CINXE.COM

ബയ്ബായിൻ - വിക്കിപീഡിയ

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="ml" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>ബയ്ബായിൻ - വിക്കിപീഡിയ</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )mlwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":["",""],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy" ,"wgMonthNames":["","ജനുവരി","ഫെബ്രുവരി","മാർച്ച്","ഏപ്രിൽ","മേയ്","ജൂൺ","ജൂലൈ","ഓഗസ്റ്റ്","സെപ്റ്റംബർ","ഒക്ടോബർ","നവംബർ","ഡിസംബർ"],"wgRequestId":"7ae8c2b2-3a09-4901-be52-c123e247b0a7","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"ബയ്ബായിൻ","wgTitle":"ബയ്ബായിൻ","wgCurRevisionId":3929725,"wgRevisionId":3929725,"wgArticleId":304681,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Webarchive template wayback links","Pages using the JsonConfig extension","ലിപികൾ","ഫിലിപ്പൈൻസിന്റെ ചരിത്രം"],"wgPageViewLanguage":"ml","wgPageContentLanguage":"ml","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"ബയ്ബായിൻ", "wgRelevantArticleId":304681,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"ml","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"ml"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":30000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q812124","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics": true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false,"wgSiteNoticeId":"2.2"};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready","ext.dismissableSiteNotice.styles":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.gadget.refToolbar","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap", "ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking","ext.dismissableSiteNotice"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ml&amp;modules=ext.cite.styles%7Cext.dismissableSiteNotice.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=ml&amp;modules=startup&amp;only=scripts&amp;raw=1&amp;skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ml&amp;modules=site.styles&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/DoctrinaChristianaEspanolaYTagala8-9.jpg/1200px-DoctrinaChristianaEspanolaYTagala8-9.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="956"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/DoctrinaChristianaEspanolaYTagala8-9.jpg/800px-DoctrinaChristianaEspanolaYTagala8-9.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="637"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/DoctrinaChristianaEspanolaYTagala8-9.jpg/640px-DoctrinaChristianaEspanolaYTagala8-9.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="510"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="ബയ്ബായിൻ - വിക്കിപീഡിയ"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//ml.m.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%AC%E0%B4%AF%E0%B5%8D%E0%B4%AC%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%BF%E0%B5%BB"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="തിരുത്തുക" href="/w/index.php?title=%E0%B4%AC%E0%B4%AF%E0%B5%8D%E0%B4%AC%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%BF%E0%B5%BB&amp;action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="വിക്കിപീഡിയ (ml)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//ml.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%AC%E0%B4%AF%E0%B5%8D%E0%B4%AC%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%BF%E0%B5%BB"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ml"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="വിക്കിപീഡിയ ആറ്റം ഫീഡ്" href="/w/index.php?title=%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%82:%E0%B4%B8%E0%B4%AE%E0%B5%80%E0%B4%AA%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B2%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%99%E0%B5%BE&amp;feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-ബയ്ബായിൻ rootpage-ബയ്ബായിൻ skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Jump to content</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="സൈറ്റ്"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="പ്രധാന മെനു" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">പ്രധാന മെനു</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">പ്രധാന മെനു</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">സൈഡ്‌ബാറിലേക്ക് മാറ്റുക</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">മറയ്ക്കുക</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> ഉള്ളടക്കം </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A7%E0%B4%BE%E0%B4%A8_%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B5%BE" title="പ്രധാനതാൾ സന്ദർശിക്കുക [z]" accesskey="z"><span>പ്രധാന താൾ</span></a></li><li id="n-content-sb" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%95%E0%B4%B5%E0%B4%BE%E0%B4%9F%E0%B4%82:%E0%B4%89%E0%B4%B3%E0%B5%8D%E0%B4%B3%E0%B4%9F%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%82" title="വിക്കിപീഡിയയുടെ ഉള്ളടക്ക പര്യവേക്ഷണം"><span>ഉള്ളടക്കം</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%95%E0%B4%B5%E0%B4%BE%E0%B4%9F%E0%B4%82:%E0%B4%B8%E0%B4%AE%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B2%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B4%82" title="സമകാലീനസംഭവങ്ങളുടെ പശ്ചാത്തലം അന്വേഷിക്കുക"><span>സമകാലികം</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%82:%E0%B4%AA%E0%B5%81%E0%B4%A4%E0%B4%BF%E0%B4%AF_%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%B3%E0%B5%81%E0%B4%95%E0%B5%BE" title="വിക്കിപീഡിയയിൽ പുതുതായി നിർമ്മിക്കപ്പെട്ട താളുകൾ"><span>പുതിയ താളുകൾ</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%82:%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%AE%E0%B4%B0%E0%B4%B9%E0%B4%BF%E0%B4%A4%E0%B4%82" title="ഏതെങ്കിലും ഒരു താൾ തുറക്കൂ [x]" accesskey="x"><span>ഏതെങ്കിലും താൾ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-participation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-participation" > <div class="vector-menu-heading"> പങ്കാളിത്തം </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-startarticle" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BF%E0%B4%AA%E0%B5%80%E0%B4%A1%E0%B4%BF%E0%B4%AF:%E0%B4%95%E0%B4%B3%E0%B4%B0%E0%B4%BF" title="പുതിയ ഒരു ലേഖനം തുടങ്ങുവാൻ"><span>ലേഖനം തുടങ്ങുക</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%82:%E0%B4%B8%E0%B4%AE%E0%B5%80%E0%B4%AA%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B2%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%99%E0%B5%BE" title="വിക്കിയിലെ സമീപകാലമാറ്റങ്ങൾ [r]" accesskey="r"><span>സമീപകാല മാറ്റങ്ങൾ</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BF%E0%B4%AA%E0%B5%80%E0%B4%A1%E0%B4%BF%E0%B4%AF:%E0%B4%B8%E0%B4%BE%E0%B4%AE%E0%B5%82%E0%B4%B9%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B4%95%E0%B4%B5%E0%B4%BE%E0%B4%9F%E0%B4%82" title="പദ്ധതി താളിനെക്കുറിച്ച്, താങ്കൾക്കെന്തൊക്കെ ചെയ്യാം, കാര്യങ്ങൾ എവിടെനിന്ന് കണ്ടെത്താം"><span>സാമൂഹികകവാടം</span></a></li><li id="n-portal-sb" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BF%E0%B4%AA%E0%B5%80%E0%B4%A1%E0%B4%BF%E0%B4%AF:%E0%B4%95%E0%B4%B5%E0%B4%BE%E0%B4%9F%E0%B4%82"><span>കവാടം</span></a></li><li id="n-panchayat-sb" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BF%E0%B4%AA%E0%B5%80%E0%B4%A1%E0%B4%BF%E0%B4%AF:%E0%B4%AA%E0%B4%9E%E0%B5%8D%E0%B4%9A%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%8D" title="ആറു ഗ്രാമസഭകളുള്ള വിക്കിപീഡിയ ചർച്ചാവേദി"><span>പഞ്ചായത്ത്</span></a></li><li id="n-Embassy" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BF%E0%B4%AA%E0%B5%80%E0%B4%A1%E0%B4%BF%E0%B4%AF:Embassy"><span>Embassy</span></a></li><li id="n-അപ്‌ലോഡ്‌" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%82:%E0%B4%85%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E2%80%8C%E0%B4%B2%E0%B5%8B%E0%B4%A1%E0%B5%8D"><span>അപ്‌ലോഡ്‌</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-navigation-sb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation-sb" > <div class="vector-menu-heading"> വഴികാട്ടി </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%B8%E0%B4%B9%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%82:%E0%B4%89%E0%B4%B3%E0%B5%8D%E0%B4%B3%E0%B4%9F%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%82" title="സഹായം ലഭ്യമായ ഇടം"><span>സഹായം</span></a></li><li id="n-sandbox-sb" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BF%E0%B4%AA%E0%B5%80%E0%B4%A1%E0%B4%BF%E0%B4%AF:%E0%B4%8E%E0%B4%B4%E0%B5%81%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%81%E0%B4%95%E0%B4%B3%E0%B4%B0%E0%B4%BF"><span>എഴുത്തുകളരി</span></a></li><li id="n-styleguide-sb" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BF%E0%B4%AA%E0%B5%80%E0%B4%A1%E0%B4%BF%E0%B4%AF:%E0%B4%B6%E0%B5%88%E0%B4%B2%E0%B5%80%E0%B4%AA%E0%B5%81%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B4%95%E0%B4%82"><span>ശൈലീപുസ്തകം</span></a></li><li id="n-policies-and-gl-sb" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BF%E0%B4%AA%E0%B5%80%E0%B4%A1%E0%B4%BF%E0%B4%AF:%E0%B4%A8%E0%B4%AF%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%99%E0%B4%B3%E0%B5%81%E0%B4%82_%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B5%BC%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%97%E0%B4%B0%E0%B5%87%E0%B4%96%E0%B4%95%E0%B4%B3%E0%B5%81%E0%B4%82"><span>നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-communication-sb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-communication-sb" > <div class="vector-menu-heading"> ആശയവിനിമയം </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-livechat-sb" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%B8%E0%B4%B9%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%82:%E0%B4%90.%E0%B4%86%E0%B5%BC.%E0%B4%B8%E0%B4%BF."><span>തത്സമയ സംവാദം</span></a></li><li id="n-maillist-sb" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BF%E0%B4%AA%E0%B5%80%E0%B4%A1%E0%B4%BF%E0%B4%AF:%E0%B4%AE%E0%B5%86%E0%B4%AF%E0%B4%BF%E0%B4%B2%E0%B4%BF%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%99%E0%B5%8D_%E0%B4%B2%E0%B4%BF%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D"><span>മെയിലിങ് ലിസ്റ്റ്</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A7%E0%B4%BE%E0%B4%A8_%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B5%BE" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="വിക്കിപീഡിയ" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-ml.svg" style="width: 7.4375em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="&lt;small&gt;വിക്കിപീഡിയ, ഒരു സ്വതന്ത്ര വിജ്ഞാനകോശം&lt;/small&gt;" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-ml.svg" width="119" height="12" style="width: 7.4375em; height: 0.75em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%82:%E0%B4%85%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%B5%E0%B5%87%E0%B4%B7%E0%B4%A3%E0%B4%82" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="വിക്കിപീഡിയ സംരംഭത്തിൽ തിരയുക [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>തിരയൂ</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="വിക്കിപീഡിയ സംരംഭത്തിൽ തിരയുക" aria-label="വിക്കിപീഡിയ സംരംഭത്തിൽ തിരയുക" autocapitalize="sentences" title="വിക്കിപീഡിയ സംരംഭത്തിൽ തിരയുക [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="പ്രത്യേകം:അന്വേഷണം"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">തിരയൂ</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="വ്യക്തിഗത ഉപകരണങ്ങൾ"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ദൃശ്യരൂപം"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page&#039;s font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ദൃശ്യരൂപം" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ദൃശ്യരൂപം</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&amp;utm_medium=sidebar&amp;utm_campaign=C13_ml.wikipedia.org&amp;uselang=ml" class=""><span>ധനസമാഹരണം</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%82:%E0%B4%85%E0%B4%82%E0%B4%97%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%B5%E0%B4%AE%E0%B5%86%E0%B4%9F%E0%B5%81%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B5%BD&amp;returnto=%E0%B4%AC%E0%B4%AF%E0%B5%8D%E0%B4%AC%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%BF%E0%B5%BB" title="നിർബന്ധമില്ലെങ്കിലും, താങ്കൾ ഒരു അംഗത്വമെടുക്കണമെന്നും പ്രവേശിക്കണമെന്നും താത്പര്യപ്പെടുന്നു" class=""><span>അംഗത്വമെടുക്കുക</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%82:%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%B5%E0%B5%87%E0%B4%B6%E0%B4%A8%E0%B4%82&amp;returnto=%E0%B4%AC%E0%B4%AF%E0%B5%8D%E0%B4%AC%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%BF%E0%B5%BB" title="ലോഗിൻ ചെയ്യുവാൻ താല്പര്യപ്പെടുന്നു; പക്ഷേ നിർബന്ധമല്ല [o]" accesskey="o" class=""><span>പ്രവേശിക്കുക</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="കൂടുതൽ ഐച്ഛികങ്ങൾ" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="വ്യക്തിഗത ഉപകരണങ്ങൾ" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">വ്യക്തിഗത ഉപകരണങ്ങൾ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal" title="User menu" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&amp;utm_medium=sidebar&amp;utm_campaign=C13_ml.wikipedia.org&amp;uselang=ml"><span>ധനസമാഹരണം</span></a></li><li id="pt-contribute" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%82:Contribute"><span class="vector-icon mw-ui-icon-edit mw-ui-icon-wikimedia-edit"></span> <span>തിരുത്തുക</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%82:%E0%B4%85%E0%B4%82%E0%B4%97%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%B5%E0%B4%AE%E0%B5%86%E0%B4%9F%E0%B5%81%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B5%BD&amp;returnto=%E0%B4%AC%E0%B4%AF%E0%B5%8D%E0%B4%AC%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%BF%E0%B5%BB" title="നിർബന്ധമില്ലെങ്കിലും, താങ്കൾ ഒരു അംഗത്വമെടുക്കണമെന്നും പ്രവേശിക്കണമെന്നും താത്പര്യപ്പെടുന്നു"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>അംഗത്വമെടുക്കുക</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%82:%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%B5%E0%B5%87%E0%B4%B6%E0%B4%A8%E0%B4%82&amp;returnto=%E0%B4%AC%E0%B4%AF%E0%B5%8D%E0%B4%AC%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%BF%E0%B5%BB" title="ലോഗിൻ ചെയ്യുവാൻ താല്പര്യപ്പെടുന്നു; പക്ഷേ നിർബന്ധമല്ല [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>പ്രവേശിക്കുക</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pages for logged out editors <a href="/wiki/%E0%B4%B8%E0%B4%B9%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%82:Introduction" aria-label="Learn more about editing"><span>കൂടുതൽ അറിയുക</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%82:%E0%B4%8E%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%86%E0%B4%B8%E0%B4%82%E0%B4%B5%E0%B4%BE%E0%B4%A6%E0%B4%82" title="ഈ ഐ.പി. വിലാസത്തിൽനിന്നുള്ള തിരുത്തലുകളെക്കുറിച്ചുള്ള സം‌വാദം [n]" accesskey="n"><span>സംവാദം</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><div id="mw-dismissablenotice-anonplace"></div><script>(function(){var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node){node.outerHTML="\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice\"\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-close\"\u003E[\u003Ca tabindex=\"0\" role=\"button\"\u003Eഒഴിവാക്കുക\u003C/a\u003E]\u003C/div\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-body\"\u003E\u003C!-- CentralNotice --\u003E\u003Cdiv id=\"localNotice\" data-nosnippet=\"\"\u003E\u003Cdiv class=\"sitenotice\" lang=\"ml\" dir=\"ltr\"\u003E\u003Ctable width=\"100%;\" align=\"center\" style=\"background:#EAF6FD;text-align: center;\"\u003E\n\u003Ctbody\u003E\u003Ctr\u003E\n\u003Ctd\u003E\u003Csmall\u003E\u003Cb\u003EReading Problems?\u003C/b\u003E \u003Ca href=\"/wiki/%E0%B4%B8%E0%B4%B9%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%82:To_Read_in_Malayalam\" title=\"സഹായം:To Read in Malayalam\"\u003E\u003Cb\u003EClick here\u003C/b\u003E\u003C/a\u003E\u003C/small\u003E\n\u003C/td\u003E\u003C/tr\u003E\u003C/tbody\u003E\u003C/table\u003E\n\u003Cdiv style=\"width:98%; margin:5px auto; border: 1px solid #fff640; border-style: outset; box-shadow:2px 2px 4px #aaa; padding:13px 15px; background:linear-gradient(to right, #f0cdd6 1%,#ffffff 29%,#ffffff 68%,#d0f1f9 99%); font-size:1.1em;\"\u003E\n\u003Cfigure class=\"mw-halign-left\" typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A3%E0%B4%82:Notepad_icon.png\" class=\"mw-file-description\"\u003E\u003Cimg src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/89/Notepad_icon.png\" decoding=\"async\" width=\"80\" height=\"66\" class=\"mw-file-element\" data-file-width=\"71\" data-file-height=\"59\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003Cfigcaption\u003E\u003C/figcaption\u003E\u003C/figure\u003E \n\u003Cfigure class=\"mw-halign-right\" typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A3%E0%B4%82:WAM_logo_without_text.svg\" class=\"mw-file-description\"\u003E\u003Cimg src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/WAM_logo_without_text.svg/80px-WAM_logo_without_text.svg.png\" decoding=\"async\" width=\"80\" height=\"86\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/WAM_logo_without_text.svg/120px-WAM_logo_without_text.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/WAM_logo_without_text.svg/160px-WAM_logo_without_text.svg.png 2x\" data-file-width=\"800\" data-file-height=\"859\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003Cfigcaption\u003E\u003C/figcaption\u003E\u003C/figure\u003E\n\u003Cp style=\"text-align:center;\"\u003E \n\u003Cb\u003E\u003Ca href=\"/wiki/%E0%B4%B5%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BF%E0%B4%AA%E0%B5%80%E0%B4%A1%E0%B4%BF%E0%B4%AF:WAM2024\" class=\"mw-redirect\" title=\"വിക്കിപീഡിയ:WAM2024\"\u003Eവിക്കിപീഡിയ എഷ്യൻമാസം 2024\u003C/a\u003E\u003C/b\u003E \u003Cbr /\u003E2015ൽ ആരംഭിച്ച ഏഷ്യയിലുള്ള വിവിധ ഭാഷാസമൂഹങ്ങൾ പങ്കെടുക്കുന്ന ലേഖന രചനായജ്ഞമാണ് വിക്കിപീഡിയ ഏഷ്യൻ മാസം.\u003Cbr /\u003E 1 നവംബർ മുതൽ 30 നവംബർ വരെ \u003Ca href=\"/wiki/%E0%B4%B5%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BF%E0%B4%AA%E0%B5%80%E0%B4%A1%E0%B4%BF%E0%B4%AF:WAM2024\" class=\"mw-redirect\" title=\"വിക്കിപീഡിയ:WAM2024\"\u003Eപങ്കുചേരൂ\u003C/a\u003E..\n\u003C/p\u003E\n\u003C/div\u003E \n\u003Cstyle data-mw-deduplicate=\"TemplateStyles:r4107485\"\u003E.mw-parser-output .ombox{margin:4px 0;border-collapse:collapse;border:1px solid #a2a9b1;background-color:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);box-sizing:border-box;color:var(--color-base,#202122)}.mw-parser-output .ombox.mbox-small{font-size:88%;line-height:1.25em}.mw-parser-output .ombox-speedy{border:2px solid #b32424;background-color:#fee7e6}.mw-parser-output .ombox-delete{border:2px solid #b32424}.mw-parser-output .ombox-content{border:1px solid #f28500}.mw-parser-output .ombox-style{border:1px solid #fc3}.mw-parser-output .ombox-move{border:1px solid #9932cc}.mw-parser-output .ombox-protection{border:2px solid #a2a9b1}.mw-parser-output .ombox .mbox-text{border:none;padding:0.25em 0.9em;width:100%}.mw-parser-output .ombox .mbox-image{border:none;padding:2px 0 2px 0.9em;text-align:center}.mw-parser-output .ombox .mbox-imageright{border:none;padding:2px 0.9em 2px 0;text-align:center}.mw-parser-output .ombox .mbox-empty-cell{border:none;padding:0;width:1px}.mw-parser-output .ombox .mbox-invalid-type{text-align:center}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .ombox{margin:4px 10%}.mw-parser-output .ombox.mbox-small{clear:right;float:right;margin:4px 0 4px 1em;width:238px}}body.skin--responsive .mw-parser-output table.ombox img{max-width:none!important}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .ombox-speedy{background-color:#310402}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .ombox-speedy{background-color:#310402}}\u003C/style\u003E\u003Ctable class=\"plainlinks ombox ombox-notice\" role=\"presentation\" style=\"\u0026quot;width:90%; margin:0 auto; border: 1px solid #666; padding:10px 15px; background; background:linear-gradient(to bottom, #f7fbfc 0%,#d9edf2 40%,#EAF6FD 100%); font-size:1.1em;\"\u003E\u003Ctbody\u003E\u003Ctr\u003E\u003Ctd class=\"mbox-image\"\u003E\u003Cspan typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A3%E0%B4%82:Wikisource_laurier.svg\" class=\"mw-file-description\"\u003E\u003Cimg src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Wikisource_laurier.svg/50px-Wikisource_laurier.svg.png\" decoding=\"async\" width=\"50\" height=\"46\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Wikisource_laurier.svg/75px-Wikisource_laurier.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Wikisource_laurier.svg/100px-Wikisource_laurier.svg.png 2x\" data-file-width=\"127\" data-file-height=\"116\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003C/span\u003E\u003C/td\u003E\u003Ctd class=\"mbox-text\" style=\"text-align: center;\"\u003Eപള്ളിക്കൂടത്തിലേക്ക് വീണ്ടും \u003Cbr /\u003E പഴയ മലയാളം പാഠപുസ്തകങ്ങൾ ഡിജിറ്റൈസ് ചെയ്യാനുള്ള വിക്കിഗ്രന്ഥശാല പദ്ധതി നടക്കുന്നു. പങ്കെടുക്കുക.\u003Cbr /\u003E\n\u003Cb\u003E\u003Ca rel=\"nofollow\" class=\"external text\" href=\"https://w.wiki/BpRA\"\u003Eകൂടുതൽ വിവരങ്ങൾ\u003C/a\u003E\u003C/b\u003E\u003C/td\u003E\u003C/tr\u003E\u003C/tbody\u003E\u003C/table\u003E\n\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E";}}());</script></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="സൈറ്റ്"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="ഉള്ളടക്കം" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">ഉള്ളടക്കം</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">സൈഡ്‌ബാറിലേക്ക് മാറ്റുക</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">മറയ്ക്കുക</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">തുടക്കം</div> </a> </li> <li id="toc-പേര്" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#പേര്"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>പേര്</span> </div> </a> <ul id="toc-പേര്-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ചരിത്രം" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#ചരിത്രം"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>ചരിത്രം</span> </div> </a> <ul id="toc-ചരിത്രം-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-അക്ഷരമാല" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#അക്ഷരമാല"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>അക്ഷരമാല</span> </div> </a> <ul id="toc-അക്ഷരമാല-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-പുനർജ്ജീവനം" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#പുനർജ്ജീവനം"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>പുനർജ്ജീവനം</span> </div> </a> <ul id="toc-പുനർജ്ജീവനം-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-അവലംബം" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#അവലംബം"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>അവലംബം</span> </div> </a> <ul id="toc-അവലംബം-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="ഉള്ളടക്കം" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Toggle the table of contents" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Toggle the table of contents</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">ബയ്ബായിൻ</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Go to an article in another language. Available in 36 languages" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-36" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">36 ഭാഷകൾ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Baybayin" title="Baybayin – അസ്ട്ടൂരിയൻ" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Baybayin" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="അസ്ട്ടൂരിയൻ" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Baybayin" title="Baybayin – Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Baybayin" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Skritur_babayinek" title="Skritur babayinek – ബ്രെട്ടൺ" lang="br" hreflang="br" data-title="Skritur babayinek" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="ബ്രെട്ടൺ" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cbk-zam mw-list-item"><a href="https://cbk-zam.wikipedia.org/wiki/Baybayin" title="Baybayin – Chavacano" lang="cbk" hreflang="cbk" data-title="Baybayin" data-language-autonym="Chavacano de Zamboanga" data-language-local-name="Chavacano" class="interlanguage-link-target"><span>Chavacano de Zamboanga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="തിരഞ്ഞെടുത്ത ലേഖനം"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Baybayin" title="Baybayin – സെബുവാനോ" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Baybayin" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="സെബുവാനോ" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Baybayin" title="Baybayin – ചെക്ക്" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Baybayin" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="ചെക്ക്" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Baybayin" title="Baybayin – ജർമ്മൻ" lang="de" hreflang="de" data-title="Baybayin" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="ജർമ്മൻ" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Baybayin" title="Baybayin – ഇംഗ്ലീഷ്" lang="en" hreflang="en" data-title="Baybayin" data-language-autonym="English" data-language-local-name="ഇംഗ്ലീഷ്" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Baybayin" title="Baybayin – സ്‌പാനിഷ്" lang="es" hreflang="es" data-title="Baybayin" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="സ്‌പാനിഷ്" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%A8%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D8%A8%DB%8C%DB%8C%D9%86" title="الفبای بیبیین – പേർഷ്യൻ" lang="fa" hreflang="fa" data-title="الفبای بیبیین" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="പേർഷ്യൻ" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Baybayin" title="Baybayin – ഫ്രഞ്ച്" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Baybayin" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="ഫ്രഞ്ച്" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AC%E0%A4%BE%E0%A4%AF%E0%A4%AC%E0%A4%BE%E0%A4%AF%E0%A4%BF%E0%A4%A8_%E0%A4%B2%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A4%BF" title="बायबायिन लिपि – ഹിന്ദി" lang="hi" hreflang="hi" data-title="बायबायिन लिपि" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="ഹിന്ദി" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Aksara_Baybayin" title="Aksara Baybayin – ഇന്തോനേഷ്യൻ" lang="id" hreflang="id" data-title="Aksara Baybayin" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="ഇന്തോനേഷ്യൻ" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Baybayin" title="Baybayin – ഇലോകോ" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Baybayin" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="ഇലോകോ" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Baybayin" title="Baybayin – ഐസ്‌ലാൻഡിക്" lang="is" hreflang="is" data-title="Baybayin" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="ഐസ്‌ലാൻഡിക്" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Baybayin" title="Baybayin – ഇറ്റാലിയൻ" lang="it" hreflang="it" data-title="Baybayin" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="ഇറ്റാലിയൻ" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%90%E3%82%A4%E3%83%90%E3%82%A4%E3%83%B3_(%E6%96%87%E5%AD%97)" title="バイバイン (文字) – ജാപ്പനീസ്" lang="ja" hreflang="ja" data-title="バイバイン (文字)" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="ജാപ്പനീസ്" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%B0%94%EC%9D%B4%EB%B0%94%EC%9D%B4%EC%9D%B8" title="바이바이인 – കൊറിയൻ" lang="ko" hreflang="ko" data-title="바이바이인" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="കൊറിയൻ" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Baybayin" title="Baybayin – ലാറ്റിൻ" lang="la" hreflang="la" data-title="Baybayin" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="ലാറ്റിൻ" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Baybayin" title="Baybayin – മലെയ്" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Baybayin" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="മലെയ്" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Baybayin" title="Baybayin – ഡച്ച്" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Baybayin" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="ഡച്ച്" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Baybayin" title="Baybayin – നോർവീജിയൻ ബുക്‌മൽ" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Baybayin" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="നോർവീജിയൻ ബുക്‌മൽ" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pag mw-list-item"><a href="https://pag.wikipedia.org/wiki/Salitan_Baybayin" title="Salitan Baybayin – പങ്കാസിനൻ" lang="pag" hreflang="pag" data-title="Salitan Baybayin" data-language-autonym="Pangasinan" data-language-local-name="പങ്കാസിനൻ" class="interlanguage-link-target"><span>Pangasinan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Baybayin" title="Baybayin – പോളിഷ്" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Baybayin" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="പോളിഷ്" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Escrita_baybayin" title="Escrita baybayin – പോർച്ചുഗീസ്" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Escrita baybayin" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="പോർച്ചുഗീസ്" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%B9%D0%B1%D0%B0%D0%B9%D0%B8%D0%BD" title="Байбайин – റഷ്യൻ" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Байбайин" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="റഷ്യൻ" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Baybayin" title="Baybayin – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Baybayin" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Baybayin" title="Baybayin – സ്വീഡിഷ്" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Baybayin" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="സ്വീഡിഷ്" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B8%A3%E0%B9%84%E0%B8%9A%E0%B8%9A%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%B4%E0%B8%99" title="อักษรไบบายิน – തായ്" lang="th" hreflang="th" data-title="อักษรไบบายิน" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="തായ്" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Baybayin" title="Baybayin – തഗാലോഗ്" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Baybayin" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="തഗാലോഗ്" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Baybayin" title="Baybayin – ടർക്കിഷ്" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Baybayin" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="ടർക്കിഷ്" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%B9%D0%B1%D0%B0%D1%97%D0%BD" title="Байбаїн – ഉക്രേനിയൻ" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Байбаїн" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ഉക്രേനിയൻ" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Baybayin" title="Baybayin – വിയറ്റ്നാമീസ്" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Baybayin" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="വിയറ്റ്നാമീസ്" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Baybayin" title="Baybayin – വാരേയ്" lang="war" hreflang="war" data-title="Baybayin" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="വാരേയ്" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%B4%9D%E8%B4%9D%E5%9B%A0%E5%AD%97%E6%AF%8D" title="贝贝因字母 – ചൈനീസ്" lang="zh" hreflang="zh" data-title="贝贝因字母" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="ചൈനീസ്" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Baybayin" title="Baybayin – മിൻ നാൻ ചൈനീസ്" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Baybayin" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="മിൻ നാൻ ചൈനീസ്" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q812124#sitelinks-wikipedia" title="അന്തർഭാഷാ കണ്ണികൾ തിരുത്തുക" class="wbc-editpage">കണ്ണികൾ തിരുത്തുക</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="നാമമേഖലകൾ"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%AC%E0%B4%AF%E0%B5%8D%E0%B4%AC%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%BF%E0%B5%BB" title="വിവരദായക താൾ കാണുക [c]" accesskey="c"><span>ലേഖനം</span></a></li><li id="ca-talk" class="new vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%B8%E0%B4%82%E0%B4%B5%E0%B4%BE%E0%B4%A6%E0%B4%82:%E0%B4%AC%E0%B4%AF%E0%B5%8D%E0%B4%AC%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%BF%E0%B5%BB&amp;action=edit&amp;redlink=1" rel="discussion" class="new" title="വിവരദായക താളിനെക്കുറിച്ചുള്ള ചർച്ച (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല) [t]" accesskey="t"><span>സംവാദം</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ഭാഷയുടെ ചരം മാറ്റുക" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">മലയാളം</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="ദർശനീയത"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%AC%E0%B4%AF%E0%B5%8D%E0%B4%AC%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%BF%E0%B5%BB"><span>വായിക്കുക</span></a></li><li id="ca-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%AC%E0%B4%AF%E0%B5%8D%E0%B4%AC%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%BF%E0%B5%BB&amp;action=edit" title="ഈ താളിന്റെ മൂലരൂപം തിരുത്തുക [e]" accesskey="e"><span>തിരുത്തുക</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%AC%E0%B4%AF%E0%B5%8D%E0%B4%AC%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%BF%E0%B5%BB&amp;action=history" title="ഈ താളിന്റെ പഴയ പതിപ്പുകൾ [h]" accesskey="h"><span>നാൾവഴി കാണുക</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ഉപകരണങ്ങൾ" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">ഉപകരണങ്ങൾ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ഉപകരണങ്ങൾ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">സൈഡ്‌ബാറിലേക്ക് മാറ്റുക</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">മറയ്ക്കുക</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="More options" > <div class="vector-menu-heading"> Actions </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%AC%E0%B4%AF%E0%B5%8D%E0%B4%AC%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%BF%E0%B5%BB"><span>വായിക്കുക</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%AC%E0%B4%AF%E0%B5%8D%E0%B4%AC%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%BF%E0%B5%BB&amp;action=edit" title="ഈ താളിന്റെ മൂലരൂപം തിരുത്തുക [e]" accesskey="e"><span>തിരുത്തുക</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%AC%E0%B4%AF%E0%B5%8D%E0%B4%AC%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%BF%E0%B5%BB&amp;action=history"><span>നാൾവഴി കാണുക</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> സാർവത്രികം </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%82:%E0%B4%95%E0%B4%A3%E0%B5%8D%E0%B4%A3%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B4%B3%E0%B5%86%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%86%E0%B4%B2%E0%B5%8D%E0%B4%B2%E0%B4%BE%E0%B4%82/%E0%B4%AC%E0%B4%AF%E0%B5%8D%E0%B4%AC%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%BF%E0%B5%BB" title="ഈ താളിലേക്കു കണ്ണിയാൽ ബന്ധിപ്പിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്ന എല്ലാ വിക്കി താളുകളുടേയും പട്ടിക. [j]" accesskey="j"><span>ഈ താളിലേക്കുള്ള കണ്ണികൾ</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%82:%E0%B4%AC%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%A7%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%AA%E0%B5%86%E0%B4%9F%E0%B5%8D%E0%B4%9F_%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%99%E0%B5%BE/%E0%B4%AC%E0%B4%AF%E0%B5%8D%E0%B4%AC%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%BF%E0%B5%BB" rel="nofollow" title="താളുകളിലെ പുതിയ മാറ്റങ്ങൾ [k]" accesskey="k"><span>അനുബന്ധ മാറ്റങ്ങൾ</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/വിക്കിപീഡിയ:അപ്‌ലോഡ്" title="പ്രമാണങ്ങൾ അപ്‌ലോഡ് ചെയ്യുവാൻ [u]" accesskey="u"><span>അപ്‌ലോഡ്‌</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%82:%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%B3%E0%B5%81%E0%B4%95%E0%B5%BE" title="പ്രത്യേകതാളുകളുടെ പട്ടിക [q]" accesskey="q"><span>പ്രത്യേക താളുകൾ</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%AC%E0%B4%AF%E0%B5%8D%E0%B4%AC%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%BF%E0%B5%BB&amp;oldid=3929725" title="താളിന്റെ ഈ പതിപ്പിന്റെ സ്ഥിരം കണ്ണി"><span>സ്ഥിരംകണ്ണി</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%AC%E0%B4%AF%E0%B5%8D%E0%B4%AC%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%BF%E0%B5%BB&amp;action=info" title="ഈ താളിനെക്കുറിച്ചുള്ള കൂടുതൽ വിവരങ്ങൾ"><span>താളിന്റെ വിവരങ്ങൾ</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%82:%E0%B4%85%E0%B4%B5%E0%B4%B2%E0%B4%82%E0%B4%AC%E0%B4%82&amp;page=%E0%B4%AC%E0%B4%AF%E0%B5%8D%E0%B4%AC%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%BF%E0%B5%BB&amp;id=3929725&amp;wpFormIdentifier=titleform" title="ഈ താളിനെ എങ്ങനെ അവലംബിതമാക്കാം എന്ന വിവരങ്ങൾ"><span>ഈ താൾ ഉദ്ധരിക്കുക</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%82:UrlShortener&amp;url=https%3A%2F%2Fml.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E0%25B4%25AC%25E0%25B4%25AF%25E0%25B5%258D%25E0%25B4%25AC%25E0%25B4%25BE%25E0%25B4%25AF%25E0%25B4%25BF%25E0%25B5%25BB"><span>ചെറുതാക്കിയ യൂ.ആർ.എൽ. ലഭ്യമാക്കുക</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%82:QrCode&amp;url=https%3A%2F%2Fml.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E0%25B4%25AC%25E0%25B4%25AF%25E0%25B5%258D%25E0%25B4%25AC%25E0%25B4%25BE%25E0%25B4%25AF%25E0%25B4%25BF%25E0%25B5%25BB"><span>ക്യൂആർ കോഡ് ഡൗൺലോഡ് ചെയ്യുക</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> അച്ചടിയ്ക്കുക/കയറ്റുമതി ചെയ്യുക </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%82:%E0%B4%AA%E0%B5%81%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B4%95%E0%B4%82&amp;bookcmd=book_creator&amp;referer=%E0%B4%AC%E0%B4%AF%E0%B5%8D%E0%B4%AC%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%BF%E0%B5%BB"><span>പുസ്തകം സൃഷ്ടിക്കുക</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%82:DownloadAsPdf&amp;page=%E0%B4%AC%E0%B4%AF%E0%B5%8D%E0%B4%AC%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%BF%E0%B5%BB&amp;action=show-download-screen"><span>PDF ആയി ഡൗൺലോഡ് ചെയ്യുക</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%AC%E0%B4%AF%E0%B5%8D%E0%B4%AC%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%BF%E0%B5%BB&amp;printable=yes" title="ഈ താളിന്റെ അച്ചടി രൂപം [p]" accesskey="p"><span>അച്ചടിരൂപം</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> ഇതരപദ്ധതികളിൽ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Baybayin" hreflang="en"><span>വിക്കിമീഡിയ കോമൺസ്</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q812124" title="ബന്ധപ്പെട്ട ഡേറ്റാ ശേഖര ഇനത്തിലേയ്ക്കുള്ള കണ്ണി [g]" accesskey="g"><span>വിക്കിഡേറ്റ ഇനം</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ദൃശ്യരൂപം"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ദൃശ്യരൂപം</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">സൈഡ്‌ബാറിലേക്ക് മാറ്റുക</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">മറയ്ക്കുക</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">വിക്കിപീഡിയ, ഒരു സ്വതന്ത്ര വിജ്ഞാനകോശം.</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="ml" dir="ltr"><figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A3%E0%B4%82:DoctrinaChristianaEspanolaYTagala8-9.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/DoctrinaChristianaEspanolaYTagala8-9.jpg/350px-DoctrinaChristianaEspanolaYTagala8-9.jpg" decoding="async" width="350" height="279" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/DoctrinaChristianaEspanolaYTagala8-9.jpg/525px-DoctrinaChristianaEspanolaYTagala8-9.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/DoctrinaChristianaEspanolaYTagala8-9.jpg/700px-DoctrinaChristianaEspanolaYTagala8-9.jpg 2x" data-file-width="2085" data-file-height="1661" /></a><figcaption>ഡോക്ട്രിനാ ക്രിസ്റ്റിയാന എന്ന വേദപാഠത്തിന്റെ 1593-ലെ ദ്വിഭാഷാപതിപ്പ്. റോമൻ ലിപിയിൽ സ്പാനിഷ് പാഠവും, റോമൻ-ബയ്ബായിൻ ലിപികളിൽ ടാഗലോഗ് പാഠവും അടങ്ങുന്ന ഈ കൃതി <a href="/wiki/%E0%B4%B1%E0%B5%8B%E0%B4%B8%E0%B5%86%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B4%BE_%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8B%E0%B5%BA" title="റോസെറ്റാ സ്റ്റോൺ">റോസെറ്റാശിലയോട്</a> താരതമ്യപ്പെടുത്തപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്<sup id="cite_ref-aliba_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-aliba-1"><span class="cite-bracket">&#91;</span>1<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup></figcaption></figure> <p><a href="/wiki/%E0%B4%95%E0%B5%8B%E0%B4%B3%E0%B4%A8%E0%B4%BF%E0%B4%B5%E0%B4%BE%E0%B4%B4%E0%B5%8D%E0%B4%9A" title="കോളനിവാഴ്ച">കോളനിവാഴ്ചയുടെ</a> തുടക്കത്തിനു മുൻപ് <a href="/wiki/%E0%B4%AB%E0%B4%BF%E0%B4%B2%E0%B4%BF%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%AA%E0%B5%80%E0%B5%BB%E0%B4%B8%E0%B5%8D" title="ഫിലിപ്പീൻസ്">ഫിലിപ്പിൻസിൽ</a> നിലവിലിരുന്ന എഴുത്തുവ്യവസ്ഥയാണ് <b>ബയ്ബായിൻ</b> (Baybayin). <a href="/wiki/%E0%B4%87%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF" title="ഇന്ത്യ">ഇന്ത്യയിലെ</a> <a href="/wiki/%E0%B4%AC%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%BE%E0%B4%B9%E0%B5%8D%E0%B4%AE%E0%B4%BF_%E0%B4%B2%E0%B4%BF%E0%B4%AA%E0%B4%BF" title="ബ്രാഹ്മി ലിപി">ബ്രാഹ്മിലിപിയുടെ</a> കുടുംബത്തിൽ പെടുന്ന ബയ്ബായിൻ പതിനാറാം നൂറ്റാണ്ടുവരെ പ്രചാരത്തിലിരുന്നതായി രേഖകളുണ്ട്. <a href="/wiki/%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%AA%E0%B5%86%E0%B4%AF%E0%B4%BF%E0%B5%BB" title="സ്പെയിൻ">സ്പാനിഷ്</a> അധിനിവേശത്തെ തുടർന്ന് റോമൻലിപിയുടെ പ്രചാരത്തോടെ ബയ്ബായിന്റെ ഉപയോഗം കുറഞ്ഞെങ്കിലും പത്തൊൻപതാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ അവസാനം വരെ അത് ഉപയോഗത്തിലിരുന്നു. കോളനിവാഴ്ചയുടെ തുടക്കത്തിൽ നാട്ടുഭാഷകളിലെ ക്രിസ്തീയവേദപാഠങ്ങളും മറ്റും ഈ ലിപിയിൽ പ്രസിദ്ധീകരിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. പിന്നീട് റോമൻലിപിയ്ക്കു വഴിമാറിക്കൊടുത്ത ബയ്ബായിൻ കാലക്രമേണ മിക്കവാറും വിസ്മൃതമായി. എങ്കിലും കോളനിയുഗത്തിലെ <a href="/wiki/%E0%B4%B1%E0%B5%8B%E0%B4%AE%E0%B5%BB_%E0%B4%95%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%8B%E0%B4%B2%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE_%E0%B4%B8%E0%B4%AD" class="mw-redirect" title="റോമൻ കത്തോലിക്കാ സഭ">കത്തോലിക്കാപുരോഹിതന്മാർ</a> ഈ എഴുത്തുരീതി നിരീക്ഷിക്കുകയും അതിനെ സംബന്ധിച്ച വിവരങ്ങൾ ശ്രദ്ധാപൂർവം രേഖപ്പെടുത്തിവക്കുകയും ചെയ്തതുമൂലം അത് തീർത്തും അപ്രത്യക്ഷമാകാതിരുന്നു.<sup id="cite_ref-aliba_1-1" class="reference"><a href="#cite_note-aliba-1"><span class="cite-bracket">&#91;</span>1<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="പേര്"><span id=".E0.B4.AA.E0.B5.87.E0.B4.B0.E0.B5.8D"></span>പേര്</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%AC%E0%B4%AF%E0%B5%8D%E0%B4%AC%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%BF%E0%B5%BB&amp;action=edit&amp;section=1" title="ഉപവിഭാഗം തിരുത്തുക: പേര്"><span>തിരുത്തുക</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%E0%B4%9F%E0%B4%BE%E0%B4%97%E0%B4%B2%E0%B5%8B%E0%B4%97%E0%B5%8D" title="ടാഗലോഗ്">ടാഗലോഗ്</a> ഭാഷയിൽ 'ബയ്ബേയ്' (Baybay) എന്നതിന് ചൊല്ലുക, അക്ഷരംതിരിച്ചു പറയുക (to spell) എന്നൊക്കെയാണർത്ഥം. ഈ എഴുത്തുവ്യവസ്ഥയെ സൂചിപ്പിക്കാൻ 'അലിബാത' (Alibata) എന്ന പേരും ഉപയോഗിക്കാറുണ്ട്. 1914-ൽ പോൾ റോഡ്രിഗസ് വെർസോയാണ് ആ പേരിൽ ഈ ലിപിവ്യവസ്ഥയെ ആദ്യം പരാമർശിച്ചത്.<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">&#91;</span>2<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> തെക്കൻ ഫിലിപ്പീൻസിലെ മഗുയിന്ദനാവോ പ്രവിശ്യയിലെ എഴുത്തുരീതിയുടെ അലിഫ്-ബ-ത എന്ന തുടക്കത്തെ പിന്തുടർന്നാണ് ഈ പേര് താൻ കണ്ടെത്തിയതെന്ന് റോഡ്രിഗസ് വെർസോ പറയുന്നു. മഗുയിന്ദനാവോയിലെ മോറോജനതയുടെ എഴുത്ത് ബയ്ബായിൻ ആയിരുന്നില്ലെന്നും, അറബിഭാഷയെ ആടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള ആ ലിപിവ്യവസ്ഥയെ മുൻനിർത്തിയുള്ള അലിബാത്ത എന്ന പേര് അനുചിതമാണെന്നും ചൂണ്ടിക്കാണിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.<sup id="cite_ref-aliba_1-2" class="reference"><a href="#cite_note-aliba-1"><span class="cite-bracket">&#91;</span>1<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ചരിത്രം"><span id=".E0.B4.9A.E0.B4.B0.E0.B4.BF.E0.B4.A4.E0.B5.8D.E0.B4.B0.E0.B4.82"></span>ചരിത്രം</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%AC%E0%B4%AF%E0%B5%8D%E0%B4%AC%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%BF%E0%B5%BB&amp;action=edit&amp;section=2" title="ഉപവിഭാഗം തിരുത്തുക: ചരിത്രം"><span>തിരുത്തുക</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A3%E0%B4%82:Ilocanodoctrine.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/Ilocanodoctrine.JPG/225px-Ilocanodoctrine.JPG" decoding="async" width="225" height="399" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/51/Ilocanodoctrine.JPG 1.5x" data-file-width="334" data-file-height="593" /></a><figcaption>'ഡോക്ട്രിനാ-ക്രിസ്റ്റിയാന'-യ്ക്ക് വടക്കൻ ഫിലിപ്പീൻസിലെ ഇലോക്കാനോ ഭാഷയിൽ 1620-ലുണ്ടായ ഈ പരിഭാഷ ബയ്ബായിൻ ലിപിയിലാണ്</figcaption></figure> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A3%E0%B4%82:Laguna_Copperplate_Inscription.gif" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/15/Laguna_Copperplate_Inscription.gif/275px-Laguna_Copperplate_Inscription.gif" decoding="async" width="275" height="163" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/15/Laguna_Copperplate_Inscription.gif/413px-Laguna_Copperplate_Inscription.gif 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/15/Laguna_Copperplate_Inscription.gif/550px-Laguna_Copperplate_Inscription.gif 2x" data-file-width="600" data-file-height="355" /></a><figcaption>ക്രി.വ.900-ത്തിലെ <a href="/wiki/%E0%B4%B2%E0%B4%97%E0%B5%82%E0%B4%A3%E0%B4%BE_%E0%B4%9A%E0%B5%86%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%AA%E0%B5%87%E0%B4%9F%E0%B5%8D" title="ലഗൂണാ ചെപ്പേട്">ലഗൂണാ ചെപ്പേട്</a> <a href="/wiki/%E0%B4%AB%E0%B4%BF%E0%B4%B2%E0%B4%BF%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%AA%E0%B5%80%E0%B5%BB%E0%B4%B8%E0%B5%8D" title="ഫിലിപ്പീൻസ്">ഫിലിപ്പീൻസിൽ</a> നിന്നുകിട്ടിയിട്ടുള്ളതിൽ ഏറ്റവും പുരാതനമായ ഈ എഴുത്ത് കാവിലിപിയിലാണ്</figcaption></figure> <p>ബയ്ബായിന്റെ ചരിത്രത്തെക്കുറിച്ച് ഏറെയും ഊഹാപോഹങ്ങളാണുള്ളത്. തെക്കുകിഴക്കൻ ഏഷ്യയിലെ എഴുത്തുവ്യവസ്ഥകളിൽ പലതിനേയും പോലെ അതും <a href="/wiki/%E0%B4%AC%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%BE%E0%B4%B9%E0%B5%8D%E0%B4%AE%E0%B4%BF_%E0%B4%B2%E0%B4%BF%E0%B4%AA%E0%B4%BF" title="ബ്രാഹ്മി ലിപി">ബ്രാഹ്മി</a> പോലെയുള്ള ഇന്ത്യയിലെ പുരാതനലിപികളിൽ ഒന്നിൽ നിന്ന് ഉരുത്തിരിഞ്ഞതാകാമെന്ന് കരുതപ്പെടുന്നു. വ്യഞ്ജനങ്ങളെ സ്വരങ്ങൾ ചേർത്തുവായിക്കുക, ചേരുന്ന സ്വരം നിർണ്ണയിക്കാൻ സവിശേഷചിഹ്നങ്ങൾ ഉപയോഗിക്കുക തുടങ്ങിയ പ്രത്യേകതകൾ ഇന്ത്യൻ ലിപികളുമായി പങ്കിടുന്നുണ്ടെങ്കിലും ബയ്ബായിന് ഇന്ത്യയിലെ പുരാതനലിപികളോളം പഴക്കമുണ്ടായിരിക്കാൻ വഴിയില്ല. <a href="/wiki/%E0%B4%87%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%8B%E0%B4%A8%E0%B5%87%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%AF" title="ഇന്തോനേഷ്യ">ഇന്തോനേഷ്യയിൽ</a> <a href="/wiki/%E0%B4%9C%E0%B4%BE%E0%B4%B5_(%E0%B4%A6%E0%B5%8D%E0%B4%B5%E0%B5%80%E0%B4%AA%E0%B5%8D)" title="ജാവ (ദ്വീപ്)">ജാവയിലെ</a> കാവിലിപിയുമായി അതിന് രൂപസാദൃശ്യമുണ്ട്. എങ്കിലും ഏറെക്കാലം പ്രചാരത്തിലിരുന്നശേഷം പൊതുവർഷം 1400-നടുത്ത് തിരോഭവിച്ച കാവിലിപിയുടെ പഴക്കവും അതിനുണ്ടാകാൻ വഴിയില്ല. <a href="/wiki/%E0%B4%AB%E0%B4%BF%E0%B4%B2%E0%B4%BF%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%AA%E0%B5%80%E0%B5%BB%E0%B4%B8%E0%B5%8D" title="ഫിലിപ്പീൻസ്">ഫിലിപ്പീൻസിൽ</a> അതു പ്രചരിക്കാൻ തുടങ്ങിയത് പതിനാറാം നൂറ്റാണ്ടിലെ യൂറോപ്യൻ അധിനിവേശത്തിന് ഏറെ മുൻപാകായിരിക്കാൻ സാദ്ധ്യത കുറവാണ്. </p><p>ഇന്നത്തെ <a href="/wiki/%E0%B4%87%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%8B%E0%B4%A8%E0%B5%87%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%AF" title="ഇന്തോനേഷ്യ">ഇന്തോനേഷ്യയിലെ</a> <a href="/wiki/%E0%B4%AC%E0%B5%8B%E0%B5%BC%E0%B4%A3%E0%B4%BF%E0%B4%AF%E0%B5%8B" title="ബോർണിയോ">ബോർണിയോയിൽ</a> നിന്നായിരുന്നു അതിന്റെ വരവെന്ന് <a href="/wiki/%E0%B4%AB%E0%B4%BF%E0%B4%B2%E0%B4%BF%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%AA%E0%B5%80%E0%B5%BB%E0%B4%B8%E0%B5%8D" title="ഫിലിപ്പീൻസ്">ഫിലിപ്പീൻസുകാർ</a> കരുതിയിരുന്നതായി <a href="/wiki/%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%AA%E0%B4%BE%E0%B4%A8%E0%B4%BF%E0%B4%B7%E0%B5%8D" class="mw-redirect" title="സ്പാനിഷ്">സ്പാനിഷ്</a> രേഖകൾ പറയുന്നു. ഫിലിപ്പീനി ഭാഷകളിൽ സാധാരണമായ അക്ഷരാന്ത്യത്തിലെ വ്യഞ്ജനത്തെ രേഖപ്പെടുത്താൻ ബയ്ബായൻ എഴുത്തിന്റെ തനതുരൂപത്തിനു കഴിയില്ല എന്നത് ഇതിനു തെളിവായിരിക്കുന്നു. അക്കാര്യം പരിഗണിക്കുമ്പോൾ, അടുത്തകാലത്ത് കടം കൊണ്ടതും പുതിയ ഉപയോക്താക്കളുടെ ആവശ്യങ്ങൾക്കനുസരിച്ച് പരിണമിച്ചിട്ടില്ലാതിരുന്നതുമായ ലിപി ആയിരുന്നു യൂറോപ്യൻ അധിനിവേശത്തിന്റെ തുടക്കത്തിൽ <a href="/wiki/%E0%B4%AB%E0%B4%BF%E0%B4%B2%E0%B4%BF%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%AA%E0%B5%80%E0%B5%BB%E0%B4%B8%E0%B5%8D" title="ഫിലിപ്പീൻസ്">ഫിലിപ്പീൻസിൽ</a> ബയ്ബായിൻ. <a href="/wiki/%E0%B4%87%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%8B%E0%B4%A8%E0%B5%87%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%AF" title="ഇന്തോനേഷ്യ">ഇന്തോനേഷ്യയിലെ</a> സുലവേസി ദ്വീപിലെ ബുഗിനീസ് ലിപിയിൽ നിന്നോ, അതുമായി ഗോത്രബന്ധമുള്ള ഏതെങ്കിലും നഷ്ടലിപിയിൽ നിന്നോ രൂപപ്പെട്ടതാകാം ബയ്ബായിൻ എന്നാണ് ഭൂരിപക്ഷം അന്വേഷകരുടേയും അഭിപ്രായം. ഏതുവഴിക്കായാലും, ഉത്തരഫിലിപ്പീൻസിലെ മുഖ്യദ്വീപായ ലുസോണിൽ അതെത്തിയത് 13-14 നൂറ്റാണ്ടുകളിൽ എന്നോ ആകാമെന്നും കരുതപ്പെടുന്നു.<sup id="cite_ref-aliba_1-3" class="reference"><a href="#cite_note-aliba-1"><span class="cite-bracket">&#91;</span>1<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>കോളനിവാഴ്ചയുടെ തുടക്കത്തിൽ <a href="/wiki/%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%AA%E0%B5%86%E0%B4%AF%E0%B4%BF%E0%B5%BB" title="സ്പെയിൻ">സ്പാനിഷ്</a> വേദപ്രചാരകർ <a href="/wiki/%E0%B4%AB%E0%B4%BF%E0%B4%B2%E0%B4%BF%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%AA%E0%B5%80%E0%B5%BB%E0%B4%B8%E0%B5%8D" title="ഫിലിപ്പീൻസ്">ഫിലിപ്പീനികളുടെ</a> സാക്ഷരത ശ്രദ്ധിക്കുകയും അതിൽ മതിപ്പുകാട്ടുകയും ചെയ്തു. പുരുഷന്മാരെപ്പോലെ സ്ത്രീകളും എഴുത്തറിയാവുന്നവരായിരുന്നെന്ന് യൂറോപ്യൻ ലേഖകർ നിരീക്ഷിച്ചിട്ടുണ്ട്. "സ്ത്രീപുരുഷഭേദമെന്യേ ഇവിടെ മിക്കവാറും എല്ലാവർക്കും ഈ ഭാഷ എഴുതാനറിയാം. വളരെ നന്നായും തെറ്റില്ലാതെയും അതെഴുതാൻ കഴിയാത്തവർ ചുരുക്കമാണ്" എന്നാണ് പതിനാറാം നൂറ്റാണ്ടവസാനം കോളനിഭരണത്തിൽ ഉദ്യോഗസ്ഥനായിരുന്ന സ്പെയിൻകാരന്റെ അന്തോണിയോ ഡി മോർഗായുടെ സാക്ഷ്യം.<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">&#91;</span>3<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> ആദ്യകാലത്ത്, യൂറോപ്യൻ ഭാഷകളിലെ വേദപാഠങ്ങളുടേയും മറ്റും പരിഭാഷകൾ ബയ്ബായിനിൽ ഉണ്ടാക്കുന്നതിലും വേദപ്രചാരകർ താത്പര്യം പ്രകടിപ്പിച്ചു. എങ്കിലും 19-ആം നൂറ്റാണ്ടോടെ, കൈമാറ്റരേഖകളിലെ കൈയ്യൊപ്പുകളിലൊഴിച്ച്, ഈ ലിപി മിക്കവാറും ഉപയോഗിക്കപ്പെടാതെയായി. ബയ്ബായിനിൽ തന്നെയുള്ള ചുരുക്കം ചില കൊടുക്കൽ-വാങ്ങൽ രേഖകളും കൊളനിയുഗത്തിലേതായി നിലവിലുണ്ട്. യൂറോപ്യന്മാരുടെ വരവിനുമുൻപുള്ള ബയ്ബായിൻ രേഖകൾ മിക്കവയും മുളന്തണ്ടും ഓലയും മരത്തോലും പോലുള്ള എഴുത്തുസാമിഗ്രികളിലായിരുന്നതിനാൽ കാലത്തെ അതിജീവിച്ചില്ല. മതവിശ്വാസവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട രേഖകൾ, 'പേഗൻ' ധാർമ്മികതയെ തിന്മയായി കരുതിയ മിഷനറിമാർ നശിപ്പിച്ചിരിക്കാനും സാദ്ധ്യതയുണ്ട്.<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">&#91;</span>4<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="അക്ഷരമാല"><span id=".E0.B4.85.E0.B4.95.E0.B5.8D.E0.B4.B7.E0.B4.B0.E0.B4.AE.E0.B4.BE.E0.B4.B2"></span>അക്ഷരമാല</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%AC%E0%B4%AF%E0%B5%8D%E0%B4%AC%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%BF%E0%B5%BB&amp;action=edit&amp;section=3" title="ഉപവിഭാഗം തിരുത്തുക: അക്ഷരമാല"><span>തിരുത്തുക</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A3%E0%B4%82:Baybayin_alpha.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f0/Baybayin_alpha.jpg" decoding="async" width="361" height="183" class="mw-file-element" data-file-width="361" data-file-height="183" /></a><figcaption>ബയ്ബായിൻ അക്ഷരമാല</figcaption></figure> <p>ബയ്ബായിൻ ലിപിവ്യവസ്ഥയിൽ 3 സ്വരങ്ങളും 14 വ്യഞ്ജങ്ങളും ഉൾപ്പെടെ മുഖ്യമായും 17 അക്ഷരങ്ങളാണുള്ളത്. മറിച്ച് സൂചിപ്പിക്കാതിരിക്കുമ്പോൾ ഓരോ വ്യഞ്ജനചിഹ്നവും 'അ' എന്ന സ്വരത്തോടു ചേർന്നു നിൽക്കുന്നു. വ്യഞ്ജനങ്ങളോട് 'അ' ഒഴിച്ചുള്ള സ്വരങ്ങൾ ചേർക്കാൻ 'കുദ്‌ലിത്' (kudlit) എന്നറിയപ്പെടുന്ന ഛേദങ്ങൾ (incisions) ഉപയോഗിക്കുന്നു.<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">&#91;</span>5<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> വ്യഞ്ജനത്തോട് ഇ-എ എന്നീ സ്വരങ്ങളിലൊന്നു ചേർക്കാനാണെങ്കിൽ കുദ്‌ലിത് ചേർക്കേണ്ടതു മുകളിലാണ്. ഉ-ഒ എന്നിവയിലൊന്നു ചേർക്കാനാകട്ടെ 'കുദ്‌ലിത്' ചേർക്കേണ്ടത് ചിഹ്നത്തിനു താഴെയാണ്. ഉദാഹരണത്തിന് 'ക'-യുടെ മുകളിൽ 'കുദ്‌ലിത്ത്' ചേർത്താൽ 'കി' എന്നോ 'കെ' എന്നോ വായിക്കാം; താഴെ 'കുദ്‌ലിത്' ചേർത്താൽ വായിക്കേണ്ടത് 'കു' എന്നോ 'കൊ' എന്നോ ആണ്. അക്ഷരമാലയുടെ ഭാഗമായ മൂന്നു സ്വരപ്രതീകങ്ങൾ, വ്യഞ്ജനത്തോടു ചേർത്തെഴുതാൻ കഴിയാത്ത വ്യതിരിക്തസ്വരങ്ങളെ രേഖപ്പെടുത്താൻ മാത്രം ഉപയോഗിക്കുന്നു. <sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">&#91;</span>6<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>ഛേദചിഹ്നങ്ങൾ ചേർത്തിട്ടില്ലാത്ത വ്യഞ്ജനങ്ങൾ 'അ' ചേർത്തു വായിക്കണമെന്നതിനാൽ, സ്വരങ്ങളിൽ അവസാനിക്കുന്ന വാക്കുകളെയോ, വാഗംശങ്ങളെയോ (syllables) വ്യക്തതയോടെ രേഖപ്പെടുത്താൻ കഴിയാതെ വരുന്നത് ഈ എഴുത്തുനിയമങ്ങളുടെ ഒരു കുറവായിരുന്നു. വാക്കുകളോ വാഗംശങ്ങളോ (syllables) വ്യഞ്ജനങ്ങളിൽ അവസാനിക്കുമ്പോൾ, അവസാനവ്യഞ്ജനം രേഖപ്പെടുത്താതിരിക്കുകയായിരുന്നു ഒരു പതിവ്. ഇതുമൂലമുണ്ടാകുന്ന അവ്യക്തത പരിഹരിക്കാൻ കോളനിയുഗത്തിലെ വേദപ്രചാരകന്മാർ പരിശ്രമിച്ചു. വ്യഞ്ജനചിഹ്നങ്ങളോടു ചേർന്നുനിൽക്കുന്ന 'അ' സ്വരത്തെ നിഷ്ക്രിയമാക്കാൻ സവിശേഷമായ ഒരു 'കുദ്‌ലിത്' ഉപയോഗിക്കുകയായിരുന്നു അവരുടെ പരിഹാരം. വ്യഞ്ജനചിഹ്നത്തിനു താഴെ ചേർക്കുന്ന അധികഛിഹ്നം(+) ആയിരുന്നു ഈ പുതിയ 'കുദ്‌ലിത്'.<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">&#91;</span>7<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> <sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">&#91;</span>8<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="പുനർജ്ജീവനം"><span id=".E0.B4.AA.E0.B5.81.E0.B4.A8.E0.B5.BC.E0.B4.9C.E0.B5.8D.E0.B4.9C.E0.B5.80.E0.B4.B5.E0.B4.A8.E0.B4.82"></span>പുനർജ്ജീവനം</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%AC%E0%B4%AF%E0%B5%8D%E0%B4%AC%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%BF%E0%B5%BB&amp;action=edit&amp;section=4" title="ഉപവിഭാഗം തിരുത്തുക: പുനർജ്ജീവനം"><span>തിരുത്തുക</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ബയ്ബായിൽ ലിപിയുടെ സ്ഥാനഭ്രംശവും വിസ്മൃതിയും ഫിലിപ്പീൻസിലെ ദേശീയവാദികളെ വേദനിപ്പിച്ചു. "നമ്മുടെ ഈ ഭാഷ ഒരുകാലത്ത് മറ്റെല്ലാ ഭാഷകളേയും പോലെ സ്വന്തമായ എഴുത്തും അക്ഷരമാലയും ഉള്ളതായിരുന്നു" എന്നാണ് പത്തൊൻപതാം നൂറ്റാണ്ടിലെ വിമതചിന്തകനും ദേശസ്നേഹിയുമായിരുന്ന <a href="/wiki/%E0%B4%B9%E0%B5%8B%E0%B4%B8%E0%B5%86_%E0%B4%B1%E0%B4%BF%E0%B4%B8%E0%B4%BE%E0%B5%BD" title="ഹോസെ റിസാൽ">ഹോസെ റിസാലിന്റെ</a> പരിതാപം.<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">&#91;</span>9<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> ലിപി റോമൻലിപിയുടെ പ്രഭാവത്തിൽ കാലക്രമേണ വിസ്മരിക്കപ്പെട്ട ഈ എഴുത്തുവ്യവസ്ഥയെ പുനരുജ്ജീവിപ്പിക്കാനുള്ള ശ്രമങ്ങൾ ഇരുപതാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ അവസാനഘട്ടം മുതൽ നടന്നുപോരുന്നു. ലോകമെമ്പെങ്ങുമുള്ള ഫിലിപ്പീനികൾക്കിടയിൽ, സ്വന്തം പൈതൃകത്തിന്റെ പ്രതീകങ്ങളിലൊന്നെന്ന നിലയിൽ ഈ ലിപിവ്യവസ്ഥയിൽ താത്പര്യം ജനിപ്പിക്കാൻ ഈ ശ്രമങ്ങൾ സഹായിച്ചിട്ടുണ്ട്. ബയ്ബായിൻ എഴുത്ത് കലാസൃഷ്ടികളിൽ ഉപയോഗിക്കുന്നതും ശരീരത്തിൽ അച്ചുകുത്തുന്നതും പതിവായിരിക്കുന്നു.<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">&#91;</span>10<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> ബയ്ബായിനുള്ള വിരളമായ പുരാതനലിഖിതങ്ങൾ പരിരക്ഷിക്കാൻ സർവകലാശാലകളും മറ്റും തയ്യാറാകുന്നു. മനിലായിലെ സാന്തോ തോമാസ് സർവകലാശാലയിലുള്ള ബയ്ബായിൻ ലിഖിതശേഖരം ദേശീയസമ്പത്തായി പ്രഖ്യാപിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു.<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">&#91;</span>11<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">&#91;</span>12<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">&#91;</span>13<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> ബയ്ബായിനെ ഫിലിപ്പീൻസിന്റെ ദേശീയ എഴുത്തുവ്യവസ്ഥയായി പ്രഖ്യാപിക്കണമെന്ന ആവശ്യവും നിലവിലുണ്ട്. ഈ ലക്ഷ്യത്തോടെയുള്ള കരടുനിയമം 2014 ഒക്ടോബർ മാസം ഫിലിപ്പീൻ സെനറ്റിൽ അവതരിപ്പിക്കപ്പെട്ടിരുന്നു. ഭക്ഷ്യോല്പന്നങ്ങളുടെ പുറംചട്ടയിലെ പേര് ബയ്ബായിനിൽ എഴുതാൻ ഉല്പാദകരേയും, പത്രമാസികകളുടെ പേര് ആ ലിപിയിൽ എഴുതാൻ പ്രസിദ്ധീകരണസ്ഥാപനങ്ങളേയും ബാദ്ധ്യസ്ഥരാക്കുന്നതിനും മറ്റുമുള്ള വ്യവസ്ഥകൾ അടങ്ങിയതായിരുന്നു ഈ കരടുനിയമം.<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">&#91;</span>14<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>ബയ്ബായിൻ ലിപിയിലെ അക്ഷരങ്ങൾക്ക് നിഗൂഢാർത്ഥങ്ങൾ കല്പിച്ച് തദ്ദേശീയസംസ്കാരവും ദൈവസങ്കല്പങ്ങളുമായി ബന്ധിപ്പിക്കുന്ന സിദ്ധാന്തങ്ങളും അവതരിപ്പിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. താഗലോഗ് ജനതയുടെ ദൈവസങ്കല്പത്തെ സൂചിപ്പിക്കുന്ന 'ബതാല' (Bathala) എന്ന വാക്കിലെ മൂന്നക്ഷരങ്ങൾ, ദൈവസ്വഭാവത്തിന്റെ ത്രിഭാവങ്ങൾ സൂചിപ്പിക്കുന്ന പ്രതീകങ്ങളാണെന്നാണ് ഈവിധം സിദ്ധാന്തങ്ങളിലൊന്ന്.<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">&#91;</span>15<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>ആധുനിക <a href="/wiki/%E0%B4%AB%E0%B4%BF%E0%B4%B2%E0%B4%BF%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%AA%E0%B5%80%E0%B5%BB%E0%B4%B8%E0%B5%8D" title="ഫിലിപ്പീൻസ്">ഫിലിപ്പീൻസിലെ</a> ദേശീയഭാഷകളിൽ ചിലതിന്റെ എഴുത്തുവ്യവസ്ഥകൾ ബയ്ബായിനിൽ നിന്ന് ഉരുത്തിരിഞ്ഞതാണ്. വടക്കൻ ഫിലിപ്പീൻസിൽ പമ്പാംഗാ പ്രവിശ്യയിലെ കാ-പമ്പാംഗൻ ലിപി, പലാവാൻ ദ്വീപിലെ ടാഗ്ബൻവാ ലിപി, മിന്ദോരോ ദ്വീപിലെ ലിപികളായ ഹനുനോ, ബുഹിദ് തുടങ്ങിയവ ബയ്ബായിനെ ആശ്രയിച്ചു രൂപപ്പെട്ട എഴുത്തുവ്യവസ്ഥകളിൽ ചിലതാണ്. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="അവലംബം"><span id=".E0.B4.85.E0.B4.B5.E0.B4.B2.E0.B4.82.E0.B4.AC.E0.B4.82"></span>അവലംബം</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%AC%E0%B4%AF%E0%B5%8D%E0%B4%AC%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%BF%E0%B5%BB&amp;action=edit&amp;section=5" title="ഉപവിഭാഗം തിരുത്തുക: അവലംബം"><span>തിരുത്തുക</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ol class="references"> <li id="cite_note-aliba-1"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-aliba_1-0">1.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-aliba_1-1">1.1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-aliba_1-2">1.2</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-aliba_1-3">1.3</a></sup></span> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r4123591">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#3a3;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20100821192259/http://www.mts.net/~pmorrow/bayeng1.htm">"Ang Baybayin, Baybayin - The Ancient Script of the Philippines by Paul Morrow"</a>. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mts.net/~pmorrow/bayeng1.htm">the original</a> on 2010-08-21<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2015-03-08</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.btitle=Ang+Baybayin%2C+Baybayin+-+The+Ancient+Script+of+the+Philippines+by+Paul+Morrow&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.mts.net%2F~pmorrow%2Fbayeng1.htm&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fml.wikipedia.org%3A%E0%B4%AC%E0%B4%AF%E0%B5%8D%E0%B4%AC%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%BF%E0%B5%BB" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.bibingka.com/dahon/tagalog/tagalog.htm">A Philippine Leaf, The Tagalog Script</a>, By Hector Santos</span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com.ph/books?id=ndSG3Gd6bkEC&amp;printsec=frontcover&amp;source=gbs_ge_summary_r&amp;redir_esc=y#v=onepage&amp;q=write%20in%20this%20language&amp;f=false">Antonio De Morga, The Philippine Islands, Moluccas, Siam, Cambodia, Japan, and China(പുറം 294)</a></span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4123591"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150501190912/http://liveinthephilippines.com/content/baybayin-alibata-the-ancient-filipino-alphabet/">"Baybayin (Alibata): The Ancient Filipino Alphabet, Live in the Philippines Magazine"</a>. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://liveinthephilippines.com/content/baybayin-alibata-the-ancient-filipino-alphabet/">the original</a> on 2015-05-01<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2015-03-10</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.btitle=Baybayin+%28Alibata%29%3A+The+Ancient+Filipino+Alphabet%2C+Live+in+the+Philippines+Magazine&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fliveinthephilippines.com%2Fcontent%2Fbaybayin-alibata-the-ancient-filipino-alphabet%2F&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fml.wikipedia.org%3A%E0%B4%AC%E0%B4%AF%E0%B5%8D%E0%B4%AC%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%BF%E0%B5%BB" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://scriptsource.org/cms/scripts/page.php?item_id=script_detail&amp;key=Tglg">ScriptSource.org. - Tagalog (Baybayin, Alibata)</a></span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mts.net/~pmorrow/bayeng2.htm">Ang Babayin - How to write the ancient script of the Philippines</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20131203074004/http://www.mts.net/~pmorrow/bayeng2.htm">Archived</a> 2013-12-03 at the <a href="/wiki/Wayback_Machine" class="mw-redirect" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>., Paul Mauro</span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ancientscripts.com/tagalog.html">Ancient Scripts.com - A Compendium of worldwide writing systems from prehistory to today: Tagalog</a></span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.omniglot.com/writing/tagalog.htm">Omniglot, the online encyclopedia of writing systems and languages - Tagalog</a></span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.thenational.ae/world/southeast-asia/fighting-to-keep-alive-the-philippines-ancient-script">Fighting to keep alive the Philippines’ ancient script</a> Aya Kiwe, The National</span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4123591"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150306103307/http://asianjournal.com/aj-magazines/an-artists-journey-in-keeping-the-ancient-filipino-script-alive/">"Asian Journal, An Artist's Journey in keeping the ancient Filipino script alive"</a>. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://asianjournal.com/aj-magazines/an-artists-journey-in-keeping-the-ancient-filipino-script-alive/">the original</a> on 2015-03-06<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2015-03-09</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.btitle=Asian+Journal%2C+An+Artist%27s+Journey+in+keeping+the+ancient+Filipino+script+alive&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fasianjournal.com%2Faj-magazines%2Fan-artists-journey-in-keeping-the-ancient-filipino-script-alive%2F&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fml.wikipedia.org%3A%E0%B4%AC%E0%B4%AF%E0%B5%8D%E0%B4%AC%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%BF%E0%B5%BB" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://varsitarian.net/news/20140929/baybayin_is_usts_5th_natl_cultural_treasure?quicktabs_3=0">Baybayin is UST's 5th nat'l cultural treasure, The Varsitarian</a></span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://lifestyle.inquirer.net/169646/ust-documents-in-ancient-baybayin-script-declared-a-national-cultural-treasure">UST documents in ancient ‘baybayin’ script declared a National Cultural Treasure, Inquirer.Net</a></span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mb.com.ph/16th-century-documents-named-national-treasures-on-exhibit-at-ust/">16th century documents named national treasures; on exhibit at UST</a>,മനിലാ ബുള്ളറ്റിൻ പത്രത്തിലെ വാർത്ത</span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://senate.gov.ph/lis/bill_res.aspx?congress=16&amp;q=SBN-2440">Senate of the Philippines, 16th Congress, NATIONAL WRITING SYSTEM ACT OF 2014, Filed on October 28, 2014 by Legarda, Loren B</a></span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.pilipino-express.com/pdfs/inotherwords/Da%20Bathala%20Code.pdf">Da Bathala Code by Paul Morrow, The Pilipino Express June August 2009, Vol.5- No.12-15</a></span> </li> </ol> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐web.eqiad.main‐5dc468848‐xl5qg Cached time: 20241123042419 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [vary‐revision‐sha1, show‐toc] CPU time usage: 0.100 seconds Real time usage: 0.135 seconds Preprocessor visited node count: 333/1000000 Post‐expand include size: 5887/2097152 bytes Template argument size: 0/2097152 bytes Highest expansion depth: 5/100 Expensive parser function count: 1/500 Unstrip recursion depth: 1/20 Unstrip post‐expand size: 15927/5000000 bytes Lua time usage: 0.054/10.000 seconds Lua memory usage: 3109197/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 0/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 88.608 1 -total 93.25% 82.626 3 ഫലകം:Cite_web 6.43% 5.698 1 ഫലകം:Webarchive --> <!-- Saved in parser cache with key mlwiki:pcache:idhash:304681-0!canonical and timestamp 20241123042419 and revision id 3929725. Rendering was triggered because: page-view --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">"<a dir="ltr" href="https://ml.wikipedia.org/w/index.php?title=ബയ്ബായിൻ&amp;oldid=3929725">https://ml.wikipedia.org/w/index.php?title=ബയ്ബായിൻ&amp;oldid=3929725</a>" എന്ന താളിൽനിന്ന് ശേഖരിച്ചത്</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%82:%E0%B4%B5%E0%B5%BC%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%97%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%99%E0%B5%BE" title="പ്രത്യേകം:വർഗ്ഗങ്ങൾ">വർഗ്ഗങ്ങൾ</a>: <ul><li><a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B5%BC%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%97%E0%B4%82:Pages_using_the_JsonConfig_extension" class="mw-redirect" title="വർഗ്ഗം:Pages using the JsonConfig extension">Pages using the JsonConfig extension</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B5%BC%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%97%E0%B4%82:%E0%B4%B2%E0%B4%BF%E0%B4%AA%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%BE" title="വർഗ്ഗം:ലിപികൾ">ലിപികൾ</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B5%BC%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%97%E0%B4%82:%E0%B4%AB%E0%B4%BF%E0%B4%B2%E0%B4%BF%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%AA%E0%B5%88%E0%B5%BB%E0%B4%B8%E0%B4%BF%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%86_%E0%B4%9A%E0%B4%B0%E0%B4%BF%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%82" title="വർഗ്ഗം:ഫിലിപ്പൈൻസിന്റെ ചരിത്രം">ഫിലിപ്പൈൻസിന്റെ ചരിത്രം</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">മറഞ്ഞിരിക്കുന്ന വർഗ്ഗം: <ul><li><a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B5%BC%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%97%E0%B4%82:Webarchive_template_wayback_links" title="വർഗ്ഗം:Webarchive template wayback links">Webarchive template wayback links</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> ഈ താൾ അവസാനം തിരുത്തപ്പെട്ടത്: 19:39, 11 ജൂൺ 2023.</li> <li id="footer-info-copyright">വിവരങ്ങൾ <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/">ക്രിയേറ്റീവ് കോമൺസ് ആട്രിബ്യൂഷൻ-ഷെയർഎലൈക്ക് അനുമതിപത്ര</a> പ്രകാരം ലഭ്യമാണ്; മേൽ നിബന്ധനകൾ ഉണ്ടായേക്കാം. കൂടുതൽ വിവരങ്ങൾക്ക് <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/ml">ഉപയോഗനിബന്ധനകൾ</a> കാണുക.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">സ്വകാര്യതാനയം</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BF%E0%B4%AA%E0%B5%80%E0%B4%A1%E0%B4%BF%E0%B4%AF:%E0%B4%B5%E0%B4%BF%E0%B4%B5%E0%B4%B0%E0%B4%A3%E0%B4%82">വിക്കിപീഡിയ സം‌രംഭത്തെക്കുറിച്ച്</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BF%E0%B4%AA%E0%B5%80%E0%B4%A1%E0%B4%BF%E0%B4%AF:%E0%B4%AA%E0%B5%8A%E0%B4%A4%E0%B5%81%E0%B4%A8%E0%B4%BF%E0%B4%B0%E0%B4%BE%E0%B4%95%E0%B4%B0%E0%B4%A3%E0%B4%82">നിരാകരണങ്ങൾ</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">പെരുമാറ്റച്ചട്ടം</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">ഡെവലപ്പർമാർ</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/ml.wikipedia.org">സ്ഥിതിവിവരക്കണക്കുകൾ</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">കുക്കി പ്രസ്താവന</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//ml.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%B4%AC%E0%B4%AF%E0%B5%8D%E0%B4%AC%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%BF%E0%B5%BB&amp;mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">മൊബൈൽ ദൃശ്യരൂപം</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-prwmm","wgBackendResponseTime":158,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.100","walltime":"0.135","ppvisitednodes":{"value":333,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":5887,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":0,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":5,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":1,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":15927,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 88.608 1 -total"," 93.25% 82.626 3 ഫലകം:Cite_web"," 6.43% 5.698 1 ഫലകം:Webarchive"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.054","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":3109197,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-5dc468848-xl5qg","timestamp":"20241123042419","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0d2c\u0d2f\u0d4d\u0d2c\u0d3e\u0d2f\u0d3f\u0d7b","url":"https:\/\/ml.wikipedia.org\/wiki\/%E0%B4%AC%E0%B4%AF%E0%B5%8D%E0%B4%AC%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%BF%E0%B5%BB","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q812124","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q812124","author":{"@type":"Organization","name":"\u0d35\u0d3f\u0d15\u0d4d\u0d15\u0d3f\u0d2e\u0d40\u0d21\u0d3f\u0d2f \u0d2a\u0d26\u0d4d\u0d27\u0d24\u0d3f\u0d15\u0d33\u0d3f\u0d7d \u0d38\u0d02\u0d2d\u0d3e\u0d35\u0d28 \u0d1a\u0d46\u0d2f\u0d4d\u0d2f\u0d41\u0d28\u0d4d\u0d28\u0d35\u0d7c"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2015-03-07T14:11:46Z","dateModified":"2023-06-11T19:39:40Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/7\/7c\/DoctrinaChristianaEspanolaYTagala8-9.jpg"}</script> </body> </html>

Pages： 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10