CINXE.COM

Guillaume Lecointre — Wikipédia

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="fr" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Guillaume Lecointre — Wikipédia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )frwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy", "wgMonthNames":["","janvier","février","mars","avril","mai","juin","juillet","août","septembre","octobre","novembre","décembre"],"wgRequestId":"46394ac4-e1d9-4b43-bf43-21efd7efbd84","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Guillaume_Lecointre","wgTitle":"Guillaume Lecointre","wgCurRevisionId":222090556,"wgRevisionId":222090556,"wgArticleId":126301,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Page utilisant P69","Page utilisant P106","Page utilisant P108","Page utilisant P463","Page utilisant P184","Page utilisant P856","Page utilisant P166","Article utilisant l'infobox Biographie2 avec la charte scientifique","Article utilisant l'infobox Biographie2","Article utilisant une Infobox","Page utilisant P5243","Page utilisant P4450","Page utilisant P496","Page utilisant P1153","Page utilisant P4012","Page pointant vers des bases externes", "Page pointant vers des bases relatives à la recherche","Page utilisant P10780","Page pointant vers des bases relatives à plusieurs domaines","Page utilisant P5491","Page pointant vers des bases relatives à la bande dessinée","Article utilisant le modèle Dictionnaires inactif","Article de Wikipédia avec notice d'autorité","Portail:Histoire de la zoologie et de la botanique/Articles liés","Portail:Histoire des sciences/Articles liés","Portail:Histoire/Articles liés","Portail:Biologie/Articles liés","Projet:Biologie/Pages liées","Portail:Ichtyologie/Articles liés","Portail:Zoologie/Articles liés","Portail:Origine et évolution du vivant/Articles liés","Portail:Sciences/Articles liés","Portail:Scepticisme rationnel/Articles liés","Portail:Société/Articles liés","Wikipédia:Article biographique","Portail:Biographie/Articles liés/Sciences","Naissance en février 1964","Zoologiste français du XXe siècle","Zoologiste français du XXIe siècle","Ichtyologiste français", "Philosophe matérialiste","Vulgarisateur scientifique","Collaborateur de Charlie Hebdo","Docteur de l'université Paris VII","Professeur au Muséum national d'histoire naturelle","Membre de la Société zoologique de France","Lauréat du prix de l'Union rationaliste"],"wgPageViewLanguage":"fr","wgPageContentLanguage":"fr","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Guillaume_Lecointre","wgRelevantArticleId":126301,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"fr","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"fr"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":20000,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true, "wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q3120032","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready"};RLPAGEMODULES=[ "ext.cite.ux-enhancements","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.ArchiveLinks","ext.gadget.Wdsearch","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fr&amp;modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=fr&amp;modules=startup&amp;only=scripts&amp;raw=1&amp;skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fr&amp;modules=site.styles&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.18"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Guillaume_Lecointre_-_Utopiales_2015_-_E96A0664.JPG/1200px-Guillaume_Lecointre_-_Utopiales_2015_-_E96A0664.JPG"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1800"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Guillaume_Lecointre_-_Utopiales_2015_-_E96A0664.JPG/800px-Guillaume_Lecointre_-_Utopiales_2015_-_E96A0664.JPG"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="1200"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Guillaume_Lecointre_-_Utopiales_2015_-_E96A0664.JPG/640px-Guillaume_Lecointre_-_Utopiales_2015_-_E96A0664.JPG"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="960"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Guillaume Lecointre — Wikipédia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//fr.m.wikipedia.org/wiki/Guillaume_Lecointre"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Modifier" href="/w/index.php?title=Guillaume_Lecointre&amp;action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipédia (fr)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//fr.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Guillaume_Lecointre"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Flux Atom de Wikipédia" href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes&amp;feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Guillaume_Lecointre rootpage-Guillaume_Lecointre skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Aller au contenu</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="Menu principal" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu principal" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu principal</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu principal</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">masquer</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigation </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal" title="Accueil général [z]" accesskey="z"><span>Accueil</span></a></li><li id="n-thema" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portail:Accueil"><span>Portails thématiques</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Page_au_hasard" title="Affiche un article au hasard [x]" accesskey="x"><span>Article au hasard</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Contact"><span>Contact</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_sp%C3%A9ciales"><span>Pages spéciales</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-Contribuer" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-Contribuer" > <div class="vector-menu-heading"> Contribuer </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-aboutwp" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Aide:D%C3%A9buter"><span>Débuter sur Wikipédia</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Aide:Accueil" title="Accès à l’aide"><span>Aide</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_de_la_communaut%C3%A9" title="À propos du projet, ce que vous pouvez faire, où trouver les informations"><span>Communauté</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes" title="Liste des modifications récentes sur le wiki [r]" accesskey="r"><span>Modifications récentes</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipédia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fr.svg" style="width: 7.4375em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="l&#039;encyclopédie libre" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fr.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Recherche" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Rechercher sur Wikipédia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Rechercher</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Rechercher sur Wikipédia" aria-label="Rechercher sur Wikipédia" autocapitalize="sentences" title="Rechercher sur Wikipédia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Spécial:Recherche"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Rechercher</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Outils personnels"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Apparence"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Modifier l&#039;apparence de la taille, de la largeur et de la couleur de la police de la page" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Apparence" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Apparence</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&amp;wmf_medium=sidebar&amp;wmf_campaign=fr.wikipedia.org&amp;uselang=fr" class=""><span>Faire un don</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&amp;returnto=Guillaume+Lecointre" title="Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire." class=""><span>Créer un compte</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&amp;returnto=Guillaume+Lecointre" title="Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]" accesskey="o" class=""><span>Se connecter</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Plus d’options" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Outils personnels" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Outils personnels</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu utilisateur" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&amp;wmf_medium=sidebar&amp;wmf_campaign=fr.wikipedia.org&amp;uselang=fr"><span>Faire un don</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&amp;returnto=Guillaume+Lecointre" title="Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Créer un compte</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&amp;returnto=Guillaume+Lecointre" title="Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Se connecter</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pages pour les contributeurs déconnectés <a href="/wiki/Aide:Premiers_pas" aria-label="En savoir plus sur la contribution"><span>en savoir plus</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_contributions" title="Une liste des modifications effectuées depuis cette adresse IP [y]" accesskey="y"><span>Contributions</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_discussions" title="La page de discussion pour les contributions depuis cette adresse IP [n]" accesskey="n"><span>Discussion</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Sommaire" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Sommaire</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">masquer</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Début</div> </a> </li> <li id="toc-Biographie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Biographie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Biographie</span> </div> </a> <ul id="toc-Biographie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Carrière" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Carrière"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Carrière</span> </div> </a> <ul id="toc-Carrière-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Apports" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Apports"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Apports</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Apports-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Apports</span> </button> <ul id="toc-Apports-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Contrat_tacite_du_chercheur_en_sciences" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Contrat_tacite_du_chercheur_en_sciences"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Contrat tacite du chercheur en sciences</span> </div> </a> <ul id="toc-Contrat_tacite_du_chercheur_en_sciences-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Termes_du_contrat_tacite" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Termes_du_contrat_tacite"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1.1</span> <span>Termes du contrat tacite</span> </div> </a> <ul id="toc-Termes_du_contrat_tacite-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Matérialismes_:_scientifique,_évolutionniste_et_émergentiste" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Matérialismes_:_scientifique,_évolutionniste_et_émergentiste"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>Matérialismes : scientifique, évolutionniste et émergentiste</span> </div> </a> <ul id="toc-Matérialismes_:_scientifique,_évolutionniste_et_émergentiste-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Science_face_aux_créationnismes" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Science_face_aux_créationnismes"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.3</span> <span>Science face aux créationnismes</span> </div> </a> <ul id="toc-Science_face_aux_créationnismes-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Science_sur_les_réseaux_sociaux" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Science_sur_les_réseaux_sociaux"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.4</span> <span>Science sur les réseaux sociaux</span> </div> </a> <ul id="toc-Science_sur_les_réseaux_sociaux-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Membre_de_sociétés_scientifiques" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Membre_de_sociétés_scientifiques"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Membre de sociétés scientifiques</span> </div> </a> <ul id="toc-Membre_de_sociétés_scientifiques-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Prix" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Prix"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Prix</span> </div> </a> <ul id="toc-Prix-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Publications" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Publications"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Publications</span> </div> </a> <ul id="toc-Publications-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Contributions" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Contributions"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Contributions</span> </div> </a> <ul id="toc-Contributions-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Notes_et_références" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Notes_et_références"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Notes et références</span> </div> </a> <ul id="toc-Notes_et_références-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Annexes" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Annexes"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Annexes</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Annexes-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Annexes</span> </button> <ul id="toc-Annexes-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Articles_connexes" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Articles_connexes"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.1</span> <span>Articles connexes</span> </div> </a> <ul id="toc-Articles_connexes-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Liens_externes" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Liens_externes"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.2</span> <span>Liens externes</span> </div> </a> <ul id="toc-Liens_externes-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Sommaire" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="Table des matières" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Basculer la table des matières" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Basculer la table des matières</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Guillaume Lecointre</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Aller à un article dans une autre langue. Disponible en 1 langue." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-1" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">1 langue</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Guillaume_Lecointre" title="Guillaume Lecointre – occitan" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Guillaume Lecointre" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="occitan" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q3120032#sitelinks-wikipedia" title="Modifier les liens interlangues" class="wbc-editpage">Modifier les liens</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Espaces de noms"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Guillaume_Lecointre" title="Voir le contenu de la page [c]" accesskey="c"><span>Article</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Discussion:Guillaume_Lecointre" rel="discussion" title="Discussion au sujet de cette page de contenu [t]" accesskey="t"><span>Discussion</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Modifier la variante de langue" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">français</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Affichages"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Guillaume_Lecointre"><span>Lire</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Guillaume_Lecointre&amp;veaction=edit" title="Modifier cette page [v]" accesskey="v"><span>Modifier</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Guillaume_Lecointre&amp;action=edit" title="Modifier le wikicode de cette page [e]" accesskey="e"><span>Modifier le code</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Guillaume_Lecointre&amp;action=history" title="Historique des versions de cette page [h]" accesskey="h"><span>Voir l’historique</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Outils de la page"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Outils" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Outils</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Outils</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">masquer</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Plus d’options" > <div class="vector-menu-heading"> Actions </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Guillaume_Lecointre"><span>Lire</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Guillaume_Lecointre&amp;veaction=edit" title="Modifier cette page [v]" accesskey="v"><span>Modifier</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Guillaume_Lecointre&amp;action=edit" title="Modifier le wikicode de cette page [e]" accesskey="e"><span>Modifier le code</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Guillaume_Lecointre&amp;action=history"><span>Voir l’historique</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Général </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_li%C3%A9es/Guillaume_Lecointre" title="Liste des pages liées qui pointent sur celle-ci [j]" accesskey="j"><span>Pages liées</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Suivi_des_liens/Guillaume_Lecointre" rel="nofollow" title="Liste des modifications récentes des pages appelées par celle-ci [k]" accesskey="k"><span>Suivi des pages liées</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//fr.wikipedia.org/wiki/Aide:Importer_un_fichier" title="Téléverser des fichiers [u]" accesskey="u"><span>Téléverser un fichier</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Guillaume_Lecointre&amp;oldid=222090556" title="Adresse permanente de cette version de cette page"><span>Lien permanent</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Guillaume_Lecointre&amp;action=info" title="Davantage d’informations sur cette page"><span>Informations sur la page</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Citer&amp;page=Guillaume_Lecointre&amp;id=222090556&amp;wpFormIdentifier=titleform" title="Informations sur la manière de citer cette page"><span>Citer cette page</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:UrlShortener&amp;url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FGuillaume_Lecointre"><span>Obtenir l'URL raccourcie</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:QrCode&amp;url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FGuillaume_Lecointre"><span>Télécharger le code QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Imprimer / exporter </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Livre&amp;bookcmd=book_creator&amp;referer=Guillaume+Lecointre"><span>Créer un livre</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:DownloadAsPdf&amp;page=Guillaume_Lecointre&amp;action=show-download-screen"><span>Télécharger comme PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Guillaume_Lecointre&amp;printable=yes" title="Version imprimable de cette page [p]" accesskey="p"><span>Version imprimable</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Dans d’autres projets </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Guillaume_Lecointre" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-species mw-list-item"><a href="https://species.wikimedia.org/wiki/Guillaume_Lecointre" hreflang="en"><span>Wikispecies</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikiquote mw-list-item"><a href="https://fr.wikiquote.org/wiki/Guillaume_Lecointre" hreflang="fr"><span>Wikiquote</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q3120032" title="Lien vers l’élément dans le dépôt de données connecté [g]" accesskey="g"><span>Élément Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Outils de la page"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Apparence"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Apparence</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">masquer</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Un article de Wikipédia, l&#039;encyclopédie libre.</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="fr" dir="ltr"><div class="bandeau-container metadata homonymie hatnote"><div class="bandeau-cell bandeau-icone" style="display:table-cell;padding-right:0.5em"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Aide:Homonymie" title="Aide:Homonymie"><img alt="Page d’aide sur l’homonymie" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Logo_disambig.svg/20px-Logo_disambig.svg.png" decoding="async" width="20" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Logo_disambig.svg/30px-Logo_disambig.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Logo_disambig.svg/40px-Logo_disambig.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="375" /></a></span></div><div class="bandeau-cell" style="display:table-cell;padding-right:0.5em"> <p>Pour les articles homonymes, voir <a href="/wiki/Lecointre" class="mw-disambig" title="Lecointre">Lecointre</a>. </p> </div></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r222901683">.mw-parser-output .infobox hr{height:2px;background-color:#E1E1E1}.mw-parser-output .infobox_v3 .row1col{padding:4px;text-align:center;background-color:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);color:var(--color-emphasized,#000000)}</style><div class="infobox_v3 infobox infobox--frwiki noarchive large"><div class="entete defaut" style="background-color:#EEEEFF;color:#000000"><div>Guillaume Lecointre</div></div><div><div class="images" style="padding:2px 0"><span class="mw-default-size" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/Fichier:Guillaume_Lecointre_-_Utopiales_2015_-_E96A0664.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Guillaume_Lecointre_-_Utopiales_2015_-_E96A0664.JPG/260px-Guillaume_Lecointre_-_Utopiales_2015_-_E96A0664.JPG" decoding="async" width="260" height="390" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Guillaume_Lecointre_-_Utopiales_2015_-_E96A0664.JPG/390px-Guillaume_Lecointre_-_Utopiales_2015_-_E96A0664.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Guillaume_Lecointre_-_Utopiales_2015_-_E96A0664.JPG/520px-Guillaume_Lecointre_-_Utopiales_2015_-_E96A0664.JPG 2x" data-file-width="3648" data-file-height="5472" /></a></span></div><div class="legend">Guillaume Lecointre aux Utopiales en novembre 2015 à Nantes en France.</div></div><table><caption style="color:#000000;text-align:center;background-color:#EEEEFF">Biographie</caption><tbody><tr class=""><th scope="row">Naissance</th><td class=""><div> <time class="nowrap date-lien bday" datetime="1964-02-28" data-sort-value="1964-02-28"><a href="/wiki/28_f%C3%A9vrier" title="28 février">28</a> <a href="/wiki/F%C3%A9vrier_1964" title="Février 1964">février</a> <a href="/wiki/1964" title="1964">1964</a></time> <span class="noprint">(61&#160;ans)</span></div></td></tr><tr class=""><th scope="row">Nationalité</th><td class=""><div> Française</div></td></tr><tr class=""><th scope="row">Formation</th><td class=""><div> <span class="wd_p69"><a href="/wiki/Universit%C3%A9_Paris-Diderot" title="Université Paris-Diderot">Université Paris-Diderot</a> (<a href="/wiki/Dipl%C3%B4me_national_de_doctorat" title="Diplôme national de doctorat">doctorat</a>) <small>(jusqu'en <time>1993</time>)</small><span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q3120032?uselang=fr#P69" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span></div></td></tr><tr class=""><th scope="row">Activités</th><td class=""><div> <span class="wd_p106"><a href="/wiki/Zoologie" title="Zoologie">Zoologiste</a>, <a href="/wiki/Ichtyologie" title="Ichtyologie">ichtyologiste</a>, <a href="/wiki/Professeur_des_universit%C3%A9s" title="Professeur des universités">professeur des universités</a><span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q3120032?uselang=fr#P106" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span></div></td></tr></tbody></table><table><caption style="color:#000000;text-align:center;background-color:#EEEEFF">Autres informations</caption><tbody><tr class=""><th scope="row">A travaillé pour</th><td class=""><div> <span class="wd_p108"><a href="/wiki/Mus%C3%A9um_national_d%27histoire_naturelle" title="Muséum national d&#39;histoire naturelle">Muséum national d'histoire naturelle</a><span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q3120032?uselang=fr#P108" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span></div></td></tr><tr class=""><th scope="row">Membre de</th><td class=""><div> <span class="wd_p463"><a href="/wiki/Soci%C3%A9t%C3%A9_zoologique_de_France" title="Société zoologique de France">Société zoologique de France</a><span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q3120032?uselang=fr#P463" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span></div></td></tr><tr class=""><th scope="row">Directeur de thèse</th><td class=""><div> <span class="wd_p184">André Adoutte <small>(<a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q110175249" class="extiw" title="d:Q110175249"><span class="indicateur-langue" title="Voir l&#39;élément Wikidata correspondant">d</span></a>)</small><span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q3120032?uselang=fr#P184" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span></div></td></tr><tr class=""><th scope="row">Site web</th><td class=""><div> <span class="wd_p856"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://glecointre.mnhn.fr/">glecointre.mnhn.fr</a><span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q3120032?uselang=fr#P856" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span></div></td></tr><tr class=""><th scope="row">Distinctions</th><td class=""><div> <div class="toccolours mw-collapsible mw-collapsed" style="border:none"><b>Liste détaillée</b><div class="mw-collapsible-content" style="line-height:150%"><span class="wd_p166"><a href="/wiki/Prix_Gadeau-de-Kerville_de_la_Soci%C3%A9t%C3%A9_zoologique_de_France" title="Prix Gadeau-de-Kerville de la Société zoologique de France">Prix Gadeau de Kerville de la Société zoologique de France</a> <small>(<time>1996</time>)</small><br /><a href="/wiki/Prix_Charles-Bocquet" title="Prix Charles-Bocquet">Prix Charles-Bocquet</a> <small>(<time>2006</time>)</small><br /><a href="/wiki/Comit%C3%A9_La%C3%AFcit%C3%A9_R%C3%A9publique" title="Comité Laïcité République">Prix de la laïcité de l'association Comité Laïcité République</a> <small>(<time>2009</time>)</small><br /><a href="/wiki/Union_rationaliste" title="Union rationaliste">Prix de l'Union rationaliste</a> <small>(<time>2012</time>)</small><span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q3120032?uselang=fr#P166" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span></div></div></div></td></tr></tbody></table><p class="navbar noprint bordered navigation-not-searchable" style="border-top:1px solid#EEEEFF"><span class="plainlinks" style="text-align:left"><a class="external text" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Guillaume_Lecointre&amp;veaction=edit&amp;section=0">modifier</a> - <a class="external text" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Guillaume_Lecointre&amp;action=edit&amp;section=0">modifier le code</a> - <a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q3120032" class="extiw" title="d:Q3120032">modifier Wikidata</a></span><span style="text-align:right"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Mod%C3%A8le:Infobox_Biographie2" title="Documentation du modèle"><img alt="Documentation du modèle" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/12px-Info_Simple.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/18px-Info_Simple.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/24px-Info_Simple.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span></span></p></div> <p><b>Guillaume Lecointre</b>, né le <time class="nowrap bday" datetime="1964-02-28" data-sort-value="1964-02-28">28 février 1964</time>, est un <a href="/wiki/Zoologiste" class="mw-redirect" title="Zoologiste">zoologiste</a> et <a href="/wiki/Syst%C3%A9matique" title="Systématique">systématicien</a> <a href="/wiki/France" title="France">français</a>. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Biographie">Biographie</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Guillaume_Lecointre&amp;veaction=edit&amp;section=1" title="Modifier la section : Biographie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Guillaume_Lecointre&amp;action=edit&amp;section=1" title="Modifier le code source de la section : Biographie"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>En <a href="/wiki/1993" title="1993">1993</a>, il obtient son <a href="/wiki/Doctorat" title="Doctorat">doctorat</a> pour une thèse portant sur l'«&#160;Étude de l'impact de l'échantillonnage des espèces et de la longueur des séquences sur la robustesse des phylogénies moléculaires&#160;: implications sur la phylogénie des Téléostéens&#160;» à l'<a href="/wiki/Universit%C3%A9_Paris-Diderot" title="Université Paris-Diderot">université Paris-Diderot</a><sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite_crochet">[</span>1<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. En <a href="/wiki/1998" title="1998">1998</a> auprès de la même université, il obtient son <a href="/wiki/Habilitation_%C3%A0_diriger_des_recherches" title="Habilitation à diriger des recherches">habilitation à diriger des recherches</a> à la suite de sa thèse sur «&#160;les rapports entre l’homoplasie et l'incongruence des caractères en reconstruction phylogénétique&#160;». </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Carrière"><span id="Carri.C3.A8re"></span>Carrière</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Guillaume_Lecointre&amp;veaction=edit&amp;section=2" title="Modifier la section : Carrière" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Guillaume_Lecointre&amp;action=edit&amp;section=2" title="Modifier le code source de la section : Carrière"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Professeur du <a href="/wiki/Mus%C3%A9um_national_d%27histoire_naturelle" title="Muséum national d&#39;histoire naturelle">Muséum national d'histoire naturelle</a><sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite_crochet">[</span>2<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, où il a dirigé l'école doctorale ED 227 entre 2005 et 2009 puis le département Systématique et Évolution entre 2008 et 2016, il est conseiller scientifique du président <a href="/wiki/Bruno_David" title="Bruno David">Bruno David</a> de 2015 à 2023. Chercheur en <a href="/wiki/Syst%C3%A9matique" title="Systématique">systématique</a> (<a href="/wiki/Science" title="Science">science</a> des classifications) et en zoologie, Guillaume Lecointre travaille notamment à l'amélioration et à l'exploration des propriétés des méthodes de construction de <a href="/wiki/Phylog%C3%A9nie" title="Phylogénie">phylogénies</a>, et à leur application aux poissons <a href="/wiki/T%C3%A9l%C3%A9ost%C3%A9en" class="mw-redirect" title="Téléostéen">téléostéens</a>, à partir de données <a href="/wiki/Anatomie" title="Anatomie">anatomiques</a> comme de données moléculaires (plus d'une centaine de publications professionnelles). Il travaille aussi à l'exportation de ces méthodes à d'autres champs scientifiques que celui de la zoologie, par exemple en ethnomusicologie, en biochimie, en histoire des sciences, en <a href="/wiki/Biologie_%C3%A9volutive_du_d%C3%A9veloppement" title="Biologie évolutive du développement">evo-devo</a>. </p><p>Il participe depuis 1990 à l'amélioration de l'enseignement en sciences des classifications, à tous les niveaux scolaires, par des livres et des formations d'enseignants. Son ouvrage <i>Classification phylogénétique du vivant</i>, coécrit avec <a href="/wiki/Herv%C3%A9_Le_Guyader" title="Hervé Le Guyader">Hervé Le Guyader</a>, a contribué à faire évoluer l'enseignement de la classification et a été traduit en trois langues. </p> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Article détaillé&#160;: <a href="/wiki/Classification_phylog%C3%A9n%C3%A9tique_de_Guillaume_Lecointre_et_Herv%C3%A9_Le_Guyader" class="mw-redirect" title="Classification phylogénétique de Guillaume Lecointre et Hervé Le Guyader">Classification phylogénétique de Guillaume Lecointre et Hervé Le Guyader</a>.</div></div> <p>Il était également entre 1995 et 2005 chroniqueur pour le journal <i><a href="/wiki/Charlie_Hebdo" title="Charlie Hebdo">Charlie Hebdo</a></i> dans lequel il écrivait des articles de <a href="/wiki/Vulgarisation_scientifique" class="mw-redirect" title="Vulgarisation scientifique">vulgarisation scientifique</a> et, notamment, dénonçait les <a href="/wiki/Pseudo-science" class="mw-redirect" title="Pseudo-science">pseudo-sciences</a> et le retour du spiritualisme en sciences<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite_crochet">[</span>3<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Il tient actuellement une chronique dans le journal <i>Espèces</i>. Au total, il est l'auteur d'environ 600 articles de vulgarisation des connaissances. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Apports">Apports</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Guillaume_Lecointre&amp;veaction=edit&amp;section=3" title="Modifier la section : Apports" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Guillaume_Lecointre&amp;action=edit&amp;section=3" title="Modifier le code source de la section : Apports"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Contrat_tacite_du_chercheur_en_sciences">Contrat tacite du chercheur en sciences</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Guillaume_Lecointre&amp;veaction=edit&amp;section=4" title="Modifier la section : Contrat tacite du chercheur en sciences" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Guillaume_Lecointre&amp;action=edit&amp;section=4" title="Modifier le code source de la section : Contrat tacite du chercheur en sciences"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Guillaume Lecointre s'inscrit dans la lignée des travaux de <a href="/wiki/Pierre_Bourdieu" title="Pierre Bourdieu">Pierre Bourdieu</a>&#160;: <span class="citation">«&#160;La profession des scientifiques a pour but collectif de produire des connaissances objectives sur le monde réel&#160;»</span> (<abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;102). Une nouvelle connaissance, dûment éditée, publiée dans un journal spécialisé à comité de relecture, doit être corroborée par au moins une équipe indépendante pour pouvoir faire partie du corpus des connaissances objectives. <span class="citation">«&#160;Ce principe est valide pour toutes les sciences, histoire, sociologie, psychologie comprises. Toutes sont appelées à produire des discours à portée universelle parce qu'ils sont vérifiables&#160;»</span> (<abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;102)<sup id="cite_ref-:0_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-:0-4"><span class="cite_crochet">[</span>4<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Termes_du_contrat_tacite">Termes du contrat tacite</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Guillaume_Lecointre&amp;veaction=edit&amp;section=5" title="Modifier la section : Termes du contrat tacite" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Guillaume_Lecointre&amp;action=edit&amp;section=5" title="Modifier le code source de la section : Termes du contrat tacite"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Guillaume Lecointre (<abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr>&#160;<span class="nowrap">102-111</span>) juge nécessaire de ré-expliciter les termes du contrat méthodologique tacite qui conditionne la possibilité de reproductibilité des expériences scientifiques<sup id="cite_ref-:0_4-1" class="reference"><a href="#cite_note-:0-4"><span class="cite_crochet">[</span>4<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>&#160;: </p> <ol><li>Scepticisme initial sur les faits,</li> <li>Réalisme de principe,</li> <li>Matérialisme méthodologique,</li> <li>Rationalité [et logique].</li></ol> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Matérialismes_:_scientifique,_évolutionniste_et_émergentiste"><span id="Mat.C3.A9rialismes_:_scientifique.2C_.C3.A9volutionniste_et_.C3.A9mergentiste"></span>Matérialismes&#160;: scientifique, évolutionniste et émergentiste</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Guillaume_Lecointre&amp;veaction=edit&amp;section=6" title="Modifier la section : Matérialismes&#160;: scientifique, évolutionniste et émergentiste" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Guillaume_Lecointre&amp;action=edit&amp;section=6" title="Modifier le code source de la section : Matérialismes&#160;: scientifique, évolutionniste et émergentiste"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>La science ne peut expérimenter que sur cette partie du réel qui, lorsqu'on agit dessus, réagit&#160;: il s'agit de la matière. Sa condition est donc celle d'un matérialisme méthodologique. Guillaume Lecointre s'inscrit dans cette démarche en préfaçant l&#39;<i>Histoire des philosophies matérialistes</i> de Pascal Charbonnat<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite_crochet">[</span>5<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Pour autant, le matérialisme scientifique moderne n'est pas réductionniste, mais émergentiste. Des scientifiques dans les domaines de la <a href="/wiki/Psychologie_clinique" title="Psychologie clinique">psychologie clinique</a>, de la <a href="/wiki/Sociologie" title="Sociologie">sociologie</a> ou de l'<a href="/wiki/Histoire" title="Histoire">histoire</a>, par exemple, peuvent souscrire à un matérialisme méthodologique dans la mesure où ils n'ont pas besoin, pour expliquer les <a href="/wiki/Ph%C3%A9nom%C3%A8ne" title="Phénomène">phénomènes</a>, de faire appel à des entités ou des forces postulées a priori comme immatérielles. </p><p>Un collectif autour de <a href="/wiki/Muriel_Gargaud" title="Muriel Gargaud">Muriel Gargaud</a> et Guillaume Lecointre réactualise le concept d'<a href="/wiki/%C3%89volution_(biologie)" title="Évolution (biologie)">évolution</a> en lien avec l'avancée des sciences, biologiques, neurosciences, écologie, politique, de gestion, etc. et à la lumière d'une nouvelle réflexion sur le concept d'<a href="/wiki/%C3%89mergence" title="Émergence">émergence</a><sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite_crochet">[</span>6<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Science_face_aux_créationnismes"><span id="Science_face_aux_cr.C3.A9ationnismes"></span>Science face aux créationnismes</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Guillaume_Lecointre&amp;veaction=edit&amp;section=7" title="Modifier la section : Science face aux créationnismes" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Guillaume_Lecointre&amp;action=edit&amp;section=7" title="Modifier le code source de la section : Science face aux créationnismes"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><span class="citation">«&#160;Les créationnistes ne peuvent être scientifiques, car ils commettent de fréquentes entorses au contrat tacite énoncé ci-dessus [notamment au principe de parcimonie évoqué dans le § <a href="/wiki/Rasoir_d%27Ockham" title="Rasoir d&#39;Ockham">Rasoir d'Ockham</a> ci-dessus] en guise de socle à toutes les sciences&#160;»</span> (<abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;111)<sup id="cite_ref-:0_4-2" class="reference"><a href="#cite_note-:0-4"><span class="cite_crochet">[</span>4<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p><span class="citation">«&#160;Depuis la charnière <abbr class="abbr" title="17ᵉ siècle"><span class="romain">XVII</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> – <abbr class="abbr" title="18ᵉ siècle"><span class="romain">XVIII</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr>&#160;siècles, nos inférences et hypothèses doivent faire référence à des entités que nous pourrons appréhender expérimentalement, tout de suite, ou à terme&#160;; donc des entités naturelles&#160;; cela est la condition scientifique moderne&#160;»</span> (<abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;120) […] du <span class="citation">«&#160;registre des savoirs qui sont du domaine public et donc potentiellement universels, dont la contestation doit être instruite et méthodologiquement caractérisée&#160;»</span>(<abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;125)<sup id="cite_ref-:0_4-3" class="reference"><a href="#cite_note-:0-4"><span class="cite_crochet">[</span>4<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Beaucoup de personnes ignorent que&#160;: <span class="citation">«&#160;les [différentes] <a href="/wiki/Sph%C3%A8res_d%27activit%C3%A9_et_de_sens" class="mw-redirect" title="Sphères d&#39;activité et de sens">sphères de l'espace public</a> [donc celui de la science] décrites par <a href="/wiki/Caroline_Fourest" title="Caroline Fourest">Caroline Fourest</a><sup id="cite_ref-:1_7-0" class="reference"><a href="#cite_note-:1-7"><span class="cite_crochet">[</span>7<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> […ne peuvent pas être confondues avec] la sphère du sens et de la symbolique des pouvoirs publics et la sphère de liberté maximale (la sphère privée)&#160;»</span> (<abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;125). <span class="citation">«&#160;La validation croisée des résultats scientifiques est un espace laïque au sens français du terme, sans que, pour autant, nous ne nous formulions les choses comme cela. Nos options métaphysiques restent aux vestiaires de nos laboratoires et n'interviennent pas dans nos comptes rendus d'expériences&#160;»</span> (<abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;127)<sup id="cite_ref-:0_4-4" class="reference"><a href="#cite_note-:0-4"><span class="cite_crochet">[</span>4<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p><a href="/wiki/Bruno_Latour" title="Bruno Latour">Bruno Latour</a> confie que <span class="citation">«&#160;les conditions […] et le contrat tacite de] la recherche n'est pas au programme des formations scientifiques&#160;»</span> (<abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;93)<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite_crochet">[</span>8<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Guillaume Lecointre pense qu'<span class="citation">«&#160;il serait temps d'enseigner aux futurs chercheurs une explicitation de leur contrat tacite, autant dans ses attendus épistémologiques que dans ses composantes sociologique, économique et politique&#160;»</span> (<abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;129)<sup id="cite_ref-:0_4-5" class="reference"><a href="#cite_note-:0-4"><span class="cite_crochet">[</span>4<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Science_sur_les_réseaux_sociaux"><span id="Science_sur_les_r.C3.A9seaux_sociaux"></span>Science sur les réseaux sociaux</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Guillaume_Lecointre&amp;veaction=edit&amp;section=8" title="Modifier la section : Science sur les réseaux sociaux" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Guillaume_Lecointre&amp;action=edit&amp;section=8" title="Modifier le code source de la section : Science sur les réseaux sociaux"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Guillaume Lecointre critique l'<a href="/wiki/Analyse_des_r%C3%A9seaux_sociaux" title="Analyse des réseaux sociaux">anonymat</a><sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite_crochet">[</span>9<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> et l'équivalence des contributions<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite_crochet">[</span>10<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> sur le <a href="/wiki/World_Wide_Web" title="World Wide Web">Web</a> et les <a href="/wiki/R%C3%A9seau_social" title="Réseau social">réseaux sociaux</a>, qui favorisent ainsi l'<a href="/wiki/Ultracr%C3%A9pidarianisme" title="Ultracrépidarianisme">ultracrépidarianisme</a><sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite_crochet">[</span>11<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>&#160;: à propos des débuts de <a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia" title="Wikipédia">Wikipédia</a>, il estime dans <i><a href="/wiki/Charlie_Hebdo" title="Charlie Hebdo">Charlie Hebdo</a></i> (2004) que <span class="citation">«&#160;l'identification du signataire fait partie de l'information scientifique, puisqu'elle permet de retourner aux sources pour toute vérification et recoupement&#160;»</span> et&#160;: <span class="citation">«&#160;il vaut mieux un mauvais texte signé, plutôt qu'un texte moyen non signé. Les "ultralibéraux" et les "anarchistes" autoproclamés des encyclopédies libres récusent que des intellectuels puissent avoir pour tâche de délivrer gratuitement de la connaissance […] pour laquelle ils ont un haut degré d'expertise. Cela s'appelle les chercheurs payés par l'État&#160;»</span><sup id="cite_ref-Guillaume_Lecointre_12-0" class="reference"><a href="#cite_note-Guillaume_Lecointre-12"><span class="cite_crochet">[</span>12<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Membre_de_sociétés_scientifiques"><span id="Membre_de_soci.C3.A9t.C3.A9s_scientifiques"></span>Membre de sociétés scientifiques</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Guillaume_Lecointre&amp;veaction=edit&amp;section=9" title="Modifier la section : Membre de sociétés scientifiques" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Guillaume_Lecointre&amp;action=edit&amp;section=9" title="Modifier le code source de la section : Membre de sociétés scientifiques"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/1988" title="1988">1988</a>&#160;: <a href="/wiki/Soci%C3%A9t%C3%A9_fran%C3%A7aise_d%27ichtyologie" title="Société française d&#39;ichtyologie">Société française d'ichtyologie</a></li> <li><a href="/wiki/1989" title="1989">1989</a>&#160;: <a href="/wiki/Soci%C3%A9t%C3%A9_fran%C3%A7aise_de_syst%C3%A9matique" title="Société française de systématique">Société française de systématique</a></li> <li><a href="/wiki/1995" title="1995">1995</a>&#160;: <a href="/wiki/Willi_Hennig" title="Willi Hennig">Willi Hennig</a> Society</li> <li><a href="/wiki/1996" title="1996">1996</a>&#160;: <a href="/wiki/Soci%C3%A9t%C3%A9_zoologique_de_France" title="Société zoologique de France">Société zoologique de France</a></li> <li><a href="/wiki/2009" title="2009">2009</a>&#160;: Comité scientifique et de parrainage de l'<a href="/wiki/Association_fran%C3%A7aise_pour_l%27information_scientifique" title="Association française pour l&#39;information scientifique">Association française pour l'information scientifique</a><sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite_crochet">[</span>13<span class="cite_crochet">]</span></a></sup><sup class="reference cite_virgule">,</sup><sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite_crochet">[</span>14<span class="cite_crochet">]</span></a></sup></li> <li>2009&#160;: <a href="/wiki/Comit%C3%A9_La%C3%AFcit%C3%A9_R%C3%A9publique" title="Comité Laïcité République">Comité Laïcité République</a> (CLR)</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Prix">Prix</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Guillaume_Lecointre&amp;veaction=edit&amp;section=10" title="Modifier la section : Prix" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Guillaume_Lecointre&amp;action=edit&amp;section=10" title="Modifier le code source de la section : Prix"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/1996" title="1996">1996</a>&#160;: Lauréat de la <a href="/wiki/Soci%C3%A9t%C3%A9_zoologique_de_France" title="Société zoologique de France">Société zoologique de France</a> (<a href="/wiki/Prix_Gadeau_de_Kerville_de_la_Soci%C3%A9t%C3%A9_zoologique_de_France" class="mw-redirect" title="Prix Gadeau de Kerville de la Société zoologique de France">Prix Gadeau de Kerville</a>)</li> <li><a href="/wiki/2006" title="2006">2006</a>&#160;: Lauréat de la <a href="/wiki/Soci%C3%A9t%C3%A9_zoologique_de_France" title="Société zoologique de France">Société zoologique de France</a> (Prix Charles Bocquet)</li> <li><a href="/wiki/2009" title="2009">2009</a>&#160;: Prix national de la laïcité du Comité Laïcité-République<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite_crochet">[</span>15<span class="cite_crochet">]</span></a></sup></li> <li><a href="/wiki/2012" title="2012">2012</a>&#160;: Prix de l'<a href="/wiki/Union_rationaliste" title="Union rationaliste">Union rationaliste</a><sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite_crochet">[</span>16<span class="cite_crochet">]</span></a></sup></li> <li>2016&#160;: <a href="/wiki/Chevalier_de_la_L%C3%A9gion_d%27Honneur" class="mw-redirect" title="Chevalier de la Légion d&#39;Honneur">Chevalier de la Légion d'Honneur</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Publications">Publications</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Guillaume_Lecointre&amp;veaction=edit&amp;section=11" title="Modifier la section : Publications" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Guillaume_Lecointre&amp;action=edit&amp;section=11" title="Modifier le code source de la section : Publications"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/1997" title="1997">1997</a>&#160;: Contribution à <i>Pour Darwin</i>, coordonné par <a href="/wiki/Patrick_Tort" title="Patrick Tort">Patrick Tort</a>. Presses universitaires de France <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2130489214" title="Spécial:Ouvrages de référence/2130489214"><span class="nowrap">2130489214</span></a>)</small></li> <li><a href="/wiki/2001" title="2001">2001</a>&#160;: <i>Intrusions spiritualistes et impostures intellectuelles en sciences</i> avec <a href="/w/index.php?title=Jean_Dubessy&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Jean Dubessy (page inexistante)">Jean Dubessy</a>. Syllepse <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2913165672" title="Spécial:Ouvrages de référence/2913165672"><span class="nowrap">2913165672</span></a>)</small></li> <li><a href="/wiki/2001" title="2001">2001</a>&#160;: <i>Classification phylogénétique du vivant</i>, première édition, avec <a href="/wiki/Herv%C3%A9_Le_Guyader" title="Hervé Le Guyader">Hervé Le Guyader</a>. Belin <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/270112137X" title="Spécial:Ouvrages de référence/270112137X"><span class="nowrap">270112137X</span></a>)</small></li> <li><a href="/wiki/2002" title="2002">2002</a>&#160;: Contribution à <i>Graines de sciences</i>, (tome 4). Le Pommier <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2746501023" title="Spécial:Ouvrages de référence/2746501023"><span class="nowrap">2746501023</span></a>)</small></li> <li><a href="/wiki/2002" title="2002">2002</a>&#160;: <i>Classification phylogénétique du vivant</i>, deuxième édition, avec <a href="/wiki/Herv%C3%A9_Le_Guyader" title="Hervé Le Guyader">Hervé Le Guyader</a>. Belin <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/270112137X" title="Spécial:Ouvrages de référence/270112137X"><span class="nowrap">270112137X</span></a>)</small></li> <li><a href="/wiki/2004" title="2004">2004</a>&#160;: <i>Comprendre et enseigner la classification du vivant</i> avec Marie-Laure Bonnet, François Cariou, André Duco, Gérard Guillot, Claude Lebas, Patrick Mardelle et Eric Nicol. Belin <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2701138965" title="Spécial:Ouvrages de référence/2701138965"><span class="nowrap">2701138965</span></a>)</small></li> <li><a href="/wiki/2004" title="2004">2004</a>&#160;: <i>Les Matérialismes et leurs détracteurs</i> avec <a href="/w/index.php?title=Jean_Dubessy&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Jean Dubessy (page inexistante)">Jean Dubessy</a> et Marc Silberstein. Syllepse <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2847970924" title="Spécial:Ouvrages de référence/2847970924"><span class="nowrap">2847970924</span></a>)</small></li> <li><a href="/wiki/2005" title="2005">2005</a>&#160;: <i>Charlie ramène sa science</i> avec <a href="/wiki/Antonio_Fischetti" title="Antonio Fischetti">Antonio Fischetti</a>. Vuibert-<i>Charlie Hebdo</i> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2711771598" title="Spécial:Ouvrages de référence/2711771598"><span class="nowrap">2711771598</span></a>)</small></li> <li><a href="/wiki/2006" title="2006">2006</a>&#160;: <i>Classification phylogénétique du vivant</i>, troisième édition, revue et augmentée (tome 1), avec <a href="/wiki/Herv%C3%A9_Le_Guyader" title="Hervé Le Guyader">Hervé Le Guyader</a>. Belin <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2701142733" title="Spécial:Ouvrages de référence/2701142733"><span class="nowrap">2701142733</span></a>)</small> <span style="display: block; margin-left:1.6em;">Une réimpression de ce <abbr class="abbr" title="Premier">1<sup>er</sup></abbr> tome est parue en <a href="/wiki/2014" title="2014">2014</a>. Le tome 2, voir plus bas, est paru en <a href="/wiki/2013" title="2013">2013</a>.</span><a href="/wiki/2009" title="2009">2009</a>&#160;: Collectif, <i>Guide critique de l'évolution</i>, sous la direction de Corinne Fortin, Guillaume Lecointre, Gérard Guillot, Marie-Laure Le Louarn-Bonnet. Belin <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2701147972" title="Spécial:Ouvrages de référence/2701147972"><span class="nowrap">2701147972</span></a>)</small>.</li> <li><a href="/wiki/2012" title="2012">2012</a>&#160;: <span class="ouvrage" id="Lecointre2012"><cite class="italique">Les sciences face aux créationnismes&#160;: Ré-expliciter le contrat méthodologique des chercheurs</cite>, Versailles, QUAE, <time>2012</time>, 172&#160;<abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-2-7592-1686-4" title="Spécial:Ouvrages de référence/978-2-7592-1686-4"><span class="nowrap">978-2-7592-1686-4</span></a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=vCG9Jo1MbK4C&amp;printsec=frontcover">lire en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Les+sciences+face+aux+cr%C3%A9ationnismes&amp;rft.place=Versailles&amp;rft.pub=QUAE&amp;rft.stitle=R%C3%A9-expliciter+le+contrat+m%C3%A9thodologique+des+chercheurs&amp;rft.date=2012&amp;rft.tpages=172&amp;rft.isbn=978-2-7592-1686-4&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AGuillaume+Lecointre"></span></span>.</li> <li>2012&#160;: Dossier «&#160;<i>Systématique&#160;: réorganiser le vivant</i>&#160;». pp. 25-53 dans Biofutur n° 328.</li> <li><a href="/wiki/2013" title="2013">2013</a>&#160;: <i>Classification phylogénétique du vivant</i>, troisième édition, revue et augmentée (tome 2), avec <a href="/wiki/Herv%C3%A9_Le_Guyader" title="Hervé Le Guyader">Hervé Le Guyader</a>. Belin <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-2-7011-3456-7" title="Spécial:Ouvrages de référence/978-2-7011-3456-7"><span class="nowrap">978-2-7011-3456-7</span></a>)</small></li> <li><a href="/wiki/2014" title="2014">2014</a>&#160;: <i>L'Évolution, question d'actualité&#160;?</i> Éditions Quae <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-2-7592-2251-3" title="Spécial:Ouvrages de référence/978-2-7592-2251-3"><span class="nowrap">978-2-7592-2251-3</span></a>)</small></li> <li><a href="/wiki/2015" title="2015">2015</a>&#160;: <i>Descendons-nous de Darwin&#160;?</i> Le Pommier <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-2746510463" title="Spécial:Ouvrages de référence/978-2746510463"><span class="nowrap">978-2746510463</span></a>)</small></li> <li>2015&#160;: <i>Le Monde de Darwin</i> avec Patrick Tort. La Martinière - La Cité des sciences.</li> <li><a href="/wiki/2016" title="2016">2016</a>&#160;: <i>Classification phylogénétique du vivant</i>, quatrième édition, revue et augmentée (tome 1), avec <a href="/wiki/Herv%C3%A9_Le_Guyader" title="Hervé Le Guyader">Hervé Le Guyader</a>. Belin <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-2-7011-8294-0" title="Spécial:Ouvrages de référence/978-2-7011-8294-0"><span class="nowrap">978-2-7011-8294-0</span></a>)</small></li> <li><a href="/wiki/2017" title="2017">2017</a>&#160;: <i>Classification phylogénétique du vivant</i>, quatrième édition, revue et augmentée (tome 2), avec <a href="/wiki/Herv%C3%A9_Le_Guyader" title="Hervé Le Guyader">Hervé Le Guyader</a>. Belin <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-2-410-00385-7" title="Spécial:Ouvrages de référence/978-2-410-00385-7"><span class="nowrap">978-2-410-00385-7</span></a>)</small></li> <li>2018&#160;: <i>Savoirs, Opinions, Croyances. Une réponse laïque et didactique aux contestations de la science en classe.</i> Belin, Paris.</li> <li>2019&#160;: <i>Le fait en question</i> avec Sarah Proust. Co-édition MNHN-L’Aube-Fondation Jean Jaurès, 134 pp.</li> <li>2020&#160;: <i>Muséum Folie</i>. Éditions du Muséum national d’Histoire naturelle.</li> <li>2021&#160;: <i>Aux frontières de l’Humain</i> avec Frédérique Chlous et Évelyne Heyer. Éditions du Muséum national d’Histoire naturelle.</li> <li>2021&#160;: <i>Guide critique de l’Évolution</i> avec Marie-Laure Le Louarn-Bonnet, Gérard Guillot et Corinne Fortin. Seconde édition revue et augmentée. Belin-éducation.</li> <li>2022&#160;: <i>Quel avenir pour le vivant&#160;?</i> avec Gilbert Haffner, Éditions du Muséum national d’Histoire naturelle, Grand Orient de France &amp; éditions de l’Aube.</li> <li>2022: <i>Le Monde Vivant</i> avec Bruno David. Grasset-France Culture-MNHN.</li> <li>2023&#160;: <i>Démystifier le vivant&#160;: 36 métaphores à ne plus utiliser</i>, avec Annabelle Kremer-Lecointre et Arnaud Rafaelian (illustrateur). Belin <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/9791035824112" title="Spécial:Ouvrages de référence/9791035824112"><span class="nowrap">9791035824112</span></a>)</small>.</li> <li>2023&#160;: <i>Muséum 2080</i>, nouvelles fantastiques imaginant plusieurs futurs possibles pour le Muséum&#160;: dans l'un il laisse place à un parc de loisirs privé à l'américaine, dans un autre on découvre de curieuses reliques de <a href="/wiki/Georges-Louis_Leclerc_de_Buffon" title="Georges-Louis Leclerc de Buffon">Buffon</a>, dans un troisième un contact avec des <a href="/wiki/Exobiologie" title="Exobiologie">formes de vie extraterrestres</a> permet de <a href="/wiki/Clonage" title="Clonage">cloner</a> dans l'avenir <a href="/wiki/Georges_Cuvier" title="Georges Cuvier">Georges Cuvier</a> à partir de l'une de ses dents. Antidata <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/9782919285365" title="Spécial:Ouvrages de référence/9782919285365"><span class="nowrap">9782919285365</span></a>)</small>.</li> <li>2023: <i>Le Monde Vivant</i> 2 avec Bruno David. Grasset-France Culture-MNHN.</li> <li>2024&#160;: <i>Petit traité d'anatomie superflue. L'évolution à travers notre corps.</i>Delachaux et Niestlé</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Contributions">Contributions</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Guillaume_Lecointre&amp;veaction=edit&amp;section=12" title="Modifier la section : Contributions" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Guillaume_Lecointre&amp;action=edit&amp;section=12" title="Modifier le code source de la section : Contributions"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/2009" title="2009">2009</a>&#160;: Collectif, <i>Les Mondes darwiniens, l'évolution de l'évolution</i>, sous la dir. de <a href="/w/index.php?title=Thomas_Heams&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Thomas Heams (page inexistante)">Thomas Heams</a>, <a href="/w/index.php?title=Philippe_Hunemam&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Philippe Hunemam (page inexistante)">Philippe Hunemam</a>, Guillaume Lecointre, <a href="/w/index.php?title=Marc_Silberstein&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Marc Silberstein (page inexistante)">Marc Silberstein</a>, Syllepse <span style="display: block; margin-left:1.6em;">Une édition revue et augmentée est parue aux <a href="/wiki/%C3%89ditions_Mat%C3%A9riologiques" title="Éditions Matériologiques">éditions Matériologiques</a>, <a href="/wiki/2011" title="2011">2011</a>.</span></li> <li><a href="/wiki/2014" title="2014">2014</a>&#160;: Collectif, <i>Apparenter la pensée&#160;? Vers une phylogénie des concepts savants</i>, sous la dir. de Pascal Charbonnat, Mahé Ben Hamed et Guillaume Lecointre, <a href="/wiki/%C3%89ditions_Mat%C3%A9riologiques" title="Éditions Matériologiques">éditions Matériologiques</a></li> <li><a href="/wiki/2015" title="2015">2015</a>&#160;: <span class="ouvrage" id="sous_la_dir._de_Muriel_Gargaud_&amp;_Guillaume_Lecointre2015"><span class="ouvrage" id="Collectif,_sous_la_dir._de_Muriel_Gargaud_&amp;_Guillaume_Lecointre2015">Collectif, sous la dir. de Muriel Gargaud &amp; Guillaume Lecointre, <cite class="italique">L'Évolution&#160;: de l'univers aux sociétés</cite>, Paris, éditions Matériologiques, <abbr class="abbr" title="collection">coll.</abbr>&#160;«&#160;Sciences &amp; philosophie&#160;», <time>2015</time>, 502&#160;<abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-2-37361-031-4" title="Spécial:Ouvrages de référence/978-2-37361-031-4"><span class="nowrap">978-2-37361-031-4</span></a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=L%27%C3%89volution&amp;rft.place=Paris&amp;rft.pub=%C3%A9ditions+Mat%C3%A9riologiques&amp;rft.stitle=de+l%27univers+aux+soci%C3%A9t%C3%A9s&amp;rft.au=Collectif%2C+sous+la+dir.+de+Muriel+Gargaud+%26+Guillaume+Lecointre&amp;rft.date=2015&amp;rft.tpages=502&amp;rft.isbn=978-2-37361-031-4&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AGuillaume+Lecointre"></span></span></span> <span style="display: block; margin-left:1.6em;">Ouvrage collectif mêlant interdisciplinarité, pluridisciplinarité et transdisciplinarité <span class="citation">«&#160;pour saisir les objets soumis à évolution&#160;»</span>.</span></li> <li><a href="/wiki/2017" title="2017">2017</a>&#160;: <span class="ouvrage" id="AbbadieBœufBougrain-DubourgCohen2017"><span class="ouvrage" id="Luc_AbbadieGilles_BœufAllain_Bougrain-DubourgClaudine_Cohen2017">Luc Abbadie, <a href="/wiki/Gilles_B%C5%93uf" class="mw-redirect" title="Gilles Bœuf">Gilles Bœuf</a>, <a href="/wiki/Allain_Bougrain-Dubourg" title="Allain Bougrain-Dubourg">Allain Bougrain-Dubourg</a>, <a href="/wiki/Claudine_Cohen" title="Claudine Cohen">Claudine Cohen</a>, <a href="/wiki/Bruno_David" title="Bruno David">Bruno David</a>, <a href="/wiki/Philippe_Descola" title="Philippe Descola">Philippe Descola</a>, <a href="/wiki/Fran%C3%A7oise_Gaill" title="Françoise Gaill">Françoise Gaill</a>, <a href="/wiki/Jean_Gayon" title="Jean Gayon">Jean Gayon</a>, <a href="/wiki/Thierry_Hoquet" title="Thierry Hoquet">Thierry Hoquet</a>, <a href="/wiki/Philippe_Janvier_(pal%C3%A9ontologue)" title="Philippe Janvier (paléontologue)">Philippe Janvier</a>, <a href="/wiki/Yvon_Le_Maho" title="Yvon Le Maho">Yvon Le Maho</a>, Guillaume Lecointre, <a href="/wiki/Val%C3%A9rie_Masson-Delmotte" title="Valérie Masson-Delmotte">Valérie Masson-Delmotte</a>, <a href="/wiki/Armand_de_Ricql%C3%A8s" title="Armand de Ricqlès">Armand de Ricqlès</a>, <a href="/wiki/Philippe_Taquet" title="Philippe Taquet">Philippe Taquet</a>, <a href="/wiki/St%C3%A9phanie_Thi%C3%A9bault" title="Stéphanie Thiébault">Stéphanie Thiébault</a> et <a href="/wiki/Fr%C3%A9d%C3%A9rique_Viard" title="Frédérique Viard">Frédérique Viard</a>, <cite class="italique">Manifeste du Muséum&#160;: quel futur sans nature&#160;?</cite>, Paris, Reliefs/MNHN, <time>2017</time>, 80&#160;<abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-2-85653-811-1" title="Spécial:Ouvrages de référence/978-2-85653-811-1"><span class="nowrap">978-2-85653-811-1</span></a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mnhn.fr/fr/explorez/actualites/publication-manifeste-museum">lire en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Manifeste+du+Mus%C3%A9um&amp;rft.place=Paris&amp;rft.pub=Reliefs%2FMNHN&amp;rft.stitle=quel+futur+sans+nature+%3F&amp;rft.aulast=Abbadie&amp;rft.aufirst=Luc&amp;rft.au=Gilles+B%C5%93uf&amp;rft.au=Allain+Bougrain-Dubourg&amp;rft.au=Claudine+Cohen&amp;rft.au=Bruno+David&amp;rft.au=Philippe+Descola&amp;rft.au=Fran%C3%A7oise+Gaill&amp;rft.au=Jean+Gayon&amp;rft.au=Thierry+Hoquet&amp;rft.au=Philippe+Janvier&amp;rft.au=Yvon+Le+Maho&amp;rft.au=Guillaume+Lecointre&amp;rft.au=Val%C3%A9rie+Masson-Delmotte&amp;rft.au=Armand+de+Ricql%C3%A8s&amp;rft.au=Philippe+Taquet&amp;rft.au=St%C3%A9phanie+Thi%C3%A9bault&amp;rft.au=Fr%C3%A9d%C3%A9rique+Viard&amp;rft.date=2017&amp;rft.tpages=80&amp;rft.isbn=978-2-85653-811-1&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AGuillaume+Lecointre"></span></span></span></li> <li>2017&#160;: <i>Diderot, l’Humain et la Science</i> avec François Pépin, éditions Matériologiques</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Notes_et_références"><span id="Notes_et_r.C3.A9f.C3.A9rences"></span>Notes et références</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Guillaume_Lecointre&amp;veaction=edit&amp;section=13" title="Modifier la section : Notes et références" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Guillaume_Lecointre&amp;action=edit&amp;section=13" title="Modifier le code source de la section : Notes et références"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Cet article est partiellement ou en totalité issu de l'article intitulé «&#160;<span class="plainlinks"><a class="external text" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Philosophie_des_sciences&amp;oldid=cur">Philosophie des sciences</a>&#160;» <small>(voir <span class="plainlinks"><a class="external text" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Philosophie_des_sciences&amp;oldid=cur&amp;action=history">la liste des auteurs</a></span>)</small></span>.</li></ul> <div class="references-small decimal" style="column-width:30em;"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a> </span><span class="reference-text"><small><a href="/wiki/Syst%C3%A8me_universitaire_de_documentation" title="Système universitaire de documentation">SUDOC</a> <span class="plainlinks noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.sudoc.fr/044151101">044151101</a></span></small></span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Officiel2005"><span class="ouvrage" id="Journal_Officiel2005">Journal Officiel, «&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.legifrance.gouv.fr/jorf/id/JORFTEXT000000259234"><cite style="font-style:normal;">Décret du 24 mars 2005 portant nomination et titularisation (enseignements supérieurs)</cite></a>&#160;», <span class="italique">NOR&#160;: MENP0500457D</span>, sur <span class="italique">legifrance.gouv.fr</span>, <time class="nowrap" datetime="2005-04-02" data-sort-value="2005-04-02">2 avril 2005</time></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a> </span><span class="reference-text">Hors-série du <i><a href="/wiki/Nouvel_Observateur" class="mw-redirect" title="Nouvel Observateur">Nouvel Observateur</a></i>, <abbr class="abbr" title="numéro">n<sup>o</sup></abbr>&#160;61 de décembre 2005/janvier 2006, intitulé «&#160;La Bible contre Darwin&#160;».</span> </li> <li id="cite_note-:0-4"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-:0_4-0">a</a> <a href="#cite_ref-:0_4-1">b</a> <a href="#cite_ref-:0_4-2">c</a> <a href="#cite_ref-:0_4-3">d</a> <a href="#cite_ref-:0_4-4">e</a> et <a href="#cite_ref-:0_4-5">f</a></sup> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Guillaume2012"><span class="ouvrage" id="Lecointre_Guillaume2012">Lecointre Guillaume, <cite class="italique">Les sciences face aux créationnismes. Ré-expliciter le contrat méthodologique des chercheurs.</cite>, Versailles, QUAE, <time>2012</time>, 172&#160;<abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-2-7592-1686-4" title="Spécial:Ouvrages de référence/978-2-7592-1686-4"><span class="nowrap">978-2-7592-1686-4</span></a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=vCG9Jo1MbK4C&amp;printsec=frontcover">lire en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Les+sciences+face+aux+cr%C3%A9ationnismes.+R%C3%A9-expliciter+le+contrat+m%C3%A9thodologique+des+chercheurs.&amp;rft.place=Versailles&amp;rft.pub=QUAE&amp;rft.aulast=Guillaume&amp;rft.aufirst=Lecointre&amp;rft.date=2012&amp;rft.tpages=172&amp;rft.isbn=978-2-7592-1686-4&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AGuillaume+Lecointre"></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Charbonnat2013">Pascal Charbonnat, <cite class="italique">Histoire des philosophies matérialistes</cite>, Paris, <a href="/wiki/%C3%89ditions_Kim%C3%A9" title="Éditions Kimé">Kimé</a>, <time>2013</time>, 706&#160;<abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-2-84174-622-4" title="Spécial:Ouvrages de référence/978-2-84174-622-4"><span class="nowrap">978-2-84174-622-4</span></a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.editionskime.fr/publications/histoire-des-philosophies-materialistes/">lire en ligne</a>)</small>, Préface à la 2ème édition<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Histoire+des+philosophies+mat%C3%A9rialistes&amp;rft.place=Paris&amp;rft.pub=Kim%C3%A9&amp;rft.au=Pascal+Charbonnat&amp;rft.date=2013&amp;rft.pages=Pr%C3%A9face+%C3%A0+la+2%C3%A8me+%C3%A9dition&amp;rft.tpages=706&amp;rft.isbn=978-2-84174-622-4&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AGuillaume+Lecointre"></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Collectif2015">Collectif, <cite class="italique">L'évolution&#160;: de l'univers aux sociétés&#160;: Objets et concepts</cite>, Paris, <a href="/wiki/%C3%89ditions_Mat%C3%A9riologiques" title="Éditions Matériologiques">Éditions Matériologiques</a>, <abbr class="abbr" title="collection">coll.</abbr>&#160;«&#160;Science &amp; philosophie&#160;», <time>2015</time>, 502&#160;<abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-2-37361-032-1" title="Spécial:Ouvrages de référence/978-2-37361-032-1"><span class="nowrap">978-2-37361-032-1</span></a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://materiologiques.com/sciences-philosophie-2275-9948/214-levolution-de-lunivers-aux-societes-objets-et-concepts-9782373611236.html?search_query=evolution&amp;results=45">lire en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=L%27%C3%A9volution+%3A+de+l%27univers+aux+soci%C3%A9t%C3%A9s&amp;rft.place=Paris&amp;rft.pub=%C3%89ditions+Mat%C3%A9riologiques&amp;rft.stitle=Objets+et+concepts&amp;rft.au=Collectif&amp;rft.date=2015&amp;rft.tpages=502&amp;rft.isbn=978-2-37361-032-1&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AGuillaume+Lecointre"></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-:1-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-:1_7-0">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Caroline2009"><span class="ouvrage" id="Fourest_Caroline2009"><a href="/wiki/Caroline_Fourest" title="Caroline Fourest">Fourest Caroline</a>, <cite class="italique">La dernière utopie. Menaces sur l'universalisme</cite>, Paris, Grasset Fasquelle, <time>2009</time>, 288&#160;<abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-2-246-70971-8" title="Spécial:Ouvrages de référence/978-2-246-70971-8"><span class="nowrap">978-2-246-70971-8</span></a>)</small>, § distinguer les sphères de contraintes et de libertés p 272 à p 280<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=La+derni%C3%A8re+utopie.+Menaces+sur+l%27universalisme&amp;rft.place=Paris&amp;rft.pub=Grasset+Fasquelle&amp;rft.aulast=Caroline&amp;rft.aufirst=Fourest&amp;rft.date=2009&amp;rft.pages=%C2%A7+distinguer+les+sph%C3%A8res+de+contraintes+et+de+libert%C3%A9s+p+272+%C3%A0+p+280&amp;rft.tpages=288&amp;rft.isbn=978-2-246-70971-8&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AGuillaume+Lecointre"></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="1995"><cite class="italique">Le métier de chercheur</cite>, <time>1995</time><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Le+m%C3%A9tier+de+chercheur&amp;rft.date=1995&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AGuillaume+Lecointre"></span></span></span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a> </span><span class="reference-text">Mélinée Le Priol, «&#160;Reseaux-sociaux&#160;: la levée de l'anonymat fait débat entre les députés&#160;» dans <i>La Croix</i> du 24 sept. 2023, <a rel="nofollow" class="external autonumber" href="https://www.la-croix.com/france/Reseaux-sociaux-levee-lanonymat-fait-debat-entre-deputes-2023-09-24-1201284056">[1]</a>.</span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a> </span><span class="reference-text">Loïc Blondiaux, «&#160;Le nouveau régime des opinions&#160;: naissance de l'enquête par sondage&#160;», dans <i>Mil neuf cent</i> n° 22 (revue d'histoire intellectuelle) 2004/1, pages 161 à 171, <a rel="nofollow" class="external autonumber" href="https://www.cairn.info/revue-mil-neuf-cent-2004-1-page-161.htm">[2]</a>.</span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a> </span><span class="reference-text"><a href="/wiki/Alain_Degenne" title="Alain Degenne">Alain Degenne</a> et <a href="/wiki/Michel_Fors%C3%A9" title="Michel Forsé">Michel Forsé</a>, <i>Les réseaux sociaux. Une approche structurale en sociologie</i>, <abbr class="abbr" title="Deuxième">2<sup>e</sup></abbr> édition, <a href="/wiki/Armand_Colin" title="Armand Colin">Armand Colin</a>, «&#160;collection U&#160;», Paris 2004, 295 pages.</span> </li> <li id="cite_note-Guillaume_Lecointre-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Guillaume_Lecointre_12-0">↑</a> </span><span class="reference-text">«&#160;Charlie ramène sa science&#160;» Guillaume Lecointre et <a href="/wiki/Antonio_Fischetti" title="Antonio Fischetti">Antonio Fischetti</a>. Éd. Vuibert - Charlie Hebdo&#160;; <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2-7117-7159-8" title="Spécial:Ouvrages de référence/2-7117-7159-8"><span class="nowrap">2-7117-7159-8</span></a>)</small> - L'article intitulé «&#160;Encyclopédies libres&#160;: après le fast-food, la fast-science&#160;», initialement publié dans le journal <i><a href="/wiki/Charlie_Hebdo" title="Charlie Hebdo">Charlie Hebdo</a></i> (n° 650 du <abbr class="abbr" title="Premier">1<sup>er</sup></abbr> décembre 2004).</span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Afis2009">Afis, «&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.afis.org/Guillaume-Lecointre-nouveau-membre-de-notre-Conseil-scientifique-et-de"><cite style="font-style:normal;">Guillaume Lecointre, nouveau membre de notre Conseil scientifique et de parrainage, prix 2009 de la laïcité</cite></a>&#160;», sur <span class="italique">afis.org</span>, <time class="nowrap" datetime="2009-01-03" data-sort-value="2009-01-03">3 janvier 2009</time> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2024-03-01" data-sort-value="2024-03-01"><abbr class="abbr" title="premier">1<sup>er</sup></abbr> mars 2024</time>)</small></span>.</span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a> </span><span class="reference-text">Depuis janvier 2009.</span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Laïcité_République2009"><span class="ouvrage" id="Comité_Laïcité_République2009">Comité Laïcité République, «&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.laicite-republique.org/nadine-abou-zaki-journaliste-libanaise-et-guillaume-lecointre-scientifique.html"><cite style="font-style:normal;">Nadine Abou Zaki, journaliste libanaise, et Guillaume Lecointre, scientifique, lauréats du Prix de la Laïcité 2009</cite></a>&#160;», sur <span class="italique">laicite-republique.org</span>, <time class="nowrap" datetime="2009-01-24" data-sort-value="2009-01-24">24 janvier 2009</time> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2024-03-01" data-sort-value="2024-03-01"><abbr class="abbr" title="premier">1<sup>er</sup></abbr> mars 2024</time>)</small></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-16">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="rationaliste2022"><span class="ouvrage" id="Union_rationaliste2022">Union rationaliste, «&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://union-rationaliste.org/prix-de-lunion-rationaliste/"><cite style="font-style:normal;">Prix de l'Union rationaliste</cite></a>&#160;», sur <span class="italique">union-rationaliste.org</span>, <time>2022</time> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2024-03-01" data-sort-value="2024-03-01"><abbr class="abbr" title="premier">1<sup>er</sup></abbr> mars 2024</time>)</small></span></span>.</span> </li> </ol> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Annexes">Annexes</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Guillaume_Lecointre&amp;veaction=edit&amp;section=14" title="Modifier la section : Annexes" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Guillaume_Lecointre&amp;action=edit&amp;section=14" title="Modifier le code source de la section : Annexes"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Articles_connexes">Articles connexes</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Guillaume_Lecointre&amp;veaction=edit&amp;section=15" title="Modifier la section : Articles connexes" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Guillaume_Lecointre&amp;action=edit&amp;section=15" title="Modifier le code source de la section : Articles connexes"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Arbre_phylog%C3%A9n%C3%A9tique" title="Arbre phylogénétique">Arbre phylogénétique</a></li> <li><a href="/wiki/Cladistique" title="Cladistique">Cladistique</a></li> <li><a href="/wiki/Sph%C3%A8res_d%27activit%C3%A9_et_de_sens" class="mw-redirect" title="Sphères d&#39;activité et de sens">Sphères d'activité et de sens</a></li> <li><a href="/wiki/Critiques_de_Wikip%C3%A9dia" title="Critiques de Wikipédia">Critiques de Wikipédia</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Liens_externes">Liens externes</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Guillaume_Lecointre&amp;veaction=edit&amp;section=16" title="Modifier la section : Liens externes" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Guillaume_Lecointre&amp;action=edit&amp;section=16" title="Modifier le code source de la section : Liens externes"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p class="mw-empty-elt"> </p> <ul><li><cite class="ouvrage" id="site_officiel" style="font-style: normal;"><span class="wd_p856"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://glecointre.mnhn.fr/">Site officiel</a><span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q3120032?uselang=fr#P856" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span></cite></li> <li><span class="liste-horizontale noarchive"><span class="wd_identifiers">Ressources relatives à la recherche<span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q3120032?uselang=fr#identifiers" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span>&#160;: <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.canal-u.tv/intervenants/lecointre-guillaume-055764592">Canal-U</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://cv.archives-ouvertes.fr/guillaume-lecointre">HAL</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://orcid.org/0000-0001-7282-0516"><span class="lang-en" lang="en">ORCID</span></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.scopus.com/authid/detail.uri?authorId=7003637902"><span class="lang-en" lang="en">Scopus</span></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.semanticscholar.org/author/6857144"><span class="lang-en" lang="en">Semantic Scholar</span></a></li> </ul></span></li> <li><span class="liste-horizontale noarchive"><span class="wd_identifiers">Ressource relative à plusieurs domaines<span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q3120032?uselang=fr#identifiers" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span>&#160;: <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.radiofrance.fr/personnes/guillaume-lecointre">Radio France</a></li> </ul></span></li> <li><span class="liste-horizontale noarchive"><span class="wd_identifiers">Ressource relative à la bande dessinée<span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q3120032?uselang=fr#identifiers" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span>&#160;: <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bedetheque.com/auteur-44101-BD-.html">BD Gest'</a></li> </ul></span> </li> <li class="mw-empty-elt"></li> <li><div class="liste-horizontale"><span class="wd_identifiers"><a href="/wiki/Autorit%C3%A9_(sciences_de_l%27information)" title="Autorité (sciences de l&#39;information)">Notices d'autorité</a><span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q3120032?uselang=fr#identifiers" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span>&#160;: <ul><li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://viaf.org/viaf/54326625">VIAF</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://isni.org/isni/000000012133661X">ISNI</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb137479463">BnF</a></span> (<span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.bnf.fr/ark:/12148/cb137479463">données</a></span>)</li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.idref.fr/055764592">IdRef</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.loc.gov/authorities/n2002107502">LCCN</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://d-nb.info/gnd/1148353720">GND</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://opac.kbr.be/LIBRARY/doc/AUTHORITY/14822636">Belgique</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://data.bibliotheken.nl/id/thes/p30185582X">Pays-Bas</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://dbn.bn.org.pl/descriptor-details/9810551479405606">Pologne</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://olduli.nli.org.il/F/?func=find-b&amp;local_base=NLX10&amp;find_code=UID&amp;request=987007426591105171">Israël</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://nukat.edu.pl/aut/n%202013136394">NUKAT</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://authority.bibsys.no/authority/rest/authorities/html/7007061">Norvège</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&amp;local_base=aut&amp;ccl_term=ica=jx20100119021">Tchéquie</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.worldcat.org/identities/lccn-n2002-107502">WorldCat</a></span></li> </ul></div></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.radiofrance.fr/franceculture/podcasts/la-methode-scientifique/grand-entretien-avec-guillaume-lecointre-8901813">«&#160;L’humain, un animal comme les autres, grand entretien avec Guillaume Lecointre&#160;»</a>, <i>La Méthode scientifique</i>, France Culture, 29 juin 2022.</li></ul> <div class="navbox-container" style="clear:both;"> <table class="navbox collapsible noprint collapsed" style=""> <tbody><tr><th class="navbox-title" colspan="2" style="background:"><div style="float:left; width:6em; text-align:left"><div class="noprint plainlinks nowrap tnavbar" style="padding:0; font-size:xx-small; color:var(--color-emphasized, #000000);"><a href="/wiki/Mod%C3%A8le:Palette_Charlie_Hebdo" title="Modèle:Palette Charlie Hebdo"><abbr class="abbr" title="Voir ce modèle.">v</abbr></a>&#160;· <a class="external text" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mod%C3%A8le:Palette_Charlie_Hebdo&amp;action=edit"><abbr class="abbr" title="Modifier ce modèle. Merci de prévisualiser avant de sauvegarder.">m</abbr></a></div></div><div style="font-size:110%"><i><a href="/wiki/Charlie_Hebdo" title="Charlie Hebdo">Charlie Hebdo</a></i></div></th> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="width:60px; background:">Dessinateurs</th> <td class="navbox-list" style="text-align:left;;"><table class="navbox-subgroup" style="text-align:left"> <tbody><tr> <th class="navbox-group" style="width:50px;">Réguliers</th> <td class="navbox-list" style=";"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Biche_(dessinateur)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Biche (dessinateur) (page inexistante)">Biche</a></li> <li><a href="/wiki/Coco_(dessinatrice)" title="Coco (dessinatrice)">Coco</a></li> <li><a href="/wiki/Ali_Dilem" title="Ali Dilem">Dilem</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Faujour_(dessinateur)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Faujour (dessinateur) (page inexistante)">Faujour</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=F%C3%A9lix_Moureau&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Félix Moureau (page inexistante)">Félix</a></li> <li><a href="/wiki/Walter_Foolz" title="Walter Foolz">Foolz</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Juin_(dessinateur)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Juin (dessinateur) (page inexistante)">Juin</a></li> <li><a href="/wiki/Riss" title="Riss">Riss</a> <small>(Dir. publication)</small></li> <li><a href="/w/index.php?title=Lo%C3%AFc_Schwartz_(dessinateur)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Loïc Schwartz (dessinateur) (page inexistante)">Schwartz</a></li> <li><a href="/wiki/Philippe_Vuillemin" title="Philippe Vuillemin">Vuillemin</a></li> <li><a href="/wiki/Willem_(auteur)" title="Willem (auteur)">Willem</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Zorro_(dessinateur)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Zorro (dessinateur) (page inexistante)">Zorro</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="width:50px;">Anciens</th> <td class="navbox-list navbox-even" style=";"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Babouse" title="Babouse">Babouse</a></li> <li><a href="/wiki/Bernar" title="Bernar">Bernar</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Camille_Besse&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Camille Besse (page inexistante)">Besse</a></li> <li><a href="/wiki/Blutch" title="Blutch">Blutch</a></li> <li><a href="/wiki/Cabu" title="Cabu">Cabu</a></li> <li><a href="/wiki/Catherine_Meurisse" title="Catherine Meurisse">Catherine</a></li> <li><a href="/wiki/Charb" title="Charb">Charb</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Erwann_Terrier&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Erwann Terrier (page inexistante)">Erwann</a></li> <li><a href="/wiki/Pierre_Fournier_(journaliste)" title="Pierre Fournier (journaliste)">Fournier</a></li> <li><a href="/wiki/G%C3%A9b%C3%A9" title="Gébé">Gébé</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=David_Ziggy_Greene&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="David Ziggy Greene (page inexistante)">David Ziggy Greene</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Pascal_Gros&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Pascal Gros (page inexistante)">Gros</a></li> <li><a href="/wiki/Philippe_Honor%C3%A9" title="Philippe Honoré">Honoré</a></li> <li><a href="/wiki/Antony_Huchette" title="Antony Huchette">Antony Huchette</a></li> <li><a href="/wiki/Jul_(auteur)" title="Jul (auteur)">Jul</a></li> <li><a href="/wiki/Kamagurka" title="Kamagurka">Kamagurka</a></li> <li><a href="/wiki/Louison_(dessinatrice)" title="Louison (dessinatrice)">Louison</a></li> <li><a href="/wiki/Luz_(dessinateur)" title="Luz (dessinateur)">Luz</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Philippe_Mougey&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Philippe Mougey (page inexistante)">Mougey</a></li> <li><a href="/wiki/Jean-Marc_Reiser" title="Jean-Marc Reiser">Jean-Marc Reiser</a></li> <li><a href="/wiki/Charlie_Hebdo#Dessinateurs" title="Charlie Hebdo">Rousso</a></li> <li><a href="/wiki/Riad_Sattouf" title="Riad Sattouf">Riad Sattouf</a></li> <li><a href="/wiki/Lo%C3%AFc_Schwartz" title="Loïc Schwartz">Schwartz</a></li> <li><a href="/wiki/Joann_Sfar" title="Joann Sfar">Joann Sfar</a></li> <li><a href="/wiki/Sin%C3%A9" title="Siné">Siné</a></li> <li><a href="/wiki/Jacques_Tardi" title="Jacques Tardi">Jacques Tardi</a></li> <li><a href="/wiki/Lefred-Thouron" title="Lefred-Thouron">Lefred-Thouron</a></li> <li><a href="/wiki/Tignous" title="Tignous">Tignous</a></li> <li><a href="/wiki/Georges_Wolinski" title="Georges Wolinski">Wolinski</a></li></ul> </div></td> </tr> </tbody></table></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="width:60px; background:">Rédacteurs</th> <td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;;"><table class="navbox-subgroup" style="text-align:left"> <tbody><tr> <th class="navbox-group" style="width:50px; background:">Réguliers</th> <td class="navbox-list" style=";"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/G%C3%A9rard_Biard" title="Gérard Biard">Gérard Biard</a> <small>(Rédacteur en chef)</small></li> <li><a href="/wiki/Jean-Yves_Camus" title="Jean-Yves Camus">Jean-Yves Camus</a> <small>(Politique)</small></li> <li>Solène Chalvon <small>(Reporter)</small></li> <li><a href="/w/index.php?title=Patrick_Chesnet&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Patrick Chesnet (page inexistante)">Patrick Chesnet</a> <small>(Actualités internationales)</small></li> <li><a href="/wiki/Guillaume_Erner" title="Guillaume Erner">Guillaume Erner</a> <small>(Société)</small></li> <li><a href="/wiki/Antonio_Fischetti" title="Antonio Fischetti">Antonio Fischetti</a> <small>(Science/écologie)</small></li> <li><a href="/wiki/Iegor_Gran" title="Iegor Gran">Iegor Gran</a> <small>(Chronique)</small></li> <li><a href="/wiki/Ang%C3%A9lique_Kourounis" title="Angélique Kourounis">Angélique Kourounis</a> <small>(Grèce)</small></li> <li><a href="/wiki/Philippe_Lan%C3%A7on" title="Philippe Lançon">Philippe Lançon</a> <small>(Chronique)</small></li> <li><a href="/w/index.php?title=Jacques_Littauer&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Jacques Littauer (page inexistante)">Jacques Littauer</a> <small>(Économie)</small></li> <li><a href="/wiki/Robert_McLiam_Wilson" title="Robert McLiam Wilson">Robert McLiam Wilson</a> <small>(Chronique)</small></li> <li><a href="/wiki/Mathieu_Mad%C3%A9nian" title="Mathieu Madénian">Mathieu Madénian</a> <small>(Chronique)</small></li> <li><a href="/w/index.php?title=Judith_Millon&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Judith Millon (page inexistante)">Judith Millon</a> <small>(Internet)</small></li> <li><a href="/wiki/Fabrice_Nicolino" title="Fabrice Nicolino">Fabrice Nicolino</a> <small>(Écologie)</small></li> <li><a href="/wiki/Jean-Baptiste_Thoret" title="Jean-Baptiste Thoret">Jean-Baptiste Thoret</a> <small>(Critique cinéma)</small></li> <li><a href="/wiki/Sigol%C3%A8ne_Vinson" title="Sigolène Vinson">Sigolène Vinson</a> <small>(Justice)</small></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="width:50px; background:">Occasionnels</th> <td class="navbox-list navbox-even" style=";"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Alexandre_Benech&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Alexandre Benech (page inexistante)">Alexandre Benech</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Rapha%C3%ABl_Chevrier&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Raphaël Chevrier (page inexistante)">Raphaël Chevrier</a></li> <li><a href="/wiki/H%C3%A9l%C3%A8ne_Constanty" title="Hélène Constanty">Hélène Constanty</a></li> <li><a href="/wiki/Ben_Cramer" title="Ben Cramer">Ben Cramer</a></li> <li><a href="/wiki/Marie_Darrieussecq" title="Marie Darrieussecq">Marie Darrieussecq</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Lou_Forster&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Lou Forster (page inexistante)">Lou Forster</a></li> <li><a href="/wiki/Laurent_Joly" title="Laurent Joly">Philippe Laurent</a></li> <li><a href="/wiki/Roger_Lenglet" title="Roger Lenglet">Roger Lenglet</a></li> <li><a href="/wiki/Jean-Baptiste_Malet" title="Jean-Baptiste Malet">Jean-Baptiste Malet</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Natacha_Parra&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Natacha Parra (page inexistante)">Natacha Parra</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Luc_Richard&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Luc Richard (page inexistante)">Luc Richard</a></li> <li><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q20875406" class="extiw" title="d:Q20875406">Gilles Rof</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="width:50px; background:">Anciens</th> <td class="navbox-list" style=";"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Andr%C3%A9_Adoutte&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="André Adoutte (page inexistante)">André Adoutte</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Agathe_Andr%C3%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Agathe André (page inexistante)">Agathe André</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=St%C3%A9phane_Bou&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Stéphane Bou (page inexistante)">Stéphane Bou</a></li> <li><a href="/wiki/Sylvie_Caster" title="Sylvie Caster">Sylvie Caster</a></li> <li><a href="/wiki/Fran%C3%A7ois_Cavanna" title="François Cavanna">Cavanna</a> <small>(fondateur)</small></li> <li><a href="/wiki/Elsa_Cayat" title="Elsa Cayat">Elsa Cayat</a></li> <li>Marine Chanel</li> <li><a href="/wiki/Charb" title="Charb">Charb</a></li> <li><a href="/wiki/Mona_Chollet" title="Mona Chollet">Mona Chollet</a></li> <li><a href="/wiki/Professeur_Choron" title="Professeur Choron">Professeur Choron</a></li> <li><a href="/wiki/Coluche" title="Coluche">Coluche</a></li> <li><a href="/wiki/Sarah_Constantin" title="Sarah Constantin">Sarah Constantin</a> <small>(Scénariste)</small></li> <li><a href="/wiki/Philippe_Corcuff" title="Philippe Corcuff">Philippe Corcuff</a></li> <li><a href="/wiki/Olivier_Cyran" title="Olivier Cyran">Olivier Cyran</a></li> <li><a href="/wiki/Guillaume_Dasqui%C3%A9" title="Guillaume Dasquié">Guillaume Dasquié</a></li> <li><a href="/wiki/Delfeil_de_Ton" title="Delfeil de Ton">Delfeil de Ton</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Paule_Drouault&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Paule Drouault (page inexistante)">Paule Drouault</a></li> <li><a href="/wiki/Zineb_El_Rhazoui" title="Zineb El Rhazoui">Zineb El Rhazoui</a> <small>(Reporter)</small></li> <li><a href="/wiki/Fr%C3%A9d%C3%A9ric_H._Fajardie" title="Frédéric H. Fajardie">Frédéric H. Fajardie</a></li> <li><a href="/wiki/Patrick_Font" title="Patrick Font">Patrick Font</a></li> <li><a href="/wiki/Caroline_Fourest" title="Caroline Fourest">Caroline Fourest</a></li> <li><a href="/wiki/Jean-Luc_Hees" title="Jean-Luc Hees">Jean-Luc Hees</a></li> <li><a href="/wiki/Andr%C3%A9_Langaney" title="André Langaney">André Langaney</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Gr%C3%A9gory_Lassus-Debat&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Grégory Lassus-Debat (page inexistante)">Grégory Lassus-Debat</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Guillaume Lecointre</a></li> <li><a href="/wiki/Laurent_L%C3%A9ger" title="Laurent Léger">Laurent Léger</a> <small>(Enquêtes)</small></li> <li><a href="/wiki/Jean-Patrick_Manchette" title="Jean-Patrick Manchette">Jean-Patrick Manchette</a></li> <li><a href="/wiki/Val%C3%A9rie_Manteau" title="Valérie Manteau">Valérie Manteau</a></li> <li><a href="/wiki/Bernard_Maris" title="Bernard Maris">Bernard Maris</a> <small>(Oncle Bernard)</small></li> <li><a href="/wiki/Anne-Sophie_Mercier" title="Anne-Sophie Mercier">Anne-Sophie Mercier</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Xavier_Pasquini&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Xavier Pasquini (page inexistante)">Xavier Pasquini</a></li> <li><a href="/wiki/Patrick_Pelloux" title="Patrick Pelloux">Patrick Pelloux</a> <small>(Médecine)</small></li> <li><a href="/wiki/Michel_Polac" title="Michel Polac">Michel Polac</a></li> <li><a href="/wiki/Patrick_Raynal_(%C3%A9crivain)" title="Patrick Raynal (écrivain)">Patrick Raynal</a></li> <li><a href="/wiki/Renaud" title="Renaud">Renaud</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liliane_Roudi%C3%A8re&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Liliane Roudière (page inexistante)">Liliane Roudière</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C3%89ric_Simon&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Éric Simon (page inexistante)">Éric Simon</a></li> <li><a href="/wiki/Philippe_Val" title="Philippe Val">Philippe Val</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Emmanuelle_Veil&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Emmanuelle Veil (page inexistante)">Emmanuelle Veil</a></li> <li><a href="/wiki/Fiammetta_Venner" title="Fiammetta Venner">Fiammetta Venner</a></li></ul> </div></td> </tr> </tbody></table></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="width:60px; background:">Publications</th> <td class="navbox-list" style="text-align:left;;"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><i><a href="/wiki/Maurice_et_Patapon" title="Maurice et Patapon">Maurice et Patapon</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/La_Vie_secr%C3%A8te_des_jeunes" title="La Vie secrète des jeunes">La Vie secrète des jeunes</a></i></li> <li><a href="/wiki/Les_%C3%89chapp%C3%A9s" title="Les Échappés">Les Échappés</a> <small>(maison d'édition rattachée au magazine)</small></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="width:60px; background:">Histoire du journal</th> <td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;;"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><i><a href="/wiki/Hara-Kiri_(journal)" title="Hara-Kiri (journal)">Hara-Kiri</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Charlie_Mensuel" title="Charlie Mensuel">Charlie Mensuel</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Pilote_%26_Charlie" title="Pilote &amp; Charlie">Pilote &amp; Charlie</a></i></li> <li><a href="/wiki/Affaire_Sin%C3%A9" title="Affaire Siné">Affaire Siné</a> <small>(création de <i><a href="/wiki/Sin%C3%A9_Hebdo" title="Siné Hebdo">Siné Hebdo</a></i>)</small></li> <li><a href="/wiki/Caricatures_de_Mahomet_du_journal_Jyllands-Posten" title="Caricatures de Mahomet du journal Jyllands-Posten">Caricatures de Mahomet du journal <i>Jyllands-Posten</i></a></li> <li><a href="/wiki/Manifeste_des_douze" title="Manifeste des douze">Manifeste des douze</a></li> <li><i><a href="/wiki/C%27est_dur_d%27%C3%AAtre_aim%C3%A9_par_des_cons" title="C&#39;est dur d&#39;être aimé par des cons">C'est dur d'être aimé par des cons</a></i> <small>(documentaire)</small></li> <li>«&#160;<i><a href="/wiki/Charia_Hebdo" title="Charia Hebdo">Charia Hebdo</a></i>&#160;»</li> <li><a href="/wiki/Attentat_contre_Charlie_Hebdo" title="Attentat contre Charlie Hebdo">Attentat contre <i>Charlie Hebdo</i></a> <small>(<a href="/wiki/Attentats_de_janvier_2015_en_France" title="Attentats de janvier 2015 en France">Attentats de janvier 2015 en France</a>, <a href="/wiki/Proc%C3%A8s_des_attentats_de_janvier_2015" title="Procès des attentats de janvier 2015">procès</a> et <a href="/wiki/Attaque_du_25_septembre_2020_%C3%A0_Paris" title="Attaque du 25 septembre 2020 à Paris">attentat lors du procès</a>)</small></li> <li><i><a href="/wiki/Je_suis_Charlie" title="Je suis Charlie">«&#160;Je suis Charlie&#160;»</a></i>&#160;</li> <li><a href="/wiki/Manifestations_des_10_et_11_janvier_2015" title="Manifestations des 10 et 11 janvier 2015">Manifestations des 10 et 11 janvier 2015</a> (<a href="/wiki/Liste_d%C3%A9taill%C3%A9e_des_manifestations_des_10_et_11_janvier_2015" class="mw-redirect" title="Liste détaillée des manifestations des 10 et 11 janvier 2015">liste</a>)</li> <li><a href="/wiki/Num%C3%A9ro_1178_de_Charlie_Hebdo" title="Numéro 1178 de Charlie Hebdo">Numéro 1178 de <i>Charlie Hebdo</i></a> <small>(dit «&#160;Numéro des survivants&#160;»)</small></li> <li><a href="/wiki/Manifestations_contre_les_caricatures_de_Charlie_Hebdo_de_janvier_2015" title="Manifestations contre les caricatures de Charlie Hebdo de janvier 2015">Manifestations contre les caricatures de <i>Charlie Hebdo</i> de janvier 2015</a></li> <li><a href="/wiki/Assassinat_de_Samuel_Paty" title="Assassinat de Samuel Paty">Assassinat de Samuel Paty</a></li> <li><a href="/wiki/Boycott_des_produits_fran%C3%A7ais" title="Boycott des produits français">Boycott des produits français</a></li></ul> </div></td> </tr> </tbody></table> <table class="navbox collapsible noprint autocollapse" style=""> <tbody><tr><th class="navbox-title" colspan="2" style=""><div style="float:left; width:6em; text-align:left"><div class="noprint plainlinks nowrap tnavbar" style="padding:0; font-size:xx-small; color:var(--color-emphasized, #000000);"><a href="/wiki/Mod%C3%A8le:Palette_Scepticisme_rationnel" title="Modèle:Palette Scepticisme rationnel"><abbr class="abbr" title="Voir ce modèle.">v</abbr></a>&#160;· <a class="external text" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mod%C3%A8le:Palette_Scepticisme_rationnel&amp;action=edit"><abbr class="abbr" title="Modifier ce modèle. Merci de prévisualiser avant de sauvegarder.">m</abbr></a></div></div><div style="font-size:110%"><a href="/wiki/Scepticisme_scientifique" title="Scepticisme scientifique">Scepticisme scientifique</a></div></th> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Personnalités</th> <td class="navbox-list" style=""><table class="navbox-subgroup" style=""> <tbody><tr> <th class="navbox-group" style="width:130px;"><a href="/wiki/XVIIe_si%C3%A8cle" title="XVIIe siècle"><abbr class="abbr" title="17ᵉ siècle"><span class="romain">XVII</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr>&#160;siècle</a></th> <td class="navbox-list" style=";"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Antonius_van_Dale" title="Antonius van Dale">Antonius van Dale</a></li> <li><a href="/wiki/Bernard_Le_Bouyer_de_Fontenelle" title="Bernard Le Bouyer de Fontenelle">Bernard Le Bouyer de Fontenelle</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="width:130px;"><a href="/wiki/XXe_si%C3%A8cle" title="XXe siècle"><abbr class="abbr" title="20ᵉ siècle"><span class="romain">XX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr>&#160;siècle</a> et <a href="/wiki/XXIe_si%C3%A8cle" title="XXIe siècle"><abbr class="abbr" title="21ᵉ siècle"><span class="romain">XXI</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr>&#160;siècle</a></th> <td class="navbox-list navbox-even" style=";"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Isaac_Asimov" title="Isaac Asimov">Isaac Asimov</a></li> <li><a href="/wiki/Henri_Broch" title="Henri Broch">Henri Broch</a></li> <li><a href="/wiki/Robert_Todd_Carroll" title="Robert Todd Carroll">Robert Todd Carroll</a></li> <li><a href="/wiki/Timothy_Caulfield" title="Timothy Caulfield">Timothy Caulfield</a></li> <li><a href="/wiki/Chris_French" title="Chris French">Chris French</a></li> <li><a href="/wiki/Martin_Gardner" title="Martin Gardner">Martin Gardner</a></li> <li><a href="/wiki/Nicolas_Gauvrit" title="Nicolas Gauvrit">Nicolas Gauvrit</a></li> <li><a href="/wiki/Ben_Goldacre" title="Ben Goldacre">Ben Goldacre</a></li> <li><a href="/wiki/David_Gorski" title="David Gorski">David Gorski</a></li> <li><a href="/wiki/D.J._Grothe" title="D.J. Grothe">D.J. Grothe</a></li> <li><a href="/wiki/Harriet_Hall" title="Harriet Hall">Harriet Hall</a></li> <li><a href="/wiki/Philip_J._Klass" title="Philip J. Klass">Philip J. Klass</a></li> <li><a href="/wiki/Abraham_Kovoor" title="Abraham Kovoor">Abraham Kovoor</a></li> <li><a href="/wiki/Paul_Kurtz" title="Paul Kurtz">Paul Kurtz</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Guillaume Lecointre</a></li> <li><a href="/wiki/Elizabeth_Loftus" title="Elizabeth Loftus">Elizabeth Loftus</a></li> <li><a href="/wiki/Michel_Monnerie" title="Michel Monnerie">Michel Monnerie</a></li> <li><a href="/wiki/Donald_Menzel" title="Donald Menzel">Donald Menzel</a></li> <li><a href="/wiki/Joe_Nickell" title="Joe Nickell">Joe Nickell</a></li> <li><a href="/wiki/Steven_Novella" title="Steven Novella">Steven Novella</a></li> <li><a href="/wiki/Penn_et_Teller" title="Penn et Teller">Penn et Teller</a></li> <li><a href="/wiki/Massimo_Pigliucci" title="Massimo Pigliucci">Massimo Pigliucci</a></li> <li><a href="/wiki/Philip_Plait" title="Philip Plait">Philip Plait</a></li> <li><a href="/wiki/Massimo_Polidoro" title="Massimo Polidoro">Massimo Polidoro</a></li> <li><a href="/wiki/Robert_M._Price" title="Robert M. Price">Robert M. Price</a></li> <li><a href="/wiki/Benjamin_Radford" title="Benjamin Radford">Benjamin Radford</a></li> <li><a href="/wiki/James_Randi" title="James Randi">James Randi</a></li> <li><a href="/wiki/Carl_Sagan" title="Carl Sagan">Carl Sagan</a></li> <li><a href="/wiki/Jacques_Scornaux" title="Jacques Scornaux">Jacques Scornaux</a></li> <li><a href="/wiki/Robert_Sheaffer" title="Robert Sheaffer">Robert Sheaffer</a></li> <li><a href="/wiki/Michael_Shermer" title="Michael Shermer">Michael Shermer</a></li> <li><a href="/wiki/Simon_Singh" title="Simon Singh">Simon Singh</a></li> <li><a href="/wiki/Victor_J._Stenger" title="Victor J. Stenger">Victor J. Stenger</a></li> <li><a href="/wiki/Marcello_Truzzi" title="Marcello Truzzi">Marcello Truzzi</a></li> <li><a href="/wiki/Jacques_Van_Rillaer" title="Jacques Van Rillaer">Jacques Van Rillaer</a></li> <li><a href="/wiki/Richard_Wiseman" title="Richard Wiseman">Richard Wiseman</a></li> <li><a href="/wiki/Richard_Monvoisin" title="Richard Monvoisin">Richard Monvoisin</a></li></ul> </div></td> </tr> </tbody></table></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Champs critiqués</th> <td class="navbox-list navbox-even" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Anthroposophie" title="Anthroposophie">Anthroposophie</a></li> <li><a href="/wiki/Astrologie" title="Astrologie">Astrologie</a></li> <li><a href="/wiki/Cryptozoologie" title="Cryptozoologie">Cryptozoologie</a></li> <li><a href="/wiki/G%C3%A9obiologie_(pseudoscience)" title="Géobiologie (pseudoscience)">Géobiologie</a></li> <li><a href="/wiki/Hom%C3%A9opathie" title="Homéopathie">Homéopathie</a></li> <li><a href="/wiki/Iridologie" title="Iridologie">Iridologie</a></li> <li><a href="/wiki/Magn%C3%A9toth%C3%A9rapie" title="Magnétothérapie">Magnétothérapie</a></li> <li><a href="/wiki/M%C3%A9decine_non_conventionnelle" title="Médecine non conventionnelle">Médecine non conventionnelle</a></li> <li><a href="/wiki/Miracle" title="Miracle">Miracle</a></li> <li><a href="/wiki/Paranormal" title="Paranormal">Paranormal</a></li> <li><a href="/wiki/Parapsychologie" title="Parapsychologie">Parapsychologie</a></li> <li><a href="/wiki/Pseudoscience" title="Pseudoscience">Pseudoscience</a></li> <li><a href="/wiki/Psychanalyse" title="Psychanalyse">Psychanalyse</a></li> <li><a href="/wiki/T%C3%A9l%C3%A9pathie" title="Télépathie">Télépathie</a></li> <li><a href="/wiki/Psychokin%C3%A8se" title="Psychokinèse">Télékinésie</a></li> <li><a href="/wiki/Ufologie" title="Ufologie">Ufologie</a></li> <li><a href="/wiki/Mythe_des_ovnis_du_Troisi%C3%A8me_Reich" title="Mythe des ovnis du Troisième Reich">Ovnis du <abbr class="abbr" title="Troisième">III<sup>e</sup></abbr>&#160;Reich</a></li> <li><a href="/wiki/Voyance" title="Voyance">Voyance</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Affaires notoires</th> <td class="navbox-list" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Affaire_de_Morristown" title="Affaire de Morristown">Affaire de Morristown</a></li> <li><a href="/wiki/Carrousel_de_Washington" title="Carrousel de Washington">Carrousel de Washington</a></li> <li><a href="/wiki/Cas_de_Nort-sur-Erdre" title="Cas de Nort-sur-Erdre">Cas de Nort-sur-Erdre</a></li> <li><a href="/wiki/Fant%C3%B4me_de_Cock_Lane" title="Fantôme de Cock Lane">Fantôme de Cock Lane</a></li> <li><a href="/wiki/F%C3%A9es_de_Cottingley" title="Fées de Cottingley">Fées de Cottingley</a></li> <li><a href="/wiki/Incident_de_Mantell" title="Incident de Mantell">Incident de Mantell</a></li> <li><a href="/wiki/Incident_de_Rendlesham" title="Incident de Rendlesham">Incident de Rendlesham</a></li> <li><a href="/wiki/Incident_de_T%C3%A9h%C3%A9ran" title="Incident de Téhéran">Incident de Téhéran</a></li> <li><a href="/wiki/Monstre_du_loch_Ness" title="Monstre du loch Ness">Monstre du loch Ness</a></li> <li><a href="/wiki/Observation_de_Campeche" title="Observation de Campeche">Observation de Campeche</a></li> <li><a href="/wiki/Photographie_de_Petit-Rechain" title="Photographie de Petit-Rechain">Photographie de Petit-Rechain</a></li> <li><a href="/wiki/Vierge_de_Jalhay" title="Vierge de Jalhay">Vierge de Jalhay</a></li> <li><a href="/wiki/Mythe_de_l%27utilisation_incompl%C3%A8te_du_cerveau" title="Mythe de l&#39;utilisation incomplète du cerveau">Mythe de l'utilisation incomplète du cerveau</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Notions explicatives</th> <td class="navbox-list navbox-even" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Appel_%C3%A0_l%27ignorance" title="Appel à l&#39;ignorance">Appel à l'ignorance</a></li> <li><a href="/wiki/Ascendance_thermique#Autre_effet" title="Ascendance thermique">Ascendance thermique</a></li> <li><a href="/wiki/Crit%C3%A8res_de_Hill" title="Critères de Hill">Critères de Hill</a></li> <li><a href="/wiki/Datation_au_carbone_14" title="Datation au carbone 14">Datation au carbone 14</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%89pilepsie_temporale" title="Épilepsie temporale">Épilepsie temporale</a></li> <li><a href="/wiki/Hypoth%C3%A8se_du_champ_magn%C3%A9tique" title="Hypothèse du champ magnétique">Hypothèse du champ magnétique</a></li> <li><a href="/wiki/Psychose_collective" title="Psychose collective">Hystérie collective</a></li> <li><a href="/wiki/Personnalit%C3%A9_encline_%C3%A0_l%27imagination" title="Personnalité encline à l&#39;imagination">Personnalité encline à l'imagination</a></li> <li><a href="/wiki/Projet_Mogul" title="Projet Mogul">Projet Mogul</a></li> <li><a href="/wiki/Rasoir_d%27Ockham" title="Rasoir d&#39;Ockham">Rasoir d'Ockham</a></li> <li><a href="/wiki/Syndrome_du_vrai_croyant" title="Syndrome du vrai croyant">Syndrome du vrai croyant</a></li></ul> </div></td> </tr> </tbody></table> </div> <ul id="bandeau-portail" class="bandeau-portail"><li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:Histoire_de_la_zoologie_et_de_la_botanique" title="Portail de l’histoire de la zoologie et de la botanique"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/HZBpetite_icone.gif/48px-HZBpetite_icone.gif" decoding="async" width="48" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/HZBpetite_icone.gif/72px-HZBpetite_icone.gif 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/HZBpetite_icone.gif/96px-HZBpetite_icone.gif 2x" data-file-width="404" data-file-height="169" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:Histoire_de_la_zoologie_et_de_la_botanique" title="Portail:Histoire de la zoologie et de la botanique">Portail de l’histoire de la zoologie et de la botanique</a></span> </span></li> <li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:Ichtyologie" title="Portail de l’ichtyologie"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d7/Anisotremus_moricandi_Caste.png/39px-Anisotremus_moricandi_Caste.png" decoding="async" width="39" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d7/Anisotremus_moricandi_Caste.png/59px-Anisotremus_moricandi_Caste.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d7/Anisotremus_moricandi_Caste.png/78px-Anisotremus_moricandi_Caste.png 2x" data-file-width="306" data-file-height="188" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:Ichtyologie" title="Portail:Ichtyologie">Portail de l’ichtyologie</a></span> </span></li> <li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:Origine_et_%C3%A9volution_du_vivant" title="Portail origine et évolution du vivant"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e2/Icone_OEV2.jpg/48px-Icone_OEV2.jpg" decoding="async" width="48" height="23" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e2/Icone_OEV2.jpg/72px-Icone_OEV2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e2/Icone_OEV2.jpg/96px-Icone_OEV2.jpg 2x" data-file-width="170" data-file-height="83" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:Origine_et_%C3%A9volution_du_vivant" title="Portail:Origine et évolution du vivant">Portail origine et évolution du vivant</a></span> </span></li> <li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:Scepticisme_rationnel" title="Portail du scepticisme rationnel"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/Anime_eye.svg/27px-Anime_eye.svg.png" decoding="async" width="27" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/Anime_eye.svg/41px-Anime_eye.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/Anime_eye.svg/54px-Anime_eye.svg.png 2x" data-file-width="450" data-file-height="400" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:Scepticisme_rationnel" title="Portail:Scepticisme rationnel">Portail du scepticisme rationnel</a></span> </span></li> </ul> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐web.codfw.main‐76d4c66f66‐lhnqz Cached time: 20250302210043 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [show‐toc] CPU time usage: 0.589 seconds Real time usage: 0.829 seconds Preprocessor visited node count: 4136/1000000 Post‐expand include size: 185999/2097152 bytes Template argument size: 46644/2097152 bytes Highest expansion depth: 21/100 Expensive parser function count: 15/500 Unstrip recursion depth: 0/20 Unstrip post‐expand size: 16913/5000000 bytes Lua time usage: 0.353/10.000 seconds Lua memory usage: 7707023/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 19/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 718.754 1 -total 48.37% 347.695 1 Modèle:Infobox_Biographie2 12.63% 90.778 1 Modèle:Liens 7.13% 51.219 1 Modèle:Portail 5.79% 41.582 8 Modèle:Ouvrage 5.78% 41.542 1 Modèle:Références 4.66% 33.521 1 Modèle:Suivi_des_biographies 4.64% 33.374 1 Modèle:Voir_homonymes 4.52% 32.458 1 Modèle:Palette 4.48% 32.218 1 Modèle:Méta_bandeau_de_note --> <!-- Saved in parser cache with key frwiki:pcache:126301:|#|:idhash:canonical and timestamp 20250302210043 and revision id 222090556. Rendering was triggered because: page-view --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&amp;type=1x1&amp;usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Ce document provient de «&#160;<a dir="ltr" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Guillaume_Lecointre&amp;oldid=222090556">https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Guillaume_Lecointre&amp;oldid=222090556</a>&#160;».</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Accueil" title="Catégorie:Accueil">Catégories</a> : <ul><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Naissance_en_f%C3%A9vrier_1964" title="Catégorie:Naissance en février 1964">Naissance en février 1964</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Zoologiste_fran%C3%A7ais_du_XXe_si%C3%A8cle" title="Catégorie:Zoologiste français du XXe siècle">Zoologiste français du XXe siècle</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Zoologiste_fran%C3%A7ais_du_XXIe_si%C3%A8cle" title="Catégorie:Zoologiste français du XXIe siècle">Zoologiste français du XXIe siècle</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Ichtyologiste_fran%C3%A7ais" title="Catégorie:Ichtyologiste français">Ichtyologiste français</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Philosophe_mat%C3%A9rialiste" title="Catégorie:Philosophe matérialiste">Philosophe matérialiste</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Vulgarisateur_scientifique" title="Catégorie:Vulgarisateur scientifique">Vulgarisateur scientifique</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Collaborateur_de_Charlie_Hebdo" title="Catégorie:Collaborateur de Charlie Hebdo">Collaborateur de Charlie Hebdo</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Docteur_de_l%27universit%C3%A9_Paris_VII" title="Catégorie:Docteur de l&#039;université Paris VII">Docteur de l'université Paris VII</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Professeur_au_Mus%C3%A9um_national_d%27histoire_naturelle" title="Catégorie:Professeur au Muséum national d&#039;histoire naturelle">Professeur au Muséum national d'histoire naturelle</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Membre_de_la_Soci%C3%A9t%C3%A9_zoologique_de_France" title="Catégorie:Membre de la Société zoologique de France">Membre de la Société zoologique de France</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Laur%C3%A9at_du_prix_de_l%27Union_rationaliste" title="Catégorie:Lauréat du prix de l&#039;Union rationaliste">Lauréat du prix de l'Union rationaliste</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Catégories cachées : <ul><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P69" title="Catégorie:Page utilisant P69">Page utilisant P69</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P106" title="Catégorie:Page utilisant P106">Page utilisant P106</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P108" title="Catégorie:Page utilisant P108">Page utilisant P108</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P463" title="Catégorie:Page utilisant P463">Page utilisant P463</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P184" title="Catégorie:Page utilisant P184">Page utilisant P184</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P856" title="Catégorie:Page utilisant P856">Page utilisant P856</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P166" title="Catégorie:Page utilisant P166">Page utilisant P166</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_utilisant_l%27infobox_Biographie2_avec_la_charte_scientifique" title="Catégorie:Article utilisant l&#039;infobox Biographie2 avec la charte scientifique">Article utilisant l'infobox Biographie2 avec la charte scientifique</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_utilisant_l%27infobox_Biographie2" title="Catégorie:Article utilisant l&#039;infobox Biographie2">Article utilisant l'infobox Biographie2</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_utilisant_une_Infobox" title="Catégorie:Article utilisant une Infobox">Article utilisant une Infobox</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P5243" title="Catégorie:Page utilisant P5243">Page utilisant P5243</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P4450" title="Catégorie:Page utilisant P4450">Page utilisant P4450</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P496" title="Catégorie:Page utilisant P496">Page utilisant P496</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P1153" title="Catégorie:Page utilisant P1153">Page utilisant P1153</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P4012" title="Catégorie:Page utilisant P4012">Page utilisant P4012</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_bases_externes" title="Catégorie:Page pointant vers des bases externes">Page pointant vers des bases externes</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_bases_relatives_%C3%A0_la_recherche" title="Catégorie:Page pointant vers des bases relatives à la recherche">Page pointant vers des bases relatives à la recherche</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P10780" title="Catégorie:Page utilisant P10780">Page utilisant P10780</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_bases_relatives_%C3%A0_plusieurs_domaines" title="Catégorie:Page pointant vers des bases relatives à plusieurs domaines">Page pointant vers des bases relatives à plusieurs domaines</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P5491" title="Catégorie:Page utilisant P5491">Page utilisant P5491</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_bases_relatives_%C3%A0_la_bande_dessin%C3%A9e" title="Catégorie:Page pointant vers des bases relatives à la bande dessinée">Page pointant vers des bases relatives à la bande dessinée</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_utilisant_le_mod%C3%A8le_Dictionnaires_inactif" title="Catégorie:Article utilisant le modèle Dictionnaires inactif">Article utilisant le modèle Dictionnaires inactif</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_de_Wikip%C3%A9dia_avec_notice_d%27autorit%C3%A9" title="Catégorie:Article de Wikipédia avec notice d&#039;autorité">Article de Wikipédia avec notice d'autorité</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Histoire_de_la_zoologie_et_de_la_botanique/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Histoire de la zoologie et de la botanique/Articles liés">Portail:Histoire de la zoologie et de la botanique/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Histoire_des_sciences/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Histoire des sciences/Articles liés">Portail:Histoire des sciences/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Histoire/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Histoire/Articles liés">Portail:Histoire/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Biologie/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Biologie/Articles liés">Portail:Biologie/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Projet:Biologie/Pages_li%C3%A9es" title="Catégorie:Projet:Biologie/Pages liées">Projet:Biologie/Pages liées</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Ichtyologie/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Ichtyologie/Articles liés">Portail:Ichtyologie/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Zoologie/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Zoologie/Articles liés">Portail:Zoologie/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Origine_et_%C3%A9volution_du_vivant/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Origine et évolution du vivant/Articles liés">Portail:Origine et évolution du vivant/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Sciences/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Sciences/Articles liés">Portail:Sciences/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Scepticisme_rationnel/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Scepticisme rationnel/Articles liés">Portail:Scepticisme rationnel/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Soci%C3%A9t%C3%A9/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Société/Articles liés">Portail:Société/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Wikip%C3%A9dia:Article_biographique" title="Catégorie:Wikipédia:Article biographique">Wikipédia:Article biographique</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Biographie/Articles_li%C3%A9s/Sciences" title="Catégorie:Portail:Biographie/Articles liés/Sciences">Portail:Biographie/Articles liés/Sciences</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> La dernière modification de cette page a été faite le 14 janvier 2025 à 17:11.</li> <li id="footer-info-copyright"><span style="white-space: normal"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citation_et_r%C3%A9utilisation_du_contenu_de_Wikip%C3%A9dia" title="Wikipédia:Citation et réutilisation du contenu de Wikipédia">Droit d'auteur</a>&#160;: les textes sont disponibles sous <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr">licence Creative Commons attribution, partage dans les mêmes conditions</a>&#160;; d’autres conditions peuvent s’appliquer. Voyez les <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/fr">conditions d’utilisation</a> pour plus de détails, ainsi que les <a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Cr%C3%A9dits_graphiques" title="Wikipédia:Crédits graphiques">crédits graphiques</a>. En cas de réutilisation des textes de cette page, voyez <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Citer/Guillaume_Lecointre" title="Spécial:Citer/Guillaume Lecointre">comment citer les auteurs et mentionner la licence</a>.<br /> Wikipedia® est une marque déposée de la <a rel="nofollow" class="external text" href="https://wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, organisation de bienfaisance régie par le paragraphe <a href="/wiki/501c" title="501c">501(c)(3)</a> du code fiscal des États-Unis.</span><br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/fr">Politique de confidentialité</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:%C3%80_propos_de_Wikip%C3%A9dia">À propos de Wikipédia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Avertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux">Avertissements</a></li> <li id="footer-places-contact"><a href="//fr.wikipedia.org/wiki/Wikipédia:Contact">Contact</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Code de conduite</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Développeurs</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/fr.wikipedia.org">Statistiques</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Déclaration sur les témoins (cookies)</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//fr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Guillaume_Lecointre&amp;mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Version mobile</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29"><img src="/static/images/footer/wikimedia.svg" width="25" height="25" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></picture></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" lang="en" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Rechercher</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Rechercher sur Wikipédia"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Spécial:Recherche"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Rechercher</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="Sommaire" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Basculer la table des matières" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Basculer la table des matières</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">Guillaume Lecointre</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>1 langue</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>Ajouter un sujet</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="mw-portlet mw-portlet-dock-bottom emptyPortlet" id="p-dock-bottom"> <ul> </ul> </div> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-5987dff78b-gl2dv","wgBackendResponseTime":192,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.589","walltime":"0.829","ppvisitednodes":{"value":4136,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":185999,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":46644,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":21,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":15,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":16913,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":19,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 718.754 1 -total"," 48.37% 347.695 1 Modèle:Infobox_Biographie2"," 12.63% 90.778 1 Modèle:Liens"," 7.13% 51.219 1 Modèle:Portail"," 5.79% 41.582 8 Modèle:Ouvrage"," 5.78% 41.542 1 Modèle:Références"," 4.66% 33.521 1 Modèle:Suivi_des_biographies"," 4.64% 33.374 1 Modèle:Voir_homonymes"," 4.52% 32.458 1 Modèle:Palette"," 4.48% 32.218 1 Modèle:Méta_bandeau_de_note"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.353","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":7707023,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-76d4c66f66-lhnqz","timestamp":"20250302210043","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Guillaume Lecointre","url":"https:\/\/fr.wikipedia.org\/wiki\/Guillaume_Lecointre","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q3120032","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q3120032","author":{"@type":"Organization","name":"Contributeurs aux projets Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Fondation Wikimedia, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2004-09-30T08:28:44Z","dateModified":"2025-01-14T16:11:16Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/3\/32\/Guillaume_Lecointre_-_Utopiales_2015_-_E96A0664.JPG","headline":"zoologiste et syst\u00e9maticien fran\u00e7ais (1964-)"}</script> </body> </html>

Pages: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10