","wgBackendResponseTime":153,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.256","walltime":"0.362","ppvisitednodes":{"value":3952,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":34374,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":6456,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":18,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":16422,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 286.218 1 -total"," 24.19% 69.240 1 Modèle:Infobox_Groupe_ethnique"," 19.33% 55.313 1 Modèle:Portail"," 16.43% 47.039 1 Modèle:Homon"," 14.86% 42.524 1 Modèle:Méta_bandeau_de_note"," 14.13% 40.454 1 Modèle:Méta_bandeau"," 11.75% 33.624 1 Modèle:Autres_projets"," 9.31% 26.653 38 Modèle:Infobox_V3/Tableau_Ligne_mixte"," 8.54% 24.454 1 Modèle:Catégorisation_badges"," 7.11% 20.340 1 Modèle:Palette"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.034","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":1743132,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-api-ext.eqiad.canary-6bf4d57d9b-jjmh5","timestamp":"20250208093036","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Mainiots","url":"https:\/\/fr.wikipedia.org\/wiki\/Mainiots","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q65154002","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q65154002","author":{"@type":"Organization","name":"Contributeurs aux projets Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Fondation Wikimedia, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2019-03-15T15:18:30Z","dateModified":"2025-01-01T03:55:35Z"}</script> </body> </html>

Pages: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10