CINXE.COM

<!doctype html> <html class="client-nojs skin-theme-clientpref-day mf-expand-sections-clientpref-0 mf-font-size-clientpref-small mw-mf-amc-clientpref-0" lang="pl" dir="ltr"> <head> <base href="https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Stany_Zjednoczone"> <meta charset="UTF-8"> <title>Stany Zjednoczone – Wikipedia, wolna encyklopedia</title> <script>(function(){var className="client-js skin-theme-clientpref-day mf-expand-sections-clientpref-0 mf-font-size-clientpref-small mw-mf-amc-clientpref-0";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )plwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","styczeń","luty","marzec","kwiecień","maj","czerwiec","lipiec","sierpień","wrzesień","październik","listopad","grudzień"],"wgRequestId":"4f09cdcb-c935-4a03-81c7-302b794c096f","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Stany_Zjednoczone","wgTitle":"Stany Zjednoczone","wgCurRevisionId":75373269,"wgRevisionId": 75373269,"wgArticleId":5603,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgPageViewLanguage":"pl","wgPageContentLanguage":"pl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Stany_Zjednoczone","wgRelevantArticleId":5603,"wgIsProbablyEditable":false,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":false,"wgRestrictionEdit":["editeditorprotected"],"wgRestrictionMove":["editeditorprotected"],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":1}}},"wgStableRevisionId":75373269,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"pl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"pl"},"wgMFMode":"stable","wgMFAmc":false,"wgMFAmcOutreachActive":false,"wgMFAmcOutreachUserEligible":false,"wgMFLazyLoadImages":true,"wgMFEditNoticesFeatureConflict":false,"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist": true,"tagline":true,"nearby":true},"wgMFIsSupportedEditRequest":true,"wgMFScriptPath":"","wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":100000,"wgCoordinates":{"lat":39.828175,"lon":-98.5795},"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":true,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgSectionTranslationMissingLanguages":[{"lang":"alt","autonym":"алтай тил","dir":"ltr"},{"lang":"ann","autonym":"Obolo","dir":"ltr"},{"lang":"bdr","autonym":"Bajau Sama","dir":"ltr"},{"lang":"bho","autonym":"भोजपुरी","dir":"ltr"},{"lang":"bug","autonym":"Basa Ugi","dir":"ltr"},{"lang":"cr","autonym":"Nēhiyawēwin / ᓀᐦᐃᔭᐍᐏᐣ","dir":"ltr"},{"lang":"fat","autonym":"mfantse","dir":"ltr"},{"lang":"fon","autonym":"fɔ̀ngbè","dir":"ltr"},{"lang":"gur","autonym":"farefare","dir":"ltr"},{"lang":"igl","autonym":"Igala","dir":"ltr"},{"lang":"kl","autonym":"kalaallisut","dir":"ltr"},{"lang":"kus","autonym":"Kʋsaal","dir":"ltr"},{"lang":"nah","autonym": "Nāhuatl","dir":"ltr"},{"lang":"nan","autonym":"閩南語 / Bân-lâm-gú","dir":"ltr"},{"lang":"nb","autonym":"norsk bokmål","dir":"ltr"},{"lang":"nr","autonym":"isiNdebele seSewula","dir":"ltr"},{"lang":"pwn","autonym":"pinayuanan","dir":"ltr"},{"lang":"rsk","autonym":"руски","dir":"ltr"},{"lang":"rup","autonym":"armãneashti","dir":"ltr"},{"lang":"sgs","autonym":"žemaitėška","dir":"ltr"},{"lang":"tdd","autonym":"ᥖᥭᥰ ᥖᥬᥲ ᥑᥨᥒᥰ","dir":"ltr"},{"lang":"tyv","autonym":"тыва дыл","dir":"ltr"},{"lang":"ve","autonym":"Tshivenda","dir":"ltr"},{"lang":"vro","autonym":"võro","dir":"ltr"},{"lang":"yue","autonym":"粵語","dir":"ltr"}],"wgSectionTranslationTargetLanguages":["ace","ady","alt","am","ami","an","ang","ann","anp","ar","ary","arz","as","ast","av","avk","awa","ay","az","azb","ba","ban","bar","bbc","bcl","bdr","be","bew","bg","bho","bi","bjn","blk","bm","bn","bo","bpy","br","bs","btm","bug","ca","cdo","ce","ceb","ch","chr","ckb","co","cr","crh","cs", "cu","cy","da","dag","de","dga","din","diq","dsb","dtp","dv","dz","ee","el","eml","eo","es","et","eu","fa","fat","ff","fi","fj","fo","fon","fr","frp","frr","fur","fy","gag","gan","gcr","gl","glk","gn","gom","gor","gpe","gu","guc","gur","guw","gv","ha","hak","haw","he","hi","hif","hr","hsb","ht","hu","hy","hyw","ia","iba","ie","ig","igl","ilo","io","is","it","iu","ja","jam","jv","ka","kaa","kab","kbd","kbp","kcg","kg","kge","ki","kk","kl","km","kn","ko","koi","krc","ks","ku","kus","kv","kw","ky","lad","lb","lez","lg","li","lij","lld","lmo","ln","lo","lt","ltg","lv","mad","mai","map-bms","mdf","mg","mhr","mi","min","mk","ml","mn","mni","mnw","mos","mr","mrj","ms","mt","mwl","my","myv","mzn","nah","nan","nap","nb","nds","nds-nl","ne","new","nia","nl","nn","nqo","nr","nso","ny","oc","om","or","os","pa","pag","pam","pap","pcd","pcm","pdc","pl","pms","pnb","ps","pt","pwn","qu","rm","rn","ro","rsk","rue","rup","rw","sa","sah","sat","sc","scn","sco","sd","se","sg","sgs","sh","shi","shn","si", "sk","skr","sl","sm","smn","sn","so","sq","sr","srn","ss","st","stq","su","sv","sw","szl","ta","tay","tcy","tdd","te","tet","tg","th","ti","tk","tl","tly","tn","to","tpi","tr","trv","ts","tt","tum","tw","ty","tyv","udm","ur","uz","ve","vec","vep","vi","vls","vo","vro","wa","war","wo","wuu","xal","xh","xmf","yi","yo","yue","za","zgh","zh","zu"],"isLanguageSearcherCXEntrypointEnabled":true,"mintEntrypointLanguages":["ace","ast","azb","bcl","bjn","bh","crh","ff","fon","ig","is","ki","ks","lmo","min","sat","ss","tn","vec"],"wgWikibaseItemId":"Q30","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false,"wgMinervaPermissions":{"watchable":true,"watch":false},"wgMinervaFeatures":{"beta":false,"donate":true,"mobileOptionsLink":true, "categories":false,"pageIssues":true,"talkAtTop":false,"historyInPageActions":false,"overflowSubmenu":false,"tabsOnSpecials":true,"personalMenu":false,"mainMenuExpanded":false,"echo":true,"nightMode":true},"wgMinervaDownloadNamespaces":[0]};RLSTATE={"ext.gadget.wikiflex":"ready","ext.gadget.infobox":"ready","ext.gadget.hlist":"ready","ext.gadget.darkmode-overrides":"ready","ext.gadget.small-references":"ready","ext.gadget.citation-access-info":"ready","ext.gadget.sprawdz-problemy-szablony":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","ext.tmh.player.styles":"ready","skins.minerva.styles":"ready","skins.minerva.content.styles.images":"ready","mediawiki.hlist":"ready","skins.minerva.codex.styles":"ready","skins.minerva.icons":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready", "mobile.init.styles":"ready","ext.relatedArticles.styles":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","ext.tmh.player","mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","skins.minerva.scripts","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.ll-script-loader","ext.gadget.veKeepParameters","ext.gadget.szablon-galeria","ext.gadget.NavFrame","ext.gadget.citoid-overrides","ext.gadget.maps","ext.gadget.padlock-indicators","ext.gadget.interwiki-langlist","ext.gadget.edit-summaries","ext.gadget.edit-first-section","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.map-toggler","ext.gadget.narrowFootnoteColumns","ext.gadget.WDsearch","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","ext.popups","mobile.init","ext.echo.centralauth","ext.relatedArticles.readMore.bootstrap","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming", "ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.entrypoints.mffrequentlanguages","ext.cx.entrypoints.languagesearcher.init","mw.externalguidance.init","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.cite.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.relatedArticles.styles%7Cext.tmh.player.styles%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cmediawiki.hlist%7Cmobile.init.styles%7Cskins.minerva.codex.styles%7Cskins.minerva.content.styles.images%7Cskins.minerva.icons%2Cstyles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=minerva"> <script async src="/w/load.php?lang=pl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=minerva"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.gadget.citation-access-info%2Cdarkmode-overrides%2Chlist%2Cinfobox%2Csmall-references%2Csprawdz-problemy-szablony%2Cwikiflex&only=styles&skin=minerva"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=site.styles&only=styles&skin=minerva"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta name="theme-color" content="#eaecf0"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/8f/Us-map.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="612"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/8f/Us-map.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="408"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="327"> <meta name="viewport" content="width=device-width, initial-scale=1.0, user-scalable=yes, minimum-scale=0.25, maximum-scale=5.0"> <meta property="og:title" content="Stany Zjednoczone – Wikipedia, wolna encyklopedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="manifest" href="/w/api.php?action=webapp-manifest"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (pl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//pl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Stany_Zjednoczone"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org"> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> <meta http-equiv="X-Translated-By" content="Google"> <meta http-equiv="X-Translated-To" content="en"> <script type="text/javascript" src="https://www.gstatic.com/_/translate_http/_/js/k=translate_http.tr.en_GB.omlEigW4xY8.O/am=DgY/d=1/rs=AN8SPfpjsL9kUWY0h-sp7Ilu7hZWGwEmeg/m=corsproxy" data-sourceurl="https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Stany_Zjednoczone"></script> <link href="https://fonts.googleapis.com/css2?family=Material+Symbols+Outlined:opsz,wght,FILL,GRAD@20..48,100..700,0..1,-50..200" rel="stylesheet"> <script type="text/javascript" src="https://www.gstatic.com/_/translate_http/_/js/k=translate_http.tr.en_GB.omlEigW4xY8.O/am=DgY/d=1/exm=corsproxy/ed=1/rs=AN8SPfpjsL9kUWY0h-sp7Ilu7hZWGwEmeg/m=phishing_protection" data-phishing-protection-enabled="false" data-forms-warning-enabled="true" data-source-url="https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Stany_Zjednoczone"></script> <meta name="robots" content="none"> </head> <body class="mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject page-Stany_Zjednoczone rootpage-Stany_Zjednoczone stable issues-group-B skin-minerva action-view skin--responsive mw-mf-amc-disabled mw-mf"> <script type="text/javascript" src="https://www.gstatic.com/_/translate_http/_/js/k=translate_http.tr.en_GB.omlEigW4xY8.O/am=DgY/d=1/exm=corsproxy,phishing_protection/ed=1/rs=AN8SPfpjsL9kUWY0h-sp7Ilu7hZWGwEmeg/m=navigationui" data-environment="prod" data-proxy-url="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog" data-proxy-full-url="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" data-source-url="https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Stany_Zjednoczone" data-source-language="auto" data-target-language="en" data-display-language="en-GB" data-detected-source-language="pl" data-is-source-untranslated="false" data-source-untranslated-url="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Stany_Zjednoczone&anno=2" data-client="tr"></script> <div id="mw-mf-viewport"> <div id="mw-mf-page-center"><a class="mw-mf-page-center__mask" href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#"></a> <header class="header-container header-chrome"> <div class="minerva-header"> <nav class="navigation-drawer toggle-list view-border-box"><input type="checkbox" id="main-menu-input" class="toggle-list__checkbox" role="button" aria-haspopup="true" aria-expanded="false" aria-labelledby="mw-mf-main-menu-button"> <label role="button" for="main-menu-input" id="mw-mf-main-menu-button" aria-hidden="true" data-event-name="ui.mainmenu" class="cdx-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--icon-only cdx-button--weight-quiet toggle-list__toggle"> </label> <div id="mw-mf-page-left" class="menu view-border-box"> <ul id="p-navigation" class="toggle-list__list"> <li class="toggle-list-item "><a class="toggle-list-item__anchor menu__item--home" href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" data-mw="interface"> Strona główna </a></li> <li class="toggle-list-item "><a class="toggle-list-item__anchor menu__item--random" href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Specjalna:Losowa_strona?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" data-mw="interface"> Losuj </a></li> <li class="toggle-list-item skin-minerva-list-item-jsonly"><a class="toggle-list-item__anchor menu__item--nearby" href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Specjalna:W_pobli%C5%BCu?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" data-event-name="menu.nearby" data-mw="interface"> W pobliżu </a></li> </ul> <ul id="p-personal" class="toggle-list__list"> <li class="toggle-list-item "><a class="toggle-list-item__anchor menu__item--login" href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Stany+Zjednoczone&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" data-event-name="menu.login" data-mw="interface"> Zaloguj się </a></li> </ul> <ul id="pt-preferences" class="toggle-list__list"> <li class="toggle-list-item skin-minerva-list-item-jsonly"><a class="toggle-list-item__anchor menu__item--settings" href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Specjalna:Ustawienia_mobile&returnto=Stany+Zjednoczone&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" data-event-name="menu.settings" data-mw="interface"> Ustawienia </a></li> </ul> <ul id="p-donation" class="toggle-list__list"> <li class="toggle-list-item "><a class="toggle-list-item__anchor menu__item--donate" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source%3Ddonate%26utm_medium%3Dsidebar%26utm_campaign%3DC13_pl.wikipedia.org%26uselang%3Dpl%26utm_key%3Dminerva" data-event-name="menu.donate" data-mw="interface"> Wspomóż Wikipedię </a></li> </ul> <ul class="hlist"> <li class="toggle-list-item "><a class="toggle-list-item__anchor menu__item--about" href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" data-mw="interface"> O Wikipedii </a></li> <li class="toggle-list-item "><a class="toggle-list-item__anchor menu__item--disclaimers" href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wikipedia:Korzystasz_z_Wikipedii_tylko_na_w%C5%82asn%C4%85_odpowiedzialno%C5%9B%C4%87?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" data-mw="interface"> Korzystasz z Wikipedii tylko na własną odpowiedzialność </a></li> </ul> </div><label class="main-menu-mask" for="main-menu-input"></label> </nav> <div class="branding-box"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB"> <img src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" alt="Wikipedia" width="120" height="18" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> </a> </div> <form action="/w/index.php" method="get" class="minerva-search-form"> <div class="search-box"><input type="hidden" name="title" value="Specjalna:Szukaj"> <input class="search skin-minerva-search-trigger" id="searchInput" type="search" name="search" placeholder="Przeszukaj Wikipedię" aria-label="Przeszukaj Wikipedię" autocapitalize="sentences" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f"> </div><button id="searchIcon" class="cdx-button cdx-button--size-large cdx-button--icon-only cdx-button--weight-quiet skin-minerva-search-trigger"> Szukaj </button> </form> <nav class="minerva-user-navigation" aria-label="Nawigacja użytkownika"> </nav> </div> </header> <main id="content" class="mw-body"> <div class="banner-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="pre-content heading-holder"> <div class="page-heading"> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading">Stany Zjednoczone</h1> <div class="tagline"> państwo federacyjne w Ameryce Północnej </div> </div> <nav class="page-actions-menu"> <ul id="p-views" class="page-actions-menu__list"> <li id="language-selector" class="page-actions-menu__list-item"><a role="button" href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#p-lang" data-mw="interface" data-event-name="menu.languages" title="Język" class="cdx-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--icon-only cdx-button--weight-quiet language-selector"> Język </a></li> <li id="page-actions-watch" class="page-actions-menu__list-item"><a role="button" id="ca-watch" href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Stany+Zjednoczone&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" data-event-name="menu.watch" class="cdx-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--icon-only cdx-button--weight-quiet menu__item--page-actions-watch"> Obserwuj </a></li> <li id="page-actions-viewsource" class="page-actions-menu__list-item"><a role="button" id="ca-edit" href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Stany_Zjednoczone&action=edit&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" data-event-name="menu.viewsource" data-mw="interface" class="cdx-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--icon-only cdx-button--weight-quiet edit-page menu__item--page-actions-viewsource"> Kod źródłowy </a></li> </ul> </nav> <div id="mw-content-subtitle"></div> </div> <div id="bodyContent" class="content"> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"> <script>function mfTempOpenSection(id){var block=document.getElementById("mf-section-"+id);block.className+=" open-block";block.previousSibling.className+=" open-block";}</script> <div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="pl" dir="ltr"> <section class="mf-section-0" id="mf-section-0"> <div class="noprint noexcerpt disambig navigation-not-searchable" style="line-height:1.5em; padding: 3px 6px; background-color: var(--background-color-interactive-subtle, #f8f9fa); color: inherit; border-bottom: 1px solid var(--border-color-subtle, #c8ccd1); font-size: 95%; margin-bottom: 1em; display: flex; gap: 4px; align-items: center;"> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wikipedia:Strona_ujednoznaczniaj%C4%85ca?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Inne znaczenia"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Disambig.svg/25px-Disambig.svg.png" decoding="async" width="25" height="20" class="mw-file-element" srcset="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Disambig.svg/38px-Disambig.svg.png 1.5x,https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Disambig.svg/50px-Disambig.svg.png 2x" data-file-width="230" data-file-height="183"></a>Ten artykuł dotyczy Stanów Zjednoczonych Ameryki. Zobacz też: <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone_(ujednoznacznienie)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-disambig" title="Stany Zjednoczone (ujednoznacznienie)">inne znaczenia tej nazwy</a>. Na tę stronę wskazuje także <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Pomoc:Przekierowanie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Pomoc:Przekierowanie">przekierowanie</a> „USA”. Zobacz też: <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Usa?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-disambig" title="Usa">inne znaczenia USA</a>. </div> Stany Zjednoczone Ameryki, Stany Zjednoczone, potocznie Ameryka (<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/J%C4%99zyk_angielski?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Język angielski">ang.</a> United States of America, USA; United States, US; pot. America), do 11 lipca 1778 r. Stany Zjednoczone Ameryki Północnej<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-5">[4]</a> – <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Pa%C5%84stwo?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Państwo">państwo</a> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Federacja?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Federacja">federacyjne</a> w <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ameryka_P%C3%B3%C5%82nocna?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Ameryka Północna">Ameryce Północnej</a> składające się z <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stan_(podzia%C5%82_administracyjny)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Stan (podział administracyjny)">50 stanów</a> i stołecznego <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Waszyngton?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Waszyngton">Dystryktu Kolumbii</a> (District of Columbia). Część kontynentalna graniczy z <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kanada?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Kanada">Kanadą</a> na północy i <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Meksyk?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Meksyk">Meksykiem</a> na południu, natomiast stan <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alaska?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Alaska">Alaska</a> usytuowany jest na północnym zachodzie, a <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Archipelag?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Archipelag">archipelag</a> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Hawaje_(archipelag)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Hawaje (archipelag)">Hawajów</a> na <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ocean_Spokojny?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Ocean Spokojny">Oceanie Spokojnym</a>. Ponadto, Stany Zjednoczone władają nad tzw. <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Terytorium_zorganizowane?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Terytorium zorganizowane">terytoriami zorganizowanymi</a> i różnymi <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Dalekie_Wyspy_Mniejsze_Stan%C3%B3w_Zjednoczonych?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Dalekie Wyspy Mniejsze Stanów Zjednoczonych">mniejszymi niezamieszkanymi wyspami na Pacyfiku</a>. Trzecie <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Lista_pa%C5%84stw_%C5%9Bwiata_wed%C5%82ug_liczby_ludno%C5%9Bci?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Lista państw świata według liczby ludności">pod względem liczby ludności</a> i <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Lista_pa%C5%84stw_%C5%9Bwiata_wed%C5%82ug_powierzchni?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Lista państw świata według powierzchni">względem powierzchni</a> państwo na świecie<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-6">[5]</a>. Jego trzy największe <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Obszary_metropolitalne_w_Stanach_Zjednoczonych?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Obszary metropolitalne w Stanach Zjednoczonych">obszary metropolitalne</a> to <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Nowy_Jork?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Nowy Jork">Nowy Jork</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Los_Angeles?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Los Angeles">Los Angeles</a> i <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Chicago?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Chicago">Chicago</a>, a jego trzy najbardziej zaludnione stany to <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kalifornia?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Kalifornia">Kalifornia</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Teksas?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Teksas">Teksas</a> i <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Floryda?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Floryda">Floryda</a>. <table class="infobox"> <caption class="naglowek"> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r65781301">.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex{display:flex;justify-content:flex-start;align-items:center;gap:4px}.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex>.iboxt-ikona{flex-grow:0;flex-shrink:0;font-size:7px;max-width:40px;overflow:hidden}.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex>.iboxt-tekst{flex-grow:1}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-1{font-weight:bold}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-2{font-style:italic}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-3{font-style:italic;font-size:90%}</style> <div class="iboxt-1"> Stany Zjednoczone Ameryki </div> <div class="iboxt-2"> United States of America </div> </caption> <tbody> <tr class="grafika iboxs"> <td colspan="2" style="padding:0;"> <table class="ibox2"> <tbody> <tr> <td style="text-align: center; vertical-align:middle;"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Plik:Great_Seal_of_the_United_States_(obverse).svg?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"><img alt="Godło" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Great_Seal_of_the_United_States_%28obverse%29.svg/100px-Great_Seal_of_the_United_States_%28obverse%29.svg.png" decoding="async" width="100" height="100" class="mw-file-element" srcset="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Great_Seal_of_the_United_States_%2528obverse%2529.svg/150px-Great_Seal_of_the_United_States_%2528obverse%2529.svg.png 1.5x,https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Great_Seal_of_the_United_States_%2528obverse%2529.svg/200px-Great_Seal_of_the_United_States_%2528obverse%2529.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600"></a></td> <td style="text-align: center; vertical-align:middle;"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Plik:Flag_of_the_United_States.svg?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"><img alt="Flaga" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/100px-Flag_of_the_United_States.svg.png" decoding="async" width="100" height="53" class="mw-file-element" srcset="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/150px-Flag_of_the_United_States.svg.png 1.5x,https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/200px-Flag_of_the_United_States.svg.png 2x" data-file-width="1235" data-file-height="650"></a></td> </tr> <tr> <td style="text-align: center; vertical-align:middle;"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/God%C5%82o_Stan%C3%B3w_Zjednoczonych?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Godło Stanów Zjednoczonych">Godło</a></td> <td style="text-align: center; vertical-align:middle;"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Flaga_Stan%C3%B3w_Zjednoczonych?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Flaga Stanów Zjednoczonych">Flaga</a></td> </tr> </tbody> </table></td> </tr> <tr style="border-bottom:1px solid #aaa;"> <td colspan="2" style="text-align:center;"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Dewiza?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Dewiza">Dewiza</a>: <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/In_God_we_trust?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="In God we trust">In God we trust</a><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-infobox1-1">[a]</a> (Ufamy Bogu)</td> </tr> <tr style="border-bottom:1px solid #aaa;"> <td colspan="2" style="text-align:center;"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Hymn_pa%C5%84stwowy?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Hymn państwowy">Hymn</a>: <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Hymn_Stan%C3%B3w_Zjednoczonych_Ameryki?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Hymn Stanów Zjednoczonych Ameryki">The Star-Spangled Banner</a> (Gwiaździsty sztandar) <audio id="mwe_player_0" controls="" preload="none" data-mw-tmh="" class="mw-file-element" width="200" style="width:200px;" data-durationhint="79" data-mwtitle="Star_Spangled_Banner_instrumental.ogg" data-mwprovider="wikimediacommons"> <source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/6/65/Star_Spangled_Banner_instrumental.ogg/Star_Spangled_Banner_instrumental.ogg.mp3" type="audio/mpeg" data-transcodekey="mp3" data-width="0" data-height="0"><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Star_Spangled_Banner_instrumental.ogg" type="audio/ogg; codecs="vorbis"" data-width="0" data-height="0"><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AStar_Spangled_Banner_instrumental.ogg&lang=ar&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="ar" label="العربية ‪(ar)‬" data-dir="rtl"><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AStar_Spangled_Banner_instrumental.ogg&lang=bi&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="bi" label="Bislama ‪(bi)‬" data-dir="ltr"><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AStar_Spangled_Banner_instrumental.ogg&lang=bn&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="bn" label="বাংলা ‪(bn)‬" data-dir="ltr"><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AStar_Spangled_Banner_instrumental.ogg&lang=cs&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="cs" label="čeština ‪(cs)‬" data-dir="ltr"><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AStar_Spangled_Banner_instrumental.ogg&lang=de&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="de" label="Deutsch ‪(de)‬" data-dir="ltr"><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AStar_Spangled_Banner_instrumental.ogg&lang=en&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="en" label="English ‪(en)‬" data-dir="ltr"><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AStar_Spangled_Banner_instrumental.ogg&lang=eo&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="eo" label="Esperanto ‪(eo)‬" data-dir="ltr"><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AStar_Spangled_Banner_instrumental.ogg&lang=es&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="es" label="español ‪(es)‬" data-dir="ltr"><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AStar_Spangled_Banner_instrumental.ogg&lang=eu&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="eu" label="euskara ‪(eu)‬" data-dir="ltr"><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AStar_Spangled_Banner_instrumental.ogg&lang=fa&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="fa" label="فارسی ‪(fa)‬" data-dir="rtl"><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AStar_Spangled_Banner_instrumental.ogg&lang=fi&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="fi" label="suomi ‪(fi)‬" data-dir="ltr"><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AStar_Spangled_Banner_instrumental.ogg&lang=fr&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="fr" label="français ‪(fr)‬" data-dir="ltr"><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AStar_Spangled_Banner_instrumental.ogg&lang=id&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="id" label="Bahasa Indonesia ‪(id)‬" data-dir="ltr"><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AStar_Spangled_Banner_instrumental.ogg&lang=it&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="it" label="italiano ‪(it)‬" data-dir="ltr"><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AStar_Spangled_Banner_instrumental.ogg&lang=ja&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="ja" label="日本語 ‪(ja)‬" data-dir="ltr"><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AStar_Spangled_Banner_instrumental.ogg&lang=ko&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="ko" label="한국어 ‪(ko)‬" data-dir="ltr"><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AStar_Spangled_Banner_instrumental.ogg&lang=mi&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="mi" label="Māori ‪(mi)‬" data-dir="ltr"><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AStar_Spangled_Banner_instrumental.ogg&lang=ml&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="ml" label="മലയാളം ‪(ml)‬" data-dir="ltr"><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AStar_Spangled_Banner_instrumental.ogg&lang=ms&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="ms" label="Bahasa Melayu ‪(ms)‬" data-dir="ltr"><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AStar_Spangled_Banner_instrumental.ogg&lang=pl&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="pl" label="polski ‪(pl)‬" data-dir="ltr"><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AStar_Spangled_Banner_instrumental.ogg&lang=pt-br&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="pt-BR" label="português do Brasil ‪(pt-br)‬" data-dir="ltr"><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AStar_Spangled_Banner_instrumental.ogg&lang=pt&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="pt" label="português ‪(pt)‬" data-dir="ltr"><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AStar_Spangled_Banner_instrumental.ogg&lang=ru&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="ru" label="русский ‪(ru)‬" data-dir="ltr"><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AStar_Spangled_Banner_instrumental.ogg&lang=sm&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="sm" label="Gagana Samoa ‪(sm)‬" data-dir="ltr"><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AStar_Spangled_Banner_instrumental.ogg&lang=th&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="th" label="ไทย ‪(th)‬" data-dir="ltr"><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AStar_Spangled_Banner_instrumental.ogg&lang=tl&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="tl" label="Tagalog ‪(tl)‬" data-dir="ltr"><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AStar_Spangled_Banner_instrumental.ogg&lang=to&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="to" label="lea faka-Tonga ‪(to)‬" data-dir="ltr"><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AStar_Spangled_Banner_instrumental.ogg&lang=tr&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="tr" label="Türkçe ‪(tr)‬" data-dir="ltr"><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AStar_Spangled_Banner_instrumental.ogg&lang=vi&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="vi" label="Tiếng Việt ‪(vi)‬" data-dir="ltr"><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AStar_Spangled_Banner_instrumental.ogg&lang=zh-hans&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="zh-Hans" label="中文（简体） ‪(zh-hans)‬" data-dir="ltr"><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AStar_Spangled_Banner_instrumental.ogg&lang=zh-hk&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="zh-Hant-HK" label="中文（香港） ‪(zh-hk)‬" data-dir="ltr"><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AStar_Spangled_Banner_instrumental.ogg&lang=zh-tw&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="zh-Hant-TW" label="中文（臺灣） ‪(zh-tw)‬" data-dir="ltr"><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AStar_Spangled_Banner_instrumental.ogg&lang=zh&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="zh" label="中文 ‪(zh)‬" data-dir="ltr"> </audio></td> </tr> <tr> <th><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ustr%C3%B3j_polityczny?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Ustrój polityczny">Ustrój polityczny</a></th> <td><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/System_prezydencki?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="System prezydencki">republika konstytucyjna</a></td> </tr> <tr> <th><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Konstytucja?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Konstytucja">Konstytucja</a></th> <td><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Konstytucja_Stan%C3%B3w_Zjednoczonych?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Konstytucja Stanów Zjednoczonych">Konstytucja Stanów Zjednoczonych</a></td> </tr> <tr> <th><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stolica?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Stolica">Stolica</a></th> <td><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Waszyngton?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Waszyngton">Waszyngton</a></td> </tr> <tr> <th>Data powstania</th> <td>4 lipca 1776 (uznanie niepodległości 1783)</td> </tr> <tr> <th><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Prezydent?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Prezydent">Prezydent</a></th> <td><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Joe_Biden?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Joe Biden">Joe Biden</a></td> </tr> <tr> <th>Powierzchnia</th> <td>9 833 520 km²</td> </tr> <tr> <th style="padding-bottom:0px;">Populacja (01.01.2022) • liczba ludności</th> <td style="padding-bottom:0px;"> 332 403 650<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-2">[1]</a></td> </tr> <tr> <th style="padding-top:0px;">• gęstość</th> <td style="padding-top:0px;">34 os./km²</td> </tr> <tr> <th><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/ISO_3166-1?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="ISO 3166-1">Kod ISO 3166</a></th> <td>US</td> </tr> <tr> <th><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Waluta?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Waluta">Waluta</a></th> <td>1 <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Dolar_ameryka%C5%84ski?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Dolar amerykański">dolar amerykański</a> = 100 <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Cent?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Cent">centów</a> (USD, $)</td> </tr> <tr> <th><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Telefoniczny_kod_kraju?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Telefoniczny kod kraju">Telefoniczny nr kierunkowy</a></th> <td>+1</td> </tr> <tr> <th><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Domena_najwy%C5%BCszego_poziomu?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Domena najwyższego poziomu">Domena internetowa</a></th> <td><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/.us?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title=".us">.us</a></td> </tr> <tr> <th><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Mi%C4%99dzynarodowy_kod_samochodowy?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Międzynarodowy kod samochodowy">Kod samochodowy</a></th> <td>USA</td> </tr> <tr> <th><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Mi%C4%99dzynarodowy_kod_samolotowy?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Międzynarodowy kod samolotowy">Kod samolotowy</a></th> <td>N</td> </tr> <tr> <th><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Strefa_czasowa?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Strefa czasowa">Strefa czasowa</a></th> <td><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Uniwersalny_czas_koordynowany?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Uniwersalny czas koordynowany">UTC</a> –5 do –11 – zima UTC –4 do –10 – lato</td> </tr> <tr> <th><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/J%C4%99zyk_urz%C4%99dowy?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Język urzędowy">Język urzędowy</a></th> <td>de iure: brak, de facto <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/J%C4%99zyk_angielski?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Język angielski">angielski</a><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-3">[2]</a></td> </tr> <tr> <th><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Religia?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Religia">Religia</a> dominująca</th> <td><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Protestantyzm?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Protestantyzm">protestantyzm</a> (46,5%) <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Katolicyzm?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Katolicyzm">katolicyzm</a> (20,8%)</td> </tr> <tr> <th><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Terytorium_zale%C5%BCne?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Terytorium zależne">Terytoria zależne</a></th> <td>Pacyfik: <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Baker_(terytorium)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Baker (terytorium)">Baker</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Guam?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Guam">Guam</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Howland?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Howland">Howland</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Jarvis?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Jarvis">Jarvis</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Johnston_(terytorium)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Johnston (terytorium)">Johnston</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kingman_(rafa)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Kingman (rafa)">Kingman</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Mariany_P%C3%B3%C5%82nocne?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Mariany Północne">Mariany Północne</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Midway?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Midway">Midway</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Palmyra_(terytorium)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Palmyra (terytorium)">Palmyra</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Samoa_Ameryka%C5%84skie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Samoa Amerykańskie">Samoa Amerykańskie</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wake?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wake">Wake</a>; Atlantyk: <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wyspy_Dziewicze_Stan%C3%B3w_Zjednoczonych?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wyspy Dziewicze Stanów Zjednoczonych">Wyspy Dziewicze Stanów Zjednoczonych</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Navassa?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Navassa">Navassa</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Portoryko?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Portoryko">Portoryko</a></td> </tr> <tr> <th><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Produkt_krajowy_brutto?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Produkt krajowy brutto">PKB</a> (2023)  • całkowite   • na osobę</th> <td> 26 854,60 mld<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-IMF-4">[3]</a> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Dolar_ameryka%C5%84ski?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Dolar amerykański">USD</a> 80 035<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-IMF-4">[3]</a> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Dolar_ameryka%C5%84ski?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Dolar amerykański">USD</a></td> </tr> <tr> <th><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Produkt_krajowy_brutto?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Produkt krajowy brutto">PKB</a> (<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Parytet_si%C5%82y_nabywczej?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Parytet siły nabywczej">PSN</a>) (2023)  • całkowite   • na osobę</th> <td> 26 854,60 mld<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-IMF-4">[3]</a> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Dolar_mi%C4%99dzynarodowy?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Dolar międzynarodowy">dolarów międzynar.</a> 80 035<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-IMF-4">[3]</a> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Dolar_mi%C4%99dzynarodowy?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Dolar międzynarodowy">dolarów międzynar.</a></td> </tr> <tr class="grafika iboxs"> <td colspan="2"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Plik:Us-map.png?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"><img alt="Mapa opisywanego kraju" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Us-map.png/240px-Us-map.png" decoding="async" width="240" height="122" class="mw-file-element" srcset="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Us-map.png/360px-Us-map.png 1.5x,https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Us-map.png/480px-Us-map.png 2x" data-file-width="633" data-file-height="323"></a></td> </tr> <tr class="grafika iboxs"> <td colspan="2">Położenie na mapie <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Plik:USA_orthographic.svg?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"><img alt="Położenie na mapie" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/USA_orthographic.svg/240px-USA_orthographic.svg.png" decoding="async" width="240" height="240" class="mw-file-element" srcset="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/USA_orthographic.svg/360px-USA_orthographic.svg.png 1.5x,https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/USA_orthographic.svg/480px-USA_orthographic.svg.png 2x" data-file-width="551" data-file-height="551"></a></td> </tr> <tr class="noprint plainlinks" style="border-top:1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1); text-align:center;"> <td colspan="2" style="padding:0;"> <table cellpadding="4" cellspacing="0" style="width:100%; margin:0px; background:var(--background-color-base, #fff); color:inherit"> <tbody> <tr> <td style="vertical-align:middle; width:30px;"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:United_States" title="Commons"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/21px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="21" height="28" class="mw-file-element" srcset="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/31px-Commons-logo.svg.png 1.5x,https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/42px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376"></a></td> <td style="vertical-align:middle;"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:United_States" class="extiw" title="commons:Category:United States">Multimedia w Wikimedia Commons</a></td> </tr> </tbody> </table></td> </tr> <tr class="noprint plainlinks" style="border-top:1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1); text-align:center;"> <td colspan="2" style="padding:0;"> <table cellpadding="4" cellspacing="0" style="width:100%; margin:0px; background:var(--background-color-base, #fff); color:inherit"> <tbody> <tr> <td style="vertical-align:middle; width:30px;"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://pl.wikinews.org/wiki/Kategoria:USA" title="Wikinews"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Wikinews-logo.svg/28px-Wikinews-logo.svg.png" decoding="async" width="28" height="15" class="mw-file-element" srcset="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Wikinews-logo.svg/42px-Wikinews-logo.svg.png 1.5x,https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Wikinews-logo.svg/56px-Wikinews-logo.svg.png 2x" data-file-width="759" data-file-height="415"></a></td> <td style="vertical-align:middle;"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://pl.wikinews.org/wiki/Kategoria:USA" class="extiw" title="n:Kategoria:USA">Wiadomości w Wikinews</a></td> </tr> </tbody> </table></td> </tr> <tr class="noprint plainlinks" style="border-top:1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1); text-align:center;"> <td colspan="2" style="padding:0;"> <table cellpadding="4" cellspacing="0" style="width:100%; margin:0px; background:var(--background-color-base, #fff); color:inherit"> <tbody> <tr> <td style="vertical-align:middle; width:30px;"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://pl.wikiquote.org/wiki/Stany_Zjednoczone" title="Wikicytaty"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/24px-Wikiquote-logo.svg.png" decoding="async" width="24" height="28" class="mw-file-element" srcset="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/35px-Wikiquote-logo.svg.png 1.5x,https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/47px-Wikiquote-logo.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="355"></a></td> <td style="vertical-align:middle;"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://pl.wikiquote.org/wiki/Stany_Zjednoczone" class="extiw" title="q:Stany Zjednoczone">Cytaty w Wikicytatach</a></td> </tr> </tbody> </table></td> </tr> <tr class="noprint plainlinks" style="border-top:1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1); text-align:center;"> <td colspan="2" style="padding:0;"> <table cellpadding="4" cellspacing="0" style="width:100%; margin:0px; background:var(--background-color-base, #fff); color:inherit"> <tbody> <tr> <td style="vertical-align:middle; width:30px;"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://pl.wiktionary.org/wiki/Stany_Zjednoczone_Ameryki" title="Wikisłownik"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/WiktionaryPl_nodesc.svg/28px-WiktionaryPl_nodesc.svg.png" decoding="async" width="28" height="27" class="mw-file-element" srcset="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/WiktionaryPl_nodesc.svg/42px-WiktionaryPl_nodesc.svg.png 1.5x,https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/WiktionaryPl_nodesc.svg/56px-WiktionaryPl_nodesc.svg.png 2x" data-file-width="122" data-file-height="117"></a></td> <td style="vertical-align:middle;"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://pl.wiktionary.org/wiki/Stany_Zjednoczone_Ameryki" class="extiw" title="wikt:Stany Zjednoczone Ameryki">Hasło w Wikisłowniku</a></td> </tr> </tbody> </table></td> </tr> <tr class="noprint plainlinks" style="border-top:1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1); text-align:center;"> <td colspan="2" style="padding:0;"> <table cellpadding="4" cellspacing="0" style="width:100%; margin:0px; background:var(--background-color-base, #fff); color:inherit"> <tbody> <tr> <td style="vertical-align:middle; width:30px;"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://pl.wikivoyage.org/wiki/Stany_Zjednoczone" title="Wikipodróże"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg/28px-Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg.png" decoding="async" width="28" height="28" class="mw-file-element" srcset="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg/42px-Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg.png 1.5x,https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg/56px-Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg.png 2x" data-file-width="193" data-file-height="193"></a></td> <td style="vertical-align:middle;"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://pl.wikivoyage.org/wiki/Stany_Zjednoczone" class="extiw" title="voy:Stany Zjednoczone">Informacje w Wikipodróżach</a></td> </tr> </tbody> </table></td> </tr> </tbody> </table> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Paleoindianie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Paleoindianie">Paleoindianie</a> migrowali przez <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Pomost_l%C4%85dowy?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Pomost lądowy">pomost lądowy</a> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Beringia?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Beringia">Beringa</a> już ponad 12 000 lat temu tworząc podstawy społeczeństw i cywilizacji. <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Brytyjska_kolonizacja_Ameryki_P%C3%B3%C5%82nocnej?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Brytyjska kolonizacja Ameryki Północnej">Brytyjska kolonizacja</a> doprowadziła do pierwszego zasiedlenia <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Trzyna%C5%9Bcie_kolonii?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Trzynaście kolonii">Trzynastu Kolonii</a> europejskimi osadnikami. Sprzeciw kolonistów wobec polityki brytyjskiej, a zwłaszcza dążeń <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wielka_Brytania?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wielka Brytania">Wielkiej Brytanii</a> do ograniczenia ich samorządu, hamowania rozwoju i zwiększania czerpanych z nich dochodów, zapoczątkowały w drugiej połowie XVIII wieku do wydarzeń nazwanych „<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Rewolucja_ameryka%C5%84ska?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Rewolucja amerykańska">rewolucją amerykańską</a>”, a <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kongres_Kontynentalny?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Kongres Kontynentalny">Kongres Kontynentalny</a> formalnie <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Deklaracja_niepodleg%C5%82o%C5%9Bci_Stan%C3%B3w_Zjednoczonych?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Deklaracja niepodległości Stanów Zjednoczonych">ogłosił niepodległość</a> stanów 4 lipca 1776 roku. Po zwycięstwie w wojnie o niepodległość w latach 1775–1783 kraj kontynuował ekspansję na zachód przez Amerykę Północną, co doprowadziło do wyludnienia <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Indianie_Ameryki_P%C3%B3%C5%82nocnej?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Indianie Ameryki Północnej">rdzennych mieszkańców</a>. W miarę przyjmowania kolejnych stanów podział na Północ (Unię) i Południe (<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Skonfederowane_Stany_Ameryki?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Skonfederowane Stany Ameryki">Konfederację</a>) w sprawie <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Niewolnictwo_w_Stanach_Zjednoczonych?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Niewolnictwo w Stanach Zjednoczonych">niewolnictwa</a> doprowadził do secesji rolniczych stanów leżących na południu. Zwycięstwo Północy w toczącej się od 1861 do 1865 roku <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wojna_secesyjna?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wojna secesyjna">wojnie secesyjnej</a> pozwoliło zachować jedność kraju i znieść niewolnictwo na szczeblu krajowym. Do 1900 roku Ameryka ugruntowała swoją pozycję jako <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Mocarstwo?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Mocarstwo">mocarstwo</a>, a status ten umocnił się po zaangażowaniu się w <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/I_wojna_%C5%9Bwiatowa?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="I wojna światowa">I wojnę światową</a>. Po <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Atak_na_Pearl_Harbor?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Atak na Pearl Harbor">ataku Japonii na Pearl Harbor</a> w grudniu 1941 roku USA przystąpiły do <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/II_wojna_%C5%9Bwiatowa?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="II wojna światowa">II wojny światowej</a> po stronie <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alianci_(II_wojna_%C5%9Bwiatowa)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Alianci (II wojna światowa)">Aliantów</a>. Dwubiegunowy ład <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Zimna_wojna?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Zimna wojna">zimnej wojny</a> charakteryzował się ciągłą rywalizacją między USA i <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Zwi%C4%85zek_Socjalistycznych_Republik_Radzieckich?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich">Związkiem Radzieckim</a> o dominację ideologiczną i wpływy międzynarodowe. Po rozpadzie ZSRR i zakończeniu zimnej wojny w 1991 roku USA stały się jedynym <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Supermocarstwo?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Supermocarstwo">supermocarstwem</a> świata, wywierając znaczący wpływ na politykę, ekonomię i kulturę na całym świecie. Od początku swojego istnienia kraj ten jest <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Konstytucja_Stan%C3%B3w_Zjednoczonych?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Konstytucja Stanów Zjednoczonych">konstytucyjną</a> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Republika_federalna?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Republika federalna">republiką federalną</a> z <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Demokracja_liberalna?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Demokracja liberalna">liberalną demokracją</a> i <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/System_prezydencki?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="System prezydencki">prezydenckim systemem rządów</a>. Posiada ponadto dwuizbowy parlament złożony z <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Izba_Reprezentant%C3%B3w_Stan%C3%B3w_Zjednoczonych?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Izba Reprezentantów Stanów Zjednoczonych">Izby Reprezentantów</a> (izba niższa) i <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Senat_Stan%C3%B3w_Zjednoczonych?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Senat Stanów Zjednoczonych">Senatu</a> (izba wyższa). Federalizm zapewnia znaczną autonomię 50 stanom, podczas gdy kultura polityczna kraju promuje takie wartości jak <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wolno%C5%9B%C4%87?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wolność">wolność</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/R%C3%B3wno%C5%9B%C4%87_szans?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Równość szans">równość</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Indywidualizm?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Indywidualizm">indywidualizm</a>. Stany Zjednoczone należą do czołówki <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Lista_pa%C5%84stw_%C5%9Bwiata_wed%C5%82ug_wska%C5%BAnika_rozwoju_spo%C5%82ecznego?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Lista państw świata według wskaźnika rozwoju społecznego">najbardziej rozwiniętych krajów świata</a>, posiadając nieprzerwanie od 1890 roku <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Lista_pa%C5%84stw_%C5%9Bwiata_wed%C5%82ug_PKB_nominalnego?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Lista państw świata według PKB nominalnego">największy nominalny PKB na mieszkańca</a> i odpowiadając za ponad 15% <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Gospodarka_%C5%9Bwiatowa?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Gospodarka światowa">światowej gospodarki</a> (dane na rok 2023). <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Amerykanie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Amerykanie">Amerykanie</a> dysponują także największym majątkiem narodowym netto na świecie oraz najwyższym dochodem do dyspozycji gospodarstwa domowego wśród krajów <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Organizacja_Wsp%C3%B3%C5%82pracy_Gospodarczej_i_Rozwoju?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju">Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju</a>. <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Gospodarka_Stan%C3%B3w_Zjednoczonych?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Gospodarka Stanów Zjednoczonych">Gospodarka USA</a> opiera się na rodzimym <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Dolar_ameryka%C5%84ski?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Dolar amerykański">dolarze</a> (United States dollar, USD), charakteryzuje się wysoką <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Konkurencja_(gospodarka)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Konkurencja (gospodarka)">konkurencyjnością</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Produktywno%C5%9B%C4%87?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Produktywność">produktywnością</a> i <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Innowacja_biznesowa?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Innowacja biznesowa">innowacyjnością</a>. Amerykański hard power i rozległe <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Amerykanizacja?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Amerykanizacja">wpływy kulturowe</a> mają zasięg globalny. Stany Zjednoczone są członkiem-założycielem <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Bank_%C5%9Awiatowy?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Bank Światowy">Banku Światowego</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Organizacja_Pa%C5%84stw_Ameryka%C5%84skich?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Organizacja Państw Amerykańskich">Organizacji Państw Amerykańskich</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/NATO?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="NATO">NATO</a> i <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Organizacja_Narod%C3%B3w_Zjednoczonych?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Organizacja Narodów Zjednoczonych">Organizacji Narodów Zjednoczonych</a>, stale zasiadają także w <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Rada_Bezpiecze%C5%84stwa_Organizacji_Narod%C3%B3w_Zjednoczonych?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Rada Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych">Radzie Bezpieczeństwa ONZ</a> . Terytorium de facto należącym do tego państwa jest również <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Baza_wojskowa?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Baza wojskowa">baza wojskowa</a> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Naval_Station_Guantanamo_Bay?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Naval Station Guantanamo Bay">Guantanamo</a> (na <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kuba_(wyspa)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Kuba (wyspa)">Kubie</a>). <div id="toc" class="toc" role="navigation" aria-labelledby="mw-toc-heading"> <input type="checkbox" role="button" id="toctogglecheckbox" class="toctogglecheckbox" style="display:none"> <div class="toctitle" lang="pl" dir="ltr"> <h2 id="mw-toc-heading">Spis treści</h2><label class="toctogglelabel" for="toctogglecheckbox"></label> </div> <ul> <li class="toclevel-1 tocsection-1"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Geografia">1 Geografia</a> <ul> <li class="toclevel-2 tocsection-2"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Informacje_og%C3%B3lne">1.1 Informacje ogólne</a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-3"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Klimat">1.2 Klimat</a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-4"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Ukszta%C5%82towanie_powierzchni">1.3 Ukształtowanie powierzchni</a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-5"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Zasoby_naturalne">1.4 Zasoby naturalne</a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-6"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Naturalne_zagro%C5%BCenia">1.5 Naturalne zagrożenia</a></li> </ul></li> <li class="toclevel-1 tocsection-7"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Historia">2 Historia</a> <ul> <li class="toclevel-2 tocsection-8"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Wprowadzenie">2.1 Wprowadzenie</a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-9"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Europejskie_pocz%C4%85tki">2.2 Europejskie początki</a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-10"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Konflikty_kolonist%C3%B3w_z_w%C5%82adzami_Wielkiej_Brytanii_i_deklaracja_niepodleg%C5%82o%C5%9Bci">2.3 Konflikty kolonistów z władzami Wielkiej Brytanii i deklaracja niepodległości</a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-11"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Rozw%C3%B3j_terytorialny_i_polityka_zagraniczna">2.4 Rozwój terytorialny i polityka zagraniczna</a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-12"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Wojna_brytyjsko-ameryka%C5%84ska">2.5 Wojna brytyjsko-amerykańska</a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-13"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Dalsza_ekspansja_terytorialna_i_og%C5%82oszenie_izolacjonizmu">2.6 Dalsza ekspansja terytorialna i ogłoszenie izolacjonizmu</a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-14"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Rozw%C3%B3j_gospodarczy">2.7 Rozwój gospodarczy</a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-15"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Indianie">2.8 Indianie</a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-16"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Wojna_secesyjna">2.9 Wojna secesyjna</a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-17"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Izolacjonizm">2.10 Izolacjonizm</a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-18"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Pocz%C4%85tek_XX_wieku">2.11 Początek XX wieku</a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-19"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Prezydentury_Williama_McKinleya_i_Theodore%E2%80%99a_Roosevelta">2.12 Prezydentury Williama McKinleya i Theodore’a Roosevelta</a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-20"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#I_wojna_%C5%9Bwiatowa">2.13 I wojna światowa</a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-21"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Lata_mi%C4%99dzywojenne">2.14 Lata międzywojenne</a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-22"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Wielki_kryzys">2.15 Wielki kryzys</a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-23"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#New_Deal">2.16 New Deal</a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-24"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Potwierdzenie_izolacjonizmu">2.17 Potwierdzenie izolacjonizmu</a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-25"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#II_wojna_%C5%9Bwiatowa">2.18 II wojna światowa</a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-26"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Po_II_wojnie_%C5%9Bwiatowej">2.19 Po II wojnie światowej</a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-27"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Polityka_%E2%80%9Epowstrzymywania%E2%80%9D_i_%E2%80%9Emaccartyzm%E2%80%9D">2.20 Polityka „powstrzymywania” i „maccartyzm”</a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-28"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Lata_50.">2.21 Lata 50.</a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-29"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Lata_60.">2.22 Lata 60.</a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-30"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Lata_70.">2.23 Lata 70.</a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-31"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Lata_80.">2.24 Lata 80.</a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-32"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Lata_90.">2.25 Lata 90.</a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-33"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Wojna_z_terroryzmem">2.26 Wojna z terroryzmem</a></li> </ul></li> <li class="toclevel-1 tocsection-34"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Ustr%C3%B3j_polityczny_i_prawny">3 Ustrój polityczny i prawny</a> <ul> <li class="toclevel-2 tocsection-35"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Podzia%C5%82_w%C5%82adzy">3.1 Podział władzy</a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-36"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Partie_polityczne">3.2 Partie polityczne</a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-37"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#System_prawny">3.3 System prawny</a> <ul> <li class="toclevel-3 tocsection-38"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Konstytucja_Stan%C3%B3w_Zjednoczonych_Ameryki">3.3.1 Konstytucja Stanów Zjednoczonych Ameryki</a></li> <li class="toclevel-3 tocsection-39"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Przestrzeganie_praw_i_swob%C3%B3d">3.3.2 Przestrzeganie praw i swobód</a> <ul> <li class="toclevel-4 tocsection-40"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Freedom_in_the_World_2005">3.3.2.1 Freedom in the World 2005</a></li> <li class="toclevel-4 tocsection-41"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Wolno%C5%9B%C4%87_prasy_i_medi%C3%B3w">3.3.2.2 Wolność prasy i mediów</a></li> </ul></li> <li class="toclevel-3 tocsection-42"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#System_karny">3.3.3 System karny</a></li> </ul></li> <li class="toclevel-2 tocsection-43"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Podzia%C5%82_terytorialny">3.4 Podział terytorialny</a> <ul> <li class="toclevel-3 tocsection-44"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Stany_federalne">3.4.1 Stany federalne</a></li> <li class="toclevel-3 tocsection-45"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Terytoria_zale%C5%BCne">3.4.2 Terytoria zależne</a></li> </ul></li> </ul></li> <li class="toclevel-1 tocsection-46"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Si%C5%82y_zbrojne">4 Siły zbrojne</a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-47"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Demografia">5 Demografia</a> <ul> <li class="toclevel-2 tocsection-48"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Ludno%C5%9B%C4%87_i_najwi%C4%99ksze_miasta">5.1 Ludność i największe miasta</a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-49"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Rasa_i_grupy_etniczne">5.2 Rasa i grupy etniczne</a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-50"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Religia">5.3 Religia</a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-51"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Pi%C5%9Bmienno%C5%9B%C4%87">5.4 Piśmienność</a></li> </ul></li> <li class="toclevel-1 tocsection-52"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Gospodarka">6 Gospodarka</a> <ul> <li class="toclevel-2 tocsection-53"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Charakterystyka_gospodarki">6.1 Charakterystyka gospodarki</a> <ul> <li class="toclevel-3 tocsection-54"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Dane_z_2016">6.1.1 Dane z 2016</a></li> </ul></li> <li class="toclevel-2 tocsection-55"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Rolnictwo">6.2 Rolnictwo</a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-56"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Przemys%C5%82">6.3 Przemysł</a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-57"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Us%C5%82ugi">6.4 Usługi</a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-58"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#System_podatkowy">6.5 System podatkowy</a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-59"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Turystyka">6.6 Turystyka</a></li> </ul></li> <li class="toclevel-1 tocsection-60"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Transport">7 Transport</a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-61"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Kultura">8 Kultura</a> <ul> <li class="toclevel-2 tocsection-62"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Literatura">8.1 Literatura</a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-63"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Muzyka">8.2 Muzyka</a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-64"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Film">8.3 Film</a></li> </ul></li> <li class="toclevel-1 tocsection-65"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#J%C4%99zyk">9 Język</a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-66"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Religia_2">10 Religia</a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-67"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Szkolnictwo">11 Szkolnictwo</a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-68"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Biblioteki">12 Biblioteki</a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-69"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#S%C5%82u%C5%BCba_zdrowia">13 Służba zdrowia</a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-70"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Media">14 Media</a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-71"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Rankingi_mi%C4%99dzynarodowe">15 Rankingi międzynarodowe</a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-72"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Zobacz_te%C5%BC">16 Zobacz też</a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-73"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Uwagi">17 Uwagi</a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-74"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Przypisy">18 Przypisy</a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-75"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Bibliografia">19 Bibliografia</a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-76"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Linki_zewn%C4%99trzne">20 Linki zewnętrzne</a></li> </ul> </div> </section> <div class="mw-heading mw-heading2 section-heading" onclick="mfTempOpenSection(1)"> <h2 id="Geografia">Geografia</h2> </div> <section class="mf-section-1 collapsible-block" id="mf-section-1"> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Plik:Samochodem_przez_Stany_Zjednoczone._T._2_1934_(86501642)_(cropped).jpg?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img alt="Mapa Stanów Zjednoczonych Ameryki" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/Samochodem_przez_Stany_Zjednoczone._T._2_1934_%2886501642%29_%28cropped%29.jpg/220px-Samochodem_przez_Stany_Zjednoczone._T._2_1934_%2886501642%29_%28cropped%29.jpg" decoding="async" width="220" height="144" class="mw-file-element" data-file-width="7152" data-file-height="4673"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 220px;height: 144px;" data-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/Samochodem_przez_Stany_Zjednoczone._T._2_1934_%2886501642%29_%28cropped%29.jpg/220px-Samochodem_przez_Stany_Zjednoczone._T._2_1934_%2886501642%29_%28cropped%29.jpg" data-alt="Mapa Stanów Zjednoczonych Ameryki" data-width="220" data-height="144" data-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/Samochodem_przez_Stany_Zjednoczone._T._2_1934_%2886501642%29_%28cropped%29.jpg/330px-Samochodem_przez_Stany_Zjednoczone._T._2_1934_%2886501642%29_%28cropped%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/Samochodem_przez_Stany_Zjednoczone._T._2_1934_%2886501642%29_%28cropped%29.jpg/440px-Samochodem_przez_Stany_Zjednoczone._T._2_1934_%2886501642%29_%28cropped%29.jpg 2x" data-class="mw-file-element"> </a> <figcaption> Mapa Stanów Zjednoczonych Ameryki (1934) </figcaption> </figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Plik:Mount_Hood_reflected_in_Mirror_Lake,_Oregon.jpg?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img alt="W centrum zaśnieżona góra, u jej podnóża iglaste drzewa. Blisko widza czyste jezioro w którym odbija się błękitne niebo i zaśnieżony szczyt góry." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/Mount_Hood_reflected_in_Mirror_Lake%2C_Oregon.jpg/220px-Mount_Hood_reflected_in_Mirror_Lake%2C_Oregon.jpg" decoding="async" width="220" height="175" class="mw-file-element" data-file-width="2048" data-file-height="1626"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 220px;height: 175px;" data-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/Mount_Hood_reflected_in_Mirror_Lake%2C_Oregon.jpg/220px-Mount_Hood_reflected_in_Mirror_Lake%2C_Oregon.jpg" data-alt="W centrum zaśnieżona góra, u jej podnóża iglaste drzewa. Blisko widza czyste jezioro w którym odbija się błękitne niebo i zaśnieżony szczyt góry." data-width="220" data-height="175" data-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/Mount_Hood_reflected_in_Mirror_Lake%2C_Oregon.jpg/330px-Mount_Hood_reflected_in_Mirror_Lake%2C_Oregon.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/Mount_Hood_reflected_in_Mirror_Lake%2C_Oregon.jpg/440px-Mount_Hood_reflected_in_Mirror_Lake%2C_Oregon.jpg 2x" data-class="mw-file-element"> </a> <figcaption> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Mount_Hood?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Mount Hood">Mount Hood</a> w stanie <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Oregon?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Oregon">Oregon</a> </figcaption> </figure> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"> Osobny artykuł: <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Geografia_Stan%C3%B3w_Zjednoczonych?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Geografia Stanów Zjednoczonych">Geografia Stanów Zjednoczonych</a>. </div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"> Zobacz też: <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Geografia_Portoryko?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Geografia Portoryko">Geografia Portoryko</a> i <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Geografia_Wysp_Dziewiczych_Stan%C3%B3w_Zjednoczonych?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Geografia Wysp Dziewiczych Stanów Zjednoczonych">Geografia Wysp Dziewiczych Stanów Zjednoczonych</a>. </div> <div class="mw-heading mw-heading3"> <h3 id="Informacje_ogólne">Informacje ogólne</h3> </div> <ul> <li>Obszar: <ul> <li>całkowity: 9 834 000  km²</li> <li>lądu: 9,2 mln km²</li> <li>wodny: 470 tys. km²</li> </ul></li> </ul> <ul> <li>Granice lądowe: <ul> <li>długość całkowita: 12 248 km</li> <li>granica z <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kanada?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Kanada">Kanadą</a>: 8893 km (w tym 2477 km z <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alaska?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Alaska">Alaską</a>), z <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Meksyk?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Meksyk">Meksykiem</a>: 3326 km</li> <li>linia brzegowa: 19 924 km (bez wysp na Pacyfiku i Atlantyku)</li> </ul></li> </ul> <div class="mw-heading mw-heading3"> <h3 id="Klimat">Klimat</h3> </div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Plik:USA_map_of_K%C3%B6ppen_climate_classification.svg?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/USA_map_of_K%C3%B6ppen_climate_classification.svg/220px-USA_map_of_K%C3%B6ppen_climate_classification.svg.png" decoding="async" width="220" height="187" class="mw-file-element" data-file-width="1824" data-file-height="1553"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 220px;height: 187px;" data-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/USA_map_of_K%C3%B6ppen_climate_classification.svg/220px-USA_map_of_K%C3%B6ppen_climate_classification.svg.png" data-width="220" data-height="187" data-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/USA_map_of_K%C3%B6ppen_climate_classification.svg/330px-USA_map_of_K%C3%B6ppen_climate_classification.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/USA_map_of_K%C3%B6ppen_climate_classification.svg/440px-USA_map_of_K%C3%B6ppen_climate_classification.svg.png 2x" data-class="mw-file-element"> </a> <figcaption> Mapa Stanów Zjednoczonych według klasyfikacji klimatów Köppena </figcaption> </figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Plik:Average_precipitation_in_the_lower_48_states_of_the_USA.png?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Average_precipitation_in_the_lower_48_states_of_the_USA.png/220px-Average_precipitation_in_the_lower_48_states_of_the_USA.png" decoding="async" width="220" height="148" class="mw-file-element" data-file-width="2785" data-file-height="1873"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 220px;height: 148px;" data-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Average_precipitation_in_the_lower_48_states_of_the_USA.png/220px-Average_precipitation_in_the_lower_48_states_of_the_USA.png" data-width="220" data-height="148" data-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Average_precipitation_in_the_lower_48_states_of_the_USA.png/330px-Average_precipitation_in_the_lower_48_states_of_the_USA.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Average_precipitation_in_the_lower_48_states_of_the_USA.png/440px-Average_precipitation_in_the_lower_48_states_of_the_USA.png 2x" data-class="mw-file-element"> </a> <figcaption> Mapa średnich rocznych opadów atmosferycznych na terenie 48 stanów kontynentalnych (bez <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alaska?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Alaska">Alaski</a> i <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Hawaje?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Hawaje">Hawajów</a>) w <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Cal?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Cal">calach</a> </figcaption> </figure> Główny podział na strefy klimatyczne stosowany w <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Klasyfikacja_klimat%C3%B3w_K%C3%B6ppena?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Klasyfikacja klimatów Köppena">systemie klasyfikacji</a> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Klimat?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Klimat">klimatów</a> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wladimir_K%C3%B6ppen?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wladimir Köppen">Köppena</a> dzieli Stany Zjednoczone południkowo na część wschodnią i zachodnią<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-kkm1-7">[6]</a>. Granica podziału przebiega wzdłuż <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/G%C3%B3ry_Skaliste?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Góry Skaliste">Gór Skalistych</a>. Klimat części wschodniej zmienia się wraz z szerokością geograficzną<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-data.org-8">[7]</a><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-kkm2-9">[8]</a>. Część wschodnia od północy (rejon <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wielkie_Jeziora?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wielkie Jeziora">Wielkich Jezior</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Dakota_P%C3%B3%C5%82nocna?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Dakota Północna">Dakota Północna</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wisconsin?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wisconsin">Wisconsin</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Michigan?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Michigan">Michigan</a>, stan <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Nowy_Jork_(stan)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Nowy Jork (stan)">Nowy Jork</a> i wszystkie stany na wschód od stanu Nowy Jork oraz północna część <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Pensylwania?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Pensylwania">Pensylwanii</a>) charakteryzują się klimatem <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Klasyfikacja_klimat%C3%B3w_K%C3%B6ppena?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Klimat_kontynentalny_z_ciep%C5%82ym_latem_(Dfb,_Dwb,_Dsb)" title="Klasyfikacja klimatów Köppena">Dfb</a> (klimat wilgotny kontynentalny z łagodnym latem)<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-kkm1-7">[6]</a>, następnie w środkowej części (wschodnia część <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Dakota_Po%C5%82udniowa?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Dakota Południowa">Dakoty Południowej</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Nebraska?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Nebraska">Nebraski</a> i <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kansas?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Kansas">Kansas</a> oraz <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Iowa?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Iowa">Iowa</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Illinois?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Illinois">Illinois</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Indiana?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Indiana">Indiana</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Missouri_(stan)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Missouri (stan)">Missouri</a> oraz południowa część Pensylwanii) panuje klimat <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Klasyfikacja_klimat%C3%B3w_K%C3%B6ppena?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Klimat_kontynentalny_z_gor%C4%85cym_latem_(Dfa,_Dwa,_Dsa)" title="Klasyfikacja klimatów Köppena">Dfb</a> (klimat wilgotny kontynentalny z gorącym latem)<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-kkm1-7">[6]</a> oraz na południu (<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Oklahoma?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Oklahoma">Oklahoma</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kentucky?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Kentucky">Kentucky</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Arkansas?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Arkansas">Arkansas</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Tennessee?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Tennessee">Tennessee</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Missisipi_(stan)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Missisipi (stan)">Missisipi</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alabama?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Alabama">Alabama</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Georgia?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Georgia">Georgia</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Karolina_P%C3%B3%C5%82nocna?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Karolina Północna">Karolina Północna</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Karolina_Po%C5%82udniowa?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Karolina Południowa">Karolina Południowa</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Luizjana?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Luizjana">Luizjana</a>, wschodnia część <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Teksas?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Teksas">Teksasu</a> oraz <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Floryda?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Floryda">Floryda</a> bez południowego krańca) panuje klimat <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Klasyfikacja_klimat%C3%B3w_K%C3%B6ppena?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Klimat_subtropikalny_(Ca,_Cfa,_Cwa)" title="Klasyfikacja klimatów Köppena">Dfb</a> (klimat wilgotny subtropikalny, bez pory suchej i z gorącym latem)<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-kkm1-7">[6]</a>. Południowy kraniec Florydy oraz Hawaje wyróżniają się klimatem tropikalnym sawann (<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Klasyfikacja_klimat%C3%B3w_K%C3%B6ppena?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Klimat_sawann_(Aw)" title="Klasyfikacja klimatów Köppena">Aw</a>)<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-kkm1-7">[6]</a><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-data.org-8">[7]</a>. Klimat zachodniej części Stanów Zjednoczonych jest bardziej skomplikowany i w większym stopniu uzależniony jest od wyniesienia ponad poziom morza, oraz odległości od Oceanu Spokojnego<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-kkm1-7">[6]</a>. Tereny leżące na wschód od gór <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Sierra_Nevada_(Stany_Zjednoczone)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Sierra Nevada (Stany Zjednoczone)">Sierra Nevada</a> oraz <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/G%C3%B3ry_Kaskadowe?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Góry Kaskadowe">Gór Kaskadowych</a> znajdują się w ich <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Cie%C5%84_opadowy?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Cień opadowy">cieniu opadowym</a><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-10">[9]</a> przez co charakteryzują się najczęściej zimnym, półsuchym klimatem stepowym (<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Klasyfikacja_klimat%C3%B3w_K%C3%B6ppena?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Klimat_step%C3%B3w_(BS)" title="Klasyfikacja klimatów Köppena">BS</a>)<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-kkm1-7">[6]</a><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-data.org-8">[7]</a>. Natomiast tereny w tej części położone na znacznych wysokościach (zachodnia część <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kolorado_(stan)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Kolorado (stan)">Kolorado</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wyoming?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wyoming">Wyoming</a>, zachodnia <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Montana?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Montana">Montana</a> oraz centralna część stanu <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Nevada?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Nevada">Nevada</a>) mają klimat wilgotny kontynentalny z łagodnym latem, bądź (najwyżej położone) klimat subarktyczny <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Klasyfikacja_klimat%C3%B3w_K%C3%B6ppena?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Klimat_kontynentalny_subarktyczny_/_borealny_(Dfc,_Dwc,_Dsc)" title="Klasyfikacja klimatów Köppena">Dfc</a><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-kkm1-7">[6]</a><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-data.org-8">[7]</a>. Na terenach tego obszaru o stosunkowo niskim położeniu względem poziomu morza dominuje zimny klimat pustynny (BWh) a tylko południe wzdłuż granicy z Meksykiem (od <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Las_Vegas?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Las Vegas">Las Vegas</a> w Nevadzie do południa <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Arizona?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Arizona">Arizony</a> i południowo-wschodniej <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kalifornia?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Kalifornia">Kalifornii</a>) panuje subtropikalny klimat pustynny (BWh)<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-kkm1-7">[6]</a><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-11">[10]</a>. Na Alasce dominuje klimat kontynentalny subarktyczny (<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Klasyfikacja_klimat%C3%B3w_K%C3%B6ppena?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Klimat_kontynentalny_subarktyczny_/_borealny_(Dfc,_Dwc,_Dsc)" title="Klasyfikacja klimatów Köppena">Dfc</a>) z nieznacznymi fragmentami Dsc i Dwc, a także z klimatem arktycznym, tundry na północnych krańcach (<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Klasyfikacja_klimat%C3%B3w_K%C3%B6ppena?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Klimat_tundry_(ET)" title="Klasyfikacja klimatów Köppena">ET</a>)<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-kkm1-7">[6]</a>. <div class="mw-heading mw-heading3"> <h3 id="Ukształtowanie_powierzchni">Ukształtowanie powierzchni</h3> </div> Powierzchnia kraju jest ukształtowana przez równiny centralne, góry na zachodzie, wzgórza i niskie góry na wschodzie; krajobraz wulkaniczny na <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Hawaje_(archipelag)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Hawaje (archipelag)">Hawajach</a>. <ul> <li>najniższy punkt: Death Valley (<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Dolina_%C5%9Amierci_(Kalifornia)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Dolina Śmierci (Kalifornia)">Dolina Śmierci</a>) 86 m <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/P.p.m.?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="P.p.m.">p.p.m.</a></li> <li>najwyższy punkt: (<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alaska?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Alaska">Alaska</a>) <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Denali?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Denali">Denali</a> (McKinley) 6194 m <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/N.p.m.?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="N.p.m.">n.p.m.</a></li> </ul> <div class="mw-heading mw-heading3"> <h3 id="Zasoby_naturalne">Zasoby naturalne</h3> </div> Zasoby naturalne to m.in. <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/W%C4%99gle_kopalne?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Węgle kopalne">węgiel</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Mied%C5%BA?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Miedź">miedź</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/O%C5%82%C3%B3w?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Ołów">ołów</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Molibden?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Molibden">molibden</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Fosforany?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Fosforany">fosforany</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Uran_(pierwiastek)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Uran (pierwiastek)">uran</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Z%C5%82oto?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Złoto">złoto</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Rt%C4%99%C4%87?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Rtęć">rtęć</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Nikiel?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Nikiel">nikiel</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Potas?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Potas">potas</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Srebro?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Srebro">srebro</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wolfram?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wolfram">wolfram</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Cynk?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Cynk">cynk</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ropa_naftowa?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Ropa naftowa">ropa naftowa</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Gaz_ziemny?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Gaz ziemny">gaz ziemny</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Drewno_(technika)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Drewno (technika)">drewno</a> i olbrzymie zasoby niewykorzystywanych (stan na 2014) <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%C5%81upki_bitumiczne?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Łupki bitumiczne">łupków bitumicznych</a> (do produkcji benzyny). Zasoby te w większości są niewykorzystywane. Spowodowane jest to szczególną polityką Stanów Zjednoczonych, która zmierza do oszczędzania surowców naturalnych (większość jest kupowana od innych państw). W chwili, gdy światowe zapasy surowców będą już wykorzystane, tylko USA będą je mieć. <div class="mw-heading mw-heading3"> <h3 id="Naturalne_zagrożenia">Naturalne zagrożenia</h3> </div> Naturalne zagrożenia kraju to <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Huragan?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Huragan">huragany</a> wzdłuż wybrzeża <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ocean_Atlantycki?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Ocean Atlantycki">Atlantyku</a> i w <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Zatoka_Meksyka%C5%84ska?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Zatoka Meksykańska">Zatoce Meksykańskiej</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Tornado?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Tornado">tornada</a> na obszarach centralnych i południowo-wschodnich (<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Aleja_Tornad?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Aleja Tornad">Aleja Tornad</a>), <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Tsunami?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Tsunami">tsunami</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wulkan?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wulkan">wulkany</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Trz%C4%99sienie_ziemi?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Trzęsienie ziemi">trzęsienia ziemi</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Pow%C3%B3d%C5%BA_b%C5%82otna?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Powódź błotna">lawiny błotne</a> i <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Po%C5%BCar?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Pożar">pożary</a> w <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kalifornia?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Kalifornia">Kalifornii</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Pow%C3%B3d%C5%BA?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Powódź">powodzie</a>. </section> <div class="mw-heading mw-heading2 section-heading" onclick="mfTempOpenSection(2)"> <h2 id="Historia">Historia</h2> </div> <section class="mf-section-2 collapsible-block" id="mf-section-2"> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Plik:Una_Vida_Chaco_Canyon_rock_art_enhanced_2.jpg?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Una_Vida_Chaco_Canyon_rock_art_enhanced_2.jpg/220px-Una_Vida_Chaco_Canyon_rock_art_enhanced_2.jpg" decoding="async" width="220" height="129" class="mw-file-element" data-file-width="2054" data-file-height="1203"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 220px;height: 129px;" data-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Una_Vida_Chaco_Canyon_rock_art_enhanced_2.jpg/220px-Una_Vida_Chaco_Canyon_rock_art_enhanced_2.jpg" data-width="220" data-height="129" data-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Una_Vida_Chaco_Canyon_rock_art_enhanced_2.jpg/330px-Una_Vida_Chaco_Canyon_rock_art_enhanced_2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Una_Vida_Chaco_Canyon_rock_art_enhanced_2.jpg/440px-Una_Vida_Chaco_Canyon_rock_art_enhanced_2.jpg 2x" data-class="mw-file-element"> </a> <figcaption> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Petroglify?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Petroglify">Petroglify</a> Una Vida w <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Historyczny_Park_Narodowy_Kultury_Chaco?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Historyczny Park Narodowy Kultury Chaco">Chaco Culture National Historical Park</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kultura_Anasazi?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Kultura Anasazi">kultura Anasazi</a> (I w. p.n.e. do końca XIII wieku n.e.) </figcaption> </figure> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"> Osobny artykuł: <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Historia_Stan%C3%B3w_Zjednoczonych?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Historia Stanów Zjednoczonych">Historia Stanów Zjednoczonych</a>. </div> <div class="mw-heading mw-heading3"> <h3 id="Wprowadzenie">Wprowadzenie</h3> </div> Zróżnicowane językowo i kulturowo, wojujące pomiędzy sobą ludy <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Tubylczy_Amerykanie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Tubylczy Amerykanie">tubylczych Amerykanów</a>, w tym stosunkowo mniej rozszczepieni <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Inuici?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Inuici">Inuici</a>, zamieszkiwały obszary dzisiejszych Stanów Zjednoczonych przez około 10 tys. lat. Przed przybyciem Europejczyków i, co za tym idzie, sprowadzeniu siłowo przez nich na te ziemie pojmanych w <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Afryka_Zachodnia?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Afryka Zachodnia">Afryce Zachodniej</a> i zniewolonych <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Czarna_odmiana_cz%C5%82owieka?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Czarna odmiana człowieka">Afrykanów</a> do pracy na <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Plantacja?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Plantacja">plantacjach</a>, populacja <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Autochton?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Autochton">autochtonów</a> stanowiła ponad 1 mln mieszkańców. Wskutek ścierania się z imigracją Europejczyków, dysponujących lepszą bronią, populacja tubylcza poddana była chronicznym działaniom wojennym, kulturowo wyniszczającym. W ich wyniku została sprowadzona do znikomego ułamka nowej całości. <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Afroamerykanie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Afroamerykanie">Afroamerykanie</a> zaś, pierwotnie niewolnicy, wskutek krwawej <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wojna_secesyjna?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wojna secesyjna">wojny secesyjnej</a> w latach 60. XIX wieku i wygranej przez <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Abolicjonizm?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Abolicjonizm">przeciwników niewolnictwa</a> zostali uwolnieni. Proces ich integracji społecznej, jak i <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Indianie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Indianie">Indian</a>, nadal trwa. Dziś Stany Zjednoczone są zróżnicowanym kulturowo, etnicznie, religijnie i obyczajowo krajem. Z drugiej strony, są także głęboko miejscami spolaryzowanym, podzielonym politycznie, etnicznie, ekonomicznie i obyczajowo państwem. Jest to kraj o populacji liczącej ponad 323 mln ludzi z tendencją wzrostową, nacechowany dużym wzrostem imigracji (legalnej i nielegalnej), szczególnie z sąsiedniego <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Meksyk?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Meksyk">Meksyku</a>. Niektóre społeczności Indian, które przetrwały, nadal utrzymują odrębność kulturowo-narodowościową (<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Dakotowie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Dakotowie">Lakotowie</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Hopi?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Hopi">Hopi</a>). Wielu Indian służy czy służyło w siłach zbrojnych Stanów Zjednoczonych (np. <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Nawahowie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Nawahowie">Nawahowie</a> służący podczas II wojny światowej jako <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/India%C5%84scy_szyfranci?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Indiańscy szyfranci">Indiańscy szyfranci</a>). W wielu środowiskach o odosobnionym charakterze etnicznym, imigranci czy rodzimi obywatele w dużej mierze utożsamiają się z etnicznością przodków, jednak nie jest to krajową normą społeczną. <div class="mw-heading mw-heading3"> <h3 id="Europejskie_początki">Europejskie początki</h3> </div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Plik:Viking_landing.jpg?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/16/Viking_landing.jpg/220px-Viking_landing.jpg" decoding="async" width="220" height="149" class="mw-file-element" data-file-width="2292" data-file-height="1551"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 220px;height: 149px;" data-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/16/Viking_landing.jpg/220px-Viking_landing.jpg" data-width="220" data-height="149" data-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/16/Viking_landing.jpg/330px-Viking_landing.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/16/Viking_landing.jpg/440px-Viking_landing.jpg 2x" data-class="mw-file-element"> </a> <figcaption> Inscenizacja z 2000 r., przedstawiająca przybycie <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wikingowie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wikingowie">wikingów</a> do zatoki w <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/L%E2%80%99Anse_aux_Meadows?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="L’Anse aux Meadows">L’Anse aux Meadows</a> w „<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Winlandia?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Winlandia">Winlandii</a>” (<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Nowa_Fundlandia?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Nowa Fundlandia">Nowej Fundlandii</a>, ok. 1000 r.) </figcaption> </figure> Pierwsi Europejczycy prawdopodobnie dotarli na obrzeża Stanów Zjednoczonych ok. 1000 r.<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-12">[11]</a> Byli to <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wikingowie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wikingowie">wikingowie</a>, a ściślej, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Islandczycy?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Islandczycy">Islandczycy</a>, którzy najpierw zostali <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Banicja?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Banicja">banitami</a> wydalonymi na <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Grenlandia?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Grenlandia">Grenlandię</a>, lub byli to ich potomkowie. Znalezisko archeologiczne w postaci liczącej kilka wieków osady wikingów z szeregiem domostw odkryto w latach 60. XX wieku na samym skraju północnej <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Nowa_Fundlandia?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Nowa Fundlandia">Nowej Fundlandii</a> w <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/L%E2%80%99Anse_aux_Meadows?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="L’Anse aux Meadows">L’Anse aux Meadows</a>. Archeolodzy skandynawscy szukali jej na podstawie dokładnych chronologii i opisów w <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Saga_(literatura)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Saga (literatura)">sagach</a> islandzkich, pierwotnie przekazywanych <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Tradycja_oralna?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Tradycja oralna">tradycją ustną</a>. Miejsce to, po pieczołowitej rekonstrukcji i budowie przeszklonego nowoczesnego muzeum, zostało wpisane na <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Lista_%C5%9Bwiatowego_dziedzictwa_UNESCO?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Lista światowego dziedzictwa UNESCO">listę światowego dziedzictwa UNESCO</a>. Zagadnieniem obecnie badanym, aczkolwiek nadal nieustalonym, jest gdzie konkretnie ci wikingowie, korzystający z L’Ans Aux Meadows, zapuścili się dalej na południe wzdłuż wybrzeża Atlantyku, czy w głąb kontynentu pobliskim wielkim ujściem <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Rzeka_%C5%9Awi%C4%99tego_Wawrzy%C5%84ca?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Rzeka Świętego Wawrzyńca">Rzeki Świętego Wawrzyńca</a>. Dopiero ok. 500 lat później w 1492 r. wyprawa <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Krzysztof_Kolumb?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Krzysztof Kolumb">Krzysztofa Kolumba</a> dotarła m.in. na plaże <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Portoryko?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Portoryko">Portoryko</a>. W prawie tym samym czasie (1497, 1498) <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Giovanni_Caboto?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Giovanni Caboto">Giovanni Caboto</a> (John Cabot), <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Republika_Wenecka?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Republika Wenecka">wenecki</a> żeglarz pochodzenia włoskiego w służbie króla <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Anglia?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Anglia">Anglii</a>, opływał kanadyjskie i amerykańskie wybrzeża, szukając <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Przej%C5%9Bcie_P%C3%B3%C5%82nocno-Zachodnie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Przejście Północno-Zachodnie">Przejścia Północno-Zachodniego</a> do Indii, lądując m.in. w dzisiejszym stanie <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Maine?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Maine">Maine</a>. Zginął na morzu w drodze powrotnej, w pobliżu Islandii, niemniej jego żegluga stała się podstawą prawną roszczeń Anglii do ziem Ameryki Północnej, w tym obszarów po części stanowiących Wybrzeże Wschodnie dzisiejszego terytorium Stanów Zjednoczonych. Niedługo potem, w 1542 r., Kalifornia została „odkryta” przez portugalskiego żeglarza <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Juan_Rodr%C3%ADguez_Cabrillo?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Juan Rodríguez Cabrillo">Juana Rodrígueza Cabrillo</a>, który służył królowi Hiszpanii. Kraina ta była ludnie zamieszkana przez rozmaitych Indian. W 1565 roku hiszpański żeglarz <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Pedro_Men%C3%A9ndez_de_Avil%C3%A9s?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Pedro Menéndez de Avilés">Pedro Menéndez de Avilés</a> założył <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Saint_Augustine?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Saint Augustine">St. Augustine</a> na Florydzie, pierwszą stałą, przetrwałą do dziś osadę Europejczyków na terenie Stanów Zjednoczonych. Przez następne 235 lat była stolicą hiszpańskiej Florydy<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-13">[12]</a>. Natomiast pierwsi koloniści z Anglii, po stosunkowo trwałej osadzie na obszarze Stanów Zjednoczonych, założyli ufortyfikowaną osadę <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Jamestown_(Wirginia)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Jamestown (Wirginia)">Jamestown</a> w nowej <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kolonia_Wirginia?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Kolonia Wirginia">kolonii Wirginia</a> w 1607 r. Jednak osada ta, podatna na ataki Indian i głód, nie przetrwała i została ostatecznie po latach ewakuowana. Nieco późniejsi koloniści z Anglii, których osada jednak przetrwała i dała początek anglojęzycznej kulturze Stanów Zjednoczonych w postaci obecnej, to <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Purytanizm?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Purytanizm">purytanie</a>, protestanccy uchodźcy na tle religijnym, przybyli w okolice dzisiejszego nadmorskiego <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Plymouth_(Massachusetts)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Plymouth (Massachusetts)">Plymouth (Massachusetts)</a> w 1620 r. na statku „<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Mayflower?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Mayflower">Mayflower</a>”. <div class="mw-heading mw-heading3"> <h3 id="Konflikty_kolonistów_z_władzami_Wielkiej_Brytanii_i_deklaracja_niepodległości">Konflikty kolonistów z władzami Wielkiej Brytanii i deklaracja niepodległości</h3> </div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Plik:Boston_Massacre.jpg?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Boston_Massacre.jpg/220px-Boston_Massacre.jpg" decoding="async" width="220" height="255" class="mw-file-element" data-file-width="2689" data-file-height="3122"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 220px;height: 255px;" data-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Boston_Massacre.jpg/220px-Boston_Massacre.jpg" data-width="220" data-height="255" data-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Boston_Massacre.jpg/330px-Boston_Massacre.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Boston_Massacre.jpg/440px-Boston_Massacre.jpg 2x" data-class="mw-file-element"> </a> <figcaption> Masakra w Bostonie </figcaption> </figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Plik:Boston_Tea_Party_Ship_%26_Museum,_Boston_(493623)_(11062434853).jpg?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Boston_Tea_Party_Ship_%26_Museum%2C_Boston_%28493623%29_%2811062434853%29.jpg/220px-Boston_Tea_Party_Ship_%26_Museum%2C_Boston_%28493623%29_%2811062434853%29.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" data-file-width="5184" data-file-height="3456"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 220px;height: 147px;" data-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Boston_Tea_Party_Ship_%26_Museum%2C_Boston_%28493623%29_%2811062434853%29.jpg/220px-Boston_Tea_Party_Ship_%26_Museum%2C_Boston_%28493623%29_%2811062434853%29.jpg" data-width="220" data-height="147" data-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Boston_Tea_Party_Ship_%26_Museum%2C_Boston_%28493623%29_%2811062434853%29.jpg/330px-Boston_Tea_Party_Ship_%26_Museum%2C_Boston_%28493623%29_%2811062434853%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Boston_Tea_Party_Ship_%26_Museum%2C_Boston_%28493623%29_%2811062434853%29.jpg/440px-Boston_Tea_Party_Ship_%26_Museum%2C_Boston_%28493623%29_%2811062434853%29.jpg 2x" data-class="mw-file-element"> </a> <figcaption> Współczesna replika statku, na którym miało miejsce „Boston Tea Party” (<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Herbatka_bosto%C5%84ska?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Herbatka bostońska">herbatka bostońska</a>), zakotwiczona na stałe jako muzeum w Bostonie </figcaption> </figure> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"> Osobny artykuł: <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wojna_o_niepodleg%C5%82o%C5%9B%C4%87_Stan%C3%B3w_Zjednoczonych?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych">Wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych</a>. </div> Większością <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kolonia_(geografia_polityczna)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Kolonia (geografia polityczna)">kolonii</a> zarządzali wtedy specjalnie przysłani z Anglii <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Gubernator?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Gubernator">gubernatorzy</a>, przeważnie niezwiązani z lokalnymi społecznościami. Jednocześnie rozwijały się jednak lokalne samorządy, które dążyły do uzyskania większej niezależności od <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Metropolia_(pa%C5%84stwo)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Metropolia (państwo)">metropolii</a>. Wyrazem tego był np. <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kongres_w_Albany?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Kongres w Albany">Kongres z Albany</a>. Tymczasem Anglia traktowała swe zamorskie posiadłości jako rynek zbytu i źródło surowców. Nie było zgody na powstawanie <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Manufaktura?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Manufaktura">manufaktur</a>, co nie poprawiało nastrojów wśród kolonistów. <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Akty_nawigacyjne?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Akty nawigacyjne">Akty nawigacyjne</a>, czyli ustawy mające za zadanie ochronę angielskich posiadłości przed konkurencją innych mocarstw kolonialnych dokładnie regulowały, które towary mogą być produkowane w koloniach, a które muszą być sprowadzane z Europy. Działania zbrojne w czasie <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wojna_o_panowanie_w_Ameryce_P%C3%B3%C5%82nocnej?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wojna o panowanie w Ameryce Północnej">brytyjskiej wojny z Indianami i Francuzami</a> skłoniły władze do nowego rodzaju opodatkowania ludności. W 1765 r. wprowadzono tak zwaną <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Op%C5%82ata_skarbowa?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Opłata skarbowa">opłatę stemplową</a>. Wywołało to wzburzenie mieszkańców, gdyż uważali oni za niesprawiedliwy obowiązek płacenia podatków do wspólnej kasy, przy jednoczesnym braku swej reprezentacji w parlamencie. Ogłoszono nawet bojkot angielskich towarów, co spowodowało chwilowe ustępstwa rządu, jednak stało się jasne, że bez radykalnej zmiany obecnego stanu, ponowny konflikt pozostawał kwestią czasu. W 1770 r. przeciwko nowym cłom wystąpili mieszkańcy <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Boston?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Boston">Bostonu</a>. Protestujący tłum został ostrzelany przez wojsko, a całe wydarzenie przeszło do świadomości kolonistów jako <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Masakra_bosto%C5%84ska?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Masakra bostońska">masakra bostońska</a>. W 1773 r. <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Brytyjska_Kompania_Wschodnioindyjska?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Brytyjska Kompania Wschodnioindyjska">Brytyjska Kompania Wschodnioindyjska</a> otrzymała od rządu prawo do sprzedaży herbaty <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Trzyna%C5%9Bcie_kolonii?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Trzynaście kolonii">amerykańskim koloniom</a> z pominięciem ceł i podatków, co wyraźnie uderzało w lokalnych importerów tego produktu. W odpowiedzi kilkudziesięciu członków konspiracyjnej organizacji <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Synowie_Wolno%C5%9Bci?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Synowie Wolności">Synowie Wolności</a>, tuż po przypłynięciu transportu herbaty do portu w Bostonie wdarło się na pokład statku (przebrani za <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Indianie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Indianie">Indian</a>) i zniszczyło jego ładunek. Zajście nazwano ironicznie <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Herbatka_bosto%C5%84ska?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Herbatka bostońska">herbatką bostońską</a>. Reakcją brytyjską było zamknięcie bostońskiego portu, co spowodowało zakłócenia handlu w regionie. Nastroje społeczne uległy <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Radykalizacja?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Radykalizacja">radykalizacji</a>, a zwołany w 1774 r. <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kongres_Kontynentalny?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Kongres Kontynentalny">I Kongres Kontynentalny</a> podjął decyzję do przygotowania zbrojnego wystąpienia, usiłując jednak nadal prowadzić rokowania ze stroną brytyjską. Polityka prowadzona przez Wielką Brytanię, zwłaszcza w latach 60. i 70. XVIII wieku oraz szerzące się idee <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/O%C5%9Bwiecenie_(epoka)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Oświecenie (epoka)">oświeceniowe</a> dokonały gruntownej zmiany w społeczeństwie kolonistów. Przestawali być już poddanymi brytyjskimi i jawnie zaczęli dążyć do niezależności. Zachodzące w tym czasie procesy i wydarzenia tego okresu zwane są <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wojna_o_niepodleg%C5%82o%C5%9B%C4%87_Stan%C3%B3w_Zjednoczonych?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych">rewolucją amerykańską</a>. 19 kwietnia 1775 roku doszło do pierwszej konfrontacji zbrojnej sił kolonistów z armią brytyjską – <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Bitwa_pod_Lexington_i_Concord?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Bitwa pod Lexington i Concord">bitwy pod Lexington</a>. Po pierwszym starciu uzbrojonych kolonistów z oddziałami angielskimi zebrał się po raz drugi Kongres Kontynentalny, który postanowił prowadzić wojnę z Anglią i powierzył naczelne dowództwo George’owi Washingtonowi, ziemianinowi z Wirginii. Nie było jednak jasności, o co walczyć: czy o ustępstwa rządu w sprawie podatków, czy o połączenie stanów w federacje i uzyskanie pełnej samodzielności. W świetle prawa międzynarodowego kolonie były częścią Anglii, a do tej pory nie zdarzyło się, aby część jakiegoś państwa jednolitego narodowo zbuntowała się i ogłosiła odrębnym państwem. Jednak pod wpływem idei oświeceniowych wśród kolonistów zwyciężyła myśl o ogłoszeniu pełnej niepodległości. Zgromadzenia poszczególnych stanów zaczęły ogłaszać niepodległość. Powołano specjalny komitet z Thomasem Jeffersonem na czele, który opracował projekt <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Deklaracja_niepodleg%C5%82o%C5%9Bci_Stan%C3%B3w_Zjednoczonych?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Deklaracja niepodległości Stanów Zjednoczonych">Deklaracji Niepodległości</a>. Deklaracja stwierdzała, że wszyscy ludzie zostali stworzeni równymi i są obdarzeni nienaruszalnymi prawami – do życia, wolności i ubiegania się o szczęście. W celu zabezpieczenia tych praw został wyłoniony rząd. W dniu 4 lipca 1776 wszyscy członkowie Kongresu (bez jednego) podpisali Deklarację Niepodległości. Równało się to powstaniu nowego państwa – Stanów Zjednoczonych Ameryki. W Deklaracji Niepodległości po raz pierwszy idee oświecenia zostały zastosowane w praktyce. <div class="mw-heading mw-heading3"> <h3 id="Rozwój_terytorialny_i_polityka_zagraniczna">Rozwój terytorialny i polityka zagraniczna</h3> </div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Plik:Edward_S._Curtis_Collection_People_042.jpg?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/98/Edward_S._Curtis_Collection_People_042.jpg/220px-Edward_S._Curtis_Collection_People_042.jpg" decoding="async" width="220" height="334" class="mw-file-element" data-file-width="674" data-file-height="1024"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 220px;height: 334px;" data-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/98/Edward_S._Curtis_Collection_People_042.jpg/220px-Edward_S._Curtis_Collection_People_042.jpg" data-width="220" data-height="334" data-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/98/Edward_S._Curtis_Collection_People_042.jpg/330px-Edward_S._Curtis_Collection_People_042.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/98/Edward_S._Curtis_Collection_People_042.jpg/440px-Edward_S._Curtis_Collection_People_042.jpg 2x" data-class="mw-file-element"> </a> <figcaption> Dziewczyna z plemienia <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Arikarowie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Arikarowie">Arikara</a>. Sepia, 1909. Z tomu nr 5 kolekcji „The North American Indian” 2228 fotografii Indian autorstwa Edwarda S. Curtisa. W zbiorach cyfrowych <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Biblioteka_Kongresu?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Biblioteka Kongresu">Library of Congress</a> Arikara nietypowo uprawiali rolę, zamieszkując <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Preria?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Preria">preryjne</a> okolice koryta <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Missouri_(rzeka)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Missouri (rzeka)">Missouri</a>, na terytorium zakupionym od Francji </figcaption> </figure> Pomimo licznych kłopotów wewnętrznych, Stany Zjednoczone z powodzeniem rozszerzały swoje terytorium. W 1803 r. <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Thomas_Jefferson?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Thomas Jefferson">Thomas Jefferson</a> odkupił francuską <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Luizjana_(kolonia_francuska)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Luizjana (kolonia francuska)">Luizjanę</a> od <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Napoleon_Bonaparte?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Napoleon Bonaparte">Napoleona Bonapartego</a>, co niemal dwukrotnie zwiększyło terytorium kraju. Ponadto w 1818 r. udało się uzyskać <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Terytorium_Dakoty?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Terytorium Dakoty">Terytorium Dakoty</a>. <div class="mw-heading mw-heading3"> <h3 id="Wojna_brytyjsko-amerykańska">Wojna brytyjsko-amerykańska</h3> </div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"> Osobny artykuł: <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wojna_brytyjsko-ameryka%C5%84ska?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wojna brytyjsko-amerykańska">wojna brytyjsko-amerykańska</a>. </div> W 1812 r. wybuchł kolejny spór brytyjsko-amerykański. Zarzewiem konfliktu stało się pogranicze <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/G%C3%B3rna_Kanada?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Górna Kanada">kanadyjskie</a> oraz spór związany z blokadą handlową (<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Blokada_kontynentalna?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Blokada kontynentalna">blokada kontynentalna</a>) stosowaną przez napoleońską Francję wobec Brytyjczyków. Anglia wykorzystała pretekst, aby podjąć zbrojną próbę przywrócenia statusu kolonialnego Stanów Zjednoczonych, ale bez skutku. <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wojna_brytyjsko-ameryka%C5%84ska?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wojna brytyjsko-amerykańska">Wojna brytyjsko-amerykańska</a> zakończyła się <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Traktat_gandawski?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Traktat gandawski">traktatem gandawskim</a> w 1814 r., w zasadzie nie przynosząc wymiernych korzyści żadnej ze stron. W końcowej fazie jednak przewaga militarna była po stronie amerykańskiej, co zapoczątkowało budowę mitu o niezwyciężonej armii. Było to także dodatkowym czynnikiem w procesie formowania się narodu amerykańskiego. Konsekwencją konfliktu było także podpisanie <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ugoda_Rusha-Bagota?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Ugoda Rusha-Bagota">ugody Rusha-Bagota</a> w 1817 r., dotyczącej <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Demilitaryzacja?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Demilitaryzacja">demilitaryzacji</a> strefy nadgranicznej oraz <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Konwencja_z_1818?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Konwencja z 1818">konwencji w 1818 r.</a>, dotyczącej regulacji granic. <div class="mw-heading mw-heading3"> <h3 id="Dalsza_ekspansja_terytorialna_i_ogłoszenie_izolacjonizmu">Dalsza ekspansja terytorialna i ogłoszenie izolacjonizmu</h3> </div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Plik:Flag_of_Cross_of_Burgundy.svg?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Flag_of_Cross_of_Burgundy.svg/220px-Flag_of_Cross_of_Burgundy.svg.png" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" data-file-width="900" data-file-height="600"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 220px;height: 147px;" data-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Flag_of_Cross_of_Burgundy.svg/220px-Flag_of_Cross_of_Burgundy.svg.png" data-width="220" data-height="147" data-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Flag_of_Cross_of_Burgundy.svg/330px-Flag_of_Cross_of_Burgundy.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Flag_of_Cross_of_Burgundy.svg/440px-Flag_of_Cross_of_Burgundy.svg.png 2x" data-class="mw-file-element"> </a> <figcaption> Flaga <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Nowa_Hiszpania?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Nowa Hiszpania">Nowej Hiszpanii</a> </figcaption> </figure> W 1821 r. kolejny prezydent Stanów Zjednoczonych, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/James_Monroe?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="James Monroe">James Monroe</a>, doprowadził do uzyskania <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Floryda_(kolonia_hiszpa%C5%84ska)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Floryda (kolonia hiszpańska)">hiszpańskiej Florydy</a>, co było kolejnym krokiem w umacnianiu pozycji państwa jako najsilniejszego gracza na kontynencie. W 1823 r. prezydent Monroe ogłosił opracowaną przez ówczesnego <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Sekretarz_stanu_Stan%C3%B3w_Zjednoczonych?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Sekretarz stanu Stanów Zjednoczonych">sekretarza stanu</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/John_Quincy_Adams?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="John Quincy Adams">Johna Quincy’ego Adamsa</a>, tzw. <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Doktryna_Monroego?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Doktryna Monroego">doktrynę Monroego</a> zakładającą dążenie do powstrzymania europejskiej ekspansji na całym kontynencie amerykańskim w zamian za brak ingerencji Stanów Zjednoczonych w sprawy Europy. Oznaczało to początek długiej epoki w dziejach amerykańskiej polityki zagranicznej – okresu <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Izolacjonizm?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Izolacjonizm">izolacjonizmu</a> W tym czasie koloniści osiedlali się także na terenach niepodległego od 1821 r. Meksyku, szczególnie na terenie Teksasu. Władze tego kraju odmawiały jednak przyznania praw politycznych mieszkańcom tej prowincji, co doprowadziło do formowania się ruchu oporu. Mieszkańcy wykorzystując <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Anarchia?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Anarchia">anarchię</a> i wojny domowe nękające Meksyk, proklamowali w 1836 r. <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Republika_Teksasu?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Republika Teksasu">Republikę Teksasu</a>, a w 1845 r. ogłosili przyłączenie do USA jako 28. stan. Spowodowało to wybuch <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wojna_ameryka%C5%84sko-meksyka%C5%84ska?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wojna amerykańsko-meksykańska">wojny amerykańsko-meksykańskiej</a>, trwającej w latach 1846–1848. W jej wyniku Meksyk utracił także tereny dzisiejszych <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Nowy_Meksyk?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Nowy Meksyk">Nowego Meksyku</a> i Kalifornii, które łącznie z Teksasem stanowiły przed wojną połowę jego obszaru. Tymczasem w 1846 r. Stany Zjednoczone uzyskały brytyjski <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Oregon?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Oregon">Oregon</a>, a w 1867 r. dokonały ostatniego nabytku na kontynencie, kupując od cara rosyjską <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alaska?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Alaska">Alaskę</a> za 7 mln dolarów w złocie. Ogółem powierzchnia Stanów Zjednoczonych wzrosła w XIX wieku sześciokrotnie. <div class="mw-heading mw-heading3"> <h3 id="Rozwój_gospodarczy">Rozwój gospodarczy</h3> </div> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Liberalizm?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Liberalizm">Liberalne</a> zasady rządzące gospodarką amerykańską skutkowały jej gwałtownym rozwojem. Powszechne prawo wyborcze dla białych i liczne wolności polityczne przyczyniały się do wzmożonego napływu osadników z Europy. Zakładali oni dynamicznie rozwijające się przedsiębiorstwa, zachowując przy tym <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Etos_pracy&action=edit&redlink=1&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="Etos pracy (strona nie istnieje)">etos pracy</a>, wytrwałości i oszczędności. Udział Stanów Zjednoczonych w produkcji światowej wzrósł z poziomu 7% w 1840 do 23,3% w 1870 r. Powszechnie wprowadzano nowe urządzenia, np. <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kombajn_rolniczy?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Kombajn rolniczy">kombajny</a>. Jednak coraz bardziej uwidaczniał się podział na dwie strefy gospodarcze – przemysłową i <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Urbanizacja?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Urbanizacja">zurbanizowaną</a> Północ oraz rolnicze Południe, gdzie na plantacjach masowo wykorzystywano pracę niewolników uprowadzonych w Zachodniej Afryce. <div class="mw-heading mw-heading3"> <h3 id="Indianie">Indianie</h3> </div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Plik:Early_indian_east.jpg?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/Early_indian_east.jpg/220px-Early_indian_east.jpg" decoding="async" width="220" height="264" class="mw-file-element" data-file-width="1664" data-file-height="2000"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 220px;height: 264px;" data-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/Early_indian_east.jpg/220px-Early_indian_east.jpg" data-width="220" data-height="264" data-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/Early_indian_east.jpg/330px-Early_indian_east.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/Early_indian_east.jpg/440px-Early_indian_east.jpg 2x" data-class="mw-file-element"> </a> <figcaption> Indianie w Ameryce Płn. w XVII wieku – część wschodnia </figcaption> </figure> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"> Osobny artykuł: <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Indianie_Ameryki_P%C3%B3%C5%82nocnej?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Indianie Ameryki Północnej">Indianie Ameryki Północnej</a>. </div> Na początku XIX wieku w Ameryce Północnej żyło ok. 1 mln Indian, utrzymujących się głównie z łowiectwa, zbieractwa i rybołówstwa lub rolnictwa. Postępujący proces osadnictwa białych oznaczał dla <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ludy_tubylcze?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Ludy tubylcze">tubylców</a> groźbę utraty macierzystych terenów. Podzieleni na niewielkie, słabe militarnie, ekonomicznie i politycznie plemiona, tubylcy stopniowo ulegali cywilizacyjnej przewadze europejskich kolonizatorów. Ekspansja osadnicza na zachód doprowadziła do szybkiego skurczenia się indiańskich terenów łowieckich i wytępienia stad <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Bizon_ameryka%C5%84ski?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Bizon amerykański">bizonów amerykańskich</a>, będących dotychczas podstawą utrzymania dla wielu plemion na <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Preria?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Preria">prerii</a>. Kolejnym zagrożeniem dla Indian były nieznane im uprzednio choroby, takie jak <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ospa_prawdziwa?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Ospa prawdziwa">ospa</a>, oraz częste przypadki popadania w uzależnienie od alkoholu dostarczanego przez białych. Część Indian decydowała się na podjęcie walki zbrojnej, lecz nie miała ona szansy powodzenia w walce z regularną i dobrze uzbrojoną armią osadników. Wielu poległo też w podsycanych przez kolonizatorów wojnach międzyplemiennych. W <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kalifornia?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Kalifornia">Kalifornii</a> zaraza, niedożywienie i ludobójstwo zredukowały liczbę Indian ze 150 000 w 1845 r. do 35 000 w 1860<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-14">[13]</a> Ocalałych Indian osiedlano w niewielkich <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Rezerwat_Indian?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Rezerwat Indian">rezerwatach</a>, ulokowanych głównie na nieużytkach, w tym na specjalnie utworzonym <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Terytorium_India%C5%84skie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Terytorium Indiańskie">Terytorium Indiańskim</a> (w dzisiejszej Oklahomie). Konflikty władz państwowych z Indianami przeszły do historii pod nazwą wojen z Indianami. Wojny te ustały dopiero pod koniec XIX wieku, a krótko potem liczebność Indian w Stanach Zjednoczonych osiągnęła minimum. Stopniowy wzrost liczby Indian i poziomu ich życia nastąpił dopiero w latach dwudziestych i trzydziestych – po tym jak w 1924 roku wszystkim <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Tubylczy_Amerykanie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Tubylczy Amerykanie">tubylczym Amerykanom</a> przyznano obywatelstwo amerykańskie, a w 1934 roku <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ustawa_o_reorganizacji_Indian?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Ustawa o reorganizacji Indian">ustawa o reorganizacji Indian</a> (ang. Indian Reorganization Act) usankcjonowała ich prawo tubylczych plemion do autonomii i rozwoju w ramach demokratycznych struktur. W 1944 roku powstał <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Krajowy_Kongres_Indian_Ameryka%C5%84skich?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Krajowy Kongres Indian Amerykańskich">Krajowy Kongres Indian Amerykańskich</a> (NCAI), największa dziś organizacja amerykańskich Indian, a w latach 60. i 70. XX wieku miał miejsce szczyt <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Panindianizm?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Panindianizm">panindiańskiego</a> społeczno-politycznego, kulturowego i religijnego odrodzenia tubylczych Amerykanów, zapoczątkowany przez <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ruch_Indian_Ameryka%C5%84skich?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Ruch Indian Amerykańskich">AIM</a> i inne organizacje młodego pokolenia miejskich Indian. Indianie zwolnieni są z obowiązku płacenia podatków dochodowych. <div class="mw-heading mw-heading3"> <h3 id="Wojna_secesyjna">Wojna secesyjna</h3> </div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Plik:Battle_of_Gettysburg,_by_Currier_and_Ives.png?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Battle_of_Gettysburg%2C_by_Currier_and_Ives.png/220px-Battle_of_Gettysburg%2C_by_Currier_and_Ives.png" decoding="async" width="220" height="139" class="mw-file-element" data-file-width="900" data-file-height="569"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 220px;height: 139px;" data-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Battle_of_Gettysburg%2C_by_Currier_and_Ives.png/220px-Battle_of_Gettysburg%2C_by_Currier_and_Ives.png" data-width="220" data-height="139" data-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Battle_of_Gettysburg%2C_by_Currier_and_Ives.png/330px-Battle_of_Gettysburg%2C_by_Currier_and_Ives.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Battle_of_Gettysburg%2C_by_Currier_and_Ives.png/440px-Battle_of_Gettysburg%2C_by_Currier_and_Ives.png 2x" data-class="mw-file-element"> </a> <figcaption> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Bitwa_pod_Gettysburgiem?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Bitwa pod Gettysburgiem">Bitwa pod Gettysburgiem</a> podczas <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wojna_secesyjna?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wojna secesyjna">wojny secesyjnej</a> </figcaption> </figure> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"> Osobny artykuł: <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wojna_secesyjna?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wojna secesyjna">Wojna secesyjna</a>. </div> W tym czasie zaostrzyły się przeciwieństwa pomiędzy Północą a Południem, które zogniskowały się na kwestii czarnoskórych niewolników. Wywoływało to kryzysy polityczne, powstał ruch <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Abolicjonizm?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Abolicjonizm">abolicjonistyczny</a>. Próbowano zawierać różne ugody (m.in. <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kompromis_Missouri?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Kompromis Missouri">kompromis Missouri</a> w 1820 r., <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Niewolnictwo_w_Stanach_Zjednoczonych?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Kompromis_1850_roku" title="Niewolnictwo w Stanach Zjednoczonych">kompromis w 1850</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Niewolnictwo_w_Stanach_Zjednoczonych?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Ustawa_Kansas-Nebraska_z_1854" title="Niewolnictwo w Stanach Zjednoczonych">ustawa Kansas-Nebraska</a> z 1854 r.) jednak nie przynosiły one rezultatów. Przeciwnicy niewolnictwa skonsolidowali się po skazaniu na śmierć i straceniu w 1859 r. abolicjonisty <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/John_Brown?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="John Brown">Johna Browna</a>, który próbował wywołać <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Najazd_Johna_Browna?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Najazd Johna Browna">powstanie czarnych niewolników</a>. Wybór przeciwnika niewolnictwa, republikanina <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Abraham_Lincoln?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Abraham Lincoln">Abrahama Lincolna</a> na prezydenta w 1860 r. spowodował wystąpienie 11 stanów południowych (pod przewodnictwem <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Karolina_Po%C5%82udniowa?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Karolina Południowa">Karoliny Południowej</a>) z <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Unia_(Stany_Zjednoczone)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Unia (Stany Zjednoczone)">Unii</a> (24 podtrzymały lojalnie Unię). Stany te utworzyły następnie <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Skonfederowane_Stany_Ameryki?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Skonfederowane Stany Ameryki">Skonfederowane Stany Ameryki</a>, zwane Konfederacją, w odróżnieniu od Unii. Krwawa <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wojna_secesyjna?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wojna secesyjna">wojna secesyjna</a> trwała do 1865 r. Zakończyła się militarną klęską Konfederacji i spustoszeniem Południa. Okres polityczno-ekonomiczny w historii USA po tej wojnie jest znany jako <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Rekonstrukcja_(Stany_Zjednoczone)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Rekonstrukcja (Stany Zjednoczone)">Rekonstrukcja Stanów Zjednoczonych</a>. <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Plik:U.S._Territorial_Acquisitions.png?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/U.S._Territorial_Acquisitions.png/220px-U.S._Territorial_Acquisitions.png" decoding="async" width="220" height="149" class="mw-file-element" data-file-width="1536" data-file-height="1038"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 220px;height: 149px;" data-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/U.S._Territorial_Acquisitions.png/220px-U.S._Territorial_Acquisitions.png" data-width="220" data-height="149" data-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/U.S._Territorial_Acquisitions.png/330px-U.S._Territorial_Acquisitions.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/U.S._Territorial_Acquisitions.png/440px-U.S._Territorial_Acquisitions.png 2x" data-class="mw-file-element"> </a> <figcaption> Ekspansja terytorialna Stanów Zjednoczonych w XIX wieku </figcaption> </figure> <div class="mw-heading mw-heading3"> <h3 id="Izolacjonizm">Izolacjonizm</h3> </div> Kolejni prezydenci wzorem <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/James_Monroe?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="James Monroe">Monroe</a> uważali, że należy zamknąć Amerykę przed wpływami Europy i wynieść Stany Zjednoczone do roli arbitra pomiędzy wszystkimi krajami Nowego Świata. Doktryna ta jest znana jako <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Izolacjonizm?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Izolacjonizm">izolacjonizm</a>. Praktyczną realizacją tej doktryny było sprzeciwianie się utworzeniu <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Meksyk?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Meksyk">Cesarstwa Meksykańskiego</a> przez <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Napoleon_III_Bonaparte?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Napoleon III Bonaparte">Napoleona III</a>, odkupienie od Rosji w 1867 Alaski, arbitraż prezydenta <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Grover_Cleveland?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Grover Cleveland">Grovera Clevelanda</a> w sporze między <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wenezuela?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wenezuela">Wenezuelą</a> a <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Gujana_Brytyjska?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Gujana Brytyjska">Gujaną Brytyjską</a>. Stany Zjednoczone zaczęły prowadzić <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Imperializm?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Imperializm">politykę imperialną</a> w stosunku do mniejszych krajów kontynentu amerykańskiego. Za prezydentury <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/William_McKinley?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="William McKinley">Williama McKinleya</a> stoczyły <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wojna_ameryka%C5%84sko-hiszpa%C5%84ska?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wojna amerykańsko-hiszpańska">wojnę kolonialną z Hiszpanią</a>, w wyniku której zdobyły w 1898 <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kuba?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Kuba">Kubę</a> i <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Portoryko?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Portoryko">Portoryko</a> na <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Karaiby?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Karaiby">Karaibach</a> oraz <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Filipiny?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Filipiny">Filipiny</a> i <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Guam?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Guam">Guam</a> na Pacyfiku. <div class="mw-heading mw-heading3"> <h3 id="Początek_XX_wieku">Początek XX wieku</h3> </div> W ciągu kilkudziesięciu kolejnych lat po zakończeniu wojny domowej, USA rozwinęły się w największą potęgę przemysłową świata. Przyłączono 17 państw-terytoriów, które stały się nowymi stanami Stanów Zjednoczonych. Jako ostatnie zostały wchłonięte: Nowy Meksyk i suwerenne dotąd państwa: Oklahoma (w 1907) oraz Arizona (w 1912). Rozwinięto połączenia kolejowe, łącząc m.in. brzegi obu oceanów. W gospodarce zaczęto stosować na szeroką skalę energię elektryczną i <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Silnik_spalinowy?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Silnik spalinowy">silniki spalinowe</a>. Szybko zaczęła rozwijać się <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Motoryzacja?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Motoryzacja">motoryzacja</a>, m.in. dzięki zakładom <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Henry_Ford?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Henry Ford">Henry’ego Forda</a>, przyczyniając się do rozwoju kraju. Powstały pierwsze gigantyczne korporacje produkujące m.in. stal, maszyny, okręty. Rozwinął się przemysł naftowy, chemiczny, bawełniany, górnictwo węgla kamiennego. Dzięki szybkiemu rozwojowi gospodarczemu i technologicznemu powstały wielkie fortuny: <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/J.P._Morgan?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="J.P. Morgan">J.P. Morgana</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/John_D._Rockefeller?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="John D. Rockefeller">Johna D. Rockefellera</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Andrew_Carnegie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Andrew Carnegie">Andrew Carnegiego</a>. Wzrost gospodarczy w tym okresie przekraczał 10%. Korzystając z kłopotów Wielkiej Brytanii w <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wojny_burskie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wojny burskie">wojnie burskiej</a> w Afryce Południowej, Stany Zjednoczone zmonopolizowały budowę <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kana%C5%82_Panamski?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Kanał Panamski">Kanału Panamskiego</a> (<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Traktat_Claytona-Bulwera?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Traktat Claytona-Bulwera">Traktat Claytona-Bulwera</a>). Budowę rozpoczęto 1850 roku i zakończono w 1914 roku. <div class="mw-heading mw-heading3"> <h3 id="Prezydentury_Williama_McKinleya_i_Theodore’a_Roosevelta">Prezydentury Williama McKinleya i Theodore’a Roosevelta</h3> </div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Plik:USS_Olympia_art_NH_91881-KN_cropped.jpg?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8e/USS_Olympia_art_NH_91881-KN_cropped.jpg/220px-USS_Olympia_art_NH_91881-KN_cropped.jpg" decoding="async" width="220" height="169" class="mw-file-element" data-file-width="740" data-file-height="570"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 220px;height: 169px;" data-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8e/USS_Olympia_art_NH_91881-KN_cropped.jpg/220px-USS_Olympia_art_NH_91881-KN_cropped.jpg" data-width="220" data-height="169" data-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8e/USS_Olympia_art_NH_91881-KN_cropped.jpg/330px-USS_Olympia_art_NH_91881-KN_cropped.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8e/USS_Olympia_art_NH_91881-KN_cropped.jpg/440px-USS_Olympia_art_NH_91881-KN_cropped.jpg 2x" data-class="mw-file-element"> </a> <figcaption> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wojna_ameryka%C5%84sko-hiszpa%C5%84ska?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wojna amerykańsko-hiszpańska">Wojna amerykańsko-hiszpańska</a>: bitwa w Zatoce Manilskiej </figcaption> </figure> Przez pośrednictwo w <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wojna_rosyjsko-japo%C5%84ska?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wojna rosyjsko-japońska">wojnie rosyjsko-japońskiej</a> i udział w konferencji w <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Algeciras?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Algeciras">Algeciras</a> Stany Zjednoczone weszły do polityki międzynarodowej jako równorzędny partner <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Mocarstwo?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Mocarstwo">mocarstw</a> europejskich. W polityce wewnętrznej wykrystalizował się podział na Republikanów i Demokratów. Dojście do władzy jednego ze stronnictw powodowało zazwyczaj zwrot w polityce państwa oraz wymianę personelu na stanowiskach wszystkich szczebli. Ważniejszymi momentami było: <ul> <li>wprowadzenie ceł ochronnych na wyroby przemysłowe przez prezydenta <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/William_McKinley?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="William McKinley">Williama McKinleya</a> w 1890</li> <li>wysiłki prezydenta <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Theodore_Roosevelt?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Theodore Roosevelt">Roosevelta</a> w zwalczaniu korupcji i rządów bogaczy</li> <li>wprowadzenie przez <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Woodrow_Wilson?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Woodrow Wilson">Wilsona</a> prawa dotyczącego reformy celnej, prawa wyborczego kobiet i <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Prohibicja_w_Stanach_Zjednoczonych?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Prohibicja w Stanach Zjednoczonych">prohibicji alkoholowej</a> (która wbrew zamierzeniu pomysłodawców spowodowała rozwój przestępczości).</li> </ul> <div class="mw-heading mw-heading3"> <h3 id="I_wojna_światowa">I wojna światowa</h3> </div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"> Osobny artykuł: <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/I_wojna_%C5%9Bwiatowa?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="I wojna światowa">I wojna światowa</a>. </div> Silna pozycja polityczna i gospodarcza Stanów Zjednoczonych zapewniła im decydujący udział w I wojnie światowej. W pierwszych jej latach prezydent Wilson przestrzegał zasady nieinterweniowania w konflikt europejski i próbował pogodzić zwaśnione strony, jednak gdy <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Niemcy?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Niemcy">Niemcy</a> ogłosiły nieograniczoną wojnę <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Okr%C4%99t_podwodny?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Okręt podwodny">podwodną</a>, Stany Zjednoczone wypowiedziały im wojnę 6 kwietnia 1917 roku. Szybko zmobilizowano około 4 milionów żołnierzy i wybudowano flotę. Wysłanie korpusu interwencyjnego do Francji spowodowało wygraną <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ententa?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Ententa">ententy</a>. Wilson miał duży wkład w opracowanie traktatu pokojowego. Ogłosił tzw. <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Czterna%C5%9Bcie_punkt%C3%B3w_Wilsona?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Czternaście punktów Wilsona">14 punktów Wilsona</a>, które stały się podstawą <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Traktat_wersalski?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Traktat wersalski">traktatu wersalskiego</a>, zaś punkt 13 ustanawiał niepodległość państwa polskiego. Jednak <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kongres_Stan%C3%B3w_Zjednoczonych?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Kongres Stanów Zjednoczonych">Kongres</a> nie ratyfikował traktatu wersalskiego i nie wyraził zgody na przystąpienie Stanów Zjednoczonych do <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Liga_Narod%C3%B3w?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Liga Narodów">Ligi Narodów</a>. Nie uznano też <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Zwi%C4%85zek_Socjalistycznych_Republik_Radzieckich?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich">Rosji Radzieckiej</a> powstałej po wojnie. Następni prezydenci uprawiali politykę powrotu do izolacjonizmu. <div class="mw-heading mw-heading3"> <h3 id="Lata_międzywojenne">Lata międzywojenne</h3> </div> Pierwsze dziesięciolecie powojenne stanowiło okres świetności Stanów Zjednoczonych. Zarobiwszy krocie na sprzedaży broni przemysł amerykański przeżywał rozkwit. Eksport i inwestycje zagraniczne wzrosły kilkakrotnie, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Dolar_ameryka%C5%84ski?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Dolar amerykański">dolar amerykański</a> zyskał status głównej <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Waluta?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Waluta">waluty</a> świata. Rząd stosował taktykę tzw. małego rządu (jak najmniej interwencji państwa w gospodarkę). Rozkwit gospodarczy spowodował wielką falę imigrantów, ludność USA wzrosła o kilkanaście milionów osób. W 1924 roku przyznano też obywatelstwo amerykańskie wszystkim Indianom żyjącym w granicach Stanów Zjednoczonych. <div class="mw-heading mw-heading3"> <h3 id="Wielki_kryzys">Wielki kryzys</h3> </div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"> Osobny artykuł: <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wielki_kryzys?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wielki kryzys">Wielki kryzys</a>. </div> 24 października 1929 roku, nazywanego potem <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Czarny_czwartek_(1929)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Czarny czwartek (1929)">„czarnym czwartkiem”</a> nastąpił krach na <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/New_York_Stock_Exchange?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="New York Stock Exchange">giełdzie w Nowym Jorku</a>. Był to początek <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wielki_kryzys?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wielki kryzys">wielkiego kryzysu światowego</a>. Produkcja w Stanach Zjednoczonych zmalała o 50%; w 1932 roku <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Bezrobocie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Bezrobocie">bezrobocie</a> osiągnęło 25%; co czwarty farmer stracił ziemię na skutek zadłużenia. Środki podjęte przez prezydenta <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Herbert_Hoover?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Herbert Hoover">Herberta Hoovera</a> dla ratowania gospodarki okazały się niewystarczające. <div class="mw-heading mw-heading3"> <h3 id="New_Deal">New Deal</h3> </div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"> Osobny artykuł: <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Nowy_%C5%81ad?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Nowy Ład">Nowy Ład</a>. </div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Plik:Signing_Of_The_Social_Security_Act.jpg?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/28/Signing_Of_The_Social_Security_Act.jpg/220px-Signing_Of_The_Social_Security_Act.jpg" decoding="async" width="220" height="173" class="mw-file-element" data-file-width="4130" data-file-height="3240"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 220px;height: 173px;" data-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/28/Signing_Of_The_Social_Security_Act.jpg/220px-Signing_Of_The_Social_Security_Act.jpg" data-width="220" data-height="173" data-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/28/Signing_Of_The_Social_Security_Act.jpg/330px-Signing_Of_The_Social_Security_Act.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/28/Signing_Of_The_Social_Security_Act.jpg/440px-Signing_Of_The_Social_Security_Act.jpg 2x" data-class="mw-file-element"> </a> <figcaption> Prezydent Roosevelt podpisuje Social Security Act, 14 sierpnia 1935 </figcaption> </figure> Jego następca, demokrata <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Franklin_Delano_Roosevelt?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Franklin Delano Roosevelt">Franklin Delano Roosevelt</a>, wprowadził politykę określaną mianem <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Nowy_%C5%81ad?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Nowy Ład">Nowego Ładu Ekonomicznego</a> (New Deal). Było to odejście od liberalizmu: banki poddano kontroli rządowej, wdrożono program robót publicznych, upadające przedsiębiorstwa wzmocniono przez udzielanie pożyczek, powstały dopłaty dla rolników. Wprowadzono pierwszy w historii system ubezpieczeń emerytalnych, ustanowiono 40-godzinny tydzień pracy, zwiększono zasiłki dla bezrobotnych, zakazano zatrudniania dzieci, ustalono minimalne płace, zalegalizowano związki zawodowe – to wszystko zapoczątkowało erę demokratycznego socjalizmu. Prawdziwy przełom w gospodarce spowodował wybuch II wojny światowej i zamówienia na broń. Najwyższa stawka podatkowa wynosiła wtedy w USA 70%. <div class="mw-heading mw-heading3"> <h3 id="Potwierdzenie_izolacjonizmu">Potwierdzenie izolacjonizmu</h3> </div> W 1933 roku Roosevelt ogłosił <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Polityka_dobrego_s%C4%85siedztwa&action=edit&redlink=1&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="Polityka dobrego sąsiedztwa (strona nie istnieje)">politykę dobrego sąsiedztwa</a> wobec Ameryki Łacińskiej. W tym samym roku Stany Zjednoczone nawiązały stosunki dyplomatyczne ze Związkiem Radzieckim. Kongres nadal podtrzymywał izolacjonizm i uchwalał kolejne ustawy o <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Pa%C5%84stwo_neutralne?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Państwo neutralne">neutralności</a> (1935, 1936, 1937), w których deklarowano nieingerowanie Stanów Zjednoczonych w konflikty europejskie. <div class="mw-heading mw-heading3"> <h3 id="II_wojna_światowa">II wojna światowa</h3> </div> We wrześniu 1939 roku amerykańskie siły zbrojne dysponowały ogólną liczbą około 500 000 żołnierzy, z czego około 300 000 służyło w marynarce wojennej, zaś siły lądowe dysponowały jedynie nieco ponad 100 czołgami. Pod wrażeniem <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kampania_francuska_1940?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Kampania francuska 1940">upadku Francji</a> w czerwcu 1940 roku, Kongres uchwalił program budowy przemysłu zbrojeniowego, przeznaczając na ten cel kwotę 20 mld dolarów. Obawiając się, że po ewentualnym upadku Wielkiej Brytanii Stany Zjednoczone zostaną postawione w obliczu wojny z Niemcami, kraj rozpoczął wielki program zbrojeniowy. <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"> Główny artykuł: <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wojna_na_Pacyfiku?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wojna na Pacyfiku">Wojna na Pacyfiku</a>. </div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Plik:USS_SHAW_exploding_Pearl_Harbor_Nara_80-G-16871_2.jpg?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/USS_SHAW_exploding_Pearl_Harbor_Nara_80-G-16871_2.jpg/220px-USS_SHAW_exploding_Pearl_Harbor_Nara_80-G-16871_2.jpg" decoding="async" width="220" height="176" class="mw-file-element" data-file-width="2500" data-file-height="1999"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 220px;height: 176px;" data-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/USS_SHAW_exploding_Pearl_Harbor_Nara_80-G-16871_2.jpg/220px-USS_SHAW_exploding_Pearl_Harbor_Nara_80-G-16871_2.jpg" data-width="220" data-height="176" data-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/USS_SHAW_exploding_Pearl_Harbor_Nara_80-G-16871_2.jpg/330px-USS_SHAW_exploding_Pearl_Harbor_Nara_80-G-16871_2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/USS_SHAW_exploding_Pearl_Harbor_Nara_80-G-16871_2.jpg/440px-USS_SHAW_exploding_Pearl_Harbor_Nara_80-G-16871_2.jpg 2x" data-class="mw-file-element"> </a> <figcaption> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Atak_na_Pearl_Harbor?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Atak na Pearl Harbor">Atak na Pearl Harbor</a> </figcaption> </figure> Stany Zjednoczone zostały faktycznie formalnie włączone do II wojny światowej japońskim atakiem na <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Hawaje?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Hawaje">Hawaje</a>, w tym bazy <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/United_States_Navy?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="United States Navy">amerykańskiej marynarki wojennej</a> w <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Joint_Base_Pearl_Harbor-Hickam?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Joint Base Pearl Harbor-Hickam">Pearl Harbor</a> na wyspie <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/O%CA%BBahu?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Oʻahu">Oʻahu</a>, 7 grudnia 1941 roku. Kraj został w ten sposób wciągnięty do trwającej już <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wojna_na_Pacyfiku?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wojna na Pacyfiku">wojny na Pacyfiku</a>, odpierając ataki japońskie na posiadłości brytyjskie, holenderskie i amerykańskie, a także zapobiegając zajęciu Australii. Wkrótce też wojnę Stanom Zjednoczonym wypowiedziała hitlerowska <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/III_Rzesza?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="III Rzesza">III Rzesza</a>. W ramach skierowanej na pomoc państwom zaangażowanym w walkę z państwami Osi ustawy <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Lend-Lease_Act?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Lend-Lease Act">Lend Lease</a>, udzieliły również ogromnej bezzwrotnej pomocy materialnej w postaci uzbrojenia, wyposażenia, ciężarówek, a zwłaszcza materiałowej, w postaci paliw, amunicji, ciepłej odzieży, żywności oraz maszyn służących do produkcji wojennej. Następnie przystąpiły do ofensywy w Afryce Północnej i dokonały inwazji we Włoszech. W czerwcu 1944 roku dokonały największego <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Desant?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Desant">desantu</a> w historii. Wraz z Brytyjczykami Amerykanie otworzyli front zachodnioeuropejski, lądując przy silnym oporze w Normandii (<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Operacja_Overlord?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Operacja Overlord">operacja Overlord</a>) i uwalniając północną Francję, następnie kraje niderlandzkie i zachodnie Niemcy. W świetle fanatycznego oporu na wyspach Pacyfiku, a także, aby zapobiec olbrzymim stratom armii Stanów Zjednoczonych i ludności cywilnej podczas planowanej inwazji Japonii właściwej, 6 i 9 sierpnia 1945 roku samoloty <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Boeing_B-29_Superfortress?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Boeing B-29 Superfortress">B-29</a> XX Armii Powietrznej startujące z wyspy <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Tinian?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Tinian">Tinian</a> zrzuciły na miasta <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Hiroszima?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Hiroszima">Hiroszima</a> i <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Nagasaki?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Nagasaki">Nagasaki</a> w Japonii dwie bomby atomowe, co doprowadziło do niemal natychmiastowej bezwarunkowej kapitulacji Japonii. <div class="mw-heading mw-heading3"> <h3 id="Po_II_wojnie_światowej">Po II wojnie światowej</h3> </div> Koniec wojny Stany Zjednoczone z powodu zrujnowanej konfliktem konkurencji witały jako największa potęga polityczna i przemysłowa na świecie; kolejni prezydenci starali się tę pozycję utrzymać. Prezydenturę objął <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Harry_Truman?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Harry Truman">Harry Truman</a>, w 1950 roku zmniejszył armię do przedwojennego poziomu pół miliona żołnierzy. Ogłosił program Sprawiedliwy Ład (Fair Deal), którego celem było objęcie opieką państwową najsłabszych społecznie i ekonomicznie obywateli, jednak nie udało mu się go zrealizować. Przeciwstawiał się rosnącej agresywności <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Zwi%C4%85zek_Socjalistycznych_Republik_Radzieckich?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich">Związku Radzieckiego</a>, ogłaszając w 1947 roku tzw. <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Doktryna_Trumana?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Doktryna Trumana">doktrynę Trumana</a> – politykę powstrzymywania komunizmu. Stany Zjednoczone postanowiły udzielić w 1947 roku pomocy finansowej odbudowującej się ze zniszczeń Europie (<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Plan_Marshalla?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Plan Marshalla">plan Marshalla</a>). Jednak Związek Radziecki, a pod jego naciskiem także pozostałe kraje komunistyczne, nie przyjął tej pomocy. Zaczęła się tzw. <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Zimna_wojna?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Zimna wojna">zimna wojna</a>. W 1949 roku z inspiracji Stanów Zjednoczonych zawiązano pakty wojskowe <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/NATO?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="NATO">NATO</a> w Europie, w 1951 roku <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Pakt_Bezpiecze%C5%84stwa_Pacyfiku?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Pakt Bezpieczeństwa Pacyfiku">ANZUS</a> na Pacyfiku i w 1954 roku <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Organizacja_Paktu_Azji_Po%C5%82udniowo-Wschodniej?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Organizacja Paktu Azji Południowo-Wschodniej">SEATO</a> w Azji Południowo-Wschodniej. <div class="mw-heading mw-heading3"> <h3 id="Polityka_„powstrzymywania”_i_„maccartyzm”">Polityka „powstrzymywania” i „maccartyzm”</h3> </div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"> Osobne artykuły: <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Doktryna_powstrzymywania?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Doktryna powstrzymywania">Doktryna powstrzymywania</a> i <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Makkartyzm?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Makkartyzm">Makkartyzm</a>. </div> Z obaw przed <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Komunizm?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Komunizm">komunizmem</a> zrodziły się wypaczenia zainicjowane przez senatora <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Joseph_McCarthy?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Joseph McCarthy">J.R. McCarthy’ego</a> polegające na szykanowaniu osób o poglądach lewicowych, w tym wielu wybitnych artystów. Również w celu zneutralizowania ekspansji komunistycznej Stany Zjednoczone dwukrotnie angażowały się militarnie w konflikty wojskowe na kontynencie azjatyckim, w 1950 roku w Korei (<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wojna_korea%C5%84ska?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wojna koreańska">wojna koreańska</a>) i 1964 roku w Wietnamie (<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wojna_wietnamska?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wojna wietnamska">wojna wietnamska</a>). <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Plik:Dwight_David_Eisenhower,_photo_portrait_by_Bachrach,_1952.jpg?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/Dwight_David_Eisenhower%2C_photo_portrait_by_Bachrach%2C_1952.jpg/110px-Dwight_David_Eisenhower%2C_photo_portrait_by_Bachrach%2C_1952.jpg" decoding="async" width="110" height="137" class="mw-file-element" data-file-width="2863" data-file-height="3558"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 110px;height: 137px;" data-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/Dwight_David_Eisenhower%2C_photo_portrait_by_Bachrach%2C_1952.jpg/110px-Dwight_David_Eisenhower%2C_photo_portrait_by_Bachrach%2C_1952.jpg" data-width="110" data-height="137" data-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/Dwight_David_Eisenhower%2C_photo_portrait_by_Bachrach%2C_1952.jpg/165px-Dwight_David_Eisenhower%2C_photo_portrait_by_Bachrach%2C_1952.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/Dwight_David_Eisenhower%2C_photo_portrait_by_Bachrach%2C_1952.jpg/220px-Dwight_David_Eisenhower%2C_photo_portrait_by_Bachrach%2C_1952.jpg 2x" data-class="mw-file-element"> </a> <figcaption> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Dwight_Eisenhower?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Dwight Eisenhower">Dwight David Eisenhower</a> </figcaption> </figure> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"> Zobacz też: <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Czerwona_panika?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Czerwona panika">czerwona panika</a>. </div> <div class="mw-heading mw-heading3"> <h3 id="Lata_50.">Lata 50.</h3> </div> W 1952 roku wybory prezydenckie wygrał republikanin <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Dwight_Eisenhower?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Dwight Eisenhower">Dwight Eisenhower</a>. Prowadził on politykę odprężenia w stosunkach ze Związkiem Radzieckim (czemu sprzyjała śmierć <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/J%C3%B3zef_Stalin?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Józef Stalin">Stalina</a>). Eisenhower prowadził aktywną działalność dyplomatyczną: odwiedził między innymi Wielką Brytanię, Niemcy, Francję, a nawet zaprosił do Stanów Zjednoczonych <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Nikita_Chruszczow?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Nikita Chruszczow">Nikitę Chruszczowa</a>, z którym uzgodnili spotkanie na szczycie (zerwane z powodu incydentu z zestrzeleniem przez Sowietów <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Lockheed_U-2?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Lockheed U-2">samolotu U-2</a>). Eisenhower położył też kres maccartyzmowi. W 1954 roku z jego poparciem Sąd Najwyższy zniósł segregację rasową w szkołach. W 1957, niedługo po umieszczeniu na orbicie satelity <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Sputnik_1?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Sputnik 1">Sputnik 1</a> przez Rosjan, zostaje wystrzelony pierwszy amerykański satelita <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Explorer_1?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Explorer 1">Explorer 1</a>. <div class="mw-heading mw-heading3"> <h3 id="Lata_60.">Lata 60.</h3> </div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Plik:Aldrin_Looks_Back_at_Tranquility_Base_-_GPN-2000-001102.jpg?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/Aldrin_Looks_Back_at_Tranquility_Base_-_GPN-2000-001102.jpg/130px-Aldrin_Looks_Back_at_Tranquility_Base_-_GPN-2000-001102.jpg" decoding="async" width="130" height="130" class="mw-file-element" data-file-width="3904" data-file-height="3904"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 130px;height: 130px;" data-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/Aldrin_Looks_Back_at_Tranquility_Base_-_GPN-2000-001102.jpg/130px-Aldrin_Looks_Back_at_Tranquility_Base_-_GPN-2000-001102.jpg" data-width="130" data-height="130" data-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/Aldrin_Looks_Back_at_Tranquility_Base_-_GPN-2000-001102.jpg/195px-Aldrin_Looks_Back_at_Tranquility_Base_-_GPN-2000-001102.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/Aldrin_Looks_Back_at_Tranquility_Base_-_GPN-2000-001102.jpg/260px-Aldrin_Looks_Back_at_Tranquility_Base_-_GPN-2000-001102.jpg 2x" data-class="mw-file-element"> </a> <figcaption> Lądowanie <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Apollo_11?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Apollo 11">Apollo 11</a> na Księżycu </figcaption> </figure> Kontynuacją reform była prezydentura <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/John_F._Kennedy?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="John F. Kennedy">Johna F. Kennedy’ego</a> (1960–1963), podczas której doszło do tak zwanego <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kryzys_kuba%C5%84ski?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Kryzys kubański">kryzysu kubańskiego</a> związanego z radziecką próbą zainstalowania rakiet jądrowych na Kubie. Kennedy doprowadził do podpisania 5 sierpnia 1963 roku w Moskwie układu o zakazie doświadczeń z bronią jądrową w atmosferze, przestrzeni kosmicznej i pod wodą (jego bezpośrednim skutkiem było położenie kresu skażeniom promieniotwórczym); próbował przenieść rywalizację ze Związkiem Radzieckim na dziedzinę podboju kosmosu. <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Plik:John_F_Kennedy.jpg?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3f/John_F_Kennedy.jpg/110px-John_F_Kennedy.jpg" decoding="async" width="110" height="133" class="mw-file-element" data-file-width="2841" data-file-height="3432"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 110px;height: 133px;" data-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3f/John_F_Kennedy.jpg/110px-John_F_Kennedy.jpg" data-width="110" data-height="133" data-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3f/John_F_Kennedy.jpg/165px-John_F_Kennedy.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3f/John_F_Kennedy.jpg/220px-John_F_Kennedy.jpg 2x" data-class="mw-file-element"> </a> <figcaption> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/John_F._Kennedy?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="John F. Kennedy">John F. Kennedy</a> </figcaption> </figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Plik:Richard_Nixon_portrait.jpg?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/Richard_Nixon_portrait.jpg/110px-Richard_Nixon_portrait.jpg" decoding="async" width="110" height="138" class="mw-file-element" data-file-width="4387" data-file-height="5497"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 110px;height: 138px;" data-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/Richard_Nixon_portrait.jpg/110px-Richard_Nixon_portrait.jpg" data-width="110" data-height="138" data-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/Richard_Nixon_portrait.jpg/165px-Richard_Nixon_portrait.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/Richard_Nixon_portrait.jpg/220px-Richard_Nixon_portrait.jpg 2x" data-class="mw-file-element"> </a> <figcaption> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Richard_Nixon?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Richard Nixon">Richard Milhous Nixon</a> </figcaption> </figure> W listopadzie 1963 roku John F. Kennedy został zamordowany w <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Dallas?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Dallas">Dallas</a>, a w 1968 roku jego młodszy brat, senator <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Robert_F._Kennedy?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Robert F. Kennedy">Robert Kennedy</a>, oraz noblista <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Martin_Luther_King?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Martin Luther King">Martin Luther King</a>. W kulturze nastał okres tzw. <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ruch_hippisowski?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Ruch hippisowski">dzieci kwiatów</a>, jego symbolem stał się <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Festiwal_w_Woodstock?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Festiwal w Woodstock">Festiwal w Woodstock</a> i muzycy tacy jak <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Jimi_Hendrix?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Jimi Hendrix">Jimi Hendrix</a><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-15">[14]</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Janis_Joplin?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Janis Joplin">Janis Joplin</a> i <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Jefferson_Airplane?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Jefferson Airplane">Jefferson Airplane</a>. Wzmagała się walka o prawa Afroamerykanów. W 1969 roku prezydentem został były wiceprezydent <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Richard_Nixon?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Richard Nixon">Richard Nixon</a>, a Amerykanie wylądowali po raz pierwszy na Księżycu i, co jest równie ważne w kontekście sukcesu misji, wrócili cali i zdrowi. Od 1969 roku rozpoczęły się negocjacje z ZSRR w sprawie ograniczenia zbrojeń strategicznych <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Strategic_Arms_Limitation_Treaty?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Strategic Arms Limitation Treaty">SALT</a>. <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Plik:Jimmy_Carter.jpg?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Jimmy_Carter.jpg/110px-Jimmy_Carter.jpg" decoding="async" width="110" height="163" class="mw-file-element" data-file-width="2777" data-file-height="4109"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 110px;height: 163px;" data-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Jimmy_Carter.jpg/110px-Jimmy_Carter.jpg" data-width="110" data-height="163" data-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Jimmy_Carter.jpg/165px-Jimmy_Carter.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Jimmy_Carter.jpg/220px-Jimmy_Carter.jpg 2x" data-class="mw-file-element"> </a> <figcaption> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Jimmy_Carter?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Jimmy Carter">Jimmy Carter</a> </figcaption> </figure> <div class="mw-heading mw-heading3"> <h3 id="Lata_70.">Lata 70.</h3> </div> Zaczęły się interwencją zbrojną w <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Laos?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Laos">Laosie</a> i <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kambod%C5%BCa?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Kambodża">Kambodży</a> w 1970 roku, będącą kolejnym aktem wojny wietnamskiej, pochłaniającej życie żołnierzy amerykańskich. Z powodu malejącej popularności wojny w społeczeństwie, Stany Zjednoczone zostały zmuszone do wycofania się z Wietnamu i Indochin. W 1972 roku zakończono wojnę w Wietnamie i w 1973 roku podpisano w Paryżu układ pokojowy. Stany Zjednoczone udzieliły poparcia politycznego <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Izrael?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Izrael">Izraelowi</a> w wojnie z państwami arabskimi. Administracja Nixona ożywiła kontakty ze Związkiem Radzieckim oraz krajami <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Uk%C5%82ad_Warszawski?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Układ Warszawski">Układu Warszawskiego</a>. Poprawiono również stosunki z <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Chi%C5%84ska_Republika_Ludowa?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Chińska Republika Ludowa">komunistycznymi Chinami</a>. W 1972 roku Nixon złożył tam wizytę. Kres prezydenturze Nixona położyło jego uwikłanie w zatajanie i kłamanie pod przysięgą w aferze politycznej <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Afera_Watergate?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Afera Watergate">Watergate</a>. Po raz pierwszy w historii Stanów Zjednoczonych prezydent złożył urząd przed czasem. Kolejny przełom w polityce nastąpił za sprawą <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Jimmy_Carter?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Jimmy Carter">Jimmy Cartera</a> (1977–1981), który wprowadził do niej zasady obrony praw człowieka. Do jego osiągnięć należy podpisanie w Wiedniu układu <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Strategic_Arms_Limitation_Treaty_(II)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Strategic Arms Limitation Treaty (II)">SALT II</a>, nawiązanie stosunków dyplomatycznych z Chinami, a także podpisanie układu w sprawie Kanału Panamskiego. W 1979 roku podpisano w Waszyngtonie wynegocjowany w <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Camp_David?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Camp David">Camp David</a> układ pokojowy między Egiptem i Izraelem. Jednocześnie zaostrzeniu uległy stosunki ze Związkiem Radzieckim w związku z interwencją radziecką w <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Afganistan?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Afganistan">Afganistanie</a>. Rządy Cartera przypadły na okres światowego kryzysu energetycznego. Wdrożono program ograniczenia uzależnienia Stanów Zjednoczonych od importu ropy naftowej. <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"> Zobacz też: <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Afera_Watergate?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Afera Watergate">afera Watergate</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kryzys_naftowy?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Kryzys naftowy">kryzys naftowy</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Doktryna_Cartera?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Doktryna Cartera">doktryna Cartera</a> i <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Program_Apollo?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Program Apollo">program Apollo</a>. </div> <div class="mw-heading mw-heading3"> <h3 id="Lata_80.">Lata 80.</h3> </div> Kolejny prezydent, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ronald_Reagan?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Ronald Reagan">Ronald Reagan</a> (republikanin), dokonał szeregu zmian w polityce państwa. Zapowiedział rozszerzenie swobód <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wolny_rynek?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wolny rynek">wolnorynkowych</a> i przeprowadził radykalne reformy mające na celu ożywienie gospodarki. Obniżono podatki, zmniejszono inflację. Nastąpiła znaczna poprawa wyników gospodarczych kraju i spadek <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Bezrobocie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Bezrobocie">bezrobocia</a>. Nastąpił jednak wzrost długu publicznego, spowodowany <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wy%C5%9Bcig_zbroje%C5%84?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wyścig zbrojeń">wyścigiem zbrojeń</a>. <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Plik:Photograph_of_President_Reagan_and_Vice-President_Bush_meeting_with_General_Secretary_Gorbachev_on_Governor%27s_Island..._-_NARA_-_198596.jpg?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Photograph_of_President_Reagan_and_Vice-President_Bush_meeting_with_General_Secretary_Gorbachev_on_Governor%27s_Island..._-_NARA_-_198596.jpg/150px-Photograph_of_President_Reagan_and_Vice-President_Bush_meeting_with_General_Secretary_Gorbachev_on_Governor%27s_Island..._-_NARA_-_198596.jpg" decoding="async" width="150" height="223" class="mw-file-element" data-file-width="1980" data-file-height="2942"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 150px;height: 223px;" data-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Photograph_of_President_Reagan_and_Vice-President_Bush_meeting_with_General_Secretary_Gorbachev_on_Governor%27s_Island..._-_NARA_-_198596.jpg/150px-Photograph_of_President_Reagan_and_Vice-President_Bush_meeting_with_General_Secretary_Gorbachev_on_Governor%27s_Island..._-_NARA_-_198596.jpg" data-width="150" data-height="223" data-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Photograph_of_President_Reagan_and_Vice-President_Bush_meeting_with_General_Secretary_Gorbachev_on_Governor%27s_Island..._-_NARA_-_198596.jpg/225px-Photograph_of_President_Reagan_and_Vice-President_Bush_meeting_with_General_Secretary_Gorbachev_on_Governor%27s_Island..._-_NARA_-_198596.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Photograph_of_President_Reagan_and_Vice-President_Bush_meeting_with_General_Secretary_Gorbachev_on_Governor%27s_Island..._-_NARA_-_198596.jpg/300px-Photograph_of_President_Reagan_and_Vice-President_Bush_meeting_with_General_Secretary_Gorbachev_on_Governor%27s_Island..._-_NARA_-_198596.jpg 2x" data-class="mw-file-element"> </a> <figcaption> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/George_H.W._Bush?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="George H.W. Bush">Bush</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ronald_Reagan?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Ronald Reagan">Reagan</a> i <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Michai%C5%82_Gorbaczow?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Michaił Gorbaczow">Gorbaczow</a> w Nowym Jorku (1988) </figcaption> </figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Plik:Ronald_Reagan_1981_presidential_portrait.jpg?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Ronald_Reagan_1981_presidential_portrait.jpg/110px-Ronald_Reagan_1981_presidential_portrait.jpg" decoding="async" width="110" height="138" class="mw-file-element" data-file-width="2399" data-file-height="3000"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 110px;height: 138px;" data-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Ronald_Reagan_1981_presidential_portrait.jpg/110px-Ronald_Reagan_1981_presidential_portrait.jpg" data-width="110" data-height="138" data-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Ronald_Reagan_1981_presidential_portrait.jpg/165px-Ronald_Reagan_1981_presidential_portrait.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Ronald_Reagan_1981_presidential_portrait.jpg/220px-Ronald_Reagan_1981_presidential_portrait.jpg 2x" data-class="mw-file-element"> </a> <figcaption> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ronald_Reagan?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Ronald Reagan">Ronald Wilson Reagan</a> </figcaption> </figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Plik:George_H._W._Bush,_President_of_the_United_States,_1989_official_portrait.jpg?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/George_H._W._Bush%2C_President_of_the_United_States%2C_1989_official_portrait.jpg/110px-George_H._W._Bush%2C_President_of_the_United_States%2C_1989_official_portrait.jpg" decoding="async" width="110" height="148" class="mw-file-element" data-file-width="2226" data-file-height="3000"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 110px;height: 148px;" data-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/George_H._W._Bush%2C_President_of_the_United_States%2C_1989_official_portrait.jpg/110px-George_H._W._Bush%2C_President_of_the_United_States%2C_1989_official_portrait.jpg" data-width="110" data-height="148" data-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/George_H._W._Bush%2C_President_of_the_United_States%2C_1989_official_portrait.jpg/165px-George_H._W._Bush%2C_President_of_the_United_States%2C_1989_official_portrait.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/George_H._W._Bush%2C_President_of_the_United_States%2C_1989_official_portrait.jpg/220px-George_H._W._Bush%2C_President_of_the_United_States%2C_1989_official_portrait.jpg 2x" data-class="mw-file-element"> </a> <figcaption> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/George_H.W._Bush?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="George H.W. Bush">George Herbert Walker Bush</a> </figcaption> </figure> W polityce zagranicznej <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ronald_Reagan?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Ronald Reagan">Reagan</a> przyjął twardy kurs wobec <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Zwi%C4%85zek_Socjalistycznych_Republik_Radzieckich?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich">Związku Radzieckiego</a>. Stany Zjednoczone zaczęły bardziej angażować się na świecie, wspierając opozycję antykomunistyczną w różnych państwach. W 1983 roku Waszyngton podjął decyzję o interwencji zbrojnej po puczu militarnym na niezależnej wyspie <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Grenada?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Grenada">Grenadzie</a> w pobliżu wybrzeży Wenezueli i <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Trynidad_i_Tobago?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Trynidad i Tobago">Trynidadu i Tobago</a>. W 1986 roku, w odpowiedzi na finansowanie przez <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Libia?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Libia">Libię</a> zamachów na amerykańskie cele, prezydent nakazał przeprowadzenie nalotów na libijskie miasta. W przeciwieństwie do niektórych polityków, Reagan nie wierzył w dobrą kondycję gospodarczą Związku Radzieckiego. W jej ewentualnym kryzysie widział szansę na zakończenie <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Zimna_wojna?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Zimna wojna">zimnej wojny</a>. Podjął decyzję o wzmożeniu <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wy%C5%9Bcig_zbroje%C5%84?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wyścig zbrojeń">wyścigu zbrojeń</a>. Związek Radziecki podjął wyzwanie i zaangażował olbrzymią część swego potencjału gospodarczego w produkcję militarną. Wyzwanie to okazało się jednak ponad jego siły. Wskutek zabiegów administracji amerykańskiej <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Po%C5%82udniowa_Afryka?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Południowa Afryka">Republika Południowej Afryki</a> obniżyła ceny złota, co sprawiło, że Związek Radziecki nie mógł sprostać konkurencji, sprzedając surowiec ze swych zasobów. Podobnie stało się z benzyną po tym, jak Stany Zjednoczone zaoferowały licznym państwom arabskim umowy na handel bronią w zamian za obniżenie cen ropy naftowej. Ponadto w tym okresie Stany Zjednoczone cały czas udzielały wszechstronnej pomocy mudżahedinom w <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Afganistan?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Afganistan">Afganistanie</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Contras?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Contras">contras</a> w <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Nikaragua?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Nikaragua">Nikaragui</a>, frakcji <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Narodowy_Zwi%C4%85zek_na_rzecz_Ca%C5%82kowitego_Wyzwolenia_Angoli?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Narodowy Związek na rzecz Całkowitego Wyzwolenia Angoli">UNITA</a> w <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Angola?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Angola">Angoli</a> i wielu innym. Wobec powyższych działań gospodarka Związku Radzieckiego uległa załamaniu i państwo to zostało zmuszone do przemiany ustrojowej w kierunku <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Demokracja?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Demokracja">demokratyzacji</a>. Położyło to kres <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Zimna_wojna?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Zimna wojna">zimnej wojnie</a> i dało szansę na wyzwolenie licznych państw spod hegemonii Związku Radzieckiego. <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Plik:Bill_Clinton.jpg?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Bill_Clinton.jpg/110px-Bill_Clinton.jpg" decoding="async" width="110" height="144" class="mw-file-element" data-file-width="2299" data-file-height="3000"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 110px;height: 144px;" data-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Bill_Clinton.jpg/110px-Bill_Clinton.jpg" data-width="110" data-height="144" data-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Bill_Clinton.jpg/165px-Bill_Clinton.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Bill_Clinton.jpg/220px-Bill_Clinton.jpg 2x" data-class="mw-file-element"> </a> <figcaption> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Bill_Clinton?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Bill Clinton">William Jefferson Bill Clinton</a> </figcaption> </figure> <div class="mw-heading mw-heading3"> <h3 id="Lata_90.">Lata 90.</h3> </div> Następcą <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ronald_Reagan?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Ronald Reagan">Reagana</a> był <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/George_H.W._Bush?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="George H.W. Bush">George H.W. Bush</a> (republikanin). Za jego prezydentury Stany Zjednoczone interweniowały w <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Irak?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Irak">Iraku</a> w ramach <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/I_wojna_w_Zatoce_Perskiej?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="I wojna w Zatoce Perskiej">I wojny w Zatoce Perskiej</a> przeciwko siłom <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Saddam_Husajn?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Saddam Husajn">Saddama Husajna</a> po jego agresji na Kuwejt. George Herbert Walker Bush doprowadził do podpisania ze Związkiem Radzieckim układów rozbrojeniowych <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=START&action=edit&redlink=1&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="START (strona nie istnieje)">START</a> i utworzenia <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Strefa_wolnego_handlu?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Strefa wolnego handlu">strefy wolnego handlu</a> w Ameryce Północnej w ramach nowej organizacji – <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/P%C3%B3%C5%82nocnoameryka%C5%84ski_Uk%C5%82ad_o_Wolnym_Handlu?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Północnoamerykański Układ o Wolnym Handlu">Północnoamerykański Układ o Wolnym Handlu (NAFTA)</a>. Po 41. prezydencie w historii Stanów Zjednoczonych, „starszym Bushu”, urząd prezydencki objął kandydat <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Partia_Demokratyczna_(Stany_Zjednoczone)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Partia Demokratyczna (Stany Zjednoczone)">Partii Demokratycznej</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Bill_Clinton?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Bill Clinton">Bill Clinton</a>. Za jego rządów USA i NATO zmusiły <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Jugos%C5%82awia?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Jugosławia">Jugosławię</a> do zaprzestania <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Czystka_etniczna?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Czystka etniczna">czystek etnicznych</a> i zaniechania prowadzenia <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wojna_w_Bo%C5%9Bni_i_Hercegowinie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wojna w Bośni i Hercegowinie">wojny w Bośni</a>. W dużej mierze dzięki USA i <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Martti_Ahtisaari?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Martti Ahtisaari">Martti Ahtisaariemu</a>, negocjatorowi z <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Finlandia?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Finlandia">Finlandii</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kosowo?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Kosowo">Kosowo</a> później mogło ogłosić jednostronnie niepodległość, uzyskując poparcie 91 państw. Gospodarka Stanów Zjednoczonych w czasie obu kadencji Clintona przeżyła lata wielkiego sukcesu. Po raz pierwszy od wielu dekad, kraj osiągnął nadwyżkę budżetową, która według prognoz gospodarczych, miała się progresywnie zwiększać w następnych kadencjach. Wielką porażką jego prezydentury okazała się niemożność przeforsowania w Kongresie planu wprowadzającego obowiązek ubezpieczeń zdrowotnych dla całej ludności. Autorką i promotorem tego planu była żona prezydenta, późniejsza <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Senator?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Senator">senator</a> ze stanu <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Nowy_Jork_(stan)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Nowy Jork (stan)">Nowy Jork</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Hillary_Clinton?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Hillary Clinton">Hillary Rodham Clinton</a>. Z ramienia Partii Demokratycznej była ona silną kandydatką do nominacji na stanowisko prezydenta w wyborach 2008 r. Ostatecznie przegrała z <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Barack_Obama?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Barack Obama">Barackiem Obamą</a>. <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Plik:George-W-Bush.jpeg?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/George-W-Bush.jpeg/110px-George-W-Bush.jpeg" decoding="async" width="110" height="146" class="mw-file-element" data-file-width="2267" data-file-height="3000"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 110px;height: 146px;" data-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/George-W-Bush.jpeg/110px-George-W-Bush.jpeg" data-width="110" data-height="146" data-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/George-W-Bush.jpeg/165px-George-W-Bush.jpeg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/George-W-Bush.jpeg/220px-George-W-Bush.jpeg 2x" data-class="mw-file-element"> </a> <figcaption> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/George_W._Bush?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="George W. Bush">George Walker Bush</a> </figcaption> </figure> <div class="mw-heading mw-heading3"> <h3 id="Wojna_z_terroryzmem">Wojna z terroryzmem</h3> </div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"> Osobny artykuł: <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Zamachy_z_11_wrze%C5%9Bnia_2001_roku?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Zamachy z 11 września 2001 roku">Zamachy z 11 września 2001 roku</a>. </div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Plik:National_Park_Service_9-11_Statue_of_Liberty_and_WTC_fire.jpg?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/National_Park_Service_9-11_Statue_of_Liberty_and_WTC_fire.jpg/150px-National_Park_Service_9-11_Statue_of_Liberty_and_WTC_fire.jpg" decoding="async" width="150" height="114" class="mw-file-element" data-file-width="350" data-file-height="265"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 150px;height: 114px;" data-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/National_Park_Service_9-11_Statue_of_Liberty_and_WTC_fire.jpg/150px-National_Park_Service_9-11_Statue_of_Liberty_and_WTC_fire.jpg" data-width="150" data-height="114" data-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/National_Park_Service_9-11_Statue_of_Liberty_and_WTC_fire.jpg/225px-National_Park_Service_9-11_Statue_of_Liberty_and_WTC_fire.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/National_Park_Service_9-11_Statue_of_Liberty_and_WTC_fire.jpg/300px-National_Park_Service_9-11_Statue_of_Liberty_and_WTC_fire.jpg 2x" data-class="mw-file-element"> </a> <figcaption> 11 września 2001 </figcaption> </figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Plik:Official_portrait_of_Barack_Obama.jpg?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Official_portrait_of_Barack_Obama.jpg/110px-Official_portrait_of_Barack_Obama.jpg" decoding="async" width="110" height="150" class="mw-file-element" data-file-width="1916" data-file-height="2608"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 110px;height: 150px;" data-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Official_portrait_of_Barack_Obama.jpg/110px-Official_portrait_of_Barack_Obama.jpg" data-width="110" data-height="150" data-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Official_portrait_of_Barack_Obama.jpg/165px-Official_portrait_of_Barack_Obama.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Official_portrait_of_Barack_Obama.jpg/220px-Official_portrait_of_Barack_Obama.jpg 2x" data-class="mw-file-element"> </a> <figcaption> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Barack_Obama?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Barack Obama">Barack Hussein Obama II</a> </figcaption> </figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Plik:Joe_Biden_presidential_portrait.jpg?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/68/Joe_Biden_presidential_portrait.jpg/110px-Joe_Biden_presidential_portrait.jpg" decoding="async" width="110" height="138" class="mw-file-element" data-file-width="2400" data-file-height="3000"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 110px;height: 138px;" data-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/68/Joe_Biden_presidential_portrait.jpg/110px-Joe_Biden_presidential_portrait.jpg" data-alt="" data-width="110" data-height="138" data-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/68/Joe_Biden_presidential_portrait.jpg/165px-Joe_Biden_presidential_portrait.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/68/Joe_Biden_presidential_portrait.jpg/220px-Joe_Biden_presidential_portrait.jpg 2x" data-class="mw-file-element"> </a> <figcaption> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Joe_Biden?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Joe Biden">Joe Biden</a> </figcaption> </figure> Kolejnym, 43. prezydentem, został republikanin, „młodszy Bush”, syn <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/George_H.W._Bush?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="George H.W. Bush">George’a H.W. Busha</a> – <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/George_W._Bush?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="George W. Bush">George W. Bush</a>. W tym samym roku, w którym rozpoczął sprawowanie urzędu (2001), Stany Zjednoczone stały się celem ataku terrorystycznego. Cztery samoloty pasażerskie, uprowadzone przez 19 porywaczy-samobójców, pochodzących z <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Arabia_Saudyjska?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Arabia Saudyjska">Arabii Saudyjskiej</a> i innych krajów Bliskiego Wschodu oraz oskarżanych o udział w organizacji terrorystycznej o nazwie <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Al-Ka%E2%80%99ida?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Al-Ka’ida">Al-Ka’ida</a>, uderzyły w obie wieże <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/World_Trade_Center_(1973%E2%80%932001)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="World Trade Center (1973–2001)">World Trade Center</a> w <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Nowy_Jork?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Nowy Jork">Nowym Jorku</a> i gmach <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Pentagon?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Pentagon">Pentagonu</a> w <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Waszyngton?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Waszyngton">Waszyngtonie</a>. Kolejny samolot, który prawdopodobnie miał uderzyć w budynek Kongresu (siedzibę Senatu i Izby Reprezentantów), został <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Katastrofa_lotu_United_Airlines_93?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Katastrofa lotu United Airlines 93">przejęty przez pasażerów i rozbity</a> na terenie niezamieszkanym w <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Pensylwania?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Pensylwania">Pensylwanii</a>. W <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Zamachy_z_11_wrze%C5%9Bnia_2001_roku?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Zamachy z 11 września 2001 roku">zamachach z 11 września</a> zginęło ok. 3000 ludzi. Ataki spotkały się ze zdecydowaną reakcją prezydenta, który ogłaszając „długą wojnę z terroryzmem”, wydał polecenie zaatakowania <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Afganistan?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Afganistan">Afganistanu</a>, a następnie rozpoczął formowanie międzynarodowej koalicji w celu walki z pasztuńskimi <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Talibowie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Talibowie">Talibami</a> kojarzonymi z <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Al-Ka%E2%80%99ida?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Al-Ka’ida">Al-Ka’idą</a>. Kolejną fazą amerykańskiej <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wojna_z_terroryzmem?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wojna z terroryzmem">wojny z terroryzmem</a> stał się ponowny atak na <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Irak?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Irak">Irak</a>, wspólnie z sojusznikami. Krok ten, uzasadniany przez administrację m.in. obecnością broni nuklearnej oraz powiązaniami władz Iraku z <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Al-Ka%E2%80%99ida?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Al-Ka’ida">Al-Ka’idą</a>, wywołał kontrowersje wewnątrz kraju i na całym świecie. Nie przeszkodziło to jednak <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/George_W._Bush?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="George W. Bush">Bushowi</a> w uzyskaniu wystarczającego poparcia społeczeństwa do objęcia urzędu prezydenckiego na drugą kadencję. Pod jej koniec, Stany Zjednoczone znalazły się w <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Globalny_kryzys_finansowy?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Globalny kryzys finansowy">trudnej sytuacji gospodarczej</a>. Społeczeństwo amerykańskie zaczęło coraz silniej domagać się wycofania wojsk z Iraku i Afganistanu. W dniu 4 listopada 2008 kandydat Demokratów, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Barack_Obama?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Barack Obama">Barack Hussein Obama</a> wygrał wybory prezydenckie z kandydatem Republikanów <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/John_McCain?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="John McCain">Johnem Sidneyem McCainem</a>. 20 stycznia 2009 Barack Hussein Obama został zaprzysiężony na 44. prezydenta Stanów Zjednoczonych. </section> <div class="mw-heading mw-heading2 section-heading" onclick="mfTempOpenSection(3)"> <h2 id="Ustrój_polityczny_i_prawny">Ustrój polityczny i prawny</h2> </div> <section class="mf-section-3 collapsible-block" id="mf-section-3"> <table class="infobox noprint plainlinks" cellpadding="4" role="presentation"> <tbody> <tr> <td style="vertical-align:middle; text-align:center; width:30px;"> <noscript> <img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikibooks-logo.svg/28px-Wikibooks-logo.svg.png" decoding="async" width="28" height="28" class="mw-file-element" data-file-width="300" data-file-height="300"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 28px;height: 28px;" data-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikibooks-logo.svg/28px-Wikibooks-logo.svg.png" data-alt="" data-width="28" data-height="28" data-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikibooks-logo.svg/42px-Wikibooks-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikibooks-logo.svg/56px-Wikibooks-logo.svg.png 2x" data-class="mw-file-element"> </td> <td style="line-height:normal; vertical-align:middle; text-align:center; flex:unset;">Zobacz podręcznik w Wikibooks: <a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://pl.wikibooks.org/wiki/Materia%25C5%2582y_do_nauk_administracyjnych" class="extiw" title="b:Materiały do nauk administracyjnych">Materiały do nauk administracyjnych</a> – <a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://pl.wikibooks.org/wiki/Materia%25C5%2582y_do_nauk_administracyjnych/Ustr%25C3%25B3j_USA" class="extiw" title="b:Materiały do nauk administracyjnych/Ustrój USA">Ustrój USA</a></td> </tr> </tbody> </table> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"> Osobny artykuł: <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ustr%C3%B3j_polityczny_Stan%C3%B3w_Zjednoczonych?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Ustrój polityczny Stanów Zjednoczonych">Ustrój polityczny Stanów Zjednoczonych</a>. </div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Plik:White_House_Washington_South.JPG?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/White_House_Washington_South.JPG/220px-White_House_Washington_South.JPG" decoding="async" width="220" height="131" class="mw-file-element" data-file-width="3993" data-file-height="2382"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 220px;height: 131px;" data-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/White_House_Washington_South.JPG/220px-White_House_Washington_South.JPG" data-width="220" data-height="131" data-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/White_House_Washington_South.JPG/330px-White_House_Washington_South.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/White_House_Washington_South.JPG/440px-White_House_Washington_South.JPG 2x" data-class="mw-file-element"> </a> <figcaption> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Bia%C5%82y_Dom?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Biały Dom">Biały Dom</a> w Waszyngtonie </figcaption> </figure> <div class="mw-heading mw-heading3"> <h3 id="Podział_władzy">Podział władzy</h3> </div> Konstytucja Stanów Zjednoczonych (przyjęta 17 września 1787, weszła w życie 4 marca 1789) wprowadziła <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Podzia%C5%82_w%C5%82adz?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Podział władz">trójpodział władzy</a> oraz system „hamulców i równowagi”, polegający na wzajemnym równoważeniu się władzy: ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej. <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/W%C5%82adza_wykonawcza?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Władza wykonawcza">Władzę wykonawczą</a> sprawuje <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Prezydent_Stan%C3%B3w_Zjednoczonych?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Prezydent Stanów Zjednoczonych">prezydent</a>, który jest jednocześnie głową państwa i szefem rządu (<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Administracja?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Administracja">administracji</a>). Prezydent (i <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wiceprezydent?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wiceprezydent">wiceprezydent</a>) wybierany jest w pośrednich <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wybory?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wybory">wyborach</a> na czteroletnią kadencję, może powtórnie sprawować urząd tylko raz. Prezydenta wybierają elektorzy przysługujący każdemu stanowi w liczbie równej członkom Kongresu z danego stanu. Choć dziś we wszystkich stanach elektorzy są wybierani w głosowaniu powszechnym, to stany nie mają obowiązku organizowania wyborów. Zgodnie z art. II Konstytucji Stanów Zjednoczonych o sposobie wyboru elektorów decyduje stanowa legislatywa i jeśliby uznała to za stosowne może np. wybrać elektorów sama (taki sposób zresztą funkcjonował w wielu stanach przez wiele lat). Wszystkie mandaty elektorskie przypadające danemu stanowi zdobywa kandydat, który wygrał w tym stanie wybory; system ten powoduje, że zdarza się, że kandydat, który uzyskał mniejszość w głosowaniu powszechnym uzyskuje przewagę w kolegium elektorskim i zostaje prezydentem. Taka sytuacja miała miejsce w latach: 1824, 1876, 1888, 1960, 2000 i 2016. <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Plik:Uscapitolindaylight.jpg?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/Uscapitolindaylight.jpg/220px-Uscapitolindaylight.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" data-file-width="2592" data-file-height="1944"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 220px;height: 165px;" data-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/Uscapitolindaylight.jpg/220px-Uscapitolindaylight.jpg" data-width="220" data-height="165" data-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/Uscapitolindaylight.jpg/330px-Uscapitolindaylight.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/Uscapitolindaylight.jpg/440px-Uscapitolindaylight.jpg 2x" data-class="mw-file-element"> </a> <figcaption> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kapitol_Stan%C3%B3w_Zjednoczonych?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Kapitol Stanów Zjednoczonych">Kapitol</a> w Waszyngtonie </figcaption> </figure> Rząd jest powoływany przez prezydenta po uzyskaniu aprobaty <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Senat_Stan%C3%B3w_Zjednoczonych?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Senat Stanów Zjednoczonych">Senatu</a>. <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/W%C5%82adza_ustawodawcza?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Władza ustawodawcza">Władzę ustawodawczą</a> sprawuje <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kongres_Stan%C3%B3w_Zjednoczonych?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Kongres Stanów Zjednoczonych">Kongres</a>, składający się z dwóch izb: <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Izba_Reprezentant%C3%B3w_Stan%C3%B3w_Zjednoczonych?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Izba Reprezentantów Stanów Zjednoczonych">Izby Reprezentantów</a> (izba niższa) i Senatu (izba wyższa). Izba Reprezentantów ma kadencję 2-letnią, liczy 435 członków, jest wyłaniana w wyborach powszechnych i bezpośrednich; liczba reprezentantów poszczególnych stanów jest proporcjonalna do liczby ich mieszkańców (każdy stan musi mieć co najmniej 1 przedstawiciela). Senat jest organem bezkadencyjnym, liczy 100 członków, wszystkie stany mają równą reprezentację – po 2 senatorów (co 2 lata odnawia się 1/3 składu w wyborach częściowych); stołeczny Dystrykt Kolumbii również ma reprezentację w Kongresie, ale mniejszą. Na czele władzy sądowniczej stoi <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/S%C4%85d_Najwy%C5%BCszy_Stan%C3%B3w_Zjednoczonych?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych">Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych</a> (nie mylić z Sądami Najwyższymi poszczególnych stanów i wspólnot). <div class="mw-heading mw-heading3"> <h3 id="Partie_polityczne">Partie polityczne</h3> </div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"> Osobne artykuły: <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Partie_polityczne_w_Stanach_Zjednoczonych?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Partie polityczne w Stanach Zjednoczonych">Partie polityczne w Stanach Zjednoczonych</a> i <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Nurty_polityczne_w_Stanach_Zjednoczonych?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Nurty polityczne w Stanach Zjednoczonych">Nurty polityczne w Stanach Zjednoczonych</a>. </div> W Stanach Zjednoczonych istnieje system wielopartyjny, ale faktycznie politykę kontrolują jedynie dwie partie: Demokraci (<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Partia_Demokratyczna_(Stany_Zjednoczone)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Partia Demokratyczna (Stany Zjednoczone)">Partia Demokratyczna</a>) i Republikanie (<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Partia_Republika%C5%84ska_(Stany_Zjednoczone)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Partia Republikańska (Stany Zjednoczone)">Partia Republikańska</a>). Partia Demokratyczna jest uważana za partię centrum ze skrzydłami lewicowymi. Część jej członków opowiada się za wprowadzeniem publicznej służby zdrowia, zwiększeniem podatków, zwiększeniem wydatków na edukację, prawami dla osób homoseksualnych do zawierania małżeństw i adopcji dzieci, domaga się utrzymania obowiązującego na terenie Stanów Zjednoczonych od 1973 do 2022 roku powszechnego prawa do aborcji. Partia Republikańska jest uważana za prawicową, postuluje wolny rynek, liberalizację gospodarki, obniżkę podatków, a w kwestiach społecznych – m.in. zakaz aborcji. Opowiada się także za łatwym dostępem dla każdego obywatela do broni palnej w celu możliwości skutecznej obrony koniecznej. Amerykańska scena polityczna jest klasyfikowana inaczej niż w Europie. Politycy zbliżeni do europejskiego centrum i lewicy są nazywani liberałami, a zbliżeni do prawicy konserwatystami. Ponadto w kraju istnieje kilkanaście partii politycznych, ale ich dostęp do życia publicznego jest znikomy. Zazwyczaj jedna partia kontroluje przez dekady konkretne hrabstwo. W przypadku przejęcia władzy w legislaturze stanowej, wszystkie kluczowe stanowiska są obsadzane przez współpracowników jednej partii. <table cellspacing="0" cellpadding="0" class="multicol" style="width:100%;" role="presentation"> <tbody> <tr> <td width="" align="left" valign="top">Lista <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Partie_polityczne_w_Stanach_Zjednoczonych?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Partie polityczne w Stanach Zjednoczonych">partii politycznych w USA</a>: <ul> <li><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Partia_Niepodleg%C5%82o%C5%9Bci_Alaski?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Partia Niepodległości Alaski">Partia Niepodległości Alaski</a> (Alaskan Independence Party),</li> <li><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Connecticut_for_Lieberman?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Connecticut for Lieberman">Connecticut na rzecz Liebermana</a> (Connecticut for Lieberman),</li> <li><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Partia_Demokratyczna_(Stany_Zjednoczone)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Partia Demokratyczna (Stany Zjednoczone)">Partia Demokratyczna</a> (Democratic Party),</li> <li><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Partia_Konstytucyjna?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Partia Konstytucyjna">Partia Konstytucyjna</a> (Constitution Party),</li> <li><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Partia_Libertaria%C5%84ska_(Stany_Zjednoczone)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Partia Libertariańska (Stany Zjednoczone)">Partia Libertariańska</a> (Libertarian Party),</li> <li><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Partia_Republika%C5%84ska_(Stany_Zjednoczone)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Partia Republikańska (Stany Zjednoczone)">Partia Republikańska</a> (Republican Party),</li> <li><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Partia_Zielonych_(Stany_Zjednoczone)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Partia Zielonych (Stany Zjednoczone)">Partia Zielonych</a> (Green Party).</li> <li><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Komunistyczna_Partia_Stan%C3%B3w_Zjednoczonych?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Komunistyczna Partia Stanów Zjednoczonych">Komunistyczna Partia Stanów Zjednoczonych</a> (Communist Party USA)</li> </ul></td> <td width="" align="left" valign="top"> <table class="wikitable"> <caption> Podział mandatów w Kongresie USA </caption> <tbody> <tr> <th>Nazwa</th> <th>Liczba deputowanych</th> <th>Procent deputowanych</th> </tr> <tr> <th colspan="3">Izba Reprezentantów</th> </tr> <tr> <td>Partia Demokratyczna</td> <td align="right">222</td> <td align="right">51%</td> </tr> <tr> <td>Partia Republikańska</td> <td align="right">213</td> <td align="right">49%</td> </tr> <tr> <td>Niezależni</td> <td align="right">0</td> <td align="right">0%</td> </tr> <tr> <th colspan="3">Senat</th> </tr> <tr> <td>Partia Demokratyczna</td> <td align="right">48</td> <td align="right">48%</td> </tr> <tr> <td>Partia Republikańska</td> <td align="right">50</td> <td align="right">50%</td> </tr> <tr> <td>Niezależni</td> <td align="right">2</td> <td align="right">2%</td> </tr> </tbody> </table></td> </tr> </tbody> </table> <div class="mw-heading mw-heading3"> <h3 id="System_prawny">System prawny</h3> </div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"> Osobny artykuł: <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/System_prawny_Stan%C3%B3w_Zjednoczonych?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="System prawny Stanów Zjednoczonych">System prawny Stanów Zjednoczonych</a>. </div> System prawny Stanów Zjednoczonych dzieli się na prawo ustawowe (statutory law) i prawo <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Precedens?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Precedens">precedensowe</a> (case albo <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Common_law?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Common law">common law</a>). Pierwsze obok konstytucji federalnych i stanowych składa się z szeregu różnych aktów prawa stanowionego, w szczególności ustaw (statute). Natomiast common law jest tworzone na podstawie rozstrzygnięć uprzednio przyjętych we wcześniejszych wyrokach sądowych<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-16">[15]</a>. <div class="mw-heading mw-heading4"> <h4 id="Konstytucja_Stanów_Zjednoczonych_Ameryki">Konstytucja Stanów Zjednoczonych Ameryki</h4> </div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"> Osobny artykuł: <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Konstytucja_Stan%C3%B3w_Zjednoczonych?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Konstytucja Stanów Zjednoczonych">Konstytucja Stanów Zjednoczonych</a>. </div> Konstytucja Stanów Zjednoczonych Ameryki (ang. The Constitution of the United States) to ustawa zasadnicza tego państwa, uchwalona 17 września 1787 i później ratyfikowana przez specjalne konwencje w każdym z 13 stanów. Wchodząc w życie 4 marca 1789, Konstytucja zastąpiła <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Artyku%C5%82y_konfederacji_i_wieczystej_unii?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Artykuły konfederacji i wieczystej unii">Artykuły konfederacji i wieczystej unii</a>, które obowiązywały w latach 1781–1788. Pierwotny projekt Konstytucji przygotował <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/James_Madison?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="James Madison">James Madison</a> z <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wirginia?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wirginia">Wirginii</a>. Początkowo miała służyć jako podpora w rządzeniu 4 milionami ludzi w 13 stanach i doprowadzić do centralizacji władzy, pozostawiając jednak przy tym prawa poszczególnych stanów i dając im swobodę w sprawach wewnętrznych. Zawarty kompromis stanowił, że wszystkie stany będą reprezentowane przez jednakową liczbę swoich przedstawicieli w <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Senat_Stan%C3%B3w_Zjednoczonych?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Senat Stanów Zjednoczonych">Senacie</a>, natomiast w <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Izba_Reprezentant%C3%B3w_Stan%C3%B3w_Zjednoczonych?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Izba Reprezentantów Stanów Zjednoczonych">Izbie Reprezentantów</a> ich liczba będzie zależeć od liczby mieszkańców danego stanu. <div class="mw-heading mw-heading4"> <h4 id="Przestrzeganie_praw_i_swobód">Przestrzeganie praw i swobód</h4> </div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Plik:San_Francisco_Pride_Parade_20170625-6758.jpg?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/San_Francisco_Pride_Parade_20170625-6758.jpg/220px-San_Francisco_Pride_Parade_20170625-6758.jpg" decoding="async" width="220" height="94" class="mw-file-element" data-file-width="4945" data-file-height="2113"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 220px;height: 94px;" data-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/San_Francisco_Pride_Parade_20170625-6758.jpg/220px-San_Francisco_Pride_Parade_20170625-6758.jpg" data-width="220" data-height="94" data-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/San_Francisco_Pride_Parade_20170625-6758.jpg/330px-San_Francisco_Pride_Parade_20170625-6758.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/San_Francisco_Pride_Parade_20170625-6758.jpg/440px-San_Francisco_Pride_Parade_20170625-6758.jpg 2x" data-class="mw-file-element"> </a> <figcaption> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Parady_r%C3%B3wno%C5%9Bci_i_marsze_r%C3%B3wno%C5%9Bci?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Parady równości i marsze równości">Parada LGBT</a> w <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/San_Francisco?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="San Francisco">San Francisco</a> </figcaption> </figure> <div class="mw-heading mw-heading5"> <h5 id="Freedom_in_the_World_2005">Freedom in the World 2005</h5> </div> W raporcie „Freedom in the World 2005”, ogłoszonym przez <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Freedom_House?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Freedom House">Freedom House</a>, Stany Zjednoczone znalazły się w kategorii państw „Wolne” ze wskaźnikiem 1.0 w 7-stopniowej skali<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-17">[16]</a>. Raport „Freedom in the World” jest efektem monitorowania przez organizację Freedom House zmian w zakresie respektowania i ochrony przez władze państwowe <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Prawa_polityczne?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Prawa polityczne">praw politycznych</a> (swoboda działalności konkurencyjnych partii politycznych, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Wolne_wybory&action=edit&redlink=1&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="Wolne wybory (strona nie istnieje)">wolne wybory</a>) i <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wolno%C5%9Bci_obywatelskie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wolności obywatelskie">wolności obywatelskich</a> (religijnych, etnicznych, gospodarczych, językowych, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Prawa_kobiet?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Prawa kobiet">praw kobiet</a> i rodziny, wolności osobistych, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wolno%C5%9B%C4%87_prasy?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wolność prasy">wolności prasy</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Wolno%C5%9B%C4%87_przekona%C5%84&action=edit&redlink=1&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="Wolność przekonań (strona nie istnieje)">przekonań</a> i <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Wolno%C5%9B%C4%87_stowarzysze%C5%84&action=edit&redlink=1&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="Wolność stowarzyszeń (strona nie istnieje)">stowarzyszeń</a>; organizacja nie monitoruje praw mężczyzn i rodziny) w 192 krajach i 14 największych terytoriach zależnych i spornych. Raport ocenia państwa i terytoria w skali od „1” (najbardziej respektujący) do „7” (najmniej respektujący) i kwalifikuje do jednej z 3 kategorii: „Wolne”, „Częściowo wolne” i „Bez wolności” Raporty są opracowywane od 1972 r. <div class="mw-heading mw-heading5"> <h5 id="Wolność_prasy_i_mediów">Wolność prasy i mediów</h5> </div> <ul> <li>W raporcie „Freedom of the Press 2004” (Freedom House) Stany Zjednoczone znalazły się w kategorii państw „Wolne” na 17 miejscu na 193 ze wskaźnikiem 13 w 100-stopniowej skali. Źródło: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://web.archive.org/web/20070714164231/http://www.freedomhouse.org/template.cfm?page%3D203%26year%3D2004">„Freedom of the Press 2004” (od s. 18)</a></li> <li>W rankingu „Press Freedom Index 2018” organizacji <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Reporterzy_bez_Granic?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Reporterzy bez Granic">Reporterzy bez Granic</a>, USA są na 45. miejscu na 179<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-18">[17]</a>.</li> </ul> <div class="mw-heading mw-heading4"> <h4 id="System_karny">System karny</h4> </div> Według danych z grudnia 2008 amerykański system penitencjarny przetrzymuje 2 310 984 osób<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-19">[18]</a>, co rocznie kosztuje ok. 60 miliardów dolarów. Pieniądze te generują duże zyski przede wszystkim trzem firmom: <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=CoreCivic&action=edit&redlink=1&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="CoreCivic (strona nie istnieje)">CoreCivic</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=GEO_Group&action=edit&redlink=1&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="GEO Group (strona nie istnieje)">GEO Group</a> i <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Cornell_Companies&action=edit&redlink=1&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="Cornell Companies (strona nie istnieje)">Cornell Companies</a>. Większość z więźniów to stosunkowo młodzi mężczyźni. W Stanach Zjednoczonych w 2014 r. około 4% mężczyzn<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-20">[19]</a> – czarnych lub pochodzenia latynoskiego – przebywało w więzieniu. W miastach takich jak Waszyngton i Baltimore ponad połowa czarnych mężczyzn w wieku od 18 do 30 lat przebywa w więzieniach, na zwolnieniu warunkowym lub jest w trakcie <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Probacja?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Probacja">probacji</a>, a odpowiednio dla całych Stanów Zjednoczonych – średnio co osiemnasty dorosły mężczyzna. Statystycznie czarni trafiają do więzień pięciokrotnie częściej niż biali i trzykrotnie częściej niż Latynosi<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-21">[20]</a>. <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"> Osobny artykuł: <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kara_%C5%9Bmierci_w_Stanach_Zjednoczonych?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Kara śmierci w Stanach Zjednoczonych">Kara śmierci w Stanach Zjednoczonych</a>. </div> W 37 <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stan_(podzia%C5%82_administracyjny)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Stan (podział administracyjny)">stanach</a> za najcięższe przestępstwa orzekana i wykonywana jest <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kara_%C5%9Bmierci?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Kara śmierci">kara śmierci</a>. W Stanach Zjednoczonych średnio na 100 000 mieszkańców jest 509 więźniów, a biorąc również pod uwagę więzienia lokalne, liczba ta rośnie do 750. Ciągła tendencja wzrostowa liczby więźniów jest zupełnie przeciwna statystykom przestępczości, które pokazują w latach 1988–2008 ponad 25% spadek. <table cellpadding="1"> <tbody> <tr valign="top"> <td> <figure typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Plik:Map_of_US_lethal_injection_usage.svg?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9d/Map_of_US_lethal_injection_usage.svg/150px-Map_of_US_lethal_injection_usage.svg.png" decoding="async" width="150" height="94" class="mw-file-element" data-file-width="945" data-file-height="593"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 150px;height: 94px;" data-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9d/Map_of_US_lethal_injection_usage.svg/150px-Map_of_US_lethal_injection_usage.svg.png" data-width="150" data-height="94" data-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9d/Map_of_US_lethal_injection_usage.svg/225px-Map_of_US_lethal_injection_usage.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9d/Map_of_US_lethal_injection_usage.svg/300px-Map_of_US_lethal_injection_usage.svg.png 2x" data-class="mw-file-element"> </a> <figcaption> Mapa Stanów Zjednoczonych z uwzględnieniem stanów, w których kara śmierci wykonywana jest poprzez podanie zastrzyku trucizny. </figcaption> </figure></td> <td> <figure typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Plik:Map_of_US_gas_chamber_usage.svg?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Map_of_US_gas_chamber_usage.svg/150px-Map_of_US_gas_chamber_usage.svg.png" decoding="async" width="150" height="93" class="mw-file-element" data-file-width="959" data-file-height="593"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 150px;height: 93px;" data-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Map_of_US_gas_chamber_usage.svg/150px-Map_of_US_gas_chamber_usage.svg.png" data-width="150" data-height="93" data-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Map_of_US_gas_chamber_usage.svg/225px-Map_of_US_gas_chamber_usage.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Map_of_US_gas_chamber_usage.svg/300px-Map_of_US_gas_chamber_usage.svg.png 2x" data-class="mw-file-element"> </a> <figcaption> Mapa Stanów Zjednoczonych z uwzględnieniem stanów, w których kara śmierci wykonywana jest w komorze gazowej. </figcaption> </figure></td> <td> <figure typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Plik:Map_of_US_electric_chair_usage.svg?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Map_of_US_electric_chair_usage.svg/150px-Map_of_US_electric_chair_usage.svg.png" decoding="async" width="150" height="93" class="mw-file-element" data-file-width="959" data-file-height="593"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 150px;height: 93px;" data-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Map_of_US_electric_chair_usage.svg/150px-Map_of_US_electric_chair_usage.svg.png" data-width="150" data-height="93" data-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Map_of_US_electric_chair_usage.svg/225px-Map_of_US_electric_chair_usage.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Map_of_US_electric_chair_usage.svg/300px-Map_of_US_electric_chair_usage.svg.png 2x" data-class="mw-file-element"> </a> <figcaption> Mapa Stanów Zjednoczonych z uwzględnieniem stanów, w których kara śmierci wykonywana jest na krześle elektrycznym. </figcaption> </figure></td> <td> <figure typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Plik:Map_of_US_firing_squad_usage.svg?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/Map_of_US_firing_squad_usage.svg/150px-Map_of_US_firing_squad_usage.svg.png" decoding="async" width="150" height="93" class="mw-file-element" data-file-width="959" data-file-height="593"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 150px;height: 93px;" data-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/Map_of_US_firing_squad_usage.svg/150px-Map_of_US_firing_squad_usage.svg.png" data-width="150" data-height="93" data-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/Map_of_US_firing_squad_usage.svg/225px-Map_of_US_firing_squad_usage.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/Map_of_US_firing_squad_usage.svg/300px-Map_of_US_firing_squad_usage.svg.png 2x" data-class="mw-file-element"> </a> <figcaption> Mapa Stanów Zjednoczonych z uwzględnieniem stanów, w których kara śmierci wykonywana jest przez rozstrzelanie. </figcaption> </figure></td> </tr> </tbody> </table> Legenda: <ul> <li>█ brązowy – stan stosuje tylko tę metodę,</li> <li>█ pomarańczowy – podstawowa metoda wykonywania kary, obok innych,</li> <li>█ żółty – drugorzędna metoda wykonywania kary,</li> <li>█ zielony – stany dawniej ją wykonujące, lecz obecnie już nie,</li> <li>█ niebieski – dany sposób nie był nigdy praktykowany,</li> <li>█ czerwony – stan rozważał wprowadzenie tej metody.</li> </ul> <div class="mw-heading mw-heading3"> <h3 id="Podział_terytorialny">Podział terytorialny</h3> </div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Plik:Stany_Zjednoczone-mapa_administracyjna.png?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Stany_Zjednoczone-mapa_administracyjna.png/260px-Stany_Zjednoczone-mapa_administracyjna.png" decoding="async" width="260" height="187" class="mw-file-element" data-file-width="1348" data-file-height="968"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 260px;height: 187px;" data-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Stany_Zjednoczone-mapa_administracyjna.png/260px-Stany_Zjednoczone-mapa_administracyjna.png" data-width="260" data-height="187" data-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Stany_Zjednoczone-mapa_administracyjna.png/390px-Stany_Zjednoczone-mapa_administracyjna.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Stany_Zjednoczone-mapa_administracyjna.png/520px-Stany_Zjednoczone-mapa_administracyjna.png 2x" data-class="mw-file-element"> </a> <figcaption> Mapa administracyjna kraju </figcaption> </figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Plik:US_states_by_date_of_statehood2.gif?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/US_states_by_date_of_statehood2.gif/260px-US_states_by_date_of_statehood2.gif" decoding="async" width="260" height="211" class="mw-file-element" data-file-width="800" data-file-height="650"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 260px;height: 211px;" data-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/US_states_by_date_of_statehood2.gif/260px-US_states_by_date_of_statehood2.gif" data-width="260" data-height="211" data-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/US_states_by_date_of_statehood2.gif/390px-US_states_by_date_of_statehood2.gif 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/US_states_by_date_of_statehood2.gif/520px-US_states_by_date_of_statehood2.gif 2x" data-class="mw-file-element"> </a> <figcaption> Animacja przyłączania kolejnych terytoriów do Stanów Zjednoczonych </figcaption> </figure> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"> Osobny artykuł: <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Podzia%C5%82_administracyjny_Stan%C3%B3w_Zjednoczonych?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Podział administracyjny Stanów Zjednoczonych">Podział administracyjny Stanów Zjednoczonych</a>. </div> 50 <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stan_(podzia%C5%82_administracyjny)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Stan (podział administracyjny)">stanów</a> (poniżej) + 1 okręg (<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Waszyngton?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Waszyngton">Okręg stołeczny – dystrykt Kolumbii (District of Columbia)</a>). Wszystkie stany USA (z wyjątkiem Alaski i Luizjany) dzielą się na hrabstwa (w Luizjanie używana jest nazwa „parafii” w odniesieniu do hrabstw) – jest ich 3048. Uwaga: niektóre jurysdykcje nazywają siebie „wspólnotami” (Commonwealth), a nie stanami (State). Podstawy ustrojowe i podziału terytorialnego Stanów Zjednoczonych określa <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Konstytucja_Stan%C3%B3w_Zjednoczonych?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Konstytucja Stanów Zjednoczonych">Konstytucja Stanów Zjednoczonych</a> z roku 1787 (ratyfikowana w 1789), w latach 1795–1992 uzupełniona o 27 poprawek. Wskutek przemian politycznych, jakie dokonywały się na obszarze dzisiejszego USA od XVIII wieku do XX wieku, poszczególne stany różnią się datą wstąpienia do unii. W połowie XVIII wieku istniało tylko trzynaście kolonii amerykańskich, które utworzyły podwaliny dzisiejszego państwa związkowego. Były to: <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Connecticut?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Connecticut">Connecticut</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Delaware?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Delaware">Delaware</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Georgia?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Georgia">Georgia</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Karolina_Po%C5%82udniowa?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Karolina Południowa">Karolina Południowa</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Karolina_P%C3%B3%C5%82nocna?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Karolina Północna">Karolina Północna</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Maryland?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Maryland">Maryland</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Massachusetts?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Massachusetts">Massachusetts</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/New_Hampshire?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="New Hampshire">New Hampshire</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/New_Jersey?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="New Jersey">New Jersey</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Nowy_Jork_(stan)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Nowy Jork (stan)">Nowy Jork</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Pensylwania?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Pensylwania">Pensylwania</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Rhode_Island?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Rhode Island">Rhode Island</a> i <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wirginia?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wirginia">Wirginia</a>. Liczyły one w sumie około półtora miliona mieszkańców. <div class="mw-heading mw-heading4"> <h4 id="Stany_federalne">Stany federalne</h4> </div> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alabama?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Alabama">Alabama</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alaska?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Alaska">Alaska</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Arizona?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Arizona">Arizona</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Arkansas?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Arkansas">Arkansas</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Connecticut?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Connecticut">Connecticut</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Dakota_Po%C5%82udniowa?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Dakota Południowa">Dakota Południowa</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Dakota_P%C3%B3%C5%82nocna?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Dakota Północna">Dakota Północna</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Delaware?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Delaware">Delaware</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Floryda?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Floryda">Floryda</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Georgia?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Georgia">Georgia</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Hawaje?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Hawaje">Hawaje</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Idaho?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Idaho">Idaho</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Illinois?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Illinois">Illinois</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Indiana?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Indiana">Indiana</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Iowa?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Iowa">Iowa</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kalifornia?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Kalifornia">Kalifornia</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kansas?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Kansas">Kansas</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Karolina_Po%C5%82udniowa?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Karolina Południowa">Karolina Południowa</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Karolina_P%C3%B3%C5%82nocna?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Karolina Północna">Karolina Północna</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kentucky?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Kentucky">Kentucky</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kolorado_(stan)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Kolorado (stan)">Kolorado</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Luizjana?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Luizjana">Luizjana</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Maine?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Maine">Maine</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Maryland?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Maryland">Maryland</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Massachusetts?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Massachusetts">Massachusetts</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Michigan?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Michigan">Michigan</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Minnesota?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Minnesota">Minnesota</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Missisipi_(stan)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Missisipi (stan)">Missisipi</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Missouri_(stan)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Missouri (stan)">Missouri</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Montana?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Montana">Montana</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Nebraska?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Nebraska">Nebraska</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Nevada?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Nevada">Nevada</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/New_Hampshire?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="New Hampshire">New Hampshire</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/New_Jersey?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="New Jersey">New Jersey</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Nowy_Jork_(stan)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Nowy Jork (stan)">Nowy Jork</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Nowy_Meksyk?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Nowy Meksyk">Nowy Meksyk</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ohio?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Ohio">Ohio</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Oklahoma?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Oklahoma">Oklahoma</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Oregon?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Oregon">Oregon</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Pensylwania?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Pensylwania">Pensylwania</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Rhode_Island?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Rhode Island">Rhode Island</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Teksas?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Teksas">Teksas</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Tennessee?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Tennessee">Tennessee</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Utah?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Utah">Utah</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Vermont?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Vermont">Vermont</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Waszyngton_(stan)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Waszyngton (stan)">Waszyngton</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wirginia?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wirginia">Wirginia</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wirginia_Zachodnia?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wirginia Zachodnia">Wirginia Zachodnia</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wisconsin?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wisconsin">Wisconsin</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wyoming?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wyoming">Wyoming</a>. <div class="mw-heading mw-heading4"> <h4 id="Terytoria_zależne">Terytoria zależne</h4> </div> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Samoa_Ameryka%C5%84skie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Samoa Amerykańskie">Samoa Amerykańskie (American Samoa)</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Baker_(terytorium)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Baker (terytorium)">Baker (Baker Island)</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Guam?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Guam">Guam</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Howland?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Howland">Howland (Howland Island)</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Jarvis?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Jarvis">Jarvis (Jarvis Island)</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Johnston_(terytorium)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Johnston (terytorium)">Johnston (Johnston Atoll)</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kingman_(rafa)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Kingman (rafa)">Kingman (Kingman Reef)</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Midway?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Midway">Midway (Midway Islands)</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Navassa?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Navassa">Navassa (Navassa Island)</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Mariany_P%C3%B3%C5%82nocne?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Mariany Północne">Mariany Północne (Northern Mariana Islands)</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Palmyra_(terytorium)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Palmyra (terytorium)">Palmyra (Palmyra Atoll)</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Portoryko?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Portoryko">Portoryko (Puerto Rico)</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wyspy_Dziewicze_Stan%C3%B3w_Zjednoczonych?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wyspy Dziewicze Stanów Zjednoczonych">Wyspy Dziewicze Stanów Zjednoczonych (U.S. Virgin Islands)</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wake?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wake">Wake (Wake Island)</a>. </section> <div class="mw-heading mw-heading2 section-heading" onclick="mfTempOpenSection(4)"> <h2 id="Siły_zbrojne">Siły zbrojne</h2> </div> <section class="mf-section-4 collapsible-block" id="mf-section-4"> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Plik:M1-A1_Abrams_1.jpg?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/M1-A1_Abrams_1.jpg/220px-M1-A1_Abrams_1.jpg" decoding="async" width="220" height="143" class="mw-file-element" data-file-width="3008" data-file-height="1960"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 220px;height: 143px;" data-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/M1-A1_Abrams_1.jpg/220px-M1-A1_Abrams_1.jpg" data-width="220" data-height="143" data-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/M1-A1_Abrams_1.jpg/330px-M1-A1_Abrams_1.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/M1-A1_Abrams_1.jpg/440px-M1-A1_Abrams_1.jpg 2x" data-class="mw-file-element"> </a> <figcaption> Amerykański <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Czo%C5%82g_podstawowy?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Czołg podstawowy">czołg podstawowy</a> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/M1_Abrams?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="M1 Abrams">M1 Abrams</a> </figcaption> </figure> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"> Osobny artykuł: <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/United_States_Armed_Forces?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="United States Armed Forces">United States Armed Forces</a>. </div> Siły zbrojne Stanów Zjednoczonych są jedną z najsilniejszych, najnowocześniejszych i najdroższych armii świata<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-22">[21]</a><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-23">[22]</a>, przy czym Stany Zjednoczone wydają na armię ponad 4% swojego PKB poprzez budżet, podczas gdy na przykład Niemcy 1,5%. Według rankingu <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Global_Firepower&action=edit&redlink=1&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="Global Firepower (strona nie istnieje)">Global Firepower</a> (2014) amerykańskie siły zbrojne stanowią 1. siłę militarną na świecie z rocznym budżetem na cele obronne w wysokości 612,5 mld dolarów (USD)<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-24">[23]</a>. Wojska USA są rozlokowane w wielu miejscach na świecie. Według obowiązującej do 2010 roku doktryny, Stany Zjednoczone miały być w stanie prowadzić dwie konwencjonalne wojny jednocześnie w różnych miejscach świata<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-25">[24]</a>. W 2010 roku sekretarz obrony <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Robert_Gates?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Robert Gates">Robert Gates</a> zapowiedział prace nad jej zmianą i położeniem większego nacisku na wojnę z terroryzmem i bezpieczeństwem cybernetycznym<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-26">[25]</a>. Aktualna doktryna armii USA jest w przygotowaniu<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-27">[26]</a>. Amerykańskie siły zbrojne składają się z Wojsk Lądowych (<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/United_States_Army?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="United States Army">United States Army</a> około 500 tys. żołnierzy), Sił Powietrznych (<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/United_States_Air_Force?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="United States Air Force">United States Air Force</a> około 370 tys. żołnierzy), Marynarki Wojennej (<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/United_States_Navy?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="United States Navy">United States Navy</a>, około 370 tys. żołnierzy) i Korpusu <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Piechota_morska?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Piechota morska">Piechoty Morskiej</a> (<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/United_States_Marine_Corps?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="United States Marine Corps">United States Marine Corps</a> około 172 tys. żołnierzy). Straż Wybrzeża (<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/United_States_Coast_Guard?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="United States Coast Guard">United States Coast Guard</a> około 39 tys. strażników) jest jednostką o celach cywilnych i ma ograniczone uprawnienia. Jest jednak zaliczana do sił zbrojnych Stanów Zjednoczonych. Stany Zjednoczone wydzieliły też Siły Kosmiczne (<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/United_States_Space_Force?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="United States Space Force">United States Space Force</a> 88 żołnierzy). </section> <div class="mw-heading mw-heading2 section-heading" onclick="mfTempOpenSection(5)"> <h2 id="Demografia">Demografia</h2> </div> <section class="mf-section-5 collapsible-block" id="mf-section-5"> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Plik:US_Census_Population_Graph_from_1790.svg?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/US_Census_Population_Graph_from_1790.svg/220px-US_Census_Population_Graph_from_1790.svg.png" decoding="async" width="220" height="154" class="mw-file-element" data-file-width="1070" data-file-height="750"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 220px;height: 154px;" data-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/US_Census_Population_Graph_from_1790.svg/220px-US_Census_Population_Graph_from_1790.svg.png" data-width="220" data-height="154" data-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/US_Census_Population_Graph_from_1790.svg/330px-US_Census_Population_Graph_from_1790.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/US_Census_Population_Graph_from_1790.svg/440px-US_Census_Population_Graph_from_1790.svg.png 2x" data-class="mw-file-element"> </a> <figcaption> Wzrost liczby ludności w latach 1790–2010 </figcaption> </figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Plik:Census-2000-Data-Top-US-Ancestries-by-County-1396x955.png?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Census-2000-Data-Top-US-Ancestries-by-County-1396x955.png/220px-Census-2000-Data-Top-US-Ancestries-by-County-1396x955.png" decoding="async" width="220" height="151" class="mw-file-element" data-file-width="1396" data-file-height="955"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 220px;height: 151px;" data-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Census-2000-Data-Top-US-Ancestries-by-County-1396x955.png/220px-Census-2000-Data-Top-US-Ancestries-by-County-1396x955.png" data-width="220" data-height="151" data-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Census-2000-Data-Top-US-Ancestries-by-County-1396x955.png/330px-Census-2000-Data-Top-US-Ancestries-by-County-1396x955.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Census-2000-Data-Top-US-Ancestries-by-County-1396x955.png/440px-Census-2000-Data-Top-US-Ancestries-by-County-1396x955.png 2x" data-class="mw-file-element"> </a> <figcaption> Mapa pochodzeń etnicznych </figcaption> </figure> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"> Osobne artykuły: <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Demografia_Stan%C3%B3w_Zjednoczonych?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Demografia Stanów Zjednoczonych">Demografia Stanów Zjednoczonych</a> i <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Miasta_w_Stanach_Zjednoczonych?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Miasta w Stanach Zjednoczonych">Miasta w Stanach Zjednoczonych</a>. </div> <div class="mw-heading mw-heading3"> <h3 id="Ludność_i_największe_miasta">Ludność i największe miasta</h3> </div> Według amerykańskiego Spisu Powszechnego liczba ludności w 2020 roku osiągnęła 331,45 mln, co oznacza wzrost o 22,7 mln (7,4%) w porównaniu z poprzednim spisem z roku 2010<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-:0-28">[27]</a>. Próg 300 mln został osiągnięty w październiku 2006. Szacuje się, że średnio co 12 sekund w Stanach Zjednoczonych przybywa jedna osoba, w tym co 7 sekund rodzi się człowiek, co 12 sekund umiera, a co 32 przybywa z innych państw w wyniku migracji (stan na wrzesień 2017)<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-Population_Clock-29">[28]</a>. Ponad 77% ludności mieszka w miastach, wśród których wyróżniają się wielkie <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Aglomeracja?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Aglomeracja">aglomeracje</a> (ludność w mln): <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Nowy_Jork?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Nowy Jork">Nowy Jork</a> 19,5, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Obszar_metropolitalny_Los_Angeles?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Obszar metropolitalny Los Angeles">Los Angeles–San Diego</a> 12,8, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Obszar_metropolitalny_Chicago?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Obszar metropolitalny Chicago">Chicago</a> 9,3, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Metroplex_Dallas%E2%80%93Fort_Worth?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Metroplex Dallas–Fort Worth">Dallas–Fort Worth</a> 8,1, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Houston?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Houston">Houston</a> 7,5, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Obszar_metropolitalny_Atlanty?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Obszar metropolitalny Atlanty">Atlanta</a> 6,3, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Waszyngton?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Waszyngton">Waszyngton</a>–<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Baltimore?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Baltimore">Baltimore</a> 6,3, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Filadelfia?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Filadelfia">Filadelfia</a> 6,2, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Obszar_metropolitalny_Miami?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Obszar metropolitalny Miami">Miami</a> 6,2, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Obszar_metropolitalny_Phoenix?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Obszar metropolitalny Phoenix">Phoenix</a> 5,1. Odsetek ludności USA zamieszkującej obszary metropolitalne wzrósł z 56% w 1950 r. do 87% w 2015 r.<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-30">[29]</a> Średnia gęstość zaludnienia wynosi 30,2 os./km². Dla porównania w grudniu 1938 w Stanach Zjednoczonych istniały 982 miasta o liczbie ludności większej niż 10 tys. mieszkańców, z czego 13 miast było ponad pięćsettysięcznych, a 80 miast liczyło 100–500 tys. mieszkańców. <div class="mw-heading mw-heading3"> <h3 id="Rasa_i_grupy_etniczne">Rasa i grupy etniczne</h3> </div> Grupy rasowe w 2020 / 2010: ludność biała 61,6% / 72,4% (w tym Latynosi stanowiący 18,7% / 16,3% całego społeczeństwa), <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Afroamerykanie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Afroamerykanie">ludność czarna</a> 12,4% / 12,6%, Azjaci 6,0% / 4,8%, Indianie i rdzenni mieszkańcy Alaski (<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Aleuci?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Aleuci">Aleuci</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Inuici?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Inuici">Inuit</a> i <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Inuici?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Inuici">Yupik</a>) 1,1% / 0,9%, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Hawajczycy?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Hawajczycy">Hawajczycy</a> i wyspiarze Pacyfiku 0,2% / 0,2%, dwu- lub więcej rasowi 10,2% / brak danych, inni 8,4% / 9,1%<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-31">[30]</a>. Najliczniejsze pochodzenia etniczne w 2010: niemieckie, angielskie, irlandzkie, „amerykańskie” (wiele pochodzeń, zazwyczaj z domieszką brytyjską) oraz afroamerykańskie. Według danych z 2021, w USA przebywa ponad 2 miliony migrantów z <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Afryka_Subsaharyjska?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Afryka Subsaharyjska">Afryki Subsaharyjskiej</a>, a aglomeracja Waszyngtonu jest domem dla największej populacji z <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Etiopia?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Etiopia">Etiopii</a> poza Afryką<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-32">[31]</a>. <div class="mw-heading mw-heading3"> <h3 id="Religia">Religia</h3> </div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Plik:Importance_of_Religion_in_the_United_States_of_America.svg?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/Importance_of_Religion_in_the_United_States_of_America.svg/220px-Importance_of_Religion_in_the_United_States_of_America.svg.png" decoding="async" width="220" height="136" class="mw-file-element" data-file-width="959" data-file-height="593"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 220px;height: 136px;" data-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/Importance_of_Religion_in_the_United_States_of_America.svg/220px-Importance_of_Religion_in_the_United_States_of_America.svg.png" data-width="220" data-height="136" data-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/Importance_of_Religion_in_the_United_States_of_America.svg/330px-Importance_of_Religion_in_the_United_States_of_America.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/Importance_of_Religion_in_the_United_States_of_America.svg/440px-Importance_of_Religion_in_the_United_States_of_America.svg.png 2x" data-class="mw-file-element"> </a> <figcaption> Procent respondentów twierdzących że religia jest „bardzo ważna” w ich życiu (2014, Pew Research)<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-Pew2-33">[32]</a>. </figcaption> </figure> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/1._poprawka_do_Konstytucji_Stan%C3%B3w_Zjednoczonych?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="1. poprawka do Konstytucji Stanów Zjednoczonych">1. poprawka do Konstytucji Stanów Zjednoczonych</a> gwarantuje wolność sumienia i zakazuje <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kongres_Stan%C3%B3w_Zjednoczonych?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Kongres Stanów Zjednoczonych">kongresowi</a> ustanowienie jakiegokolwiek wyznania jako <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Religia_pa%C5%84stwowa?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Religia państwowa">religii państwowej</a>. Wyznania: <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Protestantyzm?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Protestantyzm">protestantyzm</a> 46,5% (w tym <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ewangelikalizm?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Ewangelikalizm">ewangelikalni</a> 25,4%, głównego nurtu 14,7%, historyczne afroamerykańskie wspólnoty protestanckie 6,5%), <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%82aci%C5%84ski?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Kościół łaciński">rzymski katolicyzm</a> 20,8%, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Mormonizm?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Mormonizm">mormonizm</a> 1,6%, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Judaizm?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Judaizm">judaizm</a> 1,9%, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Islam?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Islam">islam</a> 0,9%, inne 5,5%, ateizm/brak wyznania 22,8% (2014)<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-pew2014-34">[33]</a>. Stany Zjednoczone są krajem o największej liczbie <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Chrze%C5%9Bcija%C5%84stwo?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Chrześcijaństwo">chrześcijan</a> na świecie. Ponadto jest to kraj o największej liczbie <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Protestantyzm?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Protestantyzm">protestantów</a> na świecie. Charakterystyczna dla Ameryki jest dominacja socjalnie konserwatywnego, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ewangelikalizm?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Ewangelikalizm">ewangelikalnego protestantyzmu</a> na południu oraz <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ateizm?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Ateizm">ateistów</a> w <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Nowa_Anglia?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Nowa Anglia">Nowej Anglii</a>. <div class="mw-heading mw-heading3"> <h3 id="Piśmienność">Piśmienność</h3> </div> Piśmienność: 99% populacji w wieku powyżej 15 lat jest piśmienna<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-35">[34]</a><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-36">[35]</a>. </section> <div class="mw-heading mw-heading2 section-heading" onclick="mfTempOpenSection(6)"> <h2 id="Gospodarka">Gospodarka</h2> </div> <section class="mf-section-6 collapsible-block" id="mf-section-6"> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Plik:1_Manhattan,_New_York_City.jpg?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/1_Manhattan%2C_New_York_City.jpg/220px-1_Manhattan%2C_New_York_City.jpg" decoding="async" width="220" height="124" class="mw-file-element" data-file-width="4320" data-file-height="2432"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 220px;height: 124px;" data-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/1_Manhattan%2C_New_York_City.jpg/220px-1_Manhattan%2C_New_York_City.jpg" data-width="220" data-height="124" data-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/1_Manhattan%2C_New_York_City.jpg/330px-1_Manhattan%2C_New_York_City.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/1_Manhattan%2C_New_York_City.jpg/440px-1_Manhattan%2C_New_York_City.jpg 2x" data-class="mw-file-element"> </a> <figcaption> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Nowy_Jork?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Nowy Jork">Nowy Jork</a> </figcaption> </figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Plik:Los_Angeles_Skyline_telephoto_(2).jpg?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Los_Angeles_Skyline_telephoto_%282%29.jpg/220px-Los_Angeles_Skyline_telephoto_%282%29.jpg" decoding="async" width="220" height="175" class="mw-file-element" data-file-width="2762" data-file-height="2202"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 220px;height: 175px;" data-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Los_Angeles_Skyline_telephoto_%282%29.jpg/220px-Los_Angeles_Skyline_telephoto_%282%29.jpg" data-width="220" data-height="175" data-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Los_Angeles_Skyline_telephoto_%282%29.jpg/330px-Los_Angeles_Skyline_telephoto_%282%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Los_Angeles_Skyline_telephoto_%282%29.jpg/440px-Los_Angeles_Skyline_telephoto_%282%29.jpg 2x" data-class="mw-file-element"> </a> <figcaption> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Los_Angeles?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Los Angeles">Los Angeles</a> </figcaption> </figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Plik:2004_-_United_States_-_Manhattan_-_New_York_City_-_New_York_-_New_York_Stock_Exchange_copy_4887745328.jpg?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/2004_-_United_States_-_Manhattan_-_New_York_City_-_New_York_-_New_York_Stock_Exchange_copy_4887745328.jpg/220px-2004_-_United_States_-_Manhattan_-_New_York_City_-_New_York_-_New_York_Stock_Exchange_copy_4887745328.jpg" decoding="async" width="220" height="280" class="mw-file-element" data-file-width="1190" data-file-height="1512"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 220px;height: 280px;" data-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/2004_-_United_States_-_Manhattan_-_New_York_City_-_New_York_-_New_York_Stock_Exchange_copy_4887745328.jpg/220px-2004_-_United_States_-_Manhattan_-_New_York_City_-_New_York_-_New_York_Stock_Exchange_copy_4887745328.jpg" data-width="220" data-height="280" data-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/2004_-_United_States_-_Manhattan_-_New_York_City_-_New_York_-_New_York_Stock_Exchange_copy_4887745328.jpg/330px-2004_-_United_States_-_Manhattan_-_New_York_City_-_New_York_-_New_York_Stock_Exchange_copy_4887745328.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/2004_-_United_States_-_Manhattan_-_New_York_City_-_New_York_-_New_York_Stock_Exchange_copy_4887745328.jpg/440px-2004_-_United_States_-_Manhattan_-_New_York_City_-_New_York_-_New_York_Stock_Exchange_copy_4887745328.jpg 2x" data-class="mw-file-element"> </a> <figcaption> Giełda w Nowym Jorku </figcaption> </figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Plik:Homeless_in_LA.jpg?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/Homeless_in_LA.jpg/220px-Homeless_in_LA.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" data-file-width="600" data-file-height="450"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 220px;height: 165px;" data-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/Homeless_in_LA.jpg/220px-Homeless_in_LA.jpg" data-width="220" data-height="165" data-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/Homeless_in_LA.jpg/330px-Homeless_in_LA.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/Homeless_in_LA.jpg/440px-Homeless_in_LA.jpg 2x" data-class="mw-file-element"> </a> <figcaption> Bezdomni w Los Angeles. </figcaption> </figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Plik:2006-09-05_2600x1460_stlouis_old_north_stl.jpg?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/2006-09-05_2600x1460_stlouis_old_north_stl.jpg/220px-2006-09-05_2600x1460_stlouis_old_north_stl.jpg" decoding="async" width="220" height="124" class="mw-file-element" data-file-width="2600" data-file-height="1460"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 220px;height: 124px;" data-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/2006-09-05_2600x1460_stlouis_old_north_stl.jpg/220px-2006-09-05_2600x1460_stlouis_old_north_stl.jpg" data-width="220" data-height="124" data-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/2006-09-05_2600x1460_stlouis_old_north_stl.jpg/330px-2006-09-05_2600x1460_stlouis_old_north_stl.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/2006-09-05_2600x1460_stlouis_old_north_stl.jpg/440px-2006-09-05_2600x1460_stlouis_old_north_stl.jpg 2x" data-class="mw-file-element"> </a> <figcaption> Biedne, zaniedbane dzielnice skądinąd bogatego <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Saint_Louis?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Saint Louis">Saint Louis</a> – to przykładowy dotknięty bezrobociem i przestępczością obszar miejski w Stanach Zjednoczonych </figcaption> </figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Plik:Great_Street_Corner_in_West_Harlem_(4594391172).jpg?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/88/Great_Street_Corner_in_West_Harlem_%284594391172%29.jpg/220px-Great_Street_Corner_in_West_Harlem_%284594391172%29.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" data-file-width="3648" data-file-height="2736"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 220px;height: 165px;" data-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/88/Great_Street_Corner_in_West_Harlem_%284594391172%29.jpg/220px-Great_Street_Corner_in_West_Harlem_%284594391172%29.jpg" data-width="220" data-height="165" data-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/88/Great_Street_Corner_in_West_Harlem_%284594391172%29.jpg/330px-Great_Street_Corner_in_West_Harlem_%284594391172%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/88/Great_Street_Corner_in_West_Harlem_%284594391172%29.jpg/440px-Great_Street_Corner_in_West_Harlem_%284594391172%29.jpg 2x" data-class="mw-file-element"> </a> <figcaption> Nowojorskie blokowisko </figcaption> </figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Plik:Wal-Mart_in_Madison_Heights.jpg?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ae/Wal-Mart_in_Madison_Heights.jpg/220px-Wal-Mart_in_Madison_Heights.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" data-file-width="2272" data-file-height="1704"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 220px;height: 165px;" data-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ae/Wal-Mart_in_Madison_Heights.jpg/220px-Wal-Mart_in_Madison_Heights.jpg" data-width="220" data-height="165" data-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ae/Wal-Mart_in_Madison_Heights.jpg/330px-Wal-Mart_in_Madison_Heights.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ae/Wal-Mart_in_Madison_Heights.jpg/440px-Wal-Mart_in_Madison_Heights.jpg 2x" data-class="mw-file-element"> </a> <figcaption> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Walmart?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Walmart">Walmart</a> to największa amerykańska sieć hipermarketów, wypierająca tradycyjnych drobnych sklepikarzy, rzemieślników i kupców z tanim towarem sprowadzanym głównie z Chin </figcaption> </figure> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"> Osobny artykuł: <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Gospodarka_Stan%C3%B3w_Zjednoczonych?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Gospodarka Stanów Zjednoczonych">Gospodarka Stanów Zjednoczonych</a>. </div> <div class="mw-heading mw-heading3"> <h3 id="Charakterystyka_gospodarki">Charakterystyka gospodarki</h3> </div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"> Osobne artykuły: <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Dolar_ameryka%C5%84ski?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Dolar amerykański">Dolar amerykański</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/D%C5%82ug_publiczny_Stan%C3%B3w_Zjednoczonych?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Dług publiczny Stanów Zjednoczonych">Dług publiczny Stanów Zjednoczonych</a> i <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Nier%C3%B3wno%C5%9Bci_dochodowe_w_Stanach_Zjednoczonych?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Nierówności dochodowe w Stanach Zjednoczonych">Nierówności dochodowe w Stanach Zjednoczonych</a>. </div> Stany Zjednoczone są największą gospodarką świata pod względem <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Produkt_krajowy_brutto?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Produkt krajowy brutto">PKB</a><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-37">[36]</a>. PKB Stanów Zjednoczonych wynosi około 14 bilionów dolarów (14,12 bln USD w 2009 według danych Banku Światowego). Pod względem PKB per capita zajmują ósmą pozycję (46 tys. USD), a po zmierzeniu parytetem siły nabywczej czwartą. Pod względem <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wska%C5%BAnik_rozwoju_spo%C5%82ecznego?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wskaźnik rozwoju społecznego">wskaźnika rozwoju społecznego</a> zajmują 12. pozycję na 177 państw, a pod względem <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wska%C5%BAnik_ub%C3%B3stwa_spo%C5%82ecznego?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wskaźnik ubóstwa społecznego">wskaźnika ubóstwa społecznego</a>, który uwzględnia 18 najlepiej rozwiniętych krajów świata, 16. miejsce (przed Irlandią i Włochami). Również między stanami występują bardzo duże różnice: PKB per capita w stanie <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Missisipi_(stan)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Missisipi (stan)">Missisipi</a> w 2014 roku wyniósł ponad 31,5 tys. dolarów, a w stanie <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Delaware?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Delaware">Delaware</a> ponad 60,5 tys. dolarów<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-38">[37]</a>. <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wsp%C3%B3%C5%82czynnik_Giniego?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Współczynnik Giniego">Wskaźnik Giniego</a><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-39">[38]</a>, czyli poziom rozpiętości w dochodach, wynosi 46,9 (w 2001 wynosił on 40, a w latach siedemdziesiątych w niektórych stanach nawet 37) i jest to wynik porównywalny do Chin i Turcji, niższy niż w krajach Ameryki Południowej, Hongkongu i Afryce (ponad 50, czasem 60), ale wyższy niż w Polsce, Szwajcarii, Kanadzie (34–32), a znacznie wyższy niż w Niemczech, Francji i Skandynawii (23–28). Średni dochód gospodarstwa domowego Azjatów wynosi 59 tys., gospodarstwa domowego przedstawicieli białej rasy 50 tys., latynoskiego gospodarstwa domowego 33 tys., a gospodarstwa domowego przedstawicieli czarnej rasy 30 tys. 17% gospodarstw domowych w 2005 uzyskiwało dochody powyżej 100 tys., a 20% mniej niż 19 tys., uznawanych za granicę ubóstwa<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-40">[39]</a>. Import w 2006 wynosił 1 bilion 869 miliardów dolarów (1. miejsce na świecie przed mniej ludnymi Niemcami z importem 916 miliardów 400 milionów), a eksport wynosił 1 bilion 24 miliardy (2. miejsce za Niemcami z eksportem wynoszącym 1 bilion 133 miliardów dolarów). W maju 2011 roku 44 miliony mieszkańców Stanów Zjednoczonych otrzymywało rządową pomoc społeczną w postaci kuponów na żywność (ang. food stamps)<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-41">[40]</a>. Z wysoką pozycją gospodarczą wiąże się znaczący udział w światowej emisji <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Gazy_cieplarniane?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Gazy cieplarniane">gazów cieplarnianych</a>. W 2018 Stany Zjednoczone emitowały około 5,3 Gt dwutlenku węgla pochodzenia kopalnego, odpowiadając za 13,9% jego światowej emisji i zajmując drugie miejsce po Chinach<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-42">[41]</a>. <div class="mw-heading mw-heading4"> <h4 id="Dane_z_2016">Dane z 2016</h4> </div> <ul> <li><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Produkt_krajowy_brutto?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Produkt krajowy brutto">Produkt krajowy brutto</a>: <ul> <li>18,56 bln USD</li> <li>PKB na 1 mieszkańca: 44 000 USD</li> <li>Średni dochód rodziny: 48 201 USD rocznie<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-43">[42]</a></li> <li>Realny wzrost PKB: 3,2%</li> <li>W strukturze PKB: udział rolnictwa wynosi 0,9%, przemysłu 20,4%, usług 78,6%.</li> </ul></li> <li>Budżet: <ul> <li>dochody: 2,409 bln USD.</li> <li>wydatki: 2,660 bln USD.</li> </ul></li> <li>Dług publiczny: (nominalnie 2011) – 14 bln USD<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-44">[43]</a></li> <li>Dług publiczny: 64,7% PKB.</li> <li>Dług zagraniczny: 69,19 bln USD.</li> <li>Rezerwy w złocie i walutach: 10,04 bln USD.</li> <li>Struktura zatrudnienia (2004): usługi 76,3%, przemysł i transport 22,9%, rolnictwo, leśnictwo i rybołówstwo 0,7%.</li> <li>Handel zagraniczny: <ul> <li>Eksport: 1,024 bln USD. Eksportuje się głównie dobra inwestycyjne, samochody, środki zaopatrzenia przemysłu, materiały surowe, dobra konsumpcyjne, produkty rolne do Kanady (23,4%), Meksyku (13,3%), Japonii (6,1%), Chin (4,6%), Wielkiej Brytanii (4,3%).</li> <li>Import: 1,869 bln USD. Importuje się ropę i produkty petrochemiczne, maszyny, samochody, dobra konsumpcyjne, materiały surowe, żywność i napoje, z: Kanady 16,9%, Chin 15%, Meksyku 10%, Japonii (8,2%), Niemiec (5%).</li> </ul></li> <li>Inflacja: 2,5%.</li> <li>Bezrobocie: <ul> <li>2006 – 4,8%</li> <li>marzec 2009 – 8,5%<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-45">[44]</a></li> <li>czerwiec 2016 – 4,9%<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-46">[45]</a> w tym: wśród czarnych obywateli USA – 9,1%, Latynosów – 6,6%, Białych – 4,7% i wśród Azjatów – 3,7%<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-47">[46]</a>.</li> <li>luty 2019 – bezrobocie na poziomie 4%<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-48">[47]</a>.</li> </ul></li> <li>Ludność poniżej <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ustawowa_granica_ub%C3%B3stwa?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Ustawowa granica ubóstwa">granicy ubóstwa</a>: 12% (2004), tzn. 36,5 mln osób (2006). Poniżej progu ubóstwa żyje 8,2% białych i 24,3% Afroamerykanów (2006)<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-49">[48]</a></li> <li>Statystyka wymiany handlowej <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://web.archive.org/web/20130114074157/http://www.polishexchange.com/raportwaszyngtonski/">Raport Waszyngtoński</a></li> </ul> <div class="mw-heading mw-heading3"> <h3 id="Rolnictwo">Rolnictwo</h3> </div> Stany Zjednoczone są największym producentem żywności na świecie, znacznie dystansując Francję, która zajmuje drugie miejsce. Użytki rolne, skoncentrowane obecnie w rękach korporacji i niezależnych rolników, stanowią 46% powierzchni. Uprawia się: <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kukurydza_zwyczajna?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Kukurydza zwyczajna">kukurydzę</a> (coraz bardziej na produkcję <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Etanol?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Etanol">etanolu</a>), <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Pszenica?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Pszenica">pszenicę</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Soja?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Soja">soję</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/J%C4%99czmie%C5%84?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Jęczmień">jęczmień</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Truskawka?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Truskawka">truskawki</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ziemniak?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Ziemniak">ziemniaki</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Jagoda_(botanika)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Jagoda (botanika)">jagody</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Cytrus?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Cytrus">cytrusy</a>, figi, daktyle, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Sorgo?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Sorgo">sorgo</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Bawe%C5%82na_(ro%C5%9Blina)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Bawełna (roślina)">bawełnę</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Tyto%C5%84_(ro%C5%9Blina)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Tytoń (roślina)">tytoń</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ry%C5%BC?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Ryż">ryż</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Drzewo?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Drzewo">drzewa</a> owocowe i orzechowe wszelkiego rodzaju, prawie wszystkie możliwe <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Warzywa?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Warzywa">warzywa</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Brzoskwinia?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Brzoskwinia">brzoskwinie</a>, orzeszki ziemne, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kiwi_(owoc)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Kiwi (owoc)">kiwi</a>. W Stanach Zjednoczonych prowadzi się intensywną hodowlę <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Byd%C5%82o?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Bydło">bydła</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%C5%9Awinia_domowa?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Świnia domowa">trzody chlewnej</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Dr%C3%B3b?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Drób">drobiu</a>. Szeroko przetwarza się mleko na różnego rodzaju sery oraz wyroby mleczne i cukiernicze (np. czekolada <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Ghirardelli&action=edit&redlink=1&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="Ghirardelli (strona nie istnieje)">Ghirardelli</a> w San Francisco, czy też popularne w całym kraju lody). Doskonale rozwinęła się uprawa nowych, szlachetnych odmian <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Winoro%C5%9Bl?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Winorośl">winogron</a>, a co za tym idzie, wysokiej klasy win (m.in. w hrabstwach <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Hrabstwo_Sonoma?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Hrabstwo Sonoma">Sonoma</a> i <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Hrabstwo_Napa?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Hrabstwo Napa">Napa</a> w północnej Kalifornii czy stanie Nowy Jork). W wielu regionach istnieją liczne <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Browar_rzemie%C5%9Blniczy?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Browar rzemieślniczy">mikrobrowary</a> produkujące <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Piwo?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Piwo">piwa</a> w wielu stylach i odmianach. <div class="mw-heading mw-heading3"> <h3 id="Przemysł">Przemysł</h3> </div> Nowy Jork jest drugim po Londynie finansowym centrum świata, jeśli wziąć pod uwagę kwoty przepływających pieniędzy. Oprócz wysoko rozwiniętej <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Bankowo%C5%9B%C4%87_inwestycyjna?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Bankowość inwestycyjna">bankowości inwestycyjnej</a>, Stany Zjednoczone mają rozwinięty <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Przemys%C5%82_zbrojeniowy?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Przemysł zbrojeniowy">przemysł zbrojeniowy</a> (np. <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Raytheon?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Raytheon">Raytheon</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/General_Dynamics?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="General Dynamics">General Dynamics</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Northrop_Grumman?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Northrop Grumman">Northrop Grumman</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Bell_Helicopter_Textron?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Bell Helicopter Textron">Bell Helicopter Textron</a>), stoczniowy, samochodowy (wielkie koncerny, m.in.: <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/General_Motors?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="General Motors">General Motors</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ford_Motor_Company?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Ford Motor Company">Ford Motor Company</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Chrysler?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Chrysler">Chrysler</a>, które od kilku lat przeżywają kryzys, wykazują straty i utraciły pozycje liderów światowego rynku motoryzacyjnego na rzecz przedsiębiorstw japońskich), <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Przemys%C5%82_petrochemiczny?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Przemysł petrochemiczny">petrochemiczny</a> (<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/ExxonMobil?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="ExxonMobil">ExxonMobil</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/ConocoPhillips?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="ConocoPhillips">ConocoPhillips</a>), <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Przemys%C5%82_chemiczny?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Przemysł chemiczny">chemiczny</a> (<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/DuPont?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="DuPont">DuPont</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Monsanto?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Monsanto">Monsanto</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Dow_Chemical_Company?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Dow Chemical Company">Dow Chemical Company</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/PPG_Industries?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="PPG Industries">PPG Industries</a>), aluminiowy (<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Alcoa?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Alcoa">Alcoa</a>), komputerowy (<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Microsoft?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Microsoft">Microsoft</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Hewlett-Packard?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Hewlett-Packard">HP</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Apple_(przedsi%C4%99biorstwo)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Apple (przedsiębiorstwo)">Apple Inc.</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Advanced_Micro_Devices?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Advanced Micro Devices">AMD</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Intel?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Intel">Intel</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Nvidia?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Nvidia">Nvidia</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Dell?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Dell">Dell</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Oracle_Corporation?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Oracle Corporation">Oracle</a>), elektroniczny (<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/IBM?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="IBM">IBM</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Texas_Instruments?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Texas Instruments">Texas Instruments</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Motorola?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Motorola">Motorola</a>), energetyczno-lotniczo-silnikowy (<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/General_Electric?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="General Electric">General Electric</a>, które raczej jest olbrzymim konglomeratem, w tym świadczącym usługi finansowe), lotniczy i kosmiczny (<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Lockheed_Martin?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Lockheed Martin">Lockheed Martin</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Boeing?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Boeing">Boeing</a>), maszynowy, metalurgiczny, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Przemys%C5%82_w%C5%82%C3%B3kienniczy?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Przemysł włókienniczy">włókienniczy</a>, farmaceutyczny (<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Merck_%26_Co.?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Merck & Co.">Merck</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Eli_Lilly_and_Company?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Eli Lilly and Company">Lilly</a>), kosmetyczny (<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Colgate-Palmolive?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Colgate-Palmolive">Colgate-Palmolive</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Johnson_%26_Johnson?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Johnson & Johnson">Johnson & Johnson</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Procter_%26_Gamble?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Procter & Gamble">Procter & Gamble</a>), <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Przemys%C5%82_spo%C5%BCywczy?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Przemysł spożywczy">spożywczy</a> (mięsny, młynarski, piwny, mleczarski, owocowo-orzechowo-warzywny, konfekcjonerski), <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Przemys%C5%82_drzewny?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Przemysł drzewny">drzewny</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Przemys%C5%82_celulozowo-papierniczy?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Przemysł celulozowo-papierniczy">celulozowo-papierniczy</a> (<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/International_Paper?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="International Paper">International Paper</a>), drogowy i budowlany (<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Caterpillar?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Caterpillar">Caterpillar</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Turner_Construction&action=edit&redlink=1&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="Turner Construction (strona nie istnieje)">Turner Construction</a>) czy maszyn rolniczych <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/John_Deere?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="John Deere">John Deere</a>. <div class="mw-heading mw-heading3"> <h3 id="Usługi">Usługi</h3> </div> Rządy stanowe są we wszystkich stanach największymi pracodawcami. Amerykański model gospodarczy jest przez wielu ekonomistów, jak <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Leszek_Balcerowicz?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Leszek Balcerowicz">Leszek Balcerowicz</a>, stawiany za wzór, ma on jednak wielu krytyków, jak noblista i były doradca ekonomiczny Billa Clintona <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Joseph_E._Stiglitz?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Joseph E. Stiglitz">Joseph Stiglitz</a><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-50">[49]</a>, który popiera europejski model socjalny i uważa, że taka polityka w kraju mniej rozwiniętym doprowadziłaby do kryzysu. W Stanach Zjednoczonych po II wojnie światowej panował <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Keynesizm?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Keynesizm">keynesizm</a> i państwowy <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Interwencjonizm?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Interwencjonizm">interwencjonizm</a>, które nadal występują, ale w ograniczonej formie. Ważnym przejawem interwencjonizmu jest istnienie <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Bank_centralny?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Bank centralny">banku centralnego</a>, zwanego <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/System_Rezerwy_Federalnej?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="System Rezerwy Federalnej">Systemem Rezerwy Federalnej</a>. W latach siedemdziesiątych prezydent z ramienia Partii Demokratycznej <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Jimmy_Carter?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Jimmy Carter">Jimmy Carter</a> powiedział: „Wszyscy jesteśmy keynesistami”. Powrót do idei liberalnych, które dominowały do czasów <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wielki_kryzys?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wielki kryzys">wielkiego kryzysu</a>, nastąpił w latach osiemdziesiątych za rządów Ronalda Reagana, którego doradcą był <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Milton_Friedman?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Milton Friedman">Milton Friedman</a>; stąd bierze się nazwa <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Neoliberalizm?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Neoliberalizm">neoliberalizm</a>; nie był to jednak pełny powrót, gdyż podatki w latach dwudziestych XX wieku stanowiły 7% PKB. Budżet Stanów Zjednoczonych i przedsiębiorstwa prywatne wydają łącznie 3% PKB na badania naukowe, co jest jednym z najwyższych na świecie poziomów: pieniądze te otrzymuje na przykład <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/NASA?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="NASA">NASA</a>, której wiele projektów wykorzystano w cywilnym przemyśle, jak <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Satelita_telekomunikacyjny?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Satelita telekomunikacyjny">satelity telekomunikacyjne</a>; państwowe instytuty naukowe stworzyły także <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Internet?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Internet">Internet</a>. Polityka Partii Republikańskiej opiera się na zmniejszaniu podatków dla najbogatszych oraz zmniejszaniu, ale nie likwidacji wydatków na sferę socjalną. <div class="mw-heading mw-heading3"> <h3 id="System_podatkowy">System podatkowy</h3> </div> Podatki stanowią około 27% PKB i jest to poziom znacznie niższy niż w krajach Europy (<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Szwecja?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Szwecja">Szwecja</a> – 52%, Francja – 44%, Polska – 43,5%, Wielka Brytania – 36%), wyższy jednak niż na przykład w <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Brazylia?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Brazylia">Brazylii</a> (19%). Podatki w Stanach Zjednoczonych dzielą się na federalne, stanowe i lokalne oraz na pośrednie i bezpośrednie. Podatki na poziomie federalnym to <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Podatek_dochodowy_od_os%C3%B3b_fizycznych?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Podatek dochodowy od osób fizycznych">podatek dochodowy od osób fizycznych</a>[<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Pomoc:Przypisy?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Pomoc:Przypisy">potrzebny przypis</a>]. Ściąganiem podatków zajmuje się federalna agencja <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Internal_Revenue_Service?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Internal Revenue Service">Internal Revenue Service (IRS)</a><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-51">[50]</a>. <table class="wikitable"> <caption> Stawki i progi podatkowe w 2018 roku (dla osób rozliczających się samodzielnie)<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-52">[51]</a><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-53">[52]</a> </caption> <tbody> <tr> <th>Próg podatkowy</th> <th>Stawka podatkowa</th> </tr> <tr> <td>do $9525</td> <td>10%</td> </tr> <tr> <td>$9525 – $38 700</td> <td>12%</td> </tr> <tr> <td>$38 700 – $82 500</td> <td>22%</td> </tr> <tr> <td>$82 500 – $157 500</td> <td>24%</td> </tr> <tr> <td>$157 500 – $200 000</td> <td>32%</td> </tr> <tr> <td>$200 000 – $500 000</td> <td>35%</td> </tr> <tr> <td>ponad $500 000</td> <td>37%</td> </tr> </tbody> </table> W Stanach Zjednoczonych istnieją liczne odliczenia od dochodu i ulgi podatkowe<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-54">[53]</a>. Osoby fizyczne mogą wybrać, czy decydują się na skorzystanie ze stałej kwoty wolnej od podatku (ang. Standard Deduction, która wynosi obecnie $12 000 dla osób rozliczających się samodzielnie), czy wybierają możliwość odliczania poszczególnych wydatków od dochodu (ang. Itemized Deductions; możliwe jest odliczenie między innymi wydatków zdrowotnych, które przekraczają 9,5% dochodu, do $10 000 podatków na poziomie stanowym i lokalnym, odsetek od kredytu hipotecznego na pierwszy dom lub darowizn na cele charytatywne)<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-55">[54]</a><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-56">[55]</a>. Niezależnie od wyboru, od dochodu można odliczyć m.in. odsetki od kredytu studenckiego lub wpłaty na konto emerytalne. Do ulg podatkowych należy m.in. ulga na dzieci (ang. Child Tax Credit<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-57">[56]</a>) lub ulga dla osób najmniej zarabiających (ang. Earned Income Tax Credit<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-58">[57]</a>). Szczególnym rodzajem ulgi podatkowej jest Premium Tax Credit<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-59">[58]</a> – została ona wprowadzona przez ustawę <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Patient_Protection_and_Affordable_Care_Act?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Patient Protection and Affordable Care Act">Patient Protection and Affordable Care Act</a> i jest formą dopłaty do ubezpieczenia zdrowotnego. Mimo że ulgą zarządza urząd skarbowy i trzeba ją zaznaczyć na zeznaniu podatkowym, jest ona przelewana na bieżąco w ciągu roku do firmy ubezpieczeniowej, w której płacimy składkę. Osoby prowadzące <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Dzia%C5%82alno%C5%9B%C4%87_gospodarcza?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Działalność gospodarcza">działalność gospodarczą</a><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-THE_CONSTITUTION_of_the_UNITED_STATES_OF_AMERICA-60">[59]</a> mogą odliczać <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Koszt_uzyskania_przychod%C3%B3w?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Koszt uzyskania przychodów">koszty uzyskania przychodów</a>, a działalność <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Charytatywno%C5%9B%C4%87?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Charytatywność">charytatywna</a> jest zwolniona z podatku. Niektórzy przedsiębiorcy mogą otrzymać ulgę podatkową za pewne działanie, np. ulgę na badanie i rozwój<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-61">[60]</a>. Ważną częścią amerykańskiego systemu podatkowego są podatki stanowe i lokalne (nakładane na poziomie hrabstwa, miasta lub dystryktu). Większość tych podatków to stanowe podatki dochodowe, konsumpcyjne i od nieruchomości. Systemy podatków dochodowych bardzo różnią się od stanu do stanu, od prostego, kilkuprocentowego podatku liniowego (np. w stanie <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kolorado_(stan)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Kolorado (stan)">Kolorado</a>) do rozbudowanego podatku progresywnego, dochodzącego do 13,3% (takiego jak w <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kalifornia?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Kalifornia">Kalifornii</a>)[<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Pomoc:Przypisy?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Pomoc:Przypisy">potrzebny przypis</a>]. Znaczącymi podatkami są również podatki konsumpcyjne, takie jak <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Podatek_od_sprzeda%C5%BCy?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Podatek od sprzedaży">podatek od sprzedaży</a>[<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Pomoc:Przypisy?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Pomoc:Przypisy">potrzebny przypis</a>] (ang. Sales Tax), którego maksymalna stawka stanowa wynosi 7,25%. Do tego dochodzi stawka hrabstwa, miasta i dystryktu – średnio całkowity podatek od sprzedaży wynosi ok. 8,5%, natomiast najwyższy jest w Atlantic City, New Jersey – 12,875%. Podatek ten, podobnie do <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Podatek_od_towar%C3%B3w_i_us%C5%82ug?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Podatek od towarów i usług">VAT-u</a>, pobierany jest podczas zakupów. Zakres opodatkowania jest jednak węższy, ponieważ podatek od sprzedaży zwykle nie obejmuje usług. Ważną kwestią jest również to, że podatek w Stanach Zjednoczonych naliczany jest dopiero przy kasie, dlatego cena produktu nie jest ceną ostateczną. Pomniejszymi podatkami konsumpcyjnymi są podatki od niektórych usług (ang. Utility Tax<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-62">[61]</a>), podatki od ubezpieczeń (ang. Insurance Premium Tax<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-63">[62]</a>), czy też lokalne akcyzy i opłaty<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-64">[63]</a>. Podatki rząd przeznacza na edukację (w kwotach przeznaczanych na jednego ucznia i studenta są w światowej czołówce, chociaż w przeciwieństwie do krajów europejskich za publiczne usługi edukacyjne trzeba częściowo płacić bezpośrednio), wojsko (procentowo więcej niż inne kraje), administrację, infrastrukturę drogową, która należy do najlepiej rozwiniętych na świecie, zamówienia publiczne u dużych koncernów na komputeryzację administracji, samochody dla różnych służb itd., a także dopłaty do ich działalności oraz do rolnictwa[<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Pomoc:Przypisy?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Pomoc:Przypisy">potrzebny przypis</a>]<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-65">[64]</a>. <div class="mw-heading mw-heading3"> <h3 id="Turystyka">Turystyka</h3> </div> W 2015 roku Stany Zjednoczone były drugim (po Francji) najchętniej odwiedzanym państwem na świecie; kraj ten odwiedziło 77,510 mln turystów (3,3% więcej niż w roku poprzednim). Pod względem przychodów z turystyki, kraj ten zajmuje pierwsze miejsce na świecie z wynikiem 204,523 mld <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Dolar_ameryka%C5%84ski?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Dolar amerykański">dolarów</a><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-66">[65]</a>. </section> <div class="mw-heading mw-heading2 section-heading" onclick="mfTempOpenSection(7)"> <h2 id="Transport">Transport</h2> </div> <section class="mf-section-7 collapsible-block" id="mf-section-7"> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"> Zobacz więcej w artykule <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Gospodarka_Stan%C3%B3w_Zjednoczonych?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Gospodarka Stanów Zjednoczonych">Gospodarka Stanów Zjednoczonych</a>, w sekcji <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Gospodarka_Stan%C3%B3w_Zjednoczonych?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#Transport" title="Gospodarka Stanów Zjednoczonych">Transport</a>. </div> Stany Zjednoczone mają rozbudowaną sieć autostrad, w znakomitej większości o statusie międzystanowym. Ich długość wynosi 77 tys. kilometrów (2. miejsce na świecie za <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Autostrady_w_Chinach?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Autostrady w Chinach">Chinami</a>). W okolicach miast drogi mają wszystkie betonowe zabezpieczenia, a w rejonach słabo zaludnionych są zazwyczaj ogrodzone. Nawierzchnia skrajna jest zazwyczaj rowkowana poprzecznie, aby akustycznie ostrzec kierowcę, że zbacza z drogi. Minimum stanowią dwa pasy w jednym kierunku, które czasem rozszerzają się nawet do dziewięciu. Ważną rolę pełni także transport lotniczy i towarowy kolejowy. Stany Zjednoczone mają największą na świecie sieć linii kolejowych – ich łączna długość wynosiła 226 612 km (dane z 2005 według <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://web.archive.org/web/20181225135647/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/us.html%2520">World Factbook</a>). Mniejsze znaczenie niż w Europie ma transport publiczny. </section> <div class="mw-heading mw-heading2 section-heading" onclick="mfTempOpenSection(8)"> <h2 id="Kultura">Kultura</h2> </div> <section class="mf-section-8 collapsible-block" id="mf-section-8"> <table class="wikitable"> <tbody> <tr> <th colspan="3">Święta państwowe</th> </tr> <tr> <th>Data</th> <th>Polska nazwa</th> <th>Oryginalna nazwa</th> </tr> <tr> <td>1 stycznia</td> <td><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Nowy_Rok?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Nowy Rok">Nowy Rok</a></td> <td>New Year’s Day</td> </tr> <tr> <td>trzeci poniedziałek stycznia</td> <td>Dzień <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Martin_Luther_King?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Martin Luther King">Martina Luthera Kinga</a></td> <td>Martin Luther King Jr. Day</td> </tr> <tr> <td>20 stycznia (co 4 lata, w latach po latach wyborczych)</td> <td>Dzień Inauguracji</td> <td>Inauguration Day</td> </tr> <tr> <td>trzeci poniedziałek lutego</td> <td>Urodziny <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/George_Washington?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="George Washington">Waszyngtona</a></td> <td><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Dzie%C5%84_Prezydent%C3%B3w?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Dzień Prezydentów">Washington’s Birthday</a></td> </tr> <tr> <td>ostatni poniedziałek maja</td> <td><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Memorial_Day?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Memorial Day">Dzień Pamięci</a></td> <td>Memorial Day</td> </tr> <tr> <td>4 lipca</td> <td><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Dzie%C5%84_Niepodleg%C5%82o%C5%9Bci_(Stany_Zjednoczone)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Dzień Niepodległości (Stany Zjednoczone)">Dzień Niepodległości</a></td> <td>Independence Day</td> </tr> <tr> <td>pierwszy poniedziałek września</td> <td>Święto Pracy</td> <td>Labor Day</td> </tr> <tr> <td>drugi poniedziałek października</td> <td><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Columbus_Day?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Columbus Day">Dzień Kolumba</a></td> <td>Columbus Day</td> </tr> <tr> <td>11 listopada</td> <td><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Dzie%C5%84_Weteran%C3%B3w?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Dzień Weteranów">Dzień Weteranów</a></td> <td>Veterans Day</td> </tr> <tr> <td>czwarty czwartek listopada</td> <td><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Dzie%C5%84_Dzi%C4%99kczynienia?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Dzień Dziękczynienia">Dzień Dziękczynienia</a></td> <td>Thanksgiving Day</td> </tr> <tr> <td>25 grudnia</td> <td><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Bo%C5%BCe_Narodzenie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Boże Narodzenie">Boże Narodzenie</a></td> <td>Christmas Day</td> </tr> </tbody> </table> <div class="mw-heading mw-heading3"> <h3 id="Literatura">Literatura</h3> </div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"> Osobny artykuł: <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Literatura_ameryka%C5%84ska?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Literatura amerykańska">Literatura amerykańska</a>. </div> Ważni pisarze amerykańscy to m.in. przedstawiciel <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Romantyzm?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Romantyzm">romantyzmu</a> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Edgar_Allan_Poe?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Edgar Allan Poe">Edgar Allan Poe</a>, realista <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Henry_James?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Henry James">Henry James</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Mark_Twain?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Mark Twain">Mark Twain</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Jack_London?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Jack London">Jack London</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Herman_Melville?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Herman Melville">Herman Melville</a> znany głównie z powieści <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Moby_Dick?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Moby Dick">Moby Dick</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Eugene_O%E2%80%99Neill?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Eugene O’Neill">Eugene O’Neill</a> (<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Laureaci_Nagrody_Nobla_w_dziedzinie_literatury?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Laureaci Nagrody Nobla w dziedzinie literatury">Nagroda Nobla</a> 1936), <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/William_Faulkner?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="William Faulkner">William Faulkner</a> (Nagroda Nobla 1949), <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Joseph_Heller?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Joseph Heller">Joseph Heller</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ernest_Hemingway?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Ernest Hemingway">Ernest Hemingway</a> (Nagroda Nobla 1954), <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/John_Steinbeck?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="John Steinbeck">John Steinbeck</a> (Nagroda Nobla 1962), tworzący w <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Jidysz?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Jidysz">jidisz</a> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Isaac_Bashevis_Singer?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Isaac Bashevis Singer">Isaac Bashevis Singer</a> (Nagroda Nobla 1978), <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Saul_Bellow?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Saul Bellow">Saul Bellow</a> (Nagroda Nobla 1976), <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Truman_Capote?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Truman Capote">Truman Capote</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Toni_Morrison?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Toni Morrison">Toni Morrison</a> (Nagroda Nobla 1993), <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/John_Updike?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="John Updike">John Updike</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Philip_Roth?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Philip Roth">Philip Roth</a>, jak również autorzy literatury sensacyjnej, m.in. <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stephen_King?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Stephen King">Stephen King</a> i <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Robert_Ludlum?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Robert Ludlum">Robert Ludlum</a> oraz literatury fantastycznej, m.in. <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/William_Gibson?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="William Gibson">William Gibson</a> (<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Neuromancer?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Neuromancer">Neuromancer</a>) i <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Philip_K._Dick?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Philip K. Dick">Philip K. Dick</a>. <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Powie%C5%9B%C4%87_graficzna?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Powieść graficzna">Powieść graficzna</a> jest także wynalazkiem literatury Stanów Zjednoczonych. <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Spider-Man?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Spider-Man">Spider-Man</a> jest jedną z najpopularniejszych serii komiksowych. <div class="mw-heading mw-heading3"> <h3 id="Muzyka">Muzyka</h3> </div> W Stanach Zjednoczonych narodziły się <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Jazz?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Jazz">jazz</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Muzyka_country?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Muzyka country">country</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Gospel?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Gospel">gospel</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Rock?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Rock">rock</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Thrash_metal?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Thrash metal">thrash metal</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Grunge?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Grunge">grunge</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Blues?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Blues">blues</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Muzyka_pop?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Muzyka pop">pop</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Disco?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Disco">disco</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Hip-hop_(muzyka)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Hip-hop (muzyka)">hip-hop</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/House?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="House">house</a> czy <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Techno?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Techno">techno</a>. Znani kompozytorzy muzyki poważnej to m.in. <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Philip_Glass?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Philip Glass">Philip Glass</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Terry_Riley?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Terry Riley">Terry Riley</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Steve_Reich?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Steve Reich">Steve Reich</a>. <div class="mw-heading mw-heading3"> <h3 id="Film">Film</h3> </div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"> Osobny artykuł: <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kinematografia_ameryka%C5%84ska?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Kinematografia amerykańska">Kinematografia amerykańska</a>. </div> Stany Zjednoczone są drugim po <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Indie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Indie">Indiach</a> największym producentem filmów na świecie<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-67">[66]</a>. Słynne jest szczególnie <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Hollywood?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Hollywood">Hollywood</a>. </section> <div class="mw-heading mw-heading2 section-heading" onclick="mfTempOpenSection(9)"> <h2 id="Język">Język</h2> </div> <section class="mf-section-9 collapsible-block" id="mf-section-9"> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"> Osobne artykuły: <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ameryka%C5%84ska_odmiana_j%C4%99zyka_angielskiego?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Amerykańska odmiana języka angielskiego">Amerykańska odmiana języka angielskiego</a> i <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/J%C4%99zyk_hiszpa%C5%84ski_w_Stanach_Zjednoczonych?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Język hiszpański w Stanach Zjednoczonych">Język hiszpański w Stanach Zjednoczonych</a>. </div> Chociaż Stany Zjednoczone nie mają oficjalnego języka na poziomie federalnym, to <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/J%C4%99zyk_angielski?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Język angielski">język angielski</a> pełni de facto rolę języka narodowego. W 2003 około 215 milionów Amerykanów, czyli 82% populacji powyżej piątego roku życia posługiwało się w domu wyłącznie angielszczyzną. Język angielski jest używany w kontaktach między Amerykanami a obcokrajowcami, a jego znajomość jest wymagana od imigrantów pragnących naturalizacji. Jednakże w użyciu jest jeszcze wiele innych języków. <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/J%C4%99zyk_hiszpa%C5%84ski?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Język hiszpański">Hiszpański</a> jest drugim z najczęściej używanych i najczęściej nauczanych języków. W <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kalifornia?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Kalifornia">Kalifornii</a> dla 30% społeczeństwa język hiszpański jest mową ojczystą. Z powyższych powodów niektórzy Amerykanie chcą chronić język angielski i żądają, aby zyskał status urzędowego. Obecnie angielszczyzna cieszy się statusem języka oficjalnego w dwudziestu pięciu stanach. Trzy stany wprowadziły dodatkowo inny język jako urzędowy obok angielskiego: <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/J%C4%99zyk_hawajski?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Język hawajski">język hawajski</a> jest urzędowym na <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Hawaje?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Hawaje">Hawajach</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/J%C4%99zyk_francuski?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Język francuski">język francuski</a> w <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Luizjana?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Luizjana">Luizjanie</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/J%C4%99zyk_hiszpa%C5%84ski?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Język hiszpański">język hiszpański</a> jest używany w <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Nowy_Meksyk?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Nowy Meksyk">Nowym Meksyku</a>, gdzie chociaż nie ma on oficjalnego statusu, to jednak wydawane są w nim wszystkie dokumenty. Inne często używane języki to: <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/J%C4%99zyk_polski?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Język polski">polski</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Standardowy_j%C4%99zyk_mandary%C5%84ski?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Standardowy język mandaryński">mandaryński</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Standardowy_j%C4%99zyk_kanto%C5%84ski?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Standardowy język kantoński">kantoński</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/J%C4%99zyk_portugalski?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Język portugalski">portugalski</a>. W językach tych dostępne są naziemne lub kablowe stacje radiowe i telewizyjne. W wielu dzielnicach dużych miast na co dzień używa się tych języków: w sklepach, prywatnych szkołach. Sporządzane są w nich również szyldy i napisy. Dlatego zdarza się, że osoba urodzona w takiej dzielnicy mówi bardzo słabo po angielsku. </section> <div class="mw-heading mw-heading2 section-heading" onclick="mfTempOpenSection(10)"> <h2 id="Religia_2">Religia</h2> </div> <section class="mf-section-10 collapsible-block" id="mf-section-10"> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Plik:Religions_of_the_US.PNG?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Religions_of_the_US.PNG/220px-Religions_of_the_US.PNG" decoding="async" width="220" height="150" class="mw-file-element" data-file-width="1513" data-file-height="1031"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 220px;height: 150px;" data-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Religions_of_the_US.PNG/220px-Religions_of_the_US.PNG" data-width="220" data-height="150" data-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Religions_of_the_US.PNG/330px-Religions_of_the_US.PNG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Religions_of_the_US.PNG/440px-Religions_of_the_US.PNG 2x" data-class="mw-file-element"> </a> <figcaption> Procentowy udział wyznań chrześcijańskich w Stanach Zjednoczonych </figcaption> </figure> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"> Osobne artykuły: <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Religia_w_Stanach_Zjednoczonych?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Religia w Stanach Zjednoczonych">Religia w Stanach Zjednoczonych</a> i <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Bezwyznaniowo%C5%9B%C4%87_w_Stanach_Zjednoczonych?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Bezwyznaniowość w Stanach Zjednoczonych">Bezwyznaniowość w Stanach Zjednoczonych</a>. </div> Stany Zjednoczone nie mają oficjalnej religii państwowej. Według U.S. Religious Landscape Survey, w 2008 78,4% Amerykanów określiła się jako <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Chrze%C5%9Bcija%C5%84stwo?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Chrześcijaństwo">chrześcijanie</a>. 51,3% Amerykanów należało do różnych Kościołów <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Protestantyzm?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Protestantyzm">protestanckich</a>. Amerykański protestantyzm jest bardzo różnorodny, w Stanach Zjednoczonych istnieją setki Kościołów, które działają lokalnie. W 2008 największymi grupami protestanckimi byli: <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Bapty%C5%9Bci_w_Stanach_Zjednoczonych?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Baptyści w Stanach Zjednoczonych">baptyści</a> (17,2%), a dalej: <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Metodyzm?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Metodyzm">metodyści</a> (6,3%), <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Luteranizm?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Luteranizm">luteranie</a> (4,6%), bezdenominacyjni (4,5%), <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Pentekostalizm?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Pentekostalizm">zielonoświątkowcy</a> (4,4%), <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Prezbiterianizm?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Prezbiterianizm">prezbiterianie</a> (2,7%), <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Restoracjonizm?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Restoracjonizm">restoracjoniści</a> (2,1%) i <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Anglikanizm?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Anglikanizm">anglikanie</a> (1,5%). Do <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_katolicki_w_Stanach_Zjednoczonych?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Kościół katolicki w Stanach Zjednoczonych">Kościoła katolickiego</a> należało 23,9% społeczeństwa i jest to tym samym największa pojedyncza organizacja religijna w Stanach Zjednoczonych. Amerykańscy katolicy są przede wszystkim potomkami Włochów, Irlandczyków, Polaków i Niemców. Do wzrostu liczby katolików, w założonym przez protestantów kraju, przyczyniła się imigracja z krajów Ameryki Południowej<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-68">[67]</a>. Inne religie to: <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Mormonizm?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Mormonizm">mormoni</a> (1,7%), <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Judaizm?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Judaizm">judaizm</a> (1,7%), <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%C5%9Awiadkowie_Jehowy_w_Stanach_Zjednoczonych?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Świadkowie Jehowy w Stanach Zjednoczonych">Świadkowie Jehowy</a> (0,7%), <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Buddyzm?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Buddyzm">buddyzm</a> (0,7%), <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Prawos%C5%82awny_w_Ameryce?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Kościół Prawosławny w Ameryce">prawosławie</a> (0,6%), <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Islam?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Islam">islam</a> (0,6%), <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Hinduizm?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Hinduizm">hinduizm</a> (0,4%)<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-69">[68]</a>. 16,1% Amerykanów nie należało do żadnej wspólnoty religijnej, spośród których najliczniejsi byli niesprecyzowani i wolnomyśliciele, rzadziej natomiast <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ateizm?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Ateizm">ateiści</a>. W Stanach Zjednoczonych powstał także <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Jezusa_Chrystusa_%C5%9Awi%C4%99tych_w_Dniach_Ostatnich?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Kościół Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich">Kościół Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich</a>, którego członkowie nazywani są mormonami od uznawanej przez nich za świętą obok <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Biblia?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Biblia">Biblii</a> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Ksi%C4%99ga_Mormona?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Księga Mormona">Księgi Mormona</a>, wierzący, iż Chrystus po zmartwychwstaniu objawił się Indianom. Jest to jeden z najbogatszych Kościołów na świecie, gdyż jego wierzący członkowie są zobowiązani płacić 10% podatku od dochodu na jego rzecz<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-70">[69]</a>, a ponadto podobnie jak wiele innych kościołów w Stanach Zjednoczonych działalność w wielu obszarach zwolniona jest od opodatkowania<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-71">[70]</a>. Kościół pieniądze przeznacza na budowę i utrzymanie kościołów, broszury, książki rozdawane za darmo, szkoły i misje na całym świecie. W stanie <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Utah?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Utah">Utah</a> stanowią oni ponad 70% ludności, a w sąsiednich stanach nawet 30%, co powoduje istnienie specyficznej kultury: wydawane tam są mormońskie książki i powieści, produkowane są mormońskie filmy itd. Inną charakterystyczną wspólnotą są <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Amisze?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Amisze">amisze</a>, żyjący bez prądu, ubierający się na czarno i jeżdżący wyłącznie konnymi powozami. Charakterystyczni są także protestanccy fundamentaliści biblijni, którzy traktują Biblię jako jedyny i nieomylny autorytet. W Stanach Zjednoczonych znajduje się również <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Biuro_G%C5%82%C3%B3wne_%C5%9Awiadk%C3%B3w_Jehowy?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Biuro Główne Świadków Jehowy">Biuro Główne</a> koordynujące działalność społeczności <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%C5%9Awiadkowie_Jehowy?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Świadkowie Jehowy">Świadków Jehowy</a> na całym świecie (<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Warwick_(Nowy_Jork)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Warwick (Nowy Jork)">Warwick</a>, stan Nowy Jork). Amerykanie są jednym z najbardziej religijnych narodów spośród krajów wysoko rozwiniętych. 87% Amerykanów deklaruje się jako osoby religijne, a 40% Amerykanów podaje, że regularnie praktykuje (więcej w regionach wiejskich niż miejskich). Najmniej osób deklarujących regularne praktyki religijne jest w stanie <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Vermont?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Vermont">Vermont</a>, gdzie przyznaje się do tego tylko 24% mieszkańców, i co charakterystyczne, ma on najwyższe podatki w całych Stanach oraz jako jedyny stan wyraźny system trójpartyjny, w którym obok dominującej Partii Demokratycznej i drugiej Partii Republikańskiej w legislaturze zasiada z dużą liczbą przedstawicieli socjaldemokratyczna <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Partia_Post%C4%99powa_Vermontu?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Partia Postępowa Vermontu">Progressive Party of Vermont</a>. Były prezydent George Bush jest protestantem (<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Metodyzm?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Metodyzm">metodystą</a>) i swoje cotygodniowe orędzia do narodu oraz niektóre inne przemówienia kończył słowami „God bless America” (niech Bóg błogosławi Amerykę). Według badań przeprowadzonych w 2012 r., po raz pierwszy w historii Stanów Zjednoczonych protestantyzm przestał być religijną preferencją większości obywateli<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-Nones_of_the_Rise-72">[71]</a><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-73">[72]</a>. </section> <div class="mw-heading mw-heading2 section-heading" onclick="mfTempOpenSection(11)"> <h2 id="Szkolnictwo">Szkolnictwo</h2> </div> <section class="mf-section-11 collapsible-block" id="mf-section-11"> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Plik:Cambridge_Harvard_Square.JPG?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Cambridge_Harvard_Square.JPG/220px-Cambridge_Harvard_Square.JPG" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" data-file-width="2048" data-file-height="1536"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 220px;height: 165px;" data-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Cambridge_Harvard_Square.JPG/220px-Cambridge_Harvard_Square.JPG" data-width="220" data-height="165" data-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Cambridge_Harvard_Square.JPG/330px-Cambridge_Harvard_Square.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Cambridge_Harvard_Square.JPG/440px-Cambridge_Harvard_Square.JPG 2x" data-class="mw-file-element"> </a> <figcaption> Harvard Square w <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Cambridge_(Massachusetts)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Cambridge (Massachusetts)">Cambridge (Massachusetts)</a> </figcaption> </figure> Stany Zjednoczone były jednym z pierwszych państw, które wprowadziło szkolnictwo publiczne. System edukacji w Stanach Zjednoczonych jest mieszaniną szkolnictwa publicznego i prywatnego. Ponad 80% amerykańskich dzieci chodzi do szkół publicznych, w których jednak poziom nauczania jest często niezadowalający, np. w większości szkół publicznych nauczyciel historii nie musi mieć dyplomu uniwersyteckiego z historii<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-74">[73]</a>. Szkolnictwo publiczne jest podporządkowane władzom stanowym. Pewien wpływ na edukację ma jednak federalny <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Departament_Edukacji_Stan%C3%B3w_Zjednoczonych&action=edit&redlink=1&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="Departament Edukacji Stanów Zjednoczonych (strona nie istnieje)">Departament Edukacji Stanów Zjednoczonych</a>. Przeważnie wymaga się od dzieci, aby uczęszczały do przedszkola, a edukację kończyły na 12. poziomie, co zwykle ma miejsce w 18. roku życia, niektóre stany pozwalają kończyć edukację w 16. roku życia. Dzieci mogą kształcić się także w domu, w szkołach prywatnych i religijnych. Po szkole średniej część absolwentów wstępuje do college’ów, na uniwersytety lub do innych szkół wyższych. Są to uczelnie prywatne lub państwowe. Ceny wahają się od około 3 do 50 tys. dolarów za rok. Na stanowym, publicznym, finansowanym z podatków i czesnego <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Uniwersytet_Kalifornijski?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Uniwersytet Kalifornijski">University of California</a> pracuje najwięcej noblistów na świecie. Z kolei prywatny <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Uniwersytet_Harvarda?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Uniwersytet Harvarda">Harvard University</a>, który jednak otrzymuje dużo pieniędzy z budżetu stanowego i federalnego, jest według amerykańskich rankingów najlepszy na świecie. Należy jednak zauważyć, że w tych rankingach bierze się pod uwagę takie czynniki, jak liczba publikacji naukowych w angielskojęzycznej prasie naukowej. Dlatego uniwersytety z krajów nieanglojęzycznych wypadają w nich gorzej. </section> <div class="mw-heading mw-heading2 section-heading" onclick="mfTempOpenSection(12)"> <h2 id="Biblioteki">Biblioteki</h2> </div> <section class="mf-section-12 collapsible-block" id="mf-section-12"> Stany Zjednoczone mają rozbudowany system bezpłatnych bibliotek publicznych. Biblioteki takie znajdują się w prawie wszystkich miastach, w większych miastach jest ich kilka. <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Biblioteka_Kongresu?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Biblioteka Kongresu">Biblioteka Kongresu Stanów Zjednoczonych</a>, pełniąca funkcję biblioteki narodowej, ma 142 mln <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wolumin_(bibliotekoznawstwo)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wolumin (bibliotekoznawstwo)">woluminów</a>, co czyni ją największą biblioteką na świecie<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-75">[74]</a>, 7% jej zbiorów jest napisana w językach słowiańskich, ma ona m.in. największy w Stanach Zjednoczonych zbiór książek po <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/J%C4%99zyk_polski?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Język polski">polsku</a><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-76">[75]</a>. </section> <div class="mw-heading mw-heading2 section-heading" onclick="mfTempOpenSection(13)"> <h2 id="Służba_zdrowia">Służba zdrowia</h2> </div> <section class="mf-section-13 collapsible-block" id="mf-section-13"> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Plik:Aerial_view_of_Texas_Medical_Center.jpg?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e2/Aerial_view_of_Texas_Medical_Center.jpg/220px-Aerial_view_of_Texas_Medical_Center.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" data-file-width="800" data-file-height="533"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 220px;height: 147px;" data-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e2/Aerial_view_of_Texas_Medical_Center.jpg/220px-Aerial_view_of_Texas_Medical_Center.jpg" data-width="220" data-height="147" data-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e2/Aerial_view_of_Texas_Medical_Center.jpg/330px-Aerial_view_of_Texas_Medical_Center.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e2/Aerial_view_of_Texas_Medical_Center.jpg/440px-Aerial_view_of_Texas_Medical_Center.jpg 2x" data-class="mw-file-element"> </a> <figcaption> Widok z lotu ptaka na <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Centrum_Medyczne_w_Teksasie?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Centrum Medyczne w Teksasie">Centrum Medyczne w Teksasie</a> </figcaption> </figure> Amerykańska służba zdrowia jest – zwłaszcza pod względem innowacyjności – w światowej czołówce. W innych dziedzinach jednak, jak ogólny dostęp do służby zdrowia, znajduje się w nie najlepszej kondycji. W rankingu <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%C5%9Awiatowa_Organizacja_Zdrowia?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Światowa Organizacja Zdrowia">Światowej Organizacji Zdrowia</a> Stany Zjednoczone znalazły się na 15. pozycji. Rocznie wydaje się tam 1,8 biliona dolarów na służbę zdrowia. Cechą, która wyróżnia system amerykański, jest dobrowolność ubezpieczeń zdrowotnych (z wyjątkiem stanu Massachusetts, gdzie od 2006 r. istnieje ustawowy przymus). Ponad 41 mln Amerykanów (w połowie tej liczby bardzo dobrze sytuowanych) nie jest ubezpieczona. Do tego dochodzi ogromna liczba nielegalnych imigrantów, którzy również nie są ubezpieczeni. Ponadto większość ubezpieczonych musi dopłacać do usług (co-payment). W 1993 prezydentowi <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Bill_Clinton?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Bill Clinton">Clintonowi</a> (i jego żonie <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Hillary_Clinton?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Hillary Clinton">Hillary Rodham Clinton</a>) nie udało się wprowadzić ustawowej kasy chorych i doprowadzić do powszechnego obowiązku płacenia składek na ubezpieczenie zdrowotne. Obecnie, w przeciwieństwie do krajów europejskich, amerykańska służba zdrowia jest mieszaniną sektora publicznego i prywatnego. W 2004 36% kosztów leczenia pokrywały prywatne ubezpieczalnie ze środków dobrowolnie ubezpieczonych w nich obywateli, 15% pacjenci z własnych środków i 44% rząd federalny oraz rządy stanowe i lokalne z podatków nałożonych na mieszkańców. </section> <div class="mw-heading mw-heading2 section-heading" onclick="mfTempOpenSection(14)"> <h2 id="Media">Media</h2> </div> <section class="mf-section-14 collapsible-block" id="mf-section-14"> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Plik:CBS_Building_Mar_2021_35.jpg?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/CBS_Building_Mar_2021_35.jpg/220px-CBS_Building_Mar_2021_35.jpg" decoding="async" width="220" height="293" class="mw-file-element" data-file-width="2448" data-file-height="3264"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 220px;height: 293px;" data-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/CBS_Building_Mar_2021_35.jpg/220px-CBS_Building_Mar_2021_35.jpg" data-width="220" data-height="293" data-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/CBS_Building_Mar_2021_35.jpg/330px-CBS_Building_Mar_2021_35.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/CBS_Building_Mar_2021_35.jpg/440px-CBS_Building_Mar_2021_35.jpg 2x" data-class="mw-file-element"> </a> <figcaption> Główna siedziba CBS w Nowym Jorku </figcaption> </figure> W Stanach Zjednoczonych nie ma kanałów ogólnonarodowych takich jak w Europie. W dużych miastach i okolicach działa kilka kanałów, które mają nazwy składające się z czterech liter, na przykład WNBC-TV, i nadają naziemne programy lokalne i programy najczęściej jednej z dużych sieci, takich jak <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/NBC?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="NBC">NBC</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Fox_Broadcasting_Company?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Fox Broadcasting Company">FOX</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/American_Broadcasting_Company?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="American Broadcasting Company">ABC</a>, czy <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/CBS?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="CBS">CBS</a>. W określonych godzinach wieczornych można zobaczyć na nich te same programy: popularne seriale, talk-shows i programy sportowe. Działają także kanały połączone z mniejszymi sieciami bez zasięgu ogólnokrajowego. Takich kanałów jest zwykle kilka lub kilkanaście na określonym obszarze. Na obszarach zamieszkanych przez Latynosów naziemnie dostępne są także kanały hiszpańskojęzyczne. Dodatkowo w telewizji kablowej i satelitarnej dostępne są również takie stacje jak <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/CNN?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="CNN">CNN</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/ESPN?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="ESPN">ESPN</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/CNBC?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="CNBC">CNBC</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/MTV?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="MTV">MTV</a>. <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Public_Broadcasting_Service?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Public Broadcasting Service">PBS</a> zajmuje się dofinansowaniem produkcji o charakterze edukacyjnym i społecznym ze środków publicznych, chociaż nie ma własnego kanału. </section> <div class="mw-heading mw-heading2 section-heading" onclick="mfTempOpenSection(15)"> <h2 id="Rankingi_międzynarodowe">Rankingi międzynarodowe</h2> </div> <section class="mf-section-15 collapsible-block" id="mf-section-15"> <ul> <li>IMD International: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://www.imd.org/wcc/news-wcy-ranking/">Światowy Rocznik Konkurencyjności 2016</a>, ranking 60 gospodarek (państw i regionów)</li> <li><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%C5%9Awiatowe_Forum_Ekonomiczne?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Światowe Forum Ekonomiczne">Światowe Forum Ekonomiczne</a>: Światowy Raport Konkurencyjności 2004–2005, ranking wzrostu konkurencyjności 104 państw</li> <li>A.T. Kearney i Foreign Policy Magazine: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://globalization.kof.ethz.ch/media/filer_public/2017/04/19/rankings_2017.pdf">Wskaźnik globalizacji 2017</a>, ranking 207 państw</li> <li><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Program_Narod%C3%B3w_Zjednoczonych_ds._Rozwoju?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Program Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju">Program Rozwoju Narodów Zjednoczonych</a> (<style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r68070853">@media(pointer:coarse),(hover:none){.mw-parser-output .rt-commentedText{display:inline-flex;position:relative;justify-content:center}.mw-parser-output .rt-commentedText:focus::before{border:8px solid transparent;border-top-width:0;border-bottom-color:#222;content:"";position:absolute;margin-top:calc(1.5em - 2px);z-index:2}.mw-parser-output .rt-commentedText:focus::after{content:attr(title);position:absolute;background-color:#222;color:#eee;border:1px solid #444;border-radius:4px;width:max-content;max-width:60vw;padding:2px 12px;z-index:1;margin-top:calc(1.5em + 5px);box-shadow:1px 2px 6px 1px rgba(0,0,0,0.15);left:-12px}}</style>UNDP): <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://report.hdr.undp.org/">Wskaźnik rozwoju społecznego 2015</a>, ranking 177 państw</li> <li><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Save_the_Children?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Save the Children">Save the Children</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://web.archive.org/web/20040507152434/http://www.savethechildren.org/mothers/report_2004/images/pdf/SOWM_2004_final.pdf">Sytuacja matek świata 2004</a>, ranking 119 państw</li> <li><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Heritage_Foundation?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Heritage Foundation">Heritage Foundation</a>/<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/The_Wall_Street_Journal?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="The Wall Street Journal">The Wall Street Journal</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://web.archive.org/web/20060823212410/http://www.heritage.org/research/features/index/">Wskaźnik wolności gospodarczej 2006</a>, ranking 155 państw</li> <li><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/The_Economist?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="The Economist">The Economist</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://www.economist.com/theworldin/international/displayStory.cfm?story_id%3D3372495%26d%3D2005">Quality of Life Index 2005</a>, ranking 111 państw</li> <li><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Transparency_International?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Transparency International">Transparency International</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://web.archive.org/web/20050829043905/http://www.transparency.org/pressreleases_archive/2004/2004.10.20.cpi.en.html">Wskaźnik percepcji korupcji 2004</a>, ranking 146 państw</li> <li><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Reporterzy_bez_Granic?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Reporterzy bez Granic">Reporterzy bez Granic</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://rsf.org/en/ranking">Wskaźnik Wolności Prasy 2018</a>, ranking 180 państw.</li> </ul> </section> <div class="mw-heading mw-heading2 section-heading" onclick="mfTempOpenSection(16)"> <h2 id="Zobacz_też">Zobacz też</h2> </div> <section class="mf-section-16 collapsible-block" id="mf-section-16"> <table class="infobox noprint plainlinks" cellpadding="4" role="presentation"> <tbody> <tr> <td style="vertical-align:middle; text-align:center; width:30px;"> <noscript> <img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Wikinews-logo.svg/28px-Wikinews-logo.svg.png" decoding="async" width="28" height="15" class="mw-file-element" data-file-width="759" data-file-height="415"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 28px;height: 15px;" data-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Wikinews-logo.svg/28px-Wikinews-logo.svg.png" data-alt="" data-width="28" data-height="15" data-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Wikinews-logo.svg/42px-Wikinews-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Wikinews-logo.svg/56px-Wikinews-logo.svg.png 2x" data-class="mw-file-element"> </td> <td style="line-height:normal; vertical-align:middle; text-align:center; flex:unset;">Zobacz portal z wiadomościami w serwisie Wikinews na temat <a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://pl.wikinews.org/wiki/Portal:USA" class="extiw" title="n:Portal:USA">USA</a></td> </tr> </tbody> </table> <ul> <li><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Abolicjonizm?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Abolicjonizm">abolicjonizm</a></li> <li><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Obszary_metropolitalne_w_Stanach_Zjednoczonych?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Obszary metropolitalne w Stanach Zjednoczonych">obszary metropolitalne w Stanach Zjednoczonych</a></li> </ul> </section> <div class="mw-heading mw-heading2 section-heading" onclick="mfTempOpenSection(17)"> <h2 id="Uwagi">Uwagi</h2> </div> <section class="mf-section-17 collapsible-block" id="mf-section-17"> <div class="do-not-make-smaller refsection refsection-uwagi ll-script ll-script-uwagi"> <div class="mw-references-wrap"> <ol class="references"> <li id="cite_note-infobox1-1"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-infobox1_1-0">↑</a> W latach 1776–1956 E pluribus unum (Z wielości jedność).</li> </ol> </div> </div> </section> <div class="mw-heading mw-heading2 section-heading" onclick="mfTempOpenSection(18)"> <h2 id="Przypisy">Przypisy</h2> </div> <section class="mf-section-18 collapsible-block" id="mf-section-18"> <div class="do-not-make-smaller refsection"> <div class="mw-references-wrap mw-references-columns"> <ol class="references"> <li id="cite_note-2"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-2">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://www.census.gov/library/stories/2021/12/happy-new-year-2022.html">U.S. Census Bureau</a> [online], census.gov<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=U.S.+Census+Bureau&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.census.gov%2Flibrary%2Fstories%2F2021%2F12%2Fhappy-new-year-2022.html" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>).</cite></li> <li id="cite_note-3"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-3">↑</a> <cite class="citation journal nourl">AnnaA. Kaganiec-Kamieńska AnnaA., AMERYKAŃSKA POLITYKA JĘZYKOWA WOBEC TERENÓW PRZYŁĄCZANYCH W WYNIKU EKSPANSJI TERYTORIALNEJ, „POLITEJA” (14), 2010<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=article&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.date=2010&rft.jtitle=POLITEJA&rft.atitle=AMERYKA%C5%83SKA+POLITYKA+J%C4%98ZYKOWA+WOBEC+TEREN%C3%93W+PRZY%C5%81%C4%84CZANYCH+W+WYNIKU+EKSPANSJI+TERYTORIALNEJ&rft.edition=14" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> Brak numerów stron w czasopiśmie</li> <li id="cite_note-IMF-4">↑ <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-IMF_4-0">a</a> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-IMF_4-1">b</a> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-IMF_4-2">c</a> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-IMF_4-3">d</a> Dane dotyczące PKB na podstawie szacunków <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Mi%C4%99dzynarodowy_Fundusz_Walutowy?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Międzynarodowy Fundusz Walutowy">Międzynarodowego Funduszu Walutowego</a> na rok 2023: <cite class="citation web">International Monetary Fund: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2018/01/weodata/weorept.aspx?pr.x%3D87%26pr.y%3D6%26sy%3D2016%26ey%3D2023%26scsm%3D1%26ssd%3D1%26sort%3Dcountry%26ds%3D.%26br%3D1%26c%3D914%26s%3DNGDPD%252CPPPGDP%252CNGDPDPC%252CPPPPC%252CLP%26grp%3D0%26a%3D">World Economic Outlook Database, April 2023</a>. [dostęp 2023-05-22]. (<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>).</cite></li> <li id="cite_note-5"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-5">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/USA-kontra-SZA;18497.html">USA kontra SZA – Poradnia językowa PWN</a> [online], sjp.pwn.pl [dostęp 2021-04-29]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=USA+kontra+SZA+%E2%80%93+Poradnia+j%C4%99zykowa+PWN&rft_id=https%3A%2F%2Fsjp.pwn.pl%2Fporadnia%2Fhaslo%2FUSA-kontra-SZA%3B18497.html" style="display:none"> .</cite></li> <li id="cite_note-6"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-6">↑</a> <cite class="citation journal">Świat w liczbach. „The Economist”, s. 12, 14, 2003. (<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>).</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=%C5%9Awiat+w+liczbach&rft.jtitle=%3Cspan++lang%3D%22en%22%3EThe+Economist%3C%2Fspan%3E&rft.date=2003&rft.pages=12%2C+14"> </li> <li id="cite_note-kkm1-7">↑ <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-kkm1_7-0">a</a> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-kkm1_7-1">b</a> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-kkm1_7-2">c</a> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-kkm1_7-3">d</a> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-kkm1_7-4">e</a> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-kkm1_7-5">f</a> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-kkm1_7-6">g</a> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-kkm1_7-7">h</a> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-kkm1_7-8">i</a> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-kkm1_7-9">j</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://www.plantmaps.com/koppen-climate-classification-map-united-states.php">Interactive United States Köppen Climate Classification Map</a>. PlantMap. [dostęp 2017-09-22]. (<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>).</cite></li> <li id="cite_note-data.org-8">↑ <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-data.org_8-0">a</a> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-data.org_8-1">b</a> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-data.org_8-2">c</a> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-data.org_8-3">d</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://en.climate-data.org/country/163/">Climate: United States of America</a>. climate-data.org. [dostęp 2017-09-22]. (<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>).</cite></li> <li id="cite_note-kkm2-9"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-kkm2_9-0">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://web.archive.org/web/20170922194638/https://catalog.data.gov/dataset/koppen-climate-classification-for-the-conterminous-united-states/resource/e8671ef5-ff1d-4416-b72a-8f6abcdd8479">Koppen Climate Classification for the Conterminous United States</a>. Data.gov. [dostęp 2017-09-22]. (<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>).</cite></li> <li id="cite_note-10"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-10">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://www.nationalgeographic.org/encyclopedia/rain-shadow/">Rain shadow</a>. National Geographic. [dostęp 2017-09-22]. (<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>).</cite></li> <li id="cite_note-11"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-11">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://web.archive.org/web/20090219210801/http://blueplanetbiomes.org/sonoran_desert_climate.htm">Sonoran Desert Climate</a>. [dostęp 2017-09-22]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://www.blueplanetbiomes.org/sonoran_desert_climate.htm">tego adresu</a> (2009-02-19)]. (<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>).</cite></li> <li id="cite_note-12"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-12">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://www.smithsonianmag.com/history/the-vikings-a-memorable-visit-to-america-98090935/">The Vikings: A Memorable Visit to America</a>. The Smithsonian Institution. [dostęp 2017-05-06]. (<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>).</cite></li> <li id="cite_note-13"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-13">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://fcit.usf.edu/florida/lessons/augustine/augustine.htm">Florida’s Historic Places: St. Augustine</a>. College of Education, University of South Florida. [dostęp 2017-05-06]. (<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>).</cite></li> <li id="cite_note-14"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-14">↑</a> <cite class="citation book nourl">Robert M.R.M. Utley Robert M.R.M., The Indian Frontier of the American West 1846-1890, Albuquerque 1984, s. 31–64<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Robert+M.&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=The+Indian+Frontier+of+the+American+West+1846-1890&rft.place=Albuquerque&rft.date=1984&rft.aulast=Utley" style="display:none"> .</cite></li> <li id="cite_note-15"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-15">↑</a> <cite class="citation web">Wiesław Kot, Roman Rogowiecki: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://archive.vn/i51os">Generacja Woodstock</a>. wprost.pl, 1999-08-01. [dostęp 2020-02-25]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://www.wprost.pl/ar/4932/Generacja-Woodstock/?I%3D870">tego adresu</a> (2020-02-25)]. (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite></li> <li id="cite_note-16"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-16">↑</a> Maciej Koszowski: Anglosaska doktryna precedensu. Porównanie z polską praktyką orzeczniczą, Warszawa 2009.</li> <li id="cite_note-17"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-17">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://archive.ph/20130626031958/http://www.freedomhouse.org/report/freedom-world/2005/united-states">Freedom in the World 2005</a>. Freedom in the World, 2005. s. 21. [dostęp 2013-06-23]. (<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>).</cite></li> <li id="cite_note-18"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-18">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://rsf.org/en/ranking">2017 World Press Freedom Index</a>. Reporters without borders. [dostęp 2018-06-24]. (<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>).</cite></li> <li id="cite_note-19"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-19">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://www.bjs.gov/content/pub/pdf/p08.pdf">Prison Statistics</a>.</li> <li id="cite_note-20"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-20">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://www.bjs.gov/content/pub/pdf/p14.pdf">Prisoners in 2014</a>. U.S. Department of Justice. [dostęp 2019-02-23]. (<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>).</cite></li> <li id="cite_note-21"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-21">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://web.archive.org/web/20120314161140/http://www.pewcenteronthestates.org/report_detail.aspx?id%3D35904">One in 100: Behind Bars in America 2008</a>. [dostęp 2011-07-08]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://www.pewcenteronthestates.org/report_detail.aspx?id%3D35904">tego adresu</a> (2012-03-14)].</cite></li> <li id="cite_note-22"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-22">↑</a> <cite class="citation web">Jeremy Bender, Skye Gould: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://www.businessinsider.com/the-worlds-most-powerful-militaries-2014-12?IR%3DT">The 35 Most Powerful Militaries In The World</a>. Business Insider Inc. [dostęp 2017-05-06]. (<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>).</cite></li> <li id="cite_note-23"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-23">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://web.archive.org/web/20180103174117/http://www.worldsrichpeople.com/most-expensive-and-biggest-armies-in-the-world.html">5 Biggest & Most Expensive Armies in the World</a>. [dostęp 2017-05-06]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://www.worldsrichpeople.com/most-expensive-and-biggest-armies-in-the-world.html">tego adresu</a> (2018-01-03)]. (<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>).</cite></li> <li id="cite_note-24"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-24">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://www.globalfirepower.com/country-military-strength-detail.asp?country_id%3DUnited-States-of-America">United States of America</a>. <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Global_Firepower&action=edit&redlink=1&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="Global Firepower (strona nie istnieje)">Global Firepower</a>. [dostęp 2014-08-09]. (<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>).</cite></li> <li id="cite_note-25"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-25">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://apps.dtic.mil/dtic/tr/fulltext/u2/a241774.pdf">The evolution of U.S. army doctrine: from active defense to airland battle and beyond.</a>. Fort Leavenworth, Kansas, 1991-05-13. [dostęp 2019-01-10]. (<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>).</cite></li> <li id="cite_note-26"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-26">↑</a> <cite class="citation web">Alex Spillius: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/northamerica/usa/7140418/Pentagon-abandons-two-war-doctrine.html">Pentagon abandons two-war doctrine</a>. The Telegraph. [dostęp 2019-01-10]. (<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>).</cite></li> <li id="cite_note-27"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-27">↑</a> <cite class="citation web">United States Army Combined Arms Center: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://usacac.army.mil/organizations/mccoe/cadd">Doctrine</a>. Fort Leavenworth, Kansas. [dostęp 2019-01-11]. (<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>).</cite></li> <li id="cite_note-:0-28"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-:0_28-0">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://www2.census.gov/programs-surveys/decennial/2020/data/apportionment/population-change-data-table.pdf">Change in Resident Population of the 50 States, the District of Columbia, and Puerto Rico: 1910 to 2020</a> [online], U.S. Census Bureau [dostęp 2021-06-15]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Change+in+Resident+Population+of+the+50+States%2C+the+District+of+Columbia%2C+and+Puerto+Rico%3A+1910+to+2020&rft_id=https%3A%2F%2Fwww2.census.gov%2Fprograms-surveys%2Fdecennial%2F2020%2Fdata%2Fapportionment%2Fpopulation-change-data-table.pdf" style="display:none"> .</cite></li> <li id="cite_note-Population_Clock-29"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-Population_Clock_29-0">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://www.census.gov/popclock/">Population Clock</a>. census.gov. [dostęp 2017-10-14]. (<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>).</cite></li> <li id="cite_note-30"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-30">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://statchatva.org/2016/06/06/the-metropolitanization-of-rural-america/">The metropolitanization of rural America</a> [online], StatChat, 6 czerwca 2016 [dostęp 2023-12-17]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.date=2016-06-06&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=The+metropolitanization+of+rural+America&rft_id=https%3A%2F%2Fstatchatva.org%2F2016%2F06%2F06%2Fthe-metropolitanization-of-rural-america%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>).</cite></li> <li id="cite_note-31"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-31">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://www.census.gov/library/stories/2021/08/improved-race-ethnicity-measures-reveal-united-states-population-much-more-multiracial.html">2020 Census Illuminates Racial and Ethnic Composition of the Country</a> [online], census.gov [dostęp 2023-07-24]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=2020+Census+Illuminates+Racial+and+Ethnic+Composition+of+the+Country&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.census.gov%2Flibrary%2Fstories%2F2021%2F08%2Fimproved-race-ethnicity-measures-reveal-united-states-population-much-more-multiracial.html" style="display:none"> .</cite></li> <li id="cite_note-32"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-32">↑</a> <cite class="citation web">JaredJ. Looney JaredJ., <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://globalcitymission.org/team-blog/dallas-ft-worth-is-a-leading-destination-for-new-immigrants-from-africa-to-the-u-s/">Dallas-Ft. Worth is a leading destination for new immigrants from Africa to the U.S.</a> [online], Global City Mission Initiative, 9 czerwca 2021 [dostęp 2024-06-01]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Jared&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Dallas-Ft.+Worth+is+a+leading+destination+for+new+immigrants+from+Africa+to+the+U.S.&rft.date=2021-06-09&rft.aulast=Looney&rft_id=https%3A%2F%2Fglobalcitymission.org%2Fteam-blog%2Fdallas-ft-worth-is-a-leading-destination-for-new-immigrants-from-africa-to-the-u-s%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>).</cite></li> <li id="cite_note-Pew2-33"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-Pew2_33-0">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://www.pewforum.org/religious-landscape-study/state/alabama/%23importance-of-religion-by-state">Importance of religion by state</a> Pew forum</li> <li id="cite_note-pew2014-34"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-pew2014_34-0">↑</a> <cite class="citation book"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://www.pewforum.org/2015/05/12/americas-changing-religious-landscape/">America’s Changing Religious Landscape</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Centrum_Badawcze_Pew?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Centrum Badawcze Pew">Pew Research Center</a>: Religion & Public Life, 2015<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=America%E2%80%99s+Changing+Religious+Landscape&rft.pub=%5B%5BCentrum+Badawcze+Pew%7C%3Cspan++lang%3D%22en%22%3EPew+Research+Center%3C%2Fspan%3E%5D%5D%3A+%3Cspan++lang%3D%22en%22%3EReligion+%26+Public+Life%3C%2Fspan%3E&rft.date=2015&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.pewforum.org%2F2015%2F05%2F12%2Famericas-changing-religious-landscape%2F" style="display:none"> .</cite> Brak numerów stron w książce</li> <li id="cite_note-35"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-35">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://www.indexmundi.com/united_states/literacy.html">United States Literacy</a>. IndexMundi. [dostęp 2017-05-06]. (<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>).</cite></li> <li id="cite_note-36"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-36">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://www.nationsencyclopedia.com/WorldStats/CIA-World-Factbook-Literacy.html">Literacy – The World Factbook – CIA</a>. [dostęp 2017-05-06]. (<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>).</cite></li> <li id="cite_note-37"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-37">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2017/01/weodata/weorept.aspx?pr.x%3D49%26pr.y%3D13%26sy%3D2017%26ey%3D2017%26scsm%3D1%26ssd%3D1%26sort%3Dcountry%26ds%3D.%26br%3D1%26c%3D512%252C672%252C914%252C946%252C612%252C137%252C614%252C546%252C311%252C962%252C213%252C674%252C911%252C676%252C193%252C548%252C122%252C556%252C912%252C678%252C313%252C181%252C419%252C867%252C513%252C682%252C316%252C684%252C913%252C273%252C124%252C868%252C339%252C921%252C638%252C948%252C514%252C943%252C218%252C686%252C963%252C688%252C616%252C518%252C223%252C728%252C516%252C836%252C918%252C558%252C748%252C138%252C618%252C196%252C624%252C278%252C522%252C692%252C622%252C694%252C156%252C142%252C626%252C449%252C628%252C564%252C228%252C565%252C924%252C283%252C233%252C853%252C632%252C288%252C636%252C293%252C634%252C566%252C238%252C964%252C662%252C182%252C960%252C359%252C423%252C453%252C935%252C968%252C128%252C922%252C611%252C714%252C321%252C862%252C243%252C135%252C248%252C716%252C469%252C456%252C253%252C722%252C642%252C942%252C643%252C718%252C939%252C724%252C644%252C576%252C819%252C936%252C172%252C961%252C132%252C813%252C646%252C199%252C648%252C733%252C915%252C184%252C134%252C524%252C652%252C361%252C174%252C362%252C328%252C364%252C258%252C732%252C656%252C366%252C654%252C734%252C336%252C144%252C263%252C146%252C268%252C463%252C532%252C528%252C944%252C923%252C176%252C738%252C534%252C578%252C536%252C537%252C429%252C742%252C433%252C866%252C178%252C369%252C436%252C744%252C136%252C186%252C343%252C925%252C158%252C869%252C439%252C746%252C916%252C926%252C664%252C466%252C826%252C112%252C542%252C111%252C967%252C298%252C443%252C927%252C917%252C846%252C544%252C299%252C941%252C582%252C446%252C474%252C666%252C754%252C668%252C698%26s%3DNGDPD%26grp%3D0%26a%3D">5. Report for Selected Countries and Subjects, Gross domestic product, current prices</a>. World Economic Outlook Database, April 2017. [dostęp 2017-05-06]. (<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>).</cite></li> <li id="cite_note-38"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-38">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://www.opendatanetwork.com/entity/0400000US28/Mississippi/economy.gdp.per_capita_gdp?year%3D2014">The GDP per capita of Mississippi</a>. Open Data Network. [dostęp 2017-10-27]. (<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>).</cite></li> <li id="cite_note-39"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-39">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://archive.is/ixxyQ">The Guardian, Paul Harris, Witajcie w Bogatystanie</a>.</li> <li id="cite_note-40"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-40">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://www.gazetawyborcza.pl/1,75517,3573854.html">Gazeta Wyborcza, Aleksander Kaczorowski, Ehrenreich, Barbara: Za grosze</a>.</li> <li id="cite_note-41"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-41">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://www.fns.usda.gov/snap/">Supplemental Nutrition Assistance Program</a>.</li> <li id="cite_note-42"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-42">↑</a> <cite class="citation book doi">F.F. Monforti-Ferrario F.F. i inni, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://op.europa.eu/en/publication-detail/-/publication/9d09ccd1-e0dd-11e9-9c4e-01aa75ed71a1/language-en">Fossil CO2 and GHG emissions of all world countries. 2019 report – Study</a> [pdf], Luksemburg: Publications Office of the European Union, 2019, s. 12, 14, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/DOI_(identyfikator_cyfrowy)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="DOI (identyfikator cyfrowy)">DOI</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://dx.doi.org/10.2760%252F687800">10.2760/687800</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9789276111009?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Specjalna:Książki/9789276111009">ISBN 978-92-76-11100-9</a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.place=Luksemburg&rft.aufirst=F.&rft.aulast=Monforti-Ferrario&rft.date=2019&rft.isbn=978-92-76-11100-9&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Fossil+CO%3Csub%3E2%3C%2Fsub%3E+and+GHG+emissions+of+all+world+countries.+2019+report+%E2%80%93+Study&rft.pub=%3Cspan++lang%3D%22en%22%3EPublications+Office+of+the+European+Union%3C%2Fspan%3E&rft_id=info%3Adoi%2F10.2760%2F687800&rft_id=https%3A%2F%2Fop.europa.eu%2Fen%2Fpublication-detail%2F-%2Fpublication%2F9d09ccd1-e0dd-11e9-9c4e-01aa75ed71a1%2Flanguage-en" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>).</cite></li> <li id="cite_note-43"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-43">↑</a> The Wall Street Journal. Polska, z raportu Biura Spisu Powszechnego za 2006 r., s. 4.</li> <li id="cite_note-44"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-44">↑</a> <cite class="citation web">tvn24.pl: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://archive.is/20120918103042/http://www.tvn24.pl/-1,1689756,0,1,14000000000000-dolarow-dlugu-usa,wiadomosc.html">14.000.000.000.000 dolarów długu USA</a>. [dostęp 2011-01-17].</cite></li> <li id="cite_note-45"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-45">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://www.rp.pl/artykul/286248-USA--Stopa-bezrobocia-najwyzsza-od-cwierc-wieku.html">USA: Stopa bezrobocia najwyższa od ćwierć wieku – Rzeczpospolita</a>.</li> <li id="cite_note-46"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-46">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://www.bankier.pl/gospodarka/wskazniki-makroekonomiczne/stopa-bezrobocia-usa">Stopa bezrobocia (Stany Zjednoczone) – Wskaźniki makroekonomiczne – Gospodarka – Bankier.pl</a> [online], bankier.pl [dostęp 2017-11-26]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Stopa+bezrobocia+%28Stany+Zjednoczone%29+%E2%80%93+Wska%C5%BAniki+makroekonomiczne+%E2%80%93+Gospodarka+%E2%80%93+Bankier.pl&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.bankier.pl%2Fgospodarka%2Fwskazniki-makroekonomiczne%2Fstopa-bezrobocia-usa" style="display:none"> .</cite></li> <li id="cite_note-47"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-47">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://www.bankier.pl/wiadomosc/Etniczne-bezrobocie-w-USA-Czarni-za-latynosami-bialymi-i-Azjatami-7318770.html">Etniczne bezrobocie w USA. Czarni za latynosami, białymi i Azjatami – Bankier.pl</a> [online], bankier.pl [dostęp 2017-11-26]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Etniczne+bezrobocie+w+USA.+Czarni+za+latynosami%2C+bia%C5%82ymi+i+Azjatami+%E2%80%93+Bankier.pl&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.bankier.pl%2Fwiadomosc%2FEtniczne-bezrobocie-w-USA-Czarni-za-latynosami-bialymi-i-Azjatami-7318770.html" style="display:none"> .</cite></li> <li id="cite_note-48"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-48">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://pl.investing.com/economic-calendar/unemployment-rate-300">Stany Zjednoczone – Stopa bezrobocia</a> [online], Investing.com Polska [dostęp 2019-02-14]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Stany+Zjednoczone+%E2%80%93+Stopa+bezrobocia&rft_id=https%3A%2F%2Fpl.investing.com%2Feconomic-calendar%2Funemployment-rate-300" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite></li> <li id="cite_note-49"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-49">↑</a> <cite class="citation journal">„The Wall Street Journal. Polska”, s. 4, 2007-08-31.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=%3Cspan++lang%3D%22en%22%3EThe+Wall+Street+Journal%3C%2Fspan%3E.+Polska&rft.date=2007-08-31&rft.pages=4"> </li> <li id="cite_note-50"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-50">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://gospodarka.gazeta.pl/gospodarka/1,33211,3862752.html">„Neoliberalizm to religia”, wywiad z Josephem Stiglitzem z Gazety Wyborczej</a>.</li> <li id="cite_note-51"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-51">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://www.irs.gov/">Internal Revenue Service | An official website of the United States government</a> [online], irs.gov [dostęp 2019-07-14]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Internal+Revenue+Service+%7C+An+official+website+of+the+United+States+government&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.irs.gov%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>).strona główna serwisu</cite></li> <li id="cite_note-52"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-52">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://smartasset.com/taxes/income-taxes">Free Income Tax Calculator – Estimate Your Taxes</a> [online], SmartAsset [dostęp 2019-07-14]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Free+Income+Tax+Calculator+%E2%80%93+Estimate+Your+Taxes&rft_id=https%3A%2F%2Fsmartasset.com%2Ftaxes%2Fincome-taxes" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>).</cite></li> <li id="cite_note-53"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-53">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://www.tax-brackets.org/federaltaxtable/2019">Federal Income Tax Brackets for Tax Year 2018 (Filed April 2019)</a> [online], tax-brackets.org [dostęp 2019-07-14]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Federal+Income+Tax+Brackets+for+Tax+Year+2018+%28Filed+April+2019%29&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.tax-brackets.org%2Ffederaltaxtable%2F2019" style="display:none"> .</cite></li> <li id="cite_note-54"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-54">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://www.irs.gov/credits-deductions-for-individuals">Credits & Deductions for Individuals | Internal Revenue Service</a> [online], irs.gov [dostęp 2019-07-14]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Credits+%26+Deductions+for+Individuals+%7C+Internal+Revenue+Service&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.irs.gov%2Fcredits-deductions-for-individuals" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>).</cite></li> <li id="cite_note-55"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-55">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://www.efile.com/tax-deduction/federal-standard-deduction/">IRS Federal Standard Deductions For 2018 due in 2019. Previous Years.</a> [online], efile.com [dostęp 2019-07-14]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=IRS+Federal+Standard+Deductions+For+2018+due+in+2019.+Previous+Years.&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.efile.com%2Ftax-deduction%2Ffederal-standard-deduction%2F" style="display:none"> .</cite></li> <li id="cite_note-56"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-56">↑</a> <cite class="citation web">JuliaJ. Kagan JuliaJ., <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://www.investopedia.com/terms/i/itemizeddeduction.asp">Itemized Deduction</a> [online], Investopedia [dostęp 2019-07-14]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Julia&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Itemized+Deduction&rft.aulast=Kagan&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.investopedia.com%2Fterms%2Fi%2Fitemizeddeduction.asp" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>).</cite></li> <li id="cite_note-57"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-57">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://smartasset.com/taxes/all-about-child-tax-credits">Child Tax Credit Guide (2018 Tax Year): How Much Are You Eligible For?</a> [online], SmartAsset, 1 lutego 2019 [dostęp 2019-07-14]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.date=2019-02-01&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Child+Tax+Credit+Guide+%282018+Tax+Year%29%3A+How+Much+Are+You+Eligible+For%3F&rft_id=https%3A%2F%2Fsmartasset.com%2Ftaxes%2Fall-about-child-tax-credits" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>).</cite></li> <li id="cite_note-58"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-58">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://www.irs.gov/credits-deductions/individuals/earned-income-tax-credit">Earned Income Tax Credit | Internal Revenue Service</a> [online], irs.gov [dostęp 2019-07-14]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Earned+Income+Tax+Credit+%7C+Internal+Revenue+Service&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.irs.gov%2Fcredits-deductions%2Findividuals%2Fearned-income-tax-credit" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>).</cite></li> <li id="cite_note-59"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-59">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://www.irs.gov/affordable-care-act/individuals-and-families/the-premium-tax-credit-the-basics">The Premium Tax Credit – The Basics | Internal Revenue Service</a> [online], irs.gov [dostęp 2019-07-14]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=The+Premium+Tax+Credit+%E2%80%93+The+Basics+%7C+Internal+Revenue+Service&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.irs.gov%2Faffordable-care-act%2Findividuals-and-families%2Fthe-premium-tax-credit-the-basics" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>).</cite></li> <li id="cite_note-THE_CONSTITUTION_of_the_UNITED_STATES_OF_AMERICA-60"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-THE_CONSTITUTION_of_the_UNITED_STATES_OF_AMERICA_60-0">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://www.govinfo.gov/content/pkg/GPO-CONAN-REV-2016/pdf/GPO-CONAN-REV-2016.pdf">THE CONSTITUTION of the UNITED STATES OF AMERICA</a>. [dostęp 2024-01-06].</cite></li> <li id="cite_note-61"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-61">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://www.goodjobsfirst.org/accountable-development/corporate-income-tax-credits">Corporate Income Tax Credits | Good Jobs First</a> [online], goodjobsfirst.org [dostęp 2019-07-14]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Corporate+Income+Tax+Credits+%7C+Good+Jobs+First&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.goodjobsfirst.org%2Faccountable-development%2Fcorporate-income-tax-credits" style="display:none"> .</cite></li> <li id="cite_note-62"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-62">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://dor.wa.gov/find-taxes-rates/other-taxes/public-utility-tax">Public utility tax | Washington Department of Revenue</a> [online], dor.wa.gov [dostęp 2019-07-14]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Public+utility+tax+%7C+Washington+Department+of+Revenue&rft_id=https%3A%2F%2Fdor.wa.gov%2Ffind-taxes-rates%2Fother-taxes%2Fpublic-utility-tax" style="display:none"> .</cite></li> <li id="cite_note-63"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-63">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://www.lexisnexis.com/legalnewsroom/insurance/b/insuranceregulation/posts/state-insurance-premium-and-other-insurance-taxes">State Insurance Premium and Other Insurance Taxes – Insurance Regulation – Insurance Law – LexisNexis® Legal Newsroom</a> [online], lexisnexis.com [dostęp 2019-07-14]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=State+Insurance+Premium+and+Other+Insurance+Taxes+%E2%80%93+Insurance+Regulation+%E2%80%93+Insurance+Law+%E2%80%93+LexisNexis%C2%AE+Legal+Newsroom&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.lexisnexis.com%2Flegalnewsroom%2Finsurance%2Fb%2Finsuranceregulation%2Fposts%2Fstate-insurance-premium-and-other-insurance-taxes" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>).</cite></li> <li id="cite_note-64"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-64">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://www.cdtfa.ca.gov/taxes-and-fees/natural-gas-surcharge.htm">Natural Gas Surcharge</a> [online], cdtfa.ca.gov [dostęp 2019-07-14]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Natural+Gas+Surcharge&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.cdtfa.ca.gov%2Ftaxes-and-fees%2Fnatural-gas-surcharge.htm" style="display:none"> .</cite></li> <li id="cite_note-65"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-65">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://ebudget.ca.gov/">California Budget</a> [online], ebudget.ca.gov [dostęp 2019-07-14] .strona główna serwisu</cite></li> <li id="cite_note-66"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-66">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://www.unwto.org/archive/global/publication/unwto-tourism-highlights-2016-edition">UNWTO Tourism Highlights, 2016 Edition</a>. <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%C5%9Awiatowa_Organizacja_Turystyki?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Światowa Organizacja Turystyki">UNWTO</a>, 2016. s. 6–10. [dostęp 2016-10-04]. (<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>).</cite></li> <li id="cite_note-67"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-67">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://data.uis.unesco.org/?ReportId%3D5538">Total numer of national film producers</a>. <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/UNESCO?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="UNESCO">UNESCO</a>. [dostęp 2017-05-06]. (<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>).</cite></li> <li id="cite_note-68"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-68">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://religions.pewforum.org/pdf/report-religious-landscape-study-full.pdf">The Religious Composition of the United States</a>.</li> <li id="cite_note-69"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-69">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://religions.pewforum.org/pdf/affiliations-all-traditions.pdf">Religious composition of the US</a>.</li> <li id="cite_note-70"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-70">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://www.lds.org/topics/tithing?lang%3Deng">Tithing</a>. The Church of Jesus Christ of Latter-day Saints. [dostęp 2017-05-06]. (<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>).</cite></li> <li id="cite_note-71"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-71">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://www.bloomberg.com/news/articles/2012-07-18/how-the-mormons-make-money">How the Mormons Make Money</a>. Bloomberg. [dostęp 2017-05-06]. (<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>).</cite></li> <li id="cite_note-Nones_of_the_Rise-72"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-Nones_of_the_Rise_72-0">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://web.archive.org/web/20140826234925/http://www.pewforum.org/files/2012/10/NonesOnTheRise-full.pdf">„Nones” on the Rise: One-in-Five Adults Have No Religious Affiliation</a> [online] [dostęp 2015-05-26] [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://www.pewforum.org/files/2012/10/NonesOnTheRise-full.pdf">adresu</a> 2014-08-26]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=%E2%80%9ENones%E2%80%9D+on+the+Rise%3A+One-in-Five+Adults+Have+No+Religious+Affiliation&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.pewforum.org%2Ffiles%2F2012%2F10%2FNonesOnTheRise-full.pdf" style="display:none"> .</cite></li> <li id="cite_note-73"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-73">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://www.bbc.co.uk/news/world-us-canada-19892837">US Protestants no longer a majority – study</a> [online]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=US+Protestants+no+longer+a+majority+%E2%80%93+study&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.bbc.co.uk%2Fnews%2Fworld-us-canada-19892837" style="display:none"> .</cite></li> <li id="cite_note-74"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-74">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://web.archive.org/web/20130114075315/http://wiadomosci.onet.pl/wpadka-baracka-obamy,5149930,temat.html">„Nie mieli pojęcia, że Polacy ginęli w obozach” – Wpadka Baracka Obamy – Onet Wiadomości</a>. wiadomosci.onet.pl. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://wiadomosci.onet.pl/wpadka-baracka-obamy,5149930,temat.html">tego adresu</a> (2013-01-14)].</cite></li> <li id="cite_note-75"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-75">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://www.loc.gov/about/facts.html">Największa biblioteka na świecie</a>. [dostęp 2010-06-07].</cite></li> <li id="cite_note-76"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Stany_Zjednoczone?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-76">↑</a> <cite class="citation web">Ronald Bachman: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://www.loc.gov/rr/european/coll/poli.html">The Polish Collections at the Library of Congress</a>. <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Biblioteka_Kongresu?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Biblioteka Kongresu">The Library of Congress</a>. [dostęp 2014-09-23]. (<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>).</cite></li> </ol> </div> </div> </section> <div class="mw-heading mw-heading2 section-heading" onclick="mfTempOpenSection(19)"> <h2 id="Bibliografia">Bibliografia</h2> </div> <section class="mf-section-19 collapsible-block" id="mf-section-19"> <ul> <li><cite class="citation book">Andrzej Bartnicki, Donald T. Critchlow: Historia Stanów Zjednoczonych Ameryki. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1995, seria: 1 wydanie. <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8301118946?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Specjalna:Książki/8301118946">ISBN 83-01-11894-6</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788301118945?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Specjalna:Książki/9788301118945">ISBN 978-83-01-11894-5</a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Historia+Stan%C3%B3w+Zjednoczonych+Ameryki&rft.au=Andrzej+Bartnicki%2C+Donald+T.+Critchlow&rft.date=1995&rft.pub=Wydawnictwo+Naukowe+PWN&rft.place=Warszawa&rft.series=1+wydanie"></cite> Brak numerów stron w książce</li> <li><cite class="citation book">Hugh Brogan: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://books.google.com/books?id%3D4l91AAAAMAAJ">Longman History of the United States of America</a>. Longman, 1985-03-25, s. 1–740. <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/0582353858?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Specjalna:Książki/0582353858">ISBN 0-582-35385-8</a>, <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9780582353855?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Specjalna:Książki/9780582353855">ISBN 978-0-582-35385-5</a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%3Cspan++lang%3D%22en%22%3ELongman+History+of+the+United+States+of+America%3C%2Fspan%3E&rft.au=Hugh+Brogan&rft.date=1985-03-25&rft.pub=Longman&rft.pages=1%E2%80%93740&rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3D4l91AAAAMAAJ"> (<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>).</cite> istnieje tłumaczenie na polski z 2004 w wydaniu Ossolineum <a rel="nofollow" class="external free" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://www.poczytaj.pl/14756">http://www.poczytaj.pl/14756</a>)</li> <li><cite class="citation book">Philip Jenkins: Historia Stanów Zjednoczonych. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2009. <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788323328308?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Specjalna:Książki/9788323328308">ISBN 978-83-233-2830-8</a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Historia+Stan%C3%B3w+Zjednoczonych&rft.au=Philip+Jenkins&rft.pub=Wydawnictwo+Uniwersytetu+Jagiello%C5%84skiego&rft.place=Krak%C3%B3w&rft.isbn=978-83-233-2830-8"></cite> Brak numerów stron w książce</li> <li><cite class="citation book">Maciej Koszowski: Anglosaska doktryna precedensu: Porównanie z polską praktyką orzeczniczą. Warszawa: Warszawska Firma Wydawnicza, 2009. <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788361748045?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Specjalna:Książki/9788361748045">ISBN 978-83-61748-04-5</a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Anglosaska+doktryna+precedensu%3A+Por%C3%B3wnanie+z+polsk%C4%85+praktyk%C4%85+orzecznicz%C4%85&rft.aulast=Koszowski&rft.aufirst=Maciej&rft.pub=Warszawska+Firma+Wydawnicza&rft.place=Warszawa&rft.isbn=978-83-61748-04-5"></cite> Brak numerów stron w książce</li> <li><cite class="citation book">Paweł Zaremba: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://alpha.bn.org.pl/search~S5*pol?/tHistoria%2BStan%257Bu00F3%257Dw%2BZjednoczonych/thistoria%2Bstano~aw%2Bzjednoczonych/1%252C10%252C20%252CB/frameset%26FF%3Dthistoria%2Bstano~aw%2Bzjednoczonych%265%252C%252C6/indexsort%3D-">Historia Stanów Zjednoczonych</a>. Londyn: Gryf Publications Ltd, 1968.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Historia+Stan%C3%B3w+Zjednoczonych&rft.au=Pawe%C5%82+Zaremba&rft.pub=Gryf+Publications+Ltd&rft.place=Londyn&rft_id=https%3A%2F%2Falpha.bn.org.pl%2Fsearch%7ES5%2Apol%3F%2FtHistoria%2BStan%7Bu00F3%7Dw%2BZjednoczonych%2Fthistoria%2Bstano%7Eaw%2Bzjednoczonych%2F1%252C10%252C20%252CB%2Fframeset%26FF%3Dthistoria%2Bstano%7Eaw%2Bzjednoczonych%265%252C%252C6%2Findexsort%3D-"></cite> Brak numerów stron w książce</li> </ul> </section> <div class="mw-heading mw-heading2 section-heading" onclick="mfTempOpenSection(20)"> <h2 id="Linki_zewnętrzne">Linki zewnętrzne</h2> </div> <section class="mf-section-20 collapsible-block" id="mf-section-20"> <table class="infobox noprint plainlinks"> <tbody> <tr> <td style="text-align: center; font-weight: bold;">Informacje w <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wikipedia:Projekty_siostrzane?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wikipedia:Projekty siostrzane">projektach siostrzanych</a></td> </tr> <tr> <td><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Plik:Wikisource-logo.svg?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/15px-Wikisource-logo.svg.png" decoding="async" width="15" height="16" class="mw-file-element" data-file-width="410" data-file-height="430"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 15px;height: 16px;" data-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/15px-Wikisource-logo.svg.png" data-width="15" data-height="16" data-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/23px-Wikisource-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/30px-Wikisource-logo.svg.png 2x" data-class="mw-file-element"> </a>  <a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://pl.wikisource.org/wiki/Kategoria:Stany_Zjednoczone_Ameryki" class="extiw" title="s:Kategoria:Stany Zjednoczone Ameryki">Teksty źródłowe</a> w <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wiki%C5%BAr%C3%B3d%C5%82a?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wikiźródła">Wikiźródłach</a></td> </tr> <tr> <td><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Plik:Wikiquote-logo.svg?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"> <noscript> <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/15px-Wikiquote-logo.svg.png" decoding="async" width="15" height="18" class="mw-file-element" data-file-width="300" data-file-height="355"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 15px;height: 18px;" data-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/15px-Wikiquote-logo.svg.png" data-width="15" data-height="18" data-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/23px-Wikiquote-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/30px-Wikiquote-logo.svg.png 2x" data-class="mw-file-element"> </a>  <a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://pl.wikiquote.org/wiki/Kategoria:USA" class="extiw" title="q:Kategoria:USA">Cytaty</a> w <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wikicytaty?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wikicytaty">Wikicytatach</a></td> </tr> </tbody> </table> <div class="sisterproject" style="margin:0.1em 0 0 0;"> <noscript> <img alt="Wikiatlas" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Gnome-globe.svg/16px-Gnome-globe.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" data-file-width="48" data-file-height="48"> </noscript><span class="lazy-image-placeholder" style="width: 16px;height: 16px;" data-src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Gnome-globe.svg/16px-Gnome-globe.svg.png" data-alt="Wikiatlas" data-width="16" data-height="16" data-srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Gnome-globe.svg/24px-Gnome-globe.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Gnome-globe.svg/32px-Gnome-globe.svg.png 2x" data-class="mw-file-element">  <a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://commons.wikimedia.org/wiki/Atlas_of_United_States" class="extiw" title="commons:Atlas of United States">Wikimedia Atlas: Stany Zjednoczone</a> – wikiatlas z mapami w <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wikimedia_Commons?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Wikimedia Commons">Wikimedia Commons</a> </div> <dl> <dt> Rząd USA </dt> </dl> <ul> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://www.firstgov.gov">Strony rządowe</a> (<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr> • <abbr title="Treść w języku hiszpańskim (español)">hiszp.</abbr>) – oficjalny portal rządu Stanów Zjednoczonych</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://www.whitehouse.gov">Biały Dom</a> (<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr> • <abbr title="Treść w języku hiszpańskim (español)">hiszp.</abbr>) – oficjalna strona Prezydenta Stanów Zjednoczonych</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://www.state.gov/">Departament Stanu USA</a> (<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>) – oficjalna strona amerykańskiego Departamentu Stanu</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://www.senate.gov">Senat</a> (<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>) – oficjalna strona Senatu Stanów Zjednoczonych</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://www.house.gov">Izba</a> (<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>) – oficjalna strona Izby Reprezentantów Stanów Zjednoczonych</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://www.supremecourtus.gov">Sąd Najwyższy</a> (<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>) – oficjalna strona Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych</li> <li><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://web.archive.org/web/20060426041026/http://usinfo.state.gov/usa/infousa/facts/factover/homepage.htm">Portret USA</a>. usinfo.state.gov. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://usinfo.state.gov/usa/infousa/facts/factover/homepage.htm">tego adresu</a> (2006-04-26)]. (<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>).</cite> – publikacja Agencji Informacyjnej Stanów Zjednoczonych, wrzesień 1997.</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://www.census.gov/hhes/www/">US Census Bureau</a> (<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>) – statystyka domowa i ekonomiczna.</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://nationalmap.gov/">Atlas Narodowy USA</a>. (<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</li> <li><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://web.archive.org/web/20181225135647/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/us.html%2520">CIA World Factbook, dane o USA</a>. cia.gov. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/us.html%2520">tego adresu</a> (2018-12-25)]. (<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>).</cite></li> </ul> <dl> <dt> Inne </dt> </dl> <ul> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://www.newspaperindex.com/pl/gazety/Stany-Zjednoczone/">Gazety w USA</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://usa-culture.com/">The USA Country</a> (<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://archive.ph/20070429195208/http://usa-culture.com/institutions.php">Political institutions</a> (<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://www.religioustolerance.org/nat_mott.htm">Narodowe motto: historia i konstytucyjność</a> (<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://www.nationalcenter.org/HistoricalDocuments.html">Historia</a> (<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>) Dokumenty historyczne</li> <li><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://web.archive.org/web/20040615120620/http://www.adbusters.org/jams/history/timeline.swf">Archiwum 163 interwencji USA</a>. adbusters.org. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://www.adbusters.org/jams/history/timeline.swf">tego adresu</a> (2004-06-15)].</cite></li> <li><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://web.archive.org/web/20050420035309/http://www.moneyfactory.com/section.cfm/4">Banknoty USA</a>. moneyfactory.com. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://www.moneyfactory.com/section.cfm/4">tego adresu</a> (2005-04-20)]. (<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>).</cite></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://www.psz.pl/content/view/5936">System polityczny USA</a> (<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</li> </ul> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r74016753">.mw-parser-output #normdaten>div+div{margin-top:0.5em}.mw-parser-output #normdaten>div>div{background:var(--background-color-neutral,#eaecf0);padding:.2em .5em}.mw-parser-output #normdaten ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output #normdaten ul li:first-child{padding-left:.5em;border-left:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1)}</style> <div id="normdaten" class="catlinks"> <div class="normdaten-typ-g"> <div> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Kontrola_autorytatywna?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Kontrola autorytatywna">Kontrola autorytatywna</a> (<a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Pa%C5%84stwo_niepodleg%C5%82e?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-redirect" title="Państwo niepodległe">państwo niepodległe</a>): </div> <ul> <li><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/International_Standard_Name_Identifier?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="International Standard Name Identifier">ISNI</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://isni.org/isni/0000000123315230">0000000123315230</a></li> <li><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Virtual_International_Authority_File?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Virtual International Authority File">VIAF</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://viaf.org/viaf/130168302">130168302</a></li> <li><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Library_of_Congress_Control_Number?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Library of Congress Control Number">LCCN</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://lccn.loc.gov/n78095330">n78095330</a></li> <li><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Gemeinsame_Normdatei?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Gemeinsame Normdatei">GND</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://d-nb.info/gnd/4078704-7">4078704-7</a></li> <li><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://de.wikipedia.org/wiki/Web_NDL_Authorities" class="extiw" title="de:Web NDL Authorities">NDL</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00871907">00871907</a></li> <li><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/LIBRIS?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="LIBRIS">LIBRIS</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://libris.kb.se/katalogisering/xv8b9vvg52nbbxp">xv8b9vvg52nbbxp</a></li> <li><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Biblioth%C3%A8que_nationale?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Bibliothèque nationale">BnF</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb118636082">118636082</a></li> <li><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Syst%C3%A8me_Universitaire_de_Documentation?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Système Universitaire de Documentation">SUDOC</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://www.idref.fr/026376598">026376598</a></li> <li><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://it.wikipedia.org/wiki/Servizio_bibliotecario_nazionale" class="extiw" title="it:Servizio bibliotecario nazionale">SBN</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://id.sbn.it/af/BVEV001855">BVEV001855</a></li> <li><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Biblioteka_Narodowa_Australii?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Biblioteka Narodowa Australii">NLA</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://nla.gov.au/anbd.aut-an35562417">35562417</a></li> <li><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Biblioteka_Narodowa_Republiki_Czeskiej?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Biblioteka Narodowa Republiki Czeskiej">NKC</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://aut.nkp.cz/ge128584">ge128584</a></li> <li><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Hiszpa%C5%84ska_Biblioteka_Narodowa?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Hiszpańska Biblioteka Narodowa">BNE</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://catalogo.bne.es/uhtbin/authoritybrowse.cgi?action%3Ddisplay%26authority_id%3DXX4575366">XX4575366</a></li> <li><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/BIBSYS?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="BIBSYS">BIBSYS</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://authority.bibsys.no/authority/rest/authorities/html/90178739">90178739</a></li> <li><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ja.wikipedia.org/wiki/CiNii" class="extiw" title="jp:CiNii">CiNii</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://ci.nii.ac.jp/author/DA00701402">DA00701402</a></li> <li><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://en.wikipedia.org/wiki/Open_Library" class="extiw" title="en:Open Library">Open Library</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://openlibrary.org/books/OL18485A">OL18485A</a></li> <li><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Biblioteka_Narodowa_(Warszawa)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Biblioteka Narodowa (Warszawa)">PLWABN</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://dbn.bn.org.pl/descriptor-details/9810557150505606">9810557150505606</a></li> <li><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Biblioteka_Narodowa_Izraela?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Biblioteka Narodowa Izraela">J9U</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://olduli.nli.org.il/F/?func%3Dfind-b%26local_base%3DNLX10%26find_code%3DUID%26request%3D987007552545705171">987007552545705171</a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://olduli.nli.org.il/F/?func%3Dfind-b%26local_base%3DNLX10%26find_code%3DUID%26request%3D987007269139705171">987007269139705171</a></li> <li><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Biblioteka_Narodowa_Portugalii?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Biblioteka Narodowa Portugalii">PTBNP</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://urn.bn.pt/nca/unimarc-authorities/txt?id%3D102017">102017</a></li> <li><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ca.wikipedia.org/wiki/Cat%25C3%25A0leg_d%2527autoritats_de_noms_i_t%25C3%25ADtols_de_Catalunya" class="extiw" title="ca:Catàleg d'autoritats de noms i títols de Catalunya">CANTIC</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://cantic.bnc.cat/registres/CUCId/a11444253">a11444253</a></li> <li><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://es.wikipedia.org/wiki/Biblioteca_Nacional_de_la_Rep%25C3%25BAblica_Argentina" class="extiw" title="es:Biblioteca Nacional de la República Argentina">BNA</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://catalogo.bn.gov.ar/F/?func%3Ddirect%26doc_number%3D000046282%26local_base%3DBNA10">000046282</a></li> <li><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Grecka_Biblioteka_Narodowa?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Grecka Biblioteka Narodowa">ΕΒΕ</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://data.nlg.gr/resource/authority/record5715">5715</a></li> <li><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Brazylijska_Biblioteka_Narodowa?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Brazylijska Biblioteka Narodowa">BLBNB</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=http://acervo.bn.br/sophia_web/autoridade/detalhe/000056903">000056903</a></li> <li><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Biblioteka_Narodowa_Korei?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Biblioteka Narodowa Korei">KRNLK</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://librarian.nl.go.kr/LI/contents/L20101000000.do?id%3DKAB202010677">KAB202010677</a></li> <li><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Litewska_Biblioteka_Narodowa_im._Martynasa_Ma%C5%BEvydasa?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Litewska Biblioteka Narodowa im. Martynasa Mažvydasa">LIH</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://lnb.libis.lt/simpleSearch.do?doSearch%3D1%26AI001%3DLNB%253AYtd%253B%253DCB">LNB:Ytd;=CB</a></li> </ul> </div> <div class="normdaten-andere"> <div> <a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Encyklopedia_internetowa?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Encyklopedia internetowa">Encyklopedie internetowe</a>: </div> <ul> <li><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Encyklopedia_PWN_(internetowa)?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Encyklopedia PWN (internetowa)">PWN</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/;4169149.html">4169149</a></li> <li><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Encyklopedia_Britannica?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Encyklopedia Britannica">Britannica</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://www.britannica.com/place/United-States">place/United-States</a></li> <li><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Enciclopedia_Treccani?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Enciclopedia Treccani">Treccani</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://www.treccani.it/enciclopedia/stati-uniti-d-america">stati-uniti-d-america</a></li> <li><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://www.wikidata.org/wiki/Property:P3219" class="extiw" title="d:Property:P3219">Universalis</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://www.universalis.fr/encyclopedie/etats-unis-d-amerique-vue-d-ensemble/">etats-unis-d-amerique-vue-d-ensemble</a></li> <li><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Nationalencyklopedin?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Nationalencyklopedin">NE.se</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://www.ne.se/uppslagsverk/encyklopedi/l%25C3%25A5ng/united-states">united-states</a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://www.ne.se/uppslagsverk/encyklopedi/l%25C3%25A5ng/usa">usa</a></li> <li><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Store_norske_leksikon?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Store norske leksikon">SNL</a>: <a class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://wikidata-externalid-url.toolforge.org/?p%3D4342%26url_prefix%3Dhttps://snl.no/%26id%3DUSA">USA</a></li> <li><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://www.wikidata.org/wiki/Property:P1296" class="extiw" title="d:Property:P1296">Catalana</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0025184.xml">0025184</a></li> <li><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Den_Store_Danske_Encyklop%C3%A6di?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Den Store Danske Encyklopædi">DSDE</a>: <a class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://wikidata-externalid-url.toolforge.org/?p%3D8313%26url_prefix%3Dhttps://lex.dk/%26id%3DUSA">USA</a></li> <li><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Hrvatska_enciklopedija?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="Hrvatska enciklopedija">Hrvatska enciklopedija</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://www.enciklopedija.hr/Natuknica.aspx?ID%3D56303">56303</a></li> </ul> </div> </div> </section> </div> <noscript> <img src="https://login.m.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1&mobile=1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"> </noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet=""> Źródło: „<a dir="ltr" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title%3DStany_Zjednoczone%26oldid%3D75373269">https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Stany_Zjednoczone&oldid=75373269</a>” </div> </div> </div> <div class="post-content" id="page-secondary-actions"> </div> </main> <footer class="mw-footer minerva-footer" role="contentinfo"><a class="last-modified-bar" href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=Stany_Zjednoczone&action=history&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB"> <div class="post-content last-modified-bar__content"> Ostatnio edytowano 27 lis 2024 o 12:18 </div></a> <div class="post-content footer-content"> <div id="mw-data-after-content"> <div class="read-more-container"></div> </div> <div id="p-lang"> <h4>Języki</h4> <section> <ul id="p-variants" class="minerva-languages"></ul> <ul class="minerva-languages"> <li class="interlanguage-link interwiki-ace mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ace.wikipedia.org/wiki/Amirika_Syarikat" title="Amirika Syarikat – aceh" lang="ace" hreflang="ace" data-title="Amirika Syarikat" data-language-autonym="Acèh" data-language-local-name="aceh" class="interlanguage-link-target">Acèh</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-kbd mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://kbd.wikipedia.org/wiki/%25D0%2590%25D0%25BC%25D0%25B5%25D1%2580%25D0%25B8%25D0%25BA%25D1%258D_%25D0%25A8%25D1%2582%25D0%25B0%25D1%2582_%25D0%2597%25D1%258D%25D0%25B3%25D1%2583%25D1%258D%25D1%2582%25D1%2585%25D1%258D%25D1%2580" title="Америкэ Штат Зэгуэтхэр – kabardyjski" lang="kbd" hreflang="kbd" data-title="Америкэ Штат Зэгуэтхэр" data-language-autonym="Адыгэбзэ" data-language-local-name="kabardyjski" class="interlanguage-link-target">Адыгэбзэ</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ady mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ady.wikipedia.org/wiki/%25D0%2590%25D0%25BC%25D0%25B5%25D1%2580%25D0%25B8%25D0%25BA%25D1%258D_%25D0%25A8%25D1%2582%25D0%25B0%25D1%2582_%25D0%2597%25D1%258D%25D1%2585%25D1%258D%25D1%2582%25D1%2585%25D1%258D%25D1%2580" title="Америкэ Штат Зэхэтхэр – adygejski" lang="ady" hreflang="ady" data-title="Америкэ Штат Зэхэтхэр" data-language-autonym="Адыгабзэ" data-language-local-name="adygejski" class="interlanguage-link-target">Адыгабзэ</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-af badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="medal"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://af.wikipedia.org/wiki/Verenigde_State_van_Amerika" title="Verenigde State van Amerika – afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Verenigde State van Amerika" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="afrikaans" class="interlanguage-link-target">Afrikaans</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://als.wikipedia.org/wiki/USA" title="USA – szwajcarski niemiecki" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="USA" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="szwajcarski niemiecki" class="interlanguage-link-target">Alemannisch</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://am.wikipedia.org/wiki/%25E1%258B%25A8%25E1%2589%25B0%25E1%2589%25A3%25E1%2589%25A0%25E1%2588%25A9%25E1%2589%25B5_%25E1%258C%258D%25E1%258B%259B%25E1%2589%25B6%25E1%2589%25BD" title="የተባበሩት ግዛቶች – amharski" lang="am" hreflang="am" data-title="የተባበሩት ግዛቶች" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="amharski" class="interlanguage-link-target">አማርኛ</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-smn mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://smn.wikipedia.org/wiki/Ovt%25C3%25A2stum_staatah" title="Ovtâstum staatah – inari" lang="smn" hreflang="smn" data-title="Ovtâstum staatah" data-language-autonym="Anarâškielâ" data-language-local-name="inari" class="interlanguage-link-target">Anarâškielâ</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-anp mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://anp.wikipedia.org/wiki/%25E0%25A4%2585%25E0%25A4%25AE%25E0%25A5%2587%25E0%25A4%25B0%25E0%25A4%25BF%25E0%25A4%2595%25E0%25A4%25BE" title="अमेरिका – angika" lang="anp" hreflang="anp" data-title="अमेरिका" data-language-autonym="अंगिका" data-language-local-name="angika" class="interlanguage-link-target">अंगिका</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ang mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ang.wikipedia.org/wiki/Geanedan_Ricu_America" title="Geanedan Ricu America – staroangielski" lang="ang" hreflang="ang" data-title="Geanedan Ricu America" data-language-autonym="Ænglisc" data-language-local-name="staroangielski" class="interlanguage-link-target">Ænglisc</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ab mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ab.wikipedia.org/wiki/%25D0%2595%25D0%25B8%25D0%25B4%25D1%2583_%25D0%2590%25D0%25BC%25D0%25B5%25D1%2580%25D0%25B8%25D0%25BA%25D0%25B0%25D1%2582%25D3%2599%25D0%25B8_%25D0%2590%25D1%2588%25D1%2582%25D0%25B0%25D1%2582%25D2%259B%25D3%2599%25D0%25B0" title="Еиду Америкатәи Аштатқәа – abchaski" lang="ab" hreflang="ab" data-title="Еиду Америкатәи Аштатқәа" data-language-autonym="Аԥсшәа" data-language-local-name="abchaski" class="interlanguage-link-target">Аԥсшәа</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ar badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="medal"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ar.wikipedia.org/wiki/%25D8%25A7%25D9%2584%25D9%2588%25D9%2584%25D8%25A7%25D9%258A%25D8%25A7%25D8%25AA_%25D8%25A7%25D9%2584%25D9%2585%25D8%25AA%25D8%25AD%25D8%25AF%25D8%25A9" title="الولايات المتحدة – arabski" lang="ar" hreflang="ar" data-title="الولايات المتحدة" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="arabski" class="interlanguage-link-target">العربية</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-an badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="medal"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://an.wikipedia.org/wiki/Estaus_Unius" title="Estaus Unius – aragoński" lang="an" hreflang="an" data-title="Estaus Unius" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="aragoński" class="interlanguage-link-target">Aragonés</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-arc mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://arc.wikipedia.org/wiki/%25DC%2590%25DC%2598%25DC%259A%25DC%2595%25DC%25A2%25DC%2590_%25DC%25A1%25DC%259A%25DC%259D%25DC%2595%25DC%2590" title="ܐܘܚܕܢܐ ܡܚܝܕܐ – aramejski" lang="arc" hreflang="arc" data-title="ܐܘܚܕܢܐ ܡܚܝܕܐ" data-language-autonym="ܐܪܡܝܐ" data-language-local-name="aramejski" class="interlanguage-link-target">ܐܪܡܝܐ</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-hyw mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://hyw.wikipedia.org/wiki/%25D4%25B1%25D5%25B4%25D5%25A5%25D6%2580%25D5%25AB%25D5%25AF%25D5%25A1%25D5%25B5%25D5%25AB_%25D5%2584%25D5%25AB%25D5%25A1%25D6%2581%25D5%25A5%25D5%25A1%25D5%25AC_%25D5%2586%25D5%25A1%25D5%25B0%25D5%25A1%25D5%25B6%25D5%25A3%25D5%25B6%25D5%25A5%25D6%2580" title="Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներ – Western Armenian" lang="hyw" hreflang="hyw" data-title="Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներ" data-language-autonym="Արեւմտահայերէն" data-language-local-name="Western Armenian" class="interlanguage-link-target">Արեւմտահայերէն</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-roa-rup mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://roa-rup.wikipedia.org/wiki/Statili_Uniti_ali_America" title="Statili Uniti ali America – arumuński" lang="rup" hreflang="rup" data-title="Statili Uniti ali America" data-language-autonym="Armãneashti" data-language-local-name="arumuński" class="interlanguage-link-target">Armãneashti</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-frp mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://frp.wikipedia.org/wiki/%25C3%2588tats-Unis" title="Ètats-Unis – franko-prowansalski" lang="frp" hreflang="frp" data-title="Ètats-Unis" data-language-autonym="Arpetan" data-language-local-name="franko-prowansalski" class="interlanguage-link-target">Arpetan</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://as.wikipedia.org/wiki/%25E0%25A6%2586%25E0%25A6%25AE%25E0%25A7%2587%25E0%25A7%25B0%25E0%25A6%25BF%25E0%25A6%2595%25E0%25A6%25BE_%25E0%25A6%25AF%25E0%25A7%2581%25E0%25A6%2595%25E0%25A7%258D%25E0%25A6%25A4%25E0%25A7%25B0%25E0%25A6%25BE%25E0%25A6%25B7%25E0%25A7%258D%25E0%25A6%259F%25E0%25A7%258D%25E0%25A7%25B0" title="আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰ – asamski" lang="as" hreflang="as" data-title="আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰ" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="asamski" class="interlanguage-link-target">অসমীয়া</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ast.wikipedia.org/wiki/Estaos_Xun%25C3%25ADos_d%2527Am%25C3%25A9rica" title="Estaos Xuníos d'América – asturyjski" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Estaos Xuníos d'América" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="asturyjski" class="interlanguage-link-target">Asturianu</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-atj mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://atj.wikipedia.org/wiki/Kitci_mokoman_aski" title="Kitci mokoman aski – atikamekw" lang="atj" hreflang="atj" data-title="Kitci mokoman aski" data-language-autonym="Atikamekw" data-language-local-name="atikamekw" class="interlanguage-link-target">Atikamekw</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-awa mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://awa.wikipedia.org/wiki/%25E0%25A4%25B8%25E0%25A4%2582%25E0%25A4%25AF%25E0%25A5%2581%25E0%25A4%2595%25E0%25A5%258D%25E0%25A4%25A4_%25E0%25A4%25B0%25E0%25A4%25BE%25E0%25A4%259C%25E0%25A5%258D%25E0%25A4%25AF_%25E0%25A4%2585%25E0%25A4%25AE%25E0%25A5%2587%25E0%25A4%25B0%25E0%25A4%25BF%25E0%25A4%2595%25E0%25A4%25BE" title="संयुक्त राज्य अमेरिका – awadhi" lang="awa" hreflang="awa" data-title="संयुक्त राज्य अमेरिका" data-language-autonym="अवधी" data-language-local-name="awadhi" class="interlanguage-link-target">अवधी</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://gn.wikipedia.org/wiki/Am%25C3%25A9rika_Ret%25C3%25A3voreku%25C3%25A9ra_Joaju" title="Amérika Retãvorekuéra Joaju – guarani" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Amérika Retãvorekuéra Joaju" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="guarani" class="interlanguage-link-target">Avañe'ẽ</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-av mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://av.wikipedia.org/wiki/%25D0%2590%25D0%25BC%25D0%25B5%25D1%2580%25D0%25B8%25D0%25BA%25D0%25B0%25D0%25BB%25D1%258A%25D1%2583%25D0%25BB_%25D0%25A6%25D0%25BE%25D0%25BB%25D1%258A%25D0%25B0%25D1%2580%25D0%25B0%25D0%25BB_%25D0%25A8%25D1%2582%25D0%25B0%25D1%2582%25D0%25B0%25D0%25BB" title="Америкалъул Цолъарал Штатал – awarski" lang="av" hreflang="av" data-title="Америкалъул Цолъарал Штатал" data-language-autonym="Авар" data-language-local-name="awarski" class="interlanguage-link-target">Авар</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ay mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ay.wikipedia.org/wiki/Istadus_Unidus" title="Istadus Unidus – ajmara" lang="ay" hreflang="ay" data-title="Istadus Unidus" data-language-autonym="Aymar aru" data-language-local-name="ajmara" class="interlanguage-link-target">Aymar aru</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-az badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="medal"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://az.wikipedia.org/wiki/AB%25C5%259E" title="ABŞ – azerbejdżański" lang="az" hreflang="az" data-title="ABŞ" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="azerbejdżański" class="interlanguage-link-target">Azərbaycanca</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://azb.wikipedia.org/wiki/%25D8%25A2%25D9%2585%25D8%25B1%25DB%258C%25DA%25A9%25D8%25A7_%25D8%25A8%25DB%258C%25D8%25B1%25D9%2584%25D8%25B4%25D9%2585%25DB%258C%25D8%25B4_%25D8%25A7%25DB%258C%25D8%25A7%25D9%2584%25D8%25AA%25D9%2584%25D8%25B1%25DB%258C" title="آمریکا بیرلشمیش ایالتلری – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="آمریکا بیرلشمیش ایالتلری" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target">تۆرکجه</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ban mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ban.wikipedia.org/wiki/Am%25C3%25A9rika_Serikat" title="Amérika Serikat – balijski" lang="ban" hreflang="ban" data-title="Amérika Serikat" data-language-autonym="Basa Bali" data-language-local-name="balijski" class="interlanguage-link-target">Basa Bali</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-bm mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://bm.wikipedia.org/wiki/Amerika_ka_Kelenyalen_Jamanaw" title="Amerika ka Kelenyalen Jamanaw – bambara" lang="bm" hreflang="bm" data-title="Amerika ka Kelenyalen Jamanaw" data-language-autonym="Bamanankan" data-language-local-name="bambara" class="interlanguage-link-target">Bamanankan</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://bn.wikipedia.org/wiki/%25E0%25A6%25AE%25E0%25A6%25BE%25E0%25A6%25B0%25E0%25A7%258D%25E0%25A6%2595%25E0%25A6%25BF%25E0%25A6%25A8_%25E0%25A6%25AF%25E0%25A7%2581%25E0%25A6%2595%25E0%25A7%258D%25E0%25A6%25A4%25E0%25A6%25B0%25E0%25A6%25BE%25E0%25A6%25B7%25E0%25A7%258D%25E0%25A6%259F%25E0%25A7%258D%25E0%25A6%25B0" title="মার্কিন যুক্তরাষ্ট্র – bengalski" lang="bn" hreflang="bn" data-title="মার্কিন যুক্তরাষ্ট্র" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="bengalski" class="interlanguage-link-target">বাংলা</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-bjn mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://bjn.wikipedia.org/wiki/Amirika_Sarikat" title="Amirika Sarikat – banjar" lang="bjn" hreflang="bjn" data-title="Amirika Sarikat" data-language-autonym="Banjar" data-language-local-name="banjar" class="interlanguage-link-target">Banjar</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/B%25C3%25AD-kok" title="Bí-kok – minnański" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Bí-kok" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="minnański" class="interlanguage-link-target">閩南語 / Bân-lâm-gú</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-map-bms mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://map-bms.wikipedia.org/wiki/Amerika_Serikat" title="Amerika Serikat – Banyumasan" lang="jv-x-bms" hreflang="jv-x-bms" data-title="Amerika Serikat" data-language-autonym="Basa Banyumasan" data-language-local-name="Banyumasan" class="interlanguage-link-target">Basa Banyumasan</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ba.wikipedia.org/wiki/%25D0%2590%25D0%25BC%25D0%25B5%25D1%2580%25D0%25B8%25D0%25BA%25D0%25B0_%25D2%25A0%25D1%2583%25D1%2588%25D0%25BC%25D0%25B0_%25D0%25A8%25D1%2582%25D0%25B0%25D1%2582%25D1%2582%25D0%25B0%25D1%2580%25D1%258B" title="Америка Ҡушма Штаттары – baszkirski" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Америка Ҡушма Штаттары" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="baszkirski" class="interlanguage-link-target">Башҡортса</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://be.wikipedia.org/wiki/%25D0%2597%25D0%25BB%25D1%2583%25D1%2587%25D0%25B0%25D0%25BD%25D1%258B%25D1%258F_%25D0%25A8%25D1%2582%25D0%25B0%25D1%2582%25D1%258B_%25D0%2590%25D0%25BC%25D0%25B5%25D1%2580%25D1%258B%25D0%25BA%25D1%2596" title="Злучаныя Штаты Амерыкі – białoruski" lang="be" hreflang="be" data-title="Злучаныя Штаты Амерыкі" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="białoruski" class="interlanguage-link-target">Беларуская</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%25D0%2597%25D0%25BB%25D1%2583%25D1%2587%25D0%25B0%25D0%25BD%25D1%258B%25D1%258F_%25D0%25A8%25D1%2582%25D0%25B0%25D1%2582%25D1%258B_%25D0%2590%25D0%25BC%25D1%258D%25D1%2580%25D1%258B%25D0%25BA%25D1%2596" title="Злучаныя Штаты Амэрыкі – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Злучаныя Штаты Амэрыкі" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target">Беларуская (тарашкевіца)</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://bh.wikipedia.org/wiki/%25E0%25A4%2585%25E0%25A4%25AE%25E0%25A5%2587%25E0%25A4%25B0%25E0%25A4%25BF%25E0%25A4%2595%25E0%25A4%25BE" title="अमेरिका – Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="अमेरिका" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target">भोजपुरी</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://bcl.wikipedia.org/wiki/Estados_Unidos" title="Estados Unidos – Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Estados Unidos" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target">Bikol Central</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-bi mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://bi.wikipedia.org/wiki/Yunaeted_Stet_blong_Amerika" title="Yunaeted Stet blong Amerika – bislama" lang="bi" hreflang="bi" data-title="Yunaeted Stet blong Amerika" data-language-autonym="Bislama" data-language-local-name="bislama" class="interlanguage-link-target">Bislama</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://bg.wikipedia.org/wiki/%25D0%25A1%25D1%258A%25D0%25B5%25D0%25B4%25D0%25B8%25D0%25BD%25D0%25B5%25D0%25BD%25D0%25B8_%25D0%25B0%25D0%25BC%25D0%25B5%25D1%2580%25D0%25B8%25D0%25BA%25D0%25B0%25D0%25BD%25D1%2581%25D0%25BA%25D0%25B8_%25D1%2589%25D0%25B0%25D1%2582%25D0%25B8" title="Съединени американски щати – bułgarski" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Съединени американски щати" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="bułgarski" class="interlanguage-link-target">Български</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://bar.wikipedia.org/wiki/Vaoanigte_Stootn" title="Vaoanigte Stootn – bawarski" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Vaoanigte Stootn" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="bawarski" class="interlanguage-link-target">Boarisch</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-bo mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://bo.wikipedia.org/wiki/%25E0%25BD%25A8%25E0%25BC%258B%25E0%25BD%2598%25E0%25BD%25BA%25E0%25BC%258B%25E0%25BD%25A2%25E0%25BD%25B2%25E0%25BC%258B%25E0%25BD%2581%25E0%25BC%258B%25E0%25BD%25A2%25E0%25BE%2592%25E0%25BE%25B1%25E0%25BD%25A3%25E0%25BC%258B%25E0%25BD%2595%25E0%25BE%25B2%25E0%25BD%2593%25E0%25BC%258B%25E0%25BD%2598%25E0%25BD%2589%25E0%25BD%2598%25E0%25BC%258B%25E0%25BD%25A0%25E0%25BD%2596%25E0%25BE%25B2%25E0%25BD%25BA%25E0%25BD%25A3%25E0%25BC%258B%25E0%25BD%25A2%25E0%25BE%2592%25E0%25BE%25B1%25E0%25BD%25A3%25E0%25BC%258B%25E0%25BD%2581%25E0%25BD%2596%25E0%25BC%258D" title="ཨ་མེ་རི་ཁ་རྒྱལ་ཕྲན་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཁབ། – tybetański" lang="bo" hreflang="bo" data-title="ཨ་མེ་རི་ཁ་རྒྱལ་ཕྲན་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཁབ།" data-language-autonym="བོད་ཡིག" data-language-local-name="tybetański" class="interlanguage-link-target">བོད་ཡིག</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://bs.wikipedia.org/wiki/Sjedinjene_Ameri%25C4%258Dke_Dr%25C5%25BEave" title="Sjedinjene Američke Države – bośniacki" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Sjedinjene Američke Države" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="bośniacki" class="interlanguage-link-target">Bosanski</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://br.wikipedia.org/wiki/Stado%25C3%25B9-Unanet_Amerika" title="Stadoù-Unanet Amerika – bretoński" lang="br" hreflang="br" data-title="Stadoù-Unanet Amerika" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="bretoński" class="interlanguage-link-target">Brezhoneg</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-bxr badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="medal"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://bxr.wikipedia.org/wiki/%25D0%2590%25D0%25BC%25D0%25B5%25D1%2580%25D0%25B8%25D0%25BA%25D1%258B%25D0%25BD_%25D0%259D%25D1%258D%25D0%25B3%25D1%258D%25D0%25B4%25D1%258D%25D2%25BB%25D1%258D%25D0%25BD_%25D0%25A3%25D0%25BB%25D0%25B0%25D1%2581" title="Америкын Нэгэдэһэн Улас – Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Америкын Нэгэдэһэн Улас" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target">Буряад</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ca badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="dobry artykuł"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ca.wikipedia.org/wiki/Estats_Units_d%2527Am%25C3%25A8rica" title="Estats Units d'Amèrica – kataloński" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Estats Units d'Amèrica" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="kataloński" class="interlanguage-link-target">Català</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://cv.wikipedia.org/wiki/%25D0%2590%25D0%25BC%25D0%25B5%25D1%2580%25D0%25B8%25D0%25BA%25C4%2583%25D1%2580%25D0%25B8_%25D0%259F%25C4%2595%25D1%2580%25D0%25BB%25D0%25B5%25D1%2588%25C4%2595%25D0%25BD%25D0%25BD%25C4%2595_%25D0%25A8%25D1%2582%25D0%25B0%25D1%2582%25D1%2581%25D0%25B5%25D0%25BC" title="Америкăри Пĕрлешĕннĕ Штатсем – czuwaski" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Америкăри Пĕрлешĕннĕ Штатсем" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="czuwaski" class="interlanguage-link-target">Чӑвашла</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ceb badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="medal"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ceb.wikipedia.org/wiki/Tin%25C3%25ADpong_B%25C3%25A1ns%25C3%25A0" title="Tinípong Bánsà – cebuański" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Tinípong Bánsà" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="cebuański" class="interlanguage-link-target">Cebuano</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://cs.wikipedia.org/wiki/Spojen%25C3%25A9_st%25C3%25A1ty_americk%25C3%25A9" title="Spojené státy americké – czeski" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Spojené státy americké" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="czeski" class="interlanguage-link-target">Čeština</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ch mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ch.wikipedia.org/wiki/Estados_Unidus" title="Estados Unidus – czamorro" lang="ch" hreflang="ch" data-title="Estados Unidus" data-language-autonym="Chamoru" data-language-local-name="czamorro" class="interlanguage-link-target">Chamoru</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-cbk-zam mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://cbk-zam.wikipedia.org/wiki/Estados_Unidos_de_America" title="Estados Unidos de America – Chavacano" lang="cbk" hreflang="cbk" data-title="Estados Unidos de America" data-language-autonym="Chavacano de Zamboanga" data-language-local-name="Chavacano" class="interlanguage-link-target">Chavacano de Zamboanga</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ny mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ny.wikipedia.org/wiki/United_States_of_America" title="United States of America – njandża" lang="ny" hreflang="ny" data-title="United States of America" data-language-autonym="Chi-Chewa" data-language-local-name="njandża" class="interlanguage-link-target">Chi-Chewa</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-sn mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://sn.wikipedia.org/wiki/United_States_of_America" title="United States of America – shona" lang="sn" hreflang="sn" data-title="United States of America" data-language-autonym="ChiShona" data-language-local-name="shona" class="interlanguage-link-target">ChiShona</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-tum badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="dobry artykuł"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://tum.wikipedia.org/wiki/United_States_of_America" title="United States of America – tumbuka" lang="tum" hreflang="tum" data-title="United States of America" data-language-autonym="ChiTumbuka" data-language-local-name="tumbuka" class="interlanguage-link-target">ChiTumbuka</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-co mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://co.wikipedia.org/wiki/Stati_Uniti_d%2527America" title="Stati Uniti d'America – korsykański" lang="co" hreflang="co" data-title="Stati Uniti d'America" data-language-autonym="Corsu" data-language-local-name="korsykański" class="interlanguage-link-target">Corsu</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://cy.wikipedia.org/wiki/Unol_Daleithiau_America" title="Unol Daleithiau America – walijski" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Unol Daleithiau America" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="walijski" class="interlanguage-link-target">Cymraeg</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-dag mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://dag.wikipedia.org/wiki/America" title="America – Dagbani" lang="dag" hreflang="dag" data-title="America" data-language-autonym="Dagbanli" data-language-local-name="Dagbani" class="interlanguage-link-target">Dagbanli</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-da badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="dobry artykuł"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://da.wikipedia.org/wiki/USA" title="USA – duński" lang="da" hreflang="da" data-title="USA" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="duński" class="interlanguage-link-target">Dansk</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ary mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ary.wikipedia.org/wiki/%25D8%25A7%25D9%2584%25D9%2588%25D9%2584%25D8%25A7%25D9%258A%25D8%25A7%25D8%25AA_%25D8%25A7%25D9%2584%25D9%2585%25D8%25AA%25D8%25A7%25D8%25AD%25D8%25AF%25D8%25A9_%25D8%25AF_%25D9%2585%25D9%258A%25D8%25B1%25D9%258A%25D9%2583%25D8%25A7%25D9%2586" title="الولايات المتاحدة د ميريكان – marokański arabski" lang="ary" hreflang="ary" data-title="الولايات المتاحدة د ميريكان" data-language-autonym="الدارجة" data-language-local-name="marokański arabski" class="interlanguage-link-target">الدارجة</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-se mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://se.wikipedia.org/wiki/Amerihk%25C3%25A1_ovttastuvvan_st%25C3%25A1htat" title="Amerihká ovttastuvvan stáhtat – północnolapoński" lang="se" hreflang="se" data-title="Amerihká ovttastuvvan stáhtat" data-language-autonym="Davvisámegiella" data-language-local-name="północnolapoński" class="interlanguage-link-target">Davvisámegiella</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-pdc mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://pdc.wikipedia.org/wiki/Vereenichde_Schtaade" title="Vereenichde Schtaade – pensylwański" lang="pdc" hreflang="pdc" data-title="Vereenichde Schtaade" data-language-autonym="Deitsch" data-language-local-name="pensylwański" class="interlanguage-link-target">Deitsch</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://de.wikipedia.org/wiki/Vereinigte_Staaten" title="Vereinigte Staaten – niemiecki" lang="de" hreflang="de" data-title="Vereinigte Staaten" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="niemiecki" class="interlanguage-link-target">Deutsch</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-dv mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://dv.wikipedia.org/wiki/%25DE%2587%25DE%25AC%25DE%2589%25DE%25AC%25DE%2583%25DE%25A8%25DE%2586%25DE%25A7" title="އެމެރިކާ – malediwski" lang="dv" hreflang="dv" data-title="އެމެރިކާ" data-language-autonym="ދިވެހިބަސް" data-language-local-name="malediwski" class="interlanguage-link-target">ދިވެހިބަސް</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-nv mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://nv.wikipedia.org/wiki/W%25C3%25A1%25C3%25A1shindoon_Bik%25C3%25A9yah_A%25C5%2582hidadiidzoo%25C3%25ADg%25C3%25AD%25C3%25AD" title="Wááshindoon Bikéyah Ałhidadiidzooígíí – nawaho" lang="nv" hreflang="nv" data-title="Wááshindoon Bikéyah Ałhidadiidzooígíí" data-language-autonym="Diné bizaad" data-language-local-name="nawaho" class="interlanguage-link-target">Diné bizaad</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-dsb mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://dsb.wikipedia.org/wiki/Zjadno%25C5%259Bone_staty_Ameriki" title="Zjadnośone staty Ameriki – dolnołużycki" lang="dsb" hreflang="dsb" data-title="Zjadnośone staty Ameriki" data-language-autonym="Dolnoserbski" data-language-local-name="dolnołużycki" class="interlanguage-link-target">Dolnoserbski</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-dty mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://dty.wikipedia.org/wiki/%25E0%25A4%25B8%25E0%25A4%2582%25E0%25A4%25AF%25E0%25A5%2581%25E0%25A4%2595%25E0%25A5%258D%25E0%25A4%25A4_%25E0%25A4%25B0%25E0%25A4%25BE%25E0%25A4%259C%25E0%25A5%258D%25E0%25A4%25AF_%25E0%25A4%2585%25E0%25A4%25AE%25E0%25A5%2587%25E0%25A4%25B0%25E0%25A4%25BF%25E0%25A4%2595%25E0%25A4%25BE" title="संयुक्त राज्य अमेरिका – Doteli" lang="dty" hreflang="dty" data-title="संयुक्त राज्य अमेरिका" data-language-autonym="डोटेली" data-language-local-name="Doteli" class="interlanguage-link-target">डोटेली</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-dz mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://dz.wikipedia.org/wiki/%25E0%25BD%25A1%25E0%25BD%25B4%25E0%25BC%258B%25E0%25BD%2593%25E0%25BD%25A0%25E0%25BD%25B2%25E0%25BD%258A%25E0%25BD%25BA%25E0%25BD%258A%25E0%25BC%258B%25E0%25BD%25A6%25E0%25BD%25B2%25E0%25BC%258B%25E0%25BD%258A%25E0%25BD%25BA%25E0%25BD%25A6" title="ཡུ་ནའིཊེཊ་སི་ཊེས – dzongkha" lang="dz" hreflang="dz" data-title="ཡུ་ནའིཊེཊ་སི་ཊེས" data-language-autonym="ཇོང་ཁ" data-language-local-name="dzongkha" class="interlanguage-link-target">ཇོང་ཁ</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://et.wikipedia.org/wiki/Ameerika_%25C3%259Chendriigid" title="Ameerika Ühendriigid – estoński" lang="et" hreflang="et" data-title="Ameerika Ühendriigid" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="estoński" class="interlanguage-link-target">Eesti</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://el.wikipedia.org/wiki/%25CE%2597%25CE%25BD%25CF%2589%25CE%25BC%25CE%25AD%25CE%25BD%25CE%25B5%25CF%2582_%25CE%25A0%25CE%25BF%25CE%25BB%25CE%25B9%25CF%2584%25CE%25B5%25CE%25AF%25CE%25B5%25CF%2582_%25CE%2591%25CE%25BC%25CE%25B5%25CF%2581%25CE%25B9%25CE%25BA%25CE%25AE%25CF%2582" title="Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής – grecki" lang="el" hreflang="el" data-title="Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="grecki" class="interlanguage-link-target">Ελληνικά</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-eml mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://eml.wikipedia.org/wiki/Stat_Un%25C3%25AE" title="Stat Unî – Emiliano-Romagnolo" lang="egl" hreflang="egl" data-title="Stat Unî" data-language-autonym="Emiliàn e rumagnòl" data-language-local-name="Emiliano-Romagnolo" class="interlanguage-link-target">Emiliàn e rumagnòl</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://en.wikipedia.org/wiki/United_States" title="United States – angielski" lang="en" hreflang="en" data-title="United States" data-language-autonym="English" data-language-local-name="angielski" class="interlanguage-link-target">English</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-myv mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://myv.wikipedia.org/wiki/%25D0%2590%25D0%25BC%25D0%25B5%25D1%2580%25D0%25B8%25D0%25BA%25D0%25B0%25D0%25BD%25D1%258C_%25D0%2592%25D0%25B5%25D0%25B9%25D1%2582%25D1%258C%25D1%2581%25D1%258D%25D0%25BD%25D0%25B4%25D1%258F%25D0%25B2%25D0%25BA%25D1%2581_%25D0%25A8%25D1%2582%25D0%25B0%25D1%2582%25D1%2582%25D0%25BD%25D1%258D" title="Американь Вейтьсэндявкс Штаттнэ – erzja" lang="myv" hreflang="myv" data-title="Американь Вейтьсэндявкс Штаттнэ" data-language-autonym="Эрзянь" data-language-local-name="erzja" class="interlanguage-link-target">Эрзянь</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-es badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="medal"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://es.wikipedia.org/wiki/Estados_Unidos" title="Estados Unidos – hiszpański" lang="es" hreflang="es" data-title="Estados Unidos" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="hiszpański" class="interlanguage-link-target">Español</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-eo badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="medal"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://eo.wikipedia.org/wiki/Usono" title="Usono – esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Usono" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="esperanto" class="interlanguage-link-target">Esperanto</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ext mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ext.wikipedia.org/wiki/Estaus_Un%25C3%25ADus" title="Estaus Uníus – estremadurski" lang="ext" hreflang="ext" data-title="Estaus Uníus" data-language-autonym="Estremeñu" data-language-local-name="estremadurski" class="interlanguage-link-target">Estremeñu</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-eu badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="medal"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://eu.wikipedia.org/wiki/Ameriketako_Estatu_Batuak" title="Ameriketako Estatu Batuak – baskijski" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Ameriketako Estatu Batuak" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="baskijski" class="interlanguage-link-target">Euskara</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ee mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ee.wikipedia.org/wiki/United_States" title="United States – ewe" lang="ee" hreflang="ee" data-title="United States" data-language-autonym="Eʋegbe" data-language-local-name="ewe" class="interlanguage-link-target">Eʋegbe</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://fa.wikipedia.org/wiki/%25D8%25A7%25DB%258C%25D8%25A7%25D9%2584%25D8%25A7%25D8%25AA_%25D9%2585%25D8%25AA%25D8%25AD%25D8%25AF%25D9%2587_%25D8%25A2%25D9%2585%25D8%25B1%25DB%258C%25DA%25A9%25D8%25A7" title="ایالات متحده آمریکا – perski" lang="fa" hreflang="fa" data-title="ایالات متحده آمریکا" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="perski" class="interlanguage-link-target">فارسی</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://hif.wikipedia.org/wiki/United_States_of_America" title="United States of America – hindi fidżyjskie" lang="hif" hreflang="hif" data-title="United States of America" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="hindi fidżyjskie" class="interlanguage-link-target">Fiji Hindi</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-fo badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="medal"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://fo.wikipedia.org/wiki/USA" title="USA – farerski" lang="fo" hreflang="fo" data-title="USA" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="farerski" class="interlanguage-link-target">Føroyskt</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://fr.wikipedia.org/wiki/%25C3%2589tats-Unis" title="États-Unis – francuski" lang="fr" hreflang="fr" data-title="États-Unis" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="francuski" class="interlanguage-link-target">Français</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-fy badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="medal"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://fy.wikipedia.org/wiki/Feriene_Steaten" title="Feriene Steaten – zachodniofryzyjski" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Feriene Steaten" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="zachodniofryzyjski" class="interlanguage-link-target">Frysk</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ff mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ff.wikipedia.org/wiki/Dowlaaji_Dentu%25C9%2597i" title="Dowlaaji Dentuɗi – fulani" lang="ff" hreflang="ff" data-title="Dowlaaji Dentuɗi" data-language-autonym="Fulfulde" data-language-local-name="fulani" class="interlanguage-link-target">Fulfulde</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-fur mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://fur.wikipedia.org/wiki/St%25C3%25A2ts_Un%25C3%25AEts_di_Americhe" title="Stâts Unîts di Americhe – friulski" lang="fur" hreflang="fur" data-title="Stâts Unîts di Americhe" data-language-autonym="Furlan" data-language-local-name="friulski" class="interlanguage-link-target">Furlan</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ga.wikipedia.org/wiki/St%25C3%25A1it_Aontaithe_Mheirice%25C3%25A1" title="Stáit Aontaithe Mheiriceá – irlandzki" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Stáit Aontaithe Mheiriceá" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="irlandzki" class="interlanguage-link-target">Gaeilge</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-gv mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://gv.wikipedia.org/wiki/Steatyn_Unnaneysit_America" title="Steatyn Unnaneysit America – manx" lang="gv" hreflang="gv" data-title="Steatyn Unnaneysit America" data-language-autonym="Gaelg" data-language-local-name="manx" class="interlanguage-link-target">Gaelg</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-gag mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://gag.wikipedia.org/wiki/Amerika_Birle%25C5%259Fik_Devletl%25C3%25A4ri" title="Amerika Birleşik Devletläri – gagauski" lang="gag" hreflang="gag" data-title="Amerika Birleşik Devletläri" data-language-autonym="Gagauz" data-language-local-name="gagauski" class="interlanguage-link-target">Gagauz</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://gd.wikipedia.org/wiki/Na_St%25C3%25A0itean_Aonaichte" title="Na Stàitean Aonaichte – szkocki gaelicki" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Na Stàitean Aonaichte" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="szkocki gaelicki" class="interlanguage-link-target">Gàidhlig</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://gl.wikipedia.org/wiki/Estados_Unidos_de_Am%25C3%25A9rica" title="Estados Unidos de América – galicyjski" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Estados Unidos de América" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="galicyjski" class="interlanguage-link-target">Galego</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-inh mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://inh.wikipedia.org/wiki/%25D0%25A5%25D0%25B5%25D1%2582%25D1%2582%25D0%25B0_%25D0%2590%25D0%25BC%25D0%25B5%25D1%2580%25D0%25B8%25D0%25BA%25D0%25B5%25D1%2580%25D0%25B0_%25D0%25A8%25D1%2582%25D0%25B0%25D1%2582%25D0%25B0%25D1%2588" title="Хетта Америкера Штаташ – inguski" lang="inh" hreflang="inh" data-title="Хетта Америкера Штаташ" data-language-autonym="ГӀалгӀай" data-language-local-name="inguski" class="interlanguage-link-target">ГӀалгӀай</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-gan mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://gan.wikipedia.org/wiki/%25E7%25BE%258E%25E5%259C%258B" title="美國 – gan" lang="gan" hreflang="gan" data-title="美國" data-language-autonym="贛語" data-language-local-name="gan" class="interlanguage-link-target">贛語</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ki mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ki.wikipedia.org/wiki/United_States" title="United States – kikuju" lang="ki" hreflang="ki" data-title="United States" data-language-autonym="Gĩkũyũ" data-language-local-name="kikuju" class="interlanguage-link-target">Gĩkũyũ</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-glk mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://glk.wikipedia.org/wiki/%25D8%25A2%25D9%2585%25D8%25B1%25D9%258A%25DA%25A9%25D8%25A7_%25D8%25A7%25D9%258A%25D8%25AC%25D8%25A4%25D9%2586%25D8%25A3%25D8%25A8%25D8%25A4_%25D8%25A7%25D9%258A%25D8%25A7%25D9%2584%25D8%25AA%25D8%25A4%25D9%2586" title="آمريکا ايجؤنأبؤ ايالتؤن – giliański" lang="glk" hreflang="glk" data-title="آمريکا ايجؤنأبؤ ايالتؤن" data-language-autonym="گیلکی" data-language-local-name="giliański" class="interlanguage-link-target">گیلکی</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-gu mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://gu.wikipedia.org/wiki/%25E0%25AA%25AF%25E0%25AB%2581%25E0%25AA%25A8%25E0%25AA%25BE%25E0%25AA%2587%25E0%25AA%259F%25E0%25AB%2587%25E0%25AA%25A1_%25E0%25AA%25B8%25E0%25AB%258D%25E0%25AA%259F%25E0%25AB%2587%25E0%25AA%259F%25E0%25AB%258D%25E0%25AA%25B8_%25E0%25AA%2593%25E0%25AA%25AB_%25E0%25AA%2585%25E0%25AA%25AE%25E0%25AB%2587%25E0%25AA%25B0%25E0%25AA%25BF%25E0%25AA%2595%25E0%25AA%25BE" title="યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ ઓફ અમેરિકા – gudżarati" lang="gu" hreflang="gu" data-title="યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ ઓફ અમેરિકા" data-language-autonym="ગુજરાતી" data-language-local-name="gudżarati" class="interlanguage-link-target">ગુજરાતી</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-got mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://got.wikipedia.org/wiki/%25F0%2590%258C%25B2%25F0%2590%258C%25B0%25F0%2590%258C%25B2%25F0%2590%258C%25B0%25F0%2590%258C%25B7%25F0%2590%258C%25B0%25F0%2590%258D%2586%25F0%2590%258D%2584%25F0%2590%258C%25B9%25F0%2590%258C%25B3%25F0%2590%258C%25B0_%25F0%2590%258D%2582%25F0%2590%258C%25B4%25F0%2590%258C%25B9%25F0%2590%258C%25BA%25F0%2590%258C%25BE%25F0%2590%258C%25B0" title="𐌲𐌰𐌲𐌰𐌷𐌰𐍆𐍄𐌹𐌳𐌰 𐍂𐌴𐌹𐌺𐌾𐌰 – gocki" lang="got" hreflang="got" data-title="𐌲𐌰𐌲𐌰𐌷𐌰𐍆𐍄𐌹𐌳𐌰 𐍂𐌴𐌹𐌺𐌾𐌰" data-language-autonym="𐌲𐌿𐍄𐌹𐍃𐌺" data-language-local-name="gocki" class="interlanguage-link-target">𐌲𐌿𐍄𐌹𐍃𐌺</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-gom mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://gom.wikipedia.org/wiki/%25E0%25A4%2585%25E0%25A4%25AE%25E0%25A5%2587%25E0%25A4%25B0%25E0%25A4%25BF%25E0%25A4%2595%25E0%25A5%2587%25E0%25A4%259A%25E0%25A5%2580%25E0%25A4%2582_%25E0%25A4%25B8%25E0%25A4%2582%25E0%25A4%25AF%25E0%25A5%2581%25E0%25A4%2595%25E0%25A5%258D%25E0%25A4%25A4_%25E0%25A4%25B0%25E0%25A4%25BE%25E0%25A4%259C%25E0%25A5%258D%25E0%25A4%25AF%25E0%25A4%25BE%25E0%25A4%2582" title="अमेरिकेचीं संयुक्त राज्यां – konkani (Goa)" lang="gom" hreflang="gom" data-title="अमेरिकेचीं संयुक्त राज्यां" data-language-autonym="गोंयची कोंकणी / Gõychi Konknni" data-language-local-name="konkani (Goa)" class="interlanguage-link-target">गोंयची कोंकणी / Gõychi Konknni</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-guw mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://guw.wikipedia.org/wiki/Plidop%25E1%25BB%258D_Ayimat%25E1%25BA%25B9n_l%25E1%25BA%25B9_t%25E1%25BB%258Dn_Am%25E1%25BA%25B9lika_t%25E1%25BB%258Dn" title="Plidopọ Ayimatẹn lẹ tọn Amẹlika tọn – Gun" lang="guw" hreflang="guw" data-title="Plidopọ Ayimatẹn lẹ tọn Amẹlika tọn" data-language-autonym="Gungbe" data-language-local-name="Gun" class="interlanguage-link-target">Gungbe</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-hak badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="medal"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://hak.wikipedia.org/wiki/M%25C3%25AE-koet" title="Mî-koet – hakka" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Mî-koet" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="hakka" class="interlanguage-link-target">客家語 / Hak-kâ-ngî</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-xal mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://xal.wikipedia.org/wiki/%25D0%2590%25D0%25BC%25D0%25B5%25D1%2580%25D0%25B8%25D0%25BA%25D0%25B8%25D0%25BD_%25D0%259D%25D0%25B8%25D0%25B8%25D1%2586%25D3%2599%25D1%2582%25D3%2599_%25D0%259E%25D1%2580%25D0%25BD_%25D0%259D%25D1%2583%25D1%2582%25D1%2583%25D0%25B3%25D1%2583%25D0%25B4" title="Америкин Ниицәтә Орн Нутугуд – kałmucki" lang="xal" hreflang="xal" data-title="Америкин Ниицәтә Орн Нутугуд" data-language-autonym="Хальмг" data-language-local-name="kałmucki" class="interlanguage-link-target">Хальмг</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ko.wikipedia.org/wiki/%25EB%25AF%25B8%25EA%25B5%25AD" title="미국 – koreański" lang="ko" hreflang="ko" data-title="미국" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="koreański" class="interlanguage-link-target">한국어</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ha.wikipedia.org/wiki/Tarayyar_Amurka" title="Tarayyar Amurka – hausa" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Tarayyar Amurka" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="hausa" class="interlanguage-link-target">Hausa</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-haw mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://haw.wikipedia.org/wiki/%25CA%25BBAmelika_Hui_P%25C5%25AB_%25CA%25BBia" title="ʻAmelika Hui Pū ʻia – hawajski" lang="haw" hreflang="haw" data-title="ʻAmelika Hui Pū ʻia" data-language-autonym="Hawaiʻi" data-language-local-name="hawajski" class="interlanguage-link-target">Hawaiʻi</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://hy.wikipedia.org/wiki/%25D4%25B1%25D5%25B4%25D5%25A5%25D6%2580%25D5%25AB%25D5%25AF%25D5%25A1%25D5%25B5%25D5%25AB_%25D5%2584%25D5%25AB%25D5%25A1%25D6%2581%25D5%25B5%25D5%25A1%25D5%25AC_%25D5%2586%25D5%25A1%25D5%25B0%25D5%25A1%25D5%25B6%25D5%25A3%25D5%25B6%25D5%25A5%25D6%2580" title="Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ – ormiański" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ormiański" class="interlanguage-link-target">Հայերեն</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://hi.wikipedia.org/wiki/%25E0%25A4%25B8%25E0%25A4%2582%25E0%25A4%25AF%25E0%25A5%2581%25E0%25A4%2595%25E0%25A5%258D%25E0%25A4%25A4_%25E0%25A4%25B0%25E0%25A4%25BE%25E0%25A4%259C%25E0%25A5%258D%25E0%25A4%25AF_%25E0%25A4%2585%25E0%25A4%25AE%25E0%25A5%2587%25E0%25A4%25B0%25E0%25A4%25BF%25E0%25A4%2595%25E0%25A4%25BE" title="संयुक्त राज्य अमेरिका – hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="संयुक्त राज्य अमेरिका" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="hindi" class="interlanguage-link-target">हिन्दी</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-hsb mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://hsb.wikipedia.org/wiki/Zjedno%25C4%2587ene_staty_Ameriki" title="Zjednoćene staty Ameriki – górnołużycki" lang="hsb" hreflang="hsb" data-title="Zjednoćene staty Ameriki" data-language-autonym="Hornjoserbsce" data-language-local-name="górnołużycki" class="interlanguage-link-target">Hornjoserbsce</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://hr.wikipedia.org/wiki/Sjedinjene_Ameri%25C4%258Dke_Dr%25C5%25BEave" title="Sjedinjene Američke Države – chorwacki" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Sjedinjene Američke Države" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="chorwacki" class="interlanguage-link-target">Hrvatski</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-gor mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://gor.wikipedia.org/wiki/Amerika_Serikat" title="Amerika Serikat – gorontalo" lang="gor" hreflang="gor" data-title="Amerika Serikat" data-language-autonym="Bahasa Hulontalo" data-language-local-name="gorontalo" class="interlanguage-link-target">Bahasa Hulontalo</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://io.wikipedia.org/wiki/Usa" title="Usa – ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Usa" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="ido" class="interlanguage-link-target">Ido</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ig mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ig.wikipedia.org/wiki/Njik%25E1%25BB%258D%25CC%2580ta%25E1%25BB%258D%25CC%2580h%25C3%25A0" title="Njikọ̀taọ̀hà – igbo" lang="ig" hreflang="ig" data-title="Njikọ̀taọ̀hà" data-language-autonym="Igbo" data-language-local-name="igbo" class="interlanguage-link-target">Igbo</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ilo badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="medal"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ilo.wikipedia.org/wiki/Estados_Unidos_iti_Amerika" title="Estados Unidos iti Amerika – ilokano" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Estados Unidos iti Amerika" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="ilokano" class="interlanguage-link-target">Ilokano</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-bpy mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://bpy.wikipedia.org/wiki/%25E0%25A6%25A4%25E0%25A6%25BF%25E0%25A6%25B2%25E0%25A6%25AA%25E0%25A6%25BE%25E0%25A6%25B0%25E0%25A6%25BE%25E0%25A6%25B7%25E0%25A7%258D%25E0%25A6%259F%25E0%25A7%258D%25E0%25A6%25B0" title="তিলপারাষ্ট্র – bisznuprija-manipuri" lang="bpy" hreflang="bpy" data-title="তিলপারাষ্ট্র" data-language-autonym="বিষ্ণুপ্রিয়া মণিপুরী" data-language-local-name="bisznuprija-manipuri" class="interlanguage-link-target">বিষ্ণুপ্রিয়া মণিপুরী</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://id.wikipedia.org/wiki/Amerika_Serikat" title="Amerika Serikat – indonezyjski" lang="id" hreflang="id" data-title="Amerika Serikat" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonezyjski" class="interlanguage-link-target">Bahasa Indonesia</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ia.wikipedia.org/wiki/Statos_Unite_de_America" title="Statos Unite de America – interlingua" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Statos Unite de America" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="interlingua" class="interlanguage-link-target">Interlingua</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ie mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ie.wikipedia.org/wiki/Unit_States_de_America" title="Unit States de America – interlingue" lang="ie" hreflang="ie" data-title="Unit States de America" data-language-autonym="Interlingue" data-language-local-name="interlingue" class="interlanguage-link-target">Interlingue</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-iu mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://iu.wikipedia.org/wiki/%25E1%2590%258A%25E1%2592%25A5%25E1%2590%258A%25E1%2593%2595%25E1%2591%25B2" title="ᐊᒥᐊᓕᑲ – inuktitut" lang="iu" hreflang="iu" data-title="ᐊᒥᐊᓕᑲ" data-language-autonym="ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ / inuktitut" data-language-local-name="inuktitut" class="interlanguage-link-target">ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ / inuktitut</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ik mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ik.wikipedia.org/wiki/Tannapta_Nunaat" title="Tannapta Nunaat – inupiak" lang="ik" hreflang="ik" data-title="Tannapta Nunaat" data-language-autonym="Iñupiatun" data-language-local-name="inupiak" class="interlanguage-link-target">Iñupiatun</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://os.wikipedia.org/wiki/%25D0%2590%25D0%25BC%25D0%25B5%25D1%2580%25D0%25B8%25D0%25BA%25C3%25A6%25D0%25B9%25D1%258B_%25D0%2598%25D1%2583%25D0%25B3%25D0%25BE%25D0%25BD%25D0%25B4_%25D0%25A8%25D1%2582%25D0%25B0%25D1%2582%25D1%2582%25C3%25A6" title="Америкæйы Иугонд Штаттæ – osetyjski" lang="os" hreflang="os" data-title="Америкæйы Иугонд Штаттæ" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="osetyjski" class="interlanguage-link-target">Ирон</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-xh mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://xh.wikipedia.org/wiki/IYunayithedi_Steyitsi" title="IYunayithedi Steyitsi – khosa" lang="xh" hreflang="xh" data-title="IYunayithedi Steyitsi" data-language-autonym="IsiXhosa" data-language-local-name="khosa" class="interlanguage-link-target">IsiXhosa</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-zu mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://zu.wikipedia.org/wiki/IMelika" title="IMelika – zulu" lang="zu" hreflang="zu" data-title="IMelika" data-language-autonym="IsiZulu" data-language-local-name="zulu" class="interlanguage-link-target">IsiZulu</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://is.wikipedia.org/wiki/Bandar%25C3%25ADkin" title="Bandaríkin – islandzki" lang="is" hreflang="is" data-title="Bandaríkin" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="islandzki" class="interlanguage-link-target">Íslenska</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://it.wikipedia.org/wiki/Stati_Uniti_d%2527America" title="Stati Uniti d'America – włoski" lang="it" hreflang="it" data-title="Stati Uniti d'America" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="włoski" class="interlanguage-link-target">Italiano</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://he.wikipedia.org/wiki/%25D7%2590%25D7%25A8%25D7%25A6%25D7%2595%25D7%25AA_%25D7%2594%25D7%2591%25D7%25A8%25D7%2599%25D7%25AA" title="ארצות הברית – hebrajski" lang="he" hreflang="he" data-title="ארצות הברית" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="hebrajski" class="interlanguage-link-target">עברית</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://jv.wikipedia.org/wiki/Am%25C3%25A9rika_Sar%25C3%25A9kat" title="Amérika Sarékat – jawajski" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Amérika Sarékat" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="jawajski" class="interlanguage-link-target">Jawa</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-kbp mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://kbp.wikipedia.org/wiki/Etaazuunii" title="Etaazuunii – Kabiye" lang="kbp" hreflang="kbp" data-title="Etaazuunii" data-language-autonym="Kabɩyɛ" data-language-local-name="Kabiye" class="interlanguage-link-target">Kabɩyɛ</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://kn.wikipedia.org/wiki/%25E0%25B2%2585%25E0%25B2%25AE%25E0%25B3%2587%25E0%25B2%25B0%25E0%25B2%25BF%25E0%25B2%2595_%25E0%25B2%25B8%25E0%25B2%2582%25E0%25B2%25AF%25E0%25B3%2581%25E0%25B2%2595%25E0%25B3%258D%25E0%25B2%25A4_%25E0%25B2%25B8%25E0%25B2%2582%25E0%25B2%25B8%25E0%25B3%258D%25E0%25B2%25A5%25E0%25B2%25BE%25E0%25B2%25A8" title="ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ – kannada" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="kannada" class="interlanguage-link-target">ಕನ್ನಡ</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-pam mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://pam.wikipedia.org/wiki/Estados_Unidos" title="Estados Unidos – pampango" lang="pam" hreflang="pam" data-title="Estados Unidos" data-language-autonym="Kapampangan" data-language-local-name="pampango" class="interlanguage-link-target">Kapampangan</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-krc mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://krc.wikipedia.org/wiki/%25D0%2590%25D0%25BC%25D0%25B5%25D1%2580%25D0%25B8%25D0%25BA%25D0%25B0%25D0%25BD%25D1%258B_%25D0%2591%25D0%25B8%25D1%2580%25D0%25BB%25D0%25B5%25D1%2588%25D0%25B3%25D0%25B5%25D0%25BD_%25D0%25A8%25D1%2582%25D0%25B0%25D1%2582%25D0%25BB%25D0%25B0%25D1%2580%25D1%258B" title="Американы Бирлешген Штатлары – karaczajsko-bałkarski" lang="krc" hreflang="krc" data-title="Американы Бирлешген Штатлары" data-language-autonym="Къарачай-малкъар" data-language-local-name="karaczajsko-bałkarski" class="interlanguage-link-target">Къарачай-малкъар</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ka.wikipedia.org/wiki/%25E1%2583%2590%25E1%2583%259B%25E1%2583%2594%25E1%2583%25A0%25E1%2583%2598%25E1%2583%2599%25E1%2583%2598%25E1%2583%25A1_%25E1%2583%25A8%25E1%2583%2594%25E1%2583%2594%25E1%2583%25A0%25E1%2583%2597%25E1%2583%2594%25E1%2583%2591%25E1%2583%25A3%25E1%2583%259A%25E1%2583%2598_%25E1%2583%25A8%25E1%2583%25A2%25E1%2583%2590%25E1%2583%25A2%25E1%2583%2594%25E1%2583%2591%25E1%2583%2598" title="ამერიკის შეერთებული შტატები – gruziński" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ამერიკის შეერთებული შტატები" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="gruziński" class="interlanguage-link-target">ქართული</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ks mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ks.wikipedia.org/wiki/%25D8%25A7%25D9%258E%25D9%2585%25D8%25B1%25DB%258C%25D9%2596%25DA%25A9%25DB%2581" title="اَمریٖکہ – kaszmirski" lang="ks" hreflang="ks" data-title="اَمریٖکہ" data-language-autonym="कॉशुर / کٲشُر" data-language-local-name="kaszmirski" class="interlanguage-link-target">कॉशुर / کٲشُر</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-csb mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://csb.wikipedia.org/wiki/Zjedn%25C3%25B3n%25C3%25A9_Kraje_Americzi" title="Zjednóné Kraje Americzi – kaszubski" lang="csb" hreflang="csb" data-title="Zjednóné Kraje Americzi" data-language-autonym="Kaszëbsczi" data-language-local-name="kaszubski" class="interlanguage-link-target">Kaszëbsczi</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://kk.wikipedia.org/wiki/%25D0%2590%25D0%25BC%25D0%25B5%25D1%2580%25D0%25B8%25D0%25BA%25D0%25B0_%25D2%259A%25D2%25B1%25D1%2580%25D0%25B0%25D0%25BC%25D0%25B0_%25D0%25A8%25D1%2582%25D0%25B0%25D1%2582%25D1%2582%25D0%25B0%25D1%2580%25D1%258B" title="Америка Құрама Штаттары – kazachski" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Америка Құрама Штаттары" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="kazachski" class="interlanguage-link-target">Қазақша</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://kw.wikipedia.org/wiki/Statys_Unys" title="Statys Unys – kornijski" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Statys Unys" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="kornijski" class="interlanguage-link-target">Kernowek</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-rw mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://rw.wikipedia.org/wiki/Leta_Zunze_Ubumwe_z%25E2%2580%2599Amerika" title="Leta Zunze Ubumwe z’Amerika – kinya-ruanda" lang="rw" hreflang="rw" data-title="Leta Zunze Ubumwe z’Amerika" data-language-autonym="Ikinyarwanda" data-language-local-name="kinya-ruanda" class="interlanguage-link-target">Ikinyarwanda</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-rn mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://rn.wikipedia.org/wiki/Leta_z%25E2%2580%2599Unze_Ubumwe_za_Amerika" title="Leta z’Unze Ubumwe za Amerika – rundi" lang="rn" hreflang="rn" data-title="Leta z’Unze Ubumwe za Amerika" data-language-autonym="Ikirundi" data-language-local-name="rundi" class="interlanguage-link-target">Ikirundi</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://sw.wikipedia.org/wiki/Marekani" title="Marekani – suahili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Marekani" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="suahili" class="interlanguage-link-target">Kiswahili</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-kv mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://kv.wikipedia.org/wiki/%25D0%2590%25D0%25BC%25D0%25B5%25D1%2580%25D0%25B8%25D0%25BA%25D0%25B0%25D1%2581%25D0%25B0_%25D3%25A6%25D1%2582%25D1%2583%25D0%25B2%25D1%2582%25D1%2587%25D3%25A7%25D0%25BC_%25D0%25A8%25D1%2582%25D0%25B0%25D1%2582%25D1%258A%25D1%258F%25D1%2581" title="Америкаса Ӧтувтчӧм Штатъяс – komi" lang="kv" hreflang="kv" data-title="Америкаса Ӧтувтчӧм Штатъяс" data-language-autonym="Коми" data-language-local-name="komi" class="interlanguage-link-target">Коми</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-kg mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://kg.wikipedia.org/wiki/Etats-Unis" title="Etats-Unis – kongo" lang="kg" hreflang="kg" data-title="Etats-Unis" data-language-autonym="Kongo" data-language-local-name="kongo" class="interlanguage-link-target">Kongo</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-avk mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://avk.wikipedia.org/wiki/Amerikatanarasokeem" title="Amerikatanarasokeem – kotava" lang="avk" hreflang="avk" data-title="Amerikatanarasokeem" data-language-autonym="Kotava" data-language-local-name="kotava" class="interlanguage-link-target">Kotava</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ht.wikipedia.org/wiki/Etazini" title="Etazini – kreolski haitański" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Etazini" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="kreolski haitański" class="interlanguage-link-target">Kreyòl ayisyen</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://gcr.wikipedia.org/wiki/%25C3%2589tazini" title="Étazini – Guianan Creole" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Étazini" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="Guianan Creole" class="interlanguage-link-target">Kriyòl gwiyannen</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ku.wikipedia.org/wiki/Dewlet%25C3%25AAn_Yekb%25C3%25BBy%25C3%25AE_y%25C3%25AAn_Amer%25C3%25AEkay%25C3%25AA" title="Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê – kurdyjski" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="kurdyjski" class="interlanguage-link-target">Kurdî</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ky.wikipedia.org/wiki/%25D0%2590%25D0%25BC%25D0%25B5%25D1%2580%25D0%25B8%25D0%25BA%25D0%25B0_%25D0%259A%25D0%25BE%25D1%2588%25D0%25BC%25D0%25BE_%25D0%25A8%25D1%2582%25D0%25B0%25D1%2582%25D1%2582%25D0%25B0%25D1%2580%25D1%258B" title="Америка Кошмо Штаттары – kirgiski" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Америка Кошмо Штаттары" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="kirgiski" class="interlanguage-link-target">Кыргызча</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-mrj mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://mrj.wikipedia.org/wiki/%25D0%2590%25D0%25BC%25D0%25B5%25D1%2580%25D0%25B8%25D0%25BA%25D1%258B%25D0%25BD_%25D0%25A3%25D1%2588%25D1%258B%25D0%25BC%25D1%258B_%25D0%25A8%25D1%2582%25D0%25B0%25D1%2582%25D0%25B2%25D0%25BB%25D3%2593%25D0%25B6%25D3%25B9" title="Америкын Ушымы Штатвлӓжӹ – zachodniomaryjski" lang="mrj" hreflang="mrj" data-title="Америкын Ушымы Штатвлӓжӹ" data-language-autonym="Кырык мары" data-language-local-name="zachodniomaryjski" class="interlanguage-link-target">Кырык мары</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-lld mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://lld.wikipedia.org/wiki/Stac_Unii_d%2527America" title="Stac Unii d'America – Ladin" lang="lld" hreflang="lld" data-title="Stac Unii d'America" data-language-autonym="Ladin" data-language-local-name="Ladin" class="interlanguage-link-target">Ladin</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-lad mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://lad.wikipedia.org/wiki/Estados_Unidos_de_Amerika" title="Estados Unidos de Amerika – ladyński" lang="lad" hreflang="lad" data-title="Estados Unidos de Amerika" data-language-autonym="Ladino" data-language-local-name="ladyński" class="interlanguage-link-target">Ladino</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-lbe mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://lbe.wikipedia.org/wiki/%25D0%2590%25D0%25BC%25D0%25B5%25D1%2580%25D0%25B8%25D0%25BA%25D0%25B0%25D0%25BD%25D0%25B0%25D0%25BB_%25D0%25A6%25D0%25B0%25D1%2587%25D3%2580%25D1%2583%25D0%25BD%25D1%2585%25D1%258C%25D1%2583_%25D0%25A8%25D1%2582%25D0%25B0%25D1%2582%25D1%2580%25D1%2583" title="Американал ЦачӀунхьу Штатру – Lak" lang="lbe" hreflang="lbe" data-title="Американал ЦачӀунхьу Штатру" data-language-autonym="Лакку" data-language-local-name="Lak" class="interlanguage-link-target">Лакку</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-lo mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://lo.wikipedia.org/wiki/%25E0%25BA%25AA%25E0%25BA%25B0%25E0%25BA%25AB%25E0%25BA%25B0%25E0%25BA%25A5%25E0%25BA%25B1%25E0%25BA%2594" title="ສະຫະລັດ – laotański" lang="lo" hreflang="lo" data-title="ສະຫະລັດ" data-language-autonym="ລາວ" data-language-local-name="laotański" class="interlanguage-link-target">ລາວ</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ltg mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ltg.wikipedia.org/wiki/Amerikys_Sa%25C5%25A1kierstuos_Va%25C4%25BCsteibys" title="Amerikys Saškierstuos Vaļsteibys – łatgalski" lang="ltg" hreflang="ltg" data-title="Amerikys Saškierstuos Vaļsteibys" data-language-autonym="Latgaļu" data-language-local-name="łatgalski" class="interlanguage-link-target">Latgaļu</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://la.wikipedia.org/wiki/Civitates_Foederatae_Americae" title="Civitates Foederatae Americae – łaciński" lang="la" hreflang="la" data-title="Civitates Foederatae Americae" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="łaciński" class="interlanguage-link-target">Latina</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-lv badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="medal"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://lv.wikipedia.org/wiki/Amerikas_Savienot%25C4%2581s_Valstis" title="Amerikas Savienotās Valstis – łotewski" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Amerikas Savienotās Valstis" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="łotewski" class="interlanguage-link-target">Latviešu</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://lb.wikipedia.org/wiki/Vereenegt_Staate_vun_Amerika" title="Vereenegt Staate vun Amerika – luksemburski" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Vereenegt Staate vun Amerika" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="luksemburski" class="interlanguage-link-target">Lëtzebuergesch</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-lez mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://lez.wikipedia.org/wiki/%25D0%2590%25D0%25BC%25D0%25B5%25D1%2580%25D0%25B8%25D0%25BA%25D0%25B0%25D0%25B4%25D0%25B8%25D0%25BD_%25D0%25A1%25D0%25B0%25D0%25B4%25D1%2585%25D1%258C%25D0%25B0%25D0%25BD%25D0%25B2%25D0%25B0%25D0%25B9_%25D0%25A8%25D1%2582%25D0%25B0%25D1%2582%25D0%25B0%25D1%2580" title="Америкадин Садхьанвай Штатар – lezgijski" lang="lez" hreflang="lez" data-title="Америкадин Садхьанвай Штатар" data-language-autonym="Лезги" data-language-local-name="lezgijski" class="interlanguage-link-target">Лезги</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-lt badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="dobry artykuł"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://lt.wikipedia.org/wiki/Jungtin%25C4%2597s_Amerikos_Valstijos" title="Jungtinės Amerikos Valstijos – litewski" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Jungtinės Amerikos Valstijos" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="litewski" class="interlanguage-link-target">Lietuvių</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-nia mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://nia.wikipedia.org/wiki/Amerika_Serikat" title="Amerika Serikat – nias" lang="nia" hreflang="nia" data-title="Amerika Serikat" data-language-autonym="Li Niha" data-language-local-name="nias" class="interlanguage-link-target">Li Niha</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-lij mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://lij.wikipedia.org/wiki/Stati_Un%25C3%25AFi_d%2527America" title="Stati Unïi d'America – liguryjski" lang="lij" hreflang="lij" data-title="Stati Unïi d'America" data-language-autonym="Ligure" data-language-local-name="liguryjski" class="interlanguage-link-target">Ligure</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://li.wikipedia.org/wiki/Vereinegde_Staote_vaan_Amerika" title="Vereinegde Staote vaan Amerika – limburski" lang="li" hreflang="li" data-title="Vereinegde Staote vaan Amerika" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="limburski" class="interlanguage-link-target">Limburgs</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ln mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ln.wikipedia.org/wiki/Lisang%25C3%25A1_lya_Amer%25C3%25ADka" title="Lisangá lya Ameríka – lingala" lang="ln" hreflang="ln" data-title="Lisangá lya Ameríka" data-language-autonym="Lingála" data-language-local-name="lingala" class="interlanguage-link-target">Lingála</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://lfn.wikipedia.org/wiki/Statos_Unida_de_America" title="Statos Unida de America – Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Statos Unida de America" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target">Lingua Franca Nova</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-olo mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://olo.wikipedia.org/wiki/Amerikan_Yhtysvallat" title="Amerikan Yhtysvallat – Livvi-Karelian" lang="olo" hreflang="olo" data-title="Amerikan Yhtysvallat" data-language-autonym="Livvinkarjala" data-language-local-name="Livvi-Karelian" class="interlanguage-link-target">Livvinkarjala</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-jbo mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://jbo.wikipedia.org/wiki/mergu%2527e" title="mergu'e – lojban" lang="jbo" hreflang="jbo" data-title="mergu'e" data-language-autonym="La .lojban." data-language-local-name="lojban" class="interlanguage-link-target">La .lojban.</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-lg mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://lg.wikipedia.org/wiki/Amerika" title="Amerika – ganda" lang="lg" hreflang="lg" data-title="Amerika" data-language-autonym="Luganda" data-language-local-name="ganda" class="interlanguage-link-target">Luganda</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://lmo.wikipedia.org/wiki/Stat_Unid_d%2527America" title="Stat Unid d'America – lombardzki" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Stat Unid d'America" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="lombardzki" class="interlanguage-link-target">Lombard</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://hu.wikipedia.org/wiki/Amerikai_Egyes%25C3%25BClt_%25C3%2581llamok" title="Amerikai Egyesült Államok – węgierski" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Amerikai Egyesült Államok" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="węgierski" class="interlanguage-link-target">Magyar</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-mad mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://mad.wikipedia.org/wiki/Amerika_Serikat" title="Amerika Serikat – madurski" lang="mad" hreflang="mad" data-title="Amerika Serikat" data-language-autonym="Madhurâ" data-language-local-name="madurski" class="interlanguage-link-target">Madhurâ</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-mai mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://mai.wikipedia.org/wiki/%25E0%25A4%25B8%25E0%25A4%2582%25E0%25A4%25AF%25E0%25A5%2581%25E0%25A4%2595%25E0%25A5%258D%25E0%25A4%25A4_%25E0%25A4%25B0%25E0%25A4%25BE%25E0%25A4%259C%25E0%25A5%258D%25E0%25A4%25AF_%25E0%25A4%2585%25E0%25A4%25AE%25E0%25A5%2587%25E0%25A4%25B0%25E0%25A4%25BF%25E0%25A4%2595%25E0%25A4%25BE" title="संयुक्त राज्य अमेरिका – maithili" lang="mai" hreflang="mai" data-title="संयुक्त राज्य अमेरिका" data-language-autonym="मैथिली" data-language-local-name="maithili" class="interlanguage-link-target">मैथिली</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://mk.wikipedia.org/wiki/%25D0%25A1%25D0%25BE%25D0%25B5%25D0%25B4%25D0%25B8%25D0%25BD%25D0%25B5%25D1%2582%25D0%25B8_%25D0%2590%25D0%25BC%25D0%25B5%25D1%2580%25D0%25B8%25D0%25BA%25D0%25B0%25D0%25BD%25D1%2581%25D0%25BA%25D0%25B8_%25D0%2594%25D1%2580%25D0%25B6%25D0%25B0%25D0%25B2%25D0%25B8" title="Соединети Американски Држави – macedoński" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Соединети Американски Држави" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="macedoński" class="interlanguage-link-target">Македонски</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://mg.wikipedia.org/wiki/Etazonia" title="Etazonia – malgaski" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Etazonia" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="malgaski" class="interlanguage-link-target">Malagasy</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ml badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="medal"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ml.wikipedia.org/wiki/%25E0%25B4%2585%25E0%25B4%25AE%25E0%25B5%2587%25E0%25B4%25B0%25E0%25B4%25BF%25E0%25B4%2595%25E0%25B5%258D%25E0%25B4%2595%25E0%25B5%25BB_%25E0%25B4%2590%25E0%25B4%2595%25E0%25B5%258D%25E0%25B4%25AF%25E0%25B4%25A8%25E0%25B4%25BE%25E0%25B4%259F%25E0%25B5%2581%25E0%25B4%2595%25E0%25B5%25BE" title="അമേരിക്കൻ ഐക്യനാടുകൾ – malajalam" lang="ml" hreflang="ml" data-title="അമേരിക്കൻ ഐക്യനാടുകൾ" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="malajalam" class="interlanguage-link-target">മലയാളം</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-mt mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://mt.wikipedia.org/wiki/Stati_Uniti" title="Stati Uniti – maltański" lang="mt" hreflang="mt" data-title="Stati Uniti" data-language-autonym="Malti" data-language-local-name="maltański" class="interlanguage-link-target">Malti</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-mi mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://mi.wikipedia.org/wiki/Hononga-o-Amerika" title="Hononga-o-Amerika – maoryjski" lang="mi" hreflang="mi" data-title="Hononga-o-Amerika" data-language-autonym="Māori" data-language-local-name="maoryjski" class="interlanguage-link-target">Māori</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://mr.wikipedia.org/wiki/%25E0%25A4%2585%25E0%25A4%25AE%25E0%25A5%2587%25E0%25A4%25B0%25E0%25A4%25BF%25E0%25A4%2595%25E0%25A5%2587%25E0%25A4%259A%25E0%25A5%2580_%25E0%25A4%25B8%25E0%25A4%2582%25E0%25A4%25AF%25E0%25A5%2581%25E0%25A4%2595%25E0%25A5%258D%25E0%25A4%25A4_%25E0%25A4%25B8%25E0%25A4%2582%25E0%25A4%25B8%25E0%25A5%258D%25E0%25A4%25A5%25E0%25A4%25BE%25E0%25A4%25A8%25E0%25A5%2587" title="अमेरिकेची संयुक्त संस्थाने – marathi" lang="mr" hreflang="mr" data-title="अमेरिकेची संयुक्त संस्थाने" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="marathi" class="interlanguage-link-target">मराठी</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://xmf.wikipedia.org/wiki/%25E1%2583%2590%25E1%2583%259B%25E1%2583%2594%25E1%2583%25A0%25E1%2583%2598%25E1%2583%2599%25E1%2583%2590%25E1%2583%25A8_%25E1%2583%2590%25E1%2583%2599%25E1%2583%259D%25E1%2583%2590%25E1%2583%25A0%25E1%2583%2597%25E1%2583%2590%25E1%2583%25A4%25E1%2583%2598%25E1%2583%259A%25E1%2583%2598_%25E1%2583%25A8%25E1%2583%25A2%25E1%2583%2590%25E1%2583%25A2%25E1%2583%2594%25E1%2583%25A4%25E1%2583%2598" title="ამერიკაშ აკოართაფილი შტატეფი – megrelski" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="ამერიკაშ აკოართაფილი შტატეფი" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="megrelski" class="interlanguage-link-target">მარგალური</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://arz.wikipedia.org/wiki/%25D8%25A7%25D9%2585%25D8%25B1%25D9%258A%25D9%2583%25D8%25A7" title="امريكا – egipski arabski" lang="arz" hreflang="arz" data-title="امريكا" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="egipski arabski" class="interlanguage-link-target">مصرى</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-mnw mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://mnw.wikipedia.org/wiki/%25E1%2580%25A1%25E1%2580%2599%25E1%2580%25B1%25E1%2580%259B%25E1%2580%25AD%25E1%2580%2580%25E1%2580%2594%25E1%2580%25BA%25E1%2580%2595%25E1%2580%25BC%25E1%2580%258A%25E1%2580%25BA%25E1%2580%2591%25E1%2580%25B1%25E1%2580%25AC%25E1%2580%2584%25E1%2580%25BA%25E1%2580%2585%25E1%2580%25AF" title="အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု – Mon" lang="mnw" hreflang="mnw" data-title="အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု" data-language-autonym="ဘာသာမန်" data-language-local-name="Mon" class="interlanguage-link-target">ဘာသာမန်</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-mzn badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="medal"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://mzn.wikipedia.org/wiki/%25D8%25A2%25D9%2585%25D8%25B1%25DB%258C%25DA%25A9%25D8%25A7%25DB%258C_%25D9%2585%25D8%25AA%25D8%25AD%25D8%25AF%25D9%2587_%25D8%25A7%25DB%258C%25D8%25A7%25D9%2584%25D8%25A7%25D8%25AA" title="آمریکای متحده ایالات – mazanderański" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="آمریکای متحده ایالات" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="mazanderański" class="interlanguage-link-target">مازِرونی</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ms.wikipedia.org/wiki/Amerika_Syarikat" title="Amerika Syarikat – malajski" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Amerika Syarikat" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="malajski" class="interlanguage-link-target">Bahasa Melayu</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-mni mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://mni.wikipedia.org/wiki/%25EA%25AF%2591%25EA%25AF%2583%25EA%25AF%25A6%25EA%25AF%2594%25EA%25AF%25A4%25EA%25AF%2580%25EA%25AF%25A5" title="ꯑꯃꯦꯔꯤꯀꯥ – manipuri" lang="mni" hreflang="mni" data-title="ꯑꯃꯦꯔꯤꯀꯥ" data-language-autonym="ꯃꯤꯇꯩ ꯂꯣꯟ" data-language-local-name="manipuri" class="interlanguage-link-target">ꯃꯤꯇꯩ ꯂꯣꯟ</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-min mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://min.wikipedia.org/wiki/Amerika_Sarikaik" title="Amerika Sarikaik – minangkabu" lang="min" hreflang="min" data-title="Amerika Sarikaik" data-language-autonym="Minangkabau" data-language-local-name="minangkabu" class="interlanguage-link-target">Minangkabau</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-cdo badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="dobry artykuł"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://cdo.wikipedia.org/wiki/M%25C4%25AB-gu%25C3%25B3k" title="Mī-guók – Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Mī-guók" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target">閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-mwl mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://mwl.wikipedia.org/wiki/Stados_Ounidos_de_la_Am%25C3%25A9rica" title="Stados Ounidos de la América – mirandyjski" lang="mwl" hreflang="mwl" data-title="Stados Ounidos de la América" data-language-autonym="Mirandés" data-language-local-name="mirandyjski" class="interlanguage-link-target">Mirandés</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-mdf mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://mdf.wikipedia.org/wiki/%25D0%2590%25D0%25BC%25D0%25B5%25D1%2580%25D0%25B8%25D0%25BA%25D0%25BE%25D0%25BD%25D1%258C_%25D0%25A1%25D0%25BE%25D1%2582%25D0%25BA%25D1%2581" title="Америконь Соткс – moksza" lang="mdf" hreflang="mdf" data-title="Америконь Соткс" data-language-autonym="Мокшень" data-language-local-name="moksza" class="interlanguage-link-target">Мокшень</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://mn.wikipedia.org/wiki/%25D0%2590%25D0%25BC%25D0%25B5%25D1%2580%25D0%25B8%25D0%25BA%25D0%25B8%25D0%25B9%25D0%25BD_%25D0%259D%25D1%258D%25D0%25B3%25D0%25B4%25D1%2581%25D1%258D%25D0%25BD_%25D0%25A3%25D0%25BB%25D1%2581" title="Америкийн Нэгдсэн Улс – mongolski" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Америкийн Нэгдсэн Улс" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="mongolski" class="interlanguage-link-target">Монгол</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://my.wikipedia.org/wiki/%25E1%2580%25A1%25E1%2580%2599%25E1%2580%25B1%25E1%2580%259B%25E1%2580%25AD%25E1%2580%2580%25E1%2580%2594%25E1%2580%25BA%25E1%2580%2595%25E1%2580%25BC%25E1%2580%258A%25E1%2580%25BA%25E1%2580%2591%25E1%2580%25B1%25E1%2580%25AC%25E1%2580%2584%25E1%2580%25BA%25E1%2580%2585%25E1%2580%25AF" title="အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု – birmański" lang="my" hreflang="my" data-title="အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="birmański" class="interlanguage-link-target">မြန်မာဘာသာ</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-pcm mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://pcm.wikipedia.org/wiki/USA" title="USA – pidżyn nigeryjski" lang="pcm" hreflang="pcm" data-title="USA" data-language-autonym="Naijá" data-language-local-name="pidżyn nigeryjski" class="interlanguage-link-target">Naijá</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-fj mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://fj.wikipedia.org/wiki/Matanitu_Cokovata_o_Amerika" title="Matanitu Cokovata o Amerika – fidżijski" lang="fj" hreflang="fj" data-title="Matanitu Cokovata o Amerika" data-language-autonym="Na Vosa Vakaviti" data-language-local-name="fidżijski" class="interlanguage-link-target">Na Vosa Vakaviti</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://nl.wikipedia.org/wiki/Verenigde_Staten" title="Verenigde Staten – niderlandzki" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Verenigde Staten" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="niderlandzki" class="interlanguage-link-target">Nederlands</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-nds-nl mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Verienigde_Staoten_van_Amerika" title="Verienigde Staoten van Amerika – dolnosaksoński" lang="nds-NL" hreflang="nds-NL" data-title="Verienigde Staoten van Amerika" data-language-autonym="Nedersaksies" data-language-local-name="dolnosaksoński" class="interlanguage-link-target">Nedersaksies</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ne.wikipedia.org/wiki/%25E0%25A4%25B8%25E0%25A4%2582%25E0%25A4%25AF%25E0%25A5%2581%25E0%25A4%2595%25E0%25A5%258D%25E0%25A4%25A4_%25E0%25A4%25B0%25E0%25A4%25BE%25E0%25A4%259C%25E0%25A5%258D%25E0%25A4%25AF_%25E0%25A4%2585%25E0%25A4%25AE%25E0%25A5%2587%25E0%25A4%25B0%25E0%25A4%25BF%25E0%25A4%2595%25E0%25A4%25BE" title="संयुक्त राज्य अमेरिका – nepalski" lang="ne" hreflang="ne" data-title="संयुक्त राज्य अमेरिका" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="nepalski" class="interlanguage-link-target">नेपाली</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://new.wikipedia.org/wiki/%25E0%25A4%25B8%25E0%25A4%2582%25E0%25A4%25AF%25E0%25A5%2581%25E0%25A4%2595%25E0%25A5%258D%25E0%25A4%25A4_%25E0%25A4%25B0%25E0%25A4%25BE%25E0%25A4%259C%25E0%25A5%258D%25E0%25A4%25AF_%25E0%25A4%2585%25E0%25A4%25AE%25E0%25A5%2587%25E0%25A4%25B0%25E0%25A4%25BF%25E0%25A4%2595%25E0%25A4%25BE" title="संयुक्त राज्य अमेरिका – newarski" lang="new" hreflang="new" data-title="संयुक्त राज्य अमेरिका" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="newarski" class="interlanguage-link-target">नेपाल भाषा</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ja.wikipedia.org/wiki/%25E3%2582%25A2%25E3%2583%25A1%25E3%2583%25AA%25E3%2582%25AB%25E5%2590%2588%25E8%25A1%2586%25E5%259B%25BD" title="アメリカ合衆国 – japoński" lang="ja" hreflang="ja" data-title="アメリカ合衆国" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japoński" class="interlanguage-link-target">日本語</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-nap mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://nap.wikipedia.org/wiki/State_Aunite_d%2527Amereca" title="State Aunite d'Amereca – neapolitański" lang="nap" hreflang="nap" data-title="State Aunite d'Amereca" data-language-autonym="Napulitano" data-language-local-name="neapolitański" class="interlanguage-link-target">Napulitano</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-nqo mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://nqo.wikipedia.org/wiki/%25DF%258A%25DF%25A1%25DF%258B%25DF%2599%25DF%258C%25DF%259E%25DF%258C%25DF%25AC_%25DF%259E%25DF%258A%25DF%25AC%25DF%259D%25DF%258F%25DF%25AB_%25DF%2598%25DF%258D%25DF%25AC%25DF%25A3%25DF%258D%25DF%25B2" title="ߊߡߋߙߌߞߌ߬ ߞߊ߬ߝߏ߫ ߘߍ߬ߣߍ߲ – n’ko" lang="nqo" hreflang="nqo" data-title="ߊߡߋߙߌߞߌ߬ ߞߊ߬ߝߏ߫ ߘߍ߬ߣߍ߲" data-language-autonym="ߒߞߏ" data-language-local-name="n’ko" class="interlanguage-link-target">ߒߞߏ</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ce.wikipedia.org/wiki/%25D0%2590%25D0%25BC%25D0%25B5%25D1%2580%25D0%25B8%25D0%25BA%25D0%25B8%25D0%25BD_%25D0%25A6%25D1%2585%25D1%258C%25D0%25B0%25D1%258C%25D0%25BD%25D0%25B0%25D1%2582%25D0%25BE%25D1%258C%25D1%2585%25D0%25BD%25D0%25B0_%25D0%25A8%25D1%2582%25D0%25B0%25D1%2582%25D0%25B0%25D1%2588" title="Америкин Цхьаьнатоьхна Штаташ – czeczeński" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Америкин Цхьаьнатоьхна Штаташ" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="czeczeński" class="interlanguage-link-target">Нохчийн</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://frr.wikipedia.org/wiki/Feriind_Stoote_foon_Ameerika" title="Feriind Stoote foon Ameerika – północnofryzyjski" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Feriind Stoote foon Ameerika" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="północnofryzyjski" class="interlanguage-link-target">Nordfriisk</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-pih mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://pih.wikipedia.org/wiki/Yunitid_Staits_o%2527_Merika" title="Yunitid Staits o' Merika – Norfuk / Pitkern" lang="pih" hreflang="pih" data-title="Yunitid Staits o' Merika" data-language-autonym="Norfuk / Pitkern" data-language-local-name="Norfuk / Pitkern" class="interlanguage-link-target">Norfuk / Pitkern</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://no.wikipedia.org/wiki/USA" title="USA – norweski (bokmål)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="USA" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="norweski (bokmål)" class="interlanguage-link-target">Norsk bokmål</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://nn.wikipedia.org/wiki/USA" title="USA – norweski (nynorsk)" lang="nn" hreflang="nn" data-title="USA" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="norweski (nynorsk)" class="interlanguage-link-target">Norsk nynorsk</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-nrm mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://nrm.wikipedia.org/wiki/%25C3%258Atats_Unnis_d%2527Am%25C3%25A9thique" title="Êtats Unnis d'Améthique – Norman" lang="nrf" hreflang="nrf" data-title="Êtats Unnis d'Améthique" data-language-autonym="Nouormand" data-language-local-name="Norman" class="interlanguage-link-target">Nouormand</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-nov mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://nov.wikipedia.org/wiki/Unionati_States_de_Amerika" title="Unionati States de Amerika – novial" lang="nov" hreflang="nov" data-title="Unionati States de Amerika" data-language-autonym="Novial" data-language-local-name="novial" class="interlanguage-link-target">Novial</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://oc.wikipedia.org/wiki/Estats_Units_d%2527America" title="Estats Units d'America – oksytański" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Estats Units d'America" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="oksytański" class="interlanguage-link-target">Occitan</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-mhr mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://mhr.wikipedia.org/wiki/%25D0%25A3%25D1%2588%25D1%258B%25D0%25BC%25D0%25BE_%25D0%2590%25D0%25BC%25D0%25B5%25D1%2580%25D0%25B8%25D0%25BA%25D0%25B0%25D0%25BD_%25D0%25A8%25D1%2582%25D0%25B0%25D1%2582-%25D0%25B2%25D0%25BB%25D0%25B0%25D0%25BA" title="Ушымо Американ Штат-влак – Eastern Mari" lang="mhr" hreflang="mhr" data-title="Ушымо Американ Штат-влак" data-language-autonym="Олык марий" data-language-local-name="Eastern Mari" class="interlanguage-link-target">Олык марий</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-or mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://or.wikipedia.org/wiki/%25E0%25AC%25AF%25E0%25AD%2581%25E0%25AC%2595%25E0%25AD%258D%25E0%25AC%25A4%25E0%25AC%25B0%25E0%25AC%25BE%25E0%25AC%25B7%25E0%25AD%258D%25E0%25AC%259F%25E0%25AD%258D%25E0%25AC%25B0_%25E0%25AC%2586%25E0%25AC%25AE%25E0%25AD%2587%25E0%25AC%25B0%25E0%25AC%25BF%25E0%25AC%2595%25E0%25AC%25BE" title="ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା – orija" lang="or" hreflang="or" data-title="ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା" data-language-autonym="ଓଡ଼ିଆ" data-language-local-name="orija" class="interlanguage-link-target">ଓଡ଼ିଆ</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-om mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://om.wikipedia.org/wiki/Tokkummaa_Koonyootaa_Ameerikaa" title="Tokkummaa Koonyootaa Ameerikaa – oromo" lang="om" hreflang="om" data-title="Tokkummaa Koonyootaa Ameerikaa" data-language-autonym="Oromoo" data-language-local-name="oromo" class="interlanguage-link-target">Oromoo</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://uz.wikipedia.org/wiki/Amerika_Qo%25CA%25BBshma_Shtatlari" title="Amerika Qoʻshma Shtatlari – uzbecki" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Amerika Qoʻshma Shtatlari" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="uzbecki" class="interlanguage-link-target">Oʻzbekcha / ўзбекча</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://pa.wikipedia.org/wiki/%25E0%25A8%25B8%25E0%25A9%25B0%25E0%25A8%25AF%25E0%25A9%2581%25E0%25A8%2595%25E0%25A8%25A4_%25E0%25A8%25B0%25E0%25A8%25BE%25E0%25A8%259C" title="ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ – pendżabski" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="pendżabski" class="interlanguage-link-target">ਪੰਜਾਬੀ</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-pi mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://pi.wikipedia.org/wiki/%25E0%25A4%25B8%25E0%25A4%2582%25E0%25A4%25AF%25E0%25A5%2581%25E0%25A4%2595%25E0%25A5%258D%25E0%25A4%25A4_%25E0%25A4%25B0%25E0%25A4%25BE%25E0%25A4%259C%25E0%25A5%258D%25E0%25A4%25AF_%25E0%25A4%2585%25E0%25A4%25AE%25E0%25A5%2587%25E0%25A4%25B0%25E0%25A4%25BF%25E0%25A4%2595%25E0%25A4%25BE" title="संयुक्त राज्य अमेरिका – palijski" lang="pi" hreflang="pi" data-title="संयुक्त राज्य अमेरिका" data-language-autonym="पालि" data-language-local-name="palijski" class="interlanguage-link-target">पालि</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-pfl mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://pfl.wikipedia.org/wiki/Vereinigte_Staaten_von_Amerika" title="Vereinigte Staaten von Amerika – palatynacki" lang="pfl" hreflang="pfl" data-title="Vereinigte Staaten von Amerika" data-language-autonym="Pälzisch" data-language-local-name="palatynacki" class="interlanguage-link-target">Pälzisch</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-pag mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://pag.wikipedia.org/wiki/Estados_Unidos" title="Estados Unidos – pangasinan" lang="pag" hreflang="pag" data-title="Estados Unidos" data-language-autonym="Pangasinan" data-language-local-name="pangasinan" class="interlanguage-link-target">Pangasinan</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ami mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ami.wikipedia.org/wiki/Amilika" title="Amilika – Amis" lang="ami" hreflang="ami" data-title="Amilika" data-language-autonym="Pangcah" data-language-local-name="Amis" class="interlanguage-link-target">Pangcah</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://pnb.wikipedia.org/wiki/%25D8%25A7%25D9%2585%25D8%25B1%25DB%258C%25DA%25A9%25D8%25A7" title="امریکا – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="امریکا" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target">پنجابی</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-blk mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://blk.wikipedia.org/wiki/%25E1%2580%25A1%25E1%2580%2599%25E1%2580%25B1%25E1%2582%258F%25E1%2580%259B%25E1%2580%25AD%25E1%2580%2580%25E1%2580%2594%25E1%2580%25BA%25E1%2582%258F%25E1%2580%2581%25E1%2580%2599%25E1%2580%25BA%25E1%2580%25B8%25E1%2580%2581%25E1%2580%25BC%25E1%2580%25BD%25E1%2580%2589%25E1%2580%25BA%25E1%2580%25B8%25E1%2580%2597%25E1%2580%25B0%25E1%2582%258F" title="အမေႏရိကန်ႏခမ်းခြွဉ်းဗူႏ – Pa'O" lang="blk" hreflang="blk" data-title="အမေႏရိကန်ႏခမ်းခြွဉ်းဗူႏ" data-language-autonym="ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ" data-language-local-name="Pa'O" class="interlanguage-link-target">ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-pap mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://pap.wikipedia.org/wiki/Estadonan_Uni_di_Am%25C3%25A9rika" title="Estadonan Uni di Amérika – papiamento" lang="pap" hreflang="pap" data-title="Estadonan Uni di Amérika" data-language-autonym="Papiamentu" data-language-local-name="papiamento" class="interlanguage-link-target">Papiamentu</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ps.wikipedia.org/wiki/%25D8%25A7%25D9%2585%25D8%25B1%25DB%258C%25DA%25A9%25D8%25A7_%25D9%2585%25D8%25AA%25D8%25AD%25D8%25AF%25D9%2587_%25D8%25A7%25D9%258A%25D8%25A7%25D9%2584%25D8%25A7%25D8%25AA" title="امریکا متحده ايالات – paszto" lang="ps" hreflang="ps" data-title="امریکا متحده ايالات" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="paszto" class="interlanguage-link-target">پښتو</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://jam.wikipedia.org/wiki/Yunaitid_Stiet" title="Yunaitid Stiet – jamajski" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Yunaitid Stiet" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="jamajski" class="interlanguage-link-target">Patois</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-koi mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://koi.wikipedia.org/wiki/%25D0%2590%25D0%25BC%25D0%25B5%25D1%2580%25D0%25B8%25D0%25BA%25D0%25B0%25D0%25B8%25D1%2581%25D1%258C_%25D3%25A6%25D1%2582%25D0%25BB%25D0%25B0%25D0%25B0%25D1%2581%25D1%258C%25D3%25A7%25D0%25BC_%25D0%25A8%25D1%2582%25D0%25B0%25D1%2582%25D1%2582%25D1%258D%25D0%25B7" title="Америкаись Ӧтлаасьӧм Штаттэз – komi-permiacki" lang="koi" hreflang="koi" data-title="Америкаись Ӧтлаасьӧм Штаттэз" data-language-autonym="Перем коми" data-language-local-name="komi-permiacki" class="interlanguage-link-target">Перем коми</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-km mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://km.wikipedia.org/wiki/%25E1%259E%259F%25E1%259E%25A0%25E1%259E%259A%25E1%259E%258A%25E1%259F%2592%25E1%259E%258B%25E1%259E%25A2%25E1%259E%25B6%25E1%259E%2598%25E1%259F%2581%25E1%259E%259A%25E1%259E%25B7%25E1%259E%2580" title="សហរដ្ឋអាមេរិក – khmerski" lang="km" hreflang="km" data-title="សហរដ្ឋអាមេរិក" data-language-autonym="ភាសាខ្មែរ" data-language-local-name="khmerski" class="interlanguage-link-target">ភាសាខ្មែរ</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-pcd mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://pcd.wikipedia.org/wiki/%25C3%2589tots-Unnis_d%2527Anm%25C3%25A9rike" title="Étots-Unnis d'Anmérike – pikardyjski" lang="pcd" hreflang="pcd" data-title="Étots-Unnis d'Anmérike" data-language-autonym="Picard" data-language-local-name="pikardyjski" class="interlanguage-link-target">Picard</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://pms.wikipedia.org/wiki/Stat_Un%25C3%25AC_d%2527Am%25C3%25A9rica" title="Stat Unì d'América – piemoncki" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Stat Unì d'América" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="piemoncki" class="interlanguage-link-target">Piemontèis</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-tpi mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://tpi.wikipedia.org/wiki/Ol_Yunaitet_Stet" title="Ol Yunaitet Stet – tok pisin" lang="tpi" hreflang="tpi" data-title="Ol Yunaitet Stet" data-language-autonym="Tok Pisin" data-language-local-name="tok pisin" class="interlanguage-link-target">Tok Pisin</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://nds.wikipedia.org/wiki/Vereenigte_Staten" title="Vereenigte Staten – dolnoniemiecki" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Vereenigte Staten" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="dolnoniemiecki" class="interlanguage-link-target">Plattdüütsch</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-pt badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="medal"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://pt.wikipedia.org/wiki/Estados_Unidos" title="Estados Unidos – portugalski" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Estados Unidos" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugalski" class="interlanguage-link-target">Português</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-kaa mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://kaa.wikipedia.org/wiki/Amerika_Qurama_Shtatlar%25C4%25B1" title="Amerika Qurama Shtatları – karakałpacki" lang="kaa" hreflang="kaa" data-title="Amerika Qurama Shtatları" data-language-autonym="Qaraqalpaqsha" data-language-local-name="karakałpacki" class="interlanguage-link-target">Qaraqalpaqsha</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-crh mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://crh.wikipedia.org/wiki/Amerika_Qo%25C5%259Fma_%25C5%259Etatlar%25C4%25B1" title="Amerika Qoşma Ştatları – krymskotatarski" lang="crh" hreflang="crh" data-title="Amerika Qoşma Ştatları" data-language-autonym="Qırımtatarca" data-language-local-name="krymskotatarski" class="interlanguage-link-target">Qırımtatarca</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ty mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ty.wikipedia.org/wiki/Fenua_Marite" title="Fenua Marite – tahitański" lang="ty" hreflang="ty" data-title="Fenua Marite" data-language-autonym="Reo tahiti" data-language-local-name="tahitański" class="interlanguage-link-target">Reo tahiti</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ksh mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ksh.wikipedia.org/wiki/Vereenichde_Staate_van_Amerika" title="Vereenichde Staate van Amerika – gwara kolońska" lang="ksh" hreflang="ksh" data-title="Vereenichde Staate van Amerika" data-language-autonym="Ripoarisch" data-language-local-name="gwara kolońska" class="interlanguage-link-target">Ripoarisch</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ro.wikipedia.org/wiki/Statele_Unite_ale_Americii" title="Statele Unite ale Americii – rumuński" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Statele Unite ale Americii" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="rumuński" class="interlanguage-link-target">Română</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-rmy mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://rmy.wikipedia.org/wiki/Phandle_Staturya_la_Amerikiyake" title="Phandle Staturya la Amerikiyake – Vlax Romani" lang="rmy" hreflang="rmy" data-title="Phandle Staturya la Amerikiyake" data-language-autonym="Romani čhib" data-language-local-name="Vlax Romani" class="interlanguage-link-target">Romani čhib</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-rm mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://rm.wikipedia.org/wiki/Stadis_Unids" title="Stadis Unids – retoromański" lang="rm" hreflang="rm" data-title="Stadis Unids" data-language-autonym="Rumantsch" data-language-local-name="retoromański" class="interlanguage-link-target">Rumantsch</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://qu.wikipedia.org/wiki/Hukllachasqa_Amirika_Mamallaqtakuna" title="Hukllachasqa Amirika Mamallaqtakuna – keczua" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Hukllachasqa Amirika Mamallaqtakuna" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="keczua" class="interlanguage-link-target">Runa Simi</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://rue.wikipedia.org/wiki/%25D0%25A1%25D0%25BF%25D0%25BE%25D1%2594%25D0%25BD%25D1%258B_%25D0%25A8%25D1%2582%25D0%25B0%25D1%2582%25D1%258B_%25D0%2590%25D0%25BC%25D0%25B5%25D1%2580%25D0%25B8%25D1%2586%25D1%258C%25D0%25BA%25D1%258B" title="Споєны Штаты Америцькы – rusiński" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Споєны Штаты Америцькы" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="rusiński" class="interlanguage-link-target">Русиньскый</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ru.wikipedia.org/wiki/%25D0%25A1%25D0%25BE%25D0%25B5%25D0%25B4%25D0%25B8%25D0%25BD%25D1%2591%25D0%25BD%25D0%25BD%25D1%258B%25D0%25B5_%25D0%25A8%25D1%2582%25D0%25B0%25D1%2582%25D1%258B_%25D0%2590%25D0%25BC%25D0%25B5%25D1%2580%25D0%25B8%25D0%25BA%25D0%25B8" title="Соединённые Штаты Америки – rosyjski" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Соединённые Штаты Америки" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="rosyjski" class="interlanguage-link-target">Русский</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://sah.wikipedia.org/wiki/%25D0%2590%25D0%25BC%25D0%25B5%25D1%2580%25D0%25B8%25D0%25BA%25D0%25B0_%25D0%25A5%25D0%25BE%25D0%25BB%25D0%25B1%25D0%25BE%25D2%25BB%25D1%2583%25D0%25BA%25D1%2582%25D0%25B0%25D0%25B0%25D1%2585_%25D0%25A8%25D1%2582%25D0%25B0%25D0%25B0%25D1%2582%25D1%2582%25D0%25B0%25D1%2580%25D0%25B0" title="Америка Холбоһуктаах Штааттара – jakucki" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Америка Холбоһуктаах Штааттара" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="jakucki" class="interlanguage-link-target">Саха тыла</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-szy mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://szy.wikipedia.org/wiki/Amuhuwan" title="Amuhuwan – Sakizaya" lang="szy" hreflang="szy" data-title="Amuhuwan" data-language-autonym="Sakizaya" data-language-local-name="Sakizaya" class="interlanguage-link-target">Sakizaya</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-sm mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://sm.wikipedia.org/wiki/Iunaite_Sitete_o_Amerika" title="Iunaite Sitete o Amerika – samoański" lang="sm" hreflang="sm" data-title="Iunaite Sitete o Amerika" data-language-autonym="Gagana Samoa" data-language-local-name="samoański" class="interlanguage-link-target">Gagana Samoa</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-sa mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://sa.wikipedia.org/wiki/%25E0%25A4%25B8%25E0%25A4%2582%25E0%25A4%25AF%25E0%25A5%2581%25E0%25A4%2595%25E0%25A5%258D%25E0%25A4%25A4%25E0%25A4%25B0%25E0%25A4%25BE%25E0%25A4%259C%25E0%25A5%258D%25E0%25A4%25AF%25E0%25A4%25BE%25E0%25A4%25A8%25E0%25A4%25BF" title="संयुक्तराज्यानि – sanskryt" lang="sa" hreflang="sa" data-title="संयुक्तराज्यानि" data-language-autonym="संस्कृतम्" data-language-local-name="sanskryt" class="interlanguage-link-target">संस्कृतम्</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-sg mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://sg.wikipedia.org/wiki/%25C3%2582K%25C3%25B6d%25C3%25B6r%25C3%25B6-%25C3%25B4ko_t%25C3%25AE_Amer%25C3%25AEka" title="ÂKödörö-ôko tî Amerîka – sango" lang="sg" hreflang="sg" data-title="ÂKödörö-ôko tî Amerîka" data-language-autonym="Sängö" data-language-local-name="sango" class="interlanguage-link-target">Sängö</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-sat mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://sat.wikipedia.org/wiki/%25E1%25B1%25A5%25E1%25B1%25AE%25E1%25B1%259E%25E1%25B1%25AE%25E1%25B1%25AB_%25E1%25B1%25AF%25E1%25B1%259A%25E1%25B1%25B1%25E1%25B1%259A%25E1%25B1%259B_%25E1%25B1%259F%25E1%25B1%25A2%25E1%25B1%25AE%25E1%25B1%25A8%25E1%25B1%25A4%25E1%25B1%25A0%25E1%25B1%259F" title="ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱟᱢᱮᱨᱤᱠᱟ – santali" lang="sat" hreflang="sat" data-title="ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱟᱢᱮᱨᱤᱠᱟ" data-language-autonym="ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ" data-language-local-name="santali" class="interlanguage-link-target">ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-skr mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://skr.wikipedia.org/wiki/%25D8%25A7%25D9%2585%25D8%25B1%25DB%258C%25DA%25A9%25DB%2581" title="امریکہ – Saraiki" lang="skr" hreflang="skr" data-title="امریکہ" data-language-autonym="سرائیکی" data-language-local-name="Saraiki" class="interlanguage-link-target">سرائیکی</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://sc.wikipedia.org/wiki/Istados_Unidos_de_Am%25C3%25A8rica" title="Istados Unidos de Amèrica – sardyński" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Istados Unidos de Amèrica" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="sardyński" class="interlanguage-link-target">Sardu</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-sco badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="medal"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://sco.wikipedia.org/wiki/Unitit_States" title="Unitit States – scots" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Unitit States" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="scots" class="interlanguage-link-target">Scots</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-trv mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://trv.wikipedia.org/wiki/Amirika" title="Amirika – taroko" lang="trv" hreflang="trv" data-title="Amirika" data-language-autonym="Seediq" data-language-local-name="taroko" class="interlanguage-link-target">Seediq</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-stq mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://stq.wikipedia.org/wiki/Fereende_Stoaten_fon_Amerikoa" title="Fereende Stoaten fon Amerikoa – fryzyjski saterlandzki" lang="stq" hreflang="stq" data-title="Fereende Stoaten fon Amerikoa" data-language-autonym="Seeltersk" data-language-local-name="fryzyjski saterlandzki" class="interlanguage-link-target">Seeltersk</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-st mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://st.wikipedia.org/wiki/United_States" title="United States – sotho południowy" lang="st" hreflang="st" data-title="United States" data-language-autonym="Sesotho" data-language-local-name="sotho południowy" class="interlanguage-link-target">Sesotho</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-nso mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://nso.wikipedia.org/wiki/United_States_of_America" title="United States of America – sotho północny" lang="nso" hreflang="nso" data-title="United States of America" data-language-autonym="Sesotho sa Leboa" data-language-local-name="sotho północny" class="interlanguage-link-target">Sesotho sa Leboa</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-tn mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://tn.wikipedia.org/wiki/USA" title="USA – setswana" lang="tn" hreflang="tn" data-title="USA" data-language-autonym="Setswana" data-language-local-name="setswana" class="interlanguage-link-target">Setswana</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-sq badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="medal"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://sq.wikipedia.org/wiki/Shtetet_e_Bashkuara_t%25C3%25AB_Amerik%25C3%25ABs" title="Shtetet e Bashkuara të Amerikës – albański" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Shtetet e Bashkuara të Amerikës" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="albański" class="interlanguage-link-target">Shqip</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://scn.wikipedia.org/wiki/Stati_Uniti" title="Stati Uniti – sycylijski" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Stati Uniti" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="sycylijski" class="interlanguage-link-target">Sicilianu</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://si.wikipedia.org/wiki/%25E0%25B6%2591%25E0%25B6%259A%25E0%25B7%258A%25E0%25B7%2583%25E0%25B6%25AD%25E0%25B7%258A_%25E0%25B6%25A2%25E0%25B6%25B1%25E0%25B6%25B4%25E0%25B6%25AF%25E0%25B6%25BA" title="එක්සත් ජනපදය – syngaleski" lang="si" hreflang="si" data-title="එක්සත් ජනපදය" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="syngaleski" class="interlanguage-link-target">සිංහල</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://simple.wikipedia.org/wiki/United_States" title="United States – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="United States" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target">Simple English</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://sd.wikipedia.org/wiki/%25D8%25A2%25D9%2585%25D8%25B1%25D9%258A%25DA%25AA%25D8%25A7_%25D8%25AC%25D9%2588%25D9%2586_%25DA%25AF%25DA%258F%25D9%258A%25D9%2584_%25D8%25B1%25D9%258A%25D8%25A7%25D8%25B3%25D8%25AA%25D9%2588%25D9%2586" title="آمريڪا جون گڏيل رياستون – sindhi" lang="sd" hreflang="sd" data-title="آمريڪا جون گڏيل رياستون" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="sindhi" class="interlanguage-link-target">سنڌي</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ss mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ss.wikipedia.org/wiki/IMelika_(live)" title="IMelika (live) – suazi" lang="ss" hreflang="ss" data-title="IMelika (live)" data-language-autonym="SiSwati" data-language-local-name="suazi" class="interlanguage-link-target">SiSwati</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://sk.wikipedia.org/wiki/Spojen%25C3%25A9_%25C5%25A1t%25C3%25A1ty" title="Spojené štáty – słowacki" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Spojené štáty" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="słowacki" class="interlanguage-link-target">Slovenčina</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-sl badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="medal"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://sl.wikipedia.org/wiki/Zdru%25C5%25BEene_dr%25C5%25BEave_Amerike" title="Združene države Amerike – słoweński" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Združene države Amerike" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="słoweński" class="interlanguage-link-target">Slovenščina</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-cu mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://cu.wikipedia.org/wiki/%25D0%2590%25D0%25BC%25D1%2594%25D1%2580%25D1%2597%25D0%25BA%25D0%25B0%25D0%25BD%25D1%258C%25D1%2581%25D0%25BA%25EA%2599%2591_%25D1%25A4%25D0%25B4%25D1%258C%25D0%25BD%25D1%25A5%25D0%25BD%25EA%2599%2591_%25D0%2594%25D1%2580%25D1%258C%25D0%25B6%25D0%25B0%25D0%25B2%25EA%2599%2591" title="Амєрїканьскꙑ Ѥдьнѥнꙑ Дрьжавꙑ – cerkiewnosłowiański" lang="cu" hreflang="cu" data-title="Амєрїканьскꙑ Ѥдьнѥнꙑ Дрьжавꙑ" data-language-autonym="Словѣньскъ / ⰔⰎⰑⰂⰡⰐⰠⰔⰍⰟ" data-language-local-name="cerkiewnosłowiański" class="interlanguage-link-target">Словѣньскъ / ⰔⰎⰑⰂⰡⰐⰠⰔⰍⰟ</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-szl mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://szl.wikipedia.org/wiki/Zjednocz%25C5%25AFne_Sztaty" title="Zjednoczůne Sztaty – śląski" lang="szl" hreflang="szl" data-title="Zjednoczůne Sztaty" data-language-autonym="Ślůnski" data-language-local-name="śląski" class="interlanguage-link-target">Ślůnski</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://so.wikipedia.org/wiki/Gobolada_Midoobay" title="Gobolada Midoobay – somalijski" lang="so" hreflang="so" data-title="Gobolada Midoobay" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="somalijski" class="interlanguage-link-target">Soomaaliga</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ckb.wikipedia.org/wiki/%25D9%2588%25DB%258C%25D9%2584%25D8%25A7%25DB%258C%25DB%2595%25D8%25AA%25DB%2595_%25DB%258C%25DB%2595%25DA%25A9%25DA%25AF%25D8%25B1%25D8%25AA%25D9%2588%25D9%2588%25DB%2595%25DA%25A9%25D8%25A7%25D9%2586%25DB%258C_%25D8%25A6%25DB%2595%25D9%2585%25D8%25B1%25DB%258C%25DA%25A9%25D8%25A7" title="ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا – sorani" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="sorani" class="interlanguage-link-target">کوردی</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-srn mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://srn.wikipedia.org/wiki/Kondre_Makandrameki" title="Kondre Makandrameki – sranan tongo" lang="srn" hreflang="srn" data-title="Kondre Makandrameki" data-language-autonym="Sranantongo" data-language-local-name="sranan tongo" class="interlanguage-link-target">Sranantongo</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://sr.wikipedia.org/wiki/%25D0%25A1%25D1%2598%25D0%25B5%25D0%25B4%25D0%25B8%25D1%259A%25D0%25B5%25D0%25BD%25D0%25B5_%25D0%2590%25D0%25BC%25D0%25B5%25D1%2580%25D0%25B8%25D1%2587%25D0%25BA%25D0%25B5_%25D0%2594%25D1%2580%25D0%25B6%25D0%25B0%25D0%25B2%25D0%25B5" title="Сједињене Америчке Државе – serbski" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Сједињене Америчке Државе" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serbski" class="interlanguage-link-target">Српски / srpski</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://sh.wikipedia.org/wiki/Sjedinjene_Ameri%25C4%258Dke_Dr%25C5%25BEave" title="Sjedinjene Američke Države – serbsko-chorwacki" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Sjedinjene Američke Države" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serbsko-chorwacki" class="interlanguage-link-target">Srpskohrvatski / српскохрватски</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://su.wikipedia.org/wiki/Am%25C3%25A9rika_Sarikat" title="Amérika Sarikat – sundajski" lang="su" hreflang="su" data-title="Amérika Sarikat" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="sundajski" class="interlanguage-link-target">Sunda</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-fi badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="dobry artykuł"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://fi.wikipedia.org/wiki/Yhdysvallat" title="Yhdysvallat – fiński" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Yhdysvallat" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="fiński" class="interlanguage-link-target">Suomi</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://sv.wikipedia.org/wiki/USA" title="USA – szwedzki" lang="sv" hreflang="sv" data-title="USA" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="szwedzki" class="interlanguage-link-target">Svenska</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://tl.wikipedia.org/wiki/Estados_Unidos" title="Estados Unidos – tagalski" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Estados Unidos" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="tagalski" class="interlanguage-link-target">Tagalog</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ta.wikipedia.org/wiki/%25E0%25AE%2585%25E0%25AE%25AE%25E0%25AF%2586%25E0%25AE%25B0%25E0%25AE%25BF%25E0%25AE%2595%25E0%25AF%258D%25E0%25AE%2595_%25E0%25AE%2590%25E0%25AE%2595%25E0%25AF%258D%25E0%25AE%2595%25E0%25AE%25BF%25E0%25AE%25AF_%25E0%25AE%25A8%25E0%25AE%25BE%25E0%25AE%259F%25E0%25AF%2581%25E0%25AE%2595%25E0%25AE%25B3%25E0%25AF%258D" title="அமெரிக்க ஐக்கிய நாடுகள் – tamilski" lang="ta" hreflang="ta" data-title="அமெரிக்க ஐக்கிய நாடுகள்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="tamilski" class="interlanguage-link-target">தமிழ்</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-shi mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://shi.wikipedia.org/wiki/Iwankn_Munnin_n_Marikan" title="Iwankn Munnin n Marikan – tashelhiyt" lang="shi" hreflang="shi" data-title="Iwankn Munnin n Marikan" data-language-autonym="Taclḥit" data-language-local-name="tashelhiyt" class="interlanguage-link-target">Taclḥit</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://kab.wikipedia.org/wiki/Iwunak_Yeddukklen_n_Temrikt" title="Iwunak Yeddukklen n Temrikt – kabylski" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Iwunak Yeddukklen n Temrikt" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="kabylski" class="interlanguage-link-target">Taqbaylit</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-roa-tara mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://roa-tara.wikipedia.org/wiki/Stat%25C3%25A8re_Aun%25C3%25ACte_d%2527Americhe" title="Statère Aunìte d'Americhe – Tarantino" lang="nap-x-tara" hreflang="nap-x-tara" data-title="Statère Aunìte d'Americhe" data-language-autonym="Tarandíne" data-language-local-name="Tarantino" class="interlanguage-link-target">Tarandíne</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://tt.wikipedia.org/wiki/%25D0%2590%25D0%25BC%25D0%25B5%25D1%2580%25D0%25B8%25D0%25BA%25D0%25B0_%25D0%259A%25D1%2583%25D1%2588%25D0%25BC%25D0%25B0_%25D0%25A8%25D1%2582%25D0%25B0%25D1%2582%25D0%25BB%25D0%25B0%25D1%2580%25D1%258B" title="Америка Кушма Штатлары – tatarski" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Америка Кушма Штатлары" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="tatarski" class="interlanguage-link-target">Татарча / tatarça</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-shn mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://shn.wikipedia.org/wiki/%25E1%2580%2599%25E1%2580%25AD%25E1%2580%25B0%25E1%2580%2584%25E1%2580%25BA%25E1%2580%25B8%25E1%2582%2581%25E1%2580%25B0%25E1%2580%2599%25E1%2580%25BA%25E1%2582%2588%25E1%2580%2590%25E1%2580%25AF%25E1%2580%2599%25E1%2580%25BA_%25E1%2580%25A2%25E1%2580%2599%25E1%2582%2584%25E1%2582%2587%25E1%2580%259B%25E1%2580%25AD%25E1%2581%25B5" title="မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ဢမႄႇရိၵ – szan" lang="shn" hreflang="shn" data-title="မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ဢမႄႇရိၵ" data-language-autonym="ၽႃႇသႃႇတႆး " data-language-local-name="szan" class="interlanguage-link-target">ၽႃႇသႃႇတႆး </a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-tay mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://tay.wikipedia.org/wiki/Amirika%2527" title="Amirika' – Tayal" lang="tay" hreflang="tay" data-title="Amirika'" data-language-autonym="Tayal" data-language-local-name="Tayal" class="interlanguage-link-target">Tayal</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://te.wikipedia.org/wiki/%25E0%25B0%2585%25E0%25B0%25AE%25E0%25B1%2586%25E0%25B0%25B0%25E0%25B0%25BF%25E0%25B0%2595%25E0%25B0%25BE_%25E0%25B0%25B8%25E0%25B0%2582%25E0%25B0%25AF%25E0%25B1%2581%25E0%25B0%2595%25E0%25B1%258D%25E0%25B0%25A4_%25E0%25B0%25B0%25E0%25B0%25BE%25E0%25B0%25B7%25E0%25B1%258D%25E0%25B0%259F%25E0%25B1%258D%25E0%25B0%25B0%25E0%25B0%25BE%25E0%25B0%25B2%25E0%25B1%2581" title="అమెరికా సంయుక్త రాష్ట్రాలు – telugu" lang="te" hreflang="te" data-title="అమెరికా సంయుక్త రాష్ట్రాలు" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="telugu" class="interlanguage-link-target">తెలుగు</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-tet mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://tet.wikipedia.org/wiki/Estadu_Naklibur_Sira_Am%25C3%25A9rika_Nian" title="Estadu Naklibur Sira Amérika Nian – tetum" lang="tet" hreflang="tet" data-title="Estadu Naklibur Sira Amérika Nian" data-language-autonym="Tetun" data-language-local-name="tetum" class="interlanguage-link-target">Tetun</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-th badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="dobry artykuł"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://th.wikipedia.org/wiki/%25E0%25B8%25AA%25E0%25B8%25AB%25E0%25B8%25A3%25E0%25B8%25B1%25E0%25B8%2590%25E0%25B8%25AD%25E0%25B9%2580%25E0%25B8%25A1%25E0%25B8%25A3%25E0%25B8%25B4%25E0%25B8%2581%25E0%25B8%25B2" title="สหรัฐอเมริกา – tajski" lang="th" hreflang="th" data-title="สหรัฐอเมริกา" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="tajski" class="interlanguage-link-target">ไทย</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-din mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://din.wikipedia.org/wiki/Pawuut_Matiic" title="Pawuut Matiic – dinka" lang="din" hreflang="din" data-title="Pawuut Matiic" data-language-autonym="Thuɔŋjäŋ" data-language-local-name="dinka" class="interlanguage-link-target">Thuɔŋjäŋ</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ti mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ti.wikipedia.org/wiki/%25E1%258A%25A3%25E1%2588%2598%25E1%2588%25AA%25E1%258A%25AB" title="ኣመሪካ – tigrinia" lang="ti" hreflang="ti" data-title="ኣመሪካ" data-language-autonym="ትግርኛ" data-language-local-name="tigrinia" class="interlanguage-link-target">ትግርኛ</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://tg.wikipedia.org/wiki/%25D0%2598%25D1%2591%25D0%25BB%25D0%25BE%25D1%2582%25D0%25B8_%25D0%259C%25D1%2583%25D1%2582%25D1%2582%25D0%25B0%25D2%25B3%25D0%25B8%25D0%25B4%25D0%25B0%25D0%25B8_%25D0%2590%25D0%25BC%25D1%2580%25D0%25B8%25D0%25BA%25D0%25BE" title="Иёлоти Муттаҳидаи Амрико – tadżycki" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Иёлоти Муттаҳидаи Амрико" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="tadżycki" class="interlanguage-link-target">Тоҷикӣ</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-to mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://to.wikipedia.org/wiki/Pule%25CA%25BBanga_fakatahataha_%25CA%25BBAmelika" title="Puleʻanga fakatahataha ʻAmelika – tonga" lang="to" hreflang="to" data-title="Puleʻanga fakatahataha ʻAmelika" data-language-autonym="Lea faka-Tonga" data-language-local-name="tonga" class="interlanguage-link-target">Lea faka-Tonga</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-chr mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://chr.wikipedia.org/wiki/%25E1%258F%258C%25E1%258F%258A%25E1%258E%25A2%25E1%258F%25B3%25E1%258E%25BE%25E1%258E%25B5%25E1%258F%258D%25E1%258F%2594%25E1%258F%2585%25E1%258F%258D%25E1%258E%25A6%25E1%258F%259A%25E1%258E%25A9_%25E1%258E%25BE%25E1%258E%25BF_%25E1%258E%25A0%25E1%258E%25BA%25E1%258F%25B0%25E1%258F%259F" title="ᏌᏊᎢᏳᎾᎵᏍᏔᏅᏍᎦᏚᎩ ᎾᎿ ᎠᎺᏰᏟ – czirokeski" lang="chr" hreflang="chr" data-title="ᏌᏊᎢᏳᎾᎵᏍᏔᏅᏍᎦᏚᎩ ᎾᎿ ᎠᎺᏰᏟ" data-language-autonym="ᏣᎳᎩ" data-language-local-name="czirokeski" class="interlanguage-link-target">ᏣᎳᎩ</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-chy mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://chy.wikipedia.org/wiki/United_States" title="United States – czejeński" lang="chy" hreflang="chy" data-title="United States" data-language-autonym="Tsetsêhestâhese" data-language-local-name="czejeński" class="interlanguage-link-target">Tsetsêhestâhese</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-tcy mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://tcy.wikipedia.org/wiki/%25E0%25B2%2585%25E0%25B2%25AE%25E0%25B3%2587%25E0%25B2%25B0%25E0%25B2%25BF%25E0%25B2%2595%25E0%25B2%25A6_%25E0%25B2%25B8%25E0%25B2%2582%25E0%25B2%25AF%25E0%25B3%2581%25E0%25B2%2595%25E0%25B3%258D%25E0%25B2%25A4_%25E0%25B2%25B8%25E0%25B2%2582%25E0%25B2%25B8%25E0%25B3%258D%25E0%25B2%25A5%25E0%25B2%25BE%25E0%25B2%25A8%25E0%25B3%258A%25E0%25B2%25B2%25E0%25B3%2581" title="ಅಮೇರಿಕದ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನೊಲು – tulu" lang="tcy" hreflang="tcy" data-title="ಅಮೇರಿಕದ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನೊಲು" data-language-autonym="ತುಳು" data-language-local-name="tulu" class="interlanguage-link-target">ತುಳು</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://tr.wikipedia.org/wiki/Amerika_Birle%25C5%259Fik_Devletleri" title="Amerika Birleşik Devletleri – turecki" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Amerika Birleşik Devletleri" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turecki" class="interlanguage-link-target">Türkçe</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-tk mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://tk.wikipedia.org/wiki/Amerikany%25C5%2588_Birle%25C5%259Fen_%25C5%259Etatlary" title="Amerikanyň Birleşen Ştatlary – turkmeński" lang="tk" hreflang="tk" data-title="Amerikanyň Birleşen Ştatlary" data-language-autonym="Türkmençe" data-language-local-name="turkmeński" class="interlanguage-link-target">Türkmençe</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-tw mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://tw.wikipedia.org/wiki/Amerika" title="Amerika – twi" lang="tw" hreflang="tw" data-title="Amerika" data-language-autonym="Twi" data-language-local-name="twi" class="interlanguage-link-target">Twi</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-kcg mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://kcg.wikipedia.org/wiki/Mun%25C3%25A1%25CC%25B1pyia%25CC%25B1_S%25C3%25AD%25CC%25B1tet" title="Muná̱pyia̱ Sí̱tet – tyap" lang="kcg" hreflang="kcg" data-title="Muná̱pyia̱ Sí̱tet" data-language-autonym="Tyap" data-language-local-name="tyap" class="interlanguage-link-target">Tyap</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-udm mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://udm.wikipedia.org/wiki/%25D0%2590%25D0%25BC%25D0%25B5%25D1%2580%25D0%25B8%25D0%25BA%25D0%25B0%25D0%25BB%25D1%258D%25D0%25BD_%25D0%259E%25D0%25B3%25D0%25B0%25D0%25B7%25D0%25B5%25D1%258F%25D1%2581%25D1%258C%25D0%25BA%25D0%25B5%25D0%25BC_%25D0%25A8%25D1%2582%25D0%25B0%25D1%2582%25D1%258A%25D1%2591%25D1%2581%25D1%258B%25D0%25B7" title="Америкалэн Огазеяськем Штатъёсыз – udmurcki" lang="udm" hreflang="udm" data-title="Америкалэн Огазеяськем Штатъёсыз" data-language-autonym="Удмурт" data-language-local-name="udmurcki" class="interlanguage-link-target">Удмурт</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://uk.wikipedia.org/wiki/%25D0%25A1%25D0%25BF%25D0%25BE%25D0%25BB%25D1%2583%25D1%2587%25D0%25B5%25D0%25BD%25D1%2596_%25D0%25A8%25D1%2582%25D0%25B0%25D1%2582%25D0%25B8_%25D0%2590%25D0%25BC%25D0%25B5%25D1%2580%25D0%25B8%25D0%25BA%25D0%25B8" title="Сполучені Штати Америки – ukraiński" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Сполучені Штати Америки" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukraiński" class="interlanguage-link-target">Українська</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ur.wikipedia.org/wiki/%25D8%25B1%25DB%258C%25D8%25A7%25D8%25B3%25D8%25AA_%25DB%2581%25D8%25A7%25D8%25A6%25DB%2592_%25D9%2585%25D8%25AA%25D8%25AD%25D8%25AF%25DB%2581" title="ریاست ہائے متحدہ – urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="ریاست ہائے متحدہ" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="urdu" class="interlanguage-link-target">اردو</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ug.wikipedia.org/wiki/%25D8%25A6%25D8%25A7%25D9%2585%25DB%2590%25D8%25B1%25D9%2589%25D9%2583%25D8%25A7_%25D9%2582%25D9%2588%25D8%25B4%25D9%2585%25D8%25A7_%25D8%25B4%25D9%2589%25D8%25AA%25D8%25A7%25D8%25AA%25D9%2584%25D9%2589%25D8%25B1%25D9%2589" title="ئامېرىكا قوشما شىتاتلىرى – ujgurski" lang="ug" hreflang="ug" data-title="ئامېرىكا قوشما شىتاتلىرى" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="ujgurski" class="interlanguage-link-target">ئۇيغۇرچە / Uyghurche</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-za mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://za.wikipedia.org/wiki/Meijgoz" title="Meijgoz – czuang" lang="za" hreflang="za" data-title="Meijgoz" data-language-autonym="Vahcuengh" data-language-local-name="czuang" class="interlanguage-link-target">Vahcuengh</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://vec.wikipedia.org/wiki/Stati_Unii_de_l%2527Am%25C3%25A8rica" title="Stati Unii de l'Amèrica – wenecki" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Stati Unii de l'Amèrica" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="wenecki" class="interlanguage-link-target">Vèneto</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://vep.wikipedia.org/wiki/Amerikan_%25C3%259Chtenzoittud_Valdkundad" title="Amerikan Ühtenzoittud Valdkundad – wepski" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Amerikan Ühtenzoittud Valdkundad" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="wepski" class="interlanguage-link-target">Vepsän kel’</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://vi.wikipedia.org/wiki/Hoa_K%25E1%25BB%25B3" title="Hoa Kỳ – wietnamski" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Hoa Kỳ" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="wietnamski" class="interlanguage-link-target">Tiếng Việt</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-vo mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://vo.wikipedia.org/wiki/Lamerik%25C3%25A4n" title="Lamerikän – wolapik" lang="vo" hreflang="vo" data-title="Lamerikän" data-language-autonym="Volapük" data-language-local-name="wolapik" class="interlanguage-link-target">Volapük</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/Ameeriga_%25C3%259Ctisriigiq" title="Ameeriga Ütisriigiq – võro" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Ameeriga Ütisriigiq" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="võro" class="interlanguage-link-target">Võro</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://wa.wikipedia.org/wiki/Estats_Unis" title="Estats Unis – waloński" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Estats Unis" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="waloński" class="interlanguage-link-target">Walon</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-guc mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://guc.wikipedia.org/wiki/Mma_Mulo%2527usu_Ameerikajat%25C3%25BC" title="Mma Mulo'usu Ameerikajatü – wayúu" lang="guc" hreflang="guc" data-title="Mma Mulo'usu Ameerikajatü" data-language-autonym="Wayuunaiki" data-language-local-name="wayúu" class="interlanguage-link-target">Wayuunaiki</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%25E7%25BE%258E%25E5%259C%258B" title="美國 – chiński klasyczny" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="美國" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="chiński klasyczny" class="interlanguage-link-target">文言</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-vls mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://vls.wikipedia.org/wiki/Ver%25C3%25AAnigde_Stoaten_van_Amerika" title="Verênigde Stoaten van Amerika – zachodnioflamandzki" lang="vls" hreflang="vls" data-title="Verênigde Stoaten van Amerika" data-language-autonym="West-Vlams" data-language-local-name="zachodnioflamandzki" class="interlanguage-link-target">West-Vlams</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://war.wikipedia.org/wiki/Estados_Unidos" title="Estados Unidos – waraj" lang="war" hreflang="war" data-title="Estados Unidos" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="waraj" class="interlanguage-link-target">Winaray</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-wo mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://wo.wikipedia.org/wiki/Diiwaan_yu_Bennoo" title="Diiwaan yu Bennoo – wolof" lang="wo" hreflang="wo" data-title="Diiwaan yu Bennoo" data-language-autonym="Wolof" data-language-local-name="wolof" class="interlanguage-link-target">Wolof</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://wuu.wikipedia.org/wiki/%25E7%25BE%258E%25E5%259B%25BD" title="美国 – wu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="美国" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="wu" class="interlanguage-link-target">吴语</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ts mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ts.wikipedia.org/wiki/Amerikha" title="Amerikha – tsonga" lang="ts" hreflang="ts" data-title="Amerikha" data-language-autonym="Xitsonga" data-language-local-name="tsonga" class="interlanguage-link-target">Xitsonga</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://yi.wikipedia.org/wiki/%25D7%25A4%25D7%2590%25D7%25A8%25D7%2590%25D7%25B2%25D7%25A0%25D7%2599%25D7%2592%25D7%2598%25D7%25A2_%25D7%25A9%25D7%2598%25D7%2590%25D7%2598%25D7%259F" title="פאראײניגטע שטאטן – jidysz" lang="yi" hreflang="yi" data-title="פאראײניגטע שטאטן" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="jidysz" class="interlanguage-link-target">ייִדיש</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-yo badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="dobry artykuł"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://yo.wikipedia.org/wiki/Or%25C3%25ADl%25E1%25BA%25B9%25CC%2580_%25C3%25A8d%25C3%25A8_America" title="Orílẹ̀ èdè America – joruba" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Orílẹ̀ èdè America" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="joruba" class="interlanguage-link-target">Yorùbá</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%25E7%25BE%258E%25E5%259C%258B" title="美國 – kantoński" lang="yue" hreflang="yue" data-title="美國" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="kantoński" class="interlanguage-link-target">粵語</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://diq.wikipedia.org/wiki/Dewlet%25C3%25AA_Amerika%25C3%25AA_Yewbiyaey" title="Dewletê Amerikaê Yewbiyaey – Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Dewletê Amerikaê Yewbiyaey" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target">Zazaki</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-zea mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://zea.wikipedia.org/wiki/Vere%25C3%25AAnigde_Staeten" title="Vereênigde Staeten – zelandzki" lang="zea" hreflang="zea" data-title="Vereênigde Staeten" data-language-autonym="Zeêuws" data-language-local-name="zelandzki" class="interlanguage-link-target">Zeêuws</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/JAV" title="JAV – żmudzki" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="JAV" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="żmudzki" class="interlanguage-link-target">Žemaitėška</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://zh.wikipedia.org/wiki/%25E7%25BE%258E%25E5%259B%25BD" title="美国 – chiński" lang="zh" hreflang="zh" data-title="美国" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="chiński" class="interlanguage-link-target">中文</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-bbc mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://bbc.wikipedia.org/wiki/Amerika_Serikat" title="Amerika Serikat – batak toba" lang="bbc" hreflang="bbc" data-title="Amerika Serikat" data-language-autonym="Batak Toba" data-language-local-name="batak toba" class="interlanguage-link-target">Batak Toba</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-bew mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://bew.wikipedia.org/wiki/Amrik_Ser%25C3%25A8kat" title="Amrik Serèkat – betawi" lang="bew" hreflang="bew" data-title="Amrik Serèkat" data-language-autonym="Betawi" data-language-local-name="betawi" class="interlanguage-link-target">Betawi</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-btm mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://btm.wikipedia.org/wiki/Amerika_Serikat" title="Amerika Serikat – Batak Mandailing" lang="btm" hreflang="btm" data-title="Amerika Serikat" data-language-autonym="Batak Mandailing" data-language-local-name="Batak Mandailing" class="interlanguage-link-target">Batak Mandailing</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-dga mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://dga.wikipedia.org/wiki/United_State_Of_America_(USA)" title="United State Of America (USA) – Dagaare" lang="dga" hreflang="dga" data-title="United State Of America (USA)" data-language-autonym="Dagaare" data-language-local-name="Dagaare" class="interlanguage-link-target">Dagaare</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-dtp mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://dtp.wikipedia.org/wiki/Amerika_Syarikat" title="Amerika Syarikat – dusun centralny" lang="dtp" hreflang="dtp" data-title="Amerika Syarikat" data-language-autonym="Kadazandusun" data-language-local-name="dusun centralny" class="interlanguage-link-target">Kadazandusun</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-gpe mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://gpe.wikipedia.org/wiki/United_States" title="United States – Ghanaian Pidgin" lang="gpe" hreflang="gpe" data-title="United States" data-language-autonym="Ghanaian Pidgin" data-language-local-name="Ghanaian Pidgin" class="interlanguage-link-target">Ghanaian Pidgin</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-iba mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://iba.wikipedia.org/wiki/Amerika_Serikat" title="Amerika Serikat – iban" lang="iba" hreflang="iba" data-title="Amerika Serikat" data-language-autonym="Jaku Iban" data-language-local-name="iban" class="interlanguage-link-target">Jaku Iban</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-kge mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://kge.wikipedia.org/wiki/Amerika_Serikat" title="Amerika Serikat – Komering" lang="kge" hreflang="kge" data-title="Amerika Serikat" data-language-autonym="Kumoring" data-language-local-name="Komering" class="interlanguage-link-target">Kumoring</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-mos mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://mos.wikipedia.org/wiki/United_States" title="United States – mossi" lang="mos" hreflang="mos" data-title="United States" data-language-autonym="Moore" data-language-local-name="mossi" class="interlanguage-link-target">Moore</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-tly mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://tly.wikipedia.org/wiki/AI%25C5%25A0" title="AIŠ – tałyski" lang="tly" hreflang="tly" data-title="AIŠ" data-language-autonym="Tolışi" data-language-local-name="tałyski" class="interlanguage-link-target">Tolışi</a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-zgh mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://zgh.wikipedia.org/wiki/%25E2%25B5%2589%25E2%25B5%25A1%25E2%25B4%25B0%25E2%25B5%258F%25E2%25B4%25BD%25E2%25B5%258F_%25E2%25B5%2589%25E2%25B5%258E%25E2%25B5%2593%25E2%25B5%258F%25E2%25B5%258F" title="ⵉⵡⴰⵏⴽⵏ ⵉⵎⵓⵏⵏ – standardowy marokański tamazight" lang="zgh" hreflang="zgh" data-title="ⵉⵡⴰⵏⴽⵏ ⵉⵎⵓⵏⵏ" data-language-autonym="ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ" data-language-local-name="standardowy marokański tamazight" class="interlanguage-link-target">ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ</a></li> </ul> </section> </div> <div class="minerva-footer-logo"> <img src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" alt="Wikipedia" width="120" height="18" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> </div> <ul id="footer-info" class="footer-info hlist hlist-separated"> <li id="footer-info-lastmod">Tę stronę ostatnio edytowano 27 lis 2024, 12:18.</li> <li id="footer-info-copyright">Treść udostępniana na licencji <a class="external" rel="nofollow" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl">CC BY-SA 4.0</a>, jeśli nie podano inaczej.</li> </ul> <ul id="footer-places" class="footer-places hlist hlist-separated"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Polityka prywatności</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB">O Wikipedii</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="https://pl-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/Wikipedia:Korzystasz_z_Wikipedii_tylko_na_w%C5%82asn%C4%85_odpowiedzialno%C5%9B%C4%87?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB">Korzystasz z Wikipedii tylko na własną odpowiedzialność</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Powszechne Zasady Postępowania</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://developer.wikimedia.org">Dla deweloperów</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://stats.wikimedia.org/%23/pl.wikipedia.org">Statystyki</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Oświadczenie o ciasteczkach</a></li> <li id="footer-places-terms-use"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://foundation.m.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">Zasady użytkowania</a></li> <li id="footer-places-desktop-toggle"><a id="mw-mf-display-toggle" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title%3DStany_Zjednoczone%26mobileaction%3Dtoggle_view_desktop" data-event-name="switch_to_desktop">Wersja standardowa</a></li> </ul> </div> </footer> </div> </div> <div class="mw-notification-area" data-mw="interface"></div> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-795c86c559-c922d","wgBackendResponseTime":298,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"2.202","walltime":"2.653","ppvisitednodes":{"value":39086,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":369209,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":96457,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":17,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":37,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":176880,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":10,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 2033.002 1 -total"," 28.52% 579.885 1 Szablon:Przypisy"," 25.20% 512.287 1 Szablon:Państwo_infobox"," 18.10% 368.054 37 Szablon:Cytuj_stronę"," 12.51% 254.400 14 Szablon:Szablon_nawigacyjny"," 11.06% 224.936 1 Szablon:Kontrola_autorytatywna"," 9.17% 186.457 29 Szablon:Cytuj"," 8.84% 179.652 1 Szablon:Infobox_mapa_lokalizacyjna"," 8.27% 168.139 1 Szablon:Infobox_dwie_grafiki"," 8.12% 165.112 1 Szablon:Infobox_2x2_dodaj"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"1.044","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":25409788,"limit":52428800},"limitreport-logs":"\n== selectProperty ==\nrank = nil\nloader = table#1 {\n [\"get\"] = function#1,\n}\nfilters = table#1 {\n [\"P582\"] = table#2 {\n [\"before\"] = true,\n [\"missing\"] = true,\n },\n}\nsnaktype = table#1 {\n [\"value\"] = true,\n}\n#prop A = 1\n#prop B = 1\n\n== selectProperty ==\nrank = nil\nloader = table#1 {\n [\"get\"] = function#1,\n}\nfilters = table#1 {\n [\"P582\"] = table#2 {\n [\"before\"] = true,\n [\"missing\"] = true,\n },\n}\nsnaktype = table#1 {\n [\"value\"] = true,\n}\n#prop A = 1\n#prop B = 0\n{{#invoke:Moduł:Mapa|Infobox}}\ninfobox może wyszukać współrzędne w wikidanych\nargumenty = table#1 {\n [\"category\"] = \"Państwo infobox\",\n [\"precision\"] = \"min\",\n}\nbrak punktów na mapę i współrzędnych, nadszedł czas na Wikidane\nrequired = table#1 {\n}\nWRAP: lead = \"span\"\nWRAP: tail = \"span\"\nWRAP: lead = \"span\"\nWRAP: tail = \"span\"\nWRAP: lead = \"span\"\nWRAP: tail = \"span\"\nWRAP: lead = \"span\"\nWRAP: tail = \"span\"\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\njournalAbbr = \"POLITEJA\"\next = nil\next = false\next = false\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\nrequired = table#1 {\n}\n","limitreport-profile":[["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::getEntityStatements","220","19.3"],["recursiveClone \u003CmwInit.lua:45\u003E","140","12.3"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::getEntity","120","10.5"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::callParserFunction","100","8.8"],["?","100","8.8"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::getAllExpandedArguments","100","8.8"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::getReferencedEntityId","40","3.5"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::gsub","40","3.5"],["pcall","40","3.5"],["\u003CmwInit.lua:45\u003E","40","3.5"],["[others]","200","17.5"]]},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-669b4ddb54-ffnqc","timestamp":"20241127111854","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Stany Zjednoczone","url":"https:\/\/pl.wikipedia.org\/wiki\/Stany_Zjednoczone","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q30","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q30","author":{"@type":"Organization","name":"Wsp\u00f3\u0142tw\u00f3rcy projekt\u00f3w Fundacji Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2002-08-28T11:37:05Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/8\/8f\/Us-map.png","headline":"pa\u0144stwo federacyjne w Ameryce P\u00f3\u0142nocnej"}</script> <script>(window.NORLQ=window.NORLQ||[]).push(function(){var ns,i,p,img;ns=document.getElementsByTagName('noscript');for(i=0;i<ns.length;i++){p=ns[i].nextSibling;if(p&&p.className&&p.className.indexOf('lazy-image-placeholder')>-1){img=document.createElement('img');img.setAttribute('src',p.getAttribute('data-src'));img.setAttribute('width',p.getAttribute('data-width'));img.setAttribute('height',p.getAttribute('data-height'));img.setAttribute('alt',p.getAttribute('data-alt'));p.parentNode.replaceChild(img,p);}}});</script> <script>function gtElInit() {var lib = new google.translate.TranslateService();lib.translatePage('pl', 'en', function () {});}</script> <script src="https://translate.google.com/translate_a/element.js?cb=gtElInit&hl=en-GB&client=wt" type="text/javascript"></script> </body> </html>