CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="tr" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Evren - Vikipedi</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )trwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","Ocak","Şubat","Mart","Nisan","Mayıs","Haziran","Temmuz","Ağustos","Eylül","Ekim","Kasım","Aralık"],"wgRequestId":"c67c2491-a336-4220-a60b-06e6c6a44840","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Evren","wgTitle":"Evren","wgCurRevisionId":34714566,"wgRevisionId":34714566,"wgArticleId":23479,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Kaynaksız anlatımlar içeren maddeler","Webarşiv şablonu wayback bağlantıları","BNF tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","GND tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","LCCN tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","LNB tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","NDL tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","NKC tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","NLI tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","Sorunlu tanımlayıcı (NLK) içeren Vikipedi maddeleri","Evren","Gökbilimsel dinamik sistemler","Çevreler","Fiziksel kozmoloji","Ana madde konuları"],"wgPageViewLanguage":"tr","wgPageContentLanguage":"tr","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Evren","wgRelevantArticleId":23479,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":2}}},"wgStableRevisionId":34714566,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"tr","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"tr"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":20000,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q1","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":true,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false,"wgSiteNoticeId":"2.14"}; RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready","ext.dismissableSiteNotice.styles":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.extra-toolbar-buttons","ext.gadget.HizliBilgi","ext.gadget.OpenStreetMap","ext.gadget.switcher","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","ext.dismissableSiteNotice"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=tr&modules=ext.cite.styles%7Cext.dismissableSiteNotice.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=tr&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=tr&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.22"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/NASA-HS201427a-HubbleUltraDeepField2014-20140603.jpg/1200px-NASA-HS201427a-HubbleUltraDeepField2014-20140603.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1096"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/NASA-HS201427a-HubbleUltraDeepField2014-20140603.jpg/960px-NASA-HS201427a-HubbleUltraDeepField2014-20140603.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="730"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="584"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Evren - Vikipedi"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//tr.m.wikipedia.org/wiki/Evren"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Değiştir" href="/w/index.php?title=Evren&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Vikipedi (tr)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//tr.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Evren"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.tr"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Vikipedi Atom beslemesi" href="/w/index.php?title=%C3%96zel:SonDe%C4%9Fi%C5%9Fiklikler&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="auth.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Evren rootpage-Evren skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">İçeriğe atla</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="Ana menü" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Ana menü" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Ana menü</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Ana menü</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">kenar çubuğuna taşı</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">gizle</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Gezinti </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Anasayfa" title="Anasayfayı ziyaret et [z]" accesskey="z"><span>Anasayfa</span></a></li><li id="n-Hakkımızda" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Hakk%C4%B1nda"><span>Hakkımızda</span></a></li><li id="n-İçindekiler" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:G%C3%B6z_at"><span>İçindekiler</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:Rastgele" title="Rastgele bir sayfaya gidin [x]" accesskey="x"><span>Rastgele madde</span></a></li><li id="n-Seçkin-içerik" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Se%C3%A7kin_i%C3%A7erik"><span>Seçkin içerik</span></a></li><li id="n-Yakınımdakiler" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:Yak%C4%B1n%C4%B1mdakiler"><span>Yakınımdakiler</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-Katılım" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-Katılım" > <div class="vector-menu-heading"> Katılım </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-sandbox" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Deneme_tahtas%C4%B1"><span>Deneme tahtası</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:K%C3%B6y_%C3%A7e%C5%9Fmesi" title="Güncel olaylarla ilgili son bilgiler"><span>Köy çeşmesi</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:SonDe%C4%9Fi%C5%9Fiklikler" title="Vikide yapılmış son değişikliklerin listesi [r]" accesskey="r"><span>Son değişiklikler</span></a></li><li id="n-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Y%C3%BCkle"><span>Dosya yükle</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Topluluk_portali" title="Proje hakkında, neler yapabilirsiniz, ne nerededir"><span>Topluluk portali</span></a></li><li id="n-shop-text" class="mw-list-item"><a href="//shop.wikimedia.org"><span>Wikimedia dükkânı</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Yard%C4%B1m:%C4%B0%C3%A7indekiler" title="Yardım almak için"><span>Yardım</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:%C3%96zelSayfalar"><span>Özel sayfalar</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Anasayfa" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Vikipedi" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-tr.svg" style="width: 6.6875em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="Özgür Ansiklopedi" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-tr.svg" width="104" height="13" style="width: 6.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%C3%96zel:Ara" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Vikipedi içinde ara [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Ara</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Vikipedi üzerinde ara" aria-label="Vikipedi üzerinde ara" autocapitalize="sentences" title="Vikipedi içinde ara [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Özel:Ara"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Ara</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Kişisel araçlar"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Görünüm"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Sayfanın yazı tipi boyutunun, genişliğinin ve renginin görünümünü değiştirin" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Görünüm" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Görünüm</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=tr.wikipedia.org&uselang=tr" class=""><span>Bağış yapın</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C3%96zel:HesapOlu%C5%9Ftur&returnto=Evren" title="Bir hesap oluşturup oturum açmanız tavsiye edilmektedir ancak bu zorunlu değildir" class=""><span>Hesap oluştur</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C3%96zel:Kullan%C4%B1c%C4%B1OturumuA%C3%A7ma&returnto=Evren" title="Oturum açmanız tavsiye edilmektedir; ancak bu zorunlu değildir [o]" accesskey="o" class=""><span>Oturum aç</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Daha fazla seçenek" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Kişisel araçlar" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Kişisel araçlar</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Kullanıcı menüsü" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=tr.wikipedia.org&uselang=tr"><span>Bağış yapın</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:HesapOlu%C5%9Ftur&returnto=Evren" title="Bir hesap oluşturup oturum açmanız tavsiye edilmektedir ancak bu zorunlu değildir"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Hesap oluştur</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:Kullan%C4%B1c%C4%B1OturumuA%C3%A7ma&returnto=Evren" title="Oturum açmanız tavsiye edilmektedir; ancak bu zorunlu değildir [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Oturum aç</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Çıkış yapmış editörler için sayfalar <a href="/wiki/Yard%C4%B1m:Giri%C5%9F" aria-label="Değişiklik yapma hakkında daha fazla bilgi edinin"><span>daha fazla bilgi</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:Katk%C4%B1lar%C4%B1m" title="Bu IP adresinden yapılmış değişiklikler listesi [y]" accesskey="y"><span>Katkılar</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:MesajSayfam" title="Bu IP adresindeki düzenlemeler hakkında tartışma [n]" accesskey="n"><span>Mesaj</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><div id="mw-dismissablenotice-anonplace"></div><script>(function(){var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node){node.outerHTML="\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice\"\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-close\"\u003E[\u003Ca tabindex=\"0\" role=\"button\"\u003Ekapat\u003C/a\u003E]\u003C/div\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-body\"\u003E\u003C!-- CentralNotice --\u003E\u003Cdiv id=\"localNotice\" data-nosnippet=\"\"\u003E\u003Cdiv class=\"sitenotice\" lang=\"tr\" dir=\"ltr\"\u003E\u003Cdiv class=\"plainlinks notheme\" style=\"border: 1px solid #ddd; margin: 0 0 3px; background: white;\"\u003E\n\u003Cdiv class=\"nomobile\" style=\"float:left; margin:5px;\"\u003E\u003Cspan typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Wiki_Loves_Folklore_2025_in_Turkey\" title=\"c:Commons:Wiki Loves Folklore 2025 in Turkey\"\u003E\u003Cimg src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Wiki_Loves_Folklore_Logo.svg/120px-Wiki_Loves_Folklore_Logo.svg.png\" decoding=\"async\" width=\"81\" height=\"95\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Wiki_Loves_Folklore_Logo.svg/250px-Wiki_Loves_Folklore_Logo.svg.png 1.5x\" data-file-width=\"355\" data-file-height=\"414\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003C/span\u003E\u003C/div\u003E\n\u003Cdiv style=\"color: gray; max-width:1280px; margin: 12px auto; font-family: Tahoma, \u0026#39;DejaVu Sans Condensed\u0026#39;, sans-serif; text-align: center; font-size: 16pt; position: relative;\"\u003EÖdüllü Viki Folkloru Seviyor 2025 Yarışması başladı! \u003Cbr /\u003E Katılmak için \u003Ca href=\"https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Wiki_Loves_Folklore_2025_in_Turkey\" class=\"extiw\" title=\"c:Commons:Wiki Loves Folklore 2025 in Turkey\"\u003EViki Folkloru Seviyor 2025 Türkiye\u003C/a\u003E sayfasını ziyaret edin.\u003C/div\u003E\n\u003Cdiv style=\"clear: both;\"\u003E\u003C/div\u003E\n\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E";}}());</script></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="İçindekiler" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">İçindekiler</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">kenar çubuğuna taşı</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">gizle</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Giriş</div> </a> </li> <li id="toc-Fiziksel_özellikler" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Fiziksel_özellikler"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Fiziksel özellikler</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Fiziksel_özellikler-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Fiziksel özellikler alt bölümünü aç/kapa</span> </button> <ul id="toc-Fiziksel_özellikler-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Boyut_ve_bölgeler" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Boyut_ve_bölgeler"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1</span> <span>Boyut ve bölgeler</span> </div> </a> <ul id="toc-Boyut_ve_bölgeler-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Yaş" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Yaş"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2</span> <span>Yaş</span> </div> </a> <ul id="toc-Yaş-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Özel_görelilik_ve_uzay–zaman" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Özel_görelilik_ve_uzay–zaman"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.3</span> <span>Özel görelilik ve uzay–zaman</span> </div> </a> <ul id="toc-Özel_görelilik_ve_uzay–zaman-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Bileşimi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Bileşimi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Bileşimi</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Bileşimi-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Bileşimi alt bölümünü aç/kapa</span> </button> <ul id="toc-Bileşimi-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Fiziksel_ve_termodinamik_yasalar" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Fiziksel_ve_termodinamik_yasalar"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>Fiziksel ve termodinamik yasalar</span> </div> </a> <ul id="toc-Fiziksel_ve_termodinamik_yasalar-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Moleküler_enerjiler" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Moleküler_enerjiler"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>Moleküler enerjiler</span> </div> </a> <ul id="toc-Moleküler_enerjiler-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Evren_modelleri_ve_görüşlerin_gelişimi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Evren_modelleri_ve_görüşlerin_gelişimi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Evren modelleri ve görüşlerin gelişimi</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Evren_modelleri_ve_görüşlerin_gelişimi-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Evren modelleri ve görüşlerin gelişimi alt bölümünü aç/kapa</span> </button> <ul id="toc-Evren_modelleri_ve_görüşlerin_gelişimi-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Yer_merkezli_veya_yerüstü_evren" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Yer_merkezli_veya_yerüstü_evren"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Yer merkezli veya yerüstü evren</span> </div> </a> <ul id="toc-Yer_merkezli_veya_yerüstü_evren-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Güneş_merkezli_evren" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Güneş_merkezli_evren"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>Güneş merkezli evren</span> </div> </a> <ul id="toc-Güneş_merkezli_evren-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Samanyolu_ve_gökadalar_evreni" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Samanyolu_ve_gökadalar_evreni"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.3</span> <span>Samanyolu ve gökadalar evreni</span> </div> </a> <ul id="toc-Samanyolu_ve_gökadalar_evreni-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Çoklu_evren" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Çoklu_evren"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.4</span> <span>Çoklu evren</span> </div> </a> <ul id="toc-Çoklu_evren-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Evrenin_genişlemesi_kuramı" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Evrenin_genişlemesi_kuramı"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Evrenin genişlemesi kuramı</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Evrenin_genişlemesi_kuramı-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Evrenin genişlemesi kuramı alt bölümünü aç/kapa</span> </button> <ul id="toc-Evrenin_genişlemesi_kuramı-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Kozmik_fon_radyasyonu" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Kozmik_fon_radyasyonu"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>Kozmik fon radyasyonu</span> </div> </a> <ul id="toc-Kozmik_fon_radyasyonu-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Evren'in_sonu" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Evren'in_sonu"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Evren'in sonu</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Evren'in_sonu-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Evren'in sonu alt bölümünü aç/kapa</span> </button> <ul id="toc-Evren'in_sonu-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Büyük_çöküş" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Büyük_çöküş"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.1</span> <span>Büyük çöküş</span> </div> </a> <ul id="toc-Büyük_çöküş-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Büyük_donma" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Büyük_donma"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.2</span> <span>Büyük donma</span> </div> </a> <ul id="toc-Büyük_donma-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Ayrıca_bakınız" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Ayrıca_bakınız"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Ayrıca bakınız</span> </div> </a> <ul id="toc-Ayrıca_bakınız-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kaynakça" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Kaynakça"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Kaynakça</span> </div> </a> <ul id="toc-Kaynakça-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="İçindekiler" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="İçindekiler" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="İçindekiler tablosunu değiştir" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">İçindekiler tablosunu değiştir</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Evren</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Başka bir dildeki sayfaya gidin. 190 dilde mevcut" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-190" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">190 dil</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Heelal" title="Heelal - Afrikaanca" lang="af" hreflang="af" data-title="Heelal" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="Afrikaanca" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Universum" title="Universum - İsviçre Almancası" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Universum" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="İsviçre Almancası" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%A0%E1%8D%88%E1%88%AD" title="ጠፈር - Amharca" lang="am" hreflang="am" data-title="ጠፈር" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="Amharca" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Universo" title="Universo - Aragonca" lang="an" hreflang="an" data-title="Universo" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="Aragonca" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D8%B6%D8%A7%D8%A1_%D9%83%D9%88%D9%86%D9%8A" title="فضاء كوني - Arapça" lang="ar" hreflang="ar" data-title="فضاء كوني" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Arapça" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arc mw-list-item"><a href="https://arc.wikipedia.org/wiki/%DC%AC%DC%92%DC%9D%DC%A0" title="ܬܒܝܠ - Aramice" lang="arc" hreflang="arc" data-title="ܬܒܝܠ" data-language-autonym="ܐܪܡܝܐ" data-language-local-name="Aramice" class="interlanguage-link-target"><span>ܐܪܡܝܐ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ary mw-list-item"><a href="https://ary.wikipedia.org/wiki/%D9%83%D9%88%D9%86" title="كون - Fas Arapçası" lang="ary" hreflang="ary" data-title="كون" data-language-autonym="الدارجة" data-language-local-name="Fas Arapçası" class="interlanguage-link-target"><span>الدارجة</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D9%83%D9%88%D9%86" title="كون - Mısır Arapçası" lang="arz" hreflang="arz" data-title="كون" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Mısır Arapçası" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A7%B0%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%A3%E0%A7%8D%E0%A6%A1" title="বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ড - Assamca" lang="as" hreflang="as" data-title="বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ড" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="Assamca" class="interlanguage-link-target"><span>অসমীয়া</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Universu" title="Universu - Asturyasça" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Universu" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="Asturyasça" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Kainat" title="Kainat - Azerbaycan dili" lang="az" hreflang="az" data-title="Kainat" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="Azerbaycan dili" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%A6%D9%88%D8%B1%D9%86" title="ائورن - South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="ائورن" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="kaliteli madde"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D2%92%D0%B0%D0%BB%D3%99%D0%BC" title="Ғаләм - Başkırtça" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Ғаләм" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="Başkırtça" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ban mw-list-item"><a href="https://ban.wikipedia.org/wiki/Alam_Semesta" title="Alam Semesta - Bali dili" lang="ban" hreflang="ban" data-title="Alam Semesta" data-language-autonym="Basa Bali" data-language-local-name="Bali dili" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Bali</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/W%C3%B6dall" title="Wödall - Bavyera dili" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Wödall" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="Bavyera dili" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/V%C4%97sata" title="Vėsata - Samogitçe" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Vėsata" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitçe" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Uniberso" title="Uniberso - Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Uniberso" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%81%D0%B2%D0%B5%D1%82" title="Сусвет - Belarusça" lang="be" hreflang="be" data-title="Сусвет" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="Belarusça" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%81%D1%8C%D0%B2%D0%B5%D1%82" title="Сусьвет - Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Сусьвет" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B0" title="Вселена - Bulgarca" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Вселена" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Bulgarca" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AC%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%B9%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%A1" title="ब्रह्मांड - Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="ब्रह्मांड" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AE%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%AC" title="মহাবিশ্ব - Bengalce" lang="bn" hreflang="bn" data-title="মহাবিশ্ব" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="Bengalce" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bo mw-list-item"><a href="https://bo.wikipedia.org/wiki/%E0%BD%A0%E0%BD%87%E0%BD%B2%E0%BD%82%E0%BC%8B%E0%BD%A2%E0%BE%9F%E0%BD%BA%E0%BD%93%E0%BC%8B" title="འཇིག་རྟེན་ - Tibetçe" lang="bo" hreflang="bo" data-title="འཇིག་རྟེན་" data-language-autonym="བོད་ཡིག" data-language-local-name="Tibetçe" class="interlanguage-link-target"><span>བོད་ཡིག</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Hollved" title="Hollved - Bretonca" lang="br" hreflang="br" data-title="Hollved" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="Bretonca" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Svemir" title="Svemir - Boşnakça" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Svemir" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="Boşnakça" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-btm mw-list-item"><a href="https://btm.wikipedia.org/wiki/Alam_semesta" title="Alam semesta - Batak Mandailing" lang="btm" hreflang="btm" data-title="Alam semesta" data-language-autonym="Batak Mandailing" data-language-local-name="Batak Mandailing" class="interlanguage-link-target"><span>Batak Mandailing</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bug mw-list-item"><a href="https://bug.wikipedia.org/wiki/%E1%A8%95%E1%A8%92" title="ᨕᨒ - Bugis" lang="bug" hreflang="bug" data-title="ᨕᨒ" data-language-autonym="Basa Ugi" data-language-local-name="Bugis" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Ugi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%80%D1%88%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%BD" title="Оршолон - Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Оршолон" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target"><span>Буряад</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Univers" title="Univers - Katalanca" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Univers" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Katalanca" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/%E1%B9%B2%CC%84-d%C3%AAu" title="Ṳ̄-dêu - Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Ṳ̄-dêu" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%B8" title="Вселенни - Çeçence" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Вселенни" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="Çeçence" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Uniberso" title="Uniberso - Sebuano dili" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Uniberso" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="Sebuano dili" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-chr mw-list-item"><a href="https://chr.wikipedia.org/wiki/%E1%8E%A6%E1%8E%B8%E1%8E%B6%E1%8E%AF_%E1%8E%A6%E1%8E%B8%E1%8E%BE%E1%8F%97" title="ᎦᎸᎶᎯ ᎦᎸᎾᏗ - Çerokice" lang="chr" hreflang="chr" data-title="ᎦᎸᎶᎯ ᎦᎸᎾᏗ" data-language-autonym="ᏣᎳᎩ" data-language-local-name="Çerokice" class="interlanguage-link-target"><span>ᏣᎳᎩ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%DA%AF%DB%95%D8%B1%D8%AF%D9%88%D9%88%D9%86" title="گەردوون - Orta Kürtçe" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="گەردوون" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="Orta Kürtçe" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Vesm%C3%ADr" title="Vesmír - Çekçe" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Vesmír" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Çekçe" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-csb mw-list-item"><a href="https://csb.wikipedia.org/wiki/Wszechswiat" title="Wszechswiat - Kashubian" lang="csb" hreflang="csb" data-title="Wszechswiat" data-language-autonym="Kaszëbsczi" data-language-local-name="Kashubian" class="interlanguage-link-target"><span>Kaszëbsczi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%C3%87%D1%83%D1%82_%D0%A2%C4%95%D0%BD%D1%87%D0%B5" title="Çут Тĕнче - Çuvaşça" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Çут Тĕнче" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="Çuvaşça" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Bydysawd_(seryddiaeth)" title="Bydysawd (seryddiaeth) - Galce" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Bydysawd (seryddiaeth)" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="Galce" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Universet" title="Universet - Danca" lang="da" hreflang="da" data-title="Universet" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Danca" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dag mw-list-item"><a href="https://dag.wikipedia.org/wiki/Dunia" title="Dunia - Dagbani" lang="dag" hreflang="dag" data-title="Dunia" data-language-autonym="Dagbanli" data-language-local-name="Dagbani" class="interlanguage-link-target"><span>Dagbanli</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Universum" title="Universum - Almanca" lang="de" hreflang="de" data-title="Universum" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Almanca" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Kainat" title="Kainat - Dimli" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Kainat" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Dimli" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dsb mw-list-item"><a href="https://dsb.wikipedia.org/wiki/Uniwersum" title="Uniwersum - Aşağı Sorbça" lang="dsb" hreflang="dsb" data-title="Uniwersum" data-language-autonym="Dolnoserbski" data-language-local-name="Aşağı Sorbça" class="interlanguage-link-target"><span>Dolnoserbski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CF%8D%CE%BC%CF%80%CE%B1%CE%BD" title="Σύμπαν - Yunanca" lang="el" hreflang="el" data-title="Σύμπαν" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="Yunanca" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="kaliteli madde"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Universe" title="Universe - İngilizce" lang="en" hreflang="en" data-title="Universe" data-language-autonym="English" data-language-local-name="İngilizce" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Universo" title="Universo - Esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Universo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Universo" title="Universo - İspanyolca" lang="es" hreflang="es" data-title="Universo" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="İspanyolca" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Universum" title="Universum - Estonca" lang="et" hreflang="et" data-title="Universum" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Estonca" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="seçkin madde"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Unibertsoa" title="Unibertsoa - Baskça" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Unibertsoa" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Baskça" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ext mw-list-item"><a href="https://ext.wikipedia.org/wiki/Universu" title="Universu - Ekstremadura Dili" lang="ext" hreflang="ext" data-title="Universu" data-language-autonym="Estremeñu" data-language-local-name="Ekstremadura Dili" class="interlanguage-link-target"><span>Estremeñu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%AF%DB%8C%D8%AA%DB%8C" title="گیتی - Farsça" lang="fa" hreflang="fa" data-title="گیتی" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Farsça" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="seçkin madde"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Maailmankaikkeus" title="Maailmankaikkeus - Fince" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Maailmankaikkeus" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Fince" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fj mw-list-item"><a href="https://fj.wikipedia.org/wiki/Vuravura_taucoko" title="Vuravura taucoko - Fiji dili" lang="fj" hreflang="fj" data-title="Vuravura taucoko" data-language-autonym="Na Vosa Vakaviti" data-language-local-name="Fiji dili" class="interlanguage-link-target"><span>Na Vosa Vakaviti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/Alheimurin" title="Alheimurin - Faroe dili" lang="fo" hreflang="fo" data-title="Alheimurin" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="Faroe dili" class="interlanguage-link-target"><span>Føroyskt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Univers" title="Univers - Fransızca" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Univers" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Fransızca" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/%C3%85%C3%A5l" title="Åål - Kuzey Frizce" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Åål" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="Kuzey Frizce" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Hielal" title="Hielal - Batı Frizcesi" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Hielal" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="Batı Frizcesi" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Cruinne" title="Cruinne - İrlandaca" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Cruinne" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="İrlandaca" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/Liniv%C3%A8r" title="Linivèr - Guianan Creole" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Linivèr" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="Guianan Creole" class="interlanguage-link-target"><span>Kriyòl gwiyannen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Domhan" title="Domhan - İskoç Gaelcesi" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Domhan" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="İskoç Gaelcesi" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Universo" title="Universo - Galiçyaca" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Universo" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="Galiçyaca" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Arapy" title="Arapy - Guarani dili" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Arapy" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="Guarani dili" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe'ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gor mw-list-item"><a href="https://gor.wikipedia.org/wiki/Alam_semesta" title="Alam semesta - Gorontalo dili" lang="gor" hreflang="gor" data-title="Alam semesta" data-language-autonym="Bahasa Hulontalo" data-language-local-name="Gorontalo dili" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Hulontalo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gu mw-list-item"><a href="https://gu.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%AC%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AA%B9%E0%AB%8D%E0%AA%AE%E0%AA%BE%E0%AA%82%E0%AA%A1" title="બ્રહ્માંડ - Güceratça" lang="gu" hreflang="gu" data-title="બ્રહ્માંડ" data-language-autonym="ગુજરાતી" data-language-local-name="Güceratça" class="interlanguage-link-target"><span>ગુજરાતી</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-guw mw-list-item"><a href="https://guw.wikipedia.org/wiki/W%E1%BA%B9k%E1%BA%B9" title="Wẹkẹ - Gun" lang="guw" hreflang="guw" data-title="Wẹkẹ" data-language-autonym="Gungbe" data-language-local-name="Gun" class="interlanguage-link-target"><span>Gungbe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/Y%C3%AE-chhiu" title="Yî-chhiu - Hakka Çincesi" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Yî-chhiu" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="Hakka Çincesi" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%94%D7%99%D7%A7%D7%95%D7%9D" title="היקום - İbranice" lang="he" hreflang="he" data-title="היקום" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="İbranice" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AC%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%B9%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A3%E0%A5%8D%E0%A4%A1" title="ब्रह्माण्ड - Hintçe" lang="hi" hreflang="hi" data-title="ब्रह्माण्ड" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="Hintçe" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Sansaar" title="Sansaar - Fiji Hintçesi" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Sansaar" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="Fiji Hintçesi" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Svemir" title="Svemir - Hırvatça" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Svemir" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="Hırvatça" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Liniv%C3%A8" title="Linivè - Haiti Kreyolu" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Linivè" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="Haiti Kreyolu" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Vil%C3%A1gegyetem" title="Világegyetem - Macarca" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Világegyetem" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="Macarca" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8F%D5%AB%D5%A5%D5%A6%D5%A5%D6%80%D6%84" title="Տիեզերք - Ermenice" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Տիեզերք" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="Ermenice" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hyw mw-list-item"><a href="https://hyw.wikipedia.org/wiki/%D5%8F%D5%AB%D5%A5%D5%A6%D5%A5%D6%80%D6%84" title="Տիեզերք - Western Armenian" lang="hyw" hreflang="hyw" data-title="Տիեզերք" data-language-autonym="Արեւմտահայերէն" data-language-local-name="Western Armenian" class="interlanguage-link-target"><span>Արեւմտահայերէն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Universo" title="Universo - İnterlingua" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Universo" data-language-autonym="İnterlingua" data-language-local-name="İnterlingua" class="interlanguage-link-target"><span>İnterlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-iba mw-list-item"><a href="https://iba.wikipedia.org/wiki/Dunya_raya" title="Dunya raya - Iban" lang="iba" hreflang="iba" data-title="Dunya raya" data-language-autonym="Jaku Iban" data-language-local-name="Iban" class="interlanguage-link-target"><span>Jaku Iban</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Alam_semesta" title="Alam semesta - Endonezce" lang="id" hreflang="id" data-title="Alam semesta" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Endonezce" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ie mw-list-item"><a href="https://ie.wikipedia.org/wiki/Universe" title="Universe - Interlingue" lang="ie" hreflang="ie" data-title="Universe" data-language-autonym="Interlingue" data-language-local-name="Interlingue" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingue</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ig mw-list-item"><a href="https://ig.wikipedia.org/wiki/Eluigwe_na_Ala" title="Eluigwe na Ala - İbo dili" lang="ig" hreflang="ig" data-title="Eluigwe na Ala" data-language-autonym="Igbo" data-language-local-name="İbo dili" class="interlanguage-link-target"><span>Igbo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Law-ang" title="Law-ang - Iloko" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Law-ang" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="Iloko" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-inh mw-list-item"><a href="https://inh.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B9%D0%BB%D0%B0%D0%BC" title="Айлам - İnguşça" lang="inh" hreflang="inh" data-title="Айлам" data-language-autonym="ГӀалгӀай" data-language-local-name="İnguşça" class="interlanguage-link-target"><span>ГӀалгӀай</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Universo" title="Universo - Ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Universo" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="Ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Alheimurinn" title="Alheimurinn - İzlandaca" lang="is" hreflang="is" data-title="Alheimurinn" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="İzlandaca" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Universo" title="Universo - İtalyanca" lang="it" hreflang="it" data-title="Universo" data-language-autonym="İtaliano" data-language-local-name="İtalyanca" class="interlanguage-link-target"><span>İtaliano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E5%AE%87%E5%AE%99" title="宇宙 - Japonca" lang="ja" hreflang="ja" data-title="宇宙" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Japonca" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://jam.wikipedia.org/wiki/Yunivoers" title="Yunivoers - Jamaika Patois Dili" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Yunivoers" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="Jamaika Patois Dili" class="interlanguage-link-target"><span>Patois</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Jagat_rat" title="Jagat rat - Cava dili" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Jagat rat" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="Cava dili" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%A7%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%9D" title="სამყარო - Gürcüce" lang="ka" hreflang="ka" data-title="სამყარო" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="Gürcüce" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kaa mw-list-item"><a href="https://kaa.wikipedia.org/wiki/%C3%81lem" title="Álem - Karakalpakça" lang="kaa" hreflang="kaa" data-title="Álem" data-language-autonym="Qaraqalpaqsha" data-language-local-name="Karakalpakça" class="interlanguage-link-target"><span>Qaraqalpaqsha</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/Ame%C9%A3rad" title="Ameɣrad - Kabiliyece" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Ameɣrad" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="Kabiliyece" class="interlanguage-link-target"><span>Taqbaylit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D3%98%D0%BB%D0%B5%D0%BC" title="Әлем - Kazakça" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Әлем" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="Kazakça" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%B5%E0%B2%BF%E0%B2%B6%E0%B3%8D%E0%B2%B5" title="ವಿಶ್ವ - Kannada dili" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ವಿಶ್ವ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="Kannada dili" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%9A%B0%EC%A3%BC" title="우주 - Korece" lang="ko" hreflang="ko" data-title="우주" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Korece" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-krc mw-list-item"><a href="https://krc.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%BE%D0%BB%D1%83%D0%BC" title="Болум - Karaçay-Balkarca" lang="krc" hreflang="krc" data-title="Болум" data-language-autonym="Къарачай-малкъар" data-language-local-name="Karaçay-Balkarca" class="interlanguage-link-target"><span>Къарачай-малкъар</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ks mw-list-item"><a href="https://ks.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%8E%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%B1" title="سَمسار - Keşmir dili" lang="ks" hreflang="ks" data-title="سَمسار" data-language-autonym="कॉशुर / کٲشُر" data-language-local-name="Keşmir dili" class="interlanguage-link-target"><span>कॉशुर / کٲشُر</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Gerd%C3%BBn" title="Gerdûn - Kürtçe" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Gerdûn" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="Kürtçe" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Braster" title="Braster - Kernevekçe" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Braster" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="Kernevekçe" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%BC" title="Аалам - Kırgızca" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Аалам" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="Kırgızca" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Universum" title="Universum - Latince" lang="la" hreflang="la" data-title="Universum" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="Latince" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Universum" title="Universum - Lüksemburgca" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Universum" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="Lüksemburgca" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lez mw-list-item"><a href="https://lez.wikipedia.org/wiki/%D0%A7%D0%B8%D0%BB%D0%B5%D1%80-%D1%86%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%80" title="Чилер-цавар - Lezgice" lang="lez" hreflang="lez" data-title="Чилер-цавар" data-language-autonym="Лезги" data-language-local-name="Lezgice" class="interlanguage-link-target"><span>Лезги</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Universo" title="Universo - Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Universo" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Universum" title="Universum - Limburgca" lang="li" hreflang="li" data-title="Universum" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="Limburgca" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lij mw-list-item"><a href="https://lij.wikipedia.org/wiki/Universo" title="Universo - Ligurca" lang="lij" hreflang="lij" data-title="Universo" data-language-autonym="Ligure" data-language-local-name="Ligurca" class="interlanguage-link-target"><span>Ligure</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lld mw-list-item"><a href="https://lld.wikipedia.org/wiki/Univers" title="Univers - Ladin" lang="lld" hreflang="lld" data-title="Univers" data-language-autonym="Ladin" data-language-local-name="Ladin" class="interlanguage-link-target"><span>Ladin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/%C3%9Cnivers" title="Ünivers - Lombardça" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Ünivers" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="Lombardça" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lo mw-list-item"><a href="https://lo.wikipedia.org/wiki/%E0%BB%80%E0%BA%AD%E0%BA%81%E0%BA%B0%E0%BA%9E%E0%BA%BB%E0%BA%9A" title="ເອກະພົບ - Lao dili" lang="lo" hreflang="lo" data-title="ເອກະພົບ" data-language-autonym="ລາວ" data-language-local-name="Lao dili" class="interlanguage-link-target"><span>ລາວ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Visata" title="Visata - Litvanca" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Visata" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="Litvanca" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Visums" title="Visums - Letonca" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Visums" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="Letonca" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Izao_rehetra_izao" title="Izao rehetra izao - Malgaşça" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Izao rehetra izao" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="Malgaşça" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-min mw-list-item"><a href="https://min.wikipedia.org/wiki/Alam_samasta" title="Alam samasta - Minangkabau" lang="min" hreflang="min" data-title="Alam samasta" data-language-autonym="Minangkabau" data-language-local-name="Minangkabau" class="interlanguage-link-target"><span>Minangkabau</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B0" title="Вселена - Makedonca" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Вселена" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="Makedonca" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%AA%E0%B4%9E%E0%B5%8D%E0%B4%9A%E0%B4%82" title="പ്രപഞ്ചം - Malayalam dili" lang="ml" hreflang="ml" data-title="പ്രപഞ്ചം" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="Malayalam dili" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%80%D1%87%D0%BB%D0%BE%D0%BD" title="Орчлон - Moğolca" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Орчлон" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="Moğolca" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B5" title="विश्व - Marathi dili" lang="mr" hreflang="mr" data-title="विश्व" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="Marathi dili" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Alam_semesta" title="Alam semesta - Malayca" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Alam semesta" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="Malayca" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mwl mw-list-item"><a href="https://mwl.wikipedia.org/wiki/Ouniberso" title="Ouniberso - Miranda dili" lang="mwl" hreflang="mwl" data-title="Ouniberso" data-language-autonym="Mirandés" data-language-local-name="Miranda dili" class="interlanguage-link-target"><span>Mirandés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%85%E1%80%80%E1%80%BC%E1%80%9D%E1%80%A0%E1%80%AC" title="စကြဝဠာ - Birman dili" lang="my" hreflang="my" data-title="စကြဝဠာ" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="Birman dili" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D9%87%D9%88%D9%86" title="کهون - Mazenderanca" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="کهون" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="Mazenderanca" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nah badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="kaliteli madde"><a href="https://nah.wikipedia.org/wiki/Cemanahuatl" title="Cemanahuatl - Nahuatl" lang="nah" hreflang="nah" data-title="Cemanahuatl" data-language-autonym="Nāhuatl" data-language-local-name="Nahuatl" class="interlanguage-link-target"><span>Nāhuatl</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nap badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="seçkin madde"><a href="https://nap.wikipedia.org/wiki/Annevierzo" title="Annevierzo - Napolice" lang="nap" hreflang="nap" data-title="Annevierzo" data-language-autonym="Napulitano" data-language-local-name="Napolice" class="interlanguage-link-target"><span>Napulitano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Universum" title="Universum - Aşağı Almanca" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Universum" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="Aşağı Almanca" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds-nl mw-list-item"><a href="https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Hielal" title="Hielal - Aşağı Saksonca" lang="nds-NL" hreflang="nds-NL" data-title="Hielal" data-language-autonym="Nedersaksies" data-language-local-name="Aşağı Saksonca" class="interlanguage-link-target"><span>Nedersaksies</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AC%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%B9%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A3%E0%A5%8D%E0%A4%A1" title="ब्रह्माण्ड - Nepalce" lang="ne" hreflang="ne" data-title="ब्रह्माण्ड" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="Nepalce" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Heelal" title="Heelal - Felemenkçe" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Heelal" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="Felemenkçe" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Universet" title="Universet - Norveççe Nynorsk" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Universet" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="Norveççe Nynorsk" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Universet" title="Universet - Norveççe Bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Universet" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Norveççe Bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nov mw-list-item"><a href="https://nov.wikipedia.org/wiki/Universe" title="Universe - Novial" lang="nov" hreflang="nov" data-title="Universe" data-language-autonym="Novial" data-language-local-name="Novial" class="interlanguage-link-target"><span>Novial</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nrm mw-list-item"><a href="https://nrm.wikipedia.org/wiki/Eunivers" title="Eunivers - Norman" lang="nrf" hreflang="nrf" data-title="Eunivers" data-language-autonym="Nouormand" data-language-local-name="Norman" class="interlanguage-link-target"><span>Nouormand</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nv mw-list-item"><a href="https://nv.wikipedia.org/wiki/Y%C3%A1gh%C3%A1hook%C3%A1%C3%A1n" title="Yágháhookáán - Navaho dili" lang="nv" hreflang="nv" data-title="Yágháhookáán" data-language-autonym="Diné bizaad" data-language-local-name="Navaho dili" class="interlanguage-link-target"><span>Diné bizaad</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Univ%C3%A8rs" title="Univèrs - Oksitan dili" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Univèrs" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="Oksitan dili" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-om mw-list-item"><a href="https://om.wikipedia.org/wiki/Hawaa" title="Hawaa - Oromo dili" lang="om" hreflang="om" data-title="Hawaa" data-language-autonym="Oromoo" data-language-local-name="Oromo dili" class="interlanguage-link-target"><span>Oromoo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%AC%E0%A9%8D%E0%A8%B0%E0%A8%B9%E0%A8%BF%E0%A8%AE%E0%A9%B0%E0%A8%A1" title="ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ - Pencapça" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="Pencapça" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pam mw-list-item"><a href="https://pam.wikipedia.org/wiki/Sikluban" title="Sikluban - Pampanga" lang="pam" hreflang="pam" data-title="Sikluban" data-language-autonym="Kapampangan" data-language-local-name="Pampanga" class="interlanguage-link-target"><span>Kapampangan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pap mw-list-item"><a href="https://pap.wikipedia.org/wiki/Universo" title="Universo - Papiamento" lang="pap" hreflang="pap" data-title="Universo" data-language-autonym="Papiamentu" data-language-local-name="Papiamento" class="interlanguage-link-target"><span>Papiamentu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pfl mw-list-item"><a href="https://pfl.wikipedia.org/wiki/Weltall" title="Weltall - Palatin Almancası" lang="pfl" hreflang="pfl" data-title="Weltall" data-language-autonym="Pälzisch" data-language-local-name="Palatin Almancası" class="interlanguage-link-target"><span>Pälzisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Wszech%C5%9Bwiat" title="Wszechświat - Lehçe" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Wszechświat" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Lehçe" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/Univers" title="Univers - Piyemontece" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Univers" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="Piyemontece" class="interlanguage-link-target"><span>Piemontèis</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%A6%D9%86%D8%A7%D8%AA" title="کائنات - Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="کائنات" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%8A%D9%86%D8%A7%D8%AA" title="کاينات - Peştuca" lang="ps" hreflang="ps" data-title="کاينات" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="Peştuca" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="seçkin madde"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Universo" title="Universo - Portekizce" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Universo" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Portekizce" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Hinantin_pacha" title="Hinantin pacha - Keçuva dili" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Hinantin pacha" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="Keçuva dili" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rmy mw-list-item"><a href="https://rmy.wikipedia.org/wiki/Jegeya" title="Jegeya - Vlax Romani" lang="rmy" hreflang="rmy" data-title="Jegeya" data-language-autonym="Romani čhib" data-language-local-name="Vlax Romani" class="interlanguage-link-target"><span>Romani čhib</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Univers" title="Univers - Rumence" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Univers" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="Rumence" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D1%8F" title="Вселенная - Rusça" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Вселенная" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Rusça" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B5%D1%81%D0%BC%D1%96%D1%80" title="Весмір - Rusince" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Весмір" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="Rusince" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sat mw-list-item"><a href="https://sat.wikipedia.org/wiki/%E1%B1%9A%E1%B1%A3%E1%B1%9F%E1%B1%9D" title="ᱚᱣᱟᱝ - Santali" lang="sat" hreflang="sat" data-title="ᱚᱣᱟᱝ" data-language-autonym="ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ" data-language-local-name="Santali" class="interlanguage-link-target"><span>ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="seçkin madde"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Universu" title="Universu - Sicilyaca" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Universu" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="Sicilyaca" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%B4%D9%BD%D9%8A" title="سرشٽي - Sindhi dili" lang="sd" hreflang="sd" data-title="سرشٽي" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="Sindhi dili" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Svemir" title="Svemir - Sırp-Hırvat Dili" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Svemir" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="Sırp-Hırvat Dili" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="kaliteli madde"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B7%80%E0%B7%92%E0%B7%81%E0%B7%8A%E0%B7%80%E0%B6%BA" title="විශ්වය - Sinhali dili" lang="si" hreflang="si" data-title="විශ්වය" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="Sinhali dili" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Universe" title="Universe - Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Universe" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Vesm%C3%ADr" title="Vesmír - Slovakça" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Vesmír" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="Slovakça" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Vesolje" title="Vesolje - Slovence" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Vesolje" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="Slovence" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sn mw-list-item"><a href="https://sn.wikipedia.org/wiki/Denga_neNyika" title="Denga neNyika - Şona dili" lang="sn" hreflang="sn" data-title="Denga neNyika" data-language-autonym="ChiShona" data-language-local-name="Şona dili" class="interlanguage-link-target"><span>ChiShona</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Koon" title="Koon - Somalice" lang="so" hreflang="so" data-title="Koon" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="Somalice" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Gjith%C3%ABsia" title="Gjithësia - Arnavutça" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Gjithësia" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="Arnavutça" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B2%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%80" title="Свемир - Sırpça" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Свемир" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Sırpça" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-stq mw-list-item"><a href="https://stq.wikipedia.org/wiki/Al" title="Al - Saterland Frizcesi" lang="stq" hreflang="stq" data-title="Al" data-language-autonym="Seeltersk" data-language-local-name="Saterland Frizcesi" class="interlanguage-link-target"><span>Seeltersk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Jagat" title="Jagat - Sunda dili" lang="su" hreflang="su" data-title="Jagat" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="Sunda dili" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Universum" title="Universum - İsveççe" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Universum" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="İsveççe" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Ulimwengu" title="Ulimwengu - Svahili dili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Ulimwengu" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="Svahili dili" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szl mw-list-item"><a href="https://szl.wikipedia.org/wiki/Wszech%C5%9Bwiat" title="Wszechświat - Silezyaca" lang="szl" hreflang="szl" data-title="Wszechświat" data-language-autonym="Ślůnski" data-language-local-name="Silezyaca" class="interlanguage-link-target"><span>Ślůnski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%85%E0%AE%A3%E0%AF%8D%E0%AE%9F%E0%AE%AE%E0%AF%8D" title="அண்டம் - Tamilce" lang="ta" hreflang="ta" data-title="அண்டம்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="Tamilce" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%B6%E0%B1%8D%E0%B0%B5%E0%B0%82" title="విశ్వం - Telugu dili" lang="te" hreflang="te" data-title="విశ్వం" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="Telugu dili" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%BB%D0%B0%D0%BC" title="Олам - Tacikçe" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Олам" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="Tacikçe" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%AD%E0%B8%81%E0%B8%A0%E0%B8%9E" title="เอกภพ - Tayca" lang="th" hreflang="th" data-title="เอกภพ" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="Tayca" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Uniberso" title="Uniberso - Tagalogca" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Uniberso" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="Tagalogca" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ts mw-list-item"><a href="https://ts.wikipedia.org/wiki/Matilo" title="Matilo - Tsonga" lang="ts" hreflang="ts" data-title="Matilo" data-language-autonym="Xitsonga" data-language-local-name="Tsonga" class="interlanguage-link-target"><span>Xitsonga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BB%D3%99%D0%BC" title="Галәм - Tatarca" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Галәм" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="Tatarca" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tw mw-list-item"><a href="https://tw.wikipedia.org/wiki/Amansan" title="Amansan - Tvi" lang="tw" hreflang="tw" data-title="Amansan" data-language-autonym="Twi" data-language-local-name="Tvi" class="interlanguage-link-target"><span>Twi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-udm mw-list-item"><a href="https://udm.wikipedia.org/wiki/%D0%AE%D0%B3%D1%8B%D1%82_%D0%B4%D1%83%D0%BD%D0%BD%D0%B5" title="Югыт дунне - Udmurtça" lang="udm" hreflang="udm" data-title="Югыт дунне" data-language-autonym="Удмурт" data-language-local-name="Udmurtça" class="interlanguage-link-target"><span>Удмурт</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D1%81%D0%B5%D1%81%D0%B2%D1%96%D1%82" title="Всесвіт - Ukraynaca" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Всесвіт" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Ukraynaca" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%A6%D9%86%D8%A7%D8%AA" title="کائنات - Urduca" lang="ur" hreflang="ur" data-title="کائنات" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="Urduca" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Olam" title="Olam - Özbekçe" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Olam" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="Özbekçe" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Mir" title="Mir - Veps dili" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Mir" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="Veps dili" class="interlanguage-link-target"><span>Vepsän kel’</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/V%C5%A9_tr%E1%BB%A5" title="Vũ trụ - Vietnamca" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Vũ trụ" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="Vietnamca" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/Univiers" title="Univiers - Valonca" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Univiers" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="Valonca" class="interlanguage-link-target"><span>Walon</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Sangkalibutan" title="Sangkalibutan - Varay" lang="war" hreflang="war" data-title="Sangkalibutan" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="Varay" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E5%AE%87%E5%AE%99" title="宇宙 - Wu Çincesi" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="宇宙" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="Wu Çincesi" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xh mw-list-item"><a href="https://xh.wikipedia.org/wiki/Ihlabathi" title="Ihlabathi - Zosa dili" lang="xh" hreflang="xh" data-title="Ihlabathi" data-language-autonym="İsiXhosa" data-language-local-name="Zosa dili" class="interlanguage-link-target"><span>İsiXhosa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9D%E1%83%A5%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%A3" title="ოქიანუ - Megrelce" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="ოქიანუ" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Megrelce" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%90%D7%95%D7%A0%D7%99%D7%95%D7%95%D7%A2%D7%A8%D7%A1" title="אוניווערס - Yidiş" lang="yi" hreflang="yi" data-title="אוניווערס" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="Yidiş" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-za mw-list-item"><a href="https://za.wikipedia.org/wiki/Yijcou" title="Yijcou - Zhuangca" lang="za" hreflang="za" data-title="Yijcou" data-language-autonym="Vahcuengh" data-language-local-name="Zhuangca" class="interlanguage-link-target"><span>Vahcuengh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zgh mw-list-item"><a href="https://zgh.wikipedia.org/wiki/%E2%B5%89%E2%B5%96%E2%B5%A3%E2%B5%A1%E2%B5%94" title="ⵉⵖⵣⵡⵔ - Standart Fas Tamazigti" lang="zgh" hreflang="zgh" data-title="ⵉⵖⵣⵡⵔ" data-language-autonym="ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ" data-language-local-name="Standart Fas Tamazigti" class="interlanguage-link-target"><span>ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="kaliteli madde"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%AE%87%E5%AE%99" title="宇宙 - Çince" lang="zh" hreflang="zh" data-title="宇宙" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Çince" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E5%AE%87%E5%AE%99" title="宇宙 - Edebi Çince" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="宇宙" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="Edebi Çince" class="interlanguage-link-target"><span>文言</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/%C3%9A-ti%C5%AB" title="Ú-tiū - Min Nan Çincesi" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Ú-tiū" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Min Nan Çincesi" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E5%AE%87%E5%AE%99" title="宇宙 - Kantonca" lang="yue" hreflang="yue" data-title="宇宙" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="Kantonca" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zu mw-list-item"><a href="https://zu.wikipedia.org/wiki/UMkhathilibe" title="UMkhathilibe - Zuluca" lang="zu" hreflang="zu" data-title="UMkhathilibe" data-language-autonym="İsiZulu" data-language-local-name="Zuluca" class="interlanguage-link-target"><span>İsiZulu</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q1#sitelinks-wikipedia" title="Dillerarası bağlantıları değiştir" class="wbc-editpage">Bağlantıları değiştir</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Ad alanları"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Evren" title="İçerik sayfasını göster [c]" accesskey="c"><span>Madde</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Tart%C4%B1%C5%9Fma:Evren" rel="discussion" title="İçerik ile ilgili tartışma [t]" accesskey="t"><span>Tartışma</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Dil varyantını değiştir" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Türkçe</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Görünüm"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Evren"><span>Oku</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Evren&veaction=edit" title="Bu sayfayı değiştir [v]" accesskey="v"><span>Değiştir</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Evren&action=edit" title="Bu sayfanın kaynak kodunu düzenleyin [e]" accesskey="e"><span>Kaynağı değiştir</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Evren&action=history" title="Bu sayfanın geçmiş sürümleri [h]" accesskey="h"><span>Geçmişi gör</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Sayfa araçları"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Araçlar" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Araçlar</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Araçlar</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">kenar çubuğuna taşı</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">gizle</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Daha fazla seçenek" > <div class="vector-menu-heading"> Eylemler </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Evren"><span>Oku</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Evren&veaction=edit" title="Bu sayfayı değiştir [v]" accesskey="v"><span>Değiştir</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Evren&action=edit" title="Bu sayfanın kaynak kodunu düzenleyin [e]" accesskey="e"><span>Kaynağı değiştir</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Evren&action=history"><span>Geçmişi gör</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Genel </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:SayfayaBa%C4%9Flant%C4%B1lar/Evren" title="Bu sayfaya bağlantı vermiş tüm viki sayfalarının listesi [j]" accesskey="j"><span>Sayfaya bağlantılar</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:%C4%B0lgiliDe%C4%9Fi%C5%9Fiklikler/Evren" rel="nofollow" title="Bu sayfadan bağlantı verilen sayfalardaki son değişiklikler [k]" accesskey="k"><span>İlgili değişiklikler</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Evren&oldid=34714566" title="Bu sayfanın bu revizyonuna kalıcı bağlantı"><span>Kalıcı bağlantı</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Evren&action=info" title="Bu sayfa hakkında daha fazla bilgi"><span>Sayfa bilgisi</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:KaynakG%C3%B6ster&page=Evren&id=34714566&wpFormIdentifier=titleform" title="Bu sayfadan nasıl kaynak göstereceği hakkında bilgi"><span>Bu sayfayı kaynak göster</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ftr.wikipedia.org%2Fwiki%2FEvren"><span>Kısaltılmış URL'yi al</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:QrCode&url=https%3A%2F%2Ftr.wikipedia.org%2Fwiki%2FEvren"><span>Karekodu indir</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Yazdır/dışa aktar </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:Kitap&bookcmd=book_creator&referer=Evren"><span>Bir kitap oluştur</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:DownloadAsPdf&page=Evren&action=show-download-screen"><span>PDF olarak indir</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Evren&printable=yes" title="Bu sayfanın basılmaya uygun sürümü [p]" accesskey="p"><span>Basılmaya uygun görünüm</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Diğer projelerde </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Universe" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikinews mw-list-item"><a href="https://tr.wikinews.org/wiki/Kategori:Evren" hreflang="tr"><span>Vikihaber</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q1" title="Veri havuzundaki ilgili ögeye bağlantı [g]" accesskey="g"><span>Vikiveri ögesi</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Sayfa araçları"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Görünüm"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Görünüm</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">kenar çubuğuna taşı</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">gizle</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Vikipedi, özgür ansiklopedi</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="tr" dir="ltr"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Başlığın diğer anlamları için <a href="/wiki/Evren_(anlam_ayr%C4%B1m%C4%B1)" class="mw-disambig" title="Evren (anlam ayrımı)">Evren (anlam ayrımı)</a> sayfasına bakınız.</div><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r28603389">.mw-parser-output .infobox-subbox{padding:0;border:none;margin:-3px;width:auto;min-width:100%;font-size:100%;clear:none;float:none;background-color:transparent}.mw-parser-output .infobox-3cols-child{margin:auto}.mw-parser-output .infobox .navbar{font-size:100%}body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-header,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-subheader,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-above,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-title,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-image,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-full-data,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-below{text-align:center}</style><table class="infobox"><tbody><tr><th colspan="2" class="infobox-above">Evren</th></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-image" style="background:#dedeea;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:NASA-HS201427a-HubbleUltraDeepField2014-20140603.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/NASA-HS201427a-HubbleUltraDeepField2014-20140603.jpg/330px-NASA-HS201427a-HubbleUltraDeepField2014-20140603.jpg" decoding="async" width="300" height="274" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/NASA-HS201427a-HubbleUltraDeepField2014-20140603.jpg/500px-NASA-HS201427a-HubbleUltraDeepField2014-20140603.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/NASA-HS201427a-HubbleUltraDeepField2014-20140603.jpg/960px-NASA-HS201427a-HubbleUltraDeepField2014-20140603.jpg 2x" data-file-width="2300" data-file-height="2100" /></a></span><div class="infobox-caption">Hubble Ultra Derin Alan görüntüsü, her biri milyarlarca yıldızdan oluşan mevcut teknoloji ile görülebilen en uzak gökadalardan bazılarını göstermektedir.</div></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">Yaş</th><td class="infobox-data">13,799 ± 0,021 milyar yıl<sup id="cite_ref-Planck_2015_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-Planck_2015-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">Çap</th><td class="infobox-data">Genişlediği için bilinmiyor. Fakat <a href="/wiki/G%C3%B6zlemlenebilir_evren" title="Gözlemlenebilir evren">gözlemlenebilir evren</a>'in çapı: <span class="nowrap"><span data-sort-value="7026880000000000000♠"></span>8,8<span style="margin-left:0.25em;margin-right:0.15em;">×</span>10<sup>26</sup> m</span><sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">Kütle</th><td class="infobox-data">En az 10<sup>53</sup> kg</td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">Ortalama yoğunluk</th><td class="infobox-data">9,9 x 10<sup>−30</sup> g/cm<sup>3</sup><sup id="cite_ref-wmap_universe_made_of_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-wmap_universe_made_of-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">Ortalama sıcaklık</th><td class="infobox-data">2,72548 <a href="/wiki/Kelvin" title="Kelvin">K</a> (-270,4 <a href="/wiki/Celsius" title="Celsius">°C</a> veya -454,8 <a href="/wiki/Fahrenheit" class="mw-disambig" title="Fahrenheit">°F</a>)<sup id="cite_ref-Fixsen_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-Fixsen-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">İçerik</th><td class="infobox-data">4,9% <a href="/wiki/Madde" title="Madde">madde</a><br />26,8% <a href="/wiki/Karanl%C4%B1k_madde" title="Karanlık madde">karanlık madde</a><br />68,3% <a href="/wiki/Karanl%C4%B1k_enerji" title="Karanlık enerji">karanlık enerji</a><sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">Şekil</th><td class="infobox-data">%0.4 hata payı ile <a href="/wiki/Evren%27in_%C5%9Fekli" class="mw-redirect" title="Evren'in şekli">düzdür</a>.<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td></tr></tbody></table> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r34470590">.mw-parser-output .sidebar{width:22em;float:right;clear:right;margin:0.5em 0 1em 1em;background:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);padding:0.2em;text-align:center;line-height:1.4em;font-size:88%;border-collapse:collapse;display:table}body.skin-minerva .mw-parser-output .sidebar{display:table!important;float:right!important;margin:0.5em 0 1em 1em!important}.mw-parser-output .sidebar-subgroup{width:100%;margin:0;border-spacing:0}.mw-parser-output .sidebar-left{float:left;clear:left;margin:0.5em 1em 1em 0}.mw-parser-output .sidebar-none{float:none;clear:both;margin:0.5em 1em 1em 0}.mw-parser-output .sidebar-outer-title{padding:0 0.4em 0.2em;font-size:125%;line-height:1.2em;font-weight:bold}.mw-parser-output .sidebar-top-image{padding:0.4em}.mw-parser-output .sidebar-top-caption,.mw-parser-output .sidebar-pretitle-with-top-image,.mw-parser-output .sidebar-caption{padding:0.2em 0.4em 0;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-pretitle{padding:0.4em 0.4em 0;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-title,.mw-parser-output .sidebar-title-with-pretitle{padding:0.2em 0.8em;font-size:145%;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-title-with-pretitle{padding:0.1em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-image{padding:0.2em 0.4em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-heading{padding:0.1em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-content{padding:0 0.5em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-content-with-subgroup{padding:0.1em 0.4em 0.2em}.mw-parser-output .sidebar-above,.mw-parser-output .sidebar-below{padding:0.3em 0.8em;font-weight:bold}.mw-parser-output .sidebar-collapse .sidebar-above,.mw-parser-output .sidebar-collapse .sidebar-below{border-top:1px solid #aaa;border-bottom:1px solid #aaa}.mw-parser-output .sidebar-navbar{text-align:right;font-size:115%;padding:0 0.4em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-list-title{padding:0 0.4em;text-align:left;font-weight:bold;line-height:1.6em;font-size:105%}.mw-parser-output .sidebar-list-title-c{padding:0 0.4em;text-align:center;margin:0 3.3em}@media(max-width:640px){body.mediawiki .mw-parser-output .sidebar{width:100%!important;clear:both;float:none!important;margin-left:0!important;margin-right:0!important}}body.skin--responsive .mw-parser-output .sidebar a>img{max-width:none!important}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-list-title,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-title-with-pretitle{background:transparent!important}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-title-with-pretitle a{color:var(--color-progressive)!important}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-list-title,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-title-with-pretitle{background:transparent!important}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-title-with-pretitle a{color:var(--color-progressive)!important}}@media print{body.ns-0 .mw-parser-output .sidebar{display:none!important}}</style><table class="sidebar sidebar-collapse nomobile plainlist"><tbody><tr><th class="sidebar-title"><a href="/wiki/Fiziksel_kozmoloji" title="Fiziksel kozmoloji">Fiziksel kozmoloji</a></th></tr><tr><td class="sidebar-image"><span class="mw-default-size" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/Dosya:WMAP_2012.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/WMAP_2012.png/220px-WMAP_2012.png" decoding="async" width="220" height="110" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/WMAP_2012.png/330px-WMAP_2012.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/WMAP_2012.png/440px-WMAP_2012.png 2x" data-file-width="4096" data-file-height="2048" /></a></span></td></tr><tr><td class="sidebar-above" style="border:0;font-weight:normal; display:block;margin-bottom:0.4em;"> <ul><li><a href="/wiki/B%C3%BCy%C3%BCk_Patlama" title="Büyük Patlama">Büyük Patlama</a> • <a class="mw-selflink selflink">Evren</a></li> <li><a href="/wiki/Evrenin_ya%C5%9F%C4%B1" title="Evrenin yaşı">Evrenin yaşı</a></li> <li><a href="/wiki/B%C3%BCy%C3%BCk_Patlama_kronolojisi" title="Büyük Patlama kronolojisi">Büyük Patlama kronolojisi</a></li></ul></td></tr><tr><td class="sidebar-content-with-subgroup"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:#d1dfed;text-align:center;">Erken evren</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r34470590" /><table class="sidebar-subgroup"><tbody><tr><td class="sidebar-content"> <ul><li><a href="/wiki/Enflasyon_(kozmoloji)" title="Enflasyon (kozmoloji)">Enflasyon</a> • <a href="/wiki/B%C3%BCy%C3%BCk_Patlama_n%C3%BCkleosentezi" title="Büyük Patlama nükleosentezi">Nükleosentez</a></li></ul></td> </tr><tr><th class="sidebar-heading" style="font-weight:normal;font-style:italic;"> Arka planlar</th></tr><tr><td class="sidebar-content"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=K%C3%BCtle%C3%A7ekim_dalgas%C4%B1_arka_plan%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kütleçekim dalgası arka planı (sayfa mevcut değil)">Kütleçekim dalgası (GWB)</a></li> <li><a href="/wiki/Kozmik_mikrodalga_arka_plan_%C4%B1%C5%9F%C4%B1mas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Kozmik mikrodalga arka plan ışıması">Mikrodalga (CMB)</a> • <a href="/w/index.php?title=Kozmik_n%C3%B6trino_arka_plan%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kozmik nötrino arka planı (sayfa mevcut değil)">Nötrino (CNB)</a></li></ul></td> </tr></tbody></table></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:#d1dfed;text-align:center;">Genişleme • Gelecek</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"> <ul><li><a href="/wiki/Hubble_kanunu" title="Hubble kanunu">Hubble kanunu</a> • <a href="/wiki/K%C4%B1rm%C4%B1z%C4%B1ya_kayma" title="Kırmızıya kayma">Kırmızıya kayma</a></li> <li><a href="/wiki/Evrenin_geni%C5%9Flemesi" title="Evrenin genişlemesi">Evrenin genişlemesi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Friedmann%E2%80%93Lema%C3%AEtre%E2%80%93Robertson%E2%80%93Walker_metri%C4%9Fi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Friedmann–Lemaître–Robertson–Walker metriği (sayfa mevcut değil)">FLRW metriği</a> • <a href="/wiki/Friedmann_denklemleri" title="Friedmann denklemleri">Friedmann denklemleri</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Homojen_olmayan_kozmoloji&action=edit&redlink=1" class="new" title="Homojen olmayan kozmoloji (sayfa mevcut değil)">Homojen olmayan kozmoloji</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Geni%C5%9Fleyen_evrenin_gelece%C4%9Fi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Genişleyen evrenin geleceği (sayfa mevcut değil)">Genişleyen evrenin geleceği</a></li> <li><a href="/wiki/Evrenin_nihai_kaderi" title="Evrenin nihai kaderi">Evrenin nihai kaderi</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content-with-subgroup"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:#d1dfed;text-align:center;">Bileşenler • Yapı</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r34470590" /><table class="sidebar-subgroup"><tbody><tr><th class="sidebar-heading" style="font-weight:normal;font-style:italic;"> Bileşenler</th></tr><tr><td class="sidebar-content"> <ul><li><a href="/wiki/Lambda-CDM_modeli" title="Lambda-CDM modeli">Lambda-CDM modeli</a></li> <li><a href="/wiki/Karanl%C4%B1k_enerji" title="Karanlık enerji">Karanlık enerji</a> • <a href="/wiki/Karanl%C4%B1k_madde" title="Karanlık madde">Karanlık madde</a></li></ul></td> </tr><tr><th class="sidebar-heading" style="font-weight:normal;font-style:italic;"> Yapı</th></tr><tr><td class="sidebar-content"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Evrenin_%C5%9Fekli&action=edit&redlink=1" class="new" title="Evrenin şekli (sayfa mevcut değil)">Evrenin şekli</a></li> <li><a href="/wiki/G%C3%B6kada_iplik%C3%A7i%C4%9Fi" class="mw-redirect" title="Gökada iplikçiği">Gökada iplikçiği</a> • <a href="/wiki/G%C3%B6kada_olu%C5%9Fumu_ve_evrimi" class="mw-redirect" title="Gökada oluşumu ve evrimi">Gökada oluşumu</a></li> <li><a href="/wiki/B%C3%BCy%C3%BCk_kuasar_grubu" title="Büyük kuasar grubu">Büyük kuasar grubu</a></li> <li><a href="/wiki/G%C3%B6zlemlenebilir_evren#Büyük_ölçekli_yapı" title="Gözlemlenebilir evren">Büyük ölçekli yapı</a></li> <li><a href="/wiki/Reiyonizasyon" title="Reiyonizasyon">Reiyonizasyon</a> • <a href="/w/index.php?title=Yap%C4%B1_olu%C5%9Fumu_(kozmoloji)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yapı oluşumu (kozmoloji) (sayfa mevcut değil)">Yapı oluşumu</a></li></ul></td> </tr></tbody></table></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:#d1dfed;text-align:center;"><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6zlemsel_kozmoloji&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gözlemsel kozmoloji (sayfa mevcut değil)">Deneyler</a></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Kara_Delik_Giri%C5%9Fimi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kara Delik Girişimi (sayfa mevcut değil)">Kara Delik Girişimi (BHI)</a></li> <li><a href="/wiki/BOOMERanG_deneyi" title="BOOMERanG deneyi">BOOMERanG</a></li> <li><a href="/wiki/COBE" title="COBE">Kozmik Arka Plan Kaşifi (COBE)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Dark_Energy_Survey&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dark Energy Survey (sayfa mevcut değil)">Karanlık Enerji Araştırması (DES)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Planck_(uzay_arac%C4%B1)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Planck (uzay aracı) (sayfa mevcut değil)">Planck uzay gözlemevi</a></li> <li><a href="/wiki/Sloan_Dijital_G%C3%B6ky%C3%BCz%C3%BC_Ara%C5%9Ft%C4%B1rmas%C4%B1" title="Sloan Dijital Gökyüzü Araştırması">Sloan Dijital Gökyüzü Araştırması (SDSS)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=2dF_Galaxy_Redshift_Survey&action=edit&redlink=1" class="new" title="2dF Galaxy Redshift Survey (sayfa mevcut değil)">2dF Gökada Kırmızıya Kayma Araştırması ("2dF")</a></li> <li><div style="padding:0.2em 0.4em; line-height:1.2em;"><a href="/wiki/Wilkinson_Microwave_Anisotropy_Probe" title="Wilkinson Microwave Anisotropy Probe">Wilkinson Mikrodalga Eşyönsüzlük<br />Sondası (WMAP)</a></div></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:#d1dfed;text-align:center;">Bilim insanları</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r32637355">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><div class="hlist" style="padding:0 0.9em;"> <ul><li><a href="/wiki/Marc_Aaronson" title="Marc Aaronson">Aaronson</a></li> <li><a href="/wiki/Hannes_Alfv%C3%A9n" title="Hannes Alfvén">Alfvén</a></li> <li><a href="/wiki/Ralph_Asher_Alpher" title="Ralph Asher Alpher">Alpher</a></li> <li><a href="/wiki/Nicolaus_Copernicus" title="Nicolaus Copernicus">Copernicus</a></li> <li><a href="/wiki/Willem_de_Sitter" title="Willem de Sitter">de Sitter</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Robert_H._Dicke&action=edit&redlink=1" class="new" title="Robert H. Dicke (sayfa mevcut değil)">Dicke</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=J%C3%BCrgen_Ehlers&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jürgen Ehlers (sayfa mevcut değil)">Ehlers</a></li> <li><a href="/wiki/Albert_Einstein" title="Albert Einstein">Einstein</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=George_F._R._Ellis&action=edit&redlink=1" class="new" title="George F. R. Ellis (sayfa mevcut değil)">Ellis</a></li> <li><a href="/wiki/Alexander_Friedmann" class="mw-redirect" title="Alexander Friedmann">Friedmann</a></li> <li><a href="/wiki/Galileo_Galilei" title="Galileo Galilei">Galileo</a></li> <li><a href="/wiki/George_Gamow" title="George Gamow">Gamow</a></li> <li><a href="/wiki/Alan_Guth" title="Alan Guth">Guth</a></li> <li><a href="/wiki/Stephen_Hawking" title="Stephen Hawking">Hawking</a></li> <li><a href="/wiki/Edwin_Hubble" title="Edwin Hubble">Hubble</a></li> <li><a href="/wiki/Christiaan_Huygens" title="Christiaan Huygens">Huygens</a></li> <li><a href="/wiki/Johannes_Kepler" title="Johannes Kepler">Kepler</a></li> <li><a href="/wiki/Georges_Lema%C3%AEtre" title="Georges Lemaître">Lemaître</a></li> <li><a href="/wiki/John_C._Mather" class="mw-redirect" title="John C. Mather">Mather</a></li> <li><a href="/wiki/Isaac_Newton" title="Isaac Newton">Newton</a></li> <li><a href="/wiki/Roger_Penrose" title="Roger Penrose">Penrose</a></li> <li><a href="/wiki/Arno_Allan_Penzias" class="mw-redirect" title="Arno Allan Penzias">Penzias</a></li> <li><a href="/wiki/Vera_Rubin" title="Vera Rubin">Rubin</a></li> <li><a href="/wiki/Brian_Schmidt" title="Brian Schmidt">Schmidt</a></li> <li><a href="/wiki/George_Smoot" title="George Smoot">Smoot</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nicholas_B._Suntzeff&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nicholas B. Suntzeff (sayfa mevcut değil)">Suntzeff</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Rashid_Sunyaev&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rashid Sunyaev (sayfa mevcut değil)">Sunyaev</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Richard_C._Tolman&action=edit&redlink=1" class="new" title="Richard C. Tolman (sayfa mevcut değil)">Tolman</a></li> <li><a href="/wiki/Robert_Woodrow_Wilson" class="mw-redirect" title="Robert Woodrow Wilson">Wilson</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Yakov_Zeldovich&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yakov Zeldovich (sayfa mevcut değil)">Zeldovich</a></li></ul> </div> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Kozmologlar_listesi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kozmologlar listesi (sayfa mevcut değil)">Kozmologlar listesi</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:#d1dfed;text-align:center;"><a href="/wiki/Fiziksel_kozmoloji" title="Fiziksel kozmoloji">Fiziksel kozmoloji tarihi</a></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"> <ul><li><div style="padding:0.2em 0.4em; line-height:1.2em;"><a href="/wiki/Kozmik_Mikrodalga_Arka_Plan_I%C5%9F%C4%B1mas%C4%B1n%C4%B1n_Ke%C5%9Ffi" class="mw-redirect" title="Kozmik Mikrodalga Arka Plan Işımasının Keşfi">Kozmik Mikrodalga Arka Plan<br />Işımasının Keşfi</a></div></li> <li><a href="/wiki/B%C3%BCy%C3%BCk_patlama_teorisinin_tarihi" title="Büyük patlama teorisinin tarihi">Büyük patlama teorisinin tarihi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kozmolojik_teorilerin_zaman_%C3%A7izelgesi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kozmolojik teorilerin zaman çizelgesi (sayfa mevcut değil)">Kozmolojik teorilerin zaman çizelgesi</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-below" style="display:block;margin-top:0.4em; line-height:1.6em;padding-bottom:0.5em;"> <ul><li><span typeof="mw:File"><span title="Kategori"><img alt="Kategori" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Symbol_category.svg/16px-Symbol_category.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Symbol_category.svg/24px-Symbol_category.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Symbol_category.svg/32px-Symbol_category.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></span></span> <a href="/wiki/Kategori:Fiziksel_kozmoloji" title="Kategori:Fiziksel kozmoloji">Kategori</a></li></ul></td></tr><tr><td class="sidebar-navbar"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r25548259">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:left;text-align:left}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-right:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-left:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}.mw-parser-output .infobox .navbar{font-size:100%}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}</style><div class="plainlinks hlist navbar navbar-mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%C5%9Eablon:Kozmoloji" title="Şablon:Kozmoloji"><abbr title="Bu şablonu görüntüle">g</abbr></a></li><li class="nv-talk"><a href="/wiki/%C5%9Eablon_tart%C4%B1%C5%9Fma:Kozmoloji" title="Şablon tartışma:Kozmoloji"><abbr title="Bu şablonu tartış">t</abbr></a></li><li class="nv-edit"><a class="external text" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C5%9Eablon:Kozmoloji&action=edit"><abbr title="Bu şablonu değiştir">d</abbr></a></li></ul></div></td></tr></tbody></table> <p><b>Evren</b>, <b>Kâinat</b> veya <b>Kozmos</b>, <a href="/wiki/Gezegen" title="Gezegen">gezegenler</a>, <a href="/wiki/Y%C4%B1ld%C4%B1z" title="Yıldız">yıldızlar</a>, <a href="/wiki/G%C3%B6kada" class="mw-redirect" title="Gökada">gökadalar</a> ve diğer tüm <a href="/wiki/Madde" title="Madde">madde</a> ile <a href="/wiki/Enerji" title="Enerji">enerji</a> yapıları dahil olmak üzere <a href="/wiki/Uzay" title="Uzay">uzay</a> ve <a href="/wiki/Zaman" title="Zaman">zamanın</a> tamamı ve muhtevasıdır. Bununla birlikte <a href="/wiki/G%C3%B6zlemlenebilir_evren" title="Gözlemlenebilir evren">gözlemlenebilir evren</a>, <a href="/wiki/Temel_par%C3%A7ac%C4%B1k" title="Temel parçacık">temel parçacıklardan</a> başlayarak gökadalar ve <a href="/wiki/G%C3%B6kada_k%C3%BCmesi" class="mw-redirect" title="Gökada kümesi">gökada kümeleri</a> gibi büyük ölçekli yapılara kadar tüm madde ve enerjinin mevcut düzeniyle sınırlıdır.<sup id="cite_ref-Zeilik1998_7-0" class="reference"><a href="#cite_note-Zeilik1998-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Enerji dalga veya partikülleri homojen ve dengeli olarak çözüldüğünde 'var oluş' ile 'anti-varoluş' olamayacağı ya da toplam karşıtları 'yok oluşta' ise bir patlama olamayacağından, evren soğuyor mu, ısınıyor mu, evrenin durması sonu mudur, Büyük patlama evrenin merkezi mi, başlangıcı mıdır, güneş evrenin merkezinde midir gibi problemler hareket veya başka deyişle zamanın popüler sorularını teşkil etmiştir. </p><p>Evrenin oluşumuna dair günümüzde en çok benimsenen <a href="/wiki/Teori" title="Teori">teori</a>, <a href="/wiki/B%C3%BCy%C3%BCk_Patlama" title="Büyük Patlama">Büyük Patlama</a> teorisidir. Bu teoriye göre evren, sıfır hacimli ve çok yüksek bir enerji potansiyeline sahip, sıkışmış bir noktanın patlamasıyla oluştu. İlk patlamanın nasıl oluştuğu, evren meydana gelmeden önce evrenin yerinde ne olduğu ya da evrenin neyin içinde genişlediği sorularına günümüzde bile tam olarak bilimsel bir cevap bulunamamıştır, bununla birlikte evren öncesi durum, evren dışı varoluş hakkında <a href="/wiki/Hipotez" title="Hipotez">hipotezler</a> öne sürülmüştür. Büyük Patlama sonucunda uzun bir dönem boyunca birbirlerinden bağımsız hareket ettiler. Sürekli genişleyen evrenin her yerinde geçerli olan <a href="/wiki/Fizik_Kanunu" class="mw-redirect" title="Fizik Kanunu">fizik kanunlarından</a> <a href="/wiki/Gravitasyon" class="mw-redirect" title="Gravitasyon">kütle çekimi kanunu</a> vasıtasıyla bağımsız gazlar birleşerek gökadaları (galaksiler) oluşturdular. </p><p>Aynı evrensel fizik kanunu neticesinde <a href="/wiki/G%C3%B6kada" class="mw-redirect" title="Gökada">gökadalar</a> da birbirlerine yaklaşarak devasa gruplar oluşturdu. Gökadalar içinde <a href="/wiki/Y%C4%B1ld%C4%B1z" title="Yıldız">yıldızlar</a> ve bazı yıldızların çevresinde sistemler oluştu. İçinde yaşadığımız <a href="/wiki/G%C3%BCne%C5%9F_Sistemi" title="Güneş Sistemi">Güneş Sistemi</a> bunlardan birisidir. Keşfedebildiğimiz evrende 400 milyardan fazla gökada ve 300 sekstilyon (3 × 10<sup>23)</sup> <a href="/wiki/Y%C4%B1ld%C4%B1z" title="Yıldız">yıldız</a> olduğu tahmin edilmektedir. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Fiziksel_özellikler"><span id="Fiziksel_.C3.B6zellikler"></span>Fiziksel özellikler</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Evren&veaction=edit&section=1" title="Değiştirilen bölüm: Fiziksel özellikler" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Evren&action=edit&section=1" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Fiziksel özellikler"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana maddeler: <a href="/wiki/G%C3%B6zlemlenebilir_evren" title="Gözlemlenebilir evren">Gözlemlenebilir evren</a>, <a href="/wiki/Evrenin_ya%C5%9F%C4%B1" title="Evrenin yaşı">Evrenin yaşı</a> ve <a href="/wiki/Evrenin_geni%C5%9Flemesi" title="Evrenin genişlemesi">Evrenin genişlemesi</a></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Boyut_ve_bölgeler"><span id="Boyut_ve_b.C3.B6lgeler"></span>Boyut ve bölgeler</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Evren&veaction=edit&section=2" title="Değiştirilen bölüm: Boyut ve bölgeler" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Evren&action=edit&section=2" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Boyut ve bölgeler"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/19._y%C3%BCzy%C4%B1l" title="19. yüzyıl">19. yüzyılın</a> ortalarına doğru astronomlar; insanın dış gücünün çok ötesinde, tasarlanamayacak kadar engin bir evren düşüncesine götüren önemli gelişmeler oldu. Evrenin sınırsız boyutlarının ilk somut göstergesi, büyük Alman astronomi bilgin <a href="/wiki/Friedrich_Bessel" class="mw-redirect" title="Friedrich Bessel">Friedrich Wilhelm Bessel</a>'in (1784–1846) o güne kadar denenmemiş bir yönteme başvurarak 1838'de yaptığı bir uzaklık ölçümüdür. Bessel, ilk kez ıraklık açısından yararlanarak, Güneş ile yakınındaki <a href="/wiki/61_Cygni" title="61 Cygni">Kuğu 61</a> yıldızı arasındaki uzaklığı kesin değerleriyle ölçtü ve inanılması güç bir sonuç buldu. Bu ölçüme göre Kuğu 61 ile Güneş arasındaki mesafe 97 trilyon kilometreden daha fazlaydı (tam olarak 97.432.493.000.000 km). Yakın bir yıldızın bile böylesine şaşırtıcı bir uzaklıkta olması, uzayda yapılacak ölçümlerde <a href="/wiki/Kilometre" title="Kilometre">kilometre</a> ve <a href="/wiki/Mil_(birim)" title="Mil (birim)">mil</a> gibi geleneksel ölçü birimlerini kullanmanın ne kadar anlamsız olduğunu açıkça ortaya koymuştu. Bunun üzerine astronomlar, çok hızlı bir maddenin bu uzaklığı ne kadar zamanda alacağını belirtmenin çok daha kolay ve anlamlı bir ölçü birimi olacağına karar verdiler. Saniyede yaklaşık 300.000 km hızla hareket eden bir ışık ışını bir yılda yaklaşık 9.6 trilyon kilometre yol alır. <a href="/wiki/I%C5%9F%C4%B1k_y%C4%B1l%C4%B1" title="Işık yılı">Işık yılı</a>, bugün astronominin temel uzunluk ölçüsü birimidir. Bu ölçü birimine göre Kuğu 61, Güneş'ten 10,3 ışık yılı uzaklıktadır. (Günümüzde yapılan daha duyarlı ölçümler bu uzaklığın 11,2 ışık yılı olduğunu ortaya koymuştur.) Güneş'e en yakın yıldız ise yalnızca 4,3 ışık yılı uzaklıktaki <i><a href="/wiki/Proxima_Centauri" title="Proxima Centauri">Proxima Centauri</a>'dir (Erboğa takımyıldızından bir yıldız).</i> </p><p> Gözlenebilir Evren'in çapı 92-93 milyar ışık yılıdır. Ancak cevaplanması gereken bir sorun, büyük patlama teorisine göre tek bir noktadan (sıfır noktası) başlayarak sürekli genişlediği düşünülen bir evren 13,8 milyar yılda bugünkü boyutlarına ulaşabilir miydi?<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></p><table id="Container" role="presentation" class="nomobile toccolours searchaux" style="text-align:left;padding:0 0.5em;border-style:solid;float:right;clear:right;margin:0.3em 0 0.8em 1.4em;overflow:hidden;min-width:29.95em"><tbody><tr><td colspan="3" id="Title" style="padding:1em 1em 0 1em"><div style="background-color:#77bb77;padding:0 0.2em 0 0.2em;font-weight:bold;text-align:center"><a href="/w/index.php?title=Evrenin_kronolojisi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Evrenin kronolojisi (sayfa mevcut değil)">Doğanın zaman çizelgesi</a></div></td></tr><tr><td colspan="3" id="Navbox" style="padding:0;margin:0 1em 0 0;text-align:right"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r25548259" /><div class="plainlinks hlist navbar"><span style="word-spacing:0">Bu kutu: </span><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%C5%9Eablon:Do%C4%9Fan%C4%B1n_zaman_%C3%A7izelgesi" title="Şablon:Doğanın zaman çizelgesi"><span title="Bu şablonu görüntüle">görüntüle</span></a></li><li class="nv-talk"><a href="/wiki/%C5%9Eablon_tart%C4%B1%C5%9Fma:Do%C4%9Fan%C4%B1n_zaman_%C3%A7izelgesi" title="Şablon tartışma:Doğanın zaman çizelgesi"><span title="Bu şablonu tartış">tartış</span></a></li><li class="nv-edit"><a class="external text" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C5%9Eablon:Do%C4%9Fan%C4%B1n_zaman_%C3%A7izelgesi&action=edit"><span title="Bu şablonu değiştir">değiştir</span></a></li></ul></div></td></tr><tr style="vertical-align:top"><td id="Scale" style="padding:0;margin:0.7em 0 0.7em 0;width:4.2em;position:relative;float:left;font-size:100%;height:50em;border-right:1px solid #242020"><div style="float:right;position:absolute;right:-1px;top:47.10em;transform:translateY(-50%)"><span style="font-size:90%">−13 —</span></div><div style="float:right;position:absolute;right:-1px;top:45.29em;transform:translateY(-50%)"><span style="font-size:90%">–</span></div><div style="float:right;position:absolute;right:-1px;top:43.48em;transform:translateY(-50%)"><span style="font-size:90%">−12 —</span></div><div style="float:right;position:absolute;right:-1px;top:41.67em;transform:translateY(-50%)"><span style="font-size:90%">–</span></div><div style="float:right;position:absolute;right:-1px;top:39.86em;transform:translateY(-50%)"><span style="font-size:90%">−11 —</span></div><div style="float:right;position:absolute;right:-1px;top:38.05em;transform:translateY(-50%)"><span style="font-size:90%">–</span></div><div style="float:right;position:absolute;right:-1px;top:36.23em;transform:translateY(-50%)"><span style="font-size:90%">−10 —</span></div><div style="float:right;position:absolute;right:-1px;top:34.42em;transform:translateY(-50%)"><span style="font-size:90%">–</span></div><div style="float:right;position:absolute;right:-1px;top:32.61em;transform:translateY(-50%)"><span style="font-size:90%">−9 —</span></div><div style="float:right;position:absolute;right:-1px;top:30.80em;transform:translateY(-50%)"><span style="font-size:90%">–</span></div><div style="float:right;position:absolute;right:-1px;top:28.99em;transform:translateY(-50%)"><span style="font-size:90%">−8 —</span></div><div style="float:right;position:absolute;right:-1px;top:27.18em;transform:translateY(-50%)"><span style="font-size:90%">–</span></div><div style="float:right;position:absolute;right:-1px;top:25.36em;transform:translateY(-50%)"><span style="font-size:90%">−7 —</span></div><div style="float:right;position:absolute;right:-1px;top:23.55em;transform:translateY(-50%)"><span style="font-size:90%">–</span></div><div style="float:right;position:absolute;right:-1px;top:21.74em;transform:translateY(-50%)"><span style="font-size:90%">−6 —</span></div><div style="float:right;position:absolute;right:-1px;top:19.93em;transform:translateY(-50%)"><span style="font-size:90%">–</span></div><div style="float:right;position:absolute;right:-1px;top:18.12em;transform:translateY(-50%)"><span style="font-size:90%">−5 —</span></div><div style="float:right;position:absolute;right:-1px;top:16.31em;transform:translateY(-50%)"><span style="font-size:90%">–</span></div><div style="float:right;position:absolute;right:-1px;top:14.49em;transform:translateY(-50%)"><span style="font-size:90%">−4 —</span></div><div style="float:right;position:absolute;right:-1px;top:12.68em;transform:translateY(-50%)"><span style="font-size:90%">–</span></div><div style="float:right;position:absolute;right:-1px;top:10.87em;transform:translateY(-50%)"><span style="font-size:90%">−3 —</span></div><div style="float:right;position:absolute;right:-1px;top:9.06em;transform:translateY(-50%)"><span style="font-size:90%">–</span></div><div style="float:right;position:absolute;right:-1px;top:7.25em;transform:translateY(-50%)"><span style="font-size:90%">−2 —</span></div><div style="float:right;position:absolute;right:-1px;top:5.44em;transform:translateY(-50%)"><span style="font-size:90%">–</span></div><div style="float:right;position:absolute;right:-1px;top:3.62em;transform:translateY(-50%)"><span style="font-size:90%">−1 —</span></div><div style="float:right;position:absolute;right:-1px;top:1.81em;transform:translateY(-50%)"><span style="font-size:90%">–</span></div><div style="float:right;position:absolute;right:-1px;top:0.00em;transform:translateY(-50%)"><span style="font-size:90%">0 —</span></div></td><td id="Timeline" class="toccolours" style="padding:0px;margin:0.7em 0 0.7em 0;position:relative;font-size:100%;width:13em;height:50em;float:left;border:none;background-color:#e5cc7f"><div style="font-size:100%;background-color:#000000;border-style:none none;position:absolute;text-align:center;margin:0;padding:0;top:49.460em;height:0.442em;left:0.000em;width:13.000em"><div style="font-size:100%;position:relative;top:-0.3em;left:0.6em"><div style="position:relative;text-align:center;vertical-align:middle;display:block;bottom:-0.221em;transform:translateY(-50%);z-index:5"><a href="/w/index.php?title=Evrenin_kronolojisi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Evrenin kronolojisi (sayfa mevcut değil)"><span style="color:white;">Karanlık Çağlar</span></a></div></div></div><div style="font-size:100%;background-color:#555555;border-style:none none;position:absolute;text-align:center;margin:0;padding:0;top:46.380em;height:3.080em;left:0.000em;width:13.000em"><div style="font-size:100%;position:relative;top:-0.5em;left:0.5em"><div style="position:relative;text-align:center;vertical-align:middle;display:block;bottom:-1.540em;transform:translateY(-50%);z-index:5"><a href="/wiki/Reiyonizasyon" title="Reiyonizasyon"><span style="color:white;">Reiyonizasyon</span></a></div></div></div><div style="font-size:100%;background-color:#666666;border-style:none none;position:absolute;text-align:center;margin:0;padding:0;top:16.450em;height:29.930em;left:0.000em;width:13.000em"><div style="font-size:100%;position:relative;top:-1.7em;left:0.5em"><div style="position:relative;text-align:center;vertical-align:middle;display:block;bottom:-14.965em;transform:translateY(-50%);z-index:5"><a href="/w/index.php?title=%C3%96l%C3%A7ek_fakt%C3%B6r%C3%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ölçek faktörü (sayfa mevcut değil)"><span style="color:#99ffff;">Maddenin hakimiyet<br />dönemi</span></a></div></div></div><div style="font-size:100%;background-color:#7aa3cc;border-style:none none;position:absolute;text-align:center;margin:0;padding:0;top:0.000em;height:15.943em;left:0.130em;width:12.870em"><div style="font-size:100%;position:relative;top:10em;left:0em"><div style="position:relative;text-align:center;vertical-align:middle;display:block;bottom:-7.972em;transform:translateY(-50%);z-index:5"><a href="/wiki/Evrenin_ivmelenerek_geni%C5%9Flemesi" title="Evrenin ivmelenerek genişlemesi"><span style="color:#99ffff;">İvmelenerek genişleme</span></a></div></div></div><div style="font-size:100%;background-color:#7aa3cc;border-style:none none;position:absolute;text-align:center;margin:0;padding:0;top:0.000em;height:15.943em;left:0.000em;width:13.000em"><div style="font-size:100%;position:relative;top:7.25em;left:0em"><div style="position:relative;text-align:center;vertical-align:middle;display:block;bottom:-7.972em;transform:translateY(-50%);z-index:5"><a href="/wiki/Su" title="Su"><span style="color:white;">Su</span></a></div></div></div><div style="font-size:100%;background-color:#b3d9ff;border-style:none none;position:absolute;text-align:center;margin:0;padding:0;top:0.000em;height:14.494em;left:0.000em;width:13.000em"><div style="font-size:100%;position:relative;top:6.4em;left:0.75em"><div style="position:relative;text-align:center;vertical-align:middle;display:block;bottom:-7.247em;transform:translateY(-50%);z-index:5"><a href="/wiki/Tek_h%C3%BCcreli_canl%C4%B1" title="Tek hücreli canlı">Tek hücreli yaşam</a></div></div></div><div style="font-size:100%;background-color:#99ffff;border-style:none none;position:absolute;text-align:center;margin:0;padding:0;top:0.000em;height:12.682em;left:1.560em;width:11.440em"><div style="font-size:100%;position:relative;top:3.25em;left:0.2em"><div style="position:relative;text-align:center;vertical-align:middle;display:block;bottom:-6.341em;transform:translateY(-50%);z-index:5"><a href="/w/index.php?title=Fotosentezin_evrimi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fotosentezin evrimi (sayfa mevcut değil)">Fotosentez</a></div></div></div><div style="font-size:100%;background-color:#b3ffdb;border-style:none none;position:absolute;text-align:center;margin:0;padding:0;top:0.000em;height:6.703em;left:2.210em;width:10.790em"><div style="font-size:100%;position:relative;top:1em;left:0em"><div style="position:relative;text-align:center;vertical-align:middle;display:block;bottom:-3.352em;transform:translateY(-50%);z-index:5"><a href="/wiki/%C3%87ok_h%C3%BCcreli_canl%C4%B1" title="Çok hücreli canlı">Çok hücreli<br />yaşam</a></div></div></div><div style="font-size:100%;background-color:#cc9900;border-style:none none;position:absolute;text-align:center;margin:0;padding:0;top:0.000em;height:1.884em;left:2.860em;width:10.140em"><div style="font-size:100%;position:relative;top:0em;left:0em"><div style="position:relative;text-align:center;vertical-align:middle;display:block;bottom:-0.942em;transform:translateY(-50%);z-index:5"><a href="/wiki/Omurgal%C4%B1lar" title="Omurgalılar"><span style="color:white;">Omurgalılar</span></a></div></div></div></td><td id="Annotations" style="padding:0;margin:0.7em 0 0.7em 0;float:left;position:relative;width:11.05em;height:50em"><table role="presentation" style="position:absolute;z-index:15;top:49.902em;left:0em;transform:translateY(-50%);padding:0;margin:0;font-size:100%"><tbody><tr><td style="padding:0;text-align:left;vertical-align:middle"><span style="color:black">←</span></td><td style="padding:0;text-align:left;vertical-align:middle"><div class="annot-nudge" style="font-size:100%;float:left;position:relative;top:0em"><div style="z-index:10;font-size:90%;color:black;display:block;line-height:105%;bottom:0"><a href="/wiki/Evrenin_ya%C5%9F%C4%B1" title="Evrenin yaşı">İlk evren</a></div></div></td></tr></tbody></table><table role="presentation" style="position:absolute;z-index:15;top:49.279em;left:0em;transform:translateY(-50%);padding:0;margin:0;font-size:100%"><tbody><tr><td style="padding:0;text-align:left;vertical-align:middle"><span style="color:black">←</span></td><td style="padding:0;text-align:left;vertical-align:middle"><div class="annot-nudge" style="font-size:100%;float:left;position:relative;top:0em"><div style="z-index:10;font-size:90%;color:black;display:block;line-height:105%;bottom:0"><a href="/wiki/Y%C4%B1ld%C4%B1zlar_%C3%B6be%C4%9Fi#Öbek_III_yıldızları" title="Yıldızlar öbeği">İlk yıldızlar</a></div></div></td></tr></tbody></table><table role="presentation" style="position:absolute;z-index:15;top:48.554em;left:0em;transform:translateY(-50%);padding:0;margin:0;font-size:100%"><tbody><tr><td style="padding:0;text-align:left;vertical-align:middle"><span style="color:black">←</span></td><td style="padding:0;text-align:left;vertical-align:middle"><div class="annot-nudge" style="font-size:100%;float:left;position:relative;top:0em"><div style="z-index:10;font-size:90%;color:black;display:block;line-height:105%;bottom:0"><a href="/w/index.php?title=JADES-GS-z13-0&action=edit&redlink=1" class="new" title="JADES-GS-z13-0 (sayfa mevcut değil)">İlk galaksi</a></div></div></td></tr></tbody></table><table role="presentation" style="position:absolute;z-index:15;top:47.467em;left:0em;transform:translateY(-50%);padding:0;margin:0;font-size:100%"><tbody><tr><td style="padding:0;text-align:left;vertical-align:middle"><span style="color:black">←</span></td><td style="padding:0;text-align:left;vertical-align:middle"><div class="annot-nudge" style="font-size:100%;float:left;position:relative;top:0em"><div style="z-index:10;font-size:90%;color:black;display:block;line-height:105%;bottom:0"><a href="/wiki/Kuasar" title="Kuasar">Kuasar</a> / <a href="/wiki/S%C3%BCper_k%C3%BCtleli_kara_delik" title="Süper kütleli kara delik">kara delik</a></div></div></td></tr></tbody></table><table role="presentation" style="position:absolute;z-index:15;top:41.742em;left:0em;transform:translateY(-50%);padding:0;margin:0;font-size:100%"><tbody><tr><td style="padding:0;text-align:left;vertical-align:middle"><span style="color:black">←</span></td><td style="padding:0;text-align:left;vertical-align:middle"><div class="annot-nudge" style="font-size:100%;float:left;position:relative;top:0em"><div style="z-index:10;font-size:90%;color:black;display:block;line-height:105%;bottom:0"><a href="/wiki/Omega_Centauri" title="Omega Centauri">Omega Centauri</a></div></div></td></tr></tbody></table><table role="presentation" style="position:absolute;z-index:15;top:36.235em;left:0em;transform:translateY(-50%);padding:0;margin:0;font-size:100%"><tbody><tr><td style="padding:0;text-align:left;vertical-align:middle"><span style="color:black">←</span></td><td style="padding:0;text-align:left;vertical-align:middle"><div class="annot-nudge" style="font-size:100%;float:left;position:relative;top:0em"><div style="z-index:10;font-size:90%;color:black;display:block;line-height:105%;bottom:0"><a href="/wiki/Andromeda_Galaksisi" title="Andromeda Galaksisi">Andromeda Galaksisi</a></div></div></td></tr></tbody></table><table role="presentation" style="position:absolute;z-index:15;top:31.886em;left:0em;transform:translateY(-50%);padding:0;margin:0;font-size:100%"><tbody><tr><td style="padding:0;text-align:left;vertical-align:middle"><span style="color:black">←</span></td><td style="padding:0;text-align:left;vertical-align:middle"><div class="annot-nudge" style="font-size:100%;float:left;position:relative;top:0em"><div style="z-index:10;font-size:90%;color:black;display:block;line-height:105%;bottom:0"><a href="/wiki/Samanyolu#Oluşum" title="Samanyolu">Samanyolu spiralleri</a></div></div></td></tr></tbody></table><table role="presentation" style="position:absolute;z-index:15;top:24.639em;left:0em;transform:translateY(-50%);padding:0;margin:0;font-size:100%"><tbody><tr><td style="padding:0;text-align:left;vertical-align:middle"><span style="color:black">←</span></td><td style="padding:0;text-align:left;vertical-align:middle"><div class="annot-nudge" style="font-size:100%;float:left;position:relative;top:0em"><div style="z-index:10;font-size:90%;color:black;display:block;line-height:105%;bottom:0"><a href="/wiki/NGC_188" title="NGC 188">NGC 188 yıldız kümesi</a></div></div></td></tr></tbody></table><table role="presentation" style="position:absolute;z-index:15;top:23.552em;left:0em;transform:translateY(-50%);padding:0;margin:0;font-size:100%"><tbody><tr><td style="padding:0;text-align:left;vertical-align:middle"><span style="color:black">←</span></td><td style="padding:0;text-align:left;vertical-align:middle"><div class="annot-nudge" style="font-size:100%;float:left;position:relative;top:0em"><div style="z-index:10;font-size:90%;color:black;display:block;line-height:105%;bottom:0"><a href="/wiki/Alpha_Centauri" class="mw-redirect" title="Alpha Centauri">Alpha Centauri</a></div></div></td></tr></tbody></table><table role="presentation" style="position:absolute;z-index:15;top:16.552em;left:0em;transform:translateY(-50%);padding:0;margin:0;font-size:100%"><tbody><tr><td style="padding:0;text-align:left;vertical-align:middle"><span style="color:black">←</span></td><td style="padding:0;text-align:left;vertical-align:middle"><div class="annot-nudge" style="font-size:100%;float:left;position:relative;top:0em"><div style="z-index:10;font-size:90%;color:black;display:block;line-height:105%;bottom:0"><a href="/wiki/Erken_D%C3%BCnya" title="Erken Dünya">Dünya</a> / <a href="/wiki/G%C3%BCne%C5%9F_Sistemi%27nin_olu%C5%9Fumu_ve_evrimi" title="Güneş Sistemi'nin oluşumu ve evrimi">Güneş Sistemi</a></div></div></td></tr></tbody></table><table role="presentation" style="position:absolute;z-index:15;top:14.494em;left:0em;transform:translateY(-50%);padding:0;margin:0;font-size:100%"><tbody><tr><td style="padding:0;text-align:left;vertical-align:middle"><span style="color:black">←</span></td><td style="padding:0;text-align:left;vertical-align:middle"><div class="annot-nudge" style="font-size:100%;float:left;position:relative;top:0em"><div style="z-index:10;font-size:90%;color:black;display:block;line-height:105%;bottom:0"><a href="/wiki/Bilinen_en_eski_ya%C5%9Fam_formlar%C4%B1" class="mw-redirect" title="Bilinen en eski yaşam formları">Bilinen ilk yaşam</a></div></div></td></tr></tbody></table><table role="presentation" style="position:absolute;z-index:15;top:12.682em;left:0em;transform:translateY(-50%);padding:0;margin:0;font-size:100%"><tbody><tr><td style="padding:0;text-align:left;vertical-align:middle"><span style="color:black">←</span></td><td style="padding:0;text-align:left;vertical-align:middle"><div class="annot-nudge" style="font-size:100%;float:left;position:relative;top:0em"><div style="z-index:10;font-size:90%;color:black;display:block;line-height:105%;bottom:0"><a href="/w/index.php?title=Oksijenin_jeolojik_tarihi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Oksijenin jeolojik tarihi (sayfa mevcut değil)">İlk oksijen</a></div></div></td></tr></tbody></table><table role="presentation" style="position:absolute;z-index:15;top:8.877em;left:0em;transform:translateY(-50%);padding:0;margin:0;font-size:100%"><tbody><tr><td style="padding:0;text-align:left;vertical-align:middle"><span style="color:black">←</span></td><td style="padding:0;text-align:left;vertical-align:middle"><div class="annot-nudge" style="font-size:100%;float:left;position:relative;top:0em"><div style="z-index:10;font-size:90%;color:black;display:block;line-height:105%;bottom:0"><a href="/w/index.php?title=Oksijenin_jeolojik_tarihi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Oksijenin jeolojik tarihi (sayfa mevcut değil)">Atmosferde oksijen</a></div></div></td></tr></tbody></table><table role="presentation" style="position:absolute;z-index:15;top:7.247em;left:0em;transform:translateY(-50%);padding:0;margin:0;font-size:100%"><tbody><tr><td style="padding:0;text-align:left;vertical-align:middle"><span style="color:black">←</span></td><td style="padding:0;text-align:left;vertical-align:middle"><div class="annot-nudge" style="font-size:100%;float:left;position:relative;top:0em"><div style="z-index:10;font-size:90%;color:black;display:block;line-height:105%;bottom:0"><a href="/wiki/E%C5%9Feyli_%C3%BCreme" title="Eşeyli üreme">Eşeyli üreme</a></div></div></td></tr></tbody></table><table role="presentation" style="position:absolute;z-index:15;top:5.435em;left:0em;transform:translateY(-50%);padding:0;margin:0;font-size:100%"><tbody><tr><td style="padding:0;text-align:left;vertical-align:middle"><span style="color:black">←</span></td><td style="padding:0;text-align:left;vertical-align:middle"><div class="annot-nudge" style="font-size:100%;float:left;position:relative;top:0em"><div style="z-index:10;font-size:90%;color:black;display:block;line-height:105%;bottom:0"><a href="/wiki/Mantarlar%C4%B1n_evrimi" title="Mantarların evrimi">İlk mantarlar</a></div></div></td></tr></tbody></table><table role="presentation" style="position:absolute;z-index:15;top:2.899em;left:0em;transform:translateY(-50%);padding:0;margin:0;font-size:100%"><tbody><tr><td style="padding:0;text-align:left;vertical-align:middle"><span style="color:black">←</span></td><td style="padding:0;text-align:left;vertical-align:middle"><div class="annot-nudge" style="font-size:100%;float:left;position:relative;top:0em"><div style="z-index:10;font-size:90%;color:black;display:block;line-height:105%;bottom:0"><a href="/w/index.php?title=Caveasphaera&action=edit&redlink=1" class="new" title="Caveasphaera (sayfa mevcut değil)">İlk hayvanlar</a> / <a href="/wiki/Bitkilerin_evrimi#Kara_kolonizasyonu" title="Bitkilerin evrimi">bitkiler</a></div></div></td></tr></tbody></table><table role="presentation" style="position:absolute;z-index:15;top:1.960em;left:0em;transform:translateY(-50%);padding:0;margin:0;font-size:100%"><tbody><tr><td style="padding:0;text-align:left;vertical-align:middle"><span style="color:black">←</span></td><td style="padding:0;text-align:left;vertical-align:middle"><div class="annot-nudge" style="font-size:100%;float:left;position:relative;top:0em"><div style="z-index:10;font-size:90%;color:black;display:block;line-height:105%;bottom:0"><a href="/wiki/Kambriyen_patlamas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Kambriyen patlaması">Kambriyen patlaması</a></div></div></td></tr></tbody></table><table role="presentation" style="position:absolute;z-index:15;top:0.906em;left:0em;transform:translateY(-50%);padding:0;margin:0;font-size:100%"><tbody><tr><td style="padding:0;text-align:left;vertical-align:middle"><span style="color:black">←</span></td><td style="padding:0;text-align:left;vertical-align:middle"><div class="annot-nudge" style="font-size:100%;float:left;position:relative;top:0em"><div style="z-index:10;font-size:90%;color:black;display:block;line-height:105%;bottom:0"><a href="/wiki/Memeliler" title="Memeliler">İlk memeliler</a></div></div></td></tr></tbody></table><table role="presentation" style="position:absolute;z-index:15;top:0.091em;left:0em;transform:translateY(-50%);padding:0;margin:0;font-size:100%"><tbody><tr><td style="padding:0;text-align:left;vertical-align:middle"><span style="color:black">←</span></td><td style="padding:0;text-align:left;vertical-align:middle"><div class="annot-nudge" style="font-size:100%;float:left;position:relative;top:0em"><div style="z-index:10;font-size:90%;color:black;display:block;line-height:105%;bottom:0"><a href="/wiki/%C4%B0nsans%C4%B1lar" title="İnsansılar">İlk insansılar</a> / <a href="/wiki/%C4%B0nsan" title="İnsan">insanlar</a></div></div></td></tr></tbody></table><div class="annot-bar" style="width:auto;font-size:100%;position:absolute;text-align:center;margin-top:3.623em"><div class="annot-nudge" style="font-size:100%;float:left;position:relative;text-align:left;top:1.25em;left:-16.6em;width:8.8em"><div style="position:relative;width:auto;z-index:10;font-size:90%;color:black;vertical-align:middle;line-height:105%;bottom:0"><span style="display:block; text-align:center;"><a href="/wiki/Ya%C5%9Fam%C4%B1n_evrimsel_tarihi_kronolojisi" title="Yaşamın evrimsel tarihi kronolojisi">Y<br />a<br />ş<br />a<br />m</a></span></div></div></div></td></tr><tr><td id="Caption" colspan="3" style="padding:0;margin:0 0.2em 0.7em 0.2em"><div id="Caption" class="toccolours" style="margin:0 0.5em;border-style:none;clear:both;text-align:center;width:26.8em"><div style="float: left;">(<a href="/w/index.php?title=Milyar_y%C4%B1l&action=edit&redlink=1" class="new" title="Milyar yıl (sayfa mevcut değil)">milyar yıl önce</a>)</div></div></td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Yaş"><span id="Ya.C5.9F"></span>Yaş</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Evren&veaction=edit&section=3" title="Değiştirilen bölüm: Yaş" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Evren&action=edit&section=3" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Yaş"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/wiki/Evrenin_ya%C5%9F%C4%B1" title="Evrenin yaşı">Evrenin yaşı</a></div> <p><a href="/wiki/B%C3%BCy%C3%BCk_Patlama" title="Büyük Patlama">Büyük Patlama</a>'dan günümüze dek geçen zamandır. Şu anki teori ve gözlemler, evren'in yaşının 13,5 ile 14 milyar yıl arasında olduğunu önermektedir<sup id="cite_ref-NASA_9-0" class="reference"><a href="#cite_note-NASA-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Bu yaş aralığı birçok bilimsel araştırma projesinin görüş birliğiyle elde edilmiştir. Bu projeler arasında <a href="/wiki/Kozmik_mikrodalga_arka_plan_%C4%B1%C5%9F%C4%B1mas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Kozmik mikrodalga arka plan ışıması">arka plan ışınımı</a> ölçümlerini ve <a href="/wiki/Evren%27in_geni%C5%9Flemesi" class="mw-redirect" title="Evren'in genişlemesi">Evren'in genişlemesinin</a> ölçümü için kullanılan diğer pek çok farklı yöntemi de içerir. Arka plan ışınımı ölçümleri Evren'in Büyük Patlama'dan bu yana olan soğuma süresini verir. </p><p>Büyük patlamanın zaman ve mekanın mutlak başlangıç noktası olduğu, bütün bilim dünyası tarafından kabul edilmiş bir teori değildir. Farklı evren modelleri, kendi üzerine çöken ve yeniden genişleyen evren modelleri de farklı çevrelerde kabul gören evren teorilerindendir. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Özel_görelilik_ve_uzay–zaman"><span id=".C3.96zel_g.C3.B6relilik_ve_uzay.E2.80.93zaman"></span>Özel görelilik ve uzay–zaman</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Evren&veaction=edit&section=4" title="Değiştirilen bölüm: Özel görelilik ve uzay–zaman" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Evren&action=edit&section=4" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Özel görelilik ve uzay–zaman"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana maddeler: <a href="/wiki/Uzayzaman" title="Uzayzaman">Uzayzaman</a> ve <a href="/wiki/Hayat_%C3%87izgisi" title="Hayat Çizgisi">Hayat Çizgisi</a></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ayrıca bakınız: <a href="/wiki/Lorentz_d%C3%B6n%C3%BC%C5%9F%C3%BCm%C3%BC" title="Lorentz dönüşümü">Lorentz dönüşümü</a></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Only_distance_is_real.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/31/Only_distance_is_real.svg/300px-Only_distance_is_real.svg.png" decoding="async" width="300" height="300" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/31/Only_distance_is_real.svg/450px-Only_distance_is_real.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/31/Only_distance_is_real.svg/600px-Only_distance_is_real.svg.png 2x" data-file-width="441" data-file-height="441" /></a><figcaption> Gerçek sadece mesafedir. Çizgi esasen sadece uzunluğu <i>L</i>dir (siyahla gösterilen);r. koordine farklılıkları uç noktaları arasındadır (şöyle ki; Δx, Δy veya Δξ, Δη gibi) kendi çerçevelerinin referansıdır. (mavi ve kırmızı ile uyarlanarak belirtilmiştir).</figcaption></figure> <p>Evren'in, <a href="/wiki/En" class="mw-redirect" title="En">en</a>, <a href="/wiki/Boy" title="Boy">boy</a>, yükseklik ve <a href="/wiki/Zaman" title="Zaman">zaman</a> (x, y, z, t) olmak üzere bilinen dört boyutu vardır. Uzun süre mekânsal ve zamansal boyutların doğada farklı ve birbirinden bağımsız olduğu düşünülmüştür, ancak <a href="/wiki/%C3%96zel_g%C3%B6relilik" title="Özel görelilik">özel görelilik kuramı</a> ile, mekânsal ve zamansal ayrımların her bir tanesinin hareketi ile (sınırlar içinde) karşılıklı çevrimler (interconvertible) oluştuğu anlaşılmıştır. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bileşimi"><span id="Bile.C5.9Fimi"></span>Bileşimi</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Evren&veaction=edit&section=5" title="Değiştirilen bölüm: Bileşimi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Evren&action=edit&section=5" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Bileşimi"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana maddeler: <a href="/wiki/Galaksi_olu%C5%9Fumu_ve_evrimi" title="Galaksi oluşumu ve evrimi">Galaksi oluşumu ve evrimi</a> ve <a href="/wiki/Galaksi_k%C3%BCmesi" title="Galaksi kümesi">Galaksi kümesi</a></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Cosmological_Composition_%E2%80%93_Pie_Chart.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Cosmological_Composition_%E2%80%93_Pie_Chart.svg/300px-Cosmological_Composition_%E2%80%93_Pie_Chart.svg.png" decoding="async" width="300" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Cosmological_Composition_%E2%80%93_Pie_Chart.svg/450px-Cosmological_Composition_%E2%80%93_Pie_Chart.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Cosmological_Composition_%E2%80%93_Pie_Chart.svg/600px-Cosmological_Composition_%E2%80%93_Pie_Chart.svg.png 2x" data-file-width="744" data-file-height="298" /></a><figcaption>Evren'in büyük ölçüde karanlık madde ve karanlık enerji'den oluştuğu düşünülmektedir. Bilinen madde Evren'in %5'inden azını oluşturmaktadır.</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Fiziksel_ve_termodinamik_yasalar">Fiziksel ve termodinamik yasalar</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Evren&veaction=edit&section=6" title="Değiştirilen bölüm: Fiziksel ve termodinamik yasalar" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Evren&action=edit&section=6" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Fiziksel ve termodinamik yasalar"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/wiki/Termodinamik_yasalar%C4%B1" class="mw-redirect" title="Termodinamik yasaları">Termodinamik yasaları</a></div> <p>Evrende tüm <a href="/wiki/Madde" title="Madde">madde</a> yapı taşları <a href="/wiki/Atom" title="Atom">atom</a>, <a href="/wiki/%C4%B0yon" title="İyon">iyon</a>, <a href="/wiki/Anyon" class="mw-redirect" title="Anyon">anyon</a>, <a href="/wiki/Katyon" title="Katyon">katyon</a> yoğunlaşmış düzensiz ısı enerjileridir. Tüm maddeler enerjinin bir formudur ve <a href="/wiki/Termodinamik" title="Termodinamik">Termodinamik</a> kanunlarına göre işlemektedir. Termodinamiğin üç temel kanunu vardır. Termodinamiğin en basit yasası, sıfırıncı kanun olarak adlandırılır. Daha basit bir ifadeyle farklı sıcaklıklarda iki cisim ısıl bakımdan temas ederse sıcak olan cisim soğur, soğuk olan cisim ısınır. Sıcaklık, madde içerisinde atomların titreşmesi ile iletilir. Bu nedenledir ki, ısı akışı sıcak cisimden soğuk cisme doğru gerçekleşir. </p><p>Birinci Kanunu, evrende temel olarak enerjinin yok edilemeyeceğini veya yoktan var olamayacağını söyler. Enerji sadece bir şekilden diğerine dönüşür. Bunun sonucu olarak geçmişteki bir olgunun gelecekte birebir tekrarlanmayacağı düşünülür.<sup class="noprint Inline-Template" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="/wiki/Vikipedi:Kaynak_g%C3%B6sterme" title="Vikipedi:Kaynak gösterme"><span title="">kaynak belirtilmeli</span></a></i>]</sup> </p><p>Termodinamik'in bilim dallarına da uygulanabilen İkinci Yasasına göre, ısı enerjisi daha soğuk bir kaynaktan, daha sıcak bir kaynağa enerji vermeden transfer olamaz. Başka bir deyişle, bir sistem kendinden daha soğuk sistemle ısıtılamaz. Sistemlerin bu özelliği Termodinamikçiler'in geliştirdiği "ENTROPİ" kavramıyla açıklanır. </p><p>Isı Devinimi olarak da bilinen termodinamiğin üçüncü yasası kısaca: Eğer mutlak sıfır noktası olan sıfır Kelvin derecesine (yani -273 Santigrat) inilirse, bu sıcaklığa inebilen tüm parçacıkların birbirine eşit entropileri olur, 0-noktası enerjisi (zero-point energy) olarak tanımlanır. İşte bu nokta enrtopinin minimuma gittiği sıfır entropi noktasıdır. Bu yasa, neden bir maddeyi mutlak sıfıra kadar soğutmanın imkânsız olduğunu belirtir (dinamik bir evrende ısı titreşim alışverişi <a class="external text" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Entropi">düzensizliği</a> 20 Mayıs 2010 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20100520065837/http://tr.wikipedia.org/wiki/Entropi">arşivlendi</a>. ve pi sabiti.) Sıcaklık mutlak sıfıra yaklaştıkça bütün hareketler sabitleşir. Sayının sıfır değil de bir sabit olmasının sebebi, bütün hareketler durmasına ve buna bağlı olan belirsizliklerin yok olmasına rağmen kristal olmayan maddelerin moleküler dizilimlerinin farklı olmasından belirsizliğin hala mevcut olmasıdır. Üçüncü yasa sayesinde maddelerin mutlak sıfırdaki entropileri referans alınmak üzere kimyasal tepkimelerin incelenmesinde yararlı olan mutlak <a href="/wiki/Entropi" title="Entropi">entropi</a> tanımlanabilir. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Moleküler_enerjiler"><span id="Molek.C3.BCler_enerjiler"></span>Moleküler enerjiler</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Evren&veaction=edit&section=7" title="Değiştirilen bölüm: Moleküler enerjiler" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Evren&action=edit&section=7" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Moleküler enerjiler"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Maddelerin ısınması veya soğuması bir takım zincirleme fiziksel olaydan meydana gelmektedir. Bu olaylar birbirini takip eden zincirleme kazalara benzer. Maddeler soğurken kendinden daha soğuk bir ortamla etkileşime girer. Maddeler ısınırken ise kendinden daha sıcak bir ortamla etkileşime girer. Biz soğumayı ele alalım. Bir maddenin soğuması için kendinden daha soğuk ortamla etkileşir dedik. Bu etkileşim esnasında olan şeyler şunlardan ibarettir: Maddenin tanecikli yapısı, yani moleküler yapıları veya atomik yapıları, soğuk maddeyle çarpışır. Bu çarpışma esnasında daha sıcak olan ve bundan dolayı daha hareketli ve moleküler yapısı daha serbest olan madde, moleküler yapısı daha soğuk olan yani moleküler yapısı daha az serbest olan atoma çarpar ve soğuk maddenin atomunun durgunluğu nedeniyle yavaşlar. Tıpkı koşarken duran bir cisme çarpmak gibi. Diğer soğuk atomu da hızlandırır. Bu olay tüm atomların enerjileri eşitlenene kadar devam eder. Isınma da bu anlatılan olayın tam tersi olur. Isınma da bu sefer soğuk maddeyi sıcak maddenin taneciklerinin hızından dolayı hızlanması yani ısınmasıdır. Sıcak olan ortamın da yavaşlaması yani soğumasıdır. İki anlatılan olay da birbirinin aynısıdır. Bu yüzden donma ve kaynama, buharlaşma ve yoğuşma noktaları birbirine eşittir. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Evren_modelleri_ve_görüşlerin_gelişimi"><span id="Evren_modelleri_ve_g.C3.B6r.C3.BC.C5.9Flerin_geli.C5.9Fimi"></span>Evren modelleri ve görüşlerin gelişimi</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Evren&veaction=edit&section=8" title="Değiştirilen bölüm: Evren modelleri ve görüşlerin gelişimi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Evren&action=edit&section=8" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Evren modelleri ve görüşlerin gelişimi"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/wiki/Kozmoloji" title="Kozmoloji">Kozmoloji</a></div> <p>Evren'in başlangıcı ve nasıl bir evrende yaşadığımız düşüncesi birçok kişi ve toplumu bu konuda görüş, inanç ve fikir geliştirmeye itmiştir. Evren modelleri tarihsel modeller ve teorik modeller olarak sınıflandırılabilir. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Yer_merkezli_veya_yerüstü_evren"><span id="Yer_merkezli_veya_yer.C3.BCst.C3.BC_evren"></span>Yer merkezli veya yerüstü evren</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Evren&veaction=edit&section=9" title="Değiştirilen bölüm: Yer merkezli veya yerüstü evren" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Evren&action=edit&section=9" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Yer merkezli veya yerüstü evren"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Universum.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/Universum.jpg/250px-Universum.jpg" decoding="async" width="220" height="171" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/Universum.jpg/330px-Universum.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/Universum.jpg/500px-Universum.jpg 2x" data-file-width="770" data-file-height="600" /></a><figcaption>Universum – C. Flammarion, Holzschnitt, Paris 1888, Kolorit: Heikenwaelder Hugo, Wien 1998, yer üstü evren modeli</figcaption></figure> <p>Eski çağlarda birkaçı dışında bütün astronom ve düşünürler <a href="/wiki/D%C3%BCnya" title="Dünya">Dünya</a>'nın evrenin merkezi olduğuna, <a href="/wiki/G%C3%BCne%C5%9F" title="Güneş">Güneş</a>, <a href="/wiki/Ay" title="Ay">Ay</a> ve <a href="/wiki/Y%C4%B1ld%C4%B1z" title="Yıldız">yıldızların</a> Dünya'nın çevresinde döndüğüne inanırlardı. Bu evren modeline göre, yıldızlar kristal bir kürenin iç yüzüne çakılmış gibi durağandı. Buna karşılık Güneş, Ay ve beş "gezegen yıldız" (<a href="/wiki/Merk%C3%BCr" title="Merkür">Merkür</a>, <a href="/wiki/Ven%C3%BCs" title="Venüs">Venüs</a>, <a href="/wiki/Mars" title="Mars">Mars</a>, <a href="/wiki/J%C3%BCpiter" title="Jüpiter">Jüpiter</a>, <a href="/wiki/Sat%C3%BCrn" title="Satürn">Satürn</a>) bu durağan yıldızların önünde hareket halindeydi. Bütün gökcisimleri, sanki bir makineyle çalıştırılıyormuşçasına, değişmez bir düzen içinde Dünya'nın çevresinde dolanırdı. Eski astronomlar gezegenlerin bu teorik hareketini, Güneş'in ve yıldızların dünya etrafındaki günlük dolanımını açıklayabilmek için karmaşık evren modelleri geliştirdiler. </p><p>Bu eski astronomlar içinde etkisi en uzun süreli olan <a href="/wiki/%C4%B0skenderiye" title="İskenderiye">İskenderiyeli</a> <a href="/wiki/Batlamyus" title="Batlamyus">Batlamyus</a>'tur (Klaudios Ptolemaios). M.S. <a href="/wiki/2._y%C3%BCzy%C4%B1l" title="2. yüzyıl">2. yüzyılda</a> yaşayan bu ünlü bilgin, bugün <i><b>Almagest</b></i> adıyla bilinen büyük yapıtında gök cisimlerinin karmaşık hareketini açıklayan evren kuramını ortaya attı ve Dünya'yı evrenin merkezi olarak kabul eden bu kuram yaklaşık 14 asır boyunca <a href="/w/index.php?title=Orta_%C3%87a%C4%9F_Avrupas%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Orta Çağ Avrupası (sayfa mevcut değil)">Orta Çağ Avrupası</a>'nda tartışmasız benimsendi. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Güneş_merkezli_evren"><span id="G.C3.BCne.C5.9F_merkezli_evren"></span>Güneş merkezli evren</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Evren&veaction=edit&section=10" title="Değiştirilen bölüm: Güneş merkezli evren" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Evren&action=edit&section=10" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Güneş merkezli evren"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:ThomasDiggesmap.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/ThomasDiggesmap.JPG/250px-ThomasDiggesmap.JPG" decoding="async" width="220" height="230" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/ThomasDiggesmap.JPG/330px-ThomasDiggesmap.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/ThomasDiggesmap.JPG/500px-ThomasDiggesmap.JPG 2x" data-file-width="627" data-file-height="656" /></a><figcaption><a href="/wiki/Copernican_heliocentrism" class="mw-redirect" title="Copernican heliocentrism">Kopernik evren modeli</a>.</figcaption></figure> <p>Uzayın uçsuz bucaksız ve karanlık boşluğunda; Güneş'e benzer yıldızlardan oluşmuş bir gökadanın ortasında yüzen günmerkezli <a href="/wiki/G%C3%BCne%C5%9F_Sistemi" title="Güneş Sistemi">Güneş Sistemi</a> düşüncesinin yerleşmeye başlaması ancak 16., 17. ve 18. yüzyıllara rastlar. <a href="/wiki/Mikolaj_Kopernik" class="mw-redirect" title="Mikolaj Kopernik">Mikolaj Kopernik</a>, <a href="/wiki/Galileo_Galilei" title="Galileo Galilei">Galileo Galilei</a> ve <a href="/wiki/Johannes_Kepler" title="Johannes Kepler">Johannes Kepler</a> gibi büyük bilginler, Dünya'nın ve öbür gezegenlerin Güneş'in çevresindeki yörüngelerde dolandığını kanıtladılar. <a href="/wiki/Isaac_Newton" title="Isaac Newton">Isaac Newton</a>, bu gezegenleri Güneş'in çevresindeki yörüngelerinde tutan evrensel çekim (kütleçekim) kuvvetinin varlığını açıkladı. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Samanyolu_ve_gökadalar_evreni"><span id="Samanyolu_ve_g.C3.B6kadalar_evreni"></span>Samanyolu ve gökadalar evreni</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Evren&veaction=edit&section=11" title="Değiştirilen bölüm: Samanyolu ve gökadalar evreni" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Evren&action=edit&section=11" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Samanyolu ve gökadalar evreni"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>18. yüzyılın sonlarında <a href="/wiki/William_Herschel" title="William Herschel">William Herschel</a> ve onu izleyenler de bütün Güneş Sistemi'ni içeren <a href="/wiki/Samanyolu_G%C3%B6kadas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Samanyolu Gökadası">Samanyolu Gökadası</a>'nı incelediler; <a href="/wiki/Bulutsu" title="Bulutsu">bulutsu</a> (nebula) adı verilen soluk ışıklı gaz ve toz bulutlarını araştırarak bunlardan çoğunun gerçekte Samanyolu'nun ötesindeki başka gökadalar olduğunu saptadılar. Bu modelde evren büyük bir patlama <a href="/wiki/Big_bang" class="mw-redirect" title="Big bang">Big bang</a> ile başlayan ve hâlen genişlemesi sürmekte olan bir evrenden oluşmaktadır. <a href="/wiki/Karanl%C4%B1k_enerji" title="Karanlık enerji">Karanlık enerjinin</a> keşfi ile tek bir büyük patlama teoremi arka plana atılmıştır. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Çoklu_evren"><span id=".C3.87oklu_evren"></span>Çoklu evren</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Evren&veaction=edit&section=12" title="Değiştirilen bölüm: Çoklu evren" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Evren&action=edit&section=12" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Çoklu evren"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/wiki/%C3%87okluevren" title="Çokluevren">Çokluevren</a></div> <p>Günümüzde tek bir evren görüşü değişime uğramakta; paralel evrenler, çoklu evrenler (köpük modeli) gibi modeller üzerinde durulmakta ve buna ait yeni kanıtlar ortaya konmaktadır. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Evrenin_genişlemesi_kuramı"><span id="Evrenin_geni.C5.9Flemesi_kuram.C4.B1"></span>Evrenin genişlemesi kuramı</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Evren&veaction=edit&section=13" title="Değiştirilen bölüm: Evrenin genişlemesi kuramı" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Evren&action=edit&section=13" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Evrenin genişlemesi kuramı"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana maddeler: <a href="/wiki/B%C3%BCy%C3%BCk_patlama" class="mw-redirect" title="Büyük patlama">Büyük patlama</a>, <a href="/wiki/Evren%27in_geni%C5%9Flemesi" class="mw-redirect" title="Evren'in genişlemesi">Evren'in genişlemesi</a> ve <a href="/wiki/Karanl%C4%B1k_enerji" title="Karanlık enerji">Karanlık enerji</a></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Evrenin_Evrimi_WMAP.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Evrenin_Evrimi_WMAP.jpg/400px-Evrenin_Evrimi_WMAP.jpg" decoding="async" width="400" height="269" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Evrenin_Evrimi_WMAP.jpg/600px-Evrenin_Evrimi_WMAP.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Evrenin_Evrimi_WMAP.jpg/800px-Evrenin_Evrimi_WMAP.jpg 2x" data-file-width="1548" data-file-height="1041" /></a><figcaption> Evrenin orijini ve genişleyen iç /dış bükey <a class="external text" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Uzayzaman">ışık zamanı</a> 14 Temmuz 2011 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110714115027/http://tr.wikipedia.org/wiki/Uzayzaman">arşivlendi</a>. modeli. Dipteki patlama içerisindeki her şey ile yıldız adacıkları.</figcaption></figure> <p>Kutupsal basınçlar sonucu yoğunlaşmış <a href="/wiki/Karanl%C4%B1k_madde" title="Karanlık madde">anti madde</a> ile evren hâlen genişlemektedir. <a href="/wiki/G%C3%B6k_cismi" class="mw-redirect" title="Gök cismi">Gök cisimleri</a>, evrenin genişlemesinde, birbirlerine olan uzaklıkları bakımından iki farklı davranış gösterirler. Şayet birden fazla gök cismi birbirlerinin kütleçekimine kapılırlarsa ya da hepsi birden ortak bir kütleçekiminin kuantumuna kapılırlarsa, bu durumda aralarındaki mesafe birbirleriyle yahut da ortak çekimi altına girdikleri kütleyle birleşene kadar her an azalır. Birinci durumun etkili olmadığı diğer bütün durumlarda gök cisimleri birbirinden sürekli uzaklaşırlar. İki gök cismi arası uzaklık daha önce x ışık yılı ise şu anda x+y <a href="/wiki/I%C5%9F%C4%B1k_y%C4%B1l%C4%B1" title="Işık yılı">ışık yılıdır</a> (y>0). </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Kozmik_fon_radyasyonu">Kozmik fon radyasyonu</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Evren&veaction=edit&section=14" title="Değiştirilen bölüm: Kozmik fon radyasyonu" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Evren&action=edit&section=14" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Kozmik fon radyasyonu"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Mantıken evren çok yoğun ve sıcak büyük patlama neticesinde genişlerken gökadalar birbirinden homojen hızlarda genişlemeliydi. Uzaktaki yıldız gökadaların daha büyük hızlarla birbirinden uzaklaşması homojen genişlemeyi de doğrular. </p><p>O zaman Özel görelik kuramına göre ışık hızı aşılamayacağına göre en uzaktakiler ışık hızından küçük sonlu bir hızla uzaklaşmalıydı. En uzaktaki gökadadan gelen ışık hem en hızlı uzaklaşan hem de en uzak geçmişten gelen ışıktır. En uzak geçmiş ise evrenin oluştuğu zamanlardan gelen ışıktır. </p><p>Evren ilk oluştuğunda ışıma serbestçe yayılma fırsatı bulduğunda yani ilk madde öncesi yapıtaşlarının boşluklarından sızabildiği kadarıyla gözlemlenebilmektedir. Uzayda her doğrultuda homojen bir ışıma olmadığı gözlemlenmiştir. Fon ışımasının haritası gözenekli bir yapı sergiler. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Evren'in_sonu"><span id="Evren.27in_sonu"></span>Evren'in sonu</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Evren&veaction=edit&section=15" title="Değiştirilen bölüm: Evren'in sonu" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Evren&action=edit&section=15" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Evren'in sonu"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana maddeler: <a href="/wiki/Uzak_gelece%C4%9Fin_zaman_%C3%A7izelgesi" class="mw-redirect" title="Uzak geleceğin zaman çizelgesi">Uzak geleceğin zaman çizelgesi</a> ve <a href="/wiki/Termodinami%C4%9Fin_ikinci_yasas%C4%B1" title="Termodinamiğin ikinci yasası">Termodinamiğin ikinci yasası</a></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:LorentzianWormhole.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d7/LorentzianWormhole.jpg/220px-LorentzianWormhole.jpg" decoding="async" width="220" height="211" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d7/LorentzianWormhole.jpg/330px-LorentzianWormhole.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d7/LorentzianWormhole.jpg/440px-LorentzianWormhole.jpg 2x" data-file-width="881" data-file-height="846" /></a><figcaption>Schwarzschild wormhole (solucan deliği) diagramı</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/Evrenin_ya%C5%9F%C4%B1" title="Evrenin yaşı">Evrenin yaşı</a> gibi evren'in sonu, bu "son" un zamanı ve gerçekleşme şekli değişik evren modellerine göre değişen, teorik fiziğin çalışma alanlarındandır. Örneğin çoklu evren modellerinde evren için bir başlangıç ve son öngörülmez, ancak bir evrensel alan bir <a href="/wiki/Karadelik" class="mw-redirect" title="Karadelik">karadelik</a> veya <a href="/wiki/Solucan_deli%C4%9Fi" title="Solucan deliği">solucan deliği</a> üzerinden başka bir evrensel alana aktarılır. Bilinen evren için öngörülen son'un zamanı ise evren'in hesaplanan yaşından daha uzun (20 milyar yıl)dur. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Büyük_çöküş"><span id="B.C3.BCy.C3.BCk_.C3.A7.C3.B6k.C3.BC.C5.9F"></span>Büyük çöküş</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Evren&veaction=edit&section=16" title="Değiştirilen bölüm: Büyük çöküş" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Evren&action=edit&section=16" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Büyük çöküş"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Evren teorisine göre evrenin itme gücü bitince çekme gücü başlayacak ve böylece büzüşecek, gök cisimleri çarpışarak kaynaşacak ve büyük bir patlamayla evren tekrar genişlemeye başlayacaktır. Gold Evreni olarak bilinen bu modelde, evren <a href="/wiki/B%C3%BCy%C3%BCk_Patlama" title="Büyük Patlama">Büyük Patlama</a> ile başlar sonra yükselen <a href="/wiki/Entropi" title="Entropi">entropi</a> ve zamanın termodinamik oku genişlemeyi işaret eder. Evren, çok düşük yoğunluğa ulaşınca çekilmeye başlar. Böylelikle entropi çok fazla alçalır ve zamanın termodinamik oku bu kez ters istikameti işaret eder ve evren çok düşük entropi çok yüksek yoğunlukta Büyük Çöküş ile sona erer. </p><p><a href="/wiki/B%C3%BCy%C3%BCk_Patlama" title="Büyük Patlama">Büyük Patlama</a>'nın daha önceki Büyük Çöküş'lerden meydana geldiği ihtimalini ortadan kaldırmamasına rağmen, Özellikle evrenin genişlemesinin hızlanması ve <a href="/wiki/Karanl%C4%B1k_enerji" title="Karanlık enerji">karanlık enerjinin</a> keşfi ile eski popülerliğini kaybederek yerini bilimsel çevrelerde 'Heat Death' adı verilen, evrenin en sonunda ısı ölümü ile tamamen son bulabilmesi görüşüne bırakmıştır. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Büyük_donma"><span id="B.C3.BCy.C3.BCk_donma"></span>Büyük donma</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Evren&veaction=edit&section=17" title="Değiştirilen bölüm: Büyük donma" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Evren&action=edit&section=17" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Büyük donma"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Teorilerine göre ise sıcak patlama ve <a href="/wiki/Kaotik" class="mw-redirect" title="Kaotik">kaotik</a> bir karmaşa ile var olan evren zaten soğumaya çalışmaktadır. Evren genişlemeye devam edecek, yeteri kadar büyüyünce yoğunluğu aşırı azalacak ve sıcaklığı gittikçe düşecek, bunun sonunda kutupsal graviteler eşdeğer düzeye inecek ve evren donacaktır. </p><p><a href="/wiki/Karanl%C4%B1k_enerji" title="Karanlık enerji">Karanlık enerji</a>; <a href="/wiki/Big_Bang" class="mw-redirect" title="Big Bang">Big Bang</a>'den itibaren 5 milyar yıl geçene kadar evrenin genişleme hızı yavaş yavaş azalıyordu, fakat bilinmeyen ve bu sebeple karanlık olarak nitelenen bir etki (<a href="/wiki/Karanl%C4%B1k_enerji" title="Karanlık enerji">karanlık enerji</a>) nin varlığı hızlanmayı yavaşlatan evrenin kütlesel çekim gücünü yenerek genişlemenin gittikçe hızlanmasına yol açmıştır.<sup class="noprint Inline-Template" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="/wiki/Vikipedi:Kaynak_g%C3%B6sterme" title="Vikipedi:Kaynak gösterme"><span title="">kaynak belirtilmeli</span></a></i>]</sup> </p> <ul><li><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/wiki/Heat_death_of_the_universe">Heat death</a> 13 Kasım 2010 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20101113211542/http://en.wikipedia.org/wiki/Heat_death_of_the_Universe">arşivlendi</a>.</li> <li><a class="external text" href="https://en.wikipedia.org/wiki/Ultimate_fate_of_the_universe">Ultimate fate</a> 3 Mart 2010 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20100303001543/http://en.wikipedia.org/wiki/Ultimate_fate_of_the_Universe">arşivlendi</a>.</li> <li><a class="external text" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/B%C3%BCy%C3%BCk_%C3%87%C3%B6k%C3%BC%C5%9F">Olası sonuçlar</a> 24 Ağustos 2011 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110824080339/http://tr.wikipedia.org/wiki/B%C3%BCy%C3%BCk_%C3%87%C3%B6k%C3%BC%C5%9F">arşivlendi</a>.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ayrıca_bakınız"><span id="Ayr.C4.B1ca_bak.C4.B1n.C4.B1z"></span>Ayrıca bakınız</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Evren&veaction=edit&section=18" title="Değiştirilen bölüm: Ayrıca bakınız" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Evren&action=edit&section=18" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Ayrıca bakınız"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/B%C3%BCy%C3%BCk_Patlama" title="Büyük Patlama">Büyük Patlama</a></li> <li><a href="/wiki/Uzay" title="Uzay">Uzay</a></li> <li><a href="/wiki/Galaksi" title="Galaksi">Galaksi</a></li> <li><a href="/wiki/Nebula" class="mw-redirect" title="Nebula">Nebula</a></li></ul> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r33560057">.mw-parser-output .side-box{margin:4px 0;box-sizing:border-box;border:1px solid #aaa;font-size:88%;line-height:1.25em;background-color:var(--background-color-interactive-subtle,#f8f9fa);display:flow-root}.mw-parser-output .side-box-abovebelow,.mw-parser-output .side-box-text{padding:0.25em 0.9em}.mw-parser-output .side-box-image{padding:2px 0 2px 0.9em;text-align:center}.mw-parser-output .side-box-imageright{padding:2px 0.9em 2px 0;text-align:center}@media(min-width:500px){.mw-parser-output .side-box-flex{display:flex;align-items:center}.mw-parser-output .side-box-text{flex:1;min-width:0}}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .side-box{width:238px}.mw-parser-output .side-box-right{clear:right;float:right;margin-left:1em}.mw-parser-output .side-box-left{margin-right:1em}}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r33560105">@media print{body.ns-0 .mw-parser-output .sistersitebox{display:none!important}}</style><div class="side-box side-box-right"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r33560075">.mw-parser-output .plainlist ol,.mw-parser-output .plainlist ul{line-height:inherit;list-style:none;margin:0;padding:0}.mw-parser-output .plainlist ol li,.mw-parser-output .plainlist ul li{margin-bottom:0}</style> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/34px-Wikiquote-logo.svg.png" decoding="async" width="34" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/51px-Wikiquote-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/68px-Wikiquote-logo.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="355" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist"><a href="/wiki/Vikis%C3%B6z" title="Vikisöz">Vikisöz</a>'de <i><b><a href="https://tr.wikiquote.org/wiki/tr:Special:Search/Evren" class="extiw" title="q:tr:Special:Search/Evren">Evren</a></b></i> ile ilgili sözleri bulabilirsiniz.</div></div> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Kaynakça"><span id="Kaynak.C3.A7a"></span>Kaynakça</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Evren&veaction=edit&section=19" title="Değiştirilen bölüm: Kaynakça" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Evren&action=edit&section=19" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Kaynakça"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r32805677">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-count:2}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-count:3}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist"> <div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-Planck_2015-1"><strong><a href="#cite_ref-Planck_2015_1-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak dergi">Planck Collaboration (2016). "Planck 2015 results. XIII. Cosmological parameters". <i>Astronomy & Astrophysics</i>. Cilt 594. s. A13, Table 4. <a href="/wiki/ArXiv" title="ArXiv">arXiv</a>:<span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="//arxiv.org/abs/1502.01589">1502.01589</a> $2</span>. <a href="/wiki/Bibcode" title="Bibcode">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="http://adsabs.harvard.edu/abs/2016A&A...594A..13P">2016A&A...594A..13P</a>. <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1051/0004-6361/201525830">10.1051/0004-6361/201525830</a>. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_S%C3%BCreli_Yay%C4%B1n_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Süreli Yayın Numarası">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0004-6361">0004-6361</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Planck+2015+results.+XIII.+Cosmological+parameters&rft.pages=A13%2C+Table+4&rft.date=2016&rft_id=info%3Aarxiv%2F1502.01589&rft.issn=0004-6361&rft_id=info%3Adoi%2F10.1051%2F0004-6361%2F201525830&rft_id=info%3Abibcode%2F2016A%26A...594A..13P&rft.au=Planck+Collaboration&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AEvren" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-2"><strong><a href="#cite_ref-2">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Bars, Itzhak; Terning, John (Kasım 2009). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=fFSMatekilIC&pg=PA27"><i>Extra Dimensions in Space and Time</i></a>. Springer. ss. 27-. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-0-387-77637-8" title="Özel:KitapKaynakları/978-0-387-77637-8">978-0-387-77637-8</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2011</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Extra+Dimensions+in+Space+and+Time&rft.pages=27-&rft.pub=Springer&rft.date=2009-11&rft.isbn=978-0-387-77637-8&rft.aulast=Bars&rft.aufirst=Itzhak&rft.au=Terning%2C+John&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DfFSMatekilIC%26pg%3DPA27&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AEvren" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-wmap_universe_made_of-3"><strong><a href="#cite_ref-wmap_universe_made_of_3-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web">NASA/WMAP Science Team (24 Ocak 2014). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080310235855/http://map.gsfc.nasa.gov/universe/uni_matter.html">"Universe 101: What is the Universe Made Of?"</a>. NASA. 10 Mart 2008 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://map.gsfc.nasa.gov/universe/uni_matter.html">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 17 Şubat 2015</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Universe+101%3A+What+is+the+Universe+Made+Of%3F&rft.pub=NASA&rft.date=2014-01-24&rft.au=NASA%2FWMAP+Science+Team&rft_id=http%3A%2F%2Fmap.gsfc.nasa.gov%2Funiverse%2Funi_matter.html&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AEvren" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Fixsen-4"><strong><a href="#cite_ref-Fixsen_4-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak akademik-dergi">Fixsen, D.J. (2009). "The Temperature of the Cosmic Microwave Background". <i><a href="/wiki/The_Astrophysical_Journal" title="The Astrophysical Journal">The Astrophysical Journal</a></i>. <b>707</b> (2): 916-20. <a href="/wiki/ArXiv" title="ArXiv">arXiv</a>:<span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="//arxiv.org/abs/0911.1955">0911.1955</a> $2</span>. <a href="/wiki/Bibcode" title="Bibcode">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="http://adsabs.harvard.edu/abs/2009ApJ...707..916F">2009ApJ...707..916F</a>. <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1088/0004-637X/707/2/916">10.1088/0004-637X/707/2/916</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Temperature+of+the+Cosmic+Microwave+Background&rft.pages=916-20&rft.date=2009&rft_id=info%3Aarxiv%2F0911.1955&rft_id=info%3Adoi%2F10.1088%2F0004-637X%2F707%2F2%2F916&rft_id=info%3Abibcode%2F2009ApJ...707..916F&rft.aulast=Fixsen&rft.aufirst=D.J.&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AEvren" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-5"><strong><a href="#cite_ref-5">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web">NASA/WMAP Science Team (24 Ocak 2014). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://map.gsfc.nasa.gov/universe/uni_shape.html">"Universe 101: Will the Universe expand forever?"</a>. NASA. 9 Mart 2008 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080309164248/http://map.gsfc.nasa.gov/universe/uni_shape.html">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">16 Nisan</span> 2015</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Universe+101%3A+Will+the+Universe+expand+forever%3F&rft.pub=NASA&rft.date=2014-01-24&rft.au=NASA%2FWMAP+Science+Team&rft_id=http%3A%2F%2Fmap.gsfc.nasa.gov%2Funiverse%2Funi_shape.html&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AEvren" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-6"><strong><a href="#cite_ref-6">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web">NASA/WMAP Science Team (24 Ocak 2014). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080309164248/http://map.gsfc.nasa.gov/universe/uni_shape.html">"Universe 101: Will the Universe expand forever?"</a>. NASA. 9 Mart 2008 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://map.gsfc.nasa.gov/universe/uni_shape.html">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">16 Nisan</span> 2015</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Universe+101%3A+Will+the+Universe+expand+forever%3F&rft.pub=NASA&rft.date=2014-01-24&rft.au=NASA%2FWMAP+Science+Team&rft_id=http%3A%2F%2Fmap.gsfc.nasa.gov%2Funiverse%2Funi_shape.html&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AEvren" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Zeilik1998-7"><strong><a href="#cite_ref-Zeilik1998_7-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Zeilik, Michael; Gregory, Stephen A. (1998). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/introductoryastr0000zeil"><i>Introductory Astronomy & Astrophysics</i></a> (4. bas.). Saunders College Publishing. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-0-03-006228-5" title="Özel:KitapKaynakları/978-0-03-006228-5">978-0-03-006228-5</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Introductory+Astronomy+%26+Astrophysics&rft.edition=4.&rft.pub=Saunders+College+Publishing&rft.date=1998&rft.isbn=978-0-03-006228-5&rft.aulast=Zeilik&rft.aufirst=Michael&rft.au=Gregory%2C+Stephen+A.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fintroductoryastr0000zeil&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AEvren" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-8"><strong><a href="#cite_ref-8">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://evrimagaci.org/evrenin-yasi-138-milyar-yil-iken-capi-nasil-93-milyar-isik-yili-olabilir-2954">"Arşivlenmiş kopya"</a>. 26 Nisan 2019 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190426025711/https://evrimagaci.org/evrenin-yasi-138-milyar-yil-iken-capi-nasil-93-milyar-isik-yili-olabilir-2954">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 23 Aralık 2020</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Ar%C5%9Fivlenmi%C5%9F+kopya&rft_id=https%3A%2F%2Fevrimagaci.org%2Fevrenin-yasi-138-milyar-yil-iken-capi-nasil-93-milyar-isik-yili-olabilir-2954&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AEvren" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-NASA-9"><strong><a href="#cite_ref-NASA_9-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150410113424/http://lambda.gsfc.nasa.gov/product/map/dr3/pub_papers/fiveyear/basic_results/wmap5basic.pdf">"Five-Year Wilkinson Microwave Anisotropy Probe (WMAP) Observations: Data Processing, Sky Maps, and Basic Results"</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span>. nasa.gov. 10 Nisan 2015 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://lambda.gsfc.nasa.gov/product/map/dr3/pub_papers/fiveyear/basic_results/wmap5basic.pdf">kaynağından</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">6 Mart</span> 2008</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Five-Year+Wilkinson+Microwave+Anisotropy+Probe+%28WMAP%29+Observations%3A+Data+Processing%2C+Sky+Maps%2C+and+Basic+Results&rft.pub=nasa.gov&rft_id=http%3A%2F%2Flambda.gsfc.nasa.gov%2Fproduct%2Fmap%2Fdr3%2Fpub_papers%2Ffiveyear%2Fbasic_results%2Fwmap5basic.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AEvren" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> </ol></div></div> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Kozmoloji" style="padding:3px"><table class="nowraplinks collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r25548259" /><div class="plainlinks hlist navbar navbar-mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%C5%9Eablon:Kozmoloji_konular%C4%B1" title="Şablon:Kozmoloji konuları"><abbr title="Bu şablonu görüntüle" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">g</abbr></a></li><li class="nv-talk"><a href="/wiki/%C5%9Eablon_tart%C4%B1%C5%9Fma:Kozmoloji_konular%C4%B1" title="Şablon tartışma:Kozmoloji konuları"><abbr title="Bu şablonu tartış" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">t</abbr></a></li><li class="nv-edit"><a class="external text" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C5%9Eablon:Kozmoloji_konular%C4%B1&action=edit"><abbr title="Bu şablonu değiştir" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">d</abbr></a></li></ul></div><div id="Kozmoloji" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/Kozmoloji" title="Kozmoloji">Kozmoloji</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Arka plan</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Evrenin_ya%C5%9F%C4%B1" title="Evrenin yaşı">Evrenin yaşı</a></li> <li><a href="/wiki/B%C3%BCy%C3%BCk_Patlama" title="Büyük Patlama">Büyük Patlama</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Evrenin_kronolojisi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Evrenin kronolojisi (sayfa mevcut değil)">Evrenin kronolojisi</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Evren</a></li> <li><a href="/wiki/G%C3%B6zlemlenebilir_evren" title="Gözlemlenebilir evren">Gözlemlenebilir evren</a></li></ul> </div></td><td class="navbox-image" rowspan="8" style="width:1px;padding:0px 0px 0px 2px"><div><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Baby_Universe.jpg/110px-Baby_Universe.jpg" decoding="async" width="110" height="55" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Baby_Universe.jpg/165px-Baby_Universe.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Baby_Universe.jpg/220px-Baby_Universe.jpg 2x" data-file-width="4096" data-file-height="2048" /></span></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Kozmolojik teorilerin<br />tarihi</th><td class="navbox-list navbox-even hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Kozmik_Mikrodalga_Arka_Plan_I%C5%9F%C4%B1mas%C4%B1n%C4%B1n_Ke%C5%9Ffi" class="mw-redirect" title="Kozmik Mikrodalga Arka Plan Işımasının Keşfi">Kozmik mikrodalga arka plan ışımasının keşfi</a></li> <li><a href="/wiki/B%C3%BCy%C3%BCk_patlama_teorisinin_tarihi" title="Büyük patlama teorisinin tarihi">Büyük patlama teorisinin tarihi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=B%C3%BCy%C3%BCk_patlama_teorisinin_dini_yorumlar%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Büyük patlama teorisinin dini yorumları (sayfa mevcut değil)">Büyük patlama teorisinin dini yorumları</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kozmolojik_teorilerin_zaman_%C3%A7izelgesi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kozmolojik teorilerin zaman çizelgesi (sayfa mevcut değil)">Kozmolojik teorilerin zaman çizelgesi</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Geçmişteki evren</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Kozmik_mikrodalga_arka_plan%C4%B1" title="Kozmik mikrodalga arka planı">Kozmik mikrodalga arka planı</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kozmik_n%C3%B6trino_arka_plan%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kozmik nötrino arka planı (sayfa mevcut değil)">Kozmik nötrino arka planı</a></li> <li><a href="/wiki/K%C3%BCtle%C3%A7ekimsel_dalga_arka_plan%C4%B1" title="Kütleçekimsel dalga arka planı">Kütleçekimsel dalga arka planı</a></li> <li><a href="/wiki/Enflasyon_(kozmoloji)" title="Enflasyon (kozmoloji)">Enflasyon</a></li> <li><a href="/wiki/B%C3%BCy%C3%BCk_Patlama_n%C3%BCkleosentezi" title="Büyük Patlama nükleosentezi">Nükleosentez</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Evrenin_kronolojisi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Evrenin kronolojisi (sayfa mevcut değil)">Yaşanabilir dönem</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Şimdiki evren</th><td class="navbox-list navbox-even hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Friedmann%E2%80%93Lema%C3%AEtre%E2%80%93Robertson%E2%80%93Walker_metri%C4%9Fi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Friedmann–Lemaître–Robertson–Walker metriği (sayfa mevcut değil)">FLRW metriği</a></li> <li><a href="/wiki/Friedmann_denklemleri" title="Friedmann denklemleri">Friedmann denklemleri</a></li> <li><a href="/wiki/Hubble_kanunu" title="Hubble kanunu">Hubble kanunu</a></li> <li><a href="/wiki/Uzay%C4%B1n_metrik_geni%C5%9Flemesi" class="mw-redirect" title="Uzayın metrik genişlemesi">Uzayın metrik genişlemesi</a></li> <li><a href="/wiki/Evrenin_ivmelenerek_geni%C5%9Flemesi" title="Evrenin ivmelenerek genişlemesi">İvmelenerek genişleme</a></li> <li><a href="/wiki/K%C4%B1rm%C4%B1z%C4%B1ya_kayma" title="Kırmızıya kayma">Kırmızıya kayma</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Gelecekteki evren</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Geni%C5%9Fleyen_bir_evrenin_gelece%C4%9Fi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Genişleyen bir evrenin geleceği (sayfa mevcut değil)">Genişleyen bir evrenin geleceği</a></li> <li><a href="/wiki/Evrenin_nihai_kaderi" title="Evrenin nihai kaderi">Evrenin nihai kaderi</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Bileşenler</th><td class="navbox-list navbox-even hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Karanl%C4%B1k_enerji" title="Karanlık enerji">Karanlık enerji</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Karanl%C4%B1k_s%C4%B1v%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Karanlık sıvı (sayfa mevcut değil)">Karanlık sıvı</a></li> <li><a href="/wiki/Karanl%C4%B1k_madde" title="Karanlık madde">Karanlık madde</a></li> <li><a href="/wiki/Lambda-CDM_modeli" title="Lambda-CDM modeli">Lambda-CDM modeli</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Yapı oluşumu</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/G%C3%B6kada_iplik%C3%A7i%C4%9Fi" class="mw-redirect" title="Gökada iplikçiği">Gökada iplikçiği</a></li> <li><a href="/wiki/G%C3%B6kada_olu%C5%9Fumu_ve_evrimi" class="mw-redirect" title="Gökada oluşumu ve evrimi">Gökada oluşumu</a></li> <li><a href="/wiki/B%C3%BCy%C3%BCk_kuasar_grubu" title="Büyük kuasar grubu">Büyük kuasar grubu</a></li> <li><a href="/wiki/G%C3%B6zlemlenebilir_evren#Büyük_ölçekli_yapı" title="Gözlemlenebilir evren">Büyük ölçekli yapı</a></li> <li><a href="/wiki/Reiyonizasyon" title="Reiyonizasyon">Reiyonizasyon</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Evrenin_%C5%9Fekli&action=edit&redlink=1" class="new" title="Evrenin şekli (sayfa mevcut değil)">Evrenin şekli</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Yap%C4%B1_olu%C5%9Fumu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yapı oluşumu (sayfa mevcut değil)">Yapı oluşumu</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Deneyler</th><td class="navbox-list navbox-even hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=2dF_G%C3%B6kada_K%C4%B1rm%C4%B1z%C4%B1ya_Kayma_Ara%C5%9Ft%C4%B1rmas%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="2dF Gökada Kırmızıya Kayma Araştırması (sayfa mevcut değil)">2dF</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=6dF_G%C3%B6kada_Ara%C5%9Ft%C4%B1rmas%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="6dF Gökada Araştırması (sayfa mevcut değil)">6dF</a></li> <li><a href="/wiki/BOOMERanG_deneyi" title="BOOMERanG deneyi">BOOMERanG</a></li> <li><a href="/wiki/COBE" title="COBE">COBE</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Illustris_projesi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Illustris projesi (sayfa mevcut değil)">Illustris projesi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=G%C3%B6zlemsel_kozmoloji&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gözlemsel kozmoloji (sayfa mevcut değil)">Gözlemsel kozmoloji</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Planck_(uzay_arac%C4%B1)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Planck (uzay aracı) (sayfa mevcut değil)">Planck</a></li> <li><a href="/wiki/Sloan_Dijital_G%C3%B6ky%C3%BCz%C3%BC_Ara%C5%9Ft%C4%B1rmas%C4%B1" title="Sloan Dijital Gökyüzü Araştırması">SDSS</a></li> <li><a href="/wiki/Wilkinson_Microwave_Anisotropy_Probe" title="Wilkinson Microwave Anisotropy Probe">WMAP</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="3"><div>'<b><i></i></b></div></td></tr></tbody></table></div> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Dünya&#039;nın_evrendeki_yeri" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r25548259" /><div class="plainlinks hlist navbar navbar-mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%C5%9Eablon:D%C3%BCnya%27n%C4%B1n_yeri" title="Şablon:Dünya'nın yeri"><abbr title="Bu şablonu görüntüle" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">g</abbr></a></li><li class="nv-talk"><a href="/wiki/%C5%9Eablon_tart%C4%B1%C5%9Fma:D%C3%BCnya%27n%C4%B1n_yeri" title="Şablon tartışma:Dünya'nın yeri"><abbr title="Bu şablonu tartış" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">t</abbr></a></li><li class="nv-edit"><a class="external text" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C5%9Eablon:D%C3%BCnya%27n%C4%B1n_yeri&action=edit"><abbr title="Bu şablonu değiştir" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">d</abbr></a></li></ul></div><div id="Dünya&#039;nın_evrendeki_yeri" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/D%C3%BCnya%27n%C4%B1n_evrendeki_yeri" class="mw-redirect" title="Dünya'nın evrendeki yeri">Dünya'nın evrendeki yeri</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/D%C3%BCnya" title="Dünya">Dünya</a> <big>→</big> <a href="/wiki/G%C3%BCne%C5%9F_Sistemi" title="Güneş Sistemi">Güneş Sistemi</a> <big>→</big> <a href="/wiki/Yerel_Y%C4%B1ld%C4%B1zlararas%C4%B1_Bulut" title="Yerel Yıldızlararası Bulut">Yerel Yıldızlararası Bulut</a> <big>→</big> <a href="/wiki/Yerel_Kabarc%C4%B1k" title="Yerel Kabarcık">Yerel Kabarcık</a> <big>→</big> <a href="/wiki/Gould_Ku%C5%9Fa%C4%9F%C4%B1" title="Gould Kuşağı">Gould Kuşağı</a> <big>→</big> <a href="/wiki/Orion_Kolu" class="mw-redirect" title="Orion Kolu">Orion Kolu</a> <big>→</big> <a href="/wiki/Samanyolu" title="Samanyolu">Samanyolu</a> <big>→</big> <a href="/wiki/Samanyolu%27nun_uydu_g%C3%B6kadalar%C4%B1" title="Samanyolu'nun uydu gökadaları">Samanyolu altgrubu</a> <big>→</big> <a href="/wiki/Yerel_Grup" title="Yerel Grup">Yerel Grup</a> <big>→</big> <a href="/wiki/Yerel_Katman" title="Yerel Katman">Yerel Katman</a> <big>→</big> <a href="/wiki/Ba%C5%9Fak_S%C3%BCperk%C3%BCmesi" title="Başak Süperkümesi">Başak Süperkümesi</a> <big>→</big> <a href="/wiki/Laniakea_S%C3%BCperk%C3%BCmesi" title="Laniakea Süperkümesi">Laniakea Süperkümesi</a> <big>→</big> <a href="/wiki/KBC_Bo%C5%9Flu%C4%9Fu" title="KBC Boşluğu">KBC Boşluğu</a> <big>→</big> <a href="/wiki/G%C3%B6zlemlenebilir_evren" title="Gözlemlenebilir evren">Gözlemlenebilir Evren</a> <big>→</big> <a class="mw-selflink selflink">Evren</a></div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div>Her ok (<span style="font-size: 120%;">→</span>) "içinde" veya "parçası" olarak okunabilir.</div></td></tr></tbody></table></div> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Temel_kuvvetler" style="padding:3px"><table class="nowraplinks collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r25548259" /><div class="plainlinks hlist navbar navbar-mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%C5%9Eablon:Temel_kuvvetler" title="Şablon:Temel kuvvetler"><abbr title="Bu şablonu görüntüle" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">g</abbr></a></li><li class="nv-talk"><a href="/wiki/%C5%9Eablon_tart%C4%B1%C5%9Fma:Temel_kuvvetler" title="Şablon tartışma:Temel kuvvetler"><abbr title="Bu şablonu tartış" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">t</abbr></a></li><li class="nv-edit"><a class="external text" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C5%9Eablon:Temel_kuvvetler&action=edit"><abbr title="Bu şablonu değiştir" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">d</abbr></a></li></ul></div><div id="Temel_kuvvetler" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/Temel_kuvvet" title="Temel kuvvet">Temel kuvvetler</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Kuvvet" title="Kuvvet">Fiziksel kuvvetler</a></th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/G%C3%BC%C3%A7l%C3%BC_etkile%C5%9Fim" title="Güçlü etkileşim">Güçlü etkileşme</a></li> <li><a href="/wiki/Zay%C4%B1f_n%C3%BCkleer_kuvvet" class="mw-redirect" title="Zayıf nükleer kuvvet">Zayıf nükleer kuvvet</a></li> <li><a href="/wiki/Elektromanyetizma" title="Elektromanyetizma">Elektromanyetizma</a></li> <li><a href="/wiki/K%C3%BCtle_%C3%A7ekimi" class="mw-redirect" title="Kütle çekimi">Kütle çekimi</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Hipotetik kuvvetler</th><td class="navbox-list navbox-even hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Be%C5%9Finci_kuvvet" title="Beşinci kuvvet">Beşinci kuvvet</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%96z_kuvveti_(fizik)" title="Öz kuvveti (fizik)">Öz kuvveti</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Doğanın_ögeleri" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r25548259" /><div class="plainlinks hlist navbar navbar-mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%C5%9Eablon:Do%C4%9Fa" title="Şablon:Doğa"><abbr title="Bu şablonu görüntüle" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">g</abbr></a></li><li class="nv-talk"><a href="/wiki/%C5%9Eablon_tart%C4%B1%C5%9Fma:Do%C4%9Fa" title="Şablon tartışma:Doğa"><abbr title="Bu şablonu tartış" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">t</abbr></a></li><li class="nv-edit"><a class="external text" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C5%9Eablon:Do%C4%9Fa&action=edit"><abbr title="Bu şablonu değiştir" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">d</abbr></a></li></ul></div><div id="Doğanın_ögeleri" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/Do%C4%9Fa" title="Doğa">Doğanın</a> ögeleri</div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align:center;"><a class="mw-selflink selflink">Evren</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Uzay_(fizik)" title="Uzay (fizik)">Uzay</a></li> <li><a href="/wiki/Zaman" title="Zaman">Zaman</a></li> <li><a href="/wiki/Enerji" title="Enerji">Enerji</a></li> <li><a href="/wiki/Madde" title="Madde">Madde</a> <ul><li><a href="/wiki/Par%C3%A7ac%C4%B1k" title="Parçacık">Parçacık</a></li> <li><a href="/wiki/Element" title="Element">Element</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Kalk%C3%BCl%C3%BCs" title="Kalkülüs">Değişim</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align:center;"><a href="/wiki/D%C3%BCnya" title="Dünya">Dünya</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Yer_bilimleri" title="Yer bilimleri">Yer bilimleri</a></li> <li><a href="/wiki/Yerk%C3%BCre_tarihi" title="Yerküre tarihi">Tarih</a> (<a href="/wiki/D%C3%BCnya%27n%C4%B1n_jeolojik_tarihi" class="mw-redirect" title="Dünya'nın jeolojik tarihi">jeolojik</a>)</li> <li><a href="/wiki/D%C3%BCnya%27n%C4%B1n_yap%C4%B1s%C4%B1" title="Dünya'nın yapısı">Dünya'nın yapısı</a></li> <li><a href="/wiki/Jeoloji" title="Jeoloji">Jeoloji</a></li> <li><a href="/wiki/Levha_hareketleri" class="mw-redirect" title="Levha hareketleri">Levha hareketleri</a></li> <li><a href="/wiki/Okyanus" title="Okyanus">Okyanuslar</a></li> <li><a href="/wiki/Gaia_hipotezi" title="Gaia hipotezi">Gaia hipotezi</a></li> <li><a href="/wiki/D%C3%BCnya%27n%C4%B1n_gelece%C4%9Fi" title="Dünya'nın geleceği">Gelecek</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align:center;"><a href="/wiki/Hava_durumu" title="Hava durumu">Hava durumu</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Meteoroloji" title="Meteoroloji">Meteoroloji</a></li> <li><a href="/wiki/D%C3%BCnya_atmosferi" title="Dünya atmosferi">Atmosfer <span style="font-size:90%;">(Dünya)</span></a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0klim" title="İklim">İklim</a></li> <li><a href="/wiki/Bulut" title="Bulut">Bulutlar</a></li> <li><a href="/wiki/Ya%C4%9Fmur" title="Yağmur">Yağmur</a></li> <li><a href="/wiki/Kar" title="Kar">Kar</a></li> <li><a href="/wiki/G%C3%BCne%C5%9F_%C4%B1%C5%9F%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Güneş ışığı">Güneş ışığı</a></li> <li><a href="/wiki/Gelgit" title="Gelgit">Gelgitler</a></li> <li><a href="/wiki/R%C3%BCzg%C3%A2r" title="Rüzgâr">Rüzgâr</a> <ul><li><a href="/wiki/Hortum_(meteoroloji)" title="Hortum (meteoroloji)">Hortum</a></li> <li><a href="/wiki/Tropikal_siklon" title="Tropikal siklon">Tropikal siklon</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align:center;"><a href="/wiki/Do%C4%9Fal_%C3%A7evre" title="Doğal çevre">Doğal çevre</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Ekoloji" title="Ekoloji">Ekoloji</a></li> <li><a href="/wiki/Ekosistem" title="Ekosistem">Ekosistem</a></li> <li><a href="/wiki/Alan_(fizik)" title="Alan (fizik)">Alan</a></li> <li><a href="/wiki/Radyasyon" title="Radyasyon">Radyasyon</a></li> <li><a href="/wiki/Vah%C5%9Fi_do%C4%9Fa" title="Vahşi doğa">Vahşi doğa</a></li> <li><a href="/wiki/Orman_yang%C4%B1n%C4%B1" title="Orman yangını">Orman yangınları</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align:center;"><a href="/wiki/Ya%C5%9Fam" title="Yaşam">Yaşam</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Abiyogenez" title="Abiyogenez">Köken <span style="font-size:90%;">(abiyogenez)</span></a></li> <li><a href="/wiki/Ya%C5%9Fam%C4%B1n_evrimsel_tarihi" title="Yaşamın evrimsel tarihi">Evrimsel tarih</a></li> <li><a href="/wiki/Biyosfer" title="Biyosfer">Biyosfer</a></li> <li><a href="/wiki/Biyolojik_organizasyon" title="Biyolojik organizasyon">Hiyerarşi</a></li> <li><a href="/wiki/Biyoloji" title="Biyoloji">Biyoloji</a> (<a href="/wiki/Astrobiyoloji" title="Astrobiyoloji">astrobiyoloji</a>)</li></ul> </div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Biyo%C3%A7e%C5%9Fitlilik" title="Biyoçeşitlilik">Biyoçeşitlilik</a></li> <li><a href="/wiki/Canl%C4%B1" title="Canlı">Canlı</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%96karyot" title="Ökaryot">Ökaryotlar</a> <ul><li><a href="/wiki/Flora_(botanik)" title="Flora (botanik)">flora</a> <ul><li><a href="/wiki/Bitki" title="Bitki">bitkiler</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Fauna" title="Fauna">fauna</a> <ul><li><a href="/wiki/Hayvanlar" class="mw-redirect" title="Hayvanlar">hayvanlar</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Mantarlar" class="mw-redirect" title="Mantarlar">mantarlar</a></li> <li><a href="/wiki/Protistler" title="Protistler">protistler</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Prokaryot" title="Prokaryot">Prokaryotlar</a> <ul><li><a href="/wiki/Arkea" title="Arkea">arkea</a></li> <li><a href="/wiki/Bakteri" title="Bakteri">bakteri</a></li></ul></li> <li><i><a href="/wiki/Vir%C3%BCs" title="Virüs">Virüsler</a></i></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2" style="font-weight:bold;"><div> <ul><li><span typeof="mw:File"><span title="Kategori"><img alt="Kategori" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Symbol_category.svg/16px-Symbol_category.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Symbol_category.svg/24px-Symbol_category.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Symbol_category.svg/32px-Symbol_category.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></span></span> <b><a href="/wiki/Kategori:Do%C4%9Fa" title="Kategori:Doğa">Kategori</a></b></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div role="navigation" class="navbox authority-control" aria-labelledby="Otorite_kontrolü_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=Bunu_Vikiveri&#039;de_düzenleyin&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q1&#124;class=noprint&#124;Bunu_Vikiveri&#039;de_düzenleyin" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th id="Otorite_kontrolü_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=Bunu_Vikiveri&#039;de_düzenleyin&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q1&#124;class=noprint&#124;Bunu_Vikiveri&#039;de_düzenleyin" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Otorite_kontrol%C3%BC" title="Otorite kontrolü">Otorite kontrolü</a> <span class="mw-valign-text-top noprint" typeof="mw:File/Frameless"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q1" title="Bunu Vikiveri'de düzenleyin"><img alt="Bunu Vikiveri'de düzenleyin" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/10px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/15px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/20px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Fransa_Mill%C3%AE_K%C3%BCt%C3%BCphanesi" title="Fransa Millî Kütüphanesi">BNF</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb123747698">cb123747698</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.bnf.fr/ark:/12148/cb123747698">(data)</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/T%C3%BCmle%C5%9Fik_Otorite_Dosyas%C4%B1" title="Tümleşik Otorite Dosyası">GND</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/4079154-3">4079154-3</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Kongre_K%C3%BCt%C3%BCphanesi_Kontrol_Numaras%C4%B1" title="Kongre Kütüphanesi Kontrol Numarası">LCCN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/subjects/sh2010007248">sh2010007248</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Letonya_Mill%C3%AE_K%C3%BCt%C3%BCphanesi" title="Letonya Millî Kütüphanesi">LNB</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://kopkatalogs.lv/F?func=direct&local_base=lnc10&doc_number=000230251&P_CON_LNG=ENG">000230251</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Mill%C3%AE_Diyet_K%C3%BCt%C3%BCphanesi" title="Millî Diyet Kütüphanesi">NDL</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00574074">00574074</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%C3%87ek_Cumhuriyeti_Mill%C3%AE_K%C3%BCt%C3%BCphanesi" title="Çek Cumhuriyeti Millî Kütüphanesi">NKC</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=ph116566&CON_LNG=ENG">ph116566</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%C4%B0srail_Ulusal_K%C3%BCt%C3%BCphanesi" title="İsrail Ulusal Kütüphanesi">NLI</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nli.org.il/en/authorities/987007572655805171">987007572655805171</a></span></span></li> <li><span class="error">NLK tanımlayıcısı KSH1998032878 geçerli değil.</span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div></div><noscript><img src="https://auth.wikimedia.org/loginwiki/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&type=1x1&usesul3=1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">"<a dir="ltr" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Evren&oldid=34714566">https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Evren&oldid=34714566</a>" sayfasından alınmıştır</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%C3%96zel:Kategoriler" title="Özel:Kategoriler">Kategori</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kategori:Evren" title="Kategori:Evren">Evren</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:G%C3%B6kbilimsel_dinamik_sistemler" title="Kategori:Gökbilimsel dinamik sistemler">Gökbilimsel dinamik sistemler</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:%C3%87evreler" title="Kategori:Çevreler">Çevreler</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:Fiziksel_kozmoloji" title="Kategori:Fiziksel kozmoloji">Fiziksel kozmoloji</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:Ana_madde_konular%C4%B1" title="Kategori:Ana madde konuları">Ana madde konuları</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Gizli kategoriler: <ul><li><a href="/wiki/Kategori:Kaynaks%C4%B1z_anlat%C4%B1mlar_i%C3%A7eren_maddeler" title="Kategori:Kaynaksız anlatımlar içeren maddeler">Kaynaksız anlatımlar içeren maddeler</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:Webar%C5%9Fiv_%C5%9Fablonu_wayback_ba%C4%9Flant%C4%B1lar%C4%B1" title="Kategori:Webarşiv şablonu wayback bağlantıları">Webarşiv şablonu wayback bağlantıları</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:BNF_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:BNF tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">BNF tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:GND_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:GND tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">GND tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:LCCN_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:LCCN tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">LCCN tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:LNB_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:LNB tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">LNB tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:NDL_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:NDL tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">NDL tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:NKC_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:NKC tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">NKC tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:NLI_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:NLI tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">NLI tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:Sorunlu_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1_(NLK)_i%C3%A7eren_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:Sorunlu tanımlayıcı (NLK) içeren Vikipedi maddeleri">Sorunlu tanımlayıcı (NLK) içeren Vikipedi maddeleri</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Sayfa en son 14.38, 29 Ocak 2025 tarihinde değiştirildi.</li> <li id="footer-info-copyright">Metin <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.tr">Creative Commons Atıf-AynıLisanslaPaylaş Lisansı</a> altındadır ve ek koşullar uygulanabilir. Bu siteyi kullanarak <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/tr">Kullanım Şartlarını</a> ve <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/tr">Gizlilik Politikasını</a> kabul etmiş olursunuz.<br />Vikipedi® (ve Wikipedia®) kâr amacı gütmeyen kuruluş olan <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a> tescilli markasıdır.<br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Gizlilik politikası</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Vikipedi:Hakk%C4%B1nda">Vikipedi hakkında</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Vikipedi:Genel_sorumluluk_reddi">Sorumluluk reddi</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Davranış Kuralları</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Geliştiriciler</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/tr.wikipedia.org">İstatistikler</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Çerez politikası</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//tr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Evren&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mobil görünüm</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://www.wikimedia.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29"><img src="/static/images/footer/wikimedia.svg" width="25" height="25" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></picture></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" lang="en" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Ara</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Vikipedi üzerinde ara"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Özel:Ara"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Ara</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="İçindekiler" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="İçindekiler tablosunu değiştir" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">İçindekiler tablosunu değiştir</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">Evren</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>190 dil</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>Konu ekle</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="mw-portlet mw-portlet-dock-bottom emptyPortlet" id="p-dock-bottom"> <ul> </ul> </div> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-7ccc697c5f-t4cbt","wgBackendResponseTime":167,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.468","walltime":"0.755","ppvisitednodes":{"value":2248,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":159260,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":795,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":10,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":24,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":33425,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 604.994 1 -total"," 16.36% 98.975 1 Şablon:Doğanın_zaman_çizelgesi"," 15.93% 96.356 1 Şablon:Grafiksel_kronoloji"," 15.76% 95.368 1 Şablon:Kozmoloji"," 14.61% 88.364 1 Şablon:Kaynakça"," 10.95% 66.234 1 Şablon:Bilgi_kutusu"," 10.22% 61.816 1 Şablon:Otorite_kontrolü"," 6.97% 42.155 5 Şablon:Dolaşım"," 6.83% 41.306 1 Şablon:Val"," 6.39% 38.667 1 Şablon:Dergi_kaynağı"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.224","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":7139354,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-869cd69c9d-6mbwj","timestamp":"20250327182226","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Evren","url":"https:\/\/tr.wikipedia.org\/wiki\/Evren","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q1","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q1","author":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia projelerine katk\u0131da bulunanlar"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2005-10-29T13:35:52Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/6\/69\/NASA-HS201427a-HubbleUltraDeepField2014-20140603.jpg","headline":"uzay, zaman ve her\u015feyin b\u00fct\u00fcn\u00fc"}</script> </body> </html>