CINXE.COM
Lihat sumber bagi Kumpulan karbon - Wikipedia Bahasa Melayu, ensiklopedia bebas
<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-disabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-not-available" lang="ms" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Lihat sumber bagi Kumpulan karbon - Wikipedia Bahasa Melayu, ensiklopedia bebas</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-disabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-not-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )mswikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":true,"wgSeparatorTransformTable":["",""],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy", "wgMonthNames":["","Januari","Februari","Mac","April","Mei","Jun","Julai","Ogos","September","Oktober","November","Disember"],"wgRequestId":"5244366a-6f5f-419b-a645-d1eddbda8211","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Kumpulan_karbon","wgTitle":"Kumpulan karbon","wgCurRevisionId":4604418,"wgRevisionId":0,"wgArticleId":151736,"wgIsArticle":false,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"edit","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":[],"wgPageViewLanguage":"ms","wgPageContentLanguage":"ms","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Kumpulan_karbon","wgRelevantArticleId":151736,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"ms","pageLanguageDir":"ltr", "pageVariantFallbacks":"ms"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":6000,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.charinsert-styles":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready", "ext.charinsert.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["mediawiki.action.edit.collapsibleFooter","site","mediawiki.page.ready","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.charinsert","ext.gadget.teahouse","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.gadget.watchlist-notice","ext.gadget.DRN-wizard","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.refToolbar","ext.gadget.extra-toolbar-buttons","ext.gadget.MenuKedaiKopi","ext.gadget.mySandbox","ext.gadget.AdvancedSiteNotices","ext.gadget.switcher","ext.gadget.featured-articles-links","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.checkUser.clientHints", "ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ms&modules=ext.charinsert.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=ms&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ms&modules=ext.gadget.charinsert-styles&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ms&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.17"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="noindex,nofollow,max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Lihat sumber bagi Kumpulan karbon - Wikipedia Bahasa Melayu, ensiklopedia bebas"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//ms.m.wikipedia.org/wiki/Kumpulan_karbon"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Sunting" href="/w/index.php?title=Kumpulan_karbon&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (ms)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//ms.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Kumpulan_karbon"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ms"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Suapan Atom Wikipedia" href="/w/index.php?title=Khas:Perubahan_terkini&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Kumpulan_karbon rootpage-Kumpulan_karbon skin-vector-2022 action-edit"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Pergi ke kandungan</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Tapak"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="Menu utama" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu utama" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu utama</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu utama</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">alih ke bar sisi</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">sorokkan</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Pandu arah </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-Laman-Utama" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Laman_Utama"><span>Laman Utama</span></a></li><li id="n-Tinjau" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tinjau"><span>Tinjau</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portal:Hal_semasa" title="Cari maklumat latar belakang mengenai peristiwa semasa"><span>Hal semasa</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Khas:Rawak" title="Muat laman rawak [x]" accesskey="x"><span>Rencana rawak</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Khas:Laman_khas"><span>Laman khas</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-interaction" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-interaction" > <div class="vector-menu-heading"> Perhubungan </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-Tentang-Wikipedia" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Perihal"><span>Tentang Wikipedia</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Gerbang_Komuniti" title="Tentang projek, perkara yang anda dapat lakukan, tempat untuk mencari sesuatu"><span>Gerbang komuniti</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Khas:Perubahan_terkini" title="Senarai perubahan terkini dalam wiki [r]" accesskey="r"><span>Perubahan terkini</span></a></li><li id="n-Hubungi-kami" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Hubungi_kami"><span>Hubungi kami</span></a></li><li id="n-Menderma" class="mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=ms.wikipedia.org&uselang=ms"><span>Menderma</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="https://www.mediawiki.org/wiki/Special:MyLanguage/Help:Contents" title="Tempat mencari jawapan"><span>Bantuan</span></a></li><li id="n-Kedai-Kopi" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Kedai_Kopi"><span>Kedai Kopi</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Laman_Utama" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="Ensiklopedia Bebas" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-ms.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Khas:Cari" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Cari di wiki ini [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Cari</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Cari Wikipedia" aria-label="Cari Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Cari di wiki ini [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Khas:Cari"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Cari</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Alat peribadi"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Penampilan"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Tukar penampilan saiz, lebar dan warna fon laman" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Penampilan" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Penampilan</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=ms.wikipedia.org&uselang=ms" class=""><span>Derma</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Khas:Buka_akaun&returnto=Kumpulan+karbon&returntoquery=action%3Dedit" title="Anda digalakkan untuk membuka akaun dan melog masuk; walau bagaimanapun, ianya tidak wajib" class=""><span>Buka akaun</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Khas:Log_masuk&returnto=Kumpulan+karbon&returntoquery=action%3Dedit" title="Anda digalakkan untuk melog masuk; walau bagaimanapun, ia tidak wajib. [o]" accesskey="o" class=""><span>Log masuk</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Lebih pilihan" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Alat peribadi" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Alat peribadi</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal" title="Menu pengguna" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=ms.wikipedia.org&uselang=ms"><span>Derma</span></a></li><li id="pt-contribute" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Khas:Contribute"><span class="vector-icon mw-ui-icon-edit mw-ui-icon-wikimedia-edit"></span> <span>Sumbang</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Khas:Buka_akaun&returnto=Kumpulan+karbon&returntoquery=action%3Dedit" title="Anda digalakkan untuk membuka akaun dan melog masuk; walau bagaimanapun, ianya tidak wajib"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Buka akaun</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Khas:Log_masuk&returnto=Kumpulan+karbon&returntoquery=action%3Dedit" title="Anda digalakkan untuk melog masuk; walau bagaimanapun, ia tidak wajib. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Log masuk</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Laman untuk penyunting log keluar <a href="/wiki/Bantuan:Pengenalan" aria-label="Ketahui lebih lanjut tentang menyunting"><span>Ketahui lebih lanjut</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Khas:Perbincangan_saya" title="Perbincangan mengenai penyuntingan daripada alamat IP anda [n]" accesskey="n"><span>Perbincangan</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Tapak"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading">Lihat sumber bagi Kumpulan karbon</h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Rencana ini hanya wujud dalam bahasa ini. Tambah rencana untuk bahasa lain" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-0" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Tambahkan bahasa</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="uls-after-portlet-link"></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Ruang nama"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Kumpulan_karbon" title="Lihat laman kandungan [c]" accesskey="c"><span>Rencana</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Perbincangan:Kumpulan_karbon" rel="discussion" title="Perbincangan mengenai laman kandungan [t]" accesskey="t"><span>Perbincangan</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Tukar kelainan bahasa" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Bahasa Melayu</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Rupa"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Kumpulan_karbon"><span>Baca</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Kumpulan_karbon&veaction=edit" title="Sunting laman ini [v]" accesskey="v"><span>Sunting</span></a></li><li id="ca-edit" class="selected collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Kumpulan_karbon&action=edit" title="Sunting kod sumber untuk laman ini"><span>Sunting sumber</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Kumpulan_karbon&action=history" title="Semakan terdahulu bagi laman ini [h]" accesskey="h"><span>Lihat sejarah</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Alatan laman"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Peralatan" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Peralatan</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Peralatan</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">alih ke bar sisi</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">sorokkan</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Lagi pilihan" > <div class="vector-menu-heading"> Tindakan </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Kumpulan_karbon"><span>Baca</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Kumpulan_karbon&veaction=edit" title="Sunting laman ini [v]" accesskey="v"><span>Sunting</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="selected collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Kumpulan_karbon&action=edit" title="Sunting kod sumber untuk laman ini [e]" accesskey="e"><span>Sunting sumber</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Kumpulan_karbon&action=history"><span>Lihat sejarah</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Umum </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Khas:Pautan_ke_sini/Kumpulan_karbon" title="Senarai semua laman wiki yang mengandungi pautan ke laman ini [j]" accesskey="j"><span>Pautan ke laman ini</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Khas:Perubahan_berkaitan/Kumpulan_karbon" rel="nofollow" title="Perubahan terkini bagi laman yang dipaut dari laman ini [k]" accesskey="k"><span>Perubahan berkaitan</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=ms" title="Muat naik fail [u]" accesskey="u"><span>Muat naik fail</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Kumpulan_karbon&action=info" title="Maklumat lanjut mengenai laman ini"><span>Maklumat laman</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Khas:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fms.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DKumpulan_karbon%26action%3Dedit"><span>Dapatkan URL pendek</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Khas:QrCode&url=https%3A%2F%2Fms.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DKumpulan_karbon%26action%3Dedit"><span>Muat turun kod QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Dalam projek lain </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q106693" title="Pautan ke item repositori data yang bersambung [g]" accesskey="g"><span>Butir Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Alatan laman"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Penampilan"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Penampilan</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">alih ke bar sisi</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">sorokkan</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle">← <a href="/wiki/Kumpulan_karbon" title="Kumpulan karbon">Kumpulan karbon</a></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><p>Anda tidak mempunyai keizinan untuk menyunting laman ini, atas sebab berikut: </p> <div class="permissions-errors"><div class="mw-permissionerror-globalblocking-blockedtext-range"><b>Your IP address is in a range that has been <a href="https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Global_blocks" class="extiw" title="m:Special:MyLanguage/Global blocks">blocked on all Wikimedia Foundation wikis</a>.</b> <p>Sekatan dilakukan oleh <a href="/wiki/Pengguna:Jon_Kolbert" title="Pengguna:Jon Kolbert">Jon Kolbert</a>. Alasannya ialah <i><a href="https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/NOP" class="extiw" title="m:Special:MyLanguage/NOP">Open proxy/Webhost</a>: See the <a href="https://meta.wikimedia.org/wiki/WM:OP/H" class="extiw" title="m:WM:OP/H">help page</a> if you are affected </i>. </p> <ul><li>Tarikh bermula sekatan: 15:12, 27 Ogos 2023</li> <li>Tarikh tamat sekatan: 15:12, 27 Ogos 2028</li></ul> <p>Alamat IP anda terkini ialah 8.222.208.146. The blocked range is 8.222.128.0/17. </p><p>Sila sertaian semua butiran di atas dalam sebarang pertanyaan yang anda buat. </p> If you believe you were blocked by mistake, you can find additional information and instructions in the <a href="https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Stewards/Wizard" class="extiw" title="m:Special:MyLanguage/Stewards/Wizard">Stewards Block Wizard</a>.</div></div><hr /> <p>Anda boleh melihat dan menyalin sumber bagi laman ini. </p><textarea readonly="" accesskey="," id="wpTextbox1" cols="80" rows="25" style="" class="mw-editfont-monospace" lang="ms" dir="ltr" name="wpTextbox1">{| style="float: right; border: 1px solid #ccc; margin: 0.5em 0pt 0.8em 1.4em; padding: 3px !important; width: 75px;" ! [[Kumpulan jadual berkala|Kumpulan]]&nbsp;→!! 14 |- ! ↓&nbsp;[[Kala jadual berkala|Kala]] |- ! [[Unsur kala 2|2]] | {{element cell| 6|Karbon|C| |Pepejal|Bukan logam|Purba}} |- ! [[Unsur kala 3|3]] | {{element cell|14|Silikon|Si| |Pepejal|Metaloid|Purba}} |- ! [[Unsur kala 4|4]] | {{element cell|32|Germanium|Ge| | Pepejal|Metaloid|Purba }} |- ! [[Unsur kala 5|5]] | {{element cell|50|Timah|Sn| |Pepejal|Logam lemah|Purba}} |- ! [[Unsur kala 6|6]] | {{element cell|82|Plumbum|Pb| | Pepejal|Logam lemah|Purba }} |- ! [[Unsur kala 7|7]] | {{element cell|114|Flerovium|Fl| |Pepejal|Logam lemah|Sintetik}} |} '''Unsur kumpulan 14''' juga dikenali sebagai '''kumpulan karbon''' merupakan kumpulan [[unsur kimia]] yang terkandung dalam [[kumpulan jadual berkala|lajur]] ke-14 (sistem [[IUPAC]]) [[jadual berkala|jadual berkala unsur]]. Kumpulan ini juga pernah dikenali sebagai '''tetrels''' (berasal daripada perkataan Greek ''tetra'' bermaksud empat), sebagai mewakili nama lama kumpulan ini iaitu Kumpulan IVA. Kumpulan ini terdiri daripada [[karbon]] ('''C'''), [[silikon]] ('''Si'''), [[germanium]] ('''Ge'''), [[timah]] atau [[stanum]] ('''Sn'''), [[plumbum]] ('''Pb'''), dan [[flerovium]] ('''Fl'''). Sebagai mana kumpulan unsur lain, unsur-unsur dalam kumpulan ini menunjukkan corak dalam [[konfigurasi elektron]]nya, terutamanya petala paling luar, dan seterusnya [[sifat kimia]] mereka. {| class="wikitable" border="1" cellpadding="3" cellspacing="0" |- ![[Nombor atom|Z]] !! [[Unsur kimia|Unsur]] !! [[Petala elektron|Bilangan elektron/petala]] |- | 6 || karbon || 2, 4 |- | 14 || silikon || 2, 8, 4 |- | 32 || germanium || 2, 8, 18, 4 |- | 50 || timah || 2, 8, 18, 18, 4 |- | 82 || plumbum || 2, 8, 18, 32, 18, 4 |- | 114 || flerovium || 2, 8, 18, 32, 32, 18, 4 |} Setiap unsur dalam kumpulan ini mempunyai 4 [[elektron]] dalam petala paling luar. [[Orbital]] terakhir kesemua [[unsur kimia|unsur]] ini ialah orbital p<sup>2</sup>. Dalam kebanyakan kes, unsur-unsur ini berkongsi elektronnya. Kecenderungan keupayaan untuk hilang elektron meningkat apabila saiz [[atom]] meningkat, iaitu apabila nombor atom meningkat. Hanya [[karbon]] sahaja yang boleh membentuk [[ion]] negatif, iaitu dalam bentuk ion [[karbida]] (C<sup>4-</sup>). [[Silikon]] dan [[germanium]], yang kedua-duanya merupakan [[separa logam]], masing-masing boleh membentuk ion +4. [[Timah]] dan [[plumbum]] merupakan [[logam]] manakala flerovium merupakan logam [[radioaktif]] sintetik dengan jangka hayat yang pendek. Timah dan plumbum masing-masing boleh membentuk ion +2. Kesemua unsur ini kecuali germanium amat biasa diaplikasikan dalam kehidupan seharian sama ada dalam bentuk yang tulen atau dalam bentuk [[sebatian kimia|sebatian]]. Walau bagaimanapun, tiada satu pun unsur-unsur ini kecuali silikon ditemui dengan banyaknya dalam kerak bumi. Karbon membentuk pelbagai [[sebatian organik|sebatian]] dalam hidupan termasuk haiwan dan tumbuhan. Mineral silikon dan silikat merupakan komponen asas dalam kerak bumi; silika ([[silikon dioksida]]) merupakan [[pasir]]. Timah dan plumbum juga amat biasa digunakan dalam kehidupan seharian, walaupun jumlahnya yang dalam kerak bumi tidak sebanyak karbon atau silikon. Kedua-duanya wujud dalam deposit mineral yang sangat tepu, boleh diperolehi dengan mudahnya dalam bentuk logam daripada mineralnya, dan sangat berguna sebagai logam dan aloi dalam pelbagai aplikasi harian. Germanium pula biasanya dijumpai dengan kepekatan yang rendah dan bercampur dengan mineral [[zink]] dan [[arang]]. Germanium, walaupun kuantitinya sedikit, juga dianggap penting kerana sifatnya sebagai [[semikonduktor]]. == Sejarah == [[Karbon]] (sebagai unsur) mula-mulanya telah ditemui oleh seorang lelaki yang mengendalikan arang dalam apinya. Kimia karbon moden bertarikh sejak perkembangan arang, petroleum, dan gas asli sebagai minyak enjin dan sejak ia diaplikasikan sebagai penjelasan kepada kimia organik sintetik. Kedua-duanya berlaku sekitar tahun 1800-an. [[Silikon amorfus]] (silikon tanpa bentuk) pula buat pertama kalinya diperoleh dalam keadaan tulen oleh seorang ahli kimia Sweden pada tahun 1824 iaitu [[Jöns Jacob Berzelius]]; silikon yang tidak tulen telah ditemui sebelumnya pada tahun 1811. [[Hablur silikon]] buat pertama kalinya disediakan pada tahun 1854, apabila ia diperoleh sebagai hasil [[elektrolisis]]. Dalam bentuk batu pula, silikon sebenarnya merupakan sesuatu yang biasa bagi pradinasti Mesir, yang telah menggunakannya sebagai rantai manik dan pasu kecil; begitu juga dengan dinasti-dinasti lain seperti Cina. Penghasilan kaca yang mengandungi silika telah dimulakan oleh orang Mesir - sekitar tahun 1500 sebelum Masihi – dan orang-orang [[Semitik]]. Kebanyakan sebatian semula jadi yang digelar silikat telah digunakan dalam pelbagai jenis [[mortar]] (campuran simen, pasir, kapur dan air) untuk tujuan pembinaan tempat tinggal pada zaman dahulu. Germanium pula merupakan salah satu dari 3 unsur yang telah dijangka kewujudannya oleh [[Dmitri Mendeleev]] pada tahun 1871 iaitu semasa dia membina jadual berkalanya. Hanya pada tahun 1886, germanium telah disahkan sebagai satu unsur. Penemuan timah pula telah berlaku sejak zaman purba lagi menyebabkan tiada catatan mengenai penemuan pertamanya. [[Gangsa]] (aloi kuprum-timah) telah lama digunakan oleh masyarakat prasejarah sebelum logam timah tulen diekstrak. Gangsa adalah logam aloi yang biasa digunakan pada zaman awal Mesopotamia, Lembah Indus, Mesir, Crete, Israel, dan Peru. Plumbum telah digunakan oleh orang [[Babylon]] sebagai pinggan untuk merekod inskripsi. Orang [[Rom Purba|Rom]] pula telah menggunakannya sebagai batu bersurat, paip air, syiling, dan juga alat memasak; dan pada zaman [[Augustus Caesar]], keracunan akibat plumbum telah dikesan. Sebatian yang dikenali sebagai plumbum putih telah dihasilkan sebagai bahan perhiasan pada awal 200 sebelum Masihi. == Lihat juga == * [[Jadual berkala]] {{PeriodicTablesFooter}} [[Kategori:Kumpulan jadual berkala]] [[Kategori:Kumpulan unsur kimia]] </textarea><div class="templatesUsed"><div class="mw-templatesUsedExplanation"><p>Templat yang digunakan dalam laman ini: </p></div><ul> <li><a href="/wiki/Templat:Bingkai_unsur/Purba" title="Templat:Bingkai unsur/Purba">Templat:Bingkai unsur/Purba</a> (<a href="/w/index.php?title=Templat:Bingkai_unsur/Purba&action=edit" title="Templat:Bingkai unsur/Purba">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Templat:Bingkai_unsur/Sintetik" title="Templat:Bingkai unsur/Sintetik">Templat:Bingkai unsur/Sintetik</a> (<a href="/w/index.php?title=Templat:Bingkai_unsur/Sintetik&action=edit" title="Templat:Bingkai unsur/Sintetik">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Templat:Element_cell" class="mw-redirect" title="Templat:Element cell">Templat:Element cell</a> (<a href="/w/index.php?title=Templat:Element_cell&action=edit" class="mw-redirect" title="Templat:Element cell">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Templat:Jadual_berkala" title="Templat:Jadual berkala">Templat:Jadual berkala</a> (<a href="/w/index.php?title=Templat:Jadual_berkala&action=edit" title="Templat:Jadual berkala">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Templat:Navbox" title="Templat:Navbox">Templat:Navbox</a> (<a href="/w/index.php?title=Templat:Navbox&action=edit" title="Templat:Navbox">lihat sumber</a>) (dilindungi)</li><li><a href="/wiki/Templat:PeriodicTablesFooter" class="mw-redirect" title="Templat:PeriodicTablesFooter">Templat:PeriodicTablesFooter</a> (<a href="/w/index.php?title=Templat:PeriodicTablesFooter&action=edit" class="mw-redirect" title="Templat:PeriodicTablesFooter">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Templat:Sel_unsur" title="Templat:Sel unsur">Templat:Sel unsur</a> (<a href="/w/index.php?title=Templat:Sel_unsur&action=edit" title="Templat:Sel unsur">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Templat:Warna_unsur/Bukan_logam" title="Templat:Warna unsur/Bukan logam">Templat:Warna unsur/Bukan logam</a> (<a href="/w/index.php?title=Templat:Warna_unsur/Bukan_logam&action=edit" title="Templat:Warna unsur/Bukan logam">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Templat:Warna_unsur/Logam_lemah" title="Templat:Warna unsur/Logam lemah">Templat:Warna unsur/Logam lemah</a> (<a href="/w/index.php?title=Templat:Warna_unsur/Logam_lemah&action=edit" title="Templat:Warna unsur/Logam lemah">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Templat:Warna_unsur/Metaloid" title="Templat:Warna unsur/Metaloid">Templat:Warna unsur/Metaloid</a> (<a href="/w/index.php?title=Templat:Warna_unsur/Metaloid&action=edit" title="Templat:Warna unsur/Metaloid">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Templat:Warna_unsur/Pepejal" title="Templat:Warna unsur/Pepejal">Templat:Warna unsur/Pepejal</a> (<a href="/w/index.php?title=Templat:Warna_unsur/Pepejal&action=edit" title="Templat:Warna unsur/Pepejal">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Templat:Warna_unsur/_Pepejal" title="Templat:Warna unsur/ Pepejal">Templat:Warna unsur/ Pepejal</a> (<a href="/w/index.php?title=Templat:Warna_unsur/_Pepejal&action=edit" title="Templat:Warna unsur/ Pepejal">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Templat:%E2%80%A2" title="Templat:•">Templat:•</a> (<a href="/w/index.php?title=Templat:%E2%80%A2&action=edit" title="Templat:•">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Modul:Arguments" title="Modul:Arguments">Modul:Arguments</a> (<a href="/w/index.php?title=Modul:Arguments&action=edit" title="Modul:Arguments">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Modul:Navbar" title="Modul:Navbar">Modul:Navbar</a> (<a href="/w/index.php?title=Modul:Navbar&action=edit" title="Modul:Navbar">lihat sumber</a>) (dilindungi)</li><li><a href="/wiki/Modul:Navbar/configuration" title="Modul:Navbar/configuration">Modul:Navbar/configuration</a> (<a href="/w/index.php?title=Modul:Navbar/configuration&action=edit" title="Modul:Navbar/configuration">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Modul:Navbar/styles.css" title="Modul:Navbar/styles.css">Modul:Navbar/styles.css</a> (<a href="/w/index.php?title=Modul:Navbar/styles.css&action=edit" title="Modul:Navbar/styles.css">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Modul:Navbox" title="Modul:Navbox">Modul:Navbox</a> (<a href="/w/index.php?title=Modul:Navbox&action=edit" title="Modul:Navbox">sunting</a>) </li></ul></div><p id="mw-returnto">Kembali ke <a href="/wiki/Kumpulan_karbon" title="Kumpulan karbon">Kumpulan karbon</a>.</p> <!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&type=1x1&usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Diambil daripada "<a dir="ltr" href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Kumpulan_karbon">https://ms.wikipedia.org/wiki/Kumpulan_karbon</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks catlinks-allhidden" data-mw="interface"></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Dasar privasi</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:Perihal">Perihal Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Penafian_umum">Penafian</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Kod Tatakelakuan</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Pembangun</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/ms.wikipedia.org">Statistik</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Kenyataan kuki</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//ms.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Kumpulan_karbon&action=edit&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Paparan mudah alih</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29"><img src="/static/images/footer/wikimedia.svg" width="25" height="25" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></picture></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Cari</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Cari Wikipedia"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Khas:Cari"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Cari</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" >Lihat sumber bagi Kumpulan karbon</div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>Tambahkan bahasa</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>Tambah topik</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-85db9df4c9-fnrj2","wgBackendResponseTime":180,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.003","walltime":"0.004","ppvisitednodes":{"value":15,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":410,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":0,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":2,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":0,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 0.000 1 -total"]},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-85db9df4c9-fnrj2","timestamp":"20250224234023","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> </body> </html>