CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="pl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Joga – Wikipedia, wolna encyklopedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )plwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","styczeń","luty","marzec","kwiecień","maj","czerwiec","lipiec","sierpień","wrzesień","październik","listopad","grudzień"],"wgRequestId":"91a75462-7106-4af4-9035-3c86f909caa4","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Joga","wgTitle":"Joga","wgCurRevisionId":73725465,"wgRevisionId":73725465,"wgArticleId":56926,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Szablon cytuj stronę – autorzy do sprawdzenia","Szablon cytowania książki – brak numeru strony","Joga","Emocje i motywacja","Ćwiczenia fizyczne","Medytacja"],"wgPageViewLanguage":"pl","wgPageContentLanguage":"pl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Joga","wgRelevantArticleId":56926,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia", "wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":1}}},"wgStableRevisionId":73725465,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"pl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"pl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":30000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q9350","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false, "wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.wikiflex":"ready","ext.gadget.infobox":"ready","ext.gadget.hlist":"ready","ext.gadget.darkmode-overrides":"ready","ext.gadget.small-references":"ready","ext.gadget.citation-access-info":"ready","ext.gadget.sprawdz-problemy-szablony":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements", "mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.ll-script-loader","ext.gadget.veKeepParameters","ext.gadget.szablon-galeria","ext.gadget.NavFrame","ext.gadget.citoid-overrides","ext.gadget.maps","ext.gadget.padlock-indicators","ext.gadget.interwiki-langlist","ext.gadget.edit-summaries","ext.gadget.edit-first-section","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.map-toggler","ext.gadget.narrowFootnoteColumns","ext.gadget.WDsearch","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints", "ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.cite.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=pl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.gadget.citation-access-info%2Cdarkmode-overrides%2Chlist%2Cinfobox%2Csmall-references%2Csprawdz-problemy-szablony%2Cwikiflex&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/Kailash_Nath_Temple_Murugesh_palaya_Bangalore.JPG/1200px-Kailash_Nath_Temple_Murugesh_palaya_Bangalore.JPG"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="866"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/Kailash_Nath_Temple_Murugesh_palaya_Bangalore.JPG/800px-Kailash_Nath_Temple_Murugesh_palaya_Bangalore.JPG"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="578"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/Kailash_Nath_Temple_Murugesh_palaya_Bangalore.JPG/640px-Kailash_Nath_Temple_Murugesh_palaya_Bangalore.JPG"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="462"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Joga – Wikipedia, wolna encyklopedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//pl.m.wikipedia.org/wiki/Joga"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Edytuj" href="/w/index.php?title=Joga&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (pl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//pl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Joga"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Kanał Atom Wikipedii" href="/w/index.php?title=Specjalna:Ostatnie_zmiany&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Joga rootpage-Joga skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Przejdź do zawartości</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu główne" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu główne</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu główne</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Nawigacja </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" title="Przejdź na stronę główną [z]" accesskey="z"><span>Strona główna</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Losowa_strona" title="Załaduj losową stronę [x]" accesskey="x"><span>Losuj artykuł</span></a></li><li id="n-Kategorie" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portal:Kategorie_G%C5%82%C3%B3wne"><span>Kategorie artykułów</span></a></li><li id="n-Featured-articles" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Wyr%C3%B3%C5%BCniona_zawarto%C5%9B%C4%87_Wikipedii"><span>Najlepsze artykuły</span></a></li><li id="n-FAQ" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:FAQ"><span>Częste pytania (FAQ)</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-zmiany" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-zmiany" > <div class="vector-menu-heading"> Dla czytelników </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-czytelnicy" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii"><span>O Wikipedii</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Kontakt_z_wikipedystami"><span>Kontakt</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-edytorzy" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-edytorzy" > <div class="vector-menu-heading"> Dla wikipedystów </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-pierwsze-kroki" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki"><span>Pierwsze kroki</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Portal_wikipedyst%C3%B3w" title="O projekcie – co możesz zrobić, gdzie możesz znaleźć informacje"><span>Portal wikipedystów</span></a></li><li id="n-Noticeboard" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tablica_og%C5%82osze%C5%84"><span>Ogłoszenia</span></a></li><li id="n-Guidelines" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Zasady"><span>Zasady</span></a></li><li id="n-helppage-name" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Spis_tre%C5%9Bci"><span>Pomoc</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Ostatnie_zmiany" title="Lista ostatnich zmian w Wikipedii. [r]" accesskey="r"><span>Ostatnie zmiany</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="wolna encyklopedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-pl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Specjalna:Szukaj" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Szukaj</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Przeszukaj Wikipedię" aria-label="Przeszukaj Wikipedię" autocapitalize="sentences" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Specjalna:Szukaj"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Szukaj</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Narzędzia osobiste"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Zmień rozmiar czcionki, szerokość oraz kolorystykę strony" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Wygląd" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Wygląd</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&uselang=pl" class=""><span>Wspomóż Wikipedię</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Joga" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe." class=""><span>Utwórz konto</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Joga" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o" class=""><span>Zaloguj się</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Więcej opcji" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia osobiste" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia osobiste</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu użytkownika" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&uselang=pl"><span>Wspomóż Wikipedię</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Joga" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Utwórz konto</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Joga" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Zaloguj się</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Strony dla anonimowych edytorów <a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki" aria-label="Dowiedz się więcej na temat edytowania"><span>dowiedz się więcej</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:M%C3%B3j_wk%C5%82ad" title="Lista edycji wykonanych z tego adresu IP [y]" accesskey="y"><span>Edycje</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Moja_dyskusja" title="Dyskusja użytkownika dla tego adresu IP [n]" accesskey="n"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Spis treści" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Spis treści</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ukryj</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Początek</div> </a> </li> <li id="toc-Definicja" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Definicja"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Definicja</span> </div> </a> <ul id="toc-Definicja-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Historia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Historia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Historia</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Historia-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Historia</span> </button> <ul id="toc-Historia-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Geneza" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Geneza"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>Geneza</span> </div> </a> <ul id="toc-Geneza-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Okres_wedyjski" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Okres_wedyjski"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>Okres wedyjski</span> </div> </a> <ul id="toc-Okres_wedyjski-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Okres_przedklasyczny" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Okres_przedklasyczny"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3</span> <span>Okres przedklasyczny</span> </div> </a> <ul id="toc-Okres_przedklasyczny-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Upaniszady" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Upaniszady"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3.1</span> <span>Upaniszady</span> </div> </a> <ul id="toc-Upaniszady-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bhagawadgita" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Bhagawadgita"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3.2</span> <span>Bhagawadgita</span> </div> </a> <ul id="toc-Bhagawadgita-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Joga_klasyczna" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Joga_klasyczna"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.4</span> <span>Joga klasyczna</span> </div> </a> <ul id="toc-Joga_klasyczna-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Joga_postklasyczna" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Joga_postklasyczna"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.5</span> <span>Joga postklasyczna</span> </div> </a> <ul id="toc-Joga_postklasyczna-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Doktryna" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Doktryna"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Doktryna</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Doktryna-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Doktryna</span> </button> <ul id="toc-Doktryna-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Praktyka" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Praktyka"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Praktyka</span> </div> </a> <ul id="toc-Praktyka-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Joga_we_współczesnym_świecie_zachodnim" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Joga_we_współczesnym_świecie_zachodnim"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>Joga we współczesnym świecie zachodnim</span> </div> </a> <ul id="toc-Joga_we_współczesnym_świecie_zachodnim-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Przypisy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Przypisy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Przypisy</span> </div> </a> <ul id="toc-Przypisy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bibliografia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Bibliografia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Bibliografia</span> </div> </a> <ul id="toc-Bibliografia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Spis treści" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Przełącz stan spisu treści" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Przełącz stan spisu treści</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Joga</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Przejdź do artykułu w innym języku. Treść dostępna w 129 językach" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-129" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">129 języków</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Joga" title="Joga – afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Joga" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Yoga" title="Yoga – szwajcarski niemiecki" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Yoga" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="szwajcarski niemiecki" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%8A%D9%88%D8%AC%D8%A7" title="يوجا – arabski" lang="ar" hreflang="ar" data-title="يوجا" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="arabski" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Yoga" title="Yoga – aragoński" lang="an" hreflang="an" data-title="Yoga" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="aragoński" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hyw mw-list-item"><a href="https://hyw.wikipedia.org/wiki/%D4%B5%D5%B8%D5%AF%D5%A1" title="Եոկա – Western Armenian" lang="hyw" hreflang="hyw" data-title="Եոկա" data-language-autonym="Արեւմտահայերէն" data-language-local-name="Western Armenian" class="interlanguage-link-target"><span>Արեւմտահայերէն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AF%E0%A7%8B%E0%A6%97%E0%A6%BE%E0%A6%B8%E0%A6%A8" title="যোগাসন – asamski" lang="as" hreflang="as" data-title="যোগাসন" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="asamski" class="interlanguage-link-target"><span>অসমীয়া</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Yoga" title="Yoga – asturyjski" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Yoga" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="asturyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-awa mw-list-item"><a href="https://awa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AF%E0%A5%8B%E0%A4%97" title="योग – awadhi" lang="awa" hreflang="awa" data-title="योग" data-language-autonym="अवधी" data-language-local-name="awadhi" class="interlanguage-link-target"><span>अवधी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Yoqa" title="Yoqa – azerbejdżański" lang="az" hreflang="az" data-title="Yoqa" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="azerbejdżański" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%82%D8%A7" title="یوقا – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="یوقا" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ban mw-list-item"><a href="https://ban.wikipedia.org/wiki/Yoga" title="Yoga – balijski" lang="ban" hreflang="ban" data-title="Yoga" data-language-autonym="Basa Bali" data-language-local-name="balijski" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Bali</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bm mw-list-item"><a href="https://bm.wikipedia.org/wiki/Yoga" title="Yoga – bambara" lang="bm" hreflang="bm" data-title="Yoga" data-language-autonym="Bamanankan" data-language-local-name="bambara" class="interlanguage-link-target"><span>Bamanankan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AF%E0%A7%8B%E0%A6%97%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%BE%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE%E0%A6%AE" title="যোগব্যায়াম – bengalski" lang="bn" hreflang="bn" data-title="যোগব্যায়াম" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="bengalski" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Yoga" title="Yoga – minnański" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Yoga" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="minnański" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%99%D0%BE%D0%B3%D0%B0" title="Йога – baszkirski" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Йога" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="baszkirski" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%81%D0%B3%D0%B0" title="Ёга – białoruski" lang="be" hreflang="be" data-title="Ёга" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="białoruski" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%81%D0%B3%D0%B0" title="Ёга – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Ёга" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AF%E0%A5%8B%E0%A4%97" title="योग – Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="योग" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Yoga" title="Yoga – Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Yoga" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%99%D0%BE%D0%B3%D0%B0" title="Йога – bułgarski" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Йога" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="bułgarski" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bo mw-list-item"><a href="https://bo.wikipedia.org/wiki/%E0%BD%A1%E0%BD%BC%E0%BC%8B%E0%BD%82" title="ཡོ་ག – tybetański" lang="bo" hreflang="bo" data-title="ཡོ་ག" data-language-autonym="བོད་ཡིག" data-language-local-name="tybetański" class="interlanguage-link-target"><span>བོད་ཡིག</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Joga" title="Joga – bośniacki" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Joga" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="bośniacki" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Yoga" title="Yoga – bretoński" lang="br" hreflang="br" data-title="Yoga" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="bretoński" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%B0%D0%BB%D0%B6%D0%BE%D1%80" title="Налжор – Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Налжор" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target"><span>Буряад</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Ioga" title="Ioga – kataloński" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Ioga" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="kataloński" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3ga" title="Jóga – czeski" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Jóga" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="czeski" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Ioga" title="Ioga – walijski" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Ioga" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="walijski" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Yoga" title="Yoga – duński" lang="da" hreflang="da" data-title="Yoga" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="duński" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Yoga" title="Yoga – niemiecki" lang="de" hreflang="de" data-title="Yoga" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="niemiecki" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Jooga" title="Jooga – estoński" lang="et" hreflang="et" data-title="Jooga" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="estoński" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%93%CE%B9%CF%8C%CE%B3%CE%BA%CE%B1" title="Γιόγκα – grecki" lang="el" hreflang="el" data-title="Γιόγκα" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="grecki" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="dobry artykuł"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Yoga" title="Yoga – angielski" lang="en" hreflang="en" data-title="Yoga" data-language-autonym="English" data-language-local-name="angielski" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Yoga" title="Yoga – hiszpański" lang="es" hreflang="es" data-title="Yoga" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="hiszpański" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Jogo" title="Jogo – esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Jogo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Yoga" title="Yoga – baskijski" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Yoga" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="baskijski" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%A7" title="یوگا – perski" lang="fa" hreflang="fa" data-title="یوگا" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="perski" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Yoga" title="Yoga – hindi fidżyjskie" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Yoga" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="hindi fidżyjskie" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Yoga" title="Yoga – francuski" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Yoga" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="francuski" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/I%C3%B3ga" title="Ióga – irlandzki" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Ióga" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="irlandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Ioga" title="Ioga – galicyjski" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Ioga" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="galicyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gu mw-list-item"><a href="https://gu.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%AF%E0%AB%8B%E0%AA%97_(%E0%AA%AE%E0%AA%A8%E0%AB%8B%E0%AA%B6%E0%AA%BE%E0%AA%B0%E0%AB%80%E0%AA%B0%E0%AB%80%E0%AA%95_%E0%AA%9C%E0%AB%80%E0%AA%B5%E0%AA%A8%E0%AA%B6%E0%AB%88%E0%AA%B2%E0%AB%80)" title="યોગ (મનોશારીરીક જીવનશૈલી) – gudżarati" lang="gu" hreflang="gu" data-title="યોગ (મનોશારીરીક જીવનશૈલી)" data-language-autonym="ગુજરાતી" data-language-local-name="gudżarati" class="interlanguage-link-target"><span>ગુજરાતી</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gom mw-list-item"><a href="https://gom.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AF%E0%A5%8B%E0%A4%97" title="योग – konkani (Goa)" lang="gom" hreflang="gom" data-title="योग" data-language-autonym="गोंयची कोंकणी / Gõychi Konknni" data-language-local-name="konkani (Goa)" class="interlanguage-link-target"><span>गोंयची कोंकणी / Gõychi Konknni</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%9A%94%EA%B0%80" title="요가 – koreański" lang="ko" hreflang="ko" data-title="요가" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="koreański" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%85%D5%B8%D5%A3%D5%A1" title="Յոգա – ormiański" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Յոգա" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ormiański" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AF%E0%A5%8B%E0%A4%97" title="योग – hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="योग" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Joga" title="Joga – chorwacki" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Joga" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="chorwacki" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Yoga" title="Yoga – ilokano" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Yoga" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="ilokano" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Yoga" title="Yoga – indonezyjski" lang="id" hreflang="id" data-title="Yoga" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonezyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Yoga" title="Yoga – interlingua" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Yoga" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="interlingua" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3ga" title="Jóga – islandzki" lang="is" hreflang="is" data-title="Jóga" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="islandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Yoga" title="Yoga – włoski" lang="it" hreflang="it" data-title="Yoga" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="włoski" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%99%D7%95%D7%92%D7%94" title="יוגה – hebrajski" lang="he" hreflang="he" data-title="יוגה" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="hebrajski" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Yoga" title="Yoga – jawajski" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Yoga" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="jawajski" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbp mw-list-item"><a href="https://kbp.wikipedia.org/wiki/Yogaa" title="Yogaa – Kabiye" lang="kbp" hreflang="kbp" data-title="Yogaa" data-language-autonym="Kabɩyɛ" data-language-local-name="Kabiye" class="interlanguage-link-target"><span>Kabɩyɛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%AF%E0%B3%8B%E0%B2%97" title="ಯೋಗ – kannada" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಯೋಗ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="kannada" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%98%E1%83%9D%E1%83%92%E1%83%90" title="იოგა – gruziński" lang="ka" hreflang="ka" data-title="იოგა" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="gruziński" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ks mw-list-item"><a href="https://ks.wikipedia.org/wiki/%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%A7" title="یوگا – kaszmirski" lang="ks" hreflang="ks" data-title="یوگا" data-language-autonym="कॉशुर / کٲشُر" data-language-local-name="kaszmirski" class="interlanguage-link-target"><span>कॉशुर / کٲشُر</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%99%D0%BE%D0%B3%D0%B0" title="Йога – kazachski" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Йога" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="kazachski" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rw mw-list-item"><a href="https://rw.wikipedia.org/wiki/Yoga" title="Yoga – kinya-ruanda" lang="rw" hreflang="rw" data-title="Yoga" data-language-autonym="Ikinyarwanda" data-language-local-name="kinya-ruanda" class="interlanguage-link-target"><span>Ikinyarwanda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Yoga" title="Yoga – suahili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Yoga" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="suahili" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Yoga" title="Yoga – kreolski haitański" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Yoga" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="kreolski haitański" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%99%D0%BE%D0%B3%D0%B0" title="Йога – kirgiski" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Йога" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="kirgiski" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Ioga" title="Ioga – łaciński" lang="la" hreflang="la" data-title="Ioga" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="łaciński" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Joga" title="Joga – łotewski" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Joga" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="łotewski" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Joga" title="Joga – litewski" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Joga" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="litewski" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Yoga" title="Yoga – lombardzki" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Yoga" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="lombardzki" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3ga" title="Jóga – węgierski" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Jóga" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="węgierski" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mai mw-list-item"><a href="https://mai.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AF%E0%A5%8B%E0%A4%97" title="योग – maithili" lang="mai" hreflang="mai" data-title="योग" data-language-autonym="मैथिली" data-language-local-name="maithili" class="interlanguage-link-target"><span>मैथिली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%88%D0%BE%D0%B3%D0%B0" title="Јога – macedoński" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Јога" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="macedoński" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%AF%E0%B5%8B%E0%B4%97%E0%B4%82" title="യോഗം – malajalam" lang="ml" hreflang="ml" data-title="യോഗം" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="malajalam" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AF%E0%A5%8B%E0%A4%97" title="योग – marathi" lang="mr" hreflang="mr" data-title="योग" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="marathi" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D9%8A%D9%88%D8%AC%D8%A7" title="يوجا – egipski arabski" lang="arz" hreflang="arz" data-title="يوجا" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="egipski arabski" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Yoga" title="Yoga – malajski" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Yoga" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="malajski" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mwl mw-list-item"><a href="https://mwl.wikipedia.org/wiki/Ioga" title="Ioga – mirandyjski" lang="mwl" hreflang="mwl" data-title="Ioga" data-language-autonym="Mirandés" data-language-local-name="mirandyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Mirandés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%9A%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%82%E1%80%80%E1%80%BB%E1%80%84%E1%80%B7%E1%80%BA%E1%80%85%E1%80%89%E1%80%BA" title="ယောဂကျင့်စဉ် – birmański" lang="my" hreflang="my" data-title="ယောဂကျင့်စဉ်" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="birmański" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Yoga" title="Yoga – niderlandzki" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Yoga" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="niderlandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds-nl mw-list-item"><a href="https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Yoga" title="Yoga – dolnosaksoński" lang="nds-NL" hreflang="nds-NL" data-title="Yoga" data-language-autonym="Nedersaksies" data-language-local-name="dolnosaksoński" class="interlanguage-link-target"><span>Nedersaksies</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AF%E0%A5%8B%E0%A4%97" title="योग – nepalski" lang="ne" hreflang="ne" data-title="योग" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="nepalski" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AF%E0%A5%8B%E0%A4%97" title="योग – newarski" lang="new" hreflang="new" data-title="योग" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="newarski" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%A8%E3%83%BC%E3%82%AC" title="ヨーガ – japoński" lang="ja" hreflang="ja" data-title="ヨーガ" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japoński" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%99%D0%BE%D0%B3%D0%B0" title="Йога – czeczeński" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Йога" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="czeczeński" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Yoga" title="Yoga – norweski (bokmål)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Yoga" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="norweski (bokmål)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Yoga" title="Yoga – norweski (nynorsk)" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Yoga" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="norweski (nynorsk)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/I%C3%B2ga" title="Iòga – oksytański" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Iòga" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="oksytański" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-or mw-list-item"><a href="https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%AF%E0%AD%8B%E0%AC%97" title="ଯୋଗ – orija" lang="or" hreflang="or" data-title="ଯୋଗ" data-language-autonym="ଓଡ଼ିଆ" data-language-local-name="orija" class="interlanguage-link-target"><span>ଓଡ଼ିଆ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Yoga" title="Yoga – uzbecki" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Yoga" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="uzbecki" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%AF%E0%A9%8B%E0%A8%97%E0%A8%BE%E0%A8%B8%E0%A8%A3" title="ਯੋਗਾਸਣ – pendżabski" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਯੋਗਾਸਣ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="pendżabski" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pi mw-list-item"><a href="https://pi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AF%E0%A5%8B%E0%A4%97" title="योग – palijski" lang="pi" hreflang="pi" data-title="योग" data-language-autonym="पालि" data-language-local-name="palijski" class="interlanguage-link-target"><span>पालि</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%A7" title="یوگا – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="یوگا" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://jam.wikipedia.org/wiki/Yuoga" title="Yuoga – jamajski" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Yuoga" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="jamajski" class="interlanguage-link-target"><span>Patois</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/J%C3%B2ga" title="Jòga – piemoncki" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Jòga" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="piemoncki" class="interlanguage-link-target"><span>Piemontèis</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Ioga" title="Ioga – portugalski" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Ioga" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugalski" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Yoga" title="Yoga – rumuński" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Yoga" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="rumuński" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Yuqa" title="Yuqa – keczua" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Yuqa" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="keczua" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%99%D0%BE%D2%91%D0%B0" title="Йоґа – rusiński" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Йоґа" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="rusiński" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%99%D0%BE%D0%B3%D0%B0" title="Йога – rosyjski" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Йога" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="rosyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%99%D0%BE%D0%B3%D0%B0" title="Йога – jakucki" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Йога" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="jakucki" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sa mw-list-item"><a href="https://sa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AF%E0%A5%8B%E0%A4%97%E0%A4%83" title="योगः – sanskryt" lang="sa" hreflang="sa" data-title="योगः" data-language-autonym="संस्कृतम्" data-language-local-name="sanskryt" class="interlanguage-link-target"><span>संस्कृतम्</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sat mw-list-item"><a href="https://sat.wikipedia.org/wiki/%E1%B1%AD%E1%B1%9A%E1%B1%9C%E1%B1%9F" title="ᱭᱚᱜᱟ – santali" lang="sat" hreflang="sat" data-title="ᱭᱚᱜᱟ" data-language-autonym="ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ" data-language-local-name="santali" class="interlanguage-link-target"><span>ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Yoga" title="Yoga – scots" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Yoga" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="scots" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Joga" title="Joga – albański" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Joga" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="albański" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%BA%E0%B7%9D%E0%B6%9C" title="යෝග – syngaleski" lang="si" hreflang="si" data-title="යෝග" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="syngaleski" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Yoga" title="Yoga – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Yoga" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Joga" title="Joga – słowacki" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Joga" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="słowacki" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Joga" title="Joga – słoweński" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Joga" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="słoweński" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%DB%8C%DB%86%DA%AF%D8%A7" title="یۆگا – sorani" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="یۆگا" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="sorani" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/Joga" title="Joga – serbski" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Joga" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serbski" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Joga" title="Joga – serbsko-chorwacki" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Joga" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serbsko-chorwacki" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi badge-Q17559452 badge-recommendedarticle mw-list-item" title="polecany artykuł"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Jooga" title="Jooga – fiński" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Jooga" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="fiński" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Yoga" title="Yoga – szwedzki" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Yoga" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="szwedzki" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Yoga" title="Yoga – tagalski" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Yoga" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="tagalski" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%AF%E0%AF%8B%E0%AE%95%E0%AE%95%E0%AF%8D_%E0%AE%95%E0%AE%B2%E0%AF%88" title="யோகக் கலை – tamilski" lang="ta" hreflang="ta" data-title="யோகக் கலை" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="tamilski" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%99%D0%BE%D0%B3%D0%B0" title="Йога – tatarski" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Йога" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="tatarski" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%AF%E0%B1%8B%E0%B0%97%E0%B0%BE" title="యోగా – telugu" lang="te" hreflang="te" data-title="యోగా" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="telugu" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%82%E0%B8%A2%E0%B8%84%E0%B8%B0" title="โยคะ – tajski" lang="th" hreflang="th" data-title="โยคะ" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="tajski" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%99%D0%BE%D0%B3%D0%B0" title="Йога – tadżycki" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Йога" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="tadżycki" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tcy mw-list-item"><a href="https://tcy.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%AF%E0%B3%8B%E0%B2%97" title="ಯೋಗ – tulu" lang="tcy" hreflang="tcy" data-title="ಯೋಗ" data-language-autonym="ತುಳು" data-language-local-name="tulu" class="interlanguage-link-target"><span>ತುಳು</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Yoga" title="Yoga – turecki" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Yoga" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turecki" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%99%D0%BE%D0%B3%D0%B0" title="Йога – ukraiński" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Йога" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukraiński" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%A7" title="یوگا – urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="یوگا" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="urdu" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Yoga" title="Yoga – wietnamski" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Yoga" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="wietnamski" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/Jooga" title="Jooga – võro" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Jooga" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="võro" class="interlanguage-link-target"><span>Võro</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Yoga" title="Yoga – waraj" lang="war" hreflang="war" data-title="Yoga" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="waraj" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E7%91%9C%E4%BC%BD" title="瑜伽 – wu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="瑜伽" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="wu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%99%D7%90%D7%92%D7%90" title="יאגא – jidysz" lang="yi" hreflang="yi" data-title="יאגא" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="jidysz" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E7%91%9C%E4%BC%BD" title="瑜伽 – kantoński" lang="yue" hreflang="yue" data-title="瑜伽" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="kantoński" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Joga" title="Joga – żmudzki" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Joga" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="żmudzki" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%91%9C%E4%BC%BD" title="瑜伽 – chiński" lang="zh" hreflang="zh" data-title="瑜伽" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="chiński" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-btm mw-list-item"><a href="https://btm.wikipedia.org/wiki/Yoga" title="Yoga – Batak Mandailing" lang="btm" hreflang="btm" data-title="Yoga" data-language-autonym="Batak Mandailing" data-language-local-name="Batak Mandailing" class="interlanguage-link-target"><span>Batak Mandailing</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q9350#sitelinks-wikipedia" title="Edytuj linki pomiędzy wersjami językowymi" class="wbc-editpage">Edytuj linki</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Przestrzenie nazw"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Joga" title="Zobacz stronę treści [c]" accesskey="c"><span>Artykuł</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Dyskusja:Joga" rel="discussion" title="Dyskusja o zawartości tej strony [t]" accesskey="t"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Zmień wariant języka" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">polski</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Widok"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Joga"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Joga&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Joga&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Joga&action=history" title="Starsze wersje tej strony [h]" accesskey="h"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Narzędzia</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Więcej opcji" > <div class="vector-menu-heading"> Działania </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Joga"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Joga&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Joga&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Joga&action=history"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Ogólne </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Linkuj%C4%85ce/Joga" title="Pokaż listę wszystkich stron linkujących do tej strony [j]" accesskey="j"><span>Linkujące</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Zmiany_w_linkowanych/Joga" rel="nofollow" title="Ostatnie zmiany w stronach, do których ta strona linkuje [k]" accesskey="k"><span>Zmiany w linkowanych</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//pl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Prześlij_plik" title="Prześlij pliki [u]" accesskey="u"><span>Prześlij plik</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Strony_specjalne" title="Lista wszystkich stron specjalnych [q]" accesskey="q"><span>Strony specjalne</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Joga&oldid=73725465" title="Stały link do tej wersji tej strony"><span>Link do tej wersji</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Joga&action=info" title="Więcej informacji na temat tej strony"><span>Informacje o tej stronie</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Cytuj&page=Joga&id=73725465&wpFormIdentifier=titleform" title="Informacja o tym jak należy cytować tę stronę"><span>Cytowanie tego artykułu</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Skr%C3%B3%C4%87_adres_URL&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FJoga"><span>Zobacz skrócony adres URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Kod_QR&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FJoga"><span>Pobierz kod QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Drukuj lub eksportuj </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCka&bookcmd=book_creator&referer=Joga"><span>Utwórz książkę</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:DownloadAsPdf&page=Joga&action=show-download-screen"><span>Pobierz jako PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Joga&printable=yes" title="Wersja do wydruku [p]" accesskey="p"><span>Wersja do druku</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> W innych projektach </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Yoga" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikiquote mw-list-item"><a href="https://pl.wikiquote.org/wiki/Joga" hreflang="pl"><span>Wikicytaty</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q9350" title="Link do powiązanego elementu w repozytorium danych [g]" accesskey="g"><span>Element Wikidanych</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Wygląd</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ukryj</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Z Wikipedii, wolnej encyklopedii</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="pl" dir="ltr"><div class="noprint noexcerpt disambig navigation-not-searchable" style="line-height:1.5em; padding: 3px 6px; background-color: var(--background-color-interactive-subtle, #f8f9fa); color: inherit; border-bottom: 1px solid var(--border-color-subtle, #c8ccd1); font-size: 95%; margin-bottom: 1em; display: flex; gap: 4px; align-items: center;"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Wikipedia:Strona_ujednoznaczniaj%C4%85ca" title="Inne znaczenia"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Disambig.svg/25px-Disambig.svg.png" decoding="async" width="25" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Disambig.svg/38px-Disambig.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Disambig.svg/50px-Disambig.svg.png 2x" data-file-width="230" data-file-height="183" /></a></span><span>Zobacz też: <a href="/wiki/Yoga_(ujednoznacznienie)" title="Yoga (ujednoznacznienie)">Joga – strona ujednoznaczniająca )</a>.</span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Kailash_Nath_Temple_Murugesh_palaya_Bangalore.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/Kailash_Nath_Temple_Murugesh_palaya_Bangalore.JPG/240px-Kailash_Nath_Temple_Murugesh_palaya_Bangalore.JPG" decoding="async" width="240" height="173" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/Kailash_Nath_Temple_Murugesh_palaya_Bangalore.JPG/360px-Kailash_Nath_Temple_Murugesh_palaya_Bangalore.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/Kailash_Nath_Temple_Murugesh_palaya_Bangalore.JPG/480px-Kailash_Nath_Temple_Murugesh_palaya_Bangalore.JPG 2x" data-file-width="2816" data-file-height="2033" /></a><figcaption><a href="/wiki/%C5%9Aiwa" title="Śiwa">Śiwa</a> jako jogin doskonały. <a href="/wiki/Bengaluru" title="Bengaluru">Bangalore</a>, Indie</figcaption></figure> <p><b>Joga</b> (<a href="/wiki/Sanskryt" title="Sanskryt">sanskryt</a> योग) – jeden z sześciu <a href="/wiki/Ortodoksja" title="Ortodoksja">ortodoksyjnych</a> (tzn. uznających <a href="/wiki/Autorytet" title="Autorytet">autorytet</a> <a href="/wiki/Wedy" title="Wedy">Wed</a>) systemów <a href="/wiki/Filozofia_indyjska" title="Filozofia indyjska">filozofii indyjskiej</a><sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1">[1]</a></sup>, zajmujący się wszelkimi związkami pomiędzy ciałem i <a href="/wiki/Umys%C5%82" title="Umysł">umysłem</a>. Poprzez odpowiedni trening ciała (w tym <a href="/wiki/Ascetyzm" title="Ascetyzm">ascezę</a>), dyscyplinę duchową (<a href="/wiki/Medytacja" title="Medytacja">medytację</a>) i przestrzeganie zasad etycznych, joga deklaruje możliwość rozpoznania przez praktykującego natury rzeczywistości. W ujęciu religijnym ma to prowadzić do przezwyciężenia prawa <a href="/wiki/Karma" title="Karma">karmy</a> i <a href="/wiki/Wyzwolenie_w_hinduizmie" title="Wyzwolenie w hinduizmie">wyzwolenia</a> z kręgu wcieleń (<a href="/wiki/Sansara" title="Sansara">sansara</a>). </p><p>Techniki jogiczne poza <a href="/wiki/Hinduizm" title="Hinduizm">hinduizmem</a> zostały zaadaptowane przez niektóre <a href="/wiki/Religie_dharmiczne" title="Religie dharmiczne">religie dharmiczne</a>, takie jak na przykład <a href="/wiki/Buddyzm" title="Buddyzm">buddyzm</a> i <a href="/wiki/D%C5%BAinizm" title="Dźinizm">dźinizm</a>. </p><p>W celu zniesienia uciążliwości związanych z intensywną praktyką (np. długotrwała medytacja) znacznie rozwinęła się jedna z jej gałęzi zwana <a href="/wiki/Hathajoga" title="Hathajoga">hathajogą</a>, w świecie zachodnim utożsamiana z zestawem ćwiczeń fizycznych i umysłowych, uprawianych głównie dla zdrowia. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Definicja">Definicja</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Joga&veaction=edit&section=1" title="Edytuj sekcję: Definicja" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Joga&action=edit&section=1" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Definicja"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Kamakura_Budda_Daibutsu_front_1885.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/Kamakura_Budda_Daibutsu_front_1885.jpg/220px-Kamakura_Budda_Daibutsu_front_1885.jpg" decoding="async" width="220" height="293" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/Kamakura_Budda_Daibutsu_front_1885.jpg/330px-Kamakura_Budda_Daibutsu_front_1885.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/Kamakura_Budda_Daibutsu_front_1885.jpg/440px-Kamakura_Budda_Daibutsu_front_1885.jpg 2x" data-file-width="1536" data-file-height="2048" /></a><figcaption>Posąg buddy <a href="/wiki/Amitabha" title="Amitabha">Amitabhy</a> w pozycji medytacyjnej. <a href="/wiki/Kamakura_(miasto)" title="Kamakura (miasto)">Kamakura</a>, Japonia</figcaption></figure> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobny artykuł: <a href="/wiki/Lista_rodzaj%C3%B3w_jogi" title="Lista rodzajów jogi">Lista rodzajów jogi</a>.</i></div> <p>W <a href="/wiki/Sanskryt" title="Sanskryt">sanskrycie</a> słowo <i>joga</i> tworzone jest przez morfem <i>yuj</i> (judż), oznaczający kontrolę, jarzmo, ale też zjednoczenie, połączenie, jedność. Człowieka praktykującego jogę lub wyznającego jej filozofię nazywa się <i>joginem</i> lub <i>joginią</i><sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2">[2]</a></sup>. </p><p>Joga to powstała w Indiach dyscyplina samodoskonalenia, medytacji i ascezy, która w sensie ogólnym ma prowadzić do rozwoju duchowego, a w aspekcie filozoficzno-religijnym wyzwolenia się praktykującego z kręgu narodzin i śmierci (aspekt <a href="/wiki/Soteriologia" title="Soteriologia">autosoteriologiczny</a>). Ta szeroka definicja sprawia, że joga może stać się elementem dowolnego systemu religijnego (np. buddyzmu, czy dżinizmu) i jest do dzisiaj w miejscu swojego powstania (Indie) najpowszechniejsza<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3">[3]</a></sup>. </p><p>W jednym z fundamentalnych traktów jogi klasycznej <i><a href="/wiki/Jogasutry" title="Jogasutry">Jogasutrach</a></i>, <a href="/wiki/Pata%C5%84d%C5%BAali" title="Patańdźali">Patańdźali</a> (III w.) krótko definiuje jogę w rozdziale pierwszym w sutrze drugiej i trzeciej: </p> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r74506874">.mw-parser-output div.cytat{display:table;border:1px solid #a2a9b1;padding:0;margin-top:0.5em;margin-bottom:0.8em;background:#f8f9fa}.mw-parser-output div.cytat>blockquote{margin:0;padding:0.5em 1.5em}.mw-parser-output div.cytat-zrodlo{text-align:right;padding:0 1em 0.5em 1.5em}.mw-parser-output div.cytat-zrodlo::before{content:"— "}.mw-parser-output div.cytat.środek{margin-left:auto;margin-right:auto}.mw-parser-output div.cytat.prawy{float:right;clear:right;margin-left:1.4em}.mw-parser-output div.cytat.lewy{float:left;clear:left;margin-right:1.4em}.mw-parser-output div.cytat.prawy:not([style]),.mw-parser-output div.cytat.lewy:not([style]){max-width:25em}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output div.cytat{background-color:#202122;border-color:#2e3136}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output div.cytat{background-color:#202122;border-color:#2e3136}}</style><div class="cytat środek"> <blockquote> <p>sutra 2. Joga jest to powściągnięcie zjawisk świadomości.<br />sutra 3. Wtedy widz utrzymuje się w swojej właściwej naturze </p> </blockquote> <div class="cytat-zrodlo">Klasyczna definicja jogi, <sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4">[4]</a></sup><sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5">[5]</a></sup></div> </div> <p>Diametralnie inne ujęcie prezentuje Yogi <a href="/w/index.php?title=Svatmarama&action=edit&redlink=1" class="new" title="Svatmarama (strona nie istnieje)">Svatmarama</a>, opierający się na traktacie <i><a href="/wiki/Hathajogapradipika" title="Hathajogapradipika">Hathajogapradipika</a></i> z XV wieku. Skupił się on na oczyszczeniu ciała fizycznego (szatkarmie), mającego w zamierzeniu prowadzić do oczyszczenia umysłu<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6">[6]</a></sup>. W porównaniu z siedzącą pozycją i <a href="/wiki/Medytacja" title="Medytacja">medytacją</a> u Patańdźalego, istotą są <a href="/wiki/Asana" title="Asana">asany</a> i <a href="/wiki/Pranajama" title="Pranajama">pranajama</a>, co dziś, poza Indiami, jest bardziej kojarzone ze słowem <i>joga</i>. </p><p>Jednak wszystkie ścieżki jogi prowadzą do jednego. W wyniku praktyki, na końcu drogi, uzyskuje <a href="/wiki/Kaiwalja" title="Kaiwalja">kaiwalję</a>, absolutną wolność, stan bezwarunkowego istnienia<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7">[7]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Historia">Historia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Joga&veaction=edit&section=2" title="Edytuj sekcję: Historia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Joga&action=edit&section=2" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Historia"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Shiva_Pashupati.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Shiva_Pashupati.jpg/220px-Shiva_Pashupati.jpg" decoding="async" width="220" height="221" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Shiva_Pashupati.jpg/330px-Shiva_Pashupati.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Shiva_Pashupati.jpg/440px-Shiva_Pashupati.jpg 2x" data-file-width="920" data-file-height="926" /></a><figcaption>Pieczęć przedstawiająca proto-<a href="/wiki/%C5%9Aiwa" title="Śiwa">Śiwę</a> w pozycji medytacyjnej</figcaption></figure> <p>Najstarsze ślady, utożsamiane przez naukowców z jogą, odnalezione zostały na stanowiskach archeologicznych związanych z pierwszymi miastami doliny <a href="/wiki/Indus" title="Indus">Indusu</a>. Należały one do rodzimej cywilizacji powstałej przed przybyciem indoeuropejskich <a href="/wiki/Ariowie" title="Ariowie">Ariów</a>, a ich największy rozkwit przypadał na lata 2300–1500 p.n.e. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Geneza">Geneza</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Joga&veaction=edit&section=3" title="Edytuj sekcję: Geneza" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Joga&action=edit&section=3" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Geneza"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobny artykuł: <a href="/wiki/Cywilizacja_doliny_Indusu" title="Cywilizacja doliny Indusu">Cywilizacja doliny Indusu</a>.</i></div> <p>Odnalezione <a href="/wiki/Artefakt_(archeologia)" title="Artefakt (archeologia)">artefakty</a> to przede wszystkim liczne terakotowe figurki imitujące ludzkie postacie w pozach, podobnych lub identycznych z <a href="/wiki/Asana" title="Asana">asanami</a> <a href="/wiki/Hathajoga" title="Hathajoga">hathajogi</a>. Jeżeli miały one rzeczywisty związek z praktykowaniem jogi, to ta musiała być mocno rozpowszechniona, ponieważ figurki odnajdywano zarówno w wielkich, bogato wyposażonych domach, jak i biednych chatach<sup id="cite_ref-Świerzowska_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-Świerzowska-8">[8]</a></sup><sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9">[9]</a></sup>. </p><p>Jednak najbardziej znaczącym znaleziskiem świadczącym nie tylko o starożytności praktyk jogicznych, ale przede wszystkim o wybitnie indyjskim charakterze tej pierwszej na subkontynencie cywilizacji, jest terakotowa pieczęć z wizerunkiem tzw. proto-<a href="/wiki/%C5%9Aiwa" title="Śiwa">Śiwy</a>. Już odkrywca tej i innych podobnych pieczęci, archeolog John H. Marshall nie miał wątpliwości, że rysunek przedstawia jogina<sup id="cite_ref-Świerzowska_8-1" class="reference"><a href="#cite_note-Świerzowska-8">[8]</a></sup>. Prezentuje ona otoczoną zwierzętami postać siedzącą w charakterystycznej pozycji medytacyjnej (<i>bhadrāsana</i><sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10">[10]</a></sup>), co nasunęło przypuszczenie, że to wczesne wyobrażenie boga Śiwy, w tradycji hinduskiej pana dzikich zwierząt i jogina doskonałego<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11">[11]</a></sup>. </p><p>Pomimo faktu, iż podobnych śladów jest znacznie więcej, nie odsłaniają one jednak okoliczności i przyczyn powstania samej praktyki. Pewną nadzieję na zmianę tej sytuacji dają, w miarę licznie odkrywane, ale wciąż nieodczytane, towarzyszące znaleziskom inskrypcje<sup id="cite_ref-Świerzowska_8-2" class="reference"><a href="#cite_note-Świerzowska-8">[8]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Okres_wedyjski">Okres wedyjski</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Joga&veaction=edit&section=4" title="Edytuj sekcję: Okres wedyjski" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Joga&action=edit&section=4" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Okres wedyjski"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Upadek pierwszej cywilizacji zbiegł się z przybyciem na subkontynent indoeuropejskich <a href="/wiki/Ariowie" title="Ariowie">Ariów</a> (<a href="/wiki/Indoariowie" title="Indoariowie">Indoariowie</a>). Początkowo zajęli oni tereny dzisiejszego <a href="/wiki/Pend%C5%BCab" title="Pendżab">Pendżabu</a> i z biegiem czasu przesuwając się na wschód, dotarli ze swoim osadnictwem do żyznych terenów dorzeczy <a href="/wiki/Ganges" title="Ganges">Gangesu</a> i <a href="/wiki/Jamuna_(rzeka)" title="Jamuna (rzeka)">Jamuny</a>. Proces ich asymilacji, niejednokrotnie rodzący konflikty pomiędzy przybyłymi koczownikami a rolniczymi tubylcami, opisany został w świętych księgach zwanych <a href="/wiki/Wedy" title="Wedy">Wedami</a> (słowo oznaczające tyle co „wiedza”). Indoariowie na przestrzeni wieków zaadaptowali wiele elementów rodzimej kultury i w nowych warunkach rozwinęli ją oraz wzbogacili o nowe elementy<sup id="cite_ref-Kieniewicz_12-0" class="reference"><a href="#cite_note-Kieniewicz-12">[12]</a></sup>. </p><p><a href="/wiki/Mircea_Eliade" title="Mircea Eliade">Mircea Eliade</a> dostrzegł w tym procesie charakterystyczne dla późniejszego hinduizmu, ścieranie się przeciwstawnych dążeń: osobistego doświadczenia <i>sacrum</i> oraz rytualizmu i metafizyki. Ta pierwsza tendencja miała być reprezentowana przez jogę, dzięki której adept poznając siebie zyskiwał znacznie lepsze rozumienie otaczającego go świata i przez to niemal „magiczne” jego opanowanie<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13">[13]</a></sup>. </p><p>Joga w Wedach wspominana jest wielokrotnie, a jej podstaw filozoficznych (<a href="/wiki/Dar%C5%9Bana" class="mw-redirect" title="Darśana">joga-darśana</a> i <a href="/wiki/Sankhja" title="Sankhja">sankhja</a>) doszukiwać się można w hymnie 129, mandali X <a href="/wiki/Rygweda" title="Rygweda">Rygwedy</a><sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14">[14]</a></sup> (wątek <a href="/wiki/Kosmogonia" title="Kosmogonia">kosmogoniczny</a>). Wątki <a href="/wiki/Ekstaza" title="Ekstaza">ekstatyczne</a>, świadczące według badaczy o jej możliwych szamańskich korzeniach<sup id="cite_ref-Świerzowska5_15-0" class="reference"><a href="#cite_note-Świerzowska5-15">[15]</a></sup>, opisane są w hymnie 136<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16">[16]</a></sup> (<i>Keśinsūkta</i> – Hymn o długowłosym joginie). <a href="/wiki/Prana" title="Prana">Pranie</a> (tchnieniu życiowemu) poświęcony jest cały hymn 4. <a href="/wiki/Atharwaweda" title="Atharwaweda">Atharwawedy</a><sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17">[17]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Okres_przedklasyczny">Okres przedklasyczny</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Joga&veaction=edit&section=5" title="Edytuj sekcję: Okres przedklasyczny" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Joga&action=edit&section=5" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Okres przedklasyczny"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Upaniszady">Upaniszady</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Joga&veaction=edit&section=6" title="Edytuj sekcję: Upaniszady" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Joga&action=edit&section=6" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Upaniszady"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Współcześnie dominuje pogląd, iż <a href="/wiki/Upaniszady" title="Upaniszady">Upaniszady</a> (<a href="/wiki/Sanskryt" title="Sanskryt">sanskryt</a> उपनिषद्) były odpowiedzią na nadmierne zrytualizowanie <a href="/wiki/Braminizm" title="Braminizm">braminizmu</a>, spowodowane przeświadczeniem dziedzicznych kapłanów o możliwości bezpośredniego wpływania na bogów poprzez ofiarę. Wierni, którym nie wystarczały skomplikowane i mało zrozumiałe praktyki, zaczęli poszukiwać innych metod osobistego kontaktu z bóstwem. I tak ok. VIII wieku p.n.e. narodziła się podstawowa dla wszystkich nurtów późniejszej filozofii indyjskiej relacja <a href="/wiki/Brahman" title="Brahman">brahmana</a> (absolut) z <a href="/wiki/Atman" title="Atman">atmanem</a><sup id="cite_ref-Mejor_18-0" class="reference"><a href="#cite_note-Mejor-18">[18]</a></sup> (dusza osobowa). </p><p>W nowej sytuacji najwyższa rzeczywistość (brahman) miała być ostatecznym celem dla każdego praktykującego, a uświadomienie sobie tożsamości z nim (atman) wyzwoleniem („ta oto dusza-atman to brahman”; <i><a href="/wiki/Bryhadaranjakopaniszad" class="mw-redirect" title="Bryhadaranjakopaniszad">Brihadaranjaka</a></i> IV.4.5<sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19">[19]</a></sup>). Te praktyczne rozważania, mające pomóc w medytacji, wywarły istotny wpływ na jogę, bowiem według autorów Upaniszad, wiedzy o atmanie nie można przyswoić inaczej, jak tylko poprzez powściągnięcie zmysłów i uspokojenie umysłu<sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20">[20]</a></sup>. </p><p>W Upaniszadach znajduje się 20 tekstów o tematyce jogicznej (tzw. <a href="/wiki/Jogopaniszad" class="mw-redirect" title="Jogopaniszad">jogaupaniszady</a>). </p> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r74506874"><div class="cytat środek"> <blockquote> <p>10. Kiedy pięć zmysłów poznania, a z nimi umysł, zatrzyma się i rozum już więcej nie działa, o tym powiadają, że jest najwyższą drogą.<br /> 11. Droga ta uważana jest za jogę, stałe powstrzymanie zmysłów, wtedy staje się nierozproszony, to joga zaprawdę jest początkiem i końcem. </p> </blockquote> <div class="cytat-zrodlo">Jogaupaniszady, <sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21">[21]</a></sup></div> </div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Bhagawadgita">Bhagawadgita</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Joga&veaction=edit&section=7" title="Edytuj sekcję: Bhagawadgita" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Joga&action=edit&section=7" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Bhagawadgita"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><i><a href="/wiki/Bhagawadgita" title="Bhagawadgita">Bhagawadgita</a></i> została napisana ok. III wieku p.n.e. i jest pierwszym w historii traktatem w całości poświęconym jodze. Dzieło ma charakter dydaktyczny i stanowi dialog pomiędzy <a href="/wiki/Awatary_Wisznu" title="Awatary Wisznu">awatarem</a> <a href="/wiki/Wisznu" title="Wisznu">Wisznu</a> <a href="/wiki/Kryszna" title="Kryszna">Kryszną</a> a <a href="/wiki/Ard%C5%BAuna" title="Ardźuna">Ardźuną</a> przywódcą armii, która ma za chwilę stoczyć bitwę. Pełen wątpliwości nad sensem niepotrzebnego przelewu krwi Ardźuna wdaje się w etyczny dyskurs z powożącym jego rydwanem Kryszną<sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22">[22]</a></sup>. </p><p>W <i>Bhagawadgicie</i> przedstawione zostały wszystkie główne nurty jogi: <a href="/wiki/Buddhi" title="Buddhi">buddhijoga</a> – joga rozumu, <a href="/wiki/D%C5%BA%C5%84anajoga" title="Dźńanajoga">dźńanajoga</a> – joga wiedzy, <a href="/wiki/Karmajoga" title="Karmajoga">karmajoga</a> – joga czynu, <a href="/wiki/Bhaktijoga" title="Bhaktijoga">bhaktijoga</a> – joga miłości i pobożności, dhjanajoga – joga medytacji oraz sannjasajoga – joga wyrzeczenia. Wszystkie można sprowadzić do trzech głównych kierunków: karma, dżńana i bhaktijogi, utożsamianych z głównymi przejawami aktywności człowieka – działaniem, myśleniem i emocjami. Jednym z najważniejszych przekazów traktatu jest informacja o ogólnodostępności praktyk jogicznych i możliwość osiągnięcia wyzwolenia na różne sposoby<sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23">[23]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Joga_klasyczna">Joga klasyczna</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Joga&veaction=edit&section=8" title="Edytuj sekcję: Joga klasyczna" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Joga&action=edit&section=8" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Joga klasyczna"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>To kulminacyjny etap rozwoju jogi, w którym różne, rozwijane przez setki lat techniki zostały skodyfikowane i uporządkowane. Dokonał tego niejaki <a href="/wiki/Pata%C5%84d%C5%BAali" title="Patańdźali">Patańdżali</a> ok. II wieku p.n.e. (kwestia daty jest wciąż dyskutowana), dzięki czemu powstał model praktyki uniwersalnej, ujętej w zwarty system filozoficzny<sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24">[24]</a></sup>. Na jego traktat <i><a href="/wiki/Jogasutry" title="Jogasutry">Jogasutry</a></i> składa się 195 zwięzłych aforyzmów (<a href="/wiki/Sutra" title="Sutra">sutr</a>) zebranych w cztery części, <i>Samādhipāda</i> (o <a href="/wiki/Samadhi" title="Samadhi">samadhi</a>, skupieniu), <i>Sādhanapāda</i> (o <a href="/wiki/Sadhana" title="Sadhana">sadhanie</a>, ścieżce jogi), <i>Vibhūtipāda</i> (o <a href="/wiki/Wibhuti" title="Wibhuti">wibhuti</a>, nadludzkich mocach), <i>Kaivalyapāda</i><sup id="cite_ref-Świerzowska2_25-0" class="reference"><a href="#cite_note-Świerzowska2-25">[25]</a></sup> (o <a href="/wiki/Kaiwalja" title="Kaiwalja">kaiwalji</a>, absolutnej wolności). </p><p>Forma zapisu miała za zadanie ułatwienie zapamiętania nauk oraz przeszkodzenie w ich zrozumieniu osobom postronnym. Ta swoista hermetyczność przyczyniła się do powstania w okresie późniejszym wielu komentarzy, z których pierwszy datowany na VI wiek przypisuje się Wjasie<sup id="cite_ref-Świerzowska2_25-1" class="reference"><a href="#cite_note-Świerzowska2-25">[25]</a></sup><sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26">[26]</a></sup>. </p><p>Joga klasyczna zwana jest również jogą królewską (<i>rajayoga</i>). Zabieg ten miał najprawdopodobniej za zadanie wykazanie domniemanej wyższości praktyki soteriologicznej (prowadzącej do wyzwolenia) i podejmowanej przez osoby gotowe na wyrzeczenie się świata, nad hathajogą, której praktyka takich wyrzeczeń nie wymaga. </p><p>Inna z nazw asztangajoga (<i>astāngayoga</i>) oznacza jogę ośmioczłonową i pochodzi od ośmiu członów wymienionych w Jogasutrach przez Patańżalego<sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27">[27]</a></sup><sup id="cite_ref-Świerzowska2_25-2" class="reference"><a href="#cite_note-Świerzowska2-25">[25]</a></sup>. Są to: </p> <dl><dd><b>I. Przykazania moralne i etyczne (<i>yama</i>)</b></dd> <dd>1. niekrzywdzenie (<i><a href="/wiki/Ahinsa" title="Ahinsa">ahimsa</a></i>), 2. prawda (<i>satya</i>), 3. powstrzymanie się od kradzieży (<i>asteya</i>), 4. powściągliwość (<i>brahmacarya</i>), 5. niepożądanie cudzych dóbr (<i>aparigraha</i>).</dd> <dd><b>II. Zasady postępowania (<i>niyama</i>)</b></dd> <dd>1. czystość (<i>śauca</i>), 2. zadowolenie (<i>santoṣa</i>), 3. gorliwy wysiłek (<i><a href="/wiki/Tapas_(asceza)" title="Tapas (asceza)">tapas</a></i>), 4. studiowanie Wed (<i>svadhyaya</i>), 5. skupienie na Bogu (<i>iśvarapranidhana</i>).</dd> <dd><b>III. Postawy ciała (<i>asany</i>)</b></dd> <dd><b>IV. Rytmiczna kontrola oddechu (<i><a href="/wiki/Pranajama" title="Pranajama">pranajama</a></i>)</b> Oddech jest związany z <a href="/wiki/Prana" title="Prana">Praną</a>, ale Pranajama nie jest ćwiczeniem oddechowym, jego celem jest powściąganie umysłu.</dd> <dd><b>V. Powściągnięcie zmysłów (<i>pratyahara</i>).</b> Przecięcie kontaktu ze światem zmysłowym.</dd> <dd><b>VI.Koncentracja (<i>dharana</i>)</b></dd> <dd><b>VII. Medytacja (<i><a href="/wiki/Dhjana" title="Dhjana">dhyana</a></i>)</b></dd> <dd><b>VIII. Połączenie niższej i wyższej jaźni – skupienie (<i><a href="/wiki/Samadhi" title="Samadhi">samadhi</a></i>).</b></dd></dl> <dl><dd></dd></dl> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Joga_postklasyczna">Joga postklasyczna</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Joga&veaction=edit&section=9" title="Edytuj sekcję: Joga postklasyczna" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Joga&action=edit&section=9" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Joga postklasyczna"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>W okresie następującym po skodyfikowaniu jogadarśany miało miejsce utworzenie formacji <a href="/wiki/Swami" title="Swami">swamich</a> i <a href="/wiki/Sadhu" title="Sadhu">sadhu</a>, którzy szeroko stosowali i popularyzowali techniki jogi. Na znaczeniu zyskały też alternatywne odmiany tradycji medytacyjnych, np. <a href="/wiki/Kundalinijoga" title="Kundalinijoga">kundalinijoga</a> i <a href="/wiki/Bhaktijoga" title="Bhaktijoga">bhaktijoga</a>. </p><p>Jeden z najważniejszych traktatów jogoicznych z XIV wieku <a href="/wiki/Hathajogapradipika" title="Hathajogapradipika">Hathajogapradipika</a> (<a href="/wiki/Sanskryt" title="Sanskryt">sanskryt</a> हठयोगप्रदिपिका), której autor <a href="/w/index.php?title=Swatmaramy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Swatmaramy (strona nie istnieje)">Swatmaramy</a> powołuje się na przekaz wielu joginów, jest całkowicie poświęcony hathajodze. Stanowi zbiór prawie 400 dwuwierszy, w których formułuje zasady jej praktyki, a w tym zalecenia sposobu mieszkania, zachowań, diety, i ćwiczeń: pozycji ciała (<a href="/wiki/Asana" title="Asana">asana</a>), oddechowych (<a href="/wiki/Pranajama" title="Pranajama">pranajama</a>) i sposoby oczyszczania (<a href="/w/index.php?title=%C5%9Aodhana&action=edit&redlink=1" class="new" title="Śodhana (strona nie istnieje)">śodhana</a>). </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Doktryna">Doktryna</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Joga&veaction=edit&section=10" title="Edytuj sekcję: Doktryna" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Joga&action=edit&section=10" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Doktryna"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobny artykuł: <a href="/wiki/Sankhja" title="Sankhja">Sankhja</a>.</i></div> <p>Joga jest przede wszystkim praktycznym zestawem dyscyplin, mających w założeniu doprowadzić adepta do rozpoznania natury rzeczywistości. Ma ona charakter empiryczny, co oznacza, że praktyka medytacyjna skutkuje konkretnym doświadczeniem, które gromadzone przez kolejne pokolenia, posłużyło za podbudowę dla części filozoficznej. </p><p>Elementem charakterystycznym jej doktryny jest prawo <a href="/wiki/Karma" title="Karma">karmana</a> oraz związane z tym nakierowanie praktykującego na wyzwolenie z cyklu wcieleń<sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28">[28]</a></sup>. </p><p>Ze względu na fakt, iż joga klasyczna uznaje autorytet hinduskich Wed, oba te systemy wzajemnie na siebie oddziałują. Najstarsze wątki, z których czerpie <i>sankhja</i> (aspekt filozoficzny jogi), odnaleźć można w <a href="/wiki/Rygweda" title="Rygweda">Rygwedzie</a> w postaci hymnu nr 129 (X mandala), opisującego stan sprzed powstania wszechświata. W obrębie nauczania tej szkoły wyłonienie się rzeczywistości z pierwotnej toni nastąpiło w wyniku uzewnętrznienia się <a href="/wiki/Tapas_(asceza)" title="Tapas (asceza)">pożądania</a> zmierzającego do aktu samopoznania. Miało to doprowadzić do pierwszego rozróżnienia na poznającego i przedmiot poznania, a co za tym idzie utraty pierwotnej jedności<sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29">[29]</a></sup>. </p><p>W takim ujęciu na rzeczywistość składają się <a href="/wiki/Ja%C5%BA%C5%84" title="Jaźń">jaźń</a> (podmiot), zwana <i><a href="/wiki/Purusza" title="Purusza">puruszą</a></i> rozumiana jako czysta, nieporuszona świadomość oraz materia <i><a href="/wiki/Prakryti" title="Prakryti">prakriti</a></i> (przedmiot) charakteryzująca się aktywnością i zmiennością. Różnorodność form materialnych prakriti uzewnętrznia się w postaci trzech <i><a href="/wiki/Guna_(hinduizm)" title="Guna (hinduizm)">gun</a></i> (przejawy) i dwudziestu czterech <i><a href="/wiki/Tattwa" title="Tattwa">tattw</a></i> (subtelności). W momencie, w którym purusza, dla której stanem naturalnym jest nieporuszoność, utożsamia się ze zmiennością i doznaniami prakriti, pojawia się przyczynowo-skutkowe działanie sansary<sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30">[30]</a></sup><sup id="cite_ref-31" class="reference"><a href="#cite_note-31">[31]</a></sup>. W tej sytuacji wyzwolenie rozumiane będzie jako odwrócenie modelu kosmogonicznego i poprzez ujarzmienie zjawisk świadomości powrót do stanu pierwotnej jedności<sup id="cite_ref-Świerzowska5_15-1" class="reference"><a href="#cite_note-Świerzowska5-15">[15]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Praktyka">Praktyka</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Joga&veaction=edit&section=11" title="Edytuj sekcję: Praktyka" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Joga&action=edit&section=11" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Praktyka"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Wyzwolenie najdobitniej definiuje Wjasa w komentarzach do <i>Jogasutr</i> Patandżalego porównując je do aktu uzdrawiania. I tak jak medycyna zajmuje się chorobą, przyczyną choroby, zdrowiem (stanem pożądanym) i powrotem do niego (leczeniem), joga analogicznie zajmuje się sansarą, jej przyczyną, wyzwoleniem i drogą do niego (<i>Jogabhaszja</i> II.15<sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32">[32]</a></sup>). W praktyce jogi klasycznej przeplata się wiele wątków, ale wszystkie one prowadzą do jednego. W <i>Jogasutrach</i> dwa są szczególnie wyraźne: poznanie i powstrzymanie<sup id="cite_ref-33" class="reference"><a href="#cite_note-33">[33]</a></sup>: </p> <ul><li><b>Joga z powściągnięciem</b></li></ul> <dl><dd><b>5 aktywności umysłu, które należy powściągnąć</b></dd> <dd>1. właściwe poznanie (<i>pramana</i>), 2. błędne poznanie (<i>viparyaya</i>), 3. fantazjowanie (<i>vikalpa</i>), 4. sen głęboki (<i>nidra</i>), 5. przypomnienie (<i>smryti</i>).</dd></dl> <dl><dd><b>sposoby powściągnięcia umysłu</b></dd> <dd>1. stale i zdecydowane studia i praktykę (<i><a href="/w/index.php?title=Abhyasa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Abhyasa (strona nie istnieje)">abhyasa</a></i>), 2. brak ziemskich pragnień (<i>vairagya</i>), dzięki której umysł pozbawiony zostaje wszelkich podpór, na których mógłby się oprzeć.</dd></dl> <dl><dd><b>praktyki, które uspokajają umysł</b></dd> <dd>1. skupienie na Bogu (<i>isvarapranidhana</i>), 2. kontrola oddechu (<i><a href="/wiki/Pranajama" title="Pranajama">pranajama</a></i>), 3. miłość (<i>maitri</i>), 4. współczucie (<i>karuna</i>), 5. zadowolenie (<i>mudita</i>), 6. niezważanie (<i>upeksa</i>).</dd></dl> <p>Inne wątki mówią o przebiegu praktyki: </p> <ul><li><b>Kierunek praktyki</b><sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="#cite_note-34">[34]</a></sup></li></ul> <dl><dd>Początkiem jogi, zwanym ogólnie krijajogą (nie mylić ze ścieżką: <a href="/wiki/Krijajoga" title="Krijajoga">krijajoga</a>) jest: 1. gorliwy wysiłek (<i><a href="/wiki/Tapas_(asceza)" title="Tapas (asceza)">tapas</a></i>), 2. studiowania Wed (<i>svadhyaya</i>), 3. skupieniu na Bogu (<i>iśvarapranidhana</i>).</dd></dl> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Yoga_Class_at_a_Gym4.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ad/Yoga_Class_at_a_Gym4.JPG/250px-Yoga_Class_at_a_Gym4.JPG" decoding="async" width="250" height="166" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ad/Yoga_Class_at_a_Gym4.JPG/375px-Yoga_Class_at_a_Gym4.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ad/Yoga_Class_at_a_Gym4.JPG/500px-Yoga_Class_at_a_Gym4.JPG 2x" data-file-width="800" data-file-height="532" /></a><figcaption>Zajęcia jogi</figcaption></figure> <ul><li><b>Stopniowanie zaawansowania</b><sup id="cite_ref-35" class="reference"><a href="#cite_note-35">[35]</a></sup></li></ul> <dl><dd><b>ćwiczenia ze świadomością</b> (<i>samprajnatasamadhi</i>) – 4 stopnie zatopienia: 1. z przewagą rozmyślania (<i>vitarka</i>), 2. zanika rozmyślanie, a jego miejsce zajmuje rozważanie (<i>vicara</i>), 3. nie istnieje już rozmyślanie, a ćwiczącego opanowuje błogość (<i>ananda</i>), 4. istnieje jedynie czysta świadomość „jestem”</dd></dl> <dl><dd><b>ćwiczenie bez świadomości</b> (<i>asamprajnatasamadhi</i>)</dd> <dd>przynosi wyzwolenie.</dd></dl> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Joga_we_współczesnym_świecie_zachodnim"><span id="Joga_we_wsp.C3.B3.C5.82czesnym_.C5.9Bwiecie_zachodnim"></span>Joga we współczesnym świecie zachodnim</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Joga&veaction=edit&section=12" title="Edytuj sekcję: Joga we współczesnym świecie zachodnim" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Joga&action=edit&section=12" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Joga we współczesnym świecie zachodnim"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Współcześnie joga w swoich różnorodnych odmianach przeniknęła do świata zachodniego. Od zabarwionych religijnie (np. <a href="/wiki/Wad%C5%BCrajana" title="Wadżrajana">wadżrajana</a>), przez <a href="/wiki/Medytacja_transcendentalna" title="Medytacja transcendentalna">medytację transcendentalną</a>, <a href="/wiki/Krijajoga" title="Krijajoga">krijajogę</a>, Art of living, <a href="/wiki/Hathajoga" title="Hathajoga">hathajogę</a> (np. według kursów <a href="/wiki/B.K.S._Iyengar" title="B.K.S. Iyengar">B.K.S. Iyengara</a>) do <a href="/wiki/Przegl%C4%85d_zastosowa%C5%84_hathajogi_w_medycynie_zachodniej" title="Przegląd zastosowań hathajogi w medycynie zachodniej">jogi w medycynie</a> i fitness. </p> <table class="infobox noprint plainlinks" cellpadding="4" role="presentation"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle; text-align:center; width:30px;"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/21px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="21" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/31px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/42px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span> </td> <td style="line-height:normal; vertical-align:middle; text-align:center; flex:unset;"><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:yoga?uselang=pl"><strong>Zobacz multimedia</strong> związane z tematem: <em>Joga</em></a> </td></tr></tbody></table> <table class="infobox noprint plainlinks" cellpadding="4" role="presentation"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle; text-align:center; width:30px;"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/WiktionaryPl_nodesc.svg/28px-WiktionaryPl_nodesc.svg.png" decoding="async" width="28" height="27" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/WiktionaryPl_nodesc.svg/42px-WiktionaryPl_nodesc.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/WiktionaryPl_nodesc.svg/56px-WiktionaryPl_nodesc.svg.png 2x" data-file-width="122" data-file-height="117" /></span></span> </td> <td style="line-height:normal; vertical-align:middle; text-align:center; flex:unset;"><a href="https://pl.wiktionary.org/wiki/joga" class="extiw" title="wikt:joga"><strong>Zobacz hasło</strong> <em>joga</em> w Wikisłowniku</a> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Przypisy">Przypisy</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Joga&veaction=edit&section=13" title="Edytuj sekcję: Przypisy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Joga&action=edit&section=13" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Przypisy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="do-not-make-smaller refsection"><div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web open-access"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/;3918090"><i>joga</i></a>, [w:] <i><a href="/wiki/Encyklopedia_PWN_(internetowa)" title="Encyklopedia PWN (internetowa)">Encyklopedia PWN</a></i> [online], <a href="/wiki/Wydawnictwo_Naukowe_PWN" title="Wydawnictwo Naukowe PWN">Wydawnictwo Naukowe PWN</a><span class="accessdate"> [dostęp 2021-09-28]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=unknown&rft.atitle=joga&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.jtitle=%5B%5BWydawnictwo+Naukowe+PWN%5D%5D&rft_id=https%3A%2F%2Fencyklopedia.pwn.pl%2Fhaslo%2F%3B3918090" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">M. Eliade: <i>Joga. Nieśmiertelność i wolność</i>. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1984, s. 19–22. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/830102268X" title="Specjalna:Książki/830102268X">ISBN <span class="isbn">83-01-02268-X</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Joga.+Nie%C5%9Bmiertelno%C5%9B%C4%87+i+wolno%C5%9B%C4%87&rft.aulast=Eliade&rft.aufirst=M.&rft.pub=Pa%C5%84stwowe+Wydawnictwo+Naukowe&rft.place=Warszawa&rft.pages=19%E2%80%9322&rft.isbn=83-01-02268-X"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">A. Świerzowska: <i>Joga. Droga do transcendencji</i>. Kraków: WAM, 2009, s. 10, seria: Mała biblioteka religii. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788375051926" title="Specjalna:Książki/9788375051926">ISBN <span class="isbn">978-83-7505-192-6</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Joga.+Droga+do+transcendencji&rft.aulast=%C5%9Awierzowska&rft.aufirst=A.&rft.date=2009&rft.pub=WAM&rft.place=Krak%C3%B3w&rft.pages=10&rft.series=Ma%C5%82a+biblioteka+religii&rft.isbn=978-83-7505-192-6"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">L. Cyboran: <i>Klasyczna joga indyjska. Jogasutry przypisywane Patańdżalemu i Jogabhaszja, czyli komentarz do Jogasutr przypisywany Wjasie</i>. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1986, s. 2–3.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Klasyczna+joga+indyjska.+Jogasutry+przypisywane+Pata%C5%84d%C5%BCalemu+i+Jogabhaszja%2C+czyli+komentarz+do+Jogasutr+przypisywany+Wjasie&rft.aulast=Cyboran&rft.aufirst=L.&rft.pub=Pa%C5%84stwowe+Wydawnictwo+Naukowe&rft.place=Warszawa&rft.pages=2%E2%80%933"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Patanjali: <a class="external text" href="https://en.wikisource.org/wiki/Yoga_Sutras/Book_I">Yoga Sutras (tłum. na ang. Charles Johnston)</a>. [w:] <i>Wikisource</i> [on-line]. en.wikisource.org. [dostęp 2013-10-20]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite><span class="problemy problemy-w-cytuj" aria-hidden="true" data-nosnippet="">Sprawdź autora:1.</span></span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">M. Eliade: <i>Joga. Nieśmiertelność i wolność</i>. s. 243–245.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Joga.+Nie%C5%9Bmiertelno%C5%9B%C4%87+i+wolno%C5%9B%C4%87&rft.aulast=Eliade&rft.aufirst=M.&rft.pages=243%E2%80%93245"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">L. Cyboran: <i>Klasyczna joga indyjska</i>. s. 56.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Klasyczna+joga+indyjska&rft.aulast=Cyboran&rft.aufirst=L.&rft.pages=56"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-Świerzowska-8"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Świerzowska_8-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Świerzowska_8-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Świerzowska_8-2">c</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">A. Świerzowska: <i>Joga. Droga do transcendencji</i>. s. 16–29.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Joga.+Droga+do+transcendencji&rft.aulast=%C5%9Awierzowska&rft.aufirst=A.&rft.pages=16%E2%80%9329"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">M. Eliade: <i>Joga. Nieśmiertelność i wolność</i>. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, s. 362–368.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Joga.+Nie%C5%9Bmiertelno%C5%9B%C4%87+i+wolno%C5%9B%C4%87&rft.aulast=Eliade&rft.aufirst=M.&rft.pub=Pa%C5%84stwowe+Wydawnictwo+Naukowe&rft.pages=362%E2%80%93368"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Swami Swatmarama: <a class="external text" href="https://en.wikisource.org/wiki/Hatha_Yoga_Pradipika/1#The%20Bhandrâsana">Hatha Yoga Pradipika</a>. [w:] <i>Wikisource</i> [on-line]. en.wikisource.org. [dostęp 2013-10-18]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">S. Piggott: <i><a rel="nofollow" class="external text" href="http://archive.org/stream/prehistoricindia00inpigg#page/202/mode/2up">Prehistoric India to 1000 B.C.</a></i>. Harmondsworth: Penguin Books, 1961, s. 202.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Prehistoric+India+to+1000+B.C.&rft.aulast=Piggott&rft.aufirst=S.&rft.date=1961&rft.pub=Penguin+Books&rft.place=Harmondsworth&rft.pages=202&rft_id=http%3A%2F%2Farchive.org%2Fstream%2Fprehistoricindia00inpigg%23page%2F202%2Fmode%2F2up"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-Kieniewicz-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Kieniewicz_12-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">J. Kieniewicz: <i>Historia Indii</i>. Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1985, s. 35–40. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8304018969" title="Specjalna:Książki/8304018969">ISBN <span class="isbn">83-04-01896-9</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Historia+Indii&rft.aulast=Kieniewicz&rft.aufirst=J.&rft.date=1985&rft.pub=Zak%C5%82ad+Narodowy+im.+Ossoli%C5%84skich&rft.place=Wroc%C5%82aw%2C+Warszawa%2C+Krak%C3%B3w%2C+Gda%C5%84sk&rft.pages=35%E2%80%9340&rft.isbn=83-04-01896-9"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">M. Eliade: <i>Joga. Nieśmiertelność i wolność</i>. s. 369.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Joga.+Nie%C5%9Bmiertelno%C5%9B%C4%87+i+wolno%C5%9B%C4%87&rft.aulast=Eliade&rft.aufirst=M.&rft.pages=369"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a class="external text" href="https://en.wikisource.org/wiki/The_Rig_Veda/Mandala_10/Hymn_129">The Rig Veda (X.129)</a>. [w:] <i>Wikisource</i> [on-line]. en.wikisource.org. [dostęp 2013-10-18]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Świerzowska5-15"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Świerzowska5_15-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Świerzowska5_15-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text">A. Świerzowska, s. 29–42.</span> </li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-16">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a class="external text" href="https://en.wikisource.org/wiki/The_Rig_Veda/Mandala_10/Hymn_136">The Rig Veda (X.136)</a>. [w:] <i>Wikisource</i> [on-line]. en.wikisource.org. [dostęp 2013-10-18]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-17">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book"><i><a rel="nofollow" class="external text" href="http://archive.org/stream/1922707.0042.001.umich.edu#page/218/mode/2up">The Sacred Books of the East (pod red. F.M. Müllera)</a></i>. T. XLII: The hymns of the Atharva-Veda. Oksford: Clarendon Press, 1897, s. 218–220.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Sacred+Books+of+the+East+%28pod+red.+F.M.+M%C3%BCllera%29&rft.date=1897&rft.pub=Clarendon+Press&rft.place=Oksford&rft.pages=218%E2%80%93220&rft_id=http%3A%2F%2Farchive.org%2Fstream%2F1922707.0042.001.umich.edu%23page%2F218%2Fmode%2F2up"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-Mejor-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Mejor_18-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">M. Mejor: <i>Buddyzm. Zarys historii buddyzmu w Indiach</i>. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2001, s. 37–46. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8372551855" title="Specjalna:Książki/8372551855">ISBN <span class="isbn">83-7255-185-5</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Buddyzm.+Zarys+historii+buddyzmu+w+Indiach&rft.aulast=Mejor&rft.aufirst=M.&rft.date=2001&rft.pub=Pr%C3%B3szy%C5%84ski+i+S-ka&rft.place=Warszawa&rft.pages=37%E2%80%9346&rft.isbn=83-7255-185-5"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-19">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Brihadaranyaka-Upanishad. W: <i><a rel="nofollow" class="external text" href="http://archive.org/stream/1922707.0015.002.umich.edu#page/176/mode/2up">Sacred Books of the Buddhists (pod red. F.M.Müllera)</a></i>. T. XV: The Upanishads (II). Oksford: Clarendon Press, 1884, s. 176.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Sacred+Books+of+the+Buddhists+%28pod+red.+F.M.M%C3%BCllera%29&rft.atitle=Brihadaranyaka-Upanishad&rft.date=1884&rft.pub=Clarendon+Press&rft.place=Oksford&rft.pages=176&rft_id=http%3A%2F%2Farchive.org%2Fstream%2F1922707.0015.002.umich.edu%23page%2F176%2Fmode%2F2up"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-20">↑</a></span> <span class="reference-text">A. Świerzowska, s. 42–65.</span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-21">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">M. Kudelska: <i>Upaniszady</i>. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 1999, s. 10–11. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/832331912X" title="Specjalna:Książki/832331912X">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">83-233-1912-X</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Upaniszady&rft.aulast=Kudelska&rft.aufirst=M.&rft.pub=Wydawnictwo+Uniwersytetu+Jagiello%C5%84skiego&rft.place=Krak%C3%B3w&rft.pages=10%E2%80%9311&rft.isbn=832331912X"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-22"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-22">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">M. Wieneritz: <i>A Hisory of Indian Literature. Vol. I</i>. New Delhi: Oriental Books Reprint Corporation, 1977, s. 425–439. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788120802643" title="Specjalna:Książki/9788120802643">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">978-81-208-0264-3</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=A+Hisory+of+Indian+Literature.+Vol.+I&rft.aulast=Wieneritz&rft.aufirst=M.&rft.date=1977&rft.pub=Oriental+Books+Reprint+Corporation&rft.place=New+Delhi&rft.pages=425%E2%80%93439&rft.isbn=9788120802643"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-23">↑</a></span> <span class="reference-text">A. Świerzowska, s. 65–84.</span> </li> <li id="cite_note-24"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-24">↑</a></span> <span class="reference-text">M. Eliade, s. 23.</span> </li> <li id="cite_note-Świerzowska2-25"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Świerzowska2_25-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Świerzowska2_25-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Świerzowska2_25-2">c</a></sup></span> <span class="reference-text">A. Świerzowska, s. 84–90.</span> </li> <li id="cite_note-26"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-26">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book"><i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/stream/yogasystemofpata00wooduoft#page/n5/mode/2up">The Yoga System of Pataṅjali (z komentarzami Wjasy)</a></i>. Cambridge Mass.: The Harvard University Press, 1914, seria: Harvard Oriental Series Vol. 17.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Yoga+System+of+Pata%E1%B9%85jali+%28z+komentarzami+Wjasy%29&rft.date=1914&rft.pub=The+Harvard+University+Press&rft.place=Cambridge+Mass.&rft.series=Harvard+Oriental+Series+Vol.+17&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fstream%2Fyogasystemofpata00wooduoft%23page%2Fn5%2Fmode%2F2up"></span></cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></span> </li> <li id="cite_note-27"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-27">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://joga-abc.pl/jogasutry-patandzalego-tlum-antoni-s-pelkowski/"><i>Jogasutry Patańdżalego - tłum. Antoni S. Pełkowski</i></a> [online], joga-abc.pl, 3 stycznia 2011<span class="accessdate"> [dostęp 2023-10-08]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.date=2011-01-03&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Jogasutry+Pata%C5%84d%C5%BCalego+-+t%C5%82um.+Antoni+S.+Pe%C5%82kowski&rft_id=https%3A%2F%2Fjoga-abc.pl%2Fjogasutry-patandzalego-tlum-antoni-s-pelkowski%2F" style="display:none"> </span> <span class="lang-list tylko-pl">(<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-28"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-28">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">M. Grodecka: <i>Scieżki jogi</i>. Warszawa: Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, 1988, s. 3. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8320206855" title="Specjalna:Książki/8320206855">ISBN <span class="isbn">83-202-0685-5</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Scie%C5%BCki+jogi&rft.aulast=Grodecka&rft.aufirst=M.&rft.pub=Instytut+Wydawniczy+Zwi%C4%85zk%C3%B3w+Zawodowych&rft.place=Warszawa&rft.pages=3&rft.isbn=83-202-0685-5"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-29"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-29">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">M. Jakubczak: <i>Poznanie wyzwalające. Filozofia jogi klasycznej</i>. Kraków: 1999, s. 18. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/838552794X" title="Specjalna:Książki/838552794X">ISBN <span class="isbn">83-85527-94-X</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Poznanie+wyzwalaj%C4%85ce.+Filozofia+jogi+klasycznej&rft.aulast=Jakubczak&rft.aufirst=M.&rft.date=1999&rft.place=Krak%C3%B3w&rft.pages=18&rft.isbn=83-85527-94-X"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-30"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-30">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">M. Kudelska: <i>Hinduizm</i>. Kraków: WAM, 2006, s. 110–118, seria: Mała biblioteka religii. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8373186433" title="Specjalna:Książki/8373186433">ISBN <span class="isbn">83-7318-643-3</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Hinduizm&rft.au=M.+Kudelska&rft.date=2006&rft.pub=WAM&rft.place=Krak%C3%B3w&rft.pages=110%E2%80%93118&rft.series=Ma%C5%82a+biblioteka+religii&rft.isbn=83-7318-643-3"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-31"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-31">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">H. Zimmer: <i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/stream/Philosophy.of.India.by.Heinrich.Zimmer#page/n301/mode/2up">Philosophies of India (pod red.J.Campbella)</a></i>. Londyn: Routledge & Kegan Paul, 1953, s. 281.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Philosophies+of+India+%28pod+red.J.Campbella%29&rft.aulast=Zimmer&rft.aufirst=H.&rft.date=1953&rft.pub=Routledge+%26+Kegan+Paul&rft.place=Londyn&rft.pages=281&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fstream%2FPhilosophy.of.India.by.Heinrich.Zimmer%23page%2Fn301%2Fmode%2F2up"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-32"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-32">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book"><i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/stream/yogasystemofpata00wooduoft#page/134/mode/2up">The Yoga System of Pataṅjali (z komentarzami Wjasy II.15)</a></i>. s. 135.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Yoga+System+of+Pata%E1%B9%85jali+%28z+komentarzami+Wjasy+II.15%29&rft.pages=135&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fstream%2Fyogasystemofpata00wooduoft%23page%2F134%2Fmode%2F2up"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-33"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-33">↑</a></span> <span class="reference-text">L. Cyboran, s. 29–30.</span> </li> <li id="cite_note-34"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-34">↑</a></span> <span class="reference-text">L.Cyboran, s. 1–2.</span> </li> <li id="cite_note-35"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-35">↑</a></span> <span class="reference-text">L.Cyboran, s. 17–18.</span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bibliografia">Bibliografia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Joga&veaction=edit&section=14" title="Edytuj sekcję: Bibliografia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Joga&action=edit&section=14" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Bibliografia"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><cite class="citation book">L. Cyboran: <i>Klasyczna joga indyjska. Jogasutry przypisywane Patańdżalemu i Jogabhaszja, czyli komentarz do Jogasutr przypisywany Wjasie</i>. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1986, seria: Biblioteka Klasyków Filozofii. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8301053542" title="Specjalna:Książki/8301053542">ISBN <span class="isbn">83-01-05354-2</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Klasyczna+joga+indyjska.+Jogasutry+przypisywane+Pata%C5%84d%C5%BCalemu+i+Jogabhaszja%2C+czyli+komentarz+do+Jogasutr+przypisywany+Wjasie&rft.aulast=Cyboran&rft.aufirst=L.&rft.pub=Wydawnictwo+Naukowe+PWN&rft.place=Warszawa&rft.series=Biblioteka+Klasyk%C3%B3w+Filozofii&rft.isbn=83-01-05354-2"></span></cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></li> <li><cite class="citation book">W. Dynowska: <i>Bhagawad Gita</i>. Wyd. 2. Ludziom dobrej woli, 1956.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Bhagawad+Gita&rft.aulast=Dynowska&rft.aufirst=W.&rft.edition=2&rft.pub=Ludziom+dobrej+woli"></span></cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></li> <li><cite class="citation book">M. Eliade: <i>Joga. Nieśmiertelność i wolność</i>. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1984. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/830102268X" title="Specjalna:Książki/830102268X">ISBN <span class="isbn">83-01-02268-X</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Joga.+Nie%C5%9Bmiertelno%C5%9B%C4%87+i+wolno%C5%9B%C4%87&rft.aulast=Eliade&rft.aufirst=M.&rft.pub=Pa%C5%84stwowe+Wydawnictwo+Naukowe&rft.place=Warszawa&rft.isbn=83-01-02268-X"></span></cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></li> <li><cite class="citation book">M. Grodecka: <i>Scieżki jogi</i>. Warszawa: Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, 1988. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8320206855" title="Specjalna:Książki/8320206855">ISBN <span class="isbn">83-202-0685-5</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Scie%C5%BCki+jogi&rft.aulast=Grodecka&rft.aufirst=M.&rft.pub=Instytut+Wydawniczy+Zwi%C4%85zk%C3%B3w+Zawodowych&rft.place=Warszawa&rft.isbn=83-202-0685-5"></span></cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></li> <li><cite class="citation book">J. Kieniewicz: <i>Historia Indii</i>. Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1985. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8304018969" title="Specjalna:Książki/8304018969">ISBN <span class="isbn">83-04-01896-9</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Historia+Indii&rft.aulast=Kieniewicz&rft.aufirst=J.&rft.date=1985&rft.pub=Zak%C5%82ad+Narodowy+im.+Ossoli%C5%84skich&rft.place=Wroc%C5%82aw%2C+Warszawa%2C+Krak%C3%B3w%2C+Gda%C5%84sk&rft.isbn=83-04-01896-9"></span></cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></li> <li><cite class="citation book">M. Mejor: <i>Buddyzm. Zarys historii buddyzmu w Indiach</i>. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2001. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8372551855" title="Specjalna:Książki/8372551855">ISBN <span class="isbn">83-7255-185-5</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Buddyzm.+Zarys+historii+buddyzmu+w+Indiach&rft.aulast=Mejor&rft.aufirst=M.&rft.date=2001&rft.pub=Pr%C3%B3szy%C5%84ski+i+S-ka&rft.place=Warszawa&rft.isbn=83-7255-185-5"></span></cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></li> <li><cite class="citation book">S. Piggott: <i><a rel="nofollow" class="external text" href="http://archive.org/stream/prehistoricindia00inpigg#page/n1/mode/2up">Prehistoric India to 1000 B.C.</a></i>. Harmondsworth: Penguin Books, 1961.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Prehistoric+India+to+1000+B.C.&rft.aulast=Piggott&rft.aufirst=S.&rft.date=1961&rft.pub=Penguin+Books&rft.place=Harmondsworth&rft_id=http%3A%2F%2Farchive.org%2Fstream%2Fprehistoricindia00inpigg%23page%2Fn1%2Fmode%2F2up"></span></cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></li> <li><cite class="citation book">A. Świerzowska: <i>Joga. Droga do transcendencji</i>. Kraków: WAM, 2009, seria: Mała biblioteka religii. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788375051926" title="Specjalna:Książki/9788375051926">ISBN <span class="isbn">978-83-7505-192-6</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Joga.+Droga+do+transcendencji&rft.aulast=%C5%9Awierzowska&rft.aufirst=A.&rft.date=2009&rft.pub=WAM&rft.place=Krak%C3%B3w&rft.series=Ma%C5%82a+biblioteka+religii&rft.isbn=978-83-7505-192-6"></span></cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></li> <li><cite class="citation book">M. Wieneritz: <i>A Hisory of Indian Literature. Vol. I</i>. New Delhi: Oriental Books Reprint Corporation, 1977. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788120802643" title="Specjalna:Książki/9788120802643">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">978-81-208-0264-3</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=A+Hisory+of+Indian+Literature.+Vol.+I&rft.aulast=Wieneritz&rft.aufirst=M.&rft.date=1977&rft.pub=Oriental+Books+Reprint+Corporation&rft.place=New+Delhi&rft.isbn=9788120802643"></span></cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></li></ul> <div class="navbox do-not-make-smaller mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r74983602">.mw-parser-output .navbox{border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);margin:auto;text-align:center;padding:3px;margin-top:1em;clear:both}.mw-parser-output table.navbox:not(.pionowy){width:100%}.mw-parser-output .navbox+.navbox{border-top:0;margin-top:0}.mw-parser-output .navbox.pionowy{width:250px;float:right;clear:right;margin:0 0 0.4em 1.4em}.mw-parser-output .navbox.pionowy .before,.mw-parser-output .navbox.pionowy .after{padding:0.5em 0;text-align:center}.mw-parser-output .navbox>.caption,.mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background:#ccf;text-align:center;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox .tnavbar{font-weight:normal;font-size:xx-small;white-space:nowrap;padding:0}.mw-parser-output .navbox>.tnavbar{margin-left:1em;float:left}.mw-parser-output .navbox .below>hr+.tnavbar{margin-left:auto;margin-right:auto}.mw-parser-output .navbox .below>.tnavbar:before{content:"Ten szablon: "}.mw-parser-output .navbox .tnavbar li:after{content:" · "}.mw-parser-output .navbox .tnavbar li:last-child:after{content:none}.mw-parser-output .navbox hr{margin:0.2em 1em}.mw-parser-output .navbox .title{background:#ddf;text-align:center;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content:not(.grupa-szablonów-nawigacyjnych){margin-top:2px;padding:0;font-size:smaller;overflow:auto}.mw-parser-output .navbox .above+div,.mw-parser-output .navbox .above+.navbox-main-content,.mw-parser-output .navbox .below,.mw-parser-output .navbox .title+.grid{margin-top:2px}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below{background:#ddf;text-align:center;margin-left:auto;margin-right:auto}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex{display:flex;flex-direction:row}.mw-parser-output .navbox .flex>.before,.mw-parser-output .navbox .flex>.after{align-self:center;text-align:center}.mw-parser-output .navbox .flex>.navbox-main-content{flex-grow:1}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .before{margin-right:0.5em}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .after{margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navbox .inner-columns,.mw-parser-output .navbox .inner-group,.mw-parser-output .navbox .inner-standard{border-spacing:0;border-collapse:collapse;width:100%}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.opis{text-align:right;vertical-align:middle}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.opis+.spis{border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff);text-align:left}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>td{padding:0;width:100%}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>td:first-child{text-align:center}.mw-parser-output .navbox .inner-standard .inner-standard>tbody>tr>td{text-align:left}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.navbox-odd,.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.navbox-even{padding:0 0.3em}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr+tr>th,.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr+tr>td{border-top:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>th+td{border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns{table-layout:fixed}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td{padding:0;border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff);border-right:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td{vertical-align:top}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr+tr>td{border-top:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th:first-child,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td:first-child{border-left:0}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th:last-child,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td:last-child{border-right:0}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>ul,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>ol,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>dl{text-align:left;column-width:24em}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div+div,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+div,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+table{margin-top:2px}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>.opis,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>.spis{padding:0.1em 1em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-toggle,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div.mw-collapsible>.mw-collapsible-toggle{width:4em;text-align:right;margin-right:0.4em}.mw-parser-output .navbox>.fakebar,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div.mw-collapsible>.fakebar{float:left;width:4em;height:1em}.mw-parser-output .navbox .opis{background:#ddf;padding:0 1em;white-space:nowrap;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox.pionowy .opis{white-space:normal}.mw-parser-output .navbox.pionowy .navbox-even,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .navbox-odd{background:transparent}.mw-parser-output .navbox.pionowy .navbox-odd,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .navbox-even{background:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa)}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+div{background:transparent}.mw-parser-output .navbox p{margin:0;padding:0.3em 0}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:gold}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:silver}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#c96}.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>ul,.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>dl,.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>ol{column-width:24em;text-align:left}.mw-parser-output .navbox ul{list-style:none}.mw-parser-output .navbox .references{background:transparent}.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist dd,.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist dt,.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist li{white-space:normal}.mw-parser-output .navbox .rok{display:inline-block;width:4em;padding-right:0.5em;text-align:right}.mw-parser-output .navbox .navbox-statistics{margin-top:2px;border-top:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);text-align:center;font-size:small}.mw-parser-output .navbox-summary>.title{font-weight:bold;font-size:larger}.mw-parser-output .navbox:not(.grupa-szablonów) .navbox{margin:0;border:0;padding:0}.mw-parser-output .navbox.grupa-szablonów>.grupa-szablonów-nawigacyjnych>.navbox:first-child{margin-top:2px}@media(max-width:800px){.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex>.before,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex>.after{display:none}}.mw-parser-output .navbox .opis img,.mw-parser-output .navbox .opis .flagicon,.mw-parser-output .navbox>.caption>.flagicon,.mw-parser-output .navbox>.caption>.image{display:none}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.caption,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background-color:#3a3c3e}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox .title,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox .opis{background-color:#303234}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:#715f00}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:#5f5f5f}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#764617}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.caption,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background-color:#3a3c3e}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox .title,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox .opis{background-color:#303234}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:#715f00}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:#5f5f5f}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#764617}}</style><ul class="tnavbar noprint plainlinks hlist"><li><a href="/wiki/Szablon:G%C5%82%C3%B3wne_nurty_jogi" title="Szablon:Główne nurty jogi"><span title="Pokaż ten szablon">p</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Dyskusja_szablonu:G%C5%82%C3%B3wne_nurty_jogi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dyskusja szablonu:Główne nurty jogi (strona nie istnieje)"><span title="Dyskusja na temat tego szablonu">d</span></a></li><li title="Możesz edytować ten szablon. Użyj przycisku podglądu przed zapisaniem zmian."><a class="external text" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szablon:G%C5%82%C3%B3wne_nurty_jogi&action=edit">e</a></li></ul><div class="navbox-title caption"><a class="mw-selflink selflink">Główne nurty jogi</a></div><div class="mw-collapsible-content"><table class="navbox-main-content inner-standard"><tbody><tr class="a1"><td colspan="2" class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Bhaktijoga" title="Bhaktijoga">Bhaktijoga</a></li> <li><a href="/wiki/D%C5%BA%C5%84anajoga" title="Dźńanajoga">Dźńanajoga</a></li> <li><a href="/wiki/Hathajoga" title="Hathajoga">Hathajoga</a></li> <li><a href="/wiki/Karmajoga" title="Karmajoga">Karmajoga</a></li> <li><a href="/wiki/Kundalinijoga" title="Kundalinijoga">Kundalinijoga</a> (<a href="/wiki/Lajajoga" title="Lajajoga">Lajajoga</a>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Mantrajoga&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mantrajoga (strona nie istnieje)">Mantrajoga</a></li> <li><a href="/wiki/Joga_klasyczna" title="Joga klasyczna">Radżajoga</a></li> <li><a href="/wiki/Krijajoga_(Jogananda)" title="Krijajoga (Jogananda)">Krijajoga</a></li></ul> </td></tr></tbody></table></div></div> <div class="navbox do-not-make-smaller mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r74983602"><ul class="tnavbar noprint plainlinks hlist"><li><a href="/wiki/Szablon:S%C5%82awni_jogini" title="Szablon:Sławni jogini"><span title="Pokaż ten szablon">p</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Dyskusja_szablonu:S%C5%82awni_jogini&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dyskusja szablonu:Sławni jogini (strona nie istnieje)"><span title="Dyskusja na temat tego szablonu">d</span></a></li><li title="Możesz edytować ten szablon. Użyj przycisku podglądu przed zapisaniem zmian."><a class="external text" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szablon:S%C5%82awni_jogini&action=edit">e</a></li></ul><div class="navbox-title caption">Sławni jogini</div><div class="mw-collapsible-content"><table class="navbox-main-content inner-standard"><tbody><tr class="a1"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Joga_klasyczna" title="Joga klasyczna">Jogini okresu klasycznego</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Pata%C5%84d%C5%BAali" title="Patańdźali">Patańdźali</a></li> <li><a href="/wiki/Wjasa" title="Wjasa">Wjasa</a></li> <li><a href="/wiki/Wa%C4%87aspati_Mi%C5%9Bra" title="Waćaspati Miśra">Waćaspati Miśra</a></li> <li><a href="/wiki/Bhod%C5%BAa" title="Bhodźa">Bhodża</a></li> <li><a href="/wiki/Wid%C5%BA%C5%84anabhikszu" title="Widźńanabhikszu">Widźńanabhikszu</a></li></ul> </td></tr><tr class="a2"><th class="navbox-group opis" scope="row">Współcześni guru</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Sri_Sri_Ravi_Shankar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sri Sri Ravi Shankar (strona nie istnieje)">Sri Sri Ravi Shankar</a></li> <li><a href="/wiki/Maharishi_Mahesh_Yogi" title="Maharishi Mahesh Yogi">Maharishi Mahesh Yogi</a></li> <li><a href="/wiki/Jogananda" title="Jogananda">Jogananda</a></li> <li><a href="/wiki/Wiwekananda" title="Wiwekananda">Swami Wiwekananda</a></li> <li><a href="/wiki/H._David_Coulter" title="H. David Coulter">H. David Coulter</a></li> <li><a href="/wiki/Prabhat_Ranjan_Sarkar" title="Prabhat Ranjan Sarkar">Prabhat Ranjan Sarkar</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bikram_Choudhury&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bikram Choudhury (strona nie istnieje)">Bikram Choudhury</a></li></ul> </td></tr><tr class="a3"><th class="navbox-group opis" scope="row">Współcześni guru <a href="/wiki/Hathajoga" title="Hathajoga">hatha-jogi</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Tirumalai_Krishnamacharya&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tirumalai Krishnamacharya (strona nie istnieje)">Tirumalai Krishnamacharya</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Krishna_Pattabhi_Jois&action=edit&redlink=1" class="new" title="Krishna Pattabhi Jois (strona nie istnieje)">Krishna Pattabhi Jois</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=B.N.S_Iyengar&action=edit&redlink=1" class="new" title="B.N.S Iyengar (strona nie istnieje)">B.N.S Iyengar</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C5%9Arivatsa_Ramaswami&action=edit&redlink=1" class="new" title="Śrivatsa Ramaswami (strona nie istnieje)">Śrivatsa Ramaswami</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=T.K.V._Desikachar&action=edit&redlink=1" class="new" title="T.K.V. Desikachar (strona nie istnieje)">T.K.V. Desikachar</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=A.G._Mohan&action=edit&redlink=1" class="new" title="A.G. Mohan (strona nie istnieje)">A.G. Mohan</a></li> <li><a href="/wiki/B.K.S._Iyengar" title="B.K.S. Iyengar">B.K.S. Iyengar</a></li></ul> </td></tr></tbody></table></div></div> <div class="navbox do-not-make-smaller mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r74983602"><ul class="tnavbar noprint plainlinks hlist"><li><a href="/wiki/Szablon:Religioznawstwo" title="Szablon:Religioznawstwo"><span title="Pokaż ten szablon">p</span></a></li><li><a href="/wiki/Dyskusja_szablonu:Religioznawstwo" title="Dyskusja szablonu:Religioznawstwo"><span title="Dyskusja na temat tego szablonu">d</span></a></li><li title="Możesz edytować ten szablon. Użyj przycisku podglądu przed zapisaniem zmian."><a class="external text" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szablon:Religioznawstwo&action=edit">e</a></li></ul><div class="navbox-title caption"><a href="/wiki/Religioznawstwo" title="Religioznawstwo">Religioznawstwo</a></div><div class="mw-collapsible-content"><div class="hlist navbox-above above"> <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Religioznawstwo" title="Kategoria:Religioznawstwo">kategoria</a></li> <li><a href="/wiki/Wikiprojekt:Religioznawstwo" title="Wikiprojekt:Religioznawstwo">wikiprojekt</a></li></ul> </div><div class="flex"><table class="navbox-main-content inner-standard"><tbody><tr class="a1"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Kategoria:Religie" title="Kategoria:Religie">Religie</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Religia" title="Religia">religia</a></li> <li><a href="/wiki/Religia_naturalna" title="Religia naturalna">religie pierwotne</a></li> <li><a href="/wiki/Religie_rodzime_Afryki" title="Religie rodzime Afryki">afrykańskie religie rodzime</a> <ul><li><a href="/wiki/Afrochrze%C5%9Bcija%C5%84stwo" title="Afrochrześcijaństwo">afrochrześcijaństwo</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Religie_afroameryka%C5%84skie" title="Religie afroamerykańskie">afroamerykańskie religie</a></li> <li><a href="/wiki/Synkretyzm_afroameryka%C5%84ski" title="Synkretyzm afroamerykański">afroamerykański synkretyzm</a> <ul><li><a href="/wiki/Candombl%C3%A9" title="Candomblé">candomblé</a></li> <li><a href="/wiki/If%C3%A1" title="Ifá">ifá</a></li> <li><a href="/wiki/Santeria" title="Santeria">santeria</a></li> <li><a href="/wiki/Umbanda" title="Umbanda">umbanda</a></li> <li><a href="/wiki/Voodoo" title="Voodoo">voodoo</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Religie_rodzime_Australii" title="Religie rodzime Australii">australijskie religie rodzime</a> <ul><li><a href="/wiki/Wikipedia:Skarbnica_Wikipedii/Mitologia_aboryge%C5%84ska" title="Wikipedia:Skarbnica Wikipedii/Mitologia aborygeńska">australijska mitologia aborygeńska</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Ahmadijja" title="Ahmadijja">ahmadijja</a></li> <li><a href="/wiki/Ajjawali" title="Ajjawali">ajjawali</a></li> <li><a href="/wiki/Animizm" title="Animizm">animizm</a></li> <li><a href="/wiki/Babizm" title="Babizm">babizm</a></li> <li><a href="/wiki/Bahaizm" title="Bahaizm">bahaizm</a></li> <li><a href="/wiki/B%C3%B6n" title="Bön">bön</a></li> <li><a href="/wiki/Buddyzm" title="Buddyzm">buddyzm</a></li> <li><a href="/wiki/Burchanizm" title="Burchanizm">burchanizm</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Chi%C5%84ska_religia_ludowa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chińska religia ludowa (strona nie istnieje)">chińska religia ludowa (szenizm)</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Chi%C5%84ski_kult_przodk%C3%B3w&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chiński kult przodków (strona nie istnieje)">chiński kult przodków</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Mitologia_chi%C5%84ska" title="Mitologia chińska">mitologia chińska</a></li> <li><a href="/wiki/Chrze%C5%9Bcija%C5%84stwo" title="Chrześcijaństwo">chrześcijaństwo</a></li> <li><a href="/wiki/Czondoizm" title="Czondoizm">czondoizm</a></li> <li><a href="/wiki/Druid" title="Druid">druidyzm</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Religia_druzyjska&action=edit&redlink=1" class="new" title="Religia druzyjska (strona nie istnieje)">druzim</a></li> <li><a href="/wiki/D%C5%BAinizm" title="Dźinizm">dźinizm</a></li> <li><a href="/wiki/Eckankar" title="Eckankar">eckankar</a></li> <li><a href="/wiki/Falun_Gong" title="Falun Gong">Falun Gong</a></li> <li><a href="/wiki/Gnostycyzm" title="Gnostycyzm">gnostycyzm</a></li> <li><a href="/wiki/Ruchy_religijne_Indian" title="Ruchy religijne Indian">indiańskie ruchy religijne</a> <ul><li><a href="/wiki/Pejotyzm" title="Pejotyzm">pejotyzm</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%9Awi%C4%99te_miejsca_tubylczych_lud%C3%B3w_Ameryki_P%C3%B3%C5%82nocnej" title="Święte miejsca tubylczych ludów Ameryki Północnej">święte miejsca tubylczych ludów Ameryki Północnej</a></li> <li><a href="/wiki/Ustawa_o_wolno%C5%9Bci_religijnej_Indian_ameryka%C5%84skich" title="Ustawa o wolności religijnej Indian amerykańskich">Ustawa o wolności religijnej Indian amerykańskich</a></li> <li><a href="/wiki/Panindianizm" title="Panindianizm">panindianizm</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Hinduizm" title="Hinduizm">hinduizm</a> <ul><li><a href="/wiki/Hinduizm_balijski" title="Hinduizm balijski">hinduizm balijski</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Islam" title="Islam">islam</a></li> <li><a href="/wiki/Jezydyzm" title="Jezydyzm">jezydyzm</a></li> <li><a href="/wiki/Judaizm" title="Judaizm">judaizm</a></li> <li><a href="/wiki/Kaodaizm" title="Kaodaizm">kaodaizm</a></li> <li><a href="/wiki/Kulty_cargo" title="Kulty cargo">kargizm</a> <ul><li><a href="/wiki/Hauka" title="Hauka">hauka</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Konfucjanizm" title="Konfucjanizm">konfucjanizm</a></li> <li><a href="/wiki/Kult_przodk%C3%B3w" title="Kult przodków">kult przodków</a></li> <li><a href="/wiki/Mandaizm" title="Mandaizm">mandaizm</a></li> <li><a href="/wiki/Manaizm" title="Manaizm">manaizm</a></li> <li><a href="/wiki/Manicheizm" title="Manicheizm">manicheizm</a></li> <li><a href="/wiki/Mazdaizm" title="Mazdaizm">mazdaizm</a></li> <li><a href="/wiki/Mitraizm" title="Mitraizm">mitraizm</a></li> <li><a href="/wiki/Kategoria:Mitologie_wed%C5%82ug_kultury" title="Kategoria:Mitologie według kultury">mitologie</a></li> <li><a href="/wiki/Neopoga%C5%84stwo" title="Neopogaństwo">neopogaństwo</a></li> <li><a href="/wiki/New_Age" title="New Age">New Age</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=New_Thought&action=edit&redlink=1" class="new" title="New Thought (strona nie istnieje)">New Thought</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%8Cmoto" title="Ōmoto">ōmoto</a></li> <li><a href="/wiki/Preanimizm" title="Preanimizm">preanimizm</a></li> <li><a href="/wiki/Ruch_Rastafari" title="Ruch Rastafari">rastafarianizm</a></li> <li><a href="/wiki/Wierzenia_Olmek%C3%B3w" title="Wierzenia Olmeków">religia Olmeków</a></li> <li><a href="/wiki/Cywilizacja_Maj%C3%B3w#Religia_Majów" title="Cywilizacja Majów">religia Majów</a> <ul><li><a href="/wiki/Mitologia_maja%C5%84ska" title="Mitologia majańska">mitologia majańska</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Wierzenia_Aztek%C3%B3w" title="Wierzenia Azteków">religia Azteków</a> <ul><li><a href="/wiki/Mexicayotl" title="Mexicayotl">mexicayotl</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Wierzenia_Ink%C3%B3w" title="Wierzenia Inków">religia Inków</a> <ul><li><a href="/wiki/Ajmara#Religia" title="Ajmara">religia Ajmarów</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Religia_Mezopotamii" title="Religia Mezopotamii">religia Mezopotamii</a> <ul><li><a href="/wiki/Religia_asyryjska" title="Religia asyryjska">religia asyryjska</a></li> <li><a href="/wiki/Religia_babilo%C5%84ska" title="Religia babilońska">religia babilońska</a></li> <li><a href="/wiki/Mitologia_sumeryjska" title="Mitologia sumeryjska">mitologia sumeryjska</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Religia_Ba%C5%82t%C3%B3w&action=edit&redlink=1" class="new" title="Religia Bałtów (strona nie istnieje)">religia Bałtów</a> <ul><li><a href="/wiki/Mitologia_ba%C5%82tyjska" title="Mitologia bałtyjska">mitologia bałtyjska</a></li> <li><a href="/wiki/Mitologia_litewska" title="Mitologia litewska">mitologia litewska</a></li> <li><a href="/wiki/Rodzimowierstwo_ba%C5%82tyjskie" title="Rodzimowierstwo bałtyjskie">rodzimowierstwo bałtyjskie</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Religia_Scyt%C3%B3w&action=edit&redlink=1" class="new" title="Religia Scytów (strona nie istnieje)">religia Scytów</a></li> <li><a href="/wiki/Religia_Hun%C3%B3w" title="Religia Hunów">religia Hunów</a></li> <li><a href="/wiki/Religia_Mongo%C5%82%C3%B3w" title="Religia Mongołów">religia Mongołów</a></li> <li><a href="/wiki/Religia_Awar%C3%B3w" title="Religia Awarów">religia Awarów</a></li> <li><a href="/wiki/Mitologia_w%C4%99gierska" title="Mitologia węgierska">mitologia węgierska</a></li> <li><a href="/wiki/Mitologia_ormia%C5%84ska" title="Mitologia ormiańska">mitologia ormiańska</a></li> <li><a href="/wiki/Religia_plemienna" title="Religia plemienna">religia plemienna</a></li> <li><a href="/wiki/Religia_S%C5%82owian" title="Religia Słowian">religia Słowian</a> <ul><li><a href="/wiki/Mitologia_s%C5%82owia%C5%84ska" title="Mitologia słowiańska">mitologia słowiańska</a></li> <li><a href="/wiki/Rodzimowierstwo_s%C5%82owia%C5%84skie" title="Rodzimowierstwo słowiańskie">rodzimowierstwo słowiańskie</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Religia_starosemicka" title="Religia starosemicka">religia starosemicka</a> <ul><li><a href="/wiki/Religia_kananejska" title="Religia kananejska">religia kananejska</a></li> <li><a href="/wiki/Mitologia_arabska" title="Mitologia arabska">mitologia arabska</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Religia_staro%C5%BCytnej_Grecji" title="Religia starożytnej Grecji">religia starożytnej Grecji</a> <ul><li><a href="/wiki/Mitologia_grecka" title="Mitologia grecka">mitologia grecka</a></li> <li><a href="/wiki/Orfizm_(religia)" title="Orfizm (religia)">orfizm</a></li> <li><a href="/wiki/Pitagorejczycy#Poglądy_religijne" title="Pitagorejczycy">pitagoreizm</a></li> <li><a href="/wiki/Hellenizm_(religia)" title="Hellenizm (religia)">hellenizm</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Religia_staro%C5%BCytnego_Egiptu" title="Religia starożytnego Egiptu">religia starożytnego Egiptu</a> <ul><li><a href="/wiki/Mitologia_egipska" title="Mitologia egipska">mitologia egipska</a></li> <li><a href="/wiki/Kemetyzm" title="Kemetyzm">kemetyzm</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Religia_staro%C5%BCytnego_Rzymu" title="Religia starożytnego Rzymu">religia starożytnego Rzymu</a> <ul><li><a href="/wiki/Mitologia_rzymska" title="Mitologia rzymska">mitologia rzymska</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Religie_etniczne" title="Religie etniczne">religie etniczne</a></li> <li><a href="/wiki/Kategoria:Religie_pierwotne" title="Kategoria:Religie pierwotne">religie pierwotne</a></li> <li><a href="/wiki/Religie_prehistoryczne" title="Religie prehistoryczne">religie prehistoryczne</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Religia_celtycka&action=edit&redlink=1" class="new" title="Religia celtycka (strona nie istnieje)">religia celtycka</a> <ul><li><a href="/wiki/Mitologia_celtycka" title="Mitologia celtycka">mitologia celtycka</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Religia_Gal%C3%B3w&action=edit&redlink=1" class="new" title="Religia Galów (strona nie istnieje)">religia Galów</a></li> <li><a href="/wiki/Mitologia_irlandzka" title="Mitologia irlandzka">mitologia irlandzka</a></li> <li><a href="/wiki/Rekonstrukcjonizm_celtycki" title="Rekonstrukcjonizm celtycki">rekonstrukcjonizm celtycki</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Religia_German%C3%B3w" title="Religia Germanów">religia Germanów</a> <ul><li><a href="/wiki/Mitologia_germa%C5%84ska" title="Mitologia germańska">mitologia germańska</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kontynentalna_mitologia_germa%C5%84ska&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kontynentalna mitologia germańska (strona nie istnieje)">kontynentalna mitologia germańska</a></li> <li><a href="/wiki/Rodzimowierstwo_germa%C5%84skie" title="Rodzimowierstwo germańskie">rodzimowierstwo germańskie</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Religia_Anglosas%C3%B3w&action=edit&redlink=1" class="new" title="Religia Anglosasów (strona nie istnieje)">religia Anglosasów</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Religia_Frank%C3%B3w&action=edit&redlink=1" class="new" title="Religia Franków (strona nie istnieje)">religia Franków</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Religia_Got%C3%B3w&action=edit&redlink=1" class="new" title="Religia Gotów (strona nie istnieje)">religia Gotów</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Religia_staronordycka&action=edit&redlink=1" class="new" title="Religia staronordycka (strona nie istnieje)">religia staronordycka</a></li> <li><a href="/wiki/Mitologia_nordycka" title="Mitologia nordycka">mitologia nordycka</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Religia_Berber%C3%B3w&action=edit&redlink=1" class="new" title="Religia Berberów (strona nie istnieje)">religia Berberów</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Mitologia_polinezyjska&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mitologia polinezyjska (strona nie istnieje)">mitologia polinezyjska</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Religia_hawajska&action=edit&redlink=1" class="new" title="Religia hawajska (strona nie istnieje)">religia hawajska</a></li> <li><a href="/wiki/Mitologia_hawajska" title="Mitologia hawajska">mitologia hawajska</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Satanizm" title="Satanizm">satanizm</a></li> <li><a href="/wiki/Scjentologia" title="Scjentologia">scjentologia</a></li> <li><a href="/wiki/Shint%C5%8D" title="Shintō">shintō</a> <ul><li><a href="/wiki/Mitologia_japo%C5%84ska" title="Mitologia japońska">mitologia japońska</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Sikhizm" title="Sikhizm">sikhizm</a></li> <li><a href="/wiki/Szamanizm" title="Szamanizm">szamanizm</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Szamanizm_korea%C5%84ski&action=edit&redlink=1" class="new" title="Szamanizm koreański (strona nie istnieje)">szamanizm koreański</a></li> <li><a href="/wiki/Taoizm" title="Taoizm">taoizm</a></li> <li><a href="/wiki/Tenri-ky%C5%8D" title="Tenri-kyō">tenrikio</a></li> <li><a href="/wiki/Teozofia" title="Teozofia">teozofia</a></li> <li><a href="/wiki/Uniwersalizm" title="Uniwersalizm">uniwersalizm</a> <ul><li><a href="/wiki/Religia_uniwersalna" title="Religia uniwersalna">religia uniwersalna</a></li> <li><a href="/wiki/Uniwersalizm_unitaria%C5%84ski" title="Uniwersalizm unitariański">unitarianizm</a></li> <li><a href="/wiki/Subud" title="Subud">subud</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Wicca" title="Wicca">wicca</a></li> <li><a href="/wiki/Zaratusztrianizm" title="Zaratusztrianizm">zaratusztrianizm</a></li> <li><a href="/wiki/Zurwanizm" title="Zurwanizm">zurwanizm</a></li> <li><a href="/wiki/Nowe_ruchy_religijne" title="Nowe ruchy religijne">nowe ruchy religijne</a></li> <li><a href="/wiki/Agnostycyzm" title="Agnostycyzm">agnostycyzm</a></li> <li><a href="/wiki/Apateizm" title="Apateizm">apateizm</a></li> <li><a href="/wiki/Ateizm" title="Ateizm">ateizm</a></li> <li><a href="/wiki/Deizm" title="Deizm">deizm</a></li> <li><a href="/wiki/Parodia_religii" title="Parodia religii">parodia religii</a> <ul><li><a href="/wiki/Dyskordianizm" title="Dyskordianizm">dyskordianizm</a></li> <li><a href="/wiki/Iglesia_Maradoniana" title="Iglesia Maradoniana">Iglesia Maradoniana</a></li> <li><a href="/wiki/Jediizm" title="Jediizm">jediizm</a></li> <li><a href="/wiki/Lataj%C4%85cy_Potw%C3%B3r_Spaghetti" title="Latający Potwór Spaghetti">pastafarianizm</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Postteizm&action=edit&redlink=1" class="new" title="Postteizm (strona nie istnieje)">postteizm</a></li></ul> </td></tr><tr class="a2"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Kategoria:Biografie_wed%C5%82ug_religii_i_wyzna%C5%84" title="Kategoria:Biografie według religii i wyznań">Ludzie</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Duchowie%C5%84stwo" title="Duchowieństwo">duchowny</a></li> <li><a href="/wiki/Kap%C5%82an" title="Kapłan">kapłan</a></li> <li><a href="/wiki/Ajatollah" title="Ajatollah">ajatollah</a></li> <li><a href="/wiki/Bhikku" title="Bhikku">bhikku</a></li> <li><a href="/wiki/B%C5%82ogos%C5%82awiony" title="Błogosławiony">błogosławiony</a></li> <li><a href="/wiki/Bramin" title="Bramin">bramin</a></li> <li><a href="/wiki/Cadyk" title="Cadyk">cadyk</a></li> <li><a href="/wiki/Czarownik" title="Czarownik">czarownik</a></li> <li><a href="/wiki/Druid" title="Druid">druid</a></li> <li><a href="/wiki/Egzorcysta" title="Egzorcysta">egzorcysta</a></li> <li><a href="/wiki/Eremita" title="Eremita">eremita</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ewangelizator&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ewangelizator (strona nie istnieje)">ewangelizator</a></li> <li><a href="/wiki/G%C5%82osiciel" title="Głosiciel">głosiciel</a></li> <li><a href="/wiki/Guru" title="Guru">guru</a></li> <li><a href="/wiki/Heros" title="Heros">heros</a></li> <li><a href="/wiki/Imam" title="Imam">imam</a></li> <li><a href="/wiki/Kohen" title="Kohen">kohen</a></li> <li><a href="/wiki/Mu%C5%82%C5%82a" title="Mułła">mułła</a></li> <li><a href="/wiki/Junak_(mitologia)" title="Junak (mitologia)">junak</a></li> <li><a href="/wiki/Jurodiwyj" title="Jurodiwyj">jurodiwyj</a></li> <li><a href="/wiki/Kannushi" title="Kannushi">kannushi</a></li> <li><a href="/wiki/Kaznodzieja" title="Kaznodzieja">kaznodzieja</a></li> <li><a href="/wiki/Kriwe" title="Kriwe">kriwe</a></li> <li><a href="/wiki/Ksi%C4%85dz" title="Ksiądz">ksiądz</a></li> <li><a href="/wiki/Lama_(religioznawstwo)" title="Lama (religioznawstwo)">lama</a></li> <li><a href="/wiki/Magid" title="Magid">magid</a></li> <li><a href="/wiki/Medium_(osoba)" title="Medium (osoba)">medium</a></li> <li><a href="/wiki/M%C4%99czennik" title="Męczennik">męczennik</a></li> <li><a href="/wiki/Ministrant" title="Ministrant">ministrant</a></li> <li><a href="/wiki/Misjonarz" title="Misjonarz">misjonarz</a></li> <li><a href="/wiki/Mistycyzm#Niektórzy_mistycy" title="Mistycyzm">mistyk</a></li> <li><a href="/wiki/Pastor" title="Pastor">pastor</a></li> <li><a href="/wiki/Pielgrzym_(religia)" title="Pielgrzym (religia)">pielgrzym</a></li> <li><a href="/wiki/Pionier_(%C5%9Awiadkowie_Jehowy)" title="Pionier (Świadkowie Jehowy)">pionier</a></li> <li><a href="/wiki/Pop_(kap%C5%82an)" title="Pop (kapłan)">pop</a></li> <li><a href="/wiki/Prorok" title="Prorok">prorok</a></li> <li><a href="/wiki/Przeor" title="Przeor">przeor</a></li> <li><a href="/wiki/Rabin" title="Rabin">rabin</a></li> <li><a href="/wiki/S%C5%82uga_Bo%C5%BCy" title="Sługa Boży">sługa Boży</a></li> <li><a href="/wiki/S%C5%82uga_pomocniczy" title="Sługa pomocniczy">sługa pomocniczy</a></li> <li><a href="/wiki/Starszy_zboru" title="Starszy zboru">starszy zboru</a></li> <li><a href="/wiki/Szaman" title="Szaman">szaman</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%9Awi%C4%99ty" title="Święty">święty</a> <ul><li><a href="/wiki/R%C3%B3wny_aposto%C5%82om" title="Równy apostołom">równy apostołom</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Wo%C5%82chw" title="Wołchw">wołchw</a></li> <li><a href="/wiki/Wyznawca" title="Wyznawca">wyznawca</a></li> <li><a href="/wiki/Zakonnik" title="Zakonnik">zakonnik</a>/<a href="/wiki/Zakonnica" title="Zakonnica">zakonnica</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%BBerca" title="Żerca">żerca</a></li></ul> </td></tr><tr class="a3"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Kategoria:Hierotopografia" title="Kategoria:Hierotopografia">Miejsca</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Miejsce_%C5%9Bwi%C4%99te" title="Miejsce święte">miejsce święte</a></li> <li><a href="/wiki/Sanktuarium" title="Sanktuarium">sanktuarium</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%9Awi%C4%85tynia" title="Świątynia">świątynia</a></li> <li><a href="/wiki/Cerkiew_(budynek)" title="Cerkiew (budynek)">cerkiew</a></li> <li><a href="/wiki/Chram" title="Chram">chram</a></li> <li><a href="/wiki/Erem" title="Erem">erem</a></li> <li><a href="/wiki/Gompa" title="Gompa">gompa</a></li> <li><a href="/wiki/Jinja" title="Jinja">jinja</a></li> <li><a href="/wiki/Kaplica" title="Kaplica">kaplica</a></li> <li><a href="/wiki/Kienesa" title="Kienesa">kienesa</a></li> <li><a href="/wiki/Klasztor" title="Klasztor">klasztor</a></li> <li><a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_(budynek)" title="Kościół (budynek)">kościół</a></li> <li><a href="/wiki/Mandir" title="Mandir">mandir</a></li> <li><a href="/wiki/Meczet" title="Meczet">meczet</a></li> <li><a href="/wiki/Molenna" title="Molenna">molenna</a></li> <li><a href="/wiki/Sala_kr%C3%B3lestwa" title="Sala królestwa">sala królestwa</a></li> <li><a href="/wiki/Sala_zgromadze%C5%84" title="Sala zgromadzeń">sala zgromadzeń</a></li> <li><a href="/wiki/Synagoga" title="Synagoga">synagoga</a></li> <li><a href="/wiki/Stupa" title="Stupa">stupa</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%9Awi%C4%99ty_gaj_(antropologia)" title="Święty gaj (antropologia)">święty gaj</a></li> <li><a href="/wiki/Zb%C3%B3r" title="Zbór">zbór</a></li></ul> </td></tr><tr class="a4"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Kategoria:Kult_religijny" title="Kategoria:Kult religijny">Rytuały</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Apostazja" title="Apostazja">apostazja</a></li> <li><a href="/wiki/Bierzmowanie" title="Bierzmowanie">bierzmowanie</a></li> <li><a href="/wiki/Brahma%C4%87arja" title="Brahmaćarja">brahmaćarja</a></li> <li><a href="/wiki/Chrzest" title="Chrzest">chrzest</a></li> <li><a href="/wiki/Egzorcyzm" title="Egzorcyzm">egzorcyzm</a></li> <li><a href="/wiki/Eucharystia_(sakrament)" title="Eucharystia (sakrament)">eucharystia</a></li> <li><a href="/wiki/Gryhastha" title="Gryhastha">gryhastha</a></li> <li><a href="/wiki/Inicjacja" title="Inicjacja">inicjacja</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">joga</a></li> <li><a href="/wiki/Konwersja_(chrze%C5%9Bcija%C5%84stwo)" title="Konwersja (chrześcijaństwo)">konwersja</a></li> <li><a href="/wiki/Koszerno%C5%9B%C4%87" title="Koszerność">koszerność</a></li> <li><a href="/wiki/Medytacja" title="Medytacja">medytacja</a></li> <li><a href="/wiki/Modlitwa" title="Modlitwa">modlitwa</a></li> <li><a href="/wiki/Nawr%C3%B3cenie" title="Nawrócenie">nawrócenie</a></li> <li><a href="/wiki/Obrzezanie" title="Obrzezanie">obrzezanie</a></li> <li><a href="/wiki/Obrz%C4%99d_przej%C5%9Bcia" title="Obrzęd przejścia">obrzęd przejścia</a></li> <li><a href="/wiki/Ofiara_(religia)" title="Ofiara (religia)">ofiara</a></li> <li><a href="/wiki/Pielgrzymka" title="Pielgrzymka">pielgrzymka</a></li> <li><a href="/wiki/Pi%C4%99%C4%87_filar%C3%B3w_islamu" title="Pięć filarów islamu">pięć filarów islamu</a></li> <li><a href="/wiki/Pogrzeb" title="Pogrzeb">pogrzeb</a></li> <li><a href="/wiki/Postrzy%C5%BCyny" title="Postrzyżyny">postrzyżyny</a></li> <li><a href="/wiki/Pud%C5%BAa" title="Pudźa">pudźa</a></li> <li><a href="/wiki/Sakrament" title="Sakrament">sakrament</a></li> <li><a href="/wiki/Spirytyzm" title="Spirytyzm">seans spirytystyczny</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%9Alub" title="Ślub">ślub</a></li> <li><a href="/wiki/Tantra" title="Tantra">tantra</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%BBa%C5%82oba" title="Żałoba">żałoba</a></li></ul> </td></tr><tr class="a5"><th class="navbox-group opis" scope="row">Pojęcia</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Absolut" title="Absolut">absolut</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Antropogonia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Antropogonia (strona nie istnieje)">antropogonia</a></li> <li><a href="/wiki/B%C3%B3g" title="Bóg">bóg</a></li> <li><a href="/wiki/Brahman" title="Brahman">brahman</a></li> <li><a href="/wiki/Dao" title="Dao">dao</a> (tao)</li> <li><a href="/wiki/Demon" title="Demon">demon</a></li> <li>duch <ul><li><a href="/wiki/Duch_(filozofia)" title="Duch (filozofia)">filozofia</a></li> <li><a href="/wiki/Duch_(spirytyzm)" title="Duch (spirytyzm)">spirytyzm</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Dusza_(religia)" title="Dusza (religia)">dusza</a></li> <li><a href="/wiki/Eschatologia" title="Eschatologia">eschatologia</a></li> <li><a href="/wiki/Fundamentalizm_religijny" title="Fundamentalizm religijny">fundamentalizm religijny</a></li> <li><a href="/wiki/Kosmogonia" title="Kosmogonia">kosmogonia</a></li> <li><a href="/wiki/Kult_religijny" title="Kult religijny">kult</a></li> <li><a href="/wiki/Magia" title="Magia">magia</a></li> <li><a href="/wiki/Mana_(religia_polinezyjska)" title="Mana (religia polinezyjska)">mana</a></li> <li><a href="/wiki/Manitu" title="Manitu">manitu</a></li> <li><a href="/wiki/Mistycyzm" title="Mistycyzm">mistycyzm</a></li> <li><a href="/wiki/Mit" title="Mit">mit</a></li> <li><a href="/wiki/Profanum" title="Profanum">profanum</a></li> <li><a href="/wiki/Reinkarnacja" title="Reinkarnacja">reinkarnacja</a></li> <li><a href="/wiki/Sacrum" title="Sacrum">sacrum</a></li> <li><a href="/wiki/Sekta" title="Sekta">sekta</a></li> <li><a href="/wiki/Spirytyzm" title="Spirytyzm">spirytyzm</a></li> <li><a href="/wiki/Symbol_religijny" title="Symbol religijny">symbol</a></li> <li><a href="/wiki/Synkretyzm_religijny" title="Synkretyzm religijny">synkretyzm religijny</a></li> <li><a href="/wiki/Tabu" title="Tabu">tabu</a></li> <li><a href="/wiki/Teofania" title="Teofania">teofania</a></li> <li><a href="/wiki/Teogonia" title="Teogonia">teogonia</a></li> <li><a href="/wiki/Totem_(religia)" title="Totem (religia)">totem</a></li> <li><a href="/wiki/Transcendencja_(religia)" title="Transcendencja (religia)">transcendencja</a></li> <li><a href="/wiki/Wr%C3%B3%C5%BCenie" title="Wróżenie">wróżenie</a></li> <li><a href="/wiki/Zakon" title="Zakon">zakon</a></li> <li><a href="/wiki/Zakon_mniszy" title="Zakon mniszy">zakon mniszy</a></li> <li><a href="/wiki/Za%C5%9Bwiaty" title="Zaświaty">zaświaty</a></li></ul> </td></tr></tbody></table><div class="navbox-after after"> <p><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:ReligijneSymbole.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/ReligijneSymbole.svg/90px-ReligijneSymbole.svg.png" decoding="async" width="90" height="90" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/ReligijneSymbole.svg/135px-ReligijneSymbole.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/ReligijneSymbole.svg/180px-ReligijneSymbole.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="1200" /></a></span> </p> </div></div><div class="hlist navbox-below below"> <ul><li><a href="/wiki/Etnologia_religii" title="Etnologia religii">etnologia religii</a></li> <li><a href="/wiki/Fenomenologia_religii" title="Fenomenologia religii">fenomenologia religii</a></li> <li><a href="/wiki/Filozofia_religii" title="Filozofia religii">filozofia religii</a></li> <li><a href="/wiki/Geneza_religii" title="Geneza religii">geneza religii</a></li> <li><a href="/wiki/Geografia_religii" title="Geografia religii">geografia religii</a></li> <li><a href="/wiki/Historia_religii" title="Historia religii">historia religii</a></li> <li><a href="/wiki/Krytyka_religii" title="Krytyka religii">krytyka religii</a></li> <li><a href="/wiki/Psychologia_religii" title="Psychologia religii">psychologia religii</a></li> <li><a href="/wiki/Socjologia_religii" title="Socjologia religii">socjologia religii</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tanatologia_religii&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tanatologia religii (strona nie istnieje)">tanatologia religii</a></li> <li><a href="/wiki/Teologia_religii" title="Teologia religii">teologia religii</a></li></ul> </div></div></div> <div class="navbox do-not-make-smaller mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r74983602"><ul class="tnavbar noprint plainlinks hlist"><li><a href="/wiki/Szablon:Hinduizm" title="Szablon:Hinduizm"><span title="Pokaż ten szablon">p</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Dyskusja_szablonu:Hinduizm&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dyskusja szablonu:Hinduizm (strona nie istnieje)"><span title="Dyskusja na temat tego szablonu">d</span></a></li><li title="Możesz edytować ten szablon. Użyj przycisku podglądu przed zapisaniem zmian."><a class="external text" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szablon:Hinduizm&action=edit">e</a></li></ul><div class="navbox-title caption"><a href="/wiki/Hinduizm" title="Hinduizm">Hinduizm</a></div><div class="mw-collapsible-content"><div class="flex"><table class="navbox-main-content inner-standard"><tbody><tr class="a1"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Historia_hinduizmu" title="Historia hinduizmu">Historia</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Historia_hinduizmu" title="Historia hinduizmu">Historia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kierunki_religijne_hinduizmu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kierunki religijne hinduizmu (strona nie istnieje)">Tradycje</a></li> <li><a href="/wiki/Lista_postaci_z_mitologii_indyjskiej" title="Lista postaci z mitologii indyjskiej">Mitologia</a></li></ul> </td></tr><tr class="a2"><th class="navbox-group opis" scope="row">Wierzenia i praktyki</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:B%C3%B3stwa_hinduskie" title="Kategoria:Bóstwa hinduskie">Bóstwa</a></li> <li><a href="/wiki/Reinkarnacja" title="Reinkarnacja">Reinkarnacja</a></li> <li><a href="/wiki/Karma" title="Karma">Karma</a></li> <li><a href="/wiki/Sansara" title="Sansara">Sansara</a></li> <li><a href="/wiki/Pud%C5%BAa" title="Pudźa">Pudźa</a></li> <li><a href="/wiki/Ajurweda" title="Ajurweda">Ajurweda</a></li> <li><a href="/wiki/Dharma" title="Dharma">Dharma</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Joga</a></li> <li><a href="/wiki/Moksza_(hinduizm)" title="Moksza (hinduizm)">Moksza</a></li> <li><a href="/wiki/Maja_(religie_Wschodu)" title="Maja (religie Wschodu)">Maja</a></li> <li><a href="/wiki/Wedanta" title="Wedanta">Wedanta</a></li> <li><a href="/wiki/Juga" title="Juga">Juga</a></li> <li><a href="/wiki/Mantra" title="Mantra">Mantra</a></li> <li><a href="/wiki/Bhakti" title="Bhakti">Bhakti</a></li> <li><a href="/wiki/Wegetarianizm" title="Wegetarianizm">Wegetarianizm</a></li></ul> </td></tr><tr class="a3"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Kategoria:%C5%9Awi%C4%99te_pisma_hinduizmu" title="Kategoria:Święte pisma hinduizmu">Święte pisma</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Wedy" title="Wedy">Wedy</a></li> <li><a href="/wiki/Brahmany" title="Brahmany">Brahmany</a></li> <li><a href="/wiki/Upaniszady" title="Upaniszady">Upaniszady</a></li> <li><a href="/wiki/Bhagawadgita" title="Bhagawadgita">Bhagawadgita</a></li> <li><a href="/wiki/Ramajana" title="Ramajana">Ramajana</a></li> <li><a href="/wiki/Mahabharata" title="Mahabharata">Mahabharata</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Shikshapatri&action=edit&redlink=1" class="new" title="Shikshapatri (strona nie istnieje)">Shikshapatri</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Wa%C4%87anamrut&action=edit&redlink=1" class="new" title="Waćanamrut (strona nie istnieje)">Waćanamrut</a></li> <li><a href="/wiki/Purany" title="Purany">Purany</a></li> <li><a href="/wiki/Aranjaki" title="Aranjaki">Aranjaki</a></li></ul> </td></tr><tr class="a4"><th class="navbox-group opis" scope="row">Tematy powiązane</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Religie_dharmiczne" title="Religie dharmiczne">Religie dharmiczne</a></li> <li><a href="/wiki/Mandir" title="Mandir">Mandir</a></li> <li><a href="/wiki/Kasta" title="Kasta">System kastowy</a></li> <li><a href="/wiki/Murti" title="Murti">Murti</a></li> <li><a href="/wiki/Hinduizm_a_kultura" title="Hinduizm a kultura">Hinduizm a kultura</a></li> <li><a href="/wiki/Hinduska_kultura_prawna" title="Hinduska kultura prawna">Hinduska kultura prawna</a></li></ul> </td></tr></tbody></table><div class="navbox-after after"> <p><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Oum.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Oum.svg/180px-Oum.svg.png" decoding="async" width="180" height="189" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Oum.svg/270px-Oum.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Oum.svg/360px-Oum.svg.png 2x" data-file-width="619" data-file-height="651" /></a></span> </p> </div></div><div class="hlist navbox-below below"> <ul><li><b><a href="/wiki/Kategoria:Hinduizm" title="Kategoria:Hinduizm">Kategoria</a></b></li></ul> </div></div></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r74016753">.mw-parser-output #normdaten>div+div{margin-top:0.5em}.mw-parser-output #normdaten>div>div{background:var(--background-color-neutral,#eaecf0);padding:.2em .5em}.mw-parser-output #normdaten ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output #normdaten ul li:first-child{padding-left:.5em;border-left:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1)}</style> <div id="normdaten" class="catlinks"><div class="normdaten-typ-fehlt"><div><a href="/wiki/Kontrola_autorytatywna" title="Kontrola autorytatywna">Kontrola autorytatywna</a> (<span class="description"><a href="/wiki/%C4%86wiczenia_fizyczne" title="Ćwiczenia fizyczne">ćwiczenia fizyczne</a></span>):</div><ul><li><a href="/wiki/Library_of_Congress_Control_Number" title="Library of Congress Control Number">LCCN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://lccn.loc.gov/sh85149174">sh85149174</a></span></li><li><a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">GND</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://d-nb.info/gnd/4067199-9">4067199-9</a></span></li><li><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Web_NDL_Authorities" class="extiw" title="de:Web NDL Authorities">NDL</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00574263">00574263</a></span></li><li><a href="/wiki/LIBRIS" title="LIBRIS">LIBRIS</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://libris.kb.se/katalogisering/tr5769tc3d0d6rz">tr5769tc3d0d6rz</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioth%C3%A8que_nationale" title="Bibliothèque nationale">BnF</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb11933824d">11933824d</a></span></li><li><a href="/wiki/Centralna_Biblioteka_Narodowa_we_Florencji" title="Centralna Biblioteka Narodowa we Florencji">BNCF</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://thes.bncf.firenze.sbn.it/termine.php?id=5716">5716</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_Republiki_Czeskiej" title="Biblioteka Narodowa Republiki Czeskiej">NKC</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://aut.nkp.cz/ph114850">ph114850</a></span></li><li><a href="/wiki/Hiszpa%C5%84ska_Biblioteka_Narodowa" title="Hiszpańska Biblioteka Narodowa">BNE</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogo.bne.es/uhtbin/authoritybrowse.cgi?action=display&authority_id=XX527235">XX527235</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_Izraela" title="Biblioteka Narodowa Izraela">J9U</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://olduli.nli.org.il/F/?func=find-b&local_base=NLX10&find_code=UID&request=987007531833805171">987007531833805171</a></span></li></ul></div><div class="normdaten-andere"><div><a href="/wiki/Encyklopedia_internetowa" title="Encyklopedia internetowa">Encyklopedie internetowe</a>:</div> <ul><li><a href="/wiki/Encyklopedia_PWN_(internetowa)" title="Encyklopedia PWN (internetowa)">PWN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/;3918090.html">3918090</a></span></li> <li><a href="/wiki/Encyklopedia_Britannica" title="Encyklopedia Britannica">Britannica</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/topic/Yoga-tantra-classification">topic/Yoga-tantra-classification</a></span></li> <li><a href="/wiki/Enciclopedia_Treccani" title="Enciclopedia Treccani">Treccani</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.treccani.it/enciclopedia/yoga">yoga</a></span></li> <li><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Property:P3219" class="extiw" title="d:Property:P3219">Universalis</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.universalis.fr/encyclopedie/yoga/">yoga</a></span></li> <li><a href="/wiki/Encyk%C5%82opedija_suczasnoji_Ukrajiny" title="Encykłopedija suczasnoji Ukrajiny">ЕСУ</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://esu.com.ua/search_articles.php?id=12972">12972</a></span></li> <li><a href="/wiki/Nationalencyklopedin" title="Nationalencyklopedin">NE.se</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ne.se/uppslagsverk/encyklopedi/lång/yoga">yoga</a></span></li> <li><a href="/wiki/Uppslagsverket_Finland" title="Uppslagsverket Finland">Uppslagsverket Finland</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://uppslagsverket.fi/sv/sok/view-170045-Yoga">Yoga</a></span></li> <li><a href="/wiki/Store_norske_leksikon" title="Store norske leksikon">SNL</a>: <span class="uid"><a class="external text" href="https://wikidata-externalid-url.toolforge.org/?p=4342&url_prefix=https://snl.no/&id=yoga">yoga</a></span></li> <li><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Property:P1296" class="extiw" title="d:Property:P1296">Catalana</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0117656.xml">0117656</a></span></li></ul> </div></div></div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Źródło: „<a dir="ltr" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Joga&oldid=73725465">https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Joga&oldid=73725465</a>”</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Specjalna:Kategorie" title="Specjalna:Kategorie">Kategorie</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Joga" title="Kategoria:Joga">Joga</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Emocje_i_motywacja" title="Kategoria:Emocje i motywacja">Emocje i motywacja</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:%C4%86wiczenia_fizyczne" title="Kategoria:Ćwiczenia fizyczne">Ćwiczenia fizyczne</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Medytacja" title="Kategoria:Medytacja">Medytacja</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Ukryte kategorie: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Szablon_cytuj_stron%C4%99_%E2%80%93_autorzy_do_sprawdzenia" title="Kategoria:Szablon cytuj stronę – autorzy do sprawdzenia">Szablon cytuj stronę – autorzy do sprawdzenia</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Szablon_cytowania_ksi%C4%85%C5%BCki_%E2%80%93_brak_numeru_strony" title="Kategoria:Szablon cytowania książki – brak numeru strony">Szablon cytowania książki – brak numeru strony</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Tę stronę ostatnio edytowano 7 maj 2024, 18:32.</li> <li id="footer-info-copyright">Tekst udostępniany na licencji <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl">Creative Commons: uznanie autorstwa, na tych samych warunkach</a>, z możliwością obowiązywania dodatkowych ograniczeń. Zobacz szczegółowe informacje o <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/pl">warunkach korzystania</a>.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Polityka prywatności</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii">O Wikipedii</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Korzystasz_z_Wikipedii_tylko_na_w%C5%82asn%C4%85_odpowiedzialno%C5%9B%C4%87">Korzystasz z Wikipedii tylko na własną odpowiedzialność</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Powszechne Zasady Postępowania</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Dla deweloperów</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/pl.wikipedia.org">Statystyki</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Oświadczenie o ciasteczkach</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//pl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Joga&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Wersja mobilna</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-694cf4987f-btq56","wgBackendResponseTime":206,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.650","walltime":"1.120","ppvisitednodes":{"value":17989,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":111602,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":17332,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":12,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":13,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":66371,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":10,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 696.138 1 -total"," 37.42% 260.501 1 Szablon:Przypisy"," 33.13% 230.644 30 Szablon:Cytuj_książkę"," 17.68% 123.108 4 Szablon:Szablon_nawigacyjny"," 16.88% 117.533 1 Szablon:Główne_nurty_jogi"," 16.17% 112.565 1 Szablon:Kontrola_autorytatywna"," 6.58% 45.833 4 Szablon:Cytuj_stronę"," 4.50% 31.354 2 Szablon:Cytat"," 4.39% 30.561 1 Szablon:Inne_znaczenia"," 4.24% 29.493 1 Szablon:Hinduizm"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.304","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":3525400,"limit":52428800},"limitreport-logs":"required = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\nrequired = table#1 {\n}\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-5dc468848-mhfwj","timestamp":"20241122174757","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Joga","url":"https:\/\/pl.wikipedia.org\/wiki\/Joga","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q9350","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q9350","author":{"@type":"Organization","name":"Wsp\u00f3\u0142tw\u00f3rcy projekt\u00f3w Fundacji Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2004-05-03T11:56:25Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/e\/ef\/Kailash_Nath_Temple_Murugesh_palaya_Bangalore.JPG"}</script> </body> </html>