CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="pa" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>ਮਹਾਂਰਾਣਾ ਪ੍ਰਤਾਪ - ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇਕ ਅਜ਼ਾਦ ਵਿਸ਼ਵਗਿਆਨਕੋਸ਼</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )pawikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":["",""],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy", "wgMonthNames":["","ਜਨਵਰੀ","ਫ਼ਰਵਰੀ","ਮਾਰਚ","ਅਪਰੈਲ","ਮਈ","ਜੂਨ","ਜੁਲਾਈ","ਅਗਸਤ","ਸਤੰਬਰ","ਅਕਤੂਬਰ","ਨਵੰਬਰ","ਦਸੰਬਰ"],"wgRequestId":"2a6e1aad-8d56-408d-96fe-6e3113c35778","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"ਮਹਾਂਰਾਣਾ_ਪ੍ਰਤਾਪ","wgTitle":"ਮਹਾਂਰਾਣਾ ਪ੍ਰਤਾਪ","wgCurRevisionId":691349,"wgRevisionId":691349,"wgArticleId":23316,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Pages using the JsonConfig extension","CS1 errors: unsupported parameter","CS1 errors: missing name","CS1 errors: archive-url","CS1 errors: dates","CS1 errors: ISBN","CS1 maint: url-status","CS1 errors: URL","ਰਾਜਪੂਤ ਸਾਮਰਾਜ","ਜੀਵਨੀ","ਸਵਤੰਤਰਤਾ ਸੈਨਾਪਤੀ","ਸ਼ਿਸ਼ੋਦੀਆ", "ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੇ ਲੋਕ","ਰਾਜਸਥਾਨ ਦਾ ਇਤਹਾਸ","ਕਸ਼ਤਰੀ ਯੋਧਾ"],"wgPageViewLanguage":"pa","wgPageContentLanguage":"pa","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"ਮਹਾਂਰਾਣਾ_ਪ੍ਰਤਾਪ","wgRelevantArticleId":23316,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgRedirectedFrom":"ਰਾਣਾ_ਪ੍ਰਤਾਪ_ਸਿੰਘ","wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"pa","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"pa"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":30000,"wgInternalRedirectTargetUrl": "/wiki/%E0%A8%AE%E0%A8%B9%E0%A8%BE%E0%A8%82%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%A3%E0%A8%BE_%E0%A8%AA%E0%A9%8D%E0%A8%B0%E0%A8%A4%E0%A8%BE%E0%A8%AA","wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q2722956","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons" :"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["mediawiki.action.view.redirect","ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.gadget.switcher","ext.gadget.Numeral_converter","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.shortUrl","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pa&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=pa&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pa&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Maharana_Pratap_By_Surendra_Singh_Shaktawat.jpg/1200px-Maharana_Pratap_By_Surendra_Singh_Shaktawat.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1945"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Maharana_Pratap_By_Surendra_Singh_Shaktawat.jpg/800px-Maharana_Pratap_By_Surendra_Singh_Shaktawat.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="1297"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Maharana_Pratap_By_Surendra_Singh_Shaktawat.jpg/640px-Maharana_Pratap_By_Surendra_Singh_Shaktawat.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="1038"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="ਮਹਾਂਰਾਣਾ ਪ੍ਰਤਾਪ - ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇਕ ਅਜ਼ਾਦ ਵਿਸ਼ਵਗਿਆਨਕੋਸ਼"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//pa.m.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%AE%E0%A8%B9%E0%A8%BE%E0%A8%82%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%A3%E0%A8%BE_%E0%A8%AA%E0%A9%8D%E0%A8%B0%E0%A8%A4%E0%A8%BE%E0%A8%AA"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="ਸੋਧੋ" href="/w/index.php?title=%E0%A8%AE%E0%A8%B9%E0%A8%BE%E0%A8%82%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%A3%E0%A8%BE_%E0%A8%AA%E0%A9%8D%E0%A8%B0%E0%A8%A4%E0%A8%BE%E0%A8%AA&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ (pa)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//pa.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%AE%E0%A8%B9%E0%A8%BE%E0%A8%82%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%A3%E0%A8%BE_%E0%A8%AA%E0%A9%8D%E0%A8%B0%E0%A8%A4%E0%A8%BE%E0%A8%AA"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pa"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਦੀ ਐਟਮ ਫ਼ੀਡ" href="/w/index.php?title=%E0%A8%96%E0%A8%BC%E0%A8%BE%E0%A8%B8:%E0%A8%A4%E0%A8%BE%E0%A8%9C%E0%A8%BC%E0%A8%BE_%E0%A8%A4%E0%A8%AC%E0%A8%A6%E0%A9%80%E0%A8%B2%E0%A9%80%E0%A8%86%E0%A8%82&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-ਮਹਾਂਰਾਣਾ_ਪ੍ਰਤਾਪ rootpage-ਮਹਾਂਰਾਣਾ_ਪ੍ਰਤਾਪ skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">ਸਮੱਗਰੀ 'ਤੇ ਜਾਓ</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="ਸਾਈਟ"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ਮੁੱਖ ਮੀਨੂ" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ਮੁੱਖ ਮੀਨੂ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ਮੁੱਖ ਮੀਨੂ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">ਸਾਈਡਬਾਰ 'ਤੇ ਜਾਓ</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ਲੁਕਾਓ</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> ਨੇਵੀਗੇਸ਼ਨ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A8%AE%E0%A9%81%E0%A9%B1%E0%A8%96_%E0%A8%B8%E0%A8%AB%E0%A8%BC%E0%A8%BE" title="ਮੁੱਢਲੇ ਸਫ਼ੇ 'ਤੇ ਜਾਓ [z]" accesskey="z"><span>ਮੁੱਖ ਸਫ਼ਾ</span></a></li><li id="n-ਸੱਥ" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A8%B5%E0%A8%BF%E0%A8%95%E0%A9%80%E0%A8%AA%E0%A9%80%E0%A8%A1%E0%A9%80%E0%A8%86:%E0%A8%B8%E0%A9%B1%E0%A8%A5"><span>ਸੱਥ</span></a></li><li id="n-ਹਾਲੀਆ-ਤਬਦੀਲੀਆਂ" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A8%96%E0%A8%BC%E0%A8%BE%E0%A8%B8:%E0%A8%A4%E0%A8%BE%E0%A8%9C%E0%A8%BC%E0%A8%BE_%E0%A8%A4%E0%A8%AC%E0%A8%A6%E0%A9%80%E0%A8%B2%E0%A9%80%E0%A8%86%E0%A8%82"><span>ਹਾਲੀਆ ਤਬਦੀਲੀਆਂ</span></a></li><li id="n-ਹਾਲੀਆ-ਘਟਨਾਵਾਂ" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A8%B5%E0%A8%BF%E0%A8%95%E0%A9%80%E0%A8%AA%E0%A9%80%E0%A8%A1%E0%A9%80%E0%A8%86:%E0%A8%B9%E0%A8%BE%E0%A8%B2_%E0%A8%A6%E0%A9%80%E0%A8%86%E0%A8%82_%E0%A8%98%E0%A8%9F%E0%A8%A8%E0%A8%BE%E0%A8%B5%E0%A8%BE%E0%A8%82"><span>ਹਾਲੀਆ ਘਟਨਾਵਾਂ</span></a></li><li id="n-ਬੇਤਰਤੀਬ-ਸਫ਼ਾ" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A8%96%E0%A8%BC%E0%A8%BE%E0%A8%B8:%E0%A8%B0%E0%A8%B2%E0%A8%B5%E0%A8%BE%E0%A8%82_%E0%A8%B8%E0%A8%AB%E0%A8%BC%E0%A8%BE"><span>ਬੇਤਰਤੀਬ ਸਫ਼ਾ</span></a></li><li id="n-ਮਦਦ" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A8%AE%E0%A8%A6%E0%A8%A6:%E0%A8%B8%E0%A8%AE%E0%A9%B1%E0%A8%97%E0%A8%B0%E0%A9%80"><span>ਮਦਦ</span></a></li><li id="n-ਦਾਨ" class="mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pa.wikipedia.org&uselang=pa"><span>ਦਾਨ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-ਵਿਕੀ_ਰੁਝਾਨ" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-ਵਿਕੀ_ਰੁਝਾਨ" > <div class="vector-menu-heading"> ਵਿਕੀ ਰੁਝਾਨ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-ਵਧੇਰੇ-ਵੇਖੇ-ਜਾਣ-ਵਾਲੇ-ਸਫ਼ੇ" class="mw-list-item"><a href="http://top.hatnote.com/pa/wikipedia" rel="nofollow"><span>ਵਧੇਰੇ ਵੇਖੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਸਫ਼ੇ</span></a></li><li id="n-ਅਕਸਰ-ਪੁੱਛੇ-ਜਾਣ-ਵਾਲੇ-ਸਵਾਲ" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A8%B5%E0%A8%BF%E0%A8%95%E0%A9%80%E0%A8%AA%E0%A9%80%E0%A8%A1%E0%A9%80%E0%A8%86:%E0%A8%85%E0%A8%95%E0%A8%B8%E0%A8%B0_%E0%A8%AA%E0%A9%81%E0%A9%B1%E0%A8%9B%E0%A9%87_%E0%A8%9C%E0%A8%BE%E0%A8%A3_%E0%A8%B5%E0%A8%BE%E0%A8%B2%E0%A9%87_%E0%A8%B8%E0%A8%B5%E0%A8%BE%E0%A8%B2"><span>ਅਕਸਰ ਪੁੱਛੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਸਵਾਲ</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%E0%A8%AE%E0%A9%81%E0%A9%B1%E0%A8%96_%E0%A8%B8%E0%A8%AB%E0%A8%BC%E0%A8%BE" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-pa.svg" style="width: 7.5em; height: 1.5625em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="ਇਕ ਅਜ਼ਾਦ ਵਿਸ਼ਵਗਿਆਨਕੋਸ਼" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-pa.svg" width="120" height="14" style="width: 7.5em; height: 0.875em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%E0%A8%96%E0%A8%BC%E0%A8%BE%E0%A8%B8:%E0%A8%96%E0%A9%8B%E0%A8%9C%E0%A9%8B" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਖੋਜੋ [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>ਖੋਜ</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਖੋਜੋ" aria-label="ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਖੋਜੋ" autocapitalize="sentences" title="ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਖੋਜੋ [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="ਖ਼ਾਸ:ਖੋਜੋ"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">ਖੋਜੋ</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="ਨਿੱਜੀ ਸੰਦ"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ਦਿੱਖ"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="ਸਫ਼ੇ ਦੇ ਫੋਂਟ ਦਾ ਆਕਾਰ, ਚੌਡ਼ਾਈ ਅਤੇ ਰੰਗ ਦੀ ਦਿੱਖ ਨੂੰ ਬਦਲੋ" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ਦਿੱਖ" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ਦਿੱਖ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pa.wikipedia.org&uselang=pa" class=""><span>ਦਾਨ</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%E0%A8%96%E0%A8%BC%E0%A8%BE%E0%A8%B8:%E0%A8%96%E0%A8%BE%E0%A8%A4%E0%A8%BE_%E0%A8%AC%E0%A8%A3%E0%A8%BE%E0%A8%93&returnto=%E0%A8%AE%E0%A8%B9%E0%A8%BE%E0%A8%82%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%A3%E0%A8%BE+%E0%A8%AA%E0%A9%8D%E0%A8%B0%E0%A8%A4%E0%A8%BE%E0%A8%AA" title="ਤੁਹਾਨੂੰ ਖ਼ਾਤਾ ਬਣਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦਾਖ਼ਲ ਕਰਨ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ; ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਲਾਜ਼ਮੀ ਨਹੀਂ" class=""><span>ਖ਼ਾਤਾ ਬਣਾਓ</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%E0%A8%96%E0%A8%BC%E0%A8%BE%E0%A8%B8:%E0%A8%B5%E0%A8%B0%E0%A8%A4%E0%A9%8B%E0%A8%82%E0%A8%95%E0%A8%BE%E0%A8%B0_%E0%A8%B2%E0%A8%BE%E0%A8%97%E0%A8%87%E0%A8%A8&returnto=%E0%A8%AE%E0%A8%B9%E0%A8%BE%E0%A8%82%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%A3%E0%A8%BE+%E0%A8%AA%E0%A9%8D%E0%A8%B0%E0%A8%A4%E0%A8%BE%E0%A8%AA" title="ਤੁਹਾਨੂੰ ਦਾਖ਼ਲ ਹੋਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ; ਪਰ ਇਹ ਕੋਈ ਲਾਜ਼ਮੀ ਨਹੀਂ [o]" accesskey="o" class=""><span>ਦਾਖ਼ਲ ਹੋਵੋ</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="ਹੋਰ ਚੋਣਾਂ" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ਨਿੱਜੀ ਸੰਦ" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ਨਿੱਜੀ ਸੰਦ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="User menu" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pa.wikipedia.org&uselang=pa"><span>ਦਾਨ</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A8%96%E0%A8%BC%E0%A8%BE%E0%A8%B8:%E0%A8%96%E0%A8%BE%E0%A8%A4%E0%A8%BE_%E0%A8%AC%E0%A8%A3%E0%A8%BE%E0%A8%93&returnto=%E0%A8%AE%E0%A8%B9%E0%A8%BE%E0%A8%82%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%A3%E0%A8%BE+%E0%A8%AA%E0%A9%8D%E0%A8%B0%E0%A8%A4%E0%A8%BE%E0%A8%AA" title="ਤੁਹਾਨੂੰ ਖ਼ਾਤਾ ਬਣਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦਾਖ਼ਲ ਕਰਨ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ; ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਲਾਜ਼ਮੀ ਨਹੀਂ"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>ਖ਼ਾਤਾ ਬਣਾਓ</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A8%96%E0%A8%BC%E0%A8%BE%E0%A8%B8:%E0%A8%B5%E0%A8%B0%E0%A8%A4%E0%A9%8B%E0%A8%82%E0%A8%95%E0%A8%BE%E0%A8%B0_%E0%A8%B2%E0%A8%BE%E0%A8%97%E0%A8%87%E0%A8%A8&returnto=%E0%A8%AE%E0%A8%B9%E0%A8%BE%E0%A8%82%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%A3%E0%A8%BE+%E0%A8%AA%E0%A9%8D%E0%A8%B0%E0%A8%A4%E0%A8%BE%E0%A8%AA" title="ਤੁਹਾਨੂੰ ਦਾਖ਼ਲ ਹੋਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ; ਪਰ ਇਹ ਕੋਈ ਲਾਜ਼ਮੀ ਨਹੀਂ [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>ਦਾਖ਼ਲ ਹੋਵੋ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> ਬਾਹਰ ਹੋਏ ਸੰਪਾਦਕਾਂ ਲਈ ਸਫ਼ੇ <a href="/wiki/%E0%A8%AE%E0%A8%A6%E0%A8%A6:%E0%A8%9C%E0%A8%BE%E0%A8%A3-%E0%A8%AA%E0%A8%9B%E0%A8%BE%E0%A8%A3" aria-label="ਸੰਪਾਦਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਜਾਣੋ"><span>ਹੋਰ ਜਾਣੋ</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A8%96%E0%A8%BC%E0%A8%BE%E0%A8%B8:%E0%A8%AE%E0%A9%87%E0%A8%B0%E0%A9%87_%E0%A8%AF%E0%A9%8B%E0%A8%97%E0%A8%A6%E0%A8%BE%E0%A8%A8" title="A list of edits made from this IP address [y]" accesskey="y"><span>ਯੋਗਦਾਨ</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A8%96%E0%A8%BC%E0%A8%BE%E0%A8%B8:%E0%A8%AE%E0%A9%87%E0%A8%B0%E0%A9%80_%E0%A8%9A%E0%A8%B0%E0%A8%9A%E0%A8%BE" title="ਇਸ IP ਪਤੇ ਤੋਂ ਹੋਈਆਂ ਸੋਧਾਂ ਬਾਰੇ ਗੱਲਬਾਤ [n]" accesskey="n"><span>ਗੱਲ-ਬਾਤ</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="ਸਾਈਟ"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="ਸਮੱਗਰੀ" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">ਸਮੱਗਰੀ</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">ਸਾਈਡਬਾਰ 'ਤੇ ਜਾਓ</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ਲੁਕਾਓ</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">ਸ਼ੁਰੂਆਤ</div> </a> </li> <li id="toc-ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ_ਜੀਵਨ_ਅਤੇ_ਪਹੁੰਚ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ_ਜੀਵਨ_ਅਤੇ_ਪਹੁੰਚ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਪਹੁੰਚ</span> </div> </a> <ul id="toc-ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ_ਜੀਵਨ_ਅਤੇ_ਪਹੁੰਚ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ਫੌਜੀ_ਵਜੋਂ_ਭੂਮਿਕਾ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#ਫੌਜੀ_ਵਜੋਂ_ਭੂਮਿਕਾ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>ਫੌਜੀ ਵਜੋਂ ਭੂਮਿਕਾ</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-ਫੌਜੀ_ਵਜੋਂ_ਭੂਮਿਕਾ-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>ਫੌਜੀ ਵਜੋਂ ਭੂਮਿਕਾ ਉਪਭਾਗ ਨੂੰ ਟੌਗਲ ਕਰੋ</span> </button> <ul id="toc-ਫੌਜੀ_ਵਜੋਂ_ਭੂਮਿਕਾ-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-ਪਿਛੋਕੜ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#ਪਿਛੋਕੜ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>ਪਿਛੋਕੜ</span> </div> </a> <ul id="toc-ਪਿਛੋਕੜ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ਹਲਦੀਘਾਟੀ_ਦੀ_ਲੜਾਈ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#ਹਲਦੀਘਾਟੀ_ਦੀ_ਲੜਾਈ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>ਹਲਦੀਘਾਟੀ ਦੀ ਲੜਾਈ</span> </div> </a> <ul id="toc-ਹਲਦੀਘਾਟੀ_ਦੀ_ਲੜਾਈ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ਮੇਵਾੜ_ਦੀ_ਮੁੜ_ਜਿੱਤ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#ਮੇਵਾੜ_ਦੀ_ਮੁੜ_ਜਿੱਤ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3</span> <span>ਮੇਵਾੜ ਦੀ ਮੁੜ ਜਿੱਤ</span> </div> </a> <ul id="toc-ਮੇਵਾੜ_ਦੀ_ਮੁੜ_ਜਿੱਤ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-ਕਲਾ_ਦੀ_ਸਰਪ੍ਰਸਤੀ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#ਕਲਾ_ਦੀ_ਸਰਪ੍ਰਸਤੀ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>ਕਲਾ ਦੀ ਸਰਪ੍ਰਸਤੀ</span> </div> </a> <ul id="toc-ਕਲਾ_ਦੀ_ਸਰਪ੍ਰਸਤੀ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ਮੇਵਾੜ_ਦੀ_ਪੁਨਰ_ਸੁਰਜੀਤੀ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#ਮੇਵਾੜ_ਦੀ_ਪੁਨਰ_ਸੁਰਜੀਤੀ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>ਮੇਵਾੜ ਦੀ ਪੁਨਰ ਸੁਰਜੀਤੀ</span> </div> </a> <ul id="toc-ਮੇਵਾੜ_ਦੀ_ਪੁਨਰ_ਸੁਰਜੀਤੀ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ਮੌਤ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#ਮੌਤ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>ਮੌਤ</span> </div> </a> <ul id="toc-ਮੌਤ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ਵਿਰਾਸਤ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#ਵਿਰਾਸਤ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>ਵਿਰਾਸਤ</span> </div> </a> <ul id="toc-ਵਿਰਾਸਤ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ਪ੍ਰਸਿੱਧ_ਸਭਿਆਚਾਰ_ਵਿੱਚ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#ਪ੍ਰਸਿੱਧ_ਸਭਿਆਚਾਰ_ਵਿੱਚ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸਭਿਆਚਾਰ ਵਿੱਚ</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-ਪ੍ਰਸਿੱਧ_ਸਭਿਆਚਾਰ_ਵਿੱਚ-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸਭਿਆਚਾਰ ਵਿੱਚ ਉਪਭਾਗ ਨੂੰ ਟੌਗਲ ਕਰੋ</span> </button> <ul id="toc-ਪ੍ਰਸਿੱਧ_ਸਭਿਆਚਾਰ_ਵਿੱਚ-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-ਫਿਲਮ_ਅਤੇ_ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#ਫਿਲਮ_ਅਤੇ_ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.1</span> <span>ਫਿਲਮ ਅਤੇ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ</span> </div> </a> <ul id="toc-ਫਿਲਮ_ਅਤੇ_ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-ਹਵਾਲੇ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#ਹਵਾਲੇ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>ਹਵਾਲੇ</span> </div> </a> <ul id="toc-ਹਵਾਲੇ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ਬਾਹਰੀ_ਕੜੀਆਂ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#ਬਾਹਰੀ_ਕੜੀਆਂ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>ਬਾਹਰੀ ਕੜੀਆਂ</span> </div> </a> <ul id="toc-ਬਾਹਰੀ_ਕੜੀਆਂ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="ਸਮੱਗਰੀ" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ਸਮੱਗਰੀ ਦੀ ਸਾਰਣੀ ਨੂੰ ਟੌਗਲ ਕਰੋ" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ਸਮੱਗਰੀ ਦੀ ਸਾਰਣੀ ਨੂੰ ਟੌਗਲ ਕਰੋ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">ਮਹਾਂਰਾਣਾ ਪ੍ਰਤਾਪ</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਲੇਖ 'ਤੇ ਜਾਓ। 39 ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਉਪਲਬਧ ਹੈ" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-39" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">39 ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Maharana_Pratap" title="Maharana Pratap – ਅਫ਼ਰੀਕੀ" lang="af" hreflang="af" data-title="Maharana Pratap" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="ਅਫ਼ਰੀਕੀ" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%87%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%A7_%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="ماهارانا براتاب – ਅਰਬੀ" lang="ar" hreflang="ar" data-title="ماهارانا براتاب" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="ਅਰਬੀ" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%A3%E0%A4%BE_%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%A4%E0%A4%BE%E0%A4%AA" title="महाराणा प्रताप – Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="महाराणा प्रताप" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AE%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A6%BE_%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%AA" title="মহারানা প্রতাপ – ਬੰਗਾਲੀ" lang="bn" hreflang="bn" data-title="মহারানা প্রতাপ" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="ਬੰਗਾਲੀ" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Pratap_Singh" title="Pratap Singh – ਜਰਮਨ" lang="de" hreflang="de" data-title="Pratap Singh" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="ਜਰਮਨ" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Maharana_Pratap" title="Maharana Pratap – ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ" lang="en" hreflang="en" data-title="Maharana Pratap" data-language-autonym="English" data-language-local-name="ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Maharana_Pratap" title="Maharana Pratap – ਸਪੇਨੀ" lang="es" hreflang="es" data-title="Maharana Pratap" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="ਸਪੇਨੀ" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Maharana_Pratap" title="Maharana Pratap – ਫਰਾਂਸੀਸੀ" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Maharana Pratap" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="ਫਰਾਂਸੀਸੀ" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gom mw-list-item"><a href="https://gom.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%A3%E0%A4%BE_%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%A4%E0%A4%BE%E0%A4%AA" title="राणा प्रताप – ਗੋਥਿਕ" lang="gom" hreflang="gom" data-title="राणा प्रताप" data-language-autonym="गोंयची कोंकणी / Gõychi Konknni" data-language-local-name="ਗੋਥਿਕ" class="interlanguage-link-target"><span>गोंयची कोंकणी / Gõychi Konknni</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gu mw-list-item"><a href="https://gu.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%AE%E0%AA%B9%E0%AA%BE%E0%AA%B0%E0%AA%BE%E0%AA%A3%E0%AA%BE_%E0%AA%AA%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AA%A4%E0%AA%BE%E0%AA%AA" title="મહારાણા પ્રતાપ – ਗੁਜਰਾਤੀ" lang="gu" hreflang="gu" data-title="મહારાણા પ્રતાપ" data-language-autonym="ગુજરાતી" data-language-local-name="ਗੁਜਰਾਤੀ" class="interlanguage-link-target"><span>ગુજરાતી</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%A3%E0%A4%BE_%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%A4%E0%A4%BE%E0%A4%AA" title="महाराणा प्रताप – ਹਿੰਦੀ" lang="hi" hreflang="hi" data-title="महाराणा प्रताप" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="ਹਿੰਦੀ" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Maharana_Pratap" title="Maharana Pratap – ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆਈ" lang="id" hreflang="id" data-title="Maharana Pratap" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆਈ" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Maharana_Pratap" title="Maharana Pratap – ਇਡੂ" lang="io" hreflang="io" data-title="Maharana Pratap" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="ਇਡੂ" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%97%E3%83%A9%E3%82%BF%E3%83%BC%E3%83%97%E3%83%BB%E3%82%B7%E3%83%B3%E3%82%B0_(%E3%83%A1%E3%83%BC%E3%83%AF%E3%83%BC%E3%83%AB%E7%8E%8B)" title="プラタープ・シング (メーワール王) – ਜਪਾਨੀ" lang="ja" hreflang="ja" data-title="プラタープ・シング (メーワール王)" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="ਜਪਾਨੀ" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0_%D0%9F%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%B0%D0%BF" title="Махарана Пратап – ਕਜ਼ਾਖ਼" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Махарана Пратап" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="ਕਜ਼ਾਖ਼" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%AE%E0%B2%B9%E0%B2%BE%E0%B2%B0%E0%B2%BE%E0%B2%A3%E0%B2%BE_%E0%B2%AA%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B2%A4%E0%B2%BE%E0%B2%AA%E0%B3%8D%E2%80%8C" title="ಮಹಾರಾಣಾ ಪ್ರತಾಪ್‌ – ਕੰਨੜ" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಮಹಾರಾಣಾ ಪ್ರತಾಪ್‌" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="ਕੰਨੜ" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%A7%88%ED%95%98%EB%9D%BC%EB%82%98_%ED%94%84%EB%9D%BC%ED%83%91" title="마하라나 프라탑 – ਕੋਰੀਆਈ" lang="ko" hreflang="ko" data-title="마하라나 프라탑" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="ਕੋਰੀਆਈ" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ks mw-list-item"><a href="https://ks.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%BE_%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%A4%E0%A4%BE%E0%A4%AA" title="महाराना प्रताप – ਕਸ਼ਮੀਰੀ" lang="ks" hreflang="ks" data-title="महाराना प्रताप" data-language-autonym="कॉशुर / کٲشُر" data-language-local-name="ਕਸ਼ਮੀਰੀ" class="interlanguage-link-target"><span>कॉशुर / کٲشُر</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mai mw-list-item"><a href="https://mai.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%A3%E0%A4%BE_%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%A4%E0%A4%BE%E0%A4%AA" title="महाराणा प्रताप – ਮੈਥਲੀ" lang="mai" hreflang="mai" data-title="महाराणा प्रताप" data-language-autonym="मैथिली" data-language-local-name="ਮੈਥਲੀ" class="interlanguage-link-target"><span>मैथिली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%B1%E0%B4%BE%E0%B4%A3%E0%B4%BE_%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AA%E0%B5%8D_%E0%B4%B8%E0%B4%BF%E0%B4%82%E0%B4%97%E0%B5%8D" title="റാണാ പ്രതാപ് സിംഗ് – ਮਲਿਆਲਮ" lang="ml" hreflang="ml" data-title="റാണാ പ്രതാപ് സിംഗ്" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="ਮਲਿਆਲਮ" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%A3%E0%A4%BE_%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%A4%E0%A4%BE%E0%A4%AA" title="महाराणा प्रताप – ਮਰਾਠੀ" lang="mr" hreflang="mr" data-title="महाराणा प्रताप" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="ਮਰਾਠੀ" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%99%E1%80%9F%E1%80%AC%E1%80%9B%E1%80%95%E1%80%BA%E1%80%9B" title="မဟာရပ်ရ – ਬਰਮੀ" lang="my" hreflang="my" data-title="မဟာရပ်ရ" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="ਬਰਮੀ" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%A3%E0%A4%BE_%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%A4%E0%A4%BE%E0%A4%AA" title="महाराणा प्रताप – ਨੇਪਾਲੀ" lang="ne" hreflang="ne" data-title="महाराणा प्रताप" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="ਨੇਪਾਲੀ" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%A3%E0%A4%BE_%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%A4%E0%A4%BE%E0%A4%AA_%E0%A4%B8%E0%A4%BF%E0%A4%82%E0%A4%B9" title="राणा प्रताप सिंह – ਨੇਵਾਰੀ" lang="new" hreflang="new" data-title="राणा प्रताप सिंह" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="ਨੇਵਾਰੀ" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Maharana_Pratap" title="Maharana Pratap – ਡੱਚ" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Maharana Pratap" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="ਡੱਚ" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nso mw-list-item"><a href="https://nso.wikipedia.org/wiki/Maharana_Pratap" title="Maharana Pratap – ਉੱਤਰੀ ਸੋਥੋ" lang="nso" hreflang="nso" data-title="Maharana Pratap" data-language-autonym="Sesotho sa Leboa" data-language-local-name="ਉੱਤਰੀ ਸੋਥੋ" class="interlanguage-link-target"><span>Sesotho sa Leboa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-or mw-list-item"><a href="https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%AE%E0%AC%B9%E0%AC%BE%E0%AC%B0%E0%AC%BE%E0%AC%A3%E0%AC%BE_%E0%AC%AA%E0%AD%8D%E0%AC%B0%E0%AC%A4%E0%AC%BE%E0%AC%AA" title="ମହାରାଣା ପ୍ରତାପ – ਉੜੀਆ" lang="or" hreflang="or" data-title="ମହାରାଣା ପ୍ରତାପ" data-language-autonym="ଓଡ଼ିଆ" data-language-local-name="ਉੜੀਆ" class="interlanguage-link-target"><span>ଓଡ଼ିଆ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D8%A7%DD%A8%D8%A7_%D9%BE%D8%B1%D8%AA%D8%A7%D9%BE_%D8%B3%D9%86%DA%AF%DA%BE" title="راݨا پرتاپ سنگھ – ਪੰਜਾਬੀ (ਸ਼ਾਹਮੁਖੀ)" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="راݨا پرتاپ سنگھ" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="ਪੰਜਾਬੀ (ਸ਼ਾਹਮੁਖੀ)" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%A7_%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D8%A7%D9%BE" title="مهرانا پراتاپ – ਪਸ਼ਤੋ" lang="ps" hreflang="ps" data-title="مهرانا پراتاپ" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="ਪਸ਼ਤੋ" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Maharana_Pratap" title="Maharana Pratap – ਪੁਰਤਗਾਲੀ" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Maharana Pratap" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="ਪੁਰਤਗਾਲੀ" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0_%D0%9F%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%B0%D0%BF" title="Махарана Пратап – ਰੂਸੀ" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Махарана Пратап" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="ਰੂਸੀ" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sa mw-list-item"><a href="https://sa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%A3%E0%A4%BE_%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%A4%E0%A4%BE%E0%A4%AA" title="महाराणा प्रताप – ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ" lang="sa" hreflang="sa" data-title="महाराणा प्रताप" data-language-autonym="संस्कृतम्" data-language-local-name="ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ" class="interlanguage-link-target"><span>संस्कृतम्</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Maharana_Pratap" title="Maharana Pratap – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Maharana Pratap" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-st mw-list-item"><a href="https://st.wikipedia.org/wiki/Maharana_Pratap" title="Maharana Pratap – ਦੱਖਣੀ ਸੋਥੋ" lang="st" hreflang="st" data-title="Maharana Pratap" data-language-autonym="Sesotho" data-language-local-name="ਦੱਖਣੀ ਸੋਥੋ" class="interlanguage-link-target"><span>Sesotho</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="featured article badge"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%AE%E0%AE%95%E0%AE%BE%E0%AE%B0%E0%AE%BE%E0%AE%A3%E0%AE%BE_%E0%AE%AA%E0%AE%BF%E0%AE%B0%E0%AE%A4%E0%AE%BE%E0%AE%AA%E0%AF%8D" title="மகாராணா பிரதாப் – ਤਮਿਲ" lang="ta" hreflang="ta" data-title="மகாராணா பிரதாப்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="ਤਮਿਲ" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%A3%E0%B0%BE%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%AA%E0%B1%8D" title="రాణాప్రతాప్ – ਤੇਲਗੂ" lang="te" hreflang="te" data-title="రాణాప్రతాప్" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="ਤੇਲਗੂ" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%B0%D0%BF_%D0%A1%D1%96%D0%BD%D2%91%D1%85" title="Пратап Сінґх – ਯੂਕਰੇਨੀਆਈ" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Пратап Сінґх" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ਯੂਕਰੇਨੀਆਈ" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%A7_%D9%BE%D8%B1%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="رانا پرتاب – ਉਰਦੂ" lang="ur" hreflang="ur" data-title="رانا پرتاب" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="ਉਰਦੂ" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Maharana_Pratap" title="Maharana Pratap – ਵੀਅਤਨਾਮੀ" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Maharana Pratap" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="ਵੀਅਤਨਾਮੀ" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q2722956#sitelinks-wikipedia" title="ਅੰਤਰਭਾਸ਼ਾਈ ਕੜੀਆਂ ਸੋਧੋ" class="wbc-editpage">ਜੋੜ ਸੋਧੋ</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="ਨਾਂ-ਥਾਂ"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A8%AE%E0%A8%B9%E0%A8%BE%E0%A8%82%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%A3%E0%A8%BE_%E0%A8%AA%E0%A9%8D%E0%A8%B0%E0%A8%A4%E0%A8%BE%E0%A8%AA" title="ਸਮੱਗਰੀ ਸਫ਼ਾ ਵੇਖੋ [c]" accesskey="c"><span>ਸਫ਼ਾ</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A8%97%E0%A9%B1%E0%A8%B2-%E0%A8%AC%E0%A8%BE%E0%A8%A4:%E0%A8%AE%E0%A8%B9%E0%A8%BE%E0%A8%82%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%A3%E0%A8%BE_%E0%A8%AA%E0%A9%8D%E0%A8%B0%E0%A8%A4%E0%A8%BE%E0%A8%AA" rel="discussion" title="ਸਮੱਗਰੀ ਸਫ਼ੇ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ [t]" accesskey="t"><span>ਗੱਲਬਾਤ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ਭਾਸ਼ਾ ਰੂਪ ਬਦਲੋ" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">ਪੰਜਾਬੀ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="ਵੇਖੋ"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A8%AE%E0%A8%B9%E0%A8%BE%E0%A8%82%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%A3%E0%A8%BE_%E0%A8%AA%E0%A9%8D%E0%A8%B0%E0%A8%A4%E0%A8%BE%E0%A8%AA"><span>ਪੜ੍ਹੋ</span></a></li><li id="ca-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A8%AE%E0%A8%B9%E0%A8%BE%E0%A8%82%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%A3%E0%A8%BE_%E0%A8%AA%E0%A9%8D%E0%A8%B0%E0%A8%A4%E0%A8%BE%E0%A8%AA&action=edit" title="ਇਸ ਸਫ਼ੇ ਦੇ ਸਰੋਤ ਦਾ ਕੋਡ ਸੋਧੋ [e]" accesskey="e"><span>ਸੋਧੋ</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A8%AE%E0%A8%B9%E0%A8%BE%E0%A8%82%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%A3%E0%A8%BE_%E0%A8%AA%E0%A9%8D%E0%A8%B0%E0%A8%A4%E0%A8%BE%E0%A8%AA&action=history" title="ਇਸ ਸਫ਼ੇ ਦੇ ਪਿਛਲੇ ਦੁਹਰਾਅ [h]" accesskey="h"><span>ਇਤਿਹਾਸ ਵੇਖੋ</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ਸਫ਼ੇ ਦੇ ਸੰਦ"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ਸੰਦ" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">ਸੰਦ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ਸੰਦ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">ਸਾਈਡਬਾਰ 'ਤੇ ਜਾਓ</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ਲੁਕਾਓ</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="ਹੋਰ ਚੋਣਾਂ" > <div class="vector-menu-heading"> ਕਾਰਵਾਈਆਂ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A8%AE%E0%A8%B9%E0%A8%BE%E0%A8%82%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%A3%E0%A8%BE_%E0%A8%AA%E0%A9%8D%E0%A8%B0%E0%A8%A4%E0%A8%BE%E0%A8%AA"><span>ਪੜ੍ਹੋ</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A8%AE%E0%A8%B9%E0%A8%BE%E0%A8%82%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%A3%E0%A8%BE_%E0%A8%AA%E0%A9%8D%E0%A8%B0%E0%A8%A4%E0%A8%BE%E0%A8%AA&action=edit" title="ਇਸ ਸਫ਼ੇ ਦੇ ਸਰੋਤ ਦਾ ਕੋਡ ਸੋਧੋ [e]" accesskey="e"><span>ਸੋਧੋ</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A8%AE%E0%A8%B9%E0%A8%BE%E0%A8%82%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%A3%E0%A8%BE_%E0%A8%AA%E0%A9%8D%E0%A8%B0%E0%A8%A4%E0%A8%BE%E0%A8%AA&action=history"><span>ਇਤਿਹਾਸ ਵੇਖੋ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> ਆਮ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A8%96%E0%A8%BC%E0%A8%BE%E0%A8%B8:%E0%A8%95%E0%A8%BF%E0%A8%B9%E0%A9%9C%E0%A9%87_%E0%A8%B8%E0%A8%AB%E0%A8%BC%E0%A9%87_%E0%A8%87%E0%A9%B1%E0%A8%A5%E0%A9%87_%E0%A8%9C%E0%A9%8B%E0%A9%9C%E0%A8%A6%E0%A9%87_%E0%A8%B9%E0%A8%A8/%E0%A8%AE%E0%A8%B9%E0%A8%BE%E0%A8%82%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%A3%E0%A8%BE_%E0%A8%AA%E0%A9%8D%E0%A8%B0%E0%A8%A4%E0%A8%BE%E0%A8%AA" title="ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਦੇ ਸਾਰੇ ਸਫ਼ਿਆਂ ਦੀ ਸੂਚੀ, ਜੋ ਇੱਥੇ ਜੋੜਦੇ ਹਨ [j]" accesskey="j"><span>ਇੱਥੇ ਕੀ ਆ ਕੇ ਜੁੜਦਾ ਹੈ</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A8%96%E0%A8%BC%E0%A8%BE%E0%A8%B8:%E0%A8%9C%E0%A9%81%E0%A9%9C%E0%A9%80%E0%A8%86%E0%A8%82_%E0%A8%B9%E0%A8%BE%E0%A8%B2%E0%A9%80%E0%A8%86_%E0%A8%A4%E0%A8%AC%E0%A8%A6%E0%A9%80%E0%A8%B2%E0%A9%80%E0%A8%86%E0%A8%82/%E0%A8%AE%E0%A8%B9%E0%A8%BE%E0%A8%82%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%A3%E0%A8%BE_%E0%A8%AA%E0%A9%8D%E0%A8%B0%E0%A8%A4%E0%A8%BE%E0%A8%AA" rel="nofollow" title="ਇਸ ਸਫ਼ੇ ਤੋਂ ਜੋੜੇ ਗਏ ਸਫ਼ਿਆਂ ਵਿਚ ਹਾਲੀਆ ਤਬਦੀਲੀਆਂ [k]" accesskey="k"><span>ਸਬੰਧਤ ਤਬਦੀਲੀਆਂ</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A8%96%E0%A8%BC%E0%A8%BE%E0%A8%B8:%E0%A8%96%E0%A8%BC%E0%A8%BE%E0%A8%B8_%E0%A8%B8%E0%A8%AB%E0%A8%BC%E0%A9%87" title="ਸਾਰੇ ਖ਼ਾਸ ਸਫ਼ਿਆਂ ਦੀ ਲਿਸਟ [q]" accesskey="q"><span>ਖ਼ਾਸ ਸਫ਼ੇ</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A8%AE%E0%A8%B9%E0%A8%BE%E0%A8%82%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%A3%E0%A8%BE_%E0%A8%AA%E0%A9%8D%E0%A8%B0%E0%A8%A4%E0%A8%BE%E0%A8%AA&oldid=691349" title="ਇਸ ਸਫ਼ੇ ਦੇ ਇਸ ਸੋਧ ਲਈ ਸਥਾਈ ਕੜੀ"><span>ਪੱਕੀ ਕੜੀਆਂ</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A8%AE%E0%A8%B9%E0%A8%BE%E0%A8%82%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%A3%E0%A8%BE_%E0%A8%AA%E0%A9%8D%E0%A8%B0%E0%A8%A4%E0%A8%BE%E0%A8%AA&action=info" title="More information about this page"><span>ਸਫ਼ਾ ਜਾਣਕਾਰੀ</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A8%96%E0%A8%BC%E0%A8%BE%E0%A8%B8:CiteThisPage&page=%E0%A8%AE%E0%A8%B9%E0%A8%BE%E0%A8%82%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%A3%E0%A8%BE_%E0%A8%AA%E0%A9%8D%E0%A8%B0%E0%A8%A4%E0%A8%BE%E0%A8%AA&id=691349&wpFormIdentifier=titleform" title="ਇਸ ਸਫ਼ੇ ਦਾ ਹਵਾਲੇ ਦੇਣ ਸਬੰਧੀ ਜਾਣਕਾਰੀ"><span>ਇਸ ਸਫ਼ੇ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿਉ</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A8%96%E0%A8%BC%E0%A8%BE%E0%A8%B8:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fpa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E0%25A8%25AE%25E0%25A8%25B9%25E0%25A8%25BE%25E0%25A8%2582%25E0%25A8%25B0%25E0%25A8%25BE%25E0%25A8%25A3%25E0%25A8%25BE_%25E0%25A8%25AA%25E0%25A9%258D%25E0%25A8%25B0%25E0%25A8%25A4%25E0%25A8%25BE%25E0%25A8%25AA"><span>ਛੋਟਾ ਯੂਆਰਐੱਲ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰੋ</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A8%96%E0%A8%BC%E0%A8%BE%E0%A8%B8:QrCode&url=https%3A%2F%2Fpa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E0%25A8%25AE%25E0%25A8%25B9%25E0%25A8%25BE%25E0%25A8%2582%25E0%25A8%25B0%25E0%25A8%25BE%25E0%25A8%25A3%25E0%25A8%25BE_%25E0%25A8%25AA%25E0%25A9%258D%25E0%25A8%25B0%25E0%25A8%25A4%25E0%25A8%25BE%25E0%25A8%25AA"><span>QR ਕੋਡ ਡਾਊਨਲੋਡ ਕਰੋ</span></a></li><li id="t-shorturl" class="mw-list-item"><a href="//pa.wikipedia.org/s/jfq" title="ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਲਈ ਇਸ ਛੋਟੀ ਕੜੀ ਦੀ ਨਕਲ ਕਰੋ"><span>ਛੋਟਾ ਯੂਆਰਐੱਲ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> ਛਾਪੋ / ਬਰਾਮਦ ਕਰੋ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A8%96%E0%A8%BC%E0%A8%BE%E0%A8%B8:%E0%A8%95%E0%A8%BF%E0%A8%A4%E0%A8%BE%E0%A8%AC&bookcmd=book_creator&referer=%E0%A8%AE%E0%A8%B9%E0%A8%BE%E0%A8%82%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%A3%E0%A8%BE+%E0%A8%AA%E0%A9%8D%E0%A8%B0%E0%A8%A4%E0%A8%BE%E0%A8%AA"><span>ਇੱਕ ਕਿਤਾਬ ਬਣਾਓ</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A8%96%E0%A8%BC%E0%A8%BE%E0%A8%B8:DownloadAsPdf&page=%E0%A8%AE%E0%A8%B9%E0%A8%BE%E0%A8%82%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%A3%E0%A8%BE_%E0%A8%AA%E0%A9%8D%E0%A8%B0%E0%A8%A4%E0%A8%BE%E0%A8%AA&action=show-download-screen"><span>PDF ਵਜੋਂ ਡਾਊਨਲੋਡ ਕਰੋ</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A8%AE%E0%A8%B9%E0%A8%BE%E0%A8%82%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%A3%E0%A8%BE_%E0%A8%AA%E0%A9%8D%E0%A8%B0%E0%A8%A4%E0%A8%BE%E0%A8%AA&printable=yes" title="ਇਸ ਸਫ਼ੇ ਦਾ ਛਪਣਯੋਗ ਰੂਪ [p]" accesskey="p"><span>ਛਪਣਯੋਗ ਸੰਸਕਰਣ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> ਹੋਰ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟਾਂ ਵਿੱਚ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Maharana_Pratap_Singh_of_Mewar" hreflang="en"><span>ਵਿਕੀਮੀਡੀਆ ਕਾਮਨਜ਼</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q2722956" title="ਡਾਟਾ ਭੰਡਾਰ ਦੀ ਸਮੱਗਰੀ ਨਾਲ ਕੜੀ ਜੋੜੋ [g]" accesskey="g"><span>ਵਿਕੀਡਾਟਾ ਆਈਟਮ</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ਸਫ਼ੇ ਦੇ ਸੰਦ"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ਦਿੱਖ"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ਦਿੱਖ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">ਸਾਈਡਬਾਰ 'ਤੇ ਜਾਓ</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ਲੁਕਾਓ</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਆਜ਼ਾਦ ਵਿਸ਼ਵਕੋਸ਼ ਤੋਂ</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"><span class="mw-redirectedfrom">(<a href="/w/index.php?title=%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%A3%E0%A8%BE_%E0%A8%AA%E0%A9%8D%E0%A8%B0%E0%A8%A4%E0%A8%BE%E0%A8%AA_%E0%A8%B8%E0%A8%BF%E0%A9%B0%E0%A8%98&redirect=no" class="mw-redirect" title="ਰਾਣਾ ਪ੍ਰਤਾਪ ਸਿੰਘ">ਰਾਣਾ ਪ੍ਰਤਾਪ ਸਿੰਘ</a> ਤੋਂ ਮੋੜਿਆ ਗਿਆ)</span></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="pa" dir="ltr"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r765565">.mw-parser-output .infobox-subbox{padding:0;border:none;margin:-3px;width:auto;min-width:100%;font-size:100%;clear:none;float:none;background-color:transparent}.mw-parser-output .infobox-3cols-child{margin:auto}.mw-parser-output .infobox .navbar{font-size:100%}body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-header,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-subheader,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-above,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-title,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-image,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-full-data,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-below{text-align:center}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .infobox-full-data:not(.notheme)>div:not(.notheme)[style]{background:#1f1f23!important;color:#f8f9fa}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .infobox-full-data:not(.notheme) div:not(.notheme){background:#1f1f23!important;color:#f8f9fa}}@media(min-width:640px){body.skin--responsive .mw-parser-output .infobox-table{display:table!important}body.skin--responsive .mw-parser-output .infobox-table>caption{display:table-caption!important}body.skin--responsive .mw-parser-output .infobox-table>tbody{display:table-row-group}body.skin--responsive .mw-parser-output .infobox-table tr{display:table-row!important}body.skin--responsive .mw-parser-output .infobox-table th,body.skin--responsive .mw-parser-output .infobox-table td{padding-left:inherit;padding-right:inherit}}</style><table class="infobox vcard"><tbody><tr><th colspan="2" class="infobox-above fn" style="background-color: #cbe; font-size: 125%">Maharana Pratap</th></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-subheader">'<i><b><a href="/w/index.php?title=%E0%A8%AE%E0%A8%B9%E0%A8%BE%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%A3%E0%A8%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="ਮਹਾਰਾਣਾ (ਸਫ਼ਾ ਮੌਜੂਦ ਨਹੀਂ ਹੈ)">ਮਹਾਰਾਣਾ</a>'</b> <br />'<b>ਮੇਵਾੜੀ ਰਾਣਾ'</b></i></td></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-image photo"><span class="mw-default-size" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%E0%A8%A4%E0%A8%B8%E0%A8%B5%E0%A9%80%E0%A8%B0:Maharana_Pratap_By_Surendra_Singh_Shaktawat.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Maharana_Pratap_By_Surendra_Singh_Shaktawat.jpg/220px-Maharana_Pratap_By_Surendra_Singh_Shaktawat.jpg" decoding="async" width="220" height="357" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Maharana_Pratap_By_Surendra_Singh_Shaktawat.jpg/330px-Maharana_Pratap_By_Surendra_Singh_Shaktawat.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Maharana_Pratap_By_Surendra_Singh_Shaktawat.jpg/440px-Maharana_Pratap_By_Surendra_Singh_Shaktawat.jpg 2x" data-file-width="4500" data-file-height="7295" /></a></span><div class="infobox-caption" style="line-height:normal;padding-bottom:0.2em;padding-top:0.2em;">ਰਾਜਾ ਰਵੀ ਵਰਮਾ ਦੁਆਰਾ ਮਹਾਰਾਣਾ ਪ੍ਰਤਾਪ ਦੀ ਤਸਵੀਰ</div></td></tr><tr><th colspan="2" class="infobox-header" style="background-color: #e4dcf6;line-height:normal;padding:0.2em 0.2em"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4d/Mewar.svg/23px-Mewar.svg.png" decoding="async" width="23" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4d/Mewar.svg/35px-Mewar.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4d/Mewar.svg/45px-Mewar.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="400" /></span></span></span> <a href="/w/index.php?title=%E0%A8%89%E0%A8%A6%E0%A9%88%E0%A8%AA%E0%A9%81%E0%A8%B0_%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%9C&action=edit&redlink=1" class="new" title="ਉਦੈਪੁਰ ਰਾਜ (ਸਫ਼ਾ ਮੌਜੂਦ ਨਹੀਂ ਹੈ)">ਮੇਵਾੜ</a> ਦਾ 13ਵਾਂ <a href="/w/index.php?title=%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%A3%E0%A8%BE_(%E0%A8%B8%E0%A8%BF%E0%A8%B0%E0%A8%B2%E0%A9%87%E0%A8%96)&action=edit&redlink=1" class="new" title="ਰਾਣਾ (ਸਿਰਲੇਖ) (ਸਫ਼ਾ ਮੌਜੂਦ ਨਹੀਂ ਹੈ)">ਰਾਣਾ</a>]</th></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">ਸ਼ਾਸਨ ਕਾਲ</th><td class="infobox-data">1572 – 1597<sup id="cite_ref-brittanica_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-brittanica-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/w/index.php?title=%E0%A8%A4%E0%A8%BE%E0%A8%9C%E0%A8%AA%E0%A9%8B%E0%A8%B8%E0%A8%BC%E0%A9%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="ਤਾਜਪੋਸ਼ੀ (ਸਫ਼ਾ ਮੌਜੂਦ ਨਹੀਂ ਹੈ)">ਤਾਜਪੋਸ਼ੀ</a></th><td class="infobox-data">28 ਫਰਵਰੀ 1572 ਈ</td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">ਪੂਰਵ-ਅਧਿਕਾਰੀ</th><td class="infobox-data">ਉਦੈ ਸਿੰਘ II</td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">ਵਾਰਸ</th><td class="infobox-data">ਅਮਰ ਸਿੰਘ I</td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">ਮੰਤਰੀ</th><td class="infobox-data">ਭਾਮਾਸ਼ਾਹ</td></tr><tr><th colspan="2" class="infobox-header" style="background-color: #e4dcf6;line-height:normal;padding:0.2em 0.2em"><div style="height: 4px; width:100%;"></div></th></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">ਜਨਮ</th><td class="infobox-data">Not recognized as a date. Years must have 4 digits (use leading zeros for years < 1000).<br /><a href="/wiki/%E0%A8%95%E0%A9%81%E0%A9%B0%E0%A8%AD%E0%A8%B2%E0%A8%97%E0%A9%9C%E0%A9%8D%E0%A8%B9" title="ਕੁੰਭਲਗੜ੍ਹ">ਕੁੰਭਲਗੜ੍ਹ</a>, <a href="/wiki/%E0%A8%AE%E0%A9%87%E0%A8%B5%E0%A8%BE%E0%A9%9C" title="ਮੇਵਾੜ">ਮੇਵਾੜ</a><sup id="cite_ref-brittanica_1-1" class="reference"><a href="#cite_note-brittanica-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><br />(ਅਜੋਕਾ ਦਿਨ: ਕੁੰਭਲ ਕਿਲਾ , <a href="/w/index.php?title=%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%9C%E0%A8%B8%E0%A8%AE%E0%A9%B0%E0%A8%A6_%E0%A8%9C%E0%A8%BC%E0%A8%BF%E0%A8%B2%E0%A9%8D%E0%A8%B9%E0%A8%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="ਰਾਜਸਮੰਦ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ (ਸਫ਼ਾ ਮੌਜੂਦ ਨਹੀਂ ਹੈ)">ਰਾਜਸਮੰਦ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ</a>, <a href="/wiki/%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%9C%E0%A8%B8%E0%A8%A5%E0%A8%BE%E0%A8%A8" title="ਰਾਜਸਥਾਨ">ਰਾਜਸਥਾਨ</a>, <a href="/wiki/%E0%A8%AD%E0%A8%BE%E0%A8%B0%E0%A8%A4" title="ਭਾਰਤ">ਭਾਰਤ</a>)</td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">ਮੌਤ</th><td class="infobox-data">19 ਜਨਵਰੀ 1597<span style="display:none">(1597-01-19)</span> (ਉਮਰ 56)<sup id="cite_ref-brittanica_1-2" class="reference"><a href="#cite_note-brittanica-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><br /><a href="/w/index.php?title=%E0%A8%9A%E0%A8%B5%E0%A9%B0%E0%A8%A6,_%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%9C%E0%A8%B8%E0%A8%A5%E0%A8%BE%E0%A8%A8&action=edit&redlink=1" class="new" title="ਚਵੰਦ, ਰਾਜਸਥਾਨ (ਸਫ਼ਾ ਮੌਜੂਦ ਨਹੀਂ ਹੈ)">ਚਾਵੰਦ</a>, <a href="/wiki/%E0%A8%AE%E0%A9%87%E0%A8%B5%E0%A8%BE%E0%A9%9C" title="ਮੇਵਾੜ">ਮੇਵਾੜ</a><sup id="cite_ref-brittanica_1-3" class="reference"><a href="#cite_note-brittanica-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><br />(ਅਜੋਕਾ ਦਿਨ:ਚਾਵੰਦ, <a href="/w/index.php?title=%E0%A8%89%E0%A8%A6%E0%A9%88%E0%A8%AA%E0%A9%81%E0%A8%B0_%E0%A8%9C%E0%A8%BC%E0%A8%BF%E0%A8%B2%E0%A9%8D%E0%A8%B9%E0%A8%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="ਉਦੈਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ (ਸਫ਼ਾ ਮੌਜੂਦ ਨਹੀਂ ਹੈ)">ਉਦੈਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ</a>, ਰਾਜਸਥਾਨ, ਭਾਰਤ)</td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">ਜੀਵਨ-ਸਾਥੀ</th><td class="infobox-data">11<sup id="cite_ref-c9o_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-c9o-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-FOOTNOTENahar20117_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTENahar20117-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ਸਮੇਤ:<a href="/w/index.php?title=%E0%A8%AB%E0%A8%B0%E0%A8%AE%E0%A8%BE:%E0%A8%85%E0%A8%A8%E0%A8%AC%E0%A9%81%E0%A8%B2%E0%A8%BF%E0%A8%9F_%E0%A8%B8%E0%A9%82%E0%A8%9A%E0%A9%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="ਫਰਮਾ:ਅਨਬੁਲਿਟ ਸੂਚੀ (ਸਫ਼ਾ ਮੌਜੂਦ ਨਹੀਂ ਹੈ)">ਫਰਮਾ:ਅਨਬੁਲਿਟ ਸੂਚੀ</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">ਔਲਾਦ</th><td class="infobox-data">22 (ਅਮਰ ਸਿੰਘ I ਅਤੇ ਭਗਵਾਨ ਦਾਸ ਸਮੇਤ) ਅਤੇ 5 ਧੀਆਂ<sup id="cite_ref-c9o_3-1" class="reference"><a href="#cite_note-c9o-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-full-data"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r765565"><table class="infobox" style="border-collapse:collapse; border-spacing:0px; border:none; width:100%; margin:0px; font-size:100%; clear:none; float:none"><tbody><tr><th colspan="2" class="infobox-header" style="text-align:left">ਨਾਮ</th></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-full-data nickname" style="text-align:left; padding-left:0.7em;">ਮਹਾਰਾਣਾ ਪ੍ਰਤਾਪ ਸਿੰਘ ਸਿਸੋਦੀਆ</td></tr></tbody></table></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/w/index.php?title=%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%9C%E0%A8%B5%E0%A9%B0%E0%A8%B8%E0%A8%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="ਰਾਜਵੰਸ਼ (ਸਫ਼ਾ ਮੌਜੂਦ ਨਹੀਂ ਹੈ)">ਰਾਜਵੰਸ਼</a></th><td class="infobox-data">ਮੇਵਾੜ ਦੇ ਸਿਸੋਦੀਆ</td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">ਪਿਤਾ</th><td class="infobox-data">ਉਦੈ ਸਿੰਘ II</td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">ਮਾਤਾ</th><td class="infobox-data">ਮਹਾਰਾਣੀ ਜੈਵੰਤਾ ਬਾਈ</td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">ਧਰਮ</th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/%E0%A8%B9%E0%A8%BF%E0%A9%B0%E0%A8%A6%E0%A9%82_%E0%A8%A7%E0%A8%B0%E0%A8%AE" title="ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ">ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ</a></td></tr></tbody></table> <p><b>ਮਹਾਂਰਾਣਾ ਪ੍ਰਤਾਪ</b> (<a href="/wiki/9_%E0%A8%AE%E0%A8%88" title="9 ਮਈ">9 ਮਈ</a>, <a href="/wiki/1540" title="1540">1540</a> - <a href="/wiki/19_%E0%A8%9C%E0%A8%A8%E0%A8%B5%E0%A8%B0%E0%A9%80" title="19 ਜਨਵਰੀ">19 ਜਨਵਰੀ</a>, <a href="/wiki/1597" title="1597">1597</a>) <a href="/wiki/%E0%A8%89%E0%A8%A6%E0%A9%88%E0%A8%AA%E0%A9%81%E0%A8%B0" title="ਉਦੈਪੁਰ">ਉਦੈਪੁਰ</a>, <a href="/wiki/%E0%A8%AE%E0%A9%87%E0%A8%B5%E0%A8%BE%E0%A9%9C" title="ਮੇਵਾੜ">ਮੇਵਾੜ</a> ਵਿੱਚ <a href="/wiki/%E0%A8%B8%E0%A8%BC%E0%A8%BF%E0%A8%B8%E0%A8%BC%E0%A9%8B%E0%A8%A6%E0%A9%80%E0%A8%86_%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%9C%E0%A8%B5%E0%A9%B0%E0%A8%B8%E0%A8%BC" title="ਸ਼ਿਸ਼ੋਦੀਆ ਰਾਜਵੰਸ਼">ਸ਼ਿਸ਼ੋਦੀਆ ਰਾਜਵੰਸ਼</a> ਦਾ ਇੱਕ <a href="/wiki/%E0%A8%B9%E0%A8%BF%E0%A9%B0%E0%A8%A6%E0%A9%82" title="ਹਿੰਦੂ">ਹਿੰਦੂ</a> ਰਾਜਪੂਤ ਰਾਜਾ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਨਾਮ <a href="/wiki/%E0%A8%87%E0%A8%A4%E0%A8%BF%E0%A8%B9%E0%A8%BE%E0%A8%B8" title="ਇਤਿਹਾਸ">ਇਤਿਹਾਸ</a> ਵਿੱਚ ਵੀਰਤਾ ਅਤੇ ਦ੍ਰਢ ਪ੍ਰਣ ਲਈ ਅਮਰ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਮੁਗਲ ਸਮਰਾਟ <a href="/wiki/%E0%A8%85%E0%A8%95%E0%A8%AC%E0%A8%B0" title="ਅਕਬਰ">ਅਕਬਰ</a> ਨਾਲ ਸੰਘਰਸ਼ ਕੀਤਾ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜਨਮ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੇ ਕੁੰਭਲਗਢ ਵਿੱਚ ਮਹਾਂਰਾਣਾ ਉਦੈਸਿੰਘ ਅਤੇ ਮਾਤਾ ਰਾਣੀ ਜੀਵਤ ਕੰਵਰ ਦੇ ਘਰ ਵਿਖੇ ਹੋਇਆ ਸੀ। 1576 ਦੇ ਹਲਦੀਘਾਟੀ ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ 20,000 ਰਾਜਪੂਤਾਂ ਨਾਲ ਲੈ ਕੇ ਰਾਣਾ ਪ੍ਰਤਾਪ ਨੇ ਮੁਗਲ ਸਰਦਾਰ ਰਾਜਾ ਮਾਨਸਿੰਘ ਦੇ 80, 000 ਦੀ ਸੈਨਾ ਦਾ ਸਾਮਣਾ ਕੀਤਾ। ਸ਼ੱਤਰੂ ਸੈਨਾ ਤੋਂ ਘਿਰ ਚੁੱਕੇ ਮਹਾਂਰਾਣਾ ਪ੍ਰਤਾਪ ਨੂੰ ਸ਼ਕਤੀ ਸਿੰਘ ਨੇ ਬਚਾਇਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿਆਰਾ ਘੋੜਾ <a href="/wiki/%E0%A8%9A%E0%A9%87%E0%A8%A4%E0%A8%95" class="mw-redirect" title="ਚੇਤਕ">ਚੇਤਕ</a> ਦੀ ਵੀ ਮ੍ਰਿਤੂ ਹੋਈ। ਇਹ ਜੁੱਧ ਤਾਂ ਕੇਵਲ ਇੱਕ ਦਿਨ ਚਲਾ ਪਰ ਇਸ ਦੇ ਵਿੱਚ 17,000 ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਗਏ। ਮੇਵਾੜ ਨੂੰ ਜਿੱਤਨ ਲਈ ਅਕਬਰ ਨੇ ਬਹੁਤ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀਆਂ। ਮਹਾਂਰਾਣਾ ਦੀ ਹਾਲਤ ਦਿਨ-ਰਾਤ ਚਿੰਤੀਤ ਹੋਈ। 25,000 ਰਾਜਪੂਤਾਂ ਨੂੰ 12 ਸਾਲ ਤੱਕ ਚਲੇ ਓਨਾ ਅਨੁਦਾਨ ਦੇ ਕੇ ਭਾਮਾ ਸ਼ਾ ਵੀ ਅਮਰ ਹੋਇਆ। </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ_ਜੀਵਨ_ਅਤੇ_ਪਹੁੰਚ"><span id=".E0.A8.B8.E0.A8.BC.E0.A9.81.E0.A8.B0.E0.A9.82.E0.A8.86.E0.A8.A4.E0.A9.80_.E0.A8.9C.E0.A9.80.E0.A8.B5.E0.A8.A8_.E0.A8.85.E0.A8.A4.E0.A9.87_.E0.A8.AA.E0.A8.B9.E0.A9.81.E0.A9.B0.E0.A8.9A"></span>ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਪਹੁੰਚ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A8%AE%E0%A8%B9%E0%A8%BE%E0%A8%82%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%A3%E0%A8%BE_%E0%A8%AA%E0%A9%8D%E0%A8%B0%E0%A8%A4%E0%A8%BE%E0%A8%AA&action=edit&section=1" title="ਭਾਗ ਸੋਧ: ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਪਹੁੰਚ"><span>ਸੋਧੋ</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ਮਹਾਰਾਣਾ ਪ੍ਰਤਾਪ ਦਾ ਜਨਮ <a href="/wiki/%E0%A8%AE%E0%A9%87%E0%A8%B5%E0%A8%BE%E0%A9%9C" title="ਮੇਵਾੜ">ਮੇਵਾੜ</a> ਦੇ ਉਦੈ ਸਿੰਘ II ਅਤੇ ਜੈਵੰਤਾ ਬਾਈ ਦੇ ਘਰ 1540 ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਸਾਲ ਉਦੈ ਸਿੰਘ ਵਨਵੀਰ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਹਰਾ ਕੇ ਗੱਦੀ 'ਤੇ ਬੈਠਾ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਛੋਟੇ ਭਰਾ ਸ਼ਕਤੀ ਸਿੰਘ, ਵਿਕਰਮ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਜਗਮਾਲ ਸਿੰਘ ਸਨ। ਪ੍ਰਤਾਪ ਦੀਆਂ ਦੋ ਮਤਰੇਈਆਂ ਭੈਣਾਂ ਵੀ ਸਨ: ਚੰਦ ਕੰਵਰ ਅਤੇ ਮਨ ਕੰਵਰ। ਉਸਦਾ ਵਿਆਹ ਬਿਜੋਲੀਆ ਅਮਰ ਸਿੰਘ ਪਹਿਲੇ ਦੀ ਮਹਾਰਾਣੀ ਅਜਬਦੇ ਪੁਨਵਰ ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਹ <a href="/wiki/%E0%A8%AE%E0%A9%87%E0%A8%B5%E0%A8%BE%E0%A9%9C" title="ਮੇਵਾੜ">ਮੇਵਾੜ</a> ਦੇ ਸ਼ਾਹੀ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸੀ। 1572 ਵਿੱਚ ਉਦੈ ਸਿੰਘ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਰਾਣੀ ਧੀਰ ਬਾਈ ਚਾਹੁੰਦੀ ਸੀ ਕਿ ਉਸਦਾ ਪੁੱਤਰ ਜਗਮਾਲ ਉਸਦਾ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਬਣੇ ਪਰ ਸੀਨੀਅਰ ਦਰਬਾਰੀਆਂ ਨੇ ਪ੍ਰਤਾਪ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਪੁੱਤਰ ਵਜੋਂ ਆਪਣਾ ਰਾਜਾ ਬਣਾਉਣ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿੱਤੀ। ਅਹਿਲਕਾਰਾਂ ਦੀ ਇੱਛਾ ਪ੍ਰਬਲ ਹੋ ਗਈ ਅਤੇ ਪ੍ਰਤਾਪ ਸਿਸੋਦੀਆ ਰਾਜਪੂਤਾਂ ਦੀ ਕਤਾਰ ਵਿੱਚ <a href="/wiki/%E0%A8%AE%E0%A9%87%E0%A8%B5%E0%A8%BE%E0%A9%9C" title="ਮੇਵਾੜ">ਮੇਵਾੜ</a> ਦੇ 54ਵੇਂ ਸ਼ਾਸਕ ਮਹਾਰਾਣਾ ਪ੍ਰਤਾਪ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਗੱਦੀ 'ਤੇ ਬਿਰਾਜਮਾਨ ਹੋਇਆ। ਜਗਮਲ ਨੇ ਬਦਲਾ ਲੈਣ ਦੀ ਸਹੁੰ ਖਾਧੀ ਅਤੇ <a href="/wiki/%E0%A8%85%E0%A8%95%E0%A8%AC%E0%A8%B0" title="ਅਕਬਰ">ਅਕਬਰ</a> ਦੀਆਂ ਫ਼ੌਜਾਂ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਲਈ <a href="/wiki/%E0%A8%85%E0%A8%9C%E0%A8%AE%E0%A9%87%E0%A8%B0" title="ਅਜਮੇਰ">ਅਜਮੇਰ</a> ਲਈ ਰਵਾਨਾ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਮਦਦ ਦੇ ਬਦਲੇ ਵਿਚ <a href="/wiki/%E0%A8%9C%E0%A8%B9%E0%A8%BE%E0%A8%9C%E0%A8%BC%E0%A8%AA%E0%A9%81%E0%A8%B0" title="ਜਹਾਜ਼ਪੁਰ">ਜਹਾਜ਼ਪੁਰ ਸ਼ਹਿਰ</a> ਨੂੰ ਇਕ ਤੋਹਫ਼ੇ ਵਜੋਂ <a href="/wiki/%E0%A8%9C%E0%A8%97%E0%A9%80%E0%A8%B0" title="ਜਗੀਰ">ਜਗੀਰ</a> ਵਜੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ। </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ਫੌਜੀ_ਵਜੋਂ_ਭੂਮਿਕਾ"><span id=".E0.A8.AB.E0.A9.8C.E0.A8.9C.E0.A9.80_.E0.A8.B5.E0.A8.9C.E0.A9.8B.E0.A8.82_.E0.A8.AD.E0.A9.82.E0.A8.AE.E0.A8.BF.E0.A8.95.E0.A8.BE"></span>ਫੌਜੀ ਵਜੋਂ ਭੂਮਿਕਾ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A8%AE%E0%A8%B9%E0%A8%BE%E0%A8%82%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%A3%E0%A8%BE_%E0%A8%AA%E0%A9%8D%E0%A8%B0%E0%A8%A4%E0%A8%BE%E0%A8%AA&action=edit&section=2" title="ਭਾਗ ਸੋਧ: ਫੌਜੀ ਵਜੋਂ ਭੂਮਿਕਾ"><span>ਸੋਧੋ</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading5"><h5 id="ਪਿਛੋਕੜ"><span id=".E0.A8.AA.E0.A8.BF.E0.A8.9B.E0.A9.8B.E0.A8.95.E0.A9.9C"></span>ਪਿਛੋਕੜ</h5><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A8%AE%E0%A8%B9%E0%A8%BE%E0%A8%82%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%A3%E0%A8%BE_%E0%A8%AA%E0%A9%8D%E0%A8%B0%E0%A8%A4%E0%A8%BE%E0%A8%AA&action=edit&section=3" title="ਭਾਗ ਸੋਧ: ਪਿਛੋਕੜ"><span>ਸੋਧੋ</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ਦੂਜੇ ਰਾਜਪੂਤ ਸ਼ਾਸਕਾਂ ਦੇ ਬਿਲਕੁਲ ਉਲਟ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉਪ-ਮਹਾਂਦੀਪ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਮੁਸਲਿਮ ਰਾਜਵੰਸ਼ਾਂ ਨਾਲ ਗੱਠਜੋੜ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਗਠਜੋੜ ਕੀਤਾ, ਜਦੋਂ ਪ੍ਰਤਾਪ ਸਿੰਘਾਸਣ 'ਤੇ ਚੜ੍ਹਿਆ, ਮੇਵਾੜ ਮੁਗਲਾਂ ਨਾਲ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਚੱਲ ਰਹੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘ ਰਿਹਾ ਸੀ ਜੋ ਉਸਦੇ ਦਾਦਾ ਰਾਣਾ ਦੀ ਹਾਰ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਸੰਗਾ 1527 ਵਿੱਚ ਖਾਨਵਾ ਦੀ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਅਤੇ 1568 ਵਿੱਚ ਚਿਤੌੜਗੜ੍ਹ ਦੀ ਘੇਰਾਬੰਦੀ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਉਦੈ ਸਿੰਘ ਦੂਜੇ ਦੀ ਹਾਰ ਦੇ ਨਾਲ ਜਾਰੀ ਰਿਹਾ। ਪ੍ਰਤਾਪ ਸਿੰਘ ਨੇ ਮੁਗਲ ਸਾਮਰਾਜ ਨਾਲ ਕੋਈ ਵੀ ਸਿਆਸੀ ਗੱਠਜੋੜ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰਨ ਅਤੇ ਮੁਸਲਿਮ ਹਕੂਮਤ ਦੇ ਵਿਰੋਧ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਪ੍ਰਤਾਪ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਅਕਬਰ ਵਿਚਕਾਰ ਟਕਰਾਅ ਕਾਰਨ ਹਲਦੀਘਾਟੀ ਦੀ ਲੜਾਈ ਹੋਈ। </p> <div class="mw-heading mw-heading5"><h5 id="ਹਲਦੀਘਾਟੀ_ਦੀ_ਲੜਾਈ"><span id=".E0.A8.B9.E0.A8.B2.E0.A8.A6.E0.A9.80.E0.A8.98.E0.A8.BE.E0.A8.9F.E0.A9.80_.E0.A8.A6.E0.A9.80_.E0.A8.B2.E0.A9.9C.E0.A8.BE.E0.A8.88"></span>ਹਲਦੀਘਾਟੀ ਦੀ ਲੜਾਈ</h5><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A8%AE%E0%A8%B9%E0%A8%BE%E0%A8%82%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%A3%E0%A8%BE_%E0%A8%AA%E0%A9%8D%E0%A8%B0%E0%A8%A4%E0%A8%BE%E0%A8%AA&action=edit&section=4" title="ਭਾਗ ਸੋਧ: ਹਲਦੀਘਾਟੀ ਦੀ ਲੜਾਈ"><span>ਸੋਧੋ</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r645774">.mw-parser-output .hatnote{font-style:italic}.mw-parser-output div.hatnote{padding-left:1.6em;margin-bottom:0.5em}.mw-parser-output .hatnote i{font-style:normal}.mw-parser-output .hatnote+link+.hatnote{margin-top:-0.5em}</style><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">ਮੁੱਖ ਲੇਖ: <a href="/wiki/%E0%A8%B9%E0%A8%B2%E0%A8%A6%E0%A9%80%E0%A8%98%E0%A8%BE%E0%A8%9F%E0%A9%80_%E0%A8%A6%E0%A9%80_%E0%A8%B2%E0%A9%9C%E0%A8%BE%E0%A8%88" title="ਹਲਦੀਘਾਟੀ ਦੀ ਲੜਾਈ">ਹਲਦੀਘਾਟੀ ਦੀ ਲੜਾਈ</a></div> <p>1567-1568 ਵਿੱਚ ਚਿਤੌੜਗੜ੍ਹ ਦੀ ਖੂਨੀ ਘੇਰਾਬੰਦੀ ਨੇ ਮੇਵਾੜ ਦੀ ਉਪਜਾਊ ਪੂਰਬੀ ਪੱਟੀ ਨੂੰ ਮੁਗਲਾਂ ਦੇ ਹੱਥੋਂ ਗੁਆ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਅਰਾਵਲੀ ਰੇਂਜ ਵਿੱਚ ਬਾਕੀ ਜੰਗਲੀ ਅਤੇ ਪਹਾੜੀ ਰਾਜ ਅਜੇ ਵੀ ਮਹਾਰਾਣਾ ਪ੍ਰਤਾਪ ਦੇ ਅਧੀਨ ਸੀ। ਮੁਗਲ ਸਮਰਾਟ ਅਕਬਰ ਮੇਵਾੜ ਰਾਹੀਂ ਗੁਜਰਾਤ ਲਈ ਇੱਕ ਸਥਿਰ ਰਸਤਾ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਕਰਨ ਦਾ ਇਰਾਦਾ ਰੱਖਦਾ ਸੀ; ਜਦੋਂ 1572 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਤਾਪ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਰਾਜੇ (ਮਹਾਰਾਣਾ) ਦੀ ਤਾਜਪੋਸ਼ੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਤਾਂ ਅਕਬਰ ਨੇ ਕਈ ਰਾਜਦੂਤ ਭੇਜੇ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਮਰ ਦੇ ਰਾਜਾ ਮਾਨ ਸਿੰਘ ਪਹਿਲੇ ਦੁਆਰਾ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ, ਉਸ ਨੂੰ ਰਾਜਪੂਤਾਨੇ ਦੇ ਕਈ ਹੋਰ ਸ਼ਾਸਕਾਂ ਵਾਂਗ ਇੱਕ ਜਾਗੀਰ ਬਣਨ ਲਈ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ। ਜਦੋਂ ਪ੍ਰਤਾਪ ਨੇ ਨਿੱਜੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅਕਬਰ ਨੂੰ ਸੌਂਪਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਕੂਟਨੀਤਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮੁੱਦੇ ਨੂੰ ਸੁਲਝਾਉਣ ਦੀਆਂ ਕਈ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਅਸਫਲ ਹੋ ਗਈਆਂ, ਤਾਂ ਯੁੱਧ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੋ ਗਿਆ। </p><p>ਪ੍ਰਤਾਪ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਮੁਗਲ ਰਾਜਪੂਤ ਜਨਰਲ ਮਾਨ ਸਿੰਘ ਦੀਆਂ ਫ਼ੌਜਾਂ 18 ਜੂਨ 1576 ਨੂੰ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੇ ਅਜੋਕੇ ਰਾਜਸਮੰਦ, ਗੋਗੁੰਡਾ ਨੇੜੇ ਹਲਦੀਘਾਟੀ ਵਿਖੇ ਇੱਕ ਤੰਗ ਪਹਾੜੀ ਦਰੇ ਤੋਂ ਪਰੇ ਮਿਲੀਆਂ। ਇਸ ਨੂੰ ਹਲਦੀਘਾਟੀ ਦੀ ਲੜਾਈ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪ੍ਰਤਾਪ ਸਿੰਘ ਨੇ ਲਗਭਗ 3000 ਘੋੜਸਵਾਰ ਅਤੇ 400 ਭੀਲ ਤੀਰਅੰਦਾਜ਼ਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਫੌਜ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ। ਮਾਨ ਸਿੰਘ ਨੇ ਲਗਭਗ 10,000 ਜਵਾਨਾਂ ਦੀ ਫੌਜ ਦੀ ਕਮਾਂਡ ਕੀਤੀ। ਤਿੰਨ ਘੰਟੇ ਤੋਂ ਵੱਧ ਚੱਲੀ ਭਿਆਨਕ ਲੜਾਈ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਪ੍ਰਤਾਪ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਜ਼ਖਮੀ ਪਾਇਆ ਅਤੇ ਦਿਨ ਗੁਆਚ ਗਿਆ। ਉਹ ਪਹਾੜੀਆਂ ਵੱਲ ਪਿੱਛੇ ਹਟਣ ਵਿਚ ਕਾਮਯਾਬ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਇਕ ਹੋਰ ਦਿਨ ਲੜਨ ਲਈ ਜੀਉਂਦਾ ਰਿਹਾ। ਮੁਗਲਾਂ ਨੇ ਜਿੱਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਮੇਵਾੜ ਦੀਆਂ ਫੌਜਾਂ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਜਾਨੀ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਇਆ ਪਰ ਮਹਾਰਾਣਾ ਪ੍ਰਤਾਪ ਨੂੰ ਫੜਨ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ ਰਹੇ। </p><p>ਹਲਦੀਘਾਟੀ ਮੁਗਲਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਵਿਅਰਥ ਜਿੱਤ ਸੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਉਦੈਪੁਰ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਤਾਪ ਜਾਂ ਉਸਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਪਰਿਵਾਰਕ ਮੈਂਬਰ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਜਾਂ ਫੜਨ ਵਿੱਚ ਅਸਮਰੱਥ ਸਨ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਸੂਤਰ ਇਹ ਵੀ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਪ੍ਰਤਾਪ ਭੱਜਣ ਵਿੱਚ ਸਫਲ ਰਿਹਾ, ਮਾਨ ਸਿੰਘ ਹਲਦੀਘਾਟੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇੱਕ ਹਫ਼ਤੇ ਦੇ ਅੰਦਰ ਗੋਗੁੰਡਾ ਨੂੰ ਜਿੱਤਣ ਵਿੱਚ ਕਾਮਯਾਬ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਫਿਰ ਆਪਣੀ ਮੁਹਿੰਮ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਅਕਬਰ ਨੇ ਖੁਦ ਸਤੰਬਰ 1576 ਵਿੱਚ ਰਾਣਾ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਇੱਕ ਨਿਰੰਤਰ ਮੁਹਿੰਮ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ, ਅਤੇ ਜਲਦੀ ਹੀ, ਗੋਗੁੰਡਾ, ਉਦੈਪੁਰ, ਅਤੇ ਕੁੰਭਲਗੜ੍ਹ ਸਾਰੇ ਮੁਗਲਾਂ ਦੇ ਅਧੀਨ ਹੋ ਗਏ। </p> <div class="mw-heading mw-heading5"><h5 id="ਮੇਵਾੜ_ਦੀ_ਮੁੜ_ਜਿੱਤ"><span id=".E0.A8.AE.E0.A9.87.E0.A8.B5.E0.A8.BE.E0.A9.9C_.E0.A8.A6.E0.A9.80_.E0.A8.AE.E0.A9.81.E0.A9.9C_.E0.A8.9C.E0.A8.BF.E0.A9.B1.E0.A8.A4"></span>ਮੇਵਾੜ ਦੀ ਮੁੜ ਜਿੱਤ</h5><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A8%AE%E0%A8%B9%E0%A8%BE%E0%A8%82%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%A3%E0%A8%BE_%E0%A8%AA%E0%A9%8D%E0%A8%B0%E0%A8%A4%E0%A8%BE%E0%A8%AA&action=edit&section=5" title="ਭਾਗ ਸੋਧ: ਮੇਵਾੜ ਦੀ ਮੁੜ ਜਿੱਤ"><span>ਸੋਧੋ</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%E0%A8%AC%E0%A9%B0%E0%A8%97%E0%A8%BE%E0%A8%B2" title="ਬੰਗਾਲ">ਬੰਗਾਲ</a> ਅਤੇ <a href="/wiki/%E0%A8%AC%E0%A8%BF%E0%A8%B9%E0%A8%BE%E0%A8%B0" title="ਬਿਹਾਰ">ਬਿਹਾਰ</a> ਵਿੱਚ ਬਗਾਵਤਾਂ ਅਤੇ <a href="/wiki/%E0%A8%AA%E0%A9%B0%E0%A8%9C%E0%A8%BE%E0%A8%AC" title="ਪੰਜਾਬ">ਪੰਜਾਬ</a> ਵਿੱਚ ਮਿਰਜ਼ਾ ਹਕੀਮ ਦੇ ਘੁਸਪੈਠ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 1579 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੇਵਾੜ ਉੱਤੇ ਮੁਗ਼ਲ ਦਬਾਅ ਘੱਟ ਗਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ <a href="/wiki/%E0%A8%85%E0%A8%95%E0%A8%AC%E0%A8%B0" title="ਅਕਬਰ">ਅਕਬਰ</a> ਨੇ ਅਬਦੁਲ ਰਹੀਮ ਖਾਨ-ਏ-ਖਾਨਾਨ ਨੂੰ ਮੇਵਾੜ ਉੱਤੇ ਚੜ੍ਹਾਈ ਕਰਨ ਲਈ ਭੇਜਿਆ ਪਰ ਉਹ ਅਜਮੇਰ ਵਿਖੇ ਰੁਕ ਗਿਆ। 1582 ਵਿੱਚ, ਪ੍ਰਤਾਪ ਸਿੰਘ ਨੇ ਡਿਵਾਇਰ ਦੀ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਦੇਵਾਇਰ (ਜਾਂ ਦੀਵਾਰ) ਵਿਖੇ ਮੁਗਲ ਚੌਕੀ ਉੱਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਕਬਰ ਨੇ 1584 ਵਿਚ ਜਗਨਨਾਥ ਕਛਵਾਹਾ ਨੂੰ ਮੇਵਾੜ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਲਈ ਭੇਜਿਆ। ਇਸ ਵਾਰ ਵੀ ਮੇਵਾੜ ਦੀ ਫ਼ੌਜ ਨੇ ਮੁਗਲਾਂ ਨੂੰ ਹਰਾ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਿੱਛੇ ਹਟਣ ਲਈ ਮਜ਼ਬੂਰ ਕੀਤਾ। 1585 ਵਿਚ, ਅਕਬਰ ਲਾਹੌਰ ਚਲਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉੱਤਰ-ਪੱਛਮ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਅਗਲੇ ਬਾਰਾਂ ਸਾਲ ਉਥੇ ਰਿਹਾ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਮੇਵਾੜ ਵੱਲ ਕੋਈ ਵੱਡੀ ਮੁਗਲ ਮੁਹਿੰਮ ਨਹੀਂ ਭੇਜੀ ਗਈ। ਸਥਿਤੀ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਉਠਾਉਂਦੇ ਹੋਏ, ਪ੍ਰਤਾਪ ਨੇ ਮੇਵਾੜ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਹਿੱਸੇ (ਇਸਦੀ ਸਾਬਕਾ ਰਾਜਧਾਨੀ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ), <a href="/wiki/%E0%A8%9A%E0%A8%BF%E0%A8%A4%E0%A9%8C%E0%A9%9C%E0%A8%97%E0%A9%9C%E0%A9%8D%E0%A8%B9" title="ਚਿਤੌੜਗੜ੍ਹ">ਚਿਤੌੜਗੜ੍ਹ</a> ਅਤੇ ਮੰਡਲਗੜ੍ਹ ਖੇਤਰਾਂ ਨੂੰ ਉਥੇ ਮੁਗਲ ਫੌਜਾਂ ਨੂੰ ਹਰਾ ਕੇ ਵਾਪਸ ਲੈ ਲਿਆ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਉਸਨੇ ਆਧੁਨਿਕ ਡੂੰਗਰਪੁਰ ਦੇ ਨੇੜੇ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਰਾਜਧਾਨੀ, ਚਵੰਡ ਵੀ ਬਣਾਈ। </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ਕਲਾ_ਦੀ_ਸਰਪ੍ਰਸਤੀ"><span id=".E0.A8.95.E0.A8.B2.E0.A8.BE_.E0.A8.A6.E0.A9.80_.E0.A8.B8.E0.A8.B0.E0.A8.AA.E0.A9.8D.E0.A8.B0.E0.A8.B8.E0.A8.A4.E0.A9.80"></span>ਕਲਾ ਦੀ ਸਰਪ੍ਰਸਤੀ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A8%AE%E0%A8%B9%E0%A8%BE%E0%A8%82%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%A3%E0%A8%BE_%E0%A8%AA%E0%A9%8D%E0%A8%B0%E0%A8%A4%E0%A8%BE%E0%A8%AA&action=edit&section=6" title="ਭਾਗ ਸੋਧ: ਕਲਾ ਦੀ ਸਰਪ੍ਰਸਤੀ"><span>ਸੋਧੋ</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ਚਵੰਡ ਵਿਖੇ ਮਹਾਰਾਣਾ ਪ੍ਰਤਾਪ ਦੇ ਦਰਬਾਰ ਨੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਕਵੀਆਂ, ਕਲਾਕਾਰਾਂ, ਲੇਖਕਾਂ ਅਤੇ ਕਾਰੀਗਰਾਂ ਨੂੰ ਪਨਾਹ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਚਵੰਡ ਸਕੂਲ ਆਫ਼ ਆਰਟ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਰਾਣਾ ਪ੍ਰਤਾਪ ਦੇ ਰਾਜ ਦੌਰਾਨ ਹੋਇਆ ਸੀ। </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ਮੇਵਾੜ_ਦੀ_ਪੁਨਰ_ਸੁਰਜੀਤੀ"><span id=".E0.A8.AE.E0.A9.87.E0.A8.B5.E0.A8.BE.E0.A9.9C_.E0.A8.A6.E0.A9.80_.E0.A8.AA.E0.A9.81.E0.A8.A8.E0.A8.B0_.E0.A8.B8.E0.A9.81.E0.A8.B0.E0.A8.9C.E0.A9.80.E0.A8.A4.E0.A9.80"></span>ਮੇਵਾੜ ਦੀ ਪੁਨਰ ਸੁਰਜੀਤੀ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A8%AE%E0%A8%B9%E0%A8%BE%E0%A8%82%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%A3%E0%A8%BE_%E0%A8%AA%E0%A9%8D%E0%A8%B0%E0%A8%A4%E0%A8%BE%E0%A8%AA&action=edit&section=7" title="ਭਾਗ ਸੋਧ: ਮੇਵਾੜ ਦੀ ਪੁਨਰ ਸੁਰਜੀਤੀ"><span>ਸੋਧੋ</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ਮਹਾਰਾਣਾ ਪ੍ਰਤਾਪ ਨੇ ਛੱਪਨ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਪਨਾਹ ਲਈ ਅਤੇ ਮੁਗਲਾਂ ਦੇ ਗੜ੍ਹਾਂ ਉੱਤੇ ਹਮਲੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੇ। 1583 ਤੱਕ ਉਸਨੇ ਪੱਛਮੀ ਮੇਵਾੜ ਉੱਤੇ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਦੀਵਾਰ, ਅਮੇਤ, ਮਦਾਰੀਆ, ਜ਼ਵਾਰ ਅਤੇ <a href="/wiki/%E0%A8%95%E0%A9%81%E0%A9%B0%E0%A8%AD%E0%A8%B2%E0%A8%97%E0%A9%9C%E0%A9%8D%E0%A8%B9" title="ਕੁੰਭਲਗੜ੍ਹ">ਕੁੰਬਲਗੜ੍ਹ</a> ਦਾ ਕਿਲਾ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ। ਫਿਰ ਉਸਨੇ ਚਵੰਡ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਬਣਾਇਆ ਅਤੇ ਉੱਥੇ ਚਾਮੁੰਡਾ ਮਾਤਾ ਦਾ ਮੰਦਰ ਬਣਵਾਇਆ। ਮਹਾਰਾਣਾ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਸ਼ਾਂਤੀ ਨਾਲ ਰਹਿਣ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਮੇਵਾੜ ਵਿੱਚ ਵਿਵਸਥਾ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। 1585 ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਆਪਣੀ ਮੌਤ ਤੱਕ ਰਾਣਾ ਨੇ ਮੇਵਾੜ ਦਾ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਵਾਪਸ ਲੈ ਲਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਮੇਵਾੜ ਤੋਂ ਹਿਜਰਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਨਾਗਰਿਕ ਵਾਪਸ ਪਰਤਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਏ। ਚੰਗੀ ਮਾਨਸੂਨ ਸੀ ਜਿਸ ਨੇ ਮੇਵਾੜ ਦੀ ਖੇਤੀ ਨੂੰ ਮੁੜ ਸੁਰਜੀਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕੀਤੀ। ਆਰਥਿਕਤਾ ਵੀ ਠੀਕ ਹੋਣ ਲੱਗੀ ਅਤੇ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਵਪਾਰ ਵਧਣ ਲੱਗਾ। ਰਾਣਾ ਚਿਤੌੜ ਦੇ ਪੱਛਮ ਵੱਲ ਦੇ ਇਲਾਕਿਆਂ ਉੱਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਸੀ ਪਰ ਚਿਤੌੜ ਉੱਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰਨ ਦਾ ਆਪਣਾ ਸੁਪਨਾ ਪੂਰਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਿਆ। </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ਮੌਤ"><span id=".E0.A8.AE.E0.A9.8C.E0.A8.A4"></span>ਮੌਤ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A8%AE%E0%A8%B9%E0%A8%BE%E0%A8%82%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%A3%E0%A8%BE_%E0%A8%AA%E0%A9%8D%E0%A8%B0%E0%A8%A4%E0%A8%BE%E0%A8%AA&action=edit&section=8" title="ਭਾਗ ਸੋਧ: ਮੌਤ"><span>ਸੋਧੋ</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ਕਥਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਪ੍ਰਤਾਪ ਦੀ ਮੌਤ 19 ਜਨਵਰੀ 1597 ਨੂੰ ਚਵੰਡ ਵਿਖੇ, 56 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹਾਦਸੇ ਵਿੱਚ ਸੱਟ ਲੱਗਣ ਕਾਰਨ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਬਾਅਦ ਉਸ ਦੇ ਵੱਡੇ ਪੁੱਤਰ ਅਮਰ ਸਿੰਘ ਪਹਿਲੇ ਨੇ ਆਪਣੀ ਮੌਤ ਦੇ ਬਿਸਤਰੇ 'ਤੇ, ਪ੍ਰਤਾਪ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰ ਨੂੰ ਕਦੇ ਵੀ <a href="/wiki/%E0%A8%AE%E0%A9%81%E0%A8%97%E0%A8%BC%E0%A8%B2_%E0%A8%B8%E0%A8%B2%E0%A8%A4%E0%A8%A8%E0%A8%A4" title="ਮੁਗ਼ਲ ਸਲਤਨਤ">ਮੁਗਲਾਂ</a> ਦੇ ਅਧੀਨ ਨਾ ਹੋਣ ਅਤੇ <a href="/wiki/%E0%A8%9A%E0%A8%BF%E0%A8%A4%E0%A9%8C%E0%A9%9C%E0%A8%97%E0%A9%9C%E0%A9%8D%E0%A8%B9" title="ਚਿਤੌੜਗੜ੍ਹ">ਚਿਤੌੜ</a> ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਜਿੱਤਣ ਲਈ। </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ਵਿਰਾਸਤ"><span id=".E0.A8.B5.E0.A8.BF.E0.A8.B0.E0.A8.BE.E0.A8.B8.E0.A8.A4"></span>ਵਿਰਾਸਤ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A8%AE%E0%A8%B9%E0%A8%BE%E0%A8%82%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%A3%E0%A8%BE_%E0%A8%AA%E0%A9%8D%E0%A8%B0%E0%A8%A4%E0%A8%BE%E0%A8%AA&action=edit&section=9" title="ਭਾਗ ਸੋਧ: ਵਿਰਾਸਤ"><span>ਸੋਧੋ</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%A8%A4%E0%A8%B8%E0%A8%B5%E0%A9%80%E0%A8%B0:Statue_of_Maharana_Pratap_of_Mewar,_commemorating_the_Battle_of_Haldighati,_City_Palace,_Udaipur.jpg" class="mw-file-description"><img alt="ਸਿਟੀ ਪੈਲੇਸ, ਉਦੈਪੁਰ ਵਿੱਚ ਮਹਾਰਾਣਾ ਪ੍ਰਤਾਪ ਦੀ ਮੂਰਤੀ।" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/08/Statue_of_Maharana_Pratap_of_Mewar%2C_commemorating_the_Battle_of_Haldighati%2C_City_Palace%2C_Udaipur.jpg/220px-Statue_of_Maharana_Pratap_of_Mewar%2C_commemorating_the_Battle_of_Haldighati%2C_City_Palace%2C_Udaipur.jpg" decoding="async" width="220" height="293" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/08/Statue_of_Maharana_Pratap_of_Mewar%2C_commemorating_the_Battle_of_Haldighati%2C_City_Palace%2C_Udaipur.jpg/330px-Statue_of_Maharana_Pratap_of_Mewar%2C_commemorating_the_Battle_of_Haldighati%2C_City_Palace%2C_Udaipur.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/08/Statue_of_Maharana_Pratap_of_Mewar%2C_commemorating_the_Battle_of_Haldighati%2C_City_Palace%2C_Udaipur.jpg/440px-Statue_of_Maharana_Pratap_of_Mewar%2C_commemorating_the_Battle_of_Haldighati%2C_City_Palace%2C_Udaipur.jpg 2x" data-file-width="1200" data-file-height="1600" /></a><figcaption>ਸਿਟੀ ਪੈਲੇਸ, ਉਦੈਪੁਰ ਵਿੱਚ ਮਹਾਰਾਣਾ ਪ੍ਰਤਾਪ ਦੀ ਮੂਰਤੀ।</figcaption></figure> <p>ਮਹਾਰਾਣਾ ਪ੍ਰਤਾਪ ਲੋਕ ਅਤੇ ਸਮਕਾਲੀ ਰਾਜਸਥਾਨੀ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਦੋਵਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ <a href="/wiki/%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%9C%E0%A8%B8%E0%A8%A5%E0%A8%BE%E0%A8%A8" title="ਰਾਜਸਥਾਨ">ਉਸ ਰਾਜ</a> ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਸਮੁੱਚੇ <a href="/wiki/%E0%A8%AD%E0%A8%BE%E0%A8%B0%E0%A8%A4" title="ਭਾਰਤ">ਭਾਰਤ</a> ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਸ਼ਹੂਰ ਯੋਧੇ ਵਜੋਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। </p><p>ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ ਸਤੀਸ਼ ਚੰਦਰ ਨੋਟ ਕਰਦੇ ਹਨ- </p> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r681562">.mw-parser-output .templatequote{overflow:hidden;margin:1em 0;padding:0 40px}.mw-parser-output .templatequote .templatequotecite{line-height:1.5em;text-align:left;padding-left:1.6em;margin-top:0}</style><blockquote class="templatequote"><p>''<i>ਰਾਣਾ ਪ੍ਰਤਾਪ ਦਾ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਮੁਗਲ ਸਾਮਰਾਜ ਦਾ ਵਿਰੋਧ, ਲਗਭਗ ਇਕੱਲੇ ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਰਾਜਪੂਤ ਰਾਜਾਂ ਦੁਆਰਾ ਬਿਨਾਂ ਸਹਾਇਤਾ ਤੋਂ, ਰਾਜਪੂਤ ਬਹਾਦਰੀ ਦੀ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਗਾਥਾ ਅਤੇ ਪਿਆਰੇ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਲਈ ਆਤਮ-ਬਲੀਦਾਨ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕਰਦਾ ਹੈ। <a href="/w/index.php?title=%E0%A8%AE%E0%A8%B2%E0%A8%BF%E0%A8%95_%E0%A8%85%E0%A9%B0%E0%A8%AC%E0%A8%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="ਮਲਿਕ ਅੰਬਰ (ਸਫ਼ਾ ਮੌਜੂਦ ਨਹੀਂ ਹੈ)">ਮਲਿਕ ਅੰਬਰ</a>, ਡੇਕਾਨੀ ਜਰਨੈਲ, ਅਤੇ ਸਮਰਾਟ ਸ਼ਿਵਾਜੀ ਦੁਆਰਾ।"<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></i></p></blockquote> <p>ਬੰਦਿਓਪਾਧਿਆਏ ਨੇ ਵੀ ਸਤੀਸ਼ ਚੰਦਰ ਦੇ ਨਜ਼ਰੀਏ ਨੂੰ ਇਸ ਨਿਰੀਖਣ ਨਾਲ ਸੈਕਿੰਡ ਕੀਤਾ ਹੈ </p> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r681562"><blockquote class="templatequote"><p>ਗੁਰੀਲਾ ਰਣਨੀਤੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਪ੍ਰਤਾਪ ਦੀ ਮੁਗਲਾਂ ਦੀ ਸਫਲ ਵਿਰੋਧਤਾ ਵੀ ਸਮਰਾਟ ਸ਼ਿਵਾਜੀ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਬੰਗਾਲ ਵਿੱਚ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼-ਵਿਰੋਧੀ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀਆਂ ਤੱਕ ਦੀਆਂ ਸ਼ਖਸੀਅਤਾਂ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਣਾਦਾਇਕ ਸਾਬਤ ਹੋਈ। date=2007 |publisher=Rupa Co |location=New Delhi}}</ref><i></i></p></blockquote> <p>2007 ਵਿੱਚ, ਸਾਬਕਾ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ <a href="/wiki/%E0%A8%AA%E0%A9%8D%E0%A8%B0%E0%A8%A4%E0%A8%BF%E0%A8%AD%E0%A8%BE_%E0%A8%AA%E0%A8%BE%E0%A8%9F%E0%A8%BF%E0%A8%B2" title="ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਪਾਟਿਲ">ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਪਾਟਿਲ</a> ਦੁਆਰਾ <a href="/wiki/%E0%A8%AD%E0%A8%BE%E0%A8%B0%E0%A8%A4_%E0%A8%A6%E0%A8%BE_%E0%A8%B8%E0%A9%B0%E0%A8%B8%E0%A8%A6" class="mw-redirect" title="ਭਾਰਤ ਦਾ ਸੰਸਦ">ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੰਸਦ</a> ਵਿੱਚ ਮਹਾਰਾਣਾ ਪ੍ਰਤਾਪ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ਪ੍ਰਸਿੱਧ_ਸਭਿਆਚਾਰ_ਵਿੱਚ"><span id=".E0.A8.AA.E0.A9.8D.E0.A8.B0.E0.A8.B8.E0.A8.BF.E0.A9.B1.E0.A8.A7_.E0.A8.B8.E0.A8.AD.E0.A8.BF.E0.A8.86.E0.A8.9A.E0.A8.BE.E0.A8.B0_.E0.A8.B5.E0.A8.BF.E0.A9.B1.E0.A8.9A"></span>ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸਭਿਆਚਾਰ ਵਿੱਚ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A8%AE%E0%A8%B9%E0%A8%BE%E0%A8%82%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%A3%E0%A8%BE_%E0%A8%AA%E0%A9%8D%E0%A8%B0%E0%A8%A4%E0%A8%BE%E0%A8%AA&action=edit&section=10" title="ਭਾਗ ਸੋਧ: ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸਭਿਆਚਾਰ ਵਿੱਚ"><span>ਸੋਧੋ</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading5"><h5 id="ਫਿਲਮ_ਅਤੇ_ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ"><span id=".E0.A8.AB.E0.A8.BF.E0.A8.B2.E0.A8.AE_.E0.A8.85.E0.A8.A4.E0.A9.87_.E0.A8.9F.E0.A9.88.E0.A8.B2.E0.A9.80.E0.A8.B5.E0.A8.BF.E0.A8.9C.E0.A8.BC.E0.A8.A8"></span>ਫਿਲਮ ਅਤੇ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ</h5><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A8%AE%E0%A8%B9%E0%A8%BE%E0%A8%82%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%A3%E0%A8%BE_%E0%A8%AA%E0%A9%8D%E0%A8%B0%E0%A8%A4%E0%A8%BE%E0%A8%AA&action=edit&section=11" title="ਭਾਗ ਸੋਧ: ਫਿਲਮ ਅਤੇ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ"><span>ਸੋਧੋ</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>1925: ਰਾਣਾ ਪ੍ਰਤਾਪ</li> <li>1929: ਮੇਵਾੜ ਨੂ ਮੋਤੀ</li> <li>1946: ਮਹਾਰਾਣਾ ਪ੍ਰਤਾਪ</li> <li>1958: ਚੇਤਕ ਔਰ ਰਾਣਾ ਪ੍ਰਤਾਪ, ਆਪਣੇ ਜੰਗੀ ਘੋੜੇ ਚੇਤਕ ਨਾਲ ਸਬੰਧਾਂ ਬਾਰੇ।</li> <li>1961: ਜੈ ਚਿਤੌੜ</li> <li>1988-1989: ਭਾਰਤ ਏਕ ਖੋਜ, ਦੂਰਦਰਸ਼ਨ 'ਤੇ ਪ੍ਰਸਾਰਿਤ, ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਪੁਨੀਤ ਈਸਰ ਦੁਆਰਾ ਨਿਭਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।</li> <li>1993: ਚੇਤਕ</li> <li>1997-1998: ਮਹਾਰਾਣਾ ਪ੍ਰਤਾਪ</li> <li>2010: ਚੇਤਕ - ਦ ਵੰਡਰ ਹਾਰਸ</li> <li>2012: ਮਹਾਰਾਣਾ ਪ੍ਰਤਾਪ: ਪਹਿਲਾ ਆਜ਼ਾਦੀ ਘੁਲਾਟੀਏ</li> <li>2013-2015: ਜੋਧਾ ਅਕਬਰ, ਜ਼ੀ ਟੀਵੀ 'ਤੇ ਪ੍ਰਸਾਰਿਤ, ਜਿੱਥੇ ਉਸ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਅਨੁਰਾਗ ਸ਼ਰਮਾ ਦੁਆਰਾ ਨਿਭਾਈ ਗਈ ਸੀ।</li> <li>2013–2015: ਭਾਰਤ ਕਾ ਵੀਰ ਪੁੱਤਰ - ਮਹਾਰਾਣਾ ਪ੍ਰਤਾਪ, ਸੋਨੀ ਐਂਟਰਟੇਨਮੈਂਟ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ (ਇੰਡੀਆ) ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਸਾਰਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੂੰ ਫੈਜ਼ਲ ਖਾਨ ਅਤੇ ਸ਼ਰਦ ਮਲਹੋਤਰਾ ਦੁਆਰਾ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।</li> <li>2016: ABP ਨਿਊਜ਼ ਨੇ ਭਾਰਤਵਰਸ਼ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਦੇ ਐਪੀਸੋਡ 8 ਵਿੱਚ ਮਹਾਰਾਣਾ ਪ੍ਰਤਾਪ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਦਿਖਾਈ ਗਈ।</li> <li>2023: ਦੀਪਰਾਜ ਰਾਣਾ ਵੈੱਬਸੀਰੀਜ਼ ਤਾਜ ਵਿੱਚ ਮਹਾਰਾਣਾ ਪ੍ਰਤਾਪ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ: ਜ਼ੀ5 'ਤੇ ਖੂਨ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ਹਵਾਲੇ"><span id=".E0.A8.B9.E0.A8.B5.E0.A8.BE.E0.A8.B2.E0.A9.87"></span>ਹਵਾਲੇ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A8%AE%E0%A8%B9%E0%A8%BE%E0%A8%82%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%A3%E0%A8%BE_%E0%A8%AA%E0%A9%8D%E0%A8%B0%E0%A8%A4%E0%A8%BE%E0%A8%AA&action=edit&section=12" title="ਭਾਗ ਸੋਧ: ਹਵਾਲੇ"><span>ਸੋਧੋ</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r636460">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist"> <div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-brittanica-1"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-brittanica_1-0">1.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-brittanica_1-1">1.1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-brittanica_1-2">1.2</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-brittanica_1-3">1.3</a></sup></span> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r765793">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free.id-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited.id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration.id-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription.id-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}body:not(.skin-timeless):not(.skin-minerva) .mw-parser-output .id-lock-free a,body:not(.skin-timeless):not(.skin-minerva) .mw-parser-output .id-lock-limited a,body:not(.skin-timeless):not(.skin-minerva) .mw-parser-output .id-lock-registration a,body:not(.skin-timeless):not(.skin-minerva) .mw-parser-output .id-lock-subscription a,body:not(.skin-timeless):not(.skin-minerva) .mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background-size:contain;padding:0 1em 0 0}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#085;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}@media screen{.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .cs1-maint{color:#18911f}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .cs1-maint{color:#18911f}}</style><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/biography/Rana-Pratap-Singh">"Rana Pratap Singh – Indian ruler"</a>. Encyclopedia Britannica. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20180616003537/https://www.britannica.com/biography/Rana-Pratap-Singh">Archived</a> from the original on 16 June 2018<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">1 February</span> 2018</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Rana+Pratap+Singh+%E2%80%93+Indian+ruler&rft.pub=Encyclopedia+Britannica&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.britannica.com%2Fbiography%2FRana-Pratap-Singh&rfr_id=info%3Asid%2Fpa.wikipedia.org%3A%E0%A8%AE%E0%A8%B9%E0%A8%BE%E0%A8%82%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%A3%E0%A8%BE+%E0%A8%AA%E0%A9%8D%E0%A8%B0%E0%A8%A4%E0%A8%BE%E0%A8%AA" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r765793"><cite id="CITEREFLeistleRudolph2006" class="citation book cs1">Leistle, Bernhard; Rudolph, Michael, eds. (2006). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=BkBh1Nl4dHwC&pg=PA286"><i>Ritual and Identity: Performative Practices as Effective Transformations of Social Reality</i></a>. LIT Verlag Münster. p. 286. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%A8%96%E0%A8%BC%E0%A8%BE%E0%A8%B8:%E0%A8%95%E0%A8%BF%E0%A8%A4%E0%A8%BE%E0%A8%AC_%E0%A8%B8%E0%A8%B0%E0%A9%8B%E0%A8%A4/9258-3_-042-2" title="ਖ਼ਾਸ:ਕਿਤਾਬ ਸਰੋਤ/9258-3 -042-2"><bdi>9258-3 -042-2</bdi></a><span class="reference-accessdate">. Retrieved 11 ਅਪ੍ਰੈਲ 2017</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Ritual+and+Identity%3A+Performative+Practices+as+Effective+Transformations+of+Social+Reality&rft.pages=286&rft.pub=LIT+Verlag+M%C3%BCnster&rft.date=2006&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DBkBh1Nl4dHwC%26pg%3DPA286&rfr_id=info%3Asid%2Fpa.wikipedia.org%3A%E0%A8%AE%E0%A8%B9%E0%A8%BE%E0%A8%82%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%A3%E0%A8%BE+%E0%A8%AA%E0%A9%8D%E0%A8%B0%E0%A8%A4%E0%A8%BE%E0%A8%AA" class="Z3988"></span> <span class="cs1-visible-error citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%E0%A8%AB%E0%A8%B0%E0%A8%AE%E0%A8%BE:Cite_book" title="ਫਰਮਾ:Cite book">cite book</a>}}</code>: </span><span class="cs1-visible-error citation-comment"><code class="cs1-code">|archive-url=</code> is malformed: flag (<a href="/wiki/%E0%A8%AE%E0%A8%A6%E0%A8%A6:CS1_errors#archive_url" title="ਮਦਦ:CS1 errors">help</a>)</span>; <span class="cs1-visible-error citation-comment"><code class="cs1-code">|editor1-first=</code> missing <code class="cs1-code">|editor1-last=</code> (<a href="/wiki/%E0%A8%AE%E0%A8%A6%E0%A8%A6:CS1_errors#first_missing_last" title="ਮਦਦ:CS1 errors">help</a>)</span>; <span class="cs1-visible-error citation-comment">Check <code class="cs1-code">|isbn=</code> value: length (<a href="/wiki/%E0%A8%AE%E0%A8%A6%E0%A8%A6:CS1_errors#bad_isbn" title="ਮਦਦ:CS1 errors">help</a>)</span>; <span class="cs1-visible-error citation-comment">Check date values in: <code class="cs1-code">|access-date=</code> (<a href="/wiki/%E0%A8%AE%E0%A8%A6%E0%A8%A6:CS1_errors#bad_date" title="ਮਦਦ:CS1 errors">help</a>)</span>; <span class="cs1-visible-error citation-comment">Unknown parameter <code class="cs1-code">|editor1 -last=</code> ignored (<a href="/wiki/%E0%A8%AE%E0%A8%A6%E0%A8%A6:CS1_errors#parameter_ignored" title="ਮਦਦ:CS1 errors">help</a>)</span><span class="cs1-maint citation-comment">CS1 maint: url-status (<a href="/w/index.php?title=%E0%A8%B8%E0%A8%BC%E0%A9%8D%E0%A8%B0%E0%A9%87%E0%A8%A3%E0%A9%80:CS1_maint:_url-status&action=edit&redlink=1" class="new" title="ਸ਼੍ਰੇਣੀ:CS1 maint: url-status (ਸਫ਼ਾ ਮੌਜੂਦ ਨਹੀਂ ਹੈ)">link</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-c9o-3"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-c9o_3-0">3.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-c9o_3-1">3.1</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r765793"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.news18.com/news/india/maharana-pratap-jayanti-know-the-real-life-story-of-the-">brave-rajput-warrior-2174403.html "ਮਹਾਰਾਣਾ ਪ੍ਰਤਾਪ ਜਯੰਤੀ: ਬਹਾਦਰ ਰਾਜਪੂਤ ਯੋਧੇ ਦੀ ਅਸਲ-ਜੀਵਨ ਕਹਾਣੀ ਜਾਣੋ"</a>. <i>News18</i>. 6 June 2019<span class="reference-accessdate">. Retrieved 25 ਅਪ੍ਰੈਲ 2021</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=News18&rft.atitle=%E0%A8%AE%E0%A8%B9%E0%A8%BE%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%A3%E0%A8%BE+%E0%A8%AA%E0%A9%8D%E0%A8%B0%E0%A8%A4%E0%A8%BE%E0%A8%AA+%E0%A8%9C%E0%A8%AF%E0%A9%B0%E0%A8%A4%E0%A9%80%3A+%E0%A8%AC%E0%A8%B9%E0%A8%BE%E0%A8%A6%E0%A8%B0+%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%9C%E0%A8%AA%E0%A9%82%E0%A8%A4+%E0%A8%AF%E0%A9%8B%E0%A8%A7%E0%A9%87+%E0%A8%A6%E0%A9%80+%E0%A8%85%E0%A8%B8%E0%A8%B2-%E0%A8%9C%E0%A9%80%E0%A8%B5%E0%A8%A8+%E0%A8%95%E0%A8%B9%E0%A8%BE%E0%A8%A3%E0%A9%80+%E0%A8%9C%E0%A8%BE%E0%A8%A3%E0%A9%8B&rft.date=2019-06-06&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.news18.com%2Fnews%2Findia%2Fmaharana-pratap-jayanti-know-the-real-life-story-of-the-+brave-rajput-warrior-2174403.html&rfr_id=info%3Asid%2Fpa.wikipedia.org%3A%E0%A8%AE%E0%A8%B9%E0%A8%BE%E0%A8%82%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%A3%E0%A8%BE+%E0%A8%AA%E0%A9%8D%E0%A8%B0%E0%A8%A4%E0%A8%BE%E0%A8%AA" class="Z3988"></span> <span class="cs1-visible-error citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%E0%A8%AB%E0%A8%B0%E0%A8%AE%E0%A8%BE:Cite_web" title="ਫਰਮਾ:Cite web">cite web</a>}}</code>: </span><span class="cs1-visible-error citation-comment">Check <code class="cs1-code">|url=</code> value (<a href="/wiki/%E0%A8%AE%E0%A8%A6%E0%A8%A6:CS1_errors#bad_url" title="ਮਦਦ:CS1 errors">help</a>)</span>; <span class="cs1-visible-error citation-comment">Check date values in: <code class="cs1-code">|access-date=</code> (<a href="/wiki/%E0%A8%AE%E0%A8%A6%E0%A8%A6:CS1_errors#bad_date" title="ਮਦਦ:CS1 errors">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENahar20117-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-FOOTNOTENahar20117_4-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFNahar2011">Nahar 2011</a>, p. 7.</span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r765793"><cite id="CITEREFChandra1983" class="citation web cs1">Chandra, Satish (1983). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.slideshare.net/">princynavya/medieval-history-of-india-satish-chandra "Medieval India"</a>. ਨੈਸ਼ਨਲ ਕਾਉਂਸਿਲ ਫਾਰ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨਲ ਟ੍ਰੇਨਿੰਗ ਐਂਡ ਰਿਸਰਚ. p. 153.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Medieval+India&rft.pages=153&rft.pub=%E0%A8%A8%E0%A9%88%E0%A8%B8%E0%A8%BC%E0%A8%A8%E0%A8%B2+%E0%A8%95%E0%A8%BE%E0%A8%89%E0%A8%82%E0%A8%B8%E0%A8%BF%E0%A8%B2+%E0%A8%AB%E0%A8%BE%E0%A8%B0+%E0%A8%90%E0%A8%9C%E0%A9%82%E0%A8%95%E0%A9%87%E0%A8%B8%E0%A8%BC%E0%A8%A8%E0%A8%B2+%E0%A8%9F%E0%A9%8D%E0%A8%B0%E0%A9%87%E0%A8%A8%E0%A8%BF%E0%A9%B0%E0%A8%97+%E0%A8%90%E0%A8%82%E0%A8%A1+%E0%A8%B0%E0%A8%BF%E0%A8%B8%E0%A8%B0%E0%A8%9A&rft.date=1983&rft.aulast=Chandra&rft.aufirst=Satish&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.slideshare.net%2F+princynavya%2Fmedieval-history-of-india-satish-chandra&rfr_id=info%3Asid%2Fpa.wikipedia.org%3A%E0%A8%AE%E0%A8%B9%E0%A8%BE%E0%A8%82%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%A3%E0%A8%BE+%E0%A8%AA%E0%A9%8D%E0%A8%B0%E0%A8%A4%E0%A8%BE%E0%A8%AA" class="Z3988"></span> <span class="cs1-visible-error citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%E0%A8%AB%E0%A8%B0%E0%A8%AE%E0%A8%BE:Cite_web" title="ਫਰਮਾ:Cite web">cite web</a>}}</code>: </span><span class="cs1-visible-error citation-comment">Check <code class="cs1-code">|url=</code> value (<a href="/wiki/%E0%A8%AE%E0%A8%A6%E0%A8%A6:CS1_errors#bad_url" title="ਮਦਦ:CS1 errors">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r765793"><cite id="CITEREFMeena" class="citation web cs1">Meena, R. P. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=AEEgEAAAQBAJ&q=rana+pratap+sporadic+warfare&pg=PA1980">"ਰਾਜਸਥਾਨ ਈਅਰ ਬੁੱਕ 2021"</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%9C%E0%A8%B8%E0%A8%A5%E0%A8%BE%E0%A8%A8+%E0%A8%88%E0%A8%85%E0%A8%B0+%E0%A8%AC%E0%A9%81%E0%A9%B1%E0%A8%95+2021&rft.aulast=Meena&rft.aufirst=R.+P.&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DAEEgEAAAQBAJ%26q%3Drana%2Bpratap%2Bsporadic%2Bwarfare%26pg%3DPA1980&rfr_id=info%3Asid%2Fpa.wikipedia.org%3A%E0%A8%AE%E0%A8%B9%E0%A8%BE%E0%A8%82%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%A3%E0%A8%BE+%E0%A8%AA%E0%A9%8D%E0%A8%B0%E0%A8%A4%E0%A8%BE%E0%A8%AA" class="Z3988"></span></span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ਬਾਹਰੀ_ਕੜੀਆਂ"><span id=".E0.A8.AC.E0.A8.BE.E0.A8.B9.E0.A8.B0.E0.A9.80_.E0.A8.95.E0.A9.9C.E0.A9.80.E0.A8.86.E0.A8.82"></span>ਬਾਹਰੀ ਕੜੀਆਂ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A8%AE%E0%A8%B9%E0%A8%BE%E0%A8%82%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%A3%E0%A8%BE_%E0%A8%AA%E0%A9%8D%E0%A8%B0%E0%A8%A4%E0%A8%BE%E0%A8%AA&action=edit&section=13" title="ਭਾਗ ਸੋਧ: ਬਾਹਰੀ ਕੜੀਆਂ"><span>ਸੋਧੋ</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://rajasthanstudies.blogspot.in/2011/09/blog-post_4997.html">ਬਹਾਦਰੀ ਅਤੇ ਸਵਾਭਿਮਾਨ ਦੀ ਅਮਰ ਜੋਤੀ: ਮਹਾਂਰਾਣਾ ਪ੍ਰਤਾਪ - ਐੱਮ.ਸੀ. ਕਟਰਪੰਚ</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://rajasthanstudies.blogspot.in/2011/09/blog-post_16.html">ਲੋਕ ਸਾਹਿੱਤ ਵਿੱਚ ਮਹਾਂਰਾਣਾ ਪ੍ਰਤਾਪ ਦਾ ਜੀਵਨ ਸੰਗਰਸ਼ - ਡਾ. ਪੂਰਨ ਸਹਿਗੱਲ</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.chittorgarh.com/chittorgarh_history.asp">ਚਿੱਤੌੜਗੜ੍ਹ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ਼</a></li></ul>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">"<a dir="ltr" href="https://pa.wikipedia.org/w/index.php?title=ਮਹਾਂਰਾਣਾ_ਪ੍ਰਤਾਪ&oldid=691349">https://pa.wikipedia.org/w/index.php?title=ਮਹਾਂਰਾਣਾ_ਪ੍ਰਤਾਪ&oldid=691349</a>" ਤੋਂ ਲਿਆ</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%E0%A8%96%E0%A8%BC%E0%A8%BE%E0%A8%B8:%E0%A8%B8%E0%A8%BC%E0%A9%8D%E0%A8%B0%E0%A9%87%E0%A8%A3%E0%A9%80%E0%A8%86%E0%A8%82" title="ਖ਼ਾਸ:ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ">ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ</a>: <ul><li><a href="/w/index.php?title=%E0%A8%B8%E0%A8%BC%E0%A9%8D%E0%A8%B0%E0%A9%87%E0%A8%A3%E0%A9%80:CS1_errors:_unsupported_parameter&action=edit&redlink=1" class="new" title="ਸ਼੍ਰੇਣੀ:CS1 errors: unsupported parameter (ਸਫ਼ਾ ਮੌਜੂਦ ਨਹੀਂ ਹੈ)">CS1 errors: unsupported parameter</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%A8%B8%E0%A8%BC%E0%A9%8D%E0%A8%B0%E0%A9%87%E0%A8%A3%E0%A9%80:CS1_errors:_missing_name&action=edit&redlink=1" class="new" title="ਸ਼੍ਰੇਣੀ:CS1 errors: missing name (ਸਫ਼ਾ ਮੌਜੂਦ ਨਹੀਂ ਹੈ)">CS1 errors: missing name</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%A8%B8%E0%A8%BC%E0%A9%8D%E0%A8%B0%E0%A9%87%E0%A8%A3%E0%A9%80:CS1_errors:_archive-url&action=edit&redlink=1" class="new" title="ਸ਼੍ਰੇਣੀ:CS1 errors: archive-url (ਸਫ਼ਾ ਮੌਜੂਦ ਨਹੀਂ ਹੈ)">CS1 errors: archive-url</a></li><li><a href="/wiki/%E0%A8%B8%E0%A8%BC%E0%A9%8D%E0%A8%B0%E0%A9%87%E0%A8%A3%E0%A9%80:CS1_errors:_dates" title="ਸ਼੍ਰੇਣੀ:CS1 errors: dates">CS1 errors: dates</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%A8%B8%E0%A8%BC%E0%A9%8D%E0%A8%B0%E0%A9%87%E0%A8%A3%E0%A9%80:CS1_errors:_ISBN&action=edit&redlink=1" class="new" title="ਸ਼੍ਰੇਣੀ:CS1 errors: ISBN (ਸਫ਼ਾ ਮੌਜੂਦ ਨਹੀਂ ਹੈ)">CS1 errors: ISBN</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%A8%B8%E0%A8%BC%E0%A9%8D%E0%A8%B0%E0%A9%87%E0%A8%A3%E0%A9%80:CS1_maint:_url-status&action=edit&redlink=1" class="new" title="ਸ਼੍ਰੇਣੀ:CS1 maint: url-status (ਸਫ਼ਾ ਮੌਜੂਦ ਨਹੀਂ ਹੈ)">CS1 maint: url-status</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%A8%B8%E0%A8%BC%E0%A9%8D%E0%A8%B0%E0%A9%87%E0%A8%A3%E0%A9%80:CS1_errors:_URL&action=edit&redlink=1" class="new" title="ਸ਼੍ਰੇਣੀ:CS1 errors: URL (ਸਫ਼ਾ ਮੌਜੂਦ ਨਹੀਂ ਹੈ)">CS1 errors: URL</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%A8%B8%E0%A8%BC%E0%A9%8D%E0%A8%B0%E0%A9%87%E0%A8%A3%E0%A9%80:%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%9C%E0%A8%AA%E0%A9%82%E0%A8%A4_%E0%A8%B8%E0%A8%BE%E0%A8%AE%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%9C&action=edit&redlink=1" class="new" title="ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਰਾਜਪੂਤ ਸਾਮਰਾਜ (ਸਫ਼ਾ ਮੌਜੂਦ ਨਹੀਂ ਹੈ)">ਰਾਜਪੂਤ ਸਾਮਰਾਜ</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%A8%B8%E0%A8%BC%E0%A9%8D%E0%A8%B0%E0%A9%87%E0%A8%A3%E0%A9%80:%E0%A8%9C%E0%A9%80%E0%A8%B5%E0%A8%A8%E0%A9%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜੀਵਨੀ (ਸਫ਼ਾ ਮੌਜੂਦ ਨਹੀਂ ਹੈ)">ਜੀਵਨੀ</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%A8%B8%E0%A8%BC%E0%A9%8D%E0%A8%B0%E0%A9%87%E0%A8%A3%E0%A9%80:%E0%A8%B8%E0%A8%B5%E0%A8%A4%E0%A9%B0%E0%A8%A4%E0%A8%B0%E0%A8%A4%E0%A8%BE_%E0%A8%B8%E0%A9%88%E0%A8%A8%E0%A8%BE%E0%A8%AA%E0%A8%A4%E0%A9%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਸਵਤੰਤਰਤਾ ਸੈਨਾਪਤੀ (ਸਫ਼ਾ ਮੌਜੂਦ ਨਹੀਂ ਹੈ)">ਸਵਤੰਤਰਤਾ ਸੈਨਾਪਤੀ</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%A8%B8%E0%A8%BC%E0%A9%8D%E0%A8%B0%E0%A9%87%E0%A8%A3%E0%A9%80:%E0%A8%B8%E0%A8%BC%E0%A8%BF%E0%A8%B8%E0%A8%BC%E0%A9%8B%E0%A8%A6%E0%A9%80%E0%A8%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਸ਼ਿਸ਼ੋਦੀਆ (ਸਫ਼ਾ ਮੌਜੂਦ ਨਹੀਂ ਹੈ)">ਸ਼ਿਸ਼ੋਦੀਆ</a></li><li><a href="/wiki/%E0%A8%B8%E0%A8%BC%E0%A9%8D%E0%A8%B0%E0%A9%87%E0%A8%A3%E0%A9%80:%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%9C%E0%A8%B8%E0%A8%A5%E0%A8%BE%E0%A8%A8_%E0%A8%A6%E0%A9%87_%E0%A8%B2%E0%A9%8B%E0%A8%95" title="ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੇ ਲੋਕ">ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੇ ਲੋਕ</a></li><li><a href="/wiki/%E0%A8%B8%E0%A8%BC%E0%A9%8D%E0%A8%B0%E0%A9%87%E0%A8%A3%E0%A9%80:%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%9C%E0%A8%B8%E0%A8%A5%E0%A8%BE%E0%A8%A8_%E0%A8%A6%E0%A8%BE_%E0%A8%87%E0%A8%A4%E0%A8%B9%E0%A8%BE%E0%A8%B8" class="mw-redirect" title="ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਰਾਜਸਥਾਨ ਦਾ ਇਤਹਾਸ">ਰਾਜਸਥਾਨ ਦਾ ਇਤਹਾਸ</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%A8%B8%E0%A8%BC%E0%A9%8D%E0%A8%B0%E0%A9%87%E0%A8%A3%E0%A9%80:%E0%A8%95%E0%A8%B8%E0%A8%BC%E0%A8%A4%E0%A8%B0%E0%A9%80_%E0%A8%AF%E0%A9%8B%E0%A8%A7%E0%A8%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਕਸ਼ਤਰੀ ਯੋਧਾ (ਸਫ਼ਾ ਮੌਜੂਦ ਨਹੀਂ ਹੈ)">ਕਸ਼ਤਰੀ ਯੋਧਾ</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">ਲੁਕਵੀਂ ਸ਼੍ਰੇਣੀ: <ul><li><a href="/wiki/%E0%A8%B8%E0%A8%BC%E0%A9%8D%E0%A8%B0%E0%A9%87%E0%A8%A3%E0%A9%80:Pages_using_the_JsonConfig_extension" title="ਸ਼੍ਰੇਣੀ:Pages using the JsonConfig extension">Pages using the JsonConfig extension</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> ਇਸ ਸਫ਼ੇ ਵਿੱਚ ਆਖ਼ਰੀ ਸੋਧ 20 ਜੂਨ 2023 ਨੂੰ 10:13 ਵਜੇ ਹੋਈ।</li> <li id="footer-info-copyright">ਇਹ ਲਿਖਤ <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/">Creative Commons Attribution-ShareAlike License 4.0</a> ਦੇ ਤਹਿਤ ਉਪਲਬਧ ਹੈ; ਵਾਧੂ ਸ਼ਰਤਾਂ ਲਾਗੂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਸਾਈਟ ਨੂੰ ਵਰਤਣ ਨਾਲ, ਤੁਸੀਂ ਇਸਦੀਆਂ <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">ਵਰਤਣ ਦੀਆਂ ਸ਼ਰਤਾਂ</a> ਅਤੇ <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Privacy Policy</a> ਨਾਲ ਸਹਿਮਤ ਹੁੰਦੇ ਹੋ। Wikipedia® ਮੁਨਾਫ਼ਾ ਨਾ ਕਮਾਉਣ ਵਾਲ਼ੀ <a rel="nofollow" class="external text" href="https://wikimediafoundation.org/">ਵਿਕੀਮੀਡੀਆ ਸੰਸਥਾ, ਇੰਕ.</a> ਦਾ ਰਜਿਸਟ੍ਰਡ ਟ੍ਰੇਡਮਾਰਕ ਹੈ।</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">ਪਰਦਾ ਨੀਤੀ</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%E0%A8%B5%E0%A8%BF%E0%A8%95%E0%A9%80%E0%A8%AA%E0%A9%80%E0%A8%A1%E0%A9%80%E0%A8%86:%E0%A8%AC%E0%A8%BE%E0%A8%B0%E0%A9%87">ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਬਾਰੇ</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%E0%A8%B5%E0%A8%BF%E0%A8%95%E0%A9%80%E0%A8%AA%E0%A9%80%E0%A8%A1%E0%A9%80%E0%A8%86:%E0%A8%86%E0%A8%AE_%E0%A8%A6%E0%A8%BE%E0%A8%85%E0%A8%B5%E0%A9%87">ਦਾਅਵੇ</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">ਆਚਾਰ ਜ਼ਾਬਤਾ</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">ਵਿਕਾਸਕਾਰ</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/pa.wikipedia.org">ਅੰਕੜੇ</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">ਕੂਕੀ ਤਫਸੀਲਾਂ</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//pa.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%A8%AE%E0%A8%B9%E0%A8%BE%E0%A8%82%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%A3%E0%A8%BE_%E0%A8%AA%E0%A9%8D%E0%A8%B0%E0%A8%A4%E0%A8%BE%E0%A8%AA&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">ਮੋਬਾਈਲੀ ਦਿੱਖ</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-mf4ts","wgBackendResponseTime":189,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.291","walltime":"0.477","ppvisitednodes":{"value":1700,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":34872,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":3861,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":13,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":2,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":27179,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 344.300 1 -total"," 56.45% 194.343 1 ਫਰਮਾ:Infobox_royalty"," 51.86% 178.552 2 ਫਰਮਾ:Infobox"," 34.22% 117.809 1 ਫਰਮਾ:ਹਵਾਲੇ"," 25.38% 87.369 4 ਫਰਮਾ:Cite_web"," 23.13% 79.650 3 ਫਰਮਾ:Br_separated_entries"," 16.83% 57.948 1 ਫਰਮਾ:Birth-year"," 6.34% 21.833 1 ਫਰਮਾ:Main"," 5.71% 19.646 1 ਫਰਮਾ:Has_short_description"," 3.49% 12.006 1 ਫਰਮਾ:Infobox_royalty/short_description"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.157","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":5256537,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-74dc4d995d-scnhs","timestamp":"20241104132442","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0a2e\u0a39\u0a3e\u0a02\u0a30\u0a3e\u0a23\u0a3e \u0a2a\u0a4d\u0a30\u0a24\u0a3e\u0a2a","url":"https:\/\/pa.wikipedia.org\/wiki\/%E0%A8%AE%E0%A8%B9%E0%A8%BE%E0%A8%82%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%A3%E0%A8%BE_%E0%A8%AA%E0%A9%8D%E0%A8%B0%E0%A8%A4%E0%A8%BE%E0%A8%AA","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q2722956","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q2722956","author":{"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2013-06-22T13:58:44Z","dateModified":"2023-06-20T10:13:11Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/5\/59\/Maharana_Pratap_By_Surendra_Singh_Shaktawat.jpg","headline":"\u0a2e\u0a48\u0a35\u0a3e\u0a5c \u0a26\u0a3e \u0a39\u0a3f\u0a70\u0a26\u0a42 \u0a30\u0a3e\u0a1c\u0a2a\u0a42\u0a24 \u0a30\u0a3e\u0a1c\u0a3e"}</script> </body> </html>